Download - ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Transcript
Page 1: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ΟΝΟΡΕ ΝΤΕ ΜπΑΛΖΑΚ

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ

ΜΕΤΑΦΡΑΙΗ

ΡΕΝΕ ΨΥΡΟΥΚΗ

Α8ΗΝΑ

Τυ.τογ!}αφικό δοκίμιο μέ διoρ�ώσεις του Ι'διο·υ του ΜπαλζΠκ.

Page 2: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

..

Ό κυριος ντε Mι.x.νερ6Lλ. δ π�Ιρι.x.ς, �τι.x.ν lνι.χ.; καr.λός Nopμαr.νδός &ρχοντα,ς. 'Ήτα,νε γνωστός τοο στραr.τά.ρχη ντ1 Ρισελιέ κι α,ότός τόν πά.ντρεΦε μέ μι� πλoύσιαr. κληρον6μ'a aτό Μπορντώ, τότε Π�ίι δ γΙρο δοόκα,; ofjτα,νε κυ6ερν�τη; Τ'ijς Γκυέν. Ό Νορμ.α.νδός πουλησε τ� χτήμ.ι.χ.τά. του στη Μπεσέν κ' �γ,νε Γα,σχόνος, μι.χ.γεμΙνος !π' τ�ν δμoρφι� τοΟ π1ρΥου τοο Λα,νστρά.κ. μι� uπέροχYJ διι.x.μoν�, περιουσΙι.χ. 't'ijς γυνι.x.ίκ�ς 't'OtJ. Σ� τΙλη τTjς βι.χ.σιλεΙι.χ.ς τοο Λουδο6ίκου xr, ΙΙγ6ρα,::Jε τόν τΙτλο τοΟ τι.χ.γμα,τά.ΡΧΥ) τ6'>ν Φρουρ6'>ν τi); Πό­λης κ' lζφε Τσι.χ.μ.ε τ� 1813 δΙχως νά. Μθιι τΙποτι.χ. !π' την 'E'ltι.x.νά.aταr.σYI' Κι.χ.Ι ν� π6'>ς. Kι.x.τ� τό τέλο; τοΟ 1790 nTjye στ� Μι.χ.ρτινΙκι.χ. δπου εΤχιε περιουσΙι.χ. � yuvι.x.l'ltrx του "ι Ιφη­σε --Τι δια,χείρισΥ) τής πε?ιουσΙι.χ.ς του στη Γι.χ.σχ6νΥ) �. lν2.ν σuμ&λι.x.ιoyρά.φo. τόν Μι.χ.τιά.;, πού φι.χ.ιν6τι.χ.νε ν� κλΙνει στΙς νΙες [�Ιες. Σ�ν γόρισε πΙσω, δ 'Κόμης Ντε Μι.χ.νιρ6ιλ 6pTjxa τ� χτ�μα,τά. του &θιχτι.χ. κι.χ.Ι πoλλ� "Ιρδη. Α6τή � ΙΠΙΤUΧΙι.x. �τα,ν &'πο.τέλεσμα, τi)ς !πΙδρι.χ.σης τοο. Γι.χ.σχ6νou Μνω στό Noρμ�'1M. Ή κυρΙα, ντέ Μα,νερβιλ πέθι.χ.νε τό 1810. Mιτ� τΙς σπα,τά.λες ποόκι.χ.νε στ� νιά.ταr. του 'ltι.x.'tάoAι.x.6a 't'ή σημ.a.σΙι.x. 'ιtοόχlχ'Ιε τ� πλοόΤΥ) του κι δπως σuμ.6ι.x.Ινει σε m;λλοός ΥΙ­ρους, τούς �δωσε μεγι.χ.λότερη πρoσoχ� !π' δ� χΡιιά.ζιτι.χ.ι νQ τους δΙνει ΜνεΙ; στή ζω�. Κ' lτσι 6 "όριο; ντε Μι.χ.νιρ­�tλ lγινε σιγ� σιγ� οΙκονόμος, τοι"(Χοόνης ΜιΙ φιλά.ρyufXJς. ΔΙχως ν� σκεφτε! πι1>ς � τσΙ'Y'Yoυνι� τ6'>ν παr.τιρά.δων γιν­νά.ει !σωτι.χ. πι.χ.ιδιά.. δεν lδωσε τΙποτι.χ. στό Υι6 'ςOU "ι !ς τόν ε!χε μονι.χ.χοπα,Ιδι.

Ό Πώλ ντέ Μι.χ.νερ6ιλ γόρισι k' τό "ολλιΥιο Βοιν­τόμ 'ςό 1810 κ' lζησε τρΙι.χ. χρ6νιι.χ. δπιnι.x.rμ.Ινoς ατόν πα,-

11

Page 3: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τέρα. τou. Ή τuρα.ννΙα. του όγδοντά.χρονου aχιδoν γέρΟ\) πά.νω στον κλΥΙρονόμο τ� "ίτα.νε φυσικο ν' icpiJa�t w. αrι­μά.δια. ΤΥΙς; σέ μι� κa.ρδι� κα.Ι σ' lνα. χα.ρα.κτηρα. π� δέν ιΤ­χα.ν &κ6μα. σΧ'ημα.τιστεΙ ΔΙχως; ν� τοΟ λεΙπε� 1ι φυσική τόλμΥΙ που μοιά.ζει '1'& πλα.νιέτα.ι μέσα. στον iipa. τ'ijς; rao­σκόνΥΙς;, δ Πώλ δέν τόλμησε ν� πα.λέψει !νά.ντια. στον πα.­τέρα. τo� κ' lχα.σε lτσι κεΙνΥΙ τήν iPEtij πού γεννά.ιι τήν ψυχική τόλμΥΙ. T� πιεσμένα. σuntσOήμa.tάo του κρυφτήκα.νε στ� βά.θΥΙ τ'ijς; κα.ρδια.ς; του κα.Ι τ� βά.στηξε !u! γι� κα.ι­ρο χωρΙς; ν� w. !κδΥΙλώνιι. Άργότερα. σ&ν lνιωσε πι& πώς; τιi σuνα.ισθήμα.τά. του α.δτ& δέ σuμ6α.δΙζα.νε μΑ τΙς; ι1ρχές;· τοΟ κόσμοο. οΙ σκέψεις; του "ίτα.νε σωστές; μ.ά. οΙ !νέργειές; του λα.θεμένες;. Μποροοσε νιi μανομα.χήσει γιιi μι& λέξη μ.ά. lτρεμε aτή σκέψη '1'& διώ�ι lνα.ν δπηρΙτη. Κα.τιιπολε­μοΟσε 6λέπεις τή δειλΙα. του στΙς; μ.Qνoμα.χΙες; ποο iπιιι­τοΟν στα.θερή θέλησΥΙ. 'Ήτα.νε σε otO'YJ νιi κά.νeι μιγά.λα. πρά.μα.τα. γι& '1'& ξεφύγει το δ ιι:>rμ6 , μ.ά. δε μποΡοσσε n τον &ποψύγει μέ σuσΤYIμα.τική IiνtLataoO'YJ οδτε ν� τΟν iν­τιμετωπΙσει &νιχπτύσσοντα.ς; &διά.κοπα. τΙς δυνά.μεις; τω. Δει­λος; aτή σκέψΥΙ' τολμηρος; aτήν πρά.ξη .διιιτηρησε γι� κa.ι­ρο τήν κρυψή 6.γνότητσ. πού κά.νει σuxn τούς; iνθρd>'Πouς θύμιχτα. κα.τα.στά.σεων πού μερικές ψυχές; διστά.ζουν n !ξε­γερθοον !νά.ντιά. τους; ·κa.!. ιtρoτιμ4νε κιιλότεριι ν� τΙς όπο­ψέρουν ΠιJtρ& '1'& πα.ρα.πονιθοΟν γι' ιιότές. "Εμιενε φυλιικι­",μένος στο πα.λιΟ ιiρχoντικo τοΟ πα.τέρα. του για.τΙ δεν εΤχε ι1ρκετ� χρήμα.τα. '1'& γλεντά.ει μΑ τους νειιρOUς Τ'ijς πόλης. Ζήλευε τ& γλέντια. τους δΙχως; n μπορε! n w. ΎευτεΤ κι ιχότός. Ό γέρος εδγενής; τον 16γΙΧζε (ξω κ6.θε 6ρά.&υ μ' !να. πα.λιΟ ιiμά.ξι 'It'Ou το σέρνιχνε γέρικα. !λογιι κa.xoζιμι­Υ« Τοδς .aIJYOSstJΙXVS οΙ γiι::'Cι λιχκέδες ";00 κ�κoντuμε�o, κα.Ι ΠYJΎα.Ινα.νε σε κόκλους βωιλικοός;. δπολεΙμα.τιι τfjς ποιλι4ς χοινο60uλεUΤΙΚ'ijς ι1ριστοκρα.τΙιχς κιιΙ τfjς iPLστoκρa.tL� τ/ί)ν σπιχθι/ί)ν. ΟΙ &ub a.δτΙς iρισwx..ρα.ΤΙ·tς εΤχιιν Ινσωμα.­τωθε! μετιi την 'EπaoνIioτCIO'YJ γι& ν' ι1ντιστΙΧθοΟν ατήν ιι6-τοκριχτορική !πΙ�ρα.ση. ΕΤχιιν ωά.ξιι κ' ιΤχrι.ν YΙvιι Wt-

12

φλικά.δες;. ΠνιγμένΥΙ κα.Ι πιιρα.μιρισμέτη iπ' τΙς; τερά.στιες

μ� κσ.ι ρευστές περιοοοΙες; τ/ί)ν nuτικ/ί)ν πόλεων, 1ι συνοι­κία. α.δτή του Σσ.Ιν Ζερμα.Ιν τοΟ :Μπορντώ ι1πα.ντοΟσε μΑ τήν περιφρόνYjOΥΙ στήν !πΙδειξη μεγα.λοπρέπεια.ς; τ/ί)ν !μπ6-ρων, των ό'ltσ.λλήλων κα.Ι των στρα.τιωτικ/ί)ν. Ό Πώλ "ίτα.ν

πολύ νέος γισ. νσ. κά.νει τον κοινωνικο δια.χωρισμό κιιΙ γιιi νιi κα.τα.λά.6ει τήν ιiνα.γκα.ιότητα. πού κρυβότα.νε πΙσω ι1π' τήν ψεύτικΥΙ όπερηψά.νεια. που πρό6α.λε 1ι ι1pιατoκρa.τΙα.. Βσ.ριότα.νε ιiνά.μεσα. σ' α.ότες; τΙς; ι1ντΙκες δΙχως n ξέρει πιJ)ς ιiργότερα. α.ότές. οΙ νεα.νικές; του γνωριμΙες; � 't'OO ι­ξσ.σψΧΛιζα.ν τήν ιiριστoκpα.τική όπεροχή πού θ iγα.πά.ει

πά.ντα. 1ι rα.λλΙα. . Πα.ρ' δλ' α.ότά., 16Ρισκε μερικές μικρες χα.ρές, ι1ντΙ6α.ρο στΙς πλΥΙκτικές βρa.δ�ές;. Ά�λιότα.νε μΑ πα.ιχνΙδια. ΠΟ') ιiρέσoυν στους νέΌυς μ δλο που τοΟ τ& !πέ-6α.λ� δ πσ.τέρα.ς του. Ό γέρος !ρχοντα.ς πΙστευε πώς; δ τΙ­λειος νέος πρέπει '1'& ξέρει ξιφα.σκΙα. , Ιππα.σΙα., ν� πιιΙζει τ." σψα.ίρα. κα.Ι '1'& μα.θα.Ινει κα.λOUς τΡόπους.:Μέ λΙγα. λό­

για. το ψεύτικο λοοστρο που slxaova οΙ !ρχοντες τοΟ πΙΧλιοΟ

κα.ιροΟ �τα.ν το Τδα.νικΟ τοΟ πετuΧYIμένoυ νέου. "Ετσι κι 6

Πώ). lκα.νε ξιψιχσκΙα. κά.θε πρωΙ, πήγιχινε ΙππιχσΙα. κα.Ι μά.­

θ�ωs σκοπο60λr). Τον όπόλοιΠ'Ο κιχιρο διά.6ιχζε ρoμά.ν'tζιι για.­

τΙ δ πα.τέριχς του δεν τοΟ !πέτρεπε τη σο6α.ρή μελέτη πού εΤνιχι ι1πιχρα.ΙτητΥΙ σήμερα. γιιi '1'& δλοκλΥΙρώσει κa.�Ις; τΙς

σπουδές του. ΤούτΥΙ 1ι τόσο μονότονη ζωή θ& τον εΤχε σκο­τιί!σει το νεα.ρΟ !ν δεν τον !λευθέρωνε δ θά.να."t'Oς; τοΟ πα.­τέρα. του ιiπ' α.ότή τήΥ τupα.ννΙα. , τή στιγμη ι1κρι6/ί)ς; πού

εΤχε γΙνει &6ά.στα.χτΥΙ. Ό Πώλ 6Ρ'ijκε σo6α.p� κεφά.λα.ια. μα.­

ζεμένα. &π· τή,ν πα.τρική τσιγκουνι& κ/ΧΙ κτημα.τική 'ItIptou­

σία. σε πεΡΙΨ'Υ)μ'Υ) κα.τά.στα.σ'Υ). Συχα.ινότα.νε ΙSμω; το :Μπορν­ttt) κα.ι το Λα.νστρά.κ, δπου κά.θε κα.λοκιχΙρι περνοοσε τΙς; δια.��oπές του δ πα.τέρα.ς του κιχΙ δπου τον lσεΡνε στο xu­

'Ιήγι ιiπ' το πρωί &ς το βρ6.δυ. Μόλις τελειώσιχνε οΙ δια.τuπώσεις τ'ijς κληρονομι!ς;, 6

νειχρος διψα.σlιένος γισ. γλlντια., iγόριχσε χρεώyρa.φα. μΑ τ& κ>;ψά.λΙΧιά. του, !φYjOε τή StιxxsLptO'YJ τfjς κτημα.τικijς τou

13

Page 4: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

περιουσία.ς; ?τό γέρο Ματια.ς; τό σuμ60λα.ιoγρά.φo τοΟ πα.­τέρα. του κ lζφε �ξη χρόνια. μα.κρυά. 6.π· w }{πoρvτώ. Στ�ν 6.pχ� lκα.νε 6.κό�oUΘoς; στ�ν Πρεσ6εΙα. -ςijς; Neιi1t'O­λης;, aργότεpα. πi)γε γρα.μμα.τέα.ς; σt� Ma.δρΙτη κα.Ι σtό Λονδίνο κ' Ικα.νε lτσι τό γΟρο τΤΙς; Εόρώπης;. 'Αφού γνώρι­σε τόν κόσμο, 6.φοο ξα.λιiφρωσε 6.πό μερικες; οδτοπΙες, 6.­φοΟ

, σπα.τιiλησε τα. ρευστα. κεφιiλα.ια. Π'Ού ε!χε μα.ζέφει 6

πα.τερα.� του, 'ήρθε μια. στιγμ� πού δ πωλ &να.γκιiστηκε νά, 6ιiλει χέρι στα. lσΟΟα. &π' τά. κτ�μα.τιi του πού τοΟ ε!χε συγκεντρώσει δ γέρο σuμ60λα.ιoγριiφoς; του, για. να. μΠ'Ο­ρέσει να. σuνεχΙσει τ�ν πολυέξοδη ζω� του. 'Εκείνη λοι­πόν, την κρίσιμη σΤΙΎμ�, τού κα.ρφώθηκε μιιΧ aπ· α.δτές; τΙς 1δέες; πού τίς λέμε λογικές;. θέλησε να. εγκα.τα.λεΙΦει τό Πα.ρΙσι, να. γυρΙσει στό Μπορντώ, να. διευθυν-ει δ Τδιος; τΙς; όποθέσεις; του, να. κσ.νει ζω� !ρχovτα. στό Λα.νστριiκ, να. xa.λυτερέΦει τα. χτημα.τιi του, να. πα.ντρευτετ κα.Ι να. φτιiσε� μια. μέρα. στ� Boυλ�. Ό πωλ �τα.ν Χόμης;. ΟΕ ιi­ριστoxριiτες; ξα.νa.πα.ίρνα.νε d.ξΙα. σα. γα.μ.προι. ΜποροΟσε, λοιπόν, κα.Ι lπρεπε να. κιi�ι Ινα. χα.λό γιiμ.o. 'Λ Αν οΕ γυ_ να.Τχες; ποθούνε να. πα.ντρευτοΟνε Ινα.ν τΙτλ,ο, πoθcιυνε πολο περι�σότερo Ινα.ν !ντρα. πού να. ξέρει χα.λ'ά. t'ij ζω�. ΚαΙ δ Πωλ, χιiρη στΙς; !φτα.κόσιες; χιλιιiδες; φρά.γκα., πού ε!χε φιiει μέσα. σέ εξη χρόνια., ε!χε κα.τα.χτησει α.δτό τό d.ξΙω­μα. πού &ξίζει περισσότερο χι 6.πό τό ιiξΙωμα. τοσ χρημα.­τ�σττι. 'ΑξΙωμα. ποι) &πα.ιτεΤ μα.κρόχρονες σπουδές, θητεΙα., Ι.ετά.σεις, γνωριμΙες, φίλους, εχθροός, κάποια. χομΦότητα., τρ6πουζ,

,Ινα. εύκολο κα.Ι χα.ριτωμένο �νoμα.. 'ΑξΙωμα. ποο φέρνει τυχη, μονομα.χΙες, χα.ιιένα. στoιχ�μα.τα. στΙς χοΟρ­σες;, ιiπoγoητεόσεις;, στενα.χώριες, δουλειές καΙ πολλ& 8υ­σχ.ολοχώνευτα. γλέντια.. Τέλος, δ πωλ �τα.ν κομ.ς!Κις νέος. Μ' δλες; τΙς; τρελλές σπα.τάλες; του δέν ι!χε Xoa.ta.φiPEL .v& γΙνει μοντέρνος. Μέσα. στό γελοτο περι6ιiλλoν τοΟ xa.λoo· κόσμου, δ aντιπροσωπευτικός; τόπος τοΟ μοντέρνου "ίτα.ν δ στρα.τάρχη� t'ijς; Γα.λλΙα.ς, 6.ντΙθετα. δ χομΦός �α.ν δ τόπος; τοΟ 4νστισtρα.τηγoυ. Ό πωλ χα.φότα.νε τ� μικρ� 'tΘυ φ�μη

14

γ�& την κoμ.φό� ΤΟι) καΙ �ξερε να. τ� διατηρεΤ. ΟΕ u­πηρέτις; ΤΟι) �σα.ν !Φογοι, τα. 6.μ.ιiξια. του τα. πα.ινευα.νε δλοι, τσ. τρα.πέζια. ποόδινε σuχνα., ε!χα.ν ιiρκετη επιτuχια. κα.Ι ή γκα.ρσονιέρα. ΤΟι) περιλa.μ.6α.νότα.νε 4νιiμεσα. σtα. Ιφτα. � δχτώ χα.λυτερα. σπΙτια. t'OO Πa.ρισιoO ποτ) ξεχώριζα.ν για. τ� μεγα.λoπρέπειιi τοuς;. ·Ομως; δ�ν ιΤχε προκαλέσει t'ij δuστυχΙα. κα.μμια.ς; γυνα.Ικα.ς. -Όμως; Ιπα.ιζε δΙχως ν& χιi­νει. 'Όμως εΤχε μια. εότυχία. πού δέν lλα.μπε. ·Ομως ε!χε τόση τιμιότητα. πού δέ μποροοσε να. ξεγελιiσει κα.'1ένα.. οδ­τι Ινα. κορΙτσι. ·Ομως δέν !φηνε έδώ χ' εκε! ρα.6α.σιiκια. κα.Ι δέν ε!χε μια. χα.σελΙτσα. μ' ερωτιχα. γριiμματα γι& ν& να. Φαχοuλε60uνε οΕ φίλοι ΤΟι) περιμένoντιiς τον νCι. φο ρέσε: τό κολλάρο του 1Ί να. φαλιδΙσει τό μοοσι του. ·Ομως; δέν �θελε νιΧ κoμματιιiσει τα. χτημα.τιi ΤΟι) -ςijς fxuty, τοΟ ελειπε δ ριψοκίνδυνος χαρα.χτ�ρας; πού σπρώχνει σ1 μεγάλες περιπέτειες καΙ ποι) τρα6άει &να.γκαστικα. τήν πρoσoχ� τοΟ κόσμου γόρω 6.πό lva. νεαρό. 'Όμως δέν δ� ';Ειζότανε ποτέ &πό κα.νένα κα.Ι ε!χε τό έλά.ττωμα να. δα.­νεΙζει σέ φίλους; ποι) τόν έγκα.τα.λεΙπα.νε κα.Ι δέ μιλοό­:1α.νε πιιΧ γι' α.ότόν ουτε για. κσ.λό οδτε γιά. κ�κ.6. "�.ωια.­ζε σα.ν νάχε 6ιiλει τιiξη στ�ν &κα.τα.στα.σΙα. του. Τό μouatL­χ? του χα.ρα.χτ�ρα. του βρισκότα.νΖ στήν τυρα.ννΙα. τοΟ πα.­τέρα. του, πού τόν ε!χε κιiνει Ινα. ε!δος κοινωνικοΟ μι­γάδα.. 'Έτσι, λοιπόν, ενα. πρωΙ ε!πε σ' Ινα. φίλο ΤΟι) ποϊ) τόν λέγα.νε Ντέ Μαρσα.ί κιχΙ ποι) &πό τότε lγινε διιiσημoς:

-Φίλε μου ή ζωή κρό6ει κιiπoιo νόημα.. -Πρέπει να. φτιiσεις τα. εΤκοσι !φτ& γιά. νά. τ�ν κα.-

τιxλιi6εις, τ' aποκρΙθηκε εΙρωνικά. δ Ντε Μιχρσα.Ι. -Να. Ι , ε!μα.: ιΙκοσι !φτά. χρόνων κιχΙ 4κρι6ιί)ς γι' ΙΧδ­

τό θέλω να. πάω νά. ζ�σω στό Λα.νστρά.κ σά.ν !ρχοντa.ς;. θά. κα.τoικ�σω στό Μπορντώ. θα. μετιχφέρω τά. lπιπλιi μου &π' τό ΠιχρΙσι στό πΙΧλιό ιiρχoντικό τοΟ πα.τέρα. μou κα.Ι θά. lΡχομa.ι να. περνιiω τρεΙς μ'9)νες κιiθε χειμώνα. έ8ιί) 'j' a.δτό τό σπΙτι ποο θά. κρα.τησω.

-ΚΊχί θα. πιxντρευΤfίς;

15

Page 5: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-K�Ι θά. π�ντρευτω. -Elμat ςplλfJ� σου. χ�ζΙ μου Πώλ, tb ξΙρει�. 4π�ντ'1j-

σε μaτά. ά,πο λΙγο /) Ντε M�ρσ�ι. .. Αντε λοtπ6ν, -Υινε Χ/ι­λo� π�τΙρ�� κ�Ι κ�λo� σόζl1'(Ο� Χ/ιΙ θ& -ytyιt� τb πιρΙγιλο. γιιί δλ� τά. όπ6λοtπ� xp6Yt� τη� ζωfj� σου. "Αν μποροσ­σι� ν& ytVIt� εόΤUχtσμΙνο� κ�Ι γελoΤo� θ' CΙξtζε τον κ6πο νσι το �ςετ�σoυμε το ζήΤ'1jμ�. Μά. δεν θ�σ�t εδτuχtσμ.ιYfJ�. Δε·, €Xit� ά,ρκετά. γερή πυγμή ytOr. νά. κυ6ερνήσεtς; οΙκογΙ­YIt�. ΕΙμαι δΙκ�ιo� ά,πΙν�ντΙ σou. EΤσ�ι τΙλειος; xmλ6r Ρ1jς;. K�νΙν�ς; δεν ξΙρει σά.ν κ�\ σΙν� ν& 4q:ιofjyat Χ/ιΙ ν& aςpLrrit τά. yκlμot�, νά. σπφουνι�ζεt τ' CΙλογο "ι ν& μΙ­vat κ�pφωμΙνoς; π�νω στή σΙλλ�. 'Όμως;, χΡυσΙ μου. /) Ύ�μoς; ilvat CΙλλο πp�μa. Σε βλΙπω d.oπb τώρα. νά. σε κυ-6ψ;�ει f; κυpΙ� x6μo1jaa� νπ M�νερ6lλ, νά. σ1 d.ν�γκ�ζΙt tν6.VΤLi'X. σΤ1) en'rpf, σου πολδ πtb συχνά. σΙ ί��λόπ !ντΙ σε τροτ κ�Ι σε λΙγο νά. γκpεμ.(ζισ�ι... K�Ι νά. γκρεμ.(ζι­σ�ι μέ τΙΤοιο τρ6πο, ποό νά. μή μπορεΤς; νά. βγεΤς; 4π' τb l�vt�xt, με πόδι� σπ�σμιν�. .. Ακουσέ με. Σοσ μoιvat lν� είσ6�1jμ." π�νω d.πο σ�ρ�ντ� χιλι�δε .. λίρες; 4π' cor. Χ "ι,­μaτ� σου στη Ζφ6ντ . • Aμa θιλεις; π�ρε τ' clλoγ� σου κ�ι τoo� όπ1jρΙτες οου. ΈπΙπλωσε τ' 4ρχοντικ6 σου στο Μπορ­ντώ. θ�σ�ι /) β�σtλισ,ς τοσ Μπορντώ. θά. l�Y�Pit' τΙ� 4ποφά.σεις; ποο θά. π�Ιpνoυμε ΙμιΤς; στο ll�ptat, �σ�ι /) d.yτ�oπoxpttij� tf), ά,μυ�λισ,ς; μας;. Σύμ.q:ιωνm. K�νε τρΙλλι� στήν �π�ρχΙ�, κ�νε ά,κ6μ� κ�Ι βλ�κεΤις. Άκ6μ� κ�λότε­?�! 'Ίσως γίνεις δt�σ1jμος;. Άλλ� ... μήν π�ντριυτιΤ�. Ποt6ς; π�ντριύετ�t σήμερ� j "Εμποραι -Υιά. τά. σuμ.CPΙΡOντ� τους; � γ:� vιiV�t δυο νά. σΙρνουν το q:ιoρτΙo. χω.ρι�'tIς; πώ θΙλou'l νσι κιiνoυν πολλά. π�ιδιά. κ�Ι ν' ά,ποκτήσouν !ργ�τι�, XP1j­μ�τ;�ες; .η συμ60λ�ιoγριiφoι ποο πρΙΠεt νά. πλ1jρώoouνε <tΙς; όποχρεώσεtς; τους κ�Ι δυστuχισμlνoι β�σ:λι�ις ποο συνε­χΙζουν ltat δυστuχtσμΙνες δυν�στεΤες. Moν�χ� !μετς; γλυ­τώνουμε το ζυγο κ' !σύ θΙλιt� νά. ζευτεΤς. K�Ι στό κ�τω κ«Τω γι�τΙ θέλεtς νά. π�ντρwτεΤς; j Δέν Ιχιις; 6ποχρί(ι)G'1j νά. φ�νιρώσιtς; τη σκΙΦτι σου my 'X�λότερo φ(λο σΟ\);

16

πρωτα πρωτ� &ν πα.ντρευτεΤς μιά. κλτιρονδμ.ο που θιiχει

lσΟΟα. σ��ντα χιλι�δες λΙρες το χρόνο σά.ν Κ'.1Ι σΙ"ν�, μή

νομΙζεις πώς όγδόντ� χιλιάιδες; γιά. δυό ε!ναι το ιδιο με

σ�ριiντ� γιά. τον ενα. Γισ.τΙ. 'Ypfryopa γΙνοντσ.ι ,τρετς

. κσ.Ι

τΙσσερtς. μόλις; ξεπp06ιiλει κσ.νένσ. πσ.ιδι. Μπσ.ς και τό

'Κά.νεις ά,πο ά,γά.π"lj γιά. τη ρά,τσα των Ντε Μιχ.νερ6ιλ ΠfJό

δε θά. σου δώσει άλλο ά,πο πΙκρες; Mήπω� δεν ξέρεις τΙ

G'1jμoatVit νιiνιχ.ι κσ.νεΙς πιχ.τΙρσ.ς .η μo"ljtlpa; Ο γ�μoς: κιχ.λέ

μου Πώλ, είναι iι πιο κουτη κοινωνική θuσΙσ. .• Απ ιχ.δτη

κερδΙζουν μονά,χιχ. τα. πιχ.ιoιιi μας κιχ.Ι την ά,ξιιχ. Τ"ljς τήν

κα.τσ.λα.6α.Ινουν μονά.χα. τη στιγμή που τ' άλογά, τ�υς τρωνε

τά. λOl)λοόδt� που φυτρώνουνε στόν τιiφo μσ.ς. Έσυ νοστιχ.λ­γετς τον πσ.τέρσ. σου, σ.ότΟ τον τύρσ.ννο ποο οου Ο"ljλ1jτη­ρΙιχ.σε τά. νιά,τσ. σου; ΤΙ θά. κ�νεις γιά. �ά. �. 4γα.�ήσ

_oυ�

τά. . πα.ι·Οιά, σου; ΟΙ φροντΙοες σο\) γιά. τη μορφω:πι 't?υς, ο! προσπά.θειές σου για. να. τους �ξσ.σψσ.λΙσει� "t"ljV ευτu­χΙσ.. iι ά,νσ.γκα.στική οου α.όστηρ6τητιχ., θά. τ &':ΠOj.llXκρό­νουν &'πο σένα.. Τά. πσ.ιΟιά. &'γιχ.πoUν τοΟς !λα.ψρ6μυιχ.λους; κιχ.Ι &'δύνα.τους πσ.τερά,Οες, που &'ργ6τερσ. τους 'ItEptrpPfJVoUV. θά. ζεΤς, λοιπόν, ά,νά.μεσσ. στό ψό60 ml την περιφΡ6ν"ljση. , ΡΙξε μιά. μιχ.τια. στοος φ(λους μας 'Χ.α.Ι πές μfJU ποιόν &'π' σ.ότους θά,θελες για. ΓUιό σου. Γνω.ρΙσα.με &'ρκετοός ποΟ ντροπι6.ζα.νε τ' l5νομά, τους. τα. πσ.ιδι6., �γιχ.Π"ljτέ μου. εΤ­νιχ.t πολύ δuσκολοσυντήρ"lj't'O !μπ6ρευμa. Ας πιχ.ρ�δεχτoσ­με πώς; τα. Οικ6. σο\) θ6.να.ι !γγελοι. ΣκΙφτηκες ποτΙ τήν !6υσσο πού χωρΙζει τη ζωη του ΙργΙντι 6,π' τή ζωή τοσ πιχ.ντρ�μινoυ; .. ΑκOl)! • Αμιχ. εΤσσ.ι ΙργΙν"ljς μπορεΤς ν& πεΤς;: ·«θά. yelfJLoπotYj9<i\ μον6.χιχ. τ6σο, /) κ6σμ.o� θ& σκεφτεΤ ΎΙα. μΙν� μόνον δ.τι θα. του !πιτρέΦω !γώ να. σκεψτεΤ». Παντρε­μένος γΙνεσιχ.ι 6,π6λuτιχ. ΎελοΤος. Λεότερος; κ6.νεις; τη ζωή σου, Οtιχ.λlγεις τήν εότuχΙιχ. oou. Σήμεριχ. τή θΙλει� κι ιχ.δριο l5χι. Πιχ.ντρεμΙνος τη φOρτών!σ�Ι την εδ'tuχΙιχ. θΙλεις 3ι θΙ­Χεις κι δτιχ.ν τή θΙλεις τ6τε δεν την (χεις. Πιχ.ντρεμΙνος κ�­τιχ.ντσ,ς λιχ.πl1ς, με.τρl1ς κιχ.Ι ςιχ.να.μ.ttρl1ς τΙς προΤκες; σου. μι­λl1ς; για. κοινωνική κ�Ι θΡ1jσκεuτική "ιθικ"ι, βρΙσκεις 'tοός;

2 17

Page 6: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

νέο\)ς σ.ν�θικooς, έπικΙνΟ\)νο\)ς. Μέ λΙγ� λ6yι� θα. γΙνει, ι­να.ς κοινωνικός σ.κα.Οημα.ϊκός. Σε λ\)π&μα.ι' Τό γεροντοπα.λ­λ�κ�ρo πού l5λοι περιμένο\)νε ν� τό κληρoνoμ�σo\)ν, πού 'στις τελε\)τα.ίες το\) στιγμες σ.γωνΙ�ιτα.ι Ιν�ντια. oτ'ijv πα.λιιk ΨPo\)ρ� � πού σ.π· α.ότ� �ητ�ει �τ�ια. ν� πtε!, ε!να.ι θεός μπρ'(;στCl στο'l πιχντ.ρ.εμένο. Δε μιλάω γι� τ� 6ιiσα.να. τΙς σκοτοσρες. τίς στενοχώριες, τΙς ένοχλήσεις, τΙς σκα.σlλες: τ�ν .σ,π�6λάκωση, τψ πα.ριiλ\)ση Π'Ού μπορε! ν� δημΙO\)Pγ�σει δ .σ,γωνα.ι; σ.νιiμεσα. σέδ\)ό πλιiσμα.τα., πού �oσν δια.ρχώς �Ι. πού εΤνα.ι δεμένα. γι� πιiντα. κα.Ι πού πέσα.νε στην πα.γΙδα. νομΙζοντα.ς πως τα.ιpιιiζo\)ν. 'Όχι, τ�ν εέρο\)με πολύ κ�λιk τ� σάτιρα. τοσ Μπο\)α.λω γι� ν� 't'ijv ε�να.pχΙσouμε. θ� σοΟ σtJγχωpoυσα. τ�ν �λΙθια. σκέψη σο\) !ν μου όποσχ6σο\)να. ν� :ι:α.:τρ.ε\)τείς σ« �γιiλoς &.pχ?ντ�ς,_ ν� κερδΙ�εις Ιν� μα.�oρ� ctπ t'iJv περιο\)σΙα. σο\) , ν� έπωψεληθε!ς σ.π· τόν μ�� τoi} μέλιτr.ις γι� ν� κιiνεις δ\)ό νόμιμα. π�tδιιi, ν� δώσεις at'ij �να.Ικα. σο\) �να. δικό της σπΙτι χωριστ� σ.π' τό δικό σου, ν� σΙJνιχντιέσα.ι μα.ζΙ της μoνιiχα. στ� σα.λόνι� κα.Ι ν� μ� ΓUpΙσεις ποτέ σο\) σ.πό τα.ξΙΟι χωρΙς νιk φροντΙσεις πρώτ� ν� lχεtς σ.να.γγεlλει τόν έρχομό σο\). Γι� μι� τέτoι� ζωή cpθιiνo\)ν δια.κόσιες χιλι�ες λΙρες. K� fι κ�τ�γωγή σοο σοσ έπιτρέπει ν� τ� <pτιιiξεις α.δτη τ� �ωή δι�λιγoνττa.ς μι� πλoύσι� 'ΕΥγ λέζα. διψα.σμένη γι� τΙτλ�\)ς. ΤΩ! α.δτη την σ.ριστoκpα.τικ� ζω� τη βρΙσκω πρ��τικ� γα.λλική. ΕΤνα.ι 1ι μόνη μεγιiλη, fι μόνη πού μ4ς Ιξ�σ�λΙζει τό σε-6α.�, τη ψιλΙα. μι&ς, ΓUνα.Ικα.ς, fι μ6vrι πού μ4ς ξιχωρΙζει σ.π τ� ψpιν� �ζα.. Με δ\)ό λ6Υια., fι μ6Y7j πού d,ξΙζει y� θ\)σιιiσει κα.νεΙς την έργένικη ζωή. Μ' α.δτό τόν τρόπο δ κόμης Ντε Mα.νεp6tλ γΙνετα.ι π�ρ�ει� γιιk την Ιποχή το\). στέκετα.ι πιiνω σ.π' l5λ� κ�Ι τό μ6νο Π'Ού τοΟ τ�ιρι�ζει εΙνα.ι ν� γΙνει όποοργός � πρεσ6εUΤΗς. Ποτέ δε θ� γελοιο­ποιηθε! για.τΙ σ.π' τό γιiμo θιiχει κερδΙσει κoιν(ι)νικ� δΙχως νιiχει χιiσει τ� δψέλη τοΟ ΙργΙνη.

-M� ψlλΞ μο\), δεν ε!μα.ι δ Ντε Mα.pσ�Ι. ·Οπως 'κα.­νες 't'ijv τιμ� ν� τό πε!ς κα.Ι μ6νος σου, Ιγώ ι!μα.ι δ Πώ).

]8

N-d M�νεp6lλ. κα.λός π�τΙρα.ς κα.Ι κ�λός ΣUΖ�, βouλιu­της τQσκέντpoo, Ισως Ισως κα.Ι τij, !νω βουλijς. πολύ μJ­'tpl.ll πΡιiμ�τ�. ΕΤμα.ι μετρι6φρων, σuμ6ι6ά.ζoμα.ι. . - K�Ι 1ι ΓUν�Ικα. σου, ι!πε δ σκληρός Ντε Μα.ρσα.Ι.

αοότη.' θ� σuμ6:6α.στετ; -Ή .Ύ\)να.Ικα. μου, d.γα.πητΙ μου. θιk κ�νει l5,τι θιλ.ω

ιΥώ . -''Αχ! ψουκα.ρ& μου. σ.κόμα. lχεtς τέτoι� μυα.λιi; Άν­

τΙο Πώλο Άπό σήμερ� πιiει, lχα.σες την !κτΙμησή μου. M(J­νιiχα. μιά λέξ1) σ.κ�. για.τΙ δε μπορώ ν� όπoypιiψω ψtJχpιk την κα.τΜίκη σου. Κοίτα. ν� δε!ς ποσ 6ρΙσκετα.ι fι δόνα.μη τijς δικ'ijς μα.ς θέσης. Ό !ργένης. b.6μα. κι !ν 'χει �χ� ιεη χιλι�ες λΙρες εtσ6δημα., lχει τ�ν περιοΟΟΙα. το\). EΙν�ι fι φήμη τijς κoμψ6τητιiς του, fι θύμηση πού μένει σ.π' τΙς πα.λιές wu έπιτυχίες . .. Αότη λοιπόν .η θα.�αια. σκΙ& 'Χρό­διι τερά.στια. σ.ξί�. Ή ζω� προσφέρει σ.κόμα. πολλές εδκα.ι­ρΙες σ' α.ότόν τον ξεθωρια.σμένο !.ργένη. Να.Ι. να.Ι, οΙ σ.ξιώ­σεις του μπορΟΟν ν' σ.γκα.λι&.σουν τ� πιiντ�. Ό γιiι-ως, 15-μως, Πώλο δ γιiμoς ε!να.ι τό κοινωνικ6: «Δε θ� προχωρή­σεις, !λλο». .. Aμ� θιiσα.ι πα.ντρεμένος δέ θ� μπορεΤς νιk ε!­σα.ι τΙποτ' !λλο σ.π· α.δτό πού θά.σα.ι. Έκτός πι� κι !ν κα.­τα.δεχτετ. fι ΓUνα.Ικ� σοο ν' d.σχoληθεΤ μα.ζΙ σου.

-:Μ&.. lxιxve δ Πώλ, με τσα.κΙζεις πά.ντα. με τΙς Ιξωφρε­νικές σου θεωρΙες. Κουρ&.στηκα. ν� ζ6) γιιk τούς !λλους, νιiχω &.λογα. γι� ν� τ� δεΙχνω, l5,τι κ&.νω ν� τό κ&.νω γι� τό τΙ θ� πεΤ δ κόσμος, ν� κα.τα.στρέφομα.ι για.τΙ θ� 6ρεθοσν δλ&.κες πού θ� ποΟν: «Γι� X(JCta. δ πωλ Ιχει π&.ντα. τό tδιO ιiμιiξι. ΤΙ Ιγινε 1ι περιοοσΙα. το\); T�ν τρώει; Πα.Ιζει στό χρημ«.τιστήρι?; 'Όχι, ε!ν�ι !κα.τομμυΡΙΟΟχος. Ή κυρΙα. τιi­δε τρελλα.Ινετα.ι γι' α.ότό. 'Έφερε d.π' την 'ΑγγλΙα. Ιν� ιi­�ξι πού ι!να.ι σΙΥουρα. το πιό ώρα.Το τοσ Πα.ρι<ποο. ΠροαΙ­ξα.με την !λλη φop� στό Λονσ&.μ � ιiμ�ξια. τ6)ν κυρΙων �τέ Μα.Ρσα.Ι κα.Ι Ντέ Mα.νεp6lλ. �α.ν τ& πιό oτlAetιx:t. Δη­λιd3ή, χιλιες δυο 6λ�κε!ες πού μ' �δτες μ4ς σέρνουν d.π· τ� μύτη οΙ �λlθιoι. ΆρχCΖω ν& κα.τα.λα.6�Ινω πώς α.ότη fι

19

Page 7: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ζω� μάς κιχτιχστρέψει, μάς γφνιiει. Κυλάμε ciyt! ν� περπιχ­τάμε. ΠΙστεψέ με. κΙΧλέ μου 'Ανρ!. θιxυμιiζω τ'ή OUνιχμΥι σου μ� δέν τ'ή ζ1jλεUω. Ξέρεις ν� τ� χ;Ρίνεις l5λΙΧ, μπορείς ν� ένεργείς χιχΙ n σχέψτεσιχι σ�y μεγιiλoς πολιτιχός. Μπορείς 'Y� ξεπερνάς τούς γενικούς νόμους, τΙς πιχρα.δεγμένες Ιδέες, τΙς χιχθιερωμένες προχιχτιχλ1ιψεις, τΙς υ[oθετ'1jμέyες 'tU'Itικό­Τ1jτες, Τέλος, κερδΙζεις ciπό κατιxστιiσεις ποο έμένιχ θ� μου ψέρνιχνε μoνιiχιx συμψορές. T� ψυχρά, τ� συστ1jματι­x� σου συμπεράσμιχτιχ. �oύ Ισως νιiνιxι σωστιi. στ� μάτιιχ του κόσμου είνιχι ψριχτες ι1ν1jθικόΤ1jτες. 'Εγώ ι1νΥικω στ'ή μάζα-. Πρέπει τό πιχιχνΙδι ν� τό πΙΧίζω ΣUΜψω'νιx με τούς �y�yες της ΚrJινωνΙιχς, που είμαι όποχρεωμένος ν� ζ'ήσω. . Εσυ cive6ιx(YEt, στίς κορψες των ciνθρώπινων πριxγμιiτων. � �άν� σ'

, ιχυ-;ές τίς �ιxγ�μέν;ς κoρψ�ς ορίσκεις ΙΧΙσθΥιμιχ-

' ΤΙΧ. Εγω θιχ πιχγωνιχ. Εγω ι1Y1jΚω στους πολλούς γιιχτ! εί­μιχι ciστός. Αυτοί rJ[ πολλοι ζουν ι1πό συγκινΥισεις πOU τώ­ριχ τίς χρειά.ζομιχι κ' έγώ. Συχy� οΕ τυχεροί &νθρωποι διιχ. σκε8ά.ζουν με δέκιχ γυναίκες κιχΙ δέν εχουν ουτε μίΙΧ. Κ' ύ­στεριχ. I5cr1j κι �ν είνιχι � <)όνιχμΥι τους, � [κιχνόΤ1jτά τους. 1) κοσμική τους &νεση ψτιiνoυν ώρες χρΙσης που νιώθουν μιχγκωμένοι ciνά.μεσιχ σέ δυό πόρτες. 'Εγώ ι1γιχπω τ� γλυ­κειά, τ� στιxθερ� ζωή. θέλω τ'ήν ευτυχίιχ πOU χιχρίζει fι ιiδιά.κoπη πιχρουσΙιχ μια.ς ΓUνιxΙxιxς.

-Πολύ έλΙΧψρύ' πριiγμιx δ γιiμΌς. πέτΙΧξε δ Ντε ΜιχρσιχΙ Ό Πώλ δεν τά.χιχσε κιχ! συνέχισε: ' - Γέλιχσε &μο σ' ι1ρεσει. 'Εγώ θ� Υοιώσω δ πιό ευτυχι. σμένος &νθρωπος τοσ κόσμου ΟΤΙΧΥ δ UΠ1jρέτης μου θ� μπετ στό δ�μιiτιό μου κιχ! θ� πεί: «'Η κυρΙιχ περιμένει τόν xu­ριο γιιχ τό ψιχγ1jτό». ΟΤΙΧΥ μπορω, ΓUρΙζoντιxς τό 6ρά.δυ σπΙτι μου. ν� βρω μι� χιχρδιά ... -;Πολύ !λιχψρό, Πώλ!. Δεν ιίσιχι 4χόμιχ 4ρxετ� 'ήθι­κός γ::ι. \ι!Χ πιχνΤΡFυτείς. -... μι� xιxρδι� νιΖ έμπιστεuτΘ τΙς Εγνοιες μου. ν� πω rr� μυστιxιi μου. θέλω n ζΥισω τόσο στεν� �εμένoς μ' lνιχ πλάσμιχ πού fι ciγάΠ1jΜΙΧς y� μ'ήν έξιχρτιέτιχι ciπό lνιχ νοιΙ

20

ij Ι να. ΙSχ ι, ι1πό την χιχ τάστιχσ1j έχεΙ '1'11 πού χοιΙ δ fπιό ΙSμoρ­φος &νψιχς μπορεί ν� προχιχλέσει !ρωτιx� ι1πογοήτευσ'Υ/. Τέλος. !χω τό κουράγιο ν� γΙνω, l5πως Ης. ΧΙΧλός πΙΧτέ­ριχς κιχ! κΙΧλός σόζυγος! Νιώθω ψτιιχγμένος γι� τΙς χιχρες της ΟΙΧοΥένειιχς χιχΙ θέλω ν' ciντιχποχριθω στ!ς ιiπσ.ιτήσεις της χοινων(ιχς γι� νάχω γuνιxίκιx, πιxιδιιi ...

-ΤΙ νά σου πω; Μοιάζεις με κιχλά.θι γεμdτo μσγες χολλ1jμένες στό μέλι. "Αντε. μπρός, θάσιχι κορότδο δλ1j σου τη ζωή. "Ώστε θέλεις ν� πιχντρευτείς γι� νάχεις γuνιxΙκιx. ,Μ' &λλιχ λόγιιχ θέλεις γι� κα.λό σου νσ. λόσεις τό πιό δόσχο­'λο ιiπ' τ� πρ06λ ήμιχτιχ που πα.ρουσιάζουν σήμεριχ τ� ιiστι­xιi !θιμιχ. AδΤ� που δ1jμιοόργησε fι γιxλλικ� 'Επα.νάστιχση. Κιχ! θ' ι1ρχ(σεις διΙΧλέγοντιχς τ� ζω� ti'j, ιiπoμόνωσης. NfJ­μΙζεις πώς fι γuνιxΙκιx' σου δε θ� λιχχτα.ράει ΙXδΤ� τ� ζω� που !σύ πψψρονεΤς; ΝομΙζεις πώς θ� τ�ν σιχ�Ινετα.ι σ�ν χιχΙ σένα.; " Αν δε σ' ιiρέσει δ ώριι.ΙΌς γιiμoς που σου έξέ­θεσε πρΙν λΙγο δ ψιλος σου Ντε Μα.ρσα.Ι !XfJtJ μι� τελευτιχΙα. συμ60υλή. Μείνε ι1κόμσ. δεκιχτρΙιχ χρόνιιχ !ργέν'Υ/ς. διιι.σκέ­διχσε σ�ν τρελλός. ΚΙΧΙ ύστεριχ στ� σ(Χ.ράντιχ σου, μόλις σε πιάσει fι πρώτη χρΙσ-η των ιipθpιτικών, πιχντρέΦο'.) μι& χΥι­ριχ τριάντιχ �ξ1j χρόνων. Τότε θ& είσιχι ευτυχισμένος. "Αν πιχντρευτείς κανένιχ κοριτσάκι θ& πεθάνεις τρελλό; .

-Γι� κάνε μου τή χάρ'Υ/. κα.Ι για.τΙ!; του ψώνα.ξε δ Πώλ ΛCγo θιγμένος.

-Άγιι.π'Υ/τέ μου" ιiπάνΤ1jσε δ Ντε ΜιχρσιχΙ. -ιι σάτιρα. τοα ΜπουΙΧλώ !νάντιιχ στΙς γυνα.ίχες ε!να.ι �ιάΨ9.P-ΙX κοιν& φιxι�q.ιενιx δοσμένιχ ΠΟΙ'Υ/τικά. ,Κιχ! γιιχτΙ � μ'i/9 Ιχουν Η.ΙΧΤ­τώμιχτιχ' ο! γuνιxίκες; rLιxtt � τους στερήσει χιχνεΙς τό ηό Χιχθιχρό ιi π ό Χ τ 'Υ/ μ ιχ της ι1νθρώ'ltι νης ψόσης ; Γι' ιχυτό 1-χω τή γνώμη πώς τό πρό6λ 'Υ/μιχ τοα γάμου δε 6ρΙσχετιχι έκεί που τό τοποθετεί δ κριτικόι: ιχυτός. Μήπως νομ{ζεις πώς δ yιiμoς ε!νιχι τό Τ�ιo μ! τόν Ιρωτιχ ΧΙΧΙ πώς yι� ν' &γιxπ'1jθεΤ Ινιχς σόζUΎfJς φτάνει νάνιχι !ντριχς; ΤΙ πηyα.Ινει� τόσον "ΙΧΙ­ρό στ� μπoυyτoυ�ρ των γuνιxικων; rt& ν& μαζέΦεις μονι!χιι. ΤPUφεp!ς &νιχμνήσεις; ·Ολόκλ'Υ/Ρ'Υ/ -ιι ipylYLX1j ζωή γΙνετιχι

21

Page 8: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

rι.ttlrι. ν� κάνει μoιprι.ίrι. λάθrι δ πrι.ντρεμένoς που δ!ν ξέρει ν� διrι.6άζ�ι 6rι.θι� μέσrι. στην dνθρώπινrι xrι.plM. Ό 4-nprι.� στ& χrι.ρoUΜενrι. χρόνιrι. της νιότrιι; του χrι.ρΙζει π6.-nrι. την είιτυχΙrι.. 'Έτσι το θέλουν τ& πrι.ρ6.80eα. lθιμ6. μa.ς. Κυρια.ρ­χε! πάνω στΙς γυνrι.Τκες που είνrι.ι δλες yorιτευμένες, κrι.Ι ποό όπrι.κoυνε στΙς έπιθυμΙες του. Τ& έμπ6διrι. που δρθώνουν οΙ νόμοι, τ� rι.ta01jfLrι.trι. κrι.Ι fι φυσική 4πrι.γόρευσrι στή Υυνα.Ι­κol δrιμιoυρyoυν κrι.Ι γι& τους δύο dμοι6α.Τα. ooνrι.ισθYιμa.τrι. που ξεγελα,νε τους έπιπόλrι.ι'Oυς, τους δrιμιoυργoυν λrι.θεμέ­νες εtκόνες γι� τΙς rι.υριrι.νές τους σχέσεις μέσσ. στ& πλrι.Ι­σιOl ti'j:;; οtκογένειrι.ς. δπου· δ!ν όπ6.ρχουν πι& τ& t8trι. !μπ6-oιrι.. Τότε πι� fι γυνrι.Ικrι. τον όπομένει τον lρωτa. dYtt ν& τον έπιτρέπει. διώχνει την fιδoνή dYtl ν& τήν ποθεί Ka.t τότε εΙΎrι.ι

, που dλλάζει γι& μας δψrι 1) ζωΎι. ·0 Ιλ.u"θιρο�

4ντρrι.ς που δ!ν lχε: όποχρεώσεις, που είνrι.ι π6.-nα. !πιθε­τικός. ο!ν lχει τΙπoτrι. ν& χ6.σει dπο μι&ν 4ποτυχΙa.. Μ& yι� τον πa.ντρεμένο fι dποτυχΙrι. είνrι.ι ιiδιόρθωτo κrι.κό. "Αν γισ. τδν έρrι.στη είνrι.ι εδκολο νιχ. κάνει τη yuva.lxa. ν& όπα­χωρΥισει, fι όπoχώprισrι rι.υτΎι, dγrι.πrιτέ μου είνrι.ι το Brι.­τερλώ τGιν ooζύγων. ΟΙ σύζυγοι την πrι.θa.ίνουνε σιχ.ν τον Nrι.πoλέoντrι.. Eίνrι.ι κrι.τa.δικrι.σμένοι σ! νΙκες που δσι� κι a..,. είνrι.: δ! μπορουν νιχ. τδν σώσουν 4π' την κrι.τa.στΡοφή πο? θ& του φέp�ι 1) πρώτη �a.. 11 yυνrι.Ικrι. που κολα.­κευετrι.ι τόσο 4π την έπιμονΥι, που χα.Ιριτα.ι τόσο 4π' το θυμδ τοΟ lprι.at'9j της, λέει β6.νa.uσο τον !ντρα. τrιι; γι' α.δ­τ& τιχ. rOLat πp6.μa.τα. .. "Αν γιιχ. τον ηεόθιρο hLtpiπo-natL τ� π6.ντrι., a. ... μπορεί νιχ. διrι.λέγει το πε�Ιo 't'9jι; δp6.σrιι; τou. γι& τδν 4φέντrι 4πrι.γopεόoντrι.ι δλσ. κa.Ι το πU;Ιο τ'9jι; μ_ χrιι; του πrι.prι.μένει στrι.θεpό. "Ασε που δ 4yώνrι.ι; ιΤνα.ι dv­τΙστροφ-οι;. 'Η yυνrι.Ικrι. εΤνrι.ι Ιτoιμrι ν' 4ρν'YjθιΤ α.δτΟ ποό oδφεΙ�ει,

,ένGι 1ι Ιpωμένrι Ιπιτρέπει α.δτΟ που δ�ν ΙΠιτpiπι­τrι.ι. Eoo που θέλειι; ν& πrι.-nρευτεΤι; κa.Ι Π'ου θ& το κ6.νιι, σκέφτrικει; ποτέ. τον μιλιτrισει; τον 'ΑατιΧδ Κώδικα.' 'Eyιb �! λΙρωσα. πoτ� τ& πόδια. μου σ' α.δτΟ το βοΟp1tο 'μ! ΤΙ, 4τέλειωτες πrι.pα.τηpYισεις. σ' α.δτη τήν 4πoθ1jκrι τη Υιμ4-

22

τrι φλυα.ρΙει;, σ' a.Utb που λέγετrι.ι Νομική ΣχολΥι. 'Εγώ δεν α.Υ'Οιξα. ποτέ μου τον Kώδικrι., μ& 6λέπω την έφιχρμο­γΎι του στη ζωΥι. Eίμrι.ι νο.μικΟι; lwt δπω� εΤνα.ι γιrι.τρo� δ &.ρχΙa.τρος μιιiς κλινΙΚi'jς. Ή dρρώστειa. δ! βρΙσκετα.ι στ& βι6λΙrι., βρΙσκετrι.� στδν 4ρρωστο. Ό Kώδικrι.ς, 4γa.π'Yj'tέ μου, ε6�λε τη γυνrι.Ικrι. «όπδ κrιδεμoνΙα.», την θεωρεί dv1j­λ�κo. πrι.ιδι. Ή λέξrι a.Uτή ε!νrι.ι το κλιι�Ι, Πώλο Mέτρrισι τΙς δυνάμεις σου. Σκέψου a.... μπορείς νιχ. πrι.ιςειι; το ρόλο του τύρα'ΝΟ!) έσύ πού εΤσrι.ι τόσο μrι.λrι.κoς κrι.Ι τόσο κrι.λδς φ€λo,. τόσο εόκολ6πιστος. 'Εσύ , που στην 4ρχή ai κορόt­δευOl μ� πού τώρrι. σ' dγrι.π6.ω τόσο που νιχ. σοΟ-ιpa.yapilivw τήν έπιστΎιμrι μου. Nrι.Ι! rι.ότιχ. Π'Ου σοΟ λέω ε!νrι.� πορΙσμσ.­tGl μια.; !πιστΎιμrις που οΙ Γερμrι.νoΙ την δνoμάσrι.νε Άν­θρωπoλoγΙrι.. "Αχ! a.... δεν ε!χσ. λύσει τδ πρό6λΥιμσ. τ'9jι; ζωης με τδ γλέντι. α.ν δεν dντιπrι.θοΟσrι. τόσ'Ο πολυ rι.δτoυι; που σκέφτοντa.ι dvtl ν� ένεργ-οον. α.ν δ!ν περιφρονοοσα. τους χrι.ζoυ:;; που ε!νrι.ι dPXEt& �λΙθιoι γιιχ. ν� πιστεύουνε ϊ.ώ; τ� σιOλίrι. ζοον rι.tιί>νιrι. τη στιγμη που 1ι 4μμος σε κάθε IΡ'Υ)μ'Ο της Άφρικης dποτελείτrι.ι dπο τΙς στ6.χτες κ' έ­γω δε" ξέρω &οπδ πόσες α.γνωστες πόλεις σιχ.ν το Λονδίνο, τη BενετΙrι.. τδ Πrι.ρΙσι, τη Pώμrι, πόλεις που xa.1jxa.va 00-θέμελrι., θάγρrι.φσ. gvrι. βι6λΙο γι& τους σrιμερινoυς γ6.μουι;. γισ. τ�ν έπίδρa.σr; τοσ Xpιστιrι.νικoυ συστΎιμ«τος. θ6.6rι.ζα. �νrι. λ:χμπι6νι πιΧνω στδ qωρδ rι.δτδ Π'Ούνα.ι γεμάτος κοφτε­ρ!ς πέτρες που πάνω t'OIJ ξrι.πλώνoυν οΙ δπrι.�oΙ τοΟ κοινω­νικου MULTIPLICAMINI. M� &.ξΙζει τόσrι. 1ι 4νθρω­πόΤΎjΤrι. γιχ v-i. σπ:xτrι.λYισω gvrι. τέτrι.ρτo 4π' τδν xrι.ιpό μου; Σά.μπως +, μόν'Υ) λογική ΧΡΎισ'Υ) τοΟ μιλrι.νιoO 8!ν εΤνrι.ι ν& κεντρίζουμε τΙς κrι.pδιες μ' Ιρωτικ& yρ6.μμrι.τrι.; Krι.Ι 8! μοΟ λέι;, θ& μα,ς τη φέρεις ν& τή ΥνωρΙσουμε την κόμrισσσ. -ni M�νερ6€λ;

-"Ισωι;, είπε δ Πώλο -θ� μείΥ'Ουμε φ€λoι. είπε δ Ντε Mrι.pσrι.ι. -Άλ1jθειrι.; ... Ικrι.νε δ Πώλο

23

Page 9: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-};I� �oβα.σα,ι, θά.μα.στε εόγενικοΙ μα,ζΙ σου, δπως ή_ τα,ν κι δ Ερυθρός Οίκος εόγενικός μέ τους 'Εγγλέζouς στό Φωντενα,ι. Τόν κλόνισε πολυ τοότ'Υ/ iι σuζήτφ'Y/ τόν κόμ'Υ/ Ντ! Μα,νερβΙλ μιΧ iliστόσο βά.λ�'Y/κε νιΧ πριχγμιχτοποιήσει τιΧ σχέ­�ι

,�

τo�. Μέσιχ ατ,ό χειμιί>να. τοσ 1821 γόρισε στό Μπορν­τω. Τα, �ξooα, που �κα,νε γιιΧ νιΧ �πιδιoρθώσει κιχΙ νιΧ �πι­πλώσει τ' &.ρχοντικό του �πι'βεβιxίωσα,ν τΙς φήμες που κυ­XA°r'PoOσιxv πρΙν φτάσει κα,Ι που πιχινεόιχνε την κομψό­τψσ. του. ΟΙ πόρτες των βα,σιλικιί>ν οΙκογενειων τοσ Μπορ­ντώ �τιxν άπ' τιΧ πρΙν άνοιχτ!ς γι' ΙΧότόν. "Αν'Υ/κε σ' ΙΧό­τ� τ�ν κιxλ� κ�ινωνΙιx τόσο χάρη στΙς πεποιθήσεις του, δσο κιχΙ χάρ'Υ/ στ δΥ'Ομά του κα,! atijv περιouσΙα. το\). ΚιχΙ γι' �ότό εΥινε δ βα,σιλιιΧς των σΙΧλονιων. 'Ολόκλ'Υ/Ρ'Υ/ iι π� ροικια, του ΣΙΧί ν ΙερμΙΧί ν τοσ Μπορντώ �νθoυσιάστηκε &.�, τους κΙΧλοός του τρόπους, τόν άέρα, του τιί>ν σΙΧλονιιί>ν. άπ' την πα,ριζιάνική τΟυ διιχπιχιδα,γώγ'Υ/σ'Υ/, Μ\ιΧ γρ'Υ/ιΧ μΙΧΡΚ1j­σίιχ τόν ε!πε τό Μοσχομπίζελο. "Ετσι λtγα.νε πα,λιιΧ στ�ν Aόλ� τους νέους των Μπώ κα.Ι τιί>ν ΠετΙ Μα,Ιτρ που ξε­χωρίζcxνε γιιΧ τους κΙΧλοός τους τρόπους κιχ! γιιΧ τόν δμορ­φr;ι τρόπο που μιλάγιχνε. ΟΕ φιλελεόθεροι 6.ρπάξιχνε τ�ν lκ­cpprxa1j και! τ�ν κάνα,νε παιριχτσοόκλι. ΜιΧ ΟΙ βιχσιλικοΙ τ�

�ε�ιχχειριζόν:roυσιχν πάντα. γιιΧ νιΧ κολιχκέψουνε. 'Ο Πώλ �;τ; M�ν�Ρ6ιλ άντιxπo�ρΙθ'Y/κε θcxυμάσιcxι CT1;t; υποχρεώσεις που του .,πέβΙΧλε δ τιτλος του. Μ! τόν llIhA 'lΥινε ΙΧότό που γίνετιχι μέ τους μέτριους �θoπoιoός. "Οτιχν τό κοινό τους προσέχει γΙνοντιχι σχεδόν κΙΧλοι. '0 Πώλ Ινιωσε 4_ νετα, .κ' �τσι

.ξεχόθ'Υ/κε δ,τι θετικό είχιχν τιΧ έλιχτώμιχτά του. Η εΙρωνιιχ του οέν lκρυ6ε οδτε δξότ1jτα. οδτε κιχυ­στικόΤ1jΤα.. ΟΕ τρόποι του οέν ήτιχν δπεροπτικοΙ. ΟΕ ΣuΖTι_ τήσεις το\) μέ τΙς ΥυνιχΤκες είχιχν τό σιβιχσμό που τούς 4_ ρεσε. οέν ήτ�ν οδτε πολυ τυπικές οδτε ΟιΙχνα.νε μεγά.λη οΙκειότ'Υ/ΤΙΧ.

Σε66τα,νε τιΧ τζά.κια" οεχότιχνε κά.ποια. ΙλεUΘερΙιx στους νέο\)ς μιΧ iι πιχριζιά.νικη πεΤρα., τοο τδν σuμβOτSλι\)ι ν& βά.�

24

ζει δρια,. Μ' 8λο που ήτιχν !σσος στό σπ'(Ι.θΙ κιχΙ στό περΙ­στρο:ρο �τα,ν λεπτός σιΧ γυνΙΧίκα. κι δλοι τόν �χτιμoσσα.ν γι' (1.0τ6. Τό μέτριο &.νά.σΤ'Υ/μά του κιχ! τό λίγο πά.χος tou. ε,j:';χ!ί); όχι &.κόμα, &.ντια,ισθψικό, δεν �τα,ν �

.μπόδια, γι�

Τ1{1 ΚO\ιψόΤΎjΤά. του. Τό πιχρουσια,στικό του τα.ιρια,ζε πολυ με τό ρόλο τοσ MΠΡUΜη τοσ Μπορντώ. "Ασπρο δέρμα, που ρόδιζε έλιχφριιΧ κ' �δειχνε tijv κΙΧλή το\) όγεία,. Είχε ili­ρα.ία. χέριιχ, δμορφο πόδι, μά.τιιχ γΙΧλιχνιΧ μ! μα.κρι!ς βλε­ψσ.ρίδε;. μα,σρα. μα,λλιά., χιχριτωμένες κινήσεις, βα,θιιΧ σuγ­'Κριχτ")μέν1j φωνή, πού Ικιχνε τΙς κα,ρδι!ς νιΧ χτυπα.νε. ΕΙ­χε δλες τΙς χά-ρες πού τα.ιριάζιχνε μέ τόν τΙτλο το\). Πρα.­Ύμιχτικ:Χ, δ Πώλ ήτιχν &.π' ΙΧότιΧ τιΧ λεπτ� λουλοUOιΙΧ πo� 1)έλουν περιποί1jσ1j, πού &.νθΙζουν μονάχα, στιΧ δpoσεp�. στιχ 'εόχιiΡΙ-JΤσ. μέρ") , που οΙ OUσκολες σuyθijXE; τ� �μπoδίζo\)ν

, v' ·&'να,r:τυχθοUν. πού δ πολύ κα,υτός ήλιος τα. κ:χ.ίει κα,Ι • • • ΤΗ � ' .� ' ο' 1!.ν πού .;1 π:χ.γωνια, τα, σκοτωνει. τα,ν �π α.υτους τ υς � -

τρε; που είνα,ι φτιιχγμένοι ν� δέχοντα,ι τ�ν εότυχΙα. κα,Ι λ:Υ6::;:;0 .,7, τη Υ'α.ρ�ζο'J'I. '() χα,ρα,Κτ'r1Ρα,; το!) Ιμοια,ζε πε­ρισσό-:ερο με :ij; γυνα,lκα,ς m:;u θέλει νιΧ τ�ν κιχτΙΧλα.Οα,Ι­νο'.)'ι, '1ι1. τη., πcxροτρUνων. πou περιμένει μετά. τό γιiμ') νιiχει δ ερωτιχ; κά.τι το θεϊκό. "Οσο κι α.ν α,ότός δ χιχριχ­χτήριχ;. D'Yj1.1LOtJr;yzi δυσκολΙες στην �ρωτικ� ζωή, φα.Ινε­'tcx: χιχ ρ ι τωμένος κα,! θελκτικός στιΧ. σα,λόνια..

jy ΙΧότο κι δ Πι!);, είχε μεγά.λες �πιτυχΙες στόν πε­ΡΙ'jρι:ηιέvο κΙΙκλc της επα,ρχΙιχς οπου τό πνεσμιχ τω, λί­γα ξεθωρισ.σμένο είν' -η &.λήθειιχ, είχε μεγιχλότεΡΥ) πέρα­ση &.π· δ,τι στό Πα,ρΙσι. ΤιΧ κεφ�λα,ια. που τοσ είχε μα.­ςΙΨει �ξ'Y/ δλόκλ 'Υ/ρα, χρόνια, δ συμβολιχιογράφος του �ξιx­τμ:σΤΥ;κα,ν γι7. 'J:x' �πιπλώσει το &.ρχοντικό του κα,Ι γιιΧ νσ. εr::�:CιΡθώσει τ�ν πόργο του στό Λιχνστρά.κ. Πα,ντοσ θέλ")­σε νσ. θα.μr:(�Υει iι πολυτέλεια, κα,Ι -η &γyλικ� !VEa1j. Πε­'ριορ!στηκε, λοιπόν, &.νιχγκιχστικιΧ. στΙς σιχράντιχ χιλι&ιΟές ,λίρες πού �τα,ν περΙπου τό εΙσόΟ1jμά. το\) κα.Ι φρόντισε δ 'ρυθμός τοσ σπιτιοσ του νιΧ μ�ν τΙς ξεπερνά.ει. Άφοσ Ικιχ­νε ,,:r,y �πΙσ1jμ ") �μφά.νισή του μέ τ' ιiμά.ξιιx 't'OtJ, ι1φοσ γνω-

25

Page 10: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ρΙστηχε μl τού_ πιό χ,ομψού_ νΙου_ �_ π6λη_, CΙφoO π't(ι μα.ζί

,tou; γιά. xuV�YL στόν πύργο τοι) στό Λα.στρά.κ, Ινιω­

σε πω_ � �ωYι στΥιν !πα.ρχΙα. τοΟ !πι6α.λι n πα.ντριuτιι 'ΤΗτα.ν &'κ6μα. πολύ νέο_ γιά. νά. τόν CΙπoρpoφ�σιι � τσιγ­youYL�, γιά. ν' &'aχoληθεΤ μl τη oπix,ouAa. χ,α.Ι ν' α.δeήσει �τσι τ�ν περιοuσΙα. 'tou, νά. κ�νει δηλα.δΥι α.ότό πού x.a.­τα.ντa.νε νά. x,�youv ολοι στΥιν !πα.ρχΙα. γιά. νά. !eaacpa.Al­aouv το μέλλον των πα.ιδιων τou_. Γρ�pα. α.Ισθ�νθηκε τΥιν &'ν�γκη 't'ij_ &'λλα.γ'ijς, τά. πολλά. γλέντια., α.δτά. πού εΤ­να.: � ζωΥι του Πα.ριζι�νοu. Ό βα.σικό_ λόγο_ πού ijeeAa νά. πα.ντρεuτετ δεν �τα.νε δ πόθος τοι) νά. δια.τηρηθεΤ το δνομα. τ'ijς οΙκ'Ογένεια._. νά. φτιιiξει κληρονόμοu_ γιά. την περιοuσΙα. tou, νά. �ημιοuργήσει σχέσεις πού νά. του θεμε­'λιώσοuν lνα. απιτιχ,ο δποΙ) νά. auγx,εντpώνoντα.ι οΙ κα.λύτε­ρες οΙκογένειες τ-οΟ τ6ποu, οδτε � πλήξη πού προκα.λοον οΙ πα.ρ�νoμες σχέσεις. Ό βα.σικό_ λόγος "ίτα.ν πώ_ CΙπ' τΥιν πρώτη στιγμΥι πού Ιφτα.σε στο Μπορντώ φώλια.σε xpucpo_ Ιρωτα.ς μέσα. τοΙ) γιά. τ�ς βα.σ!λισσα. OΤ'ij_ π6λη_. τη δι�­lJ'Υ}μ'Υ} δεσποι νΙ δα. Εόα.γγελΙστα..

ΣτΙ_ &ρχες του α.ιωνα., lνα.ς Σπα.νι6λος,' κ&ποιος Εδ­ιχγγελΙστα.. !γκα.τα.στΟΟθ'Υ}κε στό Μπορντώ. ΟΙ auστ�σεις πού ε!χε, μά. κ' � περιοuaΙα. tou, τοα &'voιeαove τΙ_ π6ρτι_ των πιο &'ριστοκρα.τικών σα.λονιών. Τον βοήθησε πολύ -κ: 1ι yuvaIxa. τοι) νά. δια.τηρήσει τΙ_ σχΙσεις τοι) μΑ τψ CΙ­ριστοκρα.τΙα.. πού τόν &'γκ&λια.σε με τ6σ'Υ} εδχ,ολΙα.. Τ6κα.νε δa.σικά. γιά. νά. μπιτ στ� Ροuθοuνι τών CΙaτών. 'Η κuρΙ<χ. Εόα.γγελΙστα. 'fjτα.νε χ,ρεολΥι χ,α.Ι x.a.tαoy6tave &'πό μιά. CΙπ· ;Ις πιο δι&σ'Υ}μες οΙκογένειε_ t'i)_ [απα.νιχ,"Ι, μονα.ρχΙα._. , Oπ� δλες οΙ ΓUνα.Τκες. οΙ μα.θημiνις νά. τΙς όπ!1ρετοΟν σκλ�60Ι, ζοΟσε σά. μιγ�λη x,upla, �!ν "ieapa την CΙξΙα. � χρήμσ., τος κα.Ι δέ δΙστα.ζε νά. !χ,πληρώσει x,�θε της !πιθu­μΙα.. &'κ6μοι κα.Ι τΥιν πιο πολuΙξοδη. Π�ντα. lβριακι κα.­τα.ν6'Υ}Ο'Υ} &'π' τον !ρωτεuμiνo αόζuγ6 τη, πού �ς ΙκρtJβι μεγα.λ6Φuχα. τά. οΙκονομικ& πρ06λήμa.τα.. '0 Σπα.νι6λο" εδτuχισμΙνoς πού !ρισε τ'9)- γuνα.Ικa.ς 'tou aτό :Μπορντό),

26

δποΙ) "ίτα.ν ίιποχρεωμένος νά. μένε: γιά. τΙ_ δοuλειές του. CΙ­γ6ρα.σε lνα. &,ρχοντικό, &νοιξε το σπΙτι tou, Ιχ,α.νε πολu­τελέστα.τε; δεξιώσεις κ' �δειχνε σ' δλα. πώς "ίτα.ν !νθρω­πος κα.λοσ γσύστοu. Γι' α.ότΟ κι CΙπ' το 1800 rσα.με το 1812 δλο το Μπορντώ μ:λοασε γισ. τον κύριο κα.Ι τΥιν X'J­ρΙα. Εόα.γγελΙστα.. Ό Σπα.νιόλο_ πέθα.νε το 1813 . .. Αφησε ΤΥΙ yuvιxlxa. τοΙ) χήρα. στσ. τρι&ντα. δuό της χρόνια. με τε­ρ&στια. περιοuσΙα. κα.Ι μέ μιά. κόρ'Υ} lντεκα. χρόνων. τΥιν πιο δι-οορφ'Υ} κόρ'Υ} του κό':;μοu, πού Ιδειχνε πώς θά. γΙνει πετu­χημένο_ &νθρωπος. Κ' Ιγινε, Μά. με τΥιν πα.λιν6ρθωση κλονΙστηχ,ε ή θέση t'ij; xuplιx; Εόα.γγελΙστα. κι a; "itav πολύ &ξια. γuνα.Ικα.. Το βα.σιλικΟ κόμμα. Ιδιωξε πολλά. μΙ­λη 'tou. πολλές οΙκογένειες !γκα.τα.λεΙΨα.νε το Μπορντώ. Μ' δλο πού Ιλειπε το μuα.λΟ κα.Ι ή πuγμYι τοΟ CΙντρός της aπ, ΤΥΙ δια.χεΙριση των ίιποθέσεών της, μ' δλο πού � tδια. -δια.χειριζότα.νε τΥιν περιουσΙα. της μ! την cιμuaAtιX �ς χ,ρεο­A'ij; κ�Ι μέ την &'δεξιότητα. tr,; &6γ�λτης γuνα.Ικα.ς, δέ θΙλησε ν' &'λλ&ξει τΙποτα. aτoν τρόπο κα.Ι στό ΡuΘΜΌ �_ ζω"lς της. , T�ν !ποχ'ή -πού δ Πώλ CΙπoφ&σισε νά. γupΙσει στόν τόπο τοΙ) ή δεσποινΙς Εόα.γγελΙστα. "itav μιά. κοπέλλα. κα.­��πληκτικά. δμορφ'Υ} κ�Ι φα.ινομενικά. ή πιο πλούσια. νύφη τοΟ Μπορντώ. Κα.νεΙς δέν ijξεΡι πώς μΙρα. μ! ΤΥΙ μΙρα. λι­γόστεuα.ν τά. κεφ&λα.ια. τ'ijς μητέρα.ς 't'Yjς, πού γιά. νά. δια.­Τ'Y/p�σει τ'ή β�σιλεΙα. Τ'Υ/ς. εΤχε ξαδΙφει CΙμυθ'Y/Τα. ποσά.. Ό κόσμος έξ�κολοuθουσε νσ. πιστεύει στά. πλοότ'Υ/ τ'9)ς 'ΟΙκο­γΙνεια.ς Εόα.γγελΙστα. μιά. κ' lβλιπε τΙς λa.μπρες γιορτές πού δΙνα.νε κ�ι το βα.σιλικΟ τρόπο τ'9)ς ζωijς τouς. Ή: Να.­τα.λΙ ε!χ� πα.τ�σει τά. δέκα. !ννιά. μά. κα.νένα.ς -δέν την ε!χε ζ'Υ/τήσει CΙκόμα. CΙπ' τ'ή μ'Υ/τέρα. Τ'Υ/ς. "Η δεσποινΙς Εδα.γγε­λΙστα., πού �τα.ν auvηOLoμiv'Y/ νά. μΥιν τ'9)ς χα.λά.ει κ'α.νεΙς χα.τήρι. φοροΟσε βα.ριά. μετα.ξωτά. φouaτά.νια., ιΤχε πα.νCΙ­'Κριβα. κοσμήμα.τα. κα.Ι ζοοσε μ! τΙτοια. πολuτΙλιια. πού τρό­μα.ζε τούς προικοθ'ijρες κα.Ι εΙδικά. σ! μιά.ν !ποχΥι πού τά. πα.ιδιά. ξΙρα.νε νά. μετρ!νι κα.Ι νά. όπολογΙζοuνε τ6σο κα.λά.

27

Page 11: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

δοο Κ7..Ι οί μεγιiλoι. Στσ. σαλόνια μσ. καΙ στΙς διιiφoρες πα­ρέες κυκλοψορουσε � μοιραία φpιi<Πj: «Moνιiχα Ινας πρΙ­γκηπα; μπορεί νσ. παντρευτεί τ� δεσποινίδα ΕόαγγελΙστα». Οί μανιiδες, οι προξενητρες ποόχανε νΙες κοπέλλες ',1& παντρέψουνε. οι νέες πού ζηλεόανε τη 'ΝαταλΙ, πού ή ι1δι�­χοπη κoμψότητιi της καΙ � τυραννική της lιμoρφι& τΙς !­νοχλουσε, ρίχνα.νε λιiδι στη φωτι& μέ φαρμακερές κου6έν­τες. υ Αμα &.κοόγσ.νε κανένα γαμπρο ν& λέει !κστατικός: «Θεέ μου, τΙ ομορφη πού είναι! », τ� στιγμ� πού Ιμπαινε σ' εν7.. χορο � Νσ.τσ.λΙ, οι μανά.ιΟες δ,παντοασαν: «ΝαΙ, δ,λ­λ� είνσ.: ά.κρι6ή!" 'Άν καμι& ψορ& Ινας νιόφερτος 16ρι· σκε :1/ δεσποινίδα. Ευα.γγελίστσ. χαριτωμένη κ' (λεγε πως δ7:::.,;, θέλ

,ει νσ. παντρευτεί δέ μπορεί ',1& κ�νει καλύτερη

·έκι,"γη, λεγσ.ν!: «Ποιος θ�χει &.ρκετ� τόλμη ',1& παντρευ­τεί μ:7. κοπέλλα πού της δΙνει ή μητέρα της χίλια φριiγ­Κ7.. τό μήνα γισ. τΙς τουαλέττες της. πού lXEL δικά. της !­'λογ::ι, δική της κσ.μα.ριέρα καΙ πού φορά.ει δ,ληθινές νταν­τυ.λες; Άκόμσ. κ' οι ρόμπες της είνσ.ι l3λο πανά.κρι6ες ντ::ιντέλλες. Μονά.χα τσ. λεφτ& πού ξοδεύει γι& τ' &.σπρό­ρουχά. της θΧ φτσ.νανε γιιΧ νιΧ συντηρηθεί μισ. οΙκογένεια. όπα.λλήλου. 'Έχει κά.τι πελερίνες γισ. το πρωΙ πού κά.νουν εξη φρά.γκα ραφτικσ. ή μΙα».

Τέτοιες κοΟΟέντες κι !λλες πολλές εΙπωμένες συχν& τ�χα. γισ. νιΧ πα.ινέψουνε. σ6ήνσ.νε' καΙ τον πιο φλογερο ;:',60 τ.ού μπ�ρoίί,ε νσ. νοιώσει ενας !νΤΡιχς καΙ ',1& θελή­σει y� παντρευτεί τη δεσποινΙδα ΕυαγγελΙστα. Ή Νατα­'λί, ή βασίλισσα των χορων, ποΙΙ δέν lδινε πι& σημασΙα στσ. κολακευτικ& λόγια, στ& χαμόγελα. καΙ στο θαυμασμο πού συνσ.ντοίίσε σέ κά.θε της βYjμα, δέν εΤχε Ιδέα. τΙ θ& πεί ζωή. Ζουσε σ�ν το πουλΙ Π'OU πετά.ει, σ&ν το λουλοόδι πού &.νθΙζει. 'Όλοι στο διά.6α της �ταν lτοιμοι ν& !κπλη­P(�σo:.ιν κά.θε της έπιθυμία. Άγνοουσε πόσο κόστιζε το κά,­θε 7:ράγμα. δεν Ύ/ξερε πως δημΙ(1)ργουνται, πως διατη­ροίίντσ.ι, πως δισ.χειρΙζονται τ& lσοδα, οΙ περιουσΙες. 'Ί­σως κα! νσ. νόμιζε πως κά,θε σπΙτι εΤχε τούς μσ.γεΙρους

28

του, τούς 'ιiμαξά,δες του, τΙς κσ.μιαριέρες του. το προσωπικό

του, δπως κιiθε &.γρΟς εχει τσ. στά.χια ΤΟ,υ. κσ.θε δ�ντρo

τούς κσ.ρπούς τ'Oυ. Γι' αυτ.ην οι ζητιά.νοι κ οΙ �τωχoι. τ&

πεσμένσ. δέντρα. κ' � σ.γovη γYj 'fίταν το !διο π�σ.γμσ.. ΧαΤ­

δεμένη σσ.ν ονειΡΟ &.π' τ.η μητέρσ. της, &.κουρσ.στη στ&

γλέντια, !τρεχε μέσα στ& σαλόνια. στον κόσμο σσ.ν κα6α.­

λά.ρης στ.ην πίστα του, σ&ν καΟαλά.ρης δΙχως γκέμισ. κσ.Ι

δίχως σπιρούνια. • "Εξη μηνες μετσ. την σ.φιξη του πωλ Ύι όΨ�λη κοι-

νωνΙα σύστησε το Μοσχομπίζελο στrι βσ.σίλισσα. των σαλο­

νιων. τσ. δυο α.υτσ. λουλο,)Όισ. κοιταχτηκανε με φαινομε­

νική ψυχρότητα μσ. δ lνας βρηκε τον !�λo �αρ;τωμένo. 'π κυρία Ευσ.γγελίστα. πσ.ρσ.κολουθουσε να δει τ &.ποτε­

λέσμσ.τα. a,jtfj; της πpoσχεδισ.σμέvης συν&.ντ�σης� Διά.6α­

σΖ στ?ι. μ&.τι7.. :ou Πιi)λ τσ. συνσ.ισθήματσ. που του προκ&.­

λεσε κσ.Ι είπε μέσα. της: «θσ. γίνει γσ.μπρ6ς μου!» ΤΟ !διο, κι

δ Πιί)λ. Βλέr:<Jντσ.ς τη Νσ.τσ.λΙ σκέψτηκε: «θιΧ γίνει ΓUν�:κσ.

μου! " 'Η περιο:.ισία των Ευ7..γγελίστα. πού 'fίτσ.ν πσ.poιμιωδη� στο ΜΠΙψ'ιτώ. ε!χε κα.ρφωθεί στο μυαλο του Πι;'λ σ�ν Π!Χ,ιδικη

προκσ.τ&.ληψη. &.π' δλες τΙς προκσ.ταλήψεις ή πιο ;,νεξΙ� τηλη. Κ' ltat το οίκονομικο πρό6ληψ1. παρουσι&.στηκε σο:.

πρώτη ματισ. νσ. μήν κρό6ει δυσκολΙες,' νιΧ μ.η �ει&.ζoντ�ι ,

συζ ητήσεις καΙ lΡεuνες. πρ&.γμιατσ. που προκσ.λουν τ.η φρι­

κη τόσο στΙς δειλές. δσο κσ.Ι στΙς περήφσ.νες ψ�χές. Μερικ&

πρόσωπιχ προσπσ.θήσσ.νε νά. μιλ�σoυνε στον Πωλ μέ κολσ.­κευτικές φρ&.σεις γιά. τούς τρόπους. γι& τ.ην δμορφιιΧ τ-ης Νσ.ταλΙ, 'Itpooθl't'Oνta; στό τέλος φσ.ρμακερ& λόγια γιομ.&'τσ.

σκληροΙΙς υπολογισμούς γιιΧ το μέλλον, στηριγμένους.

στΤιν

πολυέξοδη ζωΥ, πού lκσ.νσ.ν οΙ Εδσ.γγελίστσ.. Μ& δ Πωλ &­

π&.ντησε με τήν περιφρόνηση ποΙΙ ταίρισ.ζε στΙς ταπειν�ς 7..υτες έπσ.ρχιώτικες σκέψεις. Γρ�γop� lytvav γνωστές οΙ �­

τ:6ψεις του Πιi)λ κσ.ί � κσ.κογλωσσια. στσ.μά.τησε. ΓιατΙ δ

πωλ εδινε τόν τόνο στΙς ιδέες, στΙς κου6έντες, δπω; κσ.Ι στ& φερσίμσ.τσ. κσ.Ι στά. πριiγματα. Ε!χε φέρει μσ.ζΙ ;ου την εξελιγμ.ένη Ορετσ.ννικη προσωπικότητσ.. τους ψυχρους qJP!X-

2�

Page 12: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

γμοός. τ�ν εΙρωνία. τοο Βόρωνα.. τ� κα.Τ1jγΟΡ1jΤ'ήρια. !νιiντια. στ� ζω'ή, τ�ν περιψρόν1jσ1j των Ιερων θεσμων, τ� !γγλέζικα. &.σ1jμικ� μα.ζΙ μέ τ' &.στεία. τους, τ�ν περιψρόνφ1j γι� τ� ήθ1j κσ.Ι τΙς Π7.Αια.τσα.ρίες τής έπα.ρχία.ς, το ποuρο. το λοϋ­στρο. το πόνεο, τ� κίτρινα. γά.ντια. κα.Ι το γκα.λόπ. 'Έτσι μέ ;ον Πώ� γίνα._vε :� πρά,�μα.τα. δια.φoρετικ� &.π· δτι γινότανε ισιχμΖ τοτε . Κα.νενα. κοριτσι, κιxμμι� προξεν'ήτρα δεν προσ­πά.θφε ν� τον &.ποκα.ρδιώσει. Ή κυρία. Ευαγγελίστα. &ρχι-σε ν� τον καλεί συxν� σε ξπίσ1jμα. γεόμα.τα.. 'Ήτα.ν δυνα.τΟ ν� λεΙψει τό ΜοσχομπΙζελο &.π· τΙς γιορτές πού Π1jγα.Ινα.νε 'ΟΙ r.tO κομψοΙ νέοι τής πόλ1jς; 'Όσο κι iiv δ Πώλ προσπα.θου­ΟΕ. ν� δείξει ψυχρός δεν ξεγελοοσε ούτε τ� μψέρα. ο!)τε τ�ν κόΡ1j. Σιγ� σιγ� lπcxιρνε τό δρόμο πού θ� τόν blS1jyouaE στό γά,μο. ''Oτcxν πέρν7.γε δ Πώλ με τ' &μά.ξι του fι κcx6ά.λα. στο ilipcxIo του αλογ-ο μερικοί νέοι στcxμα.τοUσcxνε κα.ί τους &κου­γε πού llYCXVE: «Νά. zvcx; ευτυχισμένος &νθρωπος. Είνα.ι πλούσιος, E!vcxt δμορψο πα.λλ1jΚά.ρι κcxΙ λένε πώς θ� πcxν­τρεuτεί τη. δεσποινίδcx �UcxγγελΙστα.. γπά.ρχουν μερικ'ΟΙ &ν­�ρωπoι που θ&λεγες �ω,ς � κόσμος ψτιιiXτηκε γι' α.ότούς»!

�τα.ν συνcxντιότα.νε τ α.μcxξι του με τ' &μά,ξι των Εόα.γΥε­λιστα. Ινοιωθε περ'ήψα.νος γι� τ�ν ΙδιcxΙτεΡ1j λεπτόΤ1jΤα. που· 6άζανε μά,νιχ κα.Ι κ6Ρ1j γι� ν� τόν χα.ιρετησουν. ''Αν δ Πώλ ε�ν ε!χε !ρωτευθε! τη δεσποινίδα. Εόα.ΎΎελίστα., at"(CIupιx δ κόσμος θ� τόν πά,ντρευε μα.ζΙ 't1j; ijθελε δέν ijθελε. Ό κ6-σμo� πού δέν κά,νει πoτt κα.λό εΤνα.ι συνένοχος γι� πολλέ,.. δυστυχΙες. Κ' δστερα. άμα. 6λέπει ν� ξεπετιέτα.ι τό κα.κο πo� �ώσσφε με 't6a1j στοργ'ή. τ' &.πα.ρνιέτcxι κα.Ι τό !κδικιέΤcxt.

• δΨ1jλή κοινωνΙα. του Μπορντώ που δπολ6γιζε lycx !κα.τομ­μυριο "'!ιν προΙκα. τής δεσποινΙδα.ς Εόα.γγελΙστcx, τ�ν lδινε στόν Πωλ δΙχως να περιμένει ν� συμψων'ήσουνε οΙ ένδια.ψε­ρ6μενοι δπως γΙνετcxι συν'ήθως. ΟΙ περιουσΙες τους τα.ιριά,­ζιχνε δπως τα.ιριά,ζα.νε κ' οΙ δυ6 τους. Ό Πώλ �τα.ν συν1jθι· σμέν-ος στ�ν πολυτέλεια. κα.Ι στην κομψότητα. που περιστοΙ­χιζε τη ,ζωή 'ti'j; Να.τα.λι. ΕΤχε ψτιά,ξει τ' &'ρχοντικ6 του στό Μπορντω γι� τον !α.υτ6 του Ιτσι πOU δ�ν θ� μποροΟσε ν&

30

το :,?τιά,ξει κcxνένα.ς, &.κόμα. κι' iiv τδψτια.χνε για να 6ά,λει μέσα. την Να.τα.λΙ Μονά,χα. �vcx; &ντρα.; σ�ν1jθισμένος στα ΙΕοδα. του Πιχρισι'Οϋ κα.ί στίς &.πα.ιτ'ήσεις που εΤχα.νε �Ι Πα.; ρ;ζιά,νες μποροΟσε ν' &.ποψόγει τΙς οΙκονομικές δυστυχιες που θ&ψερνε δ γά.μος μ' �vcx πλά.σμα. πού �τα.ν κι δλα.ς τόσ1j κρε­ολη κα.Ι τόσ-ο μεγα.λοκυρα δσο ή μ1jτέρα. της. ·Ολοι λέγα.νε πώς οΙ Μπορντωλέζοι πού �τα.ν έρωτευμένοι μέ τΥιν δεσποι­νίδα. ΕUcxγγελΙστα. θα κα.τα.στρεψ6ντουσα.ν iiv την πcxντρευόν­τουσα.ν, μα δ Πώλ θα �τα.ν Ικα.νΟς ν' &.ποψύγει την κcxτα.­στροψ'ή. '0 γάμος �τα.ν λ'Οιπόν τελειωμέν1j δπόθεσ1j. Κά.θε ψορα που τόψερε ή κου6έντα. δ κα.λΟς κόσμος 'ti'j; 6σ.σιλι­κής κοινωνΙcxς πcxρότρυνε τον Πώλ κι cxότος κολα.κευ6τα.νε.

_ 'Εδω δλοι ad; δΙνουν τη δεσποινΙδα. Εόα.γγελΙστα.. θ� κάνετε πολύ κcxλα να. τ-ην πα.ντρευ:εϊτε. Π'Ουθενα δέ θ& βρΙσκα.τε πιο ομΟΡψ1j γυνα.Ικα., ούτε. κα.Ι στο Πσ.ρΙσι. ΕΤνα.ι κομψ'ή, χcxριτωμέν1j κα.ί 6α.στά.ει &.π τΥι μερι& της μ1jτέρα.ς &.π' τΥιν Κά,ζα. Pειiλ. θα είσcxστε το πιο χα.ριτωμένο ζευγά.ρι του κόσμου. "Εχετε τα ίδια. γοοστα., τΙς !διες Ιδέες γι& τΥι ζω'ή. θlί.Xετε το πιό ευχά.ριστο σπΙτι στό Μπορντώ. Δεν θ& χρεια.στεϊ ν& ψέρει τΙποτcx ή γuνcxΙκcx σα.ς μα.ζΙ Τ1jς. Σέ μι& τέτοισ. δπόθεσ1j �να. μ'Οντα.ρισμένο σπΙτι &ξΙζει δσο μι& προ!­κcx. Είσcxστε τυχερός νά.χετε κα.Ι τέτ-οια. πεθερ& σ&ν την κυ­ρΙα. Ευα.γγελΙστα.. Πνευμα.τικΟς !νθρωπος, !λκυστικ-lj· Αότη -ιι γυνcxΙκα. θά. σα.ς εΤνα.ι πολύτιμος 60'rjθoς στΥιν πολιτικ'ή σα.ς κα.ρριέρcx. ΓιcxτΙ θ& πρέπει ν& Ιχετε τέτοιες βλέψεις ... Αλλω­στε Ιχει θυσιά.σει τ� πά.ντσ. στην κ6Ρ1j της. πού τήν λσ.­τρεύει! Κα.Ι ή Να.τα.λί θάνα.ι σΙγουρ'Χ κcxλ'i] σύζυγος, γιcxτΙ &γα.πά.ει πολύ τΥι μ1jτέρα. Τ1jς. Γι' α.ότό πρέπει ν� δοθεί Ινα. τέλος.

_ "Ολ' α.ότ� Elvcxt πολύ σωστ& κα.Ι πολύ ώρα.ία.. &πα.ν-τοΟσε δ Πώλ πού πcxρ� τον lρωτά. του ijeElE ν& δια.Τ1jρ-ljσεt &νεξα.ΡΤ1jσΙα. στΙς &ΠCΙΨά.σεις του. M� το τέλος πρέπει ν!να.ι εότυχισμένο.

'Απ' τΙς πρωτες κι' δλα.ς μιρες δ Πώλ π'9)'Υε στο σπΙτι τYjι:: κυρ.(α.ς Ευα.γγελΙστα.. Π'9)'Υε γι& ν& γεμΙσει τΙς άδειες

31

Page 13: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ώρες του που περνιiγα.νε m;λυ πιο δόσκολα. γι' α.ότΟν πα.ρ� γι� δποιονδήποτε �λλoν. MoνιiXα. !κεί όπηρχε Τι μεγα.λοπρέ­πει�, Τι πολυτέλεια. που ε!χε σuνηθίσει . Στ� σα.ριiντσ. της Τι κυρία. Εόα.γγελίστα. Ijτα.ν δμορψη. Ε!χε τ�ν δμoρψι� που lX(Juv τ� Τιλι06α.σιλέμα.τα. σ�ν στεψα.νώνουν κα.λoκσ.ιριιiτικες μέρες δίχως σόννεψα.. 'Η 6,σπίλωτη ψ�μ'η Τ'ης τροφοδοτοσσε &'διά.κοπα. τ� κoυτσoμπoλι� στΙς διά.ψορες πα.ρέες τοσ Μπορ­ντώ. 'Όσο γι� τήν περιέργεια. των ΓUνα.ικων τ�ν κέντριζε &'κό� πιο Π(Jλυ το πσ.ρουσια.στικό της. Τι κορμοστα.σιά. της, που lxouv κιiνει διιiσημες τΙς Σπα.νιόλες κα.Ι τΙς κρεολές. ΕΙχε μα.σρα. μά.τια. κα.Ι μα.σρα. μα.λλιά.. πόδι κα.Ι μέσ'η Σπα.­νιόλα.ς. 'Απ' α.ότες τΙς λυγερες μέσες, που κιiπως τΙς λένε στ�ν Ίσπα.νία.. ΤΟ πρόσωπό της. πά.ντα. δμορψο γo�τευε μ.έ το κρεόλικ� χρωμα. του. Τον τόνο ΤΟυ δεν μπορεί να. τον πε­ριγρά.ψει κσ.νεΙς πα.ρ� μoνιiXα. ιiν τον πα.Ρά.λληλΙσει με μου­σελΙνα. ριγμένη πιiνω σε m;ρψUρα., τόσο χρ'b>μα.τισμέν'η Ijτα.ν Τι λευκιiδα. του. Ε!χε γεμιiτες κα.μπόλες, Ηκυστικες, γεμιiτες χιiρη. 'Ήξε.ρε ν� ένώνει ΤΥΙ νωχέλεια. μ.έ τη ζωντιχ,νισ., τ� δόνα.μη με τΥιν &'ψέλεια. Τρα60σσε καΙ !πι6αλότανε, Ζθελγε δίχως ν� όπόσχετιχι τΙποτα. 'Ήταν Ψηλ�. πρά.Ύ\J4 που .της χιiριζε κι α.ότΟ &.πλόχερα το ύψος καΙ τ�ν περπατησια. 6α­σίλισσας. ΟΙ �ντρες πιανόντουσαν 6,πο τ�ν κου6έντα της σ�ν τ7. πουλια. στα. ξό6εργα γιατΙ δ χαραχτηρας της Ζκρυ6ε τ� μεγαλοψutα που χαρΙζει Τι &'νάγκ'η σwυς ραδιοόργους. Περ­νοσσε &'πο παραχώρηση σε παραχώρ'ηO'Yj. δπλιζότανε με δ,τι της προσψέρανε για. ν� ζ'ητ�σει πιο πολλα. καΙ tjξερε να. bπι­σθοχωρεί χίλια. 6�ματα μόλις της ζητoiJσαν 6,νταλλάγματσ.. ΤΗταν &'γράμματη κατ� 6ά{)ος, � ε!χε γνωρΙσει τ� ζω� των παλατιω" της ΊσπανΙας καΙ της Νά.πολ'ης, τους πιο ξα­κουστους &'ν{)ρώΠ(Juς κι &'π' τΙς δυο Άμερικές. πολλες δι&.­σ'ημες οΙκογένειες της ΆγγλΙας καΙ της ΕδρώΠ'ης. Κι αδτο το γεγονος τ�ν ε!χε προικΙσει με γνώσεις τόσο πλατειες. που μοιάζανε &'πέραντες. Δεχότανε μ.έ πά.ρα πολύ γοσστο καΙ μ.έ μεγαλΟl'Ορέπεια, πράγματα που δεν μαθαΙνονται. Ε!χε' το τα­λέντο πού Ζχουν @ρισμένες ψυχες &.πο φυσικoiJ τ� κσ.λαΙ-32

σθητε' νά. δια.μορψώνovν μια. δεότερη φύση &'ψoμoιώνoντα.� τ�

lκαλ� πράγματα, δπου κι α.ν τα. συνα.ντοϋΥ . :Η ψήμη γ�,!, τΥιν ηθικότητά; της lμενΖ &'ν�ξήγητη. Αότο &.κρι6ως, ΤΥΙ 60ηθΟ\J­σε να. εχουν μεγά.λο 'Ζ.ϋρος οί πράξεις τ�ς, οΙ κου6εντες :ης. δ χα.ρα.κτήρα.ς της. Μάνα. κα.Ι κόρη νοιωθα.νε ή μια. για. τή� &λλη πρα.γμα.τικ� ψιλΙα. 6,νεξάρ-:ητα &.πΟ τ� α�σθήμα.τα που Υ"ιώθει κά,θε πα.ιδί για. τή μητερα. t(Ju κα.ι κα.θε μιiνα. χια. το πα.ιδί της. Τα.ιΡιάζα.νε κ' ή &.διιχ,κοπη συμ6Ιωση δεν οη­μιούργησε m;τε προστρι6ές. Κα.Ι γι' α.ότΟ πολλοΙ &νθρωΠ9Ι πιστεόα.νε πως ή θυσία. της κυρίας Εόα.γγελίστα. δψείλονταν στή μητp�κή της στοργή. M� δσο κι ιiν Τι Να.-;:α.λι ofjτα.ν Τι πα.ρηγοριά της μητέρα.ς της. δσο κι ιiν τ� 60ηθοσσε �� θε- . λει με πείσμα. να. μένει xή�, ίσως ν� μ�ν Ijτα.ν ,�υτoς � μονα.δικΟς λόγος. 'ο κόσμος !λεγε πως Τι κuΡιt' Εuα.γγελι­στα. εΙχε έρωτευθεΤ κάποι'Ον που ή δε�τερη Παλινόρθω?η ;οσ είχε δώσει πίσω τους τίτλους του κα.ι τ� θέση του στην Α­νω Βουλ ή-. Αότος δ &νθρωπος που το 1814 l6Ρισκε , πως "ιτα.ν μεγάλη τύχη να. πα.ντρευτεί την κυρία. Eόα.γγ�λιστα., το 1 816 lσπα.σε το δεσμό τους με πoλλ� λεπτότητα.. Η κυ­ρ!':]. Εόα.γγελίστα., ψα.ινoμενικ� Τι κα.λλΙτερη, γυνα.ίκα. τοίί κ6� σμου, είχε �να. ψ06ερο έλιχ,ττωμα που μονα.χα. το ρητο, της Αίκα.τερίνη των Μεδίκων μπορεί να. το προσδιορισει : ODIATE Ε ASPETTATE «ν� μισείτε κα.ί να. περιμένετε». 'Μα.­θημένη να. κυρια.ρχεί, ν� είνα.ι Τι θέλησή της πά,ντα. σε6α.στη. �μoια.ζε με δλα. τα. 6α.σίλεια: κα.λή, γλυκειά. τέλεια., ε!)κολ?/ στή ζω'ή γινότα.νε ψ06ερή. &σπλα.χν'η δτα.ν θ ιγότα.ν δ γuναικει­ος Τ'ης iγωισμ6ς. δ !γωισμος τijς Σπα.νιόλα� κα.Ι ,της Kάζ� Ρεά.λ. Δε συγχωροίίσε ποτέ. Αυτ-η Τι γυνιχικα. �ιστευε στη Οόνα.μ'η το!} μΙσους Τ'ης, τόκα.νε μοΙρα. κα.κι� Π(Jυ πλα.νιότα­ν� πά,νω &'π' τον !χθρό της. Κι α.ότή τη ψ�ερ� της δόνα.μ

,'η

τή μετα.χειΡίστΤϊκε !νάντια. στον �νθpωπo που τ�ν ε!�ε γελα.­σει. T� γεγονότα. που μοιιχ,ζα.νε ν� κα.τηγo�σνε Τ'η Ζεττ«­τοσρα. Τ'ης, το κα.κΟ της μάτι, δυνάμωνα.ν τ-η �εισιδαΙ�(Jν'η πίστη της στον έαυτό Τ'ης. 'ο &νθρωπος αότ?ς μ δλο που tj­ταν� υπουργος καΙ μέλος στrιν "Ανω Βουλ'η δ.ρχισε να. κα-

3 33

Page 14: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τα.:;-:ρέ?2:::ι.ι κα.ί :ΖΛΙΧα, κα.:σ.σ:ρά.;: .. φι.ε εντελως. "Όλα. χα.­θήκα.νε. :� πλούτη του. το προσωπικο κα.ί το πολιτικο του ;<upo;. Mι� μέρα. ή κυρία. Εύα.γγελίστα. είχ.ε την εύχα.ρί­σ:φη ν� ΤΟΥ σuνα.ν:ήσει πεζό στ� 'Ηλύσια. ΠεδΙα. ν� τόν κα.τα.κ.;;ρα.υνώσει μ: ενα. 6λέμμα. που lλα.μπε θpια.μ6ευτικ� κα.ί ν� τον προσπερά.σει κα.θισμένη μέσα. στό όπέροχο &μά.ξι της. Αύτη � περιπέτεια. την εμπόδισε ν� ξα.να.πα.ντρευτετ για.τί τΥίς σπα.τά.λησε δυό δλόκληρα. χρόνια.. Άργότερα. � πε­ρηψά.νεια. της τήν εσπρωχνε ν� κά.νει πά.ντα. τόν πα.ρα.λλη­λισιιό &.νά,μεσα. σ' δποιον την ζητουσε σε γά,μΌ κα.Ι στόν &ον­τρα. της που την είχε &.γα.π�σει τόσο εlλικpιν� κα.Ι τόσο κα.λά,. 'Έτσι περνώντα.ς &.πό &.τuχΙες σε δπολογισμους κι &.πό ελπίδες σε &.πογοητεύσεις, lψτα.σε στην �λικΙα. που ΌΕ γu­νσ.ίκες δεν lxoυv πι� άλλο ρόλο ν� πα.ίξουν στη ζωη &.πό tb ρόλο τΥίς μητέρα.ς. Δε τους μένει πι� πα.p� ν� &.ψοσιωθοσν στις κόρες τως, ν� μετα.ψέρΌυν δλα. τους τ� ενδια.ψέροντα. Εξω &.π' τόν έα.υτό τους. στΙς οίκογένειες των πα.ιδιών τους που ε!να.ι � τελευτα.ία. τοποθέτηση γιιΧ. τ� τρυψεριΧ. α.ίσθ�μα.­τα. των &.νθρώπων. Ή κυρία. Ευα.γγελΙστα. κα.τά,λα.6ε γp�­γορσ. το χα.pα.κτ�pα. του Πώλ κα.Ι τοΟ lχιΡυψε τό δικό της. Ό Πώλ �τα.ν &'κρι6ως δ τUπoς που �θελε γι� γα.μπρό, σΙ­γουρη εξα.σψά,λιση της α.υρια.νΥίς της κυρια.ρχΙα.ς. 'Απ' τη μεpι� της μ'YjτέΡα.ς του 6α.στοίίσε &.π' την οΙκογένεια. των },{ωλενΥ..ούρ. Ή yp'YjιX. 6α.ρώνη Ντε Μωλενκοόρ, ψίλη του ε­πισΚΌπικου επιτρόπου των Πα.μιέ, ζο.ϋσε στην κα.ρδι& της σuνoικ!α.ς τοίί Σα.Ιν Ιερμα.ίν. Ό εγγονός τijς 6α.ρώΥ'ης, δ Αυγουστος Ντε Μωλενκούρ, είχε μεγά,λη θέση. Ό Πώλ λοιπόν θιΧ. α.νοιγε στ'ήν οΙκογένεια. Εόα.γγελΙστα. τό δρόμο γι� ν� μποίίν στόν κΙΧλό κόσμο του Πα.ρισιου. Ή χ�pα. εί­χε γνωρίσει πολυ λΙγες ψορες τό α.ότοκρα.τορικό Πα.ρΙσι. Tώp� ijθελε ν� πά,ει νιΧ. λά,μψει στό Πα.ρΙσι της Πα.λινόρθω­σ'Yjς. Εκεί μονά,χα. θά,6ρισκε τ� στοιχεία. τijς 'ItoALtLx7j; ε­πιτυχία.ς. μ'Ονα.δικός τομέα.ς που μπορουν � σuμ6ά,λoυν μ.! &.ξιοπρέπεια. οΕ ΓUνιxίκες τοΟ κα.λοΟ κόσμου. Ή κυρΙα. Εόα.γ­γελίστα. ήτα.ν &.να.γκα.σμένη νιΧ. μένει c:;:o Μπορντώ γι� τΙ� 34

�oυλειες του &.ντρδς της. M� τώρα. τό &.ντιπα.θοίί,σε. Κρα.; τοσσε &.νοιχτό σπίτι κα.Ι δλοι ξέρουμε τΙς �οt�εωσεΙlcπου δ'1: ιιου εί α.υτό σΙ μι� ΓUνα.Ικα.. Τώρα. δ�ν ν ια.φ!ρ σ.ν! 7.Λο :r το Μπορντώ. Είχε εξα.ντλ�σει τΙς χα.ρες π�υ μ�r οίίσε νιΧ. t7j:;: προσψέρει . Ti'j; ΧΡεια.ζότα.νε ΠΙΟ πλσ.τu πε 'Ο

Ιως ο' πα.ίχτες ζητιiνε δλο κα.Ι ΠΙΟ μεγ6.λο πα.ιχνΙδι. ΓιιΧ. �b· δικ6 της τό ι:1UμψέPOν λoιπ�ν δ�ειρευότα.νε νά. εξ�σ�α.­Ησει στον Πώλ λα.μπρη κα.ριερα.. fποσχδτα.νε στόν α.l)Τ� τη� πώ� θά. μετα.χειριζότα.νε το τα.λέντο της κα.Ι την πεΙ­�α." της "'yι� το κα.λό τοΟ γα.μπρου tYj; κα.Ι κρυμένYj πΙσ� &.πΟ τ' ΙSνoμ6. του νά. γευτεί τΙς χα.ρΙς ti'jt; κυρια.ρχΙα.ς. Πo� λοΙ &οντρες γΙνοντα.ι το πα.ρα.πέτα.σμα. πo� πΙσω τους κρυ-60ντιχι �γνωστες ΓUνα.ικείες φιλοδοξΙες. Αλλωστε, -1ι κ\}­ρία. Εόα.γγελΙστα. είχε πολλούς λόγους νά. κα.τα.χτ��ει τόν &οντρα. τi'jς xbpYj της. Κι δ Πώλ κα.τα.χτηθYjκε &.Π α.ότη τη γυνο;Ικα., κιχΙ κα.τα.χτηθηκε εδκολα.. για.τΙ δεν Ιδειχνε κιχθόλο'} ν� θέλει ν� τοΟ επι6λYjθεΤ. Mετα.χειρΙστ�κε δλYj τη!"' την &.νωτερότητα. γι� νά. δψωθεί. γι� ν� δψωσει την xbpYj της, γιά. ν& δώσει Ιδια.Ιτερη &'ξΙα. σε δ,τι �τα.ν δικό της για. να. επι6λYjθεί &.πΟ πρΙν στον &ονθρωπο πού θεω­poσ�ε το μέοο για. ν� σuνεχΙσει την &.ριστοκρα.τική · της ζωή. '0 Πιί>λ κολα.κεόΤYjκε σ&ν εΤδε '1& τον !κτιμ4νε .μ6.να. κιχΙ κόρη. ΠΙστεψε . πώς εΤνα.ι πολύ πιό Ιξυπνος &.Π δ ,τι στ' &.λήθεια., 6λέποντα.ς τη δεσποινΙδα. Εόα.γγελΙστα. ν& δέ­χετα.ι εόχ6.ριστα. τΙς &πόψεις του κα.Ι τΙς πιό κοινές του κου6έντες, ν& σ'r)κώνει 6.πα.λά. τό κεψ6.λι, '1& χα.μογελ6.ει κιχι τη μ'Yjτέρα. tYj; ν& τον !πα.ινεΤ δΙχως νά. φα.Ινετα.ι κα.­!!όλου πι1>ζ �θελε '1& τον κ'Ολα.κέψει. ΟΕ δυό ΓUνα.Τκες τοΟ '3είΕιχ'Ι';; τ6σ'r) κα.λοσόνη, r:ίστεψε τόσο πολύ πώς τούς &0-pε:1�, :0'1 κα.τα.χτησα.νε τόσο κεντρΙζοντα.ς τον εγωτσμό του, πού σε λΙγο περν?ϋ.,ε δλο του τον κα.ιρΟ 'Π. &.ρχοντικό των Ε1)α.γγελΙστα..

-Ενα. χρόνο Iιετ� την εγκα.τ&.σΤΜή του στο Μπορντώ κα.Ι δΙχως ν� εκδηλωθεί επΙσημα., δ Πώλ εδειχνε μεγ&.λ� εν8ια.ψέρον γι� τη Να.τα.λί. Ό κ6σμ?ς κουτσομπόλευε κ

35

Page 15: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

lλεγε πώι; τ�ι; x6.νet χόρτε. Οδτε � μ:ητέρι1. οοδτε � Χόρη δεΙχνι1.νε ν� σχέφΤΟνΤι1.t τό γ6.μο. Ή δεσποtνΙι; Εόι1.γγελΙ­στ" τόν ΧΡι1.τοσσε σε ιiπόστι1.σYI μ.έ λεπτότητι1. μεγ6.λΥΙΙ; xu­Ρ(ι1.ς πού ξέρεt ν� εΤνι1.t Χι1.ρtτωμέν1j, '1& σuf;1jτ6.ει �6.ρι­στ" δΙχως ν� �πιτρέπεt την Πι1.Ρι1.μtχρTj οΙχεtόΤ1jΤι1.. Ή σιω­ΠΤΙ ι1.ίιτ�, τόσο σπ6.νtι1. στούς �Πι1.ρχttoτες. !ρεσε πολύ στόν Πώλο ΟΕ νΤΡΟΠι1.λοΙ !νθρωποt εΤνι1.Ι φtλύπσπτοt. οΙ 4π6το­μες προτ6.σεtι; τούι; τρομ6.ζouν. Λι1.χ(ζouν μπροστ& στTjν εδ­τυχ(ι1. &μι1. τούς lρχεΤι1.t μ.έ πολύ θ6ρυ60 Χι1.Ι πρoσφέpoντor.ι στΤι δυΣΤUΧΙι1. δΤι1.ν Πι1.ρouσt6.ζεΤι1.t Τι1.πεtν& τuλtγμέντι μ! δ.Πι1.λές σχtέι;. Ό Πώλ μπλΙχΤΗU λοιπόν 4πό μόνος του, 6λέποντιχς πως � χυρΙι1. Εόι1.γγελΙστι1. δέν lmνe Χι1.μt& προσ­πά;θεtι1. "Yt� ν� τόν μπλέξει . Ή Σπι1.νι6λι1. τόν ΧΙρ8ισε, λέ­γοντ6.ς του !νι1. 6ρ6.δυ, πώς γι& Χ6.θε 4νώτειρΥΙ γunlm δ­πως Χι1.Ι γιά χ6.θε !ντρι1.. δπ6.ρχεt μtά �Π'OX.Tι πού '1ι φιλο­δοξ(ι1. σχεπά.ζει Χι1.Ι τά πtό δυνιχτα. 4νθρώπtνι1. ι1.Ισθ-!ιμιιτlχ.

ΒγlχΙνοντlχς 4π' τό σπΙτι της δ Πώλ σχέφΤΥΙχε : Αδτη 1/ ΓUνlXlxlX eIνlXt ΕχιχνΤι να. μοΟ �ξlχσφι1.λΙσεt θέσ1j πρεσ6ευ­ΤΤΙ πρΙν ιixόμι1. γίνω 60υλευτης. Ό !νθρωπος. ποό σε Χ6.θε περΙστlXσ1j δέν xλωθoγuρlζει aτό xecpιiAt τou τ& πριiγμ.a.τιι ;: τΙς Ιδέες γιά να. τΙς έξετιiσεt xιiτω d.π· δλες τouς ΤΙς δ­ψεtι;, εΤνι1.: μtσερός xt 4Μνι1.τος χιιΙ 8tι1.τρέχεt θlχν6.σψ.ο Χίνδυνο. ΈχεΙνΥΙ τη στtγμTj δ Πώλ �Τι1.ν ι1.Ισt600ξoς. ·Ολι1. τιi6λεπε θεnΧ& χιιΙ 8έ σχεφτ6τιχνε πώι; μtα. φtλ680ςη πε­θερά μποροΟσε να. γΙνει τόΡι1.ννος. "'Etσt xιiθε 6ρ6.8υ φεόι. γοντιχς, δνεφευόΤι1.νε τόν !lΧυτ6 του Πι1.ντρεμένο. "y01jtεu6-τιχνε aπό μόνης του Χι1.Ι σιγά σιγα. πέρνι1.γε τό Χι1.λχα. m λΙΧtμ6 ΤOU. Πρωτι1. πρΙΟΤIΧ, τη AeUΤEpt6. του τΤιν εΤχε Χι1.ρεΤ yt& πολύ χιχφό χlχΙ 8έ ytν6tIXve να. τη χιiσεt. Ε!χε 6lχρε­θε! τη ζωΤι τοΟ �ργέν_YI' Δέν τοΟ πρόσφερνε ΤΙΠΟΤι1. Χι1.ινοόρ­ytO, μον6.χι1. !λlχττώμιιτι1. τij� 16pt(J')(e. Άντlθετιx. !ν ΧΙΧ­μt& φορα. σχεφτότιχνε τΙι; 8υσχολΙες τijς Πι1.vτρι4ς, (J')(εφτό­Τι1.νε πολύ πtό σuχνα. τΙι; Χι1.ρές της. ·Ολιι ιπό γιiμo �ν XlXtνOtSpytlX yt' lΧδτόν. «Ό γιiμoς, Ιλεγε, elνlXt 8υσιipε� μον6.χ" yta. τούς φτωχοός. rta. τοός πλoόσtOUΙ; τ& μtσ6. τouς

36

6ά;σ(Χ.ν(Χ. εξι1.φι1.νΙζΟΥτlΧt». 'Έτσι Χar.θ�μιεΡtνα. χ6.ποtι1.,

εόνo�­χη σχέψΥΙ ι1.Uξ«tνε τα. θετtχα. που Πι1.ρουσ(ι1.ζε yt ι1.ίιτόν τοστοι; δ γά.μος. 'Όσο ΨΥΙλα. Xt !ν φτ6.σω, 'ή ΝIΧΤι1.λΙ θ& εΤ­νι1.t π6.ντι1. στό δψος ΤΥΙς, σχεφτ6τα.νε. Kt ιιότό δέν ε!νor.ι μι­χρό προτέΡΥΙμι1. yta. μtά γυνι1.(Χι1.. Π6σους !ντρες τijς Αδ­ΤΟΧΡι1.τορ(lχς γνώρtσι1.. πού όποφέΡι1.νε φριχτ� χ6.ΡΥΙ στΙς γu­νι1.!χες τους! Δέν ε!νι1.Ι τ6.χι1. μεγ6.λΥΙ πp0Uπόθεσ1j για. τΤιν είιτυχΙι1., ν� μΤιν ι1.Ισθ6.νετι1.Ι ποτέ x�νεΙς Π�YIγωμένo τόν �­γωισμό του τΤιν ιiξιoπρέπει6. του ιiπ τη σuντρoφo πού δι6.­λεςε j K(x''Yέ�ιxς &νΤΡι1.ς δέν μπορεί νά νοιώσει ιiπόλυτlX δυ­στuχισμένoς μέ μια. γuνΙXΙXι1. xα.λ�ς ιiνlXτpOφ�ι;. Δέν τόν γε­λ�)t'Oπoιεί. ξέρει ν� τοσ φι1.νεί χρ�σtμ1j . Ή ΝlχτlχλΙ θά δέ­χετι1.Ι θιχυμά;σιιχ. 'Έφερνε τότ:ε στό μυι1.λό τou τΙς πιό χ·ομψες γυνιχίχες τοσ ΣIΧΙν Ζερμι1.Ιν, γιά ν� πειστεί πώς � ΝιχτιχλΙ θα. μποροσσε, !ν δχι νά τΙς �πισxι6.σει , τουλ6.χιστο ν� στιχθεί στό ίδιο δψος μ' ι1.ίιτές. Κά.θε Πι1.Ρι1.λλΥΙλισμός �­τlχ'/ σε οψελος tij; Νι1.Τι1.λΙ ΟΕ δΡοΙ τοΟ Πι1.Ρι1.λλΥΙλισμοΟ στό μυι1.λό τo� Πώλ όποχωροόσι1.νε μπροστά στΙι; �πι�υμΙει; τ?υ . "'Αν 1jΤι1.νε στό Πι1.ρΙσι θά ΣUνι1.ντoOσε Μθ1jμερtνι1. XlXtYOUP­γιους xιxρ�χτijρες, κοπέλλες μέ δι«φορετικΤι δμορφια. � κά.­θε μια. κ' Ιτσι � ποικtλΙι1. θά μποροΟσε να. δtι1.Τ1jρ�σεt την Ισορροπίιχ τ�ς κρΙσ'Yjς του. 'ΑντΙθετι1.. στό Μπορντώ '1ι Νι1.­Τι1.λΙ δεν είχε ιiνΤι1.γωνΙστpιlX, �ι1.νε τό μιoν�tXb λουλοόδι Χι1.Ι lχιχνε τΤιν εμφά.νισ� ΤΥΙς �πιδέξιι1. τη στtγμΤι πού δ Πώλ 1ποΧόπτει , � ΤUΡι1.ννιXTι σχέψ'Yj ποό σ' ι1.δτη δπoxUπτoυν οΕ περισσότεροι Χντρες. 'Έτσι . ολοι lΧότοΙ οΙ AόyOt πού ΠIΧΡι1.­θέσlχμε, δ εγωισμός του Χι1.Ι τό 4λ'Yjθινό π6.θος πού δέν ε!χε &λA'Yj διέξοδο &.π' τό γά.μο γιά να. [Χι1.νοπOt'YjθεΤ, γενν"ισιχνε μέσ� στόν Πώλ !νιχν Πι1.ρ6.λογο lρωτι1.. Eδτuχως ε!χε τό l.ι.υι1.λΟ για. να. τον xριxτ�σει μυστιΧό Χι1.Ι να. xιxμι�νετlXι μο­ν6.χιχ π�)ς θέλει νά πιχντρευτεΙ Προσπ6.θΥΙσε χι δλlΧι; να. ι '·ελετΎΙσει ΤΤΙ δεσποινΙδι1. Εόι1.γγελΙστα.. Δεν ofjθελε νά XIX­τιχστΡέψει τό μέλλον του. Τά φοβερ& λ6γιι1. τοΟ φlλoυ τou, τοσ Ντέ Μlχρσι1.! , 60utζι1.νε πότε π6τε στ' ι1.δτιιi του. Μά πρtoτ' aπ· δλι1. (.[ !νθρωποι ο[ σuν'Yjθισμ.ινοι στην πολυτέ-

31

Page 16: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

λιια. lχουνε μι� φα.ινομ.ενιΧή &πλότητα. m ξΙΎιλ�ι τήν πολυτέλεια.. Τ'ήν περιφρονοΟν, την μ.ετσ.χ,ιιρΙ�oντα.ι, εΤνσ,.ι 'tb !ργα.λείο χι δχι δ σ'X.OΠO� τij� �ωij� 'tOu. Ό Πώλ δί μπο­,ροσσε ν� φα.ντα.στεί πώ� οΙ σuνήθι,,� τ6lν δυο -yuva.ιx6lv, 'Π'Ού μoιά-�α.νε τόσο πολύ μέ τΙ� διXΙ� 'tOU. μποροόσα.νι ν� χρύ60υνε χα.Ι το πιο μιχρο σπέρμ.σ. xα.τα.στρoφij�. -rστιρα. μπορεί ν� όπά-ρχ,ουν μεριχοΙ ΎενιχοΙ ωνόνε� ΎΙ� ν� � λα.Χώνουν τ� 6ά-σα.να. τοΟ γά-μου, � δίν όπά-ρχει ων6ν� γι� ν� τ� προ6λέψει � ΎΙ� ν� τ� &'ποφυγει xα.νεΙ�. Άνά-μεσα. σί δυο πλά-σμα.τα. πού &''Π'Ο<Ρα.σΙσα.νε ν� Χά-νουνε εδχ6.Ριστη τη �ω'ή δ lνα.� ΎΙ� τον !λλο χα.Ι ν� ιπιxώσoυνa μ.σ.�Ι 'tO 6ά-­ρo� της;, Ύεννιέτa.ι -ιι δυστuχΙα.. raVYLtta.ι &'π' τήν mιxιpij 'Πού o'YjtJoLou.pya! -ιι ιΧοιά-χοπη σuμ.6Ιωσ'Yj. Κι &ν δίν &'λλά-­ζουν στ'ή rα.λλΙα. οΙ σuν-lιθειε� χα.Ι οΙ νόμοι δί � μπορΙ­αouν ποτί ν� τη -ΥνωρΙσουν α.δτη τη σuμ.6Ιωιπι δUO νέοι πρΙν πα.ντρευτοονε. ·Ολα. εΤνα.ι &'πά-τη &'νά-μεσα. σε δυο όπά-ρ­ζεις; lτοιμες; ν� ΙνωθοΟνε. M� -ιι 4πά-τη τou� εΤνα.ι &-Υνή, &'θέλητ'Yj. Ό χα.θένιχς; δεΙχνει 'tO χα.λό του πρόσωπο. Κι οΙ δυ� πα.λεόουνε ποιός; θ� φα.νεί xσ.λότερ� χα.1 δημιουΡΥοΟν Ιτσι γι� τον [διο τους; τον Ια.υτΟ πολύ χσ.),'ή -Υνώμη, � &'ρ­γότερα. δε μποροΟν ν� &'ντα.ποχριθοΟν. 'Η πρα.-Υμ.σ.τιΧ'ή �ωή •. δπωςοαΙ &'τμoσφα.ιριxε� μέρες;, ιiπoτελεΤτα.ι ιiπ' α.δτίς; τι� μουντές. τΙς γκρΙζες; στιγμές; που τuλΙΎoυν μί δμ.lχλη τη φύση. ΟΙ μέρες; πού λά-μπει δ ofjAto, χα.Ι Χά-νει τούς; 4γρoύ� ν� χα.Ιροντα.ι. εΤνσ,.ι πολύ λΙΎες;. ΟΙ νΙοι Oλmouv μόνο τΙς; διωρφες; μέρες;. ΆΡΎό'tερα. φορτώνouν στΟ γά-μο τι� δυστu­χΙες; τijς; ιδια.ς; -cijIj; ζωijς;. rLιxtt μέσα. στον &νθρωm όπά-ρ­χει -ιι τά-σ'l) ν� ψά-χνει την α.ΙΤΙα. τοΟ χα.κοΟ m πΡά--Υμ.σ.Τα. 7j στούQ ιiνθρώπoυς;, πού εΤνα.ι !μ.ε� δεμJνoι μ.σ.ζΙ τΟ\). rL� ν' &'να.κσ.λύψει δ Πώλ ιiπ' τη στά.CΠj i) 4π' τη φuσιo­γνωμΙα., &'π' τΙς; xoυ6Ιντε� i) ιiπ' τΙ� χειροναμΙες; 'tij� δε­σ'Π'ΟινΙδα.ς; Να.τα.λΙ τΙ� !νδεΙζει� που � ξΙσ'Χ.ιπά-ζα.νι at& μΔ­τια. του τ� !λα.ττώμ.σ.τα. τοσ χσ.ρσ.χτήρα. τη� -6 χ,α.ρα.xτή� Χά.θε &'νθρώπου χρόβει ιλσ.ττώμ.σ.τσ.- θά-πριπε n ωτΙΧιι ΙSχι μονά-χα. τΙς; -Υνώσεις; τοΟ Λσ.6σ.τίρ ωΙ τοΟ rx�n μ& ιi-

38

Υ.6μ.'1. κα.ί μιά.ν &.λλ'l) έπιστήμ'l) πού εΤνα.ι &.πια.στ'l), πού δε� �xει θεωΡιες κα.Ι κα.νόνες. την προσωπικ'ή έπιστημ'l) του Π�P�Τ'YΙP'l)'tικoo ιΧνθρώπου . Αυτη ΠfX'J?ποθέτει πολύ γενικες γνώ�εις. 'Όπως ολοι οΙ νέοι, lτσι κ -ιι Να.τα.λΙ εΤχε κλει­:;,0 πρό::;ωπο. ΕΙχε τη 6ocθια., κα.ί �pεμ'l) ε!ρψικη lκφρα.σ� πού Χ7.ρά.ξα.νε οΙ γλϋπτες στα. πρόσωπα. των πα.ρθένων για. ν� πOCρα.στήσουν τη Δικocιοσόν'l) Τι τ'ήν Άγνότητα., δλες; τΙς; &"(,Ζς μορψες πού δέ γνtίlpισ�ν τΙ'Π'Οτα. ιΧπ' τα. γήινα. πά-θ'l). Αότη ή ΥιρεμΙα. εΙνσ.ι· ή μεγα.λύτερη χά-ρ'l) μιιiς κοπέλλα.ς. Είναι ή ιΧπόΟε,.ξη της ιΧγνότητά-ς της. ΤΙποτα. δίν τ'ήν Ιχει �ηκινήσει ιΧκ6μα., Κ7.νένα. τσα.κισμένο πσ,θος. κα.νένα. προ­δομένο ένΟια.ψέρον δεν lχει σ'Χ.ισ,σει τ'ήν ά.πα.λη lκφρα.ση τοο προσώ'Π'Ου τ'l)ς. "Αν ή Ικψρα.ση ιiλλσ,ξει δέν εΤνα.ι πι� κορίτσι. Ή Να.Τ(1.λί. κλεισμένΥ) στην ιXγκα.λι� της μ'Yjτέρα.ς ΤYjζ, εΤχ Ξ πάρει μονσ,χα. θρφκευτικη ιΧγωγή, σα.ν δλες τΙς Σπα.νιόλες κ' ή μψέρα. 't'l)' της εΤχε 8ώσει κσ,μποσες; σuμ-60υλες χρήσιμε; γιά. το ρόλο πού �τα.ν τα.γμέν'l) να. πα.ίξει. Γι' α.υτο ή fιpεμΙα. τοσ προσώπου ΤYjς �τα.ν φυσιΧή. ·Ητσ.ν ZY� �έπ!'o 'Itfj!) τό)ηε τη Υυνα.Ικα. δπως το κουκούλι 't'JAL­γει την πετα.λουαα.. Κι δμως, ενσ.ς &ντρσ.ς &.ξιος ν� χειρΙ­ζετσ.ι ΤΟ σκocρπέλο της ιiνσ,λυσYjς. θα. εΤχε ά.νσ.κα.λύψει στ'ή Νσ.τα.λί μερικές �κδ'Yjλώσεις του χσ.ρσ.χτήρσ. ΤYjς. θσ,χε ο!Τ τίς ουσκι:;λΙες πού θα. πιχρουσΙα.ζε σα. θα. 6ρισκότα.νε ά.ντιμέ­τωπ'l) με τη σuζυγικη Υι την κοινωνικ'ή ζωή . '-Π πριχγμσ.­τικά. θσ.υμα.στ'ή ομορψισ, 't'l); δψειλότσ.νε στην όπερβολικ'ή ,,:ελειότ'l)'tιχ τών χιχρα.χτηριστικ6lν της, ιiπόλυτα. �νιxρμoνι­σμένσ. με το κεψάλι καί με τό σ6lμα.. Ή τελtιότ'YjΤα. ιχυτ'ή elvat κα.κ.ό σ'l)μσ,δι για. το πνεΟμιχ. ΛΙγες εΤνα.ι οα! έξιχιρέ­σει; σ' α.υ,,:Ον τον κιχνόνσ.. Κ&.θε ιiνώτερo πλ&'σμ.α. πιχρουσι&'­ζz� n7.ψριες ιiτέλειες στ'ήν �ξωτεpική το!) μορψή, ιiτέλειες πολύ έλκυστικές. ψωτειν& σ'l)μ.εία. που κα.θρεψτ(ζουν ιiντΙ­θετ� συνιχισθήμα.τσ. κσ.Ι α.Ιχμσ.λωτΙζουν το βλέμμσ.. 'Η ιi­πόλuτ'Yj &.ρμονΙιχ μσ.pτuρ&.ει την ψυχρ6τη'trι τ6lν σόνθε'tων rη:ΧΥ',ήρων. Ή Ν(1.τιχλΙ ε!χε lντονες κσ.μπUλtς, ιπιμ&.δι �υ­να.:Ι1); μ� κι ιiνσ.πόψευκτo δείγμα. θέλ'l)ιπις. που σuχνα. γΙ-

Page 17: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

νετ�ι πείσμ� στoυ� �νθρωπoυ�, που τό πνευ� τoυ� δεν εί­να.ι ουτε δuνα.τQ ουτε πλα.τό. τα. ·χέρια. τη�. χέρια. Ηληνι­κοΟ �γιXλμα.τoς, έπι6ε6α.ιωνα.νε τα. προγνωστικα. τοΟ Πp1Jσω­που κα.ί τYί� κoρμoστα.σια.�. �Hτα.ν πρoάγγελo� πα.ράλογα. α.υτα.ρχικου χ(Χ.ρα.χτήρα. πou θέλει μονάχα. για. να. θέλει. τα. φρύδια. της �τα.νε σμιχτιΧ κι δπω� λένε οΙ πα.ρα.τηΡTjΤΙΚΟΙ α.υτο σημα.ίνε� κάποια. tιXaYj στη ζ�λεια.. Ή ζήλεια. στούς aνΙ:Jτεροu� aνθρωποuς γΙνετα.ι φιλότιμο, γεννά.ει μεγάλα. πρ�­γμα.τα.. Κα.Ι στΌύς μικρούς. τoυ� τιποτένιους, γΙνετα.ι μΙσo�. Το ODIATE Ε ASPETTATE τYί� μητέρα.� της δεν Κι.ρυ-6ότα.νε στη μικρ�. τα. μάτια. τ�ς, που μοιάζα.νε μα.υρα., μα. που στ�ν πρα.γμα.τικότYjΤα. ήτα.ν κα.στα.να. με πορτοκα.λιες &'ντα.υγες, έρχόντουσα.ν σε χτuπητη &'YtlOEOYj με τα. πυρό­ξα.νθα. μα.λλιά της. Το χρωμα. που λάτρευα.ν οΙ Λα.τΙνοι κα.Ι ποu EXouv σχε80ν δλα. τα. νεογέννψα. aπό γονείς με κα.τιΧ­μ(Χ.uρα. μα.λλιά. Κι δ κύριος κ' � κυρΙα. Εύα.γγελίστα. είχα.ν κ' οΙ δυό τους κα.τάμσ.υρα. μα.λλιά. ΤΟ xιiτa.σπρo κα.Ι λεπτο δέρμα. τΥίς Να.τα.λί εχα.νε την aντΙθεσYj α.υτη, aνιiμεσα. στα. μα.λλιιΧ της κ�ί τα. μιiτια. tTj�, aπερίγ.ρα.πτα. Hκυστιx�. Μα. fι λεπτότητα. ήτα.ν τελείως έπιφα.νεια.x�. Για.τΙ δτα.ν οΙ γρα.μ­μες του προσωπου δεν εχουν ΙΙπα.λ η σψoγγυλιiδα.. δσο λε­πτα. κι &ν είνα.ι, δση χιiρη κι &ν εχουν στίς λεπτομέρειες,

- δεν κα.θρεφτΙζουν ποτε &'νιiλογYj Ψυχ�. τα. ρόδα. της νιότYj� τΥίς πλα.νεύτρα.; μα.ρα.ίνοντα.ι κα.Ι μετα. &'πο μερικα. χ.ρόνια. σάς ξα.φνιιiζει � σκληρή. � στεγνη εκφρα.ση στο πρόσωπο ποu ErxatE θα.υμιiσει για. τη λεπτότητά τΌυ. Μ' l5λο πού το σχ'ijμα. του προσωπου τΥίς Να.τα.λί ε·δειχνε μεγα.λ"!;πpέπε�α.. το ΠYjγούνι ΤYjς ήτα.ν κιiπως 6α.ρύ. Τούτη 1ι πινελια. υπο­γράμμιζε τα. 6ία.ια. συνα.ισθήμα.τα. που θα. έκδTjλωνόντοuσα.ν ο1ργότερα. στ� ζωή της. Τό στόμα. ΤYjς λΙγο σχα.φτό, Ιχψρα.· ζε �γρια. περηφά.ν;ια.. ·'Ήτα.ν κι α.υτό σε ΙΙρμονΙα. με τα. χέ­ρια. της, το ΠTjΥοuνι της, τα. φρύδια. ΤTjς κα.Ι την δμΟFψη κoρμoστα.σιιi της. Κα.Ι � τελευτα.Ια. διιiΥνωOYj. που θιiφτα.νε για. να. 6γιiλει τα. σuμπεριiσμα.τιi του δ ΥνωσΤYjς: Έ: φων� της Να.τα.λΙ, γΟTjτεuτική, δεν χα.τά.φερνε να. ωλόψει τους

40 \ •

μετα.λλικού; Τ'Yjς τόνους. uOao μα.λα.κα. κι ιiν τ�ν μεττα.χει­

pιζότα.ν�. μ' δση xιxpYj κ. &ν κυλούσα.νε οΙ ήχοι πιiνω στΙ�

χ-ορδες του λιiρυγγα., τουτο το δργα.νο ήτα.ν προάγγελος τοσ

y�ρα.χτήρά. του δούκα. Ντ' "Aλμπ� rπρόyoνoυ των Kιiζα. Pειiλ. σOλ� ΙΧύτα. τα. σημάδια. μιλάγα.νε για. Ιντονα. πιiθYj δ1χως τρ'Jφερότητα., για. ξα.φνικες aγάπες, για. &σ6εστα. μΙ­O'f). για. πνευμα. δίχως έξυπνάδ(Χ.. ΔεΙχνα.νε την ά.νάγκYj της Κ') Ρ ΙCχ.ΡχΙα.ς , φυσικο xapaxtYjptoτtxo l5λων των ά.νθρωπων που νιωθουνε κσ.τωτεροι aπ, τΙς φιλοδοξΙες τους. Αότα. τα. nα.ττωμα.τα.. γεννημένα. aπ, το τα.μπερα.μέντ-ο κι aπ· τ�·1 'lιuχr;σύ'lθε:ϊYj της Ν α.τα.λί. ήτιχν 6α.θια. θα.μένα. μέσα. τη�, 15-πω; το χρυσά.:ρι στιΧ όρυχεία.. θα. 6γοσν στην έπιφάνεια. μr;,1ά.χσ. κιΧτω ά.πΟ τα 6α.ριιΧ χτυπήμα.τα. κα.Ι τιΧ τρ(X.ντιiγμα.­:7. πr;u δέχr;ν:lχι δλr;ι οΙ xaplXxtYjpt; σα.ν 6γουν στη ζωή. Τι:ψ;,. 1ι xιxpYj κlΧί 1ι φρεσκιΧδα. της νιόΤYjς, τα. λεπτα. φερ­:;(μσ.τ?. 1ι �γνότ'f)ΤIΧ, 1ι κα.λωσύνΥ) τΥίς νέα.ς κοπέλλα.ς χρω­μ.Ζτίζσ.νε μ' εν" &.πσ.λΟ 6εΡνΙκι το χα.ρα.χτήρα. της που ξε­γελr;�:ϊε &.'1lXγΚ!7.στικ� τους επιπόλσ.ι-ους. "Ασε που � μητέ­P'J. tYj; t'ij; εΤχε μάθει &.πΟ νωρίς τίς κούφιες σα.λονίστικες ;ψσ.σεις, πr;l) oElxvr;uv τιΧΧ(Χ. !iνωτερότYjΤα.. "Ηξερε ν' ιΧπα.ν­:ά.ε� στί; &.ντ:?ρήσεις με &'στεΤI7. . να YO'f)tEuEL με χα.ριτω­ιιέ'/η εΔστρr;Υί7.. πr;u οΙ γ'Jνα.ίκε; xpu60uv πΙσω της μού­Ζλ'], 'Χα μU'J.λr;:j tr;u; σπω; � φύση κρύ6ει την �γoνη γi) :'Yj; xitw &.πο εφήμερα. λοuλr;ύδια.. Tέλo� 1ι Να.τα.λι ε!χε :1; χσ..ρη :G)'! χα.ϊδεμένων π�ιδιων πού δέ γνωρισσ.'1 ποτέ τον ί:ό"ο. θάμπωνε με τ-ην είλικρίνειά ΤYjς. Δεν ε!χε έκείνο το Ζr.::ϊημο Ι)φc; πr;ύ έπι6ιXλ�lJν οΙ μ7.νά.Οες στίς κόρες τους σα. :ρτά.νε ι δ κα.ιρΟς '1& τίς παντρέψουν . Δέν της είχα.ν έπι6άλει �δ �ωδεκιiλoγl? του «φέρεσθα.ι» κσ.ί του «λέγειν». ΤΗτα.ν γε­ί 7."1:Υι χι �nηθιν� ��'1 το κορίτσι που δέν ξέρε� τι σημα.ίνεt γiιι-r.;. π�ίι περιμένει !iπ' αυτον μονciχσ. χα.ρές. δεν υπ!)­.-:τεύετα.ι oυ�Τ'ηίε; χαι νr;μίζει πώς μ' �!JtO'l κεροΙζει το ?:Υ':χ:ι'ηια. ν� κιΧνε: πiντ� δ.τ: θέλει. Πως ήτα.ν λοιπον δυ­'nτο � Πι;)λ. πού :iγα.ποij�ε ετσι δπως &γα.πciνε δτα.ν δ πό­f!':i; ::ι.·jξα[νε� t'Yjoι &.γάΠ"Υ/ . να otayvIiJaEt στο χα.ρα.χτηρα. μιdς

41

Page 18: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τέτοια.ς; κοπέλλα.ς; που 1ι όμορφιά. tYjt;; τον θά.μπωνε, τΙ γυ­ν�Ικα. θά. γιν6τα.νε στά. τριά.ντα. της χρόνια.; Κι ό κα.λΟς δ πα;ρα.ΤYjΡYjτrις μποροσσε νά. ξεγελα.στετ! 'Όσο κι α.ν �τα.ν πα­λυ Οόοκ'Ολο νά, 6.ρετ κα.νείς την εδτuXΙα. στο γά.μο μ: α.δτη τrιν κοπέλα. οέν �τα.ν κα.ί ά.Οόνα.το. Μέσα. ά.π' τά. ά.νώριμσ.. !­λα.ττώμιχτά; tYjt;; λά.μπα.νε μερικά. λιχμπρά. πρoτερ�μιx.�. Στ� χέρια. a.ζΙQU μιiστoρα. οεν όπά.ρχει 'JtpotipYjμιx. που a.v ά.νιχ,­πτuXθεί οε θά. πνίξει τά. !λα.ττώμιχ.τα. κα.Ι Ιδια.Ιτερα. σ' ly.OL κορΙτσι που ά.γα.π&.ει. Μά. γι� νά. πλά.σει κα.νείς μι� Υυνα.ίκα. τόσο Οόπλα.στYj, χρει&.ζετα.ι 1ι σιΟερένια. πυγμ�, ιx,δτrι που lλεγε στον Πώλ δ Ντε Μα.ρσα.ι. Ό φό60ς, δ !μπνευσμέΥ'Ος ά.π· την ά.γά.πYj. εΤνα.ι το πιο σΙγουρο !ργα.λεΤο γιά. νά. πλ&.­σει κα.νείς τrιν ψυχrι μιaς; ΓUνα.Ικα.ς;. "Όποιος ά.γα.π&.ει φα-6aτα.ι. Κι l5ποιος φ06aτα.ι ε!να.ι πιο κοντά. στrιν ά.γά.πYj πα.ρά. στο μΤσος;. "Αρα.γε δ Πώλ θά. εΤχε την ψυχρα.ιμΙα., την κρΙ­oYj κα.Ι τη στα.θερότYjΤα. πού ά.πα.ιτοσσε δ ά.γώνα.ς που πρέ­πει νά. κά.νει δ ι!ν-τ;ρα.ς; δΙχως; ποτέ νά. ά.φ�σει νά. το όποπτευ­θε� 1ι "C'να.Ικα. του; Κ' δστερα. 1ι Να.τα.λΙ τον ά.γα.ποσσε τον . Πωλ; Οπως; οΙ περισσότεροι νέοι ι!νθρωποι κ' 1ι Να.τα.λί !πα.ιρνε γιά. ά.γά.πYj τά. πρωτα. σκιρτ'ήμα.τα. τijς φόσης; χα.Ι τήν εδχα.ρΙστ'Υ/ΟYj που τijς προκα.λοσσε το πα.ρουσια.στικΟ 't'OO Πώλ OΙ�ως

. νά. ξέρει τΙποτα. γιά. το γά.μο κα.ί τήν οΙκογέ­

νεια.. Γι �υτήν, δ κόμYjς Ντε Μα.νερ6ιλ, δ ιχ.'όρια.νΟς; οιπλώ­μά.της, που γνωριζε τΙς 6α.σιλικες α.δλες τijς ΕόρώΠYjς;. 1-να.ς ά.π· τ�υς κομψούς νέ'Ους τοΟ Πα.ρισιοΟ, δε μπορ06σε νά. εΤνα.ι κοινος ι!νθρωπος;. δΙχως; Ψυχική Μνα.μη. ντροπα.λΟς μά. κα.ί τολμYjρός;, δρα.στ�ριoς raw; στΙς; Μσκολες; στιγμες; μ� &'�Ικιxν05 νά. CΙντιμετωπίσει τά. !μπ6διιχ που Χα.λl1νε τήν ευτuXΙιx. θα. εΤχε ι!ριχγε &'ργότερα. &.ρκετη λεπτότητα. γιά. νά. ξεχωρΙσει τά. θιχυμά.σιιχ προτερ'ήμιχ.τιχ 't'OO Πώλ μέσα. &.π· τά. �ικρoελιxττώμιxτά. του; 'Ή μ'ήπως θά. μεγιχλοποι06σε τά. 1_ λα.ττώμιχτα. κιχΙ θά. ξεχνοοσε τ& Μλά.. lτat &πως κά.νοον οι πιο πολλές νι6πιχντρες που δέ γνώρισιχν τΙποτα. &.π· τ& 6ά.σιχ­νιχ τ�ς ζω�ς;; Σέ μιά. δρισμένη fιλικΙα. fι ΓUνιxΙκα. ΣUΓΧωpεΤ τιΧ !λΙΧττώμιχτιχ σ' &ποιον την Πιροστιχτευει .cιπ· τΙς μικροστενιχ-

42

χώριες κΙΧί πιχ:ρνει τΙς μικρoστεY'OXCΊφΙε� γι& δυΣΤUΧΙες. Ποιά. συμ:pιλιωτικrι δόνιχμη. ποιά. πεΙρα. ear. φωτΙσει τΟ νέο ιχυτο ζευγιiρι; Κι !ν δ Πώλ κ' fι ΓUνα.Ικα. τou νoμ.lσouνι πώς; &'γιχπιοΟντιχι !νω θά. 6ρΙσκοντιχ.ι &.κ6μα. στ& xraδoλα­γ'ήμιχτα. r.ot. δέχ.;ντιχι οΙ γuνιx.τκες στήν &.ρχή τοσ 'Y'ά.μou τoυ�, oτ� χ�μr.λιμέντιχ που κ&.νουν οΙ crot;uyot γuρΙζoντιx., ά.πΟ lνα. χορό. 1500 OYjAΙXOYj τού, εδνοιΤ &.κ6μα. 6 π6θο,; Κι a.v γΙνει ΙΧότο δέ θά. κινδυνεόει 6 Πώλ νά. πέσει στην τuριx.y­νΙα. τijς γυνα.Ικιχς του CΙντΙ νά. θεμελιώσει τη δικ1j τou xU­ρια.?χίιχ; θά. μπορέσει νά. πεΤ «δχι» δ Πώλ; �ω ear. ΚΙΥ­

Μνευε ενιχ.ι;; δ�ν�τoς ι!νθρωπος;. δχι α.6τΟς πou ofjτιχ.ν τόσο ctιδυνιxτoς;.

Τό θέμιχ α.uτ�ς τ-ης μελέΤYjς δέν εΤνιχι το πέριχσμιχ &.π· την κιχτ&.στιχοYj τοΟ n.εόθειχ'υ νέου στην κιx.τιiστιxση τοΟ πιχντρεμένου, μ' l5λο που ε·ιιχ; τέτ�ιoς; πΙνιχκιχς; μέ πλα.τιά. συνθεσrι θά. r.l7.ροuσ:ΙΧζε το !νδιιχφέρον πού προσφέρει ." !­σωτερική θ,jελλΙΧ των ιχΙσθYjμά.των μα.ς στ& πιο τa.πεινά. πρά.­'Υ'μιχτιχ τ-ης ζωή;. Τά. γεγονότιχ κιχΙ οΙ Ιδέες που δδ'ήΥησιχ.ν στο γά.μο τοϋ Πώ). μέ τrι οεσποινίδΙΧ Εόιχπελίστα. εΤνιχι εΙ­σιχγωγή στο !ργο. νΕχει σά. μονιχδικό σκοπό νά. σκιιχ.γρα.­φΙσει τή μεγά.λYj κωμωδίΙΧ που πιχΙζετιχι πρΙν &.πΟ κ&.θε γά.­μ.ο. "Ισιχμε τώριχ πιχριχμελ1jθYjκε ιχυτη fι σκηνή &.π· τού, θε:χτρικούς συγΥριχ:ρεΤς. μ' δλο που προσφέρει κα.ινoUΡ'Υ'ιες 'JtYjYE; γι� την ΚΙΧλλιτεχνΙΧ1j τους δημιουρ'Υ'ΙΙΧ' Aδτrι fι oκYj­νrι π�υ στά.θηκε CΙπoφιxσιστικrι γιά. το μέλλον τοΟ Πώλ ΜΙ πού 1ι κυρία. EojιxγyeAiatιx τrιν 16λεπε νά. φτά.νει μέ δέος. εΤνιχι 1ι συζ 'ήτφη που προκιχλοσν πά.ντα. στΙς &.ρισ't'Oκριx.τι­κε; κ:Χί στίς CΙσ,,:ικές �Τκoγέν�ιες; τ& σuμ66λιxιιx 'Y'ά.μou. Γιιχ.­τΙ τά. CΙνθpώπιyΙX π&.θη συγκλονΙζοντιχι τΟ �ιo &.πΟ μικρά., δσο κι &'πο μιγά.λα: συμφέροντιχ. ΟΙ κωμωδΙες α.δτές πού πα.Ιζ'ΟΥΤΙΧΙ μπροστιΧ ai jσuμ60λα.ιογρά.φouς, μοιά.ζouν δλες, λίγο πολύ. μ' ιx,jtYjv !δω κ' Ιτσι το !νδιιχφέρον της θά. 6ρΙ­σκετιχι λιγότερο στΙς σελΙδες ΙXU'toO τοΟ 6ι6λΙου κιχΙ πολύ περισσότερο στΙς 4νιχμνΤισεις; των πα.ντΡιμένων.

Page 19: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ΣτΙς «ρχες του χεψώνα. του 1822 δ Πώλ Ντε Μα.νιρ-6Ιλ ζ1]τφε τό χέρι της �εσπoινΙδα.ς Εόα.γγελΙστα. μέσω της θεΙα.ς; t'Ou, της 6α.ρών'l)ς Ντε Μωλενκούρ. Πα.ρ· δλο ποτ) � 6α.ρώ�η o�ν !με.ινε π?τε περισσότερο 4πό δυό μ'9jνες στό Μεντοκ, α.υτΥ) t'l) cpoρα. lμεινε Ισα.με τό τέλος 'ΟΚ'1ίω6ρΙou γι� ν� συμπα.ρα.στα.θεϊ στό μικρα.ν1]ψι Τ'l)ς κα.Ι ν� πα.Ιξει τό ρόλο Τ'ijς μψέρcις. Άψου Ικα.νε την πρώτ'l) xpoo01j στην κυρΙα. _Eόσ.yγε�ίστα., 1ι θεία., πεπειρ�μέν'l) ΓUνα.Ικα.. 'ιjρθε νά: πεΙ του Πω�τ ιiπoτελέσμα.τα. που εΙχε τό oLιi6'l)� της.

, -Πα. ι οι μ'Ου. τοΟ είπε. 1ι ooυλειιi σου Ιγινε. MιλώνΤ<Lς για. �εριoυ,σιακ� �έμα.τα. Ιμα.θα. πώς 1ι κυρΙα Εόα.γγελίστα. o� ΟΙ �ει τιπoτ� αυτοπροαίρετα στην κόρ'l) Τ'l)ς. <π οεσποι­νις ,ΕυαγγελΙστα παντρεύετα.ι με δ,τι της 4νήχει Οικα.ιωμα.­τι�α. Παντρέψου παιοί μου, παντρέψου t'l)V! Ο[ !νθρωποι πeιυ lxouv !να �νoμα καΙ κτημα.τα. ν� κλ'l)ΡοΟοτησουν μι& oίκoγεν�ια.κY) πιχριiοοσ'l) ν� otιxt'l)p1]aouv. εΙνα.ι 4ναγκ�σμέ­ν?ι ιiρyιx tι Υρ1]ΥΟΡα. ν& κιχτα.λ1]ξουν lxe!. θιiθελα. νιi6λ�πα. τον ιiyαπψένO μου �uro�ato ν& παίρνει τόν Ιοιο δρόμο. νθ� π:ντρευτ�ις μι�. χα.ριχ κ�ι χωρίς lμένα.. Δε μοο μίνει πα.ρ� ν σου οωσω Π(ν εό�oγιιx μου. ΟΙ γΡ'l)ες σ�ν καΙ μένα. δεν :rou� θέ

"σJ στους Υιχμους. θ& φύΥω λοιπόν α.σριο γι� τό θ .

ιxρι�ι. τιχν θ& πιχρουσιιΧσεις τΥ) Υυνα.Ικα. Ο'Ου στόν κόσμο "Ά τ�� Οώτ με μεΥαλτ)τερ'l) άνε01j στό σπΙτι μου παρ� lδώ ν, ν ειχες οικό σου σπΙτι στό Πα.ρΙσι θ& Ι6ρισκες κα� ταφυyι� σε �ένιx: πo�υ εόχαρΙστως θ� οι«ρρύθμιζα τό μισό μeιυ σπι τι ΥΙα. να. μει νετε .

l -:-'ΑΥαπ'l)ΤYj. θείΙΧ, εΙ�ε

δ Πώλ, σ

ι2ς εόχαριστώ. M� τι π���oυσα;ε με t'l) ιppιia'l): 1ι μψέρα της δεν t'9jς οΙνει τΙ­

�ματ�ιi�;ς�ΙΚ1] 't'l); πρωτ060υλία, πα.ντρεύετιχι μΙ τ� δικαι-

ταλλε�:�ιμ'l)Τέριχ. πιχιοί μου, εΙνα.ι Π'OY'l)pYj 4λεπού. 'Εκμε­

τούς 15ρ·ους :;; :��Ρ

ν�� �ςo �

ό.Ρ'l)ς Τ'l)ς γι� ν� σοΟ lπι6ιiλιι

ρε! ν& σου στε .ι. �o ωσει �oνιiχα α.ότό πού δε μπα­μεγιiλ δ'

ρ,ρει .. T'l)V περιουσια. τοΟ πατέρα.. "ΕμεΤς οι οι ινουμε μεΥιiΑ'l) O'l)�ιxaCa. στό τΙ Ιχει αότ6ς, τΙ Ιχει 44

ιχότ1]. Σε συμ60υλεύω νιΧ. δώσεις α.όσΤ'l)ρες; δδ'l)ΎΙες; στό συμ-60λΙΧΙΟΥράφο σου. ΠρoικoσUμφωY'O, πα.ιΟί μου, είναι τό πιό Ιερό καθijκον. "Αν δ πατέρας σou κ' 1ι μ'l)Τψι, σου δεν εί­Χ':1.ν στρώσει κα.λά. τό κρε6ιiτι τους;. Ισως σ1]μερα. ν� μΥιν είχες σεντόνια ΥΙ& ν� κοιμ'l)θεΤς;. θ' 4ποχτησεις; παι�ιιi. ΕΤναι τό πιο ψυσι'Ολογικο lπακόλουθο τοΟ γιiμoυ. Πρέπει λοιπόν νιΧ. τά. εξασφα.λίσεις. Πήγιχινε ν� δεΤς τόν μα.Ιτρ Μα­τι&ς; το γέρο συμ60λαιογράφο μα.ς;.

Ή κυρΙα Ντε Μωλενκουρ lφυΥε 4φ1]νoντa.ς; τόν Πώλ πολδ σκεπτικό. Ή πεθε.pιi του 'ιjταν πον'l)ΡΤΙ 4λεπού! "Έ­πρεπε ν� εξασφιχλίσει τ� συμφέρoντιi t'Ou στό συμ6όλαιο καΙ ιiναγκαστικιX. ν& τ& όπερa.σπιστεϊ. M� ποιός; � 4πειλοΟσε; ΆκολούθφΒ τη συμ60υλiι τ'ijς; θεΙa.ς; του καΙ 4νιiθεσε στό μα.Ιτρ Ματιά.ς; νά. συντάξει τό πρoικoσUμφωνό του. Μά. οΕ συζ'l)τήσεις πού πρό6λεπε τον στεY'OχωρoOσa.ν. Γι' αότό καΙ μπ'9jκε πολυ ταραΥμένος στό σπΙτι τ'9jς κυρΙας Εδα.γγελίστα. Οτα.ν πijΥε ν& της ιiνιxγγείλει τΤΙν 4πόφα.σ1] του. ·Οπως δλοι ο: οειλοί άνθρωποι Ιτρεμε μΥ) φα.ν�pώσει τούς; φόβους που τοΟ είχε εμφυσήσει 1ι θεία t'Ou καΙ πού τούς Ι6ρισκε προσ-6λ'l)τικούς. Γι� ν' 4ποφόγει τΤΙν παραμικρΤΙ 4ντιγνωμΙα μ' �YOl πρόσωπο που τοΟ lπι6αλότανε τόσο δσο 1ι μέλλουσα. πεθεριχ του, !ρχισε ν& μιλάει περιφρα.στικά. μπερδεμένα. 1-τσι που κάνουν 15λ'Οι 15σοι διστιiζoυν ν' ιiντιμετωπΙσoυν τί� δυσκολΙεζ.

-Κυρ101 μου, εΤπε σε μιά. στιγμΤΙ που 1ι Να.τα.λΙ εΤχι 6Υε! Ιξω. ξέρετε τί είναι δ οΙκογενειακός ΣUΜ6oλα.ιoγριiφoς. Ό δικός μου είνιχι !να καλό γερoντιiκι Π'Ou θά. στενοχωρι6-τανβ πολύ άν οεν ιiνa.λιi6a.ινε τό συμ6όλα.ιο τοΟ ...

-M� 6ε6ΙΧίως ιiγa.Π'l)τέ μου. τόν lκοψε 1ι κυρΙα. ΕδαΥ­γελίστα. T� συμ6όλαια γιiμoυ τά. συντιiσσει πιiντα. δ συμ-60λαιογράφος της κάθε oίκoγένεΙ<Lς.

''Ο λ 'l) την ωρα πού δ Πώλ !τοιμα.ζότανε νά. κιiνει αδ­τΥ) τΥιν ερώΤ'l)σ'l), 1ι κυρ(ιχ ΕδαΥγελΙστα 4ναρωτι6τανε: «ΤΙ σκέφτετιχι;" «ΓιιχτΙ 'Ο[ γυναίκες Ιχουν τό μεγιiλo χιiρισμα. '.ίά. oιιx6ιiζoυν τίς κρυφες σκέψεις τοΟ άλλου 4π' τΙς !κφριi-

45

Page 20: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

σεις του προσώπου;" Μά-ντεψε τΙς πα.ρα.Τ'Yjρήσεις πoU εΤχι κά-νει � θεία. &'π' το διστα.κτικΟ ύφος. &'π' τον σuγκιν'Yjμένο τόνο της φωνη; τοϋ Πώλ πού μα.ρτurxιϋσε !σωτιρικ-η πά-λ'Yj.

-Τί να. κά-νουμε, σxlcpt'YjXE, 1ι μοιρα.Ια. μέρα. Ιφτa.σε. fι xplσ'Yj &,ρχΙζει. ποιό θά-να.ι το τέλος;

- Ό σuμ6oλα.ιoγpά-φoς μου ε!να.ι b κύριος Σολονέ, εΤ­πε μετα. &'πο λΙγο. Ό δικός σας εΤνα.ι δ κόριος Μα.τιά-ς. θα. τούς κα.λέσω να. φ6.νε α.δριο κα.Ι θα. σuνιννO'rjθoσν πά-νω . σ' α.ότΟ το θέμα.. Τό !πά-γγελμ6. τους δ�ν εΤνα.ι να. σuμ6ι-6ά-ζουν τα. συμφΙροντά- μα.ς δΙχως !μεΤς ν' &'να.κα.τιυ6μα.στι lτσι δπως οΙ μά-γειροι εΤνα.ι Ιπιφορτισμένοι να. μΑς �τoιμά-­ζουνι κα.λΟ φα.γψό;

-Μα. Ιχετε δίκιο, &'ποκρΙθ'Yjκε δ Πώλο κ' lνα.ς &'νι­πα.Ισθ'YjΤος &'να.στενα.γμός πρ6δοσι την &'να.κοόφισή "t'OtJ.

Κά-τι πα.ρά-ξενο είχε σuμ6εΤ κ' οΙ ρόλοι εΤχα.ν &'να.ποδο­γυρίσει. Ό Πώλ, &,θώος, Ιτ.ρεμε κα.Ι 1ι κυρία. Εόα.γγελΙστα. lδειχνε �pEIl'Yj μ' δλο πού lνοιωθε φ06ερ-η &'γωνΙα.. Αότη 1ι χήρα. χρωστοϋσε στ-ην xbp'Yj 't'yj; το Ινα. τpίτr; &'π' τ-ην περι­ουσΙα. πού είχε &,φήσει δ κόριος ΕΟα.γγελΙστα., δ'Yjλα.δ-η lνα. έκα.τομμόριο δισικόσιες χιλιά-δες φρά-γκα. κα.Ι της �τα.ν ΙΙδό­νσιτο να. !ξωφλήσει το χ,ρέος της, &'κόμα. κι a.ν πουλουσε δ­λα. 'C'Yjc; τα. όπά-ρχοντσι. θα. lπεφτε λοιπον στο lλεoς τοσ γ�'μπpoσ Τ'Yjς. 'Όσο κι !ν τον Πώλ τον εΤχι 't'OtJ χεριοσ ΤΤις, τωρα. που θα. τον σuμ6oόλ�υε δ σuμ60λα.ιoγpά-φoς του θα. δεχότα.νε τον &'πολογισμο της κηδεμονΙα.ς Τ'Yjς; ''Αν Ιφιυγε τότε δλο το Μπορντώ θα. μ6.θα.ινε το λόγο κα.Ι θά-τα.ν πια. &'δόνα.το να. πα.ντρέψει τ-η Να.τα.λι. Ή Il'Yjtlpa. α.ότη πού ofj­θελε την εότuχΙα. της xbp'YjC; της, 1ι γυνα.Ικα. α.ότη που d.πο τότε πού γεννήθ'Yjκε lζ 'YjσE μέ &,ξιοπρέπεux. σκέφτηκε πώς α.δρια θά-roρεπε να. γΙνει &'να.ξιοπρεπής. ·Οπως οΙ ιuγά-λoι κα.πετά-νιοι πού θά-θελα.ν να. σβήσουν &'π>l τ-η ζωή τους τη μέ­ρα. κεΙV"Ij πού κρυφα. στά-θ1jκα.ν δειλοΙ. Ιτσι θά-θελε χι α.δτη να. σβήσει την α.όρια.ν-η μέρα. &'π' τΙς μέρες τijς ζω�ς της. Βέ6α.ια., μεpικ�ς τρΙχες &'π' τα. μα.λλιά- της &'σπρΙσα.νε xelV1j τή νύχτα. πού &'ντιμέτωπ1j στα. γεγονότα. μετά-νιωνε για. την

46

λ- = " -Υ,=" �:1. -:r;; κ' Ξ'ιι:ι:ωθε τί; σXA1jpl; σuνέπειε� ii.σ.ί. τ�;

1.::���:'��- r:OU τη-; έπέ6σ..λε fι κα.τά.στα.σή Τ1jς. Πρωτσ..L πρω­

σ. .. �. · ·I� .. ! . 6λήμσ.τσ. της -7. f.-�y &.'/�γY..Mμ.ένη νσ. έμπι:πευτε τα. πrxι

Ι ο ��ό ;�μ60λα.:σγρά.ψo Τ1jς. Τον είχε κα.λέσει νά-ρθει νωi ς : π ωί "Επρεπε νσ. δμολογήσει την κρυ:ρή 't'yj; &'πε πισια.

Ρ, :'" .," fj_ 'ι _ ,,� -1;ιν όιιολrwJ,σει ουτε στον !διο 't'yj; τον "':J'J Ο:;', ι " ,;ο , ... . Ι - Ι 'Ι ή η 'ζ �·7.'J-:6. ftrx-:l r:±'/-:σ.. 6±διζε προ; τ'ήν κ�τα.στpoφ " πι o�-

�;� 7-:7. θ1.'jΡ-:� r:'JU 01; ytvt;vt�l πστέ. E,νoιωσ� μεσα. σΤ'ην

.' 'JΖή τη; Ε'ια. σκ[ρ-:ημα. ένά.ντια. στον Πωλ π� δεν �τα.;

tκόμ� ουτε μίσος. ουτε &'ντιπά-θεια.. ουτε τι�oτ δ.λλο χσ.κ • Δε γινότανε τά.χα. &θελά. του νδ &'ντίπα.λος σ

_α.�τη την -xpu:­

. ' δΙκη' �ε γ:ν6-:�νε -:ά.χα. ά.θεΗ του δ &'θωο .. !χθρος που

l;p:;�� ν� νικήσει; Κα.Ι ποιό; μπόρεσε πoτ� ν' &'γα.πήσει το

θ.j\ Ι? το\)' 'Α νlχγκlχ::ιμέν'Yj να. ψερθεΤ πον'YjΡα. 1ι Σπα.ν:όλ� �-,. " - , -'- ότητά- Τ'Υ1ς σ σ.υτuν

;;ι:ι:;±σι σε '17. :;κμετ�λλευτει 't'Yjv σ.νω�ερ,

·1 - ά. -b'; i" l�V1 .. που 'ή ντροπή του μΠΟΡO'Jσε ν� σ6�στει ι.ι.ον χα.

�ε -:'ή� &'πόλ\)τη νίκη. Μέσα. σ-:ην Ύιρεμία. της ,νυχτσ.ς , 6p�Κζ

ε

τ� δικα.ίωσή t'1j; σε μια. σεφα. σκέψεις που τΙς δέσπο ε

ij πεpψρά.νει� -:1j;. Μήπως � Να.τα.λΙ δεν εΤχε έπωψελ'YjθεΤ

ιir:' τΙ; πιχτά.λε; -:ης; 'Υπηρχε στΙς π�oθέ.

σεις τη,ς lσ-aι: κα.Ι

lν� χσ.μψό, lνa. σ.ΙσχρΟ xlv'1)'tpo &'π α.υτOr. που λερωνουν

-:ή'ι ψυχ�; Δεν ήξερε να. λογσ.ριά-ζει. �τσ.ν σψά-λμα.. �τα.ν

εγκλ ημlΧ' Δεν �τlXν μεγσ.λ'Yj ευτuχΙα. για. Ινα.ν !ντρα. ν &,­

πο τήσει'

μιOr. κοπέλσ. σOr.v τ'ή Νσ.τσ.λΙ; '0 θ1jσα.υΡΟς Π'Oi> εΤχι

6}"υλάξει δεν ε!χε &'ν-::ά.λλα.γμ<Χ.; ΠολλοΙ δ.ντρες δ� θ� Ι­ξ�γopά.ζ«νε τη γυνσ.ίκα. που &'γσ.πΙϊνε μέ χιλιες θυσΙες;

, ια.­

-:ί y� κά.νει κα.νεΙς λιγότερες θυσΙες για. τ'ή νόμ:μ'Yj σuζυγo

&'r.' δ,-:ι κά-νει για. μια. έρωμέν'Yj; "Άλλωστε δ Πωλ �τσ.ν 1-ν� μo1jSE'/tYob, Ινα.; &'νΙκα.νος !νθρωπος. θα. μετα.ΧΙιΡιζ6τσ.νε

γι' σ.ότΟν τ' &'ποθέμα.τα. του πνεόμα.τ6ς της, θα. τον 60'Yjθoaae

'17. �τιάEει μια. 5μoopcp'Yj στα.διοδρομΙσ. στην κοινωνΙσ.. Αδ{)ιο

θ� �ης χρωστά-ει τη δόνα.μή του. "Eτ�ι δε θα. του ξεπλή­

ρωνε το χρέος 't'Yjc; μιόr. μέpa.; θά-τσ.νε κουτος να. διστ&σει.

Nόr. διστά-σει για. μερικές δεκά-ρες πσ.ρα.πά-νω fι Πά.ρα.κ&τω;

Mόr. θά.τα.νε α.!σχο;!

47

Page 21: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-'Ά;ν rι τιίχη ,δε με εύνοήσει ιiπό μιιΧς ιiρχ'ijς, σχέ­ψτηκ�, θ� έγκ�ταλειΨ, ω τ.δ Μπορντώ καΙ θ� μπορέσω π�ν­τα να έξασψαλισω μια καλή τιίχη στη ΝαταλΙ πουλώντας δ,τ: μου μέν�ι, τ' ιi�χoν�ικό μου. τ� διαμ�ντια μου, τ� lπι­πλα μου. θα τ'ijς τα δωσω δλιχ καΙ θ� κρατήσω γιιΧ μένa μον�χa μιιΧ μικρ-η ΣUνταξη.

·Οταν Ινα ouvatb πνευμα φτι�χνει τ-ην όπι�oχώρησή του δπως δ Ρισελιέ στ-η ΜΠΡουιΧζ ΚζΧΙ σχεδι�ει μεγαλό- . πρεπο τό τ�λoς, ,τδ κ�νει σ:ήριγμ� του κι αύτό τόν 60ηθά.ει ν" θριaμ6εuσει. Η λυση που σκέφτηκε σέ περίπτωση ιiπoτu­χΙaς, κaθησUχσ.σε τ-ην xupla EtJaYYEAlata κ' lτσι κοιμήθη­κε lχοντaς ιiπόλυτη έμπιστoΣUνη στό ΣUμμaχό της γι� τ-η �χη. Τπολόγιζε πολ!) στη σuμ60λή του' πιό 4ξιου σuμ60-Aatoγp�ςpou του ΜΠQΡντώ. στόν κόριο Σολονέ. 'ο κόριος Σολονέ 'ljtav lνaς νroς είκοσι !φτιΧ έΤ/ί)ν, πaΡασημοψορη­μένος μέ τό παρ�σημo t'ij; λεγεώνας �ς τιμijς γιατί ε!χε π6.ρει ένεργό μέρος στ-ην έπιστροφ-η τ/ί)ν Βουρ6ώνων. ΤΗ_ ταν ευτuχισμένoς καΙ περήφaνος πο!) τόν δεχόντουσαν στό σπΙτι τών Ευ.σ.γγελΙστα, δχι μόνο σιΧ σuμ.60λαιoγp�ψo μ.ιΧ 6ασικ� σάι μέλος τ'ijς 6ασιλΙΚfjς xotvwvla; τοσ Μπορ'ντώ Ό Σολονέ αΙσθανότανε γι' αυτό τό δμορφο δειλινό τό π�� θος πο!) οΙ γυναίκες σιΧν την κυρία ΕυaγγελΙστa τό ιipνι-:>σν­ται, μ.ιΧ πo� τΙ� κολακέόει xal πού οΙ μυαλωμένες τ' ιiφήνoυν νιΧ σιγοκαιει. Ο Σολονέ κρ�τaγε φιλόδοξη στ6.ση, ya�t'r/ σε6ασμό καΙ σuγΚΡaτημένη έλπΙδa. 'Ο σuμ60λaιογΡ6.φος 'ljp_ θε τ-ην 4λλη μέρα μέ τ-ην ΠΡοθuμΙa σκλ�6oυ. ΊΙ ςptA6.PEσx'r/ xYιpa τόν δέχτηκε στ-ην xpE6atox6.μap� της έπιστημονικΟι ιiτημέλητ�. .

-Μπορώ, τοΟ ε!πε, νΟι όπολογΙζω στην' Ιχεμόθιι6. � xat στήν ιiπόλuτ'r/ ιiφoσΙωσή aa; γιιΧ τήν ιiΠOΦιY'ή συζήτη_ ση; θ� καταλ�6ατε πώς πρόκειται γιΟι τό σuμ6όλαιo τοα γ�μoυ Τής κόΡ'r/ς μου.

Ό νειχρός ιiνaλόθ'YjΚε σε κολιχκευτικες διιxμapτupΙις -�τό θέμα • .εΤπε lXElv'r/.

.

- Ακοόω, ιiΠΟΚipίθ'r/κε κ' lκιχνε πώς ΣUΓΚιντρώνετιxι,

48

Ή κυρίσ. ΕΟΟΥγελίστα ,;ου έξ'ήγφε ιόμ.ά. τrιν χ:-ιτ:i­στασ� ..

-'ΏραΙα μου κυρΙα, δέν ε!νιχι τΙποτα δλ' ιxυτ�. είπε δ μαΙτρ Σολονέ μέ σπουδΙΧίο ύφος, ιiφoo fι κυρΙα. Εόaγγελί­στ" του Ιδωσε σuγκεκpιμένoυς ιlριθμoός. Τι στ�ση κρατ'ή­σaμε taaμE σήμε.ρα ιiπένιxντι στόν κύριο Ντε Mανερ6Cλ; Σ' αύτή τήν περίπτωση τό Υιθικό θέμa ξεπερν�ει τιΧ νομι­κά καΙ τιΧ οΙκονομικιΧ πρ06λήμ�τα.

Ή κυρίΙΧ EUιxγyEAlaw. δχυρώθ1jΚε πίσω ιlπ' την ιlνω­τερότητι1. της. Ό νεαρός σuμ6oλιxιoγ,ρ�φoς lμaθε μ' ευχα.. ρΙστηση πώς ίσιχμε κείνη την fιμέριx fι πελ�τισ� του ε!χε διιχτηρήσει στΙς σχέσεις της μέ τόν Πώλ τ-ην πιό μεγ�λ'η 4-ξιοπρέπεια. Πώς λΙγο ιiπό πριχγματικό έγωισμό, λΙγο ι1πό ιiσuναΙσθητo υπολογισμό φερνότανε ιiδι6.κoπα στόν κόμη Ντε Μανέρ6Ιλ σά.ν ν6.τανε κατώτερός της. ΣιΧ ν�τανε τιμή του νιΧ παντρευτεί τή δεσποινΙδα ΕόιχγγελΙστα. ΚιχνεΙς δε μπcι­ρουσε νιΧ κατηγορ'ήσει έχείνη 'i) τήν κόρη της πώς τΙς κι­νοσσε τό σuμφέρoν. ΤΙΧ αίσθήματ� τους μoι�ζιxνε &γνιΧ χω­ρΙς μικρότητες. -"Αν δ Πώλ lφερνε τ-ην πα.ρa.μικρ-η otκoνcι­μικ-η δυσκ"λία ε!χαν δλο τό �ικιxίωμa νά. τόν έγm.ταλεΙΦoυ­νε. Τέλος, ε!χε 4πόλυτη υπεροχή π6.νω στόν «υριανό γαμ­πρ6 τηζ.

-Άφοσ ε!νιχι lτσι τιΧ πρ6.γματιχ. ε!πε δ Σολονέ, ποιές εΤναι οΙ τελευταΤες ύποχωρήσεις πού είσαστε διατεθιμένη νΟι κ6.νετε;

-θέλω νιΧ κ6.νω δσο γΙνετιχι λιγότερες, ε!πε γελώντιχς. -Γυναικεία ι1π6.ντηση, lκιχνε ένθουσιιχσμένος δ Σoλcι-

νΙ Κυρία μου, θέλετε πολύ νΟι πιχντρέΦετε τ-η δεσποινΙδΙΧ ΝιχταλΙ;

-Νιχ!. -θέλετο �ξoφλητική ιiπ�ειξη γιΟι τό Ινιχ !κιχτομμόριο

έκσ.τόν 1Qενήντι:ι. εξη χιλι6.δες φρ6.γκα, ποσό πού χρωστ4τ. στήν κόρη σας ΣUμφωνιx μέ τή λογοΟΟσία �ς κηδιμονΙσ.ς πού 1Qρέπει νιΧ πιχρουσιιΧσετε στόν γα.μπρ6;

-Νι:ι.Ι 49

Page 22: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-Τί θέλετε Ydι κριχ.τησετε; -Τό λιγότερο τρι�yτσ. χιλι6.δε� λΙρε� εlσόδη\Jo", ιiπo-

κρΙθ1)Κ!. -Δ'Υ/λιχ.8Ύι πρέπει y� yικ�σoυμ,ι 1'ι ν� πιθ�yoυμε; -Nιx.L -Kιx.λ� λοιπόΥ. Πρέπει y� σκεφτιί> γι& Υ& β.ριί> μ.έ ποιό

τρόπο θ� φτ�σoυμε στό σκr;πό μιx.�. Xρει�ζετιx.ι μ,ιγ�λ'Y/ !πι­δεξιότ'Υ/Τιχ. κιχ.ί ΟΙΚΟΥομΙσ. στί� 8υy�μ,ιι� \Jo"ς. θ& σ�ς δώσω μ,ι­ριx,έ� δ8'Υ/γΙες φτ�yoyτιx.ς τό βρ�δυ ... ΑΥ τι� ιix,oλoυ�σετε ιχ.tJστηρ� μπr;ριί> y� σ�ς όποσχεθιί> ιiπόλυτη !πιτuχΙιx..

, ,:-Ό κ�μ'Y/ς τηΥ ιiγσ.π�ει τη δισποινΙδιχ. Νιχ.τιχ.λΙ; ρώτησε Τ'Υ/Υ ωριχ. που σ'Yjκωyότιx.νι.

-T1j λιχ.τρευιι. -Δέ φτ�yει. ΤΎιν ποθεΤ σ& Υυνιχ.!κιχ. τόσο γι& ν& �4ΠΙ-

ρ�σει μερικές oΙκoνoμικέ� 'δυσκoλΙε�; -Νιχ.Ι -N�, ιx.tJtb ε!νιχ.ι πού θεωριί> κιφ�λσ.ιo γι� μt& κοπΙλσ.

φώνιχ.ξε !νθoυσιιx.σμένr;ς δ συμβoλιx.ιoγρ�φ�. Kιx.t 1φόσθεσε π� . ν'Υ/ρά: N� t1j'J πεΡΙΠΟΙ'ηθεΤτε y�wι.ι πολύ δμορφ'Υ/ ιiπόψι.

-'Έχουμε τΎιν πιό δμoρφ� τουιχ.λΙττιχ. τοσ κόσμου. -Kιx.τ� ΤΎΙ γνώμ'Υ/ μου, τό φoυστ�νι στ' ιiρριx.βωYΙ�σμ4-

τιχ., ιiξΙζει μισ1j προΙκιχ., ε!πε δ ΣολονΙ. τοστο τό ,τελευτιχ.Το !πιχεΙΡ'Υ/μιχ. τijς φ�ν'Y/x,ε πολύ σ'Υ/­

μσ.ντικό τΥίς κυρίιχ.ς Εόιχ.ΎΎελιστιχ.. Γι' ιχ.δτό θέλησε ν& ιΤ­νιχ.ι μπροστ& τΎιν�ριx. πού ντuνότιx.ν4 1ι Νιχ.τιχ.λι. Τ6θιλι κα.Ι για. y� προσέξει τό ντύσιμό της � κιχ.Ι γt& ν& τήν dYIt ιiθ<i>ο συΥένοχο στΙς οlκr;νομικές Τ'Y/� μ�χσ.νoρριx.φΙε�.

Ή κόρ'Υ/ Τ'Υ/ς τΥίς φ�ν'Y/κε τόσο δμορφ'Υ/ xttYtσμJY'Yj ιi λ& !εβΙΥιέ κιχ.Ι 'Jτuμέν'Υ/ μ' !νιχ. !σπρο δλομέτιχ.ξο φoυστ�νι στο­λισμ,έ.,"ο μέ ,ρόζ φιόγκr;υς πού !νοιωσε σΙγouρ'Υ/ γι& τη νΙ­Κ'Υ/. Οτιχ.ν !φυγε 1ι κιχ.\Jo"ριΙριχ. κσ.Ι 1ι κυρίιχ. Εόιχ.ΎΎελΙστιχ. σιγουρεότηκε πως 8έ μποροσσε ν& την &'κοόσει κιx.νεΙ�, δι­όρθωσε μερικέ� μποσκλες στό κεφσ.λ�κι τΥίς κόρ'Y/� γι� ν' &'νοΙξει τΎιΥ χ,ου6έντιχ..

-Ί\γα.πημένο μου πα.ιδΙ, τόν &'γσ.π�ς εtλι'X.ριν& τόν κό­ριο Ν τέ Μα. νι ρ6ιλ; ΤΎΙ ρώτησε μέ φα.ι νομ,ινι 'X.� στα.θειρή

:γων'ή. Μητέρα. κσ.Ι κόρ'Υ/ κr;ιτιχ.χτήκσ.ν4 πα.ράξενιχ.. -Για.τί μα.νοόλσ. μοϋ κ�νεις α.ότη τΎιν !ρώΤ'Υ/ση σήμι­

ριχ. 'Χ.Ι 5χι χτές; Γιιχ.τΙ μ' !φφε� ν& τόν γνωρΙσω; -" Αν lπρεπε ν� χωρίσουμε για. πάντα. θ& !πέμενε�

σ' α.ότό τ� γ�μo; -θα. τόν θυσία.ζα. κα.ί 8έ θ� πέθα.ιwι. ιiπ' τόν 'Χ.ιχ.ημ.6 μου. -Δέν ιiγα.π��, χρυσή μου, εΤπε 1ι μητLριx. κα.Ι φ€λησι

τΎιν κόρ'Υ/ Τ'Υ/; στό μέτωπο. -Μα. για.τί κάνεις τό μ,ιγ�λo &'νιχ.κριτή κιχ.λή μου \Jo"­

νοόλα. ; -'Ήθελα. ν� μ�θω α.ν σ' !νδια.φέρει δ γ�lιoς δΙχως ν&

τρελλιχ.Ινεσα.ι γι& τό γιχ.μπρό. -Τόν &'γα.π<i>. -'Έχεις δΙκιο. Ε!να.ι κόμ'Υ/ς, !μ,ιΤς οι δυό θ� τόν κ�-

νουμε 60!Jλευτ1j στΎιν 'Άνω Βουλή. ·Ομως θ� συνα.ντησου­IΙ8 δυσκολΙες.

-ΔuσκολΙες &.νάμεσα. σ' δ.νθρώπους πού δ.γοιπιοΟντιχ.ι j 'Όχι, τό μοσχομπΙζελr; \Jo"νοόλα., ρΙζωσι πολύ γε.ρ& Ιδ<i>, ε!πε κ' !δειξε τΎιν κα.ρδι� της μέ μι& χα.ριτωμέν'Υ/ κΙν'Y/σ'Yj. Δέν μπορεί ν� !χει τήν πα.ρσ.μικρή ιiντΙρρησ'Yj ε!μοιι σΙγουρ'Υ/. . -Κι α.ν .. 8έν �τoιν !τσι πού λές; ε!πε 1ι κυρΙοι ΕόΟΙΎΎε­λΙστο..

-θdι τόν ξέχνα.γα. τελεΙως, ιiπox,ρΙθηκι 1ι Να.τα.λι. -Κα.λά.. ΕΙσα.ι πρα.γμα.τική Κάζα. Pε�λ! M� κι α.ν· σ'

ιiγα.πάει σιΧν τρελλός, α.ν πα.ρουσιιχ.στοσν δυσκολΙες δΙχως ν� tb θέλει α.ότός κα.ί πού πρέπει ν� τΙς ξεπερ�σει γι& σέwι. κα.Ι γιdι μένα.; ΤΙ λές Να.τα.λΙ; "Αν, χωρΙς ν� θιχτε! 1ι ιiξιoπρέ­πει&; σου κα.θόλr;υ, χρeια.ζότα.νε λΙ"('Yj τρuφερότ'Υ/ΤΟΙ στό φέρ­σιμό σοΙ) γι� να. δ.ποφα.σΙσει; Μή τρομάζει ς, !να. τΙποτα., μι& λεξοόλα.. 'Έτσι ε!να.ι φτια.γμένοι οΙ !ντρες. Άντιστέκoντα.� στή σο6α.ρΎι συζήτησ'Υ/ κσ.ί λuγΙζοl)ν σ' !να. βλέμ.μοι.

51

Page 23: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-Kιxτιiλιx6ιx! 'Ένιχ ιi.πλό σπιρούνισμα γι� νιΧ ΠYIα�Ι;ε� δ Φοι60ρί τό έμπόδιο. είπε ή ΝοιτΙΧλ! κ' Ικιχνε μι� κ(νYIσ'rj σ� ν" σπιeούνιιχζs τ' !λογό τη,. .

- Aγγελ€ μου, ιχυτό πού σοσ ζ'r/τciω δεν είνοιι � τόν πλιχνέΦεις. 'Έχουμε Τ�Y πιxλι� κιχστιλλιάνικΥΙ τtμ� μοις πού οεν μάι;; έπιτρέπει ν� ξεπειράσουμε τ� δρια. '0 κόμτιι;; Πώλ ξέρει τ�ν κoιτάστoι� μου. .

-Ποι" κιχτάστιχσΥΙ; -Κιχί νιΧ σοσ πω δε θ� κοιτοιλά6εις. Λοιπόν. �ν ιiφt;σ θ�

ο' Ιχει αεί σ' δλΥΙ οου τη μεγοιλοπρέπειιχ φοινεί aτό 6λέμμ.« του � πιxριxμιΧ�ό;. αιστιχγμός -έγώ θ� τόν προσέχω- θ� τ� αιΙΧλυσω δλΙΧ t'YjY ίαι� στιγμ�. Δε θ� φ06Υ]θω ν� ξεκάνω τ�ν περιουσίΙΧ μου. ν� φύγουμε ιiπ' τό Μπορντώ καΙ ν� πιi.με στη ΝτουΙΧί, στι;uς Kλιiε., Στό κάτω κάτω είΥΟΙΙ συγγενείς μοις ιi-1'oQ ένωθ'Yjκιχν μέ τους ΤέμΥΙΚ. Κοι! μετ� θιΧ σέ πιχντρέΦω μέ 60υλευτη τη; 'Άνω Bouλoij; ιiκόμ.« �ν γι' αδτό 4νοιγκαστω ν" κιxτ�φύγω στό μoναστ�ρι γι� ν� σοσ δι&σω δλΥ] μου την περιουσιιχ. -Μοιμ4 μου. � τί πρέπει y� κάνω γι� ν� έμποδΙσω � μάς 6pOQy τέτοιες αυστυχΙες; είπε fι ΝιχτιχλΙ -Δέ ο' Ιχω δεί ποτέ τόσο δμορφΥΙ, πιχιδΙ μου. Νάσιχι κοι! λΙγο κοκέττοι και! δλιχ θιΧ π/i.Υε κΙΧλά. Ή κυρ{α Εόοιγγελ{στιχ !φφε τηΥ κόρΥ] Τ'YjΙ;; σχεφτική. Π�ε y� στολιστεί κι αδτ� Ιτσι πού νιΧ είνιχι 4ντciξιοι τfjς κόρΥ]ς της . .. ΑΥ ή Νιχτοιλ! Ιπρεπε y� είναι !λκυστικ� γιιΧ τόν Πώλ, oιίιτ� δεν !πρεπε ΥιΧ τόν ιiνάΦει τό ΣολΟΥέ. τόΥ πρωτιχ­γωyιστ� της; ΜάΥΟΙ κιχ! κόρΥ] �τιxν πάνοπλες την <'i>pιx πσύ !φτοισε δ Πι:)λ με τrιν ιiYθoδέσμYI, πού έδω κοι! μερικούς μ'ij_ νες είχε συy��ειO y� φέΡΥει κοιθΥ]μεριν& στη NoιτoιΛC. -rστε­ριχ !ρχισ:ι.ν Υ. ,,[ τρείς :ους � συζΥ]τli.νε περιμέΥοντιχι:: τούς

συl.L�ολΟΙΙΟΥΡιii'ουζ. .

Έκε{ΥΥ] ή μέρα �τoιy γι� τόν Πώλ τό Mqmσμ.o: τoG πu­ρός στό μοικρύ κοι! ΚOυpιxστtκό πόλεμο πού λέγετοιι γιΧμος. Πρέπει λοιπόΥ νά ποιρουσιιΧσουμε τΙς δυΥιΧμεις τ'ijς κιΧθε πλευ­ρας, τrι θέσΥ] των σωμιΧτων μιΧΧΥΙς κοι! τό πεδ{ο τfjς μciχY]ι;;. fi'

<ο HcilA Ζίχε μCιyoιoικ6 τ?υ σύμμιχχο γιά. ν' ιiντιμετωπΙσει τόν ιiγώνα, ποι.. τ� σο6ιχρ6τψά του δεΥ τ�ν είχε κΙΧθόλο.) κιxταλιi6ει. το γέρο συμ60λοιιογράφο του. τόΥ ΜιχτιιΧς. Κι δ

Ινοις Κ� δ α.λλος θά. 6ρεθοΟν ιiνuπεριiσπιστoι. θά. τοuς ξΙΧ­φΥιάσει κιiτι ποι.. δεν τό περιμέΥοινε. Ό έχθρός πού ofjξερ; το θέμ� του θιΧ tou; πιέσει, θά. τούς ιiyαγκιiσει νά. πάρουΥ μιά.Υ ιiπ6φιxσY] δίχως νά. τούς δώσΕΙ καιρό νά. σκεφτοσΥ. Κιχ! 1";οι6; δε θιΧ Υικιότανε l5ταΥ τόν έχ6ρό τόΥ 60Υ]θ1i.Υε κι δ Κυ­ζ� ΚΙ δ Μπιχρτ6λ; Πως �ταν ουνοιτό νιΧ πιστέφουνε πώς 0-πήρχε 8όλt;;ς τrι στιγμτι ποι.. l5λιχ ιιοιάζιχνε εϋΚfJλΙX xoιt φυ­σικά; Τι μποροΟσε y� κιiνει δ ΜιχτιιΧζ μονάχος ένάντιιχ στην κυρίΙΧ Είιοιγγελίστα, έν!iντιοι στό ΣολΟΥε κ' ένιΧΥΤΙΟΙ στ�y ΝιχτΙΧλΙ; Κι ιiκόμιx πιό πολύ, τΙ μποροΟσε νιΧ κάνει ιiφoσ �­ξερε πώς δ πελιiτης του δ έρωτευμένος θά. πέρνιχγε μέ τό μέρος τοσ έχθροσ μόλις θά. 16λεπε τΙς δυσχολΙες νιΧ ιi­πειλοΟν τrιν είιτυχΙιχ του. Ό Πώλ Ισκιχ6ε κι l5λας τό λάκκο του. ΣκορποΟσε τιΧ γλυκ6λογιχ πού συνY]θlζoυν οΙ έ.ρωτευ­μέΥΟΙ κ' ή κυρία ΕύΙΧΥγελΙστιχ. ποι.. κε{ΥΥΙ τη στιγμ� ΙδινΖ 1δια( τερη σΥ]μιχσία στό πάθο; του, τόΥ !σπρωΧΥε νά. �κτΙθε­Τ7.Ι δλσ και! πιό πολύ.

T� παιλλΥ]κάρια. τοσ yoιμ�λιoυ ιiγωνιx, οΙ δυό συμ.6ο­λιxιoγριiφoι &'ντιπροσι:)πευα,Υ δυό ξεχωριστούς κόσμους. Τόν πιχλιό κιχ! τόν κιχινούργιο. Ό Ινα.ς �τιxy δ συμ6ολιχιογράφοι;; με τΙς πα.λιές Ιδέες, δ !λλος δ μοντέρνοι;;. Ή δόνιχμΥΙ τοσ κΙΧθενός είχε ιiπo:pιxσιστικ� σΥ]μιχσ{ιχ τούΤΥ] τ� μεγάλΥ] στι­γμή.

Ό μΙΧίτρ ΜιχτιιΧς �τoιν !va γεΡΟΥΤιΧκι !ξ'ijντιχ �yνιιX χρονων, περ�φαyo γιιΧ τά. εΙκοσι έποιγγελμ.«τικιΧ του χρ6-νιιχ στ�ν όΠΥΙρεσίΙΧ των Ντε Mιxyερ6lλ. Στ� χοντρά του τιΧ πόδιιχ. φουσκωμέΥΙΧ ιiπ' τ' ιiρθριτtκά, φοροσσε πιχποότσια με ιiσY]μέyιες ιiyκράφες. Κ' �ταy ιiκ6μ.« πιό γελΟία γιατΙ πιiνω τους σΤ'Υ)ριζόντουσΙΧΥ δυό γιχμπΙτσες 4δυνιχτες ΜΥ κα-­λιχμιΧκιιχ. Τόσο ιiouyιxτες �τιxν οΙ ΎιΧμπες του, πού !ν τΙς 16λεπ� κιχνείς στιχυρωμένες, θάλεγε πώς βλέπει τ& δυδ κόκ­καΑιχ πού σμιλεύουνε πιΧνω στΙς νεκρώσιμες πλιΧκες μΑ την Ιπιγριχφή «'ΕΥθάδε χείτιχι». Τ& μΠOόΤΙ� του χοιμένα μισtι

Page 24: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

στ" φα.ρδιζι μα.Οριχ πα.ντελ6νιιχ του. τ� πα.ντελ6νια. ti'jς έπο­x'ij� των Λουδ06Ικων, μοιάζα.νε ν� λυΥΙζουν κάτω ciπ' tδ 6άρο; t'ij; δλοστρ6γΥυλης κοιλι!ς του. T� βά.ρα.ινε Χ<ιΙ 'tlι στ'ijθο� του,. το γερο κα.Ι πλα.τύ στ1jθoς των ciνθΡώπων των γρα.φειων. Ολος; �ζΙ �τ<ιν Ινα. μπ<ιλ6νι τυλιγμiνo στδ πράσινο σα.κάκι του μέ τ�ν τε'tράγωνη κoφι� στο κάτω μi_ ρο; κιχΙ πού κιχνένα.ς δέν το θυμ6τα.νε κα.ινούργιο. T� \-Ι4Α­λι� του κα.λοστρωμένιχ κα.Ι πουντρα.ρισμένα. τελειώνα.νε σ� πoντικooυp� χωμένη πάντα. ciνάμεσα. στο γι<ικ� τοΟ σα.χα,. κι�ϋ του κα.Ι στο !οαπρο του γιλέκο, το στoλισμiνo μέ λου. ).ουδια.. ΕΙχε στρογγυλό κεφάλι. Το πρόσωπ6 του θόμιζε. 4μπελ6φυλλα.. τ& μάτια. του �τα.ν γιχλα.νά, fι μύτη του 4. να.;πικωμi�1j, τιχ χεαιιχ του χοντρά, το 'It1jyouYt του διπλό. τριδιπλο. Οπου έμφa.νιζ6τα.νε το κα.λΟ ciνθΡωπάκι γι� πρώ. τη φορά, ξέσπα.γε το γέλιο. Το γέλιο που χα.ρΙζα.νε ιiπλ6χε­pcι. οΙ Γάλλοι στ" 4στεΤα. πλά�τιx πού σκα.ρώνει fι φύσ . �oυ fι τέχνη τ� πα.ρα.μορφώνει 4κ6� πιο πολύ δια.σκεδ�: ,.οντα.; κα.Ι πού έμεΤς τ� λέμε χa.pικα.ΤΟΟΡες. ·Ομως τΟ' μυa.λο τοΟ μα.Ιτρ Μα.τιιΧς εΤχε νικΤισει την έμφάνιση, οΙ φυ­διικές του 4ρετές εΤχα.ν νικΤισει τΙς ciτέλειες τοΟ κορμιοΟ , πιο

. πολλοΙ Μπορντωλέζοι τον σεβ6ντουσιχν, τον ciyιx� πουσα.νε κα.Ι τοΟ δεΙχνα.νε άιθιιΧ ΙχΤΙμηση. 'Η φων τοΟ συμ�oλα.ιoγpάφoυ κέρδιζε τΙς κ<ιρδιες μέ τον 4νταα.λ� ti'jς τιμι τητα.ς. Ά Υτιμετώπιζε τηΥ πoνηpl� μέ την εδθό ;���'M:�ε :οΙς κα.κ6βουλες σκέΦεις με συγκεκpιμiνες Ιp:;�� ci ,J, lopy6 του μάτι, με τη μεγιiλ'1 του πεΙρα.. εΤχ .. ποχτ,ρει τ μεγάλο χάplσ� νιΧ βλέπει στό βά.θος; κιiθε συyε�ησης κα.Ι ΥιΧ δΙ<ιβάζει τΙ; χρυφές σκέψεις. Σοβα.ρΟς κι α. στηρος στ� ΟΟυλειιΧ �τα.ν δ !έαποτα.ς � Χ<ιΙ οό-μενος σ�ν τούς 'Itprw6vou .. IIhI" Τ' .. � χα.ρ

δ - ι 11 r-1I' Il.psaΙXV __ τρα.γ06δια. τοΟ �fo;��O, Ι

εν ξέχ:γε ποτέ τΙς οΙκογενεια.Χές γιορΤΙς. τ� γε­Χ

" τ ς γιορ ς των για.γιάδων κα.Ι των π<ιιδιων Τ& ριστουγεΥΥα. Ιθα.βε μ' έπ,σημ6τητ<ι tδ πα.τ � . , τσουρο. ΤΟΟ !ρεσ! νιΧ δΙνει δωρα. ν& κάν:ΙΟ-Ι: λ οτο χου-δεν ξέχνα.γε ποτ. νιΧ χα.ρΙσιι π�σχ<ιλιν& <ΙδΥΧ; 1j:��=:�

δ4

τΎιν ιJπι:ιχρέωση ττις κι:ιυμπa.ρισ.ς κα.Ι δλε; τΙς πα.λlές πα.ρ<ι­Maslc. '() μα.Ιτρ Μα.τιιΧς �τα.ν Ινσ. 6,π' τιΧ σε6α.στιΧ κι 6,ΡΧΟΥ' τικά, �πoμεlνιX.?Iσ. των πα.λιων συμβολα.ιογρά,φων. των πα.ρά,­ξενων α.ύτων 6,ν�pώπων, που δε δΙνα.νε ποτέ ιiπ6δεlξη γl� τιk !κα.ΤOμμύρlιi' που τούς έμπιστευ6ντουσα.ν, μ� τ� έπιστρέ­φa.νε στιΧ rSta. σα.κκοόλια. δεμένα. μέ τούς rδιους σπά,γγοι)ς. ·ΤΗτα.ν ιiπ' α.υτους πού έκτελούσα.νε κα.τ� γρά,μ� τιΧ Xλ1j­ροδοτημα.τα., πού κά,να.νε τΙ μι ες 6,πογρα.φές, πού νοια.ζ6ντου­σa.ν σ� γνΤισιοι πα.τερά,δες γl� τ� συμφέροντα. των πελα.­τιί)ν τους, πού φράζa.νε κα.μιιΧ φοριΧ το δρ6μο στούς απά,τα.­λους. ΤΗτα.ν ιiπ' α.δτούς πού τούς έμπιστευ6ντουσα.ν οΙ 'ΟΙ­κoγένειε� τά, μυστικά τους. ΤΗτα.ν 6,π' α.δτου; τούς συμβο­λα.Ι'Ο'Υ'ρά,φους πού νοιώθα.νε όπεόθυνοι γιιΧ τ� σφά,λμa.τά, τους κα.! γι' i'X,j-;;b σκεφτ6ντουσa.ν κα.λ� τ�ν κά,θε τους ένέpγειιt. Σ' δΙ. η του τήν κα.ρρIέρα. δέν βρέθηκε οδτε Ινα.ς πελά,της του πού νά. πlχρα.πον�θεΤ γl� χα.μένη έπένδυση, γιιΧ κα.χο­φτια.γμένη όποθΤικη. T�ν περιουσΙα. του την lφτια.ξε cipy� κα.Ι τΙμια.. Δούλεφε γι' α.δτ� τριά,ντα. χρόνια. κ' (κα.νε ιuγά,­λες οΙκονομΙες. EΤΧCε ιiπoκα.τ«στησει δεκα.τέσσερεις όπα.λλΤι­λου; του. ΤΗτα.ν χα.λός χριπια.νός χα.Ι κρυφος εδεργέτηι;. Ό μ.α.Ιτρ Μα.τιά-ς δεν lλειπε ποτέ 4πο κεΤ πού γιν6τα.νε το κα.λb ιiφιλ6κε�α.. ΤΗτα.ν μiλoς τι»ν ιπιτροπων σ' δλα. τ� Ιδρύμα.τα. κα.Ι σ' δλες τΙς φιλόπτωχες δΡγα.νώσεις. �Eδινε μεγάλοι Π'Oσ� κάθε φοΡ& πού γιν6τα.νε Ιρα.νος γl� ν� 6oηθ'Yjθoϋν Ουστυχισμένοι. γι� ν� χτιστοΟν χα.ινΟΟργιιχ Ιδρύμα.τα.. Οδτε α.δτΟς οδτε fι γυν<ιΙκα. του arxava ιiμάξl. Ό λόγος του �τιxν Ιερ6ς. ΣτιΧ κελάρι<ι του Ικρυ6ε τ6σα. χεφά,­)α.ια. δσα. εΤχα.νε κ' οΙ τράπεζες. Γι' α.δτΟ τον λίγα.νε δλοl δ κα.λός δ κύριος Μα.τιιΧς κα.ί γι' α.δτό σ�ν πέθ<ινε πήΥα.νι τρεΤ; χιλιάδες !νθρωποι στ�ν χηδεΙα. του. .

Ό Σολονέ �τιxν δ μοντέρνος συμβολα.ιογρά,φος; πού μΜΙ­νεl σιγο'tiΡα.γOlJδώντa.ς, πού πα.Ιρνει δφος ciSlιXφopO, που δ­ποστηρίζ,ει πώς οΙ δουλειές γΙνοντα.ι το (διο κα.λ� μέ το γέλια δσσ κα.Ι μέ τ� σο6α.ρ6τητα.. ΤΗτα.ν δ συμβολα.ιογρά­φο; πού θύμωνε δτα.ν tδν λέγα.νε (τσι, πω κα.μιipωνι σ&ν

Page 25: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

&:ξιωμο;τικος της �θνικiJς ψροuρa.ς. πο!) έτoιμ.αζότ�νε νιΧ π�­ρει το στ�υρo τ-ης λεγεών�ς της τιμ-ης;. ΕΥχε τ' 6.μ�ξι Τ(1) κιχι όπιxλλ�λoυς πού έλέγχα.νε. τοΙΙς; ΤΙΤΑΟIJς γιιΧ λoγ�ρι�σμό του. Π�γιxινε στοΙΙς χορούς, στιΧ θέ�τρ�, ΙΙγόρ�ζε πΙν�κες; χ' lπιχιζε «�κιxρτέ». THtΙXV &π' ΙΧότοuς τοuς σιιμ60λ�ιoγρ6.· φους; μ� τ� ΧΡ'1/μο;'roκι6ώτι� οπου πέφτ�νε &6έρτ� τιΧ λε­ψτιΧ καί ποίι πλ�ρωνε σε χ�ρτoνόμισμo; �ότιX πoU τοΟ εΤχα.· νΕ. δώσει σε χρυσό. ΤΗτιχν δ σuμ60λ�ιoγΡ�ΨOς ποίι &xoAou­θοσσε την �ΠOXYι του καΙ ποΙΙ !κιχνε �ΠtκΙνδυνες �πενδύσεις με τιΧ κεψ�λ�ι� των &λλων. 'Ήτ�νε κερδοσκόπος κ' �θελε -'01 6ρεθεί με περιουσίιχ, τριά.ντ� χιλι�δες λιρες εΙσόδ'1/μο;, μετά &πο οέκιχ χρόνιιχ συμ60λ�ιoγρ�φικ-ης δρ�στηριόΤ'1/τ�ς. ·Hτ�ν δ σuμ60λ�ιoγρά.ψoς ποίι τον ψ06όντouσ�ν οΙ &νθρωποι όπως φ060σντιχι το συνένοχο ποίι ξέρει το μυστικό τους. Τέλος "ίτιχν δ σuμ60λ�ιoγρά.ψoς ποΙΙ !κμετ�λλεύετ�ι το !­πιiγγελμά. του για. να. 6ά.λει στο χέρι κιχμιιΧ πλoύσι� νύψη. Ό λεπτός. δ ξιχνθος Σoλoν� μπ-ηκε κ�λoxτενισμένoς;, πιχρφουμο;ρισμένος, ντυμένος σιΧν !ρ�στης σε θέ�τρo της Βων­τε6ιλ. σιΧ οιχνδ+Ις πο!) πά.ει νιΧ δώσει τη μιiχ'1/ γιιΧ την πιο O'1jμιχντική του υπόθεση. 'Έψτιχσε πρωτος γι�τΙ δ γέρος σuν­ιiδελψός τou ΚΙΧθυστέρφε λιγά.κι. ΤΟ", :εΤχε πιά.σει πιiλι κρί­ση &π' τ' &ρθριτικιΧ του. Σα. 6ρεθ�κιxνε μιχζί οΙ δυο ΙΧότοΙ &ν­θρωm;ι, �τιxνε ζωντιχνη γελoιoγριxφί�. Άπ' �ότ�ς τίς γε­λοιογριχφίες πcιίι είχ�ν τόσ'1/ !πιτuχία. την !ποχη τ-ης Αό­τοκριχτορΙιχς κ�Ι πoU τΙς λέγιχνε ΤΟ ΧΤΕΣ ΚΑΙ τα ΣΗ­ΜΕΡΑ. Ή κυρ(ιχ κιχί rι δεσποινΙς Eό�γγελΙστιx δέν τον ξέ­ρ�νε τον κΙΧλο τον κύιριο M�τιά.ς. Στήν ΙΙρχή π�γιxνε νιΧ γελιiσouνε, μ� γρ�γoριx σuγκιντιfh'ικ�νε d.π' τιΧ χαιpιτωμέν� κομπλψέντα. 'roIJ. ΤΙΧ λόγιιχ τοΟ &νθρωπά.κου "ίτιχν γεμιiτιx ΚΙΧλωcr.)νη. την κιχλωσύν'1/ ποίι !χουν στ'ή σκέΦ'1/ κ�Ι στοuς τρόπους l3λοι οΙ σuμπ�θψικoΙ γέροι. Κι δ νειχρος σuμ60λ�ι­ογρά.ψος με τοός �όθιiδικoυς τρόπους !χ�σε !δ�ψoς;. Ό Mιxr τιιΧς lδειξε την d.νωτερότητιi του με τον -φ6πο ποΙΙ ψέρθ'1/κε στον Πώλο ΔΙχως νιΧ ντρoπιιiσει τ' &σιφχ. μo;λλιιiτoυ lδει­ξε σε6a.άμ.o στον νε�ρo &ριστoκριiτ'1/. rt�tt �ερε πώς χ�ι-56

ιiζετ�ι σε6�σμOς στιΧ γερά.μο;τα. μ4 κ�ι στΙς κoινωνικ�ς ΙΙρ­χές. 'AyτΙθετ� δ Σoλoν� χ�ιpέΤ'1/σε μ' �όθά.δει� σιΧ νά.τ�ν δλοι Ισοι κι l3μοιοι, π:ρa.γμ�

ποό θΙγει τιΧ �tσθ�Fτα; τoG

κ�λoO κόσμου κ�ι γελοιοποιεί στιΧ �τι� των ΙΙνθρωπων ποό εΙν�ι πρ�γμ�τικoΙ &ριστοκρά.τες. Ό Σoλoν� !κ�νε νό'1/μ� μ� &ρκετη oΙκειότ'1/Τ� στην κυρΙ� Eό�γγελΙστ� γιιΧ νιΧ 'It(J.­νε κοντιΧ σ' lv� παlρά.θυρo να. μιλ�σoυνε. rtιX μερικιΧ λεπτ� μιλoύσ�νβ ΦιθυριστιΧ κ�Ι πότε πότε γελά.γ�νε γι� νιΧ κρυ­Φουνβ aiyou� τη σ06�ρότητ� τ-ης σuζ�'1/O'1jς. Ο Σoλoν� !Ε'1/γοοσε στην oΙκoδέσπoιν� το σχέδιο της �Χ'1/ς·

- -θά !χετε όμως το κουρά.γιο να. πoυλ�σετε τ' &ρχον-τικό σιχ;; τ'ή· ρώτφβ τελειώνoντ�ς.

-Bε6ιxΙω�, του εΙπε. 'Η κυρΙ� Eό�γγελΙστ� δ�ν �θελε νιΧ φ�νερώσει στο

σuμ60λ�ιoγρά.φo Τ'1/ς την αiΙτΙ� �oO 1ιρωισμoG της ποό τό� τον ξά.ψνιιχσε. "Αν τοΟ nεγε πως λoγιiρι�ζ! νιΧ φόΥει ΙΙπ το Μπορντώ ίσως λιγόστευε δ !νθoυσι�σμ6ς του. Οδτε στον Πώ). δ�" ε!χε πε! ΙΙκόμο; τΙπoτ�. Φ06ότ�νε μ'ήν τον τρo�­ξει�ν τοΟ !δειχνε πόσο μεγά.λ� ΙΙντ�λλά.γμ�τ<ι. χρειά.ζον­τιχι γιά την &'ρχ'ή της πολιτικ'9jς κ�pιέριxς.

ΜετιΧ το ψα.γ'1/ΤΟ οί δυο πλ'1/ρεξούσιοι &φ�σ�νε τοός ! ρωτευμένους με τη' μ'1/τέρ.οο κ�Ι π�γ�νε σ' lν� διπλσ.νO σΙΧλό· νι ν� ΙLιλ�σοuνε. 'Έτσι τ'ήν ίδι� ώρα. πιxιζόντouσ�ν δυο σκ'1/­νές: 1ι σκ'1/νη τoQ !ρωτ� π�ιζότ�ν,ε ΚΟΥτιΧ στο τζά.κι τoG μεγά.λου σΙΧλο·;ιοΟ. Στη σΚ'1/ν'ή �ότ'ή π�ρoυσιιxζ6τ�νε 1ι ζω'ή χ�ρoόμεν'1/ κ�ι γελ�στή. Στο &λλο δω�τtO πιχιζόταίνε 1ι σκoτειν�. 1ι α.όστ'1/Ρ'ή σκ'1/ν�. Έκε! γυμνο το σuμφέρoν lπιχι­ζε &πο τώρ� το ρόλο ποίι π�ίζει κά.τω ΙΙπ' την ιΡιχινομενι­κιΧ ,ρόδινη ζω'ή.

-'Aγ�Π'1/τέ μου μ�ίτρ, ε!πε στο Μ<ι.τιιΧι; δ Σολονέ, !­σεις θ' ΙΙν�λά.6ετε τη μελέτ'1/ wσ ΠΡOtκοσύμψωνοο. εέρω ναι σέ60μαι τοΙΙς π�λιότερoυς σuν�δέλφouς μou. Ό M�τιιXς όποκλΙθηκε σ06�ρά.� Ό Σολον! ξεδΙπλωσε lνιx πρόχειρο σχέδιο. κα.κογρα.μμένο ΙΙπο κιiπoιoν όπιiλλ'1jλ6 του, lτσι γι& � �τια., κιχΙ σuνέχισε:

51

Page 26: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-''Ομω; έπειδ� εtμcx.στε τό �Mvcx.to μέρo�, !πειδ� εΣ­μcx.στs ή κ6ρ'Υ), τό σUντcx.ξcx. !γώ τό τοΡοικοσόμφωνο γι&: νά. ad; �π�λHξω aπ, cx.IJtbv τόν κόπο. Πcx.ντρεu6μcx.στε μ! τ" δικιx:ώμ�τά, μcx.ι; «υπό τό κcx.θεστώς τη� περιοuσιcx.κij� κοι­νOΚΤ'Y)μΌσUν'Y)ς : σε περΙπτω� θcx.νά,τοu !νOςj των σuζόγων χωρίς �πoγ6νoυ; δ άλλος κcx.θΙ atcx.tcx.L γενικός κλ'Υ)ρον6μος. "Αλλως κλ'Υ)ρονομεί τό titcx.ptov τη� !πικcx.ρπΙcx.ς xcx.t τό τέ­τιχρτον τη; φιλης κυρι6τ'Υ)ΤΟΙ;;. Τό ποσόν τό δΠΌΤον θ&: υπcx.­χθ-η ,εΙς το κΙΧθεστώ; τ-ης περιοuσιcx.κijς κoινoΚΤ'Y)μoσuντι; θ� &ποτελείτιχι aπό τό �ν τέτcx.ΡτΌν των �ντιστoΙχων εΙσφο­ρων». Ό έπιζων σUζυγoς διcx.τηρεΤ τ&: !πιπλιχ. χωρΙι;; ν&: !χει τΥ,'ι (ιπox�έωσ'Y) ν&: ΠρΌ6-η ΖΙΙ;; �πογρcx.ψ�ν. Δ'Υ)λcx.δ� κΟ".q�?� πριΧγ:lC'l.Τσ.. . �rω; 'r σ.νά,ρι.

-TfίιX λά. λά., lκcx.νε ό Μιχτιά.ς. Δε σuντιθΙζω νά. �:S'/" πε:Jcx.ιιbνω τΙς δουλειέι;; μου σά.ν νά. τρcx.γou8rXω σε δπερέτα. Ποιά. είνιχι τά. δικcx.ιώμcx.τά. σ� ;

-Ποιά. s!vcx.t τά. δικά. σcx.ς ; -Ή δική μιχς προΤκιχ, ε!πε δ Μcx.τιιiς, elvcx.t τά. κτημcx.-

Τ� του Acx.vatprix, με κα.θιχρΟ εΙσ6δ'Υ)μιχ. εΙκοσι τρεΤς χιλιά.δε� λlρες χωρίς νά. όπολογίζω τά. ε!σοδήμcx.τcx. σε είδΌς. ΙΤΕΜ, τά �γρoY.τήμcx.τιx. του Γκριχσσόλ xcx.! τοΟ fxcx.vτuE με τoε!� χιλιά.δε; έξα.κόσιες λίρες εΙσόδ'Υ)μιχ τό κcx.θένcx.. ΙΤΕΜ; i χ-ηπο; τ-η� Μπέλ Ρόζ που �πoφ

,έρει στΙς φυσιολογικές χρο­

νιές δεχα.εξ'Υ) χιλιά.δες λιρες : σuνoλo ",ιχρά.ντιχ !ξ'Υ) χιλιά,δε; 8Ι7.Υ.6:;ιΙΧ φρά.γκιχ. εlσ6δτιμcx.. ΙΤΕΜ, τό πcx.τρικ6 μcx.ς �oxov­τικό στο Μπορντώ φορολαγΌόμενο !νιιχ:κ6σιιχ. ::pprXyxcx.. ιΤΕΜ, !ν� δμορφα σπίτι �νά.μεσcx. σε cx.δλ� xcx.t κijπο στό llcx.pCat, 'ΠΤΙ\l δΜ Πεπινιε,? ψορολογοόμενο χιλιιχ. πεντcx.κ6σιcx. φρά,γ­χα.. �! τΙτλΌΙ σ.ότης της περιουσίιχς 6ρΙσχ.οντcx.ι στο γριχφε!ο μου. Εκτο; �π' τό σπΙτι μcx.ς στο llcx.pCat που είνιχι SLx1j μcx.ς �γoρά., δλιχ. Τ !λλιχ. τά. κλτιρονt>μ.ήσcx.με �πό τόν πιχτέριχ. xcx.t τη μτιτέριχ. �cx.ς. "Εχουμε έπΙ�ς νά. δπολογΙσουμε τη,ι !πΙπλωστι των δυο σπιτιων μcx.ς κΙΧθώι;; κcx.Ι τοΟ πόργου -:00 Λcx.νστρ&:κ που !κτιμοfJντcx.ι tetpcx.x6att; πενijντcx. χιλιά,8ε� φρά.γκιχ. Βά,λcx.με το τριχπέζι, τό τρcx.πεζομά.ντηλο xcx.t τδ 58

πρωτο πιά.το. Τι προσφέρετε γι&: δεό'τ:&ρο πιά.το χιΖΙ γι&: !πι­δ6ρπιο;

-Τιί δικcx.ιώμcx.τιi μcx.ι;;. slm δ Σολονέ. -Κcx.θορΙστε w" �γcx.π'Υ)ΤΙ μου μcx.Ιτρ, σuνΙχισε δ Mcx.-

τιά,�. ΤΙ προσφέρετε ; ΠοΟ alvcx.t ή 4πoγρcx.φ� τη� περιooαι� που !γινε μετ&: το θά,νcx.το τοΟ κu,pιou Eδcx.πελΙστα.; Δετςtι μου την !κκcx.θά.ριστι. τη xp1j� τfj� κτημcx.τικijς σcx.� πιρι­ouσΙcx.ς. ΠοΟ elvcx.t τά. �φιiλcx.ιά. ocx.�, Ι&:ν όπά.ρχουν κεφ� λcx.ιcx. ; Ποσ εlνcx.ι τά. κτημcx.τά. σcx.�, !ν υπά.ρχouν κτημ.cx.τcx. ; Ms δυο λ6γιcx.. δεΤξτε μcx.� το λογcx.ριcx.σμσ τη� διcx.χειρΙσεω� -c'ij� XTjSaμovlcx.� χιΖΙ πέστε μ.cx.� τΙ aa.� δΙνει 1) τΙ aa.� tecx.­σφcx.λΙζεl ή μ'Υ)τέριχ. σcx.ς.

-Ό κόριος κ6μτιι;; Ντε Μcx.νερ6Ιλ την 4γcx.πά.ει τη δε­σποινΙδα Εδcx.πελΙστcx. j

-θέλει ν&: την κά.νει γuvcx.lxcx. του, Ιφ' δσον δε θΙγoντcx.t τdι σuμφέ.ρoντά. του, είπε δ γέρος σuμ60λcx.ιογρά,φο�. Δεν εΤ­μcx.ι πcx.ιδΙ. Ιδω μιλa.με γιά. τ&: σuμφέρoντά. μcx.�, δε μιλa.μι γι&: τ&: cx.lσθήμcx.τά. μcx.�.

-Ί{ υπόθεσ'Υ) θ' 4ποτόχει &ον δεν lχετε μεγcx.λ6Φυχα. cx.tσOoήμcx.tcx.. Kcx.l νά. ytcx.tl, ξcx.νά.ρχισε δ Σολονέ. Δεν κά.νcx.­μι �πoλoγισμo μετά. το θά,νcx.το τοΟ 4ντρ6ι;; μcx.ι;;. EΙμcx.στε Σπcx.νι6λcx.. κρεoλ� xcx.t δέ γνωρΙζcx.με τoυ� ycx.UtκoU� ν6μou�. "Άλλωστε δ πόνος μcx.ι;; �ταν τ6σο ωΘU� πού 151 μa.� !ΙP1jYt νdι �σχoλτιθoOμε με τcx.πεινει;; διcx.τuπώσει�. Μ" cx.δτέ� 4σχο­AofJYtcx.t οΙ πcx.γωμένε� κcx.ρδιέι;;. ·Ολοι ξέρουνε πώ� δ μcx.­κcx.ρΙττι� μd� λά.τρευε xcx.t πώ� τόν κλά.Φιχ.με πικρά. . ... Αν δ­πά.ρχει κά,ΠΌιιχ. Ικκcx.θιi:?ι� xcx.t χoντρικ� 4πογρcx.φ� 6cx.at­σμέντι σε γενικ� elx6n cx.δτΟ -cb χρω<7't!με aτόν πλ1jριξοό­σιο χηδεμ6νιχ. μcx.�. Αότός μa.� 4νiγxcx.σε ν&: 6ιiλouμε κά.ποισ. τά,ξτι xcx.t νά. xcx.eOpLaOUμE την περιουσΙιχ. πω 4Φει στην κ6ρτι μcx.�. ·Ολιχ. τοΟτσ. "(Lvcx.w την Ιποχή πού 4vcx.γxcx.an}­κcx.με ν&: 4πoΣUρoυμε 4π' το ΛονδΤΥΌ τΙ� 4πλιΚΙ� μcx.� μι­τoχε� πού 4ντιπροσώπεucx.ν τερά.στιο κεφ6.).tιιo γι& ν& τΙς εcx.νcx.τοποθετησouμι σ� llcx.plat δπou θ&: διπλcx.σι�cx.μ.ι W κΙρδo� �.

Page 27: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

60

στιγμή πού οί ενοισιΨεΡόμενοι θά. νόμιζσιν πώι; δλσι �τσινε χσιμένσι. KIXt τότε θά. τουι; ψσινΙρωνε το σuμ6ι6σισμό που ι-

. ξσισ:ριiλιζε τή νίΚ7j στην πελιiτισιi του. , Τό α.'jπρο :ρoυστιiνι με τους φι6γκους, οΙ μποσκλει; Ii

λά. Σε6ινιέ. τό μικρό πooσιpιiκι τjjι; ΝσιτσιλΙ, τ' ά.πιχ.λό τηι; 6λέμμα., τ' l5μσρψο χερlΧ:κ.ι της που διόρθωνε ιiδιιiκοπσι τΙς μποσκλε; που δεν εΙχσινέ χσιλιiσει ουτε τόσο Μ. δλο σιυτό -:? πσιιχνίδΙ'jμ.σι της κοπέλσις lμοισιζε με τό πσιιχνΙδισμσι τoU πσιΥωνιοίί 1ro,) &'νοίγει 6εντιiλισι τήν πλουμιστη oδpιi τω στόν -ηλιο. Κι δ Πώλ είχε ψτά.σει tΠYιν κ!Χ.τά.'jτσιcr7j που τόσο � θελε '/� ,ον δεί rι μελλουσσι πεθεpιi το!). Τόν ε!χε μεθύσει δ πόθος. Λσιχτιχροσσε τΥιν έκλεχτη του δπωι; λσιχτa.Ριiει τό &'μο,jστσικο &.γόρι την πόρν7j. Τό 6λέμ\JΙL του, σίγουρο θερ­�ιόμετpo tjj; ΦUΥ.ijς. εδειχνε πώς δ πυρετοι; του πόθου του ε!χι; Cft�'jEt 'j' tκείνο το cr7jμεΤι:ι που &.νσιyκιiζει τους α.ντρες νά κιiνoυνι; Χ ίλιε� κ'Oυτσιμιipες.

-Ή Ν α.τσιλί είνσιι τόσο l5μΟΡCP7j. ε!πε στ' α.δτΙ 'tjjι; πε­θερσ-ς τω, που τώρσι κσιτσιλσι6σιΙ νω την - τρέλλσι που σπρώ­χνει vdc χά.σει κσινείς τή ζωή του ΥΙά. την ΙκσινoπoΙ'Y)<Πj.

Ή κυρίσι ΕυσιΥγελ!στσι κούνφε το κεφιiλι Τ7jς κι ιiπο­κplθ'Y)κε :

-ΛόΥΙσ. έρωτευμΙνου ! Ό α.ντpσιrς μ'Ου δε μοσ lλεΥε πο­τε τέτοισ. l5μορψσι λόγιιχ. Μά. με πσιντρεύΤ7Jκε δΙχωι; περιou­cri!X. κα-ί Οεκα.τρίσι δλόκλ7jΡα. χρόνια. δε με στενα.χώρφε ποτ€.

-Μου κά.νετε μιiθ7jμα. ; τΥιν ρώτφε δ Πώλ Υελώντα.ς. -Ξέρετε πόσο "ΙΧς &.γσιΠώ. κα.λό μου πσιιδΙ ! τοΟ ε!πt

κα.Ι τούσφιξε το χέρι . Κα.Ι μήπως δεν πρέπει νά. σi1ς &'ΥΙΧ­r.G> πολύ γιά. ν' &.ποψ!Χ.σίσω νά. σi1ς δώσω τη ΝιχτΙΧλΙ ;

-Νά. με δώσεις. νά. με δώσεις, είπε rι κοπΙλΙΧ Υελιχ­"τιi, κ'Ουνώντσι; τή 6εντιiλιιx της, τη cpτια.γμΙν7j ιiπο φτερά. Ινδικών πουλιών. Τί ψιθυρΙζετε μετα.ξύ σιχς ;

-'ΈλεΥα. πόσο πολυ σΙΧς &.γσιΠώ, σ'Jνέχισε δ Πώλο Τό lλεγιx. στη μητΙριχ σσις μιά. κσιι rι εόπ·ρέπεισι μοσ IiΠΙΧΥΟ­ρεύει νά. σΙΧς έκφpιiσω τΥι λα-χτά.ριχ μου.

-Γι!Χ.τΙ ;

6 1

Page 28: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-Φ06�μ«ι -rbv !οιυτ6 μου. _WΩ ! Ιχετε τ6σο πολύ πν.Ομ« xaι! eipaora τ6σο θoιu­

�σιoι ν� στολΙζετε τ� A6yt4 � μ.έ � μ«ΡΥΟΙΡΙΤ6.ριοι τij� 'ι!.ολιχκεΙ:χ.ς ! θΙλετε ν� σ�ς πώ τ'ή γνώμη μου yι� σ«ς ; ... "Ε, λοιπ6ν. 6ρΙσκω πώς Ιχετε πολύι 'Περισσ6τερο ΜUoιλ/) 4π' οιδτο που χρει6.ζετοιι ν6.χ.ι lνοις !pωτευμιν�. Μοιζ! Μο­σχομπΙζελο κοι! Iξuπνoς εΙνοιι πολύ, σ!� δΙvιι μιΥ6.λη τmε­ροχή, εΙπε χ' ΙσκUΦε ντpoπoιλ� τdI �τtα. της. θ6.πριπι νck διοιλΙξετε. Κ' !Υώ φο6!μ«ι !

-ΤΙ ; ι -" �ς μ'ή μιλ!μι χοιλύτεροι Ιτσι. Μητέριι. δέ νoμιζει�

χ !σύ πως οιδτη -Ι} συζήτηση εΙνοιι !πικΙνδυνη μt� xaι! δέν Ιχει όπογροιφεί 4χ6μ« το ΣUΜ66λoιι6 � .

-θdι τmowoιcpετ. εΙπε δ Πώλο '

-Πολύ θ6.&ιλοι �εpoι τι λένε μιtτO!ξό �� δ ΙΑχιλ'" λΙοις με το ΝΙστωροι, εΙπε -Ι} Noι'tII'X'At. χΙ lδειeε μ.έ τδ 6λΙμ­μαι . της. 6λΙμμ« περΙερΥου ποιιδιοο, την π6ρτιΖ τοΟ μtxrwd'ι σοιλονιοδ.

ι .. ,'"

-Μιλ!νι yιdι τ� πoιι�ι4 μ«�, yιdι W θ6.voιτ6 � xaι! ΎΙdι �ι6.cpopoι !λλοι ΤΙτοιοι 4�μιιxντoι πρ6.Ύμ«'Μ. Μετρ!νε τdI φλουρι6. μ«ς yι� νΔ: μ!ς ποΟνε !ν θ& μπopoGμ:ι ν6.χΟ\)μ& π6.ντοι πέντε �λOΎOΙ στούς στιWλoυ� μ«�. Μιλ!νι xaι! ιΔ: προίκες μdι !yw τούς Ιχω προειδοποιφει.

Ύ

-Πώς δηλαιδή ; Ιxaινε -Ι}' Νοιτοιλι.

Ι -Μήπως δέν 'χω δοθεΤ κι6λοις δλ6Χληρος ' εΙπε xaι!

χο τοιςε την κοπΙΜ'ι που (Ύινε δUΌ φορές πιι> 15� χοιθώ 1tO'X.Xtvtaa 4πΙ> χοιρΔ: 4χούοΥοντοις την 4π6.ντηση.

ς

, -ΜητΙροι. πώς μπορώ νΙ ι1ντοιποχριθώ αi τ6ιm ),οΦυχΙοι ; - ·, �

-Άyoιπη�νo � ποιιδΙ. Ιxει� δλ6χληρη τη' ζω'ή μπΡο­στ6. σου ΎιΔ: ν ι1ντοιποχριθεΤς. Χοιρ(ζοντ«ς την xaιθημapιν'ή �::.χΙα. πpoσcpΙpιι� � τη σaιp6. σΟ\) ι1στεΙρεuτo θησα.υρ6. ..... rw !λλη προίΧοι 4π αδ't'ijν δέν ιΙχοι• .

-Σ�ς 4ρΙσει το Λoιν�x� ρώτ7ιαι δ .Πώλ τη Νοιτοιλι.

62

-Ηώς μπορεί να μ'ή μ' 6.ρΙσει κ6.τι δικ6 σοις ; 6.ποκρΙ. (,.,ικε. Κιχ! θάθελΙΧ πολύ ν� δώ το σπΙτι σοις.

-ΤΟ σπίτι μ«ς, εΙπε δ Πώλο θέλετε ν� δείτε !ν πρ6-6λεψιχ σωστα το Υοσστο σοις. σ.ν θα ali, 6.ρέσει. Ή μητέροι σιx� fytve οιιτίοι να δυσκολευτεΤ πολυ δ !ντριχς σιχς. -Ισοιμε σήμεριχ ζήσιχτε πολύ ευτυχισμένη. M� δτοιν -Ι} 4γ6.πη εΙναιι ιΧπέριχντη τίποτοι δεν εΙνοιι 6.δύνιχτο.

-Άγιχπημένοι μου ποιιδι6.. θ� θέλοιτε νci μεΙνετε στο Μπορντώ τίς πρώτες lιέρες μετα. το γάμο σοις ; "Αν Ιχετε το κουράγιο ν' 6.ντιμετωπίσετε τον κ6σμο πού ali, ξΙρει, πού' σα.ς ποιριχκολουθετ, πού σιiς !νοχλεί, τ6τε να. μείνετε. Μ' α.ν κ' οί δυό σοις νοιώθετε τη συστολ'ή πού σcpΙΎΎΙΙ την κοιρδια κοι! που δεν !κφρ6.ζετοιι μέ λ6Υιοι, τ6τε θα. π!μι στο ΠοιρΙσι. Έκεί το νιόποιντρο ζευγ6.ρι χ6.νετοιι μέσοι στι> μεγάλο ρεσμ«. Μον6.χοι στο ΠοιρΙσι θΔ: μπορΙσετε νΔ: ζήσε­τε σ� δυο !ρωτευμένοι δίχως νΔ: φ06ηθείτε τη γελοιοποΙ­'rjO"l).

-WEXEtE δΙκιο μητΙροι. δεν τ6χοι σκεφτεί. 'Ίσοι [σοι θα lιε φτ6.σει δ κοιιρος για νΔ: !τοιμ6.σω τό σπΙτι μου. Ά­π6ψε κι6λιχς θα γρ6.ψω στον Ντε ΜοιρσΟΙΙ. στο μ6νο φlλo μου που μπορώ νάχω !μπιστοσύν"l). Μον6.χοι οιότος ξέρει νck �πι6λέπει τούς !ργ6.τες γιΔ: νΔ: τελειώσουν r'Pttopoι.

Ό Πώλ, &πως δλοι ο! νειχροΙ, �τιxν συν'7jθισμiνoς νck Ικοινοποιεί τους πόθους του δΙχως νΔ: λογοιρι6.ζει πρώτοι. Τ'ή στιγμ'ή λοιπον πού ι1νΙΧλ6.6οιινε τ'ήν πολυΙξοδη τmoχpΙ­ωση να πιiνε να μεΙνουνε στο Παρίσι μπ'?jκε στο σοιλόνι δ μοιίτρ Μοιτιά.ς κοι! τούκοινε νόημ« νΔ: π6.ει νΔ: τω μιλήσει.

-ΤΙ σuμ60ιΙνει φlλε μου. ρώτησε δ Πώλο Ό συμ6ο­Αιχιογράφος τον εΙχε τροι6ήξει κοντΔ: σ' (νοι ΠlXιρ6.ΘUΡO.

-Κύριε κόμη. είπε το κοιλο ι1νθρωπ6.κι, Btv τm6.ρxιι οδτε μιΔ: δεκ6.ροι προίκιχ. Ή γνώμη μου είνοιι Υ' ι1νοι66.λοu­με τ'ή συζ�τησ'Y/ γι' &λλη μ€ριx. "Ετσι θΔ: μπορΙσετι ν& σκεφτείτε m-t να 'It�pct! πιο σωστη ιiπόφoιση.

-Κύ;ριε Πώλ, είπε -Ι} ΝοιτοιλΙ, θ6.θελοι νΔ: σ!ς πώ χΙ Ι­γώ <tb λογιΧκι μou.

68

Page 29: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

, Ποτέ Έ6ρΙΧΤος tGU ΜεσΙΧίωνιχ δεν εΤχε υποφέρει τόσο

μέσ στο .. 'Χ.ιχζά.νι του μέ το 6ριχ.στΟ το λά.δι δσο όπόφιρε 'χιΙ­

νη την ωριχ ,ή 'Χ.υρΙιχ Εόιχnελίστιχ κι !ς "ίτιχν ofjρεμη ή lκ­φριχσή της. Ο

.Σολονε της ε!χε έΎoyuηθε! πώς θά. Ύινότιχνε

δ Ύά.μος. Μά. δεν ofjξερε μέ ποιό τρόπο. δεν ofjξερε 'It'OιοΙ ij­τΙX'ιl οΙ δροι ΎΙά. την έπιτuχ!α. Τ'ήν lπνΙΎε ή ΙΙΎωνΙιχ ιιχτΙ σκεψτότιχνε τΙς διά.ψορες έκδοχές. "Ισως ή νίκη της l 6· φειλότα.� στην d.wπιxxoYι -c'ij; κόρης της. Ή ΝιχτιχλΙ εΤχε κιχτΙΧλά.6ει τά. λόΎΙΙΧ -c'ij; μητέριχς της κΙΧί εΤχε δεΤ τψ ιiνYI­συχΙιχ ζωΎριχψισμέν1j στο πρόσωπό της. ·Οτιχν εΤδε vά. πε­τυχιχΙνει ή κοκεττα.ρ(ιχ της lνοιωσε μέσ' στην κα.ρδιά. 'tr.; χ(λιιχ ΙΙντίξoa. �νιχισθ�FΤιχ. Δεν κιχτά.'ΧιΡινε τη μ1jτέριχ �ς μdι ν-:ρά.Π1jκε κιχπως ΎΙΙΧ τοΟτο το τέχνιxσμa. δποιο χι !ν ij­τιχν τ ΙΙντά.λλΙΧΎμ.ά. του. "f στερα. τ'ήν lπιιχσε μιά. ζ 'Ιλιά.ριχ περιέΡΎειιχ ΙΙρκετά. διmιολο-Υ1jμέν1j. θέλφε νά. δεΤ !ν τη� d.Ύιχπουσε ΙΙρκε� δ Πώλ ΎΙά. νά. ξεπερά.σει τά.

· έμπόδιιχ που

π�ό6λεπε ή μ1jτέριχ Τ1jς. Τά. έμπόδιιχ τά.6λεπε τώρα. d.vάo­Ύλυψιχ aτό πρόσωΠ'Ο του μιχίτρ Μα.τιά.ς. Αδτά. τά. σuνιxισfh;­μιχ;ιχ την �ριbξιχνε νά. 'Χ.ά.νει μιά. ΤΙμιιχ χειρονομΙιχ πoU τΤιν έξυψωνε. Η πιο σκοτεινή δολιόΤ1jΤΙΧ δε θά.τιχνε ποτ! πιο έπιxΙνδυν� δσο "ιτιχν ή &ΎvόΤ1jΤά. Τ1jζ.

-Πωλ, τοΟπε σΙΎιχνά.. 'Χ.(Χί ΎΙά. πρώτΥΙ ψορά. τον ώ- . νΙΧξβ με το t.l.ικρό του το δνομιχ. "Αν όπά.ΡΧ1Jυν oΙκoνoμ�!ς aυσκολΙες κι a.v ιχυτες ΙΙπιχιτοΟν νά. χωρΙσouμε, νά. ξέριτε πώς σ�ς ΙΙπΙΧλλιίσσω ΙΙπ' τίς υποσχέσεις αιχς κιχΙ α!ς !πιτρmω yQ ρΙξετε σε μένιχ ,ίς εδθtίνες του χωριaμoυ μιχς.

'ΈβΙΧλβ τόσ1j ΙΙξιοπ?έπειιχ αε τούΤ1j τήν �πλ6χεΡ1j πρ6--cιxa1j, που δ Πώλ πΙστεψε στ'ήν d.νιδΙ1Jτέλεια. της Νιχτιχλι. πι­στεψε πιο; ή Νιχτιχλί δεν ofjξερε τΙποτιχ ΙΙπ' δσο τοσ εΤχε d.πο­κιχλύψει xslV1j τ'ή '1ΤΙΎμ'ή δ συμ6oλιxιo-yρά.cpoς του. 'Έσψιξε -cb χέρι της κοπέλιχς χιχΙ το ψ(λΥΙσε lτσι, πού θά. το φιλοΟοι κ�θε !νθρωπος πoU λο-Υιχριά.ζει πιότερο την d.Ύά,Π1j d.π· το σuμψέΡOνl Ή Νιχτιχλί βΎi'jκε ΙΙπ' το δωμ.ά.ΤΙ1J.

61

_ Να. πάρει -ή ευχή ! Κύριε κόt.t.Ύj, κάνετε κουτα.t.t.άρες.

ξιχνά.πε δ Ύέρο σuμβoλιxιo-ypά.ψoς που εΤχ:ε πλ1jσιιίσει πάλι

τον πελά.ΤΎj του. 'ο ιιωλ 1ιτα.νε σκεψτικός. 'ίπελόΎιζε νά.χει κά.που έκιχ-

το χιλιάδες λίρες χρονιιίτικο έlσόδ1jμιχ προσθέt1Jντιχς στΥι οι­

κ1] του περιο:.ισΙα. κα,ί την περιουσίΙΧ της ΝιχτΙΧλι. �Oσo �pω­τευμένος κι :1.ν εΙναι κανείς δεν πιερνά.ει χωρίς ΣUΎΚΙΨ(I'1Ύj

&:πο έκατο χιλιάδες εΙσόOΎjμ.α σε σαράντα εξ1j χιλιάδες καλ

μιίλιστα ΤΥΙ σΤΙΎμΥι που παντρεύεται μια. Ύυνα.ίκα συνΎjθισμέ-

νΎj στ'ήν πολυτέλειιχ. - 'Η κόρη μου δεν ε!νιχι έδω, ε!πε -ή κυρίΙΧ Εύα,ΎΎελί-

στσ. κιχί πλΎjσίΙXσε με 6ασιλικ'ή ΙΙξιοπρέπειιχ τον γιχt.t.πρό ΤΎjζ

καί το σuμσoλσ..ιoΎPσ.ψo. Μπορείτε να. μου πεΤτε τΙ σlί.ς σuμ-

βα.ίνει ; _ Κυρία. μου, κσ.ποιο έμπόδιο μ�ς ΙΙνα.γκάζει να. ΙΙνα.-

βσ.λουμε, εκα.νε δ Μα.τιά.ς κα.τα.τρομιχγμένος ΙΙπ' τ'ή σιωπ'ή

του Πώλο Δεν πρόλιχ6ε να. τελειώσει τ'ή ψρά01j του. Ό μα.Ιτρ Σο-

λονε oyi'jxs &π' το μικρο σαλόνι κιχΙ του lκοψε την X1JuotYtΙX με δυο λόγια. που ξα.να.χα.ΡΙσα.'fE τ'ή ζω'ή στον Πώλο rια.τΙ

δ κα.ΎjμένOς δ πωλ θυμότα.νε τά. κολιχκευτικά. λόγια. που εΤχε

πεΙ θυμότα.νε τΙς έκδΎjλώσεις το!} ερωτά του πρΙν λΙγο κα.Ι

δεν ofjξεΡΒ με τΙ τρόπο νά. δια.ψεύσει, με τΙ τρόπο ν' &λλ&.ξει

oτιx01j. θά.θελε ν' &νοίξει ή yi'j νά. τον κα.τιχπιεί .

_ 'fπά.ρχει ΤΡ61roς νά. &ντιχποκριθεΤ στΙς όποχ,ρεώσεις

Π1Jύ εχει ή κυpΙσJ ΙΙπένa.ντι στ'ήν κό.Ρ1j της, εΤπε μέ &διά.ψο­

ρο δψος δ νέος σuμ6oλιxιo-yρ&.ψας;. 'Η xuplιx Eδa.nελΙστιx lχει

σα.ράντιχ χιλιά.δες ψράγχιχ εΙσόδ1jμιχ d.πΟ χ:ρεώγ,ριχφα. που &­ποδΙδουν τόκο πέν-τίε τά. έκιχτό. ΤΟ κεφάλιχιό t1JU; θά. εΤνιχι

σε λΙγο διά.σΤ1jμα. το διπλό, a.v δεν το ξεπερά.σει κιόλ�.

:Μπορο!}με. λοιπόν. νά. το όπολο-ΥΙσouμε δχτα.κόσιες χιλιά,δες

. ψρά,ΎΚα.. Αότο το σπΙτι μιχζΙ μέ τον κ'9jπο τou &ξΙζων σι­

"youpιx. �ιιxx6σιες χιλι&.δες ψρά,γχα.. 'Έτσι λοιπον ή κυρΙα. μπο­

ρεί νά. μετα.6ι6ά,σει μέ το Πρ1JιxoσUμψωνo την ψιλ'ή κυpιόΤΎj­

τιχ α.ότων των &ξιων στ'ήν κόp1j της. rια.τΙ δεν πιστεόω νά.

65

Page 30: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

θέλει ό κόριος "κόμη? να. ιΧφήσει τΥιν πεθερά. του δίχως κα­���oυ ��?oυ�. �ν Τι �υρΙ� !ψαγε την δικ'ή της περιουσΙα, �ι • • στ�εψ,,-; την π�ρι'C!)σια τη; κόρ'1)ς Τ'1)ς σχεδόν ιΧτόψια.

. ( ) � καημένε; οΙ γυναίκες δέν κα.ταλα6αΙνουν ιχπ' αυ-Ί.α, τό! πρciγ�ατ�, είπε � κυρΙα ΕυαγγελΙστα. 'Εγω !χω κυ­ριοτψα χω?ι:; εr.ικαρπια ; Τί θα. πεί αυτό θεέ μου " ,

Ό, Πιi)� εΙχοε μείνει έκστατικός ιΧκοόγονται;; tb ' συμ.6ι .. �α.��ιό. Ο γ�poς σuμ�ολαιοrρciψος κατιίλα6ε την παγΙδα πού .�υ" στ��σαν�.

, είo� τον πελατ'1) του vcixet 6�λει κιόλας μέσα τoν� .. �

π�oι Κ«Ι πα.γωσε. ΣκέΨΤ'1)κε : Μου ψαίνεται πως μιX� κcροtοεuου'lι. ..

-:" Α'Ι &κ�λoυθ,'ήσει Τι κυρΙα τη συμ60υλ'ή μου θά. !ξα­σψαλΙσει την φυχια Τ'1)ς. συνέχισε δ νέος συμ60λαιογρά.­ψ05' θυσισ.ζε

_τ�, 6έ6αια ι ι� τουλά.χιστο δέ θά.χει �λλες σκο­τουΡΖς. Δέν ζερ�υμε ποτέ ποιός ζεί, ποιός πεθαίνει ! Γι' αυ­τ� λoιπ�ν Κ'. δ κόριος κόμ'1)ς θ' &ναγνω.ρίσει στό προικο­συμψωνο πως nα.6ε δλόκλ'1)ΡΟ τό ποσό πού δικαιοσται Τι δε­σποιν!ς Εό«γγελΙστα &-ι;' την κλ'1)ρον-ομιά. του πατέρα της. Ο Μα.τιά.ς δέν μΠΟ.ρεσε να. κρύΦει την &γανά.ΧΤ'1)σ'1) πού !λαμφε στά μά.τιOl του και τοόψερε τό αίμα στό κεψά.λι. -Κα! τα ποσό αότό εΤναι ... εΙπε τρέμοντα.ς.

:-''Ενα. έκα.τομμόριο έκατόν πενΥίντα lξ'1) χιλιά.Οες ψρά.γ. κα συμψωνGΙΙ μέ τό !γγραψο ... -Κα! γιατΙ δέ ζ'1)τιΧτε ψα.ρδιά. πλατια. &'π' τόν κόριο κόμη νσ. χαρίσει την περιουσΙα. του στ'ή μελλοντικ'ή γuναΙ. xcc :ου ; εΙπε δ Ματιά.ς. θά.τανε πιό ντόμπρο ιχπ' αυτό πού ζ'1)τατε. Δέ δέχομαι νά. δώ μέ τά. Ιδια μου τά. μιiτια τ'ήν κατα.�τρoψή του κόμ'1) Ντε Mα ... ερ6lλ. Φεόγω. Eκσ.�ε Ινα 6Υίμα κατά. την πόρτα γιά. νά. δεΙξει στόν πελά.τη. Πι..σο σ06αρ'ή -ηταν Τι xatcicrtaG'1). Μά. γόρισε πά.λι πΙσω κ είπε στην κυρία ΕυαγγελΙστα : -Μ ή νομΙζετε κυρΙα μου πως πιστεύω δτι συμψωνιΧ. τε μέ τις &'-ι;όΦεις τοϋ συναδέλψου μου. ΣιΧς θεωρώ τΙμια. γu_ ναΙκα, ι.ι,εγα

,λ'1) κυρΙα ! Πιστεόω πως θέν κα.ταλα.βα.Ινετε τΙ­ποτα; ιiπ αυτές τις συνα.λλα.γές.

66

-ΣιΧς εόχα.ριστω, &γαπψε συνά.δελψε, !κανε δ Σολονέ . -Ξέρετε καλα. πως μεταξύ συνα.δέλψων δεν όπιίρχε�

ποτε θέμιοο προσ60λ i/ς, τοϋ &ποκρΙθ'1)κε δ Μα.τιciς. ΚυρΙα. μο!). μά.θετε τουλά.χιστο τ' &'Π'Οτελέσματα. πού μπορετ νά. Ι· χει ενα. τέτοιο προικοσύμψωνο. Είσα.στε ιΧκόμα πολύ νέα. 'ι.σ.ί πολύ Οιιορψ'1). Μπορείτε ν� ξα.νσ.πα.ντρευτεΤτε. "Ω, θεέ μου, Π'Οιός μπορεί νά.να.ι σΙγουρος γιά. τόν έα.υτό του, ε!Π.7 το γεροντά:κι &πα.ντιί)ντα.ς σε. μια. &όριστ'1) κΙνφη ti/:; κυρΙα..; Ευα.γγελίστα..

-Μη νομΙζετε κόριε, είπε Τι κυρία. Εόα.γγελΙστα., πως ε!να.ι Ουνα.τό να. κιίνω τέτοια. τρέλλα. στά. τριιίντα. !ννιά. μο!) χρόνια. 'Έμεινσ. έπτα. δλόκλ'1)Ρα. χρόνια. χ'ήρα. γιά. χα.τηρ� τΥίς κόΡ'1)ς μ,ου κα.ι &'ρν'ήθ'1)Κα. !ξα.ιρετικά. κολα.κευτικες προ · τά.σεις. "Αν δέ μιλοόσα.μιε πιίνω σ' έπα.γγελι.ι.α.τικά. θέματα θιJι θιγόμουνα. &π' την όπόνοιά. σας.

-Δε θά. σιΧς !θιγα. πολύ περισσότερο av ψαντα.ζόμου­να; δτι δέ μπορείτε πιά. νά. πα.ντρευτεττε ;

-" Αλλο νά. θέλει κι !λλο νά. μπορε! κα.νεΙς, ε!πε εδ­γ,ενικσ. δ Σολονέ.

-Κα.λά:, τότες i:; μή μιλaμε γιά. τό γιίμο σα.ς, ε!πε 6 μαιτρ Μα.τιά.ς. Μπορείτε νά. ζ'ήσετε &κόμα. σα.ρα;νtα.-,;:έντ'; χρό.,:οι κι l5λοι μας τό έπιθυμοϋμε γιά. σιΧς. Άψου λοιπό'ι Χ.ρrx.τιΧτε γιά. σιΧς τήν έπικα.ρπΙα. -:i/:; περι-cυσΙα.ς τοσ κυρΙΟ') ΕI)α.γγελΙστα., δσο έσεϊς θά. ζ�ίτε τα. πιxιδιιi σα.ς "ά. τρώνΞ άtpcc κοπανιστό.

-ΤΙ G'1)μα(νει α.δτη Τι φρά.G'1) j ε!πε � χήρα.. ΤΙ θά. πε: έπικα.ρπΙ� κα,ι για.τΙ θά. τρώνε &έρα. κοπα.νιστ6 ;

Ό Σολονέ, κrι.λότρw.Gς κα.Ι λεπτός !νθρωπος, γέλα.σε . -θά. σιΧζ τήν έξ'1jr'ήσω, &'ποκρίθηκε τό καλό d.vθρω­

πιiκι. ''Αν τά. πα.ιδιιί σα.ς !χουνε μυα.λό θά. σiι.ιφτoσν τό μ έλλον, Σκέψτομα.ι τό μέλλον θά. πε! πως 6ά.ζω στ.ην πιiν­τα τσ. μισ� d.π' τά. !σοΜ μου μέ την προοπτική πως θιiχω μόνο δυό πα.ι8ιά. πού θά. πρέπει πρώτα. πρώτα. νά. τά. κιχ­λοανα.θρέφω χ' δστ,ερα. νά. τούς δώσω και κα.λή προ!κα.. 'Έ­τσι Τι κόρ'1) σα.ς κι δ γα.μπρός σα.ς θά. πρέπει νά. πε-ριορι-

Page 31: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

στοΟν σ! alxoσt xtAt�E\; λΙρε\; εiσόδη!J4 τη oτtyμoTj ΠΌύ πρΙν ποι.ντρευτοΟνι ξόδευε δ 'X.Of.θένοι.ς τους ytάo λοΥor.ρtοι.σμό τΟ') πεν�ντσ.. Κοι.ι οι.υτό δέν arvoι.t ιiκό!J4 τΙποτοι.. Ό πελ«της μου θ� πρέπεt νά. πλ ηρώσεt μotdt μέροι. στά. ποι.tδt« του Ινοι. Ικοι.­toμoμoupto !κοι.τό xtAt«OE\; ιiπ' τό μIpttxb της μητέροι.\; τους. Κοι.ι μΠΌρεί, σ,ν εχεt πεθ«ν·ει � γυνοι.Ικοι. του κ' �σείς ζείτε ιΧκόμο; νά. μήν �χει εΙσπριΧξεt δ Ιδιο\; οδτε μotάo δεκιΧροι.. Μπο ρεί νά. συr.ι6εϊ κιΧτι tltOto. Μ! δυό λόγtοι. 'X.Of.t μ! τό xipt oτή't �oι.pOtci. δέ σημσ.Ινει σίγουρη οι.υτοκτονΙοι. νά. uπογριiψεt Ινσ. -:έτοιο συμβόλοι.ιο ; θέλε'Οε νά. κιΧνετε την κόρη σοι.ς εδτuχtσμί­'/η, δέν είν' ετσι ; "Αν ιiγ(X.π«ει τόν &ντροι. της, xt οι.ύτό δ!ν ,,:' ιiμψισ6ητεί ΠΌτε δ συμβολοι.ιογριΧψος. τότε !J4ζι μ' οι.δτό ... παντρευετοι.ι κοι.ί τις στενοι.χώριες του. Kυρloι. μου. μοο ψοι.ί­'1ετα.ι πώς οι.υτό cptιXVEt ytdt νά. την πεθ«νεt. θά. ζεϊ μέσοι. στ1j oυστuχΙoι.. Γιοι.τί zrvoι.t Ουστυχίοι. γι' ιiνθρώπoυς πού lxoU'J mJνηθΙσει νά. ζοον μ' !κοι.τό χιλt«δες λΙρες, &ξοι.ψνοι. νιΧχουνε μονιΧΧG1 εΙκοσι . "Αν ιiπό �ρωτoι. τήν lxoι.VE την τρέλλοι. δ κυ­ριος κόμης. κ: a,v μotιX μέΡοι. τούς lβρισκ,; μεγιΧλο κοι.κό, τό­-:6 ή γυνοι.ίκοι. του θά. τόν κοι.τ«στρεψε μ! τΙς ιiνοι.λ�ψεtς των χρημ«των της πρίν ζτιτ�σει taAtxb χωρtσμό τη\; προΙκοι.ς τη\;. 'Υπεροι.σn:ΙζΟμaJt �σ�ς, οι.ότου\;, τά. ποι.tδt« του\; όπερα-�πΙζoμoι.ι δλο τόν κόσμο.

'

-Τ' ι1νθρωπ«κι τό ξόδεψε δλο του τό μποι.ροUτt σχ.έ­ψτηκε δ μοι.Ιτρ Σολονέ. 'Έρριξε Ινοι. 6Alμo!J4 στην πελ«τtσ« του σά. νά. τ-ης lλεγε : «lltiμoa. μπρός ! »

-'ΥπιΧρχει ενοι.ς τρόπος νά. συμ6tβ«σουμε τ& συμψέ,ρον--:οι., ι1ποκρίθηκε � κυρΙοι. Ευοι.nελίστοι.. Μπορω νά. κροι.τησω ytιX μένοι. μον&'χοι. μιά. μικρη σUντoι.ξη τόση δση ΧΡεtάζετοι.t ytdt νά. μπω σ! μoνoι.στ�ρι. Κοι.Ι τότε θ& Ιχετε τΤ}ν περtουσΙοι. μου ι1πό τιbΡ'Χ.. Μπορω νά. ι1ποι.ρνηθω τόν κόσμ'Ο a,v δ προ­κοι.τοι.βολικός μου θάνοι.τος �ξoι.σψoι.λΙζει την εδτuχΙoι. τ'ijς κό­ρης μου.

-Κυρίοι. μου, εΤπε δ γέρος συμ60λοι.tογράψος. μ4ς xpat«­ζετοι.ι χρόΥ'Ος γιά. νά. σκεψτοσμε ώριμότεροι. τόν τρόπο yt& '1& ξε�ερoι.στoσν οΙ δυσκολΙες.

68

Ή xl>p,ia Eύoι.γrελΙστoι. πού lβλεπε νά. χ,ινεt τό ποι.tχνΙ­δ: ιΧΥ lotYi κοι.! τήν πtδ μotX-pTj πΙστωση χρόνω, εΤπε :

-"12, θεέ μου, δλαι. alvoι.t ζυγtοι.σμiνοι.. Δ!ν ��ερoι. τΙ σημοι.(νεt γά.μο; στή Γοι.λλΙοι.. Elμoι.t 6λέπετε Σποι.νtόλοι.. χ-ριιο­λ�. Δ!ν �ξερoι. πώ\; πρΙν ν& ποι.ντρέψω τήν κόρη μοο Ιπρεπε 'tά. ξέρω πόσες μέρες μου χa.ρΙζεt ιiχ-ό!J4 δ θεό\;. Δίν ��ι­ρα πώς � ζω� μου θ� ήτοι.ν ή δυστυχΙοι. της κόρης μt'υ. Δέ'i �ξερoι. π:tlς χ-ιΧνω &σχη!J4 που ζω, πώς lχοι.νοι. !σχημσ που ζοσσοι. ϊσοι.με τώροι.. Τότε πou μ! πoι.ντpεUτηχε δ !ντροι.ς μου ο!ν εΤχα. s'Ho ι1π' τ' δνομι1 μου χοι.Ι τόν Ιοι.t>t6 μου. ΜονιΧχοι. τ' δνoμ�. μου &ξtζε μotdt περtουσΙοι. που ή otx� του χοι.νότοι.νε δίπλο; της. llOtιX περtωσiοι. μπορεί νά. auyxptOa! μ' Ινοι. μεγά.λ� δνομοι. ; 'Η 'itp'Gtxoι. μου ήταν ή bμopcpt«. ή 'ςt­μιότητοι., � εύτυχΙα., � &'pxoYtt«. ή μόρψωση. Μπορεί '1& χσ.ρΙσει τό χρ-η!J4 τέτοtους θησοι.υρους ; "Αν δ ποι.τέροι.ς τη; Νσ.τα.λΙ &κουγε α.ύτή τη συζ�τηση ή aόyavtxt& ΤΟI> ψυχή θά. πληγωνότα.νε 6οι.θt& χοι.ί θ& του κοι.τέστρεψε τήν εδτuχΙoι. τω σ-:όν llΙXP«OEtO'O yt& πιΧντα.. "!σως νάχοι.νοι. τρελλά. lξ08οι.. !ό­δεψα. κιΧμποσοι. !xιxtoμμoUptoι. δΙχως ποτ! νά. σοι.λέΦεt τό πρόσω­πό του. 'Από τότ! πΟΟ πέθα.νε lytνoι. οΙκονόμοι., χοι.Ι προσεχτt­κ� σε σχέση μot τη ζωΤ} που �θελε οι.δτός νά. κάνω. "Ας Otoι.­Αόσουμε λ'Otπόν τόν ι1ρρα.βωνοι.. Ό χόρtος Ντε Moι.νερ6lλ alvoι.t τόσο τοι.ροι.γμέν(ίς . . .

Elvoι.t �υνoι.τoν νά. περtγ,ρά.ψω τή σόγχυση χοι.Ι την 6.­νοι.στάτωση που δημιουργησε ή λέξη .«'1& OtιxAUaoUμI». Φτ«­vat νά. πω πώς οι.ύτοΙ οΙ !νθΡωποt 'ΟΙ τόσο κοι.λοοι.να.θρεμένο: �ΡΧtσσ.ν ν& μtλtiνε δλοt !J4tt.

Στήν 'Iσn:<XινΙoι. ποι.ντρεοντοι.ι ιi λ& lσn:oι.vtxά. xt δπως τους ιiρεσει. μ& στή Γα.λλΙοι. ποι.ντρεόοντοι.ι ιi λ& yoι.λAtxά., λο­γικά. κ� δπως μποροσν. lλεγε δ Μοι.τtά.ς.

- "&'Ι ! κt)ρΙοι. μt'υ, ψώνα.!;ε δ Πώλ σ& ν& ξύπν'Υ/σε 6.πό λ�θoι.pΎO, �!;maoι.tE δ.σχη!J4 τ& oι.tσO�!J4't« μοο !

- Δε� ylVEtoι.t λόγος ytάo oι.tσO�!J4toι. �δω, Ιχοι.νε δ συμ-60λοι.ιογράψος πού �θελε νά. στοι.!J4τ�σεt τδν πελάτη τω. Δtαr χιφtζ6μοι.στε τΙς uποθέσεtς τρtων γ.ενεων. Έμείς ψ«γοι.μ.ε τ&

69

Page 32: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

:ixιxtoμμuptιx πού χιiθ'1)κιxν ; Έμετ� προσπΙΧθουμε ν� ςεπεριi­�ouμe τΙ� δuσκολίε� ΜοΙ μά.λιστιχ τΙ, δuσκoλΙε� πού εΙνιχι ?ικο μιχς φΤΙΧίξιμο.

- ΠιχντρεuτεΤτε μιχς κιχΙ μή ψιλοκοσκινίζετε, !λεγε δ ΣολονΙ.

- ΨιλoκoσκινισμlX, !κou Ψ ιλοκοσκΙν ι σμιχ. Ψ'ιλοκοσκΙνισμιχ το λέτε !σεΤς αότο ν� προσπΙΧθουμε ν� ' !ςιχσφιχλΙσοuμε τ� σuμφέρoYtOί των πιχιοιων, τη� μ'1)τέριχς κιχΙ του πιχτέρα. ; !λ�­γε δ Mιxτιιi�.

, - ΝιχΙ, fλεγε δ Πώλ στ�ν πε6ερ� το!) δίχω� ν' ιiκoόει

τους !λλοuς. κλιχΙω γι� τΙς σπιxτιiλε� ποόκιχνιχ στ� νιιiτιx μα!) ;tΙXt πo� δέ μ' ιiψήψ;υν τώριχ ν� κλεΙσω τη ΣUΖήτ'1)σ'1) μέ μι� λές'1). Ετσι λuπό�ιχστε κιχ! σεΤς γι� τ�ν !γYCίΙιi σιχς, γιιχτ! αέν ςέριχτε τι θ� πεΙ διιχχείΡ'1)σ'1), για.τΙ ςοοέψιχτε πoλλ� !_ θελ� σιχς. Μιiρ.τuρ�ς μου δ θεΟς. Aότ� τη στιγμ� δέ σκέφτο­:ιιχι τον έΙΧUΤCι μou. Δέ φ06αμ.ιχι τ� μιετΡ'1)μέν'1) ζω� στο Λιχν­στριiκ. Μάο οέ θά. �pειιxστε! τιiχιx νάο ΘUσιιiσει τΙ� σuνήθειέ� ::rι�. τΙς χιχρές τη; 1] δεσποιν!ς ΝιχτΙΧλί ; θ� πρέπει ν' ιiλλιi­ζουμε τCιν τρόπο της ζωη� μιχς.

- M� που τ�6pισκε τ� έκιχτομμύριιχ δ κόριος Εόιχγγε­λΙστιχ ; lκιχνε 1] χήρα..

- Ό κύριος ΕόιχγγελΙστιχ είχε τ!� δοuλιειές tou, IΠΙΧΙ­ζε το μ;εγιiλo πιχιγνίδι των έμπόρων, νΙΧύλωνε κ�1i6:ιx κιχ! xέρδιζ� μεγιiλιx ποσli. ΈμεΤ� lχοuμε την περιουσίιχ μιχς � ε!­νιχι τοποθεΤ'1)μέν'1) κιχι τ� �'lσoδήμιxτ� τη� στιxθεp�, ιiΠ'ΟΚΡΙθ'Yj-χε δ γέρος σuμ6oλιxιoγριiφo�.

.

- Tπιiρχει ιiκόμιx lvιx� τρόπος γιάο ν� τά. σuμ6ι6liαou­:.ι.ε l5λΙΧ, είπε δ Σολονέ. Ή φΡιiO'1j 't'OU lπεσε κιχτιχπέλτης πού τΡά6'Yjςε τΤιν πρoσoχ� των !λλων τριιΟν ΚΙΧι τoύ� !κιχνε νά. �ωπ«σοu,.

Tou't'Oc; δ �ιxpoς lμοιΙΧζε μέ τον !ςιο &μ.ιχς/1 πού 6ιxστιi­ει γερdιo τά. γκέμιιχ χιχ! διιxσκεδιiζει κliyoντιx� τά. τέσσεpιi του !λογιχ, πότε νά. tpixouv κιχ! πότιε νά. στιχμιχτανε. ΕιχμολΟΟσε τc1ι πιiθ'Yj ΚΙΧ! ςιxνdιo τά. 1ισύχιχζε. "Εκιχνε τον Πώλ νά. Ιδρώνει ζωσμέΥιο στ &μά.ζι του γιιχτ! 1ι ζωή του χ.αιι 1] εότuχΙιx του

70

xtYOUveUΙXV8 ιiπo στιγμ� σέ στιγμή. "Εχιχνε τ�ν πελιiτησάo το!)

ν� τ� χιiνει γιιχτΙ οέν τον πιχριχκολοu9οσσε στΙ� ιiπότoμε�

στ'ροφές πού lδινε στ� ΣUΖoήt'YjO'1). - Ή xuplιx ΕόιχγγελΙστιχ, εΤπε μετιk ιiπo λΙγο, μΠ'ΟρεΤ

ν� ΠΙΧΡΙΧΙΤ'Yjθεί ιiπo τιk χρεώγ,ριxφιk 't'Yj� πού δΙνouν τόκο πέντε

τ� έκιχτο κιχι Υά. ποuλήσει το ιiρχoντικo τ'1)�. θιk τά. κιχτιχφέ­

ρω ν� της έςιχσφιχλΙσω τριιχκόσιες χιλιιiδε� φριiγκιx ποuλών­

τιχ.ς το τμηματικά.. Άπ' ιxότ� θά. σας δώσει έκιχτον ΠoSνήντιχ

χιλιιiδε� φΡάγκιχ. 'Έτσι 1] xuplιx ΕόιχγγελΙστιχ θιk σl1� δώσει

έννιιxκόσιε� πενήντιχ χιλιιiδς ιiμέσω�. Κι !ν οέν εΙvιχι αιότό,

το ποσο πού χρωστιiει στtιν κόρ'Yj Τ'Yjς, ψιiξτε έσεΤς νά. 6ρεΤτε

πολλές; τέτοιες πρoίχ,�ς στtι ΓιχλλΙιχ. - ΚΙΧλά., εΙπε δ μιχΙτρ Mιxτι��, μά. σέ τέτοιιχ περ-lπτωσ'Yj

τΙ θδι γΙ νει 1] xuplιx ; Ή έρώτηση ιxυτtι lδειχνε πώ� δ συμ6oλιxιoγριiφo� σuμ­

ψωνοσσε κι δ ΣoλoVΈ σκέφτη�ε : -" Αντε μπpιi60 γερόλuκε,

σ' lπιιχσιχ στο δόκιχνο. - Ή κυρΙιχ, ιiπoκρlθψε φωνιxχτ� δ νειxρo� σuμ60λιxιo­

γρά.φος. 1] xuplιx θ� κριχτήσε'Ι τΙ� txιxtov πενήντιχ χιλιιiδες;

φριΧγκαι πού θά. περισέψουν ιiπ' τό ιiρχoντικό τη�. Τό ποσό

ΙΧότο μαζί μέ τά. χρήμιχτιχ πού' θά. σuγκεντpώσει ιiπό τά. lπι­

πλι7. τη; μπορΟΟν νά. τοποθετηθοΟν σέ κιν'Yjτέ� ιiξΙε� πού θά.

τη; έξΜψΧλίζοuν srxoat χιλιιiδε� φpιiγκιx εΙσόδ'1)μιχ το χρό­

νο. Ό κόριος κόμης θ� της διιχρuθμΙσει lνα. διιχμέρισμιχ στον

Π'Jργο tou. Ό πύργος του Λιxνστριiκ εΙνιχι μεγιiλo�. "Εχετε

Υ: !νιχ σπΙτι στο ΠιχρΙσι, εΤπε στόν Πώλ, lτσι 1V xuplιx πεθε­

ρ� σιχς θά. μπορετ νά. ζεΤ μ.ιχζΙ σιx� l5πou κι !ν πl1τε. ΜΙιχ χή­

ρα. μέ εΤκοσι χιλιιiδε� εΙσόδ'1)μιχ τό χρόνο χωpΙ� νιΧ lχει τιΧ 1-ξοδΙΧ δικου Τ'1)� σπιτιου εΙwι.ιι πολύ πιό πλούσιιχ ιiπ' l5τι �τιxν

1ι χ1)ΡΙιχ τον κιχιρο πού είχε &.κόμιχ δλόκλ'YjΡ'1) τtιν περιouσ!ιx

Τ'Yjζ. Ή χυρΙιχ ΕόιχγγελΙστιχ lχει μoνιiχα. την �p'Yj τη� στον

κόσμο. Κι δ κύριος κόμ'1)ς εΤνα.ι κι ιxότo� μoνιiχoς. Ol κλ'1)ΡΟ­

νόμοι σιχς ,εΤνιχι μιχκρινο! σuγγενεI�. Δέν lχετε λοιπον κιχνέ­

νιχ φόβο νιk δ'Yjμιοuργ'1)θοΟν πpoσ'φι6έ�. Πεθερά. κιχΙ γιxμπ:pό�

στΙς δικές σιx� τΙ� σuyθ'ijxe� ιiπoτελooν πιiντιx μΙιχ οΙκογένειιχ.

7 1

Page 33: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Ί� xuplιx. Εόα.γγελίστα. θ� ξεχ,ρεώσει τό σrιμερινό !λλειμμα. ΟΙ νoντ�� σα.� Ινα. μέρος ιiπό τό έτησιο εΙσ6δτι� -ττι� κι α.ό'tό θιΧ :1lΧς 60τιθ�σει ν� ζ�σE"tε πι6 &νε'tα.. :Ε:Ιρouμε πώ� 1) xuplιx. εΙνα.ι

_πολu εόγενι

_κιά.. 'ItOAU ιiξιoπεεπ�� γι� ν� 'Χ«τα.Οεχτεl

νιΧ ζει σε 6ά.ρo� των πα.ιΟιων ΤΤΙζ. Eτσ� θ� ζεΤ'tε ιu'tUχισμέ­νοι ,

,ένωμέ�oι κα.Ι θ� !χετε έκα.τό χιλιά.δε� ψρά.γκα. τό χρ6νο.

Νομιζω πως το ποσό ,εΙνα.ι ιiρχετ6, οεν εΙνα.ι !τσι κύριε κ6-μ� ; Ν oμ�ζω πώ� cptιXvouv γι� ν� χα.ρεΤτε τ� ζω� σ� δποια. χωρα. κα.ι νά.να.ι κα.Ι ν&. Ικα.νοποιείτε τ� κα.ΠΡΙ'tσια. σα.�. Κι ιi­κ6μα. πιστέψτε με, τ� νέα. ζεuγά.ρια. α.Ισθά.νοντα.ι πoAu σuχν� τ�ν ιiviYXTj τρΙτου π:ροοώπου στό σπίτι τoυ�. Κα.Ι alX� ρωτω π�ι6 τρΙτο πρ6σωπο μπορεί ν� σlΧζ ιiγα.πιX.ει περισσ6-φο ιiπ� ττι μτιτέρα. ; . .

Ό Πώλ ν6μιζε πώς &κoUΓε &Υγελο ν� μιλάιει ιiκoόyoν­τα.; το Σολονέ. Κοίτα.ξε τον Mα.τι�ς γι� ν� δεΤ &ν σuμμεpι­ζ6τα.νε κι α.ότΟς τ� γνώμτι του γι� τ� κα.λ� λόγια. τοΟ Σολο­νέο Για.τΙ οεν ήξερε πώς οΙ σuμ60λα.ιoyρά.ψoι κα.Ι οΙ δικτιγ6-ρο, xιpό60uv την ψυχρ6ττιτα: κα.Ι την Π:poσoχ� οιπλωμ4ττι κά.τω ιiπό τον ένθοuσια.σμό κα.Ι τό πά.θo� πω oElxvouv τιΧ λόγια. τοuς.

-: 'Έν�ς μικρος πα.ρά.Oεισo� ! ψώνα.ξε δ γεροY'tά.κος. Ο μα.ιτρ Mα.τι�ς κα.τα.τρ6μα.ξε ιiπ' τη χα.ριΧ τοΟ �λιi­

τrι tou. χα.Ι λuπrιμένος πΥίγε κα.Ι κάθισε στόν κα.να.πέ. ιiκoό­μπrισε το

" κεψάλι τοι) στο χέρι τοι) κα.Ι 6uθΙστηκε σ! θλι6ερ!ς

σκέψεις. Ηξερε χα.λιΧ τ'ή 6ιxpει� ψριχσεολογίΙΧ 'Itou μετιχχειΡΙ­ζοY'tιχι οΙ έΠΙΧΥγελμα.τίες γι� νιΧ κιχλύψouν τΙ� ποντιρΙες tou� Δεν ήτιχν &'πο XECVou� 'Itou πιάνοY'tα.ι xop6roo. ΚοΙτα.ζε !πιμσ: να το σuνά.δελψ6 του κα.Ι Τ�Y xuplιx Εδα.ΥγελΙστα. πού σuνέ­χιζιχν τ� σuζ�τrισrι με τον Πώλο Προσπα.θοΟσε vci πιάσει κα.­μι� !νoειξrι γι� τ� σuνoμωσΙιx πού 15σο κιxλ� κα.μουψλιχρισμέντι κι α.ν Tjτα.ν εΙχε ιipχΙσει ΥιΧ Οια.ψα.Ινετιχι.

- Κύριε, εΤπε δ Πώλ στο Σολονέ , ad� εόχα.ριστω γιιΧ τΙς προσπάθειες 'Itou κα.τΙΧ6ά.λετε ytci vci σuμψιλιώσετε τιΧ σuμψέpoντ� μα.�. Ό σuμ6ι6ιxσμό� α.ότό� λύνιι l5λε� 'tk 8υ­σχολίες 'ItOAU κα.λότερα. ιiπ' 15σο μπορ οΟσα. ν&. έλπΙσω. Φu-

72

σtχ� έψ' οσον σιi� σuμψφει κα.Ι σdς; xupcιx μου, εΙπι κα.Ι γύρισε κιχτιΧ τ� μεριιΧ τΥίς κυρΙα.ς; Εόα.γγελΙστα.. Για.τΙ δ1

θά.θελα. κα.μιά. λύστι που νιΧ μ�ν σιiς τα.ιΡιά,ζει κα.Ι σ&ς. - Έμένα.. εΙπε έχεΙντι. 15 ,τι έξα.σ�λΙζει τ�ν εδ't'uχΙQr.

των πα.ιοιων μου με γεμΙζει χα.ρά,. ΝιΧ μη με λα.�Ινετε κα.θ6λου όπ' ιsψτι σιχς.

- "Οχι, α.ότό οεν έπιτρέπετα.ι, εI� τα.ρα.γμένοι;; δ Πώ);. "Αν οέν έξα.σ�λιζ6τα.ν ιiξιoπρεπως 1) δικ� σα.ς; 1) ζω� α.ότό θιΧ πλ�γωνε τη Να.τα.λΙ κ' έμένα. πα.λU πειρισσ6-τειρο κι ιiπό σιi� τ�ν ratQr..

- Μην dντισuχείτε κύριε κ6μτι. ξα.νά.ρχισε δ Σολονέ. - "Αχ ! &'να.στένα.ξε δ μα.Ιτρ Μα.τιάς, θιΧ τον xtivouv

ν� ψιλ�σει τo κα.μοuτσίχι πρΙν νιΧ τον μα.στιγώσouν. - Ήσuχά.σ't'ε, σuνέχισε δ Σολονέ, τούττι την έποχ-r,

γί voντα.ι τ6σε� σuνα.λλα.γες στο Μπορντώ πού οΙ έπενδόσεις σε χιντιτες ιiξίες γίνοντα.ι με 'ItoAu σuμφερτικοuς l5.ροuς. Ά­

πα τ·ην πούληση τοσ ιiρχoντικoσ κα.Ι της έπΙπλωσrις θιΧ alX; οώσοuμε τΙς έκιχτον 'Itgy�Y'tIX. χιλιά.Oε� ψρά.Υκα. 'Itou θιΧ σα; χρωσΤάμε κα.Ι έλπίζω ν� τιΧ κα.τα.ψερω νιΧ πε:ptσέφοuν κα.Ι γι� την xu.piιx Οια.κ6σιες πεν�ντιx χιλιά.δε� ψρά,γκιχ. Ά νΙΧλα.μ6ά.νω νιΧ τoπoθετ�σω ιχυτο το ποσον σε κι ντιτέ� ιi­ξίες με πρώττι όπoθ�κτι πά.νω σε περιουσία. ιiξΙα.ς ένος έ· κα.τομμυρΙοι) με τ6χο OixQr. τ� έκα.τ6, ·oTjAQr.Q� εlκοσιπέY'tε χιλιάδες εΙσ60τιμα. το χρ6νο. "Ετσι πα.ντρεύουμε με έλά.χι­GtE; Οια.ψορες l5μοιες περιοuσίες. 1Κα.Ι π;ρα.γμα.τικιΧ : στΙς σα.ΡάY'tα. Ιξτι χιλιά.δες εΙσ60τιμα. τΙς δικές σα.ς 1) δεσποινΙς Να.τα.λΙ συμβάλει με σοορά.ντα. χιλιάδες εΙσ6δτιμα. ι1πό πέν­τε τιΧ έκα.τό χα.Ι έκιχτόν 'ItEY'ήY'tQr. χιλι�ις ψρά,� σ1 � στδ 'Itou μποροσν νιΧ μιiς ψέροuν έπτιΧ χιλιάοες cpptiyκQr. εΙ­σ60Υ/μα.. Σύνολο σα.ρά.Y'tα. έπτιΧ.

- ΜιΧ εΙνα.ι δλοψάνερο, εΤπε δ Πώλο ΤελειώνοY'tα.ς τ� φρά.στι τω δ μα.Ιτρ Σολονέ εΤχι ρΙ­

ξει μιιΧ λoξ� μα.τι� στην πελάτησιΧ του που την εΤοε δ Μα.­τιιX� χιχΙ που �ΜΙXι νε : ρΙξτε την iCPEOplQr..

73

Page 34: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

- M�, ψώνα-ξε � κυρία. Eυα.γγελί�τα. μ' ενα. ;έ'Tιtα'jμ� χα.ρα.ς πού οεν ειιοιαζε φτια.χτό. μπορι;) να. oώ�ω ::ιτη Να.-:7,­λί τ� Ο :σ.μά.ντια. μου. Πρέπε-ι -/ &:ξίζο'J'Ι το λιγότερο �κα­το χιλιά.Οες ψρά.ΥΚα..

- ΜποροΟμε να. ζ1jτ�σουμε να. IL&.;; ,α. �κτιμ�σΟ'Jνε εΤπε δ συμ60λα.ι?"(ρά.ψος. AoJto ιiλλάζzι τελείως τα πριiy­l.LιXτα.. Σε τέτοια περίπτω::Ι1j οέν όπάΡΧΖΙ πι.χ τίποτε -:-:-:Ι'J να. έμποοίζει τΟΥ. κόριο x6μo1j 'ι' ιiναγνωρίσε: πιος nα.6ε δλόκληρο το ποσο πού έοικαcοΟτο � δεσποινίς Να.τα.λΙ ιi-:-:' την XA1jpoνoμoLιX τοΟ πα.τέρα. τη;; κα.ί οί α.όρια.νοΙ σύζ'ηo� οε xρειά.ζ'Oντα.� τον ιiπoλoγισμό της X1joEμooνlσo; για. να περά.σου'l στό �μ66λαιo. ΕΤναι Οίκα.ιο καί �ωστό να θεω­Ρ'Υ)θοΟν έξοψλ ημενες οΙ ύποχρεώσεις της κυρία.ς μια κα.ί θυσιάζει ολ'Υ) "'Υ)ς την περ�oυσία με τιμιότψα Ισπα.νικ�. ΟΙ έκα.τό xιλ�άoε;; πού λείπουν οεν πρέπει '/� �xoυν πι� κα.μ�.x :;''Υ)μα.σία..

_. ΕΙνα.ι ιiπόλυτα. Οίκα.ιο. εΙπε δ Πι:)).. Ντρέπομα.ι μeι·Iά.­χα. για την τόσ'Υ) &'πλοχερ:ά..

- M�πως Τι κόρ'Υ) μου οέν ε!να.ι δ !α.υτός μου ; εκανε 'ή κυρΙα. Εδα.Ύ'ΥελΙστα..

Ό μα.ίτρ Μα.τιας ε!οε μια.ν �κψρα.::ΙΊ χα.ρα.;; στό πρόσωπο τ�ς κυρία.ς Εόαγγ-Ζλίστα. πού κα.τά.λα.6ε πώς οΙ πρωτες ο')σκο­λιες ε!χσ..ν κ�6λσ..ς ξεπερα.στεί.

'rout1j Τι χαρα. κα.Ι τα: ξεχασμένα. Οια.μα.ντικα. πού κα.τα.­φτά.να.νε σα.ν φρέσκες έψΖορεΤες έπι&ε6αιώσα.νε τΙ;; όποψΙες το').

- ΤΥιν ε!χα.νε έτοιμά.σει τη σΚ'Υ)νή aνά.μεσά. τους lτσι 13-r.ως έτοψά.ζουνε χα.ρτιιΧ. οΙ χα.ρτοπα.τχτες σιΧ.ν πρόκειτα.ι ν,χ ξεπουπουλιά.Ο'Ουνε κα.νένα. ΚΟUΤGνΡνίθι, σκέΨΤ'Υ)κε δ γέρο συμ-60λαιογρά.ψος. "ΑΡΙΧΥε το\}το τό πα.ιδΙ που τ6δα. να. YEvνtiw.: fιιX. ξεπλoυμιστ�ί ζωντα.νό &π' την πεθερά. τou, θα τσΙΥα.ριστεr &'π' τόν !ρωτα κα.ί θιΧ. κιχτα.σπιχ.ρα.χθεί ιiπ' τΥι γυναίκα. του ; Εγώ που τιΧ. ψρόντισα. τόσο πολύ τιΧ. xτ�μ.α.τιX. του θα. τιΧ. δω νιΧ. χά.νοντα.ι σε μιιΧ. νύχτα. j ΤρΙα. έκα.ταμμύρια. καΙ μισό

74

οα. μπ(ιΟν ύπoθ�η για Ζνα. έκα.τομμ!.)ριο έκ'Χτό χιλισ,οες ψρά.­"(κα. προίκα. πο:" κι α.ότη θσ. τόν ιiνα.γκά.�oυν οΙ ουόί ΓUνα.Τκες να τη ψά.ει.

Ό μ.α.ίτρ ΜατιιΧ.ς ιiνεκά.λυψε στην Ψυχη τούτης της Υυνα.ίκα.ς προθέσε'ις πού κι &'1 οεν "'ίταν ιiκόμ.α. ούτε κακες οδτε ιiξιοκaτά.κρ'YjΤ� 'Ούτε ιiπά.τ'Yj, ούτε EYXA'Yjμoa, ούτε κλε­ψιά., ούτε οόλος, οδτε α.ΙσχροκέρΟε:α.. ·ιiγκα.λιά.ζα.νε cDστό­σο δλα τιΧ. σπέρμ.α.τα. της έγκλ1jμα.τικόΤ'Υ)τας. ΜιΧ. δεν lνοιω­σε μ�τε πόνο μ�τε ιiyαιvιXXt'YjO'Yj. Δέν "'ίταν δ Μισά.νθρωπος, "'ίτα.ν δ γέρος συμ60λαιογρά.ψος, δ συν1jθισμένος xιXP1j στο έπά.γγελμ.ά. του στούς έπιοέξιους όπολογισμ.ους των ιiν­θρώπων τοσ κα.λοσ κόσμου. Τις �ξερε αότες τίς �ντεxνες ιiπά.τες. 'Ήτα.νε πιο ψ06ερες ιiπ' το ψόνο πού κά.νει ιivoι­χτιΧ. πά.νω στο μεγά.λο ιδρόμο ενας ψουκα.ριΧ.ς κα.ί που μετιΧ. τοσ π:r.ίρνοuν τό 'ΧιεψιΧλι στην γκιλοτίνα. ΓιιΧ. την όψ1jλyι κοινωνία. τιΧ. περά.σμ.α.τα. τοστα της ζωijς. αότα. τιΧ. οιπλω­μα.τικιΧ. συμ60ύλια. ε!να.ι σιΧ.ν τΙς μΙΚΡΟΥωνιες Π'Ού ντρέπον­τα.ι γι' α.υτές μα. πού δλοι ρίχνουν έκεΤ τα. σκουπΙδια. τους. Ό μ.α.Ιτρ ΜατιιΧ.ς κοΙτα.ζε μα.κρ:ιΧ. το μέλλον, ,οεν !6λεπε νιΧ. πψαμ1jνά.ει τΙποτα. καλό κ' lνοιωθε 6α.θια. λύΠ1j01j γιιΧ. τον πελά.τη του.

- "Ας μποσμε λοιπον στη μ.ά.Χ'Υ/ με τιΧ. Ιδια όπλα. γιιΧ. νιΧ. τούς τσα.κίσουμε, σκέψτψ,ε.

Κείν'Υ) τΥιν ώρα. δ Πώλ, δ Σολονέ κα.Ι � κυρία. Ευα.γγε­λίστα. ένοχλημένοι ιiπ' τή σιωπΥι τοσ γέρου, κα.τα.λα6α.Ι­να.νε πόσο τους "'ίτα.ν &..πα.ρα.ίΤ1jΤ'Yj 1j συΥκα.τά.&σ'Yj α.ότο\} τοσ έλεγχτη γιιΧ. νιΧ. κλείσουνε το συμ6ι6α.σμ.ό τους. ΓυρΙ­σα.νε λο:πδν κα.Ι τον κοιτά.ξα.νε κ' οΙ τρεΤς μ.α.ζι.

� Λοιπον ιiγα.πητέ . μου κύριε Μα.τιά.ς, τΙ λέτε έσεί;; γιιΧ. δλ' α.υτά., τόν ρώτφε δ Πώλο

- ΝιΧ. τΙ σκέψτομ.α.ι , ιiποκρίθ'Yjκε δ ούσκολος κ' ευσυ­ν.είο'Yjτος συμ6ολα.ιογρά.ψος. Δεν ε!σα.τε ιiρκετa πλούσιος γιιΧ. νιΧ. κά.νετε τέτοιες 6α.σιλικές τρέλλες. Τό χτημ.α. το\} Λα.νσφ&;κ πού όπολογίζετα.ι σέ τρία. τιΧ. έ�τό &ντ,προσω­πεύει περισσ6τιρο &πό ενα. έκαταμμύριο μ.α.ζΙ μ� τήν !πΙ­πλωσή του. ΤιΧ. 4γρoκτ�μ.α.τ� τοΟ Γκρα.σόλ κα-Ι το\} Γκου-

75

Page 35: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

α:ντέ, καλ 1ι lπa.υλις της Μπέλ - Ρ6ζ CΙξΙζoυν !λλο Ινσ. !­χα:τομμόριο. Τ& δυό CΙρχoντικ& σσ.ς μα:ζΙ μΑ τ� lπιπλ� τ� !να. τρΙτο '�κσ.τoμμόριo. Σ' α:ότ& τ& τ:ρία: έκα:τομ.μ.όριιχ πού φΙρουν �τησιo .εΙσόδημα. σα:ρ�ντιx ' lξrι χιλισ.δε; φριiyχ.α: +, δεσποινΙς Να:τα:λΙ CΙντιπα:ρα:θέτει lιχτα:κ6σιες χιλιιiδες qφιi­Ύκα: CΙπό διιxμ.ιiyτια; πού 1ι cιξΙιx τους μου <ριχΙνετα:ι CΙμφΙβoλ'η. Άκόμα: 'ItPO'1cptpet �κιxτόν πε�ντιx χ:λι�ες . φpιiyχ.ιx σ! ρευπό, σόνολο !νιχ �κα:τoμμόριo πεν1ιντσ. χιλιιiδες φριiΎκα:. Κα:Ι μ' ΙΧότ& τ& δεδομένα. δ συνσ,δ.�λφός μ.οο μ.σ.ς λιει μ� κιxμ.ιipι πώς πιxντpε,�?υμ.ε περιουσΙες περΙπου Ιδιες. θέλει Wι μ.σ.ς �πι6σ.pόνει μ.έ �κσ.τό χιλιCΙΔες φpιiΎΚιx CΙπένα:ντι στ& 'i1.α:ιl3ισ. μιχς μι& κα:Ι θ& ι1να:ΎνωρΙσουμε πώς 1ι -Υυνα:Ικα μα:ς, σύμφωνα: μέ τόν ι1πολο-ΥΙσμ.ό της ΚΥΙ8ε;.ι.ονΙα:ς. συνέ6α:λε μ.έ lνσ. �κα:τoμμ.όpιo �κα:τόν πεν1ιντα: χιλι�l3ες φpιiΎκα: τή στΙΎ­μή πο!) aτήν πpaΎμα:τικότΥΙΤΙΧ θ& lχουμε λιi6ει μανιiχιx ενιχ �κιxtoμ.μ.όpιo πε�ντιx χιλιιiδες. Άκoσw ΙΧότές τΙς CΙε­ρολο-ΥΙες μΑ τόν �νθoυσιιxσμό wσ �pωτεtιμ.ένoυ κιχΙ νομΙζετε πι\)ς δ μα:Ιτρ Μιχτι&ς πού l3!ν εΤνιχι !ρωτευμένο; μπορ-ετ νά. ξεχσ,σει τήν CΙρ,.θμrιτική κιχΙ ν& μήν iΠΟΚΙΧλόΦει τη διιχ­φορ& πού όπ�ρχε� iν«μισιχ στη" ΧΤYI�τιxή πιριουσΙιχ μΕ τ& τερ«στιιχ Κξφσ,λιχιιχ πού ιxόξιiνoυν l3ιιxpκ�ς xa.t στ& εΙσο­δ1ιμα:τιχ τΥίς προ!κιχς Π'Ο',) τ& κεφιiλιxιιX της �ξιx?τιόντιxι 6.πό τήν τόΧΥΙ κσ.Ι που λιγοστεόουν ι1δι�κoπα:. ΕΤμιι,( ι1ρκ.ετ& Ύέ­ρος ΎΙ& y�χω �εΙ χρi'jμα: ν& ALoyoIΠeuet κιχΙ τό: χτημιχτιχ ν& α:όξ�νoντιx: . Μέ κα:λισα:τε κύριε κόμη ΎΙ& ν& όπεριχσπι­στ� τό: συμφΙρoντιi σιχς. -Acpi'jatIt με ν& τ& δ:α:φεντέΦω 1) διωξτε με.

- " Αν δ κόριος Φιiχνει ν& βρεΤ μι& προΙκα: ΙσΥΙ μέ τη δική του περιουσΙιχ, (κανε δ Σολονέ, τότε δ!ν lχουμε τρΙιχ !κατομμόριιχ κιχι μισό. Αδτό εΤνιχι φως φιxνιiρι. "Αν �σεΤι; (χετε τ& κατΙΧθλιπτικ« σιχς �κιxτoμμίψιιx �μεί; μΠΟΡΟΟμε ν& προσφέρουμε μoνιiχιx τό φτωχό μα:ς �κιxτoμμόριo. Σχε­δόν τΙποτιχ ! Κι ΙSμως τ:ΡεΤς φο(λς πιό πολλ& ι1π' την προΤ­κιχ τijς CΙρχιδoόκησσα:ς της ΑόστρΙιχς. Ό Boνιxπ�ρτrις 'Iti'jps μoν�χιx δΙ<χ.κόσιες πεν1ιντιχ χιλιιiδις φΡ�ΎΚΙX τότε πού ΠΙΧΥ­τρεότηκε τή ΜιχρΙ<χ. ΛουΙζα:.

76

- <Η Ma.ρΙσ. ΛουΙζιχ. τόν �τέσt:PεΦε τόν Boνιx.π�ρτη, μ.ουρμώ.ρισε θυμωμινιχ. δ μ.σ.Ιτρ M<χ.τι�ς.

<Η μΥΙτέριχ. τijς Νιχτιχ.λΙ κιxτιiλ<χ.6ι την Ιννοιιχ α:ότΥίς τ-ης <PΡ�σYjς. ,

- " Αν οΙ Ouσ(� μου δ!ν ώφελοΟν σέ τΙποτιχ, φωνα:ξ,�, δεν Ιχω 13:�θεσYj ν& συνεχΙσω μι& τέτοιιχ συζ1ιτησYj. Τπο­λο-ΥΙζω στή δισ.κριτικότΥΙΤΙΧ τοΟ κυ.Ρ(ου κιχΙ πιχpaιτοΟμιχι CΙπ' την τιμή ν& πιχντρευτεΤ την κόρΥΙ μου.

J,ίετ& την �ξέλιξη 'It'OU εΤχε προδtΙΧΎρσ,Φει δ νειχρός συμβολ<χ.Ιο-Υρ6.φος 1ι μ.ιiχη τ�ν συμφερόντων εΤχε φτσ,σει στό τέλος κσ.Ι 1ι νικη lπρmε ν& στεφιχνώσει την κυΡ(ιχ ΕόΙΧΎΎελΙστιχ. Ή πεθερ& !νΟΙΎε την κιxΦιιi της, πιxρέδι�ε την πιριoυσlσ. της λευτερωνότιχνε πι& σχεδόν τελεΙως. Ο μιλ).,oνuκός σόζυ-Υος κινδόν.εuε ν& φ<χ.νεί μικρόΦυχος, ν& προδώσει την ι1Ύιiπη του !ν I3έ l3εχ6τΙΧΥοε τούς ΙSΡOtlς πού ιίχσ.νι αυμ.cpωνΙσει ι1πό π.Ρι." δ μα:Ιτρ Σολονέ κιχΙ 1ι κυρΙιχ EΔΙXΎΎιλΙσw.. Σ&ν τη βελόνιχ τοΟ ρολο-ΥΙΟΟ πou τήν δ13ΥΙΎε! δ !ξωνcις της IqmloIt κι δ Πώλ στό τέρμσ. πού τοο είχιχνε προκΙΧθΟρΙσιι.

- ΤΙ λέτε κυρΙα. μου, φώνα.ξε δ Πώλ, σέ μιά. σΤΙΎμ1ι μπορείτε νά. �τιxστρέφετε . . •

- Μ& κόριι, ι1ποκρΙθηκε !κεΙνΥΙ, σέ ποιόν lιφειλω ; στήν κόρη μου 6ιώΙως. • Αμα: �νYIλικιωθεί, στά. είκοσι !­να. της θ& τijς �νω τόν ι1πολΟΎΙσμ.ό μου κιχΙ θά. μοΟ CΙνα.­-ΥνωρΙσει την ΙξόφλησYj. θά. lxet lvιx έκα..ομμ.όριο καΙ θσ. μπορεί !ν τό θέλει ν& δια.λέξει CΙνσ,μεσα. στούς Ύιους ΙSλων τ�ν βουλευτων 'ti'jv "Ανω ΒουλΥίς. Δέν ε!να:ι Ύόνος των κσ.­t:ιx --- Ρ'εσ,λ ; -

- <Η χυρΙα. Ιχει δΙκ.ο. Για.τΙ ν� δεχτ.εί την κα.κομ.ε-τα.χεΙρ-ησΥί σ1ιμερα. κlΧί νά. μήν την &'�Yιc::�'. ΎΙ�

.μ�τά. δεκιχ­

τέσσερι� μΥίνες. Μήν tfj; στερείτε· τά. �φέλYI &'π τη μYjtρό­ΤYIτ� της, εΤπε δ Σολονέ.

- M�τιά.ς, φών�ξε μ.έ βα.θυ πόνο δ Πώλ, tYItάopxouv �όo εΙΜν κιχτσ.στροφές κ' �σεΤς μΙ κα:τα.στ.Ρέψετε a.ότη tf, στΙΎμ.Υι·

.

77

Page 36: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

··Εκιχνε lνα. 6iίμα. ΎΙ� νόt τόν πλ'1jσιά.GεΙ. ΣΙΎουρα. 7j­θελε ν� τοσ πε! νόt όπογρσιφτεί τό σuμ6όλα.ιo ιiμέσω,. Ό ΎΙΡΟ σuμ60λα.ιoyρά.φo, πρόλα.6ε τό κα.κό μ' �-va.I 6λΙμμα. ποό lλεrε : «ΠεριμΙνετε! ».Mετόt ,εΙδε δά.κρυα. στόt �τι� τοσ Πώλο δά.κ:ρυα. iπ' την ντρcπή πού lνοιωθε ΎΙ' ιχότή τη σuζήΤ-1jσ'1j, Ύιόt την !πι6λ'1jτική IPpάoa'1j της κυρΙα., Εόα.ΎΎελΙστα. πού μ'1jνοuσε τή διά.λ'J�. Κα.Ι τόt στΙΎνωσε τόt δά.κρυα. μ! μιόt XCV'1ja'1j, την κΙνφ'1j τοσ Ί\ι?χιμήδ'1j πού φώνα.ζε: ε u Ρ '1j­χ α.. Ή φριίση BOr ΛΕrΊΉΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΒΟΙΆΗ στά.­θ'1jκε ΎΙ' �Λτόν σόt εά.δα. ιiνα.μ4νY) σΙ σχοτεινό όπ6γειο.

llάoVto σ;rιν ωΡQt μπ-ηκε ή Να.τα.λΙ λα.μπε?� σόtν τήν α.ό-Υή κσ.Ι ρωτησε μ! πα.,διά.στΙΚΥ) ιiφΙί.εια. : Μήπω, !­'tOχλώ;

- Άφά.ντ�στα. πολύ, κόρΥ) μου, της ιiπά.YtYjσε ή μYjΤΙ­ρα. της J-Ι! φοβερή 'It�xpiιx.

: Ελdτε ιiΎα.πYjτή μ.ou Να.τα.λΙ, εΤπε δ Πώλο Τήν 'Itfj­ρε ιiπ τό χΙρι κα.Ι την π'9jΎε σ! μιόt πολυθρόνα. κoντόt στό τζά.κι.

- "Ολα. διορθώθYjκα.ν, τη, εΙπ,ε ΎΙα.τΙ τοσ 'ιjτα.ν ιiMνα.­τον νόt ιiντέξει στό Ύκρέμισμα. τών �νεΙρων του.

Ό Mα.τιόtς ςα.νσψ.π-ηκε στΤι σuζήτησ'1j : - Να. Ι , δλα. μπ�ρoσν νόt διορθωθοσν ιiκόμα..

Σ&ν τό στρα.τηΥό πOU σΑ μιόt στΙ-Υμή ιiνα.τpέπει τόt σχέδια. τοΟ !χθροσ δ ΎΙΡΟ σuμ60λα.ΙOΎρά.φo, εΤχε ιiντικρύ­σει τό πνεΟμα. πού κ�ια.ρχεΤ στΤι Συμ60λα.ιoyρ�Ια. νόt �ε­τυλΙΎει μπροστά. του μ! νόμιμα. Ύρά.μμα.τα. τή θέσΥ) πού θόt lσωζε τό μΙλλον τοσ Πώλ κσιΙ τών π�ιδιών 'ΟΟυ. '0 μα.Ιτρ Σολον! δ!ν l6ρισκε !λλΥ) λύσ'1j στΙς ΙΙσuμ6Ι6α.στες δυσκο­λΙες ΙΙπ' α.ότήν ποό !πέ6α.λε στό νεα.ρό δ lρωτσις; ΙΙπ' τη .λύ­σ'η πού δέχτηκε μετόt ΙΙπ' τή θύελα. πού ξεσήκωσα.ν οΙ ΙΙντι­θέσεις ΙΙνά.μεσα. στόt σuναισθήμα.τά. του κσιι τόt σuμφΙpoντά. του. Γι' α.υτό mt π�ρα.ξενΙφΤ'1jκε πολύ δ Σολονέ σόtν !XO!J­σε τό ζω'1jρό τόνο τοΟ σuνα.δέλφoυ του.

"Ητα.ν περΙεΡΎος νόt μά.θει τΙ φά.ρμιχκο εΤχε 6pεt" δ μα.Ιτρ M�τιόtς Ύιόt πρ06λήμα.τ� πού μoιιiζα.νε νά μήν lχου­νι ΎΙα.τρ:ιi. Κα.Ι τοΟ εΤπε :

78

- Τι πρoτΙvετε; - N�τιxλΙ, κσιλό μου πα.ιδΙ, !φ'ησΙ μα." εΤπε ή κl)ρΙa.

Εόα.nελΙστα.. - Ή δεσποι.νΙ, δ!ν !μποδΙζει, εΤπε δ μα.Ιτρ Mα.τιόt,

χα.μοΥελώντσις, θόt μιλήσω γιόt κεΙνΥ) l5σο κα.Ι γιόt τόν κύριο κόμ'1j.

'Έγι� 6α.θιόt σιωπή κι l5λοι τα,ρα.γμένοι περιμένα.νε μΙ φα.νε,ρή περιέργεια. ν' ιiκooσoυνε τήν lμπνευ� τοΟ γΙρου.

- Σήμερα.. &.ρχισε μετόt ΙΙπό λΙΎΟ δ κύριος M�τ,όtς, τό !πιinελμα. τοσ σuμ60λα.ιoyρά.φoυ !λλα.ξε δΨ'η. Σήμερα. οΙ πολιτικΙς !πιxνιwτά.σει, !Π'ηρεά.ζουν τό μέλλον τών ΟΙΚοΥε­νειών. Αότό δ! Υιν6τιχν$ !λλωτε. Tόt πιxλιόt χρόνια. οΙ κιχτα.­στά.σει, .�τιxνε δρισμένε, κιχΙ ή κοινωνική σεφόt προσδιο­ρισμΙτη ...

- Δ!ν ;WOΙXμE· γιόt νά κά.νουμε μά.θYjμa. πολιτικ-η, οΙ­ΚΟΥιψΙα." �ρθa.με νά φ'tιtά.ξουμε ln σuμ6όλα.ιo γά.μου, εΤπε δ Σολονέ μέ μιόt κΙν'η� &νU'Jt'O!-LονφΙα.ς κα.Ι διέκοψε τό γΙ­ρο.

- Σα.� πιχρα.κα.λώ νά μ' ΙΙφήσετε νόt μιλήσω κ' !γώ μ! τ1j oεφόt μου, εΙπ,ε τό Υεροντά.κ:.

Ο Σoλσv! π-ηγε νόt κ�θήσει στόν κα.nπΙ ψιθυρΙζoντ� aτήν κυρΙα. Εόα.nελΙστα.: - Τ.ώιρα. θόt μά.θετε τι εΤνιχι ή μ π ο υ Ρ δ .ο λ ο γ Ι α.. . -ο! σuμ60λ�owάφoι λοιπόν, εΤ�ι ιiνα.yκιxσμένoι νόt πα.ριxκoλo�oσν τήν !ξΙλιξΥ) τών πολιτικων όποθΙσέων ποό εΤνα.ι στενόt δεμένε, μ! τΙ, όποθΙσει, των d.τόμων. Nόt σ4, δώσω lνα. πa.ρά.δειyμa.. Πιxλιόt οΙ ιiριστoκ�τtκέ, ΟΙΚοΥΙνειε, εΙχα.νε ΙΙτρά.ντιιχ,χτες περιouσΙες. ΟΙ νόμοι τfj, !πιxνά.στα.� τΙ, δ:�λύσα.νε κα.Ι τό ΣWΕρινό σUστ'ημα. τεΙνεt. νόt τΙς ιiνιwuyκpo­τήσει.

Ό γΙρο, σuμ6oλa.ιιoΎρά.φoι; μιλα.γε μ! την εόφρά.δεια. τοσ TABELLIONALIS ΒΟΑ CONSTRICTOR (τοο Συμβο­λΙΧΙΟΎρά.φου - Βόα.) - Ό κύριοι; κόμYj, εΤ�t τ�yμένoι; νά φθιiσει μιόt μέ.Ριχ στΤι Βουλ ή των ΙΙντιπροσώπων χά.ρη στ' δνομά. του, Χά.Ρ'η στόt τa.λέντσ. 1:00. χά.ρη ατήν 'ItEptOU­σΙα. του. ''Ισω, ή μοLρa. του νόt τόν δ8mσεt κ' Ισιχμε τήν

79

Page 37: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

W Ανω Βουλή. ειρouμε πώ� δ:α.θΙτει 4ρχετε� πρoOπoθΙαει� πΟΟ ατηρΙζouνε τΙ� ΠιρoβλΙφει� μιx�. Δέν αυμφωvdτι' �ζΙ μου, xuplIι μ.ou ; εΙπε στη χήρα..

- Πρ06λΙΦιιτε την πιό 4κρι6ή μ.οο !λπΙδα., 4ΠΟΧΡίθ'r,­χε !χεΙνΥΙ. Ό Μα.νερ6ίλ θιΧ γΙνει 60υλε� στην W Ανω Βουλή StIιςpope'ttx& θ& πεθ�νω 4π' τόν ΚΙΙΥΙμ6 μου.

- ΚιιΙ κ�θε τι πού μπορεί νιΧ μσ.ς δδYI�αει α' ιιότό τό σκοπ6 ; . . . lκιινε δ �Ιτρ Mιιτι&� κιιΙ μέ μι& χιιλo� νιiτYI κΙνΥΙσΥΙ πpox�λεαε τήν τετριιπΙριιτη πεθ� ν' 4πιιν­τήσει.

- 'Αποτελεί τήν π:ό μ.εr�λYI μου !πιΘUΜΙιι, τοσ 4-πήντφΕ.

- Τότε λοιπόν, σιινέχιαε δ Mιιτι��, δ γ�μo� ιιότό� δεν ε!ΥΟΟΙ πριιγ�τική εόκιιιρΙα. γιιΧ νιΧ αυaτήαoι.ιμε !να. ΜΑΖΟ­ΡΑ ; ΓιιιτΙ � δΥΙμιouργία. τοσ �ζoριX θ' ιiπoτελΙσει θετ�χό cπoι�εΤo aτή νοοτ;ροπίιι τη� C1YjIUptvfjI; κu6Ιρν'rjC1Yjς 'Χ<Χ.Ι θιΧ ΟΟΥΙθήσει aτό διοριαμό τοσ πελ�τYI μου σε στιγμή κιιινοόρ­γ� φοιιρνισ.ς. ΓιιΧ τό μcx.ζoριX δ κόριος κόμrις θιΧ θuσι�σει ιiνιιγκιιaτικιX τό χτη� τοσ ΛιινaτριXχ πού ιiξΙζει !νa. !κιι­τομμόριο. Δεν ζrιτ�ω 4πό την δεσποινΙδα. νιΧ αυμβ�λλει μέ ,,:όν Ιδιο ποσό. Δε θ&τcx.ν δΙχιιιο. Μποροσμε δμω� ν& όπο­λογΙαουμε τη αυμβολή τrι� αε δχτιιχ6αιε� χιλι�δε� φp�γκα.. Ξέρω πώ� α.ότή τή στιγμή πouλιοΟντα.ι δυό χτη�τιι γiΙΤΟ­ν:κ& με .ό Λα.νaτρ�χ. ΟΙ δχτ�6αιες χιλι�ες φρ�γκα. πού _ θιΧ χρφιμΟΠΟΙΥΙθοσν μιιΧ μΙριι γιιΧ την ι1γoρ<k τη� περιοχης α.ύτης θιΧ 4ποδΙδουν μιιΧ μΙρα. τεaaερ�μιαυ τιΧ !κιιτό. Στό μ<X.ζ�pα. πρΙπει ν& περιλΥΙφθεΤ κα.Ι τ' ιiρχoντικό τοσ Πιιρι­σιοσ. Τό όπόλοιπο πού θ& μεΙνει ιiπ' τΙς 8ιιό περιουαΙες !ν τό διιιχειριaτoσν χιινονικιΧ πρΙπει νιΧ φτ�νει γιιΧ τήν !ξιι­αφ�λιC1Yj των &λλων πιιι8ιων. W Αν τιΧ αυμ6α.λλόμενιι μέprι δέχοντιιι α.ότη τή λόC1Yj, τότε δ κόριος Χόμrις μπορε! νιΧ !γκρΙνει τη λογο8οσΙα. της κηδεμονΙα.ς acx.ς 'Χ<Χ.Ι νιΧ ιiνιιλ�6ει τό όπόλοιπο τοΟ χpέoυ�. Αδτό τό δέχoμcx.ι.

- QUESTA CODA ΝΟΝ Ε DI QUESTO GΑΊίΟ (α.ότ-η fι ούρ& δεν εΙνα.ι α.ύτουνοΟ τοΟ γ�τoιι) , φώνιιξι � κυρία.

80

EύιιγγελΙσwι κOtτ�oντα.� τόν aι.ιμ60λιιιoγρ�φo τrις τό Σολονέ χιιΙ δεΙχνoντ�ς του τό Μα.τ,&ς.

- K�πoιo χέλι χρό6ετcx.ι πΙαω 4πό τό 6ρ�χo, τη� εΙπε atYIιn δ Σολονέ, 4πα.ντώντα.ς ατην Ιτα.λική πα.ΡοιμΙιι τrις με γα.λλιΧή.

- ΓιιιτΙ δλΥΙ ιιότη � ιiνα.aτ�τωC1Yj ; ρώΤΥΙαε δ Πώλ τό Mιιτι&� aτό μικρό αιιλ6νι δποιι τόν εΙχε τριι6ήξει.

- Γι& n έμποδίαω τ-ην 'X<X.τιιaτρoψή σιι�, τοΟ ι1ποχρΙ­θΥΙκε αε χιιμΥΙλό τ6νο δ γε·ρoαυμβoλιιιoγρ�φo�. θέλοετε δ­πωαδήπuτε νιΧ πιιντρειιτεΤτε μιιΧ κόρrι κιιΙ μιιΧ μιiνιx. ποu ςp�yrx.va πιρΙπou δύο !κιιτομμόρια. μέαα. σ' !φτα. χρόνιιι. Δεχ6aιιατε Ινα. όπ6λοιπο χρέους π�νω ι1πό !'Χ<Χ.τό χιλι�8ες ψρ�γχα. ι1πΙνa.ντι aτιX Π<X.ιδι� αιις χα.Ι μια. μ€pα. θιΧ εΙσα.cπε ιiνιιγκιooσμένoς νιΧ τούς μετρήσετε gνa. !κα.τομμόριο έκα.τό'ι πενήντα. ΙξΥΙ χιλι�δε� φρ�γχα. ιiπ' τ-η μερι& τij� μ'rj'tΙριις τouς χι έσι!ς σήμερα. πιιφνετε μέ τό ζόρι Ινα. !χα.τομμόριο. Κινδυνεόετοε νιΧ οείτε ν& έξα.νεμΙζετιιι � περιουσΙα. σα.� σε πΙντε χρόνια. 'Χ<Χ.Ι ν& μεΙνετε γuμνό� σιΧν τόν • Arι - ft�VY'r,. ΚιιΙ δε φτ�νει α.δτό, θ& χρωστα.τε στη γυνα.Ιχα. acx.ς 1j aτoύς χλrιpoν6μou� τrι� τερ�aτια. πoσ�. "Αν θέλετε ντε χιιΙ κα.λ& νι'ι ριχτεϊτε σ' α.ότ-η την περιπέτειιι. κύριε κόμrι, μέ γει� σιις μέ χα.ρ� σιι�. 'Aςp'9jau δμω� τό γΙρο ψ€λo σιις νιΧ σώ­σει τήν olχογΙνειιι των Mιινιρ6€λ.

- Πως τή σώζετε lτaι ; ρώΤ7jσε δ Πώλο - Δεν μοΟ λΙΤΙ, Χύ,ριε κόμΥΙ, εΙσα.σdε !ρωτευμ€νoς ; -Να.ι. - Ό έρω'Dευμ€νoς lχει τήν έχεμόθειιι 'Χ<Χ.νονιoU. Δεν

θ& al1� πω τΙποτιι. � Αν μ:λήaιτε μπορε! κιιΙ νιΧ χa.θε! γι& π�ντcx. δ γ�μo� O'«�. Πρoaτα.τεύω τόν lρωτ� acx.� μέ τή αι­ωπή μου. -Εχετε έμπιaτoaόVYj στην 4φοαΙωσή μ.ou ;

�Ι !ρώτηC1Yj ! . - Τότε λοιπόν πρΙπει νιΧ ξΙρετε πώ� � Χuρlα. Εύα.γ­

γελΙατιι, δ αυμβoλα.toγρ�φoς τη� χα.ι fι κ6ριη τη� μ4� . aτή­αιινε τρικλοποδι& �ιιΙ μέ μιεγ�λ7j �εατρΙα.. θεΙ μου, τΙ μελεΤYIμ€νo χα.Ι 8όσκολο πα.ιχνΙδι !

- Ή Να.τα.λΙ ; φώνa.ξε δ Πώλο

6 81

Page 38: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-Δεν Ί?�ζω το κεψιiλt μου yt' αύΤ�, ε!πε δ γερoντιi­ΚΟ;. T� (tέλετε, π�ρτε 'tYj ! Μά. ytάo νά. πω τ'ήν ιiλ�θεtα θ�­Oελ� ·1% ΜΟτ,ίχ:ε't ΙΧύτος δ γά:μος δίχως νά. ζYjμtι�σετε �­σεις.

-Γ(ιχτί ; -- Λ·)τΟ το κορίτσt εί�t Ικανο νά. ξοδέψεt δλόκλYjΡΟ

τό HEp'c,tJ. "Λσε πού καοαλιiεt το &λογο σά.ν Ιπποκόμος τσίρ­ΚIJ'J. Είνα.ι σχεδον χειρα:ρεΤYjμένYj. ΟΙ κοπέλες αύτου τοο :: Ι?ΟΙJς δέν γίνοντσ.ι πετυχημένες γυνσ.ίκες.

'Ο Ηώλ lσψιξε το χέρι του μ�Ιτ? Ματιά.ς καΙ του εΤ­πε ιιε υφος λίγο κουτοότσικο : - Μ'ή ψ06όσαστε ! Τιί>ρΙΧ σ­μως τΙ πρέπει νά. κιiνω j

-Νι7. έπιμένετε στους ορους ποΙΙ l6αλα. θά. τού; δε­χτοσ·ι γιατί δέν θίγοντα ·. τά. συμ.ψέροντά. τους. 'Άσε ποιΊ 'ί; μoνσ.δικ� πρoσπιiθεια τΥίς κυρίσ.ς Ευσ.γγελίστα εΤναι νά. 7;.�ντρ�ψει τ�� κόρYj ΤYjς. ΤΟ κατιiλαoα το πα.tχνίδι ΤYJς. 1\ ,. ΤΎjY προσεχετε.

Ώ Ι [ιίιλ μπ'ηΚΖ �τo σΙΧλόνι κα.Ι ε!δε τ�ν πεθερά. τοι) νά. μιλά-ει σ�γανά. μέ το Σολ'Ονέ ltat σπως μιλουσε xt α.ύτΟς πρί'ι λίγο με τ?ν Μιχτιά.ς. Ή Να.τα.λί ποι) δεν επlΧιρνε μέ­ρος Ij' σ.υτε; τΙς παρά:ξενες συσκέψεις έπα.ιζε με το τελά.­ρο,_ "C1); . Άpy.�τά. στεναχωΡYjμένYj &νιχρωτιότα.νε : «Τι πα­ριi!;ενα. πρά.γματα. ε!νσ.ι αυτά. νά. μrι μου λένε τίποτα. ytOt τίς υπο{Jέσεtς μου ;" . -

'() νεα.ρΟς συμ60λσ.tογριiψος &'νΤtλα,μ6σ.νότσ.νε σε πολ,) Ύε�ικε; γΡ

ζ�μ.μ�ς τΙς μακρυνές έπιπτώσεις μιάς συμφωνίας

�C!) στ'1)ΡΙ στ-:ινε στ�ν έγω:σιιο των !νδια.ι:Ρερομένων. Ή πε­Mτrισ�ά. του τ�ν είχε ?Ξχτεί με σκυφτο το κεφιiλι. '() Μσ.­τιά.ς �1.σ.ν πια. μcν6:χ,. συμ60λιx.ιoγριiφoς μά. δ Σολονέ έξα­κολουθοσσε νιiνιxι &κ6μ-:ι καΙ λίγο &ντρας κα.Ι τΙς υποθέ­σεις τ�ς σ.ντιμε;ώ1:ιζε ' με τον έγωισμ.Ο που χαραΧΤYj:ρίζει τά. νιιχτσ. . . Συμοα.!νε : . συχνά. δ προσωπικος έγωισμος ένος νέου &'νθρωπου νά. τόν παριχσόρει καί νά. τον κιiνει νά. ξε­χνιiει το συμ.φέρον του πελά.τYj του. Σ' αόΤ� τ'ήν περίπτω­σ-η δ μ-:ιΙ:ρ �oλoνε πού δεν 1jθελε νά. ιiι:Ρ�σεt τη χ�ρrι. νά. ψα.ντα.στει πω; δ Nέ�τωρ νίκ-η�ε τον ΌΙ_ϊ.ιλλέιχ. 'tyj συμ60.j -

82

λεψε '1σ. xAzlIJzt γρ'ήΥοΡ-:Ι το θέμα πιXytιl στη 6άmj που τ'iίς προτε ίν-:ινε . Δεν τον lνοιαζε κα.θόλου αν αδριο ιiκυρωνότα.­νΞ αότο το σuιι6όλα.ιο. Γ(' σ.υτίιlJ νίκη σ'ήμσ.ινε : � xU'p(o: 'Ι'}Jα.γγελίστα. νά. λευτερωθεί &πο τΙς υποχρεώσεις τ-ης, νά. tξΜψχλ�σθεί οΙκονομtκά. κα.Ι νά. παντρευτεί fι Να.τα.λί.

-'Ολόκληρο το Μπορντιl> θιΧ μιiθει π�)ς δώσατε πε­ρίπου gvιx. �y.α..τoμμόριo έκα.τΟ χιλιά.δες στή Nrι.τα.λί κα.Ι πι:)ς σσ. ; μένουν είκοσι πέντε χιλιά.δες ψρά.γκα εΙσόδ'1)ΙΙα., ε!πε δ Σολονέ στ' &ψτΙ της κυρίσ.ς Εύ!Χγγελίστα. Δέν €λ­πιζ(J.. νιΧ πετύχω τόσο θιχυμά.σιο &ποτέλεσμ-:ι.

- Mi% έξYjγείστε μ,ου, τον ρ(Ι!τψ;ε. j!(J..tl � δημιουρ· γία α.ύτοσ τοα ι ,ισ,ζορά. κοπά.ζ.ει τόσο γρ�γoρσ, τή φουρτοό­'1'1. :

-ΦοΟο(jντα.t έσάς καΙ τήν κόρ'1) σα.ς. Το μαζορά. εΤνα! &πα.ρα.6Ιαστο. Δέν μπορεί νά. τ' &γγίξει κανένας &πο το.)ς συζόγους.

-Μά. τότε είναι μεγά.λYj πρoσ60λ� .

-''()χι. Λυτο το λέμε προνο'1)τικότ'Y)tσ,. Ό γέpcς σάς �πια.σε σε πα.γίδα.. 'Ά ν iρνηθείτε τή D'1)Ilto'JPY(ιx. του μα.­ζeιριi . τότε θά. σάς πεΤ : «θέλετε δ'1)λα.δ-ή νά. σκορπΙσετ.ε την

περιο·)σία τοσ πελιΧτη μου ; Ή δημιουργία. του μαζoρ� τΤιν πρoστrι.τεει &7roλότως. ΕΤνα.ι σά.ν νά. γινότανε δ γά.μος με κιχθορισμένο προ! κοσύμψωνο».

Ό Σολονέ ΚΧθησ,jχαζε κα.Ι τίς δικές του τίς τόψεις μέ τή σκέψYj : «ΟΙ δροι το') γΞρου θά. lxouv τΙς !πιπτώσεις τους στό μέλλον. Τότε � κυρία. Εόα.γγελίστα. θά.να.ι πεθα.μέν'1) καΙ θά. τήν �χει σκεπ�σει το χ6'>ι1.IΧ». Έκείνη '1:ήν ι'όρα. fι κυ­ρία. Εύocγγελίστα. &ρκέσΤ'1)κε στΙς έξ'Υ)Ύ'ήσεις τοΟ Σολονέ, που τοσ εΤχε &πόλυτ'1) έμ,πιστοσύν'1). 'Γους νόμους δέν τους 1jξερε. ''Εολεπε τήν κόρYj Τ'1)ς πα.ντρεμέν'1), δέ γ1ιρευε πε­ρισσότερα. Της lrptιxvz γιά. κείνο το πρωί. Γευότα.νε λο!­πον τrι χαρά. τΥίς έπιτυχία.ς. Κι /)πως πολυ σωστά. εΤχε υπα­fιέσει δ Mα.τιιiς, οδτε δ Σολονέ οδτε fι κυρία Εδα.γγελΙστα Κ(J..τα.λα.Οα.(να.νε &κόμα τ'ήν �xtQtG'YJ τΥίς σκΙΨYjς του που atYj­ριζότα.νε σέ &tpiyταoXtIX. !πιχειρ�ματα.

83

Page 39: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-Λοιπόν, κύριε Μα.τ:ά.ς, δλα. Io<λIx·�uπoιoυντα.ι tια.υμσ.σια. εΤπε 1) χήρα..

ι -ΚυρΙα. μου, α.ν !σείς κα.Ι δ κύριος κ6μ1jς auttcpwvatE

μ' α.ότούς τούς I5pouς τότε π.ρέπει ν& δώσετε λόγο. Φυσικιχ δ γά.μος θ& γΙνει μονά.χα. μετ& τ-η δ1jtttOtJρyla. του Μα.ζορά. ε!πε κα.Ι τούς κοΙτα.ξε κα.Ι τούς δυό. ΤΟ μσ.ζCΨιχ θ& περι�

λα.μ6ά.νει τ-ην ΙδιοκτησΙα. τοσ Λα.νστρά.κ κα.Ι το &ρχοντικο τijς δδ'Οϋ Πεπι νιέρ πού &ν�κoυν στον μέλλοντα. σύζυγο. Έ· πΙσ�ς δχτ.:χ-κόσιες xιλιά.δε� φρά.γκ� σέ ,ρευ,στο χρήμα. &π' τήν ";tρο ικσ. της μέλλ�υσ(Χς νυ:ρης κα.: που θα. τοπ?θεΤ1jθοΟν σε ΚΤ1jμα.τικ7; περιουσΙα.. Σuμφωνaτε ; Μέ συγχωρείτε γι& τ-ην t.πιχν�ληψYJ. εινιχι άπιχρα.Ιτητο νά. δοθεί θετικος κα.ί έπίσ-η­μος λογος. Η δ-ημιουργΙα. τοσ Μιχζορά., &πα.ιτεί δια.τuπώσει'" δια.6�μα.τιx στό U1COlIPYZ!o δLr.ΙXtOJ,jvYI; , αιχσιλικο δ(ά.τα.γ;.ι� κα.ί πρέπει νά. περά.σουμε &lιέσως στήν &γοριχ τής γής γιιχ ν& περιλψρθεί στον κα.τά.λογο τής περιουσΙα.ς πού θά. επι­κυρώσει τό αα.σιλικΟ διά.τα.γμα. κα.ί θά. τ-ην κά.νει &να.πα.λλο­τρΙωτη. Σέ πολλές οΙκογένειες φτιά.χνουνε προσύμφωνο. Μ& μ,ετα.ξύ σα.ς φτά.νε: 1) άπλ-η συγκα.τά.θεσ-η. Συμφωνατε ;

-Να. Ι , ε!πε 1ι κιιρΙα. Εόα.ΥγελΙστα.. -Νο:Ι, ε!πε δ Πιί>λ. -Κ' !γώ ; �κo:νε Τι Νο:το:λΙ γελώντιχς. - Έσεί; είσιχστε iν-ήλικη, 15zσΠOΙ'�ίς, κΧί να ευχιχρι-

στήσετε το θεο γι' (ΧότΟ. τής &ποκριθηκε δ Σολο··/έ. Συμφω­ν�σιxνε τότε πώς δ μα.Ιτρ Μιχτι&ς θ& σύντο:σσε συμαόλο:ιο. ";tως δ μιχ!τρ Σολονέ θ& έτοΙμο:ζε τον &πολογισμο τής X1joa­μ,ονΙιχς κιχ! πώς οΙ πρά.ξεις ο:υτές θ& όπογριχφόντουσα.ν, σύμ­φωνα. μ,έ το νόμο, μερικές μέρες πρΙν &πο το γά.μο. ΟΕ ΣuΜ-6-oλα.:oγρ&.�oι είπα.νε τά. τuπ ικά. , χσ.ιρετησο:νε κα.Ι έτοιμα.στή­κα.νε ν& φυγουνε.

" - Βρέχει. Μσ.τιά.ς, θέλετε νά. σας συνCι15�Ψω σπίτι oιxc ;

Εχω το &μά.ξι μου, ε!πε δ Σολονέ. -

• -Το �μ6.ξι μου ε!να.ι στΙς 15ια.τα.γές σα.ς, ε!πε δ Πώλ κ �δειξε πως 1ιτα.ν �-r.ο:ιιος ... ά. τον συνοδέψει.

- Δέν θέλω ν& σας κλέψω οδτε μιιχ στιγμή, είπε δ γε­ροντά.κος. Δέχομα.ι τήν πρότα.ση -roΟ συνα.δέλφου μou.

84

- Λοιπον, εΤπε δ Άχιλλέα.ς στό Νέστωρα. τ-ην ώρα. πού

κυλοσσε τ' &μ6.ξι στό δρόμο. "Hσα.στor.ν πρα.γμα.τιΧ& μεγα.λ6-πριπος. Άλ�θεια. θ& κα.τα.στρεφόντουσα.ν τ& κα.1jμένιχ � πιχι8ιά..

-Φ06όμουνιχ γι& το μΙλλον τouς, ε!πε δ Μα.τι&ς κ' ι­κρυψε τ& α.Ττια. tf)t;; πρόWJσijς του.

ΟΕ δυό σuμ6oλιxιoγ.ρ6.φoι μοιά.ζιχνε :xalV1j τήν lδρα. aά.ν 11θοποιοΙ πού ΣUΓΧιxΙρα.νε δ lνα.ς τον !λλο στ& πα.ριχσκήνιιχ 4φοσ είχα.νε πιχΙξει στό θέα.τρο μι& OΚ1jνTι γεμ6.τη πρόκλ1j· 01j κα.! μΤσος.

-Μά., lκα.νε δ Σολονέ πού σκεφτότιχνε !πιχγγελμα.τιΧ&, δικ� μου δouλει& �έν εΤνα.ι 1) 4γοΡ& τισν ΚΤ1jμ6.των πού λΙ­γιχτε ; Δέν ε!νιχι μέσα. στ& πλιχΙσιιχ τijς προΙκα.ς μα.ς ;

-Π&ς θ& μΠQρέσετε ν& συμπεριλά.6ετε στό μα.ζορ& πού θ& συστα.βΘΤ. 4πό τόν κόμ1j ντέ Mιxνερ6tλ τήν περιouσfιx τijς δεσποινΙδιχς Εόα.ΥγελΙστα. ; 4πά.ντησε δ Μιχτι6.ς.

-Το ό'ltoupyato Δικα..tοcroν1jς θά. μ4ς 4πιxY'tήσιt π� ),6-νιτιχι ιχότή 1) δυσκολΙα., ε!πε δ Σολονι.

-Μ& !γώ ε!μα.ι δ συμ6ολιχιογρά.φος κιχ! τοΟ πouλ'η'tf) κα.! τοΟ &γoριxστij, ιiπoκρΙθ-ηκε δ Μα.τιά.ς. "λσε πώ δ κόμ1jς Ντέ Μιχνερ6ιλ μπορεί ν' 4γορά.σιι στ' l5νομ6. τω . Τήν lδρ« tf)r;; 'ItA1jpwttf)r;; θ' ιiνιxφΙρoυμε τή χρήση τοΟ ποσοΟ τijς προΙ-κιχς".

.

-"Extta 4πά.vτη01j σέ 15),α.. δ�λε, ι!πε δ Σο),ονΙ, γελώντιχς. 'Ήσιχστιχν κιχτσ.πλ'ηΚτικός 4πόψε. Μ4ς νικήσα.τι !

-rt& το γi.ρo, πού δέν ΠεΡΙμενε τ& lντονα. πυρ& τ&ν πολυ6όλων σιχς δέν �ιxν κι !σχ1jμα., Ι ;

-Xu, χά. ! lκιχνε δ ΣoλoVΙ. ΊΙ φριχτη (ttiX1j, πού τόσο lντονιχ 4πιιλ1jσι την δλικη

εότυχΙα. (tLat;; οΙκογΙνειιχς 1ιτα.ν τώρα. γι' ΙΧδτούς μt& &πλή συμ6ολιχιογρα.φικ-η πολεμική.

-1h.ptivτιx. χρ6νι«. · στο κouρμπΙΤι ε!να.ι ιχότά., φιλι μου, εΤπε δ Μιχτι&ς. "λκou, ΣολονΙ, ε!μα.ι 60λικός !νθρωπος. Μπο ρείτε ν& πιxρα.κoλouθ�σ!τε την ό'ltoγριxφή τοα συμ60λα.(ou γι& την ιiγoρ& τijς ΙδιοκτησΙιχς πού θ& προστεθεί στό μα.ζο­ρά..

85

Page 40: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

-Εύχιχριστώ, κΙΧλέ μ()υ Μιχτιά.ς. Σε πρώτη εύκι:χ.φίΙΧ θ� είμιχι στη διά.θεσ1j σιι.ς.

την ώρα- που οΙ δυό σuμ60λιx:oγpά.ψoι ψεόγιχνε ησuχo� δίχως πολλη σuγκΙνηση με λΙγο μ6νο στεγνό τό λιχρόγγι. δ πωλ κιχι -ή κυρΙιχ ΕύιχγγελΙστα- με τ� νsUpα. τους τεντω­μένιχ, με την κα.ρδιά. τους σψιγμένη κιχ). τό μυΙΧλ6 τους σ1 �ΠΙΨ:Jλιχκη ήσιχν &νιχστι:χ.τωμένοι, δπως ε!νιχι δλcι οΙ πΙΧθιιχ­σμένοι &νθρωποι μετ� &πό μι� σκηνή που συγκλ6νισε οιχ­θει� τ� σuμψέρoντά. τους κιχ! τ� α.Ισθήμιχτά. τους. }1την ψu­χη τi'j; κυρίιχς Εύιχγγελίστιχ τοστο τ?; τελευΤΙΧί? ξέσπιχσμιχ τfjς κι:χ.τιχ:γί8ιχς τό σκέπα.ζε μι� ψοοερη σκέψη, μι� κ6κκινη Η.μΦη Τ.Ου γύρευε ν� την ξεκα-θιχρίσει.

-Λες δ μα!τρ Mιxτι�ς ν� κσ.τά.στρεψε :1ε λίγιχ λε'Πτ� τό �pγo μ.ου Π()υ τ6σο κουρά.στηκα. ν&. ψτιά.ξω εξη δλ6κληρους μ'ijνες ; &να.ρωτι6τανε. Λες να. λευτέρωσ! τόν πωλ &π' τή'! �πιρpo� μου �μπνέoντά.ς του κσ.κες υποψίες σε 6ά.?ος μου την ώρσ. που κουΟεντιά.ζσ.νε μυστικ� μέσσ. ιπό μικρό σσ.λ6'1ι ;

''Ορθισ. μπpoστ� στό τζά.κι , μέ τόν &γκ6νσ. iκουμπη­σμένο στην a.κρη -000 μα.Ρμά.ρινου περ6σ.ζιοσ σκεψτότσ.νε. Μό­λις lκλεισε � εξ(�πoρτιx πΙσω &π' τοΙΙς ουό συμ6ολα.ιογρά.­ψους γύρισε πρός τό γ<ιιμπφό της &νuπόμoνη να. δισ.λύσει τΙς υποψίες της.

- Αύτη ήτα.ν -ή πιό ψο6ερη μέριχ τ'ijς ζω'ijς μου. φώνιχξε δ ιιωλ πρσ.γμσ.τικιχ χσ.ρούμενος Τ.ου οΙ ουσκ()λΙες είχιχν τε­λεΙb)σει πιιi. Δέν ξέρω &λλον πιό δύσκολον &νθΡ{ιIΠΟ &πό τό γέρο Μιχτιά.ς. 'Από τ?; στόμα. του κα.! :1t'oiJ θεοσ τ' ι1ψτ! κσ.! θα. γΙνω μι� μέρσ. στ' ιiλή6ΞΙα. 60υλευτης στYjν "Ανω Bou­λή. Άγσ.πημένη μ()') Νσ.τα.λΙ, τώριχ τό �πιΘUμώ περ:σσ6τε­τερο γι� σ�ς πσ.p� γιά. μένα.. Έσείς εtσι:χ.στε δλη !JOO -ή ψι­λοδοξίι:χ., ζώ μονά.χα. γι� σι1ς.

Ή κυρΙα. ΕδιχγγελΙστα. !κουσε σ.ύτ'ή τ'ή φρά.ση τ'ή 6γΙΧλ­μινη &π' τ'ήν κσ.pδι�, είδε κιχ! τό κσ.θα.ρό γσ.λά.ζιο χρώμα. τών μα.τιών του, που δέν δείχνσ.νε ν&. κρύβουνε κιxμμι� υστε­ι;66ΌUλη σκέψη κιχ! -ή χσ.ρά, της ήτσ.ν ι1π6λυτη. Μετά,νοιω­σε γι� τΙς κά.πως τσουχτερές κου6έντες πω είχε π..<'tά,ξει στό γα.μπρό της γι� ν� τόν τσιγγλΙσει κσ.! μεθυσμένη ι1πό την

86

εΠΙΤΙJΧΙσ. κα..θησόχι:χ.σε αλους τούς rpIJoou; της για. τό ,μέλ�oν.

:Ε:σ.νιχΟρΥίκε την ,,�γκpα.τημένη της -ηρεμΙσ., εοωσε στα. μιχτια.

τη γλυκει� ψιλικη lκψραση που την lκιxνe τόσο γο"fjt'ευτtκη

κιχ! ι1πά,ντησε στόνι Πώλ : , - Κ'!γω μπορώ να. πώ τό ίδιο. Αγσ.πητό \J.ou

,πι:χ.ι-

δί μπορεί -ή σπσ.νι6λικη ίδ:oσuγκpσ.σίσ. μου νιχ με πιχρεσυρε

κ�! '1& πα.ρα.ψέρθηκα. περισσότερο ι1π' δσο τόθελε -ή κα-ρδιά.

μου. 'Εσείς '1& παρσ.μεΙνετε σ.ότός που εΤσσ.στε : Κα-λός σ&ν

τόν θεό. Μη μου 6σ.στ�ξετε κιχκΙσ. γι& μερικές ι1πειρίσκε­

πτες κου6έντες. Δώστε μου τό χέρι. '0 πωλ τά.χε χα.μένσ.. Άνσ.γνώριζε πως δλο τό λά,θος

ήτιχν δικό του. Φίλησε την κ.tJiρΙα. Εόσ.γγελίστσ.. , -'Αγα-πητέ πωλ, είπε �κεΙΙνη συγκινημένη, γισ.τΙ σ.υ­

τ� τ� δυό &ρπσ.κτικ� δέν τ& κ�νoνΙζσ.νε μ6ν�: wuς δΙχω� εμiiς μια. κιχι δλιχ μποροσσα.,ν να.. τσ.χτοποι ηθουν τόσο κσ.λα.

δπως ι1ποδεΙχτηκε ; -}Q τότε, την lκοψε δ Πώλ, δε θιiξερα. πόσο μεγά.λη,

πόσο γεννιxι6δ�ρη είσα.στε. -"Εχετε δίκιο, Πώλ ! είπε -ή Νσ.τσ.λΙ κιχ! τοόσψιξε τό

χέρι. -"Εχουμε πολλα. μικροπρά.γμα.τα. νά. κα.νονΙσουμε. πα.ι­

δΙ μοu . . . ε!m -ή κυ.ρΙα. ΕΌιχγγελΙστσ.. Ή κ6ρη μου κ' �γώ εΤμα.στε πά,νω ι1πό τΙς σα.χλα.μά.ρες που όΠ()λογίζουνε τόσο

οΙ !λλοι !νθρωποι . Nιi, -ή Να.τα.λ! S! χρε'ιά.ζετα.ι δισ.μά,ντιιχ

τ'ijς δίνω τ� δικά. μοu.

-" Q, ι1γιχπημένη μου μΥιτέρα., νομίζεις πως μπορώ ν�

τ� δεχτώ ; ψώνιχξε -ή Νσ.τιχλΙ.

-Να.Ι, πα.ιδΙ μο\), ε!να.ι ενα.; ι1π' τους δρους τοσ συμ-

60λα.Ιοο. -Δεν τό θέλω, οεν πα.ντρεόομα.ι, είπε !ντονα. -ή Να.τα.­

λl. N� τΙς κρα.τ�σει; �σU α.ότές τΙς πολύτιμες πέτρες που

τ&σο ΧΙΧιΡ6τα.νε δ πα.τέρα.ς μου να. σοσ χα.ρίζει. Πώς είνιx�

cυνιχτόν ν� ι1πα,ι τεΤ δ κύριος Πb)λ ; ... -Σώπ<tι, ι1γα,πημένη μου κόρη. �Ιπε 'ή μΎjτέpΙX κιχΙ τα.

μά.τια. της γεμίσιχνε 'Jά,κρυα.. Ή !γνοισ. που ε!χα. γι& τ.ι;

Page 41: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ο:χ"ν"μικέ; :Jϊ.Gθέ:1�Ι; :iτ. ::ιιτοUΥ ϊ.-::λtι ϊ.ε�ισ"ό,�o:χ iπ' !Χυτό -Μα. τί ; ' . . � -θeι :'Ο'Jλ1ρι., τ' &�χoντικό !!"υ για. νσ. ζι.,ψλήσω δ,,: σο') χρω:J7ω .

-ΤΙ μr.:ορεί; '/� Ill)όj χρωGτliς έσύ . �ίπε ή N�τα.λί. σ' �μ�ν'" , � " � , Μ ς. . ... που,

:1"1) χρω:1tα.ω -=η Ι"ωη ; πορώ Π'Oτ� να. :10U ξε. π�ηpώσ� εγι), �σα. σοϋ χρω"τω ; "'Αν δ γιiμ"ς μιJυ σοϋ στοι­χ:σΖ: κ'Χι τΥιν -:τα.ρα-μικρΥ) θ'Jσiσ. τόΤΖ δεν θέλω να πα-ντρευ­τω. -ΤΙ πα-ιδΙ που είσιχι ! -' Αγ<ι.ιπη",=Υ) Νσ.τα-λί, είπε δ Πι:,λ, πρέπει ·ια. κα-τα-λιi6ε. τε πως ου τε έγώ, ουτε ή μητέρα- σα-ς. "υτε έσεί, &πσ.ιτοσμε σ.δτες τίς θυσίες, είνα-ι για. τα. πα-ιδιιi...

'

- K� &'1 δεν πα-ντρευτω ; ,όν Ικοψε έκείνη. - �σ. δεν μ' ιiγα-Πli,ε λ'Οιπόν κα-θόλου ; είπε ό Πώλο -: Ελα. μικ:ρΥι τρελλή, ν"μίζει; π�,; l-vα συμ6όλα.ιο εΙ. να.ι κα.στρο pttiXy�νc

,&πό τρα.πoυλόχα.ρτ� κα.ί π�)ς μΤοορεϊς νιΧ τό φυσήξει; κσ.ι να. τό γκρφΙσεις δποτε θέλεις ' ΚΙΧλή μου ιiν!δεη οεν ξέρεις τί κόπο; μ.ιiς χρειιiστηκε για.

' να. θε.

�ελ�ώ�oυμε Ινσ. μΙΧζι;ιΡα. για. τό πpω"t'CιΠιxΙδι σου. ΜΤι μ.4ς ι;ιχνιχριχνεις στΙς δυσκολ1.ες που μόλις τώρσ. '1ικησιχμε. -.Γιιx�Ι π�έπει Υσ. κα-τlχστρέψω τη !-LYJtipιx μου ; είπε ή ΝιχτΙΧλι κιχι κοιτΙΧξε τόν Πώλο .

,-Γιιχτί Yιiσιxστε τόσο πλούσιιχ ; της ιiπoκρίθηκε χσ.μο. γελωντσ.ς. -ΜΥιν τσσ.κωνόσιχστε, πσ.ιδιιi μ.ου, δεν είσΙΧ:1τε ιiκόμ/X πσ.ντρεμένοι, είπε ή κυρΙσ. Eδσ.γγελΙστ�. , -Π�)λ, συνέχισε, δε χρεισ.ζόμιχστε λο;πόν Qί)τε κσ.λά.θιιχ με λoυλoυδι�, oιJτε κοσμήμσ.τιχ. oιJτε πρoικι'ιi ! 'Η Νσ.τσ.λΙ τα. εχει δ�ιx. Κρσ.τησετε XΙXA'JtEPΙX τσ. χρ·ήμσ.τα που θσ. ξΟΟεύ. χτε γισ. γαμήλια δωρα, θα. σ�ς έξασφαλίσουν για. πιiντιx λί . γη έσωτερικΤι πολυτέλεια. Δεν ξέρω να. όπιi?χει τίποτα. πιό �λΙθισ. ιiστικό ιiπό

. τό να. ξοδέψει κανεΙς έκσ.τό χιλιά.δε; φρά.γκιχ για. λουλουδισ. που μετα. ιiπό μια. μέρlχ 'δεν μένει

;ιποτιχ έκτός ιiπό τα. κσ.λιiθιιx τα. ντυμένσ. με !"προ μετιiξι . Α ντΙθετσ. πέντι χιλιιiδις φpιiγκlX περισσότερσ. τό χρόνο για.

88

τουlΧλέτες ιiνσ.κoυφίζoυν μια. νέΙΧ γυνΙΧίκσ. ιiπό χίλιες σκ� τοσρες )(.!χι της Ili'lQuν για. δλ1) ΤΤΙ ζωή. "Ασε πΟΟ τα. λε� φτσ. που θα. ξοδεΟΟτε για. λ'Ουλούδισ. θ σ.σιiς χρεισ.στοσν γι� να. έξω?ΙΧtσετε τό ιiρχoντικό σιχς στό ΠιχρΙσι. ΤΤιν !νοιξη θα. γυρΙσουμε στό ΛΙΧνστρα.κ γισ.τΙ ίσσ.με τότε δ Σολονε θιiχει 1:ιχκτΟΠ'Οιήσει τΙς όποθέσεις μιJυ.

- ''Ολιχ τιχκτοποιήθηκσ.ν θιxυμιiσιιx. είπε δ Πώλ, τρελ­λ�ς &πό εδτυχΙιχ.

-θα. δω λοιπόν τό Πσ.ρΙσι, φώνιχξε ή ΝιχτιχλΙ κ' ή φω· νή της είχε ενιχ τόνο πoU θα. τρόμ.φζε lνιx� Ντε Μσ.ρσιχι.

-'" Αν τΥιν πιiρoυμε την ιiπόφιxση , είπε δ Πώλ, τότε θα. γρά.ψω στό Ντέ Μσ.ρσιχΙ να. μoόj κριχτήσει ενιχ θεωρείο στο θέσ.τρο « lτΙΧλ: έν» κ' ενιχ στήν ''Οπερα για. δλο τό χειμών('L..

-Πολυ εδγενικό ιiπo μέρους σιχς. δέν τολμοσσα. να. σάς το ζητήσω. είπε ή Νσ.τα.λί. 'Ο γιiμoς είνα.ι πoλt'.ι εuχιiρtστr;ς θεσμος οτιχν χιχρίζει στους !ντρες τό τΙΧλέ'ίΤΟ να. μοοντεύουν τΙς έπιθυμΙες της γυνΙΧίκσ.ς τους.

- Αδτό ιiκρι6ως εί-;οοι δ γιiμoς, είπε δ Πώλο Μά. είνσ.ι μ�σά.yυχτι;ι καΙ πρέπει νά. φύγω.

- ΓιατΙ τόσο νω:ρίς σήμερσ. ; !κιχνε ή κυρίΙΧ Εδιχ"(γελί­στιχ δσο πιό χιxδιιiρικιx μποροσσε γιιχτΙ Τίξερε πόσο πολυ !­ρεσε στους !ντρες δ χσ.διιiρικoς τόνος. Μ' 5λο που δλα. δισ.­δριχμσ.τίστηκιχν με τον κιχλύτερο τρόπο κιχι σύμφωνσ. μΙ τo,)� κιχνόνε; ττις πιδ μεγιiλης εδγένειιχς ή εΠΙΙS?ιχ:Jη τi'jς ΣuΖ+Ι­τησης γισ. τ� oίκ'Oνoμικ� συμφέροντά. τους Ζίχε ρίξει μέσl1. στο γιχμπρο και στην ΠΖθεοα. του τα. σπέρμσ.τl1. της ΙSυoπι­στΙιχς κιx� της εχθριχ; που fjσ'J.'! !τοιμσ. να. ζεοπιiσ?υ'J με την πρώτη φλογίτσα. θυμοσ Tj μ� τό ξιiνlXμlX τοσ θιytιμένoo έγωι­r1μooD. ΣτΙς πφ�σσότερε-;; οΙκογένειες 'SYJ:�:"UPY'jOνtiXt τέτοιε; πρωτόγονες έχθρότητες δτιχν γίνοντιχι ο[ συζητήσει; για. τδν

, κα.θopι�μό της προίκιχς καΙ τi'jς οtκονομι>tης σuμοολi'jς που ΧΙΧt'Oχυ(>ώνοντσ.t με τ� συμ�όλιxιo γιiμoυ. ΟΙ έχθρότητες lXu­τές ξεψυτρώνουν &πό εγωισμό, ιiπδ πληγωμέ'ίlΧ I1.ΙσθήμlX1tιχ, α,πό ΤΤΙ σtEνI1.Xιf,p:ιx για. τις θυσΙες που ιiνσ.yκιiζoντιxι να. κιX� νουΥ κι ιiπό tr,'i πρo",πιiθεισ. νά. τΙς λιγοστέψουν δσο γΙνε­τσ.ι Π$ρισσότ�ρo. Kιiθ� φορσ. πoU φσ.νιρώνετιχι μιά. δυσκολΙσ. .

89

Page 42: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

9έ'1 x�z:ά�ε-;:(:.

να. 6ρεfιzί δ " :Κ'Υ.ΤΤί; κ: Ι ·'ΙΚΊjμ.ένc;; για. "σ. ;επε�:(::;.:ει ; Οι γονε!; προσπΙΧθουν να. κλείσουνΖ τήν όπόθε. j"Yj σε Cι:γελό; του;;. Τουτιχ τα. π�ν-;poλoγ-ήμιxτιx εχουν ::;-;i μ�τιιx του;; Υ:'ιχθιχρα. έμm;ρικο χιχριχκτ-ήριχ κ' εΙνιχ: γεμάτ� ΠCι­'ιηριές, ιiντΙζ1Jσ. ΣUμφέΡΙ:NΤΙX κιχ! ά-πoγoητεό�εις. Τις περισ­::;ότερες φορέ; μoy�χ� δ γιχιιπρος μα.θΙΧίνει τα. μυστικα. πι:>ύ ξεσκεπ�ζO�ΤΙXΙ σ' σ.ότες τΙς σuζητ-ήσεις. 'Η νόφη, l3πω; "ι ΝιχτΙΧλι, :ιενει Ιξω ά-πο τα. πιχζιχρέμιχτιχ πού τελικα. θα. ,r.,1 κ�νoυν πλο:Jσια. .η φτωχ-ή. '0 πωλ 0"ι,ε:ρ-;6τιχ'/ε φε1γoν-:ιx� , πω; �ιXpη πήν Ικιχνότητιχ του σuμ60λα.ιoγρ�φoυ του -ή .-::ε. ριoυ�ιιx του �τιxν σχεοον ά-πόλυτιχ έξΙΧjφιχλισιι.ένη κιχΙ οέν κ:νουνεαι να. κ�τιxστpιxφε!. "Αν -ή Κ'.J[ιίΙΧ Εόα.γγελΙστιχ οε,ι ά-ποχωριζότιχνε τΥιν κόρη τη;;. τότε το σπιτικό ΤΟ'.)ς θ�χε πιΧνω aπο !κιχ-.:Ο χιλ:ιΧ8<.;; φριXγκ� το χρόνο. 'Έτσ: έξιχσ:ριχλ:­ζόντουσιχν l3λε; οΙ πpCι!}πoθέσεις για. ευτυχισμένη ζω-ή.

-Ή πεθεριi μο') μου tpΙXlVEtfLt περί9ημη ΓUνιxΙκιx, σκε­ψτότιχ'lε !πηρειχσμένο; Ii'ltO τή γοητείσ, πού είχε προσπΙΧθ-ή­σει να. d.σκ-ήσεt π�ν(ι) το'.) -ή κυρ{ιχ Εόσ,γγελΙστιχ γ.α. να. � :ι;)­ξει τα.

. ΣUννεφιx τα. μιχ.ζεμέyq. ά-πο τή σu;-ήτφη. 'Ο Μιχτια.;

κιiνε.ι λιiθo; . • Πιxριiξ�νoι &νθρωποι ι;;.Ι σuμ60λιχtογριiφι:>ι, Ολα. τα. oηλYjτηριιxζoυν. Ολο το ΚΙΧκό το προξένησε έκείνο;; δ σ?φισΤ�Mς δ Σολονέ γιιχτ! θέλησε να. xivat τον ΙΙ:υπνο.

Τήν ('{}pdJ πού ξ�πλωνε δ πωλ ά-νσ,κεφιχ.λιχ.·ώ�oντιχ.ς τ� ο::;ιχ είχε 'ItEtUxtt κείνο το 6ριioυ, -ή κυρΙιχ ΕυιχγγελΙστιχ σ'JΑ' λογιζότιχ.νε κι ιχυτή τ� νΙκη της.

-Λοιπόν, μ�νo,)λα. μou, ι!σ:χι φχιxριστημiν'1) ; ρώτησε -ή Νιχτιχλί ά-κι:>λι:>UΘωντιx;; τη μητέριχ τη; ατήν κρε6ιxτoκ�ιι.;ι-ριi τη;;.

.

-ΝΙΧί, ά-γiπη μου. ά-ποκρΙθηκε -ή μ'1)τέρ«. "Ολιχ ΠΞτU­χιχνε, l3λιχ γΙνσ,νε Ιτσι δπω;; τιiθzλιx. 'Έφυγε ά-πο πιΧνω μ.ου το 6ιΧ?::ις πού με πλιiκωνε το πρωί. ΤΙ κΙΧλό πιχιδί ! θα. ,OU φτιιΧξουμε ευτυχισμένη τή ζω-ή του. '0 πωλ ε!νιχι πολύ κιχ­λή πιΧστιχ. Έσ� θα. -.:Ον κιΧνει;; εότυχισμένο κ' εγω θ' Iin­?,ιi6ω τήν πολ:τικ-ή του στΙΧδιοδρομίΙΧ. Ό πρεσ6ευτή;; tf,;; J σπιχνΙιχ.;; ε!νιχι φlλo; μου. θα. ζιxνιxζεστιiνω τΙ;; σχέσει;; μου

μιχ.ζΙ 'OOu �ω;; κιχ.! μέ l3λε;; μρυ τΙ;; γνωριμ.lε;;. "Q ! σε λΙγο

90

θιiχoυμε μπετ aτήν κα.ρOιιi τη; πολιτικΥι;. 'Όλιχ. θα. μάς γΖ­μΙζουνε χιxριi, Για. σάς οΙ oιιxσκεoιiσει;;, ά-γΙΧΠ'1)μένιχ μου πιχι­Oιιi. Για. μένα. οΙ τελευτιχ.Τες ά-σχολΙες τής ζωης. το πιχιχνί­δι της φιλοΟοξΙιχς. Μήν τpoμιiζεις πού θα. πουλ-ήσω τ' &'ρχον­τικό μου. Μ-ήπως νομίζεις πως θα. ςιxνιxΓUρΙσoυμε ποτε στο Μπορντώ ; Στο Aιxva't'.pιXx. νΙΧί θα. πάμε. �Oμως l3λο το χειμώ­νιχ θα. τον περνάμε στό ΠιχρΙσι, έκεϊ mίI 6ρίσκοντα.ι σ-ήμεριχ. τα. σuμφέρoντιi σιχ.ς. ΤΙ λες. λοιπόν, Νιχτ:χλΙ . �τιxν τόσο Μσ­κολο ν& �νεις ιχ.ότΟ πού σου ζ ψουσιχ ;

-Μιχνούλα. μου, είχε στιγμες πού vτρεπόμ,oυνιx. -Ό Σ-cιλoνε μέ σuμ60υλεόει ν& 6ιiλω τ' &'ρχοντικό μου

σε κιν'1)τές &,ξΙες, 'είπε -ή κυρίιχ Εόιχγγελίτσιχ, μα. πρέπει ν� 6pGJ &λλη λύΟ1). Δέν θέλω να. σου στειρ-ήσω οδτε μ:& πεντιipιχ. �π' τήν περιουσΙιχ μου.

-Σιiς ε!δΙΧ πού 1jaιxoτιxv l3λοι 'ItoAu θυμωμένοι, είπε fι Νιχτιχλι. Πώς κόπιχσε �υτή -ή κιχτιχιγΙδΙΧ ;

-Γιιχτί πρόσφερα. τα. διιχ.μιivτιιχ. μου, &'ποκρΙθ'1)Κε -ή κυ­ρΙιχ Ευιχ.γγελΙστα.. Ό Σολονέ είχε δΙκι'Ο. Με τΙ μιχ.εστρίιχ. κιχ­θΟΟ'1)γοσσε τή σuζ-ήτ'1)01) ! ΝιχτΙΧλ! πιiΡΤ'1)ν λοιπον τη Οιa.μιχν­τοθ-ήκη μου ! ποτε δεν φρόντισιχ. σ06ιχ.ρα. να. μιiθω πόσο &'ξΙ­ζουν ΙΧότα. τα. διιxμιiντια.. "Οτιχ.ν lλεγιχ. !κιχτό χιλιιioες �­μΟoUνιχ. ΤΡξλλ-ή. Ή κυρΙιχ. Ντε Γκuα. δέν έπέμενε πως τόσο &,­ξΙζουν μoνιiχα. τό κολλιέ κιχ! τα. σκουλιχ.ρΙκιιχ. πού μοσ χιi­ρισε δ πιχτέρα.ς σου τήν -ήμΙρα. τoQ γιiμoυ μας ; Ό ΚΙΧ'1)μένος δ !ντριχ.ς μου τι γιχλιχντόμος πού �τιχ.νε ! Κιχ.! το οΙκογενειιχ­κό μου oιιxμιiντι ; Αότο πού Ιοωσε δ Φlλ:ππoς ΙΙ στο Οοόκιχ. Ντ' .. Αλμπ ΚΙΧί πού μοσ το &φφε κλ'1)ρονομι& -ή θεΙιχ μο\). Εέρεις το DISCRETO ΙΧότό το !κτιμ-ήσα.νε κιiπoτε voμ.Ιζω τέσσερις χιλιιio�ς τριιχντόφριχ.γκιχ..

Ή Νιχτιχλί lςpEpE κι &'κοόμΠ'1)σε στήν· τουΙΧλέτιχ της μ'1)­τέριχς Τ'1)ς, τα. 'Χ.ολλιέ Τ'1);;, τα. μa.ρyιχ.ριτιXρια 't'ης, τ& �ια.O-ή­μα.τιΧ Τ'Yjς, τ� 6ριχ.χι6λιιχ της τα. χρυσιi, τΙς λογιών AoytG'JV πέτρες Τ'1)ς. τα. &.πλωσε μ' ευχιχρΙστ'1)ση xa.L με το πιχ.Ράξε­νο !'Χ.είΎο ouνιχΙσθημιχ. πού κιΧνει δρισμένες ΓUνιxΤκες να. xa.l­ροντιχι σα. 6λέπουνε τούς θφιχ.υρούς πού μ' ιχ.υτούς, ΣUμφω­νιχ. με τούς σχΡλιιχστέ;; τοσ Τα.λμούΟ, οΙ κιχτιχ.ρa.μένοι !γγε-

91

Page 43: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

λοι πλotνέψotνε τΙς κόρες τ' ά,νθρώπου. Etxotv,e πά.ει λέει στο β&.θος τη,ς γη,ς γι� νά. 6ρουνε otutάo το.. !νθ'η 'tij; QuΡιiνιι>:ς φωτιάς.

-NotC, 6έ6ottot, �κotνε fι κυρΙot EuotrreACOΤot, δσο κι !ν ... 0 μά'/Ο πού ξέρω &'ΠQ κoσμ�μσι.τot elvott νά. τά. δέχομσι.ι κ�Ι

�ά. τά. φορ(;), νομίζω πιί>ς otutιX !8ώ ιiξίζoυν πολλά. ΧΡ�μσι.τot. Ακόμot σκέφτoμ.otι πώς !ν κριχτ.χμε �νιx μ(ινιiχot σπιτικο κ'

οΙ τρεΙ� μ<Χς. τότε θά. πoυλ�σω τ' &'�μικιi μαυ. Moνιiχot μέ τδι 6ιipoς νά. τά. υπολΙ;Υίσουμε κιiνoυν κιiπoυ τριά.ν-:ιχ χιλισ.οε: φρά.γκα.. Τότε πού τά. φέρotμε &'πο τΥί ΛΙμσι. θuμaμσι.ι πώς τό: � τ� !κτιl.ι�σΙXYε στο τελωνεΙο. '0 Σολονέ εχει δΙκιο ! θά. στεlλω νά. μου φέρουνε τόν 'ΕλΙ Mιiyκoυς. '0 έ6ρotτος θά. μoQ τά. !κτιμ�σει otutάo τά. κoσμ�μotτot. "Ισως ν' &'ποφύγω ετσι νά. θuσιά.σω το όπόλeιιπo 'tij; περιoυσ(otζ μου.

-Τί ώ;κιί" πού ε!νιχι α.ΙΙτό το κολλιέ μέ τά.. Ι.1otογotριτά.-ptot ! είπε fι Νot,otλΙ.

' . - 'Ελπίζω νά. στ' &'φ�σει !ν σ' &'Υotπά.ε:. Σά.μπως δε

θιiπρεπε νά. διόσει ν� Slacuv δλot τά. πετpιiδια. πού θά. τοΟ πotρ�δώσω xott νά. σου ,� προσφέρει : Σύμφωνot μ.έ το σuμ-6όλΙΧιο τσ. o :ιxμιiντιιx &'ν'rjκοuν σ! σένιχ. "Αντε', κά.λ'ή νύχτιχ, &.γyεΛS μου. Μετά. :iπο μιά. τόσο "Ι.ουριχστικ'ή fιμξρot χρειιχ­ζόμotστε κ' οΙ ουδ ξεκι;Uρotσ'η.

Ή κoμΨευιiμεν'η σουσού, fι κpεoλ�, fι μεyιiλ'η κυ,ρίot fι­totv &'νΙκιχν'η νά. �'/�λύσει το π�ριεχόμενo του σuμ60λotίοu 'Itot οέν είχε σuντιxχθεΤ &'κόμot. Άποκόιμήθ'ηκε λοιπον χotρούμε­ν'η πού fι κόρ'η της θά. πιχντρευότιχνε κotλό60λο &'ντρot. Χotιρό­τιχνε ytottl �ξερε πώς θά. τΙς &.φ'ηνε "-otl τΙς δυο &'φέντισσες στο σπ!τι. Χotιρότotνε γισ.τΙ fι περιουσίot του μσι.ζί μέ τη oιχ� τους θά. τούς !πιτρέψει νά. μ-ην &'λλιiξoυν τίποτot στον τρόπο 'tij; ζωη,ς ΤΟ'Jς. Κι &,CPi')ij' θιiχει ξoφλ�σει τΙς όποχρεώοεις Τ'ης ιiπένotντ: στ-ην κ6ρ'η Τ'ης μιά. κ' fι περιουσΙot της θά. &'νιχ­Υνωριστεί, fι κυ,ρίαι EuotyyeACatot θά. οιotτηρ�σει 'τ-ην &.vea'rj της.

- Τί τρελλ'ή πού �μoυνιx ν' ιiYYJauxw ,όσο, σκέφτηχε. θιiθελot νά.χει γΙνει κι δ yιiμoς.

92

'Έτσι ιiπ' ιχότ-η τ'ήν πρώτ'η σuνιiντφ'η μεΙνotν.ε; ολοι έν­θοuσιotσμένοι. Κ' fι Κ!)ΡΙot ΕuotγγελΙστot, κι δ Πώλ, κ' 1ι Νιχ­totAl, κ' οΙ ουο G'Jμ60λotιΟ"(.ρά.φοι. WlAvotve το ΤΕ DEUM xott στά. δυο στpotτόπεΟot. ΕπικΙνουνο πριiyμσι. ! rlottt Ιρχε­tott fι στΙΥμ-η πού fι otuτιχπιiτ'η του νΙΚ'ημένου τελειώνει. ΚΙΧΙ ΥΙά. τη χ�pot δ νΙΚ'ημένος "ίτιχν δ γιχμπρός Τ'ης.

τ-η\ol &.λλ'η μέρot το πρωί δ 'Ελί Μά.Υκους πηγε στο σπΙ­τι τη,ς κυρίotς EuotyyeAiatιx. Είχε &'κι;όσει τίς φημες πού κuκλοφορουσotν γιά. το γά.μο ,ης δε,σποινΙΟσ.ς Νιχτιχλί με τον κόμ'η Πώλ κιχΙ νόμιζε πώς τον κΙΧλέσιχνε γ:ά. ν' &.γoριiσoυνε κοσμ.�μot'tσ.. 'Απάρφε λοιπόν σο..ν εμΙΧθε πως 'rOVi θέλotνε γιά. νά. έκτιμ�σε: τ� διotμσ.ντιot ti'j; Υ-υρίΙΧ; EuιxyyeACatot. ΤΟ έ-6ρotΙικο ενστικτο μιχζι μέ δρισμένες πιχρα.πλιχν'ητικές !ρω­τ:ήσεις τοσ δώσιχνε νά. κιχτιχλσ.6ει πως fι &.ξΙιχ που θά. τούς Ε:οινε θά. ΤJμπερ:λιχμΟ:χνότσ.νε σίγουρα atb σuμ6όλιxιo του γά.μου. Mι� λο:πον xotl δέν θσ. πουλιόντουσιχν τά. διιχμσ.ντιot τά. έκτίμφε τόσο 000 θά. τ' ιΧγόριχζε gvot; πελά.Τ'ης &.πΟ τον εμπορο. Moνιiχιx οΙ κοσμ'ημιχτοπώλες ξέρουνε νιΧ ξεχωρΙζουνε τιΧ 15ιιxμιiντιιx ti'j; Άσίας &.πΟ 'tιX 15ισ.μσ.ντιιχ ti'j; ΒρotζιλΙιχς. ΟΙ πέτρες της rολκόνΟYjς "-ot! της Βιζαπουρ ξεχωρΙζoυ�ε ιiπ' τη λευκσ.διχ τους. Ή λσ.μψ'η ,ους είναι πεντ<Χ.κσ.θotρYj. Άντίθετιχ τιΧ δολλΙΧ εχουν μιιΧν έλιχφρ : σ. κιτρινσ.οot πού ρΙ­χνει τ'ήν &'ξΙot τους μ' ολο που εχουνε το ίδιο 6σ.ρος μ.έ τιΧ &.σιιχ τι κσ..

τιχ σκουλα;οίκισ. ΚιΧ! τιΧ κολλ:ε της κυρίotς ΕΙΙιχγγελΙ­στot πού "ίταν μ�νσ.χot &.πΟ &'σιιχ,ικιΧ 15ιιχμσ.ντιιχ δ 'Ελί Μσ.γ­κους τά. !κ'tίμ'ησε οιotκόσιες πεν�ντα χιλισ.δες φρσ.γκιχ. 'Ό­σο γιά. toDISCRETO otutO κιχτιΧ τ'ή γνώμΥ) ,ου "ίτιχν Ινot ιΧπ' τά. πιο δμορφot Οιotμσ.ντια σε ιδιωτικιΧ xlptot. TH'totv γνωστο στο !μπόριο "-ott &.ξιζε έκotΤο χιλ,σ.O�ς ψρσ.γκιχ. Άφοίί �μotθε ,ην τιμη 'Itou εoειχν,� πόσο σπά.τΙΧλος �totv δ &.ν'tρας ΤYjς, fι κυρΙot EuotyyeACatot ρώη,σε ,7.'1 θά. μποροίίσε νιΧ �xει το πο­σο αιδτο &'μέσως.

-Κυρίot μου, &.ποκρίθYjκε δ έ6ρotίος, �ν θέλετε νά. που­λ�σετε ; τότε σα.ς οΙνω μ;ονά.χα, M150μ�ντot πέντε χιλισ.δες γιά.

93

Page 44: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

το μπριλά.ντι κ�Ι έκ�τόν έξYιντ� χιλιιiδε� γ:ά. το κολλιε κ�ί τά. σκoυλιx.ρΙκι�.

-Κιχ Ι γι�τΙ κ�τε6ά.ζετε τόσο τ�ν τιμ'ή ; ρώτφε δοπο­ρημΙνη � κυ.ρί� Eδ�πελΙστ�.

-KυρΙ� μου, �πά.VΤ1jσε δ έ6ρ�Τoς, l5σο πιο δμoριp� εΤ­νοοι τσ. δι�μ6.ντι�, τόσο πιο πολύ κ�ιρo τά. 6aστιΧμε. ·Οσο πιο μεγά.λ1j ε!�ι � δoξΙ� των πετp�διων τόσο πιό σπά.νιε; ε!ν�ι κ�ί οΙ εό�ιρΙες γιά. τ�'! τοπCΘέΤ1jσ1j τους. K�Ι έπειδ� δ Ιμπορος δεν πρέπει νά. χά.νει το κέρδος δοπ' τά. κειpά.λ�ιά. του. το κέΡδας πού πρέΠ!όΙ νά. 6γά.λει μ,α.ζί. με τΙς πιθ�νόΤ1jτες πτιοσης -η δονόδου 't'ij; iξΙα.ς πού πα.ρουσιά.ζει α.ότΟ το έμπδ­ρευμα. έξ1jγούν τη δια.φορά. δoνά.�α. στ�ν τιμ� τij� πούλη­σης κα.ι στην τιμ� 't'ij; δογορα.ς. Είκοσι χρόνια. χά.νετε το κέρδος δοπο τpια.κόσ�!ό; χιλιά.δες ιΡρά.γκα.. "Αν τά. δια.μά.ντιο: σα.ς τσ. φορούσα.τε δέκα. ψορες 'to χρόνο, κά.θ! 6ρα.δυσ. πού τά. φορά.γ:χτε σα.ς κδ'1τιζ! _ρείς χιλιά.δες ψ?ά.γκα.. Πόσες δμορ­φες τουα.λέΤΤ!ός ιiγopά.ζε, κα.νεΙς με τρείς χιλιά.δες φρά.γκα.! ΛότοΙ λοιπον πού δια.Τ1jρο\)ν δια.μ6.ντια. ε!�ι τρελλοΙ Εδτυ­χως l5μως γιά. μα.ς πού οΙ γυνα.Τκες δεν θέλουν νά. τούς κ�­τα.λά.60uν au'tO!J; ,ούς λογα.ρια.σμοός.

- ΣΖς ει')χα.ριστω που μο\) τους έζ1jγ1jσlχτε. θα. έπωφε-A1jew ! -θέλετε να. πουλΥισετε ; ριΙ)τφε άπληστα. δ έ6ρσ.Τος. -ΤΙ δοξΙζουν τά. όπόλοιπα. ; ε!πε � κυρία. Εόα.πελΙστσ.. Ό έ6ρα.Τος κοΙτα.ξε προσεκτικά. το χρυσά.φι στά. δεσΙ­μα.τιχ, σ1jκωσε τά. πετρά.δια. στο φως, έξέτlχσε με πεpιέpγε�α. τά. ρουμπΙνισ., τά. δ ια.δYιμa.τα. , τΙ� ιiγκpά.φε�, τά. 6pα.χιόλι�, τΙ� κaιpφΙτσε�, τΙ� �δένε'ς κα.Ι ε!πε μουρμουριστά. : -'Έχει πολλά. πορτογα.λικά. δια.μά.ντισ. ιiπo τ� ΒΡιχζι­λΙα.. Γισ. μένσ. δεν ιiξΙζoυν περισσότερο ιiπo έκα.τΟ χιλ:ά.δες ιΡρά.γκα.. Στον πελά.τη, l5μω�, δ Ιμπορος θά. τά. πουλΥισει πά­νω ιiπo έ�τό πετηντor. χιλιάδε� φρά.γκα.. πρόστεσε. -θά. τά. ΚΡιχτησω, ε!πε � κυρΙα. Εόα.γγελΙστα.. -'Έχετε &δικο, ιiποΚΡΙθ1jκε δ ΈλΙ Μάγκους. Με το κΙpδo� πού σ&ς δΙνει � ιiξΙor. τoυ� μπορεΤτε σε πέντε χρόνια.

94

Υ' ιiπoκτYισετε το ίδιο δμορψσ. δια.μάντια. κα.ί νά. Ιχετε δ�α.­'t1jpf,aEt ιiτόφιo το κεφάλα.ιό aor.�.

Aδτ� � πα.ράξενη σuζ1jτφ1j γΙν1jκε γνωστ� κσ.Ι Ιρριξε λάδι στή φωτιά. τού κουτσομπολιού πού εΤχε ξεσ1)κώσει fι an1j σuζ1jΤ1jση γιά. το σuμ6όλα.ιo. Στήν έπor.ρχΙα. l5λor. μα.θα.Ι­ΥονΤα.ι. Τό ΠΡοσωπικο το\) σπιτιού ε!χε ιiκoύσε� μερικά. ξε­σπάσμα.τor. κα.Ι ψα.ντάστηκε πώ� fι σuζ 1jΤ1jσ1) �τα.ν πολύ πιο άγρια. ιiπ' δ,τι �τσ..ν στήν ΠΡσ.γμα.τικόΤ1jΤor.. Τά. κoυτσo�πo� λιά τo� με τούς άλλους όπηpέτε� πor.ΙΡνα.νε κα.� δΙνα.νε. Απ ο:ότσ. τά. χα.μ1jλά. στριίιμα.τα. φτάσα.τε ίσα.με τ' ιiφεντικιi. Τό &νδια.φέρον του κα.λοϋ κόσ:�oυ κι I5A1j; τijς �όλ1jς εΤχε

,κα.p�

ψωθεί στο γάμο δυό ιiνθpωπων με ίδια. πλουΤ1j. Μικροι κσ,ι μεγάλοι ολοι ιiσχoλιόντoυσα.ν μ' α.ότΟ το θέμιχ. 'Έτσι μετά. ιiπo δχτώ μέρες στb. Μπορντώ κυκλοφορούσσ..ν o� πιο ιiπΙ­\jaVE; ψ'ijμες. 'Η κυρΙα. Εόα.πελΙστα. πoυλoύ�ε τ' ιipχoντικ6 -:'Υ)ς, ε!Χ$ λοιπόν κα.τα.στρα.ιΡεΤ. ΕΤχε προτεινξΙ τσ. δια.μα.ν­τικσ. τrι� στόν 'ΕλΙ Μάγκους. Δεν συμψωνΥισα.νε με τ"ον κδ­μ1j ΝτΖ �α.νεp6Ιλ. θά. γΙνει άρσ.γε α.ότΟς ό γ�μoς ; �λλoι λέγα.ν! να.ι Κ', άλλοι δχι. ΟΙ δOO σuμ60λα.ιoγρα.φoι που ρω­Τ'Υ)θΥικα.νε δια.Φεόσιχνε τΙς σuκo�ντΙες ΚιΧΙ εΤπα.νε πώς ε!­Yo':J.V πα.ρουσια.στει μ.ονά-χα. δρισμένες τυπικες 5υσκo�Ιε� με τή δ1jμιουΡγΙα. τού μα.ζορά. 'Όμως l5τα.ν fι κοινή γνωμ1j πά­ρει φόρα. δόσκολα. τη στα.μιχτιiς. Μ' l5λο πou δ Πώλ πYrrα.ινε κα.θ1jμεΡινά. στ'ijς κυρΙα.ς Εόα.Πε'λΙ στα. , μ' l5λο πού οΙ δόο σuμ60λ�ιoγpάιpoι "ίτσ.ν κα.Τ1jγορημιχτικοΙ� το γλυκα.νάλα.το κουτσομπολιό σuνεχ�ζότα.νε. ΟΙ κoπέλλε�, οΙ μ'Υ)τέρες τους r, οΙ θειές τους, χολια.σμένες για.τΙ εΤχα.νε δνειρευτεί πα.\Ι­τρειες για. λόγου τους rι γιά. τήν οΙκογένειά τους δε συγ­χωροόσα.νε τ�ν κυρΙα. Ευα.γγελΙστα. γιά. τήν ευτuχΙα. τη�, 1-τσι πού δε συγχωρά-ει ποτε δ σuγγpα.φέα.ς την έπιτuχία. του θιπλα.νοσ 't'Cίυ. Μερικοί έκδικι6ντουσα.ν γιά. τά. είκοσι χρόνια. πού lζ1jσε � οΙκογένεια. Ευα.πελΙστα. μέοο στην πολυτέλεια. κα.ί στή μεγα.λοπρέπεια. κα.Ι που lθ,γε τον έγωισμό τους. Kιi­ποιος ιiνώτεpoς νομα.ρχια.κΟς !λεγε πώς κ' 'ΟΙ δυο σuμ60λα.ι­oγpιiιpoι �Ι οΙ δυο οΙκογένειες δεν μπορουσσ.ν νά. μιλl1νε δια.� ςΡορετικά. οδτε νά. κρα.τηοουν &λA1j στάσ1j σε περΙπτωσ1) που

Page 45: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

είχε δ : :ιλ�θεΤ,

δ ιipp�6ώνα,ς. Άκό� κι δ χρόνο; που χρεια,­ζότα,νε για, να, κα,τα,ρτιστεΤ τό μα,ζορά έπι6ε6α,ίωνε τΙς υπό­νο:ες των προσωπικότητων τοΟ Μπορντώ.

- θά πα,Ιζουν τό πα,ιχνίδι δλο' τό Χ ειμωνα,. ur στερα, τήν ά�oιξ'Y} θά. πdνε στά λουτΡά κα,Ι σ' ενα, χρόνο θα. μιiθoυμε πως τα. χα,λιiσα.νε. , - Kα,τα,�α,6α,Ινετε, λέγα,νε μερικοί, πώς για. να. σωθεΤ \ τιμή κιx.t των δυό οΙκογενειων δέν θά ψτα,ίε: ουτε δ ενα,ς Ούτε δ άλλος. Τό 'rΠΟUΡγεΤο Δικα,ιοσύνYjς δέ θά δώσει τήν -:ή� άδεια,. Kιiπoια, δυσκολΙα, θά δ'Υ}μι'ΟυΡγ'Υ}θεΤ aπ' τό μα,ζορά και θα. τους τά xα,λιiσει.

, - Ή �υ?ία Ε?α,γγελίστα" λέγα,νε άλλοι , ζοοσε τόσο σπα,τα,λα" πο\). οδτε τα. ό.ρυχεΤα, τής Bα.λεντσιιiνα. δέν τ-η ψτιi­νανε. Κι δτα.ν �ρθε fι ώρα. ν' aνο!ξει τό πουγγί δέν είχε τΙ­ποτιχ π�ά μέσα..

,θα,υμάσια. ευκα,ιρία. γιά δλου; νά. κα.υΤ'Y}p:ιiσoυν τίς σπαταλες τής δμΟΡΨ'Υ}ς χ�ρα.ς κα.Ι νά θεμελιώοουν aτράντα.­χτα. τήν κα.ταστροψή Τ'Υ}ς. Τόσες �τα.ν οΙ ψήμες που ρ!_ ΧΤ'Υ}Κα.ν στoιx�ματα, θα. γΙνει δε θα. γίνει δ γάμος. Σύμψω­να. μέ τούς νόμους τοΟ κα.λοΟ ".�:fμΟ!J δλ'Υ} τουΤΥ) fι κα.κο­yλωσσιιi Υλιστροσσε δίχως να. τό ξέρουν οΙ ένδια.φερόμενοι. �α.νένα� δέν

,�Τ(JJν �υτε aρ�ετά έχθρός ουτε aρκ�τά ψίλο;

Τ'Υ},ς κυρια,ς Ευα.γΥελιστα ΥΙα. y� τούς ά.νοΙξει τά μ4τ:α.. 'Ο

Πωλ είχε κάτι δουλειές στό Λα.νστράκ καΙ 6ρήκε την εό­κα.ιρί;- νά. όρ'(α.ν�σει XlJy�yι μέ κάμποσους νέους τής πό­λYjς. Eκα,,1� σα να. ποσμε τ ά.ποχα,ιρετιστηριά του στην έρ­Υέ

,νικ:1 �ωY) ;cJ'J. Αυτό τό κυν�yι στάθYjΚιε τΡα.νή ιiπόδειξ1j

γ.α. τις ωroψιες τi'jς κοινωνΙας. Kιiτ?> ά.π' α.υτες τΙς σuνθήκες, λοιπόν, fι κυ.ρία, Ντε

Γκυά, ΠΟΙJ είχε κόΡ1j τής πα.ντριdς, σκέΨΤ1jκε πώς �τα.ν εό­χαφΙα νά , ξεcjιαxνΙσε: ,τα. πριiμα.τα. κα.Ι νά πάει νά κλα.cjιoυ­ρΙσει χα.ρουμενα γιά. 't1jV aποτuχια. των Ευα.ΥγελΙστα.. Ή Να­ταιλΙ κιχ! fι μητέρα ΤYjς ξα.ψνια.στ�κα.νε σα.ν εrδα.νε τό cjιευτo­στενα.χωΡ'Υ}μένο πρόσωπο τής μα.ρκφία.ς Κια.Ι τή ρωτησα.νε �ν της σlJνέ6α.ινε τΙποτα κα.κό.

96

- Μά. δ�ν ξέρετε λοιπόν τΙς ψήμες που κυκλοψοροΟΥ στό ΜΠ'Ορντώ ; �κα.νε fι �ΡΚ'Y}σΙα.. φοοικα. δέν πιστευω τΙ· ποτα. κα.ι γι' α,ότό �ρθ<JJ να. μ4θω την ιiλήθεια. γιά. νά. κλεΙ· σω τα. στό�τα. τουλάχιστο στόν κόκλο μου ά.ψοσ δεν I/πορώ νά. κλεΙσω τά. στό�τα σ' δλο τό Μπορντώ. Δέν μπορώ ν� εί�ι θύ� � σuνεΡγιiΤ1jς σε τέτοιο ψ06ερό λιiθoς. Οϊ ΠΡΟ:Υ­μα.τικοΙ ψίλοι δέν μπορ'Οσν να. κρα.τοσν τόσο ΦεύΤΙΚ1j στιi-01), δέν είν«ι σωστό.

- Μα. τΙ σuμ6α.ίν,ει λοιπόν j pωτ�σα,νε �ζΙ μιiνα. κα.ί κόρ'Υ}.

Ή xupla: Ντέ fxuιX δΙ'Υ}γήθ1jκε με μεγιiλ'Y} ευχαρΙστη­Ο'Υ} τΙ !λεγε δ κα.θένα,ς κα.ί δέ χιiρ:σε oiίτε μιά. μα.χα.ιριά στΙς δυό στενές Τ'Υ}ς ψίλες. Ή Να.τα,λΙ κα.Ι fι κυρία, Ευα.γγελΙστα, κοιτα,χτήκανε γελώντα.ς. Είχαν κα,τ�λιX6ει κα,Ι τό νό'Υ}μο: τής διήΥΎjσ1jς κα.ι τα. α,ίτια, που σπρώχνα,νε τή ψίλ'Υ} τους. Ή Σπα.νιόλα. έκδικήθYjκε μέ τόν τρόπο που έκο:κήθ'Υ}Κε fι Σε­λιμέν'Υ} τ-ην Άρσινό'Υ}.

- Μά. ά.γα.Π1jτή μου έσεΤς που ξέρετε τόσο καλα. τήν έπα.ρχΙα. δεν ξέρετε τί μπορεΤ να. ψτάσει να. κιiνει μιά. μ'Υ}τέ­ρα Π'Ού τής �μεινε fι κόρΎj Τ1jς -πό ριiψι για,τΙ τής λεΙπει fι προΙκα καΙ δ έραστής, γιατί τής λείπει fι όμορψια. fι τό μυα.λό fι καΙ δλα, μα.ζί. Μιά. μά.να, σ' α,υτΥι τήν κα,τάστασ'Υ} εΙ­να.ι Ικ:χ.νΥι να. στα.�τ�σει δλόκλYjρ1j σιδYjΡ'ΟδρομικYj &μα.ξ�. )ία. 'δολοψονήσει, είνα,ι Ικα,νή νά. περιμένει άντρα. στη γων:ά. τοσ δρόμου καΙ να. δοθεί έκα"tό ψορές fι ίδια. α.ν περνάει fι μπογιά. Τ1jς. Σ!γοIJΡα. όπιiρχoυν πολλές τέτοιες μ'Υ}τέρες στό ΙΙπορντώ Π'Οό μ4ς xιivouv την τιμΥι να. μ4ς ιiψιερώνοuν τη ΟΧΙψ7ι χσ.Ι τη δραστ1jΡΙ6τητιi τους. ΟΙ να.τouρα.λιστές μdς περιγριicjιανε πολλές ά.π· τΙς συνήθειες τιί>ν άγριων ζώω'ι. Iιχιiσα.,. δμως νά. μ4ς περιγριiφoυνε τη μ4να. κα,Ι τήν κόρ'Υ} troό κυνηΥ!νι γα.μπρά. ΕΙνa.ι δa.ινες, πού δπως λέει δ Ψα.λ· μο&ός ιίν«ι Ιτοφ.ες νά. κατα.σπα.ράξοuν τη λεΙα τους. Στη φόΟ'Υ} τοΟ �ώou προσθέτοον την lξuπνάδα. τοο aνθρώποu κα.Ι τη μεya.λoφuιa. τ1jς γuνa.Ικa.ς. Αδτές τΙς μικρές ιiριiχνες τοο Μ'πορντώ, τη δεσπoινίδ� Ντε Μπελάρ, τή δεσποινΙδα. Ντε Τρά.νς κι !λλες, πού τάσον κα.ιΡό όψαΙνουν τά. δΙχτυα. τους

7 97

Page 46: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

δίχως να. δοσνε ουτε μια. μύγσ. να. πλησ:ά.ζει , δίχως ν' &κοο­ν� το πσ.ρσ.μικρΟ φτερούγισμσ. γύρω τοιις τΙς κ�τσ.λσ.6σ.ίνω. K�τσ.λσ.6σ.(νω ΤΟ" θ'Jμό τοιις κCl.t τους CJUyxwpcXw την κσ.κο­γλωσσιά. τοιις. Έσείς δμως που μπορείτε να. πσ.ντρέψετε τήν κόρ",l σα.ς δποτε το θελ�σετε , έσεΤς που εχετε κόρ",l τόσο ε­ςuπν",l , με τόσα. πρoτερ�μα.τσ., !κα.ν� 'ί� δ:σ.λέξει· έσεΤς που ξεχωρΙζετε &π' τις α.λλες με την πα.ριζιά.νικ",l xάop",l σα.ς, πως μπορέσα.τε να. &σχολ",lθείΤΖ μ& τέτοια. θέμσ.τχ ! 'Αποροσμε Πtρσ. γμσ.τικά ! Είμσ.ι μ�ως uποχρεωμέν",l να. δώσω λογσ.ρ:α.lJμ? στον κόσμο για. τΙς δισ.τιιπώσεις κσ.Ι τους συμ6ι6σ.σμους που θεώρησσ.ν &πσ.ρα.ίτψοιις νά. κά.'ι/'Οιιν είδικοΙ στΙς σ",lμερινες πολιτικές auvOi)xe; κα.ι που θά. πσ.ίξοιιν &ποφσ.σιστικΟ ρόλο στην κσ.ριέρ:χ τοσ γσ.μη;ροσ μοιι ; Ή μσ.νία. των δ",lμοσίων συζ",lτ'ήσεων θα. φθά.σει τώρα. κσλ στα. έσωτερικα. των οίκο­γΖνειων ; M�πως επρεπε νά. κα.λέσω με συστ",lμένσ. γρά.μμσ.τσ. τους πσ.τερά.δες κσ.ι τΙς μ",lτέρες της έπσ.ρχΙσ.ς σα.ς vά. πσ.ρa­κ?�oιιθ�ooυνε τή ..... lYΚPtCJ",l κά.θε α.ρθρου ιΧπ' το γσ.μ'ήλιο σιιμ­ΟΟΑσ.ιό μα.ς ;

Χείμ,α.ρρος οί σα.ρκα.σμοΙ ένά.ντισ. στο Μπορντώ. Ή κυ­ρί� Ε,jσ.γγελΙστα. ε:ρειιγε πια. ιΧπ' τήν πόλ",l. Μποροσσε νά. τους πιάσει ενα.ν �νσ.ν δλοιις τους φlλoιις Τ",lς, νά. τοίις γελοι­οποι'ήσε : , να. τους μαστιγώσει δσο -tj{!ελε. Δεν είχε τΙποτor. να. φο6ηθεί . "Αφησε λοιπον έλεύθερο τον έα.υτό της, cpor.vt­ρωσε τΙς πor.ρα.τηΡ'ήσεις που είχε κάνει ιΧπο κσ.ιΡό κσ.ι που τις εκριι6ε, την έκδίκTjO"'Ι που ιΧνέ6α.λε κ' εΨα.χνε να. 6ρεί τΙ σuμψέpoν είχε δ �να.ι: � δ α.λλος για. νά. μή 6λέπει τήν πρσ.­γ:ια.τικότ",lΤσ. που nα.μπε σα.ν τον �λιo το κα.τσ.μεσ�μεpo.

- �α. ιΧγ:xtΠ"'IΤ'ή μοιι. είπε fι μα.ΡΚ",lσσΙσ. Ντε Γκιιά, fι πα.ρσ.μον",l τou κόμ."'Ι Ντε Μα.νερ6Ιλ στο Λα.νστρά.κ, ο[ γιορ­τες α.ότες που προσφέρει στους νέοιις κά.τω &πο τέτοιες συν­θi'jκες . . .

- ",Ε ! &γιχπ",lΤ'ή μοιι, είπε ή μεγάλ",l κιιρίσ. κσ.ι τήν εκοψε, τι νομΙζετε, π�)ς κ' έμείς πέφτοιιμε στις μικρότψες της &attxi'j; ,έθιμοτιιπΙσ.ς ; Δεμένο νομΙζετε πως τον εχοιιμε τον κ6μ",l Πωλ σα.ν νά.τα.ν �τoιμoς νά. το σκά.σει ; Λέτε να. χρειά.ζετα.ι νά. ζ",lτ'ήσοιιμε ιΧπ' τή χωρ�:;;:.ιλσ.κή νά. μ&ς τον

98

προσέχει ; Φο6όμα.στε τά.χα. μή μ&ς τον &ρπά.ξοιιν τΙποτl7. σιινωμότες του Mπopvτώ :

_ Πιστέψτε με, ιΧγσ.Π",lτή μοιι ψΙλ",l , μέ κά.νετε να. χα.ί-ροιιμα.ι α.φά. ντσ.στα. . . . . '

<() θσ.λα.μ",lπόλος εκοψε τή φράσ",l της μα.ΡΚ",lσΙα.ς κα.Ι &-

νά.γγειλε τον Πώλο "Οπως κά.θε έρωτειιμένος ετσι κι δ Πώλ 6pi'ju πως �-

τα.ν πολυ ευχά.ριστο νά. τρέξει τέσσερις λεσγες για. νά. εpθε� vά. περά.σει μιι\ ωρσι κοντα. στη Να.τα.λΙ Είχε ιΧψ'ήσει τους ψΙ­λοιις νά. συνεχΙσοιιν το κιιν'ήγι τοιις κι σ.ότΟς εφτα.σε με τΙς μπότες κα.Ι τα. σπιρούνια. τοιι κα.Ι με το κα.μtJιιτσΙκι στο χέρι.

- 'Αγα.Π",lτε Πώλο είπε fι Νσ.τα.λΙ , δεν ξέρετε τΙ θα.ιιμά.-σια. ιΧπά.ντησ",l δίνετε α.ότή τή στιγμή στήν κυιΡΙα.. ,

"Οτσ.ν δ Πώλ Ιμα.θ.ε τΙς συκοψσ.ντΙες που κιικλοψοροιι-σα.νε στο Mπoovτώ δε θύμωσε, ε6α.λε τα. γέλισ..

_ Ο[ ΨO�Κl7Jρά.δες ξέρουν φα.Ινετσ.ι πως δε θσ. γΙνει γά.μος με τσιμΠΌύσια. κα.θως συν",lθΙζετα.ι aτήν έπα.ρχΙα., ξέ� ρουνε πως δε θά. γίνει τελετη το μεCJ"f/μέρι aτήν έκκλ",lσΙα. κα.ι εχουν έςα.γ.ριωθεΤ. "Ε ! λοιπον ιΧγ�πημέν",l μου μψέρα., είπε κα.Ι cplλ",loe το χέρι ti'j; κιιρΙα.ς Ευα.γγελΙστα., θά. τοιις _πετά.­Εουμε κα.τά.φα.τσα. �να. Xr.()o τή μέρσ. ti'j; uπογΡαιφi'jt; του συμ-60λα.Ιου Ιτσι σπως πετ&νε στο λα.Ο τη γιορτή τοιι στή μεγά.λ'!) πλα.τεΙσ. των Σα.ν 'Ελιζέ. θα. χσ.ρΙσοιιμε στους κα.λούς μα.ς φι­λους τήν πικρή χα.ρά. να. δοσνε να. όΠ,oγpά.φετσ.� ενα. τ�τo�o συμ6όλσ.ιο ΠΌυ σπάνισ. γΙνε;α.ι σε �πα.ΡfΙσ..τ? πεpισ�σ.τι�o α.υ­το εί�ε τφά.στια. σ",lμα.σΙσ.. Η κυρια. �ιια.γγελΙστσ. κα.λ:σ. δλό­κλ "'Ι ρο το Μπορντω γιά. τήν fιμέρα. της Uπογρσ.ψi'jς του συμ6ο­λα.ΙΟ'J. Είχε ιΧπαΡα.σίσει να. ρΙξει σ' cι.υτή τΥιν τελεuτα.Ια. ''''l; γιορτή 't6a",l πολυτέλεισ. πού ν� θσ.μπ��ε: .κσ.Ι να. δια.�εύσε� τα. κουτα. ψέμμcι.τα. tij; κοινωνισ.ς. Au:"o ",Iτ�ν έπΙσ'Yjμη. δέ: σμευση ιΧπένα.vτι στο κοινο πως δ Πωλ κσ.ι fι Να.τσ.λι θσ. πσ.VΤΡε'J6vτοuσσ.ν. , _ "

Ο[ προετοιμα.σΙες γιά. ΤΥΙ γιορτη 6α.στ'ήζα-νε Ol7{Jocvtoc με� ρες κα.Ι δνομά.στ'Yjκε «νύχτα. με τΙς Κl7Jμέ):ιες,,; Χιλιά.δες &� α.ότά. τά. λοιιλοΟΟια. γεμΙσα.νε τή σκά.λσ., το χωλ κα.Ι τήν α.ι­θοιισα. δποιι OόO'Yjxe δ δείπνος. 'Η κα.θυστέρ",lCJ"f/ α.υτη συνέπεσε

99

Page 47: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

βέ6α.ια. μl την κα.θυστέρηση πού &.πα.ιτουν οΙ πρoκ<ιτcφκτικέ, δια.τυπώσεις για. τό γάμο κα.Ι για. τα. δια.6�μα.τa. πού κιΧνα.νε στό Πα.ρίσι γισ. τη σύσταση του μα.ζQρά. τσ. χτ'ήμα.τα πού γε�­toνeUa.νe μl τό Aa.νoτpιXx &.γoραστ�κa.ν,ε, Τι δημοσίευση για. τό γάμο !γινε, κα.Ι οΙ &.μφι6ολίες δια.λυθ'ήκανε. Φ(λοι κ' i­χθροΙ δΑν είχαν πια. &λλη σκΑψη «π' τό να. έτοιμάσουν τΙ, τοua.λέττες τους για. τη γιoρτΎj. -Ετσι δ κa.ιΡός γεμα.τος &.Π α.υτές τΙς &.σχολίε, !σ6ησε τΙι;; δυσκολίει;; πού είχε πa.Ροuσιά­σει Τι πρώΤ1j έκείν1j συζ�τησ1j κ' εκανε νσ. ξεχαστουνε ot πικρές κου6έντει;; κ' οΙ διαφωνίες πού είχε ζεσ'Yjκώσει τό συμ­βόλαιο του γάμου. Οδτε δ Πώλ οδτε Τι πεθερα. tot)l τα. θυμόν­τουσαν πιά.Μ'ήπως δεν �ταν δουλεισ. τιί)ν δU� συμ60λ'Χιογρά­φων δπωι;; πολύ σωστα. είχε πεΤ Τι κυρία Ευαγγελίστα ; �o­μωι;; , στΎj ζωΎj μέ τόν τόσο γρ'ήγορο ρυθμό της, ποιός είναι αυτός πού δέν &κουσε &ξαφνα τΎj φωνΎj τΎjς θόμ1jO'Yjς νσ. &.ν­t'Yjxe! Τσως πολύ &.ργα. καΙ να. του θυμίζει κάτι σ'Yjμα.ντικό, Ινα μελλοντικό κίνδυνο ; Τό πρωί τΎjς μ.έρας πού θα. υπογρα­φότανε τό συμ6όλαιο του γάμου τοο n ώλ και τη;; Νσ.Τ7.λί πρΙν &.κόμα. κα.λοξυπνήσει &ναψε μέσα στΎjν ψυχΎj τΥίς κυρί­ας Εόαγγελίστα. Τι τρελλΎj σπίθα.. 'Άκουσε μισ. φωνΎj νά τΥίι;; θυμΙζε: τ-η φράσ'Yj πού ε!χ,ε πεΤ fι ϊοια στό Σολο'/ε την ώρα πού δ Ματισ.ς υποχιιφουσε στους ορους τους: QUEST Α CO­DA ΝΟΝ Ε DI QUESTA (�ATTO! Ή κυρία Ευαγγελίστα σκέφΤ1jκε : Για. να. fισυχάσει δ μα.Ιτ.ρ Μα.τιάς, τόσο Ικανός α.νθρωπος, σίγουρα είχε βρε! κάτι πού �ταν σε βάρος κάποιου &.π' τούς δυό. Φυσικσ. δέ� �ταν τσ. συμφέροντα. του Πd)λ-που θυσιαζόντουσα.ν κι &ς τό είχε έλπίσει στΎjν &.ρχΎj "ι κυρία Εόαγγελίστα.. Τι λοιπόν, μ�πως θα. πλήρωνε τα. σπα.':ψένα τΥίς μliΧ'Yjς fι περιοl)σία τΥίς κόρ'Yjς Τ'Yjς ; 'Αποφάσισε νσ. ζ 'Yjτ'ή­σει να. μιiθει τό π�ριεχόμενo του συμ6ολαίου. Δεν 1jξερε δ­lιως τΙ θ�κανε σε περίπτωσ'Yj που θιγόντουσαν πολύ τα. συμ­φέροντά Τ'Yjζ. Ή μέρα αύτΎj στάθ'YjΚε &.ποφασιστικός σταθμός γ:α. τΎjν oΙκoγενειακΎj ζωη -roO Πώλο Γι' α.υτό πρέπει νσ. t­ζ'Yjγ'ήσοuμε μερικές &.π' τίς έξωτ:ψικες συνθΎjκες πού καθο­ρίζουν τΙς σκέψεις κα.Ι τΙς ψυχικές διαθέσεις των &.νθρώπων. Μια. καΙ τ' &.ρχοντικό των Εόαnελίστα θσ. πουλιότανε fι r.e-

100

θερσ. τοσ Πώλ δέ tatyγouyεut1jxe �όλou για. τ� γιoρ.τ�. ΡΙξανε κα.ινούργια &μμο στην (XuAij, τή σκεπάσανε μέ τέν­τα. δπω, συν'Yjθίζεται στην Του,ρκία. κα.Ι τη στολίσανε μl δε­ντράκια. κι &ς 1jta.νe χειμώνα.,. ΟΙ κα.μέλιε, 1t'Ou μιλάγα.νε γι' α.υτέ, &.π' την Άγκουλέμ lσa.με τό Ντάξ, σκεπάζα.νε τΙς σκάλε, κι δλo� τού, δια.δρόμου,. Για. νά μεγa.λώσοuν τό σα.­λόνι τη, όποδοχΥί' κα.Ι του χοροσ ρίξανε κάμποσου, μεσό­τοιχου,. Τό Μπορντώ, μl τΙς τόσες λαμπρές &.ποικιακές πε­ριoυσίε�, πεψΙμενε &.νuπόμoνα. την παραμυθένια. 6p<t8uao. πού είχε &.ναγγελθεΤ. Κατα. τΙς �χτώ, την <!>ρα δ1jλα.δη πού θα. γινότα'/ε fι τελικη ΣUΖ�t1j01j πρΙν την όΠO"(1ρa.φ�, δ κόσμος εί­χε μα.ζευτεΤ σε δυό σειΡες �ξω &.π' τΎjν κα.γκελένια πόρτα. τ' ιiρχoντικoσ περ(.εργος νa. δεΤ τίς γυναίκες μl τΙς τουα.λέτ­τες τους νa. κα.τε6αίνουν &.π' τΙς &μa.ξες. την xpiJtμ'Yj στιγ­μ η τ' &.να.μένα λα.μπιόνια &.στράφτα.νε καΙ στην α.υλ η &.κeιυ­σΤ'Yjκα.ν va. κυλοσν οΙ ρόδες &.π· ta. πρωτιαι ιiμάςια. ΟΙ δυό συμ60λα.ιογράφοι φάγανε μa.ζΙ μl τούς δυό &.ρ:ρα.6ωνια.σμένους καΙ με την πεθερά. ΤΗτα.νε κα.λεσμένος κι δ παλιότερος ό­πάλλ'Yjλoς τοσ Μα.τιa.ς έπιφορτισμένος va. π�λά6ει τίς ό­πογρα.φες κα.Ι va. προσέχει μην τUχει καΙ δια.6ά.σει Κ(ΙJνένα; &.διάκριτος τό συμ6όλα.ιο.

"Οσον κι &'1 ψάξουν στΙι;; &.να.μν�σεις του, κανένα-ς δε θά. 6ρε! τουα.λέττα, κα.νέ� δε θa. 6ρε! &H'Yj γυνα.ίκα. τόσο 5μορψη δσο �τα.ν Τι Να.τα.λΙΜές στΙς νταντέλλες κα.Ι τ'&.τλά­ζια., χt'ενισμένη χα.ριτωμένα. μl τά. πλούσιa. t'Yj;; μα.λλιά. Ο

,λΟ

μποσκλες να. σκεπάζουν τό λαιμό της !μοια.ζε μl λουλου8ι κρυμμένο στό φόλλωμ& του. Τό φόρεμ& t'Yj; �τα.ν ιiπ� κερα: . σΙ 6ελοσδο. Τ6χα.νε διαλέξει τό χρωμα. yta. να. τονιζει το λεπτό Τ'Yjς δέρμα., ta. μάτια. t1j; κα.Ι ta. μ.σ.i)ρα t1j;; μα.λλιά. 'Η κυρία Ευα.γεγελΙστα, με την �μορφιa. tTj;; σαραντάΧΡον1j;; γυνα.ίκας, φοροσσε τό κολλιε μ.έ ta. μα.ργα.ριτάρια Τ1jς στε­ριωμένο μl τό περΙφ1jμο DISCRETO γιά. νa. διαψεύσει τΙς συκοφαντΙες.

rta. νa. φανετ &.νάγλυψσJ Τι OΧ1jν� πρέπει νa. ποσμε πώι;; δ Πώλ κα.Ι Τι Ν α.τα.λΙ κα.θόντουσα.ν κoyτa.

. στη φωτιa. σ' Ινα.

κα.νor.πεδάκι κα.Ι δεν ιiκoόγα.νε κα.νένα. &.Π ta. !ρθρα. τοσ ιi-

101

Page 48: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

πολογισμοο τής Κ'Υ)ΟεμονΙσ.ς. Τό ίΟΙΌ πα.ι8ιά. κ' οί δυό τους, τό ίδιο εότυχισμένοι δ Ινιοος &π' τόν πόθο 1ι σ.λλ'Υ) &π' τ'ήν γεμάτ'Υ) πε:ριέργεια. &ναμον1j 6λέπανε τή ζω'ή σά.ν νάτα',! κα.­τ�γάλαζoς οόρανός. Ν έΌΙ κ' tρωτευμένοι μιλάγσ. νε &διάκr;­πα. σιγ�νά. και λέγανε τά. μυστικα. τους στ' αότl. 'Ο Πώλ π?'; αίσθα.νότανε τώρα. τόν Ιρωτά. του δπλ:σμένο μέ νομιμότ'Υ)Τσ. φlλα.γ� τ'ήν σ.ΚΡ'Υ) &π' τα. δά.χτuλα τής Ναταλί, &κουμποοσε ά.παλα. τήν κατά.λευκ'Υ) πΗτη Τ'Υ)ς, χιiϊoευε τα. μα.λλιά. τη; κρl). 60ντα.ς &π' τα. &διάκριτα. 6λέ\ι!Χτα. τις χαρές α.ότή; τής παρά.­νομ'Υ)ς χειρα.φέτφ'Υ)ζ. Ή Ν!Χτα.λί επαιζε με τήν 6εντάλα. &π� ίνδικα. φτερα. ποu τής εΙχε χα.ρ ίσει δ Πι;)λ. Σύμψωνσ.. με τΎϊl δεισιδσ.ίμον'Υ) πΙστ'Υ) δρ:σμένων ΗI'lιϊΙν τ� διίψο αότό I�ίναι μ7 .. κά.6ΡΙΌ δσο είΥ'Χ: να. χσ.ρίζεις ψα.λίδια. κ'Χί κά.θε άλλο κοφτε. �ό &ντικείμενο . 'ΙΙ πρόληψ'Υ) αότή θυμίζε: σίγουρα τίς Mr;;: .. ρες της Μυθr;;λογία.ς. Ή κυρ:α. Εόα.γγελίστ!Χ ί'.:χ.ΟόΤGtνε δίπλα. '1tOU'; oub συμ60λσ.ιoγριiφoυς κα.ί σ.κουγε με μεγάλ'Υ) προσι;,. Ύ.Υι τήν α.νιiγνωσ'Y) των εγγρά.φων. ΆΑφοσ άκουσε ,ήν ci'I�­γνωσ'Υ) της λογοδΟ'1ίας τής Κ'Υ)Οεμονί:χ.; ποίι τήν εΙχε συντιi­ξει τόσο εςυπ'ι!Χ δ Σολονέ κlΧι πού &πδ τρία. έκ!Xτoμμύ.ριlΧ κοιί κiτι χιλιιiδες κα.τιiφερε νά. Υ-α.τεβαίνει τσ μερίδιο τη;; Νιχταλ1 στ? περ ίφημο gyC1. ξy-!Xτeιμμυρ ο έκσ.τόν πεν1jντσ. χ:_ λιιioες φράγκχ, είπε "τό νεαρο ζευγιipι : "Μα. π!Χ,ιδιά. \ιου, προσέξτε λιγιiκι , νά. το συμ6όλIΧιό '1ας.» Ό Uπά.λλ'Υ)λ<fjς f,Π:Ζ �ν:x. ποτ-ήρι ζ'1.χαρόνερο . Ό Μιχτιά.ς Κ' δ Σολονε φυσ1jξο;νε -'ή μύτ'Υ) τους . '() Πι�λ κ' 1ι Νσ.ταλί ΚIJττάξσ.νε tou; τέσσερις αότοuς ciνθρώπους, &κούσσ.νε τά. προκσ.τcφκτικά. Χ!Χί ςσ.ν!1.' γιψίσα.νε στήν κου6έντ-σ. τους. 'Ο καΟορισμος τιί1',! είσφcρι;ιν ,ων συζύγων. το Οικα.ίωμα. τοΟ επιζωντος συζύγου ώς μ?_ να.δικοσ κλ'Y)poνόμeιυ σε περίπτωσ'Υ) Οα.νάτου χωρίς πα.ιδιά., 1ι κλ'Υ)ρονόμ'Υ)Ο'Υ) τής κα.ρπία.ς τοΟ ένος τετιiρτoυ κα.ι τοΟ τε­τά-ρτου τής ψιλης κυριότητα.ς ποίι πρr.ι6λέπε ι δ Κώδικας, δποιος κ ι σ.ν είναι δ &ριθμός τιί)ν πα.ιΟιιί1ν, 11 σύ'ιfίεσ'Y) των είσψοριί1ν ποu θά. ίιπιχχθοσν όπό Υ-α.θεστως κoινoΚΤ'Y)μoΣUνY/ι;. οΙ δωρεές σε δια.μάντισ. προς τ'ή γυναΙκ!Χ κα.ι σε 6ι6λιοθήκες κα.ι σ.λογα στον �ντρα., Ολσ. σ.ότά. πε,ρά.σα.νε χωρις σχόλια..

102

Μετά. φτάσσ.νε στη σUστ� τοο μαζορά. Τότε, &φοΟ εΤ· χαν πιά. Oισ.6άσε� δλα τά. κείμεν-σ. κσ.Ι οεν Ιμε-..ε πα.Ρά. νά. ό­

πογράψουνε, 1ι xu.plιx. Eόα.ϊfελίστσ. ρώτφε ποιά. �τσ.ν 1ι Ot­

κονομικ1j οόσίσ. τοΟ μσ.ζο.ρά.. - Τό μαζορά. κυρία μου, εΙπε δ Σολονέ, είναι ι1ναπα.λλο­

τρΙωτη περιουσΙσ. &πο κεφά,λα.ια τ'ijς περιουσίσ.ς καΙ τ(ίιν

�UΌ συζύγων. Συν ι στα.τα.ι «υπέρ τοΟ πρωτοτ6κου της OLXO­

γε'r'εΙσ.ς» και Ισχύει γι& δλες τΙς έπόμενες γενιέ�. Τό μσ.ζο­

,ρά. δ!ν &φαιΡεΤ τά. δικαιώματα τοΟ πρωτοτόκου στήν μοι­

ρα.σιά. της δπόλΟΙΠ'ης πειριoυσίσ.�. - Tt συνΙπειες θα. !χει γιά. τ'ήν κόρ'Υ) μου ; ριίmjσε 'ή

κιψΙα Ευσ.γγελΙστ-σ.. Ό μσ.Ιτρ Μα.τιά.ς πού �τα.ν ά.νΙκα.νος νά. κρύψει τ'ήν

&λ 1jθεια πή.ρε το λόγο : - ΚυρΙαι μου, το μαζ�ρά. ιε!νσ.ι πειριουσΙσ. πού δ'Υ)μ:ουρ­

γε!τα.ι Οιά. τοΟ ά.ποχωρισμοο μέρους των πε,ριουσιων κσ.Ι

των ούο συζύγων. 'Έτσι λοιπόν &ν πεθά.νει πρώτ'Υ) Τι μέλ­

λουσσ. σύζυγος &φ1jνοντας �να -tj πφισσότερα. πσ.ιδια. κι &π'

αότά. Ιν-σ. &γόρι. τότε δ κUιριoς κ6μ'Υ)ς Ντε Mσ.��ρ6Ιλ θά, tou;

όφείλει τριακόσιες 'roEν�ντσ. gξ'Υ) χι);ιάδες ψρά-ΥΚσ. μονά,χσ..

Άπ' σ.υτές θά. &φα.ιΡέσει τά. κλ'Υ)ρονομικά του δικa.ιώμσ.τα.

ένος τετ�ρ.τoυ σε επικα.ρ.πία κσ.Ι ένος τετά,ρτου σε ψιλ'ή κυ­

ριότψα.. 'Έτσι ή "φειλΥι του θά. ΠCΨιoριστεί περΙπου σέ έ­κα.τόν ές1jντσ. χιλιά,δες CΡρά,γκα. έκτος &π' τά. κέρο'Υ) του &π'

τ'ήν κoινrι πε,ριouσΙσ., τΙς κρατησεις του κλπ. Στ'ήν &ντίθετη

περΙπτωΟ'Υ) &'1 πέθσ.ι νε πρωτος σ.ότΟς &φ1jνοντα.ς καί πάλι

&ρσενικά. παιδιιΧ .,1 ΚΙ>ρία Ντε Mσ.νε,ρ6lλ θά. δικσ.ιoστα.�

τρι-σ.κόσιες πεν�ντσ. εξη χιλιιi8ες φράγκα. μονάχα, στά. κλη­

ρονομικά. Τ'Υ)ς δικαιώμσ.τσ. &π' τ'ήν περιουσία. τοΟ κυρΙου Ντε

Mα.�ρ6ιλ ποu δέν περιλα.μ.6ά,νοντσ.ι στό μαζcιρά" στ-ην κρά­

Τ'Υ)σ'Υ) .ων διαμαντιων Τ'Υ)ς καί στό με,ρίδιό της στ-ην όπό

καιθεστως κoινoκτημoσUν'Y)� περιουσία.. Τότε ψσ.νΤικσ.νε δλοκά,θα.Ρ-σ. οι συνέπειες της σοφής πο­

λιτικής τοΟ μα.ίτρ Μσ.τιά.ς. - <Η κόρ'Υ) μou κa.τα.στράφ'Y)κε, μουΡμοόρισε 1ι κυρία

Eόσ.γγελίσt«.

103

Page 49: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Κι δ γέρος κι δ νέος συμβολα.ιογράψος την ακoόσα.ν� τr, φράση της.

- Κα.τα.στροψή ε!να.ι ν� !ξα..σφσ.λίζει κα.νεΙς γι� την οΙκογένειά του μι� περιουσία. πού τίποτα. οεν μπορεί ν� τήν κα.τα.στ>ρέΨει ; τ-ης αποκριθYjκε με σιγα.νή φωνή δ μα.ί τρ Μα.­τιάς.

Ό νέος σuμβoλα.ιoγράφoς εΤδε τήν Ικφρα.σΥ) πού π-ηρε το πρόσωπο της πελάΤYjσάς του κα.ί θεώ,ρφΖ πως Ιπρεπε ν� ΣUYOιIιlOi>L &ριθμYjτικά τήν κα.τα.στροψή.

Δεν ε!να.ι δυνα.τΟ ν� περιγράψουμε τή στιγμή της βα.­ρισ.ς σιωπ'9jς που lπεσε ανάμεσα. σ' α.ίιτου; τους ανθρώπου;.

Ό μα.ίτρ Mα.τι�ς περίμενε θρια.μβ�υτής τήν όπoγρ�­φή των δυο έκείνων ανθρώπων πού εΤχα.ν π:στεΨει πως θ� κα.τα.φέ;ρ'lα.νε ν� ξεπουπουλιά;σουνε τόν πελάΤΥ) του. Ή Να.· τα.λί που , δεν -ητα.ν σε θέσΥ) ν� κα.τα.λάΟει πως Ιχανε τή μι­σή ΤYjς περιουσία. κι δ Πώλ m;u αγνοουσε πως την κέρδι­ζα.ν οΙ ΝΤΖ Μα.νερβίλ έξα,κολ?υθοόσα,νε ν� μιλiX.νε κα.ί 'I� γελσ.νε:Ο Σολονε κ' fι κυρία, Εόα.γγελίστα, κυττα,ζόντουσα,ν κι δ κα.θέΥ,οος τους προσπα.θουσε ν� XfJuιIιEL τ� α,ίσθ�μα,τ� του.

Ό ΣολΟ'ίε τ.Υιν αδια,ψορία του κ' .� κυρ ία. Είια,γγελίστα, το θυμό ποιι φοuσκωνε μέσα, ΤYjς. Στην αρχ·1ι τΎjν πνίξυ:ιε οΙ τόΨ�ις. Mετ� σκέφΤYjκε πως γι� σποια κα,κo�θzια κι σ.ν lxιxy.a fι α,ίτία, θ� -ητα,,Ι δ Πιόλ πού τον θεωpooσ� θύμα, τrις; κι &.ποφάσισε να. ;ι,:χτ:χψuγει σε α.Ισχρέ; μJ.νι;ιij(;Ρε; γι� ·ια. ρίξει πάνω του τήν κα,κΥι δια.χεί,ρrισY) :η; κηΟεμονία.ς τη;. Σε μια. στιγμη &.να.κά,λυΨΖ πω; &.ντΙ ,1ly" θρι:χμβεuσει σπως νόμ:ζε κα,τα,στρεψότα,νε καΙ πως το πρα,γμ.:χ:ικό θυμα. -ητ:χ.ν fι κόρΥ) ΤYjς. Κα,Ι φτα,Ιχτρα. ;ι,α.'! δίχως κέρδος ΖΙχε πέσει στ-ήν πα,γίδα, του γέροντα, του &.νοιχτομάτη χ' εχα,νε πα.ράλλYjλα την !χτίμrιση του. Ή δικη της fι κρυψΎj δια,γωγη δεν -ηΤ:J.ν που δδ�γrισε τον,. μα,Ιτρ Mα,τι�ς σ' αότ'lι τΎj δια,τόπωση των δρων του συμβολαΙου ; Τι φριχτΎj σκέψη. Ό M::ι.τι�ς i>Ixz ανοίξει τ� μάτια, τοΟ Πώλο Κι &ν Ίχκόμα, δεν του εΤχε πεί τΙποτα, ίσα,με !ulyYj τή στιγμη μόλις ίιπογράψχνε το σuμ.­βόλα.ιο σΙγουρα.. δ γερόλυκος �� έξYjγοijσ� στον πελάτη του

104

τΟΟς κι'ι>lδόν� πΟΟ δι€-φεξε κα.Ι που εΤχα.νε πι� ξεπερα.­στεΤ, κι &ς τόκα.� μόνο κα.Ι μόνο γι� ν' �κoόσει τ� π<χ"ι­

νφα.τα... ·Ολοι τ& θένε τ& πα.ινέμ.α.τα.. Κα.ι μ.ήπως δ� θ� τον προειδοποιοΟσε ν� π,ροσέχει μι& yuνα.ίκα. &pκετ� πονη­ρή ποό μπ6Ρεσε ν� μπλεχτετ σε τ6σο ανέντιμ.η σuνωμoσΙα. ; Δ! θ� yκρΙμι�ε το κό,ρος πΟΟ ε!χε κα.τα.φέρει ν� !πι6άλε� στο γα.μπρΟ της; ΟΙ &δόνα.τοι ΧCφα.χτi!pες απ' τη στιγμ'ή που τΟΟς d.νοΙξουν � μ.ιi.τια. Π8ισμ.α.τώνουν κα.Ι δεν ξεχνσ,νε

πΟΤΙ. ·Ολα. εΤχα.ν χα.θεΤ . ' . Τήν -ijμέρα. που &ρχισε -ij ΣuΖ ή­

τηση εΤχε στηριχτετ στην �υνα.μΙα. το!) Πώλ, στήν &.δυνα.­μΙα.. τω ν� ιηtάσει Ινα. -δεσμό τόσο προχωρημένο. Τοότη τη στιγμή 6ρισiότα.νε !κεΙ'ιI'rj δεμενη. ΠρΙν &πο τρετς μ-ηνες ijtava λΙγα. τ� !μπ6δια. που Ιπρεπε ν� ξεπεράσει δ Πώλ γι� ν� δια.λόσει τον d.ρρα.6ώνα.. T�ρα; δμ.ως δλ6κλYjΡΟ τ� Μπορντω ijξερε πως οΙ συμβολα.ιογ,ράψοι ε!χα,ν ζεπεράσει

τΙς δυσκολΙες. "Η &.να.γγελΙα. του γά.μου 'εΤχε δημοσιευτεΤ.

"Ο γάμος θ� γιν6τ4� σέ 'δυο μέρες. πως ν& τ' &να.6άλ-η

. δλα. ; "Η α.Ιτία.. τ-ης &κόρωσης το!) γάμου θ& μα.θευ6τα.νε, δ·

λοι θ� υποστ-ηρίζα.νε τ-ην α.όστηρή λογική το!) μα.Ιτρ Μα.­τιά.ς, δλοι α.ότΟν θ� πιστεόα..νε. θ� γελάγανε σε βάρος τω,ι Εόα.ΥΥελΙστα. για.τΙ πολλοΙ τΙς ζYjλεόα,νε. 'Έπρεπε λοιπόν

ν& υποκόψει. Αδτες οΙ τ6σο σωστες σκέψει� πέσα.νε σ�ν κε­

ρα.υνΟς πά,νω στην κυρία. Εόα.ΥΥελίστα.. Κόντεψε ν� σα.λ€­

ψει το λογικο της. Τή σ06α.ρότητα.. του διπλωμάΤΥ) κα.τάφερε

ν� τη 6α..στήξει. Μ& το σα.γόνι 'tYj; �φΙχτηκε σ�ν ν� τόχε

χτuπ�σει ι:ΧποπλYjξΙα.. 'Έκα.νε τον ίδιο σπα,σμο που Ικα,νε

κα.Ι το σα.γ6νι τ-ης Αtκα.uρίνης ΙΙ �κφ.ρά�oντα,ς το θυμο

της τη ιι'ρα. ποί) κα.θισμένη στό θρόνο ΤYjς τi'jς αντιστάθYjκε

δ v.εi71ρΟς 6α.σιλι&ς της ΣουηδΙα.ς μπ?oστ� σ' δλόκλYjρη την

Αόλή της κα.Ι κάτω &πο πα.ρ6μοιες σχεδον σuνθ-ηκες:O Σο­

λονέ την εΤδε τή σόσπα.ση α.ότη 'ItOU μ.�νσ.γε. μίσος θα.νάσι­

μ.ο1 �ooβή κα.τα.ιγΙδα. δΙχως a.στρα..πες. Κι &λYjθιν� κεΙνη

τή στιγμή φώλια.ζε μέσα. στ�ν κυρΙα. Εόα.ΥΥελίστ.σ. &γιά.­

tpa\1tV) μΤσ� γι& το γα..μ.πρό τη�. Το μίσος που τ� σπέρμα.-

105

Page 50: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τ� του τά.χ«νε ά.ψήσει ΟΙ "Α:ρι>:6ες στ�ν ά.τμ.όσψι>:ιρι>: κιχ! της μισ.ς κιχ/. της &λλη; Ίσπιχνίιχς. - Κύριε, ε!πε κ' lσκυψε στ' ιiψτl 700 σuμ60λιxιoγρά.ψO') Τ'Yjι;;, ΙΧότο εΤνιχι που λέγα.τε Ύι μπουροολογΙιχ ; Νομίζω πώς δεν όπ�χει πιο κα.θα.ρ� Οια.τυπωσ'Yj. - Κυρία. μου έπ�τpέΨτε μου . . . - Κύριε, σuνέχισε Ύι χήρα. δίχως ν' &κούΞ Ι το Σολο-νε, μπορεί ν� μην είχα.τε κα.τα.λά.6ει ΤΟΥ νόYjμα. α.ότών τιίι ν δρων τότε πού γινότα.νε Ύι 'Itpilit'Yj σ'Jζ'ήτ'YjQYj μ� ε!να.ι πα.ρά­ξενο ν� μ�ν το κα.τα.λά.6ετε μέσα. 'Π�ν Ύιρεμία. του γρα.ψε!­ου σα.ς. Δε μπορεί ν� εΤνα.ι &πο &νικα.ΥότYjΤα.. Ό νεα.ρΟς σuμ60λα.ιoγρά.ψoς τ:Ρά.6Yjζε τήν πελά.τισά. 't'GIJ στο μ�')qΡΟ σα.λόνι. Σκεψτότα.νε : «'Έχω ν� πά.ρω πσ.Υω &πό χlλια. σκοΟδα. &μoι6� γι� τον &πολογισμο της ΚYjΟεμονία.ς, κά.που χίλια. σκουδιχ γι� τό συμ.6όλα.ιο, εξ'Yj χιλιά.δες tppci­γκιχ ά.π' τ�ν 'ItotiA'YjO'Yj τοΟ &.ρχοντικου, �νoλo περίπου οε­κιχπέντε xtAtcioΞoς ψρά.γκα.. Πρέπε: να τα. σώσω. "Ας t1Yι θυμώσω.» "Εκλεισε την πόρτα., κύττΙΧξε την κυρΙ" Εό"γγε­λΙ� με το ψυχρο 6λέμα. του έπα.γγελμιχτίΙΧ, μ.ά.'�τεΨε τα α.Ισθήμα.τα. που την σuγκλoνΙζα.νε κα.ί της είπε : - Κ\)ρ(σ. μου έγώ ςεπέ.ρα.σα. για σσ.ς τα δρια. τής λεπτόΤYjτα.ς κα.ί σεί; 'ItA'YjpiliVEtE την &ψοσίωση μου ιιέ τέτοια. λόγια. ; - Μα κύριε . .

- Κυρία. μου, οεν υπολόγισα. είνιχι Ύι &λή6εια. τι,; σ'Jνέπε:::ς τών κλ'Yjρονομικών Οικα.ιωμciτων. "Αν όμως οεν τδ'Ι θέλετε γι� γα.μ.πρΟ σα.ς τον κόμ.'Yj Πώλ ποιος σσ.ς όπο­χρεώνει να τον πά.ρετε ; Ί"πογ.ρσ.ψτψ.ε το σuμ6όλ�ιo ; Διί!­στε τή γιορτη σα.ς κα.ι ΤΤίν όπογρσ.ψη μπορουμε � την &να.-6ά.λουμ.ε. Είνα.: κα.λύτε,ρα. να ξεγελά.σετε δλόκλ'YjΡ'Yj την πό­A'Yj τοΟ Μπορντώ πα.ρα να ξεγελα.στείτε έσείς. - Κα.ί πώς θα Οικα.ιολογήcroυμε σ' IIA'Yj την κοινω'/:ιχ που lXEL τόσο κα.κες δια.θέσεις &πένα.ντΙ μα.ς την &κύρωσΥ) δλ Yj; της όπόθεσης ; - Κά.ποιο λά.θος πού εγινε στο Π"ρΙσι, κciποιο lγypαo· ψο που λείπει, lxιxy·z δ Σeιλoνέ. - Κα.Ι Ύι ιiγoρα. πού εχει γίνει ;

106

- '0 κύ!ριος Ντε Μα.νερ6Ιλ 'Χια.Ι προΙκα. θ� 6ρεί κα.Ι νύ­ψτι·

- Βέ6α.ιιχ, α.ότΟς δε χά.νει τίποτα.. 'ΕμεΤς τ� χά.νουμε δλα. 1 Έμείς Ι .

- 'Εσείς, Etm δ Σολονέ, έ�ίς μπορείτε ν� 6ρείτε &λ" λο κόμτι σε κα.λότεψ'Yj τιμή &'1 δ 6σ.σικΟς λόγος ποιι τον OέλE� α.ότο το γά.μ.ο Etvιxt δ τΙτλος.

- "Οχι, ΙSχι , δέ μποροομε 'oI� έκτεθοΟμε Eτσ�. �ιά.σ:τη­χα. σε πα.γΙδα., κύριε. Aιs.ριo δλόκλ'YjρΟ τΟ Μπορντω θά. 60ut­ζει. "Eχouμ.ε δώσει λόγο έπίστιμCι.

- θέλιετε 'οΙά.να.ι EuwxtoμtYYj 1ι δεσποινίς Νιχτα.λΙ j ρώ-ττισε δ Σολονέ.

- Πά.νω ά.π' όλα.. - Κα.Ι τί σ'Yjμα.Ινει εότυχΙιχ att, rα.λλΙιχ j Δεν εΤνιχι νά.-

να.ι κιx',ιsΙς το ά.ψεντικΟ στο σπΙτι j θα τον τpα.6ciει &π' τή μύ­t1j α.ότΟ το 6λά.κιχ τον Ντε MιxνερΙiλ. Ε!νιχι τόοο χιχ.ζΟς ποο) δεν εχει &ντιλ1jψθετ τΙποτα.. '�κόμα. κι &ν, ά.ρχΙσει, τώρα. ν� σσ.ς όποψιά.ζετιχι έσσ.ς, τrι γυν�ικιx του θ,α Τ1jν πισ:ευει �ά.ντ�. 'Π γυνα.Ι'Χια. του δμως κ �σεις εΤνα.ι το ίδιο Π.ρα.γμα.. Π τυ­X1j του κόμ1j Ντε Μιχνερ6ίλ 6ρίσκετιχ: ιiκό� στα. �έpι� σα.5·

- 'Ό,τι κα.ί ν& μοΟ ζητήσετε θα το �νω γ:ιχ σα.� α.ν α.ότΟ ποιι λέτε εΤνα.ι &λήθειιχ, εΤπε Ύι Κ1.ιιΡια. Ευα.γγελιστιχ κ' Ύι χσ.ρσ. χρωμά.τισε το πρόσωπό ΤYjς.

- Πσ.με πίσω κυρΙα. μου , εΤπε δ μα.Ιτ,ρ Σολονέ για.;Ι κΙΧτά.λΙΧ6ε τι Yjθελε ν� πεί 1ι πελά.τησ� του. �Oμως θ� πρε­πει ν� μ' &κοΟτε σε δλιχ. � Αμα. τελειώσουν δλα. τότε πέστε με 4νΙκα.νο &ν θέλετε. , . ' _ _ 'Αγα.π'r)'tέ μου σuνα.oελψε, Et1'DZ. μπα.ΙνCιντα.;, δ ν .. rι.-ρος σuμ60λα.ιογ.Ρciψος στο μα.Ιτρ Μα.τια.ς. π '!' .ρ α. τ ή , ν ! π ι � Ε\ ξ ι ό � 1j τ � σ α. ς δεν &ντιμετωπισα.τε ουτε 't1j� ΠεΡΙπτωση τοσ θrι.νά.τoυ του Κ,υρίου Ντε � }lιχνερ6ιλ χωρΙς � ιiψήνει πα.ιΟιά., o�τε την π�ριπτωσ1j . του �νά.τoυ :ου ιiφι­νοντα.ς μονά.χα. κορίτσια.. Σ α.ότες τις δυο περιπτωσεις τ� μα.ζo� μπ�ρεί ν� γίνει ιiψoρμ� ν� ξεσπά.σΟΙ>Υε δΙκες με τοΙΙς Μα.νερ6ιλ. rια.τΙ τό'σε. θ � π α. (J ο υ σ ι, α. σ τ ο Q ν

μ ή ν ιi μ Ψ ι 6 ά. λ ε τ ιε Ι Ν ομΙζω λfJιπον πως εΤνα.ι ιiνά.-

107

Page 51: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

γκη νιΧ κr:θοριστεί πώς στην πρώτη π�pίπτωση το �ζo.p� θιΧ υΠ<ιχθει στη σuμψωνΙ� ΟΤΙ «δ έπιζων έκ τών σuζύγων εIν�ι δ μ��oικoς κληρονόμος» κ�Ι στη οεότεΡ1j περίπτω­ση στ: 1ι σύστ�σ1j τοΟ μ�ζopιX εΤν�ι &XUP1j. 'Η σuμ.ψωνΙ� �ύτη &rpopii &ποκλειστικιΧ τη μέλλoυσ� σύζυγο.

- '1! π�ράγp�ψoς �ύτη μ.οο ψ�Ινετ�ι πέρα για. πέp� σωστη, ειπε δ ��1;Ρ M�τια.ς. 'Όσο γιιΧ την έπικόpω� . 't1j;, !ν. χpει�στετ,. δ κυριος κόμ1jς θα. τιΧ κ�νoνΙσει μέ το 'Ιπουρ-γειο ΔΙΚ�Ι'Οσ1)ν1jς. .

. 'Ο νεα.ρΟς σuμ60λ�:oypάψoς 'It'i)pε την πένν� κ' lyp�­ψε στο πε:�ιθώpιo τοΟ έγy.p�ψ�υ τη ψ06ερη α,υτη προσθ'ήκη. 01)τε δ Πωλ 01)τε � Ναταλι 't1jν προσέξανΕ. 'Η κυpΙ� Eυ�γ­γελΙστα χα�'ήλωσε τα. μάτια την ωp� που τη οιά6αζε δ μαΙτρ Mατι�ς.

:- ΝιΧ υπογράψουμε, είπε 1ι μητέp�. , Η 'ItνLyμtν1j ψωνη της · κυpΙ�ς Eδ�γγελΙστ� ΙόειχνΕ

lντον1j σuγκι '1"1 ση. Μόλις lxaCν1j την ωp� σκέψτηκε ; «νoχ� , οέ θα. κ�τ�στpαψεί. 1ι κ6ρη μου, αύτος θα. κ�τα.στp�ψετ. 11 κόΡ1j"μου θα. κερδισει τ' oνo�, τόν τίτλο καΙ την περιου­σΙ�. Αν τύχει κι &νακα.λόΦει μια. μέρα. 1ι N�τ�λΙ πώς οέν τόν &γα.πάε� τον &.ντ;p� της, &.'1 &γ�π'ήσει π�pιXψop� κιΧποιον &λλο, τότε δ Πώλ θιΧ ψύγει για. πιXντ� &π' τη Γ�λλΙ�. 1(' 1ι κόf1j μ.ου θιΧννχι έλεόθε.Ρ1j, auτuXLaμotν1j κ�Ι πλoόσι�».

Ο μ�Ιτp ?tkτια.ς ijςερε Wι κάνει κα,λα. την &νάλυσ1j τών �έσεων κ�Ι τών σuμψε.pάντων. Μα. την &νάλυσ1j τιί)ν &νθρωπινων π�θών την ijςερε πολυ λΙγο. την rppia1j τη �έχ� σα.ν

, τίμι� σuμ60λη κι όχι σιΧν κ'ήρυς1j �oλέμoυ.

την �p� που δ Σολονέ κι δ υπιΧλλ1jλός του π:poσέχ�Yε να. όπoγp�ψει κ�Ι Wι μ.ονογράψει 1ι Nα.τ�λΙ δλ� τα. Ιγγp�ψ�. κι , �δτo ijθελε �?Κετo χ.pό�" δ M�τια.ς 'It'i)pε π�pάμεpα. τον Πωλ κοντα. σέ μια. κ��ρα. Εκεί τοΠ ιΧποκάλυψε το μυστι­κό 't/i)y lφων πού εΤχε σκα.ρψιστεί γιιΧ να. τόν σώσει «πο 6έ6�I� κατ�στpoψ'ή.

- 'Έχετε μ;α. 1jποθ'ήκ"Ι �πό έκ�τόν πεν'ήντ� χιλιάδες ψpάγκ� π�νω στ ,,�pχoντικό, τοΟ εΤπε τελειώνoντ�ς. Α1)ριο θα. την πάpouμ.ε. Εχω στο �p�ψείo μου τΙς έγγΡα.<Ρές στό

108

Μεγάλο ΒιβλΙο πού �p6ντισα. μόνος μ.ου να. πρωτοκολλ1jθεΤ στ' δνoμa. τ'ijς ΓUν�Ικα.ς σ�ς. 'Όλα. εΤν�ι έντιi.ξει. Τό σuμ6ό­λer.ιο δμως d.YQ;ψφει πώς το ποοο πού �ντιπpoσωπεόoυy τ� �ια.μάντια. (χει έξοψληθεΤ, ΥΙ' α.δτΟ να. τα. ζητησετε : οΙ κιχ.­λοΙ λoγaιpι�σμ.oΙ κ�νoμν τους �λoύς φlλoμς. Αδτη τη στΙΥμ.η d.va6αolνat 1ι τιμη 't/i)y �t��YΤt/i)y, μπορεΤ �Ι Wι πέσει. Ή d.yopa. 't/i)y χψτων τοΟ 'Ωζ�κ κ�Ι τοΟ Σ�Ιν Φροο σιiς προσφέρει τη �υYQ;τ6τητ� Wι τα. μ.ετα.τρέψετε δλ� σέ χρ'i)­μα. ΥΙα. να. μην i!.πΙξετε τα. ξΙσoδ'ή�τ� τ'i)ς γuYQ;ίκ�ς σας. rt' α.δτb κύριε κ6μ.1j, δχι ψευτοντροπές. Ή πρώΤ1j πλ1jρωμη πΡΙΠει να. γΙνει μετα. τΙςι oι�τuπώσεις, εΤν�ι Οια.κόσιες χιλι�­δες φράγκα.. Π�pτε τα. δια.μάντι�. θάχετε την όποθ'ήΚ1j 'Iti­νω στ' d.ρχοντικΟ για. τη OEtmP1j πληρωμη κα.Ι τα. εΙσοΟ'ή­.μα.τα. d.π· το μ�ζ� θα. σ4ς 601jθ'ήοουν νιΧ ςοψλ'ήσετε καΙ μΑ τα. όπόλοιπα.. 'Άν (χετε τη oUvo:μ.1j Wι μην ςο&όετε πξ­ptαo6-upα. d.πΟ πεν'ήντα. χιλι�ες για. �pΙα. χp6νι�, τότε � ξ�ν�κεΡ�Ισετe τΙς δ ια.κ6σιες xιλι�oες ψριΧγκα. που μένετε τώρα χρέος. "Αν ψυτέψετε κλ'ή�τα. στΙς όρεινές περιοχές τοΟ Σ�Ιν ΦροΟ τ6τε θα. μπορέσετε ν' �νεβάσετε το εΙσόδη­� σέ εικοaι (ξ1j χιλι�ες; φp�γκα. το χρ6νο. Το �ζopιX �ς, δΙχως να. όπoλoyΙσouμιε τ' �?χoντικo σ�ς στο Πα.ρΙσι, θα. όπολογΙζετα.ι λοιπον μια. μέρα σέ Πξν'ήντ� xιλι�ες ψp� γκα. εΙσόΟημα. το χρόνο. θάν�ι (να. &π' τα. πιο θ�υμιΧσt� μ�ζopα. πού ξέρω. Κ· (τσι θ�xετε κιΧνει όπέροχο γάμ.ο.

'Ο Πώλ Ισφιξε μ.έ μεγ�λ1j τρυφε.Ρότητα. τα. χέρια. τοl) Υέρου ψlλoυ τομ.

Αδτη την κΙνησ1j την πα.,Ρα.τ'ήρησε 1ι κ�Ι� Εδα.πελΙστα. που έρχότα.νε να. oώσε� την πένν� στον Πώλο οε όποψΙες Τ1jς γΙνα.νε πpα.�τικ6τητ�. Ν6μισε κεΙν1j τη στΙΥμ.η πώς δ ΙΙώλ κι δ Μα.τια.ς εΤχ�ν ές'1/Ύ1jθεΤ.

Kόμ�τ� κό�τ� Ιψτι:χ.σε το �τ� στην κ�poια. Τ1jς γε�­τ� θuμ.6 καΙ μΤσος. Ό κόβος έppiφθ1j !

Ό �Ι'φ M�τια.ς Ιλεγξε !ν εΤχ�ν μ.ονογΡ�Ψ1jθεΤ δλες οΙ πα.Ρα.πομπές, !ν οΙ τρεΤς σuμ6�λόμενoι εΤχ�ν 6�λει τη μ.ονο­γρα.ψ'ή τους στό κ�τω μ.ιρος κ�θε σελΙδ�ς,κόττ�ςε κ�τα. αει-·

ρα. τον Πώλ κ�Ι την πεθερα. του ��Ι έπειοη δέν Ιβλεπε ΤΟ'Ι

109

Page 52: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

πελά:-:η ΤΟι) ν� ζητά;ΖΙ τ� δια.μιiντια είπε : Δεν πιστεύω πως 'ή παρ&.δοση των δ �αμαντιων μπο.ρεί νιχ. δΎjμιoυpγ'ήσει ζ'l).'ήμ.σ.­.α, .ώρα πι� εLσα.cπε μιιχ. οΙκογένεια.

- Τό σωστό θιΧτανε νιχ. τιΧ παρα.δώσει fι ΚUιρία. Ό κύΡΙCις Ντε Μα.νερ6ίλ είναι έπιψcψτ:σμ.ένος μέ το υπόλοιπο της όψε�­λijς του α.πολογισμου 'tij; κ'l)δεμονία.ς καΙ ποτέ δεν ξέρει κανείς ποιος ζεί ποιός πεθα.Ι�ι, είπ.ε δ Σολονέ. Νόμισε πώς Υι.α.ν ευ­κα.ιρία. νιΧ .σιγγλίσε� .�ν πεθερ� έν6.vτια cπo γα.μπρό της.

- "Αχ ! μ'lj'tέρα., είπε δ Πώλ, θιiτα.νε μιεγ6.λ'l) προσΟολ'i) γιιχ. δλους μ.σ.ς &ν το κ6.νατε α.ό.ό . SUMMUM JUS, SUMMA INJURIA , κύριε, eI-roe του Σολονέ.

- Κ' έγω .ό σκίζω .0 σuμ6όλαιo &ν δεν τιΧ ΟεΧ1ίεί.ε. ε!· πε fι κuφΙα. Eόαγγελlcπα.

Τό μΤσος που 't'i)v πλ 'ι)μμ.ύριζε τήν �κανε ν� πιστέψει πως δ μα-Ιτρ Ματιιχ.ς ήθελε νιχ. τη θίξει ζ'l)τώντα.ς �μμιεσίx τιχ. δ:α­μ.σ.vτια.. llγijκε &'πο τήν α.Lθοuσα.. Τήν είχε κuριέΨει fι λύσσα. που κ6.νει τους &'νθρώποuς νιΧ θέλουν ν� κα.τα.cπρέψoυν τιΧ π6.· ντα. κι &'νΙκα.νοι ν� τό κ6.νουν ψτ6.νοuν στη -φέλλα..

- Γι� τ' l5νομα. του θεου, Πώλ, π6.ρτε τα., του .είπε fι Να.τα.­λΙ cπ' &'ψτί . Ή μ'l)τέρα. μοΙ) εΤνα.: θuμωμ.έν'l), το για.τΙ θιχ. το μιΧ­θω το 6fJ&.ou κα.Ι θιχ. σιiς το πω. θιΧ τήν έξεuμενΙσοuμ.ε �ι

Ή κuρία. Eόα.γγελΙcπα. εότuχισμέν'l) γιιΧ την πρώτ'l) 't'l); α.ότή μικροα.π6.τ'l) κρ6.τησε τιχ. σκοuλσ.ρίχια. κα.Ι το κολ­λιέ. Διέτα.ξε χα.Ι ψέρα.νε τ� κοσμ'ήμα.τα. που τ6.χε έχτιμ.'ήσει !κα.τΟν πεν'ήντσ. χιλ,6.δες ψρ6.γκα. δ ΈλΙ Μ6.γκοuς. Ό Μα.­τιιχ.ς κι δ Σολονε �τα.ν σuν'ljθισμ.ένoι νιΧ 6λέποuνε οίκογενεια.­κιχ. κoσμ'ήμα.τa κ6.θε ψσι� που τα.χτoπoιoύσα.� κλ'l)ρονΟ'","'.­κες υποθέσεις. Έξετ6.σα.νε τήν κοσμ'l)μ.σ.τοθ'ήκ'l) κα.Ι θα.μπω­θ'ήκσ.νε &'π' την όμ.ορψιιχ..

-Δεν χ6.σσ.τε τΙποτα. &'π' τήν προΙκα., κύριε κόμ'l) , εί-πε δ Σολονέ κ' �κα.yε τον, Πώλ νιΧ κοκκ:νΙσει. . - Να.Ι, ,είπε δ Μα.τιιχ.ς, μ.έ τ� κοσμ'ήμ.σ.τα. α.ότιχ. μπορετ ν& πλ'l)ρωθεΤ μι� χα.ριχ. 'ή πρώτ'l) 060'1) των χτ'l)μ.σ.των που

d-yop6.aιxμoε . - Κα.Ι τ� ΙξΟΟα. τοσ σuμ60λα.ίoo, εΤπε δ Σολονέ.

110

Το μΤσ� δπως κ' d,y&.n'l) 'φέφοντα.ι &'π' τιχ. πιο d,aoή­μ.σ.vτα. 1φ6.γμα.τα.. "Ολα. τούς τα.ιρι6.ζοuν. 'Όπως τ' d,γσ.π'l)­μένο πρόσωπο δεν κ&.νει ποτε τΙποτα. κα.κό, Ιτσι α.ότός που μισοσμε δεν κ6.νει ποτε τΙποτα. κα.λό.

'π κuρΙσ. Eδσ.γγελΙcπα. 6p-9ju πως fι τροπή τοσ πωλ �­τα.ν fC�oL'l)τoή. 'Ο πωλ ijθελε νιΧ τ' d,φiιaet τιχ. δ:α.μ.σ.vτια. καΙ �εν ijζεριι τΙ νιχ. κ6.νει. ποσ ν' d,κουμπ'ήσει τΙς χoσμ�τo θ-9juς. θ6.θελε νιΧ μποροΟσε νιΧ τΙς πετ6.ξει d-n' το πα.ρ�· θυρο. 'π κuρΙα. Eόα.γγελίcπα. Ι6λεπε τή cπενα.χώρια. του, τον π1ιεζε μ.έ το 6λέμμ.σ. κ' lμ.οια.ζε νιχ. τοσ λέει : «Π6.ρτε τα. d-no 'O�».

- ·Αγα.π-ημέν'l) μ.οι> Να.τιχ.λΙ, είπε δ Πώλ στην α.όρια.-VΉ ΓUνα.lκα. τοο, μ.σ.ζέψτε τα. δλ' α.ότ& τιχ. κοσμ'ήμ.σ.τα.. ΕΤνα.ι δικ& σα.ς, σlΧς τ& χα.ρΙζω .

Ή Να.τα.λΙ τ6.6α.λε cπo σupτ6.ρι μιιiς χoνσόλa.ς. ΚεΙν'l) τη cπιγμή δ θό,ρu6oς d-n' τ' &μ.σ.ξια. �τα.ν τόσο ΟUΥα.τΟς κα.Ι το ψ)uρμοuρ'l)το d-n' τΙς σuζ'l)τ'ήσεις των κα.λ�νων cπ& διπλα.νιχ. σα.λόνια. τόσο χα.θlXι{JO πou fι ΝιχτιχλΙ κ fι (-L'l)oτipσ. 't'l); d-νιχγκ6.στ'l)καν ν& κ6.νouν την έμφ6.νισ'ή τοος. Σέ δuο λεφτ& είχιχν γεμΙσει τ& σΙΧλόνιιχ κ' 'ή γιορτή &ρχισε.

- Ν& έπωφελ'l)θεττε d,n' το μ'ήνιχ τοσ μέλ:τος γι& ν& ποuλ'ήσε1ίε τ& oιιxμ.σ.vτιιx σιχς, τοσ είπε το{) Πώλ δ γέρος σuμ-60λιχιor.ριΧ.ψος φεUγovτα.ς.

Περψ.ένοντα.ς ν' &ορχΙσει δ χορος lSλοι μιλ6.γιχνε Ψιθυ­ριcπ& μ;ετ�υ 'tour,; γ,ιιχ. το γ6.μο. ΜερικοΙ έκφρ6.ζιχνε ιiμ.:pι-60λΙες γι& το μέλλον τ�ν · ouo ιiρρα.6ωνια.σμένων.

- Tελειώσιx� lSλα. κα.λ6. ; ρώτφε την κ�Ιιx ΕόιχγγελΙ­cn:ιx Ινιχ d-n' τ& πΙΟ �vτικιχ. πρόσωπιχ της πόλ'l)ς.

- Ειχιχμ.ε νιΧ διιχ6&.σοuμε κα.Ι v' ιiκoόσoυμε τόσα. lγ­γρσ.φιχ πΟΟ d-ρ"('fισα.με λιγ&.κι. Μ& νομΙζω πως εΤμ.σ.cπε οι­κα.ιoλoγ'l)μένoι, τοσ d-nιivτ'l) σε.

- "Οσο γι& μένιχ δεν &.κοuσιχ τΙποτιχ. είπε fι Να.τα.λΙ κ· [πια.σε τον πωλ d-n' το χΙρι γι& ν' &'νοΙζει το χορό.

- Πολυ τους d-pέaeL ν& ξοοεuοuν α.ότ�ν τ�ν OUO πιχι­OΙ�ν κα.Ι οε νομίζω πως fι μ'l)τέριχ θ&. τούς έμποδΙσει, (κανε μι& �p'l)& χήρα..

111

Page 53: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

- �ci λένε πώ� ίδΡόσ�νε Ιν� lJ4�opά. μέ πε�yτ� χ�_ λι�ι� εισόδ1j1J4 τό χρόνο.

- Μπά, ! - Φ�Ινετ�ι πφ� τό6�λε το Χ'ε.Ρά,κι του !Κiίν�� δ ')t�-

λό� !νθρωπo� δ κόρι� M�τιά,�. εΙπι lν�� διωστή�. "Αν ιlν�ι �λiιθει� τότε aiyoup� δ «νθρωπ� π;ροσπά.θ1jOε νά. σώ­σει tό μέλλον �δτη� t'9)� oΙκoyΙνει��.

- Ή N�τ�λί είν�ι τόσο δμορφ1j ποίι δέ μπορεί π�ρci νά,��ι φο6ερά. κoκΚΙ�. .. AIJ4 περά,σοuν 'Xά.ν� oub χρόνι� �π τό γά,μο t1j� πολίι 'Po6c1IJ4L πώ� δ κόμ1j� Ντι M�νερ­δlλ θά,ν�ι δuστuχισμiνo� μέσ� στην οΙκογΙνεια; tou. lλεγι μιά. νΙ� ΎUνιUκ�.

- Δ1j��δή IJ4vτρώθ1jκε τό μοσχομπΙζελο ; τη� �mικρΙ­&rjκε δ IJ4ttp Σολονέ.

- TΙΤoι� yxa.μ.ήλ� toO �lpt�c, ιlΠ4 μιά. χoπΙλ�. - Δέ 6ρΙσκετι πώ� ή 'Xupl� Eό�πελΙστ� μoιιiζε� su-

σ�στημ.έY1) ; - Μά. �Ύ'�Π1jτή μου. μ6λι� τώρ� κά.πoι� μsG εΤπε πω�

'XP�tιiEt μόλι; εΙκοοι πΙvτε χιλι�ε� εΙσόο1)lJ4. Tt εlν�ι ιΙκοσι πέντε χιλιιiδε� γι' �δtTιν.

- Σωστή μιζΙρι�, a.γ�π1Jtiι μou. _ - N�ί, �ε')tλ1jρΙστ1)Κε Ύ'ιά. τή'l 'XQP1) τη�. '0 κόριο;

Ντι M�νερ6lλ εΙχι tt't'GtE� �π�ιτήσει� . . . . _ - 'rπερ60λι�; ! ιΙπε δ IJ4Ctp ΣΟλονΙ. Μά. θά. Ύ'Ινε�

60UAEUt1j; στην Ανω BouAfι. οι Μωλενχοόρ, δ ΙπΙτρoπcι; τοσ Ιπισκ6πou ΠιχμιΙ, δλοι θά. τόν 6ο1jθήσοuν. ΜΤιν ξε­χν&τε πώι;; �νήXιεI στο Φωμποόρ Σ�Ιν Ζιρμ.ιχΙν.

- N�ί, τόν δΙχovτ�ι στci σ�λόνι� τοuι;; , �ότo ε!ν' δλο. �!πε μιά. 'XU,pl� που τον ijθελε π�λιci Ύ'ιά. γ�μΠfJό τη�. Π δεσποινΙι;; EόιxπελΙστ� δέ θci το!} �νoΙξΙI aiyoupα. τΙ; πόρτει;; t1j; σuvtAau�; t'9); KoλωνΙ�ι;;.

= }fάo ε!ν�., μι�ρΙπον1j το!} δOόΚ� τ<ί)ν Kιiζιx Pειiλ.

N�Ι �λλ� ι1π' τό yuνΙΧtκείο κλιiδo. Τά. σχόλι� ξ.εφτίσ�yε γρήγορα.. ΟΙ 'Π�Τχτε� πΙσ�νε

στο π�ιχνΙδι, οΕ κoπΙλε� κ' οΙ ν�ρoΙ χoρέΦ�νι, μετά. πε?&'. σ�νι ατό 11ρα.πΙζι κι δ θ6ρOO� t'9); "(tOPt'9); ')t6π�σι τά. χ�_

112

pιilJ4t�. τiJν i1>ρ� πOU τ' �χνό φω� τη� μέρ�ς ξεθώρι�σε tci

σκοτιινά. π�ριiΘUρ�. Ή 'Xupl� Eό�γΎ'ελΙστ�, �φoσ x�tptt1jaa

τόν Πώλ που lφuyε τελεu�ίοι;;, ι1νέ61jU στό δωμιiτιo t'9);

κόΡ1j� τη�. Τό δικό Τ1jι;; τό δωμιiτιo τόχε πάορει δ �χιτε­

κτoν�ι;; γιά. νσ. μεγ�λώσει το χω.ρο Ύ'ισ. τή γιορτη. Μ' δλο

που ή N�τ�λΙ κ' ή μ1jτέρ� τηι;; πεθ�Ιwι.νε �πό τή νόστ�

ιΙπ�� μερικέι;; 'X.OO6έvτει;; σci 6ρέθ1jκαν .μόνει;;.

- Πέι;; μou μ1juροόλα μou, τΙ lχειι;; ; - "Απελε μou, �πόΦε lμ.αλ)ιχ Ισαμε πoG μπορεί νσ.

φτιiσει ή στοργή τη� μ1jΤέιρα.ι;;. 'Eσ1j δέν ξέρειι;; τΙ �1J4:­

youv oΙχoνqι.ικέ� ImoθiaEt; καΙ δέ μπορείς νά. ψα.vταστεί;

πόσο κλoνΙσ�νε την τtμιόΤ1jΤιi μou δρισμένει;; υπ1Ιει;;. Τι νά. κιiνοuμ;ε τόΥ τσ�λ�πιiτφ� τον ΙΎ'ωΤσμό μou. Επρεπε

νσ. σι()σω τήν εόtUχw. σου καί τήν τιμή 1J4Ι;;. -Λέ� γισ. τά. διιxμιivτια ; Το!}ρθε τοσ κ�WΙνoI) ΤΟ!}

π�ιδιoσ νά. κλιiΦιι. Δέν τσ. ijθελε. ΙΎ'ώ τιiχω.

- ΚοιμήσοΙ) χρυσό μou παιδί, !1J4 ξuπ�σοuμ.ε θci μι­

λήσOUΜΕ γιόΟ τΙι;; υποθέσεις μσ.ι;;. Γι�τί lχουμε υποθέσει;

κ�ι τώρ� υπιiρχει τρΙτ� �νιiμεσιi 1J4Ι;;, εΤπ<ε κι �ν�ένιxξε.

- " Αχ ! �νoόλα μου, δ Πώλ δέ θci σταθεί ποτέ Ιμπό­

διο στή δική �ι;; τήν εόtUχΙα, εΤπε fι ΝαταλΙ κλεΙνΟΥτα;

τά. μιiτια τηι;;. - ΚαΟμένο ΚQριτσιiκ:, δεν ξέρει πώς δ !νθρωπος αυ­

τό; τη'l �τιiστρεΦε. Τότε lνοιωσε γισ. πρώτη φορά. ή κυρΙα ΕόαπελΙστα

την τσιπouνισ., την τσιποuνισ. που 'Xup�aόEt τούς ήλικιω­

μένοu; �νθρώποuς. "Πθελε νσ. ξ�νακεpδΙσει Ύ'ισ. τήν κόρη

τηι;; δλ1j την πεpιooσί� πού t'9); εΤχε �φήσε: δ κό,ριοι;; Εωγ­

Ύ'ιλΙστ�. Το πηρι ζήτηlJ4 τιμης. Ή ι1Ύ'ά.πη τηι;; Ύ'ισ. ττι N�­

ταλί ττ;ν 1�'Iε μονομιc1; τόσο Ύ'ιρή στουι;; όπολογισμουι;; �­

σο �περΙσκεφΤ1j καΙ O'Πιit�A1j ofjτανε Ισ�με τότε. ΣΧεψtότ�­

νι νά. !ξιοποιήσει tά. Χεφιiλ�ιιi τη; σε χρεώΎ'Ρ�� πού ΙκiΙ­

νη την Ιποχή ΙΙξΙζ�νε πιρΙπou εΙκοσι πέvτε φριiyω. ·Ενα.

SUY�tb πιiθo; μπορε! Υ' ι1λλιιξιι σε ouo λεφτά. τό χα.ρ�χτη­

ρα.. Ό ι1διιiκριτ� Ύ'Ινετ�ι διπλωμιiΤ1j;. δ φ06ιτσι6.ρ1j; Ύ'Ινι­

'ς�ι !ξ�wι. γινν�!�. Τό μΤσ� τήν l�νε wtΎYoόv� τη

8 113

Page 54: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

σπάτlΧλη κυρία. Ει>σ.Υγελίστlχ. Ό πλοστος μπορ-οσσε ν� έςυ. πηρετYισε � τ� α.υριlXν� της έκδικYjΤΙΚ� σχέδια. πού �τlXν α.­κόμα. διά.χυτιχ κlΧί &σσ.φη. «Αύριο 6λέπουμε» σκέφΤYjΚε Κ� &ποκοιμ1jθYjκε. 'Ένα- &νεξΥιΥ'ΥϊΤΟ φιχινόμενο, μ� που συχνα. το 6λέπουμε στους &νaρώπους πού σκέφτοντlχι Ιντoνcι; , tb μυlΧλό της .OO�λευε τΥιν ω.�α. που έκείνΥ) κοιμότιχνε. Έπεξερ­γα.ζότα.νε τις ιδέες ΤYjς, τις ξιεΚIΧθ&ριζε, τΙς συντόνιζε. Προ­ετοΙμlχζε τ� μέσlχ γι� ν� κυΡιlXρχYισ�ι πάνω στΥι ζωή το!) Πώλ, έτοΙμιχζε τό σχέδ:ο πού τό6ΙΧλε σ' έφσ.ρμογή τήν 4λλ Yj μέρlχ κ:όλα.ς.

Ή γιορτή είχο:: διώξει τΙς στ.;νάχωρες σκέι.!ιεις πo� ώρες ώρες κυριεύα.νε τόν Πώλο M� σ� 6.ρέθηκε

. μονάχος

στό κρε6άτι του ξιχνάρθιχνε κlΧί τόν τυρα.ννούσιχνε : • - Φα.ίνετιχc πως δίχ?,ς

._ιχυτόν τόν κlΧλόν 4νθρωπο τό

μα._ιτρ �llXτι�ς θ� μέ ξε:rινα.ι"ε fι πεθ

Υεριχ μου, σκεφτόΤIΧ'/Ξ.

Πως να. το πιστέΦω ; Τι συμφέρον ειχε ν� με ξΖγΞλάσΞΙ : ΜΥιπως

,οε θ� :ίς ένώσouμε τις περιουσΙες μιχς γι� ν� ζiι­

σουμε δλΟΙ μιxζ� ; ?ν.f� γιιχτί ν� στενα.χωριέμlχι ; Σέ λίγε; μ�ρες fι Να.τlΧλι θιχνιχ: γυνlχΙκlχ μου. T� συμψέρ-oντ� μιχς θιχνιχι lXυστηρ� κlχθορισμένlχ. ΤίΠ'Οτlχ δέ θ� μπορεί ν� μας χω.ρΙσει. ''Ας &νοΙξουμε πιχνιιχ ! Πάντως θιχχω τό νου μου. "Αν δ MlXτι�ς είχε δίκιο ποιός μ' &νιχγκιχζει στό κιχτω κά­τω νά. πιχντρευτώ τΥιν πεθεριχ μου j !

Σ' α.υτΥι τ'ή 8εύΤΞρη φάση της μάχης τό μέλλον -roυ Πώ). �ίχε &λλάξει πέρlχ γι� πέρlχ δΦη. M� δεν τόχε κlχτlχλιχΟει. Απ' τ� ουο πλάσμα-τα. που πιχν-τ;ρευότιχνε τό πιό ίκιχνό ΖΙ­

ΧΞ γίνει. θιχνιχσιμος έχθρός του κlχΙ σχεδίιχζε ν� ξεχωρίσει

τ� Ι:JμψεροντιΧ του &π' τ� oι�ιΧ του. Ό Πώλ �τlXν &νίκιχνο; ν� όιιxκ�ινει τΥ) διlXψop�

ΥΠ ου όπijρχε . &νάμεσιχ στόν ΧΙΧ?(/.­

χτηριχ της κρεολής που ειχε fι ΠΞθε:ριχ του κlχΙ των 4λλω'ι γυνιχικών. M� ήτιχν &κόμα. πιό &νίκα.νος ν� φα.ντιχστεί πό­σο (κlχνΥ) �τlXν._ Ή κρεολΥ) είνιχι πlχράξενΥ) <ptJaYj. Βιχστάει &π' τΥιν Ευρώπη τΥιν έξυπνάδα., &π' τ� τρoπικ� μέρη τΥν &λόγισΤΥ) 6ιlχιότYj'W. τών πlXθιί'Jν, &π' τίς 'Ι νδΙες τΥιν έπιπΙ λιχιιχ &πάθειιχ πού μ' ιχυτη &ντιμετωπίζει τό καλό κιχί τΙ.> κιχκό. ΕΤνιχι χlχριτωμένΥ) ψόσΥ) μιJG έπι;: !'ιδυνΥ) σ�ν τό πιχι-

1 14

δΙ πou δεν τό προσέχουν. Σ�ν τό πιχιδί !τσι κι lχυτΥ) fι γυ­νlχΙκlχ θηει ν� τ' &ποχτΥισει δλ4 &μ.έσως. Σ�ν τό παιδί εΤ­ναι [κανΥ) ν� 6ιχλει φωτι� σ' δλόκληρο τό σπίτι γι� ν� 6ριχσει g �1X αυγό. Μέσα στΥ) ΜΙΧλθlχκΥι ζωΥ) της δε σκέψτεται τΙπο­ΤΙΧ. ΜιΧ τιΧ σκ!ψτεται δλα άμα τΥ) συγκλονΙζει τό πάθος. 'Έ­χει κάτι &π' τόν υπουλο χαριχχτηρα τών νέγρων που την περιστοιχΙζlχνε &π' τΥιν κούν '.α tYj; &κόμιχ, μ4 είναι τό(jΟ &ψελ1jς οσο είνιχι κι αυτοι. ΣιJGν τους νέγρους καΙ σιΧν τ� πlχιδιιΧ ξέρει νά θέλει ενα πριχμιχ μέ όλο κlχΙ μεγαλύτεΡΥ) !νταση. Είναι 4ξια ν� τήν κλωσσίσει τΤιν ί�έα της Ισαμε νά μπορέσει ν� τΥιν κά.νει ν� ξεπεταχτεΤ. Ή σπιχνιόλικ'η μεγιχ­Aocputιx είχε σμιλέφε·ι μ' gvιx παράξενο &να.κάτωΜΙΧ &πό ΠΡO'tlZρ1jμιχτα κι �πό nαττώμιχτα το χιχραχτηρα της χυρίας Ευα.ΥγελΙστlχ. ΚαΙ τελικ� τον είχε καλόΦει δλόκλYjΡΟ το Acoatpo της γlΧλλικης ευγένειας. Αυτός δ &ποκοιμισμέ· νος χlχρlχχτΥιρας &π' τ� δεκάξΥ) ,εuτυχισμέn )Ορόνια, &πα­σχολYjμένος &πό τότε με τιΧ μιχ.ροπριχμιχτα της κοινωνικης ζωης χα! πού τό πρώτο του μτσος τοΟ ιiπoκάλυΦε τΥ) δόνιχ­μΥ) του ξυπνοΟσε τώρα σιΧν πυρκιχtιχ. Ξέσπαγε ΤΥΙ στιγμΎ; πού fι γυναΙκα χά.νε: στΥ) ζωΥ) της δ,τι πιό &γlΧΠYjμένο lxzt καΙ που ζYjtιΧει χιχινούργια στοιχεια γι� y� ξοδέΦει τΥ) ου­νιχμικότητα πού τΥιν σπιχριχζ.ει. Ή Ναταλί !μενε κάτω &π' τΥιν επΙδ,ραO'Yj τ'ijς μYjτέρας tYj; 4λλες τρετς μέρες. Mι� μέ. ρα της lμενε λοιπόν ιiκόΜΙX της νικημένης κυρίας Εόιχγ­γελΙστα. Mι� μέρα., fι τελευτα.Ια. πού περνιχει το κορΙτσι με τΥ) μητέρlχ ΤYjς. Ή κρεΌλΥ) μπο.ροΟσε μέ μι� λέξΥ) μονιχχα ν� έΠYjρειχσει τη ζωΥ) αυτών των ουό άνθρώπων πού �τlXν ταγμένοι ν� διIX60ίiν μιχζΙ τους 6α.τόο.ρομους κlχΙ τούς με· γιχλους δρόμους ti'j; Πα.ριζιάνΙΚYjς κ(;ινωνΙα.ς για.τΙ fι Νιχτα­λΙ είχε τυψλΥ) εμπιστοσόνΥ) στΥ) μYjτέρα. της. ΤΙ !χτα.σΥ) !­πα.ΙΡ�Ξ rι συμβουλή σ' ιχυτό τό προδ;(1τεθYjμένο μυlΧλό l Ό­λόκλYjΡΌ το μέλλον μπoρoίiσε ν� καθο.ριστεΤ ιiπό μι� ψρά-0'Yj. Κανένας κώδιχιχς, καμι� &νθρώπινΥ) εξουσία δεν είνlX� σε θέσΥ) ν� σταμιχτΥισει τό 1jθιΧό lγκλημιχ πού σκοτώνει με μι� λέξYj. Αυτοο 6ρΙσκεται το λιχθος της κοινωνικης δ:­καιοσόνης. Aυτoίi βρίσκεται fι διαψoρ� &νιχμεσα στ� ήθη

115

Page 55: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

'tf)� κιχ.λf)� κoινωνΙιχ.� κιχ.ί τοϋ λιχ.οσ : Ό λιχ.ό� είνιχ.ι ντ6μ1t� 'ή κιχ.λ� κοι.νωνΙιχ. ε!νιχ.ι όπσχ.ρΙτριιχ.. Ό λιχ.O� Ιχει το μσ.χιχ.Ι­(Κ, 'ή κιχ.λ� κοινωνΙιχ. το δηλητ�ριo tf)� γλώσ� κιχ.ι τyι� σκέΦη� . . ·O λa;ό� Ιχει το θά-νιχ.το 'ή κιχ.λ� κοινωνΙιχ. την 6,τι­μωρησιά-.

T�ν 6,λλη μ.eριχ. κιχ.τli ΤΟ μεσημέρι 'ή κ\)ρΙιχ. Εόιχ.πελΙ­στιχ. �τιχ.ν μισοκιχ.θισμέτη στην 6,κρη τοϋ κρε6ιχ.τιοο τij� Νιχ.­τιχ.λΙ Πά-νω που ξυπνά-γιχ.νε 6,γωνιζ6ντουσιχ.ν κ' οΙ δ\)ο τoυ� ποtli θά-νιχ.ι πιο χιχ.διά-ριχ., π:ο τρυφερ�. Ειχ.νά-φεΡνε στη . ΘU­μη� τoo� τι� εόwχισμένε� 6,νιχ.μν�σει� 6,π' τ� ζω� m:ιυ εΙχιχ.νε περά.σει οΙ δ\)6 't'OO�. Κιχ.μι& διιχ.φωνΙιχ. δ�ν ε!χε τιχ.ρά-­ξει δλ' α.ότli τσ. χρ6νιιχ. οδτε την 6.ρμονΙα. των ιχ.Ισθημά.των τoυ� ουτε τι� Ιδέε� τoυ� πού τΟΟο τιχ.φιά,ζιχ.νε, οδτε τι� διιχ.­σκεMσε'Ι� που τι� 6,γιχ.πΟΟσιχ.νε κ' οΙ δυ6.

- Κιχ.Ομένο μου μικρ6, Ιλεrιε 'ή μητέριχ. κ' Ικλα.ιγε � πριχ.γμσ.τικli δά-κρυιχ., μου είνιχ.ι 6,OUνιχ.το vli μ� ΣUΓκινηθω 6,μιχ. σκέφτομ.ιχ.ι πώ� !γώ σοόκιχ.νιχ. πά-ντιχ. 'tli χιχ.τήριιχ. σου κι ιχ.υριο θli ιiνψει� σ' lvαov 6,ντριχ. που θli πρέπει vli όπιχ.­xoϋ�.

- "g ! μσ.νοόλα. μου, δσο ytli vli όπα.κοόω ! Ικιχ.νε Τι Νιχ.τα.λΙ � μtli χιχ.ρ:τωμένη ιχ.όθά-δειιχ. κα.Ι μέ μι& κΙνηση τοϋ χεφιχ.λιοο τη�. Γελc1� ; σuνέχισε. ·0 πιχ.τέρ,,� μο\) δέ σοόκ", · νι πά-ντιχ. 'tli χιχ.τηριιχ. σοο ; Γιιχ.τΙ σ' ιiγιχ.πoσσε ; Κιχ.Ι τΙ νο· μlζει�. !μένιχ. δ� θ& μ' iγιχ.πά.εt δ 6,ντρα� μου ;

- Νιχ.Ι, δ Πώλ νοιώθει 6,γά-πη ytli σένιχ.. Μσ. 6,ν Τι πιχ.­ντρεμένη γuνα.Ικιχ. δ�ν προσέξει δέν δπά.ρχει τΙποτιχ. στον κ6σμο που νι% !ξιχ.φιχ.νΙζετιχ.ι τ6σο γρ�γopα. δσο Τι σuζUΓΙΚ�

6,γά-πη. ·Η !πφo� πού πρέπει νά-χει κά-θε γuνιχ.Ικιχ. πά-νω στον !ντριχ. τη� !ξιχ.ρτιέτιχ.ι ιiπ' tli 7tp'ώτιχ. χρ6νιιχ. του γά-μou. ΣοΟ χρειά-ζοντιχ.: κιχ.λ�� σuιμ.6ooλΙ�.

- MIi θά.σιχ.ι μσ.ζΙ μσ.� ... -"Iσω�, χροο6 μου πιχ.ιδι ! Xτέ� τήν iI>pιx. τοΟ χοροσ

σκέcpτηxιχ. πολύ τoύ� κινδόνoυ� που χρό6ει Τι σuμ6ΙωιΠj μσ.�. "Αν σ' 16λιχ.πτε 'ή πιχ.ρουσΙιχ. μou ; .. Αν 'tli μικροπρ6.μ.ο:­τιχ. πού θli ποέπει n κά-v.ει� γι& n !πι6ά-λει� το κόρo� σο!) α& γuνιχ.Ικιχ. '6,π�ωθoOν aτή δ ;κ� μοο !πΙδρ"στι δ� θ6,νιχ.ι

116

χ6λα.ση Τι ζω� σοο στο σπΙτι σο\) ; "Eτσt περ�φιχ.νη πού ε!μιχ.ι 6,ν τoλμ�σει δ !ντριχ.� σου κα.Ι σουφρώσει 'tli φρόδιιχ. δ� θ' �νιχ.γxιχ.στω ν& φόγω ι1μέσω� ; ΝομΙζω πώ� ε!νιχ.ι χιχ.­λότεριχ. vli μην μπω χα.θ6λο\) πιχ.ρli ν' ιiνιχ.ΓXιx.στω μtli μέρα. vli φόγω. Δ� θά. συγχωρέσω ποτ! στον 6,VΤΡιχ. σο\) τη διά-: λ� τοΟ δικ06 μσ.� δεσμοΟ. ΆντΙθετιχ. δτιχ.ν θά-σιχ.ι πιli !� 'ή votκox\)pli, δτιχ.ν θά-νιχ.ι ytli σένιχ. δ 6,ντ?ιχ.� σου ιχ.δτΟ πο\) 'tjτιx.ve ytli μ€νιχ. δ πιχ.τ�ρα� σου τ6τε δ� θli φ066μσ.στε τΙπο· τιχ.. ΕΙρω πώ� α.δτη 'ή πολιτιΧή κοστΙζει στην τρυφΕ?η κιχ.ι νειχ.νιx� σou xiXpδtli μ4 το ΣUΜφέρoν σοο 6,πιχ.:τεΤ vli ε!σιχ.ι ιiπ6λυτα. xUΡΙιχ.ρχη στο απΙτι σου.

- Τότε μYIΤ€Ριχ. γιιχ.τί μοΟ nεγε� πώ� πρέmι vli τον δπιχ.κο,Jω ;

- Κοριτσά-κι μου, ytli vli �πoρετ νσ. κυ6�ρνά-ει Τι ru­νιχ.Ικα. πρέπει vli δΙνει πά-ντιχ. την !ντόπωση πω� κά-νει ιχ.δ­το που θέλει δ !ντριχ.� τη� . .. Αν δ�ν το μά.θεις ιχ.ότΟ μπoρεΤ� vli κιχ.τα.στρέΦεις δλο το μέλλον σου

,ιiπό μιli πιχ.ρά-x�tρη

6,ντιχ.ρ�Ιιχ.. ·0 Πώλ ε!νιχ.: �ιχ.ρός χι ιiδυνιχ.τoς. Μπορε! ν 6,­φ�σει ν& τον !πηρεά-σει κά-πoι� φ!λo�. ΜπορεΤ 6,Χ6μσ. κιχ.Ι ν& πέσει oτli χέριιχ. μtc1� 6,λλη� γuνιχ.Ικιχ.� κι ιχ.δτη vli !ξιχ.­σκήσει !πά.νω του τή δ ιΧή της !πυρρο1ι. Πρέπει νσ. τΙ� προ­λά,6εις ιχ.δτ�� τΙ� στενιχ.χώριε� κιχ.Ι θli το κιχ.τιχ.φΙρει� !ν χυ· ρ�ιχ.ρχήσει� !ού πά,νω τοο. Kιχ.λότ�ρα δέν ε!νιχ.: vli τον χι)-6Ε\ρν&ς !ού πιχ.ρ& κά,πoιo� !λλ�;

- Βέ6ιχ.ι:χ., ε!πε Τι Νιχ.τιχ.λΙ , !γώ μονά,χιχ. την εΔWχΙιχ. του μπορω vli θέλω.

- "Εχω το δικιχ.Ιωμσ., 6,γιχ.πημ.ένο μου πιχ.ιδΙ, ν& σκέφτο­μιχ.ι μόνον τ� δικ� σοο κιχ.Ι προσπα.θω, σ' ιχ.δτη τη σοβιχ.Ρή δπ6θεση, ν& σ! δ:ιχ.φυλά,ξω ν& μήν τόχει χιχ.Ι 6ρεθεΤ� δΙχω� πυξΙδα. ιiνά-μ.ισιχ. στoύ� σκoπέλoo� πού θli σuνιχ.ντήσει�.

- Μσ. μσ.νοόλιχ. μου 6,κρι6ή, δ�ν εΙμσ.στε !ρκετli δΙ)­νιχ.τέ� !μεΤ� οΙ δυο ytli ν& μεΙνοομε μσ.ζΙ δΙπλιχ. του δΙχω� vli φ06ηθοϋμ.ε το σοόφρωμσ. των φροοιων τοο που τόσο μοιά-­ζει vli σέ τρομά.ζει ; ·0 Πώλ σ' 6,γιχ.πιUι μσ.μά..

- "g ! ι'J') ! μ' ιiγιχ.πά-ει μ4 ΠC(Jισσδ'Uρo μ.έ cp06c1�t. Πρόσεξέ τον κιχ.λli σήμεριχ. την ι'δριχ. πού θli τοΟ πω πω�

117

Page 56: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

σ&\; �φήνω ν& π�τε μόνοι σ�\; στό Π�ρΙσι, πώ\; !γώ δ1 θιiρθω. θ& δε!\; στό πρ6σωπ6 του ν& ζωγρ�φΙζετ�: 1ι !σω­τερικ'ή χ�ριi, δσο κι !ν 1qpOO'Π�θήσει ν& τό κρύΦει.

- Γι�τΙ ; ρώτησε 1ι N�τ�λι. - Γι�τΙ ; �6 μου π�ιδΙ ! "Εγώ 'είμ4Ι σ&ν τόν "Αη

rtιiVVll τό Xρuσ6στoμo, θά. τό πω στόν ίδιο κ�Ι μπρoστιi σου. - Κι !ν δεχτιί) ν& π�vτρευτω μoνά.χ� μ! τόν διχ; νrι μ'ή σ' ιrω�λεΙΦω ποτέ ; εΤπε 1ι N�τα:λί.

- Ό χωρισμh� μ4\; lγινε ι1να:πόφευκτο\;, σuνέχ:σε ή 'XυρΙ� Eδ�πελΙστ�, γι�τΙ πολλιΧ πpιiγμ4τα: Ιχουν ι1λλιiξε� τό μιμον. ΕΤμ4Ι κ�τ�crφ�μέτη. 'Εσε!\; θιΧ Μ.ν .. τε πλoύσι� ζω'ή στό Π�ρΙσι. Δ1 θ& μπορω ν' ι1ντα:ποκριθω δΙχω\; ν& φιiω τ� λΙγα: ΠΟI1 μούχουν ι1πομείνει. "Αν δμω\; μείνω στο A�νστριiκ θά. φρovτΙζω τ& σuμφέpoντ& σα:ς κα:ί. θιΧ ξα:να:­φτιιiςω την περιoυσΙ� μου μ! τΙ\; oΙΚGνOμίε\; που θιΧ κιίνω.

- ΈΣU, μ4μιi, θά. xιiνει\; οΙκονομΙες ; φώναξε ε1.ρωνι­χ& 1ι Nα:�λι. 'Έλ� μ'ή γΙνεσα:ι �πό τώρα: για:γιιΧ. Πω\; εΤ­Y�Ι δυνα:τό, γι& τέτοια: πριiμ4τα: θιΧ μ' '!γκα:τα:λείφεις ; Μα;­νoύλ�, μΠQΡε! νιΧ σο\} φαΙνετα:ι κουτούτσικο\; δ Πώλ, μ& δέν εΤν�ι οδτε μt& στ�λιιX ΣUΜφεΡOVΤOλόγO\; . . •

- 'Ά ! ι1ποκρίθllκε 1ι κυρί� Εόα:γγελίστα: κ' 1ι φωνrι 't1l\; �ντήΧllσε 6aριιΧ τόσο που lκα:νε τ'ή Nα:τ�λΙ ν& σκιρτή­σει, 1ι σuζ�τησ'η γι(ι τό σuμ6όλ�ιo μ' lκ�νε !πιφυλα:χτική, μο\} δYJμl.οuργllσε ι1μφι60λΙε\;. ΜιΧ μ'ήν ι1νφυχεΤς, πα:ιδί μου, εΤπε κι �γxιiλια:σε τ'ήν x6pll τη\; ι1π' τό λα:ιμό γι& νιΧ τΥι φιλή�, ΟΙ θ& σ' ι1φήσω μόνη γι& πολυν κα:ιρό. "Aμct 1ι !πι­στροφ'ή μου κοντά σα:\; δ1 θ& μπο,ρε! '1& δllμιοuργήσε, προ-6λήμ4τα:, δτ�ν θ& μ' lχει πι& κρΙνει δ Πώλ, τ6τε θιΧ ξα:να:ρ­χΙσOUΜΙΕ την δμoριp1J ζωoόλ� �\;. τη 6ρΜυν'ή μ4\; κουβέ­vτoόλ�. , .

- Πω\; θ& μπ�σει\; ν& ζήσει\;, μ4νούλα: μou, δΙχω\; τη Νιν'ή σου ;

- Να:Ι, !πελέ μου, για:τΙ θά. ζω γι& σένα. <Η μllΤΡΙ­κ'ή μου κα:ρδι& δ1 θ& Ικ�νoπoιε!τα:ι ι1διιiκoπ� !μ4 θά. ξΙρω πώ\; σuμβιiλω δπω\; πρΙπει �Ι στην εότuχΙα: �� κ�Ι στ'ήν πιριO\)σι� σ�\; ; ,

118

- Μ& κα:λ'ή μου, λ�τρευτ'ή μα:! μητέρα:, μονιίχη μου λοιπόν θιΧ μεΙνω μι τόν Πώλ τ. ι1μισως ; Τί θά, γίνω ; Τι θ& γΙνει ; ΤΙ πρέπει ν& κά.νω. τΙ 01'1 πρέπει ν& κά,νω j

- Κα.ομινο μου μικρό, νομΙζει\; πώ\; lτσ: θ& σ' !γκα:­τα:λεΙΦω στην πρώτη μάχη ; ΣιΧ ουό !ρωτευμένο: θιΧ ι1λλΥί­λorρ�φo\}με τρε!\; φορέ\; τ'ήν έ600;.ιάΟα: κ' Ιτσι θά,μ4στε ι1-διιίκoπ� 1ι μι& μ!\; στ'ήν �ρδιιX τ-ης &'λλη\;. ΤΙΠ(Jτα: ΟΙ θ& σο\} ΣUΜ6α:ίνει που ν" μ'ήν τό ξέρω. θιΧ σ1 προστα:uύω &'πό δλες τΙ\; σuμφoρές. "Ασε που θιίτα:νε πολυ γελο!ο νιΧ μ'ή'! Ιρθω ν& σ� Οω. θιiτα:νε σιΧν 'lιΧ μrιν !χτιμCji}σα: τόν &.νδι,ρα. σου. "Ενα: ουό μ-η�\; θιΧ τους περνάω σίγουρα: κovτιX σα:ς στό Π�ρίσι.

- Μότη, κιόλα:ς μόνη κα:Ι μάλιστα: �ζί. του ! είπε μ� τρόμο 1ι Να:τα:λΙ κα.ί οιέκοψε τ'ή μητέρα. της.

- m 01ν πρέπει νιΧ γίνεις ΓUνα:Ικα: του ; - Να:Ι τό θέλω, μ& πές τουλάχιστον πως πρέπει ν&

φερθω. Σuμ60ύλεΦ1 μ.ε !συ που τόν Ικα:νες δ,τι f,θ .. λες τόν π�τέρ� μου. Έσυ ξέρει\;, θιΧ σ' ι1κούσω τυφλιί.

Ή κ�ρΙα: ΕUaπελΙστα: φCΛησε τη Να:τα:λί 'στό μέτω­πο. Τ'ήν �θελε κα.Ι τ'ήν περίμενε α:ύτΥ; τrιν πα.ράκληση.

. - Πα:ιδΙ μου. οΙ σuμ60υλές μου πρέπει '1& &'ντα.πο'φΙ­

νCjvτα:ι στΙς σuγκεκ.ριμέν-ες σuVΘ-ηκες. 'Όλοι οΕ &.vτρες οε μοιά­ζoυ� μετα:ξυ τους. Λιγότερες οια:φο,ρε\; Ιχει τό λιovτιίρι

&'π' τό 6άτρα:χο παψά Ινα:ς ι!νΤ,ρα:ς μ! τόν άλλο Φυχικ& θέ­λω ν& πω. Πως μπορω νιΧ ξέρω σήμερα: τΙ θ& σε βρε! α:1)ριο ;

Τώρα: μπορω '1& σο\} δώσω γενικ!ς μονάχα: δοηγίες γιιΧ τη

σuμπιρ:φoρά σου. - πε\; μου γρήγορα:, χρυσ'ή μου μα:νοόλα:, δλα: δσα:

ξέρεις. - πρωτα: πρωτα:, χρυσό μου πα:ιδΙ, 1ι α:Ιτία: τό\} χα:μοΟ

των πα:vτρεμινων ' γυνα.ικων πoU θέλoυν ..ν� κρ�τήσoυν την

κ.α:ρδι& το\} ι1ντρ6ς τους... κα.Ι, !δω ι!νοιςε πα:.ρενθ .. ση - ν&

'X�τ�\; τ'ήν κα:ρδι& τους κα:Ι νιΧ τού\; κυ6ερν�ς εΤναι τό r­

διο πράμ4 - λo�πόν, 1ι 6α:σικ'ή α:ΙτΙα: πού δια:λύovτα:ι τ& 4-vτρΌΓUν� 6ρΙσκετ�ι στ'ήν ι1διιίκοπη σuμβΙωση πού πα.λι&

δίν όπ-ηρχε κα.Ι πoU !πι6λήθηχε σ1 toutll τ'ή χώρα: μί τη

119

Page 57: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

μιχνΙσ. _-ης οΙ'Χ.Ο')'ένεισ.ς. 'Απο _ον χσ.ιρΟ που lytve. � !πσ.νά.­στσ.σYj στη Γσ.λλΙσ. _� ιiστιχά. �eYj ψωλ:�σσ.νε χσ.Ι στους ιi­ριστοχρσ.'tικους ο!κοuς. Κσ.Ι γι' σ.U'tό φτσ.Ιε.ι lνσ.ς ιiπ' τους ΣUΓΓρσ.φείς _οος, δ Pouσσώ, Ινσ.ς σ.ΙσχρΟς σ.&Ρε'tικΟς που εΤ­χε δλο ιiν'tικο:νωνικες ϊδέε.ς κσ.ί πού κσ.'t�φερε, oUτιε κσ.ί γώ ξΙρω πώς, ν� !πι6ά.λει _� πιΟ πσ.�λoγσ. πρά.μσ.'tσ.. Τπο­σ,ήριξ:; πώς δλιες οί ΓUνσ.ίχες εΤχcι.ν _� ίδιΙΧ SLxιxtiliμιx'ttX. καΙ _Ις ίδιες ίκιχνό'tYj'tες. 'Έλεγε πώς στ� κοινωνιΧά. πλιχΙ­σ:σ. Επρεπε νά. όπα,κοΟμ.ε στ'ή 'pUOYj λις κ' ή ΓUνιxΙκιx μεΎιi­λοΙ} ίσπιχνοσ !pxoV'tιx, λις κ' !γώ κ' !σiJ Εχouμ.ε τΙποτσ. κοι­νό 1.ιέ μι� ΓU'lΙXίκΙX τοΟ λιχοΟ. ΚΙΧί ιiπo τότε κΙΧθώς πρέ­πει γU'lιχίκες μεγιχλώσιχνε τ� παιδι� τouς, διιχπα.ιδιχγωγή­σιχνε τ� κοΡίτσιιχ tout; κιχΙ μ.εΙνιχνε κλεισμένες στο σπΙτι. 'Έ'tσι πφιπλέχτψε ή ζω'ή σε τέτo�o 6ιχθμό που ή εότuχΙιx Εγινε σχε.οΟν !πιιχστYj. Γιιχτί εΤνιχι πολύ σπά.νιο πρά.μσ. νά. 6ρεθοϋν suo χιχρσ.χτηρ.ες σ�ν τούς διχούς μσ.ς που μ.dς l­κιχνσ.ν νά. ζήσοuμ.ε σ� Sub φιλες. Ή ιiδιά.κοπYj !πιχφ'ή είνιx� το ίδιο !πικίνδuνYj ιiν�μ.εσιx στους γονείς κσ.ί στ� πσ.:δ�� δaο είνιχι κι ιiνά.μ.εσιx στον !ντριχ κιχΙ τ'ή ΓUνιxΙκσ.. Λίγες εί­νιχι οί φuχες πού μποροΟν κΙΧΙ δισ.τηροϋν την ιiγά.πη tou; πιxρ� τ'ήν ιiδtάox(j'ltYj σuμ6ίωσYj. Μονά.χιχ δ θεος μπορεί .�� το κά.νει ιxu'to 'tO θιχΟμσ.. Γι' ιχυτό νά. 6ά.λεις ιiνά.μ.εσα. σε σένιχ κσ.Ι στον Πώλ το φρά.γμιχ _-ης κοσμιΧότητσ.ς. N� 'ItYj­γιχΙνεις σε χορούς, στ'ήν ''Οπεριχ. Νά. ΠYjγσ.ίνεις περΙπιχτο 'tO πρωί, ν� ψώς εξω το 6pιXSu, ν� χά.νε�ς πολλές !πισκέ­φεις Υ./.1Ι νά. τοϋ ιiφήνεις τοΟ Πώλ λίγες στιγιι,ις. Μέ το 00-στYjI.ι.α α.υτο δε θ� χά.σεtς ποτε _'ήν ιiξίιx aou. ''Οτιχν Suo πλά.σμσ.τιχ lxouv μόνο τ� ιχΙσθήμσ.τά. tou; γι� ν� περιiσοu'l δλόκλYjΡYj τ'ή ζω'ή γρήγοριχ !ξσ.ντλοον Τ ιiπoθέμιxτά. τοuς. ΚΙΧΙ γρήγοριχ τούς �\}ριεόε� ή ιiδιιxφoρίσ., δ κορεσμός, ή ιi­ηδΙσ.. Κι &μσ. μσ.ριχθεΤ το ιχίσθYjμιχ τότε τΙ γΙνετιχι ; Πρέπει ν� ξέρεις πως !� σ6ήσει ή ιiγά.πYj _ότε τ'ή θέσYj tYjt; τiιν πιχΙρνει ή ιiδιιxφo.ρία. 1) ή περιφρόνYjOYj. Νά.σιχι λο πον γι' α.ότΟν 'Itάov.ιx νέσ., πά.ντιχ κσ.ινουργιιχ. Μπορεί ν� τόν 6ιχρε­θεΤς !σiJ � !κεΤνος δε θ� σε 6αρεθεΤ ποτέ. Γι� κά.θε είδος

120

κuρισ.ρχ/(ις 6σ.σικ'ή πρoUπόθεσYj ε!νσ.ι ν� ξέρε.ς νά. 6ιχριέσιχι

δτιχν χρειά.ζιετιχι. Τ'ήν ευτuχΙσ. δε θ� μπορέσετε ν� την ξε­γελιiσετε ΟΟτε μέ τΙς φροv.Ιδες γι� τ'ήν περιοuσΙιχ σιχς οδτε μέ τΙς δ.σχολΙες τοο σπιτιοΟ σιχς. "Αν δε μπορέσε:ς λοιπον ν� κά.νεις τον !v.pιx σοι) ν� μαιρά.ζετιχι μσ.ζΙ σο\} την κο­

σμική σοο ζωή, �ν δεν τον δισ.σκεδά.ζεις θ� κιχτΙΧλήξετε

στ'ήν πιο φ06ΖΡ'ή δ.τονΙιχ. Τότε ιiρχΙζε: 'tO «πλ'ήν» τοΟ Ερωτσ.. Πά.ντσ. &.γιχπα;με ΙΧίιτον πού μ.dς διιχσκεδά.ζει ii ιχυτον πού μα;ς χσ.ρίΥε,ι την ευτuχΙιx. "λλλο ν� δέχετιχι μι� ΓUνα.ίκα.

την ευτuχίσ. κι !λλο ν� τ'ή χιχρΙζει . .. Λ6uσσος χωρΙζει ΙXίιΤ� τ� Suo πρά.μα.τιχ.

- 'Aγιxπημiτη μοο μYjτέρσ., σ' ιiκoυω � δεν κιχtα.b-6σ.Ινω τΙποτσ..

- " Αν τον &.γιχπα;ς τον Πώλ σε tt'tO:O 6α.θμό πού ν�

κά.νεις 'Itάov.ιx δ,τι θέλει, !ν σοΟ χα.ρΙζει πρα.γμσ.τtκ� τή;ι

είιτuχΙα., _ότε θά.χοuν κριθεί δλΙΧ, δε θ� γίνεις ποτέ xuptιx.

ΚιχΙ τΙς κσ.λU'tJ$ρες σuμ60uλές 'tOO κόσμοι) ν� σοΟ δώσω δε

θ� ΧΡYjσιμiΦοuν σέ τΙποτιχ. - Λότο είνιχι πιο κιχθιχρο � μσ.θιχΙνω τον κιχνόνα. δΙ­

�ως νά. μπορώ ν� τον !φα.ρμόσω, είπε γελώντα.ς 1ι Nιx'tIXAL.

Εχω τ'ή θεωρΙιχ, ή πριχχτικ'ή !φα.ρμογ-η θά.ρθει κι ιx�τή. - ΚΙΧUμέvYj μαι) ΝιχτΙΧλί, είπε ή μ'r)τέρσ., κι !φφε ν�

γλιστρήσει lvl1. ιiληθιVΌ δά.κρΙ} στ'ή σκέΦ'r) τοΟ γά.μοι) τ-ης

κόρ'r)ς Τ'r)ς, τ'ή φίλ'r)σε κιχΙ σuνέχισε, θά. σοΙ) ΣUΜ60ϋνε. τέτο: :χ

r.ρά.μσ.τ:1. πού θ� σέ μά.θοuν ν� θuμ.α;σιχι. Μά.νιχ χσ.ι κόρη

μεΙνιχνε γι� λΙγο σφιχτιxγκσ.λισ.σμiνες γεμά.τες τρuφερότYj­

τσ.. Μά.θε το καλ� Να.τσ.λΙ μΟ1Υ πως σ� γuνα.!κες εΧf.ίUΜε δλες

γρσ.μμiνYj τ'ή μαΙ,ρσ. μιχς &πως οί !ντρες zxouv την δικ'ή τοuς.

"Ετσι ή ΓUνσ.Ικσ. γεννιέτσ.ι γι� νά.νσ.ι ΓUνσ.ίχα. τ-ης μόδσ.ς,

χσ.ριτωμένYj οΙκοδέσποινα. &πως δ !ντρσ.ς γεννιέτιχι atpιxtYj­

Ύος 1) ποιητής. 'Eσt) είσσ.ι γεννYjμiτη γι� ν' ιiρέσεις. Κ' ή

διιχπσ.ιδσ.γώγφή σοι) σ' έτοίμσ.σε κι α.ότη γι� τ'ήν κοσμικ'ή

ζωή. οε ΓUνα.τκες σήμ.ε� πρέπει ν� διιχπσ.ιδσ.γωγ?Οv.�·,

ΎΙ� τ� σσ.λόνισ. δπως πσ.λι� τΙς δ:ιχπσ.ιδσ.γωγοοσιχν γισ. tou;

ΓUνσ.ικoνΙτες. 'Εσύ δεν είσσ.ι φτιιχγμένYj ώτε ΎΙ� ν�

ΎΙνεις μητέ� μέ πoλλ� πιxιδι� οδτε γι� νά. κά.νεις τον !-

121

Page 58: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

πιστ6.ΤΎ/. "Αν κιi.νεις πσ.ιδιά., έλπΙζω νά. μ'ήν ερθουν σ.μέσως μετσ. τό γ6.μο σου κσ.Ι σοΟ χσ.λ6.σουνε τΥ) σιλουέττιχ. δεν {)­π6.ρχει πιό σ.στικό πρ6.μα. σ.π' τΥιν !γΚUΜOσόνΎ/ ενιχ μΎινσ. μετά. τό γ6.μο, &σε πού διεΙχνει πώς ό &ντριχς μσ.ς οε μ4� σ.γιχπ6.ει. "Αν λοιπόν κ6.νεις πιχιδισ. δυό τρΙιχ χρόν;σ. μετσ. τό γ6.μο σου. τότε οΙ γχοuOcρν6.ντες κ' οί πιχιδσ.γωγοί θσ. τ6. μεγΙΧλώσουν. Έσύ ν6.σιχι 1ι μεγιi.λΎ/ κυρΙσ. πού σ.ντιπρο­awmUEL τ'ήν πoλuτέλε;ιx κσ.Ι τΥ) χσ.ρσ. τοΟ σπιτιοΟ. Μσ. πρό­σεξε τψ όπεροχΥι σου νσ. τη δεΙχνεις μον6.χιχ σε δτι κολΙΧ­κεόει τόν !γωισμό τοΟ !vcρa. κιχΙ κρύΦε κιχλσ. την όπεΡοχΥ) πού μπο.ρείς ν6.χιεις στΙς μεγ6.λες στιγμές.

- Μσ. με τρ0μ6.ζεις, σ.γΙΧΠΎ/μένΎ/ μου μα.μσ., φώνιχξε 1ι Ν ιχτσ.λι. Πως θσ. τΙς θυμ4μα.ι ιχυτες τΙς σuμ60υλές ; Πως οσ. τσ. κσ.τιχφέρω !γώ ποΟ.μα.: τόσο σ.περΙσκεφτΎ/ τόσο πιχιδΙ ; Πως θά. μπορέσω νσ. τσ. μετριi.ω, νά. τά. σκέφτoμa.ι δλΙΧ πρΙν σ.πό κ6.θε μ?ι> !νέργεισ. ;

- Μσ. μικρό μου δ,τι σοΟ λέω σΎιμεριχ θά. τό μ6.θιχινες σ.Ργότεριχ σ.πό μόντι σου. θά. τ'ήν πλ 'ήρωνες δμως τΥιν πεΙρσ. σου μέ cpo6epιX. λ6.θτι, μέ. λ6.θτι σuμπεριφoρfλς πού θσ. σού δτι­μιουργουσιχν στενιχχώριες κσ.ί θά. δυσκολεόιχνε τ'ή ζωΥ) σου.

- ΝιχΙ, σ.),λσ. σ.πό πoU ν' σ.ρχΙσω ; �κιxνε μέ a.ψέλει'Χ 1ι Νιχτα;λΙ

- Τό �νστικτό σου θσ. σε όδηγΎισει, σuνέχισε +, 11Tjτέ­ριχ της. ΑυτΥ) τ'ή στιγμ'ή πιο πολύς elv' ό πόθος του Πιί)λ σ.π' την σ.γά,πτι γιά. σένα;. Γιιχτί +, σ.γ6.πYj πού γιεννιέτιχι σ.π' τόν πόθο ε!ν' 1ι έλπΙδΙΧ. Ή σ.γ6.πη πού σ.κoλoUΘεί μετσ. την Ικσ.νοποΙτιστι του πόθου, ιχυτ'ή είναι 1ι πριχγμα.τικότητιχ. ποισ. ΥυνιχΙκιχ δΕν d.γιχπΤιθτικε τΥιν πιχριχμονΎι ; "Αν διιχττι­ρΎισεις ιχυτη τψ σ.γ6.πτι κΙΧί τΥιν &λλ Tj μέριχ θά. τ'ή διιχττιρ+,­σεις σ' δλτι σου τΥ) ζωΎι. Ό Πώλ ε!νιχι σ.δόνατος &.νθρωπος. ε!)κολΙΧ τόν σκλΙΧ6ώνει 1ι σuνΎιθειιx. "Αν όποχωρΎισει μπρο­στ6. σου μ:σ. φορσ. θσ. όποχωριεί πιi.ντιx. ·Ολα; μπορεί νσ. τσ. ΥυρέψΕι 1ι ποθτιμέντιl γυνα;Ικσ.. Πρόσεξε μ'ήν κιi.νεις τ'ήν τρέλ­λΙΧ πού κ6.νουν πολλες Υυνιχίκες. Αυτες δεν ξέρουν την τε­ρ6.στια. στιμα.σΙιχ πού �χoυν οΙ πρωτες ώρες της 6ιχσιλεία.ς μιχς κΙΧί τΙς σπιχτιχλανε μ' Ινιχ σωρό σιxχλιx�ες κσ.Ι κου-

1 22

τα;�ρες. ·Εσύ νσ. μ:ετιχχεΙΡΙστΕίς τΥ) δόνα;μΎ/ !πι60�'ijς, πού σου χα.ρΙζει ό πρωτος πόθος τοσ ,&ντριχ σ�ι> γισ. ,να., τον

.μ�

θεις νσ. σε τ)ΠΙΧΚ<ίόει. Κα.Ι γισ. να. τόν κ�νε .ς να. υπoχυΦε� νσ. ζΎ/τησεις τό πιό πιχρ6.λοΥΟ π.ρ6.γμιχ. 'Έτσι θά. ζυγίσεις το μέγεθος τ'ijς Mwι.μΎις σου, θά. σου τό δεΙξει το μέγεθος τ'ijς όποχώΡΎ/σΎ/ς. ΤΙ θά. κέρδιζες &'1 τον κιχτ6.φερνες να. θελΎι­σει κιi.τι λο"((κό ; ΧιχτΎιρι θσ. σοόκσ.νε, !σένιχ θ' σ.κουγε σε τέτοιΙΧ περΙπτωσΎ/. Μισ. κιχστελ6.νΙΚΎ/ π;x-ρ�ιμΙιx λεει .. π

ώς πρέπ.ει πιi.ντιx νσ. πι6.νεις τον τιχυρο σ.π τα. κέρα;τα.. Αμιχ δ:ιχπιστώσει πόσο σ.νώφελΎ/ ε!νιχι fι σ.μυν6. του κ' 1ι θέλφΤ, το\) τό� θ6.χει όπoτa.χθεί. "Αν ό σ.ντριχς σου κιi.νει μιά. κο\)­τιx�ριx γισ. χα.τηρι σο\) τότε !σύ θά. τον κυ6ερν1ισεις.

- θεέ μο\) ! κι;χ.ί γιιχτΙ ; - Για;τΙ πιχιδΙ μαι δ γ6.μος 6ιχπ6.ει όλόκλ Ύ/ΡΎ/ τΥ) ζω'ή

κι δ σύζυγος δεν ε!νιχι Ινα;ς σ.ντριχς σσ.ν δλους τούς σ.λλους. Γι' ιχυτο ποτε νσ. μΥιν κά.νεις τ'ήν τρέλλιχ νσ. πσ.ρσ.80θείς γι& τΙποτιχ ο!)τε γισ. το πιχριχμικρό. Ν ά.σιχι πά.ντιχ σuγκpιx­τημέτη κα.ί στσ. λόγια. σου κιχΙ στίς πρά.ξεις σο\). Μπορείς νσ. φτ&.σεις σ.κόμα. κ' ισιχμε τYι� ΦUχpιi.8ιx δΙχως �Ινδ�νo. Για;τΙ τΥιν φυχρά.8σ. την λιγοστευε:ς οποτε θέλεις. Αντιθε­τα. πέριχ σ.π' τΥιν σ.περιόρισΤΎ/ !κδ1ιλωστι τΥις σ.γά.ΠΎ/ς δεν �χεις πισ. &λλο 6'ijμα. νσ. κ6.νεις. Μ' δλο\)ς τούς σ.λλους σ.­ντρες μπορεί νσ. κά.νει δ,τι θ!λει fι �νιxΙκσ., με .τΟν &ντρ,α. ΤΎ/ς δεν !πιτρέπετιχι τίποτιχ. Λσε που το πιο ;οκολο πριχ­μα. ε!να;ι νσ. κρα;τ1ισεις την σ.ξιοπριέπειά. σου. Οι φ�ά.σε.ς; «<Η ΥυνιχΙκιχ σιχς δεν !πιτρέπετα.ι 11 �ε μ1roρεί νά. κιχν:ι ιχ\)­το fι !κείνο το πρά.μα.» ε!νιχι το κλει8ι τ'ijς !πιτuχΙιxς. Ολό­κλΎ/ΡΎ/ fι ζωΥ) 't'ij; γννσ.Ικιχς κρέμετιχι σ.π' το «Δέ θέλω -Δε μπορι!> ! ». Δε μπορι!> ε!νσ.ι το σ.κιχτιχμ6.ΧΎ/ΤΟ !πιχεΙΡΎ/μιχ της σ.8υνσ.μΙιχς πού ξσ.πλώνει. πού κλιχΙει κα;Ι μα.γεόει. Δε θέλω ιχυτό ε!να.ι το τελευτΙΧϊο !πιχεΙΡYjμιχ· Τότε φσ.Ινετιx� σ' δλτι ΤΎ/ς τη μεγιχλοπρέm:ιχ +, ΜνιχμΎ/ , τ'ijς yυν�Ικιxς. ΚΙΧΙ γι' ιχ6το το ΧΡΎ/σψmτ:οιουμε μονά.χιχ σε σ06ιχρες στιγμές. ·ΟλΎ/ 1ι !πιτuχΙιx κρόβετa.ι μέσα. σ' ιχυτες τίς 8\)� φrά.σεις. "Αν ή ΥυνιχΙκιχ ξέρει νσ. τ�ς �ΤlXιχειριστεΤ. νά. τις ιxξι�λo-

. γ1ισει, νσ. πιχΙξει μ' ΙΧύτες. Υπιχρχει δμως κι &λλος κΙΧλυτε-

123

Page 59: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ρος τρόπος να. !πι6λ'Yj&εΤς πού δΑν (χει ιivιiyx'Yj ιiπό κou-6Ιντες. Έγώ χρυσή μου, μετσ.χειΡίστηκσ. τΥιν Πίστ'Yj για. να. 6σ.σιλΙψω. "Αν σΑ πιστεύει δ &ντρσ.ς σου τότε μπορείς να. κ6.νεις l5,τι θΙλεις. Κσ.Ι για. να. τοσ !μφισήσε:ς σ.υτη τΥιν ΠΙστη πρΙπει να. τόν 7Vείσεις; πώς τόν κσ.τσ.λσ.6σ.Ινεις;.ΜΥι να. μΙζεις πώς; είνσ.ι εδκολο. Είνσ.ι εδκολο για. τΥι ΓUνσ.Ικα; ν' ιi�oδεΙξει στόν &ντρσ. της πώς τόν ιiγσ.πά,ει μα. είνσ.ι πιό δυσκολο να. τόν κ6.νει νιi πσ.ρα.δεχτεΤ πώς τδν κσ.τσ.λσ.6σ.ΙΥεΙ. ΠρΙΠξ>Ι να. στα. πω l5λα. χρυσό μου πσ.ιδΙ γισ.τΙ σ.υριο ιipχίζει για. σΙνσ. fι δόσκολ'Yj ζωή, fι ζωΥι l5πou πρΙΠει να. σuντσ.ιpι6.­ξουνε δυό �ντΙθετε

,ς θελήσεις. ΤΥιν lχε

,ις σκεφτεί σ.υτΥι τη

δυσκολΙσ. ; Ο κσ.).υ't'ερος τρόπος; για. νσ. σuντσ.ιpι6.ξoυνε οΙ δυο, θελήσεις εΤ1.� να. τα. κσ.τσ.φΙρεις να. τις κ6.νεις μΙσ.. ΜΙσ. θΙλφ'Yj να. υπά,ρχει στο σπΙτι σσ.ς;. ΠολλοΙ λΙνε πώς fι γu_ νσ.Ικσ. πού ιiλλ6.ζει lτσι το ρόλο 't'Yj; προκα.λε! κσ.Ι τη δυ­στuχΙσ. της;. Μα. κσ.λή μου, lτσι fι ΓUνσ.Ικσ. μπο?,! νιi !πι-66.λετσ.ι στα. γεγονότσ. ιiντΙ νιi τα. Uπoμtνει. Αότό κσ.Ι μόνο ιiξΙζε; για. να. πσ.ρσ.6λΙΨει l5λσ. τ' άλλα. μειονεχτήμσ.τα..

Η Νσ.τσ.λΙ φ€λφε τα. χΙρια. tij; μ'YjτΙρσ.ς της κσ.Ι τά,. βρεξε μ.έ 86.κρua εόγνωμοσόν'Yjς. "Αξαφνσ. κα;τ6.λα.6ε τΥι a'Yj­;ι.α.σΙα. αιυτης της ΓUνσ.ικεΙα.ς πολιτικijς γισ.τΙ -Ιjτσ.ν &π' τΙς γυνσ.Τκες πού το σωμα.τικΟ τους πιiθo; δΑν !ρεθΙζει τό πνευ­ματικό τους. 'Ήτσ.ν ί3μως κσ.Ι παιδΙ, κα.Ι σα. χσ.tδεμΙνο πσ.ιδΙ �Aν ijθa.λε νιi πα.ρα.δεχτετ πώς νικήθ'Yjκε l5σο λογικα. κ: &ν -Ιjτσ.ν σ.υτα. πού &κουγε. ΈπΙμεινε λοιπον κσ.Ι μ' !νσ. !πιχεΙ­Ρ'Yjμα. ιiπ' σ.ότιi πού σκα.ρφΙζετσ.ι τό ντόμπρο πα.ιδικό μυσ.­λουδ6.κι.

- Μσ.νούλ:Χ μo�, είπε, πρΙν λίγες μΙρες μιλοσσες τόσο για. τΙς προεΤΟΙμ.<Χσιες κα.Ι τΙς προσπ6.θειες πού πρΙπει να. γΙ

,νουν γιιΧ ν�

,!ξα.σφα.λιστε! τό μtλλoν τοσ Πώλ κα.Ι lλεγες

πως μoν�χα. �σu �σoυνσ. σΑ θΙσ'Yj νιΧ τιΧ κ6.νεις l5λ' α.ότ6.. Τώ­ρα. γισ.τι ιiλλ6.ζεις γνώμ'Yj κα.Ι μάς !γκα.τα.λεΙπεις τΟΟς δυό μσ.ς δλομ.όνσ.χους ;

-.ΔΑν fιξερσ. οϋτε �ν lκτσ.σ'Yj των υποχρεώσεών μου

oδ� ποσα. πολλα. -Ιjτα.ν τα. xpt'Yj μου, ιiποκρίθ'Yjκε fι μ'YjΤΙΡα. που δΑν ijθελε νιΧ φα.νερώσει το μυστικό της. ·Ομως; σ' lνσ.

124

δυο χρόνια. θα. σοσ ιiπσ.ντήσω κα;Ι σ' σ.υτό τό ζήτ'Yjμα. Τώρα. πρΙΠιι νιΧ ντuθoσμε, l5πou νά,νσ.ι θ6.ρθει δ Πώλο Nιiσα.ι γα.­'ΘΟόλσ. κσ.Ι κσ.λΥι μαζΙ του l5ιπως; ijaoun, ξΙρεις;! lτσι l5πως; �σoυνσ. κα;Ι το 6ρά.δυ που ΣUΖηtήσα.με γιιΧ τό σuμ6όλιxιo. rισ.τΙ σήμερσ. πρΙπε� νιΧ περισώσουμε l5,τι ιiπόμεινε ιι.π· την οΙκογενεισ.κ't, μσ.ς; περιοοοΙα.. Σήμερα. θΙλω νιΧ σοσ δώσω κ6.τι πού τοΟ δΙνω μεγ6.λYj ιiξίσ. πού τόχω γΡοουσουζιιΧ νιΧ φύγει ιiπ' τιΧ χΙρια. μσ.ς;.

- Τι ; - ΤΟ DISCRETO. Ό Πώλ -Ιjρθε κσ.τιΧ τΙς; τΙσσερις;. Προσπ6.θ'Yjσε να. πλ'rι­

σι6.σει την πεθε.ριΧ του ,μ.έ Ixιppαoa'Yj τρυψερΥι στό πρόσωπό του. ΜιΧ fι κυρισ. Εόσ.πελΙστα. δι6.6σ.σε στο μtτωπό του τίς; σuνεφια.σμtνες σκΙψεις; πούχα.νε μσ.ζευτεΤ μ,Ισα. στην νύχτα. κα;Ι στο πρωινο του ξlίπν'Yjμσ..

- Ό Μσ.τια.ς; μ€λφε, σκΙφτ'Yjκε κα.Ι UπOσxte'YjΚiε στον ίσ.υτΟ της; νιΧ κα.τσ.στρΙΨει το Ιργο τοσ γΙρου ΣUΜ60λσ.ια. γρ6.φου. -Άγσ.Π'Yjτό μου πα.ιδΙ, του είπε, χτες ιiφήσα.τε ,,;ΙΧ δισ.μσ.ντικ6. σσ.ς; στην κονσόλσ. κα.Ι δμολογω πώς δΑ θtλω νιΧ ξσ.νσ.δω α.ότιΧ τιΧ πρ6.γμα.τα. πού λΙγο Ιλειψε νιΧ ξεσ'Yjκώ­σουνε ιiν6.μεσ6. μσ.ς; κσ.τα.ιγΙδα.. "Ασε ποι, l5πως :είπε πολι, σωστιΧ δ Μσ.τιιΧς; πρΙπει νιΧ τιΧ πουλήσετε γ:ιΧ νιΧ μπορΙσε­τε νιΧ πλ'Yjρώσετε την πρώτ'Yj 86� γιά. τιΧ χτήμα.τσ. ποι, ιiγo­ρ6.σα.τε.

- Δεν είνσ.ι πιιΧ δικά. μου, είπε δ Πώλ, τιΧ χ6.ρισα. tij; Να.τα.λι . θΙλω νά τιΧ 6λtπετε π6.νω 't'Yj; για. νιΧ μη θUΜόσα.­στε τη στενσ.χώρι.α. πού σα-� πpoκσ.λtσσ.νε. Ή κυρία. Εόα.γγε­λΙστσ. πijρε το χΙρι του Πώλ, τόσψηξε δυνα.τιΧ κσ.Ι πpooσπιi­θφ.ε νιi κρύψει !να. δ6.κρυ γεμ6.το σuYXCY'Yj�.

- ΆκοΟστε ιiγα.Π'Yjμtνσ. μου πσ.ιδι6., είπε καλ κύττα.ξε τον Πώλ κα.Ι τη Να.τα.λι. "Αν είνα.ι Ιτσι τότε θά σα-ς κ6.νω μιιΧ πρότασ'Yj. Είμσ.ι υποχρεωμtν'Yj νιΧ πουλήσω το μσ.ργσ.ρι­τ(ΧρΙνιο μου κολιΙ κσ.Ι τιΧ σκουλα.ρίκια. μου. Νσ.ί, Πώλο δΑ θΙλω ν6. 66.λω σε κινητες; ιiξίες οϋτε μιιΧ δεκ6.ρσ. ιiπ' α.υτιΧ πΟΟ σα-ς χρωστ6.ω. ΛΙω l5μως κσ.Ι την &.μσ.ρτΙα. μου, μου φα-Ι­νετσ.: &λYjθινη κσ.τσ.στροφη νιΧ πουλήσω το DISCRETO.

125

Page 60: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Δέ θέλω ν� πoυλ�σω το Stαμά.Y't� πού lχι� το /SY0μ4 'ItGiJ τοόδωσε δ Φlλ�ππo, Π, πού στ6λ�ζε το 6aσ�λ�κ6 του χέρ� lyil. πετρά.O� Ea1;optxό πΟΟ stxil. δλόκληρil. xp6v�il. χ�8ευε πιiνω στή λ«6ή του σιτ;il.θ�ου του δ 80Uxil.' Ντ' � Αλμπ. ''Oxt il.δto δέ θ� γΙνε�. 'Ο ΈλΙ Mιiγκoυς έχτΙμ,φε � σκουλil.ΡΙ­κtil. μ?υ Xil.t το XO�tt μου κιiπoυ !Xil.tOY. τ6σε, χtλtά.Οε, φριi­YXil.. Ελάτε ν� τ ΙΙλλιiξouμ.ε μ.έ τ� χρυσil.φtκ� πOU σά, lδωσil. yt� ν� Κil.λόΦω τΙς ό'ιtοχρεώσεtς μου ΙΙπένil.Y'tt στην x6P1j μου. Έσ�Τ,' θ� κερδΙσετε μ4 τΙ μέ νοtιiζεt Ι Δέ μ' !ν­δtil.φέρεt το συμφέρον μου. Κ' lτσι Πώλ ΙΙπ' τΙ, οΙκονομ.!ε, � θ� σ� δοθεΤ 1ι aUXil.tplil. ν� φτtιiξετε yt� τη Νil.Τil.λΙ ε­Yil. δtιiδ1j� ij xιitt !λλο δλο Btil.μιXY'ttil.. ΆY'tΙ �χει φ«.Y'til.­

χτε� χρυσil.φtκ�, Φtλο�ριi�τil. πού τ� φοράνε 'Itt� μ.ovιiXil. !νθρωποι Xil.tilitE'P1j, τιiξ1j" 1ι ΓUνιMXil. ail., θιiχει elW�­atil. SuιμιXYttil. πού θά. τη, δΙνοον 'ItPil.Y�ttxYj Xil.pιi. 'Έτσι κι cintιO, 'Itpt1DEt ν� πουλφουμε. Δέν elYil.t λοtπον 'Μ.λό­-capil. � πoυλ�σo\)με τΙ, πα.λtil.τσil.ΡΙe, καΙ νά. ΚΡil.τ�σουμε . στήν otxoγtyεta. il.δtάo τά. δμ.ορφil. Πiετρά.Οtil. ; .

- Μά. μηtέρα. καΙ σεΤ, ; είπε δ Πώλο - 'Εγώ δέ ΧΡεtιiζoμa.t 'Ittάo ΤΙΠΟΤil., είΠlε 1ι κυρΙα. Εόα.γ-

γελΙστil.. Ν il.l. Yil.l, !γώ θ� σ�, κρα.τιiω το χτη� σa., στο Ail.vatpιix. ΤιΡέλλα. -δέν elYil.t νιiρθω tilipil. στο Πα.ρΙσ: , tilipil. στο llil.plat,tilipil. πού '1ψέπεt νά. πoυλ�σω /S,tt μείνεt ΙΙπ' τrιν 'ItEptOualil. μου ; Ά,ρχΙζω Xil.t ylYOU�t tatγyOUyil. ytάo τά. έγ­yov6.xtil. μου.

- Άγα.π'Yjt'ή μ1jτέρil., μπορώ ν� δεχτώ α.ότή τη θυσ!α. IlStφμa.pτόP1jtil. ; IXil.y! δ Πώλ πολύ cruyκtY1jμiyo,.

- θεέ μου, lχω !nil. 'Itto ciXpt6� σuμφέροντil. ΙΙπο σ/1ς; τού, 8υ6 ; ΝομΙζετε πώς 8έ θιiνil.t χα.ρά. ytάo μένil. Υά, κά.θΟ�t xOY'tάo στη φωτ�ά. κα.Ι ν� σκέφτ�� : «Ή Νil.Τil.λΙ θά. λιiμΠlε� ΙΙπ6Φε στο χορό τη, &oόxtaail.' Ντέ Μπερό Ι » θά. τη 6λέπω μπρoστιi μα\) μ.έ Το B�aμιX'1t� μο:) στο λil.ιμ6 t1j', μι τά. σκου; ' λa.plx�il. μου. θά. ξέρω πώς θά. lXil.voπotEitil.t δ lywtσμh� τη, κι ΙΧότο συμ6ιiλε� πολύ στ'ήν εότuχίil. τη, γuYil.lxil.,. TYj'il κιiνε� 'Itp6σxιx,P1j, χιχροuμεν1j Ι ΤΙΠΟΤil. δέ στενa.χωρετ τ'ή yu.­Yil.Lxil. δσο 1ι θtγμέν1j τη, φtλοδοξΙil.. Ποτέ μou δέν είδα. Γu-

126

.νa.Ικα κακοντuμέν1j κιχΙ vιiνa.t κα.λ6ΤΡΟΠ1j καΙ Κil.λοδtιi&1ί1j. Έλάτε Πώλ, πιχρΜεχτεΤτε πώ, 'IttO πολύ χιχφ6μil.στε μ.έ τή χιxρ� έκεΙνων m;Q ΙΙγil.πάμε 'Itil.pάo μ.έ τή 8txij �,.

- θεέ μου Ι τΙ ijθελε νά. oroεΤ λo�πoν δ Mιxτιιiς j σκεφτό-τα.νε δ Πώλο

- K�λ� μ1jtέριχ, τη, είπε μ.έ σtγil.νΥι φων�, δ ixqι.ΙXt. - Έγώ τιiχω Χil.μένιχ, είπε 1ι Νil.Τil.λί. KeLv1j τή στ,γμ'ή "ίρθε δ Σολονέ. Είχε κιiπo�o εόχιi­

ptatO νέο ytάo τ'ήν πελιiΤ1jσσ� του. Είχε 6ρεΤ ιiπ' τού, XP1j­μil.τtστέ, πού ijξi>,ρε, δυό έΠtχεtp�τΙε, πού elXil.va ξετρελ­λΙΧθεΤ μ.έ τ' ιiρχΌντικo για.τΙ οΕ μεγιiλoι κ'1jποt τού, έπιτρέ­πα.νε Υά, χτΙσουν μέσil..

-Προσφέρουν δΙil.κ6σtε, �i>Y�� χ:λ�ά.Oε, φριiγκα., εί­πε . ... Αν δεχ6σa.στε δμως μπο,ρώ ν� τού, τ' ιiνε6ιiσω στΙ; τρια.κ6σtε, χιλιιiδες. 'Έχετε !φτα.κόσια. μέτρα. κ'1jπο.

- 'Ο !Y'tpil.' μου είχε πλ1jρώσi>Ι γιά. δλil. δtα.κ6σιε, χιλιιi8ε, φριiγκα. κ' lτσι μ.έ συμφέρει, 8txoμil.t, είπε 1ι κυ­plil. Εόα.γγελιστιχ. Moνιiχα. θ� μΟΟ σώσετε την έπΙπλωσ:η, τούς Κil.θρΙφτες. ..

-'Ά! Ικα.ν.ε δ Σολονέ, ΚΙΧΤil.λΙΧ6ιχΙνετε ξέρω ιiπo έμ­π6ριο.

- ΤΙ Υά, κιiνoυμε, είνα.ι civιiYΚ1j, είπε xt ιiνα.στένα.ξε. - 'Έμα.� πώς θιiρθει πολύς κόσμ.ος στή μεσoνυχτιιi-

ttX1j λειτουργΙil. σιχς, είπε δ Σολονέ κιχι 'Κil.Τil.λil.6aίνΟY'til.ς πώς 1ι πιχρουσΙα. :ο\) "ίτιχν Πil.ρα.Πil.νΙσιιχ χα.ιρέΤ1jσε κ' lφυ­Υε.

Ή κυρΙα. · ΕόιχγγελΙστil. τΟν ξεπρο66δισε lσil.με τήν π6ρτιχ του τελΕυτΙΧίου σΙΧλονιου Xil.t τοσπι; σιγά. στ' ιχδ-;ί : - Τώρα. Ιχω ιiξΙες κιiπoυ 8ιιχκ6σιες 'ItEY�Y'tιx χιλιιiδε, φριiγκιx . ... Αν ιiπ' το σιτ;Ιτt μου μείνουν άλλες δtil.κ6σιες χιλιιiδες θιiχω μil.ζΙΦει lvil. κεφιiλil.ΙΟ κιiπoυ τεΤΡil.κ6σιες 'ItEY�Y'til. χιλιιi8ες φριiγκil.. θέλω νά. τΙς έκμετΙΧλλευΤώ δσο γΙνετιχι καλλΙτερil.. Γι ΙΧδτο 6il.σΙζομ.α.ι σέ σάς. Φil.Ινετil.Ι r:ili, μ4λλον. θ� μεΙνω στο Ail.vatpιix.

'Ο VEil.pO, συμ60λιχtογριiφος ψίλφε το χέρι τη, πε· λ6.τισσιi, τοο μ' εόγvωμο�ν1j. rtil.tt δ τ6νος τη, Χ�Ρil.ς

127

Page 61: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τδν lκ�ν� ν� πιστέψει πώ; α.ότη 1) σχέσ-η μπορεί Y<i πε� σει χσ.Ι σ 4λλε; μ.qpφές;.

- Μποριίτε ν;ι. όπoλoΎΙζ�τε σ� μένα., εΙπε, θ� σ�; βρώ ν� � τοποθετησετε τ� κεφιiλα.ιιX σα.; σ� !μ.πορεόμσ.τα. πού δ�ν � xtyδuveUGOI>V χσ.θ6λου χσ.Ι πού θ� α�; !ποδΙ­δουν σημ.σ.ντιώ κέρδη.

- Αδριο λοιπδν για.τί σ�; lχot>μ.ε βιiλει μ.ιXpτupσ. μσ._ ζΙ μέ τδν κύριο μιχρκήσιο Nu Γκυιi.

- Για.τΙ, ι1γα.πητη μου μητέρα., !ρνι6σα.στε νιipθετε μσ.ζΙ μσ.; aτo Πσ.ρΙσι , εΙ-mε δ Πώλο 'Η Να.τα.λΙ μου χά,ν .. ι μ.oUτρα., λ�; κα.Ι cpτα.Ιω !γώ γι α.ότή σα.; τΤΙν ι1π6φσ.σ-η.

- Το axέcpτηxσ. πολύ, πα.ιδιιi μou, θ� σ�; εΙμ.a.ι !μ_ πόδιο. θ� α.Ιaθα.ν6σα.στε όποχρεωμένοι n μέ πα.Ιρνετε μ�' �Ι σα.; � κι ι!ν π�τε. Έαεί; οΙ νέοι lχετε τΙ; δικέ; σα.; Lδέε; χσ.ι μπορεί δΙχω; ν� το θέλω n σ�; στ.ε.·ιιχχωρήσω κα.μμ.ι� φoριi. Κα.λύτεριχ ν� πάτε μ.6'νt:); σα.; aτo ΠιχρΙσι. Δ� θέλω ν� συνεχΙσω πιΧνω aτijv κ6μησα. Ντε MιxνφόCΛ ΤΤΙ γλυκει� !πΙδρα.σ-η πού εΙχα. πιiνω πΤΙ Νιχw.λl. Πρέπει n σ�; την «�ήσω δλ6χληρη δική σιχ;. Βλέπετε !νιiμιεσα. α� �ς; τΙ; δ�o lχουν δημιουργηθεί auνήθειε; πού πρέπει ν� σ;tιiσoυν. Η δικΤΙ μου !πΙδpσ.aη πρέπει ν� Πσ.Ρα.μ.ερΙσει γι� ν ι1φή�ει ΤΤΙ δ :'Χ.ΤΙ σιχ; ηεόθε,ρΤι. θέλω ν� μ' !γα.πήσιετε. Πιaτέψτε με πώ.; τ� δικ� σιχ; συμφέροντα. υπερα.σπΙζομσ.ι χσ.Ι τ� όπερα.σπίζομσ.ι περισσότερο !π' δσο μπορείτε ν& φσ.� ντιxaτείτε. ΟΙ νέοι αόζt>γoι ι1ριy� "ί γρΥποριχ ζηλεύουν γι� την ιiγιiπη �oύ δε�χνoυν οΙ κ�ρε; στη' μητέρα. τOt>ς;. κο Τσω; ν&χουν δικηο. Αμσ. θιiσιxaτε πι� γιε� !νωμένοι, &μ.a. 1) !_ γιiπη θιiχει κιiνει τΙ; Ψυχέ; σα.ς; ι1χώριaτε;, !μ.a. θ� τΙ; lχει κιΧνει μι�

. ψυχή, τ6τε ι1γιχπητο μου πα.ιδΙ, δ� θ� !pt:)­

β6σιxaτε πι� πω; 1) πα.ρΟΟΟΙιχ μ.ou aτδ σπίτι σα.; θ� μπορεί νιiχει ι1ρνητικrι !πΙδριχσ-η. :Β:έρω τον κ6aμ.o, τούς; !VΘpώ­πo�; κιχΙ � πριiγμ.a.τιx. ΕΙδιχ n χιχλα.νε πoλλ� !Vtp6yuva. ιiπ την πιxριiλoγη ιiγιiπη των μ.a.νιiδων πoU γιν6ντouσσ.ν ιiφ6ρητε; κιχΙ γι� τ1ιν χ6ρη τou; χσ.Ι γι& το γιφπρ6 ΤOI>ς;. Πoλλ�; φορές 1) ιiγιiπη τών μεγιiλων !VΘΡώπων ιΙνα.ι σχο­λ�ικrι κιχΙ !νοχλητική. ''Ισω; ν� μrιν χσ.τα.φΙρω n ιΙμσ.ι...

128

ι1κ6μσ. ώριχΙιχ, όπιiρχooν κ6λa.xε; πού θέλουν ν� μέ κιΧνουν νσ. πιaτεύω πώ; ιε,Ιμσ.ι εόχιiριστη. μπορε! νιiχω !νοχλητικε; ι1πιχιτήσει;. 'Aφijστε με n κιiνω &λλη μι� ΘUσΙα. γι� την eUtuxCa. σα.;. Σα.; lδωσσ. 'tijv περιουσΙιχ μου. Σα.; χιχρίζω κιχΙ τΙ; τελεuτιxΤες μου yuvιxtuteI: φιλοδοξίες. Ό κιχομένο; δ Mιxτι�ς σα.ς εΙwι.ι γέρος, δ� θ� μπαρε! ν� φροντΙζει πι� τ� χτήμ.ιx.τ� σιχ;. 'Εγώ θ� σα.ς κιiνω τον !πιστιiτη. θ� συνη­θίσω στΙς ιiσχoλΙες. που ιipγ� "ί γ.ρΥποριχ ε!νιχι οΙ ι1σχολΙες m:ιύ τιxιpιιiζoυν στους 1)λι'Χ.:ωμένου; ιiνθpώπoυ;.; ΚΙ δτιχν θ& χρειιχατεΤ τ6τε θιipθω aτo Πα.ρίσι ν� σα.ς βοηθήσω ν� πετόχιετε ,aτΙ; φιλ080ξΙες σιχς. Έλα.τε Πώλ, πέστε τΥιν ι1λή­θειιχ, 1) ι1π6φιxaή ' μου σα.ς βαλεόει -8�ν ε!ν' lτσι ;

Ό Πώλ δ�ν "ίθελε ν� το πιχρΙΧδεχτεί μέ κα.νένιχ τρ6πο � �τιxν εότυχισμένοι;; γι� ΤΥΙ λευτ.εpι� του.

Μ' ιχότη τrι at>ζήτησ-η δΙΙΧλuθήκα,νε σ' ενιχ λεφτο οΙ u­ποψΙlες που τοσ ε!χε !μψυaήσει δ γέρος σuμ&oλα.ιoγ,pά:φo; του γι� το χιχριχχτήρι:χ. tTj; πεθε,ρα.ς του. Ή κυρΙιχ ΕόιχγγελΙ­aτιx auvtXtae τη συζήτηση στον ίδιο πιΧντιχ τ6νο.

- Ή μητέρα. ε!χε δίκιο, axέφτηu iι ΝιχτιχλΙ πού πι:χ.­ριχτη,ροσσε την φυ�ιoγνωμΙιx τοσ Πώλο ΕΙνιχι πολυ εόχι:χ.­ριατημένος πού βλέπει πώς θ� χωριστώ ι1π' τη μητέ.Ριχ μου. M� γ:ιχτΙ &ριχγε ;

.

Δ�ν �τιxν λοιπον ιχότο το γ ι α. τ Ι το πρώτο !ρωτημ.ιχτι­'Χ.ό tTj; δυσπιστΙιχς χσ.Ι δ�ν lδινε τεριiστιo κόρος aτίς μη­τρικές συμβουλές ;

'rπιiΡχουν δρισμένοι xocpιxxt'ijpe; πού μέ τrιν πρώτη ιiπ68ειξη π:στεόουν κι6λιχς στη φιλίΙΧ. Σ' ΙΧότους τους ιiν­θρώπους δ 60ρι�ς διώχνει τ� αόννεφιχ τo�o γ.ρήγοριχ δσο τ� φέρνει δ νοτιά.ς. Αυτοί οί &VΘρωπoι aτιxμιxτα.νε στά. γεγον6-τσ. δεν Φιiχνoυν ν� βροσν τΙς ιχΙτίες. Ό Πώλ �τιxν ιiπ' ιχό­τες τΙς φύσεις τίς ποΑυ ευκολ6πιστες, δ�ν εΙχε κιxκ� ιxε� ματιχ � δεν fιξεpε κιχί ν� πρ06λέπει. Ή &.ΟυνιχμΙιχ ξεκινοσ­σε πιο πoΛU iπ' τrιν κιχλωσόνη του , ιiπ' τΥι'l πΙaτη ΤΟι) ατο κιχλο πιxρ� ι1πό ψuχικ'ή ιi'rovCιx.

Ή ΝιχτιχλΙ �τιxν σκεφτικΥι χσ.Ι στενιχχω,ρημένη γιιχτΙ δ�y θ� μποροϋσε ν� ζήσει μσ.κρι� ιiπ' τη μψέριχ της. Ό Πώλ

9 129

Page 62: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

μέ τη σιγουριι% πού είνει δ Ιρωτα.ς γελoOσ� γιι% τη μελα.γ­χολΙα. τij� α.,)ρια.νijς του γuνα.ίκα.ς κα.Ι σκεφτ6τα.νε πως ο! χα.ρες τοϋ γάμου κα.Ι οΙ δια.σχ.εδώε:ς στb πφσι � την πα.Ρ7jγορ�σου·�ε. Ή κυρία. Ευα.γγελΙστα. lβλεπε μέ μεrάλ7j ε,)χα.ρΙστφ7j ΤΥΙ σΙΥουριι% τοϋ Πώλ, για.τΙ ή 'Itpilit7j προΟπ6-θεσ7j τijς !κδίκφrις εΊνα.ι ή όποκρισία.. ΤΟ μΤσος ποδ φα.Ι­νετα.ι δεν €χει δδντι<Χ.. Ή κpεoλ� είχε κάνει κι6λα.; δυο μεγάλα. 6�μα.τα. πρός τΥιν !π:τuχία.. Ή x6P7j της εΊχε ΙΙπο­χτησει �να. ώρα.Το κ6σμ7jμα. πού στοΙχισε δια.κ6σιες χιλιάδες στον Πώλ κα.ί δΙχως ΙΙμφιΟΟλΙα. δ Πώλ θι% .ό ΣUΜπλ�ρωy.ε. Το δεύτερο �τα.ν πως τ' &ΙP7jva μ6να. τους <Χ.ότι% τι% �υό πα.ι­διι% με μ6νο δδ7jγο την πα.ράλογ7j ΙΙγάΠ7j τους. 'Έτσι !τοΙ­μα.ζε τΥιν !xolX7jσYι Τ7jς δΙχως νι% το ξέρει ή κόp7j της μι% πού ά,ργι% ij γρ�γoρα. θι% γι ν6τα.Υ.ε σuνένΟΧ7j μα.ζΙ Τ7jς. θι% .Ον ά,γα.π�σει &ρα.γε ή Ν α.τα.λί τον Πώλ ; Αυτο το πρό6λ 7j­μα. δέν είχε κριθεΤ ιiκ6μα. κ<Χ.ί μπopι;ίJσε νι% τijς χα.λάσει τι% σχέδια.. Για.τΙ την x6P7j Τ7jς τΥιν ΙΙγα.ποϋσε πριημα.τικι% κα.Ι τΥιν ευτυχΙα. Τ7jς θι% τΥι σε66τα.νε. 'Έτσι το μέλλον τoίJ Πώλ !ξα.ρτι6τα.νε ιι,κ6μα. άοπ' τον εδιο. "Αν Κ<Χ.τά,φερνε νι% τον ά,-γι:Gπ�σει ή ΓUνα.ίκα. του τότε ε!χε σωθεί. .

T�λικι% τΥιν δολλ7j μέρα. π·ερά,σα.νε τη 6ρα.δυι% τους μα.­ζΙ μέ τούς τέσσφις μάρτυρες. Ή κυρΙα. Ευα.γγελΙστα. τούς εΊχε !τοιμά.σει μεγά,λο τρα.πέζι Ιτσι δπως σuν1JθΙζ�,,:�, μετι% τον !πΙσΥϊμο γάμο. ΤΙ% μεσά,νυχτα. πι� t.ιt νε6νUΜφoι κα.Ι μερικοί φίλοι π�α.νε στ'ήν !'Λ'ίtλ7jσΙα. νι% πα.ρα.κoλoυθ�σoυνε Τ1Ι λεΙτ'Ciυργία. μέ τίς λα.μπά,δες. Εεχα.νε μα.ζευτεί κα.Ι κά,μπο­σοι περΙεργοι. Ό γά,μος πού γίνετα.: νύχτα. φέρνει πά,ντα. <πΥιν ψυχΥι μα.κά.6ρια. πρoα.ισθ�μα.τα.. Το φ&ς ε!να.ι σύμβο­λο τijς ζωijς κα.ί τijς χα.ρα.ς κα.ί δεν το 6α.ρα.Ινουνε 'ItpOιp7j­τεtEς. Ρωτijστε τΥιν πιο ά,ΤΡ(ψ7jΤ7j ψυχΥι για.τΙ Ιχει πα.γώ­CEt ; για.τΙ τΥιν !κνευρίζει τό Ψυχρό σκοτάδι των ά,ΨΙδων ; για.τΙ τΥιν τρομά.ζει δ κρ6τος ΙΙπ' τι% 6�μα.τα. ; για.τΙ προσέ­χει τι% νια.ουρΙσμα.τ<Χ. των γά,των κα.ί τίς κουκοu6άγιες ποο φωνάζουν ; 'Όσο κι δον δεν όπά,ρχει κα.νένα.ς λ6γος νι% τρέ­μει κα.νεΙς δλot τρέμουν κα.Ι τι% σκοτάδια., εΙκ6να. θα.νάτou,

130

φέρνουν τη θλΙΨ7j. Ή Να.τα.λΙ, χωρισμέν-η ΙΙπ' τη μ-ητέρα. της, Ικλα.ιγε. ΤΥιν ε!χα.ν π :ά,σει την κοπέλα. δλες οι ΙΙμφι­βολΙες πού φωλιάζουν στΥιν �ιι% σι% μπα.Ινει σέ κα.ινoUρ­γ�α. ζω�. ·Οσ-η εδτυχΙα. κι δον όπ6σχετα.ι ή x<X.tvotJpytιx. α.U­τη ζωΥι κρύβε·, δυο πα.γΙδε-ς γιι% τη ΓUνα.ίκα.. Κρύωνε, τijς χρειάστ7jκε πα.νωφόρι. Το ύφος τ'!)ς κυρΙα.ς Εδα.γγελΙστα. κα.Ι των νι6VUΜφων προκά,λεσε κάμποσα. σχ6λια. ά,νάμ.εσα. στον κομψο κ6σμο πού στεκδτα.νε γύρω άοπ' τΥιν • Αγια. T�­πεζα. :

- ΠρΙν λΙγο μοΟ είπε δ Σολονε πώς οΙ νι6πα.ντροι φεό­γουν α.δριο το πρωΙ μονά,χοι τους γιι% το Πα.ρΙσι.

- Ή κυρΙα. Εδα.πελΙστα. �τα.ν νι% πά,ει νι% μεΙνει μα.­ζΙ τους.

- Ό κδμ-η� Πώλ την ξεφορτώθ7jκε κι6λα.ς. - ΤΙ λά,θ� Ι ε!π.ε ή μα.ρκ-ησΙα. Ντε Γκυά,. • Αμα. κλεΙ-

νεις την π6.ρτα. στΥι μ7jτέρα. τijς ΓUνα.Ικα.ς σου ε!να.ι σι%ν � τ1ιν ιινoιγ!ι� στόν Ιρα.στη. δεν ε!ν' lτσι ; Δε-ι ξέρει λοιπον τΙ σ-ημα.Ινει μ7jτέρα. ;

- ΦέΡθ-η'Χιε σκλ7jΡι% στΥιν κυρΙα. Εόα.γγελΙστα.. Ή κα.Ο­μέν7j ή ΓUνα.Ικα. πούλ7jσε τ' ιιρχοντικο της κσ.Ι τώρα. θι% πά.­ει νι% ζ�σει στο Λα.νστράκ.

- Ή Να.τα.λί ε!να.ι πολύ στε-ια.χωρτιμίν-η. - ΈσεΤ� θι% θΙλα.τι την !πoμiν-η τοΟ γάμου σα.ς νι% τρέ-

χετε στΙ� δημoσtέ� ; - Ε!να.ι πολύ δοοάΡεστο. - X<X.€ΡOUΜα.ι ποδ �ρθα. !δω ΙΙπ6ψ€, εΊπε μιι% κυρΙα.. Τώ-

ρα. πεΙστ-ηκα. πω� δ γά,μοι; πρέπει νι% γΙνετα.ι μέ τη μεγα.λο­πPΙπεtα. κα.Ι μέ τΙς γιορτές ποο ε!να.ι το lθιμο. Αδτον !οΙΟ τον βρίσκω πολδ ΓUΜν6, πολδ θλιβερ6. Κι !ν θέλετε νι% σα.ς πΙΟ την ΙΙλ7jθινYι μου σκέψ-η, εΊπε κ' lσκυψε στ' ΙΙφτΙ τijς δ.πλα.ν'9j� της, <Χ.δτΟς δ γάμo� μou φα.Ινετα.ι ξεδιά,ντρoπo�.

. Ή κυρΙα. Εόα.πιλΙστα. 'Itijpa τΥ; Ν α.τα.λΙ στ' ά.μά,ξι 't7j� 'Χα.Ι την π�& μoyάX7j τ-η� στο σπίτι τοΟ Πώλο .

- Λοιπ6ν μα.νούλ<Χ. μου, δλα. τ&λιιώσα.νι • • • • 131

Page 63: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

- Να. θυμάσlΧι ΠIΧΙOί μου τΙς τελευτlΧίες μου σuμ60υλΙς χι � τΙ� θUΜάσlΧι θά-σlΧι ευτuχισμένrι. NιiσlΧι πά.ντα. μονά-­χα. ΓUνα.ί?(.(1. του , ποτέ ερωμέν1j του.

''Οτα.ν πια. ξά-πλωσε fι Νσ.τα.λί fι μ1jτiρα. επσ.ιξε το θεσ.τρά.Χι Τ1jς. 'Έπεσε στΥιν �γκσ.λια. του γα.μπρου τη� με Χλά-μα.τσ.. THτIΧν τό μόνο επa.ρχιώτικο πράμα. πού xcιτσ.δέ­xt'YjU να. κά-νει , ι.ι.ά. είχε 't'(.ίύζ λόγους Τ1jζ. Μέ τα. δά.κρυσ. χσ.Ι μέ τα. λόγισ. πού μoιά-ζσ.�ε τρελoκoυ6έντε� ?(.(1.τά-ψερε νά. �πoσπά-σει �π' τόν Πώλ τΙς όποχωρΥισεις πού κάνουν oλo� οΙ σύζυγοι . ΤΥιν &λλ1j μέρσ. 16σ.λε τούς ν :6πσ.νΤfXι1)ς στό &μά-­ξι χσ.Ι τούς ξεπρ06όδισε πέρα. �π' τ'ήν κρεμσ.στ'ή γέψυ?" της Ζφόντ. Μέ δυό λογά-Χισ. μονά.χσ. iι Νσ.τσ.λΙ πλ1jροψόρφε τη μ1jτέρσ. Τ'Υ)ς πώς δ Πώλ ε'ίχε κερδίσει τ'ή μά-χ1j με τό σuμ6ό­λσ.ιο μά. πώς τώρσ. ερχότσ.νε Τι δικ'ή 't1j'; σεφα. Ή Να.τσ.λΙ εΙχε χιόλσ.ς κ-ερδίσει �πόλυΤ1j όπσ.κοΥι &.π' τόν &ντρσ. ΤΥις.

Σ f Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α

Μετα. &.πό πέντε χρόν:σ., Νοέμ6ρ'Υ) μΥινσ., τ' �πόγευμσ., δ κόμ1jς Πώλ Ντε Μσ.νερ6ίλ τυλιγμένος στό πσ.νωψόρι του μέ σX1Jψ"tό τό κεψά-λι μπήκε ολος μυστΥιριο στό σπΙτι τοο μσ.ίτρ Μσ.τ:α.ς στό Μπορντώ. Ό κσ.λός &'νθρωπά-κος "ιτσ.ν πιά. πολύ γέρος για να. σuνεχlσει τΙς δουλειές του , είχε πουλΥισει τό Ύρσ.ψείο του χσ.Ι πέρνσ.γε τΙς τελευτσ.!ε.ς μέρες της ζωής του, χωμένος μέσσ. σ' !νσ. &'π' τα. σπίτισ. του. -

Κά-ποισ. επείγουσσ. uπόθεσ1j τόν ε!χε �να.γxάσει νά. λείπει &.π· τό σπίτι του τ'ήν ωρσ. πού εψτσ.νε δ μοοοα.ψίΡ1jς του. Μά. 'YP1jιX γχουΟερνάντσ. πού f,ξερε πώς θάψτσ.νε δ Πώλ τόν πήρε κσ.Ι τόν πήγε στό δωμά.τιο της κυρίσ.ς Μσ.­τιά.ς πού είχε πεθάΥεΙ πρΙν lvιx χρόνο. Ό Πώλ κουρσ.'1μέ­νος &.π' τό 6ισ.στιΧό του τα.ξΙ'δι ΧΟtμ1jθ1jκε Ισα.με τό 6ράδυ. Σά. γόρισε δ γεροντάχος 'Itij"(iE να. δεί τόν πσ.λιό του πελάτ'Υ) μα. δέν τον ξόπνφε. Τόν κοίτσ.ζε ετσι κοιμΙ'1μένο &πως χοιτάζει fι μ1jτέρσ. τό πσ.ιδί Τ1jς. Ή Ζοζέτ fι ΎΡ'Υ)α. γκοu6ερνά.ντσ. &.κο­λοόθφε τ' &.φεντικό 't1j; χσ.Ι στάθ1jκε μπροστα. στό κρε6ά-τι με τΙς γροθιές στΥι μέσ1j.

132

- ΠρΙν l� XRόνο, Ζοι;έτ, μέσα. σέ τoGτο τό δωμ4τιο al3a. την !-Υσ.π-ημ.έτη μα\> γυνσ.ίχα. νά. πα.�Ινιι την τελευ­τσ.Ια. της πνοΥι. Δεν ijεεΡα. πώ� Μ ξα.να.μπώ γιά. νά. οιί) μt­�� τόν Χόριο xόμ1j.

- Ό κα.σμέY'O� δ xόριo�, 60rrάει μέσσ. στον δπ� του, ε1_ 1ι Ζοζέτ.

Ό γέpo� σuμ&λα.ιoγράΨO� τη� &.ποχρίθ1jκε με μιά.ν �νώδυνη βρισιά : «Χα.ρτοχά,λιχ.θο ! :ο. 'Έτσι ελεγε xάλtε ψορά ποι) ψοόσχωνε μισα. του 1ι CΙπελπ:σΙα., Χάθε ψορά. πOU δ ε­πα.πελμa.τΙα.� σuνα.ντoOσε ι1ξεπέρα.στες ΟυσχολΙες. - ΤΙ n κάνουμε, .!πι μέσα. του, τοΟ lσωσα. τΥιν xυpιδτ1jτα. τοσ Λα.ν­στράΧ, τοΟ 'αζά-χ, τoU Σα.Ιν Φροι) χα.ί τ' �pχoντιχoO του δ�ω� τήν επιχα.ΡπΙ«-. Ό Mσ.τιά.� μέΤΡ1jσ! στά. δ6.χτuλά του χα.Ι ψώ�ξε. - Πέντε χρόνια. ! ΠρΙν πέντε χρόνια. τοΟτο tbv Ιοιο μη� 1ι 'YP1jci θεία. του, πέθα.νε 1ι χα.fJμέν1j, 1ι ct.ξιότιμ1j xupla. Ντε Μωλενχοόρ εΙχιε π6.ει νά. ζ1jτ1jσει γι' ιxutbv τό χέρι τoU μιχροΟ κΡ0χό8ειλου με τα. ΓUνσ.ικεία. ρoGχσ. ποι) τόν x'(/.τιZσtρεφε. Τελιχά. lτσι δπω� τό ε!χα. πραβλέψει .

Tb ?(.(1.Ab ΎιΘροΥτάχι μέ τ' �pιτιxά. xcιίτα.ξε χάμπOO1j cί>ρα. τό χοιμιισμένο πα.λιχά.ρι χα.Ι μετά. στ1jριγμένο στό μπα.­στoGνι του 6γijκε στόν μιχρό τοl) xijπo νά. Χ6.νει τόν περΙ­πα.τό του με �ργά. ιiργα. 6Υιμα.τα.. ΣτΙς εννια. "ιτα.ν στρωμέ­νο τό τρα.πέζι για.τΙ δ Mσ.τιά.� εΙχε τη σuνYιθεια. � τ.Ρώει τό δρά.δυ_ Ό γέρo� πa.Ρα.ξενεUτηχ,ε πολύ σά.ν εΙδε πώ� δ Πώλ εΙχε tjptμo μέτωπο, γσ.λΥινι'Ο πρόσωπο χι &; "ιτα.ν &'ρχετα. γερασμένο. Ό χόμ1j� Ντε Μα.νερ6ίλ πού "ιτα.ν 'tpt6.ντa. τoρt/i)ν χρόνων Ιμ.ιοια.ζε νάνσ.ι σσ.ράντσ.. Μά. 1ι &.λλσ.ΎΤι σ.δτη τη� ψυσιoγνωμίσ.� τοl) δψειλότσ.νε σέ ouw.tou� Ψυχιχοu� κλονι­σμou�, σωμσ.τιχά, "ιτcιν γεpό�. Πijγε χσ.Ι π�� τα. 000 χέρισ. του γέροντα. γιά. νά. τόν :iνσ.γχάσει να. μείνει xσ.θ:στό�. -roΟ τά.σψιξε πολύ ψιλιχά. xr%t τοΟ είπε : - Κσ.λέ μαΙ) μα.Ιτρ Μσ.­τιά.�, μεγάλες σt>μψaρέ� σd.ς 6pYιxιiνε !

- Ο, οιΧές μαΙ) οΙ σuμφopέ� "ίτα.ν ψl)σιuς δλο: πειρνα.­με �πό χε!, κύριε Χόμ1j, μά. οι οιΧές σσ.� . . .

- rtci τα. διχα. �υ θά. μιλΥισοομε σέ λΙγο, cπό ψσ.!.

133

Page 64: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

- "Αν δεν είχ� lν� γιό oικ�στικό κ�Ι μι� κόρη π�­vτρεμένη, [κ�νε τό 'Κ�λό γερoντιiκι, νιiσ�στε σΙγουρο\; κό­ριε 'Κόμη πώ\; στό γέρο M�τι�\; οε θ� 6ρίσχ.σ.τε μoνιiχ� φι­λoξενί�. Πω\; 6.ΠΟ:Ρσ.σΙσιχτε νά.Ρθετε στό Mπoρvτώ τη στιγ­μ'ή 'ltOO σ' δλου\; -roύ\; το1χου\; oι�6ιiζoυν οΙ περ�στικoΙ την ')i.�tιiσxeaYj των χτημιiτων σ�, τοΟ Γ'Κρ�σόλ. του Γy.oυ�vτέ, του κήπου τη\; Μπέλ Ρόζ κ�ι του 6.ρχοντικοο σα.\;. Δε 6ρΙ­σ'Κω λόyι� νά. �'Κφράσω τ'ή λόπη μου 6λέπovτ�\; �ότα. τα. τερά.στια. μονόφυλλα.. Σα.ριivτα. χρόνια. τ� φρόντιζα. � νιiτ/X.­νε oι'Κιi μου ! "Hμoυν� 6.. τρίτης 'Κιxτηyoρί�\; δπιiλληλoς του Ιντιμου κύριου Σενώ του πρoκ�τόχoυ μου τότε πού τ' 6.γόpa.σ� γι� την 'ΚυρΙ� μητέρα. σ�\;. Με τ� εoι� μου τ� χέ­ρι�, τα. χέρι� τoU όπΙΧλλ-ήλou τρίτης 'Κ�τηγoρί�\; [γp�Φα. με xιxλλιγρ�φικα. γριiμ�τ� τα. πouλητ-ήρι� πιΧνω σε πεpιy�­μην-ή. Τού\; τΙτλου\; της tQLoxtYjaL�r; τού\; Ιχω 6.κό� στό γρ�φεΤo του 6.ντικ�τιxστιiτη μου. 'Εγώ [κ�ν� τ'ήν �κ?tα.θιi­ριση των λoyιxρι�σμών. 'Εγώ πού σε γνώρισα. τόσο oιi 1-x�νε δ γέΡα\; ΣUΜ60λα.ιoyριiφoς χα.1 σ-ήκωσε τό χέρ; δυό πι­θα.μες 6.π· τό π6.τω�. Πρέπει νά.ν�ι κ;νεΙς σα.ριivτα. ενα. χρόνι� x�ι μισό σuμ6oλ�ιoyριiφoς για. να. x�τα.λ6.6ει τόν πόνο πού νοιώθω 6λέπovτα.ς τ' δνομ6. μου τυπωμένο με χτυ­πητα. γριiμ�τιx πιiνω στΙ\; 6.ποφά.σεις γ;� x�τιiσχεση χα.1 τη\; χα.ινοόργιιχ.\; ΙδιοχτησΙα.ς. ''Οτα.ν περνω μέσ' 6.π· τούς δρόμου\; χα.1 6λέπω τού\; 6.νθρώπouς να. oια.6ιiζoυν α.ότα.. τ� φριχτα. χΙτρινα. χα.ρτια. ντρ.έπouμa.ι, λες χ' 1ι χα.τα.στροψ'ή ε!­να.ι ο,χ-ή μου, λέ\; χα.1 θΙγετα.ι 1ι QLx1j μου τιμ-ή. Μερικο1 -ή- ' λιθιοι τα. δια.6ιiζoυν δλ' α.ότα. Ουνιχ.τα. �πΙ,1)oε\; για. νά. τρ�-6fιξoυν την π.ροσοχ1j των !λλων 'Ic.t δλοι . :�ζ1 Χά.νouν τα. πιό χα.ζα. σχόλιιχ. Για.τ1 τά.χ�, δ κα.θένιχ.\; δεν είν' ι1φεντ χό στό σπΙτι του j . Ό πα.τέρα.\; σα.ς είχε φ6.ει ουό περιουσΙε\; πρ1ν να. ξιχνα.κά.νει ιχότην �·Oω πού σα.\; !φησε. Δε θ6.σα.στε σω­στό\; Ντε Mιxνερ6lλ !ν οεν τόν μιμ'rjθεΤτε . ., Ασε πού οΙ χα.. τα.σχέσει\; 6.χιν-ήτων γΙvιxνε ι1φ�ρμ1j να. γρα.φτετ δλιiκερo !ρ­θρο στόν Kώoικ�, τΙς πρ06λέψα.νε. την περΙπτωσ-ή σα.\; tijv πρ06λέπει δ νόμο\;. "Αν οεν fιιιouν� γέΡα\; μ' !σπΡα. �λλια. ΠΟQ του φτά.νει μια. σπρωξια. με τόν ι1γκώνα. για. να. 6ρεθεΤ

134

στό λά.κ')(.() θα. τού\; lσπα.γ� στό ξόλο α.ότού\; πού at��ta� κιxt Οια.6ά.ζουνε τΙ\; ι1π�iσΙ'ε\; φριiσει\;: Τ � � 1 τ -ή σ & ι τ η \; κ υ Ρ i � \; N α. τ � λ Ι E ό � γ γ ε λ Ι σ τ ιι. ι; υ ζ ό γ ο υ τ ο fj Π ώ λ-Φ Ρ α. ν σ ο υ ά. Ζ ο ζ Ι φ, κ ό μ Yj τ ο \; Ν τ ιε Μ ιχ ν ε Ρ 6 Ι λ, Ι Χ ο ύ σ η \; Ι­π ι τ ό χ ε ι τ ο ν χ ω ρ, ι σ μ ό ν τ η \; π ρ ο ι 'Κ ο \; � ό τ η \; ι1 π Ο τ η \; 'It ε Ρ ι ο u· σ Ι ιχ ς τ ο σ α υ ι; ό­γ ο υ τ 1) ς ο ι' ι1 π ο φ ά. σ ε ω \; τ ο Ο Π Ρ ω τ ο-6 � θ μ Ι ο υ Δ t Χ � σ τ 1) Ρ Ι ο υ τ ο Ο ν ο μι 0 ·0 τ ο υ Σ Yj 'Κ Ο .υ ιi ν �, 'Κ. λ. π.

- N�Ι, είπε δ Πώλ. κιχι τώριι. χωρισμένοι κ�ί σωμα.­ttx6. • • •

- "Αχ! lκ�νε δ γέpovτ�ς. - "&! ! �νιivτι� στ'ή θέληση τη\; N�τιxλi, ι1ν�yx6.στ1)-

x� να. την ξεγελά.σω, οεν ξέρει πώ\; φεύγω. - Φεύγετε ; . - Το εΙσιτηριό μου είνα.ι πλ1)ρωμένο, φεύγω μΑ �

x�ρά.6ι Λιχ Μπέλ 'Αμ.ελΙ xιxt π6.ω στην K��. - Σε ουο μέρε\; ! είπε το γερovτιi'Κι. 'Έτσι λοιπον, δε

θα. ξα.ν�ϊOoθoOμ.ε κόp�ε κδμ1). - Eίσ�στε μονά.χα. 16δoμ-ήYτιa. τρ.ιων !των 4γιχπητε

μου M�τια.ς κα.ί lχ�τε 6.ρθριτιχά., τΟ κα.λότερο δΙπλωμιχ των γερα.τιων. -Αμιχ γυρΙσω θα. σ4ς βρω 6.x� να. στ�στ& γερά. στα. πδδι� σ�. ΤΟ γ�ρό σα.\; 'Κ&φ6.λι χ' 1ι χιχρδια. σιχ.ς θιiν�ι ι1κόμιχ μια. χ�ρά.. "Εχω σκοπό νά. χερδΙσω μια. ι1ξι6-λοΥη περιouσΙ� μέσιχ σ' 1φτα. χρόνιιχ. Στο yuρ.ισμό μου θσ.­μ�ι !.LOvιixa. σ�ριiντ� χρόνων. ·Ολιι. μπορω ν� τα. χ6.νω 4-Χόμιχ σ' α.ότήν την 1ιλιxΙ�.

- ΈσεΤς xύρ�ε Χό.μη j εΤπ.ε. δ Μα.τια.\; χ' Ιχιχνε μια. χΙ­νηση γεμ6.τη 6.πoρi�, ΙσεΤ\; θσ. πa.τε να. Χά.νετε Ιμπόριο, μb.

. τ� λέ1Ιε; . . - Δεν είμα.ι. πια. δ χόριο\; κόμης, 6.γ�πητέ μου M�τια.ς.

Τό εΙσιτηρι6 μου το lxoφa. στο 15νoμa. ΚιφΙγ, lvιx ι1π' τα..ό

ν6μα.­� στό ω.φτιστικό τη\; μητέρα.ς μου. "Εχω γνωρψ.kς ποο θσ. μέ 6oηθ-ήσouν νά. χ6.νω πεΡιouσΙιχ μέ !).λο τρ6πο. Τό Ιμπ6ριο θά.vιxι 'iι πλευτα.Ι� μου ΙλπΙδΙΧ. "Ασε πού φεύγω μι 6.Ρχ&-

135

Page 65: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τ� μεγά;λο χ,εψά;λα.ιο κι α.ότό θ� μου �πιτρέΨει ν� �πιχειρΙσω δoυλει�, σέ μεγιiλ rι κλΙμα.κα..

- Πού είνα.ι α.ότό τό ποσό ; - 'Έν� ψιλος θ� μου τό στειλει. Σ�ν &.κouσε τή λέξ-η Ψ ί λ ο , τοόπεσε του γέρου τό

π-ηροόνι ιiπ' τ� χέρια.. Δεν �τα.ν οδτε <ίπό εΙρωνία. ούτε άοπό lκπλrιξ-η. Ή εκψρα.σ'ή του 18ειχνε τή 601θι� του θλίψ-η για.­τΙ �ξερε πως δ Πώλ �τα.ν 'θόμα. ιxότιxπά;τrι,. Ό γέριχ; 1-6λιεπε γχ,ρεμό �κεί πού δ Πώλ Ι6λ!επε στέρεο lδιχψος.

- Κά;πou πενήντιχ χρόνιιχ lκιχνιχ τό ΣUΜ6oλιxιoγρά;ψo. r.ot� μου δέν είδιχ κιι.τα.στρεμένou, ιiνθρώπoυς νά;χουν φΙ­λους πού ν« τούς διxνεΙζoιwε χρ7ιμιχτιχ !

- Δέν τόν ξέρετε τόν Ντε Μα.ρσα.ί ! Τώριχ πού σά, μι­λά;ω είμ.α.ι σΙγοu.ρος πω, lχε: πoυλfισει m.t μετoχ�ς του <ί­κόμα. &.ν �τιxν ιiνά;γκ-η: Αδριο κιόλα.ς θ� λιi6ετε Ινα. τσέκ ιiπό 'δια.κόσιες mν7ιντα. χιλιιiδε, ψρά;γκα..

- Τό ευχομ.α.ι. Μ&. -δ� μπoρouσε α.ότός δ ψιλ� ν� σάς 6ο'ηθ7ισει ν� οιορθό)σετε loιo τΙ, όποθέσεις σα.ς ; Μ' α.ότιΧ t� λεψτ� θ� μποροόσα.τε ν� ζ7ισετε lξrέψτ� χρόνια. -η­σuχα. f,σuXIι. στό Λιχνστρά;κ πα.Ιρνοντα.ς τ� είσοδ7ιμ.ιχτα. της χυρΙα.ς Χόμ-ησσα.ς.

- Ποιός πλ-ηρεξοόσιο, θά. πλlιρωνε Ινα. έΧα.τομμόριο πεντα.Χόσι,ες χιλιά;δες ψρά;γκα. πού ιiπ' α.ότ� οΙ πεντα.Χόσιες πεν7ιντα. χιλιιiδες �τα.ν tfj; γuνα.Ικα.ς μου ; . - ΠΙΟς τ&. κα.τα.ψέριι.τε χα.Ι κά;να.τε Ινα. έκα.τομμό.ριο τε· τρα.χόσιε, πεν7ιντα. χιλι«δες ψριiγκα. χρέος μέσα. σέ τέσσε­ρα. χρόνια. ;

- Πολύ ιtπλά Μα.τιά;ς. T� διιι.μ.6.ντια. δεν τ' &.ψ-φα. -cfj; yuwUxoI; μου ; Δ�ν ξόδεψα. τΙς έκα.τόν πενfιντα. χιλιά;δες ψριiγκ:ι. πού πήρα.με <ίπ' τ' ιiρX'o·ντικό των Εόα.γγελίστα. γι&. ν&. lπιδιορθώσω τό σπίτι μου του Πα.ρισιου ; Δ�ν ήμου· να. ιiνα.γκα.σμένo, ν« πληρώσω ΙΧότ&. ποδ άoγoρά;�α.με l8G> μα.ζΙ χι α.υτ&. ποδ πρ66λmε τό σuμ6όλα.ιo τοΟ γά.}ι.οο μ.ιχς; Κα.ί τέλος δ!ν lπρεπε ν� πουλ7ισω τΙς σα.ρά;ντα. χιλιά;δες εΖσοδ'ήμ.ιι.τα. της Να.τα.λί γι� ν� ξεπλ-ηρώσω τό 'Ώζιix χα.ι τό Σα.Ιν Φροό ; Πουλ7ισα.με γι� �όντα. έφτ� χιλιιiδε,. Ι·

136

μινα. λοιπόν χρεωμi� χά;πou δια.Χόσιες χιλιά.δες φρά;γκα. άοπ' 'tόν πριiτo x.t6AOI; μήνοι. του γά;μου μου. Ma; μεΙναονε Ιξfjντα. έφτά. χιλιιiδις ψρά.γκ εΙσόδημα. τό χρόνο. 8oOEUa.­με σuνέχιια. δια.κ6aιες χιλιιiδες πιiρα. πά;νω. ΠροοθΙστι σ' ο:υτές τΙς ΙWΙα.x6aιις: χιλιιiιδις ωΙ χιίτι τόκους κ� θ� 6pr,­-ςι ιδχολο: ιδχολο: -ςό έω-ςομμόριο.

- Σ'tό διά.ολο ! [-ωνι δ γέρο; σuμ6oλα.ιoγρά.φoς. Κ' δπιρο:;

- -ratε.ρoL λοιπόν, πρώ-ςο: πρώ-ςο: fjθελo: νά. σuμπλrι­ρώσω 'tό Χόομημα. της γuνα.Ι-ως μου. ΕΙχε 'tό xoλι� � τ� μα.ργa.ριτά;ριo: χο:Ι μέ τό DISCRETO, ενα: δ.α.μ4Yτt οΣ­χογενιιο:Χό, χ.' εΙχε -ωΙ τά. σxouλo:ρΙxια. τη, μη-tφα.ς της. Πλήρωσα. Ινο: διά.δημα. έχα.τό χιλιά.δις φρά;γκα.. Φτά;σο:με τό Ινα: έωτομμ.ό.ριο έωτό χιλιά.δις ψρά;-ρο:. Xρωστιiω -ωΙ την περιouσLα. της γuνα.Ι-ως μου, την πρόtxα. ΤΤις δ-ηλα.δ7ι, πώ ιΙνα.ι τρια.χ6σιες πεν'ήντο: χιλιά.δες.

- Μά., hα.νε δ Μο:τιά;ς, !ν Ι�ε τά. δια.μ.o:ντι� ΤΤις � χυρΙα. Χ6μ.ησο: κ' loεl; τά. εΙσoδ7ιμ.o:τιi σιχς θ� μιι.ζεόα.τε τρια.κόσιες; χιλιιi&ς φΡά;-ρα. χα.Ι 'θ&. τoUς xιι.θTισuχά;ζα.τε χά;πως τοδς πιστωτέ, σιι.ς • • •

- -Αμο: πέσει χ,ο:νεΙς Mo:τι�ς, ι1μ4 � [-δΙΟΧΤΤισΙα. το:) δλη ιΙνα:: όποθηuuμiYYj, &μα. � γuνα:Ιxo: του lyθOIPPUYεt τΟΟς πιστωτ�ς � τΙς άονο:λήψεις της, &μα. ιώτός δ &.νθρωπιχ; ζεΙ χιίτω ιiπό τήν άοπειλή σuνo:λλα.γμα.τιxών πού lλπΙζω πως θ� lξοψλ'ηθουν ιiπ' τήν -ςερά;στια. -ςιμή πού θ� πιά;οουν δλιι. μου τ� όπά;ρχοντο:, τότε ΤΙποτα. δ�ν εΙνα.ι δυνα:τό. Κα.Ι τ&. Ιξοδα. -cfj; ιiπo:λλO'φΙωσης a.ότ� τΙ τ� κά.νετε ;

- Τρ0μερ6 ! εΙπε δ σuμ.6oλα.ιoγριiφoς. - Ευτυχώς οι ωτα.σχέσεις μετα.τριiΠTιxα.ν σΙ lAau-

θερΤι πώληση γι&. νά. σ67ισει χά;πως ή φωτ;ιi. - θ� πουλήσετε τόν x'ipto τfjς Μπέλ Ρόζ, ξεφώYYjσε

δ Mιι.τt�ς, δτα.ν � σoδι� τoU 1825 6ρΙσκετα.ι κιόλα.ς στ&. κιλ­λά;ριο: ;

- Τι νά; χιίνω , δ�ν Ιχω &λλη διέξοδο. - Ή ΜπΙλ Ρ6ζ ιiξΙζει έξα.κόσιε� χιλιιiδε� φριiγκα..

137.

Page 66: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

- θ� τήν ξ�νσ.πά.pε: πΙσω fι Να.τσ.λΙ �τσι τ'ή ΣUΜ60ύ­λεψσ..

- Δεκά.ξι χιλι6.δε; ψρά.γχσ. τ� κoι� τ� πόλύ κοινσ. χρόνισ. μι πιθσ.νότητε; σ�ν τοΟ 1 825 1 ΈΎώ θ� την �cpτσ.νσ. την Μπέλ Ρόζ στΙς έψτσ.κόσιε; χιλιά.δε; κσ.Ι κά.θε ιiΎpόχτη­μιχ ιiπo έκσ.τόν εΙκοσι χιλι6.δ� ΡΥω'

- Τόσο το κσ.λύτερο τότε θά. ξοψλήσω &ν κσ.Ι τΌ &ρχον­τικο μου τοο Μπορντώ μπορεΤ n πουληθεΤ δισ.κόσιε; χι­λιιiJδε; ψ,ρά.γχσ..

- Ό Σολονέ θ� το πληρώσει σΙΎοορσ. κά.τι 1Uρισσότε­ρο, το θΙλει πολύ. Στσ.μα.τά.ει ν&: δουλεύει μέ εΙσόδημα. κά.­που έκσ.τΟ κσ.Ι πά.νω χιλι6.δε;. T� #ισε πσ.Ιζοντσ.; στ&: τρΙσ. έξά.ρισ.. Πούλησε το Ύρσ.φεΤο του τρισ.κόσιε; χιλιά.δε; κσ.Ι θ&: πσ.νψευtεΤ μι� πλούσισ. μΙΎά.δσ.. 'Ένσ.; θεο; ξΙρει πώς τ&: κΙρδισε τ� λεcpτ&: τη;, �χει λΙνε πoλλ� έκσ.τομμύρισ.. Άκοο; !κεΤ σ1)μ.60λσ.ιογ.ρά.ψο; ν&: πσ.Ιζει στ&: τρΙσ. έξά.ρισ., ΣUΜ60λσ.ιoγ.ρά.ψoς κσ.Ι ' ν&: πσ.ντρεύετσ.ι μΙΎά.δσ. ! ΤΙ �ώνσ.ι;; εΤν' σ.δτΟ; ! ΛΙνε πώς b.μετσ.λλευότσ.νε τ&: κεψά.λσ.ισ. τij; πεθερ�; σσ.;.

- Τ' όμόρψηνε πcλύ το Λσ.νστρά.κ κσ.Ι τ&: κσ.λοπερ:­ποιήθηκε τ� χτήμσ.τά. μου. K�Ι ΤΟ νοίκι τη; το πλήρωνε πολύ τσ.χτικά.. .

- Δέν το πΙστευε ποτΙ πώ; θά. ψερνότσ.νε �τσι.

- ΕΤνσ.ι τόσο κσ.λή, τόσο ι1ψοσιωμένη πά.ντσ. σ.ύτή πλ+,-ρωνε τ&: χρΙη τij; Νσ.τσ.λΙ τού; τρεΤ; μo'ijva; πού πε.ρνοΟσε μσ.ζΙ μα.; στο Πα.ρΙσι.

- Mπ�poσσε κσ.Ι τόκσ.νε, ιiπ' το Λσ.νστριiκ ζοοσε ! εΤ­πε δ Μσ.τιά.;. Αδτη fι -yυνι:dκσ. οΙκονόμα. ; τι θσ.ϋμα. ! Τώρσ. μόλις ιiΎόρσ.σε το χτ� ιiνά.μεσσ. στο Λσ.νστρά.κ κσ.Ι το Γκρσ.σόλ, το Γκpσ.ΙνρoUΖ. "Αν σ1)νεχΙσει τώρσ. το δρόιω ιiπ' το Λσ.νστρά.κ !σa.με τη δημοσι&: θ� κά.νετε μιά.μιση· λιεύ-Υσ. κι ιiκ6μσ. θ� πεpπσ.τ�τε στ&: χτήμα.τ&: σσ.;. Το Γ'Χρσ.ΙνΡουζ το πλήρωσε έκσ.τΟ χιλιιΧ.δε; φ,ρά.ΎΚσ. με"tp'1jτ� κι σ.δτΟ ιiξίζει πΙντε χιλιά.δε; χρονιά.τικο εΙσ6δημα. μέ κλε:στά. τ� μά.τισ..

138

- Έξσ.κoλouθεΤ νά.νσ.ι διωΡφη, εΤπε δ Πώλο Ή ζωή άτήν δπσ.ιθΡο την δισ.τηρεί πολύ κσ.λά.. Δέ θ� πιiω ν� τήν 4πoχσ.�pετήσω, εΤν� Ικσ.νή � πουληθεΤ ΎΙ&: μΙνσ..

- Κσ.Ι ν&: πηγσ.Ινσ.τε !1)ι'Xl1. θ&: πηγαίνσ.τε, ε!νσ.ι στο ΠαρΙσι. 'Έψτσ.νε !χεί την &ρσ. !σω; πού !σεΤ; ξεκινούσσ.τε.

- θ�θε �Ινcτσ.ι πώς πoυλι�ντσ.ι τ&: χτήμα.τ&: μου κ· �pχιτσ.ι ν&: ,μέ βοηθήσει. Δέ μΠCιpώ ν&: πσ.ρσ.πονεθώ ΎΙ� τη ζωή μου. ΆΎσ.πf!jηκα !σω; περισσότε.ρο ιiπ' δσο μπο­ρεΤ ν' ιiΎσ.πηθεΤ &νθρωπο; σ' σ.ότΟ τον κόσμο, μ' ιiΎσ.πYpσ.νε δUΌ -yυν�Τκε; πΟΟ fι μι&: 1Ι)Ροσπσ.θοϋσε ν&: ξε1UΡιiσει τ'ήν &λ­λη σi 4ιΡοσιωση ιiπΙνσ.ντΙ μου. Ή μι� ζήλευε την &λAr,. ή xόrnt κσ.τηγοροΟσε τη μηtΙρσ. τη; πώς μ' ιiΎl1.ΠoOσε πιο πολό κ ή μηtέpα θύμωνε μέ τήν κ6ρη τη; ΎΙ&: τΙ; OΠ't-;ιi­λες τη;. Αύτή fι ιiΎιiπη στά.θηκε δ χσ.μό; μου. Πώς ν&: μήν 'Xά.νε�; τ� χσ.τηρισ. τij; -Υυνσ.ίκσ.; πού ιiΎσ.π�; ; Πώς ν� 'Χρα.­τηθώ ; Μ6. και πώς '1& δεχτώ σ.ότέ; τΙ; θυσίε; ; ΣίΥΟ1>Ρσ. μπορούσσ.με ν&: ξεκά.νouμε τη οικ'ή μου περιouσΙσ. xιxt ν�­θoUΜΕ ν&: ζήσOUΜΕ στο Λσ.νστ.ρ6.κ. Μ&: πρ"τιμώ ν� πιiω στΙ; ΊνδΙε; καΙ ν&: ψέρω μα.ζΙ μου μι&: μεΎά.λη περιοοοΙιχ πσ.ρ� ν&: �εριζώσω τη Νσ.τσ.λΙ ιiπ' τη ζω'ή πOU ιiΎσ.πά.ε •. Γι' σ.ύτΟ 'Χσ.Ι τij; το πρότeινσ. έΎώ ν� χωρΙσουμε τΙ; ΠΘριοοοΙει;; μσ.ι;;. ΟΙ -Υυνσ.Τκε; είΎσ.ι !πελοι ΠCιύ δέν πρΙπε: ν&: τΙ; ιiyσ.κcι.­τεύouμε στΙς όποθΙσει; τijι;; ζω'ij; μσ.ι;;.

Ό Μσ.τι&:; τον &κo'� τον Πώλ μ' !πιψυλσ.χτικότητ7. και μ' �κπληξη.

'

- Παtιδι&: δ�ν Ιχιτε; τοσ εΤπε. - EΎΤUχώ; δχι, ιiπoκρίθψε δ Πώλο - Άλλοιώ; τον 'XI1.τσ.λιιx.6ι:dνω !-Υώ τον r., εΙ," μι ιi-

ψΙλεισ. δ ΎΙΡΟΙ;; σuμOoλσ.ιoγ.ρά.ψo;. Kαtτ� τη -Υνώμη μου ή -Υυνσ.Ικσ. πρΙπει ν&: μοφά.ζετσ.ι τ'ήν τύχη τοϋ &ντρσ. τη; κσ.λή κσ.κή. "Ακουσσ. � λένε πώς οΙ νΙοι πού Μντρεύοντσ.ι κσ.Ι ιiΎI1.ΠΙoOντσ.ι σ&:ν lιρωτεUΜΈνoι δΙ... κά.νουν πιχιΟιά.. Μ&: μOναtδικo; σχοπο; τοσ Ύά.μου ε!νσ.ι λοιπον ή διαtσxΙδσ.στι ; Δέν εΤνσ.ι ή oΙΧO'\"Eνειαt'X'ή εδτuχΙσ. ; Τότε πού πσ.ντρεuτήκσ.­τε 'ιjσσ.στσ.ν μον6.χσ. εΙκοσι !ν·ιισ. !τών κ' ή κυρία κόμησσιχ ε(κοσι. Τότε σuyχωριότσ.νε ν&: σxεcpτόσσ.στε μoνιiχσ. τον J.-

139

Page 67: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ρωτα. Κι αμως το συμβόλαιο που φτιάξαμε καί τ' δνo� σας, όλα σι1ς �ναγκάζO'.νε ν� φτιάξετε !Υα γερο παχουλό �γopάκι . θ� με βρίσκ.ε.τε σίγουρα πολύ συμβολαιογρά.φο ! ΝαΙ κύριε Χόμ'Υ) , κι !ι.> xc.wι.tE ολ" κορΙτσια θά.πρεπε ν� συ­νεχίσετε ίσαμε ν' �πoχτ�σετε το �pσενικo παιδί ποι) θά κα­τοχύρων>ε το μαζορά. σας. Ή δεσποινίς Ευαγγελίστα δεν �ταν �ρxετά; Ύ'εp�, φοβότανε μ�ν πάθει τίποτα �π' τη./ �γκυμ.oσόν'Yj ; θ� μοίί πείτε πώς αόΤ� εΙναι παλιες συν�­θειες που τΙς εΙχαν οε παπποΟΟες μΙΧζ. ΣτΙς �pιστoκpατικές οlκογένειες, κύρυε κδμ'Υ), fι ν6μ.ιμ'Υ) σόζυΥος; 1φέπει ν� κά.νει παιδι� καΙ ν� 'tou; δίνει καλ� �να"Opoφ�. "Οπως lλεγε χαΙ fι δούχ'YjOσα Ντε Συλλύ. fι γυναίχα τοίί μεγάλου Συλλύ. fι γυνα!χα οεν ε!ναι δ?Ύανο, μέσο γι� ν� ίκανοποιεί πόθους, εΙναι fι τιμή χ' fι -ηθική τοίί σπιτιοίί.

- Δεν τΙς ξέ,Ρετε τΙς γυναίχες καλε μου Mατι�ς, ε!­roa δ Πώλο Γι� νάναι κανείς $υΤUχισμένoς πρέπει ν� τίς �_ γαπάει ltat δπως αό'tες θέλοννε � τΙς �γαπά.ει. Δεν εΙναι Χάπως βάναυσο ν� στεp�σεις YP"'rropa γp�γopα τή γυναί­χα �π' τ� χαpίcη..t4τά Τ'Υ)ς, ν� της χαλά.σεις τήν όμορφιά Τ'Υ)ς πιρΙν ά.κ6μa χαλοπρολάβει ν� τη χαρΙί ; - "Αν εΙχατε χά.νει παιδι� fι μ'Υ)τέ,ρα θ� �μπ60ιζε τη Υυναίκ/Χ ν& σπαταλάει τ� λεφτ� σας, θ� καθότανε στο σπιτι .... - ''Αν εΙχατε δίκιο. e!m ζαρώνοντας τ� φρόδια του δ Πώλ, τόt>ε θάμουνα �κόμα πιο δυστυχισμένος. M-r, χειpot!?!όετε τον πόYa μου μέ -ηθικολογίες μετ� τήν πτώσ1j, �φηστε με νά. φύγω δΙχως νά. μετανοιώνω. Τήν !λλ'Υ) μέρα δ Mατι�ς ελαβε μι�ν επιταγή γι� !_ ωτόν π���ντα

.χιλιιiOες φράγκα πληρωτέα εν δψει. T'ij.1 ε!χε στειλει δ ΑνρΙ Ντε ΜαρσαΙ

- Βλmεt>ε, εΙπε δ ΠιΟλ. οε μοσ rρά.φει ουτε δυο λόγια. ΠΡb)τη του xiy'YjO'Yj εΈνα. � μ.έ υποχρεώσει. 'Ο 'Αν.ρί εΙναι fι πιό τέλεια oτpa6:rι, fι πιό παράνομα ώραία μοΡφ1ι πώ γνώρισα '1t'O'tE: μου. ''Αν ξέρατε. μ.έ τΙ �νωτε?ότψα στέχεται πάνω �π' τ� αΙσθ�ματα αύτος δ !νQpωπoς, πάνω �π' τά. συιμ._ 140

φέpoντ�, τΙ μεγάλος πολιτικός πού εΙναι, τότε θά. �πopoύσατε απως κ' �γώ γι� τή μεγά.λ'Υ) ΤΟΟ �pδι�.

Ό Mατι�ς 1CpoσπιXθYjae � κάνει τόν Πώλ ν' �λλάζε: '(νώμ.'Υ) .� δ Πώλ τ�ν ε!χε πάρει τ�ν �πόφaO'Yj και τήν στ�. ριζ.ε με τόσα λOj'ΙX� �πιχειρ�ματα πoU τελικ� δ γφος; συμ­βολaιογοάφος !φ'Υ)οε τόν πελά.τη του νά φύγΕΙ .

Σπiνια ςεχινάνε μέ �κρΙβειιx. τ� εμποΡΙκά. �αpά6ια. M� γι� κιx.xι� τύΧ'Υ) τοσ Πώλ δ !νεμ.ος �-ω.ν ευνοΤκός κ fι Μπέλ Άμιελί �ναγκάστηκε ν� O'Yj'Xώoet πανι� τήν !λλ'Υ) μoέpa. Τήν &ρα ποο ξεκινάει τό βαπόρι 1ι �π06άθρα είναι γεμάτ'Υ) 'συγ­γενείς, φίλους κaΙ περ(.ε,ργους. 'Ανάμεσα στούς ά.νθρώπους ποι) βρισχόντουσαν εκεί μ�pικoί γνωρΙζανε προσωπιm τον Mανε06tλ. Ή καταστροφή του τον ε!χε κά.νει τόσο otιXar;­μο odo τόν lκaν>ε πaλι� fι πε.ριουσία του. "Ετσι τήν ώρζΧ. mIJ περνουαε fι περιέργειζΧ. φούντωσε. Ό καθένaς lΡΡιξε τ�ν κου­βέντα του. Τό γεροντάκι τόν εΙχε συνοδέψει τον Πώλ στό λιμάνι κaΙ 1Cρέπει ν� πόνεσε πολύ �κούγοντaς κά.μmσες <iπ' αυτες τΙς κουβέντες :

- Ποιός θ� μποροίίσε ν� φαντrι.στεί πώς αυτός δ !νθρω­πος πώ βλέπετε �-x.εΤ δίπλζΧ. στό γέρο Matt�; �ταν κάποτ! δ διχ.νδης πού τον λέγαvε το Μοσχομπίζελο κιχΙ πρΙν πέντε χρόνια δ βασιλι�ς του Μπορντώ !

- Τι ! αυτό το χοντρό <iνθρωπάχι με τή ρεντιγκότα i­πο d.λπaγκ�, αυτός ποι) μοιάζει μ' ά.μαξά, αυτος είναι δ κόμrις Πώλ Ντε Mavapolλ ;

- Μάλ:στα, �γαπ'Y)Τ� μου, αυτός πού παντpεUτ'Y)κε τή δεσιroι'ιΙδα Εόαnελίστa. Kωtαστpά.φ'Yjκε τελείως, δεχ.ά.ΡζΧ. τσ/Χκιστή δεν τουμεινε. ΚαΙ τώρα φεύγει στΙς Ίνδίες TJ-ρευοντας λaγούς με πεΤΡaχ�λια. • - M� πως κaταστ.ράC:P'Υ)κε ; �ταν τόσο πλουσιος. .

- Κ' lΠΕιτα, lκανε κάποιοι; &λλος, δ Mανερ6lλ εΙναι φoυ"X.!Xρ�ς δίχως πολύ μυιχ.λό, νωθρος σ� χυλός, τον κλέβεις ξύπνιο. eivaL �νΙκανoς ν' �ντιδpάσει. Αότός παιδί μου γεν-ν�θ'Υ)U γι� ν� καταστιΡαφεΤ. •

Ό Πώλ lσφιξε τό χέρι τοσ γέρου xat lτΡεξε να 6ρε! 'κaταφύγιο στό πλοίο.

141

Page 68: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Ό Μcιτtα.ι; �μιεtνε στ-ην &.π066.θρcι. Koίτcιζε τον πcιλtο το\) πελά.Τ1j &.κο\)μΠ1jσμ.ένο στrιν κοuπa.στή να. κοtτ�it τον κόσμο δλοι; περtifψόνφ1j. Τή στtγμ-η ποί> οΙ νcιO�ι; σηχώ­νcινε τήν &yκupcι δ Πώλ ε!δε το Μcιτtα.ι; ποί> τoυκcινε νόημ.cι μ.! το μ.a.Y't'ήλt το\). Ή γΡ1jα. γκoooερνά.ντcι ε!χε φτά.σεt τρε­χά.Τ1j oκelY1j τήν &ρα κcιΙ τ' &'ςpeYΤtoκO Τ1jΙ; φcιtνότα.νε vιXXEt τσ.ρcιχτε! &.πΟ κά.τt πολί> σ06α.ρό. Ό Πώλ πa.ρ�κά.λεσε τον κcιπετά.νtο να. 'ItepttJlvtt λίγο κcιΙ να. στεiλεt .μt" δά.ρκcι yt& να. μ6.θΖ: τι �θελε δ γφοι;_ κcιΙ τoUκcινε τόσο &.πελπtσμ.iνα. νoήΜCΙΤ� γtα. να. κcιτέ6εt &.π' το κα.ρά.6t. Ό Μα.τtα.ι; ijτcι" πολί> γΙΡοι; κcιΙ δε μποροοσε να. πά.ε� μ.! τή 6ά.ρκcι Ισα.με το oκcιpιX6t. 'Έδωσε λοtπον στο να.Uτη Ο\)Ο γρά.μμα:τα..

- Αότό το δεμα.τά.κt, φίλε μ.οο, τοΟ ε!πε τοΟ να.Uτ1j δ γέροι; σuμ.ΟολcιtσΥρά.φοι; κα.Ι τοUδεtςε τό !νcι &.π' τα. γρά.μ­μcιτcι πού <touStve, cιόΤO το δεΜCΙτά.κt τόφερε τcιχoopqι.oι; &.π· το ΠcιρΙσ: μέσα. σέ τρtά.γτα. πέντ! ώρει;. Αότό να.. το πεί; στον OΚUptO κόμ1j. μ-ην το ξεχά.σεtι;. ·Ισωι; τον ώνιt ν' &.λ­λά.ξεt γνώμ1j.

- KcιΙ θ& 'Itprntt να. τον ξεμπα.ρκ6.pιouμι!-j ρώΤ1jσε δ WΙUΤ1jΙ;.

- Να.Ι φίλε μοιϊ, ι!πε δΙχωι; να. το ΚCΙλoσχ.εφτεί δ ΣUμ-6ολα.tογΡά.φοι;.

Ό να.Uτ1jΙ; ΣUν1jθωι; σ' δλα. τα. μέΡ1j τοΟ ' κό-σμο\) e!YCΙt lStbμopςpO πλά.σΜCΙ κα.Ι 'ItIptςppOvet 6α.θtα. τοuι; στερtα.νΟΟι;. ·OaQ ytαo τούι; &.στούι; α.UτοUι; δεν τοuι; ΚCΙτα.λα.-6α.Ιν.εt κcιθόλO\) , δε μπορεί να. !ξ1jγήαε� τό φα.tν6μενο, τούι; 'IteptςppOveI. τούι; κλέ6εt &ΜCΙ τοuρθεt 60λtκα. κα.Ι δεν vottWat να. 'Xάovet ΚCΙκό. ΤοΟτοι; !διϊ> �τα.ν ΙΙπ" τ-η Βρετά.ν1j κα.Ι την δρμήνεtα. τοΟ γέρο\) .Μα.τtα.ι; δεν την Φtλοκοσχ.Ινtσε. !να. μο-νά.χα. σxiψτψε:

.

- τι λει; !κεί ! !κο\) ' να. τόν ξεμπcιρκά.ρo\)με κα.Ι να. χ6.σεt δ κα.πετά.νtοι; Ινcιν mt6ά.τη Ι 'Ά ν 't'Ouι; &.κουγα.με α.ό­τούι; τούι; χά.νο\)ι; δλ1j μcιι; τη ζωή θ& τήν περνoυαCΙΜΙ ν& τούι; μπα.ρκάιρouμε 'Χα.Ι να. τοuι; ξεμπα.ρκά.ρο\)με. Τι φ064τα.ι μ,-ην xt &ρπά.ξιt δ γt6κα,ι; το\) σuvάoxt j

142

' Eτat δ νCΙUΤ1jΙ; τoUΔωσε τοα Πώλ τα. γρά.μμα.τσ. μά. δεν 't'OOπe τΙπoτcι. Ό Πώλ &.νcιγνώρtσε το γρα.φtκΟ χσ.ρcιχτYjρα. 'tijι; γuνα.Ικcιι; το!) κα.Ι τοΟ Ντε McιρσcιΙ, φα.ντά.στ1jκε τι μπο­ροασε να. τοα λέγα.νε κ' !πεtδή δεν ήθελε να. τον !Π1jρεά.σο\)ν μ.! τΙι; πιροτά.σεtι; πού θα. τοΟ κά.νcινε &.πΟ &.γά.Π1j 16cιλε τ�χcι &'Stciςpopcι τά. γρά.ΜΜCΙτσ. στrιν .τσέΠ1j το\).

- Βλέπετε γtα.τΙ μίί.ι; τριi>νε τ-ην ωρcι j ytαo 6λcικεtει;, τοα ε!πε τοα κcιπετά.νtοο δ νσ.Uτηι; μ.! τ-η 6cιptαo το\) προφορά.. "Αν �τα.ν τόσο σo6cιρό κα.τα. ποί> ιλεγε κεΤνοι; δ yερoχcιλει; θα. το πέτcιγε το πcικετά.κt το\) στΙι; τσέπει; το\) δ κuρtοι; κ6-μ1jΙ; j

Τον Πώλ τον lπνtγcιν οΙ στενά.χωρει; σκέΦεtι;. Αότο το πσ.θcιΙνo\)ν κ' οΙ 'Ittb .!)\)να.τοΙ &νθρω-mκ αε τέΤΟtει; 'ItEpt­στά.σεtι;. Bo\)τ'1JΎμένoι; στrι μελcιγχoλΙcι &'ποχα.φετοασε το γέρο φίλο τοο, τη ΓcιλλΙα. κcιΙ κoΙτcιζε τα. χτΙρtcι τοα M1rop­ντώ πού �εμα.κρcιΙνcινε ypf(yopσ. 'Ίψήγoρcι. KιXOtae πά.νω σ' !να. μά.τσο σκοtνtα.. 'Eu! τον 6p-9j'XE ή νυχτcι 6uθtσμ.ένο στΙι; σκέΦεtι; το\). Με το μ,ισOO'Κ6τcιδo μετα. το ήλt06σ.σΙλψμcι ψτά.σcινε κ' οΙ πριi>'tει; &.μφt60λΙει;: κoΙτcιζε το rέλλον μ, &.­νήσuχo 6λέμα., πρooπcιθoασε:: νά. το δε! κooθcιρά. κ 16.ρισκε μα­νά.χσ. κΙνδ\)νοο; oκt &.6εδcιtότητα.. Άνcιpωτιδτcινε &ν θά.χε. το 'XoopciytO ν& τ' &.ντtμετωπΙαεt. 'A6ptaτot ςp660t τον 'X\)pt­ευcινε στή σκέΦ1j πώι; ή Ncιτα.λΙ lμε� μovciX1j Τ1jΙ;. Μετά.­νοtωνε γtα. την &.πόφα.� ποί> ε!χε 'Itcipet, νoστcιλγooσε το Πα.­plat ')(.Χι την πε-ρσ.σμέν1j τοο ζωή. Τον lπtσ.σε ή θά.λcισσα., ζα.λΙστψε. ·Ολοι ξέρOUΜΕ τι κcικo είνα.t να. σέ 'Ittcivtt ή θά.­λσ.σσα.. Το 'IttO φρtχτο &.π' δλcι e!ΝCΙt πώι; σοΟ πα.ρα.λUεt πέ­ρcι ytαo πέρα. τή θέλ1jσ1j. M�α. &.νεξήγ1jΤ1j &.δtα.θεαΙα. στο μ,\)α.­λο χα.λcιρώνεt τα. κέντρα τ-9jι; ζωτtκ6τητα.ι;, ή φ\)χ-η δε λιt­τοοργε! 'Ittαo xt δ &ρρωστοι; &.διcιφoρεΤ γtα. δλα., ή μ,ά.νcι ξε­xvάJεt τό πα.tδΙ Τ1jι;. δ !ρωτεuμ.ένoς δε σκέφτετcιt 'Ittαo τ-ην !­ρωμέτη 't'O\) 'Χ; δ 'IttO δ\)wιτoι; l1νθρωποι; γΙνετcιt &.oκlY'1J't1j μά.ζcι. Τον Πώλ τον μετcιφέρcινε στήν κcιμπ(νcι το\) κ' EμEtve !κεΤ τρείι; μέρες ςcιπλωμένoι; xt δλο ξερνοσσε xt δλο τον ποτΙ­tα.νε γκρόγκ οΙ να.Οτει;. Δε σκε-φτ6τ:ι.νε τΙποτα. μoνά.χcι κο:­μ.6τα.νι. Μετα. πέρα.σε το στάιδιο τ-9jι; &νά.ρρωσ1jΙ; κcιΙ �ιετα.

143

Page 69: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

πι� ξιχνΙΧ6ρ'ijκε τΟν !ιχuτο 'tou. Τό πρωΙ που Ινοιωσε κΙΧλύτε­ριχ κι �νέ6ηκε στο κιxτιiστρωμι,ι ν' ιΧνιχπνεόσει το θΙΧλιχσσι­'10 ιΧέριχ σέ κιχινοόρ'Ί'ΙΟ κλΤμα, Ιχωσε τ� χέριιχ τοι) στίι;; τσέ­πες . κ' ιxΙσθιiνθ1)'Κε τ& γριiμμιxτιx. Τ' !ρπιχξε ιΧμέσωι;; γι& '1& τ& διιx6ιiσ::ι . .. Αρχ:σε ιΧπ' το γΡ,ιiμμα, της Νιχτιχλι. Γι& ν� κ.ιxτιxλιi6ετε κΙΧλ& το γριiμμιx τi'jι;; κόμφσ/Χς Ντε M(X.νε.ρ� 6ίλ πρέπει νιi ξέιρετε το γpιiμμιx που είχε γρ�Ψει δ Πώλ στ-η yuν/Xlxιx 'tou. Αότο �δω :

ΓΡΑΜΜΑ ΤΟ! llQA ΝΤΕ ΜΑΝΕΡΒΙΛ ΣΤΗ TfNAIKA ΤΟ!

«Άγ/ΧΠ1)μέν1) μοu, σ� θ& δι/X6ιiζειι;; τΟΟτο το γριiμμα, θιiμα,ι μα,κρι� aou. 'Ίσως νιiμα.ι κιόλιχς πιiνω στο κιxριi6ι που θ& μέ πιΧει στΙς Ί νδίες. ΈκεΤ θ& ξιxν/Xφτιιiξω τ-ην Κ/Χ­τ/Χστρεμέν1) μοΙ) περιοοοΙιχ. Δέν είχιχ τ-η δόν/Χμ1) ν� σοΟ το πω πώι;; θ& φUγω. Σέ ξεγέλιχσ/Χ, Ιπρεπε δμως, δέν είνιχι ; "Αδικιχ θ& στενιχχωριόσοuν/Χ, θ& προσπα.θοοσες ν� μέ σώ­σεις θuσιιiζοντιχς τ-ην 'ItEptoual/X aou. Κιχλ-η μοΙ) ΝιχτιχλΙ , '1& μην Ιχεις τύψεις, �γώ δέ μετιχνοιώνω γι& ΤΙΠΟΤ/Χ. "Αμ/Χ θ� φέρω πίσω ξκιxτq.ι.μόριιx θ& κιiνω σ&ν τον π/Χτέρ/Χ aou, θ& τ� 6ιiλω στ& χέρι/Χ σοΙ) οπως κ' �κεΤνoι;; Ι6ιχζε τ& δικιi τοι) στ� χέρι/Χ τ'ijς μ'Yj'tέρ/Χς σοο, κιχΙ θ& σου πω : «Είνιχι δ­λιχ δικιi aou». Σ' ιΧγ/Χπω τpελλιi, Ν/ΧτιχλΙ, στο λέω δΙχωι;; '1& φ06ii.μιχι ΠUις τοόΤ1) fι δμολογί/Χ μmρεΤ ν/i σοΟ χρφιμέψει

γι& ν� δuνιχμώσεtς την κυριιχρχί/Χ σου πιΧνω μοu. MoνιiXσ. οί ιΧOUνιχτοι &νθρωποι φ060ϋντ/Χι κιiτι. τέτοιο. Ή δικ-η σοΙ) κυριιχ,ρχίΙΧ πιiνω μοΙ) �τ/Xν τεριiστι/X ιΧπ' την πρώΤ1) στιγμ-η που σέ γνώp�σ/X. ΜονΙΧδικοι;; σuνένoχoι;; γι& τ-ην κσ.τιχστρο­φ-η μου είν/Χι δ Ιρωτ&ι;; μ.ου. Κιχτ/Χστρεφόμοuνιχ σιγ& σιγ& l.ι.ά τοότ'Υ) fι κιχτιχστροφ-η μ' Ικ/Χνε ν� νοιώθω την τρελλ-η χιχρ& -:ou ΠΙΧΙΧΤ1). 'Όσο λιγόστεt>ε το xp'ijμιx μοΙ) μεγιiλωνε Τι εό­τυχίσ. IJ.ou. Kιiθε κoμμ/Xτιiκι ιΧπ' τ-ην 'ItEptoualιx μου που l­φευγε γι� '1& σοϋ χωρΙσει �σένιx μι& μικρΤι χσ.ρ& μέ γέμι­ζε oόριiνιιx lκστα.σ'Υ). θιiθελ/X νιiχ ειι;; ιΧΧόμα, πιο mn& Χ/Χ­πρίτσιιχ. 'Ήξεριχ πώς πιiω σέ γκρεμό μ& π�γιxιν/X στεφ/Χ-

144

νωμένος ιΧπο X/Xpιi. Aότ� είν/Χι ιilσθTιμιxτ/X που οί ΤΙΧΠΕΙ νοΙ τ& ιxlσθιiνoντ/Xι. 'Εγώ Ικιχνσ. σ&ν χι ΙΧότουι;; τους �ρωτεuμέ­νοοι;; που ΧλεΙνovτιxι σ' lνιx σπιτιiκι κovτ& σέ μι& λΙμν1) γι& lνιx Ouo χρόνι/Χ κσ.ί σ'ltέφτovτιxι '1& σ'ltOΤωθOυν ιΧφοσ θιi­xouνt 'Itt& 6�ξ.ει σ' Θκειχνο εότuχΙ/Xι;;. θέλWtE '1& π�ιi­νou� πιiνω στην πιο μεγιiλ1) δόξ/Χ των ονείρων τοο, κ/ΧΙ τοΟ lρωτιi τοuι;;. Τούς d.νθρώποuι;; ΙΧότουι;; τους Ι6pισ'ltιx πιivτσ. όπε.ρ60λι'lt& λογιχούι;;. 'Εσύ δ1ν ofjξεΡε:ι;; τΙ'/t'OΤΙΧ οδτε γι& τΙς χιχρέι;; μou ·oΙSτε γι& τΙι;; θuσίει;; μου. M�'ίtως οέν είν/Χι μεγά.­λ1) d.πόλα.uσrι '1& χρόβειι;; d.π' τ' d.γ/Χπημένο πρόσωπο πόσο πολύ κοστίζει ΙΧότο πού �πιθuμεΤ ; Τώρ/Χ μπορω '1& σοΟ d.­πΟ')(.ιχλόΦω τ& μuστικιi μou. θιiμα,ι μα,κριιi σοΙ) &μα, θ& 6cz­στ!J.ς σ.ότΟ το ΧaJΡΤΙ φορτωμένο d.γιiΠ1). Κι !ον χά.νω τούι;; θ1)σczuρουι;; τηι;; εόγνωμοσόν1)ς σοΙ) δ1 νοιώθω w σ.φΙξιμο τ9jς ΧΙΧρδ;ii.ι;; πού θιiνoιωθιx !ν σοΟ μιλοΟσιχ ιΧπο κοντ& γι' ΙΧότ& τ& πρά.μα,τιχ. Κι ι:1κόμιχ, ιΧγσ..Π1)μέν'η μα\). δέν ε!νιχι τιixιx κ/Χί σοφοι;; δπολογισμος που σοσ ιΧπΟ')(./Χλόπτω Ιτσι το πιχρελθον i δ1ν �πεχτεΙνω Ιτσι τΤιν ιXγιiΠ1) μα,ς κιχΙ στο μέλλον ; Μ& γιιχτΙ, lxouμoε d.νιiyκ'I'J d.πο wνωτικιΧ i μ+Ιπως δέν ίiγα.πιόμ/X­στε μ' d.γνή ιΧγά.π'Υ) πού δ1 τ9jς χ,ρειά,Coντιxι οΙ d.π08ειετις. πού ι:1διιχφορεΤ γ:& το χρόνο, γι& τίς ιXπoστιiσεις, που ζεΤ d.π' τον ίδιο Τ'ηΙ;; τον !ιxuτό ; "Αχ ! Ν ιχτΙΧλί. σ'ηκώθ'η'Κ/Χ ι:1π' το τριχπέζι δποΙ) γpιiφω κoντιi στ� φωτιά., �pθ/X κοντά. σοΙ) χιχΙ σ1 'είδΙΧ n χοιμ4σ/Χι, �σuX'η, ξά.πλωμέν'η μέ την d.cpl­λειιχ μικ.ροΟ"'Π/Χιδιοσ, το χέρι τεντωμένο κιχτ& τη μεριιi μou. -Ενιχ δά.κρΙ) μου χόλφε πιiνω στο ΜCZΞιλά.ρι πού ξΙρει τ& μuστιχ& μα.ς, τΙι;; d.πολΙΧόσειι;; μα,ι;;. Φεόγω δΙχωι;; φό60 μέ την πΙστ'η πού μοο δΙνει τούτη 1j στιiσ1) 0'0\), φεύγω γι& '1& 'ΚερδΙσω τήν -ΙιρεμΙ/Χ τ'ijι;; ψuχ'ijΙ;; κερδΙζοντιχς μι& περιou.σ(ιz d.ρκετ& σ'ημα,vτι'Κή πού θα; μ4ς �ξιxσφ/XλΙσει '1& ζοομε Κ/Χ! '1& χιχιρόμιχστε δΙχωι;; !μπόδΙΙΧ, '1& μπορετι;; '1& !χπλ'ηρώνεις τΙς lπιΘUΜΙες aou. OΙSτε !σύ οδτε !γώ ιεlμα,στε Ικ.ιχνοΙ ν& σu· ΡΤιΟοΟμε τΙς d.πολΙΧόσε,ι;; τfjι;; ζωfjι;; ΠΏύ κιiνιxμε Τσ/Χμε σ-ή­μερα.. ΕΤμα,ι !ντρα.ς χ' (χω θά.ρρος: μον&χος μου πρΙΠει ν& μa.ζέφω την περιou.σ(ιz που χρειιχζόμα,στε. "Ισωι;; '1& μ' ι:1χο- . λouθοσσις! Γι' ΙΧότο θ& σοΟ 'Κρόψω τ' ΙSναμα. τοΟ 'Κιχριχ6ιοΟ,

10 145

Page 70: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

το μέρο; ιiπ' δπου θιχ. ξεκιν-ήσω Ύ.ιχΙ τη μέ�ιx. 'Ένιx� φιλo� θιχ. σοϊ} τ& πε! l5λΙΧ l5τιχν δεν θιχ. όπιXρχε� πιιχ κιχιρΟς. Νιχτιχ­λί, 1ι ιiγιX1_η μου δεν !χει l5ρια. σ' ιiγα.πώ δπω� ιiγ�πά.ει 1ι μητέριχ τό πιχιοΙ Τ1jς, oπω� ιiγJ.πιΧει δ �ριxστ-ή� τήν �ρωμέν')'ι του, με τήν πιο μιεγιΧλη ιiνιΟΙrJτέλε�:.t. Ή Οουλειά. εΙνιχι γιιΧ. μένα.. οΙ .χιχρες γι& σένα., γι& μiνα τ& 6ιισανα. ΎΙ& σΙνα. οΙ ιiπoλιa.ύσεις τ'ijς ζω'ijς. Νιχ. δια.σκεδιXζει�, n δια.Τ1)ρ-ήσιι� lΙλες τΙ,.. συν-ήθειε� σου. την πολυτελ-ή ζω� σου, νιχ. Π1jγιχΙνει� στο θέ�'τ)ΡO « AUX ITALIENS », πην "Οπεριχ, στιχ. σιχ­λόνιιχ, στoύ� χoρoύ�, σ' &'φ-ήνω �λεόθερη νιΧ. κά.νεις l5:τι θέ­λεις. Άγα.πφ,.ένε μου �ΎΎελε '�F �ρί;ε:ς στη φω�ιιx �ιxς: �κε! πoQ γευτ-ήκa.με τους κa.ρπoυς 1tOt) ωριμιΧσιχνε στιχ π� ντ� χρόνιιχ 't'ij� ιiγιΧπ'l'j� μα.ς, σκέΦου τό φιλο σου. σκέφου με 1-μέΥα. γι& λΙγο, ιiπoκoιμ-ήσoυ πά.νω στην ωρδι& μου. Ν& τΙ ς1j­τιΧω iπο σένιχ. Έγώ, ιχΤώνιιχ ιiγιχπημέν1j μcιυ σκέΦ'I'j, οτιχν θιΧμlχι χιχμένος κιΧτω &'π' ΤoQ� κα.lYtού� oόρα.νoό�, δ'tα.ν 8& δουλεύω γι& τούς δυό μα.ς, l5τιχν θιΧ. συνιχντησω �μπόδιιx πού θιΧ. πρέ�ι ν& νικ-ήσω. � l5τιχν θιΧμα.ι κοuριχσμένο�. θιχ. ξεΚrJυ­,ρά.ζoμa.ι μι την 1λπΙδΙΧ τ'ijς �πιστΡ(ίψ'ijς, θιΧ. σέ σκέφτομιχι �σένιx πoQ εΙσα.ι 1ι ΙSμoρφη ζω-ή μου. Nιxl θιχ. προσπΙΧθω νιχ. ζω μέσιχ σε iσένα.. θ& σκΙφτoμa.ι πώ� δΙν lxet� οδτε π6νou� οδτε 6ιΧσα.ya., 8& σκiφτoμa.ι πώ� ιlΦι «δτuxtαμiY'l'j, "Ew& δπως !χouμε τή ζωή μα.� τ'ij� μiρ"'� κιχι 't'ij� νύχτιχς, τοΟ δπνου κιχΙ τοΟ ξύπνου, !τσι θά.χω κ' �γώ τήν d.νθισμένη μου ςωή aτό ΠιχιΡΙσι, κa.ι τη. ςωή μ.οο τ'ij� �oυλει� C7tt� ΊνδΙι,: ΙSνειρo γιμιΧτο πόνο κα.Ι θa.υμά.σια. π�γμa.τικ6τητα. : 8&

, ςώ

τόσο θιxuμιXσιιx στή δική σου την πριχγμιχτικότητιχ που οΙ μέρες μου θά.νιχι ΙS"ειρα.. θά.χω τΙς ιiνιxμν-ήσει� μου, θ& ξιχ­να.φέρνω στό νοΟ μου �ρoφή στροφή τ' ΙSμoρφo πoΙ'1jμa. των πέντε μα.ς Χ'Ρόνων, θ& θυμ.dμα.ι τΙ� μέρ«� πoQ ofjθελι� n λά.μπει�. πΟΟ μι κιΧποια. τοua.λέτw. ofj μ! ΚΙποιο ντεςα.μπιγΙ μετα.μορφων6σουνα. κα.Ι φa.ινόσoυνιx κιχινοόργια. στ& μιΧτιιχ μου. θ& ξΙX'�ιxφέρνω στ& χειλια. μου τή γεύση ιiπ' τιχ. συμ­π6σι6. μα.ς. Να.ι, κa.λέ μου !γγ-ελε, φεύγω δπω� φεύγει ιxu­τό� πού ρΙχνε:τιχι στήν πψπΙτεια. πού θ& τοΟ χor.ρΙσιι την ISμ.oρrp1j �ρωμέν1j τou. Τό πιχρελθόν θιXν�ι γι& μένιχ σιχ.ν τ&

146

ΙSνειρα. πού σΙ γεμLζoυν πρΙν την κα.τ6.χτηO'1j κα.Ι πoQ συχν& 1ι κιχτά.ΧΤ1jO'1j τ& ξ-εφτ6.ει μ& πoQ 1ού π6.ντα. τ& Iκα.νε� &'κ6-μα. πιό μεγ6.λα.. θ& ΎUρΙσω ΎΙ& ν& δ� μι& ωινoόρ-yισr. ΎUνιxΙxα.. Ή d.πουσΙα. μου δΙ θ& σέ γεμισε: μέ κa.ινoόργια. θέλΎ'1/ΤΡα. ; "Ω ! ΙSμoρφΙ μου !γγελε, Νιχτα.λΙ ,μου, κ6.νι με θρ'l'jσκιΙιχ σου ! Νά.σιχι τό πα.ιδ6.κι πού δλΙΠω ΤfίφOl. ν& κοιμ4-τ�ι ! "Α ν ιiπα.τησει� την τυφλή .μου ΙμπιστοσόY'l'j, Nα.τσr.λΙ • . μή rpo61jBε!� τήν δm μου, v6.aa.t alYOUp1j γι' α.6τδ, θ& πι­θ6.νω σιωπ1jλ6.. 11 ·yUya.lxιx δμω� δΙν d.πα.τΦιι τδν !ντρα. πoQ τήν d.φYιV�t 1λ«UθΙΡ1j, για.τΙ 'iι ΎUνα.Ιω δΙν ιΙνα.ι !να.ν­SP1j. 'J!;ξα.πα.τ! τόν τόρα.ννο, d.ρνιΙτα.ι δμω, την ιδκολ1j d.π�­'t'l'j πού προκα.λιΤ τό θ6.να.το. "Οχι δ1ν τό σκΙcpτoμιzι. Σuγνω­μo1j γι' ιχ,jτη την κρα.υΎiι, ιΙνα.ι τόσο tp1jatxYι γι& τόν !�. ΆγΙΧΠ1jμένε !γγιλiε, θιΧ. δε!� τδ Ντι Μ«-ρσα.Ι, Μναι 6 Ινοι· κισr.στη� τοΟ σπιτιοΟ μ.a.� ωΙ θ& aτό 4φ-1ισιι Ιαένα. A6Πj 'iι εΤκονική 1νοικΙα.0'1j -Ιjτιχν d.πα.�Ιτητη ΎΙ& ' ν' 4πocpόyouμ.ι !oκoπε� d.πώλιιες. ΟΙ πιστω'tiς πού δΙν eiρcuv πώς 'iι κλη­ρωμή τους εΙν/Χι ζ-ήτημα. χρόνου μπορετ ν& .κ6.να.νε ωτά".. oχeO'1j τ6)ν b;Ιπλων μα.ς κα.Ι τ'ijς 1πικιχρπΙ/Χς: τοσ 4ρχοντικοσ �. Ν6.σ/Χι κa.λή μι τόν Ντι Ma.ρσα.Ι "Εχω d.π6λυτη Ιμπι­C7toσόY1j στην Ικα.ν6τητ6. του Κ/ΧΙ στην τιμι6� του. N� -tbv lχιις όπι.ρa.σπιστη κα.Ι ν& τόν σuμ6oυλεόισ�ι, n τόν κ6.νιι� σόντροφ6 σου. Του Ιχω ιiν/XθΙσει ν& κά.νει την h:x/X­θ6.ΡιO'1j τών λο-Υ<Χ.9ια.σμ.&ν μου. "Αν πληρώοιι κ6.τι πού θ& πρmει Κ/ΧΙ ΧΡεια.στιΤ 4ργ6τι.ρ/Χ τ& χρήμ.a.ιtσr. ποο Iδcι»αι αt π/Χρ/Χκιχλώ ν& τοΟ τ& �πι�ΙΦεις. Δε σ" ΙΙφ-ήνω στόν_ Ντι Μ/Χρσα.Ι. �όν Ια.lYtό σou σ' d.φήνω. ΣοΟ τόν όπ�Ιχνω, st στόν 1πι6ά.λω. ΔΙ μπορώ ν& σοΟ μιλά.ω γι& όποθΙσεις κ/ΧΙ δoυλει�ι;, μι& &� μοΟ μένει μον6.χα. κ� σου. M� � 4ν6.σει; O'Ou, πρoσπa.θ6\ ν& μ.a.ντιφω τΙ, αχιΦιις σου cmς Ι­λ6.χιστει; στιγμές ποό τ/Χρ6.ζουν τόν δπνο σου. Ίr 4ν/X'ItYO'Iι σou ξα.ναςωντσr.νεόει τΙ, 4νθισμ.ένις �pες τ'ijς 4γ6.Π1jΙ; μ.a.ς. Σ� . κ6.θι χτύπο τ'ijι; κ/Χρδι!ς σου 'iι δικΥι μου eaxuyat π6.νω σou τούς θuσα.uροι}ς μου. Φuλλομεη;6.ω πά.νω σου δλα. τ& ροδοπΙτιχΑ./Χ 'tij, φυχfjς μου δπως τ& σκορπ!νι τ& π/Χιδι& μπρO<J'U στην • Αγια. Tρ�πε�/X τη μέριχ τ'ijι; -yιoρτ'ijι; 't'06 Κυ.

147

Page 71: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

(Κου. Σ' έμπιστ·εόoμσ.� στΙς ciνα.μν1jσεις ποι) ciφ1jνω να. σi 6σ.ρσ.ίνουν. θά.θελσ. να. σου περά.σω το σ.Ιμσ. μου για. νά.�ι πΙρσ. γι� πέρσ. οικ'ή μου, γιά. νά.να.ι '1ι σκέψη σου σκέψη μου γι� νά.νσ.ι '1ι κa.ρΟι� σου. κσ.,ρΟιά. μου. για. νά.μσ.ι δλ6κλ1j­ρος μισσ. σου. Σου ξέφυγε ενσ. γλυκο μουρμοUρ�σμσ. θά.λΖ­γες μια.ν ciπά.ντησ1j. Νά.σσ.ι πά.ντσ. fιpεμYj κσ.ί δμορφYj &πως είσσ.ι �ρεμYj κι δμορφYj 'toutYj τ'ή σtιγμ'ή. "Αχ ! θά.θελα. νιΧ­

ΧΙΧ τ'ή μσ.γικ'ή OUνσ.μYj ποό λένε τ& πa;ρσ.μόθια. ποό μιλa.νε γιόι WΨά.ϊoες, θά.θελΙΧ v& σ' d.φ'ήσω lτσι κοιμYjσμiν1j δλο το διά.στημσ. 1roU θα. λεΙπω κσ.Ι να. σ� ξuπν1jσω μ' lνσ. φιλί στο γυρισμό μου. Άλ'ήθεισ. 'It6aYj OUνσ.μYj χρειά.ζετσ.ι, 'It6aYj πρέ­πει νά.νσ.ι fι ciγά.πYj μου για. να. σ' ciφ'ήσω τώρσ. πω σέ βλ�πω lτσι ! ΕΙσσ.ι Σπσ.νιόλσ. θρ'ήσκσ., θα. σε6σ.στείς τον διρκο 1roιJ Οίνετσ.ι στον δπνο κα.Ι ποό τον πιστεόω κι &ς μήν τΟν είπες φωνσ.χτά.. ΆντΙο d.κ.ριβ1ι μου. να. το ΜοσχομπΙζελ6 σου τ?

πσ.Ιρνει δ δυνσ.τΟς &νεμος τTjς κσ.τσ.ιγΙ8σ.ς. μ& θα. ΓUρΙσει πά.λι κοντά. σου πά.νω στ� φτερά. τοσ πλ",ότου. "Οχι ciκρι6'ή μου Νσ.τσ.λΙ o� σου λέω ciYΤlo, πoτ� o� θ� σ' ciφ'ήσω. Έσ') δ� θά.σσ.ι '1ι ψυχ1ι τών πρά.ξεών μου ; Τίς προσπά.θειέ,-, μο') ,δ� θα. τΙς στη ρ Ιζ.ε ι '1ι nπLΟσ. πώς θdι. σου φΘρω τ1ιν εύτυχία. πω τΙποτσ. δ� θά.νσ.ι &ξιο vrJ. τ'ήν κσ.ταστρέΨει, σ.ότή fι έλπί­διχ δ� θα. bQ1jY�! δλσ. μου τα. 6'ήμσ.τσ. ;; Δ� θά.σσ.ι πά.ντσ. κοντά. μου ; 'Όχι δ� θ� � φωτΙζει δ �λιoς τ6>ν 'Ινδι6>ν, '1ι φλόγσ. των μa.τ,ιϊ)ν σου θα. με ψωτLζει . !\ ;'οιχι τ6σο EJΤUxtatJivYj 5σο μπορει νά.νιx� μια. γυνσ.Lκιχ οίχως τον ciγΙΧΠ1jμένc ΤΥίς. Δ� θά.θελσ. να. πσ.ρω μσ.ζΙ μου lνσ. φιλί πα.θYjτικ6 ciπο σένα.,

μιi δ� θέλω να. σι ξuπν'ήσω λσ.1ίpεUΤ� μου &πελε, Νιν'ή μου. Σά.ν ξυπν'ήσε'ις � 6ρετς πά.νω στο μlτωπ6 σου lνιχ δά.x.ρu. κά.ντο φυλΙΧχτο σου ! Να. σκέΨCεσσ.ι, να. crdφτεσσ.ι ΙΧότον πoU Ισως να. π�θά.νει για. σένιχ, μσ.κρια. d,πο σένσ.. Να. σκέψτεσσ.� λιγ6τερο τον &� κσ.Ι περισσότερο τον έρΜτ'ή ποι, σ' ε­μπιστεόετιχι στον θε6».

148

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΜΗΣΣΑΣ ΝΤΕ ΜΑΝΕΡΒΙΛ ΣΤΟΝ ΑΝΤΡΑ ΤΗΣ

c' Ακρι6έ μου πoλυσ.γιxπwένε σ� τΙ θλΙΦYj μι 6υθΙζ·ει το γρά.μμσ. σου ! ΕΙχες το Οικιχίωμσ. να. πά.ρεις μια. d,π6φσ.ση πού μσ.ς θίγει κσ.Ι touI: OUο δΙχως να. � Ρωτήσεις ; EΤσα.t έλεόθερος ; Δε μου d,ν'ήκεις ; Δεν είμσ.ι μισοκ.Ρεολ'ή, οέ μπο­ρουσιχ ',dι. ο' d,κολοuθ'ήσω ; "Ετσι μου οείχνεις πώς οε σου είμιχι d,πσ.ριχιτYjΤYj. ΤΙ σου IΚC1νσ.. Πώλ, γιdι. νdι. μου στειρ'ή­σεις τα. δικσ.ιώμσ.τά. μου ; Τι θιλεις ν' d,πογίνω μoovcixYj μου

μισιχ στο Πσ.ρΙσι ; Κιχσμινε &γγελJε: πσ.Ιρνεις πά.νω σου δλσ. μCιυ τα. σφά.λματιχ. Δε φτιχίω κ' εγώ λιγά.κι γι' σ.ότ'ή τ'ήν κσ.τα.στροφ'ή : Tdι. κου,ρέλισ. μου δ� f.iσ.ΡUwx.νε κι σ.ότα. στη ζuγιxριά.; Μ' !κιχνες νdι. κιχτa.ρσ.στ6> την εότuχισμένη ζω'ή, τ'ήν ξένοισ.στη ζω'ή ποι, περά.σιχμε ΤέσσaΡCt. χρ6νισ.. Να. ξέ­ρω πώς είσσ.ι κιχτΜικιχσμένος νdι. jJ-Ζίνεις μσ.κρια. εξYj χρόνια. φτά.νε: για. νdι. πεθά.νω. Κσ.Ι γίνετσ.ι κιχνείς πλοόσιος σε εςYj χρόνιιχ ; θα. ξσ.νά.ρθεις &ριχ"('ε ; ΕΙχσ. πολό δΙκιο ν' d,pYtl� μέ ενστιχτώΟικο oroετσμιx να. χωρΙcroυμε τις περιουσίες μσ.ς μά. εσtι κσ.ί fι μYjτέριχ μου θέλιχτε να. το οεχτώ μ.ε το ζόρι.

ΤΙ σσ.ς !λεγιχ τότε ; Δε σε ωιγιχ ,μ' σ.ότη μου την πρά.ξYj ; Δε σέ κσ.τά.στρεφσ. ; Κ' lπρεπε νά. φτά,σεις να. θυμώσε�ς για. \I� όποχωρ'ήσω. Άγσ.ΠYjμένε μου Πώλ, ποτε οε φά.νYjuς τ6σο μεγά.λος στα. μά.τιιχ μου δσο ιχότή τη στιγμ'ή. Να. μ'ήν d.πογΟYjτεόεσιχι ιι.ε τΙποτα.. ν& Π'YjγιxΙνεις v& κά,.νι,εις λεφτά; στα. ξένσ.! . . . Χρειά.ζετιχι vci)CEt κιχνεΙς το δικο σου χσ.ρσ.χτTj­ρα, τη οικ'ή σου ιδόνσ.μYj για. να. το κά.νει. Σκύβω κσ.Ι σ� προ­σκυνώ. Ό άντρσ.ς ποό πιχρΙΧδΙχετιχι τ'ήν d,ουνιχμΙιχ του � τ'ή δικ'ή σου τ'ήν κσ.λ'ή πίστη. πω ξΙΧνσ.ςΡτιά.χνει την πε­ριουσΙιχ του για. τον Ιοιο λόγο ποό τη σπα.τά,λησε, για. τ'ήν d,γά.πYj, για. lvιx ιiκσ.τσ.νΙκ'Yj'tο πά,θος. &χ ! Πώλ, σ.ότΟς δ &ν­θρωΠΟζ είνιχι μεγά.λος. Π'ήγσ.ινε δίχως φόβο, περπά.τσ. d,vάo­'μεσιχ d,π' τα. εμπόδιιχ οΙχως v' ιiμφι6ά.λεις για. τή Νσ.τΙΧλΙ σου γιιχτΙ θά.τιχνε σα. να. d,μoςptoάoAEt; για. τον τοιο σου τον !σ.υτΟ. Kσ.σμ€νε μου, θέλεις νdι. ζ!Τς μισσ. μου j κ' εγώ δέ θά.μσ.ι πά.ντιχ μέσσ. σε σΙνσ. ; Δ� θά,μσ.ι έδ6>,θά.μσ.ι πσ.ντου δ-

149

Page 72: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

που θά.σrι.t !συ. ΤΟ γρά.μμ.a. σου μοΟ πρoκciλεσε μιεγ�λo π6-νο μ.ά. μέ γέμισε κrι.ι χιtρ�. Σ' ενrι. λιφτο μ' �κrι.νε� ν& κrι.τrι.­λ�6ω τ& ουό a'lOρrι., γιrι.τΙ 6λέπoντrι.� πΟΟο μ' 6.γrι.π� πε­ριψιxMεύτ'Y/Κrι. 7roύ 1ι ιiγά;π'Y/ μου 6pLa'Ut τόση 6.�π6�{Mη. Κσ.μι& φορ& νόμιζrι. πώι,; σ' 6.γrι.πoOσrι. πιο πολό 6.π· δtι μ' ιiγrι.πoOσε� !aύ, τώρrι. ιiνrι.yνωρΙζω πώ� ν ικ1jθηχ.α. , μπopεI� ν& 1QptJ�taEt� rι.υτη τή θrι.υ�σιrι. ιiνωτερότητα σ' δλε� τΙ� άλλει,; 7roU εχειι,;.· Kt δμω� !γώ δΙν lχω πιο πoλλ� λ� ν& σ' ιi"(llXoπώ j το γρ6.μμrι. σου, rι.δτo τ' 6.�ι6ό γρ� πoU !κεΙ μέσrι. φrι.νερώνετrι.t 1ι ψυχή σου Μ-Ι πού τΟΟο Μ-λ& μο!) ιiπ6Sειξε πώς τΙπoτrι. οέ χά;θηκε ιiνά;μεσ� μα�, το γρ�μ­.μα σο'.) θ& μείνει π�νω στήν κrι.ρoι� μου όσο θ& λεΙπεt; γtrι.τΙ !κεΙ μέσrι. 6ρίσκετrι.t δλη 1ι ιIιux1j σου. Το γρ�μ.μ.rι. rι.u. το tlvrι.t 1ι Δό�rι. μου. θά; π� ν& μεΙνω στο Λrι.νστρ�'X. μ.έ τή μητέιρα μου, θ�νrι.ί σ& νιχ.χω π.εθιχ.νει γι& τον κόσμο. οέ θέ­λω ουτε μι& χrι.ρ& που οέ θ& τή μο . ριχ.ζεσrι.t μαζΙ μου. Krι.Ι πρέπει, Πώλ, ν& το !γκrι.τrι.λεΙΨω το Πrι.ρΙσt κrι.Ι ν& πιχ.ω στή μoνrι.ςι&. Άγrι.Π'Y/μένo πrι.ιoΙ, μ.ιiθε πώ� τώρσ. εχει� 0,­

πλο λόγο '1& κιχ.νει� xrι.tYOUpγtrι. περιoυσΙrι.. "Αν τό θ� σου χ!?εt�ετrι.ι τόνωσ'Υ/ τώρrι. θ& �ί.; μι&ν αλλ'Υ/ καροt� μέσrι. σου. Krι.λέ μου ψLλε, -δέν το μαντεύε.ι� j; θά;χουμε πrι.tδι. Ή πιο ιiκρι6ή σrι.ι,; !πιθuμ.ίrι. !κπΑ'Υ/ρώθ'Υ/κε κύριε. Δέν �θελrι. ν& σοΙ} δώσω τΥιν ψεuτtκ'Υ/ χrι.ρ� 7roύ σκοτών-ει, ίσrι.με τώρrι. στενrι.χωρεθ1jκrι.μι πoλλέ� φoρέ� yt' rι.δτO οέν �θελrι. ν& 6ρε­θώ ιiνrι.yχ.rι.σμέν'Y/ μιετ& νά. δtrι.ψεύσω τήν Μ-λ1j είδφ'Υ/. Σ1j­μερα εlμαt σΙγουρη yt' rι.δτO πού σοΟ 6.ναγγΙλω. Elμιιι ι6-ΤUltoμέv'Y/ που .μπορώ lτσι ν& ρΙξω λΙγ'Υ/ χrι.ρ& στoυ� πόνουι,; σου. Σ1jμερrι. το πρωΙ -δΙχωι,; ν& cpa.ντιιστω ΤΙΠoτoL, ν6μ.ιζα πώ� ·εΤχει,; κrι.τέ6ει στο llrι.piat, πi)γrι. στην !κκλ'Y/σΙrι., στην ΚοΙ­μYjσYj -c'ij� θει:;τόκου, ν& εδχrι.Ρtστησω το θεό. Πώ� μπορου­σrι. ν& φrι.ντrι.στώ τΙ μ.έ πφΙμινε, δλrι. μου χrι.μoγελoύσrι.νε

τοΟτο το π,ρωt. Bγrι.Ινo� 6.π· την h'X.λ'Y/σLrι. σuν�ντ'Y/σrι. τή μ'Y/τέprι. μου. EtXE �θει την 6.mΑπισLrι. σου κ' εφτrι.·�ε μέ τΙι,; οtκονομΙες Τ'Υ/ς, τριιχ.ντrι. χιλιιχ.oε� φριχ.γκrι. !λπΙζoντrι.; ν& οιοΡθώσει τΙ� UπootaEt� σου. ΤΙ M-pδι� Πώλο "ΊIμouνα χαιροόμεν'Υ/' γύ.ρνrι.γrι. ν& σοΟ 6.νrι.γγειλω τ& δυο κrι.λ& νέα.

150

τήν ώρα. πο!) θ� πα.ί.ρνrι.με το πρωtνό μας κιiτω a;t' τη'! τέντ!Χ. oτ1j σέρrι. μrι.ι,;. Σου

,εΙχα. έ·.:oι�ιχ.�ει τ�; λιχ�υoιε; :�)

σ' ιiρέσoυνε. Ή Auyouattvrι. μου lοωσε το γρα.:ιιι:χ .ιΟΙΙ.

Γιριχ.μμα aπό σέν-rι. τή στιγμή που �lxrι.μE .κοιμ'Υ/θετ ,μα

,ζΙ ��:

7rotO δριiμrι. �κρυ6ε... θrι.νιχ.σψo ?tyO; μ �πιrι.σε :ιr.rι.ι μ<. .11. διιχ.6rι.σrι. ! . . . Διιi6rι.ζrι. κ' lκλεγα. κ' eXAEyt κ' 1ι μ'Υ/τέρα. μου; Πρέπει πι:ιλυ ν' &.γ7.π�ς ενrι.� αντρ<: γ'.σ. .. ν� κλrι.Τς ytrι.t: τά. κλιχ.μα.τrι. τΙς ιiσΧ'Y/��ιζc .)', .ις "ί''Jνrι.ΙΚΞς . Ηιιουν'% μισ07.�­θrι.μέν'Y/. Τόσ'Υ/ ιiγιχ.π'Y/ κιχΙ τ?σο κουριχ.τιο, τόσ'Υ/ ε'ότuχ�ιx κrι.� τόσ'Υ/ δυστuχΙrι. ! τ& μεγΙXλυτε?rι. πλουτ'Υ/ της M-ρδιιx� ΧI1.,:

ΠΡ07ωριν}. 1ι κιχτl).στΡ1):Ρrι 't'ij!,; περιι:ι·,σΙιχς μα.;. κα.Ι νσ. ΙLΥ) μπορείς νο τό'ι σφίξεις τόν ιiγrι.π'Yjμένo σου σέ μι& oτtyμTj πού δ θα.υμσ."'μ�ς γι' rι.ότoν σ' ιiπαλι6r.ζει δλό�λ'Y/P'Y/' Πε; μου ποι& γυνΙΧίκιχ θ' αντε�ε σέ τέτoι,rι. θύελλΙΧ ιίπο �νιxι� 'jθ1jμc..ίrι. ; Νιχ. ζΘρω πιi,ς εισ.I1.Ι μα.zριrι. μου ;rι οτιγμ.η I�

o ι

0& μoύκrι.νε τόσο κσ,).ό τδ χερι σου πιχ.νω σtYjV κα.ρΟια. f!.Oj. Δέν 1ισΟtJ'/ΙΧ !οώ ν& μου ρΙξεις το 6λέμα. σου που τό:10 i­

"ί'l1.πώ. · γι& ν� χιχρείς μαζΙ μου που πριχ.!μrι.τ�οιοΟ

.ντΙΧL οι

'Π όθ-,;: σο'.). Δέν φ,Ο'.)Ψ7. κoντ� σου ν� ΙΙΙΧλ 'ικωσω Τ'ιν, πό'l �

σotι μΖ τσ. y'ιχ.�Ιιx μOll που σέ κιχ.νουν ν& τά ξεχν�ς δλ'� •

άλλGι. "Hθελ·rι. ν& φύγω ν� Π'ετιiξω κοντσ. σου. Ή μ'Y/τέρ,rι.

μου �:.I.ως μι:ιο είπε πώ; το Μπιλ ΆμελΙ ξ �"ινoO'" την αι . . λ'Υ/ μέρα., πώς μoνιiχιx τό τιχχυορομιείΟ μπορούσε ν& τρέ�ε, �ρy.ετ� yp1jyopα. κα.Ι πώ:; στην κrι.τιχ.στιx.σι που 6ρΙσκQμιx� θιiτιxνε ιiσυγχώρετ'Y/ τρέλλίχ. ν& κινδυνέψει δλο :0 ��λoν μέσα. σ' ενrι. ιiμά;ξι . � ,ολο π�υ είμαι κιόλιχς μ�τειι,κx, �'r:τη­σιχ ν& μοσ φέρουν τ αλ.�ιx.. , Η μ'Yj'tΙ?<χ μoυ .F. ξεγΙλrι.σι: ιι' άφ'Υ/σε ν& πισ-.έψω πως θα. τ& ι;:ιέ'Ρ01jνε. Κ lκα.νε πολιl σωστιχ.. "Αρχισσ.ν κιόλrι.ς οΙ 'Iψ6Ίτ.� c18ιιχ.θεαΙις τiI� . . !γ-χ.uμo­aύYTjς. Δέ μπόρεσιχ. ν' ιiντέξω σΙ τόσι� 8uνιχ.τ!� �tν1ι­σειι,; κrι.ί λιπoθόμφrι.. Σου γρσ.:ρω �π' -cb κρε6ιχ.;ι , '?' γιιχτγοΙ ,ϊπrι.νε πώς 'πρέπει ν� ξεκουρά.ζομιχι τoUς πρώτους μ'ijνει;; της !γκυμoaύν'Y/ς. "Ισα.με τώρrι. Elμouvrι. !πtπ6λιχ.ιιχ. γυνrι.Ι­κιχ. τώPrι. θ� γΙνω κrι.λή .μ'Υ/τέριχ. Ή Πρόνoιrι. φέρθ'Υ/κε μέ πολ­λ rι κιχλωαύν'Υ/ γι& μένrι. γιιχ.τΙ μoνιχ.χrι. το πrι.ιδΙ πou θ& πρι­πει ν� τό θρέψω. ν� το πεΡΙΠΟΙ'Υ/θώ, ν& το 6.νιχ.θρέψω θ& μπιr

Ιδ1

Page 73: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ρέσε� να. �λα,κώσει τον .,ό'.lο πού θα. μ;σΟ προκα,λεί 1ι rlJtou­σία, σου. Σ' α,ότο θα. 6λέπω &σένα. κα,Ι θσ. το χα,ίροuμ�ι. θα. δμολογ1jσω α,νοιχτα. τ·ην α,γά.π'1) μου ποΙΙ τόσο πpcισπα,θ1jσ!l.­με νσ. 'Κιρύψουμε. θα. πω την rlA1jθEL«O. Ή μ'1)τέρα, μou Oρfj­χε κιόλα,ς τήν εόκα,ιρΙα, να. δια,ψεύσει μερικές σuΚO<pιxντΙει;; πού λεγόντουσα,ν σε 6ά.ρος σου. οε δύο Bιxντεν�ς, δ Σ«.ρλ Χ& δ ,ΦελΙξ σε όποστηρΙζουνε π�ρα, πολύ. Ό ψίλος σου δμωι;; δ Ντε Μαρσα.Ι τα. χοροιδεύει δλα,. ΚοροΤδεύει α,ότοΙΙι;; που σε αuxoΨΙXVt'OuVE α,ντΙ να. τοuς α,πα,ντ'ήσει. Δεν μ' α,ρέσει α,υτός δ τρόπος, δε μ' ciplaEt να. ciντιμετωπΙζοντα,ι με ελα,ψpότηtα, τόσο σ06α,ρες Κ!l.Τ'1)γΟιΡίες. Μηπως κά.νε ι; λά.θος στΥ/ν έκτί­μψ)Τι α,ιιτοο τοΟ iνθρώπου ; Πάντως θcX σε ύτ.χκ01σω, θα. τό')

κά.νω ψίλο μου. Νάσα,ι �συxoς λα,τρευτε μου νά. μ-η ψ0611-σα,ι για. πράγμα,τα. πού ciναψέρο'ιτ1.Ι στήν τψή σου. Δεν ε!­να,ι κα,Ι δικ'ή μου ; θα. 6ιiλουμε ύποθ'ήκ'1) τα. διιχμά.ντια, μου. Ή μ'1)τέρα μου κ' &γώ θα. μ�τα,xεφι:nooμιε 8λα, μα,ς τσ. ci­ποθi:J.ατα, για. να. ξεπλ'1)ρώσοuμε πέρα, για. πέρα, 8λα, σο!) τσ. χρέ'1) X!l.t θά. προσπα,θ'ήσοuμε να. έξαγοράσουμε πά.λι . τόν κΥι­πο της Μπέλ Ρόζ. Ή μ'1)τέρα, μο!) ποΙΙ κατα,λα.6α.ίνει rlJtiJ οίκονομικές όποθέσεις σα. νάτα,νοε ΠΡ!l.γ�τικCι; μεσίΤ'1)ς θύ­μωσε πολυ ποΙΙ δεν τής ciνοίΧΤ'1)κες νσ. της πεΙς την κσ.τά.­στα.σ'ή σου. Δε θά.χε ciyopciaEL το χτημα, τοΟ Γκρεν ΡοΙΙζ -roou �τα,νε χωμένο μέσα, στα. δ:κα. σο!) τα. χτ'ήμα,τα.. Τόκα,νε για.τΙ νόμιζε πώς θά. σ' ευXaιριστoσσε. θα. σοΟ δά.νειζε έκα,τόν τρ ιά.­ντα, χιλιά.δες ψρά.γκα,. Ervιxt ciπελπισμέν'1) για. τήν ciπόψα,ση ποό πήρε;. Φ06α.τα.ι μη σε 6λάψει fι πα,ραμον'ή σο:> στΙς 'Ι νδ1ες. Σε έκλιπα,ρεί νά.σα,ι γνωστικός, νΙ:Ι μην rlςpijaEL; να. σέ μα,γέψοuν οΕ γuνα,ίκες.. . 'Έ6α,λα, τά. γέλια,. 'Έχω τόσ'1) έμπιστ�ν'1) σε σένα. 8σ'1) !χω στον !δι", μο!) τον έα,υτΟ. θα. ' γυρίσεις κοντα. μοu ' πλούσιος κα.Ι πιστός. Στόν κόσμο αυτο μονάχα, έγώ ξέρω τη γuνα,ικεΙα, λεπτότητά. σου ωΙ τ& ιχΙ­σθ1jμ4Τά. σου. Σέ κά.YCίυν �να, θα,uμάο:ο λουλούδι ποΙΙ του α,ξΙζει δ ου,ρα.νός. οε ΜΠΟ,ρντωλέζοι EtXIXVE δΙκιο ποΙΙ σοΟ δώσα,νε τ' ομσρ<ρο παρα,τσούκλι σου. Πο;ός θα. ψpcιντΙζει το τρυψερό μο!) λουλούδι ; φριχτες σκέψεις Ρ :Χ'ί'!ζουν τ-ην κα,ρ­διά. μου. Έγώ ποΙΙ i'jμουνα, τόσο δεμένη μα.ζΙ σου νά. μη

152

μοιρά.tομ.α.ι'

� 6ά.σα,νά. σου, τb τιχξΙδι σou, τουι;; κινδύνουι;;. Σέ ποιλν θα. λες τά. μυστι-κισ. σου ; Πως μπόρεσες νά. στερ'1)­θείς τb α,ψτ! μου πΦ σ' α,ότό τά.λεγες δλα, ; ΌνόΧλειιχ ci: γα,ΠΥΙμένΥΙ σ' &ρπα,ξε � ωτα,ιγΙδΙΧ. Ι\α,τΙ ξεριζώθ'1)κες α,π τή μoν�ιχ-η ΎfJ ποό σ' h-ιxY& νά. ξεχύνεις τ' &pωμιi σου ;

Μώ ψΙΧίνετα,ι σά. νά.μι:u μονά.χΥΙ εδώ ωΙ δυό α,ιωνες, ΙΙ,,6-� χιχΙ μέσα. στό ΠιχρΙσι χρυώνω. 'Έχω χλά.ψει κιόλιχς πολύ. Ν ά.μα". έγώ � ιχΙτΙιχ της χιχτιχστροψijς σου ! ΤΙ ψ06ερός ψό­ροι;; γιά. τΙς σχέψεις μια.ς γuνιxίxα,ς πού ciyιxJtciEL ! ΜΏίί ψέρ­θηκ.ες σά.ν σε πιχιδί που του δίνουνε δ,τι ζ'1)τ'ήσει, σα.ν έρω­

μένη πού γι' ιxut1jv δ τ.ρελλόι;; σπιχτα.λ6.ει δλη του την πε­ριουσίΙΧ. ''Αχ! � λεπτότηtά. σου i'jtΙXVE μoμςp1j. Νομίζεις πώς δε μπορουσιχ νά. ζ1jσω δίχωι;; τουΙΧλέττες, δΙχως χορούς, δίχως την 'Όπεριχ, δΙχως επιτυχίες; Τι ε!μα.ι χχμια. έλα.­ψρόμυα,λη γuνα.Ικα. ; ΝομΙζιεις πώς δε μπορω να. κα,τα.λά.6ω τΙς σ06α.ρες σχέψεις, νά. προσψέρω κά.τι γιά. την π�ιoυσίιx σου !τσι δπως πρόσψepνσι. τόσα. γιά. τΙς x�ρες χα,Ι τΙς ι1πο­λα.ύσΖις σου ; � Αν δεν i'jaouvιx �χριά. μου, πονεμένοι;; χα.Ι δυστυχισμένος, θά. σε μά.λωνα. πολΙΙ, κύριε, γιά. τ-ην τόCΠj σου α,υθάιδεια,. Νά. όποτιμ1jσεις t1j γuνα.Ικιx σου σε τέτοιο 6α.θμ6 ! -Αχ θεΙ μου ! Μά. γιιχτΙ λοιπόν Jt1jyιxιvιx στά. σα.λ6νιιχ, δέν "ίταν γιά. ν� [ωνοποι1jσω τ-ην περηψά.νειά. σου ; rιάo σΙνα. στoλιζ6μoυy�, το ξέιροεις ! -Αν lκα,να, σψιiλμ.α.τα, θα. τιμωρηθω πoλu γι' α,υτά.. Ή �πo�ία σου εΤνα,ι πολύ σχληρ1j έξιλJω­ση τής xpuςpij, ζωijς:Π χα.ρά. �ς "ίτιχν πολύ τέλεια" lπρε­πε να. ξεπλΥΙρωθεΤ με μεγά.λο πόνο. Κα.Ι νά.τος Υίρθε. Mzτ� �πό την εότuxΙα, ποΙΙ με τόστι επιμέλεια, την κρύ6α.με σ-π' τά. μά.τισ. τα. περίεργα, του κόσμου, μιετα. α,π' α.ότες tt, ci8ιά.� χοπες γιορτές πού σ' α,ότές �να.xιxτεl)όντoooα.ν χ' οΙ '!φl)­ψες τρέλλες 'tij, ciyriJtYj; μα.ς δε μένει τΙποτα. &λλο α,π' τη μονα.ξιά. Ή ,μονα,ξιά., �γιxπτιμ.ι','ε μου σόν-qρoψε, θρΙφει τ& μεγά.λΙΧ π6λ)η, α,ότ-η γuρεόω. ΤΙ να. τ� κάνω τά. σ:x.λόνι� ; σε ποι6ν νά. λέω τΙς μεγ6.λες μου επιτυχΙες ; Άχ, νά. ζ1jσω στό ΛΙΧνστρ6.κ, στ-η γfj πού χιχλλιέργφε δ πσ.τέριχς σου, στόν

πόργο πού με τ6σYj πολυτΙλειιχ τόν �νιxωΙνισε�, νά. ζ�σω με τό πιχιιδΙ σο') ωΙ νά. σε περιμένω. νά. σου στέλνω π.ρωt

163

Page 74: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

6ρά.δ\) :ήν προσε\)χή τη,,; μά.ν�,,; κ�ίo , τoσ π��δ;oυ, τ-η; γ\)ν�!­κσ..ς κ�l τ' ιiγγέλo\) δέν είν�� κ� �ότo μ�σΤΙ €ότ\)xΙ� ; Τά. 6λέπε�ς τα. μ�κρά. xερά.κι� !νωμένσ. μέσ� στά. O�κά. μα\) ; eec θ\)μσ.σ�� δπω,,; θά. θ\)μ.a.μ4� �γώ κά.θε 6ρ6.δ\) τΙς x�ι_ 'ItQtJ μ.ου θύμ�ζει; στο γρά.μμ4 σο\) ; "Q ! νιχ.Ι 4γιx.π�6μ4στι .... οί δ\)ο το ίδ�o. Αότη Τι κιχ.λ-ij a�rOUΡ�dr. εΤνa.� φuλιχ.χW rt1 κά.θε κ:χκό. Δέν ιiμψ�6ά.λω γ�ά. σέν� 5πω,,; κ�l ΣU δέν ιίμψ�-6ά.λ�ις γ�α. μέν�. Τί Π�Ρ'Yjγόρι� νά. σου γρά.ψω σέ τοΟτο το Ύρά.μμ�. Eίμ�� τ6cro ιiπελπ�σμέν'Yj, τ6σο ζ�λ�σμέν'Yj σά. σκέψτο­μσ..ι τά. �ξ'Yj �ότα. xρόνι� σωστή κ�τ�στρoψΤΙ πού πρέπ�� νά. τή_ν περιiσω. Κ δμω,,; δέν ε!μ4Ι �γώ Τι π�ό δ\)ΣΤUX�σμένrι. Αοτη τήν EPWo δέ' θα. τήν γεμίζει το μικρο μιx.ζ ; ,N�Ι θέλω να. σοσ δώσω Ιν� γιδ, πρέπει , δέν ε!ν' ετσι ; ΆντΙο' πολ\)σ.γιχ.­Π'Yjμέν�, οΙ εόχές μ�,,; κ' Τι ιiγά.π'Yj μα.; θά. σε ΣUνOδε�\)ν π�­·;του. θ� σοσ πoσ� &.ριχ.γΖ τα. διiκρ\)� πά.νω σ' �ότo το x�ρτΙ οτι δέ μπόρεσ� νά. σοσ �κψρ"σω ; Πά.ρε τα. ψιλιιi που σοσ 6.i­ζει !-SG) , μέσα. σ' �ότo το τετριiγωVfj

Αό.ο το γρά.μμιχ. 6ύθισε τον Πώλ σ' όνεφοπδλημιχ.. Τον 6όθισι Τι μέθ'Yj πού τoύψερν�y. οΙ �ρωτικες ιχ.ότες � ... δηλώσε�ς, τον 6ύθιζε κ' Τι θόμ'Yjση ιiπ' τΙς χιφες το\) πού τΙς Ιψερνν στο νου το\) !πΙτηδε,,;. Μιά. μια. τΙς μετροΟσε γ�ά. νdr. �ξηγΤΙσε� τ'ijν !γκ\)μοσύν'Yj τ-ης ΓUν�Ικ�ς το\). ·000 πιο εδτux�σμένoι;; εΤνιχ.ι δ &.ντρ�,,; τόσο πιδτερο ψο\)σκώνει μέσιχ. το\) Τι ι1μψΙ,60λΙιχ.. Γ:ά. τίς ψ\)χές πού ε!ναι ιi-ρκιετά. τρ\)ψε.ρές-ij oτp\)ιpεp6i'YjOΤιx. ε!ν�ι

ίσ�μ' εν� 6�θμό ιiδ\)νa.μΙ� Τι ζΤΙλειιχ. κ' Τι ιiμ:ψι60λΙιx. εΤνιχ.ι 4ν6.­λογες μέ την εότuXίιx. κa.l την εκτα.σTj της. ΟΙ Ουνιχ.τίς Ψυχές ουτε ζ 'ηλεύο\)νε ουτε ψ060υντ�ι : Τι ζ 1ιλειιχ. εΤνa.ι ΙλΜιψη CJL"(OU­ριa.ς, δ ψδ60"; eIn� μ.ικρότ'YJ'tO'.

Ή 'ItLat'Yj δΙχω,,; δρια. εΤν�ι τό 6ιχ.σιχΟ x� y,t'Yjptoτtxo τοΟ μεγ6.λου ιiν6ρώ'ltou: !ν τον 4πιx.τήσouνε --τδσο Τι MV�IJ·'Yj δσο κ' Τι ιiδυvα.μΙιx. μπορετ νdr. γΙνουν 4φοΡμ.1ι

154

ν' ιiπ�τηθεί κ�νεί,,; - τδτε Τι 'ιQε;ριψρδV'YjσTj τou γΙνετιχ.ι τσε­κούρι, τα. σκίζε� δλ�. Τούτη Τι μεγ�λοσύν'Yj ε!ν�ι !ξ�ίρεσ'Yj. Πo�oς δέν την επ�θε, ποιον δέν �γκ�τέλε�Ψε το π%σμιχ. πού στ'Yjρίζε� τν ιiδύν�τη μηχ�νη μας κα.Ι τδτε ποιος δεν !'Χ,Οοοε την &.γvωστ'Yj Μνιχμη Π'Ου ιiρν�έτιχι τά. πά.ντιχ ; Ό Πώλ γιχν­τζωμένο,,; σέ μερικα. ιiνιχμψισΟ1ιτ'YjΤιχ γεγονδτιχ πΙστε\)ε κ: ιiμ­ςpl6ιxk μιχζΙ Ε!χε χιχθεί στΙς σκέψει,,; to:.l, τον ετρωγε ψο-

6ε.ρη ιiμψ�60λΙιχ &.θελά. το\) , μά. την κιχ.τιχπολεμαοσε με τΙς ιiπoδείξε�ς τη,,; &.γνης ιiγά.π'Yj"; κιχί την πΙστη του στη Νιχ.τιχ­λΙ Δ\)ο ψορές το ξιχνΙΧδιά.6σ..σε ΙΧότο το θολο γρά,μμιχ. κιχί δε μπδρεσε νά. κιχτΙΧλΤΙξει σέ κιχνένιχ σ\)μπέριχσμιχ. Ούτε υπέρ 01)τε κιχτά. της γ\)νιχΙκιχς το\). 'Όσο μεγιxλώνε� Τι ιiγά.π'Yj με τη ψλ\)ιχρΙιχ &.λλο τδσο μεγιx.λώνε� με τΙ,,; μεΤΡ'Yjμένες xou6l­ντες.

Για. να. κιχτιxλιi60\)μ.ε κιχλά. την xoctιiatιxa'Yj πού περίμ,Ζ­νΖ τον Πώλ πρέπει να. τον ψιχντιχστουμε ν' �μνίζε', στόν 'Qxeιxvo ετσι όπως ιiρμένιζε κΙΧί πά,νω στο ΠΙΧρ:Ζλθόν το\). Να. 6λέπει τον eιυρσ..νo δίχως σύννεψιχ, να. ςσ.νιxΓUρΙζει μετα. ιiπ'

το στρδ6ιλο των ιiμψ�60λιων, στην &.γΥ'ή την πΙστη. την ιiπ6-A\)t'Yj δΙχως σκιές, στην 'Itiat'Yj τοσ π�στoυ, του xριστ��νoυ, του !,ρ,ωτεUΜΈνO\) που τον κα.θ'Yjσuχά.ζει Τι ψωνη τTjς κ�ρ' Οιa.,,;. Κι ιiκδμ� χ,?ειά.ζετ�� να. Mσo\)�ιz !οω το γρά.μμιχ. πού /j' �ότo aπ�ντά.ε� δ 'Ανρ! Ντε M�ρσιxΙ

ΓΡΑΜΜΑ ΊΌ! ΚΟΜΗ ΠΩΛ ΝΤΕ ΜΛΝΕΡΒΙΛ �TON κ. ΜΑΡΚΗΣΙΟ ΑΝΡΙ ΝΤΕ ΜΑΡΣΑΙ

« ,Αν.ρί, θα. σοσ πω μιά.' ιiπ' τΙς π�o μ.Ε.γά.λες κou6έντες πού �πoρεί ν

,α. π�ί ενιχ,,; &.�τριxς στο ψιλο

« tΌυ : Μτιχστρά.ψψσ..,

Οτιχ'l,

θΙΧ διΙΧ6ά.ζεις το γρά.μ,μ.α. μο\) θιχ έτοιμά.ζομιχι νά. ψύ­γω ιiπ το Μπορντω Ύ�ά. νά. πά.ω στην ΚΙΧλκούτιχ με το κσι­ρά.6� Λιχ Μπέλ ΆμελΙ Στο σuμ60λσ.ιoγρά.ψo σου θα. 6ρεΤς ι­νιχ σuμ.6δλσ.ιo. Xρε�ά.ζετσ.� (.Ιοονά.χιχ Τι υπογριχψ1ι σο\). Μ' ΙΧότο σου �o

.�κ�ά.ζω το σπΙτι μου μέ Ψεύτικο !νοίκιο για. gξ'Yj χρδνιιχ.

θά. οωσει,,; στη ΓUνσ.Ικιx μαυ Ινσ. lγγρσ.ψο μοοτικό που θά. ιiνιxφεΤ το σuμ6δλσ.�o. Ε!μ,ιχι ιiνωyxΙXΣΜΈνoς νά. το 'Χ.ά.νω σ.δτΟ

155

Page 75: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ΎΙ& ν& μπσρέσει 1ι N«τ�λΙ ν& ,μιεΙνει atb σπΙτι t'Yj� δΙχω� ν& όπά(>χει φό� ν& τη διώξσυν. Άκόμα. σσΟ μ.ετ�φέρω τ& Ισο­'o� CΙπ' τό μ��o� μου ΎΙ& τέσσερ� χρόνι�. Ιν�ντι σέ π�ρα.κ�­λω νιΧ μοΟ σ't'ιιλει� Ιν� τσέκ ΎΙ& !-ωτόν πενήντ� χιλι�ι, φριί-Υκα. σέ μι& CΙπ' τι� τρά.1tε�ε� τσΟ Μπσρντώ. Τό tab. ν& τό O"Oe.ιλει� στό 15Υ0μ4 τσΟ M�τ:&�. Xώρι� 6.π' τ& oικ�ιώμa.­τιΧ σσυ πιίνω στ& εΙσoδ0fιt.ι4τιί μου 1ι ΎUναΙκα. μου θ& σοσ δώσει κα.ι την ΙπU'Yjσή t'Yj�. ''Αν τύχει κ' 1ι Ιπικ�ρπΙ� ιiπ' τό μ�­ζσρ& μου σσΟ ξοφλ1ισει πιό ΎΡ1ιΎop� ιiπ' δτι όπoλOΎΙ�ω θ& λσΎ(Xι?ι�στoOμε ι1μ� ΎUρΙσω. Τό ποσό πσύ σσυ ΎUρευω μου εΤν�ι ιiπ�ρ�Ιτητσ ΎΙ& ν& προσπα.θ1ισω ν& ξ�νακά.νω πεΡιOU­σΙ�. Κι !ν σέ ξέρω κ�λιί ε!�ι σίΎσυρσ� πω� θ& τό λά.f)ω δΙ­χω� ιXH'Yj κoooέντ� στό Μπσρντώ την π�ρa.μον1ι τη� ιiν�χώ­ρ-ησ'ής μου. Φέρθ'Y/'X� Ιτσι 15πω� θ& cpεf)νόσσυν� κ' Ισ)) στη θέσ'Yj μου. Βά.στ'Yjξ� !σa.μιε την τελευτα.Ια. στΙ-Υμ.ή δίχω� ν' ιi­φ1ισω ν& κα.τ�ιi6ει κα.νεΙ� τψ κ�τα.στpoφTj μου. Μετ& ιiφσO ΙφτlMε στό Πα.ρΙσι τό νέσ πω� ΎΙνετα.ι x�τά.σχεσ'Yj τη� ιλεό­

θε.p1Jς περισυσΙ�� μ.ού ΡευστοπσΙφα. !κ�τόν πενήντα. χιλιCΙ8ι, φριί"(Χ(Χ ιiπό Ύpa.μμά,τι� μέ σχοπό ν& τά. πα.Ιξω. 'Ίσω, μι& �oφή tij� .. τUX'Yj� v&i μέ ξα.νιίστηνε στ& πόδια. μου. 'ΈχΜαο. Πω� 'κα.τα.(j!rf1iφ1)Κα.; ofjθελ� κα.Ι τόκα.ν�. ιiΎα.Π1Jμένι . μου Άνρι. Άπ' την ΠΡb>Τ'Yj μέρα. ε!δα. πω� δ1 μποΡοΟσα. ν' ιiντέ­�ω τό 6� πσ\) εΙχ� ιiν�λιί6ει , ijξερα. τ' 6.ποτΙλεσμα., πρσ­απ�φ(l ν& κλεΙσω τ& μά,τια.. ΎΙα.τΙ μοσ �yI �όv«'tIO v& π6\ στη ΎUvιxΙκα. μου : - Πψ ν& φόyoUΜΙΕΙ 6.π· τό Πα.ρΙσι, π.lμε ν& ζ1ισouμs στό Λ�νσφά.κ. K«� Υι' a.δτήν fτσt διπω, κ�τα.στριφετ�ι κ�νεΙς ΎΙ& την Ιρωμ.έτη τou. T6κa.n l5μω, μέ σιγουρι&. Mετ�ύ ��, δέν εΙ�ι σστε χα.ζό� 'Οδτε ι1δό­

� &'ιIθρωπ�. Ό χα.�ός δέν 6.φ1ι-.ιει n �ν xupιιφ.ι τό π6.eσς μ' .6.νοιχτ& τ& μ4τι�. Κι δ ι1νθρωπσ� πσυ π�ι στΙ; 'ΙΥιδΙες ΎΙά. v& ξ�vα.φtι�ει τήν πφouσι� του κa.ί. οέν τινιί­ζ,ι τ& �λ& τou aτόν 6.Ιρα.. δ !'ιΙθρωπσς α.δτός Ιχ..ει ?t\':ί�­

pjytσ. θά ξ�να.ΎUρΙσω πλoόσι�, 6.λλιώτι-ω 81 θ& �α.vα.ΎU­ρΙσω: Μσνιίχa.. φιλε μου, mIt�ij την πιριΟΟΟΙα. τη θίλ(ι) μα­νCΙΧ� ΎΙ' �6Πιν, !πει8ή 8έ θΙλω νιί�ι κoρόtδσ -ωYlν�, χ' bω.uOij θ& λεΙψω lξ'Yj χρόνι�. � !μπιστεόομ4ι τη ΎUν�Ι-

166

q

κα. μου. 'Έχεις CΙputti. λ�χεία. στ� ζω� σσυ ΎΙά. νά. σΖΟσ..­cπε;Τ� τη Να.τa.λΙ κ�Ι ΎΙ& n μοσ χaιρLσεις την ciΎΥότητ� .'00 �Ισθ1ι�τσ� πσύ μ.jς συνδέει. "Άλλον κΙΧλόΤΖΡΟ φύλΙΧ­κιχ CΙπό σέν� δέν ξΙρω. Τή ΎUν�Ικ� μου την CΙφήνω δίχως π�ιδιά., δ Ιριχστής εΙνιχι μεΎά.λος κίνδυνος ΎΙ' ιxότ�ν. ΙΙρΙ­π.ει ν& το ξΙpει� κΙΧλέ μια;,) Ντε M�?σιxΙ , τήν CΙΎιxπώ .ρελλά. τη N�τιxλΙ, τ�πεινιί, δίχως ντροπή. Νομ.Ιζω πως θά. τη� τ� σu-yχωρoOσιx τήν CΙπιστΙιx Τ'Yjς. "Οχι ΎΙ�ΤΙ εΙ�ι σΙΎoυρ� πώς μπορ6\ ν& τήν !κδΙΚ'Yjθω, κ�λύτεpιx νά. πεθά.νω ! μ& ΎΙ�Τ! Π,ροτι.μω νά. σχοτωθω ΎΙ& n τήν CΙφ1ισω νιίνa.ι · εδw­χιάμένΥ) άν !Ύω δέν εΙ�ι σέ θέσ'Yj νά. της χa.pίσω τήν εό­τuχΙ�. Τι Ιχω VΆ φο6'Yjθώ ; Ή Νιχτιχλί νοιώθει ΎΙά. μένιχ φι­λΙιχ. CΙνεξά.ρτητ� CΙπ' τόν Ιρωτιχ, τή φιλΙιχ πού S :ΙXt'Yjpe! τή'ι CΙΎιίπ'Yj. Τή μετιχχειρΙστ'YjΚα. σά. χ�Τδεμένo πιχιδί. "Ενοιω­θ� τόσ'Yj εότuχίιx μέ τΙς θυσίες πο\) Ικιxν�, fι μιά. Ιφι:.ρνε τόσο φυσικά. τήν ιXH'Yj θυσίιχ πού θά.τιχνε τέρ�ς νά. μ' CΙπιx­τ1ισει. Στήν CΙΎιίπ'Yj CΙξΙζει CΙΎά.Π7j... Άλ(;Ιμονο ! θέλεις νά. τά. ξέρεις δλα. κΙΧλέ μου ΆνρΙ, μόλις τώρα τijς ΙΎρα.ψ� Ινα. Ύρά.μ� δπου την &.φ1ινω νά. νομίζει πω� φεύΎω μέ τήν κιχρ­Ο:ά. -yeμάot'Yj nπΙ,δε�, μέ �ρε1I,'Y1 τήν ιIιuxij, δΙχω� &'μφι60λί­ε�. δίχω� ζ1ιλι�, δΙχως φό60. της ΙΎΡα.ΨΙΧ Ιν� Ύ'f,ά.μμιx σά.ν κι �ότά. πού Ύριίφουνε τ' ιiΎόρι� στή μά.νιχ τoυ� σά. θέλου­νε νά. τ'ijς, κρύψσυνε πώς τρΙΧ6ιΧνε στό eιXvιxto. θεέ μου, ΝΤξ Mιxρσ�ί, κόλιxσ'Yj εΙχlχ μέσ� μου, ε!�ι δ πιό δυστυχισμένος άνθρωποl; τοσ κόσμου ! Βιίλε τΙ� φων!� τρΙξε τά. 8όντ'ι� Ι σοΟ δμολO"fώ σ' CΙφ1ινω νά. δεΤ� τό κλιi� τοΟ CΙπελπισμένσυ !­ρ�στη. θά.

. -ropσtι μ.οΟσα νά. περιίσω !ξ'Yj χρόνιιχ κά.νοντιχς το

σχοuπιδιΙ;ψ'Yj τοσ δράμου κά.τω CΙπ' τά. π�ριίΘUρά. t'Yj� πα.ρ& νά. ΎυρΙσω !κ�τoμμυριoσχoς κ�Ι νά. λεΙψω lξ'Yj χρόν:�. Μιχ­κάιρι νά. Ύινότιχνε. Μέ πνΙΎει φριχτη CΙΎωνΙιx. θι1. πέφτω CΙ­πό πόνο σέ πόνο !σ�με νά. μοο Ύράψεις δυό λόΎΙΙΧ κ�Ι ν& μοΟ λέ� πώ� δέχιεσ�ι την eόOuy'Yj πού μoνιίχ� �σ)) μπoρεΤ� νά. CΙν�λάι6ει� κ�Ι ν& !κπλ'Yjρώσει�. "Q ! κ�λέ μου Ντε Μιχρ­σ�Ι, �δτη fι ΎUνιxΙκ� εΤνιχι 6.π�ρ�Ιτ'Yjt'r/ ΎΙ& τη ζωή μου, εΙν�� δ 6.Ιρα� μου, δ �λιoς μου. Άνιίλ�6έ t'Yj, xpάot'Yja! μου Τψ πιστη CΙκΌΜιx χι !ον τό κ6.νεις !νιίντι� στοή θέλ -ησ'ή τη�.

Ι57

Page 76: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Νσ.Ι μέ φτά.νει γιιk νά.μσ.ι εότuχισμέ� χ' � χοuτσοuρεμίνη εότuχΙσ.. Νά.σσ.ι δ σuνoδός της, νιk την προσέχεις. πoτ� δ� θιk σέ φ06ηθω !σένσ.. Άπ66ειξέ της πώς !ν μέ �πσ.τήσε. θά.νσ.ι πf)6στuχη, πώς θιk γιν6τσ.νε σιkν δλις τΙς ωις yuvσot­χες. Άπόδειξέ της πώς !ν μ.οϋ μεΙνει πιστή 8εΙχνει ΠΥοεu­μ7.τ;,,6τ·.;τσ.. Πρέπει νά,χει �x6μσ. ιlΡXιτ& λεφτ� γιιk ν& σι)­νε��CJε.\ τψ εδχολ7l, χσ.Ι ξένοιιχ.στη ζωή της. "Αν δμως τijς λειψει χσ.τι, !ν τuχει νά,χει χσ.πρίτσισ. γΙνε δ τρσ.πιζΙτης της, μή cp06lJ.aσot τΙποτσ., θιk Ύ'JρΙσω πλoύ�ιoς. "Ασε πού σΙ­youpιx δ ΤfιGιμoς μou ε!νσ.ι !διχος, � Νσ.τοι).Ι εΙνιιι ΤΙΙUσ. σ&ν !ϊ(ελος. "Οτσ.ν μιιk φoριk δ ΦελΙ; N'QI. Βσ.ντενΙς πού τόν εΙχσ.ν xuρι!Ψeι δμ.οΡφσ. σ.Ισθήμσ.τσ. yt& χεΙνη, !pxtaa νιk τήν πλησι�&ι τijς lδειξσ. τόν Uνδuνο. Δέ χ�ά.στηxε τΙ­ποτ' !λλο. 'Η Νσ.τσ.λΙ μ' εόχσ.ρΙστησι μ! τ6arι ΤΡUφΕρότη­� ποτ) μΑ π�pσ.ν τιk δά:ιφυσ. ιlπ' τη σuyx.ίνηση. ΜοΟ έΙπε πω.; � ιlξιoπρΙπειά, της δέν τij; !ΠΙΤΡεπι ν& χά,νει Ινιιν !­� ν& φύ'Υτι !ξσ.φνσ. ιlπ' τό :mΙτ; της μ& πιί)� "ίςιΡι μΑ τΙ τρ6π� ν& τόν ιlΠ0μ4xρόνιι.. Κσ.Ι πρσ.yμιzτιxιi ' τόν δΙχτη­�ε ψuχρ& χι δλσ. τσ.χτoπoιήfΠιxσ.·1 μ! τόν ιωλύτE{JΟ τ�o. Άλλη πρι)στρι6ή δέν alxσoμ.t στά, τέσσιρσ. σ.δτck xp6yii; ' &·1· .

μΠΟΡεt νιk πιt xσ.νcΙς προστρι6ή τήν xou6iYta. ιlνά,μεσσ. Q.i_­δuό φιλou�. "AVt'&. χσ.λ! μ.ou Άνρί, σί �σ.ιpιτiω μΑ ιlντρΙ­χιο χσ.ΙΡιτισμό. M� 6ρ�xι � δuστuχΙσ.. Οποισ. χι !ν t=v � σ.ΙτΙσ.. �ίν ιlλλά,ζει πι& τΙποτσ.. Σήχωσσ. πιχνι&. 'Η μt­�Ιρισ. χ � Νσ.τσ.λΙ δί σuμOι6ά.ζoντσ.ι. Κ' ή ζUΥσ.ρι& θά,νιχι

σωστή σ& ζuyιιiσιι τό !νερrητtxό μ.ou χσ.ι τό πσ.θητtx6 WJU. 'Έτσι χσ.νιν«ς δί θ& μπορΙοιι νά,χ ιι πσ.ρά,πονο ιlπό �νσ.. ιr !ν χά.τι θέοιι σί χΙνδuνο την τιμή μ.ou σΙ σένσ. 6σ.σΙ­ζ0μ4Ι. Κι !ν τ6χσ.ιvιι ν& σuμ6at χά,",:ι σο6σ.ρό Iϊ1t'ό'ρtt, ν� 'nΊ().ΙΙ� τ& y�μμtιτά. σο\) ατό "λλο 't'OO xu6apvΠrn Tί�.. . ·Ιν3ιιί)ν. "Εχω φιλouς μέσα.- α:t(.όπtτ � ποτ) θ& μασ/�σ.-/ .. "tήσouν τt ΥΡ'μμ4'Θ ΠΟΤ) θ& �νouνενιlπ"" * Eόρώπη .. Α­�πηti μ.ι7J φΟ.ι, θ4θιλσ. νck σι 6ριί) τόΥ Ιδιο στ.ό γυρι­σμό μtJU : τόν !...epιιmo ποτ) ςφει ν& τ& xoρoιΔCόιι δλ/Σ μ& ποό WΝ ιlπ!toίιν τt σ.ι�τσ. τ' ιlλλοuνοτ1 !μσ. ·σuντσ.ι­pt4toιw μί τη μιιΥσυ.0α6νη ΠΟΤ) χρό6εις μία« σou. ·Εσό · μί-

1δ8

-

νεις στό ΠιχιρΙσι. Τήν ίi)ρσ. πού θιk 8ισ.6ιχ.ζεις τοστο τό γριχ.μ­μσ. μ.ou !Υώ θιk φωνιχ.ξω :

-«Στή'ιl Κσ.ρχηδ6νσ. ! »

ΑΠΑΝΤΗΣΗ TOr MAPΚHΣIOr ΑΝΡΙ ΝΤΕ ΜΑΡΣΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΜΗ ΠΏΛ ΝΤΕ ΜΑΝΕΡΒΙΛ

«'Έτσ: λοιπόν χύριε Χ6μη, 60ύλισ.ξες. Ό κύριος πρε­σ6εU"tής φοuντιχ.ρισε. Aύτιk τιk ώρσ.Τσ. πριχ.μσ.τσ. lφτισ.ΧΥοες j Γισ.τΙ μ.οϋ τάκ,Ρuψες !μένσ., Πώλ j Mιιk λέξη μ.ονά,Χ/Σ νιk μ.οό λεΥες, φouxσ.ριk μοu, θιk σούδειχνσ. σ� πoιιk χσ.τιχ.στσ.ση 6ρΙ­σχεσσ.ι. 'Η yuνιΣΙxσ. σou μ' �ρνήθηxε τήν !γΥύησή της. Μο­νιkχσ. σ.ύτή ή χοΟΟΙντσ. φτά,νει yιιk νιk σ' �νoΙξει τιk μάτισ.. "Αν δ� σ� φτάνει, τ6τε μά,θε πώς τιk γ.ρσ.μμά,τ;ά, σο!) δΙ/Σ­μσ.ρτuρήθηxσ.ν μέ σ.ίτηση του σιόρ Λεχuέ, Χάποιο!) πσ.λη­ου όΠ«λλήλο!) κιχ.1roιο!) σι6ρ Σoλoν� σuμ6oλσ.ιoγράφou στό Μπορντώ. Αύτός δ όποφήφιος τοκογλύφος lφτσ.σι !διί) ιlπ' τή ΓιΣσχ6νη yιιk νιk Χάνει τΙς 6ρωμ.o&oυλει�ς του. Κάτω �π' σ.ότοuνου τ' l5νομσ. χρό&τσ.: � �ξι6τιμη πεθεριk σο!) � πρσ.γ­μσ.τιΧή πιστώτρισ. των !Χ/Στό χιλιάδων φριχ.Υκων. ΛΙνι πώς � xup& σοΟχε .μετρήσει !6δoμ�ντσ. χιλιάδ�ς φράΥχσ.. "Αν τόν σuyxρΙνεις μέ την xupLa. ΕύιΣΥγελΙστσ. δ Π/Σπσ.-Γχομ­σ�x ·εΙνσ.ι φσ.νΙλλ/Σ. 6ελοσ80. 6ά.λσα.μο, τoxoyλό� τοΟ Υλuχοο νεροΟ, φΡλημένο ιlνθρωπάxι. Ό κ�oς σο!) τijς ΜπΙλ Ροζ θά.νσ.ι λεΙσ. τ�ς yuvσoLxσo, σο!) χ' ή μητέρσ. της θιk τ�ς δώσει τη δισ.φορ& ιlνάμ.εσσ. στΤιν τιμή τijς χσ.τσ.Χό­ρωσης τοσ πλεισtηρισ.σμoσ χσ.Ι τό ποσό των διxιΣtωμά,των της. Ή xupLa. Εόσ.ϊ(ελΙστσ. θιk ΥΙνει Ιδιοχτήτρισ. τοΟ Γχouσ.­ντέ χσ.Ι τoi> l'ΧΡ/Σσ6λ. ·Οσο yιιk τΙς όπoθ�xες πού ωρσ.Ι­vouva τ' ιlρχoντιxό σο!) τijς ιlνήκοuν δλες Χά.τω �πό δν6μσ.Τ/Σ τιποτΙνιων ιlνθρώπων πού τijς 6ρ�xε δ πφΙφ1jμ.ος Σολονέ. 'Έτσι τιk Sub OσouμιXata. σ.ότ& πλά.σμα.τσ. σuyx.εντρώνοuν εΙ­σόδημt.1 ΧΡονιά,τιχο �πό !χσ.τόν εΙχοσι χιλιά.δες φρά.ΥΧ/Σ. δηλσ.δή τό ποσό πού ΙσΟΟuνσ.μ.εΤ μέ τό ιΙσ6δ� τijς πιριou­σlσ.ς σο!) μσ.ζί μέ χσ.μιά τρισ.ντσ.ριιk χιλιά,δες φρά.Υχσ. στό ΜΙΥά.λο ΒιβλΙο πού Ιχouνι οΙ Sub /Σότ�ς ΥlΧτοΟλις. 'Η !ΥΥό-

159

Page 77: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

1)CΠΙ τη, γυν�ίκ� σου "ίτιχν περιττή. Αότο, δ σιόρ Λεκυt "ίρθε κιχΙ με βρηκε σήμε.ριχ Τ0 1QρωΙ χ.α.Ι μ.οσ πρ6τaινε ν& μ.οΟ ξοφλ1ισει το ποσο πού σοΟ δ�νεισιx !ν του μ.ετΙΧ6Ι6ιχζιχ με σΙγοορο -τιρόπο τ& διx.α.ιώμ.ιxτ� μου. Ή: σοδι& τοσ 1825 πoU -ιι πεθερ& σου τήν Ιχει στ& un�ptιx σου στο Λιxyστριiκ τη φτιiνει γι& ν& με πλ1)ρώσει. ΦιxΙνετ�ι πώ, οΙ �υo "(UWktχc� εΙχιχν όπολογίσει πώς θιiχει� πι& ξεκιτησει. ΣοΟ στέλνω

ι / 5μ.ω, το γρ6.μμ.ιχ μου με εί'δικο τιχχυδρόμο γ�& ν& το λιi6εις Ιγχ.α.ιριχ κιχΙ ν& μπορέσει, ν' 6.κολουθΥισει, τΙ, συμ60υλ!� που θ& σοσ δώσω. Τόν κιxτ�φεριx κΙΧί μιλφε τον ΛεκυΙ. Μέσιχ 6.π' τ& Φέ�τ6. του. 6.π· τΙς mooiYtE� του, κι 6.π' δτι πρooπιiθφε νσ. κΡύΦει Ιπιιχσοι: τ& τημ.ιχτιχ που μ.oU λεΙπιxvε "(l& .ν& μπορέσω ν' 6.ποκιχλύΦω δλ1) την oixoγsvεtιxx'i/ πλε­χτ6.ν1) που εΙχoι:� πλέξει σ� Μρος σου. Σ1ιμεριχ τδ{ 6ριΧδυ ατήν Ίσπιχνικ-η ΠρεσβεΙιχ θ& όπ066.λω τ& σέ61) μου χ.α.Ι θά. !κφρ�σω τον θοι;υμοι;σμΟ μου στην πεθερ& σου χ.α.Ι στη γυ­νοι:Ικιχ σου. θ& κ6.νω κόρτε στην πεθεF. σου, θ& c! πρΟΟώ­σω πέροι: γι& πέριχ !νιxνδραt, θά. πm μ Ιξtmνo τρόπο πολΜ σέ 6�ρo� σου, !ν πω 6.νοιχτ& 6αtρισ. χου6έντοι: θ& το κα.τOt­λ6.6ει oι:6τo� δ !Ι;ιxΙσιo� Mιxσ"X.Otριλ με τ& φoυστ�νιoι;. llm� τσ. κιχτ6.φιρες νσ. · τψ x&νει� tχθρ6 σου ; Αότο θέλω n μά.­θω . .. Αν εΙχι� μυοι:λό κ' εΙχε� φιmυθε! ΙΧδτή τ� ΓUΝιxΙ� πρΙν πιχντρευτεΤς την κόρ1) τη, � θciαouνoι; αtήν • Ανω Boυλ�, δOύΚ� Ντε Mιx'ι!fρ6ιλ χ.α.Ι πρισ6εUΤΉ� στη MαtδρΙ­τη. "Αν μ' ιΙχ., φων�ει mντ& σου τ6τι ποό 1tOtYtΡΙU6σoιwΩ. θσ. σ' ε!χιχ 6oη&iισει ν& κα.ΤΙXΛιi&ι� oι:ότ1� τί� δΟΟ "(UYOttxe; που εβιχζ;ες στή �ωή σου. Άπ' τI.� Παr.pαtτηρ�σει� πού θ& κ�νιxμιε μαt�Ι κ6.ποιοι: κα.λή σuμ&uλ"ι �Y*- M:�� δtν ιΙμouνoι: δ μoνoι:&ικo� φιί� πoU θ& την σι6mνι τ-η rυ­νοι:Ικα. σoυ j 'Ήμouνoι: btt�'ιIδuνoςj upmtoι: μ! κρΙνοι:νε κ' G­στφοι; οΙ δuό oι:6.'d; γυνσιΤκι� μ! φo6η&fιxa.νι κοι:! � χωρΙ­σιxvι. "Αν δt μοσ Mστα.� GIk χαrζ� μ.οΙ}τρα. δΙ θά. σ' ιΙ­χοι:νε κα.τιωn:Otp�ι. ΊΙ γυνσι(χοι; σou 60fιθηαι iput& Υι& ν& Φυχρa.νθoGμι. Τήν Χdoδ'1'(OOαι -ιι μη'tiρα. τη" T� lrρoι:φt δuό γρ6.μ.μ.αtτ<X. τη 6δoμ.6.δαt .... ΙΦ) δΙ'; ιa.αι, οη­�σΙ�. Σ&ν Iμαtθoι: οι:δτή τη �ριισι. Ι_rιdφιασι. 4μ.i-160

σως τον Πώλ μου. Σ' εvα. μήνιχ θά.χω συνδεθεί τόσο με τήν πεθεριi σου πού θ& μπορέσω ν& �ciθω "(ιιxτ� φώλια.σε μ�σα. Τ1)ς το Ισπιχνο - ΙτΙΧλικο μίσο, εναντια. σε σενα. τον ��AutE­ρο &νθρωπο του κόσμου. Σε μι�oϋσε πρίν, εfω,τευτ-εί 'iI, %?Ρ1) ΤΥις τον ΦελΙξ Ντε Β(1.ντενές, η μήπω� σε οιωχνει στι� Ιν­δίες γι& νά.ναι fι κόρη της τόσο ελευGερη όσο μπορει νά.­νιχι στή ΓΙΧλλίΙΧ μιιΧ γυνΙΧίκα. χωρισμένη 6.π' ΤΟ'Ι α.ντρα. τ�; «&.πο τριχπέζ1)ς κα.ί κοίΤ1)Ρ> ; Έοώ είνα.ι το πρόβλημα.. ,Λες κα.ί σε βλέπω : πηδdς κΙΧί ξεφωνίζεις τιJψα. πού μα.θα.ι νεις πως fι γυνα.Ικα. σου είν�ι τρελλιΧ ερωτευμένη με τον Φε­λίξ ντε Βα.ντενές. 'Άν δε μούχε χτυπήσει fι λόξα. νιΧ πάω στήν Άνιχτολή μιχζΙ με τόν Μοντρι6ώ. τ�ν Po�κεpόλ, κ�� μερικούς &λλους γν�στoύς, γλεντζέδες κ�τι, �ιx�ιx �'X �υ πώ γισ. τή συμπιχtγνιιχ που &ρχιζε τότε που εγω ξ�κινoυ­σιχ. Τάχιχ οεί τότε νιΧ ξεrυΤΡώνουνΖ τσ. 6λιxστ�pιιx τη� δ�­στυχΙιχ, σου. ΜιΧ ποιο, ευγενής, δσο διεφθιχρμενος Κ'ΧΙ :ιιχ­νιχι μπορεί '1& θίξει τέτοια. πp06λήμιxτ� δίχως νcix.-;t γινΖΙ μιιΧ

' πρώτη κρούση ; Ποιός θιΧ τολμουσε νιΧ β�άφει. μιιΧ γυ:

νΙΧίκιχ ; Ποιος θάσπιχγε. τόν κ�θΡέrτη της,

ιxυτ�πιxτη� που μέσιχ σ' ΙΧδτον Ινιχς φίλος του x�ιρετιxι ν� βλ�πε: τη μ�­γική εΙκόνιχ του εδτυχισμένου γιxμo� του ; ρι ιxυτ�πά��ς δεν είνιχι δ θησιχuρό, τη, ΚΙΧΡΟΙdς ; Η γυνιχικιχ σου .. φΙλε μου, δεν "ίτιχν γυνιχΙκιχ της μόδΙΧ,. με τήν πιό �λιxτιιx �η­μιχσΙιχ της λέξης ; Moνα.δικ� της σχ�φη "ίτ'Χν οΙ επ:τυ�ιz; τη" οΙ τουΙΧλέττες Τ1/" Ηήγιχινε στου, Mπoυφό�, στην 0-περιχ, στούς χορού" σηκωνότιχ% &.ηιi, �εργιιxνoυσ: στο δ�­σος τijς Βουλώνης. Ι;ρωγε στήν �oλrι 1/, ΙδΙΥε fι ι�ιιx Υευ­μιx-::�. ΝομΙζω πως ιχυτη -ιι ζωή εινιχι γιιχ τΙς �νΙXtχε, ό,τι 'ε!νιχι δ πόλε.μος γιιΧ τοuς &ντρες. Το κοι'ιό 6λεπει μoνιixιx τού, νικητές, ξεχνά'Sι τού, νεκροός. ,"Αν τίς τρυφερες, γυ­νιχ!κε, τΙς QΧoτώνει ιχότο τό επ.xγγzλμαt. (J,t &λλΖς που &"1-τέχουν πρέπει ν6.χo�νε σ:οερένι'ο όpγιxνισμ�. Δψσ.:δ� π�έπ:� νά.χουνε λΙγη κΙΧρΟΙΙΧ κιχι θιxυμιiσιo στομσ.χι. �κει .6ρισχ�­τιχι κΙΧί fι ιχΙτΙιχ που συν�ντdμε στσ. σα,λόνιιχ τοσο λΙ1η ευ­ιχισθ1)σΙΙΧ κιχΙ τόσο πολύ Φυχρότητιχ. ΟΙ όμορφες Φυχες :ιέ­Υαυνε aτή μoνιxξιιi. οΙ &.8ύνιχτες χιχί ΤΡ\)φιΖρες φύσε:; υπο-

1 1 161

Page 78: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

'Κόπτουν. :Μονά.χσ. οΙ χά.λ'Κι�ς α.ντέχουν τον χοινωνι'Κο 'Q­'Κεσ.νό, τον α.φήνουν ν� τους τρΙ6ει, ναι τους στpoγΓUλεόει 1.ιέ τ� 'Κόμσ.τά. του δΙχως ν� φθεΙροντ.χι . Ή ΓUνσ.ί'Κcι οου τ�ν &ντεχε θσ.υ,μά.σισ. σ.υτη τ� ζωή, gμοlι!1.ζε σuν'Y/θισμέν'Y/, ξεπρό6σ.λε πά.ντσ. ψρέσ'Κεισ. 'Κσ.ί δμορψ'Υ/. Γι� μένσ. r,τσ.ν ευ-' 'Κολο ν� 6γά.λω το σuμπέpσ.σμσ. : δε ο' α.γσ.ποσσε 'Κ. �συ τ�ν α.γσ.ποσσες σ�ν τρελλός. Μονά.χσ. α.τσσ.λένιος &ντρσ.ς μπο­ροσσε ν' α.νά.Φει μέσα. σ' σ.υτ� τήν πέτ:ριν'Υ/ ψόση τη ψλόγσ. τής α.γά.Π'Υ/ς. Ό ΦελΙξ �τσ.ν το γ,ρα.ψτΟ t'ij; Να.τσ.λΙ ΠρΙν 'Κσ.τσ.λήξει στ� Nt1,taAL ε!χε �ρωτοχτU'lt'Υ/θεί μέ τ� Λσ.Ιδ'ΥΙ Ντά.ντλυ. τη ΓUwι,ικσ. τοΟ α.λ'Υ/θινοσ πσ.τέρσ. μου, δχι δμ(ι)ς γι� πολό. Δε χρεισ.ζότσ.νε μεγά.λ'Υ/ ίκσ.νότ'Υ/Τσ. γι� ν� 'Κσ.­τσ.λά.6ει 'Κσ.νεΙς πως της γυνσ.Ικσ.ς σου τής �σoυνσ. α.διά.ψο­ρος. T�ν �ισ.ψopΙα. α.υτη τή χώριζε lva. 6'Υ/μσ.τά.'Κι α.π' τ�ν ciντιπά.θεισ.. Άpγ� � γρήγορα. Ινα. τΙποτα., μι� ΣUΖήΤ'Y/ση, μι� λέξ'Υ/' λΙγ'Υ/ α.υστηρ6τητα. κα.Ι θ� ξεΠ'Υ/δοοοε fι α.ντιπά.θεια. μέσα. στ� γυνα.Ικα. σου. θ� μποροοσα. ν� oou την περιγρά.­Φω τ� σ'Κ'Υ/ν1ι που πσ.ιζότα.νε κά.θs 6ρά.δυ μέσα. στψ κρε-6α.τoκά.μσ.p� σου d-ν4μεσα. σε σένα. κα.Ι στ� γuνa.Ικσ. σου. Πα.ι­δι� δεν gχει� ciγσ.Π'Υ/τε μου. Αυτο δε ψτά.νει γι� ν� l­ξ'Υ/γήσει πoλλ� 'πΡά.μσ.τα. στον πα.pα.ΤTιPrιτή ; Τυψλωμέ­νος α.π' τον Ιρω-τα. .οέ μπopolJσες ν� δια.'ΚρΙνεις τ� ψοοι'Κ'ij Φυχρά,δα. τής γuνα.Ικα.ς σου που laU τψ !τoΙμσ.t;ιες γι� τον ΦελΙξ Ντε Βα.ντενές. Κι δ.ν τ�ν g6pcau; κρόα. 1;� γunL­κσ. σου. τ� �λΙθι'α.' �θ'Y/ των πσ.ντρεμένων σε σπρώχνα.νε ν� τη., l'Κτιμήσει� κα.Ι ν& τ�ν d-ποδώσεις στ�ν 6.γνότητά. της. 'Όπως δλοι οΕ σόζυγοι νόμιζες κ' laU πως θ� μιπoρolJoες ν� τη δια.τηρήσεις ΤΙμισ. μέσα. στ�ν κοινωνΙα. α.ότη. δπou οΙ yυnt­-κες lξηγl1νε fι μι� στ' d-qm της δ.λλ'Υ/ς πρά.μσ.τα. που οΙ δ.­ντρες δεν τoλμli.νε Ύ� τ� ποΟν ' μετa.ξύ τους, μέσα. στην κοινω­νΙα. δπου, δλα. δσα. δεν τολμάιει ν� lξηγήσει στη γυνα.Ικα. το\) δ δ.ντρα.ς, τ� α.να.λόouν. τ� χρΙνουν κά.τω α.π' την &ντά.λια., yeAI1YS mt κoυτσoμπoλJε,Uoυνε γ� μ.ι� δΙ'Χ.η � YΙ� κά.ποια. πι­ριπέ-wια.. Κι δ.ν fι "(Ι11ι'ΙΧοΙ'Χ.(1; σου ciγα.ποΟσε τ� κοινωνιώ δψέλη τοΟ γ6ομου, τ� 6ά.ρ'Υ/ του τ6οΟΡΙσ'Κε κ6οπως ciσή'Κωτα.. T� 660-ρη, οΙ φ6ΡοΙ �σouνα. laU! Δεν Ι6Αιεπες τΙποτα. α.π' α.ότά., προ-

162

χωροσσεί; κ' Ισ'Κα.Οες 6ά.ρα.θρα.. T� σκέπα.ζες μέ λουλοόδια. σόμψωνα. με τ�ν α.lώνια. ψρά.σ'Υ/ τη ΡΤιτορική. Άργ� α.ργ� όπ6οκουες στό νόμο πού κΟΟερνά.ει τους κοινους α.νθρώπους. Άπ' σι.ότΟν ΠΡοσπα.θοΟσα. ν� σε προψυλά.ξω. Κσ.Ομένο πα.ιδΙ, δε σοΟ ψτά.να.νε δλ' α.ότ�. Ιπρεπε ' n ψτά.σεις oτ'ij 6λα.κεΙα. τοσ α.στοΟ πού τον ciπα.τσ..ει fι ΓUνα.Ικα. του κα.Ι που ciπορεί, τρoμιiζει � θυμώνει, gπρεπε ν� ψτά.σεις ν� μοσ μιλήσεις γι� τΙς θυσΙες σου, γι� τ�ν α.γ6οπ'Υ/ σου YΙ� τη Να.τα.λΙ 'Κα.Ι ν� μοσ τοα.μ'Π'Ουνα.ς : - θά.τα.νε ποΜ ciγνώμονYj &ν .μέ α.πα.τοσ­σε. gκσ.να. τοστο, !κα.νσ. κεΤνο. θ� κά.νω κι &λλα. πoλλ� πιο πoλλιi, θ� πιiω στΙς ΊνδΙ-ες, θ� κλπ. M� α.γσ.Π'Υ/μένε μου ll(hA, δεν �ζ'Y/σες στο Πα.ρΙσι. δεν Ιχεις t'ijv τιμ� n ε!σα.ι ψ(λος τοσ ΆνρΙ Ντε Μα.ρσα.Ι ; πως α.γνοείς τ� πιο τιποτένισ. πρά.μ�:�σ., τ� 6α.σικ� στοιχεία. που 6ά.ζουνε σε κίνφ'Υ/ το γu­να.ικείο μ'Υ/χα.νισμό. το α.λψσ.6Τίτσ. τ'i'ίς κα.ρ8ια.ς τους ; Κιχτα.­στρέψου, πήγα.ινε γι� χα.τήρι μια.ς γuνα.Ικα.ς στήν Άγία. Πελα.γίσ., σκότωσε είκοσι Μο &.νθρώπου;. πσ.ρά.Τ'Υ/σε !ψτ� κορΙτσισ., όΠΤιρέΤΤισε το Σα.τα.νά., πέρα.σε τήν lρ'Υ/μο, gμπσ. στ� κά.τεργα., γΙν ε νΙ'Κ'Υ/της δα.ψνοστεψα.νωμένος. 60όλι«ξε στη \ιτροπή, ά.ρνήΟ'Ου Μν το Νέλσων ν� δώσεις μά.χη γιά. νά. 'It!i; ν� ψιλήσεις τον ώμο t'ij; Λα.ίδ'Υ/ς Xιiμιλτoν, σσ.ν το Βονσ.πά.ρτ'Yj τσιiκισε το γέρο Βόρμσερ. χτυπήσου στή γέ­ψυρα. t1j; Άρκόλ. πέσε. σε πα.Ρα.λήΡ'Yjμα. σ�ν το Ρολά.ν, σπά.οε τόνα. πόδι σου γλυστρώντα.ς γι� ν� χορέΦει; εςΥ) λεψτ� μέ μι� γυνα.Ικα. ! . . . Άγσ.Π'Υ/τέ μου, τΙ σχέσ'Yj glOIJ\} δλ' α.υτ& μέ τον gρωτα.; ''Αν τον lρωτα. τον κα.θορΙζα.νι τέτοισ. δειγμσ.τά.κια. θιiτσι.ν οΙ &.ντρες πολό ευτυχισμένοι : μι� δεξιο-σεχνΙα. τ� στιγμ� τοΟ πόθου θ� τους χιiριζε τ�ν &.­γα.Π'Yjμέν'Yj τους. Ό lρωτα.ς, κουτέ μου Πώλ, μά. δ lρω-τα.ς εΙ­να.ι σ�ν τήν 'ItLoτ'Yj στην &σπιλ'Υ/ σόλλrιΦ'Y/, t1j; Πσ.ρθένου Μσ.- . ρΙσ.ς : � τ�ν lχεις � δεν τ�ν ciποχτl1ς ποτέ. Τι ΧΡειά.ζον­τα.ι τ� πoτcXμια. � α.tμσ.τα., τ� δρυχεΤσ. τοο Ποτόσι � κ' 'Ιι δόξα. ; AόΤ� δε γεννα.� το σuνα.ίσθ'Y/μσ. που ε!να.ι ciνεξήγ'Υ/­το. που γεννιέτα.ι δ.θελά. μα.ς. οε νεα.ροΙ σ�ν κ�Ι σένα. πolι γυρεόουνε την &.γά.π'Υ/ σ&ν lξόψλ'YjO''Υ/ λογα.ρια.σμοσ μαιiζο'J­νε στ& μά.τια. μου με ιxlσxpo τΟ'Κογλόφο. οε νόμιμ.ες γuνα.!-

163

Page 79: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

*' � μ,!, χρωστ�νι πιχtδtα. χιχΙ oτtμ1j, δ� μd, χρωστ�νι δμω, Ιρω�. Ό Ιρωτιχ, Πώλο etYΙXt τό ιdσθ� τη, xιx.pd, ωΙ τη, ΙχιχνοπΟΙΥΙσης; που otYIt' ωΙ που π�ΙρνΙtς;, 1ι σt"(YJU­ρtα. πώ, τη otYIt, ωΙ τη λm€νεt,. Ό lρωτ� etY«ιt δ π6θ� που δ� oβ1jYIt πO't�, ποτ) [XΙXνoπtiOΤΙXt χ' !ςιχχολου&Τ vιiνιxt 4ytxιxvoπolYjOΤ�. Τή � που δ Ba.yτεYi, !πtςε μι­σοι ατήν χor.ρδtα. � yu�l� σou τη χο.ρδ'ή "000 π6θοο ποτ) !oo την !φ'1jνε, πιxρeένιx, οΙ !ρωτtu, σo� d;ερoλoγΙις;. οΙ XIlμor.POt wΣ μυΙΧλοΟ σου ωΙ των χΡΥΙμ4των σου χιχ.θ1jωνε. Δ�ν slnc. πtα. οδτι cinμν1jo&t,. ΟΙ auζU"ftXΙ, σου νόχτε, στρωμένε, μ.έ ρoδoπέ�λιx.. 'lt«lltv6, ! ή ΙΙφοσΙωαή σου πρ6-σφερνε μόνο τόφεtς; !oo δ ΙδtΟς;, � γtα. να. θuatιχστεΤ σ� 6ωμό ! ή πιχλtα. σου ζω,ή , a'ltO't�t �ν6 ! μtα. μ.oνιi.χιx !'ρω­'ttxTj OU"('ltΙνΥΙσΥΙ Ισ6YI� τους; ΘUσιxuρoυς; τοΟ πιiθoυς; σου, πιχ­λtoat&έptχα. πtα. οΙ ΘUΣΙXυρoΙ σου ! rtα. χεΤΚiY. γtα. τον Φι­λις δλες; οΙ όμορφt�ς;. δλΥΙ ή ιχ.φοσΙωση, [σως; τζιi.μπ�, μιi ατo� Ιρωτιχ πρα:Υμor.ΤtΧ6τητιχ IlYΙXt ή πΙστΥΙ. 'Η πεθερα. σου λοtπον "ίτιιν ιpuatxO n στιχ'θεΤ ιχ.π· τη μ;ε,ρtα. τοΟ !ριχατi'j !­vιiyoτtιx στο aόζυγo. Kρuφιi � χιιΙ φιχν-ερα. lχλεtνε τιΧ μιiτtιι � τ' !νoteI, δ�ν ξέρω τΙ Ιωνε. Μα. πi'jγε μ.έ το μέρος; oτi'j� Χ6ρΥΙ' της; !vιiyτtιx σ� σένοι.. -Εχω δuα.πέν'U χρ6vιιx. που ΠΙΧΡΙΧΤΥΙρά.ω την χοtνωνΙιχ. Δ!ν ξέρω ouOΤE μotιX μΥΙτέριχ. που σ! 'tiOΤOtΙX περΙπτωaYj νιΧ lxst !ΥχιχτιιλεΙφεt τήν Χ6ΡΥΙ ΤΥΙς;· Ή !πtιΙutιχ. ιιότή είνιx� ΧλYjpονομtα. που περνιi.εt ιx.'ιtO yu­nlxιx σ! yuvιxlxιx. llOtO, !ντριις; μποριτ νιΧ τΙς; ωΤYj"(οp1jσεt yt' ιχότ6 ; πmoς; νομοθέΤΥΙς; τοΟ ΆστtχοΟ Κώδtχιχ που 6λι­mt μ.ονώχιχ φ6ιΡμ.ουλις; !χεΤ πού όπιφχoυvε μoνιi.χιx a.lσθ1j­ματιχ ; ΟΙ απιxτιi.λiε.ς; πού σ' ΙΙνιi."('Itoι.ζε ν& xιi.yat, μ.tα. μοντέρ­νιχ yuvιxlx�, δ μαλιχχος; σου χιχριιχτήριχς; χιχΙ ή φtλοδοξΙα σου δλ' «ότα. προσφέριχνε [σως; τ& μέσιχ ytάo ν& σ� ξιcpoρ­τωθlJGνε. Έτοtμ4σιχνε !πtδέξtιχ τήν χιχτιιατροφ1j σου. • Απ' δλΙΧ τοΟτιχ. χl%λε μου φιλι, θιΧ πρέΠΙt νά. σuμπιριi.νεtς; πώς; ή !ντ.ολή ποό μ.οσ ΙΙνιi.θεαε, ωΙ πού θα. τ1(Υ !χτιλοΟσ« μ.! μιιγιiλo !veouatιxoμO ytΙXoτl μ.έ δtιχaxέδιιζι χt6λιχς;, πρέπιt να. θιω,ρ")θεΤ «!ΧυΡος; χιιΙ μή oδaιx:. , Το ω'!tό πού lπριπι ν' ΙΙποτρέΦω lytVI, CONSUMMATUM EST, Σuyχώρεσέ

164

με φίλε μαι ποu σου γριi.:ρω ιi. λιΧ Ντε ΜιιρσΙΧί. ytιX πρά.μΙΙΤI% πυ); σπω; Eλ�γες πρέroε: να. σου ιpιxlvoYtιxt σ06ιχρά.. Μή νο­μolaet; πιο; χορεόω πάνω στο μovi'jμoιx του φίλου μου, &πως χoρ�όoυνε οΙ ΧλYjΡονόμοt πάνω στο μνi'jμιι του ouyyevi'j τους. Μα. μοόγριχφες πώς lytve; &γφιχς. Σ� πtστεόω, ιχ.ντtμετωπΙ­ζω πολtτtχο ISxt έρωτευμένο. Αότή tι περtπέτεtιχ. δ!ν Ilyιxt για. σένα. σιΧν τό OYjμoci.ot στον ώμο του κα.τιΧιΟικου 1roIι τον ιχ.να.γκάζεt να. ,ριχτεί στ-η ouatYjμιxttxij &.ντιπολΙτευσYj κα.Ι να. πολεμ1jσει τή'l κοtνωνΙα. ; Τώρα. λευτερωθYjκες &.πΟ μια. euθtJY'Yj, δ γά.μο; σε είχε κυρ�εόσει, τώρα. κιx.τιi.χτησιες !ού το' γΟΟμ.ο. Πώλ ,είμα.ι φίλο; σου μ' δλYj τή OYjμoιxatιx. ti'j; λέ­ξYjς. "Αν το μυα.λΟ σου τόχες όχυρώσει σε &.τσα.λένι'Ο κρα.­νίο, &ν εΤχες &.πΟ τότε τήν ένεργYjΤΙΚάτ'Yj'tl% που σοσρθε πα­λίι &..ργα. θα. σουχα. &.πΟΟείξει τη φιλΙα. μου μ! lxμouatYjpεu­σεις που θα. σε κάνα.νε να. περπl%τα.ς πιi.νω στην ιχ.νθρωπ6-

, tYjtιx. σα. σε χα.λί. Μα. τάτε πού κου6εντιάζα.μ.ε για. τΙς κο­μπΙνες πού με 60Yjθ1jσcx�ε να. δια.σκεΟάζω με κάμποσους φίλους μέσα. στήν Πα.ριζιάνικΥΙ κοινωνία. σα.ν tλέφα.ς σε δα.­λοπωλείο. τότε πού ΣW διηγιόμουνα. σα.ν πα.ρα.μόθι τΙς ιχ.­ληθινες �εριπέτειες ti'j; νιόΤYjς μου, έσυ τα. νόμιζες στ' ιx.A1j­θεια. ποορα.μόθια. κα.Ι δεν ε6λιεπες τίς προεκτάσεις τους. ''E�ι κ' !γα) σ' &.ντιμετώπιζα. σα. νάσουνα. το &.ποτυΧYjμένο μου πΟΟθος. Τώρα.. στο λόγο ti'j; ιx.Ytptxi'j; μου τιμi'jς, στΙς OYj­μερινες auνOi'jxe; πα.ίζεις !oo τον tiιρα.ίo ρόλο κα.ί δεν εχα.­σες κα.θόλου τήν lxtlμorισ1j μου κι &ς το νομΙζεtς. Μπορεί να. θα.υμά.ζω τούς μιεγάλους &.πα.τεωνες, μα. !χτιμάω χι ιχ.­γα.πάω τούς ιχ.πα.τημένους. θυμα.σα.ι τό για.τρΟ 1rotJ είχε τόσο κα.κό τέλος ; xιxtciAYjee στήν &.γχόνΥΙ &.π' τον ερωτιi. του για. τη φιλενά.δα. του. Μα. σου είχα. πεί μια. πιο l5μoopιpYj [στορΙα. : για. χείνο, �o φουκα.ρά. τό δΙΚΥΙγόΡο πού ζεί σε κάποιο κάτεργο με τήν xιxtYjyoplιx. ti'j; &.πι:χ.ΤΥΙς. Αότος 1j­θελε ν� έξα.σφα.λίσει στή γυνα.Ικα. του, τrι λιi.τρευε κι α.ό­τος τή γυνα.ίκα. του, .;Ισόδ-ημα. tptιXYtιx. χιλιΟΟΟει; λΙρες ! Μά. ή γυνα.Ιχια. του τον κα.τάδωσε για. να. τον ξεφορτωθεΤ ωΙ n ζ1jσει μ.έ y.cimtov xUptcι. Τότε είχες 6ιiλ:εt τΙς φωνές, ΙOO κα.ι κιiτι &λλοι χα.ζοΙ ποό τ.pώγα.vε μα.ζΙ μα-ς. ''Ε, λοιπον &.-

160

Page 80: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

"((MtηtE μου, ε!σα.� δ δ�Κ1jΥόρο� δΙχω� κά.τεΡΥΟ. οε φίλo� σω δε σου 7φοσψέρουνε τ-ην ΙχτΙμ1jσ1j τoυ� πού στή δ�κ1ι μα.� τήν κo�νωνΙα. ΙΙξΙζε� δσο κ' 1ι ΙΙπόφα.σ1j κα.κoυρyOS�κεΙ­ου. Ή ιιδε·λφ-η των δυο Bα.ντενέ�, 1ι μα.ΡΚ1jσία. Ντε Λ�στo­μερ κ' δλ1j 't1j� 1ι σπεΙρα. - Ιχε� πρoσχωρYισε� σ' α.ότή κ� δ νεα.ρO� Pα.στ�ν�rί.κ lvιx. νοόμερο πού τώρα. κrί.νε� το ντεμπου­το του, 1ι κυρία. Ντ' ΆrΥκλόν κα.ί το σα.λόν� 't1j; όπου οσ-­σ�λ'εόε� δ Σ�ρλ Ντε Βα.ντενές, οΕ Λενονκοόρ , 1ι κόμ1jσσα. Φερρώ. 1ι κυρΙα. Ντ' Έσπrί.ρ. οΕ Noυσ�ζ�ν, δ π.ρεσ6ευτYι� της 'Iσπα.νΙα.� , δλος δ1jλα.δ-η δ κόσμος πού τον φουσκώσα.νε Ι­ξuπνα. ε.ξuπνα. ιPΙχνε� πrί.νω σου λrί.σπ1j κσ.Ι σέ m.Τ'J)'Ί'ορεΤ. E!σα.� χσ.μένo� �νθρωπoς, πα.ΙΧΤ1j�, �σωτo� κ' ε:ρα.Υες Yιλιθ�α. τ-η,ι περ�oυσΙσ. σου. Ή Υυνσ.Ικσ. σου τΙμ�σ., σωστo� �yyελoς, ιι­φϋ πλΥιρωσε κrί.μπoσες φoρε� τ� xpl1j σου ξεπλΥιρωσε κ' έ­κσ.τΟ χ�λ�rί.δες φρrί.yκα. σε yρσ.μμrί.τ�α.· μ' ΊSλo πού εχε ι χω­ρΙσε� τ� περ�ouσ�α.κ� Τ1jς στo�χεία. ΙΙπ' τ� δ�κ� σου. Εότυ­χω� π'ijρες δίκα.�σ. ΙΙπόφα.01j κ' Ιξσ.φσ.νΙσΤ1jκες. "Αν είχες JUvexlae� θ� τ-ην είχες κσ.τα.ντ1jσε� στην ψrί.θα., θ� y�νότσ.νε Jόμα. της ΣUΖuy�xij; 't1j; ΙΙφοσΙω01j�. ''Οτσ.ν δ �νθρωπo� κσ.τσ.χτrί.ε� τ-ην Ιξουσίσ. εχε� δλε� τΙ� ΙΙρετες Ιπ�τα.φίoυ. � lτσ� κα.ι πέσε� στη μ�ζέρ�α. τότε lχε� π�ότερσ. Ηα.ττώμα.τα. κ� ΙΙπ' τον �σωτo Ύ�O : δε μπορεΤς ν� φα.VΤM'tίεΤς πόσα. κρί­μ.α.τα. rί. λ� Δον Zoυ�ν οοσ βρΙσκε� δ κόσμος. "Eπα.�ζες στο ΧΡ1jμα.τ�στ1jρ�ο. σ' �ρεσε 1ι ΙΙκολα.σΙσ. κα.Ι y�� ν� τ-ην ΙΙπο­λσ.όσε�� ξόδευες τερrί.στ�σ. πoσ�. Τι σόϊ ,ΙΙκολα.σΙσ. σ' �pεGε σ.ότΟ σ'ήκωνε πoλλ� σχόλ�σ. κα.ι πoλλ� ΙΙστείσ. ΙΙπ' α.ότ� ποό κrί.νoυνε τΙ� yυνα.Τκε� ν� όνε�pεόoντα.�. Πλήρωνες φοβε­poύ� τόκoυ� στούς ΤΟΧΟΥλόφους. Οϊ δυο Βα.ντενες δ�'J)'Ί'oυ­yw;.� κα.Ι yελά� πώ� τrί.χσ. δ Z�yκoνε σoόδ�νε y�ά. lξ1j χ�­λ�rί.δε� φρrί.yκσ. μ�ά. φ�λ ντ�σέν�a; φρεΥάιδσ. κ' Ιβσ.ζε τον κσ.μσ.­p�lP1j σου νά. τrιν ΙΙyoρrί.�ε� με πεντα.κόσ�α. φρrί.yκα. y�� ν� στ-ην ξα.να.πoυλYισε� μετά. δ [δ�o�, κα.ί πώς τελ�κά. τΥιν κα.­τrί.στPεψε� άμα. κα.τrί.λα.6ε� πώ� θά. μπoρoίiσε� ν' ιιπoχτησε�� ενα. πρα.yμιxτ�κO μπρίκ� με τ� λιεφτ� πού σου κό:;τ�ζε . Στ-ην �ρα.y.μσ..τικότηtα. α.οτη τ-η ooυλε�� τήν Ιπα.θε πρίν Ινν�ά. χιρόν�α. δ Μα.ξίμ Ντε T\Prί.ϊy. Μά. σο!) τσ.Ιρ�ΙXΖiε τόσο

166

θα.υμ�σ�α. πού δ Μα.ξΙμ εχα.σε y�� πrί.ντα. το τιμόν� · -r'ij� φρεyrί.δα.ς του. Δε μπορώ νιχ στα. πώ δλα., μονά,χος σου προ­σφέρε�ς δλ�κό y�ιx δλrί.κα.ΙΡ1j Ιyκυκλoπα.ίδε�α. κoυτσoμπoλ�oϋ πού τΙ� yuνα.ίuς τίς συμφέρε� όλο κα.ί νσ. τή φουσκώνουν. Έκεί λo�πόν πού φτrί.σα.νε τιχ πρά,μα.τα. κ' οΕ π�o σεμνότuφε� βρΙσκουν νόμΨ1j πα.Ρ1jΥΟΡ�cX πού ζ'r)'tά,ε� δ ΦελΙξ Ντε Βα.ν­τενές ! (δ πα.τέρσ.ς 't'Ou; πέθ'α.νε Ιπ�τέλoυ� χτέ� ! ) . Ή Υυνα.Ι­κσ. σου εχ:ει τίς π�ό κα.τα.πλ1jχτ�κες Ιπ�τυχΙες. ''Ολ' α.ότσ. τσ. θα.uμrί.σ�α. πρά.μα.τα. μου τ� έπα.να.λά.βα.�νε χτες στο θέα.τρο AUX ITALIENS Ύι κυρία. Ντε Σιχν. - Μ-η μοϋ λέτε τΙπο­τα.. -r'ij; ΙΙποκρίθ1jΚα., Ισείς δέν ξέρετε Τσα.με ποϋ φτά.νε� το κα.κό ! 'Ο Πώλ εκλεψε τ-ην Τρrί.mζα. κα.Ι πα.ρα.βία.σε το βα.­σ�λ�κo θ1jσα.u.ροφυλά.κ�ο. Δ'Oλοφόν1jσε τον Έζελέν, πρoκrί.­λεσε το θrί.να.τo σε τρείς Μεντόρ στ-ην δΟο Σα.Ιν Ντενί κα.Ι νομΙζω (σ-ΙΙτο μετα.ξύ μα.ς) πώς ε!ν"α.� μπ).,εΥμένος στη σπεί­ρσ. τών 'Έξ1j Xιλ�rί.δων. 'Ο μεσολα.61jτ-η� του εΤνα.� δ περΙ­φ1jμος Ζά.κ Κολέν πού 1ι ΙΙστuνoμΙα. 'δεν κα.τrί.φερε νιχ ΤΟ'Ι π�ά,σε� ΙΙπο τόΤΙΕ πού y�� δεότερ1j φορσ. δριχπέτευσε ΙΙπ' το κrί.τερyo. 'Ο Πώλ τον εκρΟΟε στ' ΙΙρχoντ�κό του. Βλέπετε δλα. είνα.� Εκα.νΟς ν� τ� κrί.νε� : τ-ην !ξα.πα.τιΧ τήν xuolPY1j­σ1j. ΦόΥα.Υε κ� οε ουΟ τους ν� πα.ν-ε, νιχ �oυλέΨoυνε στΙς Ίν- . οίες κα.Ι νιχ κλέψουνε το Mεyrί.λo ΜΟΥκόλ. Τότε 1ι Ντε Σα-ν κα.τrί.λα.βε πώς μ�σ. κα.θιϊ.ις πρέπε� κυρία. σ�ν κ� α.ότή οεν μπορεί νά. χα.λrί.ε� τ� δμορφα. χ.ε1λ�α. 't1j';; κα.Ι νιχ τσ. κrί.νε� ν� χrί.σκoυνε σσ. μπροόντζ�ν1j βενετσ�ά.ν�Κ1j μοόΡ1j. llonot �νθρωπo� πού τΙς μά.θα.νε α.ότε� τΙς lλα.ρoτρωy�Ιες δεν τΙ� π�στεόoυνε . ΠιχΙρνουνε το μέρος τ'9jς ΙΙνθρώπ�ν1j� cpU01j�, ποντά.­ρουν στά. ώρα.Τα. α.tσθ1jμα.τα. κα.Ι δποστ1jρΙζουν πώς είνα.� Φεt)τ�ές. Άyα.πηtε μου δ Tα.λλα.σρrί.νOOς είπε τή θα.υμά.σ�ιχ λέξ1j : ''Ο λ α. σ υ μ β ιχ Ι ν. ο υ ν ! ΣΙγοορα. σuμ6ιx-Ινoυν μπροστά. στά. μrί.τ�ιχ μα.ς πολύ π�o πα.ρrί.ξενα. &π' ιχότη τη" οΙ­κoγενε�α.κή συνωμοσίιχ. Ό κόσ.μo� δμω� Ιχε� κά.θε συμφέρον νά. τά. δ�ΙXΦεόδε� κα.Ι νά. λ�ε� πώς ΤΟΥ συκοφα.ΥτοϋΥ . .. Ασε πα\) α.ΙΙτσ. τσ. θα.UΜά.σ�ιχ �ρά.μιxτιχ πσ.Ιζoyτα.� τόσο φυσ�κά., κιχμου­φλιχρ�σμέYα. μ' !Υιχ λουστρο τόσο κιχλόΥουστο πού συΧΥσ. ΙΙνά.­yκά.ζoμα.� νά. κα.λoσκ'OuιπΙσω το Ύυα.λΙ στά. κυrί.λ�α. μου Ύ�ά.

167

Page 81: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

να. δω τό βά,θος των πρα.γμά,των. Σοί) έπα.να.λα.μβά,νω δμως πιilς &μα. κά,ποιος ιΖΙνα.ι ψlλoς μo�, ιiμα. �ζί π-ήρα.με τό β�­ψτισμα. τοσ Κψπα.VΙΤ1j, &μα. μα.ζι μετα.λά,Όα.με στό βωμό τη; θεα.ς • ΑψροδΙΤ1jς, �μα. τή ψιλΙα. μα.ς τή� έπισ:pρά,�ισα.ν τ� γα.­vτζωτα. δά,χτυλα. του πα.ιχνιδιοσ κι δ ψιλΌς μου α.υτός βρισκε­τα.ι σε ouσκολ1j θέσ1j είμαι Ικα.νός νά. δια.λύσω εϊκοσι οικο­γένειες γιά. νά. τόν ξα.να.στ-ήσω στα. πόδια. του. Τώρα. θά. πρέ­πει νά,χεις κα.τα.λά,6ιει πώς σ' &γά.πω : ξέΡ,εις �ά,χω _ γρά,Φ;ι α.λλ1j ψορα. lτσι μεγά,λα. γρά,μμα.τα. σά.ν κα.ι τουτο δω ; Δια.-6α.σε λοιπόν προσεχτικά. δσα. μ' &πqι.ένει να. σο(} πω.

"Τι να.. κά,νο\)με Πώλ, είμ' «να.γκα.�νoς νά. τό ρίξω στό γρά,Φιμο. θα. πρέπει να. μά,θω να. σuντά,σσω Τ1jλεγρα.ψήμα.τα.. ΆρχΙζω aπ· τήν πολιτικ-ή. Σε πέν1jΖ χρόνια. θέλω νά,χω &,­ξΙωμα. όπουργοσ i1 κά,ποιου ΠΡεσ6εuτij γιιΧ να. μπορω �q. &'να.­κα.τεύω τΙς 01jμόσιες όποθέσεις δπως θα. μ' &'ρέσει. Kά,ΠGτε lPXEtιxt μια. fιλικΙα. πού fι κα.λUτε,ρ1j έρωι;ιέν1j γ;α. Τ�'I ιXντρ� εΤνα.ι fι πα.τρίδα. τou. Μπα.Ινω στΙς γ,ρα.μμες α.υτονων που γκρεμΙζουνε το σύστημα δπω� κα.Ι, 't1j , σYjμερινή. κυOέpν�σ�. Με ALyl1J λόγια. κoλuιμπά,ω στα. νερα. κα.πο:ου πριγκr,π� α.ν�­Π1jΡΟ\) μονά,χα. στό ενα. πόδι πού τόν θεωρω μεγά,λο Π�λΙΤΙΚO . Τ' δνομά. του θά,να.ι τρα.νό στή Ιστορί.χ. Eίνα.� τέλz�oς πρί'(i!:Yj­πα.ς τόσο τέλειος δσο μπορεΤ νά,να.ι μ·(ίνά,χα. ό μεγα.λος κα.ΛλΙ­τέχν1jς. Ό Ρςινκελόρ , δ 1ΙΙ0ντρι6ώ, οΙ Γκρα.ντιε. δ Λύ. Ρος­Ούγγό'/, δ Σεριζύ. δ Φφρώ κα.Ι δ Γκρα.ν6lλ •. ολοι }μείς _κ.ά.­να.μ.ε συμμαχί«. ένά,ντια. στό πα.ππα.8Ιστικο κομμα. όπως λεει &ψελέστα.τα. τό χα.ζόκομμα. πού τ' &ντιπ·ροοωπεύει δ Σ u ν­τ α "ι1 μ α. τ ι κ ό ς. θέλοuμε να. ρΙξouιμ.ε τους 8υό Βα.ντε­νές, τό δούκα. Ντε Να.βα.ρέν, τό δούκα. ΝΤ·Ζ Λα.νζα.ί κα.ί τη MEyIiA1j -Αρχιεπισκοπ-ή. Ι'ια. να. θρια.μ6έΦουμε θα. ψ;ά,σ?υμε &'κόμα. κα.Ι να. σuμμα.χΙσouμιε; μέ τό Λα. Φα.γιετ, μέ τους Ορ­λεα.νιστές, με την 'Αριστερα.. μ' α.Ut'GUς δ1jλα.δ,ή πού. πρέπ�ι να. τούς πνίξouιμε τήν έπομέν1j της νΙΚ1jς γιατι με τις δικες τους &ρχες δε μπορεί να. στα.θεί κιχ.μια. κu6έρν1jσ1j. 'Όλα εrμα: στε Ικανοί να. τά. κά,νουμε για. τό καλό 'tij; πα.τρΙδα.ς και γιά. τό .δικό .μας .. τα. προσωπικα. ζ1jτ-ήμ!Χτα σε σχέσ1j με τό 6ασιλια. είναι σuναΙ�1jματtκες κouτα.μιiρες, πρέπει να.

168

τήν ξεκα,θ«.ρίσουμε τήν πολιτική &'π' �ίιτέ;. 'Απ' αίιτή τή 'ι α.πΟΦ1j οΙ 'Άγγλοι μέ τόν δογισμό 'tou; είνιχι πολύ πιό μπρο­dτ� !iπό μα.ς . . Ή πολιτική δεν &ρΙσχ:ετ�ι πια. έκεΙ &γcxπYj­τέ μ�υ. ΒρΙσκετιχι στήν ώθ1jσ1j ποί> θα. Μ:1ει στό lθνος 81j­μιουΡγώντα.ς μ.ια.ν όλιγιχρχία πού δtιxt1jfJE! στα.θε,Ρή γρα.μμή ΟtακΟΟ!ρνφ1jς. πού κρα.τά,ει τίς δ1jμόσιες όποθέσΖΙ; σε στ'Χ� θερή κα.τεύθuνσ1j κα.Ι δεν &ψ-ήνει τή χώρα να. σέρνε,,:α.ι πότε δεξιά. κα.ί πότε &ρισ-οειρα. οπως γίνε,ιχι έδω κ�ί σ�ρά,ντ:χ χρόνια. σ' α.ύτή τήν l5μΟΡ:Ρ1j Γα.λλία. πούναι τόσο lξuπν1j μα. καί τόσο χα.ζ'ή, τόσο τρελλ·η ιι.α. κα.Ι τόσο οοψή, στή Ι'αλλίσ. πού χρειά,ζετα.ι πιότερο κοινωνικό aUat1jI.L" π�ρα. &''1θρώπο:.ι;. Τι είνα.ι τα. α.τqια. σ' α.ύτή τ·ην ιJψα.ία. όπόθεσYj ; ν Αν δ :1τόχο; ειν�μηά,λoς, σ.ν fι μά,ζσ. ζεΤ πιό εύτ:.ιχισμέ'Ιη κ'Χί δίχως τιχ­ρα.χ τί τη, νοtά,ζιε.ι γιά. τα. κέψδη πού θά,χouμε &'π' τή δια.­κ,)�)έρ φ'ή μcις, τί τή νοι.χζει "ή περιουσί.χ μ.χς, τί τΤιν νoιιχ�Ώυ'I τα. πλε?�ZXτ'ήμα.τά, ι.u'Χς κ' οΙ διασ-.ιεδιiσεις μα; ; Τώρα lχω γερή β±ση. Σ'ήμερ'Χ εχω έκα.τόν πεν-ήντα. χιλιά,δες ψρά.γκ� έτ-ήσιο εΙσόδημα &'π' τό 'φία τα. έκ�τό κα.Ι μια. ρεζέρ6'Χ α.π� δια.κόσιες χιλιιχδες ψρά,γκα για. να. �ιπoρω ν' &ντιμετωτ:(σω χα.οοσρες. Κα.ί πά,λι τα. βρίσκω λίγα. για. τήν τσέΠΥ) ιΧ,Ιθρι;)­που ποί> ξεκινιχει με τ' &'ριστερό τό πόδι για. νσ. σκα.ρψ:ιλώ­σει στην έξοuσίlΧ. 'Ένα. &'ναπά,ντεχο γεγονός στά,θYjΚε &'ποφα.­σιστικός πα.ριχγοντα.ς για. να. μπω στήν καιριέρα ποί> τόσο λίγο μέ τρα60σσε. 'Εσύ ξέρεις πόσο ΠΌλύ &,γα.πω τήν &'να.τολ(ΤΙΚ7j ζω-ή. Μετα. &πό τρια.νταπέντε χρόνιιχ ύπνο 6α.ΘU, "ή &'ξιότψ.η μητέρ� μου ξύπνησε καΙ θυμ'ήθηκε τό γιό της πού τήν lβγlΧζε &.σπΡΌπρόσωπη. Συχνα. &μα ξεριζώνουνε μια. κληματαριά. με­τα. &.πό κά,μποσα. χρόνια., μιερικα. 6λα.στα.ριiκια ζεψυτρώνουνε -:tάλι &π' τή yYj. 'Έτσι λοιπόν, &.γα.πητέ μου. -rι μ1jτέρα μo� μΙ εΤχε σχεδόν ξεριζώσει &π' τήν καιρδιιχ της, μα. Τ'i'ίς ξε:pU­τρωσα. στό κεψιiλι της. Στα. πεν-ήντα. bxttb της lνιωσε τόσο YP1jάo ΠΌύ δ μοναιδικός α.vτρα.ς πια. που μποροσοΖ να. &'πα.σχο­λ-ήσει τή σκέΦ1j της 'iίτα.ν δ γιός της. Σ' αύτή τήν κα.τιχστιχ­σ7j σuνά,ντφε κιχποιο &π' α.ύτα. τα. κcx.ζάνια μέ τα. θε.ρμ.ά. λου­τρά- μια.ν όπέροχη &.γγλΙδα γεροντοκόρη. πλούσια., μέ δι'Χκό­σι ες πεν-ήντα. χιλιιχδες λίρες έτ-ήσιο εΙσόδ7jμlχ. Σα.ν καλή μΥι-

t69

Page 82: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

τέρα. κα.τιiφερε κα.Ι 't'i)� Ιβα.λ� στο μυα.λΟ τ�ν τολμηρή φtλο­δοςια. ν� ylvet ΓUνα.Ικα. μου. Πα.ρθένα. τρtιiντl7ι ις'l'j χρ6νων. � την πίστ1j μου ! Εlνα.t μεγα.λωμέν1j μι τΙ� πtο κα.θιiρtε, &.ρχε� του πουρtτα.νtσμου, πρα.γμα.τtκη κλώσσα. ποό τYπoστ1jpl­ζεt πώ� τΙ� πα.ρα.στρα.Τ1jμένε� γuνα.!κε� πρέ�!t ν� τι� �oυ­νε δλιες δ1jμ6σtα.. -: Που θ� βρεθουν τ6σα. ςυλα. j τη ρωΤ1jσα.. θ� την Ιστελνα. στο δtιi60λο μt� κα.ί δtα.κ6σtες πενΥιντα. χtλtιi­δες εΙσ68rιμα. δεν Ισοδυνα.ιιουν μι τη λευτερtιi μου, με τη φu­σtκη μου 'i1 με την πνεuμα.τtκή μου ά.ςια. oO� κα.Ι μι το μέλ­λον μου. Εlνα.t δμως 1) μονα.Οtκη κλ1jρον6μος μtα.νoυ γέρω μισοπα.ριiλ'rj'tου, κιiποtου τα.6ερνιιiρ1j του ΛονδΙνου. Αύτος σΙ κα.θΟΡtσμένο χρ6νο θ� της &.φ1jσεt μt� περtουσΙα. τουλιiχtστΟΥ σά.ν xt α.ύτη πού εtνα.t τώρα. προtκtσμέν1j 1) χα.ρtτωμέν1j μt­κροόλα.. Μα.ζί μ' α.ύτ� τά. πλεονεχτΥιμα.τα. lXEt κ6κκtτη μό­'t1j, μιiτtα. Φ6φtα.ς κα.τσΙκα.ς, μέσ1j ποό φοβιiμα.t πώς !ν πέσε� �ά. τσα.κtστεί στιi. τρία.. μοιιi.ζεt μι κα.κομπογια.ντtσμέν1j κοό­κλα.. υΟμως 1) 'tatnOuvtιX. Τ1jς; lχεt τ�ν εnλέζtΚ1j μεγα.λο­φυtα.. θιχ. μου β�στιiεt τ' &'PXOYΤtxO μου. τούς στα.όλους μου, το σπΙτt μo�, τά. χτημ.σ.τιi .μου κα.λότερια. xt &.π' τον κα.λόΤΕ{)Ο επιστιiτη. 'Έχει δλ1j τ�ν &.ςιοπρέπεια. ποίι τα.tΡtιiζ�t στην Τιμη. Σ,:ητη σά.ν 'χομπά,ρσα. του Τεά.τρ-Φρα.νσα.Ι , τΙποτα. δέ μπορει νιχ. μου βγιiλει τήν Ιδέα. πώς την Ιχουνε πα.λου'χώ­σεt κα.Ι πώς το πα.λοόκt €σπα.σε μέσα. στο σώμα. Τ1jς. Ή ΜΙς Στηβενς �ίνα.ι εύτuχώς &.ρκετιχ. !σπΡ1j "(tιX. νά. μrι μου εΙνα.� πολίι δυσιiρεστo νιχ. την πα.ντρευτώ δτα.ν φυσtκιχ. θά. είνα.t &.­π6λυτη &.vιiΎΚ1j. 'Όμως. xt α.ύτό: μέ πειριiζεt, lXEt τά. χέρια. τΙμtα.ς κοπέλα.ς εΙνα.ι σά.ν τrιν κtβωτο τη� δια.θ1jΚ1jς. ΕΙνα.ι τόσο κόχ.κινα. πού &.κ6μα. δε Op'i)xcx. τον τρόπο ν� τ'i)ς τ' &.σπρΙ­σω 'δΙχως πoλλ� ιςοδα. κα.Ι δεν ξέρω πώς ν& τiΚ λεπτόν ω w. διiχτuλα. πού εlνα.t σά. λουκιiνtκα.. "Ω, σΙγουρα. τιχ. xέ.ptcx. Τ1jζ δείχνουν πώς 6α.στ&.ει &.π· τον τα.6ερνιιiρr,. Μά. τά. λεφτά. 't1j; την κιiyoυν ν� βα.στιiει &.π· την ιtJριστoκρα.τΙα.. Kιiνει πολύ τη μεγιiλ1j κυρία. σά.ν δλες τΙς πλοόσιες 'Αγγλίδες ποίι θέλουνε νά. περνl1� γιά. λα.Ιδ1j: Μά. δεν τιχ. κρό6ει CΙρκετά. τά. ς.ερά. 't1j�. "Εχει τόa7J λΙγ1j εςuπνά.δα. ISa1j θέλω vιiXEt 1) γυνα.tκα.. "Αν \)π'i)ρχε �λλ1j πtο κουτη θά. ξεκtνουσα. ν� πιiω νά. τη βρώ.

170

ποτε. α.ύτΟ το κορΙτσι ποίι τό λένε ΝτΙνα., οε θιχ. μέ κρίνει . ποτε δε θά. μου &.ντιμιλΥισει. θιiμ�ι δ &cρένΤ1j; 'tYj;. 1) Βουλή τών Κοινοτητων της, τών Λδροων τrις. Τί νσ. σοϋ πώ Πώλο α.ύτΟ το' κορΙτσι εΙνα.ι 1) πιο τρα,νrι &πόδειζη τ'i'ίς εγγλέζικης ι.ι.εγα.λοφυtα.ς πού εχει ψtιiσει στο τελ�υτα.ίo στά,διο .τ'i'ί; :ε­λειότητα.ς. ΣΙγουρα. κα.τα.σκευιiστηκε στό Μάντσεστερ &:1:' τ?> εργoστιiσιo φτερών Πέρρυ κα.Ι κα.νένα. εργοστά,σιο &τμoμrιxα­νών. Αύτο το ΠΡιiμα. -φώεt, περπα.τά.ει, πίνει θά. κά,νει πα.ι­δισ., θά. τά. περιΠ'"ι'ηθεί, θά. τά. &να.θρέΦει θα.uμά,σια. κα-Ι ΚIΧ­μώνετα.ι τ� γυνα.Ικα. νομΙζοντα.ς πώς είνα.ι γ!Jνα.Ικα.. 'Ό:α.ν ή μητέρα. μου μα.ς πα.ρουσία.σε τον gvcx. στον !λλο την είχε κουρδΙσει τόσο κα.λά. τη μ1jχα.ν1j, είχε τόσο κα.λσ. σφιγμένες τΙς σφ'i)νες, τόσο κα.λιi λα.δωμένα. τά. γρα.νά,ζια. ποίι τΙπο:α. οεν lτριξε. Μίετσ. σά.ν είδε πώς δεν τά. ξόνιζα. κα.Ι πολίι τά. μοσ­τρα. μου ξα.μόλησε τά. τελευτα.ία. της έλα.τήρια. . . . Τό κο;)ίτσ: μlλησε ! Κα.Ι τότEl εΙπε κα.Ι 1) μητέρα. μο!) τη·ι τελευταία. λέ­ξη. Ή ΜΙς ΣτΎί6ενς ξοδεόει μονά,χα. τριά.ντα. χιλιάδες φρά,γκα. το χρόνο: 'Εδώ κ' έφτά. χρόνια. κά .. .;�ι μεγά.λες οικονομίες. "Ετσι όπά,ρχει κι !λλο κομπόδεμα. κι α.ύτό σε ΧΡΎίμα.. TcΧ π·pά,­μα.τα. εχουν π.ροχωρΥισει τόσο πολυ που οΙ &γγελίε; είνα.ι ετοψες. Τώρα. φτά,σα.με στό ΜΥ DEAR LOVE. Ή ΜΙς μο() κιiνει κά,τι μ&.τια. που κα.Ι χα.μιiλ1j θά. τον εΑυωνα.ν. "()λα. σuμφωνηθήκα.1Aε : 1) δικη μου περιοοσΙα. δε θ' ιiγγιχτεί κα.θό­λου. Ή ΜΙς Στη6ενς θuσιά.ζει ενα. μέρος &π' τ� δική της γιά. gvcx. μα.ζoριi σε χτΥιμα.τα. πού θά. φέρνει ετήσιο εισόδημα. δια.κόσιες πενήντα. χιλιιiδες φιρά.γκα.. θ' &γορά,σει κ' E'ICΙ &ρ­χοντικό που θά. μπεΤ κι α.ύτΟ στο μα.ζορά,. Ή π.ροίκα. Π'Gυ εχει έλεγχθε! κα.Ι που θά δια.χειρΙζομα.ι εγώ φτιiνει τό έκα.τομμό­ριο. Δεν lXιEL πιχριiπoνo, 't'i); &φΥινω &τόφιο τό θείο τη;. Ό κα.λός τα.6ερνιά.ρης που σuνέ6α.λε κα.Ι στο μα.ζoριi κόντεΨ� νά. -σρελλα,θεΤ &π' τΥ] χα.ρά. του . σάν εμlX'θε πώς 1) ιiνεΦιά. το:) θά. γίνει μα,ΡΚ1jσία., Είνα,ι gτοιμος νά. κιiνει κι !λλη θυσί7. γιά. τον πρωτογtό μου. ΤΥιν περιouσία. μου θά. τ�ν &ποσείρω iπ' τό δ1jμόσιο τα,μεϊο μόλις πιάσει τά. ογδόντα. κι;:ι θά. τιΧ τοπο­θετήσω 8λα, σέ y'i). ' ΣΙ ουο χρόνια. θά. μπορώ νά,χω τετρα.­κόσιες χΙλιΟΟΟες λΙριες εΙσΟΟ'ήμα.τα. &πό τη χτημα.τικη περιου-

171

Page 83: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

σΙσ.. Κι α.μσι τόν πά,ρει τό ποτά.μι τόν τσ.6ερνιά.ρΥΙ τότε μπο­ρώ ν� όπολογΙζω πώ� θ� φτά.σω τΙ� έξσ.κόσιε� χιλιά.δε� el­σόδΥΙμσ.. T� 6λέπει�, Πώλ, δΙνω πά.ντα. συμ60υλε� στo\)� φΙ­λoυ� μοΙ) πou τΙ� μετσ.χειρΙζομα.ι δ Τδι�. "Αν μ' είχε� �κoό­σει θά.χε� τώρα. μι�ν ΆγγλΙΟσ.. κά.ποια. κόΡΥί Νσ.μπά.μπ πο\) θ� σ' &φψε �yεξά.:?τYIΤO σ�ν �νόπα.ντ,po πσ.ιδΙ κσ.Ι τΤιν HEU­θερΙα. γι& ν& πaΙξει� τό WHIST τYί� φιλoδoξΙα.�. θ& σο\} τΤι χα.λά.λιζσ. τη μέλλοuσσ. yuνσ.Ικα. μαΙ) &ν δεν 1jaoun πσ.ντρε­μένo�. Μάο οε γΙνετα.ι τΙποτα.. MTj νoμΙσει� πώ� θέλω ν� σε κά.νω ν' �νσ.μσισ�, τΟ πα.ρελθόν aou. ΑότΤι τΤιν εΙσσ.γωγΤι την Ικσ.νσ. γισ.τΙ 1jτσ.νε ιiπα.ρσ.ΙτηΤYI γι& ν& σώ �ξYIγYισω πώ� Ιχω �ξσ.σφσ.λΙσει ζωΤι πο\) είνσ.ι ιiπα.ρσ.ΙτηΤYI γι& δσou� θέ­λοuν ν& πσ.Ιξοuνε τό μεγά.λο πσ.ιχνΙΟι με τ& �μπόδισ.. Δε σέ γελά.ω φίλε. ΆντΙ ν& π�� ν& 60ut1j�Et� στΙ� ΊνδΙε� είνσ.ι πολ\) πιό' ιiπλό ν& τα.ξιδεόει� μσιζΙ μοΙ) στ& νερ& του ΣYjΚΟUά.­να.. ΠΙστεψε με ! Τό Πα.ρΙσι εΤνσ.ι ιiκόμσι � χώρσ. ιiπ' δπου ΠΥΙγά.ζει &cpθoνσ. δ πλoϋτo�. Ό Πσ.κτωλό� 6ιρΙσκετσ.ι στΤιν πλσ.'tΙεΙσ. Βι6ιεν 1j στΤιν δδό Ντε Λσ. Πσ.Ι, στΤιν πλα.τεΙσ. Βσ.­ντώμ iί στΤιν πλσ.τεΙα. Ρι60λί. Σε κά.θε &λλΥΙ χώρσ. γι& ν� χτΙσεις περιουσΙα. χρειά.ζοντα.ι όλικ� εργσ., χ�ιά.ζετα.ι δ [δρώτα.� του lμπορα.. χρειά.ζοντα.ι πoρεΤε� κα.Ι κόντρα. πορεί­ε�. 'Εδώ φτά.νουν 'Ο[ σκέψει�. 'Εδώ κάιθε &νθιρωπo�, ιiκόμα. κι α.ότό� με μέτριο μuα.λό,· 6λέπει την πrιγTι του χ.ρυσα.φιου 6ά.ζoντα� τΙς πα.ντόψλες tou, σκα.λΙζoντα.� τ� δόντια. tou. με­τ& τό cpιxγYIτό, τΤιν t'bpιx πο\) ξα.πλώνει ν& κοιμΥΙθεί, τΤιν ώρσ, πο\) σΥΙκώνετσ,ι. Bρέ� μου !να. μέρo� του κόσμοΙ) εξω ιiπ' τό Πσ,ρΙσl μι& ΚΙΧλΥι Ιδέα., ιiρκετ� κouτΗ. �πoφέ?ει τόσσ, πολ­λ& γΙνετα.ι τόσο γρrιγoρα. ιlντιλYjΠΤTι. "Αν φτά.σω πά.νω ΨΥΙλ& στΤιν κλΙμιχκα. λε� νά.μιχι ιiπ' σ,όΤo\)� πο\) θ& σ' ιiρνYIθoυν χέ­ρι 60τιeεΙα.�,μι& λέξYI.μι� όποΥΡιχ:ΡΥι ;Σά.μπω� έμ�Τ; c;[ πονr,­ροΙ φ�σλoι νέοι δε χρεια.ζ6μιχστε !νσ. ·φίλο που ν� μποροϋμε ν& 6σ,σιστο\}με πά.νω του ιiκόμιx κι &.ν εΤνσ,ι μονά.χα. γι& ν& τόν �κθέσoιιμε στΤι θέσΥΙ μιx�. γι& ν& τόν στείλouμε ν& �εθά.­νει σ&ν ιiπλό φσ,ντά.ρο γι& ν& σώσοuμε τό στρα,ΤηΥό ; Δε γΙ­νετσ,ι πολιτικΤι δΙχως !να.ν &νθρωπο τΙμιο πο\) ν& μπoρεί� ν& του τ& πεΤ� δλα. κσ,Ι ν& τ& κά.νει� δλα.. Νά. λ'Ol.πόν τΙ σε

172

ΣUΜβOυMόω. "Aφrισε τΤιν Μπελ ΆμελΙ ν� ψόγει, Υόρνα. πΙ­σω σ&ν 'XIφσ.υνό�. θ� σου κσ,νονΙσω μι& μονομαχία. με τό ΦελΙξ Ντε Bσ,vτενες, θ� τρσ.βΥιξεις πρώτος κσ.Ι θ� μου τόν χσ,τεβά.σει� σ�ν περιστερά,κι. Στη Γ:ιλλΙσ, δ θιγόμενος σόζυ­ΎO� πο\) σκοτώ\Αει τόν ο �ντΙζηλό του εΙνιχι &.νθρωπος πο\) δλo� τόν �χτι�νε κσ.Ι τόν τι�νε. Κσ.νένσ.ς δέν ciΟισ.ψορεΙ γι' σ.υ­τόνο Ό ψόβος, ιiγσ.πητέ μου. είνσ.ι �τo:χείo κοινωνικό, είνσ.ι μέσο ΎΙ� ν� πετόχουνε σ.uwι που δεν κσ.τεβά.ζουνε ποτέ τ� μά,τισ. μπροστ:l. �έ κσ.νένσ.. 'Εγώ που νοιά,ζομαι yt:l. τΥι ζωΤι δσο νcίιά,ζoμσ.ι γι� ενσ. ψλιτζά,νι γαϊδουρίσιο Ύιl.λσ., εγώ πο\) δεν ενοιωσσ. ποτέ τη συγκΙνηση του ψό60υ πσ.ρσ.τΥιρησσ., ά.­Ύα.πητε μου. τΙς πσ.ριl.ξενες έπιδρά.σεις πο\) εχει τό οιησ.ΙσθΥΙ­μα. σ.υτό �τα. σημερινα. μας μοντέρνσ. lθιμιχ. "Εχει πoλλoυ� πού τρΙμοονε μη χά,σουνε τΙς �πoλσ.όσει� που πά,νω 'tOU� κολΥισα.νε σα. στρεΙδισ., &.λλοι τρέμουνε να. πα-ρα.τ1jσοuνε μι& yuνσ.Ικσ.. Τάο πσ.λtιl. τα. εθιμιχ με τΙς περιπέτειες, τότε πο\) τΤι ζωη τη·, πε­τά,γσ.νε σα.ν πα.λιόκσ.λτσσ., π�νε πια. δεν ίιπά,ρχουν. Τό ντσ.ϊ­λΙκι που oeixvouve πολλοί &.νθρωποι είνιχι δ κσ.λοζυγισμένος φόβo� που προκσ.λουν στόν �ντίπσ.λό τους. ΣτΤιν Ευρώπη μονά,χα. ο[ ΠολωνοΙ πoλεμdν-ε γι� τη χσ.ρ� του πολέμοu, κσ,λ­λιεΡΎουν ιlκόμα. την τέχνη για. την τέχνη κι 5χι γι& τη συ­νσ.λλσ.γη. Σκότωσε τό Βσ.ντενες κ' rι γυνσ.ίκσ. σου θα. τρέμει, � πεθεριχ. σου θα. τρέμει. τό κανό θα. τρέμει, ιlπoκσ.τσ.στσ.(­νεσσ.ι. δισ.κηρόχ�ις τό τρελλό σου πά,θος για. ΤΤΙ γυνσ.ίκσ. oou, δλοι θα. σε πιστέψουν κσ.Ι θα. γίνεις .Υιρωσ.ς. "Ετσι είνσ.ι fι Γσ.λλίσ.. Δε θα. τσΙγΥοuνεuτώ τΙς έκσ.τό χιλιάιδες γι� σενσ., θ� πληρώσεις τα. βσ.σικα. σouι χ:ρέη. θα. ιlνσ.κόφεις την κσ.τσ.­στρocpη σου πουλώντσ.ς τα. χτΥιμσ.τα. σου με δικσ.ίωμα. έξωνΥι­σεως γισ.τΙ γρΥιγορσ. θα. χα.τέχεις τέτοισ. θέση πο\) θα. σου επιτρέψει να. έξocpλΥισεις τους πιστωτες σου πρΙν την t'bpa. τους. Κι ιlκόμσ. τώρα. πια. που θιχ. ξέρεις τό χσ..ρσ.χτΥιρσ. τΥίς yuνσ.Ικσ.ς σου θα. μπορέσεις να.' τΤιν ίιποτά,ξεις με μια. λέξη. Τότε ΠΟ!J την ιlγσ.πoσσι..ς δε μπο.ρουσες να. πα.λέψεις �νά.ντιά, της. Μα. τώρσ. που δε θ:l. την ιlγσ.π�ς θά,χεις ιlκσ.τσ.νίκητη δόνσ.μη. TTjν πεθlzρ� σου θιχ. σου την εχω κά,νει μσ.λσ.κια. σα. γά,ντι . rtil.�l θ� πρέπει ν� ξσ.νσ.βρεθείς με τΙ; i.xv.-,6y πενΥι-

173

Page 84: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

ντα. χιλι6.δι� λΙ·ρι� ιtσ6δYj� ποό '1:σιπώσα.Υ4 ο! Sub α.ότ�� ΓUνα.Τx.ι�. "Ασε λοιπόν x.a.� � 't'bv Ιxπa.�ρισμ.6 ΥΙΙΙΤΙ ρΙχνει λιiδι ΣcΉ φωτι& στo\)� �O'ItΙφa.λ� &νθρώπou� .. Αμα. φόγιι� α.ότό δ� δΙνει τό XΙZAQ'OlPO πά.ΤYjμ.a. γι& τΙ� σu­xoφιιVΤΙε� ; Ό πα.Ιχτη� πoU π6.ιι n φΙρι.ι χρή�τa. yt& νdr. σuνεχΙσιι τό πα.ιχνΙδι τ& χά.νιι δλιι. Τό XpuaιicpL aou πρέπιι ν& τόχει� στΤιν wέπYj. ΜοΟ δΙ\II&ι� τΤιν Ιντόπωστι πώ� πl1� ν& φέριι� φρέσu� στριιτιω'tι x.�� δuνιiμιι� ιiπ' τΙ� Ί νOΙι�. Κιχ.χ.ό ! Eε�στε �ub πα.Τχτ.� πιiνω στό μιyιiλo πριiσι\lO χα.λΙ 'tij� ΠQ­λιτιχ.ij,. Αν6.μεσόι � θ& δα.νιι�6μrmtι, "Εται.. λοιπόν, πιi­ρε γρήγοΡιχ &λoγa., (λα. στό Πα.ρΙσι χ.ιιΙ eα.νά.ρχισι την πα.ρτΙδα. aou. θ& την x.ιρδΙσιι� μέ πα.ρτινα.Ιρ τόν ΆνρΙ Ντε Maιpσα.ι. ΓιιιτΙ δ ΆνρΙ Ντι Μα.ΡσΙΙΙ et,PIt ν& θέλιι Υ..α.Ι ν& χτuπιW. Kol't'ta; ποΟ 6ρισx.όμ.a.ou. Ό πριιy�τιx.� μ.ou πιι­τέρα.� ιΤνα.ι μ.έλ� τij� ιiίfAtX.1j, χ.uβΙρνYjσYj�. θιiχοuμ.ι δι­xoό� μ.a.� ιiνθρώπω� στην Ίσπα.νΙιι μέσω των Eόα.ίfιλΙστα. για.τΙ μι& χ.a.Ι θιiχοuμι �uιyΙσιι τΙ� Suvιiμιι.t, μ.a.� 'iι πιθ� aou χ' Ιγώ θ& δοομι χ.ιιθιιρ& πώ� δ1 μ.I1� ΣUΜφέριι ν& πολε· μ4ιι δ ενιι, διιioλo� τόν &λλο. Ό Μ.οντρι6ώ, &ΥΙΧ'ΠYjΤΙ μ.ou, ιίνα.ι &ντισφά.ΤYjγο,. alyoupa. μι& μίρα. θ& ΥΙνιι όπouργό� των στριιτιωτι'ltών γιοιτΙ 'iι ΡYjτοριχ.Tj 'tou Ιx.α.νότηtα. τοΟ δΙ­νιι μεγιiλYj όπεροχΤι στό όπΟUe1ιχ.ό σuμ6oόλιo. Ό ΡO'Itιλόρ ι!να.ι μ.έλ� τοΟ Σuμ.60uλΙοu 'Eπιφ,,"ΙΙΙ� χιιΙ 't'OO ιΙδιχ.οΟ σuμo60uAlou. Ό Mα.ρσιιiλ Ντι Λ& PorOόίfbv τοποθιτήθYj­χε π?ισ6ιuτη� στΤι Γιopμ.a.νΙιι χ' ιΤνα.ι ιπΤιν "Ανω BouATj. MI1� φέρνιι προΙχ.ιι τόν στΡΙΙτηΥό δοόχ.ιι Ντι Kα.pιλιιiνo χ.ι δλόχ.λ"rjρYj τη σπο'l'δuλιχ.Tj στTjλYj τij� Αό't"G)(.ρα.τορΙ� πο\) τόσο χa.ι;ιi SieYjx.a στόν ιιόχΙνιι τij� Πιιλινόpθωστι�. Ό Σc-ριζό λόνιι χ.α.ί δίνιι ατό Σuμ.60όλιο τij� Έπ(x.ρoιτιΙιι� χ.Ι ι!νa.ι ιi­πα.ριιΙτητo�. Ό Σρα.ν6ιλ 6ιιστιiιι τό διχ.ιιστιχ.ό σωμ.a. δποu ιi­vijx.ou." χα.Ι ο! 8ub γιοΙ τotI. οι Γχριινλι1 Ιχouν πολό χιιλΤι θέστι στην Αόλή. Ό Φιρ.,ρώ ι!ν' 'iι ΦuχTj τ1j, σπιι,Ι� τ6\ν fxa.­ντρι6ιλ, τιποτένιοι ,pa.διoOpγoι ποτ) βωτιοοντιιι πιiντα. ατ& πριi�τα.. Γι�τt 81ν' �Ιρω . Μ1 τΙτ�ιιι όποστήρteYj τΙ Ιχouμ.ι ν& φο6YjθοΟμ.ι ; Eχι:ιUμ& Υιρό πόδι σ δλι; τΙ� πρωτιόοuσι�. ΥΙ­ρό μιiτι σ' δλιι τ& tntouΡYIta. χιιΙ &yxιιλιιiζouμ.ε τη δίοΙχYj-

174

σΎ/ δΙχω� νιi τό ιiντιλα.μ.6ιiνετα.�. ΤΙ στιμ.a.σΙα. lχει τό xpij­μα. μ1Οροστ& σε τέτοια. μεγιiλα. x.ιxAooτYJμolva. γ.ρα.ν&ζια.. Κα.Ι 'Πάνω ιiπ' δλα. τΙ σημα.σΙα !χει μιά. "(uvιxlx.ιx ; θά. μεΙνει� λοι­πόν πά.ντα. ιiμoό�τα.κo ιiγόρι ; ΤΙ ε!να.ι ij ζωή, ιiγα.πητέ μ.ou, δτα.ν δλη ij ζωΤι e!wx..t μιά. yuvιxlx.ιx ; Mιιi γιιλέρα. πο\) δ� 6α.­στdμε Ιμείς; τό τιμόνι, ποΙΙ unιxxot)Et σε τρελλΤι πuξΙδα. μ.ιi .δχι ,δ.Ιχω� μα.γνΙτη, ποΙΙ τΤι διευθόνων ιiντΙθετoι &νεμ.οι. Σ' α.ότΤι δ- !ντρα.ς; ε!να.ι σω�τός; κα.τιΧιΟιχ.ος ποΙΙ ΙχτελεΤ δχι μο­νάχα. το νόμο μ.ιi χ.ι α.ότόν ποΙΙ σκα.ρφΙζετα.ι -δ δεσμοφόλιχκα.ς 8Ιχως έλπΙδα. νά. ικειχ.ηGΞί. Φτοσ ! Κα.τα.λα.6α.Ινω νά. υπα.κοόει χα.νεΙς; σε μιχ γυνα.ίκα. ιiπό πάθος; 'ij γιιi τΤι χα.ρά. m;u �oιώ­θει νιi περνάει τΤι δύν:χ.μΤί του σε λευxιi χέρια.. Μά. νά. υπα.χ.οό­ε ι στό Μεντό,ρ ; . . . σε τέτι;ια. πε·ρΙπτωση τΤιν τσα.κΙζω τΤιν �Aγγέλικα.. Τό μεγά.λι; μ:.ιστικό 'tij;; κοινωνικijς; ιiλχημΙα.ς;, ιi-

, γα.πητε μου, οε!να.ι νιi 6γάζεις τό πιό μεγάλο διάφορο ιiπό τΤιν κά.θε ijλικΙα. ποΙΙ περνdς, νά.χεις Ολα. σου τά. φόλλα. τΤι'Ι !νοιξη, δλα. σου τ' &νθη το κα.λO'ltα.Ιρι, δλους; 'tf.u;; κα.ρποΙΙς; το ψ�ινόπωρo. Κά.μποσι;ι καλoπερa.σάκηδες; χ' Ιγώ δισ.σΧε­�άσ(X;με σά. σωμα.τοψόλα.κες μασροι, γκρΙζοι. κόκχινοι, δια.­σκεΜσαμιε Οώδε'Υ.α. δλόκληρα. χ.ρόνια, δε στερηθήκα.με τΙ­ποτα., &.κόμα. κα.ί πεΙΡQιτε!ες κάνιχμε πότε πότε. Τώρα. θιi τι­νάζουμε τά. ωριμα. δα.μ4σκηνιι, τώρα. ατ& χρόνια. ποΙΙ 'iι πεΙ­ρα. χρόaωσε τΙς; σοδιες. 'Έλα. �ζΙ μα.ς;{ θάχεις; τό μερτικό οου ιiπ' τΤιν πουτΙγγα. ποΙΙ θ& ψήσουμε. "Ελα. κα.ί θ(ι. 6ρεΤς; ενα. φίλο δλότελα. δικό aou στό τ0μ4ρι 'tou.

Άνρί Ντε Μα.ρσαΙ»

T�ν ώρα. ποΙΙ δ Πώλ Ντε Μα.νερ6ίλ τελεΙωνε τοστο τό γράμμιχ ποό 'iι κάθε ψριiση του tjτιχνε τσεκου,Ρι& γι& τΙς; Ιλ­'ι):Ιδες 'tau, γιι% τις; α.ότα.πάτες; του, γιιi τόν lρωτιi 't'OU. τΤιν ω­Ρ7. κοεΙνη σρισκότα.νε πέρα. ιiπ' τίς; Άζόρες;. Άνιiμεσα. σ' αό­τά. τά. ΙρεΙπια. τόν !πια.σε λόσσα ψυχρΤι, μιά. λόσσιι ιiνήμπoΡΎ/'

- ΤΙ τοός; lκα.να. ; ιiνα.ρωτήθηκε. . Ή ερώτηση α.ότΤι είνα.ι 1ι Ιρώτηστι ποΙΙ κάνουν οΙ χα­

ζοι. ε!να.ι 1ι tρώτηση ποΙΙ κιiνoυν οΙ ιΧ.δόνα.τοι &νθρωποι, α.ό­τοΙ πο\) o� 6λέποuvε τΙποτα χα.Ι γι' α.ότό δ� προβλΙπουνε τΙ-

17δ

Page 85: ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΑΜΟΥ Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

πoτ�. Φών�ξ.ε «Άνρί, 'ΑνρΙ» τόν πιστό φ!λο. ΠολλοΙ !.νθρω­ποι θιi τρελλ�tν6ντοοοa..ν, δ Πώλ πfjΎε νιi κοιμηθεΤ. 'Έπεσε σ� 6or.θu. Gπνo aτόν δπνο που d,κολοuθεΤ τΙ� μεΎά.λε� κ�τα.aτρo­φΙ�. Tέτoι� �τ�ν κι δ δπνo� τοΟ N�πoλΙoντ� μετιi τη �­χτι τοσ B�τερλώ.

Π�ρΙσι, ΣεπτΙμ6pτι� - Όχτώ6ρτιι; 1835.