Download - Πρώτες βοήθειες

Transcript

Πρώτες βοήθειες

1ο Γυμνάσιο Πυλαίαςσχολικό έτος 2005-06

Με το θέμα ασχολήθηκαν :

• οι μαθητές και μαθήτριες του τμήματος Γ2

• οι επιβλέπουσες καθηγήτριες :

Εύη Πάτκου, Ξένια Ανδρεάδου

Πολλές φορές στο περιβάλλον του σχολείου, του σπιτιού της εργασίας, συμβαίνουν σοβαρά ή όχι ατυχήματα, χωρίς πολλές φορές να ξέρουμε τί πρέπει να κάνουμε άμεσα.

Έτσι σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε φέτος με το θέμα αυτό, ώστε να αποκτήσουμε μια επαφή με την εικόνα των ενεργειών που πρέπει να εφαρμόζονται σε πολλά επείγοντα περιστατικά , χωρίς περιπλοκότητα ή δυσνόητη ιατρική ορολογία

Έχει διαπιστωθεί οτι υπάρχει επιτακτική η ανάγκη να αποκτήσουμε όλοι και όλες, πρακτικές, βασικές γνώσεις στον τομέα των πρώτων βοηθειών, που δεν απαιτούν ειδίκευση ή ιδιαίτερο διάβασμα...

Τα παιδιά που ασχολήθηκαν με τις πρώτες βοήθειες –τμήμα Γ2

Τι είναι οι πρώτες βοήθειες ;

Πρώτες βοήθειες είναι η πρώτη παροχή βοήθειας ή περίθλαψης που δίνεται στον τραυματισμένο πριν από την εμφάνιση ασθενοφόρου ή γιατρού.--------------------------------------------------------

Χρήσιμα τηλέφωνα: ΕΚΑΒ: 166 Πυροσβεστική: 199 Αστυνομία: 100 Κέντρο δηλητηριάσεων: 210 7793777

Οι στόχοι των πρώτων βοηθειών είναι:

• Να διατηρήσουν τη ζωή

• Να εμποδίσουν την επιδείνωση του τραύματος ή εν γένει της κατάστασης

• Να προωθήσουν την ανάρρωση.

• Τα καθήκοντα εκείνου που εφαρμόζει τις πρώτες βοήθειες είναι

• Να ερευνήσει την κατάσταση και να ξέρει τι έχει συμβεί

• Να προσέξει και να αντιμετωπίσει ενδεχόμενους κινδύνους για τον ίδιο ή για τον τραυματία.

• Να αναζητήσει βοήθεια αν τη χρειάζεται

• Να αντιμετωπίσει ψύχραιμα την κατάσταση, όπως απαιτείται

• Να μεριμνήσει για την περαιτέρω φροντίδα και περίθλαψη στο σπίτι ή στο νοσοκομείο αν είναι αυτό αναγκαίο.

Τι εξοπλισμός χρειάζεται;

Δεν χρειάζεται κάποιος ειδικός εξοπλισμός. Τα κουτιά των πρώτων βοηθειών πράγματι

περιέχουν πολλά χρήσιμα μέσα, όπως επιδέσμους και καλύμματα,

όμως αυτός που περέχει τις πρώτες βοήθειες, δεν εξαρτάται μόνο απ'αυτά. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσει οτιδήποτε έχει έτοιμο στη διάθεσή του, και αν είναι αναγκαίο να αυτοσχεδιάσει.Προϋπόθεση βέβαια είναι, να εξασφαλίσει συνθήκες τέτοιες που να μη κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα.

Δραστηριότητες

• Συζητήσεις στην τάξη

• Επισκέψεις των Γιατρών του Κόσμου στο σχολείο

• Παρουσιάσεις θεμάτων από τα παιδιά

• Ενημέρωση από τον ΕΡΥΘΡΟ ΣΤΑΥΡΟ

Ερωτηματολόγιο που μοιράστηκε αρχικά στα παιδιά που ασχολήθηκαν

Αγωγή υγείας-πρώτες βοήθειεςΌνομα:...........................................................................................

1.Εκτιμάτε πως σε γενικές γραμμές είστε ενήμεροι για (αδρα)προβλήματα υγείας των συμμαθητών σας;( π.χ βρογχικό άσθα,αλλεργίες,κινητικά

προβλήματα)

α. Μάλλον ναι. 6

β. Μάλλον όχι. 12

γ. Δεν έχω σχηματισμένη εικόνα. 5 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Αν η απάντησή σας στην προηγούμενη ερώτηση είναι αρνητική, με ποιους από

τους παρακάτω λόγους συμφωνείτε;

α. Δεν ασχολούμαι γιατί είναι αδιακρισία και παραβίαση απορρήτων της οικογένειας. 3

β. Δεν με αφορά - τι θα προσφέρω; 1

γ. Θα ήθελα να γνωρίζω και να μπορώ να βοηθήσω, αλλά δεν έχω τα εφόδια. 14 δ. Δεν ξέρω 5----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Εάν κάποιο παιδί κάνει συχνά επεισόδια δύσπνοιας, τι σκέφτεστε ότι πρέπει να γίνει;

α. Να έχει πάντα το εισπνεόμενο φάρμακο μαζί του. 12

β. Να μην κάνει γυμναστική και αθλοπαιδιές. 1

γ. Να ζητηθεί επίσημα ιατρική εκτίμηση και οδηγίες προς το σχολείο. 12

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 4. Εάν κάποιο παιδί χάσει τις αισθήσεις του στις ώρες του σχολείου, τι μπορούμε να

κάνουμε πρώτα;

α.Το "μπατσίζουμε" και του δημιουργούμε ερεθίσματα (νερό, τρίψιμο κλπ). 6 β.Το ξαπλώνουμε με τα πόδια ψηλότερα. 8

γ.Του κάνουμε τεχνητή αναπνοή. 4 δ. Δε γνωρίζω τι να κάνω - θα τηλεφωνήσω για ασθενοφόρο ή στους γονείς. 5

ε. Θα του βάλουμε κάτι στο στόμα για να το κρατά ανοικτό.(ετσι που η γλωσσα να μην

φραξει τον λαρυγγα) 3---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Κάποιο παιδί εκδηλώνει σπασμούς (πέφτει, "χτυπιέται", δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον). Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε;

α. Θα του βάλουμε κάτι στο στόμα για να μείνει ανοιχτό.(ετσι που η γλωσσα να μην φράξει τον λάρυγγα) 3

β. Θα του κάνουμε τεχνητή αναπνοή. 2γ. Θα το μεταφέρουμε σε ασφαλές μέρος για να μην τραυματιστεί. 5 δ. Θα το γυρίσουμε σε πλάγια θέση για να μην κάνει εισρόφηση. 6 ε. Θα το κρατάμε σφιχτά για να μην χτυπιέται. 2 ζ. Θα φωνάξουμε αμέσως ασθενοφόρο. 14 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 5.Σε μια εκδήλωση του σχολείου ένας μαθητής "πνίγεται" από τροφή. Τι πρέπει να κάνουμε

άμεσα;

α. Να του χτυπήσουμε δυνατά την πλάτη. 11

β. Να τον αγκαλιάσουμε από πίσω και να του πιέσουμε το στομάχι. 9 γ. Να του βάλουμε τα χέρια στο στόμα για να του βγάλουμε την τροφή. 1 δ. Δε γνωρίζω. 1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6.Εάν βρεθείτε στη δυσάρεστη θέση να ανασύρετε έναν μαθητή από τη θάλασσα ή την

πισίνα, τι πρέπει αμέσως να κάνουμε;

α. Να τον γυρίσετε ανάποδα. (μπρούμητα-στάση ασφαλείας) 5

β. Να του κάνετε τεχνητή αναπνοή. 16 γ. Δεν ξέρω. - 2-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Σε περίπτωση που η διάσωση γίνει επιτυχώς, πρέπει ή όχι ο μαθητής να μεταφερθεί στη συνέχεια σε Νοσοκομείο;

α. Ναι. 5 β. Όχι. 16 γ. Δε γνωρίζω. 2 8.Εάν βλέπετε σημάδια βίας σε έναν μαθητή, θα το συζητήσετε, και με

ποιόν;

α. Δεν θα το συζητήσω, για να μην μπλεχτώ σε περίεργες καταστάσεις. 21

β. Το πιθανότερο είναι να την ασκούν οι γονείς, οπότε σε ποιόν να απευθυνθώ; 0

γ. Θα ήθελα να πάρω κάποιες πρωτοβουλίες, αλλά δεν γνωρίζω ποιοι είναι αρμόδιοι για τέτοια ζητήματα. 2

9.Με ποιόν θα το συζητούσατε αρχικά; (Συμπληρώστε)

………………………………………………………

10.Εάν υποψιαστείτε ότι ένας μαθητής κάνει χρήση παράνομων ή ακατάλληλων για την ηλικία του ουσιών, θα παρέμβετε με κάποιον τρόπο;

α. Όχι. 6 β. Ναι. 17 Σε ποιόν θα απευθυνόσασταν αρχικά; (συμπληρώστε)……………………………………………………………………

Διευθυντή Σε κάποιον καθηγητήΣτους γονείς, ή θα ρωτούσατε για οδηγίες, κάποιο εξειδικευμένο κέντρο-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11.Υποθέτουμε πως εκδηλώνεται κρούσμα μηνιγγίτιδας στο σχολείο. Πιστεύετε πως πρέπει να κλείσει το σχολείο και να απολυμανθεί;

α. Ναι. 22 β. Όχι. 0 γ. Δε γνωρίζω. 1------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------12. Γνωρίζετε πού είναι οι πυροσβεστήρες(τι είναι, είδη,πώς χρησιμοποιούνται ) του σχολικού κτιρίου;

α. Ναι, αλλά δεν ξέρω να τον χρησιμοποιήσω. 10 β. Δεν γνωρίζω. 1 γ. Δεν έχουμε. 1 δ. Γνωρίζω πού βρίσκονται και πώς χρησιμοποιούνται. 0---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13. Ξέρετε πού βρίσκεται το Φαρμακείο του Σχολείου;(και τι πρέπει να περιέχει?) α. Ναι. 10 β. Όχι. 12 γ. Δεν υπάρχει. 1 δ. Δεν έχει τίποτε μέσα. 0 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14. Παρακολουθήσατε ποτέ κάποιο είδος επίδειξης σχεδίου δράσης για περιπτώσεις έκτακτου κινδύνου (πυρκαγιά, σεισμός κλπ);

α. Ναι 23

β. Όχι 0--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------15.Αν ναι, ποιος ήταν ο διοργανωτής; (συμπληρώστε)………………………………………………………………………………… ΥΠΕΠΘ 0 Πυροσβεστική 1ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ 1Καθηγητης/τρια 4ΑΕΙ 0 Στρατός 0 ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ 1 ΕΞΩΣΧΟΛΙΚΑ 1ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 1ΤΕΦΑΑ 0

16.Έχετε παρακολουθήσει ποτέ κάποια επίδειξη διάσωσης ανθρώπων (τεχνητή αναπνοή, καρδιακές μαλάξεις, πνιγμός κλπ) με video ή ζωντανή;

α. Ναι 20 β. Όχι 3---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

17.Αν ναι, ποιος ήταν ο διοργανωτής; (συμπληρώστε) .............................................................................................. ΤΕΦΑΑ 0

ΑΕΙ 0 Πρόσκοποι 1 TV 4 Ερυθρός Σταυρός 1Ιδιώτης γιατρός 1

Πυροσβεστική 4 Νοσοκομείο 1

Καθηγητής/τρια 4 Εξωσχολικά 1---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18. Θα θέλατε να επιμορφωθείτε σε τομείς δεξιοτήτων διάσωσης, σε οποιοδήποτε επίπεδο;

α. Ναι. 23 β. Οχι 0-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1714-2-2006

Επίσκεψη των Γιατρών του Κόσμου στο σχολείο μας 14-Φεβρουαρίου 2006

1814-2-2006

Θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι ομάδες

• Πώς να αντιμετωπίσετε ένα ατύχημα• Αναπνοή • Πληγές και αιμορραγία• Εγκαύματα• Σπασμένα οστά• Τραυματισμοί των αρθρώσεων και των μυών• Απώλεια των αισθήσεων• Δηλητηρίαση• Επιδράσεις της θερμότητας• Μικρά «ξένα αντικείμενα»• Μεταφορά τραυματία

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ

• Ο τραυματίας δεν πρέπει να μετακινείται, εκτός αν κινδυνεύει στη θέση που βρίσκεται ή αν έχει καταπλακωθεί.

• Πρέπει να ειδοποιείται έγκαιρα γιατρός και να καλείται ασθενοφόρο όχημα.

• Σε περίπτωση αιμορραγίας πρέπει να γίνεται άμεση προσπάθεια διακοπής της.

• Αν υπάρχει δυσκολία στην αναπνοή, πρέπει να ελευθερώνεται το στόμα και ο λαιμός του θύματος ώστε να περνά ελεύθερα ο αέρας. Αν το θύμα δεν αναπνέει, πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως τεχνητή αναπνοή.

• Αν το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του και διψά μπορεί να του δοθεί λίγο νερό. Αν όμως είναι αναίσθητο, δεν πρέπει να του δοθεί τίποτα απ’ το στόμα.

• Είναι απαραίτητη η τόνωση του ηθικού του θύματος με ενθαρρυντικά λόγια.

• Αν κάνει κρύο, το θύμα πρέπει να σκεπαστεί.

ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑ

Ή εξέταση έχει σκοπό να επισημάνει: ΑιμορραγίαΑνωμαλία στη θέση και το σχήμα των μελών του θύματος ή τραυματισμό στο κεφάλι.Κάταγμα στον αυχένα. Αν το θύμα δεν είναι σε θέση να σηκώσει το κεφάλι του ή να το στρίψει δεξιά και αριστερά τότε είναι πιθανό να έχει σπάσει το σβέρκο του, να έχει δηλαδή κάταγμα του αυχένα.Κάταγμα στη σπονδυλική στήλη. Αν το θύμα πονά όταν του πιέζουμε ελαφριά με το χέρι την ράχη του, τότε είναι πιθανό να έχει σπάσει τη ραχοκοκαλιά του, να έχει δηλαδή κάταγμα της σπονδυλικής στήλης.Κάταγμα στα πλευρά. "Όταν το θύμα αναπνέει βαθιά χωρίς να πονά και δεν παρουσιάζει τραύμα στο θώρακα, τότε δεν έχει σπάσει τα πλευρά του. Στην αντίθετη περίπτωση, ο τραυματίας πονά δυνατά στα πλευρά σε κάθε αναπνοή. Ένα κάταγμα στα πλευρά μπορεί να προκαλέσει μεγάλη δυσκολία στην αναπνοή, αν απ’ την άκρη του σπασμένου πλευρού έχει τρυπηθεί ο πνεύμονας. Σ' αυτές τις περιπτώσεις ή τεχνητή αναπνοή δεν ωφελεί και χρειάζεται άμεση Ιατρική βοήθεια, διότι έχει δημιουργηθεί αυτό πού λέμε κλειστός πνευμοθώρακας.Κάταγμα στα μέλη. Αν ο τραυματίας έχει δυνατό πόνο σ' ένα χέρι ή σ' ένα πόδι και δεν μπορεί να το κουνήσει ή αν το ένα χέρι ή πόδι είναι πιο κοντό απ’ τ' άλλο, είναι πρησμένο ή έχει πάρει αφύσικη θέση, τότε είναι πιθανό πώς έχει σπάσει κάποιο κόκαλο αυτού του μέλους.Εσωτερικό τραύμα στην κοιλιά. Αν ο τραυματίας μπορεί να τραβήξει μέσα ή να τεντώσει την κοιλιά του εύκολα και χωρίς πόνο, τότε είναι σχεδόν βέβαιο πώς δεν έχει πάθει βλάβη στα σπλάχνα του.

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ• Καμιά φορά, σ' έναν τραυματισμό μπορεί να κοπεί ένα αγγείο πού μεταφέρει αίμα και τότε

το αίμα τρέχει συνέχεια από το τραύμα ή πετά σαν πίδακας με το ρυθμό του σφυγμού.• Τα αγγεία πού γυρίζουν το αίμα πίσω στην καρδιά είναι οι φλέβες, ενώ αυτά πού φέρνουν

αίμα απ’ την καρδιά είναι οι αρτηρίες. Πιο συχνά αιμορραγούν οι φλέβες και τότε το αίμα είναι σκούρο κόκκινο και τρέχει συνέχεια. Ή αιμορραγία από μεγάλη φλέβα είναι επικίνδυνη. Πιο επικίνδυνη όμως είναι ή αιμορραγία από τις αρτηρίες. Το αίμα τότε είναι ανοιχτό κόκκινο, αφρίζει και πετιέται με το ρυθμό του σφυγμού και με ορμή.

• Ό κίνδυνος απ’ την αιμορραγία οφείλεται στο άδειασμα των αγγείων απ’ το αίμα. Αν χαθεί ένα λίτρο περίπου αίμα προκαλείται καταπληξία (σοκ). Αν το αίμα πού θα χαθεί είναι περίπου δύο κιλά προκαλείται θάνατος.

• Καταπληξία ή και θάνατος μπορεί να προκληθεί και από μία μεγάλη εσωτερική αιμορραγία, πού προκαλείται από τον τραυματισμό ενός μεγάλου αγγείου μέσα στο θώρακα ή στην κοιλιά. Σ' αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχει εξωτερικό τραύμα.

• Προσοχή: Αν το τραύμα έχει γίνει από ένα ξένο σώμα (ξύλο, πέτρα, σίδερο κ.λ.π.) πού εξακολουθεί να βρίσκεται σφηνωμένο στην περιοχή του τραύματος, δεν πρέπει να γίνει προσπάθεια ν' αφαιρεθεί το ξένο σώμα, επειδή μπορεί να προκληθεί μεγαλύτερη αιμορραγία. Ή αφαίρεση του ξένου σώματος θα γίνει στο Νοσοκομείο.

ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ

• Πάνω στην περιοχή της αιμορραγίας εφαρμόζεται ένας ειδικός πιεστικός επίδεσμος. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμος. τέτοιος επίδεσμος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα καθαρό μαντήλι διπλωμένο πολλές φορές. Το μαντήλι πιέζεται δυνατά με τα δάχτυλα πάνω στην περιοχή πού αιμορραγεί και δένεται πιεστικά μ' ένα συνηθισμένο επίδεσμο.

• Ό πιεστικός επίδεσμος δεν πρέπει να λύνεται ποτέ. Αν το τραύμα εξακολουθεί να αιμορραγεί, μπορεί να δεθεί δεύτερος επίδεσμος πάνω απ’ τον πρώτο ή και τρίτος επίδεσμος πάνω από το δεύτερο.

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ

• H αιμορραγία από αρτηρία σταματάει πολύ πιο δύσκολα από τη φλεβική αιμορραγία. Σ' αυτή την περίπτωση πρέπει να πιεστεί η αρτηρία σε μια θέση πού να βρίσκεται ανάμεσα στην καρδιά και στην περιοχή της αιμορραγίας η να τοποθετηθεί το μέρος πού αιμορραγεί πιο ψηλά απ’ το υπόλοιπο σώμα. Όταν η αρτηρία πιεστεί στη θέση πού πρέπει, τότε η αιμορραγία σταματά. Μόλις σταματήσει η αιμορραγία τοποθετείται στη θέση της πίεσης ένας πιεστικός επίδεσμος. Στην περίπτωση πού η αιμορραγία εντοπίζεται σ' ένα μέλος και δεν υπάρχει πιεστικός επίδεσμος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα μεγάλο μαντήλι διπλωμένο στο μάκρος.

ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ• ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ:Η απότομη και προσωρινή απώλεια της συνείδησης εξαιτίας

κυκλοφοριακής διαταραχής του εγκεφάλου. Οφείλετε σε ελάττωση της ποσότητας αίματος που πηγαίνει στον εγκέφαλο, πράγμα που συνεπάγεται με την μείωση του οξυγόνου στην περιοχή του εγκεφάλου. Οι παράγοντες που δημιουργούν τέτοιες καταστάσεις είναι πάρα πολλοί και παροδικοί, δηλαδή διαρκούν λίγο. Αν κρατούσαν πολύ θα προκαλούσαν σοβαρές βλάβες στα εγκεφαλικά κύτταρα τα οποία δεν αντέχουν πολύ χρόνο στην έλλειψη οξυγόνου. Οι κυριότερες αιτίες λιποθυμίας είναι:

• α) Η απώλεια αίματος εξαιτίας κάποιου τραυματισμού ή αρρώστιας (γαστρορραγία κ.τ.λ.)

• β) η απότομη πτώση της πίεσης εξαιτίας έντονου φόβου ή συγκίνησης• γ) η μεγάλη αναιμία• δ) ο μεγάλος συνωστισμός • ε) η παραμονή σε χώρους υπερβολικά ζεστούς που δεν αερίζονται καλά • στ) κάποιος έντονος πόνος • ζ) η κατάσταση εγκυμοσύνης • η) πολλές καρδιακές παθήσεις.

Ο άνθρωπος που πρόκειται να λιποθυμήσει γίνεται απότομα ωχρός, αισθάνεται να σκοτεινιάζουν γύρω του τα πάντα, ιδρώνει και πέφτει κάτω, ενώ ο σφυγμός του είναι μόλις ψηλαφητός και η αναπνοή του επιπόλαιη.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

ΛΙΠΟΘΥΜΙΑΣ;

• - Ξαπλώνουμε κάτω τον λιπόθυμο, ανάσκελα ή στο πλάι, ώστε το κεφάλι του να βρίσκεται χαμηλότερα απ’ τα πόδια του και το σώμα του.

• - Ανοίγουμε τα ρούχα του, λύνουμε το κολάρο του, τη ζώνη του κι' οτιδήποτε τον σφίγγει και φροντίζουμε να μπορεί να αναπνέει ελεύθερα.

• Προσοχή: Δεν πρέπει να δώσουμε στο λιπόθυμο να πιει τίποτα πριν να ξαναβρεί τελείως τις αισθήσεις του, γιατί μπορεί να πνιγεί.

• Ό λιπόθυμος πού θα ξαναβρεί τις αισθήσεις του πρέπει να μένει ξαπλωμένος μέχρι να συνέλθει τελείως.

ΣΟΚ / ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΑ• Καταπληξία (shock) είναι ένα πολύ σοβαρό σύνδρομο, κατά το οποίο

ελαττώνεται η ροή του αίματος στους ιστούς, αλλά και η επιστροφή του στην καρδιά. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην παρέχετε στα κύτταρα ικανοποιητική ποσότητα οξυγόνου και θρεπτικών στοιχείων και συνεπώς να βλάπτεται ο μεταβολισμός των κυττάρων.

• Τα κυριότερα αίτια που προκαλούν καταπληξία είναι:• α) οξεία αιμορραγία,που έχει ως αποτέλεσμα την μεγάλη απώλεια αίματος• β) έμφραγμα του μυοκαρδίου• γ) πνευμονική εμβολή• δ) μικροβιαιμία ή σηψαιμία (το αίμα μολύνεται από μικρόβιο)• ε) αναφυλαξία• στ) βλάβη του νωτιαίου μυελού• Ο άνθρωπός που πρόκειται να πέσει σε σοκ παρουσιάζει ωχρότητα,

ταχυσφυγμία, αυξομειώνεται η πίεση του αίματος του, το δέρμα του γίνεται υγρό, κολλώδες και ψυχρό (ιδιαίτερα στα άνω και κάτω άκρα) και συχνά έχει τάση για εμετό. Ενώ, σε περίπτωση σηπτικού σοκ, μπορεί να εμφανισθούν αιμορραγίες από το δέρμα (λόγω των θρομβώσεων πού αναπτύσσονται) ή χειρότερα, σε περίπτωση που επιδεινωθεί η κατάσταση του ασθενή, μπορεί να υπάρχει θόλωση της διάνοιας, την οποία συχνά ακολουθεί απώλεια αισθήσεων.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΑΣ;

• Ξαπλώνουμε τον τραυματία με το κεφάλι πιο χαμηλά απ’ το σώμα.

• Τον σκεπάζουμε με μια κουβέρτα για να μην κρυώνει.

• Φροντίζουμε να σταματήσουμε την αιμορραγία, αν υπάρχει.

• Αν πονά φροντίζουμε να του ελαττώσουμε τον πόνο.

• Τον ενθαρρύνουμε με λόγια.• Καλούμε το ταχύτερο γιατρό.• Φροντίζουμε για άμεση μεταφορά

του τραυματία σε νοσοκομείο.

ΠΝΙΓΜΟΝΗ-ΑΣΦΥΞΙΑ

• Αν ο τραυματίας δεν αναπνέει πια, έχει μελανιασμένο το πρόσωπο του, οι κόρες των ματιών του έχουν μεγαλώσει κι' έχει χάσει τις αισθήσεις του, σημαίνει πώς δεν μπορεί να πάρει αέρα στους πνεύμονες του επειδή κάτι έχει φράξει το χώρο απ’ όπου περνά ο αέρας. Αυτό το κάτι μπορεί να είναι η γλώσσα του πού έχει τραβηχτεί προς τα πίσω, αίμα, νερό, στοματικό περιεχόμενο πού βγήκε με εμετό, τεχνητές οδοντοστοιχίες πού τις έχει καταπιεί ή άλλα ξένα σώματα.

• Προσοχή! Ο εγκέφαλος μπορεί να ζήσει χωρίς οξυγόνο μόνο 4-6 λεπτά. Μόνο λίγα λεπτά λοιπόν απομένουν για να σωθεί ο τραυματίας απ’ το θάνατο.

• Για την σωτηρία του τραυματία είναι απαραίτητη η εξασφάλιση της αναπνοής. Αυτό μπορεί γα γίνει με τεχνητή αναπνοή.

ΣΥΓΚΟΠΗ

Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση πού μπορεί να προκαλέσει άμεσα το θάνατο από καρδιακή ανακοπή. Ό άρρωστος έχει χάσει τις αισθήσεις του, δεν αναπνέει καθόλου, οι κόρες των ματιών του έχουν μεγαλώσει, δεν έχει σφυγμό κι' η καρδιά του έχει πάψει να χτυπά. Σ' αυτήν την περίπτωση πρέπει αμέσως να εφαρμοστεί μάλαξη της καρδιάς (καρδιακό μασάζ).

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΜΑΛΑΞΗ

• 1. Τοποθετούμε ανάσκελα τον άρρωστο και του γυμνώνουμε το λαιμό και το θώρακα.

• 2. Τοποθετούμε τη μια παλάμη μας στο στέρνο (στο κόκαλο πού βρίσκεται στη μέση του θώρακα) και την άλλη παλάμη μας πάνω στην πρώτη παλάμη.

• 3. Πιέζουμε τα χέρια μας απότομα προς τα κάτω κι επαναλαμβάνουμε την πίεση με συχνότητα 60-70 το λεπτό.

• 4. Μετά από 15 μαλάξεις εφαρμόζουμε δύο γρήγορες εκπνοές μέσα στο στόμα ή στη μύτη του αρρώστου με τη μέθοδο της τεχνητής αναπνοής.

• 5. Επαναλαμβάνουμε τις μαλάξεις στο θώρακα διακόπτοντας περιοδικά για σύντομη τεχνητή αναπνοή. Αν υπάρχει δεύτερο πρόσωπο για να βοηθήσει, αναλαμβάνει αυτό την τεχνητή αναπνοή την ώρα πού διακόπτουμε τις καρδιακές μαλάξεις (κάθε πέντε μαλάξεις μια αναπνοή).

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΜΑΛΑΞΗ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ

• Η πίεση στο θώρακα πρέπει να είναι αρκετή για να υποχωρήσει το στέρνο 4-5 πόντους, όχι όμως υπερβολική, γιατί υπάρχει κίνδυνος να σπάσει το στέρνο. Στα παιδιά ο θώρακας πιέζεται με τα δάχτυλα και όχι με την παλάμη.

ΠΝΙΓΜΟΣ

• Αν τραβήξουμε έγκαιρα έναν άνθρωπο που πνίγεται απ’ το νερό, υπάρχουν πολλές ελπίδες να ζήσει. Αν ο σφυγμός του χτυπά ακόμα, τότε αφού καθαρίσουμε το στόμα του από φύκια, άμμο ή λάσπη, αρχίζουμε αμέσως την τεχνητή αναπνοή. Αν δεν υπάρχει σφυγμός, κάνουμε μάλαξη καρδιάς σε συνδυασμό με την τεχνητή αναπνοή.

ΠΝΙΓΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΛΗΨΗ ΤΡΟΦΗΣ

• Βασικό σ’ έναν τέτοιο πνιγμό είναι να καταλάβουμε αν το άτομο καταφέρνει να μιλάει και να βήχει. Ο βήχας είναι πιο αποτελεσματικός από τις δικές μας ενέργειες. Αν δείτε ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει, να μιλήσει ή να βήξει, εφαρμόστε το χειρισμό του Heimlich.

• 1.Σηκώστε όρθιο το άτομο που πνίγεται και σταθείτε ακριβώς πίσω του.

• 2.Αγκαλιάστε το βάζοντας τα χέρια σας κάτω από τις μασχάλες του.

• 3.Κάντε το ένα χέρι σας γροθιά, με το μέρος του αντίχειρα γυρισμένο προς το στέρνο

• 4.Η γροθιά να βρίσκετε στην περιοχή του ομφαλού.

• 5.Πιάστε τη γροθιά σας με το άλλο χέρι, σφίξτε και δώστε τέσσερις γρήγορες και βίαιες ωθήσεις προς τα μέσα και προς τα πάνω.

• 6.Αν η πρώτη φορά δεν έχει αποτέλεσμα δοκιμάστε ξανά. Μην χτυπάτε το άτομο στην πλάτη. Όχι μόνο δεν απομακρύνετε το ξένο σώμα μ’ αυτό το τρόπο, αλλά μπορεί να προκαλέσετε τραυματισμό.

ΠΝΙΓΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΗΨΗ ΤΡΟΦΗΣ ΣΕ ΒΡΕΦΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ

• Εκείνος που θα προσφέρει βοήθεια σ' ένα άτομο πού έχει πάθει ηλεκτροπληξία πρέπει να προσέξει πολύ, γιατί κινδυνεύει κι ο ίδιος, αν έρθει σ' επαφή με το ηλεκτρικό ρεύμα. Εκεί πού θα πατήσει δεν πρέπει να έχει νερό ή υγρασία. Πρέπει να κλείσει γρήγορα το γενικό διακόπτη ή να βγάλει την πρίζα. Αν αυτό δεν μπορεί να γίνει αμέσως και με ασφάλεια, το θύμα πρέπει ν' απομακρυνθεί απ’ την πηγή ηλεκτρισμού μ' ένα ξύλο ή με κάποιο άλλο μονωτικό υλικό (πλαστικό, λάστιχο, γυαλί).

• Αν υπάρχει σφυγμός εφαρμόζεται τεχνητή αναπνοή, διαφορετικά χρειάζεται ταυτόχρονα και μάλαξη της καρδιάς. Είναι απαραίτητο να ζητηθεί έγκαιρα ιατρική βοήθεια.

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑΌταν ένα κόκαλο σπάσει, τότε μιλούμε για κάταγμα. Αν υπάρχει τραύμα στο μέρος πού έχει σπάσει το κόκαλο, τότε το κάταγμα είναι ανοιχτό. Αν δεν υπάρχει τραύμα, τότε το κάταγμα ονομάζεται κλειστό. Στα ανοιχτά κατάγματα υπάρχει ο κίνδυνος της αιμορραγίας και της μόλυνσης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ:1. Δυνατός πόνος στην περιοχή του κατάγματος.2. Πρήξιμο της περιοχής αυτής.3. Δυσκολία ή απόλυτη αδυναμία κίνησης του μέλους.4. Το μέλος παίρνει αφύσικη θέση ή γίνεται πιο κοντό από το αντίστοιχο πού δεν έχει κάταγμα.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ:Τα ανοιχτά κατάγματα πρέπει να καθαρίζονται στην περιοχή του τραύματος με ελαφριές κινήσεις. Αν υπάρχει αιμορραγία πρέπει να εφαρμόζονται τα μέτρα πού αναφέρθηκαν πιο πάνω.Μετά τον καθαρισμό, το μέλος πρέπει να τοποθετείται σε αναπαυτική θέση. Αν το μέλος έχει πάρει αφύσικη θέση ή είναι γυρισμένο ασυνήθιστα δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια να έρθει στην κανονική του θέση. Το μέλος πρέπει να ακινητοποιείται ατή θέση πού βρίσκεται. Με κανένα τρόπο δεν πρέπει να μετακινηθεί ο τραυματίας πριν να ακινητοποιηθεί το κάταγμα.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ• Σε κάθε περίπτωση όπου υπάρχει υπόνοια ότι ένα άτομο (παιδί ή μεγάλος) έχει πάρει κάποιο δηλητήριο,

πρέπει να ενεργήσουμε με ταχύτητα, αλλά χωρίς πανικό. Να βρούμε τι έγινε ακριβώς, ποιο ήταν το δηλητήριο και σε ποια ποσότητα πάρθηκε. Κάθε ενδεικτικό σημείο π.χ., το χρώμα του μπουκαλιού, το σχήμα του φαρμάκου, η μυρωδιά κ.ά. έχει σημασία για να εντοπισθεί η ουσία ή το φάρμακο πού πήρε το άτομο. Αν το άτομο έχει εισπνεύσει δηλητηριώδη αέρια (π.χ., μονοξείδιο του άνθρακα, φωταέριο, υγραέριο ή άλλους δηλητηριώδεις ατμούς), το πρώτο πού πρέπει να γίνει είναι ν' απομακρυνθεί απ’ το μολυσμένο περιβάλλον και να βρεθεί σε καθαρό αέρα. Αν δεν αναπνέει είναι απαραίτητο να γίνει τεχνητή αναπνοή. Παράλληλα, θα πρέπει να ειδοποιηθεί γιατρός ή να μεταφερθεί το θύμα σε νοσοκομείο.

• Αν το δηλητήριο έχει παρθεί από το στόμα, τότε θα πρέπει να το απομακρύνουμε από το στομάχι πριν να απορροφηθεί από τον οργανισμό. Αυτό μπορεί να γίνει με το να προκαλέσουμε εμετό. Πριν προκαλέσουμε εμετό δίνουμε στο άτομο πού έχει πάρει το δηλητήριο να πιει γάλα ή νερό, ώστε να αραιωθεί η ποσότητα του δηλητηρίου πού βρίσκεται στο στομάχι. Για να προκαλέσουμε εμετό αρκεί μερικές φορές να ερεθίσουμε με ένα αντικείμενο όχι αιχμηρό (π.χ., ένα κουταλάκι) το πίσω μέρος της κοιλότητας του στόματος στην αρχή του λαιμού. Το καλύτερο όμως μέσο για να προκληθεί εμετός είναι το σιρόπι ιπεκακουάνας, ένα φάρμακο πού θα πρέπει να βρίσκεται σ' όλα τα σπίτια. Η χρησιμοποίηση του φαρμάκου θα γίνει έπειτα από οδηγία του γιατρού ή του Κέντρου Δηλητηριάσεων

• ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ : 210-7793777• Απαγορεύεται να προκαλέσουμε εμετό, σε περιπτώσεις που το άτομο έχει πάρει ισχυρές καυστικές ουσίες,

όπως το ακουαφόρτε, βιτριόλι ή καυστική ποτάσα ή αν το άτομο βρίσκεται σε κωματώδη κατάσταση ή έχει σπασμούς. Στην περίπτωση πού ο δηλητηριασμένος κάνει, εμετό, του δίνουμε να πάρει 5-15 χάπια άνθρακα (καρβουνάκια), πού προσροφάει το δηλητήριο. Τον άνθρακα τον δίνουμε ακόμα κι αν έχουν περάσει αρκετές ώρες από τη λήψη του δηλητηρίου. Αν το άτομο βρίσκεται σε κώμα τότε προσέχουμε την αναπνοή του και αν χρειαστεί του κάνουμε τεχνητή αναπνοή. Επίσης, προσέχουμε να μην κρυώσει, σκεπάζοντάς το με κουβέρτα.

ΔΑΓΚΩΜΑ ΑΠΟ ΦΙΔΙ• Στην Ελλάδα τα δηλητηριώδη φίδια είναι τα

εχιδνοειδή, δηλαδή 2-3 είδη οχιάς. Πρώτες βοήθειες: Μετά το δάγκωμα προσπαθούμε να απομακρύνουμε το δηλητήριο πριν να μπει στη κυκλοφορία. Για το σκοπό αυτό, δεν πρέπει το θύμα να βαδίσει, αλλά θα πρέπει να μείνει ακίνητο γιατί έτσι αποφεύγεται ή γρήγορη απορρόφηση του δηλητηρίου. Με ένα επίδεσμο ή ένα ύφασμα σφίγγουμε σφιχτά το μέλος πιο ψηλά απ’ το σημείο της πληγής, έτσι πού να εμποδίσουμε τη φλεβική κυκλοφορία, αλλά όχι την αρτηριακή. Τον επίδεσμο αυτό τον χαλαρώνουμε για 1-2 λεπτά κάθε μισή ώρα. Καθαρίζουμε τη περιοχή γύρω από τη πληγή.

• Απαγορεύεται να δώσουμε στο θύμα οινοπνευματώδη ποτά, επειδή κάνουν το δηλητήριο να απορροφάται πολύ εύκολα. Τα ίδια μέτρα παίρνονται και σε περίπτωση πού το άτομο έχει κεντριστεί από σκορπιό. Στην περίπτωση δαγκώματος από φίδι, θα πρέπει να γίνει ειδικός ορός με ένεση από γιατρό.

ΚΕΝΤΡΙΣΜΑ ΕΝΤΟΜΩΝ

• Το κέντρισμα των εντόμων αυτών είναι πολύ συχνό κυρίως το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Συνήθως προκαλεί μόνον τοπικά φαινόμενα (πρήξιμο και πόνο). Σε μερικά όμως ευαίσθητα άτομα μπορεί να προκαλέσει έντονα γενικά αλλεργικά φαινόμενα με σοβαρά επακόλουθα. Πρώτες βοήθειες: Εφαρμόζεται τοπικά αντιισταμινική αλοιφή. "Αν παρουσιαστούν γενικά συμπτώματα (δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο στο πρόσωπο, λιποθυμία, σοκ) το άτομο πρέπει να μεταφερθεί σε νοσοκομείο ή να εξετασθεί αμέσως από γιατρό.

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

• Έγκαυμα είναι η βλάβη πού προκαλείται στην επιφάνεια του σώματος από μεγάλη θερμότητα (φωτιά, καυτό μέταλλο, βραστό νερό), από ηλεκτρικό ρεύμα, ηλιακές ακτίνες, χημικές ουσίες, η ραδιενέργεια. Ανάλογα με τη βαρύτητα της βλάβης, τα εγκαύματα διαιρούνται σε τρεις βαθμούς:

• Έγκαυμα 1ου βαθμού είναι αυτό πού μοιάζει με το έγκαυμα πού προκαλεί η ηλιοθεραπεία.

• Έγκαυμα 2ου βαθμού είναι αυτό που προκαλεί φουσκάλες, ενώ• Έγκαυμα 3ού βαθμού είναι αυτό πού κάνει το δέρμα σταχτόλευκο και

αναίσθητο ή μαύρο, καμένο. • Τις πρώτες ώρες το έγκαυμα., δείχνει ελαφρότερο από όσο είναι στην

πραγματικότητα• Υπάρχει άμεσος κίνδυνος να παρουσιαστεί σοκ.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ• 1. Καταπολεμάτε ο πόνος με ένα αναλγητικό.• 2. Αντιμετωπίζεται το σοκ, αν υπάρχει.• 3. Το έγκαυμα πρέπει να μείνει, όσο αυτό είναι δυνατό, ξεσκέπαστο.• 4. Αν πρόκειται να σκεπαστεί, πρέπει να χρησιμοποιηθεί καθαρό σεντόνι ή άλλο καθαρό

ύφασμα.• 5. Δεν πρέπει να σκεπάζεται με γάζα ή επίδεσμο. Δεν πρέπει να γίνεται επάλειψη με λάδι,

αλοιφές, οινόπνευμα ή ιώδιο. Δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια να σπάσουν οι φουσκάλες, ούτε να αφαιρεθούν τα ρούχα πού σκεπάζουν το έγκαυμα, ή είναι κολλημένα πάνω του.

• 6. Αν γίνει άσηπτη επίδεση του εγκαύματος, δεν πρέπει να αφαιρεθεί πριν από 2 ή 3 ήμερες.• 7. Αν το θύμα μπορεί να καταπιεί, τότε πρέπει να του δοθεί να πίνει με κουταλάκι, σιγά-σιγά,

αλατόνερο και όχι σκέτο νερό. Προσθέτουμε ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι και ένα κουταλάκι σόδα φαγητού σε 4 ποτήρια νερό και δίνουμε απ’ αυτό, μια κουταλιά της σούπας κάθε τέταρτο της ώρας.

• 8. Το έγκαυμα πού έχει προκληθεί από καυστικές ουσίες (βιτριόλι, άκουα φόρτε, ασβέστη κ.ά.) πρέπει να πλυθεί το ταχύτερο με άφθονο νερό για να φύγει η καυστική ουσία.

• 9. Αν χρειαστεί, εφαρμόζεται τεχνητή αναπνοή.• 10. Το θύμα πρέπει να μεταφερθεί όσο είναι δυνατό πιο γρήγορα σε γιατρό.

• Ξεπλένουμε ή βουτάμε την επιφάνεια που έχει υποστεί έγκαυμα σε άφθονο κρύο νερό βρύσης για 10-20 λεπτά. Αυτό θα εμποδίσει την συνέχιση του εγκαύματος (μετέγκαυμα), θα μειώσει το οίδημα και θα απαλύνει τον πόνο.

• Εάν ο εγκαυματίας φλέγεται, σβήνουμε την φωτιά ξαπλώνοντας τον στο έδαφος, τυλίγοντας τον με κουβέρτα, βρέχοντας τον με άφθονο νερό ή, αν δεν υπάρχει διαθέσιμο τίποτα από τα παραπάνω, κυλώντας τον στο έδαφος.

• Προστατεύουμε την εγκαυματική επιφάνεια από μόλυνση. Καλύπτουμε την περιοχή με αποστειρωμένη γάζα ή, εάν δεν είναι διαθέσιμη, με ένα καθαρό κομμάτι ύφασμα, π.χ. πετσέτα, σεντόνι (όχι χνουδωτά υλικά).

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΟΥ

ΣΠΙΤΙΟΥ;

• Επίδεσμοι ελαστικοί πλάτους 12 εκ. • Επίδεσμοι από γάζα πλάτους 10 εκ. • Επίδεσμοι τρίγωνοι• Αποστειρωμένη γάζα σε πακέτα• Μπαμπάκι των 250 γρ.• Λευκοπλάστης πλάτους 8 εκ. σε

καρουλάκι• Κομμάτια λευκοπλάστη με γάζα

αποστειρωμένη (διάφορα μεγέθη)• Παραμάνες μεγάλες• Σπάτουλες γλώσσας πλαστικές ή

ξύλινες• Νάρθηκες ξύλινοι ή συρμάτινοι

μήκους 45 εκ. και πλάτους 10 εκ.• Ψαλίδια μικρά• Ποτηράκια χάρτινα ή πλαστικά• Σαπούνι τουαλέτας• Χαρτί περιτυλίγματος σε κόλλες• Λαδόχαρτο σε κόλλες Ασπιρίνη σε

χάπια