ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΑΓΩΓΗΜΑΘΗΤΩΝ4‐8ΕΤΩΝ

ΥΓΕΙΑ,ΔΙΑΤΡΟΦΗΚΑΙΑΣΚΗΣΗΙΙ

ΓΕΥΣΕΙΣΚΑΙΧΡΩΜΑΤΑ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ2012

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΣΤΟΧΟΙΤΟΥΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣΑΓΩΓΗΣ...................................................2

ΠΟΛΙΤΙΚΗΣΧΟΛΕΙΟΥ.................................................................................................................41ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΓΝΩΡΙΜΙΑ‐ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΟΜΑΔΑΣ»..................................................5ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΠΡΩΤΗΣΕΝΟΤΗΤΑΣ(10΄)..............................................62ηΕΝΟΤΗΤΑ«ΘΡΕΠΤΙΚΑΣΥΣΤΑΤΙΚΑ»‐ΤΟΣΠΙΤΑΚΙΤΗΣΥΓΙΕΙΝΗΣΔΙΑΤΡΟΦΗΣΚΑΙΤΟΑΧΡΗΣΤΟΠΩΛΕΙΟ.............................................................................7ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(15΄)..........................................................................................83ηΕΝΟΤΗΤΑ:ΣΥΝΕΠΕΙΕΣΑΠΟΤΗΝΚΑΚΗΔΙΑΤΡΟΦΗ........................................12«ΟΣΟΥΛΤΑΝΟΣΙΜΑΜ,ΝΤΟΛΜΑ,ΜΠΑΙΛΝΤΙ»,ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ40΄/ΕΝΟΤΗΤΑ*.........................................................................................................................12ΚΥΡΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(θέατρο–κουκλοθεατροΙμαμ)(30΄).........................15ΗΙΣΤΟΡΙΑΤΟΥΣΟΥΛΤΑΝΟΥΙΜΑΜΝΤΟΛΜΑΜΠΑΙΛΝΤΙ.....................................16ΔΕΥΤΕΡΟΜΕΡΟΣ–ΣΥΝΕΠΕΙΕΣΚΑΚΗΣΔΙΑΤΡΟΦΗΣ(40΄).................................20ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ5ΗΣΕΝΟΤΗΤΑΣ(25΄)......................................................204ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΤΟΜΕΤΡΟ–ΗΣΟΦΟΤΕΡΗΕΠΙΛΟΓΗ»..........................................22ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(20΄).......................................................................................235ηΕΝΟΤΗΤΑ:ΟΧΙΣΤΗΜΟΝΟΦΑΓΙΑ‐ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ40΄...........24ΚΥΡΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(15΄)........................................................................................256ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΗΣΗΜΑΣΙΑΤΗΣΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣΤΗΣΤΡΟΦΗΣ‐ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΔΙΑΤΡΟΦΗ,ΗΤΕΛΕΙΑΔΙΑΙΤΑ»............................................................28ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ–Ομαδικηκαιατομικηχειροτεχνια(25΄)...............317ηΕΝΟΤΗΤΑ:Τοταξίδιτηςτροφής‐ΤοαυτοκινητοσώμαΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40΄)............................................................................................................................33ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ–Χειροτεχνια(25΄)...........................................................358ηΕΝΟΤΗΤΑ:Τηλεόρασηήσκοινάκι;Ποδήλατοήplaystation;........................36ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40ΛΕΠΤΑ).........................................................................36ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΟΓΔΟΗΣΕΝΟΤΗΤΑΣ(25΄)..........................................38Παιχνίδι‐Διαλέγωτηφυσικήδραστηριότητα(15λεπτά).....................................38

9ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΜΑΘΑΙΝΩΝΑΜΕΦΡΟΝΤΙΖΩ!»ΠΡΟΤΕΙΝ.ΧΡΟΝΟΣ(40΄)ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(20΄)........................................................................................42

10ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΤΟΣΤΟΧΟΛΟΥΛΟΥΔΟ»‐ΚΛΕΙΣΙΜΟ.........................................................43ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40ΛΕΠΤΑ).........................................................................43ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΔΕΚΑΤΗΣΠΕΜΠΤΗΣΕΝΟΤΗΤΑΣ(20΄).................44

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.................................................................................................................................50Ι.ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣΒΜΙ..................................................................................................................................50

2

ΣΤΟΧΟΙΤΟΥΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣΑΓΩΓΗΣΣτόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των

μαθητώντηςπρωτοβάθμιαςεκπαίδευσηςκαι ιδιαίτερατωνηλικιών4–8ετών,

σεθέματαυγιεινήςδιατροφής,φυσικήςάσκησηςκαιγενικότεραστηνεφαρμογή

υγιεινώνστάσεωνστηνκαθημερινότητα,μέσααπόσυνειδητέςεπιλογέςπουθα

κάνουνοιμαθητές,καθώςθατουςοδηγούμεβήμα‐βήμααπότογνωστικόμέρος

τηςδιατροφής,σενέεςσυμπεριφορέςκαιστηνκαθιέρωσηυγιεινώνστάσεων.Το

τελευταίοείναικαιτοζητούμενομιακαιταπαιδιάπολλέςφορέςξέρουντιπρέπει

νακάνουν,αλλάκάνουντοαντίθετο.

Σε αυτή την προσπάθεια θα χρειαστούμε τη βοήθεια των γονιών, ώστε η

προσπάθεια υγιεινής διατροφής να συνεχίζεται και στο σπίτι, καθώς και τα

φαγητάαπότοσπίτιστοσχολείοναείναιστοίδιοπνεύμα.Τονατρώμεπρωινό

με τα παιδιά, να μαγειρέψουμε μαζί ή άλλες τέτοιες δραστηριότητες βοηθούν

προςαυτήτηνκατεύθυνση.

Ειδικότερα,επιμέρουςστόχοιτουπρογράμματοςείναιοιακόλουθοι:

Νασυνειδητοποιήσουνότιείναιαπαραίτητονατρώμεαπόόλεςτιςτροφέςμε

μέτροκαιότικάποιεςτροφέςείναικαλύτερεςαπόκάποιεςάλλες.

Νααναπτύξουντηδεξιότηταναδιαλέγουνμόνατουςαυτόπουείναιωφέλιμο,

νασέβονταιτοσώματουςκαιτοπεριβάλλον.

Ναεκτιμήσουντηναξίατηςπαραδοσιακήςμεσογειακήςδίαιτας.

Νακατανοήσουνότιείναιαπαραίτητοναπροάγουμετηνυγείαςμαςμέσωτης

υγιεινήςδιατροφής,τηςάσκησηςκαιτηςαποφυγήςκακώνσυνηθειών(κάπνισμα,

αλκοόλ,καθιστικήζωή,τηλεόραση).

ΗΣυγγραφέας

ΚΥΡΙΑΚΗΜ.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Τουλικόαποτελείπροσαρμογήγιαπαιδιά4‐8 ετών, του αξιολογημένου προγράμματος"Υγεία, Διατροφή και Άσκηση Ι", πουαπευθύνοντανσεμαθητές9‐11ετών.

3

Εικόνα1α:Επικοινωνίακαιδιάθεσηγιαπαιχνίδι

4

ΠΟΛΙΤΙΚΗΣΧΟΛΕΙΟΥΠριν την εφαρμογή του προγράμματος θα προτείναμε τη συνάντηση του

συντονιστήδάσκαλουμετουςγονείς,ώστενατουςέχουμεαρωγούςστοέργομας

και γιατί όχι να τους εκπαιδεύσουμε διάμεσο τωνπαιδιών τους. Για το σκοπό

αυτόμπορούμενατουςπροτείνουμετοεγχειρίδιο«Σωστότερηδιατροφήγιαμια

καλύτερη ζωή», της Εταιρείας Διατροφής και Τροφίμων, που είναι ιδανικό για

εκείνουςπουφροντίζουνγιατοφαγητότωνμελώντηςοικογένειας.

Άλλοαπαραίτητοεργαλείοείναιηδιάθεσητουεκπαιδευτικούναπροσφέρειστα

παιδιά κάτι παραπάνω από τις συνήθεις γνώσεις των ακαδημαϊκών

συγγραμμάτων.Ηεπικοινωνίαείναιμίααρετήπουβοηθάειστηνεκπαίδευση.Η

βιωματικήεκπαίδευσηθαβοηθήσεινακαθηλώσετετουςμικρούςμαθητέςκαινα

αποζητούντηνεπόμενήσαςσυνάντηση.Χρησιμοποιείστετοθέατρογιααυτόντο

σκοπό. Τα παιδιά είναι άμεσα και απορροφούν τα μηνύματα, που τους δίνεται

μέσααπότιςκούκλες και τοθεατρικόπαιχνίδι.Θασαςπουνπωςαισθάνεταιο

γίγαντας του παραμυθιού που είναι διαφορετικό, αλλά δε θα σας πουν τόσο

εύκολα,πόσοάσχημααισθάνονταιπουείναιπαχύσαρκοικαιδιαφορετικοί.

Εικόνα(1β):Πωςθακάνουμεελκυστικότοπιάτοτωνλαχανικών;

5

1ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΓΝΩΡΙΜΙΑ‐ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΟΜΑΔΑΣ»ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ30΄

Γνωριμίατωνμελώντηςομάδαςμεταξύτουςκαιτοπρόγραμμα.ΕισαγωγήστογνωστικόμέροςτουπρογράμματοςμετηδημιουργίααφίσαςαπόταπαιδιάΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΓνωριμία των παιδιών σε μια νέα βάση. Τα παιδιά θα γνωριστούν με άλλοτρόπο,τόσομεταξύτους,όσοκαιμετονσυντονιστή‐δάσκαλο.Δημιουργία των κανόνων του παιχνιδιού από την ίδια την ομάδα. Έτσι θατηρούνται καλύτερα,αφούοι ίδιοιοιμαθητέςθαπεριφρουρούντουςνόμουςτους.Κλείσιμομεαπόδοσητωνσυναισθημάτωνπουεκδηλώθηκαν.Ωθούμεταπαιδιάναταεκφράσουνκιόλας.Συνήθωςμαςλένεκαλά,ωραία.Εμείςπροσπαθούμενατουςβγάλουμετοσυναίσθημα‐είμαιχαρούμενος,είμαιλυπημένη,κλπ

Εισήγηση Δραστηριότητασεκύκλο(γνωριμία,κλείσιμο) Συζήτησηστηνολομέλεια

ΈναμεγάλοχαρτίγιατηδημιουργίατουΣυμβολαίου, ΧαρτίΑ4 Στυλό,Μαρκαδόρους,ξυλομπογιές,δακτυλομπογιές, Μίαμικρήελαστικήκόκκινημπαλίτσα,γιατοπαιχνίδιτηςγνωριμίας.

Παρουσίασητουπρογράμματος,συζήτησηπάνωστοπόσομαςαφοράηυγιεινήδιατροφή. Πάνω στο γιατί τρώμε; Δύο λόγια από τον Συντονιστή για τοπρόγραμμα Αγωγής Υγείας για το σκοπό του να μάθουν τα παιδιά πώς ναφροντίζουντονεαυτότους,ναδιαλέγουντίθατρώνε,πώςκαιπότε.Επίσης,γιατηνέαμέθοδοεκπαίδευσης,πουθατουςμάθεινααναγνωρίζουντασυναισθήματάτους,νακοιτάνετονεαυτότους,ναενισχύουντηναυτοεκτίμησήτους,ναβρούνετηδικήτουςταυτότητα,αποφεύγονταςτονύφαλοτηςμίμησηςμέσα από την κατανόηση της επιρροής που δέχονται από τους συνομήλικους,αλλάκαιτωνμηχανισμώντηςδιαφήμισηςκαιναμάθουννααναλαμβάνουντηνευθύνητουεαυτούτους,όπωςεπίσηςνααποφασίζουνεκείνοιγιααυτόν.

ΕισαγωγικήΔραστηριότητα(10΄) ΤαπαιδιάμπαίνουνσεκύκλοκαιανταλλάσσουνέναμπαλάκιλέγονταςτοόνομάτουςήτιτουςαρέσειπερισσότερονατρώνεκοκΚαλέστε λοιπόν τα παιδιά σε δράση! Προσκαλέστε τα να στηθούν σε μαγικόκύκλο.Τονκύκλοθατοχρησιμοποιείτεκάθεφοράπουκάνετετοπρόγραμμαή

ΣΤΟΧΟΙ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

6

θέλετενασυζητήσετεμεταπαιδιά.Πάρτετηνκόκκινηελαστικήμπάλασταχέριασας και πετάξτε την στο πρώτο παιδί, λέγοντας το όνομά σας και κάτι πουαγαπάτε(αντικείμενο,ιδέα..).Π.χ.«ΜελένεΕλένη,μουαρέσουνταγλυκά.»Το παιδί δίνει την μπάλα στο επόμενο που λέει το όνομά του και κάτι πουαγαπάει, έτσιώστε σύμφωναμε την κίνηση των δεικτών του ρολογιού, ναπαρουσιαστείόληηομάδα.Συζητείστεπάνωστοπώςαισθάνονταιμεαυτήτηνάσκηση.

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΠΡΩΤΗΣΕΝΟΤΗΤΑΣ(10΄)

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ:«Οικανόνεςτουπαιχνιδιού»

Μπορούμεναζωγραφίσουμεμίαμαργαρίτα,τοκάθεπέταλοτηςοποίαςείναικαιέναςκανόναςτουσυμβολαίου.

Εικόνα2‐ΤοΣυμβόλαιομεέννοιεςήζωγραφιέςείναιμίααπαραίτητηαρχή

‐Ταπαιδιάμιλάνεγιατοπώςαισθάνθηκαν‐Αναφέρουνμετισυναίσθημαφεύγουν.‐Καθιερώνουντοχαιρετισμότουςκαιφεύγουνμεαυτόν.

ΧαιρετισμόςΗομάδαμπορείναέχειτοδικότηςτρόποπουθαχαιρετάει.Το βρίσκουνόλοιμαζίκαιτονχρησιμοποιούν,κάθεφοράπουκλείνουνμίασυνάντηση.

ΚΛΕΙΣΙΜΟ(10 ΄)

7

2ηΕΝΟΤΗΤΑ«ΘΡΕΠΤΙΚΑΣΥΣΤΑΤΙΚΑ»‐ΤΟΣΠΙΤΑΚΙΤΩΝΠΡΩΤΕΙΝΩΝ,ΤΟΣΠΙΤΑΚΙΤΩΝΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ,ΤΟΣΠΙΤΑΚΙΤΩΝΛΙΠΩΝΚΑΙΤΟΑΧΡΗΣΤΟΠΩΛΕΙΟΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40΄)

Να μάθουν οι μαθητές την κατηγοριοποίηση των τροφών σε οικογένειεςσύμφωναμεταθρεπτικάτουςσυστατικά.

Νασυνειδητοποιήσουν,πωςηιδανικότερηδίαιτα,είναιηδίαιταμεποικιλίατροφής.

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣεαυτήτησυνάντησηταπαιδιάθαδουλέψουνπάνωστογνωστικόαντικείμενοτουπρογράμματος μέσααπό ευχάριστες κατασκευές. Επίσης η δραματοποίησητηςΥγιεινήςΔιατροφής,ωςμίαςωραίαςκυρίαςπουθατουςκαθοδηγεί,θατουςεπιβραβεύει και θα τουςσυμβουλεύει, θαδώσειστονπαιδαγωγό τον τρόπο ναδίνει όλες τις πληροφορίες που θέλει. Η Υγιεινή Διατροφή μπορεί να τουςεπισκέπτεταισεκάθεενότηταμετημορφήμίαςόμορφηςκούκλας,πουθατουςεπιβραβεύει όταν αποφεύγουν τα γλυκά και θα τους βοηθάει να θέτουν τουςστόχους τους.Μπορεί ακόμα να τους επιτηρεί στο δεκατιανό τους και να δίνειαυτοκόλληταήχαμογελάκιασταπαιδιάπουθαέχουνφέρειυγιεινόφαγητό.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δουλειά σε μικρές ομάδες. Τα παιδιά χωρίζονται σε 4 ομάδες με στόχο νακατασκευάσουντοσπίτιτωνλιπών,τωνπρωτεϊνών,τωνυδατανθράκων,καιόλοιμαζίτοαχρηστοπωλείο.

Συζήτησηστηνολομέλειαγιατιςτροφέςπουθαμπουνστοαχρηστοπωλείο.

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ

Χαρτόνια, Εικόνεςαπόπεριοδικάσχετικάμετιςομάδεςτωντροφών(φρούτα,λαχανικά,κρέας, ψάρια και αυγά, ελαιόλαδο και λίπη, γαλακτοκομικά, ψωμί καιδημητριακά), για το οποίο πρέπει να έχετε ειδοποιήσει τα παιδιά από τηνπροηγούμενη,

Δακτυλομπογιές Κόλλακαικολλητικήταινία

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΑτομικήχειροτεχνία(10΄)

ΣΤΟΧΟΙ

8

Ταπαιδιάέχονταςστηδιάθεσήτουςταπαραπάνωυλικά,μπορούνναφτιάξουντο προσωπικό τους φρούτο, λαχανικό ή τρόφιμο με το οποίο ταυτίζονται.Συνήθως είναι τοφαγητόπου τους αρέσει περισσότερο, αλλά δε γνωρίζουν τηθρεπτικήτουαξία….Τιςζωγραφιέςτουςθατιςβάλλουνστησυνέχειαστασπίτια.Έτσιθαμάθουντηθρεπτικήαξίατωναγαπημένωντουςφαγητών.Νασεφάω;ήμήπωςείσαιγιατοΑχρηστοπωλείο;

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(15΄)Προετοιμασία

Απόπροηγούμενημέραέχουμεκατασκευάσειμεταπαιδιά5 σπίτιαχαρτονένια . Τατέσσεραμοιάζουνμεταξύτουςκαιτοπέμπτοείναιδιαφορετικό . Χωρίζουμεταπαιδιάσεομάδες‐σπίτια,σύμφωναμετηζωγραφιάπουέφτιαξανστηναρχικήδραστηριότητα.

Εικόνα(3):μήλο‐ομάδαφρούτωνκαιλαχανικών‐πλούσιοσεβιταμίνες

9

ΤΑΣΠΙΤΙΑΤΩΝΘΡΕΠΤΙΚΩΝΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ:ΒΙΤΑΜΙΝΩΝΚΑΙΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝΤοσπίτι των βιταμινώνκαι ιχνοστοιχείων χτίζεταικυρίωςμεφρούτα, ξηρούςκαρπούςκαιξεράφρούτα,καθώςκαιλαχανικά.ΛΙΠΩΝΚΑΙΕΛΑΙΩΝΤοσπίτι των λιπών, χτίζεται με κακάο, τηγανητάφαγητά,παχιά κρέατα,αλλάκαικαλάλίπη,όπωςελαιόλαδο,ελιέςκ.α.ΤΩΝΠΡΩΤΕΙΝΩΝΑυτό το σπίτι χτίζεται με αυγά, κοτόπουλο, μπιφτέκι και ψάρι, αλλά και τυρί,γάλακαιγιαούρτι,ενώμπορούμεναβάλουμεκαιταόσπρια.ΤΩΝΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ

Το σπίτι των υδατανθράκων χτίζεται με μακαρόνια, πατάτες, ρύζι, αλλά και

«κενούς» σε θρεπτική αξία υδατάνθρακες, με βάση τη ζάχαρη, όπως

σοκολάτες,καραμέλες,τσίχλεςκλπ

ΤΟΑΧΡΗΣΤΟΠΩΛΕΙΟ(5΄)Αφούταχτοποιήσουντατρόφιμαόλαταπαιδιά,παρουσιάζουμετο5οσπίτι,το

Αχρηστοπωλείο.Τίθαβάλουνσεαυτό;ΘατουςβοηθήσειηκυρίαΔιατροφήή

χαϊδευτικάΔιατρoφούλα.Μπορείνατουςεπισκέπτεταιστασπίτιακαινατους

ρωτάειανέχουνκάτιάχρηστοήανθυγιεινό;Έτσιθαχτίσουνόλοιμαζίτο5ο

σπίτι.Αυτόθαχτιστείμεπατατάκια,γαριδάκια,παγωτά,τσίχλες,καραμέλες,

πάστες,γλειφιτζούρια,τσιγάρακαιαναψυκτικά,χάμπουργκερκαιτηγανητές

πατάτες,παγωτάμεχρώμακλπΌλααυτάτατρόφιμαείναι«κενέςθερμίδες»,

δηλαδήδενέχουνθρεπτικήαξία,μόνοθερμίδεςδίνουν.

10

Εικόνα(4): ΚατασκευήΑχρηστοπωλείου‐κολλάζμεεικόνεςαπόπεριοδικά

11

ΚΛΕΙΣΙΜΟ(10 ΄) ΣτατραγούδιαλέμεΝΑΙ..............ΤαπαιδιάτραγουδούνδιασκευασμένοτραγούδιμεμουσικήτουΛουκιανούΚηλαϊδόνηγιατιςπροτιμήσειςστατρόφιμα:

ΣτακεράσιαλέμεΝΑΙΚαιστ’αχλάδιαλέμεΝΑΙΣτασταφύλιαλέμεΝΑΙΚαισταμήλαλέμεΝΑΙΣτακαρπούζιαλέμεΝΑΙ ΣταπεπόνιαλέμεΝΑΙΟΧΙ>ΣταφρούταλέμεΝΑΙΣτογάλαλέμεΝΑΙΣταψάριαλέμεΝΑΙΣαλάταλέμεΝΑΙΣτουςχυμούςλέμεΝΑΙΤυράκιΝΑΙ

ΣτογιαουρτάκιμαςΝΑΙ.ΣταλεμόνιαλέμεΝΑΙΚαισταπράσαΝΑΙΣτοσπανάκιλέμεΝΑΙΚαιστ’αρνάκιφρικασέΣτηφασολάδαλέμεΝΑΙΚαιστηφάβαλέμεΝΑΙΟΧΙ>

ΟΧΙ λέμε στα λίπη ΟΧΙ στα γαριδάκια σας ΟΧΙ λέμε στις τσίχλες

ΟΧΙ στα παγωτά

ΟΧΙ λέμε στη ζάχαρη ΟΧΙ στα γλειφιτζούρια ΟΧΙ λέμε στις Πίτσες

ΟΧΙ στα χάμπουργκερ

12

3ηΕΝΟΤΗΤΑ:ΣΥΝΕΠΕΙΕΣΑΠΟΤΗΝΚΑΚΗΔΙΑΤΡΟΦΗ

«ΟΣΟΥΛΤΑΝΟΣΙΜΑΜ,ΝΤΟΛΜΑ,ΜΠΑΙΛΝΤΙ»,ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ40΄/ΕΝΟΤΗΤΑ*

Νακαταλάβουνοιμαθητέςότι: μετη«γνώση»μπορώναπροστατευθώ,τησύνδεσηλαιμαργίας‐παχυσαρκίαςκαιτηδυνατότηταναείμαστεευτυχισμένοι,πέρααπότιςηδονές,μέσααπότηνεσωτερικήπληρότητα(ιστορίαΙμάμΝτολμάΜπαιλντί),

αυτά που τρώμε σήμερα θα καθορίσουν την υγεία μας αύριο, μαζί με τησυνήθειατηςάσκησης,

με τις παραπάνω επιλογές τους, σε μερικές περιπτώσεις, μπορούν ναγλιτώσουναπόμεγάλεςταλαιπωρίεςυγείας,στομέλλον.

Και σε αυτή τη συνάντηση τα παιδιά θα δουλέψουν πάνω στο γνωστικό

αντικείμενο του προγράμματος μέσα από το παιχνίδι – παντομίμα. Εδώ ο

άπληστοςκαιλαίμαργοςσουλτάνοςΙμάμΝτολμάΜπαιλντί,μπορείνατουςδείξει

μερικές από τις κακές συνέπειες. Επίσης το κυνηγητό με τη Δόνα Τερηδόνα

υπογραμμίζει τις συνέπειες της υπερκατανάλωσης ζάχαρης και τη σημασία της

στοματικήςυγιεινής.

Μπορούμε επίσης να εισάγουμε τον Αχνούλη, έναν ήρωα που καθώς

έτρωγεπολύζάχαρηέχασεόλατουταδόντιακαιτρώειμόνοσούπεςκαι

γιαούρτι.ΟΑνχούληςκάνειταπαιδιάναγελούνκαιοισυνήθειέςτουείναι

ότι πρέπει να αποφεύγουμε. Η κ. Διατροφή όμορφη, σωστή και

ισορροπημένη θα τον βοηθάει να μαθαίνει, ενώ τα παιδιά μπορούν να

ταυτίζονταιμαζίτης.

Ησωματικήάσκηση,τοσκοινάκι,τοκρυφτότοκυνηγητό,ηδιατροφήμεπολλά

φρούτακαιλαχανικά,είναιμίαλύσημεκαλήπροοπτικήγιατημελλοντικήυγεία

τωνπαιδιώνμας.Αρκείμόνονατα εκπαιδεύσουμεπροςαυτήτηνκατεύθυνση.

Είναιπεριττό νασημειώσουμεπόσοθαβοηθούσε τον εαυτόμας και ταπαιδιά

μας,ανκαιεμείςυιοθετούσαμεαυτάταπρότυπα.

*Λόγωτωνπολλώνκαισημαντικώνδραστηριοτήτωναυτήηενότηταθαμπορούσεναχωριστείσεδύομέρηκαιναυλοποιηθείσεδύοσυναντήσεις.

ΣΤΟΧΟΙ

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

13

Σεαυτήτηνενότηταπροσπαθούμενααπαντήσουμεσταπαρακάτωερωτήματα,αφούκρατάμετηγνώση«τίτρώω»απότηνπροηγούμενησυνάντηση: Γιατίτρώω; Κάθεπότετρώω; Πόσοτρώω; Πώςτρώω;(Πολύλίγοιειδικοίέχουνασχοληθείμετοπώςπρέπεινα

τρώμε;Πρέπεινατρώμεγρήγορα;Μπροστάστηντηλεόραση;) Τι παθαίνω όταν τρώω πολλά γλυκά; ή πολλά λίπη, ή άστατα

γεύματα; (τερηδόνα, σακχαρώδηδιαβήτη, παχυσαρκία, δυσπεψίες,έλκος....)

Πώςσυνδέεταιηδιατροφήμετηνυγεία,μετηστοματικήυγεία;

Εικόνα(5):ΗπαιδικήπαχυσαρκίαπαίρνειδιαστάσειςεπιδημίαςστοΔυτικόκόσμο

ΕνεργοποίησηομάδαςμετοκυνηγητότηςΔόναςΤερηδόνας. Δουλειάσεμικρέςομάδες. Δραματοποίησηπαχυσαρκίας,Τερηδόνας. Συζήτησησεομάδεςγιατηδραματοποίησητουρόλου(4‐5ομάδες).

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ

14

Κούκλες για το κουκλοθέατρο (Ιμάμ, Ισμήνη, πατέρας, Δόνα Τερηδόνα,

Αχνούλης)

Παλιάρούχα,καπέλακαιμαξιλάρια,γιατηνπαντομίματουΙμάμ,

Μαύρηδακτυλομπογιά,χειροπετσέτες,σαπούνι,

ΠαλιέςοδοντόβουρτσεςγιατοπαιχνίδιτουκυνηγητούτηςΤερηδόνας*

Κορδέλεςμακριέςγιατηδιαμόρφωσηχώρωνεπιλογών.

*υπενθυμίζουμε στα παιδιά την προηγούμενη της συνάντησης να φέρουν τα

απαραίτηταυλικά,π.χ.οδοντόβουρτσες.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Εισαγωγικό παιχνίδι δραστηριοποίησης (10 ΄): Κυνηγητό από τη ΔόναΤερηδόνα

Στόχος του παιχνιδιού είναι να συνδέσουν την κατανάλωση γλυκών με

ταυτόχρονη κακή υγιεινή των δοντιών με την ανάπτυξη τερηδόνας. Αν και το

πρόγραμμαδεστοχεύειάμεσαστηνανάπτυξηδεξιοτήτωνγιατηνπρόληψητης

τερηδόνας, θεωρούμε ότι σχετίζεται άμεσα και αποτελεί ένα κομμάτι από το

πάζλτωντακτικώνπουθέλουμενααναπτύξουνοιμαθητές.

Χωρίζονται επομένως σε 4 ομάδες. Στην κάθε ομάδα υπάρχει και μία Δόνα

Τερηδόνα,πουφοράειέναμαύροκαπέλο(απόαποκριάτικηστολήήαπόμαύρο

χαρτόνιπουφτιάχνουμεεπιτόπουμεσυρραπτικόωραίοψηλόκαπέλο,χωνί.....)

Με τη βοήθεια χειροτεχνίας, ή παλιάς οδοντόβουρτσας, παριστάνουν μία

οδοντόβουρτσα. Με αυτή ξορκίζουν την Τερηδόνα που «τρέμει την

οδοντόβουρτσακαιφεύγειτρέμοντας:!

Εδώ το κυνηγητό είναι θεμιτό, γι’ αυτό μπορούμε να ξεκινήσουμε το παιχνίδι

στηναυλήτουσχολείου.

*Στην επόμενη ενότητα θα φέρουμε το εκμαγείο των δοντιών για να

βουρτσίσουνόλαταπαιδιάταδόντιατουγίγανταξάπλα.Έτσιθαμάθουν

στιςσωστέςκινήσειςστηντεράστιαμασέλατουγίγαντα.

15

Εικόνα (6): Η Δόνα Τερηδόνα του Ευγένιου Τριβιζά βγήκε από το παραμύθι και μας

κυνηγά,κυνηγάειταπαιδιά,γιανατουςμαυρίσειταδοντάκια,.Πωθατηνκρατήσουμεμακριά;

ΚΥΡΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(θέατρο–κουκλοθέατροΙμάμ)(30΄)

Σε αυτή τη δραστηριότητα μπορούμε να παίξουμε το κουκλοθέατρο ή ναπαρουσιάσουμεσαθέατροτοακόλουθοσενάριο,αναφορικάμετηνπολυφαγία,μετίτλο: «οΣουλτάνος ΙμάμΝτολμάΜπαιλντί»,οφαταούλαςσουλτάνος,πουήταν τεράστιος εξαιτίας της υπερκατανάλωσης τροφής, ενώ οι υπήκοοι τουπεινούσανκαιυπέφεραν.Ηιστορίαφτάνειμέχριένασημείοκαιστησυνέχειαταπαιδιάπρέπειναδιαλέξουνέναπιθανόσενάριο.Χωρίζονταισεομάδες,ανάλογαμετοσενάριοπουέχουνεπιλέξεικαισυζητούνήαναπαριστούνμεπαντομίματηδικήτουςεκδοχή‐σενάριο.

16

ΗΙΣΤΟΡΙΑΤΟΥΣΟΥΛΤΑΝΟΥΙΜΑΜΝΤΟΛΜΑΜΠΑΙΛΝΤΙΜιαιστορίατηςΚυριακήςΜ.Παπαδημητρίου

Εικόνα(7):οΣουλτάνοςΙμάμ–σύμβολοαπληστίαςκαιλαιμαργίας

Μιαφορά και έναν καιρό, σε μια χώρα της Ανατολής, ζούσε ένας σουλτάνος ο

ΙμάμΝτολμάΜπαιλντί.ΟΣουλτάνοςήτανπολύπλούσιος.Ζούσεσεένααπέραντο

παλάτι. Δεν είχε καμίαανησυχία για τηνπρόοδο του λαού του, απεναντίας τον

ξεζούμιζεμεφόρουςκαιτονάφηνεναπεινάει.Ωστόσοοίδιοςέτρωγεσυνέχεια,

γεγονός που τον είχε μετατρέψει σε τέρας, ή απλά τεράστιο. Η απληστία του

ήταντέτοια,πουέπαιρνεότιπολύτιμοέβλεπενακατέχουνοιυπήκοοίτου,ακόμα

καιτιςκόρεςτους.Είχε40γυναίκες,μετιςοποίεςέκανε50παιδιά!Παρ΄όλααυτά

δεν ήταν ευτυχισμένος και συνέχιζε να τρώει, να παντρεύεται και να αποκτά

παιδιά.

Σεμιαταπεινήγειτονιάτουβασιλείουτου,ζούσεέναςήσυχοςοικογενειάρχηςμε

τιςτρειςκόρεςτου.Τιςαγαπούσευπερβολικάκαιτιςμεγάλωνεμεαξίες,όπωςη

αγάπη,ηγενναιότητα,ηγενναιοδωρία,ησυμπόνιαγιατοσυνάνθρωποκ.α.Από

τιςκόρεςτουξεχώριζεημεσαία,ηΙσμήνη.Ηομορφιάτηςήταντέτοιαπουέκανε

τακουρέλιαπουφορούσεναφαντάζουνμεστολίδια.Τοφωςτηςφώτιζεόλητη

17

γειτονιά, που στηριζόταν στο χαμόγελο, τη δύναμη και τον καλό της λόγο. Η

ελπίδαέλαμπεστοχαμόγελότηςσανήλιοςκαικανέναςφόβοςγιατονσουλτάνο

δεν έσκιαζε την ομορφιά της. Μόνο ο πατέρας της ανησυχούσε, να μην την

ανακαλύψειοσουλτάνοςκαιτουτηνπάρει.Γιατούτοείχελάβειταμέτρατου.

Δεν την άφηνε να βγαίνει από το σπίτι τη μέρα, όταν οι στρατιώτες του Ιμάμ,

λήστευανότιείχεαπομείνειαπότουςδύστυχουςυπηκόουςτου. ΗΙσμήνηόμως

ήθελενατηνπροσέξουν,ήθελεναγνωρίσειαυτότοτέρας,ήθελενατοαλλάξει,

ήθελε να αλλάξει τον κόσμο! Και έτσι μια μέραπουπήγε στη βρύση για νερό,

έτυχενατηδειοίδιοςοσουλτάνος,πουείχεβγειγιατηβόλτατου,πουγινόταν

κάθεμέρα και σεάλλη γειτονιά.Θαμπώθηκεαπό τηναπαράμιλλη ομορφιά της

καικατάπωςτοσυνήθιζετηνάρπαξεμαζίτουστοπαλάτι.Οπατέραςτηςπήγε

να πεθάνει από τη στενοχώρια του, μα εκείνη του φώναζε από μακριά καθώς

απομακρύνοντανμετηνάμαξα:«Μηφοβάσαι,ηαγάπηκαιηγνώσηείναιδύναμη

και εγώ είμαι ισχυρή!Κάθεβράδυ να κοιτάς τηνπούλια και θασουστέλνωτα

μηνύματάμου,μέσωαυτής.Σ’αγαπώκαιθασουαποδείξωπόσοάξιαείμαιτης

αγάπηςσου!»

Στο παλάτι η Ισμήνη έμεινε άφωνη με τη χλιδή. Ο σουλτάνος καμάρωνε σαν

διάνος,μαεκείνηαηδίασεαπότηνυπερβολήτουπλούτου,τηστιγμήπουολαός

τουψωμολυσσούσε.Τηνοδήγησεστοκαλύτεροδωμάτιο,πουέβλεπεουρανόκαι

θάλασσακαιτηςέδωσανναφορέσει,αφούτηνέλουσανκαιτηναρωμάτισαντα

πιοόμορφαενδύματα.

Εικόνα(8):....τηνοδήγησεστοκαλύτεροδωμάτιο

Οσουλτάνοςέμεινεάφωνοςσαντηνείδε.Ήτανηπρώτηφοράπουένιωθεέτσι,την είχε πραγματικά ερωτευτεί. Δεν είχε μάτια για καμία άλλη από τις 40

18

γυναίκες του. Σιγά‐ σιγά του κόπηκε και η όρεξη. Η Ισμήνη μεσολαβούσε ναστέλνονταιόλααυτάταφαγητάστιςγειτονιέςμεταπεινασμέναπαιδιά. Ήξερεπωςαυτόδεναρκούσε,μαμετονκαιρότονέπεισεναελαττώσειτουςφόρουςκαιέτσιολαόςάρχισενατρώειψωμάκι.Μεταπολλάάρχισεοσουλτάνοςσιγά–σιγάναμεταμορφώνεται,νααδυνατίζει,νααναρωτιέταικαιγιαάλλαπράγματα,πέρααπόηδονέςκαικαλοπεράσεις.ΗΙσμήνηείχεαρχίσεινααλλάζειτονΣουλτάνοκαιτονκόσμο!,όπωςακριβώςτοείχεοραματιστεί….

Εικόνα(9):ΟΣουλτάνοςέμεινεάφωνοςσαντηνείδε

Αφού διαβάσουμε την ιστορία, δίνουμε στα παιδιά τη δυνατότητα επιλογής.

Χωρίζουμε το χώρο με κορδέλες, έτσι ώστε η επιλογή του σεναρίου να

υλοποιείταιμετημετακίνησητουπαιδιούστονκύκλο1,2,3ή4.

19

ΤΑΣΕΝΑΡΙΑΕΠΙΛΟΓΗΣ

1. ΗΙσμήνηπαντρεύεταιτοσουλτάνο,πουέγινεφυσιολογικόςάνθρωπος.

Ο σουλτάνος ελευθερώνει τις 40 γυναίκες του, αφού η μία τον έκανε

ευτυχισμένο.

Η Ισμήνη τον πείθει να μετατρέψουν μία πτέρυγα τουπαλατιού σε Σχολείο,

μίαπτέρυγασεΝοσοκομείο, μίαπτέρυγασε χώροθεάτρουκαι μουσικήςκαι

μίαμόνονακρατήσουνγιατοσουλτάνοκαιτα50παιδιάτου.

2. Η Ισμήνη εγκαταλείπει τοπαλάτι, όταν εκείνος τυφλωμένος από τον

έρωτά του, της δίνει την ελευθερία της.Οσουλτάνοςπαλινδρομεί στηνπαλιά

τουκατάσταση,αρχίζειπάλινατρώεικαιναείναιδυστυχισμένος.

3. ΗΙσμήνηγίνεταιμίααπότις41γυναίκεςτουσουλτάνου,ότανεκείνος

ερωτεύεταιμία42η.Ηδυστυχίατουςπαραμένεικαιηκατάστασηανατρέπεται.

Πίσω από αυτή την ιστορία υπάρχει ο εθισμός, η ακραία συμπεριφορά, η

αδιαφορίαγιατοπεριβάλλονκαιτουςάλλους,οεγωκεντρισμόςτουΔυτικού

ανθρώπουκανοήματακαιαξίεςπουκαλούνταιταπαιδιάναανακαλύψουν.

ΚΛΕΙΣΙΜΟΠΡΩΤΟΥΜΕΡΟΥΣ

Ταπαιδιάέχουντηνευκαιρίανα«παίξουν»μεέννοιεςκαιαξίες,πουσχετίζονται

μετηδιατροφή,αλλάπάνεπολύπέρααπότοτιθαφάμε…Τουςαφήνουμελοιπόν

να εκφράσουν με το δικό τους τρόπο, π.χ. με μία κίνηση, ή μία γκριμάτσα, τί

κατάλαβαναπότηνιστορία.

20

ΔΕΥΤΕΡΟΜΕΡΟΣ–ΣΥΝΕΠΕΙΕΣΚΑΚΗΣΔΙΑΤΡΟΦΗΣ(40΄)

ΑΣΚΗΣΗΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ: «ανήμουνπιοβαρύς» (10΄) Ηάσκησημπορείναγίνεικαιαπότογυμναστή.Ηδιαθεματικήπροσέγγισητωνμηνυμάτωντωνσυνεδριώνείναιπολύεπιθυμητή.

Τα παιδιά κουβαλάνε βάρη, παριστάνοντας την αύξηση ΣΒ.Μπορούμε να τους

δώσουμενακρατάνεσταχέριααπόέναμισόλιτρονερόκαιναδιαγωνιστούνμε

και χωρίς τα νερά σε ένα αγώνα σκυταλοδρομίας τουλάχιστον 20‐30 μέτρων.

Σημειώνουμετοχρόνοπουπραγματοποίησανστιςδύοπεριπτώσεις.

‘Ηαπλάπερπατούνστοχώρο,χωρίςήμετοβάρος.Στησυνέχειαμιλάνεγιατις

εμπειρίες τους, πώς αισθάνονται, αν δυσκολεύτηκαν να περπατήσουν, να

τρέξουν.

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(25΄)Παίζουμε την ιστορία κουκλοθέατρο με τη βοήθεια των διαλόγων πουβρισκονταιστοπαραρτημα(10΄)Προετοιμασία(5΄)

Δίνουμε στα παιδιά λίγο χρόνο να προετοιμαστούν για την παρουσίαση τηςπαντομίμας τους. Ο χωρισμός των ομάδων θα γίνει με βάση το σενάριο πουεπέλεξανκαιηομάδαμπορείναπροχωρήσεικαιάλλοτηνιστορία.Ανυπάρχειδυσκολία αναπαριστούν απλώς έναν από τους ήρωες και οι υπόλοιποιβρίσκουν ποιός είναι.Η δραματοποίηση όλου του έργου μπορεί να γίνει στοτέλοςτηςχρονιάςήσεκάποιασχολικήγιορτή.

Τρόποςπαρουσίασηςτηςπαντομίμας(10΄):

Ι.Ταπαιδιά‐Σουλτάνος,φορούνστηνκοιλιάτουςμαξιλάριακαικαμώνονταιπως

τρώνεταπάντακαιασταμάτητα.

ΙΙ. Οικόρες–ΙσμήνηγοητεύουντοΣουλτάνομέσααπότηνεγκράτειατους,την

ικανότητατηςνηστείας,τηνικανότητανασκέφτονταιτουςάλλους…..

III.Ταπαιδιά‐πατέραςτης Ισμήνης,πουτρέμουνστην ιδέανατουςπάρουν το

όμορφοχαρισματικότουςκορίτσι.

ΙV. Άλλα παιδιά παριστάνουν τα παιδιά του σουλτάνου, καθώς και τις

φιλάρεσκεςγυναίκεςτου,πουενδιαφέρονταιμόνογιατονεαυτότους,

21

V. Τέλος κάποιοι μαθητές παριστάνουν τα παιδιά, που είναι υπήκοοι στην

πολιτείατουσουλτάνουκαιπεινάνεγιαγνώσηκαιγιαφαγητό.

Οι ηθοποιοί ενστερνίζονται τις παραπάνω ταυτότητες και προχωρούν στην

δραματοποίηση του σεναρίου επιλογής τους, δίνοντας τη δική τους νότα

κατανόησης.

Ταπαιδιάπουδενπαίζουνεπίσηςσυμμετέχουνωςακροατές,βρίσκουντονήρωα

πουδραματοποιείται.

Τα παιδιά σχολιάζουν την εμπειρία τους, στην ολομέλεια, μιλάνε για τα

συναισθήματάτους,γιατοπόσοαυτήηάσκησημπορείνατουςβοήθησε.

Εικόνα(10):ηπαχυσαρκίαείναιασθένειαμεπολλέςεπιπτώσειςστονοργανισμό,αλλάκαι

τονψυχισμότουπαχύσαρκουατόμου

ΣΥΝΟΨΗ– ΚΛΕΙΣΙΜΟ(5 ΄)

22

4ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΗΜΑΓΙΣΣΑΔΙΑΦΗΜΙΣΗ»ΜΕΣΗΔΙΑΡΚΕΙΑ40ΛΕΠΤΑ

Νααφυπνίσουμετουςμαθητέςσεσχέσημετιςσκοπιμότητεςκαιαναλήθειεςτηςδιαφήμισης.Νατουευαισθητοποιήσουμεωςπροςτησημασίατουμέτρουκαιτηναποδοχήτηςδιαφορετικότητας.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Παιχνίδιενεργοποίησηςμετογίγανταξάπλα. Δουλειάσεμικρέςομάδεςγιατηδραματοποίησητωνδιαφημιστών Συζήτησηστηνολομέλεια,κατανοήσεις,συμπεράσματα.

Ήδηαπότηνπερασμένηενότηταξεκινήσαμεναδουλεύουμεπάνωστιςεμφανείςεπιπτώσεις της πολυφαγίας, με τον σουλτάνο να είναι τεράστιος. Εδώ θαγυρίσουμεναδούμετοθέμααπόμίαάλλησκοπιά,ώστεναμηνπέσουνταπαιδιάστηδιάκρισηκαιτορατσισμό,λόγωτηςμορφήςενόςπαχύσαρκουπαιδιού.Αξίζεινα αποδεχτούμε το διαφορετικό ανεξάρτητα αν είναι λεπτό ή χοντρό, ψηλό ήκοντό. Επίσης μπορούμε να αναφερθούμε στις γονιδιακές διαφορές πουκαθορίζουν σε μεγάλο (αναπόφευκτο βαθμό) την εξωτερική μας εμφάνιση(φαινότυπο). Να δώσουμε τη σημασία του μέτρου, που είναι σπουδαία στηδιατροφήκαιεκπροσωπείταισεμεγάλοβαθμόαπότημεσογειακήδίαιτακαιναθίξουμετηνεπιρροήαπότηδιαφήμισηκαιτουςσημαντικούςάλλους,ακόμακαιστηδιατροφή.ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ

3μέτραφόδραήέναμεγάλοσεντόνι Καπέλομάγισσαςήμάγου,γιατηδραματοποίησητηςμάγισσαςδιαφήμισης Διαφημίσειςαπόπεριοδικάσχετικάμετηδιατροφή.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(10΄) «Ογίγανταςοξάπλας» Ξαπλώνουνσεσειράτρίαπαιδιάτοέναμετάτοάλλο.Σκεπάζουμεταπαιδιάμεμίατεράστιαφόδραήσεντόνι,εκτόςαπότοκεφάλιτουπρώτουπαιδιούκαιταπόδιατουτελευταίου.Ογίγανταςτουςμιλάειγιατηδυσκολίατουναείσαιτόσοέξω από το μέτρο. Τα υπόλοιπα παιδιά στέκονται γύρω του και θαυμάζουν τηδιαφορά μεγέθους. Ο γίγαντας γυρνάει στο πλάι και ροχαλίζει βαριά,δυσκολεύεταιναχορτάσει,δυσκολεύεταιναβρειέναφίλοσταμέτρατου….

ΣΤΟΧΟΙ

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

23

Αποδεχόμαστετογίγανταξάπλαπουείναιτόσομεγάλοςγιαφίλομας;Μπορούμεναπαίξουμεπαρόλοπου είναι τόσο μεγάλος;Μήπως είναι και αυτός ένα παιδίσανκαιμας;Πλένουμεταδόντιατουγίγαντα!Πωπωςτίμεγάλαδόντια!Συζητάμετίτρώειογίγανταςκαιμεγάλωσετόσοπολύ;Τίτονωφελεί;Θίγεταικαιτοθέματηςγονιδιακήςδιαφοροποίησης.Ογίγανταςείναιέξυπνοςαρκετάγιαναμηντοπείθειημάγισσαδιαφήμιση;Δραματοποιούμετονγίγανταμεκουκλοθέατροήμειστορίααφήγησης,ωςέναν πανέξυπνο και δυνατό άνθρωπο, που μυρίζεται τα ψέματα τηςΔιαφήμισηςαπόμακριά.....

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(20΄)ΗΜΑΓΙΣΣΑΔΙΑΦΗΜΙΣΗΟπαιδαγωγόςμπορείναπαίξειένα5λεπτοκουκλοθέατρομετημάγισσαΔιαφήμιση,γιαναδώσεισταπαιδιάνακαταλάβουντοθέμα,ναγελάσουνκαινααφυπνιστούνσεσχέσημεταμηνύματατηςδιαφήμισης.

Ταπαιδιάχωρίζονταισεδύοομάδες.Ανέχουμεπολλάπαιδιάχωριζόμαστεσετέσσερις ομάδες και η κάθε ομάδα χωρίζεται σε δύο, τους διαφημιστές καιτους ακροατές. Η ομάδα στο σύνολό της επιλέγει το προϊόν που θαδιαφημίσει. Στη συνέχεια δουλεύουν διαφημιστές και ακροατές χωριστά.Παρουσιάζουνόλοιμαζίστηνολομέλεια.Οσυντονιστήςεπιλέγειένανμαθητήήμίαμαθήτριαγιαναδραματοποιήσειτηδιαφήμιση,ωςμίαπανούργαμάγισσα.Οι διαφημιστές οργανώνουν τη διαφήμιση ενός «σκάρτου» προϊόντος,χρησιμοποιώνταςαγαπημένεςατάκεςήιστορίεςτωνσυμμαθητώντους.Μέλητης ομάδας παρουσιάζουν το προϊόν, το επενδύουν με ωραία μουσική καιπροσπαθούνναπείσουντουςακροατές. Σλόγκανόπωςηδικήμαςσοκολάταθασαςαδυνατίσει,μπορούνναπείσουντουςακροατές;Οι ακροατές από την άλλη, ετοιμάζονται για να μην πέσουν θύματα τηςδιαφήμισης. Σχεδιάζουντηναντίστασήτουςστηγοητείατηςδιαφήμισηςκαιμελετούνπως θα καταφέρουν να μηνπέσουνστα δίχτυα της. Απόπου τουςκρατάειηδιαφήμιση;Η Μάγισσα Διαφήμιση: Μία μαθήτρια ή μαθητής υποδύεται την ίδια τηδιαφήμιση. Φοράει ένα μακρύ μαύρο καπέλο, γελάει σατανικά όταν οιμαθητές‐ακροατέςπέφτουνστηνπαγίδακαιτηνπιάνουντανεύρατηςκάθεφοράπου δεν γίνεται πιστευτή! Συνεργάζεται με τους διαφημιστές και είναιπρώτη στις μεταμορφώσεις....Μπορεί να παρουσιάσει το κακό ως καλό, τοάσχημοωςόμορφοκαιτοψεύτικοωςαληθινό.Γίνονταιοιπαρουσιάσειςόλωντωνομάδων.ΣΥΝΟΨΗ–ΚΛΕΙΣΙΜΟ(10΄)Ταπαιδιάσυζητούνστονκύκλο.Πιστεύουνπωςθακαταφέρουνναμηνπέσουνθύματατηςδιαφήμισης;Ταπαιδιάσχολιάζουντηνεμπειρίατους,στηνολομέλεια,μιλάνε για τα συναισθήματά τους, τα προσωποποιούν στις «φατσούλες» πουέχουνφτιάξει(βλ.παράρτημα).

24

5ηΕΝΟΤΗΤΑ:ΓΕΥΣΗΚΑΙΧΡΩΜΑ‐ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ40΄

Νααντιληφθούνταπαιδιάτιςεπιπτώσειςτηςμονοφαγίας.

Νασυνειδητοποιήσουντησημασίατηςποικιλότηταςτηςτροφής.

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Γενικότερα θα θίξουμε θέματα μονομερούς διατροφής και ισορροπημένης

διατροφής, όπως της πρότυπης μεσογειακής δίαιτας, ενώ μπορούν να γίνουν

νύξειςγιατησημασίατηςνηστείας,ωςπεριόδουαποτοξίνωσηςτουοργανισμού

απότηνκρεοφαγία(γιαταμεγαλύτεραπαιδιάτουπρογράμματος).

Επίσης, τα εισάγουμε στην ιδέα της ισορροπημένης πολυποίκιλης μεσογειακής

δίαιτας,πουθαδουνστηναμέσωςεπόμενηενότητα.

Ταπαιδιάμπορούνναεμβαθύνουνστοοικολογικόαντίκτυποτηςπράξηςτουςνα

τρώνε πολύ κρέας. Αν τρώμε μόνο κρέας ή κάθε μέρα καταναλώνουμε κόκκινο

κρέας, πέρα από τις επιπτώσεις στην προσωπική μας υγεία, υπάρχουν

επιπτώσεις που αφορούν την πείνα στον τρίτο κόσμο. Ειδικότερα, η έλλειψη

δημητριακών στον τρίτο κόσμο, λόγω της χρήσης του σε ζωοτροφές οδηγεί

πολλά παιδιά στην ασιτία και το θάνατο, ενώ έχει παρατηρηθεί παραφύση

τάϊσματωνζώωνμεομοειδήτουςείδη(υπολείμματαζωοτροφώνσεφυτοφάγα

ζώα) και ως συνέπεια αυτού εμφάνιση νέων ασθενειών, όπως της νόσου των

τρελλών αγελάδων, σε προβλήματα στη διαχείρισης των μεγάλων ποσοτήτων

αποβλήτωνκ.α.

Ταπαιδιάκαλούνταινααπαντήσουνστοερώτημα:

«Μπορώνατρώωμόνογκοφρέτες;ήμόνοκαρότα;»

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Παιχνίδι δραστηριοποίησης: «γεύση και χρώμα».Μυούμε ταπαιδιάσε νέες

γεύσεις,υγιεινές,μέσααπότοπαιχνίδι,οπότεταπαιδιάήτανπιοανοιχτά. Δραματοποίησηιστορίαςμετοθέμαπουθέλουμενααναλύσουμε. Δουλειάσεμικρέςομάδεςγιατηδραματοποίησητουρόλου,Επιλογή σεναρίου και τεκμηρίωση της άποψης. Εντόπιση λαθών στιςσυμπεριφορές–στάση‐προτάσειςγιαλύση. Συζήτησηστηνολομέλεια,κατανοήσεις,συμπεράσματα.

ΣΤΟΧΟΙ

25

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ

Τοκουτίτωνυγιεινώνλιχουδιών Κορδέλεςγιαναδέσουμεταμάτιατωνπαιδιών Μάσκεςγιαταπρόσωπατουκ.Καρότουκαιτηςκ.Ντομάτας Ψεύτικαήαληθινάκαρότακαιντομάτες Ιατρικέςποδιέςαπόαποκριάτικεςστολέςήάσπρεςμπλούζες(4)

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(10λεπτά):

Παιχνίδι: «γεύση και χρώμα»: Βάζουμε σε ένα κουτί υγιεινές τροφές, όπως

κεράσια, σταφύλια, μήλα, αχλάδια, αμύγδαλα, καρύδια, ξερά σύκα, ξερά

δαμάσκηνα,χουρμάδεςκλπ,ανάλογαμετηνεποχήπουπαίζουμετοπαιχνίδι.

Ταπαιδιάχωρίζονταισεδύοομάδες.

Τους κλείνουμε τα μάτια με κορδέλες και δοκιμάζουν με κλειστά μάτια

καινούργιεςωραίεςκαιυγιεινέςγεύσεις.Μαντεύουντιείναιαυτόπουέφαγαν.

ΟΣυντονιστήςκαιέναςβοηθόςτουσημειώνειτασωστάκαιταλάθοςτηςομάδας.

Ηδιαδικασίαγίνεταιταυτόχρονακαιστιςδύοομάδες.

Νικήτριαείναιηομάδαπουθαμαντέψειταπερισσότερατρόφιμα.

ΚΥΡΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(15΄)

«Oκ.Καρότοςκαιηκ.Ντομάτα»Τα παιδιά δραματοποιούν ένα σενάριο μονοφαγίας, κατά το οποίο κάποιακυρία,που έτρωγεμόνοντομάτες έγινεκόκκινηκαιστρογγυλήσανντομάτα,ενώοκύριος,πουέτρωγεμόνοκαρόταέγινεπορτοκαλίκαιμακρόστενοςσανκαρότo.ΣΕΝΑΡΙΟ:Σε ένα προάστιο μιας σύγχρονης μεγαλούπολης, ζούσε ο κ. Στέλλιος και η κ.Ευτέρπη. Τακτικά συναντιόνταν στον απογευματινό περίπατο‐ βόλτα, όπωςσυνήθιζανόλοιοιάνθρωποι εκείνηςτη εποχής.Είχανανέκαθενμίαανησυχίαγιατοφαγητόκαιτακιλάτους.Στηντελευταίατουσυνάντησηπήρανμεγάλεςαποφάσεις. Τικάνειςκ.Ευτέρπημου; ΩραίαείμαικύριεΣτέλλιο.Εσείς; Κάνωδίαιτα.Τρώωμόνοαυτάταπορτοκαλίμακρόστεναλαχανικά,γιανα

αδυνατίσω.Ταβρίσκωιδιαίτερανόστιμα. Ω!Τιμουλέτε;Καιεγώπρέπεινακάνωδίαιτα.Εμέναόμωςμουαρέσουνοι

ντομάτες.Θατρώωμόνοντομάτες.

26

Καλήσαςμέρα!Ταξαναλέμε. Καλημέρα!Καλημέρα!Έτσιοιδύοτουςχωρίστηκανκαιγιαέναμήναοέναςέτρωγεμόνοκαρότα,ενώοάλλημόνοντομάτες.Στοπροάστιοπουέμενανξέχασανκαιταονόματάτους.Τουςαποκαλούσανοκ.Καρότοκαιηκ.Ντομάτα,αφούήτανολόιδιοιαυτόπουέτρωγαν.Συναντήθηκανξανάέναμήναμετάκαιγούρλωσανκαιοιδύοτουςταμάτια. Τικάνειςκ.Ευτέρπημου; ΩραίαείμαικύριεΣτέλλιο.Εσείς; Αδυνάτισα και έδειξα πιο ψηλός. Μόνο να που το δέρμα μου έγινε

πορτοκαλί. Και εγώ αδυνάτισα, μόνο που έγινα στρογγυλή και κόκκινη σαν τις

ντομάτεςπουέτρωγα. Τώραπουτολεςκαιεγώμοιάζωμεκαρότο.Όσογιατουςγιατρούςπουτουςεξέτασαν,δενμπορούσανναμηγελάσουνμε

την καρδιά τους, Κρατούσανε τις κοιλιές τους από τα γέλια. Και ποιος θα

μπορούσενατουςκατηγορήσειγιαυτό;

ΔραματοποίησηΙστορίαςΡόλοι:

ηκ.Ντομάτα Οκ.Καρότος Ογιατρός‐Ηγιατρός‐Ηνοσοκόμα‐Ονοσοκόμος Οιγείτονες

Ταπαιδιάχωρίζονταισεδύοήτέσσεριςομάδεςκαιδραματοποιούντηνιστορία.

Όλοιμπορούνναπαίξουνέναμικρόρόλο....

Δίνουμε πέντε λεπτά για την προετοιμασία των ομάδων και στη συνέχεια

παρουσιάζονταιστηνολομέλειαοι ιστορίεςτουςσεσυνέχειαήανεξάρτητααπό

τηνιστορίατουκ.Καρότου.

Γίνεταισυζήτησηπάνωστοκατάπόσοκαικείνοι«κολλάνε»σεέναφαγητόκαι

ποιόείναιαυτό.

27

ΣΥΝΟΨΗ–ΚΛΕΙΣΙΜΟ(5΄)

Τα παιδιά σχολιάζουν την εμπειρία τους, στην ολομέλεια, μιλάνε για τασυναισθήματάτους,γιατοπόσοαυτήηάσκησημπορείνατουςβοήθησε.Ποιόςρόλοςτουςάρεσεπερισσότερο;Τίέχουνκαταλάβει;Σε επόμενη διαθεματική δραστηριότητα μπορούμε να επανέλθουμεζωγραφίζονταςτίκαταλάβαμεαπότηνιστορία.Τελικάαντρώμεμόνοέναπράγμα,ακόμακαιαναυτόείναιτοπιουγιεινόείναιεντάξει;

Εικόνα10‐Ταγλυκάδενείναιδώρα

Διαθεματικήπροσέγγιση‐συνέχεια:Στοδεκατιανότουςφτιάχνουμεσουβλάκιμελαχανικάεποχής.Ταχρώματακαιηεύκολημπουκιάτοκάνουνιδιαίτεραελκυστικό.Τοτρώμεόλοιμαζί.

28

6ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ‐ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ‐ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΔΙΑΤΡΟΦΗ»ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40΄)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μετάτηνυπερβολήτουκ.ΚαρότουκαιτηςκαςΝτομάτας,έρχεταιηεξισορρόπηση.

Όλες οι έρευνες δείχνουν τη μεσογειακή δίαιτα, ως την ιδανικότερη. Στηνπυραμίδα της εικόνας 12 θα μπορούσε να αφαιρεθεί το ελαιόλαδο από τηνκορυφήκαιναμπεισεόλητηνπυραμίδα,όπωςκαιτονερό,ενώηβάσητηςθαμπορούσαν να γίνουν τα λαχανικά και τα φρούτα. Αυτή θα ήταν μία δίαιταπρόληψης του καρκίνου. Δε θα πρέπει βέβαια να ξεχνάει κανείς τις ιδιαίτερεςανάγκες των παιδιών σε ασβέστιο και πρωτεΐνες. Ωστόσο, ενδιαφέρει ναδημιουργήσουμε μία θετική στάση απέναντι στην κατανάλωση των πράσινωνυδατανθράκων (φρούτα και λαχανικά), μία αρνητική στάση απέναντι στηνκατανάλωσηζάχαρης,θετικήαπέναντιστοελαιόλαδοκοκ.

Εικόνα(11α):ηπυραμίδατηςΔιατροφής

29

Ηεπόμενηπυραμίδα,όχιμόνοδεφαίνεταιναέχειανάγκηγιαδιορθώσεις,αλλά

είναιολοκληρωμένη,αφούπεριλαμβάνειτηνπόσητηςαναγκαίαςποσότητας

νερού,αλλάκαιτηνκαθημερινήάσκηση,απαραίτητοσυμπλήρωματης

υγιεινήςδιατροφήςγιατηνπρόληψητηςπαχυσαρκίας.

Εικόνα(11β):πιοσύγχρονηπυραμίδατηςΔιατροφής&στάσηςζωής(lifestyle),βασισμένηστηΜεσογειακήΔίαιτα.

ΣΤΟΧΟΙ

30

Νααναπτύξουνταπαιδιάτηδεξιότηταναδιαλέγουντατρόφιμαπουταθρέφουν

στησωστήσυχνότητα.

ναμάθουνναεπιλέγουνσυνειδητάαναγνωρίζονταςτιςποιότητεςτωντροφίμων

προςόφελοςτηςυγείαςτους.

Να μάθουν να αναγνωρίζουν τα εμπόδια (π.χ. τεμπελιά, επιρροή από τους

άλλους)προςτηνκατεύθυνσητηςυγιεινήςεπιλογήςκαιναταπροσπερνούνμέσα

απότιςσυνειδητοποιήσειςτηςσημασίαςτηςυγιεινήςεπιλογής.

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ‐ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣΤΗΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΔΙΑΙΤΑΕίναιανάγκηναπείσουμετουςμαθητέςγιατημεσογειακήδίαιτα.Ηεπιστροφή

στην παραδοσιακή μας κουζίνα θα δώσει την αύξηση του προσδόκιμου

επιβίωσης, μετά τη μείωση που σημειώθηκε από τη στιγμή που την

εγκαταλείψαμε. Ακόμα και αν μία οικογένεια αγγίζει τα όρια της φτώχειας, η

μεσογειακήδιατροφήτηςεπιτρέπεινατρώειυγιεινά.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δουλειάσεομάδεςγιατηνκατασκευήτηςπυραμίδας

Εμπέδωσητουθέματοςμεκατασκευές.

Εισαγωγή της κούκλας –συμβούλου κ. Διατρoφούλας. Είναι όμορφη λεπτή

καιαγαπητήσταπαιδιά.

Συζήτησηστηνολομέλεια,κατανοήσεις,συμπεράσματα

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ 4μεγάλεςκόλλεςχαρτίτουλάχιστονΑ3,

Δακτυλομπογιέςόλωντωνχρωμάτων,κραγιόνια,ξυλομπογιέςκαιμαρκαδόρους,

τέμπερες,

Εικόνεςαπόπεριοδικάφρούτων,λαχανικών,γαλακτοκομικώνκλπ

Κόλλακαιχαρτόνιγιατηνκατασκευήτηςτρισδιάστατηςπυραμίδας

Μαυρόασπρεςφωτοτυπίεςτουπιάτουισορροπημένηςδιατροφής.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

31

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(10΄)Τα παιδιά έρχονται στον κύκλο. Τους καλούμε να ανοίξουν τα πόδια τους στούψος των ώμων και να βάλουν τα χέρια τους ψηλά, ακουμπώντας τις δύοπαλάμεςμεταξύτους.Μεαυτότοντρόποφτιάχνουντηνπρώτηπυραμίδαμετοσώματους.Μετηβοήθειατηςφαντασίαςτουςγεμίζουμετηβάσητηςπυραμίδας,μέχριτογόνατο,μενερό.Τοαμέσωςεπόμενοστρώμαμέχριτηλεκάνημεφρούτακαιλαχανικά.Μέχριτοθώρακαμεδημητριακά,όσπρια,ψωμί.Μέχριτολαιμόμεγαλακτοκομικά, αυγά, ψάρι. Τέλος, γεμίζουμε το τρίγωνο που σχηματίζεταιανάμεσασταδύοενωμέναχέριακαιτουώμουςμεταφαγητάπουτρώμεσπάνια,όπως το κόκκινο κρέας, τα τηγανητά, τα γρήγορα φαγητά, τα γλυκά, ταπατατάκια, τα αναψυκτικά κλπ Βάζουμε στη βάση της πυραμίδας όλα τααθλήματαπουκάνουμε.Ακόμαμίααναλογίαγιατηδιαθεματικήσυνέχεια,δηλαδήμίαπυραμίδαμετιςασκήσειςπου μπορούμενακάνουμεσεμίαβδομάδαξεκινώνταςαπότηβάσημετοπερπάτημα(κάθεμέρα)μέχριτηνκορυφή.Όσο και να μείνετε σε αυτή την ενότητα, κυρίως διαθεματικά, είναιθεμιτό.

Εικόνα(11γ):ΕπίσηςμίασύγχρονηπυραμίδατηςΔιατροφής&στάσηςζωής(lifestyle),βασισμένηστηΜεσογειακήΔίαιτακαι

προσαρμοσμένηγιαπαιδιά.

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ–Ομαδικήκαιατομικήχειροτεχνία(25΄)

32

Ταπαιδιάδουλεύουνστιςμικρέςομάδες‐ομαδικήχειροτεχνία.ΠρόκειταινακατασκευάσουνμίαπυραμίδαΥγιεινήςΔιατροφής.Σταπολύμικράπαιδιάκάνουμεμίαομαδικήπυραμίδα, για να τακαθοδηγούμε.Ηπυραμίδαθακοσμήσει την τάξη καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος. Μπορείτε νακατασκευάσετεπυραμίδεςτρισδιάστατες,ήνακολλήσετεεικόνεςαπόπεριοδικάσε ένα μεγάλο τρίγωνο, απεικονίζοντας τα 4‐5 επίπεδα, σύμφωνα με τησυχνότητακατανάλωσηςτωντροφίμων.Σεεπόμενηδραστηριότητα(διαθεματικήπροσέγγιση)τουςδίνουμεταπιάτασεμαυρόασπρη έκδοση, για να ζωγραφίσουν τα τρόφιμα που θα βάλουν σε κάθεχώρισμα.Ταπιάταθαταπάνεσπίτι....Θυμίζουμεπωςτοπρόγραμμαφιλοδοξείναβάλει και τους γονείς σε αυτή τηφιλοσοφία. Ακολούθως θα γίνει προσπάθειαακόμα μεγαλύτερης απλοποίησης της ποσόστωσης των τροφίμων και τηςσυχνότητας λήψης τους, με το πιάτο ισορροπημένης διατροφής. Εναλλακτικάμπορούμενακάνουμετοπιάτοστηνκύριαδραστηριότητακαιτηνπυραμίδαστομαθηματικάήταεικαστικά.

Εικόνα(11δ):ΗπυραμίδατηςΜεσογειακήςΔίαιταςπροσαρμοσμένησεπιάτογιατηνκαλύτερηκατανόησηαπόταπαιδιά(HarvardSchollofPublic

Health).

Αυτή είναι η πρότασή για τη Διατροφή στην καθημερινότητα. ΥγιεινήΔιατροφή με ισορροπία όλων των θρεπτικών συστατικών στην πρέπουσαποσότητα.Ημονοφαγίαδεθαμπορούσεναέχειτέτοιαοφέλη.Ηπληροφορία

33

«πάει»σπίτικαισεσυναντήσειςμετιςμητέρεςζητάμεναφέρνουνπαρόμοιοφαγητόμεβάσηεβδομαδιαίοπρόγραμμαπουτουςδίνουμε(πχημέραόσπριων,ημέρα λαδερών, ημέρα ζυμαρικών κλπ). Έτσι εδραιώνονται κάποιες από τιςαξίεςτουπρογράμματοςπουεφαρμοζόμενεςμεμονωμέναθαέφερνανφτωχάαποτελέσματα.ΚΛΕΙΣΙΜΟ(5΄)

Τα παιδιά σχολιάζουν την εμπειρία τους, στην ολομέλεια, μιλάνε για τασυναισθήματάτους,δείχνονταςτις«φατσούλες»τους.

Εικόνα(12):Ηurburger,ηαγαπημένητροφήτωνπαιδιών.Πόσοθρεπτικήείναι;

Διαθεματικήπροσέγγιση‐συνέχεια:Ζυμώνουμεστοσχολείοψωμίήελαιόψωμοκαιτοψήνουμεεκεί.Τρώμεόλοιπαρέαμεελιές,τυρίήλάδικαιρίγανη.Πωπωνοστιμιά!Ανπειςγιαμυρωδιάμαςέσπασεόλουςτημύτη.....καιναφανταστείςπωςτοφτιάξαμεεμείς......

7ηΕΝΟΤΗΤΑ:Τοταξίδιτηςτροφής‐ΤοαυτοκινητοσώμαΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40΄)

ΣΤΟΧΟΙ

34

Ναγνωρίσουνταπαιδιάτοταξίδιτηςτροφήςμέσαστοσώμα.Νακαταλάβουνότι τρώμε για να θρέψουμε το σώμα μας και για να βάλουμε «βενζίνη» στοόχημάμας.Να ενθαρρύνουμε τους γονείς να ασκούνται μαζί με τα παιδιά τους. Δενυπάρχεικαλύτερηπροώθησημιαςιδέαςαπόαυτήτηνπράξη.ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΝαβοηθήσουμετουςμικρούςμαςμαθητέςνα«δουν»τοταξίδιτηςτροφήςστοσώμα.Ναβιώσουντησημασίατηςποιότηταςτηςτροφήςκαιναδουντοσώμα,ως ένα όχημα. Όσο καλύτερη θα είναι η βενζίνη, τόσο πιο γρήγορα και γιαπερισσότερο θα κινηθεί το αυτοκίνητο. Τα παιδιά ανάλογα με το στάδιοανάπτυξηςστοοποίοβρίσκονταιέχουνκαιδιαφορετικέςενεργειακέςανάγκες(Πίνακας2).

Πίνακας2:Μέσεςενεργειακέςανάγκεςπαιδιών1‐3 ετών: 1100 Kcal 3‐6 ετών: 1500 Kcal 6‐9 ετών: 1800 Kcal 9‐12 ετών: 2000 Kcal Στην παχυσαρκία οδηγούνται τα παιδιά όταν παίρνουν περισσότερεςθερμίδες από αυτές που χρειάζονται και όταν δεν ασκούνται, οπότε στοισοζύγιο προσφοράς‐ κατανάλωσης υπάρχει περίσσεια ενέργειας και ηζυγαριά γέρνει προς την αύξηση βάρους. Μέσα από το παιχνίδι με τοαυτοκίνητο μπορούμε να θίξουμε αυτό το θέμα του ισοζυγίου. Να καίνε τιςθερμίδεςπουπαίρνουνήακόμακαλύτεραναπαίρνουνόσεςχρειάζονται,είναιτοζητούμενο.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δουλειάσεμικρέςομάδες.

Εμπέδωσητουθέματοςμεκατασκευές.

Συζήτησηστηνολομέλεια,κατανοήσειςβιωματικώνεμπειριών.

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ Κούκλαμεανοιχτόστόμαγιατηναρχήτουταξιδιού Σωλήνας(όπωςαυτόντηςηλεκτρικήςσκούπας)γιατηναναπαράστασητουοισοφάγου,

Σακούλα‐σάκος,γιατηναναπαράστασητουστομάχου,

35

Πολλέςκορδέλες,γιατηναναπαράστασητουεντέρου. Φρούταήλαχανικά(αληθινάήομοιώματα). Αυτοκινητάκια Βενζινάδικο ΜέτροτοίχουκαιζυγαριάΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(10΄)Φτιάχνουν με τη βοήθεια του συντονιστή το πεπτικό σύστημα. Αρχικάβαφτίζουμε τα όργανα, στόμα, λαιμός, οισοφάγος, στομάχι, έντερο. Μετά ταβάζουμεσεσειράστημέσητουκύκλου.Προσπαθούνναπεράσουμετην τροφήκαθόλη την πορεία. Θα μπει μήλο θα βγουν τα άχρηστα. Θα πάρουμε τιςβιταμίνες,τοάμυλο,τηνενέργεια.Στιςμικρέςομάδεςθαπαραλάβουνένατρόφιμοκαιθατοοδηγήσουνσεόλητηδιαδρομή, ενώθαπουν τίπαίρνουναπόαυτό. Συμβουλεύονται τα «Σπίτια» γιαβοήθεια.

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ–Χειροτεχνία(25΄)Ταπαιδιάχωρίζονταισεομάδες.Ρόλοι:

Βενζινάς

Αυτοκίνητα

ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝΜΕΤΑΤΗΧΡΗΣΗ

Καλήςβενζίνης (φρούτα, λαχανικάκαι ελαιόλαδοκαθημερινά,δίνειδύναμη

στο«αυτοκίνητο»,είναιανάλαφροκαιτρέχειγρήγορα,ενώέχειαντοχή)

Κακήςβενζίνης(γλυκά‐δίνουνγρήγορηενέργεια,αλλάσύντομαπέφτουνκαι

σέρνονται, δεν κρατάει η ενέργεια, επιπλέον σε μεγάλη και συχνή ποσότητα

οδηγούνστηνπαχυσαρκία)

Πολλής βενζίνης (υπερκατανάλωση τροφής οδηγεί στην παχυσαρκία,

ιδιαίτεραανσυνοδεύεταιαπόέλλειψηάσκησης)

Λίγηςβενζίνης (οδηγείσεαδυναμία,καχεξία‐τοαυτοκίνητοδενμπορείνα

τρέξει).Κοκ.

Στησυνέχειαμετράμεόλαταπαιδιάσεμέτροτοίχουπουβάζουμεστηντάξηκαι

ζωγραφίζουμε. Φτιάχνουμε «ταυτότητες», όπου αναγράφουμε το χρώμα των

ματιών,τούψοςκλπ.Τιςταυτότητεςμπορούμενατιςενημερώνουμεανάτρίμηνο,

για να βλέπουν τα παιδιά τις αλλαγές που συμβαίνουν, ενώ ψηλώνουν ή ενώ

αλλάζουνδιατροφικέςσυνήθειες*.

36

*ΜετηβοήθειατουπίνακατουπαραρτήματοςυπολογίζουμετοΒΜΙ,στομάθημα

τωνμαθηματικών.Ενημερώνονταιοιγονείς,όπουκρίνεταιαπαραίτητο.

ΣΥΝΟΨΗ–ΚΛΕΙΣΙΜΟ(5΄)Μπορούμενατουςδείξουμετηνεικόναμετονπαχύσαρκοσκύλο(εικ13)καινατουςρωτήσουμεπώςαισθάνονταιγιαεκείνον;Τίνομίζουνπωςπρέπεινακάνει;Ουσιαστικάθαμιλήσουνγιατονεαυτότους.Είναιμιαευκαιρίαναθίξουμετοθέμα«εικόναεαυτούκαιπαχυσαρκία».Μπορούμε να ενημερώσουμε τους γονείς αν διαπιστωθεί αρνητική εικόναεαυτού και γενικότερα χαμηλήαυτοεκτίμηση.Η ενθάρρυνση, η επιβράβευσημπορούνναβοηθήσουν.Τοπαιδίβλέπειτονεαυτότουμέσααπόταμάτιατων«σημαντικώνάλλων»(εικόνα15).

Εικόνα(13):Μήπωςτρώωπαραπάνωαπόόσοχρειάζομαι;ΑςυπολογίσωπόσοθαέπρεπεναείναιτοΒάροςμου,σύμφωναμετοΎψος,τοσκελετό

καιτηνηλικίαςμου

8ηΕΝΟΤΗΤΑ:Τηλεόρασηήσκοινάκι;Ποδήλατοήplaystation;

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40ΛΕΠΤΑ)

ΣΤΟΧΟΙ

37

Ναενθαρρύνουμεταπαιδιάστηνκαθημερινήάσκηση.Ηυγιεινήδιατροφήδενείναι αρκετή από μόνη της. Ο γονιός από κοινού με το παιδί μπορεί να έχειδραστηριότητες,όπωςφαίνεταιστηνεικόνα14.

Εικόνα(14):Ογονιόςήοδάσκαλοςπουασκείται(ακόμακαλύτεραανείναιμαζί)είναιτοκαλύτερομάθημακαιακολουθείκαλάηνουθεσία,αλλιώς

ακούγεταιψεύτικη....

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Στη σημερινή ενότητα θα θιγούν σημαντικά θέματα, κυρίως σε ότι αφορά τη

στάσημαςαπέναντισταπράγματα!Τηλεόρασηήσκοινάκι;Αυτήηενότηταμας

εισάγει στην επόμενη ενότητα της ανάληψης της ευθύνης του Εαυτού μας και

38

των πράξεών μας. Μαθαίνω να με φροντίζω. Επιλέγω την κάθε στιγμή. Αν δω

τρειςώρεςτηλεόραση,έχωπολλέςπιθανότητεςναμηγυμναστώκαθόλου....

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Δουλειάσεμικρέςομάδες.

Εμπέδωσητουθέματοςμεκατασκευέςκαιεικόνες.

Αναγνώρισησυναισθημάτων.

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ Σκοινάκιαγιατοπαιχνίδιενεργοποίησης,τόσαόσαταπαιδιά, Μεγάλο χαρτόνι για τη δημιουργία δύο καθρεφτών στο μέγεθος του

σώματοςτωνπαιδιών, Μαρκαδόρουςγιανα ζωγραφίσουμε έναλεπτόκαι έναπαχύανθρώπινο

περίγραμμα, Κατασκευήτηλεόρασηςαπόχαρτόκουτα.ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(15΄)Δίνουμεσεόλαταπαιδιάένασκοινάκι.Οδιαγωνισμόςγίνεταιξεκινώνταςαπότααγόρια και συνεχίζουμε στα κορίτσια. Νικητής είναι εκείνος που θα κάνει τιςπερισσότερεςφορές.Στησυνέχειαπαίζουνσκοινάκιανάτρεις.Νικήτριαείναιητριάδαπουθακάνειτιςπερισσότερεςφορές.

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(25΄)

Παιχνίδι‐Διαλέγωτηφυσικήδραστηριότητα(15λεπτά).Είναιγνωστήησύνδεσητηςπολύωρηςπαρακολούθησηςτηλεόρασηςμετην

παιδικήπαχυσαρκία:Ταπαιδιάεπιλέγουνανθα:

δουντηλεόρασηήθαπαίξουνκυνηγητό,

παίξουνplaystationήθαπάνεέναπερίπατοστηφύση,

παίξουνμετονυπολογιστήτουςήθαπαίξουνρακέτες,

παίξουνΝιτέντοήθαπάνεγιαποδήλατο

πάνεστοπάρκομετοαυτοκίνητοήθαπερπατήσουνκοκ

39

Χωρίζουμε τα παιδιά σε δυάδες. Το καθένα προσποιείται τη δραστηριότητα

άθλημα.Ανάλογαμετηνεπιλογήτου,έρχεταιοκαθρέφτηςπάλινατουςδείξει

τιςεπιπτώσεις..Αυτόπουδιάλεξεθατοβοηθήσειναείναιλεπτόςήπαχύς;Στα

ζευγάριααλλάζουμεκαιγίνεταικαθρέφτηςοέναςτουάλλου.

ΣΥΝΟΨΗ–ΚΛΕΙΣΙΜΟ(10΄)

Ταπαιδιάμιλούνγιατασυναισθήματάτουςκαιτιςαποφάσειςτουςμετάτηνάσκησημετονκαθρέφτη.ΕσύτίαποφασίζειςγιατονΕαυτόκαιτηΖωήσου;

Εικόνα(15):Τοπαιδίβλέπειτονεαυτότουμέσααπόταμάτιατηςμητέραςτου

40

9ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΜΑΘΑΙΝΩΝΑΜΕΦΡΟΝΤΙΖΩ!‐ΤΑΧΡΩΑΜΤΑ»ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40΄)

Να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους ξεκινώντας από τα ρούχα που θαδιαλέξουν,τασυναισθήματαπουθα«φορέσουν»,τοφαγητόπουθαεπιλέξουν.ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΝαγίνεικατανοητόότιδεφταίειημαμάπουτρώωτηγανητέςπατάτες,ούτεη

γιαγιάπουτρώωγλυκά.Εγώευθύνομαι,εγώεπιλέγω,εγώαποφασίζω.Μαθαίνω

να φροντίζω τον εαυτό μου, μαθαίνω να υποστηρίζω την άποψή μου και να

επιλέγω.

Θαμελετήσουμετηστάσημας: απέναντιστουςαγαπημένουςμας, τηνευκολίαναμεταθέτουμετηνευθύνητουεαυτούμαςστουςάλλους.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: «Ζέσταμα»τηςομάδας. Ασκήσειςανάπτυξηςπρωτοβουλίας,ικανότηταςεπιλογήςκαιαυτοφροντίδας. Δουλειάσεμικρέςομάδεςγιατηγέννησητωνσυναισθημάτων. Δουλειάστηνολομέλεια,συζήτηση,κατανοήσεις,συμπεράσματα,κλείσιμο.

Εικόνα 16:Μπορώ να μάθω να φροντίζω τον Εαυτό μου, οπότε έχω και τηνελευθερίαναδιαλέγωγιαμένα

ΣΤΟΧΟΙ

41

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ 4τουλάχιστονμεγάλεςκόλλεςχαρτίΑ3γιατοντύσιμογιαάθληση,τοντύσιμο

σχολείου,εξόδουκαιδεξίωσης.

Δακτυλομπογιέςόλωντωνχρωμάτων,κραγιόνια,ξυλομπογιέςκαιμαρκαδόρους

γιαναζωγραφίσουντασυναισθήματα.

Ρούχααπόπεριοδικάήαπόκούκλες,φόρμεςγυμναστικής,εξόδουκλπ

Κλεψύδρα.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(10΄)

Ταπαιδιά* παίζουντοπαιχνίδι«διαλέγωτίναφορέσω»,μέσααπότοοποίο

εξοικειώνονταιμετηδιαδικασίατηςεπιλογής.

Σχηματίζουμεδύοομάδεςκαιβάζουμεταδιακριτικάτους,π.χ.κόκκινακαιμπλε

κορδελάκιαήμαντήλια.Σχηματίζουμεδύοκύκλουςαπότασώματατωνμαθητών

μεταχέριαανοιχτά.ΟέναςείναιτηςΑομάδαςκαιοάλλοςτηςομάδαςΒ.

Έναςαπότουςμαθητέςστέκεται έξωαπότονκύκλοκαιφωνάζει την επιλογή,

π.χ. γυμναστική στο σχολείο και παίρνει από τις ομάδες τα ρούχα που του

προσφέρουν.

Δύοήτρειςμαθητέςμερολόγιαμελεπτοδείκτεςκαταγράφουντουςχρόνουςτων

ομάδων.Οι μαθητές είναι τόσοι, όσες και οι ομάδες.Η ομάδαπου θα δώσει τα

σωστότεραενδύματαστονκαλύτεροχρόνοείναικαιηνικήτρια.

Οιεπιλογέςείναιπολλές.Ομαθητήςέχειεπίσκεψηστηθεία,βόλταστηνπαραλία,

μπάνιοστηθάλασσα,γυμναστική,σχολείο,ζωγραφική,δουλειάστονκήπο.

Κερδίζειηομάδαπουθαφέρειστοκέντροτουκύκλουτακατάλληλαρούχαστο

μικρότερο χρόνο. Οι μαθητές, που αποτελούν την κριτική επιτροπή, ελέγχου

καταλληλότητας ενδυμάτων και καλύτερου χρόνου, θα ορίσουν το νικητή. Το

μέτρημα του χρόνου γίνεται με τη βοήθεια της κλεψύδρας. Εναλλακτικά, σε

«δύσκολες»ομάδες,κριτήςμπορείναείναιοσυντονιστής.

Στη συνέχεια όλοι μαζί κολλάνε τα κατάλληλα ρούχα για την περίσταση σε Α3

κόλλεςμετίτλο«Γυμναστική»,«’Έξοδογιαθέατρο»,«Επίσκεψηστηθεία»κλπ

*Ταπαιδιάμπορούνναειδοποιηθούναπότηνπροηγούμενηημέραήσυνάντησηνα

φέρουνρούχααπόπεριοδικάήρούχααπόκούκλες,ήπαλιάρούχα.

42

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(20΄)

Διαλέγωνα«φορέσωχαρούμενεςσκέψεις‐χαρούμενασυναισθήματα»

Στησυνέχεια ταπαιδιάπροσπαθούν ναφορέσουν«χαρούμενεςσκέψεις» καιδιαπιστώνουνπωςαυτές«γεννούν»αντίστοιχασυναισθήματα.Ταπαιδιάχαλαρώνουνμεβαθιέςανάσες.Κάθονταιήσυχαμεκλειστάμάτιαστιςθέσειςτους‐κατάπροτίμησησεμίαενιαίαομάδασεκύκλο,το«μαγικόκύκλο».Στησυνέχειααποφασίζουννακρατήσουν‐«φορέσουν»‐μίαχαρούμενησκέψηστομυαλότους.Συνεχίζουν να μένουν ακίνητοι και παρατηρούν πώς αισθάνονται; αν η σκέψητουςήτανπράγματιχαρούμενη,τότεκαικείνοιθανιώθουνχαρά.Μένουνσεαυτότοσυναίσθημα!Μιλάνεπάνωστηνεμπειρίατουςκαι τιςσυνειδητοποιήσεις.Διαπιστώνουνπωςμπορούν να είναι χαρούμενοι, χωρίς να έχουν μπροστά τους μία τούρτα ή έναδώροήέναεισιτήριοσινεμά!Είναιχαρούμενοιμόνοκαιμόνο,γιατίτοεπέλεξαν!

ΣΥΝΟΨΗ–ΚΛΕΙΣΙΜΟ(10΄)

Ζωγραφίζουντασυναισθήματαπουένιωσαν.Τίχρώμαείχαν;Πώςήταν;Πώςγεννήθηκαν;Μπορούνναξανααισθανθούνέτσι;Μεποιότρόπο;

Εικόνα17‐πατατάκια,απόταγευστικότεραδιατροφικά«λάθη»

43

10ηΕΝΟΤΗΤΑ:«ΤΟΣΤΟΧΟΛΟΥΛΟΥΔΟ»‐ΚΛΕΙΣΙΜΟ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣΧΡΟΝΟΣ(40΄)

Τοποθέτησηστόχουσεσχέσημετηνυγιεινήδιατροφήκαιεξέτασήτουστηναρχήτηςεπόμενηςσχολικήςχρονιάς.ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΜετάαπότόσουςμήνεςεκπαίδευσηςστηνυγιεινήδιατροφή,θαήτανσκόπιμοναβάλουνοιμικροίμαςφίλοιέναστόχο.Μπορούνναζωγραφίσουναυτότονστόχο,νατονφυτέψουνσεένανκήποήστηναυλήτουσχολείουήνατονκολλήσουνσεέναβιβλίοΔιατροφήςτηςτάξης.Μπορούνεπίσηςνατονπάρουνμαζίτουςήνατονδώσουνστουςγονείςτους.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: «Ζέσταμα»τηςομάδας. Ασκήσειςανάπτυξηςπρωτοβουλίαςκαιαυτοφροντίδας. Δουλειάσεμικρέςομάδεςγιατηνπροετοιμασίατηςστοχοθέτησης. Δουλειάστηνολομέλεια,συζήτηση,κατανοήσεις,συμπεράσματα,κλείσιμο. Αποχαιρετισμός.

ΥΛΙΚΑΠΟΥΘΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ 4 μεγάλες κόλλες χαρτί τουλάχιστον Α3 για το ντύσιμο για άθληση, το

ντύσιμοσχολείου,εξόδουκαιδεξίωσης.

Δακτυλομπογιές όλων των χρωμάτων, κραγιόνια, ξυλομπογιές και

μαρκαδόρουςγιατηστοχοθέτηση.

Σπόροιφακής.

Βαμβάκι.

Κεσεδάκιααπόγιαούρτι,κενά.

ΤοΣτοχολούλουδοτουΤριβιζά

Εικόνα18‐ΕξώφυλλοτουομώνυμουπαραμυθιούτουΕ.Τριβιζά

ΣΤΟΧΟΣ

44

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ(10΄)Μπορούνναδιαλέξουνναεπαναλάβουνμίαδραστηριότηταπουτουςάρεσε.

ΚΥΡΙΩΣΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(20΄)ΔιαβάζουμετοπαραμύθιτουΤριβιζάγιαναταενεργοποιήσουμε.ΤαπαιδιάκαλούνταιναυλοποιήσουντοΣτόχοπουβάζουν,μετάαπόόσαέχουνμάθει.Πώςθαμπορούσεναμοιάζειαυτόςστόχος;Τίείναι;Μπορούμε να παρομοιάσουμε το στόχο μας για υγιεινή διατροφή με έναλουλούδι,τοστοχολούλουδο,πουυπάρχεικαιμεγαλώνει,όσοτοφροντίζουμε,τοποτίζουμε,όπωςοισπόροιτηςφακήςστοβαμβάκι.Φυτεύουμε τους σπόρους και δεσμευόμαστε να τους φροντίζουμε για να τουςδούμε να μεγαλώνουν, να βλαστάνουν. Τους περιποιούμαστε καθημερινά. Τουςθυμόμαστε.Μόνο στη δική μας ευθύνη θα είναι αυτοί οι σπόροι. Κανείς άλλος δενπαρεμβαίνει.Αντουςξεχάσουμε,δυστυχώςθαμαραθούν.....Πώςβλέπωτουςσπόρουςαυτούς;Θατακαταφέρουν;Τίσυμβολίζουν;ΣΥΝΟΨΗ–ΚΛΕΙΣΙΜΟ(5΄)

Τα παιδιά κρατιούνται σε κύκλο. Ακούν μουσική, χωρίς λόγια, που κατά

περίπτωσηέχουνακούσειπερισσότεροκατάτηνυλοποίησητουπρογράμματος

και κλείνουν τα μάτια. Ότανσταματήσει η μουσική, ανοίγουν τα μάτια. Μετά

συζητούν γι’ αυτό που τους ήρθε αυθόρμητα στο νου σαν εικόνα και για τα

συναισθήματάτους...(Ποιοτικήαξιολόγησητουπρογράμματος)

ΟΣυντονιστήςτουςπροτρέπεινασχηματίσουνόρθιοικύκλο.

Αποχαιρετισμός

Ταπαιδιάσχηματίζουνέναστενόκύκλο.Ακολούθωςανοίγουντονκύκλο,αλλά

κρατιούνται ακόμα. Μετά αφήνουν τα χέρια και κάνουν ένα βήμα πίσω. Και

ακόμαένακαιακόμαένα,έτσιώστε σιγά‐σιγάναμείνουνμεμονωμέναάτομα.

Βάζουντοέναχέριπάνωστοάλλο,μετοαριστερόνααγκαλιάζειτοδεξίώμοκαι

τοδεξίτοναριστερό.

Έτσι μεαυτόν τονσυμβολικό τρόπο, κρατούνμέσα τουςόλααυτάπου έμαθαν

στην ομάδα που ερευνούσε τρόπους να ανακαλύψει την υγιεινές στάσεις

απέναντιστηΖωή.

45

Εικόνα19‐Οιαποχαιρετισμοίείναιπικροί.Θαγλυκαθώανφάωέναγλυκό;

ΧαιρετισμόςΤα παιδιά αναφέρουν ένα συναίσθημά τους με μία μόνο λέξη, με την οποία

«σφραγίζουν»τηδιαδικασία.

Οκάθεμαθητήςχαιρετάειτηνομάδαμετοδικότουτρόπο.Διαθεματικήπροσέγγιση‐συνέχεια:Στο πάρτι κλεισίματος φέρνουμε φρούτα και ξηρούς καρπούς, χωρίς αλάτι,λαχανικά, σαλάτες και ψωμί με λάδι και ελιές, σκορδόψωμοψημένο, φυσικούςχυμούςκαυγιεινέςλιχουδιές.Τοκαλύτεροείναιναετοιμάσουμετοτραπέζιμαζί,ναστύψουμετουςχυμούςκαιναδοκιμάσουμεόλεςτιςγεύσεις.Μήπωςνακαλέσουμεκαιτουςγονείς;

46

ΞΕΝΗΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1. A Puzzle Solver for Health Problems, community Health Promotion, ΑCT‐

CommunityLove.

2. American Academy of Pediatrics (2001). AAP policy statement: Children

AdolescentsandTelevision(RE0043),107:2(423‐426)

3. AmericanHeartAssociation,(2003).Homemonitoringofhighbloodpressure.

Availableat:www.Americanheart,org/presenter.jhtml?Identifier=576.

4. AmericanMedicalAssociation,(1993),OικογενειακήΙατρικήβιβλιοθήκη,Δίαιτα

καιΔιατροφή,Μανιτέας,Αθήνα.

5. Andersen, R.E., Crespo, C.J., Bartlett, S.J., Cheskin, L.J., Pratt, M. (1998).

RelationshipofphysicalactivityandtelevisionwatchingwithBodyWeightandlevelof

FatnessAmongChildren.JAMA,279,12‐19

6. Andersen, R.E., Crespo, C.J., Bartlett, S.J., Cheskin, L.J., Pratt, M. (1998).

RelationshipofphysicalactivityandtelevisionwatchingwithBodyWeightandlevelof

FatnessamongChildren.JAMA,279,938‐942,

7. Angelopoulos, P.D., Milionis, H.J., Moschonis, G.Manios, Y. (2006). Relations

betweenobesity andhypertension:preliminarydata froma cross‐sectional study in

primaryschoolchildren:Τhechildrenstudy.EuropeanJournalofClinicalNutrition,60,

1226‐1234.

8. Berenson, G.S., Sminasan, S.R. (2005). Cardiovascular risk factors I youthwith

implicationsforaging:NeurobiologyofAging,26,303‐307.

9. Biddle, S., Armstrong, N. (1992). Children’s physical activity. An exploratory

studyofpsychologicalcorrelates.SocialScienceMedicine,34,325‐331.

10. BlanchetA.andA.Trognon(2002),ΨυχολογίατωνΟμάδων,Αθήνα,Σαββάλας.

11. Bouchard,C., Perusse, L. (1993).Genetic aspectsof obesity.Annalsof theNew

YorkAcademyofSciences,699,26‐35

12. Bouziotas,C.,Koutedakis,Y.,Nevill,A.,Ageli,E.,Tsigilis,N.,Nikolaou,A.,Nakou,

A.(2004).Greekadolescents,fitness,fatness,fatintake,activity,andcoronarydisease

risk.Arch.Dis.Child,89,41‐44

13. Dietz, W.H. (1998a) Health consequences of obesity in youth: childhood

predictorsofadultdisease.Pediatrics,101,518‐525

14. Dietz,W.H. (1998b).Childhoodweight affects adultmorbidity andmortality. J

ClinNutr,128:411‐414

15. Dietz, W.H., Robinson, T.N. (1998). Use of the body mass index (BMI) as a

measureofoverweightinchildrenadolescents.JournalofPediatrics,132,191‐193

47

16. Donker,G.A.Labarthe,D.R.,Harrist,R.B.,Selwyn,B.J.,Srinivasan,S.R.,Wattigney,

W.,Berenson,G.S.(1997).Lowbirthweightandserumlipidconcentrationsatage7‐

11yearsinabiracialsample.AmJEpidemiology,145,398‐407.

17. DrouglasT.,(1997),ΗΕπιβίωσηστιςΟμάδες,ΒασικέςΑρχέςτηςΣυμμετοχήςσε

Ομάδες,Αθήνα,ΕλληνικάΓράμματα.

18. Eston, R.C. Stewart, J. (1971). A general model for the genetic analysis of

pedigreedata.HumHered,21,523‐542.

19. Jenings S., Cattanach A., Mitchell S., Chesner A. and Meldrum B. (1994) The

HandbookofDramatherapy,London,Routledge.

20. JonesP.,(2003),Δραματοθεραπεία.ΤοΘέατροωςΤρόποςΖωήςκαιΘεραπείας,

Αθήνα,ΕλληνικάΓράμματα.

21. Lobstein,T.,Baur,L.,Uaury,R.(2004).FortheIASOInternationalObesityTask

Forceinchildrenandyoungpeople:αcrisisinpublichealth.Obesityreviews5,4‐85.

22. Gomoli,Μ.,OιΣυμβουλέςτουΜικρούΛύκου,

23. Mavrouniotis,F.,Argiriadou,I.,Dimitros,El.(2005).Theexaminationof

overweightandobesityin8yearsoldchildren.4thEuropeanSportsMedicine

Congress,13‐15,October,Lemesos.

24. NationalCenterforChronicDiseasePreventionandHealthPromotion.ASAS

ProgramfortheCDCGrowthCharts.2003

25. NationalCenterforHealthStatistics,CentersforDiseaseControl.Prevalenceof

OverweightamongChildrenandAdolescents.(1999).U.S.

26. Piaget,J.,(1970),Piaget’sTheory,NewYork.

27. Pick,S.,(1997).ΠλάθονταςτηΖωή,Φυτράκης,Αθήνα.

28. Proctor,M.H.,Moore,L.L.,Gao,L.,Cupples,L.A.,Bradlee,M.L.,Hood,M.Y.,Ellison.

R.C.(2003).Televisionviewingandchangeinbodyfatfrompreschooltoearly

adolescence.TheFraminghamChildren’sStudy,27,827‐833.

29. RainerClair,(1989),Τοσώμα,εκδ.ΑΣΕ

30. RainerClair,(1989),Μηνκαταστρέφειςτοσώμασου,εκδ.ΑΣΕ.

31. Richmond,et.Al.,Scott,ForesmanandCo,(1987),Healthforlife.

32. Robinson,T.N.(1998).DoesTelevisionCauseChildhoodObesity?JAMA,279,

959‐960.

33. Trembay,M.S.,Willms,J.D.(2003).IsCanadianchildhoodobesityepidemic

relatedtophysicalinactivity?InternationalJournalofObesity,27,1100‐1105.

48

ΕΛΛΗΝΙΚΗΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Αθανασίου,Κ.,(1994).Αγωγήυγείαςγιαπαιδαγωγούς,Θεσσαλονίκη.

2. ΑρχοντάκηΖ.καιΔ.Φιλίππου(2003)205ΒιωματικέςΑσκήσειςγιαΕμψύχωσηΟμάδων

Ψυχοθεραπείας,ΚοινωνικήςΕργασίας,Εκπαίδευσης,Αθήνα,Καστανιώτη.

3. Δημοσθενόπουλος,Χ.(2004).ΠαιδικήπαχυσαρκίαστηνΕλλάδα:τιφταίεικαιτιμπορεί

ναγίνει.

4. ΔιεύθυνσηΠρωτοβάθμιαςΕκπαίδευσηςΑνατολικήςΘεσσαλονίκης,ΓραφείοΑγωγής

Υγείας,ΔιεύθυνσηεκπαίδευσηςΔήμουΘεσσαλονίκης,ΠρογράμματαΑγωγήςΥγείαςΣχολικού

Έτους2003‐2004,Τεύχος2.

5. Kαφάτος,Α.(2002).Παχυσαρκία.Πρόληψηκαιαντιμετώπιση.ΕκδόσειςΕλληνικά

Γράμματα,Αθήνα.

6. Καφάτος,Α.(2004).Υπέρταση‐πρόληψηκαιαντιμετώπιση.ΕκδόσειςΕλληνικά

Γράμματα,Αθήνα.

7. Κουτσής Γεώργιος, (2008). Διερεύνηση της υποκινητικότητας και άλλων παραγόντων

αυξημένουκινδύνουπουσυμβάλλουνστηνεμφάνισηκαρδιαγγειακώννοσημάτωνσεέλληνες

μαθητέςτηςπρωτοβάθμιαςεκπαίδευσης,Μεταπτυχιακήδιατριβή,39‐55,82‐89.

8. ΜαυροβουνιώτηςΦ.,ΑργυριάδουΕιρ.(2005).Hδιερεύνησητουυπερβάλλοντοςβάρους

καιτηςπαχυσαρκίαςσεπαιδιάηλικίας8ετών.ΦυσικήΑγωγή‐Αθλητισμός‐Υγεία,18‐19:

175‐187.

9. Μεράκου,Κ.,Κουρέα–Κρεμαστινού,Τζ.,2005,ΥγιεινήΔιατροφήγιαπαιδιά4‐8ετών,

Αθήνα.

10. Μεράκου,Κ.,(2008),ΑγωγήκαιΠροαγωγήτηςΥγείας,ΕΣΔΥ,Aθήνα.

11. MιχαηλίδουΑ.(2003):ΤοΑλφαβητάριτηςΑγωγήςΥγείας,

12. ΓραφειοΑγωγηςΥγειαςα΄βαθμιαςΝομουΣερρων,(2005),Διατροφη.

13. ΠανεπιστήμιοΚρήτης,ΤομέαςΚοινωνικήςΙατρικής,(1993),ΥγείακαιΔιατροφική

Αγωγήβρεφώνκαιπροσχολικήςηλικίας,Hράκλειο.

14. ΠαπαδημητρίουΚ.,ΚαλούΙωάννα(2007),ΕγχειρίδιοΑγωγήςστην

ΑτομικήΥγιεινή,«ΥγιεινήκαιΑσφάλειαστηνΚαθημερινότητα»,4ηΔΥΠεΜακεδονίας&

Θράκης

15.Παπαδημητρίου,Κ.,(2010),«ΖωήΚαπνί.....Ζω»,Α.Ν.Θ.«ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ»

15. ΣιώκουΚατερίνα(1994),ΟδηγόςΑγωγήςκαιΠροαγωγήςΥγείας,ΕλληνικάΓράμματα,

Αθήνα

16. ΣτεργίουΓ.(2004).Υπέρτασησταπαιδιάκαιστουςεφήβους.

17. Τσόγκα,Α.,(2009),ΔιατροφήκαιΔημόσιαΥγεία,ΣημειώσειςΜαθήματοςδιετούς

μεταπτυχιακούΒ.Ελλάδος,

18. Τριανταφυλλίδου,Α.,‐Τομπούλογλου,Ι.,ΚαινοτόμεςΔράσειςστοΔημοτικόΣχολείοκαι

τοΝηπιαγωγείο

19. Tριβιζάς,Ε.,ΗΔόναΤερηδόνακαιτομυστικότηςγαμήλιαςτούρτας,Καλέντης

49

20. Τριβιζάς,Ε.,ΤοΣτοχολούλουδο,ΝέοιΑκρίτες

21. YπουργείοΥγείαςκαιΚοινωνικήςΑλληλεγγύης‐4ηΔΥΠΕΜακεδονίαςκαιΘράκης,2007,

ΕγχειρίδιοΒιωματικήςΠαρέμβασηςστηνπρωτοβάθμιαεκπαίδευση,“YγιεινήκαιΑσφάλεια

στηνΚαθημερινότητα‐Δεφοβόμαστε,ξέρουμεπώςναπροστατευόμαστε.“

22. Χρυσαφίδης,Κ.,(1998),Βιωματική‐ΕπικοινωνιακήΔιδασκαλία:Ηεισαγωγήτηςμεθόδου

Projectστοσχολείο,Gutenberg,Αθήνα,

Ειδικά:

1. Boonen,A.,etal(2009),HEPSGuidelines‐Πρόγραμμα“HEPS”‐HealthyEatingandPhysical

ActivityinSchools,ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣΟΔΗΓΙΕΣΓΙΑΤΗΝΠΡΟΑΓΩΓΗΤΗΣΥΓΙΕΙΝΗΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΗΣΚΑΙΦΥΣΙΚΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΑΣΧΟΛΕΙΑ,NIGZ

2. Παπαδημητρίου,Κ.(2010),«Υγεία,ΔιατροφήκαιΆσκηση»,ΑΝΘΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

3. Άλκηστις‐κουκλοθέατρο,58σενάριαφοιτητώνΠΤΝΘεσσαλονίκης,εκδ.Ελληνικά

Γράμματα.

4. Αισώπουμύθοι,διάφορεςεκδόσεις:ΟΜυλωνάς,ογιοςμουκαιογάιδαρος

5. Παιχνίδιααπόόλοτονκόσμο,ΕκδόσειςΟίκοςΤσιαμπίρηςΠυραμίδα.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ:http://www.iatronet.grhttp://www.iatrikionline.grhttp://www.incardiology.grhttp://www.cdc.gov/nccdphp/dnpa/growthcharts/sas.htm.http://www.cdc.govhttp://www.incardiology.grhttp://www.pubmedhttp://www.sport‐koa.orghttp://www.fotosearchhttp://eu‐sportvalues.net/http://www.helenastudy.com/http://www.ideficsstudy.eu/Idefics/http://www.safefoods.nlhttp://europa.eu.int/comm/health/ph_determinants/life_style/nutrition/platform/platform_en.hmhttp://move‐eu‐questionnaire.eu/introduction.php?country=cyhttp://www.helenastudy.com/http://www.tanea.gr/http://www.fotosearch.com

http://www.google.com/imgres?hl=el&biw=1366&bih=624&tbm=isch&tbnid=N1F8ZbYuqr

ΤασενάριακαιτοπαραμύθιατουπρογράμματοςσυγγράφτηκανειδικάγιατοπρόγραμμααπότηνΚυριακήΜ.Παπαδημητρίου

50

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΙ.ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣΒΜΙ

Ταπαιδιάυπολογίζουντομετηβοήθειατουσυντονιστήτο(ΒΜΙ)‐ΔείκτηΜάζας

Σώματοςτους:

καιτοαξιολογούνμεβάσηταόριαΔ.Μ.Σ.,όπωςφαίνονταιστονπίνακα(6).Στη

συνέχειατοποθετούντονεαυτότουςσεκλίμακαπουέχουμεφτιάξεισεμέγεθος

αφίσας,όπουσημειώνουμεανώνυμαόλαταπαιδιά,γιαναδουντοεπίπεδοτης

τάξης.Ταπαιδιάπαίρνουναποφάσειςσεσχέσημεδεδομένοτηνκατάστασήτους.

Εικόνα(20):Μικράπαιδιάμετρούντούψοςτους

Δ.Μ.Σ.=Β(kg)/Y2(cm)

51

Πίνακας(6)‐ΌριαΔ.Μ.Σ.γιασωματικόυπέρβαροήπαχυσαρκίασεπαιδίακαιεφήβους

ΣωματικόΥπέρβαρο

ΣωματικόΥπέρβαρο

Παχυσαρκία Παχυσαρκία

Ηλικία Αγόρια Κορίτσια Αγόρια Κορίτσια2 18,41 18,02 20,09 19,812,5 18,13 17,76 19,80 19,553 17,89 17,56 19,57 19,363,5 17,69 17,40 19,39 19,234 17,55 17,28 19,29 19,154,5 17,47 17,19 19,26 19,125 17,42 17,15 19,30 19,175,5 17,45 17,20 19,47 19,346 17,55 17,34 19,78 19,656,5 17,71 17,53 20,23 20,087 17,72 17,75 20,63 20,517,5 18,16 18,03 21,09 21,018 18,44 18,35 21,60 21,578,5 18,76 18,69 22,17 22,189 19,10 19,07 22,77 22,819,5 19,46 19,45 23,39 23,4610 19,84 19,86 24,00 24,1110,5 20,20 20,29 24,57 24,7711 20,55 20,74 25,10 25,4211,5 20,89 21,20 25,58 26,0512 21,22 21,68 26,02 26,6712,5 21,56 21,14 26,43 27,2413 21,91 22,58 26,84 27,7613,5 22,27 22,98 27,25 28,2014 22,62 23,34 27,63 28,5714,5 22,96 23,66 27,98 28,8715 23,29 23,94 28,30 29,1115,5 23,60 24,17 28,60 29,2916 23,90 24,37 28,88 29,4316,5 24,19 24,54 29,14 29,5617 24,46 24,70 29,41 29,6917,5 24,73 24,48 29,70 29,84

52

ΕυχαριστώτηΜαρίαπουέγραψετουςδιαλόγους,όπωςτουςάκουσε

καιτουςθυμήθηκενατουςκαταγράψει(!)απότο

κουκλοθέατροπουέπαιξαστηνεκπαίδευσητωνδασκάλωνγιατην

καλύτερηεφαρμογήτουυλικού

ΙΙ.ΔΙΑΛΟΓΟΙΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥΙΜΑΜΝΤΟΛΜΑΜΠΑΙΛΝΤΙ

Μια φορά και έναν καιρό, σε μια μακρινή χώρα της Ανατολής, ζούσε ένας

σουλτάνοςοΙμάμΝτολμάΜπαϊλντί.ΟΣουλτάνοςήτανπολύπλούσιος,Ζούσεσε

ένα απέραντο παλάτι. Δεν είχε καμία ανησυχία για την πρόοδο του λαού του,

απεναντίαςτουςξεζούμιζεμεφόρουςκαιτουςάφηνεναπεινάνε.Οίδιοςέτρωγε

συνέχεια, γεγονός που τον είχε μετατρέψει σε τεράστιο. Η απληστία του ήταν

τέτοια,πουέπαιρνεότιπολύτιμοέβλεπενακατέχουνοιυπήκοοίτου,ακόμακαι

τις κόρες τους. Είχε 40 γυναίκες και 50 παιδιά! Παρόλα αυτά δεν ήταν

ευτυχισμένοςκαισυνέχιζενατρώει,ναπαντρεύεται.

(ΑκούγεταιμουσικήΟΣουλτάνοςοΙμάμ,όλημέραμαμ‐μαμ‐μαμ)

Σουλτάνος:(Λαχανιάζονταςμπαφ‐μπουφ‐μπουφ)Ουφ,λαχάνιασα…Κιαυτήη

μέσημουμεπεθαίνει…Καιταπόδιαμουπονάνε…Οχ,δεμπορώνα

βγωαπότηνπόρτα‐σφήνωσα!Γκρεμίστετηνπόρτααμέσως!

(Πάεινακαθίσεικαισκίζεταιηρόμπατου)Αχ,σκίστηκεηφορεσιάμου!Ράφτη!!

Ράψεμουμια καινούργιαφορεσιά‐50μέτραπιο ευρύχωρη, γιατί τηνάλλη, την

παλιάτηνέκανεςπολύστενήκαισκίστηκε!

Ράφτης:Μα,αφέντημουπολυχοντρεμένεε,συγγνώμη,πολυχρονεμένε,

προχτέςμόλιςσαςέραψααυτήτηγαλάζιαφορεσιάπουμέσατης

χωράνε12ελέφαντεςκαι28ιπποπόταμοι!Πάλιπαχύνατε;

Σουλτάνος: Πώς τολμάς; Μου λες δηλαδή ότι είμαι χοντρός; Κόψτε του το

κεφάλι!

Ράφτης : Όχι, όχι, όχι αφέντη μου!Ποιος είπε τέτοιο πράγμα; Αλίμονο, εσείς

που είστε τόσο κομψός και σικ! Εσείς που είστε υπερλαίμαργος ε,

ήθελαναπωυπέρλαμπρος!

Σουλτάνος:Καλά,τηγλύτωσεςκαιπάλι,έχεχάρηπουείσαιφίνος

ράφτης…(Στρέφεταιπροςτονστρατιώτητου)Τικαινούργιομου

έφερεςστρατιώτη;

Στρατιώτης:Πολυχοντρεμένεμουαφέντη,χοντρομπαλότατεε,συγγνώμη,

σεβασμιότατε,δύσκολαταπράγματα…Οιτελευταίοιφόροιπου

53

βάλατεήτανπολύσκληροίγιατολαό,πουήδησκυλοπεινούσεαπό

τουςπροηγούμενους,τουςπρο‐προηγούμενουςκαιτουςπρο‐προ‐

προηγούμενούςσαςφόρους…

Σουλτάνος:Πώς;Τι;Πώςτολμάνε;Μάζεψέτουςταόλα‐θέλωπερισσότερα

τρόφιμα!Πεινάω…καιπεινάωπολύυυυυ…..

Στρατιώτης:Μαδενέχουνάλλατρόφιμα!Μπήκαμεσεόλεςτιςαποθήκεςκαιδε

βρήκαμεψίχουλο!Μόνο μια οικογένεια βρήκαμε να τρώει κάτι και

τους το κατασχέσαμε ορίστε, έτρωγαν μια πετρόσουπα, ορίστε οι

πέτρεςπολυχοντρεμένεμου!

ΠατέραςΙσμήνης:ΤασέβημουΣουλτάνεμου!(σιγοψιθυρίζοντας)Τέρας!

Σουλτάνος:Τιείπες;Τέρας?

ΠατέραςΙσμήνης:Όχι,όχι,όχι–εγώείπαταέφερακαισήμερασεπέρας…

Σουλτάνος:Εσύέτρωγεςτηνπετρόσουπα;Μόνοπέτρεςέχεις;Δενέχειςτίποτα

άλλοναμουδώσεις;

ΠατέραςΙσμήνης:ΌχιΣουλτάνεμου,δενέχωτίποτεάλλο‐τοστομάχιμουέχει

κολλήσειστηνπλάτημουαπότηνπείνα….

Σουλτάνος :Καλά,φύγετώρα,αλλάτηνάλληφοράφρόντισενα έχειςκάτι να

μουδώσειςαλλιώςθαφάωεσένα!

(ΟπατέραςτηςΙσμήνηςκατευθύνεταιπροςτοσπίτιτου)

Σεμιαταπεινήγειτονιάτουβασιλείουτου,ζούσεέναςήσυχοςοικογενειάρχηςμε

τη μονάκριβη κόρη του. Την αγαπούσε υπερβολικά και τη μεγάλωνε με αξίες,

όπωςηαγάπη,ηγενναιότητα,ηγενναιοδωρία,ησυμπόνιαγιατοσυνάνθρωπο.

ΑπόόλεςτιςκοπέλεςστηγειτονιάξεχώριζεηΙσμήνη.Ηομορφιάτηςήταντέτοια

που έκανε τα κουρέλια που φορούσε να φαντάζουν με στολίδια. Το φως της

φώτιζεόλητηγειτονιά,πουστηριζότανστοχαμόγελο,τηδύναμηκαιτονκαλό

τηςλόγο.Ηελπίδαέλαμπεστοχαμόγελότηςσανήλιοςκαικανέναςφόβοςγιατον

σουλτάνοδενέσκιαζετηνομορφιάτης.

Ισμήνη:Έλαπατέραμου,άργησες,σουέφτιαξαλίγηπετρόσουπαναφας…

ΠατέραςΙσμήνης:Αχ,αυτήησούπαείναιλίγοβαριά,μου’πεσεσανπέτραστο

στομάχι….

(μασουλώντας)Μμμμ,καιτιωραίοπουείναιτοκοτόπουλο….

Ισμήνη:Μα,δενέβαλακοτόπουλο!

54

ΠατέραςΙσμήνης:Καισανδενέβαλεςεσύκοτόπουλο,δενμπορώεγώνατο

φανταστώ;

(Αργότερα,ηκοιλιάτουακόμαγουργουρίζει‐ήχοςγουργουρητού)Μη

βρεκοιλίτσαμουμουτησπας‐φτάνειπια,μηγουργουρίζειςάλλο…

Τινακάνω;Αςπιωέναποτήρινερό…Μήπωςκιάλλοένα;Τι

θα’λεγεςγιαάλλοένα;Ναι,ναικιάλλοένα!Α!σταμάτησεςνα

γουργουρίζεις!Τελικάμουφαίνεταιδενπεινούσες,ΔΙΨΟΥΣΕΣ!

ΟπατέραςτηςΙσμήνηςανησυχούσε,ναμηντηνανακαλύψειοσουλτάνοςκαιτου

τηνπάρει.Γιατούτοείχελάβειταμέτρατου.Δεντηνάφηνεναβγαίνειαπότο

σπίτιτημέρα,ότανοιστρατιώτεςτουΙμάμ,λήστευανότιείχεαπομείνειαπότους

δύστυχουςυπηκόουςτου.

Ισμήνη : (σιγοτραγουδώντας) …Ουφ, έχω σκάσει κλεισμένη εδώ μέσα! Ω! Τι

όμορφημέρα!Είχαξεχάσειπόσοωραίοείναιτοφωςτουήλιου,

τοκελάηδηματωνπουλιών!

Ο καλός μου ο πατερούλης, πόσο φοβάται για μένα! Με έχει

κλείσεισ’αυτότοκρυφόδωμάτιογιαναμημεδειοΣουλτάνος

Ιμάμ ή οι στρατιώτες του και με αρπάξει και με αναγκάσει να

τον παντρευτώ! Έχει, απ’ ότι έχω ακούσει, 40 γυναίκες και

όποιακοπέλαόμορφηδειτηναρπάζεικαιτηνκάνειμετοζόρι

γυναίκατου!Εκτόςόμωςαπότιςκοπέλεςαρπάζεικαιότιάλλο

φαγώσιμοέχειαπομείνειστουςδύστυχουςυπηκόουςτου!

Εγώόμωςδεντονφοβάμαι!Κανέναςάνθρωποςστονκόσμοδεν

μπορείναείναιτόσοάπληστοςκαικακός!Εγώλοιπόνθατο

γνωρίσωαυτότοτέραςκαιθαπροσπαθήσωνατοαλλάξω,να

τουμιλήσω,ναδειπόσοκακόέχειπροξενήσεικαιπόσο

υποφέρουνόλοιεξαιτίαςτου.Μπορείναμηντοέχεικαταλάβει

–ήμπορείναείναικαιοίδιοςδυστυχισμένοςμεαυτάπουκάνει!

Μήπωςλοιπόννακαθίσωεδώστοπαράθυρο,ναμεδεικαιμε

τησυνηθισμένητουτακτικήναμεαρπάξειστοπαλάτι–και

τότεεγώθατουμιλήσωκαιθατονπείσωνααλλάξει!

ΚιέτσιέτυχενατηδειοΣουλτάνοςπουείχεβγειγιατηβόλτατου,πουγινόταν

κάθεμέρακαισεάλληγειτονιά.

Ισμήνη:Α,ΟΣουλτάνος!ΚαλημέραΣουλτάνε!

Σουλτάνος:Ω,ποιαείναιαυτήηοπτασίαπουβλέπω!Καλημέρα,ποιαείσαιεσύ;

Πώςκαιδεσ’έχωξαναδεί;Θέλωνασεπάρωστοπαλάτιμου!

55

Ισμήνη:Εντάξει!

Σουλτάνος:Τι;Πώς;Δενουρλιάζεις;Δεφωνάζεις;Δεμεφοβάσαι;

Ισμήνη:Όχι!Καθόλου!

Σουλτάνος:Ωραίαλοιπόν,ανέβαπάνωστηνάμαξάμου!

Ισμήνη:Όχι,αςπερπατήσουμε,έχειτόσοωραίαμέρα!

(ΗΙσμήνηπερπατάειγρήγορακαιοΣουλτάνοςακολουθείλαχανιάζοντας)

Σουλτάνος :Ε!Στάσου!Περπατάςπολύγρήγορακαιδενμπορώνασεφτάσω!

Έχωξεχάσειπώςείναιναπερπατάν!Μετάαπόλίγαβήματαπάντοτε

είχαβαστάζουςγιαναμεκουβαλάν!

Ισμήνη:Αυτέςλοιπόνοισυνήθειεςπρέπεινααλλάξουν!

Σουλτάνος:Αςείναιλοιπόν!ΓιασέναΙσμήνησκοπεύωνααλλάξωπολλά!

(Φτάνουνστοπαλάτι)

Σουλτάνος : Πάνω στην ώρα φτάσαμε! Η ώρα του φαγητού! Τι τραβάει η

ψυχούλασουναφάμεΙσμήνη;

Ισμήνη:Λοιπόνσήμεραλέωναφάμεκάτιδιαφορετικό…

Σουλτάνος:Σαντιδηλαδή;

Ισμήνη:Θααπελευθερώσουμεόλαταζωάκιαπουθαέτρωγεςσήμερακαιθατα

δώσουμεμαζίμετουςτόνουςταγλυκάπουθαέτρωγεςστουςκαημένους

τουςυπηκόουςσουπουπεινάνε…

Σουλτάνος:Κιεμείςτιθαφάμε;

Ισμήνη:Χορταράκιαμελεμονάκικαιλίγολαδάκι….

Σουλτάνος:Αυτάναταφάνετακατσικάκια!

Ισμήνη :ΠίστεψέμεΣουλτάνεμου,θασουαρέσουνσιγά‐σιγάκαιθαδειςπόσο

καλόθασουκάνουν!

Σιγά‐ σιγά του κόπηκε και η όρεξη. Η Ισμήνη μεσολαβούσε να στέλνονται όλα

αυτά ταφαγητά στις γειτονιές με τα πεινασμένα παιδιά. Ήξερε πως αυτό δεν

αρκούσε,μαμετονκαιρότονέπεισεναελαττώσειτουςφόρουςκαιέτσιολαός

άρχισενατρώειψωμάκι.

Μεταπολλάάρχισεοσουλτάνοςσιγά–σιγάναμεταμορφώνεται,νααδυνατίζει,

νααναρωτιέταικαιγιαάλλαπράγματα,πέρααπότηνκαλοπέρασήτου.Πρώτη

φοράμετάαπόπολύκαιρότολμούσεναπερνάειμπροστάαπότουςκαθρέφτες

που παλιά τους είχε καλυμμένους με πανιά γιατί δεν τολμούσε να δει το πόσο

παχύςήταν…

56

Περνούσε πολύ καιρό με την Ισμήνη, απολάμβανε τη συντροφιά της και τις

συζητήσειςτους.ΗΙσμήνηείχεαρχίσεινααλλάζειτονΣουλτάνοκαιτονκόσμο,

όπωςακριβώςτοείχεοραματιστεί….

Σουλτάνος : Ισμήνη, μουμ’ αρέσει τόσοπολύηπαρέασου!Νομίζωότι σ’ έχω

ερωτευτεί…Τώραπουέχωαλλάξειθαμεπαντρευτείς;

Ισμήνη : Όχι, υπάρχει πρώτα κάτι άλλο που πρέπει να κάνεις‐ πρώτα θα

απελευθερώσειςτις40γυναίκεςσου–άλλωστε,τιείναιπροτιμότερονα

έχεις40πουδενσεαγαπάνεή1πουσεαγαπάειαληθινά;

Σουλτάνος:Καιποιαείναιαυτή;

Ισμήνη:ΕγώΣουλτάνεμου,εγώ…

Σουλτάνος:ΕίμαιοπιοευτυχισμένοςΣουλτάνοςτουκόσμου!

Ισμήνη:Μόνοπου…ανμ’αγαπάςαληθινάπρέπειναμ’αφήσειςναγυρίσωστο

πατρικόμουκαιναπάρωτηνευχήτουμπαμπάμου…

Σουλτάνος : Εντάξει Ισμήνη, σ’ αφήνω να φύγεις γιατί σε αγαπάω και σε

εμπιστεύομαι.

ΗΙσμήνηγυρίζειστοπατρικότηςσπίτι.ΟΣουλτάνοςτηναφήνειγιατίγιαπρώτη

φορά έχει μάθει ν’ αγαπάει πραγματικά. Το δύσκολο τώρα είναι να αναγγείλει

στονμπαμπάτης τηναπόφασήτης, μιακι εκείνοςακόμαθεωρεί τονΣουλτάνο

ένατρομερότέρας.

(ΗΙσμήνηχτυπάειτηνπόρτατουσπιτιούτης)

ΠατέραςΙσμήνης:Ποιοςείναι;ΑνείναικάποιοςστρατιώτηςτουΣουλτάνουνα

ξέρειότιδενθαβρειτίποταάλλοεδώ.Μιαμονάκριβηκόρηείχακαιμου

τηνάρπαξε,όπωςκαιότιφαγώσιμουπήρχεσ’αυτότοσπίτι.Η Ισμήνη

μουδεμένειπιαεδώκαιμαζίτηςλείπεικαιηχαράκαιηευτυχία…

Ισμήνη:Εγώείμαιπατέραμου,ηΙσμήνη!

Πατέρας Ισμήνης : Ισμήνη μου είσαι στ’ αλήθεια εσύ; Πώς γλίτωσες από το

τέρας;

Ισμήνη:Πατέραμουγλίτωσακαισουέχωκαιπολύκαλάνέα!

ΠατέραςΙσμήνης:ΤιΙσμηνούλαμου;

Ισμήνη:Μπαμπάμουθέλωτηνευχήσουγιατίθέλωναπαντρευτώ!

ΠατέραςΙσμήνης:Δύοχαρέςσεμίαμέρα!Δενπιστεύωστ’αυτιάμου!Έλαπες

μουόμωςποιοςείναιογαμπρούςμου;Όχι,όχι,άσεμεναμαντέψω‐είναι

εκείνος ο ψηλός στρατιώτης του Σουλτάνου, ε; Όχι; Τότε εκείνος ο

ράφτηςοκαλός,ε;Όχι;Ούτε;Τότεποιος;

57

Ισμήνη :ΟΣουλτάνοςμπαμπά…Έχειαλλάξειπολύ,δεν είναι τοτέραςπουόλοι

νόμιζαν…

ΠατέραςΙσμήνηςΤιλεςκόρημου,είσαισίγουρη;Αυτόςκόντεψεναμεφάεικαι

μένα!

Ισμήνη:Όχιπατέραμου,δενείναιοπαλιόςΣουλτάνοςαυτός,έχειγίνεικαλός…

ΠατέραςΙσμήνης:Αφούτολεςεσύκόρημου…Άντεπάμενασαςδώσωτηνευχή

μου…

(Η Ισμήνη με τον πατέρα της φτάνουν στο παλάτι όπου τους υποδέχεται ο

Σουλτάνος).

Σουλτάνος:Καλωσήρθατε,καλωσήρθατε.Θαήθελανασαςζητήσωτοχέριτης

κόρηςσας.

Πατέρας Ισμήνης :Τοχέριτης;Μόνο;Καιτιθατακάνωεγώταυπόλοιπα,το

κεφάλι,ταπόδιατης;Πάντωςεγώδεσουδίνωμόνοτοχέριτης!

Σουλτάνος:Εννοώθαήθελαναγίνειγυναίκαμου.

ΠατέραςΙσμήνης:Ε,πεςμαςέτσι,ντε!Εντάξειλοιπόν!

(Στρέφεταιστην Ισμήνηκαιτηςψιθυρίζει)Καισυ Ισμήνημουνατονπάρειςγια

άντρα, αλλά καλού κακού να κοιμάσαι με το ένα μάτι ανοιχτό‐ δεν ξέρεις πότε

μπορείνατουγυρίσειτομάτικαινασεφάει!

ΈτσιέγινεογάμοςτηςΙσμήνηςμετοΣουλτάνοΙμάμΝτολμάΜπαϊλντίκαιζήσαν

αυτοίκαλάκαιοιυπήκοοίτουςακόμακαλύτερα….

58

ΙΙΙ.ΟΜΑΔΕΣΤΡΟΦΙΜΩΝ

Πίνακας(1):πηγέςβιταμινώνΒιταμίνες/λιποή

υδατοδιαλυτές

Χρώμα Βρίσκεται Χρησιμεύει Επιπτώσειςαπότην

έλλειψη

Λιποδιαλυτή

Α

πορτοκαλί

Καρότο,σπανάκι,συκώτι,ιχθυέλαια,βερίκοκα,ροδάκινα,

αυγά‐στονκρόκο,γάλα,ντομάτα,πατάτα,σταφύλια,

φρέσκακολοκυθάκια,μπρόκολακα

Ανάπτυξη,υγιήμάτια,προσαρμογήτουςστοσκοτάδικαιυγιέςδέρμα

Αναστολήανάπτυξης,ξηροφθαλμία,τύφλωση,δερματοπάθειες,ατροφία

Υδατοδιαλυτ

ήΒ

πράσινο

Σπανάκι,φιστίκια,φασόλια,μπιζέλια,κρέας,ψάρι,αυγά,

γάλα,δημητριακάΥγιήνεύρακαιδέρμα

Απώλειαβάρουςκαιόρεξης,αδυναμία,

κατάθλιψη,δερματίτιδες,ασθένειαBERI‐BERI

Β1

Καλήλειτουργίανευρικούκαιμυϊκούσυστήματος

Β2

Φλοιούςτωνσιτηρών‐ψωμί

ολικήςάλεσης,

Βοηθάειστηνάμυνατουοργανισμούστιςασθένειες

Β6

Κοτόπουλο,ψάρια,χκρέας,αυγά,σπανάκι,μπανάνες,ψωμί

ολικήςάλεσηςκ.α.

Βοηθάειστηνκαλήλειτουργίατουνευρικούσυστήματοςκαιστην

πρόληψητηςατονίαςτουοργανισμού

Β12 Κρέας,ψάρι,κοτόπουλο,

γαλακτοκομικά‐οιφυτοφάγοιθαπρέπειναπαίρνουνσυμπληρώματαμεβ.Β

Καλήλειτουργίατουεγκεφάλου,πρόληψηαναιμίαςκαιστησωστήανάπτυξητωνπαιδιών

ΥδατοδιαλυτήC

κόκκινο

Πορτοκάλι,λεμόνι,καρπούζι,πατάτα,πιπεριά,μήλο,μαρούλι,χόρτα,συκώτι,

φραγκοστάφυλα

Αντοχήσειώσεις,όρεξη,ρύθμισητουύπνου,έλεγχοτουπόνου,

γενικότερηυγείατουοργανισμού

Ανορεξία,νευροπάθεια,πόνοστιςαρθρώσεις,

σκορβούτο,καθυστέρησητηςανάρρωσης

Λιποδιαλυτή

D

Κίτρινο

Συκώτι,αυγά,καρύδια,γάλα,ψάρια,βούτυρο,σταφίδες,

σύκα,χόρτα

Υγιήοστάκαιδόντια,ανάπτυξη,καλή

λειτουργίατουΝΣκαιτηςκαρδιάς

Στραβάδόντια,προβλήματαμεοστά,ραχίτιδα,τερηδόνα,

πυόρροια

Λιποδιαλυτή

Ε

Άσπρο

Ξηροίκαρποί,λάδι,σπορέλαια,βούτυρο,συκώτι,ψωμί,

φύτρατουσιταριού,πράσιναφύλλατωνλαχανικών,

γαλακτοκομικά,αχλάδια,μέλι,μαρούλι,μήλα

Καθυστερείτηγήρανσητωνκυττάρωντου

οργανισμού

Στείρωση,αποβολή,προβλήματα

καρδιαγγειακάκαιμετοσυκώτι,βλάβες

γεννητικώνοργάνων

Λιποδιαλυτή

Κ

Κόκκινο Λάχανο,σπανάκι,σπορέλαια,ντομάτα,μπρόκολο,τριφύλλι,ραδίκια,σόγια,κρόκοαυγού,

γάλα,καλαμπόκι

Βοηθάειστηνπήξητουαίματος,προλαμβάνειτυχόναιμορραγίες,

συμβάλειστηνμακροζωία,

Αιμορραγίες,αναιμία,μείωσητηςζωτικότητας,

δερματοπάθειες,

59

Πίνακας(2)‐Πηγέςπρωτεϊνών

Πηγήπρωτεΐνης(1γρ.

περιέχει4kcal)

Τρόφιμο

Περιεκτικότητα%

Κρέας

Κοτόπουλο

15‐25%

Ψάρι

Κόκκινοκρέας

Αυγά

Λευκό 12%

Κίτρινο 16%

Γάλα

Αγελαδινό

3‐4%

Κατσικίσιο

ΨωμίΣταρένιο‐ολικής–

6‐10%

Σικάλεως

Πολύσπορο…

Όσπρια

Φακές

7‐10%

Ρεβίθια

Φασόλια

Καρύδια

10‐25%

Αμύγδαλα

Φουντούκια

Φιστίκια

60

Πίνακας(3):πηγέςλιπών

ΛΙΠΗ(1gr.Περιέχει 9kcal)

ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ

ΖΩΙΚΑΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΒΟΥΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ

ΚΡΕΑΣΤΥΡΙΓΑΛΑ

ΓΙΑΟΥΡΤΙΑΚΟΡΕΣΤΑ

ΦΥΤΙΚΗΣΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΗΛΙΕΛΑΙΟΣΟΓΙΕΛΑΙΟΦΑΣΟΛΙΑΚΑΚΑΟ

ΑΒΟΚΑΝΤΟΕΛΙΕΣ

Πίνακας(4):Kύριεςπηγέςυδατανθράκων

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗΠΟΣΟΤΗΤΑ‐ΓΙΑ

ΠΑΙΔΙΑ:150‐200gr

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ(1γρ.Περιέχει4

kcal)

ΤΡΟΦΕΣΠΛΟΥΣΙΕΣΣΕΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ

ΗΜΕΡΗΣΙΑΠΡΟΣΛΗΨΗ

(gr)

ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΑΜΕΣΗΠΗΓΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΓΛΥΚΟΖΗ

ΦΡΟΥΤΑ,ΜΕΛΙ 5

ΦΡΟΥΚΤΟΖΗ

ΦΡΟΥΤΑ,ΜΕΛΙ 5

ZAXAΡΗ

ΖΑΧΑΡΟΤΕΥΤΛΑ,ΖΑΧΑΡΟΚΑΛΑΜΑ

10‐100

ΛΑΚΤΟΖΗ

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ

15

ΔΟΜΙΚΟΡΟΛΟΣΤΗΝΚΑΤΑΣΚΕΥΗΤΟΥΣΩΜΑΤΟΣ

ΤΡΙΑΛΟΖΗ

ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΕΛΑΧΙΣΤΗΜΑΛΤΟΖΗ

ΤΣΙΧΛΕΣ,ΚΑΡΑΜΕΛΕΣ

ΔΕΞΤΡΙΝΕΣ

ΑΜΥΛΩΔΗΧΟΡΤΑΡΙΚΑ

ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ ΚΡΕΑΣΑΜΥΛΟ

ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ,

ΟΣΠΡΙΑ,ΠΑΤΑΤΕΣΛΑΧΑΝΙΚΑ

150‐250

61

IV. ΦΑΤΣΟΥΛΕΣ‐ΕΚΦΡΑΣΗΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Προσωπάκια–ηλεκτρονικέςζωγραφιέςτηςΚ.ΠαπαδημητρίουΕΙΜΑΙΧΑΡΟΥΜΕΝΗ/ΟΣ

ΕΙΜΑΙΛΥΠΗΜΕΝΗ/ΟΣ

62

ΑΔΙΑΦΟΡΩ

ΕΙΜΑΙΘΥΜΩΜΕΝΗ/ΟΣ

ΒΑΡΙΕΜΑΙ

63

ΔΕΝΑΝΤΕΧΩΑΛΛΟ

ΣΑΣΑΓΑΠΩ

64

ΕΙΜΑΙΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ/ΟΣ

Άλλαπροσωπάκιααπότοδιαδίκτυο.....

65

66

67

68

69

V.ΠΥΡΑΜΙΔΑΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣΔΙΑΙΤΑΣΚΑΙΠΙΑΤΟΥΓΙΕΙΝΗΣΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

70

Εικόνα(12γ):ΕπίσηςμίασύγχρονηπυραμίδατηςΔιατροφής&στάσηςζωής(lifestyle),βασισμένηστηΜεσογειακήΔίαιτακαιπροσαρμοσμένησε

παιδιά.