Μέθοδος

κλάσεων

ηλικίας

και

κατά συστάδα

σχεδιασμό

Δρ. Βασιλική

ΚαζάναΑναπλ. Καθηγήτρια

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας

Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής

Τηλ. & Φαξ: 25210 60435

E-mail: vkazana@teikav.edu.gr

Διαλέξεις

Θεωρίας

Δασικής

Διαχειριστικής

ΙI

Τι

είναι;

Μέθοδος σχεδιασμού αειφορικών καρπώσεων ξύλου

Επιδιώκει την επίτευξη του αειφορικού κανονικού δάσουςμε σύγκριση της κανονικής με την πραγματική αναλογίατων κλάσεων ηλικίας

Μέθοδος

κλάσεων

ηλικίας

Που

εφαρμόζεται;

Ομήλικα δάση

-

Βρίσκεται

η

πραγματική

αναλογία

κλάσεων

ηλικίας

Πως

εφαρμόζεται;

F1

F2

F3

F4

F5

Ξυλαπόθεμα

Κλάσεις ηλικίας

Κανονική κατανομή

F1

, F2

, F3

, ……, Fn

→

κλάσεις

ηλικίας

-

Βρίσκεται

η

κανονική

αναλογία

κλάσεων

ηλικίας

nuFF n *=

Όπου:

Fn →

επιφάνεια

u →

περίτροπος

χρόνος

n →

έτη

κλάσης

ηλικίας

Ξυλαπόθεμα

ηλικίαF1 F2

F3

F4

…... Fn

-

Παραβάλλεται

η

πραγματική

με

την

κανονική

αναλογία κλάσεων

2 βελτιώσεις

της

μεθόδου

κλάσεων

ηλικίας

του Micklitz

(1916) και

του

Cube (1959)

Βασική

ιδέαΑναγωγή

της

επιφάνειας

σε

πλήρη

ξυλοβρίθεια και

ίση

αποδοτικότητα

)1( =n

w

GG

Μέθοδος

Micklitz

Πως

εφαρμόζεται;

-Βρίσκεται

ο

βαθμός

ξυλοβρίθειας

κάθε

συστάδας

των

2 γηραιότερων κλάσεων

-Πολλαπλασιάζεται

η

πραγματική

επιφάνεια

κάθε

συστάδας

με

τον βαθμό

ξυλοβρίθειας

με

σκοπό

την

αναγωγή

της

σε

κανονική

από

άποψη

ξυλοβρίθειας

κατάσταση

-Καταγράφονται

οι

πραγματικές

επιφάνειες

κάθε

συστάδας (χωριστά

οι

δασοσκεπείς

από

τις

γυμνές

εκτάσεις)

-Προσδιορίζεται

η

γενική

μέση

περίτροπη

αύξηση

των

συστάδων

-Ανάγουμε

τις

επιφάνειες

σε

ίσης

παραγωγικότητας

επιφάνειες

ως εξής:

Το

άθροισμα

των

ανηγμένων

επιφανειών

κατά

κλάσεις

ηλικίας αναγράφεται

στον

Πίνακα

κλάσεων

ηλικίας

όπου

και

παραβάλλεται

με

τις

επιφάνειες

κανονικής

αναλογίας

ηλικιών

-

Καθορίζεται

το

επιφανειακό

λήμμα

Αύξηση Περίτροπη Μέση ΣυνολικήΑύξηση Περίτροπη Μέση Χ συστάδας Επιφ. Πραγματική

nuFE *=

-

Καθορίζεται

το

κατ’

όγκο

λήμμα

ως

εξής:

Ανηγμένη Επιφάνεια Υλοτομίου κλάσης

ηλικίας

Μέση

ηλικία συστάδων

της

κλάσης

Γενική

μέση Περίτροπη

Αύξηση

/ haΧ Χ

-

Καταρτίζεται

γενικό

σχέδιο

εκμετάλλευσης

και

ειδικό

σχέδιο εκμετάλλευσης

όπου

κατατάσσονται

οι

ώριμες

για

υλοτομία

συστάδες

Μέθοδος

Cube

Εφαρμόζεται

όπως

η

μέθοδος

Micklitz

με

τις

εξής

διαφορές:

-Καθορίζεται

από

την

αρχή

μία

μέση

περίτροπη

αύξηση

ίση για

όλο

το

δάσος: 10m3/ έτος/ ha

(δηλαδή

δεν

υπολογίζεται

η

μέση

περίτροπη

αύξηση

όπως

στην

προηγούμενη μέθοδο)

-Οι

επιφάνειες

μετατρέπονται

σε

ισοεπιφάνειες

ως

εξής:

-

Καθορισμός

του

επιφανειακού

λήμματος

γίνεται

από Πίνακα

κλάσεων

Ηλικίας

με

βάση

τις

ισοεπιφάνειες

αύξηση περίτροπημέση z ,10*

→=zFG

-Το

λήμμα

του

όγκου

υπολογίζεται

ως

εξής:Κλάσης Ηλικία Μέση 10 Λήμμα όΕπιφανειακ ΧΧ

Εφαρμογή

Δεδομένα

Επιφάνεια

δάσους

F=102.5ha

Περίτροπος

χρόνος

U=100έτη

Εύρος

κλάσης

ηλικίας

n=20έτη

Πραγματική

κατανομή

επιφάνειας

σε

κλάσεις

ηλικίας

Κλάσεις ηλικίαςΙ

(1-20)ΙΙ

(21-40)ΙΙΙ

(41-60)ΙV

(61-80)V

(81-100)ΣΥΝΟΛΟ

Κατανομή επιφανειών (ha)

46,00 36,25 7,5 5,00 7,75 102,5

Να

γίνει

η

κανονική

κατανομή

σε

κλάσεις

ηλικίας

ΛύσηΚλάσεις

ηλικίας Αναλογία

κλάσεων Διαφορές

Πραγματική Κανονική + -

Ι 46,00 20,5 22,50

ΙΙ 36,25 20,5 15,75

ΙΙΙ 7,50 20,5 13,00

ΙV 5,00 20,5 15,50

V 7,75 20,5 12,75

ΣΥΝΟΛΟ 102,5 102,5 41,25 41,25

Περίσσεια

επιφανειών

→ κλάσεις

Ι

και

ΙΙ

Μεταφορά

συστάδων

προς

ΙΙΙ, IV

και

V

Κανονική

κατανομή

5.2020*100

5.102* ==nuF

Συσταδικές

μέθοδοι

Τι

είναι;

Μέθοδοι

σχεδιασμού

καρπώσεων

ξύλου

οι

οποίες

δεν

βασίζονται στην

αρχή

της

αειφορίας

, αλλά

στις

διαχειριστικές, οικονομικές,

τεχνικές

και

δασοκομικές

ανάγκες

των

συστάδων

-Μέθοδος

της

απόλυτης

κατά

συστάδα

διαχείρισης

(Judeich)

-Μέθοδος

δασικής

προσόδου

(Osrwald-

Krieger)

-Μέθοδο

κλάσεων

ηλικίας

με

κατά

συστάδα

σχεδιασμό

Πως

εφαρμόζονται;

-Εκτιμάται

η

ωριμότητα

προς

υλοτομία

της

κάθε

συστάδας και

οι

πιθανές

οικονομικές

αιτίες

που

καθορίζουν

την

ανάγκη

της

υλοτομίας

Συσταδικές

μέθοδοι

-Καταστρώνεται

το

σχέδιο

εκμετάλλευσης

το

οποίο

γίνεται με

βάση

την

σειρά

των

συστάδων, δηλαδή

ανάλογα

με

την

ένταση

της

δασοπονικής

ωριμότητας

κάθε

συστάδας

ή μέρους

αυτών

-Καθορίζονται

οι

ώριμοι

ξυλώδεις

όγκοι

που

πρέπει

να υλοτομηθούν

με

βάση

τις

σταθμολογικές

συνθήκες

του

τόπου, όπου

θα

πραγματοποιηθούν

και

το

σχέδιο εκμετάλλευσης. Στους

όγκους

αυτούς

υπολογίζεται

και

η

προοδευτικά

ελαττούμενη

αύξηση, αφού

αφαιρεθούν

τυχόν απώλειες

και

φθορές

κατεργασίας

Πλεονεκτήματα

-Αρχή

της

οικονομίας

-Ρύθμιση

καρπώσεων

οικονομική

και

τεχνική

οργάνωση

Μειονεκτήματα

-Δεν

θεωρεί

το

δάσος

ως

αδιαίρετο

σύνολο

-Δεν

παραδέχεται

την

αυστηρή

αειφορία

ως

εσωτερική αναγκαιότητα

της

δασικής

οικονομίας

-Χρησιμοποιεί

την

αειφορία

της

προμήθειας

ξύλου

και

όχι

την αειφορία

της

παραγωγής

για

την

αποκατάσταση

των

κανονικών

κλάσεων

ηλικίας

που

οφείλει

να

πετύχει

ο

δασοδιαχειριστής

στο μέλλον

-Η

αειφορία

καθορίζεται

με

το

επιφανειακό

λήμμα

όχι

εξίσωση όγκων

Μέθοδος

δασικής

προσόδου

Ostwald-

Krieger

Τι

είναι;

Μέθοδος

σχεδιασμού

καρπώσεων

ξύλου, η οποία βασίζεται στην αειφορία

της

χρηματικής

προσόδου, δηλαδή

επιδιώκεται

η

μέγιστη

δυνατή

πρόσοδος

των

δασικών

κεφαλαίων

και

όχι

η

αειφορία

της ξυλοπαραγωγής

Πως

εφαρμόζεται;

-Οι

συστάδες

κατατάσσονται

σε

περιόδους

ανάλογα

με

την ωριμότητά

τους

για

υλοτομία

ως

προς

την

δασική

πρόσοδο

που

αποδίδουν

-Καταρτίζεται

σχέδιο

περιοδικών

καρπώσεων

Τι

είναι;

Μέθοδος

κλάσεων

ηλικίας

με

κατά

συστάδα

σχεδιασμό

-Μέθοδος

σχεδιασμού

καρπώσεων

ξύλου

που

αποτελεί συνδυασμό

της

μεθόδου

των

κλάσεων

ηλικίας

και

της

μεθόδου

κατά

συστάδα

διαχείρισης

-Στόχος

της

η

αποκατάσταση

κανονικής

αναλογίας

ηλικίας [ρύθμιση της έκτασης των τελικών καρπώσεων, δηλαδή της

έκτασης εκείνων των συστάδων που σε κάθε περίοδο έπρεπε να υποβληθούν σε αναγεννητικές υλοτομίες]

-Η

συστάδα

δεν

ταυτίζεται

με

την

έννοια

του

τμήματος

και υποτμήματος

τα

οποία

διατηρούν

την

οντότητά

τους, αλλά

έχει

δασοκομική

έννοια

και περιγράφεται ξεχωριστά

Πως

εφαρμόζεται

;

Σχεδιασμός καρπώσεων

(2 φάσεις)

Κατά

υποτμήμα (μερικός

σχεδιασμός)

Κατά

διαχειριστική

κλάση (γενικός

σχεδιασμός)

Μερικός

σχεδιασμός

-Χαρτογραφείται

το

δάσος

και

κατανέμεται

η

έκταση

σε

κλάσεις ηλικίας

f1f2

f3

f3

f4

f6

f2f5

f4

1

2

54

31

2

Όρια

δάσους

ή

διαχειριστικής

κλάσης

Όρια

υποτμημάτων

Όρια

συστάδων

–

κλάσεων

ηλικίας

Όρια

τμημάτων

Ένδειξη

τμημάτων

Ένδειξη

υποτμημάτων

1

1

F1

, F2

, ….. F6

→

κλάσεις

ηλικίας

(συστάδες)

Ι →

1-20

ετών

ΙΙ →

21-40 ετών

ΙΙΙ

→

41-60 ετών

ΙV →

61-80 ετών

V →

81-100 ετών

VI →

101-120 ετών

-Σχεδιασμός

καρπώσεων

κατά

Υποτμήμα

Πχ. Υποτμήμα

3 →

4 συστάδες

F2

→

II

F4

→

IV

F5

→

V

F6

→

VI

Πρέπει

να

διενεργηθούν καλλιεργητικές

(f2

, f4, f5

)

και αναγεννητικές

(f6

)

υλοτομίες

-Λήμμα

από τελικές

καρπώσεις Ξυλαπόθεμα

Προοδευτικά Ελλατούμενη Αύξηση

= +

20.0*11 V

wPV

aVE +=

Ew

V1

Pv

VPV 0.0*21

Πραγματικό

λήμμα

Όγκος

ώριμων

συστάδων

Προοδευτικά

Ελαττούμενη

Αύξηση

Ποσοστό

αύξησης

όγκου

των

συστάδων

f6

ή

nZAVEw *2

+=

nZEZAqVEW *2

* ++=

V →

ξυλαπόθεμα

συστάδων

υλοτομίου

n →

αριθμός

ετών

της

περιόδου

ZA

→ τρέχουσα

προσαύξηση

στην

αρχή

της

περιόδου

Αν

ληφθεί

υπόψη

και

η

προοδευτικά

ελαττούμενη

αύξηση

q →

Ποσοστό

κάρπωσης

ξυλαποθέματος

στην

περίοδο

στην

περίοδο

σχεδιασμού

ZE

→ Τρέχουσα

αύξηση

στο

τέλος

της

περιόδου

-Ενδιάμεσες

καρπώσεις

Εξαρτώνται

Στάδιο

εξέλιξης

Είδος

αραιώσεων

Ένταση

αραιώσεων

Προσδιορίζονται

Δοκιμαστικές

προσημάνσεις σε

αντιπροσωπευτικές

συστάδες

διαφόρων

κλάσεων ηλικίας

(επαγωγικά)

Πίνακες

παραγωγής (απαγωγικά)

Γενικός

σχεδιασμός

Συγκεντρώνονται οι επι μέρους εκτάσεις και κατανέμονται σε

κλάσεις ηλικίας

Υπολογίζεται η έκταση των συστάδων για τελική υλοτομία,

που πρέπει να είναι η ίδια σε κάθε περίοδο

Παράδειγμα

Κατανομή

δάσους

έκτασης

1200ha σε

κλάσεις

ηλικίας

Κλάσεις Κανονική έκταση

(ha)

Πραγματική έκταση

(ha)

Διαφορά

(ha)

1-20 200 195 -521-40 200 215 +1541-60 200 240 +4061-80 200 170 -30

81-100 200 190 -10>100 200 190 -10

Σύνολο 1200 1200 -

200 200 200 200 200 200

ΠλεόνασμαΈλλειμμα

Ηλικία

Κανονική κατανομή

F= 1200ha

U=120 έτη

n= 20 έτη

Fn=(1200/120)*20=200