ΗΘΟΓΡΑΦΙΑ

Η Ηθογραφία στην ελληνική ζωγραφική

1850-1880

Γεώργιος Ιακωβίδης

1853-1932

Νικηφόρος Λύτρας

1832-1904

Νικόλαος Γύζης

1842-1900

Πολυχρόνης Λεμπέσης

1848-1913

Πανώριος Κων/νος

Σίφνος 1857-Κέρκυρα 1892

Η Ηθογραφία στη νεοελληνική λογοτεχνία

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ (real=αληθινός)

• Γαλλία, μισά 19ου αι., Gustave Flaubert

• Προσπάθεια για μια όσο το δυνατόν πιο πιστή και αντικειμενική απόδοση του εξω-κειμενικού (=πραγματικού) κόσμου, όπως την αντιλαμβάνεται και τη βιώνει ο δημιουργός

• Αληθοφάνεια

• Πειστικότητα

Στην Ελλάδα…

Ο Ρεαλισμός εμφανίζεται το β΄ μισό του 19ου αιώνα

Έργα:- Θάνος Βλέκας του Παύλου Καλλιγά- Πάπισσα Ιωάννα του Εμμ. Ροΐδη- Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι (αγνώστου)- Λουκής Λάρας του Δημ.Βικέλα

ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ

Natura= φύση

• Γαλλία, τέλος 19ου αι., Emile Zola• Κριτική στάση απέναντι στην κοινωνία της

εποχής, η οποία όμως στο νατουραλισμό γίνεται ο πρώτος στόχος και εμφανίζεται πραγματικά πολύ σκληρή.

• Επιλογή ιδιαίτερα προκλητικών θεμάτων από το περιθώριο της κοινωνικής ζωής

…και η ηθογραφία;;;;;;

Ηθογραφία

• Καθαρά ελληνικό λογοτεχνικό φαινόμενο• Συγκεκριμένη τάση της πεζογραφίας• Η ελληνική εκδοχή του ρεαλισμού και του

νατουραλισμού• Επηρεάστηκε από τη Λαογραφία

(Νικόλαος Πολίτης)• 1880-1920 (περίπου)• Νεοελληνικό διήγημα

Βασικός στόχος:

Η όσο το δυνατό πιο πιστή παρουσίαση της ζωής στην ελληνική ύπαιθρο και στο ελληνικό χωριό, με τις τοπικές παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, καθώς και τις συνήθειες, το χαρακτήρα και τη νοοτροπία του απλού ελληνικού λαού.

Οι ήρωες της ηθογραφικής πεζογραφίας είναι σχεδόν πάντα οι απλοί άνθρωποι της υπαίθρου.

Η ηθογραφία γεννιέται στα 1883 όταν το περιοδικό «Εστία» προκηρύσσει διαγωνισμό για συγγραφή διηγήματος με θέμα ελληνικό.

Έτσι…..

Την πενταετία 1883-1888:εμφανίζεται «ο κύκλος της Εστίας»

Βασικοί εκπρόσωποι

• Γεώργιος Βιζυηνός• Γεώργιος Δροσίνης• Μιχαήλ Μητσάκης• Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης• Κώστας Κρυστάλλης• Ανδρέας Καρκαβίτσας• Χρήστος Χρηστοβασίλης• Ιωάννης Κονδυλάκης• Γρηγόριος Ξενόπουλος• Γιάννης Βλαχογιάννης• Αργύρης Εφταλιώτης

Βασικά γνωρίσματα της ηθογραφίας:

• Προσωπικά βιώματα και εμπειρίες από τον τόπο καταγωγής

• Επιρροές από τη λαογραφία και την εθιμογραφία

• Δημοτική γλώσσα

• Ουσιαστική εξέλιξη προς το ρεαλιστικό και νατουραλιστικό μυθιστόρημα

• Ηθικοπλαστικό νόημα /εθνική ιδεολογία

Βιβλιογραφία

• Λεξικό Λογοτεχνικών όρων, ΟΕΔΒ, σσ.76-78, 126-127, 160-161.

• Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β΄ τεύχος, ΟΕΔΒ, σσ.14-16.