Download - ο Επιστημονικός Πολιτισμός την 3 η Χιλιετία την Εποχή “ Μετά την Μετα - Νεοτερικότητα ”

Transcript

ο Επιστημονικός Πολιτισμόςο Επιστημονικός Πολιτισμός

την 3την 3ηη Χιλιετία Χιλιετία

την Εποχή “Μετά την Μετα-Νεοτερικότητα”

• Πολιτισμός – Επιστήμη – Επιστημονικός Πολιτισμός

• Νεοτερικότητα – Μετα-Νεοτερικότητα

• Παγκοσμιοποίηση – Τεχνολογία – Επιστήμη - Κοινωνία

• “Οδικός Χάρτης” της Επιστήμης στην Μετά-Μετα-Νεοτερικότητα

• Οι Μεγάλες Προσδοκίες

Σπύρος Ευστ. Τζαμαρίας Σπύρος Ευστ. Τζαμαρίας Σχολή Θετικών Επιστημών και Σχολή Θετικών Επιστημών και

Τεχνολογίας Ελληνικό Ανοικτό Τεχνολογίας Ελληνικό Ανοικτό ΠανεπιστήμιοΠανεπιστήμιο

Πολιτισμός

Victor de Riqueti, marquis de

Mirabeau

Κίνητρα για τον (εκ)πολιτισμόΠραγματεία περί πληθυσμού (1756)

Traité sur la population (1756)

Πολιτισμός ≠ Βαρβαρότητα

Πολιτισμός (Αρχ. Ελληνική) : πολιτικά πράγματα, η διακυβέρνηση της πολιτείας

Πολιτισμός (Νεα Ελληνική) : νεολογισμός του Αδαμάντιου Κοραή (1804), αποδόση του “civilisation”

κουλτούρα

πολιτισμός

βάρβαρη κουλτούρα; επιστημονική κουλτούρα;

βάρβαρος πολιτισμός; επιστημονικός πολιτισμός;

• είναι η συμβολική έκφραση των τρόπων που τα μέλη μιας κοινότητας αισθανόμαστε, με την ευρεία έννοια, το περιβάλλον μας• είναι το σύνολο των αποθησαυρισμένων επιτευγμάτων μίας κοινότητας

• είναι προϊόν υψηλής κουλτούρας, εμπεριέχει κουλτούρες, αλληλεπιδρά με κουλτούρες• είναι ο πρακτικός (όχι μόνο υλικός-φυσικός) τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το κοινωνικό ζην, από την εποχή που αρχίσαμε να ζούμε σε πόλεις

για πληρέστερο ορισμό παραπέμπω στον Επιτάφιο του Περικλέους

το σίγουρο είναι ότι, κουλτούρα και πολιτισμός είναι φαινόμενα της οργανωμένης ανθρώπινης δραστηριότητας

η έννοια του πολιτισμού (θεωρούμε ότι) περιέχει

τουλάχιστον δύο επίπεδα

Karl Marx

πολιτισμός (υλικές) υποδομές

(πνευματικό) εποικοδόμημα

Max Weber

Η Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού: πως ο ασκητικός Προτεσταντισμός επηρέασε την ανάπτυξη του καπιταλισμού, της γραφειοκρατίας, της ορθολογικό-νομικό σύστημα της Δύσης.

…Ο καπιταλισμός, ως ιστορικό-οικονομικό-πολιτικό φαινόμενο δεν ερμηνεύεται αποκλειστικά με υλιστικές σχέσεις κοινωνικής αλληλεπίδρασης, αλλά διαμορφώθηκε ως απορία θρησκευτικών ιδεωδών και ιδεών , Η ανάπτυξη του καπιταλισμού δεν ερμηνεύεται αποκλειστικά από τις σχέσεις παραγωγής, από την τεχνολογία και την πρόοδο στην ανθρώπινη γνώση.

Κουλτούρα Πολιτισμός

πνευματικός πολιτισμός υλικός πολιτισμός

τεχνολογίαεπιστήμη ;

επιστημονικός πολιτισμός ;

…Η αράχνη υφαίνει όπως ο καλύτερος υφαντής και η μέλισσα ντροπιάζει πολλούς αρχιτέκτονες με το χτίσιμο του κελιού της. Ωστόσο, εκείνο που ξεχωρίζει τον χειρότερο αρχιτέκτονα από την καλλίστη των μελισσών είναι το ακόλουθο: ότι ο αρχιτέκτονας υψώνει την κατασκευή του στην φαντασία του πριν την χτίσει στην πραγματικότητα …

(Carl Marx, Capital, Vol. I, Chap. 7)

Επιστήμη και Τεχνολογία

κανόνες και τεχνικές

Επιστημονική ερμηνεία (περιγραφή) του Κόσμου

Επιστημονική Θεωρία

Επιστημονική Θεωρία

αυτοσυνεπής δομή (βάθος)

εμβέλεια αναγωγής (πλάτος)

Άρχιμήδης c. 287 BC – c. 212 BC)

Μέθοδος προσέγγισης της αριθμητικής τιμής του π

Δος μοι πα στω και τα γαν κινάσωΔος μοι πα στω και τα γαν κινάσω

προσωπική εκδήλωση Επιστημονικής Κουλτούρας

H Επιστήμη (Φυσική) στις αρχές του 20ου αιώνα

Δυναμική στερεού σώματος

Lazare CarnotKelvin

Lord W. Thomson

W. Gibbs

J. P. Joule

ΘερμοδυναμικήΔυναμική στερεού σώματος

ΗλεκτρομαγνητισμόςΡάδιο-κύματα

Everything, including the wave phenomena, seemed to fit quite well into a picture built on

mechanical motion of the constituents of matter manifesting itself in various

macroscopic phenomena. Some observers in the late 19th century actually expressed the view that, what remained for physicists to do was only to fill in minor gaps in this seemingly

well-established body of knowledgeErik B. Karlsson, "The Nobel Prize: The First 100 Years", Agneta Wallin Levinovitz and Nils Ringertz, eds., Imperial College Press and World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., 2001

The Nobel Prize in Physics 1901-2000…It must be regarded as a historical coincidence, probably never foreseen by Alfred Nobel himself, that the Nobel Prize institution happened to be created just in time to enable the prizes to cover many of the outstanding contributions that opened new areas

of physics in this period… Erik B. Karlsson, "The Nobel Prize: The First 100 Years",

The Nobel Prize in Physics 1901:

Wilhelm Conrad Röntgen "in recognition of the extraordinary services he has rendered by the discovery of

the remarkable rays subsequently named after him"

The Nobel Prize in Physics 1902:

Hendrik Antoon Lorentz & Pieter Zeeman "in recognition of the extraordinary service they rendered by their researches into the influence of magnetism upon radiation phenomena"

The Nobel Prize in Physics 1903:

Antoine Henri Becquerel, Pierre Curie and Marie Curie"in recognition of the extraordinary services he has rendered by the discovery of

spontaneous radioactivity” and “their joint researches on the radiation

phenomena discovered by Professor Henri Becquerel”

The Nobel Prize in Physics 1905:

Philipp Eduard Anton von Lenard "for his work on cathode rays"

The Nobel Prize in Physics 1906:

Joseph John Thomson "in recognition of the great merits of his theoretical and experimental investigations on the conduction of electricity by gases"

The Nobel Prize in Chemistry 1908:

Ernest Rutherford "for his investigations into the disintegration of the elements, and the chemistry of

radioactive substances"

The Nobel Prize in Physics 1904:

Lord Rayleigh (John William Strutt) "for his investigations of the densities of the most important gases and for his discovery of argon in connection with these studies"

The Nobel Prize in Chemistry 1907:

Albert Abraham Michelson "for his optical precision instruments and the spectroscopic and metrological investigations carried out with their aid"

η απαρχή του 20ου αιώνα σηματοδοτεί μία νέα εποχή επιστημονικής αντίληψης

την αντίληψη της Σύγχρονης

Φυσικής

η απαρχή του 20ου αιώνα σηματοδοτεί μία νέα εποχή επιστημονικής αντίληψης

την αντίληψη της Σύγχρονης

Φυσικής

Φυσικές Επιστήμες τοΦυσικές Επιστήμες το 2009 2009

Nebula NGC 2392 —Eskimo

το Αντικείμενο

το Υποκείμενο

αυτοπ

επ

οίθ

ησ

η

Eugène Delacroix's

Liberty Leading the People,

Édouard Manet Le déjeuner sur

l'herbe, 1863

Odilon Redon, Guardian Spirit

of the Waters, 1878

Νεοτερικότητα

Pablo Picasso,

Dora Maar au Chat, 1941 Max Ernst. The Elephant Celebes, 1921

Katherine Nash Rain Pattern, No. 3,,1969

Πριν την ΝεοτερικότηταLudwig Boltzmann:

the "father" of statistical

thermodynamics

"for their pioneering work in the discovery of a heavy elementary

particle of a new kind"

ΜεταΝεο

τερικ

ότητ

α

Οι δέκα δυνάμεις που ισοπέδωσαν τον πλανήτη1. 9/11/1989

2. 9/8/95 WWW & public Netscape

3. Work Flow Software

4. Uploading (Blogging, Wikipedia)

5. Outsourcing (Y2K)

6. Offshoring

7. Supply-Chaining

8. Insourcing

9. Informing (Google, Yahoo, MSN Web search

10. The Steroids (Digital, Mobile, Personal and Virtual)

Παίζει η Επιστήμη ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις της

ΜεταΝεοτερικότητας ;

Μια φορά και ένα καιρό, στην ΜεταΝεοτερική Εποχή...

Μία σύγχρονη φωνή από το παρελθόν…

“…Στις δημοκρατικές κοινωνίες, οι πλέον σημαντικοί οργανισμοί του ιδιωτικού τομέα έχουν οικονομικό χαρακτήρα. Αντίθετα από τις μυστικές οργανώσεις, έχουν την δυνατότητα να ασκούν «τρομοκρατία» χωρίς να παρανομούν, καθώς δεν απειλούν να σκοτώσουν τους εχθρούς τους παρά μόνο να τους καταδικάσουν σε ασιτία…” Bertrand Russel l (1938)

Οι πλέον εμπορικές τεχνολογικές εφαρμογές της εποχής της ΜεταΝεοτερικότητας εδράζονται σε θεμελιώδη γνώση της πρώιμης και μέσης Νεοτερικότητας !

Τα τεχνολογικά εργαλεία (συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών) μεγιστοποίησης της παραγωγής πλούτου δεν επαρκούν να θρέψουν την ανθρωπότητα ούτε να εξασφαλίσουν την βιωσιμότητα του είδους μας.

“…Δεν υπάρχει ελπίδα για τον κόσμο, παρά μόνα αν δαμάσει την εξουσία» και την θέσει στην υπηρεσία, όχι αυτής ή εκείνης της ομάδας τυράννων αλλά όλης της ανθρωπότητας… γιατί η επιστήμη επέβαλλε το αναπόφευκτο: είτε ότι όλοι πρέπει να ζήσουν ή ότι όλοι πρέπει να πεθάνουμε…” Bertrand Russel l (1938)

Η ένοχη πυρηνική Φυσική

Η Βιολογία (Βιοτεχνολογία) αγγίζει τα

όρια της επιστημονική

ς ηθικής 2005: Το RHIC (BNL) θα καταστρέψει τον πλανήτη

Η «κοινωνιολογία» της ΜεταΝεοτερικότητας έχει αναγάγει σε κυρίαρχο στοιχείο του Επιστημονικού Πολιτισμού την

πληροφορία και την δεξιότητα χρήσης ενώ έχει υποβιβάσει την αξία της κατάκτησης βασικής γνώσης και της παραγωγής

καινοτομίας.

Οι καταστροφικές συνέπειες λανθασμένων πολιτικών και η ηθική της οικονομίας της παγκόσμιας αγοράς εμπνέουν τον

Επιστημονικό Πολιτισμό της ΜεταΝεοτερικότητας με καχυποψία και φόβο για τα αποτελέσματα χρήσης της νέας

γνώσης

Ίσως στο Σύμπαν να υπάρχουν κβαντικές Ίσως στο Σύμπαν να υπάρχουν κβαντικές minimini μελανές οπές μελανές οπές

Νέα Φυσική τοΝέα Φυσική το 200 20099

LHC cannot destroy earth but will it foretell the fate of the Universe? - John EllisLHC cannot destroy earth but will it foretell the fate of the Universe? - John Ellis

Κριτική στην ΕπιστήμηΚριτική στην Επιστήμη

Paul Feyerabent: Πρόλογος στο «Against Method”

η ανθρωπότητα δεν κινδυνεύει από την Επιστήμηη Επιστήμη κινδυνεύει από το τις μαύρες τρύπες του χρηματιστηρίου

Η διαθέσιμη γνώση και τεχνολογία, την εποχή της

ΜεταΝεοτερικότητας, δεν αρκεί για να συντηρηθεί η

«πολυέξοδη», «προηγμένη» ανθρωπότητα.

η Μετά την ΜεταΝεοτερικότητα Εποχήθα είναι (;) η εποχή της επιστροφής στο μέλλον

της παγκόσμιας κοινωνιας

Κοινωνία: ποιότητα ζωής – βιωσιμότητα του πλανήτη – άμβλυνση αντιθέσεων – νέες κοινωνικές πολιτικές ...

Επιστήμη και Τεχνολογία: Στροφή σε περιβάλλον – κλίμα – πηγές ενέργειας – νέα γνώση ...

Εκπαίδευση: παραγωγή παραγωγών καινοτομίας

Τέχνη: ;;;

;;;;

Δύσκολα Προβλήματα

σε Παγκόσμιο Περιβάλλον

Fermilab: E705, 1985 CERN: ALEPH, 1995CERN: ATLAS, 2006

Νεοτερικότητα: η ανακάλυψη του αντι-πρωτονίου

Εθνική Πειραματική Εγκατάσταση

Διεθνής Πειραματική Υποδομή

Κοινός Ερευνητικός Στόχος Κοινό Ερευνητικό Πρόγραμμα

Ατομική Συμβολή Προσωπική Συμβολή

ο Συνεργατικός Πολιτισμός της Μετά-ΜεταΝεοτερικότητας

Νέου τύπου προβλήματα οργάνωσης: Πως μοιράζεται το επίτευγμα ;

Επιστημονικός Πολιτισμός του Επιστήμονα: Η επιστημονική δεοντολογία εδράζεται στην «ηθική» της αρχέγονης περιέργειας και στο «προσωπικό» δικαίωμα της επιστημονικής αναγνώρισης του ερευνητή

Ο Ανθρωπισμός της Μετα-ΜεταΝεοτερικότητας: «ηθική» της εθνικής ιδιαιτερότητας και το

«προσωπικό» δικαίωμα στον παγκόσμιο πλούτο

Η Νέα Γνώση βασικό στοιχείο της Μετά-ΜεταΝεοτερικότητας Στροφή σε περιβάλλον – κλίμα – πηγές ενέργειας – νέα γνώση ...

Diagrams showing the accelerating pace of miniaturization might give a false impression of simplicity – as if this development followed a law of nature. In actual fact, the ongoing IT-revolution depends on an intricate interplay between fundamental scientific progress and technical fine tuning. This is just what the Nobel Prize in Physics for the year 2007 is about.

The Nobel Prize in Physics 2007:

Albert Fert and Peter Grünberg "for the discovery of Giant Magnetoresistance"

The Nobel Prize in Physics 2006

George F. Smoot John C. Mather

                                                     

 

"for their discovery of the blackbody form and anisotropy of the cosmic microwave background

radiation"

Robert W. Wilson

The Nobel Prize in Physics 1978

Pyotr L. Kapitsa Arno Allan Penzias

"for their discovery of cosmic microwave background

radiation"

"for his basic inventions and

discoveries in the area of low-temperature

physics"

Οι Standard Ερωτήσεις της ΜεταΝεοτερικής Επιστήμης

Η πρώτη εξομολόγηση της Μετα-ΜεταΝεοτερικότητας

«Χρειαζόμαστε περισσότερη Φυσική για να καταλάβουμε τον Κόσμο»

Επιστημονική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Μετά-

ΜεταΝεοτερικότηταςΕπιστροφή στη Γνώση: “Αυτός που δεν θα εφαρμόσει νέες μεθόδους πρέπει να αναμένει νέες συμφορές, γιατί ο χρόνος είναι μεγάλος εφευρέτης.” , F. Bacon

European Organisation for Nuclear Research, CERN; the European Fusion Development Agreement, EFDA; the European Molecular Biology Laboratory, EMBL; the European Space Agency, ESA; the European Southern Observatory, ESO, the European Synchrotron Radiation Facility, ESRF; the Institut Laue-Langevin, ILL,

European Strategy Forum on Research Infrastructures (ESFRI ) Physics and Astronomy : Facility for Antiproton and Ion Research (FAIR), Facility for intense secondary beams of unstable isotopes (SPIRAL II), European deep-sea neutrino telescope (KM3NeT), Extremely Large Telescope (ELT) – for optical astronomy; Nanotechnologies: Pan-European Research Infrastructure for Nano-Structures (PRINS); Multidisciplinary facilities - Analysis of matter: European Spallation Source (ESS) – neutron source, European XFEL – for hard X rays, IRUVX FELs Network – from infrared to soft X rays, ESRF upgrade – synchrotron; Computing and Networking: High Performance Computer for Europe (HPCEUR); Environmental Sciences Marine vessel for coastal research – essentially Baltic Sea, Research Icebreaker Aurora Borealis, European Multidisciplinary Seafloor Observatory (EMSO), European infrastructure for research in and protection of biodiversity; Biological and Medical Sciences: Advanced infrastructure for brain and whole body imaging; Bio- informatics infrastructure for Europe, European network of advanced clinical research centres, European network of bio-banks and genomic resources, High security laboratories for emerging diseases and threats to public Health, Infrastructure for functional analysis of a whole mammalian genome, Model testing facilities for biomedical research; Social Sciences: and Humanities: European Research Observatory for the Humanities and Social Sciences (EROHS), European Social Survey (ESS); “Global projects”: ITER, International Space Station (ISS), International Linear Collider (ILC), Square Kilometer Array (SKA) – radio telescope –, International Fusion Materials Irradiation Facility (IFMIF)

Έμφαση στην Βασική Έρευνα

Έμφαση Σωματιδιακή και ΑστροΣωματιδακή Φυσική

“Εάν θέλεις να απολαύσεις την ολότητα, θα πρέπει να αναζητήσεις το καθολικό στα ελάχιστα πράγματα” Johann Wolfgang von

Goethe

Επιστημονική Πολιτική της Αμερικανικής Μετά-ΜεταΝεοτερικότητας

Επιστημονικός Πολιτισμός της Μετά-ΜεταΝεοτερικότητας

Οι Παραγωγοί• Έρευνα – Εκπαίδευση – Κοινωνία • Επιστήμονας – Εκπαιδευτικός - Πολίτης

Οι Καταναλωτές• Κοινωνία των Πολιτών

Οι Παράγοντες• «Δυνάμεις» της Αγοράς – Συντεταγμένη Πολιτεία(?)

ΣυμπέρασμαΌσο μεγάλη και εάν είναι η «πίτα», πάντα ο Άνθρωπος και το

προσιτό Περιβάλλον του αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 4%.

Πιστεύω, ότι η Μετα-ΜεταΝεοτερικότητα θα πρέπει να βάλει χέρι και στην υπόλοιπη «πίτα».