25 32 348ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ανεφάρμοστοςο Καλλικράτης Χ. Βαρδάκας Γιώργος Νούτσος Γιάννης Παγούνης

Α. Νέττας

Άνθιμος Σπυρίδης

ΑΠΟΨΕΙΣ

Κανένας πάνω από το νόμο

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Διαχείρισηαρδευτικού

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ποινική προστασία τουπεριβάλλοντος

10ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΔήμαρχοςΓρεβενών

2 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας >4

Στη σάρκα της Δημοκρατίας ασέλγησα κι εγώ >6

ΑΡΘΡΑ/ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

>37

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ιπποφαές >12

Μύρτιλλος >14

Περί επιτροπών >16

ΕΝΘΕΤΟ

Γυναικείοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί >17

ΑΠΟΨΕΙΣ

Κανένας πάνω από το νόμο >25

Τα νέα μέτωπα >26

Το καράβι >31

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Ι.Π.Α.Δ.Μ.Π. Χαρίση 36 50100 ΚοζάνηΤηλ.: 2461026622Fax: 2461026625e-mail: info@e-pili.grΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βίκας Κωνσταντίνοςvikas@e-pili.grΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣΒίκας Κωνσταντίνοςvikas@e-pili.grDESIGN & ART DIRECTORΟσταδάκης Αλέξανδροςostadakis@e-pili.grΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗΚαραγιάννης Γιώργοςkaragiannis@e-pili.grΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΦΙΛΙΠΠΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

Τι είναι αυτό που προ-σπαθεί ΝΑ ΠΕΙ η αντι-πολίτευση, λέγοντας ΟΧΙ στα δυσάρεστα «σοσιαλιστικά» μέ-

τρα που έλαβε η Κυβέρνηση για να «σώσει» την Χώρα από την χρεοκοπία; Προσπαθεί να μας πείσει ότι υπάρχει δυνατότητα χωρίς αυτά τα «δημοκρα-τικά» και απόλυτα «κοινωνικά» μέτρα, δηλαδή «χωρίς ξεβράκωμα» να λει-τουργήσει το κράτος;Η Ν.Δ. καταλογίζει τεράστια καθυστέ-ρηση στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ των επτά μηνών σαν σύμπτωμα του τερά-στιου χρέους που αυτοί οι ίδιοι επιδο-τούσαν με «τεράστια» ανευθυνότητα μοιράζοντας τα δανεικά (με μικρό τό-κο) σε διαλυτικά, ευκαιριακά, λαϊκί-στικα, επιπόλαια, κοντόφθαλμα και απερίσκεπτα, «οικονομικά προγράμ-ματα». Αρχηγική καχεξία του Αντώνη Σαμαρά ή θλιβερή διαχείριση της κομ-ματικής κρίσης; Θα έχει πολύ «πλά-κα» αν στο μέλλον μάθουμε ότι τον πρόεδρο της Ν.Δ. τον συμβουλεύει ο παλαιός συνδικαλιστής Μανώλης και αυτός (ο Σαμαράς) τον ακούει.Δυστυχώς ο πρόεδρος και αρχηγός της Ν.Δ. δεν έχει αντιληφθεί ότι όταν η κοινωνία μετασχηματίζεται δεν μπο-ρεί και δεν έχει το δικαίωμα να καθη-λώνει την κομματική (Μανώλια) δια-χειριστική άποψη σε κοινοτοπία μόνο ενός ξύλινου αντιπολιτευτικού λόγου, γιατί δεν δημιουργεί τομές στην δια-φορά και δεν τολμάει να ισοζυγίσει

το νέο (ποιο ΝΕΟ) σ’ αυτό που έρχε-ται ή θα έρθει.Ποιο νέο κομίζει ο πρόεδρος και αρχη-γός της Ν.Δ. πέρα από τον μιμητισμό του Πασόκικου λόγου «υπάρχουν λε-φτά» στην σημερινή προτεραιότητα των εντυπώσεων της Ρητορικής (χωρίς όμως αντίκρισμα). Αυτή λοιπόν (που ακούμε κάθε μέρα) θα είναι η πολι-τική και η τέχνη της πολιτικής με την οποία θα κυβερνήσει η ΝΕΑ Ν.Δ. (αν) θα ξανακυβερνήσει; Ένα θεωρητικό ερώτημα. Αν το ΠΑ-ΣΟΚ χρειαζόταν 180 ψήφους για να περάσει το νομοσχέδιο με τα «σοσι-αλιστικά» μέτρα από την βουλή των Ελλήνων όπως πολλοί συνταγματολό-γοι αναφέρουν, τι θα έκανε ο πρόε-δρος και αρχηγός της Ν.Δ., θα οδη-γούσε την χώρα σε «εκλογές» και σε πτώχευση;Τρελό σενάριο αλλά θα μπορούσε η Ελλάδα να μείνει «ακυβέρνητη» και με στάση πληρωμών (πτώχευση) γι-ατί η αδράνεια και η δυσλειτουργία ανεγκέφαλων και αδρανών πολιτικών εξασφαλίζουν διαβαθμισμένες κα-ρέκλες στις κομματικές εξουσίες. Οι τρεις του ΠΑΣΟΚ και η μία της Ν.Δ. στο όνομα του λαού ψήφησαν ΟΧΙ και ΝΑΙ. Στο λαό που τους έστειλε στην Βου-λή των Ελλήνων για να έχουν άποψη και ψήφο σ’ όλα τα νομοσχέδια που ψηφίζουν και ψήφισαν. Εικάζω ότι το 99,9% των νομοσχεδίων που πέρασαν τα κόμματά τους είπαν ΝΑΙ. Φυσικά στο όνομα των ψηφοφόρων τους. Όλα

σωστά ήταν; Ας μην μας δουλεύουν. Περνάμε δύσκολα.Άλλο θεωρητικό ερώτημα. Οι γενιές που διαδέχονται η μία την άλλη με ορ-γισμένη πίκρα για την αποτυχία του πολιτικού συστήματος μέχρι σήμερα (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. εναλλάξ), αν δώσουν στα δύο αριστερά κόμματα το 70% των ψήφων τους στο σύμπτωμα της «πεφωτισμένης» αριστεράς και της κενής «εκσυγχρονιστικής» κενολογί-ας θα θαυμάσουμε το ανέλπιστο των επιφανών αφυπνιστών της Ελλαδικής κοινωνίας (αποφασισμένους όμως) να τραγουδήσουν και να τραγουδήσουμε όλοι μαζί avanti popolo ……Πρόταση της στήλης. Τα 20,4 δισε-κατομμύρια ευρώ του ΕΣΠΑ, ΑΜΕΣΑ να βγουν από τα αζήτητα για να κινη-θεί η παραγωγική μηχανή και για να μην μας επιβάλει κυρώσεις η «κακή» Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί δεν χρησιμο-ποιήσαμε τα κονδύλια. Να χρησιμο-ποιηθούν ΑΜΕΣΑ τα κονδύλια που θα επιδοτήσουν 120.000 θέσεις εργασί-ας από τα κονδύλια της «κακής» Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη των ανέργων. Τώρα. Αν συνεχίσουν (ΟΛΟΙ και το εν-νοώ ΟΛΟΙ) με την ίδια τακτική να σχε-διάζουν χωρίς στρατηγική και οξυδέρ-κεια, θα θυμηθούμε τα λόγια του Ζακ Πονσέ που είπε πως αν η Ελληνική κυ-βέρνηση αποτύχει στο πρόγραμμα με-ταρρυθμίσεων, «δεν θα βρεθεί κανείς να την κατανοήσει, ούτε εμείς, ούτε ο λαός».

Κοντόφθαλμα και απερίσκεπτα

editorial

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΝΙΚΟΣΔΟЇΚΟΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΙΚΑΣ

ΣυνέντευξηΔημάρχουΓρεβενών

Γράφει ο Κώστας Βίκας

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΟΣ

3ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Στο όνομα τριών απο-λύτως αθώων εργα-ζόμενων που δολο-φονήθηκαν άδικα οφείλουμε να αλλά-

ξουμε από σήμερα τον τρόπο μαζι-κής διαμαρτυρίας και να θυμόμαστε κάθε τέτοια μέρα τα ονόματά τους.

Η αληθινή επανάσταση σήμερα στην Ελλάδα, είναι να μην πηγαίνει κανείς πλέον σε πορείες γιατί έχουν απο-τύχει ως τρόπος διαμαρτυρίας. Πρέ-πει, με φαντασία σχεδιασμό και ορ-γάνωση να βρεθούν άλλοι τρόποι να εκδηλωθεί η αντίθεση στην αδικία, χωρίς κανέναν κίνδυνο βίας. Ούτως ή άλλως, αν οι πορείες είχαν αποτέλε-σμα, τώρα όλα τα πολιτικά και οικο-νομικά πράγματα στην Ελλάδα, όπου

γίνονται και οι περισσότερες πορείες και μαζικές διαμαρτυρίες στην Ευρώ-πη, θα ήταν όλα θαυμάσια, σε σχέση με άλλες χώρες όπου γίνονται πολύ λιγότερες. Γιατί λοιπόν να συνεχίζε-ται κάτι που εμφανώς πάει όλο και χειρότερα και έχει μηδενικά αποτε-λέσματα κι επιπλέον κοστίζει σε ζω-ές αθώων; Γιατί να συνεχίζεται κάτι που ήδη μοιάζει με πόλεμο και μάλι-στα πάντα με αθώα θύματα; Γιατί να συνεχίζεται κάτι που φέρνει όλο και πιο ακραίες καταστάσεις;Εφόσον γνωρίζεις εκ των προτέρων πως μια πορεία στο κέντρο της Αθή-νας θα έχει βίαιη κατάληξη, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, όποιος και αν είναι αυτός, είσαι συνυπεύθυ-νος συμμετέχοντας, εκτός κι αν δεν καταδικάζεις τη βία αλλά την επιδι-ώκεις. Πιστεύω όμως πως πολλοί δεν το είχαν ακόμη συνειδητοποιήσει.Εγώ προσωπικά δεν πήγα και δηλώ-νω πως δεν θα προσέλθω ούτε σε καμία άλλη για οποιονδήποτε λόγο. Ας γίνουν συμβολικές διαμαρτυρί-ες σε πλατείες, δρώμενα, εύστοχη και οργανωμένη κοινωνική ανυπα-κοή εκεί που χρειάζεται, εκεί που πο-νάει. Αλλά αυτή η ρουτίνα ανάμεσα στην Ομόνοια και το Σύνταγμα, που

έχει μετατρέψει την Αθήνα σε πεδίο μάχης πρέπει να σταματήσει.Κατά τα άλλα, αν δεν αλλάξει η νοο-τροπία του άρπα κόλλα, της προχει-ρότητας και του εύκολου χρήματος και επιδειξιομανίας στην Ελλάδα, δεν θα πετύχουμε τίποτε καλύτερο, ούτε και καλύτερους πολιτικούς. Οι πορείες κι αυτές μια προχειρότητα

είναι: αποτελούν εύκολες λύσεις δι-αμαρτυρίας αντί της κοινωνικής ορ-γάνωσης και αλληλεγγύης που θα μπορούσε με εύστοχους τόπους να αντιδράσει δημιουργικά και συλλο-γικά. Στις πορείες είμαστε όλοι ενω-μένοι αλλά μετά, τρώμε ο ένας τον άλλον. Θέλετε κοινωνικές αλλαγές στη Ελλάδα; Αποχή από τις πορείες!

Αποχή από τις πορείες

Του Φίλιππου ΔραγούμηΠεριβαλλοντολόγος, Επίτιμο μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.

4 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010επικαιρότητα

Ηταν Οκτώβριος του ’99 όταν με μία συντροφιά παιδιών του Γυμνασίου – Λυκείου Βελβεντού Κοζάνης με πολύ ενθουσι-ασμό παρουσιάσαμε θεατροποιημένο το τραγούδι “Όμορ-φη και παράξενη πατρίδα” του Οδυσσέα Ελύτη. Αυτό απο-τέλεσε ερέθισμα στην ανήσυχη σκέψη της καθηγήτριας

κας. Βλάχου και τον Αύγουστο του 2000 μου προτείνει να δραματοποιήσουμε ολόκληρο το ποίημα “Ο Ήλιος ο ηλιάτορας” του Οδυσσέα Ελύτη… και τότε το όραμα ενός “μουσικού δρώμενου” άρχισε να γεννιέται!!!Αρχικά τόλμησα με πολύ σεβασμό στο έργο, να προσθέσω τη δική μου μου-σική πινελιά, μελοποιώντας το ποίημα “Άνεμοι” το οποίο ήταν το μόνο που δεν μελοποιήθηκε από τον μεγάλο αυτό συνθέτη, τον Δημήτρη Λάγιο. Η προσπάθεια μεγάλη, ο ενθουσιασμός τεράστιος, οι πρόβες διαρκούσαν ατέ-λειωτες ώρες… και το Πάσχα του 2001 παρουσιάζουμε για πρώτη φορά τη δουλειά μας με πολύ αγωνία και ελπίδα στο Πνευματικό Κέντρο Βελβεντού. Η μεγάλη επιτυχία μας δικαιώνει και μας ξεκουράζει. Το γεγονός αυτό δίνει φτερά σε όλους και ομόφωνα οι καθηγητές του Γυμνα-σίου και του Λυκείου αποφασίζουν να βοηθήσουν, ώστε την ίδια χρονιά το έργο να παρουσιαστεί στους Περιφερειακούς και στη συνέχεια στους Πα-νελλήνιους μαθητικούς αγώνες. Δικαιωθήκαμε και πάλι, αφού αποσπάσαμε το ειδικό βραβείο τόσο στο θέατρο όσο και στη μουσική.Μετά από τις επιτυχίες αυτές αποφάσισα να ηχογραφήσω τη δουλειά αυτή, όπου η οικονομική στήριξη της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Κοζάνης με νο-μάρχη τον κ. Πασχ. Μητλιάγκα, στάθηκε καθοριστική. Η ηχογράφηση ξεκί-νησε πρώτα στο πνευματικό κέντρο Βελβεντού, μετέπειτα σε στούντιο και ολοκληρώθηκε στο στούντιο ODEON στην Αθήνα. Ένα όνειρο έγινε πραγ-ματικότητα…Στις μέρες μας η ποιότητα ζωής, σκέψης και έκφρασης έχει υποβαθμιστεί. Το ελληνικό τραγούδι περνάει δύσκολους καιρούς, γιατί η προπαγάνδα των μέσων μαζικής ενημέρωσης προσπαθεί και το ‘χει καταφέρει σε μεγάλο βαθ-μό, να γαλουχήσει τα παιδιά μας με κακομοίρικα πρότυπα. Τη στιγμή αυτή οι μαθητές του Γυμνασίου – Λυκείου Βελβεντού Κοζάνης, κατέθεσαν περήφανα τη δική τους δημιουργική πρόταση παίζοντας και τρα-γουδώντας το θαυμαστό έργο του Οδυσσέα Ελύτη “Ό Ήλιος ο Ηλιάτορας”.Ένα έργο κειμήλιο και καύχημα για όλους τους Έλληνες, ένα έργο που “ευ-ωδιάζει ΕΛΛΑΔΑ”!!! Από καρδιάς ευχαριστώ θερμά όλους όσους βοήθησαν στην υλοποίηση αυτής της προσπάθειας και ιδιαιτέρως:

• Την κα Ιουλίτα Ηλιοπούλου και την κα Πέγκυ Λάγιου, που έδωσαν την άδεια για την κυκλοφορία του CD.• Την νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Κοζάνης, τον πρώην Νομάρχη κ. Πασχάλη Μητλιάγκα και τον νυν κ. Γιώργο Δακή για την όλη στήριξη αυτής της πα-ραγωγής. Παρενθετικά σημειώνω ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζά-νης με Νομάρχη τον κ. Πασχάλη Μητλιάγκα στήριξε μία ακόμη θαυμάσια δισκογραφική δουλειά με τίτλο “Τα’ άστρα ψηλά”. Μια συλλογή από Χρι-στουγεννιάτικα κάλαντα του τόπου μας με συμμετοχή και πάλι των μαθη-τών του Γυμνασίου - Λυκείου Βελβεντού Κοζάνης καθώς και με την χορωδία νέων “Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος” της Θεσσαλονίκης.• Τον Δήμο Βελβεντού και τον Δήμαρχο κ. Μανώλη Στεργίου για την υπο-στήριξη αυτής της δημιουργίας.• Τους περιφερειακούς διευθυντές εκπαίδευσης, κ. Νέστορα Καραγιάννη, κ. Αναστάσιο Δάρδα και κα Ζυγούρη Έλενα.• Τους Διευθυντές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Νίκο Αμαραντίδη και κ. Κοσμα Σαββιλωτίδη.• Τις Διευθύντριες του Γυμνασίου – Λυκείου Βελβεντού κα Άννα Ματθαί-ου και κα Βασιλική Καλημέρη για την εμπιστοσύνη και την υπομονή τους.• Όλους τους συναδέλφους καθηγητές που άμεσα και έμμεσα βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτό το έργο

Και βέβαια πάνω απ’ όλα να ευχαριστήσω τους μεγάλους πρωταγωνιστές, τα παιδιά μας, αλλά και τους γονείς για την ουσιαστικότατη ηθική συμπα-ράσταση τους.Αν κάποιες στιγμές ήμουν ιδιαίτερα απαιτητικός και “φωνακλάς” ζητώ από τα παιδιά να με συγχωρέσουν και να κρατήσουν μόνο μέσα στην καρδιά τους το ότι απολαύσαμε αυτό που κάναμε, θα το απολαμβάνουμε όσο υπάρχουμε και θα το δωρίσουμε με πολύ αγάπη στις επόμενες γενιές… με την προτρο-πή να μη σταματήσουν ποτέ να αγωνίζονται και ν’ αναζητούν το καλύτερα, όσο κι αν οι συνθήκες είναι αντίξοες!!!

Ο Ήλιος ο ηλιάτορας

Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας γραμμένος από τον Οδυσ-σέα Ελύτη την εποχή της δικτατορίας (1971), είναι μία ποιητική σύνθεση σε δομή θεα-τρική. Ένα έργο γεμάτο ήλιο, φως, θάλασ-σα, γεμάτο μνήμες και ιστορία. Το κείμενο

του Ελύτη, μία εμπνευσμένη μελοποίηση από τον Δημήτρη Λάγιο και ένα τραγούδι από τον Μανώλη Χατζημανώλη με τίτλο «Άνεμοι».Στην αρχή ο αφηγητής παρουσιάζει τον Ήλιο και αυτός διαλαλεί την προτίμησή του για την Ελλάδα με τις ομορφιές της. Ένας χορός γυναικών απαντά πως η χώρα είναι φτωχή και βασανισμένη. Ο Ήλιος τότε στέλνει τους τέσσερεις ανέμους να διαπιστώσουν αν όλα αυτά είναι αλήθεια. Οι άνεμοι αναφέρουν ότι πραγματικά η Ελλάδα είναι μία χώρα λύπης και ομορφιάς.Στη συνέχεια ο Ήλιος συλλογίζεται πάνω στον αντιφατικό χαρακτήρα αυτού του τόπου και των ανθρώπων του. Πληροφορεί πως ακόμα κι’ αυτός πληρώνει για το φως του, τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς πόνο, όμως χρειάζεται κουράγιο γιατί τελικά.... «σ’ ευλογημένη μέρα βγάζει το κακό!!!»Στο τέλος όλοι τραγουδιστές – ηθοποιοί τραγουδούν μαζί το «τρελλοβάπορο», ένα τραγούδι για την Ελλάδα, που στο ταξίδι της ανά τους αιώνες άντεξε με αισιοδοξία τόσα βάσανα και καταστροφές.

Παππά Ματίνα – φιλόλογοςΜανδραλή Μαρία - φιλόλογος

Καλή ακρόαση!Μανώλης Χατζημανώλης

ΣΧΟΛΙΟ

5ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Πώς να αξιολογήσεις την ποιότητα με την λογι-κή της «αποδεικτικής λογικής»; Πώς να γρά-

ψεις για την ευαισθησία της μουσι-κής αντίληψης; Αφήνω την πένα δί-χως συστολή να «κριτικάρει» το νέο CD του φίλου Μανώλη Χατζημανώλη με τίτλο «Τα λάθη της καρδιάς» σε στίχους του Νίκου Καρίμπα και μου-σική των: Γιάννη Νικολάου, Γιώργο Δεσποτίδη, Σταμάτη Χατζηευσταθί-

ου και Ηλία Χατζόγλου. Το πρώ-το άκουσμα αποδεσμεύει τη σκέψη και επιβάλει την αισθη-τική ανάγκη σε μία μουσική ευ-πρέπεια. Τα «ποσοτικά» μουσι-κά προτερήματα στοχεύουν σε ποιοτική αποτίμηση της σχέσης του ερμηνευτή, στην αποτύπω-ση της θαυμαστής μουσικής τέ-χνης. Ο Μανώλης μέχρι σήμερα τόλμησε τα δύσκολα. Η μοναδι-κή μουσική παιδία που διαθέτει

είναι μία γόνιμη πρόταση που οριο-θετεί μουσική δεοντολογία με σα-φήνεια στο «ωραίο» χρώμα της σύν-θεσης και το «βάρος» στην ποίηση. Ο Μανώλης δε καθορίζεται από θε-ωρητικές «αξίες» αλλά ο μουσικός του κόπος στην ιεράρχηση του πο-λιτισμού και η συμμετοχή του στα μουσικά δρώμενα τον κατατάσσουν στην κοινωνία των ενεργών πολιτών.Δεν «ιεραρχώ» το καινούργιο CD με τις προηγούμενες (παλαιότερες) ερ-

γασίες του, γιατί γνωρίζω ότι ο Μα-νώλης (αναζήτησε), το έπραξε για την αναζήτηση της μουσικής αλήθει-ας στην ψυχική καλλιέργεια. Το νό-ημα που δίνει στο «υλικό» που δου-λεύει αν και «φωνακλάς» ξέρει να σε ταξιδεύει σε Ιθάκες με ιππήλατες όμως άμαξες.Σίγουρα στις «ανοιχτές κοινωνίες» οι μουσικές ανάγκες υποτάσσονται σε αλλοτρίωση και σε σύγχυση και πολλές φορές περιθωριοποιούνται

στο όνομα της κάθε «μεσημεριανής υποκουλτούρας». Εδώ ακριβώς έρ-χονται ακούσματα όπως το νέο CD του Μανώλη και διασώζουν το «μου-σικό γίγνεσθαι» αντλώντας στοιχεία από το μουσικό καταφύγιο.Φίλε Μανώλη αυτές οι γραμμές δεν γράφτηκαν σαν αντικείμενο «μελέ-της» της μουσικής σου, γιατί μουσική δεν γνωρίζω. Γράφτηκαν όμως την ώρα που άκουγα το καινούργιο σου CD από καρδιάς. Τις συνθετικές, συ-μπερασματικές κρίσεις και συνθε-τικές αποτιμήσεις τις αφήνω στους ειδικούς. Εδώ τελειώνει το όνειρο σαν μία ανάσα ελπίδας … για να κρα-τάμε ζωντανό το όνειρο στο αίτημα της μουσικής αξιοπρέπειας. Τα CD «τα λάθη της καρδιάς» και «Ο Ήλιος ο ηλιάτορας» θα τα βρείτε στο κα-τάστημα Πούλιος, στον Μορφωτικό Σύλλογο Βελβεντού και στο βιβλιο-πωλεία ΙΑΝΟΣ στην Αθήνα και Θεσ-σαλονίκη.

Ρεκόρ εμπορικών επι-σκεπτών στην 35η Διεθνή Έκθεση Γού-νας Καστοριάς που λειτούργησε από τις

6-9 Μαΐου στην ακριτική πόλη. Σύμ-φωνα με στοιχεία που έδωσε ο Σύν-δεσμος Γουνοποιών Καστοριάς «Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ» συνολικά συμμε-τείχαν στην έκθεση 135 εκθέτες. Τις πύλες της έκθεσης πέρασαν 7.395 επισκέπτες από τους οποίους 644 ήταν ξένοι και 512 Έλληνες εμπο-ρικοί επισκέπτες. Συνολικά 1.156 εμπορικοί επισκέπτες περιηγήθηκαν στα περίπτερα που καταλάμβαναν 7.750 τ.μ. εκθεσιακού χώρου.Ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Φίλιππος Πετσάλνικος μετά την χθεσινή πε-ριήγηση στους χώρους της Έκθεσης δήλωσε μεταξύ άλλων: «Η Διεθνής Έκθεση Γούνας Καστοριάς, ήταν μια έκθεση ιδιαίτερα παραγωγική και θετική, από τις εμπορικές πράξεις που έχουν ήδη γίνει και από την συ-νολική εικόνα, δείχνει ότι η Έκθεση αυτή είναι πράγματι σταθμός στην προσπάθεια που γίνεται από όλους τους παράγοντες και από τους γου-νοποιούς και από τους εργαζόμε-νους, να ξεπεράσει την κρίση, την έντονη οικονομική κρίση, που πλήτ-τει την Παγκόσμια Οικονομία, μαζί και τις οικονομίες των χωρών που

είναι πελάτες, στον δικό μας κλά-δο. Και παρά την κρίση φαίνεται ότι υπάρχει αισιοδοξία, και για το άμεσο και για το έμμεσο μέλλον. Οι προϋ-ποθέσεις για να υπάρχει ανάκαμψη και στον κλάδο της γουνοποιίας που παίζει όπως ξέρουμε όλοι σημαντικό ρόλο ιδιαίτερα για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και ειδικότερα για τον νομό Καστοριάς και στην το-πική μας οικονομία είναι πρώτα από όλα πολλή η υψηλή ποιότητα, το επώνυμο προϊόν και η δυνατότητα της συνεχούς διεύρυνσης των αγο-ρών. Στην προσπάθεια αυτή της δι-εύρυνσης της εξαγωγικής δραστηρι-ότητας, θα πρέπει και η πολιτεία και το Κράτος να έχει συμμετοχή.Τέλος, ο Νομάρχης Κοζάνης κ. Γε-ώργιος Δάκης δήλωσε:«Ο αέρας που υπάρχει φέτος στην Έκθεση πραγματικά είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικός, αυτό φαίνεται σε όλο το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και σε όλα τα βελτιωμένα και ανα-βαθμισμένα περίπτερα, αλλά και βέ-βαια και στο νέο κομμάτι που έχει προστεθεί στις εγκαταστάσεις. Θέ-λω να συγχαρώ όλους όσοι συμμε-τείχαν στο να μπορεί να παραμένει και να δίνει δυναμική αυτό το πολύ σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας μας που είναι οι γουνοποιοί και να δηλώσουμε πλέον ότι για όλους τους

Δυτικομακεδόνες ότι η ανάπτυξη και η προοπτική του κλάδου της γούνας αποτελεί όρο για την στήριξη του συνόλου της κοινωνίας. Προσωπικά ήμουν και θα είμαι αλληλέγγυος και με ξεκάθαρο τρόπο συμπαραστάτης στην προσπάθεια του μεγάλου αυ-τού σημαντικού και ικανού αριθμού συμπατριωτών μας». Όπως ανακοίνωσε σε συνέντευξη τύπου ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γουνοποιών κ. Ηρακλής Καλλισθέ-νης την πρώτη ημέρα επισκέφτη-καν την έκθεση 313 Ρώσοι εμπορι-κοί επισκέπτες, 79 από άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής ενώ υπήρξε και έντονο ελληνικό ενδια-φέρον με 450 επισκέπτες. Η δεύτε-ρη ημέρα ήταν εξίσου σημαντική με 350 Ρώσους Εμπορικούς επισκέπτες και 609 από άλλες χώρες και την Ελ-λάδα. Πολλοί από τους Ρώσους που επισκέφτηκαν τα 130 περίπτερα της Διεθνούς Έκθεσης, όπου παρουσι-άζεται το σύνολο της Καστοριανής τέχνης στην γούνα και στα δέρματα έμειναν έκπληκτοι από τον πλούτο αλλά και από τα σχέδια ενώ προχώ-ρησαν και σε εμπορικές πράξεις με κλείσιμο συμφωνιών δεκάδων εκα-τομμυρίων δολαρίων. Όπως είπε ο κ. Καλλισθένης αυτή τη στιγμή στην Έκθεση παρουσιάζονται 15.000 περίπου παλτά και 60.000

δέρματα συνολικής αξίας 25-30 εκα-τομμυρίων ευρώ περίπου. Σημειώνε-ται ότι ο Σύνδεσμος έφερε κι φέτος με δυο πτήσεις τσάρτερ 280 Ρώσους εμπορικούς επισκέπτες .Τέλος τα βραβεία του διαγωνισμού δόθηκαν στις παρακάτω επιχειρή-σεις:

Το Βραβείο καλύτερου σχεδίου: 1o UNIPEL FURS INC – KATSANOS INC2o 32 ABOVE 3o LIANAS FURS Το Βραβείο Μοντέρνας Τεχνοτρο-πίας 1o UNIPEL FURS INC – KATSANOS INC 2o LIANAS FURS 3o 32 ABOVE

Και τελος το βραβείο καλύτερη δι-ακόσμηση περιπτέρου 1o G & Z FUR COLLECTION - Διακο-σμήτρια Ρούλα Παπαδοπούλου2o VASOU – PAPADAMOU - Διακο-σμήτρια Αλεξάνδρα Καρακούτα3o V.SIAMOS – A. TSIFLIKIOTIS & SIA OVE – Διακοσμήτρια Άγλη Παπαδη-μητρίου – ΛιώγαΗ επόμενη 36η Διεθνής Έκθεση Γού-νας Καστοριάς θα πραγματοποιηθεί από τις 5 έως τις 8 Μαΐου 2011.

Τα λάθη της καρδιάςΝέο CD του Μανώλη Χατζημανώλη

επικαιρότητα

Του ΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑΕκδότη Πύλης Ανάπτυξης

6 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Ανάθεμα και κα-τάρα στους κλέ-φτες του δη-μόσιου βίου... κρεμάλα στουςπολιτικούς... να

πάνε φυλακή τα λαμόγια... κάθαρ-ση τώρα. Είναι μερικές απ τις κραυ-γές των αγανακτισμένων Ελλήνων για την κρίση. Κρίση που δείχνει αξε-πέραστη όσα δισ. ευρώ και να μας δανείσουν… κρίση που δεν είναι μό-νο λογιστική, κρίση που δεν αποτυ-πώνεται μονό σε οικονομικά μεγέθη, αλλά είναι κρίση βαθύτατη και ριζω-μένη πια στις ζωές όλωνμας. Είναι κρίση αξιών, νοοτροπίας και ήθους. Είμαι ένας πολίτης που ζω και εργά-ζομαι στη χώρα αυτή και θεωρώ τονεαυτό μου μοναδικό και αναντικατά-στατο, σπάνιο είδος της ανθρώπινηςαλυσίδας που όλοι πρέπει να φρο-ντίζουν για μένα γιατί ...έχουμε δη-μοκρατία.Γείτονα, συμπολίτη, συνάνθρωπε μπορεί να μην καταχράστηκα δημό-σιο χρήμα, μπορεί να μην έγινα πο-λιτικός, μπορεί να μην έκτισα βίλες, μπορεί να μην έκανα χλιδάτους γά-

μους στο εξωτερικό, μπορεί να μη μπήκα σε κότερο ποτέ μου αλλά σε έκλεψα και εγώ, και θα σε κλέβω συνεχεία και καθημερινά γιατί εί-μαι συμφεροντολόγος, ατομιστής, νάρκισσος ασυνεπής που δεν ξέρω τι θα πει αυτοκριτική και πάντα μου φταίνε οι άλλοι. Σου ‘κλεψα την ησυχία σου όταν για να επιδειχτώ στη γειτονιά πέρασα απτο σπίτι σου με διαπασών τη μουσι-κή και την εξάτμιση να μουγκρίζει. Σου ‘κλεψα την γαλήνη σου όταν προσπάθησες να περάσεις τη διάβα-ση πεζών και εγώ έστεκα αγέρωχος με το 36 άτοκες δόσεις αυτοκίνητο μου πάνω της. Σου ‘κλεψα τη θέση παρκινγκ βάζοντας οριζόντια τη μη-χανή μου γιατί στη γειτονία υπάρχω μόνο εγώ και η γυναίκα μου πρέπει να παρκάρει χωρίς να δυσκολευτεί όταν έρθει απ τη δουλειά. Σου ‘κλε-ψα τη ουρά στο σουπερ μάρκετ, γι-ατί βιαζόμουν. Σου ζήτησα 120 ευρώ για να σου βά-λω ένα αιρκοντίσιον χωρίς να σουκόψω απόδειξη. Σου πήρα 100 ευρώ την ημέρα για ένα δωμάτιο το χειμώ-να σε χωριό της ελληνικής υπαίθρου γιατί μια καντηλήθρα στην παρουσί-ασα για τζάκι. Μου πλήρωσες 4 ευρώ τον καφέ και 6 ευρώ τη χωριάτικη και 10 ευρώ τοποτό γιατί όλοι τόσο τα έχουν. Εκμε-ταλλεύτηκα την πετρελαϊκή κρίση και χωρίς καθυστέρηση σου ανέβα-σα την τιμή στα καύσιμα αισχροκερ-δώντας εις βάρος σου ενώ ξέχασα να τις κατεβάσω όταν πέρασε η κρίση. Σου στέρησα τα δελτία κοινωνικού τουρισμού γιατί μπορώ να υποκρύ-πτω εισοδήματα και να εμφανίζομαι σαν δικαιούχος. Πήρα επιδόματα και επιδοτήσεις με πλασματικά στοιχεία και τώρα φωνάζω να φέρουν πίσω τα κλεμμένα. Σήκωσα κομματικές ση-μαίες ένιωθα δέος όταν με κέρναγε και με χαιρετούσε ο βουλευτής στο καφενείο, ψήφιζα για ιδιοτελείς σκο-πούς ξερογλειφόμουν στα πολιτικά γραφεία για να έχω έναν άνθρωπο για τις δουλειές μου και τώρα απαι-τώ να πάει φυλακή. Έδωσα φακελάκι σε γιατρό για να σε παρακάμψω στη λίστα και να σωθώ εις βάρος σου. Λάδωσα το μηχανικό της πολεοδομίας να κάνει τα στραβά μάτια μέχρι να σηκώσω το αυθαίρετο

σε δασική έκταση και μετά πήγα στο σύνταγμα σε καντηλοφορία να κλά-ψω για τα δάση που καήκαν. Έψαξα και βρήκα γνωστό στην εφορία να γλιτώσω το πρόστιμο που μου επι-βλήθηκε για φορολογικές παραβά-σεις και μετά παραπονέθηκα για τηδιαπλοκή. Προειδοποίησα με φωτεινό σινιά-λο παραβάτες οδηγούς για ύπαρξητροχονομικού μπλόκου και μετά δι-αμαρτυρήθηκα γιατί η τροχαία δεν τους γράφει. Πέταξα το άδειο πακέ-το τσιγάρων απ το αυτοκίνητο και με-τά θύμωσα με την αμέλεια των αρ-χών να καθαρίσουν τα φρεάτια και να πλημμυρίσει η γειτονιά μου. Σε εμπόδισα να περπατήσεις ελεύθε-ρα στο πεζοδρόμιο γιατί άφησα το αυτοκίνητο, μιας και πετάχτηκα για δυο λεπτά σε μια δουλειά. Τα έβαλα με τους αλλοδαπούς που μολύνουν την χώρα μου ενώ τους εκμεταλλεύτηκα για φτηνή και ανα-σφάλιστη εργασία. Έβγαλα το σκύ-λο βόλτα δηλώνοντας τη ζωοφιλία μου αλλά ξεχνάω να μαζέψω τα πε-ριττώματα του υπονομεύοντας την υγεία σου. Εμπιστεύτηκα τους δημοσιογρά-φους, τους θεώρησα αυθεντίες, τους άφησα να με καθοδηγήσουν, με μπέρδεψαν με αλλοτριώσαν. Μου είπανε πως οι γερμανοί συ-ντάκτες του Spiegel είναι ανθέλλη-νες ενώ είδα την ίδια μέρα οπαδούς των δυο μεγάλων ομάδων να μη σέ-βονται την ανάκρουση του εθνικού ύμνου. Μου είπανε πως ξένοι ετοιμάζονται να αγοράσουν νησιά μας και είδα έλληνες να καταπαυτούν την ακτο-γραμμή φτιάχνοντας ιδιωτικά λιμά-νια και να μου ζητούν χρήματα ώστε να μου επιτρέψουν το μπάνιο. Μου είπανε πως τα στάδια των ολυ-μπιακών αγώνων φτιαχτήκαν για μέ-να και θα μείνουν σε μένα και είδα να δίνονται στην οικονομική ελίτ και στις αθλητικές εταιρείες. Μου είπανε πως ο διαγωνισμός τρα-γουδιού της eurovision είναι εθνική υπόθεση ενώ είδα πως είναι ένας θί-ασος που τρέφει το life style με χρή-ματα φορολογούμενων. Μου είπανε πως η επένδυση του χρηματιστήριου έχει εγγυημένες αποδόσεις και οι προβλέψεις είναι

αισιόδοξες και είδα μια καλοστημέ-νη κομπίνα με την ομηρία χιλιάδων μικρόεπενδυτών. Μου είπανε πως μετά τις κραυγές των ζωντανών συνδέσεων ύστερα από μεγάλες τραγωδίες και κατα-στροφές το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκαλο και ότι θα παρακολουθούν την υπόθεση και είδα να την συγκα-λύπτουν και να την ξεχνούν (Σάμινα, σεισμοί, πυρκαγιές, χρηματιστήριο). Μου είπανε πως οι δημοσιογράφοι είναι οι ελεγκτές της εξουσίας και προστάτες των αδυνάτων και είδα να γίνονται εκδότες, κομιστές και δια-πλεκόμενοι με το κεφάλαιο και τη εξουσία. Μπερδεύομαι ρε γαμώτο δυσκολεύ-ομαι να καταλάβω, σύγχυση μεγά-λη...! Ενώ ήξερα πως τα τανκς που κατέ-βηκαν στους δρόμους και κατέλυ-σαν την δημοκρατία αυτό ζημίωσε τη χώρα μου, είδα πως οι αγρότες μπορούν να κλείνουν τους δρόμους, οι λιμενεργάτες τα λιμάνια γιατί τα αιτήματα των συντεχνιών είναι πιο πάνω απ τα δικά μου δικαιώματα. Ενώ ήξερα πως η αριστερά είναι προοδευτικό κίνημα είδα ότι αποτε-λεί τροχοπέδη σε κάθε μεταρρύθμι-ση. Ενώ ήξερα πως η δεξιά είναι πατριω-τικό κόμμα είδα να σαμποτάρει τουςθεσμούς και να διαβρώνει τις αξίες και το νόμιμο να γίνεται ηθικό.Ενώ ήξερα πως σοσιαλισμός είναι αναδιανομή εισοδήματος και κοι-νωνική δικαιοσύνη είδα πλουτισμό ημετέρων, σκάνδαλα, και κοινωνι-κή ανισότητα. Ενώ ήξερα πως ο εθνικιστής θεωρεί την πατρίδα του υπεράνω όλων, είδανα φορά τη ναζιστική μπότα και τον αγκυλωτό σταυρό που το 41 εισέβα-λε στη πατρίδα του και σκότωσε έλ-ληνες. Ενώ ήξερα πως ο αναρχικός είναι φορέας επαναστατικών ιδεών και-εναντιώνεται στο σύστημα, είδα να πηγαίνει στις καταλήψεις με ταξί, ναντύνεται με γνωστές φίρμες πολυε-θνικών, και να επικαλείται το ίδιο τοσύστημα που θέλει να ανατρέψει. Ενώ ήξερα πως ο συνδικαλιστής εί-ναι φρουρός των δικαιωμάτων τω-νεργαζομένων και άκαμπτος υπερα-σπιστής, είδα να γίνεται βουλευτής

επικαιρότητα

κείμενο σταλμένο από τον καλό φίλο Στέφανο Ληναίο στον Ν. Δόικο

Στη σάρκα της δημοκρατίας ασέλγησα κι εγώ

Της protovuliadialogou

ΣΗΜ.: Μόλις έλα-βα αυτό το κείμενο, από κάποιο φίλο γιατρό.. Μήπως, παραβλέποντας κάποιες υπερβο-λές, μπορούμε να το αποκαλέσουμε «Νεοελληνική Αυ-τοκριτική»; σ.λ.

7ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 επικαιρότητα

και να διαπλέκεται στα γρανάζια της εργοδοσίας. Ενώ ήξερα πως τα κόμματα είναι στυλοβάτες της δη-μοκρατίας είδα νααυθαιρετούν να εμφανίζονται σαν συμμορίες και να καπηλεύονται τους θεσμούς. Και τότε έχασα τελείως τον έλεγχο.. Ενώ ήξερα πώς είναι να φέρεσαι σαν πολίτης και σαν άνθρωπος έχονταςυποχρεώσεις και δικαιώματα προτί-μησα να φερθώ σαν καταναλωτής και χουλιγκάνος. Ενώ οι καλύτεροι μου φίλοι είναι Πα-ναθηναϊκοί πήγα στο Καραϊσκάκη νατους βρίσω τη μάνα και να τους πε-τάξω φωτοβολίδες γιατί η χαρά τηςνίκης είναι μόνο δικό μου προνόμιο. Ενώ έλεγα πως οι πολιτικοί είναι εντολοδόχοι ξένων συμφερόντων και υπηρετούν οικονομικούς παρά-γοντες, με φανατισμό τους υποστή-ριζα στις εκλογές δίνοντας τους μια ακόμη ευκαιρία και κάπως έτσι έφτα-σα να ζω το ψέμα μου συμπολίτες. Επιδόθηκα σε ασταμάτητη κατανά-λωση προκειμένου να βρω ταυτότη-τα. Υποτίμησα τη σημασία της παιδείας και των αξιών και προτίμησα ναμιμηθώ το life style της τηλεόρασης.Ταύτισα την ευτυχία με το τριήμερο στην Αράχοβα και το 4Χ4 τζιπ. Η αυταπάτη της παντοδυναμίας μου ενισχύθηκε με την πιστωτική καρτα..μπορούσα να αποκτήσω περισσότε-ρα από όσα δικαιούμαι. Χωρίς εγκράτεια ζήτησα να δανει-στώ για να απολαύσω αγαθά που έβλεπα να απολαμβάνουν οι πλού-σιοι και ήθελα να τους μοιάσω.Εγκατέλειψα το χωριό μου για να γί-νω υπάλληλος των 700 ευρώ.Άφησα την ποιότητα ζωής στην ύπαι-θρο για να ζήσω σε ένα δυαράκι στη κυψέλη.Περιφρόνησα τα πανηγύρια στην επαρχία γιατί στα μπουζούκια πια γί-νεται η επίδειξη και το νυφοπάζαρο.Ένιωθα σπουδαίος αν τη Δευτέρα το πρωί μιλούσα στη δουλειά για το δι-ήμερο που πέρασα στα χιόνια ή τη κραιπάλη στα μπουζούκια.Χρεοκόπησα νεοέλληνα... γιατί πια δεν ξέρω τι είναι σωστό και τι λάθος, τι είναι δίκαιο και τι άδικο. ΚΑΤΑΛΑ-ΒΑ ΟΜΩΣ ΚΑΤΙ.. δε θα λυτρωθώ απ τα spreads ούτε απ τους οίκους αξι-ολόγησης..Για να σηκωθώ ξανά χρειάζεται πε-ρισυλλογή συγκέντρωση και αυτο-κριτική, χρειάζεται εσωτερική επα-νάσταση.Ήρθε ο καιρός να αλλάξω, γιατί αν δε το κάνω η νέα γενιά από λαμόγιαπαραμονεύει να πάρει τη θέση των απερχόμενων και το νέο κύμα σκαν-δάλων που θα παράξει ξανά το σύ-στημα θα με βρει πάλι να σκούζω σα βικτωριανή παρθένα.. «κλείστε τους όλους φυλακή».

Η ολέθρια διαχείριση των δημόσιων οι-κονομικών τις τελευταίες δεκαετίες και η απουσία βούλησης ή η αδυναμία εφαρμογής των μεγάλων διαρθρωτι-κών αλλαγών στην οικονομία οδήγη-

σαν τη χώρα ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία. Την κα-τάληξη αυτή επιτάχυνε ως καταλύτης και η διεθνής οικονομική αστάθεια σε συνδυασμό με τις κερδοσκο-πικές επιθέσεις διαφόρων funds. Μπροστά σε αυτές τις συγκυρίες η Ελλάδα δεν είχε και πολλά περιθώ-ρια για ελιγμούς.Πριν δοθεί απάντηση στο ερώτημα αν έπρεπε η Ελλάδα να λάβει βοήθεια από την Ε.Ε., το Δ.Ν.Τ. ή οποιονδήπο-τε άλλο διεθνή φορέα θα πρέπει να εξεταστεί νωρίτε-ρα τι εναλλακτικές λύσεις υπήρχαν. Οι κερδοσκοπι-κές επιθέσεις εκτίναξαν τα spreads σε δυσθεώρητα

ύψη και κατέστησαν απαγορευτικό το δα-νεισμό της χώρας από τις αγορές. Από την άλλη η ανάγκη κάλυ-ψης των δαπανών, για να μην κηρύξει η χώ-ρα στάση πληρωμών, προϋπέθετε άμεσο και συνεχή δανεισμό. Επιπλέον, η ανάγκη εξεύρεσης χρημάτων για την αποπληρωμή

ομολόγων ύψους περίπου 10 δις ευρώ εντός του Μαΐ-ου καθιστούσε ακόμη πιο επιτακτική την επίλυση του προβλήματος δανεισμού της χώρας, έστω και προ-σωρινά.Εξαιτίας των ανωτέρω φάνταζε μονόδρομος η προ-σφυγή στο μηχανισμό Ε.Ε.- Δ.Ν.Τ.; Ίσως όχι, με το σκε-πτικό ότι θα μπορούσε η Ελλάδα να δανειστεί όλο το ποσό που απαιτούνταν για το 2010 στις αρχές του Γε-νάρη, τότε που η κατάσταση δεν είχε ξεφύγει. Αυτό θα έδινε στη χώρα μας παράταση χρόνου, ενδεχομένως ενός έτους, από τις επιθέσεις των κερδοσκόπων. Στο διάστημα αυτό θα είχαν στοχοποιηθεί άλλες χώρες όπως η Πορτογαλία για παράδειγμα. Αλλά η μετάθεση

της αντιμετώπισης του δημοσιονομικού προβλήματος για το επόμενο έτος, εκτός από μία πολιτική διαχείρι-ση, δεν θα προσέφερε τίποτε περισσότερο αφού για τρεις περίπου δεκαετίες οι πολιτικές ηγεσίες της χώ-ρας δεν έκαναν τίποτε περισσότερο από το να μετα-θέτουν για το μέλλον την επίλυση του προβλήματος. Τι θα άλλαζε τον επόμενο χρόνο;Η αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος στη χώρα μας δεν ήταν ζήτημα επιλογής αλλά αναγκαιό-τητα η οποία φάνταζε κάθε μέρα και πιο επιτακτική. Η προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών στη δημόσια διοίκηση, την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική πρό-νοια, το επιχειρείν κ.α. έπρεπε να αποτελούν στρατη-γική επιλογή των κυβερνήσεων από την προηγούμενη δεκαετία τουλάχιστον. Από τη στιγμή που οι προη-γούμενες κυβερνήσεις δεν θέλησαν ή δεν μπόρεσαν να προωθήσουν τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές έπρεπε κάποιος άλλος να το κάνει και στην προκει-μένη περίπτωση, δυστυχώς, εξωγενής παράγοντας. Ακόμη και οικονομικό - ταμειακό να μην ήταν το πρό-βλημα, η παρουσία του μηχανισμού κρίνονταν ανα-γκαία υπό την έννοια της άσκησης πίεσης για άμεση προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών, αφού όπως φάνηκε μέχρι την τελευταία στιγμή κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να αναλάβει το περιβόητο πολιτικό κό-στος. Η προσφυγή λοιπόν στο μηχανισμό στήριξης ήταν και απαραίτητη και αναγκαία. Απαραίτητη για να προωθη-θούν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην ελληνική οικο-νομία και κοινωνία και αναγκαία για να καλυφθούν οι περιβόητες τρύπες του προϋπολογισμού και να εξυπη-ρετηθεί το δημόσιο χρέος για τα επόμενα τρία χρόνια. Κλείνοντας θα έλεγα πως το κρίσιμο ερώτημα δεν εί-ναι αυτό, αλλά πως θα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την προσωρινή αυτή δυσμενή κατάστα-ση δημιουργώντας ένα αξιόπιστο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό σύστημα ώστε γιατρεύοντας τις χρόνιες παθογένειες να μην καταλήξουμε πάλι στα ίδια. Η σοβούσα κρίση ήταν δικό μας αποκλειστικά επίτευγ-μα και η έξοδος από αυτή πάλι δικό μας επίτευγμα θα είναι. Φτάνει αυτό να γίνει γρήγορα και όσο λιγότερο επώδυνα γίνεται.

Ε.Ε. – Δ.Ν.Τ. αναγκαιότητα ή όχι;

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΡΑΝΤΗ

8 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Με το Νομοσχέδιο Καλλικρά-της δημιουργούνται στην Ελλάδα 343 (ή 325 πιθα-νώς) νέοι Δήμοι οι οποίοι ουσιαστικά θα είναι 343 νέ-

ες Νομαρχίες γιατί θα πάρουν σχεδόν όλες τις αρ-μοδιότητες των σημερινών 54 Νομαρχιών. Θα με-ταφερθούν 218 αρμοδιότητες από τις Νομαρχίες σε κάθε ένα νέο Δήμο, θα δημιουργηθούν πολ-λές νέες υπηρεσίες στους Δήμους και θα απαιτη-θεί να γίνουν προσλήψεις πολλών χιλιάδων νέων Υπαλλήλων σ’ όλους τους νέους Δήμους, οι οποίοι θα ΥΠΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ στην συντριπτική τους πλειοψηφία. Πρέπει να τονίσουμε ότι το μεγάλο πρόβλημα της “χρεοκοπίας” του Ελληνικού Κρά-τους είναι η ύπαρξη παρά πολλών δεκάδων χι-λιάδων Δημοσιών ή Δημοτικών υπαλλήλων που υποασπσχολούνται ή είναι αργόμισθοι και με τον Καλλικράτη το φαινόμενο αυτό θα ενταθεί. Αυτή είναι η θεμελιωδέστερη αλλαγή στην Το-πική Αυτοδιοίκηση που αποδεικνύεται εξωπραγ-ματική, ανεδαφική και ανεφάρμοστη και εκτός τόπου και χρόνου.

Αναλυτικότερα Οι νέες αρμοδιότητες στους νέους Δήμους εί-ναι :

1. Πολεοδομικό Γραφείο πλήρες με 19 αρμο-διότητες .2. Τεχνικές Υπηρεσίες (μελέτες, επιβλέψεις, κατασκευές -συγκοινωνιακά – βιομηχανία κλπ. ) με 24 αρμοδιότητες.3. Υπηρεσίες Υγείας και Κοινωνικής Προνοίας με 26 αρμοδιότητες.4. Υπηρεσίες Κτηνιατρικής - Τροφίμων με 8 αρ-μοδιότητες.5. Υπηρεσίες Σχολικών Κτιρίων (μελέτες, επι-βλέψεις, εργολαβίες, χρήση σχολείων, απαλ-λοτριώσεις, πολιτιστικές δράσεις κλπ.) με 18 αρμοδιότητες.6. Γεωργική Υπηρεσία (τεχνικά έργα, εγγειο-βελτιωτικά, οδοποιϊα, κτηνοτροφικά, αλιεία, βοσκότοποι, έρευνα, μελέτες, ιχθυοτροφεία, τουρισμός, παραγωγή, αγορά, ασθένειες, υγει-ονομικά μέτρα, έλεγχος εισαγωγών ζωών, άδει-ες λειτουργίας κλπ.) με 113 αρμοδιότητες.7. Λαϊκές αγορές, διάφορες άδειες κλπ. με 10 αρμοδιότητες .

Συνολικά οι ανωτέρω αρμοδιότητες είναι 218 και για να λειτουργήσουν οι αντίστοιχες υπηρεσίες απαιτείται εξειδικευμένο επιστημονικό προσω-πικό με καλές γνώσεις και εμπειρία πάνω στην νομοθεσία και στις διαδικασίες. Για παράδειγμα ένα ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ για να λειτουργεί με πληρότητα απαιτεί ύπαρξη τουλάχιστον 12-15 υπαλλήλων για να μπορεί να καλύπτει τομείς με εξειδικευμένες γνώσεις ως : α) Γ.Ο.Κ - Έκδο-ση οικονομικών αδειών, β) Αυθαίρετα, γ) Πρά-ξεις τακτοποιήσεως, δ) Πολεοδομικές μελέτες (Γ.Π.Σ– Πράξεις εφαρμογής κλπ.), ε) Περιβάλλον

– Βιολογικοί καθαρισμοί – απόβλητα κλπ., στ) Έλεγχοι μελετών. Και απαιτεί υπαλ-λήλους με διαφορετικές ει-δικότητες ως Τοπογράφους, Αρχιτέκτονες, Πολ. Μηχανι-κούς, Μηχανολόγους, Μη-χανικούς περιβάλλοντος και Διοικητικό Προσωπικό. Κατά την άποψη μου όλα τα πολε-οδομικά γραφεία έπρεπε να παραμείνουν στις Νομαρχί-ες γιατί αποτελούν ένα κρα-τικό ελεγκτικό μηχανισμό, Δημοσίας Τάξεως μάλιστα, και πρέπει να λειτουργούν με πληρότητα και χωρίς παρεμ-βάσεις Δημάρχων ή Αντιδη-μάρχων και λοιπών στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι όπως η Εφορία, και δεν χρειάζονται κάθε ημέρα για τους πολίτες.Στην συνέχεια των ανωτέρω το νομοσχέδιο προ-βλέπει μέχρι την 1-1-2013 το αργότερο να δημι-ουργηθούν όλες οι παρακάτω 11 Υπηρεσίες στους νέους Δήμους: Προγραμματισμός και Ανάπτυξης, Οικονομική Υπηρεσία, Τεχνική Υπηρεσία, Πληρο-φορικής, Διαφάνειας, Νομικής Υποστήριξης, Δι-οίκησης – Διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, Παροχής Κοινωνικών Υπηρεσιών, Περιβάλλοντος – Πολιτικής Προστασίας, Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού, Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Αλιείας.

Διαμόρφωση των νέων ΔήμωνΓια να είμαστε ρεαλιστές ας δούμε τώρα και ποι-οι είναι οι Δήμοι. Α) Στην Ελλάδα δημιουργούνται 205 νέοι Δήμοι με πληθυσμό από 81 ως 25,000 κατοίκους που είναι το 60,80% του συνόλου ως ακολούθως :

• 81 ως 5.000 κάτοικοι, 54 Δήμοι • 5.000 ως 10.000 κάτοικοι, 31 Δήμοι • 10.000 ως 15.000 κάτοικοι, 55 Δήμοι • 15.000 ως 20.000 κάτοικοι, 35 Δήμοι • 20.000 ως 25.000 κάτοικοι, 30 Δήμοι

Β) 66 Δήμοι με πληθυσμό 25.000 ως 45.000 κα-τοίκους που είναι το 19,60% του συνόλου ως ακο-λούθως :

• 25.000 ως 30.000 κάτοικοι, 23 Δήμοι • 30.000 ως 35.000 κάτοικοι, 23 Δήμοι • 35.000 ως 40.000 κάτοικοι, 15 Δήμοι • 40.000 ως 45.000 κάτοικοι, 5 Δήμοι

Γ) 66 Δήμοι με πληθυσμό μεγαλύτερο των 45.000 κατοίκων που είναι το 19,60% του συνόλου.Σήμερα οι 8 μικρότερες Νομαρχίες έχουν πλη-θυσμό από 22.506, ο Νομός Λευκάδος, μέχρι 48.284, ο Νομός Φωκίδος, οι λοιποί 46 Νομοί έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο των 53.408 κατοί-κων. Έτσι είναι εξωπραγματικό και αδύνατον να δημιουργηθούν οι 337 ( ή έστω 325) νέες “Νομαρ-χίες” στους νέους Δήμους με όλες τις ανωτέρω Υπηρεσίες που απαιτούν τεράστιες νέες δαπάνες

και στρατιές νέων Υποαπασχολούμενων και Αργό-μισθων Υπαλλήλων. Το πρόβλημα αυτό είναι εντο-νότατο στους 205 μικρούς Δήμους, εξαιρετικά σοβαρό στους Δήμους με πληθυσμό από 25.000 ως 45.000 κατοίκους και θα μπορούσε να εφαρ-μοσθεί στους 66 μεγαλύτερους Δήμους.Για την εξυγίανση του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα απαιτείται υποχρεωτική καθημερινή καταγραφή και έλεγχος της παραγωγικότητας του καθ’ ενός υπαλλήλου, εντοπισμός των υποαπασχολουμέ-νων και αργόμισθων και μετατάξεις ώστε όλοι οι υπάλληλοι να έχουν πλήρη απασχόληση σε όλο το ωράριο τους. Δεν είδαμε καμιά συγκεκριμένη με-λέτη – καταγραφή των υποαπασχολούμενων και αργόμισθων υπαλλήλων στους Δήμους και στις Δημοτικές επιχειρήσεις.Η συζήτηση για τον Καλλικράτη περιορίζεται σχε-δόν μόνο στα θέματα χωροταξίας και ορίων των νέων Δήμων και υπολοίπως παρατηρούμε γενικο-λογίες και αοριστολογίες. Δεν υπάρχει καμία συ-γκεκριμένη πρόταση ή τεχνικοοικονομική μελέ-τη που να ορίζει ακριβώς τι θέσεις υπαλλήλων θα δημιουργηθούν και με τι κόστη για όλα τα ανωτέ-ρω, και για κάθε ένα Δήμο χωριστά. Οι Δήμαρχοι θέλουν να έχουν περισσότερη εξουσία, περισσό-τερες αρμοδιότητες και αδιαφορούν για υποαπα-σχολούμενους και αργόμισθους υπαλλήλους. Επί-σης δεν μας έπεισε κανείς γιατί πρέπει να γίνουν οι ανωτέρω αλλαγές.Ο “Καλλικράτης” μάλλον αποτελεί τυφλή και κακή μίμηση άλλων χωρών π.χ. της Σουηδίας που δεν έχει καμία σχέση με τα Ελληνικά δεδομένα. Απο-τελεί οικοδόμημα χωρίς θεμέλια που άμεσα θα καταρρεύσει, ή θα πρέπει να εξαιρεθεί το 70% - 80%!!! των νέων Δήμων από τη μεταφορά των ανωτέρω αρμοδιοτήτων πράγμα που θα ανέτρε-πε εντελώς το νέο σύστημα. Τυχόν εφαρμογή του Καλλικράτη όπως προβλέπει το νομοσχέδιο θα δημιουργήσει ένα χάος σ’ όλη την Αυτοδιοίκηση και θα πολλαπλασίαζε τα προβλήματα, κυρίως στο μεταβατικό στά-

επικαιρότητα

ΑΝΕΦΑΡΜΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΞΩΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ Ο “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ”

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΔΗΜΩΝΤου Χαρ. Βαρδάκα | Πολιτικού Μηχ/κού | τ. Πρόεδρος του Συλλόγου Διπλ. Μηχ/κων Κοζάνης

9ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 επικαιρότητα

διο είναι δε προϊόν προχειρό-τητας και στερείται πρακτικής

λογικής. Ο Καλλικράτης “αποκεντρώνει” μό-νο τις Νομαρχίες και δεν θίγεται που-θενά η τεράστια Υπερσυγκέντρωση των πάντων στην Αθήνα, το τεράστιο Αθηνοκεντρικό κράτος. Δεν μεταφέ-ρεται στην Περιφέρεια τίποτε από το πλήθος των Οργανισμών, Ασφα-λιστικών Ταμείων, Υπηρεσιών του ευρύτερου Κρατικού Τομέα, ΔΕΚΟ, Στρατιωτικών Σχολών, Υπουργείων, Δικαιοσύνης, Πανεπιστημίων ΤΕΙ κλπ. Αν θέλει η Κυβέρνηση πραγμα-τική αποκέντρωση και δραστική μεί-ωση του Αθηνοκεντρικού κράτους και ανάπτυξη της Ερημούμενης Πε-ριφέρειας πρέπει τις περισσότερες από τις υπηρεσίες αυτές να τις μετα-φέρει στην Περιφέρεια. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Η Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας κα-ταργείται και θα υπάγεται στα Γιάν-νενα στην Κρατική Διοίκηση Ηπεί-ρου. Δεν είναι όμως Αποκέντρωση ούτε λογικό και δίκαιο να τρέχουν οι Δυτικομακεδόνες για μια σειρά Υπηρεσιών που έως τώρα εξυπηρε-τούντο εντός της Δυτ. Μακεδονίας, εκτός Δυτ. Μακεδονίας στα Γιάννε-να. Γιατί; Ποια είναι η σκοπιμότητα; Ποιοι πολιτικοί το επέβαλαν;

Πρόταση:Να παραμείνουν προς το παρόν οι Νομαρχίες και οι Δήμοι όπως είναι, να μελετηθούν ακριβώς τα προβλή-ματα με τις Υπάρχουσες Υπηρεσίες και τις Δημοτικές Επιχειρήσεις, να καταγράφεται και να ελέγχεται κα-θημερινά η παραγωγικότητα όλων των υπαλλήλων, οπού απαιτείται να γίνουν συνενώσεις Δημοτικών Επι-χειρήσεων ή Υπηρεσιών όμορων Δή-μων ή σε επίπεδο Νομαρχιών και να γίνουν μετατάξεις Υπαλλήλων και δι-ορθωτικές αλλαγές, για να υπάρξει πλήρης παραγωγικότητα των υπαλ-λήλων, να μην υπάρχουν υποαπα-σχολούμενοι και να εξυπηρετούνται και οι πολίτες. Για τέτοια θεμελιώδη θέματα, όπως ο Καλλικράτης, που θα φέρουν τα πά-νω κάτω στην Ελληνική κοινωνία και κυρίως στην Περιφέρεια δεν μπορεί να ορίζει η Κυβέρνηση διαβούλευση μόνο 15 ημερών. Ηλεκτρονική δια-βούλευση δεν υπάρχει πια. Θα έπρε-πε να δοθεί χρόνος διαβούλευσης πολλών μηνών και να εξετασθούν και οι λεπτομέρειες εφαρμογής, όχι μόνο γενικές θεωρίες που στην πρά-ξη ανατρέπονται. Μην ξεχνάτε ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις πιο καλές προθέσεις. Με το Νομοσχέ-διο Καλλικράτης η πολιτική του λα-ϊκισμού και της αποφυγής του πολι-τικού κόστους και του «υπάρχουν λεφτά» δυστυχώς συνεχίζεται.

Εμβρόντητη έμεινε, για άλλη μία φορά, η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών μπροστά στο μέγε-

θος της φοροδιαφυγής μερίδας ια-τρών του Κολωνακίου. Εκτός από τη φοροδιαφυγή αποκαλύφθηκαν και οι μίζες μερίδας γιατρών από εταιρίες ιατρικού και παραϊατρικού εξοπλισμού και εξαρτημάτων. Αλ-

λά μήπως ήταν άγνωστα όλα αυτά; Αηδιασμένοι πια οι πολίτες βλέ-πουν να ξετυλίγονται μπροστά τους εικόνες σήψης και δυσωδίας από μία μερίδα επαγγελματιών οι οποίοι μαζί με μία άλλη μερίδα ανί-κανων και άχρηστων παραγόντων (Υπουργοί, βουλευτές, περιφερει-άρχες, Νομάρχες, Δήμαρχοι κλπ.) οδήγησαν τη χώρα σε αδιέξοδο, τις επιπτώσεις του οποίου θα τις βιώ-σουμε ακόμη πιο έντονα μετά το καλοκαίρι.Κατόπιν εορτής ο ιατρικός σύλλο-γος Αθηνών καταδίκασε τα φαινό-μενα αυτά με μία χλιαρή ανακοίνω-ση τονίζοντας πως δεν θα πρέπει να στοχοποιείται το σύνολο του ιατρικού κόσμου. Ανοιχτές θύρες φαίνεται να παραβιάζει η ανακοί-νωση του ιατρικού συλλόγου Αθη-νών στην προσπάθεια του να πει κι αυτός κάτι, ως συλλογικό όργανο του κλάδου μπροστά στις αποκα-λύψεις. Η ατιμωρησία είναι αυτή η οποία οδηγεί στη θρασύτητα και την αλαζονεία. Προφανώς δεν πε-ριμένει κανείς από τον οποιονδή-ποτε σύλλογο να γίνει φοροελε-γκτικός μηχανισμός, απαιτεί όμως να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να καθαρίσει τον κόπρο του Αυγεία από τους επίορ-κους γιατρούς οι οποίοι λυμαίνο-νται τον χώρο της υγείας είτε με τις μίζες που παίρνουν από τις διάφο-ρες φαρμακευτικές εταιρίες και τις εταιρίες ιατρικού και παραϊατρικού

εξοπλισμού, είτε με τα φακελάκια των ασθενών οι οποίοι αναγκάζο-νται να πληρώσουν για μία θέση στον ήλιο της ζωής.Και αντί να ξεκινήσει μία συζήτη-ση για τη θωράκιση της κοινωνί-ας από τέτοιου είδους φαινόμενα, αίφνης παρεκτράπηκε η κουβέντα στον αν και κατά πόσο είναι νόμιμη ή όχι η δημοσιοποίηση των ονομά-των κάποιων μεγαλο-φοροεγκλη-ματιών γιατρών και επαγγελματιών άλλων κλάδων. Είναι απίστευτο το πώς μπορεί να εκτραπεί μία συζή-τηση από τα ουσιαστικά στα ανού-σια και στην παραφιλολογία. Η φοροδιαφυγή είναι έγκλημα κα-τά της κοινωνίας και ο φοροφυ-γάς, όποιος και αν είναι αυτός, εί-ναι ή πρέπει να θεωρείται και αυτός εγκληματίας. Και είναι χειρότερος εγκληματίας από οποιονδήποτε άλλο διότι εγκληματεί καθημερι-νά κατά της ίδιας της κοινωνίας. Οι φοροφυγάδες, αλλά και οι ανίκα-νοι και άχρηστοι πολιτικοί, καθώς και οι διάφοροι διαπλεκόμενοι, εί-ναι οι ηθικοί αυτουργοί των διαφό-ρων θανάτων-εγκλημάτων που ση-μειώνονται συχνά στα νοσοκομεία της χώρας εξαιτίας έλλειψης χρη-μάτων για πρόσληψη προσωπικού, αγορά ιατροφαρμακευτικού υλι-κού, εξοπλισμού, μέσων μεταφο-ράς κλπ. Αλλά το ίδιο δεν συμβαίνει και με την Παιδεία, την Κοινωνική Πρόνοια και τη δημόσια Ασφάλιση;Είναι έγκλημα κατά της ίδιας της χώρας όταν στερείς από τα ταμεία

της 40 δις ευρώ κάθε χρόνο, διότι τόση είναι η φοροδιαφυγή στη χώ-ρα μας σύμφωνα με επίσημα στοι-χεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Αναλογίστηκε κανείς τι σημαίνουν 40 δις φοροδιαφυγή κάθε χρόνο; Για λιγότερα λεφτά προσέτρεξε η Ελλάδα στο μηχανισμό στήριξης και χαντακώθηκε για μία τριετία τουλάχιστον την ελληνική κοινω-νία. Συνεπώς η δημοσιοποιήση ή όχι των ονομάτων των φοροφυγάδων, ως συζήτηση και μόνο, μικρή αξία έχει και τίποτε δεν προσφέρει στη θωράκιση της κοινωνίας από τέτοια φαινόμενα. Αντιθέτως η δημοσιο-ποίηση των ονομάτων με παράλλη-λη δημοσιοποίηση των φωτογρα-φιών τους και η διαπόμπευσή τους από την ίδια την κοινωνία, ως κοι-νών εγκληματιών, αφού τελεσιδι-κίσει το αδίκημα, μπορεί να συμ-βάλλει τελεσίδικα στην πάταξη του φαινομένου. Διότι αν δεν δημιουργηθούν ισχυ-ρά κοινωνικά αντισώματα μετά από μερικά χρόνια όταν και πάλι η οικο-νομία της χώρας πάρει την ανιού-σα, πάλι τα ίδια φαινόμενα θα προ-κύψουν. Υπεύθυνοι για την πάταξη αυτού του κοινωνικού φαινομένου είμαστε όλοι μας. Ο φοροφυγάς, οποιοσδήποτε κι αν είναι, από οπουδήποτε κι αν προέρ-χεται θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως υπονομευτής της ίδιας της κοι-νωνικής συνοχής και ως τέτοιος θα πρέπει τιμωρείται.

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΡΑΝΤΗ

Πάταξη της φοροδιαφυγής

Αλλά πως;

10 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

K. Νούτσο πρόσφατα ανακοινώσα-τε την πρόθεσή σας να κατέλθε-τε υποψήφιος στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές ως αι-ρετός Περιφερειάρχης. Γιατί; Τι

είναι εκείνο που σας ώθησε σε αυτή την απόφαση;Κάθε τι καινούργιο, ιδιαίτερα όταν προβάλλεται ως καινοτόμο και κυρίως αποτελεσματικό για τον τόπο και τους πολίτες, δεν μπορεί παρά να απο-τελεί έναν ελκυστικό και προκλητικό στόχο. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για ανθρώπους, που χρό-νια τώρα υπηρετούν τα κοινά, έχουν τάξει τον εαυ-τό τους στην κατεύθυνση του να φανούν χρήσιμοι στον τόπο τους και ακόμα περισσότερο στους συ-ντοπίτες τους. Σ’ αυτούς εντάσσω βέβαια και τον εαυτό μου, καθόσον από μικρό παιδί δίνω σκλη-ρούς αγώνες σε κομματικό, συνδικαλιστικό, αυ-τοδιοικητικό και πολιτικό πεδίο. Αντιλαμβάνομαι λοιπόν αυτό το νέο, πρωτόγνωρο θεσμό της αιρε-τής Περιφέρειας σαν μια μεγάλη πρόκληση αγώ-να και προσφοράς.

Σαν Δήμαρχος Γρεβενών δεν σας ενδιαφέρει να συνεχίσετε την αυτοδιοικητική σας σταδιοδρομία στο ίδιο πόστο; Γιατί;Θεωρώ πως αυτά τα χρόνια έγινε μια πολύ μεγά-λη προσπάθεια και παρήχθη σημαντικό έργο. Κι όλα αυτά σ’ ένα πολύ δύσκολο τοπίο, χωρίς κανέ-να ουσιαστικό χρηματοδοτικό εργαλείο (λήξη του 3ου ΠΕΠ και μη έναρξη μέχρι την ώρα αυτή του ΕΣΠΑ), σ ένα οικονομικό πλαίσιο ιδιαίτερα ασφυ-κτικό και με την αυτοδιοίκηση, ιδιαίτερα απ’ τον

Σεπτέμβρη και μετά, καθημαγμένη, αβοήθητη κι αφημένη κυριολεκτικά στην τύχη της. Μια αυτο-διοίκηση που θέλει αλλά δυστυχώς δεν μπορεί. Κι εγώ θέλω και μπορώ να προσφέρω, θέλω και μπο-ρώ να δημιουργήσω, θέλω και μπορώ ν’ αφήσω το προσωπικό μου δημιουργικό στίγμα. Νιώθω όμως πως δεν έχω τα εφόδια, τα μέσα, τις δυνατότητες. Θεωρώ πως όλοι αυτοί οι λόγοι είναι αρκετοί για να με ωθήσουν να αλλάξω πορεία, αναζητώντας μεγαλύτερες δυνατότητες προσφοράς στον τόπο και τους συμπολίτες μου.

Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι η κυβέρνη-ση δεν φαίνεται να δίνει λεφτά στα νεοσύστατα αυτοδιοικητικά σχήματα; Πως θα λειτουργήσετε;Πράγματι, στο σημείο αυτό υπάρχει ουσιαστικό πρόβλημα. Δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη ανα-φορά για το πώς θα καλυφθεί το κόστος των μετα-φερόμενων αρμοδιοτήτων και της συνολικής λει-τουργίας των νέων σχημάτων. Μην ξεχνάτε όμως πως πρόκειται για κάτι νέο, ένα μεγάλο ανατρε-πτικό διοικητικό εγχείρημα, που στο ξεκίνημά του είναι εν μέρει λογικό να έχει ελλείψεις. Με μια αι-σιόδοξη προσέγγιση πιστεύω πως οι δυσλειτουρ-γίες στο χρόνο θα εξαλειφθούν και θα δοθεί έτσι η δυνατότητα στο νέο θεσμό της αιρετής πλέον Πε-ριφέρειας να παίξει τον καθοριστικό αναπτυξιακό του ρόλο. Είναι κάτι που οι πολίτες και οι τοπικές κοινωνίες φαίνεται πως επικροτούν.

Κρίνετε εσείς ότι μπορείτε να αλλάξετε τα κακώς κείμενα και να οδηγήσετε τη Δυτ. Μακεδονία στην

πολυπόθητη ανάπτυξη;Χωρίς ίχνος υπεροψίας και με πλήρη επίγνωση των πραγματικών μου δυνατοτήτων, πιστεύω πως ναι. Όλα αυτά τα χρόνια, μου δόθηκε η δυνατότη-τα να αποκτήσω εμπειρίες πρωτόγνωρες. Η πρω-τοβάθμια αυτοδιοίκηση είναι ένα σχολείο ρεαλι-σμού και εφαρμοσμένης πολιτικής. Η τριβή με την καθημερινότητα και οι συνεχείς επαφές με τους πολίτες μ’ έκαναν να αντιληφθώ, πως η επιτυχία στην επίλυση ενός προβλήματος έχει κύρια να κάνει με την ταχύτητα απ’ την μια και την αποτε-λεσματικότητα απ’ την άλλη. Αν μάλιστα επεν-δυθεί ο νέος αυτός ρόλος και με την απαραίτητη βοήθεια και εμπειρία των αυτοδιοικητικών στελε-χών σ’ επίπεδο περιφέρειας, τότε να είστε βέβαι-οι πως η πορεία της Δυτικής Μακεδονίας μπορεί πραγματικά να απογειωθεί. Και είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί γιατί σε όλους τους σημερινούς Νομούς της περιφέρειάς μας υπάρχουν ικανότατα και κα-ταξιωμένα στελέχη.

Η Δυτ. Μακεδονία βρίσκεται σε άσχημη αναπτυ-ξιακά κατάσταση. Ποιες είναι οι δικές σας προτε-ραιότητες και που θα δώσετε βαρύτητα;Είναι αλήθεια πως η Δυτ. Μακεδονία καιρό τώ-ρα βλέπει το τραίνο της ανάπτυξης να ξεμακραί-νει. Παρά τις κατά καιρούς φιλόδοξες προσεγγί-σεις του αναπτυξιακού ελλείμματος και παρά τις επενδυτικές πρωτοβουλίες που αναπτύχθηκαν, δεν μπορέσαμε δυστυχώς να ξεφύγουμε από μια ζοφερή και στενόχωρη πραγματικότητα, που δείχνει τους αναπτυξιακούς δείκτες

Συνέντευξη Δημάρχου Γρεβενών κ. Νούτσου Γιώργο

«Αντιλαμβάνομαι (...) αυτό το νέο, πρωτόγνωρο θεσμό της αιρετής Περιφέρειας σαν μια μεγάλη πρόκληση αγώνα και προσφοράς»

συνέντευξη

11ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

να μειώνονται, την ανεργία να αυξά-νεται, τη φτώχεια να αγγίζει όλο και πιο μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας, την απαισιοδοξία να κορυφώνεται.Όλα αυτά γίνονται πολύ πιο έντονα βέβαια στο σημερινό τραγικό καθε-στώς της οικονομικής και δημοσιο-νομικής προσαρμογής, όπου κόντρα στα λογική επιχειρείται να απομυζη-θεί ακόμα και το υστέρημα του ερ-γαζόμενου, του συνταξιούχου, του μικρομεσαίου εμπόρου και επιχει-ρηματία. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη πε-ρισσότερο από ποτέ σήμερα, να παρ-θούν και να υλοποιηθούν μέτρα και πολιτικές, που θα δώσουν ανάσα και προοπτική στις τοπικές κοινωνίες.Κάθε ένας από τους 4 νομούς δια-θέτει πλειάδα πλεονεκτημάτων που οφείλουμε όχι μόνο να αναδείξου-με αλλά κι ορθολογικά να εκμεταλ-λευτούμε. Πρωτογενής παραγωγή, μεταποίηση, υπηρεσίες, υποδομές, ενέργεια, νέες τεχνολογίες καθίστα-νται πυλώνες πολιτικών ανάπτυξης και προοπτικής. Επενδύοντας στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, στο ανθρώπινο δυναμικό μας, στην πο-λιτιστική και ιστορική μας κληρονο-μιά, στο εξαιρετικής ομορφιάς φυ-σικό τοπίο, στο πλούσιο υπέδαφός μας, στα εξαιρετικά παραγόμενα προϊόντα, στη συνέχιση της παρα-γωγής φθηνής ενέργειας, στα πλού-σια επιφανειακά νερά μας κι αξιο-ποιώντας τις νέες τεχνολογίες και τις σύγχρονες υποδομές είναι βέβαιο πως θα καταφέρουμε να αλλάξου-με την πορεία του τόπου μας, θέτο-ντας τα θεμέλια για μια υγιή, συνεχή κι αδιασάλευτη πορεία δημιουργίας και προκοπής.

Ως Δήμαρχος Γρεβενών τι κάνατε όλα αυτά τα χρόνια και που δώσατε προτεραιότητα;Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην κα-λύτερη οργάνωση του Δήμου και των Νομικών του Προσώπων, εξασφαλί-ζοντας έτσι την καλύτερη εξυπηρέ-τηση των συνδημοτών μας.Πιστοποιήθηκαν κατά ISO όλα τα στάδια λειτουργίας των Υπηρεσιών μας, ενώ ο Δήμος Γρεβενών ήταν ο πρώτος που απέκτησε την Οριστική Διαχειριστική Επάρκεια σύμφωνα με το Εθνικό Πρότυπο του ΕΛΟΤ.Δόθηκε παράλληλα έμφαση στη δημιουργία υποδομών σ’ όλο το φά-σμα των πολιτικών μας. Πολιτισμός, αθλητισμός, παιδεία, νέες ευρυ-ζωνικές υπηρεσίες, πρόνοια, περι-βάλλον, υποδομές απέκτησαν νέα ώθηση μέσα από σειρά σημαντικών παρεμβάσεων τόσο στη πόλη όσο και στα Τοπικά Διαμερίσματα. Το Κέντρο Πολιτισμού και τα Δημοτικά Σφαγεία αποτελούν χαρακτηριστι-κό παράδειγμα πετυχημένων, απο-δοτικών και κερδοφόρων δράσεων. Παράλληλα κατασκευάστηκαν 3 νέα

γήπεδα, άλλα 3 5Χ5 ήδη κατασκευ-άζονται κι άλλα 4 5Χ5 πρόκειται σύ-ντομα να ξεκινήσουν. Εκτεταμένες ασφαλτοστρώσεις και χαλικοστρώ-σεις άλλαξαν ριζικά την εικόνα την πόλης και των χωριών, ενώ σε εξέ-λιξη βρίσκονται εργολαβίες για την ανάπλαση πάρκων και πλατειών, βελτιώνοντας αισθητά την καθημε-ρινότητα των συμπολιτών μας.Ολοκληρώθηκαν ήδη 4 μικροί βιο-λογικοί καθαρισμοί που σύντομα εγκαινιάζονται, άμεσα ξεκινά η κα-τασκευή άλλων 3,ενώ έχει κατατεθεί πρόταση στο ΕΣΠΑ για τους τελευ-ταίους 3, καλύπτοντας απόλυτα κά-θε σχετική ανάγκη σ’ αυτό το πεδίο.Τα τρία πρώτα χρόνια πάνω από 5.500.000 ευρώ διατέθηκαν στην πόλη μας με τη μορφή έκτακτων οι-κονομικών ενισχύσεων, για τη δημι-ουργία πρόσθετων υποδομών. Πρόσθετα βέβαια καταβλήθηκε πο-λύ μεγάλη προσπάθεια για την ωρί-μανση μεγάλων έργων υποδομής, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να έχου-με σήμερα στη διάθεσή μας τουλάχι-στον 17 μελέτες για έργα προϋπολο-γισμού περίπου 90.000.000 ευρώ. Όλα αυτά βέβαια κι άλλα πολλά πε-ρισσότερα, παρουσιάστηκαν με λε-πτομέρεια, στη σημαντική εκδή-λωση Απολογισμού για το έργο της 3ετίας, που διοργανώσαμε τον περα-σμένο Οκτώβρη, στο Κέντρο Πολιτι-

σμού του Δήμου Γρεβενών. Κλείνω αυτή μου την απάντηση με την πα-ρατήρηση, πως το σημαντικό αυτό έργο συντελέστηκε κατά την διάρ-κεια κυρίως των τριών πρώτων χρό-νων της θητείας μας, δηλ. μέχρι τις εκλογές και λίγο πριν ξεσπάσει το τεράστιο οικονομικό και δημοσιονο-μικό πρόβλημα της χώρας μας. Χρη-ματοδοτικά εργαλεία την περίοδο αυτή, όπως και πιο πάνω ανέφερα, δυστυχώς ήταν ανύπαρκτα.

Τι θέλατε επιπλέον να κάνετε και δεν προλάβατε ή δεν καταφέρατε;Με βασική αιτία τη μη χρηματοδό-τηση του ΕΠΑΔΥΜ, κυρίως όμως τη μη έναρξη του ΕΣΠΑ, σημαντικές πα-ρεμβάσεις που σχεδιάσαμε, δυστυ-χώς δεν ολοκληρώθηκαν. Αναφέρο-μαι σε έργα πνοής και προοπτικής, που με την ολοκλήρωσή τους θ’ αλ-λάξουν ριζικά την εικόνα που σήμε-ρα έχουμε για τα Γρεβενά. Ήδη κα-ταβάλλεται σημαντική προσπάθεια αν όχι όλα, τα περισσότερα τουλάχι-στον να ενταχθούν κι άμεσα να ξεκι-νήσει η κατασκευή τους.Το Πνευματικό Σύστημα Αποκομι-δής Απορριμμάτων προϋπολογισμού 18.000.000 ευρώ και το Σύστημα Πα-ραγωγής Ενέργειας και Τηλεθέρμαν-σης με Βιομάζα (ιδιωτική επένδυση που άμεσα θα ξεκινήσει να υλοποι-είται, προϋπολογισμού 65.000.000.ευρώ), είναι τα έργα που λογικά ξε-χωρίζουν. Έργα περιβαλλοντικά, και-νοτόμα και με ιδιαίτερο αναπτυξιακό χαρακτήρα.Από κει και πέρα, στον τομέα του πο-λιτισμού έχουμε ήδη καταθέσει σε Μέτρο του ΕΣΠΑ 2 προτάσεις, ενώ στα μέσα του καλοκαιριού μια ακό-μα θα κατατεθεί, που θα αλλάξουν οριστικά το πεδίο αυτό. Ανάπλαση του Υπαίθριου Θεάτρου στο Καστρά-κι, προϋπολογισμού 2.200.000 ευ-ρώ, Δημοτική Πινακοθήκη και Λαο-γραφικό Μουσείο, προϋπολογισμού 3.800.00 ευρώ και Μουσείο Μανι-ταριού, προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ, που με την υλοποίησή τους θα αποτελέσουν αφετηρία πολιτιστικής και πολιτισμικής αναγέννησης για τα Γρεβενά. Το έργο της Αντικατάστασης του Δι-κτύου Ύδρευσης, προϋπολογισμού 12.300.000 ευρώ, είναι προ των θυ-ρών, καθόσον όπως όλα δείχνουν την επόμενη εβδομάδα, πρόκειται να υπογραφεί από τον Γεν. Γραμμα-τέα η ένταξη του στο ΕΣΠΑ.Τέλος μια σειρά από έργα Αναπλάσε-ων τόσο της πόλης όσο και των δύο ποταμών που την διασχίζουν είναι έτοιμα, αναμένοντας την προκήρυ-ξη των σχετικών μέτρων για να κα-τατεθούν.

Βιώνουμε μια άσχημη οικονομική συγκυρία. Πιστεύετε ότι οι πολίτες

ενδιαφέρονται για τον Καλλικράτη και γι όλα αυτά που συζητούμε; Με ποιο τρόπο θα τους κινήσετε πάλι το ενδιαφέρον;Το βέβαιο είναι πως η άσχημη οι-κονομική συγκυρία και οι επιπτώ-σεις της μονοπωλούν σε σημαντικό βαθμό το ενδιαφέρον των πολιτών. Κι ο Καλλικράτης όμως από την άλλη δεν τους αφήνει αδιάφορους. Αντι-λαμβάνονται πως πλησιάζουν ριζι-κές αλλαγές στην καθημερινότητά τους, που θα αλλοιώσουν σημαντικά την εικόνα, που μέχρι σήμερα είχαν για το χωριό τους, το Δήμο τους, τη Νομαρχία, όπως μέχρι τώρα τα γνώ-ριζαν. Πιστεύω λοιπόν, πως δείχνουν ενδι-αφέρον, επηρεασμένοι τόσο από τις ατυχείς διαδικασίες που η Κυβέρνη-ση υιοθέτησε, όσο κι από το ημιτε-λές, ασαφές κι ανολοκλήρωτο τελι-κά περιεχόμενο του εγχειρήματος. Οι έντονες αντιδράσεις που ο Καλλι-κράτης προκαλεί σ’ ολόκληρη τη χώ-ρα, αναδεικνύουν προβλήματα στη συνεννόηση, προχειρότητα στο σχε-διασμό, καιροσκοπισμό στις επιδιώ-ξεις, κομματική εγωπάθεια και στο-χευμένη κατεύθυνση. Λογικό λοιπόν είναι και το ενδιαφέρον αλλά και οι αντιδράσεις των πολιτών.

Ακούω από πολλούς ότι υπάρχει δυ-σχέρεια στη συνεργασία σας με τον Νομάρχη. Αληθεύει; Κι αν ναι γιατί;Όχι δεν αληθεύει. Η συνεργασία μας ήταν και είναι άψογη. Και το ίδιο άψογη θα συνεχίσει να είναι και στο μέλλον, από όποια θέση κι αν κλη-θούμε να συνεργαστούμε. Επιπρόσθετα να τονίσω, πως ο Νο-μάρχης μας, απέδωσε όλο αυτό το διάστημα ένα σημαντικό έργο, το οποίο του πιστώνεται και βέβαια κα-ταγράφεται στα θετικά της παρου-σίας του.

Κλείνοντας, τι θα θέλατε να πείτε στους πολίτες; Ποιο είναι το μήνυ-μά σας προς αυτούς;Αυτό πού θέλω, είναι να τους ζητήσω τη στήριξη και τη συνεργασία τους. Θέλω, αξιολογώντας την προσωπική και πολιτική μου πορεία, να νιώσουν πως έχουν δίπλα τους έναν άνθρω-πο, που πραγματικά αξίζει, να εμπι-στευτούν και να στηρίξουν.Οι μοναχικές διαδρομές, η υπερ-φίαλες παρουσίες, οι εγωπαθείς αυτοπροσδιορισμοί δεν οδηγούν πουθενά. Απαιτείται ομοθυμία, αλ-ληλοκατανόηση, συμπόρευση, εμπι-στοσύνη. Αυτή είναι η συνταγή της επιτυχίας, αυτή τη συνταγή επιθυμώ να χρησιμοποιήσω για να συνθέσω την επόμενη μέρα της αισιοδοξίας, της προσπάθειας και του αποτελέ-σματος.

Σας ευχαριστώ.

Κάθε ένας από τους 4 νομούς δια-θέτει πλειάδα πλε-ονεκτημάτων που οφείλουμε όχι μό-νο να αναδείξουμε αλλά κι ορθολογι-κά να εκμεταλλευ-τούμε. Πρωτογε-νής παραγωγή, μεταποίηση, υπη-ρεσίες, υποδομές, ενέργεια, νέες τε-χνολογίες καθί-στανται πυλώνες πολιτικών ανάπτυ-ξης και προοπτι-κής

συνέντευξη

12 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Το ιπποφαές ανα-φέρεται από τους αρχαίους έλλη-νες συγγραφείς, Δ ι ο σ κ ο υ ρ ί δ η και Θεόφραστο

σαν φαρμακευτικό φυτό. Στην αρ-χαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο σε ανθρώπους και σε

ζώα, χαρακτηριστικά δε, η παράδο-ση αναφέρει ότι τα άλογα του στρα-τού του Μ. Αλεξάνδρου αποκτούσαν μεγάλη αντοχή στις κακουχίες αλλά και γρήγορη ανάπτυξη παίρνοντας

ταυτόχρονα λαμπερό χρώμα στο τρίχωμα τους, τρώγοντας τους

καρπούς, τα φύλλα και τους νεαρούς βλαστούς του. Η

επιστημονική του ονομα-σία «ιπποφαές» είναι

ελληνική και προ-έρχεται από τις

ελληνικές λέ-ξεις, «ίππος»

και «φάος» δ η λ α -

δή λα-

μπρός. Το φυτό αυτό είναι ένας φυλ-λοβόλος θάμνος που φθάνει σε ύψος τα 2,5-3 μ. Τα φύλλα του μοιάζουν με της ιτιάς, οι περισσότερες ποικι-λίες του φέρουν αγκάθια στα άκρα των βλαστών τους, ενώ παράγει μι-κρού μεγέθους πορτοκαλί έως κόκ-κινου χρώματος καρπούς. Το σχήμα του καρπού ποικίλει από το ωοειδές, το κυλινδρικό έως το σφαιρικό ενώ περικλείει ένα σπόρο. Το ιπποφαές είναι φυτό δίοικο δη-λαδή υπάρχουν φυτά που παράγουν μόνο θηλυκά άνθη και φυτά που πα-ράγουν μόνο αρσενικά. Καρποί πα-ράγονται μόνο από τα θηλυκά. Τα αρσενικά χρησιμοποιούνται για την επικονίαση των θηλυκών ανθέων επειδή δε η επικονίαση γίνεται με τον άνεμο και όχι από τα έντομα, πρέπει τα θηλυκά και τα αρσενικά φυτά να είναι συμβατά μεταξύ τους, και να ανθίζουν την ίδια περίοδο. Η φαρμακευτική αξία του είδους αυ-τού μνημονεύεται σε βιβλία της θιβε-τιανής και της ρωσικής παραδοσια-κής ιατρικής, αλλά και οι πρόσφατες επιστημονικές εργασίες, που έγιναν σε διάφορα μέρη του κόσμου, απέ-δειξαν την μεγάλη του αξία. Άλλω-στε για το ιπποφαές έγιναν μέχρι σήμερα πέντε διεθνή συνέδρια ενώ χώρες όπως η Φιλανδία και η Βουλ-γαρία κυκλοφόρησαν γραμματόση-μα με θέμα αυτό το φυτό.

ΙδιότητεςΟι ερευνητές σήμερα αποδίδουν

τις κυριότερες φαρμακευτικές του ιδιότητες, στην αφθονία

των αντιοξειδωτικών και των πολυακόρεστων λι-

παρών του οξέων. Η συγκέντρωση του

σε βιταμίνες είναι ιδιαίτερα υψη-

λή, όπως π.χ. της

βιταμί -νη C,

η

οποία είναι 30 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του πορτοκαλιού και 5 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοι-χη του ακτινίδιου. Η περιεκτικότητα του σε βιταμίνη Ε, είναι πιο μεγάλη από εκείνη του σίτου και του αρα-βοσίτου. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ω-3 και ω-6, κατέχουν το με-γαλύτερο ποσοστό της περιεκτικό-τητας των ελαίων των σπόρων του, το οποίο φθάνει μέχρι το 75%, ενώ το έλαιο της σάρκας των καρπών του περιέχει μέχρι το 55% της περιεκτι-κότητας του, παλμιτικό οξύ (ω-7). Επίσης και οι δύο κατηγορίες ελαίων περιέχουν μεγάλες ποσότητες πολ-λών άλλων πολύτιμων φαρμακευτι-κών ουσιών. Το φυτό αυτό πέραν της μεγάλης του περιεκτικότητας σε βι-ταμίνη C έχει και 4 φορές περισσό-τερη προβιταμίνη Α από το καρότο και τον κράταιγο. Οι καρποί του ιπποφαούς περιέχουν επίσης, πολλές φυτοστερόλες που ξεπερνούν κατά πολύ σε ποσότητα εκείνες του ελαίου της σόγιας. Οι ουσίες αυτές θεωρούνται σαν ουσί-ες που προλαμβάνουν τις καρδιαγ-γειακές παθήσεις ενώ οι τοκοφερό-λες τα φλαβονοειδή και τα καροτίνια που περιέχει είναι πολύτιμες ουσί-ες που προστατεύουν τον οργανι-σμό από διάφορες άλλες ασθένει-ες. Oι Κινέζοι αλλά και πολυάριθμοι Δυτικοί επιστήμονες το τοποθετούν στην πρώτη δεκάδα των πιο ισχυρών θεραπευτικών φυτών στον κόσμο επειδή οι χημικές του ουσίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική, αντιφλεγμο-νώδη, αντιμικροβιακή, αναλγητική και επουλωτική δράση. Για όλους αυτούς τους λόγους, χρησι-μοποιείται ως συμπλήρωμα διατρο-φής, ως συστατικό φαρμακευτικών σκευασμάτων, αλλά και ως αυτούσιο φαρμακευτικό σκεύασμα για πλή-θος παθήσεων. Πολύ μεγάλη είναι η χρήση του και από την βιομηχανία των καλλυντικών ιδίως για την πα-ρασκευή σκευασμάτων περιποίησης του δέρματος. Οι ρώσοι κοσμοναύ-τες χρησιμοποιούν κρέμες ιπποφα-ούς για προστασία από την κοσμική ακτινοβολία.

Αν και η γεύση των καρπών του μοι-άζει με εκείνη του ανανά, για

πολλούς η κατανάλωση τους σε νωπή κατάσταση δεν εί-

ναι ευχάριστη, επειδή έχουν αρκετά όξινη

γεύση και για αυτό χρησιμοποιούνται

για την παρα-

σκευή χυμού, άλλωστε οι κινέζοι τον χρησιμοποιούν στη διατροφή των αθλητών τους στους ολυμπιακούς αγώνες σαν ενισχυτικό του οργανι-σμού τους. Ο χυμός του επίσης χρη-σιμοποιείται σε μίγματα χυμών με άλλους καρπούς, ενώ οι καρποί του σε μαρμελάδες, σε παγωτά, σε για-ούρτια, σε γλυκά, σε σάλτσες και σε λικέρ που έχουν εξαιρετική γεύση. Επίσης οι καρποί του, χρησιμοποι-ούνται για την παρασκευή των λε-γόμενων «λειτουργικών τροφίμων», δηλαδή των τροφίμων εκείνων που πέραν της αξίας τους σαν τρόφιμα έχουν και ιδιαίτερα υψηλές συγκε-ντρώσεις σε ορισμένες ουσίες που είναι σημαντικές στην αντιμετώπιση ή την πρόληψη ορισμένων ασθενει-ών. Οι τιμές των προϊόντων του ιππο-φαούς στην αγορά είναι πολύ υψη-λές (τιμή ελαίου 150€/λίτρο, τιμή χυμού 57€/λίτρου κλπ).

ΑξιοποίησηΤο φυτό αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί πλήρως. Από την σάρκα των καρπών του παράγεται χυμός και έλαιο, ενώ χρησιμοποιείται σαν ζωοτροφή με-τά την μεταποίηση των καρπών του. Από τους σπόρους των καρπών πα-ράγεται το πολυτιμότατο έλαιο. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται μετά την ξήρανση σαν αφέψημα και σαν ζωοτροφή. Από τον φλοιό του πα-ράγονται διάφορες χημικές ουσίες ενώ το ξύλο του χρησιμοποιείται σε μικροκατασκευές (μπαστούνια, πί-πες κλπ). Το φυτό αυτό θεωρείται ότι είναι πο-λύτιμο για την προστασία του περι-βάλλοντος κυρίως των επικλινών εδαφών, λόγω του ότι αναπτύσσει ένα πυκνό επιφανειακό ριζικό σύ-στημα που συγκρατεί το έδαφος και το προστατεύει από τη διάβρωση. Το ιπποφαές σε πολλά μέρη του κό-σμου, χρησιμοποιείται για την απο-κατάσταση υποβαθμισμένων εδα-φών. Επίσης, αποτελεί ένα από τα λίγα είδη φυτών του οποίου οι ρίζες συμβιώνουν με μικροοργανισμούς που έχουν την ιδιότητα να δεσμεύ-ουν το άζωτο από την ατμόσφαιρα και να το αποδίδουν στο έδαφος, αυ-ξάνοντας την γονιμότητα του. Επειδή κατά την καλλιέργεια του, δεν καταναλώνονται σχεδόν καθό-λου αζωτούχα λιπάσματα, προστα-τεύεται το περιβάλλον όπως και τα υπόγεια και επιφανειακά νερά από τη ρύπανση και την υποβάθμιση, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να αξιοποιήσει

ανάπτυξη

Του Κάσσανδρου ΓάτσιουΓεωπόνου, Συγγραφέα του βιβλίου«ΙΠΠΟΦΑΕΣ το πολυδύναμο φυτό του μέλλοντος»,

Το ιπποφαές και οι προοπτικές ανάπτυξης του

13ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 ανάπτυξη

τα πιο άγονα εδάφη στα οποία ελά-χιστα φυτά αποδίδουν. Το ιπποφαές θεωρείται σαν ένα από τα καλύτερα οικολογικά φυτά του πλανήτη.

ΑπαιτήσειςΤο ιπποφαές είναι είδος που προσαρ-μόζεται καλά στις αντιξοότητες του κλίματος. Το φυτό αυτό μπορεί να ανεχθεί θερμοκρασίες που κυμαί-νονται από -43ο C μέχρι +42ο C ενώ από την άποψη των βροχοπτώσεων μπορεί να καλλιεργηθεί σε περιοχές που έχουν επάνω από 400mm βρο-χής. Στην φύση απαντάται σε περιο-χές που δέχονται ύψος βροχής από 50mm μέχρι 1300mm. Δηλαδή από την άποψη του κλίματος η περιοχή της Κοζάνης αλλά και όλης της Δυ-τικής Μακεδονίας είναι κατάλληλη για την καλλιέργεια του. Το ιπποφαές είναι φυτό που προσαρ-μόζεται σε μεγάλη ποικιλία εδαφών και μπορεί να αναπτυχθεί σε γόνιμα ή λιγότερο γόνιμα ακόμη δε και σε οριακά και άγονα εδάφη όπως είναι τα χαλικώδη εδάφη ή τα αμμώδη και με υψηλή αλατότητα που είναι φτω-χά σε θρεπτικές ουσίες και τα οποία έχουν μικρή δυνατότητα συγκράτη-σης του ύδατος. Οι αποδόσεις του σε καρπούς κυμαίνονται από 500κι-λά/στρ μέχρι 1500κιλά/στρ ανάλο-γα το έδαφος και τις μετεωρολογικές συνθήκες.

Δυνατότητες ΑνάπτυξηςΓια τον Νομό Κοζάνης αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα το φυτό αυ-τό είναι μία νέα καλλιέργεια, όμως πραγματικά έχει τεράστιες δυνατό-τητες εφόσον η εισαγωγή της καλλι-έργειας αυτής γίνει ορθολογικά και με επιστημονικό τρόπο. Το ιπποφαές μπορεί να δώσει εισόδημα αλλά και θέσεις εργασίας, με την παραγωγή και τη μεταποίηση όλων των αξιοποι-ήσιμων μερών του. Το καλύτερο μοντέλο παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας για το ιπ-ποφαές είναι εκείνο της ομάδας πα-

ραγωγών. Τα μέλη της ομάδας αυ-τής θα καλλιεργούν το ιπποφαές, το οποίο θα το παραδίδουν στην ομάδα η οποία θα συγκεντρώνει την παρα-γωγή και θα προβαίνει στην πρώτη μεταποίηση των καρπών του παρά-γοντας, χυμούς, έλαια, στερεά υπό-λοιπα μεταποίησης, αλλά και αξιο-ποιώντας τα φύλλα σαν αφεψήματα. Επίσης η ομάδα θα ερευνά τις αγο-ρές και θα τροφοδοτεί με τα προϊ-όντα της πρώτης μεταποίησης διά-φορες εταιρείες (φαρμακευτικές, καλλυντικών, λειτουργικών τροφί-μων, βιομηχανίες χυμών, αρτοσκευ-ασμάτων, κλπ) του εσωτερικού και του εξωτερικού, οι οποίες θα προ-βαίνουν στην τελική μεταποίηση, εξασφαλίζοντας τις υψηλότερες δυνατές τιμές προς όφελος των πα-ραγωγών. Υπολογίζεται ότι το εισόδημα που μπορούν να πετύχουν οι παραγωγοί του ιπποφαούς σε περίπτωση που οι καρποί του διατίθενται σαν νωποί καρποί είναι περίπου 2000-3200€/στρ ενώ αν διατίθενται μέσω της ομάδας μετά την πρώτη μεταποίηση μπορεί να φθάσει τις 5000- 5700€/στρ.

ΣυμπεράσματαΣυνοπτικά μπορούμε να αναφέρου-με τις χρήσεις του ιπποφαούς που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν από τις ομάδες παραγωγών στη Δυτική Μακεδονία και επομένως και τους τομείς της οικονομίας στους οποί-ους μπορεί να αποτελέσει πολύτιμη πρώτη ύλη.

• Την παραγωγή καλλυντικών.• Την παραγωγή «λειτουργικών τροφίμων».• Την παραγωγή χυμών, μαρμελά-δων, κλπ.• Την παραγωγή φαρμακευτικών παρασκευασμάτων.• Την παραγωγή προσθέτων δια-τροφής κλπ.• Την παραγωγή φυσικών χρωστι-κών για τις φαρμακοβιομηχανίες, τις βιομηχανίες τροφίμων και την υφαντουργία. • Την αναβάθμιση υποβαθμισμέ-

νων εδαφών και την βελτίωση της γονιμότητας τους.• Την προστασία των επικλινών εδαφών από την διάβρωση. • Την φύτευση πυρόπληκτων εκτά-σεων παρέχοντας προστασία από τη διάβρωση και δίδοντας εισόδη-μα από την παραγωγή τους.• Τη χρησιμοποίηση των φύλλων, των νεαρών βλαστών και των υπο-λειμμάτων των καρπών μετά τη μεταποίηση τους για τη διατροφή των κτηνοτροφικών ζώων.• Τη δημιουργία κυνηγότοπων ιδί-ως φασιανών και γενικότερα ανά-πτυξης της πτηνοπανίδας σε αυ-τούς τους χώρους. • Τη χρησιμοποίηση στα έργα πρα-σίνου και οδοποιίας για τη φύτευ-ση των πρανών των δρόμων, λόγω της αντιδιαβρωτικής του δυνατό-τητας αλλά και της αντοχής του στο αλάτι, στις περιπτώσεις που γίνεται χρήση του αλατιού το χει-μώνα για την αντιμετώπιση του πάγου. • Σαν καλλωπιστικός θάμνος στην αρχιτεκτονική των κήπων λόγω της μεγάλης αισθητικής αξίας του σαν διακοσμητικό φυτό.

14 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010ανάπτυξη

Τα τελευταία χρόνια, λόγω των δυσκολιών που παρουσιά-ζουν οι κλασικές καλλιέργειες, για να εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα στους αγρότες, έγινε απολύτως αναγκαία η προσφυγή του αγροτικού κόσμου σε νέες και εναλλακτικές καλλιέργειες με τις οποίες θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν εν μέρει ή και συνολικά τις προβλη-

ματικές αυτές καλλιέργειες. Μεταξύ αυτών των καλλιεργειών το μύρτιλλο ή μπλούμπερρι όπως αναφέ-ρεται πολλές φορές με την αγγλική του ονομασία, αποτελεί μία πολύ καλή εναλλακτική καλλιέργεια που μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλα τα σημεία της χώρας μας από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο λόγω του ότι περιλαμβάνει ποικι-λίες που έχουν μεγάλη προσαρμοστικότητα στο κλίμα και κυρίως υπάρχουν ποικιλίες που έχουν ανάγκη από περισσότερο ή λιγότερο χειμερινό ψύχος για να αναπτυχθούν.Σύμφωνα με στοιχεία του FAO, το μύρτιλλο καλλιεργείται σε 16 χώρες. Οι ΗΠΑ

ευρίσκονται στην πρώτη θέση των πα-ραγωγών χωρών με το 52% της παγκό-σμιας παραγωγής. Στην δεύτερη θέση ευρίσκεται ο Καναδάς με το 32% ενώ στην συνέχεια ακολουθούν οι ευρω-

παϊκές χώρες Πολωνία, Ολλανδία, και Ουκρανία. Το μύρτιλλο διακρίνεται για τους υπέροχους καρπούς του τόσον από γευστι-κής απόψεως όσον και λόγω της μεγάλης τους περιεκτικότητας σε πολύτι-μες ουσίες για την υγεία του ανθρώπου, όπως είναι οι αντιοξειδωτικές ου-σίες, οι βιταμίνες, τα ανόργανα άλατα κλπ. Οι καρποί του μύρτιλλου έχουν ένα πολύ χαρακτηριστικό μπλε χρώμα, καταναλώνονται δε ως νωποί αλλά και ως καταψυγμένοι ή και μεταποιημένοι.Η γενική τάση που υπάρχει σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ότι αυξάνο-νται συνεχώς οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κυρίως με το δενδρώδες μύρ-τιλλο (Vaccinium corymbosum). Επίσης παρατηρείται συνεχής αύξηση της καταναλώσεως των προϊόντων της μεταποίησης του. Στην αύξηση αυτή, με-γάλο ρόλο παίζουν τα νέα προϊόντα με βάση το μύρτιλλο τα οποία η μετα-ποιητική βιομηχανία, παρουσιάζει συνεχώς στην κατανάλωση και τα οποία κυκλοφορούν στις διεθνείς αγορές. Πολύ σημαντικοί παράγοντες της ανά-πτυξης της κατανάλωσης των προϊόντων του μύρτιλλου αποτελούν επίσης οι πολύτιμες θεραπευτικές του ιδιότητες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έγιναν ευρέως γνωστές μέσα από διάφορες επιστημονικές μελέτες. Όσον αφορά την εξέλιξη της πορείας των τιμών παραγωγού, αυτές έχουν μία διαρκή αύξηση, πράγμα που αποτελεί σημαντικό κίνητρο για την επέκταση της καλλιέργειας του μύρτιλλου στις χώρες που καλλιεργείται, αλλά και σε εκείνες που σκοπεύουν την ανάπτυξη της καλλιέργειας του. Οι τιμές που μπορούν να απολαύσουν οι παραγωγοί του μύρτιλλου στη χώ-ρα μας μπορεί να είναι πολύ ικανοποιητικές και να αποτελέσουν ένα ισχυ-ρό κίνητρο για την ανάπτυξη αυτής της καλλιέργειας, αλλά και του τομέα της μεταποίησης του.

ΧαρακτηριστικάΣτην περίπτωση που σχηματισθούν ομάδες παραγωγών που θα συνεργα-σθούν στην εμπορία και μεταποίηση του, τότε θα υπάρξει ιδιαίτερη προώ-θηση της ανάπτυξης της καλλιέργειας αυτής. Υπολογίζεται ότι με μία μέση παραγωγή καρπών 1000κιλών/στρ και μία πυκνότητα 200 φυτών/στρ, το μύρτιλλο μπορεί να δώσει 2500-3500€/στρ καθαρό εισόδημα στους πα-ραγωγούς. Το κόστος εγκατάστασης μίας φυτείας δενδρώδους μύρτιλλου ανέρχεται σε 1000-1200€/στρ ενώ η διάρκεια της παραγωγικής ζωής μίας φυτείας μύρτιλλου, υπολογίζεται σε 30-35 έτη. Τα προϊόντα του μύρτιλλου (καρποί, φύλλα) αποτελούν την πρώτη ύλη σε πολλές βιομηχανίες τροφίμων (χυμών, συμπυκνωμένων χυμών, μαρμελά-δων, αρτοσκευασμάτων, αιθέριων ελαίων, καταψυγμένων καρπών, αφυδα-τωμένων καρπών, γιαουρτιών, κλπ) φαρμακοβιομηχανίες, βιομηχανίες καλ-λυντικών, βιομηχανίες λειτουργικών τροφίμων κλπ. Το δενδρώδες μύρτιλλο είναι ένας θάμνος με ύψος 1,5-1,8 μέτρα ο οποίος προτιμά περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια, αλλά μπορεί να ανεχθεί και την μερική σκίαση. Έχει παρατηρηθεί ότι όσο περισσότερο σκιάζεται η καλλι-έργεια του μπλούμπερρυ, τόσο λιγότερα άνθη αναπτύσσει και επομένως η παραγωγή του μειώνεται. Τα άνθη του μύρτιλλου αν και είναι αυτογόνιμα, καλό είναι να υπάρχουν δύο ποικιλίες μέσα στο ίδιο χωράφι ώστε να εξα-

Το Μύρτιλλο

Του Κάσσανδρου ΓάτσιουΓεωπόνου, Συγγραφέα του βιβλίου «Το μύρτιλλο ή μπλούμπερρυ»εκδόσεις ΑΓΡΟΤΥΠΟΣ (υπό έκδοση)

15ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 ανάπτυξη

σφαλίζεται η σταυρεπικονίαση των ανθέων και να αυξάνεται η παρα-γωγή του. Η επικονίαση των ανθέων του μύρτιλλου, εξασφαλίζεται με τα έντομα και κυρίως με τις μέλισσες. Το μύρτιλλο μπορεί να καλλιεργη-θεί σε πολλές περιοχές που διακρί-νονται για την μεγάλη ποικιλία του κλίματος. Το φυτό αυτό είναι ανθε-κτικό πολύ στο ψύχος, μπορεί να επι-ζήσει σε θερμοκρασίες -25ο C ή και χαμηλότερες ακόμη. Το κλίμα της Ελλάδας ειδικά αυτό της Κοζάνης και γενικότερα της Δυτι-κής Μακεδονίας είναι κατάλληλο για την καλλιέργεια του μύρτιλλου. Στη Βόρεια Ελλάδα μπορούν να χρησι-μοποιηθούν ποικιλίες που απαιτούν μεγαλύτερα ποσά χειμερινού ψύ-χους για να αρθεί ο λήθαργος των οφθαλμών τους ενώ στην Νότια Ελ-λάδα ποικιλίες που απαιτούν μικρό-τερα ποσά χειμερινού ψύχους. Το ιδανικό έδαφος για το δενδρώ-δες μύρτιλλο είναι το ελαφρό αμ-μώδες ή χαλικώδες έδαφος που εί-ναι πλούσιο σε οργανική ύλη, και το οποίο έχει μία ελαφρά κλίση, αλλά έχει πολύ χαμηλό ρΗ (ρΗ 4,8-5,2). Το έδαφος πρέπει να στραγγίζει κα-λά και να περιέχει τουλάχιστον μία περιεκτικότητα 4-5% σε οργανική ουσία. Όσο πιο χαμηλό είναι το ρΗ τόσο μικρότερα προβλήματα δημι-ουργούν τα ζιζάνια στην καλλιέρ-γεια. Σε υψηλότερο ρΗ από (5,2) τα φυτά παρουσιάζουν φαινόμενα έλ-λειψης σιδήρου, ενώ αντίθετα σε πο-λύ χαμηλό ρΗ (3,8) παρουσιάζονται φαινόμενα τοξικότητας από το μαγ-γάνιο του εδάφους αλλά και την έλ-λειψη καλίου (κοκκινίζουν περιφε-ρειακά τα φύλλα). Το μύρτιλλο, σε αντίθεση από τα άλλα φυτά, απορ-ροφά το άζωτο κυρίως υπό αμμωνι-ακή μορφή. Το μύρτιλλο δεν ανέχεται την υψη-λή στάθμη του υπεδάφιου ύδατος. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ο υπεδάφιος ορίζοντας του νερού να φθάνει μέχρι τα 30-40cm από την επιφάνεια του εδάφους, επειδή αυ-τό θα είναι καταστροφικό. Το ριζικό του σύστημα επειδή είναι επιφανει-ακό και περιορισμένης ανάπτυξης, είναι πολύ ευαίσθητο στην ασφυξία όταν το έδαφος κατακλύζεται από τα νερά. Μερικά είδη εδαφών, λόγω του ότι το ρΗ τους είναι σχετικά υψηλό, απαι-τούν μία διαδικασία όξυνσης και μεί-ωσης του ρΗ τους, πριν από το φύτε-μα των δενδρυλλίων. Αυτή η όξυνση γίνεται κυρίως με τη χρησιμοποίηση θείου σε σκόνη ή τύρφης. Οι ρίζες του μύρτιλλου, είναι λεπτές, νηματώδεις και δεν έχουν απορρο-φητικά τριχίδια με συνέπεια να μη μπορούν να απορροφούν μεγάλες ποσότητες νερού με αποτέλεσμα το φυτό αυτό να είναι πολύ ευαίσθητο

στην έλλειψη του νερού. Στην καλ-λιέργεια του μύρτιλλου χρησιμοποι-ούνται ορισμένα οργανικά βελτιωτι-κά όπως είναι η τύρφη, τα πριονίδια, κλπ, που τοποθετούνται σαν εδα-φοκάλυψη στην επιφάνεια του εδά-φους ή ενσωματώνονται γύρω από τα φυτά του μύρτιλλου.

ΙδιότητεςΟ καρπός του είναι ένας καρπός που διακρίνεται για την ελαφρά του περι-εκτικότητα σε σάκχαρα και θερμίδες ενώ είναι πλούσιος σε φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά, είναι δε χαρα-κτηριστικές οι διουρητικές του ιδι-ότητες. Οι καρποί του είναι πλού-σιοι σε υδροδιαλυτές βιταμίνες, σε κιτρικό και μηλικό οξύ, αλκαλοειδή, ανθοκυανοσίνες, σε πεντοζιδινικές βάσεις και τανίνες. Οι ουσίες αυτές έχουν αντισηπτικές, αντι-διαρροϊκές και αντι-αιμορραγικές ιδιότητες. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν την αντικαρκινική δράση μερικών ουσι-ών του μύρτιλλου κυρίως όσον αφο-ρά την παρεμπόδιση του πολλαπλα-σιασμού των καρκινικών κυττάρων. Διάφορες μελέτες που έχουν δημο-σιευθεί παρουσίασαν ικανοποιητι-κά αποτελέσματα όσον αφορά την προληπτική αντικαρκινική δράση του μύρτιλλου, κυρίως του καρκίνου του στόματος, του στήθους, του πα-χέος εντέρου και του προστάτη. Πολλές επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι τα αντιοξειδωτικά των καρπών του μύρτιλλου παρέχουν προστασία στο ηλικιωμένο άτομο από νευρο-εκφυλιστικές ασθένει-ες που συνδέονται με την γήρανση του ατόμου όπως είναι η ασθένεια του Alzheimer και η ασθένειας του Parkinson. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι το μύρ-τιλλο βελτιώνει την όραση και κυρί-ως τη νυκτερινή όραση. Κατά το Δεύ-τερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι πιλότοι της πολεμικής αεροπορίας της Αγγλί-ας (ΡΑΦ) κατανάλωναν μεγάλες πο-σότητες γλυκών ή μαρμελάδων από μύρτιλλο, κυρίως πριν από τις νυκτε-ρινές τους εξορμήσεις με σκοπό να βελτιώσουν την όραση τους κατά τη νύχτα. Τα αφεψήματα του μύρτιλλου (φύλλων και καρπών) έχουν χρησι-μοποιηθεί από παλιά για την αντιμε-τώπιση της διάρροιας, της δυσπεψί-ας και της ναυτίας. Επίσης τα φύλλα και οι καρποί του μύρτιλλου είναι ισχυροί αντικολοβα-κτηριδιακοί παράγοντες οι οποίοι εί-ναι κατάλληλοι για την αντιμετώπιση της κυστίτιδας που προκαλείται από την Escherichia Coli στο ουροποιητι-κό σύστημα κυρίως στα πρώτα στά-δια της μόλυνσης, αλλά και προλη-πτικά, σε άτομα που υποφέρουν από χρόνιες κυστίτιδες. Οι καρποί του μύρτιλλου αλλά κυρί-ως τα φύλλα του, έχουν χρησιμοποι-

ηθεί από την παραδοσιακή ιατρική για την αντιμετώπιση του διαβήτη. Τα φύλλα του μύρτιλλου έχουν την φήμη ότι προκαλούν υπογλυκαιμία όταν καταναλώνονται σαν αντιδια-βητικά αφεψήματα.

Δυνατότητες ανάπτυξηςΤο μύρτιλλο μπορεί να αποτελέσει μία εναλλακτική καλλιέργεια στο Νομό Κοζάνης, η οποία μαζί με με-ρικές άλλες όπως είναι το ιπποφα-ές, η τρουφοκαλλιέργεια, τα κράνα κλπ. μπορεί να δώσει πολύ σημαντι-κά αποτελέσματα, όσον αφορά το εισόδημα των παραγωγών αλλά και την ανάπτυξη της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα και στη μεταποί-ηση. Επειδή η καλλιέργεια του μύρ-τιλλου είναι μία νέα καλλιέργεια όχι μόνο για το Νομό Κοζάνης αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα, το καλύ-τερο σχήμα καλλιέργειας, εμπορίας και αξιοποίησης των προϊόντων του είναι οι ομάδες παραγωγών. Αυτές οι ομάδες θα λειτουργούν στα πλαίσια κάποιων συνεταιρισμών, των οποίων τα μέλη θα καλλιεργούν ατομικά το μύρτιλλο, αλλά η συγκέντρωση, η πρώτη μεταποίηση και η εμπορία θα γίνεται από τις ομάδες. Η ομάδα παραγωγών πέραν των άλ-λων καθηκόντων της, θα διενεργεί έρευνες αγοράς και θα κλείνει τις προσφορότερες συμφωνίες με δι-άφορες εταιρείες (φαρμακευτικές, λειτουργικών τροφίμων, χυμών, βι-ομηχανίες τροφίμων κλπ) στο εσω-τερικό και το εξωτερικό με συνέπεια την πώληση των προϊόντων του μύρ-τιλλου σε υψηλότερες τιμές προς όφελος των παραγωγών αλλά και γενικότερα της εθνικής οικονομίας.

Πριν από την έναρξη της καλλιέρ-γειας του μύρτιλλου στο Νομό Κοζά-νης, όπως βέβαια πρέπει να γίνεται και για κάθε άλλη νέα καλλιέργεια, απαιτείται να γίνεται εκπαίδευση των παραγωγών στις τεχνικές της καλλιέργειας αυτής, ώστε να είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν όλα τα τυχόν προβλήματα που μπορούν να παρουσιασθούν κατά τον καλύτερο τρόπο.

16 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010ανάπτυξη

Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον τις απόψεις που διατυπώνο-νται σχετικά με τη διαχείριση του Ειδικού Αναπτυξιακού Πόρου στο τεύχος Ν.24 του μηνός Απριλίου. Την ευθύνη βέβαια, της μη συμμετοχής στην πρωτοβουλία σας πρέ-πει να την αποδώσετε με ονοματεπώνυμο, αν δεν θέλετε να ενοχοποιήσετε το σύνολο των πολιτικών προσώπων.

Κοινή διαπίστωση καθώς και συνισταμένη που προκύπτει σχετικά με τις από-ψεις που κατατίθενται από όσους ανταποκρίθηκαν, είναι πως η μέχρι τώρα αξιοποίησή του, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, βρίσκεται εκτός των στόχων

και της αποστολής για την οποία δημι-ουργήθηκε αυτό το σημαντικό χρημα-τοδοτικό εργαλείο. Και αυτό με βρί-σκει σύμφωνο.

Η εμπειρία που αποκομίστηκε από την εφαρμογή του 1ου και του 2ου Ε.Α.Π. δεν αξιοποιήθηκε με τη διπλή αναθεώρηση της Υπουργικής Απόφασης την Κυβερνητική Περίοδο 2004 – 2009. Η αναθεώρηση όπως και στην πρώτη εφαρμογή δεν αφορούσε στον τρόπο με τον οποίο έπρεπε ο Πόρος να διαχειρισθεί πιο αποτελεσμα-τικά και ουσιαστικά, αλλά ποιες πολιτικές ισορρο-πίες και σκοπιμότητες εξυπηρετεί. Το πρόβλημα δεν είναι η λογιστική «μοιρασιά», μεταξύ των Ενεργειακών Δήμων και Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε, η υλοποίηση έργων και δράσεων που αφορούν στις υποδομές, στην ανάπτυξη και προστασία του πε-ριβάλλοντος και το κυριότερο στην αντιμετώπιση των μετά λιγνίτη επιπτώσεων στην περιοχή που δραστηριοποιείται η Δ.Ε.Η Α.Ε.Μάλιστα, αυτός ο τρόπος επιδεινώνει την άστο-χη αυτή διαχείριση γιατί κάθε Φορέας θεωρώντας ότι είναι δική του η αρμοδιότητα – αφού προηγή-θηκε η «μοιρασιά», να δαπανά αξιόλογα ποσά του Πόρου, σε εκτός στόχου και φιλοσοφίας δράσεις. Παράδειγμα: Την διετία 2008-2009 δαπανήθηκαν από τη Ν.Α. Φλώρινας 1,3 εκ. € από σύνολο 10 εκ. ή 4 εκ. που αντιστοιχούν στη Ν. Α. για τη διετία με τη λογιστική κατανομή, δηλ. 32,5 % του μερι-δίου της, σε δράσεις που αφορούν συνέδρια, εκ-δόσεις, δημόσιες σχέσεις κ.λ.π.Αν όμως υπήρχε ουσιαστικός Αναπτυξιακός Σχεδι-ασμός πενταετίας, για το ποσό των 25 εκ. € (σύνο-λο προγράμματος για Ν. Φλώρινας την πενταετία), αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι τα αποτελέσματα θα ήταν διαφορετικά. Όσο επιμένουμε σ’ αυτό το λογιστικό τρόπο δια-χείρισης τόσο θα παρατείνεται η σπάταλη εκτός στόχων και με περιορισμένα αποτελέσματα αξιο-ποίηση του ΕΑΠ.Η ελπίδα για την ορθολογική και με αποτελέσμα-τα διαχείριση του, περνά μέσα από το νέο ανα-πτυξιακό περιβάλλον που θα προκύψει από την υλοποίηση του σχεδίου «Καλλικράτης», αφού ως τοπικές Κοινωνίες συμφωνήσουμε ότι ο σχεδια-σμός του θα συμπίπτει με τις Αυτοδιοικητικές θη-τείες και επί πλέον: Αξιοποιήσουμε τη μέχρι τώρα εμπειρία και κρα-τήσουμε τις καλές πρακτικές του παρελθόντος.Συμφωνήσουμε ότι η διαχείριση δεν μπορεί να γί-νεται με λογιστική αντίληψη, αλλά με το τι χρει-άζεται πραγματικά να γίνει στην κατεύθυνση ανάπτυξης του τόπου μας. Οι πολίτες δεν ενδι-αφέρονται για το ποιος υλοποιεί ένα έργο, αλλά για το πώς θα βελτιώσει την καθημερινότητα και το μέλλον τους.Υιοθετήσουμε κανόνες ελέγχου και διαφάνειας στη διαχείρισή του. Υιοθετήσουμε αναπτυξιακές

αρχές και δεν επιτρέψουμε στο μέλλον την κατασπατά-λησή του στην υλοποίηση μικρών έργων και δράσεων, που λόγω οικονομικής αδυναμίας και πόρων προσφεύ-γουμε στην εύκολη λύση και το εύκολο ζεστό χρήμα. Μέσα στη νέα συγκρότηση της αυτοδιοίκησης, τα νέα αυτοδιοικητικά σχήματα, αιρετή Περιφέρεια, νέοι ευ-ρύτερης γεωγραφικής και πληθυσμιακής σύνθεσης Δήμοι, καινούργιες συνθήκες πλέον διαμορφώνονται. Δε θα μας φταίει πλέον ούτε το μακρύ χέρι του κρά-τους, ούτε η ικανοποίηση πολιτικών σκοπιμοτήτων της κεντρικής πολιτικής σκηνής, αλλά η ευθύνη θα είναι

αποκλειστικά δική μας.Η ανάληψη της αρμοδιότητας του Αναπτυξιακού Σχεδιασμού από την αιρετή Περιφέρεια σε συνεργασία με τον Α΄ βαθμό, δε θα αφήνει πλέον περιθώρια στην ανευθυνότητα και στη διάχυση ευθυνών.

Είδατε καμιά φορά πως συμβαί-νει και πέφτουν στην αντίληψή σου πράγματα που παρ΄ ότι ήταν όλον τον καιρό εκεί δεν είχες δώσει την απαραίτητη προσοχή

στην ύπαρξή τους και το έργο τους; Μόνο όταν φτάνει η ώρα των απολογισμών και προσπαθείς να καταλάβεις, τι είναι αυτό που φταίει για τα παθήματά σου τότε αντιλαμβάνεσαι ότι σαν πολίτης έχεις ευθύνη που σου ξέφυγαν αυτές

οι παράμετροι από την προ-σοχή σου. Ο λόγος πε-ρί των περί-φημων κυ-

βερνητικών επιτροπών. Πράγματι υπάρχουν επιτροπές για κάθε θέμα που αφορά την διακυ-βέρνηση της χώρας, από την καθημερινότητά μας μέχρι τα μεγάλα εθνικά θέματα που είναι αντικείμενα μακρόχρονης διαπραγμάτευσης και τα θεωρούμε συνώνυμα της Εθνικής μας ύπαρξης και αξιοπρέπειας. Συνεπώς ο ρόλος αυτών των επιτροπών είναι κύριος και σε πολ-λές περιπτώσεις νευραλγικός, όπως αυτές που αφορούν την Εθνική μας άμυνα, την παιδεία, την υγεία, την ασφάλεια του πολίτη. Δηλαδή όλα εκείνα τα θέματα που ένα κράτος πρέπει να κάνει την παρουσία του έντονα αισθητή κα-θησυχάζοντας τις ανησυχίες ημών των φορολο-γουμένων πολιτών που σκεφτόμαστε, το αύριο των παιδιών μας, το μέλλον της δουλειάς μας, την ελπίδα μας για μια ανθρώπινη σύνταξη, τον ενδεχόμενο κλονισμό της υγείας μας. Αλλά κι αυτά που μας χαρακτηρίζουν σαν εθνική οντό-τητα όπως την παρουσία της χώρας μας στον δι-εθνή χώρο, την αντιμετώπιση των απαιτήσεων από τους γείτονές μας (παράλογων και μη), την παρουσία της χώρας μας στον διεθνή εμπορικό χώρο που αποτελεί κριτήριο για την ανάπτυξη

της παραγωγής εντός των συνόρων. Κοντολογίς άπειρες επιτροπές που συντρέ-χουν τους υπουργούς στο έργο τους και ειση-γούνται όλα εκείνα τα θέματα που προσδιο-ρίζουν το παρόν το δικό μας και το αύριο των παιδιών μας, ουσιαστικά την ίδια την ύπαρξή μας! Εκεί ο αδαής πολίτης (μη εξαιρουμένου του γράφοντος) φαντάζεται ότι τα μέλη αυτών των επιτροπών θα είναι τα πλέον πεφωτισμέ-να και ικανά άτομα τα οποία θα είναι σε θέση να προβάλλουν λύσεις και προτάσεις που θα δώσουν τέλος στο κάθε πρόβλημά μας. Προς τούτο βέβαια αμείβονται ηγεμονικά! Ας είναι, σκέφτεσαι, αν είναι να βοηθήσουν τον τόπο θα πρέπει να γίνει με το αζημίωτο. Όμως σ΄ έναν απολογισμό βλέπεις ότι στα περισσότερα απ΄ τα αντικείμενα αυτών των επιτροπών υπάρχει χάος, αποτυχίες και άλυτα προβλήματα. Δεν θεωρώ ότι θα προσέφερα κάτι αρχίζοντας μια σχοινοτενή απαρίθμηση λαθών και αποτυχημέ-νων λύσεων γιατί θα γινόμουν βαρετός και τε-λικά θα έλεγα πράγματα γνωστά σε όλους μας. Το μαύρο χάλι στο οποίο έχει περιέλθει η χώ-ρα καταμαρτυρά για το «έργο» των χρυσοκαν-θάρων. Στο κάτω-κάτω τα λάθη βαρύνουν τους υπουργούς και τις εκάστοτε κυβερνήσεις, οι κύριοι που κρύβονται πίσω τους ποτέ δεν επω-μίζονται τις ευθύνες των λαθών τους. Αυτοί απλά απολαμβάνουν τους παχυλούς μισθούς τους. Ελπίζω να διαισθάνονται και τα παρά-σημα που τους αποστέλλουμε με ορθάνοιχτες τις παλάμες.

Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης

του Γιάννη Στρατάκηπρώην Νομάρχη Φλώρινας Νομαρχιακός Σύμβουλος

Περί Επιτροπών

Του Γιώργου ΧατζηκυπραίουΠροέδρου του Σωματείου Υγρών Καυσίμων Ν. Κοζάνης

17ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Γυναικείοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί

Οι γυναικείοι Αγροτικοί Συ-ν ε τ α ι ρ ι σ μ ο ί αποτελούν ζω-ντανό επιχει-ρηματικό κύτ-

ταρο της τοπικής κοινωνίας και με τις κατάλληλες προϋποθέσεις μπο-ρούν να ενισχύσουν το οικογενεια-κό εισόδημα. Από την άλλη δίνουν διέξοδο σε μεγάλη μερίδα γυναικών οι οποίες αισθάνονται ωφέλιμες και χρήσιμες όχι μόνο για την οικογένειά τους, αφού συνεισφέρουν οικονομι-κά σε αυτή, αλλά και στην ευρύτε-ρη κοινωνία. Επιπλέον διατηρούνται αναλλοίωτα στο διάβα του χρόνου τα τοπικά ήθη, έθιμα, παραδόσεις, συ-νταγές κλπ. μέσα από τα προωθού-μενα προϊόντα τους. Άλλωστε δεν θα πρέπει να διαφεύγει από κανέναν το γεγονός ότι τα προϊόντα αυτά αποτε-λούν και μέσο προβολής και διαφή-μισης του τόπου.

Το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανά-πτυξης στηρίζει με κάθε τρόπο τους Γυναικείους Συνεταιρισμούς της Δυτικής Μακεδονίας διότι πιστεύ-ει ακράδαντα ότι μπορούν να ανα-πτυχθούν, με την κατάλληλη στήρι-ξη, σε υγιή επιχειρηματικά κύτταρα της περιοχής. Η παρουσίαση που επι-

χειρείται μέσω της Πύλης Ανάπτυξης αποτελεί μία από τις προσπάθειες στήριξης τους.

Επιπλέον προωθεί την παρακάτω γενικότερη πρόταση αναφορικά με την προώθηση των τοπικών παρα-δοσιακών προϊόντων της Δυτικής Μακεδονίας: Προτείνεται λοιπόν η δημιουργία μίας μη κερδοσκοπικής επιχείρησης με μετόχους τους φο-ρείς της Δυτικής Μακεδονίας (Το-πική Αυτοδιοίκηση, ΕΒΕ, ΟΕΕ παρ. Δ.Μ., ΤΕΕ παρ. Δ.Μ. κλπ) η οποία θα λειτουργεί ως εμπορική επιχείρηση και θα προωθεί για λογαριασμό των παραγωγών ή και των τοπικών οικο-γενειακών επιχειρήσεων, τοπικά πα-ραδοσιακά προϊόντα σε ολόκληρη την Ελλάδα με τη δημιουργία υπο-καταστημάτων συγκεκριμένης μορ-φής και διακόσμησης.Τόσο το όνο-μα της επιχείρησης αυτής όσο και η διαμόρφωση του χώρου των κατα-στημάτων μπορεί να προκύψει από διαγωνισμό με χρηματικό έπαθλο.Η ανωτέρω πρόταση εδράζεται στο σκεπτικό ότι οι τοπικές επιχειρή-

σεις αλλά και οι ίδιοι οι παραγωγοί δεν μπορούν να προωθήσουν και να προβάλουν τα προϊόντα τους στο βαθμό που θα ήθελαν λόγω κόστους. Μπορούν όμως να παράξουν ιδιαί-τερα και ποιοτικά προϊόντα, ενίοτε και βιολογικά τα οποία θα προωθη-θούν στις μεγάλες αγορές της (π.χ. Αθήνα, Θεσ/νίκη κλπ.). Την προώθη-ση των προϊόντων αυτών μπορεί να αναλάβει η προτεινόμενη επιχείρη-ση η οποία θα προμηθεύεται τα προϊ-όντα από τους παραγωγούς και θα τα μεταπωλεί στη λιανική καλύπτοντας μόνο τα έξοδά της αφού θα πρόκει-ται για μη κερδοσκοπική επιχείρηση.Το εγχείρημα αυτό μπορεί να επιχο-ρηγηθεί στα πρώτα βήματά του από τον Τοπικό Πόρο και μετά να λειτουρ-γήσει με αμιγώς ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια. Η τελική μορφή της επιχεί-ρησης καθώς και η λειτουργία της θα προκύψει από μελέτη την οποία μπο-ρεί να συντάξει η ΑΝΚΟ Α.Ε..

πύληένθετο

Του ΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑΕκδότη Πύλης Ανάπτυξης

18 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

19ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Την εμπορία του Κρόκου Κοζάνης (Π.Ο.Π.) στην Ελλάδα ασκεί ο Ανα-γκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπα-ραγωγών Κοζάνης

Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης ιδρύθηκε το 1971 με το Νομοθετικό Δι-άταγμα 818/1971 που του δίνει το αποκλειστικό δικαίωμα να συλλέγει, να συσκευάζει και να διακι-νεί τον ελληνικό κρόκο. Σήμερα ο Συν/σμός απαρ-τίζεται από 1.300 μέλη, ενώ στην καλλιέργεια του κρόκου απασχολούνται περίπου 5.000 άτομαO Συν/σμός έχει δημιουργήσει τις αναγκαίες υπο-δομές και υιοθέτησε μέσα προβολής του προϊό-ντος, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό που είναι και η σημαντικότερη αγορά. Στη προ-σπάθειά του να εξασφαλίσει προϊόν αρίστης ποι-ότητας, έχει αποκτήσει πιστοποιητικά:- Διασφάλισης Ποιότητας ISO 9002- Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) «Κρόκος Κοζάνης»- Βιολογικής καλλιέργειας από την Φυσιολογική ΕΠΕΟ Κρόκος Κοζάνης εξάγεται στις χώρες της Ευρω-παϊκής Ένωσης, Ελβετία, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Αυστρα-λία και Αραβικές χώρες, αποφέροντας ετήσια 3 εκατομμύρια ευρώ περίπου.Στο εσωτερικό, ο Κρόκος Κοζάνης διατίθεται από τα φαρμακεία σε ειδικές συσκευασίες για ρόφη-μα.Επίσης διατίθεται από S/M, καταστήματα τροφί-μων, υγιεινής διατροφής, βιολογικών προϊόντων.

ΤΟΜΕΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγω-γών Κοζάνης δραστηριοποιείται στον τομέα των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Η εκμε-τάλλευση του κρόκου, φυτού που καλλιεργείται στην γεωγραφική περιφέρεια του Συνεταιρισμού ανέρχεται στους 5 τόνους την στιγμή που παρα-γωγή στην Ε.Ε είναι 5,7 τόνους, δηλαδή πάνω από το 90% της ευρωπαϊκής παραγωγής κρόκου προ-έρχεται από την περιοχή της Κοζάνης, με μονα-δικό ανταγωνιστή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης το Ιράν με συνολική ετήσια παραγωγή 150 τόνους. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά που διαθέτει ο Συ-νεταιρισμός σε ότι αφορά τη θέση του και την πα-ρουσία του στην αγορά είναι - Συνεταιρισμός με παράδοση στο χρόνο- Η άριστη ποιότητα των προσφερόμενων προϊ-όντων- Η χρήση παραδοσιακών μεθόδων συλλογής και επεξεργασίας του κρόκου- Χρήση σύγχρονων μεθόδων επεξεργασίας- Πιστοποιημένο Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης - οι άριστες σχέσεις εμπιστοσύνης με το σύνολό του πελατολογίου Η συνοχή και η ταύτιση στόχων των μελών του- Η εμπιστοσύνη των συνεργαζόμενων παραγω-γώνΟ Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης έχει ως κύριο αντικείμενο την συλλογή, επεξεργασία συσκευασία, τυποποίηση και διακί-νηση της παραγωγής κρόκου από παραγωγούς της ευρύτερης περιοχής .Οι εγκαταστάσεις που χρησιμοποιεί για τοις ανάγκες λειτουργίας έχουν έκταση 600 τ.μ. και περιλαμβάνουν χώρους πα-ραλαβής, αποθήκευσης, επεξεργασίας, διαλογής, τυποποίησης, συσκευασίας καθώς και γραφεία δι-οίκησης συνολικής επιφάνειας 200 τ.μ.

Ο κρόκος ή ζαφορά ή σαφράν είναι ένα απλό στίγμα λου-λουδιού, μια κόκκινη μικρή κλωστή, με ιστορία χιλιά-δων χρόνων. Συγκαταλέγο-

νταν στα προσφιλέστερα φυτά των αρχαίων Ελλήνων, Αιγυπτίων και Ρωμαίων για το άρω-μα, το χρώμα και τις αφροδισιακές του ιδιότη-τες. Σήμερα συγκαταλέγεται στα πιο πολύτιμα μπαχαρικά και χρησιμοποιείται στη μαγειρική, αρωματοποιία, βαφική, είναι συστατικό αμέ-τρητων φαρμάκων και υλικό για τελετουργίες.Νοστιμίζει τις τροφές μας προσθέτοντάς τους γεύση, άρωμα, αλλά και χρώμα. Για το λαμπερό κίτρινο χρώμα που «απελευθερώνει» παρομοι-άζεται με χρυσάφι, καθώς και για την τιμή του που κατά καιρούς έφτασε να είναι υψηλότερη και από αυτήν του χρυσαφιού . Το χρώμα του κρόκου, το ώριμο κίτρινο με μια ιδέα πορτοκα-λί μοιάζει πολύ με το φως του ήλιου, το φως που είναι αδύνατο να το μιμηθεί η τεχνολογία, που κλείνει μέσα του στη δύναμη να δίνει ζωή. Αυτό το φωτεινό χρώμα σε συνδυασμό με την ιδιότητά του να τονώνει την κυκλοφορία του αίματος και να βοηθά στην ανανέωση των εγκεφαλικών κυττάρων, κατέστησε τον κρό-κο σύμβολο της πνευματικότητας. Από την άλ-λη πλευρά η υψηλή τιμή που αντιπροσωπεύει και οι δυσκολίες στη χειρονακτική συλλογή και διαλογή των λουλουδιών, όπου για ένα κι-λό κρόκου να απαιτούνται 150.000 άνθη του ή 90.000 σκυψίματα των εργατών, ενσωμα-τώνει στο άρωμά του τον τεράστιο ανθρώπινο μόχθο. Οι δύο αυτοί παράμετροι είναι πόλος

της αξίας του κρόκου. Ένας άλλος πόλος είναι ο μύθος που τον συνοδεύει: Όταν ο Θεός Ερ-μής παίζοντας με τον θνητό φίλο του τον Κρό-κο, τον χτύπησε θανάσιμα στο κεφάλι, τρεις σταγόνες από το αίμα του νέου έπεσαν στο κέντρο ενός λουλουδιού και μετατράπηκαν σε κόκκινα στίγματα . Ο Θεός θέλοντας να χαρίσει την αθανασία στο φίλο του, ονόμασε το φυτό κρόκο. Επομένως, το άρωμα του φυτού έχει απορροφήσει την πεμπτουσία της φιλίας, της ψυχαγωγίας, του παιχνιδιού, της χαράς, αλλά και τη συντριβή, την απόγνωση ενός Θεού για το δυστύχημα που προκάλεσε στο φίλο του. Αν προσθέσουμε αυτά τα σύμβολα – πνευματικότητα, ανθρώπι-νος μόχθος, φιλία, αθανασία – τότε το χρώμα, το άρωμα και η γεύση που δίνει ο κρόκος απο-κτάνε διαστάσεις εξαιρετικές. Ο κρόκος είναι ένα προϊόν «ακριβό» ως προς τον τρόπο καλλιέργειας και παραγωγής του - όλη η επεξεργασία του γίνεται με το χέρι. Όμως η ακριβή τιμή αντισταθμίζεται με την ελάχιστη ποσότητα που χρησιμοποιείται κά-θε φορά σε ένα φαγητό ή ρόφημα. Και πάντα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η φιλοσοφία της χρήσης του κρόκου μοιάζει μ’αυτήν ενός ακριβού αρώματος : χρησιμοποιείται πάντα σε μικρές ποσότητες γιατί διαφορετικά αλλοιώ-νεται η γεύση των φαγητών. Ο Κρόκος Κοζάνης στην Ελλάδα διατίθεται αποκλειστικά από τον Αναγκαστικό Συνεται-ρισμό Κροκοπαραγωγών Κοζάνης στα S/M, κα-ταστήματα Τροφίμων, Υγιεινής Διατροφής, Πα-ραδοσιακών Προϊόντων, Φαρμακεία κ.α.

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ

Κροκοπαραγωγών ΚΟΖΑΝΗΣ

πύληένθετο

ΚΡΟΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣTο χρυσάφι της Ελληνικής Γης

20 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010πύληένθετο

Ο Κρόκος Κοζάνης αποτελεί ένα πολύ-τιμο και ταυτόχρονα σπάνιο βότανο που καλλιεργείται στην

περιοχή της Κοζάνης από το 17ο αι-ώνα. Σ’ όλο αυτό το διάστημα απο-κτήθηκε σημαντική εμπειρία στην παραγωγή και διάθεση του προϊό-ντος από τους παραγωγούς. Μέχρι το 1966 η διακίνηση και εμπο-ρία γινόταν μέσα από κυκλώματα χονδρεμπόρων οι οποίοι έπαιρναν το προϊόν από μεμονωμένους παρα-γωγούς σε πολύ χαμηλές τιμές. Η έλλειψη διαπραγματευτικής ικα-νότητας καθώς και η αδυναμία διε-ρεύνησης της διεθνούς αγοράς οδή-γησαν το 1966 τους παραγωγούς στην ίδρυση του Ελεύθερου Συνε-ταιρισμού Κροκοπαραγωγών ο οποί-ος μετονομάστηκε, με το Ν.Δ.818 το 1971 σε Αναγκαστικό Συνεταιρισμό Κροκοπαραγωγών Κοζάνης. Η ίδρυση του Συνεταιρισμού υπήρ-ξε σταθμός για την παραπέρα εξέλι-ξη και ανάπτυξη της κροκοφυτείας στην Ελλάδα. Η καλλιέργεια καλύ-πτει σήμερα 4.000 στρέμματα στην περιοχή του Νομού Κοζάνης, με κέ-ντρο το ομώνυμο χωριό Κρόκος. Στον Συνεταιρισμό συμμετέχουν πε-ρίπου 750 μέλη-οικογένειες ενώ με την καλλιέργεια του κρόκου απασχο-λούνται περίπου 3500 άτομα. Οι διοικήσεις του Συν/σμού έχοντας επίγνωση:• Ότι οι καταναλωτές ζητούν όλο και περισσότερο γεωργικά προϊόντα και είδη διατροφής βιολογικής παρα-γωγής με αποτέλεσμα να δημιουργη-θεί μια νέα αγορά για τα γεωργικά προϊόντα• Ότι οι τάσεις στα διεθνή κατανα-λωτικά, κοσμολογικά, ιατροφαρμα-κευτικά πρότυπο δείχνουν μια στρο-φή προς τις φυσικές καρικευτικές, φαρμακευτικές, χρωστικές κ.λ.π. ουσίες.• Των εξελίξεων στον τομέα της ποιότητας, ότι δηλαδή η ποιότητα δεν είναι πλέον μόνο γνώρισμα του τελικού προϊόντος, αλλά παράγο-ντας που χαρακτηρίζει όλη τη δια-δρομή του(εισροές, τρόπος καλλι-έργειας, τυποποίηση, διάθεση)• Των τάσεων στις διεθνείς αγορές κρόκου όπου οι ξένοι καταναλωτές φαίνονταν διατεθειμένοι να « αμεί-βουν » περισσότερο ένα προϊόν που παράγεται με το μέγιστο δυνατό σε-βασμό στο περιβάλλον.• Τη σημασία που έχει για το συ-γκεκριμένο προϊόν η συντήρηση

του οικοσυστήματος, στο οποίο αυ-τό είναι ενσωματωμένο, με λιγότε-ρη εντατική χρησιμοποίηση της γης αποφάσισαν να εντάξουν όσους κροκοπαραγωγούς το επιθυμούσαν σε πιλοτικό πρόγραμμα βιολογικής καλλιέργειας κρόκου σύμφωνα με τον κανονισμό 2092/91 της Ε.Ε. Έτσι την 1η Ιουνίου 1997 ο Συν/σμός έλαβε την πιστοποίηση του Κρόκου Κοζάνης ως προϊόν βιολογικής γε-ωργίας από τον Φορέα Ελέγχου ΦΥ-ΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕ .Ο Ελληνικός κρόκος είναι παγκοσμί-ως γνωστός για την άριστη ποιότητά του. Το γεγονός αυτό είναι γνωστό στους ανταγωνιστές-παραγωγούς άλλων χωρών, καθώς και στους εμπόρους του κρόκου διεθνώς. Λό-γω της διαφοροποίησης του ελληνι-κού κρόκου ως προς την ποιότητα, ο Συν/σμός αποφάσισε να κατοχυρώ-σει διεθνώς το προϊόν και υπέβαλε πρόταση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το 1992 πέτυχε τη διεθνή ανα-γνώριση του προϊόντος με τα ιδιαί-τερα χαρακτηριστικά του, ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης( Π.Ο.Π.) και με την ένδειξη «Κρόκος Κοζάνης».Ο Συν/σμός στοχεύοντας συνεχώς στη συνεχή βελτίωση της ποιότη-τας του κρόκου εφάρμοσε από το Μάρτιο του 1997 το Σύστημα Δι-ασφάλισης Ποιότητας σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο Ποιότητας

ISO 9002:2004, ενώ σήμερα έχει λάβει την Πιστοποίησης κατά ISO 9001:2000, από τον Φορέα Πιστο-ποιήσης Βureau VeritasCertification.Ο διεθνής ανταγωνισμός, η μαζική παραγωγή ποσοτήτων κρόκου πολ-λαπλάσιων των ελληνικών από χώ-ρες όπως το Ιράν και η διακίνηση του προϊόντος από συγκεκριμένα καρτέλ του εξωτερικού είχε οδηγήσει τον Συνεταιρισμό σε δεινή οικονομική θέση με αποκορύφωμα το 2004 κατά το οποίο τα 2/3 της ετήσιας παραγω-γής των 5 τόνων παρέμενε αδιάθετο στις αποθήκες. Στη δύσκολη και κρίσιμη αυτή καμπή καθοριστική υπήρξε η συμπαράστα-ση του κράτους. Το Δ.Σ. εισηγήθηκε μια σειρά δράσεις που βρήκαν την αμέριστη υποστήριξη της πολιτείας με απώτερο πάντα σκοπό την προώ-θηση του προϊόντος τόσο στο εσωτε-ρικό όσο και στο εξωτερικό : • Οργανώθηκε σειρά ημερίδων στο εσωτερικό με θέμα τις ευεργε-τικές ιδιότητες του κρόκου, οι οποίες στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία. Οι Έλληνες γνωρίζουν πλέον τον Κρόκο Κοζάνης

• Ο Συν/σμός συμμετείχε σε Forum επιχειρηματιών στη Γερμανία, την Ελβετία, την Ισπανία και τη Δανία προκειμένου να αναζητηθούν και να εξασφαλιστούν νέες αγορές.

• Ο Κρόκος Κοζάνης εντάχθηκε σε ευρωπαϊκά προγράμματα της Κοινο-τικής Πρωτοβουλίας INTERREG IIIC και επιτεύχθηκε η χρηματοδότηση της Λευκής Βίβλου για τον Κρόκο από Κοινοτικούς Πόρους Οι εποχές που ο Συν/σμός πουλούσε μόνο χύμα προκειμένου να μη μεί-νει αδιάθετο το προϊόν στις αποθή-κες πέρασαν ανεπιστρεπτί. Το ανώ-νυμο προϊόν δεν έχει πατρίδα και ο Συν/σμός πέτυχε το στόχο του: να αναγνωρίζεται από τους διεθνείς καταναλωτές «ο Κρόκος Κοζάνης» σαν ένα επώνυμο ποιοτικό ελληνι-κό προϊόν . Τα 2 τελευταία χρόνια το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Συν/σμός είναι η δραματική μείωση της παραγωγής του κρόκου που προκλήθηκε από τις κλιματολογικές (παρατεταμένη ανομβρία) και καιρικές συνθήκες (βροχές, παγετός , ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες κατά τη συγκομιδή του φυτού). Αποτέλεσμα αυτής της μείωσης είναι η έλλειψη προϊόντος για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης των αγο-ρών του εξωτερικού. Σήμερα ο Συν/σμός και η εταιρεία Προϊόντα Κρόκου Κοζάνης απασχο-λούν 30 άτομα προσωπικό τα οποία προέρχονται από οικογένειες-μέλη του Συν/σμού.

ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΚΡΟΚΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ

Φαρμακευτικές ιδιότητες του Κρόκου (crocus sativus)O κρόκος ο ήμερος είναι ένα από τα πιο σπάνια φαρμακευτικά φυτά. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι γνω-στές από την αρχαιότητα. Αποτελούσε απαραίτητο συστατικό στα ιατρικά σκευάσματα του Ιπποκράτη , του Δι-οσκουρίδη και του Γαληνού, οι οποίοι τον συνιστούσαν ως παυσίπονο, αντιπυρετικό, υπνωτικό, εμμηναγωγό, επουλωτικός και αφροδισιακό.Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον και της σύγχρονης ιατρικής για τον κρόκο. Η σχετική έρευνα είναι συνεχής και πο-λύπλευρη. Από τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα διαπιστώθηκε με βεβαιότητα ότι ο κρόκος ασκεί:

1. Αντιοξειδωτική δράση. Η δράση αυτή θεωρείται σήμερα ιδιαίτερα επωφελής για τον οργανισμό .2. Αντιθρομβωτική δράση. Αποτέλεσμα της αντιαιμοπεταλικής δράσης που παρατηρήθηκε σε εργαστηριακό επίπεδο. Στη δράση αυτή αποδίδεται η μειωμένη συχνότητα καρδιαγγειακών επεισοδίων στη Βαλένθια της Ισπανίας, όπου η κατανάλωση κρόκου είναι μεγάλη.3. Αντικαρκινική δράση. Η δράση αυτή διαπιστώθηκε από πολλές έρευνες σε καθαρά πειραματικό επίπεδο. Μέχρι στιγμή η in vitro μελέτη της βιολογικής δραστικότητα των φυσικών υδατοδιαλυτών καροτενοειδών του κρόκου έδειξε ότι αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό και ταυτόχρονα διαφοροποιούν τα ανθρώπινα καρκινι-κά κύτταρα των σειρών Κ562 και HL-60(λευχαιμικά κύτταρα).4. Βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία και ιδιαίτερα τη μνήμη(στην Ιαπωνία κυκλοφορεί ήδη επίσημα σχε-τικό σκεύασμα). Πρόσφατα πειράματα έχουν δείξει ότι ο κρόκος έχει βελτιωτικά αποτελέσματα σε ζώα με τεχνητή έλλειψη μνήμης και ότι αυτό οφείλεται στη, ενδυνάμωση μακράς διαρκείας του ιππόκαμπου χάρη στην κροκίνη, κύριο συστατικό του κρόκου.5. Ανακουφίζει από τις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα(σχετικό σκεύασμα κυκλοφορεί στην Ευρώπη).Από τις παραπάνω βεβαιωμένες πειραματικές παρατηρήσεις προκύπτει ότι ο κρόκος θα μπορούσε να βρει κλινική εφαρμογή σε πολλές παθολογικές καταστάσεις.

21ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Ο Αγροτικός Βιοτεχνι-κός Συνεταιρισμός Βελβεντού ιδρύ-θηκε το 1985. Εί-ναι γυναικείος συ-

νεταιρισμός με μέλη γυναίκες του Βελβεντού. Είναι από τους πρώ-τους γυναικείους συνεταιρισμούς που ιδρύθηκαν και ο μεγαλύτερος σε μέλη. Αρχικά στράφηκαν στην κατασκευή υφαντών και εργόχειρων αλλά μετά επικεντρώθηκαν στην Παρασκευή μαρμελάδων, γλυκών κουταλιού και κομπόστας. Με θετική βάση την πα-ράδοση στην μεταποίηση των φρού-των που αφορούσε τις γυναίκες του Βελβεντού αφ΄ ενός και τη μεγάλη διάθεση άριστης ποιότητας φρούτων στην περιοχή, η προσπάθεια τους από την αρχή στέφθηκε με επιτυχία. Παράγει άριστα προϊόντα με νωπά φρούτα κατά πλειοψηφία της γύρω περιοχής κρατώντας ατόφια την πα-ράδοση τόσο στην Παρασκευή όσο και στα υλικά που χρησιμοποιούνται χωρίς καθόλου συντηρητικά.Το 1993 θέλοντας να αυξήσουν τις πωλήσεις και με την καθοδήγηση και βοήθεια των τοπικών και των άλ-λων αρμόδιων φορέων υλοποίησαν ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμ-

μα με χρηματοδότηση από LEADER ΙΙ και ΤΟΠΙΚΟ ΠΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ και εγκαταστάθηκαν σε ιδιόκτητο κτίριο 1000τ.μ. Οι πωλήσεις αυξήθηκαν και πελάτες του συνεταιρισμού γίνονται οι μεγαλύτερες αλυσίδες S/M.Η έλλειψη όμως κεφαλαίων κίνησης αφού οι γυναίκες δεν είχαν διαθέσει κανένα ουσιαστικό κεφάλαιο, στερεί από τον συνεταιρισμό τη δυνατότητα της πραγματικής ανάπτυξης της πα-ραγωγής του. Σ΄ αυτή τη στιγμή συ-νεργάζεται το 2004 με τον ΑΣΕΠΟΠ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ, συνεργασία που ωφε-λεί και τους δύο συνεταιρισμούς. Η παραγωγή εμπλουτίζεται με ση-μαντικά κεφάλαια και πρώτη ύλη. Ο ΑΣΕΠΟΠ προωθεί το προϊόν στην αγορά. Μέσα στους έντονους ρυθ-μούς παραγωγής οι γυναίκες δια-τηρούν σταθερή την σχέση τους με τον καταναλωτή. Σήμερα συζητιέται η ανάγκη μετεγκατάστασης σε πιο σύγχρονες εγκαταστάσεις.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:Αγροτικός Βιοτεχνικός Συνεταιρι-σμός Γυναικών ΒελβεντούΣυνεργατισμού 9Τ.Κ. 50400 Βελβεντό ΚοζάνηςΤΗΛ: 24640 - 31993FAX: 24640 - 31993

Γυναικείος Συνεταιρισμός Βελβεντού

πύληένθετο

22 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Ο Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός «Η Πελα-γονία» ιδρύθηκε το 1997. Το καλλιτεχνικό εργαστήρι του συνεταιρισμού βρίσκεται στη Φλώρινα. Με το με-ράκι και τη γνώση των γυναικών γίνεται προσπάθεια διάσωσης των χειροποίητων παραδοσιακών φορεσι-

ών της Ελλάδας. Η επαγγελματική αναβίωση της παραδοσιακής αυ-τής τέχνης αποτέλεσε την αρχή για τη δημιουργία του συνεταιρισμού, δείχνοντας έτσι νέους δρόμους διατήρησης της πολιτιστικής κληρο-νομιάς. Μέσα από λαογραφική έρευνα και μελέτη της εθνικής ενδυ-ματολογίας παράγονται πιστά αντίγραφα παραδοσιακών στολών ή τμήματα αυτών, κεντήματα, υφαντά κ.λ.π. Η παραγωγή γίνεται με τις παλιές τεχνικές από τις τεχνίτριες-μέλη του συνεταιρισμού. Οι γυναί-κες φτιάχνουν με το χέρι και σε παραδοσιακό αργαλειό τις δημιουρ-γίες τους, χρησιμοποιώντας για την κατασκευή υλικά, υφάσματα και κλωστές, υψηλής ποιότητας.

ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ:Παραδοσιακές φορεσιές (Κατόπιν παραγγελίας.):Ανταρτικού Φλώρινας, Αλώνων Φλώρινας, Κάμπου Χειμερινή Φλώ-ρινας, Κάμπου Καλοκαιρινή Φλώρινας, Ψαράδων Πρεσπών Φλώ-ρινας, Νυμφαίου Φλώρινας, Τσολιά χειροκέντητη, Αμαλίας χειρο-κέντητη, Κρητικές, Νησιώτικες, Θρακιώτικες, Ποντιακές, Παύλου Μελά(Μακεδονομάχων), Γιδά(Αλεξάνδρεια Ημαθίας). *Κατόπιν παραγγελίας μπορούν να δημιουργηθούν στολές από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Κεντήματα:Τραπεζομάντιλα, Μαξιλαροθήκες, Κρόσσια μακρεμέ, Δαντέλες, Αζούρ στο χέρι. ΣΗΜ.:Οι γυναίκες γνωρίζουν όλες τις μεθόδους κεντήματος (σταυρο-βελονιά, αλυσίδα, βυζαντινή, πλακέ κ.λ.π.Υφαντά με παραδοσιακό εργαλειό:Ταγάρια, Ποδιές.Άλλα προϊόντα:Φούστες, Φορέματα, Κοστούμια ανδρικά, Κοστούμια γυναικεία.Το δημιουργικό έργο του συνεταιρισμού προβάλλει μία σημαντική πτυχή του λαϊκού μας πολιτισμού, την ελληνική Παραδοσιακή φο-ρεσιά. Τα μέλη του, γυναίκες που κατέχουν την αυθεντική τέχνη της ύφανσης και του κεντήματος, του συνδυασμού με τον πλούτο και την καλαισθησία της τοπικής ενδυμασίας παράγοντας πιστά αντίγραφα παραδοσιακών φορεσιών απαράμιλλης ομορφιάς. Με το μεράκι και τη γνώση, τη λαογραφική έρευνα και μελέτη της εθνικής ενδυματο-λογίας συμβάλλουν στην διαιώνιση της εθνικής μας κληρονομιάς και ειδικότερα στην διαφύλαξη, προβολή και διάδοση της ποικιλίας των παραδοσιακών στολών της Ελλάδας. Στο εργαστήρι του Συνεταιρισμού:α. Παράγονται πιστά αντίγραφα παραδοσιακής στολής(γυναικεία, αντρική, παιδική, καθημερινή, επίσημη, κτλ.)β. Η παραγωγή γίνεται με τις παλιές τεχνικές από τις εξειδικευμένες τεχνίτριες-μέλη του ΄΄Πελαγονία΄ .γ. Στον εκθεσιακό χώρο του Εργαστηρίου εκτίθενται δείγματα εξαι-ρετικής δουλειάς.Δ. Είναι το μοναδικό στο είδος του στη Β. Ελλάδα και συνεργάζεται σε επίπεδο παραγγελιών με φορείς, συλλόγους και ιδιώτες απ όλη την Ελλάδα καθώς και οργανώσεις Αποδήμων.(ΗΠΑ, Αυστραλία, Κα-ναδάς, Γερμανία)Ιδρύθηκε από τη Ν.Ε.Λ.Ε. Φλώρινας με τη συνεργασία των Κ.Α.Μ, Λ.Ε.Μ.Μ. και λειτουργεί με την συμπαράσταση της ΑΝ. ΦΛΩ ΚΑΙ ΟΑΕΔ.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Α. Καλλινίκης «ΠΕΛΑΓΟΝΙΑ»Ταγματάρχου Σωτηρίου 6Τ.Κ. 53100 Α. Καλλινίκης ΦλώριναςΤΗΛ: 23850 - 46048 FAX: 23850 - 23957

«Η Πελαγονία»Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Άνω Καλλινίκης

πύληένθετο

23ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Ο ΣυνεταιρισμόςΗ αξιοποίηση της παράδοσης και η εξυπηρέτηση των επισκεπτών του μο-

ναστηριού των Αγίων Αναργύρων στο χωριό Μελισσότοπος ήταν τα κίνητρα των γυναικών που το 1999 ίδρυσαν τον Αγροτουριστικό Συνε-ταιρισμό Γυναικών του Δήμου Αγίων Αναργύρων. Στο δρόμο προς το μο-ναστήρι δημιουργήσαμε ένα παρα-δοσιακό αναψυκτήριο και το αρχι-κό εργαστήριο του συνεταιρισμού, όπου μπορεί ο επισκέπτης να απο-λαύσει και να αγοράσει παραδοσι-ακές πίτες, ζυμαρικά και γλυκά του κουταλιού.Για την παραγωγή του δυνατού ΄ όπλου΄΄ του συνεταιρισμού μας, τις παραδοσιακές καστοριανές πί-τες, επενδύσαμε και δημιουργήσαμε το 2008 ένα νέο υπερσύγχρονο ερ-γαστήριο στη γειτονική ΄΄Βασιλειά-δα΄ . Με τη βοήθεια εξοπλισμού αιχ-μής, με τη σχολαστική τήρηση όλων των κανόνων και των προδιαγραφών υγιεινής, με αγνά υλικά, προσεκτικά επιλεγμένα από τον τόπο μας και με την παραδοσιακή απαράμιλλη τέχνη μας, παράγουμε και προσφέρουμε 10 είδη πίτας, γιοχάδες(φύλλα ψη-

μένα με παραδοσιακό τρόπο στο σάτσι), παραδοσιακά ζυμαρικά και γλυκά του κουταλιού. Επίσης, ο συ-νεταιρισμός μας, είναι σε θέση να υποστηρίξει την τροφοδοσία εκδη-λώσεων και δεξιώσεων με ποικιλία χειροποίητων σπιτικών εδεσμάτων, ανάλογα με τις απαιτήσεις των πε-λατών μας.

Οι Άγιοι ΑνάργυροιΗ Μονή των Αγίων Αναργύρων ιδρύ-θηκε τον 10ο αιώνα. Αρχικά, ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Παντελε-ήμονα, αλλά μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, οι μοναχοί Κο-σμάς και Δαμιανός, ήρθαν στο μονα-στήρι και του έδωσαν το όνομά τους. Το εξαιρετικής τέχνης επιχρυσωμέ-νο ξυλόγλυπτο του ναού είχε μετα-φερθεί από τη Μονή των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη. Το μονα-στήρι πυρπολήθηκε από τους Τούρ-κους το 1732. Επιβλητικό, με πολ-λά κτίρια, βρίσκεται σε ένα όμορφο ύψωμα πάνω από το χωριό Μελισσό-τοπος και αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς προσκυνητές. Η ποιότητα και η γεύση των προϊό-ντων μας ξεπερνάει ακόμα και την σπιτική. Επιλέγουμε με προσοχή και γνώση το κάθε συστατικό ξεχωρι-

στά. Τα περισσότερα υλικά μας είναι τοπικά, καλλιεργημένα από εμάς και τα υπόλοιπα τα διαλέγουμε ένα-ένα από τους καλύτερους παραγωγούς. Η πίτα αποτελεί μία σημαντική παρά-δοση σε ολόκληρη τη Δυτική Μακε-δονία και ιδιαίτερα στην Καστοριά. Είναι ένα πλήρες γεύμα και η ξεχω-ριστή γεύση της οφείλεται στα ιδι-αίτερα προϊόντα της περιοχής: πολύ καλό αλεύρι λόγω του υψομέτρου, άριστα, γαλακτοκομικά προϊόντα και λαχανικά-χορταρικά που τα βοηθά τόσο η υγρασία όσο και το κρύο του χειμώνα. Σπεσιαλιτέ της Καστοριάς:η αρμιόπιτα(με λάχανο στην άρμη).Μην παραλείψετε να την δοκιμάσε-τε. Κουβαλάει το μεράκι γενεών Κα-στοριανών. Τα προϊόντα μας:ΠίτεςΜε τέχνη και μαστοριά, αλλά και με εκλεκτά υλικά παρασκευάζουμε πίτες(νωπές ή κατεψυγμένες) που μπορείτε να τις χαρείτε κάθε στιγμή: Τυρόπιτα, Σπανακόπιτα, Πρασόπιτα, Χορτόπιτα*, όλες με τυρί.Κρεατόπιτα, ΑρμιόπιταΚαι μια σειρά νηστίσιμες: Μανιτα-ρόπιτα, Σπανακόπιτα, Χορτόπιτα* και Κολοκυθόπιτα γλυκιά*τα χόρτα της πίτας είναι:σπανάκι,

λάπατα και τσουκνίδες

Παραδοσιακά ζυμαρικά:Γιοχάδες, έτοιμα φύλλα για πίτες (προψημένα με παραδοσιακό τρό-πο στο σάτσι)Χυλόπιτες, παραδοσιακές λιαστέςΤραχανάς:γλυκός, ξινός και νηστίσι-μος με λαχανικά

Δεξιώσεις-Εκδηλώσεις :Αναλαμβάνουμε από τον πιο απλό μέχρι και τον πιο εξεζητημένο μπου-φέ. Οι εκδηλώσεις (κοινωνικές, πολι-τιστικές κ.λ.π.) και οι δεξιώσεις σας θα αποκτήσουν γεύση. Τα εδέσμα-τά μας είναι όλα χειροποίητα, πα-ρασκευασμένα με σπιτική φροντίδα. Σε πλήρη συνεννόηση μαζί σας και σε λογικές τιμές. Επίσης, ετοιμάζουμε μοναδικά επι-χειρηματικά χρηστικά δώρα: εντυ-πωσιακά καλάθια με δικά μας τοπι-κά προϊόντα.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυ-ναικών Αγ. ΑναργύρωνΒασιλειάδαΤ.Κ. 52052 Κορησός ΚαστοριάςΤΗΛ: 24670 - 98438FAX: 24670 - 98438

πύληένθετο

24 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Ο Αγροτικός Βιοτε-χνικός Συνεταιρι-σμός Γυναικών Αγί-ου Γεωργίου του Ν. Γρεβενών ιδρύθη-

κε το Σεπτέμβριο του 1992 από δε-καοκτώ(18) γυναίκες οι οποίες από πολύ νωρίς συνειδητοποίησαν τη δύ-ναμη της παράδοσης και ξεκίνησαν μια πολύ σημαντική προσπάθεια, η οποία στέφθηκε με απόλυτη επιτυ-χία. Ο Συνεταιρισμός έχει την έδρα του στο Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Γεωργίου(Τσούρχλι) του Δήμου Ηρα-κλεωτών, του Νομού Γρεβενών. Οι εγκαταστάσεις του είναι ιδιαίτερα προσεγμένες και το κυρίαρχο στοι-χείο στην παραγωγική διαδικασία είναι η καθαριότητα, αφού ο σεβα-σμός της υγείας των καταναλωτών είναι πρωταρχικός στόχος των γυναι-κών του Συνεταιρισμού. Με βαθιά πίστη στην παράδοση και θέλοντας να συμβάλλουν στη διατή-ρηση και διάδοση της παραδοσιακής υγιεινής διατροφής οι γυναίκες του Συνεταιρισμού χρησιμοποιώντας τα πιο αγνά υλικά παρασκευάζουν κα-θημερινά αγνά προϊόντα, άριστης

ποιότητας χωρίς συντηρητικά.Η επιχείρηση είναι αγροτουριστι-κή, δεν χρησιμοποιεί βιομηχανικά μέσα, ούτε χημικές και συντηρητι-κές ουσίες κατά την παραγωγή των προϊόντων και οι πρώτες ύλες επιλέ-γονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσοχή από την περιοχή του Νομού Γρεβενών.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ:Τα προϊόντα που παράγονται και τα συστατικά που χρησιμοποιούνται εί-ναι:ΤΡΑΧΑΝΑΣ ΞΙΝΟΣ: Γιαούρτι αγελαδι-νό, αυγά, αλεύρι, σιμιγδάλι, αλάτι.ΤΡΑΧΑΝΑΣ ΣΤΑΡΕΝΙΟΣ ΓΛΥΚΟΣ: Αλεύ-ρι από σκληρό σιτάρι, γάλα, αλάτι.ΠΕΤΟΥΡΑ: Αυγά, αλεύρι από σκληρό σιτάρι, αλάτι.ΧΥΛΟΠΙΤΕΣ: Αυγά, αλεύρι από σκλη-ρό σιτάρι, σιμιγδάλι, αλάτι.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:Αγροτικός Βιοτεχνικός Συνεταιρι-σμός Γυναικών Αγ. Γεωργίου Αγ. Γεώργιος Τ.Κ. 51030 Αγ. Γεώργιος ΓρεβενώνΤΗΛ:24620 - 41615

Αγροτικός Βιοτεχνικός Συνεταιρισμός Γυναικών

Αγίου Γεωργίου

πύληένθετο

25ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 απόψεις

Με επιστολή που απέστειλε στις 15 Μαρτίου 2010 ο κ. Γιάννης Παγούνης, επί μια οκταετία Δήμαρχος Κοζάνης, προς το τμήμα πολεοδομί-ας του Δήμου Κοζάνης, επανέρχεται στο θέμα της προσπάθειας του Σεβασμιότατου Μητρο-

πολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου, να ανεγείρει Ναύδριο στον αύλειο της Ιεράς Μητρόπολης στην Κοζάνη. Το θέμα είχε φέρει και πάλι ο κ. Παγούνης στη συνεδρίαση του Δη-μοτικού Συμβουλίου Κοζάνης στις 7 Ιουνίου 2009, οπότε και επρό-κειτο να συζητηθεί η σχετική αίτηση του Μητροπολίτη κ. Παύλου (αριθμ. Πρωτ. 16287) και κατά τη συζήτηση που ακολούθησε προ-έκυψε πως ο συγκεκριμένος προς δόμηση χώρος είναι χαρακτη-ρισμένος ως Κ.Χ. και η πάγια τακτική του Συμβουλίου είναι να μην προχωρά σε αποχαρακτηρίσεις τέτοιου είδους χώρων!Παρ΄ ότι όμως παρήλθε ένας χρόνος, περίπου, από εκείνη τη συνε-δρίαση, το θέμα επανήλθε και πάλι στην επικαιρότητα καθώς και η επιμονή του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη κ. Παύλου να προχω-ρήσει στην ανέγερση του Ναυδρίου, για το οποίο έγιναν ήδη ορι-σμένες εργασίες. Παράλληλα, είδαν το φως της δημοσιότητας στα τοπικά μέσα ενημέ-ρωσης τόσο η επιστολή του κ. Παγούνη προς το τμήμα πολεοδομίας όσο και ορισμένα ρεπορτάζ, απόψεις και σχόλια επί του θέματος.Μετά απ΄ όλα αυτά όσοι υπογράφουμε το κείμενο αυτό έχουμε να δηλώσουμε τα εξής:1. Η πόλη της Κοζάνης διαθέτει, δυστυχώς, λίγα μόνο ιστορικά μνημεία για τα οποία απαιτείται ο πλήρης σεβασμός όλων μας και η συνεχής προσπάθεια για τη διατήρησή τους, σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους κανόνες και τους Νόμους της ελληνικής πολιτεί-ας. 2. Καμία επέμβαση, προσπάθεια αναστύλωσης ή εξωραϊσμού των ιστορικών μας μνημείων δεν μπορεί να γίνεται χωρίς τον απόλυτο σεβασμό στους κανόνες και τους Νόμους και τις υποδείξεις των αρ-μοδίων οργάνων και επιστημόνων. 3. Το ιστορικό Επισκοπείο της Κοζάνης, άρρηκτα δεμένο με τη σύγχρονη ιστορία της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, πρέπει να προφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού και να επέμβουν άμεσα οι αρ-μόδιοι τόσο για τη μη συνέχιση των εργασιών για την ανέγερση του υπό κατασκευή Ναϊδρίου στον αύλειο χώρο του, όσο και στην αποκατάσταση του χώρου όπου ο προηγούμενος Μητροπολίτης κ. Αμβρόσιος ανέγειρε την οικοδομή που παραμένει εδώ και χρόνια ημιτελής. 4. Κάτι ανάλογο θα πρέπει να συμβαίνει από τούδε και στο εξής για οποιοδήποτε ιστορικό μνημείο της πόλη (σ.σ. επαναλαμβάνου-με, για τα λίγα, δυστυχώς, που μας έχουν απομείνει), καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελεί ασέβεια και ύβρις προς την ίδια την ιστορία της Κοζάνης και των κατοίκων της. 5. Επιτέλους, στο ελληνικό κράτος υπάρχουν κανόνες και Νόμοι, πάνω απ΄ τους οποίους δεν βρίσκεται κανείς και οι οποίοι, από τη στιγμή που ισχύουν, δεν είναι δυνατόν να μπαίνουν ούτε υπό δια-πραγμάτευση, ούτε να εφαρμόζονται κατά περίπτωση.Γι΄ αυτό καλούμε το Δήμο Κοζάνης και το αρμόδιο τμήμα πολεοδο-μίας να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες, όπως ζητά και ο κ. Παγούνης με την από 15-3-2010 επιστολή του. (επισυνάπτεται ως .jpg αρχείο). Δεν είναι απλώς χρέος τους, αλλά ιερή υποχρέω-ση όλων όσων ασκούν δημόσια διοίκηση.

Έπονται υπογραφέςΥ.Γ.: εκατοντάδες πολίτες έχουν υπογράψει μέχρι σήμερα Υ.Γ: Ερώτηση των Πολιτών προς την Πολεοδομία Κοζάνης: α) Το νέο κτίριο εμβαδού περίπου 120τ.μ. δίπλα από τον Ναό της Αγίας Πα-ρασκευής Κοζάνης κατασκευάσθηκε με άδεια ή χωρίς άδεια; β) Το κάθισμα όπου διαμένει ο Μητροπολίτης Κοζάνης στην Νέα Νικόπο-λη κατασκευάσθηκε με άδεια ή χωρίς άδεια;

Κανένας πάνω από το Νόμο

26 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Πολλοί καλοί φί-λοι–συμμέτοχοι στον διαδυκτια-κό διάλογο της protovuliadialogou

,μου ζήτησαν να τοποθετηθώ πάνω στο εξαιρετικώς επίκαιρο ζήτημα των νέων μετώπων σύγκρουσης. Αυτά που διαγράφονται και παγιώ-νονται, μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του ΄08 σε ΗΠΑ και ΕΕ και την πρόσφατη κρίση της Ευρωζώνης, σε δια-περιφερειακό και περιφερειακό-ελλαδικό πεδίο. Θα αρχίσω από το τελευταίο επανα-λαμβάνοντας ότι βιώνουμε μία κρί-σιμη μεταβατική περίοδο. Με διαπι-

στωμένη από πολλούς την ανάγκη ευρύτατων πολιτικών αλλαγών. Αρ-κετοί την προσδιορίζουν ως το τέλος της μεταπολίτευσης. Αν όμως «τέλος εποχής»σημαίνει την διαμορφούμε-νη τάση μετάβασης σε ένα νέο κύ-κλο διαφορετικών κοινωνικών και πολιτικών προτεραιοτήτων, τότε ο όρος «τέλος της μεταπολίτευσης» είναι μάλλον αδόκιμος. Γιατί η εποχή των στρεβλώσεων υπερβαίνει κατά πολύ τη διάρκεια της μεταπολίτευ-σης. Και η ρήξη, εφόσον επιλεγεί, δεν μπορεί παρά να αφορά στο μο-ντέλο του νεοελλαδικού κομματικού κράτους και την παραδοσιακή πλέ-ον πολιτική ηγεμονία του λαϊκισμού.Βεβαίως οι μεταπολιτευτικές δυνά-μεις εξουσίας όχι μόνον δεν επε-δίωξαν την ρήξη αλλ΄ αντιθέτως διατήρησαν και πολλές φορές ενί-σχυσαν αυτά τα θλιβερά γνωρίσμα-τα του νεοελλαδικού πολιτικού βί-ου. Σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε κάθε απόπειρα διαλόγου για ρήξεις και ανατροπές να προσλαμβάνει τον χαρακτήρα εναγώνιας αναζήτησης ενδιαφερόμενων (διαθέσιμων) συ-νομιλητών, καθώς φαίνεται να είναι μικρός ο αριθμός των διασωθέντων- εκείνων δηλαδή που κατόρθωσαν να αντισταθούν στην σαρωτική επέλα-ση της μετριοκρατίας, στις συντεχνι-ακές περί δικαίου εμμονές και στις πελατειακές σχέσεις που ευτέλισαν τους θεσμούς και επέβαλαν ως μό-νες επιλογές ενός ανήσυχου άλλοτε

λαού την αργυρώνητη σιωπή του βο-λέματος ή την αξιοπρεπή σιωπή της ιδιώτευσης. Εάν το κοινωνικό μας υλικό επιτρέ-πει την υπέρβαση μιας εποχής, αυ-τή νομίζω πρέπει να είναι η εποχή του κομματισμού. Εποχή της επικυ-ριαρχίας του κομματικού συμφέρο-ντος πάνω στους θεσμούς, εποχή του κομματικού κράτους. Και εάν απέμεινε κοινωνική ορμή για το πέ-ρασμα σε μια καινούρια, αυτή δεν μπορεί παρά να είναι η εποχή της Κοινωνίας. Σε τούτο το πέρασμα, θεωρώ μάλ-λον συστημικό επακόλουθο να πρω-ταγωνιστήσουν νέα και συγκροτη-μένα κοινωνικά κινήματα ή και νέα κόμματα. Το προσωπικό των υπαρ-κτών πολιτικών κομμάτων, είτε ως πρωτογενώς υπαίτιοι της κατάρρευ-σης, είτε ως πολιτικοί κλώνοι των υπαιτίων, δεν μπορεί να μεταρσιω-θεί τώρα σε οργανικό ηγέτη (δια-νοούμενο) των νέων συγκρούσεων. Όσο κιάν υφίστανται νησίδες πολι-τικού ήθους στο σύνολο κομματικό φάσμα νομίζω πως δεν επαρκούν κα-θώς ουδετεροποιούνται από την χω-ρική διαφθορά. Βεβαίως είναι εύλο-γο το ερώτημα, άν όντως απέμεινε κοινωνική ορμή για το πέρασμα σε μια καινούρια εποχή. Πόσο λαβωμένο είναι το κοινωνικό σώμα από την διαφθορά κορυφής ; Πόσο πλέον εθισμένο στις πελατει-ακές σχέσεις; Τα πράγματα είναι πιο απλά με το αντίπαλον δέος της σύγκρουσης. Μας απασχόλησαν δεόντως στον e-διάλογο: -οι συνιστώσες του κομ-ματικού κράτους, η διαπλοκή πολι-τικής και επιχειρήσεων, οι πελατει-ακές σχέσεις αναπαραγωγής στην εξουσία, η αναξιοκρατία σε όλες τις αρθρώσεις του δημόσιου βίου, η δι-αφθορά κορυφής, άρα η κάθαρση ως στοιχειώδες προαπαιτούμενο μιας εθνικής επανεκκίνησης (βλ. «Η αλ-λάζουν ή βουλιάζουν» 01-02-2010), κυρίως οι ανάγκες καινούριων πο-λιτικών και οικονομικών μοντέλων. Όντως αδυσώπητοι αντίπαλοι. Αλήθεια πόσο εύκολα αντιμετωπί-ζονται και καταβάλλονται επιχει-ρηματίες, οι οποίοι μονοπώλησαν κρατικές προμήθειες δυσθεώρητου ύψους, διασφαλίζοντας έτσι αστεί-ρευτη ρευστότητα και δι΄ αυτής τον έλεγχο ηλεκτρονικής και έντυ-πης ενημέρωσης, τον έλεγχο οίκων αξιολόγησης και δημοσκοπήσεων, τον έλεγχο κρίσιμου ποσοστού του χρηματοπιστωτικού και κατασκευ-αστικού τομέα; Πόσο εύκολα αντι-μετωπίζεται αυτό το γνωστό πο-

λιτικο-επιχειρηματικό καρτέλ των σαρκοφάγων του συλλογικού μας πλούτου και εν τέλει της συλλογι-κής μας αξιοπρέπειας. Από την άλλη, πόσο εύκολα αλλά-ζει νοοτροπία ο καθηγητής (τυχαίο παράδειγμα), που αδιαφορεί για το πρωινή διδασκαλία και αγωνιά για το απογευματινό φροντιστήριο, κα-ταστρατηγώντας έτσι το στοιχειώ-δες συνταγματικό δικαίωμα των ελ-ληνoπαίδων για δωρεάν Παιδεία; Ο εφοριακός, ο γιατρός, ο υπάλληλος, όλοι μας. Δύσκολα, μα καταβάλλονται. Όταν η τρέλα του ελληνικού χάους, της καταρράκωσης κανονισμών και ρυθμίσεων, της περιφρόνησης των νομικών κανόνων, μετουσιωθεί σε δημιουργική τρέλα ανασυγκρότη-σης, αναδόμησης, επανίδρυσης (όρος μεστός νοημάτων, που δεν πρέπει να χαρίζεται στην τραγική πρόσφατη πενταετία ), σε δύναμη αποκάλυψης ενός νέου συλλογικού οράματος, όπως πραγματώθηκε σε τόσες ιστορικές φάσεις του ελλαδι-κού ιδιότυπου. Υπαρκτές οι προϋποθέσεις. Ο συλ-λογικός μας πλούτος:- αξιόλογοι αν-θρώπινοι πόροι, ιδιοσυγκρασιακές αρετές, ζηλευτό πολιτισμικό και φυ-σικό περιβάλλον, δημόσια περιουσία υπερβαίνουσα κατά πολύ το συνολι-κό δημόσιο χρέος, ιδιωτικές καταθέ-σεις, μετά των αδήλων, υπερβαίνου-σες επίσης κατά πολύ το συνολικό δημόσιο χρέος, αδρανή υπεδαφικά αποθέματα. Λείπει και αναζητούμε επικοινωνία και συνοχή των κοινω-νικών δυνάμεων. Λείπει και συγκρο-τούμε αριστίνδην συλλογική πολιτι-κή ηγεσία. Τώρα στο δια-περιφερειακό πεδίο, οι εμπειρίες της νεοφιλελεύθερης έπαρσης μάλλον ξεκαθάρισαν τα επιμέρους συγκρουσιακά μέτωπα. Τον Δεκέμβριο του 08, στον ιδιαι-τέρως παραγωγικό κύκλο διαλόγου της Νέας Υόρκης, είχα την ευκαιρία να υποστηρίξω την συγκυριακή ωρι-μότητητα ενός νέου Bretton Woods της Κοινωνικής Συνοχής και της Αει-φορίας. Την ανάγκη αποτοξίνωσης της αγοραίας Οικονομίας, ποινικο-ποίησης των αποσταθεροποιητικών χρηματοπιστωτικών προϊόντων και επαναξιολόγησης της χρησιμότητας των οίκων αξιολόγησης, με στόχο μι-άν ελεύθερη και κοινωνικώς ελεγχό-μενη Οικονομία, προσανατολισμένη στην υγιή παραγωγικότητα και την αειφόρο ανάπτυξη, αντί της ασύδο-της σπέκουλας. Οι προτάσεις αυτές αποτέλεσαν πλαίσιο συμφωνίας. Όπως και το αναπόφευκτο των ρή-

ξεων, στις οποίες φαίνεται να οδη-γούν η επιχειρηματική και πολιτική δράση των transnationals. Στην διάρκεια της επόμενης εικο-σαετίας και στις κοινωνίες των 2/3 νομίζω πως θα βιώσουμε συγκρου-σιακές εξελίξεις, ιδιαιτέρως μεγά-λης έντασης και διάρκειας. Απέναντι σε μιάν υπερεθνική επιχειρηματική ελίτ, η οποία ευθέως αμφισβητεί την αυτονομία (και χρησιμότητα) της Πο-λιτικής, την υπαρκτική ουσία της Δη-μοκρατίας, η οποία σκηνοθετεί περι-φερειακές συρράξεις και διαθέτει την ευχέρεια να απαξιώνει την δημό-σια εικόνα εθνικών Οικονομιών (το 50% κάθε πραγματικού οικονομικού status προσλαμβάνεται ως δημόσια εικόνα και ψυχολογικό κλίμα) ακρι-βώς επειδή διαθέτει την ευχέρεια να επενδύει στην κατάρρευση εθνι-κών οικονομιών, απέναντι σε τούτη την μεταμοντέρνα βαρβαρότητα δεν υπάρχουν περιθώρια συναινετικών λύσεων. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη. Και όταν αρχίσει πολύ φοβάμαι πως θα κάνει τις εκρηκτικές διαδηλώσεις σε Παρίσι, Σιάτλ, Μπουένος Άϊρες και Αθήνα να μοιάζουν με εκδρομή κατηχητικού σχολείου. Την σύγκρουση ίσως απαλύνει εν-δεχόμενη έγκαιρη αφύπνιση των υπαρκτών πολιτικών δυνάμεων, που θα τολμήσουν την αποτοξίνωση της πλανητικής Οικονομίας και θα επι-βάλλουν στις ελεγχόμενες πλέον αγορές τις «κόκκινες γραμμές» της Πολιτικής του 21 αιώνα, σε δια-πε-ριφερειακή κλίμακα και σε δύο ξε-κάθαρα πλαίσια. Πρώτο σε αυτό της διαφάνειας και ρυθμιστικής νομιμό-τητας των πλανητικών οικονομικών σχέσεων και, δεύτερο, σε εκείνο του αυτοματισμού μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Εδώ επιτρέψτε κορφολόγημα από παλαιότερο δημοσίευμα μου «ΟΝΕ και Κοινωνική Συνοχή», στον έγκρι-το «Οικονομικό Ταχυδρόμο», 17-02-2000. «Η κοινωνική συνοχή είναι έννοια ταυτόσημη με την κοινωνική συμ-μετοχή στην αναπτυξιακή διαδικα-σία. Βιώσιμη, δηλαδή ανθρωποκε-ντρική ανάπτυξη δεν νοείται χωρίς κοινωνική συνοχή. Κοινωνική συνο-χή δεν εμπεδώνεται χωρίς ένα διαρ-κές πλαίσιο αυτοχρηματοδοτούμε-νων μέτρων στήριξης της κοινωνικής πολιτικής, σε όλα τα επίπεδα—δια-βίωση, απασχόληση, συμμετοχή στην παραγωγή πολιτικής και πολι-τισμού, επικοινωνία κ.ο.κ. Και, αντι-στρόφως, οι απαραίτητοι πό-ροι κοινωνικής πολιτικής δεν

ΤΑ ΝΕΑ ΜΕΤΩΠΑ

απόψεις

του Νίκου B. Δόικουrudoikos@gmail.com

27ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Η Πύλη αφιέρωσε σε προηγούμενα τεύχη ικανό χώρο για να αναλύσει την έννοια και τα

οφέλη από τη λειτουργία της Κοι-νωνίας των Πολιτών. Δημιούργημα και η ίδια της Κοινωνίας των Πολι-τών, δεν χρειάζονταν παραδείγ-

ματα για να πείσει τους πολυπλη-θείς αναγνώστες για τα οφέλη που προσφέρουν στο κοινωνικό σύνο-λο ομάδες πολιτών που συγκρο-τούνται εθελοντικά, διαθέτοντας πολύτιμο χρόνο και οικονομικούς πόρους για κοινωνική προσφορά.Ένα τέτοιο ζωντανό παράδειγμα από τη δράση της Κοινωνίας των Πολιτών είχα την ευκαιρία να γνω-ρίσω πριν από λίγες ημέρες στην πατρώα γη, στην Κα-στοριά. Το αίτημα για γνωριμία και συζήτηση δυνατοτή-των συνεργασίας, εκκρεμούσε από καιρό. Γνωριστήκαμε δια της τεθλασμένης. Μέσω της Πύλης Ανάπτυξης. Μιλή-σαμε άπειρες φορές στο τηλέφωνο για ώρες, ας όψεται η δυνατότητα των απεριόριστων κλήσεων, και αναβάλα-με την προσωπική συνάντηση για την πρώτη ευκαιρία που δυστυχώς ήρθε μέσα από την απώλεια μιας πολυ-αγαπημένης μου θείας. Της τελευταίας που έκλεισε τη γενιά των πατεράδων που η θύμηση, η στάση ζωής και οι διδαχές τους παραμένουν ζωντανές παρά την απου-σία τους.Μετά το Μνημόσυνο και την κοινωνική επαφή με τους συγγενείς, η ομάδα του Λάζαρου Κλετσίδη μας περίμενε για μια συνάντηση μιας ώρας που κράτησε τρεις στο ΚΠΕ Καστοριάς. Η γυναίκα μου, η Μυρτώ Πυροβέτση που ως οικολόγος είχε από χρόνια αρνητικές απόψεις για τους Γεωπόνους και τη δράση τους, απορώ τι μου βρήκε, είχε για μια ακόμη φορά την ευκαιρία να γνωρίσει Γεωπόνους που πρωτοστατούν να μετασχηματίσουν τη σύγχρονη, συμβατική ή βιομηχανική ή χημική γεωργία σε μορφές πιο συμβατές με τη μακροχρόνια ευημερία του ανθρώ-πινου γένους. Για μια ακόμη φορά είχα τη χαρά να κα-μαρώνω παρά να απολογούμαι για τα περιβαλλοντικά εγκλήματα των συναδέλφων Γεωπόνων. Κοντά σε αυτούς Βιολόγοι, όπως και η ίδια, Περιβαντο-λόγοι, Δασολόγοι, Κτηνίατροι, Ιχθυολόγοι, Γεωλόγοι, Πολιτικοί Μηχανικοί και Δικηγόροι συγκροτούν μια δι-επιστημονική κίνηση 40 και πλέον επιστημόνων από το Νομό. Αυτό που από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έβαλε σε δοκιμασία με πολύ κόπο η Μυρτώ Πυροβέτση,

στις πρωτοποριακές της έρευνες στην Πρέσπα, εδώ ήταν ζωντανή πραγματικότητα. Στόχος της ομάδας η προστα-σία και διαχείριση της Λίμνης της Καστοριάς. Μια λίμνης που αν αφεθεί στις ορέξεις πρόσκαιρων μικροσυμφε-ρόντων και άγνοιας θα έχει με μαθηματική ακρίβεια την τύχη της Κορώνειας. Επιστήμονες από διαφορετικούς επιστημονικούς χώ-ρους, με διαφορετικές πολιτικές αντιλήψεις, από δι-αφορετικούς χώρους απασχόλησης, στο Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα, ακόμη και άνεργοι σε αναζήτηση απα-σχόλησης, δεν διστάζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην προστασία της λίμνης. Όποιος την αντικρύ-σει από τις πολλές πλευρές θέασης, δικαιολογεί αυτούς τους εραστές του «ωραίου και του μεγάλου». Μας ρώτησαν αν θέλουμε να βοηθήσουμε την προσπά-θεια. Παραβιάζετε ανοιχτές θύρες, τους απαντήσαμε. Ο σπόρος έπεσε. Ελπίζω σύντομα οι καρποί να γίνουν ορατοί και επωφελείς για το κοινωνικό σύνολο. Στο ταξίδι της επιστροφής αναρωτιόμασταν για το μέγε-θος της ευχάριστης έκπληξης και αναζητούσαμε παρά-γοντες που την εξηγούσαν. Εις μάτην. Δεν τα καταφέ-ραμε. Δεν ξέρουμε ακόμα τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να παραμερίζουν διαφορές και να ενώνονται στην υπηρεσία ενός κοινού και ανιδιοτελούς σκοπού. Μακάρι να είναι κάποιος ιός και μάλιστα εύκολα μετα-διδόμενος. Για να μετασχηματίσει τις αδρανείς σήμερα τοπικές κοινωνίες σε κοινωνίες σαν και αυτήν που είχα-με τον 5ο προ Χριστού Αιώνα. Ως κοινωνιολόγος δεν θα την αποδώσω στον επικεφαλής της Πολιτικό. Ήταν δη-μιούργημα των Αθηναίων πολιτών εκείνης της Χρυσής περιόδου που έμεινε ανεξίτηλη στην παγκόσμια ιστορία.

τουΚΩΣΤΑ ΜΗΣΙΑΛΗ

Δασολόγου, M.Sc.Συνεργάτη του Ι.Π.Α.Δ.Μ.

διασφαλίζονται χωρίς βιώ-σιμη ανάπτυξη ». Σφαιρι-

κή, όπως θάλεγαν οι κλασσικοί, σχέση. Σε αυτό το μετερίζι των αντιδι-αχειριστικών-ανατρεπτικών δυ-νάμεων ήδη συναντιούνται δυ-ναμικά κοινωνικά κινήματα, ωριμότερα από την εποχή των στρεβλώσεων, καθώς και στοι-χεία πολιτικών δυνάμεων. Οι κρα-τικοποιήσεις, λόγου χάριν, στην μητρόπολη του καπιταλισμού (όπου πληθαίνουν οι φωνές υπέρ της πολιτικής αυτονομίας), δεί-χνουν αποθέματα πολιτικής δύ-ναμης. Τα 650δις $ για κοινωνική πολιτική και 670δις στην πράσινη ανάπτυξη πιστοποιούν την ποιο-τική διαφοροποίηση της ομάδας Obama, που δεν διστάζει να συ-γκρουστεί με την ασύδοτη πλευ-ρά του χρηματοπιστωτικού τομέα και τα κατεστημένα συμφέροντα στον χώρο της Δημόσιας Υγείας. Αποφασιστικότητα δεν λείπει και από ανάλογες ευρωπαϊκές πρω-τοβουλίες όπως η κρατικοποίηση της Northern Rock ,η διακρατική παρέμβαση με 11,2 δις μέσω της ECB στην Fortis κ.ο.κ. και βεβαίως η ιστορικής σημασίας συγκρότη-ση του Μηχανισμού Στήριξης Ευ-ρωζώνης των 750 δις euro. Παρά τις αδυναμίες και την καθυ-στέρηση της πολιτικής ενοποίη-σης, η Ένωση κατάφερε να στή-σει τον Μηχανισμό, έστω και στο πλαίσιο ευρωατλαντικού συμβι-βασμού (βλέπε «Συμφωνία σε Φόντο Γκρι» 20-04-10) και να σχε-διάζει ήδη αυστηρές θεσμικές πα-ρεμβάσεις κατά των επιθετικών hedge funds, αποδεικνύοντας έτσι ότι διαθέτει μαγιά πολιτικής αυτονομίας. Εξίσου σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι και πως το ίδιο μετερί-ζι επιλέγουν δυναμικές σύγχρο-νες επιχειρήσεις, με μιάν εντε-λώς διαφορετική προσέγγιση του ρόλου της επιχειρηματικότητας, στο πλαίσιο καινοτόμων και εναλ-λακτικών δράσεων. Αυτό που θα ονόμαζα μετα-τα-ξική και μετα-κρατική αντίθεση, ανάμεσα υπερεθνική ελίτ και πε-ριφερειακές κοινωνίες, προφα-νώς υπερβαίνει τις εσωτερικές κατηγορικές αντιθέσεις, τα εσω-τερικά μέτωπα, και αφορά στο σύνολο κάθε κοινωνίας και συγ-χρόνως σε όλες τις κοινωνίες. Η σύγκρουση πλέον απαιτεί ευρύ-τατες και αγωνιστικές κοινωνικές και δια-κοινωνικές συμμαχίες, με σταθερό στόχο να ακυρώσουν το (ήδη ορατό) πλανητικό ολοκλη-ρωτικό οικονομικό και πολιτισμι-κό μοντέλο, δηλαδή την υπαρκτι-κή ουσία της υπερεθνικής ελίτ.

Η Κοινωνία των Πολιτών

σε Δράση

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥΚαθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

απόψεις

28 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Η γελοιότητα των Συνεντεύξεων αξιολόγησης

Τα μικρά καθη-μερινά προβλή-ματα σε αυτή τη δύσκολη και π ρ ω τ ό γ ν ω ρ η πραγματικότητα

στριμώχνονται συνήθως στο περιθώ-ριο και συνθλίβονται από το τσουνά-μι του ΔΝΤ. Παρόλα αυτά εξακολου-θούν πεισματικά να υπάρχουν και να μας θυμίζουν ότι η ζωή συνεχίζεται, αλλά και ότι οι μεγάλες αλλαγές χω-ρίς τις καθημερινές ανατροπές και ρήξεις δύσκολα ριζώνουν. «Τολμώ» λοιπόν να θίξω ένα θέμα .. τρίτης διαλογής με αφορμή μια προ-σωπική εμπειρία: Πριν από λίγο και-ρό αποφάσισα να κάνω για πρώτη φορά τα χαρτιά μου στη ΝΕΛΕ (Νο-μαρχιακή Επιμόρφωση Λαϊκής Επι-μόρφωσης) για να διδάξω σε ένα μικρό πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Αγωγής διάρκειας 25 ωρών. Μάζεψα τα δικαιολογητικά μου (αρ-κετά «βαριά» μετά από 20 χρόνια στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και 11 χρόνια στη βιομηχανία) και τα κατέ-θεσα στη Νομαρχία Κοζάνης. Μετά από λίγο καιρό με ειδοποίησαν από τη ΝΕΛΕ να περάσω για «Συνέ-ντευξη» από τα γραφεία τους.«Συνέντευξη ; Για ποιο λόγο ;» ήταν η πρώτη μου ερώτηση. Και συνέχισα:«Τι εξυπηρετεί; Θα ελέγξετε με τη συνέντευξη την εγκυρότητα των δι-καιολογητικών μου ή θα διαπιστώ-σετε την επάρκεια μου ως εκπαι-δευτικού. Εξάλλου έχω και σχετική πιστοποίηση του ΕΚΕΠΙΣ (Εθνικού Κέ-ντρου Πιστοποίησης) ότι διαθέτω τα προσόντα του επιμορφωτή. Προς τι να υποβάλλεται κάποιος σε πιστο-ποίηση και να πληρώνει τα σχετικά παράβολα όταν αυτό στην πράξη αμ-φισβητείται και αντικαθίσταται από μια συνέντευξη της σειράς ;»«Ξέρετε αυτή είναι η διαδικασία που ισχύει και πρέπει να την εφαρμόσου-με» ήταν η απάντηση του υπαλλή-λου.«Λυπάμαι, αλλά καμιά διαδικασία δεν μπορεί να είναι πάνω από τους στοιχειώδεις κανόνες αξιολόγησης και αξιοκρατίας, γι αυτό και δεν θα παρουσιαστώ», έκλεισα τη συζήτη-ση. Και αμέσως μετά από περιέργεια ξαναρώτησα «Ποιος εκπαιδευτικός, ειδικός στην περιβαλλοντική αγωγή, κάνει τις συνεντεύξεις ; » «Δεν είναι εκπαιδευτικός, αλλά ο Αντινομάρχης κ. Γιώργος Σβώλης, η εκπρόσωπος του ΕΒΕ κ. Μαρία Ασμα-νίδου και κάποιος άλλος»Τι να πει κανείς; Με το Γιώργο το Σβώ-λη είχαμε ατέλειωτες «συνεντεύ-

ξεις» όταν ήμασταν στο Γυμνάσιο και κάναμε παρέα. Οφείλω να ομο-λογήσω μάλιστα ότι ήταν καλός στη μπάλα και στις καντάδες! Μετά από λίγο οι δρόμοι μας χώρισαν. Εκείνος έμπορος κι εγώ μηχανικός. Τι συνέ-ντευξη να σου δώσω τώρα, φίλε Γι-ώργο, και πώς εσύ να αξιολογήσεις την ικανότητα μου να κάνω μαθήμα-τα περιβαλλοντικής αγωγής; Είναι σαν να βαθμολογώ εγώ τις εμπορι-κές σου ικανότητες. Δεν υποτιμώ κανέναν από τα μέλη της Επιτροπής αξιολόγησης, αλλά ο καθένας στο είδος του. Δεν σημαίνει ότι όσοι ασχολούνται με τα κοινά εί-ναι επί παντός επιστητού.Δεν είναι ανάγκη να απαντήσετε, αρμόδιοι της ΝΕΛΕ. Αρκεί και μό-νο να καταργήσετε όπου έχετε αρ-μοδιότητα, τις συνεντεύξεις αυτού του είδους. Γνωρίζω ότι αυτή η δια-δικασία προβλέπεται και επιβάλλε-ται άνωθεν, από τη Γενική Γραμμα-τεία δια Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ.). Όπως επίσης ότι η Συνέντευξη έχει εκφυλιστεί σε μια τυπική επίσκεψη – και χασομέρια- των υποψηφίων που προσθέτει σε όλους τα ίδια ακριβώς μόρια (όπως στην προκειμένη περί-πτωση που όλοι πήραν 20!). Άλλες φορές η Συνέντευξη καταλήγει σε μια εντελώς υποκειμενική (για να μην πω αυθαίρετη) πριμοδότηση ή υποτίμηση μερικών υποψηφίων.Η κριτική αυτή δεν απαξιώνει συλ-λήβδην τη διαδικασία των συνε-ντεύξεων ως συμπληρωματικό κρι-τήριο επιλογής. Υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις που τις χρησιμοποιούν με αντικειμενικότητα και επιτυχία. Διαθέτουν όμως κατάλληλα εκπαι-δευμένους συνεντευκτές και υποβά-λουν ειδικά δομημένες ερωτήσεις. Οι συνεντεύξεις όμως «του δημοσί-ου» σπανίως πληρούν τέτοια κριτή-ρια. Έχουν εκφυλιστεί ή εκτραπεί σε άλλα μονοπάτια. Συχνά ένας χρεοκοπημένος θεσμός συντηρείται, επειδή απλά και μό-νο τον επιβάλει η γραφειοκρατία. «Εμείς θέλουμε, αλλά ο νόμος δεν μας αφήνει...» είναι η συνήθης δι-καιολογία. Μερικές φορές όμως μπο-ρούν να ξεπεραστούν αυτές οι αγκυ-λώσεις, αρκεί να υπάρχει βούληση. Να μερικοί τρόποι:

• Να υποκατασταθεί ή «συνέντευ-ξη» από ένα τυπικό πρακτικό όπου με κοινή συναίνεση και υπογρα-φή των υποψηφίων θα φαίνεται ότι έγινε η συνέντευξη. Αποφεύ-γεται έτσι μια άσκοπη ταλαιπωρία και η απώλεια ανθρωποωρών των υποψηφίων και των αξιολογητών. • Μερικές ΝΕΛΕ να πάρουν την πρωτοβουλία και να προτείνουν στη ΓΓΔΒΜ την κατάργηση της συ-

νέντευξης. (Τα ίδια γράφαμε και τις προάλλες για τα ΙΕΚ και την κα-τάργηση των αμειβόμενων Επιτρο-πών κοινωνικών εταίρων στις εξε-τάσεις πιστοποίησης). • Μια άλλη λύση θα ήταν η πο-σοτικοποιημένη πριμοδότηση με κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή από τους υποψήφιους που διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα να πρι-μοδοτούνται οι νεαρής ηλικίας και

όσοι δεν έχουν μόνιμη απασχό-ληση. Προφανώς υπάρχουν και άλλες σκέψεις ή λύσεις για την κατάργηση των Συνεντεύξεων αυ-τού του είδους. Αρκετούς πολίτες έχουν ταλαιπωρήσει ή εξοργίσει. Είναι μια «εφεύρεση» της δικής μας γενιάς που απέρχεται, έχο-ντας κληρονομήσει πολλά δεινά στους νέους. Ας μην τους δυσκο-λεύουμε κι άλλο τη ζωή.

Να λοιπόν ποιοι ήταν αυτοί που βούλια-ξαν την οικονομία μας, κατέστρεψαν

τα ασφαλιστικά ταμεία, υποθή-κευσαν το μέλλον των παιδιών μας (μήπως να έλεγα και των δι-σέγγονών μας;) δημιούργησαν ένα εφιαλτικό αστυφιλικό ρεύ-μα που έκανε την χώρα μας δη-μογραφικό... παράδοξο, έδιωξαν όλους τους επενδυτές από τον τό-πο μας, με τις γκάφες τους κατά-φεραν να κάνουν σχεδόν όλο το Αιγαίο αμφισβητούμενη περιοχή, συντηρούσαν ανενεργές επιτρο-πές για να βολεύουν ημετέρους, σπαταλούσαν με τον πιο άπονο τρόπο τους φόρους των Ελλή-νων, έκαναν καθεστώς τις μίζες και τα λαδώματα, κοστολογού-σαν έξι φορές επάνω τα δημόσια έργα, αγόραζαν τέσσερις φορές πιο ακριβά τους εξοπλισμούς και προμηθεύονταν άχρηστα οπλικά συστήματα μόνο και μόνο για να παίρνουν τις προμήθειες. Μέχρι και ξεπούλημα κρατικών εκτάσε-ων έκαναν οι αθεόφοβοι! Ο λόγος για μια δράκα.. κολωνα-κιώτες μεγαλογιατρούς που έκλε-βαν την εφορία. Αλλά έλαβαν αυτό που τους άξιζε. Τα ονόματά τους αναρτήθηκαν στις εφημερί-δες, κοινώς.. κρεμάστηκαν στα μανταλάκια. Με άλλα λόγια δια-πομπεύθηκαν με τρόπο που δεν θα εφαρμόζονταν ούτε σε εμπό-ρους ναρκωτικών ή παιδόφιλους. Ακόμη και για τις κατηγορίες αυ-τές των εγκλημάτων δεν δίνονται στη δημοσιότητα τα ονόματα των δραστών και αναφέρεται μόνο η ηλικία τους, τα υπόλοιπα θεωρού-νται.. ευαίσθητα προσωπικά δε-δομένα. Σίγουρα μια Δημοκρατία που σέ-βεται τον πολίτη, ακόμη και αν αυτός έχει πέσει σε μεγάλα πα-ραπτώματα, επιδεικνύει σοβα-ρότητα και ωριμότητα. Αυτές οι

αρετές γιατί δεν φάνηκαν στην υπόθεση των φοροφυγάδων; Στο κάτω-κάτω πέρα απ΄ το φορολογι-κό τους παράπτωμα, για το οποίο όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να τιμωρηθούν αυστηρότατα, δεν ξεπούλησαν το.. μισό Καϊμακτσα-λάν, όπως κάποιοι ρασοφόροι λε-βέντες σε αγαστή συνεργασία με κάποιους νόμιμους άρα και ηθι-κούς πολιτικούς! Επί πλέον στον κλάδο τους οι πε-ρισσότεροι εξ αυτών είναι επιστη-μονικές κορυφές και δεν άξιζαν τέτοιας βάρβαρης διαπόμπευσης. Αλλά πως θα γίνει να πετάξουμε στο πόπολο τον αποδιοπομπαίο τράγο, έτσι που να σημαδέψουν κάποιους άλλους οι λεμονόκου-πες και να γλιτώσουν οι περιού-σιοι πολιτικοί μας το γιούχα; Δεν πέρασε δα και πολύς καιρός που κάποιοι ανεγκέφαλοι κυνήγησαν τον τέως πρόεδρο της βουλής Απ. Κακλαμάνη. Πράγμα άδικο, γιατί ο συγκεκριμένος πολιτικός απο-τελεί ένα απ΄ τα λαμπρά δείγματα έντιμων πολιτικών και αγωνιστών της Δημοκρατίας που κοσμούν τον τόπο μας. Όμως όταν ξεσπά η λαϊκή αγανάκτηση το πλήθος κυ-ριαρχείται απ΄ την ψυχολογία του όχλου και αντιδρά σαν κοπάδι σε πανικό. Αυτή η κατάσταση πρέπει να τρόμαξε τους γιαλαντζί σοσι-αλιστές μας και εξετράπησαν σε ότι πιο βάρβαρο θα μπορούσαν να σκεφτούν: Την λεηλασία της ζωής κάποιων συνανθρώπων μας. Εδώ δικαιολογημένα θα έλεγε κανείς: Μα καλά τι είδους σοσι-αλιστές είναι τούτοι, το σοσιαλι-σμός ή βαρβαρότης δεν τους λέει τίποτα; Αχ βρε έρμε Καστοριάδη σπέκουλα που γίνεται πάνω στα κείμενα σου!

Του Γιώργου ΧατζηκυπραίουΠροέδρου του Σωματείου Υγρών Καυσίμων Ν. Κοζάνης

απόψεις

Του Λάζαρου Τσικριτζή

Γκεμπελίσκοι

29ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Ποτέ στον προηγού-μενο μισό αιώνα που θυμάμαι εγώ καλά, τα πρόσωπα και τα μάτια των

συνανθρώπων μου δεν ήταν τόσο σκοτεινά, τόσο φουρτουνιασμένα. Οι τηλεοράσεις, οι εφημερίδες «ζω-γραφίζουν» εφιαλτικά το τοπίο γύρω μας. Οι πολιτικοί μας αλλόφρονες και «χαμένοι» στην πλειοψηφία τους παίζουν σαν τα μικρά παιδιά την κο-λοκυθιά, «… Εσύ φταις, εσύ είπες… Όχι εγώ… » και το αντίθετο. Στο δρό-

μο κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον κα-χύποπτα, λοξά… «Ρε… λες να φταίει αυτός;».Δημοσιογράφοι με έλλειψη γνώ-σης, με δήθεν περισσεύον ήθος, «ελαφρά τη καρδία» ανακαλύπτουν σκάνδαλα, ενόχους, ωρύονται «να πληρώσουν», γίνονται δικαστές, κρι-τές, εξωθούν στον κανιβαλισμό, λες κι όταν βουλιάζει το καράβι και πνι-γόμαστε όλοι έχει σημασία, είναι το πρωτεύον να πνίξουμε πρώτα αυτόν ή αυτούς που έκαναν τη στραβοτι-μονιά!Νέοι άνθρωποι, οικογενειάρχες χά-νουν τη δουλειά τους, τρέμουν τις ειδήσεις, «… άκουσες; είδες;… έμα-θες;…». Μαγαζιά κλείνουν, ο τόπος γέμισε «ενοικιάζεται» και «πωλεί-ται», νιώθω τύψεις και ενοχές όταν στο ιατρείο με αγωνία με ρωτάνε οι ασθενείς «πόσο είναι γιατρέ η επί-σκεψη;». Είναι ένα γλυκό, γλυκύτατο Κυριακά-τικο απόγευμα. Απ’ τα πρώτα εκείνα ανοιξιάτικα απογεύματα. Ο κισσός, τα λουλούδια του κήπου πρασίνισαν και διακριτικά αφήνουν τις μυρουδι-ές τους στον αέρα. Σαν Μεγάλη Πα-ρασκευή, ησυχία… Κι ας πιάνουμε το Μάη μεθαύριο. Κάθομαι στη βε-ράντα και κοιτάζω προς την πλευρά της θάλασσας, πέρα απ’ την πόλη, με όλο αυτό το βάρος όσων έγιναν,

όσων θα γίνουν, πάνω στο στήθος μου. Σιωπώ κι αφουγκράζομαι τη σι-ωπή. Με το βούτηγμα του ήλιου στη θάλασσα σιγά-σιγά το τοπίο καθαρί-ζει, ο ορίζοντας ανοίγει.Τι έγινε λοιπόν; Άλλη ματιά.Όλα είναι εδώ όπως πριν. Τίποτα δεν άλλαξε. Ο ήλιος που βουτάει απένα-ντι, ο Όλυμπος με τα υπολείμματα του χιονιού στην κορφή του, η θά-λασσα οι χαρές της, ο ουρανός το γαλάζιο του, τα ζουζούνια πάνω στα λουλούδια οι μυρωδιές των λουλου-διών, οι γείτονες, οι διπλανοί, οι «δι-κοί μου» στο σπίτι, το γραφείο μου, οι φίλοι οι καλοί, όλα αυτά που μου δίνουν τις πολλές, τις καλές, τις στα-θερές χαρές είναι εδώ. Δεν άλλα-ξαν. Τι άλλαξε; Τι θα αλλάξει; Αυ-τά που εμείς αλλάξαμε με τα χρόνια – με κόπο μερικές φορές είναι αλή-θεια. Τα περιττά για τους περισσό-τερους από εμάς. Αυτό που ονομά-σαμε «ποιότητα ζωής».Ανέκαθεν είχα μέσα μου την υποψία ότι η «εν τω βάθει» κρίση δεν είναι οικονομική μόνο αλλά κυρίως κρίση ηθική, αξιών, παιδείας. Σιγά-σιγά άρχισα να χαμογελώ. Άρ-χισα απ’ τη βεράντα μου να ψαρεύω ανοιξιάτικη αισιοδοξία. Να μιλάμε λιγότερο, να σκεπτόμα-στε περισσότερο, να σκύψουμε μέσα μας. Να ανακαλύψουμε «άλλες χα-ρές», να αλλάξουμε τα όνειρά μας τα δικά μας και των παιδιών μας.Ίσως βγει καλό απ’ την κρίση. Σί-γουρα θα βγει. Ας αφήσουμε τους «δείκτες», το ΔΝΤ, τη Μέργκελ, τους δικούς μας – όσους ξέρουν και μπο-ρούν – κι ας κάνουμε ο καθένας μας σωστά τη δουλειά του. Όλοι μας. Μόνο αυτό. Και κυρίως ας δώσου-με το χέρι για στήριγμα στο διπλανό μας που αλλάζει όχι η ποιότητα ζωής του αλλά η ζωή του η ίδια. Αυτό είναι το μυστικό, το κλειδί της υπόθεσης. Όλοι μαζί! Ολική επαναφορά. Επα-ναφορά παλαιών ξεχασμένων αξιών, λησμονημένων, υποβαθμισμένων. Με κάλυψαν πλήρως δυο επιφυλλί-δες της Κυριακάτικης Καθημερινής. Του φίλου μου του Χρήστου Γιανναρά «Η Παιδεία: Καταλύτης για την ανά-καμψη» και του Ν. Ξυδάκη «Φυγή προς τα εμπρός, εν κοινωνία». Να ζήσουμε όπως λέει, αρμονικά, συντεταγμένα, φτωχότεροι μεν, αλ-λά όχι ηττημένοι και απελπισμένοι, με διαρκή θρήνο και παραίτηση, με διαρκή κατάπληξη και αδράνεια.

απόψεις

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝΟΥΚαθ. Ιατρικής του Α.Π.Θ.Επίτιμο Μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.

παιδεία

Ο πιο έμπιστος συνεργάτης σας!

Ψαρεύοντας Ανοιξιάτικη

αισιοδοξία«Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά… και όχι μόνο»

30 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Κοντεύεις τα 45. Καπνίζεις αδιάκοπα από τα 18 σου χρόνια, αρχικά «Καρέ-λια» και μετά, αφού ψιλοπιάστηκες, σταθερά American blend. Η μοναδι-κή σου γυμναστική, τελειώνοντας το

στρατιωτικό, εξαντλείται στο να βοηθάς την «κυρά» να κατεβάσει τις κουρτίνες ή να μαζέψει τα χειμωνιάτικα χαλιά. Τρως 15 κεφτέδες στην καθισιά και δεν μπορείς να ευχαριστηθείς παιγνίδι στο Champion League χωρίς να πιείς ένα μπουκάλι ουίσκι ή μια ντουζίνα μπύρες.Ξαφνικά, μια φθινοπωρινή μέρα του 2009, νιώθεις αφόρητη αδιαθεσία και πηγαίνεις για ιατρικές εξετά-σεις. Τα αποτελέσματα αναμενόμενα. Τα τριγλυκερίδια (spreads) στα ύψη, η πίεση (δημοσιονομικό έλλειμμα) στο κόκκινο, η χοληστερίνη (δημόσιο χρέος) σε εφι-

αλτικά νούμε-ρα, η κλινική σου εικόνα (α ν τα γων ι -στικότητα) σε απελπιστική κατάσταση. Ο εξειδικευ-μένος θερά-πων ιατρός που αναγκα-στικά προ-σ κ λ ή θ η κ ε

(ΔΝΤ/ΕΚΤ/ΕΕ) σου υπαγορεύει αυστηρή δίαιτα, γυμνα-στική, χορταράκια, νερόβραστες αηδίες και βεβαίως, μαχαίρι στα ξίδια και στα χαρμάνια. Εξοργίζεσαι, θυμώνεις και αναζητάς ευθύνες. Θυμά-σαι τον μαλάκα τον συμμαθητή σου που σε μύησε στη γλυκιά αλλά υπονομευτική απόλαυση του τσιγάρου (πολιτικοί και κόμματα), τη γυναίκα σου που μάλωνες τακτικά και ήθελες δύο «ποτηράκια» κάθε βράδυ για να χαλαρώσεις (δάνεια, χρηματιστήριο, επίπλαστη ευ-δαιμονία), τα φιλαράκια που σε παρέσερναν σε τακτι-κές καταχρήσεις (συνδικαλιστές και τα κάθε είδους άυλα «κεκτημένα») τον εργοδότη σου που σε πίεζε και δεν σε άφηνε χρόνο για να γυμναστείς (μπήκαμε στην ΟΝΕ με την ίδια χαλαρότητα που κάνουμε συμ-βόλαιο σύνδεσης κινητής τηλεφωνίας!). Κατά βάθος όμως, γνωρίζεις ότι η ευθύνη είναι πρωτίστως δική σου και ότι ο τεχνοκράτης ιατρός, μάλλον έχει δίκιο. Εκτός και αν μπορείς, μαγικά, να γυρίσεις τον χρόνο πίσω… Εκτιμώ, ότι η σημερινή εικόνα της Χώρα μας ελάχιστα διαφέρει από τον ΑΦΕΛΗ, ΑΝΕΥΘΥΝΟ, ΕΥΚΟΛΟΠΙΣΤΟ 45άρη που περιγράφω παραπάνω. Σαφέστατα, το κύριο μερίδιο ευθύνης ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα ανεπαρκέστατων, τυχάρπαστων πο-λιτικάντηδων και μανδαρίνων που εδώ και δεκαετίες λυμαίνονται τη Χώρα μας. Δυστυχώς, δεν μας προέκυ-ψαν με διαδικασίες παρθενογένεσης. Είναι σάρκα από τη σάρκα μας και το πονηρό όνειρό μας για πρόσβα-ση στα «καλά και συμφέροντα». Εμείς τους ψηφίσαμε επανειλημμένως και μας θυμάμαι, να πανηγυρίζουμε επιδεικτικά για την εκλογή τους. Στην Πολιτική και στον Έρωτα δεν υπάρχουν αθώα θύματα. Βεβαίως, ως «μωρές παρθένες» ζητάμε τώρα να πάνε Φυλακή. Μακάρι να πάνε! Να πάμε όμως και όλοι από μας όσοι: Ως ελεύθεροι επαγγελματίες αποκρύπτουμε εισοδήματα, ως διορισμένοι καθηγητές κάνουμε ιδιαί-τερα μαθήματα και μάλιστα αφορολόγητα, ως αγρό-τες δηλώνουμε ανύπαρκτα χωράφια ή τα καλλιεργού-με μόνο για την πριμοδότηση, ως δημόσιοι υπάλληλοι

αμειβόμαστε δυσανάλογα με αυτό που προσφέρουμε, ως πολίτες απολαμβάνουμε πλασματικές αναπηρικές συντάξεις, ως γιατροί ή μηχανικοί χρηματιστήκαμε για να κάνουμε το καθήκον μας, ως ψηφοφόροι ζητήσαμε κραυγαλέα προνομιακή μεταχείριση σε βάρος συμπο-λιτών μας, ως τροχονόμοι σβήσαμε κλήσεις, ως παπά-δες πήραμε το «κάτι τις» για ένα τρισάγιο, ως, ως, ως… ουκ εστίν αριθμός. Σε τελική ανάλυση, είτε 1 μεγαλοκαρχαρίας κλέψει 1 εκ. ευρώ είτε 1 εκατομμύριο «μαριδούλα» κλέψει από 1 ευρώ, το μαθηματικό αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. Δεδομένου ότι η εθνική οικονομία είναι πρωτίστως εφαρμοσμένα μαθηματικά, το ΔΝΤ δεν ρωτάει ποιος τα «έφαγε», αλλά τι «ζημιά» κάναμε ως συντεταγμένη κοινωνία!. Δυστυχώς, ή οριζόντια και κάθετη έλλειψη ηθικών φραγμών ενάντια στην καταπάτηση των νό-μων και στην κάθε έννοια περί δικαίου, είναι κυρίαρ-χα ποιοτικό και δευτερευόντως ποσοτικό πρόβλημα. Αντιδρούμε με αντανακλαστικά αμοιβάδας, μόνον όταν το πρόβλημα αγγίξει την τσέπη μας. Αγοράζου-με κινητό τηλέφωνο με αυστηρότερα κριτήρια από ότι ψηφίζουμε βουλευτή ή δήμαρχο. Εκλέξαμε επα-νειλημμένα Πρωθυπουργό έναν ευτραφή κύριο, με κυρίαρχο κριτήριο το «βαρύ» επώνυμό του. Παραμέ-νουμε αμετανόητοι Ιδιώτες και αρνούμαστε να γίνου-με Πολίτες.ΥΓ: Οφείλω τη συμπάθεια στους Δημάρχους Αιανής και Βελβενδού για τον τρόπο διεκδίκησης αυτών που θεω-ρούν, εκτιμούν και πιστεύουν ως δίκαια. Με εκπλήσσει αρνητικά η «γηπεδική» αντίδραση της Σιάτιστας. Μιας πόλης που ανέπτυξε αστικές δομές, έδωσε σημαντικό-τατο πολιτιστικό στίγμα και βίωσε τον οικονομικό ευ-ρωπαϊκό χώρο όταν ή Αθήνα ήταν ένα ασήμαντο χωριό!Σε κάθε περίπτωση, το τελικό ζητούμενο δεν είναι η Έδρα του Ψαρρά. Το ζητούμενο είναι αν ο Ψαρράς μπο-ρεί να πιάνει ψάρια.

Τα όσα συμβαίνουν στις ημέρες μας και στην Ελληνική Δη-μόσια ζωή μου θυ-μίζουν καράβι που

πλέει σε μια φουρτουνιασμένη θά-λασσα (οικονομική κρίση). Ο καπετά-νιος κάνει αγώνα για να το οδηγήσει σε απάνεμο λιμάνι, αλλά αντιμετω-πίζει σωρεία προβλημάτων. Έχει την υποστήριξη μέρους μόνον των επιβατών. Μόνον οι μισοί τον εμπιστεύονται. Ένας στους τρεις προτείνει άμεση αλλαγή καπετάνι-

ου και ένας στους τέσσερις δεν θέ-λει κανένα για καπετάνιο, χωρίς να εξηγεί πως θα οδηγηθεί το καράβι σε ασφαλές λιμάνι!Τα προβλήματα βέβαια δεν σταμα-τούν εδώ. Το καράβι που έχει αρχί-σει να βάζει νερά και η πυξίδα του παρέχει αναξιόπιστες ενδείξεις για την πορεία του (στατιστικό σύστη-μα), αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα που προέρχονται από τους επιβάτες. Μερικοί, όχι μόνον αρνούνται την παροχή βοήθειας προς το πλήρωμα για άντληση των υδάτων, αλλά κρύ-βοντας το πρόσωπό τους ανοίγουν νέες τρύπες στα ύφαλα του πλοίου. Άλλοι πάλι, αγνοώντας τη σοβαρό-τητα της κατάστασης, διαμαρτύρο-

1x1000=1000x1 Το καράβι

του Νίκου B. Δόικουrudoikos@gmail.com

Του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΥM.Sc. Χημικός ΜηχανικόςΙδρυτικό Μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥΚαθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

απόψεις

31ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Δήλωση του Γιώρ-γου Κασαπίδη βου-λευτή της Ν.Δ.: «Ως εργένης που είμαι μπορώ να κάνω και

ασκητική ζωή για να αντεπεξέλθω. Ένας οικογενειάρχης για να είναι βουλευτής πρέπει να σπονσαρι-στεί ή να είναι γόνος μεγάλης οι-κογένειας».Δεν μπορώ να αντισταθώ στην λε-

κτική πρόκληση του αγαπητού κα-τά τα άλλα βουλευτή της Ν.Δ. και να μην τον ρωτήσω δημόσια:1. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες μας με πολύ καλή εργασία και με υψηλό εισόδημα επιλέγουν τον δύ-σκολο και κοπιαστικό δρόμο της πολιτικής (βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρχες) με λιγότερο εισόδημα και πολύ φασαρία;2. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες μας (βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρ-χες) επιλέγουν την «ξεφτίλα» του άγνωστου μνημόσυνου, τις ολιγό-λεπτες παρουσίες τους σε χορούς συλλόγων, τις υπνωτισμένες πα-ρουσίες τους σε παρουσιάσεις ποι-ημάτων και βιβλίων, για να κάνουν δημόσιες σχέσεις;3. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες μας (βουλευτές, δήμαρχοι, νο-μάρχες) επιλέγουν το καθημερινό ψεύτικο χαμόγελο, το (τάκα – τά-κα) χτύπημα στην πλάτη, τις περι-στροφικές βόλτες στις πόλεις και χωριά, τους κυριακάτικους εκκλη-σιασμούς λίγο πριν πει ο παπάς το δι’ ευχών, τις άστοχες και άκομψες μερικές φορές αερολογίες, γιατί δεν έχουν τίποτα άλλο να κάνουν;4. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες μας (βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρ-χες) επιλέγουν να παραβρίσκονται σε δεκάδες εκδηλώσεις (κόψιμο πί-τας), αποκριάτικους χορούς, καρ-ναβάλια, λαοσυνάξεις, εορτές για κρομμύδια, πράσα, ροδάκινα, μπά-τζιο, που συνοδεύονται με σουβλά-κια και μπύρες, γιατί δεν έχουν τί-ποτα καλύτερο να κάνουν;5. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες

μας (βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρ-χες) επιλέγουν μετά μανίας την επανεκλογή τους με όποιο τίμημα; (χρόνο, χρήμα, κούραση);6. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες μας (βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρ-χες) επιλέγουν ο λόγος τους να εί-ναι ξύλινος και κομματικός όταν στην τοπική κοινωνία που ζούμε, όλοι γνωριζόμαστε πολύ καλά;7. Γιατί επιτυχημένοι συμπολίτες μας (βουλευτές, δήμαρχοι, νομάρ-χες) επιλέγουν «το σώπα μη μιλάς» ξέρει ο αρχηγός, με όποιο ηθικό τί-μημα και με όποιο σκόπιμο συντε-χνιακό μέτρο όταν η προσωπική τους άποψη είναι άλλη;8. Τι είναι αυτό που πρώην βουλευ-τές, πολιτευτές, δημοτικοί σύμβου-λοι, νομαρχιακοί σύμβουλοι, επι-τυχημένοι όλοι, συμπολίτες μας, τρέχουν και δεν φτάνουν για μία θέση στην «εξουσία»; 9. Τι είναι αυτό που συμβαίνει σή-μερα με τον Καλλικράτη, όταν επι-τυχημένοι συμπολίτες μας δήμαρ-χοι σέρνουν τον λαό στους δρόμους όταν ξέρουν (γιατί το ξέρουν) ότι υπογράφουν το ΤΕΤΕΛΕΣΤΑΙ μετά από δύο χρόνια των μικρών δήμων; Αγαπητέ Γιώργο όπως κατάλαβες συντελούνται ριζικές αλλαγές σ’ όλα. Το πολιτικό σύστημα δεν το απαξίωσε ο λαός αλλά εσείς οι ίδι-οι. Οι λαϊκές εντολές εδώ και χρό-νια δινόταν στα προγράμματα των κομμάτων που μόνο σε λόγια του αέρα είχαν αξία. Οι θεσμοί είναι απόλυτα υποταγμένοι στην «φρε-νάκη» των διαλόγων, στα τηλεο-πτικά κανάλια και στις στήλες των παραπολιτικών. Η ανοργανωσιά, η διαφθορά, η αυθαιρεσία της κρα-τικής μηχανής, η συντήρηση της αδράνειας, η επιφόρτιση του κομ-ματικού κράτους, η αδημιούργητη φαντασία, πιστεύεις ότι είναι θέμα μισθού των «εξουσιαστών»;Αγαπητέ Γιώργο όποιο μισθό και αν παίρνεις λίγος ή πολύς δεν με νοιά-ζει γιατί η επιλογή είναι δική σου, με νοιάζει όμως το έργο της πολι-τικής να σχεδιάζει τις κοινωνικές προοπτικές της χώρας, το μέλλον, την ποιότητα της ζωής, τις προτε-ραιότητες των επιδιώξεων, την ιε-ράρχηση των αναγκών. Τα «ανε-παρκή» στην προτεραιότητα «έχω έξοδα» δεν μας πείθουν γιατί η ρή-ξη και η αντίθεση στην ιδεολογική ποιότητα δεν προϋποθέτουν ούτε μνημόσυνα, ούτε εορτές, αλλά ποι-ότητα παρεμβάσεων και τόλμη.Μπορείτε (αφού το επιλέξατε) να ζήσετε και με λιγότερα. Σήμερα το

40% του Ελληνικού πληθυσμού ζει με σύνταξη ή μισθό κάτω των 700 ευρώ. Εσείς τουλάχιστον λίγο από εδώ, λίγο από εκεί ότι και να γίνει από 5.000 έως και 7.000 ευρώ θα τα πάρετε, και να μην ξεχνάμε λί-γο το δωρεάν αυτοκίνητο, λίγο τα δωρεάν τηλέφωνα, λίγο τα δωρεάν ΕΛΤΑ, ε! δεν είναι και λίγα. Αν δεν μας απαντήσει ο φίλος βου-λευτής Γιώργος Κασαπίδης γιατί τόσος αγώνας (πραγματικός πόλε-μος) για μία θέση (βουλευτή, δη-μάρχου, νομάρχη,) με τόσα λίγα χρήματα που η ζωή τους να γίνε-ται ασκητική, Θα απαντήσω εγώ.Μη μας πει όμως (και λίγο χιούμορ δεν βλάπτει) όπως μας είπε ο Πα-ναγιώτης Αποστολίδης σε τηλεο-πτική εκπομπή – Εγώ έχω εμπειρία 40 χρόνων και μπορώ να διεκδική-σω τον Δήμο Κοζάνης. Γιατί τότε να πρέπει να ασχοληθούμε με την ψυχοσυνθετική της αύρας που εκ-πέμπουν οι παλαιοί εμπειρικοί αυ-τοδιοικητικοί. Δηλαδή, εγώ είμαι ένας παλιός μπακάλης και φυσικά μπορώ εύκολα να κυβερνήσω ένα νέο και σύγχρονο Super Market. Ε! σαμτ’ τι είνι. Για τις εκτός θέματος απόψεις αγα-πητέ Γιώργο, παίρνω απόλυτα την ευθύνη. Αλλά έχω την εντύπωση ότι όλα κάπου δένουν. Περιμένω με αγωνία την απάντησή σου, έτσι για να μην γίνεται μόνο ντόρος.Τελευταία ερώτηση. Πόσοι από τους βουλευτές, δημάρχους, νο-μάρχες πλην εξαιρέσεων, μπήκαν στην πολιτική πλούσιοι και βγήκαν φτωχότεροι; Αν ξέρεις, με χαρά το νούμερο θα το βάλουμε πρωτοσέ-λιδο. Αν δεν ξέρεις «ΣΩΠΑ ΚΑΙ ΜΗ ΜΙΛΑΣ».

νται για τη θέση του καταστρώματος που τους δόθηκε κατά την επιβίβα-ση και συνωθούνται στο λογιστήριο ζητώντας καμπίνα και μάλιστα κλι-ματιζόμενη!. Τέλος άλλοι, κατηγορούν τα μονο-πώλια που κυριαρχούν στις ακτο-πλοϊκές γραμμές του Αιγαίου με τους πλοιοκτήτες τους να θησαυρί-ζουν από τα σαπιοκάραβα που έχουν δρομολογήσει, καλώντας πλήρωμα και επιβάτες σε εξέγερση. Ο καπετάνιος μπροστά στην κρί-ση δίνει συνεντεύξεις στα διεθνή μέσα ενημέρωσης επαινώντας τις αντοχές του σκάφους, τις ικανότη-τες του πληρώματος, την εμπιστο-σύνη των επιβατών και αρνείται να ζητήσει ναυαγηρία από τα ρυμουλ-κά (ΔΝΤ και Ευρωπαϊκή Ένωση) που έσπευσαν προς βοήθεια. Παράλληλα, με ανακοινώσεις του δι-αβεβαιώνει πλήρωμα και επιβάτες ότι τα δύσκολα προβλήματα οφείλο-νται στις εξαιρετικά δυσμενείς και-ρικές συνθήκες που εισέβαλαν στο Αιγαίο με προέλευση τον Ατλαντικό (κερδοσκόποι) και από το γεγονός ότι το πλοίο είχε αφεθεί να σκου-ριάζει χωρίς συντήρηση και εκσυγ-χρονισμό για πάνω από πέντε χρό-νια από τον προηγούμενο καπετάνιο. Διαβεβαιώνει ταυτόχρονα όλους ότι το πρόβλημα θα ξεπεραστεί από τον ίδιο και το εξαιρετικό του πλήρωμα και ότι οι λίγοι δολιοφθορείς θα συλ-ληφθούν σύντομα και θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη. Γραφεία στοιχημάτων που πληροφο-ρήθηκαν τις δυσκολίες του σκάφους στοιχηματίζουν με πιθανότητες πά-νω από 50% ότι το σκάφος θα ναυα-γήσει. Μερικοί επιβάτες που έμαθαν τις προβλέψεις και πληροφορήθη-καν ότι τα σωσίβια του σκάφους δεν επαρκούν για όλους, πληρώνουν όσο-όσο για ένα σωσίβιο. Ένας που ρωτήθηκε, από μια ανήμπορη γριού-λα απάντησε με το αφοπλιστικό επι-χείρημα. «Εγώ να σωθώ κυρά μου και τι με νοιάζει για τους άλλους».

Ανοιχτή επιστολή στο Βουλευτή της Ν.Δ. κ. Κασαπίδη Γεώργιο

με τίτλο ΣΙΩΠΑ ΚΑΙ ΜΗ ΜΙΛΑΣ

Του ΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑΕκδότη Πύλης Ανάπτυξης

απόψεις

32 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Το πρόβλημα: υδατικοί πόροι και αρδευόμενη γεωργίαΤα τελευταία χρόνια

αποτελεί κοινή πεποίθηση των επι-στημόνων που ασχολούνται με το νε-ρό, πως οι μετεωρολογικές συνθή-κες του πλανήτη μας παρουσιάζουν στατιστικά σημαντικές διαφοροποι-ήσεις σε σχέση με το παρελθόν. Οι διαφοροποιήσεις αυτές, αποδίδο-νται κατά κύριο λόγο στις ανθρώπι-νες δραστηριότητες, κάτι που σύμ-φωνα με τη Σύμβαση-Πλαίσιο των

Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές (UNFCC), συνιστά τον ορισμό της λεγόμενης «κλιματικής αλλαγής».Στην περίοδο της κλιματικής αλ-λαγής που διανύει ο πλανήτης, κα-ταγράφονται σημαντικές περίοδοι ανομβρίας και αυξημένων θερμο-κρασιών. Η ξηρασία πλήττει την οι-κονομία και συνεπώς την ευημερία των πολιτών, χωρίς διακρίσεις. Ση-μαντικές είναι οι επιπτώσεις της στις χώρες με ξηρού τύπου κλίμα (όπως οι Μεσογειακές), όπου οι τάσεις ανομβρίας είναι πλέον δεδομένες. Τα προβλήματα διαθεσιμότητας του νερού και ο ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων χρήσεών του αναμέ-νεται να ενταθούν.Η αρδευόμενη γεωργία αποτελεί κα-τά κοινή ομολογία, το μεγαλύτερο καταναλωτή νερού σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurostat, στη χώρα μας η αρδευ-όμενη γεωργία καταναλώνει το 88% περίπου των διαθέσιμων υδατικών πόρων καλής ποιότητας. Συγκριτι-κά αναφέρεται πως, για την ύδρευ-ση το αντίστοιχο ποσοστό εκτιμά-ται στο 10-12%, περίπου. Το υψηλό αυτό ποσοστό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο συνδυασμό του χαμηλού συντελεστή αποδοτικότητας εφαρ-μογής του αρδευτικού νερού καθώς και, στον εμπειρικό τρόπο εφαρμο-γής των αρδεύσεων από τους παρα-γωγούς ο οποίος, δεν λαμβάνει υπό-

ψη του τις πραγματικές ανάγκες των καλλιεργειών. Η εξάντληση των υπό-γειων υδροφόρων, η υφαλμύρινσή τους, η μείωση των διαθέσιμων επι-φανειακών αποθεμάτων σε λίμνες και ταμιευτήρες, αποτελούν μερι-κές εκφάνσεις του τεράστιου προ-βλήματος.Άμεση συνέπεια των ανωτέρω εί-ναι ότι, για την άρδευση κατανα-λώνονται σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες νερού, από αυτές που πραγματικά απαιτούνται ώστε να κα-λυφθούν οι ανάγκες των καλλιεργει-ών σε νερό. Η αλόγιστη αυτή χρή-ση του αρδευτικού νερού, επιφέρει πλέον των ποσοτικών προβλημάτων και προβλήματα που σχετίζονται με την ποιότητα των υπόγειων και επι-φανειακών υδατικών πόρων. Ως εκ τούτου, ο εξορθολογισμός των κα-ταναλώσεων του κύριου καταναλωτή νερού (του γεωργικού τομέα), απο-τελεί μονόδρομο για τη διασφάλιση της αειφορικής και βιώσιμης διαχεί-ρισης αυτών.

Η δράσηΕπιχειρώντας να συμβάλει στον εξορθολογισμό της κατανάλωσης του αρδευτικού νερού στη χώρα μας, η μελετητική εταιρεία ΣΠΥΡΙ-ΔΗΣ Α. – ΚΟΥΤΑΛΟΥ Β. Ο.Ε. - ΥΕΤΟΣ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εγ-γείων Βελτιώσεων του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. και τον Τ.Ο.Ε.Β. Νιγρίτας Σερρών, προ-χώρησε στην εκπόνηση μελέτης με σκοπό την παροχή συμβουλών προς τους παραγωγούς αναφορικά με την ενδεικνυόμενη δόση άρδευσης των καλλιεργειών τους. Η εν λόγω δρά-ση τέθηκε υπό την αιγίδα της Περι-φέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρω-παϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανά-πτυξης, μέσω της Κοινοτικής Πρω-τοβουλίας Interreg.Ως περιοχή μελέτης χρησιμοποιήθη-κε μία έκταση 63.000 στρεμμάτων, η οποία ανήκει στο 4ο Αρδευτικό Δί-κτυο του Τ.Ο.Ε.Β. Νιγρίτας Σερρών. Η χρονική διάρκεια της δράσης ήταν δεκαπέντε (15) μήνες. Μελετήθη-καν οι δύο (2) κυριότερες καλλιέρ-γειες της περιοχής (αραβόσιτος και βαμβάκι), οι οποίες τυγχάνει να θε-ωρούνται και ιδιαίτερα υδροβόρες, για δύο (2) καλλιεργητικές περιό-δους (2007 και 2008).

Η μεθοδολογίαΟ υπολογισμός της ενδεικνυόμενης ποσότητας αρδευτικού νερού που πρέπει να εφαρμοσθεί, βασίστηκε

στον επακριβή προσδιορισμό των πραγματικών αναγκών των καλλι-εργειών. Οι διάφοροι υπολογισμοί έλαβαν υπόψη τους μετεωρολογικά δεδομένα που κατέγραφαν δύο (2) αυτόματοι σταθμοί οι οποίοι, εγκα-ταστάθηκαν για το σκοπό αυτό εντός της περιοχής μελέτης. Η χωρίς σημα-ντικό κόστος ενημέρωση των παρα-γωγών, εξασφαλίσθηκε με την κα-τασκευή ιστοσελίδας στην οποία οι ίδιοι είχαν πρόσβαση. Μέσα από μία απλή διαδικασία τριών βημάτων, ο παραγωγός αφού πρώτα παρείχε βα-σικά στοιχεία της καλλιέργειας για την οποία ενδιαφερόταν, λάμβανε στην οθόνη του Η/Υ την απαιτούμε-νη δόση άρδευσης του αγροτεμαχί-ου του.

Τα αποτελέσματαΚατόπιν σύγκρισης της αρδευτικής πρακτικής που ακολουθούν οι παρα-γωγοί της περιοχής με την προτεινό-μενη από τη συγκεκριμένη δράση, προέκυψαν σημαντικά συμπερά-σματα.Πιο συγκεκριμένα, δεχόμενοι πως η προτεινόμενη μεθοδολογία καλύ-πτει το 100% των αναγκών των καλ-λιεργειών σε νερό, δείχθηκε ότι οι εφαρμοζόμενες από τους παραγω-γούς ποσότητες άρδευσης υπερ-βαίνουν τις πραγματικές ανάγκες σε ποσοστό από 18 έως και 74%. Η εξοικονόμηση των ποσοστών αυτών μεταφράζεται σε συνολική εξοικο-νόμηση 4,5 έως 8,5 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού καλής ποιό-τητας, ανά έτος. Το ουσιαστικότερο συμπέρασμα που προέκυψε, αφορούσε τη σχέση νε-ρού και απόδοσης των καλλιεργειών. Έτσι, παρά τη μείωση της δόσης άρ-δευσης, η απόδοση αυξήθηκε κατά 18 έως 73% ανά κυβικό μέτρο εφαρ-μοζόμενου νερού, χωρίς ουδεμία συ-νέπεια επί της ποιότητας του παρα-γόμενου προϊόντος.Η ελκυστικότητα της προτεινόμενης μεθοδολογίας ενισχύεται επιπλέον από τον απλό και ανέξοδο τρόπο με τον οποίο παρέχονται οι συμβουλές άρδευσης προς τους ενδιαφερόμε-νους παραγωγούς. Συνεπώς, η ορ-θολογική άρδευση είναι όχι μόνο η πλέον ενδεδειγμένη λύση για την εξοικονόμηση σημαντικών ποσοτή-των νερού, αλλά ταυτόχρονα είναι προσιτή στον παραγωγό.Κατόπιν των ανωτέρω ενθαρρυντι-κών αποτελεσμάτων, η ομάδα μελέ-της προχώρησε στη πρόταση εγκα-τάστασης ενός δικτύου έντεκα (11)

συνολικά αυτόματων μετεωρολογι-κών σταθμών, με σκοπό τη μελλο-ντική επέκταση της προτεινόμενης μεθοδολογίας σε όλη την αρδευό-μενη έκταση του Ν. Σερρών. Η πυ-κνότητα του προτεινόμενου δικτύου σταθμών (1 σταθμός ανά 154km2) θεωρείται πολύ ικανοποιητική για τη μορφολογία της περιοχής, ενώ και το συνολικό κόστος υλοποίησής του κινείται σε λογικά επίπεδα. Η σημα-ντικότητα ενός τέτοιου δικτύου εί-ναι πασιφανής αν ληφθούν υπόψη α) η σημαντικότητα της πεδιάδας των Σερρών στη γεωργική παραγω-γή της χώρας μας και β) η δυνατότη-τα χρήσης του δικτύου σε μελέτες που αφορούν τους σημαντικής αξί-ας υδατικούς πόρους του Ν. Σερρών (υδροβιότοπος Κερκίνης και ποταμός Στρυμόνας).

Αναμενόμενα οφέληΣτην Ελλάδα παρατηρείται έλλει-ψη παρόμοιων δράσεων και ως εκ τούτου η συγκεκριμένη δράση χα-ρακτηρίζεται ως καινοτόμος. Η υλο-ποίηση παρόμοιων δράσεων και σε άλλες γεωργικές περιοχές της επι-κράτειας είναι δυνατόν να επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση νερού και να συνεισφέρει στη σημαντική μεί-ωση των περιβαλλοντικών κινδύνων που σχετίζονται με την υπεράρδευ-ση (έκπλυση θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος, μόλυνση των υπό-γειων υδροφορέων με αγροχημικά κ.α.) διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργί-ας υπό το δυσμενές καθεστώς των κλιματικών αλλαγών.Πέραν των θετικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, η διασφάλιση του ύψους της αγροτικής παραγωγής, θα έχει πολλαπλά βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα οφέλη για την οι-κονομία και την κοινωνία της περιο-χής, όπως: μείωση των οικονομικών ανισοτήτων μεταξύ του πληθυσμού, μείωση της ανεργίας με την απασχό-ληση του εργατικού δυναμικού στον πρωτογενή τομέα, ενίσχυση της ποι-ότητας ζωής των κατοίκων, αύξηση των οικονομικών δραστηριοτήτων της ευρύτερης περιοχής, μείωση της μετακίνησης του τοπικού πλη-θυσμού σε αστικά κέντρα κ.α.Τέλος, επιπλέον όφελος για τη χώ-ρα μας αποτελεί η παραγωγή τεχνο-γνωσίας καθώς και η υλοποίησή της η οποία, θα ενισχύσει το προφίλ της ελληνικής γεωργίας, τόσο στο εσω-τερικό της χώρας όσο και στο εξω-τερικό.

περιβάλλον

Διαχείριση αρδευτικού νερού με χρήση δικτύου μετεωρολογικών σταθμών

Του Δρ.Άνθιμου ΣπυρίδηΑγρονόμος-Τοπογράφος Μηχανικός, M.Sc., Ph.D.

33ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 περιβάλλον

Σχήμα 1. Ένας εκ των δύο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό των πραγματικών αρδευτικών αναγκών των καλλιεργειών.

Σχήμα 2. Το προτεινόμενο δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών που καλύπτει το σύνολο της πεδιάδας Σερρών

Σχήμα 3. Η αρχική σελίδα του ιστοχώρου που διατίθεται προς τους παραγωγούς.

Σχήμα 5. Η σελίδα από την οποία παρέχεται η αρδευτική συμβουλή προς τον παραγωγό.

Σχήμα 4. Η σελίδα εισαγωγής στοιχείων για την καλλιέργεια που ενδιαφέρει τον παραγωγό.

   

   

 

34 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Εδώ και αρκετά χρόνια η ποινι-κή, πολιτική, δογματική ανά-γκη και αντίληψη της προστα-σίας του περιβάλλοντος έχει απασχολήσει πάρα πολύ Κυ-βερνήσεις, Οργανισμούς και

τον άνθρωπο γενικότερα οπουδήποτε της γης. Κανείς δεν αμφισβητεί πλέον ότι το περιβάλ-λον κακοποιείται σε πρωτόγνωρες διαστάσεις από τον άνθρωπο σε όλο μας τον πλανήτη. Δάση μαράθηκαν, καταστράφηκαν από πυρκαγιές ή υλοτομήθηκαν εντελώς σε μεγάλο βαθμό, ποτά-μια, λίμνες, υπόγεια ύδατα και θάλασσες έχουν μολυνθεί και μολύνονται αδιάκοπα, οι παντοιό-τροπες ρυπάνσεις του αέρα έχουν μολύνει ανε-πανόρθωτα την ατμόσφαιρα, μεγάλες εδαφικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις έχουν εμποτισθεί με μεγάλες ποσότητες δηλητηριωδών φυτοφαρ-μάκων, σε πολλές χώρες τα πυρηνικά κατάλοι-πα θέρισαν ζωές ανθρώπων και ζώων, μάραναν ευρύτερες περιοχές του φυτικού κόσμου και επιδρούν ακόμη δυσμενώς στην υγεία του αν-θρώπου. Τα προβλήματα από την μόλυνση, κακοποίηση και εγκληματικές προσβολές του περιβάλλοντος, η καταστροφή της οικολογικής ισορροπίας και η κα-τασπατάληση των φυσικών πόρων σε συνάρτηση με την εκρηκτική αύξηση του γήινου πληθυσμού είναι πάρα πολλά και σύνθετα. Οι διαρκείς προσβολές και απειλές του ζωικού και φυτικού κόσμου έσπειραν τον φόβο και τρό-μο σε κράτη και μεμονωμένα άτομα και έγινε κοι-νή συνείδηση, ότι η προστασία του περιβάλλο-ντος αποτελεί μέλημα κάθε πολίτη και μπροστά σ΄ αυτήν την καταστροφική μανία του περιβάλ-λοντος, κάτι έπρεπε να γίνει, ώστε να τεθεί ένας φραγμός σ΄αυτήν. Ταυτόχρονα κοινωνίες ολόκλη-ρες, πιεζόμενες από την ανάγκη εξεύρεσης νέων πλουτοπαραγωγικών πηγών, έθεταν ενσυνείδητα ή ασυνείδητα σε εφαρμογή νέες μεθόδους, νέες τεχνολογίες καταστροφής γήινων και θαλασσίων εκτάσεων. Το αδηφάγο κεφάλαιο των ολίγων οι οποίοι ποτέ δεν ικανοποιήθηκαν από την αλόγι-στη συσσώρευση του πλούτου στις τσέπες των, αδιαφόρησε και αδιαφορεί σε μεγάλο βαθμό για την προβολή. Παρ΄ όλα αυτά μία ικανοποιητική επόπτευση του περιβάλλοντος από κράτη και οργανισμούς δεν έχει ακόμη εξελιχθεί σε ικανοποιητικό βαθμό, ώστε να προλαμβάνει αποτελεσματικά τις προ-σβολές και να τιμωρεί τους ενόχους. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που έχει προ-καλέσει την αντίδραση όλων των κλάδων του δι-καίου: διοικητικού, αστικού και ποινικού. Του τε-λευταίου όμως συχνότατα, έντονα και αδόκιμα αποδοκιμάζεται ή επιδοκιμάζεται η λειτουργία και η ενεργοποίηση. Πολλοί διερωτούνται αν αυ-τό είναι χρήσιμο για την προστασία του περιβάλ-λοντος, αφού για τον σκοπό αυτόν το Διοικητικό

Δίκαιο ασχολείται επί μακρόν. Ως μέσον όμως προστασίας του περιβάλλοντος, η εφαρμογή του ποινικού δικαίου είναι απόλυ-τα αναγκαία, παρ ότι η διεθνής πρακτική το έχει εξαρτήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις διοικη-τικού περιεχομένου διατάξεις. Στην πατρίδα μας, το ποινικό δίκαιο προστασίας του περιβάλλοντος, διασκορπισμένο σε πληθώρα Διοικητικών Πράξε-ων, περιορίζεται στον άχαρο ρόλο μιας δέσμης κανόνων που εξαντλούνται ουσιαστικά στην πε-ριγραφή των πλαισίων των ποινικών κυρώσεων, αφήνοντας τον προσδιορισμό των στοιχείων κάθε αξιόποινης πράξης ή παράλειψης στις διατάξεις με διοικητικό περιεχόμενο. Έτσι εισβάλλουν και εγκαθίστανται στη συστηματική του εγκληματι-κού αδίκου των ποινικών κανόνων τα στοιχεία του διοικητικού δικαίου, γεγονός που ασκεί άμεση και μεγάλη επίδραση καις στον προσδιορισμό του δό-λου ή της αμέλειας για τον καταλογισμό ευθυνών. Η νομοθετική εξουσία, παραμερίζει, δυστυχώς, τις ποινικές κυρώσεις και επιδιώκει την προστα-σία της υγείας και της ασφάλειας των καταναλω-τών π.χ. με μοναδικό όπλο τις διοικητικές κυρώ-σεις, οι οποίες έχουν πάντα διάφορο μέγεθος και τρόπο επιβολής. Πριν όμως γίνει περαιτέρω αναφορά στο ποινικό δίκαιο, είναι σκόπιμο να διατυπωθεί τι εννοούμε με τον όρο Π Ε Ρ Ι Β Α Λ Λ Ο Ν.Ένας κοινά αποδεκτός από την Επιστήμη και τη Νομοθεσία ορισμός του περιβάλλοντος δεν υφί-σταται σε παγκόσμια κλίμακα. Διχογνωμία επί-σης επικρατεί εάν θα πρέπει ο ορισμός περιβάλ-λον να εξετασθεί σε ευρύτερο φάσμα ή υπό μία στενή έννοια. Εάν εξετασθεί υπό την στενή έννοια, τότε αυτό περιλαμβάνει τα θέματα:

• Προστασία του εδάφους, υδάτων, αέρος και την κοινή ησυχία• Την κλιματολογική κατάσταση και κυρίως την θερμοκρασία,, την υγρασία του αέρα και τον βι-ολογικό κόσμο, ήτοι ζώα, φυτά και λοιπά είδη ζωής• Το οικολογικό σύστημα στο σύνολό του με όλον τον κύκλο της υλικής του υπόστασης.

Εάν γίνει δεκτή αυτή η διάκριση, τότε δημιουρ-γείται η υποχρέωση της προστασίας του, ήτοι η διατήρηση και η επαναφορά του στην προτέρα φυσική του υπόσταση. Επειδή όμως αυτή η υπο-χρέωση δεν είναι ο κύριος σκοπός της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και η παράλληλη εξυπη-ρέτηση των ζωτικών αναγκών του ανθρώπου, θα πρέπει να ρυθμισθεί με νομοθετικά μέτρα πως θα γίνεται και η χρησιμοποίηση των βασικών φυσικών πόρων χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον από την εκμετάλλευσή του.Με βάση αυτές τις σκέψεις και απόψεις, η προ-στασία του περιβάλλοντος λαμβάνει το εξής εν-νοιολογικό πλαίσιο:

• Αποτροπή και περιορισμός των ζημιογόνων

ανθρωπίνων ενεργειών με δηλητηριώδεις χημι-κές ύλες, παραγωγή μικροβίων και καταλοίπων ατομικής ενέργειας.• Διατήρηση της καθαρότητας των υδάτων• Ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος των απορριμμάτων• Προστασία από ρυπογόνες ύλες. • Προστασία των ανθρώπων από θορύβους και υπερβολικούς κραδασμούς.

Χρήσιμο είναι επίσης να γνωρίζουμε και την ιστο-ρία της νομοθεσίας για την προστασία του περι-βάλλοντος, δηλαδή τι ίσχυε στο παρελθόν. Ευρέ-ως διαδεδομένη είναι η άποψη ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί επίτευγμα των νε-ώτερων γενεών. Και όμως έκπληξη αποτελεί το γεγονός, ότι οι κυρώσεις οικολογικού χαρακτήρα εφαρμόζονταν και στους προχριστιανικούς χρό-νους. Οι Χετταίοι π.χ. περί το 2100 π.χ. απέδιδαν μεγάλη σημασία στην καθαρότητα των υδάτων και τιμωρούσαν με διατάξεις που περιέχονταν στον κώδικα του Ur-Nammu του Lagasch την ρύπανση υδάτινου χώρου. Ο κώδικας του Χαμουραμπή πε-ρείχεν επίσης διατάξεις προστατευτικού χαρακτή-ρα του περιβάλλοντος. Δεν είναι επίσημα γνωστό αν στην αρχαία Ελλάδα υπήρξαν περιπτώσεις συ-γκεκριμένων παρομοίων διατάξεων, όμως αναφέ-ρεται ότι στην Κρήτη κυρίως, τον καιρό της Μινω-ικής εποχής, κατά την υλοτόμηση των δασικών εκτάσεων για την προμήθεια ξυλείας για την κα-τασκευή πλοίων, λαμβάνονταν μέτρα που προστά-τευαν την πλήρη αποψίλωση των δασών. Μία άλλη προστατευτική του περιβάλλοντος ενέργεια ήταν εν χρήσει στα μεταλλεία του Λαυρίου, όπου τα κα-τάλοιπα του αλουμινίου, βλαπτικά για το περιβάλ-λον, θάπτονταν σε ένα τεράστιο θολωτό υπόγειο χώρο, όπως σήμερα τα ατομικά κατάλοιπα. Στη Ρωμαϊκή εποχή οι οικολογικές νομικές ρυθμίσεις εστιάζονταν στην ανάπτυξη αστικών αξιώσεων άρσης ή παράλειψης της προσβολής που είχαν σχέση με τον χαρακτηρισμό καθορισμένων περι-οχών για ρυπογόνες επιχειρήσεις. Κατά τον Μεσαίωνα το ποινικό δίκαιο προστασίας του περιβάλλοντος απέκτησε σημαντική αξία. Στο Σύνταγμα του αυτοκράτορα Φρειδερίκου του 2ου περί το 1231 απαγορεύονταν η ρίψη δηλητηριω-δών φυτών σε υδάτινους χώρους.Η διατήρηση της καθαρότητας των πηγαδιών ως πηγών ζωής της μεσαιωνικής πόλης του Freiburg της Γερμανίας, περί το 1520, ετιμωρείτο με την ποινή του πνιγμού η μόλυνση των πηγαδιών που έβλαπτε το κοινό όφελος και ζημίωνε τους κα-τοίκους. Οι παράνομες υλοτομικές επεμβάσεις σε δάση απειλούνταν εν μέρει με βάρβαρες ποινές. Σύμ-φωνα με το εξομοιούμενο προς τον Νόμο εθιμικό δίκαιο έπρεπε ν΄ αποκεφαλίζεται όποιος έκοβε τις κορυφές των βελανιδιών. Υπάρχουν και αναφέρονται σε γραπτά κεί-μενα και άλλου είδους ποινών για διάφο-

Η ποινική προστασία του ΠεριβάλλοντοςΤου Αλκιβιάδη Νέττα | Πρ. Καθ. Νομικών Επιστημών στη Γερμανία | Επίτιμο μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.

περιβάλλον

35ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

ρες προσβολής του περιο-ρισμένου περιβάλλοντος,

η αναφορά των οποίων δεν είναι θέμα της παρούσης εργασίας. Στην νεώτερη μεταπολεμική Γερ-μανία, η πλέον σημαντική από την άποψη της αντεγκληματικής πολι-τικής θεμελιώδης επιλογή, ήταν η αυτονόμηση του ποινικού δικαί-ου προστασίας του περιβάλλοντος από το παρακολουθηματικό πεδίο του διοικητικού δικαίου και η έντα-ξή του στον Ποινικό Κώδικα. Με τον τρόπο αυτόν αφυπνίσθηκε η συνείδηση των πολιτών σχετικά με την αξία που έχει για τον άνθρωπο το περιβάλλον. Τα εγκλήματα κατά του περιβάλ-λοντος έπαυαν να είναι πλέον μόνο απλές παραβάσεις. Επισύ-ρουν ήδη την κατάκριση του γνη-σίου εγκληματικού αδίκου στην ίδια ένταση, όπως π.χ. η σωματι-κή βλάβη, η κλοπή, η απάτη κ.λ.π. Έτσι βελτιώθηκε σημαντικά η γενι-κή οικολογική συνείδηση των πο-λιτών και επεδείχθη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση αναφορικά με τον έλεγχο για την εξακρίβωση και ποινικό έλεγχο των περιβαλ-λοντικών παραβάσεων.Κατέστη δηλαδή σαφές ότι το ποι-νικό δίκαιο του περιβάλλοντος σχετίζεται μεν με την εφαρμογή του διοικητικού δικαίου του, οι επι-διώξεις του όμως για οικονομική οργάνωση, διανομή αγαθών και αδιαφύλαξη της τάξεως είναι ευ-διάκριτες. Οι προστασία των εννό-μων αγαθών αξιών, η προστασία της ζωής και της υγείας των αν-θρώπων, επιβάλλει την δραστική προστασία του περιβάλλοντος, δι-ότι ο άνθρωπος ζει στο περιβάλ-λον και όταν αυτό χάνει την φυσι-κή του κατάσταση, η επιβίωση του ανθρώπινου γένους τίθεται σε μέ-γιστο κίνδυνο. Νομοτεχνικά ωστόσο διατηρήθη-κε σε ευρεία κλίμακα η παρακο-λουθηματική σχέση του ποινικού δικαίου από τις διοικητικές διατά-ξεις και τούτο διότι η τεχνική εξέ-λιξη είναι ταχύτατη. Για το πώς θα πρέπει να λειτουργήσουν βιομη-χανικές και βιοτεχνικές επιχειρή-σεις είναι θέμα και αρμοδιότητα πρώτα των διοικητικών υπηρεσιών. Το Νομικό καθεστώς προστασίας

του περιβάλλοντος, γενικότερα, έπαυσε πλέον να είναι μόνο υπό-θεση και υποχρέωση των νομικών αλλά έγινε χρέος Κυβερνήσεων και Διοικητικών Υπηρεσιών. Σε ότι αφορά την πατρίδα μας έχουν θεσπισθεί και τεθεί σε εφαρμογή πληθώρα Νόμων, Προ-εδρικών Διαταγμάτων, Υπουργι-κών Αποφάσεων, Αστυνομικών και Υγειονομικών Διατάξεων με έμμε-ση, πολλές φορές, αναφορά σε περιβαλλοντικά θέματα που δεν έχουν ενταχθεί σε ένα ξεχωριστό κλάδο της επιστήμης. Στη σημερινή του φάση ανάπτυ-ξης, το δίκαιο που αφορά το πε-ριβάλλον και την προστασία του, αποτελεί ένα μ ω σ α ι κ ό από νο-μικές έννοιες που αφορούν μεν τους κλάδους του δικαίου, εντάσ-σονται όμως κυρίως στο Διοικητι-κό Δίκαιο με ταυτόχρονη, πολλές φορές, επέκταση και στο Ποινικό. Σε τρία κυρίως Νομοθετήματα βρί-σκουμε, με όχι λίγες παραλλαγές, τον ορισμό του περιβάλλοντος και αυτά είναι:

• Ο Νόμος 360/1976 περί Χωρο-ταξίας και Περιβάλλοντος• Το Προεδρικό Διάταγμα 1180/1981 περί ρυθμίσεως θε-μάτων που αφορούν την ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών, βιοτεχνικών και πάσης φύσεως μηχανολογικών εγκαταστάσεων και αποθηκών• Ο Νόμος 1327/1983 περί κυ-ρώσεως και συμπλήρωσης της από 18 Ιουνίου 1982 πράξε-ως νομοθετικού περιεχομένου δια την αντιμετώπιση εκτάκτων επεισοδίων ρύπανσης του περι-βάλλοντος

Ο οποιοσδήποτε όμως ορισμός που περιέχεται σ΄ αυτά τα Νομο-θετήματα δεν καλύπτει την προ-βληματική που στην πράξη ανα-κύπτει ή προβλέπει το αντικείμενο της έρευνας κάθε χώρου που ανα-πτύσσεται η ανθρώπινη δραστη-ριότητα. Έτσι η έννοια προστασία του πε-ριβάλλοντος βρίσκεται σε διαρκή σχέση με την πληθώρα διαφορε-τικής μορφής προστασίας του δια-τάξεις, που δεν είναι πάντα εύκο-λο να διαπιστωθούν έγκαιρα και εφαρμοσθούν με ακρίβεια.

Mέσα Φεβρουα-ρίου: Άγνωστος πυροβόλησε και στη συνέχεια

ακρωτηρίασε νεαρή καφέ αρκού-δα σε δασική περιοχή της Καστο-ριάς.

• 15 Απριλίου: Νεαρή φώκια δολοφονήθηκε από δυναμίτιδα στη Σάμο• 19 Απριλίου: δελφίνι θανατώ-θηκε βίαια • 2 Μαΐου: Καφέ αρκούδα πυ-ροβολήθηκε και στη συνέχεια ακρωτηριάστηκε στην Αγία Πα-ρασκευή Τρικάλων.• 14 Μαΐου: Ένα ρινοδέλφινο κι ένα δελφίνι σφαγιάστηκαν στα ανοιχτά της Σάμου.

Αυτές είναι λίγες μόνο από τις πε-ριπτώσεις που έφθασαν πρόσφατα στα μέσα ενημέρωσης, ενώ τέτοια περιστατικά είναι σίγουρα πολύ περισσότερα.Οι Οικολόγοι Πράσινοι εκφράζου-με τον αποτροπιασμό μας απέναντι στην απίστευτης αγριότητας επί-θεση που δέχεται τον τελευταίο καιρό η άγρια πανίδα της χώρας. Τέτοιου είδους βάναυσες ενέργει-ες φανερώνουν βαθύτερα προβλή-ματα της ελληνικής κοινωνίας που ξεκινούν από έλλειψη περιβαλλο-ντικής ευαισθησίας και φτάνουν έως και έλλειμμα πολιτισμού. Τέ-τοια φαινόμενα είναι δυστυχώς πι-θανό να ενταθούν με την επιδείνω-ση της οικονομικής κρίσης. Εδώ κατά τη γνώμη μας εντοπίζε-ται και μια σύνδεση της προστασί-ας της φύσης με το επίπεδο κοινω-νικής συνοχής και υπευθυνότητας και με την προστασία των εισοδη-μάτων των λιγότερων προνομιού-χων συμπολιτών μας. Υπάρχουν, άλλωστε, βάσιμοι φόβοι ότι η κρί-ση θα αποδυναμώσει σοβαρά και την ήδη ανεπαρκή περιβαλλοντική πολιτική της χώρας μας. Είναι αναγκαίο λοιπόν όλη η κοι-νωνία να αφυπνιστεί και να συ-στρατευτεί άμεσα για να προ-στατεύσει τη μοναδική φυσική κληρονομιά της πατρίδας μας. Εί-ναι αναγκαίο να γίνει συνείδηση ότι στους δύσκολους καιρούς μας η περιβαλλοντική αλληλεγγύη εί-ναι αλληλένδετη με την κοινωνική αλληλεγγύη.

Εξίσου σημαντικό όμως είναι και η κυβέρνηση να συνειδητοποιήσει τις ευθύνες της και να λάβει συ-γκεκριμένα μέτρα προκειμένου να εξαλειφθούν φαινόμενα βαρβα-ρότητας απέναντι στην άγρια ζωή. Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνου-με:

• Επικήρυξη των ασυνείδητων κυνηγών και παράνομων ψαρά-δων. • Ανασύσταση του σώματος των δασοθηροφυλάκων.• Εκπαίδευση της αστυνομίας και του λιμενικού σε θέματα προστασίας της φύσης.• Επαρκή στελέχωση, σε ειδικό-τητες και αριθμό προσωπικού, των φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών.• Χρηματοδότηση ή διευκόλυν-ση στην απορρόφηση ευρωπαϊ-κών κονδυλίων επιστημονικών προγραμμάτων από σχετικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Χο-ρήγηση κρατικών υποτροφιών σε πανεπιστήμια και τεχνολογι-κά ιδρύματα για την έρευνα της άγριας πανίδας στη χώρα μας.• Εκπόνηση περιβαλλοντικού εκπαιδευτικού προγράμματος στη πρωτοβάθμια και δευτερο-βάθμια εκπαίδευση στις περι-οχές που ακόμη επιβιώνουν τα άγρια μεγάλα θηλαστικά (σε ξη-ρά και θάλασσα) σχετικά με την άγρια πανίδα της περιοχής τους.

Απαραίτητη είναι όμως και η αυ-στηρή κοινωνική καταδίκη απέ-ναντι στα φαινόμενα βίας, όποια μορφή και αν παίρνει αυτή (κρα-τική, εργοδοτική, τυφλή «εξεγερ-σιακή», αντι-περιβαλλοντική), καθώς και η αντιστάθμισή τους με πρωτοβουλίες κοινωνικής και πε-ριβαλλοντικής αλληλεγγύης. Δι-αφορετικά, η βία θα συνεχίσει να δηλητηριάζει τις κοινωνικές μας σχέσεις και τη σχέση μας με το περιβάλλον, υπονομεύοντας έτσι κάθε πτυχή της ζωής μας.

Για περισσότερες πληροφορίες: Βάσω Βάκου 6983 903061

περιβάλλον

ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΜΙΣΟΥΣ

ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ

Η άγρια πανίδα φωνάζει

«ΒΟΗΘΕΙΑ»! Ακούει κανείς;

36 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Σ΄ ένα μικρό βουνίσιο χωριό της Μακεδο-νίας ήταν μια λυγε-ρή κοπέλα. Η ομορ-φιά της όστραφτε

και φώτιζε και της άγριας νύχτας τα σκοτάδια ακόμα. ΄ Την ζήλευεν η γει-τονιά, την ζήλευεν και η χώρα΄ . Ένα παλικάρι μ΄ανάκατα κλωσμέ-να και ολόμαυρα μαλλιά ξημέρωνε στην πόρτα και στα όνειρα της λυγε-ρής. Περνούσε καβαλάρης και βρο-ντούσε το πλακόστροτο του στενού. Βροντούσε και η καρδιά του. ΄΄Περ-νάει ο Λεβέντης το Βασιλόπουλο της γειτονιάς΄ , μουρμούριζαν πίσω από τις πόρτες οι κυράδες. ΄Δεν έχει μά-τια παρά μόνο για την Λυγερή. Μιαν αυγή με το τραγούδι και την

γλυκειά ΄΄Καλημέρα΄΄ στο στόμα η Λυγερή πήγε στο ποτάμι τα ρούχα της να πλύνει. Όμορφος τόπος. Τα λευκάδια έσκυβαν να θαυμάσουν τη χάρη της κοπέλας και μουρμούριζαν λόγια της αγάπης. Ένας αρματωμένος αγριάνθρωπος ξεπετάχτηκε από το κοντινό δάσος, άρπαξε στα δυνατά του μπράτσα τη Λυγερή και την έκανε βίαια δική του. Ύστερα εξαφανίστηκε, όπως ήρ-θε, στο κοντινό δάσος. Τ΄ αηδόνια έπαψαν να τραγουδούν. Τα λευκά-δια έγειραν να παρηγορήσουν την πονεμένη. Και οι λεπτοκαρυές την έκλεισαν στην αγκαλιά στοργικά. Το κλάμα της αντήχησε στην κοιλάδα, στα βουνά και στα παραβούνια. Δεν ήθελε με κανένα τρόπο να γυρίσει στο χωριό. Στο τέλος ο Θεός την λυ-πήθηκε και την έκανε πουλί. Από τό-τε η πέρδικα σε ώρες κινδύνου τρυ-πώνει στις καλές λεπτοκαρυές. Ο λεβέντης απόμεινε μόνος και απα-ρηγόρητος. Καθόταν στις αρχές και έκλαιε, έψαχνε παντού να βρει τη Λυγερή. Και αυτόν ο Θεός τον λυπή-θηκε και τον έκανε πουλί. Από τότε γυρνάει στους αιθέρες ψάχνοντας πάντα για τη Λυγερή. Τη Λυγερή τώ-ρα την ξέρει ο λαός μας σαν Πέρδικα και τον Λεβέντη σας Αετό. Πολλοί λέ-νε πως η πέρδικα φοβάται τον αετό. Ένα δημοτικό τραγούδι της Δυτικής Μακεδονίας τους διαψεύδει.

Περδικούλα, Λυγερούλα κι όμορφο πουλί.Πως κοιμάσαι μεσ΄στα πλάγια μον΄ και μοναχή.Δεν φοβάσαι τα σαΐνια και τον Αετό.Αδέλφια έχω τα Σαίνια, άντρα τον ΑετόΥπάρχουν και άλλα παραμύθια που διηγούνται οι μεγάλοι στους μι-κρούς. Ήταν μια μάνα η Πέρδικα με 18 παι-διά και ο άντρας της ήταν κακός και αιμοβόρος. Μία νύχτα κόντεψε να σκοτώσει όλη την οικογένειά του. Τότε η καημένη η μάνα ζήτησε από το Θεό να τους γλιτώσει. Και ο με-γάλος δημιουργός την έκανε πουλί και γύρω της είχε πάντα τα 18 περ-δικούλια. Όταν βλέπει άνθρωπο κρύ-βεται στους θάμνους. Σε καμία περί-πτωση δεν εγκαταλείπει τα μικρά. Είναι υπόδειγμα μητρικής αγάπης. Όταν την πλησιάζει άνθρωπος βγαί-νει στο πλάι του τρικλίζοντας και φω-νάζοντας. Κανείς τότε να την πλησι-άσεις μα εκείνη απομακρύνεται με πηδήματα. Μ΄αυτόν τον τρόπο δίνει την ευκαιρία στα παιδιά της, που βό-σκουν εκεί κοντά να απομακρυνθούν από τον κίνδυνο. Τόσο έντονο είναι μέσα της το μητρι-κό φίλτρο που όταν συναντάει κατά την νεοελληνική μυθολογία – τη γυ-ναίκα που πάει να ρίξει το από παρά-νομο παιδί της, της λέει :Που πάνεις κούρβα το παιδίΠου πάνεις το κοπέλι;Στο ρέμα πάω το παιδί, πάω να το γκρεμίσω.Εγώ ΄χω 18 παιδιά κανένα δεν γκρε-μίζω.Κι εσύ ένα και μοναχό πάνεις να το γκρεμίσεις. Η πέρδικα στα μακεδονικά χωριά, αλλάζει ο τόνος και τη λένε περδίκα. Είναι από τα πιο πολυτραγουδισμένα πουλιά. Τη συναντούμε στα τραγού-δια του γάμου της χαρά να συμβο-λίζει τη λυγερή κοπέλα που εύκολα δεν πέφτει στα χέρια του άντρα. Τα τραγούδια αυτά έχουν μια ποιητικό-τητα και μελωδικότητα μοναδική.

Περδίκα απ΄ άλλη γειτονιά κι απ΄ άλ-λο Βιλαέτι.Περδίκα ν΄ επαινεύτηκε σ΄ Ανατολή και Δύση. Πως δεν την βρήκε κυνηγός για να την ντουφεκίσει. Κι ο κυνηγός σαν τ΄ άκουσε βαρειά το κακοφάνηκε.Στήνει τα βρόχια στα βουνά, χρυσά κλουβιά στον κάμπο. Στήνει και μια χρυσόβεργα σε μαρμα-ρένια βρύση.Περδίκα πάει να πιει νερό και πιάστη-κεν στα βρόχια. Χαράν είχεν ο κυνηγός και οι συγγε-

νείς του όλοι.Τρεις Πέρδικες ανέβαιναν, ανέβαιναν κατέβαιναν.Παίρνουν το δρόμο μονα-χές, η μία την άλλη έλεγαν.Καλέ που πάμε εμείς οι τρεις.Αν ίσως μας ιδή κανείς. Σταυραιτός αγνάντεψεν και με το νουν του έβαλε.Ν΄αρπάξω τη μικρότερη κι απ΄ όλες ομορφότερη.

Πέρα από τα γλυκά τρα-γούδια της χαράς και του γάμου υπάρχουν και τα τραγούδια του βουνού, της κλεφτουριάς και του αντάρτικου. Πάνω στις πλαγιές, στα βουνά και στα ρουμάνια η Πέρδικα είδε τα πα-λικάρια να μάχονται και να γλεντούν. Η πέρδικα δίνει την ιστορική είδη-ση πρώτη και η Πέρδικα που πρώτη κλαίει τους σκοτωμένους λεβέντες. Και εδώ είναι η αγαπημένη λυγερή, που χάνει τον λεβέντη ή η πονεμένη μάνα. Έχουν τόσο πόνο τα τραγού-δια αυτά στον στίχο και στην μελω-δία, όσο πόνο μπόρεσε και χώρισε η Μακεδονική γη, όσο καημό χώρεσαν τα φαράγγια της τυραννισμένης Μα-κεδονίας μας, όση λαχτάρα κρύβει η λέξη ΄΄ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ΄ . Είναι πολλά τα τραγούδια του είδους αυτού. Διαλέ-γουμε μερικά.Μια Περδικούλα κάθισε στου Ζήδρου το κεφάλι.Δεν κελαιδούσε σαν πουλί, σαν όλα τα πουλάκια.Παρά λαλούσε κι΄ έλεγε μ΄ανθρώπινη κουβέντα.Ζήδρο μου τ΄ είσαι κίτρινος, κίτρινος σα λεμόνι.Μη σε βαρούνε τ΄ άρματα, τα έρημα τσαπράζια;Πέρδικα μ΄ που με ρώτησες θα σου το μολοήσω.Δεν με βαρούνε τ΄ άρματα, τα έρημα τσιαπράζια.Μον΄ έχασα τον Φώτο μου, το μονα-χό παιδί μου.Ένας αετός επέρασε από τα κορφο-βούνιακαι πάησε και σταμάτησε σε μια ψη-λή ραχούλα. Πέρδικες τον ρωτούσανε, Πέρδικες τον ρωτάνε. Αητέ πως πάει ο πόλεμος το αντάρτικο ντουφέκι; Τι να σας πω αδέλφια μου, τι να σας μολοήσω. Μαύρα χαμπέρια έχουμε απ΄τη Μακεδονία. Τον Παύλο τον βαρέσανε με προ-δοσία και απάτη. Στη Πέρδικα έθεσε ο Μακεδόνας τον ανείπωτο πόνο της μητρικής καρ-

διάς, το παράπονο του και το μοιρολόι. Την καρδιά του έδωσε στο όμορφο πουλί και την έκανε ποίημα και λυπητε-ρό σκοπό. Τρεις Περδικούλες κάθονταν στης Καστοριάς τη ράχη. Είχαν τα νύχια κόκκινα και τα φτε-ρά βαμμένα. Η μια τηράει την Καστοριά, η άλ-λη το Λιαψίστι. Η τρίτη η μικρότερη μοιρολογάει και λέει. Τον Λίτσα τον σκοτώσανε σε μια μεγάλη μάχη.

Από τα πολλά δημοτικά τραγούδια που είναι αφιερωμένα στην Πέρδικα, παραθέτω τα παρακάτω δύο:1) Τρικαλινή μου Πέρδικα και Λαρ-σινή Τρυγόνασ όλο τον κόσμο ήμερησ εμένα στέκεις άγρια.Θα στήσω βρόχια στα βουνάκαι σκάνδαλα στους κάμπους.Πέρδικα πάει να πιει νερό και πιάστηκεν στα βρόχιακι ο κυνηγός από μεριά την πιάνει την πέρδικα. Άσεσμε, άσεσμε κυνηγέφέτος για να λαλήσω θασπώ τραγούδια θλιβερά τραγούδια της καρδιάς σου.2) Μια πέρδικα ξενόμερη κι απ άλλο Βιλαέτι,χρυσός αέρας την κυνηγά και τρέχει να την πιάσει.΄΄Τι σου φταιξα χρυσέ μ΄αητε και τρέ-χεις να με πιάσεις;Κι αν σου ΄φταιξαν τα μάτια μου, πες μου, για να τα κλείσω Κι αν σου φταιξαν τα νύχια μου, πες μου για να τα κόψω,Κι αν σου φταιξε το πρόσωπο, πες μου να το μαυρίσω,Κι αν σου φταιξ΄ η καρδούλα μου, να τηνε ξεριζώσω.

πολιτισμός

Η ΠΕΡΔΙΚΑ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Του Γεωργίου ΜπόνταΛαογράφουΤέως Δ/ντή της Δημ. Βιβλιοθήκης Σιάτιστας

37ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Οι έξι χορωδίες στο Πνευματικό Κέ-ντρο Βελβεντού έδιναν τη δική τους παράσταση

με υπέροχα τραγούδια. 150 χορω-δοί γυναίκες-άνδρες, που μαθαίνουν μουσική και τραγούδι, είναι ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός. Ανεβαίνοντας στο Ναό ακούω μια πα-ρέα παιδιών να τραγουδάει: «…και τι ζητάω, τι ζητάω, μια ευκαιρία στον παράδεισο να πάω». Στο Αρχονταρίκι της Ενορίας διδάσκουμε μουσική και

γλώσσα από την καθ’ ημάς εκκλησια-στική παράδοση. Πρόκειται γενικώς για μια μουσικο-στιχουργική και ποι-ητική ζύμωση, που είτε σαν σπου-δή και φωνητική μελωδία είτε σαν ακρόαση, προσφέρει έρμα στο λαό. Στα επόμενα δύσκολα χρόνια που έρ-χονται θα έχουμε περισσότερη ανά-γκη και η δίψα θα είναι μεγαλύτερη για μουσική και ποίηση. Σ’ αυτά τα δύο μεγέθη θα καταφεύ-γουμε για να νικούμε το φόβο και την αβεβαιότητα, μπροστά σ’ αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλά-δα και στους Έλληνες, που είναι πο-λύ επίκαιρα και που επιταχύνονται σαν δίνη.Αυτό που άλλοτε ονόμαζαν πολιτική έχει παραλύσει σαν δημόσια υπηρε-σία. Είναι σαν να συμμετέχουμε σε μια φάρσα που δεν μας αφορά. Οι δυνατότητες κυρίως των νέων κινδυ-νεύουν να μείνουν κλεισμένες στο κελί μιας ατομικότητας στριφνής και βουβής. Η μουσική και η ποίηση κα-λούνται να τις απελευθερώσουν.Η τραγωδία βρίσκεται στην αντί-ληψη για την εξουσία, όποιας μορ-φής, ως εργαλείου ατομικού ή συ-ντεχνιακού πλουτισμού, παράλληλα με την τροφοδότηση ενός άκρατου εγωκεντρισμού και νεποτισμού, που οδήγησε στην κατ’ εξακολούθηση εξαπάτηση και εν τέλει στην κατα-λήστευση ενός ολόκληρου ευκολό-πιστου λαού. «Ήμασταν πάντοτε μιας ήττας - που νικάει την εξουσία – και ξαφνικά μας παρεδόθη αληθινά - τι τραγωδία», περιγράφει ο Σαββόπουλος, την (σχεδιασμένη;) αποτυχία του ωραίου κοινωνικού οράματος από τους ανύ-ποπτους για το τι θα επακολουθήσει (όχι χωρίς και τη δική τους υπαιτιότη-τα) εραστές της εξουσίας. Γι’ αυτό κι οι νέοι πια «δεν ακούν τα

κόμματα και το μεγάφωνό τους – τον χτύπο μόνο της καρδιάς – που μας βαφτίζει ανθρώπους». Η φύση της κρίσης είναι διπλή: από τη μια προσωπική κι από την άλλη δημόσια-ιδεολογική, πολιτική και κοινωνική. Δεν έχουμε πλέον ανά-γκη από σύμβολα-είδωλα. Οφείλου-με να αρνηθούμε να υποταχτούμε σ’ αυτά και στον φασισμό του χρήμα-τος, που θέλει να μας κάνει πολτό. «Δες και τους ηγέτες σου δίχως πα-ραμύθι – να χάσουν την ισχύ τους – να αλλάξει η τακτική τους. - Τον κάθε τεχνικό της εξουσίας τον χρήστη – εγώ τον αντιμετωπίζω δίχως πίστη» (Σαββόπουλος). Το πνεύμα για την αντιπαράθεση με την εξουσία και για την ανατρο-πή των κακών κατεστημένων μπορεί να ξαναβρεθεί πέρα από τα σύμβο-λα-είδωλα, πέρα από τις κενές (άδει-ες) μορφές. Το πνεύμα αυτό θα προ-κύψει από αλλού. Καταβύθιση χρειαζόμαστε στον προ-σωπικό και στον συλλογικό εαυτό μας για να ανακαλύψουμε την ηθι-κή και κυρίως την πνευματική κρίση, που είναι κρίση δομική. Η αλλαγή στη διαλεχτική πορεία, θέση-αντίθε-ση-σύνθεση, είναι αδύνατη, αν δεν αλλάξει πρώτα ο εαυτός μου (-μας),

που όσο παραμένει αμετανόητος, θα συνεχίζει να πολλαπλασιάζει επ’ άπειρον το κενό του. Ε, λοιπόν, στη μουσική και την ποί-ηση, στο τραγούδι, ναι σ’ αυτά, και στις μικρές, απόμακρες, χορταρια-σμένες Ενορίες-τα πνευματικά και κοινωνικά αρχέτυπά μας, εκεί θα αναζητούμε την αναβίωση αυτού του ονειρικού και πυρετώδους στοι-χείου, που έχουν εκφράσει στο πα-ρελθόν με τόση οξυδέρκεια μουσι-κές ιδιοφυίες και ποιητές του λόγου μας, που ζωντανεύουν την ιδιοπρο-σωπία μας. Οι πολλές χορωδίες ανδρών και γυ-ναικών, όποιας ηλικίας, που ξεφυ-τρώνουν σαν μανιτάρια και τα νέα νεανικά μουσικά σχήματα αυτήν την αναζήτηση υπηρετούν. Με τη μου-σική και τον στιχουργικό λόγο προ-σφέρουν άλλοτε τη γαλήνη κι άλ-λοτε προκαλούν την εξέγερση των συνειδήσεων. Τώρα που αρχίζουν τα δύσκολα, τώρα που έχουμε εκχωρηθεί (μας έχουν εκχωρήσει) στους Διεθνείς Τοκογλύφους, η πεποίθησή μου εί-ναι ότι τίποτε δεν θα μπορέσει να μειώσει τη δύναμη της επίδρασης, που θα ασκεί η ποίηση (εκκλησιαστι-κή και θύραθεν) και η μουσική, πάνω

στη συνείδηση του λαού μας, όσο κι αν η επίδραση αυτή είναι ή μοιάζει να είναι βραδυφλεγής.Με τη λέξη «επίδραση» εννοώ αυ-τό το ρίγος, που διαπερνάει τις αι-σθήσεις μας και μας απογειώνει ή μας κάνει να τυφλωνόμαστε για μια στιγμή από έρωτα και από χαρά. Το αντιλαμβανόμαστε επειδή μας γο-νιμοποιεί. Είναι αυτό που η μουσική μπορεί να υποσχεθεί πέρα από την πολιτική.Τροφοδοτούμαι από αισιοδοξία για το σήμερα και το αύριό μας, με μου-σική και στίχους του τραγουδοποιού (όρο που καθιέρωσε ο Bob Dylan), Διονύση Σαββόπουλου: «Μέρες κα-λύτερες θα ‘ρθούν – το λέει το ένστι-κτό μου – αυτό το κάτι μέσα μου – το εντελώς δικό μου. – Μέρες καλύτε-ρες θα ‘ρθούν – το νιώθω στο αερά-κι. – Εκείνο το καρύδι σπάει. – Άκου και τ’ αηδονάκι. – Του πάει το ντέρτι κι ο καημός – η λύπη του ταιριάζει, – μα θέλει και το φάρμακο. – Ποιος το ‘χει; Το μοιράζει;». Θα ανταμώσουμε, αλλά μόνο ως πρόσωπα. «Να που ανταμώνουμε επιτέλους - κι ο Θεός ας μας φιλή-σει - ως του Απρίλη τις γιορτές - που θα λουστεί και θα νικήσει». Δε μπο-ρεί, έτσι θα γίνει…

πολιτισμός

Καταφύγιο για το λαό η Μουσική και η Ποίηση(Σκέψεις με αφορμή την συνάντηση των 6 χορωδιών στο Βελβεντό )

Του π. Κωνσταντίνου Ι, Κώσταπαπαδάσκαλου

38 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010παραπολιτικά

… και αμέσως μετά από περιέργεια ξα-ναρώτησα «Ποιος εκπαιδευτικός, ειδικός στην περιβαλλοντική αγωγή, κάνει τις συ-νεντεύξεις;». …«Δεν είναι εκπαιδευτικός, αλλά ο Αντινομάρχης κ. Γιώργος Σβώλης, η εκπρόσωπος του ΕΒΕ κ. Μαρία Ασμανί-δου και κάποιος άλλος»… (Απόσπασμα από την επιστολή του Λάζου Τσικριτζή η οποία δημοσιεύεται στο παρόν τεύχος στη στή-λη «Απόψεις»). Ο νόμος ορίζει ότι ο Αντινομάρχης Σβώλης Γεώργιος θα κάνει την συνέντευξη στον Κα-θηγητή του ΤΕΙ για 20 χρόνια, Λάζο Τσικιρ-τζή για να διδάξει ο δεύτερος περιβαλλο-ντική αγωγή στα ΝΕΛΕ Κοζάνης.Για να καταλάβει και ο «τελευταίος πολί-της» αυτού του Νομού. Ο Γιώργος ο Σβώ-λης, η Μαρία Ασμανίδου εκπρόσωπος του ΕΒΕ και κάποιος άλλος … όπως ο νόμος ορί-ζει, δηλαδή υπάρχει νόμος του κράτος που ο εκάστοτε Αντινομάρχης, ο/η εκπρόσω-πος του ΕΒΕ και κάποιος άλλος θα στήσουν ένα καθηγητή στην καρέκλα και θα τον πά-ρουν συνέντευξη αν είναι άξιος να διδάξει. Σκέπτομαι φωναχτά. Τι θα μπορούσε να ρωτήσει ο Γιώργος ο Σβώλης έναν Καθηγη-τή και μάλιστα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης 1. Ξέρεις το τραγούδι «δεν είμαι ο Γιώρ-γος π’ αγαπούσες μια φορά»(1)2. Ξέρεις με ποιο τραγούδι ανάβει ο Φα-νός;(2)3. Ξέρεις με ποιόν έπαιξε ο Παναθηναϊκός

την προηγουμένη Κυριακή;(3)4. Ξέρεις πότε ανοίγουν τα μαγαζιά και πότε κλείνουν στην Κοζάνη;(4)Τι άλλο θα μπορούσε να τον ΡΩΤΗΣΕΙ; Τις παραπάνω ερωτήσεις και άλλες συγγε-νικές όπως: τι σημαίνει «εμείς έχουμε το γομάρι δεμένο στον πλάτανο και όχι στο μακεδονίση»(5), γνωρίζουμε ότι ο αντινο-μάρχης τις γνωρίζει πάρα πολύ καλά.Για να είμαστε όμως δίκαιοι παρακαλούμε τον Αντινομάρχη να μας στείλει μία επιστο-λή για να την δημοσιεύσουμε, με τις ερω-τήσεις που θα έκανε στο Λάζο. Και αυτό διότι δεν γνωρίζουμε τις εξειδικευμένες γνώσεις του.Τώρα αν δεν έχει ειδικές γνώσεις. Τον κα-λούμε να παραιτηθεί από την επιτροπή αυ-τή μέχρι ν’ αλλάξει ο Νόμος. Ε! φτάνει ποια η ……. σ’ αυτό το κράτος.

(1) Τραγούδι αυτό το γνωρίζει άριστα γι-ατί το τραγουδάει σ’ όλους τους δημόσι-ους χώρους που υπάρχει ορχήστρα και πα-ρευρίσκεται μ’ όποια ιδιότητα. (προέδρου, αντινομάρχη, ιδιώτη κλπ.)(2) ,(3) ,(4) τις γνωρίζει άριστα γιατί από μικρό παιδί συμμετέχει στα καρναβάλια, είναι παναθηναϊκάρα και η εμπορική του ιδιότητα ξεκινά από τα πανηγύρια. (5) Η αγαπημένη του παροιμία που χρησι-μοποιεί και σε νομαρχιακά συμβούλια και σε τηλεοπτικές εκπομπές.

Τα καραγκιοζλίκια του ΚαλλικράτηΑφού λοιπόν είδαμε την ουσία και το περιε-χόμενο του Καλλικράτη και λύσαμε όλα τα άλλα θέματα που ανέκυψαν (πόροι, προ-σωπικό κλπ.) έμειναν προς επίλυση τρία κολοσσιαία θέματα τα οποία απειλούν να τινάξουν στον αέρα την αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση και να βυθίσουν στο σκο-τάδι τη χώρα: Τα τρία αυτά θέματα είναι: α) Πως θα λέγεται ο Δήμος κάτω από το αυλάκι: Βελβεντού – Σερβίων ή Σερβίων – Βελβεντού; β) Ποια θα είναι η έδρα του δήμου Βοΐου: η Σιάτιστα ή η Νεάπολη; γ) Θα παραμείνει ανεξάρτητος δήμος ο Δή-μος Αιανής ή όχι; Και το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα εί-ναι: γίνεται με αυτά τα καραγκιοζλίκια αυ-τοδιοικητική μεταρρύθμιση; Και με ποιους θα γίνει;

Ανάπτυξη και πάλι ανάπτυξηΑνάπτυξη ακούγαμε στα Γρεβενά χρόνια πολλά. Τι «πράσινος» νομός θα γίνει, τι επενδύσεις θα γίνουν και τι κατά καιρούς δεν ακούσαμε. Αστεροσκοπεία, Παλαιο-

ντολογικά μουσεία, χιονοδρομικά κέντρα διεθνών προδιαγραφών κ.α.π. Μέχρι στιγ-μής δεν είδαμε τίποτε από όλα αυτά. Λέτε να είναι και αυτά από τα γνωστά πυροτε-χνήματα για εσωτερική κατανάλωση; Ει-λικρινά, δεν γνωρίζουμε τι από όλα αυτά προχωρεί και θα υλοποιηθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα. Μήπως μπορεί κάποι-ος από τη νομαρχία να μας διαφωτίσει για να μάθει και ο κόσμος; Γιατί αν η ανάπτυ-ξη στα Γρεβενά τρέχει με τον ρυθμό που τρέχουν οι αδειοδοτήσεις της τοπικής Πο-λεοδομίας αφήστε την ανάπτυξη για τα δι-σέγγονα.

1. Ο γελών πληρώνει: οι Έλληνες πρέπει να σταματή-σουν να κυκλοφορούν μ αυτό το ηλίθιο χαμόγελο στα χείλη: προδίδει μια παράλογη αισιοδοξία για το μέλ-λον, η οποία είναι ασύμβατη με τη δεινή οικονομική κα-τάσταση στην οποία έχουν περιέλθει. Στο εξής όλοι οι υπήκοοι της Επιτηρούμενης θα πρέπει να διάγουν ζωή περίκλειστη, να είναι, να δείχνουν, αλλά και να συμπερι-φέρονται ως τρομερά στενοχωρημένοι. Κάθε απόκλιση από τη διαταγή αυτή θα θεωρείται προσβολή προς τους Επιτηρητές και θα φορολογείται αναλόγως. 2. Μετά την κατάργηση του Δώρου Πάσχα, καταργείται και το Πάσχα: ο Χριστός θα σταυρώνεται κανονικά, αλλά δεν θα ...ανασταίνεται. Έτσι οι επιτηρούμενοι θα μπο-ρούμε να τη βγάζουν με λαχανίδα και ταχινόσουπα σε βάθος χρόνου, ενώ περικόπτονται τα ενοχλητικά έξοδα για γλέντια, συναθροίσεις και σπληνάντερα μετά μου-σικής, που ανέκαθεν ενοχλούσαν με τη βαρβαρότητά τους Επιτηρητές. 3. Κάθε αργία που βγάζει τριήμερο μετατίθεται αυτομά-τως σε άλλη, εργάσιμη μέρα, σε απόσταση ασφαλείας από την κοντινότερη σχόλη. Από μελέτες προκύπτει ότι τίποτα δεν σπάει τα ούμπαλα του Έλληνα περισσότε-ρο από να του τσακίσεις τη λεγόμενη «γέφυρα», τύπου «συρταρώνω την -Πρωτομαγιά -με –το Πάσχα-και-μην-τον-είδατε» 4. Οι Επιτηρούμενοι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν θυ-σίες. Για να εντυπωθεί το μήνυμα, κάθε μήνα θα θυσιά-ζεται τελετουργικά, σε ζωντανή τηλεοπτική σύνδεση, ένας Δημόσιος Υπάλληλος, μαζί με τα ένσημα και τα επιδόματά του. Αυτή είναι και η μόνη μαζική ψυχαγωγία που επιτρέπεται και εγκρίνουν οι Επιτηρητές. 5. Επιγραφές και συνθήματα τα οποία παραφράζουν τις μητρικές γλώσσες των Επιτηρητών όπως π.χ. «Κλάϊν μάϊν πούτς», «τέϊκ μάϊ θρί» και «βουλεβού κουσέ αβέκ μουά Κάρλα;» θα τιμωρούνται με ραγδαίες ανατιμήσεις στα βασικά είδη διατροφής. 6. Επιβάλλεται από πρώτης τρέχοντος ο Φόρος του Μα-λάκα: κάθε Έλληνας θα φορολογείται με 0,35 λεπτά του ευρώ κάθε φορά που θα λέει τη λέξη «μαλάκας». Σύμφω-να με μακροοικονομικές προβλέψεις, με το ρυθμό αυτό το έλλειμμα του ΑΕΠ θα συρρικνωθεί σημαντικά μέσα σε τρεις μόνο εβδομάδες, ενώ στο χρόνο απάνω, θα έχουνε και κέρδος, οι μαλάκες. 7. Αναβάλλεται η έλευσις της Ανοίξεως, καταργείται η θερινή ώρα και απαγορεύονται τα θαλάσσια μπάνια, οι πανσέληνοι και οι διακοπές παντός είδους. Ως γνω-στόν, οι Επιτηρούμενοι παρουσιάζουν τάσεις ευτυχίας κατά τους θερινούς μήνες, και αυτό οι Επιτηρητές δεν μπορούν πλέον να το ανεχθούν. Επιπροσθέτως, οι Επι-τηρούμενοι υποχρεούνται να συνεχίσουν να φορούν χειμωνιάτικα ρούχα, σκουφιά και κασκόλ καθ’ όλον το διάστημα του έτους, για να μην τους μπαίνουν ιδέες τύ-που νησιά, κραιπάλες και άλλες αηδίες. 8. Τα όνειρα μεγαλείου θα λογοκρίνονται: εξαιρούνται αυτά των Παναθηναϊκών, που έχουν στιγμιαία διάρκεια. 9. Τα λαϊκά είδωλα θα πρέπει να ζητούν και να λαμβά-νουν την άδεια των Επιτηρητών πριν προβούν σε εντυπω-σιακές κινήσεις (γάμοι, βαπτίσεις, διαζύγια κλπ), διότι οι λεπτομέρειες του βίου τους δύνανται να καλλιεργήσουν εις τους επιτηρούμενους ατμόσφαιρα φαιδρότητος και χάχανου (βλέπε μέτρο 1). 10. Η τήρησις των ανωτέρω μέτρων σαφώς δεν επαφί-εται στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Σκύψτε, ευλογη-μένοι !...

Είμαστε για δέσιμοΚανόνες του ΔΝΤ

39ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010 παραπολιτικά

Γυαλιά καρφιά η Ν.Δ. στην Κοζάνη ή άλλα κρύβονται από πίσω; Κάποιοι πρώην Δή-μαρχοι αλλά και νυν δηλώνουν την έντονη αντίθεση τους στη διαγραφή της Ντόρας. Να ναι μόνο η φιλία που έχουν μαζί της; Να ναι το γεγονός ότι συμφωνούν με το πολιτικο-ιδεολογικό υπόβαθρο της ή μή-

πως άδραξαν την ευκαιρία να την «κάνουν» για τον αντίπαλο συνδυασμό του διευρυ-μένου Δήμου εν’ όψει Καλλικράτη για να βρουν στέγη και προσπαθούν να βρουν δι-καιολογία; Κοντή η νύφη εδώ είν’ το μέτρο. Σε πέντε μήνες θα φανεί.

Παραλίγο να μας πείσει ο Υπουργός των Εσωτερικών για τις αγαθές προθέσεις του σε ότι αφορά τον Καλλικράτη. Ξεφούσκω-σε το επικοινωνιακό προφίλ του όταν υιο-θέτησε προσωπικές απαιτήσεις διαφόρων μεγαλοπαραγόντων οι οποίοι νοιάζονται για το προσωπικό – πολιτικό συμφέρον τους και για το πώς θα βολέψουν και με-ρικούς συγγενείς τους. Επόμενο ήταν να

ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου. Και τι φταί-ει ο απλός πολίτης να ταλαιπωρείται; Αυ-τό το ήθος και ύφος ευαγγελίζεται ο Πρω-θυπουργός; Για να αναπνεύσει το πολιτικό σύστημα καλό θα είναι να μπει όριο επα-νεκλογής ώστε να μας αδειάσουν τη γωνιά κάποιοι παλαιοκομματικοί δεινόσαυροι οι οποίοι «καθαρίζουν» το πολιτικό τοπίο για να εκλέγονται αιώνια βουλευτές.

Πιστεύω βαθύτατα πως αυτός ο ευλογημέ-νος από τον Θεό τόπος μπορεί να ευημερή-σει. Και κάτι περισσότερο. Μπορεί να γίνει παράδειγμα για πολλούς άλλους λαούς. Φτάνει να το θελήσουμε. Φτάνει να παρα-

μερίσουμε τα μικρά και να αποβλέψουμε στα μεγάλα, και από το παρόν να σκεφτό-μαστε περισσότερο το μέλλον.Κωνσταντίνος Καραμανλής31.12.78 Μήνυμα για το νέο έτος

Ότι σκέφτεται ο καθένας χαίρεταιΔιαβάζουμε σε άρθρο τοπικής καθημερινής εφημερίδας «Κα-θολική φαίνεται πως είναι η αντίδραση σύσσωμης της Δυτι-κής Μακεδονίας στην υπαγωγή της στη νεοσύστατη Γενική Διοίκηση Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα, με την εφαρμογή του σχεδίου «Καλλικράτης» και της διοικητικής μεταρρύθμισης της χώρας. Το μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου, στον δεύτερο όροφο της Νομαρχίας, μετά από πρωτοβουλία της ΤΕΔΚ Κοζάνης, συναντήθηκαν φορείς από τους τέσσερις Νο-μούς της περιφέρειας, προκειμένου να συζητήσουν από κοι-νού τους τρόπους αντίδρασης στην πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών. Μετά από δίωρη, περίπου, συζήτηση, αποφασί-στηκε να ζητηθεί η δημιουργία 13 Γενικών Διοικήσεων, όπως είναι σήμερα οι 13 Περιφέρειες της χώρας, καθώς και νανα σταλεί έγγραφο με όλα τα επιχειρήματα για την παραμονή της Δυτικής Μακεδονίας ως έδρας της αποκεντρωμένης δι-οίκησης, αλλά και να υπάρξει ένας ενιαίος συντονισμός και με τις άλλες πέντε περιφέρειες της χώρας που θίγονται από τη σχετική διάταξη.Και ως πολίτης αυτής της περιοχής ρωτώ:• Γιατί χρειάστηκαν 2 ώρες περίπου για να αποφασίσουν αυτό που αποφάσισαν. Τι άραγε συζητούσαν …• Μήπως με την Ήπειρο αλλάξει ο χάρτης επιδοτήσεων προς το καλύτερο λόγω του ότι θα συμψηφιστεί η μιζέρια της Ηπείρου με την εικονική ευμάρεια της Δυτικής Μακεδονίας;• Μήπως ιστορικά μεγάλο τμήμα της Δυτικής Μακεδονίας εποικίστηκε από Δωρικά – Ηπειρώτικα φύλλα και ακόμη και σήμερα είναι χαρακτηριστικές οι ομοιότητες;• Μήπως η συνένωση με την Ήπειρο μας δώσει τη δυνατό-τητα ως Δυτική Μακεδονία και ως Κοζάνη να αποτελέσουμε τον άλλο πόλο στην ανάπτυξη διότι πληθυσμιακά και ανα-πτυξιακά είναι στα κυβικά μας τα Γιάννενα αλλά όχι η Θεσ-σαλονίκη; • Μήπως έχουμε πιο κοινά αναπτυξιακά και οικονομικά σημεία με τα Γιάννενα και την Ήπειρο από ότι τη Θεσσαλονί-κη; Μήπως ως Δυτική Μακεδονία μπορούμε να εκμεταλλευ-τούμε εμείς την υποανάπτυκτη ιόνια μεθόριο όπως έκαναν διάφοροι κοζανίτες και όχι μόνο με τη Χαλκιδική.• Κλήθηκαν τα Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια να καταθέσουν τις απόψεις τους ή θεωρήθηκαν περιττά; Θα μπορούσαν εν’ πάσει περιπτώσει να μας πουν, τα επιμελη-τήρια, ποια είναι η θέση τους;

Αλήθειες & Ψέματα

ΝΔ – θείος και ανεψιός

Πληροφορηθήκαμε από τον καθημερινό τύπο της Κοζάνης ότι θα γίνει και γιορτή για το Ρυζόγαλο από Μορφωτικό Πο-λιτιστικό Σύλλογο.Αφού σιγά, σιγά κλείνει ο κύκλος των γιορτών σε ζαρζαβατι-κά, σε γαλακτοκομικά και σε φρούτα από τους ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ εμείς προτείνουμε χάριν του πο-λιτισμού και τις μόρφωσης να γίνουν οι παρακάτω γιορτές.Α) Πως έπλεναν παλιά (πριν χρόνια) το βρακί του Πάππου.Β) Πως έκοβαν παλιά (πριν χρόνια) τον κάλο(1) Γ) Γιατί οι λεχώνες παλιά (πριν από χρόνια) δεν έβγαιναν 40 μέρες από το σπίτιΔ) Γιατί το στοιχιό ή (σχιό) παλιά (πριν από χρόνια) κοιμόταν στο μπουντρούμι.Και έχουμε να προτείνουμε πολλά ακόμα για τους ΜΟΡΦΩΤΙ-ΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ φυσικά πάντα με ορχήστρα σουβλάκια και μπίρα που θα χορηγεί η Νομαρχεία ή ο Δήμος(1) Κάλος και σκλήρυνση είναι το αποτέλεσμα της πάχυνσης της κερατίνης στιβάδας του δέρματος στην οποία τα κύτταρα της επιδερμίδας πολλαπλασιάζονται με μεγάλη ταχύτητα.

Όταν υπάρχει υστέρημα στόχων

Ο Καλλικράτηςκαι η μοίρα μας

40 ΠΥΛΗ | Ιούνιος 2010

Åßíáé ôï ðéï ðïëýôéìï ãÜëá ãéá ôçí áíÜðôõîç ôùí ðáéäéþí ìåôÜ ôï ìçôñéêü.

Ìïíáäéêü ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò äõóáíåîßáò óôç ëáêôüæç.

Åßíáé ôï ðëïõóéüôåñï óå áóâÝóôéï.

¸÷åé óçìáíôéêÜ ÷áìçëüôåñç ÷ïëçóôåñüëç.

Äåí ðñïêáëåß áëëåñãßåò êáé åßíáé åîáéñåôéêÜ åýðåðôï.

Ìå õøçëÞ ðåñéåêôéêüôçôá óå âéôáìßíåò Á, Â2, C, D.

ÁÃÑÏÊÔÇÌÁ ÁÌÁËÈÅÉÁ, ÁÍÙ ÊÁËËÉÍÉÊÇ - ÖËÙÑÉÍÁÔÇË./FAX: 2385092815, www.agroamalthia.gr