Download - Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Transcript
Page 1: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Γεωγραφία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 2 - Κεφάλαιο 25

΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Page 2: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

eva-edu

Kεφάλαιο 25ο Αλλαγές στην επιφάνεια της Γης

Η Γη υπάρχει πολλά χρόνια. Η επιφάνειά της δηλαδή το πάνω μέρος της έχει αλλάξει

πολλές φορές, επειδή συμβαίνουν πράγματα μέσα στη γη όπως εκρήξεις ηφαιστείων και

σεισμοί ή τα πράγματα αλλάζουν με τη δύναμη του νερού ή του αέρα.

Η βροχή, το χιόνι, το νερό του ποταμού, η θάλασσα χαλάνε σιγά-σιγά το έδαφος και

τα βράχια. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται υδάτινη διάβρωση.

Οι αλλαγές που γίνονται με τον άνεμο στην επιφάνεια της Γης λέγονται αιολική

διάβρωση.

Πολλά πράγματα που κάνουν και οι άνθρωποι χαλάνε την επιφάνεια της γης. Δηλαδή

οι φωτιές στα δάση και το κόψιμο των δέντρων

Ερώτηση για το σχολείο

Τι αλλάζει την επιφάνεια της γης;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Page 3: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Αλλαγές στην επιφάνεια της Γης

Τι θα μάθουμε:

Για τις αλλαγές στην επιφάνεια της Γης.

Που οφείλονται αυτές οι αλλαγές.

Τι είναι η διάβρωση και που οφείλεται.

Η ηλικία του πλανήτη μας, της Γης, είναι περίπου4.600.000 έτη. Στο διάστημα αυτό η μορφή της Γης δε μένει αναλλοίωτη. Αντίθετα, έχει αλλάξει πολλές φορές.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Page 4: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Οι αλλαγές στην επιφάνεια της Γης οφείλονται σε:

εσωτερικές δυνάμεις (ηφαίστεια και σεισμοί)

εξωτερικές δυνάμεις (άνεμος και νερό: βροχή, χιόνι, ποτάμια, κύματα)

Οι αλλαγές που συμβαίνουν στην επιφάνεια της Γης δεν γίνονται αντιληπτές από τον άνθρωπο, διότι πραγματοποιούνται πάρα πολύ αργά. Διαρκούν χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια και έτσι δεν

μπορούμε να τις αντιληφθούμε στην καθημερινή ζωή.

Η μορφή του πεδίου της μάχης των Θερμοπυλών το 1979. Η πεδινή έκταση δεξιά, που

δημιουργήθηκε από τις προσχώσεις του Σπερχειού ποταμού, κατά τους Μηδικούς

Πολέμους, ήταν θάλασσα.

- Το φαράγγι δημιουργήθηκε...

- Το δέλτα δημιουργήθηκε...

Διάβρωση ονομάζουμε το φαινόμενο της μείωσης των επιφανειακών πετρωμάτων από φυσικά αίτια. Ο άνεμος και το νερό μεταφέρουν υλικά από το ένα μέρος στο άλλο, σκάβουν βουνά και βράχια, ξεγυμνώνουν και λειαίνουν επιφάνειες, ανοίγουν στοές, σπήλαια, σήραγγες. Προκαλούν δηλαδή διάβρωση στο έδαφος.

Η διάβρωση που οφείλεται στο νερό ονομάζεταιυδάτινη διάβρωση. Με αυτήν μικρά ή μεγάλα κομμάτια αποσπώνται από την επιφάνεια της Γης και με τη δράση του ανέμου μεταφέρονται μακριά. Έτσι,

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

Page 5: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

αλλάζει η μορφή της επιφάνειας και εκεί που μεταφέρονται τα

διάφορα υλικά.

Κάνε κλικ εδώ για να δεις τη διάβρωση που δημιουργεί ένα ποτάμι.

Η διάβρωση που προκαλεί ο άνεμος στην επιφάνεια της Γης

ονομάζεται αιολική διάβρωση.

Κάνε κλικ εδώ για να δεις τη διάβρωση των βράχων από τον αέρα.

Οι ποταμοί με την κίνησή τους μεταφέρουν υλικά(πετρώματα και άλλα υλικά) από ψηλά σημεία(βουνά) σε χαμηλότερα, σε πεδιάδες ή

κοντά σε θάλασσα. Έτσι, δημιουργούνται νέα εδάφη που είναι γόνιμα για καλλιέργειες. Τα εδάφη αυτά ονομάζονται προσχωσιγενή.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Page 6: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Διάβρωση του εδάφους μπορεί να προκληθεί και από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η καταστροφή των δασών (πυρκαγιές, ανεξέλεγκτη υλοτομία) και η υπερβόσκηση.

Κάνε κλικ εδώ για να δεις πειράματα που μπορείς να κάνεις ώστε να

κατανοήσεις καλύτερα την έννοια της διάβρωσης. Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Page 7: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Εγκύκλιος Παιδεία

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ Διάβρωση είναι το σύνολο των φυσικών και χημικών φαινομένων που προκαλούν αλλαγές στο έδαφος καταστρέφοντας τα πετρώματα και μεταφέροντας τα κατάλοιπά τους. Κύριοι παράγοντες της διάβρωσης είναι το νερό και ο άνεμος. Η διάβρωση που οφείλεται στο νερό ονομάζεται υδάτινη διάβρωση, ενώ όσες αλλαγές στην επιφάνεια της γης οφείλονται στον άνεμο αποτελούν τηναιολική διάβρωση.

Εδώ δες τη διάβρωση που προκαλεί στο έδαφος ένα ποτάμι Εδώ τις αλλοιώσεις των βράχων από τον αέρα και τη διαμόρφωση ενός τοπίου

Στην Ελλάδα, ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες της διάβρωσης του εδάφους είναι η υποβάθμιση των δασών και των δασικών εκτάσεων. Αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον( πυρκαγιές, υπερβόσκηση, παράνομη υλοτομία, επέκταση πόλεων κλπ)

Προσχωσιγενές έδαφος είναι το έδαφος που σχηματίζεται από τη μεταφορά χωμάτων, λάσπης ή άλλων υλικών, τα οποία έχουν μεταφερθεί από τα τρεχούμενα νερά ενός ποταμού. Τα προσχωσιγενή εδάφη είναι ιδιαίτερα γόνιμα για όλες τις καλλιέργειες. Στην παρακάτω εικόνα στο Δέλτα του Νέστου

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Page 8: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

διακρίνουμε τα προσχωσιγενή εύφορα εδάφη τριγύρω του.

Ένα από τα σύγχρονα προβλήματα που δημιούργησε ο άνθρωπος με τις δραστηριότητές του είναι και η όξινη βροχή. Κύριο αίτιο για το σχηματισμό της είναι το διοξείδιο του θείου που βγαίνει από τα εργοστάσια που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα, καθώς και τα οξείδια του αζώτου που περιέχονται κυρίως στα καυσαέρια των αυτοκινήτων. Αυτές οι ενώσεις αντιδρούν με το οξυγόνο και τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας και σχηματίζουν θειικό και νιτρικό οξύ αντίστοιχα τα οποία στη συνέχεια διαλυμένα στη βροχή προσβάλλουν το έδαφος, το νερό, τα φυτά, τα ζώα, τα κτίρια, όλα. Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Πέμπτη, Φεβρουαρίου 19, 2009

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Page 9: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Αλλαγές στην επιφάνεια της

Γης (φωτογραφίες) 1. ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΕΡΑ (αιολική διάβρωση)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Page 10: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Μετέωρα (Θεσσαλία)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Page 11: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Page 12: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Page 13: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

.

Αριζόνα (Η.Π.Α.)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Page 14: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

.

2. ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Page 16: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Σφακτηρία (Μεσσηνία – Πύλος)

.

Γκραν Κάνυον (Η.Π.Α. – Αριζόνα)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Page 17: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Page 18: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

Αυστραλία

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Page 19: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

Δέλτα ποταμών

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Page 20: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

.

3. ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΥΠΑΝΣΗ (όξινη βροχή)

Παρθενώνας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Page 21: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

Στύλοι Ολυμπίου Διός

.

Ναός Ηφαίστου (Θησείον)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Page 22: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Page 23: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Ενότητα Β: Οι αλλαγές στην επιφάνεια της Γης πού οφείλονται οι αλλαγές στην επιφάνεια της Γης

τι είναι η διάβρωση και πού οφείλεται

Η μορφή της Γης έχει αλλάξει σημαντικά με το πέρασμα των χρόνων. Γίνονται όμως πολύ πολύ αργά, διαρκούν χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια, γιαυτό και δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές.Ας μην ξεχνάμε ότι η ηλικία της είναι ~ 4. 600.000.000 έτη.

Οι αλλαγές αυτές οφείλονται σε

εσωτερικές δυνάμεις:(ηφαίστεια και σεισμοί)

εξωτερικές δυνάμεις :(άνεμος και νερό: βροχή, χιόνι, ποτάμια, κύματα)

Διάβρωση ονομάζουμε το φαινόμενο της μείωσης των επιφανειακών πετρωμάτων από φυσικά αίτια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Page 24: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Η διάβρωση που οφείλεται στο νερό ονομάζεται υδάτινη διάβρωση. Με αυτήν μικρά ή μεγάλα κομμάτια αποσπώνται από την επιφάνεια

της Γης και με τη δράση του ανέμου μεταφέρονται μακριά. Έτσι, αλλάζει η μορφή της επιφάνειας και εκεί που μεταφέρονται τα

διάφορα υλικά.

Η διάβρωση που προκαλεί ο άνεμος στην επιφάνεια της Γης

ονομάζεταιαιολική διάβρωση.

Κάνε κλικ να δεις

πώς το νερό κι αέρας διαβρώνουν σιγά σιγά τα εδάφη.

Υδάτινη διάβρωση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Page 25: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Αιολική διαβρωση

Διάβρωση του εδάφους μπορεί να προκληθεί και από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η καταστροφή των δασών (πυρκαγιές, ανεξέλεγκτη υλοτομία,) ,η υπερβόσκηση ,η ατμοσφαιρική ρύπανση ...

ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΕΡΑ (αιολική διάβρωση)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Page 28: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΣΑΖΟΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ - ΚΛΙΚ

Η επιφάνεια της Γης έχει αλλάξει πολλές φορές

εξαιτίας δυνάμεων που δρουν από το εσωτερικό της(σεισμοί-ηφαίστεια), από εξωγενείς δυνάμεις (νερό-άνεμος) και από ενέργειες του

ανθρώπου(καταστροφή δασών - υλοτομία -υπερβόσκηση κ.α.).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Page 29: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Η γέννηση των Ηπείρων.Κάνε κλικ στην εικόνα!

πηγή:Ψηφιακό Σχολείο

Δες τις αλλαγές ενός τοπίου.Πάτησε στην εικόνα!

Στοιχεία της φύσης όπως η βροχή,το χιόνι,το νερό του ποταμού και η θάλασσα κατατρώγουν το έδαφος προκαλώντας διάβρωση.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Page 30: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Οι αλλαγές που οφείλονται στο νερό προκαλούν υδάτινη διάβρωση,ενώ αυτές που

οφείλονται στον αέρα προκαλούναιολική διάβρωση.

Προσομοίωση. Υδάτινη διάβρωση.Πάτησε στην εικόνα!

Προσομοίωση.Αιολική διάβρωση.Μεταφορά άμμου.Πάτησε στην εικόνα και συνέχισε με το βελάκι κάτω δεξιά!

Τα ποτάμια μεταφέρουν με τη ροή τους χώματα και άλλα υλικά, τα οποία εναποθέτουν στις όχθες και στο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Page 31: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Δέλτα τους.Τα εδάφη αυτά λέγονται προσχωσιγενή και είναι πολύ εύφορα!

Το Δέλτα του ποταμού Νέστου.Κ Λ Ι Κ

Πολλές φορές οι ανθρώπινες παρεμβάσεις προκαλούν διάβρωση στην επιφάνεια της Γης.Κάνε κλικ στην παρακάτω εικόνα και δες....

Φράγματα,αποξήρανση λιμνών, εκτροπή ποταμού, ορυχεία, σπήλαια, τη ρύπανση της ατμόσφαιρας που

προκαλεί όξινη βροχήκαι άλλα ενδιαφέροντα!

ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Page 32: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Αναρτήθηκε από ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΣΑΖΟΣ στις Τετάρτη, Φεβρουαρίου 12, 2014

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Page 33: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ο μαυροπίνακας

Αλλαγές στην επιφάνεια της Γης

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:

για τις μεταβολές στην επιφάνεια της Γης και πού αυτές οφείλονται τι είναι διάβρωση και πού οφείλεται

Η Γη έχει ηλικία 4.600.000.000 ετών περίπου. Στο διάστημα αυτό η επιφάνειά της έχει αλλάξει πολλές φορές, επειδή επιδρούν πάνω σε αυτήν δυνάμεις από το εσωτερικό της (ηφαίστεια και σεισμοί) και δυνάμεις εξωτερικές, όπως η δύναμη του νερού και του ανέμου.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Page 34: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Θεαματική έκρηξη του ηφαιστείου στο Όρος Αγίας Ελένης στην πολιτεία της Ουάσινγκτον,ΗΠΑ, στις 18 Μαΐου 1980

Πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια όλες οι ήπειροι ήταν ενωμένες σε μία υπερήπειρο, την Παγγαία

Εικόνα με κίνηση που δείχνει την διάσπαση της Παγγαίας και τον σχηματισμό των ηπείρων.

Διεθνής ομάδας επιστημόνων έδωσε στη δημοσιότητα μία φωτογραφία από ραντάρ με ακτίνες λέιζερ, η οποία απεικονίζει τις αλλαγές στην επιφάνεια της γης, μετά το σεισμό μεγέθους 7,2R που έπληξε την περιοχή Mexicali του Μεξικό, το 2010.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Page 35: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Η τεχνική αυτή μπορεί να εντοπίσει τις – μόλις λίγων εκατοστών- αλλαγές στην επιφάνεια της γης: Στην φωτογραφία που βλέπετε, το μπλε χρώμα παρουσιάζει τις περιοχές όπου παρατηρήθηκε μείωση του ύψους της επιφάνειας της γης, ενώ το κόκκινο καταδεικνύει τις περιοχές που σημειώθηκε αύξηση.

(http://peristerinews.gr )

Η βροχή, το χιόνι, το νερό του ποταμού, η θάλασσα κατατρώγουν σιγά-σιγά το έδαφος και τα βράχια. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διάβρωση και ειδικότερα επειδή οφείλεται στο νερό ονομάζεται υδάτινη διάβρωση. Πολλές φορές, κατά τη διάρκεια της διάβρωσης αυτής, μικρά και μεγάλα κομμάτια αποσπώνται από την επιφάνεια της Γης και με τη δράση του ανέμου μεταφέρονται μακριά, αλλάζοντας και εκεί τη μορφή της επιφάνειας της. Οι αλλαγές που προκαλεί ο άνεμος στην επιφάνεια της Γης αποτελούν την αιολική διάβρωση. Καθώς ο ποταμός κινείται προς τις εκβολές του, μεταφέρει χώματα από διάφορα πετρώματα και πολλά άλλα υλικά (αποτέλεσμα της διάβρωσης), τα οποία κάνουν το έδαφος εύφορο. Το έδαφος αυτό ονομάζεται προσχωσιγενές. Τα προσχωσιγενή εδάφη είναι γόνιμα για τις καλλιέργειες.

Πολύ συχνά οι ανθρώπινες ενέργειες γίνονται αιτία για να προκληθεί διάβρωση του εδάφους. Μερικές από τις ενέργειες αυτές είναι η καταστροφή των δασών (πυρκαγιές, ανεξέλεγκτηυλοτομία) και η υπερβόσκηση.

(όξινη βροχή)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Page 36: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

αποτελέσματα όξινης βροχής

τα μαρμάρινα ιστορικά μνημεία είναι το πιο συνηθισμένο θύμα της όξινης βροχής

αλλαγές στην επιφάνεια της γης

η γέννηση των ηπείρων το Δέλτα του Νέστου τα νησιά του Αιγαίου

το χωριό ΦΡΙΞΑ της ΟΛΥΜΠΙΑΣ

Η μεταφορά του εδάφους με τα υδάτινα ρεύματα και η προστασία από τη διάβρωση

Αναρτήθηκε από Μανόλης Καβαδάκης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Page 37: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τουλιόπουλος Φώτης

Αλλαγές στην επιφάνεια της Γης Η επιφάνεια του πλανήτη μας δεν έχει σταθερή μορφή όπως νομίζουμε. Αλλάζει συνεχώς επειδή

επιδρούν πάνω της δυνάμεις που προέρχονται από το εσωτερικό της (ηφαίστεια και σεισμοί), αλλά και

από το εξωτερικό της (νερό και άνεμος). Δεν

αντιλαμβανόμαστε τις αλλαγές αυτές διότι γίνονται πολύ αργά. Χρειάζεται να περάσουν χιλιάδες ή και

εκατομμύρια χρόνια για να πραγματοποιηθούν

κάποιες αλλαγές.

Πριν εκατομμήυρια χρόνια, η Γη είχε μόνο μια

υπερήπειρο που ονομαζόταν Παγγαία. Σιγά σιγά

διασπάστηκε και δημιουργήθηκαν οι σημερινές

ήπειροι. Δείτε στην παρατάνω κινούμενη εικόνα τις

αλλαγές αυτές.

Διάβρωση ονομάζουμε το φαινόμενο της μείωσης των επιφανειακών πετρωμάτων κάτω

από την επίδραση του νερού ή του ανέμου. Ο άνεμος και το νερό μεταφέρουν υλικά όπως

πέτρες και χώμα από το ένα μέρος στο άλλο,

καταστρέφουν βράχια, απογυμνώνουν επιφάνειες από το χώμα, ανοίγουν σπηλιές και

σήραγγες. Η διάβρωση που προκαλείται από τη βροχή, το

χιόνι, το νερό των ποταμών ή της θάλασσας

ονομάζεται υδάτινη διάβρωση. Η διάβρωση που προκαλείται από τον άνεμο

ονομάζεται αιολική διάβρωση. Ο άνεμος μαζί

του κουβαλάει σκόνη και άλλα υλικά. Αυτά

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Page 38: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Αιολική διάβρωση. Πατήστε στην εικόνα

όταν πέσουν πάνω στα βράχια τα λειαίνουν και τους αλλάζουν σχήμα.

Διάβρωση από θάλασσα Διάβρωση από ποτάμι. Πατήστε στην εικόνα.

Οι ποταμοί με την κίνηση των νερών τους μεταφέρουν

υλικά από ψηλότερα σημεία σε χαμηλότερα, δηλαδή σε πεδιάδες ή στις εκβολές τους. Σχηματίζουν έτσι νέα

εδάφη το οποία είναι πολύ εύφορα για καλλιέργειες.

Τα εδάφη αυτά ονομάζονται προσχωσιγενή.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Page 39: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Εκτός από τις φυσικές αιτίες, διάβρωση του εδάφους μπορεί να προκληθεί και από τις

ανθρώπινες παρεμβάσεις. Η καταστροφή των

δασών από πυρκαγιές ή την ανεξέλεγκτη υλοτομία, καθώς και η υπερβόσκηση αφήνουν

εκτεθειμένο το έδαφος και το χώμα παρασύρεται από τις βροχές ή τον άνεμο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Page 40: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ: ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ

tvagelis96

Β4.3

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Page 41: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Γιατί οι αλλαγές της επιφάνειας της Γης δεν γίνονται αντιληπτές;

Η επιφάνεια της Γης αλλάζει διαρκώς. Οι αλλαγές αυτές δε γίνονται εύκολα αντιληπτές από τον άνθρωπο,

γιατί συμβαίνουν πολύ αργά (συνήθως διαρκούν εκατομμύρια χρόνια).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Page 42: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Ποιοι παράγοντες αλλάζουν την επιφάνεια της Γης;

Α) Οι ενδογενείς. Β) Οι εξωγενείς.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

Page 43: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι οι ενδογενείς παράγοντες;

Ενδογενείς λέγονται οι δυνάμεις που ξεκινούν από το εσωτερικό της Γης.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Page 44: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι προκαλεί η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών;

►Σεισμούς, ► Εκρήξεις ηφαιστείων, ► Γένεση και καταστροφή βουνών ► Δημιουργία ηπείρων και ωκεανών.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

Page 45: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι ο σεισμός;

Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο, που πραγματοποιείται στο εσωτερικό της Γης. Πρόκειται για ισχυρές δονήσεις του εδάφους, μικρής χρονικής διάρκειας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

Page 46: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι ισχύει για τους σεισμούς;

Οι σεισμοί είναι το στιγμιαίο αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διεργασίας, με την οποία συσσωρεύεται δυναμική ενέργεια σε ορισμένες περιοχές της λιθόσφαιρας, οι οποίες καταπονούνται από την πίεση που προκαλεί η μετακίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

Page 47: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι ισχύει για τους σεισμούς;

Σεισμοί όμως είναι πιθανόν να προηγούνται ή να συνοδεύουν τις εκρήξεις των ηφαιστείων. Υπάρχουν σεισμοί που δε γίνονται αισθητοί, ενώ άλλοι είναι τόσο ισχυροί, που προκαλούν σοβαρές αλλαγές στην επιφάνεια του εδάφους.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

Page 48: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι ισχύει για τους σεισμούς;

Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα οι σεισμοί προκαλούν μετακίνηση μεγάλων βράχων και ρωγμές στο έδαφος. Η επικινδυνότητα του σεισμού οφείλεται στο ότι καταστρέφει τα έργα των ανθρώπων και προκαλεί απώλειες ανθρώπινων ζωών.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

Page 49: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη που πλήττονται από σεισμούς;

• ΑΣΚΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

Page 50: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Μπορείς να εξηγήσεις γιατί στην Ελλάδα σημειώνονται πολλοί σεισμοί;

ΑΣΚΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

Page 51: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση

σεισμού.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

Page 52: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι θα κάνουν οι φίλοι μας; Πρώτα από όλα θα πρέπει να

καλύψουν το κεφάλι τους για να το προστατέψουν…….

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

Page 53: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ Τι θα κάνουν μετά; Θα αναζητήσουν ένα ανοικτό χώρο

μακριά από κτίρια και καλώδια της ΔΕΗ ώστε να μην κινδυνεύουν……

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

Page 54: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Πρώτα απ’ όλα θα μπείτε κάτω από

τα θρανία σας. Φροντίστε να μην υπάρχουν

αντικείμενα στους διαδρόμους ανάμεσα στα θρανία.

Παραμείνετε εκεί μέχρι να σας φωνάξει ο καθηγητής για να βγείτε.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

Page 55: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Δεν τρέχουμε την ώρα που γίνεται ο Σεισμός προς την έξοδο…

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

Page 56: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Μπαίνουμε κάτω από ένα γερό τραπέζι (ΟΧΙ ΓΥΑΛΙΝΟ ) ή κρεβάτι… Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

Page 57: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Δεν βγαίνουμε σε

μπαλκόνια…. Δεν πλησιάζουμε τζάμια ή

άλλα αντικείμενα που μπορεί να μας τραυματίσουν …..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

Page 58: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Δεν χρησιμοποιούμε

ασανσέρ κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά το σεισμό,

μπορεί να υπάρξουν

μετασεισμοί και να κοπεί το καλώδιο του ασανσέρ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

Page 59: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ Φροντίζουμε να συζητήσουμε με τους γονείς μας τι

θα κάνουμε σε ένα σεισμό και επίσης μαθαίνουμε : 1) Όλα τα χρήσιμα τηλέφωνα (Σπιτιού, κινητά, αστυνομία, Πυροσβεστική,

Ασθενοφόρα)

2) Που θα βρεθούμε με τους γονείς μας μετά από ένα σεισμό.

3) Κάνουμε ασκήσεις μαζί με τους γονείς για το πώς θα κινηθούμε σε ένα σεισμό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

Page 60: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι πρέπει να κάνετε από τώρα • Συζητήστε με την οικογένειά σας και καταστρώστε σχέδιο

έκτακτης ανάγκης. – Προγραμματίστε που θα καταφύγετε μετά το σεισμό. Πού και πώς θα

συναντηθείτε. Μάθετε τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης. Να ξέρετε από που κλείνουν οι γενικοί διακόπτες ( ηλεκτρικού ρεύματος, γκαζιού, φυσικού αερίου, νερού).

• Ενημερωθείτε για τα απλά μέτρα αντισεισμικής προστασίας στο σπίτι και εφαρμόστε τα. – Στερεώσετε καλά στους τοίχους τα βαριά αντικείμενα ( π.χ. βιβλιοθήκες,

σύνθετα, κάδρα, καθρέφτες, θερμοσίφωνα), τοποθετήσετε τα εύθραυστα αντικείμενα σε χαμηλά ράφια.

• Προμηθευτείτε τα άμεσα απαραίτητα σε περίπτωση σεισμού. – φακός, φορητό ραδιόφωνο, κουτί Α’ Βοηθειών, πυροσβεστήρας, σφυρίχτρα.

• Μάθετε για την προστασία από σεισμό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

Page 61: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Page 62: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

Page 63: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Πώς κυρίως δημιουργούνται τα βουνά και οι οροσειρές;

Όταν οι λιθοσφαιρικές πλάκες πλησιάζουν η μία την άλλη ή συγκρούονται μεταξύ τους, αναπτύσσονται τεράστιες δυνάμεις. Οι δυνάμεις αυτές είναι τόσο μεγάλες, ώστε πτυχώνουν τον φλοιό της Γης. Έτσι δημιουργήθηκαν πλήθος οροσειρών (Άλπεις, Ιμαλάια κ. ά.).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

Page 64: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΙΜΑΛΑΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Page 65: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Οροσειρές που σχηματίστηκαν από τη σύγκρουση λιθοσφαιρικών πλακών.

Τα Βραχώδη Όρη, Οι Άνδεις, Η οροσειρά του Άτλαντα, Τα Πυρηναία, Ο Καύκασος Απέννινα Όρη, Πίνδος, Δειναρικές Άλπεις, Αίμος Τα Ιμαλάια κ.ά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Page 66: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΒΡΑΧΩΔΗ ΟΡΗ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Page 67: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Άνδεις

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Page 68: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΑΤΛΑΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

Page 69: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΑΛΠΕΙΣ ΠΥΡΗΝΑΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

Page 70: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

AΠΕΝΝΙΝΑ ΔΕΙΝΑΡΙΚΕΣ ΑΛΠΕΙΣ ΑΙΜΟΣ ΚΑΥΚΑΣΟΣ ΠΙΝΔΟΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

Page 71: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Πως γεννιούνται οι μεγάλες νησιωτικές αλυσίδες;

Μεγάλες νησιωτικές αλυσίδες (ή νησιωτικά τόξα) σχηματίζονται από τη σύγκλιση δύο λιθοσφαιρικών πλακών στα βάθη των ωκεανών.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

Page 72: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Πως γεννιούνται οι μεγάλες νησιωτικές αλυσίδες;

Μεγάλες νησιωτικές αλυσίδες (ή νησιωτικά τόξα) σχηματίζονται από τη σύγκλιση δύο λιθοσφαιρικών πλακών

στα βάθη των ωκεανών.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

Page 73: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Καθώς η μία πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη, το μάγμα που βγαίνει ψύχεται, οικοδομώντας μια σειρά ηφαιστειακών νησιών που μοιάζουν με χάντρες.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

Page 74: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

Page 75: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τέτοια είναι τα Νησιά του Σολομώντα στον Ειρηνικό Ωκεανό και το νησιωτικό τόξο του Αιγαίου (Κως, Νίσυρος, Σαντορίνη, Μήλος, Μέθανα, Σουσάκι).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

Page 76: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Άλλες νησιωτικές αλυσίδες.

Τα Ιαπωνικά νησιά, οι Κουρίλες νήσοι, οι Φιλιππίνες, η Ινδονησία, τα νησιά της Καραϊβικής κ.ά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

Page 77: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Νησιά του σολομώντα ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ

ΚΟΥΡΙΛΕΣ ΝΗΣΟΙ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.77

Page 78: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι οι θερμές κηλίδες (hotspots)

Νησιά που έχουν ηφαιστειακή προέλευση, αλλά δημιουργούνται στο μέσο μιας λιθοσφαιρικής πλάκας. Τέτοια ηφαιστειακά νησιά είναι το Αρχιπέλαγος της Χαβάης, που δημιουργήθηκε στο μέσο της λιθοσφαιρικής πλάκας του Ειρηνικού Ωκεανού. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.78

Page 79: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

θερμές κηλίδες (hotspots)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.79

Page 80: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Θερμές κηλίδες

τα νησιά Γκαλαπάγκος στον Ειρηνικό Ωκεανό και οι Αζόρες στον Ατλαντικό Ωκεανό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.80

Page 82: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Πως γεννιούνται τα ηφαίστεια;

Α. Όταν δύο πλάκες απομακρύνονται η μία από την άλλη,

δημιουργείται ένα άνοιγμα στον φλοιό της Γης από όπου βγαίνουν λιωμένα πετρώματα και αέρια από τα βαθύτερα στρώματα. Το μάγμα παγώνει και οικοδομεί μεγάλες οροσειρές ενεργών υποθαλάσσιων ηφαιστείων (μεσοωκεάνιες ράχες), δημιουργώντας έναν νέο ωκεάνιο φλοιό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.82

Page 83: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Mεσοωκεάνια ράχη του Ατλαντικού

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.83

Page 84: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Πως γεννιούνται τα ηφαίστεια;

Β. Όταν δύο πλάκες συγκλίνουν η μία με την άλλη

(π.χ. μια ωκεάνια πλάκα βυθίζεται κάτω από μια ηπειρωτική), τότε σχηματίζονται βουνά και ηφαίστεια, που δημιουργούν οροσειρές μορφής τόξου. Όταν τα ηφαίστεια βρίσκονται σε έξαρση, εκλύουν αέρια, στάχτη και λάβα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.84

Page 85: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.85

Page 86: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τα ηφαίστεια στη λιθοσφαιρική πλάκα του Ειρηνικού Ωκεανού.

Τα ηφαίστεια στο περίγραμμα της πλάκας σχηματίζουν ένα κύκλο το

«δαχτυλίδι της φωτιάς» Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.86

Page 87: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Δακτυλίδι της φωτιάς

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.87

Page 88: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι οι εξωγενείς δυνάμεις; Να δώσετε παραδείγματα.

Είναι οι δυνάμεις που αναπτύσσονται πάνω στην επιφάνεια της Γης και αλλάζουν τη μορφή της. ►Ο άνεμος, ► Το νερό, ► Οι διαφορές θερμοκρασίας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.88

Page 89: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι η αποσάθρωση;

Είναι ο θρυμματισμός των πετρωμάτων που οφείλεται, στο νερό, στον άνεμο και στις μεταβολές της θερμοκρασίας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.89

Page 90: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι η διάβρωση;

Είναι η μείωση (φάγωμα) του εδάφους και οφείλεται στο ότι το νερό και ο αέρας παρασύρουν τα υλικά της αποσύνθεσης.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.90

Page 91: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Τι είναι η απόθεση;

Είναι η διαδικασία όπου τα υλικά της διάβρωσης μεταφέρονται με το νερό και τον αέρα σε άλλες περιοχές, όπου αποτίθενται, αλλάζοντας τη μορφή της επιφάνειας της Γης.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.91

Page 92: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Διάβρωση Αποσάθρωση

Απόθεση

Μεταφορά

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.92

Page 93: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.93

Page 94: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.94

Page 95: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.95

Page 96: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.96

Page 97: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.97

Page 98: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ: «ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ»

ΚΣΕ: ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΑΜΑΡΙ - 1073/1191/1

Θεσσαλονίκη 07.2008

Συγγραφέας: Ζηδιανάκης Δημήτριος, Δάσκαλος

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

1.1. ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

1.2. ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Γεωγραφία, Γλώσσα, Ιστορία

1.3. ΤΑΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ

Ε΄ Δημοτικού.

1.4 ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ Α.Π.Σ. ΚΑΙ Δ.Ε.Π.Σ. Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ, εφόσον

αποτελεί θέμα ενότητας στο βιβλίο γεωγραφίας της Ε΄ τάξης και οι

στόχοι που τίθενται άπτονται πλήρως του αναλυτικού προγράμματος της

φυσικής και της γλώσσας.

Γλώσσα: Προφορικός λόγος, διαλογικές μορφές επικοινωνίας, διαχείριση

πληροφορίας, γραπτός λόγος, επιστημονική ορολογία.

Γεωγραφία:ανάπτυξη ικανοτήτων (συγκέντρωση και καταγραφή

πληροφοριών με γεωγραφικό περιεχόμενο, αποκωδικοποίηση χαρτών,

απεικόνιση γεωγραφικών στοιχείων, προσανατολισμό στο χώρο).

Ιστορία:συσχετισμός εννοιών, γεγονότων, καταστάσεων, γενικεύσεις.

1.5. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ & ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ

ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ Προτείνεται η οργάνωση των μαθητών σε ομάδες 2-3 ατόμων. Απαιτείται

επομένως ο κατάλληλος αριθμός Η/Υ. Η δραστηριότητα θα πρέπει να

διεξαχθεί στο εργαστήριο πληροφορικής. Ένας βιντεοπροβολέας θα ήταν

πολύ χρήσιμος, ιδιαίτερα για την παρουσίαση των εργασιών της κάθε

ομάδας

Λογισμικό : Λογισμικό Word, λογισμικό παρουσίασης power point,

λογισμικό centennia

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.98

Page 99: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

1.6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Κύριος διδακτικός στόχος Να γνωρίσουν το φυσικό περιβάλλον και να εξοικειωθούν με τα

επιστημονικά εργαλεία που επιτρέπουν την εξαγωγή συμπερασμάτων για

μη ορατά φαινόμενα (όπως τα γεωλογικά) μέσω των ορατών

αποτελεσμάτων τους στην επιφάνεια της γης.

Αναλυτικά

Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο (γεωγραφία, γλώσσα, ιστορία )

Να αναγνωρίζουν τα φυσικά στοιχεία της επιφάνειας της Γης και

την ποικιλία τους.

Να κατανοούν την αλληλεξάρτηση – αλληλεπίδραση ανθρώπων

και στοιχείων του γεωγραφικού χώρου.

Να συνειδητοποιούν τη σημασία που έχει η προστασία του

περιβάλλοντος καθώς και την ανάγκη αρμονικής συνύπαρξης

ανθρώπων - φυσικού περιβάλλοντος.

Να είναι ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα μεγάλα προβλήματα

της ανθρωπότητας και να αναπτύσσουν στάσεις αλληλεγγύης,

αποδοχής, κατανόησης, συνεργασίας με τους άλλους ανθρώπους.

Να κατανοήσουν την έννοια του χώρου, του χρόνου και της

αλλαγής.

Να εξοικειωθούν στη χρήση επιστημονικής ορολογίας.

Β. Ως προς τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών

Να αναπτύσσουν δεξιότητες ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν

λεκτικές, ποσοτικές και συμβολικές μορφές δεδομένων, όπως χάρτες,

διαγράμματα, πίνακες κλπ., την ικανότητα ερμηνείας τους και την

αναζήτηση και επεξεργασία πληροφοριών από διάφορες πηγές.(χρήση

power point και Centennia). Για την εξοικείωση των μαθητών με το

λογισμικό Centennia αφιερώνουμε μία διδακτική ώρα (π.χ. από την

ευέλικτη ζώνη) για να μπορέσουν να το χρησιμοποιήσουν με άνεση.

Γ. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας.

Να αναπτύξουν πρακτικές που προάγουν και αξιοποιούν την

αυτενέργεια , τη δημιουργικότητα, τη διερεύνηση και την

ανακάλυψη.

Να συνδέσουν τη νέας γνώση με την καθημερινή ζωή.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.99

Page 100: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

.

1.7 ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Να αναγνωρίζουν τα βασικά στοιχεία και χαρακτηριστικά της

συμβολικής απεικόνισης του χώρου (χάρτες).

Να διακρίνουν την επίδραση του ανθρώπου στο χώρο από την

επίδραση φυσικών παραγόντων.

Να αντιστοιχίζουν αυτούς τους παράγοντες με συγκεκριμένες

επιδράσεις στον άνθρωπο.

1.8 ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Η διάρκεια της δραστηριότητας εξαρτάται από το επίπεδο, την τυχόν

προηγούμενη εμπειρία και των αριθμό των μαθητών, καθώς και από το

βάθος στο οποίο επιλέγει να προχωρήσει ο εκπαιδευτικός. Υπολογίζεται

ότι θα χρειαστούν 5 διδακτικές ώρες.(4 ώρες για τη διεξαγωγή του

σεναρίου και 1 για την εκμάθηση του centennia).

1.9 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Συνολικά όλο το σενάριο αποτελείται από πέντε επιμέρους φάσεις:

Α. Διερεύνηση των προαπαιτουμένων γνώσεων των παιδιών.(Φύλλο

Εργασίας 1)

Β. Προβολή παρουσίασης στο Power point με τίτλο «Ο Θερμαϊκός

κόλπος στο πέρασμα των αιώνων».

Γ. Συζήτηση-εξαγωγή συμπερασμάτων (φύλλο εργασίας 2)

Δ. Εμπέδωση- εφαρμογή με συμπλήρωση στοιχείων σε διαφάνεια του

power point από τους/τις μαθητές/τριες (Φύλλο Εργασίας 3).

Ε. Αξιολόγηση.( Φύλλο Εργασίας 4)

Στ. Επέκταση.( Φύλλο Εργασίας 5)

2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Α΄ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΤΩΝ

ΠΑΙΔΙΩΝ.

Ανοίγουν το φύλλο εργασίας 1 και αφού το συμπληρώσουν ελέγχουμε

τις προαπαιτούμενες γνώσεις τους και κάνουμε επανατροφοδότηση αν

χρειάζεται.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.100

Page 101: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Β΄ . ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΣΤΟ POWER POINT :

«Ο Θερμαϊκός κόλπος στο πέρασμα των αιώνων»

Προβάλλεται η πολυδιαφάνεια του Θερμαϊκού κόλπου κατά τους αιώνες

και τους ζητούμε να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές (θέση αρχαίας

και σύγχρονης Πέλλας, κοίτες ποταμών, πεδιάδες, άνοιγμα Θερμαϊκού

κόλπου κ.α)

Οι μαθητές οδηγούνται σε συμπεράσματα σχετικά με τις αιτίες που

οδήγησαν στην αλλαγή του οριζόντιου διαμελισμού της περιοχής

(διάβρωση του εδάφους από τα νερά των ποταμών, εναπόθεση φερτών

υλών στις εκβολές τους), καθώς και τις επεμβάσεις του ανθρώπου

(αποξήρανση λίμνης Λουδία, αλλαγή κοίτης Αξιού λόγω του κινδύνου

που υπήρχε να «κλείσει» ο Θερμαϊκός κόλπος από τις προσχώσεις του

ποταμού).

Στόχος μας με την προβολή της διαφάνειας να απαντηθεί το ερώτημα: τι

συνέβη άραγε στο πέρασμα των αιώνων και άλλαξε τόσο πολύ η

συγκεκριμένη περιοχή;

Γ΄ ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΕΞΑΓΩΓΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ

Την προβολή της διαφάνειας ακολουθεί συζήτηση για να

διαπιστώσουμε αν οι μαθητές κατανόησαν τους παράγοντες που

προκαλούν μεταβολές στην επιφάνεια της γης. Ζητάμε να καταγράψουν

τα συμπεράσματα τους στο φύλλο εργασίας 2. Συγκεντρώνουμε όλες τις

μέχρι τώρα διαπιστώσεις μας και καταλήγουμε σε συμπεράσματα:

Αρχαία και σύγχρονη Πέλλα βρίσκονται στο ίδιο σημείο.

Η πεδιάδα Γιαννιτσών-Θεσσαλονίκης δεν υπήρχε τον 5ο αι.

π.Χ., στη θέση της υπήρχε θάλασσα.

Οι κοίτες των ποταμών σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν

αλλάξει.

Ο Θερμαϊκός κόλπος τον 5ο αι. π.Χ., ήταν πιο «ανοιχτός»

και έφτανε μέχρι την Πέλλα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.101

Page 102: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

Δ. ΕΜΠΕΔΩΣΗ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΣΕ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ POWER POINT ΑΠΟ ΤΟΥΣ/ΤΙΣ

ΜΑΘΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ (ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3).

Ζητάμε από τους μαθητές να ολοκληρώσουν την ημιτελή

παρουσίαση στο power point βάζοντας τίτλους που να επεξηγούν τι

δείχνουν οι διαφάνειες.(π.χ Η κοιλάδα του Νέστου).

Στόχος μας είναι οι μαθητές/τριες:

Να αναφέρουν εξωγενείς παράγοντες που προκαλούν μεταβολές

στην επιφάνεια της Γης.

Να αναγνωρίζουν την έννοια της διάβρωσης.

Να περιγράφουν το ρόλο του αέρα και του νερού στη διάβρωση

των πετρωμάτων.

Να αναγνωρίζουν χαρακτηριστικά εδάφη της Ελλάδας.

Η εμπέδωση-εφαρμογή, ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των

εργασιών των ομάδων.

Ε΄ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ.( ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση περιλαμβάνει:

Α) την αρχική αξιολόγηση στην αρχή της διδασκαλίας (φύλλο εργασίας

1) που θα φέρει στην επιφάνεια προϋπάρχουσες γνώσεις ή ιδέες των

μαθητών για το θέμα,

Β) τη διαμορφωτική αξιολόγηση που θα διεξαχθεί κατά τη διάρκεια της

διδασκαλίας μέσω παρατήρησης της συμμετοχής και του ενδιαφέροντος

των μαθητών, μέσω των ερωτήσεών τους και γενικότερα μέσω

παρατήρησης της εργασίας τους στην ομάδα,

Γ) την τελική αξιολόγηση στο τέλος της διδασκαλίας με το κατάλληλο

φύλλο αξιολόγησης. (4ο Φύλλο).

• Στο φύλλο αυτό δεν επικεντρωνόμαστε μόνο στο γνωστικό τομέα

(κατολισθήσεις που οφείλονται στην διαβρωτική δύναμη του

νερού της βροχής και στην απουσία βλάστησης), αλλά καλούμε το

μαθητή να συνδέσει όσα έμαθε με την καθημερινή ζωή και να

δώσει λύσεις στο πρόβλημα που παρουσιάζεται.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.102

Page 103: Γεωγραφία Ε΄ 2.25. ΄΄ Αλλαγές στην επιφάνεια της γης ΄΄

ΕΠΕΚΤΑΣΗ

Προτείνουνε τη δραστηριότητα του 5ου

φύλλου εργασίας με χρήση του

λογισμικού centennia. Στόχος της δραστηριότητας αυτής είναι να

διαπιστώσουν πως μεταβολές στο χώρο γίνονται στο πέρασμα των

αιώνων και εξαιτίας πολέμων, ιδρύσεων νέων αυτοκρατοριών, κρατών

κ.τ.λ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.103