ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη τ΄ηάξη

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016

Ημερομηνία: 17 Μαρτίου 2016

Ενδεικηικές Απανηήζεις / Βαθμολογίες Οι παπακάηω πποηεινόμενερ απανηήζειρ είναι ενδεικηικέρ και με κανέναν ηπόπο δεν είναι δςναηόν να

θεωπηθούν ωρ μοναδικέρ ή δεζμεςηικέρ. Οποιεζδήποηε άλλερ ζωζηέρ εναλλακηικέρ ή ζςμπληπωμαηικέρ

απανηήζειρ είναι αποδεκηέρ, καηά ηην κπίζη ηος/ηηρ εκπαιδεςηικού. Για να διεςκολςνθεί η ομοιόμοπθη

βαθμολόγηζη, πποηείνονηαι μέγιζηερ ηιμέρ βαθμολογίαρ για κάθε επώηηζη (με άθποιζμα ηο 100 για ηη

βέληιζηη δςναηόηηηα ηος εκπαιδεςηικού να διακπίνει / ξεσωπίζει ηιρ επιδόζειρ ηων μαθηηών μεηαξύ ηοςρ).

Θέμα 1ο Έρεηο παξαηεξήζεη ειηαθνύο ζεξκνζίθσλεο, όπσο απηόλ ηεο εηθόλαο 1α, ζε θηίξηα ή ζε θσηνγξαθίεο ηνπ βηβιίνπ ζνπ. Μεξηθνί καζεηέο ηεο Ση’ ηάμεο θαηαζθεπάδνπλ από απιά

πιηθά κηθξνύο πεηξακαηηθνύο ειηαθνύο ζεξκνζίθσλεο, όπσο απηόλ ηεο εηθόλαο 1β. Απηόο

απνηειείηαη από έλα θνκκάηη ρνληξό ραξηόλη, έλαλ πιαζηηθό δηαθαλή ζσιήλα ζε επαθή κε ην ραξηόλη, έλα δνρείν κε λεξό ζην νπνίν θαηαιήγνπλ ηα δπν άθξα ηνπ ζσιήλα θαη έλα

ζεξκόκεηξν. Αλ ζέιεηο λα θαηαζθεπάζεηο θη εζύ έλαλ κε ηνπο ζπκκαζεηέο ζνπ, κπνξείο λα βξεηο ηελ πεξηγξαθή ηεο θαηαζθεπήο ηνπ ζηελ ηειεπηαία ζειίδα. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ, ζεξκόηεηα ξέεη από ηνλ Ήιην ζηελ επηθάλεηα ηνπ ραξηνληνύ, κεηά ζην λεξό ηνπ ζσιήλα θαη, ηειηθά, ζην λεξό ηνπ δνρείνπ.

Γηα λα ιεηηνπξγήζεη ν ζεξκνζίθσλάο ηνπο, νη καζεηέο ηνλ ηνπνζεηνύλ ζηελ απιή ηνπ ζρνιείνπ

ηνπο κηα ειηόινπζηε κέξα θαη ζηξέθνπλ ηελ επηθάλεηα ηνπ ραξηνληνύ κε ηνλ ζσιήλα πξνο ηνλ

ήιην. Παξαηεξνύλ ηόηε όηη ην λεξό αξρίδεη λα θηλείηαη κέζα ζηνλ ζσιήλα θαη ζην δνρείν. Σπγρξόλσο, αξρίδνπλ λα θαηαγξάθνπλ ζηνλ παξαθάησ πίλαθα ηηο ζεξκνθξαζίεο ηνπ λεξνύ

ηνπ δνρείνπ κε έλα ζεξκόκεηξν πνπ βάδνπλ ζην δνρείν, όπσο θαίλεηαη ζηελ εηθόλα 1β. Τελ πξώηε κέηξεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηελ θάλνπλ όηαλ μεθηλνύλ ηε κέηξεζε ηνπ ρξόλνπ (ζηνλ

ρξόλν 0 ηνπ πίλαθα) θαη ζπλερίδνπλ ηηο κεηξήζεηο θάζε 5 ιεπηά ηεο ώξαο.

ρξόλνο ζε ιεπηά 0 5 10 15 20 25 30

ζεξκνθξαζία ζε 0C 13 17 19 22 25 27 29

Από ηηο κεηξήζεηο απηέο θαίλεηαη αλ ν ειηαθόο ζεξκνζίθσλαο ιεηηνπξγεί ή όρη; Γηαηί; Τη

επηηπγράλνπκε κε έλαλ ειηαθό ζεξκνζίθσλα; … Φαίλεηαη λα ιεηηνπξγεί, γηαηί ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ ηνπ δνρείνπ απμάλεηαη. Με ηνλ

ειηαθό ζεξκνζίθσλα ζεξκαίλνπκε λεξό γηα ηηο αλάγθεο καο ζην ζπίηη ή άιια θηίξηα,

ρξεζηκνπνηώληαο ελέξγεηα από ηνλ ήιην. (από 0 έσο 4) ………………………………………………………… Ση΄ Δημοηικού Σελίδα 5 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη τ΄ηάξη

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016

Δμήγεζε γηαηί ζεξκαίλεηαη θαη κε πνηνλ θπξίσο από ηνπο ηξεηο ηξόπνπο ξνήο ηεο ζεξκόηεηαο: α)

ε επηθάλεηα ηνπ ραξηνληνύ πνπ είλαη ζηξακκέλε πξνο ηνλ ήιην: … Θεξκαίλεηαη γηαηί απνξξνθά

ζεξκόηεηα πνπ δηαδίδεηαη κε αθηηλνβνιία από ηνλ Ήιην. (από 0 έσο 8) ……………… β) ην λεξό πνπ είλαη κέζα ζην ζσιήλα: … Θεξκαίλεηαη γηαηί ζεξκόηεηα κεηαδίδεηαη κε αγσγή

από ηε ζεξκή επηθάλεηα ηνπ ραξηνληνύ ζην λεξό ηνπ ζσιήλα, κέζα από ην πιηθό πνπ είλαη

θαηαζθεπαζκέλνο ν ζσιήλαο. (από 0 έσο 8) ………………………………………………………………………… γ) ην λεξό πνπ είλαη κέζα ζην δνρείν: … Θεξκαίλεηαη γηαηί ζεξκόηεηα κεηαθέξεηαη κε ξεύκαηα

ηνπ λεξνύ πνπ δεκηνπξγνύληαη ζην λεξό ηνπ ζσιήλα θαη ηνπ δνρείνπ. (από 0 έσο 8)………………

Κάπνηνη καζεηέο πνπ πεηξακαηί-

δνληαη κε ηνλ ειηαθό ηνπο ζεξκνζί-

θσλα θαηαγξάθνπλ ζηνλ δηπιαλό

πίλαθα ηηο εμήο ζεξκνθξαζίεο:

Φξόλνο ζε ιεπηά 0 5 10 15 20 25 30 35

ζεξκνθξαζία ζε 0C 11 16 19 19 18 17 18 22

Τη παξαηεξείο ζηηο κεηξήζεηο ηνπο από ην 15ν ιεπηό έσο πεξίπνπ ην 25

ν ιεπηό; … Παξαηεξώ όηη

ζηελ αξρή ησλ κεηξήζεσλ ε ζεξκνθξαζία απμάλεηαη, από ην 15ν έσο πεξίπνπ ην 25

ν ιεπηό κέλεη

ζηαζεξή ή κεηώλεηαη, κεηά όκσο απμάλεηαη θαη πάιη. (από 0 έσο 5)………………………………… Τη λνκίδεηο όηη είλαη πηζαλό λα έρεη ζπκβεί θαηά ηε δηάξθεηα απηώλ ησλ ιεπηώλ; … Ννκίδσ όηη

θαηά ηε δηάξθεηα απηώλ ησλ ιεπηώλ θάπνην ζύλλεθν ή θάπνηνο από ηνπο καζεηέο ζθίαζε ηνλ

ζεξκνζίθσλα, ελώ πξηλ θαη κεηά ν ήιηνο θώηηδε θαλνληθά ηνλ ζεξκνζίθσλα. (από 0 έσο 5) ………

Θέμα 2ο Άιινη καζεηέο απνθαζίδνπλ λα βειηηώζνπλ, αλ κπνξνύλ, ηε ιεηηνπξγία ηνπ ειηαθνύ ηνπο

ζεξκνζίθσλα. Σπγθεθξηκέλα, ζέινπλ λα πεηξακαηηζηνύλ κε ην ρξώκα ηνπ ραξηνληνύ, ην πιηθό θαηαζθεπήο ηνπ ζσιήλα θαη ηε ζεξκνκόλσζε ηνπ δνρείνπ, ώζηε λα επηηύρνπλ ηηο

θαιύηεξεο δπλαηέο επηινγέο ρξώκαηνο θαη πιηθώλ. Γη’ απηό θάλνπλ ηα παξαθάησ πεηξάκαηα. Πείξακα 2.1. Οη καζεηέο θαιύπηνπλ δύν ζεξκόκεηξα κε θνκκάηηα από ραξηί, ην έλα

αλνηρηόρξσκν θαη ην άιιν ζθνπξόρξσκν, όπσο ζηε δηπιαλή εηθόλα. Τα

ραξηηά ηα θσηίδνπλ θαη ηα ζεξκαίλνπλ κε έλαλ αλακκέλν ιακπηήξα

ππξάθησζεο θαη αξρίδνπλ λα θαηαγξάθνπλ ζηνλ παξαθάησ πίλαθα ηηο

ζεξκνθξαζίεο πνπ δείρλνπλ ηα δύν ζεξκόκεηξα όηαλ μεθηλνύλ ηε

κέηξεζε ηνπ ρξόλνπ (ζηνλ ρξόλν 0) θαη κεηά θάζε 1 ιεπηό ηεο ώξαο.

…ζθνπξό…ρξσκν ραξηί …αλνηρηό…ρξσκν ραξηί

xξόλνο ζε ιεπηά 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5

ζεξκνθξαζία ζε 0C 16 19 22 24 26 27 16 17 18 18 19 19

Σπκπιήξσζε ζηνπο παξαπάλσ πίλαθεο πνηεο κεηξήζεηο λνκίδεηο όηη αληηζηνηρνύλ ζην αλνηρηόρξσκν θαη πνηεο ζην ζθνπξόρξσκν ραξηί. (από 0 έσο 5) Ση΄ Δημοηικού Σελίδα 6 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη τ΄ηάξη

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016

Γξάςε ην ζπκπέξαζκά ζνπ γηα ην αλ νη καζεηέο πξέπεη λα επηιέμνπλ αλνηρηόρξσκν ή

ζθνπξόρξσκν ραξηόλη γηα λα βειηηώζνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζεξκνζίθσλά ηνπο. Δμήγεζε γηαηί. … Πξέπεη λα επηιέμνπλ ζθνπξόρξσκν ραξηόλη ή λα ην βάςνπλ κε ζθνύξν ρξώκα, γηαηί νη

ζθνπξόρξσκεο επηθάλεηεο απνξξνθνύλ πεξηζζόηεξε ζεξκόηεηα όηαλ απηή δηαδίδεηαη κε

αθηηλνβνιία απ’ ό,ηη νη αλνηρηόρξσκεο επηθάλεηεο. Τόηε απμάλεηαη πεξηζζόηεξν ε

ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ. (από 0 έσο 5) ………………………………………………………………………………… Πείξακα 2.2. Οη καζεηέο ξίρλνπλ δπν ίζεο πνζόηεηεο λεξνύ ίδηαο ζεξκνθξαζίαο ζε δπν ηζνκεγέζε δνρεία, ην έλα από κέηαιιν, ην άιιν από πιαζηηθό. Τα δύν δνρεία ηα ηνπνζεηνύλ πάλσ ζε έλα θεξακηθό πιαθάθη ην νπνίν έρεη

δεζηαζεί ζε ειεθηξηθό θνύξλν, έσο ηνπο 450C, ώζηε λα κε ιηώζεη ην

πιαζηηθό δνρείν. Τόηε νη καζεηέο αξρίδνπλ λα θαηαγξάθνπλ ζηνπο παξαθάησ πίλαθεο, από ηελ αξρή κέηξεζεο ηνπ ρξόλνπ θαη θάζε 5 ιεπηά ηεο ώξαο, ηηο ζεξκνθξαζίεο ηνπ λεξνύ ησλ δύν δνρείσλ

ρξεζηκνπνηώληαο δύν ζεξκόκεηξα, όπσο ζηε δηπιαλή εηθόλα.

δνρείν από πιαζηηθό δνρείν από κέηαιιν

xξόλνο ζε ιεπηά 0 5 10 15 20 25 0 5 10 15 20 25

ζεξκνθξαζία ζε 0C 15 15 16 17 17 18 15 18 22 25 27 29

Γξάςε ην ζπκπέξαζκά ζνπ γηα ην αλ νη καζεηέο πξέπεη λα επηιέμνπλ ζσιήλα από κέηαιιν ή από πιαζηηθό, γηα λα βειηηώζνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζεξκνζίθσλά ηνπο. Δμήγεζε γηαηί. … Πξέπεη λα επηιέμνπλ ζσιήλα από κέηαιιν γηαηί ε ζεξκόηεηα δηαδίδεηαη κε αγσγή

επθνιόηεξα ζην κέηαιιν απ’ ό,ηη ζην πιαζηηθό θαη ζε άιια πιηθά. (από 0 έσο 10) ………………

Πείξακα 2.3. Οη καζεηέο γεκίδνπλ δύν όκνηα πιαζηηθά δνρεία κε λεξό

ζεξκνθξαζίαο 45 0C πεξίπνπ, αθνύ έρνπλ ηπιίμεη ην έλα δνρείν κε

ηαηλία από ρνληξό ύθαζκα. Τόηε νη καζεηέο αξρίδνπλ λα θαηαγξάθνπλ ζηνλ παξαθάησ πίλαθα, από ην 0 ηνπ ρξόλνπ θαη θάζε 5 ιεπηά ηεο ώξαο, ηηο ζεξκνθξαζίεο ηνπ λεξνύ ησλ δύν δνρείσλ ρξεζηκνπνηώληαο δύν ζεξκόκεηξα, όπσο ζηε δηπιαλή εηθόλα.

δνρείν κε ύθαζκα δνρείν ρσξίο ύθαζκα

xξόλνο ζε ιεπηά 0 5 10 15 20 25 0 5 10 15 20 25

ζεξκνθξαζία ζε 0C 45 42 39 39 33 32 45 39 33 27 22 17

Γξάςε ην ζπκπέξαζκά ζνπ γηα ην αλ νη καζεηέο πξέπεη λα ηπιίμνπλ ή όρη ην δνρείν ηνπ

ζεξκνζίθσλά ηνπο κε ύθαζκα. Δμήγεζε γηαηί. … Πξέπεη λα ηπιίμνπλ ην δνρείν κε θάπνην ζεξκνκνλσηηθό πιηθό, όπσο ην ρνληξό ύθαζκα,

γηαηί ε ζεξκόηεηα κε αγσγή ξέεη ηόηε δπζθνιόηεξα, άξα έρνπκε κηθξόηεξε απώιεηα

ζεξκόηεηαο θαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ ηνπ δνρείνπ δελ κεηώλεηαη γξήγνξα όηαλ δελ έρεη

ειηνθάλεηα ή θαηά ηε δηάξθεηα ηε λύρηαο. (από 0 έσο 10) ……………………………………………………… Ση΄ Δημοηικού Σελίδα 7 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη τ΄ηάξη

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016

Θέμα 3ο Γξάςε ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα ζπγθξίλνληάο ηνλ κε ηνλ ειεθηξηθό ζεξκνζίθσλα. … Πιενλέθηεκα ηνπ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα είλαη όηη ιεηηνπξγεί κε ηελ αλεμάληιεηε ελέξγεηα από

ηελ αθηηλνβνιία ηνπ ήιηνπ θαη ζεξκαίλεη ην λεξό αλέμνδα, ζε αληίζεζε κε ηνλ ειεθηξηθό

ζεξκνζίθσλα πνπ ζεξκαίλεη ην λεξό αιιά θαη απμάλεη ηνλ ινγαξηαζκό ηεο ΓΔΗ. Πιενλέθηεκα,

επίζεο, ηνπ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα είλαη ε νηθνινγηθή ιεηηνπξγία ηνπ, αθνύ δελ ξππαίλεη ην

πεξηβάιινλ, ζε αληίζεζε κε ηνλ ειεθηξηθό ζεξκνζίθσλα, αθνύ ην ειεθηξηθό ξεύκα κε ην νπνίν

ιεηηνπξγεί παξάγεηαη ζπλήζσο κε θαύζε πεηξειαίνπ ή άλζξαθα. Καη ην πεηξέιαην θαη ν

άλζξαθαο είλαη ξππνγόλεο θαη όρη αλεμάληιεηεο πεγέο ελέξγεηαο. (από 0 έσο 15) …………………… Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα είλαη όηη έρεη κεγάιν θόζηνο αγνξάο θαη δελ

ιεηηνπξγεί όηαλ δελ ππάξρεη ειηνθάλεηα. Γη’ απηό πνιινί ειηαθνί ζεξκνζίθσλεο ιεηηνπξγνύλ

θαη κε ειεθηξηθό ξεύκα. (από 0 έσο 12) ………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Αλ ζέιεηο θη εζύ λα θαηαζθεπάζεηο κε ηνπο ζπκκαζεηέο ζνπ έλαλ πεηξακαηηθό ειηαθό

ζεξκνζίθσλα, γξάςε ηα πιηθά πνπ ζα ρξεηαζηείηε, αθνύ πξώηα δηαβάζεηο ηηο παξαθάησ

νδεγίεο. … Θα ρξεηαζηνύκε: ραξηόλη, ζσιήλα, ζύξκα, θόιια, δνρείν, ηξππάλη, ρξσκαηηζκέλν λεξό,

θαζαξό λεξό, ζεξκόκεηξν, ζθνπξόρξσκε ή καύξε κπνγηά, ρνληξό ύθαζκα. (από 0 έσο 5) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Οδεγίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ πεηξακαηηθνύ ειηαθνύ ζεξκνζίθσλα Σηεξέσζε κε ζύξκα ή θόιια έλαλ πιαζηηθό δηαθαλή ζσιήλα ζε έλα θνκκάηη ρνληξό ραξηόλη,

δίλνληαο ζην ζσιήλα ην ζρήκα πνπ θαίλεηαη ζηελ εηθόλα 1β. Άλνημε δύν ηξύπεο ζην πιαζηηθό

δνρείν θαη ζθήλσζε ηα δύν άθξα ηνπ ζσιήλα ζηηο ηξύπεο απηέο, βάδνληαο θόιια ζηα θελά πνπ

ππάξρνπλ ζηα ζεκεία πνπ κπαίλνπλ ηα άθξα ηνπ ζσιήλα ζηηο ηξύπεο ηνπ δνρείνπ. Όηαλ ζέιεηο

λα ιεηηνπξγήζεη ν ειηαθόο ζεξκνζίθσλαο, γέκηζε ηνλ ζσιήλα κε ρξσκαηηζκέλν λεξό ξίρλνληάο

ην από ην επάλσ κέξνο ηνπ δνρείνπ, ελώ ζηε ζπλέρεηα γέκηζε ην δνρείν κε θαζαξό λεξό. Δπίζεο, κπνξείο λα εθαξκόζεηο ηηο βειηηώζεηο πνπ αλαθάιπςεο κε ηα πεηξάκαηα 2.1, 2.2 θαη 2.3. Πεξηζζόηεξεο θαη ιεπηνκεξέζηεξεο πιεξνθνξίεο θαη νδεγίεο κπνξείο λα βξεηο ζηνλ δηαδηθηπαθό

ηόπν http://micro-kosmos.uoa.gr (=> ην Υιηθό / Λνγηζκηθό => ΙδηνΚαηαζθεπέο Πεηξακάησλ).

Ση΄ Δημοηικού Σελίδα 8 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016

Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη Ε΄’

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016 Ε’ηάξη

Ημερομηνία: 17 Μαρτίου 2016 Ενδεικηικές Απανηήζεις / Βαθμολογίες

Οι παπακάηω πποηεινόμενερ απανηήζειρ είναι ενδεικηικέρ και με κανέναν ηπόπο δεν είναι δςναηόν να

θεωπηθούν ωρ μοναδικέρ ή δεζμεςηικέρ. Οποιεζδήποηε άλλερ ζωζηέρ εναλλακηικέρ ή ζςμπληπωμαηικέρ

απανηήζειρ είναι αποδεκηέρ, καηά ηην κπίζη ηος/ηηρ εκπαιδεςηικού. Για να διεςκολςνθεί η ομοιόμοπθη

βαθμολόγηζη, πποηείνονηαι μέγιζηερ ηιμέρ βαθμολογίαρ για κάθε επώηηζη (με άθποιζμα ηο 100 για ηη

βέληιζηη δςναηόηηηα ηος εκπαιδεςηικού να διακπίνει / ξεσωπίζει ηιρ επιδόζειρ ηων μαθηηών μεηαξύ ηοςρ).

Θέμα 1ο Οη καζεηέο ελόο δεκνηηθνύ ζρνιείνπ ζρεδίαζαλ ηελ ειεθηξηθή εγθαηάζηαζε

ηεο ηάμεο ηνπο, όπσο θαίλεηαη ζηε δηπιαλή εηθόλα. Έρνπλ ζρεδηάζεη ζην δεμί θάησ άθξν ηεο

εηθόλαο ηνλ θεληξηθό ειεθηξηθό πίλαθα ΗΠ

πνπ ηξνθνδνηεί κε ειεθηξηθό ξεύκα ην

θύθισκα ηεο ηάμεο θαη ζπλδέεηαη κε ηα

ζύξκαηα ηεο ΓΔΗ έμσ από ην ζρνιείν. Αθόκε, έρνπλ ζρεδηάζεη ηε δηαδξνκή

ησλ θαισδίσλ ηνπ θπθιώκαηνο, ηα νπνία είλαη κέζα ζηνλ ηνίρν, δύν

ιακπηήξεο θσηηζκνύ Λ1 θαη Λ2 θη έλαλ δηαθόπηε . Σηε ζπλέρεηα ζέινπλ λα ζρεδηάζνπλ μαλά

ην θύθισκα ηεο ηάμεο ηνπο ρξεζηκνπνη-

ώληαο ηα εηθνλίδηα πνπ θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ εηθόλα: δύν ιακπάθηα Λ1 θαη Λ2, έλαλ δηαθόπηε θαη κηα ειεθηξηθή κπαηαξία Μ αληί ηνπ ειεθηξηθνύ πίλαθα. Βνήζεζέ ηνπο, ζρεδηάδνληαο ηα θαιώδηα πνπ ιείπνπλ γηα λα ζπκπιεξσζεί ην θύθισκα.

(από 0 έσο 10)

Σπκπιήξσζε ζην δηπιαλό πίλαθα ηηο

Γηαθόπηεο Λακπάθη Λ1 Λακπάθη Λ2

ιέμεηο «αλακκέλν» ή «ζβεζηό» γηα ην θιεηζηόο αλακκέλν αλακκέλν

θάζε ιακπάθη, όηαλ ν δηαθόπηεο είλαη

αλνηρηόο ζβεζηό ζβεζηό

αλνηρηόο ή θιεηζηόο. (από 0 έσο 4)

Πώο ιέγεηαη απηή ε ζύλδεζε πνπ έρνπλ ηα ιακπάθηα; … Λέγεηαη ζύλδεζε ζε ζεηξά (από 0 έσο 4)

Αλ θαη ηα δύν ιακπάθηα είλαη αλακκέλα θαη απνζπλδέζεηο ην έλα, ην άιιν ζα παξακείλεη

αλακκέλν; Ναη ή όρη; Γηαηί; … Όρη, γηαηί δηαθόπεθε ε ξνή ηνπ ξεύκαηνο θαη ζηα δύν ιακπάθηα.

(από 0 έσο 5) …………………………………………………………………………………………………………… Ε΄ Δημοηικού Σελίδα 5 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη Ε΄’

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016 Ε’ηάξη

Θέμα 2ο Οη καζεηέο άιινπ δεκνηηθνύ ζρνιείνπ

ζρεδίαζαλ ηελ ειεθηξηθή εγθαηάζηαζε ηεο δηθήο ηνπο ηάμεο, όπσο θαίλεηαη

ζηε δηπιαλή εηθόλα. Σηελ ηάμε ηνπο ππάξρνπλ επίζεο δύν

ιακπηήξεο θσηηζκνύ Λ1 θαη Λ2 αιιά θαη

δύν δηαθόπηεο 1 θαη 2. Δπίζεο ππάξρεη

θαη θεληξηθόο ειεθηξηθόο πίλαθαο ΗΠ. Καη

απηνί νη καζεηέο έρνπλ ζρεδηάζεη ηε

δηαδξνκή ησλ θαισδίσλ ηνπ θπθιώκαηνο

ηα νπνία είλαη κέζα ζηνλ ηνίρν. Σηε ζπλέρεηα ζέινπλ λα ζρεδηάζνπλ μαλά ην

θύθισκα ηεο ηάμεο ηνπο ρξεζηκνπνηώληαο ηα

εηθνλίδηα πνπ θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ

εηθόλα: δύν ιακπάθηα Λ1 θαη Λ2, δύν

δηαθόπηεο 1 θαη 2 θαη κηα ειεθηξηθή κπαηαξία

Μ αληί ηνπ ειεθηξηθνύ πίλαθα. Βνήζεζέ ηνπο, ζρεδηάδνληαο ηα θαιώδηα πνπ ιείπνπλ γηα λα ζπκπιεξσζεί ην θύθισκα.

(από 0 έσο 10)

Σπκπιήξσζε ζην δηπιαλό

Γηαθόπηεο 1 Γηαθόπηεο 2 Λακπάθη Λ1 Λακπάθη Λ2

πίλαθα ηηο ιέμεηο «αλακκέλν» ή αλακκέλν αλακκέλν

«ζβεζηό» γηα ην θάζε ιακπάθη,

όηαλ νη δηαθόπηεο είλαη αλνηρηνί

ζβεζηό ζβεζηό

ή θιεηζηνί. (από 0 έσο 8)

αλακκέλν ζβεζηό

ζβεζηό αλακκέλν

Πώο ιέγεηαη απηή ε ζύλδεζε πνπ έρνπλ ηα ιακπάθηα; … Λέγεηαη παξάιιειε ζύλδεζε (από 0 έσο

4) Αλ θαη ηα δύν ιακπάθηα είλαη αλακκέλα θαη απνζπλδέζεηο ην έλα, ην άιιν ζα παξακείλεη

αλακκέλν; Ναη ή όρη; Γηαηί; … Ναη, γηαηί ε ξνή ηνπ ξεύκαηνο δελ δηαθόπηεηαη ζε απηό ην ηκήκα

ηνπ θπθιώκαηνο, ζην νπνίν δελ έρνπκε απνζπλδέζεη ην ιακπάθη, ελώ δηαθόπηεηαη ζην ηκήκα από

ην νπνίν απνζπλδέζακε ην ιακπάθη. (από 0 έσο 5) ………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ε΄ Δημοηικού Σελίδα 6 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη Ε΄’

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016 Ε’ηάξη

Θέμα 3ο Μαζεηέο ηεο Δ’ ηάμεο πεηξακαηίδνληαη θαη ζέινπλ λα κεηξήζνπλ

κε έλα ζεξκόκεηξν ηε ζεξκνθξαζία κηαο πνζόηεηαο λεξνύ πνπ

ππάξρεη ζε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν, όπσο θαίλνληαη ζηελ εηθόλα

3α. Από απξνζεμία ηνπο όκσο ην ζεξκόκεηξν βπζίδεηαη

νιόθιεξν ζην λεξό, όπσο θαίλεηαη ζηελ εηθόλα 3β. Οη καζεηέο κπνξνύλ λα δηαβάζνπλ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ ζην ζεξκόκεηξν. Τη άιιν λνκίδεηο όηη κπνξνύλ λα ππνινγίζνπλ εθηόο από ηνλ

λα κεηξήζνπλ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ, αλ έρνπλ κεηξήζεη

ηε ζηάζκε ηνπ λεξνύ 80 ml πξηλ ηε βύζηζε ηνπ ζεξκνκέηξνπ θαη ηε ζηάζκε ηνπ λεξνύ 90 ml κεηά ηε βύζηζε ηνπ

ζεξκνκέηξνπ ζην νγθνκεηξηθό δνρείν; … Μπνξνύλ λα ππνινγίζνπλ ηνλ όγθν ηνπ ζεξκνκέηξνπ. (από 0 έσο 3) …………………………………… Δμήγεζε ηνλ ηξόπν ππνινγηζκνύ θαη βξεο ην απνηέιεζκα. … O όγθνο ηνπ ζεξκνκέηξνπ είλαη 90 ml – 80 ml = 10 ml, αθνύ ν όγθνο ελόο ζώκαηνο βπζηζκέλνπ ζε νγθνκεηξηθό δνρείν πξνθύπηεη από ηε

δηαθνξά ηεο ζηάζκεο ηνπ λεξνύ ζην δνρείν πξηλ θαη κεηά ηε βύζηζε ηνπ ζώκαηνο. (από 0 έσο 5)

Οη ίδηνη καζεηέο δηαβάδνληαο γηα ηελ ηζηνξία ηνπ ζεξκνκέηξνπ ζην βηβιίν ηνπο, ελδηαθέξζεθαλ

γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ πξώησλ ζεξκνκέηξσλ. Τόηε απνθάζηζαλ ηελ θαηαζθεπή ελόο

πεηξακαηηθνύ ζεξκνκέηξνπ κε απιά πιηθά θαη ηε κειέηε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ. Γη’ απηό, γέκηζαλ κε ρξσκαηηζκέλν λεξό έλα γπάιηλν

κπνπθάιη, έβαιαλ κέζα έλα ζεξκόκεηξν θαη έλα δηαθαλέο θαιακάθη θαη έθιεηζαλ ην κπνπθάιη κε πιαζηειίλε, όπσο

θαίλεηαη ζηε δηπιαλή εηθόλα. Σηε ζπλέρεηα, ηνπνζέηεζαλ ην κπνπθάιη κέζα ζε έλα ππξίκαρν

δνρείν κε λεξό θαη ην δνρείν πάλσ ζε έλα ειεθηξηθό κάηη. Τη ζπκβαίλεη ζηε ζεξκνθξαζία πνπ δείρλεη ην ζεξκόκεηξν (απμάλεηαη ή κεηώλεηαη) θαη ηη ζπκβαίλεη ζηε ζηάζκε ηνπ λεξνύ ζην θαιακάθη (αλεβαίλεη ή θαηεβαίλεη): α) όηαλ νη καζεηέο αλάβνπλ ην ειεθηξηθό κάηη; … Η

ζεξκνθξαζία απμάλεηαη, ε ζηάζκε ηνπ λεξνύ

αλεβαίλεη. (από 0 έσο 3) …………………………………………………

Γηαηί; …Τν πγξό ηνπ ζεξκνκέηξνπ θαη ην λεξό δηαζηέιιεηαη

γηαηί ζεξκαίλνληαη. (από 0 έσο 3) ………………………………………

β) όηαλ νη καζεηέο ζβήλνπλ ην ειεθηξηθό κάηη;

… Η ζεξκνθξαζία κεηώλεηαη, ε ζηάζκε ηνπ λεξνύ

θαηεβαίλεη. (από 0 έσο 3) ……………………………………………………………………………………………………… Γηαηί; … Τν πγξό ηνπ ζεξκνκέηξνπ θαη ην λεξό ζπζηέιιεηαη γηαηί ςύρνληαη. (από 0 έσο 3) ……

………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ε΄ Δημοηικού Σελίδα 7 από 8

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΟΤ «ΑΡΙΣΟΣΕΛΗ» 2016 Πανεπιζηήμιο Αθηνών

α΄ θάζη Ε΄’

Τμήμα Φςζικήρ

Επγαζηήπιο Φςζικών Επιζηημών Παιδαγωγικού Τμήμαηορ .Ε. 17 Μαπηίος 2016 Ε’ηάξη

Σύγθξηλε ην ζεξκόκεηξν κε ην θαιακάθη ζην κπνπθάιη θαη ηνλ ηξόπν ιεηηνπξγίαο ηνπο. … Τν ζεξκόκεηξν ιεηηνπξγεί όπσο ην θαιακάθη κέζα ζην κπνπθάιη. Όηαλ απμάλεηαη ε

ζεξκνθξαζία, ε ζηάζκε ηνπ λεξνύ ζην θαιακάθη αλεβαίλεη, ελώ, όηαλ κεηώλεηαη ε ζεξκνθξαζία,

ε ζηάζκε ηνπ λεξνύ ζην θαιακάθη θαηεβαίλεη. Δπνκέλσο ην θαιακάθη ζην κπνπθάιη είλαη έλα

απηνζρέδην ζεξκόκεηξν. (από 0 έσο 3) ……………………………………………………………………………………

Καζώο νη καζεηέο έρνπλ ζβήζεη ην ειεθηξηθό κάηη, θαηαγξάθνπλ ηηο ζεξκνθξαζίεο πνπ δείρλεη

ην ζεξκόκεηξν ζε κηθξά ραξηάθηα, κία ζε θάζε έλα ραξηάθη. Όκσο ηα ραξηάθηα αλαθαηεύηεθαλ.

Γξάςε ηηο ζεξκνθξαζίεο ζηνλ παξαθάησ πίλαθα κε ηε ζεηξά πνπ λνκίδεηο όηη ηηο θαηέγξαςαλ.

1ε 2ε 3ε 4ε 5ε 6ε 7ε 8ε

31 0C 28

0C 25

0C 23

0C 21

0C 18

0C 17

0C 16

0C

(από 0 έσο 2)

Οη καζεηέο βγάδνπλ ην κπνπθάιη από ην δνρείν. Τν δνρείν παξακέλεη πάλσ ζην κάηη. Με πνηνπο ηξόπνπο λνκίδεηο όηη ην λεξό ηνπ δνρείνπ είλαη δπλαηόλ λα «εμαθαληζηεί», ρσξίο

νη καζεηέο λα αλαπνδνγπξίζνπλ ην δνρείν ή λα ην αδεηάζνπλ ρξεζηκνπνηώληαο θάπνην άιιν κηθξόηεξν δνρείν ή θαιακάθη; Δμήγεζε. Τη απέγηλε ηειηθά ην λεξό; … Αλ νη καζεηέο αλάςνπλ ην ειεθηξηθό κάηη γηα αξθεηή ώξα ην λεξό ηνπ δνρείνπ βξάδεη θαη

αξρίδνπλ λα ζρεκαηίδνληαη θπζαιίδεο. Μεηά από ιίγε ώξα όιν ην λεξό αιιάδεη θπζηθή

θαηάζηαζε θαη από πγξό γίλεηαη αέξην. (από 0 έσο 10) ……………………………………………………………… Αλ νη καζεηέο, ρσξίο λα αλάςνπλ ην ειεθηξηθό κάηη, αθήζνπλ γηα κεξηθέο ώξεο ή εκέξεο ην

λεξό ζην δνρείν, απηό ζηγά ζηγά ζα εμαηκηζηεί, δειαδή ζα ζηαδηαθά ζα αιιάμεη θπζηθή

θαηάζηαζε θαη από πγξό ζα γίλεη αέξην. (από 0 έσο 10) …………………………………………………………… Καη κε ηνπο δύν ηξόπνπο ην λεξό δελ «εμαθαλίζηεθε» αιιά άιιαμε θπζηθή θαηάζηαζε, δειαδή

κεηαηξάπεθε από πγξό ζε αέξην, ην νπνίν δελ κπνξνύκε λα δνύκε. (από 0 έσο 5) ……………………