ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

παπαδόπουλος πάρης

2000 252000 25ηη θέση ανάμεσα σε 31 χώρες θέση ανάμεσα σε 31 χώρες

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ PISA- Program International Student

Assessment

2009 30η θέση ανάμεσα σε 65 χώρες

2003 30η θέση ανάμεσα σε 40 χώρες

2006 38η θέση ανάμεσα σε 57 χώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ Ο επιστημονικός αλφαβητισμός

Η ικανότητα δηλαδή να χρησιμοποιεί κάποιος την επιστημονική γνώση

και να βγάζει συμπεράσματα τα οποία βασίζονται στην επιστήμη, για να κατανοεί τον

κόσμο γύρω του.

παράδειγμα ερώτησης

για ποιο λόγο δε φαίνονται

τ’ αστέρια το πρωί;

παράδειγμα ερώτησης σε ποιο υλικό από τα παρακάτω θα τυλίγατε για να μεταφέρατε

ανέπαφο, ένα κομμάτι πάγο;

• Αλουμινόχαρτο • Γούνα • Πανί

Αιτίες αποτυχίας των μαθητών και μαθητριών μας

Επικέντρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος στις ακαδημαϊκές γνώσεις κι όχι στις δεξιότητες και ικανότητες για την επίλυση προβλημάτων

Αποσπασματικότητα ύλης Δυσκολία περιεχομένου σχολικών

εγχειριδίων

Ακούω και ξεχνάω

Βλέπω και θυμάμαι

Κάνω και μαθαίνω

Θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης

πολλαπλή νοημοσύνη

Γλωσσικήλογικομαθηματικήχωρικήκιναισθητικήενδοπροσωπικήδιαπροσωπική

συναισθηματική

Τέχνες και θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης

• Ανάπτυξη κιναισθητικής νοημοσύνης

• Ανάπτυξη ενδοπροσωπικής νοημοσύνης

• Ανάπτυξη διαπροσωπικής νοημοσύνης

• Ανάπτυξη χωρικής νοημοσύνης

Howard Gardner

ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ

κίνητρα συνθήκες μάθησης στυλ μάθησης

βιωματική+ ενεργητική =διερευνητική μάθηση

Αναπτύσσονται ανωτέρου επιπέδου νοητικές δεξιότητες

η μάθηση γίνεται… πιο δημιουργική

πιο ελκυστική

διασκέδαση !

αυξάνεται η εμπλοκή στη μάθηση

αλλάζω το μάθημα οργανωτικά & διδακτικά Απευθύνομαι σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες

Ενσωμάτωση των τεχνών στην καθημερινή διδακτική πρακτική

• Βιώματα χαράς και επιτυχίας.

• Μείωση έντονων κοινωνικών και μαθησιακών ανισοτήτων.

• Μοιάζουν περισσότερο με παιχνίδι, όπου τα προβλήματα μπορούν να λυθούν αυθόρμητα και αυτόματα.

Τι θα ’θελες για να γίνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον;

διάλογοι

παντομίμα• Απουσία λεξιλογίου-Κίνηση-Ήχος

• Αποτελεί καλή εισαγωγική πρακτική και γι’ άλλες θεατρικές πρακτικές

• Αντισταθμίζει το δύσκολα κατανοητό λεξιλόγιο

• Βοηθά στην ανάπτυξη οπτικών εννοιών

Παντομίμα

η φυσική αναπαράσταση επιτρέπει

την απεικόνιση των φαινομένων

με ένα μη λεκτικό τρόπο

οι μαθητές και οι μαθήτριες αγγίζουν βλέπουν και νιώθουν εμπειρικά το νόημα των λέξεων και εννοιών των Φ.Ε.

οι εκφραστικές χειρονομίες αντισταθμίζουν τη δυσκολία που έχουν να εκφράσουν νοήματα μέσα από τη γλώσσα

Π Α

Ν Τ

Ο Μ

Ι Μ Α

Π Α

Ν Τ

Ο Μ

Ι Μ Α

Χαλάζι

Θεατρικές πρακτικές στη διδακτική των Φυσικών Επιστημών

☺ Δραματοποίηση

☺Παντομίμα

☺Αυτοσχεδιασμοί

☺Αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων

☺Παιχνίδια ρόλων

☺Δημόσιες συζητήσεις

☺Εικονικά δικαστήρια

☺Μανδύας ειδικού

☺Σχολικές παραστάσεις

Θεατρικές πρακτικές για τη διδασκαλία Φυσικών Επιστημών

Θεατρικό είδος Βασικό χαρακτηριστικό

Δραματοποίηση Βασίζεται συνήθως σ’ ένα αφηγηματικό κείμενο

Παντομίμα Κίνηση, ήχος και συντονισμός με απουσία λόγου

Παιχνίδια ρόλων

Παρουσιάσεις

Μεταφορικό παιχνίδι

Προσομοίωση-ηθικό παιχνίδι

Ποικιλία εφαρμογών μέσω αναπαράσταση ενός ή περισσότερων χαρακτήρων

Αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων Υπόδηση ρόλου και ανάπτυξη των δικών του επιχειρημάτων μέσω χρήσιμου διαλόγου

Δημόσιες συζητήσεις Έκφραση προσωπικών επιχειρημάτων

Θεατρικό παιχνίδι-Αυτοσχεδιασμοί Ελεύθερο παιχνίδι αυτοσχεδιασμού

Σχολικές Παραστάσεις Υλοποίηση σε κοινό με βάση ένα θεατρικό κείμενο

αυτοσχεδιασμός

Περίπτωση εφαρμογήςΜια σειρά μαθημάτων για τα καιρικά φαινόμενα

Τι καιρό κάνει σήμερα;

ευέλικτη ζώνη

τετάρτη τάξη

15 μαθητές και μαθήτριες 9-10 ετών.

Δημοτικό σχολείο Δρυμού Θεσσαλονίκης.

οι μαθητές δεν είχαν διδαχτεί τη φυσική

ως ξεχωριστό μάθημα

μια εισαγωγή στις φυσικές έννοιες και

τα φυσικά φαινόμενα

Καιρικά φαινόμενα βροχή, χιόνι, χαλάζι, άνεμος

κύκλος του νερού πολυεπίπεδη προσέγγιση νερό & παιχνίδι επηρεάζουν τη ζωή μας άμεσα

Ευέλικτη ζώνη περίοδος του αναλυτικού προγράμματος

όπου δε διδάσκεται συγκεκριμένο μάθημα

αναπτύσσονται ποικίλα θέματα

αντλούνται από τα ενδιαφέροντα των παιδιώνσχέδια εργασίας & projects

δύο ώρες την εβδομάδα

Μια εξελισσόμενη σειρά ενθάρρυνση χαρακτηριστικής δεξιότητας

Κίνηση Παντομίμα

Κίνηση & ομιλία Αυτοσχεδιασμοί

Επιχειρηματολογία Αντιπαράθεση επιχ/των

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Γνωστική Μεταγνωστική Συναισθηματική

ΠΟ

ΛΛ

ΑΠ

ΛΗ

Ν

ΟΗ

ΜΟ

ΣΥ

ΝΗ

Γλωσσική

Ενδοπροσωπική

Κιναισθητική

Χωρική

Διαπροσωπική

Υβριδικό Μοντέλο Έρευνας3D-5I

Το μοντέλο της πολλαπλής νοημοσύνης στη διδασκαλία και μάθηση

στις Φυσικές Επιστήμες (Μοντέλο 5I)

Γλωσσική νοημοσύνη

Αυξανόμενη κατανόηση και παραγωγή λόγου.

Μειωμένη ανάγκη για τη στήριξη του/της εκπαιδευτικού στη γραπτή έκφραση.

Χρήση άγνωστου επιστημονικού λεξιλογίου.

Μεγαλύτερη διατήρηση της γνώσης. Έκφραση συναισθημάτων

Ενδοπροσωπική νοημοσύνη

Αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση

Αυτοέλεγχος

Λήψη αποφάσεων

Αυξανόμενη ανεξαρτησία

Διαπροσωπική νοημοσύνη

Κοινωνικές κι επικοινωνιακές δεξιότητες

Συνεργασία Αποδοχή της διαφορετικότητας Συμμετοχή των παιδιών μέσα από ομάδες συνομήλικων

Κιναισθητική νοημοσύνη

Χρήση σωματικών-κινησιακών συμβόλωνΠραξιακές δεξιότητεςΙκανότητα για προσεκτική παρατήρηση και αναπαραγωγή σκηνών – μίμηση

Χωρική νοημοσύνη

Αίσθηση του χώρου, προσανατολισμός

Δημιουργική φαντασία Νοητική αντίληψη κι αναπαράσταση

Το μοντέλο της τρισδιάστατης προσέγγισης της διδασκαλίας και μάθησης

στις Φυσικές Επιστήμες (Μοντέλο 3D)

Γνωστική διάσταση

Εμπλοκή στη μάθηση

Ικανότητες λύσης προβλημάτων

Διαχείριση του περιεχομένου των φυσικών επιστημώνΜάθηση και συλλογισμός μέσα από την παρατήρηση και το πείραμα

Μεταγνωστική διάσταση

Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας

Η φύση της επιστήμης σε σχέση με:

τον τρόπο διεξαγωγής της

τη μέθοδό της

την ιστορική της εξέλιξη

την ηθική της

τη φιλοσοφία της

Σύνθεση ιδεών με στόχο την επιχειρηματολογία

Σύνθεση ιδεών με στόχο την έκφραση ερωτημάτων και την αναζήτηση σχέσεων αιτιότητας

Συναισθηματική διάσταση

Εξερευνώντας αξίες και στάσεις διαφορετικές από τις δικές τους

Αύξηση των κινήτρων και του ενδιαφέροντος των μαθητών

Θετικό κλίμα τάξης

Αίσθηση ότι η εργασία τους έχει νόημα

ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ

επιστήμονες μεγάλοι παιδιά

κάθε ομάδα έχει τη δική της οπτική

για τα καιρικά φαινόμενα

Οι δεξιότητες που αφορούν τη μεταγνωστική διάσταση της μάθησης, ενεργοποιούνται

σε σχέση με:

• τη φύση του ρόλου των παιδιών

• τη θεματολογία που αναπτύσσεται

• την κορύφωση των συναισθημάτων που

δημιουργούν αυθόρμητες συμπεριφορές και

αυθεντική κουβέντα

Οι μεταγνωστικές δεξιότητες ενθαρρύνονται σε μαθησιακό περιβάλλον, όπου ο δάσκαλος:

Δεν υιοθετούσε διδακτικό ρόλο:

• δε δημιουργούσε στατικά μονοδιάστατα νοήματα

• δεν υπήρχε πιεστική καθοδήγηση• δεν απαιτούσε συγκεκριμένες απαντήσεις• δεν ήταν εκπρόσωπος της έγκυρης επιστημονικής

γνώσης

Χαρακτηριστικές φράσεις των παιδιών, όπου

καταγράφεται η μεταγνωστική διάσταση της μάθησης στις

Φυσικές Επιστήμες Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας- Δημοκρατικού χαρακτήρα

Εσείς (οι επιστήμονες) που τα ξέρετε όλα, πέστε τα.

Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας Χρηστικού χαρακτήρα

Μην τους ακούτε θα μείνετε αγράμματοι

Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας-Πολιτιστικού χαρακτήρα

Μην τους ακούτε παιδιά μου. Η βροχή στ’ αλήθεια σχηματίζεται από το θεό Δία όταν κλαίει.

Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας Ηθικού χαρακτήρα

Εσείς νομίζετε ότι τα ξέρετε, αλλά δεν ξέρετε πώς να τα εξηγήσετε και λέτε κάποιο τρόπο που φαντάζεστε, ενώ τώρα η επιστήμη έχει προχωρήσει και …και..

Σύνθεση ιδεών με στόχο την έκφραση ερωτημάτων και την αιτιολόγηση

Μπορεί να βγει το ουράνιο τόξο χωρίς ήλιο;

Η φύση της επιστήμης Δεν μπορείς να τα ξέρεις όλα για τον κόσμο, δεν μπορείς να απαντήσεις σ’ όλες τις ερωτήσεις.

Συμμετοχή στη συζήτηση:

• Κορύφωση στα εύκολα και προσιτά ερωτήματα & την έντονη διαφωνία.

• Κλασσική συμμετοχή τριών συνομιλητών όπου απαιτούνται εκτεταμένες και δύσκολες απαντήσεις.

Οι μαθητές και οι μαθήτριες επιχειρηματολογούν:

Με: Απλούς ισχυρισμούς

Με: Δικαιολογίες

Επικαλούμενοι: Θεωρίες

Επικαλούμενοι: Στοιχείων

Οι ερωτήσεις ξεκινούν με: Γιατί

Οι απαντήσεις ξεκινούν με: Επειδή

ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ

ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Πώς αντιλαμβάνονται τις έννοιες των φυσικών επιστημών

οι μαθητές και οι μαθήτριες ;

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ:

Αλληλεπιδράσεις επιστήμης και κοινωνίας

Νοητική αντίληψη κι αναπαράσταση

Χρήση άγνωστου επιστημονικού λεξιλογίου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Αποτελούν ελκυστικό εκπαιδευτικό εργαλείο

Δίνουν υψηλά ποσοστά στην εμπλοκή στη μάθηση

Διαλύουν το μύθο της Φυσικής ως ερμητικής επιστήμης

Μετασχηματίζουν τις έννοιες των Φυσικών Επιστημών

Ενισχύουν τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών

Γεφυρώνουν την πρακτική με τη θεωρητική γνώση

Ενισχύουν τη γλωσσική νοημοσύνη

Οι θεατρικές πρακτικές στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών:

Φυσικές Επιστήμες για όλους και για όλες, μέσα από τις θεατρικές πρακτικές

Μαθητές και μαθήτριες:

Μακροπρόθεσμα αποτελέσματα……..

Οικονομικοί Μετανάστες

Άτομα με κινητικά προβλήματα

Κορίτσια & Αγόρια