Download - Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Transcript
Page 1: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

TOY

PIΣ

TIK

O∆

HΓO

ΣΛ

HM

NO

YA

ΓIO

YE

TPA

TIO

Y2

01

0

www.limnosgreece.gr

&&TO

YP

IΣTI

KO

Σ O

∆H

ΓOΣ

ΛH

MN

OY

A

ΓIO

Y E

TPA

TIO

Y

20

10

EXOFYLLO 2010 7/7/10 2:03 PM Page 1

Page 2: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

EXOFYLLO 2010 7/7/10 2:03 PM Page 2

Page 3: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ARXIKA 2010 7/7/10 2:27 PM Page 1

Page 4: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ARXIKA 2010 7/7/10 2:27 PM Page 2

Page 5: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

&§HMNO™ A°IO™ EY™TPATIO™ 2010

EDITORIALΓιατί κάνουµε διακοπές;

Γιατί θέλουµε να διακόψουµε την καθηµερινή ρουτίνα, να ξεκουρα-στούµε, να εκτονωθούµε και να αναζωογονηθούµε σε κρυστάλλινεςθάλασσες και καθαρές παραλίες, να µάθουµε την ιστορία του κάθε τό-που, να κάνουµε εκδροµές για να «ανοίξουν» τα µάτια µας και ναµπούνε καινούργιες εικόνες, να γευτούµε ξεχωριστά φαγητά και ποτάβγαλµένα από τον τόπο …

Όλα αυτά λοιπόν τα βρίσκουµε αβίαστα και εύκολα στη Λήµνο και τονΆη Στράτη, δύο µαγευτικούς προορισµούς φορτισµένους µε µυθολο-γία, ιστορία, πολιτισµό, αλλά και µοναδικό φυσικό κάλλος.

Η Λήµνος, η µυθική πατρίδα του Ήφαιστου, ο χώρος µε το αρχαιότε-ρο βουλευτήριο της ανθρωπότητας, το νησί που αποτέλεσε σταυρο-δρόµι πολιτισµών και πεδίο διεκδικήσεων και συγκρούσεων από τηναρχαιότητα µέχρι το πρόσφατο παρελθόν στον Πρώτο Παγκόσµιο πό-λεµο, όταν χρησιµοποιήθηκε ως ορµητήριο στην µάχη της Καλλίπο-λης, είναι ταυτόχρονα το νησί που σου χαρίζει δυνατές στιγµές για ναπάρεις µαζί σου για τον υπόλοιπο χρόνο.

Απαραίτητο συµπλήρωµα του ταξιδιού στη Λήµνο είναι το γειτονικόνησάκι του Άη Στράτη, ένας από τους τελευταίους επίγειους παραδεί-σους, που έχει µείνει ακόµα απείραχτος από τους ρυθµούς και τις ε-πιρροές της σύγχρονης ζωής.

Καλές … πραγµατικές διακοπές, λοιπόν, στη Λήµνο και τον Άη Στράτη.

MMααρρίίαα ΣΣεελλάάχχαα

§HMNO™ A°IO™ EY™TPATIO™ 2010

ARXIKA 2010 7/7/10 2:27 PM Page 3

Page 6: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

3 EDITORIAL

7 °ENIKE™ ¶§HPOºOPIE™

37 E¶I§E°MENE™ ¢IA¢POME™

81 ¢PA™THPIOTHTE™

93 °EY™EI™ KAI ¶PO´ONTA

111 A°IO™ EY™TPATIO™

121 DATA

Tουριστικός Oδηγός Λήµνου & Άη Στράτη 2010www.l imnosgreece.gr

EEÎΉ‰fifiÙÙˢ: M·ÓfiÏ˘ M·ÓÒÏ·˜KK››ÌÌÂÂÓÓ··:: M·Ú›· ™ÂÏ¿¯·EEÈÈÌ̤¤ÏÏÂÂÈÈ·· ÎÎÂÂÈÈÌ̤¤ÓÓˆÓÓ: ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ M˘ÚÈÙ˙‹˜ººˆÙÙÔÔÁÁÚÚ··ÊÊ››Â˜: ¶·ÓÙÂÏ‹˜ ¶Ú·‚Ï‹˜, °È¿ÓÓ˘ °È·ÓÓ¤ÏÔ˜, ·Ú¯Â›· ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ “EÌÚfi˜” Î·È ¢‹ÌˆÓ §‹ÌÓÔ˘AArrtt DDiirreeccttoorr: M˘ÚÙÒ ¶··‰¤ÏÏËMM··ÎΤ¤ÙÙ˜: X·Ú›ÎÏÂÈ· M·ÓÙ˙Ô˘Ú¿ÓË, M·Ú›· AÚÈÛÙÔÙ¤ÏÔ˘˜,ŒÊË M˘ÚÌ›ÁÎÔ˘YY‡‡ıı˘ÓÓËË EEÌÌÔÔÚÚÈÈÎÎÔÔ‡‡ TTÌÌ‹‹ÌÌ··ÙÙÔÔ˜: AÓ·ÛÙ·Û›· M·ÌԇϷYY‡‡ıı˘ÓÓËË ¢¢ÈÈ··ÊÊËËÌÌ››ÛÛˆÓÓ: M·ÓÙÒ XÏ·¯Ï¿YY‡‡ıı˘ÓÓËË °°ÚÚ··ÊÊ››ÔÔ˘ §§‹‹ÌÌÓÓÔÔ˘: M·ÓÙÒ XÏ·¯Ï¿

¶¶··ÚÚ··ÁÁˆÁÁ‹‹: EÈÎÔÈÓˆÓ›· §¤Û‚Ô˘ A.E.¢¢ÈÈ··¯ˆÚÚÈÈÛÛÌÌÔÔ›› -- HHÏÏÂÂÎÎÙÙÚÚÔÔÓÓÈÈÎÎfifi ÌÌÔÔÓÓÙÙ¿¿˙ -- EEÎÎÙÙ‡‡ˆÛÛËË: ¢ËÌÔÛÈÔÁÚ·ÊÈÎfi ™˘ÁÎÚfiÙËÌ· «MAKE¢ONIA»XX¿¿ÚÚÙÙˢ: GEOPSIS

EEÊÊËËÌÌÂÂÚÚ››‰‰·· ““EEMM¶¶PPOO™™””K·Ú¿ T¤, 811 00 M˘ÙÈÏ‹ÓËTËÏ.: 22510 41619 ñ Fax: 22510 27300°°ÚÚ··ÊÊ››ÔÔ §§‹‹ÌÌÓÓÔÔ˘:: °·ÚÔÊ·ÏÏ›‰Ô˘ 1, M‡ÚÈÓ· ñ TËÏ.: 22540 22526e-mail: [email protected] ñ URL: http://www.emprosnet.gr

TTÔÔ˘ÚÚÈÈÛÛÙÙÈÈÎÎfifi˜ OO‰‰ËËÁÁfifi˜ §§‹‹ÌÌÓÓÔÔ˘ && AAÁÁ››ÔÔ˘ EE˘ÛÛÙÙÚÚ··ÙÙ››ÔÔ˘ 22001100A·ÁÔÚ‡ÂÙ·È Ë ·Ó·‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË, Ë ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹, Ë ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· Ë ÌÂÙ¿‰ÔÛË Ì ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ÙÚfiÔ Î·È Ì¤ÛÔ,̤ÚÔ˘˜ ‹ ÔÏfiÎÏËÚ˘ Ù˘ ‡Ï˘ ÙÔ˘ «TÔ˘ÚÈÛÙÈÎÔ‡ O‰ËÁÔ‡ §‹ÌÓÔ˘& AÁ›Ô˘ E˘ÛÙÚ·Ù›Ô˘ 2010» ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ¤ÁÁÚ·ÊË ¿‰ÂÈ· ÙÔ˘ ÂΉfiÙË.¢¢ÈÈ··ÓÓ¤¤ÌÌÂÂÙÙ··ÈÈ ‰‰ˆÚÚ¿¿ÓÓ..

EȉÈ΋ ŒÎ‰ÔÛË Ù˘ EÊËÌÂÚ›‰·˜ “EÌÚfi˜”

ΠEPIEXOMENA

ARXIKA 2010 7/7/10 2:27 PM Page 4

Page 7: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ARXIKA 2010 7/7/10 2:28 PM Page 5

Page 8: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ARXIKA 2010 7/7/10 2:28 PM Page 6

Page 9: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣΠΛHPOΦOPIEΣ

Σύντοµη ξενάγηση.......................................... σελίδα 9

Iστορία.......................................... σελίδα 16

Φύση.......................................... σελίδα 24

Aρχιτεκτονική.......................................... σελίδα 30

Kάτοικοι.......................................... σελίδα 32

H §‹ÌÓÔ˜ ÍÂÚfi‚·Ï ηٿÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ Ê˘ÛÈ΋˜ÎÔÛÌÔÁÔÓ›·˜, ÚÈÓ ·fiÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¯ÚfiÓÈ·, ̤۷·fi ‡ÚÈÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜ ʈÙÈ¿˜ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÒÓ ËÊ·ÈÛÙ›ˆÓ

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:40 PM Page 7

Page 10: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:40 PM Page 8

Page 11: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣΠΛHPOΦ

OPIEΣ

9

Σύντοµη ξενάγηση

Περιοχή ΜύριναςΗ πόλη της Μύρινας µαζί µε τα δηµατικά διαµερίσµατα

Θάνους, Κάσπακα, Κορνού και Πλατεών αποτελούν το δήµοΜύρινας. Εκτός από την ειδυλλιακή πόλη της Μύρινας µε τοΡωµαίικο και τον Τούρκικο Γιαλό στο δήµο ξεχωρίζουν ακό-µη τα ιαµατικά λουτρά στα Θέρµα, η πανοραµική θέα από τοεκκλησάκι του προφήτη Ηλία, οι διαδροµές στο όρος Κάκκα-βος µε το εντυπωσιακό τοπίο από τεράστιους βράχους δια-φόρων σχηµάτων και τα γραφικά χωριά Κορνός, Κάσπακαςκαι Πλατύ.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:40 PM Page 9

Page 12: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

10

Περιοχή Νέας ΚούταληςΟ ∆ήµος Νέας Κούταλης µε πρωτεύουσα το µεγαλοχώρι

Κοντιάς περιλαµβάνει τα χωριά Νέα Κούταλη, Τσιµάνδρια,Πορτιανού, Πεδινό, Αγκαρυώνες, Καλλιθέα και Λιβαδοχώρι.Τα θαυµάσια σπίτια αστικής αρχιτεκτονικής του Κοντιά, ο υ-δροβιότοπος του ∆ιαπορίου, η διαδροµή προς το Φακό µετα πλούσια βοσκοτόπια και τα ηφαιστειακά πολύχρωµα πε-τρώµατα και απολιθώµατα δένδρων, ηλικίας 17-21 εκατοµ-µυρίων ετών, το χωριό των Κεχαγιάδων Τσιµάνδρια, το γρα-φικό Πορτιανού και η Νέα Κούταλη, παλιότερα σηµαντικόσπογγαλιευτικό κέντρο, αποτελούν µερικά από τα σηµείαπου κάνουν το δήµο Νέας Κούταλης να ξεχωρίζει.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:40 PM Page 10

Page 13: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:40 PM Page 11

Page 14: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

12

Περιοχή ΑτσικήςΣτο δήµο Ατσικής εκτός από το οµώνυµο χωριό ανήκουν

τα χωριά Άγιος ∆ηµήτριος, Βάρος, ∆άφνη, Καρπάσι, Κατά-λακκο, Προπούλι, Σαρδές και Κότσινας. Σ’ αυτό το ∆ήµο ο ε-πισκέπτης δεν πρέπει να παραλείψει να επισκεφθεί την Α-τσική µε τον εύφορο κάµπο, το χωριό Βάρος µε τα υπέροχαπέτρινα σπίτια, τον φηµισµένο για τ’ αµπέλια του Άγιο ∆η-µήτριο, την αµµουδερή παραλία στο Γοµάτι κοντά στη ∆άφ-νη, την περιοχή Παχιές Αµµουδιές στον Κατάλακκο, όπουσυναντάµε το ασυνήθιστο τοπίο των αµµόλοφων σε µια µο-ναδική έρηµο καθώς και την περιοχή των Φαλακρών µε τα ε-ντυπωσιακά σχήµατα των βράχων κοντά στο Προπούλι.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:40 PM Page 12

Page 15: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 13

Page 16: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

14

Περιοχή ΜούδρουΣ’ αυτό το κοµµάτι του νησιού θα χαρείτε γραφικά λιµα-

νάκια, βραχώδεις και γεµάτες σπηλιές παραλίες, αλλά καιπαραλίες µε αµµόλοφους, πλούσιους υγροβιότοπους, βρα-χώδη τοπία µε απίστευτους χρωµατισµούς, τους αρχαιολο-γικούς χώρους της αρχαίας πόλης Πολιόχνης, της Ηφαιστεί-ας και του ιερού των Καβείρων καθώς και τη γνωστή από τοµύθο σπηλιά του Φιλοκτήτη. Ο Μούδρος είναι επίσης γνω-στός και από τη σύγχρονη ιστορία, αφού εδώ υπεγράφη στις31 Οκτωβρίου 1918 η γνωστή Συνθήκη Ανακωχής του Μού-δρου µεταξύ των Συµµάχων και της Τουρκίας µε την οποίαέληγε επισήµως ο Α' Παγκόσµιος Πόλεµος.

Στο ∆ήµο ανήκουν η οµώνυµη πόλη και τα χωριά Καλ-λιόπη, Καµίνια, Λύχνα, Κοντοπούλι, Παναγιά, Πλάκα, Ρεπανί-δι, Ρουσσοπούλι, Ρωµανού, Σκανδάλι, Φισίνι και Αγιά Σοφιά.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 14

Page 17: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 15

Page 18: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Κατά τη διάρκεια τουκαλοκαιριού, στις πα-ράκτιες αµµοθίνες φυ-τρώνει το κρινάκι τηςθάλασσας. Πρόσεξεµην το κόψεις ποτέ,γιατί είναι προστατευό-µενο είδος.

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

16

Ισ τορ ία

Προϊστορικοί χρόνοι Η Λήµνος ξεπρόβαλε κατά τη διάρκεια µιας φυσικής κο-

σµογονίας, πριν από εκατοµµύρια χρόνια, µέσα από πύρινεςγλώσσες φωτιάς προϊστορικών ηφαιστείων. Η ανθρώπινηπαρουσία όµως µετρά περισσότερα από 6.000 χρόνια.

Το νησί βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Β. Αιγαίου, σείση απόσταση από τον Ελλήσποντο και το Άγιο Όρος. Έχειπολυάριθµους κόλπους µε ασφαλή αγκυροβόλια και στατέσσερα σηµεία του ορίζοντα, και υπήρξε το θαλάσσιοσταυροδρόµι στις µετακινήσεις από Βορρά προς Νότο και α-πό Ανατολή προς ∆ύση. Τραγουδήθηκε από τον Όµηρο καιείναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων για τον τεχνολογικόπολιτισµό της.

Ο Αργοναυτικός και ο Τρωικός κύκλος τονίζουν ανάγλυφατη σηµασία της, ενώ η καίρια γεωγραφική θέση της έπαιξε κα-θοριστικό ρόλο στις διακυµάνσεις της ιστορικής µοίρας της.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 16

Page 19: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 17

Page 20: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

18

Λίγη µυθολογία Ήφαιστος : ο πάτρωνας θεός

Έτσι, λοιπόν, ο Ήφαιστος, ο αρχιµεταλλουργός των Ολυ-µπίων θεών, θα στήσει το εργαστήρι του στη Λήµνο και θαγίνει ο πάτρωνας θεός της. ∆εν θα µπορούσε, άλλωστε, νασυµβεί διαφορετικά: το νησί έχει ηφαιστειογενή σύσταση ε-δάφους και απέχει ελάχιστα από τις πλουτοπαραγωγικές πη-γές µεταλλείων του Εύξεινου Πόντου και της Μικράς Ασίας.

Σκοπός της Αργοναυτικής εκστρατείας ήταν η κατάκτησηειδικών µεταλλουργικών γνώσεων, που οι κάτοχοί τους, τιςκρατούσαν ως επτασφράγιστο µυστικό στη µακρινή Κολχίδα.

Η σύνδεση του σιδήρου µε το όνοµα των πρώτων κατοί-κων της Λήµνου, των Σιντίων, που υποδέχτηκαν τον Ήφαι-στο, είναι προφανής. Εξάλλου, σηµερινά τοπωνύµια και ιδιαί-τερα αυτό ενός µικρού νησιού Β.∆. της Λήµνου, που ονοµά-ζεται Σιδηρίτης ή Σεργίτσι, µαρτυρά του λόγου το αληθές.

Οι Κάβε ιρο ι

Θεωρούνταν παιδιά (ή, κατά άλλους µελετητές, εγγόνια)του Ηφαίστου και της νύµφης Καβειρούς και λατρεύοντανστη Λήµνο ως θεοί της θάλασσας, της γονιµότητας και τουαµπελιού. Παριστάνονταν ως καρκίνοι (καβούρια), οι δαγκά-νες των οποίων συνδέθηκαν µε τις λαβίδες του σιδηρουργού.

Καβε ίρ ια µυστήρ ια

Ήταν η λαµπρή ετήσια γιορτή προς τιµήν των Καβείρων,στο οµώνυµο ιερό των θεών, και είχε σχέση µε την αναγέν-νηση της φύσης και τη γονιµότητα της γης. Κατά τη διάρ-κεια της νύχτας, στο ιερό, που το θεωρούσαν «τροµερό» χώ-ρο, ύστερα από καθαρµούς, γινόταν η µύηση των πιστών. Γιαεννιά ηµέρες που διαρκούσε η γιορτή και µέχρι να φτάσει τοπλοίο µε την ιερή φλόγα από τη ∆ήλο, οι φωτιές και οι ε-στίες παρέµεναν σβηστές σε όλο το νησί. Η υποδοχή τηςφλόγας ήταν πανηγυρική, µε δεήσεις και καθαγιασµούς, και

Το όνοµατου νησιούΤο όνοµα της Λήµνου,που παρέµεινε αναλλοί-ωτο στους αιώνες, έχειρίζα φοινικική καισηµαίνει «λευκή».Καθώς είναι χθαµαλή(χαµηλή) και άδεντρη,από µακριά φαντάζειασπριδερή/λευκή.

Άλλες ονοµασίες Κατά καιρούς,της έδωσαν πολλέςπροσωνυµίες, όπως:

Σιντήις: από το όνο-µα των πρώτων κα-τοίκων της.

Υψιπύλεια: έτσι λεγό-ταν η θρυλική βασί-λισσά της.

Αιθάλια, Πυρόεσσακαι Vulcania: για τηνηφαιστειώδη φύσητης.

∆ίπολις: ονοµασίατων κλασικών χρό-νων, κατά τη διάρ-κεια των οποίων ανα-πτύχθηκαν η Μύρινακαι η Ηφαιστεία.

KABEIPIO

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 18

Page 21: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Οι Πελασγοί, που ήταν συγγενείςτων Τυρρηναίων και των Ετρούσκωντης Ιταλίας, καταλαµβάνουν τη Λή-µνο το 1000 π.Χ. Το 511 π.Χ., το νησίπέφτει στην κατοχή των Περσών.

Το 510 έως το 509 π.Χ., περνάειστην κυριαρχία των Αθηναίων τουΜιλτιάδη και µεταβάλλεται σε κλη-ρουχία της Αθήνας.

Κατά την περίοδο των περσικώνπολέµων, οι Πέρσες κυριεύουν γιαδεύτερη φορά τη Λήµνο, αλλά το479 π.Χ., ο Αθηναϊκός στόλος τουςδιώχνει από το νησί.

Επί κυριαρχίας των Μακεδόνων,την κατακτά ο Φίλιππος, το 353 π.Χ.,αλλά την ξαναδίνει στους Αθηναίους.

Στα χρόνια της Ρωµαϊκής κυριαρ-χίας, το νησί κατακτάται από τουςΡωµαίους, το 166 π.Χ.

Στα βυζαντινά χρόνια υπάγεταιδιοικητικά στο «Θέµα» του Αιγαίουπελάγους και αποτελεί ιδιαίτερη επι-σκοπή - ως πρώτος επίσκοπός τηςµνηµονεύεται ο Στρατήγιος, που µε-τείχε στην Α΄ Οικουµενική Σύνοδοτης Νίκαιας.

Το 267 έως το 269 µ.Χ., το νησί υ-φίσταται τις καταστροφικές επιδρο-µές των Γότθων και των Ερούλων.

Το 900 µ.Χ., η Λήµνος λεηλατείταιαπό τον περιβόητο αρνησίθρησκοπειρατή Λέοντα Τριπολίτη (Ελ-Ζου-ράφα).

Το 924 µ.Χ., ο βυζαντινός ναύαρ-χος Ιωάννης Ραδινός κατατροπώνειτο στόλο των πειρατών και απαλλάσ-σει τη Λήµνο, αλλά και τα υπόλοιπαΑιγαιοπελαγίτικα νησιά, από τουςΣαρακηνούς.

Το 1207 µ.Χ., περνάει στην εξου-σία της επιφανέστατης ενετικής οι-κογένειας του Φιλοκάλου Ναβιγκα-γιόζι, υπό τις διαταγές του δόγη τηςΒενετίας Βαλδουίνου και των διαδό-χων του. Η κυριαρχία των Ναβιγκα-γιόζι διαρκεί 70 χρόνια.

Μεσολαβούν πολλές περιπέτειεςκαι το νησί πέφτει στα χέρια των Γε-νουατών Γατελούζων, οι οποίοι δε-σπόζουν από το 1355 στη γειτονικήΛέσβο.

Ύστερα από έναν αιώνα, το 1460,οι Οθωµανοί, αφού τακτοποιούν καιισχυροποιούν τις θέσεις τους στηνΗπειρωτική χώρα και τα Βαλκάνια,στρέφουν τις βλέψεις τους προς τανησιά. Καταλαµβάνουν τη Λήµνο καιτην παραχωρούν, µαζί µε την Ίµβρο,στο δεσπότη ∆ηµήτριο Παλαιολόγο,ο οποίος αναγνωρίζει την επικυριαρ-χία τους.

Το 1464, ο Βενετός Ιάκωβος Λορε-δάνος κατακτά και παραµένει στο νη-σί µέχρι τον Ιανουάριο του 1479, ο-πότε, ύστερα από συνθήκη, η Λήµνοςπαραχωρείται στους Οθωµανούς.

Προηγουµένως, το 1478, ο Σου-λεϊµάν Πασάς πολιορκεί το κάστροτου Κότσινα. Με την ηρωική δράσητης, η Μαρούλα, η κόρη του σκοτω-µένου φρούραρχου, αποµακρύνειτους Οθωµανούς από το νησί, γίνεταιθρύλος και ονοµάζεται «ένοπλη Παλ-λάδα» και «Ζαν ντ’ Αρκ της Λήµνου».

Στη διάρκεια της µακραίωνης κυ-ριαρχίας των Οθωµανών, το νησί υ-φίσταται τις ολέθριες συνέπειες όχιµόνο του νέου βενετοτουρκικού πο-λέµου, από το 1684 έως το 1699, αλ-λά και του ρωσοτουρκικού, από το1768 έως το 1774 και από το 1787έως το 1792. Για σύντοµο µόνο διά-στηµα, κατακτούν το νησί οι Βενετοί.

Κατά τον πρώτο ρωσοτουρκικό πό-λεµο, το 1770 συγκεκριµένα, εµφανί-ζεται στη Λήµνο ο ρωσικός στόλος, υ-πό τον Αλέξιο Ορλόφ, και αρχίζει ναπολιορκεί το κάστρο, όπου είναι κλει-σµένος ο τουρκικός πληθυσµός τηςπρωτεύουσας. Η πολιορκία, από ξηράκαι θάλασσα, διαρκεί τρεις µήνες.

Είναι έτοιµη η παράδοση του κά-στρου, µε συνθήκη, όταν ξαφνικά α-ποβιβάζονται στο νησί 3.000 Τούρ-

κοι, υπό τον Καπουδάν πασά ΧασάνΤζεζαερλί, τρέπουν σε φυγή τουςΡώσους και, αµέσως µετά, προβαί-νουν σε βιαιότητες εις βάρος του ελ-ληνικού πληθυσµού. Απαγχονίζεται οεπίσκοπος Λήµνου Ιωακείµ ο Χίος καιθανατώνονται πολλοί πρόκριτοι.

Με την έναρξη του Α΄ Βαλκανικούπολέµου, τον Οκτώβριο του 1912, τονησί, που έχει σηµαίνουσα γεωγρα-φική θέση, απελευθερώνεται από τοναρχηγό του ελληνικού στόλου, τοναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη.

Ο κόλπος του Μούδρου γίνεταιορµητήριο του στόλου και µε τη θρυ-λική ναυαρχίδα «Αβέρωφ», ελευθε-ρώνονται ένα ένα τα νησιά του Αι-γαίου.

Ο Μούδρος συνδέεται µε τηνπρώτη πολεµική αεροναυτική ενέρ-γεια στα παγκόσµια χρονικά. Από τανερά αυτά αποθαλασσώνεται, στις 24Ιανουαρίου 1913, το υδροπλάνο«Ναυτίλος», µε αξιωµατικούς τουςγενναίους Μουτούση και Μωραϊτίνη,που χαρτογραφούν και βοµβαρδί-ζουν τον τουρκικό στόλο στο ναύ-σταθµο του Ναγαρά.

Κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκο-σµίου Πολέµου, 250 αγγλογαλλικάπολεµικά πλοία ναυλοχούν στη θά-λασσα του Μούδρου και από εκείαρχίζουν πολύµηνη εκστρατεία κατάτης Καλλίπολης, προκειµένου να α-νακουφίσουν τους Ρώσους, που έ-χουν υποστεί σοβαρά πλήγµατα απότους Γερµανούς.

Γνωστή η ανακωχή του Μούδρου,που υπογράφεται τον Οκτώβριο του1918 από τους συµµάχους και τηνηττηµένη Τουρκία. Το τέλος του πρώ-του Παγκοσµίου Πολέµου έχει σηµά-νει.

Τον Απρίλιο του 1941, το νησί κα-ταλαµβάνεται από τους Γερµανούςκαι µένει υπό την κατοχή τους έωςτον Οκτώβριο του 1944.

X Ú Ô Ó Ô Ï fi Á È Ô

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 19

Page 22: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

20

η ζωή άλλαζε αµέσως ρυθµό. Οι τελετή αυτή αντλούσε στοι-χεία από την πανάρχαια ιεροτελεστία της Πυρφορίας, κατάτη διάρκεια της οποίας «ξαναζωντάνευε» η ανακάλυψη τηςφωτιάς από τους Σίντιες. Οι µη µυηµένοι απαγορευόταν ναµπουν στο ιερό των Καβείρων και η ανυπακοή τιµωρούντανµε θάνατο. Η Ολυµπία, η µητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου,θεωρείται ένα από τα πιο διάσηµα και ισχυρά µέλη των Κα-βείριων µυστηρίων.

Ανάµεσα σε µυθολογ ία κα ι ισ τορ ία

Μέσα από µυθολογικά και ιστορικά κείµενα, προκύπτειτο συµπέρασµα ότι ο αρχαίος κόσµος έδειχνε ζωηρό ενδια-φέρον για τη Λήµνο και τον προηγµένο πολιτισµό της. Μετάτους Σίντιες, κυριάρχησαν στο νησί οι Κάρες. Ύστερα ήρθανοι Κρήτες, τους οποίους οι Λήµνιοι δέχθηκαν φιλικά. Θέλο-ντας να τους ευχαριστήσει για την ευγένεια και τη φιλοξενίατους, ο βασιλιάς των Κρητών, Ραδάµανθυς, τους έδωσε τοΘόαντα, γιο του θεού ∆ιόνυσου και της Αριάδνης, ο οποίοςέγινε ο πρώτος βασιλιάς της Λήµνου. Γύρω στο 1200 π.Χ., ε-

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:41 PM Page 20

Page 23: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 21

Page 24: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

22

γκαταστάθηκαν στο νησί οι Μινύες, λαός εµπορικός καιναυτικός, από τη Θεσσαλία και τη Μαγνησία. Αργότερα, οβασιλιάς της Ιωλκού, Κρηθέας, προκειµένου να χρησιµοποι-ήσει τη Λήµνο ως ενδιάµεσο σταθµό στα αποικιστικά τουταξίδια προς τη Μ. Ασία και τον Εύξεινο Πόντο, έδωσε γιαγυναίκα στο Θόαντα, την κόρη του Μύρινα

Λήµν ια δε ι νά

Στα χρόνια της βασιλείας του Θόαντα, επικράτησε στονησί γυναικοκρατούµενο καθεστώς, µε επικεφαλής τη θυγα-τέρα του, την Υψιπύλη. Οι άντρες αντέδρασαν, όµως οι γυ-ναίκες τούς παρέσυραν µε δόλο, τους µέθυσαν, τους σκότω-σαν και τους πέταξαν στη θάλασσα. Αργότερα, όταν οι Αρ-γοναύτες, ταξιδεύοντας προς Κολχίδα, έκαναν ενδιάµεσηστάση στη Λήµνο (έµειναν εκεί, τελικά, τρία χρόνια), τους υ-ποδέχτηκαν θερµά και τους παντρεύτηκαν. Η Υψιπύλη πήρεγια σύζυγο τον αρχηγό τους Ιάσονα και γέννησε απ’ αυτόντον οµηρικό βασιλιά Εύνηο.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 22

Page 25: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 23

Page 26: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

24

Φύση

Σπάνια οικοσυστήµαταΟ προικισµένος αυτός τόπος, εκτός των άλλων, κρύβει

και µια µεγάλη ποικιλία από ανεκτίµητα οικοσυστήµατα. Ταηφαιστειακά τοπία της, οι γεµάτοι µε αποδηµητικά πουλιάυδροβιότοποι, οι πολύ µακριά από τη θάλασσα «αµµοθίνες»,τα πλούσια σε θηράµατα και ενδηµικά είδη φυτών βοσκοτό-πια και οι καταρράχτες της, αποκαλύπτουν µια εκλεκτή ο-µορφιά και µοναδικότητα.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 24

Page 27: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 25

Page 28: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

26

Yγρότοποι:πόλος έλξης γ ια εναλλακτ ικό τουρ ισµό

Τα τελευταία χρόνια, επιστήµονες της περιβαλλοντολο-γικής οργάνωσης WWF HELLAS (Παγκόσµιο Ταµείο για τηΦύση) µε έκπληξη κατέγραψαν στη Λήµνο όχι µόνο τουςµεγαλύτερους σε έκταση υγρότοπους της Μεσογείου, αλλάκαι τους καλύτερα διατηρηµένους.

∆εκατρείς καταγεγραµµένοι υγρότοποι καλύπτουν το2,62% των εδαφών της και την κατατάσσουν στους σηµα-ντικότερους και µεγαλύτερους σε µεσογειακό επίπεδο. Η ύ-παρξή τους, έχει µεγάλη σηµασία για τη διατήρηση και τηνποικιλία της ζωής στο Αιγαίο. Τα τελευταία χρόνια οι υγρό-τοποι προσελκύουν πολλούς που ασχολούνται µε την παρα-τήρηση πουλιών.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 26

Page 29: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣΠΛHPOΦ

OPIEΣ

27

Παν ίδα

Στο νησί ζουν, απ’ άκρη σ’ άκρη, χιλιάδες αγριοκούνελα,που µάλιστα προκαλούν τεράστιες ζηµιές στους αµπελουρ-γούς, που συνεχώς ζητούν από την πολιτεία να πάρει µέτραγια τον περιορισµό του υπερπληθυσµού τους. Εκείνο όµωςπου έχει κάνει τη Λήµνο διάσηµη στους «ενδιαφερόµενους»,είναι οι µεγάλοι πληθυσµοί νησιώτικης πέρδικας (alectorischukar) η διατήρηση των οποίων παρά το (ελεγχόµενο αυ-στηρά) κυνήγι, οφείλεται στο ότι υπάρχουν ακόµα µεγάλεςκαλλιεργηµένες εκτάσεις και έλλειψη των λεγόµενων επι-βλαβών (αλεπού, κουνάβι) που καθιστούν τη Λήµνο ένα τε-ράστιο «φυσικό εκτροφείο» για την πέρδικα. Τα τελευταίαχρόνια όµως, το ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι «κάτοικοι»των υγρότοπων.

Χλωρίδα

Σήµερα στο νησί υπάρχουν πάρα πολλές αστοιβές (είδοςακανθώδους θάµνου) και, σε κάποια σηµεία, ένα σπάνιο εί-δος δρυός. Η παντελής έλλειψη δασών οφείλεται, κατά πο-λύ, στην κτηνοτροφία, αλλά και στις ειδικές γεωλογικές συν-θήκες και στους δυνατούς ανέµους.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 27

Page 30: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

28

Oι αµµοθίνες στον Κατάλακκο Εδώ θα συναντήσεις µια πραγµατική έρηµο, ένααξιοθέατο φαινόµενο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.Στο χωριό Κατάλακκος και µακριά από τη θάλασ-σα, σε ένα µέρος που δεν δικαιολογεί την ύπαρξήτους, απλώνονται αµµοθίνες σε έκταση 70 στρεµ-µάτων περίπου. Ένα εξαιρετικό τοπίο µε ελάχιστηβλάστηση, που προσελκύει ολοένα και περισσότε-ρους επισκέπτες.

Το απολιθωµένο δάσος της ΛήµνουΟι περισσότεροι µπορεί να αγνοούν παντελώς ότιη Λήµνος φιλοξενεί στα σπλάχνα της ένα απολι-θωµένο δάσος. Πριν από 23 έως 18 εκατοµµύριαχρόνια, κάλυπταν την επιφάνειά της πυκνά δάσηαπό φοίνικες, πεύκα και γιγαντιαίες σεκόϊες, πουθάφτηκαν κάποια στιγµή κάτω από τη λάβα. Τοµεγαλύτερο τµήµα τους βρίσκεται στο Μούδροκαι στην ευρύτερη ανατολική Λήµνο, ενώ σηµα-ντικά φυτικά απολιθώµατα βρέθηκαν στο χωριόΒάρος και στην περιοχή των Θέρµων, στη Μά-ντρα Κατραµάδου.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:47 PM Page 28

Page 31: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

EΠIΛEΓMENEΣ∆IA∆POMEΣ

Στην περιοχήτης Mύρινας.......................................... σελίδα 37

Στην περιοχήτης Aτσικής.......................................... σελίδα 57

Στην περιοχήτης Nέας Kούταλης.......................................... σελίδα 63

Στην περιοχήτου Mούδρου.......................................... σελίδα 69

ŸÓÂÈÚÔ ÙÔ˘ Ù·ÍÈ‰Â˘Ù‹, ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÓËÛ› ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· ·ÈˆÚÂ›Ù·È Î¿Ô˘ ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙË §¤Û‚Ô, ÙË ™Î‡ÚÔ, ÙË §‹ÌÓÔ Î·È ÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 37

Page 32: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 38

Page 33: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Στην περ ιοχή της Μύρ ινας

Η πόληΗ καρδιά της Λήµνου χτυπά στην πρωτεύουσά της, την

ειδυλλιακή Μύρινα, που είναι απλωµένη ανάµεσα σε δύοορµίσκους: τον κοσµοπολίτικο Ρωµαίικο Γιαλό, και τον Τούρ-κικο Γιαλό ή Λιµάνι, που βρέχεται από τη θάλασσα της ΝέαςΜαδύτου και πλαισιώνεται από το εµπορικό και το βενετσιά-νικο λιµάνι. Ως πρωτεύουσα του νησιού, είχε ήδη αρχίσει ναακµάζει από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Έτσι, κοντά στοφρούριο, ζούσαν η τουρκική φρουρά και οι οικογένειες τωνΤούρκων - εξ ου και το Τούρκικος Γιαλός. Η άλλη πλευρά τουκάστρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες, γύρω από τηΜητρόπολη και την εκκλησία τους, ονοµάστηκε ΡωµαίικοςΓιαλός. Eδώ, θα σου δηµιουργηθεί η εντύπωση ότι βρέθηκεςξαφνικά σ’ έναν άλλο κόσµο. Και πράγµατι. Το χάζι στα αρ-χοντόσπιτα και στις µοσχοµυριστές αυλές, η περαντζάδα καιτα ψώνια στον πολύ ζωντανό µαγαζότοπο, η στάση για καφέή µεζέ στα στέκια του κέντρου, όλα αποτελούν µια πρωτό-γνωρη, άλλοτε αρχοντική κι άλλοτε απλοϊκή και ξεχασµένααγνή αίσθηση.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

39

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 39

Page 34: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Η συνοικίατου Ρωµέικου ΓιαλούΈχει κηρυχθεί διατηρητέα και είναι η πιο αρχοντική της

Μύρινας. Τα δίπλα στο κύµα και στη σκιά του κάστρου, µε-γαλοπρεπή και νεοκλασικού στυλ αρχοντόσπιτά της, φέρουνέντονο το αποικιοκρατικό στίγµα, µιας και έχουν χτιστεί,πριν από έναν αιώνα περίπου, από πλούσιους Ληµνιούς, πουείχαν εγκατασταθεί και διαπρέψει στην Αίγυπτο.

Εδώ, µπροστά από τα µάτια σου, περνάει µια ολόκληρηεποχή αυθεντικότητας, πλούτου και µεγαλείου. Πάρε, τώρα,το δρόµο για τη θάλασσα και άσε το αγνάντεµά της να σεχαλαρώσει την ώρα που θα πίνεις το καφεδάκι σου σταtrendy café του Γιαλού. Αν ο ορίζοντας είναι καθαρός, τοβλέµµα σου θα φτάσει µέχρι τον Άθω.

Αρκετά από τα αρχοντικά του Γιαλού µετατράπηκαν σεενοικιαζόµενα δωµάτια, ενώ πολλά αρχοντόσπιτα συντηρού-νται από οικονόµους, οι οποίες περιµένουν τους κυρίουςτους να έρθουν το καλοκαίρι από την Αθήνα ή το εξωτερικό,για να ξαναφωτίσουν οι πολυέλαιοι, να ανοίξουν οι σιδερέ-νιες πόρτες και να ξαναζωντανέψει ο χώρος από την ανθρώ-πινη παρουσία. Άλλα, χρόνια κλειστά, περιµένουν ίσως κά-ποιους καινούργιους ιδιοκτήτες, για να τα κατοικήσουν ή νατα µετατρέψουν σε ξενώνες.

Μια βόλταστο Κάστρο Τα βράδια, που φωτα-γωγείται, είναι σκέτηαπόλαυση!

Εκεί θα συναντήσειςκαι τους πιο γοητευτι-κούς «φρουρούς» του:πρόκειται για πανέµορ-φα ελαφάκια, που τα έ-φεραν το 1970 από τηΡόδο, και σήµερα, χά-ρη στην αγάπη και τηφροντίδα των κατοί-κων, έχουν πολλαπλα-σιαστεί και κοντεύουννα φτάσουν τα εκατό.Τα λένε πλατώνια καιθα τα δεις να βολτά-ρουν ανέµελα γύρω α-πό τα τείχη.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

40

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 40

Page 35: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 41

Page 36: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Κορνός - ΚάσπακαςΑυλώνας - ΄Ορµος Άη-ΓιάννηΑκολουθώντας τον κεντρικό δρόµο, µε κατεύθυνση πά-

ντα προς τα βορειοανατολικά, στρίβεις αριστερά και φτάνειςστον Κορνό, ένα υπέροχο αµφιθεατρικό αρχοντοχώρι, µε ε-ντυπωσιακά σπίτια Ληµνιών που έζησαν στην Αίγυπτο. Τοχωριό πήρε το όνοµά του από έναν κρουνό (βρύση) της πλα-τείας του.

Η διαδροµή µέχρι το χωριό Κάσπακα είναι κάτι περισσό-τερο από συγκλονιστική, ενώ ο δρόµος για τον Αυλώνα έχειυπέροχη θέα προς τη θάλασσα και αναδίδει ένα κοσµοπολί-τικο άρωµα, αφού στην περιοχή έχουν χτιστεί πολλές βίλεςµε πισίνες. Αν στρίψεις αριστερά, θα συναντήσεις την οργα-νωµένη παραλία των Ρηχών Νερών, µε το «Ακτή Μύρινα» καιτο «Porto Palace», τις δυο µεγάλες ξενοδοχειακές µονάδες,

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

42

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 42

Page 37: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 43

Page 38: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ενώ αν συνεχίσεις ίσια µπροστά, θα βρεθείς στην παραλίατου Αυλώνα. ∆ιασχίζοντας το βουνό Άγιος Αθανάσιος θαφτάσεις στην εκπληκτική παραλία του Άη-Γιάννη.

ΚάσπακαςΕίναι ένα κουκλίστικο χωριό, σαν αυτά των καρτ-ποστάλ.

Κρεµασµένο στην πλαγιά του βουνού Άγιος Αθανάσιος καικρυµµένο από τη θάλασσα (εκείνοι που το έχτισαν, ήθελαννα το προστατέψουν από τους πειρατές), είναι σίγουρα ένααπό τα must go there του νησιού. Απόλαυσε τη θέα της υπέ-ροχης χαράδρας και χάζεψε τα πετρόχτιστα σπίτια και ταστενά δροµάκια του. Ονοµαστοί είναι, όµως, και οι χτιστάδεςτου και τα ξεροτρόχαλά τους, τοίχοι, δηλαδή, χτισµένοι µεπέτρα, χωρίς συγκολλητικά υλικά.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

44

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 44

Page 39: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 45

Page 40: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Πλαγίσου ΜώλοςΑγία Παρασκευή- Παραλία ΘάνουςΑπό δω και πέρα και ακολουθώντας την κεντρική αρτη-

ρία, η περιοχή έχει να αναδείξει υπέροχες αµµουδερές πα-ραλίες και µαγευτικούς ορµίσκους. Πλαγίσου Μώλος και ηαπάνεµη οργανωµένη παραλία της Αγίας Παρασκευής. Κάνεµια στάση για µια αναζωογονητική βουτιά στα καθαρά νεράαυτής της περιοχής, που το καλοκαίρι σφύζει από ζωντάνια,καθώς αποτελεί τον προσφιλή προορισµό των τουριστών. Τοεκκλησάκι που δεσπόζει στον απέναντι λόφο, είναι η ΑγίαΠαρασκευή.

Στα δυο χιλιόµετρα, θα συναντήσεις το πανέµορφο κρε-µαστό χωριό Θάνος. Σεργιάνισε στην όµορφη πλατεία, µετην εντυπωσιακή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, απόλαυ-σε τη θέα από ψηλά και γνώρισε την υπέροχη παραλία του,µε τα κρυστάλλινα νερά.

46

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 3:17 PM Page 46

Page 41: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 29

Page 42: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

30

Αρχ ι τ εκ τον ική

Μάρτυρες της πολιτιστικής υπόστασης της Λήµνου, εί-ναι οι αρχιτεκτονικοί «θησαυροί» της: από τα πέτρινα αρχο-ντικά στον Ρωµαίικο Γιαλό και τις τόσο επιβλητικές όσο και ι-διότυπες εκκλησίες, µέχρι τα απέριττα µαντριά της, όλα α-ποτελούν «αποστάγµατα» λαϊκής αρχιτεκτονικής σοφίας, τό-σο παλιάς όσο η Πολιόχνη. Ας τους δούµε, όµως, επί µέ-ρους:

Το ληµνιακό παραδοσιακό σπίτι, το καλύβι,διακρίνεται όχι µόνο για την απλότητα και τησωστή µελέτη στη διαµόρφωση των χώρωντου, αλλά και για το αρµονικό «δέσιµό» του µετο φυσικό περιβάλλον. ∆ιαθέτει, ως επί τοπλείστον, έναν όροφο και τζάκι, που είναι ηγωνιά για το µαγείρεµα. Εξέλιξη αυτού του κα-

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 30

Page 43: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

31

λυβιού, είναι το διώροφο κτίσµα (κατώι, ωςβοηθητικός χώρος, και ανώι, ως σπίτι) µε εξω-τερική πέτρινη σκάλα. Τα περισσότερα είναιπετρόχτιστα και, από κάποια εποχή και µετά,µε κεραµίδια, κάτι που χαρίζει στο νησί µεγά-λη γραφικότητα.Τα ξωκλήσια, που ξεπερνούν στον αριθµό τατετρακόσια και βρίσκονται διάσπαρτα, σαν α-γριολούλουδα, στο νησί.Tα αλώνια, αλλά και οι ανεµόµυλοι, που ανθί-στανται πεισµατικά στο χρόνο και υψώνουν τοανάστηµά τους, σε µια προσπάθεια να κρατή-σουν ζωντανές τις παλιές καλές εποχές.Τα γεφύρια, οι περιστεριώνες, τα ηρώα, τα λι-θόγλυπτα, τα πηγάδια, οι κρήνες, φέρουν ανε-ξίτηλα το στίγµα της αρχιτεκτονικής και της ι-διαιτερότητας αυτού του τόπου.

Οι µάντρες της ΛήµνουΟι πετρόχτιστες, καλά δοµηµένες και στεγασµένες µά-

ντρες (ή µαντριά) είναι, στην πλειονότητά τους, µεγάλα καιαπαράµιλλης αρχιτεκτονικής αξίας συγκροτήµατα. Βρίσκο-νται χτισµένες διάσπαρτα σ’ ολόκληρο το νησί, µε προσανα-τολισµό τέτοιο, που να προστατεύουν από το βοριά και να ε-ξυπηρετούν συγκεκριµένες ανάγκες. Πρόκειται για ενός χώ-ρου κτίσµατα, που αρχικά κατασκευάστηκαν για να στεγά-ζουν τους ανθρώπους και, στη συνέχεια, τα ζώα και τουςκαρπούς της γης. Έχουν χωµάτινο δάπεδο, ξύλινες στέγες,µικρή πόρτα εισόδου, παρόµοιο νότιο παράθυρο και µια πέ-τρινη, ελάχιστα υπερυψωµένη, πεζούλα, που παλιά χρησί-µευε σαν κρεβάτι του βοσκού. Εντυπωσιακή ήταν η έµφυτηαίσθηση αρµονίας των σχηµάτων που ενέπνεε τους τεχνίτες,οι οποίοι τις έχτιζαν πάνω στο χώµα «ακολουθώντας» τις ε-κάστοτε κλίσεις του εδάφους µε µια απίστευτη «πλαστικότη-τα». Αυτή η άγνωστη -και συχνά αγνοηµένη- αρχιτεκτονική,περικλείει στο σύνολό τους τα αποτυπώµατα ενός αρχέγο-νου λαϊκού πολιτισµού.

ΓENIKEΣΠΛHPOΦ

OPIEΣ

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 31

Page 44: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

32

Kάτο ικο ι

Λιτό τοπίο, απλοί άνθρωποι: η Λήµνος διαθέτει µια µινι-µαλιστική οµορφιά σε όλα τα επίπεδα. Νησιώτες µε αυθεντι-κή φινέτσα, που θεωρούν τους εαυτούς τους, απογόνουςτων Αργοναυτών, καλοσυνάτοι, φιλόξενοι. Κινούνται σε αρ-γούς, εντελώς δικούς τους ρυθµούς, χωρίς το άγχος που τα-λανίζει τους κατοίκους των µεγαλουπόλεων. Οι περισσότε-ροι, από τα αρχαία χρόνια, ασχολούνται ως επί το πλείστονµε τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Σε κάποια χωριά υπερισχύει το µικρασιάτικο στοιχείο, α-φού αρκετοί από τους κατοίκους τους εκεί βρήκαν καταφύ-γιο µετά το διωγµό τους από τα απέναντι παράλια και τασπίτια τους.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 32

Page 45: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 33

Page 46: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

34

Μετανάστευση

Λέγεται ότι οι περισσότεροι εύποροι Ληµνιοί εγκατέλει-ψαν το 1770 το νησί, µαζί µε τις οικογένειές τους, προκειµέ-νου να γλιτώσουν από τις θηριωδίες των στρατευµάτων τουΧασάν Χατζή Τζετζάερλη, και κατέφυγαν στην τότε «γη τηςεπαγγελίας», την Αίγυπτο, όπου έκαναν τρανή περιουσία.

Στην Αλεξάνδρεια, οι Ληµνιοί διέπρεψαν ως βαµβακέ-µποροι. Κάποια στιγµή έφεραν και φύτεψαν το συγκεκριµέ-νο σπόρο στο νησί, τα εδάφη του οποίου έχουν τα απαραί-

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 34

Page 47: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣΠΛHPOΦ

OPIEΣ

35

τητα για την ανάπτυξή του επιφανειακά νερά, κι από τότε ηΛήµνος έγινε κέντρο παραγωγής βάµβακος. Η συγκοµιδή γι-νόταν για πάρα πολλά χρόνια µε τα χέρια, όµως εδώ και πο-λύ καιρό η συστηµατική καλλιέργεια έχει σταµατήσει, παράτις προσπάθειες κάποιων φωτισµένων ανθρώπων να την ε-παναφέρουν πειραµατικά για λόγους δηµιουργίας εκλεκτούσπόρου.

Την δεκαετία του ‘50 οι Ληµνιοί µετανάστευσαν κατά ε-κατοντάδες, κυρίως στην Αυστραλία.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 35

Page 48: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓENIKEΣ

ΠΛHPOΦOPIEΣ

36

Οι Κεχαγ ιάδες

Στη Λήµνο, από τα πολύ παλιά χρόνια, η κοινωνική δοµήκάθε τόπου χαρακτηριζόταν από την παρουσία του παραδο-σιακού κτηνοτρόφου. Οι Κεχαγιάδες, λοιπόν, άρχοντες σταβοσκοτόπια και κυρίαρχοι στα κοπάδια, ήταν εγκατεστηµέ-νοι δίπλα στα πανέµορφα µαντριά, για να φροντίζουν ταζώα, και ασχολούνταν µε την καλλιέργεια της γης. Ανέπτυ-ξαν τη δική τους κουλτούρα που διατηρείται µέχρι σήµεραµέσω της παράδοσης (π.χ. κεχαγιάδικα τραγούδια και χοροί)

Οι σφουγγαράδες της Λήµνου

O Ληµνιοί δεν ήταν µόνο άνθρωποι της γης. Η αλιεία καιη επεξεργασία του φυσικού σπόγγου, άνθισε για πολλές δε-καετίες στο νησί και ακόµα και σήµερα µπορεί να συναντή-σεις έναν από τους τελευταίους σφουγγαράδες στο καφε-νείο κάποιου χωριού, που θα µοιραστεί µαζί σου τις εµπει-ρίες του. Η τέχνη αυτή δεν υπάρχει πια στο νησί, αλλά τοµουσείο Σπογγαλιείας, που βρίσκεται στην Κούταλη, έχειπολλά να σου πει.

1_GENIKES PLHROFORIES 2010 7/7/10 12:50 PM Page 36

Page 49: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Παραλία Αγίου Παύλου -ΝεβγάτηςΣυνεχίζεις το δρόµο, έχοντας πά-

ντα νοτιοανατολική κατεύθυνση. Απόψηλά φαίνεται ο όρµος του ΑγίουΠαύλου. Κατέβα στην παραλία Ζιµατάή Νεβγάτη, όπου στέκεται περήφανοςένας εντυπωσιακός βράχος, και κάνε µια βουτιά στα δροσε-ρά αβαθή νερά της. Η συνέχεια του κεντρικού δρόµου σε ο-δηγεί στον Κοντιά.

47

ªªËË ¯¿¿ÛÛÂÂÈȘÛÛÙÙËËÓÓ ÂÂÚÚÈÈÔÔ¯‹‹ ÙÙˢ MM‡‡ÚÚÈÈÓÓ··˜::

∆· È·Ì·ÙÈο ÏÔ˘ÙÚ¿ ÛÙ· £¤ÚÌ·

ªÈ· ‚fiÏÙ· ÛÙÔÓ ÚÔÊ‹ÙË ∏Ï›·Î·È ÙËÓ ¶·Ó·ÁÈ¿ÙËÓ ∫·Îη‚ÈÒÙÈÛÛ·

∆Ș ·Ú·Ï›Â˜ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ª‡ÚÈÓ·

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:02 PM Page 47

Page 50: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

AΞIOΘEATAΣτην περιοχή της Mύρινας

Αρχαιολογικό Μουσείο ΛήµνουΕξαιρετικά και αξιόλογα τα ευρήµατα που φυλάσ-σονται σ’ αυτό το µουσείο, όλα από ανασκαφές πουέγιναν στην Πολιόχνη, την Ηφαιστεία, την Ίµβρο,και στο Καβείριο. Περίφηµο το αντίγραφο της Στή-λης των Καµινίων, που φέρει παράσταση πολεµιστήκαι µια τυρρηνική επιγραφή. Εδώ θα δεις τον κρα-τήρα µε τις διπλές λαβές, του 8ου & του 7ου αιώναπ.Χ., το πήλινο ειδώλιο της Κυβέλης.ΏΏρρεεςς ΛΛεειιττοουυρργγίίααςς::ΤΤρρίίττηη--ΚΚυυρριιαακκήή:: 88..3300--1155..0000,, ∆∆εευυττέέρραα κκλλεειισσττάάΤΤηηλλ.. 2222554400 2222999900

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

48

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:02 PM Page 48

Page 51: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Το Κάστρο της ΜύριναςΤο κάστρο της Μύρινας ή "η πόλη του Κάστρου"αποτελεί ένα από τα πιο καλοδιατηρηµένα κάστρατου Αιγαίου πελάγους. Σ’ αυτό µπορούν να ανα-γνωριστούν πολλές περίοδοι της ιστορίας του νη-σιού. Στα νότια της πρώτης πύλης του γενουάτι-κου κάστρου διατηρείται ένα τµήµα των κυκλώ-πειων πελασγικών τειχών. Οι βυζαντινοί έκτισαντο 1186, επί αυτοκρατορίας Ανδρόνικου Α' Κο-µνηνού, ένα µικρό αλλά ισχυρό κάστρο από το ο-ποίο όµως σώζονται ελάχιστα στοιχεία. Στη συνέ-χεια, την περίοδο της Φραγκοκρατίας επισκευέςπραγµατοποιήθηκαν από τον Filocalo PaoloNavigaioso. Κυρίως όµως το κάστρο αναδιαµορ-φώθηκε και επισκευάστηκε από τους Γενουάτεςκαι κατόπιν από τους Οθωµανούς. Σήµερα δια-κρίνονται κτήρια διοίκησης, και διαµονής της ο-θωµανικής φρουράς, συγκροτήµατα δεξαµενών,ένα τζαµί κ.α.

49

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:02 PM Page 49

Page 52: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Η Παναγιά η ΚακκαβιώτισσαΟδηγώντας ανάµεσα από τα εντυπωσιακά γεωλο-γικά σχήµατα των λόφων και διασχίζοντας το ό-ρος Κάκκαβος, έχε το νου σου για την πινακίδαπου δείχνει το δρόµο για την Παναγία την Κακκα-βιώτισσα. Ακολούθησε το χωµατόδροµο, ξέρο-ντας ότι σύντοµα θα βρεθείς µπροστά σ’ ένα συ-γκλονιστικό θέαµα. Τεράστιοι βράχοι, διαφόρωνσχηµάτων, κρύβουν µέσα στα σπλάχνα τους έναεκκλησάκι.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

50

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:02 PM Page 50

Page 53: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΠAPAΛIEΣΣτην περιοχή της Mύρινας

Άη- ΓιάννηςMια αγαπηµένη και ιδιαίτερα δηµοφιλής παραλία,µε εξαιρετικά διαυγή νερά.Καθώς κατεβαίνεις προς την άκρη της παραλίας,το περιποιηµένο καφέ-µπαρ «Cave» (όνοµα καιπράµα, αφού µοιάζει σαν πραγµατική σπηλιά) σεπεριµένει δίπλα στην αµµουδιά και ακριβώς κάτωαπό τη σκιά του βράχου. Με οµπρέλες, ξαπλώ-στρες και µοδάτα µπαµπού έπιπλα, θα σου χαρί-σει µια αίσθηση εξωτικής πολυτέλειας. Ένας κη-πάκος, φυτεµένος πάνω στην άµµο και κοντάστην είσοδο της σπηλιάς, σε υποδέχεται, ενώ κα-ταπράσινες αγγελικές, τζιτζιφιές, φοινικιές καικυπαρισσοειδή, σε προετοιµάζουν για την απόλυ-τη χαλάρωση.

51

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:02 PM Page 51

Page 54: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆ίπλα ακριβώς, το ταβερνάκι, υπό την επιµέλειατου ίδιου ιδιοκτήτη, έχει να σου προσφέρει ποικι-λία από µεζέδες, ψάρι και αυθεντικό περιβάλλον.Λίγο πιο πέρα, στο λοφάκι πάνω από το διπλανόορµίσκο µε την άµµο και τα βότσαλα, θα συναντή-σεις το καφέ-µπαρ «Edem», όπου µπορείς να κά-νεις µια απογευµατινή στάση, και να απολαύσειςτον καφέ ή το ποτό σου από τα χεράκια της Γιασε-µής, η οποία µε εγκάρδιο και φιλικό χαµόγελο θασε εξυπηρετήσει. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετάταβερνάκια µε ψάρι και άλλες λιχουδιές, καθώς

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

52

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:03 PM Page 52

Page 55: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

και πολλά ενοικιαζόµενα δωµάτια.Τα περιποιηµέ-να διαµερίσµατα «Sunset apartments» είναι απότα καλύτερα της περιοχής.∆εξιά ο δρόµος οδηγεί στον Κορνό, ενώ η επόµε-νη, χωρίς σηµατοδότηση, διασταύρωση θα σε πά-ει πίσω στη Μύρινα.

Lemnos VillageΑπό τις πιο φηµισµένες παραλίες του νησιού είναιαυτή που βρίσκεται µπροστά από το ξενοδοχείο«Lemnos Village». Πεντακάθαρη αµµουδιά, όπουπροσφέρεται όλο το σετ για τους ψαγµένους κα-λοπερασάκηδες τουρίστες, και, φυσικά, all typeοργάνωση µε ξαπλώστρες, οµπρέλες και θαλάσσιασπορ.

53

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:03 PM Page 53

Page 56: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Ρηχά ΝεράΗ πιο κοσµική παραλία της Μύρινας, που βρίσκε-ται το εντυπωσιακό συγκρότηµα «ΑΚΤΗ ΜΥΡΙ-ΝΑ», κοντά στο Ρωµαίικο Γιαλό. Το target groupτης, περιλαµβάνει ηλικίες από πολύ µικρές µέχριπολύ µεγάλες και προσφέρει χαλάρωση και άραγ-µα στα µπαράκια της παραλίας ή σπορ πάνω στοκύµα. Όσον αφορά στη µουσική, θα ακούσεις απόελληνική µέχρι chill out ξένη. ∆ιατηρεί την αίγλητου κλασικού παραλιακού θέρετρου, προσθέτο-ντας κάθε χρόνο νέες αφίξεις στο δυναµικό της.

ΑυλώναςΟ πρώτος κόλπος αµέσως µετά τα Ρηχά Νερά, µευπέροχη αµµώδη παραλία, για πιο ήσυχο µπάνιο.Τα ηφαιστειώδη γύρω νησάκια είναι ό,τι πρέπειγια τους ψαροντουφεκάδες. Με θαλάσσια σποργια µικρούς και µεγάλους και µπαράκια για παγω-µένες µπίρες και σνακ. Πάνω στον Αυλώνα είναιχτισµένο και το VIP ξενοδοχείο «PORTOMYRINA PALACE».

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

54

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:03 PM Page 54

Page 57: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΠλατύΑπό τις οµορφότερες αµµουδιές -πολύ κοντάστην πόλη- που συγκεντρώνει και τον περισσότε-ρο κόσµο. Η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά ο-λοένα και περισσότερο. Απόλαυσε οικογενειακώςτην παραλία µε τις οµπρέλες, τις ξαπλώστρες, ταµπιτάτα µπαρ και τα θαλάσσια σπορ στα beach bar«Αµορόσο» και «Τρόχειλας».

Παραλία ΘανούςΞεχωριστή, δηµοφιλής, trendy. Εδώ χτυπά η καρ-διά της τουριστικής σεζόν: άπειρα ενοικιαζόµεναδωµάτια, ταβέρνες, καφέ, ψάθινες οµπρέλες, ξύ-λινα τραπέζια, ξαπλώστρες, µουσικές επιλογές σεmain stream καταστάσεις, αλλά και γυµνισµός–αν αυτό ψάχνεις- σε µια ιδιαίτερη παραλία. Ιδι-αίτερα προσεγµένο το beach bar «Παντελής».

55

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:03 PM Page 55

Page 58: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2a_DIADROMES 2010 7/7/10 1:03 PM Page 56

Page 59: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Στην περ ιοχή της Ατσ ικής

Στην κεντρική πεδιάδα του νησιού και 22 χλµ. από τηΜύρινα, προς το αεροδρόµιο, βρίσκεται ένα από τα πιο αρ-χαία και πλούσια χωριά της Λήµνου. Η Ατσική, που χτίστηκεπάνω στον εύφορο και µεγάλο κάµπο, είναι πρωτεύουσα τουοµώνυµου δήµου. Το όνοµά της, απ’ ό,τι λέγεται, προήλθε α-πό την παράφραση της λέξης Αττική. Το όµορφο αυτό µεγα-λοχώρι έχει το µεγαλύτερο καµπαναριό του νησιού, στην εκ-κλησία του Άη-Γιώργη.

Πλούσιο σε κτηνοτροφικά προϊόντα, σιτηρά και σταφύ-λια, διαθέτει έναν ενεργό γυναικείο συνεταιρισµό ζαχαρο-πλαστικής, που λειτουργεί µε µεγάλη επιτυχία τα τελευταίαχρόνια. Κάνε µια επίσκεψη στο µαγαζάκι του -θεωρείταιmust- και δοκίµασε τα νοστιµότατα παραδοσιακά γλυκά, τακουλουράκια, τα παξιµάδια, τα ψωµιά, αλλά και τα εξαιρετι-κά χειροποίητα ζυµαρικά.

Στην περιοχή λειτουργεί και ένα -από τα λίγα εναποµεί-ναντα της Ελλάδας- εργοστάσιο µε ντόπιες λεµονάδες καιπορτοκαλάδες.

Προπούλι - Νησίδα ΣεργίτσιΤο Προπούλι είναι ένα µικρό χωριό, γνωστό για το Μετό-

χι της Τρύγης, που ανήκει στην Ιερά Μονή Σίµωνος Πέτραςτου Αγίου Όρους. Κάνε µια βόλτα στην παραλία του ΑγίουΕρµολάου, ανατολικά της Ατσικής, και πήγαινε µέχρι την πε-ριοχή των Φαλακρών, για να θαυµάσεις τα εντυπωσιακά πε-τρώµατα, τους γραφικούς ορµίσκους και τα αλλόκοτα σχή-µατα των βράχων. Το τοπίο είναι συγκλονιστικό και η αύρατης περιοχής ιδιαίτερη.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

57

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:07 PM Page 57

Page 60: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Απέναντι θα δεις το ξερονήσι Σεργίτσι ή Σιδιρίτι. Αν κα-ταφέρεις να φτάσεις ως εκεί, πιες το άγιο νερό, που ανα-βλύζει από τα αρχαία χρόνια, και κάνε µια ευχή.

∆άφνηΈνα αµφιθεατρικό χωριό, χτισµένο ανάµεσα σε λόφους

γεµάτους θυµάρι. Εδώ λέγεται ότι δεν πάτησε ποτέ Τούρκοςκατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Περπάτησε στα στενάδροµάκια της και µπες στη χτισµένη µε πέτρα Μάλτας, εκ-κλησιά των Αγίων Αναργύρων. Βγαίνοντας, αγνάντεψε απόψηλά την Ατσική και το Καρπάσι. Ο δρόµος θα σε οδηγήσεισε µια βορινή αµµουδερή παραλία, το Γοµάτι.

ΚατάλακκοςΑπό τον κεντρικό δρόµο και µε βορειοδυτική κατεύθυν-

ση, θα συναντήσεις ένα άλλο µικρό, αλλά καταπληκτικό χω-ριό, τον Κατάλακκο. Αν δεν φτάσεις στο βάθος της ρεµατιάς,δεν µπορείς να τον δεις. Ούτε εδώ περπάτησε ποτέ Τούρκοςκατακτητής.

Χτισµένος στη χαράδρα, κυριολεκτικά κρέµεται απότους βράχους. Η θέα προς τις αµµοθίνες απέναντι, είναι ε-ντυπωσιακή. Κάνε µια χαλαρωτική βόλτα στα στενά δροµά-κια και µέσα από τα χαλάσµατα των µισογκρεµισµένων κτι-σµάτων του, ταξίδεψε σε παλιές εποχές. Αρκετά από τα σπι-τάκια του είναι καλοδιατηρηµένα, µε περιποιηµένες αυλές.Εδώ σώζονται κάποια ερείπια παλιών µοναστηριών και ένακάστρο του 13ου αιώνα.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

58

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:07 PM Page 58

Page 61: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Παχιές ΑµµουδιέςΠάνω από την παραλία Γοµάτι, βρίσκεται η περιοχή µε

τις γνωστές Παχιές Αµµουδιές. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν πωςπρόκειται για τη µοναδική έρηµο της Ευρώπης. Εκεί θα συ-ναντήσεις τα ερείπια του µεσαιωνικού κάστρου και του βυ-ζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας. Στο βάθος απλώνε-ται ο γραφικότατος ορµίσκος και η παραλία Παπιάς. Καθώςπροχωράς στους αµµόλοφους, ανεβαίνοντας προς τις Πα-χιές Αµµουδιές, µια δύσκολη, αλλά εκπληκτική διαδροµή θασε φέρει στη µέση µιας απρόσµενης ερήµου – κάτι πουµαρτυρά την παρουσία θάλασσας στην περιοχή, κατά τη πα-λαιολιθική εποχή. Να φοράς αθλητικά παπούτσια και εκδρο-µικά ρούχα, γιατί το µόνο σίγουρο είναι ότι θα καταλήξεις νακάνεις τσουλήθρα και βουτιές στην κατάξανθη άµµο, απο-λαµβάνοντάς το σαν παιδί.

ΣαρδέςΟ κεντρικός δρόµος µετά τον Κορνό, οδηγεί στο φηµι-

σµένο ορεινό χωριό Σαρδές. Άλλος ένας τόπος όπου ποτέδεν πάτησε Τούρκος. Ένας ασφαλτοστρωµένος δρόµος µεπολλές στροφές, θα σε φέρει σε ένα γλυκύτατο οικισµό. Α-πέναντί σου υψώνονται τα 220 µέτρα του βουνού Βίγλα, πουείναι γεµάτο από µοσχοµυριστά θυµάρια. Εδώ θα βρεις τοκαλύτερο µέλι του νησιού, αλλά και την περίφηµη ταβέρνατου Μαντέλα, µε τα φλοµάρια, τα αυτούδια, το κουνέλι, τιςµοναδικές ντόπιες σπεσιαλιτέ και, βέβαια, το γλυκόπιοτοληµνιό κρασί. Κι αυτό, µην το χάσεις µε τίποτα...

Άγιος ∆ηµήτριοςΈνα χωριό µε πρόσφυγες από το Ρέις-∆ερέ Ερυθραίας

της Μ. Ασίας. Εδώ, όπως λένε οι Ληµνιοί, «οι άνθρωποι ακο-λουθούν το δικό τους µονοπάτι». Με µεγάλη εµπειρία στηνκαλλιέργεια της ελιάς, της σταφίδας και των καπνών, υπήρ-ξαν σπουδαίοι εκτροφείς αλόγων, αλλά και φηµισµένοι ψάλ-τες. Ριζώνοντας στη νέα πατρίδα, έγιναν οι κύριοι παραγω-γοί σταφυλιών, κρασιού και ούζου της περιοχής.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

59

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 59

Page 62: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Το χωριό είναι γνωστό για τα αµπέλια και τα καλής ποιό-τητας σταφύλια του, γι’ αυτό και έχει πολλά λακαριά. Ανβρεθείς εδώ νωρίς το φθινόπωρο, όταν, δηλαδή, αρχίζουννα ζεσταίνονται τα καζάνια για να βγάλουν ρακί, φρόντισενα σε καλέσουν σε κάποιο λακαριό. Το γλέντι, η φιλοξενίακαι το τραπέζωµα των Ληµνιών, θα σου µείνουν αξέχαστα.

Καρπάσι - ΒάροςΑπό τον κεντρικό δρόµο προς το αεροδρόµιο, χτισµένο

στο ύψωµα, και το χωριό Καρπάσι. Προχωρώντας από εκείπρος νοτιοανατολικά, ένα άλλο γραφικό χωριό µε εξαιρετικάπέτρινα σπίτια, είναι το Βάρος. Κάνε µια στάση εκεί, για ναθαυµάσεις ό,τι σώζεται από την παραδοσιακή αρχιτεκτονικήτης Λήµνου. Οι ερειπωµένοι στο βάθος ανεµόµυλοι χρησι-µεύουν πλέον µόνο για καρτ-ποστάλ. Εδώ πιστεύεται ότι ε-ξόρυσσαν παλαιότερα τη Ληµνία Γη. Μπροστά από το χωριόαπλώνεται ο κάµπος του Λιβαδοχωρίου, όπου βρίσκεται καιτο χτισµένο µε τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ, αεροδρόµιο τουνησιού. Ο πλούσιος αυτός κάµπος καταλήγει στον κόλπο τουΚότσινα, όπου θα βρεις υπέροχες ψαροταβέρνες και µια α-πάνεµη παραλία. Η Σαµοθράκη, στο βάθος, προβάλλει στονορίζοντα σαν σκιά.

ΚότσιναςΑπό το µεγάλο κεντρικό δρόµο, θα φτάσεις στο ιδιαίτε-

ρης οµορφιάς λιµανάκι του Κότσινα. Εκεί υπάρχουν ακόµατα ίχνη βυζαντινής πόλης, πάνω στην οποία είναι χτισµένησήµερα η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής. Πήγαινε µια βόλ-τα από την πλευρά της θάλασσας, για να δεις κάποια απο-µεινάρια του αρχαίου κάστρου. Σ’ αυτό ζήτησε προστασία οτελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Κωνσταντίνος Πα-λαιολόγος. Εδώ, επίσης, έδρασε η θρυλική κόρη της Λήµνου,Μαρούλα, η οποία, όπως λέγεται, κατάφερε να τρέψει σεφυγή τους Τούρκους το 1478. Αν κατέβεις τα 64 σκαλοπά-τια, θα βρεθείς κάτω από την εκκλησία, µέσα στο λαξευµένοβράχο, και θα πιεις το αγίασµα που αναβλύζει από την πηγή.Στο λιµανάκι του Κότσινα υπάρχουν εξαιρετικές ταβέρνες.

60

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 60

Page 63: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

AΞIOΘEATAΣτην περιοχή της Aτσικής

Το φρούριο του ΚότσινουΤο φρούριο του Κότσινου ήταν από τα σηµαντικό-τερα Φρούρια του νησιού µετά το Φρούριο τηςΜύρινας και του Μούδρου.Χτίστηκε πιθανότατα από τους ΝαβιγκαγιόζουςΦιλόκαλο και Λεονάρδο που εξουσίαζαν το νησίµεταξύ 1207 - 1278.Το 15ο αιώνα ήταν από τα ι-σχυρότερα φρούρια του νησιού. Κατά την περίο-δο που η Λήµνος ήταν υπό την κατοχή των Ενε-τών το Κάστρο δέχτηκε τέσσερις επιθέσεις απότους Τούρκους µε αποτέλεσµα να υποστεί πολύσοβαρές ζηµιές.Σήµερα διακρίνονται µόνο κάποια τµήµατα τωντειχών του φρουρίου στο λόφο του Κότσινου ό-που δεσπόζει ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής καιτο άγαλµα της Μαρούλας, η οποία, όπως λέγεται,κατάφερε να τρέψει σε φυγή τους Τούρκους το1478.

ΠAPAΛIEΣΣτην περιοχή της Aτσικής

ΓοµάτιΜια υπέροχη αµµουδερή παραλία, στη θέση Ά-γιος Νικόλαος. Αυτή είναι µια από τις πιο ήρεµεςκαι απάτητες παραλίες του νησιού. Μην µπερδευ-τείς, αν οι ντόπιοι σου πουν πως το εκκλησάκι εί-ναι η Αγία Βαρβάρα.

ΚότσιναςΑπό τις πιο οικογενειακές παραλίες του νησιού,µε νότες τροπικής ατµόσφαιρας. Βουτιές και α-θλοπαιδιές στα ρηχά νερά της παραλίας και τα-βέρνες µε εξαιρετικούς µεζέδες και φρέσκο ψάρι,θα σε κάνουν να περάσεις φανταστικά.Στο ξεχασµένο µουράγιο, το άγαλµα της τοπικήςηρωϊδας Μαρούλας, που στέκει αγέρωχο, και ηεκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, θα σου δώσουνµια ακόµη εικόνα του όµορφου νησιού.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

61

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 61

Page 64: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 62

Page 65: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Στην περιοχή της Νέας Κούταλης

ΚοντιάςΎστερα από τον υπέροχο Νευγάτη, ο δρόµος σε οδηγεί

στην πρωτεύουσα του ∆ήµου Νέας Κούταλης, το γραφικόµεγαλοχώρι Κοντιάς, που είναι ένα από τα ωραιότερα τηςΕλλάδας. Χτισµένος πάνω στον κατάφυτο µε αιωνόβια πεύ-κα, λόφο του Αγίου Αθανασίου, έχει να επιδείξει θαυµάσιασπίτια αστικής αρχιτεκτονικής -πετρόχτιστα ή σοβατισµένα-κυρίως στο παλαιότερο κοµµάτι του, που διατηρεί ακέραιοτο παραδοσιακό χρώµα, µε µαρµάρινες σκάλες, υπέροχεςξύλινες πόρτες, µοσχοβολιστούς κήπους και υπέροχα µπαλ-κόνια. Ο δρόµος στο έµπα του χωριού, που στολίζεται απόµια υπέροχη σειρά θεόρατων πλατανιών (φυτεύτηκαν κατάµήκος του, το 1912, για να θυµίζουν την απελευθέρωση τουνησιού από τους Τούρκους), οδηγεί στο επόµενο χωριό, ταΤσιµάντρια.

Τα ίχνη ενός προϊστορικού οικισµού, αλλά και το Βρυόκα-στρο, ένα µεσαιωνικό κάστρο, είναι ό,τι πρέπει για σένα πουθέλεις να γνωρίσεις το ιστορικό παρελθόν αυτού του τόπου.

∆ιαπόριΑν µετά τον Κοντιά, στρίψεις δεξιά, πριν από το βενζινά-

δικο της ΕΚΟ, θα βρεθείς σ’ ένα χωµατόδροµο. Θα περάσειςµέσα από αγρούς, όπου έχουν χτιστεί καλόγουστες µονοκα-τοικίες, και θα φτάσεις σ’ ένα φυσικό, απάνεµο και ασφαλέςγια τα µεγάλα πλοία, λιµάνι, το ∆ιαπόρι. Τα νερά του βαθαί-νουν µόλις στα 2-3 µ. από την παραλία. Η ταβέρνα «∆ιαπόρικαφέ-ψησταριά» είναι ανοιχτή όλο το χρόνο και σερβίρειψαρικά και άλλους µεζέδες. Ο µόλος µαζεύει αρκετούς ε-ρασιτέχνες ψαράδες.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

63

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 63

Page 66: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Στο ∆ιαπόρι έχει δηµιουργηθεί ένα έλος γλυκού νερού,το οποίο ξεραίνεται κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Το έ-λος αυτό αποτελεί έναν σηµαντικό υδροβιότοπο για τη δια-χείµαση, τη µετανάστευση και την αναπαραγωγή διαφόρωνσπάνιων πουλιών, όπως τα φλαµίνγκο, οι καστανόπαπιες, οιχαλκόκοτες, αλλά και πολλών ερωδιών, παπιών, νεροχελώ-νων και βατράχων. Η µεγάλη πινακίδα µπροστά στο λιµάνι,θα σε ενηµερώσει και ο χάρτης θα σε καθοδηγήσει.

Σ’ όλη τη διαδροµή, µπροστά σου απλώνεται ο κόλποςτου Μούδρου και από µακριά φαίνεται η πόλη. Σ’ αυτή τηναπόµακρη γωνιά της γης, µαζεύονται πολλά πουλιά, κάποιααπό τα οποία είναι είδη προς εξαφάνιση. Κιρκινέζια, θαλασ-σοκόρακες, µαυροπετρίτες (καλοκαιρινοί επισκέπτες), αλλάκαι νησιώτικες πέρδικες, που είναι µόνιµοι κάτοικοι του νη-σιού και θα τις αναγνωρίσεις από το καµαρωτό περπάτηµακαι τις όµορφες πιτσίλες των φτερών τους.

Στα 7χλµ. από το ∆ιαπόρι, υπάρχει µια υπέροχη παραλία,τα Κόκκινα (πήρε το όνοµά της από τους κατακόκκινουςβράχους της). Αν θες να πας εκεί, θα πρέπει να αφήσεις τοαυτοκίνητο και να περπατήσεις γύρω στα 500 µ. ή να οργα-νώσεις µια τσάρκα µε σκάφος ή βάρκα.

Οι ακτές τριγύρω αποτελούν τον ιδανικό ψαρότοπο γιατους σκαφάτους και τους ψαροντουφεκάδες, ενώ, αν στα-θείς τυχερός, µπορεί να δεις να εµφανίζονται µπροστά σουθαλάσσιες χελώνες, φώκιες ή δελφίνια!

Λιµανάκι Κοντιά - Μεγάλη ΠαρανησιάΛίγο πριν βγεις στον κεντρικό δρόµο για το ∆ιαπόρι, κά-

νεις δεξιά και βρίσκεσαι στο γραφικό λιµανάκι του Κοντιά.Αν πάρεις το χωµατόδροµο, σε όλη τη διαδροµή θα σε συ-ντροφεύει η λίµνη, ενώ η µατιά σου θα χάνεται στη θάλασσακαι στον κόλπο του ∆ιαπορίου. Απέναντι θα σε συντροφεύειη Μεγάλη Παρανησιά, µια χερσόνησος µε δύο παραλίες, τηνοποία µπορείς να προσεγγίσεις είτε µε τα πόδια, είτε µεσκάφος. Στο λόφο ψηλά διακρίνονται καλόγουστες νεόκτι-στες βίλες.

Τσιµάντρια – Καλλιόπη- ΛύχναΜετά το ∆ιαπόρι, συναντάς το χωριό των Κεχαγιάδων,

Τσιµάντρια - εξ’ ου και ο λεβέντικος χορός της Λήµνου. Τοέµπα του χωριού θα σε εντυπωσιάσει, αφού πρόκειται για έ-ναν υπέροχο δρόµο, ενός περίπου χιλιοµέτρου, που είναιφυτεµένος και από τις δύο πλευρές µε πανύψηλα δέντρα.Στο χωριό υπάρχει µια καλή ψησταριά και ο ιδιοκτήτης της,αν έχει κέφια, θα σου παίξει παραδοσιακή λύρα.

Ακολούθησε, κατόπιν, το χωµατόδροµο, µε κατεύθυνσηπρος το Παραπορτιανό. Μόλις συναντήσεις την ταµπέλα που

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

64

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 64

Page 67: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

γράφει Κοζάκικο Νεκροταφείο, στρίψε δεξιά, πάλι σε χωµα-τόδροµο, και προχώρα µέσα στον κάµπο. Θα συναντήσειςµια ελώδη περιοχή γεµάτη πουλιά, και το παλιό γερµανικόνοσοκοµείο, ένα εγκαταλελειµµένο, αλλά εντυπωσιακό κτί-σµα, µε πεσµένη σκεπή, χορταριασµένους τοίχους και παρά-θυρα µέσα από τα οποία ξεπετάγονται αγριοσυκιές… µια ει-κόνα βγαλµένη, λες, από παλιό σινεµά. Από ψηλά, δεξιά σουβλέπεις το Αλογονήσι και αριστερά το λιµάνι της Νέας Κού-ταλης. Η θέα παραµένει πανοραµική και το βλέµµα φτάνειµέχρι το αεροδρόµιο και τις τριγύρω παραλίες. Εδώ συνα-ντάς έναν οικισµό µε συγκροτήµατα κατοικιών χτισµένων γιατους στρατιωτικούς και, στο βάθος, πολλούς ανεµόµυλους.13 χλµ. αριστερά από τον κεντρικό δρόµο, βρίσκεται το χω-ριό Καλλιόπη και αµέσως µετά το χωριό Λύχνα. Ρίξε µια µα-τιά στον εντυπωσιακό ανεµόµυλο, που δεσπόζει πάνω στολόφο. Αν πλησιάσεις στην περιοχή αργά το δείλι, από τονκόλπο του Μούδρου, τα φώτα του είναι τα πρώτα που θα α-ντικρίσεις και θα µοιάζουν µε λυχνάρια - εξ ου και το όνοµα.

ΠορτιανούΓραφικό χωριό, µε πετρόχτιστα αρχοντόσπιτα. Η επίσκε-

ψη στο λαογραφικό µουσείο της, όπου θα πάρεις µια γεύσηαπό τον πολιτισµό της περιοχής, θεωρείται απαραίτητη. Εδώθα χαζέψεις και την κατοικία στην οποία φιλοξενήθηκε οΟυίνστον Τσόρτσιλ το 1915. Σταµάτα στο αρτοποιείο γιαψωµί, αλλά και άλλα παραδοσιακά προϊόντα.

ΑγκαριώνεςΕξαιρετική η πανοραµική θέα του χωριού, µιας και είναι

χτισµένο πάνω σε λόφο.

65

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 65

Page 68: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Παλιό Πεδινό – Νέο ΠεδινόΈνα ακόµη πανέµορφο, αλλά εγκαταλελειµµένο (από το

σεισµό του 1968) πέτρινο χωριό. Τα τελευταία χρόνια, κά-ποιοι µερακλήδες αναστηλώνουν τα ερείπια, µε σκοπό να τοξανακάνουν το πιο όµορφο του νησιού. Σεργιάνισε τα στενάτου και βγες από την πίσω µεριά, όπου υπάρχουν το λακαριόκαι το παλιό οινοποιείο του Κρεµµύδα. Αργά τον Οκτώβρη ε-κεί καζανιάζουν το ρακί, που σκορπίζει το άρωµά του σε ό-λη την περιοχή. Κάποιο βραδάκι κανόνισε οπωσδήποτε µιαεπίσκεψη στην ταβέρνα της πλατείας, όπου θα γευτείς πολ-λές νοστιµιές και υπέροχα ντόπια κρέατα στα κάρβουνα. ΤοΝέο Πεδινό, όπου µένουν οι σεισµοπαθείς, δεν παρουσιάζεικανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Νέα ΚούταληΕίναι χτισµένη στην πλαγιά ενός πευκόφυτου λόφου και

τα πέτρινα σπίτια της µοσχοβολούν από τις τριανταφυλλιέςκαι το αγιόκληµα. Το γραφικό λιµανάκι της, σε ταξιδεύει σεάλλες εποχές, αφού φτιάχτηκε από πρόσφυγες του νησιούΚούταλη της Προποντίδας – πολλά κειµήλιά τους φυλάσσο-νται σήµερα στην εκκλησία του χωριού. Οι Κουταλιανοί υ-πήρξαν ονοµαστοί έµποροι, ικανοί ψαράδες και σπογγαλιείς,γι’ αυτό και για πολλά χρόνια, η περιοχή τους ήταν ένα απότα σηµαντικότερα σπογγαλιευτικά κέντρα του Αιγαίου. Οι ε-ξαγωγές των σφουγγαριών τους έφταναν από τις ΗΠΑ µέχριτην Ιαπωνία. Σήµερα στο χωριό λειτουργεί Μουσείο Σπογ-γαλιείας, µε πολλές σηµαντικές πληροφορίες και εκθέµατα.Γνωστό είναι, επίσης, το ναυπηγοξυλουργείο της, όπου κα-τασκευάζονται και επισκευάζονται σκάφη. Η περιοχή φηµί-ζεται όχι µόνο για τα θαλασσινά της, τα οποία µπορείς ναγευτείς στις ταβέρνες της, αλλά και για τη γιορτή των Θεο-φανίων, κατά την οποία οι κάτοικοι, τηρώντας κάποια κατά-λοιπα από τα µυστήρια των Καβείρων, συνοδεύουν το σταυ-ρό µεταµφιεσµένοι. Στο χωριό θα βρεις, επίσης, πιτσαρία καικαφετέρια.

Καλλιθέα - ΛιβαδοχώριΗ Καλλιθέα είναι χτισµένη στην πλαγιά ενός µικρού λό-

φου, πολύ κοντά στη θάλασσα του Μούδρου, και έχει πανο-ραµική θέα. Εδώ, το 1868, λειτούργησε η πρώτη αλληλοδι-δακτική σχολή του νησιού. Το Λιβαδοχώρι εφάπτεται της ε-θνικής οδού Μύρινας-Αεροδροµίου. Κατά το 14ο και 15οαιώνα, ονοµαστό ήταν το µοναστήρι του Αγίου Παύλου, πουαποτελούσε την έδρα του Μητροπολίτη. Εδώ κοντά, συνα-ντάς τη µεγάλη διασταύρωση, που οδηγεί σε διάφορα ση-µεία του νησιού. Στην περιοχή αυτή λειτουργούν δυο µεγά-

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

66

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 66

Page 69: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

λες φασαριόζικες κοσµικές ταβέρνες, που συχνά φέρνουνζωντανό πρόγραµµα και είναι το στέκι πολλών Ληµνιών.

AΞIOΘEATAΣτην περιοχή της Nέας Kούταλης

Μουσείο ΣπογγαλιείαςOι Ληµνιοί δεν ήταν µόνο άνθρωποι της γης. Η αλι-εία και η επεξεργασία του φυσικού σπόγγου, άνθισεγια πολλές δεκαετίες στο νησί και ακόµα και σήµε-ρα µπορεί να συναντήσεις έναν από τους τελευταί-ους σφουγγαράδες στο καφενείο κάποιου χωριού,που θα µοιραστεί µαζί σου τις εµπειρίες του. Η τέ-χνη αυτή δεν υπάρχει πια στο νησί, αλλά το µουσείοΣπογγαλιείας, που βρίσκεται στην Κούταλη, έχειπολλά να σου πει για τη σπουδαία αυτή τέχνη, πουχάθηκε, δυστυχώς, τη δεκαετία του ’70.ΏΏρρεεςς λλεειιττοουυρργγίίααςς:: ∆∆εευυττέέρραα--ΚΚυυρριιαακκήή:: 1100..0000--1144..0000,, ΤΤρρίίττηη κκλλεειισσττάάΤΤηηλλ.. 2222554400 9922338833

ΠAPAΛIEΣΣτην περιοχή της Nέας Kούταλης

NεβγάτηςΕάν είσαι κοντά στον Κοντιά, πάρε το δρόµο γιαάλλη µια γνωστή παραλία, το Νεβγάτη ή Ζεµατά.Απόλαυσε τα καταγάλανα νερά του και κάνε αµµό-λουτρο στην υπέροχη λεπτή άµµο του, που απλώ-νεται σε µήκος 2 χλµ. περίπου.

67

ªªËË ¯¿¿ÛÛÂÂÈȘ ÛÛÙÙËËNN¤¤·· KKÔÔ‡‡ÙÙ··ÏÏËË!!

∆Ș Â˙ÔÔÚÈΤ˜ ‰È·‰ÚÔ̤˜

ÛÙË ÃÂÚÛfiÓËÛÔÙÔ˘ º·ÎÔ‡

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 67

Page 70: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2b_DIADROMES 2010 7/7/10 1:08 PM Page 68

Page 71: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Στην περ ιοχή του Μούδρου

Αν δεχτούµε ότι η Μύρινα είναι η κοσµοπολίτισσα τηςΛήµνου, ο Μούδρος έχει την δική του ιδιαιτερότητα, πουστηρίζεται στην προνοµιακή του θέση. Μια lounging ατµό-σφαιρα διαχέεται γύρω από το γραφικό λιµάνι του, που εν-δείκνυται κυρίως για την απογευµατινή ραστώνη. Εδώ, ετοί-µασε το φωτογραφικό σου φακό και πάρε θέση στο παλαιό-τερο κάστρο της Λήµνου, που είναι χτισµένο ψηλά στο λό-φο. Η θέα τη στιγµή που ο ήλιος συναντά τον ορίζοντα, είναισυγκλονιστική και αξίζει να την απαθανατίσεις.

Μια βόλτα νοτιοανατολικά της πόλης, θα σε φέρει στοΣυµµαχικό Νεκροταφείο, το οποίο θυµίζει εκείνους που έχα-σαν τη ζωή τους στην ιστορική εκστρατεία και τη µάχη τηςΚαλλίπολης. Εδώ έγινε και η περίφηµη ναυµαχία της Λήµνου.

Πρωτεύουσα του ∆ήµου ο Μούδρος, που βρίσκεται στηνανατολική πλευρά του κόλπου από το 14ο αιώνα.

Ο όρµος του Μούδρου είναι ένα από τα µεγαλύτερα φυ-σικά λιµάνια της Ελλάδας, αλλά και πλούσιος υγροβιότοπος.Πριν µπεις στο χωριό, αντικρίζεις µέσα στον κόλπο µια µι-κρή νησίδα, το Κουκονήσι, που ενώνεται µε τη στεριά µε µιαστενή λωρίδα γης. Εκεί, τα τελευταία χρόνια, γίνονται αρχαι-ολογικές ανασκαφές, µε µεγάλης αξίας ευρήµατα, γι’ αυτόκαι δεν θα σου επιτραπεί η επίσκεψη.

Παρθενόµυτος - Σκίδι - ΣκανδάληΠετρόχτιστος και µε πολλές µάντρες, ο Παρθενόµυτος

είναι ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό χωριό, χτισµένο στη µέσητου πουθενά. Στην παραλία του λέγεται ότι κολύµπησε η Κα-µίλα Πάρκερ, πριν από λίγα χρόνια, όταν πέρασε από τη Λή-µνο µε σκάφος. Από τότε, η περιοχή έχει αποκτήσει πολλούςfans. Η αµέσως επόµενη, επίσης απέραντη και εντυπωσιακή,παραλία είναι το Σκίδι. Αµµουδερή και εύκολα προσβάσιµη,αποτελεί το τέλειο µέρος για κάµπινγκ, κάτω από τη δροσε-

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

69

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:13 PM Page 69

Page 72: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ρή σκιά των αρµυρικιών. Αριστερά υπάρχει και µια πηγούλα,που αναβλύζει πόσιµο δροσερό νερό. Το ήσυχο και γραφικόχωριό Σκανδάλη, στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού, είναι τοκέντρο της µελισσοκοµίας.

Φυσίνη - Λιµανάκι της ΑγιάςΆγιος ΜάρνοςΗ Φυσίνη είναι ένα µικρό, σχεδόν εγκαταλελειµµένο, χω-

ριό, γεµάτο µουριές. Το όνοµά της το πήρε από τους ισχυρούςανέµους που φυσάνε στην περιοχή. Φεύγοντας από εκεί, κα-τευθύνεσαι προς το λιµανάκι της Αγιάς. Αριστερά του βλέπειςτο εκκλησάκι του Αγίου Σώζοντα. Ο παραδοσιακός αυτός λα-τρευτικός χώρος διέθετε, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα, πε-τρόχτιστα κελιά για τους προσκυνητές. Τώρα τα βλέπεις εκείεγκαταλελειµµένα. Ο δρόµος µέχρι εκείνο το σηµείο είναι α-σφαλτοστρωµένος. Αν είσαι σε φάση περιπέτειας, µπορείς ναπερπατήσεις ή να οδηγήσεις ένα 4Χ4 µέχρι την παρθένα καιάγνωστη στους πολλούς παραλία του Αγίου Μάρνου. Αριστε-ρά και δεξιά της υπάρχουν δεκάδες τζιτζιφιές και πάνω στολόφο της απλώνεται µια σειρά από ανεµόµυλους. Στρίβεις α-ριστερά, στην πινακίδα που γράφει Αγία Σοφία.

Αγιά Σοφιά Καθώς µπαίνεις στο χωριό, συναντάς ένα µπακάλικο-

πρώην καφενεδάκι, που τώρα πια λειτουργεί µόνο σαν λακα-ριό. Εκεί πάνε µε τη σειρά οι κάτοικοι των γύρω χωριών καιαποστάζουν το ρακί τους. Αν βρεις κάποιον µέσα, µπορεί νασε κεράσει ένα ποτηράκι.

Βγαίνοντας από το χωριό, µετά το λακαριό, αριστερά βλέ-πεις την πινακίδα για την αρχαία πόλη του νησιού, την Πολιό-χνη. ∆εξιά βρίσκεται το Παραδείσι, µε τα θυµάρια και τους α-µπελώνες, και αριστερά το Παραχείρι. Αν προχωρήσεις νοτιό-τερα, θα συναντήσεις τα ερείπια του κάστρου της Σκάλας.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

70

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:13 PM Page 70

Page 73: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:13 PM Page 71

Page 74: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΚαµίνιαΠερνώντας από την πλαγιά του λόφου Κουρακά, συνα-

ντάς το χωριό Καµίνια. Εδώ λέγεται πως κάποτε υπήρχανκαµίνια, όπου έψηναν πήλινα αγγεία.

Στη γεµάτη ακακίες πλατεία, στο εξαιρετικό ταβερνάκιτου Αντρέα, θα χορτάσεις µε ψητούρα και διάφορους µεζέ-δες. Μια πολύ ωραία εκκλησία δεσπόζει στη µέση του χω-ριού. Τα Καµίνια είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά του νη-σιού και βρίσκεται πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο τηςΠολιόχνης. Εκεί, τα ευρήµατα των ανασκαφών, που κάνουνΙταλοί αρχαιολόγοι από το 1930, δείχνουν επτά διαδοχικάστρώµατα πόλεων, χτισµένων η µια πάνω στην άλλη - κάτιπου µαρτυρά έναν πολιτισµό τουλάχιστον 5.000 ετών. Μιαςκαι βρίσκεσαι δίπλα, αξίζει τον κόπο να τον επισκεφθείς.

Στα χαλάσµατα του ναού του Αγίου Αλεξάνδρου, στηνπεριοχή Σώκαστρο, βρέθηκε η περίφηµη «Πλάκα των Καµι-νίων», µια πελασγική-τυρρηνική επιγραφή, που ακόµα δενέχει ερµηνευτεί. Το χωριό φηµίζεται για το εξαιρετικής ποι-ότητας γλυκάνισό του, το οποίο είναι απαραίτητο στην πα-ρασκευή ούζου, αλλά και για το κόκκινο κρασί, από τη λη-µνιά ποικιλία καλαµπάκι.

Ρουσσοπούλι Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Μούδρου και είναι χτι-

σµένο αµφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου. Πηγαίνονταςπρος τα εκεί, συναντάς βράχους µε απίστευτους χρωµατι-σµούς, αλλά και τη Χορταρόλιµνη, έναν απέραντο υδρότοπο3.500 στρέµµατων περίπου.

Το Ρουσσοπούλι είναι ένα µικρό επίπεδο χωριό, µε πα-λιά, αλλά και κάποια ανακαινισµένα σπίτια. Εκεί θα δεις καιτα αποµεινάρια ενός βυζαντινού ναού, αλλά και µερικών εκ-κλησιών που υπήρχαν παλαιότερα στην περιοχή, η οποία,γενικώς, αποπνέει µια αίσθηση ερηµιάς. Φεύγεις από τοΡουσσοπούλι και κατευθύνεσαι προς το Κέρος. Ο δρόµος α-ριστερά οδηγεί στην παραλία του Αγίου Ιωάννου, ενώ δεξιάστην Πολιόχνη.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

72

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:13 PM Page 72

Page 75: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:13 PM Page 73

Page 76: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΚέροςΑνάµεσα στις δυο λίµνες του νησιού, καταµεσής στον

εύφορο κάµπο, υπάρχει µια εκπληκτική, 5 χιλιοµέτρων περί-που, παραλία µε αµµοθίνες. Είναι το Κέρος. Εκεί κοντά βρί-σκεται και το χωριό Καλλιόπη, όπου γίνονται οι ονοµαστέςιπποδροµίες την ηµέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου. Ε-δώ βρίσκεται και η πασίγνωστη καντίνα «φύκι – φύκι» ονο-µαστή για τα πάρτι µέχρι πρωίας, που συγκεντρώνουν κατα-σκηνωτές και περαστικούς. Κάνοντας την υπέροχη διαδροµήπρος το χωριό Παναγιά, περνάς από έναν όµορφο αγροτικόοικισµό. Στα δεξιά σου απλώνει νωχελικά τα νερά της η Αλυ-κή, ένας σπουδαίος υδροβιότοπος, που το χειµώνα γεµίζειµε πουλιά (φλαµίνγκο, ερωδιούς κ.λπ.) και το καλοκαίρι γίνε-ται κάτασπρος από το αλάτι. Στο ακρωτήρι Σωτήρας υπάρχειτο εκκλησάκι της Μεταµόρφωσης, αλλά και τα αποµεινάριαενός µεσαιωνικού λιµανιού. Πριν φτάσεις εκεί, περνάς απότον πανάρχαιο οικισµό Άξιες.

Πηγαίνοντας προς το Κέρος, περνάς και από την Χορτα-ρόλιµνη, που το χειµώνα είναι γεµάτη νερό και το καλοκαίριθυµίζει βάλτο. Στο χωµατόδροµο συναντάς µια ταµπέλα πουγράφει Χορταρόλιµνη. Αν την ακολουθήσεις, θα βγεις κατευ-θείαν στη θάλασσα του Κέρους. Όλη η περιοχή είναι κατά-σπαρτη από µικρές αγροικίες. Το Κέρος θεωρείται εξαιρετικήπεριοχή για τους λάτρεις του σέρφινγκ, αφού το πιάνει ο βο-ριάς. Εδώ, κατά τους καλοκαιρινούς µήνες, λειτουργεί και έναbeach bar. Στο τέλος της παραλίας, αριστερά, υπάρχει έναπευκοδάσος, όπου µπορείς να κάνεις ελεύθερα κάµπινγκ, µεσκηνές ή τροχόσπιτα. Οδηγώντας στο χωµατόδροµο κατά µή-κος της παραλίας, µετά το Κέρος, θα δεις αριστερά σου τηνΑσπρολίµνη. Λίγο παρακάτω βρίσκεται η Αλυκή, αλλά µη τηνεπισκεφθείς µε το αυτοκίνητο, γιατί, όπως λένε οι ντόπιοι, ηάµµος της περιοχής είναι ύπουλη. Είναι καλύτερα να επιστρέ-ψεις και να πας εκεί από τον κεντρικό δρόµο.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

74

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 74

Page 77: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Παναγιά- ΠλάκαΣτην γκριζόµαυρη λάσπη αυτής

της περιοχής, κάνουν λασπόλουτρα-και έχουν ευεργετικά αποτελέσµα-τα- όσοι πάσχουν από αρθροπάθει-ες. Ένας φάρος, από τους ωραιότε-ρους της Ελλάδας, υψώνεται στο α-νατολικό άκρο του ακρωτηρίου τηςΠλακάς, ενώ το λιµάνι µε τις ψαρό-βαρκες σε «στέλνει» σε άλλες επο-χές. Κάνε µια βουτιά από την αµ-µουδερή παραλία µε τα αρµυρίκια.Στη φυσική αυτή χερσόνησο, που α-πλώνεται µέσα στη θάλασσα, σώζο-νται τα ερείπια του µεσαιωνικούφρουρίου Παλαιόκαστρο, στο βυθότης έχουν εντοπιστεί τα ίχνη αρχαί-ας πόλης ενώ πάνω στο κύµα της α-ναβλύζει αγίασµα (ραδιούχο νερό µε ιαµατικές ιδιότητες).

Στην άκρη της παραλίας του Αγίου Χαραλάµπους, θασυναντήσεις µια ταβέρνα χωρίς ηλεκτρικό ρεύµα. Μην ξε-χάσεις να γευτείς «φρούτα του πάθους» που φηµίζονται γιατις αφροδισιακές τους ιδιότητες. Πηγαίνοντας προς Πλακά,περνάς από το χωριό Παναγιά. Ζωντανό χωριό, µε αρκετόκόσµο και ένα τοπίο προς το φάρο καθαρά σεληνιακό. Πάρετο χωµατόδροµο, που θα σε βγάλει στο φηµισµένο για τιςπέρδικες και τα σιτηρά του Ζεµατά. Η παραλία του έχει αρ-µυρίκια και µια καντίνα. Από µακριά αγναντεύεις την ακτήΝευτίνα. Πηγαίνοντας, τώρα, προς το ιερό των Καβείρων, α-ριστερά σου θα δεις µια εγκαταλελειµµένη ξενοδοχειακήµονάδα, που µοιάζει σαν λεηλατηµένο χωριό.

ΡεπανίδιΤο επόµενο χωριό του εύφορου κάµπου. Έχει τόσες βε-

λανιδιές, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έκανε εξαγωγήστα βυρσοδεψεία της ∆ύσης. Εκεί, στο εκκλησάκι της Μετα-µόρφωσης του Σωτήρα, γινόταν η εξόρυξη της Ληµνίας Γης,που ήταν γνωστή από την εποχή του Θεόφραστου και τουπερίφηµου γιατρού της αρχαιότητας Γαληνού, για τις θερα-πευτικές της ιδιότητες.

ΚοντοπούλιΒρίσκεται κοντά στην Αλυκή και τη Χορταρόλιµνη και εί-

ναι ένα κεφαλοχώρι µε πέτρινα σπίτια, αυλές, ξερικά µπο-στάνια, εξαιρετική εκκλησία και υπέροχη ατµόσφαιρα. Έγινεγνωστό ως τόπος εξορίας του ποιητή Γιάννη Ρίτσου.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

75

∞∞ÍÍ››˙ÂÂÈÈ ÓÓ·· ÂÂÈÈÛÛÎÎÂÂÊÊÙÙ››˜ ÛÛÙÙÔÔ MMÔÔ‡‡‰‰ÚÚÔÔ::

∆ÔÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ¯ÒÚÔÙ˘ ∏Ê·ÈÛÙ›·˜

∆Ô πÂÚfi ÙˆÓ ∫·‚›ڈÓ

∆Ë ÛËÏÈ¿ ÙÔ˘ ºÈÏÔÎÙ‹ÙË

TÔ ™˘ÌÌ·¯ÈÎfi ¡ÂÎÚÔÙ·Ê›Ô

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 75

Page 78: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

AΞIOΘEATAΣτην περιοχή του Mούδρου

Το Συµµαχικό Νεκροταφείοτου ΜούδρουΤο λιµάνι του Μούδρου κατά τον Ά ΠαγκόσµιοΠόλεµο αποτέλεσε την κύρια βάση των Συµµαχι-κών ∆υνάµεων για την εκστρατεία της Καλλίπο-λης (1915).Η νότια παραλία, ο λεγόµενος µέχρι σήµερα "Αε-ρολιµένας", διαµορφώθηκε σε χώρο προσγείω-σης υδροπλάνων.Εκατοντάδες νεκροί στρατιώτες της εκστρατείαςτης Καλλίπολης, κυρίως Αυστραλοί και Νεοζη-λανδοί, θάφτηκαν στο συµµαχικό νεκροταφείοτου Μούδρου, το οποίο σήµερα αποτελεί παγκό-σµιο µνηµείο που δέχεται κάθε χρόνο εκατοντά-δες επισκέπτες.

Το Κάστρο του ΜούδρουΣτο περιοχή µεταξύ Μούδρου και Ρουσσοπουλίουεκτεταµένα ερείπια οχυρωµατικών έργων και τει-χισµάτων βρίσκονται στον οµώνυµο λόφο µεταξύτων δύο χωριών όπου οι µαρτυρίες τοποθετούντον πρώτο οικισµό του Μoύδρoυ.Το Κάστρο ήτανένα από τα ισχυρότερα της Λήµνου, µαζί µε αυτάτης Μύρινας και του Κότσινου. Υπέστη κατά πε-ριόδους µεγάλες ζηµιές από επιιθέσεις, ωστόσοαναφέρεται ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση µέ-χρι και το 1620. Σήµερα δυστυχώς ότι έχει απο-µείνει από το κάστρο του Μούδρου είναι ελάχισταίχνη των τοιχών. Η πρόσβαση στην περιοχή τουΚάστρου είναι δυνατή από αγροτικό δρόµο µέχριτη θέση «Μενάλπη» και στη συνέχεια µε µονοπά-τι µέχρι την κορυφή.

Το Απολιθωµένο ∆άσοςΤο απολιθωµένο δάσος του ∆ήµου Μούδρου δη-µιουργήθηκε εξαιτίας ευνοϊκών συνθηκών απολί-θωσης του δάσους που υπήρχε στην περιοχή πριναπό 30 εκατοµµύρια χρόνια. Η δηµιουργία τουπετρωµένου δάσους συνδέεται άµεσα µε την η-φαιστειακή δράση της ευρύτερης περιοχής τουΑιγαίου, όπου υπήρχαν ενεργά ηφαίστεια. Έτσισε περίοδο έντονης ηφαιστειακής δραστηριότη-τας εκσφενδονίζονταν από τον κρατήρα του η-φαιστείου λάβες, πυροκλαστικά υλικά, ηφαιστεια-

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

76

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 76

Page 79: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

κή στάχτη, η οποία κάλυψε την πλούσια υποτρο-πική βλάστηση της περιοχής.Η µεγαλύτερη εµφάνιση των φυτικών λειψάνωνκαι κορµών της Λήµνου παρατηρείται µέσα στουςπυροκλαστικούς σχηµατισµούς της ενότητας Ρω-µανού, του Βάρους, του Κότσινου και του Πορτια-νού. Μια από τις καλύτερες επιλογές σήµερα είναιη επίσκεψη στο ∆ηµαρχείο του Μούδρου όπουπαρουσιάζονται εντυπωσιακά ευρήµατα από τιςνέες ανασκαφές της οµάδας του ΠανεπιστηµίουΑθηνών από την ευρύτερη περιοχή του Μούδρου.

Πολιόχνη:Η αρχαιότερη πόλη της ΕυρώπηςΤο καλοκαίρι του 1930, η Αρχαιολογική Σχολή Α-θηνών ανακάλυψε την προϊστορική πόλη Πολιό-χνη, που θεωρείται η αρχαιότερη της Ευρώπης.Πρόκειται για έναν οικισµό που πέρασε από πολ-λές φάσεις αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής ανά-πτυξης, σε µια χρονική περίοδο που διήρκεσε α-πό το 5000 π.Χ. µέχρι το 1600 π.Χ., οπότε καικαταστράφηκε, προφανώς, από γεωλογικά αίτια(ανύψωση της στάθµης του Αιγαίου κ.ά.).Τα µεταλλικά αντικείµενα (µήτρες, καλούπια, µε-ταλλευτικές χοάνες, λίθινος σφυροπέλεκυς) πουβρέθηκαν εκεί και που χρονολογούνται στις αρ-χές της 3ης χιλιετίας π.Χ., αλλά και οι αποδείξειςότι αυτά τα όπλα και εργαλεία κατασκευάζοντανεπί τόπου, µαρτυρούν ότι η Λήµνος έγινε πολύπρώιµα ένα σπουδαίο µεταλλουργικό κέντρο καιδιαδραµάτισε σηµαντικότατο ρόλο στα πράγµατατου Αιγαίου. Ο πλούτος που συγκέντρωσε απότην κατεργασία και τη διακίνηση των µετάλλωνκαι της τεχνογνωσίας της, καθρεφτίζεται στην υ-ψηλής στάθµης αρχιτεκτονική και την πολεοδο-µία της Πολιόχνης.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

77

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 77

Page 80: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΤΤοο ππρρώώττοο ββοουυλλεευυττήήρριιοο ττοουυ κκόόσσµµοουυΗ Κοινοτική Αποθήκη και η Αίθουσα Συνελεύσε-ων (βουλευτήριο) που αποκάλυψε η αρχαιολογικήσκαπάνη, αποδεικνύουν ότι η Λήµνος εισήγαγεπρώτη θεσµούς συλλογικής διακυβέρνησης στοΑιγαίο και στον κόσµο γενικότερα.• Οι άλλοι 12 προϊστορικοί οικισµοί, ίχνη των ο-ποίων βρέθηκαν στο νησί, η πόλη της Ηφαιστείας,το ιερό των Καβείρων, ο βυζαντινός Κότσινας, τααρχαιολογικά ευρήµατα των αρχαϊκών, κλασικών,ελληνιστικών, ρωµαϊκών και µεσαιωνικών χρό-νων, και τα ερείπια µοναστηριών και µετοχίων τηςΑθωνικής πολιτείας, φανερώνουν έναν πολιτισµόσυνολικής διάρκειας 6.000 περίπου ετών.ΓΓιιαα ππεερριισσσσόόττεερρεεςς ππλληηρροοφφοορρίίεεςς::ΤΤηηλλ.. 2222554400 9911224499

Aρχαιολογικός χώρος της ΗφαιστίαςΚοντά στο Κοντοπούλι, προς τα βορειοανατολι-κά, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Ηφαι-στίας, όπου ήταν χτισµένο το περίφηµο ιερό τηςµεγάλης θεάς της Λήµνου. Αποτελούσε κατά τουςιστορικούς χρόνους, τη δεύτερη σηµαντικότερηπόλη της Λήµνου, µετά τη Μύρινα. Χρoνoλoγεί-ται από την Χαλκoλιθική επoχή και φαίνεται ότικατoικείτo συνεχώς µέχρι και τα Βυζαντινά χρό-νια. Oι αρχαιoλoγικές ανασκαφές µπόρεσαν νααπoκαλύψoυν µεταξύ των άλλων τo ιερό της Με-γάλης Θεάς, νεκρoπόλεις, λoυτρά, ένα µεγάλo oί-κηµα -πιθανότατα ανάκτoρo και ελληνιστικό-ρω-µαϊκό θέατρo.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

78

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 78

Page 81: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Όσοι επιθυµούν να θαυµάσουν από κοντά την αρ-χαία Ηφαιστία, µπορούν να την επισκέπτονταικαθηµερινά, από τις 8:30π.µ. έως τις 3:00µ.µ.(∆ευτέρα κλειστά). Η είσοδος για το κοινό είναιελεύθερη και είναι δυνατή, η πρόσβαση µε αυτο-κίνητο µέχρι τον αρχαιολογικό χώρο.

Το Ιερό των ΚαβείρωνΣτο δήµο Μούδρου κοντά στο χωριό Παναγιάβρίσκεται ο χώρος, όπου γινόταν κατά την αρχαι-ότητα η µύηση των πιστών στα Καβείρια Μυστή-ρια, το ιερό των Καβείρων.Τα Καβείρια µυστήριαήταν η λαµπρή ετήσια γιορτή προς τιµήν των Κα-βείρων, στο οµώνυµο ιερό των θεών, και είχεσχέση µε την αναγέννηση της φύσης και τη γονι-µότητα της γης.

Η σπηλιά του ΦιλοκτήτηΚοντά στο ιερό των Καβείρων, υπάρχει η σπηλιάτου Φιλοκτήτη. Σύµφωνα µε το µύθο οι Αχαιοί,πηγαίνοντας προς την Τροία, εγκατέλειψαν εκεί τοΦιλοκτήτη, ο οποίος είχε δαγκωθεί από το φίδιτου ναού της Θεάς Χρύσης και το πόδι του έβγα-ζε µια ανυπόφορη δυσοσµία. Τον ξαναπήραν ύ-στερα από χρόνια και τον πήγαν στην Τροία, γιατί,σύµφωνα µε τους χρησµούς του µάντη Έλενου,µόνο µε τα όπλα του (τα βέλη του Ηρακλή) θαµπορούσαν να την καταλάβουν. Είναι ο ήρωαςπου ενέπνευσε τους τρεις τραγικούς ποιητές µας -η τραγωδία «Φιλοκτήτης», του Σοφοκλή, σώζεταιακέραια µέχρι τις µέρες µας.

Ο Ναός του ΕυαγγελισµούΗ µεγάλη αυτή εκκλησία βρίσκεται στον Μούδρο,την παλιά πρωτεύουσα της Λήµνου. Είναι ένα απότα πιο σηµαντικά αξιοθέατα και προσελκύει χιλιά-δες προσκυνητές ανήµερα του Ευαγγελισµού τηςΘεοτόκου, στις 25 Μαρτίου.

Το εκκλησάκιτης Μεταµόρφωσης του ΣωτήραΣτο Ρεπανίδι, στο εκκλησάκι αυτό, γινόταν η εξό-ρυξη της Ληµνίας Γης, που ήταν γνωστή από τηνεποχή του Θεόφραστου και του περίφηµου για-τρού της αρχαιότητας Γαληνού, για τις θεραπευτι-κές της ιδιότητες.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

79

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 79

Page 82: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΠAPAΛIEΣΣτην περιοχή του Mούδρου

Μικρό & Μεγάλο Φαναράκι∆υο απίθανες παραλίες, µετά το Μούδρο. Τα µε-γάλα βράχια τους, µοιάζουν µε τεράστια σπηλιάκαι, σύµφωνα µε τα λεγόµενα των ψαράδων, εκεί,αν έχεις την τύχη µε το µέρος σου, µπορεί να συ-ναντήσεις φώκιες. Απόλαυσε την πανδαισία τωνχρωµάτων, την εναλλαγή των τοπίων και τα ηφαι-στειογενή πετρώµατα της περιοχής. Το ΜικρόΦαναράκι είναι ένα γραφικός ορµίσκος. Από εδώβλέπεις µια µεγάλη περιφραγµένη ιδιωτική έκτα-ση, όπου προστατεύονται κάποια ζώα και πτηνάπου κινδυνεύουν. Για να πας, τώρα, στο ΜεγάλοΦαναράκι, καλό θα ήταν να έχεις τζιπ, µιας και οχωµατόδροµος που οδηγεί στη βραχώδη και γε-µάτη σπηλιές πανέµορφη παραλία του, είναι δύ-σκολος. Υπάρχει εκεί και µια οµώνυµη ταβέρνα,που λειτουργεί, όµως, µόνο τα καλοκαίρια. Η πε-ριοχή αυτή, που φηµίζεται για τη νηνεµία της, εί-ναι ιδανική για τους κατασκηνωτές και για όσουςαναζητούν τη µοναξιά και τη χαλάρωση.

Παραλία ΧαβούλιΌπως γυρίζεις από το Μεγάλο Φαναράκι, στρί-βεις δεξιά στην πινακίδα προς Χαβούλι, για ναπας σε µια ακόµη όµορφη παραλία. Καθώς κατε-βαίνεις, βλέπεις τους λόφους αριστερά κατάφυ-τους από κάκτους και φραγκοσυκιές, ενώ λίγο πα-ρακάτω, στο στρατόπεδο αριστερά του χωµατό-δροµου, ο τόπος είναι γεµάτος µε συκιές. Εκεί, α-νάµεσα στα αρµυρίκια και στις σκιερές τζιτζιφιές,υπάρχει µια καντίνα, που λειτουργεί το καλοκαίρι,για αναψυκτικό ή ποτό. Η παραλία είναι οργανω-µένη και διαθέτει οµπρέλες.

ΚέροςΤο Κέρος θεωρείται εξαιρετική περιοχή για τουςλάτρεις του σέρφινγκ (wind- και kitesurfing), α-φού το πιάνει ο βοριάς. Εδώ παραδίδονται µαθή-µατα wind- και kitesurfing. Κατά τους καλοκαιρι-νούς µήνες, λειτουργεί και ένα beach bar.

EΠIΛEΓMENEΣ

∆IA∆POMEΣ

80

2c_DIADROMES 2010 7/7/10 1:14 PM Page 80

Page 83: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆PAΣTHPIOTHTEΣΣTH ΛHMNO

Iαµατικά λουτρά.......................................... σελίδα 83

Παρατήρησηπουλιών.......................................... σελίδα 85

Πεζοπορικέςδιαδροµές.......................................... σελίδα 89

MÔÓ·‰ÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜ ÁÈ· Ó· ¿ÚÂȘ ÌÈ· ÚÒÙË Á‡ÛË ·fi ÙË Ì·Á›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:17 PM Page 81

Page 84: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆PAΣ

THPI

OTHT

EΣΣT

H ΛH

MNO

82

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:17 PM Page 82

Page 85: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Ιαµατ ικά Λουτρά

ΘέρµαΦεύγοντας από την πόλη της Μύρινας, προς βόρεια και α-

νατολικά του νησιού, ακολούθησε στον κεντρικό δρόµο τηνταµπέλα, που θα σε οδηγήσει στα Θέρµα. Στρίβοντας δεξιά,θα βρεθείς σε µια περιοχή κατάφυτη από πλατάνια και λεύκες.

Στα Θέρµα, όπως ονοµάζονται, υπάρχουν ιαµατικές πη-γές, και γι’ αυτό το λόγο, από τα πρώτα κιόλας χρόνια τηςτουρκοκρατίας στο νησί, είχαν χτιστεί στην περιοχή περίφη-µα χαµάµ. Σήµερα, δίπλα στα αποµεινάρια τους, υπάρχει ορ-γανωµένο συγκρότηµα λουτρών, που λειτουργεί καθηµερινά,καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, και προσφέρει µια εναλλα-κτική µορφή αναψυχής σε όσους επιθυµούν να επωφελη-θούν από τις ιαµατικές ιδιότητες των θερµών υδάτων του Η-φαίστου, µέσα σε ένα µαγευτικό περιβάλλον. Το νερό τωνΘέρµων πίνεται, θεραπεύει τις δερµατικές παθήσεις και ταρευµατικά, είναι χαµηλό σε άλατα και η θερµοκρασία τουκυµαίνεται στους 44ο C.

∆PAΣTHPIOTHTEΣΣTH ΛHM

NO

83

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 83

Page 86: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆PAΣ

THPI

OTHT

EΣΣT

H ΛH

MNO

84

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 84

Page 87: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Παρατήρηση Πουλ ιών

Όσους ενδιαφέρει η παρατήρηση πουλιών, θα βρουνστη Λήµνο το κατάλληλο µέρος για να απολαύσουν την αγα-πηµένη τους δραστηριότητα. Oι σηµαντικότεροι υγρότοποιτου νησιού, όπου έρχονται πάρα πολλά µεταναστευτικάπουλιά (έχουν καταγραφεί µέχρι και 4.000) για τη διαχείµα-σή τους, είναι το σύµπλεγµα των λιµνών Αλυκής, Χορταρόλι-µνης και Ασπρολίµνης, που καλύπτει έκταση 14.000 στρεµ-µάτων περίπου και εντάσσεται στο δίκτυο NATURA 2000.Σηµαντικός υγροβιότοπος είναι και ο ιστορικός κόλπος τουΜούδρου. Τόσο το µέγεθος όσο και η θέση του, δηµιουρ-γούν το τέλειο περιβάλλον για τη διατήρηση πλούσιας ι-χθυοπανίδας και οστρακοπανίδας.

∆PAΣTHPIOTHTEΣΣTH ΛHM

NO

85

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 85

Page 88: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΑσπρολίµνηΒρίσκεται ανάµεσα στην Αλυκή και τη Χορταρόλιµνη,

χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα αλατιού και έχειέκταση 500 στρεµµάτων. Το καλοκαίρι ξεραίνεται. Oι δυο λί-µνες του νησιού κατακλύζονται από αγριόχηνες, αγριόπα-πιες, αγριόκυκνους, ερωδιούς, αλκυόνες, χαλκόκοτες, πελε-κάνους, γλάρους, γλαρόνια, βουτηχτάρες, νερόκοτες και πυ-κνά σµήνη από ροζ φλαµίνγκο.

ΑλυκήΗ λίµνη αυτή βρίσκεται στην περιοχή του χωριού Κοντο-

πούλι, η έκτασή της ξεπερνά τα 6.300 στρέµµατα, είναι αλµυ-ρή και επικοινωνεί µε τη θάλασσα µέσω µιας µικρής διώρυ-γας. Το χειµώνα γεµίζει µε θαλασσινό νερό, που εξατµίζεταιτο καλοκαίρι, αφήνοντας πίσω του αλάτι άριστης ποιότητας.

Του Παλαιού Πεδινού& της Νέας ΚούταληςΑβαθείς αλµυροί βάλτοι και άλλοι υγρότοποι, που σχη-

µατίζονται από τα νερά της βροχής στο ∆ιαπόρι και στην πα-ραλία του Θάνους, αποτελούν κάποια από τα µαγικά τοπίατου νησιού. Οι περιοχές αυτές φαίνονται φτωχές σε βλάστη-ση, φιλοξενούν, ωστόσο, πολλά απειλούµενα είδη, καθώς πα-ρόµοιοι οικότοποι, σε διεθνές επίπεδο, έχουν εξαφανιστεί.

ΧορταρόλιµνηΕίναι µια υφάλµυρη λίµνη, έκτασης 2.300 στρεµµάτων,

που βρίσκεται στη διοικητική περιφέρεια του χωριού Καλ-λιόπη. Το καλοκαίρι είναι εντελώς στεγνή, αλλά τις υπόλοι-πες εποχές µοιάζει σαν γαλάζια ζωγραφιά σε πράσινο φό-ντο, µε εκατοντάδες κελαηδήµατα από ερωδιούς, καστανό-παπιες, καλαµοκανάδες και αβοκέτες, που δίνουν το δικότους αγώνα για επιβίωση.

∆PAΣ

THPI

OTHT

EΣΣT

H ΛH

MNO

86

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 86

Page 89: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Φοινικόπτερο: το ροζ φλαµίνγκοΈνα εξωτικό ροδόχρωµο πτηνό, που χρησιµοποι-εί το ιδιόµορφο ράµφος του σαν σουρωτήρι καιταΐζει τα µικρά του µε ένα υγρό που µοιάζει µε γά-λα. Αφουγκράσου το πέταγµά τους και θαύµασετις µεγάλες ροζ φτερούγες, τα ψηλά πόδια, το α-νάστηµα, το µακρύ λαιµό και το ιδιαίτερο σχήµατου κεφαλιού τους. Θεωρούνται οι οµορφότεροικαι οι πλέον επιβλητικοί «επισκέπτες» της Λή-µνου, στους φιλόξενους υγρότοπους της οποίαςαναζητούν καταφύγιο κάθε χρόνο.

ΚιρκινέζιΜικρόσωµο γεράκι, που δεν φοβάται τον άνθρω-πο και κινδυνεύει να πληρώσει το τίµηµα µε εξα-φάνιση. Έρχεται στη Λήµνο την άνοιξη και προςτο τέλος Αυγούστου πετά ως τα νότια της Σαχά-ρας, για να ξεχειµωνιάσει.

ΚαστανόπαπιαΜια πάπια που µοιάζει µε χήνα. Έρχεται από τηνΑσία και είναι είδος υπό εξαφάνιση.

∆PAΣTHPIOTHTEΣΣTH ΛHM

NO

87

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 87

Page 90: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆PAΣ

THPI

OTHT

EΣΣT

H ΛH

MNO

88

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 88

Page 91: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Πεζοπορ ικές δ ιαδροµές

Η Λήµνος διαθέτει µαγευτικές διαδροµές που προσφέ-ρονται για πεζοπορία. Μερικές απ’ αυτές είναι:

Παναγ ία η Κακκαβ ιώτ ισσα

Οδηγώντας ανάµεσα από τα εντυπωσιακά γεωλογικάσχήµατα των λόφων και διασχίζοντας το όρος Κάκκαβος, έ-χε το νου σου για την πινακίδα που δείχνει το δρόµο για τηνΠαναγία την Κακκαβιώτισσα. Ακολούθησε το χωµατόδροµο,ξέροντας ότι σύντοµα θα βρεθείς µπροστά σ’ ένα συγκλονι-στικό θέαµα. Τεράστιοι βράχοι, διαφόρων σχηµάτων, κρύ-βουν µέσα στα σπλάχνα τους ένα εκκλησάκι.

Το λευκό του χρώµα κάνει µια καταπληκτική αντίθεση µετο γήινο των βράχων, ενώ τα µπλε κάγκελά του, σου υπενθυ-µίζουν ότι πράγµατι βρίσκεσαι σε ένα από τα πιο όµορφα αι-γαιοπελαγίτικα νησιά. Αν είσαι φαν της πεζοπορίας, ξεκίνανωρίς το πρωί και πάρε το µονοπάτι που οδηγεί εκεί. Ο κα-θαρός αέρας, η διαδροµή, αλλά και η θέα, θα σου µείνουν α-ξέχαστα.

∆PAΣTHPIOTHTEΣΣTH ΛHM

NO

89

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 89

Page 92: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Φακός

Ώρα για µερικές πρωτόγνωρες εµπειρίες, αφού από το∆ιαπόρι ξεκινούν οι οικολογικές διαδροµές Φακός και ΑγίαΕυφηµία. Μια φυσική στενή διώρυγα ανάµεσα στον κόλποτου Μούδρου και του ∆ιαπορίου, οδηγεί στη χερσόνησο τουΦακού, µε τα πολλά ξωκλήσια. Θα βρεθείς ανάµεσα σε µεγά-λες καλλιεργηµένες εκτάσεις, πλούσια βοσκοτόπια, αγροκτη-νοτροφικές µονάδες και εξαιρετικής λαϊκής αρχιτεκτονικήςµαντριά – πρόκειται, άλλωστε, για την αρχαία περιοχή τωνΚεχαγιάδων της Λήµνου. Ένα καταφύγιο άγριας ζωής, µε δυ-νατή αύρα, πολλούς φρυγανότοπους, απόκρηµνες ακτές,στενές παραλίες, ενδιαφέροντα ηφαιστειακά πολύχρωµα πε-τρώµατα και απολιθώµατα δένδρων, ηλικίας 17-21 εκατοµ-µυρίων ετών. Μερικά σηµεία αυτών των διαδροµών, µπορείςνα τα περάσεις µόνο περπατώντας, γι’ αυτό, αν σκοπεύεις νατο κάνεις, φρόντισε να έχεις µαζί σου αθλητικά παπούτσιακαι σακίδιο µε όλα τα απαιτούµενα της πεζοπορίας.

∆PAΣ

THPI

OTHT

EΣΣT

H ΛH

MNO

90

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 90

Page 93: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Παχ ιές Αµµουδ ιές

Πάνω από την παραλία Γοµάτι, βρίσκεται η περιοχή µετις γνωστές Παχιές Αµµουδιές. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν πωςπρόκειται για τη µοναδική έρηµο της Ευρώπης. Εκεί θα συ-ναντήσεις τα ερείπια του µεσαιωνικού κάστρου και του βυ-ζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας. Στο βάθος απλώνε-ται ο γραφικότατος ορµίσκος και η παραλία Παπιάς. Καθώςπροχωράς στους αµµόλοφους, ανεβαίνοντας προς τις Πα-χιές Αµµουδιές, µια δύσκολη, αλλά εκπληκτική διαδροµή θασε φέρει στη µέση µιας απρόσµενης ερήµου – κάτι πουµαρτυρά την παρουσία θάλασσας στην περιοχή, κατά τη πα-λαιολιθική εποχή.

Στου προφήτη Ηλ ία τα σοκάκ ια…

Αν έχεις χρόνο, περπάτησε από τα Θέρµα προς το βου-νό -µια φανταστική διαδροµή 374 µέτρων- µέχρι το εκκλη-σάκι του Προφήτη Ηλία. Η θέα από εκεί είναι πανοραµικήκαι πραγµατικά απίστευτη: δαντελωτά ακρογιάλια, ξέρες καιστεριές ολόγυρα, το φράγµα που βρίσκεται ανάµεσα στοβουνό Κρύκελα και τον Άγιο ∆ηµήτριο και, αν η ατµόσφαιραείναι καθαρή, η κορφή του Αγίου Όρους, η Θάσος, η Σαµο-θράκη και η Ίµβρος!

∆PAΣTHPIOTHTEΣΣTH ΛHM

NO

91

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 91

Page 94: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

3_DRASTHRIOTHTES 2010 7/7/10 1:18 PM Page 92

Page 95: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΓEYΣEIΣ &ΠPOΪONTA

Aπλότητα και ποιότητα.......................................... σελίδα 95

Tοπικά Προϊόντα.......................................... σελίδα 100

Kρασί.......................................... σελίδα 104

K·È ÛÙ· ÈÔ ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ӷ¯ˆÚÈÔ˘‰¿ÎÈ·, ı· ‚ÚÂȘ ¤Ó·Î·ÊÂÓ‰¿ÎÈ ÁÈ· Ó· ÈÂȘ ¤Ó·Ú·Î› Ì ÌÂ˙¤ Î·È Ó· ÓÈÒÛÂȘÙËÓ ËÁ·›· ÊÈÏÔÍÂÓ›·

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:26 PM Page 93

Page 96: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:26 PM Page 94

Page 97: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Απλότη τα κα ι πο ιό τη τα

Το νησί αυτό έχει µια στιβαρή γαστρονοµική παράδοση,αναδίδει ένα διανθισµένο από µικρασιατικές επιρροές άρω-µα και προσφέρει αξέχαστες στιγµές ψαροφαγίας δίπλα στοκύµα.

Η µακραίωνη ιστορία του τόπου είναι άρρηκτα συνδεδε-µένη µε την παραγωγή µοναδικών προϊόντων, όπως το λη-µνιό κρασί, το τυρί καλαθάκι, το σιτάρι και το εξαιρετικήςποιότητας σουσάµι, που στήριξαν την τοπική οικονοµία σεπολλές και διαφορετικές εποχές - κάποια απ’ αυτά συνεχί-ζουν να το κάνουν µέχρι σήµερα.

Εδώ η κουζίνα εξελίσσεται µέσα στο πλαίσιο της παρα-δοσιακής διατροφής, µιας και τον κυρίαρχο ρόλο παίζουν,ακόµα και σήµερα, τα αγνά και παραδοσιακά προϊόντα τηςληµνίας γης. Οι περιπτώσεις δηµιουργικής κουζίνας είναισχεδόν ανύπαρκτες, χωρίς αυτό να ενοχλεί καθόλου, αφούόλα όσα φτάνουν στο πιάτο σου, είναι αγνά, ολόφρεσκα καικαλοµαγειρεµένα.

Σε τούτο το νησί θα γευτείς µια µεγάλη ποικιλία εδεσµά-των, µεζέδων, ψαρικών, θαλασσινών και κρεάτων, και θα εκ-πλαγείς ευχάριστα από την αναπάντεχα απλή και εντελώςαυθεντική φινέτσα τους.

Ψάξε µόνο για τα αυθεντικά. Τα µαγαζιά όπου συχνά-ζουν οι ντόπιοι, είναι το µυστικό και η εγγύηση για να γευ-τείς το καλύτερο. Και µην σου περάσει ποτέ από το µυαλό ό-τι είναι λίγα εκείνα τα στέκια που µπορούν να ικανοποιή-σουν τους απαιτητικούς ουρανίσκους.

ΓEYΣEIΣ&ΠPOΪONTA

95

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:26 PM Page 95

Page 98: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Ακόµα και στα πιο αποµακρυσµένα χωριουδάκια, θαβρεις το καφενεδάκι, για να πιείς ένα ρακί µε µεζέ. Πολλέςφορές µπορεί να σε κεράσουν και να νιώσεις στο πετσί σουτην πηγαία φιλοξενία, που σε άλλα µέρη έχει, δυστυχώς, ε-κλείψει.

Καθώς η Λήµνος είναι ένα από τα πλουσιότερα νησιάτου Αιγαίου (από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξε σχεδόν αυ-τάρκες), έχει µια αξιόλογη γαστρονοµία, η οποία διατηρείταισε πολύ καλά επίπεδα λόγω της έλλειψης µαζικού τουρι-σµού. Εδώ ο φτηνός Greek mousaka είναι άγνωστος, ακόµακαι στις πιο τουριστικές περιοχές, και τα φαγητά παραµέ-

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

96

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:26 PM Page 96

Page 99: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:27 PM Page 97

Page 100: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

νουν αυθεντικά και βασίζονται στις εξαιρετικές πρώτες ύλεςτου νησιού, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Η παγκόσµια τάση, που αποζητά την αυθεντική απλότη-τα, είναι κάτι που ούτως ή άλλως διαθέτει ήδη το νησί. Ηκουζίνα της Λήµνου έχει να παρουσιάσει ένα µοναδικόπλούτο, που παραµένει ανέγγιχτος από την εµπορευµατο-ποίηση και το «δήθεν».

Οι βασικές επιρροές της γαστρονοµίας του νησιού, προ-έρχονται από την κεντρική Ελλάδα και τα νησιά της, τη Μι-κρασία και την Αίγυπτο

Οι Ληµνιοί, που από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξαν γε-ωργοί και κτηνοτρόφοι, φτιάχνουν τα φαγητά τους µε ντό-πια προϊόντα, και ακολουθούν µια διατροφή ίδια µε το τοπίοτου νησιού τους: λιτή και απέριττη. Αυτό που σήµερα θεω-ρείται «must» σε παγκόσµιο επίπεδο, για τους κατοίκους α-ποτελεί το αυτονόητο εδώ και αιώνες.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

98

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:27 PM Page 98

Page 101: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:27 PM Page 99

Page 102: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Tοπικά ΠροϊόνταΣιτάρι, όσπρια, γαλακτοκοµικά προϊόντα, χορταρικά, χοι-

ρινό, κατσικίσιο και αρνίσιο κρέας, κοτόπουλο, κυνήγι, ψά-ρια και θαλασσινά (τα νοστιµότερα του Αιγαίου) αφθονούνσ’ αυτήν τη γη, σε αντίθεση µε το µοσχαρίσιο κρέας, πουσπανίζει, µιας και τα µοσχάρια στο νησί είναι λιγοστά. Περί-φηµες θεωρούνται οι πίτες µε τυριά και η κίτρινη κολοκύθα.

Σιτάρι Εξαιρετικές είναι οι ποικιλίες ψωµιών και παξιµα-διών, από σταρένιο, σιµιγδαλένιο ή ανάµεικτο µεκριθάρι αλεύρι: εφτάζυµα (αφράτα και αρωµατικάπαξιµάδια, ζυµωµένα µε µαγιά και µύκητα ρεβιθι-ού), κλίκια (µικρά τυρόψωµα σε σχήµα σαλίγκα-ρου), κλεφτόψωµο (ψωµί αλειµµένο µε µέλι καιπασπαλισµένο µε άχνη ζάχαρη, που, σύµφωνα µετην παράδοση, φτιάχνεται από τη µάνα της νύ-φης, πριν από το γάµο, και «κλέβεται» από µιαγειτόνισσα, η οποία το µοιράζει στη γειτονιά).∆εν είναι τυχαίο, άλλωστε, που η Λήµνος χαρα-κτηρίστηκε ως ο σιτοβολώνας της Αθηναϊκής ∆η-µοκρατίας, την εποχή της παντοδυναµίας της,και, αργότερα, της Κωνσταντινούπολης.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

100

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:27 PM Page 100

Page 103: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΤραχανάςΕίναι περίφηµος ο ληµνιός σταρένιος τραχανάς.Την παλιά εποχή, άλεθαν το σιτάρι σε πέτρινο χε-ρόµυλο, το ανακάτευαν µε ξινισµένο γάλα, το ά-φηναν στον ήλιο να στεγνώσει και, τέλος, το περ-νούσαν από σήτες. Μέχρι σήµερα τον χρησιµο-ποιούν για να φτιάχνουν νοστιµότατες σούπες,πίτες, γεµιστούς ντολµάδες ή για να συνοδεύουντο αρνίσιο κρέας.

Τυρί Σπουδαία θέση στο καθηµερινό τραπέζι κατέχουντα γαλακτοκοµικά προϊόντα, µε πρώτο και καλύ-τερο το ληµνιό καλαθάκι (περίφηµη φέτα). Γιατην παρασκευή του, χρησιµοποιούν πρόβειο ή κα-τσικίσιο γάλα, το οποίο πήζουν µέσα στα τυροβό-λια (καλαθάκια πλεγµένα µε πράσινα βούρλα).Υ-πάρχει το φρέσκο και το ξερό ή µελίπαστο, πουτο στεγνώνουν σε σκιερά µέρη τα καλοκαίρια.

Μέλι Το εξαιρετικής ποιότητας µέλι της Λήµνου, µο-σχοβολάει θυµάρι και θεωρείται ένα από τα καλύ-τερα και ακριβότερα της Ελλάδας. Παλαιότερα τοπαρήγαγαν εύποροι κάτοικοι του νησιού, που εί-χαν σαν χόµπι τη µελισσοκοµία, σήµερα, όµως, υ-πάρχουν πολλοί ερασιτέχνες και άλλοι τόσοι σω-στοί επαγγελµατίες, από τους οποίους µπορείς ναπροµηθευτείς αγνό προϊόν.

ΓEYΣEIΣ&ΠPOΪONTA

101

MέλιΜη φύγεις σε καµίαπερίπτωση από το νησίχωρίς να γευτείςτο µέλι του.

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:27 PM Page 101

Page 104: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ΚρέαςΓια τους Ληµνιούς, κρέας σηµαίνει αρνί ή κατσίκι.Το χοιρινό το έσφαζαν την εποµένη των Χριστου-γέννων και το γεγονός αυτό αποτελούσε οικογε-νειακή γιορτή. Απ’ αυτό δεν πετούσαν σχεδόν τί-ποτα.Το µοσχάρι έπαιζε και παίζει πολύ µικρό ρό-λο στην καθηµερινότητά τους. Κρέας για τους κα-τοίκους είναι, επίσης, και ο κόκορας, µε τον ο-ποίο φτιάχνουν σούπα ή κοκκινιστό µε φλοµάρια.

Ψάρια και θαλασσινάΦρεσκότατα ψάρια και θαλασσινά, ψαρεύονται α-πό τη γύρω πεντακάθαρη θάλασσα. Οι Ληµνιοί έ-γιναν ψαράδες και εξοικειώθηκαν µε τη γεύσητων θαλασσινών µόλις τους 2 τελευταίους αιώνες,µετά την αποµάκρυνση, δηλαδή, του κινδύνουτων πειρατών.Υπέροχη σπεσιαλιτέ θεωρείται ο α-στακός µε άγρια χόρτα, άνηθο και κριθαράκι ήκοφτό µακαρονάκι, αλλά και τα καλαµαράκια, οισουπιές ή το χταπόδι πιλάφι, µε ή χωρίς ντοµάτα.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

102

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:27 PM Page 102

Page 105: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Φάβα ή αύκοςΈνα εξαιρετικά σπάνιο όσπριο. Πρόκειται για µι-κρό πράσινο µπιζέλι, που, αφού ξεραθεί στον ή-λιο, τρίβεται σε µυλόπετρες. Όταν βράσει, γίνεταισαν κρέµα, έχει πράσινο χρώµα και είναι ιδιαίτε-ρα γλυκό.

ΤουρσιάΤο µελιτζανάκι και το αγγουράκι δεν λείπουν ποτέαπό τα καφενεία, αλλά και από τα περισσότερασπίτια.

ΛαχανικάΆγρια χόρτα του βουνού, µαυροµάτικα φασολά-κια, κουκιά φρέσκα ή ξερά και αµπελοφάσουλα,είναι κάποια µόνο από τα απαραίτητα λαχανικάτου ληµνιώτικου τραπεζιού. Μ’ αυτά φτιάχνουντο τουρλού, την ονοµαστή, δηλαδή, σπεσιαλιτέτης Λήµνου, που θυµίζει µπριάµι.

ΣκορδαλιάΚυρίως µε αµύγδαλα, αφού η περιοχή έχει πολλέςαµυγδαλιές. Ταιριάζει υπέροχα στα τηγανητά ψά-ρια, όπως ο µπακαλιάρος ή το σκυλόψαρο, αλλάκαι στα φρέσκα κουκιά ή παντζάρια.

ΠίτεςΣτη Λήµνο οι πίτες αποτελούσαν και αποτελούν έ-να ξεχωριστό κεφάλαιο. Χορτόπιτες, τυρόπιτες,µπουγάτσες, πίτες µε τραχανά και τόσες άλλες!

Γλυκίσµατα Αναζητήστε τους σαµσάδες, φύλλα ζύµης τυλιγ-µένα στο σουσάµι και πασπαλισµένα µε µέλι. Πολ-λά σιροπιαστά, γλυκά του κουταλιού, πίτες γλυ-κές, πασχαλινές κουλούρες, γλυκά µε µέλι ή πετι-µέζι και τα βενιζελικά, είδος φοντάν µε αµύγδαλοκαι σοκολάτα σκεπασµένα µε γλάσο βανίλιας

ΓEYΣEIΣ&ΠPOΪONTA

103

ΦλοµάριαΤα φλοµάρια είναι πα-ραδοσιακές χειροποίη-τες χυλοπίτες, οι οποί-ες φτιάχνονται από α-λεύρι, γάλα και αβγά.Η παρασκευή τους α-παιτούσε συλλογικήδουλειά, γι’ αυτό και οινοικοκυρές µαζεύοντανπότε στο ένα και πό-τε στο άλλο σπίτι σεκάθε γειτονιά και, ανά-µεσα σε τραγούδια,κουτσοµπολιά και α-νέκδοτα, ζύµωναν καιάνοιγαν το φύλλο τους.Η συνήθεια αυτή δεναποκλείεται να κρατάειµέχρι τις µέρες µας, σεκάποια χωριά.

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 103

Page 106: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Κρασ ί

Το στίγµα του αµπελιού και τη σηµασία του στο νησί, ταδίνει η σύνδεση του Ηφαίστου µε τον πρώτο βασιλιά τηςΛήµνου, το Θόαντα.

Η αµπελοοινική Λήµνος είναι γνωστή στον Όµηρο, ο ο-ποίος αναφέρει στην Ιλιάδα ότι µε ληµνιό κρασί ευφραίνο-νταν οι Αχαιοί, όσο βαστούσε η πολιορκία της Τροίας.

Από τότε µέχρι και σήµερα, το κρασί, πλάι στα σιτηρά,δεν έπαψε να συγκαταλέγεται σταθερά στα κύρια προϊόντατου νησιού, µε ικανό πλεόνασµα για εξαγωγές.

Τη σηµασία, ακριβώς, της τοπικής οινοπαραγωγής, οιαρχαίοι κάτοικοι της Ηφαιστείας την έχουν απεικονίσει σεκάποιες νοµισµατικές κοπές, άλλοτε µε την κεφαλή του ∆ιό-νυσου κι άλλοτε µε ένα τσαµπί σταφύλι.

Ληµνία άµπελος Όπως οι περισσότεροι οίνοι πολυτελείας της ελληνικής

αρχαιότητας ήταν γνωστοί µε το όνοµα του τόπου παραγω-γής τους, έτσι και το κρασί της Λήµνου: «Τας λήµνιας αµπέ-λους» τραγούδησε ο χορός των γεωργών της Αττικής στην«Ειρήνη» του Αριστοφάνη, και ο Πολυδεύκης, στον «Ονοµα-στικό», αναφέρεται οµοίως στη «ληµνίαν άµπελον».

Οι πρώτες αξιόπιστες όσο και εµπεριστατωµένες µαρτυ-ρίες σχετικά µε τους αµπελώνες και το ύψος παραγωγής τουκρασιού στη Λήµνο, που ανάγονται στα υστεροβυζαντινάχρόνια (1261-1453 µ.Χ.), αφορούν στα κτήµατα, κυρίως ταµετόχια, των µονών του Αγίου Όρους.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

104

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 104

Page 107: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 105

Page 108: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Το Ληµν ιό ή καλαµπάκ ι

Η πιο αρχαία ποικιλία του νησιού είναι το καλαµπάκι. Μερώγα στο µέγεθος ενός νυχιού, έχει πολλά κουκούτσια καιέντονη χρωστική. Αν και σχετικά νόστιµο, συνήθως δεν προ-ορίζεται για βρώση, αλλά µόνο για παρασκευή κρασιού.

Η ποικιλία των µαύρων σταφυλιών καλαµπάκι διαδόθηκεσε διάφορα σηµεία της Ελλάδας, κυρίως στη Χαλκιδική, ό-που εκεί -εκτός συνόρων του νησιού- απέκτησε την ονοµα-σία προέλευσης: ΛΛηηµµννιιόό.

Μοσχάτο Αλεξανδρε ίας

Μέχρι το 1910 περίπου, οπότε και εισήχθη στη Λήµνο ηποικιλία µοσχάτο Αλεξανδρείας (οι ντόπιοι το ονοµάζουνεγγλέζικο ή εγγλέζικα κλήµατα), καλλιεργούνταν µόνο µαύ-ρα σταφύλια, δηλαδή οι ποικιλίες καλαµπάκι, γκντούρα καιφωκιανά. Σήµερα στην Ελλάδα καλλιεργείται σχεδόν απο-κλειστικά στη Λήµνο και όντας περισσότερο προσοδοφόρο,έχει παραγκωνίσει σε πολύ µεγάλο βαθµό τις υπόλοιπεςντόπιες ποικιλίες, αφού, σύµφωνα µε επίσηµα στοιχεία, το1992 κάλυψε το 95% της συνολικής σταφυλοπαραγωγής.

Το µοσχάτο Αλεξανδρείας έχει σχετικά αραιές και µεγά-λες ρώγες µε κουκούτσια και είναι εξαιρετικά νόστιµο, ενώ,αν ξεραθεί στον ήλιο, δίνει µια γευστική σταφίδα. Η ιδέαπαραγωγής γλυκού κρασιού από τη συγκεκριµένη ποικιλία,οφείλεται στην ιδιότητά της να φτάνει σε µεγάλο βαθµό πε-ριεκτικότητας σακχάρων.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

106

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 106

Page 109: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Υψηλόβαθµα κρασιά

Το ηφαιστειογενές του εδάφους, που είναι φτωχό σε α-σβέστιο, οι κλιµατολογικές συνθήκες, τα θερµά και ξηρά κα-λοκαίρια και οι λίγες βροχοπτώσεις, βοηθούν στο να δώσουντα σταφύλια της Λήµνου, τόσο το µοσχάτο Αλεξανδρείας ό-σο και το ληµνιό, υψηλούς αλκοολικούς βαθµούς .

Ο τρύγος στη ΛήµνοΑνάλογα µε τις καιρικές συνθήκες, γύρω στις 15-20 Σε-

πτέµβρη, ο τρυγητός γινόταν κυρίως από γυναίκες, ενώ τοταυτόχρονο πάτηµα των σταφυλιών το έκαναν, κατά κανόνα,άντρες. Οι πυκνές συστάδες των πατητηριών στο Ρωµανούκαι το Ρεπανίδι, µετατρέπονταν τότε σε «πολύβουο µελίσσι».Με σύµπνοια και αµοιβαία προθυµία, η µία οικογένεια βοη-θούσε εθελοντικά την άλλη, τόσο στον τρυγητό και στη µε-ταφορά των φορτωµάτων από τα αµπέλια, όσο και στο πάτη-µα των σταφυλιών. Τα πρώτα φορτώµατα –ένα-δύο γοµά-ρια– πατιούνταν κατά βούληση κατευθείαν µέσα στις ίδιεςγούβες, ενώ την υπόλοιπη ποσότητα σταφυλιών την πατού-σαν µέσα σε ξύλινα ή λαξευµένα παραβούτια. Στέµφυλα καιγλεύκος διοχετεύονταν στη γούβα, για τη ζύµωση, και παρέ-µεναν εκεί µία εβδοµάδα περίπου. Όσοι επιθυµούσανµπρούσκο κρασί, τα άφηναν περισσότερο, µέχρι και 40 ηµέ-ρες, κλείνοντας το στόµιο µε λίθινο πώµα.

Για την άντληση, βύθιζαν στη γούβα ένα καλάθι, σούρω-ναν µέσα του το κρασί και, απαλλαγµένο πλέον από τα στέµ-φυλα, το έβαζαν σε µικρά εύχρηστα δοχεία ή σε κρατούνες(νεροκολοκύθες).

Η µεταφορά του κρασιού

Για τη µεταφορά του στο σπίτι, όπου το µετάγγιζαν σεµικρά, συνήθως, βαρέλια, χρησιµοποιούσαν µεγάλα λαγήνια,

ΓEYΣEIΣ&ΠPOΪONTA

107

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 107

Page 110: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

τους σουρλάδες. Οι σουρλάδες εισάγονταν, αρχικά, στο νη-σί, αργότερα όµως άρχισαν να τους κατασκευάζουν στατσουκαλαριά του γειτονικού Κότσινα. Για να αποφευχθεί τοενδεχόµενο σπάσιµο των σουρλάδων, τοποθετούσαν µέσαστα κοφίνια άχυρα και χόρτα.

Τεχν ικές ο ι νοπο ίησης

Η προετοιµασία του βαρελιού, προκειµένου να δεχτεί τοκαινούργιο κρασί, ήταν σύνθετη: αφαιρούσαν την παλιά οι-νολάσπη ή ουλιά, πλένοντάς το καλά δύο-τρεις φορές µενερό, µέσα στο οποίο έριχναν µικρά χαλίκια, ενώ, στη συνέ-χεια, για την αποτελεσµατικότερη απολύµανσή του, έκαιγανστο εσωτερικό του θειαφοκέρια (χοντρές κλωστές διαποτι-σµένες µε διάλυµα θειαφιού, που τις κρεµούσαν από την ε-πάνω µεγάλη τρύπα του).

Η όλη προετοιµασία έκλεινε µε το στυφάρισµα: έπλεναντο βαρέλι µε ζεµατιστό, αυτήν τη φορά, νερό, µέσα στο ο-ποίο έριχναν δεντρολίβανο, φύλλα κυδωνιάς, φλισκούνι, θυ-µάρι και βασιλικό. Μ’ αυτό τον τρόπο, προσέδιδαν στα βα-ρέλια, αλλά και στο ίδιο το κρασί, όλες αυτές τις χαρακτηρι-στικές ευωδιές.

Λακαρ ιά - ρακαρ ιά : το ληµν ιό ρακ ί

Μετά την ολοκλήρωση της άντλησης από τις γούβες,κάλυπταν τα εναποµείναντα στέµφυλα µε µια στρώση κουµ-διών (ξερών φυκιών), ώστε να εξασφαλίσουν την απαιτού-µενη υγρασία, ξανασφράγιζαν το στόµιο µε το λίθινο πώµακαι αχυρολάσπη, και τα άφηναν έτσι για ενάµιση-δύο µήνεςπερίπου. Κατόπιν τα µετέφεραν στα λακαριά ή ρακαριά (απότη λέξη ρακί), όπου, µετά από βρασµό και διπλή απόσταξη,έβγαζαν το τσίπουρο/ρακί. Σύκα, σταφίδες, κριθάρι, κρεµµύ-δια, καλαµπόκι, µοσχοκάρυδο, µέλι, µαστίχα και κυρίως γλυ-κάνισο, ήταν τα συστατικά που προσέθεταν στο τσίπουρο,προκειµένου να αποκτήσει περισσότερη γλυκύτητα και ευω-διά, αλλά και το γαλακτερό χρώµα ύστερα από την πρόσµει-ξή του µε το νερό.

Μετά το πέρας των οινοπαρασκευαστικών δραστηριοτή-των, οι γούβες καθαρίζονταν επιµελώς, αφήνονταν ανοιχτές,ώσπου να στεγνώσουν και, τέλος, σφραγίζονταν ερµητικά,για να διατηρηθούν καθαρές µέχρι τον επόµενο Σεπτέµβριο.

Στα υπόλοιπα χωριά της Λήµνου, αντί για λαξευτούς λη-νούς (γούβες), είχαν µεγάλα πήλινα πιθάρια, που τα έχωνανστο έδαφος.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

108

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 108

Page 111: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Οι οινοπαραγωγοί του νησιού

EAΣ ΛHMNOYΜύρινα 81400Τηλ.: 22540-22212, 22296, e-mail : [email protected]Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών Λήµνου, πουιδρύθηκε το 1937.ΜΜεερριικκάά ααππόό τταα κκρραασσιιάά ττηηςς ::• ΟΟίίννοοιι ΟΟΠΠΕΕ:: Μuscat de Lemnos & Muscat deLemnos Gran Cru• OOίίννοοιι ΟΟΠΠΑΑΠΠ:: Άρωµα Λήµνου, Άρωµα Λήµνουδρύινος, Λήµνος ξηρός, Λήµνος Ηµίγλυκος, Λή-µνος ηµίξηρος.

IΩANNHΣ KPEMMY∆AΣ & ΣIA EEΠεδινό Λήµνου, τηλ.: 22540-92635, 92316e-mail : [email protected] Η οικογενειακή επιχείρηση λειτουργεί από το 1935.ΟΟιι οοίίννοοιι ττηηςς εεππιιχχεείίρρηησσηηςς:: • ∆∆ίίπποολλιιςς, λευκός ξηρός, από µοσχάτο Αλεξαν-

δρείας• ΝΝττοούύγγιιαα, ερυθρός ξηρός από ληµνιό καλαµπάκι• ΆΆννθθοοιιννοοςς, ερυθρός ξηρός από γεωργιανό

OINOΠOIΪA XATZHΓEΩPΓIOY81401 Καρπάσι Λήµνου, Τηλ: 22540 31082Ιδρύθηκε από τον πολυπράγµονα Πέτρο Χατζηγε-ωργίου, το 1987. Τα κρασιά του είναι από τα πιογνωστά ληµνιά της χώρας µας. Μεγάλη εµπορικό-τητα σηµειώνει το κρασί ΟΠΑΠ ««ΛΛήήµµννιιαα ΓΓηη»».

OINOΠOIΪA XΩNA-BAΣTAP∆OY & ΣIA OE81401 Καµίνια Μούδρου Λήµνος, Τηλ: 22540 91100Λειτουργεί από το 1994. Γνωστότερα κρασιά τουτα λευκά ξηρά ΦΦιιλλοοννόόηη & ΙΙλλιιόόννηη ΛΛήήµµννοοςς..

I. ΣABBOΓΛOY - Π. TΣIBOΛAΣ«Oίνοι και Aποστάγµατα Λήµνου»81400 Κάσπακας ΛήµνουΤηλ.: 22540 22270, 210-2024806Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2002 και παράγει ποιοτι-κά κρασιά και αποστάγµατα, από σταφύλια βιολο-γικής καλλιέργειας.ΚΚρραασσιιάά ττηηςς εεττααιιρρεείίααςς::ΤΤααξξίίδδιι σσττηη ΛΛήήµµννοο, από µοσχάτο ΑλεξανδρείαςΗΗφφααιισσττιιάάςς ΛΛηηµµννιιόό, µε cabernet SauvignonLLaa TTeerrrraa, επιδόρπιος οίνος από µοσχάτο Αλεξαν-δρείας

ΓEYΣEIΣ&ΠPOΪONTA

109

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 109

Page 112: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

N. KOYKOYΛHΘPAΣ & YIOI OEΑτσική Λήµνου 814 01Τηλ.: 22540 31207, Fax 22540 31470email: [email protected]Καθαρά οικογενειακή επιχείρηση (έξι αδέλφια),λειτουργεί από το 1977 παράγοντας και εµφιαλώ-νοντας τα παραδοσιακά αναψυκτικά ΚΡΗΝΗ.Από το 1995 λειτουργεί παραδοσιακό αποστα-κτήριο για τσίπουρο. Το 2008 ίδρυσε µικρό σύγ-χρονο οινοποιείο και αποσταγµατοποιείο. ∆ιαθέ-τει 100 στρέµµατα ιδιόκτητων αµπελώνων και έ-χει πιστοποιηθεί µε ISO 22000 για την ασφάλειακαι την ποιότητα των προΪόντων της.ΠΠααρράάγγεειι κκααιι εεµµφφιιααλλώώννεειι::ΛΛηηµµννιιάά ΆΆµµππεελλοοςς ΟΟΠΠΑΑΠΠ, από µοσχάτο Αλεξαν-δρείαςΛΛηηµµννιιάά ΓΓεεύύσσηη, ερυθρό από καλαµπάκι ληµνιόΚΚρραασσίί λλεευυκκόό κκααιι εερρυυθθρρόό, σε συσκευασίες ασκούΤΤσσίίπποουυρροο, χωρίς & µε γλυκάνισο

ΓKAPAΛHAγ. ∆ηµήτριος Λήµνος 814 00Τηλ.: 22540 61884, Kιν.: 6977706491e-mail: [email protected]Το οινοποιείο βρίσκεται στον Αγιο ∆ηµήτριο καιλειτουργεί εδώ και τέσσερα χρόνια. Παράγει οίνολευκό ξηρό, λευκό ηµίγλυκο, ερυθρό ξηρό και ρε-τσίνα, αποκλειστικά από σταφύλια βιολογικής γε-ωργίας.

ΓEYΣEIΣ

&ΠPOΪONTA

110

4_GASTRONOMIA 2010 7/7/10 1:29 PM Page 110

Page 113: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

AΓIOΣEYΣTPATIOΣ

Γνωριµία µε το νησί.......................................... σελίδα 113

∆ιαδροµές στο νησί.......................................... σελίδα 117

Γαστρονοµία.......................................... σελίδα 117

Παραλίες.......................................... σελίδα 118

Xρήσιµα τηλέφωνα.......................................... σελίδα 120

ŸÓÂÈÚÔ ÙÔ˘ Ù·ÍÈ‰Â˘Ù‹, ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÓËÛ› ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· ·ÈˆÚÂ›Ù·È Î¿Ô˘ ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙË §¤Û‚Ô, ÙË ™Î‡ÚÔ, ÙË §‹ÌÓÔ Î·È ÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 111

Page 114: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 112

Page 115: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Γνωρ ιµ ία µε το νησ ί

Ενεργειακό και εντυπωσιακά ειδυλλιακό τοπίο το νησίτου Άη Στράτη, είναι αφηµένο στην ονειρική γαλήνη τουΑρχιπελάγους. Κατάφυτο από δάση βελανιδιάς, διαθέτειπολλά χιλιόµετρα αµµουδιάς.

Μακριά από τα φασαριόζικα λιµάνια, τις ορδές του µαζι-κού τουρισµού, τις γεµάτες παραλίες από οµπρέλες και ξα-πλώστρες, το µικρό νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου, θασε γαληνέψει αλλά και θα σε συνεπάρει.

Καταγάλανες θάλασσες, χρυσαφένιες αµµουδιές να λα-µπυρίζουν, σµαραγδένια βράχια, ψάρια και αστακοί στα λίγαγραφικά ταβερνάκια του µοναδικού οικισµού.

Όνειρο του ταξιδευτή, ολόκληρο το νησί µοιάζει να αιω-ρείται κάπου ανάµεσα στη Λέσβο, τη Σκύρο, τη Λήµνο καιτις Σποράδες. Έχει έκταση 49km2 και πληθυσµό 300 κατοί-κους περίπου. Το νησί αυτό, πήρε το όνοµα του από έναν κα-λόγερο που µόναζε εξόριστος εκεί κατά τον 19ο αι.

Στη µαγεία ενός ακριτικού νησιούΤο σίγουρο είναι, πως οι ταξιδιώτες που τελικά φτάνουν

εδώ, µαζί µε την ανακάλυψη αυτού του αγέρωχου προµαχώ-να, βρίσκονται µπροστά σ’ έναν απόλυτα αυθεντικό τόπο, πουπροκαλεί εσωτερικές διεργασίες. Έναν τόπο, ακουστό στουςπερισσότερους από µας, από τις εξορίες στα δύσκολα χρό-νια των πολιτικών αντιπαραθέσεων της Ελλάδας.

Με το που θα επιβιβαστείς στο «Αιολίς» ( αν επιλέξεις να‘ρθείς µέσω Λήµνου) το καράβι που σε µεταφέρει από το λι-µάνι της Μύρινας στο νησί του Άη Στράτη, είναι σαν να γυ-ρίζεις πίσω στο χρόνο. Ένα πανύψηλο «παλιακό» παγοθραυ-στικό, αποτελεί την πιο πιστή γραµµή σύνδεσης των δύο νη-σιών. Θα πρέπει να είσαι προετοιµασµένος για ένα και µονα-δικό δροµολόγιο ηµερησίως και µάλιστα στην επιστροφή, ε-τοιµάσου να σηκωθείς βάρβαρες πρωινές ώρες. Μη φαντα-

AΓIOΣEYΣTPATIOΣ

113

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 113

Page 116: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

στείς να είναι ποτέ γεµάτο, ούτε καν τον Αύγουστο. Λίγα αυ-τοκίνητα ή µηχανάκια, κάποιοι κάτοικοι που πήγαν για προ-µήθειες ή άλλες δουλειές στη Λήµνο και κάποιοι ψαγµένοιεπισκέπτες που τολµούν.

Το τοπίο και οι οικισµοίΤα καλοκαίρια, η περιοχή σφύζει από ζωή. Μικρά παιδιά

κάνουν σούζες µε τα ποδήλατα στο τσιµεντένιο δρόµο τουλιµανιού. Τα λιγοστά αυτοκίνητα, αγροτικά και ΙΧ που κυ-κλοφορούν τα τελευταία µόλις χρόνια, ελάχιστα ενοχλούν.Απλά δίνουν µια µικρή αίσθηση της εισβολής του σύγχρο-νου πολιτισµού, χωρίς όµως να αφαιρούν τίποτα από τοπαρθένο και νοσταλγικά απόκοσµο στυλ του νησιού.

Παιδιά που δεν βιάζονται να µεγαλώσουν, ενήλικες πουρουφάνε την καθηµερινότητα στωικά, γυναίκες που θαρρείςπως περιµένουν το άδηλο µέλλον µε λαχτάρα. Όλα γύρω µι-κρά, όµορφα, χαριτωµένα. Μικροσυµβάντα στιγµιαίας ευτυ-χίας, αποδεκτής µοναξιάς, ένα τοπίο στεγνό που διεκδικεί τοδικαίωµα να παίρνει ανάσα από το µπλε του Αιγαίου και τογαλάζιο τ’ ουρανού. Εικόνες που δεν βολεύονται παρά µονά-χα στο φως του νησιού, που είναι άπλετο!

Την ώρα του δειλινού, το µικρό λιµανάκι θα γαληνέψειτην ψυχή σου. Αν είσαι σκαφάτος, εδώ θα βρεις αυτό πουζητάς, καθώς αρµενίζεις στο πέλαγος. Τις πιο απάνεµες πα-ραλίες για βουτιές και ηλιοθεραπεία, άραγµα για µεσηµε-ριανή σιέστα στη σκιά ενός βράχου, αλλά και σίγουρο αγκυ-ροβόλι στο ήσυχο λιµανάκι του Άη Στράτη. Κάθε καλοκαίρι,δεκάδες µοδάτα σκαριά, ταχύπλοα ή ιστιοπλοϊκά, κάνουντην περαντζάδα τους στο νησί.

Στο νότιο ανατολικό τµήµα, υπάρχει αρκετή βλάστησηκαι ένα µοναδικό δάσος µε αυτοφυείς βελανιδιές. Αρκετοίδρόµοι αγροτικοί (ένα 4κίνητο τζιπ θα στέναζε λιγότερο) θασε οδηγήσουν στα διάφορα σηµεία του νησιού. Η αγνότητατου τοπίου αλλά και η παρθενική όψη του, θα σε κάνουν κά-ποιες φορές να το θεωρήσεις µεγαλονήσι.

114

AΓIOΣ

EYΣTPATIOΣ

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 114

Page 117: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Όλο και θα πέσεις πάνω στα µικρά ι-διόκτητα αγροκτήµατα, που παρου-σιάζουν µια βιβλική εικόνα. Εννέαµικρές φάρµες ξεφυτρώνουν ειδυλ-λιακά στους γύρω λόφους ανάµεσαστο δάσος της βελανιδιάς. Αγελά-δες, κατσίκες, κότες, πάπιες, χήνες,γαλοπούλες, στρουθοκάµηλοι (!!!),είναι ο µικρός πληθυσµός τους.

Οι κάτοικοι Λίγοι κάτοικοι, περίπου 300, φιλό-

ξενοι, αγνοί και χαµογελαστοί παραπέ-µπουν σε µια ατµόσφαιρα άλλης επο-χής. Εµπιστέψου την εµπειρία τους-πολλοί απ’ αυτούς και τις οικογένειες τους, ταξίδεψαν ή έ-ζησαν σε άλλα µέρη της Ελλάδας ή του εξωτερικού, κυνη-γώντας µια καλύτερη µοίρα.

Οι περισσότεροι ασχολούνται αποκλειστικά µε την κτη-νοτροφία, την παραγωγή τυριού και το ψάρεµα. Παλιά υ-πήρχαν µεγάλες εκτάσεις µε οπωροφόρα δέντρα, λεµονιές,πορτοκαλιές κλπ, αλλά µε την ερήµωση του νησιού µετά τονκαταστροφικό σεισµό, σιγά - σιγά εγκαταλείφτηκαν. Τότε α-κόµα κάθε σπιτικό διέθετε το δικό του αµπελώνα και πολλοίκαλλιεργούσαν αµπέλια βγάζοντας τα δικά τους σταφύλια,σταφίδες, µούστο και φυσικά κρασί.

Σήµερα αυτοί που µένουν ολοχρονίς στο νησί, περιµέ-νουν τα καλοκαίρια τους άλλους 1000 περίπου ετεροδηµό-τες µαζί και τους λιγοστούς τουρίστες, για να φρεσκάρουντην ατµόσφαιρα και να ζωντανέψει το νησί. Και µετά, στοτέλος της σεζόν, κλείνουν τα εξοχικά, τα πατρογονικά σπί-τια, τα ενοικιαζόµενα δωµάτια και καθώς αδειάζει ο τόπος, ηζωή επανέρχεται στους δικούς της ρυθµούς.

Η ζωή στον Άη ΣτράτηΣτον τόπο τούτο της ηρεµίας, τα µοναδικά µαγαζιά που

υπάρχουν, είναι αρκετά για να δώσουν ένα δικό τους στυλζωής, σ’ έναν άλλοτε τόπο εξορίας, που έχει όλα τα προσό-ντα σήµερα, να γίνει ένας µικρός παράδεισος διακοπών.

Αυτά τα λιγοστά καφενεία µ’ ένα µαγικό και απόλυταφυσικό τρόπο, µετατρέπονται σε ουζερί, καφετέριες, κρε-περί ή ταβέρνες. Ανάλογα µε την ώρα, την εποχή, τη διάθε-ση, την αναγκαιότητα. Έχουν ένα δικό τους στυλ, µια πηγαίααυθεντικότητα

Μικρές παρέες συναντιόνται σε καθηµερινή βάση, οικουβέντες δίνουν και παίρνουν. ∆εν θα αντιµετωπίσεις καµιάδυσκολία να ενταχθείς. Εδώ οι ξένοι είναι καλοδεχούµενοι!

115

Το γλυκατζίδικο«Ροδοκάλι»Ένα γουστόζικο καιγλυκό µαγαζάκι µεσπιτικά γλυκά, βρίσκε-ται απέναντι σχεδόναπό την ταβέρνα«Βεράντα».

Η µυρωδιά του φρέ-σκου βούτυρου θα σουπάρει την µύτη. ΄Ο,τιγευτείς, θα σου µείνειαξέχαστο. Πάρε µαζίσου µπισκότα σπιτικάκαι κουλουράκια φτιαγ-µένα από τα χέρια τηςκας ∆έσποινας και τουκου Νίκου.

Για πρωινό, οι τυρόπι-τες από ντόπιο τυρί,µοσχοβολάνε!

AÓ Â›Û·È „·Ú¿˜ ÂÎ ÂÔÈı‹Ûˆ˜,

Ô ÙfiÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ˜ ı· Û ·ÓÙ·Ì›„ÂÈ ÌÂ

ÙËÓ ÏËıÒÚ· ÙÔ˘ „·ÚÔ‚·ÛÈÏ›Ԣ

ÙÔ˘.OÈ ·ÛÙ·ÎÔ› ‚Ú›ıÔ˘Ó, Ù· „¿ÚÈ·

Â›Ó·È ¿ÊıÔÓ· Î·È ÔÈ Î·‚Ô˘ÚÔÌ¿Ó˜

‚Á·›ÓÔ˘Ó ÛÙ· Ú˯¿ -ÓˆÚ›˜ ÙËÓ

¿ÓÔÈÍË- Î·È ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÂÓÙÂÏÒ˜

‰È΋ ÙÔ˘˜ ÓÔÛÙÈÌÈ¿.

AΓIOΣEYΣTPATIOΣ

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 115

Page 118: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

Στα must το µπαράκι της Βέρας. Η «Βασίλισσα του λιµα-νιού» (τηλ. 22540 93369) ανοιχτό µόνο τα καλοκαίρια, όληµέρα µέχρι αργά το βράδυ. Σερβίρει καφέδες, µπύρες, ούζο,αναψυκτικά, ποτά αλλά και κρέπες και σάντουιτς και σνακγια κολατσιό. Από εδώ περνούν όλοι, ντόπιοι και ξένοι, καιανταλλάσσουν κουβέντες χαλαρωτικές, δίνουν το «παρών»και τον τόνο της µικρής κοινωνίας .

Η «PUB΄Οµηρος», του Μαντζανά ∆ηµήτρη, τηλ. 2254093270, µε καναπεδάκια και ξύλινα τραπεζάκια, δίπλα στηνταβέρνα «Αρτεµώνας». Είναι άλλο ένα στέκι του Άη Στράτη.Με πίτσες, µακαρονάδες, καφέ, ποτά. Μια ευχάριστη εναλ-λακτική πρόταση.

Η « Βεράντα», του Θανάση Μωρέ, τηλ. 22540 93269, τοκοινοτικό καφενείο ακριβώς δίπλα στη θάλασσα, είναι µιαπραγµατική βεράντα στο κύµα. Σερβίρει ποικιλία από νόστι-µα µαµαδίστικα µαγειρευτά και λαδερά. Ένας παράδεισοςγια τους ερασιτέχνες ψαράδες, που επιθυµούν να απολαύ-σουν τα φρέσκα ψάρια που έπιασαν. Με χαρά θα στα µαγει-ρέψουν, µε τον καλύτερο τρόπο. Σούπα, ψητά, στο φούρνο.Εσύ απλά απόλαυσε το ουζάκι σου αγναντεύοντας το απέ-ραντο γαλάζιο. Εδώ είναι η περίφηµη µαγείρισα Αίµη. Ο χώ-ρος ενδείκνυται για µεγάλες παρέες, γλέντια στη βεράνταµε µουσικές φευγάτες σαν το Θανάση. Εδώ µπορεί να βρειςκαι το ∆ηµήτρη τον τυροκόµο. Με σπουδές στα Γιάννενα, θασε ξεναγήσει στο κόσµο της παραδοσιακής τυροκοµίας

Πριν ενάµιση χρόνο, ο Γιάννης Κουτρούλης, τηλ. 2254093333, έστησε µπροστά στη θάλασσα, 40 µ. περίπου από τολιµάνι, την ταβέρνα «Αρτεµώνας». Υποστηρίζει πως είναι εξ-πέρ σε ό,τι ψήνεται. Κρέατα και ψαρικά αλλά και µαγειρευ-τά, σ’ ένα γλυκύτατο περιβάλλον µε πολύ φιλικό σέρβις.

116

Ξωκλήσια Στα αξιοθέατα του νη-σιού, τα γραφικά ξω-κλήσια, κάπου 15 πουαπέµειναν µετά τον σει-σµό. Της Παναγίας Ευ-αγγελίστριας, του Αγί-ου Γεωργίου, του ΑγίουΝικολάου. Η θέση τουςξεχωριστή µε συγκλο-νιστικό αγνάντι στο πέ-λαγος.

Ιατρείο Σηµαντικό είναι πως τονησί διαθέτει αγροτικόπολυδύναµο ιατρείο,καλά οργανωµένο, µεδύο γιατρούς και νοση-λευτή.

AΓIOΣ

EYΣTPATIOΣ

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 116

Page 119: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆ιαδροµές σ το νησ ί

Τρεις τρόποι υπάρχουν για να ανακαλύψεις τη µαγείατου νησιού. Από τη θάλασσα µε σκάφος, µε τα πόδια σε διά-φορες διαδροµές ή µε αυτοκίνητο.

Στο νησί δεν υπάρχουν ταξί γι’ αυτό καλό είναι να πά-ρεις το δικό σου αυτοκίνητο ή να νοικιάσεις ένα από τη Λή-µνο. Καθηµερινά υπάρχει δροµολόγιο φεριµπότ από τη Λή-µνο για τον Άγιο Ευστράτιο αλλά και από άλλα λιµάνια. Ένααγροτικό δίκτυο 50 περίπου χιλιοµέτρων από βατούς χωµα-τόδροµους, σε οδηγεί σε διάφορες κατευθύνσεις, για να α-νακαλύψεις τις οµορφιές του νησιού.

Αν είσαι µε το σκάφος, κάνε ανεφοδιασµό στο γραφικόλιµανάκι και µετά ξεκίνα το γύρο του νησιού. Στάση στις πιοαπάτητες παραλίες και βουτιές στα βαθιά, θα σου µείνουναξέχαστα. ∆εν χρειάζεσαι πυξίδα. Αφέσου απλώς στις εκ-πλήξεις που κρύβει κάθε στροφή.

Μη χάσεις τη βόλτα στα ανατολικά, για να επισκεφτείςκάποια ερείπια από τη Μυκηναϊκή περίοδο, που διατηρήθη-καν µέχρι τη Ρωµαϊκή και Βυζαντινή εποχή.

Γαστρονοµ ία

Ψαροκατάνυξη

Εδώ η γαστρονοµία χτυπά στους ρυθµούς των ολόφρε-σκων αστακών, στα πετροµπάρµπουνα –από τα σπανιότερατου Αιγαίου σε νοστιµιά- και συναγρίδες. Ένας ψαρότοποςυψηλοτάτων γευστικών προδιαγραφών.

Πολλές σπεσιαλιτέ του νησιού θυµίζουν τη γειτονικήΛήµνο, όπως τα φλοµάρια, ο τραχανάς, αλλά εδώ το ντόπιοαπολύτως organic κρέας και τα ψάρια, που δεν κινδυνεύειςµε τίποτα να είναι εισαγωγής, έχουν την τιµητική τους. Από-λαυσε τα στο έπακρο.

Κτηνοτροφικά προ ϊόντα

Μοναδική γεύση έχουν τα αρνιά και τα κατσίκια αλλάκαι τα µοσχάρια του νησιού, που είναι απόλυτα βιολογικά,καθώς είναι µόνο ελευθέρας βοσκής.

117

Οπωσδήποτε:• Να φας κουκιά ξεράµε λάδι και δυόσµοκαι την ασύλληπτηαστακοµακαρονάδα τηςΑίµης στη «Βεράντα» -από τις καλύτερες τουΑιγαίου.

• Να πιείς ρακί στοκαφέ- µπαρ- κρεπερί«Βίλια» µε ντιπ ρέγγαςµε παξιµάδι καιµαστιχωτό χταποδάκι,που ψήνεται στοµουράγιο.

• ∆οκίµασε τις σπεσια-λιτέ: αστακός µε ρύζι,καβουροµάνεςγεµιστές µε ρύζι,πεταλίδες µε ρύζι καισκόρδο καιµπαρµπούνια σαβόρο.

AΓIOΣEYΣTPATIOΣ

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 117

Page 120: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

κα ι …Organ ics

Τα λαχανικά και φρούτα που καλλιεργούνται στο νησί,δεν είναι µόνο νόστιµα αλλά και βιολογικά. Απόλαυσε εξαι-ρετικές τοµάτες, αγγούρια, καρπούζια κι άλλα ζαρζαβατικάκαι φρούτα από τα περιβόλια της περιοχής, για να θυµηθείςή να γνωρίσεις την αληθινή γεύση που πάει να ξεχαστεί.

Παραλ ί ες

Η πιο εύκολα προσβάσιµη παραλία είναι αυτή που βρί-σκεται ακριβώς µπροστά στον οικισµό. Στις υπόλοιπες, πουδεν είναι καθόλου λίγες, µπορείς να πας οδικώς µια και έ-χουν ανοίξει αρκετοί αγροτικοί δρόµοι βατοί όµως µόνο µετζιπ, ή να νοικιάσεις βάρκα για να ανακαλύψεις και τις πιοαπόκρυφες µεριές του νησιού. Το σίγουρο είναι πως θα µα-γευτείς από τη παρθενικά ανέγγιχτη οµορφιά του, τις αµέ-τρητες σπηλιές, τη νηνεµία.

ΓΓιιαα ττοουυςς ννττόόππιιοουυςς,, οοιι ππιιοο φφηηµµιισσµµέέννεεςς ππααρρααλλίίεεςς εείίννααιι::το Παχύ, του Αγίου ∆ηµητρίου, το Τρυγάρη, η Τρυπητή,

το Φτελιό, του Γκουρνιά, το Λυδαριό. Απέναντι από την πα-ραλία Αλονίτσι, υπάρχει στα 200 µέτρα ένα µοναχικό ξερο-νήσι, η Βέλια, που µπορείς να φτάσεις ακόµα και κολυµπώ-ντας.

118

EξερευνήσειςΜπες στη διαδικασίατης πιο χαλαρής εξε-ρεύνησης που έχειςποτέ βιώσει σε ένα ο-πίο µοναδικό και από-λυτα παρθένο, που θασε φιλέψει µε την αύρατης νηνεµίας του. Κάνεδιαδροµές στους χω-µατόδροµους, να είσαισίγουρος πως οι περισ-σότεροι θα σε οδηγή-σουν σ΄ έναν όρµο ήµια µεγάλη αµµουδιά.

AΓIOΣ

EYΣTPATIOΣ

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 118

Page 121: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 119

Page 122: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

∆IAMONHΣήµερα στο νησί υπάρχουν γύρω στις 200 κλίνες,που λειτουργούν κυρίως κατά τους καλοκαιρινούςµήνες.

Tηλέφωνα για ενοικιαζόµενα δωµάτια

Mπαλάσκα IουλίαΤηλ.: 22540 93329

Πανέρας AντώνιοςΤηλ.: 22540 93209

Πανέρας AπόστολοςΤηλ.: 22540 93343

ΠΩΣ ΘA ΠAΣ

Από Λήµνο SAOS FERRIES 2254029570-71, 29780ΑΙΟΛΙΣ 22540 22460

Από Μύρινα µε καραβάκι Λιµεναρχείο Μύρινας: 22540 22225

Από Καβάλα τηλ 2510-223716

Από ΨαράΛιµενικός Σταθµός 22540 61252, 61336Όµηρος travel 22740 21412Μπεναρδή travel 22740 61159

Από ΣίγριΛιµενικός Σταθµός 22530 54433

Από ΛαύριοΛιµενικός Σταθµός 22920 26859, 25249Πρακτορείο Μιχάλη Κριαλή 22920 26040, 69006,69257

XPHΣIMA THΛEΦΩNA1.Λιµεναρχείο: 22540-933932.Ταχυδροµείο: 22540-932213.Αστυνοµία: 22540-932014. Ιατρείο: 22540-93222

120

Μην χάσεις:Την παραλία Αλωνίτσι,αν είσαι fan του σέρ-φινγκ. Εδώ θα δεις κιέναν από τους λιγο-στούς αµπελώνες τουνησιού.

Την παραλία Καραβο-τσάκισµα (!) µε το πο-λύχρωµο βοτσαλάκικαι τον εντυπωσιακόβράχο. Εκεί µπορείτενα πάτε µόνο µε βάρκα

AΓIOΣ

EYΣTPATIOΣ

5_AH STRATHS 2010 7/7/10 1:33 PM Page 120

Page 123: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

DATA

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 121

Page 124: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

¢È·ÌÔÓ‹ª‡ÚÈÓ·

YψιπύληEνοικιαζόµενα ∆ωµάτιαAµυγδαλιές MύριναςΤηλ.: 6973308864E-mail: [email protected]

Apolo pavilionEνοικιαζόµενα δωµάτιαAγορά Mύρινας Τηλ.: 22540 – 23712www.apollopavilion.come-mail: [email protected]

ΆλµπατροςEνοικιαζόµενα δωµάτιαN. Mάδυτος, Mύρινα Τηλ. 22540 – 25476,22060www.touristorama.gr

NεφέληEπιπλωµ. ∆ιαµερίσµ./ΣουίτεςΤηλ.: 22540 – 23551, 22825e-mail: [email protected]

HOTEL ARTEMISΠαραδοσιακό ΞενοδοχείοEπιπλωµ. ∆ιαµερίσµατα Β΄ Kατ.Ανδρώνι, ΜύριναςΤηλ.: 22540 – 24237, 24075, 6946799447e-mail: [email protected]

Arion BeachΕπιπλωµένα StudiosΠαραλία Pηχά NεράΤηλ.: 22540 – 22144, 23626

¶Ï·Ù‡

Mabella Beach Ενοικιαζόµενα δωµάτια A΄ Kατ.Tηλ: 22540 – 25077, 22962,23577E-mail: [email protected]

Site: www.mabellabeach.gr

Cavo BiancoEνοικιαζόµενα ∆ωµάτιαTηλ.: 22540 – 25298

Πλατύ Beach HotelΞενοδοχείο στην παραλία ΠλατύTηλ.: 22540 – 23583

ÕÁÈÔ˜ °È¿ÓÓ˘ - K¿Û·Î·˜

AVRA STUDIOSΤηλ: 22540 – 61655, 24237,6946799447e-mail: [email protected]/avrastudios

Πινάκος EλευθέριοςΕπιπλωµένα δωµάτια Τηλ. 22540 – 61873, 62009,61004, 6945896742

æ˘¯·ÁˆÁ›·

Football CafeMε 8X8 γήπεδοΛιβαδοχώριΤηλ: 22540 – 92681

∆·¯˘Ê·Á›·

Souvlaki BarΛιµάνι MύριναςΤηλ. 22540 – 24234

ΠαπαγάλοςΠλατεία KTEΛ, MύριναΤηλ: 22540 – 22291

Tο ποδήλατο4ο χλµ. Μύρινας- ΘέρµωνΤηλ:22540 – 24244

Café- Bar -Clubª‡ÚÈÓ·

Καφέ ΑιγαίονΛιµάνι ΜύριναςMε γλυκά και παγωτά ∆ωδώνηΤηλ: 22540 – 22617

NεφέληΠρόποδες KάστρουΤηλ. 22540 – 23551

Il PostoPωµέικος ΓιαλόςΚιν: 6976298207

ΚαραγκιόζηςΡωµέικος Γιαλός, ΜύριναCafé-ClubΚιν: 6972273865

Kinky ClubAυλώνας MύριναςΤηλ: 22540 – 22825Κιν: 6977991858

¶Ï·Ù‡

Aqua LocaBeach BarΤηλ.: 6976298207

AmorossoBeach BarTηλ.: 22540 – 23583

£¿ÓÔ˜

KayoLargoBeach BarΤηλ: 6982262182

ΓιαννάκαροςBeach BarΤηλ.: 22540 – 22787

E‚Á¿Ù˘

ΚαράβιCafé-Bar, - RestaurantTηλ.: 22540 – 23551

ªÔ‡‰ÚÔ˜

XαβούληBeach BarΚιν: 6947803998

¢È·ÛΤ‰·ÛËÎ·È º·ÁËÙfiª‡ÚÈÓ·

Το «11»Oυζερί,Πλατεία KTEΛ Τηλ. 22540 – 22635

MάστερTαβέρνα – ΠιτσαρίαΣτην έξοδο προς αεροδρόµιοTηλ. 22540 – 22828

ΓλάροςΨαροταβερναΛιµάνιΤηλ: 22540 – 22220

ΓιαννάκαροςΨαροταβέναΛιµάνι Τηλ. 22540 – 22787

MεσόγειοςΠιτσαρία – EστιατόριοΤηλ. 22540 – 26098, 22540Ρωµέικος Γιαλός

122

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 122

Page 125: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

¶Ï·Ù‡

ZέφυροςRestaurant - Bar - CateringΤηλ. 22540 – 22180 Kιν.: 6944292948

MÔ‡‰ÚÔ˜

TζιτζιφιέςΕστιατόριο Τηλ: 22540 – 71066

N. KÔ‡Ù·ÏË

MάρθαΨαροταβέρνα - ΨησταριάΤηλ. 22540 – 92236, 92197www.martharestaurant.gr

ƒÂ·Ó›‰È - KfiÙÛÈÓ·˜

Tο KοράλλιΤαβέρναΤηλ. 22540 – 41249www.korali.gr

ΓιαννάκαροςΨαροταβέρναΤηλ: 22540 – 41744

ÕÁÈÔ˜ ∂˘ÛÙÚ¿ÙÈÔ˜

ΒεράνταΤαβέρνα-ΕστιατόριοΤηλ: 6947050153

√ÈÓÔÔÈ›·

Iωάννης Σαββόγλου-Παντελής Tσιβόλας O.E.

Kάσπακας Τηλ/Fax: 22540 – [email protected]

Oινοποιείο -Aποσταγµατοποιείο -«Kρήνη» Aναψυκτικά

N. Kουκουλήθρας & Yιοί O.E.Aτσική Τηλ.: 22540 – 31207

Γκάραλης MανώληςΠαραγωγή - EµπορίαOίνων & AποσταγµάτωνΒιολογικής ΓεωργίαςAγ. ∆ηµήτριοςΤηλ. 22540 – 61884

∞ÚÙÔÔÈ›· - ∑·¯·ÚÔÏ·ÛÙ›·¶·Ú·‰ÔÛȷο¶ÚÔ˚fiÓÙ·

ΖαχαροπλαστείοCatering Ζέφυρος

Λεωφ. ∆ηµοκρατίας, ΜύριναΤηλ: 22540 – 25588Κιν: 6944292948

Mπουλούτης Catering Kεντρικό MύριναςTηλ.: 22540 – 23536Eργαστήριο KάσπακαTηλ.: 22540 – 61900Yποκατάστηµα Kεντρικής AγοράςTηλ.: 22540 – [email protected]

Kασπακ’νές ΛιχουδιέςKάσπακαςΤηλ: 22540 – 61059

Αχιλλαδέλης-Λήµνος6ο Χλµ. Μύρινας - ΚορνούΤηλ: 22540 – 61250 -51 -52

XρυσάφηΠΠρατήριο εργοστασίου:ΚαρπάσιΤηλ.: 22540 – 31330, 31690Πρατήρια:11.. Mύρινα: 22540 – 2442422.. Mύρινα (Τρίφωτο):22540 – 2520233.. Μύρινα (Κεντρική Αγορά): 22540 – 2273044.. Μύρινα (Σούµπρα): 22540 – 2482855.. Μύρινα (Λιµάνι):22540 – 2479666.. Άγιος ∆ηµήτριος:22540 – 6185077.. Μούδρος: 22540 – 7135588.. Μύρινα (Λεωφ. ∆ηµοκρατίας):22540 – 24004

Aγγελική από XρυσάφηΛ. ∆ηµοκρατίας 10, MύριναΤηλ: 22540 – 25009, 25069

∆˘ÚÔÎÔÌ›·

ΓαλακτοτυροκοµικήΛήµνου A.E.

Αγ. ∆ηµήτριος Τηλ./Fax: 22540 – 92655,51656

AÁÚÔÙÈÎÔ›™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÔ›

Ένωση AγροτικώνΣυν/σµών E.A.Σ. Λήµνου

Τηλ.: 22540 – 22212, 22953,22296e-mail: [email protected]: www.limnoswines.gr

Super Market

Φράγκου Λάµπρου ∆ιονυσία

ΠλατύΤηλ.: 22540 – 25995

EλευθερίαAγιος ∆ηµήτριοςTηλ.: 22540 – 29712

EÌfiÚÈÔ ºÚÔ‡ÙˆÓ

Γαροφαλλίδης MανώληςTρίφωτο Mύρινας Τηλ.: 22540 – 22790

E›‰Ë ÁÈ· ÙÔ Û›ÙÈ

MάλαµαΚεντρική Aγορά MύριναςΤηλ: 22540 – 22958

Σούλα ΠατσαρίσουKεντρική Aγορά MύριναςΤηλ.: 22540 – 25790

HHoommee SSwweeeett HHoommeeΜύρινα Τηλ.: 22540 – 24570

NNeeoosseett1ο χλµ Μύρινας - ΘέρµωνΤηλ.: 22540 – 25114

KÔÛÌËÌ·ÙԈϛ·

∆έπαςΚεντρική Αγορά ΜύριναςΤηλ: 22540 – 25601

∆ίπολιςΚεντρική Αγορά ΜύριναςΤηλ: 22540 – 25250

Xαµλίδης IωάννηςΚεντρική Αγορά Μύρινας

Τηλ: 22540 – 22609

123

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 123

Page 126: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

YÔ‰‹Ì·Ù·

Miss HouseΛιµάνι MύριναςΤηλ: 22543 – 00447

EÛÒÚÔ˘¯·

MαργαρίταKεντρική Aγορά MύριναςΤηλ: 22540 – 22646

∫·ÏÏ˘ÓÙÈο

PerfectionΛιµάνι Μύρινας22540 – 25848

√ÙÈο

KατακουζηνόςKεντρική Αγορά ΜύριναςΤηλ: 22540 – 25930

ºˆÙÔÁÚ·Ê›Ô

Ροσβάνης ΣτράτοςΜούδροςΤηλ: 22540 – 71255

H/Y

PC LabAγορά Mύρινας Τηλ.: 22540 – 26111Kιν.: 6977594154e-mail: [email protected]

X·ÚÙÈο

NταντάνηςΛιµάνι MύριναςΤηλ.: 22540 – 29855

∂›‰Ë K˘ÓËÁÈÔ‡ -AÏÈ›·˜ - ™Î¿ÊË

Κων. Γ. Παπαδόπουλος &ΣIA O.E.

4ο χλµ. Eπαρχ. OδούMύρινας-ΘέρµωνTηλ.: 22540 – 25400Κιν.: 6944395060

K¤ÓÙÚ· AÈÛıËÙÈ΋˜

Tζανή Σφούνη NατάσσαMητροπόλεως 23, MύριναΤηλ.: 6972307705

Oλυµπία MονδάνουKεντρική Aγορά MύριναςΤηλ.: 22540 – 29580

ΌλγαΠλατεία KTEΛ, MύριναςΤηλ.: 22540 – 24395,6934574676, 6986080728

ValleryΛιµάνι MύριναςΤηλ.:22540 – 240446981200166

°˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈ·

OxygenMούδρος (δίπλα στην Eθνική)Τηλ./Fax: 22540 – 71297Kιν.: 6974 760968

∫ÔÌÌÒÛÂȘ

Ευγενία Λιµάνι Μύρινας Τηλ.: 22540 – 25990

Hair expert «ΒΑΣΩ»Ιερού Λόχου 17, ΜύριναTηλ. : 22540 – 25676

Kοντογιάννης ΓιάννηςΓαροφαλλίδου 4, ΜύριναTηλ.: 6971814167

∆ηµήτρηςKαρατσά 1, ΜύριναTηλ.: 22540 – 24257

ΦένηΠλατεία KTEΛ, ΜύριναTηλ.: 22540 – 22262

∆¯ÓÈ΋ EÙ·ÈÚ›·

KTIΣMA O.E.Τηλ.: 22540 – 23746Kιν.: 6932406055

e-mail: [email protected]

¶ˆÏ‹ÛÂȘ¢È·ÌÂÚÈÛÌ¿ÙˆÓXXÚÚ˘ÛÛ¿¿ÊÊËË AAÁÁÁÁÂÂÏÏÈÈÎ΋‹

Πολυτελή ∆ιαµερίσµαταKιν.: 6979618720

T¯ÓÈο °Ú·Ê›·IIˆ¿¿ÓÓÓÓÔÔ˘ BB.. ZZ··ÊÊ››ÚÚˢ

Oικοδ. Άδειες, τοπογραφικά κλπMύριναΤηλ.: 22540 – 24202Kιν.: 6979285419e-mail: [email protected]

¶ÔÏÈÙÈÎÔ› M˯·ÓÈÎÔ›ZZ¿¿ÎÎˢ ££ÂÂfifi‰‰ˆÚÚÔÔ˜

Πλατεία KTEΛ. MύριναςΤηλ.: 22540 – 25700

¶Ú·Ù‹ÚÈ· YÁÚÒÓK·˘Û›ÌˆÓ

Aφοι Mάρη4ο χλµ Mύρινας MούδρουΤηλ: 22540 – 25100

Τσαπτσαλής TριαντάφυλλοςΜούδροςΤηλ.: 22540 – 71301, 71709Kιν.: 6932449940

∞˘ÙÔΛÓËÙÔ-Moto¶ˆÏ‹ÛÂȘ/∞ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈο/Service/º·ÓÔÔÈ›·

Αφοί ΠαλατιανούΝέα ΚούταληΤηλ: 22540 – 92493

Τσαπτσαλής ΤριαντάφυλλοςΜούδρος ΛήµνουΣυνεργείο: 22540 – 71301,Aντ/κα: 22540 – 71709,Έκθεση: 22540 – 71710Site: [email protected]

Moto CenterΦτωχογιάννης Γιώργος1ο χλµ. Aεροδροµίου MύριναςTηλ.: 22540 – 23394Kιν.: 6978010190

124

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 124

Page 127: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

O‰È΋ BÔ‹ıÂÈ·

Express ServiceΑφοί ΠαλατιανούΝέα Κούταλη Tηλ.: 22540 – 92155Τηλ. (χωρίς χρέωση) Vodafone: 1154

T·Í›

Mαρκάκης HλίαςTηλ.: 22540 – 61175Kιν: 6941694214

¶Ï˘ÓÙ‹ÚÈ· A˘Ù/ÓˆÓ

O ΠάρηςΛεωφόρος ∆ηµοκρατίαςTηλ.: 22540 – 27007Kιν: 6980475047

∂ÓÔÈÎÈ¿ÛÂȘA˘ÙÔÎÈÓ‹ÙˆÓ-Moto

PetridesΚεντρικά Γραφεία:Καρατζά 118, ΜύριναΤηλ: 22540 – 22039, 22998,ΥΥπποοκκαατταασσττήήµµαατταα::Αεροδρόµιο Μύρινας:Τηλ: 22540 – 24787Λιµάνι Μύρινας:Τηλ: 22540 – 29550,24 Hours service:Κιν: 6947601516E-mail:[email protected]@otenet.grhttp://www.petrides travel.gr

Αφοί ΠαλατιανούΝέα Κούταλη ΛήµνοςΤηλ: 22540 – 92493

∆αγλής ΓεώργιοςMαρούλας 21, ΜύριναΤηλ.: 22540 – 22870Kιν.: 6944415712∂ÓÔÈÎÈ¿ÛÂȘ MÔÙÔÔ‰ËÏ¿ÙˆÓ

∆·¯˘ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜

A.C.S ΛήµνουΜύρινα ΛήµνουΤηλ.: 22540 – 23429, 25140Fax: 22540 – 25533

ªÂÙ·ÊÔÚÈΤ˜

Ι.Μ.Ε Ε.Π.Ε ΚρυσταλλάςΜεταφορές & ΖωοτροφέςΚορνόςΤηλ.: 22540 – 23890, 23891Kιν.: 6944376482

ΦυλλαδίτηςΓενικές Μεταφορές ΛήµνουΙ.Μ.Ε Ε.Π.ΕΑποθήκη Αθηνών:Μαρκόνι 11 ΑιγάλεωΤηλ:210 – 3420506, 3420585Αποθήκη Λήµνου:22540 – 23087, 25039

∆·ÍȉȈÙÈο¶Ú·ÎÙÔÚ›·

Sun FLightΠλατεία KTEΛ MύριναςTηλ.: 22540 – 29570

Pravlis TravelΛιµάνι MύριναςTηλ.: 22540 – 24617, 22471Eκδ. λιµάνι: 22540 – 29577Email: [email protected]

AιολίςΛιµάνι MύριναςΤηλ.: 22540 – 22460, 22900∆ροµολόγια Mύρινα-Aη Στράτη.

I·ÙÚÔ›

∆ιαγνωστικό EργαστήριοΛήµνου IATPIKH AE

Θεόδωρος I. Mπαβέας –Eυάγγελος A. TσούκηςΙατροί Mικροβιολόγιοι –BιοπαθολόγοιΛεωφ. ∆ηµοκρατίας 20Τηλ.: 22540 – 22147, 24320Αιµατολογικό - Aνοσολογικό - Βιο-χηµικό - Mικροβιολογικό - Oρµο-νολογικό

MικροβιολογικόBιοδιαγνωστικό Eργαστήρι

Καµνή Tσικοπούλου AικατερίνηΠλατεία KTEΛ MύριναςΤηλ.: 22540 – 25788Κιν: 6973550787

∆ερµατολόγος-Aφροδισιολόγος

Ελένη Γιαννακοπούλου-TσιπουρίδουMύρινα Τηλ/Fax: 22540 – 24896,Kιν.: 6932743272

AκτινοδιαγνώστηςZέρφος ΘέµηςAιόλου 2, MύριναΤηλ. γραφείου: 22540 – 25414Κιν: 6944472300

ΨυχολόγοςΦαφαλιού ΓιάνναMύρινα έναντι Mοντιαλίτο 5X5Τηλ. γραφείου: 22540 – 23310Κιν: 6972825116æ˘¯ÔÏfiÁÔ˜ - ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ™¯¤ÛˆӢ¤¯ÂÙ·È Î·ÙfiÈÓ Ú·ÓÙ‚ԇ

¢ÈÎËÁfiÚÔÈ

Γεωργά EλεωνόραΠλατεία KTEΛ MύριναςΤηλ: 22540 – 22570

Eλευθεράκη ΣοφίαΛεωφόρος ∆ηµοκρατίας 6, MύριναTηλ. : 22540 – 29329Kιν.: 6972221680e-mail: [email protected]

Pοδάτου Kαζόλη Mαριλένα

Φιλελλήνων 4, MύριναΤηλ:/Fax: 22540 – 24739Kιν.: 6944699643e-mail: [email protected]

125

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 125

Page 128: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

126

XÚ‹ÛÈÌ· TËϤʈӷ¡√™√∫√ª∂π√ §∏ª¡√À 22540 82000

∂¶∂π°√¡∆∞ ¶∂ƒπ™∆∞∆π∫∞ 22540 22166

¶Àƒ√™µ∂™∆π∫∏ 22540 22199

∞™∆À¡√ªπ∞ ªÀƒπ¡∞™ 22540 22200

§πª∂¡∞ƒÃ∂π√ ªÀƒπ¡∞™ 22540 22225

EXPRESS SERVICE 22540 92155

√.∞. ∞∂ƒ√¢ƒ√ªπ√ 22540 92700-1

∫∆∂§ §∏ª¡√À 22540 22464

¢∏ª√™ ªÀƒπ¡∞™ 22543 50032

¢∏ª√™ ª√À¢ƒ√À 22540 71444-5

¢∏ª√™ ¡∂∞™ ∫√À∆∞§∏™ 22543 50511

¢∏ª√™ ∞∆™π∫∏™ 22543 50621

∆∞•π 22540 23820

¶ˆ˜ ı· ¿ÙÂ

MÂ ·ÂÚÔÏ¿ÓÔ

H MM‡‡ÚÚÈÈÓÓ·· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙËÓ AAıı‹‹ÓÓ··, ÙË ££ÂÂÛÛÛÛ··ÏÏÔÔÓÓ››ÎÎËË, ÙË

MM˘ÙÙÈÈÏÏ‹‹ÓÓËË ÙË PPfifi‰‰ÔÔ Î·È ÙË ™™¿¿ÌÌÔÔ.

°È· ÎÚ·Ù‹ÛÂȘ Î·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·Â˘ı˘Óı›Ù ÛÙ· ÎÂÓÙÚÈο ÁÚ·-

Ê›· ÙˆÓ ÂÙ·ÈÚÂÈÒÓ ‹ ÛÙ· ÙÔ˘ÚÈÛÙÈο Ú·ÎÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡.

AAEEPPOO¢¢PPOOMMIIOO §§HHMMNNOOYY

TËÏ.: 22540 92700

MÂ ÏÔ›Ô

AÎÙÔÏÔ˚ο ‰ÚÔÌÔÏfiÁÈ· Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ MM‡‡ÚÚÈÈÓÓ··˜ Ì ÙÔÓ

¶¶ÂÂÈÈÚÚ··ÈÈ¿¿,, ÙÔ §§··‡‡ÚÚÈÈÔÔ,, ÙË ££ÂÂÛÛÛÛ··ÏÏÔÔÓÓ››ÎÎËË,, ÙËÓ KK··‚‚¿¿ÏÏ··,, ÙË MM˘ÙÙÈÈÏÏ‹‹ÓÓËË,, ÙË

XX››ÔÔ,, ÙË ™™¿¿ÌÌÔÔ,, ÙË ™™ÎÎÈÈ¿¿ııÔÔ,, ÙË ™™ÎÎfifiÂÂÏÏÔÔ Î·È ÙÔÓ BBfifiÏÏÔÔ,, Î·È ÙÔÓ AAËË

™™ÙÙÚÚ¿¿ÙÙËË. °È· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·Â˘ı˘Óı›Ù ÛÙ· ÎÂÓÙÚÈο

ÁÚ·Ê›· ÙˆÓ ÂÙ·ÈÚÂÈÒÓ ‹ ÛÙ· ÙÔ˘ÚÈÛÙÈο Ú·ÎÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡.

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 126

Page 129: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

127

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 127

Page 130: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

128

DATA LEMNOS teliko 7/7/10 1:37 PM Page 128

Page 131: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

ÌÂ

ÙËÓ

˘

ÔÁÚ

·Ê

‹ÙÔ

˘

TO

YP

TI

KO

ΣO

∆H

ΓO

Σ

Λήµ

νος&

Άγι

ος E

υστρ

άτιο

ς 2010

XARTHS MAKETA 2010 7/7/10 2:36 PM Page 1

Page 132: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

XARTHS MAKETA 2010 7/7/10 2:36 PM Page 2

Page 133: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

EXOFYLLO 2010 7/7/10 2:03 PM Page 2

Page 134: Τουριστικός Οδηγός Λήμνου 2010

TOY

PIΣ

TIK

O∆

HΓO

ΣΛ

HM

NO

YA

ΓIO

YE

TPA

TIO

Y2

01

0

www.limnosgreece.gr

&&TO

YP

IΣTI

KO

Σ O

∆H

ΓOΣ

ΛH

MN

OY

A

ΓIO

Y E

TPA

TIO

Y

20

10

EXOFYLLO 2010 7/7/10 2:03 PM Page 1