Download - úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

Transcript
Page 1: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

EL EL

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 26.6.2018

COM(2018) 489 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

για τα εμπόδια στο εμπόριο και τις επενδύσεις

1 Ιανουαρίου 2017 - 31 Δεκεμβρίου 2017

Page 2: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο πλαίσιο της στρατηγικής για την πρόσβαση στην αγορά («MAS»/Market Access

Strategy), η παρούσα όγδοη έκδοση της έκθεσης για τα εμπόδια στο εμπόριο και τις

επενδύσεις («ΕΕΕΕ»/Trade and Investment Barriers Report) αναλύει τα εμπόδια στο

εμπόριο και τις επενδύσεις που αναφέρονται από τις επιχειρήσεις και τα κράτη μέλη

στην Επιτροπή μέσω της εταιρικής σχέσης για την πρόσβαση στην αγορά

(«MAP»/Market Access Partnership) μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και των

ευρωπαϊκών επιχειρήσεων1, αλλά παρέχει επίσης μια επισκόπηση των εμποδίων που

εξαλείφθηκαν κατά το 2017.

Η εταιρική αυτή σχέση έχει αποδειχθεί εξαιρετικά πολύτιμη για τη συλλογή

πληροφοριών, την ιεράρχηση και τον καθορισμό μιας κοινής στρατηγικής για την

επιτυχή εξάλειψη των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγείς της ΕΕ. Αξιοποιώντας

την εμπειρία αυτή και λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση του προστατευτισμού, η

Επιτροπή στην ανακοίνωσή της «Εμπόριο για όλους»2 εξήγγειλε μια «ενισχυμένη

εταιρική σχέση» για να ενταθούν οι υφιστάμενες κοινές προσπάθειες και για να

διευρυνθούν πέρα από την άρση των εμποδίων στο εμπόριο και τις επενδύσεις στην

εφαρμογή των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών («ΣΕΣ»)3.

Όσον αφορά την παραδοσιακή συνιστώσα της πρόσβασης στην αγορά στο πλαίσιο της

«ενισχυμένης εταιρικής σχέσης» μας, εντείναμε τις προσπάθειές μας με τρεις τρόπους:

ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των

ενδιαφερομένων, καλύτερη ιεράρχηση των εμποδίων και βελτίωση της επικοινωνίας

και της ευαισθητοποίησης. Προκειμένου να βελτιωθεί η επικοινωνία, η έκθεση του

περασμένου έτους εστιάστηκε εκ νέου στη στοχευμένη αντιμετώπιση των εμποδίων που

έχουν τη μεγαλύτερη σημασία για τις επιχειρήσεις της ΕΕ: εκείνων, δηλαδή, που οι ίδιες

προσδιόρισαν ότι τις θίγουν άμεσα σε τρίτες χώρες4. Βασιζόμενη στα θετικά σχόλια που

ελήφθησαν, η φετινή έκθεση συνεχίζει την προσέγγιση αυτή και εξετάζει τα

1 Η εταιρική σχέση για την πρόσβαση στην αγορά («MAP») δημιουργήθηκε το 2007 για την εμβάθυνση

της συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και των επιχειρήσεων της ΕΕ τόσο στις

Βρυξέλλες όσο και σε εθνικό επίπεδο. Βασίζεται στις μηνιαίες συνεδριάσεις της συμβουλευτικής

επιτροπής για την πρόσβαση στην αγορά και των τομεακών ομάδων εργασίας για την πρόσβαση στην

αγορά, στις Βρυξέλλες, και στις τακτικές συνεδριάσεις των ομάδων για την πρόσβαση στην αγορά ή

στις συνεδριάσεις των εμπορικών συμβούλων σε τρίτες χώρες.

2 http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/october/tradoc_153846.pdf

3 Στο πλαίσιο αυτό, εγκρίθηκε το 2017 μια νέα έκθεση για την εφαρμογή των ΣΕΣ. Η επόμενη έκθεση

προβλέπεται να υποβληθεί αργότερα εντός του 2018.

4 Η προσέγγιση αυτή σηματοδοτεί στροφή από τις αναλύσεις των γενικών τάσεων προστατευτισμού

που εξετάστηκαν στις προηγούμενες εκδόσεις μέχρι το 2016.

Page 3: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

2

σημαντικότερα εμπόδια που επηρεάζουν τις εξαγωγές της ΕΕ σε 57 τρίτες χώρες5, όπως

τα ανέφεραν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και έχουν καταγραφεί στη βάση δεδομένων της

ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά («MADB»/Market Access Database)6. Η ανάλυση των

μέτρων που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις της ΕΕ επιβεβαιώνει τη συνεχιζόμενη αύξηση

των τάσεων προστατευτισμού που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια.

Η πρώτη ενότητα της παρούσας έκθεσης παρουσιάζει αριθμητική ανάλυση, ανά χώρα,

ανά είδος εμποδίων και ανά τομέα, του συνόλου των 396 ενεργών7 εμπορικών και

επενδυτικών εμποδίων που καταχωρίστηκαν στη βάση δεδομένων και των 67 νέων

εμποδίων που καταγράφηκαν το 2017.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται λεπτομερέστερη ανάλυση των νέων εμποδίων που

αναφέρθηκαν το 2017 (1 Ιανουαρίου – 31 Δεκεμβρίου 2017), όπου περιγράφονται

συγκεκριμένες τάσεις σε διάφορες χώρες και τομείς και αξιολογούνται εμπορικές ροές

που δυνητικά επηρεάζονται.

Η τρίτη ενότητα εξετάζει λεπτομερώς τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στη

στρατηγική για την πρόσβαση στην αγορά για να αντιμετωπιστούν τα εν λόγω εμπόδια

και παρέχει μια επισκόπηση των 45 εμποδίων που αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς το 2017.

Αναλύει επίσης τον οικονομικό αντίκτυπο των εμποδίων που επιλύθηκαν με βάση τις

εμπορικές ροές που πιθανώς επηρεάστηκαν καθώς και την οικονομική μοντελοποίηση.

Τέλος, περιγράφονται λεπτομερώς ορισμένοι σημαντικοί φραγμοί που αντιμετωπίστηκαν

με επιτυχία.

5 Αλγερία, Αγκόλα, Αργεντινή, Αρμενία, Αυστραλία, Μπανγκλαντές, Λευκορωσία, Βολιβία, Βοσνία-

Ερζεγοβίνη, Βραζιλία, Καμερούν, Καναδάς, Χιλή, Κίνα, Κολομβία, Δομινικανή Δημοκρατία,

Ισημερινός, Αίγυπτος, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Ινδονησία, Ιράν, Ισραήλ, Ιαπωνία, Καζακστάν, Λίβανος,

Μαλαισία, Μεξικό, Μολδαβία, Μαρόκο, Μοζαμβίκη, Νέα Ζηλανδία, Νιγηρία, Νορβηγία, Ομάν,

Πακιστάν, Παραγουάη, Περού, Φιλιππίνες, Ρωσική Ομοσπονδία, Σαουδική Αραβία, Σιγκαπούρη,

Νότια Αφρική, Νότια Κορέα, Ελβετία, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Τυνησία, Τουρκία, ΗΑΕ, ΗΠΑ, Ουγκάντα,

Ουκρανία, Ουρουγουάη, Βενεζουέλα και Βιετνάμ.

6 Η βάση δεδομένων για την πρόσβαση στην αγορά (http://madb.europa.eu/madb/indexPubli.htm)

παρέχει πληροφορίες σε επιχειρήσεις που εξάγουν από την ΕΕ σχετικά με τους όρους εισαγωγών στις

τρίτες χώρες. Σε αυτές περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με τα εμπόδια στο εμπόριο, αλλά και

τους δασμούς και τους κανόνες καταγωγής, τις διαδικασίες και διατυπώσεις για την εισαγωγή σε μία

τρίτη χώρα, τα μέτρα υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ), στατιστικά στοιχεία,

καθώς και όσον αφορά ειδικές υπηρεσίες εξαγωγών που παρέχονται στις ΜΜΕ. Αντιστρόφως, η

υπηρεσία υποστήριξης εξαγωγών της ΕΕ (http://exporthelp.europa.eu/thdapp/index.htm) παρέχει

επίσης πληροφορίες σχετικά με τους όρους εισαγωγής από εμπορικούς εταίρους στην ΕΕ

(συμπεριλαμβανομένων των εφαρμοστέων δασμών και απαιτήσεων, προτιμησιακών καθεστώτων,

ποσοστώσεων και στατιστικών).

7 «Ενεργά» εμπόδια σημαίνει ότι τα εμπόδια αυτά παρακολουθούνται ενεργά στο πλαίσιο εταιρικής

σχέσης για την πρόσβαση στην αγορά (σε αντίθεση με τα εμπόδια που έχουν αρθεί).

Page 4: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

3

I. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Το κεφάλαιο αυτό παρέχει μια ανάλυση των αριθμητικών στοιχείων σχετικά με τα

εμπορικά εμπόδια στις τρίτες χώρες και τις σχετικές τάσεις, όπως προκύπτει από τα

στοιχεία της βάσης δεδομένων MADB της ΕΕ, η οποία συλλέγει στοιχεία αναφορικά με

τα εμπόδια που επισημαίνονται από τις επιχειρήσεις της ΕΕ και παρακολουθεί τις

ενέργειες που αναλαμβάνονται για την άρση τους.

Σημειωτέον ότι η MADB (και η παρούσα έκθεση) δεν παρέχουν ολοκληρωμένη

επισκόπηση όλων των εμπορικών φραγμών που αντιμετωπίζουν οι οικονομικοί φορείς

της ΕΕ8. Οι επιχειρήσεις ενδέχεται να αποφασίσουν να μην αναφέρουν ορισμένα

εμπόδια επειδή ελπίζουν να τα άρουν ή να αποφύγουν τις επιπτώσεις τους.

Ορισμένες επιχειρήσεις ενδέχεται να μην γνωρίζουν ότι υπάρχει η δυνατότητα

αντιμετώπισης των εμποδίων μέσω των δράσεων της ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά.

Η Επιτροπή επιδιώκει να εξασφαλίσει τη μέγιστη ευαισθητοποίηση σε αυτό το θέμα,

ιδίως μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), και έχει δρομολογήσει την

πρωτοβουλία «Ημέρες πρόσβασης στις αγορές» ("Market Access Days") στα κράτη

μέλη. Η πρωτοβουλία αυτή έχει αποδειχθεί χρήσιμη στο να αποκτήσουν οι τοπικές

επιχειρήσεις συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να

αναφέρουν τα εμπόδια, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή και τα κράτη μέλη

μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν μια εξατομικευμένη στρατηγική για την

επίλυσή τους.

Ενώ η βάση δεδομένων και η παρούσα έκθεση δεν προδικάζουν τη νομιμότητα ή μη

νομιμότητα των καταγεγραμμένων μέτρων, αυτά τα εμπόδια έχουν προσδιοριστεί ως

προβληματικά για τις επιχειρήσεις της ΕΕ και έχει δοθεί προτεραιότητα στην ανάληψη

περαιτέρω δράσης στο πλαίσιο του έργου μας για την πρόσβαση στην αγορά, καθώς

ενδέχεται να είναι δυσανάλογα, να εισάγουν διακρίσεις ή να περιορίζουν με άλλο τρόπο

το εμπόριο.

8 «Ενεργά» εμπόδια σημαίνει ότι τα εμπόδια αυτά παρακολουθούνται ενεργά στο πλαίσιο εταιρικής

σχέσης για την πρόσβαση στην αγορά (σε αντίθεση με τα εμπόδια που έχουν αρθεί). Insights From A

Business Survey in the European Union», Δεκέμβριος 2016

(http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/december/tradoc_155181.pdf), την επισκόπηση των

δυνητικώς περιοριστικών για το εμπόριο μέτρων που περιγράφονται στο πλαίσιο των προηγούμενων

ΕΕΕΕ (http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/may/tradoc_154568.pdf,

http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/june/tradoc_154665.pdf) ή τις προηγούμενες εκθέσεις για

τον προστατευτισμό.

Page 5: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

4

A. ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Στα τέλη του 2017, υπήρχαν 396 ενεργά εμπορικά και επενδυτικά εμπόδια – ρεκόρ όλων

των εποχών. Σε σύγκριση με τα 372 εμπόδια στα τέλη του 20169, ο αριθμός αυτός

επιβεβαιώνει τη συνεχιζόμενη αύξηση του προστατευτισμού που επηρεάζει τους

εμπλεκόμενους παράγοντες της ΕΕ. Ταυτόχρονα, καταδεικνύει την αυξανόμενη επιτυχία

της εταιρικής σχέσης μας για την πρόσβαση στην αγορά ως φόρουμ για τον εντοπισμό

φραγμών στο εμπόριο. Η βάση δεδομένων επιτρέπει τη διάκριση των καταγεγραμμένων

εμποδίων στο εμπόριο ανά τρίτη χώρα, ανά είδος μέτρου και ανά τομέα. Στην παρούσα

έκθεση ακολουθείται η εν λόγω κατανομή.

1. Εμπόδια ανά τρίτη χώρα

Παρά το γεγονός ότι οι δεσμεύσεις των ηγετών της G20 να αποβάλουν τον

προστατευτισμό επαναλήφθηκαν στη σύνοδο κορυφής της G20 που πραγματοποιήθηκε

στις 8 Ιουλίου 2017 στο Αμβούργο10

, οι εννέα χώρες με τον υψηλότερο αριθμό εμποδίων

στο εμπόριο, τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται, είναι όλες οικονομίες των χωρών

της G20 (βλ. πίνακα 1).

Το μεγαλύτερο απόθεμα εμποδίων έχει παρατηρηθεί στη Ρωσία με 36 καταγεγραμμένα

μέτρα. Η Κίνα κατέλαβε τη δεύτερη θέση με 25 ενεργά εμπόδια, ενώ η Ινδονησία την

τρίτη θέση με 23 ισχύοντα επί του παρόντος μέτρα, παρεμποδίζοντας και αυτή

σημαντικά τις εξαγωγικές και επενδυτικές ευκαιρίες της ΕΕ.

Άλλες τρίτες χώρες με 10 ή περισσότερα καταχωρισμένα εμπόδια για το εμπόριο και τις

επενδύσεις περιλαμβάνουν την Ινδία (21), τη Βραζιλία (21), τη Νότια Κορέα (20), την

Τουρκία (20), τις Ηνωμένες Πολιτείες (20), την Αυστραλία (14), την Ταϊλάνδη (12), την

Αργεντινή (11) και το Μεξικό (10).

9 Η σύγκριση των μέτρων του περασμένου έτους (372) με τα αριθμητικά στοιχεία του 2017 (67 νέα

εμπόδια και 45 τα οποία αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς) μας δίδει τον αριθμό 394. Η διαφορά (2 εμπόδια

για να φτάσουμε τα 396) έγκειται στο γεγονός ότι 2 εμπόδια χωρίστηκαν σε 4, δεδομένου του ότι οι

διαφορετικές πτυχές των εμποδίων κωδικοποιήθηκαν ξεχωριστά. Από το 2018 και μετά, η Επιτροπή

θα καταγράφει τα εμπόδια με αυτόν τον πιο λεπτομερή τρόπο. Κάθε διαφορετική πτυχή των φραγμών

θα καταγράφεται χωριστά, επιτρέποντας την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση κάθε εμποδίου.

Αυτό θα οδηγήσει σε έναν ονομαστικά υψηλότερο αριθμό «εμποδίων» αλλά δεν θα μεταβάλει τις

τάσεις.

10 Δήλωση των ηγετών της G20: “Shaping an Interconnected World” (Διαμόρφωση ενός διασυνδεδεμένου

κόσμου): http://www.g20.utoronto.ca/2017/2017-G20-leaders-declaration.html.

Page 6: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

Πίνακας 1: Γεωγραφική κατανομή των εμποδίων για το εμπόριο και τις επενδύσεις στην MADB (* - χώρες της G20)

36

25 23

21 21 20 20 20

14 12

11 10

9 9 8 8 8

7 7 7 7 7 6 6 6

5 5 5 4 4 4

3 3 3 3 3 3 2 2 2 2

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Ru

ssian Fed

eration

*

Ch

ina*

Ind

on

esia*

Ind

ia*

Brazil*

Sou

th K

orea*

Turkey*

USA

*

Au

stralia*

Thailan

d

Argen

tina*

Mexico

*

Ch

ile

Ph

ilipp

ines

Algeria

Malaysia

Sou

th A

frica*

Egypt

Nigeria

Switzerlan

d

Uru

guay

Vietn

am

Can

ada*

Mo

rocco

Pakistan

Israel

Ecuad

or

Japan

*

Paragu

ay

Tun

isia

Ven

ezuela

Co

lom

bia

New

Zealand

Saud

i Arab

ia*

Taiwan

Ukrain

e

Leban

on

Belaru

s

Do

min

ican R

epu

blic

Peru

Singap

ore

Iran

Arm

enia

Ban

gladesh

Bo

livia

Bo

snia an

d H

erzegovin

a

Cam

eroo

n

Ho

ng K

on

g

Kazakh

stan

Mo

ldo

va

Mo

zamb

iqu

e

No

rway

Om

an

Serbia

Ugan

da

UA

E

Page 7: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

2. Εμπόδια ανά είδος μέτρου

Ο πίνακας 2 παρουσιάζει ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται «μετά τα σύνορα» (216) είναι

σημαντικότερα από τα παραδοσιακά μέτρα που λαμβάνονται στα σύνορα (180). Τα

μέτρα που εφαρμόζονται «μετά τα σύνορα» αφορούν περιορισμούς που σχετίζονται με

τις υπηρεσίες, τις επενδύσεις, τις δημόσιες συμβάσεις, τα δικαιώματα διανοητικής

ιδιοκτησίας ή αδικαιολόγητα τεχνικά εμπόδια για το εμπόριο. Η Ρωσία έχει τον

μεγαλύτερο αριθμό καταγεγραμμένων τέτοιου είδους μέτρων (19) και ακολουθεί από

κοντά η Κίνα (17).

Στα μέτρα που λαμβάνονται στα σύνορα υπάγονται περιορισμοί που επηρεάζουν άμεσα

τις εισαγωγές και τις εξαγωγές, συνήθως με δασμολογικές αυξήσεις, ποσοτικούς

περιορισμούς, ορισμένα μέτρα υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ),

άδειες εισαγωγής ή πλήρεις απαγορεύσεις εμπορικών συναλλαγών. Η Ρωσία είναι η

χώρα στην οποία έχει καταγραφεί ο μεγαλύτερος αριθμός τέτοιων μέτρων (17) και

ακολουθούν η Ινδονησία, η Τουρκία και ο Ηνωμένες Πολιτείες (11), ενώ η Ινδία κατέχει

την τρίτη θέση (9).

Πίνακας 2: Κατανομή ανά είδος (αριθμός μέτρων) των καταγεγραμμένων στην

MADB εμποδίων για το εμπόριο και τις επενδύσεις

180

216

Στα σύνορα Μετά τα σύνορα

Page 8: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

7

Β. ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΟΥ

ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΤΟ 2017

Το 2017 καταχωρίστηκε αριθμός ρεκόρ 67 νέων εμποδίων σε 39 τρίτες χώρες11

. Αυτό

μπορεί να οφείλεται στην ενίσχυση της επικοινωνίας και της ευαισθητοποίησης που

προαναφέρθηκε. Ωστόσο, η σταθερή άνοδος του προστατευτισμού παραμένει

αναμφισβήτητη.

1. Εμπόδια που αναφέρθηκαν το 2017 ανά τρίτη χώρα

Ο πίνακας 3 παρέχει μια επισκόπηση της γεωγραφικής κατανομής των μέτρων που

καταγράφηκαν το 2017. Η υψηλότερη εμφάνιση νέων εμποδίων το 2017 αναφέρθηκε

στις εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις με την Κίνα (10), με σημαντικό περιθώριο, και

ακολουθεί η Ρωσία (6), γεγονός που επιβεβαιώνει τις τάσεις προστατευτισμού που

προσδιορίστηκαν ήδη κατά τα προηγούμενα έτη. Η Νότια Αφρική χρησιμοποίησε επίσης

τέσσερα νέα εμπόδια, ενώ η Ινδία και η Τουρκία εισήγαγαν επίσης τρία νέα εμπόδια,

αντίστοιχα. Ο Λίβανος, ο Ισημερινός, η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, τα Ηνωμένα Αραβικά

Εμιράτα, η Τυνησία και η Βενεζουέλα κατέφυγαν σε δύο νέα εμπόδια η καθεμία. Τα

υπόλοιπα 27 νέα εμπόδια καταγράφηκαν σε άλλες τρίτες χώρες. Αξίζει επίσης να

αναφερθεί ότι στην Ευρωμεσογειακή περιοχή, στο σύνολό της, προέκυψαν επτά νέα

εμπόδια το 2017, στοιχείο το οποίο καταδεικνύει μια ανησυχητική τάση που

περιγράφεται λεπτομερέστερα στο κεφάλαιο ΙΙ.Α.

Πίνακας 3: Γεωγραφική κατανομή των εμποδίων που αναφέρθηκαν το 2017

11 Αλγερία, Αργεντινή, Αυστραλία, Βολιβία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Κολομβία, Κονγκό, Δομινικανή

Δημοκρατία, Ισημερινός, Αίγυπτος, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Ινδονησία, Ιράν, Ιράκ, Ισραήλ, Ιαπωνία,

Λίβανος, Μεξικό, Μοζαμβίκη, Νικαράγουα, Πακιστάν, Φιλιππίνες, Ρωσική Ομοσπονδία, Σαουδική

Αραβία, Σερβία, Σιγκαπούρη, Νότια Αφρική, Νότια Κορέα, Ταϊλάνδη, Τυνησία, Τουρκία, Ουκρανία,

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ουρουγουάη, Βενεζουέλα και Βιετνάμ.

* Χώρες της G20

** Χώρες της Ευρωμεσογειακής περιοχής (EUROMED).

Page 9: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

8

2. Εμπόδια που αναφέρθηκαν το 2017 ανά είδος μέτρου

Ο πίνακας 4 παρέχει μια επισκόπηση των δύο κυριότερων ειδών μέτρων που

καταγράφηκαν το 2017. Η πλειονότητα των εμποδίων που καταγράφηκαν το 2017 ήταν

μέτρα που λαμβάνονται στα σύνορα (36), τα περισσότερα από τα οποία παρεμπόδιζαν

τις εισαγωγές σε τρίτες χώρες μέσω αυξημένων περιορισμών ΥΦΠ (περιορισμοί

υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας). Επιπλέον, προέκυψε επίσης

σημαντικός αριθμός νέων δασμών, ποσοστώσεων, απαγορεύσεων ή επαχθών

συστημάτων αδειοδότησης.

Όσον αφορά τα μέτρα που εφαρμόζονται «μετά τα σύνορα» (31), οι περισσότεροι

καταγεγραμμένοι περιορισμοί εγκρίθηκαν στον τομέα του εμπορίου αγαθών:

συμπεριλαμβάνονται αδικαιολόγητα κανονιστικά εμπόδια, μέτρα εσωτερικής

φορολογίας και δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Επιπλέον, καταγράφηκαν δύο νέα

εμπόδια που αφορούν τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών.

Πίνακας 4: Κατανομή ανά είδος (αριθμός μέτρων) των εμποδίων για το εμπόριο και

τις επενδύσεις που αναφέρθηκαν το 2017

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Border Behind the Border

36

31

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Border Behind the Border

36

31

0

5

10

15

20

25

30

35

Σύνορα Μετά τα σύνορα

36

31

36

31

Σύνορα Μετά τα σύνορα

Breakdown of Barriers Reported in 2017 per Type of Measure

Page 10: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

9

3. Εμπόδια που αναφέρθηκαν το 2017 ανά τομέα

Ο πίνακας 5 δείχνει ότι ο αριθμός των νέων μέτρων που καταχωρίστηκαν καθ’ όλη τη

διάρκεια του 2017 αφορούσαν 12 διαφορετικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας,

ενώ επιπλέον εμπόδια επηρέασαν τις εξαγωγές της ΕΕ σε οριζόντια βάση.

Πίνακες 5 και 6: Τομεακή κατανομή των εμποδίων που αναφέρθηκαν το 2017 για το

εμπόριο και τις επενδύσεις (αριθμός μέτρων)

Ο μεγαλύτερος αριθμός νέων εμποδίων που αναφέρθηκαν καταγράφηκε στον τομέα της

γεωργίας και της αλιείας (23) και ακολουθούν δώδεκα οριζόντια μέτρα που επηρέασαν

διάφορους τομείς. Στον τομέα των οίνων και των οινοπνευματωδών ποτών

εμφανίστηκαν οκτώ νέα εμπόδια, ενώ στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας και των

τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) και των ηλεκτρονικών

ειδών παρουσιάστηκαν επτά και πέντε νέα εμπόδια, αντίστοιχα. Επηρεάστηκαν επίσης

τομείς όπως τα χημικά (δύο), οι υπηρεσίες (δύο), τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και

Agri-food, 31

Horizontal; 12 Services; 2

Manufacture; 22

23

12

8 7

5

2 2 2 2 1 1 1 1

Page 11: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

10

τα δερμάτινα είδη (δύο), το ξύλο, το χαρτί και ο χαρτοπολτός (δύο), τα αεροσκάφη (ένα),

τα κεραμικά και η υαλουργία (ένα), τα καλλυντικά (ένα) και τα παιχνίδια (ένα).

Όσον αφορά τα εμπόδια που συνδέονται με το εμπόριο υπηρεσιών -όπως και όλα τα

άλλα εμπόδια- η μέτρηση των φραγμών αντικατοπτρίζει τον αριθμό των νέων εμποδίων

που αναφέρθηκαν απευθείας στην Επιτροπή εντός του πλαισίου πρόσβασης στην αγορά.

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία του τομέα αυτού στο έργο μας για την πρόσβαση στην

αγορά, η Επιτροπή επεκτείνει τα εργαλεία πληροφόρησης σχετικά με τους όρους για την

εξαγωγή υπηρεσιών σε τρίτες χώρες, τα οποία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τις ΜΜΕ μας.

ΙΙ. ΚΥΡΙΑ ΝΕΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΟΥ

ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΤΟ 2017

Το παρόν κεφάλαιο περιλαμβάνει διεξοδική ανάλυση των νέων εμποδίων στους πέντε

εμπορικούς εταίρους για τους οποίους καταγράφηκαν τρία ή περισσότερα εμπόδια το

2017, δηλαδή την Κίνα, τη Ρωσία, τη Νότια Αφρική, την Ινδία και την Τουρκία. Εκτιμά

επίσης τις εμπορικές ροές οι οποίες δυνητικά επηρεάζονται.

A. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ

1. Κίνα

Η Κίνα εξακολουθεί να συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον περιοριστικών για το εμπόριο

εταίρων της ΕΕ. Επί χρόνια, οι επιχειρήσεις της ΕΕ αντιμετωπίζουν πολύπλοκα εμπόδια

στην Κίνα, όπως τις απαιτήσεις για κοινές επιχειρήσεις, τους περιορισμούς εισόδου στην

αγορά, τις υποχρεώσεις για τη μεταφορά τεχνολογίας, καθώς και αδικαιολόγητους

τεχνικούς κανονισμούς – μαζί με συστημικές ανησυχίες που σχετίζονται με την τεράστια

πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, όχι μόνο σε παραδοσιακούς τομείς όπως ο

χάλυβας ή το αλουμίνιο, αλλά και όλο και περισσότερο στους τομείς υψηλής

τεχνολογίας. Το 2017 σημειώθηκε σημαντική αύξηση των εμποδίων, με την καταγραφή

δέκα νέων φραγμών στο εμπόριο. Ενώ δύο από τα ζητήματα αυτά έχουν ήδη επιλυθεί με

επιτυχία το 2017 και θα εξεταστούν δεόντως στο κεφάλαιο της παρούσας έκθεσης για τις

επιτυχίες, μπορεί σαφώς να εντοπιστεί μια τάση αύξησης των εμποδίων.

Ένας από τους κύριους τομείς που επηρεάζονται από αυτά τα μέτρα είναι ο τομέας των

ΤΠΕ και των ηλεκτρονικών ειδών. Δύο από τα τρία νέα εμπόδια που αναφέρθηκαν σε

αυτόν τον τομέα αφορούν το σημαντικότερο από τα πολυάριθμα μέτρα σχετικά με την

ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την κρυπτογράφηση που αναπτύσσει η Κίνα.

Ο νέος νόμος για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο της Κίνας τέθηκε σε ισχύ την 1η

Ιουνίου 2017. Σήμερα αναπτύσσονται δεκάδες εκτελεστικά μέτρα υπό μορφή

διοικητικών απαιτήσεων, κατευθυντήριων γραμμών και προτύπων για την εφαρμογή

αυτού του νόμου. Ενώ η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο αποτελεί από μόνη της θεμιτό

στόχο πολιτικής, η έννοια της κυβερνοασφάλειας που εφαρμόζει η Κίνα έχει υπερβολική

Page 12: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

11

εμβέλεια, καλύπτοντας πτυχές της οικονομικής και της βιομηχανικής πολιτικής. Σε

συνδυασμό με τους ασαφείς κανόνες που δημιουργούν σημαντική αβεβαιότητα, το

γεγονός αυτό συνιστά σημαντικό εμπόδιο στο εμπόριο, όχι μόνο για τις επιχειρήσεις

ΤΠΕ, αλλά και για άλλες επιχειρήσεις της ΕΕ που χρησιμοποιούν τα προϊόντα αυτά.

Επιπλέον, η κρατική υπηρεσία κρυπτογράφησης (State Cryptography

Administration/«SCA») της Κίνας δημοσίευσε σχέδιο νόμου περί κρυπτογράφησης

στις 13 Απριλίου 2017, το οποίο καλύπτει τομείς που περιλαμβάνουν την έρευνα και την

εμπορική χρήση, τις εισαγωγές, τις εξαγωγές, καθώς και τις πιστοποιήσεις. Μεταξύ

άλλων θεμάτων, η ΕΕ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η ρύθμιση ενδέχεται

να ισχύει και για προϊόντα πέραν όσων η βασική τους λειτουργία είναι να παρέχουν

κρυπτογράφηση. Η Επιτροπή πιστεύει ότι η Κίνα θα λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις της

ΕΕ πριν από την οριστικοποίηση του νόμου.

Επιπλέον, η τελωνειακή αναταξινόμηση των ημιαγωγών πολλαπλών στοιχείων

(MCO/multi-component semiconductors) οδήγησε, ουσιαστικά, στην επανεισαγωγή

τελωνειακών δασμών για τα προϊόντα της συμφωνίας για τις τεχνολογίες των

πληροφοριών που προηγουμένως ήταν αφορολόγητα, με αρνητικό αντίκτυπο στην

καινοτόμο βιομηχανία ημιαγωγών της ΕΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιομηχανία

ημιαγωγών αποτελεί επίσης έναν από τους δέκα στρατηγικούς τομείς υψηλής

τεχνολογίας που καλύπτονται από την πρωτοβουλία βιομηχανικής πολιτικής με τίτλο

Made in China 2025, μια στρατηγική η οποία συνεπάγεται σημαντικές ευκαιρίες αλλά

και σοβαρές προκλήσεις για την ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Όσον αφορά άλλους τομείς, μια σειρά μη δασμολογικών μέτρων υπό μορφή

πολύπλοκων τεχνικών απαιτήσεων και αναθεωρημένων προτύπων αναμένεται επίσης να

επηρεάσουν, μεταξύ άλλων, την ευρωπαϊκή βιομηχανία ξύλου, δερμάτινων ειδών,

χαρτιού και χαρτοπολτού. Οι κινεζικές αρχές θέσπισαν πρόσφατα μια ευρεία

απαγόρευση εισαγωγής αποβλήτων για 24 προϊόντα, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η

Ιανουαρίου 2018. Επιπλέον, η Κίνα υιοθέτησε επίσης ένα αναθεωρημένο σύνολο

προτύπων για άλλα 34 προϊόντα με εφαρμογή από την 1η Μαρτίου 2018. Τα πρότυπα

αυτά καλύπτουν ιδίως τον ξυλοπολτό, τα πολυμερή, τα απορρίμματα μετάλλων, καθώς

και τα μεταλλεύματα και τα πλαστικά.

Όσον αφορά τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, το υπουργείο Βιομηχανίας και

Τεχνολογίας των Πληροφοριών δημοσίευσε πρόσφατα νέο κανονισμό που απαιτεί οι

κατασκευαστές νέων ενεργειακών οχημάτων να «κατέχουν πλήρως την τεχνολογία

ανάπτυξης και κατασκευής» για ολόκληρο το όχημα. Οι ξένοι κατασκευαστές αρχικού

εξοπλισμού (ΚΑΕ) ενδέχεται να υποχρεωθούν να αποκαλύψουν όλες τις βασικές

τεχνολογίες τους στους κινέζους εταίρους τους στην κοινοπραξία, κάτι το οποίο,

ενδεχομένως, θα συνιστά αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας.

Η Κίνα εισήγαγε επίσης νέους περιορισμούς σχετικά με τις πρόσθετες ύλες που

χρησιμοποιούνται σε υλικά τα οποία ενδέχεται να έρθουν σε επαφή με τα τρόφιμα.

Τα αναθεωρημένα πρότυπα κατέστησαν αυτόματα μη συμμορφούμενο ένα μεγάλο αλλά

Page 13: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

12

απροσδιόριστο φάσμα προϊόντων, από εξαρτήματα, σωλήνες και καπάκια υλικών

συσκευασίας, μελάνια και χαρτί έως ολόκληρα μηχανήματα που μπορεί να

χρησιμοποιούνται οπουδήποτε στην αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών, από μια μηχανή

αρμέγματος έως ένα μεταφορικό ιμάντα σε σούπερ μάρκετ. Ο οριζόντιος χαρακτήρας

αυτού του φραγμού έχει ως στόχο να προκαλέσει σημαντικές διαταραχές του εμπορίου

σε ένα ευρύ φάσμα τομέων.

Παρά το γεγονός ότι έχουν αναφερθεί θετικές εξελίξεις όσον αφορά το κανονιστικό

πλαίσιο της Κίνας για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα (βλέπε κατωτέρω), στον τομέα αυτό

εγκρίθηκαν δύο νέα μέτρα που θέτουν προβλήματα. Τον Απρίλιο του 2017, το υπουργείο

Οικονομικών της Κίνας και η Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης

κατάργησαν τα τέλη δοκιμών για την καταχώριση ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Το

μέτρο επηρέασε αρνητικά τη διαθεσιμότητα υπηρεσιών δοκιμών κρίσιμης σημασίας για

τη διαδικασία καταχώρισης νέων προϊόντων στην Κίνα, με αποτέλεσμα σημαντικό

κόστος και καθυστερήσεις για τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Τον Σεπτέμβριο του 2017, η Κίνα

θέσπισε εθνικό πρόγραμμα για τον καθορισμό των τιμών ορισμένων προϊόντων,

σύμφωνα με το οποίο οι κατασκευαστές έπρεπε να υποβάλουν εκτεταμένες πληροφορίες

σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, τα δύο

μέτρα δεν θεωρούνται νέα εμπόδια, αλλά επιπρόσθετα αποτρεπτικά μέτρα μέσα στο

πολύπλοκο κανονιστικό περιβάλλον του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στην Κίνα.

Πέρα από την αντιμετώπιση των νέων εμποδίων που καταγράφηκαν το 2017, η ΕΕ

αναλαμβάνει όλες τις απαραίτητες δράσεις που μπορούν να συμβάλουν στην άρση των

25 υφιστάμενων εμποδίων που έχουν καταγραφεί στη βάση δεδομένων της Επιτροπής

για την πρόσβαση στην αγορά (MADB). Η ΕΕ έχει θέσει στην Κίνα το ζήτημα των

εμποδίων αυτών σε διάφορες επιτροπές του ΠΟΕ, καθώς και σε διμερή φόρουμ, όπως ο

Διάλογος για την εμπορική και επενδυτική πολιτική (Trade and Investment Policy

Dialogue) και η Ομάδα εργασίας για την οικονομία και το εμπόριο (Economic and Trade

Working Group). Ωστόσο, οι προοπτικές για την εμφάνιση νέων εμποδίων παραμένουν

σημαντικές. Για παράδειγμα, η Κίνα έχει εκφράσει την πρόθεσή της να επιβάλει νέες

απαιτήσεις πιστοποίησης για τα προϊόντα διατροφής χαμηλού κινδύνου, καθώς και

αναθεωρημένα πρότυπα και νέες προδιαγραφές για τον οίνο και τα αμπελοοινικά

προϊόντα. Οι απαιτήσεις αυτές είναι πιθανό να δημιουργήσουν σημαντικές διαταραχές

στους ευρωπαίους παραγωγούς. Οι εξελίξεις αυτές απαιτούν επιπρόσθετες και

ευρηματικές προσπάθειες για την καλύτερη αντιμετώπιση των θεμάτων πρόσβασης στην

αγορά έναντι της Κίνας – μεταξύ άλλων με την αξιοποίηση της συνεργασίας μας σε

διάφορους τομείς πολιτικής.

2. Ρωσία

Παρά την ανάκαμψη από τη διετή ύφεση, η Ρωσία συνέχισε το 2017 να καταφεύγει σε

εμπόδια για το εμπόριο με στόχο την προστασία της εθνικής της βιομηχανίας,

επιβεβαιώνοντας τις τάσεις που παρατηρήθηκαν σε προηγούμενες εκθέσεις. Στη Ρωσία

καταγράφηκε ο δεύτερος υψηλότερος αριθμός νέων εμποδίων το 2017 (έξι), αυξάνοντας

Page 14: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

13

το σύνολο των υφιστάμενων εμποδίων για τη χώρα αυτή σε 36 – δικαιοδοσία με τον

μεγαλύτερο αριθμό εμπορικών εμποδίων. Ο τομέας των αυτοκινήτων, αν και δεν

αποτέλεσε αντικείμενο κάποιου συγκεκριμένου νέου μέτρου το 2017, παραμένει

κατεξοχήν στο επίκεντρο των εμπορικών και επενδυτικών φραγμών.

Από τον Ιανουάριο του 2017, η Ρωσία περιόρισε περαιτέρω την πρόσβαση ξένων

εταιρειών στις αγορές ρωσικών κρατικών επιχειρήσεων (ΚΕ). Ύστερα από έναν

πρώτο περιορισμό που ισχύει από το 2015, η Ρωσία ενέκρινε ένα νέο μέτρο που

καθιερώνει προτιμησιακή τιμή 15% για τις εγχώριες επιχειρήσεις (για αγαθά και

υπηρεσίες) κατά την υποβολή προσφοράς σε εμπορικές αγορές για προμήθειες από

κρατικές επιχειρήσεις (που δεν αφορούν δηλαδή τις κρατικές προμήθειες). Επιπλέον, τις

τελευταίες ημέρες του 2017, η ρωσική κυβέρνηση ενέκρινε νόμο που επιτρέπει την

εφαρμογή απαιτήσεων τοπικού περιεχομένου για τις αγορές αεροσκαφών και πλοίων

από κρατικές επιχειρήσεις.

Οι πρόσθετοι αυτοί περιορισμοί προστίθενται στα πολυάριθμα μέτρα που περιορίζουν

την πρόσβαση των ξένων εταιρειών στις κρατικές προμήθειες. Όπως και κατά τα

προηγούμενα έτη, το 2017 η Ρωσία προσέθεσε αρκετούς τομείς στο πεδίο εφαρμογής

των περιορισμών που σχετίζονται με τις κρατικές προμήθειες, όπως τα

ραδιοηλεκτρονικά προϊόντα (το πεδίο εφαρμογής επεκτάθηκε τον Ιούλιο του 2017 με

την προσθήκη εξοπλισμού για το σύστημα αεροπλοήγησης GLONASS και

ηλεκτρονικών σηματοδοτών για την ασφάλεια της κυκλοφορίας) και τα έπιπλα. Η

ανεπαρκής προσφορά που υπέβαλε η Ρωσία τον Ιούνιο του 2017 για να προσχωρήσει

στη συμφωνία περί δημοσίων συμβάσεων του ΠΟΕ ενίσχυσε τις ανησυχίες της ΕΕ στον

σημαντικό αυτόν τομέα.

Εξέχουσα θέση κατέχουν και οι περιορισμοί στις εξαγωγές. Η απαγόρευση των

εξαγωγών ακατέργαστων δορών και δερμάτων, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από τον

Οκτώβριο του 2014, επεκτάθηκε και πάλι μέχρι τον Απρίλιο του 2018. Επίσης, η Ρωσία

αποφάσισε να εισαγάγει αυστηρούς περιορισμούς στις εξαγωγές κορμών σημύδας. Με

σχέδιο διατάγματος που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2017 καθιερώνονται

ποσοστώσεις εξαγωγών για τους κορμούς σημύδας, οι οποίες περιορίζονται σε μια

περίοδο έξι μηνών. Ο όγκος των ποσοστώσεων εξαγωγής ανέρχεται σε 567.000 m³,

μείωση κατά περίπου ένα τρίτο σε σχέση με τον μέσο όγκο εξαγωγών της Ρωσίας για την

περίοδο 2014-2016. Η εφαρμογή των ποσοστώσεων δεν θα ξεκινήσει πριν από το

δεύτερο εξάμηνο του 2018. Σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, το μέτρο αποσκοπεί

ξεκάθαρα στην προστασία της εγχώριας αγοράς ξυλείας και στην ενθάρρυνση της

εγχώριας επεξεργασίας ξύλου (π.χ. παραγωγοί κόντρα πλακέ).

Η διακριτική μεταχείριση μεταξύ εγχώριων και εισαγόμενων οίνων μέσω ενός σύνθετου

νέου συστήματος συντελεστών ειδικών φόρων κατανάλωσης αποτελεί ένα ακόμη

εμπορικό αποτρεπτικό μέτρο που εισήγαγε η Ρωσία το 2017 και επηρεάζει τον

ευρωπαϊκό τομέα οίνων και οινοπνευματωδών ποτών. Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης για

τους οίνους με γεωγραφική ένδειξη και τους οίνους με προστατευόμενη ονομασία

Page 15: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

14

προέλευσης ισχύουν μόνο για τους εγχώριους (ρωσικούς) οίνους. Εάν ερμηνευθεί

μεμονωμένα, η διάταξη ουσιαστικά συνεπάγεται ότι ένας οίνος με γεωγραφική ένδειξη

θα παράγεται στη Ρωσία από ρωσικά σταφύλια, γεγονός το οποίο συνιστά διάκριση σε

βάρος των εισαγόμενων οίνων.

Ένα άλλο νέο εμπόδιο που εφάρμοσε η Ρωσία κατά το προηγούμενο έτος είναι η

υποχρέωση να χρησιμοποιούνται πλοία με ρωσική σημαία για τη μεταφορά

υδρογονανθράκων και άνθρακα στη ναυτιλιακή οδό των Βορείων Θαλασσών. Η

ναυτιλιακή οδός των Βορείων Θαλασσών βρίσκεται ανατολικά της Νόβαγια Ζεμλιά και

εκτείνεται κατά μήκος της ρωσικής ακτής της Αρκτικής μέχρι τον Βερίγγειο Πορθμό

(μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ρωσίας). Το λιώσιμο των αρκτικών

πάγων είναι πιθανό να αυξήσει την κυκλοφορία και την εμπορική βιωσιμότητα της

ναυτιλιακής οδού των Βορείων Θαλασσών.

Επιπλέον, η μη συμμόρφωση της Ρωσίας με τα διεθνή πρότυπα μέσω των περιορισμών

των εισαγωγών βάσει των μέτρων ΥΦΠ θέτει σοβαρότατα ζητήματα για τον

ευρωπαϊκό τομέα γεωργίας και αλιείας. Η Ρωσία διατηρεί ένα ιδιαίτερα αδιαφανές και

επαχθές σύστημα ως προς την αδειοδότηση των μονάδων παραγωγής τροφίμων ζωικής

προέλευσης για εξαγωγή προς τη χώρα, εφαρμόζοντας συχνά δυσανάλογους

περιορισμούς στις ήδη εγκεκριμένες μονάδες και απαιτώντας υποχρεωτικές επαχθείς

επιμέρους επιθεωρήσεις για τις νέες. Με δεδομένο ότι η Λευκορωσία, η Αρμενία, το

Καζακστάν και η Κιργιζία ακολουθούν στην πράξη τους καταλόγους των

γεωργοδιατροφικών μονάδων που έχουν λάβει άδεια για εξαγωγές προς τη Ρωσία, η

παραπάνω κατάσταση επηρεάζει τις εξαγωγές τροφίμων της ΕΕ και προς τις χώρες

αυτές.

Επιπλέον, η Ρωσία αρνείται να άρει τους περιορισμούς σε έντεκα βοεβοδάτα της

Πολωνίας που εμφάνισαν εστίες υψηλής παθογονικότητας γρίπης των πτηνών

(HPAI/highly pathogenic avian influenza) παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους

κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων (OIE/Office

International des Epizooties), το σύνολο της επικράτειας της Πολωνίας κρίθηκε

απαλλαγμένο από HPAI τον Ιούλιο του 2017. Για να αρθούν οι περιορισμοί βάσει της

HPAI, οι ρωσικές αρχές απαιτούν επιθεωρήσεις όλων των επιμέρους μονάδων

επεξεργασίας κρέατος που παράγουν τα εξαγόμενα πτηνά.

Τέλος, οι ρωσικές αρχές ενέκριναν πρόσφατα ένα ευρύτατο μέτρο σχετικά με την

υγειονομική και φυτοϋγειονομική προστασία (ΥΦΠ) μέσω των κοινών

φυτοϋγειονομικών απαιτήσεων στο πλαίσιο της νέας Ευρασιατικής Οικονομικής

Ένωσης. Η εν λόγω ρύθμιση καθορίζει δυσανάλογες και μεροληπτικές απαιτήσεις για

την εισαγωγή και διακίνηση των ελεγχόμενων προϊόντων προς και εντός της επικράτειας

της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, επηρεάζοντας έτσι και τις εξαγωγές προς τη

Λευκορωσία, την Αρμενία, το Καζακστάν και την Κιργιζία. Οι νέοι κανόνες απαιτούν οι

τόποι παραγωγής να χαρακτηρίζονται ως απαλλαγμένοι από μια σειρά φυτικών

παρασίτων ακόμη και για ορισμένα προϊόντα χαμηλού κινδύνου. Φαίνεται ότι οι νέες

Page 16: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

15

απαιτήσεις στην πράξη θα ισχύουν μόνο για τις εισαγωγές και όχι για τα τοπικά

προϊόντα. Επιπλέον, οι νέοι κανόνες ενδέχεται να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός

θετικού καταλόγου εγκεκριμένων εξαγωγέων, μετά από έλεγχο, όπως συμβαίνει και με

τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης.

Η ΕΕ παραμένει ανοιχτή στη συζήτηση, επικοινωνώντας με τη Ρωσική Ομοσπονδία για

διμερείς συναντήσεις και ανταλλάσσοντας πληροφορίες και εκτιμήσεις για τα

προβλήματα που παρατηρούνται. Η ΕΕ ευνοεί επίσης το πλαίσιο του ΠΟΕ (π.χ.

διάφορες επιτροπές, Συμβούλιο Εμπορευματικών Συναλλαγών) όσον αφορά την άρση

των περιορισμών πρόσβασης στην αγορά. Όταν είναι απαραίτητο, η ΕΕ χρησιμοποιεί

επίσης τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ ώστε να υποχρεώσει τη Ρωσία να

σέβεται τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του ΠΟΕ (π.χ. στην πρόσφατη περίπτωση

απαγόρευσης του χοιρινού κρέατος λόγω της αφρικανικής πανώλης των χοίρων).

3. Νότια Αφρική

Παρόλο που η Νότια Αφρική δεν ήταν στο επίκεντρο των προηγούμενων εκθέσεων,

θεσπίζεται αυξανόμενος αριθμός προστατευτικών εμποδίων που επηρεάζουν το εμπόριο

και τις επενδύσεις. Η χώρα κατέφυγε σε τέσσερα νέα εμπόδια το 2017, ανεβάζοντας τον

συνολικό αριθμό εμποδίων στα οκτώ.

Τους τελευταίους μήνες, οι αρχές της Νοτίου Αφρικής παρουσίασαν τους Κανονισμούς

περί Προτιμησιακών Προμηθειών – έναν οριζόντιο στόχο προμηθειών τοπικής

διάστασης ύψους 75% που επηρεάζει πολλούς τομείς.

Στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας, η Νότια Αφρική εισήγαγε διάφορα μέτρα

ΥΦΠ μετά την εμφάνιση κρουσμάτων της γρίπης των πτηνών στην ΕΕ. Από την

εμφάνιση κρουσμάτων HPAI το 2016, οκτώ από τα δέκα κράτη μέλη της ΕΕ που

εξάγουν πουλερικά στη Νότια Αφρική παραμένουν υπό απαγόρευση, παρά το γεγονός

ότι έκτοτε έχουν κηρυχθεί απαλλαγμένα HPAI σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές

του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων. Η Νότια Αφρική ισχυρίζεται ότι

απαιτούνται νέες επιθεωρήσεις στις χώρες προτού επιτραπούν οι εμπορικές συναλλαγές.

Ο στόχος των επιθεωρήσεων αυτών δεν είναι σαφής δεδομένου ότι τα κρούσματα της

γρίπης έχουν εξαλειφθεί.

Η δυσκολία στις εξαγωγές κονιάκ λόγω της διαφορετικής νομοθεσίας σχετικά με τις

ονομασίες προέλευσης και τις γεωγραφικές ενδείξεις αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για

τον τομέα των οίνων και των οινοπνευματωδών ποτών. Ο νόμος για τα οινοπνευματώδη

ποτά της Νότιας Αφρικής τοποθετεί το κονιάκ στην ίδια κατηγορία με το μπράντι, το

οποίο έχει διαφορετικές απαιτήσεις ωρίμανσης και περιεκτικότητας σε αλκοόλ, γεγονός

το οποίο καθιστά την εξαγωγή του μια πολύπλοκη -και, σε ορισμένες περιπτώσεις,

αδύνατη- διαδικασία.

Όσον αφορά τους τομείς των ΤΠΕ και των ηλεκτρονικών ειδών, μια νέα δέσμη προτύπων

και τεχνικών κανονισμών η οποία συγχωνεύεται στο πλαίσιο της διαδικασίας

εκτίμησης της συμμόρφωσης στον τομέα της ηλεκτρομαγνητικής παρεμβολής και

συμβατότητας έχει ως στόχο να δημιουργήσει σημαντικές διαταραχές του εμπορίου για

τους ευρωπαίους εξαγωγείς. Οι νέοι κανόνες επιβάλλουν διαδικασία αξιολόγησης της

συμμόρφωσης με βάση την έγκριση τρίτων, διαδικασία η οποία είναι αυστηρότερη από

Page 17: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

16

την αναγκαία ώστε να αποκτήσει το κράτος εισαγωγής επαρκή εμπιστοσύνη ότι οι

συσκευές χαμηλού κινδύνου συμμορφώνονται με τους ισχύοντες τεχνικούς κανονισμούς

ή τα αντίστοιχα πρότυπα.

Η ΕΕ συνεχίζει να συνεργάζεται με τις ομολόγους της στη Νότια Αφρική στο πλαίσιο

του ΠΟΕ, και συγκεκριμένα με την επιτροπή του ΠΟΕ για τα τεχνικά εμπόδια στο

εμπόριο (ΤΕΕ/Technical Barriers to Trade-TBT) και την επιτροπή του ΠΟΕ για τα μέτρα

υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ-Sanitary and Phytosanitary

measures [SPS] Committee), καθώς και στο πλαίσιο της συμφωνίας οικονομικής

εταιρικής σχέσης και σε τεχνικό επίπεδο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα εμπορικά

εμπόδια στην αγορά.

4. Ινδία

Η Ινδία εισήγαγε το 2017 τρία νέα εμπόδια ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των

εμποδίων σε 21 και επιβεβαιώνοντας τις τάσεις προστατευτισμού που προσδιορίστηκαν

κατά το προηγούμενο έτος. Εγκρίθηκαν περιορισμοί στον τομέα των απαιτήσεων

δοκιμών, των απαγορεύσεων εισαγωγής, καθώς και της εσωτερικής φορολόγησης.

Την 1η Σεπτεμβρίου 2017, η Ινδία εισήγαγε μια πραγματική απαίτηση δοκιμής εντός

της χώρας για τα εισαγόμενα παιχνίδια με άμεση ισχύ. Το μέτρο δεν κοινοποιήθηκε

στον ΠΟΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας ΤΕΕ, ούτε και υποβλήθηκε στις δέουσες

διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς στην Ινδία. Το θέμα εξετάστηκε στο

πλαίσιο της τελευταίας συνάντησης της ομάδας εργασίας ΕΕ-Ινδίας για τα μέτρα

υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ) και τα τεχνικά εμπόδια στο

εμπόριο τον Νοέμβριο του 2017, αλλά και σε διάφορες συναντήσεις παρακολούθησης με

τις αρμόδιες αρχές στην Ινδία, στις Βρυξέλλες και στη Γενεύη. Η Ινδία κοινοποίησε το

μέτρο τον Δεκέμβριο, 3 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής του.

Δεύτερον, η Ινδία προσέφυγε σε νέα απαγόρευση εισαγωγών, η οποία καλύπτει ευρύ

φάσμα προϊόντων που σχετίζονται με τον τομέα των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων

και των δερμάτινων ειδών, στα οποία περιλαμβάνονται δέρματα ερπετών, ακατέργαστα

βιζόν, γουνοδέρματα αλεπούδων και τσιντσιλά, καθώς και αποξηραμένες γούνες βιζόν –

και όλα αυτά χωρίς προηγούμενη διαβούλευση. Οι εισαγωγές αυτές υπόκεινται στον

νόμο του 1972 για την προστασία της άγριας ζωής και στη σύμβαση για το διεθνές

εμπόριο των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES).

Ωστόσο, οι εξαγωγείς της ΕΕ συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της CITES και το

σύνολο των γουνοδερμάτων που εξάγονται προς τη χώρα προέρχεται από ζώα που

εκτρέφονται σύμφωνα με τα υψηλότερα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων. Τον

Απρίλιο του 2017 απεστάλη επιστολή την οποία συνυπέγραψαν οι πρέσβεις της ΕΕ και

άλλοι ομοϊδεάτες εταίροι της Ινδίας, ενώ το θέμα τέθηκε επανειλημμένα στην

Υποεπιτροπή Εμπορίου ΕΕ-Ινδίας τον Ιούλιο, στην ομάδα εργασίας ΕΕ-Ινδίας για τα

μέτρα υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ) και τα τεχνικά εμπόδια

στο εμπόριο τον Νοέμβριο και σε πολυάριθμες επαφές με τις ινδικές αρχές, μεταξύ

Page 18: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

17

άλλων, στο πλαίσιο του μηχανισμού διευκόλυνσης των επενδύσεων της ΕΕ. Δεν έχει

ακόμη ληφθεί απάντηση όσον αφορά την κοινή επιστολή.

Τέλος, η Ινδία προσέφυγε σε ορισμένα φορολογικά μέτρα και σε άλλα μέτρα επί των

εισαγωγών που εφαρμόζονται σε κρατικό επίπεδο για τους εισαγόμενους οίνους και τα

οινοπνευματώδη ποτά. Ετέθη εκ νέου το ζήτημα διαφόρων μέτρων των κρατών που

εισάγουν διακρίσεις στο πλαίσιο της Υποεπιτροπής Εμπορίου ΕΕ-Ινδίας.

Εκτός από αυτά τα νέα εμπόδια που έχουν προσδιοριστεί, οι αρνητικές εξελίξεις στα

υφιστάμενα εμπόδια χρήζουν περαιτέρω προσοχής.

Το 2014, η Ινδία επανέφερε τους δασμούς σε ορισμένα προϊόντα ΤΠΕ, όπως ο

τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός 3G. Παρά τα διαβήματα εκ μέρους της ΕΕ,

συμπεριλαμβανομένων των επιστολών του επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στον

υπουργό της Ινδίας και των διμερών συναντήσεων, λόγου χάρη, στο πλαίσιο της

Υποεπιτροπής Εμπορίου ΕΕ-Ινδίας, η Ινδία όχι μόνο δεν εξέτασε το συγκεκριμένο μέτρο

αλλά συνέχισε να προβαίνει, το 2017, σε περαιτέρω μέτρα προστατευτισμού που

αφορούν τον τομέα των ΤΠΕ. Εισήχθησαν εκ νέου δασμοί (και σε ορισμένες

περιπτώσεις αυξήθηκαν περαιτέρω) για προϊόντα όπως όλοι οι σταθμοί βάσης, τα κινητά

τηλέφωνα και τα μέρη τους, οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, οι μετατροπείς, οι

διακόπτες και τα φυσίγγια μελάνης. Η Ινδία αποτελεί μέλος της συμφωνίας για τις

τεχνολογίες των πληροφοριών (ITA-1/Information Technology Agreement) και, ως εκ

τούτου, έχει δεσμευθεί να διατηρεί την πλειονότητα των εν λόγω δασμολογικών

κλάσεων χωρίς δασμούς. Το ζήτημα έχει τεθεί με πολλές επιστολές, στην Υποεπιτροπή

Εμπορίου ΕΕ-Ινδίας, στα όργανα του ΠΟΕ και σε επαφές με τις ινδικές αρχές, μεταξύ

άλλων στο πλαίσιο του μηχανισμού διευκόλυνσης των επενδύσεων της ΕΕ. Η ΕΕ

αξιολογεί επί του παρόντος όλες τις επιλογές για την αντιμετώπιση του θέματος. Η

πρόσφατη ανακοίνωση στον προϋπολογισμό της Ινδικής Ένωσης για το οικονομικό έτος

2018-19 για περαιτέρω αύξηση των δασμών όσον αφορά τα προϊόντα ΤΠΕ, καθώς και

σε άλλους τομείς, όπως τα εξαρτήματα αυτοκινήτων και τα κλωστοϋφαντουργικά

προϊόντα, σηματοδοτεί περαιτέρω προστατευτισμό.

Όσον αφορά τη βιομηχανία ιατροτεχνολογικών προϊόντων, τον Αύγουστο του 2017

περικόπηκαν οι τιμές για τα εμφυτεύματα γονάτου κατόπιν επείγουσας δράσης από την

Εθνική Αρχή Τιμολόγησης Φαρμάκων, αντί να αναμένεται η υπαγωγή από την

κυβέρνηση των εν λόγω προϊόντων στον εθνικό κατάλογο βασικών φαρμάκων, όπως

είχε συμβεί σε προηγούμενες περιπτώσεις. Η ΕΕ συνεχίζει να εκφράζει ανησυχίες προς

τις ινδικές αρχές, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της Υποεπιτροπής Εμπορίου ΕΕ-Ινδίας, της

Ομάδας εργασίας ΕΕ-Ινδίας για τα φαρμακευτικά προϊόντα, τη βιοτεχνολογία και τα

ιατροτεχνολογικά προϊόντα, καθώς και σε επαφές με τις ινδικές αρχές, μεταξύ άλλων στο

πλαίσιο του μηχανισμού διευκόλυνσης των επενδύσεων της ΕΕ.

Η ΕΕ προβαίνει σε συνεχείς ενέργειες για την αντιμετώπιση τόσο των νέων όσο και των

υφιστάμενων εμποδίων που καταγράφονται στην MADB για την Ινδία. Η Επιτροπή

εγείρει τακτικά τα ζητήματα αυτά ενώπιον των ινδικών αρχών σε όλα τα διαθέσιμα

Page 19: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

18

διμερή και πολυμερή φόρουμ, όπως η Υποεπιτροπή Εμπορίου ΕΕ-Ινδίας ή η Ομάδα

εργασίας ΕΕ-Ινδίας για τα μέτρα υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (ΥΦΠ)

και τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο και οι διάφορες επιτροπές του ΠΟΕ.

5. Τουρκία

Τα τελευταία χρόνια η Τουρκία διατηρεί αρκετά εμπόδια στο εμπόριο που αντιβαίνουν

προς τις υποχρεώσεις της με βάση το διμερές εμπορικό πλαίσιο της Τελωνειακής

Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, όπως οι επαχθείς τελωνειακές διαδικασίες ή οι πρόσθετοι δασμοί

στις εισαγωγές αγαθών με προέλευση από τρίτες χώρες. Το 2017 η Τουρκία θέσπισε τρία

περαιτέρω περιοριστικά για το εμπόριο μέτρα, οπότε ο συνολικός αριθμός των

αναφερθέντων εμποδίων για το εμπόριο ανέρχονται σε 20.

Ένα από αυτά τα νέα εμπόδια συνίσταται στη διακριτική μεταχείριση που εφαρμόζει

η Τουρκία μεταξύ των τουρκικών ελκυστήρων και των ελκυστήρων που

παράγονται στην ΕΕ. Η οδηγία για την παραγωγή, τροποποίηση και συναρμολόγηση

οχημάτων προβλέπει ότι, από τον Ιανουάριο του 2018, οι ελκυστήρες που παράγονται

στην ΕΕ θα πρέπει να πληρούν αυστηρότερες απαιτήσεις για τις εκπομπές των

κινητήρων από ό, τι οι εγχώρια παραγόμενοι ελκυστήρες.

Οι τουρκικές αρχές εφαρμόζουν επίσης μέτρα φόρου εξαγωγής στις δορές, τα δέρματα

και τα δερμάτινα είδη με υγρό χρωµιόδερµα (wet-blue leathers). Το μέτρο αυτό

επιβαρύνει την ήδη δύσκολη κατάσταση του κλάδου της βυρσοδεψίας της ΕΕ, ο οποίος

πλήττεται από έλλειψη πρόσβασης σε πρώτες ύλες παγκοσμίως.

Ένας τρίτος νέος εμπορικός φραγμός σχετίζεται με το ισχύον καθεστώς «πρόσθετων

δασμών» της Τουρκίας επί των εισαγωγών που προέρχονται από τρίτες χώρες. Πέρα

από το συνεχώς αυξανόμενο πεδίο εφαρμογής των πρόσθετων αυτών δασμών τα

τελευταία χρόνια, το 2017, η Τουρκία καθιέρωσε τις αποκαλούμενες «πρόσθετες

υποχρεώσεις» (με την απόφαση 2017/10926 της 11ης Σεπτεμβρίου 2017). Πρόκειται για

αντισταθμιστικές εισφορές οι οποίες αυξάνουν το επίπεδο των δασμών της ΕΕ βάσει του

συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων (ΣΓΠ) στο επίπεδο των

ισχυόντων σήμερα δασμών της Τουρκίας για τις εισαγωγές από αρκετές χώρες στις

οποίες η Τουρκία θα έπρεπε κανονικά να εφαρμόζει τους δασμούς του ΣΓΠ της ΕΕ κάθε

φορά που τα εν λόγω αγαθά εισάγονται στην Τουρκία μέσω της ΕΕ.

Επιπλέον, και εκ νέου σε σχέση με τους πρόσθετους δασμούς, η Τουρκία εισήγαγε μια

νέα βαθμίδα πολυπλοκότητας για τους εξαγωγείς της ΕΕ στην Τουρκία οι οποίοι πωλούν

εμπορεύματα καταγωγής τρίτων χωρών, ζητώντας οι δηλώσεις των εξαγωγέων (ή οι πιο

μακροπρόθεσμες δηλώσεις του προμηθευτή) να φέρουν την ευθύνη για την καταγωγή

από την ΕΕ των προϊόντων που εξάγουν, παρά τις διατάξεις ελεύθερης κυκλοφορίας στο

πλαίσιο της Τελωνειακής Ένωσης (ανακοινωθέν 2017/4 του υπουργείου Οικονομίας της

30ής Δεκεμβρίου 2017, με ισχύ από την 1η Μαρτίου 2018).

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι παρατηρήθηκαν περαιτέρω αρνητικές εξελίξεις όσον

Page 20: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

19

αφορά ένα εμπόδιο που είχε καταχωριστεί στο παρελθόν στον φαρμακευτικό τομέα. Το

64ο Σχέδιο Δράσης της τουρκικής κυβέρνησης περιλάμβανε τη διαγραφή εισαγόμενων

φαρμακευτικών προϊόντων από τον κατάλογο επιστροφής δαπανών εφόσον δεν

τηρούσαν συγκεκριμένες απαιτήσεις τοπικής διάστασης. Κάτι τέτοιο ουσιαστικά

συνεπάγεται αποκλεισμό από την αγορά από τον Φεβρουάριο του 2018.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τους εν λόγω και άλλους εμπορικούς

φραγμούς με στόχο την αποτροπή της περαιτέρω κλιμάκωσης των μέτρων

προστατευτισμού, τη βελτίωση της πρόσβασης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις

αγορές, καθώς και τη βελτίωση του ευρύτερου εμπορικού και επενδυτικού

περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή έθιξε τα υφιστάμενα εμπόδια με την

ευκαιρία της Μικτής επιτροπής τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία. Δεδομένης της

σημασίας της τουρκικής αγοράς για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, ορισμένα από τα νέα αυτά

εμπόδια συζητήθηκαν επίσης στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο.

Αναδυόμενη τάση: μετάδοση των προβλημάτων και στην Ευρωμεσογειακή

περιοχή;

Ο προστατευτισμός στην Ευρωμεσογειακή περιοχή στο σύνολό της βρίσκεται σε άνοδο,

με μια ορισμένη τάση μιμητισμού ως προς τα εμπόδια στις διάφορες χώρες. Η

επιδείνωση των εμπορικών ελλειμμάτων, που προκαλείται εν μέρει από τις χαμηλές τιμές

του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, έχουν οδηγήσει στην αύξηση των φραγμών στην

περιοχή, φθάνοντας τα 33 συνολικά (Αλγερία, Αίγυπτος, Ισραήλ, Λίβανος, Μαρόκο και

Τυνησία), με την Αίγυπτο, την Αλγερία και το Ισραήλ να αντιπροσωπεύουν τον υψηλότερο

αριθμό.

7 νέα εμπόδια καταχωρίστηκαν το 2017, στον Λίβανο (δύο), στην Τυνησία (δύο νέα

εμπόδια), στο Ισραήλ (ένα) και στην Αλγερία (ένα). Η Αίγυπτος, από την άλλη πλευρά, ενώ

εισήγαγε και νέο εμπόδιο το 2017, διατηρεί ήδη μια σειρά από μακρού υφιστάμενων

φραγμών που παρεμποδίζουν τις εξαγωγές της ΕΕ. Το σημαντικότερο εμπόδιο είναι η

υποχρεωτική καταχώριση των εξαγωγέων, η οποία εφαρμόζεται με αδιαφανή και δυσκίνητο

τρόπο και με σημαντικές επιπτώσεις σε πολλούς τομείς.

Η Αλγερία θεσπίζει μια σειρά εμπορικών περιοριστικών μέτρων από το 2015, το

σημαντικότερο εκ των οποίων είναι το σύστημα μη αυτόματων αδειών εισαγωγής για

διάφορα προϊόντα, μεταξύ άλλων οχήματα, τσιμέντο, χάλυβας και είδη κεραμικής. Το

σύστημα συνοδεύεται από τον καθορισμό ποσοστώσεων στις εισαγωγές – ένα σοβαρό

εμπόδιο για το εμπόριό μας. Η ΕΕ αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο θέμα σε όλα τα

φόρουμ (π.χ. Συμβούλιο Σύνδεσης, Επιτροπή Σύνδεσης, Υποεπιτροπή Εμπορίου) και σε

συναντήσεις υψηλού επιπέδου. Παρά τις προσπάθειες αυτές, η αλγερινή κυβέρνηση

θέσπισε, το 7, ένα νέο σύνολο ακόμη πιο περιοριστικών μέτρων7. Τα κύρια στοιχεία του

νέου συστήματος, το οποίο εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 και εφαρμόζεται από την

1η Ιανουαρίου 2018, είναι τα εξής:

- προσωρινή απαγόρευση εισαγωγής 851 προϊόντων (κυρίως γεωργικών και

μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων), η αξία των οποίων αντιστοιχούσε σε περίπου 1

δισ. ευρώ των εξαγωγών της ΕΕ το 2016·

- αύξηση των δασμών σε 129 προϊόντα, τα οποία αντιστοιχούσαν σε περίπου 0,5 δισ.

ευρώ των εξαγωγών της ΕΕ το 2016·

Page 21: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

20

- διατήρηση του συστήματος αδειών εισαγωγής για τα αυτοκίνητα (παράλληλα με την

κατάργηση της αδειοδότησης για άλλα προϊόντα).

Το Ισραήλ εισήγαγε επίσης νέες απαιτήσεις σχετικά με τη διατροφική επισήμανση τον

Δεκέμβριο του 2017. Οι απαιτήσεις αυτές δεν συνάδουν με τις καθιερωμένες διεθνείς

πρακτικές και ενδέχεται να δημιουργήσουν διακρίσεις εις βάρος των εισαγόμενων

προϊόντων λόγω της αύξησης του κόστους συσκευασίας και επισήμανσης. Η ΕΕ υπέβαλε

τη γνωμοδότησή της στην επιτροπή του ΠΟΕ για τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο (TEE)

τον Μάιο του 2017 και άσκησε συνεχή πίεση στις ισραηλινές αρχές. Τα παραπάνω

οδήγησαν στην έγκριση από το ισραηλινό κοινοβούλιο μιας έκδοσης με ορισμένες

τροπολογίες, οι οποίες προβλέπουν πολύ μεγαλύτερη περίοδο εφαρμογής (δύο έτη) και

εξαιρούν τα προϊόντα τροφίμων μικρότερου μεγέθους από τις απαιτήσεις επισήμανσης.

Ένα άλλο μέτρο στο στάδιο της προετοιμασίας είναι η μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για

τα καλλυντικά με στόχο την ευθυγράμμιση, στο μέτρο του δυνατού, των ισραηλινών

απαιτήσεων με τις απαιτήσεις της ΕΕ, κυρίως όσον αφορά τον έλεγχο μετά τη διάθεση

στην αγορά. Η ΕΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την πρόθεση του Ισραήλ να

προχωρήσει προς την κατεύθυνση της εναρμόνισης με τον κανονισμό για τα καλλυντικά

προϊόντα της ΕΕ, σκιαγράφησε όμως ορισμένες βασικές ανησυχίες στην ισραηλινή

νομοθεσία οι οποίες θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις συνθήκες πρόσβασης των

επιχειρήσεων της ΕΕ στην αγορά του Ισραήλ. Η μεταρρύθμιση εξακολουθεί να τελεί υπό

συζήτηση στο ισραηλινό κοινοβούλιο. Η ΕΕ συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις με τους

ισραηλινούς ομολόγους της.

Ο Λίβανος υιοθέτησε επίσης ένα νέο εμπόδιο το 2017, με την ανάκληση της απαλλαγής

από τους δασμούς που είχε χορηγηθεί από το 2013 στις εισαγωγές υδρογονανθράκων

από την ΕΕ. Στις 4 Απριλίου 2017, το τελωνειακό συμβούλιο του Λιβάνου αποφάσισε,

στο πλαίσιο αναθεώρησης της φορολογικής νομοθεσίας, να ακυρώσει την απαλλαγή από

τους δασμούς που είχε χορηγηθεί στις εξαγωγές πετρελαίου/πετρελαϊκών προϊόντων της

ΕΕ, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση. Η κυβέρνηση του Λιβάνου ενέκρινε επίσης

αυξημένους φόρους επί των εισαγωγών ορισμένων προϊόντων, μεταξύ άλλων

αλκοολούχων ποτών, κατά παράβαση της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Λιβάνου. Χάρη στον

συνεχή διάλογο με τις αρχές του Λιβάνου, η ΕΕ μπόρεσε να εξασφαλίσει εξαίρεση για

τις εξαγωγές της από την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου.

Αν και λιγότερο έντονες, κάποιες τάσεις προστατευτισμού έχουν προκύψει και στην

Τυνησία. Στα ζητήματα περιλαμβάνονται τεχνικές και διοικητικές δυσκολίες που

αντιμετωπίζουν οι εξαγωγείς φαρμακευτικών προϊόντων, ελαστικών και κεραμικών

πλακιδίων της ΕΕ. Από την άνοιξη του 2017, οι αρχές της Τυνησίας υφίσταντο δημόσιες

πιέσεις για τη θέσπιση περιοριστικών μέτρων για τις εισαγωγές με στόχο την εξάλειψη

του εμπορικού ελλείμματος και του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Αυτό έγινε

μέσω επαχθών τελωνειακών διαδικασιών, ιδίως με το αίτημα τα τελωνεία της ΕΕ να

υποβάλουν δήλωση σχετικά με τις εξαγωγές προς την Τυνησία και τους συστημικούς

τεχνικούς ελέγχους στους λιμένες για έναν εκτεταμένο κατάλογο προϊόντων, αλλά και με

την αύξηση των δασμών σε «μη βασικά» καταναλωτικά προϊόντα,

συμπεριλαμβανομένων γεωργικών και μεταποιημένων προϊόντων που δεν καλύπτονται

από τη συμφωνία σύνδεσης. Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς το ζήτημα και

επιδιώκει την επίλυση των θεμάτων αυτών μέσω τακτικού διαλόγου στο πλαίσιο των

συνεδριάσεων των υποεπιτροπών και ενόψει των διαπραγματεύσεων για τη σφαιρική και

σε βάθος ζώνη ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA/Deep and Comprehensive Free Trade

Area).

Page 22: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

21

Έναντι της περιφερειακής αυτής πρόκλησης, η προσέγγισή μας είναι να αυξηθεί η χρήση

όλων των διαθέσιμων εργαλείων, τεχνικών και πολιτικών, προκειμένου να επιτευχθεί

μέγιστος βαθμός πρόσβασης στην αγορά. Ενώ θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με

τις χώρες της Ευρωμεσογειακής περιοχής για την αντιμετώπιση των οικονομικών

προκλήσεων, οι διατάξεις των συμφωνιών σύνδεσης και των συμφωνιών του ΠΟΕ

πρέπει να γίνονται σεβαστές, καθώς η συμμόρφωση είναι προς το συμφέρον όλων των

εμπλεκόμενων μερών. Οι εμπορικοί φραγμοί δεν θα ενισχύσουν, αλλά θα υπονομεύσουν

την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων στην περιοχή.

Β. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Η διαδικασία αυτή θέτει προκλήσεις καθώς είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσο

επηρεάζουν τα εμπόδια (ιδιαίτερα τα μη δασμολογικά) το κόστος και τη συμπεριφορά

των εξαγωγέων. Τα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία σχετικά με τις αυξήσεις του κόστους

λόγω των καταχωρισμένων εμποδίων παραμένουν αποσπασματικά. Μια άλλη

σημαντική διάκριση που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι ότι οι μη δασμολογικοί

φραγμοί χαρακτηρίζονται από διαφορετικούς βαθμούς περιορισμών. Εκτός από τις

αυστηρές απαγορεύσεις, τα περισσότερα περιοριστικά εμπορικά μέτρα δεν εξαλείφουν

το εμπόριο συνολικά, αλλά μάλλον το μειώνουν. Επιπλέον, οι περιορισμοί που αφορούν

τα ίδια προϊόντα ή τις ίδιες υπηρεσίες ενδέχεται να αλληλεπικαλύπτονται – συνεπώς,

πρόσθετα εμπόδια ενδέχεται να μην συνεπάγονται απαραίτητα πρόσθετο αντίκτυπο, ούτε

και η άρση ενός φραγμού συνεπάγεται αυτόματη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά.

Η ανάλυση των εμπορικών ροών που συνδέονται με τα νέα εμπόδια τα οποία τέθηκαν το

2017 αποτελεί ένα πρώτο βήμα για να εκτιμηθεί η σημασία των δράσεων της ΕΕ για την

πρόσβαση στην αγορά. Η μεθοδολογία βασίζεται σε διμερή στοιχεία για τις εξαγωγές

της ΕΕ για τους αντίστοιχους δασμολογικούς κωδικούς του εναρμονισμένου συστήματος

(ΕΣ): ασφαλώς, τα εμπόδια δεν εξαλείφουν απαραιτήτως όλες τις εξαγωγές – συνεπώς,

τα εν λόγω ποσά πρέπει να γίνονται αντιληπτά ως ο θεωρητικός μέγιστος αντίκτυπος.

Σηματοδοτούν μια τάξη μεγέθους, μια γενική ένδειξη της σημασίας των υποκείμενων

εξαγωγών που ενδεχομένως επηρεάζονται από τα εμπόδια. Η εξέταση του ενδεχόμενου

αντικτύπου αυτών των μέτρων αποτελεί παράγοντα που λαμβάνεται υπόψη από την

Επιτροπή, δεδομένου ότι καθορίζει τις προτεραιότητές της για την εξάλειψη των

εμποδίων πρόσβασης στην αγορά.

Το εν λόγω μέτρο εφαρμόστηκε σε 47 από τα 67 νέα εμπόδια που καταγράφηκαν το

2017, εξαιρουμένων των υπηρεσιών, καθώς και των οριζόντιων και άλλων μέτρων, τα

οποία είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν. Ο υπολογισμός αυτός καταδεικνύει ότι τα

νέα εμπόδια για το εμπόριο που καταγράφηκαν το 2017 ενδέχεται να επηρεάζουν

εξαγωγές της ΕΕ αξίας έως και 23,1 δισ. ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 1,2% του

συνόλου των εξαγωγών της ΕΕ για το 2017.

Page 23: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

22

Το ποσοστό αυτό είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με το 2016, όταν επηρεάζονταν

δυνητικά εξαγωγές αξίας ύψους 27 δισεκατομμυρίων ευρώ, επιβεβαιώνει δε την

επέκταση των μέτρων προστατευτισμού. Στους βιομηχανικούς τομείς, τα μέτρα που

θεσπίστηκαν από τρεις χώρες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα των εξαγωγών που

δυνητικά επηρεάστηκαν (Κίνα 7 δισ. ευρώ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 4,5 δισ. ευρώ,

Αίγυπτος 3,1 δισ. ευρώ). Οι τομείς που αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο πιθανό αντίκτυπο

το 2017, όσον αφορά την αξία, είναι οι ΤΠΕ και τα ηλεκτρονικά είδη (σχεδόν 10 δισ.

ευρώ), τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα δερμάτινα είδη (8,3 δισ. ευρώ), καθώς

και τα χημικά προϊόντα (3,1 δισ. ευρώ). Στον τομέα των γεωργικών προϊόντων

διατροφής, περίπου το ήμισυ της αξίας των εμπορικών ροών που ενδεχομένως

επηρεάζονται από περιοριστικά μέτρα οφείλεται σε πολιτικές της Κίνας, ενώ επιπλέον

30% επηρεάζεται από τις ρωσικές πολιτικές.

Η σημαντική έκταση των εμπορικών συναλλαγών οι οποίες ενδέχεται να επηρεάζονται

από την επιβολή νέων εμποδίων πρόσβασης στην αγορά υπογραμμίζει για άλλη μια

φορά τη σημασία της στρατηγικής της ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά όσον αφορά

την παρακολούθηση, την ιεράρχηση και την αντιμετώπιση των μέτρων που περιορίζουν

το εμπόριο με τα πλέον ενδεδειγμένα εργαλεία.

III. ΚΥΡΙΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΟΥ

ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 2017

Το παρόν κεφάλαιο αναλύει τα 45 εμπόδια που καταργήθηκαν συνολικά ή εν μέρει κατά

τη διάρκεια του 2017, τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα οφέλη που

προκύπτουν για τις επιχειρήσεις μας.

A. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΣΤΟ

ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Λόγω της ανόδου του προστατευτισμού στον σημερινό κόσμο των συναλλαγών, το

καθημερινό μας έργο για την άρση των εμπορικών φραγμών αποκτά ολοένα και πιο

εξέχουσα θέση. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή ενίσχυσε τη στρατηγική της ΕΕ για την

πρόσβαση στην αγορά με την ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των θεσμικών οργάνων

της ΕΕ και των ενδιαφερόμενων φορέων, την καλύτερη ιεράρχηση των εμποδίων και τη

βελτίωση της επικοινωνίας και της ευαισθητοποίησης. Οι προσπάθειες αυτές οδήγησαν

στην άρση 20 εμποδίων το 2016 και στην επιτυχή αντιμετώπιση 45 εμποδίων το 2017 –

αριθμός που αποτελεί ρεκόρ.

Στην προηγούμενη ενότητα υπογραμμίστηκε το πλήθος των εργαλείων που

προσφέρονται για την προσπάθεια αυτή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΥΕΔ, τα κράτη

Page 24: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

23

μέλη της ΕΕ και η βιομηχανία συνεργάζονται στενά σε μια συνεχή ροή διπλωματικού

έργου μέσω του δικτύου των αντιπροσωπειών της ΕΕ και των πρεσβειών των κρατών

μελών σε τρίτες χώρες, στις Βρυξέλλες και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η συνεργασία

αυτή περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, που εκτείνονται από τεχνικά έργα

στον τομέα του εμπορίου έως και επίσημα διαβήματα, και από συζητήσεις σε πλαίσια

επίσημων πολιτικών δομών (φόρουμ διαλόγου, επιτροπές) και αποστολές υψηλού

επιπέδου Ευρωπαίων Επιτρόπων έως και πρωτοβουλίες σε υπουργικό και σε προεδρικό

επίπεδο. Όπου αυτό βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του έργου μας, η δράση

συντονίζεται με ομοϊδεάτες εταίρους.

Στο πλαίσιο του ΠΟΕ, οι τακτικές εργασίες σε επιτροπές που περιγράφονται στην

προηγούμενη ενότητα συμπληρώνονται από τη δραστηριότητα της Επιτροπής στο

πλαίσιο του μηχανισμού επίλυσης διαφορών – ένα πολύτιμο εργαλείο για την

αντιμετώπιση των εμπορικών φραγμών. Παρά το γεγονός ότι δεν εισήχθησαν νέες

υποθέσεις το 2017, οι επιτροπές του ΠΟΕ αποφάνθηκαν υπέρ της ΕΕ σε 2 υποθέσεις

(στην DS 472 σχετικά με ορισμένα μέτρα της Βραζιλίας ως προς τη φορολογία και

επιβαρύνσεις που έπλητταν αρκετούς οικονομικούς φορείς και στην DS 479 σχετικά με

τους δασμούς αντιντάμπινγκ της Ρωσίας για τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα από τη

Γερμανία και την Ιταλία). Σε μια υπόθεση σχετικά με τις υγειονομικές πολιτικές της

Ρωσίας για την εισαγωγή χοίρων, χοιρινού κρέατος και ορισμένων προϊόντων χοιρείου

κρέατος, οι αξιώσεις της ΕΕ επιβεβαιώθηκαν επίσης από το δευτεροβάθμιο δικαιοδοτικό

όργανο του ΠΟΕ (DS 475) και από την έκθεση που ενέκρινε το όργανο επίλυσης

διαφορών του ΠΟΕ. Τέλος, στο πλαίσιο της DS 485 σχετικά με τη δασμολογική

μεταχείριση ορισμένων αγροτικών και μεταποιητικών προϊόντων στη Ρωσία, τον Ιούνιο

του 2017 η Ρωσία επιβεβαίωσε ότι μείωσε τους δασμούς των εν λόγω προϊόντων στο

επίπεδο για το οποίο είχε δεσμευτεί στο χρονοδιάγραμμά της για τον ΠΟΕ, όπως

απαιτούσε η ΕΕ.

Η Επιτροπή δεν θα διστάσει επίσης να προσφύγει σε διμερή διευθέτηση διαφορών, όπως

προβλέπεται στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της. Η δυνατότητα αυτή αναλύεται

επί μονίμου βάσεως.

Το 2017, η Επιτροπή χρησιμοποίησε επίσης με επιτυχία, κατόπιν αιτήματος εξαγωγέων,

τη διαδικασία που προβλέπεται από τον κανονισμό περί εμπορικών φραγμών12

,

εκκινώντας στις 7 Ιουλίου 2017 εξέταση σχετικά με τουρκικό μέτρο που προέβλεπε την

επιβολή άδειας εισαγωγής13 για ένα συγκεκριμένο προϊόν. Το παράδειγμα αυτό

υπογραμμίζει τις δυνατότητες ενός μέσου που χρησιμοποιείται σπάνια από τα

12 Κανονισμός (ΕΕ) 2015/1843 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Οκτωβρίου

2015, που καθορίζει ενωσιακές διαδικασίες στον τομέα της κοινής εμπορικής πολιτικής για να

διασφαλιστεί η άσκηση των δικαιωμάτων της Ένωσης στο πλαίσιο των κανόνων του διεθνούς

εμπορίου, ιδίως αυτών που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΕΕ

L 272 της 16.10.2015, σ. 1).

13 Βλ. κατωτέρω σελίδα 30.

Page 25: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

24

ενδιαφερόμενα μέρη της ΕΕ για την αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου είδους εμποδίων στο

εμπόριο.

Εκτός από τα προαναφερθέντα μέσα, η Επιτροπή επιδιώκει μια φιλόδοξη ατζέντα για το

εμπόριο –προτεραιότητα η οποία τονίστηκε από τον Πρόεδρο κ. Juncker στην ομιλία του

για την κατάσταση της Ένωσης και την επακόλουθη δέσμη μέτρων για το εμπόριο που

παρουσίασε η Επίτροπος κ. Malmström τον Σεπτέμβριο του 2017– με στόχο την αύξηση

της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και των αξιών. Η στρατηγική αυτή

αντικατοπτρίζεται στις περαιτέρω συνολικές συμφωνίες με τρίτες χώρες, οι οποίες

παρέχουν ολοένα και αποτελεσματικότερα πλαίσια για την αντιμετώπιση των εμποδίων

πρόσβασης στην αγορά. Το 2017 ξεκίνησε η προσωρινή εφαρμογή της συνολικής

οικονομικής και εμπορικής συμφωνίας με τον Καναδά (CETA/Comprehensive

Economic and Trade Agreement with Canada), ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για

τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης με την Ιαπωνία και σημειώθηκε πρόοδος

στις συνομιλίες για τον εκσυγχρονισμό της ΣΕΣ ΕΕ-Μεξικού και στη ΣΕΣ ΕΕ-Mercosur.

Διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και με άλλες χώρες όπως η Ινδονησία, η δε

Επιτροπή έχει ζητήσει από το Συμβούλιο διαπραγματευτικές οδηγίες για εμπορικές

συμφωνίες και με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Τα εμπόδια που εντοπίζονται

στο πλαίσιο της δράσης της ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά διοχετεύονται απευθείας

στις εν λόγω διαπραγματεύσεις για τις ΣΕΣ, προκειμένου να διασφαλιστεί η

αποτελεσματική αντιμετώπιση των προτεραιοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση στην

αγορά. Με δεδομένη την αυξημένη έμφαση που αποδίδει η Επιτροπή στην εφαρμογή

των ΣΕΣ, διατηρεί επίσης ενισχυτικές συζητήσεις με τους εταίρους της ως προς την

πρόσβαση στην αγορά προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι φραγμοί σε χώρες όπου

ισχύουν ΣΕΣ. Οι δομές εφαρμογής που θεσπίζονται από τις ΣΕΣ συμβάλλουν σημαντικά

στην εξάλειψη συγκεκριμένων εμπορικών φραγμών και παρέχουν ένα τακτικό πλαίσιο

για την εξέταση θεμάτων πρόσβασης στην αγορά.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε το 2017 μια θεμελιώδη πρωτοβουλία για την

ευρωπαϊκή οικονομική διπλωματία, με την οποία αξιοποιούνται όλες οι πτυχές των

πολιτικών μας (από την περιβαλλοντική πολιτική ως τον τομέα των μεταφορών, από την

ενέργεια ως την ανταγωνιστικότητα, από την ανάπτυξη ως τη βιομηχανική πολιτική)

προκειμένου να στηριχθούν οι βασικές οικονομικές μας προτεραιότητες με όλους τους

εμπορικούς εταίρους μας και τον καθένα ξεχωριστά. Η πρόσβαση στην αγορά αποτελεί

πάντοτε μία από αυτές τις βασικές προτεραιότητες και, ως εκ τούτου, ωφελείται από την

παρούσα πρωτοβουλία.

Β. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 2017

1. Εμπόδια που καταργήθηκαν το 2017 ανά τρίτη χώρα

Χάρη στις αυξημένες και συνδυασμένες προσπάθειες όλων των ενδιαφερομένων στο

έργο μας για την πρόσβαση στην αγορά, συνολικά το 2017 επιλύθηκαν 45 εμπόδια εν

όλω ή εν μέρει, γεγονός το οποίο καταδεικνύει σημαντική αύξηση σε σύγκριση με το

προηγούμενο έτος.

Page 26: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

25

Στον πίνακα 7 παρουσιάζονται οι τρίτες χώρες στις οποίες αντιμετωπίστηκαν τα εμπόδια

με τη μεγαλύτερη επιτυχία. Η Κίνα εμφανίζεται πρώτη στον κατάλογο με 7 εμπόδια να

έχουν επιλυθεί το 2017, και ακολουθούν η Βραζιλία, η Τουρκία και ο Καναδάς (τρία η

καθεμία). Επίσης, στην Αργεντινή, την Ινδία, τη Σαουδική Αραβία, την Ταϊβάν και τα

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία δύο εμπόδια.

Πίνακας 7: Γεωγραφική κατανομή των εμποδίων που καταργήθηκαν το 2017 (* -

χώρες της G20)

2. Εμπόδια που καταργήθηκαν το 2017 ανά είδος μέτρου

Είναι χρήσιμο να αναλυθεί κατά πόσον ήταν αποτελεσματικός ο τρόπος με τον οποίο η

ΕΕ αντιμετώπισε τους διάφορους αυτούς τύπους μέτρων κατά το προηγούμενο έτος. Ο

πίνακας 8 δείχνει ότι η στρατηγική μας συνέβαλε στην επίλυση διψήφιου αριθμού

εμποδίων, τόσο στα σύνορα όσο και «μετά τα σύνορα», επιβεβαιώνοντας την

αποτελεσματικότητα της εργαλειοθήκης μας κατά την αντιμετώπιση διαφορετικών ειδών

εμποδίων. Σε αντίθεση με το προηγούμενο έτος, το 2017 καταγράφηκε σημαντική

αύξηση στην κατάργηση του αριθμού των μέτρων που λαμβάνονται στα σύνορα (34) σε

σύγκριση με τα μέτρα που εφαρμόζονται «μετά τα σύνορα» (11). Τα περισσότερα από

τα μέτρα στα σύνορα που αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς αφορούσαν ζητήματα ΥΦΠ και η

κατάργησή τους οφείλεται σε κοινές στοχοθετημένες δράσεις (Επιτροπή, κράτη μέλη της

ΕΕ, αντιπροσωπείες της ΕΕ, εξαγωγείς της ΕΕ) σε 20 βασικές χώρες προτεραιότητας,

ενώ τα υπόλοιπα εμπόδια που είχαν επιλυθεί αποτελούσαν απαγορεύσεις εισαγωγής ή

τελωνειακά θέματα.

7

3 3 3

2 2 2 2 2

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

CH

INA

*

BR

AZI

L*

TUR

KEY

*

CA

NA

DA

*

AR

GEN

TIN

A*

IND

IA*

SAU

DI A

RA

BIA

*

TAIW

AN

UA

E

USA

*

CO

NG

O

HO

NG

KO

NG

IRA

Q

JAP

AN

*

MA

LAYS

IA

MEX

ICO

*

NIC

AR

AG

UA

PER

U

PH

ILIP

PIN

ES

RU

SSIA

*

SIN

GA

PO

RE

THA

ILA

ND

UK

RA

INE

ECU

AD

OR

NO

RW

AY

LEB

AN

ON

CO

LOM

BIA

KA

ZAK

HST

AN

Page 27: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

26

Για τα έντεκα μέτρα «μετά τα σύνορα», τα πιο θετικά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν στον

τομέα των ρυθμιστικών ή φορολογικών μέτρων για το εμπόριο αγαθών (10), ενώ

επιλύθηκε επιτυχώς και ένα ζήτημα υπηρεσιών.

Πίνακας 8: Τομεακή κατανομή των φραγμών που καταργήθηκαν το 2017 όπως

καταγράφηκαν στην MADB (αριθμός μέτρων)

3. Εμπόδια που καταργήθηκαν το 2017 ανά τομέα

Ο πίνακας 9 παρέχει μια επισκόπηση των κυριότερων οικονομικών τομέων στους

οποίους τα εμπόδια για το εμπόριο άρθηκαν το 2017. Στην κορυφή του καταλόγου

βρίσκεται ο τομέας της γεωργίας και της αλιείας, καθώς επιλύθηκαν (μερικώς ή πλήρως)

27 μέτρα14

. Δεύτερος κατά σειρά τομέας ήταν ο τομέας των οίνων και των

οινοπνευματωδών ποτών, στον οποίο σημειώθηκε επιτυχής αντιμετώπιση τριών

εμποδίων κατά την ίδια περίοδο. Στον τομέα σιδήρου, χάλυβα και μη σιδηρούχων

μετάλλων, καθώς και στον τομέα ξύλου, χαρτιού και χαρτοπολτού, καταργήθηκαν από

δύο εμπόδια στον καθένα. Επιπλέον, μεμονωμένα εμπόδια άρθηκαν σε πολλούς άλλους

τομείς: αεροσκάφη, αυτοκίνητα, κεραμικά και γυαλί, ΤΠΕ και ηλεκτρονικά είδη,

14Μία ιδιαιτερότητα των εμποδίων ΥΦΠ είναι το γεγονός ότι οι τρίτες χώρες μπορεί να άρουν τους

φραγμούς ανά κράτος μέλος επειδή δεν θεωρούν πάντοτε την ΕΕ ως ενιαίο φορέα σε θέματα ΥΦΠ.

Συνεπώς, η πρόοδος είναι μερική, αλλά παρά ταύτα σημαντική.

34

11

Στα σύνορα Μετά τα σύνορα

Κατανομή των εμποδίων που αναφέρθηκαν το 2017 ανά είδος μέτρου

Page 28: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

27

μηχανήματα, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, φαρμακευτικά προϊόντα, υπηρεσίες και

κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και δερμάτινα είδη. Τέλος, επιλύθηκαν επίσης δύο

οριζόντια εμπόδια τα οποία κάλυπταν τους δημοτικούς φορείς στην Κολομβία και τα

ελάχιστα όρια επενδύσεων στον Καναδά.

Πίνακας 9: Τομεακή κατανομή των φραγμών που καταργήθηκαν το 2017 όπως

καταγράφηκαν στην MADB

Γ. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 2017

Η παρούσα ενότητα παρέχει μια πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση των εμποδίων που

καταργήθηκαν στους εννέα εμπορικούς εταίρους για τους οποίους καταγράφηκε ο

μεγαλύτερος αριθμός επιλυθέντων εμποδίων (και τουλάχιστον δύο εμποδίων) το 2017:

Κίνα, Βραζιλία, Καναδά, Τουρκία, Αργεντινή, Ινδία, Σαουδική Αραβία, Ταϊβάν και

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

1. Κίνα

Η Κίνα εξακολουθεί να συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που καταφεύγουν συχνότερα

σε εμπόδια πρόσβασης στην αγορά, τόσο από την άποψη του συνολικού αποθέματος των

καταγεγραμμένων μέτρων (25) όσο και των νέων εμποδίων που εντοπίστηκαν το 2017

(δέκα). Ωστόσο, μπορούν επίσης να προσδιοριστούν και ορισμένα θετικά, αν και κατά

κύριο λόγο στοιχειώδη, βήματα το 2017, κάτι το οποίο καταδεικνύει ότι η στρατηγική

27

3 2 2 2

1 1 1 1 1 1 1 1 1

Page 29: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

28

της ΕΕ για την άρση των εμποδίων παράγει αποτελέσματα ακόμη και στις πιο δύσκολες

συνθήκες.

Πρόοδος έχει σημειωθεί και στον τομέα των μέτρων ΥΦΠ. Όσον αφορά τα τρόφιμα και

τα ποτά που επί του παρόντος δεν απαιτείται να συνοδεύονται από επίσημη πιστοποίηση,

η ΕΕ πέτυχε διετή αναστολή της εφαρμογής του νομοθετήματος που θα συνεπαγόταν την

πιστοποίηση τροφίμων χαμηλού κινδύνου. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί

τις εξελίξεις εφόσον παραμένουν οι ανησυχίες σχετικά με το μέτρο, παρά την

ευπρόσδεκτη αναστολή της εφαρμογής.

Επίσης, εντός του ίδιου τομέα, από το έτος 2000 η αρμόδια αρχή της Κίνας εφαρμόζει

απαγόρευση εισαγωγών στη χώρα για τα προϊόντα βοοειδών και αιγοπροβάτων της ΕΕ

και βόειου και πρόβειου κρέατος λόγω της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών

(ΣΕΒ) και της μεταδοτικής σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας (ΜΣΕ). Ωστόσο, η ΕΕ

συνέβαλε στην άρση των απαγορεύσεων σε σχέση με τη ΣΕΒ για ορισμένα κράτη μέλη.

Τον Σεπτέμβριο του 2017, απαγορεύθηκε η είσοδος διαφόρων τύπων τυριών που έχουν

στη μάζα τους πράσινα στίγματα από τους υπεύθυνους επιθεώρησης και καραντίνας της

Κίνας. Μετά από διμερείς συζητήσεις με τις κινεζικές αρχές, η απαγόρευση ήρθη.

Θετική εξέλιξη σημειώθηκε επίσης στον τομέα των ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Τον

Οκτώβριο του 2017 η Κίνα επέκτεινε τον αριθμό των προϊόντων που εξαιρούνται από τις

κλινικές δοκιμές στην Κίνα. Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με το κινεζικό διάταγμα

αριθ. 650, απαιτείται από τους κατασκευαστές να διεξάγουν κλινικές δοκιμές εντός της

Κίνας για την καταχώριση ορισμένων κατηγοριών ιατροτεχνολογικών προϊόντων στην

Κίνα, η απόφαση αυτή θα μειώσει σημαντικά τον χρόνο και το κόστος της καταχώρισης

και θα βελτιώσει την πρόσβαση στην αγορά των προϊόντων που έχουν πρόσφατα

καταχωριστεί στην Κίνα.

Ομοίως, στον τομέα των φαρμακευτικών προϊόντων, η Κίνα ενημέρωσε τον Φεβρουάριο

του 2017 τον εθνικό κατάλογο φαρμάκων που δικαιούνται επιστροφής δαπανών για

πρώτη φορά μέσα σε οκτώ χρόνια. Ο νέος κατάλογος περιλαμβάνει 15 τοις εκατό

περισσότερα φάρμακα από ό,τι η έκδοση του 2009. Συνιστά, επομένως, απτή πρόοδο

όσον αφορά τη βελτίωση της πρόσβασης στις αγορές της Κίνας για τα νέα φάρμακα.

Όσον αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία, σημειώθηκε κάποια πρόοδος, καθώς, τον

Σεπτέμβριο του 2017, η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα καθυστερήσει κατά ένα έτος η έναρξη

ισχύος της πρόσφατης πολιτικής ποσοστώσεων για τα νέα ενεργειακά οχήματα, η οποία

προβλέπεται πλέον για το 2019. Η αναβολή της εφαρμογής θα δώσει στους ευρωπαίους

κατασκευαστές αυτοκινήτων το απαραίτητο περιθώριο ελιγμών στην Κίνα.

Τέλος, κατεγράφησαν επίσης ορισμένες θετικές εξελίξεις στον τομέα των αεροσκαφών.

Τα τελευταία χρόνια, η Διοίκηση Πολιτικής Αεροπορίας της Κίνας σταμάτησε την

έκδοση του αναγκαίου πιστοποιητικού με το οποίο επιτρέπεται η εισαγωγή μικρών

αεροσκαφών στην Κίνα. Ωστόσο, το 2017, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα

Page 30: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

29

συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα των αερομεταφορών,

ολοκληρώνοντας τις διαπραγματεύσεις για μια διμερή συμφωνία για την ασφάλεια της

πολιτικής αεροπορίας (Bilateral Civil Aviation Safety Agreement/BASA). Η συμφωνία

αυτή θα εξαλείψει την περιττή αλληλεπικάλυψη των δραστηριοτήτων αξιολόγησης και

πιστοποίησης των αεροναυτικών προϊόντων από τις αρχές πολιτικής αεροπορίας και, ως

εκ τούτου, θα μειώσει το κόστος στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών. Αν και η

συμφωνία δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ, η Κίνα έχει ήδη εκδώσει τις σχετικές

ειδοποιήσεις για την αποδοχή της εισαγωγής ορισμένων αεροσκαφών της ΕΕ – η ΕΕ

προσβλέπει σε στενή συνεργασία με τις κινεζικές αρχές ώστε να οριστικοποιηθεί η άρση

της απαγόρευσης εγκρίσεων όσο το δυνατόν συντομότερα.

2. Βραζιλία

Η Βραζιλία αποτελεί μέρος του συνασπισμού της MERCOSUR, με την οποία η ΕΕ

διαπραγματεύεται συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών στο πλαίσιο των

διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία σύνδεσης.

Με δεδομένο ότι η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής και

η ΕΕ ο κύριος εμπορικός της εταίρος, τα ζητήματα πρόσβασης στην αγορά έχουν μεγάλη

σημασία στην περιοχή. Η τάση όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά ήταν σε γενικές

γραμμές θετική δεδομένου ότι καταργήθηκαν (εν μέρει ή πλήρως) τρία εμπόδια.

Όσον αφορά τον τομέα της γεωργίας και της αλιείας, εκδόθηκε νέα νομοθεσία και η

εφαρμογή της βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, κάτι το οποίο διευκολύνει την ευρωπαϊκή

πρόσβαση στην αγορά, παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο εμπόδιο δεν έχει

καταργηθεί πλήρως. Η εν λόγω νομοθεσία περιλαμβάνει διατάξεις που επιτρέπουν σε

όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ που εξάγουν ήδη να προσθέσουν περισσότερες

εγκαταστάσεις στους καταλόγους των εγκεκριμένων επιχειρήσεων για εξαγωγές προς τη

Βραζιλία (χωρίς ελέγχους), να επεκτείνουν την έγκριση και σε άλλες περιοχές/είδη ζώων

(όταν το σύστημα έχει ήδη θεωρηθεί ισοδύναμο) και να καταρτίσουν κατάλογο

προϊόντων χαμηλού κινδύνου, ο οποίος δεν έχει ακόμη καθοριστεί από τη Βραζιλία. Τα

μέτρα αυτά μειώνουν τη συσσώρευση καθυστερήσεων στους ελέγχους, γεγονός το οποίο

αποτελεί επαναλαμβανόμενο συστημικό ζήτημα. Επιπλέον, έχουν γίνει ορισμένα θετικά

βήματα από τις αρχές της Βραζιλίας ώστε να διευθετηθούν 17 εκκρεμείς αιτήσεις για

φρούτα και λαχανικά, ένδειξη της δέσμευσης στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της

Mercosur.

Πρόοδος έχει επίσης εν μέρει επιτευχθεί στον κλάδο των οίνων και των

οινοπνευματωδών ποτών, με τον Οργανισμό Υγειονομικών Ελέγχων της Βραζιλίας

(ANVISA) να έχει εγκρίνει νέο κανονισμό σχετικά με την επισήμανση των

αλλεργιογόνων στα τρόφιμα. Η νέα αυτή απαίτηση ισχύει για τα τρόφιμα, τα ποτά, τα

πρόσθετα και τα συστατικά που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία τροφίμων και στα

αλκοολούχα ποτά που περιέχουν δημητριακά (σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη και

υβρίδια), τα οποία θα πρέπει να επισημαίνονται με προειδοποιητικό μήνυμα. Ύστερα

από πολλά διαβήματα εκ μέρους της Επιτροπής, στις αρχές του 2017, ο ANVISA

Page 31: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

30

επιβεβαίωσε τελικά την απαλλαγή από την επισήμανση των αλλεργιογόνων για τα

αλκοολούχα ποτά που αποστάζονται από δημητριακά.

Τέλος, έχει αντιμετωπιστεί ένα ακόμη εμπόδιο σε σχέση με τα μηχανήματα. Το

κανονιστικό πρότυπο (Norma Regulamentadora) αριθ. 12 (NR 12) είναι ένας κανονισμός

που καθορίζει τα πρότυπα ασφάλειας σε διάφορους τομείς απασχόλησης,

συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων που ισχύουν κατά τον ίδιο τρόπο για

εξαγωγείς, παραγωγούς και χρήστες μηχανημάτων και βιομηχανικού εξοπλισμού,

πρότυπα τα οποία επιβάλλουν ευρύτατες απαιτήσεις. Το υπουργείο Εργασίας εξέδωσε

τελικά τεχνικό σημείωμα, στο οποίο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα εισαγόμενα

μηχανήματα που κατασκευάζονται σύμφωνα με το πρότυπο ISO 13849 δεν θα πρέπει να

θεωρείται ότι δεν συμμορφώνονται με τον NR 12. Κατά συνέπεια, με τον τρόπο αυτό

καθίσταται δυνατή η πρόσβαση στην αγορά του κλάδου μηχανημάτων της ΕΕ που

χρησιμοποιεί το πρότυπο ISO 13849.

3. Καναδάς

Η Συνολική Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά τέθηκε

προσωρινά σε ισχύ στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. Η συμφωνία οδήγησε στη συνεχή

βελτίωση των εμπορικών σχέσεων, καθώς παρέχει επίσης ένα πλαίσιο που βοηθά στην

αντιμετώπιση των θεμάτων όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά. Μάλιστα, ήδη το

2017 επιβεβαιώθηκε η κατάργηση τριών εμποδίων.

Όσον αφορά τους οριζόντιους φραγμούς, ο νόμος που διέπει τις ξένες επενδύσεις στον

Καναδά (νομοθετική πράξη περί επενδύσεων του Καναδά) επιτρέπει στην καναδική

κυβέρνηση να προβαίνει σε έλεγχο των ξένων επενδύσεων οι οποίες υπερβαίνουν ένα

ορισμένο επίπεδο. Μετά την έναρξη εφαρμογής της CETA, το όριο επιθεώρησης είναι

1,5 δισεκατομμύρια δολάρια Καναδά σε επιχειρηματική αξία για επενδύσεις με σκοπό

την απόκτηση του ελέγχου καναδικής επιχείρησης από «επενδυτές βάσει της εμπορικής

συμφωνίας» που δεν είναι κρατικές επιχειρήσεις. Το όριο αυτό θα προσαρμόζεται

ετησίως με βάση την αύξηση του ονομαστικού ΑΕγχΠ, χάρη στις διατάξεις που

περιέχονται στη CETA.

Όσον αφορά τη γεωργία και την αλιεία, ένα ακόμη εμπόδιο καταργήθηκε, καθότι, μέχρι

πρότινος, τα κράτη μέλη δεν ήταν σε θέση να εξάγουν από κέντρα αποθήκευσης που

βρίσκονται σε διαφορετικές επαρχιακές μονάδες ελέγχου από την τοποθεσία στην οποία

είναι εγκατεστημένες οι μονάδες κατασκευής. Ωστόσο, η ΕΕ και ο Καναδάς

συμφώνησαν να τροποποιήσουν το εναρμονισμένο πιστοποιητικό εξαγωγής. Επίσης

σχετικά με τη γεωργία και την αλιεία, το προηγούμενο καθεστώς εισαγωγών για το

σιτάρι και το κριθάρι, το οποίο τελούσε υπό τη διαχείριση του καναδικού οργανισμού

για τον σίτο με βάση 4 δασμολογικές ποσοστώσεις, έχει πλέον καταργηθεί μετά την

έναρξη ισχύος της CETA.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της CETA, ο Καναδάς δεσμεύεται να συζητά όλα τα θέματα που

σχετίζονται με τους οίνους και τα οινοπνευματώδη ποτά για την εξεύρεση αμοιβαία

Page 32: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

31

αποδεκτών λύσεων με την ΕΕ. Τα θέματα αυτά αφορούν μεταξύ άλλων τις επαρχιακές

προσαυξήσεις που επιβάλλονται στους εγχώριους οίνους και στον οίνο που

εμφιαλώνεται στον Καναδά σε ιδιωτικούς σταθμούς παραγωγής κρασιού.

4. Τουρκία

Οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας βασίζονται στη Συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης που

τέθηκε σε ισχύ το 1995. Η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία διαθέτει εκτεταμένο

κατάλογο εμποδίων συνολικά, και, πιο συγκεκριμένα, ένα σύνολο 20 εμποδίων είναι

καταχωρισμένα στη βάση δεδομένων. Ωστόσο, δύο εμπόδια αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς.

Όσον αφορά την εξόρυξη, οι αρχές της Τουρκίας ήραν τους περιορισμούς για τα

θραύσματα χαλκού και αλουμινίου και τα αφαίρεσαν από τον κατάλογο των

εμπορευμάτων που υπόκεινται σε καταχώριση κατά την εξαγωγή.

Επιπλέον, ένα ακόμη εμπόδιο αντιμετωπίστηκε εν μέρει στον τομέα του ξύλου, χαρτιού

και χαρτοπολτού. Με τη δημοσίευση ανακοινωθέντων, οι τουρκικές αρχές

συμπεριλαμβάνουν σε τακτά διαστήματα διαφορετικά προϊόντα στο πεδίο εφαρμογής

του καθεστώτος έκδοσης πιστοποιητικού βάσει της εποπτείας των εισαγωγών στην

Τουρκία, το οποίο συνίσταται στην υποχρέωση εξασφάλισης άδειας εποπτείας πριν από

την εισαγωγή διαφόρων προϊόντων εάν η τιμή τους είναι κάτω από ένα συγκεκριμένο

όριο που ορίζεται από τις αρχές. Κατόπιν έρευνας που διεξήγαγε η Επιτροπή όσον

αφορά την εποπτεία των εισαγωγών μη επιχρισμένου χαρτιού χωρίς ξύλο βάσει του

κανονισμού περί εμπορικών φραγμών, η Τουρκία απέσυρε από τις 7 Δεκεμβρίου 2017

αυτήν την κατηγορία προϊόντων χαρτιού από το πεδίο εφαρμογής του καθεστώτος

εποπτείας των εισαγωγών. (Σημειώνεται, ωστόσο, ότι πολλά προϊόντα σε άλλους τομείς

εξακολουθούν να υπόκεινται σε αυτό το καθεστώς).

5. Αργεντινή

Η Αργεντινή αποτελεί επίσης μέρος του συνασπισμού της MERCOSUR, με την οποία η

ΕΕ διαπραγματεύεται συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών στο πλαίσιο των

διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία σύνδεσης. Έχει επιτευχθεί πρόοδος όσον αφορά την

πρόσβαση στην αγορά, καθώς το 2017 αντιμετωπίστηκαν δύο εμπόδια.

Όσον αφορά τα μέτρα ΥΦΠ, η Αργεντινή κατάργησε την απαίτηση απαλλαγής από το

αναπαραγωγικό και αναπνευστικό σύνδρομο των χοίρων (Porcine Reproductive &

Respiratory Syndrome/PRRS) από το πιστοποιητικό της, γεγονός το οποίο διευκολύνει

την πρόσβαση των παραγωγών κρέατος στην αγορά της Αργεντινής. Όσον αφορά τις

υπηρεσίες, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Αργεντινή κατάργησε την υπεύθυνη δήλωση εκ

μέρους του εισαγωγέα για τις υπηρεσίες, η οποία είχε θεσπιστεί με γενικά ψηφίσματα το

2012 και 2013.

Page 33: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

32

6. Ινδία

Όπως περιγράφεται σε προηγούμενες ενότητες, η Ινδία εξακολουθεί να υιοθετεί μια

τάση προστατευτισμού με τρεις νέους φραγμούς το 2017. Παρά τις εξελίξεις αυτές, η ΕΕ

κατάφερε (εν μέρει) να καταργήσει δύο εμπόδια κατά το 2017, και τα δύο σχετικά με τον

τομέα της ΥΦΠ.

Όσον αφορά τα προϊόντα χοιρινού κρέατος, έχει συμφωνηθεί με πολλά κράτη μέλη η

έκδοση πιστοποιητικού υγείας, κάτι το οποίο διευκολύνει την πρόσβασή τους εφόσον οι

ινδικές αρχές αποδέχτηκαν να μην απαιτούν πλέον τα προϊόντα χοιρινού κρέατος (π.χ.

ζαμπόν) να μπορούν να εξάγονται στην Ινδία μόνον εφόσον έχουν αφαιρεθεί τα οστά

από το κρέας πριν από την αλάτιση/ξήρανση. Η Ινδία είχε επίσης θεσπίσει περιορισμούς

στις εισαγωγές φυτών και φυτικών προϊόντων που σχετίζονται με τον υποκαπνισμό. Η

Ινδία ενέκρινε τις εισαγωγές φρούτων και ξύλου με εναλλακτικές επεξεργασίες (εν

ψυχρώ και εν θερμώ, αντίστοιχα) και δήλωσε ότι θα τις κοινοποιεί στην επιτροπή ΥΦΠ

του ΠΟΕ. Ωστόσο, ορισμένες από τις κοινοποιήσεις που ανακοινώθηκαν εξακολουθούν

να λείπουν.

Επιπλέον, όσον αφορά τα προϊόντα σιδήρου και χάλυβα, πρέπει να σημειωθεί ότι, τον

Φεβρουάριο του 2017, ο υφυπουργός Χάλυβα της Ινδίας ανακοίνωσε ότι οι ελάχιστες

τιμές εισαγωγής για τα προϊόντα σιδήρου και χάλυβα που ίσχυαν προηγουμένως δεν θα

παραταθούν πλέον για 19 προϊόντα.

7. Σαουδική Αραβία

Η Σαουδική Αραβία και τα άλλα πέντε κράτη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου

(Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ και ΗΑΕ) αντιπροσωπεύουν μια σημαντική περιοχή

από εμπορικής άποψης. Στη Σαουδική Αραβία καταργήθηκαν δύο εμπόδια κατά τη

διάρκεια του 2017, και τα δύο στον τομέα της γεωργίας και της αλιείας.

Η Σαουδική Αραβία είχε επιβάλει περιορισμούς στις εισαγωγές βοοειδών και

αιγοπροβάτων λόγω της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών (ΣΕΒ). Ωστόσο, η

απαγόρευση αυτή ήρθη για ορισμένα κράτη μέλη κατά το 2017. Επίσης, παρόμοια

απαγόρευση είχε καταγραφεί όσον αφορά τις εισαγωγές πτηνών και προϊόντων

πουλερικών λόγω της υψηλής παθογονικότητας γρίπης των πτηνών (ΥΠΓΠ). Και η

απαγόρευση αυτή ήρθη για ορισμένα κράτη μέλη το 2017.

8. Ταϊβάν

Η ΕΕ κατάφερε να αντιμετωπίσει δύο εμπόδια κατά το 2017, γεγονός το οποίο θα

ωφελήσει τις επιχειρήσεις της ΕΕ στην Ταϊβάν.

Και τα δύο εμπόδια σχετίζονταν με τον τομέα γεωργίας και αλιείας. Η Ταϊβάν

διατηρούσε συνήθως σε αναμονή για χρόνια πολυάριθμες αιτήσεις από την ΕΕ για την

εξαγωγή ζώων/φυτών και των προϊόντων τους, χωρίς να δίνει καμία ένδειξη ως προς το

πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία. Ευτυχώς, η Ταϊβάν επιτάχυνε τη διαδικασία κατά το

Page 34: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

33

2017 και χορηγήθηκε πρόσβαση στην αγορά σε ορισμένα κράτη μέλη. Επίσης, η Ταϊβάν

κατάργησε την απαγόρευσή της για τις εξαγωγές προϊόντων βοοειδών από ορισμένα

κράτη μέλη λόγω ΣΕΒ μετά την εντατικοποίηση της κοινής προσπάθειας των

κυβερνήσεων των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ξεκινήσουν διάλογο

επί σειρά ετών με τις αρχές της Ταϊβάν, την ακαδημαϊκή κοινότητα και το ευρύτερο

κοινό προκειμένου να εξηγήσουν τα ολοκληρωμένα και πολυεπίπεδα συστήματα

ελέγχου της ΕΕ, τα οποία πληρούν πολύ υψηλά πρότυπα.

9. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ)

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αντιπροσωπεύουν μια σημαντική περιοχή από εμπορικής

άποψης. Συνεπώς, η Επιτροπή καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για την αντιμετώπιση

των εμποδίων πρόσβασης στην αγορά, δύο δε από αυτά αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία

το 2017.

Όσον αφορά τον τομέα της γεωργίας και της αλιείας, ανακλήθηκε προσωρινή

απαγόρευση στις εισαγωγές πτηνών και προϊόντων πουλερικών λόγω HPAI για ορισμένα

κράτη μέλη.

Όσο για τα ηλεκτρονικά είδη, τα ΗΑΕ παρείχαν κατευθυντήριες γραμμές και μια

παρουσίαση που χορηγούσε εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής των μέτρων σε 11

προϊόντα για εξοπλισμό γενικού φωτισμού που καλύπτεται σήμερα από απόφαση του

υπουργικού συμβουλίου των ΗΑΕ του 2012, η οποία περιορίζει τη χρήση ορισμένων

επικίνδυνων υλικών στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό (παρόμοια με τη νομοθεσία της ΕΕ

σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σύμφωνα με την

οδηγία 2011/65/ΕΕ).

Δ. ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ

Σε αυτήν την ενότητα, επαναλαμβάνουμε καταρχάς την ανάλυση που πραγματοποιήθηκε

προηγουμένως με τον εντοπισμό των εμπορικών ροών που συνδέονται με τα εμπόδια τα

οποία καταργήθηκαν το 2017. Οι εμπορικές ροές που δυνητικά επηρεάζονταν από τους

εμπορικούς φραγμούς που καταργήθηκαν ανέρχονται σε 8,2 δισ. ευρώ. Ο αριθμός αυτός

είναι σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με το προηγούμενο έτος (4,2 δισ. ευρώ). Το 45%

αντιπροσωπεύει εξαγωγές της ΕΕ στην Κίνα, και ακολουθούν οι εξαγωγές της ΕΕ στη

Βραζιλία (σχεδόν 13%) και την Ινδία (σχεδόν 6%). Τη μεγάλη πλειοψηφία των ροών

αυτών αντιπροσωπεύουν οι βιομηχανικοί τομείς. Τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και τα

μηχανήματα αντιπροσωπεύουν το 34% των συναλλαγών που δυνητικά επηρεάζονται

(αριθμοί που αντιστοιχούν από άποψης αξίας σε 3,6 δισ. ευρώ και 2,1 δισ. ευρώ,

αντίστοιχα). Τα εμπόδια που καταργήθηκαν για τα γεωργικά προϊόντα διατροφής

αντιπροσωπεύουν αξία 1 δισ. ευρώ.

Page 35: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

34

Από το τρέχον έτος, η έκθεση αυτή περιλαμβάνει ενδελεχή ανάλυση βασισμένη σε ένα

οικονομετρικό μοντέλο το οποίο είναι σε θέση να εκτιμήσει κατά πόσο έχουν αλλάξει οι

εμπορικές ροές με τις χώρες εταίρους που επέβαλαν ένα εμπόδιο μετά την άρση του. Για

να γίνει αυτό, χρησιμοποιήθηκε ανάλυση παλινδρόμησης για την ποσοτικοποίηση του

αντικτύπου της άρσης των εμποδίων στις εξαγωγές της ΕΕ15

.

Η χρησιμοποιούμενη μεθοδολογία είναι συντηρητική και ενδέχεται να υποτιμά τις

επιπτώσεις επί του εμπορίου, εστιάσαμε όμως μόνο στα εμπόδια που καταργήθηκαν

πλήρως και δεν συμπεριελήφθησαν πιο πολύπλοκες υπηρεσίες και οριζόντια εμπόδια.

Αναλύθηκαν τα αποτελέσματα του μειωμένου αυτού συνόλου φραγμών που

καταργήθηκαν μεταξύ 2014 και 201616

. Αυτό έγινε για λόγους σύγκρισης με την

τελευταία αντίστοιχη ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από την Επιτροπή το 2015, η

οποία κάλυπτε την περίοδο μέχρι το 2013. Ωστόσο, λόγω αυτού, η ανάλυση δεν

συνυπολογίζει τον θετικό αντίκτυπο επί του εμπορίου των εμποδίων που καταργήθηκαν

χάρη στη στρατηγική για την πρόσβαση στην αγορά πριν από το 2014.

Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι η άρση του συγκεκριμένου υποσυνόλου εμποδίων

συνδέεται με σημαντική αύξηση των εξαγωγών της ΕΕ. Οι εκτιμήσεις καταδεικνύουν

μια μέση αύξηση του εμπορίου κατά περίπου 56% μετά την άρση των εμποδίων. Αυτό

συνεπάγεται, σε όρους αξίας, ότι η άρση των εμποδίων προκάλεσε πρόσθετες εξαγωγές

ύψους 4,8 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση. Ο εν λόγω όγκος ισούται, σε τάξη

μεγέθους, με τα οφέλη πολλών από τις ΣΕΣ μας. Για παράδειγμα, υπερβαίνει τον

συνδυασμένο αντίκτυπο των ΣΕΣ μας με την Κολομβία και το Περού.

Η ανάλυση με τη χρήση της ίδιας μεθοδολογίας το 2015 έδωσε πρόσθετες εξαγωγές

ύψους 2,4 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας ότι, όσο αυξάνονται τα εμπόδια, τόσο αυξάνονται

και οι προσπάθειές μας για την επιβολή της νομοθεσίας ώστε να διασφαλιστεί

μεγαλύτερη ελευθερία στις αγορές.

IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η παρούσα έκθεση παρέχει μια γενική επισκόπηση των εμποδίων για το εμπόριο και τις

επενδύσεις που επηρεάζουν άμεσα τους οικονομικούς φορείς της ΕΕ, όπως έχουν

αναφερθεί και αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης για την πρόσβαση στην

αγορά και των κοινών δράσεων της Επιτροπής, των κρατών μελών και των

επιχειρηματικών οργανώσεων.

Με 67 νέα εμπόδια να έχουν αναφερθεί και 45 να έχουν αντιμετωπιστεί το 2017, η βάση

δεδομένων για την πρόσβαση στην αγορά περιέχει σήμερα τον αριθμό ρεκόρ των 396

15 Συγκεκριμένα, υιοθετήθηκε η μεθοδολογία της διαφοράς επί της διαφοράς (Difference-in-Difference)

και αναλύθηκε ο αντίκτυπος στις εμπορικές ροές μόνο μεταξύ της ΕΕ και των χωρών που επέβαλαν το

εμπόδιο στα συγκεκριμένα προϊόντα.

16 Η ανάλυση δεν καλύπτει τον αριθμό (ρεκόρ) των εμποδίων που καταργήθηκαν το 2017, δεδομένου ότι

απαιτείται τουλάχιστον ένα πλήρες έτος δεδομένων μετά την άρση των εμποδίων για να διαπιστωθεί ο

αντίκτυπος επί των εμπορικών συναλλαγών.

Page 36: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

35

μέτρων σε τρίτες χώρες. Η Ρωσία παραμένει επικεφαλής όσον αφορά τους υψηλότερους

εμπορικούς περιορισμούς, και, σε μικρή απόσταση, ακολουθούν η Κίνα, η Ινδονησία και

η Ινδία.

Αυτό επιβεβαιώνει την τάση που είχε ήδη εντοπιστεί κατά το προηγούμενο έτος: ο

προστατευτισμός βρίσκεται σε άνοδο. Η Κίνα αναγνωρίστηκε ως ο εταίρος που

συμβάλλει περισσότερο στην τάση αυτή (δέκα νέα εμπόδια), γεγονός το οποίο

υπογραμμίζει τον πολύπλοκο χαρακτήρα των διμερών εμπορικών σχέσεων. Ακολουθούν

η Ρωσία (έξι), η Νότια Αφρική (τέσσερα), ενώ δύο ακόμη χώρες (Ινδία και Τουρκία)

εισήγαγαν τρία νέα εμπόδια το 2017. Επίσης, παρατηρήθηκε μια σαφής περιφερειακή

τάση, με επτά νέους φραγμούς να εντοπίζονται στην Ευρωμεσογειακή περιοχή.

Συνολικά, νέα εμπόδια σε τρίτες χώρες επιβλήθηκαν σε 12 διαφορετικούς τομείς

οικονομικής δραστηριότητας, κυρίως στον τομέα της γεωργίας και της αλιείας, σε μέτρα

οριζόντιου χαρακτήρα και στον κλάδο των οίνων και των οινοπνευματωδών ποτών. Οι

εμπορικές ροές που ενδέχεται να επηρεάστηκαν από όλα τα νέα εμπόδια τα οποία

καταχωρίσθηκαν το 2017 ήταν 23,1 δισ. ευρώ, αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί στο 1,2%

του συνόλου των εξαγωγών της ΕΕ σε παγκόσμια κλίμακα το ίδιο έτος.

Έναντι της αύξησης αυτής του προστατευτισμού, η ΕΕ ενίσχυσε τις δράσεις της για την

πρόσβαση στην αγορά με την ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των θεσμικών οργάνων

της ΕΕ και των ενδιαφερομένων, την καλύτερη ιεράρχηση των εμποδίων και τη

βελτίωση της επικοινωνίας. Η ΕΕ εξακολουθεί να στηρίζεται σε όλα τα διαθέσιμα μέσα

της εργαλειοθήκης της για την άρση των εμποδίων, όπως η επίλυση διαφορών, η χρήση

του κανονισμού περί εμπορικών φραγμών, η φιλόδοξη ατζέντα για τις εμπορικές

διαπραγματεύσεις, τα διπλωματικά διαβήματα και η καθιέρωση μιας θεμελιώδους

πρωτοβουλίας για την ευρωπαϊκή οικονομική διπλωματία. Η πρωτοβουλία «Ημέρες

πρόσβασης στις αγορές» (Market Access Days) στα κράτη μέλη έδωσε επίσης την

ευκαιρία στην Επιτροπή να ενημερώσει τις τοπικές επιχειρήσεις για τις δυνατότητες που

παρέχονται με τις δράσεις που αναλαμβάνει η ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά με

στόχο να επιλυθούν τα εμπόδια που αντιμετωπίζει ένας αυξανόμενος αριθμός

οικονομικών φορέων της ΕΕ σε τρίτες χώρες.

Με αυτές τις προσπάθειες, το έργο της ΕΕ για την πρόσβαση στην αγορά απέδωσε

καρπούς. 45 εμπόδια καταργήθηκαν πλήρως ή εν μέρει σε 13 διαφορετικούς τομείς -

μεταξύ άλλων όσον αφορά αεροσκάφη, αυτοκίνητα, κεραμικά, ΤΠΕ και ηλεκτρονικά

είδη, μηχανήματα, φαρμακευτικά, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, κλωστοϋφαντουργικά

προϊόντα και δερμάτινα είδη, γεωργικά είδη διατροφής, σίδηρος και χάλυβας, ξύλο,

χαρτί και υπηρεσίες- ενώ συγχρόνως δρομολογήθηκαν και οριζόντια μέτρα. 27 από τα

μέτρα που καταργήθηκαν αφορούσαν τον τομέα γεωργίας και αλιείας και οι χώρες στις

οποίες καταργήθηκε με επιτυχία ο μεγαλύτερος αριθμός εμποδίων ήταν η Κίνα, η

Βραζιλία, ο Καναδάς και η Τουρκία. Η αξία των εμπορικών ροών που δυνητικά

επηρεάστηκαν από τους εμπορικούς φραγμούς ανήλθε σε 8,2 δισ. ευρώ, ενώ το 45%

αντιπροσώπευαν οι εξαγωγές της ΕΕ προς την Κίνα και ακολουθούσαν οι εξαγωγές της

Page 37: úÿ ü,ü þ þüÿ þ ü ù ÿ úÿùÿ .2.0 )/ .12 0 )! . 2 0 0 /*10 ÿ ... - Europatrade.ec.europa.eu/doclib/docs/2018/june/tradoc_156986.pdf · 2019-04-29 · το πλαίσιο

36

ΕΕ προς τη Βραζιλία (σχεδόν 13%). Η συντριπτική πλειοψηφία των ροών αυτών

ωφέλησε τον μεταποιητικό τομέα.

Από εφέτος, η παρούσα έκθεση περιέχει ενδελεχή ανάλυση παλινδρόμησης ώστε να

προσδιορίζεται ποσοτικά ο αντίκτυπος της κατάργησης των εμποδίων στις εξαγωγές της

ΕΕ. Συντηρητικές εκτιμήσεις υποδεικνύουν ότι η άρση των εμποδίων δημιουργεί

πρόσθετες εξαγωγές ύψους 4,8 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση. Ο εν λόγω όγκος

ισούται, σε τάξη μεγέθους, με τα οφέλη πολλών από τις ΣΕΣ μας, είναι δε διπλάσιος από

ό,τι το 2015, την τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκε παρόμοια ανάλυση.

Αυτό υπογραμμίζει ότι, όσο αυξάνονται τα εμπόδια, τόσο αυξάνονται και οι προσπάθειές

μας για την επιβολή της νομοθεσίας, ούτως ώστε να διασφαλιστεί μεγαλύτερη ελευθερία

στις αγορές. Η εφαρμογή και η επιβολή δεν αποτελούν μόνο βασικές προτεραιότητες της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά είναι και σημαντικότερες από ποτέ για την επίτευξη

ανάπτυξης, απασχόλησης και ανταγωνιστικότητας προς όφελος των επιχειρήσεων και

των πολιτών μας.

Σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και με τους ενδιαφερόμενους φορείς, η Επιτροπή

δεσμεύεται να ενισχύσει περαιτέρω την εταιρική σχέση για την πρόσβαση στην αγορά

και να προσαρμόσει την εργαλειοθήκη της στο ολοένα και πιο περίπλοκο περιβάλλον

όπου δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις μας. Η αναζήτηση πιο πρακτικών και

δημιουργικών τρόπων αποτελεσματικής αντιμετώπισης των εμποδίων θα είναι ζωτικής

σημασίας για τη συνέχιση του ανοίγματος των αγορών και την ενίσχυση των ευκαιριών

για τους φορείς εκμετάλλευσης της ΕΕ σε ολόκληρο τον κόσμο. EL ΕL