1

Η Μεγάλη Ύφεση παρακίνησε πολλούς οικονοµολόγους να αναρωτηθούν σχετικά µε την εγκυρότητα της Κλασικής Οικονοµικής Θεωρίας. Τότε δηµιουργήθηκε η πεποίθηση ότι ένα καινούριο υπόδειγµα ήταν αναγκαίο προκειµένου αφενός να εξηγήσει µια τόσο έντονη πτώση της οικονοµικής δραστηριότητας και αφετέρου να προτείνει κυβερνητικές πολιτικές που ενδεχοµένως θα ανακούφιζαν κάπως την κοινωνία από την οικονοµική δυσπραγία την οποία βίωνε.

Στα 1936, ο John Maynard Keynes έγραψε τη «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Επιτοκίου και του Χρήµατος» (The General Theory of Employment, Interest and Money). Σε αυτό, πρότεινε έναν καινούριο τρόπο να αναλυθεί η οικονοµία, τον οποίο παρουσίασε σαν εναλλακτικό στην Κλασική Θεωρία.

Ο Keynes υποστήριξε ότι η χαµηλή Συνολική Ζήτηση είναι υπεύθυνη για το χαµηλό εισόδηµα και την υψηλή ανεργία που χαρακτηρίζει τις περιόδους οικονοµικής ύφεσης. Επίσης άσκησε κριτική στην άποψη ότι η Συνολική Προσφορά από µόνη της προσδιορίζει το εθνικό εισόδηµα.

Η Μεγάλη Ύφεση παρακίνησε πολλούς οικονοµολόγους να αναρωτηθούν σχετικά µε την εγκυρότητα της Κλασικής Οικονοµικής Θεωρίας. Τότε δηµιουργήθηκε η πεποίθηση ότι ένα καινούριο υπόδειγµα ήταν αναγκαίο προκειµένου αφενός να εξηγήσει µια τόσο έντονη πτώση της οικονοµικής δραστηριότητας και αφετέρου να προτείνει κυβερνητικές πολιτικές που ενδεχοµένως θα ανακούφιζαν κάπως την κοινωνία από την οικονοµική δυσπραγία την οποία βίωνε.

Στα 1936, ο John Maynard Keynes έγραψε τη «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Επιτοκίου και του Χρήµατος» (The General Theory of Employment, Interest and Money). Σε αυτό, πρότεινε έναν καινούριο τρόπο να αναλυθεί η οικονοµία, τον οποίο παρουσίασε σαν εναλλακτικό στην Κλασική Θεωρία.

Ο Keynes υποστήριξε ότι η χαµηλή Συνολική Ζήτηση είναι υπεύθυνη για το χαµηλό εισόδηµα και την υψηλή ανεργία που χαρακτηρίζει τις περιόδους οικονοµικής ύφεσης. Επίσης άσκησε κριτική στην άποψη ότι η Συνολική Προσφορά από µόνη της προσδιορίζει το εθνικό εισόδηµα.

2

Ο Κεϋνσιανισµός σηµαίνει διαφορετικά πράγµατα σε διαφορετικούς ανθρώπους.Είναι χρήσιµο να αντιλαµβάνεται κανείς στο βασικό – απλό Κεϋνσιανό ύπόδειγµασαν µία επέκταση της Κλασικής Θεωρίας. Το µεταβλητό της ταχύτητας κυκλοφορίας του χρήµατος και οι «άκαµπτες» τιµές απορρέουν ακριβώς από την πεποίθηση του Keynes ότι τα βασικά αποτελέσµατα του Κλασικού υποδείγµατος προέρχονται από τις υπερβολικά αυστηρές υποθέσεις της σταθερής κυκλοφορίας του χρήµατος και των πλήρως ευέλικτων µισθών και τιµών.

Το υπόδειγµα της συναθροιστικής ζήτησης (AD) µπορεί να χωρισθεί σε δυο τµήµατα: το υπόδειγµα IS της ‘αγοράς αγαθών και υπηρεσιών’ και το υπόδειγµαLM της ‘αγοράς χρήµατος’.

3

Στη βραχυχρόνια περίοδο, όταν το επίπεδο τιµών είναι σταθερό, µετακινήσεις στην καµπύλη συναθροιστικής ζήτησης οδηγούν σε µεταβολές στο εθνικό εισόδηµα, Y.

Το υπόδειγµα της συναθροιστικής ζήτησης που θα αναπτυχθεί στη συνέχεια και το οποίο καλείται υπόδειγµα IS-LM είναι η κορυφαία ερµηνεία της εργασίας τουKeynes. Το υπόδειγµα IS-LM παίρνει σαν δεδοµένο το επίπεδο τιµών και δείχνει τι προκαλεί µεταβολές στο εισόδηµα. Με άλλα λόγια δείχνει τι προκαλεί µεταβολές στην AD.

Επίπεδο τιµών, P

Εισόδηµα, Προϊόν, Y

SRAS

Y*'

AD'AD''

Y*''AD

Y*

4

Η καµπύλη IS (investment-saving) απεικονίζει τους συνδυασµούς επιτοκίου και εισοδήµατος για τους οποίους υπάρχει ισορροπία στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών.

Η καµπύλη LM (liquidity-money) απεικονίζει τους συνδυασµούς επιτοκίου και εισοδήµατος για τους οποίους υπάρχει ισορροπία στην αγορά χρήµατος.

5

Επειδή το επιτόκιο επηρεάζει τόσο την επένδυση όσο και τη ζήτηση χρήµατος, είναι η µεταβλητή κλειδί που συνδέει τα δύο τµήµατα του υποδείγµατος IS-LM.

Το υπόδειγµα δείχνει πως η αλληλεπίδραση µεταξύ των αγορών αυτών προσδιορίζει τη θέση και την κλίση της συναθροιστικής καµπύλης ζήτησης και συνεπώς το επίπεδο του εθνικού εισοδήµατος στη βραχυχρόνια περίοδο.

Επειδή το επιτόκιο επηρεάζει τόσο την επένδυση όσο και τη ζήτηση χρήµατος, είναι η µεταβλητή κλειδί που συνδέει τα δύο τµήµατα του υποδείγµατος IS-LM.

Το υπόδειγµα δείχνει πως η αλληλεπίδραση µεταξύ των αγορών αυτών προσδιορίζει τη θέση και την κλίση της συναθροιστικής καµπύλης ζήτησης και συνεπώς το επίπεδο του εθνικού εισοδήµατος στη βραχυχρόνια περίοδο.

Στη Γενική θεωρία...(1936), ο Keynes υποστήριξε ότι το συνολικό εισόδηµα µιας οικονοµίας, στη βραχυχρόνια περίοδο, προσδιοριζόταν σε µεγάλο βαθµό από την επιθυµία των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης να δαπανήσουν.Όσο περισσότερο οι άνθρωποι επιθυµούν να δαπανήσουν τόσο περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες οι επιχειρήσεις µπορούν να πουλήσουν. Όσο περισσότερο οι επιχειρήσεις µπορούν να πουλήσουν, τόσο περισσότερο προϊόν θα επιλέξουν να παράγουν και τόσο περισσότερους εργάτες θα επιλέξουν να προσλάβουν. Έτσι, τοπροβληµα κατά τη διάρκεια των υφέσεων, σύµφωνα µε τον Keynes, ήταν θέµα ανεπαρκούς δαπάνης. Ο Κεϋνσιανός σταυρός είναι µια προσπάθεια να φωτισθεί η σχετική πτυχή.

Στη Γενική θεωρία...(1936), ο Keynes υποστήριξε ότι το συνολικό εισόδηµα µιας οικονοµίας, στη βραχυχρόνια περίοδο, προσδιοριζόταν σε µεγάλο βαθµό από την επιθυµία των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης να δαπανήσουν.Όσο περισσότερο οι άνθρωποι επιθυµούν να δαπανήσουν τόσο περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες οι επιχειρήσεις µπορούν να πουλήσουν. Όσο περισσότερο οι επιχειρήσεις µπορούν να πουλήσουν, τόσο περισσότερο προϊόν θα επιλέξουν να παράγουν και τόσο περισσότερους εργάτες θα επιλέξουν να προσλάβουν. Έτσι, τοπροβληµα κατά τη διάρκεια των υφέσεων, σύµφωνα µε τον Keynes, ήταν θέµα ανεπαρκούς δαπάνης. Ο Κεϋνσιανός σταυρός είναι µια προσπάθεια να φωτισθεί η σχετική πτυχή.

6

Ο Κεϋνσιανός σταυρός δείχνει πως προσδιορίζεται το εισόδηµα Y για δεδοµένα επίπεδα σχεδιασµένης επένδυσης I και δηµοσιονοµικής πολιτικής G και T. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το υπόδειγµα αυτό προκειµένου να δείξουµε πως το εισόδηµα µεταβάλλεται όταν µία από τις εξωγενείς µεταβλητές αλλάζει. Η Πραγµατική ∆απάνη είναι το ποσό το οποίο τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και η κυβέρνηση δαπανούν σε αγαθά και υπηρεσίες (GDP). Η σχεδιασµένη δαπάνη είναι το ποσό που τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και η κυβέρνηση θα ήθελαν να ξοδέψουν σε αγαθά και υπηρεσίες. Η οικονοµία είναι σε ισορροπία όταν:Πραγµατική ∆απάνη = Σχεδιασµένη ∆απάνη ή Y=E

Y=E

Σχεδιασµένη ∆απάνη,E = C + I + G

∆απάνη, E

Εισόδηµα, Προϊόν, YY2 Y* Y1

7

Η γραµµή των 45 µοιρών (Y=E) δείχνει τα σηµεία στα οποία η συνθήκη αυτή ισχύει.Με την προσθήκη της συνάρτησης σχεδιασµένης δαπάνης, το παραπάνω διάγραµµα γίνεται ο Κεϋνσιανός Σταυρός (Keynesian Cross).

Πως η οικονοµία πηγαίνει σε αυτή την ισορροπία; Τα αποθέµατα παίζουν έναν σηµαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία προσαρµογής. Όταν η οικονοµία δεν είναι σεισορροπία, οι επιχειρήσεις βιώνουν απρογραµµάτιστες µεταβολές στα αποθέµατα τους και αυτό τις ωθεί στο να µεταβάλλουν τα επίπεδα παραγωγής τους. Με τη σειρά τους οι µεταβολές στην παραγωγή επηρεάζουν το συνολικό εισόδηµα και τη δαπάνη, µετακινώντας την οικονοµία σταδιακά προς το σηµείο ισορροπίας.

Πραγµατική ∆απάνη, Y=E

Σχεδιασµένη ∆απάνη,E = C + I + G

Εισόδηµα, Προϊόν, Y

∆απάνη, E

Y* Y1Y2

8

Ας δούµε τώρα πως µεταβολές στις δηµόσιες δαπάνες επηρεάζουν την οικονοµία. Επειδή οι δηµόσιες δαπάνες είναι ένα κοµµάτι της συνολικής δαπάνης, υψηλότερες δηµόσιες δαπάνες συνεπάγονται υψηλότερη σχεδιασµένη δαπάνη για κάθε επίπεδο προϊόντος.

∆GA

B

Πραγµατική ∆απάνη, Y=E

Σχεδιασµένη ∆απάνη,E = C + I + G

∆απάνη, E

Εισόδηµα, Προϊόν, YY* Y1

Μια αύξηση στις δηµόσιες δαπάνες της τάξης του ∆G αυξάνει τη σχεδιασµένη δαπάνη κατά αυτό το ποσό για κάθε δεδοµένο επίπεδο εισοδήµατος. Η ισορροπία αλλάζει καθώς η οικονοµία µετακινείται από το σηµείο A στο σηµείο B και το εισόδηµα αυξάνει. Η αύξηση το εισόδηµα υπερβαίνει την αύξηση στις δηµόσιες δαπάνες ∆G. Έτσι, η άσκηση δηµοσιονοµικής πολιτικής έχει πολλαπλασιαστική επίπτωση πάνω στο εισόδηµα.

9

Έαν οι δηµόσιες δαπάνες αυξηθούν κατά 1 ευρώ, τότε ίσως αναµένουµε ότι και το εισόδηµα ισορροπίας (Y) θα αυξηθεί κατά 1 ευρώ.

Αλλά βέβαια δεν συµβαίνει έτσι. Ο πολλαπλασιαστής δείχνει πως η τελική µεταβολή στη ζήτηση για προϊόν θα είναι µεγαλύτερη από την αρχική µεταβολή στη δαπάνη.

Όταν αυξάνει η δηµόσια δαπάνη (∆G), το εισόδηµα αυξάνει κατά ∆G επίσης. Η αύξηση στο εισόδηµα θα αυξήσει όµως µε τη σειρά του την κατανάλωση κατά MPC ×∆G, όπου το MPC είναι η οριακή ροπή προς κατανάλωση. Η αύξηση στην κατανάλωσηαυξάνει τη δαπάνη και το εισόδηµα ξανά. Η δεύτερη αύξηση στο εισόδηµα της τάξηςMPC × ∆G αυξάνει ξανά την κατανάλωση, αυτή τη φορά κατά MPC × (MPC × ∆G), ηοποία ξανά αυξάνει το εισόδηµα και ...

Έτσι, η διαδικασία του πολλαπλασιαστή βοηθάει προκειµένου να εξηγηθούν οι διακυµάνσεις στην πλευρά της ζήτησης για προϊόν. Για παράδειγµα, εάν κάποιο γεγονός στην οικονοµία µειώσει τη δαπάνη για επένδυση, τότε οι άνθρωποι, των οποίων το εισόδηµα µειώνεται, θα ξοδέψουν λιγότερο και συνεπώς η ζήτηση ισορροπίας θα µειωθεί ακόµη περισσότερο.

10

Ο πολλαπλασιαστής δηµοσίων δαπανών είναι:∆Y/∆G = 1 + MPC + MPC2 + MPC3 + …

∆Y/∆G = 1 / 1 - MPC

Ο πολλαπλασιαστής δηµοσίων δαπανών είναι:∆Y/∆G = 1 + MPC + MPC2 + MPC3 + …

∆Y/∆G = 1 / 1 - MPC

Ο πολλαπλασιαστής φορολογίας είναι: ∆Y/∆T = - MPC / (1 - MPC)

Ο πολλαπλασιαστής φορολογίας είναι: ∆Y/∆T = - MPC / (1 - MPC)

11

Ας λάβουµε υπόψη µας τώρα στο υπόδειγµά µας, τη σχέση µεταξύ επιτοκίου και επένδυσης, γράφοντας το επίπεδο της σχεδιασµένης επένδυσης ως: I = I (r).

Η συνάρτηση επενδύσεων σχεδιάζεται σαν µια κατερχόµενη καµπύλη η οποία δείχνει την αντίστροφη σχέση µεταξύ επένδυσης και επιτοκίου. Προκειµένου να προσδιορίσουµε πως το εισόδηµα αλλάζει, όταν το επιτόκιο αλλάζει, συνδυάζουµε της συνάρτηση επενδύσεων µε τον Κεϋνσιανό σταυρό.

Η καµπύλη IS συνοψίζει τη σχέση µεταξύ επιτοκίου και εισοδήµατος. Στην πραγµατικότητα, η καµπύλη IS συνδυάζει την αλληλεπίδραση µεταξύ I και Y όπως αυτή απεικονίζεται από τον Κεϋνσιανό σταυρό. Επειδή µια αύξηση στο επιτόκιο προκαλεί πτώση στη σχεδιασµένη επένδυση, η οποία µε τη σειρά της µειώνει το εισόδηµα, η καµπύλη IS κατέρχεται.

12

Μια αύξηση στο επιτόκιο(σχεδιάγραµµα 1), µειώνει τη σχεδιασµένη επένδυση, η οποία µετακινεί τη σχεδιασµένη δαπάνη προς τα κάτω και δεξιά (σχεδιάγραµµα 2) και µειώνει το εισόδηµα (σχεδιάγραµµα 3).

(1)

I(r)

Επένδυση, I

r

(2)EY=EΣχεδιασµένη ∆απάνη,E = C + I + G

Εισόδηµα, Προϊόν, Y(3)

r

ISΕισόδηµα, Προϊόν, Y

13

Συνοψίζοντας, η καµπύλη IS δείχνει τους συνδυασµούς επιτοκίου και εισοδήµατος οι οποίοι είναι συνεπείς µε κατάσταση ισορροπίας στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Η καµπύλη IS σχεδιάζεται για δεδοµένη δηµοσιονοµική πολιτική. Μεταβολές στη δηµοσιονοµική πολιτική που αυξάνουν τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες µετακινούν την καµπύλη IS προς τα δεξιά. Μεταβολές στη δηµοσιονοµική πολιτική που µειώνουν τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες µετακινούν την καµπύλη IS προς τα αριστερά.

Συνοψίζοντας, η καµπύλη IS δείχνει τους συνδυασµούς επιτοκίου και εισοδήµατος οι οποίοι είναι συνεπείς µε κατάσταση ισορροπίας στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Η καµπύλη IS σχεδιάζεται για δεδοµένη δηµοσιονοµική πολιτική. Μεταβολές στη δηµοσιονοµική πολιτική που αυξάνουν τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες µετακινούν την καµπύλη IS προς τα δεξιά. Μεταβολές στη δηµοσιονοµική πολιτική που µειώνουν τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες µετακινούν την καµπύλη IS προς τα αριστερά.

14

Αφού έχουµε δείξει πως προκύπτει η IS, είναι ώρα να συµπληρώσουµε το υπόδειγµα της ΑD προσθέτωντας την ισορροπία στην αγορά χρήµατος, την καµπύλη LMδηλάδή. Προκειµένου να χτίσουµε αυτή τη θεωρία, ξεκινάµε µε την προσφορά πραγµατικών χρηµατικών διαθεσίµων (M/P). Θεωρούµε τόσο το M όσο και το P ως εξωγενώς δεδοµένα. Αυτό δίνει µια κάθετη καµπύλη προσφοράς.

Τώρα, θεωρήστε τη ζήτηση για πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα, L. Σύµφωνα µε τη θεωρία ένα υψηλότερο επιτόκιο µειώνει τη ζήτηση για πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα, επειδή το r είναι το κόστος ευκαιρίας της παρακράτησης χρήµατος.

Η αλληλεπίδραση προσφοράς και ζήτησης για πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα προσδιορίζει το επιτόκιο. Στο επιτόκιο ισορροπίας, η ποσότητα των χρηµατικών διαθεσίµων που ζητείται ισούται µε την ποσότητα που προσφέρεται.

r

M/PM/P

Προσφορά

Ζήτηση, L (Y, r)

15

L(Y, r) = M/PL(Y, r) = M/P

ΠραγµατικήΠραγµατική Ζήτηση ΧρήµατοςΖήτηση Χρήµατος ΠραγµατικήΠραγµατική Προσφορά ΧρήµατοςΠροσφορά Χρήµατος

16

(M/P)d = L (r,Y) (M/P)d = L (r,Y)

Η ζήτηση για πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα σχετίζεται αρνητικά µε το επιτόκιο (επειδή το r είναι το κόστος ευκαιρίας παρακράτησης χρήµατος) και σχετίζεται θετικά µε το εισόδηµα (για συναλλακτικούς λόγους).

17

Μια Μείωση στην Προσφορά Χρήµατος: -∆M/PΜια Μείωση στην Προσφορά Χρήµατος: -∆M/P

r

M/PM/P

Π

Ζήτηση, L (r,Y)

Π'

Αφού το επίπεδο τιµών είναι σταθερό, µια µείωση στην ονοµαστική προσφορά χρήµατος µειώνει την πραγµατική προσφορά. Σαν αποτέλεσµα το επιτόκιο ισορροπίας ανεβαίνει.

18

L (r,Y)'L (r,Y)

r1

r2

r

M/PM/P

Π r

Y

LM

Μια αύξηση στο εισόδηµα αυξάνει τη ζήτηση χρήµατος, η οποία µε τη σειρά της αυξάνει το επιτόκιο. Αυτό είναι γνωστό ως αύξηση στη ζήτηση χρήµατος για συναλλακτικούς σκοπούς. Η καµπύλη LM συνοψίζει αυτές τις µεταβολές στην αγορά χρήµατος.

19

M/P

Π

M´/P

Π'LM'

r2 r2

L (r,Y)

r

M/P

r1

r

Y

LM

r1

Μια µείωση στην προσφορά χρήµατος αυξάνει το επιτόκιο το οποίο εξισορροπεί την αγορά χρήµατος. Γιατί; Ένα υψηλότερο επιτόκιο είναι αναγκαίο προκειµένου να «πεισθούν» οι άνθρωποι να κρατήσουν µια µικρότερη ποσότητα πραγµατικών χρηµατικών διαθεσίµων. Σαν αποτέλεσµα της µείωσης στην προσφορά χρήµατος η καµπύλη LM µετακινείται προς τα πάνω.

20

r

Y

LM(P0)IS

r0

Y0

Η τοµή της καµπύλης IS, Y= C (Y-T) + I(r) + G, και της καµπύλης LM, M/P = L(r, Y), προσδιορίζει το επίπεδο της Συνολικής Ζήτησης. Η τοµή των καµπυλών IS καιLM αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα την κατάσταση ισορροπίας τόσο στην αγορά για αγαθά και υπηρεσίες όσο και στην αγορά για πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα θεωρώντας ως δεδοµένα τη δηµόσια δαπάνη, τους φόρους, την προσφορά χρήµατος και το επίπεδο τιµών.

Η τοµή της καµπύλης IS, Y= C (Y-T) + I(r) + G, και της καµπύλης LM, M/P = L(r, Y), προσδιορίζει το επίπεδο της Συνολικής Ζήτησης. Η τοµή των καµπυλών IS καιLM αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα την κατάσταση ισορροπίας τόσο στην αγορά για αγαθά και υπηρεσίες όσο και στην αγορά για πραγµατικά χρηµατικά διαθέσιµα θεωρώντας ως δεδοµένα τη δηµόσια δαπάνη, τους φόρους, την προσφορά χρήµατος και το επίπεδο τιµών.

21

Τώρα που έχουµε «χτίσει» το υπόδειγµα IS-LM της Συναθροιστικής Ζήτησης, ας το χρησιµοποιήσουµε για να µελετήσουµε τα ακόλουθα τρία ζητήµατα:

1) Αιτίες διακυµάνσεων στο εθνικό εισόδηµα

2) Πως το IS-LM υπεισέρχεται σε ένα υπόδειγµα Συναθροιστικής Προσφοράς και Ζήτησης.

3) Η Μεγάλη Ύφεση

Τώρα που έχουµε «χτίσει» το υπόδειγµα IS-LM της Συναθροιστικής Ζήτησης, ας το χρησιµοποιήσουµε για να µελετήσουµε τα ακόλουθα τρία ζητήµατα:

1) Αιτίες διακυµάνσεων στο εθνικό εισόδηµα

2) Πως το IS-LM υπεισέρχεται σε ένα υπόδειγµα Συναθροιστικής Προσφοράς και Ζήτησης.

3) Η Μεγάλη Ύφεση

22

Η τοµή της καµπύλης IS και της καµπύλης LM προσδιορίζει το επίπεδο του εθνικού εισοδήµατος. Όταν κάποια από αυτές τις καµπύλες µετακινηθεί, η βραχυχρόνια ισορροπία της οικονοµίας αλλάζει και το εθνικό εισόδηµα αλλάζει. Ας εξετάσουµε τώρα πως µεταβολές στην πολιτική και στα shocksτης οικονοµίας µπορεί να κάνει αυτές τις καµπύλες να µετακινηθούν.

23

24

+∆G Θεωρήστε µια αύξηση των δηµοσίων δαπανών.Αυτή θα αυξήσει το επίπεδο του εισοδήµατος κατά ∆G/(1- MPC)

LMr

Y

IS

A

IS´

B

Η καµπύλη IS µετακινείται στα δεξιά πράγµα το οποίο αυξάνει το εισόδηµα αλλάκαι το επιτόκιο.

25

26

+∆M Θεωρήστε µια αύξηση στην προσφορά χρήµατος.

ISr

Y

LM

A LM′

B

Η καµπύλη LM µετακινείται προς τα κάτω και το επιτόκιο µειώνεται το οποίο µε τη σειρά του αυξάνει το εισόδηµα. Γιατί; ∆ιότι όταν η Κεντρική Τράπεζα αυξάνει την προσφορά χρήµατος, οι άνθρωποι έχουν περισσότερο χρήµα από αυτό που θέλουν στο δεδοµένο επιτόκιο. Σαν αποτέλεσµα, αρχίζουν να καταθέτουν το πρόσθετο χρήµα είτε στην τράπεζα είτε το χρησιµοποιούν για να αγοράσουν οµολογίες.Τότε το επιτόκιο µειώνεται r µέχρι του σηµείου στο οποίο οι άνθρωποι θα είναι πρόθυµοι να κρατήσουν όλο το πρόσθετο χρήµα που η Κεντρική Τράπεζα έχει δηµιουργήσει. Αυτή η κατάσταση οδηγεί την αγορά χρήµατος σε µια νέα ισορροπία. Εν συνεχεία το καινούριο χαµηλότερο επιτόκιο προκαλεί αύξηση της σχεδιασµένης επένδυσης η οποία µε τη σειρά της αυξάνει διαδοχικά τη σχεδιασµένη δαπάνη, την παραγωγή και τελικά το εισόδηµα Y.

27

Το υπόδειγµα IS-LM δείχνει ότι η νοµισµατική πολιτική επηρεάζει το εισόδηµα µέσα από την µεταβολή του επιτοκίου.

Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως: Μηχανισµός διάδοσης νοµισµατικής πολιτικής (monetary transmission mechanism).

Το υπόδειγµα IS-LM δείχνει ότι µια αύξηση στην προσφορά χρήµατος µειώνει το επιτόκιο το οποίο µε τη σειρά του αυξάνει την επένδυση και συνεπώς µε τον τρόπο αυτό αυξάνει τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες.