ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ4ο Ολοήμερο 12/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Φαρσάλων

Επιμέλεια Παρουσίασης: Ευαγγελία Σπανού ΠΕ19

Τι είναι ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο;

Ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο είναι ένα σοβαρό πρόβλημα.

Είναι κάτι που μπορεί να το βιώνουν πολλά παιδιά και να τα τρομάζει τόσο πολύ, ώστε να φοβούνται να πάνε στο σχολείο.

Τι είναι ενδοσχολική βία και εκφοβισμός; Εκφοβισμός - Βία είναι όταν ένα παιδί (ή μια

ομάδα παιδιών) προσπαθεί σκόπιμα να πληγώσει σωματικά ή ψυχικά ένα άλλο παιδί, με αρνητικές πράξεις ή αρνητικά λόγια εναντίον του.

Αυτό συμβαίνει πολλές φορές και προκαλεί λύπη και φόβο στο παιδί που εκφοβίζεται και δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

Ο εκφοβισμός μπορεί να συμβεί: Με κλωτσιές,

γροθιές, χτυπήματα με αντικείμενα, τρικλοποδιές, τσιμπήματα, σπρωξίματα ή καταστροφή αντικειμένων.

Με βρισιές, προσβολές, απειλές που έχουν σκοπό να γελοιοποιήσουν ένα παιδί.

Ο εκφοβισμός μπορεί να συμβεί: Με έμμεσους τρόπους, «πίσω από την

πλάτη» του παιδιού, να διαδίδει ψέματα ή άσχημες φήμες να κάνει αρνητικές ή και χυδαίες

χειρονομίες να λέει αστεία που γελοιοποιούν το παιδί

που εκφοβίζεται να το αποκλείει από τις παρέες και τα

παιχνίδια. Στέλνοντας μηνύματα με βρισιές ή χυδαίο

περιεχόμενο στο κινητό του ή στο e-mail του.

Διαδίδοντας ψέματα και άσχημες φήμες μέσω του διαδικτύου

Bullying – Μια καθημερινή ιστορία

Δικτυακός Εκφοβισμός

Ο Κύκλος της βίας & του εκφοβισμού

Οι επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στα παιδιά

Τα Θύματα:

Νιώθουν έντονο άγχος

Ανασφάλεια Έχουν φοβίες Απουσιάζουν συχνά

από το σχολείο Εμφανίζουν

μαθησιακές δυσκολίες

Οδηγούνται σε σχολική αποτυχία

Παρουσιάζουν ψυχοσωματικά προβλήματα όπως: Πονοκεφάλους Πονόκοιλο Διαταραχές ύπνου Κατάθλιψη

Οι επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στα παιδιά Οι Θύτες - Εκφοβιστές:

Κινδυνεύουν να απομακρυνθούν από το σχολείο

Μπορεί να διακόψουν τη φοίτηση Εμφανίζουν τάσεις φυγής από το σπίτι Παρουσιάζουν έντονη παραβατικότητα κατά

και μετά την ενηλικίωση τους

Οι ρόλοι στο σχολικό εκφοβισμό

Mε εκφοβίζουν!

Τι να κάνω;

Τι να κάνω όταν με εκφοβίζουν; Εάν σε εκφοβίζουν, να θυμάσαι ότι δεν

φταις γι’ αυτό. Ο εκφοβισμός δεν έχει να κάνει με σένα

αλλά με τη συμπεριφορά του άλλου παιδιού που σε εκφοβίζει.

Είναι φυσιολογικό να νιώθεις στενοχωρημένος ή φοβισμένος.

Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να σε κάνει να αισθάνεσαι έτσι και να επηρεάζει τη ζωή σου με αυτόν τον τρόπο.

Στην αρχή, μπορείς να μιλήσεις στο παιδί που σε

εκφοβίζει και να πεις κάτι απλό όπως:

«Σταμάτα!». Απομακρύνσου από το χώρο που συμβαίνει

το περιστατικό. Φέρσου σαν να μην σε επηρέασε, ακόμα

και αν σε στενοχώρησε ή σε τρόμαξε.

Εάν όμως τα παραπάνω δεν βοηθήσουν και ο εκφοβισμός συνεχιστεί, τότε: Μίλα σε κάποιον άλλο: στους γονείς σου,

στο δάσκαλο σου, στα αδέρφια σου ή σε κάποιον φίλο. Μίλα σε κάποιον που εμπιστεύεσαι. Οι ενήλικες θα σκεφτούν τρόπους για να σε βοηθήσουν.

Ζήτα από τους φίλους σου να σε υποστηρίξουν και να μην σε αφήνουν μόνο με το παιδί που σε εκφοβίζει.

Να θυμάσαι ότι και το παιδί που σε εκφοβίζει ίσως να χρειάζεται βοήθεια. Γι’ αυτό, μίλα στο δάσκαλό σου ώστε να βοηθήσει και τους δυο σας.

Εάν όμως τα παραπάνω δεν βοηθήσουν και ο εκφοβισμός συνεχιστεί, τότε: Μην προσπαθήσεις να το αντιμετωπίσεις

μόνος/μόνη σου γιατί τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα.

Μην επιτεθείς στο παιδί που σε εκφοβίζει γιατί θα βρεις και εσύ τον μπελά σου και μπορεί να τιμωρηθείς. Ακόμη, μπορεί να τραυματιστείς εάν το παιδί που σε εκφοβίζει είναι πιο δυνατό από σένα και έχει φίλους να το βοηθήσουν.

Εάν σε εκφοβίζουν μέσω του κινητού τηλεφώνου ή του ίντερνετ: Μην απαντήσεις στο μήνυμα. Μην σβήσεις το μήνυμα. Μίλα σε κάποιον που εμπιστεύεσαι:

στους γονείς σου, στους φίλους σου, στο δάσκαλό σου ή σε κάποιον άλλο ενήλικα.

Να θυμάσαι ότι: Ο εκφοβισμός πληγώνει και δεν πρέπει να είναι

μέρος της ζωής σου. Δεν είσαι μόνος/μόνη. Υπάρχουν πολλά παιδιά που

εκφοβίζονται και νιώθουν όπως νιώθεις και εσύ. Δεν φταις για αυτό και για κανέναν λόγο δεν σου

αξίζει αυτό που σου συμβαίνει. Μίλα σε κάποιον που εμπιστεύεσαι. Μπορεί να σε

βοηθήσει με κάποιον τρόπο που εσύ δεν έχεις σκεφτεί ως τώρα.

Μην κάνεις κακό στον εαυτό σου. Μην αφήσεις τον εκφοβισμό να κερδίσει.

Συνέχισε να κάνεις αυτά που σου αρέσουν και αγαπάς.

Εκφοβίζουν τον συμμαθητή μου!Τι να κάνω;

Πώς να αντιδράσω όταν βλέπω περιστατικά εκφοβισμού; Μίλα στο παιδί που εκφοβίζει και πες του να σταματήσει Μην συμμετέχεις στον εκφοβισμό. Δείξε ότι σε ενοχλεί και

ότι δεν το θεωρείς αστείο. Μην σταθείς για να παρακολουθήσεις το περιστατικό. Μίλα στο δάσκαλό σου (ή σε κάποιον ενήλικα που

εμπιστεύεσαι) ή άφησέ του ένα σημείωμα που να του εξηγείς τι έγινε.

Προσπάθησε να συμπαρασταθείς στο παιδί που εκφοβίζεται. Μίλα μαζί του και κάνε του παρέα στο διάλειμμα. Είναι σημαντικό να νιώσει ότι ανήκει σε μια παρέα.

Εξήγησε στο παιδί που εκφοβίζεται ότι δεν φταίει γι’ αυτό και για κανέναν λόγο δεν αξίζει αυτό που του συμβαίνει.

Δώσε το καλό παράδειγμα. Μην εκφοβίζεις άλλα παιδιά.

Τι μπορώ να κάνω σαν παρατηρητής του εκφοβισμού;

Τι μπορώ να κάνω σαν παρατηρητής του εκφοβισμού; Μπορεί η παρέα σου να εκφοβίζει άλλους

μαθητές και να σε πιέζει να κάνεις και εσύ το ίδιο.

Μπορεί να πιστεύεις ότι δεν θα είσαι πια στην παρέα τους ή να φοβάσαι μήπως εκφοβίσουν και εσένα εάν δεν συμμετέχεις στον εκφοβισμό.

Άλλες φορές, μπορεί να νομίζεις ότι κάνεις πλάκα ή απλά πειράζεις έναν άλλο μαθητή αλλά τα λόγια και οι πράξεις σου μπορεί να τον πληγώνουν.

«Βάλε τον εαυτό σου στη θέση των θυμάτων»

Σκέψου πως μπορεί να αισθάνονται. Ρώτησε τους να σου πουν τι νιώθουν. Προσπάθησε να σταματήσεις τους

φίλους σου από το να εκφοβίζουν άλλους μαθητές.

Τι μπορώ να κάνω σαν παρατηρητής του εκφοβισμού;

Ζήτησε Βοήθεια. Μίλα με έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι.

Μπορεί να έχει καλές συμβουλές για το τι μπορείς να κάνεις ώστε να αλλάξεις τη συμπεριφορά σου προς τα άλλα παιδιά.

Μίλα με έναν ειδικό. Οι γνώσεις που έχει μπορεί να σε βοηθήσουν να βρεις μια λύση σε αυτό που σε απασχολεί.

Μάθε να αναγνωρίζεις τη Σχολική Βία - Εκφοβισμό

Ποια είναι η συχνότητα του προβλήματος στην Ελλάδα; Το 10-15% των μαθητών πέφτει θύμα

διαφόρων μορφών βίας στο σχολείο. Οι μαθητές που ασκούν βία, δηλαδή οι θύτες,

υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 5% του συνόλου των μαθητών.

Τα αγόρια εμπλέκονται περισσότερο σε περιστατικά σωματικής βίας.

Τα κορίτσια εμπλέκονται περισσότερο σε περιστατικά λεκτικής βίας.

Τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια εμπλέκονται πιο συχνά σε περιστατικά βίας σε αναλογία 1:3

Ποια είναι η συχνότητα του προβλήματος στην Ελλάδα; Περιστατικά ενδοσχολικής βίας και

εκφοβισμού εκδηλώνονται συχνότερα στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο και λιγότερο στο Λύκειο.

Οι μισοί από τους μαθητές - θύματα βίας δεν αναφέρουν πουθενά το γεγονός, ενώ οι υπόλοιποι μισοί το αναφέρουν σε φίλους και σπανιότερα στους εκπαιδευτικούς ή τους γονείς.

Τα παιδιά έχουν απόλυτο Δικαίωμα να βρίσκονται σε ένα σχολικό περιβάλλον το οποίο να

τους παρέχει ασφάλεια και προστασία.

Είσαι γονιός; Συζήτησε με το παιδί σου. Διαβεβαίωσε ότι «δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει

συμβεί» Μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση μαζί Τόνισε ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν μόνο αν

«σπάσει η σιωπή» Εξήγησε πως αν ένα παιδί μιλήσει σε ενήλικες για

περιστατικά βίας ή εκφοβισμού, δεν αποτελεί «κάρφωμα»

Ενημέρωσε τον εκπαιδευτικό και τον διευθυντή του σχολείου

Πρότεινε στο παιδί πρακτικούς τρόπους για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων.

Ζήτησε συμβουλευτική από ειδικό.

Οι οδηγίες του υπουργείου Παιδείας για την Ενδοσχολική Βία1. Διαμόρφωση καλού σχολικού κλίματος επικοινωνίας,

διαλόγου και εμπιστοσύνης, ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές. Το κλίμα επικοινωνίας και διαλόγου θα πρέπει να υποστηρίζεται έμπρακτα τόσο από το Διευθυντή της σχολικής μονάδας, όσο και από τους εκπαιδευτικούς μέσα στις τάξεις.

2. Αξιοποίηση του θεσμού των μαθητικών συμβουλίων για την ενίσχυση της ανάδειξης των απόψεων των μαθητών.

3. Παρακολούθηση και προστασία των μελών της σχολικής κοινότητας από οποιαδήποτε απειλή ή άσκηση βίας σε βάρος τους. Κάθε εκπαιδευτικός ή μαθητής θα πρέπει να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του ή τα παράπονά του και εφόσον χρειάζεται, να λαμβάνει εγγυήσεις για την αποτροπή της επανάληψης βλαπτικών συμπεριφορών.

4. Επαρκής ενημέρωση των μαθητών και επικοινωνία στις τάξεις, σχετικά με την άσκηση, το σεβασμό και την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μελών της σχολικής κοινότητας. Ειδικότερα, θα πρέπει να γίνονται συζητήσεις και ενημερώσεις σχετικά με την άσκηση βίας, πώς εκδηλώνεται αλλά και για τους τρόπους που μπορεί να αποτραπεί με την συνδρομή όλων.

5. Καθιέρωση διαδικασιών ακρόασης με την συνδρομή του Προϊσταμένου Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, όταν εκδηλώνεται ένα περιστατικό βίας και ανάθεση ρόλων συμβούλων σε εκπαιδευτικούς με ειδικές γνώσεις και δεξιότητες, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να εξηγούν τις συμπεριφορές τους, να εκφράζουν τις απόψεις τους, να επικοινωνούν ύστερα από την εκδήλωση βίαιων ενεργειών και να γίνεται προσπάθεια συμφιλίωσης μεταξύ των εμπλεκόμενων.

6. Επιβολή κυρώσεων ύστερα από προσεκτική ακρόαση των μερών και με την συνδρομή του Σχολικού Συμβούλου αλλά και του Προϊσταμένου Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, όπου αυτή κρίνεται αναγκαία.

7. Ενίσχυση του ρόλου των μαθητών στη διαδικασία επίλυσης συγκρούσεων, ενδεχόμενα μέσα από τη δημιουργία ομάδων φιλίας ή διαμεσολάβησης, ανάλογα με τις δυνατότητες υποστήριξης των ομάδων αυτών από τους εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας.

8. Ανάπτυξη προαιρετικών ομαδικών δραστηριοτήτων που ενδιαφέρουν τους μαθητές και βοηθούν στην καλλιέργεια στενότερων δεσμών και σχέσεων συνεργασίας μεταξύ τους (π.χ. ομάδες εφημερίδας, περιοδικού, αθλητισμού, ιστολoγίου κ.τ.λ.).9. Τακτική επικοινωνία με τους γονείς και ευαισθητοποίησή τους, έτσι ώστε να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους και στους προβληματισμούς τους, επικοινωνώντας διαλεκτικά μαζί τους.

10. Συνεργασία ολόκληρης της σχολικής κοινότητας, τόσο σε επίπεδο σχολικού συμβουλίου, όσο και μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων ενημέρωσης, συζητήσεων, εκθέσεων που θα προάγουν τις ειρηνικές σχέσεις αλλά και την εγρήγορση όλων, με απώτερο στόχο την αποτροπή της εκδήλωσης μορφών βίας,επιθετικότητας και εκφοβισμού μεταξύ μαθητών.