ΖΙΤΣΑΣπαλμοί της

Ν Ε Α Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ο Σ

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΖΙΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2013κωδικός 01 4687ΕΤΟΣ 15ο ΦΥΛΛΟ 60ο

ΠΑΣΧΑ 2013

Τ ο φετινό Πάσχα πολλοί Ζιτσιώτες της διασποράς το πέρασαν στη Ζίτσα. βοήθησε. Ο καιρός ήταν θαυμάσιος και όσοι ήμασταν εκεί νιώσαμε πραγματικά «αγαλλίαση ψυχική». Η περιφορά του

επιταφίου και η συμμετοχή του κόσμου ήταν καταπληκτική. Χρόνια είχε να βρεθεί στην περιφορά του επιταφίου τόσος κόσμος.Στο «Δεύτε λάβετε Φως» δόθηκε μάχη για το ποιος θ’ ανάψει πρώτος τη λαμπάδα από το τρικέρι του παπά. Τη δεύτερη μέρα στον Αι -Γιώργη που είχε την τιμητική του η «απλάδα» και το «καταβρεχτήρι» πήγαινε και έρχονταν στους Γιώργηδες. Την Παρασκευή της Ζωοδόχου «βγήκαν» τα εικονίσματα. Εδώ δεν μπορεί να μην θυμηθούμε τα παλιότερα χρόνια όταν ο μπάρμπα Κλης στη ρούγα φώναζε: Πενήντα ο Χστος, Εξήντα η Πανέγια, ογδόντα η Ζωοδόχος Πηγή! Όμορφα χρόνια!!!Την Κυριακή του Θωμά ήταν η σειρά του μοναστηριού του Προφήτη Ηλία να δεχτεί τους προσκυνητές.Χρόνια πολλά σε όλους.

Ειδοποιηση

Επειδή παρατηρούνται μικροπροβλήματα με τις ταχυδρομικές επιταγές που μας στέλ-νετε, άλλοτε απευθύνονται σε μεμονωμένα πρόσωπα και άλλοτε σε λάθος παραλήπτη, οι επιταγές επιστρέφουν στους αποστολείς. Για να αποφύγομε παρόμοιες καταστάσεις Παρακαλούμε, οι συνδρομές σας να αποστέλλονται μόνο με ταχυδρομική επιταγή στην παρακάτω διεύθυνση:

ΑδΕΛΦοΤηΤΑ ΖιΤσΑιΩΝ ηπΕιΡοΥ

ΒηΛΑΡΑ 7, 104 37 ΑΘηΝΑ

ΑΘΗΝΑ 49

25

ΑΝΑΚοιΝΩση

Το ΔΣ της Αδελφότητας και η Συντακτική επιτροπή της εφημερίδας «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤ-ΣΑΣ» επανέρχονται σε προηγούμενο κάλεσμά τους προς όλους τους φορείς και Συλλόγους της Ζίτσας και τους πληροφορούν ότι μπορούν να κάνουν δημοσιεύσεις στην εφημερίδα μας, που αφορούν τις δραστηριότητες τους και ότι άλλο κρίνουν οι ίδιοι σκόπιμο προς δημοσίευση. Υπάρχει αρκετός χώρος για να προβάλλουν το έργο τους.

Ο Δήμος Ζίτσας συμμετείχε στη διεθνή εθελοντική καμπάνια καθαρισμού Let’s Do It Greece 2013 «Καθα-ρίζουμε την Ελλάδα σε μια μέρα».Το Let’s Do It World ως κίνημα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2008 στην Εσθονία και πήρε στη συνέχεια διεθνείς διαστάσεις.

Σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη και πιο ταχέως ανα-πτυσσόμενη εθελοντική καμπάνια διεθνώς, με συμμε-τοχή 96 χωρών και 7 εκατομμύρια εθελοντών. Πολίτες από κάθε μεριά του πλανήτη συμμετέχουν στην καμπά-

νια καθαρίζοντας τις πόλεις τους, τις γειτονιές τους, τα πάρκα τους, τα δάση τους, τις παραλίες τους, περνώντας μήνυμα αλλαγής, βελτίωσης και προστασίας για το φυσι-κό περιβάλλον. Οι στόχοι της πρωτοβουλίας αυτής είναι:• η ευαισθητοποίηση των πολιτών και ιδιαίτερα της νεολαίας

στα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος η ενεργός συμβολή στη διάδοση του εθελοντισμού στην Ελλάδα

• η συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης με συλλόγους, οργανισμούς και εθελοντικές ομάδες του Δήμου και το χτίσιμο συνεργασιών με τις περιβαλλοντικές οργανώ-σεις και την εκπαιδευτική κοινότητα η συνέχιση αυτής της δράσης με εθελοντικές οργανώσεις, σχολικές μονά-δες και λοιπούς φορείς ώστε να προωθηθεί ένα μήνυμα ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων και ανάδειξη εναλλακτικών μεθόδων διαχείρισης π.χ. ανακύκλωση κ.λ.π.

Η δράση αυτή πραγματοποιήθηκε στις 14 Απριλί-ου 2013, ημέρα Κυριακή και συμμετέχουν οι σχολικές μονάδες, οι σύλλογοι, οι φορείς και οι πολίτες του Δήμου. Τα σημεία καθαρισμού ήταν πλατείες, δρόμοι, παιδικές χαρές και λοιπά σημεία ενδιαφέροντος.

Στη δράση αυτή συμμετείχαν ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού μας, ο σύλλογος γονέων Δημοτικού και Νηπι-

αγωγείου και οι μαθητές.

Η Ζίτσα συμμετείχε στη διεθνή εθελοντική καμπάνια Let’s Do It Greece 2013 «Καθαρίζουμε την Ελλάδα σε μια μέρα»

Εκδηλώσεις καλοκαιριού 2013 στην Τ.Κ Ζίτσας

✓ Τετάρτη 3-7-2013 Κινηματογραφική βραδιά [ ζητείτε ψεύτης ]✓ Τετάρτη 31-7-2013 Πολυφωνικό Δήμου Ζίτσας✓ Κυριακή 4-8-2013 θεατρική ομάδα Δήμου Ζίτσας στον Πρ. Ηλία ✓ Παρασκευή-Σάββατο 23-24 /8/2013 Γιορτή Κρα-σιού Πρόγραμμα Γιορτής Κρασιού: Παρασκευή 23/8: Δημοτική ορχήστρα Σταύρου Καψάλη, Σάββατο 24/8: Δημοτική ορχήστρα Γιάννη Καραγιάννη και η Λαϊκή ορχήστρα του Δημήτρη Κοντολάζου.

✓ Σεπτέμβριος 1-15/9/2013 Συμπόσιο χαρακτικής –εγκαίνια Πινακοθήκης

ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ 2013

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ & ΣΑΒΒΑΤΟ 23 & 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΕΚΕΙ!

2«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ» ΣΕΛΙΔΑ

Δ Η Μ Ο Τ Ι Κ Α Κ Α Ι Α Λ Λ ΑΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

ΓΑΜΟΙΟ Δημήτριος Καραγιάννης του Αντωνίου και η Ιωάννα

Παπανικολάου Ζίτσα 1/6/2013Στους νεόνυμφους ευχόμαστε βίον ανθόσπαρτον

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣΟ Δημήτριος Καραγιάννης και η Ιωάννα Παπανικολάου

απέκτησαν δίδυμα κορίτσια, την Ελισάβετ και τη Γεωργία, Ιωάννινα 6/8/2012.

Το Δ.Σ της Αδελφότητας εύχεται στους ευτυχείς γονείς και παππούδες να τους ζήσουν τα νεογέννητα και να είναι σε όλη τους τη ζωή χαρούμενα και ευτυχισμένα

ΘΑΝΑΤΟΙΚων/νος Κύργιος, Ιωάννινα 4/2013Νικόλαος Κόρδας, Ιωάννινα 4/2013Αρετή Ζούμπα, Ζίτσα 30/5/13Αφροδίτη Παπαυγέρη, Ζίτσα 11/6/13

Το Δ.Σ της Αδελφότητας εκφράζει στους οικείους των θανόντων τα θερμά τους συλλυπητήρια.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ

Από τη στήλη αυτή της εφημερίδας απευθύνουμε κάλεσμα προς όλους τους συγχωριανούς μας να δίνουν το παρόν κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα στα γραφεία

της Αδελφότητας.

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ

Ιερέας Κων/νος Παππάς, Ιωάννινα 50 €Βικτωρία Π. Καρώνη, Ιωάννινα 50 €Αθανάσιος Γιαννόπουλος, Ζίτσα 10 €Κατερίνα Καραμίχου, Αθήνα 20 €Περικλής Κ. Νούλης, Ζίτσα 50 €Φίλιππας Γάτσιος, Ζίτσα 20 €Νίκος Κατσουλίδης, Ζίτσα 20 €Αλέξανδρος Γκατζιάνης, Ζίτσα 20 €Παναγιώτα Μαγκλογιάννη, Ζίτσα 20 €Νικηφόρος Γύρας, Ζίτσα 25 €Χρήστος Νικ. Γύρας, Ιωάννινα 25 €Μιχάλης Κατσουλίδης, Βερολίνο 30 €Σταματία Παπάζογλου, Ιωάννινα 20 €Αικατερίνη Στεφοπούλου, Ιωάννινα 20 €Κώστας Τσίντζος, Ιωάννινα 20 €Αναστάσιος Θ. Σταμούλης, Αθήνα 20 €Μιλτιάδης Κωνσταντάκος, Ζίτσα 20 €Ανώνυμος, Ζίτσα 20 €Κων/νος Α. Καραμπίνας, Ζίτσα 20 €Δημήτριος Κοσμάς, Ζίτσα 20 €Μιλτιάδης Μιχ. Ματσάγκας, Ζίτσα 20 €Βασίλειος Καρώνης, Γλυφάδα 30 €Βικτωρία -Ελένη Καρώνη, Βούλα 100 €Νικόλαος Νικολαΐδης, Ιωάννινα 20 €Παναγιώτης Μπέσιος, Ζεφύρι 15 €

Επί τη συμπληρώσει ενός έτους από το θάνατο του

Απαραίτητη διευκρίνιση

Τα ενυπόγραφα δημοσιεύματα των συνεργατών μας εκφράζουν

τις απόψεις τους και όχι απαραίτητα και τις απόψεις της εφημερίδας

Για τους χρήστες του διαδικτύου

Μερικές διευθύνσεις με πληροφορίες και νέα από το χωριό και την ευρύτερη περιοχή

http://zitsanews.blogspot.comhttp://gym-zitsas.ioa.sch.grhttp://www.epirusnews.gr

http://zitsa.blogspot.com (ιστοσελίδα της Αδελφότητας)

http://www.zitsa.gov.gr/ (Δήμος Ζίτσας)http://www.monastirizitsa.gr (Καφέ –

Εστιατόριο Μοναστήρι)http://www.agnantizitsas.gr

( HOTEL ΑΓΝΑΝΤΙ)

Τ Ρ Ι Μ Η Ν Ι Α Ι Α Ε Φ Η Μ Ε Ρ Ι Δ Α

« Π Α Λ Μ Ο Ι Τ Η Σ Ζ Ι Τ Σ Α Σ »

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΖΙΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥΕΚΔΟΤΗΣ - ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΕΛΙΟΣΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΟΥΝΗΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΟΪΛΟΣΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΑΜΙΧΟΥΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΕΛΙΟΣ

ΑΤΕΛΙΕ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΕΠΕΕ ΦΕΙΔΙΟΥ 18ΕΔΡΑ - ΓΡΑΦΕΙΑ: ΒΗΛΑΡΑ 7, 104 37 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ. - FAX 210-5241758http://zitsa.blogspot.comκωδ. 4687

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ 10 ευρώ

αγαπημένου μου αδελφού Δημητρίου Παπαπέτρου, καταθέτω εις μνήμην του 200 €

Αικατερίνη Χοχλακίδου

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΜη διστάζετε να στέλνετε τα γράμματά σας για να δημοσιευτούν στην εφημερίδα μας. Όλοι μας κάτι έχουμε να πούμε, σκέψεις, προτάσεις, υποδείξεις για το καλό της Αδελφότητας και του χωριού μας, ιστορίες από το παρελθόν και το παρόν. Είναι αδιανόητο πολλοί συγχωριανοί να εκδηλώνουν την επιθυμία να γράψουν αλλά δεν το κάνουν μήπως το κείμενο δεν είναι διατυπωμένο σωστά. Αγαπητοί συγχωριανοί δεν κάνουμε διαγωνισμό γνώσεων και δημοσιογραφίας. Ο καθένας γράφει όπως μπορεί. Τα κείμενα και λάθη να έχουν θα διορθωθούν. Θα είναι μεγάλη επιτυχία να γράφουν στην εφημερίδα πολλά άτομα γιατί όλοι μας κάτι έχουμε να πούμε. Επίσης όλοι έχουν παλιές φωτογραφίες με μεγάλη ιστορική αξία, όποιος θέλει μπορεί να τις στείλει για δημοσίευση και φυσικά θα επιστραφούν στον αποστολέα. Θα είναι καλό όποιος γνωρίζει τα πρόσωπα της φωτογραφίας να τα γράφει γιατί πολλές φορές είναι αδύνατο να αναγνωριστούν από εμάς και γι’ αυτό δεν γράφονται τα ονόματά τους. Τηλέφωνο & FAX 210 5241758Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: tseliosgia@yahoo.gr

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Eκ μέρους της εκκλησιαστικής Επιτροπής Ι.Ν Αγίου Νικο-λάου Ζίτσας,

Ευχαριστούμε αυτούς που πρόσφεραν χρηματικά ποσά σε εκκλησίες του χωριού μας.Για τον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου

Η Χαρά Σταμούλη εις μνήμη Μαρίνας Σταμούλη.Ο Νικόλαος Γάγαλης εις μνήμη της αδελφής του Μαρίνας

Γάτσιου.Η Πηνελόπη Καρακίτσιου εις μνήμη του συζύγου της.Ο Ευάγγελος Ζούμπας εις μνήμη της μητέρας του Αρετής

Ζούμπα.Η οικογένεια Βασιλείου Σλήτα εις μνήμη Αρετής ΖούμπαΚώστας Παπαυγέρης εις μνήμη Αφροδίτης ΠαπαυγέρηΟικογένεια Ηλία Παπαυγέρη εις μνήμη Αφροδίτης Παπαυ-

γέρη Για τον Ι.Ν της Παναγίας

Παναγιώτα Μπότσιου Οικογένεια Χρήστου Παπαυγέρη εις μνήμη Αφροδίτης

ΠαπαυγέρηΕυφροσύνη και Γιάννης Παπακωνσταντικάκης εις μνήμη

Αφροδίτης ΠαπαυγέρηΑνώνυμη έδωσε χρηματικό ποσό υπέρ υγείας στον Άγιο

Νικόλαο και στην ΠαναγίαΓια τα εικονίσματα της Παναγίας έδωσαν χρηματικά ποσά οι:

Ελένη Παπάζογλου και η Παρασκευή Παπαυγέρη Για το κοιμητήριο Αγίας Παρασκευής

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ

ΣΤΕΓΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ «ΕΛΕΝΗ ΓΥΡΑ», ΖΙΤΣΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΤΗΛ.: 2658023497-23598, FAX: 2658023498www.autismgreece.gr, email: gspapz@otenet.gr

Η Στέγη Αυτιστικών Ατόμων «Ελένη Γύρα» ευχαριστεί θερμά:♦ τον κ. Ιωάννη Ματσάγκα για τη χρηματική προσφορά που

κατέθεσε εις μνήμη Παρασκευής Ματσάγκα.♦ τους Ελευθερία Έξαρχου, Γαλάτεια Μαγκλογιάννη και Νικό-

λαο Έξαρχο για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Στέλλας Φώτη.

♦ τις οικογένειες Γιάκη και Μίνας Ιωαννίδη, Ντίνου και Λίας Κοσμά καθώς και Νίκου και Βάσως Κατσουλίδη για τη χρη-ματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Σπύρου Μπατά.

♦ τις οικογένειες Δημητρίου και Αθανασίου Γιούνη για τη χρη-ματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Αγνής Γλαβά.

♦ τις οικογένειες Παναγιώτας Μαγκλογιάννη και Γεωργίου Λιάκου για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Κωνσταντίνου Κύργιου.

♦ για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Βασι-λείου Γάτσιου την οικογένειά του και την αδερφή του Ασπασία Γκίκα.

♦ την οικογένεια Δημητρίου Κόρδα καθώς και τον Θεοφάνη Κόρδα για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Νικολάου Κόρδα.

♦ τον κ. Μιχάλη Κατσουλίδη για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμη Αναστασίου Κατσουλίδη.

♦ το αρτοποιείο Καραμίχου για τη ευγενική προσφορά του.♦ τις κυρίες Βασιλική Παπαδοπούλου και Δήμητρα Πορίκη για

τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Μιχαήλ Παπαθανασίου.

♦ την οικογένεια Αλκιβιάδη Γιούνη για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμη Νικολάου και Πολυξένης Γιούνη.

♦ την οικογένεια Χρήστου Κοντού για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμη Αρετής Ζούμπα.

♦ ευχαριστεί θερμά για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμη Αφροδίτης Παπαυγέρη τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά της.

Η οικογένεια Βασιλικής Καραμίχου εις μνήμη Αρετής Ζούμπα

Γαλάτεια Παπαυγέρη εις μνήμη Αφροδίτης Παπαυγέρη Για τους ταξιάρχες

Αλεξάνδρα Μαγκλογιάννη, Ευτυχία Μαγκλογιάννη, Μαρίνα Μαγκλογιάννη, Λευκοθέα Κοσμά, Φωτεινή Ζέρβα

ΕΠΑΙΝΟΣΕίναι εξαιρετικά ανθρώπινο, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε και για την κλειστή κοινωνία του χωριού μας, να παραστέκεται ο ένας στον άλλον σε ενδεχόμενες κακοτυχίες, είτε ατομικά είτε συλλογικά.

Έτσι κάπως λένε: Η κρίση μας φέρνει πιο κοντά…Νιώθω λοιπόν την ανάγκη, καθώς τον περασμένο Σεπτέμ-

βρη του 2012 η κτηνοτροφική μου μονάδα επλήγη ανεπανόρ-θωτα, όταν η στήλη ενός πρωτόφαντου για τα καιρικά δεδο-μένα της Ζίτσας ανεμοστρόβιλου με συνακολούθηση ισχυρή καταιγίδα απογύμνωσε τις στέγες του υποστατικού μου και κατέστρεψε τις κτηνοτροφές.

Νιώθω λοιπόν εκ βαθέων την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους όσους προσέτρεξαν και συνέδραμαν στην δοκιμασία που με βρήκε:

♦ Τον ΕΛΓΑ για την… αμεσότητα της αγροτικής του αλλη-λεγγύης και ενίσχυσης, παρά την Τρόικα…

♦ Τον τοπάρχη του Δήμου Ζίτσας και τους συν αυτώ, μου διαφεύγουν τα ονόματά τους.

♦ Τον ηγούμενο της ‘’Συμμαχίας πολιτών’’ και τα επιχώρια στελέχη του, μου διαφεύγουν τα ονόματά τους.

♦ Κάτι φίλους από τα παλιά χρόνια!..♦ Όλους λοιπόν αυτούς!

Όλοι το έμαθαν και κανείς δεν ήθελε… να το μάθει!Λίγη τσίπα…

ΖίτσαΒασίλειος Κοντονίκας

3 «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»ΣΕΛΙΔΑ

Τηλ. 26580 22090, Κιν. 6944 277107 www.agnantizitsas.gr

ΞενοδοχείοΑΓΝΑΝΤΙ

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΟΥΛΗΣ

Ο Π Ω Ρ Ο Π Α Ν ΤΟ Π Ω Λ Ε Ι Ο

ΖΙΤΣΑ- ΙΩΑΝΝΙΝΩΝΤΗΛ. 26580 22208

ΜΕΖΕΔΟΠΩΛΕΙΟ - ΠΟΤΟ - ΦΑΓΗΤΟ

Το Απόκεντρο του Νίκου

Μίλωνος 8 - Π. Φάληρο, Πλ. Φιλικής Εταιρείας

Τηλ.: 210-9818382 & 210 9818049

Νίκος Παπακώστας

Τί είναι ο «κούρος»Κάθε χρόνο το μήνα Μάιο τα πρόβατα έχουν την

τιμητική τους. Από παλιά οι κτηνοτρόφοι πήγαιναν ο ένας στον στάβλο του άλλου για να κουρέψουν τα πρόβατά τους. Γινόταν σαν μια μικρή γιορτή, αφού έψηναν και το έριχναν στο φαγοπότι! Ανάλογα με τον αριθμό των προβάτων, ο κούρος κρατούσε από το πρωί μέχρι και αργά το μεσημέρι. Επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία. Οι γυναίκες των κτηνοτρό-φων μάζευαν τα μαλλιά σε τσουβάλια και ετοίμαζαν το πλουσιοπάροχο γεύμα! Η διαφορά του χθες με το σήμερα είναι ο τρόπος με τον οποίο γινόταν. Τότε χρη-σιμοποιούσαν μεγάλα ψαλίδια, ενώ σήμερα ειδικές κουρευτικές μηχανές. Επίσης πολλοί κτηνοτρόφοι σήμερα παίρνουν και έξτρα άτομα για τον κούρο, επί πληρωμής φυσικά. Αυτά όπως καταλαβαίνετε μείω-

σαν και την κούραση των κτηνοτρόφων, αλλά και τον χρόνο που σπαταλούσαν. Βέβαια το καλό φαγητό και το πιοτό προσφέρονται και σήμερα. Άντε και του χρόνου με υγεία!

Β.Π.

ΑΝΑΜΝησΕισ σΕ ΑσπΡο ΜΑΥΡο

στις όχθες του Καλαμά, συγκεκριμένα στις Νιάγκρες, έτος 1954. οι περισσότεροι δεν είναι πλέον στη ζωή. Εκτός από τον δ. Μέγα πρώτος από δεξιά είναι: Χ. δρόσος, Κ. Αδαμαντίδης, Β. σλήτας

η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Τάκη του Μέγα.

Σ Ε Ρ Ν Ι Κ Ο Β Ο Τ Α Ν ΟΜύθοι και αλήθειες

Δεν ήταν λίγες οι φορές, στα μικρά μου χρόνια, που όταν καθό-μασταν κοντά στις μεγάλες και ξεκλέβαμε τις κουβέντες τους,

ακούγαμε να μιλούν για το σερνικοβότανο. ΄Ελεγαν, πως ήταν λίγοι αυτοί που το γνώριζαν και το κρατούσαν επτασφράγιστο μυστικό και φυσικά δεν παρέλειπαν να αναφέρουν και χωρια-νές μας που είχαν πάρει σερνικοβότανο και «απόχτεναν μόνο πιδιά». Σήμερα δεν ζουν πια εκείνες, οι αξιαγάπητες και σοφές κυραμάνες, που γέμισαν τα παιδικά μας χρόνια με βιώματα και εικόνες όμορφες και δεν κινδυνεύω, με όσα θα γράψω παρακάτω, να ταράξω την ισορροπία της τάξης που είχαν βάλει σκόπιμα και έξυπνα στη ζωή τους, για λόγους που εκείνες γνώριζαν καλά και εμείς φυσικά, είναι αδύνατο να καταλάβουμε..

Το σερνικοβότανο λοιπόν δεν είναι άλλο από ένα είδος άγριας ορχιδέας, που την Άνοιξη στολίζει με την ντελικάτη παρουσία της τους όχτους του χωριού μας. Η ρίζα της ορχιδέας αυτής, που ονομάζεται σέραπις, καταλήγει σε δύο κονδύλους που μοιάζουν με τους ανδρικούς όρχεις, μάλιστα ο ένας κόνδυλος είναι λίγο μεγαλύτερος, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους άνδρες. Η ομοι-ότητα αυτή έδωσε, στο συγκεκριμένο λουλουδάκι, το «ελπιδοφό-ρο» όνομα και έπλασε γύρω του ένα μύθο που διαιωνίστηκε στις παραδόσεις του Ελληνικού λαού φτάνοντας ως τις μέρες μας. Οι κόνδυλοι του φυτού, αφού μαζευτούν και αποξηραθούν, γίνονται σκόνη και μετατρέπονται στο γνωστό μας σαλέπι που κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας ήταν πολύ διαδεδομένο, αλλά και σήμε-ρα συχνά βλέπουμε τον σαλεπτζή, με τον αστραφτερό βραστήρα του, εκεί στο ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων, να προσφέρει το παχύρευστο ζεστό ρόφημα πασπαλισμένο με κανέλλα. Θεωρεί-ται πως έχει θεραπευτικές ιδιότητες, προλαβαίνει το συνάχι και το κρυολόγημα, ανακουφίζει τον βήχα, βοηθάει το στομάχι, και ηρεμεί από το άγχος. Νεότερες όμως έρευνες που αφορούν το φυτό, μας λένε πως, επειδή η ορχιδέα βασίζει την διατροφή της σε μύκητες που υπάρχουν στο έδαφος, φαρμακευτικά δεν περι-έχει κάτι το αξιόλογο. Παρ΄όλα αυτά συνταγές ζαχαροπλαστικής με βάση το σαλέπι, θεωρούνται αφροδισιακές .

Κατά τα λοιπά, ας κρατήσουμε εμείς τους παλιοκαιρίσιους, όμορφους μύθους, για παρέα στην πεζή μας εποχή και ας αφή-σουμε τα άλλα για την επιστήμη.

Βούλα Λεοντίδου - Πλάτωνα

Θανάσιμες πεθερές ή θανάσιμες νύφες;Γιορτή της Μητέρας υπάρχει. Γιατί όχι και γιορτή της Πεθε-

ράς; Τι το κακό έχουν κάνει πια; Αλλά όπως λέει και μια παροιμία: «Καλύτερα να σου βγει το μάτι, παρά το όνομα». Και ξέρουμε πολύ καλά ότι οι παροιμίες δεν πέφτουν έξω ποτέ. Τι δηλαδή; Επειδή δεν μπορούν να δεχτούν το γεγονός ότι ο γιός τους δεν τις έχει πια στην κορυφή της πυραμίδας, αλλά ένα σκαλάκι πιο κάτω;

Ότι κουμάντο πια στη ζωή του γιού τους κάνει η νυφούλα τους; Ότι τρώει πια τις μπάμιες; Ότι δοκιμάζει πλέον όλα τα φαγη-τά της νύφης τους και είναι και πιο νόστιμα από τα δικά τους; Ότι είναι η κατάλληλη γυναίκα για το γιό τους και ότι πρέπει να την αποδεχτούν; Ότι θέλουν λίγο να ανακατεύονται; Να ενημε-ρώνονται;

Δεν ξέρω η αλήθεια είναι…Όταν γίνω πεθερά ίσως να μάθω ή και να κάνω και τα ίδια.

Ποιος ξέρει. Αλλά κι εμείς οι νύφες (μεταξύ μας τώρα), δεν πάμε πίσω…Τι δηλαδή; Δεν ξέραμε όταν τον παντρευτήκαμε ότι υπάρ-χει και μια πεθερά; Ότι θα θέλει λίγο να ανακατεύεται; Υπήρχε περίπτωση να μην ήταν αλήθεια όλα όσα λέγονται για τις πεθε-ρές; Ή νομίζαμε ότι θα τ’ αλλάξουμε εμείς; Στο κάτω κάτω μαμά είναι κι αυτή. Τη δικιά μας πώς τη συγχωρούμε για όλα και τα ξεχνάμε;

Πώς όταν επεμβαίνει τη δικαιολογούμε και δεν μας ενοχλεί κιόλας; Αλλά όταν όμως το κάνει η πεθερά μας, είναι ανεπίτρεπτο και αδικαιολόγητο. Δεν ξέρω, ίσως εγώ να είμαι από τις τυχερές νύφες, γιατί, ευτυχώς θεέ μου, δεν έχω μια τέτοια πεθερά. Όσο για μένα 11 χρόνια νύφη, λέτε η πεθερά μου να μη με θεωρεί ακόμη κατάλληλη για το γιό της; Άβυσσος η ψυχή της πεθεράς!

Β.Π.

Εκδρομή του Πολιτιστικού ΣυλλόγουΑπό την εκδρομή του Πολιτιστικού Συλλόγου στο Δίον στο Λιτόχωρο και στον Όλυμπο που έγινε την Κυριακή 21 Απριλίου 2013.

Από την εκδήλωση «Ανοιχτές πόρτες» Σάββατο και Κυριακή 25 & 26 Μαΐου 2013, που πήραν μέρος τα οινοποιεία της Ζοίνος και Γκλίναβου που είναι μέλη του δικτύου Δρόμοι του κρασιού Βορείου Ελλάδας.

ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΩΝ ΖΟΙΝΟΣ ΚΑΙ ΓΚΛΙΝΑΒΟΥ

4«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ» ΣΕΛΙΔΑ

ΟΙΝΟΠΟΙΪΑ ΠΡΑΣΣΟΥ

Τηλ.: 26580 23533 & 26510 61567FAX : 26510 63500

Καφέ – Εστιατόριο «ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ»

Τηλ. 26580 22456 Κιν.: 6936160905 -

6936160903mail:info@mo nastirizitsa.gr

Δικηγορικό Γραφείο Κων/νου ΠαπαπάνουΔικηγόρος LL.M. Παρ΄Εφέταις

Λάμπρου Κατσώνη 48 & ΛουκάρεωςΑθήνα 11471 (έναντι Αρείου Πάγου)τηλ: 210-6457110, 6972815024email: k.papapanos@yahoo.gr

Ήρθε ο Μάιος και μαζί του έφερε πολύ ζέστη. Τα παιδιά ξεχύθηκαν στις πλατείες και τις παιδικές χαρές να παίζουν ανέμελα και χαρούμενα μπάλα, κρυφτό, ποδήλατο, να σκάβουν στα χώματα…Στις φωτογραφίες είναι η «αντροπαρέα» των μικρών παιδιών της Ζίτσας: Ηλίας και Γιώρ-γος Κωνσταντάκος, Κωνσταντίνος και Παναγιώτης Γκόγκος, Βασίλης Κοντογιάννης(Τέλας), Δημήτρης Κοντογιάννης, Κωνσταντίνος Μπότσιος, Βασίλης Αλεξέλης και ο μικρός Λευτέρης Κοντογιάννης. Μαζί τους και δυο κορίτσια, η Ελένη Κωνσταντάκου και η Σόνια Κοντογιάννη, που απολαμβάνουν το ποδόσφαιρο, παρόλο που ο αγώνας με τα αγόρια είναι πάντα άνισος με μεγάλη διαφορά στα γκολ! Απολαύστε τα!

Σε επιστολή του Δ.Σ του κληροδοτήματος «Γεωργίου & Ελένης Γύρα» προς το Δήμο Ζίτσας πρότεινε να γίνει ανα-κήρυξη του Γεωργίου & Ελένη Γύρα ως ευεργετών της περι-οχής ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη τους και στην ανεκτίμητη προσφορά τους στο τόπο, το δημοτικό Συμ-βούλιο του Δήμου Ζίτσας σε συνεδρίαση που έγινε στις 11 Απριλίου 2013 και με αριθμό απόφασης 127/2013 ομόφωνα

αποφάσισε:Στην ανακήρυξη των αει-

μνήστων Γεωργίου και Ελέ-νης Γύρα ως ευεργετών του Δήμου Ζίτσας, σαν ελάχιστη αναγνώριση για την αμέριστη προσφορά τους στην περιο-χή.

Να ακολουθηθεί η διαδι-κασία που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 8 του Ν. 3463/2006, προκειμένου με νέα Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να γίνει η ονομα-σία του προτεινόμενου από το συμβούλιο της τοπικής κοινό-τητας δρόμου της Τ.Κ Ζίτσας σε «Οδός Γεωργίου & Ελένης Γύρα»

Την κοινοποίηση της από-φασης του Δημοτικού Συμ-βουλίου στο Δήμο Πάργας, λόγω καταγωγής της Ελένης Γύρα.

Την εισήγηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο έκανε ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοι-

νότητας Ζίτσας κ. Περικλής Γρίβας λέγοντας:

«Ο Γεώργιος Γύρας γεννή-θηκε στη Ζίτσα το 1906. Σύζυ-γός του ήταν η Ελένη Στύλου από την Πάργα. Γιατρός στο επάγγελμα υπηρέτησε την ιατρική στην Αθήνα αλλά και στην περιοχή της Ζίτσας και των Ιωαννίνων. Οραματί-στηκε τη δημιουργία φιλαν-θρωπικού κληροδοτήματος το οποίο συνέστησε στις 3 Μαρτίου 1998 και δημοσι-εύτηκε στο ΦΕΚ με αριθμό 1198/15-6-1999 και τροπο-ποιήθηκε την 25/10/2000 με πράξη 1336. Με επωνυμία «ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΓΕΩΡ-ΓΙΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΓΥΡΑ» με ποσό των 315.000.000 εκα-τομμυρίων δρχ. και 12 ακίνη-τα. Οι τόκοι των χρημάτων και τα ενοίκια διανέμονται κατ’ έτος ως εξής:1. 60ο/ο σε άτομα ανάπηρους

σωματικά, γέροντες, χήρες,

ορφανά και υπαγόμενα στη φιλανθρωπία άτομα, που έχουν ανάγκη βοηθείας της Δημοτικής Ενότητας Ζίτσας.

2. 20ο/ο οικονομική ενίσχυ-ση, οικονομικά αδύναμων κορασίδων για την αντι-μετώπιση δαπανών γάμου καταγόμενες από την Δημοτική Ενότητα Ζίτσας.

3. 20ο/ο οικονομική ενίσχυ-ση στο Ίδρυμα Αυτιστικών «Ελένη Γύρα»

Ο Γεώργιος Γύρας πέθανε στις 19/3/2001 και ενταφιά-στηκε στη Ζίτσα, όπως επι-θυμούσε. Δεν πρόλαβε να δει το Γύρειο Ίδρυμα σε λειτουρ-γία αλλά άφησε μια ολόκλη-ρη περιουσία παρακαταθήκη στη γενέτειρά του και στους Ζιτσιώτες. Το Συμβούλιο της Τοπικής Κοινότητας Ζίτσας με την υπ’ αριθ. 1/2013 απόφαση προτείνει στο σώμα την ανα-κήρυξη των Γεωργίου και Ελέ-

νης Γύρα ως μεγάλων ευεργε-τών της Τοπικής Κοινότητας, σαν ελάχιστη αναγνώριση για την αμέριστη προσφορά τους στην Τ.Κ Ζίτσας και επίσης προτείνει να ονομαστεί σε «Οδός Γεωργίου και Ελένης Γύρα» ο δρόμος από το Ίδρυ-μα Αυτιστικών Παιδιών έως την είσοδο του χωριού.»

Στην παρέμβασή του ο Αντιδήμαρχος κ. Ευάγγελος Κολιούσης πρότεινε να γίνει δεκτή η εισήγηση του Προέ-δρου της Τ.Κ Ζίτσας σχετικά με την ανακήρυξη των ανωτέ-ρω ως ευεργετών του Δήμου, ενώ σχετικά με το δεύτερο σκέλος της εισήγησης, για την ονομασία της συγκεκρι-μένης οδού, πρότεινε αυτό να γίνει με νέα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αφού πριν ακολουθηθεί η διαδικα-σία που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 8 του Ν 3463/06.

Ακολούθησε τοποθέτηση του Δημοτικού Συμβούλου κ.Κων/νου Καραμπίνα, ο οποίος πρότεινε η συγκεκρι-μένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να κοινοποιηθεί στο Δήμο Πάργας, λόγω καταγωγής της Ελένης Γύρα, που, όπως τόνισε, παρότρυνε το σύζυγό της να προβεί στις συγκεκριμένες ευεργεσίες στην περιοχή.

ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΓΥΡΑ ΩΣ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΖΙΤΣΑΣ

Το Δ.Σ του φιλανθρωπικού Ιδρύματος «Κληροδότημα Γεωργί-ου & Ελένης Γύρα» σε επιστολή προς τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ζίτσας ζητά οι ιδρυτές του Ιδρύματος να ανακηρυχθούν ευεργέτες της περιοχής μας. Παρακάτω δημοσι-εύεται η επιστολή.

Προς τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ζίτσας

Κύριε ΠρόεδρεΣας γνωρίζουμε ότι ο Γεώργιος και η Ελένη Γύρα είναι ιδρυ-

τές του ιδρύματος αυτιστικών ατόμων και του κοινωφελούς ιδρύματος «Κληροδότημα Γεωργίου & Ελένης Γύρα».

Προτείνουμε να συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο η ανα-κήρυξη των αειμνήστων Ελένη και Γεώργιος Γύρας ως ευεργέ-τες της περιοχής μας.

Η απόφαση αυτή θα αποτελέσει εκπλήρωση οφειλόμενου φόρου τιμής στη μνήμη τους και στην ανεκτίμητη προσφορά προς τον τόπο μας.

Αθήνα 13 Μαρτίου 2013Με εκτίμηση

Ο Πρόεδρος Ο Γραμματέας Δημ. Ζέρβας Ι. Τσέλιος

Τα παιδιά στο χωριό

ΤΟ χΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗΣΙατρός Γεώργιος Β. Γύρας

Γεννήθηκε στη Ζίτσα το έτος 1906. Οι γονείς του ήταν ο Βασίλειος και η Ουρανία. Είχε τρεις αδερφές την Παρα-σκευή Ζέρβα, την Αθηνά Ταβοπού-λου και την Καλλιρρόη Ματσάγκα. Παντρεύτηκε την Ελένη Στύλου από την Πάργα, η οποία απέθανε το έτος 1982. Το έτος 1985 ήρθε σε δεύτερο γάμο με την Άννα Νάζου.

Το δημοτικό και το σχολαρχείο τελεί-ωσε στη Ζίτσα, ενώ τις γυμνασιακές του σπουδές αποπεράτωσε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Εισήχθη στην ιατρική Σχολή Αθηνών από την οποία αποφοί-τησε ως ιατρός με βαθμό άριστα.

Εργάστηκε ως ειδικευόμενος ιατρός σε νοσοκομεία των Αθηνών. Αργότερα επέστρεψε στο χωριό του, όπου άσκησε την ιατρική στη Ζίτσα και την ευρύτερη περιοχή, μέχρι την κήρυξη του Ελληνοϊ-ταλικού πολέμου (1940). Επιστρατεύτη-κε και υπηρέτησε σε μονάδα υγειονομι-κού ως έφεδρος ανθυπίατρος. Κατά τη διάρκεια της κατοχής και μέχρι το έτος

1969 άσκησε την ιατρική στη Ζίτσα και στα Ιωάννινα. Το έτος 1969 εγκατα-στάθηκε στην Αθήνα όπου και άσκησε την ιατρική μέχρι της συνταξιοδότησής του.

Έκτοτε οραματίστηκε τη δημιουρ-γία φιλανθρωπικού κληροδοτήματος, το οποίο συνέστησε με την υπ’ αριθ. 9752/3-3-98 συστατική πράξη που δημο-σιεύτηκε στο 1198/15-6-99 ΦΕΚ και τροποποιήθηκε με την 1336/25-10-2000 πράξη.

Στο δημιουργηθέν κληροδότημα με την επωνυμία «ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ & ΕΛΕΝΗΣ ΓΥΡΑ» μετα-βίβασε 315.000.000 δρχ. και 12 ακίνητα, τα οποία αποφέρουν ετησίως ένα σεβα-στό ποσό. Οι τόκοι των χρημάτων και τα εισπραττόμενα ενοίκια διανέμονται κατ’ έτος, ως εξής:1) 60% σε άτομα έχοντα ανάγκη βοηθεί-

ας του Δήμου Ζίτσας2) 20% για οικονομική ενίσχυση οικο-

νομικά αδυνάτων κορασίδων του Δήμου Ζίτσας

3) 20% στο ίδρυμα Ελένης Γύρα

Απέθανε στις 19 Μαρτίου 2001 στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός και ενταφιά-στηκε στη Ζίτσα, όπου ήταν και η επι-θυμία του.

Ο Ζιτσιώτης γιατρός πέθανε χωρίς να μπορέσει να δει το «Γύρειο Ίδρυμα» να λειτουργεί. Άφησε όμως μια ολόκλη-ρη περιουσία παρακαταθήκη στη γενέ-τειρά του και στους Ζιτσιώτες.

Ο σκοπός του ιδρύματος είναι:Η οικονομική ενίσχυση, οικονομικά

αδυνάτων κορασίδων για την αντιμετώ-πιση δαπανών γάμου, καταγόμενων από τις κοινότητες του Δήμου Ζίτσας.

Οικονομική ενίσχυση σε ανάπηρους σωματικά γέροντες, χήρες- ορφανά και λοιπά πρόσωπα υπαγόμενα στη φιλαν-θρωπία και έχοντα ανάγκη βοήθειας.

Οικονομική ενίσχυση του κληροδο-τήματος «Ελένης Γύρα», εφόσον λει-τουργεί.

Το Διοικητικό Συμβούλιο διοικεί και διαχειρίζεται την περιουσία του ιδρύμα-τος και αποφασίζει για κάθε θέμα που αφορά τη διοίκηση και τη λειτουργία και διαθέτει τους πόρους.

5 «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»ΣΕΛΙΔΑ

www.zitsawine.gr

τηλ.:26580 22297

FAX:26580 22500

Στέφανος Γ. ΜαγκλογιάννηςΤοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π

Τηλ. 210 8817478, Κιν. 6978 771318Ψαρών 58-62, Σταθμός Λαρίσης, 104 39 Αθήνα

V E S P E RBAR – RESTAURANTETHNIC SUGGESTIONS

Χαϊμαντά 25- Χαλάνδρι Τηλ. 211 0121432www.vesperhalandri.gr

Στην εποχή μας η επιστήμη έχει κάνει τεράστια άλματα και έχει φτάσει σε

σημεία που κανείς, πριν από έναν, δυο αιώ-νες περίπου, δεν θα μπορούσε να φαντα-στεί. Παρ όλα αυτά ακόμη και σήμερα οι άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες, τις ίδιες, που πριν από αιώνες, είχαν δημιουργήσει εξ αιτίας της αμάθειας, του φόβου, των ανεξή-γητων φαινομένων. Τα χρόνια που οι παλιές γειτόνισσες στο χωριό μου κάθονταν ακόμα στις εξώπορτες, με τα εργόχειρά τους και κουβέντιαζαν μπορούσε κανείς να ακούσει ένα σωρό προλήψεις και δεισιδαιμονίες να μπλέκονται στην καθημερινότητα τους, στις δουλειές, στην οικογένειά τους, και σε κάθε τι που τους απασχολούσε. Από τότε, όταν στην εξώπορτα του σπιτιού μου περ-νούσαν τ’ απογεύματά τους, η θεια Γιώρ-γαινα, η θεία Ρίνα, η θεια Αλεξάντρα, η θεία Μανώλαινα, η θεία Λένη η μάνα μου και άλλες, άρχισα να σημειώνω όλα τα περίερ-γα που άκουγα, που άλλα μου προξενούσαν φόβο, άλλα περιέργεια και άλλα γέλιο. Για την ηλικία μου τότε, τα περισσότερα, είχαν αποτρεπτικό χαρακτήρα.

Μην ανάβετε τα καντήλια στην Πανα-γία όταν έχετε τα «ρούχα» σας, μην τρώτε μετά το βασίλεμα του ήλιου, μην κρατάτε τα χέρια σας σταυρωμένα ! Αυτό το τελευ-ταίο ήταν, αφενός μεν, για να μην μας κακοχαρακτηρίσουν ως τεμπέλες και να κινδυνεύουμε να μείνουμε χωρίς γαμπρό! Και αφ ετέρου να μην καθόμαστε και τεμπελιάζουμε!

Στις διακόσιες εβδομήντα περίπου προ-λήψεις που έχω καταγράψει και που ελπί-ζω να καταφέρω σύντομα να εκδώσω σε ένα βιβλιαράκι, μπορεί κανείς να βρει τα πάντα, το φόβο, την άγνοια, την βλακεία, την πονηριά, την εξυπνάδα, την συγκί-

νηση, τον σεβασμό, τον πόνο, την καθα-ριότητα, την ευγένεια, την πίστη στο θεό. την αγάπη, ακόμη και το μίσος. Ας δούμε κάποιες από αυτές για να θυμηθούμε - αν και πολλές βρίσκονται ακόμα ζωντανές στην καθημερινότητα μας - να γελάσουμε και να συγκινηθούμε.

Αμπέλι: Δεν πρέπει να δουλέψεις στο αμπέλι την ημέρα της εορτής του Αγίου Χριστοφόρου, γιατί θα πέσει χαλάζι !

Αδράχτι: Λένε πως αν κάποιος χωρίς να το θέλει σε χτυπήσει με το αδράχτι, θα βγάλεις λούγκα, δηλαδή θα κάνεις πληγή με πύον και δυνατούς πόνους. Για να μην συμβεί αυτό θα πρέπει αμέσως να πάρεις το αδράχτι και να το χτυπήσεις τρεις φορές καταγής.

Βελόνι: Της Αγίας Μαύρας, στις 3 Μαΐ-ου, δεν πρέπει να πιάσεις βελόνι γιατί θα βγάλεις σπυριά, ούτε να ζυμώσεις γιατί θα καεί το ψωμί, θα γίνει μαύρο!

Γάλα: Οι κτηνοτρόφοι δεν δίνουν σε κανέναν γάλα, την εποχή που το πάνε στον μπάτζιο, γιατί πιστεύουν πως θα κοπεί το γάλα η θα λιγοστέψει !

Δρίμες: Δεν πρέπει το Αύγουστο να πλύνεις ρούχα στο ποτάμι γιατί θα τα κόψουν οι δρίμες, ούτε να κόψεις ξύλα τον Μάρτη γιατί θα σαρακωθούν από τις δρί-μες, γι’ αυτό λένε : Τα Αυγούστου οι δρίμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα!!

Ζάχαρη: ‘Όταν ήμασταν μικρά μας έλεγαν: Μην τρώτε ζάχαρη, γιατί θα κολ-λήσουν τα έντερά σας!

Κριθαράκι, ασθένεια του ματιού,. Για να φύγει το κριθαράκι από το μάτι πρέπει να το «αλυχτήσει» κάποιος πρωτόγεννος, το πρωί νηστικός και να πει:

Χαμ, χαμ κριθαρίτς, σήμερα είσαι, αύριο δεν είσαι !!!!

Κότα: Όταν η κότα, που έχει κυλιστεί στα χώματα, έρχεται και τινάζεται μπροστά στο κατώφλι, αυτό σημαίνει πως στο σπίτι θα έρθουν πολλά λεφτά!!!

Λούσιμο: Δεν επιτρέπεται να λούζεται κάποιος το ψυχοσάββατο, γιατί θολώνει το νερό των πεθαμένων !!

Μαλλιά: Δεν πρέπει να πετάς τα απο-χτενίδια και να τα παίρνει ο αέρας, γιατί θα υποφέρεις από συχνούς πονοκεφάλους! (Έτσι εξηγείται που όλες οι τρύπες στους τοί-χους στο χωριό μας είχαν μέσα μαλλιά!)

Νύχια: Λένε πως αν κόψεις τα νύχια σε μωρό παιδί, αυτό όταν μεγαλώσει θα γίνει κλέφτης!!

Ξενιτειά: Όταν κάποιος ξεκινούσε για την ξενιτειά έβαζαν στην πόρτα του σπιτιού του ένα κλαδί από πουρνάρι, για να κάνει τόσα γρόσια, όσα και τα φύλλα του πουρναριού ! Η κατ άλλους για να έχουν τσάκνα για προσάναμμα και να του ψήσουν αμέσως καφέ, την μέρα που θα γυρνούσε!!!

Προζύμι: Δεν πρέπει να δανείζεις προ-ζύμι μετά την δύση του ηλίου, γιατί θα λεί-ψει το ψωμί από το σπίτι!!!

Παπούτσια: Δεν πρέπει να περπατάς με τα κορδόνια από τα παπούτσια λυμένα και να σέρνονται, γιατί τότε θα κάνεις πολύ δρόμο περπατώντας!!!

Ράψιμο: Δεν πρέπει να ράβεις πάνω σε ρούχο ενώ το φοράς, γιατί θα γίνεις ξεχα-σιάρα, η μπορεί να σε ξεχάσει και ο άντρας σου και να πάει με άλλη!!!

Σκούπα: Όταν θέλουν να καταραστούν κάποιον λένε: Να σε μάσει η σκούπα!

Στάχτη: Όταν γρουδιάζει η στάχτη και γίνεται σαν μπαλάκια, σημαίνει πως πολλά γρόσια θα έρθουν στο σπίτι!

Τραπέζι: Όταν κάποιος ξεκινούσε για ταξίδι, οι δικοί του κρατούσαν στρωμένο το τραπέζι όλη την ημέρα. Εύχονταν με αυτό τον τρόπο να βρει ξανά το τραπέζι στρωμένο όταν θα γυρνούσε!

Φωτιά: Πιστεύουν πως όταν βουίζει η φωτιά, δηλαδή κάποιο κούτσουρο κάνει θόρυβο καθώς καίγεται, ότι κάποιος τους κουβεντιάζει, τους κουτσομπολεύει.!

Χαψιά, (μπουκιά): Δεν πρέπει να αφήνεις την χαψιά σου, γιατί τότε θα σε αφήσει και ο άντρας σου !

Ψαλίδι: Δεν επιτρέπεται να μένει ψαλί-δι ανοιχτό, γιατί τότε είναι ανοιχτά και τα στόματα των εχθρών μας, δηλαδή μας κου-τσομπολεύουν!!!!

Είναι μερικές από τις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες που ακούγονταν η και ακούγονται στο χωριό μας. Διαβάζοντας τες κάποιος δεν πρέπει να σταθεί επιφα-νειακά στις λέξεις, η στην προκείμενη φράση, αλλά να κοιτάξει πίσω από αυτές και τότε θα βρεθεί σε έναν άλλο κόσμο που είχε την δική του ομορφιά και προσπαθού-σε με διάφορους τρόπους να ξεκουραστεί, να προφυλαχθεί από κάτι, να δώσει διάφο-ρα μηνύματα, νοικοκυροσύνης, σεβασμού, ελπίδας, να ξεγελάσει την φτώχια του, τον εαυτό του και τους άλλους.

Παρακαλώ αν κάποιος θυμάται ανάλο-γες προλήψεις από το χωριό μας, θα μπο-ρούσε να βοηθήσει για να πλουτίσουμε τούτη την καταγραφή, όχι φυσικά για να τα χρησιμοποιήσουν οι νεότεροι, αλλά για να γνωρίσουν κομμάτια της παράδοσης και της λαογραφίας μας που αποτελούν ρίζες του έθνους μας.

Βούλα Λεοντίδη - Πλάτωνα

Π Ρ Ο Λ Η Ψ Ε Ι Σ και Δ Ε Ι Σ Ι Δ Α Ι Μ Ο Ν Ι Ε Σ

Η Αθηνά και ο Σπύρος που κράτησαν την παράδοση Ναι η Αθηνά και ο Σπύρος, εγγόνια

της Αγγέλας Φωλλίδη, κράτησαν την παρά-δοση και ήρθαν την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής στην εκκλησία της Παναγίας στις Βαγιές κρατώντας στα μικρά τους χερά-κια εικόνες ! Και ακολούθησαν την λιτα-νεία μέχρι πάνω στην Αγία Παρασκευή, και τις στόλισαν με λουλούδια, όπως τότε ! Πόσες αναμνήσεις για αυτή την μέρα, που εμείς οι νεότεροι, οι περισπούδαστοι και πολυμαθείς και κριτές των πάντων την «φτωχύναμε» για τα πρέπει και τα δήθεν. Eνώ στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στην Δυτική Μακεδονία η παλιά συνή-θεια μένει ακλόνητη αιώνες τώρα. Πάει η

μεγάλη λιτανεία με τα εξαπτέρυγα και όλες τις εικόνες, πάει η φωνή του μπαμπα-Κλή - δικαιολογημένα βέβαια, γιατί αυτή την φωνή κανείς δεν θα μπορούσε να την αντικαταστήσει, κανείς δεν μπορούσε να δώσει το πάθος και την αυθεντικό-τητα την δική του! Πάνε οι εικονίτσες που κρατούσαν τα παιδιά και τις στόλιζαν με ξανθούς Μάηδες, μαργαρίτες και λουλούδια κυδωνιάς που γέμιζαν εκεί τον τόπο. Ευτυχώς έμεινε η ευχή του εν Λαμψάκω της Φρυγίας Αγίου Τρύφωνα, που για μια ακόμα φορά ο Παπαβασίλης μας διάβασε αργά και καθαρά.»

Ορκίζω υμάς κάκιστα θηρία,κάμπη,σκώλικα,σκωλικοκάμπη,κάνθαρος,βρού-χος,ακρίδα,επίμαχος, καλίγαρις, μακρόποδα,, μύρμιγκα, φθείραι, ρυγίτης, ψυλλίτης ωρκίζω υμάς μην αδικήσετε το εντεύθεν, μήτε την άμπελον, μήτε τα σιτοφόρα, μήτε τους κήπους των δένδρων τε λαχάνων, των δούλων του Θεού των δι εμού επικαλουμένων το όνομα της δόξης του Κυρίου.» Όμως αντί να μας παρασέρνει το συναίσθημα, όπως έπαθα εγώ σήμερα, ας ψάξουμε να βρούμε τρόπους, σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και να ανταποκριθούμε στο αίτημα του ιερέα μας και της Εκκλησιαστικής Επιτροπής για τον καθαρισμό και την συντήρηση των τοιχογρα-φιών της εκκλησίας της Παναγιάς του ωραιότερου, όπως είπε και ο Παπαβασίλης, ιστορικού και θρησκευτικού μνημείου του χωριού μας.

Βούλα Λεοντίδου - Πλάτωνα

Μέρες χαρούμενες γλυκές, πασχαλινές ημέρες,με της αγάπης το φιλί και λούλουδα ανοικτά.Μέρες που ηχούν αγγελικά ουράνιες φλογέρεςκι αναγαλιάζουν οι πιστοί αγνά μεθυστικά.

Στην εκκλησιά με τις βαγιές πέρα στην Παναγίαοι χωριανοί μαζεύονται για να προσευχηθούν.Η Ζωοδόχος η Πηγή γιορτάζει η αγίαΣε λίγο τα εικονίσματα στη ρούγα θα βρεθούν.

Μπροστά ο Αφέντης ο Χριστός, μετά η Παναγία,Αϊ- Γιάννης Πρόδρομος περνά, Αϊ – Γιώργης καβαλάρης.Σ’ όλο τον κόσμο χύνεται ουράνια ευλογίακι ο ένας τον άλλον ερωτά. Τι εικόνισμα θα πάρεις;..

Σε λίγο φθάνουν, σταματούν μπροστά στον Αϊ – Νικόλακαι με κατάνυξη πολλή αρχίζ’ εκεί δημοπρασία.Διακόσια φθάνει ο Χριστός και τετρακόσια όλα

Αϊ- Γιάννης έχει τα εκατό- πενήντα η εκκλησία.

Και οι πιστοί ευλαβικά τα τάμα τους δωρίζουνεμπρός στη χάρη του Θεού την τόση αγιοσύνη,για ν’ αποκτήσουν δύναμη με θάρρος να βαδίζουν την πολυκύμαντη ζωή να νιώσουν τη γαλήνη.

Μέσα σ’ ατμόσφαιρα χαράς το δρόμο συνεχίζουνστην άγια την Παρασκευή την ταπεινή εκκλησία,γριούλες καλοκάγαθες μονάχες ψιθυρίζουνκαλότυχοι όσοι πήρανε τη θεία ευλογία…

Κι όμως η χάρη μοναχά δεν έρχεται με τάμαθέλει καλοπροαίρετη, Χριστιανική ζωή,και τότ’ όλοι χαρούμενοι κι αδελφωμέν’ αντάμα,θα βρούμε γιατί ήρθαμε και ζούμε δω στη γη.

Από την Ποιητική Συλλογή Αθηνάς Δρόσου- Μάλλιου

Η Ζωοδόχος Πηγή(Παρμένο από τα ήθη και έθιμα της κωμόπολης Ζίτσας)

Κάλεσμα γάμου από τα παλιά!

Με ημερομηνία Κυριακή 25η Ιουλίου του 1926 το προσκλητήριο γάμου που μας έστειλε από το αρχείο του ο Στέφανος Τρίμμης.

6«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ» ΣΕΛΙΔΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Ε Κέντρο Αποκατάστασης & ΑποθεραπείαςΔιευθυντής κέντρου: Περικλής Στοφόρος, γιος της Ουρανίας Ζέρβα-Στοφόρου

Το κέντρο αποκατάστασης και αποθεραπείας ημερήσιας και κλειστής νοσηλείας ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Ε. βρίσκεται στο 6ο χιλιόμετρο της Εθνικής οδού Τρικάλων – Καρδί-τσας και σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από τον οδικό κόμβο Τρικάλων - Λάρισας. Είναι χτισμένο σε έκταση 20 στρεμμάτων και μέσα στα 5000 τ.μ. που καταλαμβάνει στεγάζεται η διάθεση των ανθρώπων που το οραματίστηκαν, να προσφέρουν τις καλύτερες μετανοσοκομειακές υπηρεσίες φυσικής αποκατάστασης. Υπάρχουν συμβάσεις με τα ακόλουθα ασφαλιστικά ταμεία: ΔΗΜΟΣΙΟ-ΤΥΔΚΥ-ΟΑΕΕ-ΙΚΑ-ΟΓΑ-ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ (ΓΕΣ-ΓΕΑ-ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ)Ε Π Ι ΚΟΙ Ν Ω Ν ΙΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Ε. 6ο Χιλ. Εθνικής οδού Τρικάλων- Καρδίτσας, 42100-ΤΡΙΚΑΛΑ, Τηλ.24310 43207-9 e-mail:info@reha.gr http://www.reha.gr/

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ(κόρη της Ουρανίας Ζέρβα)

ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Ελ. Βενιζέλου & Μπουμπουλίνας 1, ΜελίσσιαΤηλ. 210 8046430

Σύλλογος Γονέων Κηδεμόνων Δημοτικού Σχολείου Ζίτσας

Ο Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του Δημοτικού σχολείου της τ.κ. Ζίτσας, πρόσφερε και φέτος στα παιδιά μια χρονιά με εκδρομές, αποκριάτικες εκδηλώσεις, δημιουργικά απογεύματα!

Να ευχαριστήσουμε τον Πολιτιστικό Σύλλογο και ιδιαίτερα την κα Βούλα Λεο-ντίδη-Πλάτωνα για τη συνεργασία μας και την πρωτοβουλία της να προσκαλέσει την εθελοντική ομάδα γυναικών από την παιδική βιβλιοθήκη της Μπάφρας για να χαρίσει στα παιδιά μας ένα ευχάριστο απόγευμα και δημιουργικό! Πράγματι ήταν αξιοζήλευτα το μεράκι τους και η προσπάθειά τους, που για 3 περίπου ώρες ασχολή-θηκαν με όλα τα παιδιά, κάνοντάς τα να το απολαμβάνουν στο έπακρο! Τους αξίζουν πραγματικά συγχαρητήρια για την εθελοντική τους, παρακαλώ, προσπάθεια. Τέτοιες ομάδες πρέπει να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση! Αξίζει να ευχαριστήσουμε και

έναν κύριο που είναι πάντα δίπλα στο Σύλλογο, δίπλα στα παιδιά! Είναι απ’ τους ανθρώπους που τουλάχι-στον προσπαθεί. Δεν μένει στα λόγια. Και η προσπά-θεια πρέπει να επιβραβεύ-εται, άσχετα με το αποτέ-λεσμα. Σαν Πρόεδρος του Συλλόγου θεωρώ καθήκον μου και να τον ευχαριστή-σω για την πολύτιμη βοή-θειά του φέτος και για την

άψογη συνεργασία μας, που ευελπιστώ να συνεχιστεί και στο μέλλον! Ο λόγος για τον Περικλή Γρίβα, Πρόεδρο της τ.κ. Ζίτσας! Ένα ευχαριστώ δεν

ξέρω αν είναι αρκετό που θέλησε να αναλάβει εξ’ ολοκλήρου ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για θέμα του Συλλόγου. Κάτι, που για να το αναλάβει ο Σύλλογος θα έπρεπε να ξοδέψει όλα τα χρήματα από το ταμείο του και να μη γίνει καμιά εκδήλωση, καμιά δραστηριότητα φέτος για τα παιδιά, κάτι που δεν το ήθελε κανείς μας. Και τα κατάφερε! Είναι από τους λίγους ανθρώπους πιστεύω, που αξίζει να βρίσκονται σε τέτοιες θέσεις!

Τελικά η καλή συνεργασία, η θέληση, η ανταπόδοση, η εκτίμηση και ο σεβασμός φέρνουν άριστα αποτελέσματα!! Επίσης αξίζει να αναφέρω την ενεργό συμμετοχή κάποιων γονιών σε όλες τις εκδηλώσεις του Συλλόγου και να τους ευχαριστήσω! Ο Σύλλογός μας είναι πάντα δίπλα στα παιδιά και προσπαθεί να τους προσφέρει ό,τι το καλύτερο. Αλλά δε φτάνει μόνο η προσπάθεια των λίγων. Χρειάζεται η βοήθεια όλων. Είτε μικρή είναι, είτε μεγάλη. Για το καλό των παιδιών μας!

Κι ας μη ξεχνάει κανείς μας ότι το μέλλον του χωριού μας είναι τα παιδιά! Η Πρόεδρος και το Δ.Σ.

Κόκκινη κλωστή δεμένη…στην ανέμη τυλιγμένη. Δώσ’ της κλότσο να γυρίσει, παραμύθι ν’ αρχινήσει.

Κάπως έτσι αρχίζουν τα παραμύθια και εμείς μπαίνουμε στον κόσμο τους. Έναν κόσμο μαγευτικό, ονειροπόλο, φαντα-στικό και πραγματικό μαζί!

Φέτος, τα παιδιά της Ζίτσας (Απρίλιος 2013) είχαν την ευκαιρία να «ζήσουν» για λίγο σ’ αυτό τον κόσμο, με την παρουσία ενός σπουδαίου παραμυθά, του κου Δημήτρη Αβούρη. Πρόεδρος της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Όναρ-

μέσω τέχνης για το άρρωστο παιδί». Η πρόσκληση του κου Αβούρη έγινε από την κα Βούλα Λεοντίδη-Πλάτωνα, την οποία οφείλουμε να ευχαριστήσουμε για το ενδιαφέρον της για τα παιδιά και την άψογη συνεργασία μας!

Ο κος Αβούρης παρουσίασε τα παραμύθια με τη συμμετοχή των παιδιών, που ενσάρκωναν τους ρόλους με εκπληκτικό τρόπο! Περνού-σε υπέροχα μηνύματα μέσα από τα παραμύθια και, αν και η συμμετοχή των μεγάλων δεν ήταν ικανοποιητική, οι λίγοι που παρευρεθήκαμε εκεί περάσαμε απλά υπέροχα! Το πιο σημαντικό βέβαια είναι ότι τα παιδιά το καταευχαριστήθηκαν και αξίζει να αναφέρουμε ότι τα παιδιά

μας συνεργάστηκαν άψογα και μεταξύ τους και με τον κο Αβούρη. Ο ίδιος ανέφερε: «Χαίρομαι που βλέπω ότι υπάρχουν τέτοιες κοινωνίες. Σπάνια βλέπω παιδιά με διαφορετικές ηλικίες να συνεργάζονται και να συνυπάρχουν αρμονικά. Μπράβο τους!».

Ευχαριστούμε θερμά τον αντιδήμαρχο κο Κολιούση για την οικονομική στήριξη αυτής της εκδήλωσης. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε το δικό μας παραμύθι, που έφτιαξαν τα παιδιά με τη βοήθεια φυσικά του κου Αβούρη.

Το ψέμα και η κοροϊδίαΠρωταγωνιστές: Δήμητρα Γιούνη, Γ’ τάξη (κα ψεύτρα), Σόνια Κοντογιάννη, Δ΄ τάξη (κα κοροϊδία).Σενάριο: Ηλιάνα Μανούση, προνήπιο.

Μια φορά κι έναν καιρό σε ένα χωριό κοντά στα Γιάννενα, βασίλευε η αγάπη, η καλοσύνη, η ειλικρίνεια! Οι κάτοικοί του είχαν εξορίσει από το χωριό την κα Ψεύτρα και την κα Κοροϊδία και τις είχαν στείλει να ζήσουν στο δάσος. Εκεί κάθε μέρα δεν σταματούσαν να τσακώνονται, η μία με τα ψέματά της και η άλλη με την κοροϊδία της. Μια μέρα η Κοροϊδία αποφάσισε να κοροϊδέψει την ψεύτρα με σκοπό να την εξαφανίσει από προσώπου γης και να ησυχάσει από αυτήν μια και καλή. Όταν συναντήθηκαν λοιπόν, λέει η Κοροϊδία στην ψεύτρα:

- Θα σου πω ένα μυστικό. Aν σκάψεις βαθιά εκεί πέρα, κάτω από το μεγάλο δέντρο, θα βρεις ένα πολύ μεγάλο θησαυρό! Η Ψεύτρα στιγμή δεν έχασε, άρχισε να σκάβει γρήγορα από την λαχτάρα της να βρει τον θησαυρό. Όταν έσκαψε αρκετά

βαθιά, η Κοροϊδία της έδωσε μια και την έριξε μέσα. Χάρηκε τόσο πολύ που την ξεφορτώθηκε, που την άλλη μέρα πήγε στο χωριό και το είπε σε όλους. Το και το, η ψεύτρα δεν υπάρχει πια. Οι χωριανοί έτρεξαν στο σημείο που τους είπε και έβγαλαν από τον λάκκο την κα Ψεύτρα, που στο μεταξύ κατάλαβε το λάθος της και πόσο κακό έκανε με τα ψέματά της. Οι χωριανοί τότε έριξαν μέσα την Κοροϊδία για να την τιμωρήσουν. Την άλλη μέρα που πήγαν να την βγάλουν, είδαν πως και η κα Κοροϊδία κατάλαβε το λάθος της και πόσο κακό έκανε με το να κοροϊδεύει. Ζήτησε συγνώμη η μία στην άλλη και υποσχέθηκαν να μη το ξανακάνουν. Το πάθημα τους έγινε μάθημα! Οι συγχωριανοί τους τις συγχώρεσαν και τους ζήτησαν να επιστρέψουν ξανά στο χωριό και να ζήσουν εκεί. Χάρηκαν τότε πολύ, γιατί είχαν βαρεθεί να μένουν στο δάσος μόνες, μακριά από όλους τους άλλους. Έτσι, επέστρεψαν στο χωριό τους, κράτησαν την υπόσχεσή τους και ούτε η μία ξαναείπε ψέματα, ούτε η άλλη ξανακορόιδεψε. Και από τότε έζησαν αυτοί καλά κι εμείς ακόμα καλύτερα!

Βούλα Πατραμάνη

Για τη μητέρα μου!Σήμερα Κυριακή 12 Μαΐου 2013, γιορτή της μητέρας και Κυριακή του

Θωμά! Θέλω να αφιερώσω τη σημερινή ημέρα στη μητέρα μου, δείχνοντάς

της την ευγνωμοσύνη μου και την αγάπη μου για όλα όσα έχει κάνει και συνεχίζει να κάνει για μένα και την οικογένειά μου. Με την ευκαιρία να ευχηθώ και χρόνια πολλά στον μπαμπά μου και να του πω πόσο τον αγαπώ κι αυτόν!!

Είμαι μητέρα τριών παιδιών. Χαρά μου είναι να τα βλέπω ευτυχισμέ-να! Να μπορώ να τα βοηθάω, να τα στηρίζω. Όπως κάνει και η δική μου μητέρα μέχρι και σήμερα, 68 ετών, παρακαλώ! Είναι πάντα δίπλα μου, με βοηθάει και με στηρίζει. Δεν ξέρω τι θα έκανα χωρίς εκείνη… Αν τα κατά-φερνα χωρίς τη βοήθειά της. Θαυμάζω τη δύναμή της, την όρεξή της, την αμέριστη βοήθειά της. Παρακαλάω να την έχει ο Θεός καλά και την ίδια και τον πατέρα μου!

Η αλήθεια είναι ότι όταν έγινα κι εγώ μητέρα κατάλαβα τις θυσίες και τις ανησυχίες της δικής μου μαμάς. Πόσο δύσκολο είναι να μεγαλώνεις παιδιά και πόσο πολύ χρειάζεσαι δίπλα σου τους δικούς σου ανθρώπους.

Νιώθω πολύ τυχερή για τους γονείς που έχω!! Τους στέλνω την αγά-πη μου και θέλω να ξέρουν ότι κι εγώ θα είμαι δίπλα τους όποτε κι αν με χρειαστούν.

Β. Π.

Επίσκεψη της ΧΕΝ Ιωαννίνων στην Ζίτσα

Το Σάββατο 30 /3/13 η ομάδα της ΧΕΝ Ιωαννίνων επισκέφτηκε την Ζίτσα, έχοντας στο πρόγραμμά της δύο διαφορετικές δραστηριότητες. Στην πρώτη, η μεγαλύτερη ομάδα των Μελών της είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στην Πινα-κοθήκη χαρακτικής, στο Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, να απολαύσουν την θέα πίνοντας τον καφέ τους στο καφέ Μοναστήρι και να κλείσουν το περίπατό τους αυτό με ένα ποτήρι ζιτσιώτικο κρασί και παραδοσιακές γεύσεις στον Ξενώνα Αγνάντι. Ωραία εικόνα φιλοξενίας και η παρέα από Ζιτσαίες που ευγενικά συνέ-φαγαν και διασκέδασαν μαζί τους. Στην δεύτερη, μια ομάδα από πέντε κυρίες, σε συνεργασία με τον Σύλλογο γονέων και τον Πολιτιστικό Σύλλογο, γνώρισαν στα παιδιά την χαρά της ανάγνωσης. Η χαρά της ανάγνωσης είναι ένα πολύ πετυχημέ-νο πρόγραμμα που η ΧΕΝ Ιωαννίνων εφαρμόζει στην παιδική βιβλιοθήκη που

διατηρεί στην Μπάφρα Ιωαννίνων. Το θέμα της ημέρας ήταν η φιλία και η συνεργασία. Το αποτέλεσμα ήταν πραγματικά υπέροχο και ο Σύλλογος γονέων σκοπεύει να συνεχίσει την επαφή και την συνεργασία με την παιδική βιβλιοθήκη της Μπάφρας. Αξίζει πιστεύω, στο σημείο αυτό, να αναφέρω, για όσους δεν το γνωρίζουν, ποιό ακριβώς είναι το έργο της ΧΕΝ.

Η ΧΕΝ είναι γυναικεία οργάνωση που πριν την Μικρασιατική καταστροφή είχε έντονη δραστηριότητα στην Σμύρνη εκπαιδεύοντας τις γυναίκες για την αγορά εργασίας, κυρίως ως δακτυλογράφους με γνώσεις στη γαλλική,αγγλική και αραβική, γλώσσα, με αφορμή την μεγάλη εμπορική ανάπτυξη της περιοχής που είχε ανάγκη από γρήγορες και γλωσσομαθείς γραμματείς. Η ΧΕΝ Ιωαννίνων έχει εικαστικό και χειροτεχνικό εργαστήρι, ομάδα βιβλίου, κάνει μαθήματα ιταλικών, γυμναστική για γυναίκες, μαθήματα πλοήγησης στο διαδίκτυο, ενημερωτικές ομιλίες με θέματα γύρω από την οικογένεια και το παιδί, λειτουργεί με δικά της έξοδα την παιδική βιβλιοθήκη της Μπάφρας, στηρίζει με διάφορες εκδηλώσεις το Άσυλο Ανιάτων και την παιδιατρική κλινική του Νοσοκομείου Χατζηκώστα, συγκεντρώνει είδη πρώτης ανάγκης για τις φυλακές Σταυρακίου, το κοινωνικό παντοπωλείο, το χαμόγελο του παιδιού και φυσικά οργανώνει ψυχαγωγικές εκδρομές και περιπάτους.

Βούλα Λεοντίδου- Πλάτωνα

7 «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»ΣΕΛΙΔΑ

Ετυμολογικές έρευνες

Αρχικά πρέπει να δώσω τον ορισμό της ετυμο-λογίας, ώστε να γίνει κατανοητή και η έρευ-να. Λέγοντας λοιπόν «ετυμολογία» εννοούμε

τη διαδικασία εύρεσης της ρίζας μιας λέξης και την αρχική της σημασία. Πολλές από αυτές τις λέξεις διαφοροποιούνται, ως ένα βαθμό, μορφολογικά και ως εκ τούτου δημιουργούν προβληματισμούς ως προς την καταγωγή τους.

Άλλες πάλι είναι καθαρός δανεισμός από άλλες γλώσσες. Ακόμη πρέπει να πω πως για ένα μεγάλο ποσοστό λέξεων μπορεί ο οιοσδήποτε, αν ανατρέξει σε ετυμολογικά λεξικά, να βρει αυτές τις πληροφο-ρίες και συνεπώς δεν είναι δική μου αποκλειστι-κότητα.

Για κάποιες άλλες όμως χρειάζεται άλλες όμως χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια και ενδεχομέ-νως διασταυρώσεις και με άλλες γλώσσες ή ιδιωμα-τισμούς κάποιων περιοχών. Έτσι, αφού ξεκαθάρισα τη θέση μου, ξεκινάω με λέξεις, που χρησιμοποιού-με κυρίως στο χωριό μας και οι νεότεροι ίσως τις αγνοούν!

1) «ήμορο» : Η λέξη προέρχεται από τη «γήμο-ρον», η γη ως πρώτο συνθετικό και το «μόρον» ως δεύτερο συνθετικό. Έτσι έχουμε «γήμορον» και με αποβολή του αρχικού γ και του τελικού ν κατέληξε σε «ήμορο»! Αυτό το δεύτερο συνθετικό προέρχε-ται από το αρχαίο ρήμα «μείρομαι», που σημαίνει μοιράζω (παράγωγά του : μερίζω, μερίδα, μερίδιο, μόρος, μοίρα κ.λ.π). Συνεπώς το ήμορο σημαίνει το μερίδιο γης και κυριολεκτικά στις μέρες μας το μερίδιο από την παραγωγή, που παίρνει ο μισθω-τής για κάποιο χωράφι ή αμπέλι, που καλλιέργησε ο εκμισθωτής! Π.χ 10ο/ο, η γνωστή δεκάτη ή κάποια άλλη ανάλογη συμφωνία. Στα λεξικά θα το βρούμε ως «γεώμορον».

2) «αλάρωτος»: Ξεκινάω από το ρήμα «γλαρώ-νω», που σημαίνει πέφτω σε κατάσταση υπνηλίας, γίνεται το βλέμμα μου απλανές, κοιτάζω χωρίς νεύ-ρο, άρα δεν είμαι ζωντανός τύπος, είμαι ήσυχος. Το αρχικό γ αποβάλλεται και έτσι έχουμε «λαρώ-νω». Λάρωσε παλιόπαιδο, συνηθίζουμε να λέμε στο χωριό μας, δηλαδή ησύχασε! Επομένως βάζοντας μπροστά του το στερητικό άλφα (α) προκύπτει το «αλάρωτος», δηλαδή αυτός που δεν ησυχάζει, αυτός που είναι αεικίνητος. Του έδωσε με άλλα λόγια την αντίθετη έννοια!

3) Την ίδια σημασία έχει και μια άλλη λέξη, η «αρίπαυτος»: Είναι σύνθετη από το «αρι» και το «παύω». Το αρι είναι πρόθεμα, δηλαδή μπαί-νει μπροστά από το δεύτερο συνθετικό για να του αυξήσει την έννοια, π.χ «αρίδακρυς» αυτός που κλαίει με πολλά δάκρυα, γοερά. Εδώ όμως κατά περίεργο τρόπο η λέξη «αρίπαυτος» ενώ έπρεπε να σημαίνει αυτός που παύει εντελώς, που είναι πολύ ήσυχος, πήρε ακριβώς την αντίθετη σημασία, δηλα-δή ο ανήσυχος, ο αεικίνητος, ο ζωηρός και νευρώ-δης!.. Ανάλογη περίπτωση συμβαίνει και με τη λέξη «αργός»! Η αρχική της σημασία είναι «γρήγορος». Π.χ «η Αργώ» του Ιάσονα ήταν το γρήγορο καρά-βι. Σήμερα όμως εμείς τη χρησιμοποιούμε με την έννοια «βραδυκίνητος».

4) «ζωκοπάω»: Η λέξη είναι παρασύνθετη, πρώτο συνθετικό της το αρχαίο ρήμα «όζω», και δεύτερο συνθετικό το «κοπάω». Έτσι έχουμε οζω-κοπάω και με αποβολή του αρχικού όμικρον (ο) = ζωκοπάω, που σημαίνει βρομάω πολύ άσχημα. Ανάλογα ρήματα με δεύτερο συνθετικό το κοπάω (κόπος) είναι τα βρομοκοπάω, γλεντοκοπάω, μεθο-κοπάω και άλλα.

5) «αμπώχνω»: Προέρχεται από το ρήμα «απω-θώ», που έγινε αμπωθώ, μετά αμπωθνώ, δηλαδή αναπτύχθηκε ένα (ν) μετά το (θ) και το (θ) έγινε (χ), ώστε κατέληξε στο «αμπώχνω» με τη γνωστή του σημασία (σπρώχνω).

6) «ατσίδα»: Η πορεία της είναι φανταστική. Προέρχεται από το όνομα του μικρού θηλαστι-κού, που σήμερα το λέμε «νυφίτσα» και για άλλους κουνάβι. Η νυφίτσα στα αρχαία ελληνικά λεγόταν «ικτίς» και στην Αιτιατική πτώση κάνει «ικτίδα». Στη συνέχεια έγινε «ακτίδα» και μετά «ατσίδα»!. Περίεργη, αλλά αυτή είναι η πορεία της. Επειδή σαν ζωάκι είναι πολύ έξυπνη, δώσαμε και στους ανθρώπους αυτήν την ιδιότητα του έξυπνου, του σπιρτένιου (κατά το μακαρίτη Γιώργο Δρόσο).

7) «πουριά»: Η λέξη προέρχεται από το «πόρος», που σημαίνει πέρασμα, είσοδος. Το όμικρον (ο) της συλλαβής (πο) έπαθε κώφωση, δηλαδή άνοιξε σε (ου) και έτσι από ποριά έγινε πουριά!

8) «αλυχτώ»: Προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «υλακτώ» και με αντιμετάθεση, δηλαδή το (υ) πήγε στη θέση του (α) και το (α) στη θέση του (υ). Έτσι έγινε «αλυκτώ» και τέλος το (κ) σε (χ) για να κατα-λήξει στο «αλυχτώ»!

9) «κλιάστρα»: Η λέξη είναι Λατινική «colas-tra», αλλά και βλάχικη, γιατί τα βλάχικα είναι ως ένα μεγάλο βαθμό Λατινορωμαϊκά, και σημαίνει το πρωτόγαλα, το πρώτο γάλα μετά τη γέννα των θηλα-στικών (π.χ των αιγοπροβάτων). Έτσι με τις γνωστές αλλοιώσεις (αντιμεταθέσεις, αποβολές, προσθέσεις, αφαιρέσεις και ανακατατάξεις ), που συνηθίζουμε να κάνουμε στις λέξεις, κατέληξε να τη λέμε «κλιά-στρα». Ας μου επιτραπεί εδώ να κάνω και μια ανα-φορά στους Βλάχους. Αυτοί που μιλούν βλάχικα και ελληνικά ονομάζονται «Αρωμούνοι» και στα βλά-χικα «Αρμάνι/Armani». Το Α είναι πρόθεμα και το romani λατινική λέξη «Romani», δηλαδή Ρωμαίοι και γι’ αυτό η συλλαβή ρω στο Αρωμούνοι είναι με (ω). Για την καταγωγή τους έκανα λόγο σε προη-γούμενη δημοσίευση!. Κάτι ανάλογο ισχύει και για μας. «Ρωμιός» αυτός που αρχικά ήταν ελληνόφωνος Ρωμαίος πολίτης και στη συνέχεια καθιερώθηκε με τη σημασία του Έλληνα!.

10) «ξέγκαρδα»: Η λέξη είναι παρασύνθετη. Πρώτο συνθετικό «ξένη» και δεύτερο συνθετι-κό «καρδιά». Φεύγει το ήτα (η) και το (ν) έγινε (γ) και από την καρδιά έφυγε το (ι) με αποτέλεσμα να καταλήξει στο «ξέγκαρδα» με επιρρηματική σημα-σία, δηλαδή κάτι που το αποδεχόμαστε με μειω-μένη θέληση ή κάτι που το κάνουμε χωρίς κέφι, χωρίς όρεξη!.

Απ. ΦωτίουΖίτσα Μάρτιος 2013

ΕKKΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ

Αγία Παρασκευή*Η εκκλησία της Αγίας Παρα-

σκευής σώζεται και σήμερα στη θέση «στέρνες» του μεγά-λου μαχαλά. Από επιγραφή στα λυπηρά του κατεστραμμένου και από πολλού χρόνου αντικα-τασταθέντος παλαιού τέμπλου, όπου αναγράφεται η χρονολο-γία ζρξβ’ (= 7162 από κτίσεως κόσμου, δηλ. 1653/4) μπορού-με να δεχτούμε ότι η κτήση του ναού αυτού υπήρξε είτε σύγ-χρονη ή ίσως λίγο προγενέστε-ρη της ως άνω ημερομηνίας.

+ ΔΗΑ ΣΙΝΔΡΩΜΗΣ ΔΙΜΟ / ΚΑΡΤΖΕΛΗΑ – ΕΤΟΥΣ ζρξβ

Η επιγραφή είναι αδημοσί-ευτη. Το όνομα του συνδρομη-τή είναι αδύνατο να ταυτιστεί,

αφού το συγκεκριμένο επώνυμο δεν απαντάται πλέον στη Ζίτσα, προ-φανώς πάντως πρόκειται για ευκατάστατο Ζιτσαίο, κάτοικο του μεγάλου μαχαλά, πιθανότατα της περί τον ναό περιοχής. Η ύπαρξη χρονολόγη-σης (7162 από κτίσεως κόσμου, ήτοι 1653/4) μας δίνει τη δυνατότητα να θέσουμε ως terminus ante quem για την κτίση του ναού τη χρονολογία αυτή και να θεωρήσουμε ότι ο ναός της Αγίας Παρασκευής, για τον οποίο ελάχιστα γνωρίζουμε, (το ναό στο βιβλίο του ο Β. Οικονόμου χαρακτηρίζει άχρηστο, προφανώς λόγω της γειτνίασής του με τον ναό του Αγίου Νικο-λάου), είτε είναι περίπου σύγχρονος, με την επιγραφή αυτή είτε λίγο έως πολύ προγενέστερος και πιθανώς τοποθετείται στο α’ μισό του 17ου αιώνα, όπως και άλλοι ναοί της Ζίτσας. Προς την κατεύθυνση αυτή μας προσα-νατολίζουν επιπροσθέτως η εικόνα της αγίας Παρασκευής στο τέμπλο, σαφώς του 17ου αιώνα και άλλες ημικατεστραμμένες της ίδιας χρονολό-γησης, αλλά και η αναφορά στην πρόθεση, που επίσης χρονολογείται στο 17ο αιώνα, του ονόματος ΣΤΑΥΡΟΣ, ο οποίος ανιχνεύεται το ίδιο διάστημα ως χορηγός σε τέσσερα εκκλησιαστικά μνημεία της Ζίτσας. Οπωσδήποτε ο νυν σωζόμενος ναός φαίνεται νεότερος. Είναι πιθανόν ο παλαιός ναός, την αρχική μορφή του οποίου αγνοούμε, να ανακαινίστηκε περί το τέλος του 18ου, ίσως στις αρχές του 19ου αιώνα. Ενδεικτικές για την εκτίμηση αυτή πρέπει να θεωρηθούν και ορισμένες τοιχογραφίες που διατηρούνται μέχρι σήμερα, που μάλλον εντάσσονται στα ίδια χρονικά πλαίσια, καθώς και η εικόνα του Ιωάννη του Προδρόμου στο τέμπλο, δείγμα του πρώιμου 19ου αιώνα. Επιπλέον, τα φυτικά διακοσμητικά μοτίβα παλαιότερου κατα-κερματισμένου τέμπλου, με την προφανή ομοιότητα που παρουσιάζουν με αντίστοιχα τμήματα του νεότερου τέμπλου του ναού της Παναγίας, που χρονολογούνται στο 1809 και κατασκευάστηκαν από Βουρμπιανί-τες ξυλουργούς, οδηγούν εύλογα στην υπόθεση ότι το ίδιο πάνω κάτω διάστημα έχουμε ανακατασκευή τέμπλου και στην Αγία Παρασκευή, ενδεχομένως και από τους ίδιους Βουρμπιανίτες τεχνίτες. Η μνεία, τέλος, εργασιών περιτοιχίσματος του ναού εν έτει 1822, που πιθανώς προϋπο-θέτει προηγούμενη οικοδομική παρέμβαση στον κτιριακό ιστό, ενισχύει έτι περαιτέρω την υπόθεσή μας. Εν πάση περιπτώσει ο ναός στη σημε-ρινή του μορφή παρουσιάζει χαρακτηριστικά τρίκλιτης βασιλικής, είναι ξυλόστεγος, διαθέτει δε και νάρθηκα επίσης ξυλόστεγο, ο οποίος πάντως φαίνεται νεότερος του κυρίως ναού με βάση την τοιχοποιία, διακρίνονται δηλαδή σαφώς δύο οικοδομικές φάσεις πέραν της αρχικής. Κατά πλη-ροφορίες τη φυσιογνωμία του ναού συμπλήρωνε και χαγιάτι στη νότια πλευρά του, που υπήρχε μέχρι το 1940, στοιχείο που επιβεβαιώνεται και από εξωτερικά ίχνη επί του νότιου τοίχου αλλά και από σωζόμενες εντός του ναού στρογγυλές πέτρες, κατάλοιπα της σχετικής κιονοστοιχίας.

ΔΕΗΣΙΣ ΤΟΝ ΔΟΥΛΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΑΥΒΡΟ. Αχρονολόγητη επιγραφή (περί τα μισά του 17ου αιώνα) στο άνω μέρος της πρόθεσης. Ενδιαφέρου-σα, παρότι ασυνήθιστη, η αφιερωτική επιγραφή σε προθέσεις. Η εν λόγω πρόθεση, που μάλλον ανάγεται στον 17ο αιώνα, είναι ξυλόγλυπτη, τρίπτυ-χη, λείπουν ωστόσο τα δύο φύλλα, σώζεται μόνο το μεσαίο τμήμα, όπου και τα στοιχεία της αφιέρωσης. Αξιοπρόσεκτο, εξάλλου και το όνομα του αφιερωτή, παραπέμπει ευθέως στον κυρ Σταύρο και άλλων επιγραφών, τόσο σε ναούς της Ζίτσας, όσο και στη μονή Πατέρων.

*Αναδημοσίευση από το ανάτυπο των Ηπειρωτικών Χρονικών Θεόδωρος Δ. Κοσμάς Επιγραφικές Μαρτυρίες στα εκκλησιαστικά

μνημεία της Ζίτσας Ιωαννίνων (Β’ μισό 16ου αιώνα-1911)

Όταν της Ιστορίας τις σελίδες διατρέχω, κάποιες αλήθειες για να βρω, τις περισσότερες φορές σκοντάφτω επάνω σ’ ένα Γιατί Ελληνικό! Γιατί μεγαλουργήσαμε στα κλασικά τα χρόνια; Γιατί η Σπάρτη συγκρούστηκε με την Αθήνα; Γιατί ο Μεγαλέξανδρος επλάτυνε τον κόσμο; Γιατί οι Ρωμαίοι μας κατέκτησαν; Γιατί η Ρώμη γλίστρησε και γέννησε την Πόλη; Γιατί η ΠΟΛΗ τούρκεψε; Γιατί αναστηθήκαμε; Γιατί μας θαύμασαν πολλοί; Γιατί οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες; Γιατί μας ψαλιδίσανε, αν και πολλά μας έταξαν; Γιατί, τι συμφορά, αλληλοφαγωθήκαμε; Γιατί Άγγλοι, Γάλλοι., Ιταλοί, Ρώσοι, Γερμανοί και Αμερικάνοι φτηνά μας αγοράζουνε και μας πουλάνε ακριβά;

-Μη ψάχνεις άλλο το Γιατί!.. Εγώ η ίδια η Ιστορία θα σ΄ το πω: Γιατί αυτό, που τους συμφέρει, αυτό και έχουν βασιλιά κι ο βασιλιάς αυτός, όταν το θέλει, σε βγάζει στο σφυρί!.. Γιατί και σεις, σ’ ένα βαθμό, έχετε κάποια ευθύνη! Γιατί την τέχνη της Διπλωματίας δεν την σπουδάζετε σωστά και η μονόφθαλμη ματιά φέρνει αποτελέσματα πικρά! Γιατί ανάξιοι κι ενίοτε φαύλοι σας κυβερνούν! Γιατί «ο Δώς΄ τα Όλα» γκρέμισε αξίες και θεσμούς! Γιατί, και κλείνω με αυτό, δεν ξεριζώσατε απ’ το είναι σας τη δολερή Διχόνοια!..

Απ. ΦωτίουΖίτσα Οκτώβριος 2012

Το Γιατί της Ιστορίας

8«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ» ΣΕΛΙΔΑ

Παρακαλώ, επιτρέψτε μου να σας εξομολογηθώ μια αδυναμία μου: τρε-λαίνομαι για ωραίες επιστημονικές ιστορίες! Ξέρετε, από αυτές που κάτι ξεκινά έτσι, από καθαρή περιέργεια ενός ερευνητή, και καταλήγει, έπειτα από ευφυή πειράματα, ανατροπές και εκπλήξεις, σε ανακαλύψεις που μπορεί να έχουν επίδραση στις ζωές εκατομ-μυρίων ανθρώπων τώρα και στο μέλ-λον. Όταν μάλιστα οι επιστημονικές

αυτές ιστορίες εκτυλίσσονται σε ελληνικά εργαστήρια (με όλες τις ελλείψεις και τα προβλήματα που αυτά διαθέτουν σε σχέση με αντίστοιχά τους του εξωτερικού), ε, τι να γίνει, μου αρέσουν ακόμη πιο πολύ.

Μια τέτοια ιστορία είναι αυτή που θα διαβάσετε παρακάτω. Εκτυλίχθηκε ολόκληρη στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ και ειδικότερα στην ομάδα της συνεργαζόμενης ερευνήτριας αλλά και καθηγήτριας Βιολογίας στο ΤΕΙ Αθήνας δρος Λίας Πατσα-βούδη και προσφάτως πήρε διαβατήριο για «διεθνή καριέρα». Η κυρία Λία Πατσαβούδη είναι σύζυγος του Μιλτιάδη Κόρδα (γιος του πρώην προέδρου της Αδελφότητας Γεωργίου Κόρδα). Όλα άρχισαν πριν από 15 και πλέον χρόνια, όταν η ομάδα της ελληνίδας ερευνήτριας αναζητούσε μόρια που σχετίζονταν με την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά σήμερα η ομάδα (που με τα χρόνια έχει αλλάξει καθώς οι διδακτορικοί φοιτητές παίρνουν το δίπλωμά τους και δίνουν τη θέση τους στις επόμενες γενιές) έχει στα χέρια της έναν ισχυρό αντικαρκινικό παράγοντα. Πώς έγιναν όλα αυτά; Αυτό ήταν το ερώτημα που θέσαμε και εμείς στη δρα Πατσαβούδη κατά τη διάρκεια συνάντησής μας στο λιτό γραφείο της στο Ινστιτούτο Παστέρ.

Από τον εγκέφαλο στον... καρκίνο«Καθώς τα ερευνητικά μας ενδιαφέροντα εστιάζονταν στην

ανάπτυξη του νευρικού συστήματος προσπαθούσαμε να απομο-νώσουμε και να μελετήσουμε μόρια που θα είχαν καθοριστικό ρόλο σε αυτήν» μας είπε η δρ Πατσαβούδη και προσέθεσε: «Ένας καλός τρόπος να απομονώσει κανείς μόρια προς μελέτη είναι η

δημιουργία αντισωμάτων τα οποία από τη φύση τους «συλλαμ-βάνουν» τα αντιγόνα τους».

Το αντίσωμα που κλείνει το δρόμο στη μετάσταση

Αυτό που έκαναν οι έλληνες ερευνητές ήταν να προσθέσουν το αντίσωμα στην καλλιέργεια νευρικών κυττάρων. Όταν δια-πίστωσαν ότι η παρουσία του αντισώματος ήταν ικανή να ανα-στείλει τη μετανάστευση των κυττάρων αυτών, είχαν πάρει και την απάντησή τους σχετικά με τη λειτουργία του μορίου που μελετούσαν: «Το δεσμευμένο από το αντίσωμα μόριό μας δεν μπο-ρούσε πια να επιτελέσει τη λειτουργία του και αυτό είχε ως συνέ-πεια να παρεμποδίζεται σημαντικά η κινητικότητα των κυττάρων στην καλλιέργεια. Συμπεράναμε λοιπόν ότι όντως το πρωτεϊνικό μόριο το οποίο αναγνωριζόταν από το Mab4C5 εμπλεκόταν στη μετανάστευση των κυττάρων, διαδικασία που είναι κεφαλαιώδους σημασίας κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη του εγκεφάλου» εξήγησε η δρ Πατσαβούδη.

Αναστολή της μετάστασης!Για τον πειραματισμό της η αμερικανική ομάδα είχε χρησιμο-

ποιήσει ένα αντίσωμα το οποίο μπορούσε να διεισδύσει και στο εσωτερικό των κυττάρων. Ήταν ακριβώς σε αυτό το σημείο των ερευνών που η δρ Πατσαβούδη και οι συνεργάτες της διαπίστω-σαν ότι η αδυναμία του αντισώματός τους να μπει στο κύτταρο θα μπορούσε ίσως να αποδειχθεί και το μεγαλύτερο πλεονέκτη-μά του! Σύμφωνα με τη δρα Πατσαβούδη, «το σκεπτικό μας ήταν το ακόλουθο: αν η παρουσία της HSP90 είναι απαραίτητη για τη μετάσταση των καρκινικών κυττάρων, η χορήγηση του αντισώμα-τός μας και η σύνδεσή του με την HSP90 θα είχαν ως αποτέλεσμα την αναστολή της μετάστασης των καρκινικών κυττάρων αλλά με επιπρόσθετο πλεονέκτημα το να μένουν ανέπαφα τα μόρια της HSP90 που βρίσκονταν αποκλειστικά στο εσωτερικό φυσιολογι-κών κυττάρων τα οποία δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να διαταρα-χθούν. Με άλλα λόγια, πιθανότατα είχαμε ένα αντίσωμα το οποίο θα μπορούσε να αποδειχθεί ένα αντικαρκινικό φάρμακο εναντίον των μεταστάσεων ενώ θα άφηνε ανέπαφα τα υγιή κύτταρα».

Μετά το μελάνωμα και ο μαστός

Βεβαίως αυτή η πρώτη απόδειξη της ικανότητας του αντι-σώματος να βάζει φρένο στις μεταστάσεις καρκινικών κυττάρων έπρεπε να ελεγχθεί περαιτέρω. Αυτή τη φορά η δρ Πατσαβούδη και η ομάδα της επέλεξαν να εργαστούν με ανθρώπινα κύτταρα καρκίνου του μαστού. «Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτών των κυττάρων είναι το γεγονός ότι στην επιφάνειά τους εκφράζουν την HSP90, την πρωτεΐνη του θερμικού σοκ που αναγνωρίζει το αντίσωμά μας και επιπλέον την εκκρίνουν στο περιβάλλον τους. Θελήσαμε λοιπόν να διερευνήσουμε την επίδραση της προσθήκης του αντισώματος στη συμπεριφορά των καρκινικών κυττάρων του μαστού» μας είπε η ελληνίδα καθηγήτρια.

Ολοταχώς προς νέο φάρμακο!Πειράματα όπως τα παραπάνω που βρίσκονται σε εξέλιξη

έχουν δείξει στους ερευνητές ότι πράγματι κρατούν στα χέρια τους έναν δυνητικό ισχυρό αντικαρκινικό παράγοντα. Έτσι έχουν ήδη προχωρήσει στην απόκτηση πατέντας για το αντίσωμά τους (το οποίο έχει «ανθρωποποιηθεί» για να είναι συμβατό για χρήση σε ανθρώπους) και έχουν ολοκληρώσει μια σειρά προκλινικές μελέτες. Επόμενο βήμα τους είναι η αναζήτηση ιδιωτικών κεφα-λαίων που θα καλύψουν τη μεγάλη δαπάνη για ευρείες κλινι-κές δοκιμές σε ανθρώπους προκειμένου το αντίσωμά τους να βρει τον δρόμο για τη φαρμακευτική αγορά. Επικεφαλής αυτής της προσπάθειας είναι ο βιολόγος και σύμβουλος επιχειρήσε-ων βιοτεχνολογίας κ. Νάσος Αλεβιζόπουλος, ο οποίος εξήγησε στο «BHMAScience» τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι το μονοκλωνικό αντίσωμα της ομάδας της δρος Πατσαβούδη μπορεί να είναι ενδιαφέρον και επενδυτικά: «Τα μονοκλωνικά αντισώματα αποτελούν αυτή τη στιγμή ισχυρούς αντικαρκινικούς παράγοντες. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις πωλήσεις των τρι-ών πιο επιτυχημένων της αγοράς ο τζίρος ανέρχεται στα 6 δισ. δολάρια τον χρόνο. Θεωρώ ότι το Mab4C5 έχει δώσει τα καλύτερα δείγματα τόσο για την αποτελεσματικότητά του όσο και για την ασφάλειά του. Ελπίζω σύντομα να μπορέσουμε να δείξουμε το ίδιο καλά αποτελέσματα με κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους».

(Αναδημοσίευση αποσπάσματος από το ΒΗΜΑ 31/3/2013)

ΚΤΗΜΑ ΓΚΛΙΝΑΒΟΣ

www.glinavos.gr e-mail: glinav1@otenet.grΤηλ.: 26580 22212

ΤΗΛ. 26580 23071 http://www.kallithea-zitsa.gr

HOTEL ΚΑΛΛΙΘΕΑ ZITΣΑΣ

Ασφαλιστικό Γραφείο Γιάννης Φωτίου

Αγίου Γεωργίου 11, 142 34 Νέα ΙωνίαΤηλ: 210-2759035, Fax: 211 800 1520 Κιν.6976606291

Ελληνικό φάρμακο για τον καρκίνοΈνα αντίσωμα που βάζει φρένο στις καρκινικές μεταστάσεις έχουν στα χέρια τους έλληνες ερευνητές και προχωρούν ολοταχώς προς την ανάπτυξη νέου φαρμάκου.

1. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί τα σύννεφακινούνταικαι όπου να ‘ναι χαλάειο καιρός!

2. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί τα σύννεφαμαυρίσανκι έπεσε ο πρώτοςκεραυνός!

3. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί τη δόλια την πατρίδα την περισφίγγειο χαμός!

4. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί δεν ξέρω,αν σώφρων θα μείνειο λαός!

5. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί τον Κίσιγκερ,άμα θυμάμαι, με πιάνειπυρετός!

6. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί τα σχέδιατου σατανά περνάνεεπιμελώς!

7. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί τα κόμματατης χώρας τα τρώειο διχασμός!

8. Φοβάμαι,όχι γιατί είμαι δειλός,αλλά γιατί δεν έχωτις δυνάμεις να γίνωτιμωρός!

Απ. ΦωτίουΖίτσα Μάρτιος 2013

ΦοβάμαιΕυχαριστήριο

Το Δ.Σ της Αδελφότητας ευχαριστεί την συμβολαιογράφο κ. Μαρία Φρέντζου-Μουκανάκη, σύζυγο του συγχωριανού μας δικηγόρου κ. Σπύρου Μουκανάκη (Ι. Σούτσου 10, Αθήνα τηλ. 210 6454264), για την αφιλοκερδώς συμπλήρωση του φύλλου υπολογισμού αξίας ακινήτου (αφορά το ιδιόκτητο διαμέρισμα- γρα-φείο της Αδελφότητας).

ΚΛηΡοδοΤηΜΑ«ΓΕΩΡΓιοΥ & ΕΛΕΝησ ΓΥΡΑ»

Προκήρυξη – Πρόσκληση

Το Δ.Σ του κληροδοτήματος «ΓΕΩΡΓΙΟΥ & ΕΛΕΝΗΣ ΓΥΡΑ» σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 1 του 1198/15-8-99 Φ.Ε.Κ, της υπ’ αριθ. 1336/25-10-2000 τροποποίησης της συστατικής πράξης του κληροδοτήματος δημοσιευθείσα στο 910/16-7-2001 Φ.Ε.Κ και το από 23-3-06 Π.Δ (ΦΕΚ 505/20-4-2006)

ΠροσκαλείΤους παρακάτω ενδιαφερόμενους που έχουν ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης ήτοι:1. Τις κορασίδες που έχουν ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης για την αντιμετώπιση δαπανών γάμου.Δικαίωμα οικονομικής ενίσχυσης έχουν οι υποψήφιες που πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:α) Να είναι οικονομικά αδύνατες.β) Να έχουν παντρευτεί από 1/9/2012 έως και μέχρι 31–08-2013, ημερομηνία λήξε-ως υποβολής των αιτήσεων μετά των δικαιολογητικών.γ) Να κατάγονται από γονείς που είναι δημότες της Δημοτικής Ενότητας Ζίτσας.2. α. Τους μη δυνάμενους να αυτοεξυπηρετηθούν ή έχουν την ανάγκη συνεχούς επίβλεψης και προστασίας λόγω σωματικής ή πνευματικής αναπηρίας β. Μοναχικοί υπερήλικες άνω των 80 ετών με ετήσιο ατομικό εισόδημα μικρότερο των €7.000 και γ. Πολύτεκνοι ή μονογονεϊκές οικογένειεςΔικαίωμα οικονομικής ενίσχυσης έχουν τα πρόσωπα που κατάγονται από τη Δημο-τική Ενότητα Ζίτσας .(οικισμοί: Ζίτσα, Πρωτόπαππα, Καρίτσα, Λίθινο, Δαφνόφυτο, Σακελλαρικό, Μελίσσι).3. οι ενδιαφερόμενοι των παραγράφων 1 και 2 με αίτησή τους να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά μέχρι 31-08-2013.Η αίτηση μετά των δικαιολογητικών να απευθύνεται στο Κληροδότημα, ενώ η κατά-θεση αυτών στο δημοτικό κατάστημα της Δημοτικής Ενότητας Ζίτσας.4. δικαιολογητικά της παραγράφου 1.α. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.β. Εκκαθαριστικό εφορίας ή υπεύθυνη δήλωση της ιδίας ότι δεν υποβάλλει δήλωση στην εφορία, προ του γάμου της.γ. Ληξιαρχική πράξη γάμου.δ. Φωτοαντίγραφο ταυτότηταςε. Υπεύθυνη δήλωση μονίμου κατοικίας για την αποστολή της ταχυδρομικής επιτα-γής.5. δικαιολογητικά της παραγράφου 2.α. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.β. Πιστοποιητικό γέννησης ή φωτοαντίγραφο ταυτότητας.γ. Αντίγραφο δήλωσης Ε1 οικονομικού έτους 2013 (εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2012),αν δεν υπάρχει για το 2013, αντίγραφο του οικ. έτους 2012.δ. Ό,τι άλλο δικαιολογητικό ενισχυτικό της αιτήσεως (π.χ πιστοποιητικό πολυτέ-κνου, αναπηρίας, απορίας κτλ).ε. Υπεύθυνη δήλωση μονίμου κατοικίας για την αποστολή της ταχυδρομικής επιταγής.6. Η παρούσα θα δημοσιευτεί μία φορά σε μία τοπική εφημερίδα και θα τοιχοκολ-ληθεί στο δημοτικό κατάστημα της Δημοτικής Ενότητας Ζίτσας και στους εν λει-τουργία ναούς της Δημοτικής Ενότητας Ζίτσας.

Σημείωση 1η: Αιτήσεις με ελλιπή δικαιολογητικά θα αποκλείονται της διαδικασίαςΣημείωση 2η: Τα ποσά που θα διανεμηθούν θα είναι ανάλογα με τα έσοδα του κληροδοτήματος .Το 20 ο/ο για τις κορασίδες, 60 ο/ο για τους υπερήλικες. Το υπόλοιπο 20 ο/ο θα χορηγηθεί στη «ΣΤΕΓΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΕΛΕΝΗ ΓΥΡΑ»Σημείωση 3η: Λόγω της εφαρμοζόμενης δημοσιονομικής πολιτικής, τα ετήσια έσοδα του Ιδρύματος μειώ-θηκαν περίπου κατά 50% και ως εκ τούτου μειώνονται ανάλογα θα διαθέσιμα ποσά για την εκπλήρωση των σκοπών του Ιδρύματος.

ο πρόεδροςδημ. Ζέρβας

σΥΓΧΑΡηΤηΡιΑ

♦ Στον εγγονό μου Χρήστο Ι. Τσέλιο που πρόσφατα πήρε το πτυχίο του Πολι-τικού Μηχανικού από το Ε.Μ.Π του εύχομαι καλή σταδιοδρομία.

♦ Στην εγγονή μου Ελένη Ι. Τσέλιου που ανακηρύχτηκε διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών της εύχομαι καλή σταδιοδρομία.

Η γιαγιά Ελένη Τσέλιου