Zionism Τι είναι ο σιωνισμός

100
Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη Αθήνα 2003 M. Warschawski & G. Taut Τί είναι ο σιωνισμός Μια μαρξιστική προσέγγιση

Transcript of Zionism Τι είναι ο σιωνισμός

Page 1: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 1Claudio Katz Ο ιμπεριαλισμός τον 21ο αιώνα 1

Πρωτοποριακή ΒιβλιοθήκηΑθήνα 2003

M. Warschawski & G. Taut

Τί είναι ο σιωνισμόςΜια μαρξιστική προσέγγιση

Page 2: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

2 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Page 3: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 1

Τί είναι ο σιωνισμόςΜια μαρξιστική προσέγγιση

Πρωτοποριακή ΒιβλιοθήκηΑθήνα 2003

Michel Warschawski & G. Taut

Page 4: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

2 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Michel Warschawski & G.TautΤί είναι ο σιωνισμός (μια μαρξιστική προσέγγιση)Μετάφραση από τα γαλλικάΤίτλος πρωτοτύπου: Origines et dynamique du Sionisme, από:Quatrième Internationale, 40e année, 3e série, no 7 & 8, 1982.Εκδόσεις Πρωτοποριακή ΒιβλιοθήκηΕµµανουήλ Μπενάκη 71, 106 81 Αθήνατηλ.και fax 210-3301297e-mail: [email protected]Αθήνα 2003Τιµή: 3

Page 5: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 3

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ......................................................................... 5

I. Καταγωγή και δυναμική του σιωνισμού ....................... 7

Α. Οι ρίζες του σιωνισµού στην Ανατολική Ευρώπη .......... 7Β. Η σιωνιστική ιδεολογία ................................................ 11Γ. Ο σιωνισµός και το ζήτηµα της αφοµοίωσης ................ 14∆. Οι θέσεις του Borochov ................................................ 16

II. Στόχοι και κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές δομέςτης σιωνιστικής κοινωνίας πριν την συγκρότηση τουΚράτους του Ισραήλ. .................................................. 21

Α. Οι ρίζες του παγκόσµιου σιωνιστικού κινήµατος ......... 21Β. Η βασική στρατηγική του σιωνισµού και οι κοινωνικό-

οικονοµικές και πολιτικές δοµές της σιωνιστικήςκοινωνίας πριν το 1948 ............................................... 25

Γ. Ο Σιωνισµός στην υπηρεσία του Βρετανικούιµπεριαλισµού ............................................................. 32

∆. Η Histadrout καταλύτης του σιωνιστικού εποικισµού καιτης δηµιουργίας του κράτους του Ισραήλ ................... 35

E. Η διανοµή της Παλαιστίνης και η δηµιουργία τουΣιωνιστικού κράτους ................................................... 42

Page 6: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

4 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

III. Ο σιωνισμός ανάμεσα στην ίδρυση του κράτους τουΙσραήλ και στον πόλεμο του Ιούνη του 1967 ............ 48

Α. Οι βάσεις ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ ............... 48 1) Το μεγάλο κύμα μετανάστευσης μετά το Β΄Παγκόσμιο

Πόλεμο ................................................................... 49 2) Ο διωγμός των Παλαιστινίων Αράβων από την

πατρίδα τους ........................................................... 513) Η εξάρτηση από τον ιμπεριαλισμό ............................ 54

Β. Το εθνικό ζήτηµα σο πλαίσιο του παλαιστινιακούπροβλήµατος ............................................................... 56

Γ. Οι ιδιαιτερότητες της ισραηλινής οικονοµίας .............. 61

IV. Η θέση των Εβραίων της Ανατολής στο σιωνισμό καιστο κράτος του Ισραήλ ............................................... 67

V. 1967 1973 Απόγειο και κάμψη του σιωνισμού ....... 75

Α. Ιούνης 1967 Tο απόγειο του σιωνισµού .................... 75Β. Ο σεισµός του Οκτώβρη 1973 Η αρχή της κάµψης του

σιωνισµού .................................................................... 80Γ. Οι εβραϊκές µάζες σε µια καµπή .................................... 85

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Θέσεις για το σιωνισμό .................... 88

Σηµειώσεις : ........................................................................ 93

MICHEL WARSCHAWSKI .............................................. 95

Page 7: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα τραγικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα οιγενοκτονικές επιθέσεις του ισραηλινού στρατού ενάντια στοναραβικό πληθυσµό της Παλαιστίνης έδειξαν, για άλλη µιά φοράτον αντιδραστικό χαρακτήρα του σιωνισµού, που αποτελεί τοιδεολογικό υπόβαθρο και το βασικό µηχανισµό του κράτους τουΙσραήλ. Πολλοί µιλούν καταγγελτικά για το κίνηµα αυτόχαρακτηρίζοντας το αντιδραστικό, ρατσιστικό, πράκτορα τουιµπεριαλισµού κλπ. Ωστόσο ελάχιστες µελέτες έχουν κυκλοφορήσει,τουλάχιστον στην Ελλάδα, που να παρουσιάζουν την προέλευσητου, το ρόλο του στη δηµιουργία και τη λειτουργία του κράτουςτου Ισραήλ και τις προοπτικές του.

Όλα αυτά ακριβώς παρουσιάζει η µελέτη αυτή των G. Tautκαι M. Warshawski, αγωνιστών της αντισιωνιστικής άκραςαριστεράς µέσα στο Ισραήλ. Πρωτοδηµοσιεύθηκε το 1982 στογαλλικό περιοδικό Quatrieme Internationale και είναι χωρισµένησε 5 µέρη: στο πρώτο παρουσιάζεται η προέλευση του σιωνισµούκαι η ιδεολογία του προ του 1918, στο δεύτερο οικοινωνικοοικονοµικές και πολιτικές δοµές του πριν από την ίδρυσητου κράτους του Ισραήλ, στο τρίτο σκιαγραφείται ο ρόλος του στηνισραηλινή κοινωνία µέχρι τον πόλεµο του 1967, στο τέταρτο

Page 8: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

6 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

περιγράφεται η πολιτεία του µέσα στην ισραηλινή κοινωνία σεσυνδυασµό µε τις διακρίσεις σε βάρος των εβραίων της ΜέσηςΑνατολής από το σιωνιστικό κράτος και στο πέµπτο η πορεία τουσιωνισµού από τον πόλεµο του 1967, όπου το Ισραήλ νίκησε, έωςεκείνον του 1973, όπου το Ισραήλ δεν µπόρεσε να νικήσει καιολοκληρη η ισραηλινή κοινωνία έπεσε σε µια βαθειά κρίση.

Στα 30 χρόνια που ακολούθησαν και κάτω από την επίδρασητων κοσµογονικών αλλαγών που συνέβησαν σε παγκόσµιο επίπεδο(κατάρρευση των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού», κρίσητης Αριστεράς, αύξηση της επιθετικότητας του ιµπεριαλισµού) ηισραηλινή κοινωνία γνώρισε ανάλογες εξελίξεις µε αποτέλεσµα µιασειρά ζητήµατα να µπαίνουν εκεί διαφορετικά απ ότι έµπαινανόταν γράφτηκε αυτή η µελέτη. Ωστόσο τα βασικά της σηµεία, ηανάλυση του σιωνισµού σαν ρεύµα, η παρουσίαση του ρόλου τουστην κοινωνία του Ισραήλ και του αδιεξόδου που την οδηγείεπιβεβαιώνονται και από τα τελευταία γεγονότα. Πιστεύουµε ότι ηµελέτη αυτή θα παρουσιάσει σε κάθε σκεπτόµενο άνθρωπο µιαπτυχή της ισραηλινής κοινωνίας που αγνοεί και θα τον βοηθήσει νακατανοήσει καλύτερα όσα συµβαίνουν σήµερα στην Παλαιστίνη.

Page 9: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 7

I. Καταγωγή και δυναμική του σιωνισμού

Α. Οι ρίζες του σιωνισμού στην ΑνατολικήΕυρώπη

Το γεγονός ότι ο σιωνισµός επέλεξε την Παλαιστίνη σαν«πατρίδα» των απανταχού Εβραίων δείχνει την ύπαρξη τουθρησκευτικού στοιχείου στην ιδεολογία του. Ο υποτιθέµενος δεσµόςτων Εβραίων µε την Παλαιστίνη χρονολογείται εδώ και δύο χιλιάδεςχρόνια και τα λεγόµενα «ιστορικά δικαιώματα» που επικαλούνταιοι ίδιοι οι Εβραίοι δεν είναι παρά µια εξωπραγµατική και παράλογηεικόνα της αρχαιότητας. Η ανάλυση της διαδικασίας διαµόρφωσηςκαι εξέλιξης του σιωνισµού από τα τέλη του προηγούµενου αιώναµας υποχρεώνει να αφήσουµε στην άκρη το θρησκευτικό παράγοντακαι να ασχοληθούµε µε τις κοινωνικές και οικονοµικές ρίζες τηςεβραϊκής κοινωνίας στην Ανατολική Ευρώπη.

Η µυστικιστική προσκόλληση των Εβραίων στο Ερέτς-Ισραήλ (Παλαιστίνη) δεν παρουσιάζεται παντού και πάντα µε τονίδιο τρόπο. Αν οι σιωνιστές επιµένουν σε αυτή, το κάνουν, όπωςσυχνά συµβαίνει µε σοβινιστικά και ρατσιστικά κινήµατα, για ναπροσδώσουν στην ιδεολογία τους µια µυστικιστική ιστορική

Page 10: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

8 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

αιτιολόγηση που θα αντικαταστήσει την ανάλυση της κοινωνικο-οικονοµικής και κοινωνικο-πολιτικής δυναµικής, η οποία σε τελικήανάλυση είναι η βάση των ιδεών και των πράξεων τους. Μόνοπολύ αργότερα µια οµάδα θεωρητικών και ηγετών σιωνιστώναναζήτησαν οικονοµικές και κοινωνικές εξηγήσεις για ναδικαιολογήσουν το σιωνισµό. Είναι όµως αδύνατο να δικαιολογηθείη σιωνιστική αποικιακή πολιτική στην Παλαιστίνη µε λογικάεπιχειρήµατα. Για το λόγο αυτό ακόµα και αυτοί οι τελευταίοιαναγκάζονται τελικά να καταφύγουν σε επιχειρήµατα περισσότεροµυστικιστικά και θρησκευτικά παρά ιστορικά που θα µπορούσαννα «αποδείξουν» ότι όλοι οι απανταχού Εβραίοι ήταν και είναισυνδεδεµένοι µε την ιδέα της «επιστροφής» στην «αρχαία πατρίδα»,το Ερέτς-Ισραήλ.

Είµαστε κατηγορηµατικοί πάνω σ αυτό: η Παλαιστίνη δεσυνδέεται µε την προχιτλερική ιστορία των Εβραίων µε έναν«ιστορικό δεσμό» που βρίσκεται χιλιάδες χρόνια νωρίτερα. Από τηστιγµή που δε µετανάστευσαν στην Παλαιστίνη και µε εξαίρεσηµερικές χιλιάδες Εβραίων που ζούσαν εκεί καιρό πριν το σιωνιστικόεποικισµό, όπως κάποιοι άλλοι ζούσαν σε άλλες χώρες, τίποτα δεντους συνέδεε µε τον τόπο αυτό.

Σκοπός του σιωνισµού είναι η επίλυση του εβραϊκούζητήµατος σε όλο τον κόσµο εγκαθιστώντας τους Εβραίους στηνΠαλαιστίνη και προσανατολίζοντάς τους προς παραγωγικάεπαγγέλµατα.

Η προέλευση του σιωνιστικού κινήµατος πρέπει νααναζητηθεί στην άνιση, και ιδιαίτερα καθυστερηµένη, ανάπτυξητης κοινωνικής διαµόρφωσης της τσαρικής κοινωνίας στα τέλη του19ου αιώνα.

Η καθυστερηµένη, και από την πρώτη στιγµή δύσµορφη,ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην τσαρικήαυτοκρατορία, είχε ένα καταστρεπτικό αντίκτυπο στις δοµές τηςεβραϊκής κοινωνίας: οι τομείς της οικονομίας, από τις οποίες ζούσεη εβραϊκή κοινότητα, σταδιακά εξαφανίστηκαν. Αν οι Εβραίοιστερήθηκαν από τα παλιότερα µέσα επιβίωσης τους, οι νέοι

Page 11: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 9

βιοµηχανικοί τοµείς δεν τους άνοιξαν τις πόρτες τους. Επιπλέον, ηόξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων αναζωπυρώνει τοναντισηµιτισµό στις µάζες, καθώς το τσαρικό καθεστώς οργανώνειεν ψυχρώ φονικά πογκρόµ εναντίον των Εβραίων προκειµένου νααποπροσανατολίσει τη λαϊκή δυσφορία από τις πραγµατικές τηςαιτίες.

Αντιµέτωποι µε αυτήν την κατάσταση, οι Εβραίοιπροσπαθούν να βρουν µια διέξοδο διαφυγής από αυτήν την όλο καιπιό ανυπόφορη κατάσταση. Έχουµε έτσι τη µαζική µετανάστευσηπρος τη Βόρεια Αµερική, τη ∆υτική Ευρώπη και άλλες ηπείρους.Από το 1880 και µέχρι την έναρξη του Πρώτου ΠαγκοσµίουΠολέµου, 2,5 µε 3 εκατοµµύρια Εβραίοι φεύγουν από την τσαρικήαυτοκρατορία. Μέσα σ αυτό το κλίµα, κάποιοι νέοι εβραίοιδιανοούµενοι, που ζούσαν σε µικρά χωριά, είχαν την ιδέα ναοργανώσουν µια µαζική µετανάστευση προς την Παλαιστίνη, µετην προοπτική να αλλάξουν την εθνική και κοινωνική θέση τωνΕβραίων µέσω ενός παραγωγικού εποικισµού. Η πρώτη λοιπόνσιωνιστική οµάδα, η «Hibat Sion» (Αγάπη για τη Σιών),σχηµατίζεται µετά από τα πογκρόµ του τσαρικού καθεστώτοςύστερα από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Β΄ το 1880.

Ο Leo Pinsker, ο ιδεολόγος αυτού του νέου κινήµατος, στοβιβλίο του «Αυτό-χειραφέτηση» µιλάει για «τη διαμόρφωση ενόςεβραϊκού έθνους, ενός λαού που θα εγκατασταθεί στη γη του». Οιιδέες του γεννήθηκαν από μη θρησκευτικούς εθνικούς παράγοντες,αλλά συνδέθηκαν και µε ένα µη λογικό στοιχείο, την επιστροφήστη βιβλική πατρίδα. Αυτό το τελευταίο θα εκφραστεί µε τρόποακόµα πιο χαρακτηριστικό από έναν άλλο ιδεολόγο αυτού τουκινήµατος σαν «η αναγέννηση του Ισραήλ στη γη των πατέρωνµας» (Lilenblum).

To 1896 o Herzel ενσωµατώνει αυτήν την οµάδα στηνΠαγκόσµια Σιωνιστική Οργάνωση που τότε µόλις είχε ιδρυθεί.Μέχρι τότε οι ιδέες του Herzel σχετικά µε τη λύση του εβραϊκούζητήµατος (η ανάγκη µιας παγκόσµιας οργάνωσης και µιαςστρατηγικής επικεντρωµένης στο να πείσουν βασιλιάδες καιυπουργούς ότι τους συνέφερε να βοηθήσουν στην πραγµατοποίηση

Page 12: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

10 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

των σχεδίων του) δεν ήταν παρά χίµαιρες.

Αντίθετα µε τους Εβραίους της ∆υτικής και της ΚεντρικήςΕυρώπης, εκείνοι της Ανατολικής Ευρώπης δεν είχαν τα µέσα ναεξοµοιωθούν, ούτε και υπήρχε και κάποια ρεαλιστική προοπτικήνα γίνει κάτι τέτοιο στο άµεσο µέλλον, δεδοµένης µάλιστα τηςυπάρχουσας κοινωνικο-οικονοµικής κατάστασης. Αυτό ακριβώςείναι το γεγονός που θα προσδώσει µια βαρύτητα στις ιδέες τουHerzel και θα τους επιτρέψει να ριζώσουν σε κάποια περιορισµέναστρώµατα της εβραϊκής κοινωνίας της Ανατολικής Ευρώπης. Οµικρός αντίκτυπος των σιωνιστικών ιδεών πάνω στην πλειοψηφίατων Εβραίων φαίνεται ολοκάθαρα από το γεγονός ότι µόνο 60 µε70.000 άτοµα προτίµησαν να πάνε στην Παλαιστίνη, δηλαδή µόνο3 µε 3,5 % εκείνων που µετανάστευσαν προς διάφορεςκατευθύνσεις..

Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των διαφόρων στρωµάτων τηςκοινωνίας της Ανατολικής Ευρώπης στο σιωνισµό;

Ως τον Πρώτο Παγκόσµιο Πόλεµο, ο σιωνισµός δεν είχε παράπολύ περιορισµένο αντίκτυπο σε κάποια στρώµατα διανοούµενωνµικρών περιοχών. Την περίοδο από το τέλος του ΠρώτουΠαγκόσµιου Πολέµου και την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία το1933, και ύστερα από την έκρηξη του αντισηµιτισµού στηνΠολωνία, αυτός ο αντίκτυπος µεγάλωσε λίγο σε συγκεκριµέναµικροαστικά στρώµατα (έµποροι). Το σύνολο όµως δεν ξεπέρασετους 130.000 αποίκους στην Παλαιστίνη, αριθµός ασήµαντος αντο συγκρίνουµε µε τα εκατοµµύρια των εβραίων που µετανάστευσανεκείνη την περίοδο σε όλο τον κόσµο.

Η σιωνιστική ιδεολογία δεν επηρέασε καθόλου τους εβραίουςεργάτες και βιοτέχνες καθώς δεν έβλεπαν πώς είναι δυνατή ηβελτίωση της εξαθλιωµένης τους ζωής σε µια υποανάπτυκτη χώρασαν την Παλαιστίνη. Ήταν πολλοί εκείνοι που αντιτάχθηκανσυνειδητά στο σιωνισµό, κρίνοντας τα πράγµατα µε άξονα το ταξικότους συµφέρον. Ήταν οργανωµένοι στην Ένωση Εβραίων Εργατών(Bund), στις σοσιαλιστικές οργανώσεις και σε µαζικές κινήσειςκατευθυνόµενες από εργατικές οργανώσεις. Τα κόµµατα και οι

Page 13: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 11

οργανώσεις «σιωνιστών-σοσιαλιστών» και οι κοντινές στουςκόλπους της εργατικής τάξης οµάδες ήταν πάντα περιορισµένοφαινόµενο.

Όσο για την εβραϊκή αστική τάξη, ήταν επίσης αντίθετη στοσιωνισµό, για λόγους ταξικού συµφέροντος και αυτή. Ητανσυνδεδεµένη µε την υπάρχουσα κοινωνική τάξη και παρά τηνπεριορισµένη ανάπτυξη του καπιταλισµού και την ισχνήεκβιοµηχάνιση, ανήκε στην αστική τάξη της τσαρική κοινωνίας (καιαργότερα της Πολωνίας) και ένα κοµµάτι της µάλιστα έφτανε µέχριτου σηµείου της πλήρους κοινωνικής και πολιτιστικήςενσωµάτωσης. Αντιµέτωπη µε τον αντισηµιτισµό, η εβραϊκή αστικήτάξη θα ψάξει να επενδύσει στις χώρες της ∆υτικής Ευρώπης καιστην Αµερική. Η Παλαιστίνη δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για τακεφάλαιά τους και «η αναγέννηση του εβραϊκού έθνους» δεν τουςέλεγε τίποτα. Με αυτήν την έννοια, η υπόθεση κάποιων µαρξιστώνότι ο σιωνισµός ήταν προϊόν της εβραϊκής αστικής τάξης είναιεντελώς λανθασµένη.

Β. Η σιωνιστική ιδεολογία

Ο σιωνισµός θεωρεί τον εαυτό του σαν το εθνικό κίνηματου εβραϊκού λαού. Έχει σαν αφετηρία την υπόθεση ότι οι Εβραίοιείναι μια εθνική μειοψηφία που αδυνατεί να βρει μια θέση στηνοικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή των διαφόρωνχωρών όπου βρίσκονται: για το λόγο αυτό ο «αιώνιος λαός»πρέπει να οικοδομήσει το εβραϊκό κράτος του στην «ιστορικήτου πατρίδα» - την Παλαιστίνη όπου θα μπορέσει επιτέλουςνα επιλυθεί το εβραϊκό ζήτημα .

Ο σιωνισµός δεν είναι εποµένως ένα εθνικό κίνηµα του οποίουο στόχος θα ήταν να ενώσει όλους τους ανθρώπους που έχουν µιακοινή γλώσσα και µια περιοχή σε ένα εθνικό κράτος, ώστε ναµπορέσει να ακολουθήσει η ανάπτυξη του. Μόνο όταν η αντίδρασηυποδαύλισε ακόµη µια φορά τον αντισηµιτισµό, για να στρέψει τηνπροσοχή των µαζών από τους πραγµατικούς εχθρούς τους, άρχισανοι Εβραίοι να µεταναστεύουν στην Παλαιστίνη,.

Page 14: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

12 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Ο σιωνισμός είναι ανίκανος να επιλύσει το εβραϊκό ζήτημακαθώς αφήνει ανέπαφα τα ίδια τα θεμέλια του αντισημιτισμού την καπιταλιστική τάξη. Δημιουργεί αντίθετα, με τα ίδια τουτα χέρια, μια νέα πτυχή αυτού του εβραϊκού ζητήματος,ερχόμενος αναπόφευκτα σε αντιπαράθεση με έναν άλλο λαό, τοναραβικό παλαιστινιακό λαό.

Κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους, η σιωνιστική ιδεολογίακαι πρακτική έχουν αποδείξει την αντιδραστική τους φύση πουβρίσκεται στην ίδια την πηγή του σιωνισµού, ενός κινήµατος πουπροέρχεται από την παρακµή του καπιταλισµού και βασίζεται σαυτόν προκειµένου να πραγµατοποιήσει τους στόχους του. Θααναφέρουµε εδώ κάποια αποφθέγµατα του Theodore Herzl, ιδρυτήκαι πρώτου επικεφαλής του παγκόσµιου σιωνιστικού κινήµατος.

«Οι αντισημίτες υπήρξαν οι πιο πιστοί φίλοι μας, οιαντισημιτικές χώρες θα γίνουν σύμμαχοί μας» (Εφηµερίδα Herzl,τόµος1, σελ. 10).

«Μόλις η οργάνωσή μας γίνει γνωστή παγκοσμίως, οιαντισημιτικές δυνάμεις θα μας διαφημίσουν στις κυβερνήσεις, στιςσυναντήσεις και τις εφημερίδες τους» (Herzl, σελ. 150).

Μήπως ο σιωνισµός δεν παρουσιάζεται εδώ σαν ετεροθαλήςαδερφός του αντισηµιτισµού;

Ύστερα από τη φρίκη του πογκρόµ του Kichinev το 1905, οHerzl απευθύνει µια επιστολή µε ηµεροµηνία 19 Μαΐου στο ρώσουπουργό Plehve, γνωστό αντισηµίτη και έναν από τους υπεύθυνουςαυτών των πογκρόµ:

«Τα επώδυνα γεγονότα του Kichinev µε υποχρεώνουν ναγράψω σήµερα. Όχι όµως για να θρηνήσω για το παρελθόν. Απόέγκυρες πηγές άκουσα ότι οι Εβραίοι της Ρωσίας έχουν αρχίσει νααπελπίζονταιοι νέοι των 15 και 16 χρονών που δεν καταλαβαίνουντίποτα από επαναστατικές τρέλες ενθουσιάζονται µε τη βία. Κατάτη διάρκεια των περασµένων χρόνων, ο σιωνισµός είναι υπερήφανοςγιατί πρότεινε σε όλους τους δυστυχισµένους ένα ανώτερο ιδανικόπου παρηγορεί και γαληνεύει την ψυχή. Η Εξοχότητά Σας το

Page 15: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 13

γνωρίζει βέβαια.»

Πρόκειται λοιπόν για ένα ενιαίο µέτωπο ανάµεσα στην πιοσκοτεινή αντίδραση και το σιωνισµό, ενάντια στις σοσιαλιστικέςιδέες, των οποίων ο αντίκτυπος αυξανόταν προοδευτικά στουςκόλπους της εβραϊκής νεολαίας της τσαρικής αυτοκρατορίας.

Σε µια επιστολή στον αρχιδούκα του Bade, ο Herzl γράφειστις 10.7.1898:

«Αναμφίβολα, ο γρήγορος αποικισμός ενός ουδέτερου λαούστην Ανατολή μπορεί να φανεί εξαιρετικά σημαντικός για την πολιτικήτης Γερμανίας στην Ανατολή. Για ποιο λαό πρόκειται; Για ένα λαόπου, σπρωγμένος από την πραγματικότητα, είναι αναγκασμένος ναενωθεί με τις γραμμές των επαναστατικών ομάδων» (Herzl, τόµος 3,σελ. 75).

Ο Hezrl απευθύνεται µε σχεδόν τα ίδια λόγια και στοναυτοκράτορα της Γερµανίας Γουλιέλµο, στο βρετανό υπουργόεξωτερικών Chamberlain, στο σουλτάνο Αbdul Hamid και στοντσάρο πασών των Ρωσιών. Στο βιβλίο του «Το εβραϊκό ζήτηµα», οHerzl γράφει:

«Η Παλαιστίνη είναι η ιστορική πατρίδα μας οι Εβραίοι θαγίνουν ένα τείχος της Ευρώπης απέναντι στην Ασία». Και λίγο µετάσυνεχίζει: «Θα γίνουμε ο προμαχώνας του πολιτισμού απέναντι στηβαρβαρότητα».

Αυτά τα αποσπάσµατα του ιδρυτή του σιωνισµούαποκαλύπτουν τον εσωτερικό χαρακτήρα του σιωνισµού πάνω στονοποίο αναπτύχθηκαν αργότερα η ιδεολογία και η πρακτική τωνπρωτεργατών και ιδρυτών του εβραϊκού κράτους έως σήµερα. Οιδρυτής του σιωνισµού είχε ήδη αντιληφθεί ότι η πραγµατοποίησητου εγχειρήµατος που είχε στο µυαλό του ήταν αδύνατη χωρίς τηνκάλυψη του ιµπεριαλισµού, αυτή η άποψη θα παραµείνει στη βάσητης πρακτικής των διαδόχων του. Στον κανόνα αυτό εξαίρεση δεναποτελεί και αυτό που ονοµάζεται «σιωνιστική αριστερά», όπωςθα δούµε αργότερα.

Τελειώνοντας, η σιωνιστική ιδεολογία και πρακτική είχαν

Page 16: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

14 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

σαν στόχο τη δηµιουργία µιας οµογενούς εθνικής ενότητας σταεδάφη της Παλαιστίνης. Η εβραϊκή αποκλειστικότητα δεν είναι έναεπιφαινόµενο αλλά η ίδια η ουσία του σιωνισµού, για όλα ταρεύµατα που αναφέρονται σε αυτόν. Με άλλα λόγια, τα διάφοραστάδια ανάπτυξης του σιωνισµού ήταν βέβαια αποτέλεσµα µιαςσυγκεκριµένης αντικειµενικής πραγµατικότητας, αλλά εντάσσονταιόλα στην προοπτική της συγκέντρωσης όλων των Εβραίων τουκόσμου στην Παλαιστίνη και της δημιουργίας ενός εβραϊκούκράτους, χωρίς τον αυτόχθονα παλαιστινιακό πληθυσμό, ακόμακαι ερχόμενοι σε αντίθεση με αυτόν, και με την κάλυψη τουιμπεριαλισμού.

Γ. Ο σιωνισμός και το ζήτημα της αφομοίωσης

Ένας Εβραίος που χαίρει πλήρους πολιτικής ελευθερίας στηχώρα όπου βρίσκεται µπορεί να προσαρµοστεί στο κοινωνικό καιπολιτιστικό περιβάλλον. Ακόµα και στην περίπτωση που ο ίδιοςδεν καταφέρει να απαλλαγεί από τις εβραϊκές του ιδιαιτερότητές ,υπάρχει µεγάλη πιθανότητα να το κάνουν τα παιδιά του ανάλογα,προφανώς, µε τις ειδικές συνθήκες της χώρας όπου βρίσκονται. ∆ενπρόκειται φυσικά για κάποια αυτόµατη, γρήγορη και εύκοληδιαδικασία και δεν καταλήγει απαραίτητα στην ουσιαστικήχειραφέτηση του Εβραίου. Αν η αφοµοίωση εξαρτάται από µιασυγκεκριµένη κοινωνική δυναµική, η χειραφέτηση µε τη σειρά τηςαπαιτεί κοινωνικές ανακατατάξεις.

Ο Walter Laqueur στην Ιστορία του Σιωνισμού συχνάεπιµένει στο γεγονός ότι οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την πατρίδατους όταν έρχονται αντιµέτωποι µε µια ιδιαίτερα δύσκοληκατάσταση. Πριν την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, οι διαδικασίεςχειραφέτησης και αφοµοίωσης εµπόδιζαν την οποιαδήποτε µαζικήµετανάστευση στην Παλαιστίνη. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, ο ίδιοςο σιωνισµός είναι, από τη φύση του, εχθρός της χειραφέτησης τωνΕβραίων. Η ύπαρξη του εβραϊκού κράτους είναι βασισµένη στοναντισηµιτισµό που είναι η άρνηση της χειραφέτησης.

O Ναούµ Γκόλντµαν, παλιός πρόεδρος του Παγκόσµιου

Page 17: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 15

Εβραϊκού Συµβουλίου και της Παγκόσµιας ΕβραϊκήςΣυνοµοσπονδίας, παρατηρεί:

«Ο κίνδυνος αφομοίωσης των εβραϊκών κοινοτήτων από τουςλαούς ανάμεσα στους οποίους ζουν, είναι πολύ πιο σοβαρός από τηνεξωτερική απειλή του αντισημιτισμού» (Le Monde 13-1-66).

Ο πρόεδρος του Εκτελεστικού του Εβραϊκού Πρακτορείου,Arie Dolchin, προσθέτει:

«Σε όλο τον κόσµο, οι Εβραίοι αποµακρύνονται από τονιουδαϊκό τους χαρακτήρα. Το Κράτος έχει πάψει να προσελκύειτους Εβραίους της ∆ιασποράς.»

Οι αφοµοιωτικοί παράγοντες αλλάζουν αδιάκοπα, άλλοτεενισχύονται και άλλοτε εξασθενούν. Στις περισσότερες χώρες, οικαθηµερινές συνθήκες ζωής αναγκάζουν τους Εβραίους ναεγκαταλείψουν τις ιδιαιτερότητές τους. Αυτός είναι και ο λόγος τηςεµµονής των ηγετών του σιωνισµού απέναντι στην εξαφάνιση τωνεβραϊκών κοινοτήτων µέσα στους κόλπους των απίστων και τηναπουσία έλξης των Εβραίων της ∆ιασποράς από το κράτος τουΙσραήλ. Ο διαρκής κίνδυνος που πλανάται πάνω από το σιωνισµόείναι µήπως χαθεί η «εθνική» βάση στη διασπορά και η ικανότητανα διατηρηθεί µια επιρροή πάνω σ αυτήν την τελευταία.

Πέρα από µια συγκεκριµένη ένταξη, που χωρίς αµφιβολίαπαίζει ένα σηµαντικό ρόλο στους παράγοντες διατήρησης τηςεβραϊκής ιδιαιτερότητας, υπάρχει µια ολόκληρη σειρά από αιτίεςπου εµποδίζουν την αφοµοίωση: ο αντισηµιτισµός στη ∆ύση καιστην Ανατολή, ο αντίκτυπος της ύπαρξης ενός εβραϊκού κράτους(ακόµα και αν αυτό χάνει από την ελκτική του δύναµη), ησιωνιστική προπαγάνδα, ο θρησκευτικός µυστικισµός, τα τραύµατααπό το χιτλερικό ολοκαύτωµα, κλπ.

Όπως και να έχει, είτε πρόκειται για παράγοντες που ευνοούντην αφοµοίωση είτε για παράγοντες που την εµποδίζουν, όλαγίνονται στο πλαίσιο µιας γενικής πολιτικής και κοινωνικο-οικονομικής πραγματικότητας, που συµπεριλαµβάνει ακόµα καιτις πιο παράλογες συνιστώσες, όπως η θρησκεία και άλλα

Page 18: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

16 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

µυστικιστικά φαινόµενα.

Στη θέση του Νο 3, ο Walter Laqueur γράφει:

«Η δυτική πλουραλιστική κοινωνία άλλαξε, δεν είναι μόνο οιΕβραίοι που έχουν χάσει ένα μέρος της ταυτότητάς τους (εξαιτίας τηςαφομοίωσης) αλλά το σύνολο της κοινωνίας που έχει υποστεί έναισχυρό πλήγμα καθώς έχει εγκαταλείψει κάποιες παραδοσιακές αξίες.Η κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων και των Εβραίων, αποκόπτεταιόλο και περισσότερο από τις ρίζες της. Ακόμα και αν αυτό επιτρέπεινα μειωθεί το χάσμα μεταξύ Εβραίων και μη Εβραίων, τίθεται υπόαμφισβήτηση ένα φιλελεύθερο πνεύμα ανοχής που επέτρεψε παλιότερατην ύπαρξη των Εβραίων στο δυτικό κόσμο» (Walter Laqueur, Ιστορίατου Σιωνισµού, σελ. 593).

Χωρίς να επεκταθούµε στις λεπτοµέρειες των αντιλήψεωντου Laqueur, είναι προφανές ότι, όσο καλά και αν περιγράφει τιςσυνέπειες της αφοµοίωσης των Εβραίων, φοβάται να πει ταπράγµατα µε το όνοµά τους. Το πρόβληµα είναι η κρίση τουκαπιταλισµού. Ακόµα και αν αρνείται να προσδιορίσει τις ρίζες τουπροβλήµατος που αναλύει, ο Laqueur δε µπορεί να βρει µια λύσησ αυτήν την κρίση, δηλαδή µια ριζική αλλαγή της κοινωνίας µέσωτης σοσιαλιστικής επανάστασης που θα µπορέσει, όχι µόνο να σώσειτους Εβραίους, αλλά και θα ελευθερώσει ολόκληρη τηνανθρωπότητα.

Δ. Οι θέσεις του Borochov

Το 1906 ιδρύθηκε το Εβραϊκό Εργατικό ∆ηµοκρατικό ΚόµµαPoalei Sion και ο Ber Borochov συνέταξε το πρόγραµµά του. Στοκείµενο αυτό, γνωστό µε το όνοµα «Η πλατφόρµα µας», βρίσκονταισυγκεντρωµένες όλες οι θέσεις του:

- οι εθνικές αντιφάσεις συνδέονται πάντα µε κοινωνικέςαντιφάσεις

- το σύνολο των συνθηκών διαβίωσης της εργατικής τάξηςπαίζει το ρόλο στρατηγικής βάσης για τους ταξικούς αγώνες

- δεδοµένου ότι ο εβραϊκός λαός δεν έχει δική του εδαφική

Page 19: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 17

βάση, οι συνθήκες παραγωγής αναπτύσσονται κατά τρόπο «µηφυσιολογικό» και η στρατηγική βάση του εβραίου εργάτη είναιπεριορισµένη και ασταθής

- στη διάρκεια της ανάπτυξης του καπιταλισµού, οι Εβραίοιδιώχτηκαν από τις παραδοσιακές τους θέσεις, εξαιτίας τηςκοινωνικής τους ανωµαλίας στην παραγωγική πορεία. Για τολόγο αυτόν αναγκάστηκαν να µεταναστεύσουν

- ένα παρόµοιο φαινόµενο εµφανίζεται και στο νέο τόποδιαµονής τους και τους αναγκάζει να µετοικήσουν ξανά

- εποµένως οι Εβραίοι έχουν ανάγκη από µια νέα πατρίδαπου θα έχει όσο το δυνατό πιο περιορισµένο «ξένο» πληθυσµόκαι όπου οι Εβραίοι θα µπορούσαν να θέσουν τις αναγκαίεςβάσεις µιας οικονοµίας, χωρίς να αντιµετωπίζουν τονανταγωνισµό των ξένων

- η Παλαιστίνη είναι η χώρα που ανταποκρίνεται σε αυτέςτις προυποθέσεις και µε την οποία οι Εβραίοι έχουν ιστορικούςδεσµούς

- σ αυτή τη χώρα, ο εβραίος εργάτης θα έχει µια κανονικήστρατηγική βάση για να διεξάγει τον ταξικό του αγώνα και ναεκπληρώσει τον απελευθερωτικό του ρόλο.

Σε µια από τις εισαγωγές στο βιβλίο του Abraham Leon, oErnst Germain απαντά στις θέσεις του Borochov:

«∆εν είναι δυνατόν να προσεγγίσουµε το ζήτηµα τωνυπαρχουσών κοινωνικών συνθηκών σαν ένα «γεγονός» αλλά σαντην ανάπτυξη µιας ιστορικής διαδικασίας και στο πλαίσιο αυτόπρέπει να κατανοήσουµε τις ιστορικές αλλαγές

Ο Μποροσοβισµός δε διαψεύστηκε µόνο στις υποθέσεις τουαλλά και στα συµπεράσµατα του. Η προσέγγιση της επίλυσης τουεβραϊκού ζητήµατος είναι όχι µόνο εκτός ιστορικής πορείας αλλάκαι εκτός κοινωνικής πραγµατικότητας. Ο Borochov δεναντιλαµβάνεται στο ελάχιστο την ύπαρξη του νόµου της άνισηςκαι συνδυασµένης ανάπτυξης στην περίοδο του ιµπεριαλισµού καιπώς αυτή εµποδίζει όλα τα έθνη, µηδενός εξαιρουµένου, ναεπιλύσουν τα προβλήµατά τους την εποχή της παρακµής του

Page 20: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

18 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

καπιταλισµού. ∆εν πρέπει κανείς να αναζητά τη λύση στην τραγικήιδιαιτερότητα του εβραϊκού λαού αποµονώνοντας τον από το σύνολοτης παρακµάζουσας κοινωνίας. ∆εν τίθεται ζήτηµα «ανατροπής»της αναποδογυρισµένης πυραµίδας των Εβραίων τη στιγµή που η«κανονική» πυραµίδα των άλλων λαών βρίσκεται και αυτή σεκατάσταση αποσύνθεσης. Μόνο η παγκόσµια σοσιαλιστικήεπανάσταση µπορεί να µετατρέψει σε «κανονική» την εβραϊκήκοινωνία. Λύση στο πλαίσιο του καπιταλισµού που παρακµάζει είναιαδύνατη».(Αβράµ Λεόν, Υλιστική θεώρηση του εβραϊκούζητήµατος, εισαγωγή, µεξικό 1950 σελ. 14-15).

Τον Αύγουστο του 1917, κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίουτου Poalei Sion, ο Borochov βυθίζεται ακόµα πιο βαθιά στιςαντιφάσεις του, γεγονός που προκαλεί την εµφάνισηαντιπολιτευόµενων, τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά,ρευµάτων. Σε µια από τις παρεµβάσεις του αναφέρει:

«...διότι έχουμε δικαίωμα και καθήκον να χρησιμοποιούμε τηγλώσσα του συναισθήματος. Έχουμε δικαίωμα και πρέπει να πούμε:Ερέτς-Ισραήλ ένα εβραϊκό σπίτι. Αλλά σε τελική ανάλυση, αυτό δενείναι το πιό σημαντικό. Το βασικό είναι το πρόγραμμά μας και αυτόδεν αλλάζει. Το κύριο μέλημα μας ήταν και παραμένει το συμφέροντου εβραϊκού προλεταριάτου. Σκοπός μας είναι η πραγμάτωση τουσοσιαλισμού. Για μας, ο σιωνισμός είναι το μάξιμουμ τμήμα από τομίνιμουμ πρόγραμμά μας, η ταξική πάλη το μέσο να επιτύχουμε τουςστόχους μας.» («Το συνέδριο του Poalei Sion στη Ρωσία το 1917»έκδοση του M. Mints για το Πανεπιστήµιο του Τελ Αβιβ, 1978 σελ.44-45).

Παρά τη λεκτική αυτή θύελλα, που προσπαθεί να πείσει ότιγια τον Borochov αυτό που µετράει είναι ο σοσιαλισµός και όχι οσιωνισµός, η επανάσταση δεν αναφέρεται παρά σε µια µόνοφραστική αναφορά, παρόλο που βρισκόµαστε δυο µόλις µήνες µετάτην Οκτωβριανή επανάσταση και στη Ρωσία κατοικούντουλάχιστον 4 εκατοµµύρια Εβραίοι, για τους οποίους το 3οΣυνέδριο του Polalei Sion δεν έχει ούτε ένα σύνθηµα να προτείνει,απέναντι σε µια επαναστατική διαδικασία που αναπτύσσεται µεγοργούς ρυθµούς.

Page 21: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 19

Το Poalei Sion δε συµµετείχε στην επανάσταση καθώς,σύµφωνα µε τα λεγόµενα του Borochov, οι εβραίοι εργάτες δενέχουν στρατηγική βάση συµβατή µε την ταξική πάλη.

(Οι ίδιοι οι εβραίοι εργάτες έβλεπαν τα πράγµαταδιαφορετικά. Συµµετείχαν µαζικά και δυναµικά στη ρωσικήεπανάσταση και στον αγώνα για την άµυνα και την ανάπτυξη τουεργατικού κράτους).

Η αµφιβολία που πλανιέται για το «σοσιαλισµό» του PoaleiSion δεν προέρχεται µόνο από την αδράνεια του στη ρωσικήεπανάσταση. Είναι και ο συγκεκριµένος τρόπος µε τον οποίοδιαχειρίζεται το παλαιστινιακό ζήτηµα που αποκαλύπτει τοσοβινιστικό και αντί-σοσιαλιστικό του χαρακτήρα. Στο ίδιοσυνέδριο, ο Borochov διαβεβαιώνει:

«Πρέπει να απαιτήσουμε να τεθεί η Παλαιστίνη υπό τηνκυριαρχία ενός οποιουδήποτε κράτους ως αυτόνομη διοικητικήπεριοχή. Πρέπει να εφαρμοστεί στην Παλαιστίνη ένας νέοςδημοκρατικός αγροτικός νόμος καθώς και μια σειρά από άλλεςκοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Σ αυτό το διεθνές φόρουμ, πρέπει ναεκφράσουμε την απαίτηση στο δικαίωμα της ελεύθερης μετανάστευσηςκαι εποικισμού και να κερδίσουμε το δικαίωμα στον εθνικόαυτοκαθορισμό». (3ο Συνέδριο του Polalei Sion, σελ. 32).

Με τον όρο Παγκόσµιο Φόρουµ ο Borochov αναφερόταν στοΣυνέδριο Ειρήνης που έπρεπε να πραγµατοποιηθεί στο τέλος τουΠρώτου Παγκοσµίου Πολέµου και όπου οι ιµπεριαλιστικέςδυνάµεις θα µοίραζαν, ανάµεσα σε όλα τα άλλα, και την ΑραβικήΑνατολή. Ούτε µια λέξη συµπαράστασης για το αραβικό εθνικο-απελευθερωτικό κίνηµα που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στηνΑραβική Ανατολή. Αντίθετα µάλιστα, σύµφωνα µε την ιδεολογίαπου πρέσβευε ο Borochov, πρέπει µε κάθε τρόπο να εναντιωθείκανείς στην επιθυµία εθνικής ενότητας των αυτόχθονων πληθυσµών(αυτόνοµα εδάφη του αραβικού κόσµου, υπό ξένη, δηλαδήβρεταννική, κυριαρχία).

Σε ποια αγροτική µεταρρύθµιση προσβλέπει αυτός ο«επαναστάτης»; Μήπως σε µια µεταρρύθµιση σε όφελος των

Page 22: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

20 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

φτωχών Παλαιστίνιων αγροτών; Όχι βέβαια, µάλλον σε όφελοςτων σιωνιστών αποίκων και ενάντια σε αυτούς τους φτωχούςαγρότες..

Επιπλέον, τί ακριβώς αντιλαµβάνονται ο Borochov και οιφίλοι του µε τη φράση «δικαίωμα στον εθνικό αυτοπροσδιορισμό»;Τον αυτοπροσδιορισµό των πληθυσµών που κατοικούσαν ανέκαθενστην Παλαιστίνη; Οχι βέβαια. Αυτό που θέλει να πετύχει οBorochov από αυτό το αντιδραστικό «διεθνές φόρουµ», είναι τοδικαίωµα στην κατάκτηση σε βάρος του τοπικού πληθυσµού, τουοποίου τη γνώµη αυτός ο «διεθνιστής» δε ζήτησε ποτέ. Εντέλει, οµποροσοβισµός δεν αποβλέπει σε τίποτε άλλο παρά µόνο στηδιακήρυξη Balfour του βρετανικού ιµπεριαλισµού.

Page 23: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 21

II. Στόχοι και κοινωνικο-οικονομικές καιπολιτικές δομές της σιωνιστικήςκοινωνίας πριν την συγκρότηση του

Κράτους του Ισραήλ.

Α. Οι ρίζες του παγκόσμιου σιωνιστικούκινήματος

Ο Herzl, είναι ο πρώτος που θα προσπαθήσει να ενώσειτους σιωνιστές όλου του κόσµου και να τους οργανώσει σε έναπολιτικό κίνηµα. Μέσω της παγκόσµιας ΣιωνιστικήςΣυνοµοσπονδίας και µε τα σιωνιστικά Συνέδρια, ο Herzl θακαταφέρει να πετύχει την ενότητα του σιωνιστικού κινήµατος, καιµια πολιτική αντίληψη του σιωνισµού ο οποίος µέχρι τότε, καικυρίως στην Ανατολική Ευρώπη (Hovevei Sion), παρέµενεουσιαστικά στο πεδίο της φιλανθρωπίας.

Ο Herzl, υπήρξε ένας από τους πρώτους που κατάλαβε πως

Page 24: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

22 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

σε τελευταία ανάλυση είναι αδύνατον να πραγµατοποιηθούν οιστόχοι του σιωνισµού αποκλειστικά µε τον αποικισµό, δηλαδή µετην αθόρυβη διείσδυση µεµονωµένων ατόµων στην Παλαιστίνη.Εκείνο που χρειάζεται είναι µια προπαγάνδα, ανάπτυξη σχέσεωνκαι διαπραγµατεύσεις µε τις κυρίαρχες δυνάµεις κι όλα αυτά σεµια πολύ µεγάλη κλίµακα. Αλλά οι µεγάλοι αυτού του κόσµου δενπαραχωρούν τίποτα χωρίς αντίτιµο. Στο σηµείο αυτό είναι πουσυνεισφέρει περισσότερο ο Herzl στον προσδιορισµό µιαςσυνολικής στρατηγικής για τον σιωνισµό: την σύνδεση της τύχηςτου Εβραϊκού Κράτους µε αυτήν της κυρίαρχης κοινωνικής τάξηςπραγµάτων.

Από τον Herzl και µέχρι τις µέρες µας, ο σιωνισµόςσυµµάχησε µε τις ιµπεριαλιστικές δυνάµεις προσδοκώντας νακερδίσει µια «χάρτα», που θα του έδινε το δικαίωµα και τα µέσα ναιδρύσει ένα Εβραϊκό Κράτος στην Παλαιστίνη, και αργότερασυνθήκες φιλίας που θα του επέτρεπαν να επιβιώσει απέναντι στονεχθρικό αραβικό κόσµο. Κάθε ρήξη µεταξύ του σιωνισµού και τηςιµπεριαλιστικής αντίδρασης σηµαίνει την αυτόµατη κατάρρευσητου σιωνισµού, αλλά γενικά δεν υπάρχει κοινωνικό σύνολο που νααποδέχεται εκούσια την αυτοδιάλυσή του.

Ο Σλόµο Αβινέρι1 θεωρεί, ότι ο Herzl δεν υπήρξε έναςδιανοούµενος µεγάλου διαµετρήµατος. Αναγνωρίζει όµως ότι ήτανο θεµελιωτής του πολιτικού σιωνισµού:

«Η εισφορά του και η ιστορική του σημασία δεν έγκεινταιστην πρωτοτυπία των ιδεών του, ούτε στην οργανωτική τουαποτελεσματικότητα, αλλά κυρίως σε μια συνεισφορά: Ο Herzl ήτανο πρώτος που προσπέρασε το τείχος της εβραϊκής και διεθνούς κοινήςγνώμης και που μετέτρεψε το ζήτημα της εθνικής λύσης του εβραϊκούπροβλήματος, από πρόβλημα με το οποίο ασχολιόταν τα περιοδικάτης εβραϊκής και σεκταριστικής διανόησης, περιοδικά χωρίς καμιάσοβαρή απήχηση ούτε στο εβραϊκό ούτε στο μη εβραϊκό κοινό, σεαντικείμενο μιας πλατειάς συζήτησης στην παγκόσμια κοινή γνώμη.Ο Herzl μετέτρεψε τον σιωνισμό από περιθωριακό φαινόμενο τηςζωής στην κωμόπολή τους, σε διεθνές φαινόμενο»!!!

Page 25: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 23

Πέρα απ΄ αυτή την κεφαλαιώδη συµβολή, ο Herzl ήτανεπίσης εκείνος που κατάλαβε ότι η σιωνιστική ιδεολογία έχει ανάγκηµια θεσµική και οικονοµική βάση για να οργανώσει και ναυποστηρίξει τα εποικιστικά της σχέδια. Κατά την διάρκεια τουπρώτου παγκόσµιου σιωνιστικού συνεδρίου ιδρύθηκε η ΣιωνιστικήΣυνοµοσπονδία, ως ενοποιητική δοµή σε παγκόσµια κλίµακα. Οιοργανώσεις που προηγήθηκαν, απορροφήθηκαν παντελώς απόαυτήν (όπως η Χιµπάτ Σιών που έγινε στην συνέχεια Χοβεβέι Σιών).Υπό την καθοδήγηση ακριβώς του Herzl ήταν που στήθηκαν σταπόδια τους οι διάφοροι οργανωτικοί και οικονοµικοί θεσµοί, όπωςτο Ταµείο του Εβραϊκού εποικισµού στα 1898 και το Εθνικό ΕβραϊκόΤαµείο στα 1901.

Το πρόγραµµα του Μπαλ διαβεβαιώνει ότι:

«Ο σιωνισμός επιθυμεί να αποκτήσει ένα σίγουρο καταφύγιογια τον λαό του Ισραήλ στο Ερετς-Ισραήλ, μέσω μιας (διεθνούς)δημόσιας απόφασης».

Πηγαίνοντας πιο µακριά, δηλώνεται στο ίδιο πρόγραµµα ηανάγκη οργάνωσης των Εβραίων στις χώρες της ∆ιασποράς, τηςενίσχυσης της εθνικής εβραϊκής τους συνείδησης, και τηςοργάνωσης µιας πολιτικής δράσης που θα απέβλεπε στο να κερδίσειτην υποστήριξη των κυβερνήσεων στα σιωνιστικά σχέδια.2

Στην Altneueland, ο Herzl παρατηρεί ότι οι Άραβες µπορούννα ενσωµατωθούν στην καινούργια κοινωνία αν εκφράσουν µιατέτοια επιθυµία. Ο Σλόµο Αβινέρι, θεωρητικός του εργατικού-σιωνιστικού κινήµατος και µέλος του εργατικού κόµµατος και τηςΣοσιαλιστικής ∆ιεθνούς, σχολιάζει αυτήν την πλευρά της σκέψηςτου Herzl:

«Αν αυτός (ο Herzl) μοιάζει σήμερα αφελής, δηλαδήαπλουστευτικός, δεν υπολείπεται καθόλου μιας ουμανιστικής καιοικουμενικής οπτικής κι αυτό αξίζει τον σεβασμό μας».3

Αυτά τα συγκαταβατικά λόγια προέρχονται από έναν από τουςπιο γνωστούς «αριστερούς» διανοούµενους στο Ισραήλ, ο οποίοςαρέσκεται να µιλά για χειραφέτηση και αυτό-χειραφέτηση. Από

Page 26: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

24 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

ένα πολιτικό, του οποίου το αυτοαποκαλούµενο σοσιαλιστικόκίνηµα κατέλαβε µια χώρα µε την ενεργητική υποστήριξη τουιµπεριαλισµού, στο πλαίσιο του δεδηλωµένου στόχου της συντριβήςµιας αποικίας, χωρίς να ερωτηθεί ο ντόπιος πληθυσµός. Για έναναριστερό σιωνιστή όπως ο Σλόµο Αβινέρι, το γεγονός ότι επιτρέπειστους αυτόχθονες να πάρουν την θέση τους στην «νέα κοινωνία»,αποτελεί σίγουρα απαράδεκτη αφέλεια, όµως αποδεικνύει χωρίςκαµιά αµφιβολία τον ουνιβερσαλιστικό ουµανισµό του ιδρυτή τουπολιτικού σιωνισµού. Στους περισσότερο προσγειωµένουςσοσιαλιστές θα ανατεθεί το καθήκον να απαλλάξουν τον σιωνισµόαπό αυτήν την ανθρωπιστική αφέλεια.

Οι βιογράφοι του Herzl αρέσκονται στο να παρατηρούν ότιο ίδιος δεν είχε πάρα ελάχιστη επιτυχία στην πραγµατοποίηση τωνστόχων που τόσο καλά ήξερε να ορίσει. Οι ανταγωνιστές του απότην ανατολική Ευρώπη, θα επιτρέψουν στο σιωνιστικό κίνηµα ναπροχωρήσει γρήγορα. Πράγµατι, αντίθετα µε τον Herzl, η HoveveiSion δεν θα επιµείνει στην επίτευξη µιας πολιτικής παραχώρησηςαπό την πλευρά των ιµπεριαλιστικών δυνάµεων, αλλά στην άµεσηαποίκηση της Παλαιστίνης. Από τη µία πλευρά, οι θρησκόληπτοισιωνιστές θέλουν πρώτα να δηµιουργήσουν τη βάση για µια εβραϊκήαποίκηση στην Παλαιστίνη, για να αποκτήσουν αργότερα, πάντοτεµέσω της δυναµικής κυριαρχίας τους, και µια πολιτική εξουσία.Από την άλλη, οι πολιτικοί σιωνιστές, όπως ο Max Nordau, ο πιοακραίος µαθητής του Herzl, θέλουν πρώτα να αποκτήσουν έναΕβραϊκό Κράτος, και µόνο τότε, όπως κάνουν συνήθως οι πολιτικοί,να αφοσιωθούν στο καθήκον να αποικήσουν σε µεγάλο βαθµό τοκαινούργιο Κράτος.

Η σύγκρουση ανάµεσα στους θρησκόληπτους και στουςπολιτικούς, θα µπορέσει σχεδόν να αποκρυβεί κατά τη διάρκειατων πρώτων σιωνιστικών συνεδρίων. Στην πραγµατικότητα όµως,θα ακολουθήσει το σιωνιστικό κίνηµα µέχρι την δηµιουργία τουΙσραηλινού Κράτους. Αυτή η διαφορά στρατηγικής αντανακλά τιςκοινωνικές αντιθέσεις, καθώς και την διαφορετική πραγµατικήκατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι Εβραίοι της ∆υτικής και τηςΑνατολικής Ευρώπης. Αυτοί οι τελευταίοι θα έχουν και την

Page 27: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 25

τελευταία λέξη. Παρ όλα αυτά, στην ουσία τους, οι δύο αυτέςαντιλήψεις βασίζονται στα ίδια δεδοµένα: ο σιωνισµός είναι µιαδιαδικασία µαζικού αποικισµού που βασίζεται στην υποστήριξη τωνιµπεριαλιστικών δυνάµεων. Η διαφωνία δεν έχει να κάνει παρά µόνοµε τους ρυθµούς και τους τρόπους της ίδιας της διαδικασίας.

Β. Η βασική στρατηγική του σιωνισμού και οικοινωνικό-οικονομικές και πολιτικές δομές της

σιωνιστικής κοινωνίας πριν το 1948

Από την καταγωγή του, ο σιωνισµός, τείνει στο νασυγκροτήσει µια οµοιογενή εβραϊκή εθνική οντότητα και να ιδρύσειµια απόλυτη εδαφική κυριαρχία στην Παλαιστίνη. Τέτοια ήταν καιπαραµένει µέχρι τις µέρες µας, η ίδια η ουσία του σιωνισµού. Ηεβραϊκή µονολιθικότητα δεν είναι µια δευτερεύουσα όψη τουσιωνισµού, ένα επιφαινόµενο. Είναι η ουσία της σιωνιστικήςιδεολογίας, στην οποία υποτάσσονται οι διάφορες οικονοµικές καιπολιτικές µορφές του αποικισµού, όποιες και να είναι οι άλλεςιδεολογικές απόψεις των διαφόρων σιωνιστικών ρευµάτων.

Με άλλα λόγια, όσο σωστή και να είναι η διαπίστωση ότιτα διαφορετικά στάδια που σημάδεψαν τον αποικισμό τηςΠαλαιστίνης ήταν προϊόν αντικειμενικών συνθηκών, ποικίλωνκαι μεταβαλλόμενων, όλα εντάσσονται στο πλαίσιο της βούλησηςνα συνενωθεί το µεγαλύτερο µέρος των Εβραίων του κόσµου στηνΠαλαιστίνη και να σχηµατιστεί εκεί ένα εβραϊκό Κράτος, ενάντιακαι ερήµην του ντόπιου αραβικού πληθυσµού, και µε την βοήθειατου ιµπεριαλισµού.

Τα σιωνιστικά συγγράµµατα επιµένουν χονδροειδώς στογεγονός ότι οι εβραίοι άποικοι βρήκαν, φτάνοντας στην Παλαιστίνη,µια έρηµη χώρα, τόσο στο οικονοµικό όσο και στο θεσµικό επίπεδο.Ο Α. Scholc µελέτησε σε βάθος την οικονοµική κατάσταση τηςΠαλαιστίνης στο τέλος του 19ου αι. και συµπέρανε: «Πριν το 1882η Παλαιστίνη δεν ήταν μια ερημωμένη και αποτελματωμένη χώρα: η

Page 28: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

26 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

οικονομία της προσανατολισμένη στις εξαγωγές, γνώρισε για 30χρόνια μετά τον πόλεμο της Κριμαίας μια πραγματική ευημερία. Χάρηστο πλεονασματικό ισοζύγιο πληρωμών, η Παλαιστίνη έπαιζε ένασημαντικό ρόλο στην γενική οικονομία της μεγάλης Συρίας.»4

Βέβαια, µετά το 1882, η οικονοµία της Παλαιστίνης θαγνωρίσει µια αισθητή πτώση. Αλλά αυτό δεν αλλάζει σε τίποτα τογεγονός ότι ανεξάρτητα από τον σιωνισµό, µια δυνητικήπραγµατικότητα οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης υπήρξεστην Παλαιστίνη, και ότι αντιθέτως, ήταν ακριβώς αυτός οσιωνιστικός αποικισµός που θα έβαζε φρένο σ αυτήν την ανάπτυξη.

Πριν την δηµιουργία του Ισραηλινού Κράτους, η Παλαιστίνηήταν µια χώρα σχετικά υπανάπτυκτη, όπου κυριαρχούσαν σεµεγαλύτερο ποσοστό, προ-καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής: ηφτωχή αγροτιά αποτελούσε το κύριο στοιχείο του πληθυσµού, ενώη βιοµηχανία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. ∆ίπλα σ αυτόν τον κλασσικόυπανάπτυκτο σχηµατισµό, οι σιωνιστές θα χτίσουν ένα σύγχρονοκοινωνικό-οικονοµικό σύστηµα, βασισµένο στην εισαγόµενη απότην Ευρώπη αναπτυγµένη τεχνολογία, καθώς και στις µεθόδουςοργάνωσης και στις µορφές των καπιταλιστικών επενδύσεων. OArthur Rupin, ένας από τους πιο αποτελεσµατικούς οργανωτές τηςεβραϊκής αποίκησης της Παλαιστίνης, θα επιµείνει πολύ στηναναγκαιότητα µιας δραστικής βοήθειας εκ µέρους των εβραϊκώνκοινοτήτων από όλο τον κόσµο, µε σκοπό τον σχηµατισµό µιαςσύγχρονης υποδοµής στην Παλαιστίνη.

Αντίθετα µε όλα τα άλλα παραδείγµατα ευρωπαϊκούαποικισµού, ο σιωνισµός αρνήθηκε την εκµετάλλευση του φτηνούτοπικού εργατικού δυναµικού. Εφόσον ο σκοπός του ήταν να«οµαλοποιήσει» την οικονοµική και κοινωνική δοµή της εβραϊκήςκοινωνίας, ο σιωνισµός όφειλε να αποκλείσει το αραβικό εργατικόδυναµικό από την αγορά, για να επιτρέψει στους Εβραίους ναπαράγουν από µόνοι τους τα δικά τους µέσα παραγωγής καικατανάλωσης.

Συνειδητά, λοιπόν, ο σιωνισµός έχτισε µια οικονοµία καιµια κοινωνία, ανεξάρτητη και παράλληλη µε την αυτόχθονη αραβική

Page 29: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 27

κοινωνία. Έπρεπε να αποµονωθεί, να ελαχιστοποιηθεί και στησυνέχεια να εξοντωθεί η αραβική κοινωνία, για να επιτρέψει τηνανάδυση µιας αποκλειστικά εβραϊκής κοινωνίας, µε τα κοινωνικάτης στρώµατα, την αγορά της, τους θεσµούς της. Σ αυτό το κεντρικόκαθήκον αναλώνεται το σιωνιστικό κίνηµα επί 30 χρόνια βρετανικήςεξουσίας στην Παλαιστίνη, εµποδίζοντας συνειδητά την αραβικήκοινωνία να αναπτυχθεί, την ίδια στιγµή που οι γειτονικές αραβικέςχώρες γνώριζαν µια οικονοµική ανάπτυξη που οφειλόταν κυρίωςστις επιπτώσεις του 2ου Παγκόσµιου Πολέµου5.

Όλα τα µέσα ήταν καλά για να αποκλειστούν οι Άραβες απότις θέσεις τους στην τοπική οικονοµία: από το να χρησιµοποιηθούνοι απεργίες για να αντικατασταθούν οι άραβες εργαζόµενοι απόεβραίους στις δοµές της βρετανικής εξουσίας και στις βιοµηχανίεςµε ξένο κεφάλαιο, από το µποϋκοτάζ της αραβικής γεωργίας, ακόµακαι την καταστροφή των προϊόντων της και τις επιθέσεις κατά τωνεµπόρων, µέχρι την απόκτηση κτηµάτων από τα χέρια τωνιδιοκτητών που ενδιαφέρονταν πιο πολύ για ρευστό χρήµα παράγια την ανάπτυξη των ιδιοκτησιών τους και τελικά την εκδίωξητων αράβων χωρικών µετά την απώλεια της γης τους. Στην περίοδοανταγωνισµού µεταξύ της τοπικής βιοµηχανίας και της γεωργίαςκαι εκείνων που ανέπτυξαν οι σιωνιστές, οι τελευταίοι προόδευανγρήγορα, δεδοµένου ότι χρησιµοποιούσαν σύγχρονα τεχνικά µέσακαι σχετικά µεγάλα κεφάλαια που ήταν διαθέσιµα στους αποίκους.

Οι νέοι Εβραίοι που υπέφεραν από την καταπίεση και τααντισηµιτικά πογκρόµ στην Ανατολική Ευρώπη, µεταναστεύουνστην Παλαιστίνη µε την καρδιά γεµάτη ευγενικές ιδέες και έτοιµοιγια όλες τις θυσίες. Ήταν πεπεισµένοι ότι θα µπορέσουν να λύσουντο εβραϊκό ζήτηµα ενώνοντας όσο δυνατόν περισσότερους Εβραίουςστην Παλαιστίνη και δηµιουργώντας εκεί ένα Εβραϊκό Κράτος.Κάποιοι απ αυτούς συνέδεαν αυτό το σχέδιο µε την δηµιουργίακαινούργιων σχέσεων ανάµεσα στους ανθρώπους, µε τονσοσιαλισµό. Η πραγµατικότητα όµως θα είναι τελείως διαφορετική.

Πάνω απ΄ όλα, οι πρωτοπόροι έπρεπε να αποκτήσουν τα µέσαγια την ύπαρξή τους σε µία χώρα που τους ήταν τελείως άγνωστηκαι για συνθήκες για τις οποίες δεν ήταν προετοιµασµένοι. Για να

Page 30: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

28 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

τους βοηθήσει, το σιωνιστικό κίνηµα θα τους προσφέρει µιαολόκληρη σειρά από δάνεια για να συγκεντρωθούν χρήµατα στουςκόλπους των εβραϊκών κοινοτήτων, ώστε να αγοραστούν τακτήµατα και να χρηµατοδοτηθεί η εγκατάσταση των πρωτοπόρωνστην Παλαιστίνη. Η δηµιουργία της Histadrout στην οποία θααφιερώσουµε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο µιας ολόκληρης σειράςσυνεταιρισµών, της κατασκευαστικής επιχείρησης Solel-Bonι, θαείναι ένα από τα πιο αποτελεσµατικά µέσα που θα επιτρέψουν, µετάτο πρώτο παγκόσµιο πόλεµο, στους πρωτοπόρους να προσφέρουνµια οικονοµική και κοινωνική βάση στα αποικιακά τους σχέδια. ΟNathan Weinstock6 εξηγεί πολύ καλά την κατάσταση: «Οι εβραίοιεργαζόμενοι, ερχόμενοι από την ∆ύση στην Παλαιστίνη, θα ήτανανίκανοι να επιβιώσουν οικονομικά χωρίς την αλύπητη εξουδετέρωσηκάθε ανταγωνισμού, από την αραβική πλευρά, στον εβραϊκό τομέα.»

Η δράση της Histadrout και των σιωνιστικών ιδρυµάτωνκαθώς και η συµµετοχή του εβραϊκού κεφαλαίου ως µειοψηφούντοςεταίρου στις βρετανικές επιχειρήσεις, ήταν η σπονδυλική στήλητου αυτόνοµου σιωνιστικού οικονοµικού τοµέα, στον οποίο οιαναπτυγµένες καπιταλιστικές µέθοδοί του θα επιτρέψουν σιγά - σιγάνα επιβληθεί στον υπανάπτυκτο αραβικό τοµέα. Τα κύρια συνθήµατααυτής της οικονοµικής κατάκτησης της Παλαιστίνης ήταν «ηαπελευθέρωση της γης» και «η κατάκτηση της εργασίας». Τοτελευταίο περιγράφει ο Ben Gurion, κατά τη διάρκεια ενόςσυνεδρίου της Histadrout, ως έκφραση της πάλης τωντάξεωνδηλαδή η τάξη των εβραίων εργατών διώχνει τους άραβεςεργάτες από τις δικές τους θέσεις εργασίας.

Εξάλλου η απελευθέρωση της γης παρουσιάστηκε και αυτήως αντί-φεουδαρχική µάχη εναντίον των ιδιοκτητών που ήταναντίθετοι σ αυτήν, χωρίς να αναφερθεί πουθενά ότι η µοίρα πουπερίµενε τους φτωχούς χωρικούς που καλλιεργούσαν την γη τουςεδώ και ολόκληρες γενιές δεν ήταν άλλη παρά η εξορία, εφόσον οιπιθανότητες προλεταριοποίησής τους ήταν πολύ περιορισµένεςλόγω της δεδοµένης εβραϊκής εργασιακής πολιτικής. Όταν αυτοί οιχωρικοί αντιστεκόταν στις εκδιώξεις, οι µονάδες της Hagabaανέλαβαν την ευθύνη να τους πείσουν, ενώ οι βρετανικές αρχές

Page 31: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 29

έκλειναν τα µάτια µπροστά στην δράση τους.

Οι αντικειµενικές συνθήκες της σιωνιστικής αποίκησηςέσπρωξαν «το εργατικό σιωνιστικό κίνημα», µαζί µε τους ιδεαλιστέςπρωτοπόρους του και τους «προοδευτικούς» του θεσµούς, όπως οΚιµπουτισµός και η Histadrout, στις πρώτες θέσεις στην µάχηενάντια στα συµφέροντα των αράβων εργατών και ενάντια στοαραβικό εθνικό κίνηµα, καθώς και στην σταθεροποίηση τηςσυµµαχίας µε τον ιµπεριαλισµό. Παρ όλο που δεν υπάρχει καµίααµφιβολία ότι η ηγεσία του αραβικού εθνικού κινήµατος τηςΠαλαιστίνης ήταν υπέρ-αντιδραστική, ότι ο πιο προβεβληµένος τηςηγέτης ήταν ο µουφτής της Ιερουσαλήµ, Haj Amin el Husseini, αυτότο κίνηµα είχε κάθε δικαίωµα να αντισταθεί στην προσπάθεια τωνσιωνιστών να πάρουν το πάνω χέρι στην Παλαιστίνη. Τα«σοσιαλιστικά» συνθήµατα εναντίον της παλαιστινιακήςεπανάστασης δεν είναι παρά υποκρισία όταν προέρχονται απόεκείνους που προσδέθηκαν στον ιµπεριαλισµό για να στερήσουνέναν λαό από την πατρίδα του και τη γη του.

Η διαφορά ανάµεσα στον σιωνιστικό αποικισµό και στονκλασικό αποικισµό βρίσκεται σε δύο στοιχεία τα οποία θαπροσδιορίσουν σε µεγάλο βαθµό τις µορφές του αγώνα για τηνπαλαιστινιακή εθνική απελευθέρωση µετά την δηµιουργία τουΙσραηλινού Κράτους: τον τύπο της σχέσης µεταξύ του αποικιακούκινήµατος και των αυτοχθόνων, τον τύπο σχέσης µεταξύ τηςαποικίας και του ιµπεριαλισµού.

Ο σιωνισµός, όπως το κάθε αποικιακό κίνηµα, έκλεψε τακαλύτερα κτήµατα γης από τον φτωχό χωρικό, παραµόρφωσε τηνκοινωνική δοµή που υπήρχε και εµπόδισε την ανάπτυξή της, ήταντο όργανο του ξένου µονοπωλιακού κεφαλαίου και λειτούργησεσαν υπηρέτης του ιµπεριαλισµού στην περιοχή. Αυτό που αποτελείτην ιδιαιτερότητα του σιωνισµού, είναι, από την µία, το γεγονός ότιδεν στόχευε στην εκµετάλλευση του φτηνού τοπικού εργατικούδυναµικού, αλλά στην εκδίωξή του, ακόµα και αν για οικονοµικούςλόγους αυτό ήταν λιγότερο αποδοτικό. Από την άλλη, το γεγονόςότι η συνεισφορά του στον αγγλικό και αργότερα στον αµερικανικόιµπεριαλισµό δεν ήταν άµεσα οικονοµικής φύσεως αλλά πολιτικής.

Page 32: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

30 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Αν ο ιµπεριαλισµός υποστήριξε τον σιωνισµό, και συνεχίζει να τοκάνει έως και σήµερα, δεν το κάνει για το κέρδος που µπορεί ναεισπράξει από την εκµετάλλευση του ισραηλινού εργάτη εφόσονο άραβας εργάτης εκδιώχθηκε ή των φυσικών πόρων (πρώτωνυλών) που βρίσκονται στην ισραηλινή επικράτεια, αλλά για τονρόλο που ο σιωνισµός και το Εβραϊκό Κράτος έπαιξαν στηνυπεράσπιση της ιµπεριαλιστικής τάξης απέναντι στην απειλή τουαραβικού εθνικού απελευθερωτικού κινήµατος.

Ο οικονοµικός διαχωρισµός ανάµεσα στους δύο τοµείς τηςπαλαιστινιακής κοινωνίας υπό την βρετανική διοίκησηδιευκολύνθηκε από τον διαχωρισµό των πολιτικών και διοικητικώνθεσµών. Το 1920, ο βρετανός Υψηλός Επίτροπος επιτρέπει τονσχηµατισµό µιας «Βουλής των Εκλεκτών» εκπροσώπου µόνο τουεβραϊκού πληθυσµού και εκλεγµένης απ΄ αυτόν αποκλειστικά. Τοσιωνιστικό κίνηµα είχε επί πλέον και τους δικούς του θεσµούς γιανα αγοράσει τα κτήµατα (Εθνικό Εβραϊκό Ταµείο), για τηνεγκατάσταση των εβραίων (Keren Hayessod), για την «προστασία»τους (Hagana), ενώ ο άραβας εργάτης δεν µπορούσε να ενταχθείστο λεγόµενο συνδικαλιστικό κίνηµα, στην Histadrout, καθώς καικανένα παιδί αράβων δεν µπορούσε να γραφτεί στα σχολεία πουίδρυσαν οι σιωνιστικοί θεσµοί.

Παρ όλο που και οι Άραβες είχαν τους δικούς τους θεσµούς,λαµβάνοντας υπόψη το υπαρκτό κοινωνικό σύστηµά τους και τονρόλο των πατριών που επικρατούσαν, οι δικοί τους δεν µπορούσαννα συναγωνιστούν σε αποτελεσµατικότητα αυτούς που τοσιωνιστικό κίνηµα διαµόρφωσε, αντιγράφοντας τους σύγχρονουςθεσµούς της ευρωπαϊκής αστικής τάξης. Αρά, ο σιωνισµός ίδρυσεένα Κράτος µε την πλήρη έννοια του όρου και µε όλες τις δοµέςτου, υπό την βρετανική κυριαρχία και µε την βοήθειά της. Αυτό το«ερχόμενο Κράτος» όπως το αποκαλούσαν οι σιωνιστές, δενκατάφερε µόνο να σπείρει αυτό που θα γινόταν τελικά το ΙσραηλινόΚράτος αλλά και να εξουδετερώσει κάθε δυνατότητα εθνικήςπολιτικής έκφρασης των αυτοχθόνων.

Ένας από τους λόγους της ανικανότητας του παλαιστινιακούτοµέα να αντισταθεί στην ανάπτυξη του εβραϊκού, ήταν η

Page 33: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 31

ανικανότητα, και µάλιστα η άρνηση, της παλαιστινιακής αστικήςτάξης να σχεδιάσει µια καπιταλιστική ανάπτυξη στην Παλαιστίνη.Ο δήµαρχος της Γιάφα έγραφε, στην δεκαετία του 40: «Η Παλαιστίνηείναι μια φτωχή χώρα που ποτέ δεν θα μπορέσει ναβιομηχανοποιηθείδεν μπορεί να είναι ούτε ένα βιομηχανικό, ούτεένα εμπορικό κέντρο, παρά μόνο να παραμείνει μια αγροτική χώρα».7

Αντίθετα µε το «πολιτικό» ρεύµα το οποίο, όπως είδαµε, έδινεµεγαλύτερη βάση στην διπλωµατική δράση µε σκοπό την απόκτησηκάποιας εύνοιας των µεγάλων δυνάµεων, οι Ruppin και Weizman,και µε ένα γενικότερο τρόπο το σιωνιστικό «εργατικό» κίνηµαεπέµενε πάνω απ όλα στην αναγκαιότητα να αναπτυχθεί οικονοµικάκαι πολιτικά η εβραϊκή εγκατάσταση στην Παλαιστίνη και ναενισχυθεί αριθµητικά. Το τετελεσµένο γεγονός γι αυτούς, είναι ηsine qua non προϋπόθεση της αναγνώρισης των µεγάλων δυνάµεωνκαι γι αυτό το λόγο, παράλληλα µε την ενίσχυση του εβραϊκούτοµέα στην Παλαιστίνη, δεν παύουν να διεξάγουν µια έντονηδιπλωµατική δραστηριότητα.

«Στρέμμα μετά το στρέμμα, μια κατσίκα κι ύστερα μιανάλλη» αυτό είναι το σύνθημα του σιωνιστικού εργατικούκινήματος, το οποίο, συνειδητοποιώντας την θεμελιώδη σημασίατης γης στο σχέδιο του για την δημιουργία μιας ανεξάρτητηςπολιτικής και κοινωνικής εβραϊκής οντότητας, θα δώσει τηνπροτεραιότητα στους αγρότες αποίκους και μάλιστα στουςχειρώνακτες εργάτες της υπαίθρου και των πόλεων, και όχιστους μικροαστούς της πόλης, οι οποίοι βρίσκονται συχνότεραστα μειοψηφικά ρεύματα του σιωνιστικού κινήματος. Αλλάπέραν απ αυτές τις διαφοροποιήσεις, το σιωνιστικό κίνημαπαραμένει ενωμένο ως προς το βασικό του σκοπό: ναπροετοιµάσει την δηµιουργία ενός αποκλειστικά Εβραϊκού Κράτουςαπό το οποίο θα είναι αποκλεισµένος κοινωνικά και φυσικά οµεγαλύτερος δυνατός αριθµός των αυτοχθόνων.

Page 34: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

32 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Σημειώσεις1 Shlomo Avineri, L idée sioniste dans ses diversités, (Η σιωνιστική ιδέα

µε τις αντιφάσεις της), Am Oved, Tel Aviv, 1980, σελ. 105-106.2 Encyclopédie des sciences sociales, (Εγκυκλοπαίδεια των κοινωνικώνεπιστηµών), Sifryat Poalim, τόµος 2, 1964, σελ. 201.

3 Shlomo Avineri, op. cit. σελ. 1164 Α. Scholch. Aspects du développement économique da la Palestine dans

la deuxième moitié du XIXs. Institut des Etudes Islamiques de lUniveristé de Essen, 1975.

5 CT. Y. T. Colton. La question juive et solution. 1932. Colton, θεωρητικόςτου Κοµµουνιστικού Κόµµατος της Παλαιστίνης, ο πρώτος πουανέπτυξε µε τρόπο εξαιρετικό την ανάλυση αυτού που ονόµασεπαράλληλη κοινωνία. Όπως µεγάλος αριθµός των ιδρυτών και τωνιθυνόντων του ΚΚΠ, και ο ίδιος θα δολοφονηθεί την δεκαετία του 30ως «τροτσκιστής».

6 Nathan Weinstock, Le sionisme contre Israel,Maspero, Paris, 1969, σελ.143.

7 La question palestinienne, Jaffa, 1937, στα αραβικά

Γ. Ο Σιωνισμός στην υπηρεσία του Βρετανικούιμπεριαλισμού

Ανάµεσα στο τέλος του ∆ευτέρου Παγκοσµίου Πολέµου καιστη δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ ο Σιωνισµός έπαιξε έναδιπλό ρόλο στην πολιτική των αρχών της Βρετανικής εντολής:

α) ενεργός και µαχητικός υποστηρικτής της καταστολής τουεθνικού αραβικού κινήµατος,

β) άλλοθι για τον αγγλικό ιµπεριαλισµό και αποδιοποµπαίοςτράγος για την αγανάκτηση των παλαιστινιακών µαζών.

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσµίου Πολέµου, ηπλειοψηφία του παγκόσµιου σιωνιστικού κινήµατος στράφηκε προςτον βρετανικό ιµπεριαλισµό που φαινόταν ότι θα αντικαθιστούσε

Page 35: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 33

την οθωµανική εξουσία, που κατέρρεε, σε όλη τη Μέση Ανατολήκαι ιδιαίτερα στην Παλαιστίνη. Η Βρετανική Αυτοκρατορία είχευποσχεθεί την υποστήριξη της στους άραβες ηγέτες πουεπιθυµούσαν τη δηµιουργία ενός ενιαίου Αραβικού Κράτους στηΜέση Ανατολή. Αλλά η υπόσχεση αυτή προδόθηκε σύντοµα µε τιςµυστικές συµφωνίες ανάµεσα στη Γαλλία και στη ΜεγάληΒρεταννία (συµφωνία Σαικς Πικώ) που µοίρασαν τη ΜέσηΑνατολή ανάµεσα σε αυτές τις δύο ιµπεριαλιστικές δυνάµεις.Παράλληλα ο λόρδος Μπάλφουρ παραχώρησε, στις 2 Νοεµβρίου1917, στο λόρδο Ρότσχιλδ την περίφηµη διακήρυξη που έχει τοόνοµα του και που εξασφάλιζε στους Εβραίους την υποστήριξη τηςΒρεταννιικής Αυτοκρατορίας για τη δηµιουργία µιάς «εβραϊκήςεθνικής εστίας στην Παλαιστίνη».

Ο Βρετανικός ιµπεριαλισµός είχε υποσχεθεί πράγµατα καιθαύµατα στους Αραβες για να έχει την υποστήριξη τους στον πόλεµοκατά της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας και στην εγκαθίδρυση τηςεξουσίας του στη Μέση Ανατολή. Αλλά υπεράσπισε καλύτερα τασυµφέροντά του µε την ευνοϊκή απάντηση στο αίτηµα τωνσιωνιστών για την απόκτηση της βάσης µιάς εβραϊκής εθνικής εστίαςγιατί έτσι ύψωσε «ένα ευρωπαϊκό τείχος ενάντια στην Ασία»,σύµφωνα µε τη διάσηµη φράση του Herzl, ή, σωστότερα, έναφράγµα ενάντια στο αραβικό εθνικό κίνηµα. Ο λόρδος Melchet,διάσηµος άγγλος σιωνιστής ηγέτης, θα πει αργότερα : «Ταπλεονεκτήματα για τη Βρεταννική Αυτοκρατορία είναι προφανή. ∆ενπρόκειται για τίποτα λιγότερο από την υπεράσπιση της ∆ιώρυγας τουΣουέζ, των αναγκαίων για την Αυτοκρατορία αεροδρομίων, του άκρουτου πετρελαϊκού αγωγού της Χάιφα και του λιμανιού της Χάιφα, πουείναι τόσο σημαντικά για τη στρατηγική μας στη Μέση Ανατολή : ηυπεράσπιση των συμφερόντων της Αυτοκρατορίας θα εξασφαλισθείκαλύτερα με έναν ισχυρό ευρωπαϊκό πληθυσμό παρά με κάποιεςστρατιωτικές μονάδες που μπορούμε άλλωστε να ελευθερώσουμε (γιαάλλα καθήκοντα).»

Αν µας επιτρέπεται να υποψιαστούµε ότι ο λόρδος Melchetενδιαφερόταν υπερβολικά για τα συµφέροντα της Αυτοκρατορίαςγιατί εκτός από σιωνιστής ηγέτης, ήταν και διακεκριµένο µέλος

Page 36: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

34 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

της αγγλικής άρχουσας τάξης, ας δούµε τι έλεγε ένας άλλοςσιωνιστής ηγέτης, που είχε γεννηθεί και ανατραφεί στη Ρωσία. Το1936 ο Menahem Ussishkin έγραφε στην Palestine Review: «Εάνη Παλαιστίνη είναι τελείως αραβική, αργά ή γρήγορα, οι Βρετανοίθα πρέπει να την εγκαταλείψουν, με τη βία Η Παλαιστίνη με εβραϊκήπλειοψηφία θα είναι ένας σύμμαχος για τους Άγγλους» Σε όλη τηδιάρκεια της περιόδου από τον Πρώτο Παγκόσµιο Πόλεµο µέχριτη δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ, οι σιωνιστές ηγέτες θαεπιµένουν για τη νοµιµοφροσύνη τους απέναντι στο βρεταννικόιµπεριαλισµό, ακόµη και στις περιόδους έντασης ανάµεσα στουςΆγγλους και στους σιωνιστές.

Ο αγγλικός ιµπεριαλισµός διευκόλυνε, επίσης, πολύ τηνανάπτυξη του σιωνιστικού καπιταλισµού στην Παλαιστίνη.Ελάχιστοι ήταν οι εβραίοι καπιταλιστές των ιµπεριαλιστικώνµητροπόλεων που ήταν πρύθυµοι να επενδύσουν στην Παλαιστίνη.Πέρα από την κλωστουφαντουργία και κάποιους δευτερεύοντεςκλάδους, µέχρι το ∆εύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο, η σιωνιστικήβιοµηχανία δεν ξεπέρασε το στάδιο της µικρής µανυφακτούρας.Κατά τον πόλεµο, η κατάσταση άλλαξε: οι δυσκολίες του να γίνει οαναγκαίος εφοδιασµός των συµµαχικών στρατευµάτων στηνΑνατολή από τη θάλασσα τους ανάγκασε να στραφούν προς τηνεγχώρια παραγωγή. Η βρεταννική εντολή, έχοντας συνειδητοποιήσειτην τεχνολογική υπεροχή της εβραϊκής βιοµηχανίας στηνΠαλαιστίνη, θα στηριχθεί επάνω της και θα της επιτρέψει νααναπτυχθεί µε επιταχυνόµενο ρυθµό.

Η σοβαρή κρίση που θα προκαλέσει η κάµψη του βρετανικούιµπεριαλισµού κατά το ∆εύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο, θα βάλει ένασοβαρό πρόβληµα στο σιωνισµό. Ήταν φανερό ότι η αγγλική αστικήτάξη γρήγορα θα έχανε το κύριο µέρος της εξουσίας της στη ΜέσηΑνατολή. Ένας από της στόχους των αντι-βρετανικώντροµοκρατικών ενεργειών κατά και µετά το ∆εύτερο ΠαγκόσµιοΠόλεµο ήταν να τον απειλήσουν ότι, εάν δεν έκανε και άλλεςπαραχωρήσεις, ο σιωνισµός θα ευθυγραµµιζόταν µε τον αµερικάνικοιµπεριαλισµό, που ήθελε να πάρει τη θέση της Μεγάλης Βρετανίαςστη Μέση Ανατολή. Αυτό θα κάνει τελικά το σιωνιστικό κίνηµα

Page 37: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 35

όχι χωρίς κάποιες έντονες συζητήσεις και θα µπει στην υπηρεσίατης Ουάσιγκτον µε τον ίδιο ενθουσιασµό που χαρακτήριζε τηνπροηγούµενη συνεργασία του µε τη Βρεταννική Αυτοκρατορία.

Δ. Η Histadrout καταλύτης του σιωνιστικούεποικισμού και της δημιουργίας του κράτους

του Ισραήλ

Αντίθετα από αυτό που πολλοί πιστεύουν, η Histadrout δενείναι µια συνοµοσπονδία εργατικών συνδικάτων, µε την έννοι πουτο εννοούµε γενικά. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν µέσα στηνHistadrout µερικά συνδικάτα, αλλά κανένα µέλος της Histadroutδεν ανήκει σε κάποιο από αυτά τα συνδικάτα αλλά κατευθείαν στηνHistadrout, που εισπράττει τις συνδροµές και οργανώνει τα µέληµέσω ενός τεράστιου µηχανισµού, τελείως ανεξάρτητου από τασυνδικάτα. Μέλος της Histadrout γίνεται οποιοσδήποτε είναιασφαλισµένος στο Ταµείο Υγείας της Histadrout, την Koupat Holin,που καλύπτει το 80% των κατοίκων του Ισραήλ. Ενας διαχωρισµόςτης Koupat Holim και της Histadrout θα προκαλούσε µια κάθετηπτώση του δυναµικού της δεύτερης.

Πουθενά στον κόσµο δεν υπάρχει ένας οργανισµός που ναµπορεί να συγκριθεί µε την Histadrout. Το θέµα δεν είναι η πολιτικήγραµµή και η ιδεολογία της ηγεσίας της, αλλά η δοµή της καιδιάφοροι τοµείς της οικονοµικής και πολιτικής της δραστηριότηταςπου καλύπτουν σχεδόν όλους τους τοµείς της ζωής ακόµη και τοστρατιωτικό µέχρι τη δηµιουργία του Κράτους του Ισραήλ µέσαστη σιωνιστική κοινωνία.Αν διαβάσουµε, για παράδειγµα, το βιβλίοπου εξέδωσε η Histadrout για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της,αυτό που εντυπωσιάζει δεν είναι η ρεφορµιστική και οπορτουνιστικήρητορική στην οποία µας έχουν συνηθίσει οι γραφειοκρατικέςηγεσίες των µεγάλων συνδικαλιστικών οµοσπονδιών, αλλά τογεγονός ότι σε 625 σελίδες, οι 254 είναι αφιερωµένες στιςβιοµηχανικές, τραπεζικές και εµπορικές επιχειρήσεις της Histadrout,ενώ µόνο 75 σελίδες περιλαµβάνονται στο κεφάλαιο µε τίτλο «οκλάδος των συνδικαλιστικών δραστηριοτήτων», του οποίου µάλιστα

Page 38: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

36 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

ένα µεγάλο τµήµα ασχολείται µε τις χρηµατιστικές επιχειρήσειςτης Histadrout. Η εικόνα που δίνει αυτός ο µεγάλος απολογισµόςείναι ενός τεράστιου τραστ που διεισδύει σε όλους τους τοµείς τηςκοινωνίας για να αναπτύξει τις επιχειρήσεις του.

Είναι αδύνατον να καταλάβουµε τη φύση της Histadrout καιτη θέση της στη σύγχρονη ισραηλινή κοινωνία χωρίς νααναλύσουµε:

1) τη δηµιουργία και τις ιδιαιτερότητες της εβραϊκήςεργατικής τάξης στην Παλαιστίνη 2) τη δηµιουργία της Histadroutκαι τα διάφορα στάδια της ανάπτυξής της, παράλληλα µε τηνανάπτυξη του σιωνιστικού εποικισµού.

Η ιστορική προέλευση της ισραηλινής εργατικής τάξης είναιδιαφορετική τόσο από εκείνη της εργατικής τάξης στιςιµπεριαλιστικές µητροπόλεις όσο και από εκείνη της εργατικής τάξηςστις αποικιοκρατούµενες χώρες. Επίσης δεν έχει τη συνέχεια τηςεβραικής εργατικής τάξης στην Ανατολική Ευρώπη. Αντίθετα µετις αφελείς ουτοπίες του Μποροτσόφ και των οπαδών του οσιωνισµός δεν κατάφερε να αποκτήσει κάποια επιρροή στουςεβραίους εργάτες.

Ένας από τους βασικούς στόχους του σιωνιστικού κινήµατοςθα είναι η δηµιουργία, από το μηδέν, μιάς εβραϊκής εργατικήςτάξης στην Παλαιστίνη και η Histadrout θα είναι το εργαλείογια να πετύχει αυτή η προσπάθεια. Οπως ξεκάθαρα λέει η ιδρυτικήδιακήρυξη της Histadrout, αυτή θα αναλάβει «να διαμορφώσει, σαναποτέλεσμα του εποικισμού, ένα νέο τύπο εβραίου εργαζόμενου» , ήακόµη «Η Γενική Συνομοσπονδία (στα εβραϊκά Histadrout) τωνΕβραίων Εργαζομένων της Παλαιστίνης ενώνει και οργανώνει στιςγραμμές της όλους τους εργαζόμενους (εβραίους βέβαια) για νααντιμετωπίσουν όλα τα προβλήματα εμφύτευσης, οικονομικά καιπολιτιστικά, της εργατικής τάξης στη χώρα, με στόχο τη δημιουργίατης εβραϊκής κοινωνίας της εργασίας στην Παλαιστίνη» (Από τοιδρυτικό πρόγραµµα της Histadrout, 1920, αναφέρεται στις κάρτεςτων µελών της, σελ. 3).

Εποµένως το «σιωνιστικό εργατικό κίνημα» είναι που ανέλαβε,

Page 39: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 37

από το 1928, το ιστορικό καθήκον της αστικής τάξης που το βάροςτης ήταν περιορισµένο δηλαδή τη δηµιουργία της βάσης για ένανεβραϊκό καπιταλισµό και για µιά εβραϊκή εργατική τάξη στηνΠαλαιστίνη. Ο Μπεν Γκουριόν συνοψίζει το ζήτηµα πολύ ξεκάθαραστα 1932 :

«Ο εβραϊκός λαός δεν θα μπορεί να συγκροτηθεί στην πατρίδατου και η χώρα δεν θα μπορεί να ανοικοδομηθεί παρά μόνο με μιάισχυρή, αριθμητικά και ποιοτικά, εργατική τάξη. Αλλά η εργατικήτάξη δεν θα δημιουργηθεί παρά μόνο με το λαό και την υλική καικοινωνική του υποστήριξη, και αυτό απαιτεί ένα σιωνιστικό κίνημαισχυρό και εφοδιασμένο με ένα ξεκάθαρο και δίκαιο πρόγραμμα. Ένατέτοιο κίνημα δεν θα μπορέσει να υπάρξει παρά μόνο αν το εργατικόκίνημα μετατραπεί σε ένα μαζικό λαικό κίνημαΣτο κίνημα μας ηταξική δράση και η εθνική δράση συνδέονται και αλληλοεξαρτούνταιστενά.» (Μπεν Γκουριόν, Αποµνηµονεύµατα, σελ 548)

Στα 1936, συνοψίζει παλι το πρόβληµα :

«Το ζήτημα δεν είναι μόνον η οργάνωση της εργατικής τάξης,αλλά η δημιουργία της, η διαμόρφωση της και το ρίζωμα της στηνΠαλαιστίνη».

Ένα από τα προβλήµατα της σιωνιστικής ηγεσίας στηνΠαλαιστίνη στα χρόνια του 20, θα είναι η εξασφάλιση της αρχήςτης στα διάφορα κύµατα των µεταναστών, που συχνά θα είναιεπιφυλακτικά απέναντι σε κάθε µορφή αρχής και συνδεδεµένα µεπολιτικές οργανώσεις και θεσµούς πολύ αυτόνοµα µεταξύ τους. Σαυτή τη µάχη για την ανάδειξη µιάς κεντρικής εξουσίας, η Histadroutκαι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της ∆αβίδ Μπεν Γκουριόν, θα παίξουνέναν κεντρικό ρόλο.

Ο Shabtai Tevet, ένας από τους καλύτερους σύγχρονουςειδικούς για το σιωνισµό, περίγραψε λεπτοµερειακά το ρόλο τηςHistadrout στη διαδικασία αυτή, σ ένα άρθρο που δηµοσίευσε στηHa-arets στις 17 Απριλίου 1981 µε τίτλο «Η προέλευση τουοικοδομήματος της αρχής». Ανάµεσα σε άλλα γράφει :

«Είναι σημαντικό να εξηγηθεί γιατί ο ∆αβίδ Μπεν Γκουριόν

Page 40: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

38 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

(που από το 1921 έως το 1935 ήταν Γενικός Γραμματέας τηςHistadrout, J.T.) είχε τόσο μεγάλη ανάγκη από μιά κεντρική αρχή.Αυτή ήταν αναγκαία για να ενισχυθεί ο σιωνισμός και ειδικότερα γιατην αισθητή αύξηση της μετανάστευσης και τη δημιουργία μιάςεβραϊκής πλειοψηφίας στην Παλαιστίνη. Για να αυξηθεί με μόνιμοτρόπο η μετανάστευση, έπρεπε να ενισχυθούν ουσιαστικά οιδυνατότητες ενσωμάτωσης των μεταναστών. Ο Μπεν Γκουριόνφοβόταν ότι σε περίοδο ανεργίας, οι διάφορες αυτόνομες αρχές θααντιτίθονταν στη συνέχιση της μετανάστευσης ή θα προσπαθούσαννα την περιορίσουν .. γιαυτό ο Μπεν Γκουριόν απαίτησε ηΕκτελεστική Επιτροπή (της Histadrout J.T.) να έχει την εξουσία ναεπιβάλλει την αρχή της στα Εργατικά Συμβούλια (sic! της HistadroutJ.T.), στις αγροτικές κοινότητες και όλους τους θεσμούς τηςHistadrout, πριν απόλα στο ζήτημα αυτό. Απαίτησε μια κεντρικήπολιτική γιά ό,τι είχε σχέση με τη μετανάστευση και τηνενσωμάτωση.. Κατά την περίοδο της ανεργίας απαίτησε ηΕκτελεστική Επιτροπή να έχει την εξουσία να προσανατολίσει τουςεργαζόμενους προς το χώρο εργασίας τους και να αποφασίζει για τιςδυνατότητες ενσωμάτωσης της κάθε κοινότητας, αστικής καιαγροτικής. ∆ιεκδίκησε ξεκάθαρα το δικαίωμα της επιβολής τηςδικτατορίας του σιωνισμού (οι υπογραµµίσεις είναι δικές µας J.T.)..

.(Αυτά τα δρακόντια μέτρα) του επέτρεψαν να επιβάλει τηναρχή της Histadrout σαν βάση όπου θα βασιζόταν η αρχή τηςσιωνιστικής ηγεσίας στο σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού (τηςΠαλαιστίνης). Γιαυτό η εργατική εξουσία που θεσμοθέτησε είναιαναμφίβολα η σταθερότερη βάση πάνω στην οποία θεμελιώθηκε καιοικοδομήθηκε το Κράτος του Ισραήλ. Επομένως η Histadrout ήτανη πρώτη, η μεγαλύτερη και η ισχυρότερη κεντρική οργάνωση πουαπέκτησε αρχή μέσα στην εβραϊκή κοινότητα. Σαν πρόεδρος τουΕβραϊκού Πρακτορείου (κεντρική πολιτική διοίκηση του σιωνιστικούκινήματος στην Παλαιστίνη, J.T.). Ο Μπεν Γκουριόν πέτυχε ναοικοδομήσει επάνω στην αρχή της Histadrout τα θεμέλια τηςσιωνιστικής αρχής επάνω στο σύνολο του πληθυσμού ».

Ο ρόλος της Histadrout στη διαµόρφωση του κεντρικούπολιτικού µηχανισµού του σιωνισµού επιβεβαιώνεται από την

Page 41: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 39

προσωπική βιογραφία του Μπεν Γκουριόν που, από ΓενικόςΓραµµατέας της Histadrout, έγινε πρόεδρος της ΕβραϊκήςΑποστολής. Έτσι έγινε και µε τη Hagana που από ένοπλη οργάνωσητου A hdut Ha avola (το κόµµα του Μπεν Γκουριόν) έγινε ηένοπλη οργάνωση της Histadrout και στη συνέχεια της ΕβραϊκήςΑποστολής για να καταλήξει να γίνει ο στρατός του Κράτους τουΙσραήλ.

Αντίθετα µε τις κλασσικές µορφές της αποικιοκρατίας, οσιωνισµός δεν κατάστρεψε τις παλιότερες κοινωνικές δοµές,υποτάσσοντας τες στους καπιταλιστικούς νόµους του κέρδους, αλλάδηµιούργησε µια παράλληλη οικονοµική και κοινωνική δοµή, όπουοι Αραβες δεν είχαν θέση, ούτε σαν υπερ-εκµεταλλευόµενη εργατικήδύναµη. Γιαυτό η εβραϊκή εργατική τάξη είναι όχι µόνο τοαποτέλεσμα του σιωνιστικού εποικισµού αλλά παραµένει άρρηκταδεμένη με αυτόν. Η ίδια η ύπαρξη του εβραίου εργαζόμενου, τουψηλό, σε σχέση με τους άραβες εργαζόμενους, βιοτικό τουεπίπεδο, δεν εξαρτώνται λιγότερο από τα μέλη των Κιμπούτζ,από την πρόοδο του σιωνισμού και την εξάλειψη της αραβικήςεργασίας και παραγωγής. Εποµένως ο εβραίος εργάτης έχει µιαδιπλή φύση, απ τη µιά µη κατέχοντας µέσα παραγωγής είναιαναγκασµένος να πουλάει την εργατική του δύναµη άρα τονεκµεταλλεύεται η αστική του τάξη, από την άλλη αποτελεί τµήµακαι εξαρτάται από τη διαδικασία του σιωνιστικού εποικισµού. Αυτήη διπλή φύση χαρακτηρίζει την εβραϊκή εργατική τάξη µέχρισήµερα, όσο και αν αλλάζει ανάλογα µε την εξέλιξη του ισραηλινούκαπιταλισµού και του σιωνιστικού κράτους.

Με την έννοια αυτή, η Histadrout δεν εκφράζει µόνο ορισµέναιδιαίτερα αστικά συµφέροντα µέσα στο πλαίσιο του σιωνιστικούεποικισµού, αλλά επίσης και τα ιδιαίτερα συµφέροντα μιάςεργατικής τάξης που δεν έχει ξεκοπεί από το σιωνισμό.

Εποµένως ο οργανικός δεσµός που συνέδεσε τους εβραίουςεργαζόµενους της Παλαιστίνης µε την Histadrout δεν ήταν καθόλουιδεολογικός, αλλά προέκυψε από τις ανάγκες στοιχειώδους ύπαρξηςµέσα στο πλαίσιο του σιωνιστικού εποικισµού. Αλλά ο διπλός ρόλοςτης Histadrout δηµιουργός της εργατικής τάξης, ιδιοκτήτης

Page 42: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

40 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

επιχειρήσεων και εργοδότης απ τη µιά και οργανωτής της εργατικήςτάξης απ την άλλη την βάζει σε µιά αντιφατική θέση: απ τη µιαπρέπει να υπερασπίσει τον εβραίο εργαζόµενο απέναντι στον άραβαεχθρό και να φροντίσει για τα προνόµια του και απ την άλλη ναυπερασπίσει, όπως κάθε καπιταλιστική επιχείρηση, τα κέρδη τηςενάντια στα συµφέροντα των εργαζόµενων, τους οποίους υποτίθεταιότι έχει αναλάβει να οργανώσει και να υπερασπίσει.

Γιατί δίπλα στο τµήµα συνδικαλιστικών υποθέσεων, πουοργανώνει τους εργαζόµενους, η Histadrout περιλαµβάνει µιά σειράάλλα τµήµατα που εκπροσωπούν και υπερασπίζουν άλλα κοινωνικάστρώµατα, µικροεπιχειρηµατίες, συνεταιρισµούς. Κιµπούτζ,αγρότες, ιδιοκτήτες γης κλπ. Αλλά η αντίφαση γίνεται ακόµηεµφανέστερη αν πάρουµε υπόψη µας µια τρίτη όψη του θεσµούαυτού: την Hevrat Ha-ovdim, µια απέραντη οικονοµικήαυτοκρατορία που περιλαµβάνει τις µεγαλύτερες βιοµηχανικέςεπιχειρήσεις της χώρας, κατασκευαστικές εταιρίες, ασφαλιστικέςεταιρίες, µία από τις µεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, πουαπασχολούν περισσότερο από το 1/4 του ενεργού πληθυσµού τουΙσραήλ. Αυτή η οικονοµική αυτοκρατορία δεν έχει βέβαια τίποτατο σοσιαλιστικό, και η καπιταλιστική αποδοτικότητα που καθορίζειτις επιλογές της την υποχρεώνει να εκµεταλλεύεται τους εργάτεςπου, τυπικά, είναι οι ιδιοκτήτες.

Αν, ακόµη και σήµερα, η Histadrout είναι ο µεγαλύτεροςεργοδότης και ο µεγαλύτερος παραγωγός της χώρας µετά το κράτος αυτό ίσχυε ακόµη περισσότερο κατά τις πρώτες φάσεις τουσιωνιστικού εποικισµού, υπήρξε βασική κινητήρια δύναµη στηδιαµόρφωση ενός σιωνιστικού καπιταλισµού. «Κανονικές»καπιταλιστικές επιχειρήσεις, που η δραστηριότητα τους θακαθοριζόταν µόνο από την αρχή της αποδοτικότητας, δεν θαπραγµατοποιούσαν ποτέ τα διάφορα σχέδια που επέτρεψαν τηδηµιουργία ενός αυτόνοµου εβραϊκού καπιταλιστικού τοµέα στηνΠαλαιστίνη, συµπεριλαµβανόµενης και της δηµιουργίαςαπασχόλησης για τους εβραίους εργάτες, σαφώς λιγότεροαποδοτικούς από τους άραβες εργάτες. Η ικανότητα της να ενοποιείοργανικά την πρωταρχική συσσώρευση και την εργατική τάξη

Page 43: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 41

έκανε την Histadrout ασφαλιστική δικλείδα της δημιουργίαςμιάς αυτόνομης εβραικής κοινωνίας στην Παλαιστίνη και εξηγείτόσο την, µέχρι τις µέρες µας, οικονοµική και πολιτική ισχύ τηςHistadrout όσο και το ότι αποτελεί ένα σηµαντικό εµπόδιο για τηνεργατική τάξη, στον αγώνα της για ταξική ανεξαρτησία.

Αλλά αυτή η ενσωµάτωση της εργατικής τάξης στοσιωνιστικό εγχείρηµα, µέσω της Histadrout, δεν θα ήταν δυνατή αναυτή η τελευταία θα έπρεπε να πραγµατοποιήσει τη συσσώρευσηµέσω µιας υπερεκµετάλλευσης των εβραίων εργαζοµένων (ηεκµετάλλευση των αράβων εργαζοµένων αποκλειόταν για λόγουςπου εξηγήθηκαν παραπάνω), Η χωρίς προηγούµενο εισροήκεφαλαίου - κυρίως εβραϊκού, πριν από τη δηµιουργία του Κράτουςτου Ισραήλ και από τις ιµπεριαλιστικές χώρες µετά το 1948 επέτρεψε ταυτόχρονα τη δηµιουργία µιάς, σχετικά ανεπτυγµένηςκαι σύγχρονης, βιοµηχανικής υποδοµής και ενός βιοτικού επιπέδουγια τα λαικά στρώµατα ασύγκριτα υψηλότερου από τον πραγµατικόπλούτο της χώρας (το ζήτηµα αυτό, θεµελιώδες για την κατανόησητης διαµόρφωσης της ισραηλινής κοινωνίας χρειάζεται µιά βαθειάµελέτη που ξεπερνάει τα όρια του κειµένου αυτού).

Κατά τη διάρκεια του ∆ευτέρου Παγκοσµίου Πολέµου, αλλάκύρια µετά τη δηµιουργία του Κράτους του Ισραήλ και ακόµηπερισσότερο µετά τον πόλεµο του 1967, ο ιδιωτικός τοµέαςκατέλαβε µιά όχι αµελητέα θέση µέσα στη σιωνιστική οικονοµία,και η Histadrout δηµιούργησε, µε διάφορους τρόπους, δεσµούς µετον τοµέα αυτόν. Η ανάπτυξη του ισραηλινού καπιταλισµού καιµιάς εργατικής τάξης θα επιταχύνουν την ταξική πάλη και εποµένωςθα αδυνατίσουν τους οργανικούς δεσµούς ανάµεσα στην εργατικήτάξη και στην Histadrout. Ωστόσο ο διπλός χαρακτήρας τηςεβραικής εργατικής τάξης δεν έχει εξαφανισθεί και δεν µπορεί ναεξαφανισθεί ολοκληρωτικά παρά µόνον όταν ο σιωνισµός δεν θαµπορεί πιά να εξασφαλίσει, κύρια µέσω του ξένου κεφαλαίου, έναβιοτικό επίπεδο και όρους διαβίωσης πολύ ανώτερους από εκείνουςπου υπάρχουν στον γειτονικό αραβικό κόσµο.

Page 44: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

42 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

E. Η διανομή της Παλαιστίνης και η δημιουργίατου Σιωνιστικού κράτους

Τα όρια του Εβραϊκού κράτους δεν καθορίστηκαν ποτέξεκάθαρα και ήταν πάντα το αντικείµενο µεγάλων συζητήσεωνανάµεσα στα διάφορα σιωνιστικά ρεύµατα. Μιλούσαν γενικά γιατο Erets Israel (Γη του Ισραήλ στην Παλαιστίνη). Ο λόγος του ΜπενΓκουριόν στη Σύσκεψη του Παγκόσµιου Συµβουλίου των PolaleiSion το 1938 και η αναφορά του στη Βασιλική Επιτροπή Ερευνας(Επιτροπή Πηλ) στα 1936 37 µας δίνουν µια ιδέα των πιόδιαδεδοµένων αντιλήψεων µέσα στο σιωνιστικό κίνηµα.

«Συνηθίσαμε, μέχρι σήμερα, να βλέπουμε στα επίσημα έγγραφαμια αντίληψη περιορισμού και ιδιαιτερότητας για τα δικαιώματα μας.Είναι η πρώτη φορά που ακούμε από μιά αγγλική κυβερνητικήεπιτροπή ότι η υπόσχεση που δόθηκε στον εβραϊκό λαό συνεπαγόταν,αν και αυτό δε λεγόταν ξεκάθαρα, τη δυνατότητα του να είναιπλειοψηφία και να συγκροτήσει ένα ανεξάρτητο εβραϊκό κράτος, όχιμόνο σε ένα τμήμα της Παλαιστίνης αλλά στο σύνολο του Erets-Israel-Παλαιστίνη, Κράτος που τα σύνορα του δεν έχουν καθορισθεί καιάλλαξαν πολλές φορές, αλλά που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότιπεριλαμβάνει την Υπεριορδανία, δηλαδή το τμήμα που δόθηκε στονεμίρη Αμπντουλλάχ, αλλά επίσης και το βόρειο τμήμα, πέρα από τονΓιαρμούκ, που σήμερα βρίσκεται υπό γαλλική εντολή.. Αυτό τοεβραϊκό κράτος που μας προτείνουν σήμερα, ακόμη και ανεπιτρέπονται ευνοικές για εμάς αλλαγές, δεν είναι ο στόχος τουσιωνισμού. Σε μιά τόσο περιορισμένη περιοχή, είναι αδύνατον ναλυθεί το εβραϊκό ζήτημα. Μπορεί βέβαια να αποτελεί ένα σημαντικόβήμα στην πορεία της δημιουργίας του μεγάλου σιωνισμού, που θαεπιτρέψει τη γρήγορη διαμόρφωση στην περιοχή μιάς εβραϊκήςδύναμης που θα μας οδηγήσει στον ιστορικό μας στόχο. Η ίδια ηΕπιτροπή δεν αγνοεί πόσο περιορισμένη είναι η περιοχή που μαςπροτείνει για το Εβραϊκό Κράτος, και ότι το σχέδιο μεταφοράς τουαραβικού πληθυσμού που θα υλοποιηθεί με την καλή διάθεση, ειδεμήμε τη βία μπορεί να επιτρέψει τη διεύρυνση του εβραϊκούεποικισμού» (Αναφέρεται από τον Israel Sha hak «Ο σιωνισμός

Page 45: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 43

απ το στόμα των ηγετών του» 1978, σελ. 40-41).

Αυτή η διακύρηξη επεκτατικών προθέσεων δεν είναι, απ τηµεριά του Μπεν Γκουριόν, µιά αφηρηµένη ρητορεία. Είναι αλήθειαότι, τελικά, το σιωνιστικό κίνηµα «παραιτήθηκε» από τηνΥπεριορδανία σε αντίθεση µε το Etsel του Μεναχέµ Μπέγκιν λόγω πραγµατιστικών εκτιµήσεων και εσωτερικών και εξωτερικώνρεαλ-πολιτικών. Αυτή όµως η παραίτηση, όπως φαίνεται από τοπαραπάνω απόσπασµα που είναι 10 χρόνια αρχαιότερο από το σχέδιοδιανοµής, αποτελούσε µόνο µια προσωρινή λύση. Το ζήτηµα ήταννα συγκεντρώσουν, στη συνέχεια, νέες δυνάµεις για ναολοκληρώσουν, σε ένα δεύτερο στάδιο, τους πραγµατικούςιστορικούς στόχους του σιωνισµού. Η ευκαιρία παρουσιάστηκε το1967, και το Εβραϊκό Κράτος κατέλαβε το σύνολο της περιοχήςπου κάλυπτε η παλιά βρεταννική εντολή, τις περιοχές πέρα απ τονΓιαρµούκ (τα υψίπεδα του Γκολάν) και εκείνο που λείπει ακόµη (;)είναι η περιοχή του Νοτίου Λιβάνου.

Η σιωνιστική αποικιοκρατία δεν έγινε στο κενό, αλλά στηβάση ενός πολύ ακριβούς και συνεκτικού σχεδίου. Οπως, πολύσωστά, γράφει ο Γιόν Ρότσχιλδ,

«Η διανομή ήταν, σε μεγάλο βαθμό, η αναγνώριση τωντετελεσμένων, στο βαθμό που υπήρχε ήδη στην Παλαιστίνη μιάανεξάρτητη εβραική κοινότητα με μια ανεπτυγμένη εθνική συνείδησηκαι ένας δοκιμασμένος κρατικός μηχανισμός.» (IntercontinentalPress, 29-10-73)

Αυτό που χρειαζόταν, στο στάδιο αυτό, ήταν η αποµάκρυνσηαπό τη χώρα του µεγαλύτερου δυνατού αριθµού Πάλαιστινίων, ηεξουδετέρωση εκείνων που παρέµειναν και η προετοιµασία για νέεςκατακτήσεις. Ολα αυτά σε πλήρη συµφωνία µε το σχέδιο που είχεξεκάθαρα εκπονήσεο ο Μπεν Γκουριόν, πριν από 10 χρόνια.

Οι σιωνιστές, επειδή δρούσαν σε ένα συγκεκριµένο διεθνέςπλαίσιο, έπρεπε να διατηρήσουν ένα «ανθρωπιστικό» προσωπείοκαι να κρύψουν τα πραγµατικά τους σχέδια για διώξιµο των Αράβωναπό την Παλαιστίνη. Ωστόσο, ανάµεσα στο 1948 και στο 1949, το80% του Παλαιστινιακού πληθυσµού απελάθηκε και η περιουσία

Page 46: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

44 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

του απαλλοτριώθηκε, ορισµένοι απελάθηκαν µε την πλήρη έννοιατου όρου, άλλοι έφυγαν µετά από τροµοκρατικές ενέργειες τηςHagana και του Etsel που είχαν στόχο ακριβώς τη δηµιουργίαπανικού στον Παλαιστινιακό πληθυσµό, άλλοι εγκατέλειψαν τηνκατοικία τους µε σκοπό να ξαναγυρίσουν µετά το τέλος τωνσυγκρούσεων, αφού νικήσει η µία από τις δύο πλευρές. ∆εν τουςδόθηκε ποτέ αυτή η δυνατότητα από τον σιωνιστή νικητή.

Η παλαιστινιακή ηγεσία ενέργησε µε µιά εγκληµατικήανευθυνότητα. ∆εν προσπάθησε να πείσει τους Παλαιστίνιους ναµείνουν και να αντιµετωπίσουν τις σιωνιστικές πιέσεις. Αυτόεπέτρεψε τη δηµιουργία του µύθου ότι τάχα οι Παλαιστίνιοιεγκατέλειψαν µε τη θέληση τους τα σπίτια και την πατρίδα τους.Στο µύθο αυτόν πιστεύουν όχι µόνο ένα µεγάλο τµήµα της εβραϊκήςνεολαίας, αλλά και αρκετά φιλελεύθερα και σοσιαλιστικά ρεύµατα.

Ας ακούσουµε την αλήθεια από το στόµα ενός από τουςπροβεβληµένους σιωνιστές ηγέτες, που επιβεβαιώνει σθεναρά ότιαυτά που λέει απηχούν τη γενική άποψη της σιωνιστικής ηγεσίας :«Μετά τον (∆εύτερο Παγκόσμιο) Πόλεμο το ζήτημα της Παλαιστίνηςκαι το εβραικό ζήτημα θα βγουν έξω από το πλαίσιο της ανάπτυξης.Μεταξύ μας, πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι : ∆εν υπάρχει θέση γιαδύο λαούς. Καμμιά ανάπτυξη δε θα μας κατηγορήσει για το σκοπόμας, να είμαστε ένας ανεξάρτητος λαός σε μιά μικρή χώρα. Αν οιΑραβες την εγκαταλείψουν, θα έχουμε στη διάθεση μας μια μεγάληχώρα, αν, αντίθετα, παραμείνουν, η χώρα θα μείνει μικρή και φτωχή.Όταν τελειώσει ο πόλεμος, με νίκη των Αγγλων και όταν οι λαοίσυνεδριάσουν για να αποδώσουν δικαιοσύνη, ο λαός μας θα πρέπεινα τους παρουσιάσει τις απαιτήσεις του και διεκδικήσεις του. Η μόνηλύση που θα προτείνουμε είναι η Παλαιστίνη, ή τουλάχιστον η ∆υτικήΠαλαιστίνη, εκκενωμένη από Αραβες. ∆εν υπάρχει περιθώριο γιασυμβιβασμούς! Η σιωνιστική δραστηριότητα που επικεντρώθηκε στηνπροετοιμασία και την εγκαθίδρυση των βάσεων του Εβραικού κράτουςστην Παλαιστίνη ήταν χρήσιμη για την εποχή της, περιοριζόταν στηναγορά γης, δεν μπορούσε να δώσει στο Ισραήλ ένα κράτος. Αυτόθα γίνει μιά κι έξω, σαν μια επιφοίτηση. Αυτή είναι η βάση της ιδέαςτου Μεσσία. Και δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα από τη μεταφορά των

Page 47: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 45

Αράβων στις γειτονικές χώρες, τη μεταφορά όλων, εκτός, ίσως, απόεκείνων της Βηθλεέμ, της Ναζαρέτ και της παλιάς πόλης τηςΙερουσαλήμ. ∆εν πρέπει να μείνει κανένα χωριό, καμιά φυλή. Ημεταφορά πρέπει να γίνει προς το Ιράκ, τη Συρία, ακόμη και τηνΥπεριορδανία. Για το σχέδιο αυτό θα βρούμε χρήματα, πολλά χρήματα.Μόνο μετά από αυτή τη μεταφορά, θα μπορέσουμε να ενσωματώσουμεεκατομμύρια αδελφών μας, και να βάλουμε τέλος στο εβραϊκό ζήτημα.∆εν υπάρχει άλλος δρόμος.» (Y. Weitz, Ηµερολόγιο, αναφέρεται απότον Israel Shahak)

Το σιωνιστικό σχέδιο δε θα µπορούσε να έχει εκτεθεί πιοξεκάθαρα, και αυτό 8 χρόνια πριν από την κατάληψη τουµεγαλύτερου µέρους της Παλαιστίνης και την απέλαση της µεγάληςπλειοψηφίας του πληθυσµού της. Το 1947, ζούσαν στην περιοχήπου θα γινόταν το Κράτος του Ισραήλ, 800.000 Παλαιστίνιοι. Στιςαρχές του 1949, δεν είχαν αποµείνει περισσότεροι από 133.000.

Η αναγκη για τους σιωνιστές να δυσφηµήσουν και να διώξουντους Αραβες της Παλαιστίνης φαίνεται ξεκάθαρα και αναλυτικάστον Herzl, που παρουσιάζεται συχνά σαν φιλελεύθερος σιωνιστής.Στο Ηµερολόγιο του γράφει, ανάµεσα σε άλλα : «Πρέπει λίγο-λίγονα πάρουμε τα χωράφια από τους ιδιοκτήτες τους. Θα προσπαθήσουμενα μεταφέρουμε διακριτικά τους φτωχούς πληθυσμούς στην άλληπλευρά των συνόρων. Ό,τι κι αν γίνει στη χώρα μας, δεν θα τουςεμποδίσουμε να έχουν ένα κάποιο επάγγελμα.» (T. Herzl, ΕκλεκτάΕργα, τ.7, Βιβλίο 1, σελ 86).

Η άποψη ότι οι Βρετανοί υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουντην Παλαιστίνη λόγω της ένοπλης δράσης των σιωνιστικώντροµοκρατικών οµάδων, βασίζεται σε ένα µύθο. Στηνπραγµατικότητα, η βρετανική αποχώρηση ήταν αποτέλεσµα τωνβαθειών ανακατατάξεων στην παγκόσµια κατάσταση και τωναλλαγών στους συσχετισµούς δύναµης ανάµεσα στιςιµπεριαλιστικές χώρες.

Η Μεγάλη Βρετανία βγήκε εξαντληµένη από το ∆εύτεροΠαγκόσµιο Πόλεµο. Η αυτοκρατορία της κατέρρεε και ένα όλο καιµεγαλύτερο τµήµα της περνάει στην ηγεµονία του αµερικάνικου

Page 48: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

46 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

ιµπεριαλισµού. Από τη διαδικασία αυτή δεν εξαιρείται, βέβαια, ηΕγγύς Ανατολή: το πετρέλαιο, όπως και πολλά άλλα, θα γίνειπροοδευτικά µονοπώλιο των αµερικάνικων τραστ. Οι Άγγλοιαπαιτούν από την Ουάσιγκτον οικονοµική και στρατιωτική ενίσχυσηγια να συνεχίσουν να ελέγχουν την Παλαιστίνη, κάτι που, φυσικά,οι Αµερικανοί αρνούνται. ∆ε µένει πιά στην αγγλική διοίκηση καιστρατό άλλη λύση από την αποχώρηση, και την παραµονή τουςµόνο στην Υπεριορδανία, στην Αραβική Χερσόνησο και στη∆ιώρυγα του Σουέζ, απ όπου θα διωχτούν λίγο αργότερα.

Η άµεση βρετανική κυριαρχία στην Παλαιστίνη, θααντικατασταθεί από την έµµεση κυριαρχία του αµερικάνικουιµπεριαλισµού. Το ανεξάρτητο Εβραϊκό κράτος θα συνεχίσει ναπαίζει το ρόλο του χωροφύλακα των ιµπεριαλιστικών συµφερόντωνπου έπαιζαν προηγουµένως οι σιωνιστικοί θεσµοί.

Η ερωτική ιστορία µεταξύ του σιωνισµού και του Κρεµλίνουανάµεσα στο 1947 και στο 1950, θα έχει πραγµατικές επιτώσειςστις διπλωµατικές και πολιτικές εξελίξεις που θα καταλήξουν στηδηµιουργία του Κράτους του Ισραήλ και θα είναι η αιτία µιάς βαθειάςσυµπάθειας της σιωνιστικής «αριστεράς» για τη σταλινική ΕΣΣ∆.Αλλά θα είναι εφήµερη. Η απότοµη αντισιωνιστική και αντισηµιτικήστροφή (δίκη των Εβραίων γιατρών στη Μόσχα, δολοφονία τουΡαζκ στην Ουγγαρία, δίκη του Σλιάνσκυ στην Τσεχοσλοβακία) στιςαρχές της δεκαετίας του 50, και η αρχή του ψυχρού πολέµου θαβάλουν τέλος στο ειδίλλυο σιωνισµού και σταλινισµού και απ τιςδυό πλευρές. Ωστόσο η προσέγγιση αυτή, όσο και αν ήταν εφήµερη,θα έχει µια µακρά επίδραση στο µαζικό κίνηµα στην ΑραβικήΑνατολή. Η ψήφος του Γκροµύκο στον ΟΗΕ υπέρ της διανοµής, οιφανατικά υπέρ του σιωνισµού λόγοι του, η αναγνώριση τουΕβραϊκού κράτους πριν ακόµη και από την Ουάσιγκτον και ηαποστολή τσέχικων όπλων στις µονάδες της Hagana που οργάνωναντη µαζική απέλαση των Αράβων από την Παλαιστίνη, θα επιτρέψουνστην αραβική αντίδραση να ξεκινήσει µια αποτελεσµατικήαντικοµµουνιστική εκστρατεία, και να δώσει ένα θανατηφόροχτύπηµα στα αραβικά κοµµουνιστικά κόµµατα. Παράλληλα, οιαντισηµητικές εκστρατείες στην ΕΣΣ∆ και στις λαικές δηµοκρατίες

Page 49: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 47

θα βάλουν αποφασιστικά τέλος στη συµπάθεια που αισθάνοντανπλατειά στρώµατα του εβραϊκού πληθυσµού της Παλαιστίνης γιατην ΕΣΣ∆, δηλαδή για κάποια όψη του κοµµουνισµού, µετά τη νίκητης Σοβιετικής Ένωσης ενάντια στο Ναζισµό.

Συνέπεια της εγκληµατικής πολιτικής του σταλινισµού δενθα είναι µόνο η ευθυγράµµιση της σιωνιστικής ηγεσίας και τηςαραβικής αντίδρασης µε τις θέσεις και τα συµφέροντα τουιµπεριαλισµού. Στη µεγάλη πλειοψηφία των αραβικών και εβραϊκώνµαζών θα κυριαρχήσει η αντικοµµουνιστική ιδεολογία και το µίσοςγια την ΕΣΣ∆, που, περισσότερο από 30 χρόνια από τότε, συνεχίζουννα επηρεάζουν τα αισθήµατα των λαϊκών στρωµάτων, τόσο σταΑραβικά κράτη όσο και στο σιωνιστικό.

Page 50: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

48 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

III. Ο σιωνισμός ανάμεσα στην ίδρυσητου κράτους του Ισραήλ και στον πόλεμο

του Ιούνη του 1967

Α. Οι βάσεις ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ

Η εµπειρία έχει δείξει ότι πολλοί από τους αγωνιστές τουεργατικού κινήµατος δεν αντιλαµβάνονται σωστά το χαρακτήρατου Κράτους του Ισραήλ, το οποίο είναι ταυτόχρονα αιτία καισυνέπεια της διαµάχης που το φέρνει αντιµέτωπο µε τον γεωγραφικότου περίγυρο. Όπως λέει και ο πρώην πρόεδρος της ΠαγκόσµιαςΣιωνιστικής Οργάνωσης: «ο φόβος των Αράβων συνοψίζεται σε έναβασικό στοιχείο: το Ισραήλ θα μείνει για πάντα ένα ξένο σώμα στηνπεριοχή.» (1)

Αυτήν ακριβώς την ιδιαιτερότητα θα προσπαθήσουµε νααναλύσουµε σε αυτό το κεφάλαιο.

Page 51: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 49

1) Το μεγάλο κύμα μετανάστευσης μετά τοΒ΄Παγκόσμιο Πόλεμο

Η ύπαρξη του Ισραήλ είναι αποτέλεσµα µιας σειράςπαραγόντων, ένας από τους σηµαντικότερους είναι η τραγικήιστορία των απανταχού Εβραίων. Αναζητώντας καταφύγιο, µακριάαπό διώξεις και σφαγές, προσπαθώντας να ξεφύγουν από τα τροµεράπογκρόµ στη Βεσσαραβία και στην Ουκρανία, τους αντιεβραϊκούςνόµους στην Πολωνία και τις χιτλερικές σφαγές στη Γερµανία καισε όλη την Κεντρική Ευρώπη, εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοικαταφεύγουν στην Παλαιστίνη. Αµέσως µετά το ∆εύτεροΠαγκόσµιο Πόλεµο, η εβραϊκή µετανάστευση στην Παλαιστίνηγνωρίζει µια ουσιαστική αύξηση, καθώς η πλειοψηφία εκείνων πουεπέζησαν από τη χιτλερική θηριωδία δεν βρίσκουν άλλο µέρος γιανα ξαναρχίσουν τη ζωή τους. Ύστερα από τη δηµιουργία του κράτουςτου Ισραήλ, θα καταφθάσουν κύµατα Εβραίων µεταναστών απότις αραβικές χώρες, στους οποίους θα αφιερώσουµε παρακάτω έναιδιαίτερο κεφάλαιο.

Από το 1947 έως το 1956, ο εβραϊκός πληθυσµός στηνΠαλαιστίνη τριπλασιάστηκε όχι όµως εξαιτίας µιας νέας έξαρσηςτης απήχησης των σιωνιστικών ιδεωδών στις εβραϊκές κοινότητεςαλλά σαν άµεση συνέπεια της αντισηµιτικής καταστολής.Εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι βρέθηκαν χωρίς οικογένεια, χωρίςπατρίδα, χωρίς τίποτα. Ο σιωνισµός κατάφερε να πραγµατοποιήσειτο στόχο του, τη δηµιουργία ενός εβραϊκού κράτους στηνΠαλαιστίνη, εκμεταλλευόμενος μια κατάσταση χωρίςπροηγούμενο: την καταστροφή των εβραϊκών κοινοτήτων τηςΚεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από το πιο αιµατηρό κύµααντισηµιτισµού των νεότερων χρόνων. Οι Εβραίοι µετανάστες, πουδηµιούργησαν το κράτος του Ισραήλ, δεν ήταν πράκτορες της µιαςή της άλλης ιµπεριαλιστικής δύναµης αλλά παρίες διωγµένοι απόµια παρακµασµένη ιµπεριαλιστική κοινωνία.

Αυτή είναι και η πρώτη διαφορά ανάµεσα στο σιωνιστικόεποικισµό και τον εποικισµό της Βόρειας Αφρικής ή της Ροδεσίας.

Page 52: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

50 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Η δεύτερη διαφορά εντοπίζεται στο γεγονός ότι, όπως είδαµε, στόχοςτου εβραϊκού εποικισµού δεν ήταν η εκµετάλλευση του ντόπιουεργατικού δυναµικού, αλλά η πλήρης καταστροφή τωνπρογενέστερων κοινωνικών δοµών, δηλαδή των όρων ύπαρξης, τηςπαλαιστινιακής συνιστώσας του πληθυσµού µέσα στο κράτος του.Στόχος µας εδώ δεν είναι να διερευνήσουµε αν η µιά µορφήαποικιοκρατίας είναι πιο βάρβαρη από την άλλη, αλλά να ορίσουµετο πλαίσιο µιας συγκεκριµένης αντικειµενικής πραγµατικότητας :από τη µια η ύπαρξη εκατοντάδων χιλιάδων παλαιστίνιωνπροσφύγων, άµεσων θυµάτων του σιωνισµού, και από την άλλη ηύπαρξη ενός εβραϊκού προλεταριάτου που παράγει το µεγαλύτεροκοµµάτι της υπεραξίας που συσσωρεύει η σιωνιστική αστική τάξη.Πρόκειται για τους δυο βασικούς παράγοντες, προκειµένου νααντιληφθούµε τη δυναµική της ταξικής πάλης µέσα και ενάντια στοσιωνιστικό κράτος.

Εδώ βρίσκεται η τρίτη διαφορά ανάµεσα στις «κλασικές»αποικίες και στο σιωνιστικό κράτος : η σιωνιστική κοινωνία, παρόλοπου πρόκειται για αποικία, έχει µια κοινωνική δοµή πολύ πιο κοντάσε εκείνη των αναπτυγµένων καπιταλιστικών κρατών παρά σεεκείνη των αποικιακών καθεστώτων και ταξικές σχέσεις σχεδόνταυτόσημες με αυτές των παραδοσιακών καπιταλιστικώνκρατών.

Η δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ θα αλλάξει µια γιαπάντα τις σχέσεις ανάµεσα στο παγκόσµιο σιωνιστικό κίνηµα, τουςΕβραίους και το εβραϊκό ζήτηµα από τη µια πλευρά και την εβραϊκήαποικία στην Παλαιστίνη από την άλλη. Αν, µέχρι το 1948, ηδηµιουργία µιας εβραϊκής αποικίας στην Παλαιστίνη έπρεπε ναεξυπηρετεί το εβραϊκό ζήτηµα σε όλο τον κόσµο σαν λύση στοεβραικό ζήτηµα, µόλις το κράτος αυτό δηµιουργήθηκε, στόχος τουσιωνιστικού κινήµατος και των εβραϊκών κοινοτήτων έγινε ηασφάλεια του κράτους αυτού, η οικονοµική του ανάπτυξη και ηεδαφική του επέκταση. Αν, αρχικά, οι σιωνιστικοί θεσµοί στηνΠαλαιστίνη ήταν µια συνιστώσα του παγκόσµιου σιωνιστικούκινήµατος, µε την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το σιωνιστικόκίνηµα έγινε παράρτηµα του κράτους αυτού, µε σκοπό την

Page 53: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 51

υπεράσπιση και ενίσχυση του, πολιτικά και κυρίως οικονοµικά, καιτην κινητοποίηση των εβραϊκών κοινοτήτων σε όλο τον κόσµο στηνυπηρεσία και υπό τις διαταγές του εβραϊκού κράτους (πράγµα πουδε συµβαίνει χωρίς προβλήµατα).

2) Ο διωγμός των Παλαιστινίων Αράβων απότην πατρίδα τους

Το επιχείρηµα ότι η Παλαιστίνη είναι ιστορική πατρίδα τωνΕβραίων είναι αποκύηµα φαντασίας και δεν έχει καµιά σχέση µε ταιστορικά γεγονότα. Οι Εβραίοι που ζουν σήµερα στην Παλαιστίνηείναι ένα ξένο σώµα, που έχει εισαχθεί από το εξωτερικό, από τηναραβική ανατολή. Είναι σε πλήρη µεταξύ τους αρµονία, -άλλοτεακούσια και άλλοτε προγραµµατισµένα- που το σιωνιστικό κίνηµα(και ιδιαίτερα η Hagana), η παλαιστινιακή αραβική αντίδραση(κυρίως οι κύκλοι γύρω από το µουφτή της Ιερουσαλήµ, Haj Aminel Husseini), και οι εντολοδόχοι βρετανικές αρχές έδιωξαν τουςΑραβες της Παλαιστίνης από την πατρίδα τους. Το αποτέλεσµατου συνδιασµού των τριών αυτών παραγόντων θα είναι ηµεταβίβαση της συντριπτικής πλειοψηφίας των περιουσιών, της γηςκαι των σπιτιών των Παλαιστινίων στην κατοχή των Εβραίων καιη ύπαρξη 700.000 µε 900.000 παλαιστίνιων προσφύγων στουςκαταυλισµούς των γειτονικών αραβικών χωρών και στη λωρίδα τηςΓάζας.

Οι αιµατηρές συγκρούσεις ανάµεσα σε Εβραίους και Αραβεςδεν ξεκινούν µε τη διαίρεση. Παραδόξως, την εποχή του πολέµουτου 1948, η ενεργή συµµετοχή της πλειοψηφίας των Παλαιστινίωνστα πολιτικά γεγονότα είναι περιορισµένη. Οι Ισραηλίτεςεκµεταλλευόµενοι τη µεγάλη σύγχυση και τον πανικό, που ηαραβική αντίδραση και οι βρετανικές αρχές είχαν επίτηδες οξύνει,θα προκαλέσουν την έξοδο εκατοντάδων χιλιάδων Αράβων µε τηβία, τις δολοφονίες και την συστηµατική καταστροφή αραβικώνχωριών. Τα «σοσιαλιστικά» Κιµπούτς έπαιξαν το ρόλο τουπροµαχώνα των επιχειρήσεων εκδίωξης των Αράβων, προκειµένου

Page 54: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

52 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

να οικειοποιηθούν οι Εβραίοι τα κτήµατα και τα περιβόλια τους.Όταν ένας εκπρόσωπος του Hachomer Hatsair στην ΠροσωρινήKnesseth διαµαρτυρήθηκε για τις επιχειρήσεις εκδίωξης, έλαβε τηναπάντηση ότι θα έπρεπε να ξεκινήσει απαγορεύοντας τέτοιες πράξειςστους συντρόφους του της Ανω Γαλιλαίας, οι οποίοι είχανσυµµετάσχει ευρέως σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις. Η ίδια ηPalmah, επίλεκτη οµάδα της Hagana, υπό την καθοδήγηση κυρίωςτης σιωνιστικής αριστεράς και των Κιµπουτιστών (Kiboutsnikim),θα οργανώσει την εκδίωξη των Παλαιστινίων στη Γαλιλαία και στοNeguev, ακόµη και τις σφαγές του αγροτικού πληθυσµού.

Ο σύµφυτος ρατσισµός του νέου κράτους θα γεννήσειτερατώδεις νόµους και αντιλήψεις: η πλειοψηφία τουπαλαιστινιακού πληθυσµού όχι µόνο θα εκδιωχθεί αλλά θα χάσεικαι τα πιο φυσικά και στοιχειώδη δικαιώµατά της από το «νόμο τηςεπιστροφής» και το «νόμο περί εθνικότητας». Σύµφωνα µε τουςνόµους αυτούς, ένας Παλαιστίνιος µπορεί να είναι «παρών-απών»(sic), δηλαδή να µένει στο Ισραήλ, να έχει την ισραηλινήυπηκοότητα αλλά να του αφαιρεθούν όλα του τα αγαθά, να διωχθείαπό τη γη του και το χωριό του, γιατί βρισκόταν αλλού µιασυγκεκριµένη µέρα του 1948. Πάντα βάσει των νόµων αυτών, έναςΑραβας, του οποίου η Παλαιστίνη ήταν πάντα η πατρίδα αυτού καιτων προγόνων του, δεν µπορεί να ελπίζει στην επιστροφή στη χώρατου παρά µόνο κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες. Αντίθετα, όποιοςέρχεται από την Αµερική, την Ινδία ή την Ιαπωνία, ακόµη και ανδεν έχει ξαναβρεθεί ποτέ στην Παλαιστίνη, ούτε ο ίδιος ούτε και οιπρόγονοί του- αλλά που µπορεί να αποδείξει ότι η µητέρα του είναι,ή τουλάχιστον υπήρξε, Εβραία, µπορεί, αν θέλει, να εγκατασταθείάµεσα στο Ισραήλ και να λάβει την ισραηλινή υπηκοότητα. Μετέτοιους νόµους, ο ΟΗΕ είχε, για µιά φορά, δίκιο που καταδίκασετο σιωνιστικό κράτος σαν ρατσιστικό.

Ο Μπεν Γκουριόν, ιδρυτής του εβραϊκού κράτους και πρώτοςπρωθυπουργός του, εξέφρασε ολοκάθαρα αυτό που οι σιωνιστέςαντιλαµβάνονται µε τον όρο εβραϊκό κράτος: «το Ισραήλ δεν είναιμόνο ένα κράτος όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι εβραϊκή.Είναι το κράτος όλων των Εβραίων, όπου και αν βρίσκονται, οι οποίοι

Page 55: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 53

έχουν το δικαίωμα να εγκατασταθούν σε αυτό από το γεγονός καιμόνο ότι είναι Εβραίοι. Το δικαίωμα αυτό έχει τις ρίζες του στηνιστορία που ποτέ δεν χώρισε το λαό από την πατρίδα του.»

Μια τέτοια παραχάραξη της ιστορίας είναι συχνή στααντιδραστικά κινήµατα. Όλες οι σιωνιστικές οργανώσεις, ακόµακαι οι αριστερές, αναφέρονται και χρησιµοποιούν την ιστορία γιανα δικαιολογήσουν τα εγκλήµατά του χθες και τις µελλοντικέςκατακτήσεις τους.

Είναι σφάλµα να πιστεύει κανείς ότι µε τη δηµιουργία τουκράτους του Ισραήλ ολοκληρώνεται ο ιστορικός ρόλος τουσιωνισµού. Οι συνθήκες βεβαίως άλλαξαν, αλλά η φύση τουεβραϊκού κράτους, τα χαρακτηριστικά και οι στόχοι του παραµένουνβασικά τα ίδια. Η πολιτική του µπορεί να είναι άλλοτε πιοµετριοπαθής άλλοτε πιο επιθετική ανάλογα µε την αντικειµενικήπραγµατικότητα- όµως το τέρας που δηµιούργησε ο σιωνισµός στηνΑραβική Ανατολή δεν µπορεί να αλλάξει τη φύση της γιατί αλλιώςθα εξαφανιστεί. Το κράτος του Ισραήλ δεν είναι δυνατό να θέσειτέρµα στη διαρκή επιθετικότητα ενάντια στον παλαιστινιακό λαόγια τον επιπλέον λόγο ότι δεν µπορεί να διακόψει τη συµµαχία τουµε τα ιµπεριαλιστικά και αντιδραστικά καθεστώτα. Τα καθεστώτααυτά είναι για το σιωνιστικό κράτος η ίδια η ουσία του, ο λόγος τηςύπαρξής του. Από αυτό προκύπτει και ο διαρκής πόλεμος τουεβραϊκού κράτους με τον παλαιστινιακό λαό από τη μία και μετον αραβικό κόσμο από την άλλη.

Για να τεθεί ένα τέλος σ αυτή τη διαµάχη, πρέπει νακαλύπτονται δύο προυποθέσεις:

α) Πρέπει το Ισραήλ να σταµατήσει να υπάρχει σαν ξένοσώµα στην περιοχή της Αραβικής Ανατολής, να παραµένεισυνδεδεµένο µε τους «Εβραίους του κόσμου» και να αρνείται ναενσωµατωθεί στην περιοχή όπου ανήκει, πράγµα που σηµαίνειβέβαια ότι πρέπει να τερµατίσει την πολιτική, στρατιωτική καιοικονοµική του εξάρτηση, από τον ιµπεριαλισµό.

β) Θα πρέπει να επιτρέψει στους Παλαιστίνιους νααπολαµβάνουν το σύνολο των δικαιωµάτων τους, και κυρίως µαζύ

Page 56: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

54 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

µε τους Εβραίους που ζουν εκεί - την επιλογή του πολιτικούσυστήµατος που επιθυµούν στην πατρίδα τους .

Οι δυο αυτοί όροι σηµαίνουν το τέλος του σιωνισµού καιτου εβραικού κράτους.

3) Η εξάρτηση από τον ιμπεριαλισμό

«Το Ισραήλ θα πρέπει νε είναι ένα είδος μαντρόσκυλου. ∆ευπάρχει θέμα να ασκήσει ποτέ μια πολιτική επιθετική απέναντι στααραβικά κράτη αν αυτό αντιτίθεται στις επιθυμίες της Αμερικής καιτης Μεγάλης Βρετανίας. Αντίθετα αν οι δυτικές δυνάμεις επιλέξουνκάποια φορά, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, να κλείσουν τα μάτια τουςτότε κανείς δεν αμφιβάλλει ότι το Ισραήλ θα είναι ικανό να τιμωρήσειόπως πρέπει ένα ή περισσότερα από τα γειτονικά κράτη που η αγένειατους απέναντι στη ∆ύση ξεπέρασε τα όρια που τους τέθηκαν.» (2)

Εδώ ο αρχισυντάκτης της πιο σοβαρής ισραηλινήςεφηµερίδας, και κατά τα άλλα θεωρούµενος ως φιλελεύθερος, τηνπαραµονή του εβραϊκού νέου έτους το 1951, προσδιορίζει έναολόκληρο πρόγραµµα. Ένα πρόγραµµα που τηρήθηκε κατά γράµµα,εκτός ίσως από την πρόσφατη «συγκράτηση» του σιωνιστικούκράτους καθώς οι δυτικές δυνάµεις απαιτούν µια λιγότερο επιθετικήπολιτική.

Για το Ισραήλ είναι ζωτικής σηµασίας το να τεθεί υπό τηνυπηρεσία του ιµπεριαλισµού εναντίον της αραβικής επανάστασης.Η απουσία βάσης για µια ανεξάρτητη οικονοµία, ο ψυχρός ή θερµόςπόλεµος µε τον αραβικό κόσµο, η ανάπτυξη του αραβικού αντι-ιµπεριαλιστικού κινήµατος σε µια περιοχή καίρια στρατιωτικά καιοικονοµικά για τον ιµπεριαλισµό, το σαφώς ανώτερο βιωτικόεπίπεδο στο σιωνιστικό κράτος σε σύγκριση µε εκείνο των αραβικώνχωρών και η ύπαρξη πάνω από ενός εκατοµµυρίου προσφύγων,όλα αυτά είναι παράγοντες που αποκλείουν το Ισραήλ από τοναραβικό κόσµο και ωθούν το εβραϊκό κράτος να τεθεί στην υπηρεσίατου ιµπεριαλισµού, σε ένα πόλεµο εναντίον των αραβικών

Page 57: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 55

απελευθερωτικών κινηµάτων. Όλα αυτά προκαλούν την αντίθεσητου, στην ένωση του αραβικού κόσµου και την οικονοµική, πολιτικήκαι κοινωνική χειραφέτηση του.

Η επίθεση των στρατευµάτων της Συρίας, της Αιγύπτου καιτης Ιορδανίας την εποµένη της δηµιουργίας του κράτους του Ισραήλδεν ήταν σε καµία περίπτωση κάτι πρωτοφανές. Ήταν η συνέχισητης αραβικής αντίθεσης στην ίδρυση ενός εβραϊκού κράτους έτσιόπως αποφασίστηκε από τη γενική συνέλευση των ΗνωµένωνΕθνών στις 29 Νοεµβρίου του 1947. Η αραβική επίθεση ήταν µιαπροοδευτική πράξη µε στόχο να εµποδίσει το σιωνιστικό έλεγχοτης Παλαιστίνης, ακόµα και αν τα τότε καθεστώτα των αραβικώνχωρών ήταν µισθοφόροι των Βρετανών, που επιθυµούσαν ναανακτήσουν µια παρουσία στην Παλαιστίνη µέσω των αραβικώνκρατών. Αργότερα ο Νάσερ και το συριακό Μπαθ θα ξεσκεπάσουντα σχέδια των αραβικών κυβερνήσεων της περιόδου 1947-1949.Αντικειμενικά όµως ο πόλεµος αυτός ήταν ένας δίκαιος πόλεµος.

Σε µια κατάσταση απόλυτης οικονοµικής και πολιτικήςαποµόνωσης σε σχέση µε το περιβάλλον του, το Ισραήλ, πρέπει ναστηριχθεί σε µια ή και περισσότερες ιµπεριαλιστικές δυνάµειςπροκειµένου να αποκτήσει την απαραίτητη για την ύπαρξή τουοικονοµική και στρατιωτική ενίσχυση, χωρίς την οποία το Εβραικόκράτος θα πάψει να υπάρχει. Οι προνοµιούχοι σύµµαχοι του Ισραήλέχουν κατά καιρούς αλλάξει.

Στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, το Ισραήλ θα βρεθείπολύ κοντά στη Γαλλία (στρατιωτική υποστήριξη) και στηνΟµοσπονδιακή ∆ηµοκρατία της Γερµανίας (οικονοµική αλλά καιστρατιωτική βοήθεια). Στον πόλεµο της Αλγερίας, γαλλικά όπλα,κυρίως Mysteres και Mirages, θα εξοπλίσουν το σιωνιστικό στρατό,πάντα βέβαια µε τη χρηµατοδότηση της Ουάσιγκτον, µε την οποίαη σιωνιστική κυβέρνηση έχει προνοµιακές σχέσεις από τα τέλη τηςδεκαετίας του 1940. Ένα ακόµα παράδειγµα των ιδιαίτερων σχέσεωνµεταξύ του κράτους του Ισραήλ και του ευρωπαϊκού ιµπεριαλισµούείναι η περίπτωση του Φραντς Γιόζεφ Στράους. Στη δεκαετία του1950 ο Στράους προσκλήθηκε από τον Μπεν Γκουριόν και τον Πέρεςσαν φιλοξενούµενος του κράτους του Ισραήλ, για να οργανώσει τις

Page 58: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

56 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

στρατιωτικές σχέσεις που θα ενίσχυαν από τη µια το στρατιωτικόδυναµικό του εβραϊκού κράτους, και από την άλλη θα επέτρεπαντον επανεξοπλισµό της Οµοσπονδιακής Γερµανίας και την ανάπτυξηπυρηνικής βιοµηχανίας (ο ισραηλινός υπουργός Αµυνας και οαρχηγός του Γενικού Επιτελείου συνόδευσαν τον Strauss σε µιαεπίσκεψη στον ατοµικό σταθµό της Dimona στο Neguev).

Όµως ακόµα και αν δεν επιτρέπεται να αγνοήσουµε τησηµασία της βοήθειας των ευρωπαϊκών αστικών τάξεων µε τοκράτος του Ισραήλ και τις σηµερινές προνοµιακές του σχέσεις µετη Νότια Αφρική, σε τελική ανάλυση, ο µόνιµος, πραγµατικός κύριοςκαι προµηθευτής πόρων και όπλων στο σιωνιστικό κράτος ήταν οαµερικάνικος ιµπεριαλισµός, δεδοµένου του κυρίαρχου ρόλου τουστην κυριαρχία στην Αραβική Ανατολή.

Β. Το εθνικό ζήτημα σο πλαίσιο τουπαλαιστινιακού προβλήματος

Οι A. Said και M. Machover γράφουν:

«Είναι αλήθεια ότι, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, οιΕβραίοι που σήμερα κατοικούν στο Ισραήλ, ήρθαν εδώ επηρρεασμένοιαπό το σιωνισμό και τους ηγέτες του, και -σαν κοινότητα- καταπίεσανκαι συνεχίζουν να καταπιέζουν τους Παλαιστίνιους. Όμως δεν είναιδυνατό να αγνοήσει κανείς το προφανές γεγονός ότι δηλαδή αυτός οπληθυσμός αποτελεί μια εθνική οντότητα (διαφορετική τόσο από τουςΕβραίους σε άλλα μέρη του κόσμου όσο και από τους Αραβες τηςΠαλαιστίνης) με τη γλώσσα και την οικονομική και πολιτιστική ζωήτου» (3)

Η διατύπωση αυτή πρέπει να συµπληρωθεί από κάποιεςδιευκρινήσεις ώστε να είναι αποδεκτή. Ακόµα και αν δεχτούµε ότισε µερικές δεκαετίες δηµιουργήθηκε ένα είδος κοινής κληρονοµιάς,που περιλαµβάνει τη γλώσσα, τον πολιτισµό και το οικονοµικόσύστηµα, που ενώνει Εβραίους προερχόµενους από εντελώςδιαφορετικές κουλτούρες, µόνο σε πολύ µικρό βαθµό καταφέρνειαυτή η «εβραϊκή κουλτούρα» να γεφυρώσει το τεράστιο χάσµα που

Page 59: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 57

χωρίζει το δυτικό πολιτισµό των Ashkenazim (4) από εκείνο τωνΕβραίων της Ανατολής και της Βόρείας Αφρικής, που στη µεγάλητους πλειοψηφία είναι αραβικός.

Θα πρέπει λοιπόν να χειριστεί κανείς µε σύνεση το θέµα αυτήςτης εβραιο-ισραηλινής «εθνικής οντότητας». Βρισκόµαστε µπροστάσε µια ανολοκλήρωτη διαδικασία και δεν µπορούµε να είµαστεβέβαιοι ότι αυτή η διαδικασία θα ολοκληρωθεί µε επιτυχία καθώςοι αντιφάσεις που τη χαρακτηρίζουν µπορούν να ανοίξουν άλλεςδυναµικές.

Παρόλα αυτά, ύστερα από αυτή τη διευκρίνιση, µπορούµενα συνοµολογήσουµε µε τους Said και Machover ότι υπάρχει µιαεβραιο-ισραηλινή εθνική οντότητα, συνειδητό προϊόν µιας πολιτικής«ένταξης των μεταναστών» (Mizoug Galouyot) που συνεχίζεταιµέχρι τις µέρες µας. Όχι µόνο η γλώσσα, τα εδάφη και, ως έναβαθµό, η κουλτούρα, αλλά κυρίως η συνείδηση ένταξης σε ένασύνολο -αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τονκαθορισµό µιας εβραϊο-ισραηλινής εθνότητας. Αυτός είναι ο λόγοςγια τον οποίο ερχόµαστε σε αντίθεση µε την προοπτική µιας«Παλαιστίνης λαϊκής και δημοκρατικής που θα αναγνωρίζει ίσαδικαιώματα σε μουσουλμάνους, χριστιανούς και Εβραίους», άποψηπου συµµερίζεται η πλειοψηφία των ρευµάτων της OLP. Το σύνθηµααυτό δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη της εθνικής εβραϊκής εθνικήςοντότητας στην Παλαιστίνη, αναγνωρίζει µόνο ένα θρησκευτικόρεύµα ανάµεσα σε άλλα.

Από διεθνιστικής άποψης, κάθε προοδευτική λύση στοπαλαιστινιακό ζήτηµα περνάει από την αναγνώριση του δικαιώµατοςεθνικής αυτοδιάθεσης του αραβο-παλαιστινιακού λαού και τουδικαιώµατος της επιστροφής στην πατρίδα τους και της ένταξηςτης τελευταίας σε ένα παναραβικό οµοσπονδιακό πλαίσιο. Σ αυτότο πλαίσιο τίθεται το εβραϊκό-ισραηλινό εθνικό ζήτηµα

Η αρχή της ισότητας είναι αναπόσπαστο στοιχείο κάθεεπαναστατικής λύσης. Μια απελευθερωμένη από το σιωνιστικόέλεγχο Παλαιστίνη θα πρέπει να αναγνωρίζει την ισότητα μεταξύΕβραίων και Αράβων, όχι μόνο σαν μεμονωμένα άτομα αλλά

Page 60: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

58 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

και σαν εθνικές οντότητες. Η Παλαιστίνη έγινε µια χώρα δύοεθνοτήτων και σαν τέτοια οφείλει να αναγνωρίζει το δικαίωμα τηςεβραϊκής μερίδας σε μια εθνική αυτονομία.

Οι ιδιαιτερότητες του εθνικού ζητήµατος στην Παλαιστίνη -είτε πρόκειται για εβραϊο-ισραηλινούς, είτε για αραβο-παλαιστινίους- δεν αντιµετωπίζονται µε γενικές θεωρίες καιαφηρηµένες αρχές του τύπου «δικαίωμα στην εθνική αυτοδιάθεση».Με αυτή την έννοια η άποψη του Johnny Bunzl - που υποστηρίζειτο δικαίωµα αυτό του εβραιο-ισραηλινού έθνους- ότι «παλιότερα,οι κλασικοί του μαρξισμού εξέφρασαν με ξεκάθαρο τρόπο ποια πρέπεινα είναι η στρατηγική σε τέτοιες περιστάσεις» (5), µας φαίνεταιεσφαλµένη και επικίνδυνα απλουστευτική. Ο Λένιν ανέπτυξε τοδικαίωµα αυτοδιάθεσης µόνο στην πολύ συγκεκριµένη και πολύκοινή περίπτωση των καταπιεζόµενων από ξένη κυριαρχία λαών.Σε µια τέτοια συγκυρία, η διεκδίκηση του δικαιώµατος γιααυτοδιάθεση είναι ένα αφυπνιστικό σύνθηµα για τις µάζες τηςκαταπιεσµένης εθνότητας και συγχρόνως µια προοπτική πουστοχεύει στην αποδυνάµωση του κατακτητή. Αφήνει στην κρίσητου καταπιεσµένου λαού και µόνο σ αυτή, το δικαίωµα νααποφασίσει αν θέλει να εξακολουθεί να ζει σ ένα ενιαίο πλαίσιοσυνύπαρξης ή αν, αντίθετα, προτιµά να ιδρύσει ένα ανεξάρτητοεθνικό κράτος.

Αυτή είναι, µε όλες της τις ιδιαιτερότητες η κατάσταση τουαραβο-παλαιστινιακού λαού, του οποίου το µισό βρίσκεται υπόισραηλινή κυριαρχία ενώ το άλλο µισό είναι διασκορπισµένο σεδιάφορα αραβικά κράτη. Το γεγονός αυτό προκαλεί τηνιδιαιτερότητα του αιτήµατος για αυτοδιάθεση σε ό,τι αφορά τουςΠαλαιστίνιους. Το δικαίωµα αυτοδιάθεσης των Αραβο-Παλαιστινίων ταυτίζεται µε το δικαίωµα να αποφασίσουν για το ανπροτιµούν να συνεχίσουν να ζουν σαν πρόσφυγες στα διάφορααραβικά κράτη και να συστήσουν ένα ανεξάρτητο κράτος σεσυγκεκριµένα κοµµάτια της Παλαιστίνης ή να ανακτήσουν τοσύνολο της παλαιστινιακής πατρίδας προκειµένου να ιδρύσουν έναανεξάρτητο κράτος. Η απόφαση ανήκει στον παλαιστινιακό λαό. Ηύπαρξη και οι ενέργειες της OLP δεν αφήνουν καµία αµφιβολία: ο

Page 61: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 59

παλαιστινιακός λαός διεκδικεί το δικαίωµα να ιδρύσει έναανεξάρτητο κράτος στο σύνολο της ιστορικής πατρίδας του. Τογεγονός ότι ο εβραϊκός εποικισµός αποστέρησε τον παλαιστινιακόλαό από ένα κοµµάτι της γης του κάνει την εφαρµογή τηςλενινιστικής θεωρίας ακόµη πιο δύσκολη. Και αυτό γιατί δενπρόκειται για ένα λαό που προσάρτησε σε δικό του έδαφος µιαξένη γη και ένα ξένο λαό, αλλά για ένα λαό που οικειοποιήθηκεένα κοµµάτι προσαρτηµένης γης και εγκαταστάθηκεαποµακρύνοντας από αυτό τον ντόπιο πληθυσµό. Αυτή ηιδιαιτερότητα δε θα µπορούσε σε καµία περίπτωση να αφαιρέσειτο δικαίωµα αυτοδιάθεσης από τον καταπιεσµένο λαό, πόσο µάλλονπου η κατάσταση δεν µπορεί να θεωρηθεί στατική και η επεκτατικήδυναµική του σιωνισµού περιορίζει διαρκώς τα εδάφη όπου οιΠαλαιστίνιοι αποτελούν την πλειοψηφία. Αν θέλαµε ναεφαρµόσουµε µηχανικά τις λενινιστικές αρχές, θα έπρεπε ναµειώσουµε ακόµη περισσότερο, και ίσως να εξαλείψουµε εντελώς,το δικαίωµα αυτοδιάθεσης του παλαιστινιακού λαού.

Τι γίνεται όµως µε τα εθνικά δικαιώµατα των Εβραιο-Ισραηλινών; Η υπεράσπιση του δικαιώµατος αυτοδιάθεσης τωνΕβραίο Ισραηλινών, στις σημερινές συνθήκες, θα ήταναντιδραστική ή παράλογη. Αντιδραστική καθώς θα σήµαινε τηναναγνώριση της νοµιµότητας του σιωνιστικού εποικισµού.Παράλογη στο µέτρο όπου µια τέτοια στήριξη θα φαινόταν σανδιεκδίκηση ενώ οι Εβραίοι είναι σε θέση όχι µόνο ναπραγµατοποιήσουν την αυτοδιάθεσή τους αλλά και να αρνηθούνεκείνη των Παλαιστινίων.

«∆ε διαπραγματευόμαστε εδώ το δικαίωμα αυτοδιάθεσης τωνΕβραιο-Ισραηλινών στις σημερινές συνθήκες αλλά στην περίπτωσητης σοσιαλιστικής επανάστασης ». (7)

Με άλλα λόγια, οι Machover και Said υπερασπίζονται τοδικαίωµα αυτοδιάθεσης των Εβραιο-Ισραηλινών στην περίπτωσηµόνο που ηττηθεί ο σιωνισµός και καταστραφεί το εβραϊκό κράτος.Προσθέτουν όµως: «το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Εβραιο-Ισραηλινών δε θα πρέπει να περιορίζει το δικαίωμα επιστροφής τωνΠαλαιστινίων. Αλλά ακόμα και μετά την επιστροφή και εγκατάσταση

Page 62: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

60 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

των Παλαιστινίων στην Παλαιστίνη, θα υπάρχουν ακόμα εδάφη όπουοι Εβραίοι θα αποτελούν την πλειοψηφία. Σ αυτές τις περιοχές, θαέχουν δικαίωμα αυτοδιάθεσης.» (8)

Αν οι λέξεις έχουν κάποιο νόηµα, η αναγνώριση τουδικαιώµατος για αυτοδιάθεση των Εβραίων αναπόφευκτα περιορίζειτην αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων τουλάχιστον σε ό,τι αφορά«τις περιοχές όπου οι Εβραίοι θα αποτελούν την πλειοψηφία.» Αυτόείτε θα ανάγκαζε εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους να ζήσουνσαν µειονότητα (εθνική;) σε ένα εβραϊκό κράτος (και µερικέςχιλιάδες Εβραίους να ζουν σαν µειονότητα σ ένα αραβικό κράτος),είτε σε µετακινήσεις πληθυσµών σύµφωνα µε ένα συσχετισµόδυνάµεων που δηµιουργήθηκε στην περιοχή από τηνπροηγούµενη σιωνιστική επιθετικότητα.

Οι Machover και Said θεωρούν ότι η εγγύηση για το δικαίωµααυτοδιάθεσης του εβραϊκού λαού θα διευκολύνει τη µετάβαση στηναντι-σιωνιστική πάλη. Τίποτα λιγότερο προφανές από αυτό: γιατίνα απαρνηθούν µια αυτοδιάθεση που ήδη απολαµβάνουν για τηνπροοπτική µιάς αυτοδιάθεσης σε ένα µακρινό και ακαθόριστοµέλλον;

Οι Εβραίοι θα εγκαταλείψουν την ιδέα του εβραϊκούκράτους όταν το τίμημα που θα χρειάζεται να πληρώσουν γιατην ύπαρξη του θα είναι μεγαλύτερο από ό,τι πιστεύουν ότικερδίζουν από αυτό και η εναλλακτική λύση που προτείνει τοεθνικό παλαιστινιακό κίνημα δεν είναι χειρότερη από τηMassada.

Αυτό δε σηµαίνει ότι από σήμερα κιόλας δεν πρέπει ναπεριλαµβάνεται η αναγνώριση των εθνικών δικαιωµάτων τωνΕβραιο-Ισραηλινών στα προγράµµατα της αραβο-παλαιστινιακήςεπανάστασης. Αντίθετα, η απελευθέρωση του αραβο-ισραηλινούλαού απαιτεί µια προοδευτική και εποικοδοµητική στάση σε σχέσηµε το εθνικό εβραιο-ισραηλινό ζήτηµα. ∆ιαφορετικά, ηαπελευθέρωση της Παλαιστίνης θα συνεχίσει υπό άλλη µορφή.

Αναφερθήκαµε εκτενώς στο ζήτηµα αυτό για δυο λόγους.Αρχικά γιατί πρέπει να εξουδετερώσουµε ορισµένους χειρισµούς,

Page 63: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 61

οι οποίοι χρησιµοποιώντας το σύνθηµα του δικαιώµατοςαυτοδιάθεσης των Εβραίων, αποβλέπουν στη δικαιολόγηση τηςύπαρξης του εβραϊκού κράτους επιβάλλοντας στους Παλαιστίνιουςτην παραίτηση από τα νόµιµα δικαιώµατα τους. Ο δεύτερος λόγοςαφορά τους ίδιους τους Παλαιστίνιους. Πίσω από το σύνθηµα«απελευθέρωση της Παλαιστίνης» κρύβεται συχνά µια απλοϊκή ιδέα:η Παλαιστίνη ήταν αραβικό έδαφος, οι σιωνιστές έδιωξαν τουςΠαλαιστίνιους, οι Παλαιστίνιοι έρχονται να ανακτήσουν τηνπατρίδα τους, τη γη τους, τα χωριά τους. Όµως, αυτή η Παλαιστίνηδεν υπάρχει πια! Ανατράπηκε, καταστράφηκε, σβήστηκε από τοσιωνισµό, ο οποίος δεν αρκέστηκε στην κατάκτηση της Παλαιστίνηςαλλά δηµιούργησε πάνω στα ερείπια της προηγούµενης κοινωνίας,οικονοµίας και οικολογίας, µια κοινωνία εντελώς καινούργια.

Η απελευθέρωση της Παλαιστίνης θα πρέπει να είναι µιααναδόµηση της. Απαιτεί µια αγροτική επανάσταση, που θα επιτρέψειστους Παλαιστίνιους την ανάκτηση της γης τους, εφόσον τοεπιθυµούν, χωρίς να εγκαταλειφθεί η σηµερινή καλλιέργεια καιοδηγηθούν οι σηµερινοί καλλιεργητές στην εξαθλίωση. Απαιτεί ένανανθρώπινο και οικονοµικό σχεδιασµό που θα επιτρέπει στουςπρόσφυγες να απελευθερωθούν κοινωνικά χωρίς να διώξουνεκατοµµύρια Εβραίους. Απαιτεί τέλος, την αντίληψη τηςαπελευθερωµένης Παλαιστίνης σαν µία διπλο-εθνική ολότητα. Αυτόαποτελεί µέρος των δοµικών αλλαγών που επέφερε η αποικιοκρατία.Κάθε προσπάθεια να αγνοηθούν οι αλλαγές αυτές, θα ήταν όχι µόνοαντιδραστική αλλά και καταδικασµένη σε αποτυχία.

Γ. Οι ιδιαιτερότητες της ισραηλινής οικονομίας

Η εξέταση του ελλείµµατος του ισοζυγίου πληρωµών αρκείγια να κατανοήσουµε την ιδιαιτερότητα της ισραηλινής οικονοµίας.Το 1949, το εισόδηµα από τις εξαγωγές δεν κάλυπτε παρά µόνο το11,62% των δαπανών για τα εισαγόµενα προϊόντα και υπηρεσίες.Το υπόλοιπο καλυπτόταν από εράνους στους κόλπους των εβραϊκώνκοινοτήτων (Shnor) και από δωρεές και δάνεια της αµερικάνικηςκυβέρνησης. Με την πάροδο των χρόνων το έλλειµµα µειώθηκε.

Page 64: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

62 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Το 1957, οι εξαγωγές κάλυπταν ήδη το 32,59% των εισαγωγών καιτο 1965 το 51,29% (9). Στην πραγµατικότητα οι αριθµοί αυτοί είναικατώτεροι από την πραγµατικότητα γιατί δεν συµπεριλαµβάνουνένα µέρος των εισαγωγών που προορίζονται για εξοπλισµούς.

Καµία χώρα δεν γνωρίζει, αναλογικά, ένα τέτοιο έλλειµµαστο ισοζύγιο πληρωµών καθώς και ένα τέτοιο εξωτερικό χρέος. Το1972, σχεδόν το 20% του προϋπολογισµού προοριζόταν για τηνετήσια αποπληρωµή του εξωτερικού χρέους, που, παρ όλα αυτά,προέρχεται συχνά από δάνεια µε πολύ συµφέροντες όρους.

∆ώσαµε έµφαση στην ανάγκη ενός εξωτερικού κεφαλαίουγια την δηµιουργία ενός εβραϊκού τοµέα από τη δεκαετία του 1920και του 1930. Η ανάγκη αυτή αυξήθηκε µετά τη δηµιουργία τουεβραϊκού κράτους. Χωρίς αυτή την, άνευ προηγουµένου στηνιστορία του καπιταλισµού, εισαγωγή κεφαλαίων, το Ισραήλ δε θαµπορούσε να ενσωµατώσει εκατοντάδες χιλιάδες εποίκων, νααναπτύξει σύγχρονες υποδοµές (λιµάνια, δρόµους, αεροπορικές καιναυτιλιακές εταιρείες), µια βιοµηχανία προηγµένης τεχνολογίαςικανής σε πολλούς τοµείς να ανταγωνιστεί τις βιοµηχανίες των πιοανεπτυγµένων ιµπεριαλιστικών χωρών (εξοπλισµοί, ηλεκτρονικάσυστήµατα, αεροναυπηγική), ένα σύστηµα εκπαίδευσης και υγείαςαπό τα πιο ανεπτυγµένα του κόσµου. Η εισαγωγή κεφαλαίων δενήταν απαραίτητη µόνο για τις πρώτες επενδύσεις αλλά παραµένει ηαναγκαία συνθήκη για τη βιωσιµότητα της ισραηλινής οικονοµίαςκαι τη διατήρηση σε ένα σχετικά υψηλό επίπεδο της ισραηλινήςκοινωνίας.

Κάποιοι αριθµοί αρκούν για να δείξουν το γεγονός αυτό: απότο 1958 έως το 1968 το έλλειµµα του ισοζυγίου πληρωµών ήταν7,5 δις δολάρια, δηλαδή περισσότερα από 2.900 δολάρια για κάθεεβραίο κάτοικο του Ισραήλ. Το 1979, το έλλειµµα αυτό ήταν 1,5δις, το εξωτερικό χρέος ανερχόταν σε 19,2 δις δολάρια. Περισσότεροαπό το 68% αυτού του ελλείµµατος καλυπτόταν από μονόπλευρεςµεταφορές κεφαλαίου. Σε διάστηµα 30 χρόνων µεταφέρθηκανπερίπου 17,5 δις δολάρια (περίπου 4,000 δολάρια ανά εβραίοκάτοικο), πράγµα που αντιστοιχεί περίπου στο σύνολο όλων τωνεπενδύσεων µεταξύ 1948 και 1977 (N. Halevi και R. Klinov-Malul,

Page 65: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 63

(Η οικονομική ανάπτυξη του Ισραήλ, Ιερουσαλήµ, 1968).

Με άλλα λόγια, ο ισραηλινός καπιταλισµός δηµιουργήθηκεεκ του μηδενός. ∆εν έχει παρελθόν, ούτε ρίζες σε κάποιο προ-καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Η πρωταρχική συσσώρευση έγινεσε µια βάση εισαγόµενου κεφαλαίου (αλλά όχι µε τη µορφή ξένωνεπενδύσεων) και σε ένα πολύ µικρό βαθµού από την απαλλοτρίωσηαγαθών και εδαφών του διωγµένου παλαιστινιακού πληθυσµού.Ακόµα και σήµερα ο κύριος όγκος των επενδύσεων συνεχίζει ναγίνεται όχι στη βάση της εκµετάλλευσης των φυσικών πόρων καιτης τοπικής εργατικής δύναµης αλλά επιδιώκοντας εισαγωγήκεφαλαίων υπό τη µορφή δωρεών και δανείων. Με αυτή την έννοιαµιλάµε για µια «τεχνητή οικονοµία», µια οικονοµία επιδοτούµενηαπό τον ιµπεριαλισµό. Αυτή η µορφή σχέσης ανάµεσα στουςιµπεριαλισµούς και ένα νέο κράτος είναι άνευ προηγουµένου.Θυµίζει περισσότερο τη συντήρηση ενός στρατεύµατος, στόχος τουοποίου είναι να υπερασπίσει συµφέροντα που είναι πραγµατικά καιπολύ σηµαντικότερα από τα ποσά που ξοδεύονται για τη συντήρησητου.

Αυτό ακριβώς εξηγεί και το γιατί το µεγάλο µέρος αυτώντων κεφαλαίων και των παραγωγικών δυνάµεων δε βρίσκεται σταχέρια ιδιωτών αλλά σε κρατικούς οργανισµούς(συµπεριλαµβανοµένης της Histadrout). Το 1967, ο δηµόσιος τοµέαςαντιπροσώπευε το 76% της ισραηλινής οικονοµίας. Από τότε, οιδιωτικός τοµέας ενισχύθηκε, αλλά εξαρτάται ακόµη από το δηµόσιοτοµέα και τις κυβερνητικές επιδοτήσεις. Η σιωνιστική αριστεράπάντα έβλεπε αυτή τη συλλογική ιδιοκτησία των µέσων παραγωγήςσαν µιά απόδειξη του «ισραηλινού σοσιαλισμού». Ο αρχισυντάκτηςτου New Outlook και πρώην µέλος του της κεντρικής επιτροπήςτου Mapam έγραφε το 1958: «μια μελέτη εύκολα θα αποδείκνυεότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων βάσης βρίσκεται στα χέρια τουδημόσιου τομέα... Κατά τη διάρκεια των 9 χρόνων ύπαρξης τουκράτους του Ισραήλ, η Ενωμένη Εβραϊκή Συνεισφορά που μαζί με τοΙδρυτικό Κεφάλαιο αποτελούν τον κεντρικό οικονομικό θεσμό τουΠαγκόσμιου Σιωνιστικού Οργανισμού, επένδυσαν περίπου 800εκατομμύρια δολάρια στον εποικισμό, την ένταξη και στέγαση των

Page 66: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

64 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

εποίκων.» (10)

Η Εβραϊκή Συνεισφορά είναι ένας αµερικάνικος οργανισµόςκαι το Ιδρυτικό Κεφάλαιο ο αντιπρόσωπός του στο Ισραήλ. Το«εθνικό κεφάλαιο», για το οποίο είναι τόσο περήφανοι οι αριστεροίσιωνιστές, προέρχεται από την Αµερική και εξαρτάται από το ΛευκόΟίκο (οι δωρεές προς το Ισραήλ αφαιρούνται προς το παρόν από τοφόρο εισοδήµατος, πράγµα που αποτελεί µια ειδική µορφήοικονοµικής ενίσχυσης από µέρους του αµερικάνικουιµπεριαλισµού).

Όπως έλεγε και ένας από του επικεφαλής του Ισραήλ σε µιαεκλογική εκστρατεία, η οικονοµική βάση της ισραηλινής αγοράςβρίσκεται στις ΗΠΑ.

Η ύπαρξη κεφαλαίων που προέρχονται από το εξωτερικό καιείναι στη διάθεση της ισραηλινής κυβέρνησης, εξηγεί όχι µόνο τιςδιαστάσεις της ανάπτυξης της οικονοµίας και της κοινωνίας τουΙσραήλ, αλλά και τις παραµορφώσεις αυτών των τελευταίων όσοναφορά την καπιταλιστική ανταποδοτικότητα. Τίποτα δε θαδικαιολογούσε, από καπιταλιστικής απόψεως, τη δηµιουργίαεργοστασίων στη Dimona και στο Bet-Shean, όπου η υποδοµή ήτανπολύ περιορισµένη και η εργασιακή παραγωγικότητα πολύ χαµηλή.Οι ανάγκες όµως του εβραϊκού εποικισµού απαιτούσαν τηνδηµιουργία απασχόλησης για τους νέους εποίκους. Για το λόγο αυτό,η κυβέρνηση ήταν έτοιµη να παραχωρήσει γενναίες επιδοτήσεις σειδιωτικές επιχειρήσεις, ξένες και ισραηλινές, προκειµένου να τιςπείσει να επενδύσουν. Οι επενδύσεις αυτές γίνονται χωρίς κανέναρίσκο, καθώς το κράτος εγγυάται ένα κέρδος ή, σε περίπτωσηαποτυχίας, την εξαγορά, σε µια «πολύ έντιµη» τιµή, των«ελλειµατικών» επιχειρήσεων. Οι τιµές των ισραηλινώνεµπορευµάτων στην εσωτερική και τη διεθνή αγορά δεν έχουν καµίασχέση µε το πραγµατικό κόστος καθώς οι κυβερνητικές εισφορές -που προέρχονται από την εισαγωγή κεφαλαίων- επιτρέπουν τηδραστική µείωση της τιµής των εµπορευµάτων.

Ας πάρουµε για παράδειγµα τη γεωργία και πιο συγκεκριµένατα Κιµπούτς. Η εντατική εκµετάλλευση της γης και η «γονιµοποίηση

Page 67: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 65

των ερήµων» πραγµατοποιήθηκε µε τη βοήθεια ενός συστήµατοςτεχνητής ύδρευσης το κόστος του οποίου ανέρχεται σεδισεκατοµµύρια δολάρια. Με αυτό το κόστος δεν χρειάζεται το«εβραϊκό δαιμόνιο» προκειµένου να υδροδοτηθεί η Neguev· ακόµακαι η αραβική έρηµος θα µπορούσε να καλυφθεί µε τα περιβίλιατης Γιάφφα. Αλλωστε µακροπρόθεσµα, οι οικολογικές επιπτώσειςαυτής της εντατικής εκµετάλλευσης των υδάτινων και εδαφικώνπόρων είναι καταστροφικές όχι µόνο για την Παλαιστίνη, αλλά καιγια το σύνολο των γόνιµων εδαφών. Πέρα όµως από τα οικολογικάζητήµατα, αυτό που κυρίως µας απασχολεί εδώ δεν είναι η τιµή τουπορτοκαλιού της Γιάφφα στην αγορά του Τελ Αβίβ ή τωνΒρυξελλών, αλλά το επίπεδο ζωής εκείνου που τα καλλιεργεί. Καιτα δυο χρηµατοδοτούνται από την ισραηλινή κυβέρνηση, η οποίασε τελική ανάλυση είναι ο µεσάζοντας ανάµεσα στις ιµπεριαλιστικέςκυβερνήσεις και σε όλες τις τάξεις της ισραηλινής κοινωνίας.

Το γεγονός ότι η ισραηλινή οικονοµία είναι πλήρωςεπιδοτούµενη έχει ποικίλες οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις.Αρχικά, αναπτύσσεται µια παρασιτική νοοτροπία, τόσο στουςκόλπους της αστικής τάξης όσο και στα λαικά στρώµατα. Μιανοοτροπία που εισάγει τη διαφθορά σαν αναπόσπαστο κοµµάτι τουσυστήµατος. Το γεγονός αυτό κάνει ουτοπική κάθε ελπίδαοικονοµικής ανεξαρτητοποίησης, αλλά αντίθετα συνδέει το γενικόβιοτικό επίπεδο - ακόµη και εκείνο της εργατικής τάξης - µε τονπολιτικό ρόλο του σιωνιστικού κράτους, ρόλο για τον οποίοχρηµατοδοτείται από τα ιµπεριαλιστικά κράτη. Τέλος, µειώνονταιστο ελάχιστο οι παραγωγικές επενδύσεις ξένων κεφαλαίων (καιπροκαλείται διαφυγή ντόπιων κεφαλαίων, είτε στο εξωτερικό είτεσε κερδοσκοπίες ακινήτων και µετοχών). Καθώς, όπως έλεγε και οπαλιός πρόεδρος της Αµερικάνικης Σιωνιστικής Συνοµοσπονδίαςλίγο καιρό µετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ: «Ο κύριοςλόγος της σημερινής μου επίσκεψης στο Ισραήλ είναι να διαπιστώσωεπιτόπου τις δυνατότητες επενδύσεων και να εξηγήσω στον ισραηλινόλαό και την κυβέρνησή του ποιες είναι οι κατάλληλες προϋποθέσειςεισροής αμερικάνικου χρήματος στο Ισραήλ. Γιατί πρέπει να γίνεικατανοητή η διαφορά ανάμεσα στη συμπάθεια για το Ισραήλ, πουμεταφράζεται σε δωρεές, και στην πραγματική συμμετοχή στην

Page 68: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

66 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

οικοδόμηση της χώρας μέσω επενδύσεων. Πριν συμφωνήσει έναςαμερικανός πολίτης να επενδύσει σε μια ξένη χώρα, εξετάζει αν ηοικονομική κατάσταση και οι κοινωνικές συθήκες εγγυώνται επαρκήδιασφάλιση και κέρδος για την επένδυσή του.»

Σε ότι αφορά τη διασφάλιση των κεφαλαίων τους, οιαµερικανοί επενδυτές, εβραίοι και µη, µπορούν να είναι ήσυχοι. Σεότι αφορά το κέρδος όµως, θα τους συνέφερε πολύ περισσότερο ναεπενδύσουν στις Φιλιππίνες ή στην Κορέα, όπου το χαµηλό βιοτικόεπίπεδο των εργατών και οι ακραίες µορφές εκµετάλλευσης τουςεγγυώνται πολύ υψηλότερα κέρδη από ότι στο Ισραήλ.

Όπως συµβαίνει στο πολιτικό επίπεδο, έτσι και η ισραηλινήοικονοµική ανεξαρτησία αποτελεί ουτοπία. Η οικονοµία του Ισραήλπάντα ήταν και θα είναι επιδοτούµενη από τον ιµπεριαλισµό, µεαντάλλαγµα τις υπηρεσίες που του παρέχει. Την ηµέρα που οκαπιταλισµός δε θα θέλει ή δε θα µπορεί πια να πληρώνει, ηισραηλινή οικονοµία θα καταρρεύσει ελλείψει της συνεχούςοικονοµικής αιµοδοσίας που τη συντηρεί. Το βιοτικό επίπεδο θαυποβαθµιστεί ραγδαία και θα µοιάζει µε εκείνο των γειτονικώναραβικών χωρών, και όλο το «εβραϊκό δαιμόνιο» δε θα είναι σεθέση να εµποδίσει τους εβραίους εργάτες από το να απορρίψουν τοσιωνισµό σαν µια άχρηστη ουτοπία.

Page 69: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 67

IV. Η θέση των Εβραίων της Ανατολήςστο σιωνισμό και στο κράτος του Ισραήλ

Η φιλελεύθερη ισραηλινή εφηµερίδα (Haarets) δηµοσίευσεπρόσφατα ένα γράµµα που στάλθηκε από το Λονδίνο, από κάποιον∆ρ. Καντούρι, που, στο όνοµα «μιάς ομάδας Ισραηλινών», εκφράζειτην άποψη για το ζήτηµα των σχέσεων Ασκεναζίµ Σεφαραντίµ(11) και διαµαρτύρεται ενεργητικά για τη συµπεριφορά απέναντιστον πληθυσµό του Ισραήλ που προέρχεται από την Ανατολή.Ανάµεσα στα άλλα γράφει : «Η συμπεριφορά προς την ανατολικήεβραϊκή κοινότητα δεν περιορίζεται στην αδιαφορία για την κουλτούρακαι τις παραδόσεις του ιουδαϊσμού αυτού. Το ζήτημα εδώ είναι ηπολιτιστική καταστολή οι θέσεις του Μπεν Γκουριόν και τουΓιαμποτίνσκυ εκφράζουν πιστά τις θέσεις της μειοψηφίας τωνΑσκεναζίμ που κυριαρχεί στο κράτος. Ετσι εκείνοι που ήρθαν απότην τσαρική Ρωσία ακολούθησαν το δρόμο των παλιών τουςαφεντικών που προωθούσαν τον εκρωσισμό των λαών της ρώσικηςαυτοκρατορίας, και όταν ήρθαν στην Παλαιστίνη, άρχισαν τον«εξασκεναζισμό» του ιουδαισμού της Ανατολής» (12)

Ο Καντούρι καταλήγει στο γράµµα του απαιτώντας «τοδικαίωμα πλήρους δημοκρατικής πολιτιστικής έκφρασης για την

Page 70: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

68 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

πλειοψηφία, δηλαδή για την σεφαραδίτικη εβραϊκή κοινότητα καιτον παλαιστινιακό αραβικό λαό».

Πρόκειται απλά γιά ένα γράµµα που δηµοσιεύτηκε στη στήλητων αναγνωστών. Αλλά το περιεχόµενο του ανακινεί έναπραγµατικό πρόβληµα και αντανακλά µια άποψη που εκφράζεταισυχνά από ανατολίτικη ιντελιγκέντσια στο Ισραήλ. Γιαυτό, κάνονταςπολεµική στο ∆ρ. Καντούρι θα θέλαµε να εκφράσουµε την άποψηµας για τη θέση των Εβραίων της Ανατολής στο σιωνισµό και στοκράτος του Ισραήλ.

Η απόρριψη του ανατολικοεβραϊκού πολιτισµού στο Ισραήλείναι γεγονός. Η εβραϊκή ιστορία που διδάσκουν στα σχολεία, οεβραϊκός πολιτισµός, η λογοτεχνία είναι µόνο, ή περίπου,εκείνητου ευρωπαικού ιουδαισµού. Ο σύγχρονος ισραηλινός πολιτισµόςέχει τις ρίζες του, σχεδόν απόλυτα, στην ιστορία και στην παράδοσητου Ασκενάζικου ιουδαϊσµού. Χαρακτηριστικό, αν και δευτερεύον,είναι ότι η κουζίνα στο στρατό είναι δυτική, αν και η πλειοψηφίατων στρατιωτών είναι ανατολικής προέλευσης.

Υπάρχουν και χειρότερα. Οι ανατολικοί πληθυσµοίθεωρούνται, ακόµη και σήµερα, σαν «φιλοξενούμενοι» τωνπρωτοπόρων Αζκεναζίµ που, έχοντας πρόγραµµα να οικοδοµήσουνµια δυτική κοινωνία, θεωρούν τον πολιτισµό , τις παραδόσεις καιτον τρόπο ζωής των σεφαραδίτικων κοινωνιών σαν κάτι το ξένοπου πρέπει να εξαφανιστεί.

Το θέµα δεν είναι λοιπόν η συζήτηση για την πραγµατικότητατων διακρίσεων προς τον ανατολικό πληθυσµό αλλά η ανάλυσητης, µέσα στη δυναµική της, στις αµοιβαίες σχέσεις ανάµεσα στοσιωνισµό και στον ανατολίτικο ιουδαϊσµό. Για να καταλάβουµε τηνπραγµατική φύση και τις αιτίες των διακρίσεων και της παγωµάραςτων ανατολικών Εβραίων.

Σύµφωνα µε τις έρευνες του Αρθουρ Ρουπίν, οι ΕβραίοιΑζκεναζίµ αντιπροσώπευαν στα 1930 το 91,8% του συνόλου τωνΕβραίων όλου του κόσµου. Το Παγκόσµιο Εβραϊκό Συµβούλιοεκτιµά ότι το 1963 δεν αντιπροσώπευαν παρά το 83-84%. Είναιπιθανόν ότι από τότε το ποσοστό των Εβραίων της ∆ύσης µειώθηκε

Page 71: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 69

κι άλλο. Επομένως εκείνοι που αντιπροσωπεύουν μιά μειοψηφίαμέσα στον παγκόσμιο ιουδαισμό είναι πλειοψηφία στο Ισραήλ(οι Εβραίοι της Ανατολής αντιπροσωπεύουν το 55% περίπου τουισραηλινού πληθυσµού).

Το γεγονός ότι η πλειοψηφία του πληθυσµού του Ισραήλ είναιαπ την Ανατολή δηµιουργεί προβλήµατα. Πράγµατι ο σιωνισµόςείναι πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό προιόν του ΑσκενάζικουΙουδαισµού της Ανατολικής Ευρώπης. Οι Εβραίοι του αραβικούκόσµου δεν έπαιξαν κανένα ρόλο στη δηµιουργία του σιωνιστικούκινήµατος και είχαν έναν πολύ δευτερεύοντα ρόλο στη µετέπειταφάση του σιωνισµού. Όταν ο Μπεν Γκουριόν ανακήρυξε τηδηµιουργία του κράτους του Ισραήλ, οι καταγόµενοι από τοναραβικό κόσµο Εβραίοι δεν ξεπερνούσαν το 10% των 630.000Εβραίων της Παλαιστίνης. Ανάµεσα στους 452.148 µετανάστες πουέφτασαν στην Παλαιστίνη κατά τη διάρκεια της βρετανικής εντολής,οι 377.487 (87,8%) ήρθαν από την Ευρώπη, 40.776 (9,3%) από τηνΑµερική, 1,8% από την Ασία και 0,9% από την Αφρική. Οι αριθµοίαυτοί δεν έχουν ανάγκη από σχόλια. Αν προσθέσουµε και το γεγονόςότι ανάµεσα στο 1922 και στο 1933, δεν πουλήθηκαν, από τουςΕβραίους της Ασίας και της Αφρικής παρά µόνο 30.000 σεκέλ (τοσεκέλ ήταν η συνδροµή που επέτρεπε τη συµετοχή στην εκλογήεκπροσώπων για τα σιωνιστικά συνέδρια), ενώ στην Ευρώπηπουλήθηκαν περισσότερο από ένα εκατοµµύριο, δε µένει καµιάαµφιβολία για την «Ασκενάζικη» προέλευση του σιωνισµού. ΟιΕβραίοι της Ανατολής δεν συμμετείχαν στο σιωνιστικό κίνημακαι στον αποικισμό της Παλαιστίνης πριν από τη δημιουργίατου κράτους του Ισραήλ.

Αν ο ∆ρ Καντούρι έχει απόλυτο δίκιο όταν ισχυρίζεται ότι οιαπόψεις του Μπεν Γκουριόν και του Γιαµποτίνσκι (και θαπροσθέταµε του σιωνιστικού κινήµατος στο σύνολο του)αντανακλούν µιά Ασκενάζικη νοοτροπία, κάνει λάθος όταν λέει ότι«αφού ήρθαν στην Παλαιστίνη άρχισαν να «εξασκεναζίζουν» τουςανατολικούς», γιατί δεν υπήρχαν Ανατολικοί για να«εξασκεναζιστούν», µε εξαίρεση τους παλαιστίνιουςανατολικοεβραίους που ζούσαν στη Σαφέντ, τη Χεβρώνα, την

Page 72: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

70 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Ιερουσαλήµ κλπ. πολλές γενιές πριν από το σιωνισµό και που δενείχαν καµία σχέση µε το σιωνιστικό κίνηµα. Οπως άλλωστε και οιορθόδοξες εβραικές κοινότητες της ∆ύσης που είχαν εγκατασταθείστην Παλαιστίνη κατά τη διάρκεια των αιώνων, αποκλειστικά γιαθρησκευτικούς λόγους. «Η πρόσδεση των Εβραίων της Ανατολήςστην Παλαιστίνη ήταν κύρια θρησκευτική και μεσσιανική. Εκφραζότανμε τις προσευχές και, κάποιες φορές, με την ατομική ή ομαδικήμετανάστευση, για να πεθάνουν και να ταφούν στην Παλαιστίνη» (13).Αυτός ο τύπος σχέσης δεν έχει τίποτα το κοινό µε το σιωνισµό καιτο πολιτικό σχέδιο της δηµιουργίας ενός εβραικού κράτους.

Ο σιωνισµός ήταν στο ξεκίνηµα του µια ιδεολογία και ένακίνηµα που αποσκοπούσε στο να σπρώξει τους Εβραίους τηςΕυρώπης να µεταναστεύσουν στην Παλαιστίνη για ναοικοδοµήσουν ένα εβραϊκό κράτος, ικανό «να είναι ένα ανάχωματης κουλτούρας και του πολιτισμού ενάντια στην ασιατικήβαρβαρότητα» (Hertzl). Στο σιωνιστικό σχέδιο δεν υπήρχε χώροςγια τους Εβραίους της Ανατολής ελάχιστα γνωστούς στονευρωπαικό ιουδαϊσµό της εποχής εκείνης και αυτοί, µε ελάχιστεςεξαιρέσεις, παρέµειναν ξένοι προς το σιωνιστικό κίνηµα.

Η κατάσταση άλλαξε αποφασιστικά µετά τη δηµιουργία τουκράτους του Ισραήλ:

α) Μετά τη δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ, ο πρώτοςστόχος δεν θα είναι «η επίλυση του εβραϊκού ζητήματος», αλλά ηενίσχυση του εβραικού κράτους. Για το σκοπό αυτόν όλοι οι Εβραίοι,ακόµη και οι ανατολικοί, είναι καλοί.

β) Η σύγκρουση ανάµεσα στο Ισραήλ και τις αραβικές χώρεςθα κάνει την κατάσταση των Εβραίων στις χώρες αυτές ανυπόφορη.Σε ορισµένες περιπτώσεις οι Εβραίοι αισθάνθηκαν υποχρεωµένοινα φύγουν από τις χώρες καταγωγής τους και να µεταναστεύσουνστο Ισραήλ. Στις περισσότερες περιπτώσεις µεταφέρθηκανκυριολεκτικά στο Ισραήλ (µερικές φορές µε τη βία) χάρη στησυνεργασία και το κοινό συµφέρον του νεαρού εβραϊκού κράτουςκαι των αντιδραστικών αραβικών καθεστώτων.

Γ) Εποµένως, το εβραϊκό κράτος θα αποτελείται, κατά

Page 73: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 71

πλειοψηφία, από οεθνικές κοινότητες που δεν πήραν µέρος στοσιωνιστικό εποικισµό, που δεν τον θέλησαν και που δεν πάρθηκανυπόψη στη σιωνιστική ιδεολογία και πρακτική µέχρι το 1948.

Με άλλα λόγια, οι Εβραίοι της Ανατολής δεν ήταν ενεργάυποκείµενα του σιωνισµού αλλά θύματα της συνεργασίας ανάµεσαστο σιωνισµό και την αραβική αντίδραση. Θύµατα του σιωνισµούπου, µε τη δηµιουργία του εβραϊκού κράτους µέσα στην ΑραβικήΑνατολή, ενάντια στη θέληση του τοπικού πληθυσµού,δηµιούργησαν ένα ισχυρό αντι-εβραϊκό αίσθηµα ανάµεσα στιςαραβικές µάζες. Θύµατα του σιωνισµού που χρησιµοποίησε όλατα µέσα για να προκαλέσει απέλαση των εβραικών κοινοτήτων απότις αραβικές χώρες, υποχρεώνοντας τους να φύγουν (ακόµη καιτοποθέτηση βοµβών στις συναγωγές και στα εβραϊκά κτίρια καιυποσχέσεις στους διεφθαρµένους άραβες ηγέτες ότι θα πάρουν τααγαθά των Εβραίων που θα εγκατέλειπαν τη χώρα τους). Θύµατατου σιωνισµού γιατί πιέστηκαν να µεταναστεύσουν σε µιάευρωπαϊκή κοινωνία, που τους ήταν κοινωνικά και πολιτισµικά ξένη.Θύµατα της αραβικής αντίδρασης που συχνά δε δίστασε ναενισχύσει το εβραϊκό κράτος προωθώντας ένα κύµα αντισηµιτισµούγια να µεταστρέψει τις µάζες από την τεράστια δυσαρέσκεια πουτους προκάλεσε η ήττα του 1948-49 και για να ιδιοποιηθεί τα αγαθάτων εβραίων που µετανάστευσαν στο Ισραήλ (όπως συνέβηιδιαίτερα µε τη µεγάλη, πλούσια και ανεπτυγµένη εβραϊκή κοινόττηατου Ιράκ). Χωρίς την ενεργή υποστήριξη της αραβικής αντίδρασης,η προπαγάνδα και οι προκλήσεις των σιωνιστών δεν θα µπορούσαννα αναγκάσουν την πλειοψηφία των εβραίων των αραβικών χωρώννα εγκαταλείψουν τις χώρες τους.

Για το σιωνισµό κάθε µη ευρωπαικό στοιχείο όχι µόνοαραβικό αλλά και ανατολικοεβραϊκό είναι κάτι το ξένο. Ο ΜπενΓκουριόν προειδοποιούσε διαρκώς για τον κίνδυνο«λιβανοποίησης», όχι από µίσος για τους Εβραίους της Ανατολής αν και πολλοί σιωνιστές ηγέτες µισούσαν τους Εβραίους τηςΑνατολής σαν τέτοιους, όπως π.χ. ο εθνικός ποιητής H. N. Bialik,γνωστός, ανάµεσα στα άλλα για τη δήλωση του: «Μισώ τους Άραβεςγιατί μου θυμίζουν τους Εβραίους της Ανατολής» αλλά γιατί το

Page 74: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

72 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

σιωνιστικό κράτος δεν θα µπορούσε να είναι παρά µόνο ευρωπαικό,αν δε θέλει να αφοµοιωθεί από τον αραβικό κόσµο και ναεξαφανισθεί. Η ανάγκη γιά εργατικά χέρια και σάρκας για τα κανόνιαέσπρωξε τους σιωνιστές να φέρουν εκατοντάδες χιλιάδων Εβραίωντης Ανατολής, αλλά µε την άποψη του να τους «εξευρωπαΐσουν» ή,τουλάχιστον, να τους περιθωριοποιήσουν µέσα στην ισραηλινήκοινωνία. Μια αποτυχία στο πεδίο αυτό θα ήταν καταστροφική γιατο σιωνισµό, γιατί θα σήµαινε την απώλεια εκείνου του στοιχείουπου κάνει το Ισραήλ απαραίτητο για τις ιµπεριαλιστικές δυνάµεις.

Το «μάζεμα των διασκορπισμένων» (kibouts Galouyot) και ηενσωµάτωση των κοινοτήτων (Mizoug Galouyot) είναι δύο στόχοιπου περιλαµβάνονται στο πρόγραµµα του σιωνισµού. ∆εν µπορούννα υλοποιηθούν και οι δύο µαζί παρά µόνο αν «ενσωμάτωση»σηµαίνει αφοµοίωση στον δυτικό πολιτισµό και τρόπο ζωής. Οισιωνιστές, στο σύνολο τους, δεν ενδιαφέρονται για την ιδιαίτερηυπερ-εκµετάλλευση των Εβραίων της Ανατολής (αν και θα πρέπεινα σηµειώσουµε ότι η δυναµική του ισραηλινού καπιταλισµού καιοι νόµοι του κέρδους ωθούν προς την κατεύθυνση αυτή, όπως ωθούνκαι προς την εκµετάλλευση της αραβικής εργατικής δύναµης, κάτιπου είναι αντιφατικό µε τους βασικούς στόχους του σιωνισµού).Ενδιαφέρονται ακόµη λιγότερο να διατηρήσουν τους Εβραίουςτης Ανατολής στον ιδιαίτερο πολιτισµό τους για να υπάρχουνδιακρίσεις µε αυτούς. Αυτό που ήθελαν, είναι να «εξυψωθούν»στο επίπεδο του ευρωπαϊκού πολιτισµού και έτσι να γίνουν«πραγματικοί και καλοί Εβραίοι» (Γκόλντα Μέιρ).

Το πρόβληµα είναι ακριβώς στο ότι ο στόχος αυτός δεν είναιπραγµατοποιήσιµος για µιά χώρα όπου οι προτεραιότητες τηςυπαγορεύονται, απ τη µιά από µιά µόνιµη εµπόλεµη κατάσταση,και ,απ την άλλη από τη λογική του καπιταλιστικού κέρδους καιτης ατοµικής επιτυχίας. Το ισραηλινό κράτος είναι απόλυτα ανίκανονα ξεµπλοκάρει τα κονδύλια που θα απαιτούνταν για την πλήρηενσωµάτωση των Εβραίων της Ανατολής στην ευρωπαϊκή ισραηλινήκοινωνία. Η σύγκριση που κάνει ο ∆ρ. Καντούρι µε τη συµπεριφοράτων λευκών εποίκων προς τους ιθαγενείς, δεν ισχύει (αντίθετα ισχύειγια τη σχέση του συνόλου των Εβραίων του Ισραήλ µε τους

Page 75: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 73

Παλαιστινίους). Απέναντι στον αραβικό κόσµο, οι σιωνιστές θαήθελαν να «εξασκεναζίσουν» τους Εβραίους της Ανατολής, αλλάδυστυχώς τους είναι απαραίτητοι.

Σ αυτό το πλαίσιο είναι που αναπτύσσεται το αίσθηµα τηςεθνικής, κοινωνικής, οικονοµικής και πολιτιστικής καταπίεσης.Πνίγοντας τον τοπικό πολιτισµό των Εβραίων της Ανατολής,καταστρέφοντας τον τρόπο ζωής τους, εκφράζοντας ανοιχτά τηνπεριφρόνηση τους για τους «πρωτόγονους», η ασκενάζικη µειοψηφίαπαραµένει ανίκανη να προωθήσει µιά «ανάπτυξη» που η ίδιαευαγγελίζεται. ∆εν µένουν λοιπόν παρά οι διακρίσεις, η καταπίεση,η περιφρόνηση, που οδηγούν όλο και περισσότερο στην αποµόνωση,στο µίσος και στο συναίσθηµα ότι είναι τελείως ξένοι µε τησιωνιστική κοινωνία.

Οι ριζοσπαστικοποιηµένοι διανοούµενοι από την Ανατολήαρνούνται όλο και περισσότερο την προοπτική της αφοµοίωσηςστην ασκενάζικη κοινωνία. Ορισµένοι, όπως φαίνεται ναυποδηλώνει ο ∆ρ Καντούρι στην κατάληξη της επιστολής του,διεκδικούν µια αυτονοµία στα πλαίσια της ισραηλινής κοινωνίας,επιθυµώντας ταυτόχρονα µια προσέγγιση µε τους Αραβες τηςΠαλαιστίνης µε τους οποίους δηλώνουν ότι αισθάνονται πιό κοντάαπ όσο µε τους Εβραίους της ∆ύσης. Αυτό είναι µια πιθανότητα.Υπό τον όρο όµως ότι αυτή η εθνικο-πολιτική συνειδητοποίησησυνοδευτεί από µία πολιτική ρήξη. Γιατί αν οι Εβραίοι τηςΑνατολής δεν έχουν αφοµοιωθεί και δεν πρόκειται να αφοµοιωθούν,σε ισότιµη βάση, µέσα στη δυτική σιωνιστική κοινωνία, δεν έχειξεκινήσει η διαδικασία της αποαραβοποίησης ή της πολιτισµικήςµεταβολής τους. Η εθνική ενότητα ενάντια στους Άραβες πέτυχεωστόσο να δηµιουργήσει µια πολύ πλατειά τάφρο ανάµεσα στουςΕβραίους της Ανατολής και τις χώρες προέλευσής τους (και ηαραβική αντίδραση δεν έκανε τίποτα για να σταµατήσει αυτή τηδιαδικασία, ακριβώς το αντίθετο).

Για τους Εβραίους της Ανατολής η επαναπόκτηση τηςταυτότητας προέλευσης τους δεν είναι δυνατή παρά µόνο σταπλαίσια µιάς ρήξης µε το σιωνισµό και ενός ανοίγµατος προς τοναραβικό κόσµο. Χωρίς αυτά η τάφρος που διευρύνεται ανάµεσα

Page 76: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

74 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

στα παιδιά των ευρωπαίων πρωτοπόρων και στα παιδιά τωνµεταναστών από τις αραβικές χώρες δε θα χωρίζει δύο πολιτισµούς,δύο κοινότητες µε τις ιδιαίτερες ταυτότητες τους, αλλά µιααποµονωµένη και εξαπατηµένη µάζα και µια άρχουσα τάξη (καιµιά εργατική αριστοκρατία). Αυτό θα ενισχύσει το «δυτικό»χαρακτήρα του εβραικού κράτους µειώνοντας όλο και περισσότεροτις τελευταίες ελπίδες ενσωµάτωσης στον αραβικό κόσµο, που είναιοι µόνες ελπίδες για το ιουδαιο-ισραηλινό έθνος να ζήσει µε ειρήνηκαι ασφάλεια.

Πιό κοντά , λόγω της ιστορίας τους και του πολιτισµού τουςτου αραβικού κόσµου, και ξένοι προς το σιωνισµό, οι Εβραίοι τηςΑνατολής µπορούν να γίνουν η ρωγµή στην εθνική ενότητα και ηγέφυρα ανάµεσα στους Εβραίους του Ισραήλ και τον αραβικόκόσµο. Μόνο µε αυτή την προυπόθεση θα µπορέσουν οι Εβραίοιτης Ανατολής να τερµατίσουν την καταπίεση, την αποξένωση καιτις διακρίσεις που υφίστανται. Μέσα στο πλάισιο του εβραικούκράτους οι εβραίοι θύµατα του σιωνισµού δεν έχουν περισσότερεςπιθανότητες να απελευθερωθούν από τους άραβες θύµατά του. Ηαπελευθέρωση των µεν είναι η προϋπόθεση της δυνατότηταςαπελευθέρωσης των δε.

Page 77: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 75

V. 1967 1973 Απόγειο και κάμψη τουσιωνισμού

Μέχρι τον πόλεµο του Ιούνη 1967, το κράτος του Ισραήλγνώρισε µια πολιτική, στρατιωτική και οικονοµική ενίσχυση. Οιεκατοντάδες χιλιάδες µετανάστες ενσωµατώθηκαν προοδευτικά,οικοδοµήθηκε στρατός, ενισχύθηκε αισθητά η οικονοµική υποδοµή.Ωστόσο η πτώση στην εισαγωγή κεφαλαίων που οφειλόταν κύριαστη διακοπή της πληρωµής των γερµανικών αποζηµιώσεων και ησχετική ηρεµία στα σύνορα θα προκαλέσουν µιά αρχή κρίσης, τόσοστο οικονοµικό όσο και στο πολιτικό πεδίο, που, µέσα στο ίδιο τοεβραϊκό κράτος, θα βιωθεί σαν η αρχή της κάµψης του σιωνιστικούκράτους. Ο πόλεµος του Ιούνη 1967 θα περιορίσει προσωρινάόπως θα δούµε αυτά τα ηττοπαθή αισθήµατα.

Α. Ιούνης 1967 Tο απόγειο του σιωνισμού

Αν στο εξωτερικό ο µύθος του φτωχού ισραηλινού ∆αβίδαπέναντι στον άραβα Γολιάθ βρήκε απήχηση στην κοινή γνώµη,κανείς µέσα στο ισραηλινό πολιτικοστρατιωτικό οικοδόµηµα δενείχε την παραµικρή αµφιβολία για τη νίκη. Το κράτος του Ισραήλήθελε τον πόλεµο αυτόν περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο και

Page 78: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

76 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

προετοιµαζόταν γιαυτόν από πολλά χρόνια. Αφού πήρε το πράσινοφως από τον πρόεδρο Τζόνσον, το Ισραήλ, κατά τους δύο µήνεςπριν από την έναρξη των εχθροπραξιών, µπόρεσε να µανουβράρειπολύ έξυπνα µε τα διάφορα αραβικά καθεστώτα σπρώχνοντάς ταστη δηµιουργία µιάς κατάστασης που δεν άφηνε άλλη εναλλακτικήλύση από τον πόλεµο. (14)

Η συντριπτική νίκη του σιωνιστικού στρατού απέναντι στοσύνολο των αραβικών στρατών κατοχύρωσε τη στρατιωτικήηγεµονία του εβραϊκού κράτους στην αραβική ανατολή, καιεπιβεβαίωσε το ρόλο του σαν µαντρόσκυλο των ιµπεριαλιστικώνσυµφερόντων απέναντι στην απειλή της αραβικής επανάστασης.Θα υπενθυµίσει επίσης, σε όσους έτειναν να το ξεχάσουν, τηναποικιακή και επεκτατική φύση του σιωνιστικού κράτους: χάρη στονπόλεµο, το κράτος του Ισραήλ κατέλαβε το σύνολο της Παλαιστίνης,καθώς και το Σινά και τα Συριακά υψίπεδα. Αν στην αρχή, µιλούσανακόµη για τα κατεχόµενα εδάφη σαν ένα διαπραγµατευτικό ατού, ηπροσάρτηση της Ιερουσαλήµ και η κατασκευή όλο καιπερισσότερων οικισµών εποίκων, επιβεβαίωνε ότι οι σιωνιστές δενείχαν αλλάξει το αρχικό τους πρόγραµµα : σιγά σιγά να βάλουνστο χέρι το σύνολο της Παλαιστίνης και να επεκτείνουν τηνεπικράτεια του εβραϊκού κράτους.

Ο πόλεµος του Ιούνη 1967 άλλαξε ριζικά την πραγµατικότητατου ισραηλινού κράτους. Από µικρό πολιορκηµένο κράτος, πουπροσπαθούσε να αναπτύξει µιά οικονοµία όσο γίνεται βιώσιµη, τοΙσραήλ έγινε µια πολιτική δύναµη, µε κατεχόµενα εδάφη µεπληθυσµό µεγαλύτερο από 1,5 εκατοµµύρια κατοίκους, µε έναστρατό που ο ρόλος του στην κοινωνία θα αυξηθεί ανάλογα µε τηναριθµητική και τεχνολογική του ενίσχυση. Στο οικονοµικό πεδίοστις νέες αγορές που αντιπροσώπευαν τα κατεχόµενα εδάφη - τόσογια τα εµπορεύµατα όσο και για τα φτηνά εργατικά χέρια προστέθηκε µιά ανανέωση στην εισαγωγή κεφαλαίων, τόσο απότις εβραϊκές κοινότητες όσο και από τον αµερικάνικο ιµπεριαλισµό,αποφασισµένο να ενισχύσει το κύριο πλεονέκτηµα του στη ΜέσηΑνατολή. Οι χωρίς όριο στρατιωτικοί προϋπολογισµοί (πουαντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% του συνολικού

Page 79: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 77

προϋπολογισµού) δεν αλλάζουν µόνο ποιοτικά το σιωνιστικόστρατό, αλλά θα ενισχύσουν γενικά την ισραηλινή οικονοµία καιτον πληθυσµό: η κατασκευή αµυντικών γραµµών εκατοντάδωνχιλιοµέτρων στα σύνορα της «αυτοκρατορίας», η ανάγκη διατροφήςεκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών, µονίµων και εφέδρων, ηβεβαιότητα ότι το Ισραήλ µπορεί, µακροπρόθεσµα, να γίνειαυτάρκης σε ό,τι αφορά τον εξοπλισµό του όλα αυτά θαδηµιουργήσουν καινούργια εργοστάσια, επαγγέλµατα καιυπερκέρδη. Μέσα σε 10 χρόνια το Ισραήλ θα γίνει, µε τη βοήθειατων Αµερικανών, ένας από τους µεγάλους παραγωγούς όπλων(αεροπλάνα, πύραυλοι, τανκς, ασύρµατοι) και ο τρίτος εξαγωγέαςόπλων του καπιταλιστικού κόσµου. Μόνο η αεροναυπηγικήβιοµηχανία απασχολεί περί τις 20.000 εργαζόµενους, αριθµόςτεράστιος για το Ισραήλ. Χάρη στην ανάπτυξη της πολεµικήςβιοµηχανίας, µια ολόκληρη σειρά βιοµηχανιών προηγµένηςτεχνολογίας, όπως η ηλεκτρονική και η χηµεία, θα δηµιουργήσουντην ψευδαίσθηση ότι το Ισραήλ µεταβαλλόταν σε µιά βιοµηχανικήδύναµη, και ότι η ευµάρεια που το χαρακτήριζε µετά το 1967 ήτανπιά ένα µόνιµο στοιχείο της ισραηλινής κοινωνίας.

Αν η αστική τάξη ενισχύθηκε και οι «εκατοµυριούχοι τηςγραµµής Μπαρ-Λεβ» επεδείκνυαν τον νεοαποκτηµένο τους πλούτοστις βίλες του Σαβιόν και στα πολυτελή εστιατόρια, η εργατικήτάξη ενισχύθηκε επίσης και το βιοτικό της επίπεδο ανάβηκε. «Ποτέη κατάσταση μας δεν ήταν καλύτερη» ήταν το σλόγκαν πουεπαναλαµβανόταν ασταµάτητα στον τύπο και στο δρόµο.

Σε αρµονία µε τη νέα πραγµατικότητα του σιωνιστικούκράτους, θα αλλάξει επίσης και η κυρίαρχη ιδεολογία. Αν, κάτωαπό την ηγεσία του σιωνιστικού εργατικού κινήµατος, το Ισραήλπροσπάθησε κατά τα πρώτα 20 χρόνια της ύπαρξης του να δείξειένα προοδευτικό πρόσωπο και να αναπτύξει επαφές µε τιςδηµοκρατικές δυνάµεις και τις χώρες του «Τρίτου Κόσµου», οπόλεµος του Ιούνη 1967, η κατοχή και η αυταπάτη ότι είναι µιαµεγάλη δύναµη θα αναταράξουν την ιδεολογία αυτή και θα βάλουντέλος στην υποκριτική µασκαράτα πολλών δεκαετιών. Ο εθνικισµός,ο θρησκευτικός µυστικισµός θα αναπτυχθούν µε ταχύτητα πυρκαιάς

Page 80: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

78 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

πάνω στην εστία της κατοχής, την οποία οι σιωνιστές ηγέτες όλοκαι λιγότερο προσπαθούν να παρουσιάσουν σαν «φιλελεύθερη». Ηείσοδος του Μεναχέµ Μπέγκιν στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας,το Μάη 1967, θα συµβολίσει τη νέα νοµιµότητα που δίνεται στιςθεωρίες του Μεγάλου Ισραήλ και την προσάρτηση του συνόλουτης Παλαιστίνης στο εβραικό κράτος. Θα σηµαδέψει την αρχή τουτέλους της σοσιαλιστικής σιωνιστικής ιδεολογίας και τηνεντυπωσιακή ενίσχυση της θέσης των ακραίων θρησκευτικών καισιωνιστικών σχηµατισµών στην ισραηλινή πολιτική αρένα.

Ένας λαός που καταπιέζει έναν άλλο δεν είναι ελεύθερος.Θα µπορούσαµε να προσθέσουµε ότι , όσο περισσότερο ένας λαόςκαταπιέζει έναν άλλο, τόσο λιγότερο είναι ελεύθερος. Γιατί η κατοχήπροκαλεί την αντίσταση και η αντίσταση την καταστολή. Ηισραηλινή νεολαία που γεννήθηκε ή έφθασε στο Ισραήλ σταχρόνια που ακολούθησαν τη δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ,αντιµετώπισε το διπλό φαινόµενο του αγώνα του παλαιστινιακούλαού και της καταστολής. Η αντίληψη τους για τον κόσµο, οιιδεολογικές και ηθικές τους θεωρήσεις καθορίστηκαν, πριν απόλααπό την καθηµερινή πρακτική της καταστολής, των συλλογικώντιµωριών, της διάλυσης των διαδηλώσεων των µαθητών, τηςανατίναξης των σπιτιών, των απελάσεων των ακτιβιστών και τωνχίλιων και µιά δραστηριοτήτων για τη «διατήρηση της τάξης» στακατεχόµενα εδάφη. ∆εν πρέπει λοιπόν να µας εκπλήσσει το ότι ηθεώρηση τους για τη δηµοκρατία και η περιφρόνηση τους για τιςφιλελεύθερες αξίες, που ήταν πολύ ισχυρές στους γονείς τους τουλάχιστον σε εκείνους που προέρχονταν από την Ευρώπη είχανέναν άµεσο αντίκτυπο στην ικανότητα απάντησης στην αύξηση τωναντιδηµοκρατικών και αντεργατικών επιθέσεων µέσα στον ίδιο τονεβραικό πληθυσµό.

Όπως παρατηρούσε µια απόφαση της ΣοσιαλιστικήςΟργάνωσης του Ισραήλ (Matspen) : « Ο σιωνισμός, που πριν απότον πόλεμο εθεωρείτο πεθαμένος, αναστήθηκε. Η σιωνιστικήιδεολογία δεν μπορεί πιά να περιγραφεί σαν ένας ασήμαντοςαναχρονισμός. Χρησιμοποιείται σα βάση στις συζητήσεις που αφορούντην προσάρτηση των κατεχομένων εδαφών και τον εποικισμό τους

Page 81: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 79

με Εβραίους, την «απειλή» που αποτελεί ένας αραβικός πληθυσμόςγια τον εβραϊκό χαρακτήρα του Ισραήλ (το δημογραφικό πρόβλημα)κλπ. Επάνω σ αυτό το υπόβαθρο αναπτύσσεται ένα φασιστικο-σωβινιστικό πνεύμα, σύμφωνα με ένα κλασσικό μοντέλο που δεν είναιιδιαιτερότητα ενός έθνους. Εκφράσεις όπως «η υπεροχή του έθνους»,«οι ιερές ιστορικές μας αξίες», «ο παντοτινός πόλεμος» και «το ιερόαίμα» κλπ γίνονται ολοένα και πιό συνηθισμένες. Αξιοποιούνταιγραπτά και προφορικά, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, στοντύπο και στα σχολεία, στο στρατό και μέσα στα κινήματα της νεολαίας.Πέρα απ αυτά μιλάνε όλο και περισσότερο για την αναγκαιότηταμιάς ισχυρής εξουσίας και της διατήρησης της ιερής ενότητας

Η συζήτηση που έγινε μέσα στο σιωνιστικό στρατόπεδομπορεί να δημιουργήσει τη λανθασμένη εντύπωση ότι μέσα τουυπάρχουν αντιτιθέμενες πολιτικές γραμμές. Αλλά μιά προσεκτικήανάγνωση των θέσεων τους θα αποδείξει εύκολα ότι όλοιυποστηρίζουν τη σιωνιστική αρχή των «ιερών δικαίων» των Εβραίωνόλου του κόσμου στο σύνολο της Παλαιστίνης . Πρέπει νααναφέρουμε το γεγονός ότι οι κύκλοι της αριστεράς και τωνδιανοούμενων της αριστεράς που, πριν από τον πόλεμο είχαν ενταχθείστον αγώνα ενάντια στην στρατιωτική κυβέρνηση (που υπήρχε ενάντιαστους Άραβες του Ισραήλ έως το 1965), παρασύρθηκαν στη συνέχειααπό το κύμα του σωβινισμού που σάρωσε τη χώρα » (15)

Η διαφθορά και η εξαφάνιση του «πνεύματος τωνπρωτοπόρων» των πρώτων ηµερών του σιωνισµού θα στηριχτείεπάνω στην αντι-παλαιστινιακή καταστολή και τη συστηµατικήεπιθετικότητα ενάντια στις αραβικές χώρες, στο ρατσισµό και στονεθνικισµό. Τα µεγάλα ποσά που επενδύει το κράτος στονστρατιωτικό µηχανισµό, στη δηµιουργία οικισµών εβραίων εποίκωνστα κατεχόµενα και στη θεµελίωση µιάς νέας βιοµηχανικήςυποδοµής θα ενισχύσουν το κοινό αίσθηµα ότι χρήµα υπάρχει σεαφθονία και δεν έχουν παρά να το χρησιµοποιήσουν. Οι ηγέτεςτων κιµπούτζ και του σιωνιστικού εργατικού κινήµατος δεν θα είναιοι τελευταίοι που θα πετάξουν στα αζήτητα τις παλιές ιδεολογίεςισότητας και, περισσότερο ή λιγότερο, ασκητισµού και ναυιοθετήσουν το σύνθηµα «να πλουτίσουμε». (16)

Page 82: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

80 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Γρήγορα η ισραηλινή κοινωνία θα παγιδευθεί στην ίδια τηςτην ιδεολογία : τίποτα δεν φαίνεται αδύνατον, ούτε ακόµη και ηεπίθεση ενάντια στην ΕΣΣ∆ ή η τήρηση της τάξης από τα βουνάτης Τουρκίας µέχρι το Μαρόκο (στρατηγός Αριέλ Σαρόν, µέλλωνΥπουργός Αµυνας), το να γίνει µια βιοµηχανική δύναµη ανάλογηµε την Ιαπωνία, η επιβολή στην Ουάσιγκτον που θα ήθελε µιάσταδιακή ελαστικοποίηση της ισραηλινής πολιτικής τηςαναγνώρισης της προσάρτησης των κατεχοµένων εδαφών. Ηαλαζονεία των ισραηλινών στρατηγών δεν δίστασαν το 1972 νακαταρρίψουν ένα λιβυκό αεροπλάνο προκαλώντας το θάνατοπερισσότερων από 70 πολιτών αντανακλά το αίσθηµα του συνόλουτου πληθυσµού ότι όλα είναι δυνατά και όλα είναι επιτρεπτά. Οιπροειδοποιήσεις ελάχιστων σιωνιστικών προσωπικοτήτων, όπως οπρόεδρος του Παγκόσµιου Εβραϊκού Συµβουλίου, ΝαούµΓκόλντµαν, θεωρήθηκαν, στην καλύτερη περίπτωση, σανπαρεκλίσεις των Εβραίων µε τη νοοτροπία της διασποράς και, στηχειρότερη, σαν προδοσία. Μόνοι, µέσα στον εβραϊκό πληθυσµό,κάποιες δεκάδες αγωνιστών του Μatspen κατήγγειλαν την κατοχήκαι προσπάθησαν να προετοιµάσουν τις εβραϊκές µάζες για τηναφύπνιση, που θα είναι τόσο σκληρή όσο ρόδινα ήταν ταπροηγούµενα όνειρα.

Β. Ο σεισμός του Οκτώβρη 1973 Η αρχή τηςκάμψης του σιωνισμού

Η αιγυπτιακή επίθεση στις 5 Οκτώβρη 1973 ήταν µια σκληρήκαι δαπανηρή αφύπνιση για τον πληθυσµό του εβραϊκού κράτους,και ένα χτύπηµα από το οποίο η παραδοσιακή σιωνιστική ηγεσίαδεν θα συνέλθει ποτέ. Το πέρασµα της ∆ιώρυγας του Σουέζ, η πτώσητης «αδιαπέραστης» γραµµής Μπαρ Λεβ, η απελευθέρωση σεδύο µέρες των υψιπέδων του Γκολάν και η εκκένωση τωνπερισσότερων από τις εγκαταστάσεις που θεωρούνταν η ασπίδατου ισραηλινού κράτους, οι χιλιάδες νεκροί και το σχεδόνολοκληρωτικό σταµάτηµα της οικονοµίας του Ισραήλ για αρκετέςεβδοµάδες, έφεραν τους Ισραηλινούς στην πραγµατικότητα, ακόµηκαι οι στρατιωτικές επιτυχίες της τελευταίας φάσης του πολέµου

Page 83: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 81

δεν µπόρεσαν να σβήσουν τα βαθειά σηµάδια που είχαν αφήσει οιπρώτες ηµέρες της σύγκρουσης στην κοινή συνείδηση του εβραικούπληθυσµού. ∆εν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να καταλάβουν ότιχωρίς την άµεση, µαζική στρατιωτική και οικονοµική βοήθεια τωνΗΠΑ , το κράτος του Ισραήλ θα ήταν αναγκασµένο να δεχτεί µιάταπεινωτική ανακωχή και µιά πολιτική ήττα χωρίς προηγούµενο. Η«τρίτη εβραϊκή αυτοκρατορία» είχε πήλινα πόδια και η οικονοµικήδύναµη και η στρατιωτική παντοδυναµία δεν ήταν παρά µιάαυταπάτη. Η χρησιµοποίηση από τα αραβικά κράτη του πετρελαικούεµπάργκο όξυνε τη διεθνή αποµόνωση στην οποία βρισκόταν τοΙσραήλ, και εποµένως την εξάρτηση του από τις ΗΠΑ και τασυµφέροντα της Ουάσιγκτον.

Ο πόλεµος του Οκτώβρη προκάλεσε ένα πραγµατικό τραύµαστην ισραηλινή κοινωνία. Η µετανάστευση θα περιοριστεί στηνπιό απλή της έκφραση και χιλιάδες νέοι, και λιγότερο νέοι, θαπροσπαθήσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους σε πιό ασφαλείς περιοχές,ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, όπου κατοικούν σήµερα περισσότεροι από µισόεκατοµµύριο (σικ) ισραηλινοί υπήκοοι. Ενα γενικευµένο, για πρώτηφορά, αίσθηµα ανασφάλειας και αδιεξόδου θα αµφισβητήσει µιάολόκληρη σειρά παλαιότερων βεβαιοτήτων και «ιερών αγελάδων»,ακόµη και σε σχέση µε τα προβλήµατα της «ασφάλειας» και τουισραηλινού στρατού. Για πρώτη επίσης φορά αµφισβητήθηκαν όχιµόνο ορισµένοι πολιτικοί δεύτερης κατηγορίας, αλλά το σύνολοτης κεντρικής ηγεσίας του εβραϊκού κράτους, συµπεριλαµβανοµένηςκαι της ανώτατης διοίκησης του στρατού που, µέχρι το 1973,φαινόταν να έχει ανοσία απέναντι σε κάθε κριτική.

Η πτώση της κυβέρνησης των εργατικών το 1977, ήταν ηάµεση συνέπεια της γενικής κοινωνικής κρίσης που άνοιξε ηπολιτική ήττα του Οκτώβρη 1973. Σηµάδεψε το τέλος µιάς εποχής,την πλήρη αποτυχία µιάς πολιτικής και της αρχή µιάς αφύπνισηςκαι µιάς αµφισβήτησης από πλατειές µάζες ενός συστήµατος πουαποδείχθηκε ανίκανο να εξασφαλίσει τους στόχους που είχευποσχεθεί να πραγµατοποιήσει ο σιωνισµός, και, πριν απ όλα, τηνασφάλεια των κατοίκων του εβραϊκού κράτους. (17)

Στο αίσθηµα αδιεξόδου, στην κρίση ηγεσίας και προοπτικής

Page 84: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

82 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

και στη βαθειά οικονοµική κρίση προστέθηκε, κατά τα χρόνια πριναπό τον πόλεµο του Οκτώβρη 1973, ένα πρόβληµα που συµβολίζει,περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, το βάθος της κρίσης τουσιωνιστικού κράτους : το παλαιστινιακό εθνικό κίνηµα.

«Ο αγώνας του παλαιστινιακού εθνικού κινήματος ήταν η κύριααιτία της κρίσης που χτυπάει σήμερα το κράτος του ισραήλ. Μετά τηνήττα των αραβικών στρατών τον Ιούνη του 1967, το παλαιστινιακόεθνικό κίνημα έγινε η αιχμή του δόρατος του αντιιμπεριαλιστικούαγώνα. Ο αγώνας του αραβικού παλαιστινιακού λαού προκάλεσετη σχεδόν ολοκληρωτική απομόνωση του κράτους του Ισραήλ. Ηεμφάνιση του Γιασέρ Αραφάτ στον ΟΗΕ και οι αποφάσεις πουκατήγγειλαν τη σιωνιστική πολιτική άφησαν το Ισραήλ με μοναδικήπαρέα εκείνη, την όχι και τόσο επιθυμητή, της Ροδεσίας και της ΝότιαςΑφρικής. Ο παλαιστινιακός αγώνας επιτάχυνε τη ριζοσπαστικοποίησητων αραβικών μαζών. Η εξέγερση της νεολαίας στην Υπεριορδανία,ενάντια στην κατοχή και ο αγώνας του παλαιστινιακού λαού που ζειστο Ισραήλ έκαναν σκόνη τη δημοκρατική εικόνα που το Ισραήλπροσπάθησε να δώσει εδώ και πολλά χρόνια.» (18)

Μετά τον πόλεµο του Οκτώβρη 1973 φάνηκε ότι το Ισραήλείναι ανίκανο να βρει µιά λύση στο παλαιστινιακό πρόβληµα που,όσο υπάρχει, εµποδίζει κάθε σταθεροποίηση στην αραβική Ανατολή.∆εν µπορεί να βρει ούτε µιά στρατιωτική λύση, όπως έδειξε ηαποτυχία της επιχείρησης Λιτανί και της ειρήνευσης στα κατεχόµεναεδάφη, ούτε µια πολιτική λύση όπως έδειξε το αδιέξοδο τωνδιαπραγµατεύσεων για το καθεστώς της «αυτονομίας» πουκαθορίζεται από τις συµφωνίες του Καµπ Ντέιβιντ. Ούτε οαµερικάνικος ιµπεριαλισµός, που δέχεται πιέσεις από τα αραβικάκαθεστώτα που του είναι πιστά, ούτε ο ίδιος ο πληθυσµός του Ισραήλδεν είναι διατεθειµένοι να υποµείνουν για πάντα έναναπελευθερωτικό πόλεµο που απειλεί διαρκώς και τη σταθερότητατων αντιδραστικών αραβικών καθεστώτων και την ασφάλεια τουεβραικού πληθυσµού του Ισραήλ.

Το Ισραήλ δεν µπορεί να αναγνωρίσει το παλαιστινιακόεθνικό γίγνεσθαι ούτε να αρχίσει συζητήσεις µε το παλαιστινιακόεθνικό κίνηµα : αυτό θα ήταν η έκφραση της άρνησης του ίδιου του

Page 85: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 83

σιωνισµού και, ανεξάρτητα από τους πολιτικούς στόχους αυτής ήεκείνης της παλαιστινιακής ηγεσίας, είναι ένας αγώνας µέχριθανάτου ανάµεσα στο σιωνισµό και το παλαιστινιακό εθνικόγίγνεσθαι. Η αδυναµία του να εξουδετερώσει το παλαιστινιακόπρόβληµα είναι η πιό ξεκάθαρη έκφραση της κάµψης του σιωνισµούπου, απέναντι στο θανάσιµο εχθρό του, γνώρισε, στη διάρκεια των5 τελευταίων ετών, όλο και πιό ενοχλητικές αποτυχίες. Το αδιέξοδοτης ισραηλινής κυβέρνησης στα κατεχόµενα εδάφη δείχνει τηναποτυχία του σιωνιστικού καθεστώτος στον αγώνα του για πολιτικήεξόντωση του παλαιστινιακού λαού : «Η κατάσταση στηνΥπεριορδανία είναι όλο και σοβαρότερη, και δε χρειάζεται ιδιαίτερηφαντασία για να προβλέψουμε ότι τα τελευταία γεγονότα στακατεχόμενα εδάφη αναγγέλουν το ξεκίνημα μιάς λαικής εξέγερσης.Τα τελευταία γεγονότα προκλήθηκαν, βέβαια, από τις τρέλες τωνεβραίων εποίκων στη Ραμάλα. ∆υστυχώς όμως οι ρίζες τους είναιβαθύτερες. Οποιος θέλει να εμποδίσει τη συνέχιση του εκφυλισμού που απειλεί, ο Θεός να μας φυλάει, να μας ρίξει σε μιά αδιέξοδηκατάσταση, όπως συμβαίνει σήμερα στη Βόρεια Ιρλανδία πρέπεινα ασχοληθεί με τις ρίζες τους.

Οι ρίζες αυτές βρίσκονται στην ίδια την κατάσταση, στηνκολασμένη λογική μιάς στρατιωτικής κατοχής όπου η καταπίεσηοδηγεί στην τρομοκρατία, η τρομοκρατία σε μία ακόμη μεγαλύτερηκαταπίεση και ούτω καθεξής, και που ωθεί κατακτητές καικατακτημένους σε μιά δράση ενάντια σε κάθε θετική έννοια τηςιστορικής εμπειρίας Για πολλά χρόνια ελπίσαμε ότι θα ξεφύγουμεαπό αυτό το ντετερμινισμό, απ΄οτον οποίο δεν μπόρεσαν να ξεφύγουνχώρες πολύ μεγαλύτερες και πολύ ισχυρότερες αλλά, παρά τηθέληση μας, η αλήθεια μας καταδιώκει και θα πρέπει να πληρώσουμετο τίμημα.

Η πραγματικότητα που δε μπορέσαμε να αλλάξουμε ούτε μετα λόγια, ούτε με τους εποικισμούς, ούτε με τα δικανικά επιχειρήματα είναι ότι στην Υπεριορδανία και στη Λωρίδα της Γάζας ένας λαόςπροσπαθεί να κυριαρχήσει επάνω σε έναν άλλο παρά τη θέληση του βαλτώσαμε σ αυτή την κατάσταση παρά τη θέληση μας το 1967,αλλά πρέπει να ομολογήσουμε ότι σε πολλούς από εμάς βρέθηκε να

Page 86: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

84 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

αρέσει αυτή η κατάσταση, να έχουν την αυταπάτη ότι θα μπορούσενα συνεχιστεί για πάντα. Αυτή η αυταπάτη αποσυντίθεται απ τη μιάμέρα στην άλλη» (19)

Αυτό το απόσπασµα, που έχει παρθεί από το κύριο άρθροµιάς εφηµερίδας που εκφράζει τις απόψεις της σιωνιστικήςµεγαλοαστικής τάξης, επιβεβαιώνει ότι η πολιτική του «σιδερένιουχεριού» της νέας σιωνιστικής ηγεσίας δεν ήταν πιό αποτελεσµατικήαπό εκείνη της «φιλελεύθερης κατοχής» των προκατόχων της. Γιαυτόακριβώς το λόγο η επιτυχία που υπήρξε για τον Μπέγκιν οισυµφωνίες του Καµπ Ντέιβιντ, δεν ξεπέρασε τα όρια µιάς διµερούςαιγυπτο-ισραηλινής συµφωνίας. Η αποµόνωση του σιωνιστικούκράτους αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των 4 χρόνων της κυβέρνησηςΜπέγκιν, καθώς και η ένταση µε τα διάφορα αραβικά καθεστώτα.Εποµένως, το κακό που έθιξε την ισραηλινή κοινωνία ενισχύεται,µε δεδοµένη την ανικανότητα του καθεστώτος να πείσει ότι ηπολιτική κατάσταση πηγαίνει για βελτίωση.

Σε ό,τι αφορά την οικονοµική κατάσταση, αγγίζει τηχρεοκοπία, πληθωρισµός 1100% σε 4 χρόνια, ανάπτυξη σχεδόνµηδέν, ανεργία που, χωρίς να είναι µαζική, χτυπάει βαρειά τις πόλειςτων µεταναστών και ένα έλλειµα στο ισοζύγιο πληρωµών που κάνειτο εξωτερικό χρέος να ξεπερνάει σήµερα τα 19 δισεκατοµµύριαδολλάρια - η περίοδος της γρήγορης ανάπτυξης και ανόδου τηςυποδοµής και του βιοτικού επιπέδου βρίσκεται πιά αποφασιστικάπίσω µας. Με την έννοια αυτή οι κοινωνικές εντάσεις πουεµφανίστηκαν κατά τα τρία τελευταία χρόνια είναι διαφορετικέςαπό εκείνες που διαπέρασαν το εβραικό κράτος κατά τη διάρκειατων προηγουµένων περιόδων, συνδυάζονται µε µιά πολιτικήκατάσταση εξαιρετικά δυσµενή που αποτρέπει κάθε αυταπάτη γιαµια αναστροφή της οικονοµικής κατάστασης, όπως συνέβη το 1967και ενώ και τα δύο µεγάλα πολιτικά σχήµατα οι Εργατικοί και τοΛικούντ έχουν δώσει πρακτική απόδειξη της ανικανότητας τουςνα βρουν µιά διέξοδο στην κοινωνικοπολιτική κρίση.

Page 87: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 85

Γ. Οι εβραϊκές μάζες σε μια καμπή

Η δύναµη του σιωνιστικού κράτους, ακόµη και η ίδια ηύπαρξή του, εξαρτώνται πριν απ όλα από τη σταθερότητα τηςΙερής Ενότητας απέναντι στον άραβα εχθρό. Μόνο η ταύτιση τηςτεράστιας πλειοψηφίας των Εβραίων του Ισραήλ µε το εβραϊκόκράτος και η βεβαιότητα ότι αργά ή γρήγορα το εβραϊκό κράτος θαγίνει πηγή όχι µόνο ασφάλειας αλλά και ειρήνης και ευδαιµονίας,µπορούν να ενώσουν τα διάφορα κύµατα εβραίων µεταναστών στηνΠαλαιστίνη πίσω από τη σιωνιστική αστική τάξη και ενάντια στηναραβική επανάσταση.

Αλλά σ αυτό ακριβώς το πεδίο είναι που άλλαξαν ταπράαγµατα σε σχέση µε το 1967. Η υπεροψία, η πίστη στο µέλλον,η εµπιστοσύνη στη σιωνιστική ηγεσία αντικαταστάθηκαν από τησύγχιση, τη διάλυση των αυταπατών και µια γενικευµένηαµφισβήτηση. Οι στρατιωτικές επιτυχίες δεν προκαλούν πιάενθουσιασµό, και οι απειλές απ το εξωτερικό, αντί να ενώνουν τονλαό του Ισραήλ, οξύνουν ακόµη περισσότερο το φόβο για το µέλλον.Σ αυτή τη ριζική αλλαγή στην κοινή συνείδηση των ισραηλινώνµαζών, πρέπει να προστεθεί και µια δοµική αλλαγή : η εργατικήτάξη ενισχύθηκε αριθµητικά και οι παραγωγικές µονάδες, σχετικά,µεγάλωσαν: µια νέα γενιά ισραηλινών έρχεται, λίγο λίγο, νααντικαταστήσει τους παλιούς µετανάστες, που είχαν ανατραφεί µεµια ιδεολογία που συνεπαγόταν την εκµετάλλευση, τη διάκρισηκαι την αυταπάτη ότι µε το πέρασµα του χρόνου τα πράγµατα θαγίνουν καλύτερα.

Αυτή η νέα γενιά είναι που έβαλε τέλος στην κυριαρχία τωνεργατικών, εκφράζοντας ξεκάθαρα ότι αισθανόταν απόλυτα ξένηµε την ανατολική σιωνιστική κοινωνία, που εγκαθίδρυσαν οιπρωτοπόροι του σιωνιστικού εργατικού κινήµατος. Αυτή η νέα γενιάείναι που βρέθηκε πίσω από τις λαικές εκρήξεις στις φτωχογειτονιέςκαι στις πόλεις των µεταναστών. Αυτή είναι που εκφράζει όλο καιπιό ανοιχτά την άρνηση της να πληρώσει το τίµηµα των πολυτελώνεποικισµών ενώ οι ίδιοι ζουν ακόµη σε πυκνοκατοικηµένεςεργατικές κατοικίες. Λίγο λίγο εµφανίζεται ένα νέο Ισραήλ στην

Page 88: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

86 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

πολιτική σκηνή και οι τωρινές εκλογές δίνουν την ευκαιρία ναµετρηθεί το µέγεθος της δυσαρέσκειας του. Η κρίση του σιωνισµούείναι, πριν απ ο,τιδήποτε άλλο, η ανικανότητα του να ενσωµατώσειστο σιωνιστικό σχέδιο αυτή τη νέα γενιά Εβραίων, οι περισσότεροιαπό την Ανατολή, που αισθάνονται όλο και περισσότερο τα δεσµάενός κινήµατος, στο οποίο δεν ανήκαν ποτέ τους.

Αυτό το νέο πνεύµα µπορεί να είναι η αρχή µιάς ρήξης µέσαστη σιωνιστική Ιερή Ενότητα. Με δύο προϋποθέσεις : πρώτα ότιαυτό το συναίσθηµα απόρριψης, που είναι ακόµη διάχυτο και όχιαρκετά κατανοητό, θα αρχίσει να εκφράζεται πολιτικά, δηλαδήπρώτα απ όλα οργανωτικά. Πράγµατι το µεγαλύτερο πρόβληµαπου αντιµετωπίζουν οι εβραϊκές λαικές µάζες είναι η απουσίαοργανώσεων των λαϊκών µαζών, ανεξάρτητων από το σιωνιστικόκράτος και τα κόµµατα του. Χωρίς συνδικάτα, χωρίς εργατικάκόµµατα, χωρίς αυτόνοµα λαϊκά κινήµατα, οι ισραηλινοίεργαζόµενοι δεν θα µπορέσουν να αναπτύξουν τις δικές τουςαπαντήσεις στην κρίση του σιωνιστικού κράτους και θαπαραµείνουν, σε τελευταία ανάλυση, αιχµάλωτοι των επιλογώνπου προτείνουν τα διάφορα κόµµατα της σιωνιστικής αστικής τάξης.Η συνειδητή πολιτική έκφραση της γενικής δυσαρέσκειας απαιτείτην ανεξάρτητη οργάνωση των εργαζοµένων και στον τοµέα αυτόόλα, ή σχεδόν όλα, πρέπει να ξεκινήσουν απ το µηδέν.

Η δεύτερη προϋπόθεση είναι η ικανότητα των εβραίωνεργαζοµένων να συνδέσουν την απελευθέρωση τους µε τηναπελευθέρωση του αραβικού παλαιστινιακού λαού. Αιτήµατα όπως«λεφτά για τις λαϊκές γειτονιές κι όχι για τους εποικισμούς» που κατάτα τελευταία χρόνια είχαν µια απήχηση που ξεπερνούσε κατά πολύτους ριζοσπαστικούς κύκλους, δείχνουν ότι η σύνδεση των άµεσωναναγκών των εβραϊκών µαζών και εκείνων του αραβικούπαλαιστινιακού λαού, όχι µόνο δεν είναι µια ουτοπία αλλά προκύπτειάµεσα από την πραγµατικότητα της πάλης των τάξεων. Αυτή ησύνδεση βαθαίνει στο βαθµό που οξύνεται η κρίση του σιωνιστικούκράτους.

Υπάρχει µια διαλεκτική σχέση ανάµεσα στις δύοπρουποθέσεις που περιγράφτηκαν παραπάνω: οι εβραίοι

Page 89: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 87

εργαζόµενοι, όσο οργανώνονται ανεξάρτητα από την αστική τουςτάξη και τις δοµές του σιωνιστικού κράτους όπως η Ισταντρούτ(Histadrout), τόσο συνειδητοποιούν τις πραγµατικές πολιτικέςεπιλογές που απαιτεί η ύπαρξη του σιωνιστικού κράτους.Αντίστροφα όσο οξύνεται η κρίση του σιωνισµού και επιβάλλεταιτο παλαιστινιακό εθνικό ζήτηµα, τόσο οι εβραίοι εργαζόµενοιωθούνται να δώσσουν τις δικές τους απαντήσεις στα προβλήµαταπου ανακινεί η κρίση αυτή. Αυτό γιατί η απελευθέρωση τωνεβραικών µαζών του Ισραήλ είναι το συνδυασµένο αποτέλεσµα τουαγώνα των εβραίων εργαζοµένων ενάντια στη σιωνιστική αστικήτάξη και του παλαιστινιακού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Η κρίση του σιωνισµού είναι αναντίστρεπτη, εκτός αν υπάρξειµια αποφασιστική αλλαγή στον παγκόσµιο συσχετισµό τωνδυνάµεων. Ο σιωνισµός, όπως και όλα τα αποικιακά κινήµατα του20ου αιώνα, αποδείχθηκε ότι είναι ένας περαστικός αναχρονισµός.Το ζήτηµα που παραµένει ανοιχτό είναι η θέση που θα πάρουν οιεβραϊκές µάζες του Ισραήλ στη διαδικασία αποδέσµευσης από τοσιωνιστικό κράτος. Για τη σιωνιστική αστική τάξη, η επιλογή είναιαπλή: σιωνισµός ή ολοκαύτωµα. Αλλά η πραγµατική επιλογή πουπροσφέρει στους εβραίους εργαζόµενους η Ιστορία είναι άλλη : ησυναδέλφωση µε τον απελευθερωτικό αγώνα και τοαντιιµπεριαλιστικό κίνηµα των αράβων για να µπορέσουν να ζήσουνµε ειρήνη και ασφάλεια στην αραβική Ανατολή ή ο αγώνας µέχριθανάτου ενάντια στο κίνηµα αυτό µε τίµηµα µιά νέα εβραικήτργωδία. Η κατάσταση είναι σήµερα ευνοική για να προχωρήσουµεπρος την πρώτη επιλογή. Το παλαιστινιακό εθνικό κίνηµα και οιµικρές αντι-σιωνιστικές δυνάµεις στο Ισραήλ δεν πρέπει να χάσουναυτή την ευκαιρία. Ο χρόνος πιέζει.

Page 90: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

88 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Θέσεις για το σιωνισμό

1. Η σιωνιστική ιδεολογία είναι η απόπειρα επίλυσης τουεβραϊκού προβλήµατος µε τη µετανάστευση στην Παλαιστίνη καιτη δηµιουργία µιάς εβραϊκής κοινωνίας που θα επέτρεπε τηνκοινωνική τακτοποίηση των Εβραίων.

2. Ο σιωνισµός σαν ιδεολογία και κίνηµα, στα τέλη του 19ουαιώνα, εξέφραζε µιά µικρή µειοψηφία της µικροαστικής εβραικήςνεολαίας στην Ανατολική Ευρώπη, που αντιµετώπιζε την έξαρσητου αντισηµιτισµού στην τσαρική αυτοκρατορία που ήταν σε κρίση.Η µεγάλη πλειοψηφία τωνΕβραίων αντιδρούσε στο σιωνισµό, ήαδιαφορούσε για αυτόν, µέχρι την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσίαστη Γερµανία. Η εβραϊκή αστική τάξη στην Ανατολική και ΚεντρικήΕυρώπη απέρριψε το σιωνισµό και επέλεξε την ενσωµάτωση τηςστην καπιταλιστική κοινωνία και την αστική τάξη. Η εβραϊκήεργατική τάξη της Ανατολικής Ευρώπης αντιλαµβανόταν τηναπελευθέρωση των Εβραίων µέσα στο πλαίσιο της απελευθέρωσηςτης εργατικής τάξης και συµµετείχε ενεργά στις οργανώσεις τηςκαι στους ταξικούς της αγώνες. Οµοίως το µεγαλύτερο µέρος τηςµικροαστικής τάξης απέρριπτε, για κοινωνικούς ή θρησκευτικούςλόγους, τη σιωνιστική λύση.

Page 91: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 89

Η περιθωριοποίηση του σιωνισµού εµφανίζεται ξεκάθαρα ανπαρατηρήσουµε ότι από τα δύο εκατοµµύρια Εβραίων πουµετανάστευσαν από την τσαρική αυτοκρατορία ανάµεσα στο 1882και στο 1914, για να γλυτώσουν από τον αντισηµιτισµό και τηµιζέρια, µόνο µερικές χιλιάδες επέλεξαν τη µετάβαση τους στηνΠαλαιστίνη.

3. Ο εποικισµός της Παλαιστίνης και η δηµιουργία µιάςεβραικής κοινωνίας και ενός ανεξάρτητου κράτους προκάλεσεαναπόφευκτα :

α) την εκδίωξη του ντόπιου αραβικού πληθυσµού,

β) µια µόνιµη συµµαχία µε τον ιµπεριαλισµό που ήταν η µόνηδύναµη που µπορούσε να δώσει στο σιωνιστικό κίνηµα την αναγκαίαπολιτική, οικονοµική και στρατιωτική υποστήριξη για τηνπραγµατοποίηση των στόχων του,

γ) τη δηµιουργία µιάς ευρωπαικής κοινωνίας, ξένης στοναραβικό κόσµο που την περιέβαλε και σε µόνιµη σύγκρουση µαζύτου. Αυτός ο «δυτικός» χαρακτήρας του εβραϊκού κράτουςβρίσκεται στην πηγή της αναπόφευκτης σύγκρουσης ανάµεσα στοεβραϊκό κράτος και τον πληθυσµό του ανατολίτικης καταγωγής.

4. Ο σιωνισµός είναι µιά αποικιοκρατία ιδιαίτερου καιµοναδικού τύπου. Αν, όπως όλες οι άλλες αποικιοκρατίες, άρπαξεαπό τον ντόπιο πληθυσµό την πολιτική και οικονοµική του εξουσία,αυτό δεν το έκανε για να τον εκµεταλλευθεί σε όφελος του, αλλάγια να τον διώξει απ τη γη του και την πατρίδα του, για ναοικοδοµήσει, επάνω στα ερείπια της προηγούµενης παλαιστινιακήςκοινωνίας, µια κοινωνία εβραϊκή, από πάνω µέχρι κάτω. Οσιωνισµός αγωνίστηκε πολιτικά και οικονοµικά, απέναντι στηντόπια αραβική κοινωνία, µειώνοντας σταδιακά τις διαστάσεις τηςαραβικής Παλαιστίνης, χάρη στην τεχνολογική και στρατιωτική τουυπεροχή και την υποστήριξη του ιµπεριαλισµού.

5. Το 1914, στην Παλαιστίνη υπήρχαν 85.000 Εβραίοι, απότους οποίους περίπου 30.000 Εβραίοι της Ανατολικής Ευρώπης,που ζούσαν στην Παλαιστίνη εδώ και γενιές, και περίπου 15.000

Page 92: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

90 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

ορθόδοξοι Εβραίοι από την Ανατολική Ευρώπη, που είχαν έρθειστους Άγιους Τόπους για θρησκευτικούς λόγους που δεν είχαν καµιάσχέση µε το σιωνισµό. Μέχρι το 1933, η εβραϊκή κοινότητα τηςΠαλαιστίνης θα αυξηθεί µέχρι τους 175.000, αριθµός που, ανσυγκριθεί µε εκείνον της παλαιστινιακής κοινωνίας που ξεπερνούσετο ένα εκατοµµύριο, παρέµενε σαφώς ανεπαρκής για τη δηµιουργίαενός εβραϊκού κράτους. Με την κατάληψη της εξουσίας στηΓερµανία από τους Ναζί, η κατάσταση στην εβραϊκή κοινότητα τηςΠαλαιστίνης άλλαξε ποιοτικά. Από το 1933 έως το 1940.Μετανάστευσαν στην Παλαιστίνη 235.000 Εβραίοι, φέρνοντας µαζίτους ένα όχι αµελητέο κεφάλαιο προηγµένων τεχνολογικώνγνώσεων και ένα πολιτιστικό επίπεδο που δεν είχε η εβραϊκήκοινότητα πριν από το 1933. Η κρίση του αποσυντιθέμενουκαπιταλισμού και η αδυναμία των προδοτικών ηγεσιών τουεργατικού κινήματος να βρουν μιά επαναστατική διέξοδο στηνκρίση αυτή θα δώσουν στο σιωνιστικό κίνημα τα αναγκαίαανθρώπινα και υλικά μέσα για τη δημιουργία του εβραϊκούκράτους.

6. Η άρνηση των ιµπεριαλιστικών δυνάµεων να προσφέρουνµιά νέα πατρίδα στους 250.000 επιζώντες από το ναζιστικόολοκαύτωµα και η ανικανότητα του σταλινικού καθεστώτος ναπροτείνει µια αξιόπιστη και απελευθερωτική εναλλακτική λύση σαυτές τις εκατοντάδες χιλιάδες ξεριζωµένους Εβραίους, θα τουςσπρώξουν στο να βρουν καταφύγιο στην Παλαιστίνη και να δώσουνστο σιωνιστικό κίνηµα µια διεθνή υποστήριξη,που θα επιτρέψειστο Μπεν Γκουριόν να ανακηρύξει στις 14 Μαίου 1948, τηδηµιουργία του εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη. Αυτή η «λύση»στην τραγωδία των επιζώντων του ιουδαϊσµού της Κεντρικής καιΑνατολικής Ευρώπης θα προκαλέσει µιά, όχι λιγότερο πραγµατική,τραγωδία: την απέλαση από την πατρίδα τους περισσότερου απόένα εκατοµµύριο Παλαιστίνιους Αραβες, την καταστροφή τωνχωριών τους και τη δηµιουργία ενός λαού προσφύγων, που επιθυµείνα ξαναπάρει την πατρίδα που του έκλεψαν.

7. Η δηµιουργία του κράτους του Ισραήλ θα προκαλέσει µιάαναστάτωση στις σχέσεις ανάµεσα στους Εβραίους όλου του

Page 93: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 91

κόσµου και στο εβραϊκό ζήτηµα απ τη µιά και στο κράτος τουΙσραήλ και το σιωνισµό από την άλλη. Αν, µέχρι το 1948, οσιωνισµός εργαζόταν για τη δηµιουργία ενός εβραϊκού κράτους γιανα «λυθεί» το εβραϊκό ζήτηµα και να δοθεί ένα καταφύγιο στουςΕβραίους που καταδίωκε ο αντισηµιτισµός, από το 1948, οι Εβραίοικαλούνται από το σιωνιστικό κίνηµα να υπηρετήσουν το εβραϊκόκράτος και να το ενισχύσουν πολιτικά και οικονοµικά. Αντί ναµεταναστεύουν στο Ισραήλ, για να σωθούν απ τον αντισηµιτισµό,οι Εβραίοι καλούνται να μεταναστεύσουν στο Ισραήλ για νασώσουν το εβραϊκό κράτος. Αυτό είναι που εξηγεί την, τουλάχιστονδιφορούµενη, συµπεριφορά των ηγετών του σιωνισµού απέναντιστον αντισηµιτισµό, που θεωρούν σαν ένα µικρότερο κακό, σεσύγκριση µε τον «κίνδυνο» της αφοµοίωσης.

8. Από το 1948 έως το 1967, ο σιωνισµός θα γνωρίσει µιάπερίοδο αριθµητικής (οι 250.000 Εβραίοι θα φθάσουν τα 2,5εκατοµµύρια), οικονοµικής και στρατιωτικής ενίσχυσης. Ο πόλεµοςτου Ιούνη 1967 θα καθιερώσει το κράτος του Ισραήλ σαν απόλυτηστρατιωτική δύναµη στην Αραβική Ανατολή και σαν ένααναντικατάστατο ατού του αµερικάνικου ιµπεριαλισµού στον αγώνατου ενάντια στο απελευθερωτικό κίνηµα των αραβικών µαζών. Ηκατάληψη των παλαιστινιακών εδαφών που είχαν µείνει έξω απότο σιωνιστικό κράτος µετά το 1948, θα επιτρέψει την ολοκλήρωσητης κατοχής ολόκληρης της ιστορικής Παλαιστίνης και µιά ιδιαίτερηοικονοµική συγκυρία θα προκαλέσει µιά πραγµατική βιοµηχανικήανάπτυξη και µια ευηµερία για το σύνολο των στρωµάτων τηςισραηλινής κοινωνίας.

9. Αλλά το απόγειο του εβραϊκού κράτους θα είναι και η αρχήτης κάµψης του. Η εµφάνιση στην τοπική και διεθνή πολιτική σκηνήτου παλαιστινιακού εθνικοαπελευθερωτικού κινήµατος, µιαβαθµιαία αλλαγή του συσχετισµού των δυνάµεων σε όφελος τωναραβικών κρατών, και η καταστρεπτική επιρροή της κατοχής στηνισραηλινή κοινωνία θα ανοίξουν µια συνολική κοινωνική κρίση,που ο πόλεµος του Οκτώβρη 1973 θα είναι απλά η αναγγελία της.Η σοβαρή οικονοµική κρίση, η διεθνής αποµόνωση, η ανικανότητανα λύσουν στρατιωτικά ή πολιτικά το παλαιστινιακό ζήτηµα, η

Page 94: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

92 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

βαθειά κρίση ηγεσίας και προοπτικής είναι οι διάφορες όψεις τηςκρίσης του σιωνισµού που τίποτα δεν φαίνεται να µπορεί να τηνξεπεράσει. Ακόµη και η πραγµατική διπλωµατική νίκη που ήταν ηυπογραφή συµφωνίας ειρήνης µε το µεγαλύτερο αραβικό κράτοςκαι η νοµιµότητα που δίνει στη σιωνιστική αποικιοκρατία , δενµπόρεσαν να δώσουν µιά δεύτερη πνοή στο εβραϊκό κράτος και ναεµποδίσουν τη σύγχυση, την απογοήτευση, τη µετανάστευση(περισσότεροι από µισό εκατοµµύριο Εβραίοι κατά τα 10 τελευταίαχρόνια) που αγγίζουν όλο και πιό βαθιά τις εβραικές µάζες τουΙσραήλ.

10. Ο σιωνιστικός εποικισµός δηµιούργησε µια εβραιο-ισραηλινή εργατική τάξη που, όσο ο σιωνισµός µπορούσε να τηςεξασφαλίσει ασφάλεια και µιά συνεχή άνοδο του βιοτικού τηςεπιπέδου, ήταν έτοιµη να πολεµήσει και να κάνει θυσίες για ναδιατηρήσει το εβραικό κράτος απέναντι στον εχθρικό αραβικόκόσµο. Αλλά όσο οξύνεται η κρίση του σιωνισµού τόσο γίνεταιφανερό ότι το τίµηµα που θα πρέπει να πληρώσουν σε ανθρώπινεςζωές, στο βιοτικό επίπεδο, στην ποιότητα ζωής οι εβραίοιεργαζόµενοι γίνεται τεράστιο, και όλα δείχνουν ότι το µέλλον θαείναι ακόµη χειρότερο. Αυτό γιατί ο σιωνισµός, αντί ναδηµιουργήσει ένα καταφύγιο για τους κυνηγηµένους Εβραίους,εµφανίζεται όλο και περισσότερο σαν µια φονική παγίδα γιαεκείνους που υποτίθεται ότι θα έσωζε. Μπορούµε να πούµε ότιυπάρχει η αντικειµενική βάση για το σπάσιµο της Ιερής Ενότηταςστο Ισραήλ και τη συνεργασία ανάµεσα στους εβραιο-ισραηλινούςεργαζόµενους και το παλαιστινιακό εθνικοαπελευθερωτικό κίνηµαστον αγώνα ενάντια στο σιωνισµό. Απ τη συνεργασία αυτήν οιΠαλαιστίνιοι έχουν να κερδίσουν µιά καινούργια πατρίδα, οιΕβραίοι την ειρήνη και την ασφάλεια.

Page 95: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 93

Σημειώσεις :

(1) New Outlook, Ιούνιος Αύγουστος 1959(2) Gershon Shoken «Η πόρνη των λιμανιών» Haaretz 30/9/1951(3) A. Said, M. Machover, «Ο Παλαιστινιακός Αγώνας και ηΕπανάσταση στην Εγγύς Ανατολή» Matspen No 49, Αύγουστος 1969(4) Οι Ασκεναζίµ είναι οι Εβραίοι που προέρχονται από τηνΑνατολική Ευρώπη, οι Σεφαραντίµ είναι οι Εβραίοι που προέρχονται απότις αραβικές, µεσογειακές και Βαλκανικές χώρες.(5) Johny Bunzl, «Η Παλαιστίνη και ο Λενινισμός», αδηµοσίευτο 1972(6) Σκοπός µας δεν είναι να συζήτησουµε εδώ από τακτική άποψηγια το ζήτηµα ενός Παλαιστινιακού κράτους στα κατεχόµενα εδάφη τονΙούνιο 1967 ούτε για τη θέση µιάς τέτοιας προοπτικής στον Παλαιστινιακόεθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.(7) A. Said & M. Machover «Η Αραβική Επανάσταση και το ΕθνικόΖήτημα στην Αραβική Ανατολή» Matspen No 65 ,Ιούνιος 1972(8) Οµοίως(9) Όλοι οι αριθµοί προέρχονται από το επίσηµο στατιστικό δελτίοκαι τις ετήσιες αναφορές της Τράπεζας του Ισραήλ.(10) New Outlook, Ιανουάριος 1958(11) Ο όρος Ασκενάζ (στην πληθυντικό Ασκεναζίµ) χαρακτηρίζει τοσύνολο των Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης, ο όρος Σεφαράντ τουςΕβραίους του Μουσουλµανικού κόσµου, των Βαλκανίων και της λεκάνηςτης Μεσογείου. Ωστόσο, θα χρησιµοποιούµε τον όρο αυτόν µόνο για τουςΕβραίους που προέρχονται από τον Μουσουλµανικό κόσµο.

Page 96: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

94 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

(12) Haaretz, 28/4/80(13) «Σιωνισμός» Encyclopedia Judaica(14) Για τις ισραηλινές προκλήσεις και τις «οµολογίες» των σιωνιστώνηγετών για το θέµα αυτό δείτε «Ο τρίτος γύρος» διακήρυξη της ΙσραηλινήςΣοσιαλιστικής Οργάνωσης Matspen No 36, Σεπτέµβριος 1967(15) «Κάτω η κατοχή» διακήρυξη της Ισραηλινής ΣοσιαλιστικήςΟργάνωσης την 1η Ιανουαρίου 1969, δηµοσιεύθηκε στο έντυπο «Το άλλοΙσραήλ». Τελ Αβίβ 1969(16) ∆ες για το θέµα αυτό «Ο εκφυλισμός της ισραηλινής κοινωνίας»Matspen No 69, Μάιος 1973(17) Michel Warchawski «Οι 100 πρώτες ημέρες της κυβέρνησηςΜπέγκιν» Inprecor Νο 15, 25/10/1977(18) «Η κρίση του σιωνισμού» απόφαση του 5ου συνεδρίου της LCR,Cahiers Rouges no 24, Ιερουσαλήµ 1979(19) «Η καταραμένη κατοχή» Haaretz, 28/4/80

Page 97: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 95

MICHEL WARSCHAWSKI

Ο Michel Warschawski είναι μία από τις σημαντικότερεςφυσιογνωμίες της Άκρας Αριστεράς του Ισραήλ. Γεννήθηκε στοΣτρασβούργο στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Γιός του μεγάλουραβίνου της πόλης, έφυγε για το Ισραήλ το 1967 για να σπουδάσεισε μια εβραϊκή ιερατική (ταλμουδική) σχολή.

Η κοινωνική του συνειδητοποίηση είχε ήδη ξεκινήσει από τηνεποχή που, ζώντας στην εβραϊκή κοινότητα του Στρασβούργου,διαπίστωσε την περιφρόνηση με την οποία οι αλσατοί εβραίοιέβλεπαν τους «μέτοικους» ομόθρησκους τους που έρχονταν απότην Πολωνία και, αργότερα, από τη Β. Αφρική. Στο Ισραήλ έζησετον Αραβοισραηλινό πόλεμο του 1967 και συγκλονίστηκε από τηναπάνθρωπη αντιμετώπιση των Αράβων της Παλαιστίνης από τοσιωνιστικό κράτος. Τον Οκτώβριο του 1967 προσχώρησε στο κίνηματης αντισιωνιστικής άκρας αριστεράς Ματσπέν (Matzpen), που είχειδρυθεί πριν από μερικά χρόνια από τροτσκιστές και αγωνιστές πουαποχώρησαν από το ΚΚ του Ισραήλ. Το κίνημα αυτό ενεργοποιήθηκεσε μια απόλυτα διεθνιστική βάση και ανέπτυξε σχέσεις μεεπαναστατικά και αντιιμπεριαλιστικά κινήματα σε όλο τον κόσμο.

Ενεργός αγωνιστής του Ματσπέν ο Michel Warschawskiαρνήθηκε πάντοτε, σαν στρατιώτης, να υπηρετήσει έξω από τασύνορα του Ισραήλ και ενεργοποιήθηκε πάντα για την υπεράσπιση

Page 98: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

96 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

των καταδιωκόμενων Παλαιστίνιων αγωνιστών.

Το 1984 ο Michel Warschawski, μαζύ με μερικούς ισραηλινούςκαι παλαιστίνιους συντρόφους του, συμμετείχε στην ίδρυση τουΕναλλακτικού Κέντρου Πληροφόρησης (AIC), που είχε στόχο ναπροωθήσει και στις δύο κοινότητες μιά πληροφόρηση που δεν είχαν.Οι ισραηλινές αρχές έκλεισαν το AIC το Νοέμβρη 1987 για ναξαναεπιτρέψουν τη λειτουργία του 6 μήνες αργότερα. Ο MichelWarschawski συνελήφθη και καταδικάστηκε, το 1989, σε φυλάκιση20 μηνών.

Το AIC συνεχίζει και σήμερα τη δραστηριότητα του και ο ρόλοςτου είναι σημαντικός στην προσπάθεια να σπάσουν τα σύνορα,που η κυβέρνηση του Ισραήλ θεωρεί απαραβίαστα, ανάμεσα στις 2κοινότητες. Ο Michel Warschawski παραμένει ενεργός αγωνιστήςστην προσπάθεια αυτή, όπως και η σύντροφος του, η δικηγόροςLea Tsemel, που από το 1972 υπερασπίζει στα ισραηλινά δικαστήριατους διωκόμενους παλαιστίνιους.

Συγγραφέας πολλών βιβλίων με πολύτιμες αναλύσεις τηςισραηλινής κοινωνίας κυκλοφόρησε πρόσφατα, Μάρτιος 2002, τοτελευταίο του βιβλίο «Στα σύνορα» όπου παρουσιάζει τις εξελίξειςστην ισραηλινή κοινωνία μετά το 1980 και προβάλλει την άλληπροοπτική της καταστροφής των συνόρων που χωρίζουν τουςανθρώπους με βάση την εθνικότητα ή τη θρησκεία τους αλλά καιτης χάραξης άλλων, μέσα στην κοινωνία, που ορίζουν ταστρατόπεδα με βάση τις αξίες και την κοινωνική προοπτική.

Page 99: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός 1

Page 100: Zionism     Τι είναι ο σιωνισμός

2 M. Warschawski & G.Taut Τί είναι ο σιωνισμός

Michel Warschawski & G. TautΤί είναι ο σιωνισμός

Εκδόσεις Πρωτοποριακή ΒιβλιοθήκηΑθήνα 2003Τιµή: 3