2>. Z>.DISSERTATlÖ GRADUALIS»

De

Quamconsent. ampliss. facult. philosoph.

IN REGIA ACADEMIA UPSAL1ENSI,Sub PR^SIDIO

V JR I C Ε LEBER R lMI,

MAG. Ρ Ε T R IELOQUENTliE PROFESS'.· RiiG ET ORDIN.

PUBLICE VENTJIANDAM SISTITV. D. Μ

OLAVUS BiECKEN BERG,GA V i RE./(AV. : , "... ·,-

IN AUDIT. CAROL. MAJ. D. XXXZMAJI,ANNI MDCCLV.

H, J». Λ i. ä.

UPSALIsEy Excud. L. M. HÖJER, Reg, Aead* Typogr.

$:M IL·JE Μ:7Τ$MAGNAT F1DE[ ViRO,

Nobiltsfxmo atque Generofisfimo DOMINO,

Dn THÜRONI G.RÜDBECK,

ILegionis- pedeftris Uplandicae SUBTRIBÜNO*StrenuiiEmo,

f

Equiti de Ordine ENSiFERO Splendidisflmoj,

RLECENATl ΜAGNOl

-** .··■--· , w*w r*

Ignofcas y Generofiifirne Vir, qmd ego, plan¬ne ignotuSy ad tlhfßno Irniinu Tua perlevi-boQC^ üpufcttio) mn ηιβ tituIi Romani digni-

~tate commendabili,. viam mihi ρandere' αιφγη.Vereren equfdem , ne hoeiplo in awogantwwotam incurrerem , at inßgnis favör Tuus atcme'bemgmtas^ qua oirmes % Cff pr&cipuex fanUto-tes y mujas ampléEh foles y haßtanti venia adi~~tusque' fpem addpdit certisfimam, Hdc, inquamrfrctw tion potm mtv eupiditate ftnmlari ordere

Tibi in poßerum & innotefcendi, Qf propioreTua eommendatione perfruendi. Ad magna; Tuain ρatrium merita, laudesque ceteras pradi-$andas nen anmtar» fed illas farna celebntatiferisque relinquo pofierisld humtllimus ag&petoque , ut mgcmoli hmc ftätrnn? Nobilisfi-Π)θ Nomini Txxo dihatumy ea fronte excipias,quam ^Gentroiisfrma·, qua' Tibi meß y na»tura fponte babes , id eß, facdi ßf jerena.J\Aiht autem nihil, prius erit, antiquius nihil,quam pro perenm ßore Tuo cahdisßma adDEum fwidere 'Vota r veüt Te , Vir Genero-iisiimc, in annos bene multos incolumem fal--'vumque' fervare y in fm Nominis gl'oriam,Heipuk decus , Generoiisiirrix Familix Tua£ßlatwm y atque* chentum pafrocinium fum«ffium, ßrmisßmum. 0ic wveo^ ßc mo^eboy admneres usque permanfurus

IN'obilisfimo & Generoiisiimo>NOMINE TUO

devotif/imus©lavus bä;ckhnberg.

VIRQ Actmod'um Reu/rendo atque Pr&darijjtmo Domino,

Mag. PETRO HILLBERG»Eceletiie , quse DEO in Ockelbo coliigitur, PASTORI

vigilantisttmo, & adjacenris diflri&us PRiEPOSMOacGuraiiiiimo,.

PATRONO omni venerafionis cultu profequendo.VIRO Admodum Reverendo atque Praclariffinfb Domino t

Mag. LAURENTIO NORIN,Maxime Venerandi Confiftorii Ecclefiaitici NOTARIO

dexterrimo,,PATRONO quovis honoris genere colendo.

VIRO Plurimmn Reverendü atque pr&clarißtmo Domino,,

Mag. JOHANN I STRÖM,PASroRI in AHike & Kniffta fideliflimo,

PATRONO indulgentiiEmo.Plurtmnm Roverendo atque Deffisfimo,

Dn, JOHANN! HILLBERG,COMMINISTRO in Walbo bene meritb,

ut confangvinitatis vihculo conjundto, 'fic FAUTORi fingularL

Cjyerpäucas hafce pagellas, contraffiori omnino temporisJ'patio ante tres annos elaboratas in ßgnum venera-

bundi gratique an 'rni ob plurima fibi preeftiia beneficiayCum omnigend£ felicitatis votor confecratas effe voluit

Admod. & Plurim Reverend. & Prasclarii?»NOMINUM VESTRORUM

cultor obfervantisfimus,OLAVUS BAECKENBERG,

quis erit populus, qui com«WtWzÉ&$ munem fupra humanas condl-

tionis fortem evehi debeat*id profe&o honoris deferen-^lMn videtur Romano. Ete-

M?1 nim V1X irnP®lr',*llrn aliud , β■ amplitudinem Enrum & ar-

morum peiitiam ipeiEfamus,

) 2 (

an formidandum, incertum, fuperaverk. Sic Gallos& Hifpanos , ceterosque populos admodum belli-cofos eo redegit, ut jugo ipfius vel libentiffimi collafubderenc. Quid, quod Carthaginem , urbem &fplendidiffimam & acerrimani imperii fui aemulam,poftquam faepius erat devi&a, ftirpitus tandem ex*tgic, foloque ajquavit, Tantum, inquam, faftigii,inque toga & fago fa£H incrementi, num multitu-dini copiarum acceptum erit referendum ? at langemajorem Gallorum, quam Romanorum, exftitirfelegimus; an corporis viribus? at inferiores multo,velhacinre, aliis gentibus fuerunt. Ergo rationem& cauflam fi poftulas, derivanda utique eil illa exbona non minus juventutis literaria inifitutione />),quam exercitationibus , quibus Prastextati Romani,inde ab initio aetatis 5 operara navarunt fedulamac plane commemorabilem. At verö funt htecExercitia Prattextati Romani a me, temporis licetfacultatumque anguftia preflo, in medium non niiiitri&im earptimque producenda. Tuum ergo illudfolenne fervabis EL., ii mitem egeris harum pa-gellarum Interpretern, id quod perofficiofe rogoatque obteffor.

a) Pr(ef. Lih. I, b) Diflert. Cl. Mag. Hedenberg deinftitutione juventutis Rom. Upf.kab. 1743. Cjr. Cellariidifput. de ftudiis Romanorum literariis in urbe ofl pro-vinciis.

5. II.Diflertationis noftrae titulum ut explanemus $

quid per exercitia Pmextati heic intelligatur, verboindica?

) 3 C

©® ) 4 ( 8»lißimum exercitrorum genere asfvefecerunt» At«que eum in finem ftratores iuos habuerunt, equo«rum explorandorum ρarfter, ac coemendorum gra¬tis, in provincias ablegatosv habuerunt itidem ium-tuoie atque magnibce hippodromos exdrn&os, quoin theatro amplifftrnaque planftie non agitabantufmodo equi,, fed ad miram pernicicatem pedum ver-bcribus compellebantur ι u habuerunt denique, aefhte in campopo-^iifros, fuper quos juniore? primo inermes, dum"confvetudine proHcerentdeinde armati cogebans«(tur afcendere^Tantaque cura> eratyUt non iolum a"dextrfs, fed etjam a iTnidris partibus 8t intilire &

>

•-.Λ:· -ν·»^νίν.r

- - - "* ·r

'' ·

, - · - - ν : ■- ■ · >s

ν· ' »: ν *-:^Τλ : -Λ

,

rmmm *

; β r

Cfapnd Romanos varia exercitiorum conquirere ge-unera- Inter cetera iexageni ferme juvenes armati"inducebantur. Horum indu&io in parte iimula-"crum decurrentis exercitus erat; ex parte elegan-"tioris exercitii, quammilitarisartis , qvum aliosde-'"curfus edidiflent motus qnadrato agmine fa&o,"fcutis fuper capita denfatis, ilantibus primis, fecun-"dis fubmiffioribus, tertiis magis, & quartis, po-"ftremis etjam genu nixis, faibgiatam , iicuc tecla''domorum funt, teftudinerft faciebant. Hinc cen-"tum quinquagiiata ferme pedum fpatio diihntes,"duo armati procurrebant, comminatique inter fe ab

, - ~ TT · *

*

:· _ - - - --»* ' - -_ ·-

·- r«. v . r λ

|f .£*-·· ·ν . &Ψ η -.*?* xff ff

Μ· ί ·,: ·:: :;-Α--:#*·. ; ; ·?ί

■

» »v- .· =; 'ί ··" - ' r- -

-. ■ *; -..

■ ■■ ;' " '·'

) 1 (trario , nandi imperitia complures,. parva etjamakitudine impetuve aquarum obrntos ac demerfoslegimus. Sic de Julio Csefare refertSvetonius 5 qnodfluminamulta & periculofa natando fuperaverit actrajecerit, multa pericula fuftinueric, eaque ex votoevitaverit. In oppngnacione vero urbis Alexandrasin mare defiliit, incolumisque inde emeritt, ma¬nu dnidra elata, ne literse, quas fecum habebac,madefierent, paludamentum mordicns trahens , neSpolio opimo potiretur hodis ti). Succeifor ejus,0£hv.Auguftus, pod artes liberales, in natando inprimis di-ligenter inditui iuos voluit 0). Undc tritum prover-bium : neque artes bonas, neque nare didirit > de eo»qui, fungi indar putidi, ad quasvis ineptus efletnegotia, cui adfine ed illud Horatianum ; nare finetortice. Et quis, obfecro , hujus artis rudis,vel navali pugnae fefc committere, vel maritimasperegrinationes fuicipere auderet? quis navicula,vel flu&ibus percufla; vel in fcopulos; vel a pi-iatis aut hodibus* bellicis contrita indrumentis,aut ipfe pnefens vit£ periculum, fine hujus artis ad-jnmiculo, efFugere poflet ? Notatu dignum quoqueed Platonis effatum,quod maximo in pretio olim ha-bitasfuide natationes edocet; utpote qux homines epericulis liberent, eosdem förtiorcs atque animoiio-res reddant. Hane itaque nandi fleceÖitatem Romaniconfiderantes,campumMartium,in quo juvenesexer-cerentur , juxta Tiberim delegerunt, in quem, podgymnica certamina, fe immergerent, non modo utpulverem fudoremve ablqerent, & a lailitudine,

aqua?

) 8 C

aqi^beneficio 4 recrearentur, verum ut tlandi que-qo,e ulum perdifcerent. Quid, quod non tartrunaequites pedicesque hane exereftationem frequenta-vere, led etjam equi ipii , ut flumina liberius trafi-cerent , nec undarum vorticibus facile cederent,nec impuljfa ae vi aquarum deterrerentur, condo ·ccfü-öi fünf, teile Vegetio/0·

η) Sveton.Lib. L ξ. ty. o) Ibid. Lib. 11. c, ty. p)Veget. Libr. L cap» X.

§. Y.

Venatio uti honeftam non minus voluptatenfcadfert, quam corporis falubritatem adjuvat, iicPraetextatis non potuit non eile gratiflima & quafipeculiaris quaedam exercitatio. Speciem enim hxcnon parvam fo.rtitudjn.is,in reutique bellica frequeri-tandam, prae fe fert*, cumducem ilbi prseficit vena¬tio, cujus di&o omnes aufcultant, hoftem exenr-iionibus provocat, exploratores in fpeculis difponit,Infidias abdit, apertum Martern fimuJat, loca , quaead fugam patent, obiervac, itinera plana & aper-ta equitum alis praecingit, dat %na prydas acyi£torix, moveri caftra indicat, itaquidem, ut ve-nationem beilo ac pugnae iimillimam eiTe multierediderint, Porro venatores ni vem & seilum ,famemque faepe perferunt, equitando, currendö,adverfum montern afcendendo, duriores fiunt , St,quod cum feris congrediuntur, animo quoquealacriores evadunt. Hinc perpauca in bello eile

patetj

,:?} j, f .\>(**/ *5λ/ο·»τ*λ/'Qfr. öraf' ß+* ».Årtdi* fw-vJ-t*. c,

/" / rf ?/ · ^ /i/w «w it^ijuMriT ire v~tf rx/y*τι^W^urr7

«fc

y ** c «β»

Calculorum irve latrunculorum ludiim nortnulli fi-militudincm veras pngnse, vel quaii bellicarum inii»diarumr gerere ac iniinuare putant, cum duas inpartes, difcrecis calculis, ex altera milites, ex al*tera autem hoiles» decernere videntur, undeOvidius::

Cautaque non fruite latronum proclia ludat\Ilms cum gemino talculut hoße -perit,

Bellatorque fuo prenjus fitte compare beIlatJEmulus & coeptum fape recurrit iter q)>

©uandoquidem vero hoc lufu tempus, quod titülioribus rebus impenderemr, incaiTum feritur,,

illo potius abilinerent, quam rebus feriis coa-, fecrandam interverterent opportunitatem*

0 AruA..Lib.llIiv.jsT»ΪΑΝΤϋ