Microsoft Word - W1_linguistic_doc.docx.γλωσσολογα. ΓΛ1 Τι εναι γλσσα; Απ τη νηση στη φων.
διδσκων | Φοβος Παναγιωτδης
ρει μια ξενγησ
ση της δομς και
V1.1.1 Τι μελετμε ταν μελετμε τη γλσσα; Εναι λα γλσσα; https://youtu.be/dPDfosRjIRo
απομαγνητοφνηση | sOFIArIZOPOULOU + αντιπαραβολ | Asimenia V1.1.2 Η γλσσα ως σστημα.
https://youtu.be/nlKOyMlVPPc απομαγνητοφνηση | Asimenia + αντιπαραβολ | kpasisi
V1.1.3 Η γλσσα ως νοητικ φαινμενο. Η γλσσα ως ργανο.
https://youtu.be/EdIE6CNQTy8 απομαγνητοφνηση | tal + αντιπαραβολ | kpasisi
V1.1.4 Θεωρα και τυπολογα.
https://youtu.be/VywQ843Wtdk απομαγνητοφνηση | Domenica27 + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU
απομαγνητοφνηση | Lemonia9 + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU V1.2.2 λλο γλσσα, λλο ορολογα.
https://youtu.be/dUQagEgn6vM απομαγνητοφνηση | Asimenia + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU
V1.2.3 Γλωσσικς ντετερμινισμς: η “υπθεση Sapir-Whorf” και οι εκδοχς της.
https://youtu.be/wOEtr0qoqKg απομαγνητοφνηση | sOFIArIZOPOULOU + αντιπαραβολ | kpasisi
V1.2.4 λες οι γλσσες εναι σες. Ομιλομενες και νοηματικς γλσσες.
https://youtu.be/vJQdSXNvJWY απομαγνητοφνηση | sOFIArIZOPOULOU + αντιπαραβολ | Evaggelia5
https://youtu.be/ckPRVfEtnBM απομαγνητοφνηση | Domenica27 + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU
απομαγνητοφνηση | Diamant + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU V1.3.2 Φωνολογα μορφολογα σνταξη.
https://youtu.be/uREPeSyJN απομαγνητοφνηση | lvaggelia5 + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU
https://youtu.be/OC7EMCfZQ98 απομαγνητοφνηση | kpasisi + αντιπαραβολ | Asimenia
1.1: Η γλωσσολογα ως γνωστικ επιστμη
V1.1.1 Τι μελετμε ταν μελετμε τη γλσσα; Εναι λα γλσσα;
https://youtu.be/dPDfosRjIRo
//////////////////////////////////////////////////////////// απομαγνητοφνηση | sOFIArIZOPOULOU + αντιπαραβολ | Asimenia /////
Μιλντας κανες για τη γλωσσολογα πρπει να σταθε στο τι δεν εναι γλωσσολογα – πρπει δηλαδ πρτα να
λσει κποιες παρεξηγσεις. Ξεκινμε λοιπν με ναν απλ ορισμ: Γλωσσολογα εναι η επιστημονικ μελτη της
γλσσας· ως εδ μια χαρ. Απ κει και πρα –πως επα και πριν– υπρχει το ζτημα του τι δεν εναι γλωσσολογα.
Θα μποροσα να σας πω την ιστορα που λμε συνθως οι γλωσσολγοι ταν ξεκινμε να μθημα γλωσσολογας,
τι πγαμε σ’ να τραπζι και μας επανε: “α! εσαι γλωσσολγος, πρπει να προσχουμε πς μιλμε, πες μας αν
πρπει να λμε ‘καταρχν’ ‘καταρχς’ κ.λπ.” Θα το παραλεψω, και απλς θα σας πω τι η γλωσσολογα δεν
ασχολεται με τη ρθμιση, τουλχιστον δεν εναι το πρτο της μλημα. Τι θα πει ρθμιση; Ρθμιση θα πει να
ασχολομαστε με το κατ πσο μιλμε σωστ, αν τα ελληνικ μας εναι εντξει, αν το σωστ εναι –πως επα πριν–
‘καταρχν’ ‘καταρχς’, και λα αυτ.
Η γλωσσολογα δεν χει ως αποστολ να μας βλει να μας μθει να μιλμε σωστ. Η γλωσσολογα εναι η
επιστημονικ μελτη της γλσσας και μνο. Βεβαως ως γλωσσολγοι θα ασχοληθομε με το τι κνει κποιους
“τπους” σωσττερους απ λλους· π.χ. ως γλωσσολγοι θα ασχοληθομε με το γιατ το ‘πιανντουσαν’, το
‘πιανσαντε’ και το ‘πινονταν’ ακμα και το καινοφανς αρχαιοπρεπς ‘επινοντο’, ακογονται τσο διαφορετικ,
τσο περεργα και δημιουργον τσο διαφορετικς διαθσεις αλλ και διαφωνες για το τι εναι σωστ και τι εναι
λθος. Αλλ δεν εναι αυτ παρ μνο να απ τα πρα πολλ πργματα με τα οποα ασχολεται η γλωσσολογα.
Η γλωσσολογα αγκαλιζει τη γλσσα, αγκαλιζει το γλωσσικ φαινμενο στο σνολ του, και το μελετει
επιστημονικ. Προσπαθομε λοιπν κνοντας γλωσσολογα, πρτα απ’ λα να περιγρψουμε, να κατανοσουμε και
να ερμηνεσουμε το γλωσσικ φαινμενο, τα γλωσσικ φαινμενα, λα σα χουν να κνουν με τη γλσσα. ,τι χει
να κνει με τη γλσσα και θλουμε να το μελετσουμε επιστημονικ εναι γλωσσολογα.
Αυτ λοιπν εναι μια πρτη παρεξγηση που πρπει να λσουμε. Γλωσσολογα δεν εναι η ρθμιση, γλωσσολογα
δεν εναι να σας πει κποιος πς να μιλτε σωστ και αν το ‘καταρχν’ το ‘καταρχς’ εναι αυτ το οποο θα πρεπε
να χρησιμοποιετε.
Υπρχει μια δετερη παρεξγηση η οποα εναι “τι εναι γλσσα”. Εδ τα προβλματα εναι περισστερα. Στον
πυρνα της γλωσσολογας βρσκεται η θεωρητικ γλωσσολογα – εισαγωγ στην οποα αποτελε και αυτ το μθημα.
Η θεωρητικ γλωσσολογα ασχολεται με τη γλσσα καθεαυτ. ρα η επμενη ερτηση που πρπει να κνουμε (
μλλον η επμενη παρεξγηση που πρπει να λσουμε) εναι “τι εναι γλσσα”. Υπρχει η τση η διθεση να
θεωρομε τι εναι τα πντα γλσσα. αν εμαστε λγο πιο συντηρητικο, λγο πιο συμμαζεμνοι, να θεωρσουμε
τι πολλ πργματα εναι γλσσα. Μιλμε για τη γλσσα του σματος, μιλμε για τη γλσσα της μουσικς, για τη
γλσσα του κινηματογρφου, μιλμε για τη γλσσα των νων, μιλμε για τη γλσσα του Παπαδιαμντη… κι
αναρωτιται κανες αν λα αυτ τα πργματα εναι γλσσα, αν λα αυτ τα πργματα εναι η γλσσα καθεαυτ. Και
υπενθυμζω, η γλσσα καθεαυτ εναι το αντικεμενο της θεωρητικς γλωσσολογας.
Εναι λοιπν λα γλσσα; εναι η μουσικ γλσσα; εναι η μδα γλσσα; χι! Και γιατ υπρχει αυτ η αντληψη;
πως θα δομε και σε λλα μαθματα, παρακτω, καθς θα προχωρομε, οι νθρωποι αγαπομε πολ τη γλσσα
και ασχολομαστε πολ με τη γλσσα, γιατ η γλσσα –λνε κποιοι– μας κνει ανθρπους. Ξρετε, πως ταν χει
κποιος να μουσικ ταλντο επενδει σ’ αυτ. Κι εμες οι νθρωποι, ως εδος, επενδουμε στη γλσσα γιατ
ενδεχομνως η γλσσα μς κνει ανθρπους. Αλλ αυτ εναι πολ γενικ. Πιο συγκεκριμνα: γιατ να πει κποιος
τι ο κινηματογρφος εναι γλσσα; γιατ να πει κποιος τι η μδα εναι γλσσα; Η απντηση εναι το ργο του
πατρα, του θεμελιωτ της σγχρονης γλωσσολογας, που πθανε το 1911, του Ferdinand de Saussure (Φερντινντ
ντε Σωσσρ) ο οποος μελτησε τη γλσσα απ τη σκοπι της γλσσας ως συστματος σημεων. Τι θα πει σημεο;
Σημεο εναι –ας το πομε λγο ανακριβστερα, αλλ πιο κατανοητ– να σμβολο.
Ο Σωσσρ λοιπν θεωροσε τη γλσσα να σστημα συμβλων. Τι εννοομε σμβολο; Σκεφτετε τον κδικα
οδικς κυκλοφορας (Κ.Ο.Κ.), ας τον πομε, να σημειωτικ σστημα. Ο κδικας οδικς κυκλοφορας εναι να
σημειωτικ σστημα – να σστημα σημεων (σημεων: σαν να λμε συμβλων). Τι εναι ο κδικας οδικς
κυκλοφορας; Εναι να σστημα απ σματα τα οποα χουνε μα συγκεκριμνη ερμηνεα (μια συγκεκριμνη
σημασα), η οποα μως δεν χει να κνει με το διο το σμα.
να απλ παρδειγμα: το τι να σμα το οποο εναι μσα σε κκκινο τργωνο σημανει προειδοποηση δεν
προκπτει απ το τι χουμε να κκκινο τργωνο, δηλαδ δεν υπρχει κποια φυσικ σνδεση μεταξ το να χεις
να κκκινο τργωνο και να προειδοποιες. Αντστοιχα, να σμα το οποο εναι μπλε –που δηλνει υποχρωση– εναι
μπλε γιατ μιλμε για σημεα, μιλμε για σμβολα, μιλμε για μια αυθαρετη, πως επε ο Σωσσρ, σχση μεταξ μιας
σημασας, του σημαινμενου –εν προκειμνω προειδοποηση υποχρεωτικ πορεα– και ενς σημανοντος – εν
προκειμνω κκκινο τργωνο σμα χρματος μπλε.
Αν λοιπν δει κανες τη γλσσα ως σστημα σημεων και μνο ως σημειωτικ σστημα, ττε θα συμπερνει τι
ναι, ντως, γλσσα εναι και η μδα, γλσσα εναι και ο κδικας οδικς κυκλοφορας φυσικ, γλσσα εναι και να
σωρ λλα πργματα. Αυτ μως δεν ισχει. Δεν ισχει γιατ η γλσσα χει ιδιατερα χαρακτηριστικ που την
ξεχωρζουν απ τα λλα σημειωτικ συστματα, κτι που θα δομε παρακτω.
Μια λλη σγχυση προκπτει απ το γεγονς τι η γλσσα εναι οργανωμνη πνω σε αυτ που λμε δομ, και
θα εξηγσουμε αργτερα τι εναι δομ, αναλυτικ με παραδεγματα κ.λπ. Δομ χει και η μουσικ. Η μουσικ, ως
σστημα, χει δομ γιατ εναι οργανωμνη απ μικρ στοιχεα –ας πομε απ ντες– οι οποες συνδυζονται μεταξ
τους για να δσουν να ευρτερο σνολο. Η γλσσα μως, η ανθρπινη γλσσα –το αντικεμενο της θεωρητικς
γλωσσολογας–, η γλσσα που ακοτε τρα να χρησιμοποι για να σας απευθυνθ δεν εναι μνο δομ. ρα
λοιπν η ανθρπινη γλσσα δεν εναι μνο δομ, και η ανθρπινη γλσσα δεν εναι μνο σημεα. Η ανθρπινη
γλσσα εναι αυτ τα δο μαζ και κτι λλο.
Το αντικεμενο της θεωρητικς γλωσσολογας, της επιστμης της γλσσας, εναι ακριβς η ανθρπινη γλσσα
καθεαυτ.
https://youtu.be/nlKOyMlVPPc
//////////////////////////////////////////////////////////// απομαγνητοφνηση | Asimenia + αντιπαραβολ | kpasisi /////
Σας επα πριν για παρεξηγσεις και τι καλς κακς ταν ξεκινει κανες ν’ ασχοληθε με τη γλωσσολογα
πρπει να λσει μια σειρ απ παρεξηγσεις. Η πρτη παρεξγηση ταν τι η γλωσσολογα δεν εναι ρθμιση,
γλωσσολογα δεν εναι να σας διορθνω. Η δετερη ταν τι δεν εναι λα γλσσα. Η τρτη εναι “η γλσσα δεν εναι
λξεις”. Αυτ εναι βασικ και θεμελιδες.
Οι περισστεροι νθρωποι, τον περισστερο καιρ, ταν μιλμε για γλσσα μιλμε για λξεις. Σας επα πριν για τη
γλσσα των νων. ταν λμε η γλσσα των νων δεν εννοομε τι οι νοι μιλνε μια διαφορετικ γλσσα, τι μιλνε
ας πομε καταλανικ κινζικα, λμε τι χρησιμοποιον να λεξιλγιο διαφορετικ απ’ αυτ των ενηλκων –
ενδεχομνως. Και εδ και σε πρα πρα πρα πολλς λλες περιπτσεις, ταν λμε “γλσσα” καταλαβανουμε
“λξεις”. Αυτ εναι κτι που προσπαθομε οι γλωσσολγοι να αναιρσουμε, που προσπαθομε να εξηγσουμε τι
αποτελε πλνη. Οι λξεις απ μνες τους δεν εναι γλσσα. Το πιο ευτελς παρδειγμα εναι αν σκεφτε κανες τι
παρνοντας να λεξικ της γαλλικς γλσσας και μαθανοντας –κατ κποιον τρπο– λες τις λξεις, σαφς δεν
μιλει γαλλικ, σαφς δεν καταλαβανει γαλλικ. Οι λξεις εναι αναπσπαστο στοιχεο της γλσσας, και καθς θα
προχωρει το μθημα θα δομε ακριβς πς, αλλ γλσσα δεν εναι λξεις, η γλσσα σε καμα περπτωση δεν
εναι μνο λξεις. Αν πρω λξεις και τις χω και τις πετξω τσι χμα, χω μα σαλτα λξεων (αυτ εναι τεχνικς
ρος ετε το πιστεετε ετε χι).
Για να χω γλσσα χρειζομαι λξεις αλλ χρειζομαι και κτι λλο, χρειζομαι αυτ το οποο –θα εξηγσουμε
αναλυτικ αργτερα, αλλ– ας [το] ονομσουμε τρα γραμματικος καννες. Για να χω γλσσα χρειζομαι λξεις
απ’ τη μια και γραμματικος καννες απ την λλη. Αυτ εναι πρα πολ βασικ, εναι θεμελιδες. Εναι αδνατο να
κατανοσουμε σοβαρ και σε βθος τη γλσσα αν δεν χουμε υπψη μας το γεγονς τι γλσσα εναι και λξεις και
γραμματικο καννες. Η ανθρπινη γλσσα δεν εναι μνο λξεις.
Τι εναι αυτο οι γραμματικο καννες; Αυτο οι γραμματικο καννες δεν εναι οι καννες που μαθανουμε στο
σχολεο – θα μιλσουμε και γι’ αυτος. Γραμματικο καννες εναι οι υπρρητοι, οι υποσυνεδητοι, αν προτιμτε,
καννες με τους οποους συνδυζουμε ας πομε τις λξεις –θα το βασανσουμε αυτ λγο παρακτω, καθς θα
προχωρει το μθημα– για να φτιξουμε προτσεις, για να παραγγουμε λγο. ρα, ταν μιλμε για γλσσα, για τη
γλσσα καθεαυτ, μιλμε απ τη μια για λξεις και απ την λλη για υπρρητους, υποσυνεδητους καννες
γραμματικος.
Γιατ υπρρητους; γιατ υποσυνεδητους; Γιατ καννας φυσικς ομιλητς (φυσικς ομιλητς λγεται αυτς ο οποος
κατκτησε τη γλσσα ταν τανε παιδ) καμις γλσσας δεν χει εποπτεα, δεν χει συνειδητ αντληψη, δεν κατανοε
συνειδητ τους καννες της γλσσας που μιλει. να πολ αστεο παρδειγμα: Μιλντας ελληνικ βζουμε το ρθρο
πριν το ουσιαστικ, λμε ‘το θατρο’. Μιλντας ρουμνικα βζουμε το ρθρο μετ το ουσιαστικ, π.χ. ‘teatrul’, ‘teatru’
εναι το θατρο και ‘-ul’ εναι το ρθρο. Αυτς δεν εναι νας καννας τον οποο εφαρμζουμε συνειδητ, εναι
υπρρητος, εναι υποσυνεδητος, χει κατακτηθε –θα δομε αναλυτικ πς γνεται αυτ το πργμα–, και διπει το
πς οργαννουμε τις λξεις μας και τις προτσεις μας και τον λγο εν γνει.
λλη παρεξγηση τρα, μια τταρτη παρεξγηση: “η γλσσα δεν ταυτζεται με τον λγο”. ταν λμε για τη γλσσα
του Παπαδιαμντη, εκτς κι αν θλουμε να μιλσουμε για την καθαρεουσα, δεν μιλμε για γλσσα πως μιλμε για
τα ρουμνικα, τα ισπανικ, τα κινζικα, τα κτσουα. Μιλμε για τον λγο του Παπαδιαμντη. Ακμα και φιλσοφοι –και
εναι μια αφορμ καβγ μεταξ γλωσσολγων και φιλοσφων– συγχουν τη γλσσα, δηλαδ το υπρρητο
γραμματικ σστημα με το οποο οργαννουμε τον λγο μας, με τον λγο. Λγος εναι –θα το πω πολ πρχειρα– εκε
που η γλσσα υπηρετε το νημα – πρχειρα κι χι με ιδιατερη ακρβεια. Οι γλωσσολγοι ασχολομαστε [και] με τον
λγο, αλλ στη θεωρητικ γλωσσολογα μς ενδιαφρει η γλσσα καθεαυτ, χι ο λγος, χι η ομορφι η λιττητα
η βαρτητα οποιοδποτε λλο χαρακτηριστικ του λγου κποιου.
ρα, γλσσα, υπρρητοι γραμματικο καννες, λξεις, λγος: αυτ το σστημα και οι λξεις στην υπηρεσα του
νοματος, του συναισθματος κι λλων πραγμτων που θα συζητσουμε παρακτω.
V1.1.3 Η γλσσα ως νοητικ φαινμενο. Η γλσσα ως ργανο.
https://youtu.be/EdIE6CNQTy8
Ακμα να χαρακτηριστικ της γλσσας, ενδεχομνως το σημαντικτερο ταν ξεκινει κανες να κνει θεωρητικ
γλωσσολογα, να ασχοληθε με τη θεωρητικ γλωσσολογα, εναι τι η γλσσα εναι νοητικ φαινμενο. Προσξτε,
δεν λμε τι εναι σχετη απ την κοινωνικ πραγματικτητα και τα κοινωνικ συμφραζμενα, δεν λμε τι εναι
ξεκομμνη απ την ανθρπινη ζω, απ τον υπλοιπο ανθρπινο βο. Αυτ το οποο λμε εναι τι η γλσσα ως
λξεις και γραμματικ σστημα, δηλαδ υπρρητοι ασυνεδητοι υποσυνεδητοι –καλτερα– γραμματικο καννες,
εναι να νοητικ φαινμενο.
Τι θα πει αυτ; Θα πει τι εναι κτι το οποο χαρακτηρζει την ανθρπινη νηση, το ανθρπινο εδος, τους
ανθρπους, αν θλετε, προκπτει αβαστα· το χουν οι νθρωποι, δεν το χουν οι χιμπατζδες –θα ξαναμιλσουμε γι’
αυτ το ζτημα αρκετ αναλυτικ αργτερα–, το χουν οι νθρωποι, δεν το χουν τα δελφνια. ρα, εναι
χαρακτηριστικ των ανθρπων και προκπτει αβαστα. Τι εννο προκπτει αβαστα; να παιδ που μεγαλνει
ανμεσα σε ανθρπους –πως εναι και το σωστ– μσα σε τρα χρνια χει κατακτσει τη γλσσα χωρς μαθματα,
χωρς φροντιστρια, χωρς μελτη, χωρς βιβλο, νευ διδασκλου. να γατ , αν το γατ σς φανεται χι ιδιατερα
ευφυς, να γοριλκι, απ τα πιο ευφυ κοινωνικ ζα, [που] συναναστρφεται και μεγαλνει μαζ με ανθρπους
για τα τρα πρτα χρνια της ζως του, δεν θα κατακτσει τη γλσσα. Υπσχομαι να επανλθω σ’ αυτ. ρα, η
γλσσα εναι να νοητικ σστημα, το οποο διακρνει το ανθρπινο εδος, και το οποο οι νθρωποι, ο κθε νας απ
εμς –αν δεν υπρχουν σοβαρς διαταραχς, για τις οποες επσης θα μιλσουμε– αναπτσσει τη γλσσα αβαστα,
νευ διδασκλου και χωρς μαθματα, τσι στε μσα στα πρτα τρα-τσσερα χρνια της ζως του το παιδ να γνει
φυσικς ομιλητς, τλειος ομιλητς, της μητρικς του των μητρικν του γλωσσν. λα αυτ αν σας ξενζουν ως
ροι μη στεναχωριστε, θα τα πισουμε να-να.
ρα, αντιμετωπζουμε τη γλσσα στη θεωρητικ γλωσσολογα ως νοητικ φαινμενο, ως κτι το οποο διακρνει
τους ανθρπους, κτι το οποο κνουν οι νθρωποι, κτι το οποο μπορον να κνουν οι νθρωποι και δεν μπορον
να κνουν λλα ζα, χι απαραιττως ‘κουτ’ πως οι γτες. Αν ββαια πιστεετε τι οι γτες εναι κουτς, δεν
μπορ να αποφανθ επιστημονικ, αλλ σαν νθρωπος θα σας λεγα ξανασκεφθετε το, εν πση περιπτσει.
Γιατ μας αφορ η γλσσα ως νοητικ φαινμενο; Γιατ η γλσσα, πως τουλχιστον τη μελετμε τα τελευταα
εξντα χρνια και βλε, συμπεριφρεται ως να ργανο. Τι θα πει ργανο; ργανο, με τον τρπο που εναι ργανο το
πεπτικ σστημα (οισοφγος, στομχι, δωδεκαδκτυλος, ντερο κ.λπ.), με τον τρπο που εναι σστημα το ερειστικ
σστημα (τα κκαλ μας), με τον τρπο που εναι ργανο το αναπνευστικ σστημα. ρα, χουμε να ργανο νοητικ
–αντιλαμβανμαστε τι η γλσσα εδρζεται κπου εδ μσα, στον εγκφαλο– το οποο συμπεριφρεται με ναν
συγκεκριμνο τρπο και το οποο εναι κτμα των ανθρπων. Αυτ μας επιτρπει ταν κνουμε θεωρητικ
γλωσσολογα, να κνουμε κτι το οποο εναι επιστημονικ. Να κνουμε κτι το οποο εναι επιστμη με τον τρπο
που αντιλαμβανμαστε επιστμες χι του ανθρπου, αλλ επιστμες θετικτερες, αυτ που λμε βασικς επιστμες
καμι φορ. Η θεωρητικ γλωσσολογα μελετει τη γλσσα καθεαυτ. Αν η γλσσα καθεαυτ ως νοητικ φαινμενο
αποτελε να ργανο, ττε η θεωρητικ γλωσσολογα εναι η μελτη αυτο του οργνου με τον τρπο που η βιολογα
εναι η μελτη των μβιων ντων κ.ο.κ. Αυτ διαχωρζει τη θεωρητικ γλωσσολογα απ διακλαδικς μελτες,
διεπιστημονικς μελτες και κλδους, γιατ το αντικεμεν της εναι να συγκεκριμνο ργανο, να νοητικ ργανο.
Για να δετε λγο τη διαφορ, σκεφθετε τι αν θεωρσουμε τι η γλσσα εναι να σστημα, να ργανο –φερα
παρδειγμα το πεπτικ σστημα το ερειστικ σστημα–, αυτ τη διακρνει απ τη συμπεριφορ των ανθρπων σ’
να εστιατριο. ταν θλει να μελετσει κανες τη συμπεριφορ των ανθρπων σε να εστιατριο, δεν χει απαιτσεις
η συμπεριφορ αυτ να δναται να αποτελσει ενιαο αντικεμενο μελτης. Θα τη δει αυτ τη συμπεριφορ απ
πολλς απψεις, την κοινωνιολογα ενδεχομνως, κοινωνικς απψεις, ενδεχομνως και πολιτικς (πο κθεται,
ποιος, γιατ, ποιος βρκε να κνει κρτηση κ.ο.κ.). Αυτ ισχει και για πρα πολλος κλδους της γλωσσολογας, π.χ.
στην κοινωνιογλωσσολογα που πρπει να δομε τη γλσσα μσα απ την κοινωνικ της πραγμτωση. Η θεωρητικ
γλωσσολογα μως, που μελετει καθεαυτ το γλωσσικ φαινμενο, το οποο θεωρομε ργανο, το οποο θεωρομε
να νοητικ ργανο, αν θλετε –και θα επανλθουμε σ’ αυτ σε παρακτω εντητες– εναι πιο κοντ στις θετικς
επιστμες, ακριβς γιατ χει να πολ συγκεκριμνο αντικεμενο, το οποο πιστεουμε τι υπρχει στη φση και
εναι μοναδικ στους ανθρπους: την ανθρπινη γλσσα.
V1.1.4 Θεωρα και τυπολογα.
//////////////////////////////////////////////////////////// απομαγνητοφνηση | Domenica27 + αντιπαραβολ | sOFIArIZOPOULOU /////
Μλησα πριν για τη γλσσα ως ργανο, ως να νοητικ φαινμενο, το οποο κατχουν μνο οι νθρωποι.
Κλενοντας με αυτν τον ορισμ, ο οποος σγουρα ξενζει, και προσπαθντας να τελεινουμε με τις διφορες
παρεξηγσεις, “τι δεν εναι γλσσα”, “τι δεν εναι γλωσσολογα”, η επμενη ερτηση που χει κανες να απαντσει
εναι πς προσεγγζουμε αυτ το νοητικ φαινμενο, πς προσεγγζουμε το γλωσσικ ργανο. Στη θεωρητικ
γλωσσολογα υπρχουν δυο μεγλες σχολς, δο βασικο τρποι, δο προσεγγσεις, δο μθοδοι –αν θλετε– να
προσεγγσουμε, να περιγρψουμε, να κατανοσουμε και να ερμηνεσουμε το γλωσσικ φαινμενο. Η μα εναι η
θεωρα και η λλη εναι η τυπολογα.
Τι εναι η θεωρα στα συμφραζμενα της θεωρητικς γλωσσολογας; τι εναι η θεωρα για τον θεωρητικ
γλωσσολγο; Η θεωρα εναι ακριβς η προσπθεια να κατανοσουμε, αφο περιγρψουμε, τη γλσσα ως σστημα,
ως ργανο. Δηλαδ, εναι η προσπθεια, η συστηματικ επιστημονικ προσπθεια, να περιγρψουμε τη γλσσα, να
καταλβουμε τη φση της γλσσας, να δομε πς εναι φτιαγμνη η γλσσα, απ τι εναι φτιαγμνη, πς λειτουργε,
τι κνει. Με λα αυτ, επαναλαμβνω, θα ασχοληθομε εδ πρα.
Κατ κποιον τρπο, αν θλετε μια μεταφορ –χωρς να αγκιστρωθομε στις μεταφορς, εναι επικνδυνο στην
επιστμη να αγκιστρνεται κανες στις μεταφορς του, ακμα και στα μοντλα του–, η θεωρα εναι η ανατομα και η
φυσιολογα της γλσσας. Αν –ας πομε– η γλσσα εναι να ργανο, στη θεωρα προσπαθομε να κνουμε τομς να
δομε πς εναι φτιαγμνο και να δομε πς λειτουργε. Δηλαδ να κατανοσουμε τη φυσιολογα του, αν θλ&ep