∫ ∂ º ∞ § ∞ π O 8

∂·˘Ùfi˜ Î·È ÚfiÏÔÈ

ŒÓ· ‚·ÛÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ÎÔÈÓˆÓÈ-

ÎÔ‡˜ ηÓfiÓ˜, ÙÔÓ ÔÓÙÔÏÔÁÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘˜, ÙË ÁÓÒÛË Ì·˜ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Î·È ÙȘ

ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈΤ˜ Û˘Ó·ÁˆÁ¤˜ ÙÔ˘˜. ™ÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 5 ÙÔ˘˜ ·ÚÔÌÔÈ¿Û·Ì ·Ú¯È-

ο Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ʇÛ˘, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È Â͈ÙÂÚÈÎÔ› ÚÔ˜ ÂÌ¿˜ Î·È Û¯ËÌ·Ù›-

˙Ô˘Ó ÌÈ· ·ÈÙȷ΋ Ù¿ÍË. ∏ «ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË» ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜

‰Ô̤˜ ˆ˜ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·, ÛÙ·ÙÈο ‹ ‰˘Ó·ÌÈο, ÌÂÙ·‚·ÏÏfiÌÂÓ· ‹ Û ηٿÛÙ·ÛË

ÈÛÔÚÚÔ›·˜, Ì ÙȘ ·ÙÔÌÈΤ˜ Ú¿ÍÂȘ Ó· ÂÍËÁÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ ·ÔÎÚ›ÛÂȘ ÛÙȘ ÏÂÈ-

ÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. OÈ ∫·ÓfiÓ˜ ÙÔ˘ Durkheim Î·È ÙÔ ·Ú¿-

‰ÂÈÁÌ¿ ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ¤ÁÎÏËÌ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÁÈ· Ó· ·ÔÛ·ÊËÓ›ÛÔ˘Ó

ÙÔ ˙‹ÙËÌ·. ∞ÏÏ¿ ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô Durkheim Û ¿ÏÏ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘, ‰ÂÓ Â›-

Ì·ÛÙ ηıfiÏÔ˘ Û›ÁÔ˘ÚÔÈ ÁÈ· ÙÔ fiÛÔ ÛÔ‚·Ú¿ Ú¤ÂÈ Ó· ¿ÚÔ˘Ì ÙËÓ ·Ó·ÏÔÁ›·

·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÎÔÈӈӛ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜. ŒÙÛÈ, ÔÈÛıÔ¯ˆÚ‹Û·Ì ÛÂ

¤Ó·Ó ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ÔÏÈÛÌfi, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙËÚÈ˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ

ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ΔfiÙÂ, Ô ·ÙÔÌÈÛÌfi˜ ÂÈÛ‹Á·ÁÂ, ¯¿ÚÈÓ Ù˘ ¡ÂÔÎÏ·ÛÈ΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜,

ÙË ıˆڛ· Ù˘ OÚıÔÏÔÁÈ΋˜ ∂ÈÏÔÁ‹˜ Î·È ÙË £ÂˆÚ›· ¶·ÈÁÓ›ˆÓ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈ-

ÎÚÔ‡ÛÂÈ Ù· ÔÏÈÛÙÈο ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·. ∞ÏÏ¿, Ì ÙÔÓ ÔÚıÔÏÔÁÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ó·

ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6 ˆ˜ ÌÈ· ‰Â‰Ô̤ÓË ‰¤ÛÌË Î·ÏÒ˜ ‰È·ÙÂÙ·Á̤ӈÓ

ÚÔÙÈÌ‹ÛˆÓ, ¤Ó· ·fiıÂÌ· ÛˆÛÙÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ¤Ó·Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi

˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ÔÈ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÙÔÌÈÛÌÔ‡ ÚÔοÏÂÛ·Ó ÌÈ· ¿ÌÂÛË ·¿ÓÙËÛË.

O ÔÏÈÛÌfi˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ fiÙÈ ÔÈ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ˘·ÁÔÚ‡ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋

‰ÔÌ‹ ‹ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·, Ì ÙÔ˘˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓÔ˘ ÔʤÏÔ˘˜ Ó· ›-

Ó·È ·ÏÒ˜ ¤Ó·˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ‰È¿ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘.

OÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ηÓfiÓ˜ ÌÔÚÔ‡Ó ¤ÙÛÈ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ˆ˜ Ô ˘Ú‹Ó·˜ ÌÈ·˜

ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ ‹, ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ Ô˘ Ë Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· Ù· «Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·» ·Ú·Ì¤ÓÂÈ

ıÂÌÈÙ‹, ̂ ˜ ÔÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÂÓfi˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.

™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÛÙڷʋηÌ ÛÙËÓ ∫·Ù·ÓfiËÛË. ™ÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 7, ÔÈ Î·ÓfiÓ˜

·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ˆ˜ ÔÈ ‰ÔÌÈÎÔ› Î·È Ú˘ıÌÈÛÙÈÎÔ› ηÓÔÓÈÛÌÔ› ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ ‹ ÙˆÓ

Ú·ÎÙÈÎÒÓ Î·È, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜. OÈ ·fi„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÈÛ‹Á·-

; ;

Á·Ó ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÔÓÙÔÏÔÁ›·, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙÔ ÓfiËÌ·, fiÓÙ·˜ Ë Î·ÙË-

ÁÔÚ›· ÂΛÓË Ô˘ ÚÔÛȉȿ˙ÂÈ ÛÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÎfiÛÌÔ, ·ÔÙÂÏ› ÂÌÌÂÓ¤˜ ÛÙÔȯ›Ô

Ù˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ Î·È ÔÈ Î·ÓÔÓÈÛÌÔ› Â›Ó·È ÚÈ˙Èο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ·fi

ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ʇÛ˘. ∏ ∫·Ù·ÓfiËÛË ··ÈÙÔ‡Û ÌÈ· ̤ıÔ‰Ô Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È

«ÂÎ ÙˆÓ ¤Ó‰ÔÓ» ηÈ, ›Ûˆ˜, ÌÈ· Ó¤· ÂÍ‹ÁËÛË ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÁÓÒÛ˘. ∫·›ÙÔÈ

¯ıÚÈ΋ Û οı ›‰Ô˘˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË, Ë ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ ÎÚ·Ù¿

Ô˘‰¤ÙÂÚË ÛÙ¿ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ·ÙÔÌÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi. ∞Ó ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› η-

ÓfiÓ˜ ηχÙÔ˘Ó fiϘ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Â›Ó·È Ï‹ÚÂȘ Û fi,ÙÈ

·ÊÔÚ¿ ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ Ô˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó, ÙfiÙ ÔÈ ·›ÎÙ˜, ˘fi ÙÔÓ fiÚÔ fiÙÈ Â›-

Ó·È ·fiÏ˘Ù· ÂÈı‹ÓÈÔÈ, ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È fi¯È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·fi ÚÈÓ ˆ˜ Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹-

Ì·Ù· ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ. øÛÙfiÛÔ, ÙÔ ÔÚÙÚ¤ÙÔ ·˘Ùfi ÙÔ˘ homo sociologicus ÌÔÚ› Ó·

Ì·˜ Ê·Ó› ·Ú·ÙÚ·‚ËÁ̤ÓÔ Î·È Ó· ·Ó·ÚˆÙËıԇ̠Ҙ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰ÒÛÔ˘ÌÂ

ÛÙÔ˘˜ ·›ÎÙ˜ οÔÈ· ·˘ÙÔÓÔÌ›·.

∏ ÚfiÎÏËÛË, ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, Â›Ó·È Ó· ‚Úԇ̠¤Ó·Ó ÙÚfiÔ Ó· Û˘-

ÌÏËÚÒÛÔ˘Ì ÙÔ ‰ÂÍ› οو ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ Ì ·›ÎÙ˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·-

Ù· ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ, ·ÊÂÓfi˜, Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÈ ÔÚıÔÏÔÁÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂ-

ÙÒÈÛ·Ó ÙfiÛÔ ÔÏÏ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6. Δ¤ÙÔÈÔÈ ·›ÎÙ˜, ÁÈ· Ó· Â-

Ú¿ÛÔ˘Ì ÙÔ ›‰ÈÔ Ì‹Ó˘Ì· ÂÔÈÎÔ‰ÔÌËÙÈο, ı· ¤¯Ô˘Ó οÙÈ ·fi ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ

ÔÚıÔÏÔÁÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ó· ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÔÓÙ·È Í·Ó¿ Î·È Í·Ó¿ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ,

ÂÓÒ, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ı· ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÙȘ ηÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ·ÈÁÓ›ˆÓ Ù˘

ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰È·Ù‡ˆÛË ÂÓۈ̷ÙÒÓÂÈ ‰‡Ô ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ. ∏

ÚÒÙË Â›Ó·È ÌÂٷ͇ Û˘Ì‚¿ÛÂˆÓ ˆ˜ χÛÂˆÓ Û ·›ÁÓÈ·, Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎÔ-

ÓÙ·È Û ηٿÛÙ·ÛË ÈÛÔÚÚÔ›·˜, Î·È Û˘Ì‚¿ÛÂˆÓ ˆ˜ ηÓfiÓˆÓ Ì ¤Ó·Ó ‚ÈÙÁÎÂÓ-

ÛÙ·˚ÓÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË Â›Ó·È ÌÂٷ͇ ·ÈÁÓ›ˆÓ ˆ˜ ·ÏÏËÏÂȉڿÛˆÓ

ÌÂٷ͇ ÔÚıÔÏÔÁÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ ÂÈÏÔÁ¤˜ ›ӷÈ

ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Î·È ·ÈÁÓ›ˆÓ ·Ó·ÏfiÁˆÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢-

ًηÌ ÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ. ªÈ· Û¯ÂÙÈ΋ ·ÓÙ›ıÂÛË Â›Ó·È ÌÂٷ͇ ÚÔÛ-

‰ÔÎÈÒÓ ˆ˜ ÚԂϤ„ÂˆÓ ‚·ÛÈÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÛË ÙÔ‡ ÙÈ ı· οÓÔ˘Ó ÔÈ ¿Ï-

ÏÔÈ Î·È ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ ̂ ˜ ηÓÔÓÈÛÙÈÎÒÓ.

ΔÔ ·ÚfiÓ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÍÂÎÈÓ¿ Ì ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ·˘ÙÒÓ Î·È ÙË

ÛÎÈ·ÁÚ¿ÊËÛË ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ÚÔÛˆÔÁÚ·Ê›·˜ ÙÔ˘ homo sociologicus. ∞˘Ùfi ı· Á›-

ÓÂÈ Ì ÙËÓ ÂͤٷÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Î·È ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ȉ¤·˜ fiÙÈ Ù·

ÚfiÛˆ· Â›Ó·È ÙÔ ¿ıÚÔÈÛÌ· ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ÙÔ˘˜, ÚÒÙ· Û ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ ıÂÛÌÈÎfi

ηÈ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ‰È¿ Ù˘ Û‡ÁÎÚÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜ Ì ı·ÙÚÈÎÔ‡˜ ÚfiÏÔ˘˜. ¶ÚÔÛˆÈο,

ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Â›Ó·È ·fi ÙȘ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ˜ Î·È ÁÔÓÈÌfiÙÂÚ˜ ÁÈ·

ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÈÛً̘, Ë ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁ›· Î·È Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·Ó‹ÎÔ˘Ó

ÛÙËÓ ∫·Ù·ÓfiËÛË. ¶·Ú¿ ÙËÓ ÚÒÙË ÂÓÙ‡ˆÛË, Ë ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ·Ó‹ÎÂÈ ÔÏÔ-

ÎÏËÚˆÙÈο ÛÙÔ ¿Óˆ ‰ÂÍ› ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ. ∂›Ì·ÛÙÂ, Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ÙÔ ¿ıÚÔÈÛÌ· ÙˆÓ Úfi-

190 / MARTIN HOLLIS

ÏˆÓ Ô˘ ·›˙Ô˘ÌÂ; ∞ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó Ë ·¿ÓÙËÛË Â›Ó·È «¡·È», ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿

ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, Ô˘ ı· ¢ÓÔÔ‡Ó

¤Ó·Ó Û˘Ì‚È‚·ÛÌfi ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ ·ÙÔÌÈÛÌfi ÛÙË ÛÙ‹ÏË Ù˘ «∫·-

Ù·ÓfiËÛ˘». ∞Ó fï˜ Â›Ó·È «Ÿ¯È», ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ·˘-

Ùfi Ô˘ ÔÈ ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ ·ÔηÏÔ‡Ó ÚÔÛˆÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·. ΔÔ ·ÈÒÓÈÔ ·˘Ùfi ÊÈÏÔ-

ÛÔÊÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· ı· Ì·˜ ÚÔηϤÛÂÈ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÌÈ· ·Ó·Óˆ̤-

ÓË ÂÚȤÚÁÂÈ· ·fi ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÁˆÓ›· ÙÔ˘ ·ÙÔÌÈÛÌÔ‡ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ˘˜ ÔÚıÔÏÔÁÈ-

ÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜.

£¤ÛÂȘ Î·È ÚfiÏÔÈ

°È· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘, ·˜ ıˆڋÛÔ˘Ì ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ˆ˜

¤Ó· Û¯‹Ì· ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ı¤ÛˆÓ, Ë Î·ıÂÌ›· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ¤Ó·Ó ıÂ-

ÛÌfi ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛË. OÚÈṲ̂ÓÔÈ ıÂÛÌÔ› Î·È ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· Ôχ ÛÙ¤Ú·

‰ÔÌ‹, Û˘¯Ó¿ ÈÂÚ·Ú¯È΋, fiˆ˜, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚÈÓ, Ô ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜, Ì ÙȘ ·˘-

ÛÙËÚ¿ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂Ó˜ ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘ÓÙ·ÁÌ·Ù¿Ú¯Ë, ÙÔ˘ ‰ÂηӤ· Î·È ÙÔ˘ ÛÙÚ·-

ÙÈÒÙË. ÕÏϘ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÈÔ ¯·Ï·Ú‹ ÈÂÚ·Ú¯›·, fiˆ˜ Ë ∂ÎÎÏËÛ›· Ù˘

∞ÁÁÏ›·˜ Ì ÙÔ˘˜ ÂÈÛÎfiÔ˘˜ Ù˘, ÙÔ˘˜ ÈÂÚ›˜ Ù˘ ÂÓÔÚ›·˜, ÙÔ˘˜ ÓˆÎfiÚÔ˘˜ ηÈ

ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ‡˜. ªÂÚÈΤ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηÌÈ¿ ÈÂÚ·Ú¯›·, fiˆ˜ ÌÈ· ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÛÙËÓ

ÔÔ›· ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÏÒ˜ ηٷÓÔÌ‹ ÂÚÁ·Û›·˜. ∞˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Î¿ıÂ Ù˘Ô-

ÔÈË̤ÓË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ηıÔÚÈṲ̂Ó˜ ı¤ÛÂȘ Û ÌÈ·

Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰ÔÌ‹ ‹ fiÙÈ fiϘ ÔÈ Ù·˘ÙÔÔÈ‹ÛÈ̘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

·Ó‹ÎÔ˘Ó Û ıÂÛÌÔ‡˜. £· ÌÔÚÔ‡Û ‹ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ηÓ›˜ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ

fiÙÈ ÔÈ ı¤ÛÂȘ ÛÙËÓ ·ÁÁÏÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·È ÂΛӘ ÙÔ˘ ÎϤ-

ÊÙË, ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘, Ù˘ ÙËÏÂÔÙÈ΋˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ·ÏϷΛ‰·˜Ø ‹ fiÙÈ ÔÈ

·ÁÁÏÈÎÔ› ıÂÛÌÔ› ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙȘ Û΢ÏÔÌ·¯›Â˜ Î·È Ù· ÔÈÎÔÁÂÓÂȷο ÈÎÓ›Î.

°È· ÙËÓ ÒÚ·, Ì·˜ ·ÚΛ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó οÔÈÔÈ Î·ıÔÚÈṲ̂ÓÔÈ

ıÂÛÌÔ›, ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ηÈ, ̂ ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ÔÚÈṲ̂Ó˜ ı¤ÛÂȘ.

ΔÒÚ·, ·˜ ÛÎÂÊÙԇ̠ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ Û¯¤ÛÂˆÓ ÂÓÙfi˜ ηÈ

ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ (Î·È ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ). OÈ ı¤ÛÂȘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÂÛˆÙÂÚÈο

‰È’ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÛÙÔ ÛÎÔfi ÙÔ˘ ıÂÛÌÔ‡ Î·È ·˘ÙÔ‡ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÁÈ· Ó· ÙÂı›

Û ÂÊ·ÚÌÔÁ‹. ∂͈ÙÂÚÈο, ÔÈ ıÂÛÌÔ› ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Û ¤Ó·

ÌÂÙ·‚ÏËÙfi ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ. ™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÚÔ¸Ôı¤-

ÛÔ˘Ì ÙËÓ ‡·ÚÍË ÌÈ·˜ ΢ڛ·Ú¯Ë˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜, ηıÒ˜ ›Û˘ Î·È ÌÈ· Û˘-

ÓÂÎÙÈ΋ Î·È ÂÓÈ·›· ÂÍ‹ÁËÛË Ù˘ ÛÙ·ıÂÚfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜, ÛÙÔ Ó‡̷, Ïfi-

ÁÔ˘ ¯¿ÚÈÓ, ÙÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÛÙÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∫ÂÊ·Ï·›Ô˘ 5 ‹ ÛÙÔ Ó‡̷ ÂÓfi˜

ÈÔ ÊÈÏfi‰ÔÍÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÛÙÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ Û·Ó ÎÈ ·˘Ùfi Ô˘ ÂÍÂÙ¿Û·Ì ÛÙÔ ∫ÂÊ¿-

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 191

Ï·ÈÔ 7. ∞ÏÏ¿ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÚÔ·ÈÚÂÙÈÎfi Î·È Î¿ÔÈÔ˜ ı· ÚÔÙÈÌÔ‡Û ӷ ‰ÂÈ ÙËÓ

ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË ˆ˜ ÚfiÛηÈÚË ‰È¿Ù·ÍË Â‡ıÚ·˘ÛÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ, Ë ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ

ÔÔ›ˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÁÁ˘Ë̤ÓË. ªÔÏÔÓfiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÔ‚·Ú¿ ı¤Ì·Ù· ‰Ò, ¤Ó·˜

ÔÏÈÛÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ÙË Ì›· ‹ ÙËÓ ¿ÏÏË ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ-

΋ Ù¿ÍË, ˘fi ÙÔÓ fiÚÔ fiÙÈ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ‡ıÚ·˘ÛÙÔ ‰ÂÓ ı· ·Ô‰›‰ÂÙ·È Û ·ÓÂ-

Í¿ÚÙËÙ˜ Ú¿ÍÂȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·ÙfïÓ.

™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË, Ú¤ÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ ˆ˜ ¿ÌÂ-

Û· ÂÌ„˘¯ˆÌ¤Ó˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î¿ı ı¤ÛË Î·È ÂÈÙÂ-

ÏÔ‡ÌÂÓ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ηÙfi¯Ô˘˜ ÙˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ·ÍÈˆÌ¿ÙˆÓ – ÚÔ¤‰ÚÔ˘˜, Ô‰Ôη-

ı·ÚÈÛÙ¤˜, ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ¿Ù˜, ÈÂÚ›˜, ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜, ̆ ·ÏÏ‹ÏÔ˘˜, ÁÔÓ›˜ Î·È Ô‡Ùˆ η-

ıÂÍ‹˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÔÏÈ-

ÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘, ÔÈ Î¿ÙÔ¯ÔÈ ÙˆÓ ı¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ Î¿ÓÔ˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ fi,ÙÈ ÔÈ ÙÂÏ¢-

Ù·›Â˜ ÂÈÙ¿ÛÛÔ˘Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜, Â͈ıÔ‡ÌÂÓÔÈ ·fi «¿Óˆ ÚÔ˜ Ù· οو» ·fi ÙȘ

·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘. OÈ Î·ı¤Î·ÛÙ· οÙÔ¯ÔÈ ÙˆÓ ı¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ ·ÓÙÈηı›ÛÙ·-

ÓÙ·È Ôχ ‡ÎÔÏ·. OÈ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ¿Ù˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Î·È ·Ú¤Ú¯ÔÓÙ·È, ·ÏÏ¿ Ë ÁÚ·-

ÊÂÈÔÎÚ·Ù›· Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ. ∞ÍȈ̷ÙÈÎÔ› ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÛÎÔÙÒÓÔÓÙ·È,

·ÏÏ¿ ÙÔ Û‡ÓÙ·ÁÌ· Û˘Ó¯›˙ÂÈ ÙËÓ ÚԤϷۋ ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˘˜ Ó· ο-

ÓÔ˘Ó ÙȘ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÙˆÓ ·ÏÈÒÓ. ™Â ¤Ó·Ó ˘Ô˘ÚÁÈÎfi ·Ó·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi, Û˘Ì‚·›ÓÂÈ

Û˘¯Ó¿ Ô ˘Ô˘ÚÁfi˜ Ù˘ ¶·È‰Â›·˜, Ô˘ ··ÈÙÔ‡Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ¯Ú‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ

·È‰Â›·, Ó· ÌÂÙ·ÎÈÓÂ›Ù·È ÛÙÔ ˘Ô˘ÚÁÂ›Ô OÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ·fi ÙË

ʇÛË ÙÔ˘ «ÛÊȯÙfi» Û ·ÚÔ¯¤˜ Î·È ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙȘ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·ÓÙ›ıÂÙ˜

·ÔÊ¿ÛÂȘ ·fi ÂΛӘ Ô˘ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ ·fi ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ı¤ÛË ÙÔ˘. O ıÂ-

ÛÌfi˜ ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ ÙˆÓ ıÂÚ·fiÓÙˆÓ ÙÔ˘, ÂÓÒ ¤¯ÂÈ Î·È ÙÚfiÔ˘˜ ÁÈ· Ó· οÓÂÈ ÙÔ˘˜

ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˘˜ ̆ ·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ Ó· Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÙÔ˘ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ. °È· Ó·

›̷ÛÙ ‰›Î·ÈÔÈ, ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÌÈ· Ôχ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ‹ÛÈÌË ¿Ô„Ë Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ

·ÛËÌ·ÓÙfiÙËÙ· ÙˆÓ Î·ı¤Î·ÛÙ· ·ÈÎÙÒÓ, ·ÏÏ¿ Â͢ËÚÂÙ› Ù¤ÏÂÈ· ÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi.

À¿Ú¯Ô˘Ó, ˆÛÙfiÛÔ, ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ÙÚfiÔÈ ÁÈ· Ó· ‰Ô‡Ì ·˘Ùfi ÛÙÔ ÔÔ›Ô

¤¯ˆ ‹‰Ë ·Ó·ÊÂÚı› ˆ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘. ªÈ· Û˘ÛÙËÌÈ΋ ıˆڛ· (¿Óˆ

·ÚÈÛÙÂÚfi ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ) ¤¯ÂÈ ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ‚ϤÂÈ ÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ˆ˜ ‰‡Ó·ÌË Ô˘

ÌÂÙ·‰›‰ÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ı¤ÛˆÓ, Ì ÙÔ ÚfiÏÔ Ó· ÔÚ›˙ÂÙ·È ·Ï¿ ̂ ˜ Ë ‰˘Ó·-

ÌÈ΋ ÏÂ˘Ú¿ ÌÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ı¤Û˘. ∏ ˘ÂÚÔÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÛÙ¿ÛË ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ·È-

ÎÙÒÓ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ‹ıËΠ·fi ÙË £ÂˆÚ›· ¶·ÈÁÓ›ˆÓ, Ë ÔÔ›· ıÂÒÚËÛ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi

Ó· Ï¿‚ÂÈ ˘fi„Ë Ù˘ ·˘Ùfi Ô˘ ÔÈ ·›ÎÙ˜ ÚÔÛ‰ÔÎÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ·›ÎÙ˜

Ó· οÓÔ˘Ó, fiÙ·Ó Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¤˜ ÔÈ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÌÔÚ›

Û›ÁÔ˘Ú· Ó· ÂÈÛ·¯ı› ÛÙË ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ·˘Ù‹ ‰È·Ì¿¯Ë Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛË Ù˘

ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘. ∞ÏÏ¿, ·Ó ·˘Ù‹ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ·Ï¿ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂ-

ˆÓ, Ù˘Èο Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓˆÓ Ì ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË, Ô ÔÏÈÛÌfi˜ ·›ÚÓÂÈ ÙÔ ¿Óˆ

¯¤ÚÈ, ηıÒ˜ ·ÔηχÙÂÈ ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰ÔÌ‹ ÎÚ˘Ì̤ÓË ÛÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÙˆÓ ÚÔ-

192 / MARTIN HOLLIS

ÙÈÌ‹ÛˆÓ. ™ÙÔ Ì¤ÙÚÔ Ô˘ ÔÈ ÚfiÏÔÈ ÂÚÌËÓ‡ÔÓÙ·È ˆ˜ Û‡ÓÔÏ· ÔÚıÔÏÔÁÈÎÒÓ

ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ, ¤¯Ô˘Ì ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ Ì·˜ ¤Ó·Ó Û‡ÓÙÔÌÔ ·ÏÏ¿ ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘

ηÓÔÓÈÎÔ‡ (Û ‰È¿ÎÚÈÛË ·fi ÙÔ Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎfi). ŒÙÛÈ, ¤Ó·˜ ÙÚ·Â˙›Ù˘ οÓÂÈ ·˘-

Ùfi Ô˘, ηÓÔÓÈο, οÓÔ˘Ó ÔÈ ÙÚ·Â˙›Ù˜, Î·È ·˘Ù‹ Ë Î·ÓÔÓÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ¤Ó·

¯Ú‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÏ¿Ù˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· οÓÔ˘Ó ÚԂϤ„ÂȘ, ·ÊÔ‡

¤ÙÛÈ ÎÂÚ‰›˙Ô˘Ó ¯ÚfiÓÔ Î·È Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ÂÍ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Û ÔÚıÔÏÔÁÈΤ˜ ÂÈ-

ÏÔÁ¤˜. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ÙÚ·Â˙›Ù˜ ‰ÂÓ ‰ÚÔ˘Ó ¿ÓÙ· fiˆ˜ ÚԂϤÂÈ Ë ıˆ-

Ú›· Ù˘ OÚıÔÏÔÁÈ΋˜ ∂ÈÏÔÁ‹˜ ÂÁ›ÚÂÈ ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ· Ù˘

ıˆڛ·˜ ÙˆÓ È‰Â·ÙÒÓ Ù‡ˆÓ, ·ÏÏ¿ Ì ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ, ̤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜, Ô˘ ‚ÔχÂÈ

ÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi, Ô ÔÔ›Ô˜ η٤¯ÂÈ ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ¿Óˆ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ.

ŸÙ·Ó ÛÙÚ·Êԇ̠ÛÙËÓ ∫·Ù·ÓfiËÛË, ¿ÓÙˆ˜, ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘ Ï·Ì-

‚¿ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∏ ··›ÙËÛË Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ·fi ηÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ÚÔÛ‰Ô˘, ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÔÈÔÓ› ËıÈÎÒÓ Î·ıËÎfiÓÙˆÓ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎÙÂÏÂ-

ÛÙÔ‡Ó, ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛ‹ ÙÔ˘˜ Î·È ‰Èη›ˆÌ· ¿ÛÎËÛ˘ ÎÚÈÙÈ΋˜,

·Ú¿ÔÓ· Î·È ··›ÙËÛË Â·ÓfiÚıˆÛ˘ Û ÂÚ›ÙˆÛË ·ÔÙ˘¯›·˜. ΔÔ fiÙÈ ÔÈ Úfi-

ÏÔÈ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó «Î·ı‹ÎÔÓÙ·» ÚÔηÏ› ÁÂÓÈÎÒ˜ «Î·ÓÔÓÈ΋» Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿.

∞ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÚÔ·ÙÂÈ Î¿ı ηÓÔÓÈ΋ Î·È Ù·ÎÙÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ·fi ηÓÔÓÈÛÙÈ-

Τ˜ ÚÔÛ‰Ô˘. ΔÔ Î·ÓÔÓÈÎfi Î·È ÙÔ Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎfi Û˘Ó˘Ê·›ÓÔÓÙ·È Ì ¤Ó·Ó ÂӉȷ-

ʤÚÔÓÙ· ÙÚfiÔ. ŸÙ·Ó ‹ÌÔ˘Ó ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˘, ÂÙ˘¯Ë̤ÓÔÈ ÛÈÙÈÛÙ¤˜ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó ·˘-

ÙÔ› Ô˘ ›¯·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Ú¿ÁÌ·Ù· ÛÙȘ ·Ôı‹Î˜ ·fi fiÛ· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·Ó

ÛÙ· ÏÔÁÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ ‚È‚Ï›·. ΔÔ ÏÂfiÓ·ÛÌ· ›¯Â ÔÏϤ˜ ¯Ú‹ÛÂȘ. ¶ÚÒÙÔÓ, Ô ÛÈÙÈ-

ÛÙ‹˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ Û˘ÏÏËÊı› ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÂÓfi˜ Í·ÊÓÈÎÔ‡ ÂϤÁ¯Ô˘ ÌÂ

ÙËÓ ·Ôı‹ÎË ÙÔ˘ ÂÏÏÂÈÌÌ·ÙÈ΋. ¢Â‡ÙÂÚÔÓ, ÙÔ˘ ¤‰ÈÓ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÓÙ·Ô-

ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙȘ Í·ÊÓÈΤ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘ÓÙ·ÁÌ·Ù¿Ú¯Ë ‹ Ó· οÓÂÈ ¯¿Ú˜ Û ·-

ÏÈfiÊÈÏÔ˘˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙·Ó ÙÔÓ ¿ÌÂÛÔ Î›Ó‰˘ÓÔ Ó· Û˘ÏÏËÊıÔ‡Ó Ì ÂÏÏ›ÌÌ·-

Ù·. ∫·È ÙÚ›ÙÔÓ, ÙÔ˘ ¤ÙÚ ӷ Û˘Ó·ÏÏ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙË Ì·‡ÚË ·ÁÔÚ¿ Ì ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜

Ôϛ٘, ÚÔ˜ fiÊÂÏÔ˜ ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ·ÏÏ¿ fi¯È ¿ÓÙ·, ÙÔ˘ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜. ∂Ó ÔÏ›-

ÁÔȘ, ·˘Ù‹ Ë Î·Ï¿ ·Ó·ÁÓˆÚÈṲ̂ÓË ·Ú·‚›·ÛË ÙˆÓ Â›ÛËÌˆÓ Î·ÓÔÓÈÛÌÒÓ ‹Ù·Ó

ÙfiÛÔ Î·ÓÔÓÈ΋ ηÈ, ̤¯ÚÈ ÂÓfi˜ ÛËÌ›Ԣ, ÙfiÛÔ ¯Ú‹ÛÈÌË ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÙ·ÁÌ·, ÒÛÙÂ

οÔÈÔ˜ Ó· ‰ÈÂÚˆÙ¿Ù·È ·Ó ‹Ù·Ó, ÛÙ’ ·Ï‹ıÂÈ·, ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓË ·fi ηÓÔÓÈÛÙÈ΋

¿Ô„Ë. ¶·ÚÔÌÔ›ˆ˜, Ù· ÔÏÈÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· ı¤ÙÔ˘Ó Ôχ ·˘ÛÙËÚ¤˜

ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÎÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÙˆÓ °ÂÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ

Ù˘ μÔ˘Ï‹˜ ÙˆÓ ∞ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ, Û˘¯Ó¿ Û˘ÓÂÚÁÔ‡Ó ÛȈËÚ¿ Û ¤Ó· ηÓÔÓÈÎfi

Â›Â‰Ô ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ηٷÁÁÂÏı› ˆ˜ ‰È·ÊıÔÚ¿, ·Ó ÍÂÛ¿ÛÂÈ Î¿-

ÔÈÔ ÛοӉ·ÏÔ. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ ÚÔÌËıÂÈÒÓ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Î·È Ë ·Ú·ÛÎË-

Óȷ΋ ·ÏÏËÏÔ¸ÔÛÙ‹ÚÈÍË Â›Ó·È ¤Ó·˜ ηÓÔÓÈÛÙÈο ÂÈÙÚÂfiÌÂÓÔ˜ ηÈ, ÂӉ¯Ô̤-

Óˆ˜, ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÂÎÏ‹ÚˆÛ˘ ·‰˘Ó¿ÙˆÓ ηٿ Ù· ÏÔÈ¿ ··ÈÙ‹ÛˆÓ.

¶·ÚfiÌÔÈ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ì·˜ οÓÔ˘Ó Ó· ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙ ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ˆ˜ η-

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 193

ÓfiÓ˜, ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ˘fiÎÂÈÙ·È Ô Î¿ÙÔ¯Ô˜ Ù˘ ı¤Û˘ ηÈ, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ˆ˜

ÂÌÂÚȤ¯ÔÓÙ˜ οÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÚԂϤ„ÂȘ. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, fï˜, Ì·˜

··ÁÔÚÂ‡Ô˘Ó Ó· ÙÔ˘˜ ÛÎÂÊÙԇ̠ˆ˜ ηÓfiÓ˜, Ô˘ Â›Ó·È ‹ Î·È ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó

Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·Ôχو˜ ÚËÙÔ› Û οÔÈÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Î·ÓfiÓˆÓ. °È· Ó· ›̷ÛÙÂ,

fï˜, ‰›Î·ÈÔÈ, Ú¤ÂÈ Ó· ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘. øÛÙfiÛÔ, Ù· ·-

Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·˘Ù¿ Â›Ó·È Ô˘‰¤ÙÂÚ· ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ÙÚfiˆÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘.

£· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ì ÙËÓ È‰¤· fiÙÈ ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ¤Ó· Û˘ÓÂÎÙÈÎfi Û¯‹-

Ì· ηÓfiÓˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÙˆÓ ÚfiψÓ, ·Ó Î·È fi¯È ·Ó·ÁηÛÙÈο ¤Ó· Û¯‹Ì·

Ô˘ ÔÈ ·›ÎÙ˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ï‹Úˆ˜ Î·È Û˘ÓÂȉËÙ¿ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó. ∞˘Ùfi

ı· ‹Ù·Ó Û‡ÌʈÓÔ Ì ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÔ›·˜ Ô Î·ı¤-

Ó·˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ‰ÔÌÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ηÓfiÓ˜ ÂÓÙfi˜ ÌÈ·˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˘ ÌÔÚÊ‹˜

˙ˆ‹˜, ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·˜ ÙȘ ÚËÙ¤˜ Î·È ÙȘ ˘fiÚÚËÙ˜ ηÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ ÚÔÛ‰Ô˘

Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ. ∞˘Ùfi ı· Ì·˜ ˘ÔÛ¯fiÙ·Ó

ÌÈ· ·Ó¿Ï˘ÛË Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ· ÙÔ ¿Óˆ ‰ÂÍ› ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ. ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο, ı· ÌÔ-

ÚÔ‡Û·Ì ӷ ÈÛ¯˘ÚÈÛÙԇ̠fiÙÈ ÔÈ ÚfiÏÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÚÔÛ‰Èfi-

ÚÈÛÙ˜, ‹ ·ÎfiÌ· Î·È ·ÓÙÈÊ·ÙÈΤ˜ ÚÔÛ‰Ô˘ Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ·›ÎÙ˜ ÙÔ

ÂÚÈıÒÚÈÔ Ó· ÂÚÌËÓÂ‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‹ Î·È Ó· ÂȉÈÒÎÔ˘Ó ÙËÓ Â›Ù¢ÍË

·Û¯¤ÙˆÓ ÛÎÔÒÓ. ∫¿ÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ ı· Û˘ÓËÁÔÚÔ‡Û ˘¤Ú ÌÈ·˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ Ô˘ ı·

Ù·›ÚÈ·˙ ÌÂÓ ÛÙËÓ ∫·Ù·ÓfiËÛË, ·ÏÏ¿ ı· ··ÈÙÔ‡Û ·›ÎÙ˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰Ô˘-

ÏÈο ˘¿ÎÔ˘ÔÈ. ∞ÊÔ‡ ÔÈ ·›ÎÙ˜ ·˘ÙÔ› ‰ÂÓ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ì ٷ ÔÚıÔÏÔÁÈο ¿ÙÔÌ·

Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ·Ó·Ï‡ÛÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÒÚ·, Ë ÂÚȤÚÁÂÈ¿ Ì·˜ ÂÍ¿ÙÂÙ·È.

∞fi ÌÈ· ‰ÔÌÈ΋ Î·È «·fi ¿Óˆ ÚÔ˜ Ù· οو» ¿Ô„Ë, ÔÈ ·›ÎÙ˜ Ú¤ÂÈ Ó·

ÂÎÏËÊıÔ‡Ó ˆ˜ Ï‹Úˆ˜ ˘ÔÙ·Á̤ÓÔÈ ÛÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜. ∏ ÈÔ ·ÏÔ˚΋ ·ÓÙ›ÏË-

„Ë ÙÔ˘˜ ıˆÚ› Ì·ÚÈÔÓ¤Ù˜ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˜ ·fi ·fiÚ·Ù· ÛÎÔÈÓÈ¿, ‹ ˆ˜ ¯·˙Ô¯·ÚÔ‡-

ÌÂÓÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ›ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ ÙÔ˘˜ ηÙ¢ı‡ÓÔ˘Ó. ∏ ·ÓÙ›-

ÏË„Ë ·˘Ù‹, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ÂӉȷʤÚÔ˘Û·˜ Û˘˙‹ÙËÛ˘

ÁÈ· ÙË Ì˯·ÓÈ΋ Ù˘ ˘·ÎÔ‹˜, Â›Ó·È ÙfiÛÔ Ôχ ÓÙÂÙÂÚÌÈÓÈÛÙÈ΋ ÒÛÙ ÔÈ ·›ÎÙ˜

Ó· ηٷÓÙÔ‡Ó, ÙÂÏÈο, ·Û‹Ì·ÓÙÔÈ. ø˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ÌÔÚ› Ó· ˘·ÈÓ›ÛÛÂÙ·È fiÙÈ ·Ó

Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÔÈ ·›ÎÙ˜ ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·Û›·, Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·Ó˘¿ÎÔ˘ÔÈ. ∞ÏÏ¿ ·˘Ùfi

ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Í¯ӿÌ ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ Wittgenstein ÁÈ· ÙËÓ Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ

ηÓfiÓˆÓ, fiˆ˜ ·˘Ù‹ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 7. ∏ ȉ¤· fiÙÈ ÔÈ ·›ÎÙ˜ ÌÔ-

ÚÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È ÂÈı‹ÓÈÔÈ ¯ˆÚ›˜ Ó· Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È Ì˯·ÓÈο, ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ÔÏÈ-

ÛÌfi ηÈÓÔ‡ÚÁȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ̆ ¿Ú¯ÂÈ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ·Ú-

ÎÂÙÔ‡˜ ÔÌ‹ÚÔ˘˜ Û ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÌÔÚÊ‹ ·ÙÔÌÈÛÌÔ‡. °È· Ó· ÍÂηı·Ú›ÛÔ˘ÌÂ

ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi, ·˜ ÂÈÛÙÚ¤„Ô˘Ì ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ÂȤ‰Ô˘ Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘

ÛÙȘ ‰ÈÂıÓ›˜ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ ı›Í·Ì Ì ϛÁ· ÏfiÁÈ· ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 5.

194 / MARTIN HOLLIS

ΔÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ÂȤ‰Ô˘ Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘

ΔÔ Úfi‚ÏËÌ· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍ‹˜: ÙÔ «Û‡ÛÙËÌ·» ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÌÔ-

Ó¿‰ˆÓ Ô˘ ÙÔ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ‹ ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊÔ; ∂Ó ÚÔÎÂÈ̤ӈ, ÔÈ ÌÔÓ¿‰Â˜ ›ӷÈ

‰È¿ÊÔÚ˜ ÎÚ·ÙÈΤ˜ ÔÓÙfiÙËÙ˜. O ÙÚfiÔ˜ ·˘Ùfi˜ ıÂÒÚËÛ˘ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜

ÚÔοÏÂÛ Ôχ ˙ˆËÚ‹ Û˘˙‹ÙËÛË Ô˘, Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi, ÂËÚ¿ÛÙËΠ·fi

ÙÔÓ Hobbes, ·ÊÔ‡ ̆ Ê›ÛÙ·Ù·È ÌÈ· ÂÏ΢ÛÙÈ΋ ·Ó·ÏÔÁ›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÚˆÙ·Ú¯È-

΋ ·Ó·Ú¯›· ÂÓfi˜ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ¯ˆÚ›˜ ·ÁÎfiÛÌÈ· ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË Î·È Ù˘

Ê˘ÛÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘ ÛÙÔÓ §Â‚È¿ı·Ó (Leviathan). Δ· ¤ıÓË-ÎÚ¿ÙË ÌÔÚÔ‡Ó Ó·

ÂÎÏËÊıÔ‡Ó ̂ ˜ ÔÚıÔÏÔÁÈο ¿ÙÔÌ· Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙÔ ̄ ÔÌÛÈ·Ófi Úfi‚ÏËÌ·

Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È Ù˘ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ χÛ˘ Û’ ·˘Ùfi. ΔfiÙÂ, Ë Ô˘Û›· ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ›ӷÈ

·Ó Ù· ‰ÈÂıÓ‹ ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ù¿ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ Ù˘

£ÂˆÚ›·˜ ¶·ÈÁÓ›ˆÓ, ·Ô‰›‰ÔÓÙ¿˜ Ù· ÛÙÔ ·È¯Ó›‰È ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ ÂÈÏÔÁÒÓ

Ô˘ ‰ÈÂÍ¿ÁÔ˘Ó Ù· ηı¤Î·ÛÙ· ¤ıÓË ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó Ù·

ÂıÓÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜. ∞Ó ¤ÙÛÈ ¤¯Ô˘Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, ÙÔ ‰È·Î‡‚Â˘Ì· Â›Ó·È ÌÂ-

Á¿ÏÔ, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Hobbes, Ù· ÈÔ Èı·Ó¿ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ·

·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ¿ÏÏ· ·fi ÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË Î·È

ÙÔÓ ·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ.

ΔÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· ·˘Ùfi ÙÔ˘ «OÚıÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¶·›ÎÙË» ‰ÂÓ ·ÔÚÚ›ÙÂÙ·È ÌfiÓÔÓ

·fi fiÛÔ˘˜ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÔÈ È¤-

ÛÂȘ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÂıÓÒÓ. ÕÏÏÔÈ ÂÈÎÚÈÙ¤˜

ÙÔ˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ù· ¤ıÓË ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÓÈÎÔ› ·›ÎÙ˜ ‹ ÔÚıÔÏÔÁÈο ¿ÙÔÌ·,

¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÚԂϤÂÙ·È ·fi ÙË ıˆڛ·. ¶·Ú·ÙËÚÔ‡Ó fiÙÈ Ì¤Û· Û οı ¤ıÓÔ˜-

ÎÚ¿ÙÔ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ·Ú¯¤˜, ΢ڛˆ˜ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈο ÛÒÌ·Ù· Î·È ÔÌ¿‰Â˜

›ÂÛ˘ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ¿ÌÂÛ· ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÛÙËÓ Â͈ÙÂÚÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. OÈ

Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ë Û˘ÓÈÛٷ̤ÓË Ù˘ ‰Ú¿Û˘ fiÏˆÓ ·˘ÙÒÓ ·Ú¯ÒÓ, η-

ıÂÌ›· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ‰Ú· ÚÔ˜ ›‰ÈÔÓ fiÊÂÏÔ˜, fiˆ˜ Î·È ÔÈ Ú¿ÍÂȘ ÌÈ·˜ ÂÙ·ÈÚ›-

·˜ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ Â›Ó·È ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ·ÏÏËÏ›‰Ú·Û˘ ÙˆÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ Ô˘ ÙË

Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó. ™Â ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ ‰ÈÂıÓÒÓ Û¯¤ÛˆÓ, Ë ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÁÓˆ-

ÛÙ‹ ̂ ˜ ̆ fi‰ÂÈÁÌ· Ù˘ «°Ú·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜».

∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ˘ÂÚ·ÛÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ ˘Ô‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ OÚıÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¶·›ÎÙË

ÈÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È, ÂÓ¿ÓÙÈ· Û fiÏÔ˘˜ fiÛÔÈ ̆ ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÎÚ¿-

ÙÔ˘˜ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙËÓ ·ÏÏËÏ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ Ô˘ ÙÔ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó, ˆ˜

ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Â›Ó·È ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ‹ ‰ÔÌ‹. ∞ÏÏ¿ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙÔ˘ «ÂȤ‰Ô˘ Ù˘

·Ó¿Ï˘Û˘» ‰ÂÓ ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ó Â‰Ò. ∞Ó ÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· Ù˘ °Ú·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈ-

ÙÈ΋˜ ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· ÂÈ‚ÏËı›, ÙfiÙ ı· ·Ó¤Î˘Ù ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ Û¯¤Û˘

Ù˘ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜ Ì ٷ ̤ÏË Ù˘. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, Ë ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›· ı·

‹Ù·Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Î·È Ù· ̤ÏË Ù˘ ÔÈ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÌÔÓ¿‰Â˜. ΔÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 195

OÚıÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¶·›ÎÙË ı· ›¯Â ¤ÙÛÈ Ì›· ·ÎfiÌ· ¢ηÈÚ›·, Ì ٷ ÛÙÂϤ¯Ë Ù˘ ÁÚ·-

ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜ ·ÓÙ› ÁÈ· Ù· ¤ıÓË-ÎÚ¿ÙË Ó· ·›˙Ô˘Ó ÙÔ‡ÙË ÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÔÚ-

ıÔÏÔÁÈÎÒÓ ·ÈÎÙÒÓ. °È· Ó· ηٷÛÙ‹ÛÔ˘Ì ۷ʋ fiÏ· ·˘Ù¿, ·Í›˙ÂÈ Ó· ·ӷϿ-

‚Ô˘Ì ÙÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ «ÂȤ‰Ô˘ Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘», fiˆ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ

™¯‹Ì· 8.1.

™¯‹Ì· 8.1

°È· Ó· ‰ÒÛÔ˘Ì ۿÚη Î·È ÔÛÙ¿ ÛÙȘ ·Ê·ÈÚ¤ÛÂȘ ·˘Ù¤˜, ·˜ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ì ÙÔ

‰È¿ÛËÌÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Graham Allison Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ∏ Ô˘Û›· Ù˘ ·fiÊ·Û˘(Essence of Decision) (1971), ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·Ï‡ÂÙ·È ÂÓÙ˘ˆÛȷο ¤Ó· ̆ fi‰ÂÈÁÌ·

°Ú·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜. ΔÔ ¤ÚÁÔ ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÌÂϤÙË Ù˘ ÎÚ›Û˘ ÙÔ˘ ∫fiÏ-

Ô˘ ÙˆÓ ÃÔ›ÚˆÓ ÙÔ 1962, Ë ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÚÔηϤÛÂÈ ¤Ó·Ó ˘ÚËÓÈÎfi

fiÏÂÌÔ. ∏ ÎÚ›ÛË Í¤Û·Û fiÙ·Ó Ë ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ·ÓÙÈηٷÛÎÔ›· ·Ó‹ÁÁÂÈÏ fiÙÈ

ÔÚÈṲ̂ӷ ÛÔ‚ÈÂÙÈο ÏÔ›· ηÙ¢ı‡ÓÔÓÙ·Ó ÚÔ˜ ÙËÓ ∫Ô‡‚· ÁÂÌ¿Ù· Ì ˘ÚËÓÈ-

ο fiÏ·. ∞ÓÙÈÌ¤ÙˆË Ì ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Ó· ηٷÛ΢·ÛÙ› ÌÈ· ˘ÚËÓÈ΋ ‚¿ÛË ÛÙÔ

˘ÔÁ¿ÛÙÚÈfi Ù˘, Ë ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ËÁÂÛ›· ÚÔ¤‚Ë Û ·ÔÎÏÂÈÛÌfi ÙÔ˘ ÎfiÏÔ˘ ηÈ

·Â›ÏËÛ fiÙÈ ı· ‚˘ı›ÛÂÈ Ù· ÛÔ‚ÈÂÙÈο ÏÔ›·, ·Ó ‰ÂÓ Á˘Ú›ÛÔ˘Ó ›Ûˆ. ∏ ™Ô‚ÈÂÙÈ-

΋ ŒÓˆÛË, Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ù˘, ·¿ÓÙËÛ fiÙÈ ı· ÚԂ› Û ·ÓÙ›ÔÈÓ·. OÈ ∏ӈ̤-

Ó˜ ¶ÔÏÈÙ›˜ ÎÏÈÌ¿ÎˆÛ·Ó ·ÎfiÌ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙËÓ ·ÓÙ›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘˜, ϤÁÔÓÙ·˜

fiÙÈ ÔÏÏÔ› ÛÙfi¯ÔÈ ÛÙË ƒˆÛ›· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÂÓÙfi˜ Ù˘ ÂÌ‚¤ÏÂÈ·˜ ÙˆÓ ‰ÈËÂÈÚˆÙÈ-

ÎÒÓ ˘Ú·‡ÏˆÓ Ù˘. ΔÔ ı·Ó¿ÛÈÌÔ ·˘Ùfi ·È¯Ó›‰È ÙÔ˘ «∏Ï›ıÈÔ˘» ·È˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ

ÙËÏÂfiÚ·ÛË ÁÈ· οÌÔÛ˜ ̤Ú˜, ÂÓÒ Ù· ÏÔ›· ÏËÛ›·˙·Ó fiÏÔ Î·È ÈÔ ÎÔÓÙ¿.

(£˘Ì¿Ì·È Û·Ó Û‹ÌÂÚ· fiÙÈ Î·ıfiÌÔ˘Ó ·ÁˆÌ¤ÓÔ˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Ì·-

˙› Ì ¿ÏÏÔ˘˜ Û˘ÌÊÔÈÙËÙ¤˜ ÌÔ˘ ÛÙÔ Harvard, Ϙ Î·È ‹ÌÔ˘Ó Î·Ó¤Ó·˜ Ï·Áfi˜ Ô˘

ÙÔÓ Â›¯·Ó Ù˘ÊÏÒÛÂÈ ÔÈ ÚÔ‚ÔÏ›˜ ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ηıfiÏÔ˘

‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ı· ÛÙ·Ì·ÙÔ‡ÛÂ). ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜, Ô ÛÔ‚ÈÂÙÈÎfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ ·Ó¤ÎÚÔ˘Û ڇ-

∂›Â‰Ô ·Ó¿Ï˘Û˘: ÚÒÙË Û˘˙‹ÙËÛË

: ‰Â‡ÙÂÚË Û˘˙‹ÙËÛË

: ÙÚ›ÙË Û˘˙‹ÙËÛË

¢ÈÂıÓ¤˜ Û‡ÛÙËÌ·

ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ

ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ

ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ

∂ıÓÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜

°Ú·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜

∞ÙfiÌÔ˘

196 / MARTIN HOLLIS

ÌÓ·Ó Î·È ÙÔ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ ‰ÂÓ ÎÏÈÌ·ÎÒıËΠÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ. ΔÔ ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi ·È¯Ó›-

‰È ›¯Â ·Ô‰ÒÛÂÈ Î·ÚÔ‡˜.

Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ·ÚÔ˘Û›·Û·Ó ÙËÓ ÎÚ›ÛË ˆ˜ ˘fiıÂÛË Ô˘

·ÊÔÚÔ‡Û ÚÔÛˆÈο ÙÔÓ John F. Kennedy, Ô˘ ‹Ù·Ó Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË Ù˘

∞ÌÂÚÈ΋˜ Î·È Â›¯Â Ù·¯ı› ·fi ÙË ÛÎÏËÚ‹ ÌÔ›Ú· Ó· ¿ÚÂÈ ÎÚ›ÛÈ̘ ÚÔÛˆÈΤ˜

·ÔÊ¿ÛÂȘ. ∞Ó Î·È ·˘Ùfi ‰ÂÓ Û‹Ì·ÈÓ ÙËÓ ·Ô˘Û›· ÂȉÈÎÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ Û˘Ì‚Ô‡-

ψÓ, Ë ·fiÊ·ÛË ‹Ù·Ó, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, ı¤Ì· ÙÔ˘ ÚÔ¤‰ÚÔ˘. ∏ ÂÈÎfiÓ· ·˘Ù‹ ›ӷÈ

ÈÔ ËÚˆÈ΋ ·fi ÂΛÓË Ô˘ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘ OÚıÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¶·›ÎÙË,

ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ ÂÓÈ΋ ÌÔÓ¿‰· Ï‹„˘ ·ÔÊ¿ÛˆÓ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ

Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·Û‡Ì‚·ÙË ÚÔ˜ ·˘Ù‹, ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· οÔÈÔ˜ ÛÎÂÊÙ› ÙÔÓ Úfi‰ÚÔ

ˆ˜ ÙËÓ ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ·ÌÂÚÈηÓÈÎÔ‡ ¤ıÓÔ˘˜. øÛÙfiÛÔ, Ô Allison η٤ÏËÍÂ

ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ, ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÎÚ›Û˘, Ë ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋

fiÊÂÈÏ ¿Ú· ÔÏÏ¿ ÛÙȘ ÁÚ·ÊÂÈÔÎڷٛ˜ Î·È ÙȘ ¿ÏϘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÔÌ¿‰Â˜ Û˘Ì-

ÊÂÚfiÓÙˆÓ, Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡ÓÙ·Ó ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ ÛÙȘ Ôԛ˜

ÚÔ‹‰ÚÂ˘Â Ô Úfi‰ÚÔ˜ Kennedy. OÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ

ÂοÛÙÔÙ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û˜ ÈÛÔÚÚԛ˜ ÛÙȘ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Âϛ٠Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜.

∂ÈϤÔÓ, Ë Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Ô˘ ¤‰ÈÓ ÙÔ Î¿ı ÚfiÛˆÔ ÂͤÊÚ·˙ ¿ÓÙÔÙ ٷ Û˘Ì-

ʤÚÔÓÙ· Ù· ÔÔ›· ÂÎÚÔÛˆÔ‡ÛÂ. OÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ, Ì¿ÏÈÛÙ·, Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó,

›¯·Ó ÙË ÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ Û˘ÌÌ·¯ÈÒÓ ÂΛӈÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ηٿÊÂÚÓ·Ó Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó

ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜. ŒÓ· ·fiÊıÂÁÌ· (ÂÈÓÔË̤ÓÔ ·fi ÙÔÓ Don Price) Û˘ÓÔ„›˙ÂÈ ÌÂ

ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÚfiÔ ÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· Ù˘ °Ú·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜: ΔÔ Ô‡ÛÙ¤ÎÂÛ·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Ô‡ οıÂÛ·È.

Δ· ÎÚ¿ÙË, ÔÈ ÔÏÈÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Î·È ÔÈ ·›ÎÙ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË.

∏ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·ÔÙÂÏ› ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹,

·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÍÂοı·ÚÔ˜ Ô ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ÔÈ ·Ú¯¤˜ Î·È ÔÈ ·›ÎÙ˜ Û˘Ó‰¤Ô-

ÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∞Ú¯¤˜ fiˆ˜ ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ Î·È ÙÔ ÀÔ˘ÚÁ›Ô

ÕÌ˘Ó·˜ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ·, ·ÏÏ¿ Ë ÚÔÒıËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Ùfi-

ÛÔ ·fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÙˆÓ ·ÈÎÙÒÓ fiÛÔ Î·È ·fi ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·Ú¯‹˜. OÈ ·›-

ÎÙ˜ ·˘ÙÔ› ¤·ÈÍ·Ó ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÈÛÙ¿ ηı’ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÎÚ›Û˘,

·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ fiÙÈ ÔÈ ÂÈı‹ÓÈÔÈ ·›ÎÙ˜ ‰ÂÓ Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È Î·Ù’ ·Ó¿-

ÁÎË Ì˯·ÓÈο, ÂȉÈο Û ÌÈ· ˘ËÚÂÛ›·, ÛÙËÓ ÔÔ›· Ë Â˘Ê˘˝· Î·È Ë ÂÊ¢ÚÂÙÈÎfi-

ÙËÙ· Â›Ó·È Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÚÔÛfiÓÙ·. ¶·ÚfiÙÈ ÌÈ· ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›· ÂÈϤÁÂÈ,

Âηȉ‡ÂÈ Î·È ÚÔˆı› ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜ Ô˘ ı· ˘ËÚÂÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿

Ù˘, ͤÚÂÈ fiÙÈ ÔÈ ·¯˘Ú¿ÓıÚˆÔÈ, ÔÈ ‚ϿΘ Î·È Ù· ÎÔÚfiȉ· ‰ÂÓ Â›Ó·È, ȉȷ›ÙÂÚ·,

·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ›. ∞ÏÏ¿, ÂÓÒ ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ù›ıÂÓÙ·È ¿Óˆ ·fi fiÏ·,

ÙÔ Âȯ›ÚËÌ· ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· Ù˘ °Ú·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ·Ú¿ ÙÔ

·Ó·Û΢¿˙ÂÈ. ÕÏÏÔÈ ·›ÎÙ˜, fiˆ˜ ÔÈ Û‡Ì‚Ô˘ÏÔÈ ÙÔ˘ ÚÔ¤‰ÚÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È Ô

›‰ÈÔ˜ Ô Úfi‰ÚÔ˜, ÂÓÂÏ¿ÎËÛ·Ó ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË ÚÔÛˆÈο. ∂Âȉ‹, ÏÔÈfiÓ, ÎÈ

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 197

·˘ÙÔ› ÍÂοı·Ú· ¤·È˙·Ó ÚfiÏÔ˘˜, Ë ÂÚȤÚÁÂÈ¿ Ì·˜ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ fiÚÈ· ÙÔ˘

˘Ô‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ÂÍ¿ÙÂÙ·È.

OÈ ıÂÛÌÈÎÔ› ÚfiÏÔÈ Î·È Ë ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ó·ÏÔÁ›·

∏ ÎÔ˘‚·ÓÈ΋ ÎÚ›ÛË ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi Ôχ ‰È·ÊˆÙÈÛÙÈ΋, ·Ó,

‚¤‚·È·, ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ÚԂ› Û ÁÂÓÈ·ÛÂȘ ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓÔ˜ Û ·˘Ù‹. øÛÙfi-

ÛÔ, ·˘Ùfi ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÌÊÈÛ‚ËÙËı›. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ï‹„˘

·ÔÊ¿ÛÂˆÓ ÌÂ Û˘ÏÏÔÁÈÎfi ÙÚfiÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ·Ó›Û¯˘Ú˘ ÂÏ›Ù, Ë ÔÔ›·

·ÓÙÈÚÔÛÒ¢ ηÏÒ˜ ÔÚÈÔıÂÙË̤ӷ ÎÔÈÓˆÓÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Î·È ı¤ÛÂȘ. OÈ

·›ÎÙ˜ Â‰Ò ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÂÚÈıÒÚÈ· ÂÚÌËÓ›·˜ Î·È ÂÏÈÁÌÒÓ ·fi fi,ÙÈ ÔÈ

ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔÈ ·›ÎÙ˜, Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÂÁÎψ‚ÈṲ̂ÓÔÈ ÛÙȘ ÛÙÈ-

‚¿‰Â˜ ÌÈ·˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ‹ ·Ó‹ÎÔ˘Ó, ÁÈ· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹Ûˆ ÌÈ· ÌÂÙ·ÊÔÚ¿, ÛÙÔ

Â˙ÈÎfi Ù˘. ™ÙÔ Â›Â‰Ô ·˘Ùfi, Ë ÂÈı·Ú¯›· Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ·˘ÙfiÌ·ÙË. £· ÌÔ-

ÚÔ‡Û οÔÈÔ˜ Ó· ·ÓÙÈÙ›ÓÂÈ fiÙÈ ÔÈ Âϛ٠‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù˘ÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ıÂ-

ÛÌÈÎÔ‡ ·›ÎÙË. ∂ÈϤÔÓ, ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·˘Ùfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘

·fi ÌÈ· Âϛ٠›ӷÈ, ›Û˘, ȉȷ›ÙÂÚÔ Î·Ù¿ ÙÔ fiÙÈ ÂÛÙÈ¿˙ÂÙ·È Û ¤Ó· ı¤Ì· Ù˘

ÛÙÈÁÌ‹˜. OÈ ÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÂΛ ÁÈ· ¤Ó·Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÛÎÔfi, ÂÓÒ

·Ô˘Û›·˙ οı ·ÓÙ›ıÂÛË ÔÊÂÈÏfiÌÂÓË Û ¿ÏϘ ı¤ÛÂȘ Î·È ÚfiÏÔ˘˜.

∞˜ ÂÂÎÙ›ÓÔ˘ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, ÙËÓ È‰¤· ÙˆÓ ıÂÛÌÈÎÒÓ ÚfiÏˆÓ Û ¿ÏÏÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜,

fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ÂÙ·ÈÚ›˜, Ù· ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈο ۈ̷Ù›·, Ë ∂ÎÎÏËÛ›· ‹ ÔÈ Ô‰Ô-

ÛÊ·ÈÚÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜. ∫·È ‰Ò, Ë ÂÈı·Ú¯›· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·Ôχو˜ Ì˯·-

ÓÈ΋, ÂȉÈο ÂΛ fiÔ˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ·ÏÏËÏÔÛ˘ÁÎÚÔ˘fiÌÂÓ˜ ·ÍÈÒÛÂȘ ‰È·ÊÔÚÂ-

ÙÈÎÒÓ ÚfiψÓ. ŸÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙÔÓ›˙Ô˘Ì ÙȘ Ï¢ڤ˜ ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ıÂÛÌÈÎÔ‡ Úfi-

ÏÔ˘, ÙfiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ ηı›ÛÙ·Ù·È Ô homo sociologicus.

OÈ ıÂÛÌÔ› ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù· ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ÙÔ˘˜ ÛÙÂÁ¿˙Ô˘Ó. ∂›Ó·È Û‡ÓÔÏ· ı¤ÛˆÓ

ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓˆÓ ÂȘ ÙÚfiÔÓ ÒÛÙ ӷ ˘ËÚÂÙÔ‡Ó ¤Ó·Ó ÁÂÓÈÎfi ÛÙfi¯Ô Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ·

ÌÂÏÒÓ, Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÔÏfiÙÂÏ· ÛÙË ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· ÙÔ˘˜. ∂ÈϤÔÓ, ÔÏϤ˜

ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ Î·È ÚfiÏÔÈ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ· ÛÙË

ϤÍË «ıÂÛÌfi˜», Ô˘ Â›Ó·È ¤Ó·˜ Ôχ Ù˘ÈÎfi˜ fiÚÔ˜ ηÈ, ›Ûˆ˜, ı· ‹Ù·Ó ÈÔ Ê˘ÛÈ-

Îfi Ó· ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, ÔÌ¿‰Â˜ ‹ Ú·ÎÙÈΤ˜, ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙÔÓ Ú¢ÛÙfi

Î·È ·ÏÏËÏÔÂÈÎ·Ï˘ÙfiÌÂÓÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ‰ÂÛ̇ÛÂˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. °È·

·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ô Jack ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·Ù¤Ú·˜, μ·ÙÈÛÙ‹˜ ÙÔ ıÚ‹ÛÎÂ˘Ì· Î·È ‰È-

·ÈÙËÙ‹˜ Ô‰ÔÛÊ·›ÚÔ˘ ‹ ·ÁÁÂÏÌ·Ù›·˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁfi˜. ∏ Jill, ·fi ÙËÓ

ÏÂ˘Ú¿ Ù˘, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È ÌËÙ¤Ú·, ÊÏ·Ô˘Ù›ÛÙ· Î·È Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ‹ ‰È¢-

ı‡ÓÙÚÈ· ÂÙ·ÈÚ›·˜. OÈ Î·ÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ ÚÔÛ‰Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó Î·ıÂÌ›·

·fi ÙȘ ÔÏϤ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ȉÈfiÙËÙ˜. OÈ ˙ˆ¤˜ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·

198 / MARTIN HOLLIS

Â›Ó·È Ú˘ıÌÈṲ̂Ó˜ Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ ÒÛÙ ÔÈ ÚfiÏÔÈ ÙÔ˘˜ Ó· Â›Ó·È ··ÏÏ·Á̤ÓÔÈ

·fi οıÂ Û˘ÁÎÚÔ˘ÛÈ·Îfi ÛÙÔȯ›Ô. O Jack ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÂÓÒÈÔÓ ÂÓfi˜ ÙÚÔÌÂÚÔ‡

‰ÈÏ‹ÌÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÔÏÏÔ› ÎÔ˘Ú·Ṳ̂ÓÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ›.

∏ Jill, ̂ ˜ ÙÔÈ΋ Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜, ¤¯ÂÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ÂÈÚÚÔ‹ Ô˘, η›ÙÔÈ ··ÁÔ-

Ú‡ÂÙ·È, Ì·›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ÂÈÚ·ÛÌfi Ó· ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ ¯¿ÚÈÓ Ù˘ ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ-

΋˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÙÚfiÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÊÚÔ-

ÓÙ›˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜. ∞ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó οÔÈÔÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› ÛÙË ‰Ô˘-

ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô Jack ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂχıÂÚÔ˜ Ó·

‰È·ÈÙËÙ‡ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Û·‚‚·ÙÈ¿ÙÈÎÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ Ô‰ÔÛÊ·›ÚÔ˘, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜

Ô‰ËÁfi˜ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Ú˘ıÌ›ÛÂÈ fiϘ ÙȘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê‡ÔÓÙ·È.

™ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘˜ Ó· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó, ÔÈ ·›ÎÙ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó

ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙ›, ·Ó·ÏÔÁÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘-

ÛË ÚÒÙ· ̤۷ ÛÙÔ ÚfiÏÔ, ηÙfiÈÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÈÎÙÒÓ Î·È, ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÌÂٷ͇

ÙˆÓ ÚfiψÓ. ¶¿ÚÙÂ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ‰›ÏËÌÌ· ÙÔ˘ Jack ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÏÂÈ-

ÙÔ˘ÚÁÔ‡, fiÙ·Ó ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ı¤ÛÂÈ ˘fi ÎˉÂÌÔÓ›· ¤Ó· ·È‰› Ô˘ ÎÈÓ‰˘Ó‡ÂÈ

Ó· ÙÔ Î·ÎÔÌÂÙ·¯ÂÈÚÈÛÙÔ‡Ó. ∏ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ‹ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ ı· Â›Ó·È Èı·ÓÒ˜

ÈÔ ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋ ·fi fiÛÔ Î¿ÔÈ· ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË Î·ÎÔÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË. ŒÙÛÈ, ÙÔ˘Ï¿-

¯ÈÛÙÔÓ, ·ÎÔ‡ˆ Ó· ϤÓ ηْ ȉ›·Ó ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ›. ∞ÏÏ¿ Ô Jack ¤¯ÂÈ

›ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ Î¿ÔÈ· ·È‰È¿ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È Î·ÎÔÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË

Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ı¿Ó·ÙÔ. £· Ú¤ÂÈ, ÏÔÈfiÓ, Ó· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋

ÎÚ›ÛË ÙÔ˘. øÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È Ù· ¿ÓÙ· ·fi ·˘ÙfiÓ. O Jack ¤¯ÂÈ Û˘Ó·‰¤Ï-

ÊÔ˘˜ Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ·›ı·ÓÔ Ó· Û˘ÛÙ·ı› ÌÈ· ÂÈÙÚÔ‹ Ô˘ ı· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı›

ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ˘Ôı¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ. 줂·È·, ÔÈ Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔ› ÙÔ˘ ı· ÂËÚ·-

ÛÙÔ‡Ó ·fi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ı· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È Ô

·ÚÌÔ‰ÈfiÙÂÚÔ˜. ŸÌˆ˜, Û οı ÂÚ›ÙˆÛË, ı· Ô˘Ó ÎÈ ·˘ÙÔ› ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜.

¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ë ¤ÎÊÚ·ÛË ÁÓÒÌ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔÚÊ‹ ·Â›ıÂÈ·˜Ø Û˘Ì‚·‰›˙ÂÈ ÌÂ

¤Ó·Ó ÚfiÏÔ. ∞Ó, Ì¿ÏÈÛÙ·, οÔÈÔ˜ ¤ÌÂÓ ӷ Έ‰ÈÎÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ fiÏË Ú·ÎÙÈ΋

ÂÓfi˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡, Ô ÎÒ‰Èη˜ ı· ¤Ú ӷ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ô‰ËÁ›Â˜

ÁÈ· ÙÔ Ò˜ Ó· ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ˘.

ΔÔ fiÙÈ Ë ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘ Û¿ÓÈ· ¤¯ÂÈ Ì˯·ÓÈÛÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ›ӷÈ

·ÎfiÌ· ÈÔ Û·Ê¤˜, fiÙ·Ó ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ì ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ·›ÎÙ˜. ∏ Jill

‰ÂÓ Û˘ÌʈÓ› ¿ÓÙ· Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ó·‰¤ÏÊÔ˘˜ Ù˘ Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ Ò˜ Ó· ÂÚÌË-

Ó‡ÛÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜ ‹ Ò˜ Ó· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ. ™ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹,

ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜, ¤Ú¯ÂÙ·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ˘˜

·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜ Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘, ÔÈ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ·fi„ÂȘ Î·È ÔÈ ‰Â-

Û̇ÛÂȘ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙÔ‡˜ ı¤ÙÔ˘Ó ÂÓÒÈÔÓ ÛÎÔÒÓ Î·È ÔÌ¿‰ˆÓ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ Ô˘

‰ÂÓ Û˘Ì›ÙÔ˘Ó Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ Ù˘. Ÿˆ˜ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi, ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› Ù˘ ·ÓÙ›·ÏÔÈ

ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ÂÓÒ ÔÚÈṲ̂Ó˜

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 199

ÔÌ¿‰Â˜ ÂÎÙfi˜ Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘ ¤¯Ô˘Ó ¿ÏÏ· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Ô˘ ÔÈ Û‡Ì‚Ô˘-

ÏÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ˘fi„Ë ÙÔ˘˜. ¶ÔÏÏÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ‰È·-

ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ·fi ÂÚÈÔ‰ÈÎfiÙËÙ·, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ Ó· ÂËÚÂ-

¿˙ÔÓÙ·È ÙfiÛÔ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓˆÓ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂˆÓ fiÛÔ Î·È ·fi

ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÎÔÈÙ¿ÍÔ˘Ì ÌÚÔÛÙ¿ ÁÈ· ÙËÓ Â͇ÚÂÛË Ó¤ˆÓ. ∫·›ÙÔÈ ¤¯ÂÈ ·ÚÎÂ-

ÙÔ‡˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ Î·È Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜, Ë ›‰È· ÓÈÒıÂÈ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó·

ÌËÓ ÂÌÈÛÙ‡ÂÙ·È ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ Î·È Ó· ·ÁÓÔ› ÙÔ˘˜ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘˜. ∂Ó ÔÏ›ÁÔȘ, Ô

ÚfiÏÔ˜ ··ÈÙ› ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÂÓfi˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ˙ÒÔ˘ – ¤Ó· ›‰Ô˜ Ú·ÎÙÈÎÔ‡ Ïfi-

ÁÔ˘ Ô˘ ‰È·Ê‡ÁÂÈ ÔÔÈ·Û‰‹ÔÙ Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘. ∞Ó Â›Ó·È Î·Ï‹ Û ·˘Ùfi, ı·

‚¿ÏÂÈ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Ù˘ Û οÙÈ Ô˘, ηٿ Ù· ¿ÏÏ·, Â›Ó·È ¤Ó·˜ Ù˘Èο ıÂ-

ÛÌÈÎfi˜ ÚfiÏÔ˜.

O ÈÛ¯˘ÚÈÛÌfi˜ fiÙÈ Ë ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ηٷÓÔËı› ¯ˆÚ›˜

Ó· Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë Ì·˜ ÙÔ ÚfiÛˆÔ Ô˘ ·›˙ÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Â›Û˘

Î·È ·fi ÙÔ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÎÂÊÙԇ̠ÙËÓ Jill ˆ˜ ·›ÎÙÚÈ· ÔÏÏÒÓ ÚfiψÓ. OÈ ÔÈ-

ÎÔÁÂÓÂȷΤ˜, ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜, ÔÏÈÙÈΤ˜ ‹ ÔÔÈÂÛ‰‹ÔÙ ¿ÏϘ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜

‰ÂÓ Ù›ıÂÓÙ·È Ì ÙÚfiÔ ·˘ÙfiÌ·ÙÔ. À¿Ú¯Ô˘Ó οÔÈ· Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Á›-

ÓÔ˘Ó ˘Ô¯ÚˆÙÈο Î·È Î¿ÔÈ· ¿ÏÏ· Ô˘ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ

fiÙÈ «Ù· ¿ÚÚˆÛÙ· ·È‰È¿» ¤¯Ô˘Ó ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂ-

ˆÓ. °ÂÓÈο, fï˜, Ú¤ÂÈ Ó· ·›ÚÓÂÈ ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÌfiÓË Ù˘. øÛÙfiÛÔ, Û ÔÔÈ-

·‰‹ÔÙ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÔÔ›· ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·È ÔÈ ÔÏÏ·ÏÔ› ÚfiÏÔÈ, Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·

‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο. £· ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÛÎÂÊÙԇ̠¤Ó· ÂÁ-

¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ô˘ ı· ··ÁfiÚÂ˘Â Î¿ÔÈÔ˘˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ ÚfiψÓ, fiˆ˜, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚÈÓ,

fiÙÈ Ô Â›ÛÎÔÔ˜ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È È‰ÈÔÎÙ‹Ù˘ ÔÚÓ›Ԣ, ·ÏÏ¿ ηӤӷ

‰ÂÓ ı· ηٿÊÂÚÓ ӷ ÙÔ˘˜ Ú˘ıÌ›ÛÂÈ fiÏÔ˘˜. ∞Ó·fiÊ¢ÎÙ·, ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Ú¤ÂÈ

Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜. ∞Ó Î·È ‰ÂÓ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi Ô˘ıÂÓ¿

fiÙÈ Ô Â·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ Ô˘ ˘Ô‰‡ÂÙ·È, fiˆ˜ ı· ‰Â›-

͈ ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÒÚ·, ÌÔÚԇ̠̠‚‚·ÈfiÙËÙ· Ó· ·ÔÚÚ›„Ô˘Ì οı Ì˯·ÓÈÛÙÈ΋

·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ Ô˘ ÔÈ ıÂÛÌÔ› ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÈı·Ú¯›·.

ŒÙÛÈ, Ë ıÂÛÌÈ΋ ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ·„ËÊ¿ οı ›‰Ô˘˜ ·Ï‹˜ Û˘ÛÙËÌÈ-

΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘, Ë ÔÔ›· ÚÔÛ·ı› Ó· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÈ ¿ÌÂÛ· ÙȘ ÂÈÙ·Á¤˜ ÙˆÓ ÎÔÈ-

ÓˆÓÈÎÒÓ ı¤ÛÂˆÓ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ‰Ú¿ÛÂȘ ÚÔ¸ÔÙÈı¤ÌÂÓ˜ ·fi ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·.

¢›¯ˆ˜ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›·, Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÓÔËı› ÂÎ ÙˆÓ ¤Ó‰ÔÓ. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ‰ÂÓ

ÌÔÚ› Ó· ÌÂÈ ̄ ˆÚ›˜ ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÛÙÔ ‰ÂÍ› οو ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ, ÁÈ·Ù›, ÛÙÔÓ Î¿ıÂ-

ÙÔ ¿ÍÔÓ·, ‰È·Ê·›ÓÔÓÙ·È ÔÈ Û˘Ì‚È‚·ÛÌÔ› Ì ÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi ηÈ, ÂÈϤÔÓ, ÔÙȉ‹ÔÙÂ

¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ·fi ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÌÔÚ› Ó· ̆ fiÎÂÈÙ·È Û ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ

ÂÍ‹ÁËÛË ÂÓÙfi˜ ÂÓfi˜ ¢ڇÙÂÚÔ˘ Ï·ÈÛ›Ô˘. ∞ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ì ÊÙ¿ÛÂÈ ‹‰Ë Û ¤Ó· ÛË-

Ì›Ô, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ‹Ù·Ó ¯Ú‹ÛÈÌÔ Ó· ηÙ¢ı‡ÓÔ˘Ì ÙÔ˘˜ ÚÔ‚ÔÏ›˜ Ù˘ ·Ó¿Ï˘-

Û‹˜ Ì·˜ ÛÙÔ˘˜ ·›ÎÙ˜ ̂ ˜ ÚfiÛˆ·.

200 / MARTIN HOLLIS

OÈ ÚÔ‚ÔÏ›˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÌÂÙ·ÊÔÚ¿, Ô˘ ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒ ÁÈ· Ó· Ì·˜ ı˘Ì›˙ÂÈ

fiÙÈ Ë ÌÂϤÙË ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë ÌfiÓË ËÁ‹ ·Ó¿Ï˘Û˘

ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÈÛً̘. ªÈ· ¿ÏÏË, ȉȷ›ÙÂÚ· ‰ËÌÔÊÈÏ‹˜ ÛÙË ÌÈ-

ÎÚÔÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ „˘¯ÔÏÔÁ›·, Â›Ó·È Ô ·Ú·ÏÏËÏÈÛÌfi˜ Ù˘

ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì ÙÔ ı¤·ÙÚÔ. ŸÙ·Ó, ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 2, Ô Fontenelle › fiÙÈ Ë «º‡ÛË

ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ôχ Ì fiÂÚ·», ‹ıÂÏ ӷ Ì·˜ οÓÂÈ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ‡·Ú-

ÍË ÙˆÓ ÎÚ˘ÌÌ¤ÓˆÓ ÛÎËÓÈÎÒÓ Ì˯·ÓÈÛÌÒÓ. ∞˜ Ê·ÓÙ·ÛÙÔ‡ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, fiÙÈ Ë ÎÔÈ-

ÓˆÓ›· ÌÔÈ¿˙ÂÈ, Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Ì ı¤·ÙÚÔ, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÌÔÚԇ̠ӷ ÂÍÂÚ¢ӋÛÔ˘-

Ì ·˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ «‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ó·ÏÔÁ›·». ∏ ·Ó·ÏÔÁ›· ·ÊÔÚ¿

ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘, ÙÔ˘˜ ËıÔÔÈÔ‡˜ Ô˘ ˘Ô‰‡ÔÓÙ·È ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹-

Ú˜ ·˘ÙÔ‡˜ ‹, ÎÈ ·˘Ùfi Â›Ó·È ·ÎfiÌ· ÈÔ Û·ÁËÓ¢ÙÈÎfi, Î·È ÙÔ˘˜ ‰‡Ô.

∞Ó Ë ıÂÛÌÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÔÏÈÛÙÈ΋ ·fi fiÛÔ Ê·›ÓÂÙ·È, Ë ‰Ú·Ì·-

ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ó·ÏÔÁ›· Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·ÙÔÌÈÛÙÈ΋. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ÂÎÏ‹ÙÙÂÈ, ·Ó

ʤÚÔ˘Ì ÛÙÔ Ì˘·Ïfi Ì·˜ Û¯ÔÏÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ÛÙȘ Ôԛ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ô

ÕÌÏÂÙ ·È˙fiÙ·Ó ·fi ¤Ó· ·È‰› Ù˘ Ù¿Í˘ ÙˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ. ∏ ÚÒÙË ÂÈÎfiÓ·

Ô˘ ÌÔ˘ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ Ì˘·Ïfi Â›Ó·È ÂÓfi˜ ·È‰ÈÔ‡ Ô˘ ÊÔÚÔ‡Û ̿Ûη Î·È ˘Ô-

ÎÚÈÓfiÙ·Ó fiÙÈ Â›Ó·È Î¿ÔÈÔ˜ ¿ÏÏÔ˜. ŸÙ·Ó Ô Jacques ϤÂÈ ÛÙÔ Ÿˆ˜ Û·˜ ·Ú¤ÛÂÈ(As You Like It)

ŸÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÛÎËÓ‹

∫·È fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÓÙÚ˜ Î·È ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ ·fi ËıÔÔÈÔ›:

ηÈ, ·Ì¤Ûˆ˜, ÚÔÛı¤ÙÂÈ

ª·›ÓÔ˘Ó Î·È ‚Á·›ÓÔ˘ÓØ

∫·È ¤Ó·˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÛÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘ ·›˙ÂÈ ÔÏÏÔ‡˜ ÚfiÏÔ˘˜.

∏ ·Ó·ÏÔÁ›· ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· Ì·˜ ηÏ› Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È

ÙȘ Ì¿ÛΘ, ·ÊÂÓfi˜, Î·È Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ô Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ·›ÎÙ˘ ˙ÂÈ

ÂÎÙfi˜ ÛÎËÓ‹˜, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘.

ªÂÙ¿ ·fi ÛΤ„Ë, ¿ÓÙˆ˜, Ë ·Ó·ÏÔÁ›· Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·ÊÔÚ¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ

ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ˙Ô˘Ó Ì¤Û· ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È Î¿ÓÔ˘Ó ·˘Ùfi

Ô˘ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ Ë ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. OÈ ËıÔÔÈÔ› Â›Ó·È ·ÎfiÌ· ÈÔ ÛÎÈÒ‰ÂȘ

˘¿ÚÍÂȘ, ÂȉÈο ·Ó ¿„Ô˘Ì ӷ ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ Û·Ó Û¯ÔÏÈ΋ ·Ú¿-

ÛÙ·ÛË. OÈ Î·ÏÔ› ËıÔÔÈÔ› ‰ÂÓ ·›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Á›ÓÔÓÙ·È ¤Ó· Ì ·˘-

ÙÔ‡˜. OÈ ı·˘Ì·ÛÙ¤˜, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚÈÓ, ÙÔ˘ §ÒÚÂÓ˜ OÏ›‚È ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ Â›Ó·È Ô

ÕÌÏÂÙ ÛÙÔ ÔÌÒÓ˘ÌÔ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔØ Î·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙÔ ÙÈ ÌÔÚ›

Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ «Â›Ó·È», ÂÓÓÔ›, ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ·, οÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ

˘Ô‰‡ÂÙ·È. (∫·È ÁÈ· Ó· Á›Óˆ Ï›ÁÔ ÛÙÚ„fi‰ÈÎÔ˜, οÔÈÔÈ ¿ÏÏÔÈ ı· ¤ÏÂÁ·Ó fiÙÈ Ô

ªÂÏ °Î›ÌÛÔÓ Â›Ó·È Ô ÕÌÏÂÙ Û ÌÈ· ÈÔ ÚfiÛÊ·ÙË ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋ ÂΉԯ‹

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 201

ÙÔ˘ Û·ÈÍËÚÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. ΔÈ, fï˜, ÛËÌ·›ÓÂÈ ·˘Ùfi, Î·È Ò˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó·

¤¯Ô˘Ó fiÏÔÈ ‰›ÎÈÔ;) ∞Ó fiÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÛÎËÓ‹, ÙfiÙ ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ ¿ÓÙÔ-

Ù Û ÌÈ· ÛÎËÓ‹ Î·È ÔÈ ÔÏϤ˜ ¤ÍÔ‰Ô› Ì·˜ Â›Ó·È ÂÚ¿ÛÌ·Ù· ·fi ÙÔÓ ¤Ó· ÚfiÏÔ

ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ. OÈ ÂÊÙ¿ ËÏÈ˘ ÙÔ˘ Jacques ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÂΛÓË ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈ·Úfi-

·È‰Ô˘, ÙÔ˘ ÂÚ·ÛÙ‹ Î·È ÙÔ˘ ÁÂÚÔÁÎÚÈÓÈ¿ÚË ¶·ÓÙ·ÏfiÓ Ԣ ÊÔÚ¿ÂÈ ·ÓÙfiÊϘ,

ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÈÒÙË Ô˘ ¤¯ÂÈ Á¤ÓÈ· Û·Ó ¿ÓıËÚ·˜ Î·È ÙÔ˘ ‰ÈηÛÙ‹ Ô˘

ϤÂÈ ÛÔÊ¿ ÁÓˆÌÈο. ∞Ó Ë ÎÚ‚·ÙÔο̷ڷ Â›Ó·È ÌÈ· ÛÎËÓ‹, fiˆ˜ Î·È Ë ·›ıÔ˘Û·

Û˘ÛΤ„ˆÓ, Ë ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ηı›ÛÙ·Ù·È Ôχ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·ÙÔÌÈÛÙÈ΋.

øÛÙfiÛÔ, ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÔÚÈÛÙÈ΋ ÛΤ„Ë. ∞Ó ¤ÚÁ· fiˆ˜ Ô ÕÌÏÂÙ(Hamlet) ·ÔηχÙÔ˘Ó ÌÈ· ·Ï‹ıÂÈ· ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹, ÙÔ Ì‹Ó˘Ì¿ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Û˘Ó›ÛÙ·-

Ù·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ˙ˆ‹ Â›Ó·È ¤Ó· ÛÂÓ¿ÚÈÔ, ÁÚ·Ì̤ÓÔ ·fi οÔÈÔÓ Û˘ÁÁÚ·-

ʤ· Î·È ÌÂÙ·ÊÂṲ́ÓÔ ÛÙË ÛÎËÓ‹ ·fi ¤Ó·Ó ÛÎËÓÔı¤ÙË. O Û˘ÁÁڷʤ·˜ ›ӷÈ

¤Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ·Ú¿ÛÈÙÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ÙÔ ̆ ÏÈÎfi Ù˘ ̇ ˆ‹˜ ÁÈ· Ó· ‰Ô˘Ï¤„ÂÈ,

ÂÓÒ Ë ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÛÎËÓÔı¤ÙË Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÙÔ

ÎÔÈÓfi ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÙË ˙ˆ‹. ∞ÏÏ¿ ÙÔ ›‰ÈÔ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ¤Ó· ¤ÚÁÔ Ô˘ ÛÙË-

Ú›˙ÂÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÛÙÔÓ ·˘ÙÔۯ‰ȷÛÌfi. ™Â ¤Ó· ¤ÚÁÔ, ‰ËÏ·‰‹, ÛÙÔ ÔÔ›Ô

˘¿Ú¯ÂÈ ÌfiÓÔÓ ¤Ó· ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ·, ¤Ó· ·ÊÂÙËÚÈ·Îfi ÛËÌ›Ô, Î·È ÔÈ ËıÔÔÈÔ› ÁÓˆ-

Ú›˙Ô˘Ó Î¿ÔÈ· ·‰Ú¿ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi, ·ÏÒ˜, ÌÂÙ·ı¤ÙÂÈ Û ·˘-

ÙÔ‡˜ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ‰Ô˘ÏÂÈ¿˜. ΔÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ‰ÂÓ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ È‰¤·

fiÙÈ Â›Ì·ÛÙÂ Ë Û˘ÁÎÂÊ·Ï·›ˆÛË ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Ì·˜ Ì‹ÙÂ Î·È ÛÙËÓ ¿ÚÓËÛ‹ Ù˘. ∞˘Ùfi,

‚¤‚·È·, ‰ÂÓ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÔ‡˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜.

ÕÏÏÔÙ ̷˜ ϤÓ fiÙÈ fiÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ Â›Ó·È ÛÎËÓ‹, ÎÈ ¿ÏÏÔÙ fiÙÈ Ë ˙ˆ‹ Â›Ó·È Ì‡-

ıÔ˜ Ô˘ ÙÔÓ ·ÊËÁÂ›Ù·È ¤Ó·˜ ÙÚÂÏfi˜, ¤Ó·˜ ̇ıÔ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ Ù›ÔÙ· Î·È Â›-

Ó·È ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ıÔÚ‡‚Ô˘˜ Î·È ·Ú·ÊÔÚ¿. ∫·È οÔȘ ¿ÏϘ ÊÔÚ¤˜ fiÙÈ Â›Ì·ÛÙÂ

·˘Ùfi Ô˘ ‰È·Ï¤ÁÔ˘Ì ÂχıÂÚ·. ŸÏ˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÏÏËÏÔÛ˘ÁÎÚÔ˘fiÌÂÓ˜ ˘Ôı¤-

ÛÂȘ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÁÁÂÓ¤˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ›‰È·˜ Ù˘ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ΋˜ ·Ó·ÏÔÁ›·˜.

¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· Î·È ÌfiÓË ·Ï‹ıÂÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ˙ˆ‹ ÛÙËÓ ·‹¯ËÛË Ù˘

·Ú¿ÛÙ·Û˘ ÛÙÔ ÎÔÈÓfi.

∫·È ÔÈ ‰‡Ô ÂÍËÁ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÈÙ¤ÏÂÛ˘ ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Â›Ó·È ÂÁÁÂÓÒ˜ ·ÌÊ›ÛË̘

ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ Â·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘˜ ˘Ô‰‡ÂÙ·È. ªÔÚԇ̠ӷ ‰Â¯Ùԇ̠fiÙÈ ÙÔ «Ô‡

ÛÙ¤ÎÂÛ·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Ô‡ οıÂÛ·È», ¯ˆÚ›˜ Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤Ô˘Ì ÙÔÓ Â·˘Ùfi

Û ¤Ó· ·Ïfi ÊÂڤʈÓÔ. ªÔÚÔ‡ÌÂ, ›Û˘, Ó· Û˘ÌʈӋÛÔ˘Ì fiÙÈ «¤Ó·˜ ¿Ó-

ıÚˆÔ˜ ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·›˙ÂÈ ÔÏÏÔ‡˜ ÚfiÏÔ˘˜», ¯ˆÚ›˜ ÂÍ ·˘ÙÔ‡ Ó· ÂÍ¿ÁÂÙ·È ÙÔ

Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ÙÔ˘. ∏ Ô˘Û›·, ›Ûˆ˜, ‚Ú›ÛÎÂÙ·È

ÛÙÔ fiÛÔ ÂÓ·ÏÏ¿ÍÈÌÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ËıÔÔÈÔ›. º·ÓÙ¿˙ÔÌ·È fiÙÈ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ·fi

ÂÌ¿˜ ı· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì fiÙÈ, Û˘¯Ó¿, ¤¯Ô˘Ì ÌÈÎÚ¿ ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜

ÂÏÈÁÌÔ‡˜, ·Ô‰Â¯fiÌÂÓÔÈ ¤ÙÛÈ ÙËÓ È‰¤· fiÙÈ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÛÙËÓ ›‰È· ı¤ÛË ı· ˘Ê›ÛÙ·-

ÙÔ ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜. ∞ÏÏ¿ Ï›ÁÔÈ Â›Ó·È ÂΛÓÔÈ Ô˘ ı· ÂÂÎÙ›ӷÓ ÙËÓ

202 / MARTIN HOLLIS

·ÓÙ›ÏË„Ë ·˘Ù‹ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ Ì·˜, ‹ ·ÎfiÌ· Î·È Û ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ·›˙Ô˘-

Ì ÁÈ· ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÒÛÙ ӷ ÙÔ˘˜ οÓÔ˘Ì ‰ÈÎÔ‡˜ Ì·˜.

OÌÔÏÔÁÒ fiÙÈ ¤ÎÏ„·, ÂÂȉ‹ ·ÚÔ˘Û›·Û· ÙÔÓ Jack Î·È ÙË Jill ˆ˜ Â˘Î·Ù¿ÛÙ·-

ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, Ù· ·ÁÁ¤ÏÌ·Ù· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙÔ‡˜ ·Ê‹ÓÔ˘Ó ÌÂÁ¿Ï· ÂÚÈıÒ-

ÚÈ· ÚˆÙÔ‚Ô˘ÏÈÒÓ. ∞˘Ùfi ÙÔ˘˜ ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ Û ÌÈ· ÈÛ¯Ó‹ ÌÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈ-

Ô˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ˘Ô‰ËÏÒÓÔÓÙ·˜ fiÙÈ ÔÈ ÚÔÛÙ·Á¤˜ Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ÛÊ·›Ú·˜ ›ӷÈ

ÈÔ ¯·Ï·Ú¤˜ ·fi fi,ÙÈ ÁÂÓÈο ›ӷÈ. ∞ÏÏ¿ ·ÎfiÌ· Î·È ÔÈ ÌÈÎÚ¤˜ Î·È ÂÚÈÛÙ·ÛÈ·-

Τ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ Û ÌÈ· ˙ˆ‹ ‰‡ÛÎÔÏË, fiÔ˘ Ì ÙÔ ˙fiÚÈ Î·Ù·Ê¤ÚÓÔ˘Ì ӷ ‚Á¿ÏÔ˘ÌÂ

ÙÔ „ˆÌ› Ì·˜, ı· ·ÚÎÔ‡Û·Ó ÁÈ· Ó· Ì·˜ ‰Â›ÍÔ˘Ó fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ¿‚Ô˘ÌÂ

·˘ÙfiÓ Ô˘ οÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹. ∂Ó Ùˆ ÌÂٷ͇, ÚÔÛÎÔÏÏԇ̷ÛÙ ÂÈÛÌ·ÙÈο ÛÙË

ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ Ì·˜ ˙ˆ‹˜. OÈ Ê›ÏÔÈ, ÔÈ ÁÔÓ›˜, Ù· ·È‰È¿ Î·È ÔÈ

ÂÚ·ÛÙ¤˜ Ì·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÓÙÈηٷÛÙ¿ÛÈÌÔÈ ÁÈ· Ì·˜ ·fi fiÛÔ ÂÏ›-

˙Ô˘Ì fiÙÈ Â›Ì·ÛÙ ÂÌ›˜ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜.

∫ÔÈÓˆÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· Î·È ÚÔÛˆÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·

ΔfiÛÔ fiÙ·Ó ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙ·Ó ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ fiÛÔ Î·È fiÙ·Ó ÌÂÏÂÙÔ‡Û·Ì ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ

ˆ˜ ÛÎËÓ‹, ‰ÈÂÚˆÙËı‹Î·Ì ÁÈ· ÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ·ÈÎÙÒÓ. ∞ÊÔ‡ Ë

Ù·˘ÙfiÙËÙ· ·ÔÙÂÏ› Ì›· ·fi ÙȘ ÈÔ ‰‡ÛÎÔϘ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜, ı· ‹Ù·Ó

‚ÔÏÈÎfi Ó· ÙËÓ ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ‰Ò, η›ÙÔÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ó¤Ó· ÊÈÏÔÛÔÊÈÎfi ‰È·Î‡-

‚Â˘Ì·. O Peter Berger ·Ú·ÙËÚ› ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ¶ÚfiÛÎÏËÛË ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔ-Á›· (Invitation to Sociology): «ΔÔ Ó· ϤÂÈ Î·Ó›˜ “∂›Ì·È ¤Ó·˜ ¿ÓÙÚ·˜” ÈÛÔ‰˘Ó·-

Ì› Ì ‰ËÌfiÛÈ· ·Ó·ÁÁÂÏ›· ÂÓfi˜ ÚfiÏÔ˘, fiˆ˜, ·˜ Ô‡ÌÂ, ÙÔ Ó· ÂÈ “∂›Ì·È ¤Ó·˜

Û˘ÓÙ·Á̷ٿگ˘ ÙÔ˘ ·ÌÂÚÈηÓÈÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡”» (1963, ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 5). O Berger

ı¤ÏÂÈ Ó· ÂÈ fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÚfiÏÔÈ Ê‡ÏˆÓ ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiˆ˜ ÔÈ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ› ηÈ, ÁÂ-

ÓÈÎfiÙÂÚ·, ÔÈ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔ›. ∏ ÛΤ„Ë ·˘Ù‹ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Â‡ÁψÙÙ· ÛÙÔÓ Ù›Ù-

ÏÔ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘, «∏ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ».

ΔÈ ÌÔÚÒ Ó· ˆ ÁÈ· ̤ӷ ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰ËÏÒÛˆ οÔÈÔ ÚfiÏÔ; «Cogito»; «∂›Ì·È

¤Ó· ÚfiÛˆÔ;» ¶ÔÏÏÔ› ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ ı· ÂÍÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó ÙȘ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ˆ˜

·ÊÂÙËÚ›· ÁÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Ù˘ ‰È¿ÎÚÈÛ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ «ÚÔÛˆÈ΋» Î·È ÙËÓ

«ÎÔÈÓˆÓÈ΋» Ù·˘ÙfiÙËÙ·. £· ‹Ù·Ó ÈηÓÔÔÈË̤ÓÔÈ Ó· ‰Â¯ÙÔ‡Ó fiÙÈ fiÏÔÈ Ì·˜

¤¯Ô˘Ì ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·, ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÚfiÏˆÓ Î·È Û¯¤ÛÂˆÓ Ô˘ ··ÓÙ¿ ÛÙÔ

ÂÚÒÙËÌ· «¶ÔÈÔ˜ ›۷È;» ∞ÏÏ¿ ı· ÚfiÛıÂÙ·Ó fiÙÈ, fiÙ·Ó ÚˆÙ¿Ì «¶ÔÈÔ˜ ›̷È;»,

ı¤ÙÔ˘Ì ¤Ó· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ›‰Ô˜ ÂÚˆÙ‹Ì·ÙÔ˜ ¢‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜

ÚfiÛˆ· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó Ù· ›‰È· ÎÔÈÓˆÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ηÈ, ˆ˜

ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ÙËÓ ›‰È· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·. ∞ÏÏ¿ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ı· ÙÔ˘˜ ηıÈÛÙÔ‡ÛÂ,

·fi ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋ ¿Ô„Ë, ÙÔ ›‰ÈÔ ÚfiÛˆÔ, ·ÊÔ‡ Ë ÚÔÛˆÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ‰ÂÓ

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 203

Â›Ó·È ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· ˘„ËÏÔ‡ ‚·ıÌÔ‡ ÔÌÔÈfiÙËÙ·˜ Ì οÔÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. ™Â

οı ÂÚ›ÙˆÛË, ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙÔ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎfi Úfi-

‚ÏËÌ· Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, Ë ÔÔ›· ÂÌÓ¤ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ ÙÔ

οı ÚfiÛˆÔ Â›Ó·È Î·Ù’ ·Ó¿ÁÎË ÌÔÓ·‰ÈÎfi. ∂ËÚ·Ṳ̂ÓË, ›Ûˆ˜, ·fi ÙËÓ È‰¤·

fiÙÈ Î¿ı „˘¯‹ Â›Ó·È ÌÔÓ·‰È΋ ÂÓÒÈÔÓ ÙÔ˘ £ÂÔ‡, ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ÚfiÎÂÈ-

Ù·È Ó· Á›ÓÂÈ ¤Ó· ÚfiÛˆÔ ··ÓÙ¿Ù·È ÁÂÓÈÎÒ˜ Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ ÒÛÙ ӷ ηıÈ-

ÛÙԇ̠ÙÔÓ Jack ¤Ó· ·Ó·ÁηÛÙÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÚfiÛˆÔ ·fi fi,ÙÈ Ë Jill. ∞˘Ùfi

‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ fiÏÔÈ ÔÈ ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÙfiÛÔ ·˘ÛÙËÚ‹ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ Ù·˘ÙfiÙË-

Ù·˜ ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ. ∞ÏÏ¿ ̤¯ÚÈ Ó· ÙËÓ ·ÔÚÚ›„Ô˘ÌÂ, Ë ˘fiıÂÛË ·˘Ù‹ ÛÙ¤ÎÂÈ

ÁÂÚ¿ ÛÙ· fi‰È· Ù˘.

∂ÚˆÙ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·›˙Ô˘Ó

‚·ÛÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙȘ ·ÍÈÒÛÂȘ Ô˘ ÂÁ›ÚÂÈ Ô ·ÙÔÌÈÛÌfi˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ

ÂÈÛÙËÌÒÓ. ∞ÏÏ¿ ‰ÂÓ Ù·ÈÚÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ ·ÙÔÌÈÛÌÔ‡ Ô˘ ·Ó·Ù‡Í·Ì ̤-

¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜. O homo economicus Â›Ó·È ¤Ó·˜ Ù‡Ô˜ ·ÙfiÌÔ˘, ÔÈ ÂÍÂȉÈ·ÛÂȘ

ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Û ηı¤Î·ÛÙ· ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰ÂÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Î·Ó¤Ó· ÂӉȷʤÚÔÓ

ÁÈ· ÙËÓ OÚıÔÏÔÁÈ΋ ∂ÈÏÔÁ‹ Î·È ÙË £ÂˆÚ›· ¶·ÈÁÓ›ˆÓ, ·ÚÂÎÙfi˜ ˆ˜ ÂÓÛ·ÚÎÒ-

ÛÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Û˘ÓfiÏˆÓ ÚÔÙÈÌ‹ÛˆÓ. ∫·›ÙÔÈ, ÛÙÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 6, ‚·ÊÙ›Û·ÌÂ

ÙÔ˘˜ ·›ÎÙ˜ Ì·˜ Jack Î·È Jill, ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ÌÈ· ›ϷÛÙË couleur locale, ÂÓÒ Ù·

·›ÁÓÈ· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·›˙ÔÓÙ·È ·fi ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ˙‡ÁÔ˜ ÔÚıÔÏÔÁÈÎÒÓ

·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ. O homo sociologicus, ·ÎfiÌ· ηÈ

fiÙ·Ó Î·ı›ÛÙ·Ù·È ÂÓÂÚÁËÙÈÎfi˜ ·ÓÙ› ÁÈ· ·ıËÙÈÎfi˜, ·ÔÙÂÏ› ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ Ù‡Ô

·ÙfiÌÔ˘. ¢›ÓÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ Jack Î·È ÙË Jill ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·›ÍÔ˘Ó Î¿ÔÈÔ˘˜ Û˘-

ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, ·Û¯ÔÏËı‹Î·Ì ΢ڛˆ˜ Ì ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÙÔ˘˜ Ù·˘ÙfiÙË-

Ù˜. °ÂÓÈο, Ë ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ˘ÔΛÌÂÓ· Î·È Û‡ÓÔÏ·, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÙËÓ

¤¯Ô˘Ì ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÒÚ·, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ú·ÏÏËÏÈÛÙ› Ì ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË

·Ó¿ÌÂÛ· Û ¿ÙÔÌ· Î·È ÌfiÚÈ· ‹ ÌÔÓ¿‰Â˜ Î·È Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‹ Ú¿ÍÂȘ Î·È Î·ÓfiÓ˜.

°È· ÏfiÁÔ˘˜ ηٷÓfiËÛ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÂÍ‹ÁËÛ˘, ·Ô‰Â¯Ù‹Î·Ì fiÙÈ, ·ÊÔ‡ Ë ÂÈÛÙ‹-

ÌË ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ÁÂÓÈ·ÛÂȘ, Ù· ¿ÙÔÌ· ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·Û›· ÌfiÓÔÓ ·Ó Â›Ó·È Ù˘Èο.

∫·Ù·Ï‹Í·ÌÂ, ›Û˘, ÛÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ô homo economicus ›ӷÈ, ̤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜,

Ôχ Ì˯·ÓÈÎfi˜ ηÈ, ̂ ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ‰ÂÓ ÏËÚÔ› ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Ù˘ ·ÙÔÌÈÎfiÙË-

Ù·˜. ÀÔÛÙËڛͷÌÂ, ·ÎfiÌ·, fiÙÈ ÛÙËÓ ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÛÙÔÈ-

¯Â›Ô ˘„ËÏ‹˜ ÚÔÛˆÈ΋˜ ÎÚ›Û˘, ˘·ÈÓÈÛÛfiÌÂÓÔÈ ¤ÙÛÈ fiÙÈ Ô homo economicus

ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ¤¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ·fi ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi. ÿÛˆ˜, ÏÔÈfiÓ,

Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ¯¿ÛÌ· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛË Ô˘ ‰›ÓÂÈ Ô ·ÙÔÌÈÛÌfi˜ ÁÈ· Ù·

¿ÙÔÌ· Î·È ÙË ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜.

¢ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ¤ÎÏËÍË, ¿ÓÙˆ˜, ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ ‰È·ÊˆÓÔ‡Ó Ùfi-

ÛÔ ÁÈ· ÙÔ ÙÈ Â›Ó·È ÚfiÛˆÔ fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙÔ ÙÈ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ Î·ıÈÛÙ¿ ÌÔÓ·‰È-

Îfi. OÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈο ·ÊÂÙË-

204 / MARTIN HOLLIS

Úȷο ÛËÌ›· ÙÔÓ Locke Î·È ÙÔÓ Descartes. O ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ fiÙÈ Î·ı¤-

Ó·˜ Ì·˜ Â›Ó·È ÌÈ· ·ÈÒÓÈ· ÌË Ê˘ÛÈ΋ Ô˘Û›·, ¤Ó· res cogitans, ‹ ¤Ó· Û˘ÓÂȉËÙfi ÔÓ

Ì ÂχıÂÚË ı¤ÏËÛË. O Locke, ·fi ÙË ÌÂÚÈ¿ ÙÔ˘, ÈÛ¯˘ÚÈ˙fiÙ·Ó fiÙÈ ÔÊ›ÏÔ˘Ì ÙË

ÁÓÒÛË Ù˘ Û˘Ó¯ԇ˜ ‡·ÚÍ‹˜ Ì·˜ ̤۷ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÛÙË ÌÓ‹ÌË, Ë ÔÔ›· Ì¿˜ ‰›ÓÂÈ

ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ¤¯Ô˘Ì ›ÁÓˆÛË ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ‹Ì·ÛÙ·Ó ¯Ù˜ Î·È ÙÔ˘ ÙÈ Î¿Ó·ÌÂ.

¢Â¯fiÌÂÓÔÈ fiÙÈ Ô Â·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ÌÈ· ¿˘ÏË Ô˘Û›· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ù˘ ·˘ÙÔ-

ÁÓˆÛ›·˜, ÔÈ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‹Ù·Ó ηıËÛ˘¯·ÛÙÈο Û‡ÌʈÓ˜ Ì ÙËÓ ÔÚıfi‰ÔÍË

¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ›ÛÙË ÁÈ· ÙËÓ „˘¯‹. ŸÌˆ˜, ÔÈ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÛÂÈÚ¿

ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ¿˘ÏÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ·˘ÙÔ‡ Ì ÙÔ Ì˘·Ïfi, ÙÔ ÛÒ-

Ì· Î·È ÙÔÓ ˘fiÏÔÈÔ Ê˘ÛÈÎfi ÎfiÛÌÔ; ∂›Ó·È Ë ÌÓ‹ÌË ·Ó·Áη›· ‹ ·ÚÎÂÙ‹ ÁÈ· Ó·

ηٷϿ‚ˆ ÔÈÔ˜ ‹ÌÔ˘Ó ¯Ù˜; ∞ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó ÁÓˆÚ›˙ˆ ·fi ‰È·›ÛıËÛË fiÙÈ Â›Ì·È

¤Ó· res cogitans, ÌÔÚÒ Ó· ÁÓˆÚ›˙ˆ fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÎÈ ÕÏϘ ¡ÔÔÙÚԛ˜; Δ·

ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ÌÔÚ› Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ·Ó·fiÊ¢ÎÙ·, ·ÏÏ¿ ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó Î›ÓËÙÚÔ

ÁÈ· ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Ï‡ÛÂˆÓ ÛÙÔ fiÏÔ Úfi‚ÏËÌ·.

OÈ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ χÛÂȘ Â›Ó·È ÙÚÂȘ. ∏ ÚÒÙË ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔÓ

Hume, Ô ÔÔ›Ô˜ ÌÈÏ¿ ÂÍ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÌÂÈÚÈÛÙÒÓ Ô˘ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È fiÙÈ Ë

ÂÓ‰ÔÛÎfiËÛË ÌÔÚ› Ó· ·Ôηχ„ÂÈ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÓfi˜ Ô˘ÛÈÒ‰Ô˘˜ ·˘ÙÔ‡:

ŸÙ·Ó ÛÙÔ¯¿˙ÔÌ·È ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÌÔ˘, ‰ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ÙÔÓ Û˘ÏÏ¿‚ˆ ¯ˆÚ›˜ Ì›· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂ-

Ú˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂÈ˜Ø ÎÈ Ô‡Ù ÌÔÚÒ ÔÙ¤ Ó· Û˘ÏÏ¿‚ˆ οÔÈÔ Ú¿ÁÌ· ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹-

„ÂȘ. ∂›Ó·È, ÏÔÈfiÓ, Ë Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ ·˘ÙÒÓ Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi.

(1739, ¶·Ú¿ÚÙËÌ·)

™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË, Ù· ÚfiÛˆ· ‰ÂÓ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚË Ù·˘ÙfiÙËÙ·.

Ÿˆ˜ Î·È Ì ٷ ¿ÏÏ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, Ë Ù·˘ÙfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ¤Ó· ˙‹ÙËÌ·

Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜ ÙˆÓ È‰ÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ Û¯¤ÛˆÓ. ∞˘Ùfi Ô˘ οÓÂÈ Ù· ͯˆÚÈÛÙ¿ ÚfiÛˆ-

· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Â›Ó·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘˜, ÔÊÂÈÏfiÌÂÓ˜, ÂÓ Ì¤ÚÂÈ,

ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ù· ÛÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÛÙÔ ¯ˆÚÔ¯ÚfiÓÔ.

∫·Ù’ ·Ó¿ÏÔÁÔ ÙÚfiÔ, ‰‡Ô ÌÈ˙¤ÏÈ· Û ¤Ó· ÂÚÈοÚÈÔ ¤¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ÎÔÈÓ¤˜ ȉÈfi-

ÙËÙ˜, Ô˘ Ù· ηıÈÛÙÔ‡Ó ÌÈ˙¤ÏÈ·, Î·È ·ÚÎÂÙ¤˜ ͯˆÚÈÛÙ¤˜ ȉÈfiÙËÙ˜ Î·È Û¯¤ÛÂȘ

Ô˘ Ù· οÓÔ˘Ó Ó· ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó. O ›‰ÈÔ˜ Ô Hume ‹Ù·Ó, ÙÂÏÈο, ·ÓÈηÓÔÔ›ËÙÔ˜ ·fi

ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÙËΠÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ, fiˆ˜ ÔÌÔÏÔÁ›

¯·ÚÈو̤ӷ ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ·, ·ÏÏ¿ ‹Ù·Ó ‚¤‚·ÈÔ˜ fiÙÈ Ù· ÚfiÛˆ· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ȉȷ›-

ÙÂÚ·. OÈ Û‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÂÌÂÈÚÈÛÙ¤˜ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Ù· ¯Ó¿ÚÈ· ÙÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ·˘ÙÔ‡

¿ÁÁÏÔ˘ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘. ∏ ı¤ÛË ·˘Ù‹ Û˘Ó˘¿Ú¯ÂÈ ·ÚÌÔÓÈο Ì ¤Ó·Ó ÂÈÏÈÎÚÈÓ‹ Ó·ÙÔ˘-

Ú·ÏÈÛÌfi, Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ˆ˜ ÔχÏÔη Ê˘ÛÈο ·ÓÙÈΛÌÂ-

Ó·, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, fiÙ·Ó ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ì ÙÔÓ homo economicus ˆ˜ ¤Ó·

ÛÒÌ· Ì ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ, ÏËÚÔÊfiÚËÛË Î·È ¤Ó· ̆ ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·.

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 205

∏ ‰Â‡ÙÂÚË ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔÓ Kant Î·È ÛÙÔ Âȯ›ÚËÌ¿ ÙÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· «˘ÂÚ‚·ÙÈ΋

ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ∂ÁÒ (a priori ÂÓfiÙËÙ· ·˘ÙÔÛ˘ÓÂȉËÛ›·˜)» ÛÙËÓ ∫ÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ∫·ı·-ÚÔ‡ §fiÁÔ˘ (Kritik der reinen Vernunft) («∞Ó·Ï˘ÙÈ΋ ÀÂÚ‚·ÙÈ΋», μÈ‚Ï›Ô 1, ∫Â-

Ê¿Ï·ÈÔ 2, ΔÌ‹Ì· 2). ™Â ·‰Ú¤˜ ÁÚ·Ì̤˜, Ë È‰¤· Â›Ó·È fiÙÈ, ·ÊÔ‡ Ë ÂÌÂÈÚ›· Ì¿˜

·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌfiÓÔ «Ê·ÈÓfiÌÂÓ·», ÙfiÛÔ Ë ÈηÓfiÙËÙ¿ Ì·˜ Ó· ÂÓÔÔÈԇ̠ٷ ‰Â‰Ô-

̤ӷ Ù˘ Û ÛÙ·ıÂÚ¿ ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, fiÛÔ Î·È Ë ÂÁÁ‡ËÛË ÁÈ· Ó· ÙÔ Î¿ÓÔ˘Ì ·˘Ùfi,

Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi Î¿Ô˘ ·ÏÏÔ‡. OÈ ÂÓfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜, Ô˘ ‰ÂÓ ÚÔ·-

ÙÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›·, Â›Ó·È «˘ÂÚ‚·ÙÈΤ˜» Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ

ÓÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ Ù· Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Î·È Ù· ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ ÛÙȘ ¤ÓÓÔȘ Ô˘ ›-

Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜ ̤۷ Û ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ. ∫¿ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ ·˘Ùfi, ·Ú·-

¤ÌÔ˘Ì Í¯ˆÚÈÛÙ¿ Ê·ÈÓfiÌÂÓ· ÛÙË Û˘Ó›‰ËÛË ÂÓfi˜ Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎÔ‡ ÎÚÈÙÈÎÔ‡

ÓÔ˘. ∞ÏÏ¿ Ë ÂÓfiÙËÙ· Î·È Ë Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÎÚÈÙÈÎÔ‡ ÓÔ˘ ‰ÂÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÂ

Ì·˜ ̤ۈ Ù˘ ·ÓÙÈÏ‹„˘ ‹ Ù˘ ÂÓ‰ÔÛÎfiËÛ˘. O ÎÚÈÙÈÎfi˜ ÓÔ˘˜ ›ӷÈ, ›Û˘,

ÌÈ· ˘ÂÚ‚·ÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·, ÂÓfiÙËÙ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÓÛ˘Ó›‰ËÙË ·ÓÙ›ÏË„Ë ‹ ·˘-

ÙÔÛ˘ÓÂȉËÛ›·, Ë ÔÔ›· Á›ÓÂÙ·È ÁÓˆÛÙ‹ Û ̷˜ ̤ۈ ÙÔ˘ ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÚÔ¸-

Ôı¤ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡.

O ˘ÂÚ‚·ÙÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ÂÓÂÚÁfi˜ ÛÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È Ù˘ ı¤-

Û˘ ÙÔ˘ Û ·˘ÙfiÓ. ¢È¢ıÂÙ› ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ˘fiıÂÛ˘ fiÙÈ Î·ıÂÙ› ÛÙÔÓ

ÎfiÛÌÔ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· ÌfiÓÔ ÛÂ Û˘Ìʈӛ· Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ʇÛ˘, Ú¿ÁÌ·

Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÏ¢ıÂÚ›·. °È· Ó· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘ÌÂ, fï˜, Ù· Ê·ÈÓfi-

ÌÂÓ· Ú¤ÂÈ Ó· ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ¿ÏÏÔ Â›‰Ô˜ ·ÈÙÈfiÙËÙ·˜, ÂΛÓÔ Ù˘

ÂÏ¢ıÂÚ›·˜. O Kant ‰ÈÂÚÂ˘Ó¿ ·˘Ù‹ «ÙËÓ ·ÓÙÈÓÔÌ›· ÙÔ˘ ηı·ÚÔ‡ ÏfiÁÔ˘» ˆ˜ ÙËÓ

ÙÚ›ÙË ÂÎ ÙˆÓ Û˘ÓÔÏÈο ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ, ηıÂÌ›· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È ·fi

Ì›· ı¤ÛË Î·È Ì›· ·ÓÙ›ıÂÛË, Û ·Ó·˙‹ÙËÛË ÌÈ·˜ Ê¢Á·Ï¤·˜ Î·È ·ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛÙ˘

Û‡ÓıÂÛ˘ («¢È·ÏÂÎÙÈ΋ ÀÂÚ‚·ÙÈ΋», μÈ‚Ï›Ô ππ, ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 2, ΔÌ‹Ì· 2). ΔÔ fiÙÈ

Ô Â·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÂχıÂÚÔ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ Û ¤Ó·Ó ÎfiÛÌÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ

˘¿Ú¯ÂÈ ÂÏ¢ıÂÚ›·, Û˘ÓÈÛÙ¿ ·ÓÙÈÓÔÌ›·, Ë ÔÔ›· ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ Ì ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ

ÙÚfiÔ ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙÔ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ì Ҙ Ó· Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÔ˘Ì ÌÈ· ÂÓÓÔÈÔ-

ÏÔÁ›· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘. ∂›Ì·ÛÙ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ÔÙ¤ Ó·

Û˘ÏÏËÊıԇ̠ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ·ÏÏ¿ Ú¤ÂÈ, ·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ó·

·ÔÙÂϤÛÔ˘Ì ÙËÓ ÚÔ¸fiıÂÛË Ù˘ ηٷÓfiËÛ‹˜ Ù˘.

∏ ÙÚ›ÙË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ χÛË, ¿ÓÙˆ˜, Â›Ó·È Ô Ú·ÁÌ·ÙÈÛÌfi˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ

Ù¿ÛË Ó· ıˆÚ› ÙÔÓ ˘ÂÚ‚·ÙÈÎfi ·˘Ùfi ˆ˜ ·ÔÛ΢‹ Ô˘ ͯ¿ÛÙËΠ·fi ÙËÓ

ÂÔ¯‹ Ô˘ Ô Descartes ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ÛÎÂÊÙ› ÙÔÓ Â·˘Ùfi ˆ˜ res cogitans.

ªÔÏÔÓfiÙÈ Ô Kant ›¯Â ‰›ÎÈÔ Ó· ·ÔÚÚ›ÙÂÈ ÙËÓ ÂÌÂÈÚÈÛÙÈ΋ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ë ÂÌÂÈ-

Ú›· Â›Ó·È fiÏ· fiÛ· ¤¯Ô˘Ì ‹ ¯ÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙÂ, ¤Î·Ó ϿıÔ˜ Ó· ··ÈÙ› ¤Ó· ›‰Ô˜

Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ·˘ÙÔ‡ ÁÈ· Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜. ΔÔ ‰›ÎÙ˘Ô

ÙˆÓ ÂÔÈı‹ÛÂˆÓ ˘Ê·›ÓÂÙ·È ÂÓÂÚÁ¿, ·ÏÏ¿ fi¯È ˘fi ÙËÓ ÂÔÙ›· ÂÓfi˜ ·Ú¯È˘Ê·-

206 / MARTIN HOLLIS

ÓÙ‹ (‚Ï. Rorty, 1987). ΔÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi ·Ó·Ù‡¯ıËΠ·ÍÈÔÌÓËÌfiÓÂ˘Ù· ·fi ÙÔÓ

William James ÛÙÔ ‰È¿ÛËÌÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘, OÈ ∞Ú¯¤˜ Ù˘ æ˘¯ÔÏÔÁ›·˜ (ΔhePrinciples of Psychology) (1890, ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 10). O James ÂÈ̤ÓÂÈ Ôχ ÛÙË ‰È¿-

ÎÚÈÛË ÙÔ˘ «∂ÁÒ» (Ô Â·˘Ùfi˜ ˆ˜ ÁÓˆÚ›˙ˆÓ) Î·È ÙÔ˘ «∂̤ӷ» (Ô Â·˘Ùfi˜ ˆ˜ ÁÓˆ-

ÛÙfi˜). O «ÂÌÂÈÚÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ ‹ ÙÔ «∂̤ӷ» ¤¯ÂÈ ÙÚÂȘ Ï¢ڤ˜:

O ̆ ÏÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ ‹ ÙÔ ÛÒÌ·Ø

O ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ – «Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ ÂÓfi˜ ·ÓıÚÒÔ˘ Â›Ó·È Ë ·Ó·-

ÁÓÒÚÈÛË Ô˘ ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘Ó·ÓıÚÒÔ˘˜ ÙÔ˘... ÌÈÏÒÓÙ·˜ ÈÔ

Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ¤Ó·˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ¤¯ÂÈ ÙfiÛÔ˘˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ·˘ÙÔ‡˜ fiÛ·

Î·È Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ÙÔÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó»Ø

O ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ – «ÙÔ ÂÓ‰fiÙÂÚÔ ‹ ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÎfi Â›Ó·È ÂÓfi˜ ·ÓıÚÒÔ˘,

ÔÈ „˘¯ÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ‹ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÓÓÔÔ‡ÌÂÓ˜ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÚfiÔ».

ΔÔ ∂ÁÒ, Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ ∂̤ӷ, ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù›ÔÙ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi «ÌÈ· Ê¢-

Á·Ï¤·, ÎÚ›ÓÔ˘Û· ™Î¤„Ë», fi¯È ¤Ó·˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ˘ÂÚ‚·ÙÈÎfi˜ ™ÙÔ¯·ÛÙ‹˜.

øÛÙfiÛÔ, ¤¯ÂÈ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘, ÁÈ·Ù› Ë ÛΤ„Ë Î·È Ë ÎÚ›ÛË Â›Ó·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜,

Î·È fi¯È Û˘Ó·ıÚÔ›ÛÂȘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.

ŸÏ˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ·fi„ÂȘ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙËÓ ÈÛ¯‡ ÙÔ˘˜. ∫·È, ‚¤‚·È·, ˘¿Ú¯Ô˘Ó

·fiÁÔÓÔÈ ÙˆÓ ÂÎÏÈfiÓÙˆÓ Locke Î·È Descartes. OÈ ÊÈÏÔÛÔÊÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ù˘

ÚÔÛˆÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ‚·ı‡Ù·Ù· Î·È ÔχÏÔη ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜. ∞ÏÏ¿

·˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Â›Ó·È ¿Û¯ÂÙ˜ Ì ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ·Ó ›̷ÛÙ οÙÈ ÂÚÈÛÛfi-

ÙÂÚÔ ·fi ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Ì·˜. ∞ÓÙÈı¤Ùˆ˜, Ù· ı¤Ì·Ù· Û˘ÌϤÎÔÓÙ·È ·fi

ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋ ¿Ô„Ë ÛÙ· ÛËÌ›· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂΛӷ Ô˘ ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·˘Ùfi Û˘Ó¿-

ÓÙËÛ ‰˘ÛÎÔϛ˜. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÙÔ Î·Ù·ÏËÎÙÈÎfi ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ı· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÌÈ·

ÚfiÛÎÏËÛË ÁÈ· Ó· ·Û¯ÔÏËıԇ̠̠ٷ ÎÂÓÙÚÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜.

™˘Ì¤Ú·ÛÌ·

∏ ÂÈÌÔÓ‹ ÛÙËÓ ÂÎ ÙˆÓ ¤Ó‰ÔÓ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ı·

˘ÔÙ·¯ıԇ̠ϋڈ˜ ÛÙËÓ ∫·Ù·ÓfiËÛË, ·ÊÔ‡ Ë ∂Í‹ÁËÛË ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔÓ ÙÂ-

ÏÂ˘Ù·›Ô ÏfiÁÔ. ŸÌˆ˜, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ÏfiÁÔ˜. ¶ÚÒÙÔÓ, ÔÈ ÛΤ-

„ÂȘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜, ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Î·È ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÙ›ıÂÓÙ·È ÙfiÛÔ ÛÙË

Û˘ÛÙËÌÈ΋ ıˆڛ· fiÛÔ Î·È ÛÙË £ÂˆÚ›· ¶·ÈÁÓ›ˆÓ. Δ¤ÙÔȘ «‰Ô̤˜», ·Ó ηÈ

Â͈ÙÂÚÈΤ˜ ˆ˜ ÚÔ˜ οı ·›ÎÙË Í¯ˆÚÈÛÙ¿, Â›Ó·È ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ˆ˜ ÚÔ˜ fiÏÔ˘˜,

fiÓÙ·˜ ˘Ê·Ṳ̂Ó˜ ·fi ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Î·È ÓÔ‹Ì·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηÌÈ¿

ı¤ÛË Û ·ÔÈ˘ ÙÂÚÌÈÙÒÓ ‹ Û ϷÓËÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·. O‡Ù ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó ÔÈ

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 207

ηÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ ‰Ô̤˜ Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛÔ˘Ó ˆ˜ Û˘ÏÏÔÁÈÎÔ› Ô‰ËÁÔ› ÁÈ· ‰Ú¿ÛË, ·Ó Ù·

¿ÙÔÌ·, Ë ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙȘ ‰È·ÙËÚ› ÂÓ ˙ˆ‹, ÛΤÊÙÔÓÙ·Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜

Û·Ó ·ÔÈΛ· ÙÂÚÌÈÙÒÓ ‹ Ù· ÁÚ·Ó¿˙È· ÌÈ·˜ Ì˯·Ó‹˜. øÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·

·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó ˆ˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ Ì ÌÈ· ¤ÓÓÔÈ· Ô˘ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙË £ÂˆÚ›· Ù˘ OÚıÔ-

ÏÔÁÈ΋˜ ∂ÈÏÔÁ‹˜ ‹ ÙË £ÂˆÚ›· ¶·ÈÁÓ›ˆÓ. OÈ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓ˜ ·ÌÔÈ‚·›Â˜ ÚÔÛ-

‰Ô˘ Â›Ó·È Ì¿ÏÏÔÓ Î·ÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ ·Ú¿ ÚÔÁÓˆÛÙÈΤ˜ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÙÔ˘Ó ¤Ó·

ÔÈÔÓ› ËıÈÎfi Û¯‹Ì· ηıËÎfiÓÙˆÓ Î·È ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙ‹ÛÂˆÓ Ô˘ ̤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ ‰È·-

ʇÁÔ˘Ó Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ Ù˘ £ÂˆÚ›·˜ ¶·ÈÁÓ›ˆÓ.

ŒÙÛÈ ·Ú·ÎÈÓË̤ÓÔÈ, ÂÛÙÈ¿Û·Ì ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Ì·˜ ÛÙËÓ È‰¤· ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ˆ˜

Û˘ÓfiÏÔ˘ ηÓÔÓÈÛÙÈÎÒÓ ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓˆÓ Ì ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË. O

ÔÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ‰ÂÍÈÔ‡ ¿Óˆ ÙÂÙÚ·ÁÒÓÔ˘ ı· Â͢ËÚÂÙ›ÙÔ Î·Ï¿ ·Ó Ù· ÚfiÛˆ·

ÛÙË ‰ËÌfiÛÈ· ÛÊ·›Ú· ÂÓÂÚÁÔ‡Û·Ó ¿ÓÙÔÙ ÛÂ Û˘Ìʈӛ· Ì ÍÂοı·Ú˜ Ô‰ËÁ›Â˜

Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ηÈ, Ì¿ÏÈÛÙ·, ·Ó ̆ ‹Ú¯·Ó ÎÔÈ-

ÓˆÓÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ ‰ÈÂfiÌÂÓ˜ ·fi ηÓfiÓ˜ ÁÈ· Ó· ÚÔÛ·ÚÙ‹ÛÔ˘Ó fiϘ ÙȘ ÎÔÈÓˆ-

ÓÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙÔ fiÛÔ ÚÔÛˆÈΤ˜ ‹ ÛÙÂÓ¤˜ ›ӷÈ. OÈ ·›ÎÙ˜

ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó ÙfiÙ ӷ ·ÔÚÚÔÊËıÔ‡Ó ·fi ÙȘ ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ηıÈÛÙ¿ÌÂÓÔÈ ÙÔ

Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ηÓÔÓÈÛÙÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.

¶ÚÔÛ·ı‹Û·Ì ӷ ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ì ÙË ı¤ÛË ·˘Ù‹ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÂÓfi˜ ˘Ô‰Â›ÁÌ·-

ÙÔ˜ °Ú·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ·Í›ˆÛ‹˜ ÙÔ˘ fiÙÈ «ÙÔ Ô‡

ÛÙ¤ÎÂÛ·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Ô‡ οıÂÛ·È». ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi, ÔÈ ıÂÛÌÔ› Î·È ÔÈ

ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ˆ˜ ËÁ‹ ‰Ú¿Û˘ ÙfiÛÔ ÁÈ· «Ï·ÛÌ·ÙÈΤ˜» ÔÚıÔ-

ÏÔÁÈΤ˜ ÔÓÙfiÙËÙ˜, fiˆ˜ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜-¤ıÓÔ˜, fiÛÔ Î·È ÁÈ· ¤ÓÛ·Úη ¿ÙÔÌ· Ô˘ ο-

ÓÔ˘Ó ÙȘ ÚÔÛÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜. ªÈ· Ó›ÎË Î·È ÛÙ· ‰‡Ô ·˘Ù¿ ̤و· Û ·˘Ùfi ÙÔ ‚·ÛÈ-

Îfi Â›Â‰Ô Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ ¤‰ˆÛ ÛÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi ÙËÓ ÂÏ›‰· fiÙÈ ı· ‚ÁÂÈ ÓÈÎËÙ‹˜.

∞ÏÏ¿, ·ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó ÙÔ Ô‡ ÛÙ¤ÎÂÛ·È ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Ô‡ οıÂÛ·È, ̆ ¿Ú¯ÂÈ

·ÎfiÌ· ÌÂÁ¿ÏÔ ÂÚÈıÒÚÈÔ ÛÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ÚfiψÓ, ÂȉÈο ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ·›˙Ô˘Ó

ÔÏÏÔ‡˜. ∏ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ ·ÔηχÙÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ÂÁÎψ‚È-

Ṳ̂ÓÔ˜ Û ·˘Ù‹. O ÂÓ ÏfiÁˆ ·˘Ùfi˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÚÔÌÔÈ·ÛÙ› Ì ¤Ó·Ó ËıÔ-

ÔÈfi ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘, Ô˘ Â›Ó·È ÎÚ˘Ì̤ÓÔ˜ ›Ûˆ ·fi ÙË Ì¿Ûη ÂÓfi˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·,

fiˆ˜ ÚԤ΢„ ÂÌÊ·ÓÒ˜ ·fi ÙË ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ó·ÏÔÁ›·. ªÂÙ¿ ·fi ÛΤ„Ë,

¿ÓÙˆ˜, ı· ϤÁ·Ì fiÙÈ Ë ·Ó·ÏÔÁ›· Â›Ó·È ÙfiÛÔ ·ÌÊ›ÛËÌË Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ Â·˘Ùfi

fiÛÔ Â›Ó·È Î·È Ë ıÂÛÌÈ΋ ÚÔÔÙÈ΋ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·Ô˘Û›· ÙÔ˘. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô Ì¿˜

ÚÔÛηÏÔ‡Ó Ó· ‰È·¯ˆÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ ËıÔÔÈÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙË Ì›·

ÛÙÈÁÌ‹ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ̷˙› ÙËÓ ÂÔ̤ÓË. ∞˘Ùfi, ›Ûˆ˜, Ó· ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ

ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰Ô˘Ï¤„·Ì Ì ÙȘ ‚ÈÙÁÎÂÓÛÙ·˚ÓÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Î·È ÙȘ

Ú·ÎÙÈΤ˜, fiÔ˘ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Ë ·ÌÊÈÛËÌ›·. OÈ Î·ÓfiÓ˜ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔÓ ·›-

ÎÙË «Ò˜ Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ» ÎÈ ˆÛÙfiÛÔ ‰ÔÌÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙȘ ÂÚÌËÓ›˜ Ô˘ ÔÈ ·›ÎÙ˜

‰›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ Ô‰ËÁ›· ·˘Ù‹. ∏ ÂÚȤÚÁÂÈ· ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË Î·È ÌÂÁ·-

208 / MARTIN HOLLIS

ÏÒÓÂÈ ·ÎfiÌ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÙËÓ ÂͤٷÛË ÙÔ˘ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÔ‡ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘

ÚÔÛˆÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÈ· ÛÙÔȯÂȈ̤ÓË ›ÛÙË ÛÙÔ

ηÚÙÂÛÈ·Ófi ÂÁÒ ·ÓÙÈÛÙ·ıÌ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÔÙ˘¯›· Ù˘ ÂÓ‰ÔÛÎfiËÛ˘ Ó· Ú›ÍÂÈ

ÌÈ· ‚È·ÛÙÈ΋ Ì·ÙÈ¿ Û «ÔÙȉ‹ÔÙ ¿ÏÏÔ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ». ∞ÏÏ¿ ·˘Ùfi

ÌÔÚ› Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÌfiÓÔÓ fiÙÈ Ë ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ∂ÁÒ Â›Ó·È ̆ ÂÚ‚·ÙÈ΋.

∏ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ Kant ÔÚ›˙ÂÈ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ, ÙË ‰˘ÛÎÔÏ›· ÙÔ˘ fiÏÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·-

ÙÔ˜. ∞fi ÙË Ì›· ÏÂ˘Ú¿, ÛÙÚÂÊfiÌ·ÛÙ ÛÙËÓ ∫·Ù·ÓfiËÛË ÁÈ· Ó· ÚÔÛٷهÛÔ˘-

Ì ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ˆ˜ ËÁ‹˜ ÚˆÙÔ‚Ô˘ÏÈÒÓ Ô˘ ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÙËÓ ÔÚ-

ıÔÏÔÁÈ΋ Î·È ËıÈ΋ ÎÚ›ÛË, Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, ˘ÔÙ¿ÛÛÔ˘Ì ÙË ‰Ú¿ÛË, fiˆ˜ ο-

ı ¿ÏÏÔ Û˘Ì‚¿Ó, Û ·ÈÙÈ·ÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ Â‰›Ô Ù˘ ∂Í‹ÁË-

Û˘. ∏ ·ÓÙÈÓÔÌ›· ·˘Ù‹ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ ¿Ï˘ÙË.

O Anthony Giddens ¤¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ fiÙÈ «ÔÈ ‰ÔÌÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ

Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Â›Ó·È ÙÔ Ì¤ÛÔÓ Î·È, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ·Ó··Ú·Áˆ-

Á‹˜ ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó Ù· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿» (1979, Û. 69). ∞˘Ùfi

Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ Î¿ÏÏÈÛÙ· ÛÙÔ ‰ÂÍ› ¿Óˆ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ, fiÔ˘ ÔÈ Î·ÓfiÓ˜, ÔÈ ıÂÛÌÔ› ηÈ

ÔÈ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÔÈ ÌÂÓ ·fi ÙÔ˘˜ ‰Â. øÛÙfiÛÔ, ÔÈ ·›ÎÙ˜ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È Ó·

·ÔÚÚÔÊËıÔ‡Ó ·fi ÙÔ ·È¯Ó›‰È ÙÔ˘ ̤ÛÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜. ª·›ÓÔ˘Ó

Î·È ‚Á·›ÓÔ˘Ó ÛÙË ÛÎËÓ‹ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ηÈ, ÙÔ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi, ¤¯Ô˘Ó ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· Ó·

οÓÔ˘Ó ·˘Ùfi Ô˘ ıˆÚÔ‡Ó ÏÔÁÈÎfi Î·È ÛˆÛÙfi. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ÔÊ›ÏÔ˘Ì ӷ

ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ·˘Ùfi Ô˘ οÓÔ˘Ó.

ºπ§O™Oºπ∞ Δø¡ ∫Oπ¡ø¡π∫ø¡ ∂¶π™Δ∏ªø¡ / 209