TRANSITIONS 3 | CENTRAL EUROPE

1

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

11→29

ΦΕΣΤΙΒΑΛ στη Στέγη

Φεστιβάλ της σύγχρονης κεντροευρωπαϊκής σκηνήςsgt.gr

CENTR AL EUROPE

TRANSITIONS3

2

Μετά από αυτές των Βαλκανίων και της Λατινικής Αμερικής,

έρχεται η σειρά για τη ριζοσπαστική σκηνή της Κεντρικής Ευρώπης

να «καταλάβει» τη Στέγη.

Σύλληψη και καλλιτεχνική διεύθυνση φεστιβάλ: Κάτια Αρφαρά

Γενική διεύθυνση παραγωγής: Δήμητρα ΔερνίκουΓενική τεχνική διεύθυνση: Λευτέρης Καραμπίλας

Εκτέλεση παραγωγής: Βασίλης ΠαναγιωτακόπουλοςΈρευνα και συντονισμός

παράλληλων δράσεων και συμποσίου: Μαρίνα Τρουπή

Συντονισμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων: Μυρτώ Λάβδα, Ελεάννα Σεμιτέλου

FESTIVAL TRANSITIONS (Μεταβάσεις)1. BALKANS Μάρτιος 2014

2. LATIN AMERICA Νοέμβριος 20143. CENTRAL EUROPE Νοέμβριος 2015

Συντελεστές εντύπουΕπιμέλεια έκδοσης: Χριστίνα Κοσμόγλου

Επιλογή κειμένων: Κάτια Αρφαρά και Χριστίνα ΚοσμόγλουΕπιμέλεια κειμένων: Βασίλης Δουβίτσας

Σχεδιασμός: beetroot.gr

sgt.gr

Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ

11→29

CENTR AL EUROPE

TRANSITIONS3

Φ Ε Σ Τ Ι Β Α Λστη Στέγη

—ΕιΣιΤήριΑ

4-10 € και δράσεις με ελεύθερη είσοδο

3

Το εναλλακτικό θέατρο δίπλα στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της Ζιλίνα στη Σλοβακία, κατασκευασμένο το 2009 από εθελοντές, με καφάσια μπύρας και οροφή τη γέφυρα του… αυτοκινητόδρομου∙ ο μεταβιομηχανικός χώρος της Łaźnia Nowa, στριμωγμένος ανάμεσα στα τε-ράστια μπλοκ σοσιαλιστικών κατοικιών της Νόβα Χούτα, του πάλαι ποτέ βιομηχανικού κέντρου της κομουνιστικής Πολωνίας, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Κρακοβία∙ η Komuna Warszawa, δραστήρια ακτιβιστική σκηνή στο υποβαθμι-σμένο προάστιο της Πράγκα, στη δεξιά όχθη του ποταμού Βιστούλα, εκεί από όπου το 1944 ο σοβιετικός στρατός παρακολουθούσε αμέτοχος τη Βαρσοβία να μετατρέπεται σε σωρό ερειπίων από τους Ναζί…

Στα ταξίδια που έκανα για την έρευνά μου στην Ουγγαρία, την Πολωνία, την Τσεχία και τη Σλο-βακία, τις τέσσερις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης που συνασπίστηκαν το 1991 δημιουργώντας το Visegrad Group, η Ιστορία ήταν παρούσα σε κάθε μου βήμα. Πέρα από τους συχνά αμφιλεγόμε-νους χώρους μνήμης που δημιουργήθηκαν στη μετα-κομουνιστική περίοδο, σε μια προσπάθεια εθνικής διαχείρισης των τραυμάτων του παρελ-θόντος, όπως στο Μουσείο για την Εξέγερση της Βαρσοβίας ή το Μουσείο Τρόμου στον αριθμό 60 της οδού Andrássy στη Βουδαπέστη, λίγα μόλις μέτρα από την Πλατεία των Ηρώων, οι ιστορικές αφηγήσεις βρίσκονταν πάντα στον πυρήνα της ανεξάρτητης κεντροευρωπαϊκής σκηνής. Μαζί τους, θέματα όπως ο εθνικισμός, η ελευθερία της έκφρασης, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ανεργία και ο ρατσισμός, η απομυθοποίηση των εθνικών συμβόλων, η υπονόμευση των ταμπού, η ενοχή

και η θυματοποίηση.

Η νέα γενιά δημιουργών της Κεντρικής Ευρώπης, τους οποίους προσκαλεί στην Αθήνα το τρίτο φεστιβάλ Transitions, ισορροπεί ανάμεσα στα κλασικά κείμενα της στιβαρής λογοτεχνικής τους παράδοσης και σε πειραματικές, μεικτές φόρμες που κινούνται στα όρια του κινηματογράφου, της θεατρικής εγκατάστασης, της περφόρμανς, του χορού και του θεάτρου ντοκουμέντου. Για τους καλλιτέχνες του Transitions 3, οι οποίοι βίωσαν την απότομη μετάβαση στον «άγριο καπιταλι-σμό» και τον κόσμο της ελεύθερης αγοράς, το θέατρο αποτελεί μια πράξη κατεξοχήν πολιτική, καθώς μετέχει ενεργά στο δημόσιο διάλογο παίρ-νοντας θέση στα σύγχρονα κοινωνικά, ιδεολογικά και οικονομικά αδιέξοδα.

Ο τρίτος και τελευταίος κύκλος του Transitions περιλαμβάνει παραστάσεις, σεμινάρια, συζητή-σεις, αναγνώσεις, προβολές, αλλά και μετακλή-σεις από τους δύο προηγούμενους κύκλους: o Dan Perjovschi, ηγετική μορφή του ρουμάνικου ακτιβισμού και της πολιτικοποιημένης τέχνης, τον οποίο γνωρίσαμε στο πλαίσιο του αφιερωμέ-νου στα Βαλκάνια πρώτου Transitions, έρχεται ξανά στη Στέγη με μια νέα εικαστική παρέμβαση, ενώ η Lola Arias από το Μπουένος Άιρες, η οποία άνοιξε πέρυσι το φεστιβάλ-αφιέρωμα στη Λατινική Αμερική, επιστρέφει στις 17 Νοεμβρίου με μια παράσταση-ακρόαση, με θέμα τη συλλογική μνήμη και την πολιτική συμμετοχή.

Κάτια ΑρφαράΚαλλιτεχνική διευθύντρια του Transitions

4

11-29 Νοεμβρίου ΡΟΥΜΑΝΙΑ (μετάκληση από το 1ο Transitions)ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Dan Perjovschi

σελ. 6

11-12 ΝοεμβρίουΟΥΓΓΑΡΙΑΘΕΑΤΡΟ

The Day of Fury (Η μέρα της οργής)Árpád Schilling

Κεντρική Σκηνή | 21:00

Παράλληλες δράσεις:Τετάρτη 11 και Πέμπτη 12 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Παρασκευή 13 και Σάββατο 14 ΝοεμβρίουWorkshop θεάτρου με τον Árpád Schilling

σελ. 10

14-15 Nοεμβρίου ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΘΕΑΤΡΟ

Our Secrets (Τα μυστικά μας)Béla Pintér

Μικρή Σκηνή | 21:00

Παράλληλη δράση:Σάββατο 14 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

σελ. 22

17 Nοεμβρίου ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ (μετάκληση από το 2ο Transitions)PERFORMANCE

Audition for a demonstration (Ακρόαση για μία διαδήλωση)Lola Arias


σελ. 26

13-15 Νοεμβρίου ΟΥΓΓΑΡΙΑΘΕΑΤΡΟ

Frankenstein-ProjectProton Theatre / Kornél Mundruczó

Εκτός Στέγης(Κολοκοτρώνη 3-5, Αθήνα)

13-14 Νοεμβρίου | 21:0015 Νοεμβρίου |17:00 & 21:00

Παράλληλη δράση:Παρασκευή 13 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση τουκοινού με τους συντελεστές

σελ. 14

13 Νοεμβρίου ΟΥΓΓΑΡΙΑΣΙΝΕΜΑ

Αφιέρωμα στον κινηματογράφο του Kornél Mundruczó (προλογίζει ο σκηνοθέτης)

Κεντρική Σκηνή | 18:00, 20:00, 22:00

σελ. 18

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Φεστιβάλ της σύγχρονης κεντροευρωπαϊκής σκηνής

CENTR AL EUROPE

TRANSITIONS3

5

21-22 NοεμβρίουΤΣΕΧΙΑΧΟΡΟΣ | PERFORMANCE

Mraky / Clouds (Σύννεφα)Handa Gote Research & Development



σελ. 30

21-22 Nοεμβρίου ΠΟΛΩΝΙΑPERFORMANCE

Magnificat – Ένας σύγχρονος Χορός γυναικώνMarta Górnicka


Παράλληλες δράσεις:Παρασκευή 20 ΝοεμβρίουWorkshop θεάτρου με τη Marta Górnicka

Σάββατο 21 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

σελ. 34

25-26 Nοεμβρίου ΟΥΓΓΑΡΙΑ / ΓΕΡΜΑΝΙΑPERFORMANCE

MelodramaEszter Salamon


Παράλληλη δράση:Τετάρτη 25 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

σελ. 40

25-26 Nοεμβρίου ΤΣΕΧΙΑΧΟΡΟΣ

ProcessDora Sulženko Hoštová και Jan Čtvrtník


Παράλληλες δράσεις:Τρίτη 24 ΝοεμβρίουWorkshop χορού με την Dora Sulženko Hoštova

Tετάρτη 25 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

σελ. 44

28-29 Nοεμβρίου ΠΟΛΩΝΙΑΘΕΑΤΡΟ

Krzysztof GarbaczewskiΥβόννη, η πριγκίπισσα της Βουργουνδίαςτου Witold Gombrowicz



σελ. 48

28-29 Nοεμβρίου ΠΟΛΩΝΙΑ PERFORMANCE

Small Narration (Μικρή αφήγηση)Wojtek Ziemilski


Παράλληλες δράσεις:Παρασκευή 27 ΝοεμβρίουWorkshop με τον Wojtek Ziemilski


σελ. 52

28-29 Νοεμβρίου ΟΥΓΓΑΡΙΑ / ΟΛΛΑΝΔΙΑΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ | ΘΕΑΤΡΟ

Inventory of Powerlessness (Απογραφή της ανισχυρότητας)Edit Kaldor

Εργαστήριο: Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015 10:00-13:00 και 14:00-18:00 & Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 10:00-13:00 Παρουσίαση αποτελεσμάτων εργαστηρίου: Κυριακή 29 Νοεμβρίου 201518:00-20:00

σελ. 56

27-28 Νοεμβρίου

ΣΥΜΠΟΣΙΟ | ΛΕΞΕΙΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ

Τέλεια αρμονίαΗ πρόσφατη τέχνη και πολιτική στην Ανατολική Ευρώπη

Μικρή ΣκηνήΠαρασκευή 27 Νοεμβρίου | 16:30-22:00Σάββατο 28 Νοεμβρίου | 15:00-21:00

σελ. 60

sgt.gr

6 © Da

n Pe

rjovs

chi

7

Από τα Βαλκάνια στη Λατινική Αμερική και από εκεί στην Κεντρική Ευρώπη:

Ο Ρουμάνος εικαστικός και το καυστικό του πενάκι για τρίτη φορά στη Στέγη.

Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ ΑΡΟYΜΑΝΙΑ

Dan Perjovschi11→29 Νοεμβρίου 2015

O Dan Perjovschi είναι ένας από τους πιο σημα-ντικούς Ρουμάνους καλλιτέχνες και από τους πιο αναγνωρισμένους και αναγνωρίσιμους διεθνώς. Γεννήθηκε στην Τρανσυλβανία, δεν εγκατέλειψε τη χώρα του στα χρόνια του Τσαουσκέσκου και δεν έπαψε ποτέ να εκφράζει την ανάγκη του λαού της για ελευθερία και πολιτικό εξορθολογισμό, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση της κοινωνίας των πολιτών μετά την πτώση του δικτάτορα.Σήμερα, είναι ηγετική μορφή του ρουμάνικου ακτιβισμού και της πολιτικοποιημένης τέχνης. Το έργο του είναι πολύπλευρο, όμως έχει γίνει κυρίως γνωστός για τις περφόρμανς του και τα ασπρόμαυρα σκίτσα του που σχολιάζουν με καυστικό χιούμορ τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα του και στον κόσμο.

Φέτος, θα είναι παρών με τα χαρακτηριστικά του σκίτσα στο led wall στην πρόσοψη του κτιρίου στη Στέγη αλλά και με μία ειδική έκδοση γεμάτη χιούμορ, αναστοχασμό και κριτικό σχολιασμό της σύγχρονης κοινωνικοπολιτικής κατάστασης στην Κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια.

8

Dan Perjovschi

Ο Νταν Περζόφσκι (γενν. 1961) ζει και εργάζεται στο Βουκουρέστι και το Σίμπιου της Ρουμανίας. Στις ατομικές του εκθέσεις περιλαμβάνονται οι: Pression, Liberté, Expression στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στη Γκρενόμπλ (2015), Unframed στο μουσείο σύγχρονης τέχνης Kiasma του Ελσίνκι (2013), News from the Island στο Μουσείο Τέχνης του Ρέυκιαβικ (2012), Not over στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ρώμης (MACRO, 2011), Late News στο Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο στο Τορόντο (2010), What Happen to US? στο MoMA της Νέας Υόρκης και I am not Exotic I am Exhausted στην Kunsthalle

της Βασιλείας (2007), The Room Drawing στην Tate Modern του Λονδίνου, On the Other Hand στο Portikus της Φρανκφούρτης και First of May στο Moderna Museet της Στοκχόλμης (2006), Naked Drawings στο Ludwig Museum της Κολωνίας (2005). Έχει συμμετάσχει επίσης σε ομαδικές εκθέσεις: Μπιενάλε του Σάο Πάουλο (2014), Τριενάλε του Αΐτσι (Ιαπωνία, 2013), Τριενάλε του Παρισιού (2012), Contemporary του Δουβλίνου (2011), Μπιενάλε της Λυών (2009), Μπιενάλε του Σύδνεϋ (2008), Fifth Floor στην Tate του Λίβερπουλ (2008), The Magelanic Cloud στο Κέντρο Πομπιντού του Παρισιού (2007), 52η Μπιενάλε της Βενετίας (2007), Μπιενάλε της Μόσχας (2007), 9η Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης (2005). Ο Νταν Περζόφσκι τιμήθηκε με το βραβείο George Maciunas το 2004 και με το ECF Princess Margriet Award το 2013 (μαζί με τη Lia Perjovschi).

www.perjovschi.ro

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΜαζί σας εδώ και τώρα

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έπαιρνα μέρος σε εκθέσεις που είχαν για υπότιτλο «Καλλιτέχνες από την Κεντροανατολική Ευρώπη», στα μέσα της ίδιας δεκαετίας βρισκόμουν σε φεστιβάλ για την «Ανατολική Ευρώπη» και στο τέλος της δεκαετίας σε αντίστοιχα για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ τώρα με προσκαλούν σε αφιερώμα-τα για τα Βαλκάνια.Δεν μετακόμισα ποτέ από το Βουκουρέστι.(…)

Είμαι «διεθνής» στον ίδιο βαθμό που είμαι και «τοπικός». Δεν ορίζω τον εαυτό μου γεωγραφικά, αλλά εννοιολογικά: Ανήκω στην ενσυναίσθηση, σε ό,τι είναι φιλοπερίεργο, σε ό,τι είναι ανοιχτό και στο πνεύμα.Και σε κάποιο χιούμορ.

Dan Perjovschi

9© Da

n Pe

rjovs

chi

1 0 © M

áté T

óth

Rido

vics

1 1

ÁrpÁd Schilling

The Day of Fury

(Η μέρα τΗς οργΗς)

Θ Ε Α Τ Ρ ΟΟΥΓΓΑΡΙΑ

11→12 Νοεμβρίου 2015Κεντρική Σκηνή | 21:00

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΗ μέρα της οργήςΉ το τραγούδι μιας πλανεμένης καρδιάς

Είμαι γεμάτος απελπισία βλέποντας τον αυξανόμενο αριθμό όλων αυτών που φυτοζωούν στη μιζέρια. Η πολιτική συνειδητοποίηση ξυπνάει σε όλη την έκταση της Ευρώπης επί ματαίω διότι οι άνθρωποι καταρρέουν σαν λυμένα δεμάτια χωρίς τους κρατικούς θεσμούς. Παρότι το ελεύθερο εμπόριο μπορεί να εγγυηθεί τη δημοκρατία, η ίδια η δημοκρατία δεν μπορεί να προστατεύσει όσους δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν στέγη ή τροφή ή δεν έχουν ένα υποστηρικτικό

κοινωνικό δίκτυο. Είτε πρόκειται για πρόσφυγα είτε για άνεργο, η ζωή του αδύναμου ανθρώπου είναι σφαλερή, ευά-λωτη και αβίωτη. Κι ενώ θα μπορούσαμε να επαναλαμβάνουμε στωικά το ρητό ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του, ο ανταγωνισμός ευνοεί μόνο τους ισχυρούς, όσους ζουν με ασφάλεια ή κατέχουν μια ειδική γνώση. Εάν το κράτος δεν προστατεύει αυτούς που συντρίβονται από τον ανταγωνισμό ή δεν στέκεται πίσω από τους ευάλωτους, τότε γιατί υπάρχει;

Η παράστασή μας παρουσιάζει τη ζωή μιας 40χρονης γυναίκας. Η γυναίκα αυτή, που εργάζεται σε

μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών, μεγαλώνει μόνη της τη 17χρονη κόρη της, ενώ παράλληλα φροντίζει την 72χρονη μητέρα της. Λόγω αναδιοργάνωσης, που είναι κοινός τόπος πλέον στην Ανατολική Ευρώπη, η μονάδα της καταργείται. Επειδή η ίδια ήταν από τους διοργανωτές της διαδήλωσης των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, δεν είναι ευπρόσδεκτη σε καμία δουλειά. Στο τέλος, βρίσκει δουλειά ως επιστάτρια πέφτοντας στον πάτο της κοινωνίας, σταδιακά χάνει τα πάντα, η μητέρα της τυφλώνεται και η κόρη της τους εγκαταλείπει.

Τι είναι αυτή η ζωή; Τι χαρές μπορεί να δώσει μια τόσο αργή αποσύνθεση; Υπάρχει διέξοδος και, αν όχι, γιατί συνεχίζουμε να ζούμε; Δεν είναι ο κόσμος απάνθρωπος, καθώς ο καθένας έχει μια εξήγηση γι’ αυτά που σκέφτεται και πράττει∙ κανείς δεν έχει στόχο της ζωής του να εξοντώσει τους άλλους. Κι όμως, αν ξεθεμελιώσουμε τα πάντα, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μηδέν.

Árpád Schilling

1 2

Το μιούζικαλ των επαναστατημένων, με

την υπογραφή ενός πολυβραβευμένου διεκδικητή

της νέας αλήθειας του θεάτρου, ο οποίος –επιτέλους–

επιστρέφει στην Αθήνα.

Σκηνοθεσία: Árpád SchillingΕρμηνεύουν: Lilla Sárosdi, Annamária Láng,

Roland Rába, Judit Meszléry, Milla Kata Kovács

Κείμενο: Éva Zabezsinszkij, Árpád Schilling και οι ηθοποιοί

Μουσική: Krisztián VranikΣτίχοι: Péter Závada

Σχεδιασμός κοστουμιών: Borbála KeszeiΤεχνική διεύθυνση: András Éltető

Ήχος: Zsigmond SzilágyiΒοηθός: Sára Fleischer

Διεύθυνση παραγωγής: Edina SchőnΕκτελεστική διεύθυνση: Linda Potyondi

Συμπαραγωγή: Krétakör, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, TRAFÓ

Διεθνής πρεμιέρα: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση, Αθήνα

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣΤετάρτη 11 και Πέμπτη 12 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Συντονισμός: Κάτια Αρφαρά, Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών (Τετάρτη 11 Νοεμβρίου)

Γρηγόρης Ιωαννίδης, κριτικός θεάτρου και επίκουρος καθηγητής του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Πέμπτη 12 Νοεμβρίου)

Παρασκευή 13 και Σάββατο 14 ΝοεμβρίουWorkshop θεάτρου με τον Árpád Schilling

1 3

Árpád Schilling

Ο Άρπαντ Σίλλινγκ (γενν. 1974) είναι θεατρι-κός σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του θιάσου Krétakör. Άρχισε να σκηνοθετεί σε ηλικία 19 ετών και δημιούργησε το Krétakör Theatre το 1995, την ίδια χρονιά που ξεκίνησε σπουδές σκηνοθεσίας στην Ακαδημία Θεάτρου και Κινηματογράφου της Βουδαπέστης. Από το 1998 έως το 2000, μετά από πρόσκληση του Gábor Zsámbéki, διετέλεσε φιλοξενούμε-νος σκηνοθέτης στο παγκοσμίως φημισμένο Katona József Theatre. Το 1999 απέσπασε το βραβείο των Ούγγρων κριτικών θεάτρου στην κατηγορία «ανερχόμενου επαγγελματία» για την παραγωγή του István Tasnádi, Δημόσιος κίνδυνος, στο Katona József Theatre (ένα έργο βασισμένο στη νουβέλα του Heinrich von

Kleist, Μιχαήλ Κολχάας).Από τις πιο διακεκριμένες παραστάσεις της πρώτης περιόδου του Σίλλινγκ και του θιάσου Krétakör είναι οι εξής: Baal του Μπέρτολτ

Μπρεχτ (1998), Liliom του Ferenc Molnár (2001), ο «Κύκλος Büchner» –με τα έργα Βόυτσεκ (2001), Λεόντιος και Λένα (2002) και Hazam, Hazam, βασισμένο στο έργο Ο θάνατος του Δαντόν (2002)– και, βέβαια, Ο Γλάρος του Τσέχοφ (2003).Το 2008, ο Σίλλινγκ αναδιοργάνωσε τη δημι-ουργική ομάδα του, μετακινούμενος από την επιλογή έργων ρεπερτορίου στην ανάπτυξη πρότζεκτ. Επίσης, αφαίρεσε τη λέξη «θέατρο» από την ονομασία της ομάδας, διατηρώντας μόνο το Krétakör. Έκτοτε, επιδόθηκε σε ένα μεγάλης κλίμακας καλλιτεχνικό πειραματισμό, εστιάζοντας στην εκπαίδευση, την κοινωνική ανάπτυξη και την καλλιέργεια ταλέντων.

Από το 2008, εργάζεται ως καλλιτεχνικός διευ-θυντής σε διάφορα πολιτιστικά και εκπαιδευ-τικά προγράμματα, τόσο στην Ουγγαρία όσο και στο εξωτερικό (Παρίσι, Πράγα, Μόναχο), μεταφέροντας τα πρότζεκτ του σε σχολεία, μικρές κοινότητες και περιθωριακές ομάδες. Η Τριλογία της Κρίσης (2011-12) ήταν ένα πρότζεκτ σε τρία μέρη, το οποίο παρουσία-ζε την πορεία της φανταστικής ουγγρικής οικογένειας των Gat μέσα στο χρόνο, εστιάζο-

ντας κάθε φορά σε ένα άλλο μέλος της, μέσω διαφορετικής παραστασιακής φόρμας κάθε φορά. Το πρώτο μέρος ήταν ένα φιλμ, με τίτλο “jp.co.de”, το δεύτερο ήταν η όπερα δωμα-τίου Ungrateful Bastards και το τρίτο ήταν το θεατρικό έργο The Priestess, όπου συμμετείχαν επαγγελματίες ηθοποιοί, αλλά και έφηβοι ηλικίας 12-18 ετών.

Τον Οκτώβριο του 2012 παρουσίασε το έργο του, Noéplanete, στο Théâtre National de Chaillot, στο Παρίσι, ενώ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους σκηνοθέτησε την όπερα Ριγκολέτο του Verdi στην Κρατική Όπερα της Βαυαρίας, στο Μόναχο. Το 2013, σκηνοθέτησε τον Ιδομενέα του Mozart στο Κρατικό Θέατρο του Κλάγκεν-φουρτ (Αυστρία) και τον επόμενο χρόνο το La damnation de Faust του Berlioz, στο Θέατρο της Βασιλείας (Ελβετία). Στη διάρκεια της σταδιοδρομίας του έχει λάβει πολλές διακρίσεις για το έργο του.Ο Σίλλινγκ και ο θίασος Krétakör έχουν έρθει στην Ελλάδα δύο φορές: το 2001, με το

έργο Δημόσιος κίνδυνος, στο θέατρο της Μονής Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη, και το 2007 με το Γλάρο, στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

1 4 © M

átyá

s Erd

ély

1 5


FrankensTein-ProjecT

13→14 Νοεμβρίου 2015 | 21:0015 Νοεμβρίου 2015 | 17:00 & 21:00

Εκτός Στέγης (Κολοκοτρώνη 3-5, Αθήνα)

proton theatre / Kornél Mundruczó

Ο εξεγερμένος Φράνκενσταϊν της εποχής μας.

Το τέρας εξεγείρεται. Μόνο που δεν ανήκει πια στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Είναι ένας σημερινός έφηβος, απρόσιτος και απροσάρμοστος. Μεγαλωμένος σε ίδρυμα, επι-στρέφει στη γενέτειρά του, υφίσταται την απόρ-ριψη των οικείων του και εντοπίζει μια πατρική φιγούρα στο πρόσωπο ενός κινηματογραφιστή. Εκείνος, με τη σειρά του, βρίσκει στον περιθω-ριακό έφηβο έναν ιδανικό πρωταγωνιστή. Το ξέσπασμα της βίας, όμως, μοιάζει κοινωνικά προδιαγεγραμμένο.

Ο διεθνούς κύρους Ούγγρος σκηνοθέτης και κινηματογραφιστής Κορνέλ Μούντρουτσο διαχειρίζεται ανατρεπτικά το εμβληματικό μυθιστόρημα της Mary Shelley, Φράνκενσταϊν.

Ο αρχετυπικός μύθος του Φράνκενσταϊν αντιμετωπίζεται εδώ σαν μια σκοτεινή παρα-βολή για το θεσμοθετημένο ρατσισμό απέναντι

στο «διαφορετικό». Γιατί το θεατρικό σύμπαν του Ούγγρου δημιουργού δεν διαφέρει από το κινηματογραφικό του, όπου σκύλοι εξεγείρονται εναντίον ανθρώπων (Λευκός Θεός), ετεροθαλή αδέλφια ερωτεύονται στις όχθες του Δούναβη (Delta) και η Ζαν ντ’ Αρκ τραγουδά άριες (Johanna). Η μεταβατική κατάσταση της Ανατολικής Ευρώπης και οι συνθήκες ζωής στη μετα-σοσιαλιστική Ουγγαρία, ο αδιαπραγ-μάτευτος ανθρωπισμός και η διερεύνηση της προέλευσης του «κακού», και δη του φασισμού, παραμένουν οι κυρίαρχες θεματικές του. Όμως, το χιούμορ του, αν και κατάμαυρο,

πάντα βρίσκει το δρόμο προς τον θεατή...

1 6

Μια αντισυμβατική παράσταση από τον

Ούγγρο σκηνοθέτη της πολυβραβευμένης ταινίας

«Λευκός Θεός».

Σκηνοθεσία: Kornél MundruczóΣκηνικά & Κοστούμια: Márton ÁghΔραματουργία: Viktória PetrányiΒοηθός σκηνοθέτη: Zsófia Csató

Ερμηνεύουν: Andrea Spolarics, Roland Rába, Kinga Mezei, János Derzsi, Sándor Terhes,

Natasa Stork, Zsolt Nagy, Ágota KissΔιεύθυνση παραγωγής: Dóra Büki

Παραγωγή: Proton Theatre

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Θεωρώ πως η ουσία του να διαποτιστείς από φα-σισμό, από φιλοσοφική άποψη, είναι μια ανάμειξη φθόνου και φόβου. Πρόθεσή μου είναι να βιώσει το κοινό αυτή τη διαδικασία, με έναν πολύ ρεαλι-στικό τρόπο. Ο σκοπός θα ήταν να αναδυθεί αυτό το ερώτημα όχι σε διανοητικό επίπεδο, καθώς εκεί έχουμε έτοιμες όλες τις σωστές απαντήσεις. Αντιθέτως, από περιέργεια ανάμεικτη με έκ-πληξη και μέσα από την άρνηση του τέρατος, θα έπρεπε να ήμασταν σε θέση να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι είμαστε μάλλον οι σερβιτόροι ή οι επιχειρηματίες αυτού του κόσμου, παρά οι «άλλοι άνθρωποι», δηλαδή κάποια διαφορετικά, ξεχωρι-στά άτομα. Kornél Mundruczó

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗΠαρασκευή 13 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Συντονισμός: Κάτια Αρφαρά, Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

1 7

Kornél Mundruczó

Ο Κορνέλ Μούντρουτσο γεννήθηκε στην Ουγγαρία το 1975. Σπούδασε στο Ουγγρικό Πανεπιστήμιο Κινηματογράφου και Θεάτρου

και πλέον είναι ένας καταξιωμένος Ευρωπαίος σκηνοθέτης του κινηματογράφου, οι ταινίες του οποίου κάνουν πρεμιέρα στα σημαντικότερα φεστιβάλ όλου του κόσμου. Σκηνοθέτησε την πρώτη, μικρού μήκους ταινία του, με τίτλο Afta, λίγο καιρό αφότου τελείωσε τις σπουδές του και τιμήθηκε γι’ αυτήν με αρκετά διεθνή βραβεία. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Szep Napok (Χαρούμενες μέρες), έλαβε Αργυρή Λεοπάρ-δαλη στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο, το 2002. Το 2003 εντάχθηκε στο Residence του Φεστι-βάλ των Καννών. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, Johanna (Γιοχάνα, μια οπερατική διασκευή της ιστορίας της Ζαν ντ’ Αρκ), παρουσιάστηκε στο «Ένα κάποιο βλέμμα» των Καννών το 2005. Η τρίτη ταινία του, Delta, απέσπασε το βραβείο κριτικών FIPRESCI στις Κάννες, το 2008. Η επόμενη ταινία του, Tender Son (Στοργικός γιος), προβλήθηκε στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα των Καννών, το 2010. Η τελευταία ταινία του, με τίτλο White God

(Λευκός Θεός), έλαβε το βραβείο «Ένα κάποιο βλέμμα», στο Φεστιβάλ των Καννών το 2014.

Εδώ και μερικά χρόνια, ο Μούντρουτσο σκη-νοθετεί και για το θέατρο, έχοντας συνεργαστεί μεταξύ άλλων με το Krétakör Theatre, το Εθνι-κό Θέατρο της Ουγγαρίας, το Thalia Theater

του Αμβούργου, το Schauspiel του Ανόβερου και το TR της Βαρσοβίας, αλλά βασικά όποτε βρί-σκει ένα θέμα, μια ομάδα ή ένα χώρο που να τον εμπνέει. Στη διάρκεια της προετοιμασίας μιας παράστασης, προσπαθεί να χτίσει μια ομάδα και συχνά καταλήγει να καλεί τους ίδιους πολλές φορές ηθοποιούς, που γίνονται δημιουργικοί συνεργάτες του. Από κοινού με αυτούς «επινοεί» τις παραγωγές του. Αφού συνεργάστηκε για αρκετά χρόνια με την ίδια πάνω-κάτω ομά-

δα, το 2009 ίδρυσε την ανεξάρτητη θεατρική ομάδα Proton Theatre, μαζί με την Ντόρα Μπούκι. Έκτοτε περιοδεύει με τις εξής παρα-στάσεις: The Ice (Ο πάγος) του Vladimir Sorokin∙ το Frankenstein-Project, το οποίο περιοδεύει εκτενώς παγκοσμίως ∙ οι διεθνείς συμπαραγωγές Hard To Be a God (Δύσκολο να είσαι θεός) και Disgrace (Ατίμωση) του J.M. Coetzee, ∙ και τέλος το Dementia. Η τελευταία παράσταση της ομά-δας, με τίτλο, Last, σε σκηνοθεσία του Roland

Rába, έκανε πρεμιέρα το φθινόπωρο του 2014.

1 8 © M

átyá

s Erd

ély

1 9

Σ ι ν ε μ άΟΥΓΓΑΡΙΑ

ΑΦιΕΡωΜΑ ΣΤΟΝ ΚιΝηΜΑΤΟγΡΑΦΟ

ΤΟY kornél MunDruczó

13 Νοεμβρίου 2015Κεντρική Σκηνή | 18:00, 20:00, 22:00

Είσοδος ελεύθερη

Σκηνοθεσία: Kornél MundruczóΣυγγραφή: Kornél Mundruczó (σενάριο),

Mary Shelley (μυθιστόρημα)Πρωταγωνιστούν: Rudolf Frecska, Kornél

Mundruczó, Lili Monori, Kitty Csíkos

Σχεδόν συμπτωματικά, ο Ρούντι τρυπώνει σε μια ακρόαση ηθοποιών. Ο σκηνοθέτης της ταινίας μένει αποσβολωμένος από την αθωότητά του

και πιστεύει ότι έχει βρει τον πρωταγωνιστή του. Ένα τρομακτικό γεγονός, όμως, θέτει σε δο-κιμασία τις καλές προθέσεις του Ρούντι. Γίνεται ένας κυνηγημένος δολοφόνος και ο σκηνοθέτης συνειδητοποιεί ότι ο Ρούντι, αυτό το περίεργο

και σιωπηλό αγόρι, είναι το δικό του παιδί και το δικό του τερατούργημα. Ο σκηνοθέτης δεν έχει πλέον άλλη επιλογή παρά να συνοδεύσει τον γιο του στην αναπόδραστη, βάναυση πορεία του και στην κοινή τους αναζή-

τηση για λύτρωση.

Κινηματογραφικός μαραθώνιος με τρεις ταινίες του Ούγγρου Κορνέλ Μούντρουτσο. Το αφιέρωμα προλογίζει ο ίδιος ο σκηνοθέτης.

Tender Son: The Frankenstein Project | 18:00Αυστρία/ Γερμανία/ Ουγγαρία, 2010, 105’, έγχρωμη Πριν από πολύ καιρό, ένας νεαρός απέκτησε

έναν γιο χωρίς να γνωρίζει τι απέγινε μετά. Σήμερα, στα 17 του πλέον, ο γιος του, Ρούντι, επιστρέφει σπίτι με την ελπίδα της επανασύν-δεσης με την οικογένειά του ύστερα από χρόνια διαμονής σε ίδρυμα. Επιστρέφοντας στη μητέρα

του, ελπίζει να βρει αποδοχή, αγάπη και, το κυριότερο, ποιος είναι ο πατέρας του, αλλά ανακαλύπτει ότι δεν είναι καλοδεχούμενος.

20

Σκηνοθεσία: Kornél MundruczóΣενάριο-Διάλογοι: Yvette Biro,

Kornél MundruczóΣκηνικά: Marton AghΜουσική: Félix LajkóΜοντάζ: Dávid Jancsó

Ήχος: Gabor BalazsΠρωταγωνιστούν: Sándor Gáspár,

Félix Lajkó, Lili Monori, Orsi Tóth

Delta | 20:00Γερμανία/Ουγγαρία, 2008, 92’, έγχρωμη

Ένας ήσυχος νεαρός επιστρέφει στο άγριο, απομονωμένο τοπίο του Δέλτα. Πρόκειται για ένα λαβύρινθο υδάτινων οδών, μικρών νησιών και οργιώδους βλάστησης, όπου οι χωρικοί είναι αποκομμένοι από τον έξω κόσμο. Ο νεαρός,

ο οποίος είχε φύγει σε πολύ μικρή ηλικία, συστήνεται σε μια αδελφή του, την οποία δεν

γνώριζε ποτέ ότι είχε. Εκείνη είναι εύθραυστη και δειλή, αλλά ξεκάθαρη όταν αποφασίζει να μείνει μαζί του στο χαμοκάλυβό του στην όχθη του ποταμού. Χτίζουν μαζί ένα σπίτι πάνω σε πασσάλους στη μέση του ποταμού, πολύ μακριά από οποιονδήποτε άλλον. Μια μέρα, καλούν τους χωρικούς στο σπίτι τους για να τους κάνουν το γεύμα, αλλά γρήγορα γίνεται εμφανές ότι οι άξεστοι ντόπιοι δεν αποδέχονται την αφύσικη σχέση τους.

Σκηνοθεσία: Kornél MundruczóΠαραγωγή: Viktória Petrányi, Béla Tarr

Σενάριο: Kornél Mundruczó, Yvette Biro, Viktória Petrányi

Διεύθυνση φωτογραφίας: Nagy AndrásΜοντάζ: Vanda Arányi

Πρωταγωνιστούν: Orsolya Tóth, Zsolt Trill

Johanna | 22:00Ουγγαρία, 2005, 83’, έγχρωμη Η Τζοάνα, έχοντας λάβει τη θεία χάρη, γίνεται νοσοκόμα και θεραπεύει ασθενείς προσφέ-

ροντάς τους το σώμα της. Το προσωπικό του νοσοκομείου εξαγριώνεται με την ερωτική «θεραπεία» της, αλλά οι ευγνώμονες ασθενείς συντάσσουν μέτωπο για να την προστατεύσουν.

21

ΤΡΕΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΡ ΤΩΝ ΚΑΝΝΩΝ

ΚΑΙ ΔΗΜΙΟYΡΓΟ ΤΗΣ ΠΟΛYΒΡΑΒΕYΜΕΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

«ΛΕYΚΟΣ ΘΕΟΣ», ΚΟΡΝΕΛ ΜΟYΝΤΡΟYΤΣΟ.

2 2 © Cs

aba M

észá

ros

23


our secreTs(τα μyςτΙΚα μας)

14→15 Νοεμβρίου 2015Μικρή Σκηνή | 21:00

Béla pintér

Μυστικά και ψέματα των ουγγρικών ‘80s.

Καμιά νοσταλγία για τα κομουνιστικά ‘80s δεν συναντάται στη δουλειά του Πίντερ. Με ωμό ρεαλισμό, σαρκαστικό χιούμορ, αλλά και υπό-γειο λυρισμό, εκθέτει τις συλλογικές νευρώσεις και παθογένειες του πρόσφατου ουγγρικού παρελθόντος. Μεταξύ αυτών, είναι η δράση της περιβόητης AVH (η ουγγρική Στάζι), οι τακτικές στρατολόγησης χαφιέδων, η λειτουργία ενός ολόκληρου έθνους βάσει των μυστικών αναφο-ρών και η μέχρι σήμερα συγκάλυψη των πρώην πρακτόρων...

Στην κομουνιστική Ουγγαρία, ένας αντικαθε-στωτικός και ένας χαφιές της μυστικής αστυνο-μίας βρίσκονται σε μια αίθουσα χορού. Δεν είναι ανέκδοτο. Είναι μια πολυβραβευμένη ιλαροτραγωδία για μια σκοτεινή εποχή του

Ανατολικού Μπλοκ.Ουγγαρία, 1980. Με φόντο μια αίθουσα χορού, οι ζωές μιας ομάδας ανθρώπων συνθλίβονται εν μέσω παραδοσιακών τραγουδιών, πεολειχιών, πασατέμπου, βιασμών ανηλίκων, αλκοόλ και συζητήσεων για το Σιδηρούν Παραπέτασμα...

Ακατάλληλο για ανηλίκους είναι το πολυ-βραβευμένο δράμα μετ’ ασμάτων του διεθνώς αναγνωρισμένου δραματουργού, σκηνοθέτη και ηθοποιού Μπέλα Πίντερ. Λογικό: κεντρικό πρό-σωπο είναι ο παιδόφιλος Ίστβαν, ο οποίος συ-ναινεί στον εκβιασμό της μυστικής αστυνομίας της κομουνιστικής Ουγγαρίας και συνεργάζεται μαζί της, προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψή

του. Νοσηρή μυθοπλασία ή μήπως πραγματικό περιστατικό;

24

Πολυβραβευμένη ιλαροτραγωδία για μια

σκοτεινή εποχή του Ανατολικού Μπλοκ,

ακατάλληλη για ανηλίκους.

Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Béla PintérΒοηθός σκηνοθέτη: Rozi Hajdú

Δραματουργία: Éva EnyediΣχεδιασμός κοστουμιών: Mari Benedek

Βοηθός σχεδιασμού κοστουμιών: Julcsi KissΣκηνικά: Gábor TamásΦωτισμοί László VargaΉχος: Zoltán Belényesi

Φροντιστήριο: László QuittΟικονομική διαχείριση: Gyula Inhaizer

Παραγωγή: Anna Hidvégi

Ερμηνεύουν: Ηθοποιοί: Zoltán Friedenthal, Eszter

Csákányi, Hella Roszik, Éva Enyedi, Zsófia Szamosi, Béla Pintér, Szabolcs Thuróczy,

Angéla Stefanovics, György Póta, Gábor Pelva

Μουσικοί: Gábor Pelva (βιολί, βιόλα, κιθάρα), György Póta (συνθεσάιζερ, κοντραμπάσο,

βιόλα), Hella Roszik (βιολί)

Béla Pintér

Ο Ούγγρος σκηνοθέτης και ηθοποιός Μπέλα Πίντερ γεννήθηκε το 1970 στη Βουδαπέστη. Σκη-νοθετεί τα δικά του έργα, στα οποία παίζει και ο

ίδιος, ενώ το 1998 ίδρυσε τη θεατρική του ομάδα, Béla Pintér & Company. Υπό την καθοδήγησή του, καλλιτεχνική και ευρύτερη, η ομάδα του Πίντερ είναι αφοσιωμένη στη δημιουργία σύγχρο-νων παραγωγών, βασισμένων σε κριτικές, (αυτό-)σαρκαστικές παρατηρήσεις της ουγγρικής κοινω-νίας – ο σουρεαλιστικός κόσμος, που χαρακτηρίζει τις παραστάσεις του, είναι κατασκευασμένος από ένα συνδυασμό πραγματικότητας και ονείρου, αυθεντικού και κιτς, καθώς και από διάφορα στοιχεία της ουγγρικής κουλτούρας.Το έργο του, Our Secrets, έχει τιμηθεί με δύο βραβεία των Θεατρικών Κριτικών της Ουγγαρίας, για την Καλύτερη Παραγωγή και το Καλύτερο Νέο Θεατρικό Έργο του 2014, καθώς και με ένα

βραβείο του ουγγρικού φεστιβάλ Vidor, για την Καλύτερη Παραγωγή του 2014.


Συντονισμός: Κάτια Αρφαρά, Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

25© Cs

aba M

észá

ros

27

auDiTion For a

DeMonsTraTion(αΚροαςΗ γΙα μΙα δΙαδΗλωςΗ)

lola ariaS

P E R FO R M A NC EΑΡΓEΝΤΙΝΗ

17 Νοεμβρίου 2015Κεντρική Σκηνή | 18:00


Πώς μπορεί κανείς να αναπαραστήσει μεγάλες ιστορικές στιγμές: μια λαϊκή εξέγερση, την κατάρρευση ενός καθεστώτος, το γκρέμισμα συνόρων; Τι μένει στη μνήμη μετά από χρόνια: μια φωτογραφία, μια χειρονομία, ένα σύνθημα; Αν μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω, ποιο ρόλο θα θέλατε να παίξετε: κάποιον από το πλήθος, έναν ομιλητή, έναν αστυνομικό; Το πρότζεκτ ξεκινά με μια ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής στην αναπα-ράσταση μιας διαδήλωσης που έγινε στο παρελθόν. Χρησιμοποιώντας μια μεικτή φόρμα που περιλαμβάνει τόσο την αναζήτηση ταλέντων ανάμεσα σε μη επαγγελματίες ηθοποιούς όσο και στρατολόγηση πολιτικών, μια κριτική επιτροπή καλλιτεχνών παίρνει συνεντεύξεις από τα πλήθη και τους βάζει να παίξουν κατ’ ιδίαν. Καθένας από τους συμμετέχοντες έρχεται αντιμέτωπος με τις ιδέες, τις αναμνήσεις και την αναπόληση των γεγονότων: Πού ήμουν εγώ όταν συνέβη; Συμμετείχα, το είδα στην τηλεόραση, άκουσα γι’ αυτό; Ποιες εικόνες έμειναν στο μυαλό μου;

Μια παράσταση διαρκείας με τη μορφή ακρόασης: αυθόρμητοι ερμηνευτές παίζουν μπροστά στην κάμερα χωρίς πρόβες∙ το κείμενο γράφεται την ώρα που μιλούν οι ερμηνευτές∙ το κοινό είναι συγχρόνως πρωταγωνιστής και θεατής.Η Ακρόαση για μια διαδήλωση ασχολείται με τη συλλογική μνήμη, την προσάρ-τηση της πολιτικής, τη σχέση μεταξύ μυθοπλασίας και Ιστορίας. Η Ακρόαση για μια διαδήλωση είναι μια περιοδεύουσα σύλληψη: σε κάθε πόλη,

γίνεται η αναπαράσταση ενός πρόσφατου ιστορικού γεγονότος.

28

Σύλληψη και Δημιουργία: Lola AriasΈρευνα και Δραματουργία:

Πρόδρομος ΤσινικόρηςΒοηθός στην έρευνα: ιωάννα Βαλσαμίδου

Βίντεο: Mikko GaestelΒοηθός βίντεο: Oliwia Twardowska

Βοηθός σκηνοθέτη: Λιάνα ΤαουσιάνηΙστορικός Σύμβουλος: Δρ Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (Εθνι-

κό Ίδρυμα Ερευνών)Ευχαριστίες: Ανδρέας Αποστολίδης, Δώρα Ακρίβου, Σταύ-ρος Βαλσαμίδης, Γιώργος Βερνίκος, Πολυμέρης Βόγλης,

ιώ Βουλγαράκη, Μιχάλης Γουνελάς, Ολύμπιος Δαφέρμος, Μάγδα Δούρου, Ελένη Ευθυμίου, Τάσος Κοντογιαννίδης,

Γιώργος Κοτανίδης, Μαργαρίτα Κουθασανά, Βασίλης Κουκαλάνι, Πέτρος Κουλουφάκος, Δημήτρης Κουμάντα-

ρος, Γιάννης Κουρμουλάκης, Κώστας Κουρμουλάκης, Κώστας Λαλιώτης, Παύλος Λαουτάρης, Νίκος Μάστορης, Διονύσης Μαυρογένης, Στέλλα Μεζίνη, Θεανώ Μεταξά, Γεράσιμος Μπάλλας, Αντώνης Μπορτολής, ρίτα Νικο-λαΐδου, Γιώργος Οικονόμου, Αννίτα Παναρέτου, Τάκης Παπαπετρόπουλος, Δημήτρης Παπαχρήστος, Γεράσιμος

Πετρακόπουλος, Χρήστος Πιλατάκης, Δέσποινα ράμμου, Τάσος Σακελαρόπουλος, Κυριάκος Σταμέλος, Ντίνος Στρουβουλίδης, Νίκος Σύφαντος, Χάρης Τσουλουχάς,

Χρήστος Τσουραμάνης, Μαρία Χατζή, Δημήτρης Χατζη-σωκράτης, Κορίνα Χουδαλάκη, Δημήτρης Ψαρράς

Ευχαριστούμε την ΕΡΤ για την παραχώρηση αρχειακού υλικού.


Ακρόαση για μια διαδήλωση, Αθήνα

Ήρθα για πρώτη φορά στην Αθήνα το 2014, για να παρουσιάσω το έργο το έργο Mi vida después (Η ζωή μου μετά), μια αργεντίνικη παράσταση σχετικά με τις επιπτώσεις της δικτατορίας στη γενιά μου. Και τη διάρκεια αυτών των παρου-σιάσεων ανέπτυξα ένα εργαστήριο με Έλληνες καλλιτέχνες, πάνω στην κρίση, την πολιτική και τη μαζική αντίσταση. Η Ακρόαση για μια διαδήλω-ση, Αθήνα είναι μια συνέχεια αυτής της συνεργασί-ας με τοπικούς καλλιτέχνες.Θα ανακατασκευάσουμε μαζί με το κοινό τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στις 17 Νοεμβρίου 1973. Επιλέξαμε αυτή τη διαδήλωση επειδή αποτελεί σύμβολο μαζικής εξέγερσης. Είναι μια στιγμή στην Ιστορία, όπου οι άνθρωποι μπό-ρεσαν να ξεπεράσουν το φόβο και να έρθουν αντιμέτωποι με τη δικτατορία. Επί μήνες, μια ομάδα καλλιτεχνών και ερευνητών, υπό την καθοδήγηση του Πρόδρομου Τσινικόρη και του Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, έπαιρνε συνεντεύξεις από ανθρώπους που συμμετείχαν στην εξέγερση του ’73 και σήμερα είναι καλλιτέχνες, επιχει-ρηματίες, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, σχετικά με τις αναμνήσεις τους από τα γεγονότα εκείνα και τη σχέση τους με την πολιτική σήμερα. Ορισμέ-νοι από αυτούς θα εμφανιστούν ζωντανά στην περφόρμανς και θα γίνουν επίσης χαρακτήρες τους οποίους θα υποδυθούν άλλοι άνθρωποι, προκειμένου να διερευνήσουμε πώς σχετίζονται οι Έλληνες με τη δική τους Ιστορία.Κάθε χρόνο, στις 17 Νοεμβρίου, οι πολίτες ανα-βιώνουν αυτή τη διαδήλωση και κάθε χρόνο το γεγονός παίρνει διαφορετική σημασία.

Μετά από ένα χρόνο μαζικών διαδηλώσεων, δημοψηφίσματος, τραπεζικής κατάρρευσης, πα-

ραίτησης του πρωθυπουργού, νέων εκλογών, νέας χρηματοδοτικής συμφωνίας διάσωσης, έκρηξης της προσφυγικής κρίσης, θέλουμε να μάθουμε πώς αισθάνονται οι Έλληνες σχετικά με τη δύνα-μή τους σήμερα. Είμαστε αντιμέτωποι με μια νέα δικτατορία; Είμαστε ελεύθεροι να αποφασίζουμε; Ποιος είναι ο ρόλος μας στην κοινωνία;Η παράσταση αυτή είναι μια ανοιχτή πρόσκληση στον κόσμο, για να συμμετάσχει, να μιλήσει και να σκεφτεί για το σήμερα και το χθες. Σημερινοί φοιτητές, φοιτητές από το ’73, άνθρωποι που βρέθηκαν εκεί για να υποστηρίξουν τα αιτήμα-τά τους, άνθρωποι που έμειναν κλεισμένοι στα σπίτια τους, βρίσκονται όλοι μαζί για να ανακα-

τασκευάσουν το παρελθόν και να κοιτάξουν προς το μέλλον. Lola Arias

29

Αν μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω,

σε ποια ιστορική συγκυρία θα θέλατε να βρεθείτε

και ποιον ρόλο θα παίζατε;

Lola Arias

Η Λόλα Αρίας (γενν. 1976 Μπουένος Άιρες, Αργεντινή) είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός. Η δουλειά της συνδυάζει στοιχεία θε-άτρου ντοκουμέντου και μυθοπλασίας. Συνερ-γάζεται συχνά με καλλιτέχνες από διαφορετικά πεδία, με επαγγελματίες αλλά και ερασιτέχνες ηθοποιούς, ενώ δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει στις παραστάσεις της βρέφη ή ακόμα και ζώα. Στην παράσταση Mi vida después (Η ζωή μου μετά, 2009), που είδαμε στη Στέγη το Νοέμβριο του 2014, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Transitions 2 – Latin America, έξι ηθοποιοί επιχειρούν να ανασκευάσουν τα νεανικά χρόνια των γονιών τους στην Αργεντινή της δεκαετίας του 1970

χρησιμοποιώντας φωτογραφίες, γράμματα, κασέτες και ρούχα. Η Αρίας, σε συνεργασία με τον Stefan Kaegi της ομάδας Rimini Protokoll, έχει δημιουργήσει τις παραστάσεις Chácara Paraíso (2007), SOKO São Paulo (2007) και Airport Kids (2008), ενώ

έχουν από κοινού επιμεληθεί και το φεστιβάλ Ciudades Paralelas (2010), μια σειρά από αστι-κές παρεμβάσεις στο Βερολίνο, στο Μπουένος Άιρες, στη Βαρσοβία, στη Ζυρίχη και σε άλλες πόλεις.

Η Αρίας, σε συνεργασία με τον Ulises Conti, συνθέτει μουσική και έχει κυκλοφορήσει τα άλμπουμ El amor es un francotirador (2007) και Los que no duermen (2011).Η δουλειά της Αρίας έχει παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ. όπως το Φεστιβάλ της Αβινιόν (Γαλ-λία), το Spielart Festival (Γερμανία), το Theater Spektakel (Ελβετία), το Alkantara Festival (Λισσαβόνα) και το Under the Radar (Νέα Υόρκη). Επίσης, συνεργάζεται με θέατρα, όπως το Τhéâtre de la Ville στο Παρίσι, το REDCAT στο Λος Άντζελες και το Walker Art Center του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μιννεάπολις των ΗΠΑ.Η Ακρόαση για μια διαδήλωση πρωτοπαρουσιά-στηκε στο Gorki Theater του Βερολίνου στις 9 Νοεμβρίου 2014, όπου επικεντρώθηκε στην πτώση του τείχους το 1989. Λίγες μέρες μετά τη Στέγη, στις 21 Νοεμβρίου, στο θέατρο Archa της Πράγας η Λόλα Αρίας θα παρουσιάσει μία νέα εκδοχή της Ακρόασης βασισμένη στη Βελούδινη Επανάσταση που οδήγησε στην πτώση του κομ-μουνιστικού καθεστώτος στην Τσεχοσλοβακία.lolaarias.com.ar

3 0 © Ti

bor B

achr

aty

31

Χ Ο Ρ Ο Σ | P E R FO R M A NC EΤΣΕΧΙΑ

Mraky / clouDs (ςyννέφα)


handa gote reSearch & developMent

η κολεκτίβα από την Πράγα,κάνει ζωντανό θέατρο,με ταπεινά υλικά καιανθρώπινες ιστορίες.

συναντούν τον Λένιν, φυλακίζονται σε στρατό-πεδα συγκέντρωσης, εκτελούνται ως προδότες ή καταφέρνουν να επιβιώσουν στη μεταπολεμική Πράγα, μια νέα κοπέλα από το σήμερα ανασυν-θέτει το υλικό της μνήμης προσπαθώντας να ορίσει την ταυτότητά της.Προβολές, ντουντούκες και ενθύμια δίνουν στην παράσταση έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα χειροποίητης αισθητικής, το εικαστικό περιβάλ-λον της οποίας εμπλουτίζεται με αναλογικά και ψηφιακά μέσα. Στο βυθό της παράστασης λα-μπυρίζουν τα αναπάντητα ερωτήματα μιας νέας γυναίκας: Τι επιβιώνει από τις μνήμες και πώς; Τι είναι μνήμη και τι κατασκευή, στην ανάμνη-ση μιας ιστορίας; Τι εγγράφεται στο σώμα από

τις αναμνήσεις μιας οικογένειας; Τι νόημα έχουν σήμερα οι δεσμοί αίματος; Μπορούμε να μά-θουμε από τα λάθη μας ή τα λάθη παλαιότερων γενεών; Μπορούν τα λάθη να μας καθορίσουν για μια ζωή; Και, εν τέλει, ξέρει κανείς σήμερα να φτιάχνει παραδοσιακά γλυκά Mraky;

Αυτή τη φορά, η ιστορία θα μπορούσε να είναι και αληθινή. Είναι η ιστορία της οικογένειας της Veronika Švábová, μέσα από την οποία περνά μπροστά από τα μάτια μας η ιστορία μιας ολόκληρης χώρας κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Παλιές φωτογραφίες, γράμματα, σημειώματα, αντικείμενα, ένα σπίτι και μια παλιά συνταγή

συνθέτουν το παράξενο παζλ της μνήμης. Κα-θώς οι πρόγονοί της συμμετέχουν στην ίδρυση του Κομουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβα-

κίας, ταξιδεύουν στη μετεπαναστατική Ρωσία,

32

Μπορούμε να μάθουμε από τα λάθη μας ή τα λάθη παλαιότερων γενεών;

Ξέρει κανείς σήμερα να φτιάχνει παραδοσιακά

γλυκά Mraky;

Σκηνοθεσία: Handa GoteΔημιουργία: Veronika Švábová, Jakub Hybler,

Tomáš Procházka, Robert Smolík, Jan DőrnerΕρμηνεύουν: Veronika Švábová, Jakub Hybler,

Tomáš Procházka, Jan Dőrner


Συντονισμός: Χριστιάνα Γαλανοπούλου, ιστορικός τέχνης, καλλιτεχνική διευθύντρια του MIRfestival

3 3

Handa Gote Research & Development

Η κολεκτίβα Handa Gote Research & Development δραστηριοποιείται από το 2005 στα όρια μεταξύ θεάτρου, σύγχρονου χορού, εικαστικών, μουσικής, περφόρμανς και εννοιο-λογικής τέχνης. Η ομάδα ενδιαφέρεται για την

έννοια του μετα-δραματικού και μετα-θεαματι-κού θεάτρου, για μη-γραμμικές αφηγήσεις και για την εφαρμογή στο θέατρο των εμπειριών από τα σύγχρονα ρεύματα της μουσικής και των εικαστικών τεχνών. Στις παραστάσεις τους γίνεται δημιουργική χρήση της τεχνολογίας – τόσο της παλαιάς τεχνολογίας όσο και της πιο σύγχρονης. Στα περισσότερα πρότζεκτ, η ομάδα εργάζεται με την αρχαιολογία των Μέσων. Τα έργα τους στο ιδίωμα του θεάτρου ντοκουμέντου εστιάζουν εντατικά σε «μικρές (προσωπικές) ιστορίες».Στα δέκα χρόνια ύπαρξής της, η κολεκτίβα έχει δημιουργήσει πολλά έργα, ανάμεσα στα οποία είναι και η τριλογία Memory, που αποτελείται από τις παραστάσεις Computer Music, Ekran και Trains. Άλλες θεματικά συναφείς παραστάσεις είναι το Mr. Roman και το Clouds. Σχεδόν όλες οι παραστάσεις τους σχετίζονται, κατά κάποιον τρόπο, με το θάνατο, τη μνήμη και πράγματα, φαινόμενα και συνήθειες που έχουν περάσει στη λήθη ή τείνουν να εξαφανιστούν. Υπό αυτή την οπτική, η δραματουργία τους είναι από-

λυτα συνεπής και στόχος της ομάδας είναι να εξακολουθήσει να εστιάζει σε αυτά τα θέματα και στο μέλλον.

Εκτός από το θέατρο, η κολεκτίβα ασχολείται ενεργά και με τη μουσική, έχοντας ιδρύσει το

post-Krautrock συγκρότημα Β4, που σταδιακά έγινε μέρος των πρότζεκτ της, ερμηνεύοντας τη

μουσική ζωντανά επί σκηνής. Κάθε μέλος της κολεκτίβας είναι ταυτόχρονα τεχνικός, μουσι-κός, ηθοποιός και περφόρμερ. Όλοι εργάζονται σε όλους τους τομείς της παραγωγής και της εκτέλεσης.

Παρ’ όλα αυτά, οι βασικοί θεματικοί άξονες της ομάδας είναι η ανακύκλωση, η βιώσιμη ανάπτυξη και ο σεβασμός προς τις παραδόσεις και τις παραδοσιακές κουλτούρες. Η σχέση τους με την παράδοση αντανακλάται επίσης στο έργο της ομάδας στα πεδία των εικαστικών τεχνών,

των αντικειμένων και των εγκαταστάσεων.

https://handagote1.wordpress.com/

3 4 © Kr

zysie

k Kr

zysz

tofia

k

35

P E R FO R M A NC EΠΟΛΩΝΙΑ

Marta górnicKa

MagniFicaT21→22 Νοεμβρίου 2015Κεντρική Σκηνή | 21:00

Ένας σύγχρονος Χορός γυναικών

Στο αρχαιοελληνικό θέατρο υπήρχαν μόνο άντρες: οι ηθοποιοί, ο Χορός, ο θεατρικός συγ-γραφέας. Καθώς η γυναίκα αποκλειόταν ριζικά από αυτό το θέατρο, πρωταρχικό μου μέλημα ήταν να προσπαθήσω να ξαναβρώ τη δύναμη του Χορού αλλά με γυναίκες. Από αυτή την ανάγκη γεννήθηκε ο «Χορός των γυναικών – ο σύγχρονος τραγικός Χορός», κι αυτό το όνομα του έδωσα. Στη συνέχεια, άρχισα να εξετά-ζω πώς να κάνω το Χορό να υπάρξει επάνω στη σκηνή, πώς να τον κάνω να μιλήσει: έτσι γεννήθηκε αυτή η ρυθμική ομιλία που έχει κάτι μηχανικό, σαν την ομιλία ενός υπολογιστή.

Η μορφή και το περιεχόμενο είναι το ένα και το αυτό στο θέαμα που παρουσιάζω.

Αποσπάσματα από συνέντευξη τηςMarta Górnicka στην επιμελήτρια Barbara Enghelhardt

Έχετε επανεφεύρει το Χορό στο σύγχρονο θέα-τρο. Το ενδιαφέρον σας οφείλεται στη ρυθμική και μουσική διάσταση που έχει ο λόγος στο πλαίσιο του αρχαιοελληνικού Χορού ή κυρίως στο ότι το αρχαιοελληνικό θέατρο είχε πάντα κοινωνικό προσανατολισμό, γεγονός που σας επιτρέπει να προσεγγίσετε με αυτό τον τρόπο σύγχρονα σημαντικά κοινωνικά ζητήματα;Ενδιαφέρθηκα για το Χορό γιατί διαισθάνθηκα ότι διαθέτει τεράστιο θεατρικό δυναμικό, ότι αυτός ο συλλογικός λόγος έχει μεγάλη δύναμη στη σκηνή. Το θέατρο χωρίς Χορό μου φαινόταν

νεκρό, χωρίς δύναμη κι ως ένα βαθμό, χωρίς το στοιχείο του τραγικού. Θέλησα να επανεφεύρω αυτό το θέατρο, αλλά πρώτα έπρεπε να επαναφέρω τις γυναίκες και να ανακαλύψω ή πιο σωστά, να δημιουργήσω μια νέα γυναικεία φωνή.

3 6

Ο κεντρικός χαρακτήρας του Magnif cat είναι η Αγαύη από τις Βάκχες του Ευριπίδη, η οποία στην τελευταία σκηνή συνέρχεται από το βακχικό παραλήρημά της, για να ανακαλύψει ότι βαστάει στα χέρια της το αιμόφυρτο κεφάλι του γιου της. Είναι η μεγάλη αδελφή της Παρθένου Μαρίας, που κι εκείνη έγινε ένα εργαλείο στα χέρια του Θεού και θυσίασε το γιο της προκειμένου να υλοποιηθεί το «θεϊκό σχέδιο». Η Αγαύη και Παρθένος Μαρία δεν είναι παρά οι δυο όψεις της ίδιας μορφής. (...)Στο Magnif cat αντλώ από τη πολωνική εθνική ρομαντική λογοτεχνία, παραθέτοντας ειδικότερα φράσεις παρμένες από το ποιητικό έργο του Adam Mickiewicz. Αυτό το κολάζ έγινε με την παρά-θεση σύντομων αποσπασμάτων, συχνά μερικών μονάχα λέξεων. Αυτά τα γλωσσικά ψιχία κατοι-κούν στη μνήμη μας∙ εργάζονται αδιάκοπα μέσα μας, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Αποσπώ αυτά τα κλισέ, τα αντιπαραθέτω μεταξύ τους, τα συνθλίβω, τα κοροϊδεύω κι έτσι φέρνω στο φως

την ιδεολογική βία τους, για να τα εξουδετερώσω. Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, συνδιαλέγο-μαι εξίσου με φιλοσόφους που θεωρώ σημαντι-

κούς: Giorgio Agamben, Roland Barthes, Judith Buttler.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣΠαρασκευή 20 ΝοεμβρίουWorkshop θεάτρου με τη Marta Górnicka


Συντονισμός: Κάτια Αρφαρά,Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

Στη δουλειά σας με το Χορό μέχρι σήμερα, όπως και στο Magnif cat, σας απασχόλησε κυρίως το ζήτημα της γυναίκας ως αιχμάλωτη των πολιτιστικών, οικονομικών ή θρησκευτικών στερεοτύπων. Μέσα από αυτή την κριτική προσέγγιση, επανασυνδέεστε με τα σύγχρονα φεμινιστικά καλλιτεχνικά ρεύματα;Βεβαίως. Μέσα από την τέχνη μου συμμετέχω ενεργά στο δημόσιο φεμινιστικό διάλογο της εποχής μας. Δημιουργώ τη χορική φωνή της

γυναίκας, που μεταφέρει ένα πρωτόγνωρο πολιτικό μήνυμα. Δημιουργώ μια κοινότητα γυναικών που αψηφούν την καθεστηκυία τάξη, απλά και μόνο από το γεγονός ότι διεκδικούν τη θέση τους επάνω στη σκηνή. Την ίδια στιγμή, όμως, αυτή η κοινότητα βρίσκεται υπό τη μό-νιμη απειλή της διάσπασης, της μη-ύπαρξης. Η δουλειά μου επικεντρώνεται σταθερά στο χώρο του πολιτισμού, όπου παρουσιάζω κι αποδομώ στερεότυπα είτε αυτά αφορούν τις γυναίκες είτε τους άντρες, και τα μαζεύω όλα μαζί οδηγώντας τα στη θεατρική τους εκτόνωση. Ασκώντας κριτική στη γλώσσα ως εργαλείο της εξουσίας, επιχειρώ συγχρόνως να δώσω μια νέα φωνή στο γυναικείο λόγο – και να ζωντανέψω όλο αυτό το δυναμικό επάνω στη σκηνή. Το γέλιο είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να καταδείξεις τον παραλογισμό των στερεοτύπων.

Από ποιους συγγραφείς εμπνέεστε;Εμπνέομαι τόσο από την ποπ κουλτούρα όσο κι από τους αρχαίους και σύγχρονους συγγραφείς. Ακόμα και το βουητό του υπολογιστή ή κάποιο άρθρο στην εφημερίδα μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης. Τα κείμενα όμως του αρχαι-οελληνικού θεάτρου επιτελούν μια ιδιαίτερα σημαντική λειτουργία σε όλα τα έργα μου. Αυτά, καθώς και τα σύγχρονα κείμενα από τα οποία αντλώ έμπνευση, είναι αλληλένδετα μεταξύ τους.

37

ΕΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΓΙΑ ΤΗ ΓYΝΑΙΚΕΙΑ ΦYΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

ΣΤΕΡΕΟΤYΠΑ ΠΟY ΤΗΝ ΚΑΘΟΡΙΖΟYΝ, ΠΟY ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

TEATR ΩΣ Η ΚΑΛYΤΕΡΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ

ΓΙΑ ΤΗ ΣΑΙΖΟΝ 2010-11.

Σύλληψη, Λιμπρέτο & Σκηνοθεσία: Marta GórnickaΜουσική: IEN

Χορογραφία: Anna GodowskaΕπιστημονική σύμβουλος: Agata AdamieckaΣύμβουλος διεύθυνσης Χορού: Marta Szeliga

Συνεργάτης σχεδιασμού σκηνικών: Anna Maria KarczmarskaΣυνεργάτης σχεδιασμού κοστουμιών: Aleksandra Harasimowicz

Σχεδιασμός φωτισμών: Tomasz SierotkoΔιεύθυνση σκηνής: Marek Susdorf

Ερμηνεύουν: Beata Banasik, Ewa Chomicka, Paulina Drzastwa, Viola Glińska, Alicja Herod, Anna Jagłowska, Natalia Jarosiewic,

Katarzyna Jaźnicka, Barbara Jurczyńska, Ewa Konstanciak, Ewa Kossak, Marta Markowicz, Kamila Michalska,

Jolanta Nałęcz-Jawecka, Natalia Obrębska, Magda Roma Przybylska, Anna Rączkowska, Anna Rusiecka, Natalia Samojlik, Kaja

Stępkowska, Paulina Sacharczuk, Karolina Więch, Anna Wodzyńska, Anna Wojnarowska, Magdalena Woźniak

Παραγωγή: Zbigniew Raszewski / Theatre Institute, ΒαρσοβίαΣυμπαραγωγή: TR Warszawa, The Chorus of Women Foundation,

Foundation TR Warszawa

Παγκόσμια πρεμιέρα: 27 Ιουνίου 2011, Zbigniew Raszewski Theatre Institute, Βαρσοβία

3 8

Marta Górnicka

Η σκηνοθέτης και τραγουδίστρια Μάρτα Γκόρνιτσκα έχει επινοήσει μια δική της φωνη-τική και υποκριτική μεθοδολογία για τη φωνή

και το σώμα, που αποσκοπεί στην αναζήτησης μιας οργανικής γυναικείας φωνής. Έχει παρου-σιάσει αυτή τη μέθοδο σε θεατρικά εργαστήρια

σε διάφορες πόλεις ανά τον κόσμο. Από το 2009 έως το 2014 συνεργάστηκε με το Θεατρικό Ινστιτούτο Zbigniew Raszewski στη Βαρσοβία, δημιουργώντας τη δική της έννοια του «Γυναικείου Χορού» –ενός σύγχρονου, τραγικού Χορού–, γράφοντας λιμπρέτα και σκηνοθετώ-ντας παραστάσεις. Τον Ιούνιο του 2010 δόθηκε η πρεμιέρα του πρώτου σχετικού πρότζεκτ, με τίτλο This is the Chorus Speaking: Only 6 to 8 Hours... Ένα χρόνο αργότερα ακολούθησε το δεύτερο πρότζεκτ, η παράσταση Magnif cat. Το 2013, η Γκόρνιτσκα παρουσίασε το τρίτο μέρος, την παράσταση Requiemachine, στο Θεατρικό Ινστιτούτο Zbigniew Raszewski της Βαρσοβίας. Το Σεπτέμβριο του 2013 δόθηκε στο Κόσιτσε της Σλοβακίας η πρεμιέρα της παράστασης The

Chorus of Roma People, με τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας των Ρομά, καθώς η πόλη αυτή φιλοξενεί το μεγαλύτερο γκέτο Ρομά στην Ευρώπη. Η παράσταση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του πρότζεκτ X-Apartments, τμήμα της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας του

2013. Το Δεκέμβριο του 2014 παρουσιάστηκε στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Τελ Αβίβ η πρεμιέρα του έργου Mother Courage Won’t Remain Silent – A Chorus for War Time. Για το πρότζεκτ αυτό, η Γκόρνιτσκα συγκρότησε έναν εξηνταμελή Χορό, από Ισραηλινές και Παλαι-στίνιες μητέρες, Ισραηλινούς στρατιώτες-χορευ-τές και Παλαιστίνια παιδιά.

Εδώ, η Γκόρνιτσκα μετακινεί την έρευνά της στην

κατεύθυνση των κοινωνικών ομάδων ιδιαίτερης κατανόησης. Για το πρότζεκτ αυτό, προσκαλεί ομάδες που λειτουργούν σε κοινότητες ριζικών συγκρούσεων και δουλεύει μαζί τους για να δημιουργήσει μια δυνατότητα έκφρασης ακραίων συναισθημάτων και να εκκινήσει μια απευθείας αλληλεπίδραση ανάμεσα σε αυτούς που ζουν διαχωρισμένοι από ένα αόρατο σύνορο. Δεν πρόκειται πλέον για μια σκηνική αναπαραγωγή της διαμάχης και των μηχανισμών ανάδυσής της, αλλά για μια αποκάλυψή της σε όλη της την ένταση και με όλες τις φονικές συγκρούσεις της. Παρ’ όλα αυτά, αποσκοπεί να βρει την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα κοινό έργο, που θα μιλάει σε πολλές γλώσσες και, συγχρόνως, σε μία ανθρώπι-νη φωνή. Η παράσταση είναι η αφετηρία για ένα μεγάλο ευρωπαϊκό τρίπτυχο, η επόμενη υλο-ποίηση του οποίου γύρω από το θέμα της Μάνας Κουράγιο θα πραγματοποιηθεί στη Γερμανία, την Πολωνία και τη Γαλλία. Η γερμανική πρεμιέρα δόθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, στο Κρατικό Θέατρο του Μπράουνσβαϊγκ.

http://www.martagornicka.com/

39© Kr

zysie

k Kr

zysz

tofia

k

4 0 © Al

ain

Roux

41

MeloDraMaeszTer salaMon

P E R FO R M A NC EΟΥΓΓΑΡΙΑ / ΓΕΡΜΑΝΙΑ


Η Έστερ Σάλαμον, αναζητώντας πριν από μερικά χρόνια στο διαδίκτυο δημο-σιεύματα σχετικά με το όνομά της, ανακάλυψε μια γυναίκα με το ίδιο όνομα

που ζούσε σε ένα χωριό της Ουγγαρίας. Ταξίδεψε έως εκεί το 2006 για να την συναντήσει και να την ακούσει να της αφηγείται τη ζωή της. Το 2012 επανέ-λαβε το ταξίδι και τη συνέντευξη.

Με βάση το υλικό των δύο συνεντεύξεων, έφτιαξε μια περφόρμανς-ντοκιμα-ντέρ γύρω από τη ζωή μιας απλής εξηντάχρονης γυναίκας από την Ουγγαρία. Καθισμένη σε μια πολυθρόνα, η Έστερ Σάλαμον γίνεται επί σκηνής μια άλλη

Έστερ Σάλαμον, «φορώντας» την ομιλία, τις κινήσεις, τις χειρονομίες και την προσωπική ιστορία της συνονόματής της. Η χορογράφος και εξαιρετική ερ-μηνεύτρια καθηλώνει το κοινό επί δυόμιση ώρες με τον πηγαίο μονόλογό της, που ζωντανεύει μια ολόκληρη ζωή σαν να ήταν πραγματικά δική της.

Η γηραιά κυρία Σάλαμον γεννήθηκε αμέσως μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μια Ουγγαρία που ανήκε πλέον στο Ανατολικό Μπλοκ. Γεμάτη ζωντάνια και αγάπη, αντιμετώπισε τις δυσκολίες της ζωής που έβαλαν σε δεύτερη μοίρα τις δικές της επιθυμίες. Η ζωή της σημαδεύτηκε από τα ιστορικά γεγονότα του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα και των αρχών του εικοστού πρώτου, που περνούν μπροστά από τα μάτια των θεατών σαν σε ταινία, μέσα από το πρίσμα της ιστορίας ενός ανθρώπου.

Με την επανερμηνεία μιας ζωής, η χορογράφος Σάλαμον θέτει τα ερωτήματά της για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η μνήμη και η ιστορία.

Τι από όσα θυμόμαστε είναι ανάμνηση και τι είναι ερμηνεία; Πώς εγγράφονται στην Ιστορία οι ανεπίσημες ιστορίες; Τι μπορεί να είναι για τον καθένα ένα στοιχείο μνήμης και ταυτότητας; Και μπορεί άραγε ο καθένας μας να ξαναγράψει την Ιστορία;

42

Σε αυτή την καθηλωτική περφόρμανς-ντοκιμαντέρ η Ουγγαρέζα χορογράφος, χορεύτρια και περφόρμερ

ζωντανεύει μια ολόκληρη ζωή σαν να ήταν

πραγματικά δική της.Σύλληψη, Συνεντεύξεις & Ερμηνεία:

Eszter SalamonΚείμενο: Krimerné Dr. Eszter Salamon

Επιμέλεια κειμένου: Lindy Annis & Eszter Salamon

Διδασκαλία: Lindy AnnisΠροβολές: Angela AndersonΜουσική: Terre Thaemlitz

Μίξη ήχου: Sabine ErcklentzΟργάνωση & Παραγωγή: Sandra Orain / Studio

E.S - Alexandra Wellensiek / Botschaft

Ευχαριστίες: Sasa Asentic, Bojana Cvejić, Erzsebet Salamon, Ferenc Salamon,

Minze Tummescheit, Haus der Kulturen der Welt, Hebbel am Ufer

Με χρηματοδότηση από το Hauptstadtkulturfonds

Συμπαραγωγή: Berlin Documentary Forum 2 (Βερολίνο), Far° - Festival des arts vivants (Νυόν, Ελβετία), Next Festival (Βαλανσιέν)

Με την υποστήριξη του Le Kwatt

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗΤετάρτη 25 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές


43

Eszter Salamon

Η Έστερ Σάλαμον (γενν. 1970) είναι Ουγγαρέζα χορογράφος, χορεύτρια και περφόρμερ, που ζει στο Βερολίνο και το Παρίσι. Από το 2001 δημιουργεί σόλο και ομαδικά έργα που έχουν παρουσιαστεί σε θέατρα και φεστιβάλ ανά τον κόσμο, ανάμεσά τους στο Centre Pompidou (Παρίσι), στο HAU (Βερολίνο), στο Tanzquartier

(Βιέννη), στο Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλ-λες), στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, στο Festival d’Automne (Παρίσι), στο Holland Festival, στην Dance Triennale του Τόκυο κ.α. Συχνά

επίσης την καλούν να παρουσιάσει έργα της σε μουσεία, όπως στο MoMA, στο Witte de With και στο Fondation Cartier. Το έργο της περιστρέφεται γύρω από τη χορο-

γραφία, την οποία χρησιμοποιεί ως μέσο πλο-ήγησης ανάμεσα σε διαφορετικά μέσα: βίντεο, ήχο, μουσική, κείμενο, φωνή, σωματική κίνηση και δράσεις. Από το 2005, το ενδιαφέρον της για το θέατρο ντοκουμέντο και τη γυναικεία αυτοβιογραφία

έχει δώσει ως καρπούς μιας πλειάδα αναπαρα-στατικών ιδιωμάτων, μεταξύ αυτών μια χορευ-τική διάλεξη στην οποία επανεξέταζε την εμπει-ρία της από τους ουγγρικούς παραδοσιακούς

χορούς και έδινε μια εικόνα της ιστορικότητας του σώματος και της ποιητικής της, μια βίντεο περφόρμανς με τις ομώνυμες της, καθώς και το έργο που παρουσιάζει στη Στέγη, όπου εστιάζει στη ζωή μίας από αυτές τις Έστερ Σάλαμον.

Σε πολλά από τα έργα της ο ήχος είναι βασικό χορογραφικό στοιχείο για τη δημιουργία σχέσε-ων με τους συμμετέχοντες ή το κοινό.

Οι σόλο δημιουργίες της είναι οι: What A Body You Have, Honey (2001) και Giszelle (2001), σε συνεργασία με τον Xavier Le Roy, και Dance for Nothing (2010). Ανάμεσα στα ομαδικά έργα της είναι και τα: Reproduction (2004), Magyar Tàncok (2005), Nvsbl (2006), AND THEN (2007), σε συνεργασία με την Bojana Cvejić, Without You I Am Nothing (2007), μαζί

με την Arantxa Martinez, Dance#1/Driftworks (2008) και Dance#2 (2011) με την Christine de Smedt. Το 2011, δημιούργησε το TALES OF THE BODILESS, με την Bojana Cvejić, τον Cédric Dambrain και την Terre Thaemlitz, ενώ τον επόμενο χρόνο ακολούθησε το Melodrama. Πρόσφατα, η Σάλαμον άρχισε να δουλεύει πάνω

σε μια σειρά από κομμάτια που διερευνούν τόσο την έννοια του μνημείου όσο και την πρακτική της «αναθεώρησης» της Ιστορίας και της ιστορί-ας του χορού. Το 2014, δημιούργησε το ομαδικό κομμάτι για έξι χορευτές Monument 0: Haunted by war (1913-2013) και προσκλήθηκε από το Jeu de Paume του Παρισιού για να παρουσιάσει την παραστατική έκθεση Eszter Salamon 1949 (Οκτώβριος – Νοέμβριος 2014). Το νέο της έργο έχει τίτλο Monument 0.1: Valda and Gus (2015).www.eszter-salamon.com

45

XO P O ΣΤΣΕΧΙΑ

dora SulženKo hoštovÁ & Jan ČtvrtníK

Process25→26 Νοεμβρίου 2015Κεντρική Σκηνή | 19:00

Ό,τι θα θέλατε να μάθετε για το χορό,

αλλά φοβόσασταν να ρωτήσετε.

...δίχως ιστορία, δίχως συναίσθημα, δίχως σκο-πό... δίχως χιούμορ, δίχως κατεύθυνση, δίχως προοπτική... ενοχλητικό, βαρετό, υπερβολικό... κενό, γυμνό, σύντομο... δίχως τέλος και δίχως

άποψη. Τόσο λίγο και συνάμα τόσο πολύ! Dora Sulženko Hoštová & Jan Čtvrtník

Μια ματιά στη δημιουργία μιας παράστασης από διαφορετικές οπτικές γωνίες και επίπεδο προς επί-πεδο. Οι άνθρωποι σπάνια σκέφτονται τι υπάρχει πίσω από μια ολοκληρωμένη παράσταση. Τι θα συνέβαινε ένα παρακολουθούσαν τη διαδικασία δημιουργίας της; Επιμέρους κινήσεις, απόπειρες, κινήσεις και ήχος, πρόβες, επανάληψη και διαρκής έρευνα. Η Στέγη παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια ομάδα από την Πράγα, την Experimentální prostor NoD, την οποία σπάνια έχει κανείς την ευκαιρία να συναντήσει εκτός Τσεχίας. Η Ντόρα Σουλζένκο Χοστόβα έχει χορογραφήσει ένα ντούο πάνω στην ίδια τη

δημιουργία της περφόρμανς, σαν να επρόκειτο για την ανασκαφή ενός έργου που αποκαλύπτει κανείς αφαιρώντας στρώματα.

Η Χοστόβα αποκαλύπτει στο κοινό όλη τη διαδικασία προετοιμασίας μιας παράστασης, με την έρευνα, την επανάληψη και την κούραση που αυτή εμπεριέχει. Ωστόσο, δεν περιορίζε-ται σε αυτό, αλλά δημιουργεί ένα σύνολο από απρόσμενες και εντελώς πρωτότυπες σκηνές αποφεύγοντας κάθε κλισέ. Δεν θα ήταν υπερ-βολή να πει κανείς ότι κάθε σκηνή είναι και μία έκπληξη. Οι δύο ερμηνευτές είναι σίγουρα εκ-πληκτικοί χορευτές, όμως αυτό που κερδίζει το κοινό είναι η απλότητα με την οποία υπάρχουν στη σκηνή, ως αυθεντικοί καλλιτέχνες μέσα στο πλαίσιο όπου ζουν και δημιουργούν, χωρίς ποτέ να προσποιούνται κάτι άλλο.

4 6

Ο ΧΟΡΟΣ ΟΠΩΣ ΔΕΝ ΤΟΝ ΕΧΕΤΕ

ΦΑΝΤΑΣΤΕΙ, ΣΕ ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟY ΔΕΝ ΘΑ ΗΤΑΝ YΠΕΡΒΟΛΗ

ΝΑ ΠΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΟΤΙ ΚΑΘΕ ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ

ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΚΠΛΗξΗ.

Σύλληψη & Χορογραφία: Dora Sulženko Hoštová

Καλλιτεχνικός συνεργάτης: Jan ČtvrtníkΔραματουργία: Marta Ljubková

Μουσική: Johana ŠvarcováΣχεδιασμός Φωτισμών: František Fabián,

Ségolène MichelinΚοστούμια: Vladimíra Fomínová

Ερμηνεύουν: Dora Sulženko Hoštová, Jan Čtvrtník

Dora Sulženko Hošotová

Η Ντόρα Σουλζένκο Χοστόβα γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1980 στην Πράγα. Είναι χορεύτρια, χορογράφος και καθηγήτρια της τεχνικής Duncan και χορευτικού αυτοσχεδιασμού. Σπούδασε στο Κέντρο Χορού Duncan της Πράγας, με ένα σύντομο διάστημα σπουδών και στην Ακαδημία Χορού του Ρότερνταμ της Ολλανδίας. Το 2002 άρχισε να διδάσκει την τεχνική Duncan καθώς και χορευτικό αυτοσχεδιασμό στο Κέντρο

Duncan, όπου εξακολουθεί να διδάσκει μέχρι σήμερα. Επίσης, συχνά την καλούν να διδάξει σε διεθνή πανεπιστήμια.Η προσωπική της εργογραφία περιλαμβάνει τα πρότζεκτ On a perch, Arkanum, Bio-graf,

To the world.Το 2006 βραβεύτηκε με το Arkanum, ως καλύτε-ρη χορεύτρια, στο διεθνή χορογραφικό διαγωνι-σμό Masdanza στη Μεγάλη Κανάρια (Ισπανία), καθώς και στο διεθνή χορογραφικό διαγωνισμό

Jarmila Jerabkova (μαζί με το On a perch).

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗΤρίτη 24 Νοεμβρίου

Workshop χορού με την Dora Sulženko Hoštova

Tετάρτη 25 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές


4 8 © Ba

rtos

z Maz

49

Θ Ε Α Τ Ρ ΟΠΟΛΩΝΙΑ

KrzYSztof garBaczewSKi

yβοννΗη ΠΡιγΚιΠιΣΣΑ ΤηΣ ΒΟυΡγΟυΝδιΑΣ

28→29 Νοεμβρίου 2015Κεντρική Σκηνή | 21:00

του witold gombrowicz

Διακεκριμένος δημιουργός και μαθητής του μεγάλου δασκάλου του πολωνικού και ευρω-παϊκού θεάτρου, Krystian Lupa, ο Κριστόφ

Γκαρμπατσέφσκι αναμετριέται με ένα από τα πιο σημαντικά έργα της σύγχρονης πολωνικής

δραματουργίας, το Υβόννη, πριγκίπισσα της Βουργουνδίας (1938) του Witold Gombrowicz.

O Πρίγκιπας Φίλιππος, ένας νέος με αντισυμ-βατική συμπεριφορά, αποφασίζει από καπρίτσιο

και αντιδραστική διάθεση να παντρευτεί την Υβόννη, ένα απωθητικό και σιωπηλό κορίτσι. Ο γάμος αυτός δημιουργεί περίεργες επιπλοκές στο παλάτι. Η σιωπή της Υβόννης, σε συνδυασμό με την ασχήμια της, προκαλούν απίθανα παράλογες αντιδράσεις.

Οι ανεπάρκειες, η αγριότητα και οι φοβίες μιας ολόκληρης κοινωνίας μεγεθύνονται και καθρεφτίζονται σε αυτή την υπέροχα σιωπηλή φιγούρα. Μόνο μία λύση μπορεί να οδηγήσει στη γαλήνη: να τη σκοτώσουν!

Ένα ψυχολογικό θρίλερ με εμφανείς επιρροές από τον Χίτσκοκ, η Υβόννη του Γκαρμπατσέφσκι

κινείται στο μεταίχμιο μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου. Ακόμα και η σκηνογραφία υπόκειται στους κανόνες ενός κινηματογραφι-

κού πλατώ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια ταινία που γυρίζεται και μοντάρεται μπροστά στα μάτια μας. «Η κάμερα μας δίνει τη

δυνατότητα να έρθουμε πιο κοντά στον κόσμο της Υβόννης, στον κόσμο της σιωπής της, αλλά και στους άλλους πρωταγωνιστές» αναφέρει χα-ρακτηριστικά ο σκηνοθέτης. Η παράσταση βυ-θίζεται στη σιωπή της κεντρικής ηρωίδας για να

αναδυθεί ως ένα παράλογο, άψογα εκτελεσμένο αστείο: ενοχλητικό, αναπάντεχο, αιρετικό.

Η βραβευμένη παράσταση του Γκαρμπατσέφσκι, εκπροσώπου μιας νέας γενιάς Πολωνών σκηνο-θετών, έχοντας ως αφετηρία ένα κλασικό κείμε-νο, μιλά για τις ανείπωτες πληγές της κοινωνίας, θέτοντας επιτακτικά ερωτήματα για το παρόν, τη μνήμη, την ταυτότητα, την Ιστορία.

5 0

Εκρηκτική, κυβερνοπάνκ, ανατρεπτική Yβόννη.

Ένα ψυχολογικό θρίλερ με εμφανείς επιρροές από τον

Χίτσκοκ, η βραβευμένη παράσταση κινείται στο

μεταίχμιο μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου.

Σκηνοθεσία & Σκηνικά: Christopher GarbaczewskiΚοστούμια: Julia Kornacka

Δραματουργία & Μουσική: Marcin CeckoΦωτισμοί: Wojtek Puś

Κάμερα: Marek KozakiewiczΕρμηνεύουν: Kornelia Angowska, Mirosław Bednarek, Adam Ciołek, Aleksandra Cwen,

Jacek Dzisiewicz, Andrzej Jakubczyk, Waldemar Kotas, Grażyna Misiorowska,

Łukasz Schmidt, Paweł Smagała

Παραγωγή: Teatr Opole

Με την υποστήριξη της Πολωνικής Πρεσβείας.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗΣάββατο 28 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Συντονισμός: Δρ Piotr Gruszczyński, κριτικός θεάτρου και δραματουργός

51

σμένο στο ομώνυμο ομηρικό έπος), Nirwana (2009, βασισμένο στο Θιβετιανό Βιβλίο των Νεκρών), Άστρο του Θανάτου (2010, βασισμέ-νο στο Star Wars), Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι (2010), Υβόννη, πριγκίπισσα της Βουργουνδίας του Γκομπρόβιτς (2011), Η σεξουαλική ζωή των αγρίων (2011, εμπνευσμένο από το ομώνυμο δοκίμιο του Πολωνού ανθρωπολόγου Bronislaw Malinowski).Ο Γκαρμπατσέφσκι συγκαταλέγεται στους πιο ενδιαφέροντες νεαρούς Πολωνούς σκηνοθέτες και τα έργα του έχουν παρουσιαστεί, εκτός από την Πολωνία, σε διεθνή θεατρικά φεστιβάλ. Το 2009 βραβεύτηκε για τη σκηνοθεσία των Μαγεμένων, στο 34ο φεστιβάλ Αντιπαραθέσεων «Πολωνών Κλασικών» του θεάτρου Opole.

Το ίδιο έργο έλαβε εύφημο μνεία στον 4ο Πολωνικό Διαγωνισμό Σκηνοθεσίας Θεάτρου Πρώιμων Έργων της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας, ενώ το 2010 έλαβε για την Οδύσσεια το μεγάλο βραβείο στον 1ο φεστιβάλ Αντιπαραθέσεων Νέων “mteatr” του Koszalin. Την ίδια χρονιά, ο Γκαρμπατσέφσκι βραβεύτηκε στο διαγωνισμό

Ταλέντων του Τρίτου Προγράμματος της Πολω-νικής Ραδιοφωνίας, στην κατηγορία Θεάτρου. Στη διάρκεια του 3ου Διεθνούς Θεατρικού Φεστιβάλ «Θεία Κωμωδία», στην Κρακοβία, το 2010, έλαβε τα βραβεία καλύτερης σκηνοθεσίας και καλύτερων σκηνικών για την Οδύσσεια. Δύο χρόνια αργότερα, στην πέμπτη διοργάνωση του ίδιου φεστιβάλ, βραβεύτηκε για την Υβόννη, στις κατηγορίες καλύτερων σκηνικών και καλύτερων οπτικών εφέ.

Witold Gombrowicz

Ο Πολωνός λογοτέχνης Βίτολντ Γκομπρόβιτς (1904-1969) έγραψε διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα. Με ευγενή καταγωγή και με

σπουδές νομικών, ο εκκεντρικός και πολυταξι-δεμένος Γκομπρόβιτς έζησε οριακές καταστάσεις μέσα στη δίνη της Ιστορίας, αυτοεξόριστος επί 30 χρόνια, πρώτα στην Αργεντινή (1939-63) και στη συνέχεια, μέχρι το θάνατό του, στη Γαλλία. Σε όλα τα έργα του, το παράλογο ξεδιπλώνεται με χιούμορ, καθαρό βλέμμα και ευαισθησία. Όσο ζούσε, τα περισσότερα έργα του ήταν απαγορευμένα στην κομουνιστική Πολωνία (εκδίδονταν στο Παρίσι στα πολωνικά). Σήμερα θεωρείται από τις κορυφαίες μορφές της πολωνικής λογοτεχνίας.Το έργο Υβόννη, πριγκίπισσα της Βουργουνδίας του Γκομπρόβιτς δημοσιεύτηκε το 1938 στο περιοδικό Skamander. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1958. Το έργο του Γκομπρόβιτς αποτέ-λεσε έμπνευση για την περίφημη παράσταση

του σπουδαίου Πολωνού δημιουργού Tadeusz Kantor, Η νεκρή τάξη.

Krzysztof Garbaczewski

Ο Κριστόφ Γκαρμπατσέφσκι έκανε το σκη-νοθετικό ντεμπούτο του ανεβάζοντας το έργο Ein Sportstück της Elfriede Jelinek στο θέατρο

Opole. Στη συνέχεια, ανέβασε σε διάφορα πολωνικά θέατρα τα έργα Οι μαγεμένοι (2008, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Witold Gombrowicz), Οδύσσεια (2009, βασι

52 © K.

Bie

lińsk

i

53

Π Ε Ρ Φ Ο Ρ Μ Α Ν ΣΠΟΛΩΝΙΑ

woJteK zieMilSKi

sMall narraTion(ΜιΚΡη ΑΦηγηΣη)


Πώς θα αντιδρούσατε αν μαθαίνατε ότι ο παππούς σας ήταν συνεργάτης της

μυστικής αστυνομίας; Μια παράσταση-διάλεξη

για τη σύγκρουση ανάμεσα στις προσωπικές και τις

ιστορικές αφηγήσεις.

Το φθινόπωρο του 2006, ο Βόιτεκ Ζιεμίλσκι έμαθε ξαφνικά ότι ο παππούς του, ένας αξιο-σέβαστος πολίτης στο Βρότσλαβ της Πολωνίας, ήταν για πολλά χρόνια συνεργάτης της κομου-νιστικής μυστικής αστυνομίας. Η οικογένεια δεν μπόρεσε να συνέλθει από το σοκ αυτής της απρόσμενης αποκάλυψης και προσπάθησε να μάθει όλη την ιστορία. Ο Ζιεμίλσκι δημιούργη-σε μια παράσταση με τη μορφή διάλεξης, για

τις μικρές και τις μεγάλες αφηγήσεις, σε μια προσπάθεια να καταλάβει τη δύναμη που έχουν

καλλιτεχνικές αποφάσεις σε σχέση με μια ιστο-ρία που δεν μπορεί πλέον να επηρεάσει.

Στο έργο του μπορεί κανείς να βρει στοιχεία προσωπικής εξομολόγησης, ακαδημαϊκής διάλε-

ξης, video art και σύγχρονης χορογραφίας. Το θέατρο αναμειγνύεται με την πραγματι-κότητα, η ιδιωτική αφήγηση με τον ιστορικό σχολιασμό – και όλα αυτά προκειμένου να αντι-μετωπίσουμε το επίπονο πρόβλημα της μνήμης και των χειραγωγήσεων που αυτή υφίσταται.

5 4

Κείμενο, σκηνοθεσία, ερμηνεία: Wojtek Ziemilski

Πρεμιέρα: 20 Μαρτίου 2010, Teatr Studio, Βαρσοβία

ΜΕ ΤΗΝ YΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

ιστορικά ντοκουμέντα και προσωπικές ιστορίες

δημιουργούν νέες αφηγήσεις για την ταυτότητα και τη

μνήμη.


Όταν αποφάσισα να γράψω το Small Narration, αναρωτήθηκα: Τι έχω που είναι δυνατό για μένα;

Και ένιωσα πως είχα δύο πράγματα, το ένα ότι είμαι ένας εγγονός και το άλλο που είναι ο κόσμος

των σύγχρονων παραστατικών και εικαστικών τεχνών, με τον οποίο ταυτίζομαι. Άλλωστε, το ιδιαίτερο σε αυτό το είδος προσέγγισης είναι μια απευθείας σύνδεση με την πραγματικότητα – με τεκμήρια, αυτοβιογραφία, με ό,τι μας περιβάλλει.Το Small Narration είναι για μένα, μεταξύ άλλων πραγμάτων, ένα έργο για τη μνήμη. Η μνήμη είναι ένας χώρος όπου ο πόνος της απου-σίας γίνεται περισσότερο αισθητός. Ιδίως όταν

σκεφτόμαστε ανθρώπους, θυμόμαστε ένα σώμα, μια επαφή, τη σωματοποίησή του, ενώ την ίδια στιγμή ολόκληρη η μνήμη μας συνδέεται με την απουσία τους. Το ότι δεν είναι εδώ πλέον, έχει να

κάνει με το σώμα.

Wojtek Ziemilski

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣΠαρασκευή 27 ΝοεμβρίουWorkshop με τον Wojtek Ziemilski

Σάββατο 28 ΝοεμβρίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές (βλ. σελ. 63)

Συντονισμός: Δρ Piotr Gruszczyński, κριτικός θεάτρου και δραματουργός

55

Wojtek Ziemilski

Ο Βόιτεκ Ζιεμίλσκι (γενν. 1977) είναι θεατρικός σκηνοθέτης και εικαστικός. Στο έργο του συν-δυάζει τα νέα μέσα με τον ακτιβισμό, καθώς και διάφορες μορφές δημόσιας απεύθυνσης – στα όρια του θεάτρου, των εικαστικών τεχνών κα του χορού. Ο Ζιεμίλσκι τράβηξε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ από τις πρώτες δουλειές του, χάρη στις οποίες τον αποκάλεσαν «το νέο αίμα του θεάτρου της Βαρσοβίας» και «ανερχόμενο αστέρα της πολω-

νικής κουλτούρας».Το 2015, ο Ζιεμίλσκι δημιούργησε τον καλλιτε-χνικό χώρο XS, που συνδυάζει εκθέσεις εικα-στικών και θεατρικές παραστάσεις με καλλι-τεχνικό ακτιβισμό. Επίσης, διδάσκει σύγχρονες προσεγγίσεις στη σκηνοθεσία, εστιάζοντας στο θέατρο της επινόησης (devised theatre).Ο Ζιεμίλσκι συμμετέχει ενεργά σε ακτιβιστι-κές δράσεις και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις. Πρόσφατα, μετά την απαγόρευση παρουσίασης στην Πολωνία του έργου του Rodrigo Garcia,

Golgota Picnic, κάλεσε τους καλλιτέχνες της χώρας σε κινητοποίηση, ζητώντας τους να παρουσιάσουν αναπαραστάσεις του «απαγορευ-

μένου» έργου σε ολόκληρη την επικράτεια.

Η παράσταση Μικρή αφήγηση (πολων. Mała narracja) έκανε την πρεμιέρα της στο Teatr

Studio της Βαρσοβίας, στις 20 Μαρτίου του 2010. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε σε διάφορες

άλλες πόλεις της Πολωνίας, καθώς και στο Παρίσι, στη Μόσχα, στη Μαδρίτη και στο Μόναχο. Το έργο επελέγη ως μια από τις καλύτερες πολωνικές παραστάσεις για το έτος 2010 από το Adam Mickiewicz Institute και συμμετείχε στο Polska Arts Programme του Εδιμβούργου

το 2012. Η Μικρή αφήγηση μεταφράστηκε στα γαλλικά και παρουσιάστηκε στο θέατρο La Bellone των Βρυξελλών. Η αγγλική μετάφραση συμπεριλήφθηκε από το University of Chicago Press σε μια ανθολογία του σύγχρονου πολωνι-κού θεάτρου που εξέδωσε, με τίτλο (A)pollonia.

57

edit Kaldor

invenTory of

Powerlessness(απογραφΗ τΗς ανΙςχυροτΗτας)

Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι ΟΘ Ε Α Τ Ρ Ο

ΟΥΓΓΑΡΙΑ / ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Εργαστήριο: Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015 | 10:00-13:00

και 14:00-18:00 & Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 | 10:00-13:00

Παρουσίαση αποτελεσμάτων εργαστηρίου: Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 | 18:00-20:0

Η Απογραφή της Ανισχυρότητας (Inventory of Powerlessness) δεν είναι, απλώς, ένα workshop. Είναι ένα εγχείρημα στα όρια του θεάτρου ντοκουμέντου και της ακτιβιστικής δράσης. Αποτελεί μέρος του ομότιτλου, πολυετούς και διεθνούς διερευνητικού project της σκηνοθέτριας Έντιτ Κάλντορ από την Ουγγαρία, το οποίο ξεκίνησε το 2012 και έχει ήδη υλοποιηθεί σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις.Στο πλαίσιο αυτό, δεκάδες συμμετέχοντες, κατά βάση μη επαγγελματίες ηθοποιοί, διαφόρων ηλικιών, εθνικοτήτων, θρησκειών, μορφωτικού επιπέδου και οικονομικού υπόβαθρου, εξομολο-

γούνται προσωπικές εμπειρίες ανεπιτυχούς κοινωνικής ένταξης και έλλειψης ισχύος. Με τη χρήση ενός υπολογιστή και του κατάλληλου λογισμικού, οι μαρτυρίες τους καταγράφονται, διασυνδέονται και κωδικοποιούνται σε μια άνευ προηγουμένου χαρτογράφηση του παγκόσμιου

κοινωνικού αδιέξοδου των καιρών μας.Η Απογραφή της Ανισχυρότητας προτείνει μια διαφορετική προσέγγιση στο θέμα της αδυναμίας. Η έννοια της ισχύος έχει αφαιρεθεί από την εξίσωση και η έλλειψή της εξετάζεται στις διάφορες εκφάνσεις της, με εμβρίθεια και αμείωτη περιέργεια, προκειμένου να οικοδομηθεί μια εναλλακτι-κή πρόταση απέναντι στις ισχύουσες εξουσιαστικές δομές.

Οι ατομικές εμπειρίες κοινοποιούνται και αντιπαραβάλλονται, με αποτέλεσμα να αναδύονται νέες προοπτικές και διεισδυτικές παρεμβάσεις τόσο σε προσωπικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο. Στη διάρκεια του εργαστηρίου στη Στέγη, οι συμμετέχοντες καλούνται να εργαστούν κατά μόνας, αλλά και σε ομάδες, δημοσιοποιώντας τις προσωπικές τους εμπειρίες έλλειψης ισχύος.Η Έντιτ Κάλντορ, οι συνεργάτες της και οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο καταλήγουν από κοινού στο σχεδιασμό ενός χάρτη της ανισχυρότητας στην πόλη των Αθηνών. Ο χάρτης αυτός αποκαλύ-πτει τις ιδιαίτερες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές δομές, οι οποίες διαρθρώνουν τη ζωή των κατοίκων, ενώ συγχρόνως τίθενται υπό κρίση τόσο αυτές οι υπάρχουσες δομές όσο και τα βαθύτερα

αίτια της ανισχυρότητας. Μέσω αυτής της διαδικασίας, στόχος είναι να αναδυθούν τα ερωτήματα που αφορούν την ενσυναίσθηση, την αλληλεγγύη και την ταυτότητα, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

5 8

Ποιοι είναι οι ανίσχυροι; Πώς ορίζεται η

κατάστασή τους;

Σχεδιάζουμε έναν χάρτη της ανισχυρότητας στην πόλη των Αθηνών με στόχο να

αναδυθούν ερωτήματα που αφορούν την ενσυναίσθηση,

την αλληλεγγύη και την ταυτότητα, σε ατομικό και

σε συλλογικό επίπεδο.

Δημιουργία: Edit Kaldor, Andreas Bachmair, Jurrien van Rheenen

Παραγωγή: Edit Kaldor / Stichting KataΣυμπαραγωγοί: Frascati Producties (Ολλανδία),

Archa Theater (Τσεχία), Hebbel am Ufer (Γερμανία), Malta Festival (Πολωνία)

Με την υποστήριξη: Gemeente Amsterdam, Amsterdams Fonds voor de Kunst, House on

Fire (μέρος του προγράμματος για τον Πολιτισμό 2013-17 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής)

Πληροφορίες για το εργαστήριο:Απευθύνεται σε: Ευρύ κοινό, από παιδιά ηλικίας 6 ετών μέχρι και άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, επαγγελματίες από το χώρο των τεχνών αλλά και ερασιτέχνες.

Δηλώστε συμμετοχή με αποστολή e-mail στο [email protected] αναφέροντας ηλικία, ιδιότητα και επιγραμματικά τους λόγους για τους οποίους θα θέλατε να συμμετέχετε

Κόστος συμμετοχής: 20 €

Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά χωρίς διερμηνεία.

59

Edit Kaldor

Η Έντιτ Κάλντορ είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μια μοναδική φωνή του σύγχρονου θεατρι-κού στερεώματος. Στο έργο της αναμειγνύει στοιχεία θεάτρου ντοκουμέντου και μυθοπλα-σίας και συχνά δουλεύει με μη-επαγγελματίες ηθοποιούς. Στις παραστάσεις της χρησιμοποιεί διάφορα ψηφιακά μέσα με έναν εξεζητημένο, αλλά ξεκάθαρο τρόπο.

Η Κάλντορ γεννήθηκε στη Βουδαπέστη και σε παιδική ηλικία μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου έζησε για δέκα χρόνια προτού επιστρέψει στην Ευρώπη. Σπούδασε αγγλική φιλολογία και θέατρο στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης και στο University College του Λονδίνου και εργάστηκε για αρκετά χρόνια ως δραμα-τουργός και δημιουργός βίντεο με τον Peter Halasz (Squat theater/Love theater, Νέα Υόρκη), συνεργαζόμενη σε αναρίθμητες θεατρικές παραστάσεις και σενάρια ταινιών.

Μετά την εγγραφή της στο DasArts (το μετα-πτυχιακό πρόγραμμα παραστατικών τεχνών στο Άμστερνταμ), άρχισε να κάνει τις δικές της θεατρικές παραστάσεις, οι οποίες σύντομα απέσπασαν διεθνή επιβράβευση. Σήμερα, ζει

και εργάζεται στο Άμστερνταμ, γράφοντας και σκηνοθετώντας έργα, τα οποία εκτείνουν σε μεγάλο βαθμό τα όρια των θεατρικών συμβάσε-ων. Ανάμεσα στα έργα αυτά, ξεχωρίζουν τα Or Press Escape (2002), New Game (2004), Drama

(2005), Point Blank (2007), C’est du chinois (2010), WORK (2011), One Hour (2012), Woe (2013), Inventory of Powerlessness (2013-15). Η πρεμιέρα του επόμενου έργου της, με τον προσωρινό τίτλο εργασίας Web of Trust (Ιστός εμπιστοσύνης), θα δοθεί το Μάιο του 2016 στο KunstenfestivaldesArts των Βρυξελλών και λί-γες μέρες αργότερα θα παρουσιαστεί στη Στέγη, στο πλαίσιο του 3ου Fast Forward Festival.

Οι θεατρικές παραστάσεις της έχουν παρου-σιαστεί ευρέως σε θέατρα και φεστιβάλ της Ευρώπης και έχουν περιοδεύσει επίσης στη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, την Ασία και την Αίγυπτο.

editkaldor.com

61

Σ Υ Μ Π Ο Σ Ι ΟΛ Ε Ξ Ε Ι Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ

τέλέΙα αρμονΙα

27→28 Νοεμβρίου 2015Μικρή Σκηνή


η πρόσφατη τέχνη και πολιτική στην Ανατολική Ευρώπη

Μέχρι πρότινος, φαινόταν σαν όλα τα μεγάλα προβλήματα να είχαν μετακομίσει στην Ελλά-δα. Όμως, η ατζέντα άλλαξε πάλι – και τώρα τα

φώτα της δημοσιότητας είναι, για παράδειγμα, ξανά στην Ανατολική Ευρώπη, όπου η λιτότη-τα και η ξενοφοβία συνυπάρχουν σε «τέλεια

αρμονία». Η σθεναρή αντι-μεταναστευτική στάση της περιοχής αποκαλύπτει κοινωνική αναλγησία, καθώς επίσης φόβο για τον «άλλο» και νεο-εθνικισμούς. Ίσως η διαίρεση μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης να είναι

ακόμα βαθύτερη απ’ όσο φανταζόμασταν – και αποδεικνύεται ότι οι μετα-κομουνιστικές συνθήκες δεν αποτελούν παρελθόν.

Αυτό το διήμερο συμπόσιο, με ομιλίες καλλιτε-χνών, προβολές, μια διάλεξη, μια περφόρμανς και πάνελ συζητήσεων, αντανακλά τα καλλιτε-χνικά, ακτιβιστικά και πολιτικά διλήμματα της Ανατολικής Ευρώπης. Πώς αντιδρά η καλλι-τεχνική κοινότητα στις πιο σκληρές πολιτικές

πρακτικές; Πώς αμφισβητεί τα καταπιεστικά και στενόμυαλα καθεστώτα; Πώς θίγει τα ζητήματα του άκρατου εθνικισμού; Μπορεί η τέχνη, και πάλι, να γίνει ο φορέας μιας κοινής

πολιτικής δράσης; Ή μήπως είναι πολλά αυτά που περιμένουμε;

Επιμέλεια: Κάτια Αρφαρά και Joanna Warsza

62

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

16:30-17:00 Καλωσόρισμα και εισαγωγή από τη Joanna Warsza και την Κάτια Αρφαρά

17:00-18:45 1ο Πάνελ: Η άσκηση πολιτικής με τη χρήση καλλιτεχνικών μέσων στην ημι-περιφέρεια της ΕυρώπηςΜε τους: Sodja Lotker, Tomislav Medak, Κωστή ΣταφυλάκηΣυντονισμός: Kuba Szreder

Οι ομιλητές του πάνελ θα διερευνήσουν συ-γκεκριμένα παραδείγματα του πώς ασκείται η πολιτική (με τη χρήση καλλιτεχνικών μέσων) στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ημι-περιφερει-ών. Στη διερεύνησή μας θα αναφερθούμε στον τρέχοντα δημόσιο διάλογο για τις «επιτελεστι-κές» (performative) πτυχές της πολιτικής. Δεν θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα ο θόρυβος που επικρατεί τελευταία γύρω από τον όρο αυτόν, όσο κυρίως η ικανότητα του «επιτελεστικού» να αναμειγνύει την αποτελεσματικότητα με την ανατρεπτικότητα, όπως το έχει αναλύσει ο Jon McKenzie, θεωρητικός των Παραστα-τικών Σπουδών. Θα αναφερθούμε, μεταξύ άλλων, στις εμπειρίες της θεατρικής κολεκτίβας BADco. από το Ζάγκρεμπ, τα μέλη της οποίας είναι επίσης ενεργά στα κοινωνικά κινήματα, στην Quadrennial of Performance Design and Space της Πράγας, που βλέπει την πόλη ως ένα ready-made, καθώς και στην τοπική, αθηναϊκή προοπτική με την καλλιτεχνική, ακτιβιστική δράση εντός των πρόσφατων πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών.

18:45-19:00 Διάλειμμα

19:00-20:00 Συζήτηση: «Τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχίσουν να πηγαίνουν έτσι.» Α, βεβαίως και μπορούν.Ο Dan Perjovschi σε μια συζήτηση με τη Nataša Ilić (WHW).


20:15-22:00 Holy Mass (Θεία Λειτουργία) του Artur ŻmijewskiΠροβολές φιλμ του Artur Żmijewski.Ακολουθεί συζήτηση του καλλιτέχνη με τον Adam Szymczyk.

Η Θεία Λειτουργία ήταν ένα θεατρικό δρώμενο, κατά το οποίο ο Άρτουρ Ζμιέφσκι σκηνοθέτησε μια Καθολική Λειτουργία σε ένα θέατρο της Βαρσοβίας. Ένα τελετουργικό που απευθύνεται στην Καθολική κοινότητα αναπαραστάθηκε σε ένα χώρο που απευθύνεται στην κοσμική κοινότητα, διατηρώντας ωστόσο τον ίδιο βαθμό σοβαρότητας και επισημότητας και τους ίδιους κανόνες. Οι περισσότεροι Πολωνοί έχουν μεγα-λώσει ως Καθολικοί και είναι βαθιά ριζωμένη στη μνήμη του σώματός τους όλη η σχετική τελετουργία, από τα χρόνια που βοηθούσαν στις θρησκευτικές τελετές. Η Θεία Λειτουργία υπήρ-ξε αφενός μια καυστική κριτική της Εκκλησίας και της συμβολικής θέσης της στην Πολωνία, εκφρασμένη με το «Λόγο του Κυρίου», και αφετέρου το τελετουργικό της ύστατης κοινής πίστης μιας συγκεκριμένης μη-κοινότητας, μιας πίστης στην Τέχνη.

63

O Άρτουρ Ζμιέφσκι επανέλαβε το θεατρικό δρώμενο στην Κρακοβία και έδωσε τον τίτλο Mass ΙΙ στη βιντεοσκόπησή του.

Με την ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη, του Foksal Gallery Foundation (Βαρσοβία) και της Galerie Peter Kilchmann (Ζυρίχη)Δραματουργία: Igor Stokfiszewski

ΣΑΒΒΑΤΟ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

15:00-16:452ο Πάνελ: Η Ουγγαρία στο επίκεντρο: Οι δυναμικές της δημοκρατικής οργάνωσης από τα κάτω στην κουλτούρα και στην κοινωνία των πολιτών Με τους: Szabolcs KissPál, Hajnalka Somogyi, Luca Janka LászlóΣύλληψη και συντονισμός της συνεδρίας: Livia Páldi

Οι προσκεκλημένοι ομιλητές παρουσιάζουν πρότζεκτ και πρακτικές από τα πεδία των τεχνών, της καλλιτεχνικής επιμέλειας και της κοινωνίας των πολιτών, με παραδείγματα υποθέσεων εργασίας, προκειμένου να ανα-δείξουν και να αξιολογήσουν τις προοπτικές συνεργατικών προσπαθειών μέσω της αυτοορ-γάνωσης στη διευκόλυνση της κριτικής σκέψης. Όλοι τους υποστηρίζουν την αναγκαιότητα της ενασχόλησης με τα κοινά και της χρήσης του κοινοτικού διαλόγου σε κρίσιμα κοινωνι-κά, πολιτιστικά και πολιτικά ζητήματα, στο εθνικιστικό, αντιδημοκρατικό και ολοένα πιο συγκεντρωτικό, αυταρχικό καθεστώς της Ουγγαρίας υπό τη συγκυβέρνηση των κομμάτων FIDESZ-KDNP.


17:00-18:00 Ομιλία του Boris Groys: «Μετα-κομουνιστική Ανατολική Ευρώπη: Η επιστροφή του εθνικισμού»Ακολουθούν ερωτήσεις και απαντήσεις (15 λεπτά).


19:00-20:00 Περφόρμανς Small Narration του Wojtek Ziemilski (βλ. σελ 52)

20:00-21:00 Συζήτηση «Μεγάλες καταστρο-φές, μικρές αφηγήσεις» O Wojtek Ziemilski σε μια συζήτηση με τον Piotr Gruszczynski.

Μπορεί η τέχνη να γίνει ο φορέας μιας κοινής

πολιτικής δράσης; Ένα διήμερο συμπόσιο για τα καλλιτεχνικά,

ακτιβιστικά και πολιτικά διλήμματα της Ανατολικής

Ευρώπης.

6 4

Boris Groys

Ο Μπόρις Γκρόυς γεννήθηκε το 1947 στο Ανατο-λικό Βερολίνο. Την περίοδο 1988-94 ήταν βοη-θός καθηγητής στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Μύνστερ, απ’ όπου έλαβε και το διδακτορικό του στη φιλοσοφία (1992). Από το 1994 έως το 2009 ήταν καθηγητής Αισθητικής, Ιστορίας της Τέχνης και Θεωρίας των Μέσων στην Ακαδημία Design/Κέντρο

για τις Τέχνες και την Τεχνολογία των Μέσων,

στην Καρλσρούη. Από το 2005 έως το 2009 ήταν επίσης καθηγητής στη Σχολή Τεχνών και Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης

(NYU). Από το 2013 είναι πλέον καθηγητής στη European Graduate School της Ελβετίας.Έχει δημοσιεύσει τις μελέτες The Total Art of Stalinism – Russian Avant-Garde, Aesthetic Dictatorship, and Beyond (1992 Princeton University Press), Art Power (2008, MIT Press), Going Public (2010, Sternberg Press), Under Suspicion – A Phenomenology of Media

(2012, Columbia University Press) και On the New (2014, Verso).

Piotr Gruszczyński

Ο Δρ Πιοτρ Γκρουστσύνσκι (γενν. 1965) είναι Πολωνός κριτικός θεάτρου και δραματουργός. Από το 2008 συνεργάζεται με το Nowy Teatr και τον σκηνοθέτη Krzysztof Warlikowski. Έχει συγγράψει, από κοινού με τον Βαρλικόσφκι, την προσαρμογή των παραγωγών (A)pollonia, Un tramway (συμπαραγωγή με το Odéon Théâtre του Παρισιού), The End, African Tales by Shakespeare, Kabaret warszawski και The French.

Είναι συγγραφέας της πρώτης μελέτης για το νέο πολωνικό θέατρο (Ojcobójcy, 2002) και ενός βιβλίου-συνέντευξης με τον Βαρλικόφσκι (Szekspir i uzurpator, που έχει μεταφραστεί στα γαλλικά και τα ρουμανικά). Συνεργάζεται επίσης με τον Mariusz Treliński ως δραματουρ-

γός σε όπερες, ενώ αυτή την περίοδο εργάζεται στην προετοιμασία της όπερας Τριστάνος και Ιζόλδη, μια συμπαραγωγή της Εθνικής Όπερας

της Βαρσοβίας και της Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης. Είναι μέλος της εκδοτικής επιτρο-πής των περιοδικών Dialog (Βαρσοβία) και Ubu (Παρίσι).

Szabolcs KissPál

Ο Σάμπολτς Κισπάλ είναι καλλιτέχνης και πολιτιστικός ακτιβιστής που ζει στη Βουδαπέστη και εργάζεται σε διάφορα μέσα, από φωτο-γραφία έως βίντεο και από εγκαταστάσεις έως αντικείμενα και δημόσιες παρεμβάσεις. Το έργο του είναι στενά εστιασμένο στην ιδεολογική χειραγώγηση της Ιστορίας και στη διαστρέβλω-

ση των εθνικών συμβόλων στο δημόσιο και τον πολιτικό διάλογο. Από το 2012 έχει αναπτύξει

μια συνεργατική ακτιβιστική πρακτική, ξεκινώ-ντας και διατηρώντας το πολύγλωσσο blog “no MMA!”, που εστιάζει στην ουγγρική κουλτούρα και πολιτική. Είναι επίσης από τους ιδρυτές της ομάδας διαμαρτυρίας “Free Artists”.

65

Tomislav Medak

Τα επιστημονικά ενδιαφέροντα του Τόμισλαβ Μέντακ είναι η σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία, η θεωρία των Μέσων και η αισθητική. Μαζί με

τους συνεργάτες του, συντονίζει το πρόγραμμα θεωρίας και εκδόσεων του Ινστιτούτου Πολυ-μέσων (MAMA) στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας. Είναι συνήγορος ελεύθερου λογισμικού και ελεύθερης κουλτούρας και ψηφιακός βιβλιοθη-

κάριος του πρότζεκτ Public Library. Υποστηρίζει

την αστική ακτιβιστική πρωτοβουλία Right to the City Zagreb και παράλληλα εργάζεται με τη θεατρική κολεκτίβα του Ζάγκρεμπ, BADco.

Lívia Páldi

Η Λίβια Πάλντι είναι επιμελήτρια τέχνης, που εργάζεται στη Βουδαπέστη και τη Σουηδία. Μεταξύ 2012 και 2015 ήταν διευθύντρια του Κέντρου Βαλτικής Τέχνης (BAC) στο Βίσμπυ της Σουηδίας και, προηγουμένως, εργάστηκε ως επιμελήτρια στη Műcsarnok / Kunsthalle της Βουδαπέστης (2005-11). Ήταν επίσης στην ομάδα επιμελητών της dOCUMENTA (13).

Luca Janka Laszlo

Η Λούκα Γιάνκα Λάζλο σπούδασε πολιτικές επι-στήμες στο Πανεπιστήμιο Corvinus και νομικά στο Πανεπιστήμιο Eotvos Lorand, αμφότερα της Βουδαπέστης. Εργάζεται στο Ίδρυμα για την Προαγωγή των Δημοκρατικών Δικαιωμάτων (DemNet Hungary) και πρόσφατα εξελέγη πρόεδρος της εθελοντικής ομάδας “Let’s help the refugees together!” («Ας βοηθήσουμε όλοι

μαζί τους πρόσφυγες»!), που σχηματίστηκε στον απόηχο των γεγονότων του περασμένου καλοκαιριού και είναι ένα από τα πολυάριθμα

αυτοοργανωμένα από τα κάτω και αυτοχρημα-τοδοτούμενα δίκτυα ανθρωπιστικής υποστή-

ριξης, που αναπτύσσουν δράση στην προσφυ-γική κρίση που κακοδιαχειρίζεται το επίσημο ουγγρικό κράτος.

Sodja Zupanc Lotker

Η Σόντια Ζουπάντς Λότκερ είναι καλλιτεχνική διευθύντρια της Quadrennial of Performance Design and Space της Πράγας (βραβείο EFFE

2015-16). Εργάζεται ως δραματουργός σε ανε-

ξάρτητες θεατρικές, χορευτικές και site-specifi c παραγωγές (με τις ομάδες Cia Dani Lima και Farm in the Cave, καθώς και με τη Lotte van den Berg). Έχει διατελέσει επίσης συντονίστρια επιμέλειας για τα διεθνή πρότζεκτ Global City Local City, Space – Performing Arts in Public Space και Urban Heat. Έχει δώσει διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στη Δραματική Σχο-λή του Πανεπιστημίου Γέηλ, στο Royal Central School of Speech and Drama, ενώ διδάσκει δραματουργία στο διεθνές πρόγραμμα της

Σχολής Θεάτρου της Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών (DAMU) της Πράγας.

6 6

Kuba Szreder

Ο Κούμπα Σρέντερ είναι απόφοιτος του Πανεπι-στημίου Jagielloński της Κρακοβίας. Εργάζεται ως «ανεξάρτητος» επιμελητής, ενώ τα διαθεμα-τικά του πρότζεκτ συνδυάζουν καλλιτεχνικές πρακτικές με κριτική εξέταση της κοινωνίας. Το 2009 ίδρυσε το Ελεύθερο/Αργό Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, από κοινού με το ίδρυμα Bęc Zmiana και άλλους συνεργάτες. Στη θεωρη-τική του έρευνα, εστιάζει στις συσκευές της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής και στο κοινωνικοοικονομικό τους πλαίσιο. Το καλο-καίρι του 2015 του απονεμήθηκε διδακτορικό από το Loughborough University School of the

Arts της Αγγλίας. Στη διατριβή του, εξετάζει τις οικονομικές και κρατικές πτυχές της δημιουρ-γίας πρότζεκτ και τις επιπτώσεις τους σε μια «ανεξάρτητη» επιμελητική πρακτική.

Adam Szymczyk

Είναι συνιδρυτής του Ιδρύματος της Γκαλερί Foksal στην Βαρσοβία, όπου εργάστηκε ως επιμελητής από το 1997. Ανέλαβε τη διεύθυνση της Kunsthalle της Βασιλείας το 2003, όπου ορ-

γάνωσε περισσότερες από 100 εκθέσεις έως τα τέλη του 2014. Μαζί με την Elena Filipovic, επι-μελήθηκε την 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης του Βερολίνου, υπό τον τίτλο Όταν τα πράγματα

δεν ρίχνουν σκιά. Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Βαρσοβίας. Το 2001 έλαβε το Βραβείο Walter Hopps για το έργο του ως επιμελητής από το Ίδρυμα Menil στο Χιούστον. Το Νοέμ-βριο του 2013 του ανατέθηκε από ανεξάρτητη, διεθνή επιτροπή η θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή της documenta 14.

Dan Perjovschi

(βλ. σελ. 8)

Hajnalka Somogyi

Η Χαϊνάλκα Σομόγκι είναι ανεξάρτητη επι-μελήτρια με έδρα της τη Βουδαπέστη. Είναι η εμπνεύστρια και συν-επιμελήτρια της OFF-Biennale της Βουδαπέστης, μιας εθελοντικής, συνεργατικής πρωτοβουλίας επαγγελματιών από το χώρο της τέχνης, που ξεκίνησε το 2013 και αποσκοπεί να λειτουργήσει ως πλατφόρμα «αλλαγής του παιχνιδιού» στον πολιτιστικό τομέα της Ουγγαρίας, προωθώντας τρόπους με τους οποίους η Τέχνη μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών. Προηγουμένως ήταν επιμελήτρια στο Μουσείο Σύγ-

χρονης Τέχνης – Ludwig Museum της Βουδαπέστης (2009-12) και υπεύθυνη του διεθνούς εκθεσιακού

προγράμματος του Trafo – House of Contemporary Arts της Βουδαπέστης (2001-6).

67

Joanna Warsza

Η Γιοάνα Βάρζα είναι επιμελήτρια και συγ-γραφέας στους χώρους των εικαστικών και παραστατικών τεχνών και της αρχιτεκτονικής. Ανάμεσα στις πρόσφατες δραστηριότητές της, ήταν επικεφαλής του προγράμματος κοινού της 10ης Manifesta που έγινε στην Αγία Πετρούπο-λη της Ρωσίας (2014), επιμελήθηκε το Γεωργια-νό Περίπτερο στην 55η Μπιενάλε της Βενετίας (2013) και υπήρξε βοηθός επιμελήτρια της 7ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης του Βερολίνου (2012). Αυτή την περίοδο είναι επικεφαλής του

CuratorLab στο κολέγιο Konstfack της Στοκχόλμης. Ζει και εργάζεται στο Βερολίνο και τη Βαρσοβία.

What, How & for Whom/WHW (Nataša Ilić)

Η WHW είναι μια κολεκτίβα επιμελητών που ιδρύθηκε το 1999 και εδρεύει στο Ζάγκρεμπ και το Βερολίνο. Οργανώνει ένα ευρύ φάσμα παρα-γωγών, εκθέσεων και εκδόσεων και διευθύνει την Gallery Nova στο Ζάγκρεμπ. Η ομάδα έχει επιμεληθεί πολυάριθμα διεθνή πρότζεκτ, με πιο πρόσφατα από αυτά τα: Meeting Points 7 – Ten thousand wiles and a hundred thousand tricks (Ζάγκρεμπ, Αμβέρσα, Κάιρο, Χονγκ Κονγκ, Βηρυτός, Βιέννη και Μόσχα, 2013-14), Really

Useful Knowledge (Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofi a, Μαδρίτη, 2014) και So You Want To See (e-f ux gallery, Νέα Υόρκη, 2015).

Wojtek Ziemilski

(βλ. σελ. 55)

Artur Żmijewski

Ο Άρτουρ Ζμιέφσκι είναι ένας καταξιωμένος Πολωνός εικαστικός καλλιτέχνης που διερευνά τα κοινωνικά πρότυπα, συχνά διευθετώντας καταστάσεις συγκρούσεων ή προσαρμόζοντας τις στρατηγικές της πολιτικής δράσης. Η δου-λειά του εξερευνά πολύ συχνά το μακροχρόνιο τραύμα που προκαλούν ιστορικά και κοινωνι-κοπολιτικά γεγονότα και την αποκάλυψη της «κυρίαρχης νοητικής κατάστασης», δηλαδή τις ευρέως διαδεδομένες πεποιθήσεις και στάσεις που διαμορφώνουν την «κοινή πραγματικότη-τα». Εκθέτει και εργάζεται ανά τον κόσμο και είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του περιοδικού Krytyka Polityczna στη Βαρσοβία.

6 8

Κάτια Αρφαρά

Η Κάτια Αρφαρά είναι ερευνήτρια, συγγραφέας, καθηγήτρια και επιμελήτρια. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στη θεατρολογία (Πανεπιστήμιο Αθηνών) και διδακτορικού στην ιστορία της τέ-χνης (Σορβόννη). Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και κριτικές ανθολο-γίες. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια στην Ελλάδα

και τη Γαλλία. Είναι συγγραφέας της μονογρα-φίας Théâtralités contemporaines (2011). Από το 2009, είναι Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου και Χορού της Στέγης.

Κωστής Σταφυλάκης

Θεωρητικός τέχνης και εικαστικός, διδάσκει Τέχνη και Οπτική Επικοινωνία στο Πανεπιστή-μιο Πατρών. Ήταν συνεπιμελητής της AGORA, της 4ης Μπιενάλε της Αθήνας. Μαζί με τη Βάνα Κωσταγιόλα ιδρύσαν τους kavecS (www.kavecs.com), μια πρωτοβουλία κριτικού καλλιτεχνικού

ακτιβισμού. Οι δημοσιεύσεις και τα κείμενά του βρίσκονται στην ιστοσελίδα https://asfa.academia.edu/KostisStafylakis.

7 1

Contemporary Art Festival of the Central European Scene

CENTR AL EUROPE

TRANSITIONS3

NOV E M B E R

11→29

F E ST I VA Lat the OCC

—Tickets: 4-10 €

and free entrance events

Concept and Artistic Direction: Katia Arfara

72

11-29 November ROMANIA (artist from the 1st Transitions Festival)VISUAL ARTS

Dan Perjovschi

From the Balkans to Latin America and from there to Central Europe. Dan Perjovschi, the international art personality, intervenes with his caustic marker in the 3d geopolitical festival at the OCC.

p. 6

11-12 NovemberHUNGARYTHEATRE

The Day of Fury Árpád Schilling

Main Stage| 21:00

The world première of Árpád Schilling’s new and eagerly-awaited play: a tragi-comic work inspired by a Hungarian nurse in black heralds the much anticipated return to Athens of the award-winning director.

With English surtitles.

Parallel events:Wednesday 11 and Thursday 12 NovemberAfter performance talk with Árpád Schilling

Friday 13 and Saturday 14 NovemberTheatre workshop with Árpád Schilling

p. 10

14-15 NovemberHUNGARY THEATRE

Our SecretsBéla Pintér

Upper Stage | 21:00

Secrets and lies of Hungary in the 1980s: In this critically acclaimed comic tragedy of dark times in the Eastern Bloc, an opponent of the regime and a secret-police informer find themselves together in a ball room in communist Hungary.


Parallel event:Saturday 14 NovemberAfter performance talk with Béla Pintér

p. 22

17 NovemberARGENTINA (artist from the 2nd Transitions Festival)PERFORMANCE

Audition for a demonstration Lola Arias

Main Stage | 18:00

“If you could turn the clock back, which historical events would you like to be at and what role would you play there?” A performance which reworks political events from the past live on stage...

In Greek, no translation into English.

p. 26

13-15 November HUNGARYTHEATRE

Frankenstein-ProjectProton Theatre / Kornél Mundruczó

Outside the OCC (3-5 Kolokotroni St., Athens)13-14 November | 21:0015 November | 17:00 & 21:00

The Frankenstein of our era in revolt in a blood-soaked and humorous work by a star of Cannes Film Festival, Kornél Mundruczó, the Hungarian director of the multi-awarded movie “White God”.

In Hungarian, no translation into English.

Parallel event:Friday 13 NovemberAfter performance talk with Kornél Mundruczó

p. 14

13 November HUNGARYCINEMA

Hommage to Kornél Mundruczó’s Cinema

Main Stage | 18:00, 20:00, 22:00

Three movies by the Cannes star and creator of the awarded film “White God”. With the presence of the director.

In Hungarian, no translation into English.

p. 18

PROGRAMME

73

21-22 NovemberCZECH REPUBLICDANCE | PERFORMANCE

Mraky / Clouds Handa Gote Research & Development

Upper Stage | 19:00

What survives of memories and how? Does anyone know how to make a traditional Mraky sweet any more? Prague’s Handa Gote Research & Development collective makes wonderful living theatre out of the humblest material and tales from life.


Parallel event:Saturday 21 NovemberAfter performance talk with Handa Gote Research & Development

p. 30

21-22 NovemberPOLANDPERFORMANCE

Magnificat – The Chorus of WomenMarta Górnicka

Main Stage | 21:00

A cultural manifesto on the nature of Woman and the social stereotypes that define it. Teatr magazine declared Magnificat Poland’s best alternative theatre production of 2010–11.


Parallel events:Friday 20 NovemberTheatre workshop with Marta Górnicka

Saturday 21 NovemberAfter performance talk with Marta Górnicka

p. 34

25-26 NovemberHUNGARY / GERMANYPERFORMANCE

MelodramaEszter Salamon

Upper Stage | 21:00

In this spellbinding performance-documentary, the Hungarian choreographer, dancer and performer breathes life into a life as though it were her own.

In English.

Parallel event:Wednesday 25 NovemberAfter performance talk with Eszter Salamon

p. 40

25-26 NovemberCZECH REPUBLICDANCE

ProcessDora Sulženko Hoštová and Jan Čtvrtník

Main Stage | 19:00

Dance as you’ve never imagined it in a production whose every scene can safely be described as revelatory.

Parallel events:Tuesday 24 NovemberDance workshop with Dora Sulženko Hoštova

Wednesday 25 NovemberAfter performance talk with Dora Sulženko Hoštova

p. 44

28-29 NovemberPOLANDTHEATRE

Krzysztof Garbaczewski“Ivona, Princess of Burgundia”by Witold Gombrowicz

Main Stage | 21:00

Impulsive, subversive, cyberpunk Yvonne. A psychological thriller which wears its Hitchcockian infuences on its sleeve, this award-winning production occupies the grey zone between theatre and cinema.

In Polish, no translation into English.

Parallel event:Saturday 28 NovemberAfter performance talk with Krzysztof Garbaczewski

p. 48

28-29 NovemberPOLAND PERFORMANCE

Small Narration Wojtek Ziemilski

Upper Stage | 19:00

A performance-lecture about the clash between personal and historical narratives. Historical documents and first-hand accounts create new narratives on identity and memory.

In English.

Parallel events:Friday 27 NovemberWorkshop with Wojtek Ziemilski

Saturday 28 NovemberAfter performance talk with Wojtek Ziemilski

p. 52

74

28-29 November HUNGARY / THE NETHERLANDSWORKSHOP | THEATRE

Inventory of Powerlessness Edit Kaldor

Workshop: Saturday 28 November | 10:00-13:00 and 14:00-18:00 & Sunday 29 November | 10:00-13:00 Presentation of the Workshop’s Results: Sunday 29 November | 18:00-20:00

Who is powerless in our society? In this workshop we will try to make a map of powerlessness in Athens in order to raise questions relating to awareness, solidarity and identity.

p. 56

Saturday 28 November

15:00-16:45 Panel II: Hungary in focus: The potentials of bottom-up democratic organization in culture and civil society

With: Szabolcs KissPál, Hajnalka Somogyi, Luca Janka LászlóConceptualized and moderated by Livia Páldi

16:45-17:00 Intermission

17:00-18:00 Post-Communist East: Nationalism RevisitedLecture by Boris Groys. Followed by Q & A (15 minutes)


19:00-20:00 Performance: Small Narration by Wojtek Ziemilski

20:00-21:00 Artist talk: Big disasters, small narrationsWojtek Ziemilski in conversation with Piotr Gruszczynski

27-28 November

SYMPOSIUM | TALKS & THOUGHTS

Perfect HarmonyRecent Art and Politics in Eastern Europe

Upper StageFriday 27 November | 16:30-22:00Saturday 28 November | 15:00-21:00In English.

Curated by Joanna Warsza and Katia Arfara

Can art, once again, become an agent of coming together politically? Or is this too much to expect? This two-day symposium — with artists’ dialogues, a screening, a lecture, panels and a performance — refects the artistic, activist and political dilemmas of Eastern Europe.

Friday 27 November

16:30-17:00 Welcome and introduction by Joanna Warsza and Katia Arfara 17:00-18:45 Panel I: Performing politics in Europe’s semi-periphery

With: Sodja Lotker, Tomislav Medak, Kostis StafylakisModerated by Kuba Szreder


19:00-20:00 Artist talk: ‘Things can’t go on like this’. Oh but they can, they can.Dan Perjovschi in conversation with Nataša Ilić (WHW)


20:15-22:00 Holy Mass by Artur ŻmijewskiFilms projection followed by a conversation of the artist with Adam Szymczyk

75

χορηγοί επίκοίνωνίας

ΔίεYθYνςη επίκοίνωνίας & MarketingΤμημα εκΔοςεων

Α γ ο ρ ά ζ ε τ ε ε ι σ ι τ ή ρ ι ον ω ρ ί τ ε ρ α ;

early BirdS P EC I A L30% έκπτωση

στις καλύτερες θέσεις

Είστε παρέα;

20-40% έκπτωση ☜

Φ Ε Σ Τ Ι Β Α Λ στη Στέγη

2015 →16

sgt.gr

TRANSITIONS 3 | CENTRAL EUROPE

Documents

Transcript of TRANSITIONS 3 | CENTRAL EUROPE