traders magazine οκτωβριος 2013

Συνέντευξη: Orkan Kuyas

Ο προσωπικός σας μέντορας στις επενδύσεις Νούμερο 7, Οκτώβριος 2013 | www.traders-mag.gr

Κυριαρχία επί του φόβου κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών

Καλώς ήλθατε στοεργαστήριο του GreekTrader10 χρηματιστηριακά πειράματα

Μέρος 4ο: Χρονικά πλαίσια για τις συναλλαγές σαςΠώς να σχεδιάσετε μια επιτυχή στρατηγική συναλλαγών

Ο προσωπικός σας μέντορας στις επενδύσειςΟ προσωπικός σας μέντορας στις επενδύσεις

Καλώς ήλθατε στοΚαλώς ήλθατε στοΚαλώς ήλθατε στοΚαλώς ήλθατε στο

Το “Πώς” των

επενδυτικών

συναλλαγών

Η απελευθέρωση από τα αυτό-περιοριστικά μοτίβαπου σας δεσμεύουν

www.traders-mag.gr 07.2013 μηνΥμα τοΥ ςΥντακτη

3

Μια πλάγια τάση διάρκειας έντεκα ετών

» Αργά ή γρήγορα, κάθε τάση είναι καταδικασμένη να τερματιστεί - και δεν αναφέρομαι μόνο στις μακροχρόνιες ανοδικές ή καθοδικές φάσεις της αγοράς αλλά και στις πλάγιες φάσεις, οι οποίες έχουν μια πολύ συντομότερη διάρκεια. Θυμάστε το 2004, όταν τα χρηματιστήρια παρουσίαζαν σταθεροποίηση για περίπου εννέα μήνες; Ή το 2010 όταν όλα παρουσίαζαν μετά βίας κάποια μετακίνηση για μια εξίσου μεγάλη χρονική περίοδο; Και στις δύο περιπτώσεις, η πλάγια φάση τερματίστηκε από ένα ανοδικό

ξέσπασμα. Ωστόσο, πλάγιες φάσεις που διαρκούν για περισσότερο από ένα έτος εμφανίζονται πάρα πολύ σπάνια.Σκοπός μου είναι να αναφερθώ σε μια πολύ ιδιαίτερη πλάγια τάση που παρατηρούμε εδώ και χρόνια. Πρόκειται για μια απολύτως ευθύγραμμη πλάγια μετακίνηση, δίχως υποχωρήσεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Πράγματι, ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο. Αναφέρομαι στην τιμή της έντυπης έκδοσης του

περιοδικού TRADERS’ στη Γερμανία. Αυτό το «διάγραμμα» κινείται πλαγίως για έντεκα συναπτά έτη, παραμένοντας αμετάβλητο σε όλες τις φάσεις της αγοράς, ανοδικές ή καθοδικές, σε περιόδους ευφορίας ή πανικού. Οι πιστοί αναγνώστες μας στη Γερμανία έχουν επενδύσει με συνέπεια στη «μετοχή TRADERS’». Φυσικά, σε αυτό το διάστημα έχουν λάβει πλούσια «μερίσματα»- και, μάλιστα, σε μηνιαία βάση - υπό τη μορφή γνώσης επί της εκτέλεσης συναλλαγών, ιδεών στρατηγικής και σπουδαίων συνεντεύξεων με επαγγελματίες επενδυτές. Δεν υπάρχει κάτι νεότερο σχετικά με τη μακροπρόθεσμη άνοδο της αγοράς – αυτό μας έχει διδάξει η ιστορία. Ομοίως, θα υπάρξει μια μακροπρόθεσμη αύξηση στο επίπεδο των τιμών. Όλα γίνονται ακριβότερα - με λίγες εξαιρέσεις, όπως είναι τα προϊόντα τεχνολογίας. Έχουμε συνεχίσει να βελτιώνουμε το περιοδικό μας κατά τους τελευταίους μήνες και χρόνια, γεγονός που οδήγησε πλέον σε ένα ανοδικό ξέσπασμα της «τιμής του περιοδικού» από 5 ευρώ σε 5.80 ευρώ για την έντυπη έκδοση στη γερμανική γλώσσα. Οι αναγνώστες της ελληνικής, ηλεκτρονικής έκδοσης εξακολουθείτε να απολαμβάνετε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα: μπορείτε να διαβάσετε το περιοδικό δωρεάν! Εκτός από τη διαφοροποίηση, αυτό σας προσφέρει το μοναδικό ελεύθερο γεύμα που διατίθεται στο χρηματιστήριο. Ελπίζω ότι αυτή η «ανωμαλία της αγοράς» θα σας οδηγήσει στην επίτευξη κερδοφόρων συναλλαγών. «

Καλές επενδύσεις

Ιωάννης Κανταρτζής

Αναστάσιος Παπακώστας

To TRADERS’ έρχεται σε εσάς εντελώς δωρεάν. Αυτό είναι δυνατόν λόγω της υποστήριξης των διαφημιστών και των χορηγών μας. Σας προτρέπουμε, λοιπόν, να προσέξτε τα μηνύματά τους και να τους βοηθήσετε να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους. Επιπλέον, θα εκτιμούσαμε ιδιαίτερα τα δικά σας σχόλια, που αποτελούν για εμάς το μοναδικό εργαλείο συνεχούς βελτίωσης του περιοδικού μας. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας στο [email protected]

Τα λάθη είναι ανθρώπινα.Το να ρίχνεις το φταίξιμο στους

άλλους, ακόμα περισσότερο

Πίνακας Περίεχομενων

4

www.traders-mag.gr 07.2013

είςαγωγίκο αρθρο

6 κυριαρχία επί του φόβου κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών:

Αρκετά χρόνια αφότου έχουν διδαχθεί το πώς να εκτελούν συναλλαγές, οι περισσότεροι επενδυτές διαπιστώνουν ότι, κατά τις κρίσιμες στιγμές, στη σκέψη τους εξακολουθεί να κυριαρχεί ο φόβος. Διαβάστε πως να τον ξεπεράσετε !

γνωμη των είδίκων

14 η εικόνα για το 2013 και έπειτα γίνεται σαφής Είναι απαραίτητο να αρχίσουμε να

προετοιμαζόμαστε για την επόμενη σημαντική οικονομική πραγματικότητα: τον επικείμενο θάνατο του πλούτου.

18 το “Πώς” των επενδυτικών συναλλαγών Έτυχε στα σχολικά σας χρόνια να μελετήσετε κάτι

και να καταλήξετε πιο μπερδεμένοι από πριν; Για ορισμένους, η ψυχολογία των επενδύσεων έχει αυτή την επίδραση. Ξέρουν τι θέλουν, αλλά δεν μπορούν να το πετύχουν.

.22 15,486% με τη Netflix σε μια νύχτα:γιατί

επενδύουμε σε δικαιώματα προαίρεσης Συναλλαγές υψηλού ρίσκου

24 καλώς ήλθατε στο εργαστήριο του GreekTrader Συνεχίζουμε σε αυτό το τεύχος με το 2ο από τα

10 πειράματα του GreekTrader.gr, αναζητώντας χρυσές συνταγές επιτυχίας, βασισμένες σε απλές ιδέες της Τεχνικής Ανάλυσης.

εργαλεία

34 Vectorvest 7 Στις μέρες μας, ο δρόμος για την επίτευξη κερδών

στα χρηματιστήρια δεν είναι εύκολος, αλλά η χρήση των κατάλληλων ερευνητικών εργαλείων μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στο να σώσετε το χαρτοφυλάκιό σας και στο να το βυθίσετε.

ςτρατηγίκες

40 ςτρατηγικές Trend Following: ακολουθώντας την τάση

Οι τεχνικοί αναλυτές γνωρίζουν πολύ καλά τη φράση, the trend is your best friend. Μια φράση η οποία περικλείει πολύ μεγαλύτερο νόημα από αυτό που μπορεί κάποιος να καταλάβει εκ πρώτης όψεως.

6

14

40

28

νεα

Τα νέα από τον χρηματοοικονομικό κόσμο

Πίνακας Περίεχομενων

5

44 ςτρατηγικές βάσει κανόνων και η συστηματική εφαρμογή τους - μέρος 1ο. ίδέες της Linda Raschke για επενδύσεις διάρκειας τριών ημερών

Στις ΗΠΑ, η Linda Bradford Raschke είναι κάτι σαν λαϊκό είδωλο επενδυτή, διαβάστε το γιατί

Βαςίκα

50 Πώς να σχεδιάσετε μια επιτυχή στρατηγική συναλλαγών, μαρος 4ο: χρονικά πλαίσια για τις συναλλαγές σας

Στο προηγούμενο άρθρο παρουσιάσαμε τις διαφορετικές φάσεις της αγοράς. Σε αυτό το μέρος, θα αναλύσουμε τα κατάλληλα χρονικά πλαίσια για τους επενδυτές.

54 η κατεύθυνση της αγοράς και η δυναμική της H Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών (Advance-

Decline Line) και η χρήση της για την επιβεβαίωση ή μη της κίνησης ενός χρηματιστηριακού δείκτη.

62 Προσέγγιση του Trading ως επάγγελμα (μέρος 2ο)

Ερασιτέχνης trader..σαν να λέμε ερασιτέχνης χειρούργος

Πρακτίκες εμΠείρίες

64 η διαδικασία των επαγγελματιών Michael Bigger

68 Orkan Kuyas: ο επενδυτής του Facebook Συναλλάσσεται (σχεδόν) τα πάντα και του αρέσει

να συμμετέχει σε όλα. Επιπλέον, το κάνει με επιτυχία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Orkan Kuyas είναι γνωστός ως ο «Simon Cowell των επενδύσεων».

68

εκδότες: Ιωάννης Κανταρτζής και Αναστάσιος Παπακώστας

Υπηρεσίες συνδρομητώνwww.traders-mag.gr

[email protected]@traders-mag.gr

Tel: +30 6932 315450, +44 7798631716, +49 17632626352

διεύθυνση αρχισυνταξίας και τμήματος διαφημίσεωνBarbarastrasse 31 a, 97074 Wuerzburg, Germany

αρχισυντάκτες:Αναστάσιος Παπακώστας και Ιωάννης Κανταρτζής

ςυντάκτες: Dr. Guenther Dahlmann-Resing, Corinne Endrich, Marko Graenitz, Lena Hirnickel, Sandra Kahle, Nadine von Malek, Rodman Moore, Stefan Rauch, Katja Reinhardt, Karin Seidl, Bjoern Sommersacher, Tina Wagemann, Christine Weissenberger

ΆρθραΘεόδωρος Κρίντας, Γιώργος Σαββάκης, Ανδρέας ΚόρδαςΧρήστος Αλωνιστιώτης, Δημήτρης Έξαρχος, Ιωάννα ΚαραμάνηΓιώργος Μπακανδρέας, Αθανάσιος Κασπαρίδης, Χρήστος Ευθυμίου

επιμέλεια ελληνικών κειμένωνΑργύριος Κάλτσιος

εικόνεςwww.fotolia.com

δεδομένα τιμώνwww.captimizer.de; www.esignal.com; www.metaquotes.net; www.metastock.com; www.tradesignalonline.com; www.tradestation.com

αποποίηση ευθυνώνΟι πληροφορίες στο περιοδικό TRADERS´ έχουν εκπαιδευτικό και μόνο σκοπό. Δεν προορίζονται για σύσταση, προώθηση ή οποιουδήποτε τρόπου προβολής της καταλληλότητας συστημάτων επενδυτικών συναλλαγών, στρατηγικής ή προσέγγισης. Οι επενδυτές συμβουλεύονται να κάνουν την δική τους έρευνα αγοράς και ελέγχους αξιοπιστίας έτσι ώστε να προσδιορίσουν την εγκυρότητα μιας επενδυτικής ιδέας. Οι επενδύσεις ενέχουν μεγάλο επίπεδο κινδύνου. Οι παρελθούσες αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μέλλουσες αποδόσεις© 2013 TRADERS´ media GmbH, Barbarastr. 31a, D-97074 Wuerzburg, Germany

IMPRESSUM


6


Η απελευθέρωση από τα αυτό-περιοριστικά μοτίβα που σας δεσμεύουν

Κυριαρχία επί του φόβου κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών

Αρκετά χρόνια αφότου έχουν διδαχθεί το πώς να εκτελούν συναλλαγές, οι περισσότεροι επενδυτές διαπιστώνουν ότι, κατά τις κρίσιμες στιγμές, στη σκέψη τους εξακολουθεί να κυριαρχεί ο φόβος. Ξαφνικά, όλη η γνώση που έχουν αποκομίσει επισκιάζεται από το φόβο, ακριβώς τη στιγμή που τη χρειάζονται για να λάβουν ορθές αποφάσεις. Ανεξάρτητα από το πόσο αλλάζουν το επενδυτικό σύστημά τους ώστε να επιφέρουν εξωτερική πειθαρχία, τα αποτελέσματα που ακολουθούν είναι απρόβλεπτα. Τελικά, οι επενδυτές καταλήγουν στο ανησυχητικό συμπέρασμα ότι το πρόβλημα δε σχετίζεται με τη μεθοδολογία τους, το σύστημά τους ή τις αγορές (τα οποία μπορεί να λειτουργούν αποτελεσματικά σε θεωρητικό επίπεδο) - το πρόβλημα βρίσκεται στον τρόπο σκέψης τους. Ιδιαίτερα δε στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τους φόβους τους. Στο εισαγωγικό άρθρο μας, ο Rande Howell (www.tradersstateofmind.com) περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι επενδυτές να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα.

7

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

SBC_KTX_OBAMA_210X297mm_co.pdf 1 25/06/2013 3:28 ��


8


» μήπως ο φόβος σας αποτρέπει απ’ το να εκτελείτε συναλλαγές; Οι επενδυτές διαβάζουν για αλλους επενδυτές αυθεντίες που μοιάζουν να έχουν γεννηθεί με εκείνες τις ιδιότητες που απαιτούνται από έναν επενδυτή. Αυτοί οι επενδυτές αυθεντίες εκτελούν συναλλαγές χωρίς πάθος, επιδεικνύοντας μια ισχυρή πειθαρχία που τους επιτρέπει να παραμερίζουν το συναίσθημα. Οι δε εκπαιδευόμενοι επενδυτές που διαβάζουν για αυτά τα χαρακτηριστικά των πετυχημένων επενδυτών, προσπαθούν συχνά να μιμηθούν αυτό το συναισθηματικό έλεγχο και τη νοητική κατάσταση. Μπορεί επίσης να δουν κι ένα DVD σχετικά με την ψυχολογία των επενδύσεων, να ακούσουν οδηγίες

ασκήσεων περισυλλογής και να υιοθετήσουν διάφορα τρικ ελπίζοντας να έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα δίχως ιδιαίτερο κόπο.

Ωστόσο, παρ’ όλες τις προσπάθειές τους, οι έντονες εναλλαγές συναισθημάτων κατά την εκτέλεση συναλλαγών εξακολουθούν να υφίστανται. Το λάθος που κάνουν οι εκπαιδευόμενοι επενδυτές είναι ότι συγκρίνουν τους εαυτούς τους με αυτούς τους σπάνιους ανθρώπους που έχουν γεννηθεί με μια γενετική προδιάθεση και ένα συναισθηματικό ταμπεραμέντο που είναι απολύτως κατάλληλο για εκτελέσεις συναλλαγών. Αν και σπάνιοι, αποτελούν το ψυχολογικό πρότυπο ως προς τις εκτελέσεις συναλλαγών για πολλούς επενδυτές. Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι σπάνιοι επενδυτές είναι

εξοπλισμένοι με μια πολύ διαφορετική συναισθηματική και νοητική προδιάθεση σε σχέση με τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που εισέρχονται στον κόσμο των επενδύσεων. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι επενδυτές αυθεντίες έχουν ήδη πληρώσει το τίμημά τους ενώ μάθαιναν πώς να ελέγχουν τα συναισθήματα τους, ιδιαίτερα το φόβο, και όχι πώς να τα θάβουν (το οποίο δε φέρνει αποτελέσματα, αν κι ακούγεται σα μια καλή συμβουλή).

Τα άτομα μπορεί να διαθέτουν μια ορισμένη γενετική κληρονομιά που, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, εκφράζεται με τρόπο που τους προσδίδει πλεονεκτήματα σε συγκεκριμένους τομείς. Ως ακραίο παραλληλισμό θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την γενετική μηχανική που εφαρμόζεται στην αναπαραγωγή σκύλων και οδηγεί στην απόδοση συγκεκριμένων γνωρισμάτων ανά ράτσα. Η γενετική μηχανική αυτού του είδους δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί στους ανθρώπους. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι δε χρησιμοποιείται η επιλογή γνωρισμάτων με σκοπό την ενίσχυση της απόδοσης. Αν και οι άνθρωποι είναι πολύ πιο σύνθετοι, οι Ρώσοι και οι Κινέζοι έχουν χρησιμοποιήσει την έκφραση γνωρισμάτων για να προσδώσουν πλεονεκτήματα σε νέους, φερέλπιδες αθλητές. Ορισμένοι επενδυτές πράγματι κερδίζουν το στοίχημα των γενετικών γνωρισμάτων στο στίβο των επενδύσεων. Οι περισσότεροι, όμως, το χάνουν. Πρέπει να μάθουν πώς να κτίσουν την κατάλληλη ψυχολογία που απαιτούν οι επενδύσεις. Αλλιώς, κάθε στιγμή που διακυβεύονται κέρδη θα εξακολουθούν να τα χάνουν.

Πηγή: www.tradersstateofmind.com

Δ1) Η νοοτροπία που εισάγετε στις επενδύσεις

(τρέξε, κρύψου,ακινητοποιήσου,υπέκυψε)

Ενεργοποίηση της αβεβαιότηταςκαι του ρίσκου

Αυτό-περιοριστικές πεποιθήσεις:ψυχολογική οργάνωση του εαυτού

Προσέγγιση: δημιουργία νέουμοτίβου

Αποφυγή: ιστορικό μοτίβο

Επίθεση:ιστορικό μοτίβο

την παρόρμηση:

Εκτέλεσησυναλλαγών

με βάση το φόβο

Επιμελής εκτέλεση συναλλαγών:

ο στόχος εδώ, το 90% των επενδυτών χάνουν χρήματα

Τι είναι το συναίσθημα; Είναι απλά η ενεργοποίηση του σώματος/μυαλού έναντι οποιασδήποτε διατάραξης οικείων καταστάσεων. Συγκεκριμένα, τα συστατικά ενός συναισθήματος (π.χ. του φόβου) είναι:1. Διέγερση - το σώμα αφυπνίζεται 2. Αίσθημα - υποκειμενική αίσθηση του συναισθήματος. Η

σκέψη συμβιβάζεται. 3. Κίνητρο – όσα σου λέει το συναίσθημα να κάνεις

(απέφυγε, αντιμετώπισε, προσέγγισε) 4. Σημασία (η υπόθεση που γίνεται κτήμα του μυαλού σας) 5. Ταμπεραμέντο - γενετική

τα συστατικά ενός συναισθήματος


9

Φύση εναντίον ανατροφής - εάν θέλετε να κυριαρχήσετε επί του φόβου, υπάρχουν κάποια ζητήματα βιολογίας που πρέπει να κατανοήσετεΕνώ πολλά έχουν γραφτεί για το πώς πρέπει να σκέφτεστε κατά την εκτέλεση συναλλαγών, έχουν γραφτεί ελάχιστα για το πώς μπορεί κάποιος να οικοδομήσει τις συναισθηματικές και νοητικές δεξιότητες και συμπεριφορές που απαιτούνται για την εκτέλεση επιτυχών συναλλαγών. Το γεγονός ότι η φύση δε σας προίκισε με τα απαραίτητα γνωρίσματα δε σημαίνει ότι δε μπορείτε να καθοδηγήσετε την ψυχολογία σας ώστε να αποκτήσετε τη νοητική κατάσταση που θα σας επιτρέπει να εκτελείτε τις μεθόδους σας με συνέπεια και επιτυχία. Όπως συμβαίνει και με άλλους πετυχημένους ανθρώπους σε διάφορους τομείς, αυτό που τους διακρίνει από το πλήθος δεν είναι το περίσσιο ταλέντο τους ή οι επιπλέον γνώσεις τους γύρω από την τέχνη που εξασκούν, αλλά η συναισθηματική διαχείριση με σκοπό την έκφραση του ταλέντου και της γνώσης κατά το μέγιστο δυνατό. Πρέπει εξ’ αρχής να κυριαρχήσουν επί των φόβων τους, κι όχι να τους απαρνηθούν. Το ίδιο ισχύει για τους επενδυτές, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό.

Στην ανάπτυξη μιας νοοτροπίας, η ανατροφή είναι πολύ πιο σημαντική από τη φύση. Η φύση μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα, αλλά είναι το άτομο που πρέπει να αναπτύξει αυτή τη δυνατότητα και να την εξελίξει σε ταλέντο. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν δεν είχατε την εύνοια της τύχης όσον αφορά τα γενετικά χαρακτηριστικά σας, μπορείτε να εκπαιδεύσετε τη συναισθηματική και νοητική προδιάθεσή σας προς όφελός σας, με γνώμονα τις εκτελέσεις συναλλαγών. Προβληματικές συναισθηματικές προκαταλήψεις για τα χρήματα, την αξία, το ρίσκο και την αβεβαιότητα μεταφέρονται γενετικά από τη μια γενιά στην επόμενη. Δεν πρόκειται για εγγενή γνωρίσματα αλλά για καταστάσεις που το μυαλό σας δέχεται ως συνήθειες. Δεν είναι γενετικά γνωρίσματα αλλά αποτέλεσμα προσαρμογών σε περιστάσεις. Αυτό εξηγεί και τον τρόπο που εκτελείτε συναλλαγές, ο οποίος

είναι προσαρμοσμένος σε ότι έχετε διδαχθεί και διαβιβάζεται μέσω των γενεών και της προσαρμογής του μυαλού σας στις περιστάσεις. Οι συνήθειες και οι πεποιθήσεις που έχουν ως βάση τους το φόβο μπορούν να αποδομηθούν και να αναδιοργανωθούν σε μια αντίληψη που θα είναι πολύ πιο φιλική και χρήσιμη για τον επενδυτή.

αποδομώντας το πλέγμα τηςαβεβαιότητας και της ανησυχίας Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε σε περιβάλλοντα που άσκησαν πίεση στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό μας ώστε να μας οργανώσει για «να μην κάνουμε λάθη» και να εστιάζουμε στη βεβαιότητα αντί για τη διαχείριση της ασάφειας. Το

Τι θα συμβεί εάν δεν αντιμετωπίσετε το φόβο; Το 90% των επενδυτών χάνουν χρήματα επειδή δεν ξέρουν πώς να υπερνικήσουν το φόβο τους. Η παράβλεψη των συναισθημάτων σας δεν αποτελεί επιλογή. Αντ’ αυτού, μπορείτε να δείτε ποια από αυτά διαμορφώνουν το επενδυτικό μυαλό σας.


Δ3) Το κόστος μιας νοοτροπίας που βασίζεται στο φόβο

Συναισθηματικήκατάσταση

Νοητικήκατάσταση(η σκέψη σας)

Χάρτης αντίληψης(τι βλέπετε ως πιθανό)

Οι ενέργειες σας (οι συναλλαγές σας)

Η πραγματικότηταπου δημιουργείτε(κέρδη και απώλειες)

Κύκλοςανατροφοδότησης της συναισθηματικής ρύθμισης

Εάν δεν εκπαιδεύσετε το μυαλό σας να αξιοποιήσει τη δύναμη του συστήματος και της μεθοδολογίας σας, οι δυνατότητές σας δε θα εκφραστούν.


Δ2) Επιτυχείς συναλλαγές: συνδυασμός των συστατικών

Σύστημα επένδυσης(πλατφόρμα)

Διαχείριση τηςαβεβαιότητας

Ψυχολογία επενδύσεων (πεποιθήσεις εν δράσει)

Μεθοδολογία (διαχείριση κινδύνου)


10


μυαλό μας, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίον ερμηνεύουμε την πραγματικότητα πηγάζει από αυτόν τον συνεχώς προσαρμοζόμενο εγκέφαλο. Για τη μεγάλη πλειοψηφία των επενδυτών, έως τη στιγμή της ωρίμανσής του, ο εγκέφαλος είναι προκατειλημμένος ώστε να αναζητά τη βεβαιότητα και να αποφεύγει την αβεβαιότητα. Αυτό είναι απλά μια βιολογική προκατάληψη του ανθρώπινου εγκεφάλου, η οποία ενισχύεται από όσα διδασκόμαστε σχετικά με το ρίσκο και την αβεβαιότητα.

Αυτή η οργάνωση του μυαλού δεν πρόκειται να είναι αποτελεσματική κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών. Η συγκεκριμένη προσαρμογή μπορεί να είναι αποτελεσματική σε

άλλους τομείς αλλά όχι στις εκτελέσεις συναλλαγών, όπου η έμφαση δίνεται στη διαχείριση της αβεβαιότητας και του ρίσκου. Ήρθατε εξοπλισμένοι με έναν εγκέφαλο προσαρμοσμένο στο να αναζητά τη βεβαιότητα και να αποφεύγει τη βεβαιότητα όσον αφορά τις επενδύσεις. Το μυαλό που προκύπτει από αυτές τις δυνάμεις προσαρμογής και βασίζεται στο φόβο, εκτελεί συναλλαγές με μια προκατάληψη που του ζητά να αποφύγει τις απώλειες επειδή το φοβίζουν. Εδώ η βιολογία με την ψυχολογία συνωμοτούν ενάντια στη νοοτροπία που πρέπει να επιδεικνύει ένας επενδυτής – μια νοοτροπία που είναι συμβιβασμένη με την αβεβαιότητα.

Ο εγκέφαλός σας έχει συνδέσει την αβεβαιότητα με το φόβο του θανάτου (αυτό είναι πολύ θεμιτό για τη φυσική επιβίωση σε έναν επικίνδυνο κόσμο), αλλά δεν προετοιμάστηκε ποτέ για τις αγορές συναλλαγών. Αυτή η ιδιαίτερη οργάνωση της αντίληψής μας πρέπει να αποδομηθεί και να αναδιοργανωθεί από μια ερμηνεία της αβεβαιότητας που βασίζεται στο φόβο σε μια αντίληψη της αβεβαιότητας που βασίζεται στη διαχείριση των πιθανοτήτων και του ρίσκου. Αυτή είναι η νοοτροπία που φέρνει αποτελέσματα στις εκτελέσεις συναλλαγών. Το πρόβλημα είναι ότι το μοντέλο της αβεβαιότητας/φόβου έχει γίνει το ιστορικό αφήγημα που καθοδηγεί την αντίληψή σας για τις αγορές. Αυτό προβάλετε επάνω στις αγορές. Συναλλάσσεστε κυριολεκτικά τις πεποιθήσεις σας για την ικανότητά σας να διαχειρίζεστε την αβεβαιότητα. Είναι σε αυτό το σημείο που οι υποθέσεις σας για το φόβο και το ρίσκο, στις οποίες σας έχει προσαρμόσει ο

Η εικόνα περιγράφει τη διαφορά ανάμεσα στη νοητική κατάσταση ενός επενδυτή που κερδίζει κι ενός που χάνει.


Δ4) Η αναδόμηση του επενδυτικού μυαλού

Ελεγχόμενη,ήρεμη νοοτροπία

Νοοτροπίααυθορμητισμού πουβασίζεται στο φόβο

Απρόσεκτες συναλλαγέςπου δε παρακολουθούν τον εσωτερικό διάλογο

Επιμελείς συναλλαγές,έλεγχος του εσωτερικού διαλόγου

Έλλειψη γνώσης για άλλες δυνατότητες Ηγέτης (πειθαρχία)

Η νοητική κατάσταση του ηττημένου Νοητική κατάσταση του επενδυτή

Συνετός(αμερόληπτος)

Πολεμιστής(θάρρος)

Πάθος Υπομονή

Προσαρμοσμένη φωνή που αντιδρά λόγω φόβου

Εσωτερική κριτική ως πηγή αυτό-περιοριστικώνπεποιθήσεων

Ο φόβος του φόβου είναι αυτό που εγκλωβίζει τον επενδυτή σε επαναλαμβανόμενα αυτό-περιοριστικά μοτίβα.

Το να μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι το φόβο αντί να τον φοβάσαι αποτελεί το κλειδί για την αποτελεσματική χρήση των

επενδυτικών γνώσεων κατά την κρίσιμη στιγμή.


11

τις συναλλαγές του πολύ σύντομα και να πάρει τα κέρδη του βιαστικά - πολύ πριν πετύχει το στόχο του (θα μπορούσε να έκανε λάθος και να έχανε τα κέρδη που είχε στα χέρια του). Στα πλαίσια μιας συναλλαγής σε εξέλιξη τίποτα δεν ήταν σίγουρο. Η διαχείριση της συναλλαγής ήταν μια άσκηση στη διαχείριση της αβεβαιότητας υπό το πρίσμα της πιθανότητας κι όχι της βεβαιότητας. Η αβεβαιότητα, συνυφασμένη με το φόβο, ενεργοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να καταληφθεί η λογική του από το φόβο.

Αυτή η νοητική κατάσταση που είχε ως βάση της το φόβο οδήγησε στην απόκρυψη των επιλογών που θα έβλεπε εάν σκεφτόταν νηφάλια, και στην αντικατάστασή τους από το άγχος με αρνητικές συνέπειες. Αυτός είναι ο αντίκτυπος του ιστορικού αφηγήματός σας στις συναλλαγές σας. Και, φυσικά, κατά την επανεξέταση των κινήσεών του στο τέλος της ημέρας συναλλαγών δε μπορεί να κατανοήσει για ποιο λόγο του διέφυγαν τόσα πολλά σήματα και μοτίβα. Το μόνο που αντιλαμβάνεται είναι ότι για άλλη μια φορά πήρε λάθος αποφάσεις με αρνητικό αντίκτυπο για το λογαριασμό του.

αντικατάσταση του ιστορικού αφηγήματος τηςαβεβαιότητας και του φόβου με την πιθανότητα Οι περισσότεροι επενδυτές (οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι η μεγάλη πλειονότητα των συναλλαγών αποτελούν προσωπικό στοίχημα) συνειδητοποιούν ότι το ιστορικό αφήγημά τους, το οποίο έχει εξελιχθεί σε πεποίθηση, πρέπει να αλλάξει. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές ή τεχνάσματα. Οι περισσότεροι επενδυτές παλεύουν για χρόνια έως ότου αποβάλουν τους

εγκέφαλός σας, ενσωματώνονται ως περιοριστικές πεποιθήσεις που δεν έχουν εξεταστεί. Βυθίζονται βαθιά μέσα στο υποσυνείδητό σας και εμποδίζουν την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής αντίληψης εν αγνοία σας.

από τη θεωρία στην πράξη της εκτέλεσης συναλλαγώνΑς δούμε πώς εφαρμόζεται στην πράξη αυτή η θεωρία.

Ο Jim είναι ένας επενδυτής με εξαιρετική επιστημονική κατάρτιση. Έχει βαθιά γνώση σε σχέση με συστήματα υπολογιστών, αεροναυπηγική και μηχανολογία. Επίσης, είναι ασκούμενος δικηγόρος στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Στην θεωρία, οι συναλλαγές του αναμένεται να απεικονίζουν το καθαρό μυαλό και την αμερόληπτη αντίληψη που θα περιμέναμε από ένα άτομο με αυτό το επίπεδο κατάρτισης και πείρας. Εντούτοις, όταν εκτελεί συναλλαγές και ο παράγοντας του ρίσκου έρχεται στο προσκήνιο, «δε βλέπει» όλες τις επιλογές και τα μοτίβα που εμφανίζονται στα διαγράμματα και τους δείκτες του. Η εκπαίδευσή του είναι ιδιαίτερα προκατειλημμένη για την επιδίωξη της βεβαιότητας (θυμηθείτε ότι πάνω στους υπολογισμούς του βασίζονταν ανθρώπινες ζωές και ακριβός εξοπλισμός) κι όχι της διαχείρισης του ρίσκου και της αβεβαιότητας.

Εκπαιδεύτηκε με την πεποίθηση ότι η απώλεια δεν αποτελεί επιλογή. Σκεφτείτε όλη αυτή την έμφαση που δόθηκε στο «να μην κάνει λάθη» και να πετυχαίνει καλούς βαθμούς. Έπειτα, ως μηχανικός εκπαιδεύτηκε στην «υπέρβαση» ώστε η δομή να είναι υπέρ του δέοντος ασφαλής. Βλέπετε την υποβόσκουσα προκατάληψη; Αυτή η εκπαίδευση έγινε συνήθεια που έμεινε στο υποσυνείδητο. Τώρα υπάρχει ως δεδομένη προκατάληψη που επηρεάζει την αντίληψή του για τον κόσμο. Αβεβαιότητα = φόβος για λάθος επιλογές. Αυτή η υπόθεση ότι η αβεβαιότητα πρέπει να αποβάλλεται, η οποία έγινε πεποίθηση που ενσωματώθηκε στη σκέψη του, μετατράπηκε στη δεδομένη πεποίθηση (ή το ιστορικό αφήγημα) που έφερε μαζί του κατά την εισαγωγή του στον κόσμο των επενδύσεων. Αυτή η πεποίθηση ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική για τον ίδιο ως επιστήμονα και δικηγόρο.

Εντούτοις, το ίδιο σκεπτικό, τόσο πετυχημένο σε έναν τομέα, παρήγαγε έως και πανικό για τον ίδιο κατά την εκτέλεση συναλλαγών. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να κλείσει


Δ5) Τα στάδια της μακροπρόθεσμης αλλαγής

Στάδιο 5αναδιοργάνωση τουεπενδυτικού μυαλού

Στάδιο 2επιμέλεια

Στάδιο 3διατάραξη του

εσωτερικού διαλόγου

Στάδιο 4ανάπτυξη στοιχείων

του εαυτού γιαμέγιστη απόδοση

Στάδιο 1ρύθμιση των

συναισθημάτων

Επενδυτικήνοοτροπία μέγιστης

απόδοσης


12


η αγορά δεν ενδιαφέρεται για τις υποθέσεις σας, ούτε γνωρίζει αυτά που εσείς δέχεστε ως «αλήθειες» σχετικά με εκείνη.

Προτού οι επενδυτές αναγνωρίσουν ότι οι ίδιοι είναι το πρόβλημα (και η πιθανή λύση) στις δυσκολίες κατά την εκτέλεση συναλλαγών, έχουν συνήθως ασχοληθεί με τις επενδύσεις για αρκετά χρόνια και είναι επιτυχείς στην εκτέλεση συναλλαγών σε θεωρητικό επίπεδο. Ξέρουν πώς να εφαρμόσουν μια μεθοδολογία που διδάσκεται σε μια τάξη. Όμως όταν υπεισέρχεται ο παράγοντας του ρίσκου, οι «αλήθειες» τους σχετικά με την αγορά τίθενται υπό δοκιμασία.

Αυτό είναι το σημείο στο οποίο ο επενδυτής δε διαχωρίζει την αβεβαιότητα από την ανησυχία ή το φόβο. Αυτή η κατάσταση μπορεί εύκολα να αλλάξει. Οι υποθέσεις σχετικά με τον εαυτό, οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε πεποιθήσεις, δεν αποτυγχάνουν επειδή οι ίδιοι δε ξέρουν πώς να εκτελέσουν συναλλαγές αλλά επειδή δεν έχουν μάθει πώς να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας. Και η αυθόρμητη αντίδραση είναι η ενεργοποίηση του φόβου καθώς η αβεβαιότητα προκαλεί σύγχυση (κάτι που στον κόσμο των επενδύσεων συμβαίνει σε καθημερινή βάση).

Θα πρέπει να αναδιοργανώσουν τις πεποιθήσεις τους ώστε να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και να είναι σε θέση να το διαχειριστούν, κάτι που είναι εφικτό εφόσον ο επενδυτής αναλάβει την πλήρη ευθύνη για το αποτέλεσμα. Διαφορετικά, ο επενδυτής θα συνεχίσει να φοβάται το φόβο. Και λόγω αυτών των πεποιθήσεων, ο επενδυτής αρχίζει να ανησυχεί για ένα μέλλον που δεν έχει φτάσει, ούτε έχει δημιουργηθεί ακόμη. Ο φόβος μολύνει τώρα τις ιδιαίτερα κρίσιμες κριτικές σκέψεις που απαιτούνται για την εκτέλεση επιτυχών συναλλαγών. Αυτό συμβαίνει επειδή το ανεκπαίδευτο δεξί τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τα συναισθήματα προσδοκά, μετά φόβου, πιθανές αρνητικές συνέπειες και γι’ αυτό επιβάλλεται στο αριστερό τμήμα της λογικής.

Οι επενδυτές πρέπει οπωσδήποτε να διδαχθούν ένα σύνολο δεξιοτήτων και εργαλείων με τα οποία μπορούν να αλλάξουν ριζικά το σύστημα των συναισθηματικών πεποιθήσεών τους - αυτό απέχει πολύ από το να εφαρμόζεις τη λογική στο συναισθηματικό λογισμό. Οι εκτελέσεις συναλλαγών αποτελούν ένα ιδανικό πεδίο για να δει κανείς έμπρακτα και από όλες τις πλευρές τις πεποιθήσεις ενός επενδυτή για τον εαυτό του. Δε μπορεί κανείς να κρυφτεί από

φόβους και τις πεποιθήσεις που τους αποτρέπουν από την επίτευξη επιτυχών συναλλαγών. Αυτή η διαδικασία μεταβάλει τις πεποιθήσεις σχετικά με τον εαυτό μας και την αβεβαιότητα και, σταδιακά, παρέχει τη δυνατότητα εκτέλεσης συναλλαγών σε ένα νέο επίπεδο. Ευτυχώς, αυτή η αναδιοργάνωση του μυαλού των επενδυτών γίνεται ευκολότερα εφικτή όταν αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε το πώς οργανώνονται οι έννοιες μέσα στο μυαλό μας.

Δεν υπάρχει μία και μοναδική οργάνωση του εαυτού. Δεν υπάρχει ένα οριστικό «εγώ». Το «εγώ» αποτελεί απλά την τρέχουσα οργάνωση των προσωπικών πεποιθήσεων που θεωρούμε ορθές. Δε βλέπουμε την πραγματικότητα, βλέπουμε μόνο σκιές - και υπάρχει πάντα ένας παρατηρητής που ερμηνεύει αυτό που βιώνει. Οι επενδυτές διατηρούν ορισμένες υποθέσεις για την αγορά. Μερικές από αυτές τις υποθέσεις έχουν αναλυθεί και έχουν εξελιχθεί σε έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της αγοράς. Ωστόσο,

1. Φόβος αβεβαιότητας (δισταγμός) 2. Φόβος απώλειας (που ενεργοποιεί) 3. Φόβος αστοχίας (αυθορμητισμοί και έξοδοι) 4. Βιασύνη υποκινούμενη από το φόβο για την κάλυψη προηγούμενων απωλειών

(συναλλαγές εκδίκησης) 5. Φόβος λάθους (λανθασμένων επιλογών) 6. Φόβος ανεπάρκειας (εξωτερική επικύρωση) 7. Φόβος αυτό-παγίδευσης (ίδια ζημιά) 8. Φόβος επιτυχίας ή αποτυχίας 9. Φόβος ανάπτυξης και αλλαγής (το πλαίσιο της ζώνης ασφάλειάς σας) Θυμηθείτε: Η νοοτροπία που είχατε κατά την είσοδό σας στον κόσμο των επενδύσεων ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ εκείνη που θα σας φέρει επιτυχία.

εμπόδια που κυριαρχούν στο μυαλό ενός επενδυτή - οι 9 επενδυτικοί φόβοι

Rande HowellΟ Rande Howell (MED, LPC) βοηθάει τους επενδυτές να αναπτύξουν μια νοοτροπία που θα τους επιφέρει τις καλύτερες δυνατές αποδόσεις. Είναι εξουσιοδοτημένος θεραπευτής καθώς και σύμβουλος απόδοσης, η δουλειά του οποίου βασίζεται στη ρύθμιση των συναισθημάτων, στην επιμέλεια και στα αρχέτυπα του Jung που

εφαρμόζονται στις επενδύσεις. Έχει κλινική πείρα εκπαίδευσης ατόμων στην κυριαρχία επί των συναισθημάτων τους και στη μετατροπή αυτό-περιοριστικών πεποιθήσεων σε παραγωγικές νοοτροπίες. Είναι ο συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το βιβλίο με τίτλο: «Mindful Trading: Mastering Your Emotions and the Inner Game of Trading». Επίσης, ο Rande πραγματοποιεί διαλέξεις διεθνώς σε επενδυτές, διαχειριστές κεφαλαίων και διαχειριστές hedge fund.

www.tradersstateofmind.com

Rande HowellΟ Rande Howell (MED, LPC) βοηθάει τους επενδυτές να αναπτύξουν μια νοοτροπία που θα τους επιφέρει τις καλύτερες δυνατές αποδόσεις. Είναι εξουσιοδοτημένος θεραπευτής καθώς και σύμβουλος απόδοσης, η δουλειά του οποίου βασίζεται στη ρύθμιση των συναισθημάτων, στην επιμέλεια και στα αρχέτυπα του Jung που

εφαρμόζονται στις επενδύσεις. Έχει κλινική πείρα εκπαίδευσης ατόμων


13

την «αλήθεια» όπως έχει διαμορφωθεί εντός του ατόμου. Ο επενδυτικός λογαριασμός σας μετατρέπεται στο βαρόμετρο της αποτελεσματικότητας των πεποιθήσεων υπό τις οποίες εκτελείτε συναλλαγές. Ωστόσο, οι περισσότεροι διαπιστώνουν ότι οι «αλήθειες» τους είναι απλά υποθέσεις για τον κόσμο, οι οποίες δεν έχουν εξεταστεί και καθοδηγούν την αντίληψή τους. Είναι σε αυτό το σημείο που οι υποθέσεις πίσω από τις αυτό-περιοριστικές πεποιθήσεις μπορούν να παρατηρηθούν και να αναδομηθούν. Αλλά οι πεποιθήσεις πρέπει να ειδωθούν στα πλαίσια των συναισθημάτων ως προϊόντων της νευρο-βιολογίας κι όχι ως συσσωρευμένων πεποιθήσεων της κριτικής σκέψης.

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η απόκτηση κατάλληλων πεποιθήσεων για τη διαχείριση του ρίσκου κι όχι για την αποφυγή του είναι εφικτή. Σε αυτό το σημείο, το άγχος μπορεί να ρυθμιστεί και να ληφθεί υπόψη, όχι από έναν αδιάφορο παρατηρητή, αλλά από έναν πειθαρχημένο και αμερόληπτο παρατηρητή - με πολύ διαφορετικά αποτελέσματα. Η «αλήθεια» που βλέπουν τους επιτρέπει να μετέχουν στις συναλλαγές με πολύ διαφορετικό τρόπο. Το χάσμα μεταξύ της θεωρητικής και της πρακτικής εκτέλεσης συναλλαγών περιορίζεται καθώς εκπαιδεύουν τη σκέψη τους στο να δέχεται την αβεβαιότητα με πειθαρχία, υπομονή, θάρρος και αμεροληψία. Μια εντελώς διαφορετική κατάσταση σε σχέση με την αγχώδη κατάσταση του νου που τους έκανε να διστάζουν ή να εκτελούν συναλλαγές αυθόρμητα, καθώς ο φόβος επηρέαζε την κριτική τους ικανότητα.

Η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι ο επενδυτής δεν εκτελεί πλέον συναλλαγές για να κερδίσει ή να χάσει – κάτι που δεν μπορεί να ελέγξει απόλυτα. Ο επενδυτής διαχειρίζεται πλέον το μυαλό που καθοδηγεί την εκτέλεση των συναλλαγών – κάτι που μπορεί να διαχειριστεί με μεγάλη ακρίβεια. Σε αυτό τον τρόπο εκτέλεσης συναλλαγών, το αποτέλεσμα είναι και πάλι η αβεβαιότητα, αλλά τώρα ο επενδυτής έχει δώσει στη μεθοδολογία και το σύστημά του το πλεονέκτημα της πιθανότητας μιας επιτυχούς συναλλαγής. Διατηρεί τον έλεγχο του μυαλού που διαχειρίζεται την αβεβαιότητα. Αυτό σημαίνει το να εκτελείς συναλλαγές εντός της ζώνης ή το να σκέφτεσαι σαν επενδυτής.

Πολύ λίγα μυαλά έχουν μάθει να εκτελούν συναλλαγές με ορθό τρόπο. Το να αποκτήσεις την αμεροληψία και την πειθαρχία που απαιτούνται για την εκτέλεση συναλλαγών είναι σα να προσπαθείς να πείσεις ένα άλογο μέσα σε ένα στάβλο που καίγεται να μην πανικοβληθεί και να βγει έξω από το στάβλο αναλογιζόμενο τις επιλογές του. Ευτυχώς, οι πεποιθήσεις μπορούν να μεταβληθούν. Η διαδικασία ξεκινάει με την εκμάθηση μεθόδων ελέγχου των συναισθημάτων ώστε ο φόβος και η πλεονεξία να μη μπορούν να ακυρώσουν

την κριτική σας ικανότητα βάσει μιας πειθαρχημένης και αμερόληπτης προσέγγισης. Στη συνέχεια, ο επενδυτής πρέπει να εξετάσει με ιδιαίτερη προσοχή τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό γίνεται με την ανάπτυξη της ικανότητας να είστε επιμελείς. Η επιμέλεια είναι, ουσιαστικά, η ικανότητα να παρατηρεί κανείς τον ειρμό των σκέψεών του και να αναγνωρίζει ότι οι σκέψεις μας δε συνιστούν τον εαυτό μας. Οι σκέψεις, μέσω της επιτήρησης της επιμέλειας, γίνονται οι φωνές των πεποιθήσεών σας που καθοδηγούν τις συναλλαγές σας. Αυτό είναι το σημείο όπου επιτελείται η αλλαγή.

Η παρατήρηση της αβεβαιότητας είναι αυτή που επιτρέπει στον επενδυτή να δει όσα βλέπει. Ένας πολύ καλός επενδυτής, ως εκπαιδευμένος παρατηρητής των φαινομένων της αγοράς, μέσω της ικανότητάς του και της αμερόληπτης νοοτροπίας του, βλέπει διακρίσεις που ένας επενδυτής που διακατέχεται από φόβο δε μπορεί να τις δει. Υπάρχει ένα σπουδαίο ρητό που λέει το εξής: «Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται - ούτε και είναι κάπως αλλιώς.»

η δόμηση ενός εαυτού κατάλληλου για επενδύσειςΗ εφαρμογή της επιμέλειας ως εργαλείο για τις συναλλαγές σάς επιτρέπει να εντοπίσετε τις αυτό-περιοριστικές πεποιθήσεις που υπονομεύουν τις συναλλαγές σας και να μπορέσετε να τις αντιμετωπίσετε. Αντί να παρασύρεστε από αυτές τις πεποιθήσεις που περιορίζουν την ικανότητά σας να διαχειριστείτε το ρίσκο και την αβεβαιότητα, γίνεστε ο αρχιτέκτονας του αφηγήματος που εισάγετε στις επενδύσεις. Η αβεβαιότητα αποσυνδέεται από την ανησυχία και το φόβο και αναπτύσσετε εσωτερικές δυνάμεις που σας επιτρέπουν να αποκτήσετε πειθαρχία, υπομονή, θάρρος και αμεροληψία, που αποτελούν εν δυνάμει αξίες της ύπαρξής σας. Μπροστά στην αβεβαιότητα, οι φόβοι σας δε θα είναι πλέον σε θέση να σας καταβάλουν οδηγώντας σε αρνητικά αποτελέσματα. Αντιθέτως, αντιμετωπίζετε την αβεβαιότητα με μια νοοτροπία που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επίτευξη πετυχημένων συναλλαγών. Οι επενδύσεις αποτελούν ένα ταξίδι με προορισμό τον εαυτό που μπορείτε να διαμορφώσετε. Ο εαυτός που είχατε κατά την είσοδό σας στον κόσμο των επενδύσεων σπάνια είναι ο ίδιος με τον εαυτό που θα σας φέρει επιτυχία.

Η ρύθμιση των συναισθημάτων και η επιμέλεια αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της αναδιοργάνωσης του «εαυτού» που είναι κατάλληλος για επενδύσεις. Το πάθος σας είναι που παρέχει το κίνητρο για να μάθετε και για να χρησιμοποιήσετε αυτά τα εργαλεία ώστε να γίνετε αυτός που πρέπει για να εξασφαλίσετε επιτυχείς συναλλαγές σε σταθερή βάση. Οι επενδύσεις μετατρέπονται σε ένα παιχνίδι κυριαρχίας επί του εαυτού. «


14


Η επόμενη πρόκληση για τους επενδυτές: Ο θάνατος του πλούτου

Είναι απαραίτητο να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για την επόμενη σημαντική οικονομική πραγματικότητα: τον επικείμενο θάνατο του πλούτου. Αυτό αρχικά ηχεί σαν μια σημαντική δήλωση, αλλά υπήρξαν ορισμένες φωνές στις αρχές του 2007 που προέβλεπαν την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Ο γκουρού των ιδιωτικών επενδύσεων Clem Chambers, συντάκτης του βιβλίου «Ο θάνατος του πλούτου: Η οικονομική πτώση της δύσης», υποστηρίζει ότι «ο θάνατος του πλούτου είναι μια επικείμενη πραγματικότητα που έχει τις ρίζες της στο γεγονός ότι όταν η πιστωτική κρίση προσέβαλε τις οικονομίες της δύσης προκάλεσε τεράστια ελλείμματα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τον πλούτο των επενδυτών».

Η εικόνα για το 2013 και έπειτα γίνεται σαφής

Αυτό μπορεί να μην ακούγεται λάθος, έως ότου αντιληφθείτε ότι ο πλούτος δεν δημιουργείται από το δημόσιο τομέα έτσι ώστε αυτή η αύξηση του ΑΕΠ να έχει μεγεθύνει την πραγματική οικονομική δραστηριότητα με διπλούς υπολογισμούς, αντικαθιστώντας την πραγματική ανάπτυξη της οικονομίας και δημιουργώντας απλά την εντύπωση της παραγωγής πλούτου.

Η διόγκωση του ΑΕΠ από την αύξηση του δημόσιου τομέα έπρεπε να χρηματοδοτηθεί από τη φορολόγηση του ιδιωτικού τομέα, του πραγματικού τομέα παραγωγής πλούτου. Είναι δύσκολο να αυξάνεις τους φόρους και να παράγεις περισσότερα δημοσιονομικά έσοδα όταν η πραγματική οικονομία δεν αναπτύσσεται αρκετά, όμως είναι αρκετά εύκολο να φορολογείς πιστωτικές δαπάνες/επέκταση όταν επιτρέπεται στην πίστωση να εξελίσσεται με ταχύτητα σε μια φούσκα μόχλευσης. Αυτή ήταν η οδός που ακολουθήθηκε από τους δημόσιους τομείς του αναπτυγμένου κόσμου.

Ζυμωνόταν μια πιστωτική, και άρα μια κεφαλαιακή φούσκα, και τα αποτελέσματά της εξαφανίστηκαν μέσω των φόρων.

Η ανάπτυξη της κεφαλαιακής φούσκας που έλαβε χώρα από το 2002 έως το 2007 επιταχύνθηκε από νέες καινοτομίες του τραπεζικού κόσμου, η εφαρμογή των οποίων κατέστη


15

» Από μια δημοσιονομική εξισορρόπηση όπου τα χρέη, αν και μεγάλα, βρισκόντουσαν υπό έλεγχο, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ βρέθηκαν αμέσως σε πρωτοφανή οικονομικό κίνδυνο με τα δημοσιονομικά ελλείμματα να εκτοξεύονται στο 10% του ΑΕΠ. Μικρές χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Ισλανδία κατέρρευσαν.

Ενώ οι πτωχευμένες και οι υπό πτώχευση τράπεζες κατηγορήθηκαν για βραχυπρόθεσμο δανεισμό και μακροπρόθεσμη πίστωση, καθώς και για μόχλευση των κεφαλαίων τους σε πρωτοφανή πολλαπλάσια, οι κυβερνήσεις της δύσης είχαν κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα.

Στηριζόμενες σε βραχυπρόθεσμα έσοδα και έχοντας λάβει μακροπρόθεσμο δανεισμό, βρέθηκαν σε θέση να έχουν δανειστεί γιγαντιαία κεφάλαια που δεν θα μπορούσαν ποτέ να αποπληρωθούν ή ακόμα και να εξυπηρετηθούν μακροπρόθεσμα με πρωτοφανή επιτόκια.

Το ΑΕΠ αποτελεί το δείκτη μέτρησης των οικονομιών των κρατών. Μπορείτε να το θεωρήσετε ως την οικονομική παραγωγή ενός κράτους. Ωστόσο, το ΑΕΠ περιλαμβάνει και τις δημοσιονομικές δαπάνες. Για να παρουσιάσουν ανάπτυξη, οι κυβερνήσεις είχαν ανεβάσει το ΑΕΠ τους διογκώνοντας τα έξοδα του δημόσιου τομέα, ενώ υπήρχε πολύ χαμηλότερη ανάπτυξη στην πραγματική οικονομία του ιδιωτικού τομέα.

×ñåéÜæïìáé ôá ðÜíôá ó'åíá ìÝñïò, Ýíá ðñþôçò ôÜîåùò ëïãéóìéêü åðåíäýóåùíãéá ôå÷íéêÞ áíÜëõóç ìå ãñáöÞìáôá, ìå äåäïìÝíá óå ðñáãìáôéêü ÷ñüíï,áðïóôïëÞ åíôïëþí êáé Ýíá åíóùìáôùìÝíï ðåñéâÜëëïí áíÜðôõîçòÌå ôï Tradesignal Online Terminal ìðïñþ íá êÜíù áíáäñïìéêïýò åëÝã÷ïõò êáéâåëôéóôïðïßçóç ôùí åðåíäõôéêþí ìïõ óõóôçìÜôùí óôéò äéåèíåßò ÷ñçìáôáãïñÝò,áðåõèåßáò óôï äéÜãñáììá

Ðñïìçèåõôåßôå ôçí äùñåÜí äïêéìÞ óáò ìå äåäïìÝíá óå ðñáãìáôéêü ÷ñüíï ôþñá!

ÍÝï!ç

êóç

7Ý

äï

ìå De

gr

buge

Heavy Trader


16


Clem ChambersΟ Clem Chambers είναι γενικός διευθυντής της ADVFN (www.advfn.com) και συγγραφέας των βιβλίων «101 τρόποι για να κερδίσετε στο χρηματιστήριο» (101 Ways to Pick Stock Market Winners) και «Οδηγός αρχαρίων για τις επενδύσεις βάσει τα θεμελιώδη» (A Beginner‘s Guide to Value Investing).

Clem ChambersΟ Clem Chambers είναι γενικός διευθυντής της ADVFN (www.advfn.com) και συγγραφέας των βιβλίων «101 τρόποι για να κερδίσετε στο χρηματιστήριο» (101 Ways to Pick Stock Market Winners) και «Οδηγός αρχαρίων για τις επενδύσεις βάσει τα θεμελιώδη» (A Beginner‘s Guide to Value Investing).

δυνατή λόγω των αλλαγών που έγιναν στην νομοθεσία, όπως η ανάκληση του νόμου «Glass Steagel» των ΗΠΑ.

ως συνήθως, φορολογικά έσοδα γιατί οι κυβερνήσεις επέτρεψαν να συμβεί αυτό; Αυτή η κατάσταση δημιούργησε τεράστια έσοδα για τις δυτικές κυβερνήσεις. Παραδείγματος χάριν, η τεράστια φούσκα στον τομέα των ακινήτων που υπήρξε πρωτοπόρος της κρίσης του 2007, αποτέλεσε μια γιγαντιαία «αγελάδα προς άρμεγμα» για τις χώρες που τώρα βρίσκονται σε τόσο μεγάλο δημοσιονομικό πρόβλημα.

Ανάλογα με τα νούμερα στα οποία αναφέρεστε, μπορείτε να υπολογίσετε ότι μια κυβέρνηση έλαβε από φορολογικά έσοδα οτιδήποτε μεταξύ του 25% και 45% της αξίας των νεόδμητων κατοικιών που δημιουργήθηκαν από αυτό το χαλαρό πιστωτικό και κεφαλαιακό ανοδικό κύμα, ένα ακαταμάχητο κίνητρο για να αφεθούν η πίστωση και η ιδιοκτησία να τρέχουν αχαλίνωτα.

Ουσιαστικά, οι κυβερνήσεις της δύσης φόρτωσαν με πίστωση τους πληθυσμούς τους κι έπειτα φορολόγησαν τις εισπράξεις, δρέποντας την αυριανή φορολογία στο σημείο των δαπανών. Αυτό αποτελούσε στην ουσία φορολόγηση του αυριανού εισοδήματος, μια κίνηση που κρίνεται απαραίτητη όταν το σημερινό εισόδημα δεν επαρκεί για την κάλυψη των σημερινών δαπανών.

Σε καλές εποχές, αυτή η πρακτική αποτελεί μια τέλεια συνταγή για την ανάπτυξη του δημόσιου τομέα. Όταν όλα κυλούν θετικά, κανένας δεν εστιάζει στο λογαριασμό. Ακόμη και όταν αρχίζουν τα δύσκολα, λίγοι μπορούν να καταλάβουν τι πραγματικά έχει συμβεί.

Ωστόσο, τα αδύναμο σημείο αυτής της διαδικασίας είναι ότι οι πόροι μεταφέρονται από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα. Η παραγωγικότητα του ιδιωτικού τομέα, η οποία αποτελεί το κλειδί για την επιτυχία της, δεν βελτιώνεται. Το πιο πιθανό είναι ότι βλάπτεται. Εν τω μεταξύ, η διαδικασία μπορεί να συνεχιστεί έως ότου, πέρα από την κατανάλωση όλων των πλεονασμάτων, ο δημόσιος τομέας καταναλώσει ακόμη περισσότερα μέσω της δημιουργίας κρατικού χρέους, του οποίου το φορτίο κουβαλιέται επίσης από τον ιδιωτικό τομέα.

Όταν το φορολογικό φορτίο του ΑΕΠ μιας χώρας όπως η Γαλλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο φτάνει στο 50% κι έπειτα ξοδεύεται, έχει καταναλωθεί ολόκληρο το ΑΕΠ του ιδιωτικού τομέα. Καθώς το πλεόνασμα του ιδιωτικού τομέα σε συνδυασμό με τις δημοσιονομικές δαπάνες ουσιαστικά αποτελούν το ΑΕΠ, όταν ο δημόσιος τομέας παίρνει το μισό ΑΕΠ και το ξοδεύει, έχει στην ουσία καταναλώσει τη συνολική παραγωγή του ιδιωτικού τομέα.

Υπό αυτές τις συνθήκες δυναμικής αποταμίευσης και επένδυσης, ο ιδιωτικός τομέας βρίσκεται υπό απειλή. Πώς μπορεί μια κυβέρνηση να εξασφαλίσει την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα όταν μαζεύει όλους τους πόρους του;

μήπως η μαγική θεραπεία μας βλάπτει; το πρόβλημα της νομισματικής χαλάρωσηςΗ απάντηση είναι ότι είναι πράγματι πολύ δύσκολη. Η κυβέρνηση μπορεί να εφαρμόζει νομισματική χαλάρωση όσο θέλει, μπορεί να συντρίψει το νόμισμα της χώρας όπως έκανε το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά τίποτα δεν συμβαίνει. Εάν δεν υπάρχει βενζίνη στο ντεπόζιτο, η μηχανή δεν πρόκειται να πάρει μπρος όσο κι αν προσπαθείς.

Οι κυβερνήσεις και οι χώρες διατηρούν ισολογισμούς ανάλογους με αυτούς των επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη των δημόσιων τομέων της Ευρώπης και των ΗΠΑ συνδυάζεται με τη λήψη τόσο των πόρων του ιδιωτικού, πλουτοπαραγωγικού τομέα, όσο και των άυλων αγαθών των ανθρώπων.

Κατά τη διάρκεια των ετών υψηλής ανάπτυξης των δυτικών οικονομιών εδραιώθηκε μια κυβερνητική ιδέα που έλεγε ότι ο δημόσιος τομέας δεν είχε πλέον να κάνει με τις δημόσιες υπηρεσίες αλλά με το να πληρώνει υπέρογκα ποσά στους πιο ικανούς για να παράξουν την καλύτερη δυνατή διοίκηση. Οι μισθοί εκτοξεύτηκαν καθώς οι «κορυφαίοι του είδους τους» άφησαν τον ιδιωτικό τομέα για να απορροφηθούν από το δημόσιο και να τον διοικήσουν.

Αυτό ακούγεται σαν μια λογική και σοβαρή προσέγγιση για μια κυβέρνηση. Ωστόσο, εάν δέχεστε ότι ο ιδιωτικός τομέας παράγει πλούτο και ο δημόσιος τομέας διανέμει ένα ποσοστό αυτού του πλούτου, κάθε φορά που ένα ποιοτικό στέλεχος μετακινείται από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα, ένα κεφάλαιο μετατρέπεται σε παθητικό.

ςυμπέρασμα Ένας αναπτυσσόμενος δημόσιος τομέας δεν είναι απλά ένας αναπτυσσόμενος ισολογισμός, είναι παράλληλα μια διαρροή των κεφαλαίων εκείνης της χώρας.

Όπως θα δούμε με περισσότερη σαφήνεια, εάν αυτή η κατάσταση δεν επιλυθεί θα εξανεμιστεί ο ίδιος ο πλούτος. Αυτό φαίνεται από την παρούσα κατάσταση των ΗΠΑ. Οι χώρες και οι επενδυτές πρέπει να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται αυτήν την κατάσταση και να προβούν στις απαραίτητες αλλαγές. «

www.traders-mag.gr

www.facebook.com/pages/Traders-Hellas/170172776466730

www.twitter.com/TRADERSHELLAS

Το παρόν και στην κοινωνική δικτύωση, μείνετε σ´ επαφή

Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και Το παρόν και


18


Το “Πώς” των επενδυτικών συναλλαγών

Έτυχε στα σχολικά σας χρόνια να μελετήσετε κάτι και να καταλήξετε πιο μπερδεμένοι από πριν; Για ορισμένους, η ψυχολογία των επενδύσεων έχει αυτή την επίδραση. Όσο περισσότερο μαθαίνουν για την ψυχολογία των επενδύσεων τόσο περισσότερο μπερδεύονται. Η αλήθεια είναι ότι οι τυποποιημένες συμβουλές είναι καλοπροαίρετες και, σε ορισμένο βαθμό, μπορούν να βοηθήσουν. «Να είστε πιο πειθαρχημένοι». «Μπείτε στη ζώνη». Ποιος μπορεί να διαφωνήσει με αυτά; Ποιος δε θα ήθελε να τα κάνει;! Αντ’ αυτού, οι περισσότεροι επενδυτές παλεύουν για να καλύψουν το χάσμα μεταξύ του πού βρίσκονται και του πού θα ήθελαν να είναι. Ξέρουν τι θέλουν, αλλά δεν μπορούν να το πετύχουν. Τι πρέπει να γίνει; Τελικά, η ψυχολογία των επενδύσεων θα πρέπει να μας βοηθάει σε δύο πράγματα: 1. Στον προσδιορισμό προσωπικών προβληματικών λειτουργιών που επηρεάζουν τις συναλλαγές μας αρνητικά, 2. Στη λύση τους.

Πόσο χρήσιμη είναι η ψυχολογία των συναλλαγών;

» Εάν αναλώνετε το χρόνο σας στην «επίλυση» προβλημάτων που δε σχετίζονται με τις συναλλαγές σας, ή στην εφαρμογή λύσεων που δεν είναι αποτελεσματικές, τότε πρόκειται να μπερδευτείτε. Αντ’ αυτού, πρέπει να εργαστείτε πάνω σε πράγματα που θα σας καταστήσουν καλύτερο επενδυτή.

Και κάτι ακόμη - η σύγχυση δε σας βοηθάει να γίνετε καλύτερος επενδυτής.

Έχοντας αυτό κατά νου, πώς μπορούμε να εντοπίσουμε τις καλύτερες συμβουλές και να αποκλείσουμε όσα μας μπερδεύουν;


19

προκαθορισμένη τότε η απόφαση δε λαμβάνεται εκείνη τη στιγμή, κατά την οποία μπορεί να σας καταβάλει πανικός.

Στη συνέχεια, ο εν λόγω επενδυτής θα πρέπει να περιορίσει το ρίσκο που αναλαμβάνει. Προφανώς, περιορίζοντας το ρίσκο που αναλαμβάνετε θα μπορείτε, από ψυχολογικής άποψης, να χειριστείτε καλύτερα τις αναπόφευκτες διακυμάνσεις στο μέγεθος της θέσης σας. Το ενδεχόμενο να πανικοβληθείτε θα μειωθεί σημαντικά καθώς ψυχολογικά θα νιώθετε πολύ πιο άνετα.

Για να μιλήσουμε με αριθμούς, εάν το να ρισκάρετε το 3% των μετοχών σας σε μια δεδομένη συναλλαγή σας προκαλεί ταχυκαρδία και σας ωθεί σε λανθασμένες αποφάσεις, τότε πρέπει να αλλάξετε κάτι! Αρχίστε με το να ρισκάρετε μόνο το 1%. Αυτό περιορίζει τις πιθανότητες να υποστείτε πολύ μεγάλες απώλειες. Το να ρισκάρετε το 4% των μετοχών σας σε μια δεδομένη συναλλαγή σημαίνει ότι μια ακολουθία τεσσάρων αρνητικών αποτελεσμάτων θα περιόριζε το λογαριασμό σας κατά 20% - μια τρομακτική υποχώρηση. Από την άλλη, εάν ρισκάρετε μόνο το 1% θα μπορείτε να υποστείτε δέκα διαδοχικά αρνητικά αποτελέσματα δίχως τραγικές συνέπειες. Το ρίσκο είναι το σημαντικότερο μέλημα – εάν πανικοβάλλεστε ή, έστω, δε νιώθετε άνετα, περιορίστε το ρίσκο.

Αυτό που συμπεραίνουμε είναι ότι μπορείτε να μιλάτε για ψυχολογία των επενδύσεων μόνο εφόσον δοκιμάσετε τα παραπάνω στην πράξη, σε κάθε τομέα της επενδυτικής σας προσέγγισης. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να ξέρετε τι πρέπει να κάνετε. Μόνο όταν δεν θα έχετε τρόπο αντίδρασης ή δε θα μπορείτε να ακολουθήσετε το πλάνο σας, να σκέφτεστε ότι πρόκειται για ψυχολογικό ζήτημα. Οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την ψυχολογία μπορεί να γίνει μόνο έπειτα από μια λεπτομερή συζήτηση της μεθόδου εκτέλεσης συναλλαγών και θα πρέπει να στηρίζεται στις καθολικές βασικές αρχές των ορθών επενδύσεων.

Όταν η συζήτηση περί της ψυχολογίας των επενδύσεων δεν ακολουθεί τη λεπτομερή συζήτηση περί της μεθόδου εκτέλεσης συναλλαγών, καταλήγει στο να σας μπερδεύει ακόμη περισσότερο. Μπορείτε να εκτελέσετε πολλές ασκήσεις σχετικά με «την αντιμετώπιση των φόβων σας» και «την είσοδό σας στη ζώνη», αλλά εάν ο τρόπος με τον οποίον

γιατί οι συμβουλές επένδυσης δεν είναι χρήσιμες Όσον αφορά τις συμβουλές σχετικά με την ψυχολογία των επενδύσεων, υπάρχουν ορισμένα προβλήματα που ανακύπτουν συνεχώς:

1. Δεν εξετάζουν καν το πρόβλημα. 2. Ακόμη κι αν το εξετάζουν, δεν έχουν αποτέλεσμα. 3. Ακόμη κι όταν έχουν αποτέλεσμα, δεν έχουν αποτέλεσμα

για εσάς.

1. δεν εξετάζουν καν το πρόβλημα. Εάν είστε ανικανοποίητοι με τα αποτελέσματά σας ή πραγματικά αδημονείτε για να φτάσετε στο επόμενο επίπεδο, τότε αυτό δε θα το περιμένατε. Αλλά εάν το σκεφτείτε προσεκτικά θα διαπιστώσετε ότι αυτό ισχύει για την πλειονότητα των συμβουλών που σχετίζονται με την ψυχολογία των επενδύσεων. Ο λόγος είναι πολύ απλός:

Τα περισσότερα ζητήματα σχετικά με την «ψυχολογία» των επενδύσεων δεν έχουν σχέση με την ψυχολογία – έχουν σχέση με την ελλειπή εκτέλεση συναλλαγών. Για παράδειγμα, θα ακούσετε συχνά άπειρους επενδυτές που έχουν υποστεί απώλειες να λένε ότι «δεν άντεξαν την πίεση», γι’ αυτό και πανικοβλήθηκαν και έκλεισαν τη θέση τους. Κατά συνέπεια, συμπεραίνουν ότι πρέπει «να εργαστούν πάνω στην ψυχολογία τους».

Αλλά αυτό δεν είναι ένα ψυχολογικό πρόβλημα, ακόμα κι αν αισθάνονται άσχημα για την απώλεια που υπέστησαν. Πρόκειται, μάλλον, για πρόβλημα εκτέλεσης συναλλαγών - εάν αναλάβετε πολύ μεγάλο ρίσκο, θα είναι πολύ πιο εύκολο να πανικοβληθείτε! Και εάν δεν έχετε θέσει ένα κατάλληλο stop-loss ή δεν ακολουθείτε μια ορθή στρατηγική διαχείρισης κινδύνου, θα οδηγηθείτε στο να κλείνετε θέσεις παρορμητικά κι όχι όταν πρέπει.

Αυτό που οφείλει να κάνει ο επενδυτής σε μια τέτοια κατάσταση είναι να επανεξετάσει το σύστημά του - πρέπει να έχει θέσει σαφείς οδηγίες διαχείρισης κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου ενός προκαθορισμένου stop-loss. Ο προκαθορισμός είναι απαραίτητος για να αποτραπεί η επίδραση του συναισθήματος - εάν η εντολή είναι ήδη

οι περισσότεροι επενδυτές παλεύουν για να καλύψουν το χάσμα μεταξύ του πού

βρίσκονται και του πού θα ήθελαν να είναι.


20


εκτελείτε συναλλαγές είναι ελλειπής, τότε τα αποτελέσματά σας θα εξακολουθούν να είναι αρνητικά και η προσπάθειά σας θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τη σύγχυσή σας. Εάν γενικά είστε ευχαριστημένοι από τα αποτελέσματά σας αλλά θέλετε να προχωρήσετε στο επόμενο επίπεδο, τότε δεν μπορείτε να εργαστείτε αποκλειστικά επάνω στην ψυχολογία. Πρέπει, μάλλον, να εστιάσετε σε αυτό που ήδη κάνετε καλά και να εντοπίσετε τις περιοχές που μπορείτε να βελτιωθείτε. Μόνο τότε μπορεί η δουλειά στον ψυχολογικό τομέα να συνδράμει στην ενίσχυση του συνολικού κόπου σας.

2. Πρόκειται για συμβουλέςπου δεν έχουν αποτέλεσμαΠολλές από τις συμβουλές που δεχόμαστε είναι ασαφείς και γενικές, στα πλαίσια του «να είστε πιο πειθαρχημένοι», «να εστιάζετε σε μια θετική έκβαση» και «αν κατανοήσετε τα παιδικά τραύματά σας όλα θα πάνε καλά». Αυτές οι συμβουλές δεν έχουν αποτελέσματα επειδή είναι απλοϊκές. Αυτό που λείπει είναι η απάντηση στην αγαπημένη ερώτησή μου: «Πώς;»

Ο πραγματικός λόγος που ασχολούμαστε με την ψυχολογία των επενδύσεων δεν είναι το ότι δεν αναγνωρίζουμε την ανάγκη να είμαστε πιο πειθαρχημένοι ή να κάνουμε άλλες αλλαγές - είναι ακριβώς το γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε αυτή την ανάγκη και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε «πώς» θα γίνουμε πιο πειθαρχημένοι. Εάν «το να προσπαθήσουμε περισσότερο» θα ήταν αρκετό, τότε οι περισσότεροι από εμάς θα είχαμε πετύχει τους στόχους μας και θα είχαμε ξεπεράσει τα προβλήματα εδώ και καιρό. Σε αυτή την περίπτωση χρειαζόμαστε καθοδήγηση ή συγκεκριμένες οδηγίες, κι όχι απλά την υπενθύμιση των αρετών που προσφέρει η πειθαρχία. Η καλή διάθεση από μόνη της δεν είναι σχεδόν

ποτέ αρκετή - θέλουμε να ξέρουμε «πώς» να υπερνικήσουμε τις εσωτερικές αντιστάσεις μας και να αποκτήσουμε νέες συνήθειες που θα μας βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων μας.

Άλλο ένα σημαντικό ζήτημα είναι ότι το «πώς» πρέπει να έχει αποτελέσματα. Δεν είμαι σίγουρος για το τι είναι χειρότερο - καλές συμβουλές που δε συνοδεύονται από τον τρόπο που μπορούν να εφαρμοστούν, ή ολοκληρωμένες συμβουλές που δεν βοηθούν στην επίτευξη των στόχων. Χρησιμοποιήστε μόνο εργαλεία που είναι αποδεδειγμένα αποτελεσματικά ή που είναι αποτελεσματικά σε άλλους τομείς, όπως στο CBT (Cognitive Behavioural Therapy) στον τομέα της θεραπείας ή τεχνικές που χρησιμοποιούνται στον αθλητικό τομέα. Αυτό που θέλουμε είναι μια λύση σε ένα στόχο ή πρόβλημα. Συμβουλές που δε μας δείχνουν το «πώς» θα καταλήξουν στο να αυξήσουν τη σύγχυσή μας, επειδή βρισκόμαστε στην περίεργη κατάσταση να γνωρίζουμε καλά τι θέλουμε και που πρέπει να πάμε, όμως να νιώθουμε αδύναμοι επειδή δεν έχουμε τα εργαλεία για να το πετύχουμε! Χωρίς το «πώς», είμαστε καταδικασμένοι να παλεύουμε σκληρά για να φτάσουμε στο στόχο μας – αυξάνοντας διαρκώς τη σύγχυσή μας.

Εάν έχετε διαβάσει βιβλία σχετικά με την ανάπτυξη του εαυτού, θα διαπιστώσατε ότι πολλά από αυτά προσφέρουν καλές ιδέες. Μια συμβουλή μπορεί να είναι αναδιατύπωση μιας δοκιμασμένης και αποδεδειγμένης ιδέας - για παράδειγμα, η εφαρμογή της δύναμης του οραματισμού στον πλουτισμό, π.χ. «Σκεφτείτε σαν πλούσιος και γίνετε πλούσιος». Εναλλακτικά, μπορεί να είναι μια απολύτως καινοτόμος ιδέα σε έναν τομέα που δεν έχει εξερευνηθεί - σκεφτείτε το «αλλάζουμε ή βουλιάζουμε», το οποίο αναφέρεται στον τομέα της αλλαγής. Σε κάθε περίπτωση, αυτά τα βιβλία γνωρίζουν επιτυχία όχι μόνο λόγω των ιδεών που προσφέρουν αλλά επειδή παρουσιάζουν και πολύ συγκεκριμένα, εφαρμόσιμα βήματα που εξηγούν το «πώς» να πετύχουμε συγκεκριμένους στόχους. Μόνο εξηγώντας το «πώς» μπορούμε να μετατρέψουμε μια ιδέα σε πράξη.

μείνετε συντονισμένοι για το 2ο μέροςΣτο 2ο μέρος αυτής της σειράς θα εστιάσουμε στον τρίτο λόγο για τον οποίο οι συμβουλές επένδυσης δεν είναι χρήσιμες. Επιπλέον, θα αναλύσουμε τη λύση που πρέπει να εφαρμόσουν οι επενδυτές προκειμένου να βελτιωθούν. «

Bruce BowerΟ Bruce Bower είναι διαχειριστής χαρτοφυλακίων ενός hedge fund. Έχει έντονο ενδιαφέρον για τις αγορές, την ψυχολογία και την ατομική ανάπτυξη, ενώ έχει εκπαιδευτεί και ως υπνοθεραπευτής.

www.howoftrading.com

Bruce BowerΟ Bruce Bower είναι διαχειριστής χαρτοφυλακίων ενός hedge fund. Έχει έντονο ενδιαφέρον για τις αγορές, την ψυχολογία και την ατομική ανάπτυξη, ενώ έχει εκπαιδευτεί και ως υπνοθεραπευτής.

Τα περισσότερα ζητήματα σχετικά με την «ψυχολογία»των επενδύσεων δεν έχουν σχέση με την ψυχολογία,

αλλά με την ελλειπή εκτέλεση συναλλαγών.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

KTX_21x29cm_B.pdf 2 20/03/2013 21:57


22


Γιατί επενδύουμε σε δικαιώματα προαίρεσηςΣτις 23 Ιανουαρίου, με το κλείσιμο της αγοράς η Netflix (NFLX) δημοσίευσε τους αριθμούς τριμήνου. Η τιμή της μετοχής αναφέρθηκε περίπου στα 103 δολάρια. Σε μια μικρή αίθουσα συναλλαγών, κάποιοι επενδυτές άνοιξαν μια μικρή θέση στην πιθανότητα μιας εξαιρετικά θετικής έκπληξης, και αγόρασαν εβδομαδιαία δικαιώματα προαίρεσης με τιμή εξάσκησης τα 125 δολάρια. Πρόκειται για μια συναλλαγή με εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό επιτυχίας αλλά με εξαιρετικά υψηλή αναλογία ανταμοιβής/ρίσκου. Διαβάστε εδώ πώς έγινε πράξη αυτό το σενάριο.

15,486% με τη Netflix σε μια νύχτα

» Την Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013 αγοράσαμε εβδομαδιαία δικαιώματα (προαίρεσης) αγοράς με τιμή εξάσκησης τα 125 δολάρια για να εκμεταλλευτούμε μια πιθανή μεγάλη μετακίνηση. Ονομάσαμε αυτήν την συναλλαγή «κέρδη Netflix (NFLX)». Η εβδομαδιαία τιμή εξάσκησης 120/125 βρισκόταν στη λίστα ελέγχου της θέσης μας τόσο την Τρίτη όσο και την Τετάρτη. Κοινοποιήσαμε την είσοδό μας μέσω του chatroom, του twitter και του φόρουμ μας: αγοράσαμε εβδομαδιαία δικαιώματα των 125 @ .12/.15 για κέρδη εντός ωρών. Αυτή η κίνηση ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη, σκεφτείτε να πάθουμε dejavu και η μετοχή να σπάσει κατά 20%. Οι συναλλαγές μας ήταν οι εξής:

10:38:25 αγορά 5 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1210:38:25 αγορά 5 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1210:38:25 αγορά 4 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1210:38:25 αγορά 5 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1210:41:22 αγορά 5 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1310:43:33 αγορά 7 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1510:44:49 αγορά 2 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1710:44:49 αγορά 2 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.1710:44:49 αγορά 1 NFLX Jan 25 2013 125.0 Call @ 0.17

Κατά το τέλος της 23ης Ιανουαρίου, οι εν λόγω συναλλαγές είχαν ανέβει κατά 150% και τις διατηρούσαμε ακόμα. Ήτανε


23

τζόγος, αλλά μερικές φορές στο τέλος κερδίζουν οι τολμηροί. Το πρωί της 24ης Ιανουαρίου κάναμε μια επισκόπηση της στρατηγικής μας για να πραγματοποιήσουμε έξοδο πριν από το άνοιγμα τοποθετώντας ένα όριο στα 20 δολάρια, έπειτα στα 22, κατόπιν κλείσαμε την πρώτη παρτίδα στα 18 δολάρια και 20 λεπτά αργότερα κλείσαμε τα υπόλοιπα στα 23.80 δολάρια (.20 πιο κάτω από το υψηλό ημέρας της τιμής εξάσκησης):

Filled Sell to Close 11 NFLX Limit 23.80 – 09:52:43Filled Sell to Close 2 NFLX Limit 23.80 – 09:52:43Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 23.80 – 09:52:43Filled Sell to Close 2 NFLX Limit 23.80 – 09:52:41Filled Sell to Close 2 NFLX Limit 23.80 – 09:52:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:42Filled Sell to Close 2 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 2 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 1 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 2 NFLX Limit 18.00 – 09:30:41Filled Sell to Close 3 NFLX Limit 18.00 – 09:30:40

Έτσι, έπειτα από 30 λεπτά συναλλαγών κατά τη διάρκεια της Πέμπτης, οι αγορές που κάναμε την Τετάρτη για 483 δολάρια, απέδωσαν 75.280 δολάρια. Αυτό σας δείχνει τη δύναμη των δικαιωμάτων προαίρεσης. Εάν πιστεύετε ότι οι επενδύσεις είναι λαχείο, σας προτείνουμε να ψάξετε στον ιστότοπό μας για ανάλογες συναλλαγές των CMG, CME, PCLN, LNKD, SINA, και άλλων μετοχών.

Συναλλαγές αυτού του είδους δεν γίνονται καθημερινά, και η διαπραγμάτευση ενός τόσο επικίνδυνου εργαλείου όπως τα δικαιώματα προαίρεσης επί μετοχών με την ελπίδα εκμετάλλευσης μιας τέτοιας μετακίνησης, θα οδηγήσει στον αποδεκατισμό του λογαριασμού σας. Όμως τα δικαιώματα προαίρεσης σας δίνουν την επιλογή να ρισκάρετε χαμηλότερο κεφάλαιο με πιθανότητες για υψηλές ανταμοιβές. «

Το διάγραμμα παρουσιάζει την τεράστια μετακίνηση των μετοχών NFLX έπειτα από την έκπληξη των κερδών.

Πηγή: www.tradesignalonline.com

Δ1) Netflix: Τεράστιο ανοδικό κενό

Jimmy BobO Jimmy Bob συνεργάζεται με την ιστοσελίδα www.optionmillionaires.com. Στόχος του είναι η προσφορά βοήθειας προς εσάς για την εξασφάλιση υψηλών κερδών κάνοντας χρήση της εμπειρίας του στις συναλλαγές δικαιωμάτων προαίρεσης επί μετοχών. Αποστολή του είναι η διαμόρφωση του χώρου όπου οι επενδυτές μετοχών θα συνέρχονται, θα ανταλλάσουν ιδέες, στρατηγικές και εμπειρίες, βελτιώνοντας παράλληλα τις δεξιότητές τους.

2013-01-23 10:38:52 AM $NFLX 125 λαχείο για κέρδη @ .122013-01-23 03:39:59 PM θα τα διατηρήσεις μέχρι αύριο; Το περιμένω από σένα 2013-01-23 03:41:26 PM Ναι, τρελλαίνομαι 2013-01-23 03:41:40 PM Η έξυπνη ίνηση θα ήταν να πουλήσω τα μισά αλλά δε με χαροποιεί η ιδέα 100-200% μερικές φορές ~2013-01-23 03:42:32 PM Όταν αγόρασα ήταν λόττο και σκόπευα να τα διατηρήσω, αυτό δεν αλλάζει

ςυνομιλία – αυτά είναι όσα λέγαμε

Εάν πιστεύετε ότι οι επενδύσεις είναι λαχείο, σας προτείνουμε να ψάξετε στον ιστότοπό μας


24


Καλώς ήλθατε στο εργαστήριο του GreekTrader !!!

Συνεχίζουμε σε αυτό το τεύχος με το 2ο από τα 10 πειράματα του GreekTrader.gr, αναζητώντας χρυσές συνταγές επιτυχίας, βασισμένες σε απλές ιδέες της Τεχνικής Ανάλυσης, που μπορούν να βελτιώσουν τον τρόπο που επενδύουμε. Για όσους φίλους αναγνώστες δεν διάβασαν το πρώτο πείραμα, με το σχετικό μας αφιέρωμα στον χρυσό αριθμό “φ” και την εφαρμογή της ακολουθίας Fibonacci στο trading, μπορούν να ανατρέξουν στο προηγούμενο τεύχος (TRADERS’ Σεπτεμβρίου).

10 χρηματιστηριακά πειράματα

τα πειράματα Τα θέματα των 10 πειραμάτων, αρχής γενομένης από το τεύχος Σεπτεμβρίου, είναι τα εξής:

1. Fibonacci2. MACD3. RSI εναντίον CCI

4. Κινητός Μέσος Όρος5. ADX , +/- DMI6. Bollinger Bands7. Σχηματισμοί & Στηρίξεις/Αντιστάσεις8. Elliot Waves9. AROON10. ATR και στρατηγικές Trailing Stop.


25

MACDline:=EMA12-EMA26;EMA9macd:=Mov(MACDline,9,E );MACDhistogram:=MACDline - EMA9macd;MACDline; EMA9macd; MACDhistogram;

Aφού καταλάβαμε την απλή λογική που διέπει αυτόν τον σημαντικότατο ταλαντωτή, και που περιγράφεται πλήρως σε μόλις 10 σειρές, δημιουργούμε τις 2 παραπάνω μαθηματικές φόρμουλες, και το αποτέλεσμα θα μοιάζει με το παρακάτω.

Βασικότεροι τρόποι εφαρμογήςΟ MACD αν και είναι ίσως ο απλούστερος από όλους τους ταλαντωτές, ακολουθείται από αρκετούς επενδυτές, και ειδικά από τους πιο αρχάριους που δεν έχουν τον χρόνο ή την απαραίτητη γνώση μαθηματικών και γεωμετρίας για να εμβαθύνουν σε πολυπλοκότερες συναρτήσεις. Και αυτό το χαρακτηριστικό, τον κάνει μοναδικό στο είδος του, αφού προσφέρει και πολλές εναλλακτικές στον τρόπο χρήσης του.

Τρείς είναι οι βασικοί τρόποι με τους οποίους ο MACD μπορεί να ενεργοποιήσει ένα αγοραστικό ή πωλητικό σήμα, και αν και θα αναφερθώ και στους τρείς, θα κάνουμε το πείραμα μας, μόνο στον τελευταίο τρόπο, καθώς δεν φτάνουν εκατοντάδες σελίδες για να αναπτυχθεί επαρκώς η μεθοδολογία όλων.

αποκλίσεις (Divergences)Ένας από τους πιο αποδοτικούς και αξιόπιστους τρόπους εκμετάλλευσης του MACD, είναι η διαδικασία εντοπισμού αποκλίσεων στο διάγραμμα, όπου ως απόκλιση νοείται

Ο MACD είναι η διαφορά (απόσταση τιμής) μεταξύ δύο Κινητών Μέσων Όρων. Τι κάνει έναν τόσο απλό δείκτη, ικανό να υποδείξει αποτελεσματικά την ΤΑΣΗ, την ΟΡΜΗ, αλλά και ΖΩΝΕΣ υπεραγοράς/υπερπώλησης;

Αναμφίβολα, ένας από τους πλέον αγαπημένους ταλαντωτές των απανταχού trader, είναι ο MACD (Moving Average Convergence/Divergence). Όχι μόνο δεν πρόκειται για έναν πολυσύνθετο ή δυσνόητο μαθηματικό τύπο, αλλά αντίθετα το δυνατό του σημείο είναι η απλότητα και στον υπολογισμό του, μα και στην χρήση του.

η ιστορίαΚαθώς είπαμε και στο προηγούμενο τεύχος, η ιστορία είναι απαραίτητο συστατικό της Τεχνικής Ανάλυσης, αφού μελετά ιστορικά δεδομένα τιμών, γι’ αυτό δε θα παραλείπουμε να κάνουμε και μία σύντομη ιστορική αναδρομή και μία αναφορά σε όσους τίμησαν ή επινόησαν τα εργαλεία τα οποία χρησιμοποιούμε, και οι οποίοι με επίμονη έρευνα, έπαιξαν τον σημαντικό τους ρόλο, στην επικράτηση αυτών των μεθόδων, ως κλασσικών.

Τον συγκεκριμένο δείκτη επινόησε, και πρώτος χρησιμοποίησε, ο Gerald Appel πριν περίπου 50 χρόνια,ενώ 30 χρόνια αργότερα πήρε την τελική του μορφή και ολοκληρώθηκε από τον Thomas Aspray ο οποίος πρόσθεσε και το Histogram του MACD.

Για να καταλάβουμε τον υπολογισμό και την πλήρη απεικόνιση του MACD και του Ηistogram του MACD, κάνουμε τα εξής: Αρχικά υπολογίζουμε 2 κινητούς μέσους όρους της τιμής (π.χ. μίας μετοχής). Έναν 26 περιόδων (ημερών) κι έναν πιο γρήγορο, 12 περιόδων. Η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο ΚΜΟ, ονομάζεται MACD.

Στη συνέχεια, υπολογίζουμε τον ΚΜΟ 9 περιόδων της τιμής του MACD, ο οποίος ονομάζεται trigger (σηματοδότης). Η διαφορά μεταξύ του MACD και του KMO του, απεικονίζεται σε κάθετες στήλες (ιστόγραμμα), ονομάζεται Histogram, και είναι αναπόσπαστο εργαλείο ανάλυσης.

ςχεδιασμός στο διάγραμμα:EMA26:=Mov(Close,26,E);EMA12:=Mov(Close,12,E);EMA26; EMA12;

ςχεδιασμός σεδιαφορετικό παράθυρο:EMA26:=Mov(CLOSE,26,E);EMA12:=Mov(CLOSE,12,E);

Αν ακολουθήσαμε τα βήματα σωστά, θα βλέπουμε και τα 5 στοιχεία που συνθέτουν την ολοκληρωμένη μορφή του MACD, και μπορούμε πλέον να αναζητήσουμε πιθανές επενδυτικές ευκαιρίες που προκύπτουν από στρατηγικές που ακολουθούν τη μεθοδολογία.

Πηγή: End of Day Data από ASE και επεξεργασία δεδομένων με Thomson Reuters Metastock

Δ1) Macd


26


Τρείς είναι οι βασικοί τρόποι με τους οποίους ο MACD μπορεί να ενεργοποιήσει ένα αγοραστικό ή πωλητικό σήμα

οποιαδήποτε διαφορά στην κατεύθυνση μεταξύ της τιμής του προϊόντος που αναλύεται, και του ταλαντωτή που μελετάμε (στην συγκεκριμένη περίπτωση του MACD ή του Histogram). Για παράδειγμα μπορείτε να δείτε στο παρακάτω διάγραμμα, πως Γενικός Δείκτης ΧΑΑ, έκανε υψηλότερες τιμές στις αρχές του έτους 2013, ενώ την ίδια στιγμή, ο MACD αδυνατούσε να μιμηθεί την κίνηση αυτή, σταδιακά υποχωρούσε και έδωσε πρώτος, ένα τεχνικό σήμα, ότι η αγορά μας “πνέει τα λοίσθια“. Αυτή η “διαφωνία απόψεων” μεταξύ τιμών και ταλαντωτών, ονομάζεται απόκλιση, και κοινώς θεωρείται ότι είναι απ’τα ισχυρά σήματα που προσφέρει η τεχνική ανάλυση στους οπαδούς της.

Πράγματι στη συνέχεια η αγορά ακολούθησε την αδυναμία που πολύ σωστά υπέδειξε ο MACD.

διασπάσεις του MACD από το TRIGGER (CROSS) σε υπεραγορασμένες / υπερπωλημένες ζώνες

Μία άλλη μέθοδος που συνηθίζεται να ακολουθείται σύμφωνα με τη θεωρία του MACD, είναι η αναζήτηση εμφανών σημείων στο παρελθόν του, τα οποία να λειτούργησαν ικανοποιητικά ως στηρίξεις ή αντιστάσεις σε ακραίες τιμές του και τα οποία

να ενεργοποίησαν μια αντιστροφή. Τότε και εάν αυτό έχει επαναληφθεί σε ικανοποιητικό βαθμό, και εάν ο επενδυτής θεωρεί ότι εντόπισε μια συμπεριφορά στο παρελθόν, με καλές στατιστικές πιθανότητες μπορεί να κάνει την υπόθεση ότι αυτή η συμπεριφορά θα επαναληφθεί στο μέλλον.

Για παράδειγμα, και στο ίδιο διάγραμμα με την απόκλιση, βλέπουμε ότι στις αρχές Απριλίου, ο MACD κατέγραψε ένα χαμηλό σημείο, το οποίο αντέδρασε αρκετά ικανοποιητικά. Αρκετά αργότερα, στα τέλη Ιουνίου, ο MACD αντέδρασε σχεδόν από το ίδιο σημείο, και το ίδιο έκανε και η αγορά. Οι οπαδοί αυτής της μεθόδου, συνηθίζουν να περιμένουν μια επιβεβαίωση, ούτως ώστε να μην τοποθετηθούν αντίθετα (κόντρα) στην ισχύουσα τάση, διότι αυτή μπορεί να διαγράφεται και πολύ έντονα αν συναινούν οικονομικά ή πολιτικά ή θεμελιώδη δεδομένα κατά τη στιγμή της καταγραφής ακραίων τιμών του MACD,

αλλά συνηθίζεται και προτείνεται άλλωστε να περιμένουν τον trigger (δηλαδή τον ΚΜΟ του MACD, o οποίος είναι ο κόκκινος διακεκομμένος), να διασπάσει ανοδικά τον ίδιο τον MACD.

Aυτή η συνθήκη αν ικανοποιηθεί, η θεωρία λέει ότι συνδράμουν 3 θετικές για την τοποθέτησή μας, τεχνικές καταστάσεις, χωρίς φυσικά να μπορεί να αποκλειστεί με κανέναν τρόπο η απώλεια, και για αυτόν τον λόγο θα πρέπει πάντα να τοποθετούμε παράλληλα και το όριο απώλειας (stop loss) που είναι αποδεκτό από εμάς, σε περίπτωση που η τιμή δεν κινηθεί σύμφωνα με την επιθυμία μας.

Οι 3 συνθήκες αυτές, που φαινομενικά συμπίπτουν σε ένα τέτοια σήμα εισόδου, είναι οι εξής:

ι) MACD σε ακραία ζώνηιι) ΜACD σε παλαιότερη στηριξή τουιιι) Διάσπαση του MACD από τον Kινητό Mέσο Όρο του.

διάσπαση της ζώνης μηδέν (0)Τέλος ο τρίτος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον MACD για την ανάλυση μας, και συμπληρώνει την πολυδιάστατη εικόνα του και τον πλουραλισμό του ως ταλαντωτή, καθώς όπως είδαμε

Παρατηρούμε εντός των κάθετων άσπρων γραμμών, ότι ο ΓΔ κινείται ανοδικά, αλλά ο ΜACD δεν ξεγελιέται, και δεν ακολουθεί. Αντιθέτως καταγράφει χαμηλότερες τιμές, τη στιγμή που ο ΓΔ καταγράφει υψηλότερες. Τελικά την αλήθεια έλεγε ο ταλαντωτής προσφέροντας ευκαιρία πώλησης.


Δ2) Απόκλιση


27

φόρμουλα που δημιουργήσαμε στό άρθρο αυτό, και με το δημοφιλές πρόγραμμα Metastock, αρκετούς αναδρομικούς ελέγχους (backtest), όπου εξετάζουμε το παρελθόν και εμφανίζονται τα θεωρητικά αποτελέσματα (κατά προσέγγιση), εάν είχε ακολουθηθεί αυτή η στρατηγική.

Δοκιμάστε το και στείλτε μας σχόλια και παρατηρήσεις. Εμείς το πραγματοποιήσαμε με 10 δεικτοβαρείς μετοχές όμως και μεγάλης κεφαλαιοποίησης, όπως ΟΠΑΠ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟ, ΕΘΝΙΚΗ, ΑΛΦΑ BANK, OTE, κ.α. και τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, παρόλη την μεγάλη πτώση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου. Ο λόγος που το σύστημα δεν εγκλωβίζει σε περιόδους πτώσης μεγάλης διαρκείας σαν αυτή που βιώσαμε, είναι ότι απλά ότι σε τέτοια περίπτωση το πιθανότερο είναι το Histogram να περάσει κάτω από το ΜΗΔΕΝ, και να προστατέψει έτσι το κεφάλαιο. «

είναι ικανός να εντοπίσει μια ακραία κατάσταση υπεραγοράς/υπερπώλησης, ή και να υποδείξει μια αλλαγή στην ισχύουσα τάση με τον trigger, ή και να αποκαλύψει μια κρυφή αδυναμία ή δυναμικήμέσω μίας απόκλισης... είναι η δυνατότητα του να περιγράψει την ορμή (momentum) μέσω της κίνησης του ιστογράμματος πάνω ή κάτω από τη ζώνη του μηδέν (0).

Μπορούμε να δούμε στο τρίτο διάγραμμα, που απεικονίζεται το Ιστόγραμμα του MACD, πως όποτε ο κίτρινος ταλαντωτής πέρασε πάνω ή κάτω από το μηδέν, αντίστοιχα η μεσοπρόθεσμη κίνηση της τιμής εξελίχθηκε παρόμοια, διατηρώντας ή ακολουθώντας την γενική πορεία του ταλαντωτή.

Μελετάμε και πάλι τον Γενικό Δείκτη, και βλέπουμε με μπλε βελάκι τα σημεία στα οποία ο κίτρινος έγινε θετικός, δηλαδή πέρασε πάνω από το μηδέν, και κόκκινο βελάκι κάθε φορά που έγινε αρνητικός και πέρασε κάτω από το μηδέν.

Εάν είχαμε ακολουθήσει αυτό το “απλούστερο όλων” σύστημα, και με την ιδέα ότι στις πτώσεις όχι μόνο πουλάμε τις θέσεις μας, αλλά ανοίγουμε και θέσεις ανοικτής πώλησης (short-δηλαδή που ποντάρουν στην πτώση), θα είχαμε καταγράψει 6 πετυχημένες κινήσεις στις 7 συνολικά, που η συγκεκριμένη μέθοδος πληρούσε το κριτήριο που ενεργοποιεί είσοδό μας στην αγορά.

Φυσικά όπως επισημάναμε και στο προηγούμενο άρθρο, αυτή η μέθοδος από μόνη της δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί, καθώς ένα πλήρες σύστημα συμπεριλαμβάνει 10-δες συνθήκες, και κανόνες με τους σημαντικότερους να είναι όχι οι κανόνες εισόδου όπως αυτοί στους οποίους αναφερόμαστε, αλλά οι κανόνες εξόδου και προστασίας κεφαλαίου (διαχείρισης ρίσκου). Και επιπλέον πέρα από οποιοδήποτε σύστημα ή μέθοδο ακολουθούμε, χρειάζεται η εμπειρία των συναλλαγών, και η γνώση του προφίλ μας, ώστε να ταιριάζει με το είδος της επένδυσης.

Εξετάζουμε όμως περιπτώσεις όπου οι συνθήκες λειτούργησαν ιδανικά, και βλέπουμε ότι υπάρχει μια σαφή προδιάθεση και με τον MACD, να τοποθετηθούμε με τις πιθανότητες υπέρ μας και όχι εναντίον μας, και αυτό ήταν το ζητούμενο του άρθρου.

Επιπλέον, για να ολοκληρώσουμε το πείραμα του GreekTrader.gr με γενικότερα αποτελέσματα, και ασφαλέστερα συμπεράσματα, σε ότι αφορά κατανομή διαφορετικών προϊόντων και χρονικού ορίζοντα επένδυσης, κάνουμε με τη

Στον Γενικό Δείκτη, το σύστημα απέδωσε εξαιρετικά το τελευταίο διάστημα, κερδίζοντας σε 6 από τα 7 σήματα, ενώ και το 1 που έχασε ήταν συγκριτικά για ελάχιστα. Οι φατσούλες στα σημεία αντιστροφής, είναι χαμογελαστές που εμπιστεύθηκαν το Ιστόγραμμα του MACD.


Δ3) 5 στα 5

Ανδρέας ΚόρδαςΟ Ανδρέας Κόρδας ξεκίνησε το 1999 ως ιδιώτης επενδυτής στο Forex και τις διεθνείς αγορές μετοχών και εμπορευμάτων, ενώ ασχολείται με πάθος με την Τεχνική Ανάλυση. Ως ενεργός trader διαθέτει μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση στα αυτοματοποιημένα συστήματα συναλλαγών και διοργανώνει επιμορφωτικά σεμινάρια για επενδυτές. Είναι ιδρυτής του GreekTrader.gr και διευθυντής τμήματος Ξένων Αγορών της Guardian Trust Χρηματιστηριακής ΑΕΠΕΥ.

[email protected]

Ανδρέας ΚόρδαςΟ Ανδρέας Κόρδας ξεκίνησε το 1999 ως ιδιώτης επενδυτής στο Forex και τις διεθνείς αγορές μετοχών και εμπορευμάτων, ενώ ασχολείται με πάθος με την Τεχνική Ανάλυση. Ως ενεργός trader διαθέτει μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση στα αυτοματοποιημένα συστήματα συναλλαγών και διοργανώνει επιμορφωτικά σεμινάρια για επενδυτές. Είναι ιδρυτής του GreekTrader.gr και

νεα

28


δήλωσε απλά ότι δεν περιμένει πολύ μεγάλες απώλειες και τίποτα περισσότερο. Η τράπεζα θα μπορούσε να απορροφήσει ακόμη μεγαλύτερη απώλεια: Η Goldman Sachs παρουσίασε υπέρογκα κέρδη για φέτος. Ένα στέλεχος της τράπεζας αποδίδει τις λανθασμένες εντολές σε σφάλμα του υπολογιστή. Το λάθος ανακίνησε έρευνες στην τράπεζα σχετικά με τη λανθασμένη αποστολή, προς τα χρηματιστήρια, πληροφοριών για τιμές υπό τη μορφή εντολών. Οι ειδικοί είπαν ότι αφορούσε

δικαιώματα προαίρεσης σε εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης, όπως είναι οι Johnson & Johnson, JPMorgan και Kellogg. Τα κύρια χρηματιστήρια ενημερώθηκαν ότι πρέπει να ελέγξουν αυτές τις εντολές. Τα χρηματιστήρια θα μπορούσαν να ακυρώσουν τις διαταγές αναδρομικά ή να προσαρμόσουν τις τιμές εάν είχαν εκτελεστεί από λάθος. Αλλά αυτό θα οδηγούσε σε ένα ντόμινο επειδή θα επηρέαζε και άλλους επενδυτές που στην πορεία έκλεισαν αυτές τις αναληθείς συμφωνίες της Goldman. Αυτοί οι επενδυτές αντισταθμίζουν συχνά τις συναλλαγές με επιπλέον συναλλαγές. Πριν από ένα χρόνο, μια ανάλογη περίπτωση προκάλεσε σάλο. Στις αρχές του Αυγούστου του 2012, ένα λογισμικό λάθος της Knight Capital, πάροχου υπηρεσιών της αμερικανικής οικονομίας, προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατά την τοποθέτηση αναληθών εντολών για διάστημα 45 λεπτών. Οι απώλειες για την Knight Capital ανήλθαν στα 440 εκατομμύρια δολάρια και απείλησαν την ύπαρξη της εταιρείας.

Πηγή: www.spiegel.de

το ατύχημα της Goldman προκαλεί ογκώδεις συναλλαγές δικαιωμάτων προαίρεσης

Στην τράπεζα επενδύσεων Goldman Sachs, ένα τεχνικό ατύχημα προκάλεσε προφανώς ένα τσουνάμι από ανεπιθύμητες συναλλαγές δικαιωμάτων προαίρεσης. Ένα λογισμικό σύστημα που θα έπρεπε μόνο να υπολογίζει τιμές, έστειλε, αντ΄ αυτού, πραγματικές εντολές στα χρηματιστήρια. Η ζημία μπορεί να είναι μεγαλύτερη από εκατό εκατομμύρια δολάρια.Τα 17 λεπτά μετά από το άνοιγμα του αμερικανικού χρηματισστηρίου δικαιωμάτων προαίρεσης στις 20 Αυγούστου 2013 μπορεί να αποβούν πολύ ακριβά για τη Goldman Sachs: σε αυτό το διάστημα, η αμερικανική επενδυτική τράπεζα υπέβαλε εσφαλμένα έναν σημαντικό αριθμό συναλλαγών δικαιωμάτων προαίρεσης λόγω μιας τεχνικής βλάβης. Τα χρηματιστήρια ενημερώθηκαν ότι λαμβάνονταν υπόψη τα δικαιώματα προαίρεσης σε μετοχές με σύμβολο συναλλαγής που άρχιζε από H έως L. Είναι απολύτως ασαφής ο τρόπος με τον οποίον αυτές οι εντολές θα μπορούσαν να εκτελεστούν από λάθος καθώς και ποιό θα είναι το μέγεθος της ζημιάς. Οι Financial Times υπέθεσαν ότι η ζημία μπορεί να είναι μεγαλύτερη από εκατό εκατομμύρια δολάρια. Η Goldman

Το μεγαλύτερο swing στο δείκτη αναφοράς μετοχών της Κίνας από το 2009 απειλεί να πλήξει ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη στο εθνικό της χρηματιστήριο, αφότου έχασε περισσότερα χρήματα για τους επενδυτές από οποιοδήποτε άλλο στον κόσμο κατά τη διάρκεια των προηγούμενων τεσσάρων ετών. Οι μετοχές της Κίνας υπέστησαν ένα σοκ στις 16 Αυγούστου από ένα λάθος συναλλαγής στην Everbright Securities Co, το οποίο προκάλεσε μια αύξηση όγκου κατά 53% και ένα swing άνω του 6% στο δείκτη Shanghai Composite. Η απώλεια MTM ήταν ίση με

περίπου 194 εκατομμύρια γουάν ($32 εκατομμύρια). Η εταιρεία έριξε το φταίξιμο σε ένα ελαττωματικό σύστημα επένδυσης, ενώ χρησιμοποίησε τα δικά της κεφάλαια και ρευστοποίησε ορισμένα αξιόγραφα για να εξασφαλίσει την εκκαθάριση. Η ρυθμιστική Επιτροπή αξιόγραφων της Κίνας έχει αποφασίσει να ερευνήσει τν κίνηση. Κατά τη 16η Αυγούστου δεν εντοπίστηκε κανένα ανθρώπινο διαχειριστικό λάθος στις συναλλαγές αξιόγραφων της Everbright.

Πηγή: www.bloomberg.com

επενδυτικό λάθος της κίνας μειώνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε μετοχές

νεα

29

λήξης διάφορων φορολογικών περικοπών που θεσπίστηκαν μετά από την οικονομική κρίση του 2008. Τα νοικοκυριά με μηδενική φοροδοτική ικανότητα δεν διανέμονται ομοιόμορφα στις ομάδες εισοδήματος. Η πλειονότητά τους (γύρω στο 67%) για φέτος έχει εισόδημα κάτω των $30.000. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι: 798.000 νοικοκυριά της κατηγορίας που δεν πληρώνει έχουν ετήσια εισοδήματα μεταξύ $100.000 και $200.000, 48.000 νοικοκυριά έχουν εισοδήματα μεταξύ $200.000 και $500.000, 3000 νοικοκυριά έχουν

εισοδήματα μεταξύ $500.000 και $1 εκατομμυρίου και 1000 νοικοκυριά έχουν εισοδήματα άνω του ενός εκατομμυρίου.Της Jeanne Sahadi

Πηγή: www.money.cnn.com

(ποιοί δεν οφείλουν καθόλου ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος)

Κάτι περισσότερο από το 43% των αμερικανικών νοικοκυριών, ήτοι 70 εκατομμύρια νοικοκυριά, θα καταλήξουν να μη χρωστάνε καθόλου ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος για το 2013. Αυτός ο αριθμός είναι χαμηλότερος σε σχέση με τα τελευταία έτη λόγω βελτίωσης της οικονομίας και λόγω της

Βραβείο Charles H. Dow

Η Ένωση Τεχνικών Αναλυτών Αγοράς (Market Technicians Association - MTA), μια επαγγελματική οργάνωση για τους τεχνικούς αναλυτές και το κύριο σώμα του Chartered Market Technician (CMT), ανακοίνωσε την επιλογή της για τον παραλήπτη του φετινού βραβείου Charles H. Dow. Ως παραλήπτης επιλέχθηκε ο George A. Schade Jr., CMT, για την εργασία του με τίτλο «The Repeating Story Of On-Balance Volume», σχετικά με τη σημασία της ιστορίας στον τομέα της τεχνικής ανάλυσης. Η MTA απονέμει το βραβείο Charles H. Dow, το οποίο αφορά στη διάκριση και στη δημιουργικότητα στην τεχνική ανάλυση, από το 1994. Οι τεχνικοί αναλυτές καλούνται να στείλουν τις υποβολές τους για το βραβείο του επόμενου έτους, με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 1η Φεβρουαρίου 2014. Ο διακριθείς συγγραφέας θα λάβει ένα χρηματικό ποσό ως βραβείο καθώς και μια πρόσκληση για να παρουσιάσει την εργασία του σε ένα σεμινάριο της MTA, ενώ η εργασία του μπορεί ακόμη να δημοσιευθεί στο

η βελτίωση της αμερικανικής οικονομίας δεν απαιτεί περισσότερους φόρους

περιοδικό τεχνικής ανάλυσης της MTA, το ηλεκτρονικό ενημερωτικό δελτίο και τον ιστότοπό της.

Πηγή: http://MTA.org

νεα

30


Η Goldman Sachs Group Inc. (NYSE:GS) έχει αντικαταστήσει τη Bank of America Corp. (NYSE:BAC), η Visa Inc. (NYSE:V) έχει αντικαταστήσει τη Hewlett-Packard Co. (NYSE:HPQ) και η Nike Inc. (NYSE:NKE) έχει αντικαταστήσει την Alcoa Inc. (NYSE:AA) στο βιομηχανικό δείκτη του Dow Jones (DJIA) από τη Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου. Οι αλλαγές του δείκτη οφείλονται στις χαμηλές τιμές των μετοχών των τριών προς μετακίνηση επιχειρήσεων και στην επιθυμία της Επιτροπής Δεικτών (Index Committee) να διαφοροποιήσει την αντιπροσώπευση του δείκτη για τον τομέα και τη βιομηχανική ομάδα. Τέτοιες αλλαγές δεν προκαλούν καμία αναστάτωση στο επίπεδο του δείκτη. Ο διαιρέτης που χρησιμοποιείται για να υπολογίσει τον DJIA από τις τιμές των συστατικών του στις αντίστοιχες εγχώριες αγορές τους άλλαξε πριν από το άνοιγμα κατά την ημερομηνία της αλλαγής. Αυτή η διαδικασία αποτρέπει οποιαδήποτε διαστρέβλωση στην απεικόνιση του αμερικανικού χρηματιστηρίου από τον DJIA.

Πηγή κειμένου: www.djindexes.com,

Πηγή πίνακα: Wikipedia (New Composition of the Dow)

New Composition of the Dow

3M1

American Express

AT&T3

Boeing

Caterpillar

Chevron

Cisco

Coca-Cola

Disney

DuPont

ExxonMobil4

General Electric

Goldman Sachs

Home Depot

IBM

New Composition of the Dow

Intel

Johnson & Johnson

JPMorgan Chase & Co.5

McDonald’s

Merck & Co., Inc.

Microsoft

Nike

Pfizer

Procter & Gamble

Travelers

United Technologies6

UnitedHealth

Verizon Communications

Visa

Wal-Mart

Ο Joseph Granville, σ υ ν τ ά κ τ η ς ενημερωτικών δελτίων και τεχνικός αναλυτής που μετακινούσε τα χρηματιστήρια με απαισιόδοξες αγορές δικαιωμάτων κατά τις

δεκαετίες του ‘70 και του ‘80, απεβίωσε. Ήταν 90 ετών. Ο Granville, εκδότης των δελτίων Granville Market Letter από το 1963, πρόβλεψε την διολίσθηση του Dow Jones Industrial Average από το 1977 έως το 1978, καθώς και το τέλος της άνθησης στις σχετικές με Η/Υ μετοχές το 2000. Το 1982 και το 1995 έκανε λάθος όταν προέβλεψε απώλειες πριν από τα ράλι των μετοχών.Στις προβλέψεις του, ο Granville χρησιμοποιούσε κριτήρια όπως τα μοτίβα συναλλαγών και τιμών, κι όχι τα συνήθως αναλυόμενα οικονομικά δεδομένα και αναπτύξεις κερδών. Άρχισε να αναπτύσει τις προσωπικές του θεωρίες για το χρηματιστήριο στην E. F.

ο Joe Granville, οι απαισιόδοξες αγορές δικαιωμάτωντου οποίου κίνησαν μετοχές, απεβίωσε στα 90 του χρόνια

Hutton Co., μια εταιρεία επενδύσεων της εποχής με έδρα τη Νεα Υόρκη, από το 1957 ως το 1963. Μέχρι το 1981, ο Granville είχε αποκτήσει αρκετή επιρροή για να προκαλέσει ύφεση στην αγορά. Εκείνο τον Ιανουάριο προκάλεσε στο μέσο όρο του Dow μια ημερήσια πτώση της τάξης του 2.4% δίνοντας στους πελάτες του τη συμβουλή: «πουλήστε τα όλα!» Ο κύριος δείκτης μετοχών του Granville ήταν ο On Balance Volume (OBV), τον οποίον ανέπτυξε ο ίδιος. Μελετούσε επίσης διαγράμματα που ακολουθούσαν τη διάθεση των επενδυτών, τον αριθμό των μετοχών που άγγιζαν υψηλά και χαμηλά 52 εβδομάδων και τον ημερήσιο αριθμό των ανοδικών και καθοδικών μετοχών. Σύνθεσε τις μετρήσεις σε αυτό που αποκαλούσε «Net Field Trend Indicator» ο οποίος χρησίμευε στην πρόβλεψη της κατεύθυνσης της αγοράς. «Όλοι παρακολουθούν την οικονομία. Εγώ παρακολουθώ την αγορά», δήλωσε ο Granville σε μια συνέντευξη που έδωσε τον Οκτώβριο του 2006. «Είμαι το ακριβώς αντίθετο της Γουόλ Στριτ».

Πηγή: www.bloomberg.com, written by Nikolaj Gammeltoft

η Goldman Sachs, η Visa και η Nike προσχωρούν στον δείκτη Dow Jones

νεα

31

Η ινδική ρουπία κατρακύλησε σε μια τιμή χαμηλότερη από 69/1 σε σχέση με το δολάριο, η οποία αποτελεί αρνητικό ρεκόρ από το 1995, λόγω των αυξανόμενων ανησυχιών ότι οι ξένοι επενδυτές θα

συνεχίσουν να πουλούν σε μια χώρα που αντιμετωπίζει δύσκολες οικονομικές προκλήσεις. Αναμένεται μια επίθεση στο ψυχολογικά σημαντικό επίπεδο 70, καθώς η επέμβαση που είδαμε πρόσφατα από την κεντρική τράπεζα πρόσφερε στη ρουπία μόνο μια μικρή ανάσα. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι αρμόδιοι έχουν προσπαθήσει επανειλημμένα να προβούν σε κινήσεις που θα πείσουν τις αγορές να σταθεροποιήσουν τη ρουπία και να προσελκύσουν κεφάλαια στη χώρα παρά τα εξαιρετικά μέτρα που έλαβε η κεντρική τράπεζα τον περασμένο μήνα σχετικά με την εξάντληση της ρευστότητας

και τον περιορισμό των εισαγωγών χρυσού, ενώ προσπάθησε να μειώσει

το τεράστιο κόστος για την Ινδία από τις εισαγωγές

πετρελαίου. Εάν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την

εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται ώστε να

αντιμετωπιστούν τα δομικά ζητήματα, οι εναλλακτικές που θα απομείνουν στην

κυβέρνηση θα είναι οι αποκαλούμενες «3D options»: μη εξυπηρέτηση χρέους, υποτίμηση, αντιπληθωρισμός (debt

default, devaluation, deflation).Πηγή: www.theguardian.com/business

σύγκριση με μια απώλεια $1.4 εκατομμυρίων ή $0.06 ανά μετοχή κλάσης Α της FXCM Inc. για το δεύτερο τρίμηνο του 2012.

Πηγή: www.fxcm.com

Έσοδα ρεκόρ για την FXCM

Για το τρίμηνο που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2013, η εταιρεία FXCM Inc. ανακοίνωσε έσοδα ύψους $140.1 εκατομμυρίων, έναντι $91.7 εκατομμυρίων για το τρίμηνο που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2012, μια αύξηση της τάξης του 53%. Για το δεύτερο τρίμηνο του 2013, τα καθαρά έσοδα της U.S. GAAP, τα οποίο αποδίδονται στην FXCM Inc., ήταν $10.1 εκατομμύρια σε

η ίνδία προσπαθεί να σταθεροποιήσει το νόμισμα

εργαλεία

32


ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Νέα από τον κόσμο της τεχνολογίας

» Η Interactive Data, προμηθευτής λύσεων για δεδομένα αγορών για την παγκόσμια βιομηχανία εμπορευμάτων και ενέργειας, ανακοίνωσε την πιο πρόσφατη έκδοσή της του FutureSource για τη διαχείριση δεδομένων αγοράς, ανάλυσης και εκτέλεσης συναλλαγών μέσω ποικίλων μεσαζόντων. Το FutureSource 3.6 επεκτείνει την έρευνα έτσι ώστε τα δεδομένα να ανακτώνται ευκολότερα, και νέα σύνολα περιεχομένων από διάφορους προμηθευτές επιτρέπουν στους χρήστες να δουν τι συναλλάσσεται στις αγορές ενέργειας, γεωργίας και μετάλλων. Το FutureSource 3.6 ενημερώνει διαρκώς τον τρόπο που οι χρήστες βλέπουν και αναλύουν τα δεδομένα της αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της προσθήκης των εξής: της τεκμαρτής μεταβλητότητας στα διαγράμματα, της δυνατότητας εισαγωγής και εξαγωγής εκφράσεων και εξωτερικών δεδομένων, της σύνδεσης συμβόλων και ενός υπολογιστή VWAP. Μια νέα και βελτιωμένη έκδοση Excel add-on tools θα υποστηρίξει καλύτερα τη δυνατότητα μεταφόρτωσης ιστορικών δεδομένων στο Excel, επιτρέποντας στους χρήστες να εξάγουν ιστορικά δεδομένα και τύπους από το FutureSource. Μια νέα

έκδοση template RTD Excel ενισχύει τις δυνατότητες ανάλυσης εντός του Excel. Περισσότερες λεπτομέρειες στη διεύθυνσηwww.futuresource.com

» Η Gecko Software, η οποία ανέπτυξε την πλατφόρμα απευθείας συναλλαγών Track ’n Trade, ανακοίνωσε την προσθήκη της δυνατότητας εκτέλεσης συναλλαγών με επιλογή drag-and-drop εντός του διαγράμματος στην πλατφόρμα των απευθείας συναλλαγών ΣΜΕ που διαθέτει. Οι χρήστες μπορούν πλέον να σύρουν δικαιώματα στην οθόνη, στην επιθυμητή τιμή εξάσκησης. Επιπλέον, οι επενδυτές μπορούν πλέον να συναλλάσσονται εβδομαδιαία δικαιώματα προαίρεσης απευθείας μέσω της πλατφόρμας Track ’n Trade. Διατίθενται τα ακόλουθα εβδομαδιαία δικαιώματα: ισοτιμίες, σιτάρια, emini S&P, emini NASDAQ, δεκαετή έντοκα και 30ετή ομόλογα. Η Gecko Software ανέπτυξε τη δυνατότητα τοποθέτησης εντολών με επιλογή drag-and-drop για πρώτη φορά το 1998, όταν εξέδωσε την πρώτη έκδοση του λογισμικού ανάλυσης, σχεδίασης και προσομοίωσης ιστορικών δεδομένων Track ’n Trade. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση www.TracknTrade.com

» Η Tradespoon αποτελεί μια νέα υπηρεσία καθημερινής σύστασης μετοχών για τους λιανικούς επενδυτές, η οποία χρησιμοποιεί μερικούς από τους τύπους των εργαλείων που χρησιμοποιούν οι θεσμικοί επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου ενός προσωπικού συστήματος υπολογισμού που βασίζεται σε αλγόριθμους. Στόχος της υπηρεσίας είναι να αναγάγει τη δράση των λιανικών επενδυτών σε επίπεδο που πλησιάζει εκείνο των θεσμικών και των επαγγελματιών. Η Tradespoon, η οποία ιδρύθηκε από τον Vlad Karpel, πρώην γενικός διευθυντής του τομέα τεχνολογίας της OptionsXpress, παρέχει επιλογές συναλλαγών καθημερινής βάσης που παράγονται από το δικό της σύστημα. Το σύστημα Tradespoon περιλαμβάνει τα εξής: πρόβλεψη μετακινήσεων μετοχών σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, παρακολούθηση των βασικών τεχνικών γεγονότων (π.χ. κέρδη, Fibonacci και αλλαγές ταμειακών ροών), ρίσκο θέσης, μακροοικονομική έκθεση του χαρτοφυλακίου και άλλα. Η υπηρεσία περιλαμβάνει επενδυτικές στρατηγικές για μετοχές, δικαιώματα προαίρεσης και ανοίγματα δικαιωμάτων. Οι επιλογές της Tradespoon λαμβάνουν υπόψη τους τόσο τη θεμελιώδη όσο και την τεχνική ανάλυση των μετοχών. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ επισκεφτείτε τη διεύθυνση www.Tradespoon.com

Interactive Data

εργαλεία

33

» Η John Bollinger εξέδωσε μια εφαρμογή Bollinger Band για κινητές συσκευές. Η εφαρμογή κινητών Bollinger Bands συνδυάζει τα δημοφιλέστερα στοιχεία σχεδίασης διαγραμμάτων και επιλογής από τους ιστότοπους των Bollinger Band που έχουν σχεδιαστεί για λειτουργία με τη χρήση της αφής. Η εφαρμογή παρέχει τα εξής:

• Διαγράμματα: Πλήρως διαδραστικά τεχνικά διαγράμματα αφής TracknTrade με δυναμικούς trackers, πλούσια ροή δεδομένων, μακρές ιστορίες τιμών και περισσότερους από 50 τεχνικούς δείκτες, επικαλύψεις και προσαρμοσμένα stop.

• Bollinger Expert: Ηχητικές ή γραπτές περιεκτικές περιγραφές της τεχνικής κατάστασης μιας μετοχής ή ενός κεφαλαίου σε μια σύντομη κι εύχρηστη μορφή.

• Φωνητικές εντολές: Φωνητικές εντολές για τη διαχείριση διαγραμματικών στοιχείων, για την προσθήκη ή αφαίρεση δεικτών και για την τροποποίηση του ορατού εύρους διαγραμμάτων.

• Επιλογή μετοχών: Επιλογή μετοχών βάσει μοτίβων Bollinger Band, τιμής, κεφαλαιοποίησης, δείκτη ροής χρημάτων, RSI, Intraday Intensity και άλλων παραγόντων.

• και πολύ περισσότερα.

Η μεταφόρτωση της εφαρμογής, καθώς και πολλά από τα στοιχεία των διαγραμμάτων και της ανάλυσης, είναι δωρεάν. Η πρόσβαση στα στοιχεία ισχυρότερης ανάλυσης και τα υπόλοιπα προηγμένα στοιχεία της εφαρμογής αποτελεί μια επιπλέον παροχή για τους υφιστάμενους συνδρομητές οποιουδήποτε ιστότοπου σχεδίασης Bollinger. Η εφαρμογή Android είναι πλέον διαθέσιμη ενώ σύντομα θα ακολουθήσει και η εφαρμογή Apple. Επιπρόσθετες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση www.BollingerBands.com

» Η MahiFX ανακοίνωσε την προώθηση του MetaTrader 4 (MT4) μαζί με τα υπόλοιπα προϊόντα της επενδυτικής πλατφόρμας της. Οι επενδυτές FX μπορούν πλέον να επιλέξουν την πρόσβαση στη σφιχτή τιμολόγηση της MahiFX μέσω της προσωπικής πλατφόρμας ή μέσω του MahiFX MT4. Και τα δύο περιβάλλοντα εκτέλεσης συναλλαγών προσφέρουν τα ίδια ανοίγματα αγοράς-πώλησης κορυφαίας ποιότητας, γρήγορη και στιγμιαία εκτέλεση και τη δυνατότητα τοποθέτησης τιμών αγοράς και πώλησης πολύ κοντά στην αγορά. Οι εκτελέσεις συναλλαγών μέσω της εφαρμογής MT4 ενεργοποιούνται

TracknTrade

μέσω μιας σύνδεσης της MahiFX που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό. Η τεχνολογία συνδέει την επενδυτική μηχανή της MahiFX με την πλατφόρμα MT4, προσφέροντας στους μικροεπενδυτές FX τη δυνατότητα για αυτοματοποιημένες εκτελέσεις συναλλαγών καθώς και πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα εργαλείων και πηγών για την ανάλυση των τιμών, την τοποθέτηση εντολών και τη διαχείριση των συναλλαγών με τη χρήση του Expert Advisors (EA’s), προσαρμοσμένων δεικτών και πρωτοτύπων. Επιπρόσθετες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση www.mahifx.com

» Η RTS Realtime Systems Group (RTS) ανακοίνωσε ότι η εταιρεία έχει μόλις προωθήσει την έκδοση RTD Tango QUANT Version 2.0, ενισχύοντας το αρχικό προϊόν της που απευθυνόταν στους ποσοτικούς επενδυτές και το οποίο είχε εκδοθεί πέρυσι σε παγκόσμια κλίμακα. Η RTS δημιούργησε το RTD Tango QUANT ως ένα περιεκτικό εργαλείο σχεδίασης, βελτιστοποίησης, ανάλυσης και εκτέλεσης πλήρως αυτοματοποιημένων στρατηγικών, βασισμένων στην τεχνική ανάλυση. Τα σημαντικότερα νέα χαρακτηριστικά της έκδοσης 2.0 περιλαμβάνουν την ανάλυση χαρτοφυλακίων, την ανάλυση μετά από τη συναλλαγή, την ένταξη στην πλατφόρμα δρομολόγησης εντολών της Interactive Brokers και ένα χώρο αποθήκευσης ιστορικών δεδομένων της αγοράς. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ επισκεφτείτε τη διεύθυνση www.rtsgroup.net

εργαλεία

34


Οδηγίες επένδυσης για όλους

Vectorvest 7

Στις μέρες μας, ο δρόμος για την επίτευξη κερδών στα χρηματιστήρια δεν είναι εύκολος, αλλά η χρήση των κατάλληλων ερευνητικών εργαλείων μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στο να σώσετε το χαρτοφυλάκιό σας και στο να το βυθίσετε. Η VectorVest, Inc. προσφέρει ένα πολύ πετυχημένο προϊόν για εφαρμογή κατά το τέλος της ημέρας, για περισσότερο από 25 χρόνια. Το νέο πρόγραμμα, VectorVest 7, συνεχίζει να χρησιμοποιεί τους δικούς του δείκτες που βασίζονται στα μαθηματικά, οι οποίοι έχουν προσελκύσει για την εταιρεία πολλά μέλη παγκοσμίως. Η εταιρεία στηρίζει το προϊόν της με μια εκτενή δοκιμαστική περίοδο χαμηλού κόστους, με εγγύηση άνευ ρίσκου και την υπόσχεση να παράσχει τις καλύτερες δυνατές επενδυτικές οδηγίες από όσες προσφέρονται, σε οποιαδήποτε τιμή.


» τι είναι το VectorVest 7; Το VectorVest 7 είναι ένα λογισμικό ανάλυσης μετοχών και διαχείρισης χαρτοφυλακίου για το τέλος της ημέρας. Το VectorVest 7 χρησιμοποιεί τόσο τη θεμελιώδη όσο και την τεχνική ανάλυση για να αναλύει, να ταξινομεί, να κατατάσσει και να σχεδιάζει γραφικά 2200 μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, ETF, βιομηχανίες, τομείς και δείκτες (διατίθεται επιπρόσθετο λογισμικό για το τέλος της ημέρας για την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, το Χονγκ Κογκ, τη Νότια Αφρική, την Ινδία και τον Καναδά).

• Απαιτήσεις: Windows XP και άνω. 512 ΜΒ RAM. Σύνδεση με το Διαδίκτυο: Υψηλής ταχύτητας.

• Τιμή: 9.95 δολάρια για μια δοκιμαστική περίοδο 30 ημερών, 595 δολάρια για ετήσια συνδρομή.

ςυγχρονισμός αγοράς Το λογισμικό υιοθετεί μια περιεκτική μέθοδο στις συναλλαγές μετοχών, η οποία ξεκινάει από το συγχρονισμό με την αγορά. Μια σειρά από βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σήματα συγχρονισμού της αγοράς προειδοποιούν τους επενδυτές για την καταλληλότητα του χρόνου ως προς την αγορά μετοχών – καθώς και για το χρόνο παύσης.

Το εύρος των διαθέσιμων δεικτών συγχρονισμού καθιστά το πρόγραμμα αρκετά ευέλικτο για διάφορα στιλ επένδυσης, από τα εξαιρετικά επιθετικά έως τα υπερσυντηρητικά.

ανάλυση και επιλογές των μετοχώνΜόλις καθοριστεί η κατεύθυνση της αγοράς, τα μέλη κινούνται προς την εύρεση των καλύτερων επιλογών σε μετοχές. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι με τους οποίους οι χρήστες του VectorVest βρίσκουν τις καταλληλότερες μετοχές για τα χαρτοφυλάκιά τους – οι μέθοδοι Stock Viewer και UniSearch. Και οι δύο μέθοδοι ενσωματώνουν δείκτες που είναι διαθέσιμοι μόνο στα μέλη της VectorVest.

Πίσω από κάθε δείκτη υπάρχει ένας σύνθετος μαθηματικός αλγόριθμος που παρέχει μια απολύτως αντικειμενική αξιολόγηση της αξίας, της ασφάλειας και του συγχρονισμού. Αυτοί οι ιδιαίτεροι δείκτες αναπτύχθηκαν από τον μηχανικό και μαθηματικό Δρ. Bart DiLiddo, για να αναλύουν άμεσα τόσο τις θεμελιώδεις όσο και τις τεχνικές πτυχές της κάθε μετοχής. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν στις προσωπικές επενδύσεις του, αλλά στη συνέχεια αποτέλεσαν τον πυρήνα του συστήματος VectorVest, το οποίο είναι τώρα διαθέσιμο σε επαγγελματίες και μεμονωμένους επενδυτές. Κάθε δείκτης χρησιμοποιεί μια όμοια κλίμακα από το μηδέν έως το δύο για λόγους συνοχής και ευκολίας στη χρήση. Για επιπρόσθετες λεπτομέρειες για τους δείκτες VectorVest καθώς και για λεπτομέρειες σχετικά με τη δοκιμαστική περίοδο των πέντε εβδομάδων επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.vectorvest.co.uk/welcome

Το Stock Viewer κατατάσσει κάθε μετοχή στη βάση δεδομένων ώστε τα μέλη να μπορούν αμέσως να εντοπίσουν τις «καλύτερες» μετοχές στην κορυφή του Viewer - ή τις

εργαλεία

35

«χειρότερες» μετοχές στο κατώτατο σημείο. Μια γρήγορη ματιά στο διάγραμμα είναι το μόνο που χρειάζεται για την επιλογή μιας κατάλληλης μετοχής από τη λίστα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι «καλύτερες» μετοχές δεν καθορίζονται από την δράση της τιμής και μόνο, καθορίζονται μάλλον από έναν συνδυασμό δυνατότητας εκτίμησης τιμών, ρίσκου και συμπεριφοράς τιμών.

Το UniSearch επιτρέπει στους χρήστες να υιοθετήσουν μια πιο στοχευμένη προσέγγιση στην επιλογή μετοχών, ανιχνεύοντας τη βάση δεδομένων για μετοχές που πληρούν συγκεκριμένες παραμέτρους ή επενδυτικούς στόχους, όπως είναι το Bottom-Fishing, τα Aggressive, τα μερίσματα, κτλ. Τα μέλη έχουν την επιλογή να δημιουργήσουν τις δικές τους ή να κάνουν χρήση των εκατοντάδων στρατηγικών που υπάρχουν ήδη. Πατώντας μια φορά στην επιλογή «Run Search» παρουσιάζονται τα αποτελέσματα γρήγορα, συνήθως σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα. Όπως και στο Stock Viewer, οι μετοχές που εμφανίζονται κατατάσσονται σε κλίμακα που εκτείνεται από τις καλύτερες έως τις χειρότερες.

διαχείριση χαρτοφυλακίων Όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι επενδυτές, η απόφαση για την αγορά μιας μετοχής είναι πολύ πιο εύκολη από εκείνη για την πώλησή της. Το λογισμικό VectorVest δεν αποφασίζει για το πότε πρέπει να πουληθεί μια μετοχή, αλλά περιλαμβάνει μια σειρά εργαλείων στη διαχείριση χαρτοφυλακίων με σκοπό να διευκολύνει τη διαδικασία.

Το στήσιμο ενός χαρτοφυλακίου είναι απλό και ξεκάθαρο. Τα χαρτοφυλάκια μπορούν να προσαρμοστούν με την προσθήκη ονομάτων, αρχικών κεφαλαίων, προμηθειών, περιθωρίων ασφάλισης και επιτοκίων. Οι μετοχές μπορούν να «αγοραστούν» με τη χρήση μεμονωμένης εισόδου - ή μπορούν να «αγοραστούν» ομάδες μετοχών με τη χρήση των επιλογών «Buy from Search» ή «Short from Search» από το μενού, οι οποίες συνδέονται με το εργαλείο ανίχνευσης της εταιρείας. Επί του παρόντος, το σύστημα δεν προσφέρει μια πλατφόρμα συναλλαγών, ούτε συνδέεται με μπρόκερ, αλλά τα μέλη μπορούν να στήσουν έναν

κυριολεκτικά απεριόριστο αριθμό χαρτοφυλακίων για σκοπούς παρακολούθησης, ελέγχου ή εκτέλεσης συναλλαγών επί χάρτου. Οι επενδυτές που δεν είναι σε θέση να παρακολουθούν την αγορά σε καθημερινή βάση μπορεί να βρουν χρήσιμη τη λειτουργία «Portfolio Automation», η οποία επιτρέπει την αυτόματη εκτέλεση συναλλαγών του χαρτοφυλακίου ακόμη κι όταν ο χρήστης δεν τρέχει το πρόγραμμα. Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις προκαθορισμένες προτιμήσεις του χρήστη, οι οποίες περιλαμβάνουν μια ποικιλία δημοφιλών και εξατομικευμένων κριτηρίων για stop. Η αυτοματοποίηση μπορεί να καθοριστεί για την εκτέλεση αγορών ή πωλήσεων μετοχών (long & short). Οι διαθέσιμες ενέργειες περιλαμβάνουν την αποστολή επισήμανσης (που πηγαίνει στην καταγεγραμμένη διεύθυνση ηλεκτρονικού

Τα «SuperStars» είναι μια από τις πολλές ήδη προγραμματισμένες ανιχνεύσεις που είναι διαθέσιμες στα μέλη.

Πηγή: www.vectorvest.com

Δ2) «SuperStars»

Ο έγχρωμος μετρητής προστασίας της VectorVest επισημαίνει τη βραχυπρόθεσμη τάση της αγοράς.


Δ1) Ο έγχρωμος μετρητής προστασίας της VectorVest

εργαλεία

36


εκπαίδευση & υποστήριξη Η VectorVest εμπλουτίζει το λογισμικό της με εκτενείς οδηγίες και εκπαίδευση. Οι πληροφορίες που παρέχουν υπερβαίνουν το τυποποιημένο εγχειρίδιο οδηγιών βήμα προς βήμα και εστιάζουν στην εκπαίδευση των μελών στις δεξιότητες και τις τεχνικές που θα καταστήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους πιο κερδοφόρα. Η εκπαίδευση είναι συνεχής, με νέες προσφορές που διατίθενται σε καθημερινή βάση.

Το τμήμα της «στρατηγικής» στην κεντρική σελίδα συνοψίζει την ημερήσια δραστηριότητα της αγοράς και εντοπίζει τη βραχυπρόθεσμη τάση της αγοράς, καθώς επίσης και την υποκείμενη τάση της αγοράς (η οποία αποκαλείται «situation»). Αυτό το τμήμα περιέχει

επίσης προτάσεις σχετικά με τις ενέργειες που πρέπει να κάνετε βάσει της κατεύθυνσης της αγοράς και απαριθμεί τις αποδοτικότερες ανιχνεύσεις που πρέπει να εξετάσετε για να επιλέξετε μετοχές. Για εκείνους που προτιμούν να μαθαίνουν βλέποντας παρά διαβάζοντας, κάθε απόγευμα καταγράφεται και διατίθεται στους συνδρομητές ένα εκπαιδευτικό βίντεο 10 έως 15 λεπτών.

Ο ιδρυτής της εταιρείας μοιράζεται τις εμπειρίες του και τα συχνά πνευματώδη σχόλιά του σε εβδομαδιαία βάση μέσω του ηλεκτρονικού ενημερωτικού δελτίου του προγράμματος «The VectorVest Views». Και πάλι, αυτές οι πληροφορίες παρέχονται και με τη μορφή βίντεο, αλλά ακόμη και τα μη μέλη μπορούν να δουν την έντυπη έκδοση εφόσον επισκεφτούν το δημόσιο μπλογκ της εταιρείας στη διεύθυνση www.vectorvest.com/blog. Ενώ οι εκθέσεις γράφονται σαφώς υπό αμερικανικό πρίσμα, συχνά υπάρχουν πολύτιμες σκέψεις που μπορούν να ωφελήσουν οποιονδήποτε προσπαθεί να ωφεληθεί σε μια παγκόσμια οικονομία.

Ίσως ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να μάθετε το σύστημα και να ανακαλύψετε τις πιο πρόσφατες επενδυτικές τεχνικές είναι να επισκεφτείτε το VectorVest University, το διαδικτυακό κέντρο εκπαίδευσης της εταιρείας. Η περιοχή «Members

ταχυδρομείου), το κλείσιμο μιας θέσης και την επιλογή ή μη για αυτόματο νέων θέσεων. Και πάλι, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι συναλλαγές που εκτελούνται δεν έχουν επιπτώσεις σε ένα τρέχον χαρτοφυλάκιο, αλλά στην εποχή των κινητών smart phones, οι επισημάνσεις μπορεί να αποτελούν έναν κατάλληλο τρόπο για να απολαμβάνουν οι επενδυτές έναν ενεργό τρόπο ζωής και να ξέρουν παράλληλα πότε πρέπει να ρίξουν μια ματιά στις μετοχές τους.

Ένα χαρτοφυλάκιο-δείγμα που δημιουργήθηκε με χειρωνακτική επιλογή μετοχών. Η ημερήσια και η σωρευτική απόδοση επιδεικνύονται στην περίληψη του χαρτοφυλακίου και μπορούν να σχεδιαστούν στο διάγραμμα με τη χρήση του Portfolio MiniGraph.


Δ3) Portfolio MiniGraph

Το τμήμα της ημερήσιας «στρατηγικής» από την 30η Αυγούστου 2013.Πηγή: www.vectorvest.com

Δ4) Στρατηγική

εργαλεία

37

Only» περιλαμβάνει το εβδομαδιαίο βίντεο στρατηγικής, το εβδομαδιαίο βίντεο ενημερωτικών δελτίων και το ημερήσιο βίντεο ανάλυσης της αγοράς. Ακόμη κι αν δεν είστε μέλος, ο καθένας μπορεί να παρευρεθεί στα ζωντανά webinars, να ανατρέξει σε αρχειοθετημένα webinars ή να δει τα tutorial στη γενική κατηγορία «Training» δωρεάν, στη διεύθυνση www.vectorvest.com/vvuniversity. Η ταχύτητα και η ευκολία των διαδικτυακών τμημάτων επιτρέπουν σε οποιονδήποτε διαθέτει σύνδεση υψηλής ταχύτητας να αμβλύνει τις γνώσεις του σχετικά με το πρόγραμμα και την αγορά.

Περίληψη Σε μια βιομηχανία όπου οι νέες προσφορές εξαφανίζονται σχεδόν όσο γρήγορα εμφανίζονται, η VectorVest έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου χτίζοντας μια σεβαστή φήμη που έχει διαρκέσει για περισσότερο από 25 χρόνια. Ο εμπνευσμένος σχεδιασμός, τα όμορφα γραφικά και τα ενδοημερήσια δεδομένα προσφέρουν την εικόνα και τη αίσθηση που αναμένουν οι σύγχρονοι επενδυτές, αλλά η ουσιαστική αξία του συστήματος εξακολουθεί να βρίσκεται στην ακολουθία των μοναδικών δεικτών για το συγχρονισμό με την αγορά και για την ανάλυση των μετοχών. Συνδυάζοντας τεχνικές και θεμελιώδεις

πληροφορίες, δείκτες όπως οι Relative Value, Relative Safety, Relative Timing and Comfort Index μετατρέπουν το συνηθισμένο συνονθύλευμα των πληροφοριών για τις μετοχές σε απαντήσεις που έχουν τη δυνατότητα να παράξουν αποτελέσματα για σχεδόν κάθε στιλ επένδυσης. Οι νέοι χρήστες μπορεί να αποτραπούν από την ιδέα εκμάθησης της άγνωστης ορολογίας, αλλά τα πιθανά μακροπρόθεσμα οφέλη ξεπερνούν κατά πολύ αυτή την προσωρινή δυσκολία.

Για να δοκιμάσετε το λογισμικό VectorVest για λογαριασμό σας, εκμεταλλευτείτε την προσφορά της εταιρείας για δοκιμή άνευ ρίσκου στη διεύθυνση www.vectorvest.co.uk/welcome. Η δοκιμή προσφέρεται στην τιμή των 9.95 δολαρίων και επιτρέπει πλήρη πρόσβαση για 30 ημέρες στις εκδόσεις του VectorVest 7, τόσο για τις βρετανικές, όσο και για τις αμερικανικές μετοχές.

Στο Λονδίνο λαμβάνουν χώρα ζωντανά εισαγωγικά σεμινάρια της VectorVest κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου. Η συμμετοχή στα σεμινάρια είναι δωρεάν και η διάρκειά τους είναι δύο ώρες. Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται σε διάφορα σημεία του Λονδίνου στις 15, 17 και 19 Οκτωβρίου.

Για περισσότερες λεπτομέρειες και για την κατοχύρωση θέσης επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.vectorvest.co.uk/events. «

εργαλεία

38


Xpήμα – Πίστn – Τράπεζες

ΔΗΜ.ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ-ΣΟΥΡΑΣ

» Το επιστημονικό αυτό βιβλίο, (Β’ ανανεωμένη έκδοση), συμπληρώνει ένα μεγάλο κενό στην περιορισμένη ελληνική εκδοτική αγορά χρηματοπιστωτικών θεμάτων. Απευθύνεται σε ειδικούς και μη-ειδικούς, παρέχοντας μια εισαγωγική γνωριμία με το Χρηματοπιστωτικό γίγνεσθαι και τις ραγδαίες εξελίξεις των είκοσι τελευταίων χρόνων. Γεφυρώνει την κλασσική και σύγχρονη νομισματική θεωρία με τη νομισματική πολιτική και εξοικειώνει τον αναγνώστη με την τρέχουσα ορολογία και πρακτική των ευρωπαϊκών και διεθνών αγορών κεφαλαίου και χρήματος. Σας εξοικειώνει με τη χρηματοπιστωτική «αργκώ»- arbitrage, hedging, futures, swaps, call options, put options κ.ο.κ.

Ο συγγραφέας, καθηγητής κ. Ζαχαριάδης – Σούρας εστιάζεται τόσο στο μικρο-οικονομικό όσο και στο μακρο-οικονομικό πλαίσιο, υιοθετώντας τα δύο βασικά μακροοικονομικά μοντέλα - το «Κεϋνσιανό» και το «Μονεταριστικό».

Ο αναγνώστης μυείται στο Ευρω-σύστημα, μαθαίνει την ιστορία της νομισματικής ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ρόλο και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις ημέρες μας. Ξεναγείται στο παγκόσμιο περιβάλλον και τις αγορές συναλλάγματος, όπως και στη


τίτλος: ΧΡΗΜΑ-ΠΙΣΤΗ-ΤΡΑΠΕΖΕΣςυγγραφέας: ΔΗΜ.ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ-ΣΟΥΡΑΣςελίδες: 428ςχήμα: 17Χ24τιμή: 30,57 ευρώ Εκδόσεις ΣΤΑΜΟΥΛΗ, Αβέρωφ 2, 10433 ΑΘΗΝΑ , τηλ. 210/5238305

Xpήμα – Πίστn – τράπεζες

λειτουργία του Διεθνούς Νομισματικό Ταμείου. Το Ε’ και Στ΄μέρος του βιβλίου αφιερώνονται στις αγορές κεφαλαίου, χρήματος και παραγώγων. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η τρέχουσα πραγματικότητα των κεντρικών τραπεζών και διάρθρωσης επιτοκίων. Το τελευταίο από τα 20 κεφάλαια, «φωτίζει» τον ρόλο των κεντρικών τραπεζών.

Τα κείμενα, σε γλώσσα κατανοητή και σύγχρονο ύφος, διανθίζονται με αρκετούς επεξηγηματικούς πίνακες, διαγράμματα και μαθηματικές αποτιμήσεις. Συγκροτούν ένα βοήθημα προσωπικής κατάρτισης οικονομικών γνώσεων πανεπιστημιακού επιπέδου, έναν οδηγό γνώσεων για να κινηθείτε με άνεση στο περίπλοκο διεθνές τοπίο του χρήματος.Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.stamoulis.gr

Οι εκδόσεις Σταμούλη είναι ένας από τους κορυφαίους ελληνικούς εκδοτικούς οίκους οικονομικών επιστημών. Έχουν σε κυκλοφορία πάνω από 1000 τίτλους με βασικές θεματικές ενότητες την οικονομία (χρηματοοικονομικά, μικρο-μακροοικονομία, διεθνή οικονομικά, οικονομετρία, Ευρωπαϊκή Ένωση), τη διοίκηση (λογιστική, φοροτεχνικά, μάρκετινγκ, πωλήσεις, οργάνωση), τις γεωτεχνικές επιστήμες (κηποτεχνία, δενδροκομία, εδαφολογία, ζωολογία, ιχθυολογία, τρόφιμα και ποτά), τη θεολογία, τη ναυτιλία, τον τουρισμό, το περιβάλλον και τις θετικές επιστήμες (μαθηματικά, στατιστική, φυσική, χημεία, ιατρική κ.λπ.).

Παράλληλα, τα βιβλία των Εκδόσεων Σταμούλη διδάσκονται σε όλα τα Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας, καθώς και σε πολλά ΙΕΚ δημόσια και ιδιωτικά. Πολλά από αυτά έγιναν best seller έχοντας εκπαιδεύσει χιλιάδες αναγνώστες, στελέχη επιχειρήσεων, επιχειρηματίες και φοιτητές. «


40


Στρατηγικές Trend Following

Οι τεχνικοί αναλυτές γνωρίζουν πολύ καλά τη φράση, the trend is your best friend. Μια φράση η οποία περικλείει πολύ μεγαλύτερο νόημα από αυτό που μπορεί κάποιος να καταλάβει εκ πρώτης όψεως. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι πάνω σε αυτή τη φράση έχουν δημιουργηθεί αρκετές θεωρίες για το trading και επίσης πάνω σε αυτή τη φράση βασίζονται οι στρατηγικές trend following (ακολουθούν την τάση), τις οποίες και θα μελετήσουμε σε αυτό το άρθρο μας, που αποτελεί μια συνέχεια στις τακτικές για trading που αναφέραμε στο τεύχος του προηγούμενου μήνα.

Ακολουθώντας την τάση

» η φιλοσοφία του συστήματοςΘεωρώ απαραίτητο να κάνω μια μικρή εισαγωγή σχετικά με το τι σημαίνει παρακολούθηση της τάσης (trend following -TF) και στη συνέχεια να παραθέσω μερικές στρατηγικές.

Η βασική φιλοσοφία ενός TF συστήματος είναι να

κερδίσει από τη μακροπρόθεσμη τάση της αγοράς, χωρίς να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την πορεία των τιμών κατά το παρελθόν. Με απλά λόγια, ένα TF σύστημα προσπαθεί να κερδίσει από την τρέχουσα δράση των τιμών, βασιζόμενη σε μια και μόνο παρατήρηση: ποια είναι η μακροπρόθεσμη τάση του


41

αξιογράφου (asset) που μας ενδιαφέρει, την ώρα που το παρατηρούμε.

Αν και οι στρατηγικές TF μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μελετώντας κάποιο asset με βάση τη θεμελιώδη ανάλυση, εδώ θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με την χρήση στρατηγικών TF, βασιζόμενοι στην τεχνική ανάλυση. Θα κάνω μόνο μια μικρή παρένθεση η οποία δείχνει ότι στις αγορές εκτός από το διαχωρισμό των traders σε οπαδούς της θεμελιώδους ανάλυσης (fundamentals) και σε αυτούς της τεχνικής ανάλυσης (technicals), το βασικότερο στοιχείο είναι η προσαρμοστικότητα και η αποδοχή κάθε σημαντικής παραμέτρου.

Για παράδειγμα, εδώ και 5 χρόνια υπάρχει ένας θεμελιώδης καταλύτης, ο οποίος οδηγεί τις αγορές καλύτερα από κάθε άλλο σύστημα που βασίζεται σε τεχνικούς δείκτες. Πρόκειται για τη στήριξη από τη Fed (κυρίως) και εσχάτως και από άλλες κεντρικές τράπεζες. Αν ένας trader έχει κατανοήσει τι ακριβώς σημαίνει αυτό για τις αγορές, τότε βρίσκεται μπροστά σε μια εκπληκτική TF στρατηγική η οποία είναι εξαιρετικά εύκολη στο χειρισμό της.

Πως λοιπόν λειτουργεί ένα TF σύστημα; Βασική παράμετρος είναι η αναγνώριση της τάσης. Αυτό δεν είναι κάτι εύκολο όσον αφορά τον προσδιορισμό του. Κάποιοι μπορεί να αναγνωρίζουν την τάση με ΚΜΟ και κάποιοι άλλοι με βάση διάφορους άλλους τεχνικούς δείκτες. Άσχετα από τη διαδικασία, το αποτέλεσμα θα πρέπει να καταλήγει στο

Παράδειγμα της ισοτιμίας AUD/USD.Πηγή: FXCM Trading Station

Δ1) Διάσπαση και έξοδος από πλάγια τάση – επιβεβαίωση ΚΜΟ

Ημερήσιο διάγραμμα AUD/USD.Πηγή: FXCM Trading Station

Δ2) Τασικά σήματα εισόδου με τη βοήθεια τεχνικών δεικτών

Η βασική φιλοσοφία ενός TFσυστήματος είναι να κερδίσει από τη

μακροπρόθεσμη τάση της αγοράς


42


στην απλή τους μορφή και ο βασικός στόχος είναι η δημιουργία ερεθίσματος στον trader.

Trend Following και price actionΠαραπάνω έχουμε το παράδειγμα της ισοτιμίας AUD/USD. Η ισοτιμία χωρίζεται σε δυο επιμέρους φάσεις. Στη φάση της πλάγιας τάσης όπου η χρήση στρατηγικών price action αποδεικνύεται εξαιρετική και στη φάση της πολύ ισχυρής πτωτικής τάσης. Πως αναγνωρίζουμε την τάση και πως τοποθετούμαστε;

Με τη χρήση των ΚΜΟ 50 και 200 ημερών γίνεται εμφανές ότι η τάση είναι έντονα πτωτική. Η ένταση της πτώσης φαίνεται και από την απόσταση μεταξύ των δυο ΚΜΟ. Δεδομένου ότι πλέον

έχουμε αναγνωρίσει την τάση, έχουμε αποκλείσει και την πιθανότητα των αγοραστικών θέσεων, καθώς εμπεριέχουν ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο.

Όπως βλέπουμε, για όσο η ισοτιμία διατηρείται εντός των δυο γραμμών, αποφεύγουμε τη χρήση στρατηγικών τάσης. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να υπάρξει κλείσιμο εκτός του εύρους αυτού. Μόνο τότε εξεταζουμε το άνοιγμα κάποιας θέσης.

Στις 9 Μαίου 2013 έρχεται η πολυπόθητη πτωτική διάσπαση και το κλείσιμο εκτός του εύρους. Πριν ανοίξουμε θέση, οφείλουμε να επιβεβαιώσουμε όσο περισσότερα στοιχεία μπορούμε. Σε αυτή την περίπτωση: υπάρχει διάσπαση και κλείσιμο κάτω από σημαντική στήριξη, η διαφορά ΚΜΟ 50 και 200 ημερών είναι αρνητική, έχει υπάρξει επιβεβαίωση του ΚΜΟ 200 ημερών ως αντίσταση. Το άνοιγμα μιας θέσης πώλησης, δείχνει να μην έχει αυξημένο ρίσκο. Η διάσπαση κάθε προηγούμενο χαμηλού ενδείκνυται για νέες τοποθετήσεις και για μετακύλιση του stop loss της αρχικής θέσης.

αναζήτηση σημείων εισόδου με Stochastic και RSIΈχοντας αναγνωρίσει την τάση μέσα από τους ΚΜΟ 50 και 200 ημερών, αναζητούμε σημεία τοποθετήσεων με βάση τους δείκτες Stochastic και RSI. Στην περίτπωση της ισοτιμίας AUD/USD περιμένουμε τους δείκτες να βρεθούν σε υπερτιμημένα επίπεδα και ξεκινάμε εκ νέου πωλήσεις με το που θα υπάρξει έξοδος από τα επίπεδα αυτά.

Tip: Ιδανικά είναι αφού αναγνωρίσουμε την τάση στο ημερήσιο γράφημα, να «γυρίσουμε» σε μικρότερους χρονικούς ορίζοντες και να κάνουμε trading τη βασική τάση. «

ποια ακριβώς είναι η μακροπρόθεσμη τάση: ανοδική, πτωτική ή πλάγια; Είναι προφανές ότι σε μακροπρόθεσμη πλάγια τάση, δε μπορούμε να ακολουθήσουμε στρατηγικές TF.

Η στρατηγική TF έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες στρατηγικές. Το πλεονέκτημα αυτό είναι ότι «καταργεί» την ανάγκη για πρόβλεψη. Και όταν κάποιος κάνει trading δεν θα πρέπει να τον ενδιαφέρει να προβλέψει την επόμενη κίνηση, αλλά να αντιδράσει όταν αυτή θα ενεργοποιήσει τις συνθήκες του. Παρακάτω, θα αναφέρω ένα πάρα πολύ απλό παράδειγμα.

Ας υποθέσουμε ότι μελετάμε την ισοτιμία AUD/USD και έχουμε καταλήξει ότι η μακροπρόθεσμη τάση είναι πτωτική. Στο γράφημα λοιπόν διαμορφώνονται κάποιοι πυθμένες οι οποίοι κάποιες φορές λειτουργούν και ως στήριξη. Εμάς μας ενδιαφέρει κάθε φορά που ο πυθμένας διασπάται, να τοποθετούμαστε πτωτικά. Το πως θα διαχειριστούμε τη θέση μας, είναι ένα άλλο θέμα. Μια πρώτη σκέψη είναι να ακολουθήσετε τις στρατηγικές εξόδου που αναφέραμε στο άρθρο του προηγούμενου μήνα, σχετικά με την δράση τιμών (price action). Παρακάτω θα αναφέρουμε κάποιες στρατηγικές TF. Επισημαίνω ότι οι στρατηγικές που παρουσιάζονται, είναι

4ωρο γράφημα στην ισοτιμία AUD/USD.Πηγή: FXCM Trading Station

Δ3) Αναζήτηση σημείων εισόδου σε μικρά timeframes

Χρήστος ΑλωνιστιώτηςΧρήστος Αλωνιστιώτης, Τεχνικός Αναλυτής Αγορών της FXCM και του DailyFX.gr

Χρήστος ΑλωνιστιώτηςΧρήστος Αλωνιστιώτης, Τεχνικός Αναλυτής Αγορών της FXCM και του DailyFX.gr


44


Στρατηγικές βάσει κανόνων και η συστηματική εφαρμογή τους - μέρος 1ο

Ιδέες της Linda Raschke για επενδύσεις διάρκειας τριών ημερών

Στις ΗΠΑ, η Linda Bradford Raschke είναι κάτι σαν λαϊκό είδωλο επενδυτή. Έγινε γνωστή στο ευρύτερο κοινό από τότε που ο Jack Schwager σκιαγράφησε το πορτρέτο της στην εκπομπή «Οι νέοι μάγοι της αγοράς» (The New Market Wizards). Δύο πράγματα καθιστούν το επενδυτικό στιλ της ιδιαίτερα πολύτιμο, κυρίως για τους αρχαρίους: Πρώτον, η συστηματική μείωση του ρίσκου - σχεδόν κάθε συναλλαγή προστατεύεται από ένα αρχικό stop. Δεύτερον, η συστηματοποίηση των συναλλαγών μέσω της χρήσης ιδιαίτερα ευδιάκριτων διαγραμματικών μοτίβων που επιτρέπουν την εξασφάλιση μιας βέλτιστης αναλογίας ρίσκου/ανταμοιβής.

» Οι επενδυτές που επιθυμούν να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμη επιτυχία στις αγορές πρέπει να συστηματοποιήσουν τις συναλλαγές τους. Αυτό δεν έχει να κάνει με το σχεδιασμό ενός απολύτως μηχανικού συστήματος,

αλλά με την ανάπτυξη μεθόδων που μπορούν να εφαρμοστούν τακτικά και με συνέπεια.

Τι καλύτερο από το να διδαχθεί κανείς από πετυχημένους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στο χώρο για δεκαετίες


45

και ακολουθούν καθιερωμένες στρατηγικές. Η Linda Raschke λέει για την ίδια ότι δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να αλλάξει το επενδυτικό στιλ της επειδή είχε το προαίσθημα ότι η στοιχειώδης συμπεριφορά της αγοράς δεν θα άλλαζε. Κάποιοι ελιγμοί στην αγορά είναι απαραίτητοι: αγοράζετε σε μια υποχώρηση κατά την ανάπτυξη τάσης, σε αποκλίσεις, ή ξεσπάσματα από τις ζώνες αντίστασης. Η Linda Raschke είναι βέβαιη ότι μόλις μάθετε να αναγνωρίζετε αυτά τα μοτίβα δεν θα χρειάζεται να κάνετε οποιεσδήποτε σημαντικές αλλαγές στη στρατηγική σας.

επικέντρωση στα ουσιώδηΣύμφωνα με τη Linda Raschke, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εστιάζετε στα βασικά επίπεδα τιμών των διαγραμμάτων αντί να μελετάτε δεκάδες δείκτες, χάνοντας την αίσθηση της συνολικής εικόνας. Τα βασικά επίπεδα τιμών είναι υψηλά και χαμηλά, και βάσει αυτών προσανατολίζονται σχεδόν όλοι οι επενδυτές. Τα βασικά επίπεδα τιμών χρησιμοποιούνται ως βάσεις για τις γραμμές τάσεων και συχνά ως στοιχεία καθορισμού των εντολών stop-loss και stop-buy. Σε μεγάλο βαθμό, η Raschke χρησιμοποιεί τεχνικές που βασίζονται στις τιμές κι όχι σε αριθμούς Fibonacci ή σε σημεία αλλαγής τάσης. Και το κάνει αυτό απλά επειδή δεν μπόρεσε να βρει κάποια στατιστική λογική σε αυτές τις έννοιες χρησιμοποιώντας τα αρχειακά δεδομένα της.

Αντιθέτως, η Raschke μπορεί να προσδιορίσει τη σημασία των βασικών σημείων των διαγραμμάτων: «Εάν η αγορά παρουσιάσει ένα νέο ισχυρό χαμηλό και υπάρξει ανοδική αντίδραση ίση με περίπου το μισό του Μέσου Αληθινού Εύρους (Average True Range - ATR), ο βαθμός της πιθανότητας επιστροφής της αγοράς στο χαμηλό μπορεί να υπολογισθεί. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, αναφέρεται σε μια πιθανότητα της τάξης του 68%.

το όφελος των δεικτών Οι δείκτες χρησιμοποιούνται από τη Raschke μόνο σε επικουρική βάση, χωρίς ποτέ να αποτελούν τον βασικό λόγο για μια συναλλαγή. Οι δείκτες είναι καλοί για τη γρήγορη ανίχνευση της αγοράς και για την προετοιμασία ταξινομήσεων. Παραδείγματος χάριν, μπορείτε να δημιουργήσετε μια λίστα για την ταξινόμηση μετοχών βάσει του Μέσου Δείκτη Κατεύθυνσής τους (Average Directional Index - ADX) προκειμένου να εντοπίσετε τις μετοχές με τις ισχυρότερες τάσεις. Οι δείκτες μπορούν επίσης να φανούν χρήσιμοι σε μια γρήγορη ανάγνωση και σύγκριση διαφορετικών καταστάσεων αναφοράς όπου η αγορά διαμορφώνει, για παράδειγμα, ένα νέο υψηλό. Η καθοριστική απόφαση για εκτέλεση συναλλαγών λαμβάνεται, ωστόσο, βάσει των εξελίξεων που βασίζονται στις τιμές.

Ακολουθεί ένα άλλο παράδειγμα για ορισμένα επίπεδα τιμών του διαγράμματος που επιτρέπουν την εξαγωγή

• Καθορίστε αρχικό stop! Εάν τοποθετείτε εντολές stop-loss αμέσως μετά από το αρχικό stop θα διατηρείστε ήρεμοι και θα προστατεύεστε από αναπάντεχες απώλειες. Η Linda Raschke σημειώνει: «Ο καθορισμός stop αρχικού ρίσκου πρέπει να γίνεται τόσο αυθόρμητα όσο η αναπνοή».

• Στις επενδύσεις δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος να αφήνετε τις μικρές απώλειες να εξελίσσονται σε μεγάλες.

• Το χειρότερο που μπορείτε να κάνετε κατά τις συναλλαγές σας είναι να αγοράσετε κάπου στο μέσο ενός εύρους συναλλαγών. Αγοράστε είτε νέα υψηλά είτε υποχωρήσεις, αλλά όχι οτιδήποτε βρίσκεται σε ουδέτερη ζώνη.

• Να αφουγκράζεστε την αγορά αντί να της επιβάλλετε την άποψή σας. Η αγορά σας παρέχει πολλά σημάδια. Για παράδειγμα, πολλές σημαντικές μετακινήσεις ξεκινούν με μια ισχυρή ώθηση. Αυτό μπορεί να είναι μια επέκταση του εύρους συναλλαγών, ένα κενό ξεσπάσματος, ή απλά η άρνηση διαμόρφωσης νέων χαμηλών. Η αγορά παρέχει τα σήματα κι είναι σημαντικό να είστε αμερόληπτοι και να την αφουγκράζεστε.

• Δυστυχώς, οι περισσότερες μέθοδοι δεν λειτουργούν σε κάθε φάση της αγοράς. Εξάλλου, οι φάσεις της αγοράς τείνουν να αλλάζουν από καιρό σε καιρό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ρυθμός της αγοράς αλλάζει ακριβώς τη στιγμή που είστε απολύτως απογοητευμένοι με μια επενδυτική προσέγγιση και την παρατάτε. Κατόπιν, γίνεται και πάλι αποδοτική.

οι βασικές αρχές της Linda Raschke

Οι δείκτες έχουν επικουρικό ρόλο, αλλά ποτέ δεν αποτελούν το βασικό

λόγο εκτέλεσης συναλλαγής


46


συμπερασμάτων σχετικά με πιθανότητες: Ας υποθέσουμε ότι η σημερινή μέρα παρουσιάζει το μεγαλύτερο περιθώριο ασφάλισης των τελευταίων τεσσάρων ημερών και ότι η αγορά κλείνει με νέα υψηλά. Σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα να ελεγχθεί ξανά το χαμηλό κατά τις επόμενες δύο ημέρες. Η Raschke τοποθετεί αυτήν την πιθανότητα περίπου στο 20%. Εάν πράγματι λάβει χώρα μια παραβίαση του χαμηλού, θα αποτελεί σημαντικό σήμα καθώς θα έχει υλοποιηθεί ένα πολύ απίθανο σενάριο. Πρέπει κανείς να είναι πολύ προσεκτικός όταν η αγορά παρουσιάζει τόσο ασυνήθιστες μετακινήσεις οι οποίες, τις περισσότερες φορές, αποτελούν σημαντικά σημάδια για τον τρόπο εξέλιξης της αγοράς στο μέλλον.

ςυναλλαγές μετοχώνΗ Raschke δραστηριοποιείται σχεδόν σε όλα τα χρονικά πλαίσια και τις αγορές. Πολλές από τις στρατηγικές της είναι

Όνομα στρατηγικής: Spike and Ledge.

ςτρατηγική τύπου: Αντιστροφή τάσης.

ςυνθήκες: Ισχυρή άνοδος τιμών (spike) που ακολουθείται από σταθεροποίηση.

είσοδος:Άνοιγμα θέσης πώλησης εάν η τιμή πέσει κάτω από το χαμηλό της σταθεροποίησης.

Stop loss: Επάνω από το υψηλό της σταθεροποίησης.

ςύντομη περιγραφή στρατηγικής

κατάλληλες και για τις μετοχές. Μια στρατηγική επένδυσης σε μετοχές είναι ο εντοπισμός των μετοχών ανοδικής τάσης με την υψηλότερη σχετική ισχύ στην αρχή ενός τριμήνου, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των ημερών κατά τις οποίες οι μετοχές παρουσίαζαν σταθερή μετακίνηση από ημερήσιο χαμηλό σε ημερήσιο υψηλό κατά τις πρώτες δύο εβδομάδες του τριμήνου. Με απόλυτους όρους, αυτές οι μετοχές δεν είναι απαραίτητο να είναι οι πλέον κερδοφόρες. Είναι σημαντικό οι μετοχές να παρουσιάζουν μικρές μόνο υποχωρήσεις και να αγοράζονται με συνεχείς αυξήσεις της τιμής αγοράς.

Σε τι εξυπηρετούν όλα αυτά; Κάθε τρίμηνο, οι μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές φαίνεται να έχουν νέες ιδέες επένδυσης και αποφασίζουν που θα επενδυθούν οι εισροές των κεφαλαίων. Συνεπώς, όταν ένας ιδιαίτερα αξιόλογος αναλυτής ή ένας επενδυτικός οίκος στέλνουν στους πελάτες τους μελέτες για διενέργεια αγορών που προτείνουν, για παράδειγμα, να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στις φαρμακευτικές μετοχές, πρόκειται προφανώς να προκληθούν ροές κεφαλαίων. Η Raschke έχει παρατηρήσει ότι οι μετοχές ή οι τομείς που παρουσιάζουν τη σχετική ισχύ που περιγράφηκε, καθώς και τη σταθερή συμπεριφορά στην τιμή αγοράς κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες του τριμήνου, τείνουν να παραμένουν ισχυρές και για το υπόλοιπο του τριμήνου.

μηχανικά συστήματα επένδυσης Αν και η Linda Raschke χρησιμοποιεί στην εργασία της αυστηρώς καθορισμένα μοτίβα συναλλαγών, ισχυρίζεται ότι είναι πλήρως πεπεισμένη πως βλέπει τον εαυτό της ως επενδυτή που δρα κατά περίσταση και δεν ακολουθεί τις επιταγές

μηχανικών συστημάτων. Κάθε μια από τις στρατηγικές της αντιπροσωπεύει μια ιδιαίτερη κατάσταση της αγοράς και όλα εξαρτώνται από την εφαρμογή των κατάλληλων συστημάτων, την κατάλληλη στιγμή. Για παράδειγμα, οι ημέρες που οι αγορές παρουσιάζουν ισχυρές τάσεις γίνονται συχνά ορατές ακόμη και από το πρώτο ημίωρο των διαπραγματεύσεων όταν τα δύο πρώτα candles στο διάγραμμα των 15 λεπτών ορίζουν μια σαφή τάση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι λογικό να προχωρήσετε σύμφωνα με προ-κυκλικές στρατηγικές. Τα μηχανικά συστήματα δεν είναι συνήθως ευέλικτα. Η Raschke είναι πεπεισμένη ότι οι επενδυτές που εκτελούν συναλλαγές βάσει μηχανικών συστημάτων και μόνο, πρέπει να χρησιμοποιούν ταυτόχρονα πολλά συστήματα σε πολλές αγορές προκειμένου να έχουν επιτυχία. Ένα

Spike and Ledge είναι ένα μοτίβο αντιστροφής που ακολουθεί απότομες αυξήσεις τιμών (spikes). Έπειτα από την εμφάνιση ενός spike περιμένετε να δείτε εάν θα διαμορφωθεί ledge, το οποίο λειτουργεί στη συνέχεια ως σήμα για άνοιγμα θέσης πώλησης. Αμέσως μετά από το άνοιγμα της θέσης, η συναλλαγή εξασφαλίζεται με ένα stop-loss.

Πηγή: www.traderfox.de

Δ1) Spike and Ledge στον DAX


47

συναλλαγών swing που παράγει ακριβή σήματα συγχρονισμού όταν πρέπει να αναζητηθεί η είσοδος στην κυρίαρχη κατεύθυνση της τάσης μετά από μια κίνηση οπισθοχώρησης. Η ισχύς της τάσης μιας μετοχής ή μιας αγοράς μετριέται με τη χρησιμοποίηση του DΑX. Όσο ισχυρότερη είναι η τάση, τόσο υψηλότερη είναι η αξία του.

Η στρατηγική επενδύσεων με την ονομασία «Ιερό

Όνομα στρατηγικής: Ιερό Δισκοπότηρο.

ςτρατηγική τύπου: Παρακολούθηση τάσης.

ςυνθήκες: Μετοχή με ισχυρή τάση (ADX > 30) κατά την υποχώρηση.

είσοδος:

Αφού αγγίξει τον εκθετικό ΚΜΟ (20), άνοιγμα θέσης αγοράς επάνω από το υψηλό της πιο πρόσφατης ημέρας διαπραγμάτευσης.

Stop loss: Κάτω από το χαμηλό του τελευταίου χαμηλού swing.

κατοχύρωση κερδών:

κερδών 50% με την κατάκτηση ενός νέου υψηλού swing.

Trailing stop: Προαιρετικό για το δεύτερο μισό της θέσης.

ςύντομη περιγραφή στρατηγικής

σύστημα παρακολούθησης τάσεων, για παράδειγμα, μπορεί κάλλιστα να είναι ανενεργό για δύο ή τρία έτη και να μην παράγει καθόλου εισοδήματα έως ότου επανεμφανιστεί μια κατάλληλη για αυτό φάση αγοράς. Πολλοί είναι αυτοί που δεν κατανοούν αυτό το χαρακτηριστικό των συστημάτων εκτέλεσης συναλλαγών. Η Linda Raschke χρησιμοποιεί τα μηχανικά συστήματα μόνο ως ένα είδος γενικού δείκτη για τις πιθανότητες σε σχέση με τις επερχόμενες κατευθύνσεις της αγοράς.

ο σχηματισμός Spike and Ledge Δυο από τις σημαντικότερες αρχές επένδυσης της Linda Raschke είναι ότι το ρίσκο δεν χρειάζεται να περιορίζεται αμέσως μετά από το άνοιγμα της θέσης και ότι οι συναλλαγές πρέπει να εκτελούνται μόνο όταν υπάρχει ένα ιδιαίτερα ευδιάκριτο μοτίβο. Και οι δύο αρχές ικανοποιούνται απόλυτα από το σχηματισμό Spike and Ledge, ο οποίος αποτελεί ένα μοτίβο αντιστροφής τάσης που παράγει το σήμα εισόδου για αντίθετη κίνηση μετά από μια ακραία μετακίνηση τιμών.

Μια αναφορά στο διάγραμμα 1 παρουσιάζει τον τρόπο λειτουργίας του σήματος. Η πρώτη προϋπόθεση είναι μια ισχυρή άνοδος τιμών το συντομότερο δυνατόν, η οποία αποτελεί το τίναγμα (spike). Συνιστάται το τίναγμα να καθορίζεται βάσει του δείκτη Ρυθμού Αλλαγής (Rate of Change) εντός μιας ορισμένης χρονικής περιόδου. Παραδείγματος χάριν, μετακίνηση 0.5% στον DAX σε διάστημα 20 λεπτών. Ο ακριβής τρόπος επιλογής του ρυθμού αλλαγής εντός μιας ορισμένης χρονικής περιόδου πρέπει να καθορίζεται βάσει της αντίστοιχης αγοράς και χρονικού πλαισίου. Σε σχέση με τη στρατηγική επένδυση, ένα τίναγμα μπορεί να προσδιοριστεί απολύτως ως ένα τοπικό υψηλό μόνο εφόσον διαμορφώνεται ledge κατά την επόμενη σταθεροποίηση. Αυτό το χαμηλό περιόδου, το οποίο χαρακτηρίζει το χαμηλότερο εύρος σταθεροποίησης, εξυπηρετεί ως δείκτης πώλησης ώστε να ενεργοποιηθεί κάποιο stop στη θέση πώλησης. Συνιστάται ο ορισμός του ledge ως χαμηλό 2 ή 3 περιόδων. Στο χαμηλό 2 περιόδων, οι τιμές των δύο candle, πριν και μετά, πρέπει να είναι υψηλότερες. Μόλις ανοίχθηκε η θέση, τοποθετήθηκε ένα αρχικό risk-stop επάνω από το υψηλό σταθεροποίησης.

το ίερό δισκοπότηροΣτο βασικό σχεδιασμό του, το Ιερό Δισκοπότηρο είναι μια προσέγγιση

Το Ιερό Δισκοπότηρο αποτελεί ένα μοτίβο παρακολούθησης τάσεων μετά από οπισθοχωρήσεις και απαιτεί μια ισχυρή ανοδική τάση (ADX πάνω από 30). Η είσοδος στη τάση επιχειρείται μέσω μιας εντολής stop-buy αφού προηγηθεί το άγγιγμα του κινητού μέσου όρου των 20 ημερών στα πλαίσια μιας οπισθοχώρησης.


Δ2) Το Ιερό Δισκοπότηρο στον DAX


48


Δισκοπότηρο» έχει απλά να κάνει με την πραγματοποίηση εισόδου σε μια τάση στο σωστό χρόνο ακριβώς. Το πλεονέκτημά της στηρίζεται σε ένα χαρακτηριστικό των αγορών τάσεων σύμφωνα με το οποίο τα νέα υψηλά που συνοδεύονται από μια έντονη ορμή συνήθως ελέγχονται εκ νέου μετά από την πρώτη υποχώρηση. Αυτός είναι ο λόγος που η Raschke γράφει ότι σχεδόν κάθε υποχώρηση μπορεί να αγοραστεί από μια έντονη ορμή. Το πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η υποχώρηση σε μια τάση για να διακινδυνευτεί μια είσοδος, θα μετρηθεί με τη χρησιμοποίηση ενός εκθετικά μετρημένου κινητού μέσου όρου 20-ημερών (ΚΜΟ). Μόλις καθοριστεί αυτός ο εκθετικός μέσος όρος κατά τη διάρκεια της υποχώρησης, θα τοποθετηθεί μια εντολή stop-buy – στοχεύοντας στο να κλείσει κάποιος την θέση του εντός της τάσης κατά τη διάρκεια της επόμενης ανοδικής μετακίνησης.

Όνομα στρατηγικής: Κύματα Wolfe.

ςτρατηγική τύπου: Εύρος συναλλαγών υψηλής μεταβλητότητας.

ςυνθήκες: Διαμόρφωση του μοτίβου των κυμάτων Wolfe (κύματα 1 έως 4).

είσοδος:

Αφού αγγίξει τη γραμμή που συνδέει τα κύματα 1 και 3, κι αφού επιβεβαιωθεί η αντιστροφή της τάσης.

Stop loss: Κάτω από το χαμηλό του κύματος 5.

κατοχύρωση κερδών: Στη γραμμή που συνδέει τα κύματα 2 και 4.

Trailing stop: Κανένα.

ςύντομη περιγραφή στρατηγικής οι κανόνες σχετικά με το άνοιγμα θέσης αγοράς

1. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να καθοριστεί η ισχύς της τάσης. Ο DΑX 14-ημερών πρέπει να αποκτήσει μια αξία μεγαλύτερη από 30 ώστε να σχηματιστεί μια ισχυρή τάση και να εφαρμοστεί η στρατηγική του Ιερού Δισκοπότηρου.

2. Η ελάχιστη απαίτηση για την οπισθοχώρηση της τιμής καθορίζεται από έναν εκθετικό ΚΜΟ 20-ημερών. Μόλις η τιμή αγγίξει τον ΚΜΟ τοποθετείται μια εντολή stop-buy ακριβώς επάνω από το υψηλό της πιο πρόσφατης ημέρας συναλλαγών. Εναλλακτικά, τοποθετείται την επόμενη μέρα μια εντολή stop-buy στο υψηλό της στήλης που άγγιξε πρώτη τον ΚΜΟ. Η Linda Raschke χρησιμοποιεί και τις δύο μεθόδους στα διαγράμματα της.

3. Ακριβώς μετά από την εκτέλεση της εντολής stop-buy θα τοποθετηθεί μια εντολή stop-loss κάτω από το πρόσφατα σχηματισμένο χαμηλό swing προκειμένου να εξασφαλιστεί η θέση.

4. Εάν η συναλλαγή σταματήσει, θα τοποθετηθεί μια άλλη εντολή stop-buy στην αρχική τιμή εισόδου.

5. Η μισή θέση θα χρησιμοποιηθεί για κατοχύρωση κερδών εάν η αγορά φθάσει σε ένα νέο υψηλό swing. Ανάλογα με εάν η τάση προκαλεί ισχυρή εντύπωση, το υπόλοιπο μισό μπορεί άμεσα να πωληθεί ή να διατηρηθεί.

κύματα Wolfe Ο όρος κύματα Wolfe έχει τις ρίζες του στον επενδυτή Bill Wolfe. Σύμφωνα με τη Linda Raschke, τα κύματα Wolfe αποτελούν μια από τις αποτελεσματικότερες και πιο ασυνήθιστες τεχνικές εκτέλεσης συναλλαγών που έχει συναντήσει. Η φιλοσοφία

των κυμάτων Wolfe βασίζεται στη θεωρία της βαρύτητας του Νεύτωνα, σύμφωνα με την οποία κάθε δύναμη έχει μια ίση και αντίθετη δύναμη. Αυτό δημιουργεί μια αρχή αλληλεπίδρασης, η οποία στις χρηματαγορές οδηγεί στα συνεχώς επαναλαμβανόμενα μοτίβα κυμάτων που μπορούν να ανιχνευθούν στην αρχική φάση τους και των οποίων η ανάπτυξη μπορεί επομένως να προβλεφθεί.

Ένα κύμα Wolfe αποτελείται από πέντε υπο-κύματα που σηματοδοτούν διακριτά τοπικά υψηλά και χαμηλά. Σε γενικές γραμμές, αυτό το μοτίβο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε χρονικό πλαίσιο. Εκ πρώτης όψεως, η μορφή ενός κύματος Wolfe φαίνεται πολύ περίπλοκη, αλλά με λίγη πρακτική εξάσκηση μπορεί εύκολα

Τα κύματα Wolfe είναι ιδανικά για την εκτέλεση συναλλαγών σε ευμετάβλητες αγορές. Επιτρέπουν την ακριβή διαπραγμάτευση των δυναμικών ανοδικών και καθοδικών κυμάτων.


Δ3) Τα κύματα Wolfe στον DAX


49

6. Κατ’ επέκταση, το χαμηλό 1 και το υψηλό 4 συνδέονται με μια γραμμή τάσης. Αυτή η γραμμή χρησιμοποιείται ως τιμή-στόχος για θέση αγοράς.

Στις πηγές αυτού του άρθρου συμπεριλαμβάνεται το βιβλίο «Κορυφαία κέρδη επενδύσεων» (Top Trading Profits) των εκδόσεων TM Boersenverlag, καθώς και πολυάριθμες συνεντεύξεις της Linda Raschke σε αμερικανικά περιοδικά, οι οποίες διατίθενται στο σύνολό τους στη διεύθυνση www.lbrgroup.com. «

να αναγνωριστεί. Ακόμη απλούστερη είναι η χρήση ενός φίλτρου πραγματικού χρόνου με λειτουργία συναγερμού που υποδεικνύει τα κύματα Wolfe.

ςύνολο κανόνων των κυμάτωνWolfe για άνοιγμα θέσης αγοράς

1. Ο υπολογισμός των πέντε κυμάτων ξεκινάει με ένα τοπικό υψηλό, το οποίο διακρίνεται στο διάγραμμα καθαρά. Αυτό είναι το κύμα 2 ή το υψηλό 2.

2. Το κύμα 1 είναι ένα τοπικό χαμηλό, το οποίο σημειώνεται χρονικά αμέσως πριν από το υψηλό 2.

3. Το κύμα 3 ρίχνει την τιμή σε χαμηλότερο επίπεδο από το χαμηλό 1 και είναι το πρώτο σημαντικό τοπικό χαμηλό μετά από το υψηλό 2.

4. Το κύμα 4 οδηγεί σε αύξηση της τιμής, αλλά η αύξηση σταματάει ανάμεσα στο χαμηλό 1 και στο υψηλό 2.

5. Τώρα το χαμηλό 1 και το χαμηλό 3 συνδέονται με μια γραμμή τάσης. Η συνέχεια αυτής της γραμμής τάσης υποδεικνύει το εύρος τιμών εντός του οποίου μπορεί να ανοιχθεί θέση αγοράς. Η θέση δεν θα ανοιχθεί με το πρώτο άγγιγμα, αλλά μόνο όταν επιβεβαιωθεί η αντιστροφή των τιμών.

Simon BetschingerΟ Simon Betschinger είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στα οικονομικά και ασχολείται με τις επενδύσεις από το 1998. Είναι συνεργάτης και ιδρυτής της TraderFox GmbH (www.traderfox.de), ένας λογισμικού προγράμματος συστηματικής επένδυσης σε μετοχές σε πραγματικό χρόνο, μέσω της χρήσης διαγραμματικών μοτίβων. Επιπλέον, εκτελεί συναλλαγές με πραγματικά χρήματα στην ιστοσελίδα συναλλαγών Master Traders (www.mastertraders.de).

[email protected]

Simon BetschingerΟ Simon Betschinger είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στα οικονομικά και ασχολείται με τις επενδύσεις από το 1998. Είναι συνεργάτης και ιδρυτής της TraderFox GmbH (www.traderfox.de), ένας λογισμικού προγράμματος συστηματικής επένδυσης σε μετοχές σε πραγματικό χρόνο, μέσω της χρήσης διαγραμματικών μοτίβων. Επιπλέον, εκτελεί συναλλαγές με πραγματικά

Επενδύσεις έναντι τρίαθλου –τι μπορούν να σας διδάξουν οι σπουδαίοι αθλητέςΠροφανώς, οι επενδύσεις και το τρίαθλο είναι διαφορετικά αθλήματα. Ωστόσο, ίσως να εκπλαγείτε όταν μάθετε ότι η διαδικασία για την επίτευξη επιτυχίας και στα δυο είναι πράγματι πολύ παρόμοια. Ο Marko Graenitz, ο οποίος πήρε συνεντεύξεις από πολλούς επαγγελματίες επενδυτές και, παράλληλα, είναι αθλητής του τρίαθλου, θα ερευνήσει το τι μπορεί να σας διδάξει το τρίαθλο σχετικά με τις επενδύσεις.

Markus HeitkoetterΩς ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Rockwell Trading, ο Markus Heitkoetter έχει μοιραστεί τις επενδυτικές ιδέες του με περισσότερους από 300.000 επενδυτές σε περισσότερες από 190 χώρες. Το 1996, άρχισε να αναπτύσσει διάφορα συστήματα επένδυσης και το 2002 αποφάσισε να αφήσει τη δουλειά του διευθυντή της ΙΒΜ για να γίνει επαγγελματίας επενδυτής.

Άνθρωποιεισαγωγικό άρθρο

Επισκόπηση του επόμενου τεύχους

Βαςίκα

50


Πώς να σχεδιάσετε μια επιτυχή στρατηγική συναλλαγών

Μέρος 4ο: Χρονικά πλαίσιαγια τις συναλλαγές σας

Το παρόν άρθρο αποτελεί συνέχεια της σειράς των άρθρων που εξετάζει την πολυεπίπεδη διαδικασία διαμόρφωσης μιας επενδυτικής στρατηγικής. Στο προηγούμενο άρθρο παρουσιάσαμε τις διαφορετικές φάσεις της αγοράς. Σε αυτό το μέρος, θα αναλύσουμε τα κατάλληλα χρονικά πλαίσια για τους επενδυτές.

» Ποιό χρονικό πλαίσιο είναι το καλύτερο για εμένα; Αυτή είναι μια από τις πρώτες ερωτήσεις που κάνει ένας αρχάριος επενδυτής, λόγω της μεγάλης ποικιλίας των χρονικών πλαισίων που διατίθενται. Δυστυχώς, δεν υπάρχει εύκολη απάντηση καθώς όλα τα χρονικά πλαίσια παρουσιάζουν κάποιες αδυναμίες. Οι αδυναμίες είναι συνέπεια του γεγονότος ότι τα χρονικά πλαίσια παρουσιάζουν μόνο προηγούμενες εξελίξεις τιμών και αυτά τα δεδομένα δεν είναι απαραιτήτως ενδεικτικά της μελλοντικής ανάπτυξης των τιμών.

Ωστόσο, μπορούμε να επιλέξουμε χρονικά πλαίσια που μας βοηθούν να αναλύσουμε την αγορά. Τα σταθερά χρονικά πλαίσια επιτρέπουν μια αναλυτική προσέγγιση και για το λόγο αυτό αποτελούν τη βάση για το βέλτιστο συγχρονισμό

της στρατηγικής μας. Βοηθούν στην έναρξη των συναλλαγών – με βάση τα τελικά αποτελέσματα που επιδιώκουμε. Εάν η αγορά αλλάξει, η σωστή διαχείριση κινδύνου και χρημάτων μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε τις απώλειες.

το χρονικό πλαίσιο πρέπεινα ανταποκρίνεται στους στόχους Τα διαφορετικά χρονικά πλαίσια παρουσιάζουν συχνά αντικρουόμενες απόψεις για ένα ζεύγος νομισμάτων, μια μετοχή ή κάποιο άλλο υποκείμενο επενδυτικό εργαλείο. Ενώ το ημερήσιο διάγραμμα μπορεί να παρουσιάζει μια ανοδική τάση, το ωριαίο διάγραμμα μπορεί να παρουσιάζει μια καθοδική. Άρα, προς ποια κατεύθυνση ενεργούμε; Αυτές οι αντικρουόμενες

Βαςίκα

51

μεταβλητές μπορούν να οδηγήσουν σε ασταθή σήματα και σε αβεβαιότητα – η οποία δεν είναι καθόλου παραγωγική. Ένα τέτοιο σενάριο περιπλέκει τη διενέργεια συναλλαγών και διαταράσσει την εμπιστοσύνη που πρέπει να έχετε στις ενέργειές σας. Επομένως είναι σημαντικό ο επενδυτής να γνωρίζει από την αρχή ποιά χρονικά πλαίσια θέλει να χρησιμοποιήσει για τις συναλλαγές του.

Τις περισσότερες φορές, ο επενδυτής έχει όφελος από τη χρήση πολλαπλών χρονικών πλαισίων, η οποία επιτρέπει στην ανάλυση να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες. Ο επενδυτής αποκτά καθαρότερη εικόνα για την τιμή και, επομένως, μια γενική επισκόπηση της τάσης ή του κλίματος, όταν εξετάζει το μακροπρόθεσμο χρονικό πλαίσιο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μικρότερα χρονικά πλαίσια για αυτήν καθ’ αυτήν την είσοδό σας σε μια συναλλαγή. Η χρήση πολλαπλών χρονικών πλαισίων αποτελεί μια συνήθη μέθοδο ανάλυσης της αγοράς.

ανάλυση πολλαπλών χρονικών πλαισίων Η χρήση πολλαπλών χρονικών πλαισίων είναι συμφέρουσα για τον επενδυτή με πολλούς τρόπους. Η ανάλυση πολλαπλών χρονικών πλαισίων διαιρείται συχνά στην ανάλυση του μακροπρόθεσμου διαγράμματος για τον εντοπισμό της τάσης ή

Βλέπουμε μια σαφή ανοδική τάση. Στο ημερήσιο διάγραμμα, η ισοτιμία παρουσιάζει υψηλότερα υψηλά (κόκκινες γραμμές) και υψηλότερα χαμηλά (πράσινες γραμμές).

Πηγή: FXCM Trading Station/ Marketscope

Δ1) Ανοδική τάση EUR/USD στο ημερήσιο διάγραμμα

ανεξάρτητοι/αυτοαπασχολούμενοι συγγραφείςΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΑΣ ΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Ιδανικά θα πρέπει να είστε ένας ενεργός επενδυτής με αξιοσημείωτη γνώση στον τομέα της τεχνικής ανάλυσης και σε όλα τα θέματα που άπτονται του κλάδου αυτού, όπως διαχείριση ρίσκου και χαρτοφυλακίου, επενδυτικά λογισμικά πακέτα, επενδυτικά συστήματα και ψυχολογία της αγοράς. Θα εργάζεστε από την άνεση του σπιτιού σας, με το δικό σας χρονοδιάγραμμα με την κατάθεση των άρθρων σε συγκεκριμένη χρονική διορία.

Παρακαλώ αποστείλλετε τις αιτήσεις σας μέσω e-mail στο: [email protected]

Η TRADERS´ είναι πρωτεύων εκδότης επενδυτικών περιοδικών για τις χρηματαγορές. Το όραμά μας είναι να προσφέρουμε μια διεθνή πλατφόρμα ενημέρωσης τόσο για επαγγελματίες του χώρου όσο και για σοβαρούς επενδυτές.

Βαςίκα

52


στο ημερήσιο διάγραμμα (διάγραμμα 1). Αναγνωρίζει τα υψηλότερα υψηλά και τα υψηλότερα χαμηλά της τιμής και προσδιορίζει μια διαμορφωμένη ανοδική τάση. Μετά από τον προσδιορισμό της τάσης, εξετάζουμε ένα μικρότερο χρονικό πλαίσιο για να βρούμε την καλύτερη είσοδο. Το προγενέστερο διάγραμμα παρουσιάζει μια ανοδική τάση λόγω των υψηλότερων υψηλών και των υψηλότερων χαμηλών. Για τον καθορισμό των εισόδων τους, οι επενδυτές swing χρησιμοποιούν συχνά το διάγραμμα των τεσσάρων ωρών.

Σε αυτήν την περίπτωση, ο επενδυτής θέλει να ακολουθήσει την κατεύθυνση της τάσης – επομένως, θέλει να αγοράσει. Έχοντας εξετάσει το διάγραμμα των τεσσάρων ωρών, ο επενδυτής αναγνωρίζει ότι η τρέχουσα ανοδική τάση παρουσιάζει μια αρχική αδυναμία και ότι έχει ξεκινήσει μια διόρθωση (διάγραμμα 2). Μπορεί να εκμεταλλευτεί αυτήν την ευκαιρία για να εισέλθει στην αγορά στην κατεύθυνση της τάσης σε μια ευνοϊκή τιμή.

Ποια χρονικά πλαίσιαλειτουργούν καλύτερα; Κατά τη χρησιμοποίηση πολλαπλών χρονικών πλαισίων, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν είναι όλοι οι συνδυασμοί

χρονικών πλαισίων το ίδιο αποτελεσματικοί. Για παράδειγμα, τι απαντάμε στο ερώτημα αν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε το ημερήσιο διάγραμμα για την αναγνώριση της τάσης σε συνδυασμό με το διάγραμμα του ενός λεπτού για την είσοδό μας; Η ημέρα διαπραγματεύσεων αποτελείται από περίπου 1440 λεπτά. Επομένως, στο διάγραμμα του ενός λεπτού μπορούμε να δούμε μόνο την ανάπτυξη τιμών μιας ημέρας περίπου. Ο συσχετισμός αυτού με το ημερήσιο διάγραμμα μοιάζει μάλλον αναποτελεσματικός. Είναι καλύτερα να χρησιμοποιήσουμε μια αναλογία 1:4 ή 1:6 ανάμεσα στο διάγραμμα που ορίζει την τάση και στο διάγραμμα που ορίζει την είσοδό μας. Εάν ο επενδυτής θέλει να εισέλθει στην αγορά βάσει ωριαίων διαγραμμάτων, μπορεί να χρησιμοποιήσει το διάγραμμα των τεσσάρων ωρών για να προσδιορίσει την τάση. Εάν χρησιμοποιήσει το διάγραμμα των 15 λεπτών για την είσοδό του, μπορεί να επιλέξει το ωριαίο διάγραμμα για την τάση κ.ο.κ. Ο πίνακας 1 παρέχει μια γενική εικόνα των συνηθέστερων χρονικών πλαισίων που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση πολλαπλών χρονικών πλαισίων. «

του γενικού κλίματος σχετικά με ένα ζεύγος νομισμάτων, και στην ανάλυση του μικρότερου χρονικού πλαισίου για την εκτέλεση της συναλλαγής. Επομένως, οι επενδυτές swing χρησιμοποιούν δύο χρονικά πλαίσια. Συνήθως, διατηρούν τις συναλλαγές τους σε ισχύ για αρκετές ώρες έως αρκετές ημέρες.

Στην αρχή, ο επενδυτής αναλύει τη γενική τάση του ζεύγους

τύπος επένδυσης Περίοδος διατήρησης διάγραμμα τάσης διάγραμμα εισόδου

Μακροπρόθεσμη 1 ημέρα+ Εβδομαδιαίο διάγραμμα

Ημερήσιο διάγραμμα

Επενδυτής swing Αρκετές ώρες έως ημέρες

Ημερήσιο διάγραμμα

Διάγραμμα 4 ωρών

Βραχυπρόθεσμη < 1 ημέρας Διάγραμμα 4 ωρών Ωριαίο διάγραμμα

T1) Οι διαφορετικοί τύποι επένδυσης απαιτούν διαφορετικά διαγράμματα

Jens KlattΟ Jens Klatt είναι αναλυτής αγοράς στη DailyFX.de και προεδρεύει του γερμανικού dailyFX-forum. Είναι ενταγμένος στον οικονομικό τομέα για περισσότερα από επτά χρόνια. Εκτός από την τεχνική και θεμελιώδη παρατήρηση των αγορών, εστιάζει στην ανάλυση συναισθημάτων αναφορικά με τις αγορές συναλλάγματος (forex) και αναπτύσσει τις αποφάσεις του για επενδυτικές συναλλαγές με βάση αυτή την ανάλυση.

www.dailyfx.de, [email protected]

Jens KlattΟ Jens Klatt είναι αναλυτής αγοράς στη DailyFX.de και προεδρεύει του γερμανικού dailyFX-forum. Είναι ενταγμένος στον οικονομικό τομέα για περισσότερα από επτά χρόνια. Εκτός από την τεχνική και θεμελιώδη παρατήρηση των αγορών, εστιάζει στην ανάλυση συναισθημάτων αναφορικά με τις αγορές συναλλάγματος (forex) και αναπτύσσει τις αποφάσεις του για

Η ανοδική τάση είναι προφανής και στο διάγραμμα των 4 ωρών. Αλλά εδώ υπάρχει μια σταθεροποίηση. Μια διόρθωση στο επίπεδο της πράσινης διακεκομμένης γραμμής μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως είσοδος για αγορά.

Πηγή: FXCM Trading Station/ Marketscope

Δ2) Ανοδική τάση EUR/USD στο διάγραμμα των 4 ωρών

www.traders-mag.gr

Διαβάστε το περιοδικό TRADERS´ στην ηλεκτρονική μορφή του.

Ηλεκτρονικό βιβλίο TRADERS´.

www.traders-mag.gr

Βαςίκα

54


H Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών (Advance-Decline Line) και η χρήση της για την επιβεβαίωση ή μη της κίνησης ενός χρηματιστηριακού δείκτη

Η κατεύθυνση τηςαγοράς και η δυναμική της

Την 16/5/2013 ο Γενικός Δείκτης Αθηνών (ΓΔΑ) έκλεισε στις 1134.28 μονάδες καταγράφοντας ποσοστιαία αύξηση 1.85% σε σχέση με το κλείσιμο της προηγούμενης συνεδρίασης, ενώ την επόμενη ημέρα το ανοδικό σερί συνεχίστηκε με κέρδη 1.62%. Η αγορά λοιπόν, όπως εκφράζεται από το ΓΔΑ, την 16&17/5/2013 ήταν ανοδική, ενώ φράσεις όπως, “εντυπωσιακό ράλι”, “ιλιγγιώδης άνοδος” και “θετικό κλίμα”, κυριάρχησαν στον οικονομικό τύπο. Στη συνεδρίαση, όμως, της 16/5, ο αριθμός των ανοδικών μετοχών της κύριας αγοράς ήταν 55 και των καθοδικών 65, ενώ σε αυτή της 17/5, 61 και 69 αντίστοιχα. Τα παραπάνω υποδηλώνουν ότι για τις δύο αυτές συνεδριάσεις, η δυναμική της αγοράς ήταν στη πραγματικότητα αρνητική, παρόλο που ο ΓΔΑ έκλεισε με θετικό πρόσημο.Στη συνέχεια του άρθρου θα παρουσιάσουμε τον δείκτη Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών (Advance - Decline Line) που ανήκει στη γενικότερη κατηγορία των δεικτών δυναμικότητας (Breadth indicators), στόχος των οποίων είναι να δώσουν μια πιο ακριβή μέτρηση της κατάστασης της αγοράς την οποία δεν αποτυπώνει πάντα η κίνηση ενός χρηματιστηριακού δείκτη. Πρώτα όμως, θα γίνει μια συνοπτική αναφορά στην έννοια του χρηματιστηριακού δείκτη και δη αυτών που χρησιμοποιούνται στο Ελληνικό χρηματιστήριο.

Βαςίκα

55

» θεωρητική προσέγγισηκατασκευής χρηματιστηριακών δεικτώνΗ μέση κίνηση της χρηματιστηριακής αγοράς απεικονίζεται από τους χρηματιστηριακούς δείκτες, οι οποίοι κατασκευάζονται με γενικώς αποδεκτά κριτήρια. Για τη δημιουργία τους λαμβάνονται υπόψιν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

● Ο αριθμός των μετοχών που θα χρησιμοποιηθεί για την κατάρτισή τους (σύνθεση δείκτη).

● Η σχετική σημασία της κάθε μετοχής (στάθμιση).● Ο τρόπος υπολογισμού της μεταβολής των τιμών.

Είναι προφανές ότι στην κατασκευή υπεισέρχονται διάφοροι περιορισμοί και ατέλειες, τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζουμε, κατανοούμε και λαμβάνουμε υπόψιν πριν την εξαγωγή οποιονδήποτε συμπερασμάτων. Δυστυχώς, η προσωπική μου εμπειρία έχει δείξει ότι η πλειοψηφία των ιδιωτών επενδυτών δίνει ελάχιστη σημασία στα παραπάνω, σε αντίθεση με επαγγελματίες διαχειριστές κεφαλαίων, οι οποίοι το θεωρούν από τα πιο σημαντικά.

Στη διεθνή πρακτική, συνήθως ένας χρηματιστηριακός δείκτης είναι είτε ένας απλός αριθμητικός μέσος των τιμών των μετοχών, ή ένας σταθμισμένος αριθμητικός μέσος με βάση τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών.

α. Ο αριθμητικός μέσος μιας σειράς τιμών μετοχών, ορίζεται ως το άθροισμα των επιμέρους τιμών, έστω Τi, προς τον αριθμό των τιμών των μετοχών, έστω Ν.

Aριθμητικός Μέσος = N

Ti

N

i

Στην παραπάνω εξίσωση το Ν είναι γνωστό και ως διαιρέτης και θα πρέπει να αποτυπώνει διαχρονικά τις αλλαγές των μετοχών των εταιριών που καταρτίζουν το δείκτη. Έτσι σε

περίπτωση εισόδου νέων μετοχών ή διαγραφής παλαιών, stock splits, κτλ, η προσαρμογή του διαιρέτη γίνεται με τον παρακάτω μαθηματικό τύπο:

νέος διαιρέτης = Παλαιός διαιρέτης * (νέο ςύνολο τιμών μετοχών) / (Παλαιό ςύνολο τιμών μετοχών)

Η απλότητα στον υπολογισμό του αριθμητικού μέσου, όμως, αποτελεί και το μεγαλύτερο μειονέκτημά του, μιας και η χρήση του ως μέτρο της κεντρικής τάσης είναι επιτυχής, αν οι επί μέρους τιμές δεν παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις. Έτσι για παράδειγμα στον Dow Jones Industrial Average (.DJI) μια πτώση της τιμής της μετοχής της IBM (IBM) που κυμαίνεται στα

$180 (αρχές Σεπτεμβρίου), κατά 10% θα επιφέρει μεγαλύτερη πτώση του μέσου όρου από αυτή που θα είχαμε αν μειωνόταν κατά 10% η μετοχή της Alcoa (AA) που κυμαίνεται στα $8 (αρχές Σεπτεμβρίου).

Οι δείκτες που καταρτίζει η εταιρία Dow Jones χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία του απλού αριθμητικού μέσου, όπως επίσης και ο NIKKEI της Ιαπωνίας που αποτελείται από 225 μετοχές blue chips.

β. Ο σταθμισμένος αριθμητικός μέσος κατασκευάζεται με βάση τη χρηματιστηριακή αξία των επιμέρους μετοχών και δίνεται από τον παρακάτω γενικό τύπο:

Τρέχουσα Aξία Δείκτη = * Aξία Δείκτη στο ´Ετος Bάσης

Τρέχουσα ΣυvολικήXρηματιστηριακή Aξία

Συvολική XρηματιστηριακήAξία στο ´Ετος Bάσης

όπου έτος βάσης είναι το έτος που χρησιμοποιείται ως αναφορά για τη σύγκριση του επιπέδου ενός χρηματοοικονομικού δείκτη. Επιλέγεται αυθαίρετα και συνήθως η τιμή του ορίζεται το 100

Στην κατασκευή ενός χρηματιστηριακού δείκτη υπεισέρχονται διάφοροι περιορισμοί και ατέλειες τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζουμε, κατανοούμε και λαμβάνουμε υπόψιν πριν την

εξαγωγή οποιονδήποτε συμπερασμάτων.

Βαςίκα

56


International, μιας εταιρίας του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου. Οι δείκτες FTSE/ΧΑ κατασκευάζονται ως σύνθετοι αριθμητικοί μέσοι, με συντελεστές στάθμισης τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών. Η βασική διαφορά τους από αυτούς του Χρηματιστηρίου Αθηνών, είναι ότι λαμβάνουν υπόψιν ένα επιπλέον ποιοτικό στοιχείο, το εύρος διασποράς των μετοχών μιας εταιρίας. Έτσι, μετοχές με διασπορά στο ευρύ επενδυτικό κοινό, μικρότερη του 15% δεν γίνονται αποδεκτές για συμμετοχή στο δείκτη.

γενικός δείκτης τιμών χρηματιστηρίουαθηνών vs FTSE/χα δείκτης αγοράςΚαι οι δύο παραπάνω δείκτες περιγράφουν τη γενικότερη εικόνα της Ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, οπότε σε γενικές γραμμές, τα διαγράμματά τους είναι παρόμοια. Ωστόσο, εξετάζοντας τους πίνακες 1&2, παρατηρούμε σημαντικές διαφορές.

Αρχικά, ο FTSE/XA Δείκτης Αγοράς περιλαμβάνει 79 μετοχές σε αντίθεση με το ΓΔΑ, που περιλαμβάνει 60. Επιπλέον, ο πρώτος δεν έχει capping, ενώ ο δεύτερος περιορίζει το βάρος στάθμισης μιας οποιασδήποτε μετοχής στο 10% της κεφαλαιοποίησης. Το τελευταίο έχει ως αποτέλεσμα η κίνηση της μετοχής της Coca-Cola HBC AG (KO) να επηρεάζει πολύ περισσότερο την τιμή του FTSE/ΧΑ Γενικός Δείκτης μιας και το βάρος στάθμισής της, την 31/8/2013, ήταν 22.5% σε αντίθεση με το ΓΔΑ που το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 10.6%.

Ανατρέχοντας πάλι στους πίνακες 1&2, διαπιστώνουμε επιπλέον, ότι το βάρος στάθμισης των 10 μεγαλύτερων μετοχών ως % της κεφαλαιοποίησης είναι και για τους δύο δείκτες πάνω από 68. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές των δεικτών να επηρεάζονται κατά πολύ από τις κινήσεις μερικών μετοχών,

ή το 1000. Αν και το πρόβλημα της δυσανάλογης επίδρασης στην τελική τιμή του δείκτη από τις μεταβολές στην τιμή των ακριβών μετοχών σε σχέση με τις πιο φθηνές θεραπεύεται με την παραπάνω μεθοδολογία, υπάρχει ένα μειονέκτημα το οποίο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Πιο συγκεκριμένα, αν υποθέσουμε ότι οι τιμές των μετοχών αντικατοπτρίζουν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα και τα συναισθήματα των επενδυτών, τότε συστηματικά ο δείκτης θα δίνει περισσότερη βαρύτητα σε ακριβές και ίσως υπεραγορασμένες μετοχές και λιγότερο σε φθηνές και πιθανόν υπερπουλημένες.

Η πλειονότητα των δεικτών που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι σταθμικοί αριθμητικοί μέσοι με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτούς που καταρτίζει η εταιρία S&P.

οι χρηματιστηριακοί δείκτες στην ελλάδαΑυτή τη στιγμή στην Ελλάδα καταρτίζονται διάφοροι χρηματιστηριακοί δείκτες, από τους οποίους οι κυριότεροι είναι ο Γενικός Δείκτης Αθηνών (ΓΔΑ) και οι δείκτες της οικογένειας FTSE. Οι τελευταίοι είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της διοίκησης του Χρηματιστηρίου Αθηνών και της FTSE

Eίναι ο παλαιότερος και πιο γνωστός δείκτης του ελληνικού χρηματιστηρίου, ωστόσο υπάρχουν αμφιβολίες για την ορθότητα κατασκευής και αντιπροσώπευσής του.

Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών

Αριθμός μετοχών στο δείκτη 60

Βάρος 5 μεγαλύτερων μετοχών (% Κεφ/σης) 45.3


Κωδικοί Reuters/Bloomberg .ATG/ASE

Ημερομηνία εκκίνησης - Τιμή 31/12/1980 - 100

Είδος Δείκτη Σταθμισμένης Κεφ/σης

Capping 10%

Π1) Γενικός Δείκτης Τιμών Χρηματιστηρίου Αθηνών

Περιλαμβάνει μετοχές της μεγάλης, μεσαίας και μικρής κεφ/σης, ακολουθώντας ακριβώς την σωρευτική τους απόδοση.

Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών-FTSE International




Κωδικοί Reuters/Bloomberg .ATFMI/FTSEA



Capping Όχι

Π2) FTSE/ΧΑ Δείκτης Αγοράς

Χρήστος ΕυθυμίουΟ Χρήστος Ευθυμίου MSTA, είναι τεχνικός αναλυτής και πλήρες μέλος του The Society of Technical Analysts, U.K..Με έδρα το Βόλο, ασχολείται επαγγελματικά με το trading και την παροχή εκπαιδευτικών σεμιναρίων.

[email protected], www.amadalia.co.uk blog.amadalia.co.uk/

Χρήστος ΕυθυμίουΟ Χρήστος Ευθυμίου MSTA, είναι τεχνικός αναλυτής και πλήρες μέλος του The Society of Technical Analysts, U.K..Με έδρα το Βόλο, ασχολείται επαγγελματικά με το trading και την παροχή εκπαιδευτικών σεμιναρίων.

www.amadalia.co.uk blog.amadalia.co.uk/

Βαςίκα

57

Περιλαμβάνει τις εταιρίες των οποίων μεγάλο μέρος των εσόδων προκύπτει από εξαγωγικές δραστηριότητες.

Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών -FTSE International




Κωδικοί Reuters/Bloomberg .FTSEGTI/FTSEGT



Capping Κάθε Μάιο & Νοέμβριο

Π5) FTSE/ΧΑ Διεθνούς Δραστηριοποίησης Plus

Περιλαμβάνει τις τραπεζικές μετοχές που διαπραγματεύονται στο ελληνικό χρηματιστήριο.

Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών -FTSE International


Βάρος 5 μεγαλύτερων μετοχών (% Κεφ/σης) 100


Κωδικοί Reuters/Bloomberg .FTATBNK/ASEDTR



Capping Όχι

Π6) FTSE/ΧΑ Τράπεζες

Περιλαμβάνει μεσαίου μεγέθους εταιρίες και επιχειρεί να αποτυπώσει τον αναπτυξιακό κλάδο της αγοράς.





Κωδικοί Reuters/Bloomberg .FTSEM/FTSEGTI



Capping Όχι

Π4) FTSE/ΧΑ Mid Cap

Περιλαμβάνει τις 25 μεγαλύτερες εταιρίες με κριτήριο την κεφ/ση. Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών -FTSE International




Κωδικοί Reuters/Bloomberg .ATF/FTATHEX



Capping Όχι

Π3) FTSE/ΧΑ Large Cap

Περιλαμβάνει τις εταιρίες μεσαίας και μικρής κεφ/σης. Προσοχή στη μεθοδολογία στάθμισής του.





Κωδικοί Reuters/Bloomberg .HELMSI/HELMSI


Είδος Δείκτη Ισομερής Στάθμιση

Capping Κάθε Μάιο & Νοέμβριο

Π7) Ελληνικός Δείκτης Mid & Small Cap

Περιλαμβάνει εταιρίες μεσαίας και μικρής κεφ/σης. Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών




Κωδικοί Reuters/Bloomberg .DMK/DMK



Capping Όχι

Π8) Δείκτης Μεσαίας & Μικρής Κεφ/σης Χρηματιστηρίου Αθηνών

Βαςίκα

58


δημιουργώντας, έτσι, το φαινόμενο που αναφέραμε στην εισαγωγή.

δείκτες δυναμικότητας (Breadth Indicators) Το παραπάνω θεραπεύεται, ως ένα σημείο, από τη χρήση δεικτών που μετρούν τη δυναμικότητα της αγοράς (Breadth Indicators). Μέσω αυτών ο αναλυτής προσπαθεί να διαπιστώσει την “υγεία” του συνόλου της αγοράς μετρώντας κατά πόσο υπάρχει ζήτηση ή έλλειψη αυτής. Το σκεπτικό είναι σχετικά απλό: αν στην πλειοψηφία τους οι μετοχές είναι ανοδικές, τότε υπάρχει γενικότερη διάθεση ανάληψης ρίσκου και άρα αυξημένες εισροές κεφαλαίων στην αγορά μετοχών.

γραμμή ανοδικών - καθοδικώνμετοχών (Advance - Decline Line)Από τους πλέον γνωστούς δείκτες δυναμικότητας, είναι η Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών. Καθημερινά, με την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου Αθηνών, κάποιες μετοχές είναι ανοδικές, κάποιες καθοδικές και κάποιες παραμένουν αμετάβλητες. Τα στοιχεία αυτά χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία του παραπάνω δείκτη, ο υπολογισμός του οποίου είναι εξαιρετικά απλός. Από τους πιο συνηθισμένους τρόπους είναι η εύρεση της διαφοράς μεταξύ ανοδικών και καθοδικών μετοχών και η διαίρεση στη συνέχεια του αποτελέσματος με

το σύνολο των μετοχών που διαπραγματεύτηκαν. Αν στη συγκεκριμένη συνεδρίαση οι ανοδικές είναι περισσότερες από τις καθοδικές μετοχές, τότε ο Αριθμός Ανοδικών - Καθοδικών είναι θετικός. Σε αντίθετη περίπτωση, αρνητικός. Το παραπάνω αποτέλεσμα, προστίθεται καθημερινά στη σωρευτική γραμμή ανοδικών - καθοδικών μετοχών, δημιουργώντας τον εν λόγω δείκτη.

Η γραφική του παρουσίαση στοχεύει στον εντοπισμό τυχόν θετικών ή αρνητικών αποκλίσεων, με το δείκτη του ενδιαφέροντός μας. Έτσι, νέα υψηλά του ΓΔΑ, για παράδειγμα, θα πρέπει να συνοδεύονται από νέα υψηλά της Γραμμής Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών παρέχοντας επιβεβαίωση.

Μέσω της μεσοπρόθεσμης συσσώρευσης ο ΓΔΑ αποτυπώνει και αυτός, όπως αναμενόταν, το ρευστό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.

Πηγή: Metastock EOD

Δ2) Εβδομαδιαίο διάγραμμα Γενικού Δείκτη Τιμών Χρηματιστηρίου Αθηνών

Μεσοπρόθεσμα ο δείκτης βρίσκεται σε μια φάση συσσώρευσης, αποτυπώνοντας το εύθραστο πολιτικό κλίμα και τις οικονομικές αβεβαιότητες, τόσο σε τοπικό, όσο και παγκόσμιο επίπεδο.


Δ1) Εβδομαδιαίο διάγραμμα FTSE/ΧΑ Δείκτη αγοράς

Εάν κάποιος επενδυτής είχε τοποθετήσει 100 χρηματικές μονάδες στις 31/12/1980 σε μετοχές του δείκτη και με τη συγκεκριμένη στάθμιση, την 4/9/2013 η επένδυση θα άξιζε σε ονομαστικές τιμές 921.4 μονάδες, δηλαδή θα είχε πολλαπλασιάσει τα χρήματά του χωρίς να ληφθεί υπόψιν ο πληθωρισμός κατά 9.21 φορές.Θα πρέπει να τονιστεί όμως ότι ο ΓΔΑ δεν περιλαμβάνει τα μερίσματα και ως εκ τούτου είναι δείκτης κεφαλαιακών αποδόσεων μόνο.

τι σημαίνει ότι ο γενικός δείκτης αθηνών την 4/9/2013 έκλεισε στις 921.4 μονάδες;

Βαςίκα

59

Σε αντίθετη περίπτωση, ο δείκτης μας προειδοποιεί ότι στην άνοδο συμμετέχουν όλο και λιγότερες μετοχές και ότι μια βραχυπρόθεσμη, τουλάχιστον, διόρθωση είναι αρκετά πιθανή.

Στο παραπάνω ημερήσιο διάγραμμα απεικονίζεται η πορεία του ΓΔΑ από την 7/9/2012 έως και την 9/4/2013. Πριν τη διόρθωση του Φεβρουαρίου/Μαρτίου 2013, ο ΓΔΑ καταγράφει βραχυπρόθεσμη κορυφή (Κ3) στις 1052.83 μονάδες.

Έως και τη βραχυπρόθεσμη κορυφή Κ1, η Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών επιβεβαιώνει την κίνηση του ΓΔΑ κινούμενη ανοδικά Το πρώτο προειδοποιητικό σήμα δίνεται όταν ο ΓΔΑ, κατοχυρώνει νέο τοπικό υψηλό, Κ2, αλλά η Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών αποτυγχάνει να κάνει το ίδιο (σημείο 2), δημιουργώντας την πρώτη αρνητική απόκλιση. Το δεύτερο προειδοποιητικό σήμα δίνεται όταν στα νέο υψηλό του ΓΔΑ, Κ3, η Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών δεν πλησιάζει καν στα προηγούμενα επίπεδα τιμών της, δημιουργώντας, έτσι, μια δεύτερη συνεχόμενη αρνητική απόκλιση. Η διόρθωση που ακολούθησε διήρκεσε, περίπου δύο μήνες, οδηγώντας τον ΓΔΑ από τις 1052.83 μονάδες (υψηλά 8/2/2013) στις 799.04 μονάδες (χαμηλό 8/4/2013).

Παρατηρήσεις πάνω στον δείκτηγραμμή ανοδικών - καθοδικών μετοχώνΗ ημερήσια Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών που περιγράψαμε παραπάνω, δίνει πιο αξιόπιστα αποτελέσματα, όταν χρησιμοποιείται για να επιβεβαιώσει βραχυπρόθεσμες ή μεσοπρόθεσμες κινήσεις του χρηματιστηριακού δείκτη. Αν επιθυμούμε την ανάλυση της μακροπρόθεσμης τάσης τότε προτείνεται η χρήση της εβδομαδιαίας Γραμμής Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών. Ο εντοπισμός τυχόν αρνητικών αποκλίσεων σε αυτό το χρονικό ορίζοντα μας προειδοποιεί ότι μια αντιστροφή της κύρια τάσης ίσως να είναι σε εξέλιξη. Προσοχή όμως. Η ύπαρξη αρνητικών αποκλίσεων δεν είναι απαραίτητη συνθήκη για να έχουμε μια αλλαγή στην κύρια τάση. Επίσης, ανοδικές ή καθοδικές διασπάσεις οριζόντιων καναλιών συσσώρευσης τόσο στο χρηματιστηριακό δείκτη, όσο και στη Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών, συνήθως αποτελούν ένδειξη για την έναρξη μιας νέας βραχυπρόθεσμης τάσης. Έχει παρατηρηθεί ότι σε πάτους της αγοράς και κυρίως σε αυτούς που χαρακτηρίζονται από κινήσεις με μεγάλη μεταβλητότητα, θετικές αποκλίσεις σπανίως δίνουν αξιόπιστα

Η διόρθωση που ακολούθησε μετά την τοπική κορυφή Κ3 άγγιξε το -24.11%, πτώση για την οποία μας είχε έγκαιρα προειδοποιήσει ο δείκτης Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών.


Δ3) Ημερήσιο διάγραμμα ΓΔΑ (από την 7/9/2012 έως και την 9/4/2013)

Από τις πιο σημαντικές έννοιες στην τεχνική ανάλυση είναι αυτές της επιβεβαίωσης και της απόκλισης. Όσο ένας δείκτης ακολουθεί τη γενικότερη τάση τότε έχουμε επιβεβαίωση αυτής. Όταν όμως, ο δείκτης αποτυγχάνει να επιβεβαιώσει τα νέα υψηλά ή χαμηλά τότε λέμε ότι έχουμε αρνητική ή θετική απόκλιση. Μία απόκλιση είναι ένα πρόωρο σήμα για πιθανή αλλαγή της τάσης. Σε περίπτωση εντοπισμού της, ο αναλυτής θα πρέπει να παρακολουθεί πιο στενά τα διαγράμματά του για επιπλέον σημάδια αντιστροφής. Θα πρέπει να τονιστεί ότι περισσότερες από μια αποκλίσεις μπορεί να παρατηρηθούν πριν από μία αντιστροφή τάσης.

τι είναι επιβεβαίωση και τι απόκλιση;

Απόκλιση Eπβεβαίωση

Βαςίκα

60


σήματα αντιστροφής. Ο εντοπισμός τους, όμως σε δοκιμασία του βασικού χαμηλού, προειδοποιεί για την ύπαρξη θετικής εσωτερικής δυναμικής.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το επίπεδο τιμών της Γραμμής Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών εξαρτάται από το σημείο εκκίνησης. Επειδή ο δείκτης θα πρέπει να ξεκινά από

κάπου, ο πρώτος υπολογισμός είναι απλά η διαφορά των καθοδικών από τις ανοδικές μετοχές, διαιρεμένες με το σύνολο όσων διαπραγματεύτηκαν. Άλλωστε η κλίση και η κατεύθυνση του δείκτη έχουν σημασία και όχι το επίπεδο τιμών του.

επίλογοςΟ παραπάνω δείκτης αποτελεί άλλο ένα εργαλείο στη διάθεση του τεχνικού αναλυτή, προκειμένου ο τελευταίος να αξιολογήσει ορθά την τρέχουσα τάση. Ως εκ τούτου δεν θα πρέπει με το που εντοπίσουμε κάποια αρνητική ή θετική απόκλιση να ανοίξουμε κατευθείαν

θέσεις πώλησης (short) ή αγοράς (long), αντίστοιχα. Θα πρέπει και άλλοι τεχνικοί δείκτες ή σημάδια να επιβεβαιώνουν το όποιο συμπέρασμά μας. Για το παράδειγμα του ΓΔΑ, το σήμα πώλησης θα έδινε η διάσπαση μιας έγκυρης ανοδικής γραμμής τάσης, το κλείσιμο κάτω από ένα βραχυπρόθεσμο κινητό μέσο όρο, η ολοκλήρωση ενός καθοδικού σχηματισμού κ.α. «

Ο υπολογισμός του παραπάνω δείκτη μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους και εξαρτάται από τον εκάστοτε αναλυτή και τη συλλογιστική του. Οι πιο γνωστοί και συχνά απαντούμενοι στη βιβλιογραφία είναι οι ακόλουθοι:

Ανοδικές - Καθοδικές Haurlan, McClellanAbs( Ανοδικές - Καθοδικές) FosbackΑνοδικές / Καθοδικές Nicoski(Ανοδικές - Καθοδικές) / (Ανοδικές + Καθοδικές + Σταθερές) HughesΑνοδικές / (Ανοδικές + Καθοδικές) Zweig, Appel (Ανοδικές - Καθοδικές) / Σταθερές Merrill

Η παρατήρηση θετικών ή αρνητικών αποκλίσεων μεταξύ της Γραμμής Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών και του χρηματιστηριακού δείκτη, είναι από τους πιο απλούς τρόπους χρήσης της. Ωστόσο, κατά καιρούς έχουν προταθεί και άλλες μεθοδολογίες όπως:

● η εξομάλυνση του δείκτη με ένα κινητό μέσο όρο και η δημιουργία σημάτων ανάλογα με το εάν η τιμή του είναι πάνω ή κάτω από αυτόν.

● η λήψη της διαφοράς δύο κινητών μέσων όρων, ενός γρήγορου και ενός αργού, της Γραμμής Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών και η δημιουργία ενός ταλαντωτή.

● η χρήση κινητών μέσων όρων για τον υπολογισμό της τιμής του δείκτη και όχι τα ημερήσια ή εβδομαδιαία νούμερα όπως αυτά δημοσιεύονται από τον οικονομικό τύπο.

Η επιλογή της μεθοδολογίας θα πρέπει να γίνει με γνώμονα το πόσο εύκολα μπορούμε να συλλέξουμε τα απαραίτητα δεδομένα και πραγματοποιήσουμε τους μαθηματικούς υπολογισμούς. Ανεξάρτητα της επιλογής μας, είναι επιτακτικό να κατανοήσουμε τον δείκτη και να εξοικειωθούμε με τη συμπεριφορά του στις διάφορες φάσεις της τάσης.

διάφοροι τρόποι υπολογισμού της γραμμής ανοδικών - καθοδικών μετοχών

Από τον Ιανουάριο του 2013, ο δείκτης Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών είχε προειδοποιήσει για τη δυναμική της ανόδου, σχηματίζοντας την πρώτη αρνητική απόκλιση.

Πηγή: Amadalia

Δ4) Ημερήσιο γράφημα του δείκτη Γραμμή Ανοδικών - Καθοδικών μετοχών (7/9/2013 έως 9/4/2013)

Βαςίκα

62


Προσέγγιση τουTrading ως επάγγελμα (Μέρος 2ο)

Στο προηγούμενο άρθρο (τεύχος 06.2013) έγινε μια πρώτη προσέγγιση του trading ως επάγγελμα μέσα από την απάντηση του ερωτήματος «Trader..γεννιέσαι ή γίνεσαι;». Αφορμή για αυτό το άρθρο –όπως και για το σημερινό- είναι η σωστή οριοθέτηση της έννοιας επαγγελματίας trader ή αλλιώς κατά την αγγλική έκφραση «trading for living».

Επαγγελματίας VS Ερασιτέχνη

» ερασιτέχνης trader..σαν ναλέμε ερασιτέχνης χειρούργοςΠριν από μερικές ημέρες παρακολούθησα μια πολύ καλή θεατρική παράσταση –κατά την γνώμη μου αλλά από ότι κατάλαβα και κατά την γνώμη της πλειοψηφίας των θεατών- από έναν ερασιτεχνικό θίασο. Οι ηθοποιοί ήταν ερασιτέχνες αλλά

έδωσαν ένα πολύ καλό τελικό αποτέλεσμα που πολλές φορές δεν συναντάς ακόμα και σε επαγγελματικό θίασο. Συζητώντας μετά το τέλος της παράστασης με μέλη του ερασιτεχνικού αυτού θιάσου ανακάλυψα ότι ένας από αυτούς κατείχε πτυχίο δραματικής σχολής αλλά εργαζόταν ως πτυχιούχος ακτινολόγος. Επίσης άλλα μέλη του θιάσου ασκώντας διάφορα επαγγέλματα

Βαςίκα

63

Γιώργος Μπακανδρέας Είναι πτυχιούχος Φυσικομαθηματικός, trader και εκπαιδευτής σε μετοχές, options, futures και forex στην Αμερικανική και Ελληνική αγορά.Επιπλέον είναι μέτοχος εταιρείας παραγωγής software με αντικείμενο την οικονομική ανάλυση(US Patent,www.c2bii.com). Με συνεργάτη τον Κωνσταντίνο Κωνσταντάτο(M.Sc) είναι ιδρυτές και διαχειριστές ενός περιορισμένου αριθμού συμμετοχών, Club επενδυτών

www.positron-investments.com

Γιώργος Μπακανδρέας Είναι πτυχιούχος Φυσικομαθηματικός, trader και εκπαιδευτής σε μετοχές, options, futures και forex στην Αμερικανική και Ελληνική αγορά.Επιπλέον είναι μέτοχος εταιρείας παραγωγής software με αντικείμενο την οικονομική ανάλυση(US Patent,www.c2bii.com). Με συνεργάτη τον Κωνσταντίνο Κωνσταντάτο(M.Sc) είναι ιδρυτές και διαχειριστές ενός

θα ήθελαν να είχαν σπουδάσει την υποκριτική τέχνη αλλά είχαν σημαντικούς ενδοιασμούς αν θα εξασκούσαν το επάγγελμα του ηθοποιού τόσο λόγω ανεργίας αλλά και λόγω επαγγελματικών συνθηκών. Με αφορμή αυτό σκέφτηκα λιγάκι την έννοια του ερασιτέχνη ηθοποιού και ειδικότερα την έννοια ερασιτέχνης. Συζητώντας λίγο με τον εαυτό μου σκέφτηκα ότι είναι πολύ λίγα τα επαγγέλματα με διπλή υφή, δηλαδή επαγγελματική και ερασιτεχνική. Για παράδειγμα μπορείς να πεις ερασιτέχνης ηθοποιός αλλά όχι ερασιτέχνης χειρούργος. Μπορείς να πεις ερασιτέχνης ψαράς αλλά όχι ερασιτέχνης κομμωτής, ερασιτέχνης ποδοσφαιριστής αλλά όχι ερασιτέχνης δάσκαλος κ.ο.κ.

Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι ερασιτέχνης είναι εκείνος που έχει μια ασχολία-που υπό προϋποθέσεις έχει αντίστοιχη επαγγελματική υπόσταση- αντλώντας προσωπική ευχαρίστηση ή άλλες δεξιότητες, προσφέροντας άμεσα ή έμμεσα στον εαυτό του ή στους γύρω του και δεν έχει καμία ή σχεδόν καμία οικονομική ή άλλου είδους απολαβή η οποία θα μπορούσε να τον συντηρήσει ως προς την διαβίωση του ή να συντελέσει στην αύξηση της περιουσιακής του κατάστασης, άσχετα αν με την πάροδο του χρόνου μπορεί να αποκτήσει σημαντική εμπειρία ή γνώσεις. Επίσης αυτό που προσφέρει ο ερασιτέχνης είναι περίσσευμα χρόνου ή κάποια ελάχιστα ποσά για τα απαραίτητα της ασχολίας του και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προκαλέσει οικονομική βλάβη στον εαυτό του ή στους γύρω του.

Όπως λοιπόν καταλαβαίνετε με βάση τα παραπάνω η έννοια ερασιτέχνης trader δεν υπάρχει. Υπάρχει άπειρος trader, έμπειρος trader, καλός trader και όποιο άλλο επίθετο στην λέξη trader είναι αποδεκτό. Η λέξη trader αναιρεί την λέξη ερασιτέχνης και αντιστρόφως. Εύελπις νέος, ετών 80…γίνεται; δεν γίνεται. Τώρα λοιπόν που καθορίσαμε ακριβώς που ανήκει ο επαγγελματίας trader –ή καλύτερα που δεν ανήκει- ας προσπαθήσουμε να γράψουμε κατά αντιστοιχία και έναν λιτό ορισμό για την έννοια επαγγελματίας.

Επαγγελματίας είναι εκείνος ο οποίος κατόπιν σχετικής θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης εξασκεί το επάγγελμα του επιτυγχάνοντας οικονομικό όφελος ικανό τουλάχιστον για το βιοπορισμό του.

απαγορεύεται το trading χωρίς εκπαίδευσηΑν κάποιος συγκρίνει τους δύο παραπάνω ορισμούς, του ερασιτέχνη και του επαγγελματία, θα διαπιστώσει ότι

η κυρίαρχη διαφορά -από την οποία προκύπτουν και οι υπόλοιπες- είναι η έκφραση «οικονομικό όφελος». Αυτή η έκφραση απαιτεί από τον επαγγελματία θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση και μάλιστα χωρίς υπερβολή, δια βίου μάθηση. Εξάλλου οι τομείς του trading είναι σχεδόν άπειροι καθώς και τα χρηματιστηριακά προϊόντα είναι αρκετά, αλλά και οι στρατηγικές εξίσου πολλές. Όπως λέει και η σοφή ρήση «αν χρειάζεσαι 6 ώρες για να κόψεις τον κορμό ενός δένδρου τις 5 ώρες από αυτές θα πρέπει να τις ξοδέψεις στο να ακονίσεις το τσεκούρι σου…». Αν κλείναμε τα μάτια και φανταζόμασταν μια ωραία παραλία με γαλαζο-πράσινα νερά και παρομοιάζαμε την θάλασσα αυτή με το χώρο του trading τότε αντί της συνηθισμένης πινακίδας «Απαγορεύεται το κολύμπι μικρών παιδιών χωρίς συνοδό» η δικιά μας πινακίδα θα έπρεπε να γράφει «Απαγορεύεται το trading χωρίς Εκπαίδευση».

Καλό λοιπόν θα ήταν κάποιος, ο οποίος, θέλει να γίνει επαγγελματίας trader- ή πιο λαϊκά να βγάλει χρήματα από το χρηματιστήριο ασχολούμενος με αυτό- να καταλάβει και κυρίως να κατανοήσει την σοβαρότητα και την δυσκολία του όλου θέματος και να έχει υπόψη του τρία βασικά προαπαιτούμενα: a)Εκπαίδευση β)Εκπαίδευση και το πλέον βασικότερο, μα τι άλλο; …Εκπαίδευση!!

Στο επόμενο τεύχος θα παρουσιάσουμε το 3ο και τελευταίο άρθρο σχετικά με το

« Προσέγγιση του trading ως Επάγγελμα» με τίτλο «trading for living» συνοψίζοντας αλλά και δίνοντας –όσο αυτό είναι εφικτό στα πλαίσια ενός άρθρου- την γενικότερη εικόνα του επαγγελματία trader. «

ερασιτέχνης είναι εκείνος που έχει μια ασχολία-που υπό προϋποθέσεις έχει αντίστοιχη επαγγελματική υπόσταση- αντλώντας προσωπική ευχαρίστηση


64


Michael Bigger

Σε αυτήν την ενότητα συνεντεύξεων ρωτάμε επαγγελματίες επενδυτές για τις ψυχολογικές διαδικασίες τους. Κάνουμε μια μικρή διερεύνηση για το πώς νιώθουν όταν εκτελούν συναλλαγές. Τα θετικά και τα αρνητικά. Πώς έχουν αλλάξει τα συναισθήματά τους με τον καιρό και πως προετοιμάζονται σε νοητικό επίπεδο για να αποδώσουν ως επενδυτές. Ένα από τα βασικά στοιχεία για μας ήταν το γεγονός ότι θέλαμε έμπειρους επενδυτές που έχουν γαλουχηθεί στις αγορές για χρόνια, και φυσικά εκείνους που είχαν την ευγενή καλοσύνη να θίξουν αυτό το θέμα δημοσίως. Ελπίζουμε ότι αυτή η ενότητα θα εμπλουτίσει τις γνώσεις των νέων επενδυτών. Όλες οι συνεντεύξεις της σειράς πραγματοποιήθηκαν από τον Richard Chignell, ο οποίος είναι επίσης επενδυτής. Μπορείτε να επισκεφθείτε το blog του στη διεύθυνση: http://embracethetrend.com

Η διαδικασία των επαγγελματιών

» Richard Chignell: Πόσο καιρό ασχολείστε με τις επενδύσεις;; Bigger: Ξεκίνησα στη Γουόλ Στριτ το 1992. Συναλλασσόμουν το βιβλίο μετοχικών παραγώγων για τη Citibank Canada. Έμεινα στον Καναδά για δύο χρόνια και έπειτα μετακόμισα στη Νέα Υόρκη. Πριν από αυτό συναλλασσόμουν τον προσωπικό λογαριασμό μου για πέντε ή έξι χρόνια.

Richard Chignell: Αυτά είναι 20 έως 25 χρόνια εμπειρίας. Ποια μέθοδο εκτέλεσης συναλλαγών/ επένδυσης εφαρμόζετε; Bigger: Όλες.

Richard Chignell: Παρατηρώ στην ιστοσελίδα σας ότι πέρα από τις εκτελέσεις συναλλαγών ασχολείστε ενεργά και ως επενδυτής.Bigger: Εκτελούμε συναλλαγές, επενδύουμε - οι συναλλαγές έχουν να κάνουν με την απόκτηση κερδών. Οι ευκαιρίες υπάρχουν και παρουσιάζονται σε διαφορετικές μορφές και σε διαφορετικές στιγμές. Δε φοράμε παρωπίδες ώστε να λέμε ότι πρέπει να συναλλασσόμαστε μόνο αξίες ή κάτι τέτοιο. Δεν βλέπουμε τον κόσμο κατ’ αυτό τον τρόπο. Το πρότυπό μας, το οποίο μπορεί να το δανειστήκαμε από τη φυσική, λέει ότι βασικά συναλλασσόμαστε εν δυνάμει ενέργεια. Αυτό είναι που

» τόπος διαμονής: LaTuque, QC, Canada

» ενδιαφέροντα: Kiteboarding

» επενδυτικό ύφος: Αξία, είτε κλασική, είτε στατιστική

» ίστοσελίδα: www.biggercapital.com

βασικά κάνει και ο Buffett. Ο Buffett υπολογίζει την αξία μιας επιχείρησης, βρίσκει μια εσωτερική αξία και εάν είναι μικρότερη και εφόσον του αρέσει το μοντέλο της επιχείρησης και άλλα παρόμοια, προχωράει σε αγορά. Άρα αυτό που κάνει βασικά είναι να εκμεταλλεύεται ένα επίπεδο ενέργειας μεταξύ της εσωτερικής αξίας και της τιμής της μετοχής. Αυτό το κάνουμε στα πλαίσια της αξίας ή στα πλαίσια της στατιστικής κτλ. Σκεφτόμαστε πάντα την εκμετάλλευση θυλάκων αξιολόγησης. Εάν αγοράσουμε κάτι, εάν είναι στατιστικό, τι άλλο μπορούμε να πουλήσουμε έναντι. Εάν αγοράσουμε μια μετοχή, αναρωτιόμαστε: Ποια είναι η εσωτερική αξία της; Μπορούμε να την αντισταθμίσουμε με τον S&P; Προσπαθούμε να ερευνούμε και να δρούμε κατ’ αυτό τον τρόπο.

Richard Chignell: Είστε, επίσης, αγνωστικιστής της αγοράς; Συναλλάσσεστε ΣΜΕ και μετοχές ή εστιάζετε μόνο στα χρηματιστήρια μετοχών;Bigger: Ναι, συνήθιζα να διατηρώ ογκώδη βιβλία μετοχών, άρα κάνουμε τα πάντα, αλλά δεν αγγίζουμε και πολύ τα εμπορεύματα, παρά μόνο για συναλλαγές με ETF.

Richard Chignell: Ας έρθουμε στο διά ταύτα των συναλλαγών. Πώς αισθάνεστε όταν μια συναλλαγή στρέφεται εναντίον σας;


65

Bigger: Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Δε με επηρεάζει κατά τον τρόπο που επηρεάζει κάποιους άλλους επενδυτές. Εάν κάτι πάει στραβά δε σημαίνει ότι έπραξα σωστά ή λάθος. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε καταστάσεις όπου, εάν κάτι πάει στραβά, εξακολουθούμε να είμαστε ευχαριστημένοι με την έκβαση.

Σας δίνω ένα παράδειγμα: ας πούμε ότι έχουμε θέσει ένα stop, ποτέ δε θα είχαμε ένα stop πολύ κοντά στο σημείο όπου βρίσκεται η αγορά ώστε να μη βγούμε εκτός. Συνήθως βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου είμαστε σίγουροι για τα δεδομένα μας και αφήνουμε τις θέσεις μας να τρέχουν και είναι όλα καλά. Διαχειριζόμαστε μεγάλα χαρτοφυλάκια, είναι διαφοροποιημένα κι έτσι δεν γινόμαστε νευρωτικοί για μια συγκεκριμένη θέση. Αγοράσαμε μεγάλο αριθμό της American Apparel, η οποία βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση, πήγε στο 1.70 κι έπεσε στα 90 σεντ. Αυτή η αντιστροφή δεν με επηρεάζει καθόλου. Η θέση μας παραμένει άθικτη. Εάν καθοδηγείστε από την τιμή της μετοχής θα τρελαθείτε.

Richard Chignell: Αυτό αλλάζει καθόλου όταν ακολουθείτε τη σωστή επενδυτική νοοτροπία; Προφανώς, κάποιος έχει ένα πιο μακροπρόθεσμο χρονικό πλαίσιο και διαφορετικές παραμέτρους από αυτές που εσείς σκέφτεστε. Επηρεάζει αυτό τα συναισθήματά σας; Bigger: Το ίδιο δεν είναι; Ψάχνουμε για εν δυνάμει ενέργεια σε καταστάσεις. Είτε πρόκειται για βραχυπρόθεσμη θέση είτε για μακροπρόθεσμη, δεν εξετάζουμε τα πράγματα κατ’ αυτό τον τρόπο. Βλέπουμε τα πράγματα σε σχέση με την εν δυνάμει ενέργεια και το πού μπορούμε να την εξάγουμε από το σύστημα. Δεν κατηγοριοποιούμε τα πράγματα με τη λογική «πρέπει να εκτελέσουμε συναλλαγές αξιών εδώ ή εκεί». Δεν είναι αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε.

Richard Chignell: Πιστεύω ότι αυτό ακούγεται πολύ λογικό. Bigger: Έχουμε γνώσεις φυσικής. Έχουμε μαθηματικούς που δουλεύουν μαζί μας καθώς και διδακτορικά, κι έτσι εξετάζουμε τον κόσμο υπό το πρίσμα της φυσικής και βλέπουμε πού βρίσκεται η ενέργεια μέσα στο σύστημα και πώς μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε. Και ξέρετε κάτι, δε με ενδιαφέρει πώς οι υπόλοιποι κατηγοριοποιούν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι συναλλαγές. Μπορούν να έχουν το δικό τους τρόπο, εμείς το κάνουμε με τον δικό μας και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι. Συνεπώς, εάν αξιολογούμε καταστάσεις, εξετάζουμε τις αξιολογήσεις και τα γεγονότα και δρούμε αναλόγως. Και εάν πρέπει να κλείσουμε μια θέση επειδή κάναμε λάθος, απλά το κάνουμε αλλά ποτέ δε σχετίζεται και τόσο με το γεγονός ότι έπεσε η τιμή ή ανέβηκε ή στράφηκε εναντίον μας κ.ο.κ.

Richard Chignell: Πιστεύω ότι αυτό προσφέρει μια πολύ ενδιαφέρουσα προοπτική - ειδικά η φυσική και η θέαση των πραγμάτων υπό το πρίσμα της ενέργειας. Υπάρχει η άλλη πλευρά της ερώτησης σχετικά με το πώς αισθάνεστε όταν μια συναλλαγή σας ή επένδυση αποδίδει. Επειδή, προφανώς, τα συναισθήματα παίζουν ρόλο έως ένα βαθμό. Ποιά είναι η διαφορά; Bigger: Προσπαθούμε να μένουμε ανεπηρέαστοι, αλλά ξέρουμε ότι νοητικά επηρεαζόμαστε σε κάποιο βαθμό από τις θέσεις μας, ιδιαίτερα όταν αυτές είναι μεγάλες. Εάν εξελίσσεται ευνοϊκά για εμάς ίσως να γινόμαστε υπεραισιόδοξοι, αλλά ξέρουμε ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να το διαχειριστούμε.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Όταν επενδύαμε στην CROC, αγοράσαμε τη μετοχή περίπου στα 90 σεντ, ανέβηκε στα 32 δολάρια και έπειτα πουλήσαμε ένα μικρό μέρος, αλλά ανέβηκε για λίγο κι έπειτα έπεσε στα 12 δολάρια. Έχουμε μια πολύ μακροπρόθεσμη θέση σε εκείνη την εταιρεία κι έτσι θα επιθυμούσαμε να είχαμε πουλήσει μεγαλύτερο μέρος, αλλά είμαστε ευχαριστημένοι με τη θέση. Άρα, όλα εξαρτώνται από το χρονικό ορίζοντα, εξαρτώνται από το τι κατέχεις και ορισμένες φορές εύχεσαι να είχες πουλήσει περισσότερα. Αλλά αυτό είναι εύκολο να ειπωθεί όταν η τιμή της μετοχής βρίσκεται χαμηλά.

Θα μπορούσα να είχα κάνει το ίδιο με την Amazon όταν το 2008 έπεσε από τα 100 δολάρια στα 34. Είχαμε εκείνο το μεγάλο καθοδικό κενό αλλά βλέπεις την τιμή της μετοχής τώρα. Στην American Apparel έχουμε μια τεράστια θέση σε αυτό το όνομα και πιστεύουμε ότι η εταιρεία θα κερδίσει την τιμή της μετοχής της σε πέντε έως επτά χρόνια από τώρα. Έτσι αυτό τοποθετεί τη μετοχή στα 10 με 15 δολάρια, εφόσον δεν χρεοκοπήσει η εταιρεία, το οποίο αποτελεί ένα ενδεχόμενο. Έχουμε τις δικές μας πιθανότητες σχετικά με αυτό. Έχει σημασία εάν η μετοχή πέσει στο μηδέν; Όχι. Αυτό που εννοώ είναι ότι θα χάσουμε μεν χρήματα, αλλά όσον αφορά τον τρόπο που το βλέπουμε τώρα, τις πιθανότητες και τα συναφή, γνωρίζουμε ποιό είναι το στοίχημα μας και η πτώση στο μηδέν αποτελεί μέρος του σεναρίου.

Richard Chignell: Άρα, Michael, η ιδιαίτερα επιστημονική άποψη και προσέγγισή σου σημαίνει ότι δεν επιτρέπεις ποτέ στα συναισθήματά σου να υπερισχύσουν σε μια θέση που διατηρείς;Bigger: Δεν ξέρω, είμαστε πολύ συναισθηματικοί. Είμαι ένας πολύ συναισθηματικός τύπος, αλλά ξέρω τι έχω να αντιμετωπίσω. Όπως στην περίπτωση της American Apparel: Η πραγματικότητα είναι ότι θα μπορούσε να πάει στο μηδέν και έχει μια δυναμική 10 έως 15 δολαρίων, άρα γνωρίζουμε αυτή την πιθανότητα. Άρα είναι φυσικό να με κατακλύσουν συναισθήματα εφόσον χάσουμε όλα αυτά τα χρήματα, αλλά αυτό δεν αλλάζει τη φύση του στοιχήματος που κάναμε. Υποθέτω ότι είναι πάνω από τις δυνάμεις μας


66


εκτός κι αν τα δεδομένα αλλάξουν για κάποιο απίθανο λόγο, το οποίο μπορεί να συμβεί, και τότε θα ηρεμήσουμε.

Richard Chignell: Διαβάζοντας το βιογραφικό σας παρατήρησα ότι έχετε πολύ επιστημονικές βάσεις και έχετε προφανώς αναφερθεί στην επιστήμη και τη φυσική σε σχέση με τον τρόπο που εκτελεί συναλλαγές η εταιρεία σας. Στη διάρκεια της καριέρας σας, έχουν αλλάξει τα συναισθήματά σας ή είχατε πάντα αυτές τις βάσεις ως γνώμονα, ώστε τα συναισθήματα να μην επηρεάζουν τα μοντέλα σας;Bigger: Λοιπόν, πιστεύω ότι ένα από τα καλύτερα μαθήματα το πήρα όταν ήμουν στη Νέα Υόρκη και συναλλασσόμουν το βιβλίο των παραγώγων μεμονωμένων μετοχών. Δεν έχεις επιλογή. Έχεις να στήσεις μια αγορά και το μέγεθός της, και τη στήνεις. Εάν δεχτείς χτύπημα επειδή οι επιχειρήσεις πουλούν δικαιώματα πώλησης, καταλήγεις να κατέχεις κάποια εκατομμύρια δικαιώματα πώλησης της Microsoft, για παράδειγμα, ή της Dell, ή κάποιας άλλης επίκαιρης εταιρείας, άρα έχεις μια τεράστια θέση. Και τις περισσότερες φορές δεν σου αρέσει αυτό που έχεις, επειδή είναι μεγάλο και είναι πολύ δύσκολο να το ξεφορτωθείς. Έτσι γίνεσαι εξαιρετικά καλός όταν έχεις μια τόσο μεγάλη θέση, γίνεσαι εξαιρετικά καλός στο να δουλεύεις ακατάπαυστα και να πηγαίνεις στην αγορά και να προσπαθείς να βρεις κάτι άλλο για να πουλήσεις ή να αγοράσεις για να ανταπεξέλθεις. Πρέπει να δράσεις ώστε να μειώσεις τη συνολική έκθεση και το ρίσκο. Αυτός είναι σε γενικές γραμμές ο τρόπος που προσεγγίζουμε τις συναλλαγές μας. Έχουμε πολλές θέσεις και προσπαθούμε να μεταφέρουμε την αξία από τη μία στην άλλη. Έτσι, για εμάς, τη μεγαλύτερη σημασία έχει αυτή η διαδικασία, η εκμετάλλευση της αξίας και, αν και μερικές φορές δεν έχουμε στα χέρια μας αυτά που θα θέλαμε, δουλεύουμε σκληρά για να εκμεταλλευτούμε τη δυναμική της ενέργειας. Είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσεις στα λόγια, αλλά εάν βρεθείς με μια τεράστια θέση και πρέπει να τη διαχειριστείς, πίστεψέ με, μαθαίνεις πολύ γρήγορα. Εάν διατηρείς μια τεράστια θέση, τα διαγράμματα δεν έχουν σημασία και, μερικές φορές, ούτε η μεταβλητότητα έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι η απάντηση στο ερώτημα: πώς στο καλό θα μπορέσω να την κλείσω με επιτυχία; Πώς μπορώ να βρω άλλες ευκαιρίες επένδυσης ενάντια σε αυτή τη θέση; Εάν αγοράσεις κάτι σχετικά φτηνό ή μέτριας αξίας, τι μπορείς να πουλήσεις; Αυτή η συζήτηση είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με εκείνες που κάνουν πολλοί κι έχουν ως θέμα τοποθετήσεις του στιλ «το διάγραμμα δείχνει να είναι θετικό» - ελάτε τώρα!

Richard Chignell: Όλα αυτά, ιδιαίτερα η κατοχή πολύ μεγάλων θέσεων, πρέπει να έχουν έντονη επίδραση στα συναισθήματά σας. Υπάρχουν πρακτικές που ασκείτε μακριά από το γραφείο ή την οθόνη

συναλλαγών και, τόσο νοητικά όσο και ψυχολογικά, σας βοηθούν στο χειρισμό τους; Bigger: Παίζω χόκεϋ και κάνω συχνά kiteboarding.

Richard Chignell: Διαπιστώνετε ότι αυτό σας προσφέρει κάποια ισορροπία σε σχέση με τη δραστηριότητά σας στην αγορά; Μια νοητική ή ψυχολογική ισορροπία; Bigger: Ναι, κατά κάποιο τρόπο. Το χόκεϋ έχει το στοιχείο της επίσπευσης, οπότε μοιάζει με τις επενδύσεις, όπου πρέπει να προκαλείς καταστάσεις. Συνεπώς, είναι κάτι που με διατηρεί στα ίδια πλαίσια συλλογισμού. Το kiteboarding είναι σίγουρα πιο στοχαστικό: συνδέεται περισσότερο με το διαλογισμό καθώς η ατμόσφαιρα είναι εντελώς διαφορετική.

Richard Chignell: Είχατε πάντα κάποιον τρόπο για να αποτραβιέστε από τις αγορές; Όσον αφορά την περίοδο που είσαστε στη Γουόλ Στριτ; Bigger: Ναι και όχι. Μάλλον, όχι πραγματικά. Ξέρετε ότι τα πηγαίνουμε περίφημα μέσα στο χάος της αγοράς στην προσπάθεια να ψάχνουμε τις ευκαιρίες. Άρα, κι αυτό είναι μια μορφή στοχασμού, αν και δεν ακούγεται ως τέτοιο. Εάν σου αρέσει τόσο πολύ και είσαι παθιασμένος με αυτό που κάνεις, για μένα μοιάζει με ένα παιχνίδι χόκεϋ, σωστά;

Richard Chignell: Αισθάνεστε ότι είστε από τη φύση σας εναρμονισμένος με το παιχνίδι των αγορών και τη συμμετοχή σε αυτό; Είναι κάτι που προέκυψε φυσιολογικά για εσάς; Bigger: Απολύτως. Όταν ήρθα στη Γουόλ Στριτ, όταν με έστειλαν από το Μόντρεαλ στη Νέα Υόρκη, ρώτησα το μεγάλο αφεντικό: «τι στο καλό, γιατί με προσλάβατε; Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι στις ΗΠΑ». Υπήρχαν αρκετά μεγάλα βιβλία τότε και 500 επενδυτές εν δράσει, κι είχα πάντα την απορία για ποιο λόγο μου χρέωσαν εκείνο το βιβλίο στη Νέα Υόρκη. Ο Junaid Rubani μου έμαθε τους κανόνες του παιχνιδιού: «Κοίτα, εσύ είσαι μαχητής. Ξέρεις ότι μπαίνουμε σε μια μάχη κι εσύ μπορείς να πάρεις πρωτοβουλίες. Αυτό είναι που χρειάζεται». Δεν είναι ποτέ το ίδιο. Κάθε μάχη είναι διαφορετική. Πρέπει να δημιουργείς καταστάσεις από μόνος σου. Πρέπει να φέρεσαι ως επιχειρηματίας - αυτό είναι οι επενδύσεις! Πιστεύω ότι όσα μου είπε αποτελούν την ουσία των επενδύσεων, γεγονός που με μπερδεύει όταν ακούω κάποιους να ορίζουν τις επενδύσεις με φράσεις όπως: είναι η παύση των απωλειών ή είναι τα στησίματα κ.ο.κ. Για μένα, δεν είναι τίποτα από όλα αυτά. Είναι περισσότερο σα να περπατάς στο δρόμο και να δέχεσαι επίθεση, και να πρέπει να αμυνθείς. Είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό. Οι τελευταίες εβδομάδες με τον δημοσιονομικό γκρεμό άλλαξαν τους κανόνες του παιχνιδιού. Πρέπει να διαβάσεις την αγορά και να το κάνεις γρήγορα.


67

Richard Chignell: Η φήμη ότι είσαι, κατά κάποιον τρόπο, ο ασυγκίνητος Spock του Star Trek έχει βάση;Bigger: Ναι, δεν γίνεται αλλιώς! Είναι αδύνατον. Είμαστε άνθρωποι σε συγκεκριμένη αποστολή, δεν πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ συναισθηματικοί.

Richard Chignell: Άρα, παρόλο που είσαι επιστήμονας, και οι περισσότεροι συνεργάτες σου είναι επιστήμονες, δεν μπορείς να αποβάλεις το συναισθηματικό στοιχείο από τις αγορές;Bigger: Όχι, δεν μπορείς να αποβάλεις τον ανθρώπινο παράγοντα. Έχουμε ένα μικρό μοντέλο που ονομάζεται «Levy Flight». Μπορείς να το βρεις στο blog μου. Πρόκειται για ένα μαθηματικό μοντέλο που αντιπροσωπεύει τον τρόπο που τα ζώα αναζητούν τροφή και τις τυχαίες διαδικασίες που ακολουθούν για τη συλλογή τροφίμων ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Όταν σκεφτόμαστε το πρότυπο, σκεφτόμαστε τις ειδήσεις, τους δημοσιογράφους και τα μέσα. Τα μέσα και οι φορείς τους ψάχνουν συνεχώς για τρόφιμα επειδή έχουν να ταΐσουν επιχειρήσεις, συνεπώς δημιουργούν άγχος. Το Levy Flight είναι ένα ιδανικό μοντέλο για την απεικόνιση του τρόπου που λειτουργούν τα μέσα. Μπορείς να το δεις και να διακρίνεις πότε κινούνται τα μέσα, πότε τα δίνουν όλα, όπως συνέβη με τον δημοσιονομικό γκρεμό. Τότε είναι που πρέπει να εμπλακείς καθώς τότε εμφανίζονται τεράστιες ευκαιρίες. Βλέπεις ότι αυτός είναι ένας τρόπος που χρησιμοποιούμε την επιστήμη για να ερμηνεύσουμε το κλίμα. Είμαστε όλοι ζώα με αυτό το ένστικτο, αλλά προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε τα μαθηματικά για να φτιάξουμε μοντέλα για αυτά τα πράγματα.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Michael Bigger για τη διάθεσή του να μοιραστεί μαζί μας τον τρόπο που αντιμετωπίζει την αγορά από μια συναισθηματική/διανοητική άποψη και για την προθυμία του να μας επιτρέψει να το δημοσιεύσουμε με την ελπίδα ότι επενδυτές που βρίσκονται στην αγορά εδώ και λίγο καιρό ή που σκέφτονται να εισέλθουν στην αγορά θα διδαχθούν από κάποιες συμβουλές. «

Michael BiggerΟ Michael Bigger είναι ένας επενδυτής που ασχολείται με τις τεχνολογίες εκτέλεσης συναλλαγών για περισσότερο από 20 χρόνια. Το 1992 εντάχθηκε στο δυναμικό της Citibank ως επικεφαλής trader των αμερικανικών παραγώγων μεμονωμένων μετοχών, όπου διαχειρίστηκε ένα χαρτοφυλάκιο πέντε δισεκατομμυρίων δολαρίων σε παράγωγα επί μετοχών. Το 1998 εντάχθηκε στο δυναμικό της D.E. Co. Shaw, L.P. ως υπεύθυνος συναλλαγής του χαρτοφυλακίου των αμερικανικών παραγώγων επί μετοχών. Τον Δεκέμβριο του 2001 ίδρυσε την επενδυτική εταιρεία Bigger Capital. Η εταιρεία έχει μόλις ολοκληρώσει μια εφαρμογή λογισμικού για την εξαγωγή πληροφοριών επένδυσης από ρευστά δίκτυα και έχει ενσωματώσει αυτές τις πληροφορίες στον επενδυτικό αλγόριθμό της. Είναι κάτοχος τίτλου BS στη φυσική από το πανεπιστήμιο του Κεμπέκ του Μόντρεαλ από το 1986, καθώς και κάτοχος ενός MBA από το πανεπιστήμιο του York του Τορόντο από το 1991. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων «In Praise of Speculation!» και «How Traders Achieve Creative Flow».

Richard Chignell: Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον τον παραλληλισμό σας με μια μάχη και την ανάγκη να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, καθώς και το σχόλιο για τον πρόσφατο δημοσιονομικό γκρεμό. Πιστεύετε ότι οι επενδύσεις έχουν να κάνουν περισσότερο με το να ασκείς μια καλή άμυνα παρά μια επίθεση; Bigger: Πιστεύω ότι πρέπει να έχεις το ένστικτο του δολοφόνου όταν ο κόσμος πανικοβάλλεται. Κατά τη διάρκεια του δημοσιονομικού γκρεμού, όταν ο κόσμος τα χάνει, πρέπει να μπεις στις αγορές και εάν χρειάζονται ρευστότητα, να την προσφέρεις. Αυτός είναι ο τρόπος που εκτελώ συναλλαγές. Αυτά που δείχνουν τα διαγράμματα και τα συναφή είναι αδιάφορα. Τα χρήματα που βγάζεις είναι τα χρήματα που παίρνεις από τα λάθη άλλων με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Κι αυτό συμβαίνει επειδή δεν εκτιμούν σωστά τα αξιόγραφα. Συνεπώς, όταν νιώθεις ότι η αγορά είναι νευρική και γίνονται λάθος εκτιμήσεις, πρέπει να επέμβεις. Δεν μπορείς να περιμένεις τη ξαστεριά, δε λειτουργούν έτσι τα πράγματα. Πρέπει να επέμβεις και να προσφέρεις ρευστότητα και να τραβήξεις χρήματα από το σύστημα. Έτσι αντιμετωπίζουμε τα πράγματα.

Richard Chignell: Αυτά είναι πολύ σπουδαία, Michael. Επειδή δε θέλω να σου τρώω άλλο το χρόνο, ας ολοκληρώσουμε με αυτό: Με όλη την πολύχρονη εμπειρία σου σε μάχες της αγοράς, εάν θα έδινες στους νέους επενδυτές μια συμβουλή σχετικά με το ψυχολογικό χειρισμό της αγοράς, ποια θα ήταν αυτή;Bigger: Μπορεί να σου προκαλέσει έκπληξη, αλλά εάν έχεις μια μικρή αίσθηση του κλίματος της αγοράς και μπορείς να απομακρυνθείς από αυτό και να κοιτάξεις τον εαυτό σου και τα δικά σου συναισθήματα, αυτό σου δίνει μια καλή ένδειξη για τον τρόπο που συμπεριφέρονται οι υπόλοιποι συμμετέχοντες. Άρα, κατά κάποιο τρόπο πρέπει να εμπιστευθείς το συναίσθημα για να νιώσεις τον παλμό της αγοράς και τον τρόπο που συμπεριφέρονται όσοι φοβούνται, και τότε είσαι σε θέση να το εκμεταλλευτείς. Είναι σχεδόν σα να διαβάζεις σωστά το κλίμα της αγοράς και έπειτα να υπερβαίνεις τη δική σου διάθεση για να βρεθείς στην κατάλληλη θέση, το οποίο δεν είναι ποτέ εύκολο. Κατά την περίοδο του δημοσιονομικού γκρεμού, όταν στρέφεται εναντίον σου, επηρεάζεσαι αρνητικά όπως συμβαίνει και με άλλους, αλλά κανείς δε θέλει να εμπλακεί, μόνο λίγοι θέλουν να εμπλακούν και να αγοράσουν τα πάντα. Άρα, το ερώτημα είναι: πώς μπορείς να εμπλακείς υπερβαίνοντας τη διάθεσή σου; Αυτή η διάθεση είναι σημαντική γιατί σου παρέχει μια καλή εικόνα της αγοράς, αλλά πρέπει να είσαι σε θέση να την ξεπεράσεις και να ανακτήσεις την αυτοπεποίθησή σου. Εγώ έτσι το προσεγγίζω. Πιστεύω πως η αντίληψη ότι πρέπει να λειτουργείς βάσει λογικής είναι γελοία.


68


Orkan Kuyas

Συναλλάσσεται (σχεδόν) τα πάντα και του αρέσει να συμμετέχει σε όλα. Επιπλέον, το κάνει με επιτυχία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Orkan Kuyas είναι γνωστός ως ο «Simon Cowell των επενδύσεων». Πάντως είναι γεγονός ότι έχει χτίσει μια μικρή αυτοκρατορία για τον εαυτό του ως «επενδυτής του Facebook», σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ήδη, η επενδυτική ομάδα του στο Facebook αριθμεί περισσότερα από 5500 μέλη. Ο Marko Graenitz συνάντησε τον Orkan Kuyas στο Ντίσελντορφ, όπου του μίλησε για τη σταδιοδρομία του στα χρηματιστήρια, την επενδυτική προσέγγισή του και την επενδυτική ομάδα του.

Ο επενδυτής του Facebook

» TRADERS :́ Λόγω της επενδυτικής ομάδας σας στο Facebook, έχετε γίνει γνωστός στη γερμανική επενδυτική σκηνή εδώ και δύο χρόνια. Πόσο καιρό διαρκεί η ενεργή παρουσία σας στο χρηματιστήριο; Kuyas: Η πρώτη φορά που άκουσα για το χρηματιστήριο ήταν όταν είδα την ταινία «Γουόλ Στριτ». Δε θυμάμαι την

ακριβή ημερομηνία αλλά είμαι βέβαιος ότι ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ‘80. Ξεκίνησα σπουδές οικονομικών και άρχισα, παράλληλα, να συναλλάσσομαι μετοχές.

TRADERS’: Αλλά δε μάθατε πώς να εκτελείτε συναλλαγές στο κολέγιο, σωστά;

Ευτυχώς, όταν έγιναν οι τρομοκρατικές ενέργειες στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο του 2001, έτυχε να μην έχω ανοικτές θέσεις. Μετά από τις επιθέσεις, ήμουν σε θέση να ανοίξω νέες θέσεις αγοράς σε ευνοϊκές τιμές και να καλύψω μερικές από τις απώλειες που είχα υποστεί κατά τη διάρκεια των προηγούμενων μηνών. Το 2002, τα πράγματα συνέχισαν να είναι άσχημα, οπότε αποφάσισα να διακόψω τις επενδύσεις για ένα μεγάλο διάστημα, ξεκινώντας από το μέσο του έτους.

TRADERS’: Άρα έπειτα από την πραγματοποίηση όλων εκείνων των κερδών κατά την περίοδο της νέας οικονομίας ακολούθησε μια προσγείωση στην πραγματικότητα. Τι σας παρακίνησε να επιστρέψετε στις επενδύσεις;Kuyas: Μια ταινία που μου άνοιξε τα μάτια ήταν η «Rogue Trader», η οποία έδειχνε την ιστορία του Nick Leeson, του επενδυτή που μετά από μια εξωπραγματική άνοδο, οδήγησε την περιώνυμη τράπεζα Barings στην χρεωκοπία προχωρώντας σε ενέργειες με εξαιρετικά υψηλό ρίσκο και δημιουργώντας τεράστιες θέσεις. Το μεγάλο λάθος του ήταν ότι πίστεψε τόσο έντονα στην αξιολόγησή του για την αγορά ώστε δε μπορούσε να πράξει διαφορετικά. Δημιούργησε μια εξαιρετικά μεγάλη θέση αγοράς σε ΣΜΕ δεικτών και εξακολούθησε να αγοράζει όταν οι αγορές έπεφταν. Μια

Kuyas: Σωστά, οι συναλλαγές δεν είχαν καμία σχέση με τις σπουδές μου, όπου όλα ήταν πολύ θεωρητικά. Εκείνη την εποχή άρχισα να συναλλάσσομαι μετοχές επειδή ήταν η εποχή της νέας οικονομίας και σχεδόν όλοι συμμετείχαν στο παιχνίδι του τζόγου.

TRADERS’: Αλλά ο όρος «τζόγος» είναι απαγορευμένη λέξη στις επενδύσεις.Kuyas: Ναι, όλα εκείνα δεν είχαν καμία σχέση με τις ορθές συναλλαγές και τη διαχείριση κινδύνου. Όμως, ως αρχάριος σε μια τέτοια αγορά, δεν ανησυχείς για κάτι τέτοιο. Όπως συνέβη σχεδόν με όλους, αρχικά, εκείνη η αφελής προσέγγιση μου πρόσφερε κέρδη για όσο διάστημα πήγαιναν καλά οι αγορές.

TRADERS’: Πώς επιλέγατε τις συναλλαγές σας εκείνη την εποχή; Kuyas: Λοιπόν, έκανα όσα δε θα έκανε ποτέ ένας επαγγελματίας επενδυτής: Διάβαζα περιοδικά και εφημερίδες για να εντοπίσω τις καλύτερες μετοχές που αναφέρονταν. Αλλά, όπως είπα, αυτό είχε αποτέλεσμα το 1999 όταν ξεκίνησα, απλά επειδή τότε όλες οι μετοχές παρουσίασαν εξαιρετική άνοδο.

TRADERS’: Πώς συγκεντρώσατε το αρχικό κεφάλαιο για τις συναλλαγές σας; Kuyas: Ως παράλληλη απασχόληση, εργαζόμουν εντατικά στο χώρο της μουσικής, ως DJ και ως παραγωγός. Μετά τη δουλειά καθόμουν στο σπίτι, συνδεόμουν στο εξαιρετικά αργό διαδίκτυο μέσω του μόντεμ μου, εξέταζα τις τιμές και αγόραζα ή πουλούσα μετοχές μέσω του τηλεφώνου. Οι θέσεις μου ήταν κυρίως συναλλαγές swing. Τις ενδοημερήσιες συναλλαγές τις ξεκίνησα λίγα χρόνια αργότερα.

TRADERS’: Πώς επιβιώσατε από την κρίση που ακολούθησε το σκάσιμο της φούσκας της νέας οικονομίας;Kuyas: Όταν οι τιμές άρχισαν να πέφτουν, τα πράγματα, προφανώς, δεν πήγαιναν πολύ καλά. Στο τέλος, εκείνη την περίοδο έκανα αποκλειστικά συναλλαγές αγορών. Δε μπορούσες απλά να στοιχηματίσεις στις πτωτικές τιμές τόσο εύκολα όσο μπορείς σήμερα.


69

Για τον Orkan Kuyas, οι ενδοημερήσιες συναλλαγές παρακολούθησης τάσεων είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για μετοχές που επί του παρόντος είναι ισχυρές ή αδύναμες σε σχέση με το δείκτη αναφοράς. Συγχρόνως, δεν πρέπει ακόμη να υπάρχει καμία ιδιαίτερη υπερβολή. Το διάγραμμα παρουσιάζει ένα διάγραμμα πέντε λεπτών της Infineon από τις 30 Απριλίου έως τις 3 Μαΐου 2013. Αφού η μετοχή σταθεροποιήθηκε λόγω του ανοδικού κενού (δείτε το σημάδι), οι ενδοημερήσιες συναλλαγές στην κατεύθυνση της αγοράς έμοιαζαν με φυσιολογική επιλογή, όπως εξάλλου συνέβη και τις επόμενες ημέρες (δεν παρουσιάζονται).


Δ1) Παράδειγμα ημερήσιας συναλλαγής


70


ημέρα ήρθε το κραχ που ήταν αρκετό για να βυθίσει ολόκληρη την τράπεζα. Αυτό έμοιαζε με το κατρακύλισμα που ακολούθησε τη νέα οικονομία, όπου οι επενδυτές συνέχιζαν να επεκτείνουν τις θέσεις τους σε μετοχές που είχαν υποστεί καθίζηση, ελπίζοντας σε ανάκαμψη. Με αυτό τον τρόπο καταστράφηκαν πολλοί επενδυτές εκείνη την περίοδο. Κατά τη διάρκεια της αποχής μου από τις επενδύσεις συνέλαβα μια νέα, δική μου έννοια εκτέλεσης συναλλαγών. Στο γυμνάσιο είχα διδαχθεί μαθηματικά σε υψηλό επίπεδο και ήθελα πλέον να κάνω τη μέγιστη δυνατή χρήση αυτών των γνώσεων στις συναλλαγές μου. Διάβασα πολύ για την τεχνική ανάλυση, συμπεριλαμβανομένης και της «Βίβλου» της, δηλαδή του βιβλίου «Technical Analysis of the Financial Markets» του John Murphy. Απέκλεισα εντελώς τα θεμελιώδη δεδομένα, επειδή δεν θα ήταν σχετικά με το βραχυπρόθεσμο ορίζοντα των συναλλαγών μου. Ωστόσο, δεν παρευρέθηκα ποτέ σε σεμινάρια, αλλά διδασκόμουν από μόνος μου. Η μοναδική εξωτερική βοήθεια που έλαβα είχε τη μορφή μιας σύντομης συζήτησης με λίγους φίλους επενδυτές, δύο εκ των οποίων είναι ο Giovanni Cicivelli και ο «NoggerT».

TRADERS’: Τι συνέβη στη συνέχεια; Kuyas: Από το 2003, τα πράγματα πήγαιναν πολύ καλά. Εκείνη την εποχή υπήρξαν και μερικές πολύ προφανείς τάσεις, για παράδειγμα, σε μετοχές σε σχέση με την ηλιακή ενέργεια και τη βιοτεχνολογία. Γενικά, τα πράγματα συνέχισαν να

βαίνουν καλώς καθ’ όλη τη διάρκεια της ανοδικής αγοράς, έως το 2007. Όταν κατέρρευσε η Lehman Brothers, έχασα πολλά χρήματα προσπαθώντας να επενδύσω στο ράλι της μετοχής κατά τη διάρκεια του κραχ. Ωστόσο, δεδομένου ότι παράλληλα συναλλασσόμουν παράγωγα ενδοημερησίως και στην πλευρά των πωλήσεων από το 2003, κατάφερα να βγάλω πέρα τη χρονιά του κραχ σχετικά καλά. Πολλοί άλλοι επενδυτές χρεοκόπησαν κατά τη διάρκεια εκείνου του έτους λόγω της εξαιρετικά υψηλής μεταβλητότητας. Έπειτα κατάφερα να εκμεταλλευτώ με επιτυχία την αντιστροφή τάσης το Μάρτιο του 2009 όταν μια από τις σημαντικότερες τράπεζες εξέδωσε ξαφνικά μια θετική αναφορά που ώθησε προς τα επάνω ολόκληρη την αγορά.

TRADERS’: Όλα αυτά προηγήθηκαν της εμφάνισης της

ομάδας σας στο Facebook. Πότε το ξεκινήσατε αυτό και πώς επηρέασε τις συναλλαγές σας;Kuyas: Ίδρυσα την ομάδα τον Μάιο του 2011. Αλλά άρχισα να αναρτώ τις συναλλαγές και τις αξιολογήσεις μου σε αυτήν από τον Αύγουστο του 2011. Ωστόσο, ο τρόπος εκτέλεσης των συναλλαγών μου δεν επηρεάστηκε από αυτό καθώς εξακολούθησα να εκτελώ συναλλαγές με τον ίδιο τρόπο. Αυτός είναι και ο λόγος που δε μπορώ να αναρτώ κάθε συναλλαγή στην ομάδα καθώς εκτελώ και κάποιες σύντομες, βραχυπρόθεσμες συναλλαγές.

TRADERS’: Μιλώντας για «στρατηγική», μπορείτε παρακαλώ να μας περιγράψετε με λεπτομέρειες ποια είναι η προσέγγισή σας;Kuyas: Βεβαίως. Καταρχήν, ακολουθώ διάφορες επενδυτικές μεθόδους: βραχυπρόθεσμο scalping, συναλλαγές αντίθετης θέσης και μακροπρόθεσμες συναλλαγές swing. Οι συναλλαγές swing ακολουθούν βασικά την τάση. Ανοίγω τέτοιες θέσεις όταν υπάρχει μια αγορά σε τάξη και ακολουθεί μια ορισμένη κατεύθυνση χωρίς δείγματα υπερβολής. Έτσι, πρόκειται για μια απλή προσέγγιση παρακολούθησης τάσης όπου θέλω να αγοράζω ισχυρές μετοχές και να πουλάω αδύναμες. Για να το πω ακριβέστερα, όσον αφορά τις θέσεις που ρολάρονται στην επόμενη μέρα διαπραγμάτευσης, προτιμώ να συναλλάσσομαι παράγωγα παρά μετοχές. Αυτό μειώνει το ρίσκο μου και με αφήνει με περισσότερη ρευστότητα.

Και στις συναλλαγές swing, οι ισχυρές μετοχές παρουσιάζουν ενδιαφέρον για θέσεις αγοράς (αντιστρόφως, οι αδύναμες για θέσεις πώλησης). Η μετοχή της Daimler ήταν ισχυρή κατά το Νοέμβριο και ο Orkan Kuyas ανέφερε ως τιμή-στόχο τα 45 ευρώ. Μόλις ο στόχος επιτεύχθηκε και η μετοχή παρουσίασε βίαιη διόρθωση κατά τον Απρίλιο και το Μάιο του 2013, ανέβηκε μέχρι και τα 50 ευρώ.


Δ2) Παράδειγμα συναλλαγής swing


71

Ωστόσο, εάν υπάρχουν μεγάλες υπερβολές, θα τοποθετηθώ πιο αντι-κυκλικά και θα εκτελέσω συναλλαγές προσμένοντας μια βραχυπρόθεσμη αντιστροφή τάσης ή ένα κενό/χάσμα. Σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες συναλλαγές scalp, ανοίγω και κλείνω μια θέσω μόνο και μόνο για να κερδίσω ορισμένα σεντ. Αυτό απαιτεί μια ιδιαίτερη κατάσταση στο διάγραμμα, την οποία αναγνωρίζω βάσει της εμπειρίας μου, ενός υψηλού βαθμού συγκέντρωσης και γρήγορης εκτέλεσης. Για να διαχωρίζω απόλυτα τις ενδοημερήσιες συναλλαγές από τις συναλλαγές swing διατηρώ διαφορετικούς λογαριασμούς.

TRADERS’: Μπορείτε να ονομάσετε μερικούς δείκτες που χρησιμοποιείτε ή μοτίβα που σας βοηθούν να λάβετε αποφάσεις για συναλλαγές; Kuyas: Μου αρέσει να χρησιμοποιώ τους δείκτες επικουρικά, ποτέ ως το μοναδικό κριτήριο απόφασης. Ως γενικό κανόνα, εξετάζω τους απλούς κινητούς μέσους όρους, τον MACD (κινητός μέσος όρος σύγκλισης/απόκλισης) και τον RSI (δείκτης σχετικής ισχύος). Είτε χρησιμοποιώ άμεσα το δείκτη για να αντλήσω πληροφορίες – π.χ., μια κατάσταση «υπερπώλησης» ή «υπεραγοράς», είτε χρησιμοποιώ το δείκτη σε σύγκριση με την ανάπτυξη των τιμών προκειμένου να εντοπίσω καλές επενδυτικές ευκαιρίες με βάση τις αποκλίσεις. Επίσης, μου αρέσει να χρησιμοποιώ τις αναλογίες Fibonacci και την μέτρηση κυμάτων Elliott.

TRADERS’: Τα κύματα Elliott - για να υπερβάλουμε λίγο - μετριούνται από τον κάθε επενδυτή διαφορετικά. Έχετε ένα παράδειγμα για να μας δείξετε πώς ακριβώς εφαρμόζετε αυτήν την τεχνική; Kuyas: Ένα καλό παράδειγμα ήταν ο χρυσός στις 28 Ιουνίου 2013 (διάγραμμα 5). Μετά από καθοδική μετακίνηση πέντε κυμάτων κατά τις προηγούμενες ημέρες, οι αντίθετες μετακινήσεις Α και Β ήταν ήδη ανοδικές. Πραγματοποίησα αγορά και περίμενα για μια τελική ανοδική ώθηση για την ολοκλήρωση του μοτίβου των τριών κυμάτων ABC μιας τυπικής διόρθωσης. Χρειάστηκε λίγη υπομονή αλλά το απόγευμα η ανοδική μετακίνηση όντως πραγματοποιήθηκε και, ακολούθως, ολοκλήρωσα τη συναλλαγή, εξασφαλίζοντας ένα καλό κέρδος.

TRADERS’: Πώς θέτετε τα stop;

Kuyas: Θέτω πάντα σταθερά stop στην αγορά, με εξαίρεση τις βραχυπρόθεσμες συναλλαγές αντιστροφών τάσης. Πολλοί επενδυτές δεν επιθυμούν να εισάγουν σταθερά stop, αλλά ακριβώς εκεί βρίσκεται το πρόβλημα: το stop έχει σκοπό να με προστατεύει όταν λαμβάνει χώρα μια ξαφνική και απότομη μετακίνηση τιμών και δε μπορώ να αντιδράσω. Επίσης, έχει σκοπό να με προστατεύει από τον εαυτό μου καθώς οι επενδυτές που θέτουν stop πρόχειρα και πιστεύουν λανθασμένα ότι μπορούν να μετατοπίσουν τη θέση τους από μόνοι τους μόλις επιτευχθεί η τιμή stop, είναι πολύ πιθανό να μην είναι σε θέση να το πράξουν. Τις περισσότερες φορές λένε στον εαυτό τους ότι «όπου να ‘ναι θα επέλθει μια μεταστροφή της τιμής και θα παραμείνω εκεί για λίγο ακόμη». Με αυτή την πρακτική μπορεί κανείς να υποστεί πολύ μεγαλύτερες απώλειες από εκείνες που υπολογίζει αρχικά. Μερικές φορές τα πράγματα εξελίσσονται καλά και η τιμή πράγματι γυρίζει, αλλά όταν τα πράγματα στραβώσουν οι επιπτώσεις είναι πολύ αρνητικές. Και είναι ακριβώς αυτές οι μεγάλες απώλειες που μπορεί να διαλύσουν το λογαριασμό σας.

TRADERS’: Γιατί εξαιρείτε τις συναλλαγές αντιστροφών τάσης; Kuyas: Αυτό είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζω αυτές τις συναλλαγές. Είναι αποτέλεσμα εμπειριών και του γεγονότος ότι πλέον μπορώ να ελέγχω τους χαρακτηριστικούς

Το Νοέμβριο του 2011 υπήρξε μια ξαφνική είδηση ότι η Deutsche Telekom διέκοπτε τη συνεργασία της με τη Drillisch, μια γερμανική εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, και απαιτούσε την επιστροφή εκατομμυρίων ευρώ για προμήθειες. Αυτό οδήγησε την τιμή της μετοχής της Drillisch σε τεράστια πτώση. Στην τιμή των 3.40 ευρώ, ο Orkan Kuyas αγόρασε μια μικρή θέση με εντολή αγοράς, δίχως την τοποθέτηση stop. Η πτώση της τιμής κατά 60% του φάνηκε υπερβολική. Λίγο αργότερα η είδηση διαψεύστηκε και μέχρι το απόγευμα η τιμή της μετοχής ανήλθε σε περισσότερο από 5 ευρώ.


Δ3) Η συναλλαγή της βυθιζόμενης Drillisch


72


TRADERS’: Πότε και πώς πραγματοποιείτε έξοδο από τις συναλλαγές σας; Kuyas: Ανεξάρτητα από τις αναλογίες ρίσκου/ανταμοιβής, το σημαντικότερο είναι η εξάλειψη του ρίσκου από τη συναλλαγή. Συνεπώς, πουλάω ένα μέρος της θέσης με την έναρξη της συναλλαγής – το μέγεθος της είναι τέτοιο ώστε η συνολική συναλλαγή να καταλήγει στο +/- 0, σε περίπτωση που με το υπόλοιπο της θέσης μου ενεργοποιηθεί το stop. Αυτό είναι σύμφωνο με το βασικό κανόνα: Ποτέ μην αφήνεις μια ιδιαίτερα κερδοφόρα συναλλαγή να εξελιχθεί ξανά σε αρνητική. Στη συνέχεια παρακολουθώ τη δράση των τιμών βάσει των candlestick (κεριών) και κοιτάζω πώς συμπεριφέρεται η τιμή όταν προσεγγίζει τη στήριξη ή την αντίσταση. Αυτό μου δείχνει εάν πρέπει να μαζέψω τη θέση μου ή να την αφήσω ως έχει.

TRADERS’: Ποια υποκείμενα αγαθά χρησιμοποιείτε σε αυτού του είδους τις συναλλαγές; Kuyas: Η αλήθεια είναι ότι συναλλάσσομαι σχεδόν τα πάντα - μετοχές, συναλλάγματα, εμπορεύματα (εκτός από το πετρέλαιο). Αυτός είναι ο λόγος που οι άλλοι αρέσκονται στο να με αποκαλούν ως «Simon Cowell των επενδύσεων» (γέλια).

TRADERS’: Γιατί εξαιρείτε το πετρέλαιο κύριε Cowell; Kuyas: Για κάποιο λόγο, ποτέ δε μου άρεσε ο τρόπος που μετακινείται η τιμή του πετρελαίου. Απλά, δεν ταιριάζει στον τρόπο που εκτελώ συναλλαγές. Ωστόσο, τώρα που το σκέφτομαι, το πετρέλαιο θα ήταν πραγματικά ιδανικό για πιο μακροπρόθεσμες θέσεις για να αντισταθμίσει τα έξοδά μου σε καύσιμα (γέλια).

TRADERS’: Με τόσα πολλά επενδυτικά εργαλεία που διατίθενται, πώς εντοπίζετε τις καλύτερες ευκαιρίες; Kuyas: Τις Κυριακές κάθομαι με ηρεμία και ερευνώ τις μετοχές, ενώ εξετάζω και τα διαγράμματα. Έτσι επιλέγω μετοχές για τις συναλλαγές swing. Όταν υπάρχουν αρκετές παρόμοιες υποψήφιες μετοχές, όπως η Daimler και η BMW, ανοίγω θέση μόνο για τη μετοχή που έχει τη καλύτερη γραμμή στήριξης ή αντίστασης.

TRADERS’: Εάν η συνολική αγορά παρουσιάζεται ιδιαίτερα ισχυρή ή αδύναμη για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, επηρεάζεται ο αριθμός των νέων συναλλαγών σας αγοράς ή πώλησης;Kuyas: Οπωσδήποτε. Για παράδειγμα, εάν ο DAX παρουσιάσει απότομη άνοδο κατά 10% ή περισσότερο, δε θα ανοίξω για την ώρα νέες θέσεις αγοράς. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσες είναι οι υπερβολές σε μεμονωμένες μετοχές. Για παράδειγμα, εάν ο RSI σημειωθεί πάνω από 80, είναι

κινδύνους των πρόχειρων stop αρκετά καλά. Ως επενδυτής αντιστροφών τάσης, σχεδόν ποτέ δεν πετυχαίνεις το τελικό υψηλό ή χαμηλό, κι αυτός είναι ο λόγος που η τιμή χρειάζεται κάποια παρέκκλιση. Μερικές φορές, όταν ανοίγω μια θέση, δε μπορώ να υπολογίσω το μέγεθος της παρέκκλισης ακριβώς. Σε αυτές τις περιπτώσεις επινοώ stop και αποφασίζω σε μια διακριτική βάση εάν πρέπει να πραγματοποιήσω έξοδο ή να δώσω λίγο περισσότερο χώρο στη συναλλαγή.

TRADERS’: Όταν θέτετε stop, ποια είναι η απόσταση από την τρέχουσα τιμή; Kuyas: Εξαρτάται από το χρονικό ορίζοντα. Στις ενδοημερήσιες συναλλαγές του DAX υπάρχει μια απόσταση μεταξύ 5 και 15 μονάδων, στις πιο μακροχρόνιες συναλλαγές swing μπορεί να φτάσει τις 50 μονάδες. Προσπαθώ πάντα να έχω στησίματα με μια αναλογία ρίσκου/ανταμοιβής (RRR) ίση τουλάχιστον με 2.0. Με άλλα λόγια, το κέρδος μου πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο φορές υψηλότερο από το ρίσκο που ορίζει το stop. Αυτό σημαίνει ότι όσο πιο αυστηρό είναι το stop, τόσο πιο σύντομα επιτυγχάνεται ο στόχος μου για το ελάχιστο κέρδος.

Στη γλώσσα του χρηματιστηρίου, το να αγοράζεις σε τιμές που πέφτουν είναι σα να προσπαθείς να πιάσεις ένα μαχαίρι σε πτώση, που σημαίνει ότι μπορεί να τραυματιστείς σοβαρά. Αλλά μπορεί και να τα καταφέρεις. Όταν η τιμές πέφτουν απότομα, ο Orkan Kuyas περιμένει για τη διαμόρφωση μιας εξαιρετικά υψηλής στήλης σε όγκο συναλλαγών. Αυτό αποτελεί μια ένδειξη υπερπώλησης της μετοχής καθώς και της παρουσίας μιας υπερβολής που μπορεί να αντιστραφεί και πάλι σε σύντομο διάστημα. Εντούτοις, οι επενδυτές πρέπει να θυμούνται ότι ακόμη και με μια πετυχημένη είσοδο κατά την ανοδική φάση, συχνά πρόκειται μόνο για βραχυπρόθεσμη ανοδική διόρθωση και πρέπει επομένως να ψάχνουν για μια γρήγορη, μερική έξοδο.

Πηγή: TRADERS΄ graphic

Δ4) Πώς να πιάσετε ένα μαχαίρι σε πτώση


73

πολύ πιθανό να σημειωθεί σύντομα μια διόρθωση. Στη συνέχεια ανοίγω σταδιακά θέσεις πώλησης σύμφωνα με το στήσιμο της αντίστροφης τάσης. Παρεμπιπτόντως, ένας RSI πάνω από 80 αποτελεί επίσης ένα πολύ καλό σήμα για συναλλαγές από την πλευρά της πώλησης στο εβδομαδιαίο διάγραμμα. Εάν υπάρχει μια αληθινά ογκώδης υπερβολή, μπορεί να ανοίξω μεγαλύτερες θέσεις από ότι συνήθως.

TRADERS’: Αυτό είναι ενδιαφέρον. Περίπου πόσο μεγάλες μπορεί να είναι; Kuyas: Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι το 3% του λογαριασμού σε σχέση με το 1% που συνηθίζω να επιλέγω. Μπορεί να συγκριθεί με την τακτική του κυνηγού, ο οποίος ψάχνει για ιδιαίτερες συνθήκες και την κατάλληλη στιγμή τραβάει τη σκανδάλη του.

TRADERS’: Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα όπου τα πράγματα δεν πήγαν και τόσο καλά; Kuyas: Φυσικά, συμβαίνει κι αυτό. Το 2011, για παράδειγμα, με το ατύχημα της Φουκουσίμα. Πριν από το ατύχημα ήμουν αρκετά χαλαρός, ρολάροντας αρχικά τις θέσεις αγοράς μου στην επόμενη μέρα διαπραγμάτευσης. Το επόμενο πρωί, όλες οι θέσεις εκτοξεύτηκαν όταν η αγορά άνοιξε με ένα καθοδικό κενό, κάτι που επαναλήφθηκε και την επόμενη ημέρα. Όλα αυτά μου κόστισαν πολλά χρήματα. Αργότερα, το γύρισα σε θέση πώλησης πολύ νωρίς ενώ η αγορά ανέκαμπτε από το κατρακύλισμα. Αλλά η ανάκαμψη ήταν πολύ ισχυρότερη από ό,τι περίμενα, οπότε επήλθαν περισσότερες απώλειες.

TRADERS’: Και αμέσως μετά από το κραχ του Αυγούστου του 2011, ποια κατάσταση ήταν χειρότερη;

Στις 17 Ιουλίου, ο ενδοημερήσιος χρυσός ξέσπασε ανοδικά αλλά προσέγγισε την αντίσταση γύρω στα $1300 στο ημερήσιο διάγραμμα. Λίγο μετά από τις 3 μμ., ο Orkan Kuyas αγόρασε τα πρώτα λίγα πιστοποιητικά πώλησης στην τιμή των 0.54 ευρώ. Αφού η τιμή ξέσπασε και πάλι αλλά σύντομα ξανάπεσε κάτω από το όριο των 1300, αγόρασε περισσότερα πιστοποιητικά στην τιμή των 0.29 ευρώ. Κάνοντας χρήση της μέτρησης των κυμάτων Elliott, είχε προσδιορίσει την τιμή-στόχο των $1268. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Ben Bernanke που πραγματοποιήθηκε λίγο αργότερα, ο χρυσός κατρακύλησε και η συναλλαγή απέφερε ένα μεγάλο κέρδος. Αρχικά, ο Kuyas τοποθέτησε το stop στην τιμή αγοράς, έπειτα πούλησε ένα μέρος της θέσης στην τιμή των 1.35 ευρώ κι αργότερα πούλησε ένα άλλο μέρος στην τιμή των 1.92 ευρώ. Στις 6 μμ. πούλησε το τρίτο μέρος στην τιμή των 2.50 ευρώ. Άφησε ένα μικρό υπόλοιπο να τρέχει έως την ενεργοποίηση του stop, δύο μέρες αργότερα.


Δ6) Συναλλαγή πώλησης στο χρυσό

Ο χρυσός υποχώρησε σημαντικά για αρκετές ημέρες προτού διαμορφωθεί ένα αντίθετο μοτίβο Α-Β (υψηλότερο υψηλό και υψηλότερο χαμηλό). Ο Orkan Kuyas ανέμενε πλέον να υπάρξει μια επιπλέον ανοδική ώθηση για να ολοκληρωθεί η τυπική αντίθετη μετακίνηση A-B-C. Αυτή ακριβώς η μετακίνηση έλαβε χώρα το απόγευμα της 28ης Ιουνίου.


Δ5) Τα κύματα Elliott με το χρυσό


74


Kuyas: Προηγουμένως είχα τοποθετηθεί κυρίως σε θέσεις αγοράς, αλλά οι θέσεις μου δεν πήγαιναν καλά και οι νέες

συναλλαγές αγοράς δεν προχωρούσαν. Αυτό με έκανε να πονηρευτώ και να εξετάσω την αγορά πιο προσεκτικά

γιατί κάτι είχε αλλάξει. Όταν ξεκίνησε η πώληση, μεταπήδησα τελικά στην πλευρά της πώλησης όπου τα πράγματα πήγαιναν όπως ήθελα. Στη συνέχεια ακολούθησε ένα εξαιρετικό σήμα πώλησης τον Οκτώβριο του 2011, έπειτα από τη σύντομη ανάκαμψη: Η αγορά χτύπησε ακριβώς τον εκθετικό κινητό μέσο όρο των 300 ημερών και αμέσως μετά έπεσε και πάλι.

TRADERS’: Ποιό πιστεύετε ότι είναι το υπ’ αριθμόν 1 λάθος στις επενδύσεις;Kuyas: Οι περισσότεροι επενδυτές δε σέβονται την ίδια τους τη στρατηγική διαχείρισης κινδύνου και ορισμένοι ούτε καν διαθέτουν μία. Αυτό οδηγεί σε βέβαιη αποτυχία. Κατά τα άλλα, συμβουλεύω στους επενδυτές να μη δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα μέσα ενημέρωσης κι αν τα παρακολουθούν, να ερμηνεύουν πάντα όσα ακούν ως αντίθετο σήμα. Αλλά το καλύτερο είναι να αγνοεί κανείς παντελώς το δίκτυο των μέσων ενημέρωσης.

TRADERS’: Ποιοί είναι οι στόχοι σας για το μέλλον; Kuyas: Θα επιθυμούσα να συνεχίσω να δουλεύω με την ομάδα του Facebook, σε συμφωνία με το ρητό που λέει: «Όσοι θέλουν να γνωρίσουν επιτυχία στο χρηματιστήριο δε χρειάζονται μια συνδρομητική υπηρεσία με κόστος». Η ομάδα συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες της δωρεάν. Στο μέλλον, θα ήθελα να ασχοληθώ περισσότερο με συναλλαγές swing, καθώς σε βάθος χρόνου οι ενδοημερήσιες συναλλαγές μου φαίνονται εξοντωτικές. Και ίσως αργότερα να έχω τη δική μου εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων ή fund. Ποιος ξέρει; «

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε από το Marko Graenitz

Τον Μάρτιο του 2011, ο Orkan Kuyas υπέστη απώλειες. Ρόλαρε θέσεις αγοράς στην επόμενη ημέρα διαπραγμάτευσης και έχασε πολλά χρήματα κατά το κλείσιμο των θέσεών του, όταν οι τιμές ανοίγματος της επόμενης ημέρας παρουσίασαν ένα έντονο καθοδικό κενό (δείτε το σημάδι). Μερικές ημέρες αργότερα ξεκίνησε η ανοδική μετακίνηση. Ωστόσο, ο Kuyas στοιχημάτισε αντικυκλικά σε πτωτικές τιμές πολύ νωρίς με αποτέλεσμα να χάσει και πάλι όταν, αντίθετα προς τις προσδοκίες του, οι τιμές ανήλθαν σε νέα υψηλά σχετικά σύντομα.


Δ8) Διπλές απώλειες κατά την καταστροφή της Φουκουσίμα

Τον Οκτώβριο του 2011, ο Orkan Kuyas κατάφερε να πραγματοποιήσει ένα ιδανικό άνοιγμα πώλησης όταν ο DAX άγγιξε ακριβώς τη γραμμή των 300 ημερών και αναπήδησε από αυτήν στο ενδοημερήσιο υψηλό της ανοδικής διόρθωσης μετά από το κραχ του Αυγούστου.


Δ7) Ιδανική είσοδος στον MA των 300 ημερών

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

advfn_uk_210x297_01_13.pdf 1 17/01/2013 14:58

ςτηλη

76


» Πιστεύω ότι η εκμάθηση της εκτέλεσης συναλλαγών απαιτεί μεγάλο κόπο, δίχως να εξασφαλίζει εκ των προτέρων ότι ο καθένας θα εξελιχθεί σε πετυχημένο επενδυτή. Ωστόσο, από καιρό σε καιρό βλέπω ορισμένα χαρακτηριστικά σε κάποιους ανθρώπους, τα οποία αποτελούν «καταλύτες» ως προς τη δυνατότητά τους να εξελιχθούν σε πετυχημένους επενδυτές. Κατά τη γνώμη μου, για όσο διάστημα διατηρούν αυτά τα γνωρίσματα, δεν πρόκειται ποτέ να πετύχουν όσο σκληρά κι αν προσπαθούν. Εάν διακρίνεστε από ένα απ’ αυτά τα γνωρίσματα και σκοπεύετε να μάθετε πώς να εκτελείτε συναλλαγές, το καλύτερο για εσάς θα είναι να εξετάσετε σοβαρά αν μπορείτε και είστε διατεθειμένοι να αποβάλετε αυτό το γνώρισμα, αλλιώς διακινδυνεύετε να βιώσετε δύσκολες καταστάσεις.

1. η υπόθεση ότι το υψηλό επίπεδο γνώσεων σε έναν τομέα θα μεταφραστεί σε επιτυχείς επενδύσεις Δε με απασχολεί πόσο σπουδαίοι είστε στις πωλήσεις, το σκάκι, την αστροφυσική, τη γιόγκα ή το ροντέο. Τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να σας βοηθήσει όταν αποφασίσετε να μάθετε πώς να εκτελείτε συναλλαγές. Όσοι προτάσσουν με περηφάνια τις όποιες διακρίσεις τους και πιστεύουν ότι θα τους δώσουν κάποιο προβάδισμα στις αγορές, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα καταλήξουν χρεωκοπημένοι και πικραμένοι.

2. η συμπεριφορά που λέει ότι «ξέρω τα πάντα»Όλοι μας γνωρίζουμε τον τύπο του «ξερόλα». Είναι αυτός που ξέρει τη μέση θερμοκρασία του Πλούτωνα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ανορθωθεί η οικονομία και ποιος έχτισε το Στόουνχετζ. Με την είσοδό τους στις αγορές, αυτοί οι τύποι θα μάθουν πολύ γρήγορα πόσα πολλά είναι αυτά που δεν ξέρουν. Για αυτούς, οι επενδύσεις θα καταστούν ο χειρότερος εφιάλτης τους, τον οποίον, πιθανότατα, δε θα μπορέσουν να υπερνικήσουν.

3. το να μη γνωρίζεις πότε να σταματήσειςΣτο γυμνάσιο παρακολουθούσα έναν τύπο που όλη μέρα χλεύαζε έναν νταή κι όταν εκείνος πήγαινε να τον κυνηγήσει, το έβαζε στα πόδια. Συνέχισε την ίδια τακτική έως τη στιγμή που ο νταής τον έπιασε. Τότε, περίμενα πως θα του τις έβρεχε. Ωστόσο, ο τύπος άρχισε να εκλιπαρεί τον νταή για επιείκεια, κι εκείνος τον λυπήθηκε και τον άφησε ελεύθερο. Την αμέσως επόμενη στιγμή ο τύπος άρχισε να τον χλευάζει και πάλι. Την επόμενη φορά που ο νταής τον

Brian Lund Ο Brian Lund είναι συνιδρυτής της Ditto Trade και ένας ανεξάρτητος

επενδυτής που γράφει για τη σχέση μεταξύ των αγορών και της ζωής γενικά, στο δίκτυο των blog με το όνομα StockTwits στη διεύθυνση www.bclund.com

έπιασε, του τις έβρεξε για τα καλά. Ο τύπος δεν ήξερε πότε να σταματήσει, δεν ήξερε πότε το είχε παρατραβήξει. Είναι ο ίδιος τύπος που ενώ έχει ολοκληρώσει τις συναλλαγές της ημέρας, αποφασίζει ότι πρέπει να εκτελέσει «ακόμη μία συναλλαγή», με αποτέλεσμα να χάνει όλα όσα κέρδισε. Το να κερδίζει 50.000 δεν του είναι αρκετό με το σκεπτικό ότι θα μπορούσε να κερδίσει 100.000. Γι’ αυτό το λόγο σπρώχνει τις θέσεις του και στο τέλος τα χάνει όλα.

4. το να μην αντιλαμβάνεσαι την έννοια της αναλογίας ρίσκου/ανταμοιβής Στο πανεπιστήμιο είχα ένα συμφοιτητή που, όταν ήταν πιωμένος, συνήθιζε να σκαρφαλώνει στη σκεπή του κτιρίου όπου έμενε και από εκεί να βουτάει στην πισίνα που υπήρχε στην αυλή. Λάτρευε να το κάνει αυτό καθώς του έδινε τον «τιμητικό» τίτλο του party animal. Κάποια νύχτα δεν βρήκε στόχο, αυτό ήταν το ρίσκο του. Ακόμη και σήμερα περπατάει κουτσαίνοντας. Δεν αντιλαμβανόταν την έννοια της αναλογίας ρίσκου/ανταμοιβής αλλά, βέβαια, όλοι οι πιωμένοι φίλοι των φοιτητικών του χρόνων τον θεωρούσαν πρώτο. Όσοι διακρίνονται από αυτό το γνώρισμα έχουν καταστροφική πορεία στις αγορές. Η αναλογία ρίσκου/ανταμοιβής που παίρνουν μπορεί να είναι 3/1, 4/1 ή και 5/1. Όταν επιλέγεις τέτοιες αντίστροφες αναλογίες, μπορεί ακόμη και να εκτελείς ορθές συναλλαγές σε ποσοστό 80% αλλά να κατορθώσεις να καταστρέψεις το λογαριασμό σου.

5. το να βασανίζεσαι από το σύνδρομο «Babe Ruth» Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι ο Babe Ruth (διάσημος αμερικανός παίκτης του μπέιζμπολ) ήταν κορυφαίος στην επίτευξη home run. Ωστόσο, διατηρούσε και το αρνητικό ρεκόρ των περισσότερων strikeout. Τα ποσοστά του σε strikeout ήταν διπλάσια από εκείνα των συμπαικτών του. Πάντα έπαιζε για όλα ή τίποτα, home run ή strikeout. Αυτή η τακτική μπορεί να είναι αποτελεσματική για το μπέιζμπολ, όχι όμως για τις αγορές, όπου η επιτυχία κτίζεται βήμα-βήμα κι εφόσον φανείτε τυχεροί μπορεί να πετύχετε και μερικά home run. Ωστόσο, αν αυτή είναι η μοναδική επιδίωξή σας, το πιθανότερο είναι να οδηγηθείτε σε strikeout, βγάζοντάς σας έξω από το παιχνίδι. «

5 γνωρίσματα των αποτυχημένων επενδυτών

traders magazine οκτωβριος 2013

Documents

Transcript of traders magazine οκτωβριος 2013