ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΑΚΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΡΑΣΟΠΟΥΛΟΣΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΡΑΣΟΠΟΥΛΟΣΜΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΜΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣΙΩΑΝΝΑ ΖΟΥΚΙΔΟΥΙΩΑΝΝΑ ΖΟΥΚΙΔΟΥ

TO TO ΓΕΦΥΡΙ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ… ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ… “BALKANIAN HIT!”“BALKANIAN HIT!”

Η δημοτική παράδοση ήταν κάτι πολύ σύνηθες πριν 60 Η δημοτική παράδοση ήταν κάτι πολύ σύνηθες πριν 60 περίπου χρόνια. Σε κάθε χωριό, επαρχία οι άνθρωποι περίπου χρόνια. Σε κάθε χωριό, επαρχία οι άνθρωποι διασκέδαζαν, τραγουδούσαν και χόρευαν στον ρυθμό διασκέδαζαν, τραγουδούσαν και χόρευαν στον ρυθμό των δημοτικών τραγουδιών. Τώρα πια καθώς οι των δημοτικών τραγουδιών. Τώρα πια καθώς οι άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί στις πόλεις, έχουν άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί στις πόλεις, έχουν «εκσυγχρονιστεί» και ο τρόπος διασκέδασης έχει «εκσυγχρονιστεί» και ο τρόπος διασκέδασης έχει διαφοροποιηθεί παντελώς λόγω της εποχής. διαφοροποιηθεί παντελώς λόγω της εποχής.

Οι νέοι πια επιλέγουν να διασκεδάζουν σε κλειστούς Οι νέοι πια επιλέγουν να διασκεδάζουν σε κλειστούς διαμορφωμένους χώρους και όχι σε ανοιχτούς όπως διαμορφωμένους χώρους και όχι σε ανοιχτούς όπως γινόταν παλιά και να τραγουδάνε όλοι μαζί τα δημοτικά γινόταν παλιά και να τραγουδάνε όλοι μαζί τα δημοτικά τραγούδια.τραγούδια. Ως αποτέλεσμα η δημοτική παράδοση έχει Ως αποτέλεσμα η δημοτική παράδοση έχει αρχίσει να χάνεται και να συναντάται μόνο σε χωριά και αρχίσει να χάνεται και να συναντάται μόνο σε χωριά και από ανθρώπους περασμένης ηλικίας.από ανθρώπους περασμένης ηλικίας.

Στα Βαλκάνια βλέπουμε ότι υπάρχουν αρκετά Στα Βαλκάνια βλέπουμε ότι υπάρχουν αρκετά ποιήματα για θυσίες ανθρώπων για κάποιο ποιήματα για θυσίες ανθρώπων για κάποιο κτίσμα. Το πιο γνωστό στην Ελλάδα είναι το κτίσμα. Το πιο γνωστό στην Ελλάδα είναι το δημοτικό τραγούδι «το γεφύρι της Άρτας». δημοτικό τραγούδι «το γεφύρι της Άρτας». Όμως δεν ήταν διαδεδομένο μόνο στην Ελλάδα Όμως δεν ήταν διαδεδομένο μόνο στην Ελλάδα αλλά και στα Βαλκάνια! Κοντολογίς ήταν το αλλά και στα Βαλκάνια! Κοντολογίς ήταν το “HIT”“HIT” της εποχής! της εποχής!

Το γεφύρι της Άρτας είναι Το γεφύρι της Άρτας είναι διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα και διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Έτσι οι άνθρωποι και τα Βαλκάνια. Έτσι οι άνθρωποι και στα νησιά και στην ηπειρωτική στα νησιά και στην ηπειρωτική Ελλάδα γιορτάζουν και διασκεδάζουν Ελλάδα γιορτάζουν και διασκεδάζουν με αυτό το δημοτικό τραγούδι.με αυτό το δημοτικό τραγούδι.

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ

Διαδόθηκε σε: Διαδόθηκε σε:

Ήπειρο:Ήπειρο:

Μακεδονία:Μακεδονία:

Κρήτη:Κρήτη:

Επτάνησα:Επτάνησα:

Δωδεκάνησα:Δωδεκάνησα:

Εύβοια:Εύβοια:

Θράκη:Θράκη:

Το Γεφύρι της Άρτας έχει γίνει πηγή έμπνευσης γιαΤο Γεφύρι της Άρτας έχει γίνει πηγή έμπνευσης γιαπολλούς συγγραφείς και με βάση αυτό έχουν γραφείπολλούς συγγραφείς και με βάση αυτό έχουν γραφείαρκετά έργα, όπως:αρκετά έργα, όπως: «Το Γεφύρι της Άρτας» του Γιάννη Ανδρίτσου, «Το Γεφύρι της Άρτας» του Γιάννη Ανδρίτσου,

19601960 «Της Τρίχας το γεφύρι» του Παν. Φωτιάδη, 1927«Της Τρίχας το γεφύρι» του Παν. Φωτιάδη, 1927 «Θυσία της Άρτας» του Στέλιου Σεφεριάδη«Θυσία της Άρτας» του Στέλιου Σεφεριάδη «Το γεφύρι με τις τρεις καμάρες» του Αλβανού «Το γεφύρι με τις τρεις καμάρες» του Αλβανού

συγγραφέα Ισμαήλ Κανταρέ, 1989συγγραφέα Ισμαήλ Κανταρέ, 1989

Ο «Πρωτομάστορας» του Ο «Πρωτομάστορας» του ΚαζαντζάκηΚαζαντζάκη

Με βάση το δημοτικό τραγούδι Το γιοφύρι της Άρτας, Με βάση το δημοτικό τραγούδι Το γιοφύρι της Άρτας, ο Νίκος Καζαντζάκης έγραψε το 1909 τραγωδία ο Νίκος Καζαντζάκης έγραψε το 1909 τραγωδία Ο Ο Πρωτομάστορας Πρωτομάστορας που μελοποίησε ο Μανώλης Καλομοίρης. που μελοποίησε ο Μανώλης Καλομοίρης. Η τραγωδία πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα το 1916 και Η τραγωδία πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα το 1916 και χαιρετίστηκε ως μουσικός σταθμός. χαιρετίστηκε ως μουσικός σταθμός. Ο Πρωτομάστορας του Νίκου Καζαντζάκη δεν είναι ο ικανός Ο Πρωτομάστορας του Νίκου Καζαντζάκη δεν είναι ο ικανός πλην συμβατικός τεχνίτης της λαϊκής παράδοσης, και η πλην συμβατικός τεχνίτης της λαϊκής παράδοσης, και η Σμαράγδα, η αγαπημένη Γυναίκα που χτίζεται στα πελέκια Σμαράγδα, η αγαπημένη Γυναίκα που χτίζεται στα πελέκια τού γιοφυριού, δεν είναι η συμβατική και «με στεφάνι» τού γιοφυριού, δεν είναι η συμβατική και «με στεφάνι» κυρά του. Ο Έρωτάς τους τολμά να αψηφήσει τη κυρά του. Ο Έρωτάς τους τολμά να αψηφήσει τη μικροψυχία τού υποταγμένου και ζηλόφθονου κοινωνικού μικροψυχία τού υποταγμένου και ζηλόφθονου κοινωνικού περίγυρου· ωστόσο, στην παλαίστρα των Μεγάλων Έργων περίγυρου· ωστόσο, στην παλαίστρα των Μεγάλων Έργων ηττάται από τον Θάνατο, ο οποίος συνθλίβει αλύπητα τη ηττάται από τον Θάνατο, ο οποίος συνθλίβει αλύπητα τη νεανική ματαιοδοξία – όχι, όμως, και την Αγάπη. Ο νεανική ματαιοδοξία – όχι, όμως, και την Αγάπη. Ο Καζαντζάκης, με ματιά ιδιαίτερη, μεταπλάθει πρωτοποριακά Καζαντζάκης, με ματιά ιδιαίτερη, μεταπλάθει πρωτοποριακά τον κλασσικό θρύλο τού Γιοφυριού της Άρτας .τον κλασσικό θρύλο τού Γιοφυριού της Άρτας .

Στην Στην αλβανική εκδοχήαλβανική εκδοχή υπάρχουν τρία αδέρφια τα οποία υπάρχουν τρία αδέρφια τα οποία παρομοιάζονται με τις τρεις κατηγορίες κτιστών στην παρομοιάζονται με τις τρεις κατηγορίες κτιστών στην ελληνική εκδοχή. Ο μεγαλύτερος αδερφός με τον ελληνική εκδοχή. Ο μεγαλύτερος αδερφός με τον πρωτομάστορα, ο μεσαίος με τους μαστόρους και ο πρωτομάστορα, ο μεσαίος με τους μαστόρους και ο μικρότερος με τους μαθητές. Ένα βασικό χαρακτηριστικό μικρότερος με τους μαθητές. Ένα βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι και στα δύο ποιήματα υπάρχει θυσία ανθρώπου. είναι ότι και στα δύο ποιήματα υπάρχει θυσία ανθρώπου. Αυτή η θυσία γίνεται από μια εντολή. Στο αλβανικό ποίημα Αυτή η θυσία γίνεται από μια εντολή. Στο αλβανικό ποίημα έχουμε θεϊκή παρέμβαση, ένας άγιος, ενώ στο ελληνικό έχουμε θεϊκή παρέμβαση, ένας άγιος, ενώ στο ελληνικό έχουμε φυσική παρέμβαση, ένα πουλί. έχουμε φυσική παρέμβαση, ένα πουλί.

Επίσης και στα δύο κείμενα εμφανίζεται ένας αγγελιοφόρος. Επίσης και στα δύο κείμενα εμφανίζεται ένας αγγελιοφόρος. Στο αλβανικό η πεθερά έχει αυτό το ρόλο, ενώ στο ελληνικό Στο αλβανικό η πεθερά έχει αυτό το ρόλο, ενώ στο ελληνικό το ρόλο αυτό έχει ένας μάστορας. Οι δύο γυναίκες που θα το ρόλο αυτό έχει ένας μάστορας. Οι δύο γυναίκες που θα θυσιαστούν πηγαίνουν με την αφορμή του φαγητού και του θυσιαστούν πηγαίνουν με την αφορμή του φαγητού και του δαχτυλιδιού αντίστοιχα.δαχτυλιδιού αντίστοιχα.

Στην αλβανική εκδοχή το λένε στη γυναίκα ότι πρέπει να Στην αλβανική εκδοχή το λένε στη γυναίκα ότι πρέπει να θυσιαστείθυσιαστεί όμως στην ελληνική εκδοχή το μαντεύει. Τέλος η όμως στην ελληνική εκδοχή το μαντεύει. Τέλος η βασικότερη διαφορά είναι ότι στο αλβανικό ποίημα η γυναίκα βασικότερη διαφορά είναι ότι στο αλβανικό ποίημα η γυναίκα δίνει ευχή, ενώ στο ελληνικό ποίημα η γυναικά δίνει κατάρα δίνει ευχή, ενώ στο ελληνικό ποίημα η γυναικά δίνει κατάρα που την αλλάζει στο τέλος.που την αλλάζει στο τέλος.

ΣΕΡΒΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗΣΕΡΒΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ 3 αδερφοί βασιλιάδες.3 αδερφοί βασιλιάδες. Έργο και εντολή νεράιδας.Έργο και εντολή νεράιδας. Γέφυρα πάνω σε ποτάμι, Γέφυρα πάνω σε ποτάμι,

την ημέρα το χτίζανε το την ημέρα το χτίζανε το βράδυ γκρεμιζόταν.βράδυ γκρεμιζόταν.

Θυσία μίας γυναίκας.Θυσία μίας γυναίκας. Πρόφαση 1 χρυσό μήλο.Πρόφαση 1 χρυσό μήλο. Ικεσία για ένα μικρό Ικεσία για ένα μικρό

άνοιγμα στο χτίσιμο ώστε άνοιγμα στο χτίσιμο ώστε να θηλάζει τον γιο της.να θηλάζει τον γιο της.

Όχι κατάρα.Όχι κατάρα.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ 1 πρωτομάστορας.1 πρωτομάστορας. Εντολή από ένα πουλί.Εντολή από ένα πουλί. Γέφυρα πάνω σε ποτάμι, την Γέφυρα πάνω σε ποτάμι, την

ημέρα το χτίζανε το βράδυ ημέρα το χτίζανε το βράδυ γκρεμιζόταν.γκρεμιζόταν.

Θυσία 1 γυναίκας.Θυσία 1 γυναίκας. Πρόφαση 1 δαχτυλίδιΠρόφαση 1 δαχτυλίδι Αρχικά κατάρα, έπειτα ευχή.Αρχικά κατάρα, έπειτα ευχή.

Ομοιότητες πομακικής και Ομοιότητες πομακικής και ελληνικής εκδοχής:ελληνικής εκδοχής:

Ανθρωποθυσία.Ανθρωποθυσία. Πρόφαση το δαχτυλίδι.Πρόφαση το δαχτυλίδι. Στενοχώρια συζύγου.Στενοχώρια συζύγου. Προθυμία γυναίκας.Προθυμία γυναίκας. Προσπάθεια αποφυγής της Προσπάθεια αποφυγής της

θυσίας από τον σύζυγο.θυσίας από τον σύζυγο. Γέφυρα πάνω σε ποτάμι, την Γέφυρα πάνω σε ποτάμι, την

ημέρα το χτίζανε το βράδυ ημέρα το χτίζανε το βράδυ γκρεμιζόταν.γκρεμιζόταν.

Διαφορές πομακικής και Διαφορές πομακικής και ελληνικής εκδοχής:ελληνικής εκδοχής:

Παράκληση για το παιδί-Παράκληση για το παιδί-κατάρα.κατάρα.

Απόφαση παρμένη από τα Απόφαση παρμένη από τα αδέλφια-συμβουλή πουλιού.αδέλφια-συμβουλή πουλιού.

Πρωινό γεύμα-μεσημεριανό Πρωινό γεύμα-μεσημεριανό γεύμα.γεύμα.

Πηγαίνει μόνη της-ενημέρωση Πηγαίνει μόνη της-ενημέρωση από πουλί.από πουλί.

Ενδιαφέρον για το παιδί-Ενδιαφέρον για το παιδί-ενδιαφέρον για τον αδερφό.ενδιαφέρον για τον αδερφό.

Διατάζει τους άλλους να Διατάζει τους άλλους να ρίξουν τα υλικά- κάνει την ρίξουν τα υλικά- κάνει την πρώτη κίνηση.πρώτη κίνηση.

Κλαίει η γυναίκα-δεν κλαίει.Κλαίει η γυναίκα-δεν κλαίει. Δίνεται το όνομα της Δίνεται το όνομα της

γυναίκας-ανώνυμη η γυναίκα.γυναίκας-ανώνυμη η γυναίκα.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

WikipediaWikipedia YoutubeYoutube Ιστοσελίδες από φυλλάδιοΙστοσελίδες από φυλλάδιο Μουσική επένδυση: Χρόνης Αηδονίδης Μουσική επένδυση: Χρόνης Αηδονίδης

τραγούδι: το Γεφύρι της Άρταςτραγούδι: το Γεφύρι της Άρτας