Tο Πανεπιστήμιο (AΠΘ) της δεκαετίας του 1960

8/19/2019 Tο Πανεπιστήμιο (AΠΘ) της δεκαετίας του 1960

1/23

Tο πανεπιστήμιο, η ιατρική σχολή και οι παλιοί

καθηγητές

Tο Πανεπιστήμιο παλιά, όπως το θυμάμαι ως μαθητής

γυμνασίου, διέθετε μόνο το περίλαμπρο παλιό κεντρικό

κτήριο. Δίπλα του, λίγα μέτρα προς τα πάνω, ήταν ένα

χαμηλό κτήριο της !ι!λιοθήκης" όπου είχε και

αναγνωστήριο και διά!α#αν με τις $ρες οι σπασίκλες".

%μως, οι πιο δια!αστεροί προτιμο&σαν το παλιό δι$ρο'ο

κτήριο της 'οιτητικής λέσχης που ήταν λίγα μέτρα πιο

πάνω από το () *υμνάσιο +ηλέων, στην οδό θνικής

(μ&νης, το οποίο σήμερα είναι !έ!αια μικτό σχολείο

-γυμνάσιο και λ&κειο- και έχει τον αριθμό /ο. 0) εκείνη τη

λέσχη υπήρχαν 'οιτητές που έπιαναν μεροκάματο" από

το πρωί και έ'ευγαν αργά το !ράδυ. 1 θέρμανση της

λέσχης γινόταν με 2υλόσομπες και κάποτε-κάποτε οιπαλιότεροι έ3ηναν σ) αυτές μέχρι και κάστανα το χειμ$να.

4ερικοί προτιμο&σαν και πήγαιναν σε αυτό το

αναγνωστήριο, γιατί χωρίς να χάνουν πολ& χρόνο

μπορο&σαν να κάνουν τις ...ερωτικές επιχειρήσεις τους,

όταν σχολο&σαν οι μεγάλες τά2εις του παρακείμενου

γυμνασίου. 5ι 'οιτητές της ιατρικής μάλιστα κρατο&σανεμ'αν$ς και ένα !ι!λίο 6νατομικής, με τέτοιο τρόπο, $στε

να 'αίνεται ο τίτλος του, πράγμα που τους καθιστο&σε

-κατά τη γν$μη τους- πιο ελκυστικο&ς στο ασθενές '&λο7

8γ$ δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσω το κόλπο αυτό

γιατί διά!α#α στη λέσχη αυτή παρέα με τη μετέπειτα

συγο μου. 9λλο αναγνωστήριο με πολ& κόσμο ήταν της

Δημοτικής :ι!λιοθήκης, που !ρισκόταν στο κτήριο της


2/23

;(6?+ ήταν ένας

ε2αιρετικός χ$ρος για διά!ασμα με διθέσια γρα'ειάκια,

αλλά λίγο σκληρές καρέκλες. 4πορεί να έ'ταιγαν οι

σκληρές καρέκλες, μπορεί το γειτονικό πάρκο, πάντως η

αλήθεια είναι ότι όταν δια!ά#αμε εκεί κάναμε διαλείμματα

πολ& συχνά και πηγαίναμε στο πάρκο. 0τον κήπο αυτό,

εκτός από τραπε#οκαθίσματα που προ@πέθεταν την

παραγγελία πορτοκαλάδας, υπήρχαν και τα παγκάκια.

4ερικοί έρωτες αναπτ&χθηκαν τότε, εν$ τ$ρα, οι τότε

...νοσήσαντες, πάνε !όλτα στο πάρκο και κάθονται στα ίδια

παγκάκια με τα ...εγγόνια τους. Aέω νοσήσαντες, γιατί ο

έρωτας κατά τον Πλάτωνα, θεωρείται αρρ$στια. 4ου

'αίνεται λογικό που τον θεωρο&σε αρρ$στια. (ν δεν ήταν

αρρ$στια δεν θα διέλυε οικογένειες και δεν θα έκαναν οι

άνθρωποι το ίδιο...σ'άλμα για δ&ο και τρεις 'ορές.

Πάντως, για τους ερωτευμένους η αρρ$στια αυτή είναιπολ& ευχάριστη, αρκεί να υπάρχει αμοι!αία ανταπόκριση.

%ταν όμως δεν υπάρχει, πολλοί οδηγο&νται μέχρι B

αυτοκτονίας7

0ιγά-σιγά, στο τέλος δεκαετίας του CDE χτίστηκαν τα

κτήρια του >ημείου, της Fυσικομαθηματικής, της

*εωπονίας και τελευταία -μετά το CGE- τα άσπρα κτήριατης Hατρικής. 8μείς, ως 'οιτητές Hατρικής κάναμε μαθήματα

Fυσιολογίας σε ένα κτήριο κοντά στον κινηματογρά'ο

Πατέ" Iσήμερα Jάδιο 0ίτυ", δίπλα στην οδό

Παρασκευοπο&λου και 6νατομικής σε ένα παλιό μικρό

σπίτι της οδο& Kατσιμίδου που είχε μετασκευαστεί σε

1 (να'έρεται στο 0υμπόσιο" του Πλάτωνος, όταν συ#ητο&ν για κάποιο 'ίλο τους που είχαν

καιρό να τον δουν επειδή είναι άρρωστος, δηλαδή διευκρινί#ει κάποιος της παρέας τους ότιείναιB ερωτευμένος"7


3/23

αμ'ιθέατρο, ...τρομάρα του7 6υτό το σπίτι ήταν ιδιαίτερα

παλιό, είχε σαρακο'αγωμένα 2&λινα πατ$ματα και γέμι#ε

ασ'υκτικά στα μαθήματα του (. 0ά!!α που δίδασκε

καταπληκτικά 6νατομική, κυρίως κάνοντας σχήματα στον

πίνακα με έγχρωμες κιμωλίες.L Mταν άριστος δάσκαλος,

αλλά άδικος ε2εταστής. %ποιος είχε μέσον περνο&σε με

μια δυο ε&κολες ερωτήσεις εν$ στους μη μεσάτους" ο

0ά!!ας έ!γα#ε το άχτι του, ε2ετά#οντάς τους προ'ορικά

επί $ρες. N ε2έταση για δ&ο άτομα διαρκο&σε περί τις

τρεις $ρες Iά2ιος ο μισθός τουO. 8ίχε μάλιστα το σ&στημα

να απευθ&νει με τη σειρά στους δ&ο ε2ετα#όμενους

'οιτητές τις ερωτήσεις, έστω και αν ο ένας δεν απαντο&σε

γιατί μπορεί να ήταν αδιά!αστος και τις ερωτήσεις του τις

απαντο&σε ο δια!ασμένος. Tελικά, με το σ&στημα αυτό, ο

δια!ασμένος απαντο&σε σε διπλό αριθμό ερωτήσεων. *ια

τον 'οιτητή που απαντο&σε ήταν σκέτο !ασανιστήριο. 4ετην αυστηρότητα κυρίως του 0ά!!α και την τεράστια

έκταση του !ι!λίου της (νατομικής του, η απ$λεια της

χρονιάς, δηλαδή η στασιμότητα στο Lο έτος, ήταν ο

κανόνας. Pτσι, είχε δημιουργηθεί ένα διπλό" έτος ως

προς τον αριθμό των 'οιτητ$ν με τους κανονικο&ς" και

άλλους τόσους στάσιμους". 5ι τελευταίοι μάλιστα

2 Q κατά τα λοιπά αυστηρός 0ά!!ας έλεγε και τααστεία του στο μάθημα,. *ια παράδειγμα μιλ$ντας γιατην ανατομική θέση της μήτρας που κείται μετα2&ουροδόχου κ&στεως και παχέος εντέρου έλεγε, ότιόλοι, πλο&σιοι και 'τωχοί, ακόμη και !ασιλείς, επίεννέα μήνες ευρίσκοντο, ως έμ!ρυα, μετα2& ο&ρων καικοπράνων".


4/23

οργάνωναν αποκριάτικο χορό με τίτλο ο χορός των

καταραμένων". *ια να πας σ) αυτόν έπρεπε να είσαι

αποδεδειγμένα στάσιμος. 5 0ά!!ας είχε έναν κλητήρα

που ήταν αν$μαλος" και ειδικά 'ετιχιστής με αντικείμενο

πόθου το λο!ίο του αυτιο&. 6υτός έρα!ε και έδενε" στα

παρασκήνια. Kάποτε ένας 'οιτητής της στρατιωτικής

ιατρικής, αστειευόμενος, κατέ!ρε2ε ελα'ρ$ς τον κλητήρα

με ένα νεροπίστολο. 5 κλητήρας διαμαρτυρήθηκε στον

0ά!!α και ο καθηγητής σημείωσε το συμ!άν στην κάρτα

του 'οιτητή Iκατέ!ρε2ε τον κλητήρα7O. Περιττό να

σημει$σω ότι ο εν λόγω 'οιτητής τελικά μη μπορ$ντας να

περάσει" τον 0ά!!α που του το υπενθ&μι#ε κάθε 'ορά

σαδιστικά, απο!λήθηκε από την 0τρατιωτική Rατρική 0χολή

και δεν γνωρί#ω αν πήρε ποτέ πτυχίο.

Pδρα των κλινικ$ν μαθημάτων ήταν το νοσοκομείο

6>8Π6 και το Hπποκράτειο. 0ε μικρό !αθμό IαναλογικάOσυμμετείχε με την Προπαιδευτική κλινική του Δεληγιάννη

και την Προπαιδευτική ;ειρουργική του ;ριστόπουλου και

το Kεντρικό ?οσοκομείο. 0το 6>8Π6 πρ$τος καθηγητής

Παθολογίας ήταν ο αείμνηστος Kάρολος 6λε2ανδρίδης,

καταγόμενος εκ 0ερρ$ν και σπουδάσας στη Aει3ία. ίχε

κάνει έρευνες για την ελονοσία και τις συγγενείςαιμολυτικές αναιμίες. 8πρόκειτο για άριστο κλινικό

Παθολόγο που ήταν πράγματι ευπατρίδης, κοσμοπολίτης

και μιλο&σε λίγο ή καλά πολλές γλ$σσες ITουρκικά,

8!ραSκά, Hσπανικά, Hταλικά, 6γγλικά, *αλλικά, *ερμανικάO.

ίχε στενο&ς συνεργάτες τον #ι!ανόπουλο, τον Uοκο!ίνη,


5/23

τον +εολογίδη και τον ανη3ιό του, :. 0ταμο&λη/.

ιδικευόμενος ήταν τότε ο R. ριαντόπουλος που συνέχισε

έπειτα να είναι συνεργάτης του Δ. :αλτή και του Π.

Vετα2ά. Q 6λε2ανδρίδης ήταν λάτρης του ωραίου '&λου

και τακτικός θαμ$νας στο 4εντιτερανέ" της

προπολεμικής εποχής. Tο σπίτι του ήταν ένα από τα

κοσμήματα που κοσμο&σαν την οδό =ασιλέως *εωργίου,

κοντά στο σημείο που !ρίσκεται προτομή του !ασιλιά.W Q

Uάρολος δεν οδηγο&σε αυτοκίνητο ο ίδιος, αλλά είχε

αυτοκίνητο με οδηγό7

Tον 6λε2ανδρίδη διαδέχθηκε στην 6) Παθολογική Kλινική

του 6>8Π6 ο Δημήτριος =αλτής. 8πρόκειτο για έναν

ανήσυχο και προικισμένο άνθρωπο, μετεκπαιδευμένο στη

*λασκ$!η, με πλήρη επα'ή προς τη σ&γχρονη ιατρική,

πολ& δημιουργικό, που ήταν αληθινός ηγέτης. 4πορεί να

θεωρηθεί ότι είναι ο θεμελιωτής της σ&γχρονης"Παθολογίας στην +εσσαλονίκη, αλλά και στο Πανελλήνιο,

δεδομένου ότι επί χρόνια πολλά μετά τον πρόωρο θάνατό

τουD, οι 'οιτητές και νεαροί γιατροί διά!α#αν ακόμη το

!ι!λίο του. Xπήρ2α !οηθός του και τον θυμάμαι με αγάπη

και ευγνωμοσ&νη. Πολλοί από τους μαθητές και

συνεργάτες του γίναμε αργότερα καθηγητές σε διά'ορες

3 Q +εολογίδης διέπρε3ε έπειτα ως καθηγητής Παθολογίας IογκολόγοςO στηνVινεάπολη των N.Π.(. Q 0ταμο&λης διη&θυνε επί χρόνια μια Παθολογική κλινική τουUεντρικο&


6/23

Hατρικές 0χολές ή διευθυντές κλινικ$ν του .0.[.G πί

δικτατορίας το CGZ ο :αλτής κινδ&νευσε να παυτεί από

καθηγητής, γιατί στη διάρκεια της *ερμανικής κατοχής είχε

!γει αντάρτης με το .(.V.Z Q :αλτής μετά την

απελευθέρωση υπηρέτησε ως ανθυπίατρος στον θνικό

στρατό και αποχαρακτηρίστηκε για την προηγο&μενη

εμπλοκή του με το .6.V. \στόσο, κάποιος

ανεγκέ'αλος" ταγματάρχης Iέτσι 'αντά#ομαιO,

κατευθυνόμενος πιθανότατα από κάποιον #ηλό'θονα

ανταγωνιστή του :αλτή, έ'τασε στο παραπέντε" για να

τον πα&σει. %μως, τότε ο :αλτής νοσήλευε τον

συνταγματάρχη Πατίλη, έναν (πριλιανό", ο οποίος

'ρόντισε να απαλλαγεί ο καθηγητής από κάθε κατηγορία.

Q Πατίλης, εν$ ήταν ακόμη νοσηλευόμενος, το !ράδυ της

/ης Δεκεμ!ρίου CGZ, ντ&θηκε με τη στολή του, χωρίς να

πάρει ε2ιτήριο και πήγε στο αεροδρόμιο, όπου έδρασεαποτελεσματικά για να μη παραδοθεί η εκεί μονάδα στις

δυνάμεις του :ασιλιά Uωνσταντίνου που επιχειρο&σε το

γνωστό αντιπρα2ικόπημα. πίσης, με ενέργειες του

Πατίλη, μετά από μεσολά!ηση του :αλτή, επανήλθε στο

νοσοκομείο ο τότε εντεταλμένος υ'ηγητής Π. Vετα2άς,

που είχε διωχθεί από το καθεστ$ς της δικτατορίας, ως Bυποστηρικτής του (νδρέα Παπανδρέου7

6 Uαθηγητές έγιναν οι Π. Vετα2άς, ]. 0ινάκος, F. *ραμματικός, V. Παπαδημητρίου, F.;αρσο&λης, *. Uαρτάλης, (. Uοντόπουλος, . *ιαννο&λης, ;. ]αμπο&λης,*.Παρχαρίδης, Δ. Uαραμήτσος και διευθυντές .0.[. οι *. Παπα#αχαρίου, R. Fωτιάδης, (. Vηλι$νης, (. Δημητριάδης, (. Fάσσας, (. υρολόγος. (ναπληρωτής καθηγητήςκαι !ουλευτής έγινε ο (. 0πηλιόπουλος, ο οποίος διετέλεσε και πρόεδρος του Rατρικο&0υλλόγου +εσσαλονίκης.

7

ο .(.V. το είχαν ιδρ&σει στελέχη του U.U.., αλλά αυτό δεν είχε 'ανεί από την αρχή καιέτσι είχαν γίνει μέλη του και μη αριστεροί, που αργότερα ταλαιπωρήθηκαν με δι$2εις.


7/23

Q :αλτής έκανε καταπληκτικό μάθημα στο αμ'ιθέατρο,

όπου ουσιαστικά δίδασκε διαγνωστική λογική", αλλά

έκανε και πολ&ωρες επισκέ3εις στους ασθενείς της

κλινικής που διη&θυνε. Pτσι, συχνά έ'τανε στο

αεροδρόμιο κυριολεκτικά πέντε λεπτά της $ρας πριν να

'&γει το αεροπλάνο που θα τον πήγαινε στην (θήνα, όπου

κατέ!αινε τακτικά για να προωθήσει θέματα της κλινικής

του και της Rατρικής 0χολής, την εποχή που είχε γίνει

κοσμήτορας. πίσης, μα#ί με τον U. ο&ντα αρχικά και τον

Δ. Aα#αρίδη αργότερα, προ$θησε ιδιαίτερα τις

μεταμοσχε&σεις νε'ρ$ν.

0το παλιό Hπποκράτειο ?οσοκομείο, τότε λεγόταν AαSκό,

καθηγητής Παθολογίας ήταν ο 8υθ&μιος

Παναγιωτόπουλος. Mταν *αλλοσπουδασμένος, πολ&

οργανωτικός και διάλεγε καλο&ς συνεργάτες. 8ίχε πείρα

παθολόγου, αλλά οι γν$σεις του το CGD ήταν κατ) ουσίαντου C/D. ^ητο&σε για παράδειγμα να γίνουν στους

ασθενείς εργαστηριακές ε2ετάσεις αίματος που είχαν από

χρόνια καταργηθεί και μάλλον τον 3ιλοκορόιδευαν οι

!οηθοί του ανα'έροντας ... αποτελέσματα από τις

ε2ετάσεις αυτές που ποτέ δεν είχαν γίνει. 8ίχε πολ& μεγάλα

χαρακτηριστικά αυτιά -ειλικρινά δεν έχω 2αναδεί μεγαλ&τερα- που έ!γαιναν κάθετα από τα πλάγια της

κε'αλής του. Tο παρατσο&κλι του ήταν ο αυτιάς".

Kυκλο'ορο&σε με μια ασημογκρί" T#άγκουαρ και ήταν

λάτρης του ωραίου '&λου, πράγμα που δεν το έκρυ!ε

καθόλου. Δεν είχε γρά3ει !ι!λίο και κυκλο'ορο&σαν τότε

'οιτητικές σημει$σεις με EEE παρά2ενες" ερωτήσεις

από αυτές που συνήθι#ε να κάνει. %ποιος διά!α#ε τις


8/23

ερωτήσεις ήταν περασμένος". 0υνεργάτες του

Παναγιωτόπουλου υπήρ2αν και οι μετέπειτα καθηγητές Δ.

:αλτής και *ουλιέλμος σουρουκτσόγλου και ο υ'ηγητής

Aέανδρος Uονκκουρής. πιμελητές του Παναγιωτόπουλου

ήταν ο *. *ουλής, ο 0τ. Jο&σης και ο 9γγελος

Uαλογερόπουλος Uαρδιολόγος και ποιητής που χάθηκε

πρόωρα. πίσης, νεαροί !οηθοί τότε ήταν ο Π. Vετα2άς, ο

0. Παναγιωτόπουλος, ο ]. 0ινάκος, ο V. ;ολέ!ας ο *.

σάπας, ο U. Παπαδόπουλος, ο


9/23

ε2ετα#όμενος τρα!ο&σε τρεις κλήρους όπου υπήρχαν οι

ερωτήσεις που έπρεπε να απαντήσει. Qι 'οιτητές που

περνο&σαν επιτυχ$ς τη


10/23

συγκεκριμένες και έτσι άρχισαν οι λίστες αναμονής των

προς ειδίκευση ιατρ$ν.

Qι καθηγητές τότε ήταν ιδιαίτερα αυστηροί. N αυστηρότητα

τους, που 2επερνο&σε συχνά κάθε λογικό όριο, 'αίνεται

και από το παρακάτω περιστατικό που μου διηγήθηκε ένας

'ίλος και συνάδελ'ος. %ταν ήταν 'οιτητής ο 'ίλος αυτός

συνάντησε 2α'νικά έναν καθηγητή εν$ έστρι!ε σε μια

γωνία και αν και αι'νιδιάστηκε, τον χαιρέτησε ευγενέστατα

με ένα χαίρετε κ&ριε καθηγητά". Q καθηγητής, που

θεωρ$ πολ& σκληρό να ανα'έρω το όνομά του, τον

επέπλη2ε για το Bθράσος του να του μιλήσει λέγονταςY

ποιος είσαι εσ& που μου μιλάς"7

Πολ& συ#ητημένη προσωπικότητα ήταν ο καθηγητής

>ειρουργικής ?. Kα!α#αράκης, καταγόμενος από την

Uε'αλονιά. 0τα θετικά του ήταν ότι !οήθησε και έγινε

καθηγητής ο Δ. :αλτής αλλά και άλλοι μετα2& των οποίωνκαι ο παιδοχειρουργός :. Πετρόπουλος που εχρημάτισε

επιτυχημένα και πρ&τανης. Πολλοί χειρουργοί που τον

γν$ρισαν ως διευθυντή τους δεν τον θυμο&νται ποτέ

να ...χειρουργεί7_ Pκανε μόνο ένα μάθημα το χρόνο, το

εναρκτήριο. Mταν όμως τετραπέρατος Uε'αλονίτης,

δαιμόνιος στις δημόσιες σχέσεις με υ3ηλά πρόσωπα όπως!ασιλείς, δικτάτορες, πρωθυπουργο&ς, υπουργο&ς κλπ.

%ταν έγινε πρ&τανης 'ρόντισε να κάνει επίτιμη διδάκτορα

την ....:ασίλισσα Fρειδερίκη7 *ια να μη '&γει σ&μ'ωνα με

την ηλικία του με σ&ντα2η είχε !άλει λυτο&ς και

δεμένους", για να γίνει τριετής η διάρκεια της πρυτανείας,

8

(να'έρθηκε σε δημόσια ομιλία στο Vακεδονία Παλλάς από τον ομότιμο καθηγητή;ειρουργικής Δ. Aα#αρίδη.


11/23

έναντι του ενός έτους που ήταν τότε. Uινητοποίησε σχετικά

και μερικο&ς συνδικαλιστές 'οιτητές, που έτσι είχαν την

ελπίδα να τους περάσει" στο μάθημά του, έστω και

αδιά!αστους. Vε αυτό το τέχνασμα ο Uα!α#αράκης

επιδίωκε να παραμείνει στο πανεπιστήμιο δ&ο επιπλέον

χρόνια. 6υτό όμως τελικά δεν το κατά'ερε. Uατά'ερε

όμως και έγινε υπουργός =. 8λλάδος σε υπηρεσιακή

κυ!έρνηση που διενήργησε τις εκλογές τον ειρουργικής, της Hατροδικαστικής, της

Tο2ικολογίας και της ;ειρουργικής παίδων. Kάθε πρωί

περίμεναν δεκάδες 'οιτητές στο προα&λιο του 6>8Π6 για

να έρθει η στιγμή να τους ε2ετάσει. 0ε μια τέτοια στιγμή

θυμάμαι την ε2ής σκηνήY

5 Kα!α#αράκης 'τάνει με το υπουργικό αυτοκίνητο.Tρέχουν δ&ο επιμελητές του και ο ένας του ανοίγει την

πόρτα, εν$ ο άλλος του παίρνει και του κρατάει την

τσάντα. 5 Kα!α#αράκης !γαίνει από το αυτοκίνητο, !λέπει

τους 'οιτητές και ρωτάειY

-Ποιοί είναι αυτοί `

-Fοιτητές κ&ριε Kαθηγητά.-Tι θέλουν και είναι εδ$`

-Περιμένουν για ε2ετάσεις κ&ριε Kαθηγητά.

-Ποιός θα τους ε2ετάσει`

-8σείς κ&ριε Kαθηγητά.

-0ε ποιό μάθημα` I8ίχε αναλά!ει κατ) ανάθεσιν, !λέπετε,

ένα σωρό μαθήματαO.


12/23

->ειρουργική κ&ριε Kαθηγητά. IPτσι έλεγε και το

πρόγραμμαO.

- %χι >ειρουργική, σήμερα θα ε2ετάσω Hατροδικαστική.

...0&2υλοι" οι πάντες7

Q Uα!α#αράκης είχε εκδόσει ένα τρίτομο !ι!λίο

;ειρουργικής που απαιτο&σε να το αγορά#ουν όλοι οι

'οιτητές. Q !ι!λιοπ$λης που είχε την αποκλειστικότητα

της π$λησής του, πριν από τις ε2ετάσεις έστελνε κατάλογο

των αγοραστ$ν. πειδή το μάθημα διδασκόταν και στο

τρίτο και στο πέμπτο έτος σπουδ$ν ο καθηγητής

απαιτο&σε να πάιρνουμε το !ι!λίο Bδ&ο 'ορές7 π) αυτο&

κυκλο'όρησε και το ε2ής ανέκδοτο. Pνας δημοσιογρά'ος

επιδίωκε να του πάρει συνέντευ2η για την υπόθεση

Aαμπράκη και ο Uα!α#αράκης δεν τον δεχόταν παρά τις

συχνές οχλήσεις. 0ε μια στιγμή που τον ρ$τησε για

πολλοστή 'ορά η γραμματε&ς του αν μπορεί να δεχτεί τονδημοσιογρά'ο, ο καθηγητής α'ηρημένος απάντησε ας

πάρει πρ$τα το !ι!λίο και τότε θα τον δεχτ$"7

ο μάθημα της Rατροδικαστικής το δίδασκε ο υ'ηγητής της

έδρας Jο!&θης, εν$ τα χρήματα της ανάθεσης έπαιρνε ο

Uα!α#αράκης7 0το μάθημα του Jο!&θη γινότανε μεγάλη

'ασαρία. Q καθένας μιλο&σε όχι απλ$ς με τον διπλανότου, αλλά με οποιονδήποτε, έστω και δέκα θέσεις πιο

πέρα. (κουγόταν διά'ορα πειράγματα την $ρα που ο

Jο!&θης περιέγρα'ε πως γίνεται μια νεκροτομή και η

κατάσταση δεν περιγρά'εται. 0τα πειράγματα αυτά

πρωτοστατο&σε η παρέα των γιατρ$ν της κάλης. 0το

μάθημά του πήγαιναν για να δουν και να

παρακολουθήσουν τα τεκταινόμενα και 'οιτητές από άλλα


13/23

έτη και άλλες σχολές. *ενικά, στο μάθημα της

Rατροδικαστικής γινόταν τρομερά πράγματα. Uάποτε,

συνέδεσαν ένα ραδιό'ωνο που μετέδιδε μουσική στο

αμ'ιθέατρο, μέσω συστήματος που υπήρχε για τηλεοπτική

μετάδοση των χειρουργικ$ν επεμ!άσεων. Q Jο!&θης,

διαμαρτυρήθηκε τελικά στον Uα!α#αράκη για αυτήν την

κατάσταση και ο τελευταίος ήρθε στο αμ'ιθέατρο σε

επόμενο μάθημα για να μας πει το αμίμητοY +έλω να

κάνετε ησυχία σε όλα τα μαθήματα, έστω και αν διδάσκων

είναι ο κ. Jο!&θης". Q Jο!&θης έπαιρνε την

μικροεκδίκησή του, όταν σε 'ροντιστηριακό μάθημα

'$να#ε έναν 'οιτητή και του έλεγεY Πάρε αυτό το !α#άκι

και πήγαινε δίπλα για να μας 'έρειςB σπέρμα"7 Πάντως,

άσχετα με όλα αυτά, ο Jο!&θης ήταν πολ& καλός

ιατροδικαστής -άριστος στη δουλειά του- και μάλιστα

δια'οροποιήθηκε θαρραλέα στην ιατροδικαστική έκθεσήτου απέναντι στον (θηναίο ιατροδικαστή Uα3άσκη, ως

προς τα αίτια του θανάτου του !ουλευτή Aαμπράκη,

υποστηρί#οντας ότι πριν από την πτ$ση του στο έδα'ος

χτυπήθηκε με θλων όργανο στο κε'άλι Iκαι από ότι

'αίνεται είχε δίκαιοO.

Pνας καθηγητής από αυτο&ς που είχαμε ήταν !αρήκοος.Aόγω της !αρηκοaας του, γινόταν διά'ορα γεγονότα, τα

περισσότερα από αυτά αστεία και χαριτωμένα. 0τις

προ'ορικές ε2ετάσεις μου έκανε μια ερ$τηση και του

απάντησα ότι πρέπει να γίνει bγενική αναισθησίαb και

εκείνος μου επι!ε!αίωσε λέγοντας bμάλιστα θα δ$σουμε

θειSκή μαγνησίαb7 0ε άλλη περίπτωση ένας 'οιτητής

απάντησε ότι bθα γίνει επισκόπησηb και ο καθηγητής του


14/23

είπε bμάλιστα ορθοσκόπησηb. 6υτά τα ευτράπελα

διαδίδονταν σαν αστραπή και τα συ#ητο&σαμε

διασκεδά#οντας και 2εχν$ντας για λίγο το άγχος των

ε2ετάσεων.

Q καθηγητής της 'υσιολογίας Vα&ρος σε ένα μάθημά του

ρ$τησε τον 'οιτητή ;; που δεν 'ημι#όταν για την

αντίλη3ή του αν κατάλα!ε το μάθημα. Q 'οιτητής

απάντησε ναι" και ο Vα&ρος σχολίασε α'ο& το

κατάλα!ες εσ& τότε το κατάλα!αν όλοι"7

9λλος καθηγητής >ειρουργικής στα χρόνια μου ήταν ο U.

Tο&ντας, ο οποίος ήταν άριστος χειρουργός και πολ&

καλός δάσκαλος. Mταν πολ& τολμηρός ως χειρουργός και

είχε λίγο ασχοληθεί και με την καρδιοχειρουργική. ο

μάθημά του, επειδή ήταν ενδια'έρον, το

παρακολουθο&σαν και πολλοί 'οιτητές του Uα!α#αράκη,

χωρίς να έχουν σχετική υποχρέωση. Q ο&ντας μετά απότο CGG, αν θυμάμαι καλά, έγινε καθηγητής στην 6θήνα με

έδρα το (ρεταίειο νοσοκομείο. Uάτι τέτοιο ήταν τότε σχεδόν

κανόνας και έτσι πολλοί καλοί επιστήμονες, α'ο&

περνο&σαν από τη +εσσαλονίκη για λίγα χρόνια,

κατέληγαν τελικά στην (θήνα. Πολλοί από αυτο&ς,

προηγουμένως, ήταν όπως τους λέγαμε ιπτάμενοικαθηγητές". Uάθε ε!δομάδα πετο&σαν" στην (θήνα,

συνήθως την Πέμπτη και επανέρχονταν την Δευτέρα. (υτό

το απαράδεκτο 'αινόμενο καταργήθηκε με τον ισχ&οντα

πανεπιστημιακό νόμο, που ορί#ει ότι οι διδάσκοντες

πρέπει να παραμένουν στην πόλη που λειτουργεί η

πανεπιστημιακή σχολή τους. Πάντα όμως υπάρχουν


15/23

μερικές Bλαμπρές ε2αιρέσεις, όχι όμως στην Rατρική του

(Π+.

9λλος γρα'ικός καθηγητής που είχαμε στο πρ$το έτος

ήταν ο μπειρίκος που δίδασκε Fυσική. Mταν 'ανερά

α'ηρημένος και στις ε2ετάσεις έ!α#ε στο γρα'είο του μα#ί

δέκα 'οιτητές για προ'ορική ε2έταση. (πό αυτο&ς τους

δέκα, !αθμολογο&σε σωστά τους δ&ο πρ$τους και τον

τελευταίο. 0τους ενδιάμεσους, ε2αιτίας και της ανεπαρκο&ς

τότε μνήμης του, γινόταν χαμός. Pτσι, οι περισσότεροι

κό!ονταν, έστω και αν είχαν απαντήσει σωστά στις

ερωτήσεις του.

πίσης, γρα'ικός" καθηγητής ήταν ο Uα!ασιάδης που

δίδασκε ανόργανη ;ημεία. Vιλ$ντας για τον δάσκαλο του,

τον Jάδερ'ορντ, θυμόταν και έλεγε ότιY Q καθηγητής μου

ο Jάδερ'ορντ ήταν πολ& α'ηρημένος". Pκανε λοιπόν

αμέσως μετά, το ε2ής σχόλιοY cέρετε όλοι οι μεγάλοιάνδρες υπήρ2αν α'ηρημένοι". Uαι συνέχι#ε. (λήθεια τι

λέγαμε"`

*ια τον Uα!ασιάδη ένας άλλος καθηγητής, ο ιδιόρρυθμος

μαθηματικός :αρόπουλοςC που είχε αντιθέσεις μα#ί του

έλεγε ότιY (ν θέλετε να μάθετε πως είναι το απόλυτο κενό

δεν έχετε παρά να κοιτά2ετε τι έχει μέσα το κρανίο τουUα!ασιάδη"7 Vικρές κακίες θα μου πείτε, πάντως με

αρκετό χιο&μορ θα συμ'ωνήσετε.

0ημαντική προσωπικότητα με κ&ρος και διοικητικές

ικανότητες ήταν ο παθολογοανατόμος (. 0υμεωνίδης.

0υνέ!αλε τα μέγιστα στην ανοικοδόμηση του νέου κτηρίου

του +εαγενείου (ντικαρκινικο& Rνστιτο&του και9 Uυκλο'ορο&σε με αρ!&λες και είχε διά'ορες ιδιορρυθμίες.


16/23

νοσοκομείου. Mταν παντρεμένος με την χορογρά'ο


17/23

Q Uα!α#αράκης, εν$ κάνει προ'ορικές ε2ετάσεις, δέχεται

ένα τηλε'$νημα, σημει$νει ένα όνομα και μετά παίρνει

στο τηλέ'ωνο έναν άλλο καθηγητή και του λέει τα ε2ήςY

-Uοίτα, σου στέλνω τον ..τάδε. ίναι ινδός. +α δ$σει

ε2ετάσεις. Πρόσε2έ τον.

-Rνδός είπες, και πως !ρέθηκε εδ$`

-0ου λέω είναι Rνδός. Δεν μιλάει λληνικά. (λλά και να

ή2ερες να μιλάς εσ& τη δική του γλ$σσα , το ίδιο θα έκανε.

Πες πως είναι μουγκός.

-Δηλαδή, είναι Rνδός και κω'άλαλος7 (, κατάλα!α, τ$ρα

κατάλα!α το χιο&μορ σου. ντά2ει θα τον περάσω.

9λλος καθηγητής που θυμάμαι ήταν ο *ιαννο&λης, της

\JA κλινικής. (υτός είχε μανία με την ταχ&τητα. Vέσα στο

αμ'ιθέατρο μας επέδει2ε εγχείρηση για πολ&ποδες ρινός

IκρεατάκιαO που την έκανε εν ριπή ο'θαλμο& και μας

έδει2ε τον πολυποδα λέγοντας ιδο& ο πολ&πους".4εγάλη δ&ναμη" στην Hατρική 0χολή, όταν ήμουν

'οιτητής, είχαν οι κλητήρες. 6υτοί κανόνι#αν ποιοι θα

μπουν να ε2εταστο&ν, έ!α#αν στα !ι!λιάρια την ένδει2η

παρακολο&θησης των μαθημάτων Iτρέμαμε το ελλιπ$ς"O

και για πολλές από τις δουλειές αυτές έπαιρναν και το

'ιλοδ$ρημά τους. ον κλητήρα του μπειρίκου τονδωροδοκο&σαν οι δια!ασμένοι με E δρχ. για να τους

!άλει να ε2εταστο&ν στις δ&ο πρ$τες θέσεις ή στην

τελευταία της δεκάδας. Pτσι μόνο είχαν πιθανότητες να

περάσουν. Pνας άλλος κλητήρας, πολ& απαιτητικός σε

μπαχτσίσια, είχε αποκτήσει το παρατσο&κλι T#ουκ-μπό2",

γιατί τον συνέκριναν οι 'οιτητές με το αυτόματο μηχάνημα

που έπαι#ε τραγο&δια από δίσκους μόνο αν έριχνες το


18/23

σχετικό νόμισμα. Kαι αυτός για να κάνει μια ενέργεια

έπρεπε να πέσει" το σχετικό νόμισμα.

Tο CZG έγινε μια μεγάλη απεργία των !οηθ$ν και

επιμελητ$ν Πανεπιστημίου που κράτησε CC μέρες, παρά

μία εκατό. 6ιτήματα αιχμής της απεργίας ήταν ενιαίος

'ορέας των διδασκόντων και μονιμότητα". Tα αιτήματα

αυτά είχαν προκ&3ει νομοτελειακά από την ε2έλι2η των

πανεπιστημιακ$ν πραγμάτων. Πολλές υποειδικότητες

είχαν δημιουργηθεί σε όλες τις επιστήμες και όχι μόνο στην

Rατρική. %σον α'ορά στην Rατρική σχολή -ειδικά τότε στην

Παθολογία και >ειρουργική, πολλοί νεαροί

πανεπιστημιακοί είχαν μετεκπαιδευτεί στο ε2ωτερικό και

ήταν διδάκτορες. %λοι αυτοί στο αντικείμενό τους ήταν

καλ&τεροι από τον καθηγητή της έδρας που ή2ερε για όλα

κάτι, άλλα σε τίποτε δεν ήταν ειδικός. 1 συμπερι'ορά

πολλ$ν παλι$ν καθηγητ$ν προς τους !οηθο&ς τους ήτανπαλιότερα μερικές 'ορές έως και προσ!λητική. 8ίχαν

δικαίωμα, τρόπος του λέγειν, #ωής και θανάτου", προς το

προσωπικό τους. 4ε το έτσι θέλω" ανανέωναν ή όχι τις

θητείες των !οηθ$ν και επιμελητ$ν. 5 νεποτισμός ήταν

συχνά παρ$ν. *ια όλους αυτο&ς τους λόγους οι τότε

!οηθοί απεργήσαμε CC μέρες. 5 νόμος που προέκυ3ε Iν._DO προέ!λεπε κάποιες !ελτι$σεις της κατάστασης, αλλά

και εθελο&σια έ2οδο με χορήγηση πλασματικ$ν ετ$ν για

πρόωρη σ&ντα2η. Πολλοί έ'υγαν τότε κουρασμένοι από

την κατάσταση και το κλίμα που υπήρχε στην έδρα που

υπηρετο&σαν. Tο C_L 3η'ίστηκε ο νόμος LG_ με τον

οποίο ελα'ρ$ς τροποποιημένο, λειτουργεί το

Πανεπιστήμιο και σήμερα. Uαθιέρωνε μονιμότητα και


19/23

!αθμίδες όπως λέκτορας, επίκουρος καθηγητής,

αναπληρωτής καθηγητής και καθηγητής. Tο Πανεπιστήμιο

έγινε περισσότερο δημοκρατικό, αλλά και κάπως

δυσλειτουργικό -ιδίως στις μεγάλες σχολές- με την ανάγκη

για συχνές 3η'ο'ορίες. Πάντως είναι καλ&τερο από

παλιά, χωρίς αμ'ι!ολία. Παλιότερα, υπήρχαν μερικοί

καθηγητές που δεν έγρα3αν ποτέ τους !ι!λίο για τις

ανάγκες των 'οιτητ$ν. 0ήμερα, με το κίνητρο της ε2έλι2ης

στην πανεπιστημιακή ιεραρχία, !ι!λία γρά'ουν πολλοί

νεότεροι πανεπιστημιακοί -λέκτορες, επίκουροι και

αναπληρωτές καθηγητές- δίνοντας το παρόν στον

επιστημονικό τους χ$ρο. πίσης, σήμερα πολ&

περισσότερες δημοσιε&σεις γίνονται σε περιοδικά του

ε2ωτερικο& με προέλευση την Hατρική 0χολή της πόλης

μας. Pνα πρό!λημα που υπάρχει σήμερα είναι ο μεγάλος

αριθμός των 'οιτητ$ν, όχι μόνο στην Rατρική 0χολή, αλλάκαι σε όλες τις άλλες σχολές. N πολιτεία συνεχ$ς αυ2άνει

τον αριθμό των εισακτέων και μει$νονται οι !άσεις"

εισαγωγής στις πανεπιστημιακές σχολές. Pτσι μει$νεται

μεν προσωρινά η ανεργία, αλλά δημιουργείται ένα

επιστημονικό προλεταριάτο" και πολλοί επιστήμονες

εργά#ονται αναγκαστικά σε δουλειές άσχετες με τηνεπιστήμη που έχουν σπουδάσει.

Το πανεπιστήμιο, ο τέντζερης και το καπάκι

Qι νέοι άνθρωποι και ιδίως οι άρρενες είναι ιδιαίτερα

#ωηροί στην ε'η!ική και μεταε'η!ική τους ηλικία. *ια τον

λόγο αυτό ακόμη και στα δικαστήρια αναγνωρί#εται το

ελα'ρυντικό της ηλικίας τους. Qι 'οιτητές πριν από τη


20/23

δικτατορία του CGZ ήταν αριθμητικά λιγότεροι από σήμερα

και σπο&δα#αν σε ένα καταπιεστικό περι!άλλον από

πολλές από3εις, όπως το περιγρά3αμε ήδη σε

προηγο&μενο κε'άλαιο. 0τη διάρκεια της δικτατορίας η

καταπίεση στους 'οιτητές ε2ακολο&θησε, παράλληλα με

την πολιτική καταπίεση, ως συνέπεια της πολιτικής

κατάστασης που ο ίδιος ο δικτάτορας είχε περιγρά3ει σαν

την ε'αρμογή ενός μεγάλου γ&3ου στον ασθενή -που ήταν

ο λληνικός λαός. 0τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας

άρχισαν κάποια μέτρα 'ιλελευθεροποίησης, είχαν δοθεί

ήδη τα δωρεάν συγγράμματα και ο δικτάτωρ είχε μιλήσει

επιτιμητικά για τους καθηγητές σε καθηγητικό ακροατήριο

στην (θήνα. Qι 'οιτητές άρχισαν σιγά-σιγά να παίρνουν

θάρρος. ο CZL συγκεντρ$θηκαν στη


21/23

Qργαν$θηκαν οι 'οιτητικοί σ&λλογοι, γρά'τηκαν οι

'οιτητές στις νεολαίες των κομμάτων και άρχισαν οι

μακρές συνεδριάσεις τους ακόμη και σε $ρες μαθημάτων.

Q ατμός που είχε συσσωρευτεί στον τέντ#ερη, μόλις

σηκ$θηκε το καπάκι τινάχθηκε στα &3η". Qι 'οιτητές

άρχισαν τα διά'ορα αιτήματά τους, τα οποία προέ!αλαν

με 2α'νικές απεργίες, αλλά και με την νέα μόδα των

καταλή3εων. Vε θρασ& πολλές 'ορές τρόπο προέ!αλαν

μα2ιμαλιστικά" αιτήματα και στο πλαίσιο του κομματικο&

ανταγωνισμο& μετατράπηκαν σε α'ισοκολλητές των

κομμάτων στα οποία ανήκαν. :έ!αια μερικοί

α'ισοκολλητές, που ενδεχομένως δεν κατά'εραν ποτέ να

τελει$σουν τη σχολή τους, ε2ελίχθηκαν σε πολιτικο&ς,

έστω και με μειωμένη μόρ'ωση. Uαλό αυτό γι) αυτο&ς,

αλλά η #ημία που προκλήθηκε στις σπουδές και στο κ&ρος

των πανεπιστημιακ$ν σχολ$ν στη χ$ρα μας είναι μεγάλη.Qι τοίχοι στα πανεπιστημιακά κτήρια της πόλης μας, αλλά

και στην υπόλοιπη λλάδα, !ά'τηκαν με διά'ορα

συνθήματα -το ένα πάνω στο άλλο. πεισόδια γινόταν

όταν μια ομάδα προσπαθο&σε να γρά3ει σ!ήνοντας τα

συνθήματα μιας άλλης. η μόδα των καταλή3εων τη

#ήλε3αν και οι μαθητές των λυκείων. 9ρχισαν λοιπόν καιαυτοί τις καταλή3εις. α !ράδια καθόταν δυο-τρία άτομα

στο κατειλημμένο κτήριο" και το πρωί ερχόντουσαν και

άλλοι. 0ε κάποιες καταλή3εις που κράτησαν αρκετές

μέρες, οι καταλη3ίες προσέλα!αν καιB υπαλλήλους,

αλλοδαπο&ς οικονομικο&ς μετανάστες, να κάθονται στη

θέση τους τα !ράδια και αυτοί απολάμ!αναν τη θαλπωρή

του κρε!ατιο& τους.


22/23

0ήμερα, μετά από πολλά χρόνια που πέρασαν από τότε

που σηκ$θηκε το καπάκι του τέντ#ερη, τα πράγματα έχουν

κάπως ε2ομαλυνθεί. [πάρχει όμως πάντα το πρό!λημα

των δεσμε&σεων των πανεπιστημιακ$ν αρχ$ν απέναντι

σε ομάδες 'οιτητ$ν, εκλεκτόρων σ&μ'ωνα με τον νόμο

LG_, ένεκα των οποίων δεν τολμο&ν να πάρουν μέτρα

εκκαθάρισης του τοπίου". N παρε2ηγημένη έννοια του

πανεπιστημιακο& ασ&λου ε2ακολουθεί να προκαλεί τις

γνωστές στρε!λ$σεις και παρε2ηγήσεις. 0την (θήνα

έ'τασε να καίγεται το Πολυτεχνείο μα#ί με πίνακες

#ωγρα'ικής μεγάλης α2ίας και άλλα ιστορικά αρχεία. Q

τότε πρ&τανης κ. Vαρκάτος δεν τόλμησε να καλέσει την

αστυνομία να επέμ!ει για την αποκατάσταση της τά2ης

που είχε σε ακραίο !αθμό διασαλευτεί, εν$ το Πολυτεχνείο

αδυνατο&σε με τις δικές του δυνάμεις" να προστατε&σει

τα περιουσιακά του στοιχεία -υλικά και πνευματικά. 0τη+εσσαλονίκη ευτυχ$ς δεν είχαμε τις (θηναSκές

πυρπολήσεις και όσον α'ορά στην Rατρική 0χολή τα

πράγματα είναι πολ& καλ&τερα από παλιά. 2άλλου,

υπάρχει το Πανεπιστήμιο Vακεδονία" που αποτελεί όαση

καθαριότητας και τά2ης -και θα ήθελα να 2έρω πως το

έχουν επιτ&χει. Δεν υπάρχουν λερωμένοι τοίχοι καιγκρά'ιτι και έχεις την εντ&πωση ότι δεν είσαι μέσα σε

λληνικό Πανεπιστήμιο, αλλά εις την αλλοδαπήν. *ενικά

μπορο&με να πο&με ότι υπάρχει αμοι!αίος σε!ασμός

μετα2& διδασκόντων και διδασκομένων και το μόνο

πρό!λημα που 'αίνεται να υπάρχει είναι η α'ισοκόλληση

στα κτήρια των προκλινικ$ν μαθημάτων που !ρίσκονται

στο πανεπιστημιακό κάμπους". :έ!αια, η ποιότητα της


23/23

πρακτικής εκπαίδευσης και άσκησης είναι προ!ληματική

λόγω του μεγάλου αριθμο& των 'οιτητ$ν, που γίνεται

ακόμη μεγαλ&τερος με διά'ορες μετεγγρα'ές. Qι

κυ!ερνήσεις αυ2άνουν τον αριθμό των 'οιτητ$ν για να

καταπολεμήσουν Bτην ανεργία7 cεχνο&ν όμως ότι στους

μεγάλους αριθμο&ς χάνεται η ποιότητα.

Tο Πανεπιστήμιο (AΠΘ) της δεκαετίας του 1960

Documents

Transcript of Tο Πανεπιστήμιο (AΠΘ) της δεκαετίας του 1960