Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

40
ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ: ΦΟΡΕΙΣ, ΠΟΛΙΤΙKH & ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Αλέξανδρος Κ. Κολοβός Επίκουρος Καθηγητής ΣΙ Ταξίαρχος Πολεμικής Αεροπορίας (ε.α.)

Transcript of Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Page 1: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ: ΦΟΡΕΙΣ, ΠΟΛΙΤΙKH & ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Αλέξανδρος Κ. ΚολοβόςΕπίκουρος Καθηγητής ΣΙΤαξίαρχος Πολεμικής Αεροπορίας (ε.α.)

Page 2: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Ευρώπη και Ελλάδα: Φορείς, Πολιτική & Πρόγραμμα για το Διάστημα

• Εφαρμογές Διαστήματος στο Πλαίσιο της Ασφάλειας και Άμυνας

• Ευρώπη και Διάστημα – Πολιτική και Πρόγραμμα

• Η Ελληνική Πραγματικότητα

• Φέρνοντας το Διάστημα στη Γη : Οι Προκλήσεις

Page 3: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Ι. Εφαρμογές Διαστήματος στο Πλαίσιο της Ασφάλειας και Άμυνας

• Παρατήρηση της Γης

• Αναγνώριση

o Πληροφοριακή Υποστήριξη

o Λοιπές Επιχειρησιακές χρήσεις

• Μετεωρολογία

• Τηλεπικοινωνίες

• Πλοήγηση

• Υποκλοπή Σημάτων

• Έγκαιρη Προειδοποίηση

• Έρευνα-Διάσωση

Page 4: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Πληροφοριακή Υποστήριξη Ξεκίνησε από Εμπορικές Εικόνες και καταλήγει σε video

Page 5: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Πληροφοριακή Υποστήριξη από Εμπορικές Εικόνες

Page 6: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

HELLENIC AIR FORCE ACADEMY

Πληροφοριακή ΥποστήριξηΕντοπισμός Υποδομών Ζωτικής Σημασίας

Page 7: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Πληροφοριακή Υποστήριξη Επιτήρηση Συνόρων

Page 8: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Λοιπές Επιχειρησιακές χρήσεις:Σχεδίαση Αποστολών

Page 9: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Λοιπές Επιχειρησιακές χρήσεις:Προετοιμασία με Εικονικές

Τρισδιάστατες Πτήσεις

Page 10: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Δορυφορικές Υποκλοπές(SIGINT=COMINT+ELINT)

Page 11: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Δορυφορικά Συστήματα Επικοινωνιών

Page 12: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Δορυφορικά Συστήματα Εντοπισμού Θέσης-Πλοήγησης

Page 13: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Δορυφορικά Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης

Page 14: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Δορυφορικά Συστήματα Μετεωρολογίας

Page 15: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Δορυφορικά Συστήματα Έρευνας – Διάσωσης

Page 16: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Οι Δραστηριότητες στο Τομέα του Διαστήματος αναπτύσσονται στην Ευρώπη σε τρία διαφορετικά επίπεδα:

• Στο Εθνικό επίπεδο (και στις επιμέρους πολυμερείς συνεργασίες τους)

• Σε διακυβερνητικούς οργανισμούς: o Ευρωπαικός Οργανισμός Διαστήματος (ESA)o Eumetsat

• Αρχικά στο επίπεδο της ΔΕΕ και μετά στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΙΙ. Ευρώπη και Διάστημα – Πολιτική και Πρόγραμμα

Page 17: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙ. Ευρώπη και Διάστημα – Πολιτική και ΠρόγραμμαΤο Εθνικό Επίπεδο

Page 18: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙ. Ευρώπη και Διάστημα – Πολιτική και ΠρόγραμμαΤο Εθνικό Επίπεδο

Page 19: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙ. Ευρώπη και Διάστημα – Πολιτική και Πρόγραμμα

Το Εθνικό Επίπεδο

Page 20: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

HELLENIC AIR FORCE

ACADEMY20

ΙΙ. Ευρώπη και Διάστημα – Πολιτική και

Πρόγραμμα

Η ΔΕΕ, μετά τα μαθήματα που πήρε από τη συμμετοχή της Ευρώπης στον Περσικό Πόλεμο (1990-91), όπου οι ευρωπαίοι αποδείχθηκαν «τυφλοί & κουφοί» και βασίζονταν στις ΗΠΑ να τους ενημερώσουν, αποφάσισαν:

• Το 1992 τη συγκρότηση του Δορυφορικού Κέντρου για φωτοερμηνεία-ανάλυση δορυφορικών Εικόνων (Από το 2002 το SatCen ανήκει στην ΕΕ και έχει και ελληνική παρουσία).

• Την εκπόνηση Μελετών Σκοπιμότητας για την ανάπτυξη ενός αυτόνομου ευρωπαϊκού δορυφορικού προγράμματος επιτήρησης της γης.

Page 21: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Ευρώπη και Διάστημα

Η Συμβολή ΠΑ στη Πολιτική Διαστήματος της ΔΕΕRome Declaration, WEU Council of Ministers,

Rome, 16-17 November 1998

Page 22: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

HELLENIC AIR FORCE

ACADEMY22

European Space Agency (ESA).

Ευρώπη και Διάστημα: Το Διακυβερνητικό Επίπεδο

Page 23: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

HELLENIC AIR FORCE

ACADEMY23

European Space Agency (ESA)

Ευρώπη και Διάστημα: Το Διακυβερνητικό Επίπεδο

Page 24: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

HELLENIC AIR FORCE

ACADEMY 24

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο κύριος δρών σε θέματα της Πολιτικής για το Διάστημα. Μέχρι τη δεκαετία του ‘90, η Πολιτική της ΕΕ εστιάζονταν στους τομείς μεταφορών, περιβάλλοντος, έρευνας κλπ. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ενίσχυσε τις πολιτικές φιλοδοξίες της ΕΕ:

• Το 1993: Η Συνθήκη του Maastricht, καθόρισε τη Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ-CFSP)

• 1999: Το Ε. Συμβούλιο στη Κολωνία συγκρότησε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ/ESDP-σήμερα ΚΠΑΑ/CSDP) ως τον επιχειρησιακό κλάδο της ΚΕΠΠΑ

Όμως η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για το Διάστημα(2000) δεν έκανε καμία μνεία στις ανωτέρω Πολιτικές

Ευρώπη και Διάστημα

Page 25: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

HELLENIC AIR FORCE

ACADEMY25

Ευρώπη και Διάστημα

Στις αρχές του 2000, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την ESA, ανέπτυξαν:

• Μία Στρατηγική Διαστήματος της ΕΕ• Ένα Πρόγραμμα Διαστήματος της ΕΕ, με τα

ακόλουθα δύο σκέλη:o Το πρόγραμμα εντοπισμού θέσης και πλοήγησης Galileo, με

εκτίμηση κόστους 6.3 δις € (πλήρης ανάπτυξη το 2020). o Το πρόγραμμα παρατήρησης γης Global Monitoring for

Environment and Security (GMES, που αργότερα μετονομάστηκε σε Copernicus με εκτίμηση κόστους 4.3 δις € (πλήρης ανάπτυξη το 2020).

Page 26: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Ευρώπη και Διάστημα: H ΕΕ

• Η Ελλάδα συνέβαλλε στην Αναγνώριση του ρόλου του Διαστήματος στην Ασφάλεια και Άμυνα : «Μετά από μία λεπτομερή Μελέτη των στρατιωτικών αναγκών

που εκπονήθηκε από την Ελληνική Προεδρία στις 15 Μαρτίου 2003, η σημασία των διαστημικών εφαρμογών και λειτουργιών αναγνωρίστηκε από το Συμβούλιο στις 19 Μαρτίου 2003». "ESDP and Space ", 11616/3/04

26

Page 27: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Αναγνώριση του ρόλου του Διαστήματος από το υψηλότερο

πολιτικό επίπεδο ΕΕ: Του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

‘ESDP and Space’, Το θεμελιώδες Κείμενο για την ΕΠΑΑ στην ΕΕ

Page 28: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Ευρωπαϊκή Πολιτική Διαστήματος (2007)

• Η Συνθήκη Λισαβώνας θεσμοθετεί το Διάστημα ως μία πρόσθετη πτυχή των πολιτικών της ΕΕ (πχ της γεωργίας ή αλιείας).

• Η ΕΠΔ θέτει ως στρατηγικό στόχο να καλύψει τις ανάγκες της Ασφάλειας και Άμυνας μέσω του Διαστήματος

• Η ΕΠΔ προβλέπει μόνιμο δομημένο διάλογο, συντονισμό και συνέργειες μεταξύ όλων των δρώντων για την αποφυγή επικαλύψεων και εξόδων.

• Ο διάλογος επικεντρώνεται στις απαιτήσεις των χρηστών για:

o Τη σχεδίαση/απόκτηση δορυφορικών

συστημάτων έως

o Την εκμετάλλευση προϊόντων από τους τελικούς χρήστες

Page 29: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Ναυαρχίδες

Προκαταρκτικά Στοιχεία του Προγράμματος Διαστήματος

της ΕΕ

EU Space Policy

(2007)

GALILEOSpace

Situational Awareness

GMES / COPERNICUS

Ασφάλεια και Άμυνα

SATCOMs

?

Page 30: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

Τα προγράμματα της ΕΕ έχουν αναπτυχθεί αυτόνομα και όχι ως ένα Σύστημα Συστημάτων. Αυτό δημιουργεί προκλήσεις ολοκλήρωσης των.

Η κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών ΕΕ από το Διάστημα αξιολογήθηκε με βάση την εμπειρία των πολιτικών αποστολών και στρατιωτικών επιχειρήσεων ΕΕ και ιεραρχήθηκε ως ακολούθως:

• Τηλεπικοινωνίες

• Παρατήρηση Γης

• Εντοπισμός Θέσης-Πλοήγηση

Οι ανωτέρω προτεραιότητες δεν είναι αντίστοιχες με αυτές του Προγράμματος της EE ή του ελληνικού ΥΠΕΘΑ

30

Ευρώπη και Διάστημα: Η ΕΕ

Page 31: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

IΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

Η Ελλάδα είναι Διαστημική δύναμη. Όμως το Θεσμικό περιβάλλον ανάπτυξης των

σχετικών δραστηριοτήτων είναι «άναρχο»:

• Απουσιάζει μία κεντρική ρυθμιστική εξουσία• Οι φορείς είναι κατακερματισμένοι σε επιμέρους

μονάδες.• Κανένας δεν αναγνωρίζει τον άλλο ως υπέρτερο τους• Δεν υπάρχει συντονισμός ή επιμερισμός κόστους και

προϊόντων• Το ύψος των διαχρονικών επενδύσεων σε εθνικό επίπεδο

είναι άγνωστο.

Page 32: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

I

• Εθνικά, οι δραστηριότητες Διαστήματος υλοποιούνται από 3 ξεχωριστούς τομείς:

• Δύο συνεργαζόμενους κυβερνητικούς

• Ένα αυτόνομο ιδιωτικό τομέα

Εθνικής Ασφάλειας

(Άμυνας και

Ασφάλειας)

ΠολιτικόςΙδιωτικός Τομέας

Κυβερνητικός Τομέας

ΙΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

Page 33: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

• Υφιστάμενη Δομή της Χώρας:• Κεντρικός Φορέας: Δεν υπάρχει.

o Σημείο εστίασης στο πολιτικό κυβερνητικό τομέα για τα Προγράμματα ΕΕ και ESA,είναι η Γενική Γραμματεία Έρευνας -Τεχνολογίας

• Εθνική Πολιτική Για το Διάστημα: Δεν υπάρχει

• Εθνικό Πρόγραμμα για το Διάστημα: Υπάρχει, χωρίς να είναι καταγεγραμμένο. Κύριες Δράσεις:

o Ο Ιδιωτικός τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος Hellas Sat

o Το Στρατιωτικό Πρόγραμμα Παρατήρησης Γης Helios-2

o Η συμμετοχή στα προγράμματα ΕΕ-ESA-EUMETSAT.

o Η συμμετοχή στα προγράμματα Έρευνας-Διάσωσης

Page 34: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

• Οι Ελληνικές Ικανότητες:• Στο Διαστημικό Τομέα:

o Είναι ιδιοκτήτρια του 2,5% του στρατιωτικού δορυφόρου παρατήρησης γης Helios-2

o Έχει διαθέσει τη θέση της στη γεωστατική τροχιά στον ιδιωτικό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο (Hellas Sat -2), και λειτουργεί τον επίγειο σταθμό του στην ελληνική επικράτεια.

Page 35: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

• Οι υφιστάμενοι επίγειοι σταθμοί, ανά τομέα:

ΚυΕθνικής Ασφάλειας

ΔΣΕ Helios-2

Πολιτικός ΤομέαςLUT Έρευνας-Διάσωσης

GPS-EGNOS

Πλοήγησης-Εντοπισμού

Ιδιωτικός Τομέας

Hellas Sat(Δωρεάν Διάθεση 2 αναμεταδοτών στο Κυβερνητικό

Τομέα)

EMY

Κυβερνητικός ΤομέαςΚυβερνητικός Τομέας

Page 36: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

ΙΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

• Οι Φορείς Ασφάλειας και οι λοιποί κυβερνητικοί Τομείς με συναφή δραστηριότητα

Υπουργείο Προστασίας του

Πολίτη

Υπουργείο Ναυτιλίας

& Νησιωτικής Πολιτικής

ΠολιτικόςΤομέας

Τομέας Εσωτερικής

Aσφάλειας

ΕΛΑΣΠυρο-

σβεστικήΕΥΠ

Λιμενικό (Έρευνα-Διάσωση)

ΥΠΕΚΑ

ΠαιδείαςΓΓΕΤ

Υποδομών(πλοήγηση)

Page 37: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

• Τομέας Άμυνας:

• Πολιτική για το Διάστημα (1995-αναθεωρήθηκε το 2007). Στόχοι της:

o Η εκμετάλλευση προγραμμάτων, ιδιαίτερα στους τομείς των επικοινωνιών και της παρατήρησης της γης (με εστίαση στο Helios-2) από το Διάστημα

o Η αυτονομία δεν αναφέρεται ως επιλογή.

o Δεν προβλέπονται συνέργειες

• Επιτελικός Φορέας: Έχει καθοριστεί, με εισήγηση ΠΑ, σε επίπεδο Υπουργείου (ΓΔΠΕΑΔΣ).

• Η Πολιτική υλοποιείται ήδη σε συγκεκριμένο Πρόγραμμα, που δεν έχει καταγραφεί σε ένα ενιαίο θεσμικό κείμενο.

ΙΙΙ. Η Ελληνική Πραγματικότητα

Page 38: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

IV. Φέρνοντας το Διάστημα στη Γη : Οι Προκλήσεις

• Σε εθνικό επίπεδο, τη συγκρότηση Επιτροπής «Σοφών» (όπως η ESA) με αντικείμενο την υποβολή προτάσεων σχετικά με:

• Το μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό θεσμών, λειτουργιών και ικανοτήτων που θα πρέπει να αναπτυχθούν

• Τη Πολιτική και Προγράμματος Διαστήματος σε Εθνικό Επίπεδο

• Τη Συγκρότηση Εθνικού Φορέα

• Την εφαρμογή μιας μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας μεταξύ επιμέρους εθνικών φορέων

• Λήψη Απόφασης σε επίπεδο Κυβερνητικής Επιτροπής

Page 39: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

IV. Φέρνοντας το Διάστημα στη Γη : Οι Προκλήσεις

Σε επίπεδο ΥΠΕΘΑ:• Σύστημα Helios-2:

• Συνέργειες με Τομέα ασφάλειας για επιτήρηση Συνόρων

• Υποστήριξη των Επιχειρήσεων (3d, simulators, σχέδια)

• Μετά το πέρας του, τι ακολουθεί;

• Πως εκμεταλλεύεται το δωρεάν φάσμα από τον τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο (Hellas Sat -2), η παροχή του οποίου θα αυξάνει;

• Τι γίνεται με την μετεωρολογική υποστήριξη τακτικού πεδίου;

• Τι αλλαγές θα επιφέρει η εκμετάλλευση του συστήματος εντοπισμού θεσης και πλοήγησης Galileo ως προς:o Τα μέσα των ΕΔ;

o Στο τομέα της έρευνας-διάσωσης;

Page 40: Space policy and programme in europe and greece, alexandros kolovos, hafa, jan 27, 2016

IV. Φέρνοντας το Διάστημα στη Γη : Οι Προκλήσεις

Οι νέες απειλές εθνικής ασφάλειας επιβάλλουν στη χώρα να υιοθετήσει τις δομές που απαιτούνται για μια επιτυχή ολιστική προσέγγιση στο τομέα Ασφάλειας και Άμυνας με βάρος στις ανάγκες των χρηστών.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες που διαθέτουν σημαντικές δορυφορικές ικανότητες. Οι ικανότητες αυτές δεν ολοκληρώνονται, και διαχέονται μερικά.

Η Ελλάδα έχει πολύ υλικό με δυσανάλογο αντίκτυπο στην υποστήριξη των χρηστών. Η Ελλάδα του αύριο βασίζεται στις αποφάσεις του σήμερα.

• Αντί για συστήματα και τεχνικά χαρακτηριστικά, πρέπει μιλάμε για εφαρμογές για το όφελος των χρηστών.

• Η αλλαγή του τρόπου σκέψης μπορεί να αποδειχτεί ως το πιο σημαντικό εμπόδιο στο να δημιουργηθεί αμεσότερη απόκριση από τα δορυφορικά συστήματα

Το Διάστημα δίνει λύσεις, αλλά οι αποφάσεις λαμβάνονται στη Γη. Προς τούτο απαιτείται ενημέρωση των ληπτών αποφάσεων & εκπαίδευση των χρηστών.