Ναυτική ΕταιρείαΕισηγμένη Ναυτιλιακή Εταιρεία

ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣΚΙΚΑΡΕΑ ΕΙΡΗΝΗΣΕΡΓΑΚΗ ΚΛΕΟΝΙΚΗ- ΜΑΡΙΑ (ΚΛΑΙΡΗ)

Περιεχόμενα

1) Ναυτική Εταιρεία

i. Ορισμός και χαρακτηριστικά

ii. Ειδικότερες ρυθμίσεις

iii. Διαφορές από ΑΕ

2) Ναυτιλιακή Εισηγμένη στο Χρηματιστηρίο

i. Πρϋποθέσεις και τρόπος εισαγωγής

ii. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

iii. Εισαγωγή σε ξένα Χρηματιστήρια

3) Πιστώσεις και φορολογικά ζητήματα

i. Δανεισμός και Χρηματιστήριο

ii. Tax Immunity

iii. Πρακτικές Εταιριών

Ιστορικά

Τέλος Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (απώλεια 75% του εμπορικού στόλου, δυσχερείς πολιτικές συνθήκες, δυσκολίες χρηματοδοτήσεως).

Εγκατάσταση πλοιοκτητών σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη, προτίμηση στα ανοιχτά νηολόγια και ίδρυση εταιρειών σε Παναμά και Λιβερία.

Ανάγκη ενός μορφώματος με ελαστικότητα, ευελιξία, ταχύτητα, μειωμένη φορολογία, χωρίς ιδιαίτερες διατυπώσεις με σκοπό τον επαναπατρισμό των ελλήνων πλοιοκτητών, την άνθιση της επιχειρηματικότητας και την αποκατάσταση genuine link.

Ναυτική ΕταιρείαΝ 959/1979 «περί ναυτικής εταιρείας»

• Εισηγητική Έκθεση «χωρίς βαρείς μηχανισμούς και με ελαστικότητα», «τόσον ελκυστική εις τους έλληνας πλοιοκτήτας, όσον και η παναμαϊκή ή λιβεριανή», «νέα καθ΄ όλα εταιρική μορφή, συγγενής και ανεξάρτητος όμως από τας ήδη υφιστάμενας».

• Νέα εταιρική μορφή, είδος εταιρείας το οποίο δε μπορεί να ενταχθεί σε κανέναν από τους προβλεπόμενους στο ελληνικό δίκαιο τύπους, χαρακτηρίστηκε «novum» σε διεθνές επίπεδο.

• Ανεπίτρεπτη η αναλογία νόμου 2190/1920 (άρθρο 59 Ν 959/79), άντληση αρχών από Α.Ε. κατ΄αναλογία δικαίου για κάλυψη κενών.

• Άρθρο 59 Αι διατάξεις των άρθρων 76, 342 έως 784 του Αστικού Κωδικός, των

άρθρων 18 έως 64 του Εμπορικού Νόμου, ως και του Κωδικοποιημένου Νόμου 2190/1920, ως τροποποιηθείς ισχύει, δεν εφαρμόζονται επί Ναυτικών Εταιρειών.

• Δεν εφαρμόζεται κατά κανόνα το δευτερογενές εταιρικό κοινοτικό δίκαιο, δεν υπάρχει κενό δικαίου αλλά ένας ειδικός τύπος εταιρίας στον οποίο δεν επεκτείνονται αναλογικά οι κοινοτικές οδηγίες που αφορούν τις υπόλοιπες εταιρείες. (αμφ.)

Γενικά ΧαρακτηριστικάΟρισμός

Κεφαλαιουχική- Διαίρεση κεφαλαίου σε μετοχές (άρθρο 7)Σωματειακή δομή (άρθρο 12, 22) Νομική προσωπικότητα (άρθρο 2§2) Εμπορική κατά το τυπικό σύστημα (άρθρο 1§3) Αποκλειστικά ναυτικός σκοπός (άρθρο 1§1) Ορισμένης διάρκειας (άρθρο 4§3)Επωνυμία: Ν.Ε. (άρθρο 4§1) Έγγραφος τύπος: ιδιωτικό συμφωνητικό (άρθρο 2§1) Συστατική δημοσιότητα: Μητρώο Ναυτικών Εταιρειών

(ΜΝΕ) (άρθρο 2§1)

Σκοπός άρθρο 1 § 1

Αποκλειστικός σκοπός - περιοριστική απαρίθμηση στο νόμο

1) «...κυριότητα ελληνικών εμπορικών πλοίων...»Πλοίο υπό ευρεία έννοια κατά τον ορισμό του ΚΔΝΔ Ελληνικό ή κοινοτικό εμπορικό πλοίο (κριτήριο αρ. 5,6 ΚΔΝΔ)

2) «...εκμετάλλευση ή διαχείριση ελληνικών ή ξένης σημαίας εμπορικών πλοίων...»3) «...συμμετοχή ναυτικής εταιρείας σε άλλες ναυτικές εταιρείες...» έμμεση επιδίωξη σκοπού – έλεγχος ναυτικών εταιριών πλειοψηφική συμμετοχή σε άλλες ναυτικές εταιρείες ≠ §2 όχι απαραίτητα πλειοψηφική

Μετοχικό Κεφάλαιο

• Ανάληψη κεφαλαίου από τουλάχιστον 2 ιδρυτές (αρ. 5§1).• Ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο 5.000 € (αρ. 5§3).• Απαγόρευση συμμετοχής στο κεφάλαιο, προσώπων που δεν

ανήκουν σε ΕΕ ή ΕΟΧ εκτός αν προβλέπεται καταστατικά η απόκτηση εώς 50% (αρ. 10 §1,2).

• Ανεπίτρεπτη εισφορά σε είδος-μερική καταβολή (αρ. 5§2).• Ονομαστική αξία μετοχής >1 €.• Μόνο ονομαστικές ή μόνο ανώνυμες (αρ. 7§1).• Μεταβίβαση με παράδοση και εγγραφή στο βιβλίο μετόχων (αρ. 7§2,

7§3).• Εισαγωγή μετοχών Ν.Ε. στο Χρηματιστήριο: δεν έχει εκδοθεί το

Προεδρικό Διάταγμα το οποίο θα όριζε, σύμφωνα με το άρθρο 7§4, τις ειδικότερες προϋποθέσεις εισαγωγής και διαπραγμάτευσης. Νομοθετική επιλογή λόγω της δομής της Ναυτικής εταιρείας και της έλλειψης προστασίας της μειοψηφίας.

Διοικητικό Συμβούλιο

• Διοίκηση και εκπροσώπηση (άρθρο 12§1).• Τουλάχιστον τρία μέλη (άρθρο 12§2).• Διορισμός πρώτου ΔΣ από καταστατικό και σε περίπτωση

παράλειψης με ιδιαίτερη πράξη όλων των μετόχων (άρθρο 3).• Εκλογή μελών ΔΣ με απόφαση ΓΣ (άρθρο 13§1).• Μέλη ΔΣ Ν.Ε. επιτρέπεται να συμμετέχουν στο ΔΣ και άλλων

εταιρειών κατ’ απόκλιση από την αρχή της υποχρέωσης πίστεως της Α.Ε. (άρθρο 14).

• Ευθύνη για κάθε πταίσμα (άρθρο 14§2).• Σύγκληση αποκλειστικά από πρόεδρο στην έδρα (άρθρο 16).• Απαρτία: ήμισυ πλέον ενός (άρθρο 18).• Πλειοψηφία: απόλυτη πλειοψηφία παρόντων (άρθρο 17).• Δέσμευση εταιρείας έναντι τρίτων από πράξεις οργάνων, έστω

και εκτός εταιρικού σκοπού (άρθρο 20§3).• Δυνατότητα αντιπροσώπευσης ΔΣ και από μή μέλη (άρθρο 18§3).

Γενική Συνέλευση

• Ανώτερο όργανο, αποφάσεις για όλα τα εταιρικά ζητήματα (άρθρο 28).

• Αποκλειστική αρμοδιότητα για σημαντικά ζητήματα (άρθρο 29).• Μία ψήφος ανά μετοχή, επιτρέπεται η έκδοση προνομιούχων

άνευ ψήφου, απαγορεύεται η πολλαπλών ψήφων (άρθρο 26).• Απαρτία: παράσταση ή εκπροσώπηση >1/2 κεφαλαίου (άρθρο

25).• Απόλυτη πλειοψηφία, δυνατότητα πρόβλεψης στο καταστατικό

αποφάσεων που λαμβάνονται με αυξημένη πλειοψηφία (άρθρο 27).

• Τουλάχιστον μια φορά ανά εταιρική χρήση (άρθρο 22).• Πρόσκληση με διατυπώσεις δημοσιότητας (άρθρο 23).• Συμμετοχή με κατάθεση μετοχών στην τράπεζα και προσκόμιση

σχετικής απόδειξης (άρθρο 24).

Λύση και Εκκαθάριση

• Λόγοι λύσης: Πάροδος χρόνου διαρκείας (δυνατότητα αναβίωσης άρ.43), πτώχευση, απόφαση απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των μετόχων, κήρυξη ακυρότητας με δικαστική απόφαση λόγω εκτροπής σκοπού (άρ. 41,42).

• Συγκέντρωση μετοχών σε ένα πρόσωπο δεν αποτελεί λόγο λύσης (άρ. 41§2).

• Εκκαθαριστές εκλεγμένοι από ΓΣ ή καταστατικά (άρ. 45).

• Επέχουν θέση ΔΣ, αναλογική εφαρμογή (άρ. 46).

• Σημείωση στο ΜΝΕ με ευθύνη εκκαθαριστών σχετικά με λύση ,θέση σε εκκαθάριση και περάτωση αυτής (άρ. 47).

Σύγκριση με Α.Ε.

Πιο ευέλικτο εταιρικό μόρφωμα-ευχέρεια διαμόρφωσης έσω σχέσεων σε συγκεκριμένα θέματα (προσωπικά

χαρακτηριστικά)

Ατομικιστικός χαρακτήρας λόγω αποδυνάμωσης της αρχής

του χωρισμού

Ανταποκρίνεται στον οικογενειακό και «κλειστό» χαρακτήρα»

ναυτιλιακής επιχείρησης

Προσέλκυση επενδυτών και επιτυχία θεσμού με 4.600

εγγραφές στο ΜΝΕ

Διαφορές με Α.Ε. Minimum μετοχικό κεφάλαιο 5.000 €. Μόνο ονομαστικές ή μόνο ανώνυμες. Αξία μετοχής τουλάχιστον 1 ευρώ. Δεν εισάγεται στο Χρηματιστήριο. Έγγραφος τύπος: ιδιωτικό συμφωνητικό Συστατική δημοσιότητα: Μητρώο Ναυτικών Εταιρειών (ΜΝΕ) Ελευθερία ρύθμισης ζητημάτων περί έκτακτης αύξησης κεφαλαίου και

δικαιώματος προτίμησης (11 § 1,3), αμοιβής μελών ΔΣ (21, 15), ορίων απαρτίας και πλειοψηφίας ΔΣ και ΓΣ (25 §3, 27 § 2), δικαιώματος ενημέρωσης μετόχων (30) και διάθεση κερδών (37).

Διατάξεις ατομικιστικού χαρακτήρα: διορισμός μελών ΔΣ από καταστατικό (13), συμμετοχή μελών ΔΣ και σε ΔΣ άλλων ΝΕ (14 § 1), ελεύθερες συναλλαγές εταιρείας με μετόχους και μέλη ΔΣ (15), αποφάσεις δια περιφοράς (17 § 3, 33 § 2), εκπροσώπηση μελών ΔΣ από μη μέλη (18 § 3), μη υποχρέωση σύνταξης ισολογισμού (35 § 1)

Εισηγμένη Ναυτιλιακή Εταιρεία

Λόγοι προσφυγής σε οργανωμένες αγορές:

Αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης, δυσκολία και υψηλό κόστος τραπεζικού δανεισμού, άντληση κεφαλαίων από κοινό

Προϋποθέσεις εισαγωγής σύμφωνα με Ν. 3371/2005 κοινές για όλους τους εκδότες ανεξάρτητα από το αντικείμενο δραστηριότητάς τους.

Α.Ε. (2190/1920), ΑΝΕ (ΝΔ 2687/1953)

Διαχρονική επιφυλακτικότητα του ΧΑ έναντι των ναυτιλιακών λόγω της κυκλικότητας της ναυτιλιακής οικονομίας: «...εταιρείες ποντοπόρου ναυτιλίας ασκούν κύρια δραστηριότητα, η οποία δεν είναι αποδεκτή απο το ΧΑΑ προς το παρόν»(απόφαση 1995 ΔΣ ΧΑΑ).

Ήρθησαν 2008: υπαγωγή ναυτιλιακών στις γενικές διατάξεις περί εισαγωγής.

Προϋποθέσεις εισαγωγής στο ΧΑ:

Α. Σχετικές με την εταιρεία:

Νομιμότητα: υποχρέωση συμμόρφωσης εταιρείας «όσο αφορά την ίδρυση και την καταστατική της λειτουργία».

Ελάχιστο Μέγεθος: Να έχει ελάχιστα ίδια κεφάλαια ανερχόμενα σε 1.000.000 ευρώ.

Διάρκεια Εταιρείας: Να έχει δημοσιεύσει τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις για τις τρεις τουλάχιστον χρήσεις που προηγούνται της αίτησης εισαγωγής.

Κερδοφορία: Κέρδη 3ετίας >1 εκ ευρώ.

Φορολογικός έλεγχος.

Έλεγχος εφαρμογής αρχών εταιρικής διακυβέρνησης.

Προϋποθέσεις εισαγωγής στο ΧΑ:

Β. Σχετικές με τις μετοχές που αποτελούν αντικείμενο της αίτησης:

Νομιμότητα: μετοχές σε νομική κατάσταση σύμφωνη με τους νόμους και τους κανονισμούς στους οποίους υπόκεινται

Ελεύθερα Διαπραγματεύσιμες και πλήρως αποπληρωμένες

Μερική απαγόρευση μεταβίβασης μετοχών (αρ.7 §9 Ν. 2843/2000)

Επαρκής διασπορά: κατανομή τουλάχιστον του 25% του συνόλου των μετοχών, σε τουλάχιστον 2.000 πρόσωπα όχι ποσοστό μεγαλύτερο του 2%

3 Στάδια

1. Διαπίστωση προϋποθέσεων εισαγωγής από ΧΑ και ενημέρωση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

2. Έλεγχος και έγκριση ενημερωτικού δελτίου από Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, χορήγηση άδειας για δημόσια εγγραφή.

3. ΧΑ αποφασίζει επί αιτήσεως.

Το ΧΑ δεν είναι υποχρεωμένο να αποδεχθεί την αίτηση εισαγωγής, αλλά διατηρεί ευχέρεια απόρριψης της, αν κρίνει «ότι δεν διασφαλίζονται η ορθή λειτουργία της οργανωμένης αγοράς ή τα συμφέροντα των επενδυτών» (αρθ. 10 §2 ν.3371/2005).

Χρηματιστήριο Αθηνών

• Μόνο 5 ναυτιλιακές εταιρείες είναι εισηγμένες

• Blue Star, Attica AE, ANEK, ΜΙΝΟΑΝ ΑΝΕ, ΝΕΛ ΑΕ

• Κοινό Χαρακτηριστικό: ακτοπλοϊκές, μικρές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ελληνικό χώρο

• Μειονεκτήματα ΧΑ: Αυστηρό Θεσμικό Πλαίσιο - Φορολόγηση Κερδών Διαχωρισμός Πλοιοκτήτη από το Management Μεταβλητότητα των Κερδών Μικρή κεφαλαιαγορά

Πλεονεκτήματα Εισαγωγής σε ξένα Χρηματιστήρια

• Μέσο άντλησης περισσότερων κεφαλαίων- Προσέλκυση Επενδυτών

• Ευέλικτο και σταθερό νομοθετικό πλαίσιο • Ανάπτυξη διεθνών δραστηριοτήτων• Ενδυνάμωση εταιρειών-Ανταγωνιστικότητα• Εξύψωση εταιρικής εικόνας• Μεγαλύτερη εμπορευσιμότητα-Αυξημένη πληροφόρηση• Κόστος Κεφαλαίου• Διασπορά Κινδύνου• Καλύτερη Αποτίμηση• Καλύτερες ευκαιρίες προσέλκυσης στελεχών• Στρατηγική Εξόδου

Σχέση δανεισμού - Χρηματιστηρίου

Μέσο άντλησης κεφαλαίου: το Χρηματιστήριο αποτελεί εναλλακτικό τρόπο άντλησης κεφαλαίου των εταιριών

Μείωση εξάρτησης από συμβατικούς τρόπους δανεισμού π.χ. τραπεζικά δάνεια

Μικρότερο κόστος δανεισμού Μείωση δείκτη δανειακών υποχρεώσεων προς ίδια κεφάλαια (debt

to equity ratio) μείωση κόστους κεφαλαίου και αύξηση αξίας εταιρείας

Μορφές χρηματοδότησης στη ναυτιλία: τραπεζικό δάνειο, ομόλογα, χρηματοδοτική μίσθωση (leasing), κοινοπρακτικά δάνεια, syndicated loans, ενδιάμεση χρηματοδότηση (bridge loans), ομόλογα υψηλού κινδύνου (junk bonds), δάνεια ναυπηγίων και εξαγωγικές πιστώσεις, αυτοχρηματοδότηση, μέσω κεφαλαιαγοράς, ασφαλιστικά χρηματοδοτικά προϊόντα

Μειονεκτήματα εισαγωγής σε ξένα Χρηματιστήρια

Απώλεια ΕλέγχουΑποκάλυψη Πληροφοριών-ΔιαφάνειαΚόστος ΕισαγωγήςΜοντέλο ΔιοίκησηςΠίεση ΕπενδυτώνΥποχρεώσεις Ενημέρωσης

Ναυτιλιακές Επιχειρήσεις Ελληνικών Συμφερόντων σε ξένα Χρηματιστήρια

• 28/180 ναυτιλιακές εταιρείες είναι ελληνικών συμφερόντων εισηγμένες σε 37 χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο

• 23 ναυτιλιακές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων εισηγμένες στις ΗΠΑ 6 στο NYSE 14 στο NASDAQ 3 στο SPAQ

• 4 εισηγμένες στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου

• 5 ναυτιλιακές εταιρείες είναι εισηγμένες στο ΧΑ

Αναγκαστικός Νόμος περι εγκαταστάσεως αλλοδαπών εταιρειών

στην Ελλάδα (Α.Ν.89/1967)• Ratio: προσέλκυση ναυτιλιακών εταιριών ελληνικών ή

αλλοδαπών συμφερόντων με στόχο την εισροή συναλλάγματος, δημιουργία θέσεων εργασίας, στήριξη τραπεζικού συστήματος, know-how και τη διεθνή προβολή της Ελλάδος.

• Μέχρι τότε οι Έλληνες ίδρυαν εταιρίες στον Παναμά και τη Λιβερία

• Δυνατότητα εγκατάστασης υποκαταστήματος ή γραφείου.

• Ευνοϊκές φορολογικές και δασμολογικές ρυθμίσεις (άρθρο 3).

Παγκόσμια καινοτομία - τροποποίηση του ΑΝ 89/67 περί εγκατάστασης αλλοδαπών εταιρειών στην Ελλάδα που προέβλεπε φορολογικές και δασμολογικές ελαφρύνσεις .

Εφαρμόζεται σε οποιοδήποτε είδος πλοιοκτήτριας αλλοδαπής εταιρείας.

Απαλλάσσεται από το φόρο το εισόδημα (revenues) που αποκτούν οι εν λόγω εταρείες εφόσον αυτό έχει αποκτηθεί στο εξωτερικό.

Δεν φορολογούνται τα είσοδήματα των μετόχων υπό μορφή καθαρών κερδών ή μερισμάτων.

Ναυτική εταιρεία Ν. 959/79: απαλλάσσονται τα κέρδη και τα μερίσματά της από το φόρο, εφόσον έχει υπαχθεί στο αρ.26 και εκμεταλλεύεται ή διαχειρίζεται πλοίο με ελληνική σημαία που ανήκει στην κυριότητα αλλοδαπής εταιρείας.

Αφορολόγητα του Ν. 27/1975Tax immunity

Στην πράξη... Οι Έλληνες πλοιοκτήτες ιδρύουν μια υπεράκτια εταιρεία - offshore σε κάποιον

φορολογικό παράδεισο, πχ Marshall Islands, British Virgin Islands, Panama κλπ.

Καταστατική έδρα εταιρείας: έδρα offshore

Εγκαθιστούν υποκατάστημα (ΑΝ 89/67) στην Ελλάδα και δεν φορολογούνται ούτε τα έσοδα της εταιρίας ούτε τα κέρδη από τα μερίσματα.

Πραγματική διοίκηση: διενεργείται από το υποκατάστημα.

Offshore αρ. 31παρ.1 Ν 2238/94:

«Εταιρία που έχει έδρα της σε αλλοδαπή χώρα και με βάση τη νομοθεσία της δραστηριοποιείται αποκλειστικά σε άλλες χώρες και απολαμβάνει ιδιαίτερα ευνοικής φορολογικής μεταχείρισης».

Πλεονεκτήματα Offshore Εταιρειών

Χαμηλή, ως και μηδαμινή φορολογία που προβλέπει η νομοθεσία του κράτους ίδρυσής τους.

Εχεμύθεια, ανωνυμία, εμπιστευτικότητα και τήρηση του απορρήτου, στοιχεία που χαρακτηρίζονται ως απαραίτητα για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες των περιουσιακών στοιχείων μιας offshore εταιρείας.

Ταχύτητα στην ίδρυση, ελευθερία στη διαμόρφωση του καταστατικού της εταιρείας, ιδιωτική αυτονομία και προστασία του ιδιώτη και της περιουσίας του.

Για τις επιχειρήσεις που προτίθενται να δραστηριοποιηθούν και να απασχολήσουν προσωπικό στο εξωτερικό, η δημιουργία μιας υπεράκτιας εταιρείας, απαλλάσσει πολλές φορές τον επιχειρηματία από κάθε υποχρέωση καταβολής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή άλλων εργοδοτικών εισφορών. (low manning cost)

Πηγές

• Ναυτική Εταιρεία – Σύγχρονα Ζητήματα, Αθήνα, 2003, Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.

• Παμπούκης Κ., Τουντόπουλος Β. ,Ναυτιλία και Χρηματιστήριο, Αθήνα, 2009, Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.

• Ρόκας Ι., Εταιρίες, Εισαγωγή στο Δίκαιο των Εταιριών του Εμπορικού Δικαίου, Αθήνα, 4η έκδοση 2011, Νομική Βιβλιοθήκη

• http://www.deloitte.com/• http://www.lowtax.net/• http://www.offshorewindsblog.com/• http://www.naftemporiki.gr/• http://digilib.lib.unipi.gr/• http://www.helex.gr/