Senario ena liontari kai h mona liza

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ

ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΚΣΕ: 162 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ: ΕΛΕΝΗ ΤΡΙΓΚΑ

ΕΝΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙ … ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΗΣ ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

ΓΚΑΖΓΚΑΝΗ ΕΛΕΝΗ

ΚΑΝΤΖΟΥ ΕΛΠΙΝΙΚΗ

ΛΑΜΠΡΙΝΕΑ ΖΑΜΠΕΤΑ

ΑΘΗΝΑ, 2013

… είσαι αληθινή, Μόνα Λίζα;

Ή απλά ένα παγωμένο και μοναχικό έργο τέχνης;

Ray Evans, Jay Livingston, Nat King Cole, 1950

Νηπιαγωγείο εφαρμογής: 2ο Νηπιαγωγείο Αιγάλεω

Αριθμός παιδιών: 18

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Η διδακτική προσέγγιση που ακολουθείται στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο είναι η

διαθεματική προσέγγιση. Καλύπτει τα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα (μαθησιακές περιοχές):

Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος, Εικαστικά, Τεχνολογίες Πληροφοριών και

Επικοινωνιών, Μουσική, Φυσική Αγωγή

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των μαθητών

Όσον αφορά τις αντιλήψεις των παιδιών για την πόλη του Παρισιού

Διερευνούμε τις αντιλήψεις και τις γνώσεις των παιδιών για την πόλη του Παρισιού. Συχνά τα

παιδιά έχουν μια συγκεχυμένη για το που βρίσκεται το Παρίσι, εστιάζοντας μόνο στον Πύργο του

Άιφελ. Έχουν δει στην τηλεόραση διαφημιστικά spot για το Παρίσι ιδίως μέσα από αρώματα ή

ρούχα.

Όσον αφορά την διαδικασία επεξεργασία του θέματος

Α. Τα παιδιά γνωρίζουν τις φάσεις εξέλιξης της διαθεματικής προσέγγισης μέσω της μεθόδου

project. Αυτό συμβαίνει επειδή με αυτήν τη μέθοδο επεξεργαζόμαστε τα περισσότερα θέματα στο

νηπιαγωγείο ή στο δημοτικό σχολείο, κι έτσι είναι κάτι γνωστό στα παιδιά

Β. Έχουν εξοικειωθεί με τη χρήση λογισμικών Tuxpaint, Word, Clipart, Google, Google Earth.

Έχουμε παρουσιάσει αναλυτικά τα λογισμικά και τα παιδιά έχουν πειραματιστεί με αυτά.

Γνωρίζουν τα εργαλεία που διαθέτουν τα συγκεκριμένα λογισμικά και τις δυνατότητες που μας

προσφέρουν όσον αφορά την επικοινωνία με μακρινά μέρη (Google Earth), την παραγωγή γραπτού

λόγου (Word), τη χρήση έτοιμων εικόνων και σχημάτων για να ζωγραφίσουμε (Tuxpaint, Word,

Clipart), τη χρήση του Kidspiration για δραστηριότητες εννοιολογικής χαρτογράφησης και

γνωστικού αντικειμένου και τη χρησιμοποίηση του Powerpoint για την παρουσίαση μιας ψηφιακής

ιστορίας και του Windows Movie Maker για την παρουσίαση των έργων μας.

Γνωστικό/-ά αντικείμενο/-α του σεναρίου: ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ)

Σκοπός και Στόχοι

Γενικός Σκοπός

Η ευαισθητοποίηση των παιδιών προσχολικής ηλικίας γύρω από την Τέχνη μέσα από το πορτρέτο

της Μόνα Λίζα του L. Da Vinci και η ανάπτυξη του οπτικού εγγραμματισμού.

Α. Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή διαδικασία.

Παιδί και Πληροφορική

Tα παιδιά ενθαρρύνονται:

- να εξοικειώνονται με την ενέργεια του κλικ στον Η/Υ και της αφής στο διαδραστικό πίνακα.

- να επιλέγουν με το ποντίκι με το ποντίκι εργαλείο σχεδίασης, χρώμα από την παλέτα, έτοιμο

σχέδιο ή σχήμα και να χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό για να εκτελέσουν παιχνίδια

εξερεύνησης και επίλυσης απλών προβλημάτων (Παιδί και Πληροφορική).

- να επιλέγουν με το στυλό του διαδραστικού πίνακα

- να συνεργάζονται για την παραγωγή ενός έργου και να σέβονται τις απόψεις και την εργασία

των άλλων.

- να επιλέγουν με το ποντίκι εργαλείο σχεδίασης, χρώμα από την παλέτα.

- να «παίζουν» με τα εργαλεία ελεύθερης σχεδίασης (μολύβι, πινέλο, σπρέι κ.λ.π.)

Παιδί και Γλώσσα


- να ακούν προσεκτικά ένα κείμενο που κάποιος τους διαβάζει μέσα από την παρουσίαση του στο

PowerPoint.

- να περιγράφουν.

- να εξηγούν και να ερμηνεύουν.

- να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη επιχειρηματολογία.

Παιδί και Μαθηματικά


- να κατανοούν απλές χωρικές σχέσεις.

- να εμπλουτίζουν τη γλώσσα και με λέξεις που συνδέονται με τα μαθηματικά, να επικοινωνούν

και να αξιοποιούν την τεχνολογία.

- να «ερμηνεύουν» γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλλει μέσα από διαδικασίες

παρατήρησης και περιγραφής, σύγκρισης.

- να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους αριθμούς.

Παιδί και Περιβάλλον (Ανθρωπογενές Περιβάλλον)


- να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας.

- να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία.

- να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία.

- να διαβάζουν απλά σύμβολα, σχεδιαγράμματα, χάρτες.

- να διερευνούν το χώρο και να προσανατολίζονται σε σχέση με σταθερά σημεία αναφοράς.

- να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης.

Παιδί και Δημιουργία και Έκφραση (Εικαστικά)


- να γνωρίζουν έργα τέχνης σπουδαίων καλλιτεχνών.

- να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα για να ζωγραφίσουν.

Παιδί και Δημιουργία και Έκφραση (Φυσική Αγωγή)


- Να αναπτύσσουν την κινητικότητά τους.

Β. Δεξιότητες

Οι δεξιότητες που έχουμε ως στόχους στο συγκεκριμένο σενάριο είναι:

- Επικοινωνία (ομιλία, ακρόαση, ανάγνωση, γραφή, επιχειρηματολογία, διάλογος, συζήτηση

κλπ.)

- Συνεργασία με άλλα άτομα (σε ομάδες και σε ζευγάρια)

- Χρήση ποικίλων πηγών και εργαλείων πληροφόρησης και επικοινωνίας

- Ικανότητα της κριτικής επεξεργασίας πληροφοριών

- Ικανότητα της δημιουργικής επινόησης και της ευαίσθητης αντίληψης της τέχνης

- Επίλυση καταστάσεων προβληματισμού

- Λήψη αποφάσεων

Γ. Στόχοι που αφορούν σε στάσεις και αξίες

Γενικότερα επιδιώκουμε τα παιδιά να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην παρατήρηση έργων

ζωγραφικής (π.χ. Μόνα Λίζα) και μνημείων χρησιμοποιώντας ως κύριο όχημα τις Τεχνολογίες

Πληροφοριών και Επικοινωνιών.

Κατηγορία λογισμικού – συνδυασμός κατηγοριών λογισμικού

Θα χρησιμοποιήσουμε τις παρακάτω κατηγορίες λογισμικών:

Λογισμικά γενικής χρήσης

- Επεξεργαστής κειμένου (Word)

- Λογισμικό παρουσίασης (PowerPoint)

Λογισμικά γνωστικών αντικειμένων

- Εφαρμογές διαδικτύου (Google, Google Earth)

- Tuxpaint

- Windows Movie Maker

Λογισμικά Εννοιολογικής Χαρτογράφησης

- Kidspiration

Λογισμικά Διαδραστικού πίνακα

- SmartNotebook 11

Επιλέγουμε το Word, TuxPaint, Google για να παροτρύνουμε τα παιδιά να πειραματιστούν με

το αλφαβητικό και αριθμητικό σύστημα γραφής. Γράφουν το όνομά τους στις ζωγραφιές τους,

μικρά κείμενα, την ημερομηνία, τις λέξεις κλειδιά για τις διερευνήσεις τους στο διαδίκτυο.

Με το Word υλοποιούμε γραφικές ασκήσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη νοητικών και

μαθητικών δεξιοτήτων, αλλά και της ανάγνωσης και γραφής. Έχουν σχεδιαστεί από τον

εκπαιδευτικό με διαβαθμισμένο δείκτη δυσκολίας και είναι βασισμένες σε ήδη βιωμένους

στόχους.

Χρησιμοποιούμε τα λογισμικά σχεδίασης (Word, Tuxpaint, Clipart) γιατί η ζωγραφική και

όλα τα σχεδιαστικά εργαλεία που περιλαμβάνει είναι στα άμεσα ενδιαφέροντα των παιδιών.

Μπορούν να εργαστούν ατομικά ή ομαδικά. Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν

ελεύθερα και να δημιουργήσουν ένα έργο χρησιμοποιώντας πρωτότυπα εργαλεία. Αποκτούν

νέες εμπειρίες με τα χρώματα και τα σχήματα, σχεδιάζουν, χρωματίζουν, γράφουν το όνομά

τους, την ημερομηνία, αποθηκεύουν τα έργα τους σε φακέλους με το όνομα τους, τα

εκτυπώνουν. Κάποια παιδιά προχωρούν γρήγορα χρησιμοποιώντας τα εργαλεία Copy και Paste

ή το μεγενθυντικό φακό. Μέσα από ποικίλες δραστηριότητες που μπορούμε να κάνουμε με

αυτά τα λογισμικά ενισχύεται η δυναμική του διερευνητικού-δημιουργικού παιχνιδιού.

Το λογισμικό Παρουσιάσεων (PowerPoint) μπορεί να υποστηρίξει διδασκαλίες με πολλούς

και ποικίλους τρόπους και να βοηθήσει στην ανάπτυξη του οπτικού εγγραμματισμού και του

εγγραμματισμού των μέσων. Το PowerPoint μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εποπτικό μέσο

διδασκαλίας, αλλά και για παρουσιάσεις της εργασίας των παιδιών προσχολικής ηλικίας

Χρησιμοποιώντας το Google τα παιδιά ανακαλύπτουν ένα νέο εργαλείο διερεύνησης. Οι

ιστοεξερευνήσεις διευρύνουν τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες των παιδιών. Ενισχύουν την ευελιξία

της σκέψης, την ανάπτυξη πρωτοβουλίας, κριτικής επεξεργασίας πληροφοριών, τη χρήση

ποικίλων πηγών και εργαλείων πληροφόρησης.

Το λογισμικό οπτικοποίησης Google Earth παρέχει δορυφορικές εικόνες μεγάλης ευκρίνειας

για όλη τη γη. Οι εικόνες αυτές συνδυάζονται με χάρτες και διάφορες άλλες πληροφορίες. Ο

χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη και να επιλέξει το ύψος από το οποίο

θα κάνει την πλοήγηση αυτή

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια αποτελούν μέρος της παγκόσμιας κουλτούρας και του πολιτισμού.

Τα παιδιά γοητεύονται από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με αποτέλεσμα να αφιερώνουν

οικειοθελώς μεγάλο ποσοστό από τον προσωπικό τους χρόνο παίζοντας παιχνίδια στον

ηλεκτρονικό υπολογιστή ή σε παιχνιδομηχανές. Το αίσθημα ελέγχου, η περιέργεια και η

φαντασία. που αναπτύσσεται σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι αποτελεί κίνητρο για την

ενασχόληση των χρηστών. Ταυτόχρονα αρκετές έρευνες έδειξαν ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια

επαναπρογραμματίζουν τη σκέψη των χρηστών και αναπτύσσουν νέες γνωστικές λειτουργίες

και ικανότητες. Η έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο εστιάζεται στο κατά πόσο μπορούμε να

εκμεταλλευτούμε τις ιδιότητες αυτές των ηλεκτρονικών παιχνιδιών με σκοπό να

χρησιμοποιηθούν κατά την μαθησιακή διαδικασία. Οι μέχρι τώρα έρευνες δείχνουν ότι αυτό

είναι εφικτό αρκεί να τηρούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις όπως είναι τα προκαθορισμένα

σενάρια, η ακρίβεια περιεχομένου, η αποθήκευση κατάστασης, οι πληροφορίες για τον

εκπαιδευτικό, ο ήχος, η προοδευτικότητα δυσκολίας, η διασύνδεση με το χρήστη, η πρόκληση

για συνεργασία, ο πραγματικός κόσμος και ο χρόνος.

Το Jigsaw Puzzle Creator ή Jigs@w Puzzle 2 Λογισμικό δημιουργίας και σύνθεσης παζλ που

βοηθά στην ανάπτυξη οπτικής παρατηρητικότητας, χωρικών και μαθηματικών εννοιών.

Το Windows Movie Maker είναι ένα εργαλείο επεξεργασίας βίντεο που επιτρέπει την εύκολη

δημιουργία ταινιών και εμπλουτισμό τους με ήχο, εικόνες και κείμενο. Αποτελεί ένα χρήσιμο

εργαλείο στο χώρο της εκπαίδευσης τόσο ως εποπτικό μέσο διδασκαλίας όσο και ως μέσο

παρουσίασης της δουλειάς των παιδιών.

To λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration ανήκει – μαζί με άλλα παρεμφερή

λογισμικά Εννοιολογικής χαρτογράφησης – στα περιβάλλοντα ποιοτικής μοντελοποίησης τα

οποία αναπαριστούν γνώσεις που δεν είναι δυνατόν να εκφραστούν με μετρήσιμο τρόπο. Η

εννοιολογική χαρτογράφηση αποτελεί ένα τρόπο αναπαράστασης και επικοινωνίας της γνώσης

με βασικό χαρακτηριστικό την αναπαράσταση των σχέσεων που υπάρχουν ανάμεσα στις

έννοιες που δομούν ένα συγκεκριμένο θέμα. Η κατασκευή εννοιολογικών χαρτών συνεισφέρει

στην εκπαιδευτική διαδικασία ως μέσο για την οργάνωση του περιεχομένου κάποιου

μαθήματος από τον εκπαιδευτικό, ως εποπτικό μέσο παρουσίασης υλικού στους μαθητές, ως

εργαλείο αξιολόγησης, ως εργαλείο ανάδυσης, καταγραφής των αναπαραστάσεων των

μαθητών. Το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration αποτελεί ένα ανοικτό

υπολογιστικό περιβάλλον, ο παιδαγωγικός σχεδιασμός του οποίου βασίζεται στη θεωρία της

οπτικής μάθησης και στον εποικοδομιτισμό.

Το λογισμικό SmartNotebook 11 για το διαδραστικό πίνακα είναι ταυτόχρονα ένα εργαλείο

παρουσιάσεων, καταγραφής του μαθήματος, μία πλατφόρμα διαδραστικών εφαρμογών καθώς

και ένα εργαλείο κατασκευής εκπαιδευτικού λογισμικού. Το εκπαιδευτικό υλικό μπορεί να

αποτελείται από μεμονωμένες δραστηριότητες (π.χ. ένας χάρτης, ένα ερωτηματολόγιο, ένα

βίντεο, κ.α.), είτε να αποτελεί το εποπτικό και υποστηρικτικό υλικό ενός σύνθετου και

ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού σεναρίου.

Διάρκεια

Η εκτιμώμενη διάρκεια του εκπαιδευτικού σεναρίου είναι τρεις εβδομάδες. Οι δραστηριότητες που

περιέχει όσον αφορά την εφαρμογή τους μέσα στην τάξη έχουν διάρκεια 25-45 λεπτά. Η διάρκεια

τους ωστόσο μπορεί να μειωθεί ή να αυξηθεί ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα δείξουν τα παιδιά

κατά τη συμμετοχή τους.

Οργάνωση τάξης και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Μέσα στη τάξη έχουμε οργανώσει την γωνιά του ηλεκτρονική υπολογιστή.

Η γωνιά περιλαμβάνει:

- Τρεις υπολογιστές

- Διαδραστικό πίνακα συνδεδεμένο με έναν από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

- Κάμερα, μικρόφωνο, ηχεία, προβολικό μηχάνημα, cd.

- Εκτυπωτή, ψηφιακή φωτογραφική μηχανή

Ο υπολογιστής θα πρέπει να έχει δυνατότητα σύνδεσης:

- στο διαδίκτυο (μηχανές αναζήτησης, ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες, εκπαιδευτικές πύλες κλπ.)

- με διάφορα λογισμικά γενικής χρήσης, ανοικτού και κλειστού τύπου (επεξεργαστή κειμένου,

βοηθήματα ζωγραφικής, λογισμικό παρουσίασης).

Τα παιδιά εργάζονται σε ομάδες των δύο ή τριών ατόμων τόσο σε ελεύθερες δραστηριότητες

όσο και σε οργανωμένες δραστηριότητες από τον εκπαιδευτικό στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού

σεναρίου ή ενός συγκεκριμένου στόχου. Σκοπός μας είναι να μην επικρατεί συνωστισμός στη

γωνιά υπολογιστή και οι ομάδες να εργάζονται ακολουθώντας κανόνες που αφορούν τόσο στη

διάρκεια όσο και στην συχνότητα εμπλοκής των παιδιών στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Περιγραφή και αξιολόγηση του σεναρίου

Η διδακτική μέθοδος που θα ακολουθήσουμε είναι η θεματική προσέγγιση μέσω της μεθόδου

Project. Επομένως θα αναπτύξουμε το εκπαιδευτικό σενάριο μας βασιζόμενοι στις τέσσερις

φάσεις ανάπτυξης της μεθόδου Project οι οποίες είναι:

- Αναζήτηση – διερεύνηση του θέματος (Φάση προβληματισμού)

- Σχεδιασμός δραστηριοτήτων

- Διεξαγωγή δραστηριοτήτων (φάση υλοποίησης)

- Αξιολόγηση

Α ΦΑΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ-ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ (ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ-ΕΝΑΥΣΜΑ)

Ένα λιοντάρι στο Παρίσι, μια ψηφιακή ιστορία στην τάξη μας

Ημερομηνία παρέμβασης: 10/10/2013

Στόχοι:

Τα παιδιά ενθαρρύνονται:

- να ακούν προσεκτικά ένα κείμενο που κάποιος τους διαβάζει μέσα από την παρουσίαση του στο

PowerPoint (Παιδί και Γλώσσα).

- να συζητούν (Παιδί και Γλώσσα).

- να εξοικειώνονται με την ενέργεια του κλικ στον Η/Υ και της αφής στο διαδραστικό πίνακα

(Παιδί και Πληροφορική).

Διάρκεια: 40 λεπτά

Προετοιμασία PowerPoint της ιστορίας από τον εκπαιδευτικό: Σκανάρουμε τις εικόνες της

ιστορίας και τις αποθηκεύουμε σε σχετικό φάκελο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Εισάγουμε τις

εικόνες της ιστορίας σε παρουσίαση στο Powerpoint. Σε κάθε εικόνα απομονώνουμε τον ήρωα της

ιστορίας (λιοντάρι), του αφαιρούμε το φόντο και του προσθέτουμε κίνηση. Η διαδρομή που

ακολουθούμε είναι: Κινήσεις → Προσθήκη κίνησης → Έναρξη: Με κλικ → Διάρκεια: 02.00.

Περιγραφή δραστηριότητας: Αρχικά δείχνουμε στα παιδιά το βιβλίο «Ένα λιοντάρι στο Παρίσι»

(εκδ. Κόκκινο) και τους προτείνουμε να το

διαβάσουμε μέσα από Παρουσίαση του Powerpoint με

τη χρήση διαδραστικού πίνακα. Τα παιδιά

συμμετέχουν στη διαδικασία πραγματοποιώντας την

αλλαγή των διαφανειών στο διαδραστικό πίνακα

κάνοντας κλικ πάνω στην οθόνη με τη χρήση της

αφής. Παράλληλα με την ίδια διαδικασία (πατώντας

κλικ) ενεργοποιούν και τον κεντρικό ήρωα της

ιστορίας. Στη συνέχεια, η ομάδα ανταλλάζει απόψεις

και εκφράζει συναισθήματα για το παραμύθι που

ακούστηκε και τα παιδιά εκδηλώνουν ενδιαφέρον να

ασχοληθούν με την Μόνα Λίζα, η οποία ήταν το πρώτο πρόσωπο που χαμογέλασε στο μοναχικό

λιοντάρι που βρέθηκε στην Πόλη του Παρισιού.

Προστιθέμενη αξία: 1. Η χρήση του λογισμικού παρουσίασης (PowerPoint) για την ανάγνωση του

παραμυθιού κινητοποιεί το ενδιαφέρον των παιδιών, βοηθά στην αυτοσυγκέντρωσή τους και στην

μείωση ενοχλητικών συμπεριφορών. 2. Η χρήση του διαδραστικού πίνακα είναι ιδανική για τη

συγκέντρωση και οργάνωση της συζήτησης μέσα στην τάξη. Η προβολή μέσα από το διαδραστικό

πίνακα παρέχει ευκαιρίες για την ανάδυση ερωτήσεων και κινητοποιεί την ανακάλυψη, την κριτική

ανάγνωση και την παραγωγή ερμηνειών. Παράλληλα αυξάνει το κίνητρο για συμμετοχή στη

μαθησιακή διαδικασία και δημιουργεί μια πιο ενδιαφέρουσα και ελκυστική μαθησιακή

ατμόσφαιρα. Τέλος, διευκολύνεται η ανάπτυξη του οπτικού εγγραμματισμού, καθώς τα παιδιά

δημιουργούν νοήματα από τα οπτικά ερεθίσματα που τους παρέχονται.

Β΄ ΦΑΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ

Στη συνέχεια, τα παιδιά προτείνουν τι

θέλουν να μάθουν για την Μόνα Λίζα και

σχεδιάζουν σχετικές δραστηριότητες

προσπαθώντας να κατανοήσουν το

μυστηριώδες πρόσωπό της. Προτάσεις

δραστηριοτήτων μπορεί να κάνει και ο

εκπαιδευτικός, εφόσον αποτελεί κι αυτός

μέλος της ομάδας. Οι προτάσεις τους

καταγράφονται αρχικά σε σχετικό

αραχνόγραμμα σε χαρτί του μέτρου και στη

συνέχεια δημιουργούμε μια εννοιολογική χαρτογράφηση στο λογισμικό Κidspiration.

Προστιθέμενη αξία: Ο εννοιολογικός χάρτης με τη βοήθεια του λογισμικού Kidspiration

χρησιμοποιείται ως ένα είδος καταγραφής και απεικόνισης του καταιγισμού ιδεών (brainstorming)

των παιδιών σε σχέση με το τι θέλουν να μάθουν για την Μόνα Λίζα, ενώ παράλληλα βοηθά στην

καλύτερη οργάνωση των δραστηριοτήτων που πρόκειται να υλοποιηθούν στην τάξη.

Γ΄ ΦΑΣΗ

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

1Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΩΣ ΑΙΣΘΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΣΤΟ

ΠΑΡΙΣΙ ΤΗΣ ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ

Ένα λιοντάρι στο Παρίσι … τι συναισθήματα έχει;


Μαθησιακή περιοχή: Παιδί και Περιβάλλον (Ανθρωπογενές Περιβάλλον)

Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

Στόχοι:


- Να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας (Παιδί και Περιβάλλον)

- Να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία (Παιδί και

Περιβάλλον)

- να επιλέγουν με το ποντίκι (π.χ. έτοιμο σχήμα, σχέδιο ή εικόνα) και να χρησιμοποιούν

κατάλληλο λογισμικό για να εκτελέσουν παιχνίδια εξερεύνησης και επίλυσης απλών

προβλημάτων (Παιδί και Πληροφορική).

Περιγραφή δραστηριότητας: Σε πρώτη φάση η ομάδα συγκεντρώνεται σε ολομέλεια και σε χαρτί

Α3 που στο κέντρο του έχουμε εκτυπώσει το λιοντάρι της ιστορίας

καταγράφουμε τα συναισθήματα του λιονταριού κατά τη διάρκεια της

διαδρομής του στους δρόμους και τα μνημεία του Παρισιού. Αφού

σημειωθούν τα συναισθήματα τα παιδιά ζωγραφίζουν κάτω ή δίπλα σε κάθε

συναίσθημα ένα πρόσωπο με την ανάλογη συναισθηματική έκφραση.

Στην δεύτερη φάση εφαρμόζουμε την ίδια διαδικασία με το λογισμικό

Kidspiration με

τη συμβολή του

διαδραστικού

πίνακα. Γράφουμε στον καμβά

σχεδίασης το θέμα του

εννοιολογικού χάρτη (Λιοντάρι)

μέσα σε ένα αντικείμενο σύμβολο

(add symbol), εισάγουμε λέξεις που

έχουν σχέση με τις έννοιες που το

αφορούν. Στη δεξιά πλευρά της

οθόνης πατάμε πάνω στο πορτοκαλί

τριγωνάκι και επιλέγουμε την

κατηγορία εικόνων που μας

ενδιαφέρει (π.χ. funny faces). Μετά

πατάμε πάνω στην εικόνα που

θέλουμε και την σύρουμε την (έχοντας πατημένο το ποντίκι) μέσα στο χάρτη. Στη συνέχεια,

επιλέγουμε το αντικείμενο από το οποίο θέλουμε να ξεκινά η ένωση πατώντας πάνω του. Ύστερα

πατάμε πάνω στο κουμπί σύνδεσης (link symbols) και μετακινούμε το ποντίκι προς το αντικείμενο

που θέλουμε να συνδέσουμε. Το αντικείμενο αυτό έχει τώρα ένα πράσινο περίγραμμα. Όταν

αφήσουμε το ποντίκι θα προσέξουμε ότι τα δύο αντικείμενα είναι τώρα συνδεδεμένα με ένα βέλος.

Πατώντας πάνω στο βέλος μπορούμε να γράψουμε τη σχέση που έχει το ένα αντικείμενο με το

άλλο. Κάθε παιδί εισάγει μια εικόνα – πρόσωπο στον εννοιολογικό χάρτη σχετική με τη

συναισθηματική κατάσταση του λιονταριού και προσπαθεί με τη δική μας βοήθεια να

πραγματοποιήσει και τις συνδέσεις.

Προστιθέμενη αξία: Η Εννοιολογική Χαρτογράφηση ή Χαρτογράφηση εννοιών (Concept

Mapping), συµβάλλει σηµαντικά στην κατανόηση και αποσαφήνιση εννοιών και των µεταξύ τους

συνδέσεων. Διευκολύνει τη γνώση µε την επιλογή και οργάνωση των εννοιών – κλειδιών (Key

concepts) σε µια δεδοµένη περιοχή µελέτη, όπως στην περίπτωσή μας τα συναισθήματα του

λιονταριού. Επιπλέον η κατασκευή του συγκεκριμένου εννοιολογικού χάρτη βοηθά στην ανάδυση

του γραμματισμού: με την κατάτμηση των τμημάτων μιας πρότασης που εκφέρεται προφορικά και

την γραφική της απεικόνιση στο τρίπτυχο (έννοια -συνδετική λέξη - έννοια), τα παιδιά

προσχολικής ηλικίας αρχίζουν να κατανοούν την έννοια της αποκωδικοποίησης των τμημάτων

μιας πρότασης, δηλαδή των λέξεων.

2Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΗΝ ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ

Παρατηρώντας τη Μόνα Λίζα


Μαθησιακή περιοχή: Παιδί και Δημιουργία και Έκφραση: Εικαστικά


Στόχοι:


- να γνωρίζουν έργα τέχνης σπουδαίων καλλιτεχνών (Παιδί και Δημιουργία και Έκφραση:

Εικαστικά)

- να περιγράφουν (Γλώσσα)

- να εξηγούν και να ερμηνεύουν (Γλώσσα)

Περιγραφή δραστηριότητας: Τα παιδιά κάθονται σε ολομέλεια στον διαδραστικό πίνακα και τους

προτείνουμε να πληκτρολογήσουμε στον φυλλομετρητή ιστοσελίδων

(π.χ. Google Chrome) την ηλεκτρονική διεύθυνση

http://musee.louvre.fr/oal/joconde/indexEN.html) για να δούμε την

Μόνα Λίζα.

Ενδεικτικές ερωτήσεις που μπορούμε να κάνουμε είναι (Κάντζου,

2011):

- Τι μπορούμε να ανακαλύψουμε για το πρόσωπο που βλέπουμε στο

πορτρέτο;

- Παρατηρώντας το πρόσωπο της Μόνα Λίζα μπορείτε να πείτε τι

αισθάνεται αυτή τη στιγμή;

- Παρατηρώντας τον πίνακα πιστεύετε πως το πρόσωπο που

εικονίζεται είναι πλούσιο ή φτωχό; Από που το καταλαβαίνετε;

- Παρατηρώντας τον πίνακα πιστεύετε πως το πρόσωπο που

http://musee.louvre.fr/oal/joconde/indexEN.html

εικονίζεται εργάζεται; Υπάρχουν κάποια στοιχεία στον πίνακα που να δείχνουν τι δουλειά μπορεί

να κάνει;

- Το πρόσωπο που βλέπετε στον πίνακα θα θέλατε να το συναντήσετε; Γιατί; Αν όχι γιατί;

- Εσείς, πως αισθάνεστε όταν κοιτάτε τη Μόνα Λίζα;

- Πως αισθανόταν ο ζωγράφος όταν ζωγράφισε τη Μόνα Λίζα;

Προστιθέμενη αξία: Τα παιδιά ανακαλύπτουν ένα νέο εργαλείο διερεύνησης. Οι ιστοεξερευνήσεις

διευρύνουν τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες των παιδιών. Ενισχύουν την ευελιξία της σκέψης, την

ανάπτυξη πρωτοβουλίας, της κριτικής επεξεργασίας, πληροφοριών, τη χρήση ποικίλων πηγών και

εργαλείων πληροφόρησης. Παράλληλα, ενισχύεται η οπτική τους παρατηρητικότητα, γιατί έχουν

την δυνατότητα να παρατηρήσουν καλύτερα λεπτομέρειες του πίνακα ζωγραφικής μέσω του

διαδραστικού πίνακα.

3Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΟΙΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ ΤΗΝ ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ

Ποιος είναι ο αγαπημένος πίνακας του Leonardo;

Ημερομηνία παρέμβασης:1/11/2013

Μαθησιακή περιοχή: Παιδί και Μαθηματικά

Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες

Στόχοι;


- Να εμπλουτίζουν τη γλώσσα και με λέξεις που συνδέονται με τα μαθηματικά, να επικοινωνούν

και να αξιοποιούν την τεχνολογία (Μαθηματικά)

- να «ερμηνεύουν» γενικά στοιχεία του κόσμου που τα περιβάλλει μέσα από διαδικασίες

παρατήρησης και περιγραφής, σύγκρισης (Μαθηματικά)

- να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους αριθμούς (Μαθηματικά).

- να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης (Παιδί και

Περιβάλλον).

- Να επιλέγουν με το ποντίκι με το ποντίκι εργαλείο σχεδίασης, χρώμα από την παλέτα, έτοιμο

σχέδιο ή σχήμα (Πληροφορική)

- Να αναπτύσσουν την κινητικότητά τους (Φυσική Αγωγή)

Περιγραφή δραστηριότητας: Δημιουργούμε στο Windows Live Movie Maker ένα βίντεο το

οποίο αποτελείται από ένα μικρό απόσπασμα

ενός εκπαιδευτικού βίντεο κινουμένων σχεδίων

(http://www.youtube.com/watch?v=_Tlpt20wwH

w&list=UUydXYPSozakxcycoyZe6Rzw,

http://gettingtoknow.com/video-

previews/#!prettyPhoto) που παρουσιάζει τον

Ιταλό ζωγράφο Leonardo Da Vinci να μιλά για τη

ζωή του, αλλά χωρίς να αποκαλύπτει ποιο είναι το πιο αγαπημένο και διάσημο έργο του και

προσθέτουμε και κάποια από τα σημαντικότερα έργα

του μεγάλου Ιταλού καλλιτέχνη. Παρακολουθούμε το

νέο βίντεο που έχουμε φτιάξει μαζί με τα παιδιά και στη

συνέχεια τους ζητάμε να συμπληρώσουν ένα φύλλο

εργασίας όπου πρέπει να σημειώσουν ποιο θεωρούν ότι

είναι το πιο αγαπημένο έργο ζωγραφικής μέσα από ένα

σύνολο έργων ζωγραφικής του καλλιτέχνη. Ύστερα σε

http://www.youtube.com/watch?v=_Tlpt20wwHw&list=UUydXYPSozakxcycoyZe6Rzw



http://gettingtoknow.com/video-previews/



ολομέλεια τα παιδιά συμπληρώνουν με τη σειρά ένα στατιστικό διάγραμμα με εικονογράμματα στο

διαδραστικό πίνακα όπου μέσα από τις επιλογές των παιδιών φάνηκε ποιο έργο τέχνης θεωρούσε η

πλειοψηφία ότι αγαπούσε περισσότερο ο L. Da Vinci. Μόλις συμπληρωθεί το διάγραμμα τα

παιδιά το «διαβάζουν», περιγράφουν τις πληροφορίες που παρουσιάζουν και καταμετρούν τα

αποτελέσματα των επιλογών τους. Στη συνέχεια, οι καταμετρήσεις μεταγράφονται από τα ίδια σε

ένα Word, αφού πρώτα σημειώθηκαν σε ένα απλό χαρτί, εκτυπώνονται και αναρτώνται στον

πίνακα ανακοινώσεων της τάξης μας. Μετά, βλέπουμε μαζί με τα παιδιά το τέλος του βίντεο και

ανακαλύπτουμε ότι το σημαντικότερο έργο ζωγραφικής του Leonardo Da Vinci ήταν η Μόνα Λίζα.

Τα παιδιά, δηλαδή, διαπιστώνουν ότι το έργο που θεώρησε η ομάδα ως το πιο αγαπημένο έργο του

καλλιτέχνη, είναι πράγματι αυτό. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο καλλιτέχνης δεν

ταξίδευε πουθενά χωρίς να έχει στις αποσκευές του το συγκεκριμένο πίνακα. Τέλος, τα παιδιά

υποδύονται τον Leonardo Da Vinci και κινούνται στο χώρο κρατώντας ένα πινέλο και τον

αγαπημένο τους πίνακα ζωγραφικής τη Μόνα Λίζα.

Προστιθέμενη αξία: Η χρήση του διαδραστικού πίνακα είναι ιδανική για τη συγκέντρωση και

οργάνωση της συζήτησης μέσα στην τάξη. Η χρήση του λογισμικού Notebook 11 διευκολύνει τη

δημιουργία διαφόρων φύλλων εργασίας (π.χ. διάγραμμα με εικονογράμματα). Παράλληλα αυξάνει

το κίνητρο για συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία και δημιουργεί μια πιο ενδιαφέρουσα και

ελκυστική μαθησιακή ατμόσφαιρα. Τέλος, διευκολύνεται η ανάπτυξη του οπτικού

εγγραμματισμού, καθώς τα παιδιά δημιουργούν νοήματα από τα οπτικά ερεθίσματα του φυσικού

και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Η χρήση του YouTube ως υποστηρικτικό εργαλείο για να οδηγηθούν τα παιδιά στην επίλυση ενός

προβλήματος αποτελεί έναν ελκυστικό τρόπο μάθησης και προσφέρει αυξημένη παρακίνηση των

μαθητών. Προσφέρει ισχυρό κίνητρο για μάθηση, γιατί συνδέεται με το «φαινόμενο υπεροχή της

εικόνας», η οποία εξηγεί ότι οι έννοιες και οι ιδέες είναι πιθανότερο να τις θυμόμαστε αν

παρουσιάζονται ως εικόνες αντί για λέξεις. Ο ρεαλισμός και το πλούσιο συμβολικό σύστημα που

προσφέρει το βίντεο στη συγκεκριμένη ιστορία βοηθά στην ανάπτυξη συναισθημάτων, την

παρακίνηση σε δράση και την καλλιέργεια στάσεων. Επιπρόσθετα, τα παιδιά με τη χρήση του

Word χρησιμοποιούν το πληκτρολόγιο για γραπτή επικοινωνία. Εξερευνούν συμβολικές

αναπαραστάσεις και αναπτύσσουν έννοιες γραμματισμού, όπως η κατεύθυνση της γραφής, η σειρά

κλπ.

4Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ

Το λιοντάρι … αναζητά τον Πύργο του Άιφελ και το Μουσείο του Λούβρου




Στόχοι:


- Να γνωρίζουν έργα τέχνης σπουδαίων καλλιτεχνών (Εικαστικά)

- Να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας (Παιδί και Περιβάλλον)

- Να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία (Παιδί

και Περιβάλλον)

- Να διαβάζουν απλά σύμβολα, σχεδιαγράμματα, χάρτες (Παιδί και Περιβάλλον)

- Να διερευνούν το χώρο και να προσανατολίζονται σε σχέση με σταθερά σημεία αναφοράς

(Παιδί και Περιβάλλον)

Περιγραφή δραστηριότητας: Με αφορμή την ιστορία «Ένα λιοντάρι στο

Παρίσι» και ένα παιχνίδι ταύτισης εικόνων της ιστορίας με φωτογραφίες

που αφορούν αξιοθέατα του Παρισιού, τα παιδιά ζητούν να δούμε το

Μουσείο του Λούβρου που κατοικεί η Μόνα Λίζα, και τον Πύργο του

Άιφελ στην κορυφή του οποίου είχε ανέβει το λιοντάρι, ο ήρωας της

ιστορίας. Αρχικά, καθόμαστε σε ολομέλεια στη γωνιά της συζήτησης και

τους δείχνουμε μια υδρόγειο σφαίρα. Εντοπίζουμε πρώτα την Ελλάδα και

στη συνέχεια την Γαλλία και την πρωτεύουσά της το Παρίσι. Τα παιδιά όμως παρατηρούν ότι δεν

μπορούμε να δούμε που βρίσκεται ο Πύργος του Άιφελ και το Λούβρο. Τότε τους προτείνουμε να

τα δούμε μέσω του διαδραστικού πίνακα και του λογισμικού

Google Earth. Καθόμαστε σε ολομέλεια και ανοίγουμε το

σχετικό λογισμικό. Τους εξηγούμε ότι το συγκεκριμένο

λογισμικό είναι σαν την υδρόγειο που χρησιμοποιήσαμε πριν

από λίγο. Ρωτάμε τα παιδιά σε ποιο αξιοθέατο θέλουν να

ταξιδέψουμε πρώτα και ξεκινάμε την περιήγηση στο Παρίσι.

Στο πεδίο της αναζήτησης γράφουμε αρχικά «Πύργος του

Άιφελ» και κάνοντας κλικ πάνω του βλέπουμε τον πύργο

του Άιφελ τρισδιάστατο. Τα παιδιά μπορούν να

χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία πλοήγησης χρησιμοποιώντας το στυλό του διαδραστικού πίνακα για

να μετακινήσουν τον πύργο του Άιφελ. Δείχνουμε στα παιδιά πως λειτουργεί η ράβδος μεγέθυνσης

– σμίκρυνσης του αντικειμένου και εκείνα με τη σειρά κλικάρουν στο + ή το – ανάλογα με το αν

επιθυμούν να μεγεθύνουν ή να μικρύνουν τον Πύργο του Άιφελ. Επιπρόσθετα, τους

παρουσιάζουμε την λειτουργία Street View, όπου τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να δουν τον

Πύργο του Άιφελ από το έδαφος. Τα παιδιά ρωτούν αν μπορούμε να βάλουμε το λιοντάρι σε αυτήν

περιήγηση στον Πύργο του Άιφελ. Τότε τους δείχνουμε τη λειτουργία της εισαγωγής φωτογραφίας

που εμφανίζεται στην Προσθήκη. Μόλις εισάγουμε την εικόνα τα παιδιά μπορούν να την βρουν

αναζητώντας την ονομασία της π.χ. ΛΙΟΝΤΑΡΙ στην

Πλευρική Εργαλειοθήκη στην ενότητα «Μέρη μου»και

κάνοντας διπλό κλικ πάνω της εμφανίζεται στον Πύργο του

Άιφελ. Στη συνέχεια, τα παιδιά προτείνουν να εισάγουμε και

τις ζωγραφιές που είχαν κάνει με τον Πύργο του Άιφελ.

Επαναλαμβάνουμε, λοιπόν τη διαδικασία εισαγωγής και για

τα έργα των παιδιών που αποθηκεύονται με το όνομα τους για

να μπορούν στη συνέχεια να κλικάρουν πάνω τους με το

στυλό του διαδραστικού πίνακα και να μεγεθύνουν ή να

μικρύνουν τις ζωγραφιές τους χρησιμοποιώντας τη ράβδο μεγέθυνσης – σμίκρυνσης. Μετά

πραγματοποιούμε την ίδια διαδικασία και για το Μουσείο του Λούβρου στο οποίο βρίσκεται η

Μονα Λίζα.

Υποσημείωση: Η δραστηριότητα επαναλήφθηκε και στους τρεις υπολογιστές της τάξης, όπου τα

παιδιά σε ζευγάρια χρησιμοποιούν τα εργαλεία πλοήγησης.

Προστιθέμενη αξία: Το Google Earth είναι μια αλληλεπιδραστική, εικονική υδρόγειος που μας

επιτρέπει να βρίσκουμε και να εξερευνάμε σχεδόν οποιαδήποτε

τοποθεσία στον πλανήτη μας. Παρέχει ρεαλιστική χρήση των

χρωμάτων και των μορφών μιας περιοχής με μεγαλύτερη εγκυρότητα

από τους συμβατικούς χάρτες. Αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο

άμεσου χειρισμού της απόστασης με επακόλουθη αλλαγή μεγέθους

του αντικειμένου. Ο χειρισμός της μεγέθυνσης (+) και της

σμίκρυνσης (-) από τα παιδιά

προσφέρει άμεσες παρατηρήσεις

και αλληλεπιδράσεις στην ομάδα

που αφορούν κτίρια, δρόμους,

ποτάμια κλπ. ενισχύοντας τον

οπτικό εγγραμματισμό των παιδιών. Τέλος, τα παιδιά έχουν τη

δυνατότητα να οπτικοποιούν τις διαφορετικές σε μέγεθος

εικόνες και να συσχετίζουν άμεσα την αλλαγή μεγέθους με τις

χωρικές έννοιες.

5Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Το αινιγματικό πρόσωπο της Μόνα Λίζα!


Μαθησιακή περιοχή: Παιδί και Μαθηματικά


Στόχοι:



Εικαστικά)

- να κατανοούν απλές χωρικές σχέσεις (Παιδί και Μαθηματικά)

- να επιλέγουν με το ποντίκι και να χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό για να εκτελέσουν

παιχνίδια εξερεύνησης και επίλυσης απλών προβλημάτων (Παιδί και Πληροφορική).

Προετοιμασία του ηλεκτρονικού πάζλ από τον εκπαιδευτικό: Ανοίγουμε το λογισμικό Jigs@w

Puzzle 2. Κλικάρουμε την ένδειξη «New Puzzle» και μετά παρουσιάζεται η ένδειξη «Οpen Image

from» και επιλέγουμε το «Local». Ανοίγει παράθυρο και επιλέγουμε κλικάροντας την εικόνα

(Μόνα Λίζα) που θέλουμε και πατάμε «Άνοιγμα». Στη συνέχεια, εμφανίζεται η εικόνα με τη μορφή

πάζλ. Από σχετικό μενού «Εργαλεία» επιλέγουμε τον αριθμό των κομματιών και το σχήμα τους.

Αποθηκεύουμε το πάζλ και κάνουμε δεξί κλικ πάνω στην εικόνα. Πατάμε την ένδειξη Export και

κλικάρουμε το «Exe file» και τέλος «Save As» και αποθηκεύουμε το πάζλ στο αρχείο που θέλουμε.

Περιγραφή δραστηριότητας: Με αφορμή την παρατήρηση του έργου της Μόνα Λίζα του

Leonardo Da Vinci δημιουργούμε στο Jigsaw Puzzle Creator ή Jigs@w Puzzle 2 ένα ηλεκτρονικό

πάζλ με τη Μόνα Λίζα και καλούμε τα παιδιά να το συνθέσουν. Ο αριθμός των κομματιών είναι

οκτώ στο πρώτο επίπεδο δυσκολίας και 12 στο δεύτερο επίπεδο δυσκολίας. Τα παιδιά εργάζονται

σε δυάδες στους τρεις ηλεκτρονικούς υπολογιστές της τάξης, ώστε να υπάρχει αλληλεπίδραση και

ανταλλαγή απόψεων κατά τη διάρκεια της προσπάθειας τους. Τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας σε

μικρές ομάδες συνθέτουν έντυπα πάζλ με τη μορφή της Μόνα Λίζα, μέχρι να έρθει η σειρά τους να

εργαστούν στους υπολογιστές. Στη συνέχεια η ομάδα σε ολομέλεια συζητά τις ομοιότητες και τις

διαφορές μεταξύ ηλεκτρονικού και έντυπου πάζλ. Τέλος,

επαναλαμβάνουμε την σύνθεση του πάζλ στο διαδραστικό

πίνακα, όπου τα παιδιά με τη σειρά σύρουν με το στυλό τα

κομμάτια του πάζλ για να το συνθέσουν.

Προστιθέμενη αξία: Τα πάζλ αναπτύσσουν την ικανότητα

αιτιολόγησης και επίλυσης προβλημάτων. Ακόμα και το

απλούστερο πάζλ απαιτεί από τα παιδιά να σκεφτούν τι κάνουν

καθώς προσπαθούν να το συνθέσουν. Όπως και τα συμβατικά

πάζλ, τα ηλεκτρονικά πάζλ βοηθούν στο συντονισμό χεριού –

ματιού, στην ανάπτυξη της οπτικής παρατηρητικότητας και

στον επιδέξιο χειρισμό του ποντικιού. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τη θεωρία της Πολλαπλής

Νοημοσύνης του Η. Gardner ένα ψηφιακό ή έντυπο πάζλ προσφέρει στα παιδιά τη δυνατότητα να

αναπτύξουν τύπους νοημοσύνης όπως: λογικομαθηματική, χωροαντιληπτική, σωματοκιναισθητική,

γλωσσική, διαπροσωπική.

Η Μόνα Λίζα αλλάζει συναισθήματα.




Στόχοι



Εικαστικά)

- να επιλέγουν με το στυλό του διαδραστικού πίνακα και να χρησιμοποιούν κατάλληλο

λογισμικό για να εκτελέσουν παιχνίδια εξερεύνησης (Παιδί και Πληροφορική)

- να αναπτύσσουν ικανότητες συνεργασίας (Παιδί και Περιβάλλον)

- να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία (Παιδί


Περιγραφή δραστηριότητας: Η παρέμβαση εξελίχθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση

καλούμε τα παιδιά να καθίσουν σε ολομέλεια γύρω

από το διαδραστικό πίνακα. Πληκτρολογούμε την

ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.cite-

sciences.fr/francais/ala_cite/expo/explora/image/mona/

el.php και τους δείχνουμε ότι αν τοποθετήσουμε το

στυλό του διαδραστικού πίνακα πάνω στα διάφορα

συναισθήματα που υπάρχουν δεξιά στην οθόνη

αρχίζουν να

αλλάζουν τα

συναισθήματα

στην

προσωπογραφία

της Μόνα Λίζα.

Τα συναισθήματα που υπάρχουν στο συγκεκριμένο παιχνίδι

είναι: χαρά, λύπη, στενοχώρια, φόβος, θυμός κλπ. Στη

συνέχεια, τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες, όπου κάθε

μέλος της 1ης ομάδας δείχνει στο διαδραστικό πρόσωπο της

Μόνα Λίζα ένα συναίσθημα, ενώ η δεύτερη ομάδα το

παρουσιάζει με παντομίμα. Στη συνέχεια, οι ομάδες αλλάζουν

ρόλους.

Στη δεύτερη φάση τα παιδιά τα παιδιά χωρίζονται σε ζευγάρια

με τυχαίο τρόπο και εργάζονται στους τρεις υπολογιστές της τάξης. Το ένα μέλος του ζευγαριού

κλικάρει πάνω σε συναίσθημα και αυτόματα το βλέπουμε πάνω στο πρόσωπο της Μόνα Λίζα. Τότε

το άλλο μέλος του ζευγαριού δείχνει το συναίσθημα στο δικό του πρόσωπο. Τα υπόλοιπα παιδιά

της τάξης ζωγραφίζουν την Μόνα Λίζα με το συναισθηματική έκφραση που επιθυμούν εκείνα.

Υποσημείωση: Ο χωρισμός των δύο ομάδων

γίνεται μέσω παιχνιδιού. Μέσα σε ένα κουτί

τοποθετούμε κορδέλες δύο χρωμάτων. Κάθε παιδί

παίρνει μια κορδέλα. Η κάθε ομάδα συγκροτείται

από παιδιά που έχουν το ίδιο χρώμα κορδέλα.

Προστιθέμενη αξία: Το ηλεκτρονικό παιχνίδι «Η

Τζοκόντα interactive» βοηθά τα παιδιά να

χειρίζονται με ευκολία το στυλό του διαδραστικού

πίνακα και το ποντίκι του υπολογιστή. Συντελεί

στην άσκηση της οπτικής παρατηρητικότητας, η οποία αποτελεί σημαντική δεξιότητα στα πλαίσια

ανάπτυξης του οπτικού εγγραμματισμού. Παράλληλα, τα παιδιά καθώς εργάζονται σε ομάδες και

ζευγάρια που αλληλεπιδρούν αναπτύσσεται η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ τους. Τέλος,

ενισχύεται το συναισθηματικό λεξιλόγιο των παιδιών, καθώς τα ίδια με όχημα τις ΤΠΕ μαθαίνουν

να αναγνωρίζουν συναισθηματικές εκφράσεις στο αλληλεπιδραστικό πρόσωπο της Μόνα Λίζα και

να τις αποδίδουν τόσο με το δικό τους πρόσωπο όσο και με εικαστική απεικόνιση στο χαρτί.

Βοηθά, δηλαδή, στην ενίσχυση της ενδοπροσωπικής και διαπροσωπικής νοημοσύνης.

Υποσημείωση: Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο παιχνίδι έχει τη δυνατότητα να παιχτεί σε

28 γλώσσες, παρέχοντας την ευκαιρία να γνωρίσουμε συναισθηματικό λεξιλόγιο και σε άλλες

γλώσσες.

http://www.cite-sciences.fr/francais/ala_cite/expo/explora/image/mona/el.php



6Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΠΟΥ ΖΕΙ Η ΜΟΝΑ

ΛΙΖΑ ΚΑΙ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΒΙΝΤΕΟ

Κάτω από τον ουρανό του Παρισιού


Μαθησιακή Περιοχή: Παιδί και Πληροφορική


Στόχοι:


- να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία (Παιδί


- να συνεργάζονται για την παραγωγή ενός έργου και να σέβονται τις απόψεις και την

εργασία των άλλων (Πληροφορική)

- να επιλέγουν με το ποντίκι (Πληροφορική)

- να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης (Παιδί και

Περιβάλλον)

- να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα για να ζωγραφίσουν (Εικαστικά)

Περιγραφή δραστηριότητας: Ζητάμε από τα παιδιά να καθίσουν σε ολομέλεια γύρω από την

τηλεόραση Plasma και τους προβάλουμε το βίντεο «Sous le ciel de Paris» (πηγή ανάσυρσης:

https://vimeo.com/18237376) που παρουσιάζει σε animation κάποια από τα γνωστά αξιοθέατα του

Παρισιού. Τα παροτρύνουμε να εντοπίσουν σε ποια από αυτά είχε πάει ο ήρωας της ιστορίας «Ένα

λιοντάρι στο Παρίσι». Στη συνέχεια, τα παιδιά διαπιστώνουν ότι στο βίντεο που είδαμε δεν

εμφανίζεται η Μόνα Λίζα του L. Da Vinci που υπάρχει στο Λούβρο. Προτείνουμε, λοιπόν, στα

παιδιά να φτιάξουμε ένα δικό μας βίντεο στο οποίο να εμφανίζεται η Μόνα Λίζα και άλλο ένα

αξιοθέατο του Παρισιού που τους αρέσει πολύ. Στη συνέχεια, τους δίνουμε δύο χαρτιά και τους

ζητάμε στο ένα να ζωγραφίσουν την Μόνα Λίζα και στο άλλο τον Πύργο του Άιφελ που έχουν

αποφασίσει ομόφωνα ότι θέλουν να εμφανίζεται και στο δικό μας βίντεο. Αφού ολοκληρωθούν οι

ζωγραφιές, κάθε παιδί τοποθετεί την ζωγραφιά του στο σκάνερ και του δείχνουμε την διαδικασία

της σάρωσης, ώστε να αποθηκευτεί η κάθε ζωγραφιά στον υπολογιστή και να μπορεί στη συνέχεια

να φτιαχτεί το βίντεο. Τα υπόλοιπα παιδιά μέχρι να έρθει η σειρά τους παίζουν ένα παιχνίδι μνήμης

που έχει σχέση με τα αξιοθέατα του Παρισιού και τις εικόνες της ιστορίας και έχει φτιαχτεί στο

Word από τον εκπαιδευτικό. Μόλις σαρωθούν όλες οι ζωγραφιές, καλούμε τα παιδιά να καθίσουν

σε ολομέλεια γύρω από τον διαδραστικό πίνακα και ανοίγουμε το Windows Movie Maker. Τους

εξηγούμε ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα φτιάξουμε το δικό μας βίντεο στο οποίο θα

υπάρχουν οι ζωγραφιές τους. Τους δείχνουμε το εικονίδιο «Προσθήκη βίντεο και φωτογραφιών»

και το κλικάρουμε. Παρατηρούν ότι ανοίγει ένα παράθυρο και εμφανίζονται οι ζωγραφιές τους.

Κλικάρουμε μία ζωγραφιά, πατάμε άνοιγμα και η ψηφιοποιημένη ζωγραφιά εμφανίζεται στο

αρχείο του Movie Maker. Στη συνέχεια, τα παιδιά με τη σειρά και τη δική μας βοήθεια και

επαναλαμβάνουν τη διαδικασία που τους δείξαμε, ώστε να εισαχθούν όλες οι ζωγραφιές στο

βίντεο. Στη συνέχεια, προσθέτουμε και κάποιες εικόνες σε συγκεκριμένες θέσεις που έχουν σχέση

με την ιστορία που έχουμε διαβάσει. Παράλληλα επιλέγουμε ένα από τα θέματα αυτόματης ταινίας,

ώστε να πάρει μορφή το δικό μας βίντεο και προσθέτουμε τίτλο, λεζάντες και τίτλους τέλους.

Τέλος, προσθέτουμε μουσική κλικάροντας τη σχετική ένδειξη και επιλέγουμε από τον υπολογιστή

μας το μουσικό κομμάτι που θα επενδύσει το βίντεο μας. Για να ολοκληρωθεί το βίντεο πατάμε

αποθήκευση ταινίας για υπολογιστή, ανοίγει παράθυρο, δίνουμε όνομα στην ταινία και πατάμε

αποθήκευση. Η ταινία είναι έτοιμη να την δούμε.

https://vimeo.com/18237376

https://vimeo.com/18237376

Προστιθέμενη αξία: Η χρήση του YouTube ή του Vimeo ως υποστηρικτικό εργαλείο για την

άσκηση της οπτικής παρατηρητικότητας παρέχει έναν ελκυστικό τρόπο μάθησης και αυξημένη

παρακίνηση των μαθητών. Προσφέρει ισχυρό κίνητρο για μάθηση, γιατί συνδέεται με το

φαινόμενο «υπεροχή της εικόνας», η οποία εξηγεί ότι οι έννοιες και οι ιδέες είναι πιθανότερο να τις

θυμόμαστε αν παρουσιάζονται ως εικόνες αντί για λέξεις. Επιπρόσθετα, τα παιδιά μέσα από τη

χρήση του Windows Movie Maker συνειδητοποιούν ότι μια εικόνα, ένα σχέδιο, ένα κομμάτι από

φιλμ, μια φωτογραφία από τη στιγμή που θα ψηφιοποιηθεί μπορεί να αποτελέσει εκ νέου

αντικείμενο επεξεργασίας και να του αποδώσουν το νόημα που εκείνα επιθυμούν ή θεωρούν

σωστό. η παραγωγή ενός βίντεο με έργα των ίδιων των παιδιών προωθεί την ανάπτυξη της

επικοινωνίας, της συνεργασίας, το αίσθημα του «ανήκειν σε μια ομάδα» και την αξία της

συλλογικότητας. Τέλος, η χρήση του διαδραστικού πίνακα είναι ιδανική για τη συγκέντρωση και

οργάνωση της συζήτησης μέσα στην τάξη και την διευκόλυνση στην ανάπτυξη της οπτικής

παρατηρητικότητας.

7Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΝΑ ΖΩΓΡΑΦΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ

Το χρωματιστό χαμόγελο της Μόνα Λίζα!


Μαθησιακή περιοχή: Παιδί και Δημιουργία και Έκφραση: Εικαστικά


Στόχοι


- Να αναπτύσσουν την γλώσσα και την επικοινωνία και να αξιοποιούν την Τεχνολογία (Παιδί


- Να κατανοούν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης (Παιδί και

Περιβάλλον).

- να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα για να ζωγραφίσουν (Εικαστικά)

- Να επιλέγουν με το ποντίκι εργαλείο σχεδίασης, χρώμα από την παλέτα, έτοιμο σχέδιο ή

σχήμα (Πληροφορική)

- να «παίζουν» με τα εργαλεία ελεύθερης σχεδίασης (μολύβι, πινέλο, σπρέι κ.λ.π. )

(Πληροφορική).

Περιγραφή δραστηριότητας: Με αφορμή την παρατήρηση του έργου ζωγραφικής «Μόνα Λίζα»

του L. Da Vinci τα παιδιά έθεσαν το ερώτημα «Τι χρώμα μπορεί να έχει το χαμόγελο της Μόνα

Λίζα;». Για να απαντήσουμε στο συγκεκριμένο ερώτημα προτείνουμε στα παιδιά να σχεδιάσουν

στο λογισμικό Τux Paint το χαμόγελο της Μόνα Λίζα. Πάνω στο λευκό καμβά σχεδίασης τα παιδιά

ζωγραφίζουν τα δικά τους χαμόγελα χρησιμοποιώντας τα ποικίλα πινέλα ζωγραφικής.

Εναλλακτικά, επιλέγουν από τα εργαλεία σχήματος κύκλους, γραμμές και άλλα σχήματα (κάνοντας

κλικ), καθώς και τα χρώματα που επιθυμούν που βρίσκονται στο κάτω μέρος του καμβά. Εργάζεται

ένα παιδί σε καθένα από τους τρεις υπολογιστές της τάξης, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά σχεδιάζουν σε

λευκό χαρτί το χαμόγελο της Μόνα Λίζα, το κόβουν και το ζωγραφίσουν με το χρώμα ή τα

χρώματα που νομίζουν ότι έχει το χαμόγελο της Μόνα Λίζα.

Προστιθέμενη αξία: Η χρήση του λογισμικού έκφρασης και δημιουργικότητας ΤuxPaint

παρέχοντας μια κατάλληλα προσαρμοσμένη διεπιφάνεια χρήσης

βοηθά τα παιδιά να πειραματιστούν, να εξερευνούν και να

εκφραστούν χρησιμοποιώντας πλούσια εργαλεία σχεδίασης και

γραφικά για να φτιάξουν το δικό τους χαμόγελο. Αποκτούν νέες

εμπειρίες με τα χρώματα και τα σχήματα, σχεδιάζουν,

χρωματίζουν, αποθηκεύουν τα έργα τους σε φακέλους με το

όνομά τους, τα εκτυπώνουν. Κάποια παιδιά προχωρούν γρήγορα

χρησιμοποιώντας τα εργαλεία Copy και Paste ή το μεγεθυντικό

φακό. Έτσι ενισχύεται η δυναμική του διερευνητικού-

δημιουργικού παιχνιδιού.

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1ο φύλλο εργασίας: Παιχνίδι μνήμης «Τα αξιοθέατα του Παρισιού»

Εισάγουμε τις εικόνες του παιχνιδιού στο Word και τους δίνουμε την μορφή ορθογωνίων

παραλληλογράμμων. Στη συνέχεια, γράφουμε τις οδηγίες του παιχνιδιού.

2ο φύλλο εργασίας: Φύλλο προτίμησης «Ποιος είναι ο αγαπημένος πίνακας του

Leonardo»

Προετοιμάζουμε στο Word ένα φύλλο προτιμήσεων με γνωστά έργα ζωγραφικής του Leonardo Da

Vinci εισάγοντες τις σχετικές εικόνες και από κάτω τετράγωνα κουτάκια για να βάλουν τα παιδιά

ένα Χ.

3ο φύλλο εργασίας: Ποιος είναι ο αγαπημένος πίνακας του Leonardo;

Σε Word τα παιδιά σημειώνουν τα αποτελέσματα της καταμέτρησης της ψηφοφορίας για το

αγαπημένο έργο του Leonardo Da Vinci. Εισάγουμε στο Word τους πίνακες ζωγραφικής που

έχουμε χρησιμοποιήσει στην ψηφοφορία και τους τίτλους τους και τα παιδιά συμπληρώνουν δίπλα

των αριθμό των ψήφων που έχουν λάβει.

ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση αναφέρεται στη διερεύνηση της επίτευξης των στόχων του προγράμματος που

ετέθησαν στην αρχή.

Οι στόχοι πραγματοποιούνται με τη μεταβολή στη συμπεριφορά και τις γνώσεις των παιδιών:

- Γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για την Μόνα Λίζα;

- Ανέλαβαν πρωτοβουλίες;

- Υπήρχε ενδιαφέρον;

- Συμμετείχαν σε ομαδικές δραστηριότητες;

- Συμμετείχαν σε δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων κλπ.

- Υπήρχε διάθεση για έρευνα και πειραματισμό;

- Η όλη διεξαγωγή του θέματος βοήθησε στη βελτίωση της επικοινωνίας της ομάδας.

- Σε ποιο βαθμό λειτούργησε η έννοια «συναπόφαση» μέσα στην ομάδα, μέχρι σε ποιο σημείο τα

παιδιά μοιράστηκαν ιδέες και απόψεις;

Αξιολογούμε επίσης και τον εαυτό μας:

- Συμμετείχαμε σαν συνερευνητές;

- Διατυπώναμε ανοιχτές ερωτήσεις;

- Δημιουργούσαμε ευκαιρίες για ανακάλυψη και μάθηση;

- Εφοδιάζαμε τα παιδιά με κατάλληλο υλικό;

- Ενθαρρύναμε τα παιδιά;

- Καταγράφαμε τις προσπάθειες των παιδιών;

- Αποκτήσαμε εμπειρίες που θα μας βοηθήσουν σε μελλοντικά σχέδια εργασίας.

Η αξιολόγηση είναι διαμορφωτική και πραγματοποιείται σε όλη τη διάρκεια ενός σχεδίου

εργασίας, όχι μόνο στο τέλος. Σκοπός είναι να διαμορφώνονται και να επαναδιαμορφωνονται

δραστηριότητες που να ταιριάζουν τόσο στα παιδιά όσο και στον εκπαιδευτικό, να έχουν

ενδιαφέρον και να είναι κατάλληλες για την επίτευξη των στόχων του σχεδίου εργασίας.

Γενικά, το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο ενθάρρυνε τα παιδιά να αναπτύξουν μια

προσωπική σχέση με τον πίνακα ζωγραφικής της Μόνα Λίζα, να συζητήσουν και να

αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους προσπαθώντας να επιλύσουν κάποιο πρόβλημα, να αναπτύξουν την

κριτική και δημιουργική σκέψη τους, να αναπτύξουν επικοινωνιακές δεξιότητες, αλλά και

δεξιότητες συναισθηματικού και τεχνολογικού εγγραμματισμού. Οι αλληλοσυσχετιζόμενες

δραστηριότητες οπτικού εγγραμματισμού με κύριο εργαλείο τις ΤΠΕ βοήθησαν τα παιδιά, να είναι

περισσότερο ικανά να καταλαβαίνουν, να απολαμβάνουν και να κάνουν διακρίσεις μεταξύ εικόνων

και αντικειμένων που συναντούν σε οικεία περιβάλλοντα (π.χ. σπίτι, γειτονιά, παιδική χαρά) αλλά

και σε λιγότερο γνωστά όπως πινακοθήκες και μουσεία, αλλά και να έχουν καλύτερο έλεγχο στα

δικά τους έργα τέχνης.

Η Μόνα Λίζα γέμισε την τάξη μας χρώματα και χαμόγελα. Αποτελεί πια αναπόσπαστο μέλος

της ομάδας μας και ομόφωνα απαντάμε στον Nat King Cole ότι «Ναι, για εμάς είναι αληθινή και

όχι ένα παγωμένο και μοναχικό έργο τέχνης» που τα παιδιά ελπίζουν ότι θα την δουν από κοντά

κάποια μέρα στο Μουσείο του Λούβρου.

Πιθανή επέκταση: Μπορούμε να πραγματοποιήσουμε επίσκεψη στην έκθεση «Λεονάρντο Ντα

Βίντσι: Ο Άνθρωπος, Ο Εφευρέτης, Η Ιδιοφυία» στο Πολιτιστικό Κέντρο «Ελληνικός Κόσμος»,

όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζονται ψηφιακά αντίγραφα ζωγραφικών του έργων. Ανάμεσα τους

βρίσκεται και η μυστηριώδης Μόνα Λίζα.

Υποσημείωση: Η έκθεση διαρκεί μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 2014.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Αρβανιτίδου Β., Αντωνίου Π. (2012), YouTube και Εκπαίδευση, στο: i – teacher, τεύχος 5,

σσ.173-188, http://i-teacher.gr/files/5o_teyxos_i-teacher_11_2012.pdf, (ανασύρθηκε:

20/09/2013).

ΙΤΥ (2013), Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη

διδακτική πράξη, Επιµορφωτικό υλικό για την επιµόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα

Στήριξης Επιµόρφωσης – Τεύχος 1: Γενικό Μέρος, Γ΄ Έκδοση, Πάτρα.

http://i-teacher.gr/files/5o_teyxos_i-teacher_11_2012.pdf

ΙΤΥ (2011), Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη

διδακτική πράξη, Επιµορφωτικό υλικό για την επιµόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα

Στήριξης Επιµόρφωσης – Τεύχος 2β: Ειδικό Κλάδος Π60, Πάτρα.

Κάντζου, Ν. (2011), O Ντεντέκτιβ της Τέχνης, Εκδόσεις Δίπτυχο, Αθήνα.

Κάντζου, Ν., Μελιάδου Ε (2009), Οι Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών

στην Εκπαίδευση και τα Μαθηματικά, στο: Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τεύχος 71, σσ. 114-119.

Κλιάφα, Μ., Βαλάση, Ζ. (1988), Ας παίξουμε πάλι, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα.

Μάνεση Σ. (2012), Οι εννοιολογικοί χάρτες και η δημιουργική αξιοποίηση τους στο Νηπιαγωγείο,

στο: i – teacher, τεύχος 5, σσ.217-229, http://i-teacher.gr/files/5o_teyxos_i-

teacher_11_2012.pdf, (ανασύρθηκε: 20/09/2013).

Μέγα Γ. (2011), Η αξιοποίηση της αισθητικής εμπειρίας στην εκπαίδευση, στο: Παιδαγωγικό

Ινστιτούτο, Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό: Τόμος Α: Γενικό Μέρος, Αθήνα, σσ. 62-80.

ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2003), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών,

ΦΕΚ 304.

ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2006), Οδηγός Νηπιαγωγού. Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί.

Δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Αθήνα.



Senario ena liontari kai h mona liza

Education

Transcript of Senario ena liontari kai h mona liza