ΕΝΣΤΑΣΗΜια περιοδική εκδοσή τήσ ΑντινομιΑ εΑΑκ

antinomiaeaaknomikis@blogspot.com

3 Εκπαιδευτικά3 Εργασιακά3 Φασισμός

Φάκελος: Τέχνη, Ιστορία

Αφιέρωμα στην ΕΠΟΝ

Πε

ριε

χό

με

να

2

EditorialΓιατί τώρα; Τρία χρόνια μετά τις

υποσχέσεις των κυβερνώντων και τις ευλογίες της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ. για ανάκαμψη,

«ανάπτυξη» και σωτηρία, η ελληνική κοινωνία απλά μετράει τα μνημόνια που περνούν από πάνω της και την καμένη γη που άφησαν πίσω τους: οικονομική εξαθλίωση, κοινωνική καταπίεση, συλλογική κατάθλιψη!

Κι όμως! Μέσα σε αυτή το πολεμικό σκηνικό είδαμε να εκτυλίσσονται μερικοί από τους πιο συγκλονιστικούς αγώνες στην μεταπολιτευτική ιστορία από τον εργαζόμε-νο λαό και τη νεολαία. Πολύμηνες απεργίες, μεγάλοι φοιτητικοί αγώνες, μεγαλει-ώδεις πορείες και διαδηλώσεις! Ο συλλογικός αγώνας του λαού και της νεολαίας ήταν πάντα παρών παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια που έστηναν τα αστικά κόμ-ματα, η τρόικα και τα πιστά τους ΜΜΕ. Πιάνοντας το νήμα από αυτούς τους αγώνες εμείς λέμε πως δεν υπάρχουν αδιέξοδα, μόνο δρόμοι που δεν έχουμε διαβεί!

Γιατί ΕΝΣΤΑΣΗ; Αυτό προσπαθούν να ψηλαφίσουν και τα κείμενα της τρίτης περι-οδικής έκδοσης της ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ – Ε.Α.Α.Κ. κάνοντας ΕΝΣΤΑΣΗ στους μονόδρο-μους της εξαθλίωσης που έχουν στήσει τα αστικά κόμματα με τα πιστά τους Μ.Μ.Ε. και αναζητώντας τους νέους δρόμους που ανοίγονται μπροστά μας: την ευκαιρία να διαμορφώσουμε εμείς, από την αρχή, μια νέα πραγματικότητα με αξιοπρέπεια και κοινωνική δικαιοσύνη!

Μέσα από την ΕΝΣΤΑΣΗ αναδεικνύουμε τις θέσεις μας για μία σειρά από ζητήματα τα οποία κρίνουμε πως είναι ζωτικά για το παρόν και το μέλλον μας. Επιδιώκουμε

να προτάξουμε έναν διαφορετικό δρόμο από αυτόν που μας έχουν επιβάλει οι διάφορες κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια.

Για τί παλεύουμε; Ως ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ - Ε.Α.Α.Κ., μέσα από την παρουσία μας στη Νομική σχολή, παλεύουμε για μια αριστερά και ένα λαϊκό κίνημα, που θα διεκ-δικούν και θα υπερασπίζονται τα υλικά μας συμφέ-ροντα, που θα διάγουν συνεχώς νέους νικηφόρους αγώνες και θα χτυπούν έμπρακτα και μαχητικά τις σχέσεις εκμετάλλευσης όπου αυτές εμφανίζονται. Παλεύουμε για μία κοινωνία βασισμένη στις ανά-γκες μας, στα βήματα των αγωνιστών που πάλεψαν και παλεύουν για αυτήν!

Για να μπορείτε να καθόσαστε εδώ: τόσο αίμα χύθηκε. Μπορεί να το ξεχάσετε να επιθυμείτε.

Να ξέρετε τούτο μοναχά: σ’ αυτά τα καθίσματα καθότανε άλλοι πιο μπροστά από σας που αργότερα καθίσανε πάνω στο σβέρκο των ανθρώπων. Επαγρυπνείτε!

Πάντα ό,τι να ερευνάτε, ό,τι ν’ ανακαλύψετε ό,τι να μάθετε, δε θα σας χρησιμέψει, αν δε συνδέετε με τον αγώνα το μυαλό σας

και δε διαχωρίζεστε απ’ όλους τους εχθρούς της ανθρωπότητας.

Ποτέ να μην ξεχνάτε: κάποιοι όμοιοί σας αγωνίστηκαν για να μπορείτε εδώ να κάθεστε εσείς κι όχι πια οι προηγούμενοι.

Μην κρύβεστε λοιπόν, μα συναγωνιστείτε για ν’ αποχτήσετε τη γνώση και ποτέ να μην την αρνηθείτε!

Μπ. Μπρεχτ Στους φοιτητές της εργατοαγροτικής σχολής

Για την πολιτική και κοινωνική συγκυρία .......... 3

Ο Πρόεδρος των Φτωχών .............................. 3

Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία! .............................. 6

Εργασία-Παιδεία-Δημοκρατία! ......................... 6

Λίγα λόγια για το φοιτητικό κίνημα

του Μάρτη... ............................................ 7

Το εκπαιδευτικό δε λύνεται με νόμους!

(Ή αλλιώς…) κρατάει χρόνια αυτή η

…«Μπολόνια»! ........................................ 7

Για την ανασυγκρότηση του φοιτητικού

συλλόγου νομικής .................................... 8

Για τις όργανα του συλλόγου μας!.................. 10

Όταν τα βρίσκουν στο κτίριο της Βουλής,

η μόνη αντιπολίτευση είμαστε εμείς ........... 11

Φασισμός: Ή αυτοί ή εμείς! .......................... 12

Αθώωση…................................................ 14

Κυρ-Αστυνόμε δεν έφταιγα… ....................... 15

“Μάχιμη Δικηγορία” στην Ευελπίδων

ή Μαχόμενοι Δικηγόροι στο δρόμο

του αγώνα; ........................................... 16

Κριτική ανάγνωση στο βιβλίο

του Συνταγματικού Δικαίου ....................... 16

Πολιτική διάσταση και ουμανισμός στο έργο

του Καουρισμάκι ..................................... 19

Django Unchained ...................................... 20

Λέμε “Si” στον ισπανικό κινηματογράφο! ....... 20

Η Αβαν-γκαρντ κατά το μεσοπόλεμο .............. 22

Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ) .. 24

Η περίπτωση των Αrditi del Ρopolo ................ 25

Για την ιδεολογική πάλη ενάντια στο φασισμό . 26

Στοιχεία μαζικής ψυχολογίας

και δυναμικής του κινήματος .................... 27

FACEBOOK ................................................. 28

Αντινομία - ΕΑΑΚ ........................................ 29

Στηρίζουμε-ψηφίζουμε Αρκά… ..................... 30

Πόλιτική & κόινωνική συγκυρια

3

Διανύουμε μια περίοδο βαθιάς κοινω-νικής, πολιτικής, πολιτισμικής και οικονομικής κρίσης. Η πολύπλευρη αυτή κρίση, όμως, δεν εμφανίζεται εν κενώ. Εμφανίζεται σε ένα πολύ

συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, με συγκε-κριμένα χαρακτηριστικά και κυρίως σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο-σύστημα: το καπιταλιστικό σύστημα. Επομένως, η κρί-ση είναι καπιταλιστική. Αφορά το σύνολο των κοινωνιών όλου του πλανήτη, παρόλο που σε κάθε χώρα και περιοχή εμφανίζε-ται-επηρεάζει διαφορετικά. Εάν προσπα-θούσαμε να επισημάνουμε κάποιους σταθ-μούς στην εμφάνιση και την εξέλιξη της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης σίγουρα θα παρατηρούσαμε πως οι πρώτες ενδεί-ξεις εμφανίστηκαν το 2007 στην αγορά των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων με κατάληξη την κατάρρευση του τραπεζι-κού κολοσσού Lehman Brothers στις 15 Σεπτεμβρίου 2008. Την κατάρρευση ακο-λούθησε η εξάπλωση της κρίσης σχεδόν σε όλο τον πλανήτη με επιδημικό τρόπο σε όλες τις σφαίρες και τους τομείς της παρα-γωγής και κυρίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα (τράπεζες, χρηματιστήρια κ.ά.).

Το φθινόπωρο του 2008 η κρίση άρχισε να επηρεάζει την λεγόμενη «πραγματική οικονομία»: λουκέτο ή υπολειτουργία σε εργοστάσια και επιχειρήσεις, μείωση των επίσημων ρυθμών ανάπτυξης των εθνι-κών οικονομιών, χιλιάδες απολύσεις κ.ά. Οι κυβερνήσεις παγκόσμια προσπάθησαν με κάποια προσωρινά μέτρα (π.χ. κρατι-κοποιήσεις/ανακεφαλαιοποιήσεις τρα-πεζών) να διασώσουν την ασθμαίνουσα οικονομία. Αλλά δεν κατάφεραν να εμπο-

δίσουν την κρίση να εισέλθει σε νέα φάση με καινούργια προβλήματα. Τα εξαιρετικά μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και το υψηλό δημόσιο χρέος είναι στοιχείο που χαρακτηρίζει διεθνώς τις εθνικές οικονο-μίες. Στις περισσότερες αναπτυγμένες δυ-τικές χώρες το χρέος έφτανε το 2010 το 91% του ΑΕΠ.

Συγκεκριμένα, στον ευρωπαϊκό νότο η

δημοσιονομική κρίση και η κρίση δημοσίου χρέους εμφανίζονται ιδιαίτερα οξυμμένες. Το γεγονός αυτό συνδέεται με την ένταξη των χωρών αυτών στην Ευρωπαϊκή Ένω-ση (ΕΕ) και την Οικονομική Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ορισμένα πράγματα:

H ένταξη μιας σειράς πιο αδύναμων χωρών (όπως είναι η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία) στην ΕΕ και την ΟΝΕ δεν έγινε προς όφελος των λαών των χω-ρών αυτών. Κυρίως, προέκυπτε από την ανάγκη για δημιουργία ενός ευρωπαϊκού καπιταλιστικού κέντρου ανταγωνιστικού προς τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία κ.ά. Επιπλέον, η ανισότιμη σχέση των κρατών-μελών ΕΕ-ΟΝΕ, όπως αυτή προκύπτει από την οικο-νομική και πολιτικοστρατιωτική υπεροχή της μιας σε βάρος της άλλης (π.χ. Γερμανί-α-Ελλάδα), με τη δημιουργία των ΕΕ-ΟΝΕ εντάθηκε. Δηλαδή, οι πιο αδύναμες χώρες έγιναν ακόμα πιο αδύναμες και πιο εξαρ-τημένες από τις ηγεμονικές και ισχυρότε-ρες χώρες.

Παράλληλα, όμως, τα συμφέροντα της πολιτικής και οικονομικής ελίτ των αδύ-ναμων χωρών, επειδή ακριβώς ήταν και παραμένουν σε άμεση σχέση με τα συμφέ-ροντα των ελίτ των ισχυρότερων χωρών, διασφαλίζονταν και προωθούνταν. Δη-λαδή, οι Έλληνες τραπεζίτες, βιομήχανοι και εφοπλιστές –ακόμα και στις συνθήκες κρίσης- γίνονται ακόμα πλουσιότεροι ακό-μα πιο ισχυροί ενώ οι εργαζόμενοι, οι νέοι

Ο Πρόεδρος των ΦτωχώνΗ 5η Μαρτίου του 2013 ήταν ημέρα

πένθους όχι μόνο για το λαό της Βενεζουέ-λας αλλά και για κάθε λαό που έβλεπε στο πρόσωπο του Ούγκο Τσάβες την ελπίδα πως μια χώρα μπορεί να μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες ενάντια ακόμα και στον πιο δυνατό εχθρό.

Στη σκιά της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης και όταν η ιστορία υποτίθεται είχε τε-

λειώσει, ο Ούγκο Τσάβες ήταν αυτός που εναντιώθηκε στον επιθετικό αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Το ότι αποκάλεσε τον εργάτες και αγρότες από τις παραγκουπόλεις, για να έχουν πρόσβαση σε δημόσια υγεία και παιδεία, για να μειωθεί η ψαλίδα της κοινωνικής ανισότητας.

Η επόμενη μέρα σηματοδοτεί νέες προκλήσεις όχι μόνο για τα κράτη της Λατινικής Αμερικής αλλά και για κάθε λαό που θέλει να αποδείξει Τζωρτζ Μπους, πρόεδρο των ΗΠΑ, φασίστα ήταν μάλλον ευκολάκι για τον πρόεδρο που απέκρουσε πραξικόπημα το 2002, προερχόμενο από τις ΗΠΑ και την αντιδραστική τάξη της Βενεζουέλας, εθνικοποίησε τις πετρελαϊκές πηγές της χώρας και επέδρασε καταλυτικά στην αλλαγή πολιτικού προσανατολισμού και άλλων προοδευτικών χωρών της Λατινικής Αμερικής.

Για το λαό, όμως, της Βενεζουέλας θα είναι πάντα ο ‘πρόεδρος των φτωχών’. Στις μέρες του, τα έσοδα από της πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας δεν χρησιμοποιήθηκαν για να ευχαριστήσουν την Ουάσιγκτον, το ΔΝΤ, τις εταιρίες και τις χώρες της Δύσης αλλά για να ξεφύγουν χιλιάδες φτωχοί ενάντια σε όσους καραδοκούν, βλ. ΗΠΑ, ΕΕ, ΔΝΤ, πως με την πάλη τους μπορούν να υπερασπιστούν και να επανακτήσουν όσα τους ανήκουν.

Για την πολιτική και κοινωνική συγκυρία

Z Των Κωνσταντίνου Κανδηλώρου, Αγάπιου Π

απαδαμαντίου

Πόλι

τική

& κ

όινω

νική

συγ

κυρι

α

4

και συνολικά ο λαός φτωχοποιούνται και εξαθλιώνονται.

Προκειμένου, όμως, οι οικονομικά ισχυροί να συνεχίσουν να διασώζουν τα κέρδη τους και να ρίξουν τα βάρη στους λαούς προσπαθούν να δώσουν λύσεις για την υπέρβαση της κρίσης. Στην Ελλάδα η έλευση και η εγκατάσταση κλιμακίου «τε-χνοκρατών» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) άνοιξε μια περίοδο «σοκ και δέους» για τους εργαζόμενους, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τους νέους. Με πρό-σχημα την δημοσιονομική αστάθεια και το δημόσιο χρέος ξεκίνησε μια κανιβαλική επίθεση στα δικαιώματα και τις κατακτή-σεις του λαού. Συνοπτικά, η απάντηση στην κρίση από τη μεριά των ισχυρών συνίστα-ται στην ανακατανομή του παραγόμενου κοινωνικού πλούτου, την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης των μισθωτών εργατι-κών στρωμάτων, το ξεπούλημα του δημο-σίου πλούτου με την παράλληλη διάλυση της Υγείας και της Παιδείας, το τσάκισμα πολιτικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Επιπλέον, η άνοδος των έμμεσων μορφών εκμετάλλευσης απο-τελεί κυρίαρχο συστατικό της κρισιακής εποχής. Η φοροκαταιγίδα, τα χαράτσια, η αύξηση των τιμών του ΦΠΑ, η εκτόξευση της τιμής των καυσίμων οδηγούν στην ανέχεια και την απελπισία μεγάλα τμήματα των εργαζομένων, των ανέργων και των συνταξιούχων. Κυρίως, όμως η σύγχρονη πραγματικότητα του κοινωνικού πολέμου αποτυπώνεται σε δύο όψεις: την πλήρη απελευθέρωση των όρων εργασίας με την παράλληλα κατάργηση του εργατικού δικαίου και την ενδημική-πανδημική διά-σταση του φαινομένου της ανεργίας. Πιο αναλυτικά στο πεδίο των εργασιακών σχέ-σεων, μειώθηκε το κόστος εργασίας από 22% έως και 32% για τους νέους, δεν υπάρχει πια μόνιμη και σταθερή δουλειά αλλά ενισχύθηκαν οι ευέλικτες μορφές εργασίας (μερική απασχόληση, συμβάσεις ορισμένου χρόνου κ.ά.), καταργήθηκαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις-συμβάσεις με την εργοδοσία ενώ οι άνεργοι αγγίζουν το 1,5 εκατομμύριο με αύξηση τους από το 2008 σχεδόν κατά 1 εκατομμύριο.

Απέναντι σ’ αυτή την αντιλαϊκή λαίλαπα των πολιτικών και οικονομικών ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι λαοί της Ευρώ-πης και της Ελλάδας αντιστέκονται. Δεν δειλιάζουν. Αντιλαμβάνονται πως για να διατηρήσουν τις κατακτήσεις προηγού-μενων ταξικών και πολιτικών αγώνων πρέπει να οργανωθούν και να παλέψουν. Ακόμα περισσότερο όταν όλο και περισ-σότερο αντιλαμβάνονται πως είναι σχεδόν αναγκαιότητα να ανατραπεί συνολικά αυτή η κατάσταση. Αλλά οι ανατροπές και οι επαναστάσεις δεν προκύπτουν από μόνες τους. «Το μέλλον δεν θα ‘ρθει από μόνο του, έτσι νέτο-σκέτο» έγραφε ο Μαγια-κόφσκι πριν περίπου έναν αιώνα. Γιατί αν ο υποκειμενικός παράγοντας δεν εισβάλ-λει αποφασιστικά και με σχέδιο για να αλλάξει την αντικειμενική πραγματικότη-τα, αυτή από μόνη της χωρίς την πολιτική εισβολή του εργατικού-λαϊκού παράγοντα δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ προς το κα-λύτερο, μονάχα προς το χειρότερο.

Στην Ελλάδα, έχουν γραφεί τα τελευταία τρία χρόνια χρυσές σελίδες στην ιστορία του ριζοσπαστικού εργατικού και λαϊκού κινήματος. Από τις πλατείες της οργής, όπου ξεσηκώθηκε με έναν αυθόρμητο και αντιφατικό τρόπο ο λαός, προσέγγισε και αναμετρήθηκε με το ζήτημα της εξουσίας, τον κοινοβουλευτικό κρετινισμό και την άρνηση των επίσημων πολιτικών κομμά-

των, το ζήτημα της δημοκρατίας και του σύγχρονου κοινοβουλευτικού ολοκληρω-τισμού, το ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως φυλακής για τους ευρωπαϊκούς λαούς, έως την ηρωική απεργία των Χαλυβουρ-γών της Χαλυβουργίας Α.Ε., οι οποίοι για μήνες κόντρα στις απολύσεις και την τρομοκρατία του βιομηχάνου Μάνεση, τη λασπολογία και τις συκοφαντίες από τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ και κυρίως κόντρα στις αντιξοότητες και τις κακουχίες που προέκυπταν από τον πολύμηνο απεργιακό τους αγώνα έδωσαν ένα ηρωικό παρά-δειγμα σε όλη την εργατική τάξη και τους νέους, μαχητικότητας, συλλογικότητας και αποφασιστικότητας.

Από τον αγώνα των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και των λιμε-νεργατών πριν από λίγο καιρό που κατέ-ληξαν στην πολιτική επιστράτευσή τους από την χουντικών καταβολών κυβέρνηση του Σαμαρά μέχρι τον αγώνα των κατοί-κων στις Σκουριές ενάντια στα μεταλλεία χρυσού των εταιρειών El Dorado και της θυγατρικής της «Ελληνικός Χρυσός» και το επανεμφανιζόμενο φοιτητικό κίνημα ενάντια στο «Σχέδιο Αθηνά», την εκπαι-δευτική αναδιάρθρωση και τις πολιτικές Κυβέρνησης-ΕΕ-ΔΝΤ. Αυτά και άλλα πολ-λά είναι μερικά από τα καρέ που συνθέ-τουν ένα μεγαλοπρεπές έργο αγώνα, αντί-σταση και αλληλεγγύης από τη μεριά της πληττόμενης κοινωνικής πλειοψηφίας. Απέναντι σ’ αυτή την λαϊκή και εργατική ριζοσπαστικοποίηση, η Αριστερά σε όλο της το ιδεολογικοπολιτικό φάσμα στάθηκε κατώτερη των περιστάσεων.

Εξαιρώντας φυσικά την ΔΗΜοκρατική ΑΡιστερά (ΔΗΜΑΡ) που λειτουργεί ως αρι-στερό άλλοθι της Κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, και ο ΣΥνασπισμός ΡΙΖοσπαστικής Αριστε-ράς (ΣΥΡΙΖΑ) και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) δεν συνάντησαν συνολικά το κύμα της λαϊκής ριζοσπαστικοποίησης, πολλώ δε μάλλον δεν συνέβαλαν στη

  Οι ανατροπές και  οι επαναστάσεις δεν 

προκύπτουν από μόνες τους. «Το μέλλον δεν θα ‘ρθει από μόνο του, έτσι νέτο-σκέτο» έγραφε ο Μαγιακόφσκι πριν 

περίπου έναν αιώνα. 

5

συγκρότηση του αναγκαίου αγωνιστικού κοινωνικού και πολιτικού μετώπου ανα-τροπής της επίθεσης στους εργαζόμενους και τους νέους.

Η αριστερή, ριζοσπαστική αναζήτηση μεγάλου μέρους της κοινωνίας εκφράστη-κε κυρίως μέσα από την εκλογική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στις δύο εκλογικές αναμε-τρήσεις του περσινού Μαΐου και Ιουνίου. Αυτή, όμως, η φαινομενική στροφή του λαού προς την Αριστερά μέσω του ΣΥΡΙΖΑ και τις πολιτικές οργανώσεις και σχηματι-σμούς που υπάγονται σ’ αυτήν, φαίνεται να παίρνει περίεργες τροπές. Η πολιτική αντί-ληψη του ΣΥΡΙΖΑ στο σήμερα εκπροσωπεί μία μεταρρυθμιστική-σοσιαλδημοκρατική Αριστερά που εμμένει σε πολιτικές διαχεί-ρισης της κρίσης στον ελληνικό χώρο εν μέσω σφοδρού εγχώριου και πανευρωπα-ϊκού ταξικού πολέμου. Πρόδηλη αντίφαση στα πολιτικά σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η πρόθεσή του για επαναδιαπραγμάτευση των Μνημονίων και των Δανειακών Συμ-βάσεων, εντός της ευρωζώνης και της ΕΕ, δηλαδή, των ανυποχώρητων εκφραστών της εξαθλίωσης των ευρωπαϊκών λαών. Τη στιγμή που η στρατηγική των αστικών τάξεων της Ευρώπης και της Ελλάδας συ-μπυκνώνεται γύρω από το τρομοδίλημμα «ευρώ-ΕΕ ή χάος και κοινωνική κατα-στροφή» ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να ενσωμα-τώνει τις πιέσεις και να αναδιπλώνεται εντός του υπάρχοντος αστικού πολιτικού σκηνικού, χωρίς να προτείνει ακόμα και για τον ερχομό της δικής του «αριστερής κυβέρνησης» ένα δρόμο σύγκρουσης και ρήξης με την ελληνική αστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό. Αντίθετα, παγι-ώνει μια λογική «ώριμου φρούτου», δη-λαδή η κυβέρνηση θα πέσει από μόνη της λόγω της συσσωρευόμενης κοινωνικής

οργής, καθηλώνοντας έτσι τις υπαρκτές τάσεις λαϊκής-εργατικής ριζοσπαστικο-ποίησης. Ο λαός επαναπαύεται στην αρι-στερή κυβέρνηση που του ετοιμάζουν. Ακόμα περισσότερο, η δεξιά πορεία που ακολουθείται αποκαλύπτεται ολοφάνερα από τις κινήσεις στις οποίες προέβη το προηγούμενο διάστημα ο Αλέξης Τσίπρας. Τον Ιανουάριο του 2013 ο Τσίπρας έκανε επίσκεψη στο ίδρυμα Brookings στις ΗΠΑ, το οποίο διευθύνει ο Τζον Θόρντον, πρό-

αγωνιστικό κοινωνικοπολιτικό μέτωπο εκ-φράζεται μέσα από τα στενά καλούπια της Λαϊκής Συμμαχίας που δεν αφήνει χώρο παρά μόνο για τους «γνήσιους κομμουνι-στές». Με αυτά τα δεδομένα παρατηρείται κιόλας η αδυναμία του να επικοινωνήσει με τα αυθόρμητα κινήματα του τελευταίου διαστήματος (κίνημα των πλατειών, Δεν Πληρώνω, κίνημα της πατάτας) φτάνοντας στο σημείο να τα καταγγέλλει ως διάτρητα από μηχανισμούς και ως μη ταξικά συνει-δητοποιημένες κινητοποιήσεις, παρόλο που έχει τη δυναμική να τα στρέψει σε μια τέτοια κατεύθυνση, γεγονός στο οποίο αντιτάσσεται ένα σημαντικό μέρος του κόμματος με εμβληματική φυσιογνωμία το Ν. Μπογιόπουλο: «Δεν δηλώσαμε το «παρών» για τον προσανατολισμό και τη συνειδητοποίηση του κινήματος», γράφει ο ίδιος σε άρθρο του στο Ριζοσπάστη. Συ-νολικά το ΚΚΕ απορρίπτει κάθε πολιτική συμμαχία με πρώτο βήμα την αντικαπιτα-λιστική πάλη για την ρήξη με τους ηγεμο-νικούς αστικούς πόλους της ευρωζώνης και της ΕΕ για την αντικαπιταλιστική απο-δέσμευση της Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στέκεται, λοιπόν, μακριά από τις άμεσες ανάγκες του γονατισμένου ελλη-νικού λαού.

Το βάρος, λοιπόν, πέφτει στις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Κε-ντρικός στόχος της περιόδου είναι η συ-σπείρωση αντικαπιταλιστικών και αντι-ΕΕ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων για τη δημιουργία ενός πολιτικά επικίνδυνου μαζικού εργατικού-λαϊκού κινήματος. Πυ-ρήνας και καρδιά αυτού του εγχειρήματος είναι η αντικαπιταλιστική-επαναστατική Αριστερά. Καθοριστικός κρίκος είναι και η ταξική ανασυγκρότηση ενός νέου εργα-τικού κόντρα στον υποταγμένο συνδικαλι-σμό των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ. Βασικότεροι στόχοι είναι η άρνηση πληρωμής και η διαγραφή του χρέους, η έξοδος από την ΕΕ, η εθνι-κοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων στρατηγικών επιχειρήσεων με εργατικό έλεγχο για να πληρώσει έτσι το κεφάλαιο σε πλούτο, ιδιοκτησία και εξουσία.

Είμαστε πεπεισμένοι πως όχι μόνον δρόμος για την επιβίωση του λαού περνάει μέσα από τη ρήξη με την ΕΕ και τη φυλακή χρέους-μνημονίων-λιτότητας, αλλά πως είναι και απόλυτα εφικτός στο σήμερα. Με εμπιστοσύνη στο λαϊκό παράγοντα πως αυτός και μόνον αυτός μπορεί να χαράξει την ίδια του τη μοίρα. «Η ιστορία όλων των κοινωνιών που υπήρξαν μέχρι σήμε-ρα είναι η ιστορία των ταξικών αγώνων», έγραφε οι Κάρολος Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς» πριν από 165 χρόνια. Εμπρός λοιπόν να γράψει η κοινωνία μας τη δική της ιστορία μέσα από τις συγκρούσεις της εποχής μας. ■

«Η ιστορία όλων των κοινωνιών που υπήρξαν μέχρι σήμερα είναι η ιστορία των ταξικών αγώνων», 

έγραφε οι Κάρολος Μαρξ. Εμπρός λοιπόν να γράψει η κοινωνία μας τη δική της ιστορία 

μέσα από τις συγκρούσεις της εποχής μας. 

εδρος της Goldman Sachs και στο οποίο είχε προσκληθεί και ο Γ. Παπανδρέου πριν γίνει πρωθυπουργός. Οι τάσεις απροκά-λυπτης συνεργασίας με μεγάλους ιμπερι-αλιστικούς πόλους και καπιταλιστικά think tanks γίνονται πλέον εμφανείς. Κάλεσμα έκτακτης ανάγκης κάνει βέβαια και σε με-γαλοεπενδυτές του ελληνικού κεφαλαίου, εξυμνώντας παράλληλα τον δεξιό ηγέτη Κωνσταντίνο Καραμανλή ως πολιτικό που «αντιλαμβάνεται τις ανάγκες του καιρού του»… Σε τελικό επίπεδο, όμως, οι εξελί-ξεις στην Κύπρο με το Eurogroup να απο-φασίζει το μαύρο μέλλον του κυπριακού λαού και τις πολιτικές ήπιου μνημονίου και διαχείρισης από την αριστερή κυβέρνηση του ΑΚΕΛ και στη συνέχεια από το ΔΗΣΥ να αποτυγχάνουν παταγωδώς, λειτούρ-γησαν αποκαλυπτικά για το προδοτικό και αποπροσανατολιστικό σύνθημα της αρι-στερής κυβέρνησης και ρήξης εντός του ευρώ και της ΕΕ.

Όσον αφορά το ΚΚΕ, αν και έχει στην πλάτη του τεράστια ιστορία αγώνων με νίκες για το λαϊκό κίνημα, στο σήμερα εμμένει σε οπισθοδρομικές λογικές με κυριότερη αυτή του σεχταρισμού και της περιχαράκωσης από άλλες αριστερές και κινηματικές δυνάμεις. Όχι μόνο δεν εμ-φανίζει ενωτική διάθεση με άλλους αντι-καπιταλιστικούς και αριστερούς σχηματι-σμούς αλλά παράλληλα οξύνει το μέτωπο εναντίον τους φτάνοντας να ταυτίσει ορ-γανώσεις και αγωνιστές της αντικαπιτα-λιστικής Αριστεράς με τη Χρυσή Αυγή και τους φασίστες. Στο επίπεδο της πολιτικής γραμμής, το δίπτυχο λαϊκή εξουσία-λαϊκή οικονομία παραπέμπει κάθε στόχο άμεσης αντικαπιταλιστικής ρήξης στο απώτατο «σοσιαλιστικό μέλλον» ενώ η άρνηση συμβολής και συμμετοχής σε ένα ενωτικό

EKΠ

αιΔ

ευτι

κα

6

Z Τ

ου Γ

ιάννη

Λιάπ

αΦΑκΕΛΟΣ: 40 χρΟΝιΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑρΑΤΣΑ ΤΗΣ ΝΟΜικΗΣ κΑι ΤΟ ΠΟΛυΤΕχΝΕιΟ

40 χρΟΝιΑ ΑΓώΝΑΣ ΓιΑ ΨώΜι-ΠΑιΔΕιΑ-ΕΛΕυθΕριΑ!

Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία!Εργασία-Παιδεία-Δημοκρατία!

40 χρόνια συμπληρώθηκαν τον περασμένο Φλεβάρη από την ηρω-ικής κατάληψη της Νομικής στις 21 Φλεβάρη του 1973. Οι φοιτητές μπροστάρηδες τότε του λαϊκού αγώνα κατέλαβαν τη Νομική σχολή, οχυρώθηκαν στην ταράτσα και σηματοδότησαν την κορύφωση της αντιδικτατορικής πάλης του λαού που συνεχίστηκε με το Πολυτεχνείο και οδήγησε στην ανατροπή της χούντας.

Σήμερα, το τοπίο που διαμορφώνεται για τη νεολαία μπορεί να μη συμπεριλαμβάνει τανκς και μαζικές επιστρατεύσεις αγωνιστών φοι-τητών αλλά είναι εξίσου εφιαλτικό. Καταρχήν, ένα τεράστιο κομμάτι νέων ωθείται εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, πολύ μεγαλύτερο από πριν. Ακόμα χειρότερα, όλο και περισσότεροι σταματούν το σχολείο, και καταδικάζονται σε έναν αναλφαβητισμό του 21ουαιώνα. Αλλά και για τους περισσότερους φοιτητές, η προοπτική δεν είναι πια τα «700 ευρώ» και η ελαστική εργασία. Αυτό είναι για τους τυχερούς. Οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν την παντελή έλλειψη εισοδήματος, τη μόνιμη ανεργία, τη φτώχεια ακόμα και την πείνα και τη σύγχρονη μετανάστευση. Επιπλέον, χάρη στα νομοθετήματα των τελευταίων κυβερνήσεων(Ν. Διαμαντοπούλου/Αρβανιτόπουλου, Σχέδιο Αθηνά) οι νέοι φοιτητές καλούνται να φοιτήσουν σε ένα Πανεπιστήμιο πολύ διαφορετικό από αυτό που ήξεραν οι «παλιοί». Τα δίδακτρα, οι ισοπε-δωτικοί ρυθμοί σπουδών, τα πτυχία ανεργίας, η επιχειρηματική μπίζνα και η απλήρωτη εργασία των φοιτητών(βλέπε νέο κώδικα δικηγόρων) θα βασιλεύουν σε αυτό.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι ζωτικό να αρχίσουμε να σκεφτό-μαστε τη αντίδρασή μας, προκειμένου να αντικρούσουμε την έντονη δράση του τριπλού αντιπάλου μας(Συγκυβέρνηση-ΕΕ-ΔΝΤ). Μπορεί η αντίδρασή μας να είναι απολίτικη ή εγκλωβισμένη στα στενά όρια του εαυτού μας; Μπορεί η αντίδρασή μας είναι κλεισμένη στα στενά φοιτητικά μας συμφέροντα; Η ιστορία μας διδάσκει εδώ πως για να αντιδράσουμε αποτελεσματικά η απαντησή μας στα ερωτήματα αυτά πρέπει να είναι αρνητική.

Η κληρονομιά του Πολυτεχνείου αλλά και των πιο πρόσφατων αγώ-νων της νεολαίας(βλέπε φοιτητικό κίνημα για το σχέδιο «Αθηνά») δεί-χνει ότι το κίνημα της νεολαίας μπορεί να πρωταγωνιστήσει στους κοινωνικούς αγώνες, μπορεί να σταθεί στην πρώτη γραμμή ως κομ-μάτι του εργατικού, λαϊκού κινήματος. Το Πολυτεχνείο και η ταράτσα της Νομικής έδειξαν ότι η θαρραλέα και μαζική κινητοποίηση του φοι-τητικού κινήματος μπορεί να εμπνεύσει τη συστράτευση του συνόλου της νεολαίας και να συνδεθεί με όλα τα αγωνιστικά ρεύματα της κοι-νωνίας σε ένα νικηφόρο αγώνα ενάντια στις πιο ισχυρές χούντες.

Αυτό φυσικά δεν αναιρεί τη σημασία της επιμέρους οργάνωσης εντός των χώρων σπουδών, αντίθετα την προϋποθέτει. Γιατί τα αιτήματα για δημόσια-δωρεάν παιδεία, υπερβαίνουν τα ειδικά συμφέροντα των φοιτητών και γίνονται διεκδικήσεις με πανκοινωνική απεύθυνση, που συνδυαζόμενα με τον αγώνα για ψωμί και ελευθερία μετατρέπονται στο σύνθημα για τη συνολική ανατροπή. Αυτό αποτελεί ένα από τα πιο

σημαντικά μαθήματα που δίνουν οι φοιτητικοί αγώνες στην εποχή της χούντας για τη σημερινή εποχή.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ανασυγκρότηση και ενδυνάμωση του πιο οργανωμένου κομματιού της νεολαίας, του φοιτητικού κινή-ματος. Δεν αρκούν οι καταλήψεις και οι πορείες, όσο αναγκαίες και αν είναι. Απαιτείται πρώτα και κύρια ένα άλμα στην πολιτικοποίηση και την οργάνωση. Όχι έξω από τις καθημερινές αντιπαραθέσεις με κάθε ζήτημα που προκύπτει, μη ξεχνάμε ότι τόσο στη Χούντα, όσο ακόμα και στην Κατοχή, οι αγώνες για εκπαιδευτικά ζητήματα ήταν εξαιρετικά κρί-σιμοι. Όμως, πρέπει να στοχεύουμε σε μια ριζική ανατροπή των συσχε-τισμών, στη συντριπτική ήττα των μνημονιακών δυνάμεων και όσων τις στηρίζουν μεταξύ των φοιτητών και του καθηγητικού κατεστημέ-νου. Οι φοιτητικοί σύλλογοι και οι μαζικές διαδικασίες τους μπορούν σήμερα να αναγεννηθούν μέσα από μια ανώτερη συνείδηση του ρόλου τους σαν όργανα ανατροπής της κυρίαρχης πολιτικής και αντικαπιταλι-στικής αμφισβήτησης. Και χρειάζονται ανώτερες μορφές συντονισμού του αγώνα, όπως αιρετοί και ανακλητοί αντιπρόσωποι κ.α.

Υπάρχει, ωστόσο, ένα ακόμα μεγαλύτερο και ιστορικό ερώτημα για τη νέα γενιά. Και αυτό αντηχεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Το ερώτημα είναι σε ποιο κόσμο θα ζήσει; Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που μια γενιά έχει να αντιμετωπίσει τη σιγουριά ότι το μέλλον στο οποίο θα μεγαλώσει και θα ζήσει είναι τόσο σκοτεινό. Εί-ναι σίγουρα η πρώτη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η νέα γενιά του μεσοπολέμου είχε μπροστά της λίγες επιλογές. Ή θα πέθαινε αναμένοντας στις ουρές για τα συσσίτια. Ή θα στρατευ-όταν με ότι πιο απάνθρωπο έχει γεννήσει ο ανθρώπινο πολιτισμός, το φασισμό, επιλογή που πήραν ορισμένοι. Ή θα έμπαινε με όλη της την ψυχή στον αγώνα ενάντια στον φασισμό και τον καπιταλισμό. Την τελευταία αυτή επιλογή πήραν οι περισσότεροι, φτιάχνοντας την πιο σπουδαία και ηρωική γενιά του 20ουαιώνα, που έδωσε τη ζωή της για μια κοινωνία δίκαιη και ειρηνική. Στην Ελλάδα, ήταν η νεολαία το πιο μαχητικό, δημιουργικό και επαναστατικό κομμάτι της εαμικής αντίστασης. Σε άλλα νίκησε και σε άλλα έχασε, δεν κατάφερε όμως να εκπληρώσει τα όνειρά της. Μια άλλη νέα γενιά στις δεκαετίες του 60 και του 70 αποφάσισε να παλέψει για να εκπληρώσει τα ιδανικά των πατεράδων της. Στην Ελλάδα έριξε τη χούντα. Και πάλι όμως, το όραμα ενός δίκαιου κόσμου δεν έγινε πραγματικότητα.

Σήμερα ήρθε ο δικός μας κλήρος. Ή θα αφήσουμε τον κόσμο να μπει σε ένα νέο μακρύ πυκνό σκοτάδι ή παλέψουμε για μια άλλη κοινωνία, μία κοινωνία των αναγκών μας. Άλλος δρόμος δεν υπάρ-χει. Και αν αυτές είναι οι επιλογές μας, τότε η απόφαση που πρέπει να πάρει η νεολαία είναι ιστορική. Και θα την πάρει μόνο έχοντας

συνείδηση του έργου που σηκώνει στις πλάτες της. ■

7

Z Των Π

ένυ Λιβιεράτου, Δήμητρα Ρομποτή

Μέσα στη συγκυρία που διανύουμε έχει διαμορφωθεί μια ασφυκτική κατάσταση για λαό και νεολαία. Τη στιγμή που μετά κι από τρία μνημόνια αξιοπρεπείς μισθοί κι εργασιακά δικαιώματα γίνονται παρελθόν

κι η κρατική καταστολή δίνει και παίρνει, η μημο-νιακή πολιτική της τρικομματικής συγκυβέρνησης ασκείται με τους πιο σκληρούς όρους.

Το μέτωπο της εκπαίδευσηςΕξειδίκευση αυτής της πολιτικής αποτελούν και

τα μέτρα που ανοίγουν το μέτωπο της εκπαίδευ-σης. Κι αν νομίζουμε ότι δεν πρόκειται να μας αγ-γίξουν είμαστε βαθιά γελασμένοι μιας και πτυχές των αναδιαρθρώσεων που μας πλήττουν χτυπούν ήδη την πόρτα μας. Είναι αντιληπτό σε όλους μας, και αποτελεί πλέον καθεστώς στην ίδια μας τη σχολή: οι κώδικες δε δίνονται, οι δεύτεροι τόμοι

είναι δικό μας έξοδο, τα πρακτικά δεν τα δικαι-ούμαστε πια, η σίτιση έχει εισοδηματικό κριτήριο, φοιτητές πετιούνται έξω από τις εστίες! Αυτό το καθεστώς φοίτησης βιώνουμε αυτή τη χρονιά ενώ ήρθε κι έδεσε το κερασάκι στην ήδη μεγάλη τούρτα. Σχέδιο «Αθηνά» Το όνομα αυτού το γνω-στό και μη εξαιρετέο «σχέδιο Αθηνά»! Σχολές και τμήματα άλλα συγχωνεύονται κι άλλα καταρ-γούνται, φοιτητές εξαναγκάζονται σε δαπανηρές μετακομίσεις εν καιρώ κρίσης και λιτότητας, ενώ οι προσπάθειες πολλών επίδοξων φοιτητών πάνε στο βρόντο αφού αρκετές σχολές θα αποτελέσουν παρελθόν με τα λουκέτα του Υπουργείου. Ακόμη, η απόκτηση του πολυπόθητου ενιαίου πτυχίου μας γίνεται ένα τεράστιο ερωτηματικό με τον τίτλο του πτυχίου να αλλάζει σε πολλές σχολές ώστε οι φοιτητές να μη ξέρουν με τι τίτλο πτυχίου θα καταλήξουν ως τελειόφοιτοι! Υλοποιητής αυτών αναδείχθηκε ήδη το Συμβούλιο Ιδρύματος.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Η κατάσταση στην εκπαίδευση σήμερα είναι ιδιαίτερα ρευστή για-τί εν τέλει το πολυμήχανο «σχέδιο Αθηνά» έχει πολλές πτυχές και αποτελεί την εφαρμογή της «εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης» εν μία νυκτί! Ένα σχέδιο εφ’ όλης της ύλης για την όχι μόνο

«χωροταξική» αναμόρφωση του χάρτη της ανώ-τατης εκπαίδευσης, που μόνο τον εξορθολογισμό της τριτοβάθμιας παιδείας δεν έχει ως στόχο. Οι εισακτέοι των σχολών μειώνονται ως απόρροια των συγχωνεύσεων - καταργήσεων σχολών και τμημάτων. Την ίδια στιγμή έχουν δρομολογηθεί οι διαγραφές των φοιτητών (2ν και ν+2) που στον προβλεπόμενο από το Υπουργείο χρόνο δε θα έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, καθώς στα υπεριδρύματα που με το «Αθηνά» φαντασιώνεται το Υπουργείο δε μπορούν να στοιβάζονται αρκετοί από τους συμφοιτητές μας.

Οι πόρτες για την υποχρηματοδότηση των ιδρυ-μάτων ανοίγουν διάπλατα καθώς κατά τα λεγόμε-να του Υπουργείου οι λιγότερες σχολές συνεπά-γονται και λιγότερες ανάγκες σε χρηματοδότηση! Άρα από κάπου αλλού κι όχι από τον κρατικό προϋπολογισμό θα πρέπει οι φοιτητές να καλύ-πτουν τα έξοδα σπουδών τους κι αυτός είναι από εκείνους τους ίδιους! Περικοπές συγγραμμάτων και παροχών όπως σίτιση και στέγαση που ήδη έχουμε υποστεί θα ενταθούν ακόμη περισσότερο υπό το βάρος και του νόμου 4076 που τις προ-βλέπει και κρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας από την αρχή της φετινής χρονιάς!

Το φοιτητικό κίνημα του περασμένου Μάρτη, βγήκε δυναμικά στο προσκήνιο σε μία περίοδο που η κα-τρακύλα για την κοινωνία και τους εργαζόμενους δεν έχει τελειωμό: η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΔΗΜΑΡ ή αλλιώς το υπηρετικό προσωπικό των τραπεζιτών, των βιομηχάνων και γενικά της εργοδοσίας συ-νεχίζουν χωρίς σταματημό τη βάρβαρη και αντιλαϊκή πολιτική ενάντια στον κόσμο της εργασίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το πανεπιστήμιο δεν θα μπορούσε φυσικά να μείνει ανέπαφο. Εν έτει 2013 οι κατευθύνσεις της ΕΕ για την ανώτατη εκπαίδευση(3 κύκλοι σπουδών, διδακτικές μονάδες και συνακόλουθα διάλυση των ενιαίων πτυχίων και των επαγγελματικών δικαιωμάτων) βρίσκουν εφαρμογή και στη χώρα μας με αλλεπάλληλους νόμους που έχουν εκπονήσει υπ. Παιδείας και κυβερνήσεις. Νόμος Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου μαζί με το σχέδιο «Αθηνά» συγκροτούν τους βασικούς πυλώνες της επίθεσης, οι οποίοι και απομακρύνουν το πανεπιστήμιο από τις ανάγκες των φοιτητών και το φέρνουν πιο κοντά στις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων.

«Αν οι φοιτητές είχαν διαμαρτυρηθεί για το σχέδιο «Αθηνά» θα το γνωρίζαμε» δήλωσε ευθαρσώς ο υφυπουργός Παιδείας. Μάλλον όμως δεν ήταν καλά ενημερω-μένος… Ήδη από τις αρχές Μάρτη αμέσως μετά την εξαγγελία του σχεδίου «Αθηνά» οι φοιτητές, πιάνοντας το νήμα από τις εργατικές κινητοποιήσεις του Γενάρη(Μετρό, ναυτεργάτες) δεν δίστασαν μπροστά στον ωμό κρατικό εκφοβισμό(βλέπε επιτάξεις στους απεργούς), να ξεκινήσουν κινητοποιήσεις ενάντια στο νέο νομοσχέδιο-έκτρωμα. Οι φοιτητικοί σύλλογοι σε όλες τις άκρες της χώρας, από τις Σέρρες, τη χαλκίδα, το ιόνιο και την ιεράπετρα μέχρι την Αθήνα αντιστάθηκαν, κατάφεραν να χτυπήσουν μαχητικά και ενιαία τα σχέδια του υπ. Παιδείας και ευρύτερα την πολιτική της συγκυβέρνησης .

Στη σχολή μας πραγματοποιήθηκαν συνολικά 4 γύροι Γενικών Συνελεύσεων, ενώ πάρθηκαν 4 αγωνιστικές αποφάσεις. κόντρα στις κορώνες της ΔΑΠ ότι δεν έχουμε λόγο να αγωνιστούμε βροντοφωνάξαμε ότι η νεολαία βρίσκεται και πάλι στην πρώτη τη γραμμή της κοινωνικής αναμέτρησης κόντρα στη συναίνεση που προωθεί το υπ.Παιδείας και την υποταγή που επιβάλει η συγκυβέρνηση και η Τρόικα.

Κληθήκαμε να αγωνιστούμε σε νέες συνθήκες και με αναβαθμισμένα τα καθήκοντά μας ενάντια στην προσπάθεια διάλυσης του Πανεπιστημίου. Απέναντι στο κοινό μέτωπο συγκυβέρνησης-τρόικας-ΔΑΠ απαντήσαμε με το συλλογικό δρόμο. Άλλωστε ξέρουμε καλά ότι μόνος αυτός μπορεί να είναι νικηφόρος. Το κίνημα μας δεν συγκροτήθηκε στη βάση στενών συντεχνιακών συμφερόντων αλλά πρόταξε έναν άλλο δρόμο ρήξης με την ευρύτερη πολιτική που ματώνει την κοινωνία. Το κίνημα μας βροντοφώναξε ότι δεν θα γίνει η γενιά μας η γενιά της ανεργίας, της εργασιακής ανασφάλειας και της ελαστικής απασχόλησης! Το κίνημά μας βγήκε μπροστά και έβαλε το λιθαράκι για να μείνει στην ιστορία η γενιά μας ως η γενιά της ανατροπής!

Με όπλο τον συντονισμό των συλλόγων, μέσω του Συντονιστικού Γενικών Συνελεύσεων και καταλήψεων, ο φοιτητικός σύλλογος Νομικής, συμμετείχε σε κινητοποιήσεις-κόμβους ενάντια στο σχέδιο Αθηνά, που συσπείρωσαν χιλιάδες φοιτητές και έτριξαν τα δόντια του υπουργείου και της κυβέρνησης. Το Σχέδιο Αθηνά τελικά χάρη στις κινητοποιήσεις των φοιτητών, δεν ψηφίστηκε, η κυβέρνηση αναδιπλώθηκε αποσύροντας μάλιστα τις συγχωνεύσεις από μία σειρά σχολών που με τις κινητοποιήσεις τους κατέστησαν σαφές ότι λουκέτο δεν θα μπει στις σχολές τους αλλά στην κυβέρνηση και την Τρόικα. Φάνηκε πως όποιος στο σήμερα τολμά να αγωνίζεται μπορεί και να νικά.

Ωστόσο, γνωρίζουμε καλά ότι ο αγώνας μας δεν κρίνεται σε μια ζαριά, ότι δεν σταματά, ότι εν τέλει είναι ένας αγώνας διαρκείας μέχρι την ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής και των πολιτικών της φορέων. Είναι συνεχές διακύβευμα και στοίχημα διαρκούς πάλης η ανατροπή του σχεδίου Αθηνά, και εξαρτάται από τους μαχητικούς, οργανωμένους αγώνες του φοιτητικού κινήματος μαζί με όλη την υπόλοιπη κοινωνία. ■

Λίγα λόγια για το φοιτητικό κίνημα του Μάρτη... Z Των Βασιλική Ηλία, Γιάννη Λιάπα, Χριστίνα Λιόλιου

Το εκπαιδευτικό δε λύνεται με νόμους!(Ή αλλιώς…) κρατάει χρόνια αυτή

η …«Μπολόνια»!

EKΠ

αιΔ

ευτι

κα

8

Διάσπαση πτυχίων!Αυτό που όμως είναι η κυρίαρχη πτυχή του σχε-

δίου αυτού του Υπουργείου είναι η διάσπαση των πτυχίων μας και των τίτλων σπουδών μας. Αυτό συμβαίνει μέσα από τη συγχώνευση των σχολών που δε θα είναι μόνο διοικητική. Πρόκειται και για συγχώνευση των γνωστικών αντικειμένων των σχολών και των τμημάτων και άρα για τη ρευστο-ποίησή τους.

Αυτό θα οδηγήσει στη διάσπαση του ενιαίου πτυχίου μας και στην αλλαγή των τίτλων σπου-δών με την αντικατάστασή του από τον ατομικό φάκελο προσόντων. Δηλαδή κάθε απόφοιτος δε θα έχει το ίδιο πτυχίο με το συμφοιτητή του, αλλά ένα φάκελο στον οποίο ανάλογα με τα μαθήματα και τα σεμινάρια που παρακολούθησε, θα προ-σθέτει τις πιστωτικές μονάδες που συγκέντρωσε. Ένα καθεστώς δηλαδή πλήρους ανταγωνισμού όπου ο καθένας μας θα πρέπει να φανεί πιο «άξι-ος» από το διπλανό συνάδελφό του.

Κατευθύνσεις!Η διάσπαση του πτυχίου όμως δε φέρνει μόνο

τον ατομικό φάκελο προσόντων. Σημαίνει επίσης για πολλές σχολές μαζί και τη δική μας Νομική Σχολή ότι θα εισαχθούν κατευθύνσεις! Σε εμάς αυτό μεταφράζεται στην ύπαρξη πολλών πτυχίων όπως ποινικολόγου, αστικολόγου, εμπορικολό-γου, εργατολόγου κ.ο.κ.

Αυτό δε σημαίνει ότι η καλή μας η σχολή με-ρίμνησε ώστε να μη κάνουμε ένα δαπανηρό με-ταπτυχιακό! Σημαίνει αντίθετα ότι ως μελλοντικοί εργαζόμενοι θα πληρωνόμαστε πολύ λιγότερα γιατί δε θα έχουμε τις βασικές γνώσεις ενός νομι-κού αλλά κατακερματισμένες γνώσεις ώστε να μη μπορούμε να ζητήσουμε υψηλότερους μισθούς.

Διάσπαση κύκλου σπουδών! Μαζί με τις κατευθύνσεις θα έρθει και η λεγό-

μενη διάσπαση του κύκλου σπουδών μας σε δύο κύκλους εκ των οποίων ο ένας θα περιλαμβάνει βασικές σπουδές (bachelor) και ο άλλος θα είναι

η εξειδίκευση (master). Πέρα από τη διάσπαση του πτυχίου που επανακατοχυρώνει η διάσπαση του κύκλου σπουδών, ανοίγει δρόμο για την ει-σαγωγή διδάκτρων! Τα δίδακτρα το πιθανότερο εί-ναι ότι θα τα δίνουμε για την εξειδίκευσή μας στο master και άρα θα πληρώνουμε τις προπτυχιακές σπουδές μας κι όχι μόνο το μεταπτυχιακό όπως συνέβαινε μέχρι πρότινος.

Αξιολόγηση!Δαμόκλειος σπάθη για την εισαγωγή όλων

αυτών προβλέπεται να είναι η αξιολόγηση των ιδρυμάτων. Άμεσα συνδεδεμένη με την χρημα-τοδότηση των σχολών μας, πρόκειται να περα-τώνεται από εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες. Αυτοί θα εξάγουν συγκεκριμένα συμπεράσματα και υποδείξεις για την κάθε σχολή και ουαί κι αλί-μονο σε όποια σχολή δεν θα τα εφαρμόζει και δε θα συμμορφώνεται.

Η λύση είναι απλή: θα αξιολογείται χαμηλά, θα υποχρηματοδοτείται και εν τέλει θα κλείνει. Στο τώρα οι υποδείξεις αυτές είναι η εφαρμογή του νόμου Αρβανιτόπουλου και του σχεδίου Αθηνά. Ουαί κι αλίμονο, λοιπόν, στη σχολή που δε θα συ-ναινέσει στην καταδίκη της!

Habemus Συμβούλια Ιδρύματος!

Χέρι-χέρι με την αξιολόγηση και χωρίς να χαίρουν καμιάς νομιμοποίησης από το φοιτητικό σώμα, αναδείχθηκαν με ηλεκτρονική ψηφοφορία χουντικού τύπου, τα Συμβούλια Ιδρύματος ή αλ-λιώς… οι κολαούζοι του Υπουργείου. Πρόκειται για ακαδημαϊκούς και managers που θα λύνουν και θα δένουν στο Πανεπιστήμιο μας καθιστώντας το φοιτητικό σώμα απλό παρακολουθητή. Βασικά, ούτε καν παρακολουθητή, καθώς οι συνεδριάσεις τους τελούν υπό καθεστώς άκρας μυστικότητας και παραπέμπουν στα παπικά κονκλάβια. Ουσι-αστικά ήρθαν να εγγυηθούν την εφαρμογή των επιταγών Υπουργείου-συγκυβέρνησης ακόμη και άνευ της δικής μας συναίνεσης.

Κατάργηση του ασύλου!Άλλωστε το δικαίωμα να αγωνιζόμαστε αίρεται

σιγά σιγά όλο και περισσότερο... ήδη από το νόμο Διαμαντοποπούλου έχει προβλεφθεί η κατάργηση του ασύλου για να αρθούν επιτέλους τα “άσυλα ανομίας” στα πανεπιστήμια. Η πτυχή αυτή που υπάρχει αυτούσια και στον νόμο Αρβανιτόπουλου ουσιαστικά βάζει τέρμα στο άσυλο των κοινωνι-κών μας αγώνων και θεσπίζει τον θεμιτό έλεγχο και την καταστολή στις φωνές που αγωνίζονται εντός του πανεπιστημίου.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την συνολικότερη κατάσταση στην κοινωνία και τη άσκηση της κυ-βερνητικής πολιτικής με τον δόγμα νόμος και τάξη αυτό το μέτρο φαίνεται να εναρμονίζεται απόλυτα. Χαρακτηριστικές είναι και οι δηλώσεις των εκπρο-σώπων της συγκυβέρνησης για την πάταξη της βίας των ΕΑΑΚ. Ένα χυδαίο άλλοθι για την εφαρ-μογή της κατάργησης του ασύλου και φυσικά της νομιμοποίησης της στα μάτια του κόσμου.

Τι σημαίνει αυτό; Είσοδος στα πανεπιστήμια με την ταυτότητά μας, είσοδος της αστυνομίας όπο-τε κριθεί “αναγκαίο”, και αυθαίρετο κλείσιμο των σχολών. Για να μην επεκταθούμε στις φιλοδοξί-ες της ΔΑΠ και του Βορίδη για πανεπιστημιακή

Για την ανασυγκρότηση του φοιτητικού συλλόγου νομικήςZ Της Ζωής Καρέλλα

κοινό τόπο συνιστά μια πάγια και γενικευμένη στάση απαξίωσης του φοιτη-τικού συλλόγου στο πανεπιστημιακό τοπίο. Μεγάλη μερίδα φοιτητών όχι απλά αδιαφορούν αλλά στην πραγματικότητα τρέφουν βαθιά άγνοια για τη λειτουργία και τις διαδικασίες του φοιτητικού συλλόγου χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι αποτελούν κομμάτι του κι ότι αξιοποιώντας αυτό το εργαλείο μπορούν συλλογικά να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους. Συχνά, δε, αντιμετωπίζεται ως ξένο σώμα και καταδικάζεται ως γραφικός χομπι-σμός παρατάξεων και κομμάτων .ώς αποτέλεσμα, υποτιμώνται οι προσπάθειες διεξαγωγής Γενικών Συνελεύσεων στη λογική της αδιέξοδης ηττοπάθειας ,εφό-σον «πάλι τα κόμματα θα μαζευτούν να τσακώνονται άρα στην τελική δε θα βγει και τίποτα οπότε τι να ‘ρχομαι να κάνω στη συνέλευση».

Σε μια πρώτη προσέγγιση, η ΔΑΠ -κι η εξαφανισμένη πλέον ΠΑΣΠ-στηρίζοντας την κυβερνητική πολιτική βάζουν διαρκώς κωλύματα στο φ.σ. για συλλογική συ-ζήτηση και οργάνωση με το να απαξιώνουν τη διαδικασία της Γ.Σ. από την οποία και μονίμως απουσιάζουν. Ο φοιτητικός συνδικαλισμός τραβάει μεθοδευμένα φθίνουσα πορεία κι από μέσο αγώνα για τη διεκδίκηση των φοιτητικών δικαι-ωμάτων ,το κακέκτυπο της τωρινής του μετάλλαξης είναι ο συνδικαλισμός της διαφθοράς ,του ρουσφετιού ,του βολέματος και της συνδιαλλαγής με καθηγητές και κυβερνήσεις. Αυτός δεν είναι άλλος από τον συνδικαλισμό που διαχρο-νικά εκπροσωπούν οι κυβερνητικές παρατάξεις της ΔΑΠ και ΠΑΣΠ που δρουν αποπροσανατολιστικά αδρανοποιώντας και παθητικοποιώντας το φοιτητή με απώτερη στόχευση να απομακρυνθεί από το σύλλογο ώστε να μην καθίσταται εφικτό να μπει φρένο στις αντιδραστικές πολιτικές τις οποίες και στηρίζουν.

Είναι προφανής βέβαια και μια γενικευμένη στροφή στον ατομικό δρό-μο. Στη λογική της ατομικής επίλυσης των εκάστοτε προβλημάτων η φοι-τητιώσα νεολαία ενσωματώνει ανταγωνιστικές τάσεις και οξύτατη ηττοπάθεια σε σχέση με οποιαδήποτε συλλογική διεκδίκηση καταλήγοντας να παραιτείται .Η στάση αυτή δεν οφείλεται μεμονωμένα στους εντατικοποιημένους ρυθμούς του σύγχρονού πανεπιστημίου και στο πιεστικό πρόγραμμα σπουδών αλλά και στην αντίληψη του κοινωνικού δαρβινισμού που καλλιεργεί η ίδια η πραγματικότητα. Όταν κάθε σπίτι είναι αντιμέτωπο με φαινόμενα όπως ανεργία ,ανασφάλιστη εργασία, απλήρωτα δεδουλευμένα, χαράτσια ,περικοπές σε μισθούς και συντάξεις ενώ παράλληλα το μέλλον της νέας γενιάς προδιαγράφεται δυσοίωνο, οι πιέσεις για όσο το δυνατόν γρηγορότερη απόκτηση πτυχίου κι εξόδου στην αγορά εργασίας γίνονται αφόρη-τες. καθένας κοιτά να εξασφαλίσει τη βολή του ,πιστεύοντας ότι αν αποκτήσει έναν ανταγωνιστικό φάκελο προσόντων -και με την απαιτούμενη, πάντοτε, ευελιξία- θα γλιτώσει από τον εργασιακό μεσαίωνα στον οποίο είμαστε όλοι καταδικασμένοι.

Σε μια συγκυρία λοιπόν πού γίνεται προσπάθεια να φιμωθεί η φωνή μας , να μπει λουκέτο σε δεκάδες σχολές αφήνοντας στο δρόμο εκατοντάδες συμφοιτητές μας, να μετατραπούν τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις ,να μπουν εταιρείες μέσα σε σχολές και να εισαχθεί υποχρεωτική άμισθη μαθητεία αντλώντας άμεσα υπεραξία από τη σπουδάζουσα νεολαία εμείς οφείλουμε να βγούμε μπροστά δυναμικά και μαζικά ανασυγκροτώντας τους φοιτητικούς μας συλλόγους. Για να επι-τευχθεί αυτό πρέπει να προτάξουμε στους συναδέλφους μας τη δυνατότητα της συλλογικής διεκδίκησης αναζωπυρώνοντας, πρώτα και κύρια, την εμπιστοσύνη τους στις ίδιες τους τις δυνάμεις σαν μέλη του φοιτητικού συλλόγου. Γι’αυτό και πρέπει να γίνει μια ριζική ανασκόπηση της φύσης και λει-τουργίας του φοιτητικού συλλόγου σε μια προσπάθεια να τον ξαναχτίσουμε.

Είναι επιτακτική ανάγκη να χαραχθεί μια νέα σελίδα του φοιτητικού συνδικα-λισμού σε μια τροχιά εκ θεμελίων αλλαγής των διαδικασιών του συλλόγου. Η λειτουργία και η δράση του πρέπει να αποκτήσει πολιτική-πολιτιστική ζωή, δια-δικασίες που θα επιτρέπουν και θα ενθαρρύνουν την συμμετοχή των φοιτητών. Ένας σύλλογος ανεξάρτητος από τις κυβερνήσεις, Διοικήσεις, και τις δυνάμεις του

9

αστυνομία, δηλαδή για μόνιμη αστυνόμευση των αγώνων μας.

Συγκροτείται δηλαδή με ταχείς ρυθμούς ένα πανεπιστήμιο λιγότερο μαζικό, χωρίς δωρεάν πα-ροχές, που δε μας προσφέρει καμιά κατοχύρωση, κανένα διαπραγματευτικό χαρτί στην αγορά εργα-σίας, που δε χωρά καμιά δικιά μας ανάμειξη στις αποφάσεις του, που δε χωρά τους κοινωνικούς μας αγώνες. Ένα πανεπιστήμιο κάθε άλλο παρά δημόσιο, δωρεάν και δημοκρατικό, ένα πανεπιστή-μιο συμβατό με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Όλα αυτά μπορεί να έπεσαν στα κεφάλια μας φέτος, αλλά μόνο ουρανοκατέβατα δεν είναι! Για-τί, παρόλη την προχειρότητα που ενδεχομένως παρουσιάζουν, είναι προ πολλού σχεδιασμένα, μέσα από μια σειρά ευρωπαϊκών νομοθετημάτων και προδιαγραφών. Πολλές πτυχές από αυτές που το ίδιο το «Αθηνά» ενέχει αλλά και πολλά νομο-θετήματα πριν από αυτό ενυπάρχουν σε μια σειρά ευρωπαϊκών συνθηκών για την εκπαίδευση. Στη σχολή μας αυτό αποτελεί όνειρο από τα πριν μετά κι από δηλώσεις του τμήματος καθηγητών αλλά και του ίδιου του Προέδρου του τμήματός μας, που ευαγγελίζεται ένα πανεπιστήμιο αντάξιο της Σορβόννης! Αυτές οι δηλώσεις δεν είναι τυχαίες αλλά πηγάζουν από μια γενικότερη ευρωπαϊκή κατεύθυνση και επιδίωξη ενιαιοποίησης των ανώ-τατων ιδρυμάτων εντός Ε.Ε. π Για να καταλάβουμε καλύτερα όλα αυτά αναγκαίο θα ήταν να κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή.

Οι ευρωπαϊκές συνθήκες για την ανώτατη εκπαίδευση

εντός Ε.Ε.Το 1998 πραγματοποιήθηκε ένα συνέδριο στη

Σορβόννη σχετικά με την ανώτατη εκπαίδευση. Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία και Γερμανία έθεσαν για πρώτη φορά τα σαθρά θεμέλια για την εναρμόνιση της δομής του συστήματος της Ανώτατης εκπαί-δευσης. Ένα χρόνο μετά 29 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, συνυπέγραψαν την συνθή-κη της Μπολόνιας η οποία κατοχύρωσε οριστικά

το πλαίσιο για την κοινή κατεύθυνση της εκπαι-δευτικής αναδιάρθρωσης των χωρών της Ε.Ε. Οι όροι της συνθήκης ήταν και είναι οι εξής, ώστε τα ιδρύματα πανευρωπαϊκά να:

• Υιοθετήσουν σύστημα εύκολης ανάγνωσης και σύγκρισης των τίτλων σπουδών.

• Υιοθέτησαν σύστημα δύο κύκλων σπουδών προπτυχιακό/μεταπτυχιακό (undergra-duate/graduate).

• Ιδρύσουν σύστημα πιστωτικών μονάδων (όπως το ECTS: European Credit Transfer System).

• Προωθήσουν την Ευρωπαϊκή συνεργασία στη διασφάλιση της ποιότητας με την αξιολόγηση.

Δύο χρόνια μετά, 33 υπουργοί διαφόρων χω-ρών ξανασυναντήθηκαν και επικύρωσαν τα “με-γαλεπήβολα” σχέδιά τους. Συγκεκριμένα, τόνισαν ως σημαντικότερα σημεία του κοινού Ευρωπαϊκού χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (Κ.Ε.Χ.Α.Ε.) τα εξής:

• Δια βίου μάθηση (ειδίκευση – επανακατάρτι-ση)

• Όξυνση της ανταγωνιστικότηταςΜε την συνθήκη του Βερολίνου το 2003 και

την εξειδίκευση όλων αυτών των κατευθύνσεων σε μέτρα που δεν απέχουν και πολύ από τις σημε-ρινές διατάξεις για την εκπαίδευση, άρχισαν να δι-αφαίνονται τα πρώτα σημάδια της σαθρότητας του οικοδομήματος αυτού. Όχι μόνο δεν φαινόταν πια δυνατή η κοινή και ίδιων ταχυτήτων ακολούθηση των κατευθύνσεων αυτών, αλλά οι επιπτώσεις τους διαγράφονταν πολύ χειρότερες.

Στη χώρα μας επανειλημμένες προσπάθειες για να εφαρμόσουν τις διατάξεις της Μπολόνιας ξεκί-νησαν από το 1998 ακόμη με τις μεταρρυθμίσεις Αρσένη. Μια ακόμη σκληρή προσπάθεια όμως έγινε με τον νόμο Γιαννάκου το 2006, ενώ συνε-χίστηκε με μια χρονική σειρά παρόμοιων νόμων, όπως ο 4009 και το αδελφάκι του, 4076, ή αλ-λιώς οι νόμοι Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου. Η κορύφωση όλων αυτών είναι βέβαια το σχέδιο Αθήνα στο οποίο ήδη εντοπίσαμε ομοιότητες και ταυτίσεις με τις προαναφερθείσες ευρωπαϊκές

συνθήκες για το συγύρισμα της τριτοβάθμιας εκ-παίδευσης. Ας τα δούμε όμως και πιο αναλυτικά! Στις συνθήκες της Μπολόνια, του Βερολίνου και από το σχέδιο «Αθηνά» προβλέπεται:

• Tο σύστημα των δύο κύκλων σπουδών. Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους αυτό θα φέρει την πρόοδο στην ανώτατη εκπαίδευση με την διάσπα-ση του τίτλου σπουδών σε bachelor και master. Με το σχέδιο Αθηνά αυτό το μέτρο χτυπά την πόρτα και στην Νομική με αντίστροφα όμως αποτελέσμα-τα. Θα σημάνει την διάσπαση του πτυχίου μας, άρα και περιορισμένες δυνατότητες διαπραγμάτευσης στην αγορά εργασίας και την επιβολή διδάκτρων στο μάστερ.

• Δημιουργία συστήματος πιστωτικών μονά-δων. Για τα ευρωπαϊκά κέντρα αυτό σημαίνει κα-τάταξη καθενός ανάλογα με τις δυνατότητες και τα προσόντα του. Για εμάς όμως σημαίνει ένα ατέρ-μονο κυνήγι πιστωτικών μονάδων για το φάκελο προσόντων μας που θα αντικαταστήσει το ενιαίο μας πτυχίο, ένα ανταγωνιστικό πανεπιστήμιο, ένα ασφυκτικό πλαίσιο φοίτησης κι ένα ακόμα πιο ασφυκτικό εργασιακό μέλλον.

• Αξιολόγηση. Για τους ευρωπαίους σημαίνει αξιολόγηση των ιδρυμάτων ανάλογα με το επίπε-δό τους. Για εμάς αυτό σημαίνει εναρμόνιση του πανεπιστημίου με την απειλή της χρηματοδότησης στις επιταγές Υπουργείου, Ε. Ε. Και Κ. Ε. Χ. Α. Ε.

Το φοιτητικό κίνημα όμως έχει δηλώσει έμπρακτα τη εναντίωσή του με τις κατευθύνσεις αυτές μέσα από μια σειρά κινημάτων και αγω-νιστικών αποφάσεων. Οι συμφοιτητές μας πριν από εμάς στο κίνημα του 06- 07, στις καταλήψεις του Σεπτέμβρη του ‘11 και πολύ πρόσφατα με τις καταλήψεις και τις κινητοποιήσεις μας ενάντια στο σχέδια Αθηνά έχουμε αποδείξει πως ό, τι δεν συμ-βαδίζει με τις δικές μας ανάγκες και συμφέροντα, ακόμη και αν έχει ψηφισθεί από όλη την Ευρώπη, δεν θα εφαρμοστεί. Γι ‘ αυτό και τα ευρωπαϊκά κέ-ντρα οφείλουν να πάρουν την δική μας αντίσταση ως απάντηση στις κατευθύνσεις που αυτοί θέτουν για εμάς χωρίς εμάς. ■

κυβερνητικού συνδικαλισμού ΔΑΠ-ΠΑΣΠ. Ταυτόχρονα θα πρέπει και με διαφορετι-κό τρόπο να είναι «ανεξάρτητος» από τις αριστερές και αγωνιστικές δυνάμεις. Δεν έχει νόημα να αρκεστούμε σε ένα Δ.Σ. του συλλόγου αποκομμένο από τη μάζα των φοιτητών ,ούτε ένα πανό που φέρει τον όνομα του συλλόγου σε ένα πανεκπαιδευ-τικό συλλαλητήριο ή μια απεργία ενώ δεν έχει κατορθώσει να κατεβάσει το ελά-χιστο των φοιτητών αυτού του συλλόγου. Ούτε υπάρχει κάποια υλική αποτύπωση στην υπερψήφιση του Ενιαίου Αγωνιστικού Πλαισίου όταν ο κόσμος που το στήριξε είναι απών από τις δράσεις και κινητοποιήσεις που προέβλεπαν οι αποφάσεις του. Οφείλουμε να αντιπαλέψουμε κάθε λογική ανάθεσης -μολονότι έχει εγ-χαραχθεί βαθιά στη συνείδηση του κόσμου-εφόσον λειτουργεί αποτρεπτι-κά στην προσπάθεια αφύπνισης και δραστηριοποίησης του κάθε φοιτητή.

Γι’αυτό κι οι ανησυχίες και τα προβλήματα των φοιτητών δεν δύναται να είναι ξένα για το σύλλογο. Ο σύλλογος είναι αυτός που πρέπει με συγκεκριμένες πρω-τοβουλίες να διασφαλίσει τα υλικά συμφέροντα των φοιτητών για σίτιση ,στέγαση ,δωρεάν συγγράμματα. Άρα το επόμενο διάστημα είναι επιτακτική η αξιοποίηση του τυπογραφείου του ΕκΠΑ από τους ίδιους τους φοιτητές για να τυπώσουν τα συγγράμ-ματα που δεν τους δόθηκαν. Παράλληλα πρέπει να δρομολογηθούν καταλήψεις στις λέσχες σίτισης αλλά και σε ξενοδοχειακούς χώρους προκριμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των φοιτητών.

Σ’ αυτή την κατεύθυνση ανασυγκρότησης του φοιτητικού συλλόγου, μπορούν να συμβάλουν και οι συνελεύσεις ετών. Εφόσον συγκεντρώνουν έναν καθοριστικό αριθμό φοιτητών και λειτουργούν πάντα προς ενίσχυση της γενικής συνέλευσης που είναι η κυρίαρχη διαδικασία του συλλόγου μπορούν να αποκτήσουν μια σειρά από θετικά χαρακτηριστικά. θα δοθεί έτσι λόγος στη βάση δηλαδή στους ίδιους τους φοιτητές τροφοδοτώντας έναν πιο ουσιαστικό διάλογο μεταξύ των φοιτητών για τα ζητήματα που αφορούν το σύλλογο μας αλλά και την κοινωνία. Ζητούμενο ωστόσο είναι να βρεθεί μια φόρμουλα που να μετα-τρέψει τις συνελεύσεις ετών σε οργανικό κομμάτι της γενικής συνέλευ-σης. Επίσης το κυλικείο της νομικής ως πρωτοβουλία για στέκι φοιτητικού συλλόγου μπορεί να δώσει πνοή στην καθημερινότητα των φοιτητών με πολιτιστικες και πολιτικές δράσεις.

Τέλος όπως ακριβώς ο κάθε φοιτητής πρέπει να συντονιστεί με τους υπόλοιπους συμφοιτητές του μέσω των συλλογικών διαδικασιών ,έτσι και ο κάθε σύλλογος πρέπει να συντονιστεί με τους υπόλοιπους φοιτητικούς συλλόγους προκειμένου να αντιμετωπίσει ενιαία την επίθεση που δέχεται συνολικά το πανεπιστήμιο και η νεολαία. Αυτός ο συντονισμός μπορεί να επιτευχθεί μέσω του Συντονιστικού Γενικών Συνελεύσεων, μιας δομής στην οποία μέσω αιρετών κι ανακλητών αντιπροσώπων μεταφέρονται οι αποφάσεις των Γ.Σ. των συλλόγων προκειμένου το φοιτητικό κίνημα να βγει ενωμένο και μαχητικό στο προσκήνιο. Έτσι το φοιτητικό κίνημα μπορεί να συνδεθεί με τους εργαζομέ-νους ,τους καθηγητές και όλους όσους πλήττονται τόσο εντός όσο και εκτός του πανεπιστημίου ώστε να απαντήσουμε συλλογικά στην συνολικότερη επίθεση που εξαπολύουν συγκυβέρνηση-ΕΕ-ΔΝΤ και διαλύει τις ζωές και το μέλλον μας. Γιατί ο φοιτητικός μας σύλλογος είναι εντέλει το κάστρο από το οποίο θα απο-κρούσουμε την επίθεση και τις «μεταρρυθμίσεις» τους. ■

«Δεν θα κερδίσεις μόνος σου. Ή όλοι μαζί ή κανείς μας» Ναζίμ Χικμέτ

EKΠ

αιΔ

ευτι

κα

10

Για τa όργανα του συλλόγου μας!

Z Των Δήμητρα Ρομποτή, Αφροδίτη Φακωνα

Ένα από τα βασικότερα ερωτήματα κάθε φοιτητή όταν πατήσει για πρώτη φορά το πόδι του στη 

σχολή του είναι τι συμβαίνει με τις διαδικασίες εντός του φοιτητικού συλλόγου και ποια

η δυνατή συμμετοχή του. Μετά το 5μελές και το 15μελές συμβούλιο στο σχολείο,  ποια η συμμετοχή κι η δυνατότητα 

αντιπροσώπευσης του φοιτητή στο σύλλογο;

Γενική Συνέλευση

Το ερώτημα απαντιέται κάπως διαφορετικά απ’ ό, τι στο σχο-λικό περιβάλλον. Εντός σχολής και συλλόγου υπάρχουν οι διαδικασίες της Γενικής Συνέλευσης. Η Γενική Συνέλευση είναι εκείνη η διαδικασία στην οποία είναι δυνατό να μετέχει το σύνολο του φοιτητικού σώματος. Είναι εκείνη η διαδι-

κασία στην οποία όλα τα μέλη του συλλόγου, οι φοιτητές του, μπορούν κι έχουν δικαίωμα να παρευρεθούν προκειμένου να συ-ζητήσουν για προβλήματα και θέματα που αφορούν τους ίδιους, προκειμένου μάλιστα να λάβουν σχετικά με αυτά και μια συλλογι-κή απόφαση. Πρόκειται για την πιο αμεσοδημοκρατική διαδικασία εντός του κάθε φοιτητικού συλλόγου και για την ανώτατη αποφα-σιστική διαδικασία του. Πρόκειται για το δημοκρατικότερο όργανο του συλλόγου που αγκαλιάζει το σύνολο των φοιτητών ,επιτρέπει την έκφραση κάθε φωνής και οδηγεί στη δημοκρατική λήψη συλ-λογικών αποφάσεων. Ο κάθε φοιτητής μπορεί να παρευρεθεί σε αυτήν, να πει τη γνώμη του και εν τέλει να ψηφίσει την πρόταση που ο ίδιος κρίνει πιο συμφέρουσα κι αποτελεσματική. Κυρίαρχα όμως, πρόκειται για το θεσμό του συλλόγου που αποτελεί όπλο στα χέρια μας για την αντιμετώπιση των κοινών μας προβλημά-των. Είναι το όργανο του συλλόγου που σε κρίσιμες συγκυρίες ειδικά μας βοηθά να απαντάμε απέναντι σε ό, τι απειλεί τα δικαιώ-ματά μας συλλογικά, μαζικά, οργανωμένα και δυναμικά. Είναι ένα μέσο που μας επιτρέπει να παίρνουμε κάθε φορά την κατάσταση στα χέρια μας και να υπερασπιζόμαστε συλλογικά τα συμφέροντα και τις ανάγκες μας. Είναι το όργανο που οδηγεί κάθε φορά στο

να απαντάμε στα ατομικά αδιέξοδα με συλλογικούς αγώνες απέ-ναντι στα μέτρα του Υπ. Παιδείας και της συγκυβέρνησης, στους νόμους που μας πλήττουν, στα σχέδια που υποβαθμίζουν το πα-νεπιστήμιό και τις ζωές μας!

Διοικητικό ΣυμβούλιοΌργανο του συλλόγου μας είναι επίσης το Διοικητικό Συμβού-

λιο. Πρόκειται για ένα όργανο στο οποίο συμμετέχουν οι πολι-τικές δυνάμεις του συλλόγου με βάση και το αποτέλεσμα των φοιτητικών εκλογών. Αν και η Γενική Συνέλευση είναι το ανώ-τατο όργανο του συλλόγου, για θέματα για τα οποία ο σύλλογος πρέπει να τοποθετείται είναι δυνατόν να καλεστεί το Δ. Σ. επειδή ακριβώς σε αυτό ανοίγονται ζητήματα για τα οποία ο σύλλογος καλείται να πάρει θέση εμείς επιδιώκουμε το Δ.Σ. να γίνεται έτσι ώστε να μπορούν οι φοιτητές να παραστούν σε αυτό και να μη γίνεται κεκλεισμένων των θυρών.

Όσον αφορά βέβαια τη διαδικασία της Γενικής Συνέλευσης, αυτή δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι δεν είναι ούτε ιδανική, ούτε αγγελικά πλασμένη. Δυστυχώς, αναμένεται ορισμένες φορές να πάρει και χαρακτηριστικά debate μεταξύ των πολιτικών δυνά-μεων, ή να απαξιώνεται ως θεσμός από άλλες δυνάμεις, βλ. ΔΑΠ – ΝΔΦΚ, που μάλλον κιόλας δεν τις συμφέρει να παρευρεθούν σε τέτοιες διαδικασίες. Σε αυτό το σημείο να πούμε επίσης, ότι η εν λόγω πολιτική δύναμη, σαν καλός εντολοδόχος κι εκφραστής της κυβερνητικής πολιτικής στα πανεπιστήμια, απομακρύνει τους φοι-τητές, με πρακτικές που προωθούν την πολιτική απάθεια (παρτάκια, σημειωσούλες) και με την ίδια της τη στάση να απέχει από τις συλ-λογικές μας διαδικασίες, από το να συμμετέχουν στις συζητήσεις κι αποφάσεις του συλλόγου που τους ίδιους εν τέλει αφορούν.

Γι αυτό ακριβώς εμείς, ως Αντινομία – Ε.Α.Α.Κ. θέλουμε κι επι-διώκουμε οι διαδικασίες του συλλόγου μας να είναι μαζικές και υγιείς. Επιθυμούμε την πολιτική κι οργανωτική ανασυγκρότηση των διαδικασιών του συλλόγου μας, τόσο με πρακτικά μέσα ( χρή-ση μικροφωνικής, λογικός χρόνος τοποθετήσεων κι ερωτήσεων) όσο και σε θέματα πολιτικής πρόθεσης. Αυτό επιτυγχάνεται με το άνοιγμα, την κοινοποίηση της διαδικασίας στα μέλη του συλλόγου, ως εκείνης της διαδικασίας που με τη μαζική, συλλογική συμμετο-χή των φοιτητών μπορεί να παράγει αποτελέσματα για το σύλλογο και να συμβάλλει στην αντιμετώπιση μιας κατάστασης, στη λήψη μιας απόφασης, στη λήψη μιας πολιτικής θέσης από το σύλλογο. Επίσης επιτυγχάνεται με τη συμμετοχή σε αυτήν όλων των πολι-τικών δυνάμεων, με την άσκηση πολιτικής πίεσης στη ΔΑΠ ώστε να μπει στη διαδικασία και να κληθεί να παραμερίσει πρακτικές απάθειας και να πάρει θέση για όσα συμβαίνουν κι αφορούν τους φοιτητές, όλους εμάς.

Γενικά επιδιώκουμε ο κάθε φοιτητής να νιώθει και να αντι-λαμβάνεται το σύλλογο σαν το σπίτι του. Ο καθένας μας, ως ανα-πόσπαστο κομμάτι του φοιτητικού συλλόγου του , είναι ικανός να πάρει την κατάσταση στα χέρια του και να αποφασίσει ο ίδιος για το φοιτητικό παρόν που θέλει και εν τέλει, κι επειδή αυτά συνδέο-νται πια με τον πιο έντονο τρόπο, για το εργασιακό του μέλλον και προοπτική. Οι ίδιες οι διαδικασίες του συλλόγου μας και ιδιαίτερα η Γενική Συνέλευση μας δίνει τη δυνατότητα να δραστηριοποιη-θούμε με βάση το σύλλογό μας, να εκφράσουμε τη γνώμη μας και να πάρουμε θέση όσον αφορά τα προβλήματα που τίθενται και μας πλήττουν, είτε λέγονται νόμος Αρβανιτόπουλου, είτε σχέδιο « Αθηνά», είτε Νέος Κώδικας Δικηγόρων.

Προκειμένου να έχουμε κι ένα παράδειγμα όλων αυτών στο μυαλό μας, ας ανατρέξουμε στα γεγονότα των προηγούμενων εβδομάδων. Ο σύλλογός μας με μαζικές Γενικές Συνελεύσεις με απαρτία, πήρε για τρεις συνεχόμενες εβδομάδες αγωνιστικές αποφάσεις ενάντια στο σχέδιο «Αθηνά», το σχέδιο δράσης για την απασχόληση των νέων και την κοινή πολιτική Υπουργείου – συγκυβέρνησης, με κατάληψη της σχολής και συμμετοχή σε πανελλαδικές- πανεκπαιδευτικές κινητοποιήσεις! Ο σύλλογός μας έχει παρακαταθήκη, όσον αφορά τη διεξαγωγή συλλογικών διαδικασιών και τη λήψη αγωνιστικών αποφάσεων, το έκανε στο παρελθόν και θα συνεχίσει να συζητά και να αποφασίζει συλλο-γικά, έναντι στον ατομισμό, την ηττοπάθεια και την απογοήτευση. Χρέος καθενός μας η συμμετοχή στις συλλογικές μας διαδικασίες και η υπεράσπιση των συμφερόντων, των αναγκών και των δικαι-ωμάτων μας. ■

εργα

σιακ

α

11

Μια σειρά μέτρων που εδώ και χρό-νια ψηφίζονται έστω και πραξι-κοπηματικά από τη βουλή, μέτρα που όπως μας διαβεβαίωναν θα μας έσωζαν από την κρίση και θα

μας οδηγούσαν στη γη της «ανάπτυξης» εν τέλει δείχνουν ότι η ανάπτυξη που μας υπόσχονταν είναι η ανάπτυξη των εργο-δοτών και του κεφαλαίου.

Με άλλα λόγια, τα μέτρα που έχουν περάσει κατά καιρούς αναδιαρθρώνουν πλήρως τις εργασιακές σχέσεις σε μια κατεύθυνση έντασης της εκμετάλλευσης του λαού και των εργαζομένων για να πληρώσουν τελικά αυτοί την κρίση που οι πολιτικές τους δημιούργησαν.

Πιο συγκεκριμένα, πιο πρόσφατα ήρθε το Μνημόνιο 3 να διαλύσει περαιτέρω τα κοινωνικά και εργασιακά κεκτημέ-να. Απελευθέρωση των απολύσεων με ταυτόχρονη μείωση της αποζημίωσης, αύξηση των ορίων της ηλικίας συνταξι-οδότησης, μειώσεις συντάξεων, μισθών και εφάπαξ είναι οι βασικές ρυθμίσεις. Παράλληλα, έρχεται να διαλυθεί κάθε έν-νοια «κοινωνικού κράτους» σε μια σειρά κλάδους όπως η παιδεία και η υγεία που προβλέπονται περικοπές που θα τους προ-σαρμόσουν στις νέες ανάγκες της κρίσης του κέρδους αλλά τις αποξενώνουν από τις πραγματικές ανάγκες του λαού. Είναι λοιπόν σαφές ότι τα παραπάνω προλειαί-νουν το έδαφος για ακόμα σκληρότερους όρους διαβίωσης και εργασίας αν όχι ανεργίας(!).

Αυτό που αναμφισβήτητα όμως αποτελεί τομή για το δικαίωμα στην αξιοπρεπή ερ-γασία είναι η κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Κεκτημένα δικαιώ-ματα χρόνων όπως το 5ημερο 8ωρο, ο βα-σικός μισθός, τα δώρα και μια σειρά επιδο-μάτων έρχονται να καταπατηθούν. Οι ΣΣΕ μπορούσαν ιστορικά να κατοχυρώνουν ενι-αία για το σύνολο των εργαζομένων τους όρους δουλειάς και να αποτελούν ανάχω-

μα στην πλήρη εκμετάλλευση από πλευράς κράτους και εργοδοτών. Με την εντολή της Τρόικας για την κατάργηση τους παγιώνε-ται ένα καθεστώς ευέλικτης, ελαστικής και επισφαλούς εργασίας όπου κάθε ερ-γαζόμενος θα πρέπει ατομικά να παλέψει απέναντι στις ορέξεις κάθε εργοδότη και επιχειρηματία που θέλει να αυξήσει τα κέρδη του. Εκτός όμως από τα παραπάνω με την κατάργηση των ΣΣΕ επί της ουσίας αναιρείται το δικαίωμα συλλογικής οργά-νωσης και δράσης των πληττόμενων κομ-ματιών του κόσμου της εργασίας καθώς τα εργατικά σωματεία είναι αυτά που πάντα διεκδικούσαν και διασφάλιζαν τους όρους εργασίας για κάθε εργαζόμενο όχι μόνο ως ατομικότητα αλλά ως σύνολο.

Απέναντι σε αυτά τα μέτρα όμως και παρά την προσπάθεια να τα επιβάλλουν με όση νομιμοποίηση τους έχει απομείνει στη βουλή, ο λαός έδειξε ότι δεν τους κά-νει τη χάρη. Κλάδοι όπως οι χαλυβουργοί που πάλεψαν για να μην απολυθεί κανέ-νας συνάδελφος τους, οι εργαζόμενοι στο μετρό που εναντιώθηκαν στους μισθούς πείνας που σχεδίαζαν γι’ αυτούς, οι ναυ-τεργάτες που διεκδικούσαν δυναμικά τους δεδουλευμένους μισθούς τους αλλά και οι αγρότες που αντέδρασαν αγωνιστικά βγαί-νοντας στους δρόμους ενάντια σε όσους τους θέλουν να παράγουν προϊόντα χωρίς όμως να αμείβονται ανάλογα. Παρόλο που οι κινητοποιήσεις ήταν εν μέρει αποσπα-σματικές, κατέστησαν σίγουρα σαφές ότι σε καιρό βάρβαρης αντιλαϊκής πολιτικής που εκτελείται από κυβέρνηση- ΕΕ και Τρόικα ο λαός δεν σκύβει το κεφάλι. Με συνεχείς απεργίες και αγώνες έδειξαν ότι οι πολιτικές του κυβερνητικού κέντρου εί-ναι χρεωκοπημένες, έχουν τριγμούς και ότι όσοι πλήττονται από αυτές παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και αποφα-σίζουν οι ίδιοι για το μέλλον τους και τις ανάγκες τους.

Μπροστά στο δίκαιο αγώνα τους η κοι-

νωνία ενεργοποιήθηκε και ανταποκρίθηκε θετικά. Όλα εκείνα τα κομμάτια της κοινω-νικής πλειοψηφίας που πλήττονται αλλά και ο κόσμος της εργασίας συλλήβδην εί-δαν τον εαυτό τους στα αιτήματα των αγω-νιζόμενων κλάδων. Αυτοί που αγωνίστη-καν και συνεχίζουν να αγωνίζονται είναι οι γονείς μας, οι οικογένειες μας, είμαστε και εμείς οι ίδιοι ως μελλοντικοί εργαζό-μενοι. Η απάντηση της «κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας» σε αυτόν τον αγώνα δεν θα μπορούσε παρά να ενεργοποιήσει τους κατασταλτικούς μηχανισμούς. Με αντισυ-νταγματικές και εκ περιτροπής επιτάξεις και διατάγματα προσπάθησε να τρομοκρα-τήσει το λαό και να επιβάλλει «τάξη και ασφάλεια». Χαρακτηριστική είναι η στάση όλων των ΜΜΕ να προβάλλουν τις απερ-γίες ως «ταλαιπωρία» για την κοινωνία, ως «πρόβλημα» για τις μετακινήσεις και τη δημόσια υγεία.

Για εμάς το πραγματικό «πρόβλημα» δεν είναι οι κοινωνικές διεκδικήσεις για αξιοπρεπή εργασία και διαβίωση αλλά οι πολιτικές και τα μέτρα τους που θέλουν να μας χωρέσουν. Η ιστορία του εργατικού και του λαϊκού κινήματος έχει δείξει ότι ο μόνος τρόπος για να μπαίνει φρένο στα κυβερνητικά σχέδια και στις βάρβαρες πολιτικές που εφαρμόζουν και ετοιμά-ζουν δεν μπορεί παρά να είναι άλλος από τους μαζικούς, συλλογικούς και ανυπο-χώρητους αγώνες των εργαζομένων, του λαού και της νεολαίας. Είναι χρέος μας περισσότερο από ποτέ να εναντιωθούμε μαχητικά κόντρα στη διάλυση των εργασι-ακών μας δικαιωμάτων, κόντρα σε όσους μας θέλουν φθηνούς και ευέλικτους για να αυξάνουν τα κέρδη τους. Ήρθε η ώρα η γενιά μας μαζί με τους εργαζόμενους και ολόκληρη την κοινωνία να στείλει μήνυμα ανυπακοής στην κυβέρνηση και τους εξωτερικούς συνεργάτες της, σε όσους υποθηκεύουν το παρόν και ξεπου-λούν το μέλλον μας. ■

Όταν τα βρίσκουν στο κτίριο της Βουλής, η μόνη αντιπολίτευση είμαστε εμείς

Z Των Πένυ Λιβιεράτου, Αθηνά Αναστασίου, Νένα ΔημοπούλουΉδη έχουν περάσει 2 χρόνια 

από την ψήφιση του Μνημονίου 1 και σίγουρα οι προσδοκίες της συγκυβέρνησης και των συμμάχων της (ΕΕ, ΔΝΤ) δεν έχουν δείξει παρά μόνο το 

σκληρό πρόσωπο της λιτότητας, της ανεργίας και της φτώχειας. 

12

Στις εκλογές του προηγού-μενου χρόνου το 7% της Χρυσής Αυγής κατέστη-σε σαφές για το μόρφω-μα αυτό, ότι αποτελεί ένα

σχετικό συνεκτικό κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο, που αναδύεται μέσα από τους πόρους της οικονομικής και πολιτικής κρίσης που μας περιβάλλει.

Δεν περιορίζεται σε ομάδες ακροδεξιών δολοφόνων των γυ-μναστηρίων και «προστατών» της νύχτας, αν και έχει τη σημασία του ότι ο οργανωτικός του κορμός συγκροτείται σε μεγάλο βαθμό από τέτοια κατακάθια. Η ΧΑ αποτέλεσε την δεύτερη -μετά τη ΝΔ- εκλογική και πολιτική επιλογή εργοδοτών και επιχειρηματιών, όπως φανερώνουν όλα τα σχετικά στοιχεία.

Είναι γεγονός ότι αυτοί οι 440.000 άνθρωποι που ψήφισαν το φασιστικό μόρφωμα, επιχαίροντας μάλιστα για την τηλεοπτική επί-δειξη θρασυδειλίας του Κασιδιάρη απέναντι σε δύο βουλευτίνες της αριστεράς, είναι ακόμη σχετικά αόρατοι. Δεν έχουν το θάρρος να δι-αλαλήσουν την επιλογή τους δημόσια. Γνωρίζουμε όμως πλέον πολύ καλά, πώς δεν είναι μακριά μας, αλλά είναι κάποιοι από τους συνα-δέλφους, γείτονες, συντοπίτες ή/και συγγενείς μας, με τους οποίους έχουμε μοιραστεί αγωνίες και αναθέματα. Αρχίζει να μας ανατριχιάζει κάθε αναφορά στα ταπεινωτικά «εγέρθητι» προς τους δημοσιογρά-φους, να μας ψυλλιάζει κάθε υπονοούμενο για «χαστούκια» και να βλέπουμε αλλιώς κάθε περιφρονητική αναφορά σε μετανάστες.

Τι είναι όμως στην ουσία του αυτός ο φασισμός;Στις θέσεις της Λυών, ο Γράμσι ορίζει τον φασισμό ως «ξεκίνημα

ένοπλης αντίδρασης που θέτει στον εαυτό του το καθήκον να θρυμ-ματίσει και να αποδιοργανώσει την εργατική τάξη με σκοπό να την ακινητοποιήσει. Η βάση του είναι η μικροαστική τάξη των πόλεων και η νέα αστική τάξη της υπαίθρου.Η ιδεολογική και στρατιωτική ενότη-τα με τους στρατιωτικούς σχηματισμούς, του επέτρεψαν και να εκτε-λέσει ένα σχέδιο ανάληψης της εξουσίας”. Την ίδια στιγμή λοιπόν που στο φόντο της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης δημιουργού-

νται οι προϋποθέσεις για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης και της νεολαίας, στην ίδια μήτρα καλλιεργούνται και εκείνα τα αντιδραστι-κά ρεύματα που θρέφουν τον φασισμό. Απέναντι στην ανεργία, τη φτώχεια και την εξαθλίωση του λαού, ο φασισμός προτάσσει τη βία και την κατάργηση της δημοκρατίας, που είναι ο μύχιος πόθος αλλά και το τυπικό «όριο» της αστικής δημοκρατίας. Ο φασισμός κηρύσ-σει τον εσωτερικό κοινωνικό εμφύλιο και τον άκρατο ανταγωνι-σμό μέσα στους εργαζόμενους, την επίθεση στο εργατικό κίνημα και τις απεργίες που «διαλύουν τη χώρα». Πρόκειται για βασικά όπλα υπονόμευσης του ταξικού αγώνα που λαχταρά να χρησιμοποιήσει ο αστικός κόσμος την ίδια ώρα που πρέπει να τηρεί τα προσχήματα περί κοινωνικής διαβούλευσης και συνεργασίας των τάξεων.

Κοινά προβλήματα, διαφορετικές λύσεις,Η αλλιώς: Ποιος φταίει;

Φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι μετανάστες για την ανεργία και τη διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων; Φταίει το φοιτητικό κίνημα και οι νεολαιίστικοι αγώνες για την κατακρεούργηση της δημόσιας δωρεάν παιδείας, ή μήπως φταίει το ίδιο το σύστημα που βάζει το κέρδος πάνω από τις ανθρώπινες ζωές, που ρημάζει λαούς για να σωθούν οι Τράπεζες και οι μεγαλοεπιχειρηματίες; Εν τέλει:

• Θα φάμε όλοι ψωμί με μείωση των μισθών των εργαζομένων, με μοίρασμα της φτώχειας ή με ανακατανομή του κοινωνικού πλού-του και χτύπημα του κεφαλαίου;

• Θα παλέψουμε ενάντια στη φτώχεια ή στους φτωχούς; Ενάντια στην κατάρα της αναγκαστικής οικονομικής μετανάστευσης ή στους μετανάστες;

• Θα νοιώσουμε και εμείς πως έχουμε «εθνική υπόσταση» πα-τώντας στο λαιμό τους ακόμη πιο αδύνατους (όπως στα reality shows) ή θα αγωνιστούμε ενάντια στην κοινωνική και οικονομική ερήμωση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και της ΕΕ;

• Θα παλέψουμε ενάντια στην πολιτική της προάσπισης των καπιταλιστικών κερδών της ατομικής ιδιοκτησίας ή υπέρ του κοι-

Φασισμός: Ή αυτοί ή εμείς!Τη στιγμή που το κεφάλαιο σε σύμπραξη με το ΔΝΤ και το ευρωπαϊκό

επιτελείο επιτελούν μια άνευ προηγουμένου επίθεση στην εργατική τάξη, με την επιβολή αλλεπάλληλων μνημονίων, αντεργατικών μέτρων και διάλυση της κοινωνικής πρόνοιας. Τη στιγμή που οι εργαζόμενοι σε όλες τις 

χώρες της Ευρώπης που πλήττονται από τα βάρβαρα μέτρα εξεγείρονται και διεκδικούν το αυτονόητο, δηλαδή δουλειά με δικαιώματα και ζωή με αξιοπρέπεια, το πολιτικό σύστημα αναμορφώνεται αντιδραστικά,

αποκτά χαρακτηριστικά ολοκληρωτικού καθεστώτος, με χαρακτηριστική την κρατική και εργοδοτική τρομοκρατία, την ποινικοποίηση των 

αγώνων και των τάσεων αμφισβήτησης καθώς και τη φασιστική απειλή.

Z T

ης Ά

ντας

Παπ

αδήμ

αΦ

ασι

σμό

σ

13

νωνικού οφέλους από μια γενικευμένη κοινοκτημοσύνη του κοι-νωνικού παραγόμενου πλούτου και των δημόσιων αγαθών ή θα αναθεματίζουμε απλά τους «πολιτικούς» συλλήβδην;

• Θα αναζητήσουμε ένα συνδυασμό θεσμών άμεσης και έμμε-σης δημοκρατίας στους χώρους εργασίας, κατοικίας και παραγωγής πολιτισμού, υπερβαίνοντας τον τυπικό χαρακτήρα και την ανάθεση της αστικής δημοκρατίας ή θα καταργήσουμε κάθε δημοκρατική κα-τάχτηση στο πλαίσιο της οδεύοντας προς ένα νέο φασιστικό ολο-κληρωτισμό εθνικού χαρακτήρα ή «ευρωπαϊκής» βοναπαρτιστικής μορφής με καπέλο την τραπεζική και νομισματική ένωση;

Να τσακίσουμε τον φασισμό πριν μας τσακίσει αυτός.Πρέπει αποφασιστικά να κόψουμε το χέρι του φασισμού που

απλώνεται απέναντι σε κάθε κατατρεγμένο, σε κάθε αγωνιστή. Η Χρυσή Αυγή όπως και κάθε φασιστικό μόρφωμα για να αποκτήσει και να διατηρήσει κύρος πρέπει να κάνει επίδειξη δύναμης, βίας και βαρβαρότητας. Μετανάστες, κομμουνιστές, αριστεροί, αναρχικοί, απεργοί και κάθε είδους «διαφορετικοί», θα είναι οι στόχοι τους όλο και περισσότερο και έχουμε ήδη δείγματα αρκετά ως τώρα. Τα κοινωνικά παντοπωλεία, μαζί με τις «αιματολογικές εξετάσεις» τους, απλά θα συμπληρώνουν την εικόνα των βίαιων επιθέσεων και των πογκρόμ σε βάρος ανυπεράσπιστων ανθρώπων, πολλούς από τους οποίους το κράτος έχει καταστήσει παράνομους.

Το θέμα αυτό δεν μπορεί να προσπεραστεί στο όνομα του γενικού αγώνα για την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων και την αφαίρεση εδάφους από τους φασίστες.Χρειάζεται η απο-φασιστική αντιφασιστική άμυνα που θα άρει από τις φασιστικές ομάδες την αίσθηση της δύναμης, αλλά καιμια μαζική δημοκρα-τική πρωτοβουλία, στηριγμένη στην κοινή δράση τωνοργανώ-σεων της αριστεράς, των συνδικάτων, των μεταναστευτικών κοινοτήτων, ενώσεων ανέργων, κινήσεων νεολαίας, σε όλες τις γειτονιές και πόλεις.

Κατά τη γνώμη μας, ο συνδυασμός αυτών των προσπαθειών, σε σύνδεση πάντα με την ευρύτερη στόχευση της αντικαπιταλιστικής αριστεράς για οργάνωση και πάλη του κόσμου για ανατροπή της χούντας των μνημονίων, της ΕΕ και του κεφαλαίου θα μας επιτρέ-ψει να θέσουμε τον στόχο: Να νικήσουμε το φασισμό, πριν αυτός στεριωθεί οργανωτικά και πολιτικά!

ΔΑΠ και Χρυσή Αυγή: αρραβωνιάστηκαν απλά ή το πάνε για γάμο;

Τελικά φάνηκε ότι η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ είναι όντως μπροστά. Όχι μπρο-στά όσον αφορά τις ανάγκες των φοιτητών, προφανώς, αλλά μπρο-στά και από από τις πιο αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις που θα μπο-ρούσε να σκεφτεί η κυβέρνηση των μνημονίων, τα της φτώχειας και της εξαθλίωσης... Και εξηγούμαστε. Στις αρχές της χρονιάς η ΔΑΠ προτείνει στις θέσεις της να μπει η ελληνική αστυνομία στα πανεπιστήμια για να πατάξει την «ανομία». Όπου «ανομία» η κυβερνητική παράταξη εννοεί τις συλλογικές διαδικασίες και τις αγωνιστικές αποφάσεις των φοιτητών, εννοεί το άσυλο των κοι-νωνικών αγώνων που κατακτήθηκε με αιματηρούς αγώνες από το φοιτητικό και εργατικό κίνημα, εννοεί το δικαίωμα στο συνδικαλι-σμό, δικαίωμα δηλαδή στο να ορθώνεις το ανάστημά σου οργανω-μένα απέναντι σε αυτούς που σε καταπιέζουν.

Δύο μήνες μετά, η επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, με αντικείμενο την «Βία στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα», την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση προωθεί τη διάλυση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με το σχέδιο «Αθηνά» συζητά για τη… «βία των ΕΑΑΚ» ως νούμερο ένα πρόβλημα των πανεπιστημίων και ζητώντας «πανε-πιστημιακή αστυνομία» στους χώρους των ιδρυμάτων.

Εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας τον πρώτο λόγο είχαν (ποιοι άλλοι;) το δίδυμοΑ. Γεωργιάδης – Μ. Βορίδης. Ο πρώτος εστία-

σε στην –κατά τη γνώμη του– «ουσία του προ-βλήματος», που συνίστα-ται στο ότι «με τη βία των κουκουλοφόρων, με τη βία των ΕΑΑΚ απαγορεύε-ται μέσα στα πανεπιστήμια να διακινείται οποιαδήποτε άλλη ιδέα πλην των ιδεών της άκρας Αριστεράς». Συνέ-χισε λέγοντας πως «σε όποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού και να πας, έχει μια πύλη, εάν πας να μπεις μέσα σε σταματάει ο φύλακας, σου λέει: «Ποιος εί-στε, κύριε; Θέλω να επισκεφθώ το Πανεπιστήμιο. Πολύ ωραία, την ταυτότητά σας, τα στοιχεία σας». Τη σκυτάλη πήρε αμέσως μετά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, Μ. Βορίδης τονίζοντας ότι «στην τοποθέτηση του συναδέλφου μου και συνα-γωνιστή μου κ. Άδωνη Γεωργιάδη, θα προσέθετα κάτι ακόμα. Δεν είναι ανάγκη να περιμένουμε την κυβέρνηση. Μπορούμε εδώ να έχουμε εμείς τον πρώτο λόγο, ως Κοινοβούλιο, για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αυτά. Ακούστε, είναι μια ιδέα η πανεπιστημιακή αστυνομία».

Από τη φασιστική χορωδία δεν μπορούσε φυσικά να λείψει ο εκ-πρόσωπος της Χρυσής Αυγής. Έτσι ο βουλευτής της Π. Ηλιόπου-λος δήλωσε ότι «από τη Νομική και το Πολυτεχνείο εφορμούν δεκάδες χρόνια η αριστεροί και οι αναρχοάπλυτοι όπως τους λέμε εμείς, για να κάνουν την Αθή-να ρημάδι», προσθέτοντας ότι «η Χρυσή Αυγή δε μασάει τα λόγια της. Λέμε πλή-ρη κατάργηση του ασύλου χωρίς τεχνά-σματα και χωρίς να πρέπει να δώσει την άδεια ο πρύτανης». Μάλιστα «ξέφυγε» τόσο πολύ μέσα στο γενι-κό…φασιστικό κλίμα που εκστόμισε την φράση: «Αν μπορούσαμε να σας ρίξουμε, θα βάζαμε και τα τανκς»!

Χέρι-Χέρι ΝΔ και Χρυσή Αυγή συζητάνε για το πως θα καταστεί-λουν τους αγώνες της νεολαίας και η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ το παίζει ανεξάρ-τητη παράταξη την ίδια στιγμή που χεραιτίζει με τις θέσεις της ΠΑΙ-ΔΕΙΑ 2020 τους φασίστες της Χρυσής Αυγής και τον εγκληματία Βορίδη που στο ιστορικό του κουβαλάει το μαχαίρωμα φοιτητή της Νομικής σχολής Αθηνών (γεγονός που οδήγησε στην διαγραφή του από τον φοιτητικό Σύλλογο Νομικής) καθώς και το τσεκούρωμα και μεις δεν ξέρουμε πόσων άλλων. (βλ φωτο κάτω).

Φα

σισμ

όσ

14

Δε φτάνει όμως μόνο αυτό. Στις 28/3, σε γενική συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο τμήμα φιλολογίας της Κομοτηνής προς τη λήξη της ένας στέλεχος της ΔΑΠ τόλμησε να χαιρετίσει ναζιστικά μέσα στο αγωνιστικό αμφιθέατρο. Το συγκεκριμένο συμβάν έρχεται να μας αποδείξει ακόμη μια φορά πως καμιά χρησιμότητα

δεν έχει μέσα στις σχολές η νεολαία της Χρυσής Αυγής ,καθώς το ρόλο αυτό υποκαθιστά επάξια η παράταξη της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Όπως η Νέα Δημοκρατία σε επίπεδο κοινωνίας κλείνει το μάτι στους νε-οναζί, στους τιμητές της Απριλιανής Χούντας, στήνοντας πογκρόμ κατά των μεταναστών (επιχείρηση Ξένιος Δίας), διώξεις κατά ουσι-οεξαρτημένων (επιχείρηση Θέτις), έτσι και η αντίστοιχη φοιτητική παράταξή της ενσωματώνει ολόκληρη την ακροδεξιά ρητορική.

Η ΕΑΑΚ θα είναι η δύναμη που δε θα επιτρέψει τους φασίστες να διαλύσουν τις συλλογικές διαδικασίες των συλλόγων, να εκ-φράζουν ρατσιστικές και ναζιστικές ιδέες μέσα στα αγωνιστικά αμφιθέατρα, μέσα στο χώρο του ασύλου. Είναι η δύναμη που αυτά τα κατακάθια θα τα πετάξει έξω από τις σχολές, όπου και αν τολμήσουν να εμφανιστούν.

Όσον αφορά τέλος, τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για πάταξη της ανομίας και των πιο μαχητικών κομματιών του φοιτητικού κινή-ματος, που είναι η ΕΑΑΚ, εμείς δηλώνουμε το εξής:

• ΒΙΑ γι’ αυτούς είναι το να συζητάς να αποφασίζεις και να διεκ-δικείς με του συμφοιτητές σου τις ανάγκες σου σε μόρφωση –δου-λειά-ζωη μέσω των Γενικών Συνελεύσεων

• ΒΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ το να αποφασίζουν 180 άτομα με συμμάχους τους ΝΑΖΙ την αστυνομία και τα ΜΑΤ να επιβάλλουν μια ζωή κόλα-ση σε όλο τον λαό εν ονόματι της μειοψηφίας μιας χούφτας επιχει-ρηματιών-τραπεζιτών

• Η ΕΑΑΚ είναι και θα είναι παρούσα όταν πάτε να πουλήσετε το πανεπιστήμιο, να μας καταδικάσετε στην ανεργία, την εξαθλίωση και την μετανάστευση θα αγωνίζεται συλλογικά με την πληττόμενη νεολαία για μια καλύτερη κοινωνία για να γίνει ο λαός αφέντης στον τόπο του, για παιδεία και υγεία για της ανάγκες φοιτητών και κοινωνίας! ■

Η αντίσταση μας είναι όσο βίαιη είναι μια αχτίδα φως που σκίζει το σκοτάδι!

χρυΣΕΣ υΠΟΣχΕΣΕιΣ-ΜΑυρΟ ΜΕΛΛΟΝΕδώ και μήνες έχει αναβιώσει μια μάχη από το παρελθόν ανάμεσα στους κατοίκους στις Σκουριές Χαλκιδικής και την εταιρία Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold. Παραβλέποντας και παρακάμπτοντας τις νόμιμες διαδικασίες και εγκρίσεις και προφανώς με τις ευλογίες της τρικομματικής κυβέρνησης, η εταιρεία πλέον με γοργούς ρυθμούς προχωρεί στο αρχικό της σχέδιο:την δημιουργία ορυχείου για την εξόρυξη χρυσού στην περιοχή. Τί και αν τα κέρδη της θα είναι μυθικά, υπόσχεται στους κατοίκους ‘δουλειές’ και στη χώρα ‘ανάπτυξη’, δηλαδή αποψίλωση του δάσους, αποστράγγιση του βουνού, ρύπανση της θάλασσας και δηλητηρίαση του αέρα με τόνους τοξικής σκόνης και αερίων που θα εκλύονται από το ορυχείο.Όμως λογάριασαν δίχως τον ξενοδόχο. Ο ανυποχώρητος αγώνας των κατοίκων στις Σκουριές μας φέρνει στη μνήμη εικόνες από την Κερατέα. Οι κάτοικοι από την πρώτη στιγμή συγκρότησαν επιτροπές ενάντια στο ορυχείο και προχώρησαν σε μαζικές κινητοποιήσεις, ενώ μαζικές πορείες αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η κυβέρνηση, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντα της εταιρίας, για άλλη μια φορά απάντησε στις κινητοποιήσεις των κατοίκων με ωμή καταστολή: καθημερινή ρίψη χημικών σε αυλές σπιτιών και σχολείων, κλήση μαθητών από την αντιτρομοκρατική, συλλήψεις και καταδίκες αγωνιστών.Ο χορός κυβέρνησης-εταιρίας-media δεν μπορει να λάβει καλύτερη απάντηση από τους αγώνες και τα τραγούδια ενάντια στη ‘χρυσή’ καταστροφή στις Σκουριές Χαλκιδικής.

Με το υπ. αριθμ. 805/2013 βούλευμα που εξέδωσε το Συμ-βούλιο Εφετών Αθηνών αποφασίστηκε η απαλλαγή του Πέτρου καπετανόπουλου από την κακουργηματική κατηγορία της «συ-νέργειας σε ληστεία».

Η εξέλιξη αυτή απαλλάσσει τον κατηγορούμενο από την μόνη κακουργηματική κατηγορία και αποσοβεί τον κίνδυνο να τεθεί σε προσωρινή αργία σύμφωνα με το άρθρο 103 του υπαλληλι-κού κώδικα όπως ισχύει μετά το «Μνημόνιο 3».

θυμίζουμε ότι ο Πέτρος καπετανόπουλος είχε συλληφθεί κάτω από το σπίτι του από αστυνομικούς της ομάδας ΔιΑΣ γιατί διαμαρτυρήθηκε έντονα για τον τρόπο με τον οποίο συμπερι-φέρονταν σε μετανάστη που είχαν μόλις συλλάβει.

Εκκρεμεί η δίκη για τα πλημμελήματα της «αντίστασης κατά της αρχής», της «ελευθέρωσης κρατουμένου» και της «ψευ-δούς ανωμοτί κατάθεσης». Η κοινωνική κατακραυγή για την αστυνομική αυθαιρεσία και η δημοσιοποίηση της υπόθεσης είναι τα βασικά όπλα για την πανηγυρική αθώωση του κατη-γορούμενου.

Αθώωση…

Από τις θέσεις της ΔΑΠ: «Είναι επιτακτική ανάγκη να δούμε ξανά το ζήτημα της φύλαξης των κτιρίων και των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Με την κατάργηση του ασύλου της ανομίας έγινε η αρχή, ωστόσο πρέπει να δημιουργηθούν παράλληλες δομές. Δεν πρέπει να φοβηθούμε, αλλά να προχωρήσουμε άμεσα στη δημιουργία ομάδων Φύλαξης μέσα στα ιδρύματα υπό την εποπτεία της Ελληνικής Αστυνο-μίας, ώστε να υπάρχει πραγματική φύλαξη κτιρίων και υποδομών και να σταματήσει, μία και καλή, κάθε έκνομη πράξη που βρίσκει καταφύ-γιο στους περιβάλλοντες χώρους των ιδρυμάτων.»

15

Κυρ-Αστυνόμε δεν έφταιγα…ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΝΑΒΡΑΣΜΟΣ,

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ, ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΓΩΓΕΣ, ΠΕ-ΡΙΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ, ΠΑΡΑΚΡΑΤΙΚΕΣ ΚΟΙΤΙΔΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ. ΑΦΕΝΟΣ ΣΤΙΓΜΑΤΙΖΟΥΝ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΩΝ ΡΑΝΤΕΒΟΥ, ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΚΑΘΙΣ-ΤΟΥΝ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ ΠΙΟ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΑΠΟ ΠΟΤΕ...

«Που να ξέρω να σας πω; Δεν είμαι αστυνομικός. (…) Υπάρχουν πολλά πράγματα στην αστυνομική δραστηριότητα για τα οποία δεν έχω ιδέα και δεν έχω κανένα λόγο να έχω. Πολιτικός προϊστάμενος είμαι. (…) Δεν ξέρω, δεν θέλω να ξέρω.»

— Με ποιο κριτήριο κρατούν κάποιον στις περίφημες προληπτι-κές προσαγωγές;

«Τι να σας πω…»— Αν δεν ξέρει ο Υπουργός ποιός μπορεί να ξέρει;«Πού να ξέρω να ξέρω; Δηλαδή φαντάζεστε ότι, άμα βγάζατε

εμένα να τις κάνω, θα τις κάνω σωστά;»— Υπήρξε μάλιστα της Διεθνούς Αμνηστίας με τίτλο «Αστυνομι-

κή Βία στην Ελλάδα. Όχι μόνο μεμονωμένα περιστατικά». Καταγρά-φει ασύμμετρη, υπερβολική βία της αστυνομίας σε διαδηλώσεις, συλλήψεις, αστυνομικά τμήματα, ρατσιστική βία κ.ο.κ. Έχετε δει την έκθεση;

«Έχω ακούσει για την έκθεση, δεν την έχω διαβάσει».— Παρενέβη η ΕΛ.ΑΣ. για να προστατέψει τα συμφέροντα ενός

επιχειρηματία απέναντι στους εργαζόμενους-πριν από λίγο καιρό οκ.Μάνεσηςανακοίνωσε ότι θα κλείσει η Χαλυβουργία. Τώρα θα ξα-ναπάνε τα ΜΑΤ να ανοίξουν το εργοστάσιο να μπουν οι εργαζόμενοι να δουλέψουν;

«Άδικο. Η ΕΛ.ΑΣ. τι πρέπει να κάνει; Να εφαρμόζει τη νομιμό-τητα. Εκεί υπήρχε εισαγγελική παραγγελία. Γι’αυτό σας λέω, αυτή ήταν η πολιτική εντολή, δεν ήταν “κάντε αυτό”, “μην κάνεις εκεί-νο”. Αλίμονο αν μπορώ εγώ να πω κάτι τέτοιο σε αστυνομικό. Σας λέω ποιός είναι ο ρόλος μου.»

Αποδελτιωμένη συνέντευξη του Υπουργού Δημοσίας Τάξης Νίκου Δένδια,

από το περιοδικό UNFOLLOW, Δεκέμβριος 2012

Τα παραπάνω δήλωνε απερίφραστα ο «ιθύνων» της Δημόσιας Τάξης. Δεν χρειάζεται εντούτοις υψηλός δείκτης νοημοσύνης για να συνάγει κανείς ότι είτε αποποιείται εξόφθαλμα τις ευθύνες του είτε πλανάταιπλάνηνοικτράν… Είναι προφανές ότι πλέον ηκρατική καταστολή δεν «χαρίζει» σε κανέναν. Κι αυτό, γιατίόσοεξωτερι-κεύεταιη δυσαρέσκεια και η απόγνωση του κόσμου ενάντια στην Ε.Ε., το Δ.Ν.Τ. και τα τσιράκια της, τηντρικομματικήκυβέρνηση Σα-μαρά, όσο ο κόσμος διαμαρτύρεται, τόσο η κρατική καταστολή θα δείχνει το πιο βάναυσο πρόσωπό της. Όσο ο κόσμος θα αντιδρά για τα γύρω τεκταινόμενα τόσο το κράτος θα απαντά με καταστολή. Όσο εντός του κτηρίου της Βουλής ηαυταρχικοποίησηστοιχειοθε-τείται σε λήψη αποφάσεων με οριακές πλειοψηφίες καιτα λεγόμενα κυβερνητικά πραξικοπήματα, τόσο έξω από αυτό αυτή θα μεταφρά-ζεται σε προληπτικές προσαγωγές, συλλήψεις και τόνους χημικών κατά των διαδηλωτών. Οι ενέργειες αυτές δεν έχουν παρά μόνο μιαστοχοθεσία:να καταδείξουν –ψευδώς- ότι τα συλλογικά συμφέ-ροντα, τα οποία πλήθος κόσμου διεκδικεί μέσα από τις πορείες, δεν χαίρουν καμιάς νομιμοποίησης, ακριβώς επειδή είναι συλλογικά και, ως εκ τούτου, μαζικά.

Κι όσο κι αν οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι πασχίζουν να κουκου-λώσουν τα φαινόμενα αυτά, κάθε τόσο ηχηρά τεκμήρια έρχονται να τουςδιαψεύσουν.

«Ξαφνικάθα καταλήξουμε ότι στην ελληνική αστυνομία βασα-νίζονται άνθρωποι με αναπτήρες και ηλεκτροσόκ;» δήλωνε μετά περισσής ευφράδειας ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης το Δεκέμβρη. Ενδεχομένως και ο ίδιος να αιφνιδιάστηκε (?) λίγους μήνες μετά, όταν δημοσιοποιήθηκαν οι εικόνες τωντριών αναρχικών συλλη-φθέντων στοΒελβετότης Κοζάνης, κάτι που απέδειξε περίτρανα τη σαθρότητα των λεγομένων του. Στην περίπτωση αυτή, φάνηκε ξε-κάθαρα η πρόθεση των αστυνομικών να παραδειγματίσουν (?) τους επίδοξους“αντιφρονούντες”. Μάλιστα, προκειμένου να μετριάσουν τηβαναυσότητα προέβησαν σε μια επεξεργασία των φωτογραφιών που σαφώς υποτιμούσε την νοημοσύνη μας (photoshoplevel: -20)

Ένα άλλο, πιο πρόσφατο παράδειγμα του παραλόγου της κρατικής καταστολής αφορά στο χωριό τηςΙερισσού,χωριού του οποίου οι κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν για την κατασκευή μεταλλείων χρυσού στις Σκουριές. Εκεί, οι δυνάμεις των ΜΑΤ δε δίστασαν ακόμα και να κάνει χρήση χημικών μέσα σε σχολείο, με αποτέλεσμα πολλοί μαθητές να αντιμετωπίσουν αναπνευστικά προβλήματα Βέβαια, η Αστυνομία διέψευσε κατηγορηματικά, με ανακοίνωσή της, τη χρή-ση χημικών σε σχολείο ή σπίτια της περιοχής.

Κι όλα αυτά, ενώ πριν από κάποια χρόνια, το Δεκέμβριο του 2008, κατά τα επεισόδια που ακολούθησαν τη δολοφονία τουΓρη-γορόπουλου, ο Στέφανος Μάνος, τότε ανεξάρτητος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ,ευθαρσώς είχε δηλώσεικατά λέξη«Αν δεν μπορεί η αστυνο-μία να βάλει τάξη, ας επέμβει ο στρατός.»Φράση που πρότεινε, μετά από πολλά χρόνια αστικής δημοκρατίας, την ενδεχόμενη επέμβαση του στρατού ως μέσου καταστολής. Μάλιστα, το κοντινό καλοκαίρι του 2012 το φώςτης δημοσιότητας είδαν τα σχέδια «αναδιάρθρω-σης» της αστυνομίας, βάσει των οποίων προβλεπόταν η αντικατά-σταση τωνπολυδιασπασμένωντμημάτων με νέα, πολυδύναμα τμή-ματα ειδικών αστυνομικών δυνάμεων με βαρύ οπλισμό, ενώ ήδη από τον Αύγουστο είχε αναγγελθεί η χρήση οχημάτων εκτόξευσης νερού. Ίσως να προέβλεπαν, κοντά σ’αυτά, ότι ηαγανάκτηση του κόσμου εν όψει των νέων μέτρωνθα κορυφωνόταν κι ότι όλο και περισσότερος κόσμος θα έβγαινε στους δρόμους…

Αρίφνητα είναι, εξάλλου, και τα ποσά που δαπανώνται στο εγ-χείρημα αυτό. Σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματικών, «τον τελευταίο χρόνο φτάσαμε στο σημείο να ρίξουμε στους διαδηλωτές περίπου 6.000 χημικά, κόστους 500.000 ευρώ…» (άραγε κι αυτά, μαζί τα “φάγαμε”;!)

Toμόνο σίγουρο είναι ότι,όσο αυξάνονται οι αλλεπάλληλες μι-κρές κοινωνικές εκρήξεις καιη κοινωνική πόλωση, φαινόμενα που η αυταρχικά θωρακισμένη κυβέρνηση αδυνατεί να εκτονώσει ή να ελέγξει δημοκρατικά, τόσο η κρατική καταστολή θα εξοπλίζεται…

Η συνέχεια ας γραφτεί στους δρόμους! ■

Z Της Χριστίνας Λιόλιου

νό

μικ

α

16

Κριτική ανάγνωση στο βιβλίο του Συνταγματικού Δικαίου του Α. Παντελή

Για τη μαρξιστική αντίληψη για τη δημοκρατία

Πρέπει να απασχόλησε πολύ τον συγ-γραφέα η παραπάνω έκφραση. Ας συμ-βουλευτούμε και εμείς ένα λεξικό μήπως και βγάλουμε άκρη:

Ομοθυμία: κοινή θέληση και γνώμη όλων.

Πλειοψηφία: το μεγαλύτερο τμήμα των μερών ενός συνόλου.

«Όλη η ιστορία των ανθρώπινων κοινω-νιών είναι η ιστορία των ταξικών αγώνων» έγραφε ο Μαρξ το 1848, δηλώνοντας έτσι το πιο απλό, πως δεν είναι όλοι οι άν-θρωποι ίσοι. Στις μέρες μας εκατομμύρια

Z Τ

ων Ά

ντα

Παπ

αδήμ

α, Άν

να-Μ

αρία

Γκαρ

μπίν

«Η ελευθερία υπάρχει μόνο όταν κάθε άτομο θέλει 

αυτό που θέλει το κράτος. Τούτο συμβαίνει όταν οι 

αποφάσεις δεν λαμβάνονται με πλειοψηφία αλλά με ομοθυμία, όπως στις 

αρχαϊκές κοινωνίες όπου δεν υπάρχει διάλογος» (σελ 79).

Η επίθεση που δέχεται ο κόσμος της εργασίας τα τελευταία 3 χρόνια, με τα αλλεπάλληλα μνημόνια που φέρνει η κυβέρνηση, η ΕΕ και το ΔΝΤ είναι άνευ προηγουμένου και

γκρεμίζει όσα είχε κατακτήσει το εργατικό κίνημα τον τελευταίο αιώνα. Η νεολαία βρί-σκεται στο κέντρο αυτής της επίθεσης καθώς πέρα από το ότι η ανεργία έχει φτάσει στο 60%, με το «εθνικό σχέδιο δράσης για την απασχόληση των νέων» που ψηφίστηκε στις αρχές της χρονιάς,το δικαίωμα στην εργασία, μετατρέπεται σε «δικαίωμα στην απασχόλη-ση» τουτέστιν: μισθοί 400 ευρώ μέχρι τα 30, χωρίς ασφαλιστικά δικαιώματα.

Η κατάσταση αυτή όμως δε θα μπορού-σε βέβαια να μην επηρεάσει και τον κλάδο των δικηγόρων. Το καθεστώς της πρακτικής άσκησης απέκτησε ακόμη πιο εκμεταλλευτι-κά χαρακτηριστικά, με τους ασκούμενους να εργάζονται είτε με μισθούς χαρτζιλίκι, είτε αμισθί, κάνοντας στην ουσία γραμματειακή υποστήριξη στους μεγαλοδικηγόρους, φτιά-χνοντάς τους καφέδες, τρέχοντας από υπη-ρεσία σε υπηρεσία κλπ. Επιπλέον, το χαράτσι που επιβλήθηκε με το μνημόνιο 3 σε όσους είχαν δικά τους δικηγορικά γραφεία, είχε ως αποτέλεσμα, να κλείσουν πολλά από αυτά, και έτσι να δημιουργηθούν μεγάλες νομικές εταιρείες, οι οποίες στο όνομα του κέρδους θα εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους με γκεμπελικούς όρους προκειμένου αυτοί να μπορούν να σηκώσουν κεφάλι, υπό την μάστιγα της απόλυσης και την μαύρη εναλ-λακτική της ανεργίας.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έρχεται να προστεθεί και ο νέος κώδικας δικηγό-ρων που ψηφίστηκε στις αρχές του Μάρτη, ο οποίος προβλέπει το θεσμό της μαθητείας στο 4ο έτος της νομικής, αμισθί, ρύθμιση η οποία στοχεύει καθαρά στο να αποσπάσει κέρδος από τους φοιτητές, που ούτως ή άλ-λως λόγω της κρίσης είναι ήδη επιβαρυμένοι οικονομικά. Αυτό επιπλέον θα δημιουργήσει ανταγωνιστικό κλίμα με τους ασκούμενους

δικηγόρους που θα βρίσκονται στην αγορά εργασίας, οι οποίοι υπό την πίεση της δω-ρεάν εργασίας των “μαθητευόμενων” φοιτη-τών, θα αναγκάζονται να πουλάνε και αυτοί την εργατική τους δύναμη τζάμπα. Ακόμα ο εφιάλτης των πανελλαδικών επιστρέφει με τον νέο κώδικα δικηγόρων, καθώς οι ασκού-μενοι θα πρέπει να δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις, με μεγάλο βαθμό δυσκολίας (οι ίδιοι οι καθηγητές δηλώνουν ότι θα κόβεται το 50%), άρα θα δημιουργηθεί ένα λιμνάζον δυναμικό,το οποίο θα έχει πτυχίο αλλά δε θα έχει κανένα δικαίωμα στην αγορά εργασίας. Τέλος, η διοίκηση του ΔΣΑ γίνεται ακόμα πιο αντιδημοκρατική, καθώς παρατείνεται η θη-τεία της, γεγονός που θα καταστήσει τη θέση των εργαζόμενων δικηγόρων που θέλουν να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους ακόμα πιο δυσμενή, δεδομένου ότι πάντα η ηγεσία του ΔΣΑ εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της εργοδοσίας.

Γι’ αυτό το λόγο, είναι επιτακτική η ανά-γκη να συγκροτηθεί αγωνιστικό Σωματείο Μισθωτών Δικηγόρων, που θα βάζει μπρο-στά την συλλογική διεκδίκηση των επαγγελ-ματικών και εργασιακών μας δικαιωμάτων, με πυρήνα τις γενικές συνελεύσεις των σω-ματείων, όπου θα δίνεται λόγος στη βάση, δηλαδή στους ίδιους τους εργαζόμενους, με στόχο να επιτευχθεί η ταξική αγωνιστική ενότητα των εργαζομένων για την κλιμάκω-ση των αγώνων και την προβολή των σύγ-χρονων εργατικών αναγκών.

Εμείς, ως μελλοντικοί εργαζόμενοι, έχουμε συμφέρον κοινού αγώνα με τα πληττόμενα κομμάτια της κοινωνίας, προ-κειμένου να κατακτήσουμε τα δικαιώματα που μας στερούν,δηλαδή το δικαίωμα για δημόσια δωρεάν παιδεία, δουλειά με δικαι-ώματα και ζωή με αξιοπρέπεια. Επομένως, εμείς παλεύουμε ώστε ο Φοιτητικός Σύλλο-γος Νομικής να έρθει σε συντονισμό και να παλέψει μαζί με τους νέους δικηγόρους για: ενιαία και ισχυρά πτυχία, κατάργηση της πρα-κτικής άσκησης, επαγγελματικά και εργασια-κά δικαιώματα για όλους, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με στόχο την ανατροπή αυτής της πολιτικής που καταστρέφει το παρόν και το μέλλον μας. Ως νέοι , που είμαστε το κέντρο της επίθεσης, πρέπει και μπορούμε να ανα-τρέψουμε αυτή την κατάσταση, στεκόμενοι αντάξιοι στο ιστορικό καθήκον που μας κα-λεί η εποχή μας. ■

“Μάχιμη Δικηγορία” στην Ευελπίδων ή Μαχόμενοι Δικηγόροι στο δρόμο του αγώνα;

17

βρίσκουν στα σκουπίδια το φαγητό για να καρπώνεται μία χούφτα ανθρώπων όλο τον πλούτο. Με τη φράση του αυτή, αναγνώρι-σε ακόμη στις συγκρούσεις ανάμεσα στις τάξεις που σχηματίζει η άνιση κατανομή του παγκόσμιου πλούτου κομβικό ρόλο για την ιστορική εξέλιξη (τι ήταν οι εξεγέρσεις των δούλων στην αρχαιότητα, οι επαναστάσεις του 18ου,19ου και 20ου αιώνα αν όχι ταξι-κές συγκρούσεις;). Ο Μαρξ κάνει ένα βήμα παραπέρα όμως και δίνει στα εκατομμύρια των εργατών, των «κολασμένων» όλου του κόσμου, τον πρωτοπόρο ρόλο για την ανατροπή του συστήματος που διαιωνίζει την κοινωνική ανισότητα. Η κοινωνία που οραματίζεται ο Μαρξ θα χτιστεί λοιπόν από αυτούς· και ας αναρωτηθούμε όλοι αν στην Ελλάδα του μνημονίου, στην Ευρώπη της λιτότητας, στην Αφρική και την Ασία της πλήρους εξαθλίωσης και των μισθών πεί-νας είναι αυτοί η πλειοψηφία… Ο Μαρξ οραματίζεται την οικοδόμηση μια κοινωνίας όπου ο καθένας θα εργάζεται δημιουργικά και σύμφωνα με τις δυνατότητες του για να ανταμείβεται βάσει των αναγκών του έχοντας ενεργό ρόλο στη λήψη των απο-φάσεων που καθορίζουν τη ζωή του.

Για να φτάσουμε όμως σε αυτό το σημείο απαιτείται στην αρχή ένα κράτος το οποίο αναγνωρίζει την υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία, δηλαδή μια οργάνωση που θα βρίσκεται στην υπηρεσία των ερ-γατών για την καταπολέμηση των αστών οι οποίοι δεν θα αφανιστούν φυσικά σε μία στιγμή ως διά μαγείας.

Ωστόσο, ο Μαρξ θέτει ως απώτερο στό-χο την απονέκρωση του κράτους δηλαδή κάθε οργανωμένης και συστηματικής βίας, κάθε χρήσης της βίας ενάντια στον άνθρωπο γενικά. Μία κοινωνία χωρίς εκ-μετάλλευση θα λειτουργεί, σύμφωνα με

τον Μαρξ με την ομοθυμία-ομοψυχία, από-τοκο της ελευθερίας και της ισότητας που θα φέρει το τέλος των ταξικών συγκρού-σεων. Κομμουνισμό όμως μέχρι τώρα η ανθρώπινη κοινωνία δεν έχει ζήσει. Συνε-πώς, στο στάδιο της ομόθυμης λειτουργίας δεν έχει φτάσει ποτέ .Αντιθέτως, έχουμε ζήσει δεκάδες αγώνες της πλειοψηφίας απέναντι στη μειοψηφία που μας έχουν προσδώσει σημαντική πείρα για τον τρόπο που πρέπει να πολεμήσουμε την ταξη εκεί-νη που διαλύει καθημερινά τη ζωή μας. Ο παραλληλισμός με τις αρχαϊκές κοινωνίες και οι «ομοθύμως λαμβανόμενες αποφά-σεις» εκλαμβάνονται από εμάς μάλλον σαν ατυχής παρωδία της σκέψης του Μαρξ.

Σε αντιπαραβολή με την δημοκρατία του αγώνα, την οποία επιβουλεύονται χυδαία, όπως φαίνεται, οι υποστηρικτές της υπάρ-χουσας τάξης πραγμάτων, της συγκυβέρ-νησης ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΔΗΜΑΡ της ΕΕ και του ΔΝΤ, υπάρχει η δικιά τους αντιληψη για τη δημοκρατία, μια δημοκρατία εκφυλι-σμένη, που περισσότερο χούντα θυμίζει. Δημοκρατία και ελευθερία γι’ αυτούς εί-ναι οι συνταγματικές εκτροπές και η κατα-στρατήγηση κάθε εργατικού-κοινωνικού-συνδικαλιστικού δικαιώματος, είναι η κρατική και εργοδοτική τρομοκρατία, οι συλλήψεις και τα βασανιστήρια στα κρα-τητήρια,η απαγόρευση των διαδηλώσεων, δημοκρατία για αυτούς είναι η πριμοδότη-ση της Χρυσής Αυγής και του φασισμού, προκειμένου να τσακίσουν τους αγώνες των εργαζόμενων και της νεολαίας.

Για τον Μεταξά και τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου

Το παραπάνω σχόλιο για τη δικτατορία του Μεταξά, απελπιστικά μόνο ως προς την πολιτική πλευρά του γεγονότος μας κάνει να αναρωτιόμαστε: η αυταρχικότητα του καθεστώτος, οι εκτοπίσεις, τα στρα-

τόπεδα συγκέντρωσης, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων και οι δηλώσεις μετανοίας μας αφορούν μονάχα από νομι-κή σκοπιά;

Η φασιστική δικτατορία του Μεταξά επι-βλήθηκε για να χτυπηθεί ένα ανερχόμενο εργατικό κίνημα που με τους αγώνες του ζητούσε να αλλάξει η ζωή της εργατικής τάξης, αλλά και να παρέμβει στην πολιτική μέσα από τη δράση του ΚΚΕ της εποχής και άλλων οργανώσεων εκείνης της περιό-δου. Αυτό έδειξε η βάρβαρη καταστολή της Πρωτομαγιάς του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Αυτό έδειξε και η ομόθυμη (εδώ κολλάει το ομόθυμη) στήριξη του Μεταξά από τους θεσμούς, δηλαδή το βασιλιά, το στρατό, τους δικαστές και τον κρατικό μηχανισμό, αλλά και μια σημαντική μερίδα του πολιτι-κού κόσμου και της επίσημης διανόησης.

Καταρχάς, ήταν σαφής η ιδεολογική συνάφεια του Μεταξά με τους γερμανούς κατακτητές με χαρακτηριστικότερο παρά-δειγμα τη νεολαία του που χαιρετούσε με τον γνωστό φασιστικό τρόπο. Δεν είναι τυ-χαίο ότι η 4η Αυγούστου στάθηκε η μήτρα από όπου ξεπετάχτηκε ο δοσιλογισμός και η συνεργασία με τους Ναζί στην Κατοχή.

Ήταν καθαρά θέμα συσχετισμών η επι-λογή του να συνεργαστεί με τους Άγγλους και να αρνηθεί τη συνεργασία με τον Μου-σολίνι. Εκτιμούσε ότι, αν το Λονδίνο δεν εμπιστευόταν την πολιτική του, διέθετε όλες τις δυνατότητες και προϋποθέσεις να καταλύσει το αυταρχικό καθεστώς του κυρίως λόγω της στρατηγικής θέσης της Ελλάδας στη Βαλκανική χερσόνησο που βρέθηκε από νωρίς στο στόχαστρο της να-ζιστικής Γερμανίας. Επίσηςη διεθνής οικο-νομική κρίση είχε χτυπήσει και την ελλη-

«Οι συνέπειες της δικτατορίας είναι πολύ 

μεγάλες […] οι λαϊκές μάζες μένουν ακαθοδήγητες και 

το κομμουνιστικό κόμμα δεν συναντά οργανωμένους πολιτικούς αντιπάλους» 

(σελ. 255).

«Από την άλλη μεριά όμως δεν δημιουργείται φιλοναζιστικό κόμμα» 

(σελ. 255).

νό

μικ

α

18

νική οικονομία με αποτέλεσμα η άρχουσα τάξη σ’ αυτές τις συνθήκες να ενισχύσει τη διαπλοκή της με το ξένο κεφάλαιο, κυρίως το αγγλικό.

Για τα τάγματα ασφαλείαςΤα Τάγματα Ασφαλείας ήταν παραστρα-

τιωτικές ομάδες που έδρασαν στην Ελλά-δα κατά τοΒ’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε ρόλο υποστηρικτικό των Γερμανο-Ιταλικών δυ-νάμεων κατοχής. Στόχος τους η εκκαθά-ριση των αντιφασιστικών δυνάμεων ενώ συχνά βίαζαν και ξυλοκοπούσαν γυναίκες αγωνιστών, συμμετείχαν σε εκκαθαριστι-κές επιχειρήσεις εναντίον των ανταρτών μαζί με το γερμανικό στρατό καθώς και σε εκτελέσεις. Η συγκρότηση των στρα-τιωτικών αυτών σωμάτων αποτέλεσε και αντικείμενο προπαγάνδας για τη ναζιστική πολεμική προσπάθεια.

Ό,τι και να εννοείται μ’ αυτή τη διατύπω-ση δεν μπορεί κανείς ν’ αρνηθεί το αντικει-μενικό: το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ ανέτρεψαν το φασισμό στην Ελλάδα, αγωνιζόμενοι ταυ-τόχρονα για μια άλλη κοινωνία μακριά από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρω-πο και τα φασιστικά «παραστρατήματα» του καπιταλισμού. Τα τάγματα ασφαλείας

ήταν με τους κατακτητές. Οι αυτοαποκα-λούμενοι πατριώτες πέταξαν, τόσο στην κατοχή όσο και στον εμφύλιο πόλεμο αλλά και αργότερα, την μάσκα του εθνικιστή για να φορέσουν αυτή του δοσίλογου.

Για τα ΔεκεμβριανάΑμέσως μετά την γερμανική εισβολή η

Κυβέρνηση το σκάει, το ΕΑΜ ιδρύεται με πρωτοβουλία του ΚΚΕ και στη συνέχεια πολεμά ενάντια στους κατακτητές με το ΚΚΕ να είναι η ψυχή του, έχοντας συνεί-δηση ότι ταυτόχρονα πολεμά για μια κοι-νωνία χωρίς εκμετάλλευση και νικά. Η Κυβέρνηση, μετά τη λήξη του πολέμου, με τη στήριξη των Άγγλων επιστρέφει και τί-θεται θέμα εξουσίας. Το ΚΚΕ εμφανίζεται αναντίστοιχο του ιστορικού ρόλου που του ανάθεσε ο λαός για απελευθέρωση από τα κάθε λογής δεσμά, υπογράφει τη συν-θήκη της Βάρκιζας. Ακολουθούν διώξεις κομμουνιστών. Στις 3 Δεκέμβρη γίνεται μεγάλη διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας που πνίγεται στο αίμα. Απολογισμός της μεγάλης σφαγής: νεκροί 24, τραυματίες 140. Την άλλη μέρα, 4 του Δεκέμβρη, ο λαός της Αθήνας θάβει τους νεκρούς του. Οι διαδηλωτές ήταν 600.000 επίθεση. Και

δέχτηκαν ξανά. Νεκροί 34, τραυματίες 69, είναι ο καινούριος φοβερός απολογισμός. Έτσι άρχισαν 33 ημέρες ηρωικής πάλης, που όμοιες τους μόνο σ’ ελάχιστες περι-πτώσεις στην ιστορία του παγκόσμιου ερ-γατικού κινήματος μπορούμε να βρούμε.

Με τη βοήθεια του Σκόμπι και την υποτα-γή του ΚΚΕ σ’αυτόν η Αθήνα γίνεται στά-χτη…

Είναι γνωστό ότι την ιστορία την γρά-φουν οι νικητές, αλλά όταν αναφερόμα-στε σε ένα τέτοιο αιματοκύλισμα απαι-τείται ένας στοιχειώδης σεβασμός στους νεκρούς, έστω και με την απλή αναφορά του αριθμού τους και του τρόπου που έπεσαν.

Για το πολυτεχνείο (σελ 279)Αυτό είναι καινούργιο… Την Χούντα την

ανέτρεψε ο Καραμανλής με την επιστροφή του από το Παρίσι. Ο ηρωικός αγώνας του πολυτεχνείου και οι νεκροί του δεν αναφέ-

ρονται ούτε παρεπιπτόντως στην ιστορική αφήγηση. Για να βάλουμε λίγο τα πράγματα στη θέση τους: το στρατιωτικό πραξικόπη-μα που έγινε τότε, δεν έγινε τυχαια, εξυ-πηρετούσε τα συμφέροντα του μεγάλου κε-φαλαίου, ελληνικού και αμερικάνικου, του ίδιου δηλαδή που σήμερα στο όνομά τους πίνουν νερό και δίνουν τεράστιες φοροα-παλλαγές η Ν.Δ το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ. Απαγορεύτηκαν οι απεργίες, οι συγκε-ντρώσεις πάνω από τρία άτομα, η μουσική ,οι πολιτικές συγκεντρώσεις και τα πολιτικά κόμματα. Παράλληλα, μέσα σε δύο χρόνια ήρθαν στην Ελλάδα 235 μεγάλες εταιρί-ες διεθνών συμφερόντων. Μέσα σ’ αυτή τη κατάσταση ο λαός σιγά σιγά οργανώθη-κε και εξεγέρθηκε. Εκατοντάδες άνθρωποι έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα για την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος με τα συνθηματα: «Ψωμί – παιδεία - ελευθε-ρία! Κάτω η Χούντα!Έξω το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ! Επανάσταση λαέ!», κάνοντας την εγχώρια και διεθνή αστική τάξη να τρέμει συθέμελη από την οργή του λαού. Εφαλτή-ριο της εξέγερσης μάλιστα ήταν η κατάλη-ψη της Νομικης σχολής, του κτιρίου δηλα-δή που ο εν λόγω καθηγητής διδάσκει, από φοιτητές και εργαζόμενους, με τη συμμε-τοχή στη συνέχεια των δυνάμεων της αρι-στεράς έχοντας τη στήριξη ολόκληρου του λαού. Η κατάληψη στη συνέχεια μεταφέρ-θηκε στο Πολυτεχνείο, όπου στις 17 Νο-έμβρη μπήκαν τα τανκς και ελέυθεροι σκο-πευτές πυροβολούσαν από τις ταράτσες. Παρ΄ όλα αυτά ο λαός βγήκε στο δρόμο και ανέτρεψε τη χούντα φωνάζοντας ΨΩΜΙΑ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Όποια προσπάθεια κι αν γίνεται να παραχαραχθεί η ιστορία οι λαοί πάντα θα θυμούνται πως: οι χούντες ανατρέπονται μόνο με εξεγέρσεις.

Σήμερα, σε εποχές ΔΝΤ και μνημονίου είναι διπλό χρέος καθενός από εμάς, όχι απλά να θυμάται την ιστορία του αλλά και να αγωνίζεται για να μην χάνονται τα πραγ-ματικά της μηνύματα κάτω από την σκόνη της κυρίαρχης ιδεολογίας και των κάθε λο-γής προπαγανδιστικών της μηχανισμών.

“Η επίσημη ιστορία, η ακρωτηριασμένη μνήμη είναι μια παλιά τελετή στην οποία οι δυνάστες του κόσμου ευλογούν τα γέ-νια τους. Οι προβολείς αυτής της ιστορί-ας φωτίζουν την κορυφή, αφήνοντας τη βάση στο σκοτάδι. Οι εσαεί αόρατοι μπαί-νουν στο σκηνικό της Ιστορίας στο τέλος, σαν κομπάρσοι του Χόλιγουντ. Ωστόσο αυτοί, οι πρωταγωνιστές της αληθινής ιστορίας, οι απαρνημένοι, οι απατημένοι, οι κρυφοί πρωταγωνιστές της σημερινής και της χθεσινής πραγματικότητας είναι οι μόνοι που μπορούν να ενσαρκώσουν την ελπίδα για μια ενδεχόμενη διαφορε-τική πραγματικότητα.”

Εντουάρντο Γκαλεάνο

«Τα τάγματα ασφαλείας γίνονται καταφύγιο από την κομμουνιστική τρομοκρατία» 

(σελ. 258).

«Το κομμουνιστικόν κόμμα […] είχε κατορθώσει με τρομοκρατικάς και άλλας αδιστάκτους μεθόδους να θέσει υπό τον έλεγχό του το ΕΑΜ. Το ΚΚ ηρνήθη […] να συμμορφωθέι με τις 

αποφάσεις της κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Στις 

αιματηρότατες μάχες που ακολουθούν στην Αθήνα, οι κυβερνητικές δυνάμεις 

τελικά επικρατούν […]  Ο ΕΛΑΣ όμως συλλαμβάνει 

ομήρους και πολλούς τους εκτελεί πράγμα που μεταστρέφει την κοινή γνώμη» (σελ. 262).

Z Σ

υλλο

γική

επεξ

εργα

σία

του σ

χήμα

τός μ

ας

σινεμ

α

19

Πολιτική διάσταση και ουμανισμός στο έργο του Καουρισμάκι

Z Του Π

αναγιώτη Μήτσου

Το σινεμά του Φιλανδού δημιουργού Άκι Καουρισμάκι χαρακτηρίζε-ται από τον ασυνήθιστο συνδυασμό μιας νατουραλιστικής οπτικής και ενός λιτού, σχεδόν ανεπαίσθητου μορφικού στυλιζαρίσματος. Το βαθειά προσωπικό ύφος του σκηνοθέτη επιτυγχάνεται από μια ισορροπία μεταξύ τραγικού και αστείου, φωτός και σκοταδιού, πα-

ρελθόντος και παρόντος, πραγματικότητας και ονείρου. Τα αντίθετα αυτά στοιχεία, που χρησιμοποιεί τόσο δομικά όσο και μορφικά, δημιουργούν μια παράξενη αίσθηση οικειότητας και, κατ’επέκταση, πειστικότητας.

Το σύμπαν του Καουρισμάκι, που λειτουργεί ως κοινό πλαίσιο σε όλες τις ταινίες του, ήδη από την τριλογία του προλεταριάτου ως την πιο πρό-σφατη « Χάβρη», αποτελεί μια απλή εικόνα της σύγχρονης πραγματικό-τητας. Μια πόλη (συνήθως το Ελσίνκι) εμποτισμένη στην μοναξιά, στην ανεργία και στη φτώχια. Οι χαρακτήρες του σιωπηλοί, περιθωριακοί, κατατρεγμένοι,αγωνίζονται καθημερινά να τα βγάλουν πέρα με μοναδι-κή ελπίδα ένα θαύμα από το οποίο θα γραπωθούν και η τύχη τους θα αλλάξει. Σκοπός τους η διαφυγή από την θλιβερό τρόπο ζωής τους. Ενώ παρατηρούμε τις μάταιες προσπάθειες τους, γίνεται σαφές ότι οι φαινο-μενικά ηττοπαθείς ήρωες του Καουρισμάκι, είναι εντέλει ρομαντικοί. Η αυθεντικότητά τους, σε συνδυασμό με την φτώχια, τους καθιστά άτομα αντιστασιακά. Μέσα στον ψυχρό αστικό μηχανισμό που δεν τους αφήνει παρά ελάχιστες δυνατότητες αντίστασης και ατομικής έκφρασης, εκείνοι αρνούνται να αλλοιωθούν και επινοούν τρόπους να υπερβούν το μέτρο της πραγματικότητας που δεν κατανοούν και δεν αποδέχονται.

Η εποχή της αφήγησης, αν και (όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από ιστορικά και πολιτικά γεγονότα) είναι η δική μας, είναι ασαφής. Σε λεπτομέρειες εντοπίζουμε παλιά μηχανήματα οικιακής χρήσης, αντίκες αυτοκίνητα και παλιά μουσική που πάντοτε εντάσσεται στην πλοκή με φυσικό ήχο βινυλίων και τζουκμπόξ αλλά και με μια μικρή συναυλία, στοιχείο που εμφανίζεται σε όλες ανεξαιρέτως τις ταινίες και αποτελεί σήμα κατατεθέν του σκηνοθέτη (μαζί με το αλκοόλ, τα σκυλιά, τη σιωπή και τα τσιγάρα). Εκτός απ’ τον συνδυασμό παρελθόντος και παρόντος, την αίσθηση κοινού πλαισίου δράσης των ταινιών του Καουρισμάκι ενι-σχύει η χαρακτηριστική φωτογραφία, το μινιμαλιστικό ύφος, η περιστα-σιακή εμφάνιση guest χαρακτήρων και μια κοινή συμβολιστική : Μελε-τώντας το σινεμά του μπορούμε να αποκρυπτογραφήσουμε τη γλώσσα της πόλης του. Ζωγραφίζει, λοιπόν, ο Καουρισμάκι, μια άχρονη πόλη που μοιάζει με την δική μας και την οποία διέπει η κοινωνική αδικία και η νοσταλγία. Ένα μικρό μέρος της βλέπουμε κάθε φορά, Μα αντίθετα π.χ. με το playtime του Ζακ Τατί ή τα Φώτα της πόλης του Τσάπλιν, το όλον,

που λειτουργεί ως πλαίσιο αφήγησης δεν είναι ένα τεράστιο καρναβάλι θορύβου και ανθρώπων που κινούνται χορογραφημένα, μα μια ακίνητη χορογραφία στην οποία μόνο μικρές ιστορίες θα μπορούσαν να συμβαί-νουν και στην οποία όλες οι ιστορίες αποτελούν τον ίδιο χρόνο ( παρόν και παρελθόν), την ίδια ιστορία.

Αυτό το αισθητικό πείραμα δημιουργεί αφηγηματικά ένα πολύ ενδια-φέρον αποτέλεσμα. Η φαινομενική αντίθεση παλιών και νέων συμβόλων συνθέτει μια αίσθηση συνοχής και αρτιότητας, ακριβώς διότι προσομοι-άζει με τον τρόπο που ο κινηματογράφος αναπλάθει το παρελθόν, μετα-σχηματίζοντας το σε παρόν. Πρόκειται για ένα είδος ιστορικού ενεστώτα που, κατά τον Παζολίνι, μας είναι οικείος διότι είναι κοινός στον κινη-ματογράφο και στο όνειρο. Πράγματι, το σινεμά του Καουρισμάκι θυμί-ζει έντονα όνειρο, εν μέρει διότι η μετάβαση από την αισιοδοξία στην απαισιοδοξία,από το μεθύσι στη νηφαλιότητα και από το παιχνίδι στην πραγματικότητα γίνεται εντέλει με μια τέτοια απλότητα, που καθίσταται αδύνατο και ανούσιο να αμφισβητήσει κανείς τα όσα βλέπει.

Αν κάτι προκύπτει αναμφισβήτητα από το ελαφρώς ειρωνικό, μπο-έμικο ύφος του Καουρισμάκι, αυτό είναι η αισιοδοξία. Συνεχιστής της ουμανιστικής κωμωδίας, ο Καουρισμάκι ταυτίζεται με τους ήρωες του και επικροτεί την περηφάνια που τους κάνει να υπερβούν το μέτρο και να αντισταθούν. Small potatoes, λέει με αστεία προφορά ο Νίκαντερ στην κοπέλα του στο «σκιές στον παράδεισο» όταν εκείνη τον ρωτάει πως θα ζήσουν χωρίς χρήματα. Και δεν έχω ιδέα αν θα τα καταφέρει αλλά ξέρω πως δεν θα το βάλει κάτω, όπως ξέρω ότι ο Μαρσέλ Μάρξ στην «Χάβρη» δεν θα υποχωρούσε αν δεν φυγάδευε τον μικρό Ίντρισα από τις Γαλλικές αρχές. Χωρίς αναπτυγμένη, λοιπόν, θεωρία, αλλά με καθαρότητα και συ-νείδηση οι ήρωες του καουρισμάκι αντιστέκονται αντιμετωπίζοντας την βίαιη πραγματικότητα ως παιχνίδι. Η έκβαση των πράξεων τους είναι αμ-φίβολη, συνήθως ο αγώνας τους καταδικασμένος σε αποτυχία. Μα ποτέ μάταιος. Οι ιστορίες του καουρισμάκι μας παρηγορούν και μας δίνουν ελπίδα, παρόλη την θλίψη που πραγματεύονται, διότι έχουν ως κοινό χα-ρακτηριστικό την πίστη στον άτομο που καταφέρνει να σταθεί στα πόδια του, να επικοινωνήσει με άλλους σαν αυτόν και να προσπαθήσει να δια-φύγει απ’ τη μοίρα του, ακόμη κι όταν του δίνονται ελάχιστες ευκαιρίες. Ελπίδα μας δίνει και ο ίδιος ο Καουρισμάκι με το μελαγχολικό χιούμορ του, ενώ πίνει και καπνίζει δημοσίως, στηλιτεύει τους δημοσιογράφους που τον ρωτούν για της ταινίες του και μποϊκοτάρει κινηματογραφικά φεστιβάλ καταγγέλλοντας την ιμπεριαλιστική πολιτική της Αμερικάνικης κυβέρνησης. ■

σιν

εμα

Django UnchainedZ Του Χρήστου Μαυρομήτρου

Η ιστορία των ταινιών «Django» ξεκινάει πίσω στο 1966, με το πρώτο ομώνυμο spaghetti western του Corbucci. Η υπόθεση είναι απλή συνοψίζεται στα εξής: Περιπλανώ-

μενος πιστολέρο (Franco Nero), που σέρνει πίσω του την κάσα του δεμένη με ένα σχοινί, σκοτώνει ξανά και ξανά (και ξανά και ξανά). Το αίμα ρέει ποτάμι και επιτυχία είναι μεγάλη. Τόσο μεγάλη που ξεκινάει κυριολεκτικά μια «Djangomania» σε όλη την Ευρώπη.

Τα επόμενα χρόνια βγαίνουν δεκάδες ταινίες με το όνομα Django στο τίτλο τους. Κάποιες από αυτές δεν είναι καν Western, κάποιες μετονομάζονται κατά τη μεταγλώττιση σε Django προ-κειμένου να εκμεταλλευθούν την επιτυχία της original ταινίας (χωρίς να περιέχουν κανένα χαρακτήρα με αυτό το όνομα). Από τις, κατά wikipedia, πάνω από 30 ταινίες που ακολουθούν, μόνο μια είναι πράγματικό sequel με τον original πρωταγωνιστή.

2011: Ανακοινώνεται ότι ο Ταραντίνο ετοιμάζει ταινία με όνομα «Django Unchained.» Δάκρυα χαράς τρέχουν στα μάτια, ένα ‘’YEEEEEESSS’’ πλημμυρίζει την υφήλιο.

Επί της ταίνιας τώρα: Και εδώ το σενάριο είναι απλό, η κλασ-σική ιστορία εκδίκησης. Πρόσφατα απελευθερωμένος νέγρος

(Jamie Foxx), προσπαθεί να αναζητεί τη γυναίκα τους από το βάναυσο και απρόβλεπτο δουλοπάροικο (Leonardo Di Caprio) με τη βοήθεια του κυνηγού κεφαλών που τον απελευθέρωσε (Christopher Waltz). Στα πλαίσια αυτά θα περιπλανηθεί σε όλα τα γνωστά «στέκια» των Western, σε άνομες πόλεις με Saloon, σε ατελείωτες ερήμους, στο κρύο βορρά και στα τεράστια τσιφλίκια του Νότου.

Ο Ταραντίνο καταφέρνει και εδώ κάτι στο οποίο είναι μανούλα πλέον. Τα κάνει όλα και συμφέρει. Έχει δημιουργήσει ένα αξιοπρε-πέστατο, διασκεδαστικό «καουμπόικο» που θα απολαύσουν και οι πιο αμύητοι στις ταινίες του (αν υπάρχουν πλέον), αλλά και αυτοί που θέλουν απλώς να περάσουν την ώρα τους με μια καλή ταινία δράσης. Ταυτόχρονα όμως κλείνει το μάτι και στους σινεφίλ με αναφορές σε παλαιότερες ταινίες του (κάποιες σκηνές είναι πραγ-ματικά copy paste από το Kill Bill) και στα παλαιότερα Django. Κο-ρυφαία η cameo εμφάνιση του Franco Nero και ο all time classic διάλογος του με το Jamie Foxx («Django with a D») που θα σας κάνει να χτυπιέστε απο τα γέλια.

Ναι, αν υπάρχει κάτι στο Django αυτό είναι το χιούμορ. Από τον επική αστεία σκηνή της Κου Κουξ Κλαν μέχρι τον ρόλο του Samuel L. Jackson ως γεροπαράξενου «αρχιυπηρέτη» που μισεί την ίδια του τη φυλή, η ταινία έχει χιούμορ. Σε κάποιες σκηνές ήθελα να έχω μπροστά μου τον Quentin και να του πω «Καλά, τωρα με τρολ-λάρεις εε;» Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και πιο δραματικές σκη-νές αλλά και καλά σκηνοθετημένη βία στα πρότυπα των παλιών western. Πραγματικά τα εξάσφαιρα καπνίζουν ασταμάτητα και οι 20

Λέμε “Si” στον ισπανικό

κινηματογράφο!Z Της Δήμητρας Ρομποτή

Το “Νο” είναι μια ταινία  που ψηλαφεί με σχετικά καυστικό 

και χιουμοριστικό τρόπο το δημοψήφισμα που τέθηκε από το δικτατορικό καθεστώς 

του Πινοσέτ προς το χιλιανό λαό,  σχετικά με τη συνέχιση της δικτατορίας. 

Το ζήτημα αυτό ανοίγεται μέσα από τα μάτια ενός διαφημιστή που ανέλαβε την προεκλογική 

καμπάνια υπέρ του “Όχι” στη συνέχιση της δικτατορίας στη Χιλή.

21

σφαίρες τους κάνουν μεγαλυτερη ζημιά από εξ επαφής βολή με μπαζούκα. Πάνω απ’ όλα όμως η ταινία είναι φόρος τιμής στα spaghetti western οπότε το πολύ αίμα και η βία επιβάλλονται. Άλ-λωστε, Ταραντίνο είναι... Τι άλλο να περιμέναμε;

Κι έμμεση κριτική για τη δουλεία και τη βάναυση συμπεριφορά των λευκών προς τους νέγρους υπάρχει, αλλά δεν αποτελεί το επίκεντρο της ταινίας. Από μόνη της ωστόσο η τοποθέτηση της ταινίας σε αυτό το πλαίσιο είναι υπέρβαση καθώς είναι γνωστό ότι οι Αμερικάνοι δε πολυγουστάρουν να μιλάνε για αυτή την... πλευρά τους...

Οι ερμηνείες είναι καλές. Ο Jamie Foxx παίζει αξιοπρεπέστατα το Django στη σταδιακή μετατροπή του από δούλο σε δολοφόνο. Ο

Σε αυτό το σημείο ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στα γε-γονότα του παρελθόντος. Το δικτατορικό καθεστώς που αναδεικνύεται μέσα από την ταινία είναι εκείνο το καθε-

στώς που ανέτρεψε πραξικοπηματικά την αριστερή κυβέρνηση του Αλιέντε. Ο Πινοσέτ ήταν εκείνο το πρόσωπο που οι Η.Π.Α. επέλεξαν για να βάλει τέλος σε μια πολιτική που έστω και ψηγ-ματικά, έδειχνε να βάζει σε κίνδυνο την κυριαρχία των συμφε-ρόντων τους στη Χιλή. Βίαια λοιπόν μέσα από την επίθεση αμε-ρικανικών στρατευμάτων στο χιλιανό λαό και με τη δολοφονία του Αλιέντε η εξουσία δόθηκε μέσα από ένα τέτοιο παιχνίδι συμ-φερόντων στον Πινοσέτ.

Ο εν λόγω δικτάτορας προέβη σε τρομερά εγκλήματα ενάντια στο χιλιανό λαό τον οποίο έκανε να υποφέρει επιβάλλοντάς του ένα χουντικό καθεστώς.

Κάποια χρόνια μετά από την ίδια τη χούντα του Πινοσέτ προ-κυρήσσεται ένα δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι του Πι-νοσέτ στην εξουσία. Αν και με πρώτη ματιά το “Νο” μοιάζει να κάνει απλά μια περιγραφή της κατάστασης και να δίνει έμφαση στα επικοινωνιακά τρικ που θα σκαρφιστεί ο πρωταγωνιστής για να προσελκύσει και να πείσει το χιλιανό λαό υπέρ του “Όχι” (εξ’ ού κι ο τίτλος της ταινίας “Νο”) η ταινία αυτή όντως πάει το νήμα ένα βήμα παραπέρα. Εκτός από το σχετικά χιουμοριστικό, ελα-φρύ ύφος που τη διακατέχει δεν χάνει από τη σοβαρότητά της.

Είναι μια αρκετά ρεαλιστική ταινία, μακριά από χολιγουντιανά εφέ, που δίνει ένα ισχυρό πολιτικό στίγμα και ανοίγει την πολι-τική ατζέντα της Χιλής την εποχή εκείνη. Παρά του ότι φαίνεται να δίνει την εντύπωση ότι το αποτέλεσμα υπέρ του “όχι” στη δικτατορία του Πινοσέτ, που τελικά είναι και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, είναι ένα καλό αποτέλεσμα θίγει ένα βαθύτε-ρο ζήτημα.

Μέσα στο έργο αναδεικνύεται ακριβώς το ψευτοδίλημμα που θέτει το δημοψήφισμα. Γιατί όταν η αριστερά της χώρας έχει φυσικά και ιδεολογικά εξοντωθεί, ουσιαστικά το πέρασμα που

γίνεται με αυτό το δημοψήφισμα και το αποτέλεσμά του είναι ένα πέρασμα από την δικτατορία και ένα σκληρό καθεστώς σε ένα πιο φιλελεύθερο αλλά εξίσου αστικό καθεστώς. Αναδεικνύει ακριβώς πως η ίδια η δεξιά δεν είχε κάτι να χάσει μέσα από αυτό το δημοψήφισμα, γι’ αυτό και αποτέλεσε επιλογή της πολιτικής της στην τότε συγκυρία.

Εν τέλει επιτεύχθηκε, και αυτό θίγεται μέσα από την ταινία, η επαναφορά ενός πολύ πιο αμβλυμμένου καθεστώτος που δεν απέχει στον πυρήνα του πολύ από το καθεστώς του Πινοσέτ, αλλά αυτή τη φορά με τη λαϊκή συναίνεση. Γιατί ο χιλιανός λαός ακόμη κι αν ψήφισε “όχι” στο δικτατορικό καθεστώς δεν προέβη σε μια ισχυρή τομή απέναντι στο αστικό καθεστώς. Γιατί με την ανατροπή της κυβέρνησης Αλιέντε, η Αριστερά της χώρας είχε εξαλειφθεί και η δεξιά ήδη είχε ξεκινήσει την παλινόρθωσή της, την οποία και πέτυχε μέσω του δημοψηφίσματος αυτού.

Κάνοντας μια σύγκριση με την κατάσταση σήμερα, παρά τις πολύ ύπαρκτές διαφοροποιήσεις λόγω διαφορετικής συγκυρίας και πολιτικής κατάστασης, υπάρχουν ορισμένες συγκλίσεις με την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα του σήμερα.

Χαρακτηριστικό είναι ότι όπως τότε με τη δολοφονία του Αλιέ-ντε και την τρομοκράτηση του λαϊκού κινήματος, έτσι και τώρα, πραγματοποιείται με ένα τρόπο η ιδεολογική και φυσική κατα-στολή κάθε φωνής που αγωνίζεται και μπορεί να προκαλέσει τριγμούς στη κυρίαρχη πολιτική και ιδεολογία. Η αυταρχική θω-ράκιση του κράτους όπως εκδηλώνεται και ασκείται ως πολιτική επιλογή της συγκυβέρνησης μέσα από την επίθεση σε κατειλημ-μένους κοινωνικούς χώρους, την επίταξη νόμιμων απεργιών, τα γεγονότα στις Σκουριές κ.ο.κ. αποτελεί κι αυτή μια προσπάθεια, και με μοχλό πίεσης τη φασιστική Χρυσή Αυγή, να επιβληθεί και να ανασυντεθεί η δεξιά της χώρας.

Είναι κι αυτή μια προσπάθεια μετατόπισης δεξιότερα της δη-μόσιας κουβέντας κι εγγραφής συντηρητικών αντανακλαστικών στην κοινωνία. ■

Di Caprio αποδεικνύει για άλλη μια φορά γιατί είναι κορυφαίος ηθοποιός παίζοντας απολαυστικά τον κακό και ο Christopher Waltz δημιουργεί ένα συμπαθέστατο και ευγενέστατο... κυνηγό κεφαλών. Ο Samuel Jackson και η Κerry Washington, η οποία παίζει τη σύζυγο του Django είναι κι αυτοί καλοί στους δεύτε-ρους ρόλους.

Άξια αναφοράς είναι και η μουσική επένδυση της ταινίας, με το κομμάτι των τίτλων αρχής από την original ταινία να ξεχω-ρίζει. Το σίγουρο είναι ότι soundtrack θα ξανακουστεί μετά το τέλος της ταινίας. Προσωπικά αγαπημένα: το «Ain’t no grave» του Johny Cash που ξεχώρισε ήδη από το τρέιλερ, αλλά και το «His name is King.» Και ο Ennio Moriconne, στα 85 του, κάνει αισθητή τη παρουσία του με, ήδη all time classic, ορχηστρικό κομμάτι.

Ως μόνο αρνητικό μπορώ να προσθέσω την cameo εμφάνι-ση του Ταραντίνο σε ρόλο βλαχοαμερικάνου. Οχι ότι ήταν κακή. Πραγματικά μια απο τις πιο αστείες σκηνές της ταινίας. Ωστόσο, η «αποκάλυψη» γίνεται σε εντελώς λάθος σημείο. Η δράση έχει κορυφωθεί, περιμένεις με αγωνία τη συνέχεια, η ένταση έχει χτιστεί... και εκεί σου πετάγεται ο Ταραντίνο ντυμένος καου-μπόικα και αρχίζει να σου μιλάει hillybilly αμερικάνικα!!! Πραγ-ματικά σου ξυπνάει το «Καλά με τρολλάρει τώρα;» που έλεγα παραπάνω.

Για όλα τα παραπάνω απόλαυσα τη ταινία. Πολύ καλός φόρος τιμής στα Spaghetti Western και κυρίως μια ψυχαγωγική ταινία για όλους (εκτός από συντηρητικές γριές). ■

τεχν

εσ

22

Ο Μεσοπόλεμος, τα είκοσι χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ των δύο παγκοσμίων 

πολέμων, αποτέλεσαν μια μακροχρόνια ανακωχή κατά την οποία αναπτύχθηκαν ο 

φασισμός και ο ναζισμός,τα πιο φιλοπόλεμα πολιτικά συστήματα του 20ου αιώνα. 

Η νίκη των Συμμάχων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο χαιρετίστη-κε ως θρίαμβος της δημοκρατίας έναντι των αυταρχικών αυτοκρατοριών. Ωστόσο, το 1939 η κατάσταση είχε διαφο-ροποιηθεί σημαντικά και μόνο οι παλαιότερες δημοκρατίες διατηρούσαν το κοινοβουλευτικό σύστημα. Μέχρι και το

1928, η Ευρώπη είχε περιορίσει στη Ρωσία το θρίαμβο του κομ-μουνισμού-ο οποίος προσέβλεπε να εξαγάγει την εργατική επανά-σταση-, συντάχθηκε με τον αντικομμουνιστικό φασισμό και τέλος θεώρησε ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μη φιλοπόλεμες θέσεις τον γερμανικό ρεβανσισμό, που βρισκόταν σε έξαρση λόγω της συνθήκης των Βερσαλλιών.

Εντούτοις, η οικονομική κρίση το 1929 μετέβαλε ριζικά τις εύ-θραυστες αυτές ισορροπίες. Απειλούμενη από την οικουμενική ύφεση και την ανεργία, η Γερμανία βίωσε την ταχεία άνοδο του σκληρού εθνικοσοσιαλισμού του Αδόλφου Χίτλερ ο οποίος απένα-ντι στην αδράνεια της Μεγάλης Βρετανίας και της άλλοτε αδιάλλα-κτης Γαλλίας, κατάργησε τη δημοκρατία της Βαϊμάρης,συμμάχησε με τη φασιστική Ιταλία και συνθηκολόγησε με την ΕΣΣΔ του Στάλιν, για να ξεκινήσει να αλλάζει τον χάρτη της Ευρώπης που είχε διαμορ-φωθεί με την Συνθήκη των Βερσαλλιών και να πυροδοτήσει την πιο καταστροφική σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Στον χώρο των εικαστικών τεχνών, ήδη από τις αρχές του 20ού αι. είχαν αναδυθεί διάφοροι «-ισμοί». Ριζοσπαστικά καλλιτεχνικά κινήματα που κουβαλώντας την αλαζονεία της νεωτερικότητας και της πρωτοτυπίας σηματοδότησαν μία τομή ρήξης με τις καθεστηκυί-

ες αισθητικές αντιλήψεις προς αναζήτηση μιας νέας εκφραστικής γλώσσας κόντρα στον ακαδημαϊσμό και τον φωτογραφικό νατου-ραλισμό του παρελθόντος. Δεν πρόκειται όμως για μια απλή κατάρ-ρευση του αισθητικού ιδεώδους. Το να ερμηνευθούν οι ευρωπαϊκές καλλιτεχνικές πρωτοπορίες μόνο με βάση τις αλλαγές της αισθητι-κής νοοτροπίας είναι μια προσπάθεια αμφίβολης αξίας γιατί από μια τέτοιου είδους μελέτη θα διέφευγαν αναπόφευκτα οι πραγματικές αιτίες που γέννησαν το φαινόμενο της σύγχρονής τέχνης. Ο σπόρος που ανέδειξε τα μοντερνιστικά κινήματα εδράζεται στα ιστορικά τε-κταινόμενα και την ανάπτυξη των επιστημών που έφεραν στο προ-σκήνιο νέες αντιλήψεις και ιδεολογίες.

Ο 20ος αιώνας είχε ξεκινήσει με πληθώρα νέων εφευρέσεων στο τεχνικό και βιομηχανικό πεδίο και με ζωτικής σημασίας νέες ανακαλύψεις. Ο Άλμπερτ ΆΙνσταιν, η ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόυντ,η ανακάλυψη των ακτίνων Χ, η εφεύρεση του αυτοκινήτου και του αεροπλάνου,η μετάδοση μηνυμάτων μέσω τηλεγράφου και τηλεφώνου ακόμη και η διάσπαση του ατόμου απαιτούσαν νέους,πιο αφηρημένους τρόπους σκέψης. Επρόκειτο για μία νέα ματιά στην πραγματικότητα η οποία μετά από όλες τις –τότε– πρόσφατες ανακα-λύψεις απεδείχθη πολύ πιο πολύπλοκη απ’όσο νόμιζαν.

Αυτές οι επαναστατικές αλλαγές στις αρχές του 20ού αντιμετωπί-στηκαν με λιγότερη ευφορία απ’ό,τι είχαν γίνειδεκτές οι καινοτομίες των ιμπρεσιονιστών τριάντα χρόνια πριν.

Η άλλη όψη της τεχνολογικής προόδου –η αποξένωση, η απομό-νωση, η μαζική κουλτούρα– δεν ήταν κάτι που μπορούσε να αγνοη-θεί ιδιαίτερα. Η σκληρή πραγματικότητα που αντιμετώπιζε μια γενιά που αναζητούσε νέες αξίες,όχι μόνο στην καθημερινή ζωή αλλά και στην τέχνη, γεννούσε επίσης απαισιόδοξες σκέψεις αλλά και ορά-ματα για έναν καινούριο κόσμο. Αναζητώντας εναγωνίως τρόπους βελτίωσης του και επιθυμώντας να διαβρώσουν την καθεστηκυία τάξη, οι ζωγράφοι αναζητούσαν μια «νέα τέχνη για το νέο άνθρω-πο» που να εκφράζει τα πιο μύχια αισθήματα του.

Δεν ήταν πάντοτε οι υψηλοί καλλιτεχνικοί στόχοι και τα κοινά οράματα που τους έφερναν κοντά αλλά πολλοί ζωγράφοι επεδίωκαν να λύσουν βασικές οικονομικές και ψυχολογικές ανάγκες,καθώς η ζωή των ανεξάρτητων καλλιτεχνών που γίνονταν ολοένα και περισ-σότερο έρμαια μιας βασισμένης στο κέρδος αγοράς έργων τέχνης, δεν ήταν εύκολη. Στο πλαίσιο αυτό αναδείχθηκαν δύο ρεύματα του Εξπρεσιονισμού, η «Γέφυρα» και ο «Γαλάζιος Καβαλάρης». Οι νέοι

Η Αβαν-γκαρντ κατά το μεσοπόλεμοZ Της Ζωής Καρέλλα

23

αυτοί καλλιτέχνες θεωρούσαν ότι αποτελούσαν τον φόβο και τον τρόμο της αστικής τάξης κι έτσι σύμ-φωνα με τις διακηρύξεις του αποστασιοποιούνταν από τον «φιλισταϊκό, μικροαστικό,συντηρητισμό της μπουρζουαζίας». Αφενός οι ζωγράφοι (Κίρ-χνερ, Νόλντε, Ότο Μύλερ) της Γέφυρας βασίζονταν σ’ ένα σκόπιμα απλουστευμένο λεξιλόγιο, βάσει του οποίου οι φόρμες περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα,σε παραμορφωμένα πρόσωπα και μη προοπτικούς χώρους αποτυπωμένα με έντονους αδρούς χρωματισμούς. Η τεχνοτροπία τους αντα-νακλούσε την επιθυμία τους να προσδώσουν νέο συναισθηματικό βάρος στο χρώμα αντίστοιχο των Φώβ στη Γαλλία. Από την άλλη, οι ζωγράφοι του Γαλάζιου καβαλάρη, με επικεφαλής τους Μαρκ και Καντίνσκι, ενδιαφέρονταν για τις «ψυχικές δονή-σεις» που απελευθέρωναν πίνακες που δεν ήταν σαφείς και κυριολεκτικές παραπομπές στην ορατή πραγματικότητα. Συγκρίνοντας τους όμως με την τραχιά ζωγραφική των καλλιτεχνών της Γέφυρας, η τέχνη του Γαλάζιου καβαλάρη μοιάζει πιο ευαίσθη-τη, πιο εγκεφαλική, πιο πνευματική. Ωστόσο, πράγματι οι δυο ομά-δες συγκλίνουν στη βαθιά πεποίθηση ότι το έργο τέχνης δεν μπορεί να αποτελεί ιλουζιονιστική αναπαράσταση της πραγματικότητας.

Παράλληλα με τον Κυβισμό στη Γαλλία αναπτύχθηκε ένα καλλι-τεχνικό κίνημα με ανάλογα χαρακτηριστικά, ο Φουτουρισμός που επίσης διέσπασε την επιφάνεια του πίνακα. Εμπνευσμένος από τον κόσμο της ταχύτητας ο Τομάζο Μαρινέτι υποστήριζε με σθένος στο φουτουριστικό μανιφέστο ότι «ένα γρήγορο αυτοκίνητο είναι πιο όμορφο από τη Νίκη της Σαμοθράκης»! Δυστυχώς με το πέρας του χρόνου το ρεύμα των φουτουριστών ολοένα κι έφθινε ώσπου τελικά συμπαρασύρθηκε στα δίχτυα του φασισμού με τον θεωρητικό του να στηρίζει ανοιχτά το Μουσολίνι. Ωστόσο,σαν κίνημα νεωτερικό που αποθέωσε τον νέο εκβιομηχανισμένο κόσμο της ταχύτητας και της διαρκούς εξέλιξης άφησε παρακαταθήκη στην ιστορία της τέχνης και το μίτο των ιδεών του αξιοποίησε την συνέχεια ο κονστρουκτιβ.

Με τελικό απολογισμό 10.000.000 νεκρούς επιστρατευμένους κι ισάριθμους αμάχους, κρατικό παρεμβατισμό και είσοδο των στρα-τιωτικών στην πολιτική, αναδύεται στα 1915-1923 ως κίνημα αντι-τέχνης κι αισθητικής αναρχίας ο Ντανταϊσμός που προέτασσε τον εσκεμμένο παραλογισμό ως διαμαρτυρία στη βαρβαρότητα του πο-λέμου. Το Νταντα ήταν βασικά η απάντηση ορισμένων καλλιτεχνών σ’ένα κόσμο απάνθρωπο όσο κι ανερματιστο. Θορυβώδεις συναυλί-ες, ηχητικά ποιήματα, παράδοξες αναγνώσεις κειμένων, κοστούμια ηθοποιών φτιαγμένα από υλικά της καθημερινότητας εξόργιζαν κι αναστάτωναν το κοινό. Οι ντανταϊστές προσπαθούσαν να αποδε-σμεύσουν τον άνθρωπο από τις επιδράσεις του αστικού περιβάλ-λοντος, της ιδέας του ωραίου, του έργου τέχνης και της ίδιας της έχνης. Ενδεικτικός εκπρόσωπος ο Μαρσέλ Ντυσάν με το έργο του “Συντριβάνι” που δεν είναι παρά απομίμηση ουροδοχείου.

Το στοιχείο της έκπληξης- που κεντρικά χαρακτήριζε το νταντά- δεν θα μπορούσε να επαναλαμβάνεται εσαεί και ως εκ τούτου ήταν καταδικασμένο να εξαντλήσει σύντομα τη δυναμική του όπως κι έγι-νε. Έτσι βαθμιαία οι ντανταϊστες της Ολλανδίας άρχισαν να συνερ-γάζονται με κονστρουκτιβιστές ενώ στη Γαλλία από το νταντά προέ-κυψε ο σουρεαλισμος, τέλος οι πολιτικοποιημένοι Γερμανοί νταντα-ϊστές στράφηκαν προς μια στρατευμένη μορφή τέχνης με έντονο το στοιχείο της κοινωνικής κριτικής, τη Νέα Αντικειμενικότητα.

Στη Γερμανία της δεκαετίας του 1920 εμφανίζεται λοιπόν το κί-νημα της Νέας Αντικεμενικότητας με εκπροσώπους τους Otto Dix και Georg Grozg. Είναι μια καλλιτεχνική τάση η οποία προέκυψε ως αντίδραση στην εξπρεσιονίστικη τέχνη των συναισθημάτων και στην κυβιστική και κονστρουκτιβιστική αφαίρεση. Ο καλλιτέχνης χα-ρακτηρίζεται από την επιθυμία μιας ψυχρής απεικόνισης της ανθυ-γιεινής και διεφθαρμένης μεταπολεμικής κοινωνίας και στρέφει το βλέμμα του προς κάθε τι το καθημερινό, το πεζό, μην έχοντας κανέ-ναν ενδοιασμό να παρουσιάσει το σκληρό, το κυνικό, «το άσχημο». Οι πίνακες δεν είναι πλέον έκφραση υποκειμενικών αισθημάτων ή καλλιτεχνικά πειράματα που αφορούσαν τη μορφή του πίνακα αλλά

αποστασιοποιημένες, ψύχραιμες και λεπτομερείς απεικονίσεις της απτής πραγματικότητας, άλλοτε πάλι γελοιογραφικά σχόλια των κοινωνικών σχέ-σεων και δομών της δημοκρατίας της Βαϊμάρης Έστρεφαν την προσοχή στην σκοτεινή όψη της ζωής και απεικόνιζαν χωρίς έλεος την πορνεία, την βία, τα γηρατειά και τον θάνατο.

Στην ανάγκη του εξουθενωμένου κόσμου για “εξαγνισμό” και “κάθαρση” έρχεται να προτάξει τη σημασία του ασυνειδήτου ο Σουρεαλισμός. Ενώ το νταντά στη Γερμανία υπήρξε μια κατά βάση στρα-τευμένη εικαστική πρόταση με σαφώς κοινωνικούς προβληματισμούς και προσανατολισμούς, στη Γαλ-λία οι καλλιτέχνες αξιοποίησαν στοιχεία όπως το παράλογο και το τυχαίο για να διεισδύσουν στα βάθη της ψυχής του ανθρώπου, το ασυνείδητο, όπου έκριναν ότι βρισκόταν η αλήθεια.

Το 1924, ο ποιητής Αντρέ Μπρετόν δημοσίευσε το πρώτο σουρεαλιστικό μανιφέστο, το ενδιαφέ-ρον του οποίου βρισκόταν μεταξύ ψυχανάλυσης και μαρξισμού προτάσσοντας τη σημασία του αυ-

τοματισμού, του ελεύθερου συνειρμού, του ισχυρού συμβολισμού και γενικοτερα του συνδυασμού των φροϋδικών θεωριών με τα σοσιαλιστικά ιδεώδη. Χαρακτήριζαν δε τον νατουραλισμό και τον ρεαλισμό «αστικές νοοτροπίες» κι επινόησαν την αυτόματη γραφή ως μέθοδο αποδέσμευσης από τον «έλεγχο του ορθού λόγου». Στις εικαστικές τέχνες διακρίνονται οι Μαξ Ερνστ, Μιρό, Ρενέ Μαγκρίτ και Σαλβαντόρ Νταλί.

Στη Ρωσία του 1913-30 αναπτύσσεται το κίνημα του Κονστρου-κτιβισμού. Ξεκινώντας από τον Κυβο-φουτουρισμό,μείγμα κυβιστι-κών και φουτουριστικών τάσεων, ο Κάζιμιρ Μάλεβιτς καλλιέργησε ένα είδος εικαστικής έκφρασης που αρνούνταν κάθε έννοια απεικό-νισης. Ζωγραφικές συνθέσεις αποτελούμενες από προσεκτικά με-τρημένα τετράγωνα, ευθείες μαύρες γραμμές και εμμονή στα βασικά χρώματα έγιναν το σήμα κατατεθέν του κινήματος. Μετά την Οκτω-βριανή Επανάσταση του 1917, αρκετοί καλλιτέχνες βρήκαν την ευκαιρία που αναζητούσαν από καιρό: να λάβουν, δηλαδή, ενεργά μέρος στη διαμόρφωση της νέας κοινωνίας, με μια τέχνη επηρεα-σμένη από την παραγωγή,τόσο από αισθητική όσο και από εντελώς πρακτική άποψη, σαν «μηχανικοί της τέχνης» και «καλλιτέχνες προ-λετάριοι». Ο Τάτλιν απομακρύνθηκε από τη παραδοσιακη ζωγραφική με τολμηρά αρχιτεκτονικά σχέδια όπως το σπειροειδές “Μνημείο της Γ΄Διεθνούς”. Ο ίδιος διακήρυσσε το 1920 «Η τέχνη πέθανε. Ζήτω η μηχανική τέχνη του Τάτλιν!». Μολαταύτα, η ζωντάνια της ρωσικής πρωτοπορίας καταπνίγηκε μετά το θάνατο του Λένιν το 1924 από τον πολιτιστικό δογματισμό του σταλινισμού και οι εκπρόσωποι της εγκατέλειψαν τη χώρα ή χάθηκαν στην αφάνεια και τη λήθη.

Το κίνημα του κονστρουκτιβισμού συνδέθηκε επίσης με τη σχολή του Μπάουχαους στη Γερμανία. Επηρεασμένο από την ιδέα της κοι-νότητας είχε θέσει ως στόχο την (επανα)σύνδεση των καλών και εφαρμοσμένων τεχνών. Το «συλλογικά δομημένο κτήριο» -ενιαίο σύνολο αρχιτεκτονικής, γλυπτικής και ζωγραφικής- ήταν για τους εκπροσώπους του Μπάουχάους, με επικεφαλής τον Πιτ Μοντριαν, σύμβολο κοινωνικής ενότητας και μέσον για την ευτυχισμένη συνύ-παρξη των ανθρώπων.

Συμπερασματικά λοιπόν η μοντέρνα τέχνη δεν γεννήθηκε εξελι-κτικά της τέχνης του 19ου αιώνα αλλά προήλθε από την κατάρρευ-ση των αξιών αυτού. Έτσι ο Μεσοπόλεμος μπορεί εντέλει να αξιώσει τον χαρακτηρισμό της αυτοτελούς περιόδου στην ιστορία της τέχνης του εικοστού. Στο σήμερα είναι αναγκαίο να αποδεσμευτούν οι καλ-λιτέχνες από το αέναο κυνήγι της εστετίστικης πρωτοτυπίας που περιορίζεται στα στενά όρια του στείρου πειραματισμού σε σχέση με τα υλικά και τη φόρμα αυτή καθεαυτή. Η τέχνη πρέπει να απελευ-θερωθεί από τους ελιτίστικους κι απομακρυσμένους από το ευρύ κοινό κύκλους των γκαλερί υψηλής αισθητικής και ακριβού γούστου όπου την έχει εξορίσει η αστική τάξη ώστε να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και τροφή για σκέψη και προβληματισμό. Γιατί η τέχνη,όπως έλεγε και ο Πάουλ Κλέε, θα πρέπει «να μην απεικονίζει πλέον το ορατό αλλά να κάνει τα πράγματα ορατά». ■

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση 

του 1917, αρκετοί καλλιτέχνες βρήκαν την ευκαιρία που 

αναζητούσαν από καιρό να λάβουν, δηλαδή, 

ενεργά μέρος  στη διαμόρφωση της 

νέας κοινωνίας.

ιστό

ρια

24

Ο ΕΠΟΝ ιδρύθηκε στις 23 Φεβρου-αρίου 1943, με πρωτοβουλία της Κ.Ε. του ΕΑΜ Νέων και αποτέλε-σε την πρώτη μαζική αριστερή νεολαιίστικη οργάνωση με πλατιά

απεύθυνση και πέρα απ’ τους νέους που αυτοαναγνωρίζονταν ως κομμουνιστές. Στόχος της η δημιουργία μιας ενιαίας και μαζικής οργάνωσης της νέας γενιάς μέσα από τη συνένωση διαφόρων αντιστασια-κών και κομμουνιστικών συλλογικοτήτων. Στην ίδρυσή της συμμετείχαν η Ομοσπον-δία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας του ΚΚΕ, η Λαϊκή Επαναστατική Νεολαία της ΕΛΔ, η Αγροτική Νεολαία της Ελλάδας του Α.Κ.Ε, η Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδας του Σ.Κ.Ε, η Ενιαία Εθνικοαπελευθερωτική Εργατοϋπαλληλι-κή Νεολαία του ΕΕΑΜ, η Ενιαία Μαθητική Νεολαία, η Ένωση Νέων Αγωνιστών Ρού-μελης, ο Θεσσαλικός Ιερός Λόχος, η Λεύ-τερη Νέα και η Φιλική Εταιρεία Νέων. Τον Φεβρουάριο του 1947 Η ΕΠΟΝ κηρύχτηκε παράνομη με δικαστική απόφαση, που επι-κυρώθηκε με τον νόμο 509 ο οποίος έθε-τε εκτός νόμου το ΚΚΕ και τις οργανώσεις του ΕΑΜικού κινήματος άρχισε να ισχύει απ’ τον Ιανουάριο 1948. Εντούτοις, συ-νέχισε να λειτουργεί στην παρανομία και ανέπτυσσε ιδιαίτερη δραστηριότητα στις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας, όπου στα 1947 λειτουργούσε ως Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας.

Πυρήνες της ΕΠΟΝ, ως οργάνωσης συν-δεδεμένης άμεσα με το παράνομο ΚΚΕ, συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι το 1958. Κατά καιρούς κυκλοφορούσαν παράνομα οι εφημερίδες “Νέα Γενιά”, “Λεβεντιά” της ΕΠΟΝ Αθήνας, το μαθητικό “Κρυφό Σχο-λιό”, η φοιτητική “Φλόγα” κ.ά. Χιλιάδες ήταν οι υποστηριχτές της που έδωσαν τη ζωή τους στους αγώνες της Κατοχής και του εμφυλίου και πολλοί εκτελέστηκαν απ’ το μετεμφυλιακό καθεστώς. Στην ίδια κατεύθυνση συγκροτήθηκε αργότερα, το 1964, η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη.

Η ΕΠΟΝ ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα για την ένταξη των νέων στο εθνικοαπε-λευθερωτικό κίνημα, την οργάνωση και ανάπτυξη μαζικών αγώνων στους χώρους

όπου ζούσε, εργαζόταν και σπούδαζε η νεολαία και για την ενίσχυση του ένοπλου αγώνα, καθώς 32.000 μέλη της ΕΠΟΝ συμμετείχαν στον ΕΛΑΣ. Ανάμεσα στις δραστηριότητές της ήταν η ίδρυση σχολεί-ων για την καταπολέμηση του αναλφαβητι-σμού διοργάνωση συσσιτίων, η οργάνωση της εθελοντικής βοήθειας σε αγροτικές εργασίες και κοινωφελή έργα κλπ. Πέρα όμως από τα καθημερινά βιοποριστικά προβλήματα η ΕΠΟΝ πρωτοστάτησε και σε μια μεγάλη πολιτισμική αναγέννηση, μια άλλη πρόταση ζωής, που με τις Λέσχες και τις πρωτοβουλίες της έφερνε τη νέα γενιά σε επαφή με την τέχνη, τη λογοτεχνία και τη δημιουργία. Και μολονότι καθημερινά αντιμετώπιζε το θάνατο που παραμόνευε σε κάθε βήμα, κατάφερνε να εμπνέεται, να διαπαιδαγωγεί και να διαπαιδαγωγείται με έναν ασυγκράτητο ενθουσιασμό γύρω από μια άλλη προοπτική.

Εφαρμόζοντας την άμεση σύνδεση του αγώνα για παιδεία, για δουλειά, για ψωμί με τον αγώνα ενάντια στους ξένους και ντόπιους εχθρούς επεδίωκε να δώσει προοπτική και όραμα σε μια ολόκληρη γε-νιά για μια ποιότητα ζωής ριζικά αντίθετη απ’την έως τότε αποταγμένη στον επικρα-

τούντα φασισμό και την αιματοβαμμένη «ανάπηρη» δημοκρατία των ταγματασφα-λιτών και των Άγγλων. Κατάφερε μέσα σε λίγο καιρό να εμπνεύσει εκατοντάδες χι-λιάδες νέους και νέες, όλων των ηλικιών, μαθητές, εργάτες, αγρότες, σπουδαστές να πρωταγωνιστήσουν στον αγώνα για την ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Σήμερα, το δίδαγμα της ΕΠΟΝ είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Σήμερα, σε μια Ελλάδα κατεχόμενη από τράπεζες, μεγαλοεπιχει-ρηματίες, τοκογλύφους, οίκους αξιολό-γησης και κοινοβουλευτικούς δικτάτορες. Σήμερα, σε μια χώρα, που στα σχολεία δεν υπάρχουν βιβλία και καθηγητές, ενώ μαθητές λιποθυμούν από την πείνα, που πάνω από τη μισή νεολαία μαστίζεται από την ανεργία και τη φτώχεια, που όλο και περισσότεροι παίρνουν το δρόμο της νέας μετανάστευσης. Σήμερα, που κάθε διαμαρ-τυρία μας τείνει να βγει στην παρανομία, που εισαγγελείς και ΜΑΤ βρίσκονται έξω από την πόρτα των πανεπιστημίων μας. Όπως τότε, έτσι και σήμερα η νέα γενιά δε θα γίνει το ασπόνδυλο παθητικό σώμα, όπως απεργάζονται οι εκμεταλλευτές μας, αλλά η πολιτική ραχοκοκαλιά ενός πρωτο-πόρου αγωνιστικού κινήματος με βάση τις μεγάλες δυνατότητες της εποχής μας στην την αναγέννηση του οποίου τα πληττόμε-να κοινωνικά στρώματα είναι αναγκαίο να πρωτοστατήσουν. Αυτά είναι που έχουν συμφέρον και ανάγκη να παλέψουν για την ανατροπή και να γράψουν τη συνέχεια στην ιστορία του ριζοσπαστικού αριστερού κινήματος.

Άλλωστε αυτό που διδάσκει η ιστορία, ιδωμένη ως πάλη των τάξεων, είναι ότι οι καθημερινοί άνθρωποι είναι αυτοί που γί-νονται κοινωνοί των μεγάλων γεγονότων πάντα με τη νεολαία στην πρώτη γραμμή καθότι χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο εξεγερτικό κι επαναστατικό ρεύμα.

Έναντι της ανεργίας για τη νεολαία, της επιδιωκόμενης υποταγής και συναίνεσης, της κρατικής καταστολής και τρομοκρα-τίας και της κατάπνιξης των συλλογικών διεκδικήσεων χρειάζεται να οργανωθεί η σύγχρονη μάχη της οικονομικής και κοι-νωνικής διεξόδου από την κρίση και το κα-πιταλιστικό σύστημα που τη γεννάει, αλλά κι ενός γιγαντιαίου έργου μιας διανοητικής και πολιτισμικής αναγέννησης σε όλα τα πεδία της καθημερινής ζωής. Σε όλη αυτή την κολοσσιαία προσπάθεια στην οποία θα κριθούμε – και κρινόμαστε – ήδη όλοι σαν άτομα και συλλογικότητες, θα υπάρχει πά-ντοτε το ίχνος της ΕΠΟΝ.

«Θέλουμε κι εμείς, πρωτοπόροι συνα-γωνιστές μαζί μ’ όλους τους νέους του κόσμου, να υπερνικήσουμε τον γεμάτο προκαταλήψεις στενόκαρδο εθνικισμό, να υψωθούμε πέρα κι επάνω από κάθε ιμπεριαλισμό και να χτίσουμε όλοι μαζί, μ’ αδελφική συνεργασία, το μεγαλόπρεπο ναό της ειρηνικής διαβίωσης των λαών, όπου μέσα θα στήσουμε το βωμό στις αλη-θινές ανθρώπινες αξίες». ■

Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ)

Z Της Νεφέλης Σταυροπούλου

«Θα αγωνιστούμε παλικαρίσια να γκρεμίσουμε όλους τους πολιτικούς και οικονομικούς φραγμούς και όλα τα εμπόδια, που 

έστησε ο καπιταλισμός και ο φασισμός, για να καταχτήσουμε κι εμείς τα δικαιώματα της ηλικίας μας, και να επιβάλουμε το σεβασμό τους.»

(Από τον δωδεκάλογο της ΕΠΟΝ)

ιστόρ

ια

25

ΣΤιΓΜιΟΤυΠΟ ΑΝΤιΦΑΣιΣΤικΗΣ ΠΑΛΗΣ ΣΤΟΝ 20ό ΑιώΝΑ

Η περίπτωση των Αrditi del ΡopoloZ Του Αλέξανδρου Παπαδημητρίου

Το φαινόμενο του φασισμού έχει αποτελέσει ένα σύνηθες αντικείμενο μελέτης, της οποίας το περιεχόμενο εκτείνεται από την αρχή εμφάνισης του έως και τις απολήξεις του στο σήμερα. Το ίδιο όμως δεν συμβαίνει και για τον αντιφασισμό. Η πρώιμη φάση του πολλές φορές αποσιωπάται με χαρακτη-

ριστικό παράδειγμα αυτό της Ιταλίας: ο ένοπλος αντιφασισμός των Arditi del Popolo έχει παραμείνει στην καλύτερη περίπτωση στο περιθώριο του ενδιαφέροντος.

Καταρχάς η λέξη Arditi[Footnote] μπορεί να αποδοθεί τόσο ως «τολμηροί» όσο και ως «αυτοί που προκαλούν». Ήδη από την πα-ρατήρηση αυτή μπορεί να αντιληφθεί κανείς τον τρόπο με τον οποίο δρούσαν. Οι Arditi del Popolo (AdP), ένα κίνημα κατά βάση αυ-θόρμητο, σχηματίσθηκαν το καλοκαίρι του 1921. Σημαντική ήταν η συμβολή του αναρχικού Argo Secondari. Η χρονολογία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική: είχε προηγηθεί η άνθιση του προλεταριακού κινήματος, τις επιτυχίες του οποίου επακολούθησαν οι προσπάθει-ες του κράτους, των αστών και των φασιστών που αποσκοπούσαν στην ανάκληση των επιτυχιών αυτών αλλά και στην πολιτική τους επικράτηση. Η απάντηση και η δημιουργία αναχώματος στις βίαιες πρακτικές των φασιστών ήταν ο σκοπός για τον οποίο δημιουργή-θηκε αυτή η ένοπλη οργάνωση.

Οι AdP είχαν τμήματα σε όλη την Ιταλία τα οποία έφτασαν τα 144, ενώ τα μέλη ανήλθαν σε 20.000 το 1921. Τα στοιχεία αυτά απο-δεικνύουν ότι η οργάνωση δεν είχε τοπικό χαρακτήρα, το αντίθετο μάλιστα. Η μαζικότητα της άλλωστε αναγκαία την απομάκρυνε από την τήρηση μυστικότητας στις δραστηριότητες της. Η δομή τους ήταν μιλιταριστική αν και όχι τόσο συγκεντρωτική, καθώς τα επιμέ-ρους τμήματα και ομάδες είχαν μια σχετική αυτονομία. Παράλληλα οι AdP χαρακτηρίζονταν από ευλυγισία στη δράση.

Η στάση τόσο των κρατικών θεσμών όσο και των πολιτικών δυνά-μεων που κράτησαν απέναντι στους AdP δεν ήταν καθόλου θετική. Η κυβέρνηση του Ivanoe Bonomi με μια σειρά μέτρων[Footnote] κατάφερε να αποδυναμώσει τη δυναμική τους. Η στάση της αυτή ήταν απόρροια του τρόπου τον οποίο είχε προκρίνει για την κατα-πολέμηση του φασισμού: ανακωχή μεταξύ σοσιαλιστών και φασι-στών[Footnote]. Το αποτέλεσμα πέρα από την αποδυνάμωση της οργάνωσης, ήταν και η δράση της αποκλειστικά σε συνθήκες πα-ρανομίας. Από την άλλη μεριά το οργανωμένο εργατικό και επανα-

στατικό κίνημα της εποχής δεν στήριξε τους AdP. Όταν μιλάμε για οργανωμένο κίνημα αναφερόμαστε πρωτίστως στα επαναστατικά κόμματα κ.λπ. Και αυτό γιατί πολλοί αγωνιστές της βάσης (σοσι-αλιστές, κομμουνιστές, αναρχικοί ακόμη και ρεπουμπλικάνοι) με-τείχαν ή στήριξαν τους AdP ανεξάρτητα από την επίσημη γραμμή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κομμουνιστικό κόμμα της Ιταλίας, όπου από την αρχική του ουδετερότητα πέρασε στο σαμπο-τάρισμα της οργάνωσης καλώντας τα μέλη του να σχηματίσουν και να συμμετάσχουν στις κομμουνιστικές ομάδες δράσεις. Στα κε-λεύσματα όμως αυτά δεν υπάκουσαν όλα τα μέλη του. Εξαίρεση αποτέλεσε το ιταλικό αναρχικό κίνημα το οποίο υποστήριξε ανοιχτά τους AdP και αρκετά μέλη του εντάχθηκαν στις γραμμές του, χωρίς καμία προσπάθεια χειραγώγησης από μέρους τους.

Μπορεί η κριτική των κομμουνιστών ορισμένες φορές να ήταν και ορθή. Π.χ ως προς την υπαγωγή του πολιτικού στο στρατιωτικό, αλλά και ως προς το ότι το αντιφασιστικό-ταξικό αυτό κίνημα είχε μερικό[Footnote] χαρακτήρα (βλέπε παραπάνω τον σκοπό του). Αυτό που παρέβλεψε το ΚΚΙ ήταν η πίστη των από κάτω στις δικές τους δυνάμεις, η ζωτικότητα μέρους της κοινωνίας την οποία αυτό συνεπάγεται, καθώς και την επιτακτική ανάγκη για ένοπλη αντίστα-ση ενάντια στους φασίστες και στους υποστηρικτές τους. Οι AdP είχαν και στρατιωτικές επιτυχίες, όπως αυτή του Βιτέρμπο και της Σαρζάνα, αλλά ιδίως αυτή της Πάρμας (Αύγουστος 1922). Η ση-μασία της τελευταίας έγκειται στο ότι παραμερίστηκαν οι πολιτικές έριδες μεταξύ των αντιφασιστών, στο ότι οι κάτοικοι σχεδόν στο σύνολό τους ήταν (μερικές φορές και ενεργά) με τους αντιφασίστες και στο ότι οργανώθηκε με εντυπωσιακό τρόπο η καθημερινή κοι-νωνική ζωή (π.χ. διανομή τροφίμων). ■

ιστό

ρια

26

Μια από τις πιο αδύνατες πλευρές του αντιφασιστικού αγώνα των κομμάτων μας είναι, ότι δεν αντιδρούν αρκετά και έγκαιρα στη δημαγωγία του φασι-σμού και ότι συνεχίζουν μέχρι σήμερα

να υποτιμούν το ζήτημα της πάλης ενάντια στη φασιστική ιδεολογία. Πολλοί σύντροφοι δεν πίστευαν ότι ένα τόσο αντιδραστικό έκτρωμα της αστικής ιδεολογίας, όπως είναι η ιδεολογία του φασισμού, που συχνά στον παραλογισμό της φτάνει ως την τρέλλα, είναι γενικά ικανή να αποχτήσει επιρροή πάνω στις μάζες. Αυτό ήταν μεγάλο λάθος. Η προχωρημένη σήψη του καπιταλισμού εισχωρεί στα κατάβαθα της ιδεολογίας του και του πολιτισμού του, ενώ η απελπιστική κατάσταση των πλατειών λαϊκών μαζών κάνει ορισμένα ευαίσθητα στρώματα να κολλάνε από τα ιδεολογικά απορρίματα της σήψης αυτής.

Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να υποτιμάμε την αποτελεσματική ικανότητα της ιδεολογικής επιδημίας του φασισμού. Αντίθετα, εμείς πρέ-πει από την πλευρά μας να αναπτύξουμε μια πλατειά ιδεολογική πάλη, να χρησιμοποιούμε μια ξεκάθαρη, εκλαϊκευμένη επιχειρηματολο-γία, να πιάνουμε με κατανόηση την ιδιομορφία της εθνικής ψυχολογίας των λαϊκών μαζών.

Οι φασίστες κατακρεουργούν ολόκληρη την ιστορία του κάθε λαού, για να παρουσια-στούν σαν απόγονοι και συνεχιστές του κάθε τι ανώτερου και ηρωικού στο παρελθόν του και χρησιμοποιούν κάθε τι που ταπείνωνε και έθιγε τα εθνικά αισθήματα του λαού σαν όπλο ενάντια στους εχθρούς του φασισμού. Στη Γερ-μανία, εκδίδονται εκατοντάδες βιβλία, με μονα-δικό σκοπό να πλαστογραφήσουν την ιστορία του γερμανικού λαού με φασιστικό τρόπο. Οι νιόβγαλτοι εθνικοσοσιαλιστές ιστοριογράφοι προσπαθούν να παρουσιάσουν την ιστορία της Γερμανίας σα να υπήρχε, εδώ και 2000 χρόνια, ένα κόκκινο νήμα, μια γραμμή εξέλιξης, που οδήγησε στην εμφάνιση ενός εθνοσωτήρα στο

Για την ιδεολογική πάλη ενάντια στο φασισμό

προσκήνιο της ιστορίας - ενός “Μεσσία” του γερμανικού λαού: του γνωστού “δεκανέα” αυ-στριακής καταγωγής! Στα βιβλία αυτά, οι μεγά-λοι άντρες του παρελθόντος του γερμανικού λαού παρουσιάζονται σα φασίστες, ενώ τα με-γάλα αγροτικά κινήματα σαν άμεσοι πρόδρομοι του φασιστικού κινήματος.

Ο Μουσσολίνι προσπαθεί σπασμωδικά να κερδίσει από την ηρωική μορφή του Γκαριμπάλ-ντι. Οι γάλλοι φασίστες υψώνουν στη σημαία τους την Παρθένα της Ορλεάνης σαν ηρωίδα τους. Οι αμερικάνοι φασίστες επικαλούνται τις παραδόσεις των αμερικάνικων πολέμων ανε-ξαρτησίας, τις παραδόσεις του Ουάσινγκτον, του Λίνκολν. Οι βούλγαροι φασίστες εκμεταλ-λεύονται το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα της δεκαετίας του 70 και των λαοφιλών ηρώων του κινήματος αυτού, Βασίλ, Λέβσκι, Στεφάν Καρά-ντσα και άλλων.

Κομμουνιστές που πιστεύουν, ότι όλα αυτά δεν έχουν σχέση με την υπόθεση της εργατικής τάξης, που δεν κάνουν τίποτα, για να φωτίσουν τις μάζες ιστορικά, πιστά, με πραγματικά μαρξι-στικό, λενινιστικό - μαρξιστικό πνεύμα το πα-ρελθόν του ίδιου τους του λαού, για να συνδέ-ουν τον τωρινό τους αγώνα με τις επαναστατι-κές παραδόσεις του λαού τους στο παρελθόν, τέτοιοι κομμουνιστές παρατάνε εθελοντικά ό,τι έχει αξία στο ιστορικό παρελθόν στους φασί-στες πλαστογράφους, για την αποβλάκωση των λαϊκών μαζών.

(…) Όχι, σύντροφοι! Μας αφορά κάθε σπου-δαίο ζήτημα όχι μόνο του παρόντος και του μέλλοντος, αλλά και του παρελθόντος του λαού μας. Εμείς οι κομμουνιστές δεν κάνουμε στενή πολιτική για τα συντεχνιακά συμφέροντα των εργατών. Εμείς δεν είμαστε περιορισμένα στελέχη συνδικάτων ή ηγέτες σε μεσαιωνικές γκίλντες χειροτεχνών και καλφάδων. Εμείς εί-μαστε εκπρόσωποι των ταξικών συμφερόντων της πιο σπουδαίας, της πιο μεγάλης τάξης της σύγχρονης κοινωνίας, της εργατικής τάξης, που

η ιστορική αποστολή της είναι να απελευθε-ρώσει την ανθρωπότητα από τα δεινά του κα-πιταλιστικού συστήματος· της εργατικής τάξης, που στο 1/6 της γης, έχει αποτινάξει κιόλας το ζυγό του καπιταλισμού και αποτελεί την τάξη που βρίσκεται στην εξουσία. Εμείς υπερασπι-ζόμαστε τα ζωτικά συμφέροντα όλων των κα-ταπιεζόμενων εργαζόμενων στρωμάτων, της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού σε κάθε καπιταλιστική χώρα.

(…) Φυσικά, πρέπει πάντα και σε κάθε ευ-καιρία να δείχνουμε στις μάζες και να τους αποδείχνουμε συγκεκριμένα, ότι η φασιστική μπουρζουαζία, με το πρόσχημα ότι υπερασπί-ζεται τα πανεθνικά συμφέροντα, πραγματοποι-εί την εγωιστική της πολιτική καταπίεσης και εκμετάλλευσης του ίδιου της του λαού και κα-ταλήστευσης και υποδούλωσης άλλων λαών. Αλλά δεν πρέπει να περιοριζόμαστε σ’ αυτό. Πρέπει ταυτόχρονα, με την πάλη της ίδιας της εργατικής τάξης και με τις ενέργειες των Κομμουνιστικών Κομμάτων, να δείχνουμε, ότι το προλεταριάτο που ξεσηκώνεται, ενάντια σε κάθε υποδούλωση και ενάντια σε κάθε εθνική καταπίεση, είναι ο μόνος γνήσιος αγωνιστής για την εθνική ελευθερία και την ανεξαρτησία του λαού.

Τα συμφέροντα της ταξικής πάλης του προλε-ταριάτου ενάντια στους ντόπιους εκμεταλλευτές και καταπιεστές δεν αντιτίθενται στα συμφέρο-ντα ενός λεύτερου και ευτυχισμένου μέλλοντος του έθνους. Αντίθετα, η σοσιαλιστική επανά-σταση θα σημάνει τη σωτηρία του έθνους και θα του ανοίξει το δρόμο για ανώτερες καταχτήσεις. Με το γεγονός, ότι η εργατική τάξη τώρα οικο-δομεί την ταξική της οργάνωση και εδραιώνει τις θέσεις της, ότι υπερασπίζεται τα δημοκρα-τικά δικαιώματα και τη λευτεριά ενάντια στο φασισμό, ότι αγωνίζεται για την ανατροπή του καπιταλισμού. Και μόνο με αυτά παλεύει για το μέλλον του έθνους.

Ο προλεταριακός διεθνισμός όχι μόνο δεν αντιτίθεται στην πάλη των εργαζομένων της κάθε χώρας για εθνική, κοινωνική και πολιτιστι-κή ελευθερία, αλλά και, χάρη της διεθνούς προ-λεταριακής αλληλεγγύης και αγωνιστικής ενό-τητας, της εξασφαλίζει την υποστήριξη εκείνη, που είναι αναγκαία για τη νίκη στην πάλη αυτή. Μόνο σε στενότατη συμμαχία με τη νικηφόρα εργατική τάξη της Σοβιετικής Ένωσης μπορεί να νικήσει το προλεταριάτο των καπιταλιστικών χωρών. Μόνο σε κοινό αγώνα με το προλετα-ριάτο των ιμπεριαλιστικών χωρών μπορούν να κερδίσουν οι αποικιακοί λαοί και οι καταπιεζό-μενες εθνικές μειονότητες την απελευθέρωσή τους. Μόνο μέσα από την επαναστατική συμ-μαχία της εργατικής τάξης των ιμπεριαλιστι-κών χωρών με το εθνικοαπελευθερωτικό κί-νημα των αποικιών και εξαρτημένων χωρών, περνάει ο δρόμος για τη νίκη της προλεταρια-κής επανάστασης στις ιμπεριαλιστικές χώρες, γιατί, όπως μας δίδαξε ο Μαρξ. ■

«Ένας λαός που καταπιέζει άλλους λαούς, δεν μπορεί να 

είναι ελεύθερος».Γκεόργκι Δημητρόφ από «Η επίθεση του

φασισμού και τα καθήκοντα της κομμουνιστικής διεθνούς για την ενότητα της εργατικής τάξης ενάντια στο Φασισμό», εισήγησή στο 7ο συνέ-δριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Ψυχό

λό

για

27

Σε καιρούς παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, όταν χαρακτηριστικά όπως ο φόβος, η ανασφάλεια, απογοήτευση εμφανίζονται μαζικά, πολλά κινήματα που αναδύονται σε 

όλες τις γωνιές του πλανήτη μας δημιουργούν αμηχανία ως προς το τρόπο κατανόησής τους. Σε αυτό το κείμενο εκτίθενται μερικές σκέψεις 

πάνω σε μερικά βασικά γνωρίσματα της μαζικής ψυχολογίας των κινημάτων αυτών, 

με σημείο αναφοράς ατομικές ψυχολογικές συντεταγμένες.

Ο Φρόυντ στη «Φαινομενολογία των Θρησκειών» αναζητά «γέφυρες επικοινωνίας» μεταξύ του ατομικού και του συλ-λογικού επιπέδου του ανθρώπινου ψυχισμού, ξεκινώντας από το ζήτημα της θρησκείας. Στο ατομικό επίπεδο, το Εγώ θωρακίζεται απέναντι στους εξωτερικούς κινδύνους και

το φόβο που δημιουργεί η απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών με αμυντικούς μηχανισμούς. Δημιουργείται από το Εγώ μια Αρχή η οποία επιβάλλει πρότυπα, κανόνες, τρόπους άμυνας απέναντι στο εξωτερικό περιβάλλον, που ονομάζεται Υπερεγώ. Με τίμημα μέρος της απόλαυσής του χάριν της αυτοπροστασίας του, το Εγώ υπα-κούει σε αυτούς τους κανόνας του Υπερεγώ, το οποίο αντιστοιχεί, μέσα στο θεσμό της οικογένειας, στην πατρική φιγούρα.

Η πατρική αυτή φιγούρα (Υπερεγώ) έχει σύμφωνα με τον Φρό-υντ κάποια πάγια χαρακτηριστικά. Σταθερότητα στις ιδέες, δύναμη θέλησης, αποφασιστικότητα στις πράξεις, εξουδετέρωση ενδοια-σμών-δισταγμών, γνώση ώστε να αποφασίζει πάνω σε αβέβαιες και επικίνδυνες καταστάσεις. Με άξονα αυτή τη πατρική φιγούρα, δομείται μιαολόκληρη «συμβολική δομή», ένα πλαίσιο ή σύστη-μα αρχών και αξιών που παραπέμπει αλυσιδωτά μία στην άλλη. Το «κλείσιμο» αυτής της συμβολικής δομής εξασφαλίζει και ένας «εχθρός» ο οποίος κάθε φορά ενσαρκώνει το γεγονός ότι το Εγώ δεν «αυτοκαθορίζεται» πλήρως αλλά εξαρτάται και από το ό,τι συμβαίνει στο περιβάλλον του. Στο επίπεδο των θρησκειών,η ανε-στραμμένη όψη του Πατέρα-Θεού είναι ο Διάβολος.

Τέλος, το Υπερεγώ θέτει κανόνες στο Εγώ για το τί είναι «καλό» και το τί είναι «κακό», «ανήθικο»-»ηθικό» κλπ, που τους ακολου-θεί πειθήνια το Εγώ. Η απόλαυση που θυσιάζει με την υπακοή του αυτή, επιστρέφει «σαν απωθημένο» και εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα.

Με βάση την αναλογία του Φρόυντ, θεωρούμε χρήσιμο να μετα-φέρουμε την ανάλυση αυτή στο συλλογικό επίπεδο, και πιο συγκε-κριμένα στο επίπεδο των κινηματικών διεργασιών που μας ενδια-

φέρει. Το πάγιο συνδικαλιστικό κίνημα αλλά και το αστικό πολιτικό σύστημα, όπως το συναντάμε στη χώρα μας με τη ξεπουλημένη ΓΣΕΕ και τις πολιτικές δυνάμεις του αστικού καθεστώτος (πχ συ-γκυβέρνηση), αποτελούν συνολικά μια δομή με ιεραρχία, κανό-νες, μηχανισμούς, όργανα και «ηγεσίες». Οι αντιπρόσωποι των εργαζομένων συγκροτούν σώματα με μία «κορυφή», τον Πρόεδρο της συνδικαλιστικής ηγεσίας, που «κατευθύνει» την οργανωμέ-νη δράση των εργαζομένων. Το ίδιο συμβαίνει, σε διαφορετικά επίπεδα, με τους «αντιπροσώπους του λαού», τον Πρωθυπουρ-γό, κ.ο.κ. Υποτίθεται ότι αυτοί οι «ηγέτες» συγκεντρώνουν όλα τα χαρακτηριστικά που αναφέρει ο Φρόυντ: σταθερότητα στις Ιδέες, θέληση, γνώση, αποφασιστικότητα στη πράξη, χειραγωγώντας τα αντίστοιχα κάθε φορά σώματα και «προστατεύοντάς» από ταρα-χώδεις καταστάσεις και εξωτερικούς εχθρούς (οικονομική κρίση, «Γερμανοί», «Διαφθορά»).

Η αποτυχημένη, ψευδεπίγραφη «προστασία» του εργαζόμενου λαού, των επιθυμιών και συμφερόντων του από αυτούς τους «ηγέ-τες» που έχουν την κηδεμονία του, οδηγεί σε σύγχυση, αγανάκτη-

Στοιχεία μαζικής ψυχολογίας και

δυναμικής του κινήματοςZ Των Γιάννη Ευσταθίου, Φίλιππου Μεντή

Ψυχ

όλ

όγι

α

28

Το Facebook είναι η προσω-πογραφία της ανθρωπότητας. Προσωπογραφία κίβδηλη,

εικονική, αλλά με πραγματικά κοι-νωνικά αποτελέσματα. Οι ανθρώ-πινες σχέσεις στην κεφαλαιοκρα-τία επεκτείνονται σε παγκόσμια κλίμακα, αφού υπερβαίνουν τον περιορισμό τους στο χώρο και στο χρόνο. Έχω φίλους στο Facebook αλλά δεν τους έχω γνωρίσει ποτέ. Ή μάλλον τους έχω γνωρίσει, σαν διαδικτυακή persona. Η persona είναι μια αφαίρεση από το πραγμα-τικό άνθρωπο με σάρκα και οστά, μια αφαίρεση από τις κινήσεις του σώματός του και τους κυματισμούς του υλικού προσώπου του, έτσι που μένει μια Ιδέα, μια Εικόνα, που συνδιαλέγεται με άλλες Εικόνες.

Όλες αυτές οι Εικόνες επικοι-νωνούν και δημιουργούν τον πιο αληθινό κόσμο των Ιδεών. Στο Facebook πραγματώνεται αυτό που

ο Debord χαρακτήρισε «κοινωνία του θεάματος». Η κοινωνική σχέση αυτονομείται από τους φορείς της και στέκεται απέναντί τους σαν Θέ-αμα. Η συσσώρευση του Θεάματος αυξάνει τον όγκο των επικοινωνι-ακών συναλλαγών, αποθηκεύω εικόνες επενδύω σε εικόνες και προσθέτω φίλους, μεγιστοποιώ τη δημοφιλία του.

Ο Ζακ Ελλύλ μιλούσε στο «Τε-χνικό Σύστημα» για τη μεσολάβη-ση των ανθρώπινων σχέσεων από τεχνικά μέσα. Το κινητό μεσολαβεί στην επικοινωνία μου, ο υπολογι-στής στη γνωριμία μου. Αναδύε-ται ένα ολόκληρο τεχνικό σύμπαν, όπου οι ψηφιακοί φίλοι οργανώνο-νται σε σμήνη ή αλλιώς σε αστερι-σμούς προσωπικοτήτων με groups, ενημερώνουν το status τους «είμαι σε σχέση/δεν είμαι», εθίζονται στο βιβλίο των Προσώπων. Τί δρόμο διαβαίνει άραγε η ανθρωπότητα για να φτάσει στο τεχνικό σύστημα και στο Facebook; H νεωτερική κοι-νωνία ιδρύεται στην επιστήμη από το Γαλιλαίο και το Νεύτωνα, στη φιλοσοφία από τους Bacon και τον Descartes. Αναπτύσσεται τρομα-χτικά η επιστήμη , η τεχνική και η τεχνολογία. Στο έδαφος των εμπο-ρευματοχρηματικών σχέσεων γεν-νιέται η κεφαλαιοκρατική κοινωνία, η κοινωνία που έχει ως αυτοσκοπό το κέρδος. Η τεχνική και η επιστή-μη που αναπτύσσεται ωφελούν

την κερδοφορία, οι μηχανές με τις εντολές των μεγάλων βιομηχάνων φυλακίζουν την εργασιακή δύναμη και τον ιδρώτα εκατομμυρίων αν-θρώπων. Στο απόγειο του τεχνικού του πνεύματος, στη σύγχρονη επο-χή, ο άνθρωπος, έχοντας από παλιά κατασκευάσει εργαλεία σαν προέ-κταση των χεριών του, έχοντας από παλιά κατασκευάσει θώρακες και κράνη σαν νέα σώματα στο πεδίο της μάχης, αρχίζει να κατασκευάζει όλο και περισσότερα τεχνητά μέλη τείνοντας στην υποκατάσταση του ίδιου του εαυτού του. Κοντά στο τέλος αυτής της διαδικασίας, έρχε-ται η δημιουργία του εικονικού που υποκαθιστά το πραγματικό, και από όλα τα μέρη του σώματος που απο-κτούν το τεχνολογικό τους αντίστοι-χο, το Πρόσωπο είναι-σχεδόν-το τελευταίο.

Έτσι το Facebook εμφανίζεται λίγο πριν από το τέρμα μιας ιστορι-κής διαδικασίας, όταν και υποκαθί-σταται το ανθρώπινο πρόσωπο από ένα ψηφιακό πρόσωπο (έχουν προ-ηγηθεί και άλλες τέτοιες υποκατα-στάσεις, όπως το Νομικό Πρόσωπο στο νομικό σύστημα), και όχι μόνο το πρόσωπο αλλά και η ολότητα του ανθρώπου σαν προσωπικότητα ψηφιοποιείται και παρουσιάζεται σε μια έκθεση φωτογραφιών, πληρο-φοριών (data) για τον εαυτό, σε ένα όμορφο, έντεχνα φιλοτεχνημένο profil. Τί θα ακολουθήσει; ■

FACE

BOO

KZ Τ

ου Γ

ιάννη

Ευσ

ταθί

ου

ση, απογοήτευση, αφού οι πραγματικές επιθυμίες έχουν καταστα-λεί. Έτσι αυτές εκδηλώνονται μέσα από το μηχανισμό που ανα-φέραμε ως «επιστροφή του απωθημένου», με τη μορφή μαζικών κοινωνικών συμπτωμάτων και σπασμών του κοινωνικού σώματος. Το ξέσπασμα των κινημάτων εκδηλώνει σε αυτή την ανώριμη, ακα-θόριστη μορφή όλα αυτά που έχουν καταχωνιαστεί στο κοινωνικό ασυνείδητο και βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση.

Το ανώριμο εργατικό κίνημα αλλά και άλλες μορφές «αυθόρμη-των κινημάτων» εκδηλώνουν σπερματικά την επιθυμία τους, μόνο που στα πρώτα τους, «εμβρυακά» βήματα έχουν συγκεχυμένη αντί-ληψη των συμφερόντων και επιθυμιών τους, χωρίς στόχο και πρό-γραμμα. Επικεντρώνονται στις ορατές πλευρές των προβλημάτων (μεμονωμένα πολιτικά πρόσωπα, τπυχές που προβάλλουν μονοσή-μαντα τα ΜΜΕ όπως η διαφθορά, οι πελατειακές σχέσεις κ.λπ.) και όχι στη συνολική συστημική διάστασή τους. Από την άλλη μεριά, μία υπερβολική «σκλήρυνση» του εργατικού κινήματος και των άλ-λων μορφών οδηγεί στη γραφειοκρατικοποίηση, την ιεραρχία, τις «πατρικές φιγούρες» και όλη τη προαναφερθείσα παθολογία.

Κόντρα σε όλους αυτούς τους επιζήμιους για το ταξικό καιλα-ϊκόκίνημα μηχανισμούς και σε όλη τη ψυχοπαθολογία που αυτοί συνεπάγονται, οφείλουμε να σκεφτούμε τις ιδανικές συνθήκες ανάπτυξής του. Πρέπει να υπάρχουν όργαναλαϊκήςεπιβολής με αποκεντρωμένο, μη γραφειοκρατικοποιήμενο τρόπο αλλά και άλ-

λες βάσεις τοπικής οργάνωσης (π.χ. εργατικές λέσχες συζητήσε-ων, δράσεων, πολιτισμού).

Οι αντιπρόσωποι του εργαζόμενου λαού πρέπει να είναι αιρετοί και ανακλητοί ανά πάσα στιγμή, ώστε να αποφεύγεται η δημιουρ-γία αποξενωμένων οργάνων, που παίζουν το ρόλο της πεφωτι-σμένης Ηγεσίας. Τα πολιτικά μορφώματα μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη αυτού του κινήματος όταν παίζουν το ρόλο όχι του απόλυτου καθοδηγητή των μαζών, αλλά αναλαμβάνοντας να χτί-ζουν σε γερές βάσεις τις οργανωτικές και πολιτικές συνθήκες ερ-γατικού πολιτισμού και συλλογικής απόφασης.

Κάθε επανάσταση, κάθε ανατροπή, κάθε μεγάλος ξεσηκωμός και κάθε απόπειρα κοινωνικής απελευθέρωσης δεν απαιτεί απλώς έναν τεχνικό υπολογισμό μισθών, συντάξεων, χρεών, παρότι αυ-τός είναι απολύτως απαραίτητος. Τίποτα και ποτέ δεν προχώρησε στην ιστορία του εργατικού καιλαϊκούκινήματος χωρίς έμπνευση, πάθος και την εμπλοκή συνολικά ψυχικών μαζικών διεργασιών. Ακόμη και σήμερα, σε περιόδους που προκαλούν μεν τριγμούς στο καπιταλιστικό καθεστώς αλλά συνοδεύονται από στρατηγική αμηχανία των αγωνιστών, είναι αδύνατο χωρίς την κατανόηση του πώς λειτουργεί ο ψυχισμός των ανθρώπων της εποχής μας να βρεθεί η «χρυσή τομή» ανάμεσα στη συνειδητοποίηση των τα-ξικών συμφερόντων και στην επιθυμία των συλλογικών και ορμη-τικών αγώνων. ■

αρ

ιστερα

29

ΕΝιΑιΑ ΑΝΕΞΑρΤΗΤΗ ΑριΣΤΕρΗ κιΝΗΣΗ

Γιατί;;;Ενιαία, γιατί οι δυνατότητες και η

αναγκαιότητα της περιόδου μας το επιβάλλουν Ανεξάρτητη, από το κρά-τος και τους μηχανισμούς του, από την κυρίαρχη πολιτική γιατί θέλουμε οι πράξεις και οι απόψεις μας να εκ-φράζουν τα συμφέροντα και τις ανά-γκες μας.

Αριστερή, γιατί απέναντι στη λογι-κή του ατομισμού απαντάμε με τη δύ-ναμη των συλλογικών μας αγώνων και διεκδικήσεων, γιατί βλέπουμε την δυνατότητα ύπαρξης μίας άλλης κοινωνίας χωρίς εκμετάλευση αν-θρώπου από άνθρωπο.

Κίνηση, γιατί η στασιμότητα είναι αποδοχή της κυρίαρχης πολιτικής και γιατί η κίνηση είναι απαραίτητη για την υλοποίηση των αναγκών μας.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΟΧΙ 

ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ με την αριστερα της νίκης 

και της ανατροπής.

Που θα δίνει πολιτικές απαντή-σεις από τη σκοπιά της εργαζόμενης κοινωνικής πλειοψηφίας, που θα έρχεται σε ρήξη με τις λογικές της δι-αχείρισης και του λιγότερου κόστους. Είμαστε με την αριστερά που θα προ-βάλλει τον ρεαλισμό των κοινωνικών αγώνων από τα κάτω και θα έρχεται σε ρήξη εφ’ όλης της ύλης με την κυ-ρίαρχη πολιτική σε παιδεία και εργα-σία.

Ανεξάρτητη από την αστική πολιτι-κή και ιδεολογία, σε μορφές, δομές και περιεχόμενο. Ανεξάρτητη από

τους εργοδοτικούς και τους καθηγη-τικούς μηχανισμούς

Ανατρεπτική-αντικαπιταλιστική, αφού βρίσκεται ενάντια στην εκμε-ταλλευτική φύση του ίδιου του συστή-ματος. Με αντικαπιταλιστικό πρόταγ-μα στέκεται ενάντια σε κάθε επίθεση που δέχεται η πληττόμενη πλειοψηφία αλλά και σε βασικούς πυλώνες που υλοποιούν τη βάρβαρη πολιτική υπο-βάθμισης των ζωών μας. Που θα έρ-χεται σε ρήξη με την επίσημη πολιτική και το κράτος από τη σκοπιά των συμ-φερόντων της θιγόμενης πλειοψηφί-ας φοιτητών και εργαζομένων.

Νικηφόρα, που θα πετυχαίνει υλι-κές νίκες στους αγώνες και θα αλλά-ζει συνειδήσεις, στη μάχη για τη συ-νολική απάντηση στην πιο βάρβαρη

επίθεση που δεχόμαστε. ■

Εμείς ως ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ - Ε.Α.Α.Κ., επιμένουμε πιο σίγουροι 

από ποτέ, ότι υπάρχει άλλος δρόμος! Υπάρχει άλλος δρόμος 

χωρίς μνημόνια, ανεργία, φασισμό! Υπάρχει άλλος 

δρόμος απ’ την υποδούλωση των εργαζομένων και την 

ασφυξία της νεολαίας!  Και αν η πραγματικότητα σας δεν μας χωρά, τόσο 

το χειρότερο για την «πραγματικότητα» σας. 

30

Στηρίζουμε-ψηφίζουμε Αρκά…

31

αντινοΜια εΑΑκ

antinomiaeaaknomikis@blogspot.com