S. RATIO Ν SCRIBENDI -...

20
Q. F. F. Q, S. DISSERTATIO ACADEMiCA, RATIO Ν EM SCRIBENDI HIEROGLYPHICAM Levitcr Adumbratura, QUAM, EX CONSENS. AMPLISS. FACULT. PHILOS. IN REGIA ACADEMIA UPSALlENbl, PRiESIDE VII 10CELEßERRIMO, MAG. Ρ Ε Τ R Ο EKERMAN, ELOQV. PROFESS. REG. ET ORDIN. PUBLICA? DISQUlSniONI DANIEL J. BERLING, OSTRO-GOTHUS. ' IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE XXIII. JUNII, ANNO MDCCLV. Η. Α. Μ S. 0 0 0 0 * ****** ΛΑ ΑΑ Λ Α# Λ Λ, Α Λ ΐ·' ΐ·'ν' -ΐ-· ν Φ' '-^'ν ·ν·'ν' «=* '■··':♦ Φ Α''·"' υ Ρ S Α L I JE, Ixcud. L, Μ. HÖJER, Reg. Acad, Typogr,

Transcript of S. RATIO Ν SCRIBENDI -...

Page 1: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

Q. F. F. Q, S.DISSERTATIO ACADEMiCA,

RATIO Ν EMSCRIBENDI

HIEROGLYPHICAMLevitcr Adumbratura,

QUAM,EX CONSENS. AMPLISS. FACULT. PHILOS.

IN REGIA ACADEMIA UPSALlENbl,PRiESIDE

VII 10CELEßERRIMO,

MAG. Ρ Ε Τ R ΟEKERMAN,

ELOQV. PROFESS. REG. ET ORDIN.PUBLICA? DISQUlSniONI

DANIEL J. BERLING,OSTRO-GOTHUS. '

IN AUDIT. CAROL.MAJ. DIE XXIII. JUNII,ANNO MDCCLV.

Η. Α. Μ S.0 0 0 0 * ****** Λ Α Α Α Λ Α# Λ Λ, Α Λ

ΐ·' ΐ·'ν' 'ν -ΐ-·νΦ' '-^'ν ·ν·'ν' «=* '■··':♦ΦΑ''·"'υ Ρ S Α L I JE,

Ixcud. L, Μ. HÖJER, Reg. Acad, Typogr,

Page 2: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

a

MonfieurLe C O Μ T Ε

CHARLESREINHOLD

von FERSEN,GRAND VEN'EUR du Roymme,

MONSIEUR,

J' efpere, qu'en pardonnant å la hardiefle, queje prens de Vous oftrir ce perit ouvrageVous me permettrez Monfieur d* emprunter

Leclat de Votre illuftre jiom , pour lui donnerplus de prix. Mon coeur plein de veneration d*une grace fi particuliere, ne fauroit étre fatisfait,fans Vous jnarquer publiquement, cogjbien j'en

fu is

Page 3: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

fuis penetré. Lcs bontés, dont mes parens onttoujotirs eu le bonheur , d'etre comblés par Vo-tre generoficé, m' obligeront toute ma vie, de ce*lebrer Votre illuftre nom & ceux de VotreFamilie , qui par les plus grands mericesfe font rendus dignes de Γ immortalité, Potirmoi ii je devois fouhaiter quelque choiedavantage , ce feroit d' avoir Γ honneur d' etreconfervé pour jamais dans Votre protedfion, alorsje m* eflimerai le plus heureux du monde. Jene cefterai de prier L' Eternel qu'il Vous com-ble & Votre Illuftre Familie de toutes fortes deprofperités & de benedictions & qu'il veuille ac-complir les defirs & les voeux de celui, qui eftavec un profond refpedt,

Monfieur

Votre tres hunible trhobeijjant ferviteur,

DANIEL BEHLING.

Page 4: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

Eoke-PASTOR.il·;anWålåreborna och Dygdädla

Fru MARGARETHÄCNATTINGIA,Min Hogtårade kårafte MODER.

I

Γhen wbrdnad, jag Eder, min Huldafle Moder, fkyl-dig år-, for all Eder oma omhugfan* och ofpardamöda for min veålfård, ifrån fpådare år, til nårwa-rande tid , år bos mig Jjelf nog kånbar. Men tå jaggsrna onfkade, at tberom wårdigt tala , finner jag all-ramåfi min Jwaghet. Will fbrthenfkull helre ihogkom-ma alla Edra walgerningar, med veordfam tyflnad, ånmed en klen penna bjuda til af befkrifwa, thet jagmed korta ord , hwarken kan rått begymia eller lykta.Önfkar allena(l tilßut, at then Allrahbgfie wilte fågnamin Moders lefnad med nogda dagar , och flådfe be-fråmja Eder wälgång , under wifiandet ibland tbe dbd-liga, och efter dbdligheten , gifvoa Eder lott ibland tbeSålla. Förblifwer med all wlrdmd

Mia Hogtårade Kårafte MODERS

Lydiqfte Son9DANIEL BERLINQ.

Page 5: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

Entern /£gypttacarn,fi non omniumprirnam, certe inter primas, viresingenii > rationisque ufum, ftudioexquifito perpoiiviiTe & fcientiiselegantiflimis operam dediiTe, eru-ditorum fugit neminem. Tempo¬re järn Salomonis Regis , fapien-tiam Populi hujus fummis laudibus

extollit, ac de ca nos quoque magniftce fentire docet, S.S. a). Teftstpr porro, verbis difertis b), MOSEN,fcriptorem , qui exftant, antiquiilimum, fapieritia ^gy-ptiorum probe inilitutum atque imbutum fuiffe.Sie teitimo·niofuo comprobantmeliores antiquitaiis promi condique,doélrinam de Diis, ab ^gyptiorum fapientibus fingalariinduftrta inculcatam, poftea ad Phcenices > ad Arabas, adGrcecos, & per hos ad Romanos,indeque ad gentes mo-ratiores cunclas perveniiTe. Credibile eft ^gyptiorumfapientcs , qui bmul facra procurabant*, id itudiofe e-gifte, ut frudus cultarum fcienttarum amplificandae no-titiffi de rebus divinix pulere infervirent, adeout, quan-to majora fcientice eaperent focremeeta 3 tanto quoque or-

A natior

Page 6: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

; 2 (

natior & politior evaderef ipforum religio LTnde fadiumeil, ut fama foeerdotum /Egypr-i eorvrnque fapienti®, in-jjriniis circa Theognofan, ioage hteque k difFunderet, at-que ac! Scholas & Sacra r-U i ρ forum indecnnque confiue-rent, qui fupra viilgum fapere audebant, & in fdentia o-mnium'prajfiantiflima , exlmiam coilocare operam atque-diligentiam in animurn inducebant.'

Theologiam igitur Aigyptiörum pnfeara , bene co» 'gnitam > dicere non imrnerito poteris clavem TheologissPhcenicum, Ärabiwn, Grescorum > Roroanorum, Sc gen¬tium plurimarurn, eametfi nonnegandum fit, a gentibuslitis ad reiigicmem primitivam, ab/Egyptiis derivatam,labentibus annis, figmenta non pauca efie ad jeda.

Sed /Egyptios psraeque, ac ceteros, quotquot, snti-öuiflimis temporibus, aliquid de rebus tiivinls fcripfere ,

tam Graccos, quam Barbaros, ea tenult confvetudonedicam, an invidia, ut rerum principia occulta eile vo-iuerint, ipfumque verum, renigmads, fignis, fymboiis.»figurisqueAiiegoricis tradijUt loquitur CLEMENS ALEX-ÄNDRINGS c), naturam ? ceu archetypon, in piurirnisimitati· Quod egregie prorfus Hieroglyphicac convenifj,cujus incunabula cenfemus ponenda apud A-gyptios, quos,quantumvis in multis,fupra modurn, vanos fuifle conftet,infigni nthtfornimis laude, & eloglis plane invidendis or-nar! paffim legimus. BERODOTUS, judicio CICERO-NIS, Hiftorice parens, AEgyptios hominum fapientiifimoffvocatd), Sc mulrarum rerurn cognidone ceteris anfeeelle-re dtcitf). Difcipiinarurn parentes eosnuncupat MÄCRO-BIUS /) J-gypBus ver© artiurnmater,& divi.narum difcipii¬narurn campus falutatur eidem g), &, teile VERULA-MIO h) jÉgyptii Doftores vetuftifilmi putantur. Artesftre omnes 5Égyptus peperit, ait MARSHAMUS /')· utfere i'nnumera nunc fileam. Quiequid eft, omnem na-tursc obfcuritatem adeo cognitam hahuifle gloriabamur /E-

gypt&>

Page 7: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

SS& ) I ( se»*

\ \

gyptii* ut eandem, quaii per manus traditam, difciplloan*hereditariam poüiderenc 9 au&orejO. PIERIO VALE-ΚίΔΝΟ k). Nos, miffis altls praclatis ^gyptiorurn iii-ventis, rnodum fcribendi Hieroglyphicum leviter adum-braturi, Tuam, C. L. , midörem nobis cenfuramcer-tö poOicemur.

a) /. lieg. IV.jo, b) Aclor. VIL 21* c) Lih. V. Strom*ρ* 40?. (ty ub. IL qui Euterpe infcrihirur, tap.iöo. e) Ibi¬dem c. tu. f) Infomnium Scipionis Lih. /. c. iq. g) Lih. I Sa-turnal. c. /f- tf VIL c. 14. b) Augment. Seient, Lih. I p. 5$..1) Can, Cbron. p. 4j. edit. Londinenß Α. ιόηι. k) In epiftolaéed. ad Cofmum Medieem, Florentius Ducem.

§. IlLongo apparatu Etymologiam vocabuli Hieroglyphi-

clfradere, eo minus neceiTanufo vjdetur, quo clariuscuilibet, Grsece feientl, conftabie iljud ab U^os, quod fa-crum denotaf> & γλυφεα, quod fcaipere, derivari, ita ut,vi vocis, nihil fit aliud, quam icalptüra facra. Synony¬ma vero habet longe plurima, e quihus nos pauca tan-tum recenfebimus- Äudiunt apudHebrseos tfjnvnnapud Arabes literos avium , interprete KIRGHERO b)7εςο^λνφηΆ γράμματα dlCUntur CEDRENO €) Σημεία,^χξακτηξες LUC!AND d) fcaipturas effigiesque appellatPLINIUS e) : lingvas magicas LUCANUS f): literasIgnorabiles APULÉJUS^j; fcriptüiaeiementa AMMIA-NUS MARCELLINUSh): iiteras Hierographicasidem /'),Sacne /Egyptiorurn literse. Not-aj Sacree, Signa Myitica,aliaque, quae enumerere nihil aftiriet, idem denotant.

Bis nominibus a vulgari charadlere diiiingvebafurMieroglyphicus. fd veroheic obfervamus,apudi€gypiios,triplicem fuiiTe feripturam : vulgarem unamßve commtt-nem > qua in epiftolis fcribendis utehantur > alteram fa-tram , qua ufi in facris jcribenäis; tertiam Hieroglyphe

A 2 tam*

Page 8: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

) 4 (cemßve [λerarum fe it lpturam, ut habet VOSSIUS Α) :quse iria feripturarum lire literarum genera ad h»c duoreferri pailunt: VULGÄRE & SÄ CRUM, qua; refpon-dent duplici iacolarum ferrnoni, plebejo, qui de rebustritis & vuigaribus ufurpabatur, & facro myfficoque, quoutebantur , quotiescunque de HORO ejusejue parentlbuementio erat, ut loquitur Au&or commentariorum adHie-rogfyphica Horapollinis I),

Rede ig! tur hane tradimus definitioneni: Hiero¬glypheca (mit fac.ru & abäita quzdam monumenta > qutznon ex eiementis & fyllabis conjlant, fed feulptts atiima-torum inammatorumque fiquris* Diximus abäita , noaquod Obelifci, in quibus plerumque deferibi fveverunt >latuerint j fed refpedu tusu idiotarum, qui quidern artisimperiti ad hanc feripturam legendam accedebant 5 tumetiam maxlme verum, qu» obje&um conftituunt literatu-r» Hieroglyphlcse : etenim , quo magis funt alt» atquefubtiles , hoc etiam funt a rudiorum intelle&u remotio-res. Non ex eiementis tf fyllabis &c. Jnnultur his verhisHieroglyphlca, ad archetypon naturse iniiituta , non Il¬tens alphabeticis , fyliabis, voeibus & periodis abfolvi;fed conceptibus ideaiibus latentium rnyfieriorum fenfusexprlmi. Non igitqr ideo inftituta funt , utexils,ceuliterls, formarentur voces & periodic habebant enim a-lias literas , aliud alphabetum his ufibus deferviturtim;fed ut, uno intuifu, totos conceptus, iniegrumque rny¬iieriorum contextum, Imagines repraefentarent. Sculptis&c. per hex; vocabulurn intelligimus varios , fecundumartis feuiptori» regulas, Incidendi modos. Videtur pr»-terea fculpendi vox includere materiam & quidern durio-rem, la qua foiebant Hieroglyphica cselari. Quo nomi¬ne farna percelebraö funt ÖbeLifci, lapides quidamafperrimi, ad modum radii paulifper gracilefeentes, fpe-cie plerumque quadrata In verticem produ&i , & varlisa^Eßaliuröj aliarumque rerum formte kicifi infignitlque.

Page 9: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

<££2? ) s C %X9Qua ratione forma; pyramidali quadrilater® non funt *b-iimiles.Conf.,ii placer, BLONDUS FLAVHJS wjaliiquÄ

Lapis aurem, ex quo conüciebantur /EgyptiorumObelifci , qui inter fep tem miracula mundi numerantur,erat Porphyr Italiens, Jafpidis qusedam ipeeies, rubens,lapiiluiis nigris, qui etiam dieitur Porphyr Ahqyptiacuj^Syenites, Stigmtes, Pyrrhopoecilon, Gram to roßq , Italf-ce, vid. Nlmeraiogiam Ceieberr. D:ni Do&. & Prof. JQH»GOTSCH. WALLERII p. 100. Hic Porphyr in Arabiadeierta reperitur, unde in ^Egyptum cls/Te vehebatur, efrPLINIUS η). fASPIDEMquoque facris/Egypriorum lite«·ris cael&tam habuit quondam Cl.THOM. BANGIUS,Pro-feilor Hafnienfis, ejusque figurarn, qtise ecliptica eft, de-pirigi curavitin libro, quem inferibit Ccelum Örientiso).In a Iiis quoque rebus, e. g. menfis, aris, templorumparietibus, & vaivis, Deorum fimulacris, tabulis faxeis,ligneis, papyraeeis &c. infculpta Hieroglyphica fe repe-riiTe fatetur Kircherus , nec non in Mumiis earumquefafeiis p), ut alia nunc prseteream. Per figuras animato-rum inanimatorumqu* quid Intelle&um voluerimus, fatispatet : iis enim voeibus varias hominum, animaliumquadrupedum, bipedurn « voiuerium , pifeium , repti-lium» herbarum, fiderurn, inftrumentorum, formarum&c. effigies & imaginés s comprehendimus, CfrDiff. D. Auguft- Montelii Rosl. de Figuris Hiero-glyphicis nuperrime heic habitam, At, quoniam gene-rales nimium funt h® aniinati inanimatique notiones,ita ut entis latirudinem exhauriant, vifum eft KIRCHERO,anguftioribus eas Iiraitibus'circumfcribere,& ad illa tan«tum, quae in -fågypto nafeebantur, animalia, quorum no-tiflima erat natura, reftringere, Etenim nec omnino o-mnia animafia, qu® In ambitu fuo Orbis terrarum alle, incenfum Hieroglyphicorum funt reeepta, nec tant» fünfsaultitudinis nota; ill® facrae, quantam fibi faeiie multipeirfvaferint. Teftatur eniroklem KIRCHERUS q) k poft

anxiaaa

Page 10: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

mw ) 6 (

anxiam sdmodum, diiigentemque inquiiidonem » & o-fnnibusad calculum bene fubdud is,ultra trecentos omniηqdiftindos charaderes Hierogiyphicos expifcari non potuif-le x).

ct) Cit. Kirch, ex lib. Zobar. by Obelifc. Patnpb. p*sza. t) AnnaL p. i6y. d) in Hermotimo p. fjg* edit.Amtleloå. A. iCgy* e) Hiß* Nar. Itb. XXXVI c. g.j) Ρharfal lib. IU, v. 224» g) Mctamorpbof, fioe Afm*aurei lib» XL p. m 996* b)f Lib. XVII. c. a i) Lib.XXfl. c. if. k) De Philo)lib. IL c. 2. l) Qui putaturfuiffe Dar* Hcsfcbelius, rf habetur in edit. HieroglypbicaTierii Valerimi. m) Rom. Inflaurar. lib. L p. m, 231*232. n) Hift. Nar. lib. XXXVI. c. g* o) Exercit* II.p. m» in. Hane gfajpidem ex Alcairo , mins ZEgyptiMetropdi, in Europam fecum äetulit Vir ceieberr. ffoan.Veßingus, Med. D. If Prof. olim Anat.. in Acad. Pata-viria. p) Oed. /Eg. Pom. Ill. Iheat. Hierogl. c* I. p. g*q) Vid. Oed. /Eg. Pom. III. in anacepbaL torins operis p.fft. j. III.

De nne, propter quem inßiiuta funt Hierogiyphica*pauca jam fubjiingenda erunt. Eum autem praccipuum& primarium fuiiTe üatuimus, ne fapientL· arcana profa-narentur. Quemadmodurn nihil fublimi fapierttise habe-fcatur ad digniiatem retirjendam utilius, quam «jus ad-miratio f ita nihil eidern nocentius, quam cuivis ob-via elTe, hoc eit» in coniemrum abire. Ea enim rexit do-diorurn mentes opinio, ut sbfcondita dlvinaque myfleriaTioilent in profanas St impuras aures intrare. Cui fenten-tioe addiduseft JULIUS FIRMICUS a): celuri rf abfcon»di plurimis tegumentis natura dmnitatis ab tnitio voluit %

ne omnibus facilis ejjet accefjus, tievé cunliis [mefacta ma-jeßatis fua origine panderetur, Ut nihil nunc addam dePLATÖNICiS, qiw fibi perfvadebant gratum DEO acce-ptumquedTe, myfterUfua, ab fiominibus vere φν/ο-

(pots

Page 11: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

t» )1( «Ρ

φας per tflam fecreti inveftigarl, quoaiam ipfe fe a fervfUbus hominum voiganum & profanotum fubdueeret, in-'telligenttäm & Cognitionen! fub parabolis fimiiitudinibus«que diilsybuendo. Cfr KIECHERUS b). ,Verum Sc aliferatio fubeft, cur tanfo ftudio hanc fapieniiam fuam oC~cultatarn voluerint Myfl<e /Lqyptii. Hieroglyphica e-nim non tantuni faerixtitfignificativaj fed etiam apote*lejmatica h. e cffe&iva, quorurn & in procurandis bonls,βζ ayerruncmdis malis ufus erat c). Quocirca verebarv-tur, ne, fiGeniorum nomina, &adhibend® in Ulis pla-candis csremoni® divulgarentur, exteri quoque populi9facile iisdem ritibus & cccremoniis eos in fuas traherenSpartes , aut oppofitos antitechnos Daemones in regni rui*mm folicitantes, Ägyptuirf, numinibus viduatam, in ul¬timum detfucerent exitium, vid. &IRCHRRUS d)> Ut ve-ro liter® Hieroglyphic® uni oculorum obtutui fubjiclan-tur, ea« cum KIRCHERO e) in tres ciafTes diftribuimus.Primam abfolvunt ea omnia, quae funt ex hominum, qua*drupeduiii * volatilium, reptiiium, verbo: viventiuni, re*publica petita. Fatet igitur huc pertinere varias ho¬minis poiituras 5 inter quadrupedesLeonem, Elephantem,Bovem , Eqvum > Canem » Simiam , Cervum, Ovem ,

Urfum5 Tigridem, eeteras. Inferaves, qu® ad prirnumhunc ordinem fpe&ant, pr®cipuae funt: Aquiia , Vultur,Ibis, Ciconia, No&ua $ Cornix > Paffer, Columba, Hl-rurido, Accipitcf, Pavo, Pica, Vefpertilio, &c. Interreptilia Serpenfem 3 Hydram, Scorpium, Draconem &e.ex infe&is Mufcam, Scarabceuin &c. coluerunf. In aqua-tilium numerum refero Angvillam, Scarum, Torpedinem*aliaque , qu® recenfere non vacat. Alteram facrarumnotarum claffem conftituunt piftur® rerum inanimatarurc*diverii generis, utherb®, flores, arbores, vafa,baculi,fceptra, cruces,ar®, fedilia, artificum inffrumenta; or-namesrta, utpiici, rai.tr®, inftrumenta figur®

Gro-

Page 12: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

ssa? ) 8 cGeometrie®,& hujusmodi benemulfa. Tertia Hleroglyphi-cotum claiTe comprehenduntur ea,qu®-Clement ι Al&xan«drino κυξϊολόγικα dicuntur, h, e. qua; ümiiitudinem quan-dam ad res, quaruin funt fymbola» obtinenf. Cujus ge-neris funt ifigur® SoHs ac Lim®, coronarum, murorum,ignis aliarumque, qu® nihil aliud, quam res, ad quarumexemplar erartf fabricat®, (ignificabant. Omnia igitur intoio Hieroglyphicorum fyftemate , ad alterutram triumharum clailium poiTünt revocari. Hiiee terrninis fat an-guftis res ampliffimas, qu®que latiflime fe extendunt, co£r-cere fuftinemus>: quamvis probe gnari firnus, non defuis-fe, qui, eertos limites Hieroglyphicl« ailignare poiTe ne¬minem, (ine nota extrem® audaci®, exiitimaverint. Quiigitur calculum iniref, ob eorum muititudinem, truftrafuarn collocaret operam, quique interpretationem eorumperarduam tentaret, non procul a piaculo abeffet Ne au-tem liter® Hieratic® cum Hieroglyphicis confundantur,quid inter ilias fit difcriminis, heic difpicerenon abfonumföret. De hoc difcrimine itä fcribit Ceieb. JABLONSKf:init io feiemite itl<e, literis Hieroglyphicis, infculpebanturin flelis velcolumnis, Thoto,vel Mercurio conj'ecratis% quaham ob taujjam dtei etiam folent columnoe Mercurii. Pofleaautem cum fcienti£ Sacerdotales, multis modis, aucldc atquertmplificat£ ejjent, literarum vero Rieroglyphicarum noti-tia ρaheis Tantum eßet refervata > opus omtiino erat, utqu£ varits Sacerdotum ordinihus, ad rhunus fuum rite ob-eundum, ac ad peragenäum cultum divinum, a majoribusivftttutnm, Jcitu erant necejjarta , fic deferiberentur, uttifibus eorum infervire poßent. Eum igitur in finem, Scri-he Sacrorum, htetas exeogitarunt Sacerdotaks > ah Hie-

'

roqlyobtn's plane diverfas, jed faHs tantum Saceräotibusnotas ufuque receptas y earumque benefiao, in libros Mer¬curio attributos retulerunt, qu£ ex [cientiis fuis facris ,

etiam a rdiquis Saceräotibus cogwfct tqvum judicabant f).a) In

Page 13: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

wm ) ρ ( ms?

a) In epiß. adΜ vors* Lillian. b) Obelifc. Bamph. HL·iL e. f. c) Vid. Ruffi um in Hiß♦ Etclef. II* 26, p. 277. d)Oed. Mg» Tom. III* anacephaL tot* op.p* ff4* f) Bro¬kern. 5. 41* p*

§. IV.Hieroglyphfces, fapientioe fantopere laudataeiam-

que cclebris inventorern quaerenti , quantum penes nosÄt, fattefacere conabimur. AIii Hebrseishoc, quidquideft gloriae, vindtcant: /Ethiopes alii inventores ftatuunt41t VOLATERRANUS, JOH. LUD. yiVES. Phrygi-bus inventionis gloriam tribuit GOROP. RECANÜS«Phcenicibus ULYSSES ALDROVANDÜS. Alii aliundeoriginem repetant, nes de /Egypto natales arcefiendo*efTe putarnus urgemusque acriter. Primi, ait Tacitus 9/1) per figuras auiinalium JEgyptii Jenfus mentis ejffinge-bant , Lf iintiquiffma. memmenta memoria humana im-pre/JaJ'ax'if cernuntur, δε Iite;'arum femet inventores per-bibent. C fr. proeterea pererudita ac elegantiflima difTeiä*Cl. ER. FRONDIN, de Hicroglyphicit & Sac. veteruxnlite ris 11pf. A. MDCCI. At ulterlus progredimur ad pri«mum HERMETEM /Egyptiacunv, qui audor fuitfapien«fis /Egyptiacse, juxta vero obfervamus binos fuiile Her-metes, eorum opinionem deferetites , qui tres ,quatuoryel quinque, vixifle docent. Hic HERMES primus eR, quiabAlexandrinU diciturTHOAT,a Phoeniribus TAAUT,ab /EgyptitsTHOT, THOATH , THOTH vei THE-UT, a Grsecis unanimi confenfu HERMES, a LatinisMERCURIüS. Quis vero hic fuerit non adeo certodici poteft Alii, ut LANGiUS δε RODERIGUS CA-STRENS1S cum KlRCHERQ b)» euodem cum He-noebo in S. S. fuiiTe contendunf; fed fic non eiletgyptiacus, Ted Hebrseus. Alii Cbanaanum fiiium Chamieffe, cum ]oh. Chr. KRIGSMANNO in conjedura deGermania? Gent. orig. & BORRiCHIO c) exiftima-

B runt

Page 14: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

)■!»(

mnv, Bbrnchia-m verba Hase fünf r r.) Jovis uter-que Ftlim traditur (nempe; Vdcanus & Hennes,Tulcanurn vero eundem eile cum Mitzraim exifli-BTiat:) utserque nimirum Chamo* fatus, 2.) Utriquemercatiira ciifß i> Ckanaan mercatorem fiqnat\ Mercuriusmenatorum aqnofcitur DEus., 3.) Ad fratrum minifleriaiamnatw in fatris Chanaan ,· & ad ffovis Becrumqueminifteria in profanis Mercurius. 4.) Nota caIii'da Mer-curii furacitas, Chananeorum fen Pbosnicum in commermeiis expvimir vafritiem. f.) Mercurius dicitur primusUteras Adronomiam inwnifle s: Cadmusfive Phoenixtus,ex Flinio primus in Gneeiam inuexit' literas C.) Cha¬naan in facris exifiimatur Chamo patri ajfiflens· erubefcen-io fé oblectafte' fpeffaculo s nee minus in paqanis Mercu¬rius- Jovi fmqituv aåftare lafciffl<e' minifler & amortimBroxeneta. Sed fpeciofa licet hsec vicleantDr argumen¬ta r tantüm tarnen abefl, ut: nos cornmovere pofilnt,ufprseter allas , quas nunc reticemusγ cauflas', Hebratusfic illé Hermes fuißet, non> Aigyptiacus: Alii allis" pu-gnant argument«, & hunc HERMETEM eundém fulfieacMOSENputanf; id quod tuetürHÜETIUSd) & HEÜ-MANNUS e)· Nos vero exiftimamus HERMETEM hune'MOSE antiquibrem efle, liquidem jigyptii fuam fapien--tlam ab Hoc viro habuerint,, ab AEgyptiis vero didicerit'-MOSES;

Magis Hihrconfirmatur eorum fententiä', qur priimum HERMETEM" contendunt fuiffe auripfum Noachtnepotem, MITZRAIM'ab Hébrseis vocatum Gen X. 6··quem Bäbylonios ac Perfas MITHRAM vocafTe non-·nulli credunt y aut ab hoc viro MITZRAIM défcenden-tcm ΗIium Γιve neVotem r. qui iämilias nomen METZERlpetinuit; HERMES; sjarnque fécundum nonnullorum o--

plhionem eii compofitum ab HER1 & METZER , quod'fignificarettDominum JEgypfi^, qvum δζ-Jiodierno dicTur-

Page 15: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

) «ι C üs®cäs& Arabibuj'j£gyptus METZER vocitetim CONRINOiρ. 6τ· dicil alios deducere a Germanico vel Sveco®att& J^ec; quail fignificaref virutn Dominum , aut ut a Iiivkktur exereitus Dominum. Sed mittamus vocis Etyma«logiam. Filium vero Iiujus MITZRAIM fuifie ex FBI.LONE BYBLIO, SANCHUNIATHONEM cltante Ulicpntendnnt., qui MITZRAIM eundem fuifle ,ac SAN-CHUNIATHONIS MISOR volunt. Siebtem iUe:: MI-SOR filium TAUTUM babuit^ primorum in feribendo ele-mentorum inventorem, JEqyptii quem THOYT, Alexan-äriniTHOT,Gneci Εξμην nominarunt, cfr. CONRING./)Idem exiftimat quoqj IlIuftrifT. ComesR. R. Senator GUST.BONDE in Orat. de Scient. propag. A, 1748. Hie Her¬mes fine dubio auditor fuit Noacbi , qui fuos Hlios»nepotes ac pronepotes ., ut credibile eft, fua inftruxitimmenfa notitia, a propria experientia, & longaevis Pa-ctribus antediluvianis, partim per hereditatem ab Adam©aeeepta , partim acquiiita. Idem ille HERMES artiumrudimenta & acutiifirni ingenii cogitata 9 more vetuftif-fimo , xolumnis fkfaxis infculpfifte , idque literis Hiero-glyphicis & imaginibus , easdemque columnas erexifie inSERIADICA ierra, MANETHUS apud SYNCEL···LUM indicat.

hltzrJEgyptiacus HERMES, infiaurator feientiarumin AEgypto, Elius fuitAGaTHODAEMÖNIS, efr. PTO-LEM. Philadeiph. Hic tooo annls peft priorenvvixit,& MERCUR1US quoque vocatus eft, & ob reftitutio-nem feientiarum in Afcgypto TRISMEGISTUS,, quoinomen alii male attribuunt HERMETI primo. De hocHERMETE MANETHUS apud SYNQELLUM ita lo-quitur : ex Stelis in Seriadica terra pofitis, facra dia·leBo & Hieroglypbdds literis} a Ihat Mercurio primmoratis , Jemndus Mercurius Agatboäsemonis ßius %

Jati pater, ex jacra illa linqva trmsmht iiteris Hie-B 2 fogly*

Page 16: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

fcg» ) 12 C

fVQÖpÉfcif in Tihr&s r quos in aclytis templorum /Egy*priorum' rtpoßit. Ctr. Celeberrrmi D:ni Dodi & Prof.JOfi. GÖTSCH. ^ALLERII fntrodu&io in Che-tfniam, ΜSC qui muitum operae in binis hifce Herrrie-tibus inveitigandis pofuit, &, fi quis ailus, iatis aecu-täte hane rem demonftrsvit. ^

<7> Ännal lik XL C, XIV' b) In Oed. JEg* ρμι4. c) Ρ. 6?> d) In Demonftr. Evang. Ρ IV. Csp* IV.73> feq* c) In aüis Pbilof. ρ. 6Sy. f J P. /.

§» V.Corότι idIs autem 1'oco, nonnulla ingeniofsc fcripfu-

ex Hieroglyphicse exempla apponere lieeat. Duas pri-Marias Regis virtutes, depidlo fceptro & fuperne oculo,fignificäbant Jigypiii: feeptro qUtdem eximiam hominispoteilacem, ocuio providentiam innuenfes, qua eum pareil in populum infueri. Sibl ab adverfariorum infidiis ca-ventem qvum volunt fiftere, gruem vigilsntem pin-gunt: eienim, hoc fe jpfas prsefidio cuftodiont, töta noäe i per vfces, excubias agentes* Eorum, quae in fub-timi gignuntur gnarum indicaturi, gruem volantem«effingunt: illa enim alte admodum volar, ut nubes e pro-sdmo confpiciat, neque tempeftate agitetur, arque ifaaltam agat quietein. Mortem uve hominis exiium innuen-tes, fufum, & fiil extremurn refé&um, quäfi a coto divulfumadhibent; finguntur hquidem a Poétis Parese hominis vt·tam nere: Clotbo quidem columgeftans, Lachefis, quseFors dicitur, nens : Atropos vefo, inconvertibilis feu in-cxorabilis iatine redditur, filum abrumpens a). Qui plu-ta ejusmodi elegantiifirrä /Egyptiorum Symbola videre€uptt, adeat, prseter PIER If VALER!AΝ i Hieroqlypbica,iibeifum , qui inicribitur HiSTOIRE DU CIEL, ubi in¬ier alia hcec leguntur : Le cara&ere de 1' ecriture Egy-"ptienne deftiné ä fignifi'er Dieu , etoit non une fimpfé"tamnre, comrne e'etoit l5 ufage en Grient, mais un cer-'€

cle^

Page 17: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

Χ ι$ Γ

de > Oüplufot un foleii , fymbole exirémerhent fimp!e><£8t le plus capable de leur reprefenter la pulffance & f4?a'&ion univerfelle de Γ Etre Souverain, qui anime toulv"Hs ajoutoient au cerele, ou au globe Solaire, di-fferentes'4marques ou attributs qui fervoient ä cara&eriler autant'*de perfe&lons differentes, Pour marquer, par exemple,"queΤ Etre Supreme eil P auteur & le confervateur de la*5vie, iis aceompagnolent le cerele quelquefois de deux4*pointes de flamme, & plus fouvent encore d'un ou de4ideux ferpens ou anguiöes. Cet animal, chez les Egy.<*ptiens 8t ailleurs, k toiijours marqué la vie ou la fanté ,iion pas parce que le ferpent fe rajeunit en fe defalfantc€"rous les ans de fa vteiHe peau ; enais parce quechez la<cplupart des Orientaux ,· co#lme PhéniciensHébreuxArabes, & autres, avec la langve dequels celie de l'ccEgypte avoi£ affinité , le mot hévé ou hava fignifie éga-tClement la vie & un ferpent. Le nom de aelui qui eß >Xale grand nom de Dieo jfov ou jfebcva en eil firé. HéveS6ou le nom de lamere commune des vivans,provient du4eméme mot. Oh ne pouvoit peindre la vie: mals on pou-4cvoit la marquoit par la figure de Ρ animal qui en porte le44nom b). Les oifeauxpar k legéreté avec laquelle ils tra-*·verfent fair font l'image la plus naturelle du vent. Laile44des vents, dansT Ecriture > figniffe la promptitude de44kur paffage, & la diligence des fervices, qu'iis rendent<eau Créateur. Comme parmi les olfeaux ii y en a qul4echerchent en certalns rems des pa'is froidsd' autres qui44fe rendent dans des climats chauds ou temperés , & qui4?tous ont une méthode de vivre toute particuliere a kur«4efpéce fon ne fe content* pas de choifir les olfeaux pourfrétre en général le fymbole du ventj mais on cara&érifa4*les differens vents, qui ne fe peuvent peindre, en les de-4*fignaht cbacun ä part & d'une faqon précife par la ßgure4*de ee-ux des oifeayx qui avofcnt- avec c§s vents m ra-'€

fort

Page 18: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

m» )'4( «wport particulier. iL' epervier & la huppeétöieru fes"noms & les figures fymbollques qu3on donnpit aux deux*yents dont les Egyptiens avqient le plus dVlntéréc d3"obferver le retour. L' epervier marquot le vent Etefien''feptentdonnal , .qui å Γ entrée de Γ été, chaffe les va-ccpeurs vers le midi, & qui couvrant F Ethiopie d3 ipaifTesicnuées les y refout en piijies, &. falt enfler le Nil dans",tout fon cours. La huppe au contraire fignifioit le vent"de midi qui aidoit l\écoulement deseaux, & dont le re«"ttour annonqoit Γ arpentage des Serres & ie.tems des fe-"mailles. Les Naturaliftes remarquent que Γ epervier"fe pla.it dans le Nord; mals qu au retour du doux tems<c& lorsqull rnué, il s' avance vers le Midi en tenant fes"ailes etenduäs & r.egardant le c.otp d3 ou il vjent un air"chaud, ce qui facillte la chute de fe vieilles plumes, &"ful rend les graces de la jeunefTe. Dans l3 antiquité la*plus reculée & des avant Molfe, les Arabes voifins &"aliiez des Egyptiens avoient de f epervier une idée "toute femblabk a celle que les Naturaliftes nous en don-1'nent. Dans fe difcours que Dieu adrefle å Job, & ou*611 falt vpir que ce n'eft pas Γ hornme, mais le Créateur,"qui par une providence fpéciale a diverfifié toutes les par«"tiesj de la Nature, & régié pour un bien les Inclinations"des animaux: eft-ce par un effort de votre induftrie, luitcdlt-il, que l3 epervier fecoué fes vieilles plumes pouren deltvrer, & qu3il etend fes ailes en regardant le co·"|é duMidi c}· UtASthiopas aliasque nunc taceam nationesapud quas in ufu fult literatura Bieroglyphiqa, filentiopraeterire non fas effet aquilonares populos, DANOS &SVECO5. Ad Danos quod attinet, dubitprinon poteft,quin Hieroglyphicas habuerint litern.Illußria enirn eorummonumenta , fepulcra & epitaphia fatis loqvuntur* eoshk itudiis fuifle deditiffimos. Multae ibi leonum, urfo-mm y equorum, canum, draconum, angvium, miris

plexi-

Page 19: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

) 15 (

plexibus; intricåtörumy imaginesy ih duriffimis faxis im-preiTarr fefe' confpiclendas' prsebent: Per figuras ejusmo--di aiTcriptasytaeite vei res praiclaras7 ab-hoc vei illo vir©g£ihs;, vei offieia admlniflrata. veimores,, vei virtutes& vitia demortui adumbrari, egregie, pfö rnore fuo, do-eet BORMIGS y oftendendo, tytannum iupo, tränquil-lurn & mitem agno, generofum & fortem equo, Regemleone, fortem aquila, fimllibus fuifTe defignatunv ut fum«-ms' cum- vofuptate hasc confiderari poffint. Coiiatis deni-qtre inter fe iigyptiorum & Danorum figurls Hierogly-phicis concliidit idem WORM1US viχ oVtim ovo fimilius:déprebendi d). Notlfiimum quoque eft, itfuilriffirnurrrSVECORÜM nonieny inter gentes fere οπΊη^ΓβρίεΓίί!«'Bieroglyphicotumque farna maxime inolaruifTe. Majores/noftros, hömines fapientlffimos, plurimum' deleélationis:voluptätisque ex fabuiisγ fenfibus Myfticisfigurteque-vere Hieroglyphieis cepiffe, friter alla· teftantur\Shj>/ö-·nes Runiti'r vulgo vXuneflöfbar / qüi etiamnum hodie*non rar! confpieiuntur, & figna cceleftia y anlmalla variäyenfes, cultros , Coronas , aliasque res innumeras fibi im«preflas oftendunt; Hinc O&AÜS MAGNUS, riorinulli·Inquit", privatis eomputis', inftar JEgyptiorum, variis a'-mmalium fiquris pro Uteris utébarttur e), Adde Difp. CliMagiiir. Frid. Mozeliis Suderm. nuperrime ventilatam,.de Pbilofopbia Veterum Svio Gotborump. 15 8t 46 &c. Älia'Ihfüperhabemus löngeclariiBma,Iiteratürse Hieroglyphlca^apud nos exeultce, documenta. Nihil diceré nunc a£tinet:de cfelebratiffima illa menj'a ISIACA,. quam AEgyptite-PiGNORIÜS, Ätlånticis vero populis, ingenio plane fin-gulari, vlndicafGeleberrimus Polyhiftor. Γ). OF. RUD-BEGKIOS paffim, Laüdatafn modo Ätlahiica,m evOlvect-tii tot occurriint figurse Hieröglypbicse, tot myfteria; tot"dénique fécretarum fåbularurn expofitiortesyquot ViX apud*/Bgyptios qpaefiveris;· In Fatrlaquoque noiira; iapides ίη-

Vén-*

Page 20: S. RATIO Ν SCRIBENDI - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1212244/FULLTEXT01.pdf · a Monfieur Le C O ΜTΕ CHARLES REINHOLD von FERSEN, GRAND VEN'EURduRoymme,

; ιβ <

vlatos feiie Hleroglyphicis notatos* haud fecus ae fi pyrl«midem Ägyptiam confpiceres, teftatur idem Cl. RUD-BECKi/). Hieroglyphica ncftra cum jEgyptlacis fimili-tudinem quandam habere, vel ex eo apparet, quod FRE^JAM iriplici veite, viridi, atra & Candida indutam pin-xerint, quo habitu florentem viridemque, meffibus aefta-lem, atrum jam demeffis fegetibus auturnnum, & candi-■dam albentemque nivibus hiemem indicare voluerunf..Modo non diflimili /Egyptiorum ISIS veftita fuit, utifcribit TERTULLIANUS g). Apud A-gyptios pariter,ac apud nos , ferpens anni fymbolunn fuit. Ex hifce fe-ouitur, ftudium Hieroglyphicum, fi apud ullam gentera

aliajn, xerte apud SVIOGOTHICAM maximo inhonore in deliciisque fuiffe»

4) Hori Apoll Seielia Hieroglyphe h) Hifl. du Ciel,Ί-om. LceVlILpJs- Ο Jom.1.c.VII.p.48»49,fo. d)Faß.D.Iib. V» Ο Hiß. Svio-Goth.hbP I.e.XXXVI. p.46. /)Atl Tom. III. p. &i. g) De pallio. cfr. Pignor. Menf^JfWi

Sa DA GA ,