Ma˙

ru©

mill-

ÌiΩw

iti M

altin

• 2

26, S

t Pau

l’s S

tre.,

Valle

tta •

Se

na

58

• J

an

na

r 2

00

6 •

Nu

mru

1

NEWSPAPER POST

L-uniku Ωmien meta nie˙dugost li qed nikbru hu metankunu tfal.

‘Kemm-il sena g˙andek?’‘Erbg˙a snin u nofs!’ Imma metatikber qatt ma tkun ‘Sitta utletin u nofs...’ Tkun ‘erba’ snin unofs... kwaΩi ˙amsa!’

Malli taqleb it-tnax-il senambag˙ad tibda tg˙a©©ilhomkemm tista’. Tkun g˙adekbilkemm missejt il-˙mistax, umalajr tg˙id li se tag˙laq sittax!’‘Kemm g˙andek Ωmien?’ ‘Senag˙laq sittax!’

Imbag˙ad tasal l-età ma©ika:18. Issa kbirt. Tista’ ssuq, u dduq,to˙ro© u tid˙ol, tiffirma utivvota. Il-˙ajja ssir çelebrazzjoniwa˙da. Óadd ma jikkmandak.Issa int ra©el... int mara!

Imma t-tmintax malajr isiru20, u mbag˙ad 30. Ejj! X’©ara?30... kwaΩi bdejt tiqdiem. Ix-xog˙ol beda jag˙fas. U mhux bissmiΩΩewwe©, imma nibtu t-tfal. Udawk... l-u©ieg˙ ta’ ras u l-

u©ieg˙ ta’ qalb! M’g˙adekxto˙ro© kif u kemm trid. Il-˙ajjasaret battikata, mhux aktarxalata!

U kliemna jikxifna: ‘GÓALAQTIT-18... QBIÛT IT-30... EH, QLIBT40!’ U ma’ l-40 tibda miexi bil-qlib! Rankatura wa˙da. Óajtekimfassla, triqtek immarkata, r-rutina tmexxik, l-obbligi u d-doveri jtaqqluk. Lil kellek til˙aqil˙aqtu. Li ma l˙aqtx solvejt baqa’ji©ri warajk.

U çeklem çeklem tibda TMISSil-50. Çelebrazzjoni kbira. IssaΩgur niΩla hemm quddiemek! U s-snin igerrbu b’g˙a©la kbira sa maTASAL GÓAS-60. Kartanzjanhemm tistenniek. Tibda tikkonslag˙ax ‘b’tal-linja jaqbillek!’Diskorsok ikun aktar dwar‘Tiftakar... meta konna Ωg˙ar?Kemm ili ma narak! SkuΩani ta,imma nsejtek. Kemm konnanie˙du gost!’ L-img˙oddi jibdajsir aktar mimli u sabi˙ mill-©ejjieni.

Tasal g˙all-pensjoni. Tippreferitibqa’ d-dar u tmur fl-istess ˙anut.Uliedek jibdew i©ibulek liluliedhom. It-tfal i©ennuk... bil-fer˙u bl-u©ieg˙ ta’ ras. Tridhom immama tifla˙x g˙alihom. Issa Ωmieng˙andek. Imma g˙ejja wkoll. U t-tabib... tibda ssir mid˙la u ˙abibtieg˙u ferm aktar minn qabel.

Sa ma’ TASAL GÓAS-70! GÓADEKTAJJEB!’ u dejjem tittama li tibqa’tajjeb, sa ma TAQBEÛ it-80.Kul˙add jifra˙lek. ‘ALLA JBIERKEK,TAF!’ Qisu Alla qatt ma kienbierkek qabel ma g˙alaqt tmenin.Imma issa donnu kul˙add ja˙seb likieku Alla ma jberkikx Ωgur lim’intix timxi, ta˙dem, issajjar,tgawdi l-˙ajja!

Imma l-istorja ma tiqafx hawn.Jekk TAQBEÛ id-90, ter©a’ tibdatg˙odd is-snin bil-biççiet. ‘G˙andi91 u nofs!’ Er©ajt sirt tifel Ωg˙irjew tifla Ωg˙ira.

Jalla tmiss il-100!Imbierek int jekk tag˙raf tikber

fis-snin u ΩΩomm qalbek u mo˙˙ok2

Ωg˙aΩag˙. Hi x’inhi l-età lig˙andek, dejjem tista’ tag˙Ωel litkun tifel, Ωag˙Ωug˙ jew xi˙.Jiddependi mhux mis-snin lig˙andek, imma mill-ispirtu li tg˙ixbih.

Ara tog˙©bokx din ir-riçettabiex tikber bla ma tixjie˙:1. T˙abbilx mo˙˙ok iΩΩejjed dwar

çifri u figuri. Li jg˙odd mhuxKEMM g˙andek snin, piΩ, tul,waist jew xag˙ar. Dawn ˙alli lilta’ madwarek jinkwitawfuqhom. Int ˙u gost b’dak liint.

2. Ûomm biss ˙bieb ferrie˙amadwarek. Il-qerrieda u l-qanΩ˙iet evitahom g˙axjeqirduk.

3. Ibqa’ tg˙allem xi ˙a©a ©dida.T˙allix lil mo˙˙ok jinxef. Mo˙˙g˙aΩΩien malajr jimrad!

4. Óu gost bi ˙wejje© Ωg˙ar usempliçi. Tiftakar meta konttie˙u gost t˙abbat b’kuççarinafuq g˙atu ta’ borma?

5. Id˙aq spiss u bil-qalb.

6. Id-dmug˙ ma jistax jonqosmill-˙ajja. Imma tg˙allemissaporti, aççetta t-telfiet li©©ib mag˙ha l-˙ajja u ibqa’miexi. Tinsiex li l-unika persunali se tibqa’ mieg˙ek dejjem hijaint. L-o˙rajn xi darba jew o˙ra

jridu jkomplu triqthomming˙ajrek. Int xog˙lok hu litibqa’ tg˙ix, sakemm qedtg˙ix!

7. Ûomm qribek dak li tassewt˙obb. Il-bqija e˙les minnu.

8. IbΩa’ g˙al sa˙˙tek. Ìismekm’g˙andux tort. Óobbu u ˙u˙siebu. Jekk jaqdik g˙idlugrazzi. Jekk iwe©©g˙ek,dewwih. Jekk ma jifla˙x aktar˙obbu aktar.

9. Keççi minn qalbek u minnru˙ek kull sens ta’ ˙tija.F’˙ajtek Ωbaljajt Ωgur. Imma˙abbejt Ωgur ukoll. A˙fer lilekinnifsek g˙ax Alla di©à˙afirlek.

10. Titlifx çans wie˙ed li tg˙id lil xi˙add li t˙obbu.

T˙allix il-˙ajja taqtag˙leknifsek. Óalli kull nifs i©iblek˙ajja ©dida!

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 3

Hawn, fid-dinja, hawn l-an©lili ma tantx jidhru u jieniddeçidejt li Katy kienet wa˙daminnhom. Minn barra kienettidher b˙al ˙addie˙or -infermiera effiçjenti liebsauniformi llamtata. Kienetta˙dem bil-lejl u binhar, u metama kenitx tkun xog˙ol kienettkun id-dar mar-ra©el tag˙haJames - sewwieq tat-trakkijiet -u Ω-Ωew©t itfal tag˙hom, Kevinta’ seba’ snin u Jason ta’ erba’snin. Anki meta kienet tkung˙ajjiena, qatt ma kienet turi.Jien kont naraha b˙ala mara lima tafx tg˙id le, taf ir-risponsabbiltajiet tag˙ha, uqatt ma tieqaf tie˙u ˙sieb˙addie˙or. Jekk dan matg˙idlux a©ir ta’ l-an©li, manafx x’inhu.

Spiss kont inkun wa˙di ˙liefg˙al Katy, tard wara nofs inharu filg˙axija, u konna noqog˙dunitkellmu, jekk kien jifdallisa˙˙a. Jien kont nist˙i minn

˙afna nies imma ma’ Katy kontnitkellem, forsi g˙aliex kienet©entili u taf tesprimi ru˙ha.Katy kellha qrib it-tletin sena,tfajla sabi˙a b’©ilda qam˙ija,imma kienet ta©ixxi ta’ wa˙daakbar fiΩ-Ωmien. Filwaqt liΩg˙aΩag˙ tamparna kienujmorru n-nightclubs, hi di©akienet la˙qet kap tar-riçerkafit-taqsima fejn konna na˙dmu.Ma nafx g˙al fejn kienet hekk.

“Is-sodisfazzjon tieg˙i hu linag˙mel il-˙ajja ta’ çertu niesaktar ˙afifa,” qaltli.

Staqsietni fuq iç-çikliΩmu, usibt ru˙i nirrakuntalha fuq ir-rota tieg˙i b’entuΩjaΩmu lilanqas biss kont naf li kelli. “Kifbdejt tirkibha?” staqsietni.Bdejt ng˙idilha fuq l-ewwel rotili kelli, kif kont in˙ossni ˙ieles,u li ç-çikliΩmu kien l-uniku ˙a©ali kont g˙amilt minn mindukelli sittax-il sena. Tkellimt fuqil-˙bieb li kelli, fuq l-umoriΩmuu l-egoiΩmu tag˙hom, u

tkellimt fuq ommi, u x’kienettfisser g˙alija.

Bdejt nispjegalha x’kienifisser iç-çikliΩmu g˙alija - toursma’ l-Ewropa kollha,edukazzjoni straordinarja u flusukoll. Urejtha ritratt tad-dartieg˙i li tant kont kburi biha,stedintha biex iΩΩurni, uwrejtha ritratti tal-karrieratieg˙i taç-çikliΩmu.

Bdiet tqalleb ir-ritratti tieg˙iwie˙ed wara l-ie˙or - Franza, l-Italja u Spanja... Kultant kienet

Biex tirba˙ trid tag˙mel hekk: tirsisti ftit, tissaporti ftit,dejjem temmen u qatt ma ter©a’ lura.

4

tistaqsini, “Hawn fejn?” Stqarrejt mag˙ha li kontinkwetat u spjegajtilha l-problemi li kelli. Kont in˙ossnistressjat ˙afna. “Hemm bΩonnnibqa’ b’sa˙˙ti. Hemm bΩonnnibqa’ b’sa˙˙ti,” bdejtnirrepeti.

“John, isma’ minn ©ismek,”qaltli bil-©entilezza kollha.“Naf li mo˙˙ok qed jg˙idlekbiex ta˙rab. Imma, isma’ minn©ismek u strie˙.”

Meta ma kellix x’ng˙idilhaaktar fuq ir-rota, kellimtha fuq

ir-ri˙. G˙idtilha kif kont in˙ossuma’ wiççi u ©ewwa xag˙ari.G˙idtilha fuq meta tkun barrag˙all-arja, bil-veduti ta’ l-Alpi ul-g˙adajjar ileqqu fil-bog˙od.Kien hemm drabi li r-ri˙ kienjonfo˙ ma’ wiççi b˙allikiekukien ˙abib tieg˙i, xi drabi qisug˙adu tieg˙i, xi drabi qisha l-idta’ Alla tmexxini.Iddeskrivejtilha kif t˙ossoknieΩel minn fuq muntanja fuqΩew© roti wisg˙in biss pulzier.

“Sempliçiment tkun hemm,fil-bera˙.”

“Tidher li t˙obbu ˙afna.”“Iva,” g˙idtilha.“Tidher minn g˙ajnejk.”Indunajt li Katy kienet an©lu

l-a˙˙ar darba li mort g˙all-chemo. Kont mix˙ut fuq ©enbi,kultant tmur g˙ajni bija,nosserva kull taqtira tal-chemodie˙la bil-mod fil-vini tieg˙i.

Katy baqg˙et hemm ˙dejjag˙alkemm bilkemmm stajt

nitkellem.“X’ta˙seb, Katy?”

staqsejtha. “Ta˙seb lijirnexxili nfieq?”

“DaΩgur,” qaltli.“Ûgur se tfieq.”

“Nispera lig˙andek ra©un,”

g˙idtilha, u er©ajtg˙alaqt g˙ajnejja.

Katy tbaxxiet u qaltli bil-˙lewwa, “John, Nispera li xidarba ta˙seb imqar ftit bissfija. Mhux se nkun mieg˙ek˙ajtek kollha. Meta titlaqnispera li ma narakx aktarhawn. Meta tfieq, irrid narakfil-gaΩΩetti u fuq it-televiΩjoni,mhux hawnhekk. Nispera linkun g˙entek meta kellekbΩonni u mbag˙ad majimpurtax jekk nisparixxi minn˙ajtek. Jalla tasal il-©urnatameta tg˙id, “Imma, min kienetdik l-infermiera? Tg˙id ˙lomtbiha?”

Din kienet wa˙da mill-isba˙affarijiet li qatt qalli xi ˙add.Nibqa’ niftakar kull kelma.

Tliet snin wara, kont l-ewwel fit-Tour de France b’sittminuti u tliet sekondi.Dakinhar Katy, l-istaff ta’ l-isptar fejn kont, u l-pazjentikollha tas-sala waqfu minndak li kienu qeg˙din jag˙mlubiex jaraw it-tellieqa. Kif konttiela’ wa˙da mit-tlajja weqfinta’ l-Alpi, dejjem inΩid fil-©iri,baqg˙u iççassati lejn it-televiΩjoni. “Irnexxielu!”g˙ajtet Katy. Imbag˙adkompliet f’qalbha: “Irnexxielu!Din reb˙a doppja! Reba˙ it-tellieqa tar-rota u t-tellieqatal-˙ajja!”

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 5

Lana qabdet id o˙tha u g˙afsitha ma’qalbha. Lorna ˙arset lejn o˙tha u˙adet nifs twil ta’ mistrie˙. “Daqtinlestu! Daqt immorru d-dar unispiççaw din il-©urnata kerha”qishom qalu lil xulxin b’g˙ajnejhom.

Tefg˙u l-a˙˙ar warda fuq it-tebutt’ommhom u b’id f’id bdew mexjin wara l-˙ames ˙uthom subien. Min beda jne˙˙i l-ingravata, min pejjep sigarrett u min mawaqafx jolfoq huma u mexjin kollha lejn iΩ-Ωew© karozzi tag˙hom.

“Lanqas biss resaq ‘l hawn... anki a˙na unidfnuha baqa’ jkiddha, baqa’ ma jag˙tixkasha sa l-a˙˙ar!” qal wie˙ed mill-a˙wa l-kbar.

“La nid˙lu d-dar, tifta˙x ˙alqek, tag˙tixkasu. Óa jg˙addi llum u nippruvaw nibdew˙ajja ©dida” wie©bu wie˙ed minnhom hu ujg˙in lil ˙utu t-tewmin jid˙lu fil-karozza.

“Trid tkun bla demm biex ma tag˙tihxtg˙ajjira tajba imqar b˙al lum... Lanqas jarahatindifen ma ried wara dak kollu li g˙amlilhakemm ilha mieg˙u” qal ©uvni ie˙or u beΩaqfl-art g˙al wiçç missieru.

“Ti©©ildux illum ukoll. Lana ma tifla˙x uma tridx tisma’ bi ©lied Ωgur” qalet wa˙damit-tewmin g˙ajjiena mejta. L-a˙wa ©uvinturwaqfu g˙ax ftakru li sajf qabel, kienu ser jitilfu‘l o˙thom b’marda qerrieda u ma’ rieduxjag˙tu˙a xi battikata o˙ra.

Waslu d-dar u ntefg˙u jag˙mlu t-tè ujippreparaw biex jieklu xi ˙a©a. Il-˙mieg likien hemm fil-kçina ma kien xejn fejn il-˙mie© u l-imbarazz li kellhom fil-kmamar tas-sodda. Ommhom kienet nadifa tazza g˙all-bidu li ΩΩew©et u kellha l-ewwel tlett itfal,sakemm bdiet timrad b’mo˙˙ha bl-inkwiet likien jag˙tiha Ωew©ha. Meta g˙ajjarha li t-tewmin il-bniet ma kinux minn tieg˙u, iktarmarret lura u bdiet die˙la u ˙ier©a fi klinikamentali m˙allsa mit-tfal stess biex jg˙inuhakemm setg˙u.

Kif tfarfru ftit il-bniet, ta’ xi tmien sninbdew jie˙du ˙sieb id-dar huma kif ji©u mill-iskola. Is-subien kellhom xog˙ol iebes fejnkienu jit˙amm©u ˙afna, imma l-bniet kienujΩommu d-dar pupilla, biex jaqtg˙u ftit mid-dwejjaq li kellhom ©o dik id-dar. Missierhomkien iΩΩewwe© ‘l ommhom meta kien g˙adg˙andha sittax-il sena biss biex jisfidha lilmissierha li ma riedux fil-familja tieg˙u. It-tfalbdew ©ejjien wie˙ed wara l-ie˙or g˙aliex huried ˙afna tfal biex jg˙inuh fl-g˙alqa li wiret liwara ftit snin tilef fil-log˙ob. Hi minn dejjemxtaqet tifla wara ˙afna subien u sa fl-a˙˙arkellha tewmin bniet, il-mimmi t’g˙ajnejha.

Toni kien bniedem ardit, il-kapomnipotenti tal-familja fejn il-kelma tieg˙ukellha tkun ta’ l-a˙˙ar u li trid tkun obduta ta’bilfors. Sab mara kwieta u fra©li li biha seta’jag˙mel li jrid. It-tfal kienu jaqbΩu g˙aliha l-˙in kollu meta kien jg˙ajjat mag˙ha hu,

imma meta ma kienx ikun hemm huma,kienet taqla’ is-swat imma kienet tipprovaΩΩomm kollox g˙aliha.

“Ma, jekk ner©a naralek tben©ila o˙rax’imkien, noqtlu, smajt? Qum fuq tieg˙ek,ma, jekk ma tridnix nifgg˙u b’idi stess” kienjg˙idilha Marlon, il-kbir fost uliedha. KienettibΩa’ minn binha l-kbir g˙aliex l-iktar wie˙edli kien jixba˙ lil missieru u ma kienxja˙sibhom wisq.

Wara 28 sena tg˙ix ma’ ra©el kattiv,kultant bla qalb u li kien jibdilha wkoll, Lilianastra˙et. Sabuha mejta tnejn minn uliedha l-kbar, u ndunaw li kienet belg˙et iktar minnkalmant wie˙ed il-lejl ta’ qabel biex forsitorqod mistrie˙a. L-a˙˙ar we©g˙at litefg˙uha iktar lura kienu meta mardet wa˙damit-tewmin f’daqqa wa˙da u kienet kwaΩi sertmut, meta Ωew©ha akkuΩaha li t-tewmin makienux minn tieg˙u g˙aliex skond hu makienux jixb˙uh u meta g˙ajritha ©ara uqaltilha li rat lil Ωew©ha ma’ ©ara o˙ra.

Bdiet titlef ftit il-memorja u ©ieli makinetx taraf sew lil uliedha wie˙ed minn l-ie˙or. Kieku kienet taf li wie˙ed mit-tfal kienmar g˙all-©ara li g˙ajritha u li tifel ie˙or marjaffronta lill-©ara li rawha ma’ missierhomx’imkien fl-imwarrab, kieku kienet tmur luraiΩjed malajr.

Ma kellhom lil ˙add ˙liefha u telqithomukoll. G˙aliha kienu jibqg˙u mag˙qudin ujΩommu lura milli jaffaççjaw lil missierhom

6

darba g˙al dejjem, imma issa li mietet hi,setg˙u jisfugaw.

Dak in-nhar tal-funeral, missierhomda˙al tard bil-lejl imma sab lil uliedu subienjistennewh fil-kçina. Óares madwaru unduna li uliedu Ωgur ma qag˙duxjistennewh biex jitimg˙uh l-ikla ta’ fil-g˙axija.

“X’©ej, xi priedka jew. Tag˙mluhiex tal-kbar mieg˙i ta g˙ax jarralkom... mil-lejla˙ajja ©dida... Il-bniet daqshekk marru skola,issa ©a g˙andhom 14-il sena u li kellhomjitg˙allmu tg˙allmuh. Joqog˙du jnaddfu ujsajjru hawn... intom Marlon u Jacobxog˙olkom ser ikun tie˙du ˙sieb ir-razzettfloki u intom Norbert, Stefano u Omar warax-xog˙ol ibqg˙u sejrin l-g˙alqa li g˙adnikemm xtrajt. Tlaqt norqod!” qalilhom bil-herra.

Imma kif kien ˙a jdur biex jitla’ ‘l fuqMarlon u Omar Ωammewh u tefg˙uh bil-qeg˙da. “Issa oqg˙od hawn ismag˙nambag˙ad g˙amel li trid. Sew qed tg˙id li l-˙ajja ˙a tinbidel hawn ©ew imma ser tkunag˙ar g˙alik. Il-bniet ser ikomplu l-iskola kifriedet ommhom, jien u Stefano ser nibdewna˙dmu man-nannu fil-˙anut tal-g˙oddatieg˙u g˙ax hu stess jridna u Omar,Norbert u Jacob ser jie˙du r-razzettf’idejhom u mhux ser ja˙dmu iΩjed man-nies. Ir-razzett tag˙na g˙ax a˙na writniehming˙and omm ommna u int m’g˙andek l-ebda jedd fuqu.” qal Marlon il-kbir.

Missierhom kien ˙abat se jirribella ujitkellem ˙aΩin kif kien jaf jag˙mel iΩdamalajr waqfuh. “A˙na ser nag˙mlumieg˙ek dak li int g˙amilt ma’ ommna. Se

n˙alluk tg˙ix fid-dar tag˙na sakemm...ieqaf a˙dem jekk trid, ag˙mel li trid immamhux ser inkunu a˙na li ser inkeççuk jewnabbandunawk. Ommna hekk g˙allmitna.Qatt m’a˙na se ninsew li inti missiernaallavolja we©©ajt lill-familja g˙al das-sninkollha.” qal Omar. Missierhom bedajheddidhom u telaq irrabjat minn ˙dejhom.

M’g˙amilx tliet xhur li ma telaqx mid-dar bla ma qal xejn lil uliedu. Il-kelmatieg˙u ma bdiet tiswa xejn u din mafela˙hiex. L-a˙wa ˙adu r-ru˙. Tnejnminnhom bdew isiefru spiss fuq xog˙olmibg˙uta minn nannuhom. Stefano sabtfajla Spanjola u wara li ΩΩewwe©, telaqjoqg˙od mag˙˙a f’pajjiΩha. It-tnejn l-o˙raΩΩeww©u wkoll u kien baqa’ il-bniet biss id-dar, imfissdin minn ˙uthom is-subien b˙aldejjem. G˙adda ftit ie˙or Ωmien, u LanaΩΩeww©et ukoll imma baqg˙et toqg˙odm’o˙tha.

Kienet ©urnata mdallma, b˙al dik metadifnu ‘l ommhom g˙axar snin qabel metaLorna fet˙et il-bieb tad-dar u rat lilmissierha fuq l-g˙atba, iterter bil-bard umarid ˙afna.

Da˙˙litu ©ewwa mifxulha, tatu tazza tèkif kienet tag˙millu qabel.

Staqsiha g˙al ˙utha kollha, wie˙edwie˙ed, u hi qaltlu kollox dwarhom. Bil-kemm ma emozzjonax ru˙u meta qaltlu li˙utha kollha barra o˙tha kellhom tarbija.

“Ma tistaqsinix g˙alfejn ©ejt Lorna!G˙adek l-istess tfajla qalbha tajba li kont nafjien!” qalilha wara xi sieg˙a jparlaw.

“Ma staqsejtekx imma jekk trid tg˙idli,qed nisimg˙ak pa” we©bitu.

“Il-mara li kont mag˙ha tefg˙atni ‘lbarra bl-iskuΩa li Ωew©ha re©a’ riedha lurawara dawn is-snin kollha u kelli nitlaq.Imma l-verità hi li ma riditnix iktar kif sirnanafu li jien marid sew u hi ma tridxresponsabiltà. Ma nafx fejn naqbad immurnoqg˙od, lanqas ir-razzett ma nista’ mmurg˙ax Ωgur ma j˙allunix ˙utek. Naf kemmg˙amiltilkom deni u Ωgur ma nbdiltx issa fl-a˙˙ar ta’ ˙ajti imma ma kellix fuq min induriΩjed!” qalilha b’g˙ajnejh miksurin.

“Pa, il-lejla orqod hawn u ‘l ˙uting˙idilhom jien. Óadd ma keççiek minnhawn iΩda inti tlaqt minn jeddek u minnjeddek er©ajt ©ejt” qaltlu Lorna.

G˙all-ewwel o˙tha ˙aditha ftit kontratag˙˙a li re©g˙et aççettatu iΩda mbag˙adiddeçidiet li ma tinda˙lilhiex la darba hi uΩew©ha kienu sejrin joqog˙du f’dar ©dida.Óutha s-subien ma qablu xejn mag˙˙aimma ma waqqfuhiex milli tg˙inu, l-iktarmeta qaltilhom li kien marid sew.

Ma damx wisq ˙aj missierhom g˙aliex fiftit xhur il-marda li kellu belg˙atu. Miet l-isptar, mu©ug˙, wara ©img˙a agunija.Uliedu kollha kienu hemm ˙dejn soddtu, l-iktar g˙aliex sfurzathom o˙thom Lorna biexjibqg˙u sal-a˙˙ar mieg˙u b˙al ma baqg˙uma’ ommhom. Dik ‘l omm li rabbiet uliedtal-azzar, ˙adet l-akbar premju meta uliedhatg˙allmu ja˙fru u jinsew l-g˙aw© lig˙addew minnu. L-im˙abba u t-tjubija ta’omm kienet kapaçi ter©a’ tg˙aqqad il-familja tag˙ha... imqar wara mewtha! Fil-˙ajja hekk - dak li tiΩra’, ta˙sad!

J. Grima

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 7

Kont fit-tieni sena tat-ta˙ri© tieg˙ib˙ala infermiera ©ewwa l-isptar tat-tfalmeta n©bidt lejn Jimmy. Kellu g˙ajnejhkulur is-sema f’qamar kwinta. Xag˙arunnukklat kien jinΩel fuq ˙addejh ˙omornar. Kien qisu xi kerubin minn dawk litara fuq it-twieqi ta’ l-istained glass©ewwa xi katidral. IΩda kellu bikja ta’tarbija mbeΩΩa’, tarbija ltima kif verukien.

Jimmy kien f’post g˙alih wa˙dumin˙abba li kellu l-˙oΩba u ankipnewmomja. G˙al ˙afna ˙in kienikollhom iΩommuh ©ewwa tinda bl-ossi©nu. Meta ma kienx ikun rieqed kienjibki biex jo˙or©uh. Imma, meta kontnid˙ol jien, kien jiskot g˙ax kien jaf lijien in˙addnu mieg˙i, noqg˙odinbennu u nkantalu. Kellu biss ˙mistax-ilxahar u l-unika dar li kien jaf kienet l-

orfanatrofju. Naf li hemmhekk kienujie˙du ˙siebu, imma l-ebda post maseta’ jkun a˙jar mill-im˙abba ta’ l-omm. Filwaqt li bdejt inkantalu bdejtno˙lom. “Jimmy, inwieg˙dek li kifnispiçça l-kors ta’ infermiera nie˙u˙siebek jien flok ommok. Inti tkun l-an©lu speçjali tieg˙i.”

F’mo˙˙i bdejt nag˙mel pjanijiet ta’Ωwie© u, r-ra©el li niΩΩewwe© kellu jkuni˙obb dil-©miel ta’ tarbija daqs kemmkont in˙obbha jien. F’daqqa wa˙datbexxaq il-bieb u s-supervisor tieg˙iqaltli, “Sinjorina, lestejt mix-xog˙ol? “

“KwaΩi lesta.”“Sar il-˙in biex tieqaf mix-xog˙ol.

Po©©i lit-tarbija f’postha. Mur iççekkjalill-pazjenti l-o˙ra u mbag˙ad mur g˙inlin-nurse l-o˙ra. G˙andu jkun illumkellha pazjent Ωejjed.” G˙alqet il-biebqabel ma rrispondejtha. Suzie Nelsonma kellhiex pazjent Ωejjed. Jien kelli.Suzie, in-nurse l-o˙ra ˙abiba tieg˙i,kellha tkun l-infermiera ta’ Jimmy,imma jien kont tlabt biex iΩiduhuli mal-lista tieg˙i. Peress li kont se no˙ro© bil-vaganzi g˙al tlett ijiem xtaqt inqatta’˙in itwal mieg˙u.

Bdejt nitlajja apposta; dliktlu saqajhΩg˙ar u rqaq, lag˙abt noli mieg˙u,

8

bdejt inda˙˙ku g˙alkemm kellu n-nifsmg˙a©©el. Dak inhar kien a˙jar mis-soltu, beda jilg˙ab aktar u jΩommlijdejja sodi. Dan kien sinjal ta’ progress.

Smajt ta˙bita fuq it-tieqa tas-sala.Kienet Miss Jane, in-nurse ta’ fuqna.

Malajr malajr lil Jimmy tajtu l-ors lijsaffar u sellimtlu billi g˙oroktlu daharu.G˙ajnejh ing˙alqu bil-mod, dawwartlut-tinda tal-ossi©nu madwar il-bennienau tlaqt.

Meta wasalt ˙dejn Jane tg˙idxkemm ˙arset lejja waqt li kont qednikteb informazzjoni medika fuq il-cardta’ Jimmy. Fuq kollox din min kienet?bdejt ng˙id bejni u bejn ru˙i. A˙na l-istudenti ma kellna xejn xi ng˙idu fihab˙ala g˙alliema u b˙ala supervisor.Kienet tag˙mel minn kollox biex a˙nankunu b˙alha u nag˙mlu d-dovertag˙na sew.

Imma, g˙alkemm l-isptar kienujg˙idulna biex lit-tfal inΩommuhom,nilag˙bu mag˙hom, naqrawlhom unkellmuhom, lilha qatt ma rajnihatfissed tarbija jew taqra lil xi tfal.Sakemm kien isir il-˙in biex immorru d-dar l-uniformi roΩa tag˙na dejjemkienet tkun imkemmxa u mxarrba. Dikta’ Miss Jane kienet tibqa’ llamtata unadifa kif kienet tkun filg˙odu. Jiendejjem bin-nokkli ˙er©in minn ta˙t il-kappell, imma l-ebda xag˙ara makienet ta˙rab minn ta˙t il- kappelltag˙ha. Tant kienet infermiera eΩatta ukapaçi. G˙aliex kienet ta˙bi qalbha?

Tlaqt mill-kamra ta’ Jimmy u ˙ri©t

mix-xog˙ol ippreparata li nie˙uvaganza tajba. Imma, fl-istess ˙in,kelli ©enn biex ner©a lura ˙dejn Jimmytieg˙i li issa kien kwaΩi fieq g˙alkollox.

Xtrajt ˙afna ©ugarelli Ωg˙ar “g˙aΩ-Ω©˙ir tieg˙i”. Kulma kellu kienu dawkli kienu jag˙tu lit-tfal ta’ l-istituti udawn konna narmuhom wara. Qabelma jmur lura l-orfanatrofju kien ikollnana˙arqu kollox biex ma nxerrduxmard.

Il-vaganza spiççat u mort ni©rilura x-xog˙ol ˙alli nara lil Jimmy. Il-benniena tieg˙u kienet nadifa u vojta.

“Fejn ˙adtuh lil Jimmy?” staqsejtlill-infermiera ta’ bil-lejl.

“Dak miet nhar is-Sibt li g˙adda.Ma kontx taf?” qaltli b˙al li kieku ma©ara xejn. Ksa˙t u ntfajt fuq si©©uwaqt li g˙afast il-basket mimli©ugarelli li kont ©ibt. “Jiddispjaçini.Kien tifel speçjali. Nhar is-Sibt kellnalejl veru ikrah.”

Óadd ma seta’ jikkunslani u ©rejtg˙all-kamra tal-infermiera ˙alli nkunnista nibki bikja. “Sinjorina!” Kien il-le˙en Ωorr tas-Sinjorina Stickleby. “Saril-˙in biex tibda x-xog˙ol. Ixxottag˙ajnejk u ibda a˙dem. Isa, jekkjog˙©bok.” Id-dwejjaq li kellimin˙abba Jimmy ferrajthom kollhab˙al Ωejt jag˙li fuq din il-mara blademm.

Bdejt ng˙ajjat, “Kif tista’ tkundaqshekk bla qalb? Mhux biΩΩejjed li˙ajjet Jimmy n˙asdet, lanqas biss

kellu omm biex tkun ˙dejh u tibkihmeta miet. U int? T˙oss g˙alih jewg˙al xi ˙ajja o˙ra tat-tfal? Le! Mo˙˙okbiss, ‘Sinjorina, mur a˙dem qisu ma©ara xejn.’ Imma ©ara. Jien in˙oss! Lildak it-tifel kont in˙obbu!”

Id-dmug˙ beda jgelgel ma’ l-uniformi.

Miss Jane resqet lejja, newlitlimaktur u missitli spallti. Id-dmug˙kien qed irattab l-uniformi wieqfatag˙ha.

“Sinjorina ...,” qaltli b’le˙enmiksur. “Fil-professjoni tag˙na hemm˙afna b˙al Jimmy. Jekk ma noqog˙duxattenti naqsmu qalbna. Int u jieng˙andna qalbna Ωg˙ira. Inbatu biexinkomplu. Óa©a wa˙da ng˙idlek,g˙andna nag˙tu importanza ndaqs lilkull tifel u tifla. Jekk nippreferu tifelwie˙ed nitfarrku u ma nkunuxinfermiera tajba.”

Ixxottat wiççha. “Tajjeb tkun taf liJimmy ma mietx wa˙du. Kien f’idejjameta ©iet il-mewt g˙alih. Ommu masetg˙etx tkun ˙dejh... allura qag˙adtjien!”

Qag˙dna ftit ˙in flimkien, qalbΩg˙ira matura biΩ-Ωmien ta’ l-g˙alliema u qalb Ωg˙ira ©dida ta’studenta, jibku flimkien.

Imbag˙ad er©ajna lbisna l-wiççfrisk ta’ infermiera u morna nkomplun˙obbu u ng˙inu lit-tfal kollha li kellnanie˙du ˙sieb.

Joyce Mueller

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 9

Ta˙t qxur ta’ stramberija jew kburija,t’ebusija jew mist˙ija,ta’ kruha jew sbu˙ija,

ta’ çajt jew serjetà,u ta˙t kull varjetà,

issib persuni li lkoll komunimixtiqin li jkunu ma˙bubin.

Mela t˙arisx lejn il-qxurimma lejn dak li hu mistur.

10

Spiss noqg˙od niftakar u ng˙odd il-©ranet li qattajt f’dan il-kamp tar-refu©jati. Illum qag˙dt na˙seb fuq il-futur tieg˙i imma m’hemm xejn çarquddiem g˙ajnejja. Kollox hu mda˙˙anu mçajpar; ba˙˙ u wa˙x. M’g˙andimkien iktar fejn immur jew xi çans ling˙ix fejn nixtieq. Meta kont f’arttwelidi kelli tama s˙i˙a g˙al ˙ajti: kelli l-ambizzjoni li nirnexxi sew f’˙ajti. Kontin˙obb u nittama iΩda t-tama issa ©ietipparalizzata. A˙jar ma noqg˙odxna˙seb fuq ˙ajti u dak li se ji©ri minnig˙ax niddispra. In˙oss li xi ˙add g˙afas

il-buttuna biex ˙ajti tieqaf mill-mixjanormali tag˙ha u sakemm xi ˙addjo©g˙bu jer©a’ jag˙fasha lura, kolloxjibqa’ mwa˙˙al filwaqt li Ω-Ωmien jibqa’g˙addej.

Mhux biss tlift il-kultura, id-drawwiet, arti u ˙wej©i kollha imma tliftukoll id-dinjità ta’ bniedem, il-kunfidenza u t-tama. F’dawn l-a˙˙artmien snin li ili refu©jat, qatt ma qlajtxejn, qatt ma stajt nippjana. Dejjemnittallab u nistenna li jasal l-g˙ada.G˙addew ˙afna snin - snin ta’ dulur,dmug˙ u qtig˙ il-qalb. Tlabt lil Alla

jfittex je˙lisna minn dal-martirju. Xikultant ng˙id li Alla ma jimxix ©ust ma’kul˙add g˙ax waqt li xi w˙ud jintilfufid-deΩert, o˙rajn jg˙ixu l-aktar ˙ajjasinjura. Spiss nistaqsi, ‘Fejn hu Alla?Fejn se nispiççaw? Nista’ xi darba narad-dawl tat-tama?’ IΩda dejjem nibqa’bla risposta.

Qed ng˙ix f’kamp, bla dar, u jkollinag˙laq widnejja g˙all-pre©udizzji.M’g˙adni nafda lil ˙add. Kul˙add jaraniΩejjed u ta’ piΩ. In˙ossni ©a kkastigat fl-infern g˙ax hekk qisu hawn. Tridti©©ieled il-˙in kollu. Jekk ma ti©©ilidxtieqaf tg˙ix. G˙ax jekk tkun ˙anintispiçça tapit ta˙t saqajn kul˙add:jisirquk u jittraduk. Trid tkun iebes daqsiΩ-Ωonqor biex jirnexxilek tkompli tg˙ix.

Rifu©jat SudaniΩ fl-Etijopja

Waqt dan iΩ-Ωmien kollu b˙ala refu©jat tg˙allimt ng˙ix bit-tolleranza. Hi l-li©i tad-deheb biex tibqa’ f’sensik u tkompli tg˙ixf’dawn iç-çirkustanzi. Min˙abba f’hekk g˙adni ˙aj. Niftakar˙afna minn s˙abi li mietu jew sparixxew fid-deΩert g˙axiddeçidew li jitilqu g˙al g˙onq it-triq.

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 11

Mill-ewwel laqtitu u metaEdward mar lura fil-belt fejn kienqed jistudja, weg˙idu lil xulxin lijibqg˙u jiktbu lil xulxin.

Damu xhur s˙a˙ jiktbu ittri twalmimlija a˙barijiet fuq ˙ajjithom ufuq il-˙olm tag˙hom. Imbag˙ad,Edward sparixxa minn ˙ajjithamalajr daqs kemm kien da˙al fiha.Ma baqg˙etx tirçievi ittri minng˙andu u bil-mod il-mod bdiettaççetta li kien spiççalu l-interessfiha. Edward ma setax jifhemg˙aliex Marcelle ma baqg˙etxtiktiblu u hu, wkoll, aççetta l-fatt li l-mara li kien sar i˙obb ma baqg˙etxt˙obbu.

Wara ˙afna snin, MarcelleΩΩew©et lil Robert, ra©el sabi˙ li kieng˙axar snin akbar minnha, ukellhom tliet subien. Il-mara ta’˙uha kienet dejjem tag˙tiha l-a˙barijiet ta’ Edward. Snin wara liΩΩew©et Marcelle, Edward ukolliΩΩewwe© u hu wkoll kellu tlett itfal.

Darba marret iΩΩur lil ˙uha u l-mara tieg˙u. Óuha qalilha, “Semmorru g˙at-tie© tat-tifla ta’Edward. Trid ti©i mag˙na?”Marcelle mill-ewwel qalet iva utelqet mag˙hom.

Fil-karozza bdiet tikkonfondi x’setg˙id lil dan ir-ra©el li kienet ilha matarah tletin sena. Tg˙id jiftakarhoml-ittri tag˙hom? Tg˙id ikollu çansikellimha? Tg˙id ikun irid, fuqkollox?

Wara ftit li da˙lu Edward lema˙lil Marcelle fuq in-na˙a l-o˙ra tas-sala. Resaq bil-mod lejha. QalbMarcelle tg˙idx kemm bdiett˙abbat meta sellmu u ˙adu b’idejnxulxin. Po©©ew bilqeg˙da fuqmejda twila u bdew jitkellmu. Tantbdiet t˙abbat qalb Marcelle li bdiettibΩa’ li Edward se jismag˙ha.Edward, bid-dmug˙ f’g˙ajnejh,beda jkellimha fuq it-tie© u anki fuqil-familji tag˙hom it-tnejn. Però, l-ittri baqg˙u ma semmewhomx u,

wara ftit minuti, Edward mar ikomplid-dover tieg˙u ta’ missier l-g˙arusa.

Marcelle re©g˙et lura d-dar.Baqg˙et tag˙ti lezzjonijiet tal-pjanu,ta˙dem ma’ a©enzija tar-riklami u,b˙al dejjem, tag˙mel mill-a˙jar fiç-çirkustanzi tal-˙ajja tag˙ha. Il-memorja tal-laqg˙a qasira tag˙hama’ Edward warrbitha ma’ o˙rajn likellha tieg˙u.

G˙axar snin wara mietet il-marata’ Edward u Marcelle bag˙titlukartolina tal-kondoljanzi. Sentejnwara, imbag˙ad, miet ir-ra©el ta’Marcelle u Edward bag˙tilha ittra.Minn hawn baqg˙u jikkorispondu.

Edward kien jikteb ta’ spiss uMarcelle kienet tkun qed tistennihoml-ittri tieg˙u. Hi u sejra g˙ax-xog˙ol,kienet tieqaf il-Posta, ti©bor l-ittri utoqg˙od taqrahom sakemm jinbidlut-Traffic Lights. Sakemm tasal ix-xog˙ol, nofs sieg˙a wara, kienet tkunqrat l-ittri u kienet tibda l-©urnatakuntenta. Bil-mod il-mod, Edwardbeda juri l-im˙abba lill-’g˙aΩiΩaMarcelle tieg˙u’ u sar ftehim biex ji©ijqatta’ l-vaganzi fil-belt fejn kienettoqg˙od.

Marcelle kienet eçitata ˙afnamin˙abba din iΩ-Ωjara. Wara kollox,˙lief g˙al dik il-laqg˙a qasira tat-tie©,

Marcelle kellha dsatax-il sena meta ltaqg˙et ma’ Edward, ©uvni twil ugustuΩ, fis-Sajf tal-1928. Kien ©ie lura minn fejn kien qed jistudja biexjara lil o˙tu li kienet g˙arusa lil ˙u Marcelle. G˙alkemm Edward kienjoqg˙od ma’ xi ˙bieb u g˙adda ftit ©ranet biss hemm kellu ΩmienbiΩΩejjed biex isir jaf lil dik it-tfajla fuq tag˙ha, b’xag˙arha iswed.

12

ma kienu qattg˙u l-ebda Ωmienflimkien matul dawn l-a˙˙ar erbg˙insena. Kienu ilhom jiktbu lil xuxling˙al sitt xhur, u Edward kien ©ej g˙al©imag˙tejn.

Kienet ©urnata s˙una ta’ Ìunjumeta Marcelle marret tilqa’ lilEdward. Din id-darba, hekk kiflema˙ lil Marcelle, mar ji©ri fuqha u˙addanha mieg˙u bil-qalb. Sakemmwaslu l-bagalji u rikbu fil-karozzakienu kuntenti jitkellmu. Kien bidufaçli.

Huma u sejrin bil-karozza lejn il-

lukanda ta’ Edward, ˙are© kaxxa tal-bellus mill-but u po©©a çurkett ta’ l-g˙erusija f’sebg˙a Marcelle. Lanqassetg˙et tlissen kelma wa˙da. Fl-ittritieg˙u kien ilu jsemmi Ωwie©, immaissa l-affarijiet ©raw g˙al g˙arriedawisq. Jew le? Ma kenitx ilha tistennam˙abbtu dawn is-snin kollha?

Damu ©img˙atejn jiltaqg˙u uEdward, anki mill-lukanda, kienjiktbilha l-ittri. It-t˙assib ta’ Marcellekollu spiçça bil-mod il-mod bl-im˙abba kontinwa ta’ Edward u bil-g˙ajnuna tal-familja u tal-˙bieb. Fl-

a˙˙ar wasal il-jum meta Marcelle,liebsa libsa twila roΩa, da˙let il-knisjamat-tifel il-kbir tag˙ha biextiΩΩewwe©. Hi u Edward fl-a˙˙arwettqu ˙olma li qatt ma kienetmietet!

U dawk l-ittri li kienu waqfu˙esrem fis-snin l-img˙oddija? Ìara liomm Edward kienet tqatta’ l-ittri ta’Marcelle g˙ax ma riditx titlef lit-tifeliΩ-Ωg˙ir tag˙ha. Tlieta u erbg˙insena wara Marcelle xorta sabitu.

Elinor Hall

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 13

Issa sabet ru˙ha tistenna fil-queue ta’l-erwie˙ biex tidher quddiem l-Im˙allefDivin li “bilqieg˙da fuq it-tron glorjuΩ

Kienet g˙exet ˙ajja sempliçi umo˙bija. Qatt ma kienetdehret fuq it-television. Qattma kienu intervistawha. KienetiΩΩew©et Ωg˙ira u ˙ajjithakollha qattg˙atha tie˙u ˙siebil-familja u d-dar. Ta’ 81 senakien g˙alqilha ç-çens.

tiftakar f’xi episodju f’˙ajjitha fejn kienetg˙enet b’xi mod lil xi ˙add, immaminkejja l-isforzi kollha tag˙ha ma ©iehaxejn f’mo˙˙ha. Ippruvat tiΩgiçça mill-queue biex ta’ l-anqas ikollha ftit çansta˙seb naqra o˙ra, imma l-an©li li kienuqed iΩommu l-ordni fil-Qorti tas-Sema,ma ˙allewhiex. Issa kien kwaΩi jmiss lilhau l-mara bdiet titrieg˙ed bil-biΩa’.F’qalbha bdiet tg˙id: “Issa g˙axxaqtha!Ûgur li ˙a jitkaΩa bija u jitfag˙ni l-inferntal-˙ajja miΩera u inutli li g˙ixt!

Issa ma kien fadal ˙add bejn il-marau l-Im˙allef. Sabet ru˙ha wiçç imb’wiççmieg˙u u l-Mulej, l-Im˙allef Ìust, qalilhabi tbissima fuq fommu: “Inti g˙addejtli l-qomos. Inti biddiltli n-nappies. Inti morttixtrili. Ta’ dan kollu u tal-˙afna affarijiet‘miΩeri u inutli’ li g˙amilt mal-persuni ta’madwarek, ejja gawdi l-hena tal-Óajja ta’Dejjem.”

Nistg˙u nqattg˙u ˙ajjitna nag˙mluopri kbar u ta’ l-g˙a©eb li j©eg˙lu lin-niesta’ madwarna jitkellmu fuqna. Imma jekkdawn l-opri nag˙mluhom biss biexnidhru, inkunu tassew qed na˙lu˙ajjitna. Minn na˙a l-o˙ra, nistg˙unqattg˙u ˙ajjitna nag˙mlu l-iktaraffarijiet umli u sempliçi imma jekknag˙mluhom b’im˙abba u g˙all-akbarglorja ta’ Alla, allura l-premju li nkunu˙aqqna meta nidhru quddiem l-Im˙allefÌust ikun tassew kbir!

tieg˙u”,kien qed jifred

it-tajbin mill-˙Ωiena, “b˙alma r-

rag˙aj jifred in-nag˙a©mill-mog˙oΩ”. Il-folla kienet

enormi imma bil-mod il-mod,bdiet tisma’ dejjem iktar b’mod çar

il-vuçi ta’ l-Im˙allef li kien qed jaqta’ s-sentenza. Hekk per eΩempju semg˙etujg˙id lil wie˙ed: “Inti waqaft tg˙innimeta we©©ajt f’dak l-inçident tat-traffikuu ˙adtni l-isptar. Id˙ol fis-Saltna tieg˙i.”Lill-o˙ra qalilha: “Inti sliftni l-flusming˙ajr img˙ax meta metitli l-mara ukont ninsab fil-bΩonn. Id˙ol fis-Saltnatieg˙i biex tirçievi l-premju tal-˙ajja ta’dejjem.” Lit-tielet wie˙ed: “Inti mort l-Afrika biex b˙ala tabib tfejjaq ˙afna niesu b’hekk g˙intni nag˙ti lura t-tama lil˙afna persuni. Issa ˙aqqek tg˙ix g˙aldejjem fil-©enna.” U bl-istess mod kellemlil dawk kollha li kienu qabilha fil-kju.

Il-mara, meta semg˙et dawn il-˙wejje©, in˙asdet bil-kbir. Ippruvat

14

Meta ˙adna lura ir-riΩultat tal-kitba liktibna, sibt li l-g˙alliema tatni marka˙aΩina ˙afna. Qaltli li ma kontx realistikau li kont ktibt ˙olma g˙aliex mara masetg˙et qatt til˙aq pilota fi Ωminijiet b˙aldawk fejn in-nisa kellhom xorti jitg˙allmuftit skola qabel ma jiΩΩew©u.

Qtajt qalbi li nil˙aq pilota tal-ajruplani g˙aliex maΩ-Ωmien in-nies iktarqatg˙uli qalbi li stajt xi darba nil˙aq l-iskop tieg˙i. Missieri ried iΩommni l-iskola b˙alma Ωamm lil ˙uti s-subien uwasalt biex ©ibt xi eΩamijiet tajbin ˙afna.Fl-a˙˙ar sena tal-iskola, kelli g˙alliema liqatt ma rajt jew iltqajt mag˙ha qabel.Kienet mara b’le˙enha Ωorr, iebsa fikliemha meta konna n©ibu ru˙na ˙aΩinjew infallu xi eΩami.

Darba riditna niktbu dak li xtaqnansiru fi Ωmien g˙axar snin. Mo˙˙i re©a’mar g˙al dik l-g˙alliema li qaltli li marama tista’ qatt til˙aq fejn jil˙aq ra©el,allura jien er©ajt warrabt il-˙olma li minndejjem kelli u bdejt na˙seb liema xog˙ol

stajt nag˙mel fi Ωmien g˙axar snin. Insirg˙alliema! Le, ma kellix biΩΩejjedpaçenΩja! Insir assistenta tal-ajru! Le makontx biΩΩejjed ˙elwa u pulita! Immurna˙dem f’xi restorant, inservi fuq l-imwejjed jew innaddaf wara l-kok! Dan l-unika xog˙ol li stajt nag˙mel, li ˙afnanisa kienu jispiççaw jag˙mlu qabel majiΩΩeww©u u jag˙mlu g˙omorhomirabbu t-tfal u jservu lil Ωwie©hom.

Xi ©img˙a wara, Ms Lara talbitnaner©g˙u niktbu xi ˙a©a o˙ra, dejjembiex nipprattikaw il-lingwa ingliΩa ustaqsietna x’ridna nag˙mlu kieku kellnaflus u possibiltajiet li rridu. Ktibt dak lidejjem xtaqt, li nistudja u nsir pilota tal-ajru ˙alli nara lil missieri iktar kuntentbija. Bil-flus li naqla’, nixtri ˙afna rigalilit-tfal ta’ ˙uti, inwaqqaf lil ommi mix-xog˙ol u nixtri karozza lil missieri.

Kul˙add mar tajjeb dak in-nhar fix-xog˙ol li tatna tant li rajniha g˙all-ewweldarba titbissem u tifir˙ilna. “Dak li tixtieqtag˙mlu u dak li ser tag˙mlu kif titilqu

minn din l-iskola bl-eΩamijiet iridu jkunu l-istess inkella jiddispja`ikhom g˙alg˙omorkom! Intix twil jew qasir, marajew ra©el, o˙xon jew irqiq, sinjur jew fqir,kollha g˙andna dritt no˙olmu u naqdfug˙al dak li rridu li jsir realtà. Minjaqtg˙alna qalbna jag˙mel hekk g˙aliexikun qata’ qalbu hu qabilna. Ix-xewqat ul-˙olm tag˙kom intom tridu taqdfu biextakkwistawhom g˙ax ˙add mhu ˙ajag˙mlilkom xog˙olkom!”.

Kliem Ms Lara g˙adu jidwi f’mo˙˙i,anki issa li l˙aqt co-pilota, u wasalt biexnibda ntir wa˙di. IΩ-Ωminijiet inbidlu, il-mara irnexxielha temançipa ru˙ha u bedajkollna opportunitajiet kwaΩi daqs l-ir©iel.Il˙aqt xtrajt dar ©dida, fejn qed ng˙ix fihama’ Ωew©i Manuel u ma’ missieri li issaxja˙ u niΩel ˙afna wara l-mewt t’ommi.G˙andi lil missieri u lil Ωew©i jinkura©©uni˙afna u b’hekk iktar tg˙allimt ma naqtaxqalbi biex nakkwista dak li nistinka g˙alih.G˙aΩilt li nkun ˙ielsa f’g˙emili b˙alma jien˙ielsa f’mo˙˙i.

Kelli xi tmien snin meta l-g˙alliema qabbditna niktbux’nixtiequ nsiru jew nag˙mlu la nikbru. Missieri kien

ja˙dem ma’ kumpanija tal-ajru, jnaddaf l-ajruplani. Makellux xi xog˙ol stmat jew li kien jaqla’ paga tajba fermimma kien kburi b’xog˙olu u j˙obb jag˙milha man-nies.Allura, jien ta’ tifla kburija b’missieri, ridt insir b˙alu la

nikber. Ktibt li l-ewwel xtaqt nitla’ fuq l-ajruplani u nie˙u˙sieb l-indafa imbag˙ad nistudja u nil˙aq pilota.

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 15

In˙ossni mxennaq g˙al-libertà©bajt mill-formalità©bajt mis-serjetà,©bajt mill-kompettitività,©bajt mill-università,©bajt mis-soçjetà,u minn kull entitàli tne˙˙i l-varjetà,to˙noq l-ispontanjetàu toqtol is-sempliçità.

Irrid naqta’ dan l-irbitli jpo©©ik fuq triq tal-˙adidmimlija sadidli tie˙dok fejn trid.Jien irrid triq tal-˙axixjew ©wina˙ tar-rixbiex intir bla irbitu mmur fejn irrid.

L-ispirtu ©a ˙afna me˙lusimma l-bqija n˙ossni fellus

©o bajda marsus.Irrid nifqag˙haimma g˙adni bla sa˙˙a.

Nixtieq insib is-sorsli j©ib dar-rimors.Na˙seb li l-bidu ta’ danhu li l-bniedem xewqanli jkun dejjem sovranu jsib is-ser˙anu g˙alhekk bena ˙afna ˙itan

biex i˙ossu setg˙an.Imma biex jil˙aq l-g˙anu jg˙ix fer˙anirid iwaqqa’ l-˙itanu ma jibqax beΩanu jg˙ix liberat u rpuΩatfl-idejn t’Alla esa©eratfl-im˙abba li ma tispiçça qatt.

Colombo

16 RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006

Miet waqt li kien qed jitlob maΩ-Ωg˙aΩag˙, b˙al kull filg˙axija, fil-kappellatar-Rikonçiljazzjoni. Hu li kien qatta’ ˙ajtu jixhed il-ma˙fra, l-g˙aqda u l-paçi, ©ie maqtul f’Awwissu li g˙adda b’daqqa ta’ sikkina. Kienet mara litilfet mo˙˙ha. Kienet ilha ffissata fuqu g˙al bosta snin. Riedet dejjem tkellmu,tarah, tkun ˙dejh. G˙al xi ra©uni, jum minnhom, ma fel˙itx aktar u ˙ebbetg˙alih b’sikkina waqt it-talb.

Frère Roger, li g˙alaq 90 sena fit-12 ta’ Mejju li g˙adda, kien u g˙adusimbolu qawwi g˙all-Insara mxerrdin mad-dinja kollha. Mudell g˙al afna,dan ir-ra©el qatta’ ajtu jitlob u ja˙dem bla heda g˙all-g˙aqda bejn l-Insarakollha - figura kariΩmatika u profetika fi Ωmenijietna, dawk ta’ wara l-Konçilju,li g˙al Knisja kienu kkumplikati u diffiçli. Il-bijografija ta’ Frère Roger iddurkollha madwar isem u post - Taizé - “Rebbieg˙a g˙al Knisja”, kif iddeskrivihaPapa Ìwanni XXIII. F’din il-komunità Roger fittex u sab toroq ©odda biexifejjaq il-feriti li sekli ta’ firda u mibeg˙da allew fil-qlub ta’ l-Insara differenti.U dan kollu biex l-g˙aqda bejn l-Insara jkun sinjal ta’ tama g˙all-umanitàkollha, hija stess mu©ug˙a u mtaqqla bil-firdiet u l-©lied ta’ bejnietna. FrèreRoger ma kienx bniedem politiku, ma kien isegwi l-ebda ideolo©ija. Kellu lilAlla. U minkejja l-istatura çkejkna tieg˙u, kellu karattru sod u ta’ l-azzartipika ta’ min jemmen tassew, ta’ min jafda fiH u fiH biss.

L-istorja tal-komunita’ ta’ Taizé tista’ tg˙id li kellha bidu fil-21 t’Awwissuta’ l-1940, meta Roger, pastor protestant ta’ 25 sena, ˙alla art twelidu, l-Isvizzera, u g˙ex fil-villa©© ta’ Taizé (Franza), fejn iddeçieda li jwettaq il-˙olma tieg˙u. Marid bit-tuberkuloΩi, Roger ˙ass f’qalbu s-sej˙a li jkun il-fundatur ta’ komunità fejn il-karatteristiçi prinçipali jkunu dawk tas-sempliçità,tal-ma˙fra u rikonçiljazzjoni. Mhux biss. Tajjeb li niftakkru li l-Ewropa ta’dak iΩ-Ωmien kienet qed tg˙ix il-˙ruxija tat-Tieni Gwerra Dinjija u Roger riedjinkarna dan l-ideal tieg˙u fis-sitwazzjoni konkreta ta’ Ωmienu u g˙aldaqstantbeda jilqa’ ir-rifu©jati tal-gwerra, inluΩi l-Lhud li kienu qed ja˙arbu mill-˙ruxija tan-Nazzisti li kienu okkupaw it-territorju FrançiΩ. Sfortunatament,din il-˙idma “klandestina” ©iet skoperta mill-awtoritajiet ÌermaniΩi u FrèreRoger ©ie mkeççi mill-pajjiΩ. Sentejn wara, Roger, li kif g˙idna qabel, matantx kien jaqta’ qalbu malajr, re©a’ f’Taizé. Din id-darba ma kienx wa˙du.

Mieg˙u kellu xi ˙bieb, li ftit wara saru “˙utu” fil-komunità li kienet qedtitwieled. Matul is-snin, ing˙aqdu f’din il-komunita’ g˙ad dejjem ikbar ta’persuni li xtaqu jing˙ataw b’mod totali lil Alla u li kellhom g˙al qalbhom l-istil sempliçi u mi©bur ta’ din il-komunità ekumenika. Fl-ewwel snin, il-membrita’ Taizé kienu kollha protestanti imma biΩ-Ωmien Ωg˙aΩag˙ kattoliçi wkollsaru parti minn din il-familja li llum hija mag˙mula minn persuni ta’ 25 pajjiΩdifferenti. Komunitajiet iΩg˙ar minn dik ta’ Taize jinsabu ukoll fl-Asja, fl-Afrikau fl-Amerka.

Mill-bidu nett, l-attenzjoni ta’ Roger kienet indirizzata prinçipalment lejniΩ-Ωg˙aΩag˙. U b˙alma ji©ri dejjem, iΩ-Ωg˙aΩag˙ wie©bu b’entuΩjaΩmu kbirg˙al fiduçja li kien iqieg˙ed fihom Frère Roger. Kull sena, eluf ta’ Ωg˙aΩag˙mid-dinja kollha li qed ifittxu lilhom infushom, lil Alla jew sempliçement ftitpaçi, jiddeçiedu li jqattg˙u ©img˙a f’din l-oasi ta’ skiet u ©abra. Huwasinjifikattiv, il-fatt li l-mewt ta’ Frère Roger, se˙˙et matul il-©ranet tal-JumDinji taΩ-Ûg˙aΩag˙ u f’Kolonja l-isem tal-fundatur ta’ Taizé kien g˙alhekk fuqil-fomm u fil-qalb ta’ kul˙add. G˙al darb’o˙ra, Roger irnexxilu ji©bed l-attenzjoni tal-miljun Ωag˙Ωug˙/a li n©abru g˙al din il-laqg˙a mal-Papa.

Tajjeb li nag˙lqu billi ner©g˙u lura g˙al dik li kienet l-ikbar preokkupazzjonita’ Frère Roger matul ˙ajtu: l-g˙aqda viΩibbli ta’ l-Insara kollha. Roger kienfehem li l-firda bejn id-dixxipli ta’ Kristu hija ta’ skandlu kbir f’dinja li g˙andhabΩonn xhieda qawwija ta’ g˙aqda u paçi. Il-kliem li jilqa’ lil dawk kollha lijmorru Taizé nistg˙u nqisuh g˙alhekk b˙ala t-testment li alliena dan il-profetata’ Ωmienna:

“Intom li tinsabu hawnhekk: Irrikonçiljaw ru˙kom! Kattoliçi, Protestanti,Ortodossi, Ωg˙aΩag˙ u anzjani, bojod u suwed.”

17

Brother Roger Schutz,fundatur tal-Komunità

ta’ Taize’

Intenzzjoniet Jannar 2006Ìenerali: L-g˙aqda ta l-insara: Biex il-˙idma g˙all-g˙aqda s˙i˙a ta’ l-Insarabejniethom issa˙˙a˙ ir-rikonçiljazzjoni u l-paçi bejn il-_nus kollha tad-dinja.

Missjunarja: L-immigranti: Biex l-insara jitg˙allmu jilqg˙u l-immigranti b’rispett um˙abba, waqt li jag˙rfu li kull persuna hija xbieha ta’ Alla.

Isqfijiet: Sabiex l-insara ta’ pajjiΩna jg˙arfu a˙jar il-valur tal-Mag˙mudija, is-sagrament li jag˙mel lil dawk kollha li jirçievuh a˙wa fi Kristu u membri tal-ÌisemMistiku tieg˙u.

Wa˙da mara ta’ xi erbg˙in sena taha attakk tal-qalb u ˙aduha ti©ri lejn l-isptar. Il-biçça kienetgravi. Tobba, nurses, mediçini. Kellhom jag˙mlulhaoperazzjoni malajr biex isalvawha. Óin minnhomqalbha waqfet u sabet ru˙ha quddiem il-Mulej.

Malli rat lil Alla quddiem wiççha qaltlu:‘G˙alaqli Ω-Ωmien, hux hekk!’

‘Le...’, we©ibha Alla, b’nofs tbissima. ‘G˙adfadallek tlieta u erbg˙in sena, xahrejn u tmintijiem x’tg˙ix’.

Il-mara re©g˙et stejqret u sabet ru˙ha mill-©did fuq is-sodda ta’ l-isptar. Kul˙add skanta kifbaqg˙et ˙ajja.

Kollha fer˙ana li g˙andha dawk is-snin kollhata’ ˙ajja garantiti minn Alla nnifsu, il-maraddeçidiet li tgawdihom kemm tifla˙. Malli ˙ar©etmill-isptar marret dritt g˙and speçjalisti tas-sbu˙ija. G˙amlet kull ma setg˙et biex tkun marasabi˙a. Mhux biss bidlet il-kulur ta’ xag˙rha, immasa˙ansitra g˙amlet operazzjonijiet biex tiddrittamne˙irha, tne˙˙i xi tikmix li kien beda jidherf’wiççha u anke ne˙˙iet xi Ωew© tbajja ˙addejha likienu jdejquha. Fi ftit kliem riedet tkun lesta biextapprofitta kemm tifla˙ mis-snin ˙ajja li kienbaqag˙lha.

Imma, hekk kif ˙ar©et mill-klinika tas-sbu˙ija,mehdija kif kienet b’dawn il-˙sibijiet, qasmet it-triq bi ftit fixla u karozza li kienet g˙addejjatajritha u qatlitha. Dlonk re©g˙et sabet ru˙haquddiem Alla.

‘Din x’biçça hi’, qaltlu. ‘Int ma weg˙dtnix lifadalli aktar minn tlieta u erbg˙in sena ˙ajja. Kifma ˙aristnix minn dik il-karozza li baqg˙et die˙lafija?’

Bl-aktar mod sempliçi Alla we©ibha:‘Jiddispjaçini, imma anqas g˙araftek, tant

inbdilt bl-operazzjonijiet li g˙amilt f’wiççek uf’©ismek... Ósibtek xi ˙add ie˙or!’

Kemm a˙na boloh meta ma naççettawx lilnanfusna kif ˙alaqna Alla!

18

Tippruvax tkun xemxg˙ax g˙alkemm kbiraiΩ-Ωmien fix-xejn i©ibha.

Kun qamar tax-xemx li ma tintemmxu tkun id-dijag˙al min ix-xemx mo˙bija.

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 19

Fil-bidu d-dinja kienet fi skiet perfett uf’dalma sfiqa. La kien fiha ˙ajja, la xejn lijiççaqlaq, la ri˙, u lanqas ebda ˙oss biexjikser dik is-sikta. Kienet mitlufa f’raqda,tistenna li jmissuha d-dawl u l-˙ajja. Immahi, l-Ispirtu tax-Xemx, stenba˙ mir-raqdatieg˙u u qag˙ad jissemma’ biex jisma’ t-tpespisa ta’ Bjane’, l-Ispirtu l-Kbir, biex ji©ijΩurha.

Fl-a˙˙ar instemg˙et it-tisfira li qajmetid-dinja. In-nag˙as ta’ Yhi tar f’daqqa. Feta˙g˙ajnejh. Xeg˙el ix-xemx li malajr keççietid-dalma bir-ra©©i tag˙ha. L-Ispirtu tax-Xemx beda jiddi. Id-dalma tal-lejl ta’ blatmiem ˙arbet. Id-dinja sabet ruh˙a tg˙umfid-dija g˙ammiexa.

Yhi ˙awwef ‘l isfel lejn id-dinja biexjibda Ω-Ωjara tieg˙u. Kull fejn ri©lejh stra˙ufuq l-art, l-art bdiet tiΩfen f’estasi ta’ fer˙tnibbet ˙xejjex u si©ar u ward. F’©enn ta’fer˙, Yhi beda ji©ri u jtenni l-©irja minnna˙a g˙all-o˙ra sakemm id-dinja kollhainksiet b’libsa ta’ ˙xejjex.

Meta din l-impriΩa kienet mitmuma, Yhiried jistrie˙. Imma Bjame’ qallu:- “Ix-xog˙oltal-˙olqien g˙adu kif beda! Veru li d-dinjatlibbset bis-sbu˙ija, imma biex til˙aq il-g˙an tag˙ha g˙ad jonqosha Ω-Ωifna tal-˙ajja.’’ G˙alhekk Yhi re©a’ kompla Ω-Ωjaratieg˙u billi mar fil-postijiet mudlama ta’

Ejjew niççelebraw kull barkata’ matul is-sena li g˙addietbla ma ninsew min tahomlna.Óarsitna nsammruha fuq it-triq quddiemnab’ qalbna mimlija m˙abba u jdejna t-tnejn f’idejh.

20

ta˙t wiçç l-art. Hemmhekk ma kienxhemm Ωrierag˙ li jinbtu mar-rifsa ta’ Yhi.Dellijiet suwed biss kien hemm fejn majil˙aqx dawl ix-xemx. Dawk il-postijietkienu jg˙ammru fihom biss l-ispirti˙Ωiena li bdew jg˙ajtu:-’’ Le! Le! Le!’’sakemm l-g˙erien bdew jitrieg˙dujidwu le˙inhom fid-dalma. Imma mal-wasla ta’ Yhi, id-dlamijiet tal-kaverni mabaqg˙ux daqshekk skuri. Bdew jidhrufihom irqajja ta’ dawl ileqq li fihomkont tilma˙ suriet jiΩfnu Ωifna blawaqfien.

L-ispirti l-˙Ωiena bdew jitkarrbu :-“Er©a’ mur orqod. Mur orqod.’’ immadawk ix-xbihat bla ˙ajja kienu ilhomxewqana jistennew il-wasla s˙una ta’Yhi. Yhi sab ru˙u mdawwar b’ge©wi©ijata’ miljuni ta’ insetti jitkaxkru lejn wiççid-dinja biex jibdew ix-xog˙ol u l-log˙ob.

“G˙erien ©ol-muntanji! Wesg˙at blatarf ta’ sil©!’’ lissen minn ta˙t l-ilsienBjame’ u Yhi fil-pront telaq ji©ri lejn l-g˙oljiet ileqqu biex jid˙ol fl-g˙erienin©ulmati bis-sil©, imbag˙ad ˙affefb’©irja lejn l-g˙adajjar iffriΩati. Dik il-leqqa ta’ dawl taf tkun ˙a©a litg˙ammex il-g˙ajn u fl-istess ˙in ˙a©a litmellsek u ta˙jik. Id-dija tax-xemx taftkun tisre© u ta˙raq, imma taf ukolltkun fietla u ssa˙˙an.

Malajr l-istalaktiti bdew iqattru qtarta’ ilma çar. Il-blokki ta’ sil© ta’ l-g˙adajjar telg˙u fil-wiçç u kollhafer˙ana n˙allu f’ilma nadif. Il-mewtinbidlet f’˙ajja. Xbihat imçajpra mjassraf’qieg˙ l-g˙adajjar telg˙u f’wiçç l-ilma u

˙adu sura ta’ ˙ut, ta’ sriep u ta’ rettili. L-ilmijiet fawru l-g˙adajjar. Bdew ˙ier©aminn ©ol-g˙arien igelglu ma’ ©nub il-muntanji biex isaqqu l-pjanti g˙atxana ukomplew triqthom lejn l-ib˙ra fil-bog˙od.

Bjame’ re©a’ qal minn ta˙t l-ilsien:-’’G˙ad fadal aktar g˙erien fil-muntanji’’.Yhi kien pront obdih. Bewwe© lejn l-g˙erien u malajr kien milqug˙ minn follakbira ta’ tjur u annimali bir-rix, bis-suf,bil-pil, jew bil-©ilda lixxa. Kollhan©emg˙u madwaru jiggustaw dik id-dinja ©dida ta’ dawl, ta’ lwien, ta’ ˙oss uta’ çaqliq. Did-darba Bjame’ lissen:-“Óa©a tajba nara did-dinja tieg˙i mimlijabil-˙ajja!” Yhi ˙adlu b’idu u qal lill-˙lejjaq:-” Araw! Din l-art ta’ Bjame’ setkun kollha tag˙kom biex tg˙oΩΩuhag˙al dejjem. Huwa jie˙u ˙siebkom ujisma’ l-g˙ajta tag˙kom g˙al dejjem. Sajibag˙tilkom ukoll l-ista©uni: is-sajf biexbis-s˙ana tieg˙u jsajjar il-frott u l-ikeltag˙kom; ix-xitwa , biex torqdu; waqt libil-bard tal-˙arifa jer©a’ jnaddaf wiçç l-art biex i˙ejjiha g˙ar-rebbieg˙a ta’ ˙ajja©dida!”

‘’Min-na˙a tieg˙i’’ qal Yhi, ‘’jieng˙alissa sa n˙allikom biex immurng˙ammar fis-smewwiet. Meta tasal is-sieg˙a tal-mewt tag˙kom, ©isimkomjibqa’ hawn midfun fl-art, imma l-ispirtuta’ kull wie˙ed minnkom jitla’ ˙dejjabiex jg˙ix flimkien mieg˙i’’ Ma’ dal-kelmiet, Yhi inqata’ ‘l fuq sa ma dab fid-dija g˙ammiexa tax-xemx u din ˙elu˙elu niΩlet g˙al ©ol-punent.

X˙in raw id-dlam tal-lejl riesaq, il-

˙lejjaq kolla qabadhom biΩa’ kbir u wisq˙assew il-firda minn Yhi. G˙ajjenin uqalbhom sewda, ilkoll raqdu u damureqdin qatieg˙. Imma fl-a˙˙arqajjimhom it-tweΩwiΩ tal-g˙asafar. Taruminn friexhom u kollha fer˙ana ndunawli Yhi kien re©a’ ©ie jΩurhom, iroxx fuqid-dinja d-dawl glorjuΩ tal-g˙odwa.Qalbhom ˙ebrithom li minn issa ‘lquddiem, wara kull lejl sa jkun hemmjum ©did. L-aktar li j˙ossu l-firda minnYhi fi nΩul ix-xemx huma l-ispirti tax-xmajjar u tal-g˙adajjar g˙ax dak il-˙injitilfu s-s˙ana u d-dawl tag˙ha. Jag˙mlu˙ilithom kollha biex huma wkoll jitilg˙u˙dejn Yhi fis-smewwiet. Yhi jilma˙homjit˙abtu u jitbissem tbissima li t˙ollhombiex jer©g˙u lura lejn id-dinja f’sura ta’xita u nida li jiffriskaw l-art u jsaqquha.

Fl-a˙˙arnett, bag˙at il-Kewkba biext˙abbar il-wasla tieg˙u ta’ kull filg˙odu.Imma t˙assarha jibg˙atha we˙idha fis-sirda ta’ Ωerniq il-jum. G˙alhekk g˙aΩlilhab˙ala Ωew©ha lil Bahlu’, l-Ispirtu tal-Qamar. U b’din ir-rabta armonjuΩa ta’bejniethom ferra˙ id-dinja kollha.Kul˙add kien jifra˙ jara l-mixja maestuΩatag˙hom f’wiçç is-sema u sa˙ansitrajΩidu u jwelldu miljuni ta’ kwiekeb f’kullrokna tas-sema.

Din il-le©©enda ta’ l-Abori©ini turi s-sublimita’ tal-Óallieq u l-istag˙©ib sagruu r-rispett profond li g˙andhom lejn il-˙olqien kollu. A˙na wkoll g˙andna l-obbligu li n˙arsu s-sbu˙ija ta’ did-dinjatag˙na.

(Adattata minn “Stejjer ta’ Ûmien il-Óolm” ta’ A.W. Reed minn V. Xuereb sj)

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 21

L-akbar riskju li ˙adt kien meta iddeçidejt li nitlaq mill-università fejn kien baqag˙li sentejn biss biex nilhaq

avukata u d˙alt soru tal-missjoni. Kien ilu jberren f’mo˙˙idan il-˙sieb minn mindu ˙abiba tieg˙i iddeçidiet li tidhol

soru tal-missjoni meta g˙alqet is-16-il sena. Qatt ma’ sibtil-kura©© qabel g˙aliex il-familja tieg˙i minn dejjem kienet

mimlija avukati u tobba u l-istess stennew li nilhaq jien.Kienet to©g˙obni l-linja li qbadt iΩda ix-xewqa tieg˙i

baqg˙et li mmur na˙dem fil-missjoni.Meta g˙edt lil tal-familja x’ridt nag˙mel, ma’

haduwiex tajjeb ˙afna g˙aliex f’mo˙˙om kienu di©aippjanawli ˙ajti: niggradwa fil-li©i, niΩΩewweg avukat jew

tabib, u li jkolli xi erba’ titfal.Kien diffiçli li immur kontra r-rieda u l-pjanijiet tal-

familja tieg˙i iΩda kont lesta li nitlaq kollox biex nibda˙ajja ©dida ta’ tama, talb u ©eneroΩità g˙al min hu fil-bΩonn tassew. Tlaqt kollox u sifirt ma’ grupp ta’ tfajliet

o˙ra Ωag˙Ωag˙ lejn is-South Africa. Il-faqar li rajt u it-tfalbil-©uh li ltqajt mag˙hom ne˙˙ewli kull biΩa’ li kelli

min˙abba id-deçiΩjoni diffiçli li ˙adt. Qatt ma’ ˙assejtnidaqshekk utli u kuntenta f’g˙omri. U l-familja tieg˙i

hassewhom kburin bija meta bdejt nirrakkuntalhom ma’xiex kont niltaqa’ meta kont immur

inΩurhom darba f’sena.

Illum il-gurnata m’g˙andiex kwalifiki universitarji iΩdag˙andi ˙ajja mimlija ˙bieb, im˙abba, u utli g˙al ˙afna li

g˙andhom bΩonni.

J. Grima

22 RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006

KONKORS ESPERJENZI u NOVELLI 2006

Ikteb xi ESPERJENZA li inti jew xi˙add litaf g˙adda minnha.• L-Esperjenza trid turi xi valur poΩittiv jew

uman biex twassal messa©© ta’ fara©,appo©©, u kura©© li min jaqraha.

• Flok issemmi l-ismijiet veri ta’ persuni jewpostijiet, uΩa ismijiet o˙ra.

Is-su©©ett tan-NOVELLA jista’jintg˙aΩel minn wie˙ed minn dawn l-oqsma:• Il-paçi tal-qalb • Il-ma˙fra• Il-vokazzjoni • Il-volontarjat• It-tfal • Il-˙elsien mid-drogi jew xi vizzju• L-ambjent• Ir-relazzjonijiet bejn il-©enituri u l-ulied •Ix-xju˙ija • Rispett lejn persuni ta’ reli©jonjew nazzjonalità differenti• Xi tag˙lima kbira li ˙adt mill-˙ajja • Kiftg˙ix it-tbatija b’mod poΩittiv • Xi valurpoΩittiv ie˙or

Il-Perspettiva tan-Novella trid tkun wa˙da litag˙ti kura©© u ispirazzjoni u li tirrifletti l-valuri tal-Van©elu.

It-TUL ta’ l-Esperjenza jew tan-Novellag˙andu jkun ta’ bejn id-900 u l-1,000 kelmau mhux iktar.

Kondizzjonijiet biex tie˙u sehem1. L-Esperjenza jew in-Novella trid tkun

ori©inali u ma tkunx dehret f’rivista o˙raf’Malta u G˙awdex

2. Dak li tikteb g˙andu jintbag˙at, jewittajpjat. jew preferibbilment fuq diskett.

3. Isem il-kittieb/a m’g˙andu jidher imkienma’ l-Esperjenza jew in-Novella, iΩdag˙andu jing˙ata biss nom-de-plume.

4. In-numru tal-kliem g˙andu jidher fit-tmienl-Esperjenza jew in-Novella.

5. Indirizza l-kitba u / jew id-diskett tieg˙eklil:Konkors Esperjenzi u Novelli 2006RM 2000 - Lill Óbiebna78, Marquis Scicluna Str, NaxxarNXR 03

6. F’envelop ie˙or ibg˙at:• In-nom-de-plume• Ismek u kunjomok• L-indirizz bil-kodiçi postali• Jekk il-kitba hiex Esperjenza jew

novella

7. Kull Esperjenza jew Novella li tintbag˙atg˙all-Konkors tibqa’ proprjetà ta’ LilÓbiebna u tista’ ti©i ppublikata.

8. L-Esperjenzi jew in-Novelli ji©u eΩaminatiminn bord li d-deçiΩjoni tieg˙u titqiesfinali.

9. Wie˙ed jew iktar mill-premjijiet jistg˙u majing˙atawx jekk l-Esperjenzi jew in-Novellima jil˙qux il-livell mixtieq.

10. Id-data tal-g˙eluq biex jaslu l-Esperjenzijew in-Novelli hi t-31 ta’ Jannar, 2006

Premjijiet L-Ewwel: Lm25It-Tieni: Lm15It-Tielet Lm10

Il-Premjijiet ikunu book tokens li jistg˙ujissarfu fil-Librerija Preca, il-Blata l-Bajda.

DIN IS-SENA WKOLL QED NISTIEDNU LILL-QARREJJA JIKTBU NOVELLI,STEJJER U ESPERJENZI BIEX INÌIBUHOM FIL-MAGAZINE TAGÓNA.

Óawnhekk hawn ftit g˙ajnuniet:CRUSH TAL-MUMENT• Hija xewqa fiΩika ta’ dak il-˙in• Jkun hemm element ta’ insigurtà,

tkun eçitata u ˙erqana, immamhux ©enwinament fer˙ana,hemm xi dubji ittaqluk, mistoqsijietbla twe©ibiet, affarijiet zg˙ar fuq il-ma˙bub tieg˙ek li tippreferi massirx tafhom li ma jmurx tispiççadin il-˙olma li qed tg˙ix

• Tg˙id “Irridu niΩΩew©u malajr, lima jmurx jitlaqni”

• Hemm element ta eçitamentsesswali, diffiçli toqg˙odu fil-kumpanija ta’ xulxin... sakemmm’intix çerta li ˙a tispiçça f’intimità

• Hemm nuqqas ta’ kunfidenza;meta ma jkunx mieg˙ek tibdathewden jekk hux qed ikun fidillejk, xi kultant anki tasal biex ssir tafx’inhu jag˙mel

• Tista twasslek biex tag˙melaffarijiet li wara jiddispaçik li tkung˙amiltom.

IMÓABBA VERA• Hija ˙biberija li tie˙u l-g˙eruq u

tikber... ©urnata b’©urnata• Hija l-kapaçità li wie˙ed jag˙raf u

jaççetta b’maturità l-imperfezzjonitieg˙u; hija vera; tag˙tik is-sa˙˙a utmur lil hinn mill-kapaçità tieg˙ekbiex tkun ta’ appo©© g˙all-ma˙bubtieg˙ek; tifra˙ fil-preΩenza tieg˙u,anki meta ma jkunx mieg˙ek; l-ebdadistanza ma tifridkom; tixtiequ viçin,imma ‘l-bog˙od jew viçin, taf li huwatieg˙ek u tista’ tistenna

• Tg˙id, “Kun paçenzjuΩa, tinkwetax,huwa tieg˙ek; ippjana l-futur tieg˙ekb’kunfidenza

• Hija ˙bieberija matura; qabel matkunu ma˙bubin tridu l-ewwel tkunu˙bieb

• Tfisser fiduçja, inti kalma, fiduçjuΩa uma t˙ossokx medha; hu j˙oss din il-fiduçja, u din tag˙mlu aktar persunali ˙aqha l-fiduçja

• I©©eg˙lek t˙ares il fuq, u ta˙sebb’mod poΩittiv; tag˙mlek persunaa˙jar milli kont qabel

Óafna Ωg˙aΩag˙ ta’ spiss issaqsu: Kif nkun naf jekk ir-relazzjoni li g˙andi mas-sie˙eb tieg˙i hijiexim˙abba vera jew infatwazzjoni, jew, kif jg˙idu bl-ingliΩ: CRUSH tal-mument? X’inhi d-differenza?

24

Ibg˙at din l-applikazzjoniflimkien mal-Ólas f’dan l-indirizz sal-31 ta‘ Jannar:KDÛ, 492, flat 3, Triq il-KbiraSan ÌuΩepp, St.Venera HMR 18.

Isem:

Kunjom:

Età:

Indirizz:

E-mail:

Telefon number:

Mobile :

Isem ta‘ l-g˙aqda:

Inti youth leader, g˙alliem, ©enitur,Ωg˙aΩug˙/a?

Qed nibg˙at çekk ta‘ Lm5 b˙ala˙las g˙as-sessions

Qed nibg˙at çekk ta‘ Lm20 biexnoqg˙od g˙all-weekend s˙i˙

Dan il-weekend qieg˙ed ji©i organizzatmill-Kummissjoni Djoçesana Ωg˙aΩag˙ u Dar

ÌuΩeppa Debono. G˙al aktar tag˙rif id˙olfil-website www.kdz.org.mt

Weekend bl-g˙an li jissensibilizza li dawk li ja˙dmu maΩ-Ωg˙aΩag˙ dwar:• l-attività sesswali u r-realtà taΩ-Ωg˙azag˙ fi Ωmienna,• it-teolo©ija tal-©isem,• il-mistoqsijiet li jistaqsu Ω-Ωg˙aΩag˙.

Meta: 3-5 ta’ Frar, 2006Post: Sessions - W.O.W. Millenium Chapel, PacevilleLodging: Alexandia Palace Hotel, Paceville.

Prezz:Option 1: Sessions biss - Lm 5Option 2: Residential (full-board) - Lm 20

WHY IS SEX WORTH WAITING FOR?

APPREZZAMENTI“L-ewwel il-persuna...” • Fr. Charles Caruana sj1938-2005 • Marzu

F’kollox in˙obb u naqdi • Br. E. Cilia sj 50 senaÌiΩwita • Awissu/Sett

G˙ex f’sitt pajjiΩi • Br. Michael Spiteri sj 50sena ÌiΩwita • Ìunju/Lulju

Óajja ta’ Fejqan • Br. T. Scerri sj • Awissu/Sett

It-tielet minn disg˙a • Br Nikola Vassallo sj 50sena ÌiΩwita • Ìunju/Lulju

Iva...Óu! • Brother ÌuΩeppi Falzon sj • FrarMalti jsir Guru fl-Indja • Fr. Gorg Muscat sj11.07.29 - 04.20.05 • Awissu/Sett

Wasal sag˙tejn qabel il-Papa • Fr. Joseph M.Galdes sj 1920 - 2005 • Mejju

ESPERJENZI

A˙na wkoll bnedmin • Il-problemi kbar tar-refu©jati • Diçembru

Ara xi ©miel • Fr. Pedro Arrupe impressjonatbil-©miel tal-faqar • Mejju

Biex naqdi u nservi... • Fr.Michael Bugejajirrakkonta l-vokazzjoni • Ìunju/Lulju

Biex ng˙id li sifirt... • Clayton Mercieca - JumDinji taΩ-Ωg˙aΩag˙ 05 • Ottubru

Camelia l-penfriend speçjali • Opportunitajiet liAlla jpo©©i quddiemna • DiçembruG˙a©na wa˙da • Il-mewt ma tistax tkisser l-im˙abba • Diçembru

G˙alfejn qieg˙ed tkellimni? • Novizz ÌiΩwitama’ pazjenti b’diΩabilta’ mentali • Ottubru

G˙aliex ÌiΩwita? • In˙obb lil Alla billi ng˙in lil˙addie˙or • Jannar

G˙andi l-AIDS...imma ng˙ix • Determinazzjonikbira t’omm bl-HIV • Frar

ÌiΩwiti studenti jiskopru uçuh u sejjer... •Novizzi ÌiΩwiti ©img˙a f’ÓaΩ-Ûebbu© •Ottubru

Ói, ne˙˙ili l-wires • Jien fer˙ana li g˙adni ˙ajja• Diçembru

Óielsa li ng˙ix • Il-marda ta’ l-epilessija •Jannar

Il-klabb tal-©ebel • G˙enu grupp ta’ nies bladar • Mejju

Imsawta...imma ma çedejtx! • Diffiçli immaqatt ma qatg˙et qalbha • Ottubru

Inbdilt...? • Michael Conti sj jitkellem fuq il-vokazzjoni • Ìunju/Lulju

Ja˙slu karozzi g˙all-karità • Mill-kulle©© SanAlwi©i tin©abar somma • MarzuIl-Jum ta’ tama • L-g˙ajnuna minn JRS lir-refu©jati • OttubruKien jismu Salvu • “Ma stajtx ng˙id li nissejja˙nisrani” • Frar

Kollox f’˙ames kmamar • Paulo Freire fejn tfalu Ωg˙aΩag˙ jiltaqg˙u • April

L-abbuΩ ©er˙a kiefra li ma tfiqx malajr! •Persuni jirrakkuntaw is-sofferenza li ©arrbu• Frar

L-a˙jar parti g˙adha t˙abbat • Im˙abba ta’ l-g˙a©eb bejn il-miΩΩew©in • Novembru

L-id li misset id-dinja • Nipprote©u l-˙ajja samill-bidu nett • Ìunju/Lulju

Lilu ner©a’ nie˙u • G˙alqu 50 sena miΩΩew©in• OttubruLoredana Tag˙na • Il-marda kisritilha ©isimhau sa˙˙itilha l-karattru • Awissu/Sett

L-uragan Dennis u l-li©ijiet kontra l-familja •Sitwazzjoni ©o Kuba minn Dun PawlButtigieg • Awissu/SettMara, Omm u kantanta • Ma tapprezzax dakli g˙andek qabel ma titilfu • Dicembru

Marmusa • Monasteru simbolu ta’ paçi urispett • Mejju

Miraklu f’Lourdes? • BΩajt g˙ax na˙seb likienet liΩbjana • Ottubru

Muqattam xog˙ol volontarju fl-E©ittu • Meta

tersaq lejn il-batut tersaq lejn Kristu • April

Ommi kattiva jew marida? • Deçizzjoni soda -nibda ˙ajja ©dida • Ìunju/Lulju

Paul Deguara sj jag˙laq 50 sena ÌiΩwita • Lili˙arrkuhieli Ωgur... • Frar

Taf x’inhuma u xi jfissru l-M&Ms? • Nistidnukg˙al quddiesa mhux tas-soltu • Diçembru

Ûag˙Ωug˙ ferrie˙i skopra lil Kristu • MarkFrendo novizz mal-ÌiΩwiti f’Genova• Ottubru

ÓSIBIJIETAlla jibg˙at e-mail • Missierek tas-sema jkunmieg˙ek dejjem • Jannar

Bla tfal • Pariri g˙al koppji bla tfal •NovembruCheck-up • 5 punti biex nag˙mlu check-uptar-ru˙ • Ìunju/Lulju

Chopsticks twal • Il-paçi fid-dinja tibda minnqalbek • Awissu/Sett

DiΩerta kuljum • Iddeçidejt - ix-xju˙ija hijarigal • Mejju

Fid-dinja ta’ llum • Ninsew il-materjaliΩmu unibew ng˙ixu ta’ veru • Ìunju/Lulju

Kont barrani u lqajtuni • Aktar tolleranti g˙alhutna ir-refu©ati • Novembru

Ìa’ nesa • Ìesu’ g˙andu m˙abba g˙amjag˙alina • Marzu

Id-dinja qed iddub! • L-importanti hu li inttag˙mel differenza! • AprilIl-Óarsa • Ìesu’ xe˙et fuqu ˙arsa ta’ m˙abba• April

Il-Magna li tag˙sar • Aktar ma ting˙asar aktartikber u timmatura • Ìunju/Lulju

Inkun fer˙an meta... • Apprezza kull mumenttal-˙ajja • Awissu/Sett

Is-seba’ g˙e©ubijiet tad-dinja • L-affarijietprezzjuΩi la jinbnew u la jinxtraw • Mejju

26

It-Tsunami...Fejn hu Alla? • G˙alfejn ©ara li©ara? • Frar

Kemm hi tqila t-tazza? • Nitg˙allmu nsolvu l-problemi f’˙inhom • Jannar

Kmandamenti bis-sens • Kmandamentimoderni • Ìunju/Lulju

Lil hinn mis-s˙ab • Henjin dawk li ma jarawx ujemmnu • Mejju

M’int tajjeb g˙al xejn... • Kul˙add b’xi difett• Mejju

Missierna • A˙seb sew x’qed tg˙id u titlob• AprilQabel ma sirt omm... • Sagrifiççji b’im˙abbaintensa • Mejju

Sena ©dida...Óajja ©dida! • Pariri g˙ar-riΩoluzzjonijiet g˙al sena ©dida • Jannar

Xahar tal-Mejtin jew tal-Óajjin? • Dak litag˙mlu mal-bnedmin tag˙mluh m’Alla• Novembru

JIKTBU L-QARREJJAA˙jar uff milli a˙˙ • Tfajla ta’ 14 b’dipressjoni• Awissu/Sett

A˙jar uff inkella a˙˙ • Tfajla tag˙mel kura©© liltfajla o˙ra • Novembru

Dalwaqt se mmut... • Kull jum huwa rigalming˙and Alla • Novembru

Esperjenza f’parroçça l-Kanada • Minn FrPawlu Deguara sj • Novembru

G˙andi kollox, imma mhux kuntent • Ìuvnij˙oss vojt importanti f’˙ajtu • FrarGrazzi • Grazzi u prosit • Marzu

Il-kamra tad-dawl • Alla wie˙ed ta’ kul˙add• Mejju

It-tsunami...fejn hu Alla? • Mhux tort t’Alla• April

Jien hekk nag˙mel • L-g˙arus tag˙ha da˙al ir-rehabilitation Centre • Ottubru

Jien ukoll kont ng˙oΩΩ il-ver©inita’ • Dak linag˙mel irrid nag˙mlu b’mod responsabbli• Frar

Kellimnihom b’idejna • Óajja ta’ 400 sena ilu• Jannar

L-omm tal-Mirakli • Tfajla ta’ 15 tapprezza lilommha • Awissu/Sett

Ma ridt inwe©©a’ lil ˙add • Ìid biss xtaqtnag˙mel • Marzu

Mhux kollox mitluf • Mill-˙ajja fil-Gwatemala• Jannar

Mhux kuntent? • Ta kura©© lill-Ìuvni ta’ 20sena • AprilMissier bla ulied! • Ûwie© nisrani l-isba˙ rigalejja ng˙oΩΩuh • Frar

Missu qag˙ad id-dar? • In˙alli lill-g˙arusjo˙ro© mal-˙bieb? • NovembruNibΩa’ niΩΩewwe©... • Ittra ta’ nanna lin-neputija tag˙ha • Ottubru

Staqsejt g˙aliex... • Tapprezza s-sa˙˙a metatara t-tbatija • Awissu/SettX’ser nag˙mel? • Tfajla matura sinçiera u soda

• April

POEÛIJIBierek il-kompjuter • Nitolbu g˙all-˙biebtag˙na b’mezzi moderni • Marzu

Fl-g˙eluq u fil-wisa’ • Ting˙alaqx fik innifseko˙ro© fid-dinja • Ìunju/Lulju

G˙alik...F’Jum l-Omm • Niftakru fl-ommijietkollha • Mejju

Ilma˙tek ma • Iddedikat lill-omm li mietet• Novembru

Imxennaq... • Irrid lil Alla • AprilIr-ruzarju • Talba straordinarja g˙al niesordinarji! • Ottubru

Lill-Madonna • Tif˙ir lil ommna Marija • Mejju

Meta tara kollox ikrah • G˙andek lil Alla biextkompli bil-˙ajja • Marzu

Ninni la tibkix iΩjed • Il-˙ajja in©usta tal-lum• Diçembru

Ta˙dita man-Natura • L-allat jintemmu immaAlla jibqa’ hemm • Frar

T˙allinix nikber çkejkna tarbija • Ng˙ix ˙ajjasempliçi u sabi˙a • Diçembru

RAKKONTIChatting fuq l-internet • Nitg˙allmu inkunupoΩittivi fil-˙ajja • April

G˙alaqt is-sittax • Tfajla ddeçidiet li tistrie˙g˙al dejjem • Mejju

G˙amilt weg˙da • Meta l-im˙abba u s-seng˙aja˙dmu flimkien • Mejju

G˙andek xi tazza ilma • Tie˙u ˙afna lura metatkun ©eneruΩ • OttubruImxiet bla ri©lejn • Kemm tista’ tag˙mel ©idminn fuq siggu tar-roti • Ìunju/Lulju

Kordi jew par Ωarbun? • Qatt m’hu tard biextinduna bi Ωball • Ottubru

Ma rridx noqg˙od ˙dejn ra©el iswed... • Qattt˙ossok li int a˙jar minn ˙addie˙or • Frar

Ma setax jibda ming˙ajrha • F’kull kunçert lig˙amel kellu l-kuruna fuqu • Ottubru

Miraklu çkejken • Miraklu ja˙dem bil-li©i ta’ l-im˙abba • April

Rajtu sew! • Aqwa minn ˙abib fil-˙ajjam’hawnx • Mejju

Ried joqtol lil Hitler? • Alfred Delp ÌiΩwitamaqtul min-NaΩisti • AprilRitchie • Il-˙ajja prezzjuΩa • April

Tg˙id tismag˙ni? • Im˙abba kbira bejn koppjag˙al dejjem • Ìunju/Lulju

Xjenzat veru • Il-˙aΩin hu riΩultat ta’ nuqqast’Alla • Marzu

Xtaq Fire Engine • Çirku ta’ m˙abba tag˙ti blama titlob xejn lura • Mejju

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 27

RIÇETTITaljatelli bit-ti©ie© u l-Ówawar • Jannar

Koxox tat-Ti©ie© bit-tewm u l-lumi • Frar

Soppa tal-Favetta u l-Qara bag˙li • Marzu

Torta tat-Tuffie˙• April

FuΩilli biz-zalza tal-Óaxix u l-Kari • Mejju

Insalata tal-FaΩola ˙adra u l-Basal • Ìunju/LuljuDiΩetra tal-Lan©as u l-Banana • Awissu/Sett

Tuffie˙ Mimli • Novembru

STEJJER“Fejn hi l-bewsa tieg˙i?” • Inbidlu l-im©iebab’eΩempji sbie˙ • Ìunju/Lulju

Anqas niftakar priedka wa˙da? • Alla jista’jurina l-essenzjal • Diçembru

Ballun bidillu ˙ajtu • Naççettaw lir-refu©jatig˙ax bnedmin b˙alna • Novembru

Bdew jinnamraw...ta’ sebg˙in sena • Im˙abbaspeçjali ta’ tnejn maturi • Diçembru

Bikja ta’ Tifel • Konflitt ta’ tifel li l-˙eniturisseparaw • Awissu/Sett

Ejja na˙bulu Ω-Ωarbun • Jekk trid il-kuntentizza˙obb u g˙in lil xi ˙add • MarzuEsperiment fl-im˙abba • L-im˙abba tikber bil-mod u b’sa˙˙a kbira • April

Farfett imlewwen • It-tifla mietet u baqg˙uj˙ossu il-preΩenza tag˙ha • Mejju

Ìgant jibki • Bit-talb inkissru l-blat• Novembru

G˙alfejn immorru l-Knisja? • X’jiswa li l-©isemikun b’sa˙˙tu b’ru˙ mejta • Marzu

G˙exet bla ççaqalqet • Im˙abba bla qies xi©miel • Frar

Ìie jarani An©lu • L-aqwa li g˙andi lil Allamieg˙i • DiçembruÌurnata bla nkejja • Ix-xewqa ta’ tiflab’diΩabilta’ • Diçembru

Óares barra mit-tieqa • Ìesu’ hemm il-˙inkollu g˙alina • Novembru

Hekk jaf i˙obb! • Nibqa’ n˙obbok fil-mard ufis-sa˙˙a • Frar

Ólomt li tlajt il-©enna • Tinsiex tirringrazzjah lilAlla • Awissu/Sett

ÓobΩna ta’ kuljum • Affarijiet li kuljumg˙andna bΩonn • Novembru

Óolma li se˙˙et • Taqtax qalbek mill-pjanijiet lijkollok f’˙ajtek • Novembru

Idejn xwejja˙ • L-idejn img˙aref tal-fidda• Jannar

Ikrah jew sabi˙? • L-ewwel ma tiekol l-g˙ajn• MarzuIl-Flixkun Egoist • Dak li ma naqsmux ma’˙addiehor jintilef • Diçembru

Il-Óanut tal-Ìenna • X’g˙andek bΩonn biexjkollok ˙ajja sabi˙a • Jannar

Il-Karozza tixg˙el u titfi • Bl-im˙abba g˙at-tifelwaslet kullimkien • DiçembruIl-Ma˙fra • Miraklu kbir li tkun taf ta˙fer• AprilIl-prinçep fer˙an • Na˙dmu g˙all-©id tad-dinja • Ìunju/Lulju

Imqar ng˙in pitirross wie˙ed • Ma n˙allux l-apparenza timanipulana • Diçembru

Irnexxieli • Taqtax qalbek u ibqa’ ipprova• Ottubru

Ir-ra©el ta’ Wendy • Tifla li g˙allmitni x’ji©ifierim˙abba vera • Mejju

Is-sarvetta mitwija • L-apparenza tinganna• AprilIx-xewqa ta’ Loren • G˙alkemm mietet it-tiflaxorta baqg˙et mag˙hom • Awissu/Sett

IΩ-Ωew© squirrels • Fl-a˙˙ar fhimt kollox uer©ajt lura g˙and Alla • Marzu

Iz-zija Maggie • Fieqet mill-marda b’im˙abbasempliçi • Ìunju/Lulju

James u Christine • Relazzjoni tirnexxi jekkikun hemm Alla • Ìunju/Lulju

Kemm hu ©elat? • Il-©eneroΩita’ • April

Kemm tisma’? • Jekk trid tisma’...tisma’ •Marzu

Kieku stajt insir g˙asfur b˙alhom • Alla sarbniedem biex nifmuh • Diçembru

Kollox b’xejn • Im˙abba meraviljuΩa ta’ omm• Frar

Lg˙abt log˙ba • Il-˙ajja ngawduha unapprezzawha • Awissu/Sett

Lil min se nsalva? • Jekk insalvah insalvah g˙aldejjem • Jannar

Lura g˙all-iskola • Tixbiha bejn il-familja u Alla• Ottubru

Ma ©ejtx nag˙ti kunçert • Kumbinazzjonijietjew pjanijiet t’Alla • MejjuMera ta’ Missieri • Il-lealta’ lejn il-familja hi l-isba˙ ˙a©a • Awissu/SettMhux tajjeb g˙all-kaçça! • Tipprova qatt tkun˙addie˙or kun int stess • Mejju

Min hu l-a˙jar kunsillier? • Tinsiex tie˙u ˙siebta’ ru˙ek • Ìunju/Lulju

Mur i©ri fix-xita • A˙dem biex jkollok memorjisbie˙ kuljum • Frar

Mur qaxxar dik il-patata • Trobbija tajbatag˙mlek ta’ l-azzar • Ottubru

Na˙fer • Ûew©ha m’ççettax it-tifel b’diΩabilta’• Awissu/Sett

Nibqa’ nemmen fil-mirakli! • Im˙abba g˙aldejjem g˙al Ωew©i • Marzu

Papa’, an©lu x’inhu? • A˙na lkoll imdawrinbl-an©li • OttubruPrecious u jien • Ipprova! Xi ˙a©a tista’tag˙mel Ωgur • Marzu

Problema komplessa • G˙al kull problemahemm soluzzjoni • Marzu

Pupa g˙al o˙ti • Kun responsabbli u jekktixrob issuqx • Diçembru

Rigal mill-qalb • Ûmien ikrah imma xortabqajna maqg˙udin • Novembru

Scarlett • Il-kura©© kbir ta’ qattusa omm• Marzu

Sirt ra©el ta’ ˙amsin sena • Wara ˙afna ti©ribrabba l-g˙aqal • Jannar

28

Stunat imma jkanta sabi˙ wisq • L-importantihi l-intenzjoni • Novembru

Telefon f’postu • Miraklu ta’ m˙abba vera• Novembru

Telefonata f ’waqtha • L-importanti li salvajtu• April

Toqba fil-˙ajt • Alla j˙allina liberi imma jfittexlil kul˙add • Marzu

Xtaq karozza • Ma nilqg˙ux rigali g˙ax mhuxkif nixtiequ • Diçembru

TAGÓRIF180 Sena fis-servizz tar-re • Fr. Caruana, Fr.Jaccarini u Fr. Azzopardi • Awissu/Sett

Dizzjunarju popolari • Kliem popolari imfisserb’differenza • AprilIgnatian Youth Network • Inygo jistiednekg˙all-magis • Marzu

Ignatian Youth Network • Stedina g˙all-volontarjat g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ • Marzu

Il-ÌiΩwiti jg˙inu lill-vittmi tat-Tsunami • Il-ÌiΩwiti jmissu b’idejhom it-tra©edja • Frar

Il-ÌiΩwiti joffrulek sena ta’ formazzjoni • Irtiri useminars ta’ matul is-sena • Jannar

Il-ÌiΩwiti joffrulek sena ta’ formazzjoni • Irtiri useminars ta’ matul is-sena • Frar

IΩ-Ωg˙aΩag˙ g˙al qalbna wisq... • X’jag˙melinYgo Ignatian Youth Network • Jannar

Konkors Esperjenzi Novelli 04 • Ir-rebbie˙a• MarzuStra©i • Realta’ fil-Malawi post fl-Afrika • Frar

TeΩor g˙al min i˙obb il-kotba.. . • BibljotekaÌwanni 23 aktar minn 22,000 ktieb • Jannar

Trid Titg˙allem biex tikber? • Irtiri u seminarsta’ matul is-sena • Marzu

Trid titlob? Taf titlob? • Ktieb ie˙or ta’ Fr. AlfredPitre’ sj • Marzu

Ûew© fjammi jsiru wa˙da • RM2000 u LilÓbiebna flimkien • Jannar

VARJIQatt targumenta ma’ tfal çkejknin... • L-innoçenza b’sens kbir • Mejju

Diska lin-nies tal-Bibbja • April

God is like... • Lil min se tadura: lil alla-o©©ettjew lil Alla veru • Marzu

Id-detenzjoni teqirdek minn ©ewwa • Minnxiex jg˙addu r-refu©jati • Awissu/Sett

Ift˙u l-bibien ta’ qlubkom g˙al kristu! • Lill-anzjani tal-Papa Ìwanni Pawlu II • Mejju

Il-battalja tal-ÌiΩwiti kontra l-AIDS • Óobbl’Alla u ˙obb l-orfni, l-armla u l-barrani • FrarIl-ÌiΩwiti favur rispett s˙i˙ lejn il-˙ajja • Il-ÌiΩwiti favur il-hajja • Ìunju/Lulju

Inkarnazzjoni • Deçizjoni mit-trinita’ biex ji©iÌesu’ fid-dinja • Diçembru

Inygo • Volontarjat g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ • April

Missjonijiet Ìodda • Djar tal-ÌiΩwiti u minja˙dem fihom • Awissu/Sett

Tara u tifhem • Nista’ inkun ag˙ar • Awissu/Sett

TibΩg˙ux minn Kristu... • Benedittu XVI •Mejju

Trid titg˙allem biex tikber? • Tag˙rif dwar irtiri• AprilX’inhi l-im˙abba? • Ejjew in˙obbu b˙at-tfal • April

X’ji©ri jekk ta˙silha? • Kif nistg˙u nkunu sodijekk Alla mhux iç-çentru • Marzu

APPOSTOLAT TAT-TALBL-G˙arab u l-Lhud • Appostolat ta’ talb g˙alIΩrael u l-Palestina • Jannar

Normali jew le? • G˙andek taççetta l-in©ustizzji u tarahom normali? • Frar

Kieku d-dinja kienet ra˙al ta’ 1000 ru˙... •NuΩaw il-flus bil-g˙aqal • Marzu

Nhar ta’ Óadd • Nifir˙u, Nistrie˙u, Nie˙dugost flimkien • AprilMin kienet Dorothy? • Sr Dorothy Stang -

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • Jannar 2006 29

baqg˙et viçin il-fqar • Mejju

A˙fruli • Omm RwandiΩa li qatlulha lill-familja• Ìunju/Lulju

G˙ajta wa˙da tuna l-liberta’ • Id-dritt tal-liberta’ tar-reli©jon ikun rispettat • Awissu/Sett

Rivoluzzjoni vera • Induru lejn Alla li hum˙abba bla qies • Ottubru

Id-dmug˙ ta’ Ruth • Id-dinjità tal-bniedemmhedda min˙abba l-faqar • Diçembru

MILL-ISTORJA TAL-ÌIÛWITIAMDG Ad Majorem Dei Gloriam • Mejju

Biex nifhem a˙jar • Ktieb ©did ta’ Fr AntonAzzopardi sj • Novembru

Çentinarju u Gwerra • L-istorja tal-ÌiΩwiti• Awissu/Sett

Dawn g˙amlu differenza... • Nies li d-dinja˙allewha ferm a˙jar • April

Il-Papa jinbidel, imma l-ÌiΩwiti jinbidlu? • L-istorja tal-Bidu tal-ÌiΩwiti • Ìunju/Lulju

Mill-istorja tag˙na il-Ìizwiti • Universita’miftu˙a g˙ad-dinja • April

Mill-istorja tag˙na l-ÌiΩwiti • G˙aΩluh Ìeneralta’ 46 sena • JannarMill-istorja tag˙na l-ÌiΩwiti • L-istudju g˙oddaessenzjali g˙all-ÌiΩwiti • Frar

Mill-istorja tag˙na l-ÌiΩwiti • ÌiΩwiti moderniimma mhux ‘Modernisti’ • Marzu

QADDISIN

Alberto Fr Alberto Hurtado ikkanonizzat23.10.05 • Ottubru

Hi tag˙tu l-valenu u hu taha l-˙ajja • Fr TitoBrandsma (Beatu fit-03.11.1985) • Novembru

Fran©isk Saverju Suççess jew Falliment? • Ankemin ifalli jista’ jsir qaddis • DiçembruM’hemmx im˙abba akbar minn din • Lista ta’ismijiet ta’ 339 ÌiΩwita li inqattlu• Novembru

ÇENTRU SPIRITWALITÀ INJAZJANAUffiççju: Dar P. Manwel Magri, SJTriq Carmelo Zammit, L-Imsida MSD 06Tel: 21 34 43 49 jew

Mount St Joseph Retreat HouseTarga Gap, Triq il-Missjunarji MaltinIl-Mosta MST 11Tel: 21 41 69 16, Fax: 21 41 27 85

Weekend Seminar on Biblical Wisdom Literatureand select themes from the Spiritual Exercises ofSt Ignatius of LoyolaIn this Seminar, the wisdom literature of Israel andits neighbours are examined and compared withsimilar traits in the writings of St Ignatius, mainlythe Spiritual Exercises with its emphasis onexperience and discernmentDate: From Friday 27 January at 6.30 pm till Sunday 25th, 5.00 pmGiven by: Prof. Anthony J. FrendoPlace: Mount St Joseph Retreat House, Mosta

Weekend Seminar: It-Talb f’ÓajtiDan is-Seminar hu miftuh g˙al dawk li di©à huma mid˙la tat-talb u li jixtiequ jid˙lu iktar fil-fond u jkabbru r-relazzjoni tag˙hom ma’ Alla. Fis-Seminar ji©u trattati temi b˙al: id-diffikultajiet fil-˙ajja tat-talb; kif nintegraw il-˙ajja tat-talb mal-˙ajja ta’ kuljum; kif nag˙rfu r-rieda ta’ Alla g˙alina... Dan is-Seminar jinkludi wkoll ta˙ri© prattikuindividwali u qsim fi gruppi.Data: Mill-Ìimg˙a 3 ta’ Frar fis-6.00 pm sal-Óadd 5 fil-5.00 pmImexxu: Il-Koppja Gordon u Josette Vassallo u Fr Reno Grech, SJPost: Mount St Joseph Retreat House, Il-Mosta

Irtir ta’ tlett ijiem fuq kif nesprimu t-talbpersonali bil-persuna kollha tag˙na(Embodying Prayer)Dan l-Irtir joffri opportunità ta’ skoperta ©dida kifnitg˙allmu nitolbu billi nuΩaw il-persuna kollhatag˙na ... ru˙, mo˙˙ u ©isem. Il-parteçipanti jkunumg˙ejuna jesprimu personali b’espressjoni skond il-modi u t-ta˙ri© ta’ atturi tat-teatru.Imexxu: Ms Genevieve Mamo, Ms Christine Sammutu Ms Mary CassarData: Mill-Ìimg˙a 10 ta’ Frar mid-9 am sal-Óadd 12, fil-5.00 pmPost: Mount St Joseph Retreat House, Il-Mosta

“Ru˙i g˙atxana g˙alik, Mulej”Irtir g˙all-Ir©iel bissKif naqtg˙u l-g˙atx g˙al Alla fil-˙ajja tag˙na? Kifnitg˙allmu n˙allu spazju g˙alih fil-˙ajja mg˙a©©latag˙na. Dan il-Weekend joffri oasi ta’ skiet u ©abrasabiex nimlew il-vojt bl-ilma li jag˙ti l-˙ajja ... (ÌwKap 4)Data: Mill-Ìimg˙a 24 ta’ Frar fis-6.30 pm sal-Óadd 26 fil-5.00 pmImexxi: Fr Mario Jaccarini, SJPost: Mount St Joseph Retreat House, Il-Mosta

Irtir ta’ Weekend g˙all-MiΩΩew©inDan il-weekend huwa okkaΩjoni g˙al dawk il-koppjimiΩΩew©a li jixtiequ j©eddu u jiççelebraw il-weg˙diet taΩ-Ωwie© tag˙hom. Din hija esperjenzaspiritwali b’differenza .Mill-Ìimg˙a, 24 ta’ Frar, fis-6.00 pm sal-Óadd 26, fil- 5.00 pmJiffaçilitaw il-Koppja Carmen u Karm Conti u Fr Vince Magri, SJPost: Mount St Joseph Retreat House, Il-Mosta

Public Lecture: “Spirituality for Managers”The goal of this lecture, intended for managers andthose in leadership positions, is to develop anawareness of the importance of spirituality at theworkplace and how this is expressed in oursituations at work.Date: 16 March, 2006Time: 6.30 pm - 8.30 pmSpeaker: Ms Catherine McGeachy, a ManagementConsultant, who is dedicated to promoting thepotential of human beings individually and collectivelyin the workplace.Place: Mount St Joseph Retreat House, Mosta

Two-day Workshop:“Spirituality in the Workplace”This Workshop, which includes inputs, a slide show,practical sessions in groups, self-assessmentexercises and other activities, aims at how to bringspirituality in our workplace.Date: 18 - 19 March, 2006Time: 9.00 a.m. to 5.30 pmSpeaker: Ms Catherine McGeachy, a ManagementConsultant, who is dedicated to promoting thepotential of human beings individually and collectivelyin the workplace.Place: Mount St Joseph Retreat House, Mosta

“Ru˙i g˙atxana g˙alik, Mulej”Irtir g˙an-nisa bissKif naqtg˙u l-g˙atx g˙al Alla fil-˙ajja tag˙na? Kifnitg˙allmu n˙allu spazju g˙alih fil-˙ajja mg˙a©©latag˙na. Dan il-Weekend joffri oasi ta’ skiet u ©abrasabiex nimlew il-vojt bl-ilma li jag˙ti l-˙ajja ... (ÌwKap 4)Data: Mill-Ìimg˙a 24 ta’ Marzu fis-6.30 pm sal- Óadd 26 fil-5.00 pmImmexxi: Sr Marie Sciclauna, RCSJPost: Mount St Joseph Retreat House, Il-Mosta

XAHAR IRTIR INJAZJAN - 30 JUMDan l-Irtir hu g˙al min jixtieq jag˙mel ix-xaharkollu, tmient ijiem jew xi numru ta’ ©ranet.Dati: Mill-31 ta’ Lulju sat-2 ta’ Settembru, 2006Imexxi: Fr Paul Deguara, SJPost: Mount Sat Joseph Retreat House, Mosta.Biex tinkiteb, çempel lil Fr Deguara fuq numru 21 2471 16 jew 79 28 45 59

DAR MANRESATriq Santa Dminka, Victoria VCT 114, G˙awdexTel: 21 55 66 35, Fax: 21 55 93 14

Min hu Ìesù?Ir-Randan hu Ωmien biex nersqu iktar lejn Ìesù litant ˙abbna u bata g˙alina. F’din l-esperjenza senipprovaw insiru nafuh iktar u nqattghu ftit tal-˙iniktar mis-soltu mieg˙uData: Mill-Ìimg˙a 17 ta’ Marzu, fis-7.00 pm sal- Óadd 19 wara l-pranzu.Imexxu: Ms Mary Xuereb, Ms Rosalie Scicluna u Fr Paul Zammit, SJ.

Irtir g˙all-Professjonisti (Koppji) bil-MaltiDan hu appuntament ta’ kull sena bi t˙ejjija g˙all-G˙id g˙all-koppji tal-professjoni u tal-˙biebtag˙hom.Data: Mill-Ìimg˙a 24 ta’ Marzu, fis-7.00 pm sal- Óadd 26 wara l-pranzu.Imexxi: Fr Vincent Magri, SJ.

Irtir g˙all-Professjonisti bil-MaltiDan l-Irtir li d-Dar toffri kull sena g˙all-professjonistiu l-˙bieb tag˙hom bi t˙ejjija g˙all-G˙id.Data: Mill-Óamis 30 ta’ Marzu, fis-7.00 pm sat-Tnejn 4 ta’ April wara l-pranzu.Imexxi: Fr Ray Pace, SJ.

IL-ÌIÛWITI JOFFRULEK OPPORTUNITAJIET TA’ FORMAZZJONIAg˙Ωel l-attività li tixtieq u ikteb jew çempel biex fejn hu me˙tie© tibbukkja jew tikseb aktar tag˙rif

30

IMMA MISSJONI STRAORDINARJA

MHUX BISS VJAÌÌ STRAORDINARJU

500 sena mit-twelidta’ San Fran©isk Saverju (1506-2006)

Il-qaddis Ìiƒwita, patrun tal-missjonijiet

TISLIBA JANNAR

Ca

rpe

t Z

ON

E ©

en

tilm

en

t jo

ffri

Dir

t C

on

tro

lle

r b

˙a

la r

iga

l g

˙a

r-re

bb

ie˙

/a t

al-

Cro

ssw

ord

Pu

zzle

Dis

inn

• O

utlo

ok

Co

op

Riç

etta

off

ruta

mil

l-kti

eb D

ieta

ta

d-D

eheb

ta

’ A

nth

on

y M

ica

llef

Mulej, ilqa’ f’Saltnatek il-benefatturiu ˙bieb tag˙na mejtin:

IMPORTANTI:Ibg˙atu t-twe©ibiet tag˙kom f’dan l-indirizz:RM2000 Lil Óbiebna, 78, Marquis Scicluna Str, Naxxar NXR 03It-twe©ibiet iridu jaslulna sa l-a˙˙ar tax-xahar.

Tas-Sliema Edwin Camilleri ˙u Fr Edward, SJSusan Farrugia SaccoLino German

L-Imida Ines Camilleri

MIMDUDIN: 1. Tajjeb meta msajjar imbuljuta; 4.Re; 7. A˙jar Uff min hekk; 8. Ghasfur b’rix iswed; 9.G˙asfur ie˙or razza tal-pappagall; 10/12. Min jilbeshekk, ikun pulit ˙afna; 14/15. Jindunaw bik; 16/18.Ta’ min jafdaha; 20. L-età titkejjel bihom; 21. Hekk©ralu bix-xemx, sar kannella; 24. Profeta ta’ l-A.T.;25. Isem Mussolini; 26. Tislima lill-Madonna; 27.Dak li jag˙mel il-qassis fil-kunfissinarju; 28. Qlubija.

WEQFIN: 1. Óabib tal-kotba eçç; 2. Bih jispara l-kaççatur; 3. Il-kunjom ta’ nies qsar ˙afna?; 4.Qawwijin u hekk, ng˙idu a˙na; 5. Post fejnjissewwew il-vapuri; 6. Ma na˙sibx fik; 11. Il-lingwatal-Knisja; 13. Mhix qasira, anzi ... ; 16. Ilbies ta’tarbija tat-twelid; 17. Jag˙milha fil-Qorti l-avukat;18. Ipprova jolqot; 19. Ta’ l-idejn jew zverljarin; 22/23. Tne˙˙ik min-nofs.

TWEÌIBIET GÓAT-TISLIBA TA’ DIÇEMBRU , 2005MIMDUDIN: 1. Mekkuk; 4. Tismot; 7/26. Artist; 8. Sabbar; 9. Uganda; 10. UΩin; 12.Óebb; 14/16. Qattar; 15/18. Knisja; 20. Frak; 21. Patt; 24. Jiskot; 25. Morini; 27.Aqsmuh; 28. Umdita.

WEQFIN: 1. Misruq; 2. Kubrit; 3/4. Karettun; 5. Minnek; 6. Trabbi; 11. Ûahar; 13.Bnejt; 16. Tfajla; 17. Rassas; 18. Salini; 19. Attiva; 22/23. Ftihemtu.

Insalata tal-Patata u l-G˙adsIngredjenti g˙al 4 persuni♥ Nofs kilo patata Ωg˙ira bil-qoxra b’kollox,

kull patata maqsuma min-nofs♥ 100gr g˙ads a˙dar nej, mg˙arraq

fl-ilma minn lejl qabel, u msaffi♥ Kikkra u nofs (375ml) ilma♥ Mg˙arfa nag˙nieg˙ imqatta’♥ Tewma ˙adra, imqattg˙a rqiqa ˙afna♥ 2 mg˙aref majoneΩ light♥ 75gr salamun smoked, imqatta’♥ Ferg˙a Ωg˙ira nag˙nieg˙ frisk, biex iΩΩejjen

Metodu: Óu borma ta’ 3 litri, fiha ag˙mel il-patata, l-g˙ads u l-ilma, ifta˙hatag˙li fuq nar g˙oli, baxxi n-nar u tektek g˙al madwar 15-il minuta. Warapermezz ta’ mg˙arfa mtaqqba erfa’ bil-mod il-patata u l-g˙ads, po©©ihom ©oskutella ta’ l-insalata u ˙allihom jibirdu sewwa. Imbag˙ad Ωid mag˙hom in-nag˙nieg˙, it-tewm a˙dar, il-majoneΩ u s-salamun u awwad. Fl-a˙˙ar po©©i l-ferg˙a nag˙nieg˙, g˙atti b’biçça cling film, po©©i fil-fri©© g˙al xi sieg˙a biex it-tog˙ma ta’ l-ingredjenti tid˙ol f’xulxin, ippreΩenta fuq il-mejda u servi.

Nota: Jekk trid, minflok nag˙nieg˙ tista’ tuΩa xibt (dill) jew weraq tal-buΩbieΩa˙dar.

Rebbie˙a ta’ Novembru: Ms N. Vella, M©arr

NIXTIEQU NIBQGÓUNIDDEPENDU MILL-ÌENEROÛITÀTAL-QARREJJA.• TINSIEX IÌÌEDDED L-

ABBONAMENT TIEGÓEK• SIBILNA ABBONATI ÌODDA• FIL-BIDU TAS-SENA AGÓTI

ABBONAMENT RIGAL LIL XIÓADD LI TÓOBB

• OFFRI DONAZZJONI MAÛ-ÛEWÌ LIRI TA’ L-ABBONAMENT TIEGÓEK

ILLUM AKTAR MINN QABELNIDDEPENDU MILL-ABBONAMENTI U MID-DONAZZJONIJIET LI TIBGÓATUMAGÓHOM.

IL-MAGAZIN MA JISTAX IKOMPLIMINGÓAJR L-GÓAJNUNAÌENERUÛA TIEGÓEK.

GRAZZI MILL-QALB LIL DAWKKOLLHA LI QED JIBGÓATUOFFERTI U GÓAJNUNA.

Ibg˙at din il-formola

lill-Editur,

RM- LIL ÓBIEBNA

c/o 78, Triq il-MarkiΩScicluna

In-Naxxar NXR 03

in©edded l-abbonament tieg˙i.

nibda nirçievi l-magazine id-dar bil-posta

nag˙ti abbonament rigal lil:

IVA NIXTIEQ (immarka fejn jg˙odd g˙alik)

Isem

Data tat-Twelid

Tel

Indirizz

Post Code

Qed nibg˙at çekk/Postal order ta’

Lm2

Abbonament ta’ Sena

+ OFFERTA b˙ala g˙ajnuna

L-ISPEJJEÛ GÓOLEW ÓAFNA, IMMA MA NIXTIEQUX NGÓOLLU L-PREZZ TA’ L-ABBONAMENT. QED INÓALLUH LM2 BISS,FILWAQT LI NITOLBU OFFERTA LIBERA LIL MIN JISTA’ JAGÓTIAKTAR MINN ÛEWÌ LIRI.

ÌEDDED L-ABBONAMENT TIEGÓEK ILLUMJekk tixtieq• i©©edded l-abbonament tieg˙ek fil-

magazine• tag˙mel abbonament ©did• tag˙ti abbonament rigal... u fl-istess

˙in tag˙mel offerta b’risq il-˙idmiet ul-missjoni tal-ÌiΩwiti

issa tista’ tibg˙at SMS fuq dawn in-numri:SMS lin-numru:

tkun qed tag˙ti offerta ta’ Lm5 (li minnhom50 çenteΩmu jmorru g˙all-operatur tal-mobile)

50618916 tkun qed tag˙ti offerta ta’ Lm3 (li minnhom 30çenteΩmu jmorru g˙all-operatur tal-mobile)

50619210

Nota: NiskuΩaw ru˙na li bi Ωball in-numri ta’ l-SMS ©ew stampati ˙aΩin fil-˙ar©a ta’ Diçembru.

IMPORTANTI:Fuq l-SMS ikteb ismek u kunjomok, l-indirizz u l-kodiçi postali.Jekk se ©©edded l-abbonament ikteb ir-Reference Number li ssib miktub fuq it-tikketta mwa˙˙la mal-magazin li soltu tir‘ievi bil-posta.

Tixtieq tiΩra’ pjanta li tibqa’ twarradu tag˙ti l-frott g˙all dejjem?

Jekk tixtieq li jkollok sehem minn dan il-©id kollu:• ibg˙at l-offerta tieg˙ek illum• ftakar fil-missjoni tal-ÌiΩwiti fit-testment tieg˙ek• ag˙mel BorΩa ta’ Studju biex isir Saçerdot jew Brother

ÌiΩwita.

Indirizza l-offerta tieg˙ek lill-PROVINÇJA TAL-ÌIÛWITI MALTINUffiççju tal-Provinçjal, 78, Triq il-MarkiΩ Scicluna, Naxxar NXR 03

G˙al kull tag˙rif ikteb jew çempel: tel: 21412606email: provincial@jesuit.org.mt

• I˙ejju Saçerdoti u Brothers li jwie©bu g˙all-˙ti©ijiettal-bniedem tal-lum.

• Jedukaw tfal u Ωg˙aΩag˙ b˙ala Insara u çittadini tajbin.• Ixerrdu l-Bxara t-Tajba permezz ta’ kitba, media u

publikazzjonijiet.• Imiddu g˙onqhom biex jg˙inu lill-fqir u jissieltu g˙al

aktar ©ustizzja madwarna.• Jg˙inu lir-Refu©jati u l-imwarrbin jiksbu d-dinjità li

tixirqilhom b˙ala ulied Alla.• Jg˙inu lil eluf ta’ nies jiltaqg˙u ma’ Alla u jsibu fih il-veru

sens ta’ ˙ajjithom.

Il-©id li l-Mulej jag˙tina f’din il-˙ajja jista’ jkun Ωerrieg˙a ta’ pjantabi frott li ma jspiççax.

Jekk qed ta˙seb x’tista’ tag˙mel bil-©id li Alla pprovdielek f’˙ajtek,ftakar li tista’ tg˙in biex il-ÌiΩwiti, ma’ ˙afna kollaboraturi,ikomplu jaqdu l-missjoni tag˙hom: