sgt.gr/theatre

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

21→24

ΘΕΑΤΡΟστη Στέγη

R I M I N IP RO T O KO L L

[ H a u g & We t z e l ]

adolf hitler:

Ο ΑΓΩΝ ΜΟYτομοι 1 & 2

20:30Κεντρική ΣκηνήΔιάρκεια: 2 ώρες

(χωρίς διάλειμμα)

sgt.gr/theatre

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

21→24

Ο Αδόλφος Χίτλερ με τη ματιά των Rimini Protokoll:

ένα αποκαλυπτικό, ριζοσπαστικό θεατρικό

ντοκιμαντέρ για το διαβόητο μπεστ-σέλλερ

του Φύρερ, από την κορυφαία ευρωπαϊκή πρωτοποριακή ομάδα.

R I M I N IP RO T O KO L L

[ H a u g & We t z e l ]

adolf hitler:Ο ΑΓΩΝ ΜΟY

tomoi 1 & 2

Είναι, πράγματι, Ο Αγών μου ένα ανάγνωσμα επι-κίνδυνο και προπαγανδιστικό ή, μήπως, πρόκειται τελικά για ένα συνονθύλευμα κοινοτοπιών και παρανοϊκών ιδεολογημάτων; Τι διασφαλίζει η συμ-βολική απαγόρευση της επανέκδοσής του, τη στιγμή που σημειώνει ρεκόρ αναγνωσιμότητας ως e-book στο Ίντερνετ; Ποια είναι η ιστορική, πολιτική και λογοτεχνική του αξία; Τι τροφοδοτεί το «μύθο» του εδώ και ενενήντα ένα χρόνια; Τι, τέλος πάντων, λέει σε αυτό ο Χίτλερ;

Τέτοια ερωτήματα θέτει σε δημόσια διαβούλευση η ρηξικέλευθη παράσταση της ομάδας που εδώ και δεκαπέντε χρόνια επαναπροσδιορίζει το είδος του θεάτρου ντοκουμέντου. Κι όλα αυτά, την περίοδο που σχεδιάζεται, προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων, κάτι που απαγορευόταν στη Γερμανία από τη λήξη του Β ́Παγκοσμίου πολέμου μέχρι πρότινος:

η επανέκδοση του Mein Kampf.

© Ca

ndy W

elz

Ιδέα, Σκηνοθεσία & κείμενο: Helgard Haug και Daniel Wetzel

Δραματουργία & έρευνα: Sebastian BrüngerΣκηνικά & βίντεο: Marc JungreithmeierΔιαδραστικός σχεδιασμός: Grit Schuster

Μουσική: Volkan TΣχεδιασμός Ήχου: Peter BreitenbachΔιεύθυνση ομάδας: Heidrun Schlegel

Τεχνική επιμέλεια & φωτισμοί: Andreas MihanΜετάφραση κειμένου: Γιάννης Καλιφατίδης

Ερμηνεύουν: Sibylla Flügge, Anna Gilsbach, Matthias Hageböck, Alon Kraus, Christian Spremberg,

Volkan T, Ασπασία Ανωγιάτη

Ευχαριστίες: Ιωάννα Βαλσαμίδου

Παραγωγή: Kunstfest (Βαϊμάρη), Εθνικό Θέατρο Γερμανίας (Βαϊμάρη), Rimini Apparat

Συμπαραγωγή: Kammerspiele (Μόναχο), Εθνικό Θέατρο Μάνχαϊμ, steirischer herbst festival (Γκρατς), Gessnerallee (Ζυρίχη), HAU – Hebbel am Ufer (Βερολίνο) σε συνεργασία με το Schauspielhaus

του Γκρατς και με την ευγενική υποστήριξη του Schauspielhaus του Ντύσελντορφ

Χορηγοί: Ομοσπονδιακό Πολιτιστικό Ίδρυμα της Γερμανίας, Δήμος Βερολίνου

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Πέμπτη 21 ΑπριλίουΜετά την παράσταση, συζήτηση του κοινού με τη Helgard Haug και τον Daniel Wetzel

από τους Rimini Protokoll, και τον δημοσιογράφο Δημήτρη Ψαρρά.

Συντονισμός: Κάτια Αρφαρά: Δρ Ιστορίας της Τέχνης – Θεατρολόγος, Καλλιτεχνική Διευθύντρια Θεάτρου

και Χορού της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση

Παρασκευή 22 Απριλίου | 18:00Πριν την παράσταση, συζήτηση με τον Ράινερ Ες,

πολιτικό ακτιβιστή και εγγονό του διοικητή του Άουσβιτς, Ρούντολφ Ες.

Παρασκευή 22 Απριλίου | 19:00Συζήτηση στο Goethe-Institut Athen:

«Ο Αγών μου – Συζητώντας για ένα βιβλίο;»Συμμετέχουν οι: Wolfgang Benz (ιστορικός),

Helgard Haug (συνιδρύτρια της ομάδας Rimini Protokoll), Ξένια Κουναλάκη (δημοσιογράφος),

Κώστας Λούλος (ιστορικός)

Παρασκευή 22 & Σάββατο 23 ΑπριλίουΕργαστήριο θεάτρου με τους Daniel Wetzel

και Helgard Haug

ΟΙ ΔΗΜΙΟYΡΓΟΙ ΜΙΛΟYΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ

Πώς γεννήθηκε η ιδέα να δώσετε στο Mein Kampf τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο τελευταίο θεατρικό σας εγχείρημα;

Helgard Haug: Πάνω απ’ όλα, αυτό που τράβηξε το ενδιαφέρον μας ήταν η αντιμετώπιση που είχε το βιβλίο μετά το 1945. Πώς προσεγγίζεις ένα

έργο που δεν είναι απλώς και μόνο ένα βιβλίο αλλά ένα σύμβολο για μια χρονική περίοδο και για μια συγκεκριμένη ιδεολογία; Είναι σκόπιμο να το ξεφορτωθούμε; Αφορμή στάθηκε ασφα-λώς το γεγονός ότι φέτος συμπληρώνονται 70 χρόνια από τον θάνατο του συγγραφέα, πράγμα που σημαίνει ότι τα πνευματικά δικαιώματα

του βιβλίου έχουν απελευθερωθεί από τις αρχές της χρονιάς και ότι μπορεί να το επανεκδώσει ο καθένας.

Επομένως, σκοπός σας ήταν η απομυθοποίηση του Mein Kampf;

HH: Ναι. Σκοπός μας ήταν να αφαιρέσουμε από το βιβλίο την όποια του δύναμη. Το ανοίξαμε και αρχίσαμε να το εξετάζουμε αμερόληπτα, χωρίς

να έχουμε μια προκατασκευασμένη γνώμη. Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι δεν ήμασταν εξοικειωμένοι με το βιβλίο. Δεν ξέραμε ούτε πώς λειτουργεί ούτε ποιοι κίνδυνοι μπορεί να πηγάζουν από το περιεχόμενο. Το δίχως άλλο ένα κατεργάρικο ανάγνωσμα...

Αλλά δεν θα είναι ποτέ ένα βιβλίο σαν όλα τα άλλα, έτσι δεν είναι;Daniel Wetzel: Για μας, το ζητούμενο είναι άλλο. Η παράστασή μας έχει να κάνει με την αντιμε-τώπιση του εθνικοσοσιαλισμού από τη γερμα-

νική κοινωνία. Η λυδία λίθος για τη Γερμανία είναι πώς θα χειριστεί την άρση της τυπικής απαγόρευσης του βιβλίου, από τη στιγμή που έχουν λήξει τα πνευματικά δικαιώματα. Από πίσω κρύβεται ένα άλλο, μεγαλύτερο ερώτημα, το οποίο επανέρχεται κάθε φορά που ανακύπτει το ζήτημα της λογοκρισίας: Πόση δύναμη επιρ-ροής έχει ένα βιβλίο; Πώς απαντά η κοινωνία σε ένα τέτοιο κείμενο; Έχει αρκετή αυτοπεποίθηση για να το αντικρούσει;

Με άλλα λόγια, δεν θεωρείτε το βιβλίο επικίνδυνο;

HH: Δεν χρειάζεται να έχει διαβάσει κανείς το

Mein Kampf για να βάλει φωτιά σε ένα κέντρο φιλοξενίας προσφύγων ή για να υποδαυλίσει το ρατσιστικό μίσος. Θα ήταν λάθος να το πιστέ-ψουμε. Αν ρωτήσετε τους ειδικούς που μελετούν την ακροδεξιά σκηνή κατά πόσο οι ενέργειες

των νεοναζί υποκινούνται από τα περιεχόμενα του βιβλίου, θα σας απαντήσουν ότι ο κίνδυ-νος δεν εντοπίζεται στα σημεία που μιλούν για τον αντισημιτισμό ή στο κεφάλαιο «Έθνος και Φυλή». Υπάρχουν άλλα βιβλία που κυκλοφο-ρούν ελεύθερα στην αγορά, με πολύ πιο ακραίες θέσεις γύρω από τέτοια ζητήματα. Τα επικίνδυνα σημεία είναι αυτά που θέτουν υπό αμφισβήτηση ή χλευάζουν τη δημοκρατία και τον κοινοβου-λευτισμό.

DW: Δεν αρκεί να διαβάσεις το βιβλίο για να γίνεις ναζί. Όπως δεν γίνεσαι αυτομάτως δολο-φόνος όταν κάθεσαι στην κονσόλα του υπολογι-στή και παίζεις παιχνίδια First Person Shooter πυροβολώντας ζωντανούς στόχους.

Δεν χρειάζεται να έχει διαβάσει κανείς το Mein Kampf για να

βάλει φωτιά σε ένα κέντρο φιλοξενίας προσφύγων ή για να υποδαυλίσει το

ρατσιστικό μίσος.

Πιστεύετε ότι το Mein Kampf θα καταφέρει να γίνει μπεστ-σέλλερ στη Γερμανία;DW: Ποτέ. Όπως και πολλά άλλα σκουπίδια που διατίθενται ελεύθερα στην αγορά –για παρά-δειγμα, ομιλίες του Χίτλερ, του Γκαίμπελς κ.ά.–,

έτσι και το Mein Kampf θα καταδικαστεί στην αφάνεια. Όμως το ζήτημα είναι άλλο. Το βιβλίο υπήρχε ανέκαθεν. Ήταν προσβάσιμο σε όποιον ήθελε να το διαβάσει. Η λύση δεν είναι να απο-

στρέψουμε το βλέμμα, κάνοντας ότι το βιβλίο δεν υπάρχει, αλλά να το κοιτάξουμε κατάματα και να δώσουμε ξεκάθαρες απαντήσεις. Αυτή ήταν ανέκαθεν η καλύτερη στρατηγική.

Πώς νιώθετε όταν στέκεστε μπροστά από το θέατρο HAU του Βερολίνου και βλέπετε πάνω από την είσοδο την τεράστια φωτεινή επιγραφή «Αδόλφος Χίτλερ – Mein Kampf»;DW: Όπως και να το κάνουμε, δίνουμε στο βιβλίο ένα βήμα, κι ας είναι απλώς η σκηνή του θεάτρου. Το δίλημμα παραμένει. Αλλά δεν

είναι δικό μας. Είναι ένα κοινωνικό δίλημμα και η κατά πρόσωπο αντιμετώπισή του αποτελεί

κοινωνικό χρέος.

Η παράσταση έχει ήδη παιχτεί σε πολλές άλλες πόλεις. Ποια ήταν η αντίδραση του κοινού;DW: Η υποδοχή ήταν πολύ θετική. Οι θεατές

το παρακολούθησαν με ενδιαφέρον. Ορισμέ-νοι κριτικοί έγραψαν ότι έπρεπε να είναι πιο προκλητικό. Από τη μια δεν συμμερίζομαι τις ενστάσεις, από την άλλη όμως δεν τις απορρίπτω κιόλας. Ανυπομονούμε για τις παραστάσεις που θα δώσουμε τον Απρίλιο στην Αθήνα, όπου

τα εγκλήματα των Γερμανών εξακολουθούν να είναι γερά χαραγμένα στη μνήμη του κόσμου.

Αποσπάσματα από συνέντευξη στο Spiegel Online, στη δημοσιογράφο Anke Dürr.

© Ca

ndy W

elz

Ο ΑΓΩΝ ΜΟY ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

1924Ο Χίτλερ καταδικάζεται για εσχάτη προδοσία και εκτίει την ποινή του στις φυλακές του

Λάντσμπεργκ. Εκεί γράφει το πρώτο, αυτοβιογραφικό μέρος

του Mein Kampf.

1925Ο Χίτλερ αποφυλακίζεται και καταπιάνεται με τη συγγραφή του δεύτερου μέρους.

Ο Α΄ τόμος κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Franz Eher.

1930Οι πωλήσεις δεν πηγαίνουν καλά, αλλά βαθμιαία ανε-βαίνουν, χάρη στις διαδοχι-κές εκλογικές επιτυχίες του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (NSDAP). Κυκλοφορεί η οικο-νομική έκδοση για τις πλατιές μάζες (Volksausgabe).

1930

1945Το Mein Kampf κυκλοφορεί σε περισσότερες από 1.100 εκδόσεις στη Γερμανία. Ως το τέλος του πολέμου, τυπώνονται

περισσότερα από 12.500.000 αντίτυπα. Συγχρόνως, τα δικαι-ώματα του βιβλίου πωλούνται

και εκτός Γερμανίας, όπου το Mein Kampf κυκλοφορεί σε πολυάριθμες εκδόσεις.

Τα δικαιώματα του εκδοτικού

οίκου Franz Eher –και κατ’ επέκταση του Mein Kampf– περιέρχονται στο Ελεύθερο Κρατίδιο της Βαυαρίας. Βάσει του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, απαγορεύεται κάθε ανατύπωση ή επανέκδοση του βιβλίου. Η συμμαχική κυβέρνη-ση καλεί τις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία να παραδώσουν τα διαθέσιμα αντίτυπα.

Η κατοχή του βιβλίου επιτρέπε-ται μόνο σε ιδιώτες.

1979Το Ομοσπονδιακό Ακυρωτικό

Δικαστήριο αποφασίζει ότι η εμπορική διάθεση μεταχειρι-

σμένων αντιτύπων του Mein

Kampf δεν διώκεται ποινικά.

2013Το βαυαρικό κοινοβούλιο εγκρίνει τη σχολιασμένη επανέκδοση του βιβλίου από το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ιστορίας του Μονάχου. Μετά την επίσκε-

ψη του Χορστ Ζέεχοφερ, τότε πρωθυπουργού της Βαυαρίας, στο Ισραήλ, η βαυαρική κυβέρ-νηση της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) αποσύρει την

επίσημη επιχορήγηση του εγχει-ρήματος.

2016Με την πάροδο 70 ετών από τον θάνατο του Χίτλερ, τα πνευ-ματικά δικαιώματα εκπνέουν. Από την 1η Ιανουαρίου, το έργο διατίθεται ελεύθερα (public domain). Σύμφωνα με τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, το Mein Kampf μπορεί να κυκλοφορήσει από

οποιονδήποτε εκδότη. Σε ό,τι

αφορά το ποινικό σκέλος περί υποδαύλισης μίσους, εκκρεμεί σχετική απόφαση του δικαστη-

ρίου.

Οι Rimini Protokoll επανέρχονται στη Στέγη,

δύο χρόνια μετά το συναρπαστικό Situation

Rooms, το ζωντανό videogame-installation για το εμπόριο όπλων.

Η Helgard Haug και o Daniel Wetzel συνερ-γάζονται από το 1994. Μαζί με τον Stefan Kaegi ίδρυσαν την ομάδα Rimini Protokoll, η οποία

δραστηριοποιείται στον χώρο του θεάτρου, ενώ έχει στο ενεργητικό της και πολυάριθμες άλλες συνεργασίες, όπως ζωντανά δρώμενα (live art), έργα για το ραδιόφωνο και εγκαταστάσεις (installations). Από την παρουσίαση της πρώτης

δουλειάς τους (Hot spots ή Ήμουν εδώ, θέατρο Θησείον, 2004), το αθηναϊκό κοινό έχει παρα-κολουθήσει αρκετές παραστάσεις της ομάδας, με πρωταγωνιστές άλλοτε τους απολυθέντες μου-εζίνηδες του Καΐρου (Radio Muezin, Φεστιβάλ

Αθηνών 2009), άλλοτε τους τηλεπωλητές ενός τηλεφωνικού κέντρου στην Ινδία (Call Cutta in a Box, BIOS, 2009) ή τους 103 Αθηναίους

που συνθέτουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού της πόλης, όπως στη θρυλική παράσταση με τίτλο Ο Προμηθέας στην Αθήνα (Φεστιβάλ Αθηνών 2011), που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο.

Σε συμπαραγωγή με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, η ομάδα παρουσίασε στη συνέχεια ένα ζωντανό βιντεοπαιχνίδι για το εμπόριο όπλων, βασισμένo σε 20 κινηματογραφημένα επεισόδια (Situation Rooms, 2Ο Fast Forward Festival, 2014). Οι δημιουργοί της ομάδας Rimini Protokoll θεωρούνται από τους θεμελιωτές ενός νέου θεατρικού ρεύματος που αποκαλείται θέατρο-ντοκουμέντο. Στα περισσότερα έργα τους, συνεργάζονται με «ερμηνευτές» που δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί, αλλά ειδικοί στον τομέα τους. Η ομάδα Rimini Protokoll έχει τιμη-θεί με το Εθνικό Βραβείο Θεάτρου της Γερμανίας (DER FAUST), με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου στη Θεσσαλονίκη, στην κατηγορία Νέες Πραγματικότητες, καθώς και με τον

Αργυρό Λέοντα στην 41η Μπιενάλε της Βενετίας.

ΧΟΡΗΓΟΊ ΕΠΊΚΟΊΝΩΝΊΑΣ

ΔΊΕYΘYΝΣΗ ΕΠΊΚΟΊΝΩΝΊΑΣ & MARKETINGΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

ΜΕ ΤΗΝYΠΟΣΤΗΡΊΞΗ

ΧΟΡΗΓΟΣΦΊΛΟΞΕΝΊΑΣ

ΕΠΊΣΗΜΟΣΊΑΤΡΊΚΟΣ YΠΟΣΤΗΡΊΚΤΗΣ

Θ Ε Α Τ Ρ Ο στη Στέγη

2015 →16

sgt.gr

Α γ ο ρ ά ζ ε τ ε ε ι σ ι τ ή ρ ι ον ω ρ ί τ ε ρ α ;

Early BirdS P EC I A L30% έκπτωση

στις καλύτερες θέσεις