Παραδοτέο του Υποέργου 1: «Αξιολόγηση  Δομών και Υπηρεσιών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης- Πρότυπα και Προδιαγραφές – Δημοσιότητα» της πράξης «Αξιολόγηση δοµών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης - Διαµόρφωση ηλεκτρονικής εφαρµογής διαρκούς παρακολούθησης και αξιολόγησης δοµών  και κρίσιµων παραµέτρων της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης» με κωδικό ΟΠΣ MIS346805

Π1.2.1. ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ

Ομάδα Εργασίας

ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ

ΤΣΙΓΚΑΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΣΩΤΗΡΙΑΔΗ-ΓΚΟΥΤΖΙΑΜΑΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΑΣΩΝΙΤΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑΧΑΡΙΤΟΥ ΣΟΦΙΑ

ΣΚΑΦΙΔΑ ΦΩΤΕΙΝΗΚΟΣΚΙΝΑ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΜΑΡΚΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΕΔΙΟ 1: Οργάνωση και λειτουργία όλων των εκπαιδευτικών δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Ενταξιακής Εκπαίδευσης Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης.

ΤΟΜΕΙΣ:I) Σχήμα Διοίκησης.

II) Ανθρώπινο Δυναμικό.

III) Αξιολόγηση.

IV) Ανάπτυξη ενταξιακής κουλτούρας.

ΠΕΔΙΟ 2: Κτιριακή προσβασιμότητα και καταλληλότητα της υλικοτεχνικής υποδομής όλων των εκπαιδευτικών δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Ενταξιακής Εκπαίδευσης Α΄/βάθμιας και Β΄/βάθμιας εκπαίδευσης

ΤΟΜΕΙΣ:Ι) Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου.

ΙΙ) Κτιριακή επάρκεια.

ΙΙΙ) Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα.

IV) Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ.

ΠΕΔΙΟ 3: Καταγραφή Πρακτικών Διδασκαλίας

ΤΟΜΕΙΣ:Ι) Προσδιορισμός Διδακτικών και Μαθησιακών στόχων ΙΙ) Ανάπτυξη Προσαρμοσμένων Προγραμμάτων ανά κατηγορία μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

ΠΕΔΙΟ 4 : Αποτελεσματικότητα της Μάθησης

ΤΟΜΕΙΣ:Ι) Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης.ΙΙ) Αξιολόγηση Μεταγνωστικών δεξιοτήτων του μαθητή.

2

ΠΕΔΙΟ 5: Τρόπος αξιολόγησης

ΤΟΜΕΙΣ:

Ι) Αξιολόγηση για το σχεδιασμό και (προγραμματισμό του διδακτικού και

υποστηρικτικού προγράμματος.

ΙΙ) Αξιολόγηση και παρακολούθηση του μαθητή.

ΙΙΙ) Αξιολόγηση του διδακτικού περιβάλλοντος και του σχολικού κλίματος.

IV) Συνεκπαιδευτική αξιολόγηση.

ΠΕΔΙΟ 6: Εφαρμογή ΤΠΕ στη διδασκαλία

ΤΟΜΕΙΣ:

Ι) Χρήση Η/Υ.

ΙΙ) Χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας και πρόσβαση σε συσκευές και λογισμικά.

ΠΕΔΙΟ 7: Οργάνωση και λειτουργία των Κέντρων Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και

Υποστήριξης

ΤΟΜΕΙΣ:

Ι) Υλικοτεχνική υποδομή.

ΙΙ) Διοικητική οργάνωση και λειτουργία.

ΙΙΙ) Παρεχόμενες υπηρεσίες.

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«Αξιολόγηση Δομών και Υπηρεσιών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης- Πρότυπα και Προδιαγραφές – Δημοσιότητα» της πράξης «Αξιολόγηση δοµών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης - Διαµόρφωση ηλεκτρονικής εφαρµογής διαρκούς παρακολούθησης και αξιολόγησης δοµών και κρίσιµων παραµέτρων της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης»

Από τη δεκαετία του 1990, ήρθε στο προσκήνιο η έννοια της ποιότητας στην εκπαίδευση, ως

απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα της επιτυχίας των εκπαιδευτικών συστημάτων,

προκειμένου αυτά να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις ταχύτατα μεταβαλλόμενες συνθήκες, έτσι όπως

αυτές αναδύονταν σε ένα παγκοσμιοποιημένο ανταγωνιστικό περιβάλλον (Μπουρλετίδης, 2013).

Στην εκπαίδευση αυτή η διάσταση της ποιότητας βρίσκεται πίσω από προσεγγίσεις οι οποίες:

α) εστιάζουν στο καθορισμό από ειδικούς (πχ. ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) πρότυπων

διαδικασιών λειτουργίας (π.χ. οι προβλέψεις του θεσμικού πλαισίου για τον τρόπο οργάνωσης και

λειτουργίας των σχολείων) ή μετρήσιμων στόχων και κριτηρίων (π.χ. οι στόχοι που περιλαμβάνονται

στα προγράμματα σπουδών), με βάση τα οποία ειδικά όργανα (π.χ. Διευθυντές, Σχολικοί Σύμβουλοι,

Προϊστάμενοι) αξιολογούν την ποιότητα του παραγόμενου εκπαιδευτικού έργου ή

β) εστιάζουν στον προσδιορισμό προτύπων ποιότητας (διαδικασιών, στόχων και κριτηρίων) στο

εσωτερικό του οργανισμού με συμφωνία μεταξύ των εμπλεκομένων στον σχεδιασμό και στην

υλοποίηση του εκπαιδευτικού έργου (π.χ. μια σχολική μονάδα αναλαμβάνει την πρωτοβουλία

σχεδιασμού και εκτέλεσης μιας καινοτόμου δράσης ή ενός πιλοτικού προγράμματος). Η διάσταση

αυτή παρέχει μια σχετικά σταθερή βάση για την εκτίμηση της ποιότητας, αλλά δεν παρέχει πλήρη

εκτίμηση της ποιότητας, αφού δε λαμβάνει υπόψη της τις προσδοκίες, τις επιθυμίες και την

ικανοποίηση των απαιτήσεων του πελάτη.

Πολλές χώρες βρίσκονται σε μια φάση αναθεώρησης και αλλαγής των πολιτικών για την

εκπαίδευση και υποστήριξη παιδιών και νέων με αναπηρία, αξιοποιώντας έτσι τη γνώση και την

εμπειρία τους από την εφαρμογή νέων νόμων, αναφορικά με συστήματα ποιότητας και τον έλεγχο

της εκπαίδευσης. Η αλλαγή, όμως, προϋποθέτει τον έλεγχο και την αξιολόγηση των εξελίξεων και η

αξιολόγηση την ύπαρξη και χρήση εργαλείων, τα οποία βασίζονται σε μετρήσιμους δείκτες. Η

αξιολόγηση, ουσιαστικά, είναι μία διαδικασία προσδιορισμού της αξίας, της επιτυχίας και της

σημαντικότητας ενός φαινομένου ή αντικειμένου (Schriven, 2007 στο Κρίκας, 2013). Η αξία αυτής

της διαδικασίας προϋποθέτει την ανάγκη δημιουργίας ενός ελεγκτικού εργαλείου αξιολόγησης, που

4

πρέπει να περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τη διαδικασία ορισμού και περιγραφής δεικτών και

κριτηρίων αξιολόγησης δομών ειδικής αγωγής.

Σκοπός του ερευνητικού αυτού προγράμματος είναι η αξιολόγηση των Δομών και Υπηρεσιών

Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και ο ορισμός και καθορισμός των προτύπων και προδιαγραφών

λειτουργίας αυτών των δομών.

Στο πλαίσιο του ΠΕ 1.2. Πρότυπα και Προδιαγραφές Δομών Ειδικής Αγωγής θα πραγματοποιηθούν:

α) Ορισμός των δεικτών και των κριτηρίων σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα από τις μελέτες που εκπονήθηκαν (ΚΕΕ 2008, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2004), και η συμπλήρωσή τους με περισσότερους δείκτες, αλλά και δείκτες με σαφή εστίαση σε συνθήκες και παράγοντες που μπορούν να υποστηρίζουν την ανάπτυξη της συνεκπαίδευσης (ένταξης) στο χώρο του σχολείου.

β) Περιγραφή των προτύπων, των προδιαγραφών, των αρχών και των διαδικασιών λειτουργίας και δεοντολογίας βάσει των οποίων θα αξιολογηθούν οι υφιστάμενες δομές της Ειδικής Αγωγής.

Η ομάδα του συγκεκριμένου υποέργου ακολούθησε την εξής μεθοδολογία, προκειμένου να υλοποιήσει τις παραπάνω πράξεις:

1) Έγινε επισκόπηση ελληνικών και ξένων ερευνών σχετικά με την αξιολόγηση δομών Ειδικής Αγωγής, έτσι ώστε να καθιερωθούν ορισμοί κοινής αντίληψης και δημιουργία κοινών δεικτών αξιολόγησης των εν λόγω δομών. Η επισκόπηση ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας βοήθησε στην επιλογή ενός παραδείγματος καλής πρακτικής (best practice) για την οργάνωση του τρόπου εργασίας ως προς την περιγραφή των προτύπων και των προδιαγραφών αξιολόγησης.

2) Στη συνέχεια, δομήθηκε το σχεδιάγραμμα ανάπτυξης του εργαλείου αξιολόγησης σύμφωνα με τον τρόπο με τον οποίο αναφέρουν οι δύο μελέτες του Κ.Ε.Ε. «Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου στην Ειδική Αγωγή» και «Εκπαίδευση: Διαδικασία αυτοαξιολόγησης στη σχολική μονάδα». Δηλαδή, οργανώθηκαν οι πληροφορίες με τον εξής τρόπο: ΠΕΔΙΟ, ΤΟΜΕΑΣ, ΔΕΊΚΤΕΣ.

Το σχεδιάγραμμα διαμορφώθηκε ως εξής:

ΠΕΔΙΟ 1: Οργάνωση και λειτουργία όλων των εκπαιδευτικών δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Ενταξιακής Εκπαίδευσης Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης.

Κάθε ΣΜΕΑΕ, όπως και το προσωπικό της υπάγονται διοικητικά στις αντίστοιχες διευθύνσεις ή

γραφεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα ειδικά επαγγελματικά γυμνάσια και

λύκεια όπως και οι ειδικές επαγγελματικές σχολές και ΕΕΕΚ ανήκουν στα αντίστοιχα γραφεία

επαγγελματικής εκπαίδευσης (Ν. 3699/2008 για την Ειδική Εκπαίδευση).

5

Για τη διοίκηση των σχολικών μονάδων υπεύθυνος είναι ο διευθυντής, καθώς και ο σύλλογος

προσωπικού (Ν. 3699/2008). Το διοικητικό αυτό σχήμα είναι υπεύθυνο για την ομαλή λειτουργία

των ΣΜΕΑΕ (Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση –

Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα (2010), ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ

ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ-ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ; Special School

District Program Evaluation for Special Schools (2005), Menscher, S. & Dr Bauer, P.).

Η αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού έργου, ωστόσο, προϋποθέτει μια σειρά διαδικασιών

και πρωτοβουλιών απ’ όλους τους εμπλεκόμενους: τον Δ/ντή, τους εκπαιδευτικούς και το ειδικό

εκπαιδευτικό προσωπικό, τον Σύμβουλο, τους γονείς, τους μαθητές, τα διάφορα Κέντρα

αξιολόγησης και υποστήριξης των μαθητών και από τους φορείς της τοπικής κοινωνίας. Κυρίως

όμως απαιτείται η ενεργοποίηση αυτού του ανθρώπινου δυναμικού, η συμμετοχή σε όλες τις

διαδικασίες καθώς και η συνεργασία μεταξύ τους για την βελτίωση και αναβάθμιση της ποιότητας

του εκπαιδευτικού έργου.

ΤΟΜΕΙΣ:V) Σχήμα Διοίκησης.

VI) Ανθρώπινο Δυναμικό.

VII) Αξιολόγηση.

VIII) Ανάπτυξη ενταξιακής κουλτούρας.

Ι) Σχήμα Διοίκησης:

Η διοίκηση είναι υπεύθυνη για την ομαλή λειτουργία του σχολείου, τη διαμόρφωση κανόνων

λειτουργίας, την τήρηση του ωρολογίου προγράμματος, την επίτευξη των στόχων, τη συμμετοχή των

εκπαιδευτικών στον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού και διοικητικού έργου καθώς και στις

διαδικασίες αξιολόγησης, τον συντονισμό των ομάδων εργασίας, τη συνεργασία με τους γονείς και

τα διάφορα κέντρα (ΚΕΔΔΥ, κ.α.), την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των εκπαιδευτικών. Η

διοίκηση θέτει, επίσης, στόχους και προτεραιότητες και αναπτύσσει δράσεις εντός και εκτός του

σχολείου σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία που στοχεύουν στην υποστήριξη των μαθητών,

στην ένταξη, στον επαγγελματικό προσανατολισμό, στην απασχόληση, στην κινητική αναψυχή, κ.α.

Οι Δείκτες που διερευνούνται στον Τομέα αυτό είναι:

1) εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος σπουδών ανάλογα με την αναπηρία

2) τήρηση ωρολόγιου προγράμματος

6

3) αξιοποίηση οικονομικών πόρων

4) συνεργασία σχολικών μονάδων ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ

5) συνεργασία σχολικών μονάδων ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

6) αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτικού προσωπικού

7) δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

8) δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό και στους γονείς

των μαθητών

9) δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη όλου του σχολείου με την τοπική

κοινωνία

10) του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας ή του εξωτερικού

ΙΙ) Ανθρώπινο δυναμικό:

Για κάθε ΣΜΕΑΕ, ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών αλλά και των ιδιαίτερων

χαρακτηριστικών τους, απαιτείται ένας αριθμός εκπαιδευτικού προσωπικού, ικανός για τη σωστή

λειτουργία του σχολείου και την υλοποίηση του εκπαιδευτικού έργου.

Ο αριθμός των εκπαιδευτικών ανά ειδικότητα, πρέπει επίσης να είναι επαρκής για να καλύπτει τις

ανάγκες που προκύπτουν από τις ιδιαιτερότητες του μαθητικού πληθυσμού. Η επιστημονική

κατάρτιση και εξειδίκευση είναι σημαντικός παράγοντας για την επιτυχή υλοποίηση των σκοπών του

σχολείου, του αναλυτικού προγράμματος σπουδών, της αξιολόγησης και των εξατομικευμένων

στόχων που τίθενται για τους μαθητές.

Οι εκπαιδευτικοί μαζί με το προσωπικό των άλλων ειδικοτήτων είναι η κινητήρια δύναμη της

σχολικής ζωής γιατί, εκτός από το καθεαυτό διδακτικό έργο, συμβάλλουν στην ανάπτυξη του

προγραμματισμού και συμμετέχουν ενεργά σε διάφορες δραστηριότητες, δράσεις και προγράμματα

(πολιτισμικά, αθλητικά, περιβαλλοντικά, κ.α.) που αναπτύσσονται εντός του σχολείου αλλά και στην

κοινωνία. Συνεργάζονται με τον δ/ντή και μεταξύ τους καθώς και με εξειδικευμένα κέντρα για την

επίλυση πιο σύνθετων προβλημάτων ή για επιπρόσθετη στήριξη των μαθητών (π.χ. ενισχυτική

διδασκαλία), με τους γονείς, με τον Σύμβουλο ΕΑΕ, με συναδέλφους της Γενικής Εκπαίδευσης για

προγράμματα ένταξης καθώς και με φορείς της τοπικής κοινωνίας.

Εκτός από το επιστημονικό προσωπικό, σε μια ΣΜΕΑΕ απαιτείται και βοηθητικό προσωπικό το

οποίο πρέπει επίσης να επαρκεί για την ασφαλή και εύρυθμη λειτουργία της. Ο αριθμός αυτός είναι

σε συνάρτηση με τον αριθμό των μαθητών και των αναγκών τους. Στον τομέα αυτό διερευνάται ο

Δείκτης:

1) Μέλη του προσωπικού του σχολείου (επάρκεια σε διδακτικό προσωπικό, ειδικό

προσωπικό, βοηθητικό προσωπικό)

7

ΙΙΙ) Αξιολόγηση:

Η αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου στις ΣΜΕΑΕ μέσα στο πλαίσιο συνεχών

μεταρρυθμίσεων και αναβάθμισης του προγράμματος σπουδών αποτελεί σήμερα μια πρακτική που

έχει καθιερωθεί σε πολλές προηγμένες χώρες τόσο στον ευρωπαϊκό όσο και στον διεθνή χώρο.

Η βασική κατεύθυνση και προτεραιότητα της αυτοαξιολόγησης δεν είναι η χειραγώγηση του

ανθρώπινου δυναμικού ή ο έλεγχος του εκπαιδευτικού έργου με την στενή έννοια, αλλά η

αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος, του εκπαιδευτικού σχεδιασμού και της

αξιοπιστίας των παραγομένων αποτελεσμάτων.

Πιο συγκεκριμένα σκοπός της αυτοαξιολόγησης είναι η καλύτερη οργάνωση του σχολείου και της

σχολικής ζωής, η επιμόρφωση του προσωπικού για πιο αποτελεσματική διδασκαλία, η ανάπτυξη και

αναβάθμιση των διδασκόντων, η αναθεώρηση και αναβάθμιση του περιεχομένου σπουδών, η

αναβάθμιση των μεθόδων και μέσων διδασκαλίας, η εφαρμογή νέων δομών τεχνολογίας, έρευνας,

παιδαγωγικού υλικού και προγραμμάτων, η εφαρμογή καινοτόμων δράσεων και προγραμμάτων που

θα ενισχύσουν και θα υποστηρίξουν μονάδες με ιδιαιτερότητες.

Οι Δείκτες που διερευνούνται στον Τομέα αυτό είναι:

1) διαδικασίες αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας

2) επιμόρφωση του προσωπικού του σχολείου

3) ενδοσχολική επιμόρφωση

4) συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας ή του εξωτερικού

5) συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

6) αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, που εμπλουτίζουν το αναλυτικό πρόγραμμα

σπουδών

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος

IV) Ανάπτυξη ενταξιακής κουλτούρας:

Η πολιτική της ένταξης (συνεκπαίδευσης, inclusion) αποτελεί σήμερα την σύγχρονη εκπαιδευτική

αντιμετώπιση των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Νόμος 1566/85 περί

γενικής εκπαίδευσης και Νόμος 3699/2008 «Ειδική Αγωγή εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή

ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες»). Η βασική αρχή που διέπει την ενταξιακή κουλτούρα είναι η

ικανοποίηση των αναγκών του κάθε μαθητή σε ένα λιγότερο περιοριστικό περιβάλλον.

Η ένταξη για να είναι επιτυχής προϋποθέτει μια σειρά ενεργειών απ’ όλους τους εμπλεκόμενους

όπως κατάλληλο εκπαιδευτικό σχεδιασμό, εξατομικευμένο πρόγραμμα, προσαρμογές υποδομών,

8

εποπτικών μέσων και διδακτικών μεθόδων, επιπλέον υποστήριξη των μαθητών, συνεργασία μεταξύ

εκπαιδευτικών και φορέων και συνεχή επιμόρφωση πριν και κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της.

Οι Δείκτες που διερευνούνται στον Τομέα αυτό είναι:

1) διαθεματικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

2) συνεργασία σχολικών μονάδων με ΚΕΔΔΥ

3) συνεργασία σχολείου- κοινότητας

4) συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

5) πρόσθετη εκπαίδευση (υποστήριξη)

ΠΕΔΙΟ 2: Κτιριακή προσβασιμότητα και καταλληλότητα της υλικοτεχνικής υποδομής όλων

των εκπαιδευτικών δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Ενταξιακής Εκπαίδευσης

Α΄/βάθμιας και Β΄/βάθμιας εκπαίδευσης.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization, 2013) ορίζει την αναπηρία

(disability) ως μία σύνθετη κατάσταση η οποία δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την φυσική

ανικανότητα/αναπηρία (impairment) αλλά και τον τρόπο που διάκειται η κοινωνία (στην οποία ζει το

άτομο με τη φυσική ανικανότητα) προς τη φυσική ανικανότητα. Κατά συνέπεια, η αναπηρία

λαμβάνει μία σημαντική κοινωνική διάσταση και ουσιαστικά ορίζεται από την αλληλεπίδραση

ατόμων με αναπηρία και κοινωνίας. Διαφορετικά ειπωμένο, η εξάλειψη περιβαλλοντικών και

κοινωνικών εμποδίων μπορεί να βελτιώσουν σημαντικά τη ζωή των ατόμων με αναπηρία μειώνοντας

το αίσθημα της ανικανότητας (World Health Organization, 2013).

Η απρόσκοπτη και αυτόνομη διακίνηση και διαβίωση των ατόμων με αναπηρία συνεπάγεται

αυτομάτως αποπεριθωριοποίηση και αυξημένη συμμετοχή σε όλες της πτυχές της κοινωνικής ζωής,

προσωπική ανάπτυξη και βελτίωση της ποιότητας ζωής (ΥΠΕΚΑ, 2013: Σχεδιάζοντας για Όλους).

Κάτι τέτοιο, δεν επιτάσσεται μόνο συνταγματικά αλλά συνάδει με τις αρχές της Δημοκρατίας και του

Κράτους Δικαίου (Υπουργείο Εσωτερικών, 2009: Μεθοδολογία Ελέγχου Προσβασιμότητας

Δημόσιων Υπηρεσιών και Υποδομών). Επιπλέον, με η ΕΕ μέσα από το Χάρτη Θεμελιωδών

Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξασφαλίζει τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην

αυτονομία, στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη και την ισότιμη συμμετοχή στον κοινοτικό βίο

(Οδηγός του Πολίτη με Αναπηρία, 2007).

Ο σεβασμός και η διασφάλιση του δικαιώματος για συμμετοχή σε ένα προσβάσιμο, φιλικό,

ασφαλές και κατάλληλα προσαρμοσμένο σχολικό περιβάλλον είναι υψίστης σημασίας. Δεδομένου

9

ότι κατά την παιδική, κυρίως, αλλά και εφηβική ηλικία το άτομο διαμορφώνει σημαντικές πτυχές της

προσωπικότητας του και αναπτύσσει σημαντικά τις ικανότητες και τις δεξιότητές του, εύκολα

κατανοεί κανείς το μέγεθος της ανάγκης για δημιουργία ευκαιριών μάθησης και εκπαίδευσης,

ευκαιριών ανάπτυξης της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης του μαθητή.

Ο ορισμός των προδιαγραφών και οι οδηγίες για τη δημιουργία ενός τέτοιου περιβάλλοντος

εκπαίδευσης εδράζεται σε πλήθος αξιόλογων μελετών (Department for children, schools and

families, 2008: Building Bulletin 102˙ Υπουργείο Εσωτερικών, 2009: Μεθοδολογία Ελέγχου

Προσβασιμότητας Δημόσιων Υπηρεσιών και Υποδομών˙ Υπουργείο Εσωτερικών, 2007: Οδηγός του

Πολίτη με Αναπηρία˙ ΥΠΕΚΑ, 2013: Σχεδιάζοντας για Όλους˙ ΙΕΠ, 2013˙ ΚΕΕ, 2008), κειμένων

και νομοθεσίας (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός - ΦΕΚ 79Α/2012˙ ΦΕΚ 18 Β΄/2002˙ ΦΕΚ 2621

Β΄/2009˙ ΦΕΚ 140/A'/13.6.2000) και ιστοθέσεων (Center for Accessible Environments, 2012˙

United Nations, 2013˙ ΥΠΕΚΑ, 2013), τα οποία αποτέλεσαν βασικές πηγές της παρούσας μελέτης.

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου

1. Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Δυνατότητα ταυτόχρονης στάθμευσης παραπάνω του ενός οχημάτων μεταφοράς μαθητών

σε ειδικούς χώρους στάθμευσης (ιδιωτικοί χώροι στάθμευσης ΙΧ αυτοκινήτων και

σχολικών λεωφορείων).

Κοινοί και προσπελάσιμοι χώροι στάθμευσης κοντά σε είσοδο του σχολικού.

Προσπελάσιμοι χώροι στάθμευσης σε ποσοστό 5% του συνόλου των θέσεων στάθμευσης

ή τουλάχιστον 1 θέση (ισχύει και για τους υπόγειους χώρους στάθμευσης).

Προσπελάσιμοι χώροι στάθμευσης 3,50μ×5,00μ.

Χώρος στάθμευσης αναπηρικού αυτοκινήτου παράλληλα με το πεζοδρόμιο διαστάσεων

τουλάχιστον 3,50μ×6,00μ. και σκάφη πλάτους 1,50μ. για σύνδεση της στάθμης του

παρακείμενου πεζοδρομίου με τη στάθμη του χώρου στάθμευσης.

Το 1/8 του συνόλου των θέσεων στάθμευσης αναπηρικών οχημάτων (ή τουλάχιστον 1)

είναι θέσεις στάθμευσης αναπηρικών οχημάτων τύπου VAN διαστάσεων 4,50μ×6,60μ.

Οι χώροι στάθμευσης αναπηρικών αυτοκινήτων βρίσκονται πλησίον της εισόδου του

κτιρίου – ει δυνατόν μπροστά στην είσοδο του κτιρίου ή σε απόσταση μικρότερη των

50μ. Στους υπόγειους χώρους στάθμευσης βρίσκονται πλησίον του προσπελάσιμου

ανελκυστήρα ή της προσπελάσιμης θύρας που οδηγεί στον ανελκυστήρα.

10

Οι ειδικές θέσεις στάθμευσης σημαίνονται επί εδάφους και επί στύλου (η επί τοίχου ή

αναρτημένο πάνω από τη θέση σε ύψος 2,20μ από το δάπεδο) με το Διεθνές Σύμβολο

Πρόσβασης Αναπήρων (ΔΣΠΑ).

Οι διαδρομές από τις θέσεις στάθμευσης μέχρι τον ανελκυστήρα σημαίνονται με το

ΔΣΠΑ ακολουθούμενο από ένα βέλος επί του εδάφους, και ταυτόχρονα επί των τοίχων ή

τα υποστυλώματα (ή ανηρτημένο από την οροφή σε ύψος 2,20μ από το δάπεδο).

Οι διαδρομές αυτές, αλλά και οι ειδικές θέσεις στάθμευσης φωτίζονται με άπλετο

φωτισμό και διαθέτουν φωτισμό ασφαλείας σε όλο το μήκος τους.

Η κατεύθυνση των οχημάτων έμπροσθεν του κτιρίου είναι μονή προς αποφυγήν

κυκλοφοριακής συμφόρησης και κινδύνου της σωματικής ακεραιότητας των μαθητών.

Ύπαρξη προσπελάσιμης διαδρομής από τις ειδικές θέσεις στάθμευσης οχημάτων ΑμεΑ

σε προσβάσιμη είσοδο για άτομα με αναπηρία, δηλ. ζώνη ασφαλούς μετακίνησης του

ατόμου από και προς τη θέση στάθμευσης, είσοδος στο χώρο στάθμευσης ελάχιστου

πλάτους 0,90μ και ράμπα για εξομάλυνση υψομετρικών διαφορών πλάτους τουλάχιστον

1,50μ και κλίσης έως 5%.

2. Περιβάλλων χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δίοδος για τους πεζούς από και προς το σχολείο ανεξάρτητη από το χώρο διέλευσης και

στάθμευσης οχημάτων

Εξασφάλιση επαρκούς φωτισμού για το δρόμο περιμετρικά του κτιρίου, ευανάγνωστες

πινακίδες, χρωματικές αντιθέσεις σημάνσεων και παροχή αισθητηριακών ερεθισμάτων

για την εύρεση του δρόμου.

Το πεζοδρόμιο που περιβάλλει την μονάδα πληροί της προδιαγραφές προσβασιμότητας,

όπως ορίζονται στo ΦΕΚ 140/A'/13.6.2000, ΦΕΚ 18 Β΄/2002 και ΦΕΚ 2621 Β΄/2009,

καθώς και στις οδηγίες «Σχεδιάζοντας για Όλους» του ΥΠΕΚΑ:

1) Ελεύθερη Ζώνη Όδευσης των Πεζών (ΕΖΟΠ) πλάτους 1,5μ1 και ύψους 2,20.

ελεύθερη από οποιαδήποτε εμπόδια. Οποιαδήποτε εξυπηρέτηση (καθίσματα,

σήμανση, φύτευση, αστικό εξοπλισμός κτλ.) τοποθετείται εκτός της ΕΖΟΠ.

2) Απουσία μεμονωμένων σε κοινόχρηστο χώρο ή δύο βαθμίδων (σκαλοπατιών) όταν η

υψομετρική διαφορά μεταξύ δύο αξονοσταυρώσεων οδών δημιουργεί κλίση

μικρότερη του 10%.

1 Το πλάτος της ΕΖΟΠ μπορεί να μειωθεί σε 0,90μ αν το υφιστάμενο πεζοδρόμιο είναι μικρότερο από 2,05μ και μπορεί να καταλαμβάνει όλο το πλάτος του πεζοδρομίου αν το ίδιο είναι μικρότερο των 1,50μ. Σε κάθε περίπτωση πεζοδρόμια μικρότερα των 0,70μ αντενδείκνυνται καθώς δε μπορούν να εξυπηρετηθούν χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων.

11

3) Όπου η κλίση υπερβαίνει το 12% υπάρχουν τουλάχιστον δύο βαθμίδες πλάτους

(βαθμίδας) ίσου με το πλάτος της ΕΖΟΠ και μέγιστου ύψους (βαθμίδας)15εκ.

4) Ύπαρξη οδηγού όδευσης τυφλών με βάση τις προδιαγραφές που ορίζονται στα

προαναφερθέντα ΦΕΚ και τις οδηγίες του ΥΠΕΚΑ σε απόσταση 0,50μ από τη

ρυμοτομική γραμμή και εντός της ΕΖΟΠ και πλάτους 0,30μ-0,40μ.

5) Ύψος του κρασπέδου του πεζοδρομίου έως 7-10εκ2.

6) Η κατά μήκος (ή αξονική) κλίση3 του πεζοδρομίου δεν υπερβαίνει το 12% και η

εγκάρσια κλίση4 το 4% (ει δυνατόν το 1-1,5%).

7) Στοιχεία του πεζοδρομίου (αστικός εξοπλισμός) όπως γραμματοκιβώτια, κάδοι

απορριμμάτων κτλ. είναι ανιχνεύσιμα από το λευκό μπαστούνι και να διαθέτουν

στοιχεία χειρισμού (λαβές, μοχλούς κτλ.) σε ύψος 0,90μ-1,20μ από το δάπεδο (για

χρήση από άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο).

8) Εμπόδια σε ύψος μικρότερο των 2,20μ εντός ή εκτός της ΕΖΟΠ (τα όποια δεν ήτο

δυνατόν να απομακρυνθούν) είναι ανιχνεύσιμα από το μπαστούνι μέσω: 1.

προειδοποιητικής σημάνσεως περιμετρικά του εμποδίου, 2. υπερυψωμένη βάση ή 3.

επίπεδο επί του πεζοδρομίου διαστάσεων τουλάχιστον ίσων με τις διαστάσεις του

εμποδίου. Πλευρές της βάσης και του επιπέδου είναι βαμμένες με διαγώνιες γραμμές

έντονης χρωματικής αντίθεσης μεταξύ τους.

9) Οι σχάρες είναι τοποθετημένες εκτός του οδηγού όδευσης τυφλών ή δυνατόν και

εκτός της ΕΖΟΠ. Σε κάθε περίπτωση, οι ράβδοι των σχαρών είναι κάθετες στην

κίνηση, το κενό μεταξύ των ράβδων είναι μικρότερο του 1εκ. και συνολικά οι σχάρες

είναι ισόπεδες με τις παρακείμενες επιφάνειες.

10) Οι εσοχές ή εξοχές του πεζοδρομίου (όπου δεν ήτο δυνατό να αποφευχθούν) έχουν

πλάτος μικρότερο των 2εκ, βάθος ή ύψος μικρότερο του 0,50εκ. και η απόληξή τους

είναι στρογγυλεμένη ή με φάλτσες ακμές.

11) Η υψομετρική διαφορά του πεζοδρομίου με το οδόστρωμα στο σημείο των

διαβάσεων, νησίδων, στάσεων λεωφορείων (και όπου αλλού υπάρχει υψομετρική

διαφορά πεζοδρομίου οδοστρώματος) καλύπτεται μέσω σκάφης πλάτους 1,5μ ή ίσου

με το πλάτος της διάβασης και κλίσης έως 5% χωρίς αναβαθμό στην απόληξη. Η

αρχή και το τέλος των σκαφών χαρακτηρίζονται με λωρίδα επισήμανσης (για τα

άτομα με πρόβλημα όρασης).

2 Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και κυρίως όταν η μορφολογία του εδάφους δεν το επιτρέπει, το ύψος του πεζοδρομίου μπορεί να υπερβαίνει τα 10εκ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 15 εκ.3 Η κλίση κατά τη διεύθυνση της ΕΖΟΠ.4 Η κλίση κάθετα στη διεύθυνση της ΕΖΟΠ.

12

12) Σε περίπτωση διασταύρωσης οδών με πεζοδρόμια μικρού πλάτους η γωνία στη

διασταύρωση των οδών έχει υποβιβαστεί δημιουργώντας κεκλιμένο επίπεδο κατά τον

άξονα της όδευσης σε όλο πλάτος του πεζοδρομίου5.

13) Τα προστατευτικά κιγκλιδώματα είναι σχήματος Π τοποθετημένα κατά μήκος του

πεζοδρομίου, ύψους τουλάχιστον 0,75μ-0,80μ και μέγιστου μήκους 1,5μ, με

απόσταση μεταξύ τους 1μ και με επιπλέον οριζόντιο στοιχείο στα 0,10μ για

εντοπισμό από τα άτομα με πρόβλημα όρασης μέσω του λευκού μπαστουνιού.

14) Ο κίνδυνος στο πεζοδρόμιο σημαίνεται με επιδαπέδια σήμανση σε συνδυασμό με

αντιθέσεις χρωμάτων και αλλαγή της υφής του δαπέδου για τα άτομα με πρόβλημα

όρασης.

15) Οι πινακίδες επί στύλου ή πάνω σε ειδικές βάσεις είναι τοποθετημένες πάντα εκτός

ελεύθερου πλάτους και ύψους της ΕΖΟΠ.

16) Οι πινακίδες επί τοίχων (μόνιμης πληροφόρησης) είναι τοποθετημένες σε ύψος 1,40μ-

1,60μ από το δάπεδο και είναι επιπλέον ανάγλυφες καθώς και σε Κώδικα Braille.

17) Υπάρχουν φωτεινοί-ηχητικοί σηματοδότες σε σημεία μεγάλου κινδύνου όπως τα

φανάρια πεζών ή σε μόνιμα και προσωρινά εμπόδια εντός της ΕΖΟΠ.

18) Ο φωτεινός-ηχητικός σηματοδότης υπάρχει μόνο στην αρχή της διάβασης όταν στο

μέσο της διάβασης υπάρχει νησίδα.

19) Ο φωτεινός-ηχητικός σηματοδότης στα φανάρια είναι αυτόματος ή ενεργοποιούμενος

από τον πεζό και ο μηχανισμός χειρισμού υπάρχει σε ύψος 0,90μ-1,20μ. από το

δάπεδο.

20) Η σήμανση που υπάρχει στον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο παρουσιάζει συνέπεια

στον τρόπο χρήσης (η σήμανση που χρησιμοποιείται για κάτι συγκεκριμένο έχει

πάντα τα ίδια χρώματα και τα ίδια σύμβολα).

21) Διαβάσεις υπάρχουν ανά 100μ και κάθετα στη ροή της κυκλοφορίας (όπου αυτό είναι

δυνατό) με ελάχιστο πλάτος τα 150μ.

22) Οι διαβάσεις σημαίνονται στο οδόστρωμα και συνδυάζονται με σήμανση STOP επί

του οδοστρώματος 1μ πριν τη διάβαση.

23) Σε δρόμους πλάτους μεγαλύτερου των 12μ (ή όπου το επιβάλλει η κυκλοφορία)

υπάρχει νησίδα 1,5μ στη μέση του δρόμου. Σε δρόμους πλάτους μεγαλύτερου των

12μ υπάρχει υπόγεια ή υπέργεια (κατά προτίμηση) προσπελάσιμη (από τα άτομα με

αναπηρία) διάβαση.

5 Όπου δεν είναι δυνατή η δημιουργία κεκλιμένου επιπέδου κλίσης μικρότερης από 5% ή ο υποβιβασμός πεζοδρομίου υπάρχει κατ’ εξαίρεση κεκλιμένο επίπεδο μέγιστης κλίσης 8%.

13

24) Οι ράμπες διαβάσεων βρίσκονται η μία απέναντι από την άλλη.

25) Λάκκοι φύτευσης δέντρων εντός της ΕΖΟΠ είναι καλυμμένες με ισόπεδες σχάρες

πλέγματος που αφήνει κενά μεταξύ των ράβδων πλάτους μικρότερου του 1εκ..

Λάκκοι φύτευσης δέντρων εκτός της ΕΖΟΠ είναι καλυμμένες με ισόπεδες σχάρες ή

με περίζωμα ύψους τουλάχιστον 10εκ.

26) Τα στοιχεία αστικού εξοπλισμού (κιγκλιδώματα, στύλοι κτλ.) και λοιπά εμπόδια είναι

τοποθετημένα παράλληλα προς τη διεύθυνση κίνησης των πεζών6.

27) Σε περιπτώσεις χώρων όπου η επίστρωση αποτελείται από «πατημένο» χώμα, το

ατόμο με πρόβλημα όρασης καθοδηγείται με κάθε πρόσφορο μέσο όπως στοιχείων

κατά μήκος της διαδρομής, ηχητικοί σηματοδότες κτλ.

28) Όλα τα στοιχεία του αστικού εξοπλισμού διαθέτουν στρογγυλεμένες ακμές.

29) Φολιδωτές πλάκες (κίτρινου χρώματος που υποδηλώνουν «ΚΙΝΔΥΝΟ») του οδηγού

τυφλών είναι τοποθετημένες στην αποβάθρα του σχολικού ή δημόσιου λεωφορείου,

σε όλο της το μήκος, σε απόσταση 0,5μ από την ακμή της αποβάθρας, καθώς και

όπου αλλού υπάρχει κίνδυνος.

30) Φολιδωτές πλάκες (κίτρινου χρώματος που υποδηλώνουν «ΚΙΝΔΥΝΟ») του οδηγού

τυφλών είναι τοποθετημένες στην αρχή και το τέλος της κλίμακας

31) Όλες οι κλίμακες (ανεξαρτήτως αριθμού βαθμίδων) διαθέτουν εκατέρωθεν διπλό

συνεχή χειρολισθήρα με ύψος από την ακμή των βαθμίδων 0,70μ ο κάτω

χειρολισθήρας και 0,90μ ο άνω. Εξέχει 0,30μ στην αρχή και στο τέλος της κλίμακας

και συνεχίζεται σε πλατύσκαλο. Σε κλίμακες πλάτους μεγαλύτερου των 3,60μ είναι

τοποθετημένοι και ενδιάμεσοι διπλοί χειρολισθήρες στο ίδιο ύψος (0,70μ και 0,90μ).

32) Οι ακμές των βαθμίδων θα σημαίνονται με υλικό σε έντονη χρωματική αντίθεση με

την επίστρωση των βαθμίδων.

33) Η επιφάνεια των βαθμίδων της κλίμακας είναι από αντιολισθητικό, ομοιογενές και

σταθερό υλικό, με αντοχή στην χρήση και τις καιρικές συνθήκες καθώς και με

μειωμένη αντανακλαστικότητα και ευκολία στη συντήρηση.

34) Όλες οι ράμπες διαθέτουν εκατέρωθεν διπλό συνεχή χειρολισθήρα με ύψος από την

ακμή των βαθμίδων 0,70μ ο κάτω χειρολισθήρας και 0,90μ ο άνω. Εξέχει 0,30μ στην

αρχή και στο τέλος της κλίμακας και συνεχίζεται σε πλατύσκαλο.

6 Εξαιρούνται οι υφιστάμενες κλίμακες υπογείων οι οποίες είναι υποχρεωτικά οριοθετημένες στα πλαϊνά τους με κιγκλίδωμα στρογγυλεμένων ακμών.

14

35) Η επιφάνεια της ράμπας είναι από αντιολισθητικό, ομοιογενές και σταθερό υλικό, με

αντοχή στην χρήση και τις καιρικές συνθήκες καθώς και με μειωμένη

αντανακλαστικότητα και ευκολία στη συντήρηση.

3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

To οδόστρωμα με το πεζοδρόμιο ενώπιον της κεντρικής εισόδου συνδέεται με σκάφη

πλάτους 1,50μ, κλίσης μικρότερης ή ίσης του 5% και επιδαπέδιες λωρίδες επισήμανσης

στην αρχή και στο τέλος της σκάφης.

Το πεζοδρόμιο είναι ισόπεδο με την κεντρική είσοδο. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, τότε την

υψομετρική διαφορά πεζοδρομίου εισόδου καλύπτει κεκλιμένο επίπεδο κλίσης έως 5%

ή/και με αναβατόριο.

Η κεντρική είσοδος είναι επιστεγασμένη ει δυνατό καθ’ όλο το μήκος της ράμπας και

μέχρι το σημείο στάθμευσης του οχήματος μεταφοράς.

Η κεντρική είσοδος είναι διακριτή βάσει χαρακτηριστικών γνωρισμάτων (π.χ. χρώμα,

αρχιτεκτονικής, σημάνσεων) και οριοθετημένη (π.χ. περιτοιχισμένη) για την ασφαλή

διέλευση μικρών παιδιών.

Η θύρα της κεντρικής εισόδου διαθέτει συρόμενα επάλληλα φύλλα τα οποία ανοίγουν

αυτόματα (με φωτοκύτταρο) με ταχύτητα ανοιγο-κλεισίματος 0,50μ/δευτερόλεπτο ή

χειροκίνητα με μέγιστη απαιτούμενη δύναμη τα 15 Newtons και μηχανισμό αυτόματης

επιστροφής (κλεισίματος). Δεδομένου ότι δεν είναι εφικτή η θύρα με συρόμενα επάλληλα

φύλλα, υπάρχει απλή ανοιγόμενη θύρα.

Το πλάτος της θύρας της κεντρική εισόδου είναι τουλάχιστον 1,20μ.

Δεδομένου ότι είναι αναπόφευκτη η χρήση περιστροφικής θύρας, υπάρχει παραπλεύρως

ανοιγόμενη θύρα πλάτους τουλάχιστον 1,20μ.

Μεταξύ δύο συναπτών θυρών της κεντρικής εισόδου υπάρχει ελεύθερος χώρος διαμέτρου

τουλάχιστον 1,50μ για πιθανή στροφή αμαξιδίου.

Στοιχεία, όπως κατώφλι, σχάρες, κατωκάσι, που προεξέχουν ή εισχωρούν στο έδαφος

περισσότερο από 2εκ αποφεύγονται.

Οι θύρες της εισόδου είναι διαφανείς για τον έλεγχο της κίνησης και από τις δύο πλευρές

(εσωτερική και εξωτερική). Δεδομένου ότι αυτό δεν είναι εφικτό, οι θύρες διαθέτουν

φεγγίτη.

15

Οι χειρολαβές των θυρών του κτιρίου είναι σχήματος D ή L (όχι σφαρική) σε ύψος 0,90μ-

1,20μ. από το δάπεδο και διευκολύνει τόσο τους δεξιόχειρες όσο και τους αριστερόχειρες,

ενώ μέγιστη δύναμη χειρισμού της χειρολαβής είναι τα 15 Newtons.

Όλος ο εξοπλισμός των θυρών (κουδούνι, κλειδαριά, διακόπτης φωτισμού, διακόπτης

ανοίγματος θύρας κτλ.) βρίσκεται σε ύψος 0,90μ-1,20μ. από το δάπεδο και πάντα από την

ίδια πλευρά.

Το πλάτος των θυρών του κτιρίου (εκτός της κεντρικής) είναι κατ’ ελάχιστον 0,90μ όταν

ο διάδρομος έχει ελάχιστο πλάτος 1,50μ., ενώ όταν το πλάτος του διαδρόμου είναι

μικρότερο, το πλάτος της θύρας είναι κατ’ ελάχιστο 1,00μ-1,10μ.

Οι θύρες διαθέτουν φεγγίτη ή γυάλινο πλαίσιο για οπτική επαφή στις δύο πλευρές με

δυνατότητα αποκλεισμού της οπτικής επαφής όταν χρειάζεται μέσω αδιαφανών

κουρτινών.

Οι θύρες και τα κουφώματά τους να είναι σε έντονη χρωματική αντίθεση με τις

παράπλευρες επιφάνειες. Εξίσου έντονη χρωματική αντίθεση υπάρχει μεταξύ

θυρόφυλλου και χειρολαβής.

Στην περίπτωση υαλοθυρών, ειδικές ενδείξεις έντονων χρωμάτων και χρωματικών

αντιθέσεων είναι τοποθετημένες επί των θυρών σε ύψος 1,40μ-1,60μ από το δάπεδο.

Ο τρόπος λειτουργίας (ώθηση, τράβηγμα) των θυρών είναι όμοιος για όλες τις θύρες

Οι πινακίδες μόνιμης πληροφόρησης, όπως αριθμός και χαρακτηρισμός ή όνομα χώρου,

τοποθετούνται σε ύψος 1,40μ – 1,60μ από το δάπεδο, προς την ίδια πάντα πλευρά του

θυρόφυλλου και όλες οι πληροφορίες πάνω σε αυτές να αναγράφονται σε ανάγλυφη

μορφή (εικόνες/σύμβολα), καθώς και σε κώδικα Braille (κείμενο).

Στο άνοιγμα της πόρτας (μεταξύ πόρτας και κουφώματος όπου υπάρχουν οι μεντεσέδες)

υπάρχει σύστημα προστασίας των δαχτύλων.

Οι θύρες μεταξύ των οποίον υπάρχει διάδρομος (και δη στενός) δε βρίσκονται η μία

απέναντι από την άλλη για την αποφυγή συμφόρησης του χώρου.

4. Κλίμακες

Ελάχιστο μήκος βαθμίδας είναι 1,20μ – προτεινόμενο μήκος είναι 1,60μ.

Το ύψος κάθε βαθμίδας, δηλ. η απόσταση της επιφάνειας της βαθμίδας από την επιφάνεια

της επόμενης βαθμίδας, είναι 15εκ. και το πλάτος της βαθμίδας 33εκ.

Οι ακμές των βαθμίδων σημαίνονται με υλικό σε έντονη χρωματική αντίθεση με την

επίστρωση των βαθμίδων.

16

Το διάκενο («φανός» ή «φανάρι») μεταξύ των βαθμίδων και τοίχου δεν είναι μεγαλύτερο

των 25εκ.

Αποφεύγονται οι καμπυλόμορφες κλίμακες και η αλλαγή της κατεύθυνσης της κλίμακας

γίνεται με ενδιάμεση σύνδεση (πλατύσκαλο)7.

Η κλίμακα που δεν εφάπτεται σε τοίχο από τη μία ή και τις δύο πλευρές διαθέτει στην

πλευρά αυτή ή στις πλευρές στηθαίο ή κιγκλίδωμα, το ύψος των οποίων

συμπεριλαμβανομένου του άνω χειρολισθήρα είναι 0,90μ από την ακμή της βαθμίδας.

Περιζώματα ύψους 5-10εκ υπάρχουν σε κάθε κλίμακα (δεδομένου ότι δεν υπάρχει

στηθαίο). Δεδομένου ότι δεν υπάρχει περίζωμα ούτε στηθαίο, το υπάρχον κιγκλίδωμα

συνδυάζεται με οριζόντια μπάρα ύψους 10εκ από την ακμή των βαθμίδων.

Όλες οι κλίμακες (ανεξαρτήτως αριθμού βαθμίδων) διαθέτουν εκατέρωθεν διπλό συνεχή

χειρολισθήρα με ύψος από την ακμή8 των βαθμίδων 0,70μ ο κάτω χειρολισθήρας και

0,90μ ο άνω. Εξέχει 0,30μ στην αρχή και στο τέλος της κλίμακας και συνεχίζεται σε

πλατύσκαλο. Σε κλίμακες πλάτους μεγαλύτερου των 3,60μ είναι τοποθετημένοι και

ενδιάμεσοι διπλοί χειρολισθήρες στο ίδιο ύψος (0,70μ και 0,90μ).

Η μορφή του χειρολισθήρα επιτρέπει την ασφαλή και άνετη λαβή με την παλάμη. Τέτοια

μορφή έχει ο στρογγυλός ή με στρογγυλεμένη διατομή χειρολισθήρας διαμέτρου 4-5εκ.

Η επιφάνεια του χειρολισθήρα είναι λεία και ευχάριστη στην αφή.

Κατά το τμήμα της χρήσης του χειρολιθήρα δεν υπάρχει εμπόδιο/ανωμαλία της

επιφάνειας που να διακόπτει τη συνέχεια της κίνησης της παλάμης.

Το υλικό, η μορφή και ο τρόπος αγκύρωσης του χειρολισθήρα επιτρέπουν τη συγκράτηση

ή την έλξη του χρήστη από αυτόν.

Όταν η αγκύρωση του χειρολισθήρα είναι επί του τοίχου ή στην εσωτερική πλευρά του

στηθαίου η απόσταση που μεσολαβεί (η απόσταση χειρολισθήρα τείχου/στηθαίου) είναι

4,5-5εκ. Όταν η η αγκύρωση του χειρολισθήρα είναι επί του στηθαίου η απόσταση

χειρολισθήρα και στέψης στηθαίου είναι 5-15εκ.

Πλατύσκαλο μεσολαβεί ανά 10 ή 12 (το πολύ) ύψη βαθμίδας.

Το πλάτος του πλατύσκαλου είναι 1,20μ κατ’ ελάχιστον και επιτρέπει τουλάχιστον ένα

βήμα του χρήστη πριν την επόμενη βαθμίδα.

Δεν υπάρχουν μεμονωμένες βαθμίδες στο χώρο και κάθε υψομετρική διαφορά αυτού του

μεγέθους (μίας βαθμίδας) καλύπτεται με κεκλιμένο επίπεδο κλίσης 5%.

7 Όπου είναι ανέφικτη η δομή αυτή, το ελάχιστον πλάτος των σφηνοειδών βαθμίδων στην πλευρά της καμπύλης είναι 7εκ. Σε περίπτωση στροφής της κλίμακας κατά 180ο υπάρχουν τουλάχιστον 14 βαθμίδες συμμετρικά τοποθετημένες ως προς τον άξονα στροφής.8 Το σημείο όπου ενώνονται το ύψος και το πλάτος της βαθμίδας.

17

Η ύπαρξη κλίμακας επισημαίνεται κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα σύμβολα,

πληροφορίες σε κώδικα Braille).

Η αρχή και το τέλος της κλίμακας αλλά και η αλλαγή κατεύθυνσης της κλίμακας

σημαίνονται με λωρίδες επισήμανσης πλάτους 60εκ. από υλικό διαφορετικής υφής και

έντονης χρωματικής αντίθεσης με την επένδυση των βαθμίδων.

Η επιφάνεια των βαθμίδων της κλίμακας είναι από αντιολισθητικό, ομοιογενές και

σταθερό υλικό, με αντοχή στην χρήση, μειωμένη αντανακλαστικότητα και ευκολία στον

καθαρισμό και τη συντήρηση.

5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Οι υψομετρικές διαφορές στον εσωτερικό χώρο που καλύπτονται από ράμπες μέγιστης

κλίσης 5%:

1) Η υψομετρική διαφορά από 0,04μ έως 0,10μ καλύπτεται από ράμπα κλίσης 10% και

μήκους έως 1μ.

2) Η υψομετρική διαφορά από 0,10μ έως 0,25μ καλύπτεται από ράμπα κλίσης 8% και

μήκους έως 3μ.

3) Η υψομετρική διαφορά από 0,25μ έως 0,50μ καλύπτεται από ράμπα κλίσης 6% και

μήκους έως 8μ.

4) Η υψομετρική διαφορά από 0,50μ και άνω καλύπτεται από ράμπα κλίσης 5% και

μήκους έως 10μ και άνω. Στην περίπτωση αυτή παρεμβάλλεται επίπεδο τμήμα

(πλατύσκαλο) μήκους τουλάχιστον 1,50μ και πλάτους ίσο με το πλάτος της ράμπας.

Τα τμήματα αυτά είναι τουλάχιστον 1,80μ x 1,80μ όταν ο χρήστης δε μπορεί να δει

από την κορυφή της ράμπας το τέλος της ή τα επιμέρους κεκλιμένα τμήματα είναι 3

και πλέον.

Το πλάτος της πλάτος της ράμπας είναι 1,30μ. Σε (ειδικά) σχολεία όπου υπάρχουν

αρκετοί μαθητές χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων το (προτεινόμενο) πλάτος είναι

τουλάχιστον 1,70μ ώστε να είναι εφικτή η διέλευση διασταυρούμενων αμαξιδίων.

Στην αρχή και στο τέλος της ράμπας, καθώς και στα σημεία αλλαγής της διεύθυνση της

ράμπας υπάρχουν επίπεδα τμήματα (πλατύσκαλα). Τα πλατύσκαλα στα σημεία αλλαγής

της διεύθυνσης (πλατύσκαλα ελιγμών) εξασφαλίζουν ελεύθερο χώρο διαμέτρου 1,50μ.

για τη δυνατότητα στροφής των αμαξιδίων.

18

Όλες οι ράμπες διαθέτουν εκατέρωθεν διπλό συνεχή χειρολισθήρα με ύψος επιφάνεια της

ράμπας 0,70μ ο κάτω χειρολισθήρας και 0,90μ ο άνω. Εξέχει 0,30μ στην αρχή και στο

τέλος της ράμπας και συνεχίζεται σε πλατύσκαλο.

Η ράμπα που δεν εφάπτεται σε τοίχο από τη μία ή και τις δύο πλευρές διαθέτει στην

πλευρά αυτή ή στις πλευρές στηθαίο ή κιγκλίδωμα, το ύψος των οποίων

συμπεριλαμβανομένου του άνω χειρολισθήρα είναι 0,90μ από την ακμή της βαθμίδας.

Η μορφή του χειρολισθήρα επιτρέπει την ασφαλή και άνετη λαβή με την παλάμη. Τέτοια

μορφή έχει ο στρογγυλός ή με στρογγυλεμένη διατομή χειρολισθήρας διαμέτρου 4-5εκ.

Η επιφάνεια του χειρολισθήρα είναι λεία και ευχάριστη στην αφή.

Κατά το τμήμα της χρήσης του χειρολιθήρα δεν υπάρχει εμπόδιο/ανωμαλία της

επιφάνειας που να διακόπτει τη συνέχεια της κίνησης της παλάμης.

Το υλικό, η μορφή και ο τρόπος αγκύρωσης του χειρολισθήρα επιτρέπουν τη συγκράτηση

ή την έλξη του χρήστη από αυτόν.

Όταν η αγκύρωση του χειρολισθήρα είναι επί του τοίχου ή στην εσωτερική πλευρά του

στηθαίου η απόσταση που μεσολαβεί (η απόσταση χειρολισθήρα τείχου/στηθαίου) είναι

4,5-5εκ. Όταν η η αγκύρωση του χειρολισθήρα είναι επί του στηθαίου η απόσταση

χειρολισθήρα και στέψης στηθαίου είναι 5-15εκ.

Για τη δυνατότητα χρήσης των χειρολισθήρων εκατέρωθεν της ράμπας ως βοηθητικών

μέσων έλξης, η μεταξύ τους απόσταση δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 0,90μ.

Η επιφάνεια της ράμπας είναι από αντιολισθητικό, ομοιογενές και σταθερό υλικό, με

αντοχή στην χρήση, μειωμένη αντανακλαστικότητα και ευκολία στον καθαρισμό και τη

συντήρηση.

Περιζώματα ύψους 5-10εκ υπάρχουν σε κάθε ράμπα (δεδομένου ότι δεν υπάρχει

στηθαίο). Δεδομένου ότι δεν υπάρχει περίζωμα ούτε στηθαίο, το υπάρχον κιγκλίδωμα

συνδυάζεται με οριζόντια μπάρα ύψους 10εκ από την επιφάνεια της ράμπας.

Η ύπαρξη ράμπας επισημαίνεται κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα σύμβολα, πληροφορίες

σε κώδικα Braille).

Η αρχή και το τέλος της ράμπας αλλά και η αλλαγή κατεύθυνσης της ράμπας

σημαίνονται με λωρίδες επισήμανσης πλάτους 30εκ-60εκ. από υλικό διαφορετικής υφής

και έντονης χρωματικής αντίθεσης με την επένδυση της ράμπας.

Οι ράμπες συνδυάζονται με σκαλοπάτια για τη δυνατότητα επιλογής του καταλληλότερου

σημείου διέλευσης.

19

6. Αναβατόρια

Αναβατόρια υπάρχουν σε οποιοδήποτε χωρικό σημείο υπάρχει υψομετρική διαφορά

επιπέδων και δε μπορεί να καλυφθεί με κεκλιμένο επίπεδο.

Το αναβατόριο κατακόρυφης κίνησης μεταφέρει το άτομο μαζί με το αμαξίδιο και έχει

ελάχιστες διαστάσεις 0,90μ x 1,20μ και δυνατότητα ανύψωσης 250kg κατ’ ελάχιστον.

Δεδομένου ότι το αναβατόριο δε βρίσκεται πλησίον κλίμακας, η πλατφόρμα έχει

ελάχιστες διαστάσεις 0,90μ x 1,40μ και δυνατότητα ανύψωσης 350kg κατ’ ελάχιστον για

τη μεταφορά δευτέρου ατόμου/συνοδού.

Αναβατόρια κλιμάκων υπάρχουν σε σημεία κλιμάκων όπου η ανάβαση των χρηστών

αναπηρικών αμαξιδίων δεν καλύπτεται από ράμπα ή ανελκυστήρα.

Το αναβατόριο κλίμακας έχει ελάχιστες διαστάσεις 0,80μ x 1,00μ (ει δυνατόν 0,90μ x

1,20μ. και ανυψωτική ικανότητα 250kg κατ’ ελάχιστον.

Στην αρχή και στο τέλος της διαδρομής υπάρχουν σταθερά τοποθετημένα χειριστήρια

ελέγχου της κίνησης.

Στη σημεία ανάβασης και κατάβασης από το αναβατόρια υπάρχει ελεύθερος χώρος

διαστάσεων 1,50μ x 1,50μ για τον ελιγμό του αμαξιδίου.

Η λειτουργία του αναβατήρα επιτυγχάνεται με ηλεκτρικό κινητήρα, ενώ εξασφαλίζεται η

δυνατότητα συνέχισης της λειτουργίας σε περίπτωση διακοπής ρεύματος.

Η ταχύτητα κίνησης είναι 0,05μ-0,1μ/sec.

Τα αναβατόρια έχουν μία ή περισσότερες κινητές μπάρες ασφαλείας για προστασία του

χρήστη και πτερύγια προσαρμοσμένα στην πλατφόρμα, στις πλευρές

ανάβασης/κατάβασης του αμαξίδου.

Τα αναβατόρια δεν τίθενται σε λειτουργία παρά μόνο όταν οι μπάρες ασφαλείας έχουν

κατέλθει και τα πτερύγια έχουν ανέλθει.

Η εγκατάσταση του αναβατορίου σημαίνεται κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα σύμβολα,

πληροφορίες σε κώδικα Braille).

7. Ανελκυστήρας

Κοντά στην κεντρική είσοδο, τις κεντρικές εισόδους ορόφου και τα κλιμακοστάσια

υπάρχουν ανελκυστήρες.

Η εγκατάσταση του ανελκυστήρα σημαίνεται κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα σύμβολα,

πληροφορίες σε κώδικα Braille).

20

Δεδομένου ότι οι ανελκυστήρες του κτιρίου αριθμητικά υπερβαίνουν τον 1, ο ένας από

αυτούς είναι πλήρως προσβάσιμος και μπορεί να κληθεί ανεξάρτητα από τους άλλους.

Ο θάλαμος του ανελκυστήρα έχει ελάχιστες διαστάσεις 1,10μ x 1,40μ και η είσοδος στο

θάλαμο γίνεται από τη μικρότερη πλευρά του θαλάμου. Το ελεύθερο εμποδίων άνοιγμα

της πόρτας είναι κατ’ ελάχιστον 0,85μ9.

Δεδομένου ότι η διαμόρφωση του χώρου επιβάλλει τον ελιγμό του αμαξιδίου εντός του

θαλάμου, οι ελάχιστες διαστάσεις του είναι 1,50μ x 1,50μ.

Δεδομένου ότι η είσοδος και η έξοδος γίνεται υπό γωνία10 45ο τότε οι ελάχιστες

διαστάσεις του θαλάμου είναι 1,40μ x 1,40μ.

Σε κτίρια άνω των τριών ορόφων οι διαστάσεις του θαλάμου του ανελκυστήρα είναι

1,10μ x 2,20μ ώστε να δέχεται φορείο.

Η επένδυση των τοιχωμάτων του θαλάμου είναι από ανθεκτικό μη αντανακλαστικό υλικό

και σε χρωματική αντίθεση με τα δάπεδο.

Στα τοιχώματα (σε όλες τις πλευρές εκτός της εισόδου και εξόδου) υπάρχει

χειρολισθήρας έντονου χρώματος σε ύψος 0,90μ από το δάπεδο.

Εσωτερικά του ανελκυστήρα υπάρχει αναδιπλούμενο κάθισμα.

Το δάπεδο είναι αντιολισθηρό (χωρίς επένδυση με χαλί ή μοκέτα), λείο και διευκολύνει

τους ελιγμούς αναπηρικού αμαξιδίου.

Ο φωτισμός στο δάπεδο είναι 50-75 lux, κάθετος και ομοιόμορφα κατανεμημένος.

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει χώρος για περιστροφή εντός του θαλάμου, στο τοίχωμα

απέναντι από την είσοδο υπάρχει καθρέπτης, η κάτω πλευρά του οποίου απέχει από το

δάπεδο 0,70μ και το ύψος του είναι 2,00μ.

Οι θύρες είναι αυτόματες συρόμενες. Αν υπάρχουν θύρες εντός του θαλάμου είναι

συρόμενες (όχι ανοιγόμενες).

Η ταχύτητα ανοιγο-κλεισίματος της θύρας δεν υπερβαίνει τα 0,30μ/sec και ο χρόνος

αναμονής λειτουργίας των θυρών δεν μην είναι μικρότερος από 6 sec.

Υπάρχει απαραιτήτως φωτοκύτταρο χαμηλά στην είσοδο του ανελκυστήρα και

μηχανισμός ασφαλείας που ανοίγει τις θύρες ξανά αν συναντήσουν οποιαδήποτε

αντίσταση.

Η θύρα του ανελκυστήρα και οι τοίχοι ή τα εμπόδια που βρίσκονται απέναντι από τη

θύρα ορίζουν ελεύθερο χώρο διαμέτρου 1,50μ για τον ελιγμό του αναπηρικού αμαξιδίου.

9 Οι προτεινόμενες διαστάσεις θαλάμου ανελκυστήρα για σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι 1,40μ x 2,00μ και καθαρό άνοιγμα θύρας 1,10μ.

10 Η έξοδος βρίσκεται σε πλευρά κάθετη στην πλευρά εισόδου.

21

Η θύρα ή/και το πλαίσιο της θύρας είναι σε χρωματική αντίθεση με τις παρακείμενες

επιφάνειες, ειδικά αν η θύρα είναι ανοιγόμενη.

Ενώπιον της θύρας του ανελκυστήρα, στο δάπεδο, υπάρχει λωρίδα επισήμανσης

διαφορετικής υφής και έντονου χρώματος για την ασφάλεια των ατόμων με πρόβλημα

όρασης.

Το δάπεδο εκτός του ανελκυστήρα δεν έχει σχέδια και βρίσκεται σε χρωματική αντίθεση

με τους τοίχους.

Ο φωτισμός του χώρου εκτός του ανελκυστήρα είναι άπλετος.

Η εγκατάσταση του ανελκυστήρα σημαίνεται κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα σύμβολα,

πληροφορίες σε κώδικα Braille) και φέρει στην είσοδο το ΔΣΠΑ11 (εφόσον εξυπηρετεί

άτομα με αναπηρίες).

Δίπλα ή πάνω από τους διακόπτες κλίσης του ανελκυστήρα, καθώς και απέναντι από τη

θύρα (σε τοίχο ή πινακίδα) δηλώνεται ο όροφος κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα

σύμβολα, πληροφορίες σε κώδικα Braille).

Τα χειριστήρια εντός και εκτός θαλάμου βρίσκονται σε ύψος 0,90μ-1.20μ από το δάπεδο

και σε χρωματική αντίθεση με την επιφάνεια που τα πλαισιώνει. Είναι τοποθετημένα με

λογικό, ενιαίο και τυποποιημένο τρόπο.

Οι διακόπτες έχουν πλάτος/διάμετρο τουλάχιστον 25χιλ., απέχουν μεταξύ τους

τουλάχιστον 10χιλ., φωτίζονται από πίσω και φέρουν ανάγλυφη επάνω τους την

πληροφορία αναφορικά με της λειτουργία τους.

Τα χειριστήρια εκτός του θαλάμου τοποθετούνται κοντά στη πόρτα και συνοδεύονται από

οδηγίες σε γραφή Braille για την εύρεση των χειριστηρίων εντός του θαλάμου, την

ασφάλεια των χρηστών και λοιπές οδηγίες και πληροφορίες για τον ανελκυστήρα.

Τα χειριστήρια εντός του θαλάμου βρίσκονται σε πλευρικό τοίχωμα, σε απόσταση

τουλάχιστον 0,40μ. από την πλευρά όπου ευρίσκεται η θύρα.

Υπάρχει οπωσδήποτε σύστημα κλίσεως κινδύνου (κατά προτίμηση τηλέφωνο) σε

χρωματική αντίθεση με την επιφάνεια που το πλαισιώνει.

Οι οδηγίες χρήσης του συστήματος κλίσεως κινδύνου είναι σύντομες και απλές,

γραμμένες με ευδιάκριτους ανάγλυφους χαρακτήρες και επαναλαμβάνονται σε κώδικα

Braille.

Γίνεται επισήμανση της θέσης και κίνησης του ανελκυστήρα εκτός θαλάμου με: α)

φωτεινή ένδειξη ότι ο ανελκυστήρας έρχεται, β) φωτεινά βέλη ανόδου/καθόδου, γ)

ηχητικά σήματα άφιξης θαλάμου, διαφορετικά για άνοδο και κάθοδο.11 Διεθνές Σύμβολο Πρόσβασης Αναπήρων

22

Γίνεται επισήμανση της θέσης και κίνησης του ανελκυστήρα εντός θαλάμου με: α)

φωτεινή ένδειξη ορόφου, β) ηχητικό σήμα διέλευσης ορόφου, γ) φωτεινά βέλη

ανόδου/καθόδου, δ) ηχητικά σήματα άφιξης θαλάμου, διαφορετικά για άνοδο και κάθοδο.

Γίνεται ενημέρωση κινδύνου εσωτερικά και εξωτερικά του θαλάμου.

Η κίνηση ανόδου και καθόδου του ανελκυστήρα και το σταμάτημα στους ορόφους

γίνονται ομαλά, χωρίς απότομες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις.

Δεν υπάρχει διαφορά στάθμης μεταξύ του δαπέδου του θαλάμου και του δαπέδου του

ορόφου μεγαλύτερη από 2εκ.

Το διάκενο μεταξύ δαπέδου του θαλάμου και δαπέδου του ορόφου δεν είναι μεγαλύτερο

από 2εκ.

Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος υπάρχει εφεδρικό δίκτυο παροχής ηλεκτρικού

ρεύματος (κατά προτίμηση, παροχή από ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος). Δεδομένου ότι δεν

υπάρχει, ο ανελκυστήρας μπορεί να κινηθεί στον αμέσως κατώτερο όροφο.

8. Χώρος Υγιεινής

Σε ΚΕΔΔΥ ή γενικά σχολεία οι προσπελάσιμοι χώροι υγιεινής (και εξοπλισμένοι για

χρήση από άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο) αποτελούν κατ’ ελάχιστον το 5% του

συνολικού αριθμού χώρων υγιεινής και σίγουρα υπάρχει ένας προσπελάσιμος χώρος

υγιεινής μικτής χρήσης ανά όροφο. Δεδομένου ότι υπάρχουν συγκροτήματα χώρων

υγιεινής, οι προσπελάσιμοι χώροι υγιεινής είναι διαφορετικοί για άνδρες και γυναίκες.

Οι προσπελάσιμοι χώροι υγιεινής έχουν – κατά προτίμηση – διαφορετικό προθάλαμο και

ανεξάρτητη είσοδο από του υπόλοιπους χώρους υγιεινής.

Δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή η ύπαρξη διαφορετικού χώρου υγιεινής για άτομα με

κινητική αναπηρία, έχει διαμορφωθεί κατάλληλα και με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό ο

υπάρχων χώρος (ισχύει για υφιστάμενα κτίρια).

Ο προσπελάσιμος χώρος υγιεινής είναι ισόπεδος. Δεδομένου ότι υπάρχει αναπόφευκτη

υψομετρική διαφορά, αυτή έχει καλυφθεί με ράμπα μέγιστης κλίσης 5%, πλάτους 1,30μ

και όλες τις προδιαγραφές για τα κεκλιμένα επίπεδα που ορίζουν οι οδηγίες του ΥΠΕΚΑ.

Υπάρχει ικανός χώρος ελιγμών μπροστά από τη θύρα διαστάσεων 1,50×1,70μ όταν η

θύρα είναι ανοιγόμενη προς τα έξω και 1,50×1,50 όταν η θύρα είναι συρόμενη ή

ανοιγόμενη προς το εσωτερικό του χώρου υγιεινής.

Θύρα είναι ανοιγόμενη προς τα έξω ή συρόμενη ελάχιστου πλάτους από κάσα σε κάσα

0,90μ και μέγιστη δύναμη που απαιτεί για το άνοιγμα τα 15 Newtons.

23

Η χειρολαβή της θύρας βρίσκεται σε χρωματική αντίθεση με τη θύρα και είναι τύπου

μοχλού (όχι σφαιρική), δηλ.: α) τύπου ∟ που είναι χειρολαβή και ταυτόχρονα μηχανισμό

ανοίγματος της θύρας, β) λαβή σε συνδυασμό με υφιστάμενη μπάρα, τύπου και

γ) τύπου │ για συρόμενες θύρες.

Ο μηχανισμός κλειδαριάς του θυρόφυλλου επιτρέπει το άνοιγμα και από την έξω πλευρά

(για την περίπτωση κινδύνου) και διαθέτει επιπλέον ένδειξη κατάληψης χώρου.

Το πλαίσιο της θύρας και η θύρα βρίσκονται σε χρωματική αντίθεση με τις παρακείμενες

επιφάνειες.

Λεκάνη ειδικού τύπου ύψους 0,45-0,50μ από την τελική επιφάνεια του δαπέδου12 με το

εμπρόσθιο άκρο σε απόσταση 0,75-0,80μ από τον πίσω από αυτή ευρισκόμενο τοίχο και

πλάτη ύψους τουλάχιστον 0,30μ. από την επιφάνεια του καλύμματος.

Υπάρχουν οριζόντιες χειρολαβές εκατέρωθεν της λεκάνης, στρογγυλής διατομής

διαμέτρου 30χιλ.-40χιλ., μήκους 0,75μ με το επάνω μέρος τους σε ύψος 0,70μ από την

τελική επιφάνεια του δαπέδου. Οι χειρολαβές είναι τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο ώστε

να αντέχουν φόρτιση 150kg τουλάχιστον.

Καζανάκι χαμηλής πίεσης με μηχανισμό δοχείου που ενεργοποιείται με εύχρηστο

χειριστήριο (π.χ. χειρολαβή στο πλάι). Το χειριστήριο βρίσκεται εκτός του δοχείου σε

σημείο προσιτό στο χρήστη.

Νιπτήρας είναι ρηχός ειδικού τύπου ώστε το επάνω μέρος απέχει από το δάπεδο 0,80-

0,85μ από το δάπεδο και το κάτω μέρος 0,70μ από αυτό, χωρίς κολώνα στήριξης και

διαστάσεις 0,68×0,60μ. Συνοδεύεται από ράφι στο ίδιο ύψος. Η φόρτιση που αντέχει ο

νιπτήρας στην άκρη είναι τουλάχιστον 150kg.

Η μπαταρία είναι ανάμικτη με μακρύ ρουξούνι ή κινητό «τηλέφωνο» και μακρύ

χειριστήριο τύπου μοχλού (όχι σφαιρικό) ή με φωτοκύτταρο.

Ο νιπτήρας βρίσκεται πλησίον της λεκάνης και το εμπρόσθιο άκρο του νιπτήρα είναι

τοποθετημένο στην ίδια ευθεία με την εσωτερική παρειά της λεκάνης. Η απόσταση

μεταξύ του άκρου της λεκάνης και του νιπτήρα πρέπει να είναι περίπου 0,10μ.-0,25μ.,

έτσι ώστε να είναι δυνατή η χρήση του νιπτήρα από καθήμενο στη λεκάνη άτομο

(Εναλλακτικά, αν δεν είναι δυνατή η παραπάνω διάταξη, η λεκάνη βρίσκεται στον ίδιο

τοίχο με το νιπτήρα, δίπλα από αυτόν και η απόσταση μεταξύ τους είναι 0,25μ).

Δεδομένου ότι είναι εφικτή η παραπάνω διάταξη, η λεκάνη είναι τοποθετημένη σε

γωνιακή μεριά της τουαλέτας (ώστε από την άλλη πλευρά να υπάρχει χώρος στάθμευσης

12 Το ύψος της λεκάνης συστήνεται στα 0,30μ-0,35μ για νήπια και μικρά παιδιά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευσης και περίπου 0,395μ για μεγαλύτερα παιδιά πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

24

του αμαξιδίου). Η απόσταση του πλευρικού στη λεκάνη τοίχου από το νοητό άξονα κατά

μήκος της λεκάνης είναι 0,30μ-0,4μ για νήπια και μικρά παιδιά στην πρωτοβάθμια

εκπαίδευση και 0,40-0,50μ για μεγαλύτερα παιδιά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια

εκπαίδευση.

Συσκευές (π.χ. στεγνωτήρες χεριών) και άλλα αντικείμενα (θήκη σαπουνιού) βρίσκονται

σε κατάλληλο ύψος - 0,90μ από το ύψος του δαπέδου - και εκατέρωθεν του νιπτήρα ώστε

να διευκολύνονται τα άτομα που έχουν δυσκολία στην κίνηση του ενός από τα δύο άνω

άκρα.

Μεταξύ λεκάνης-νιπτήρα και λοιπών εμποδίων/επίπλων υπάρχει ελεύθερος χώρος

διαμέτρου 1,5μ για τους ελιγμούς και την περιστροφή του αμαξιδίου.

Μπροστά και πλευρικά της λεκάνης (εννοείται η πλευρά που δεν καλύπτεται από το

νιπτήρα) υπάρχει ελεύθερος χώρος πλάτους 0,90μ για την πλευρική προσέγγιση του

αμαξιδίου. Η χειρολαβή που θα βρίσκεται σε αυτό το χώρο θα είναι ανακλινόμενη με

δυνατότητα ακινητοποίησης στην κατακόρυφη θέση.

Η θήκη του χαρτιού είναι τοποθετημένη στη μία από τις δύο χειρολαβές (ή σε θέση

προσιτή στον χρήστη) και διαθέτει μηχανισμό παροχής χαρτιού φύλλο-φύλλο (ιδιαίτερα

χρήσιμο σε άτομα με κινητικό πρόβλημα σε ένα από τα δύο άνω άκρα).

Ο καθρέπτης βρίσκεται πάνω από το νιπτήρα έχοντας ελαφριά κλίση. Έχει ύψος 1,00μ

και η κάτω ακμή απέχει από το δάπεδο 1,00μ.

Περιμετρικά του χώρου και σε απόσταση 0,15-0,20μ από το δάπεδο., παράλληλα με αυτό,

τοποθετείται σύστημα κλήσης κινδύνου με κορδόνι. Το σύστημα συνδέεται με φωτεινή

ένδειξη πάνω την εξωτερική όψη της θύρας, προς το διάδρομο.

Οι διακόπτες φωτισμού έχουν πλακέτα με μεγάλη επιφάνεια που θα τοποθετείται σε ύψος

0,90-1,20μ από την επιφάνεια του δαπέδου.

Κρεμάστρες σε δύο ύψη, 1,80μ και 1,20μ από την επιφάνεια του δαπέδου σε κατάλληλες

θέσεις.

Υλικό δαπέδου αντιολισθηρό.

Χρωματικές αντιθέσεις μεταξύ δαπέδου, τοίχων, ειδών υγιεινής και θυρόφυλλου.

Φωτισμός είναι διάχυτος, 150-200 Lux και 60 Lux κατ’ ελάχιστο στο δάπεδο.

Το υλικό του δαπέδου εξασφαλίζει αντιολισθηρότητα, ομοιογένεια, μικρή

ανακλαστικότητα και ευκολία στον καθαρισμό και την συντήρηση.

Δεδομένου ότι η θύρα δεν είναι συρόμενη, ανοίγει και προς τις δύο μεριές (προς τα έξω

και προς τα μέσα).

25

Δεδομένου ότι υπάρχουν εξωτερικές/μη εντοιχισμένες σωληνώσεις ύδρευσης ή

αποχέτευσης, έχουν επενδυθεί με μονωτικό υλικό για την αποφυγή τραυματισμών.

Υπάρχουν κατάλληλα διαμορφωμένες κλίση του δαπέδου προς το σιφόνι για την

αποχέτευση του δαπέδου.

Δεδομένου ότι προβλέπεται η χρήση ντους, έχει τοποθετηθεί πάγκος για την εξυπηρέτηση

των χρηστών αναπηρικών αμαξιδίων.

Το ντους βρίσκεται πλησίον της λεκάνης.

Στη θέση του ντους δεν υπάρχει κανενός είδους υπερύψωση (περιτοίχισμα/περίζωμα) ή

βύθισμα δαπέδου και η επιφάνεια του χώρου είναι ισόπεδη με τον υπόλοιπο χώρο.

Στο χώρο του ντους υπάρχει επιτοίχιο αναδιπλούμενο κάθισμα σε ύψος 0,50μ.

Δεδομένου ότι ο χώρος υγιεινής περιλαμβάνει χώρο ντους με όλο τον απαραίτητο

εξοπλισμό, έχει διατηρηθεί ο ελεύθερος χώρος διαμέτρου 1,50μ.

Στη θέση τους ντους, εκατέρωθεν του καθίσματος, υπάρχουν ανοξείδωτες χειρολαβές,

τοποθετημένες η μία οριζόντια και η άλλη κατακόρυφα σε ύψος 0,90μ. από το δάπεδο. Η

απόσταση της άνω άκρης της κατακόρυφης χειρολαβής από το δάπεδο είναι κατά το

μέγιστο 1,80μ. Οι χειρολαβές είναι στρογγυλής διατομής διαμέτρου 30χιλ.-40χιλ. και

αντέχουν φόρτιση τουλάχιστον 100kg.

Στο χώρο του ντους υπάρχει μπαταρία ρυθμιζόμενη καθ’ ύψος - με ελάχιστον ύψος τα

1,10μ και μέγιστο τα 2,20μ. από το δάπεδο και είναι τοποθετημένη σε πλευρικό τοίχο (σε

σχέση με τον τοίχο του καθίσματος).

Η θήκη προϊόντων φροντίδας σώματος (σαπούνι, σπόγγος κτλ.) βρίσκεται σε ύψος 0,90μ-

1,10μ από το δάπεδο.

Οι ελάχιστες διαστάσεις του χώρου ντους είναι 1.20μ.x 1.20μ.

Υπάρχει ανυψωτικό μηχάνημα μεταφοράς (hoist) από και προς το αναπηρικό αμαξίδιο

και επαρκής χώρος για τη θέση τόσο του μηχανήματος όσο και του αμαξιδίου.

Ο προσπελάσιμος χώρος υγιεινής σημαίνεται κατάλληλα (πινακίδες, ανάγλυφα σύμβολα,

πληροφορίες σε κώδικα Braille) και φέρει στην είσοδο το ΔΣΠΑ.

9. Σήμανση

Η «κατάλληλη σήμανση» γίνεται με τη χρήση του ΔΣΠΑ και συνοδεύεται από

επεξηγηματικό κείμενο (σε τυπική μορφή, αλλά και σε κώδικα Braille όταν η σήμανση

είναι προσεγγίσιμη από άτομα με πρόβλημα όρασης) ή άλλο σχέδιο ή σύμβολο με

ανάγλυφη εικόνα (τα στοιχεία της οποίας προεξέχουν κατά 1,00-1,50χλστ). Τα σύμβολα

26

είναι τυποποιημένα (παρουσιάζουν συγκεκριμένες πληροφορίες πάντα με τον ίδιο τρόπο),

απλά, ευδιάκριτα, σε αντίθεση με το υπόβαθρό τους13, τοποθετημένα σε θέσεις ανάλογα

με το μέγεθός τους και τη λειτουργία τους.

Όλες οι εξυπηρετήσεις για τα ΑμεΑ σημαίνονται.

Απλοποιημένο πρόπλασμα ή ανάγλυφο σχέδιο κάτοψης με επισήμανση των καίριων

σημείων (ανελκυστήρες, χώροι υγιεινής, χώρος υποδοχής και πληροφοριών κτλ.) υπάρχει

σε προμελετημένα στρατηγικά σημεία (δίπλα στην κεντρική είσοδο, δίπλα στον

ανελκυστήρα κάθε ορόφου κτλ.).

Υπάρχει κατάλληλη σήμανση για επισήμανση των σημείων διαφυγής και της διαδρομές

γρήγορης διαφυγής και εκκένωσης του χώρου.

Η σήμανση επαναλαμβάνεται όπου υπάρχει αλλαγή κατεύθυνσης.

Δεν υπάρχει σήμανση που να μεταφέρει την πληροφορία μόνο μέσω χρώματος (π.χ.

σήμανση ενός χώρου με ετικέτα σε κόκκινο χρώμα δίπλα στη θύρα εισόδου).

Η πολυσήμανση αποφεύγεται γιατί προκαλεί σύγχυση και δυσκολία συγκέντρωσης στα

άτομα με διάσπαση προσοχής.

Οι επιφάνειες των πινακίδων είναι ματ ώστε να αποφεύγονται οι αντανακλάσεις και σε

έντονη χρωματική αντίθεση με την επιφάνεια που τις περιβάλλει.

Οι επιφάνειες των πινακίδων δεν τοποθετούνται πίσω από γυαλί ή παραπλήσιο υλικό και

είναι κατασκευασμένες από υλικά αντοχής και υλικά που μπορούν εύκολα να αλλαχθούν,

να καθαρισθούν και να επιδιορθωθούν.

Το σχήμα και το χρώμα της πινακίδας (ή της επιφάνειας, γενικά) σήμανσης ακολουθούν

τις διεθνείς, ευρωπαϊκές και εθνικές προδιαγραφές (π.χ. τι κίτρινο δηλώνει κίνδυνο και

βρίσκεται σε όλες τις φολιδωτές πλάκες του οδηγού τυφλών που χρησιμοποιούνται για τη

δήλωση πιθανού κινδύνου).

Δεδομένου ότι οι πινακίδες σήμανσης (και πληροφόρησης για ένα συγκεκριμένο χώρο)

είναι τοποθετημένες επί των τοίχων, βρίσκονται σε ύψος 1,40μ–1,60μ., δίπλα και όχι

πάνω στη θύρα από την πλευρά της χειρολαβής.

Δεδομένου ότι οι πινακίδες σήμανσης είναι αναρτημένες από την οροφή, η κάτω ακμή

τους δεν απέχει λιγότερο από 2,20μ από το δάπεδο.

13 Τα άτομα με πρόβλημα όρασης αντιλαμβάνονται καλύτερα τις μεγάλες χρωματικές και τονικές αντιθέσεις. Αν δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος περιορισμός (ή οδηγία) προτείνεται η χρήση μαύρων γραμμάτων/συμβόλου σε άσπρη επιφάνεια.

27

Δεδομένου ότι η σήμανση είναι στερεωμένη επί στύλου, η θέση τους πρέπει να

σημαίνεται κατάλληλα στο δάπεδο με υπερυψωμένη βάση ή περιτοίχισμα, των οποίων το

πλάτος δεν είναι μικρότερο από το πλάτος της σήμανσης.

Ελεύθερα υποστυλώματα στο χώρο επισημαίνονται με υλικό σε έντονη χρωματική

αντίθεση με τις οριζόντιες επιφάνειες.

Το κείμενο των σημάνσεων και το ΔΣΠΑ ακολουθεί τις προδιαγραφές που ορίζει το

κείμενο των οδηγιών «Σχεδιάζοντας για Όλους» του ΥΠΕΚΑ.

10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ύπαρξη μόνιμων εμποδίων κατά την κυκλοφορία/ μετακίνηση των μαθητών με αναπηρία

στον εσωτερικό χώρο

Ύπαρξη κινητών εμποδίων κατά την κυκλοφορία/ μετακίνηση των μαθητών με αναπηρία

στον εσωτερικό χώρο

Ύπαρξη μόνιμων εμποδίων κατά την κυκλοφορία/ μετακίνηση των μαθητών με

αναπηρία στον εξωτερικό χώρο

Ύπαρξη κινητών εμποδίων κατά την κυκλοφορία/ μετακίνηση των μαθητών με αναπηρία

στον εξωτερικό χώρο

11. Ενημέρωση, εκπαίδευση και συνεργασία σε θέματα προσβασιμότητας

Ενημέρωση/ εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα προσβασιμότητας

Συνεργασία με αναπηρικούς φορείς για θέματα προσβασιμότητας

Β. Κτιριακή επάρκεια

1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Για τα ειδικά σχολεία, ο ελεύθερος χώρος κυκλοφορίας ανέρχεται στο 25% του

συνολικού εσωτερικού χώρου.

Οι αίθουσες πρέπει να είναι ευρύχωρες καθώς πολύ στενοί χώροι μπορούν να προκαλούν

στρες σε ορισμένους μαθητές και δε διευκολύνουν τους χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου.

Ένα τυπικό μέγεθος αίθουσας γενικού δημοτικού σχολείου χρειάζεται να είναι 56-63m²

για 30 μαθητές. Το πλήθος των μαθητών μειώνεται ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών

28

που χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο ή κινητικά βοηθήματα ή/και χρειάζονται

συνοδό14.

Ένα τυπικό μέγεθος αίθουσας ειδικού δημοτικού σχολείου χρειάζεται να είναι 60-75m²

για 6-8 μαθητές ανάλογα με το αν λιγότερο από τους μισούς μαθητές έχουν βαριές

πολλαπλές αναπηρίες (60-70m², ανάλογα την ηλικία) ή όχι (65-75m², ανάλογα την

ηλικία). Στο χώρο αυτό συμπεριλαμβάνεται μικρότερος χώρος για ένας προς έναν

εκπαίδευση ή/και χώρος όπου μπορεί να ηρεμήσει ένας μαθητής με συναισθηματικές

διαταραχές ή αυτισμό σε στιγμές συναισθηματικής έντασης.

Ένα τυπικό μέγεθος αίθουσας γενικού γυμνασίου χρειάζεται να είναι 56-63m² για 30

μαθητές.

Ένα τυπικό μέγεθος αίθουσας ειδικού γυμνασίου χρειάζεται να είναι 60-65m² για 6-8

μαθητές ανάλογα με το αν λιγότερο από τους μισούς μαθητές έχουν βαριές πολλαπλές

αναπηρίες (60m²) ή όχι (65m²). Στο χώρο αυτό συμπεριλαμβάνεται μικρότερος χώρος για

ένας προς έναν εκπαίδευση ή/και χώρος όπου μπορεί να ηρεμήσει ένας μαθητής με

συναισθηματικές διαταραχές ή αυτισμό σε στιγμές συναισθηματικής έντασης.

2. Επικίνδυνα σημεία

Αποφεύγονται οι κρυφοί χώροι – χώροι όπου δεν υπάρχει ορατότητα και εποπτεία από

τους υπεύθυνους.

Τα παράθυρα δεν ανοίγουν προς τα μέσα.

Γυάλινες επιφάνειες σημαίνονται κατάλληλα και προστατεύονται από χειρολισθήρα σε

ύψος 0,90μ από το δάπεδο. Επίτοιχη πληροφοριακή σήμανση και ανάγλυφη και σε Braille

θα τοποθετείται σε ύψος 1,50μ από την τελική επιφάνεια του δαπέδου.

Οι ανοιγόμενες ή συρόμενες γυάλινες επιφάνειες επισημαίνονται με κατάλληλο προφίλ

και στις ακμές των θυροφύλλων τους. Επίτοιχη πληροφοριακή σήμανση και ανάγλυφη

και σε Braille θα τοποθετείται σε ύψος 1,50μ από την τελική επιφάνεια του δαπέδου.

Τα μέτρα ασφαλείας και τα απαγορευτικά μέτρα εξόδου από το σχολείο είναι ισχυρά

ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος διαφυγής κάποιου παιδιού (π.χ. παιδιού με προβλήματα

συμπεριφοράς και τάσεις φυγής) και η πιθανότητα προσβολής της σωματικής του

ακεραιότητας.

14 Ένας μαθητής με αμαξίδιο χρειάζεται το χώρο που καταλαμβάνουν 3 άτομα χωρίς αμαξίδιο, 1 μαθητής με κινητικά βοηθήματα ή 1 μαθητής με συνοδό χρειάζεται το χώρο που καταλαμβάνουν 2 μαθητές τυπικής ανάπτυξης.

29

Υπάρχει φύλαξη του χώρου και απαγόρευση εισόδου σε άτομα χωρίς τη λήψη άδειας.

Τα σημεία/αντικείμενα που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό, έγκαυμα ή

ηλεκτροπληξία των εμποδιζόμενων γενικά ατόμων (σωλήνες ύδρευσης ζεστού νερού,

πρίζες, εστίες κουζίνας κλπ) είναι καλυμμένα και προστατευμένα.

Εξώστες, ανοικτές δεξαμενές και πισίνες, έξοδοι χώρων μεγάλων συναθροίσεων κοινού

(σχολεία, γυμναστήρια, γήπεδα, αίθουσες θεαμάτων κλπ). είναι προστατευμένα με

κιγκλιδώματα κατάλληλου ύψους και μορφής.

3. Πυροπροστασία

Ένας τουλάχιστον ανελκυστήρας χαρακτηρίζεται σαν μέσον διαφυγής για άτομα με

αναπηρία και τόσο ο χώρος του μηχανοστασίου και του φρεατίου του ανελκυστήρα όσο

και τα αντίστοιχα πλατύσκαλα συνιστούν πυροδιαμερίσματα του κτιρίου.

Προτείνεται να υπάρχουν και να χρησιμοποιηθούν σε ειδικές περιπτώσεις από τα άτομα

με ειδικές ανάγκες ειδικές ελαστικές τσουλήθρες τύπου αεροσκάφους (SHUTES,

INFLATABLE TAFTS) ως μέσω διαφυγής.

Πρέπει να υπάρχει κατασκευή τοίχων και/ή διαφραγμάτων με δείκτη πυραντίστασης

τουλάχιστον δύο ωρών, ανεξάρτητο εξαερισμό, χρήση πυράντοχων υλικών, εγκατάσταση

συστήματος αυτόματης πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης στο φρέαρ, στο μηχανοστάσιο

και τροχαλιοστάσιο και στον ηλεκτρικό εξοπλισμό.

Υπάρχουν προσβάσιμοι προστατευμένοι χώροι αναμονής σε περίπτωση

κινδύνου/έκτακτης ανάγκης σε κάθε όροφο. Ο χώρος αυτό περιλαμβάνει μία θέση

αναπηρικού αμαξιδίου όταν ο πληθυσμός του ορόφου δεν υπερβαίνει τα 200 άτομα και 2

θέσεις ο πληθυσμός είναι μεγαλύτερος. Σε ειδικά σχολεία οι θέσεις αυτές μπορεί να είναι

αυξημένες αναλογικά.

4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε

περίπτωση έκτακτης ανάγκης

5. Χωροταξική κατανομή - Ειδικοί χώροι

Σε χώρους συνάθροισης κόσμου (π.χ. καθιστικά, φουαγέ ) υπάρχουν ελεύθεροι χώροι,

διαστάσεων 0,80μ × 1.30μ, για στάθμευση αμαξιδίων, καθώς και ειδικές θέσεις με

30

σκληρά καθίσματα μήκους 0,40μ και ύψους 0,55μ-0,60μ με στηρίγματα χεριών για τα

άτομα με προβλήματα στην κίνηση.

Σε περιπτώσεις αμφιθεατρικών αιθουσών προβλέπονται θέσεις για τους χρήστες

αμαξιδίων στην πρώτη σειρά των επίπεδων τμημάτων ή στην τελευταία σειρά των

διαχωριστικών διαδρόμων των διαζωμάτων που καταλήγουν σε πόρτες εξόδου, με την

κατασκευή αναδιπλούμενων ή αφαιρούμενων καθισμάτων ώστε στην θέση τους να

τοποθετείται το αμαξίδιο. Οι απαιτούμενες διαστάσεις του χώρου αυτού είναι 0,80μ ×

1.30μ κατ' ελάχιστον.

Οι εξωτερικοί χώροι δραστηριοτήτων (παιδική χαρά, χώρος άθλησης) καλύπτονται με

συνθετικό τάπητα (ταρτάν) ή παρεμφερή υλικά και περιλαμβάνουν προσβάσιμο

εξοπλισμό (ειδικές κούνιες, τραμπάλες κτλ.)

Τμήμα πάγκων μήκους 1,00μ που υπάρχουν σε χώρους υποδοχής (reception) ή γκισέ

συναλλαγής με το κοινό, έχει κατασκευαστεί σε ύψος 0,80μ από το δάπεδο

Οι τηλεφωνικοί θάλαμοι έχουν κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε η συσκευή και τα

χειριστήρια βρίσκονται σε ύψος 0,90μ-1,20μ από το δάπεδο και είναι ισόπεδοι ή

διαθέτουν κεκλιμένο επίπεδο στην είσοδο.

Για την υποδοχή μαθητή με αναπηρικό αμαξίδιο σε αίθουσα μικρού εμβαδού χρειάζεται

είτε να υπάρχει πρόσθετος χώρος φύλαξης αντικειμένων εκτός αίθουσας ή/και να

περιοριστούν τα έπιπλα του χώρου.

Χρειάζεται να υπάρχουν ειδικοί χώροι τοποθέτησης εξοπλισμού και εργαλείων μάθησης.

Υπάρχουν ειδικές υποδομές παροχής ιατρικής και θεραπευτικής φροντίδας (έκτασης

~20m²) με τα κατάλληλα έπιπλα και εξοπλισμό: καροτσάκι φροντίδας, προσαρμόσιμη

κλίνη, ψυγείο για τη συντήρηση των φαρμάκων, αποθηκευτικούς χώρους, παροχή νερού

(βρύση), μαλακά έπιπλα, ανυψωτικό μηχάνημα (Hoit), παραβάν για οριοθέτηση του

χώρου εξέτασης (ή ξεχωριστός χώρος εντός του χώρου ιατρικής φροντίδας για σίτιση

μέσω γαστρικού σωλήνα), χώρος ανάπαυσης π.χ. μετά από κάποια επιληπτική κρίση,

κατάλληλος χώρος ρίψης φαρμακευτικών σκευασμάτων και εργαλείων (π.χ. σύριγγες)

βάσει νόμου (κίτρινες σακούλες) και διασφάλιση της ασφάλειας όλων των μαθητών (μη

προσβάσιμοι χώροι ρίψης «νοσοκομειακών» απορριμμάτων. Στο χώρο φυσιοθεραπείας

υπάρχουν επιπλέον ολόσωμοι καθρέφτες και δίζυγο βάδισης.

Υπάρχει μεγάλης έκτασης χώρος συγκέντρωσης των μαθητών στην αρχή και στο τέλος

του σχολικού ωραρίου ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος λόγω συνωστισμού.

Υπάρχει χώρος (κλειστός ή σκεπαστός) αναμονής γονέων και δυνατότητα

ενδοεπικοινωνίας με την υποστήριξη (υποδοχή/γραμματεία) του σχολείου.

31

Υπάρχει χώρος σίτισης με φαρδιούς διαδρόμους, θέσεις στάθμευσης αμαξιδίων και

τραπεζιών ρυθμιζόμενων καθ’ ύψος.

Υπάρχουν χώροι για πρόσθετη υποστήριξη (π.χ. λογοθεραπεία) ή τοποθέτηση

υποστηρικτικού υλικού και εργαλείων (π.χ. μεγεθυμένες εκτυπώσεις ή μπράιγ εκτυπωτής)

ή ομαδικές δραστηριότητες με στόχο την ένταξη (inclusion).

Στο χώρος λογοθεραπείας υπάρχει μέριμνα για απομόνωση των εξωτερικών θορύβων,

Η/Υ, λευκός τοίχος/οθόνη/πανί προβολής, καθρέφτης για ασκήσεις άρθρωσης, παροχή

νερού (βρύση), κατάλληλος φωτισμός και κατάλληλη ακουστική, λοιπά εργαλεία

λογοθεραπείας, επικοινωνίας και οπτικοακουστικής αλληλεπίδρασης, πηγές ηλεκτρικού

ρεύματος.

Στους χώρους άθλησης οι τοίχοι είναι δυνατοί αλλά απαλοί επιφανειακά για την αποφυγή

τραυματισμών και δεν υπάρχουν προεξοχές. Το πάτωμα απορροφά το φώς (ώστε να μην

υπάρχουν αντανακλάσεις) και τους κραδασμούς. Υπάρχει επιπλέον ειδική σήμανση επί

του δαπέδου και επί του τοίχου για την ενίσχυση της λειτουργικότητας του χώρου.

Για την εκπαίδευση των μαθητών με πρόβλημα όρασης μπορεί να χρειαστεί χώρος

κουζίνας με ηλεκτρονικές συσκευές, απτική σήμανση σε τοίχους και σε συσκευές και

πρόσθετες πηγές ηλεκτρικού ρεύματος.

Όταν το σχολείο παρέχει υπηρεσίες υδροθεραπείας χρειάζεται ζεστό νερό για χαλάρωση

των μυών, πισίνα 24m², περιμετρικός χώρος πλάτους 2-2,5m για την ασφαλή μετακίνηση

και προσβάσιμα αποδυτήρια.

Υπάρχουν εσωτερικοί χώροι παιχνιδιού όπου οι τοίχοι και το πάτωμα έχουν επενδυθεί με

μαλακά, μη απορροφητικά (για να καθαρίζονται εύκολα) καλύμματα ώστε τα παιδιά να

παίζουν ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο τραυματισμού. Παράλληλα φαρδιοί διάδρομοι

μένουν ακάλυπτοι για την κίνηση των περιπατητικών μαθητών και των μαθητών με

αμαξίδιο.

Χώροι, εσωτερικοί και εξωτερικοί, με μεγαλύτερη ησυχία (όχι απομονωμένοι ή

απομακρυσμένοι) μπορεί να χρειαστούν για μαθητές με αυτισμό ή προβλήματα

συμπεριφοράς και κοινωνικο-συναισθηματικές δυσκολίες.

Το σχολείο χρειάζεται να είναι κοντά σε άλλο σχολείο ή άλλες τοπικές

υπηρεσίες/εγκαταστάσεις και να συνδέεται με τα μέσα μεταφοράς ώστε να υπάρχει

συνεργασία για περαιτέρω εκπαίδευση, κοινωνικοποίηση και ένταξη. Αν αυτό δεν είναι

εφικτό τότε χρειάζεται να δημιουργούνται ευκαιρίες συνεύρεσης με άλλα σχολεία ή

ομάδες συνομηλίκων.

32

Γ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα

1. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές (σταθεροί).

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές (φορητοί).

Εκτυπωτές.

Σαρωτές.

Διαδραστικοί πίνακες.

Διαφανοσκόποια.

Βιντεοπροβολείς.

Συσκευές βίντεο.

CD players.

CD recorders.

Τηλεοράσεις.

Ηλεκτρονικές συσκευές.

Ηλεκτρικές συσκευές.

Φωτοτυπικά μηχανήματα.

Μικροφωνικό σύστημα.

2. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Προσαρμοσμένα όργανα και αναπηρικά βοηθήματα για άθληση (π.χ. ποδήλατο

γυμναστικής για χρήση σε συνδυασμό με το αναπηρικό αμαξίδιο)

Προσαρμοσμένα όργανα και αναπηρικά βοηθήματα για φυσικοθεραπεία και

εργοθεραπεία: εκπαιδευτής βάδισης/ περπατούρα, ανακλινόμενοι ορθοστάτες, κρεβάτι

κινησιοθεραπείας, ανακλινόμενος πάγκος θεραπείας, πάγκος θεραπείας ρόλο, ρολό εν τω

βάθει πίεσης, ρολό αιώρησης με ή χωρίς δίσκο, πλατφόρμα αιώρησης

Ειδικά καθίσματα στήριξης σώματος: α) για την παιδικής χαρά, β) για κάθισμα στο

πάτωμα, γ) με ανυψούμενη βάση, δ) με πρόσθετη στήριξη ωμοπλάτης και κεφαλής, ε) για

το μπάνιο κ.ά.,

Αναπηρικά αμαξίδια στήριξης σώματος

3. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

33

Μεγεθυντικός φακός (με ή χωρίς πρόσθετο φως, χειρός, με βάση στήριξης, οθόνης

υπολογιστή)

Πινακίδα και γραφίδα για γραφή σε κώδικα Braille (Slate and Braille stylus)

Αχνάρια-οδηγοί γραφής με στυλό/μαρκαδόρο

Προσαρμοσμένο χαρτί γραφής: ανάγλυφες γραμμές, γραμμές με έντονη χρωματική

αντίθεση με το βάθος (φόντο) του χαρτιού, διάφορα χρώματα και μεγέθη χαρτιού

Οθόνες μείωσης της αντανάκλασης του φωτός

Εικόνες (σε απλή και ανάγλυφη μορφή) και πίνακες/επιφάνειες/βιβλία με εικόνες των

συμβολικών συστημάτων επικοινωνίας: Makaton, Pecs, Blissymbolics, Widgit για την

επίτευξη εναλλακτικής επαυξητικής επικοινωνίας

Βάση στήριξης και σταθεροποίησης βιβλίων και συσκευών στο κατάλληλος ύψος και με

τον κατάλληλο προσανατολισμό

Οριοθετημένες επιφάνειες γραφής

Προσαρμογέας για τη λειτουργία (έναρξη/διακοπή) μέσω διακόπτη των αντικειμένων που

λειτουργούν με μπαταρία (π.χ. παιχνίδια). Μπορεί να διαθέτει, επιπλέον, χρονοδιακόπτη

για τον καθορισμό της διάρκειας λειτουργίας μίας συσκευής μπαταρίας.

Οδηγός πληκτρολογίου (πλέγμα) για την απομόνωση των πλήκτρων και την αποφυγή

ακούσιου πάτημα πλήκτρων

Τραπέζι εργασίας ρυθμιζόμενο καθ’ ύψος

Βάση στήριξης του βραχίονα του χεριού για την εύκολη μετακίνησή του

Ελληνικά πλήκτρα για την τοποθέτηση σε προσαρμοσμένα πληκτρολόγια μεγάλων

πλήκτρων

Τετράδιο ζωγραφικής με έτοιμες ανάγλυφες ζωγραφιές

Μικροκαψουλικό χαρτί για παραγωγή ανάγλυφων εικόνων

Λευκά μπαστούνια για άτομα με πρόβλημα όρασης

Μπαστούνια στήριξης με 3 ή 4 απολήξεις για άτομα με κινητικά προβλήματα

Επένδυση (μαξιλαράκι) ακουστικού τηλεφωνικής συσκευής για τη βελτίωση του ήχου

στα άτομα που φέρουν ακουστικό βοήθημα

Συσκευή επίθεσης στο βραχίονα για τη στήριξη επιμήκων αντικειμένων (για άτομα που

δε μπορούν να συγκρατήσουν αντικείμενα με την παλάμη και τα δάχτυλα.

Μαξιλάρια και στηρίγματα σώματος (πλάτης, ισχίων σε καθιστή στάση, λαιμού κτλ.)

Λαβή προσέγγισης/χειρισμού απομακρυσμένων αντικειμένων (reacher)

Δακτύλιοι και λαβές στήριξης στυλό/μολυβιού

Αυτόματη ξύστρα

34

Επίμηκες χειριστήριο δακτύλου/κεφαλιού/στόματος για το πάτημα κουμπιών/πλήκτρων

και την αλλαγή σελίδων

4. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες

καθημερινής διαβίωσης

Αυτοκόλλητα χαρτιά και ταινίες για δημιουργία ετικετών και σημειωμάτων υπενθύμισης

Ταινία υπογράμμισης (Highlighting tape)

Υλικά σταθεροποίησης αντικειμένων (π.χ. για τα πιάτα την ώρα του φαγητού)

Προσαρμοσμένα ρολόγια (με αριθμούς σε κώδικα Braille, με χρωματικές αντιθέσεις και

μεγέθυνση αριθμών, ομιλούντα, με φωνητική αλληλεπίδραση χρήστη ρολογιού)

Ρολόγια και χρονόμετρα με δόνηση ή απλές συσκευές δόνησης

Προσαρμοσμένες τηλεφωνικές συσκευές (με μεγάλα πλήκτρα και πλήκτρα με Braille

χαρακτήρες, ομιλούντα, με δυνατότητα φωνητικής εντολής κλήσης και προφορικής

υπαγόρευσης αριθμού/ονομάτων

Συσκευές κοινοποίησης κινδύνου/άμεσης ανάγκης εντός χώρου ή πραγματοποίησης

κλήσης κινδύνου (Emergency Alert Systems)

Ομιλούσες συσκευές: ελέγχου υγείας (π.χ. μετρητής σακχάρου, συσκευής ενημέρωσης

για τη λήψη φαρμάκων, πιεσόμετρο, θερμόμετρο κτλ.), πεδόμετρα, οικιακές συσκευές,

συσκευές αναγνώρισης χρώματος, ανιχνευτές καπνού κ.ά.

Συσκευή ηχογράφησης μηνυμάτων σε πλαστική κάρτα που χρησιμοποιείται ως ετικέτα σε

αντικείμενα

Συσκευές εντοπισμού αντικειμένων

Οικιακές συσκευές με απτικές/Braille ενδείξεις

Συσκευές ενίσχυσης ήχου (ενισχυτές) για την τηλεφωνική συσκευή ή άλλες συσκευές που

ενημερώνουν για μία κατάσταση μέσω του ήχου (π.χ. οικιακές συσκευές)

Συστήματα ειδοποίησης (notification/alerting/signaling systems) για τη σύλληψη του

περιβαλλοντικού ήχου και την ενημέρωση του ατόμου με πρόβλημα όρασης μέσω φωτός

που αναβοσβήνει, συναγερμού δυνατού ήχου ή/και δόνησης.

Ανιχνευτές καπνού με δυνατότητα ενημέρωσης μέσω φωτός που αναβοσβήνει

Συσκευή υπενθύμισης λήψης φαρμάκου με ήχο ή/και δόνηση

Βοηθήματα για την ένδυση (λαβές για κούμπωμα κουμπιών και φερμουάρ, λαβές για την

τοποθέτηση καλτσών και παπουτσιών στα πόδια καθώς και την αφαίρεση παπουτσιών)

35

Προσαρμοσμένα οικιακά αντικείμενα (αντικείμενο για το στράγγισμα του φαγητό και τη

διάχυση του υγρού σε άλλο σκεύος, αντικείμενο για τον περιορισμό του φαγητού στο

πιάτο για τη διευκόλυνση συγκέντρωσης του στο πιρούνι/κουτάλι και την αποφυγή

ώθησής του εκτός των ορίων του πιάτου, λαβή συγκράτησης βάζου για το άνοιγμα με το

ένα χέρι, μαχαιροπίρουνα με ειδικές λαβές, βομβητής ενημέρωσης για τη ρήψη υγρού σε

σκεύος κ.ά.)

Βοηθητικές αναβαθμίδες (π.χ. για τη μπανιέρα)

5. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

Μεγεθυμένες εκτυπώσεις (βιβλία, εκπαιδευτικό υλικό) και σε κατάλληλες χρωματικές

αντιθέσεις

Ηχογραφημένα βιβλία/εκπαιδευτικό υλικό

Απτικές εικόνες και απτικοί χάρτες

Προσαρμοσμένα βίντεο και πολυμεσικό υλικό με λεκτική περιγραφή και ηχητική

απόδοση υπότιτλων ή μεταγλώττιση

Βίντεο και πολυμεσικό υλικό με υπότιτλους

Απτικοί χάρακες ή συσκευές μέτρησης με φωνητική υποστήριξη

Κοινά παιχνίδια προσαρμοσμένα με την επίθεση αυτοκόλλητων Velcro, μαγνητών,

λαβών κτλ.

Προσαρμοσμένος εξοπλισμός άθλησης (π.χ. μπάλα φωτιζόμενη ή με ενσωματωμένο

αντικείμενο παραγωγής ήχου (κουδούνι μικρού μεγέθους)

Απτικά μοντέλα αναπαράστασης (τρισδιάστατα)

Καρτέλες λέξεων και καρτέλες ή αντικείμενα γραμμάτων για το σχηματισμό λέξεων με

τις κατάλληλες χρωματικές αντιθέσεις ή απτικές ενδείξεις (π.χ. χαρακτήρες Braille)

Μεγεθυμένα φύλλα εργασίας για τα μαθηματικά

Κάρτες πολυαισθητηριακής μάθησης (αφής, όσφρησης κ.ά.)

Δ. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ

1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Η υφή του δαπέδου δε δυσχεραίνει την κίνηση των αμαξιδίων και των ατόμων με

βακτηρίες (πατερίτσες), μπαστούνια ή άλλα βοηθητικά μέσα.

36

Δεν υπάρχουν αρμοί (ή στοιχεία που βυθίζονται στο δάπεδο) ούτε προεξοχές και

κατώφλια μεγαλύτερα των 2εκ ώστε να δημιουργούνται κραδασμοί ή εκτροπές κατά την

κίνηση των αμαξιδίων ή ανατροπές κατά το βάδισμα.

Τα δάπεδα είναι λεία και αντιολισθηρά15, ομοιογενή, σταθερά, εύκολα στον καθαρισμό

και την συντήρηση, με μικρή αντανακλαστικότητα και - προκειμένου για δάπεδα

εξωτερικού χώρου - αυξημένη αντοχή στις αλλαγές καιρικών συνθηκών.

Συστήνεται η χρήση τέτοιων υλικών ώστε το πάτωμα να μη δημιουργεί θορύβους και

τελικώς σύγχυση ή/και στρες σε άτομα με ευαισθησία σε θορύβους.

Οι υψομετρικές διαφορές καλύπτονται με κεκλιμένα επίπεδα και βαθμίδες (βάσει των

περιορισμών και των προδιαγραφών που ισχύουν δεδομένης της νομοθεσίας, των

αποφάσεων και των οδηγιών του ΥΠΕΚΑ).

Σε εσωτερικούς χώρους παιχνιδιού το δάπεδο είναι πιο μαλακό για την αποφυγή

τραυματισμών.

Σε εξωτερικούς χώρους δραστηριοτήτων (παιδική χαρά, χώρος άθλησης) το δάπεδο

καλύπτεται με συνθετικό τάπητα (ταρτάν) ή παρεμφερή υλικά για εύκολη πρόσβαση των

αναπηρικών αμαξιδίων (σε σχέση με γκαζόν) αλλά και ασφάλεια των μαθητών (σε σχέση

με πιο σκληρές επιφάνειες – ασφαλτόστρωτες).

Τα χρώματα και η υφή του δαπέδου διαφοροποιούνται από χώρο σε χώρο ώστε να

υποστηρίζεται προσανατολισμός των ατόμων με πρόβλημα όρασης16.

2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ο φωτισμός δεν είναι εκτυφλωτικός, είναι όμως άπλετος ιδιαίτερα σε εισόδους,

ανελκυστήρες, αίθουσες διαλέξεων κλπ.

Αποφεύγεται η απότομη μετάβαση από φωτεινούς σε σκοτεινούς χώρους.

Στο χώρο μετά την είσοδο υπάρχει κατάλληλος φωτισμός ώστε να δημιουργείται μία

μεταβατική ζώνη από τον έντονο φωτισμό του εξωτερικού χώρου στο λιγότερο

φωτισμένο εσωτερικό χώρο.

Επαρκείς φωτισμός υπάρχει επί των σημάνσεων.

Ο φωτισμός παρέχει καλή απόδοση των χρωμάτων (δεν τα αλλοιώνει).

Τα επίπεδα φωτισμού είναι ελεγχόμενα.

15 Αποφεύγεται η χρήση μοκέτας.16 Η χρήση αυτής της παραμέτρου γίνεται με μέτρο ώστε να μη δημιουργείται σύγχυση σε άλλους μαθητές.

37

Οι λάμπες δεν προσδίδουν εκτυφλωτικό φωτισμό, δεν αναβοσβήνουν και δεν παράγουν

θόρυβο.

Αποφεύγεται ο φωτισμός πάνω από θεραπευτικές κλίνες ή κλίνες φυσιοθεραπείας.

Ο φωτισμός με κατεύθυνση προς τα πάνω μπορεί να είναι καταλληλότερος για μαθητές

με αυτιστική διαταραχή.

Αποφεύγεται η λειτουργία φωτισμού του χώρου μέσω αισθητήρα κίνησης, καθώς

ορισμένα παιδιά είναι περισσότερο δυσκίνητα ή η αυτόματη αλλαγή του φωτισμού

μπορεί να προκαλέσει ταραχή σε κάποιους μαθητές.

Οι χώροι του κτιρίου είναι ηχομονωμένοι ώστε να αποφεύγεται ο περιττός θόρυβος και η

αντήχηση και να απομονώνονται οι εξωτερικοί θόρυβοι για την αποφυγή διάσπασης της

προσοχής και διαταραχής της ηρεμίας.

Προτείνεται η διαφοροποίηση της ηχητικής των διαφόρων υλικών ώστε να διευκολύνεται

ο προσανατολισμός των ατόμων με πρόβλημα όρασης.

Αποφεύγεται η ύπαρξη σκοτεινών περιοχών.

Υπάρχει καλή ποιότητα ακουστικής του χώρου προς αποφυγή της παρεμπόδισης της

ακουστικής πρόσληψης ερεθισμάτων και της επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης.

Στο χώρο εξασφαλίζεται η σωστή θερμοκρασία λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ανάγκες των

ατόμων που δε μπορούν να μετακινηθούν ή να εκφράσουν τις ανάγκες τους.

Στο χώρο εξασφαλίζεται ο επαρκής και συχνός εξαερισμός για την παροχή επαρκούς

οξυγόνου και τη διασφάλιση της υγιεινής.

3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Τα έπιπλα ενός χώρου είναι περιορισμένα αριθμητικά για ελευθερία κινήσεων.

Τραπέζια και γραφεία είναι κατάλληλα διαμορφωμένα για την υποδοχή αναπηρικών

αμαξιδίων, δηλ. κατάλληλο ύψος και εσοχή στο ύψος των ποδιών.

Τα ερμάρια είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να είναι προσεγγίσιμα και εύχρηστα, δηλ.

αβαθή, ράφια συρόμενα προς τα έξω, κάτω θυρόφυλλα συρόμενα επάλληλα κλπ.

Τα έπιπλα είναι (κατά προτίμηση) ρυθμιζόμενα καθ’ ύψος σε κάθε τύπο αίθουσας –

βασική τάξη μαθήματος, αίθουσα δραστηριοτήτων, αίθουσα σίτισης, κουζίνα

εκπαίδευσης, χώρος υγιεινής κτλ.

Οι επιφάνειες εργασίας είναι μεγάλες για τη διευκόλυνση της χρήσης εργαλείων και

συσκευών μάθησης και της παρουσίας βοηθών.

38

Τα έπιπλα δεν είναι σταθερά τοποθετημένα ώστε να επιτρέπουν τη μεταβολή του χώρου

(δηλ. την αυξομείωση του ελεύθερου χώρου) για την υποδοχή μαθητών με διαφορετικές

ανάγκες.

Αποφεύγεται η υπερφόρτωση ενός περιβάλλοντος με ερεθίσματα να μην προκαλείται

αισθητηριακή υπερδιέγερση και τη εξασφαλίζεται ένα ήρεμο περιβάλλον μάθησης (π.χ.

για ένα άτομο με αυτισμό).

Οι διάδρομοι έχουν ελάχιστον πλάτος και ύψος ελεύθερο από κάθε εμπόδιο 0,90μ. (η

απόσταση ορίζεται από τα κιγκλιδώματα ) και 2,20μ, αντίστοιχα. Σε χώρους όπου

υπάρχουν αρκετοί χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων το προτεινόμενο ελάχιστο πλάτος

ορίζεται στα 1,80μ., τουλάχιστον 2μ. όταν ο διάδρομος συνδέει αίθουσες και 2,7μ.-3μ. σε

διαδρόμους έντονης κυκλοφορίας και κυρίως διαδρόμους όπου μπορεί κάποιος να

παραμείνει (π.χ. αν υπάρχουν ντουλάπια εναπόθεσης προσωπικών αντικειμένων).

Υπάρχουν χειρολισθήρες κατά μήκος των διαδρόμων σε ύψος 0,90μ από τα δάπεδο, οι

οποίοι επιτρέπουν την ασφαλή και άνετη λαβή με την παλάμη. Τέτοια μορφή έχει ο

στρογγυλός ή με στρογγυλεμένη διατομή χειρολισθήρας διαμέτρου 4-5εκ.

Παραπλεύρως των κεντρικών διαδρόμων υπάρχουν ανοίγματα για ξεκούραση,

αναπροσανατολισμό και επαφή των μαθητών μεταξύ τους.

Υπάρχουν εναλλακτικές/ξεχωριστές διαδρομές για τη διευκόλυνση των ατόμων που

κινούνται σε πιο αργό/προσωπικό ρυθμό και των ατόμων που χρησιμοποιούν αναπηρικό

αμαξίδιο (π.χ. άνετοι διάδρομοι για δύο αναπηρικά αμαξίδια που κινούνται προς

αντίθετες κατευθύνσεις ή για αναπηρικό αμαξίδιο σε τροχιά αναστροφής).

Εξασφαλίζονται οι κατάλληλες χρωματικές αντιθέσεις μεταξύ των δομικών στοιχείων:

τοίχοι-δάπεδα, τοίχοι-κάσες κουφωμάτων, ελεύθερα υποστηλώματα-δάπεδα, δάπεδα

χώρων-διαδρόμων για τη διευκόλυνση αντίληψης του χώρου και εύρεσης της επιθυμητής

διαδρομής.

Το σχολείο συνιστάται να χωρίζεται σε ζώνες: ζώνη διοίκησης ή/και υποδοχής

επισκεπτών, θορυβώδεις και ήσυχες περιοχές (χώροι), για μικρότερους και μεγαλύτερους

μαθητές κτλ., καθώς οι ζώνες μπορούν να κάνουν τους μαθητές με αναπηρία να νιώθουν

πιο ασφαλείς και να βρίσκουν ευκολότερα το δρόμο τους εντός του σχολείου.

Οι χώροι εξυπηρέτησης του κόσμου, πάγκοι υποδοχής, αυτόματα μηχανήματα

συναλλαγής ή πληροφοριών θα συνδέονται από την είσοδο του χώρου με «οδηγό

τυφλών» επί του δαπέδου.

Οι χώροι υγιεινής υπάρχουν μοιρασμένοι κατάλληλα σε διάφορα μέρη του κτιρίου.

39

Οι μεγάλοι και εξωτερικοί χώροι συνιστάται να είναι πλησίον των βασικών χώρων και η

πρόσβαση σε αυτούς να είναι εύκολη και ασφαλής, ώστε να διευκολύνεται η συμμετοχή

των παιδιών σε κοινωνικές και μαθησιακές δραστηριότητες σε εξωτερικό περιβάλλον.

Συστήνεται η ύπαρξη αυλής 150-300m² και πλάτους 10-12μ.

Στους εξωτερικούς διαδρόμους συστήνεται να υπάρχουν σκέπαστρα και καθίσματα ανά

50μ.

Οι εξωτερικοί χώροι έχουν διακριτά όρια και κάποιοι είναι επιστεγασμένοι, κυρίως για

μαθητές που δε μπορούν ή δυσκολεύονται στην κοινωνική επαφή και αλληλεπίδραση.

Υπάρχει σύστημα ενδοεπικοινωνίας μεταξύ του προσωπικού και δυνατότητα ειδοποίησης

σε περίπτωση άμεσης ανάγκης.

40

ΠΕΔΙΟ 3: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΜΕΑ

ΤΟΜΕΑΣ Ι. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

Ο προσδιορισμός διδακτικών και μαθησιακών στόχων είναι απαραίτητος στη διδασκαλία όλων των μαθημάτων διότι βοηθά στο σχεδιασμό της διδακτικής ύλης, ενώ διευκολύνει την αξιολόγηση της μάθησης επιτρέποντας την ακριβή σύγκριση στόχων και αποτελέσματος. Συμβάλλει έτσι σημαντικά στην οργάνωση των δραστηριοτήτων των μαθητών με σκοπό την επίτευξη των διδακτικών επιδιώξεων. «Αν ξέρεις πού πας, έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα να φθάσεις στον προορισμό σου» (Πολυχρονοπούλου 2010, σ. 164).

Οι διδακτικοί στόχοι αναλύονται σε απλά βήματα, τα οποία το παιδί επιδιώκει να κατακτήσει σταδιακά. Αυτή είναι μια πολύ χρήσιμη διδακτική τεχνική διότι όπως αναφέρει η Πολυχρονοπούλου «και η πιο απλή μορφή συμπεριφοράς μπορεί να αποδειχθεί σύνθετη και πολύπλοκη για ορισμένα παιδιά με ειδικές ανάγκες, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται ή να αδυνατούν να τη μάθουν» (1997, σ. 202). Η τεχνική αυτή, γνωστή ως ανάλυση έργου έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε όλες τις περιπτώσεις παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, νοητική υστέρηση, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές κ.ά. (Γενά 2008. Ζαχαρόγεωργα, 2009. Παντελιάδου & Αντωνίου 2008. Σαλβαράς & Σαλβαρά 2007. Σπαντιδάκης, 2004).

Οι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι επιτυγχάνονται με στρατηγικές και πρακτικές διδασκαλίας που λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανάγκες του μαθητή, καθώς και το μαθησιακό του στυλ (learning style), ενώ διαφοροποιούνται για να ανταποκρίνεται η διδασκαλία στη διαφορετικότητα του μαθητικού πληθυσμού. Ειδικότερα, στο χώρο της ειδικής και ενταξιακής εκπαίδευσης όλες οι πρακτικές και στρατηγικές διδασκαλίας, χρησιμοποιούνται -ως αγωγοί μέσα από τους οποίους οι εκπαιδευτικοί διοχετεύουν περιεχόμενο, διαδικασίες ή μαθησιακά αποτελέσματα- «με τρόπο που αγνοεί τις μαθησιακές διαφορές των μαθητών ή αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου συστήματος που ανταποκρίνεται σε αυτές τις διαφορές” (Tomlinson, 2004, σ. 103).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

41

1&2) Οργάνωση του περιεχομένου της γνώσης, ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινω-νιακό, κινητικό και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα.

Προετοιμάζεται έγκαιρα η διδασκαλία ; Οργανώνονται οι εργασίες των μαθητών σε μικρότερα τμήματα, ώστε να διαχειρίζονται πιο εύκολα; Χρησιμοποιούνται εποπτικά μέσα; Δίνονται ευκαιρίες στους μαθητές για εξάσκηση και γενίκευση των δεξιοτήτων που διδάχτηκαν; Δίνεται επαρκής χρόνος στους μαθητές να ανταποκριθούν σε ερωτήσεις ή σε διάλογο μέσα στην τάξη; Περιλαμβάνει το πρόγραμμα διδασκαλίας του μαθητή ημερήσιους στόχους; (στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινωνιακό, κινητικό και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα;) Περιλαμβάνει το πρόγραμμα γραπτές οδηγίες για το μαθητή; Γνωστοποιείται στους μαθητές οι στόχους του μαθήματος; Γνωστοποιείται στους μαθητές η πορεία της διδακτικής ενότητας; Δίνεται στην αρχή της διδακτικής ενότητας μια γενική εικόνα του περιεχομένου; Επεξηγούνται δυσνόητες έννοιες και λεξιλόγιο; Ενθαρρύνονται οι μαθητές με Ε.Ε.Α  να ζητούν βοήθεια, όταν δεν κατανοούν πληροφορίες ή εντολές; Βοηθούνται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ να εστιάσουν την προσοχή τους δίνοντας τους σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες; Ενισχύεται η οργάνωση επιβραβεύοντας καθημερινά τους οργανωμένους μαθητές; Δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές με ΔΕΠΥ να εκτονωθούν όταν το χρειάζονται; (π.χ στέλνοντας τους στο γραφείο να φέρουν υλικό χρήσιμο για το μάθημα). Περιλαμβάνει το πρόγραμμα συναντήσεις με τους γονείς; Στο σχεδιασμό του προγράμματος συμμετέχουν και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης, κ.ά); Ενημερώνεται το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου για την ανάπτυξη και την εφαρμογή του διδακτικού και παρεμβατικού προγράμματος του μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

3) Καθορισμός σκοπών και στόχων της μάθησης.

Στη σχολική μονάδα τίθενται συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι ανά έτος; Στη σχολική μονάδα τίθενται συγκεκριμένοι ποιοτικοί στόχοι ανά έτος;Προσδιορίστε τους πέντε κυριότερους. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται στόχοι όπως:

42

αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών, εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων, εκμάθηση τεχνικών επικοινωνίας, εκμάθηση τεχνικών αυτόνομης διαβίωσης, εκμάθηση τεχνικών και στρατηγικών μελέτης, εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης;

4 & 5) Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.

- Διδάσκονται τα παιδιά με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος;

- Διαφοροποιείται το αναλυτικό πρόγραμμα για την ικανοποίηση των ειδικών εκπαιδευτικών, κοινωνικών και συναισθηματικών αναγκών του μαθητή;

- Υλοποιούνται οι διδακτικοί στόχοι και οι δραστηριότητες των ΑΠΣ του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων, σε παιδιά με αναπτυξιακά προβλήματα; (π.χ. νοητική αναπηρία). Στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση, στην υπευθυνότητα και στον αυτοπροσδιορισμό, στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία; Προσδιορίστε.

- Διδάσκεται ο αυτοπροσδιορισμός μέσα στο πλαίσιο των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος που αφορούν στις κοινωνικές δεξιότητες ή αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι του αναλυτικού προγράμματος στο οποίο και ενσωματώνεται;

- Υπάρχουν θεματικές ενότητες του ΑΠΣ τις οποίες διδάσκετε μέσα από μια διαθεματική προοπτική που επιδιώκει την ενεργητική προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας και του μαθησιακού υλικού από τους μαθητές σε ατομικό ή και ομαδικό επίπεδο, υπό το πρίσμα ενός συνεργατικού διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος; (Προσδιορίστε).

Εμπλουτίζετε το μάθημα με γνωστικά αντικείμενα εκτός του ΑΠΣ;

Εμπλουτίζετε το μάθημα με υλικό που να προάγει την κριτική σκέψη; (Προσέγγιση του περιεχομένου του Αναλυτικού Προγράμματος από ποικίλες διαστάσεις με έμφαση το βάθος κι όχι την έκταση της γνώσης).

6) Τρόπος διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς

Δημιουργείται κλίμα αποδοχής των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Συνδιαμορφώνετε με τους μαθητές σας τους κανόνες της τάξης; Δημιουργείται ευκαιρίες για την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων από τους μαθητές σας;

43

Εφαρμόζεται μέτρα για την αντιμετώπιση επεισοδίων βίας και συγκρούσεων;

- Εμπλέκεται ο ίδιος ο μαθητής στο πρόγραμμα υποστήριξης της συμπεριφοράς του;

- Εμπλέκονται οι μαθητές της τάξης στην όλη διαδικασία διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς;

- Εμπλέκονται οι γονείς του παιδιού;- Με ποια άλλα πρόσωπα συνεργάζεσθε για την

αντιμετώπιση επεισοδίων βίας στο σχολείο σας;

7) Λειτουργικός προσδιορισμός των διδακτικών στόχων με όρους μετρήσιμης συμπεριφοράς

Διαμορφώνεται εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; (προσδιορισμός διδακτικών στόχων ανά κατηγορία).

- Διατυπώνονται λειτουργικά οι διδακτικοί στόχοι έτσι ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι (παιδί, εκπαιδευτικοί, γονείς κ.ά.) να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν τους στόχους με την ίδια σαφήνεια;

8) Συμμετοχική λύση προβλημάτων

Διαμορφώνετεται μαζί με τους μαθητές τους κανόνες της τάξης;

9) Μαθησιακά συμβόλαια - Συνάπτεται μαθησιακό συμβόλαιο μεταξύ εκπαιδευτικού και παιδιού για το τι θα κάνει ο καθένας με βάση όσα έχουν συμφωνήσει;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Τα ειδικά εκπαιδευτικά και υποστηρικτικά προγράμματα προσαρμόζονται στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών και υλοποιούνται κυρίως μέσα στις τάξεις του ειδικού ή του γενικού σχολείου. Τέτοιου είδους προγράμματα είναι για παράδειγμα:

Η διδασκαλία της νοηματικής γλώσσας σε κωφούς και βαρήκοους μαθητές (Κουρμπέτης, 2012. Λαμπροπούλου, 2004).

Η διδασκαλία ανάγνωσης με τη μέθοδο μπράιγ (braille) σε μαθητές με σοβαρό πρόβλημα όρασης (Κουτάντος, 2005. Παπαδόπουλος, 2007, 2003α).

Η εκπαίδευση τυφλών παιδιών σε θέματα κινητικότητας, προσανατολισμού και δεξιοτήτων καθημερινής διαβίωσης (Παπαδόπουλος, 2003β).

Το πρόγραμμα TEACCH για παιδιά με αυτισμό (Γενά, 2002. Πολυχρονοπούλου, 2003. Συριοπούλου, 2013).

44

Συμβουλευτική - ψυχολογική υποστήριξη. (Σάλμον, 2007. Συριοπούλου, 2005).

Εμπλουτισμός του προγράμματος για παιδιά χαρισματικά και ταλαντούχα (Δαβάζογλου, 2007. Παπαδάτος & Φουστάνα, 2011).

κ.ά.

Κλειδί για την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ή εδικές ανάγκες που φοιτούν μέσα στις γενικές τάξεις αποτελεί η διαφοροποίηση του αναλυτικού προγράμματος και της σχολικής πρακτικής. Η διαφοροποίηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες δυσκολίες των μαθητών και μέσα από το συνδυασμό του «τι» και «πώς» διδάσκεται, αναπτύσσονται ιδιαίτερες στρατηγικές διδασκαλίας που παρέχουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές για συμμετοχή και πρόοδο. (Phillips, 1999 όπως παρατίθεται στο Mittler 2000. Tomlinson, 2004).

Η διαφοροποίηση επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους. Ο εκπαιδευτικός μπορεί για παράδειγμα να διαφοροποιήσει (Βλάχου, 2011. Tomlinson, 2004).

Τη διαδικασία της διδασκαλίας, το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού προγράμματος, την οργάνωση της τάξης,

την αξιολόγηση της προόδου του μαθητή.

Γνωστές διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση είναι για παράδειγμα η ετερογενής ομαδοποίηση, η συνεργατική διδασκαλία, η αξιοποίηση του οπτικού τρόπου μάθησης για τη διδασκαλία παιδιών με αυτισμό, η χρήση σαφούς ανατροφοδότησης του μαθητή κ.ά. (European Agency, 2009, 2007, 2005. Ματσαγγούρας, 2008. Meijer, Soriano & Watkins, 2006. Meijer, 2005. Tomlinson, 2004).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας.

Καταρτίζεται και εφαρμόζεται εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε μαθητή με αναπηρία ή εδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;. Στο σχολείο σας θέτονται ατομικοί στόχοι για τους χαρισματικούς και ταλαντούχους μαθητές;. Δίνεται στους χαρισματικούς μαθητές η ευκαιρία να επιλέγουν θέματα που τους ενδιαφέρουν και ανταποκρίνονται στις ικανότητές τους; Δίνεται στους χαρισματικούς μαθητές η ευκαιρία να δουλεύουν με ταχύτερο ρυθμό από τα άλλα παιδιά; Γίνεται προσαρμογή της ύλης για τους χαρισματικούς μαθητές σας; Στο σχολείο σας οι μαθητές με ΔΑΔ έχουν ημερήσιο πρόγραμμα με αναλυμένους στόχους σε γραπτή μορφή ή με εικόνες; Δημιουργούνται ευκαιρίες στους μαθητές με ΔΑΔ στόχους που αφορούν στην απόκτηση επικοινωνιακών

45

ή κοινωνικών δεξιοτήτων; Χρησιμοποιείται ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης που περιλαμβάνουν λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, μουσικοθεραπεία, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ειδική φυσική αγωγή, εκπαιδευτική υποστήριξη, φυσικοθεραπεία, ελληνική νοηματική γλώσσα, γραφή BRAILLE, ψυχολογι-κή/συμβουλευτική υποστήριξη του παιδιού, ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη γονέων, ψυχιατρική παρακολούθηση, εξοικείωση με υποστηρικτικές Τεχνολογίες, εκπαίδευση σε θέματα αυτόνομης διαβίωσης;Στην εκπαιδευτική παρέμβαση  χρησιμοποιούνται οι Υποστηρικτικές Τεχνολογίες για το μαθητή;

2) Ανάλυση έργου Αναλύεται η εκτέλεση ενός μαθησιακού έργου σε βήματα; Οργανώνεται οι εργασίες των μαθητών σε μικρότερα τμήματα, ώστε να τις διαχειρίζονται πιο εύκολα

3& 4) Σταθμοί μάθησης ή μαθησιακά κέντρα – Διδακτι-κές στρατηγικές που υποστη-ρίζουν τη διαφοροποίηση.

Ενθαρρύνονται οι μαθητές με Ε.Ε.Α  να συμμετέχουν στο μάθημα; Ενθαρρύνονται οι μαθητές με Ε.Ε.Α  να ζητούν βοήθεια, όταν δεν κατανοούν πληροφορίες ή εντολές; Επιβραβεύονται οι μαθητές σε καθημερινή βάση; Επιβραβεύεται η προσπάθεια του μαθητή και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα; Δίνεται άμεση και συγκεκριμένη ανατροφοδότηση; Δίνεται επαρκείς ευκαιρίες στους μαθητές για συχνή επιτυχία; Διδάσκονται στρατηγικές μάθησης; Χρησιμοποιούνται γνωστικοί -εννοιολογικοί χάρτες; Χρησιμοποιείται η μίμηση προτύπου  στη διδασκαλία ; Εφαρμόζονται πολυαισθητηριακές διδακτικές προσεγγίσεις; Χρησιμοποιείται η δραματοποίηση ως μέθοδο διδασκαλίας;. Αξιολογούνται οι χαρισματικοί μαθητές με διαφορετικά κριτήρια και μέσα από τα άλλα παιδιά; (ειδικά τεστ, προσαρμοσμένες λίστες δεξιοτήτων κλπ) Στο σχολείο ελαχιστοποιούνται τα διασπαστικά ερεθίσματα μέσα στην τάξη; Σε ποιο θρανίο κάθονται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ; Επιβραδύνονται οι ρυθμοί μάθησης, διατηρώντας τους ίδιους βασικούς στόχους για τους μαθητές με Ν.Υ.; Μειώνεται η ύλη και οι εργασίες για το σπίτι σε μαθητές με Ν.Υ;Γίνεται μεταγραφή κειμένων του σχολικού εγχειριδίου σε απλούστερο λεξιλόγιο για τους μαθητές με Ν.Υ.;

46

Εντάσσεται πρόσθετη εικονογράφηση εικόνων και διαγραμμάτων για τους μαθητές με Ν.Υ.;Γίνεται χρήση οπτικών οδηγιών κατά τη διδασκαλία; Δημιουργούνται στις τάξεις χώροι αυτόνομης εργασίας για μαθητές με ΔΑΔ; Στο σχολείο σας ο χώρος της τάξης είναι δομημένος; (οργάνωση τάξης και οπτική οργάνωση δραστηριοτήτων για την εκπαίδευση παιδιών με ΔΑΔ;)

ΠΕΔΙΟ 4 : ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

.

Σε μια ειδική ή γενική τάξη, η αποτελεσματικότητα της μάθησης μπορεί να ελεγχθεί με διάφορους τρόπους αφού το έργο των μαθητών μπορεί να παρουσιαστεί και να αξιολογηθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τους διδακτικούς στόχους που έχουν διατυπωθεί. Το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης (ΕΠΕ) όπου περιγράφονται οι μακροπρόθεσμοι και οι βραχυπρόθεσμοι διδακτικοί στόχοι του μαθητή, αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της μάθησής του (Πολυχρονοούλου 1993, 2012).

- Πόσοι και ποιοι στόχοι επιτεύχθηκαν;- Σε τι χρονικό διάστημα;- Πόσοι, ποιοι και γιατί χρειάστηκε να αναθεωρηθούν;- Ποιοι ειδικοί συνεργάστηκαν για να επιτευχθούν οι διδακτικοί στόχοι του

μαθητή;- Συνεργάστηκε η οικογένεια με την ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης του ΕΕΠ;- Ελήφθησαν υπόψη οι στάσεις και οι απόψεις του ίδιου του μαθητή για τον

καταρτισμό του ΕΠΕ;Οι απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως οι παραπάνω μπορούν να μας δώσουν σημαντικές πληροφορίες (ποσοτικές και ποιοτικές) όχι μόνο για το βαθμό της αποτελεσματικότητας της μάθησης, αλλά και για τις πιθανές αιτίες της επιτυχίας ή αποτυχίας του μαθητή να μάθει αυτά που διδάχτηκε.

Ένας άλλος τρόπος ελέγχου της αποτελεσματικότητας της μάθησης είναι η αξιολόγηση των μεταγνωστικών δεξιοτήτων του μαθητή αφού η απόκτηση μεταγνώσης μπορεί να αποδείξει ότι ο μαθητής έχει μάθει πώς να μαθαίνει (Κωσταρίδου – Ευκλείδη, 2005).

47

ΤΟΜΕΑΣ Ι: ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ..

Οι βασικές πληροφορίες που περιλαμβάνει το εξατομικευμένο πρόγραμμα

εκπαίδευσης (ΕΠΕ) (θεσμοθετημένο στις περισσότερες Ευρωπαϊκές και προηγμένες

χώρες), αφορούν συνήθως στα εξής:

Την παρούσα κατάσταση του μαθητή (ειδικές δυσκολίες και ικανότητες).

Τους διδακτικούς στόχους (μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους).

Το είδος της ειδικής εκπαίδευσης και υποστήριξης που θα παρασχεθεί στο μαθητή

(π.χ. λογοθεραπεία, παράλληλη στήριξη κλπ).

Τη χρονική διάρκεια της υποστήριξης (π.χ. για έξι μήνες, ένα χρόνο, κλπ).

Τα κριτήρια και τις μεθόδους αξιολόγησης με βάση τα οποία θα εκτιμηθεί η

πρόοδος του μαθητή.

Τα πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στην αξιολόγηση της κατάστασης του παιδιού, στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση του ΕΠΕ.

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης

Υλοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με  συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; (νοητική υστέρηση, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, αισθητηριακά προβλήματα, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς κλπ) Αξιοποιούνται συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση; (Ν.Υ., ΔΑΔ, ΔΕΠ-Υ, ΕΜΔ, κλπ).Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές  συναντήσεις με τους γονείς;Διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής της σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο).Υπάρχει συνεργασία με  υπηρεσίες που ανήκουν στο Υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας (π.χ Ιατροπαιδαγωγικές Υπηρεσίες, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ειδικά Νοσοκομεία, Δομές Ειδικής Αγωγής) σε θέματα ειδικής αγωγής και εκπ/σης, ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, πρόληψης ουσιών, διάγνωσης- έρευνας, υλοποίησης καινοτόμων δράσεων, επιμόρφωσης κ.ά. Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού με ΚΕΔΔΥ, με συλλόγους ατόμων ΑμΕΑ, με ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ, με υπηρεσίες των δήμων, με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού, με προϊστάμενους διευθύνσεων εκπαίδευσης, με σχολικούς συμβούλους γενικής και ειδικής αγωγής, με διευθυντές σχολικών μονάδων

48

ειδικής αγωγής, με εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής;. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, συχνότερη επικοινωνία με το σχολικό σύμβουλο γενικής αγωγής και το σχολικό σύμβουλο ειδικής αγωγής, συχνότερη επικοινωνία με το διευθυντή της σχολικής μονάδας, υποστήριξη από συστήματα Πληροφορικής, κατάλληλες Υποστηρικτικές Τεχνο-λογίες, εκπαίδευση γονέων, βοήθεια στο σπίτι, μεγαλύτερη εμπλοκή και συμμετοχή των γονέων στις επιλογές; (άλλο;) Πότε υλοποιείται το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή σε σχέση με την ημερομηνία σχεδιασμού του; (πότε ξεκινάει η υλοποίηση των διδακτικών στόχων;) Στην ίδια εβδομάδα, στο α' δεκαπενθήμερο, στον ίδιο μήνα, πάνω από μήνα

2) Πρωτόκολλα συστηματικής καταγραφής της προόδου του μαθητή.

Παρακολουθείται η καταγραφή της πορείας του μαθητή σε ειδικό έντυπο; (πρωτόκολλα συστηματικής καταγραφής της προόδου του μαθητή). Καταγράφεται η πρόοδος του μαθητή;

3) Αξιολόγηση κοινωνικών δεξιοτήτων και συμπεριφοράς.

Διαθέτονται στο σχολείο σας εργαλεία ανίχνευσης μαθησιακών προβλημάτων και αναπηριών; (προσδιορίστε).

4&5) Αξιολόγηση της ποιότη-τας της εργασίας του μαθητή-Αξιολόγηση των πληροφοριών που προκύπτουν από τη διαρκή αξιολόγηση για ανατροφο-δότηση της διδασκαλίας.

Αναθεωρείται η πρόοδος των μαθητών που βρίσκονται σε πρόγραμμα παρέμβασης; (πόσο συχνά;) Στην ίδια εβδομάδα, στο α' δεκαπενθήμερο, στον ίδιο μήνα, πάνω από μήνα, άλλο, προσδιορίστε.

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

Η μεταγνώση ή μεταγνωστική ικανότητα είναι «η φιλοσοφία της γνώσης καθ’ εαυτήν. Είναι μια αναδίπλωση της γνώσης προς τον εαυτό της και σημαίνει τη γνώση που αποκτά το άτομο σε ένα επίπεδο ανώτερο από το επίπεδο της αυτόματης επεξεργασίας από τη διερεύνηση και τη μελέτη των τρόπων, των μηχανισμών και των λειτουργιών, μέσω των οποίων το ανθρώπινο πνεύμα αποκτά τη γνώση» (Κολιάδης 2002, σ. 497).

Η μεταγνώση, με απλά λόγια, επιτρέπει στον άνθρωπο να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η «γνωστική μηχανή» του. Να έχει δηλαδή επίγνωση για τις δικές του γνωστικές διαδικασίες. Τον βοηθάει έτσι να προβλέπει, να προγραμματίζει, να κατευθύνει τις σκέψεις του και να τις αξιολογεί. Με άλλα λόγια, τον βοηθάει να

49

συνειδητοποιήσει ότι σκέπτεται μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες κι επίσης του παρέχει τη γνώση για το πώς λειτουργούν αυτές οι διαδικασίες. (Πολυχρονοπούλου 2012, σ. 593). Η μεταγνώση περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες ικανοτήτων. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τη σαφή γνώση και συνειδητοποίηση των ικανοτήτων, των μέσων και των στρατηγικών που χρειάζεται κάποιος για να μάθει ένα συγκεκριμένο έργο. Η δεύτερη αναφέρεται στο πώς, το πότε και το γιατί χρησιμοποιεί το άτομο συγκεκριμένες στρατηγικές για την επίλυση ενός προβλήματος ή για τη μάθηση ενός έργου. Αναφέρεται δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο το άτομο ελέγχει την κατανόησή του, προβλέπει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των δράσεών του ή με άλλα λόγια, ρυθμίζει, ελέγχει και συντονίζει τη γνωστική συμπεριφορά του.

1) Ανάπτυξη αυτοαξιολόγησης του μαθητή και αξιολόγησης της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησής του.

- Διδάσκονται δεξιότητες που βοηθούν το παιδί να θέτει στόχους, να παίρνει αποφάσεις, να αυτοαξιολογείται, να αυξάνει την αυτοεκτίμησή του και να επιτυγχάνει την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων;

- Διδάσκεται το παιδί και ειδικότερα το παιδί με προβλήματα συμπεριφοράς, τεχνικές αυτό-παρατήρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς που το βοηθούν να καταλάβει τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που προκαλούν, ενθαρρύνουν ή συντηρούν την εμφάνιση της συμπεριφοράς του;

- Εφαρμόζονται προγράμματα που αφορούν στην εκμάθηση στρατηγικών αυτοδιαχείρισης και αυτορρύθμισης και βοηθούν το παιδί να αξιολογήσει τη συμπεριφορά του και τις επιπτώσεις που αυτή έχει στον εαυτό του και στους άλλους;- Εφαρμόζονται προγράμματα αυτό-καθοδήγησης, αυτό-ελέγχου και αυτό-διόρθωσης της συμπεριφοράς που περιλαμβάνουν αυτό-παρακολούθηση, αυτό-αξιολόγηση και αυτό-ενίσχυση του μαθητή; (Προσδιορίστε).

50

ΠΕΔΙΟ 5: Τρόπος αξιολόγησης

Η αξιολόγηση του μαθητή αποτελεί μία συνεχή διαδικασία για κάθε μαθητή. Ιδιαίτερα, όμως, για

τους μαθητές με αναπηρίες απαιτούνται συχνές μεταβολές στη διαδικασία καις τα κριτήρια

αξιολόγησης. Η κρισιμότητα του ρόλου του εκπαιδευτικού (γενικού και ειδικού σχολείου) στη

διαδικασία των μαθητών με αναπηρίες είναι αδιαμφισβήτητη. Ο εκπαιδευτικός κρίνει τον τρόπο

αξιολόγησης, αλλά και τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει ή εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης (π.χ.

παρατήρηση, χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, προφορικές ή μαγνητοφωνημένες παρουσιάσεις

κοκ).

ΤΟΜΕΙΣ:

Ι) Αξιολόγηση για το σχεδιασμό και προγραμματισμό του διδακτικού και

υποστηρικτικού προγράμματος.

ΙΙ) Αξιολόγηση και παρακολούθηση του μαθητή.

ΙΙΙ) Αξιολόγηση του διδακτικού περιβάλλοντος και του σχολικού κλίματος.

IV) Συνεκπαιδευτική αξιολόγηση.

Ι) Αξιολόγηση για το σχεδιασμό και (προγραμματισμό του διδακτικού και

υποστηρικτικού προγράμματος:

Επίκεντρο όλης της μαθησιακής διαδικασίας είναι ο μαθητής. Δουλειά του εκπαιδευτικού είναι να

εντοπίσει, να αναγνωρίσει και να αξιολογήσει τις δυσκολίες και τις δυνατότητες του μαθητή. Να

αναγνωρίσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μαθαίνει πιο εύκολα ο μαθητής (μαθησιακό στυλ του

μαθητή), δηλαδή, τα γνωστικά, ψυχοσυναισθηματικά, γλωσσικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που

αποτελούν ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται, επεξεργάζεται κι ανταποκρίνεται

στα ερεθίσματα σε ένα περιβάλλον μάθησης. Για να γίνει αυτό χρειάζεται ο εκπαιδευτικός να θέσει

βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους με σαφήνεια και αναφέροντας λεπτομερώς τους

τρόπους, τα μέσα, καθώς και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες που θα βοηθήσουν τον κάθε μαθητή

ξεχωριστά να επιτύχει τους στόχους του:

1) αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και

Επικοινωνίας

2) δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα

(γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

51

3) χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του

μαθήματος ή του εξατομικευμένου προγράμματος

4) χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος

5) χρήση του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια,

ΕΕΕΚ)

6) αξιολόγηση με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα

7) διαδικασίες συνεχούς αξιολόγησης

8) συνεργασία του εκπαιδευτικού της γενικής τάξης με τον εκπαιδευτικό του Τ.Ε. για την

αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

ΙΙ) Αξιολόγηση και παρακολούθηση του μαθητή:

Για να είναι επιτυχής η αξιολόγηση απαιτείται από τον εκπαιδευτικό συνεχής έλεγχος σε όλη

τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, προκειμένου να επιβεβαιώνεται ο ίδιος ότι έχει θέσει τους

σωστούς στόχους κι ότι χρησιμοποιεί τα κατάλληλα μέσα για να τους επιτύχει. Αυτό απαιτεί από

τον εκπαιδευτικό να καταγράφει την πρόοδο του μαθητή σε διάφορους τομείς της μάθησης και

της συμπεριφοράς, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους καταγραφής (π.χ. ατομική ή ομαδική

αξιολόγηση, ημερολόγιο, χρήση τεχνολογίας κ.α.)

1) εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

2) συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή

3) συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

4) αξιολόγηση με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα

5) εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και

εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης

της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη,

συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

6) χρήση τεχνικών μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς

7) διαφοροποιημένη αξιολόγηση

8) σύνδεση της αξιολόγησης με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών/ κατευθυντήριες

γραμμές, που παρέχονται στους εκπαιδευτικούς για την αξιολόγηση του μαθητή

9) περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και

τις θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που

παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της μάθησης του μαθητή)

10) ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

52

ΙΙΙ) Αξιολόγηση του διδακτικού περιβάλλοντος και του σχολικού κλίματος:

Το διδακτικό και το σχολικό περιβάλλον συχνά υποτιμάται από τους εκπαιδευτικούς, όμως

διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι Bauer, Kaprova, Μιχαηλίδου

& Pluhar (2009) αναφέρουν ότι «η αξιολόγηση οφείλει να υιοθετεί μια ολιστική/ οικολογική

θεώρηση, η οποία λαμβάνει υπόψη της τις ακαδημαϊκές, συμπεριφορικές, κοινωνικές και

συναισθηματικές πλευρές της μάθησης και να τροφοδοτεί με σαφήνεια τα επόμενα βήματα της

μαθησιακής διαδικασίας». Έτσι, φαίνεται ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη το φυσικό, ψυχολογικό

και συναισθηματικό περιβάλλον της τάξης, τις διδακτικές πρακτικές, που εφαρμόζει ο εκπαιδευτικός

μέσα στην τάξη, τις στάσεις και τις απόψεις του εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία, και τέλος τους

παράγοντες που αφορούν στα διδακτικά μέσα και υλικά.

1) Ο ρόλος του εκπαιδευτικού και οι ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των

μαθητών

2) Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην αξιολόγηση του μαθητή με βάση το είδος και το βαθμό

της αναπηρίας

3) Η συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

4) Ο ρόλος και η ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των

ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

IV) Συνεκπαιδευτική αξιολόγηση:

Στον τομέα αξιολόγησης των ΑμΕΑ υπάρχουν τρεις βασικές προκλήσεις: η αύξηση των

επιτευγμάτων των μαθητών, η μετακίνηση της έμφασης από την αρχική αναγνώριση στη συνεχή

αξιολόγηση και γ) στην ανάπτυξη συστημάτων συνεχούς αξιολόγησης. Χρειάζεται επομένως:

1) καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

2) χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για

τη διασφάλιση της ποιότητας

3) διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές

εξετάσεις

4) μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που

παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

5) ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών

στοιχείων για τη μάθηση

6) ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική

αξιολόγηση

53

Πεδίο 6: Εφαρμογή ΤΠΕ στη διδασκαλία

Ο όρος υποστηρικτική τεχνολογία χρησιμοποιείται για να δηλώσει συνολικά τις συσκευές και

τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη, την προσαρμογή και την αποκατάσταση

των ατόμων με κινητικά και αισθητηριακά προβλήματα και την εξάλειψη των εμποδίων πρόσβασης

σε τεχνολογικά μέσα (ISO, 2013). Η υποστηρικτική τεχνολογία διευκολύνει τα άτομα με αναπηρία

να εκτελέσουν ενέργειες, που χωρίς τη χρήση των μέσων αυτών θα ήταν δύσκολο ή αδύνατο να

εκτελεστούν, και προάγει τη σχολική, επαγγελματική και κοινωνική ενσωμάτωση (Bouraoui, Jemni

& Laabidi, 2007).

Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, η ύπαρξη της κατάλληλης για κάθε μαθητή υποστηρικτικής

τεχνολογίας μπορεί να «…αυξήσει, να διατηρήσει ή να βελτιώσει τις λειτουργικές ικανότητες του

ατόμου με αναπηρία» όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον ορισμός της υποστηρικτικής

τεχνολογίας στο νόμο IDEA (2004) των Η.Π.Α. Αντιθέτως, η χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας

από κάποιον μαθητή χωρίς προηγουμένως να έχουν μελετηθεί ενδελεχώς: α) οι ανάγκες του, β) ο

τρόπος και το ποσοστό που μπορεί να ωφεληθεί ο μαθητής από τη χρήση της και, κυρίως, γ) το αν

πραγματικά δε θα μπορούσε ο μαθητής να ολοκληρώσει επιτυχώς τις δραστηριότητες χωρίς της

54

χρήση της συγκεκριμένη υποστηρικτικής τεχνολογίας, δύναται οδηγήσει σε έντονο αρνητισμό του

μαθητή και άσκοπη δαπάνη οικονομικών πόρων (Johnston, Beard & Carpenter, 2006, σ.10-13).

Σε κάθε περίπτωση, συνεπώς, στόχος είναι η ανίχνευση των αντικειμενικών αναγκών του

εκάστοτε μαθητή με αναπηρία, η μελέτη της υπάρχουσας και διαθέσιμης υποστηρικτικής

τεχνολογίας και η επιλογής του καταλληλότερου κάθε φορά και ανά περίπτωση τεχνολογικού μέσου

υποστήριξης.

Βάσει νόμου, η Αμερικανική νομοθεσία – το τμήμα 508 (Section 508) των τροποποιητικών

νομοθετικών ρυθμίσεων της Πράξης για την Αποκατάσταση (Rehabilitation Act Amendement) του

1998 και η Πράξη για τους Αμερικανούς με Αναπηρίες (Americans with Disabilities Act – ADA) του

1990 – υπαγορεύει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε τεχνολογίες πληροφορίας που

αποκτούν και χρησιμοποιούν ομοσπονδιακά τμήματα και οργανισμοί (Section 508), καθώς και

εκπαιδευτική υποστήριξη και ένταξη των μαθητών με αναπηρία.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 2001 η κυβέρνηση εισήγαγε την Πράξη για τις Ειδικές

Εκπαιδευτικές Ανάγκες και την Αναπηρία (Special Educational Needs and Disability Act – SENDA)

ενσωματώνοντας τον τομέα της εκπαίδευσης στη νομοθεσία περί εξάλειψης των διακρίσεων του

1995 (Kelly, Phipps & Howell, 2005).

Συνέπεια όλων αυτών, φαίνεται να είναι η ολοένα εντεινόμενη προσπάθεια εξομοίωσης της

εκπαίδευσης και υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία σε σχολικό πλαίσιο. Συμφυής με την

προσπάθεια αυτή είναι η ανάπτυξη ποικίλων λιστών ανασκόπησης της υποστηρικτικής τεχνολογίας

που χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση (ενδεικτικά, A Framework for Integrating Minnesota

Graduation Standards and Special Education, 2001˙ Oklahoma ABLE Tech· WATI - Assistive

Technology Checklist, 2004), πλούσιων πηγών προδιαγραφών προσβασιμότητας (ενδεικτικά, ISO˙

ETSI˙ EIA/TIA) και αξιόλογων πονημάτων (Asakawa & Leporini, 2009˙ Evreinov, 2009˙ Feng &

Sears, 2009˙ Gnanayutham & George, 2009˙ Huenerfauth & Hanson, 2009˙ Majaranta, Bates &

Donegan, 2009˙ Zabulis, Baltzakis & Argyros, 2009˙ Κουρουπέτρογλου & Λιάλιου, 2001).

Στην Ελλάδα, σημαντικές ερευνητικές προσπάθειες προάγουν διαρκώς την εκπαίδευση των

ατόμων με αναπηρία (βλ. ενδεικτικά στη σελίδα του τη σελίδα του Εργαστηρίου Φωνής και

Προσβασιμότητα του ΕΚΠΑ) και οδηγούν στην ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού εκπαιδευτικού

συστήματος και της ειδικής αγωγής στην Ελλάδα, όπως αυτό διαφαίνεται στις μελέτες του

προγράμματος «Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας - Διαδικασία

Αυτοαξιολόγησης» του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ) (βλέπε ΙΕΠ, 2013).

55

Α. Χρήση Η/Υ

1. Χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή

2. Χρήση διαδικτύου

3. Χρήση Κειμενογράφου/ων (π.χ. MS word)

4. Χρήση μαθηματικών/στατιστικών λογισμικών (π.χ. MS excel), λογισμικών για προβολές/ παρουσιάσεις (π.χ. MS powerpoint)

5. Χρήση video-παρουσιάσεων

Β. Χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας και πρόσβαση σε συσκευές και λογισμικά

1. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

Ηλεκτρονική εφαρμογή μεγέθυνσης της οθόνης του Η/Υ (ή τμήμα αυτής)

Λογισμικό μεγέθυνσης οθόνης

Λογισμικό ανάγνωσης οθόνης

Λογισμικό ηχητικής απόδοσης κειμένου και κειμενικής απόδοσης λεκτικών πληροφοριών

(Text-to-voice and voice-to-text software)

Προγράμματα (και αντίστοιχες συσκευές υποστήριξης) εξομοίωσης ποντικιού: ανίχνευση

κίνησης κεφαλιού/οφθαλμών, μέσω αέρα διά του στόματος (Sip & Puff technology), με

φωνητικές εντολές ή με εγκεφαλικά κύματα

Περιφερειακές συσκευές ως εναλλακτικό ποντίκι: ποντίκι παλάμης με διακόπτες, ποντίκι

μοχλός (με πλήκτρα ή/και διακόπτες), ποντίκι ιχνόσφαιρα (με πλήκτρα ή/και διακόπτες)

Εφαρμογές σάρωσης επιλογών και επιλογή με διακόπτη

Λογισμικό αναγνώρισης ομιλίας για μετατροπή λεκτικών πληροφοριών σε κειμενικές

πληροφορίες

56

Εναλλακτικά πληκτρολόγια: ηλεκτρονική εφαρμογή προσομοίωσης του πληκτρολογίου

στην οθόνη του Η/Υ, πληκτρολόγια αφής (απλά ή για χρήση σε συνδυασμό με

ηλεκτρονική εφαρμογή δημιουργίας και εκτύπωσης διαφορετικών επιφανειών του

πληκτρολογίου για τη χρήση του με διαφορετικά προγράμματα και εφαρμογές),

πληκτρολόγια Braille, πληκτρολόγια με μεγάλα (και έγχρωμα) πλήκτρα, περιορισμένα σε

αριθμό για να μη διασπάται η προσοχή του χρήστη

Διακόπτες παλάμης, διακόπτες μαξιλάρι (με μαλακή επιφάνεια για χρήση με το πηγούνι ή

το κεφάλι), διακόπτες με ακουστική και απτική ανατροφοδότηση, διακόπτης αφής (δε

χρειάζεται πίεση)

Λογισμικό μετατροπής ήχου σε κείμενο αλλά και ήχου σε νοηματική γλώσσα

Λογισμικό αυτόματης αναγνώρισης νοηματικής γλώσσας και μετατροπής σε κείμενο

Λογισμικό αυτόματης αναγνώρισης χειλανάγνωσης και μετατροπής σε κείμενο

Ανανεώσιμη πινακίδα Braille για την λήψη κειμενικών πληροφοριών σε κώδικα Braille

2. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης

Λογισμικό μετατροπής ψηφιακού κειμένου σε κώδικα Braille

Ομιλόν ηλεκτρονικό λεξικό για διόρθωση λαθών (γραμματικών, συντακτικών,

ορθογραφικών)

Πρόγραμμα οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων (OCR) για τη μετατροπή σαρωμένου

κειμένου σε κείμενο ψηφιακής μορφής

Λογισμικό επικοινωνίας του χρήστη με τον υπολογιστή μέσω εικόνων/συμβόλων και

ηχητικής απόδοσης αυτών για την ενίσχυση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων

Ομιλούντες επεξεργαστές κειμένου και διόρθωση των λέξεων

Λογισμικό πρόβλεψης της λέξης για περιορισμό της διαδικασίας πληκτρολόγησης και

επιτάχυνση γραφής

Λογισμικά μετάφρασης με φωνητική απόδοση

Ηλεκτρονικά λεξικά

Λογισμικό για τη διαμόρφωση (δημιουργία δραστηριοτήτων, πλεγμάτων και πινάκων

επικοινωνίας) ψηφιακού περιβάλλοντος εναλλακτικής επικοινωνίας

Λογισμικό για την οργάνωση της σκέψης και της μελέτης

Λογισμικό οργάνωσης γραφικών

Ηλεκτρονική εφαρμογή εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων (προσομοίωση συσκευής στην

οθόνη του υπολογιστή) (και με δυνατότητα σάρωσης για επιλογή με διακόπτη)

57

Εφαρμογή ανάπτυξης συντομογραφιών

Προσβάσιμα ηλεκτρονικά βιβλία για ηχητική απόδοση ή εκτύπωση σε κώδικα Braille

Ψηφιακά προγράμματα εκμάθησης αριθμών (για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες)

3. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

Μηχανή γραφής (γραφομηχανή) απτικού κώδικα (απλές, ηλεκτρονικές, με

ενσωματωμένη οθόνη, για χρήση με το ένα χέρι, π.χ. Perkins)

Συσκευές καταγραφής σημειώσεων σε ψηφιακή μορφή (notetakers) με ή χωρίς

ανανεώσιμη πινακίδα Braille, με ή χωρίς δυνατότητα εκτύπωσης του κειμένου σε τυπική

μορφή ή Braille

Εκτυπωτής Braille

Κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης για άτομα με πρόβλημα όρασης (δηλ. με δυνατότητα

μεγέθυνσης οθόνης, αλλαγής των χρωματικών αντιθέσεων, κινητή βάση, φωνητική

υποστήριξη κτλ.)

Σαρωτής κειμένου (σε συνδυασμό με το πρόγραμμα οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων

για τη μετατροπή σαρωμένου κειμένου σε κείμενο ψηφιακής μορφής)

Συσκευές για την «ανάγνωση» και πλοήγηση σε ψηφιακά ομιλούντα βιβλία και κείμενα

DAISY

Φορητή συσκευή που συνδυάζει σαρωτή, πρόγραμμα οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων

και ηχητική απόδοσης του κειμένου

Φορητή συσκευή ψηφιακής μεγέθυνσης

Οθόνη απτικών γραφικών με ακίδες

Συσκευές επαυξητικής επικοινωνίας: φορητή κάρτα επικοινωνίας η οποία μεταδίδει

ηχογραφημένο μήνυμα, φορητή συσκευή με πλήκτρα ή οθόνη αφής για τη μετάδοση

μηνυμάτων)

Συσκευές απομακρυσμένου ελέγχου άλλων συσκευών του περιβάλλοντος π.χ.

τηλεόραση.

Διακόπτες ως βοηθήματα εναλλακτικής επικοινωνίας (με το πάτημα ακούγεται

ηχογραφημένο μήνυμα το όποιο αλλάζει εύκολα)

Φορητός επεξεργαστής κειμένου (συσκευή με πληκτρολόγιο)

Φορητός υπολογιστής αφής με δυνατότητα ελέγχου μέσω της κίνησης των οφθαλμών.

Συσκευή γυρίσματος σελίδων με τη χρήση εξωτερικού διακόπτη

58

Συσκευή σύνδεσης με την τηλεόραση για την κειμενική απόδοση

ήχων/διαλόγων/λεκτικών πληροφοριών

Συσκευές σύλληψης λεκτικών πληροφοριών/διαλόγων σε πραγματικό χρόνο και

απόδοσης τους σε κειμενική μορφή

Συσκευή μετάφρασης λέξεων στη νοηματική μέσω βίντεο.

Φορητή συσκευή σάρωσης και φωνητικής απόδοσης (σε μορφή στυλό για μία λέξη ή

μεγαλύτερης επιφάνειας για πολλές λέξεις)

Ομιλούσες ηλεκτρονικές συσκευές για την προφορά δύσκολων λέξεων

Ομιλούσα συσκευή εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων (και με δυνατότητα εκτύπωσης σε

χαρτί)

Συσκευή εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων με μεγάλη οθόνη για μεγεθυμένους αριθμούς

και μεγάλα πλήκτρα

PDA με λογισμικό ανάγνωσης οθόνης ή/και εξωτερικό πληκτρολόγιο

Έξυπνος διαδραστικός πίνακας

Συστήματα πρόσβασης στον πίνακα (λήψη εικόνας και προβολή στον υπολογιστή) (για

άτομα με μειωμένη όραση)

Ταμπλέτα αφής (touch pad) για χρήση μέσω απτικών εικόνων και απτικο-ακουστική (και

οπτική) πρόσληψης ερεθίσματος

Θερμικές συσκευές δημιουργίας ανάγλυφων εικόνων με τη χρήση μικροκαψουλικού

χαρτιού (π.χ. PIAF) ή πλαστικού χαρτιού (Thermoform)

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Συσκευές ηχογράφησης

Ακουστικά (για πρόσληψη του ήχου χωρίς να επιβαρύνονται οι συμμαθητές κατόπιν

σύνδεσης με συσκευή ενίσχυσης ήχου)

Φακός σε σχήμα στυλό (pen lights)

Συσκευή αριθμητικών πράξεων (μικροϋπολογιστής) με μεγάλα πλήκτρα και μεγάλη

οθόνη ή/και φωνητική υποστήριξη

Βοηθήματα αχρωματοψίας (γυαλιά, συσκευές αναγνώρισης χρωμάτων κτλ.)

Συσκευές ενίσχυσης ήχου

Συσκευές σύνδεσης Η/Υ και διακοπτών

Εικονοτηλέφωνο (και υπηρεσίες αναμετάδοσης - Relay Services)

59

Κειμενοτηλέφωνο (με οθόνης γραπτής παρουσίασης του διαλόγου, ΤΤΥ για την

ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων την ώρα της τηλεφωνικής κλήσης και υπηρεσίες

αναμετάδοσης)

Ηλεκτρονικές συσκευές οργάνωσης καθηκόντων και υπενθύμισης

τηλεομοιοτυπία (Fax)

Συσκευές ενίσχυσης ήχου της φωνής (για άτομα με προβλήματα λόγου)

Ειδικές τηλεφωνικές συσκευές για περιορισμό του προβλήματος τραυλισμού (βοηθητικό

κατά τη λογοθεραπεία για τη διόρθωση του τραυλισμού)

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

Ψηφιακά παζλ για τα άτομα που δε μπορούν να χειριστούν τα κανονικά (απτά

τρισδιάστατα) παζλ.

Ψηφιακά παιχνίδια όπου χρήστης αλληλεπιδρά με το ψηφιακό περιβάλλον μόνο μέσω

διακόπτη.

Πρόγραμμα ζωγραφικής με χρήση μόνο διακοπτών ή/και ποντίκι.

Βίντεο με τραγούδια στη νοηματική και πληροφορίες για τους στίχους, την ένταση και τις

νότες της μουσικής

Παιχνίδια με φωνητική υποστήριξη (π.χ. ομιλόν σχοινάκι αναπήδησης, βιβλίο

πολυαισθητηριακής μάθησης του αλφαβήτου)

Μεγεθυμένες, ανάγλυφες και Braille κάρτες παιχνιδιού

ΠΕΔΙΟ 7: Οργάνωση και λειτουργία των Κέντρων Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και

Υποστήριξης

Τα Κέντρα Διάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές

ανάγκες (ΚΔΑΥ) ιδρύθηκαν με το νόμο 2817/2000. Προβλέφθηκε λειτουργία ενός ΚΔΑΥ σε κάθε

έδρα νομού (συνολικά 54) με σκοπό την προσφορά υπηρεσιών διάγνωσης, αξιολόγησης και

υποστήριξης των μαθητών, και κυρίως εκείνων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες∙ επίσης, την

υποστήριξη, πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών, γονέων και της κοινωνίας

(αρθρ.2, παρ.1&2).

Στο νόμο ορίζονται οι αρμοδιότητες, οι θέσεις των υπηρετούντων και τα προσόντα αυτών, η

επιστημονική και διοικητική τους ιεραρχία, καθώς και η συνεργασία τους με φορείς και θεσμούς της

εκπαίδευσης. Ακολούθησε ο νόμος 3194/2003, ο οποίος προέβλεψε την ίδρυση τριών ακόμη ΚΔΑΥ

60

στη νομαρχία Αθηνών και ενός ακόμη ΚΔΑΥ στο νομό Θεσσαλονίκης, ώστε να καλυφθούν οι

αυξημένες ανάγκες στις συγκεκριμένες νομαρχίες (αρθρ.2, παρ. 1α). Ο συνολικός αριθμός των

ΚΔΑΥ ανήλθε σε 58. Επιπλέον ανακαθορίστηκαν τα προσόντα διορισμού εκπαιδευτικών και ειδικού

εκπαιδευτικού προσωπικού. Τέλος, στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες προστέθηκαν

και οι μαθητές με ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα (αρθρ.2, παρ.7α).

Με τον πιο πρόσφατο νόμο 3699/2008, τα ΚΔΑΥ μετονομάζονται σε ΚΕΔΔΥ, δηλαδή σε Κέντρα

Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές

ανάγκες. Ο νόμος αυτός δίδει έμφαση στη διαδικασία της διάγνωσης με ειδικό άρθρο (αρθρ.5).

Παρόμοιο άρθρο απουσίαζε από τον προαναφερθέντα νόμο Ειδικής Αγωγής 2817/2000.

Περιγράφονται επίσης λεπτομερέστερα οι αρμοδιότητες των ΚΕΔΔΥ, οι οποίες αφορούν: α) την

ανίχνευση, διάγνωση/αξιολόγηση και κατάρτιση εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης των

μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (μαθητών με Α-ΕΕΑ), β) την επιλογή

κατάλληλου εκπαιδευτικού πλαισίου, γ) την υποστήριξη εκπαιδευτικών, γονέων και της τοπικής

κοινωνίας, δ) των καθορισμό των τεχνικών βοηθημάτων, ε) τους τρόπους εξέτασης των μαθητών,

στ) τη μεταβολή των υπαρχόντων δομών ειδικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης, ζ) τις

τεκμηριωμένες εισηγήσεις για βελτιώσεις στην υλικοτεχνική υποδομή των σχολικών κτηρίων

αρμοδιότητάς τους, η) τη σύνταξη εξατομικευμένων εκθέσεων για τους μαθητές με Α-ΕΕΑ, με

προτάσεις τροποποίησης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, έχοντας ως στόχο τη συνεκπαίδευση στο

γενικό εκπαιδευτικό πλαίσιο (αρθρ.4). Διευρύνονται οι ειδικότητες υπηρετούντων στα ΚΕΔΔΥ

(αρθρ.12, παρ.3, αρθρ.19) και καθορίζονται τα προσόντα διορισμού αυτών (αρθρ.20). Το ειδικότερο

καθηκοντολόγιο των υπηρετούντων ορίζεται με απόφαση του εκάστοτε υπουργού Παιδείας

(αρθρ.34, παρ.6δ). Επίσης, η υποχρεωτική αξιολόγηση των ΚΕΔΔΥ πραγματοποιείται ετησίως, σε

σχέση με την ανά δύο έτη αξιολόγηση των ΚΔΑΥ, που προβλεπόταν με τον προηγούμενο νόμο

ειδικής αγωγής.

Σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από τη μελέτη των συστημάτων αξιολόγησης,

χαρακτηρισμού και υποστήριξης ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών πανευρωπαϊκά, τα ΚΕΔΔΥ, ως

θεσμός με τα ίδια ή παραπλήσια χαρακτηριστικά αρμοδιοτήτων και λειτουργίας, απαντώνται σε

αρκετές χώρες (Eurydice, 2013). Παραδείγματα αυτών είναι η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Νορβηγία,

η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Τουρκία και η Δημοκρατία της Τσεχίας. Σε ορισμένες από

αυτές τις χώρες, τα αντίστοιχα κέντρα έχουν ως κύρια αποστολή τους τη διάγνωση και τον

καθορισμό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, με βάση τις οποίες πραγματοποιείται η κατάρτιση

του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος.

Αντίθετα, σε ορισμένες άλλες χώρες από τις προαναφερθείσες, τα αντίστοιχα των ΚΕΔΔΥ κέντρα

έχουν πιο στοχοθετημένο και ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της ένταξης και της συμπεριληπτικής

61

εκπαίδευσης των μαθητών με Α-ΕΕΑ στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα. Για το σκοπό αυτό

δημιουργούν και εφαρμόζουν πλήθος προγραμμάτων που εμπλέκουν παραπάνω από μία σχολικές

μονάδες τυπικής ή/και ειδικής αγωγής και παραπάνω από ένα μαθητές κάθε φορά.

Στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, στις οποίες δεν λειτουργούν φορείς παραπλήσιοι με τα

ελληνικά ΚΕΔΔΥ, εφαρμόζονται δύο έτερα μοντέλα αξιολόγησης και υποστήριξης ειδικών

εκπαιδευτικών αναγκών, διαφορετικά μεταξύ τους. Στο πρώτο μοντέλο απουσιάζουν σχεδόν τελείως

οι αυτόνομοι φορείς που αναλαμβάνουν το ρόλο της αξιολόγησης και υποστήριξης, ενώ οι

αρμοδιότητες αυτές πραγματοποιούνται κυρίως μέσω των υπαρχουσών δομών ειδικής και γενικής

εκπαίδευσης, με το υπάρχον εκπαιδευτικό και ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό.

Περιστασιακά ή/και μόνιμα υπάρχουν επιτροπές ή ανώτατα συμβούλια που, επικουρικά με τις

δομές των σχολείων, λαμβάνουν τις αποφάσεις τοποθέτησης των μαθητών με Α-ΕΕΑ σε κατάλληλο

εκπαιδευτικό πλαίσιο, καθώς και της υποστήριξής τους με εξειδικευμένο εξοπλισμό και άλλα μέσα.

Μόνο σε περιπτώσεις που δεν μπορεί πλέον το ζήτημα του μαθητή να αντιμετωπισθεί εκπαιδευτικά

και χρήζει περαιτέρω ιατρικής ή άλλης θεραπευτικής αξιολόγησης, τότε παραπέμπεται σε εξωτερικό

φορέα. Παραδείγματα χωρών που εφαρμόζουν το μοντέλο αυτό είναι η Σκωτία, η Σουηδία, η βόρεια

και νότια Ιρλανδία, η Δανία και το γαλλόφωνο Βέλγιο.

Σε κάποιες από τις χώρες αυτές, οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν εναλλακτικά και σε

εξωτερικούς αξιολογητικούς φορείς, οι γνωματεύσεις των οποίων γίνονται αποδεκτές, δοθέντος ότι

υπάρχει έγκριση και αναγνώριση των εργαλείων αξιολόγησης που χρησιμοποιούν οι φορείς αυτοί.

Το δεύτερο μοντέλο περιλαμβάνει την ύπαρξη φορέων αξιολόγησης και υποστήριξης ειδικών

εκπαιδευτικών αναγκών, οι οποίοι λειτουργούν κυρίως εκτός του στενού συστήματος της παιδείας.

Μπορεί να λειτουργούν στο πλαίσιο της περιφέρειας ή του δήμου ή να αποτελούν αναγνωρισμένα

νομικά πρόσωπα με τη μορφή ιδρυμάτων, ινστιτούτων ή οργανισμών. Οι οργανισμοί αυτοί είτε

εξειδικεύονται στο σύνολο των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών είτε σε μια συγκεκριμένη κατηγορία

ειδικής εκπαιδευτικής ανάγκης, συνήθως αφορώσα τις αισθητηριακές αναπηρίες. Παραδείγματα

χωρών που εφαρμόζουν το συγκεκριμένο μοντέλο είναι η Σλοβενία, η Ισπανία, το γερμανόφωνο

Βέλγιο, η Ρουμανία, η Ολλανδία κ.α. (Eurydice, 2013).

Στη χώρα μας, η λειτουργία των ΚΔΑΥ/ΚΕΔΔΥ συμπληρώνει δεκατρία χρόνια. Στο διάστημα

αυτό, ο θεσμός έχει δεχθεί σφοδρή κριτική από την εκπαιδευτική κοινότητα, από διοικητικές

υπηρεσίες ή από γονείς, σε σχέση με τη λειτουργική τους αδυναμία να υποστηρίξουν ουσιαστικά

τους μαθητές με Α-ΕΕΑ και να προωθήσουν την εκπαιδευτική, κοινωνική και επαγγελματική ένταξή

τους (Ευσταθίου, 2010α,β ; ΠΕΣΕΑ, 2008; Ευσταθίου, 2004). Η αιτιολογία της διαφαινόμενης

αδυναμίας των ΚΕΔΔΥ είναι πολυσύνθετη και πολυπαραγοντική. Επί του παρόντος, ο φορέας αυτός

που αποπειράθηκε να γεφυρώσει τη θεραπευτική διάγνωση με την εκπαιδευτική αξιολόγηση και τη

62

θεραπευτική παρέμβαση με την εκπαιδευτική διαφοροποίηση, εξακολουθεί να λειτουργεί. Όμως,

παραμένει μετέωρος για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος αφορά την κατάργηση του Τμήματος Ειδικής

Αγωγής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, το οποίο, εκτός των άλλων, είχε την αρμοδιότητα της

επιστημονικής εποπτείας των ΚΕΔΔΥ και του ελέγχου του έργου τους (Ν. 3966/2011). Ο δεύτερος

λόγος αφορά στη μη συμπερίληψη νομοθετικών βελτιώσεων της λειτουργίας των ΚΕΔΔΥ στον

πρόσφατο Ν. 4115/2013, ο οποίος προβλέπει μόνο την αναβάθμιση του ρόλου της Ειδικής

Επιτροπής Αξιολόγησης (ΕΔΕΑ) εντός των ειδικών σχολείων σε ΕΔΕΑΥ, δηλαδή σε Ειδική

Επιτροπή Αξιολόγησης και Υποστήριξης.

ΤΟΜΕΙΣ:

Ι) Υλικοτεχνική υποδομή

ΙΙ) Διοικητική οργάνωση και λειτουργία

ΙΙΙ) Παρεχόμενες υπηρεσίες

Ι) Υλικοτεχνική υποδομή

Τα ΚΕΔΔΥ βρίσκονται συνήθως σε κεντρικό σημείο της περιφέρειας, την οποία εξυπηρετούν.

Στεγάζονται σε ενοικιαζόμενα ή ιδιόκτητα κτίρια ή φιλοξενούνται σε κτίρια εκπαιδευτικών δομών ή

διοικητικών δομών του υπουργείων Παιδείας ή Εσωτερικών. Εντός των κτιρίων υπάρχουν γραφεία,

τα οποία εξυπηρετούν τόσο τη διοικητική όσο και την επιστημονική λειτουργία των ΚΕΔΔΥ

(αξιολόγηση, υποστήριξη). Τα επιστημονικά γραφεία φιλοξενούν τον ειδικό εξοπλισμό αξιολόγησης

και υποστήριξης, ενώ τα διοικητικά γραφεία φιλοξενούν το αρχείο, τα έντυπα καθημερινής χρήσεως

και τους υπηρεσιακούς φακέλους. Απαραιτήτως πρέπει να υπάρχει και χώρος αναμονής των

μαθητών που αναμένουν να εισέλθουν στο ραντεβού τους καθώς και των κηδεμόνων που

συνοδεύουν τους μαθητές.

Τόσο τα κτίρια όσο και το προς χρήση υλικό πρέπει να είναι προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία και

ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

ΔΕΙΚΤΕΣ:

1) Χώροι

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΙΙ) Διοικητική οργάνωση και λειτουργία

Τα ΚΕΔΔΥ είναι αποκεντρωμένη υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, με ανεξάρτητη διοικητική

λειτουργία. Ο προϊστάμενος των ΚΕΔΔΥ είναι ταυτόχρονα ο επιστημονικός και ο διοικητικός

63

προϊστάμενος. Για τη διεκπεραίωση της διοικητικής λειτουργίας προβλέπονται θέσεις γραμματέων,

οι οποίες δεν έχουν καλυφθεί στο σύνολο των ΚΕΔΔΥ, αλλά και δεν υπάρχει μέριμνα για την

κάλυψή τους. Για το λόγο αυτό, μέρος της διοικητικής λειτουργίας αναλαμβάνει το επιστημονικό

προσωπικό των ΚΕΔΔΥ. Βεβαίως, όσο πιο άρτια είναι η ηλεκτρονική οργάνωση της διοικητικής

λειτουργίας τόσο περισσότερο διευκολύνεται το διοικητικό έργο.

Ο έλεγχος διοικητικής λειτουργίας περιλαμβάνει όλα τα στάδια της διαδικασίας, από το πρώτο

ραντεβού κατάθεσης της αίτησης αξιολόγησης, μέχρι και την επίδοση της γνωμάτευσης. Ελέγχεται η

αρτιότητα ως προς το χρόνο και τις ενέργειες για τη διεκπεραίωση της διαδικασίας. Καθ’ όλη τη

διάρκεια της διαδικασίας είμαι απαραίτητη η τήρηση του απορρήτου των πληροφοριών, κόμη και

στις περιπτώσεις που απαιτείται συνεργασία με άλλους φορείς.

Ελέγχεται, τέλος, η αξιοποίηση των οικονομικών πόρων στη διευκόλυνση των εργασιών του

ΚΕΔΔΥ.

ΔΕΙΚΤΕΣ:

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό

τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΙΙΙ) Παρεχόμενες υπηρεσίες

Ο τρίτος τομέας περιλαμβάνει το επιστημονικό μέρος της λειτουργίας των ΚΕΔΔΥ. Βάσει της

σχετικής νομοθεσίας, τα ΚΕΔΔΥ έχουν την επιστημονική αρμοδιότητα της ανίχνευσης,

64

αξιολόγησης, και διάγνωσης ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών μαθητών που φοιτούν στο

Νηπιαγωγείο έως και τη Γ’ Λυκείου. Δομούν, συνεφαρμόζουν και ελέγχουν την πορεία του

εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης για μαθητές που παραμένουν στο ίδιο σχολικό

πλαίσιο. Το αυτό πράττουν με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης για τους μαθητές που

αλλάζουν εκπαιδευτικό πλαίσιο. Οι διαδικασίες ανίχνευσης-αξιολόγησης-διάγνωσης-υποστήριξης

λαμβάνουν χώρα τόσο στους χώρους του ΚΕΔΔΥ, όσο και στα σχολεία.

Κατά τη διάρκεια των διαδικασιών αυτών, οι επιστήμονες του ΚΕΔΔΥ συνεργάζονται με πάσης

φύσεως υπηρεσίες από τα υπουργεία Παιδείας, Υγείας και Εσωτερικών, καθώς και νομικά πρόσωπα

ιδιωτικού δικαίου και ιδιώτες επαγγελματίες.

Επιπλέον, τα ΚΕΔΔΥ είναι επιφορτισμένα με την επιστημονική υποστήριξη και ενημέρωση του

προσωπικού των σχολείων αρμοδιότητάς τους, καθώς και των πολιτών της περιφέρειας

αρμοδιότητάς τους. Για το σκοπό αυτό δημιουργούν ενημερωτικές ημερίδες ή προγράμματα πάσης

φύσεως σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και τα σχολεία.

Τέλος, τα ΚΕΔΔΥ μπορούν να προτείνουν τροποποιήσεις σε δομές Ειδικής Αγωγής και

Εκπαίδευσης ή Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, ή ακόμη και βελτιώσεις σε υφιστάμενες κτιριακές

δομές τυπικών σχολείων για την καλύτερη προσβασιμότητα των μαθητών με Α-ΕΕΑ σε αυτά.

ΔΕΙΚΤΕΣ:

1) Ανίχνευση

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

IV) Προσωπικό

Βάσει της σχετικής νομοθεσίας, στα ΚΕΔΔΥ υπηρετούν: α) Εκπαιδευτικοί, ειδικοτήτων

Νηπιαγωγών, Δασκάλων, Φιλολόγων, Μαθηματικών, Φυσικής Αγωγής, β) Ειδικός Εκπαιδευτικό

Προσωπικό ειδικοτήτων Λογοθεραπευτών, Εργοθεραπευτών, Παιδοψυχιάτρων-Παιδονευρολόγων,

Ψυχολόγων, Κοινωνικών Λειτουργών, γ) Διοικητικών. Επίσης, κατά περίπτωση τοποθετούνται

Φυσικοθεραπευτές, Επαγγελματικοί Σύμβουλοι, Σχολικοί Νοσηλευτές, Μουσικοθεραπευτές και

65

Ειδικοί στον Προσανατολισμό και την Κινητικότητα των Τυφλών ή στη Νοηματική Γλώσσα των

Κωφών.

Οι παρακάτω αναφερόμενοι δείκτες ελέγχουν ποσοτικά και ποιοτικά τα ζητήματα προσωπικού.

Τα ζητήματα αυτά αφορούν ατομικά το κάθε στέλεχος, σε σχέση με την εργασία του και τις σχέσεις

με τους εξυπηρετούμενους. Επίσης, αφορούν και τις μεταξύ των στελεχών σχέσεις και τη λειτουργία

τους ως συλλογικότητα. Εκτός από τον αντίκτυπο της προσωπικής συγκρότησης του κάθε στελέχους

στην δουλειά του, ελέγχεται και ο αντίκτυπος της εργασίας στην προσωπική συγκρότηση του κάθε

στελέχους.

ΔΕΙΚΤΕΣ:

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια

3) Αποδοτικότητα

4) Ποιότητα

5) Συνεργασία/κλίμα

V) Αποδέκτες των υπηρεσιών

Ο πέμπτος τομέας εμπεριέχει τις παραμέτρους που αφορούν ζητήματα των μαθητών που

απευθύνονται στο ΚΕΔΔΥ. Βάσει της σχετικής νομοθεσίας (Ν. 2817/2000, 3194/2003 και

3699/2008) τα άτομα αυτά είναι μαθητές προσχολικής έως και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας

5-18/22 ετών, ενώ μαθητής που αξιολογείται για πρώτη φορά μπορεί να είναι ηλικίας μέχρι και 18

ετών. Οι μαθητές φοιτούν σε οποιοδήποτε πλαίσιο εκπαίδευσης στην περιφέρεια αρμοδιότητας του

ΚΕΔΔΥ.

Οι δείκτες που συμπεριλαμβάνονται στο συγκεκριμένο τομέα εξετάζουν ποσοτικά και ποιοτικά,

βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, την πορεία των μαθητών που εξυπηρετήθηκαν από τα

ΚΕΔΔΥ. Οι μαθητές αυτοί έλαβαν πιστοποιητικό προφορικής αξιολόγησής τους, τοποθετήθηκαν σε

διαφορετικό σχολικό πλαίσιο ή έλαβαν οδηγίες προσαρμογής του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος και

εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

ΔΕΙΚΤΕΣ:

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

66

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Τα ερωτηματολόγια τα οποία δημιουργήθηκαν, με σκοπό την αξιολόγηση των

δομών ειδικής αγωγής και ένταξης, μελετήθηκαν από την ομάδα εργασίας και στη συνέχεια

προχωρήσαμε στην αντιστοίχηση ερωτήσεων με τους δείκτες κάθε τομέα, κάθε πεδίου. Από τη

διαδικασία αυτή προέκυψαν δείκτες, που δεν μπορούσαν να απαντηθούν από τα ερωτηματολόγια.

Επομένως, κρίθηκε αναγκαία η συγχώνευση ομοειδών δεικτών (στον ίδιο Τομέα) ή η μετακίνηση

δεικτών από Τομέα σε Τομέα, προκειμένου να τους αντιστοιχήσει με ερωτήσεις των

ερωτηματολογίων. Από τη διαδικασία αυτή προέκυψε νέος πίνακας δεικτών. Παρόλα αυτά υπήρχαν

ερωτήσεις στα ερωτηματολόγια, όπου δε μπορούσαν να προκύψουν αντιστοιχήσεις, ακόμα και μετά

από τη συγχώνευση. Έτσι, διαμορφώθηκαν νέες ερωτήσεις μέσω συνεντεύξεων, προκειμένου να

ληφθούν απαντήσεις σε δείκτες που δεν αντιστοιχούσαν σε καμία ερώτηση των ερωτηματολογίων,

αλλά παρόλα αυτά η ομάδα τους θεώρησε κρίσιμους για τη συγγραφή των προτύπων.

(Παράρτημα: Πίνακες αντιστοίχησης ερωτήσεων ερωτηματολογίων και δεικτών και Πίνακες νέων

δεικτών).

Τέλος, η ομάδα εργασίας διαμόρφωσε τα περιεχόμενα ανάπτυξης των προτύπων και των

προδιαγραφών.

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΜΕΑ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

55. Εφαρμόζει το σχολείο σας δομημένο πρόγραμμα  παρέμβασης ανά αναπηρία-ΕΑΕ;109. Εφαρμόζετε προγράμματα παρέμβασης ανά κατηγορία;110. Για ποιες από τις ακόλουθες κατηγορίες εφαρμόζετε προγράμματα;144. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- Ανάπτυξη προσαρμοσμένων προγραμμάτων ανά κατηγορία μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Εφαρμόζεται αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιό; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα και με ποιο τρόπο αυτό διασφαλίζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων 56. Υπάρχει επάρκεια στον ακόλουθο βασικό εξοπλισμό και

67

εποπτικά μέσα;

Ποιά είναι η προέλευση οικονομικών πόρων; Είναι οι οικονομικοί πόροι επαρκείς; Πως αξιοποιούνται οι οικονομικοί πόροι; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ

27. Γνωρίζετε τους φορείς της περιοχής σας που αξιολογούν και υποστηρίζουν τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;35. Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για διάγνωση:36. Ποιός αποφασίζει για τον τύπο σχολείου που θα παρακολουθήσει το παιδί:51. Η υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνεται:52. Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;61. Βάσει της διαγνωστικής  έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με: 95. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:112. Προσδιορίστε ποιος ή ποιοι σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:113. Ποιος έχει την ευθύνη της εφαρμογής του προγράμματος;63. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με τα ΚΕΔΔΥ σε θέματα:

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

61. Βάσει της διαγνωστικής  έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:Με ποια σχολεία Γενικής Εκπαίδευσης υπάρχει συνεργασία, με ποιο τρόπο, σε ποιους τομείς και με ποια συχνότητα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ.

26. Υπάρχει σαφής ορισμός ευθυνών και αρμοδιοτήτων για κάθε εκπαιδευτικό124. Όταν γίνεται συνάντηση για ένα μαθητή, συμμετέχουν σε αυτήν και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, παράλληλη στήριξη)125. Ενημερώνετε το υπόλοιπο προσωπικό για τη διαδικασία διάγνωσης μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;126. Το  υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου ενημερώνεται για το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

61. Βάσει της διαγνωστικής  έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:74. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής σε θέματα:89. Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους εκπαιδευτικούς διέπονται από:93.Θεωρείτε ότι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου σας διέπονται από:94. Θεωρείτε ότι εσείς ενθαρρύνετε την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών του σχολείου σας;95. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:118. Η ομάδα του σχολείου αναθεωρεί την πρόοδο των μαθητών που βρίσκονται σε πρόγραμμα παρέμβασης:

68

124. Όταν γίνεται συνάντηση για ένα μαθητή, συμμετέχουν σε αυτήν και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, παράλληλη στήριξη)125. Ενημερώνετε το υπόλοιπο προσωπικό για τη διαδικασία διάγνωσης μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;126. Το  υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου ενημερώνεται για το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή132. ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ - Συνεργάζεστε στενά με ειδικό ψυχολόγο για την καλύτερη αντιμετώπιση των κακοποιημένων/ παραμελημένων μαθητών;134. ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ -Συνεργάζεστε στενά με ειδικό επιστήμονα (ψυχολόγο, ψυχίατρο, ειδικό παιδαγωγό κ.α.) για την καλύτερη αντιμετώπιση μαθητών με ψυχικά προβλήματα;143. Παρακαλώ απαντήστε με ειλικρίνεια στις παρακάτω ερωτήσεις- (αναφέρεται σε σχέσεις)

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

27. Γνωρίζετε τους φορείς της περιοχής σας που αξιολογούν και υποστηρίζουν τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;28. Εφόσον επιλέξατε "ΝΑΙ" στην παραπάνω ερώτηση, υπάρχει έντυπο που να ενημερώνει τους γονείς για αυτούς τους φορείς;40. Λειτουργεί Σχολή Γονέων στο σχολείο;41. Οι συναντήσεις στη Σχολή Γονέων γίνονται:42. Εάν ΔΕΝ λειτουργεί Σχολή Γονέων, αυτό οφείλεται σε47. Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης  σχετικά με τις δομές  ΑμεΑ και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες για τους ενδιαφερόμενους;48. Εφόσον απαντήσατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές;53. H αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε:69.Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού σε θέματα:49. Ενημερώνετε τους γονείς/κηδεμόνες και τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ότι τα στοιχεία που κατατίθενται είναι προσωπικά δεδομένα;61. Βάσει της διαγνωστικής  έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:65. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με συλλόγους γονέων ΑμέΑ σε θέματα:76. Eνημερώνετε τους γονείς σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών τους;77. Ανταποκρίνεστε σε αιτήματα γονέων για συμβουλευτική-επαγγελματική υποστήριξη των παιδιών τους κατά τη διάρκεια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης;92.Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους γονείς διέπονται από:122. Η παρέμβαση περιλαμβάνει συναντήσεις με τους γονείς του παιδιού;123.Προσφέρετε συναντήσεις με τους γονείς και εκτός της προγραμματισμένης ημέρας συνάντησης;127. Όταν αρχίσει το πρόγραμμα παρέμβασης στο μαθητή, οι

69

γονείς συνεχίζουν να ενημερώνονται;128. Η ενημέρωση γίνεται και γραπτά;133. ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ -Όταν στην τάξη σας έχετε μαθητή με χρόνια πάθηση ενημερώνεστε για την υγεία του από το γονέα ή/και το γιατρό του;

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

10. Λειτουργεί στην περιοχή σας δομή Κέντρο Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρίες ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ;11. Φοιτούν στη σχολική μονάδα παιδιά που φιλοξενούνται σε ιδρύματα της περιοχής;47. Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης  σχετικά με τις δομές  ΑμεΑ και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες για τους ενδιαφερόμενους;48. Εφόσον απαντήσατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές;54. Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του σχολείου από:64. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με Διεθνείς Οργανισμούς σε θέματα66. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με ΑΕΙ-ΤΕΙ σε θέματα:67. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με ΙΕΚ σε θέματα:69.Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού σε θέματα:75. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε θέματα:79.Υποστηρίζετε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ώστε να προσανατολιστούν επαγγελματικά;80.Συνεργάζεστε με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές ανάγκες;

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

33. Προηγείται η παρέμβαση του σχολικού συμβούλου σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό  της τάξης;35. Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για διάγνωση:36. Ποιός αποφασίζει για τον τύπο σχολείου που θα παρακολουθήσει το παιδί: 51. Η υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνεται:52. Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος; 53. H αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε:61. Βάσει της διαγνωστικής  έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:72. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με σχολικούς συμβούλους Ειδικής Αγωγής σε θέματα:95. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

70

112. Προσδιορίστε ποιος ή ποιοι σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:113. Ποιος έχει την ευθύνη της εφαρμογής του προγράμματος;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Το προσωπικό επαρκεί για τις ανάγκες του σχολείου και των

μαθητών; Ποιες είναι οι ελλείψεις; Ποιες ειδικότητες χρειάζεται το σχολείο για να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης 53. H αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων

οφείλεται σε:54. Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του σχολείου από:56. Υπάρχει επάρκεια στον ακόλουθο βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα;81. Αξιολογείται το έργο σας από κάποιο φορέα;82.Στο τέλος της σχολικής χρονιάς πραγματοποιείται απολογισμός του έργου;83. Σχεδιάζετε προγραμματισμό στην αρχή της σχολικής χρονιάς;84. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις σας συνδέονται με:90.Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας στο σχολείο;95. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

Υπάρχει διαδικασία αυτοαξιόλογησης στη σχολική μονάδα; Με ποιόν τρόπο και από ποιόν διεξάγεται; Πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού 96. Επιμορφώνεστε σε θέματα Ε.Α.Ε.;97.Προσδιορίστε την επιμόρφωση σας για κάθε κατηγορία:99.Έχει εκπαιδευτεί ο υπεύθυνος εφαρμογής του προγράμματος;100. Το εκπαιδευτικό προσωπικό λαμβάνει μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;101. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε τον αριθμό των εκπαιδευτικών που λαμβάνει μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις επί του συνόλου102. Με ποια συχνότητα επιμορφώνονται ή/ και μετεκπαιδεύονται οι εκπαιδευτικοί;

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση 96. Επιμορφώνεστε σε θέματα Ε.Α.Ε.;97.Προσδιορίστε την επιμόρφωση σας για κάθε κατηγορία:99.Έχει εκπαιδευτεί ο υπεύθυνος εφαρμογής του προγράμματος;100. Το εκπαιδευτικό προσωπικό λαμβάνει μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;101. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε τον αριθμό των εκπαιδευτικών που λαμβάνει

71

μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις επί του συνόλου102. Με ποια συχνότητα επιμορφώνονται ή/ και μετεκπαιδεύονται οι εκπαιδευτικοί;

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Ερώτηση συνέντευξης:Yπάρχει συμμετοχή σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και σε ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

62.Υπάρχει συνεργασία με υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας σε θέματα:64. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με Διεθνείς Οργανισμούς σε θέματα:66. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με ΑΕΙ-ΤΕΙ σε θέματα:67. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με ΙΕΚ σε θέματα:Σε ποια εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα συμμετέχει το σχολείο και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες

43. Ο προγραμματισμός των παιδαγωγικών επισκέψεων του σχολείου σας γίνεται:44. Πόσες επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν:45. Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ.46. Το σχολείο σας συμμετέχει σε προγράμματα:

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ.

43. Ο προγραμματισμός των παιδαγωγικών επισκέψεων του σχολείου σας γίνεται:44. Πόσες επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν:45. Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ. 46. Το σχολείο σας συμμετέχει σε προγράμματα64. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με Διεθνείς Οργανισμούς σε θέματα98. Συμμετέχετε ή συμβάλλετε κατά οποιοδήποτε τρόπο στις δραστηριότητες θερινού σχολείου (ή θερινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων) για παιδιά χαρισματικά και ταλαντούχα;

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών

Διαμορφώνετε διαθεματικό αναλυτικό πρόγραμμα, σε ποιους τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ 35. Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για διάγνωση:36. Ποιός αποφασίζει για τον τύπο σχολείου που θα παρακολουθήσει το παιδί:

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας 69.Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού σε θέματα: 80.Συνεργάζεστε με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές ανάγκες;

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

61. Βάσει της διαγνωστικής  έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:70. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με

72

προϊστάμενους διευθύνσεων εκπαίδευσης σε θέματα:71. Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με σχολικούς συμβούλους Γενικής Αγωγής σε θέματα:

5) Πρόσθετη εκπαίδευση 34. Εφαρμόζεται πρώιμο παρεμβατικό πρόγραμμα πριν από την παραπομπή του μαθητή;Ερώτηση συνέντευξης:Υπάρχει πρόσθετη εκπαίδευση και με ποιο τρόπο αυτή παρέχεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΜΕΑ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

25 Υλοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με  συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; 26 Αξιοποιείται συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση42 Προσφέρετε πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού ανάλογα με το είδος της αναπηρίας;

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος

Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα και με ποιο τρόπο αυτό διασφαλίζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων

Ποιά είναι η προέλευση οικονομικών πόρων; Είναι οι οικονομικοί πόροι επαρκείς; Πως αξιοποιούνται οι οικονομικοί πόροι; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ

23 Η έκθεση των ΚΕΔΔΥ αποτελεί αιτία συνεργασίας με τους γονείς για περαιτέρω υποστήριξη του μαθητή34 Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού56 Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:57 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:71 Γνωρίζετε τους φορείς της περιοχής σας που αξιολογούν και υποστηρίζουν τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με το ΚΕΔΔΥ; (ερώτηση συνέντευξης)5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

31 Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο)34 Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ.

56 Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:57 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

Θεωρείτε ότι αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό

73

και με ποιόν τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

34 Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού50 Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους άλλους εκπαιδευτικούς που εργάζονται στη σχολική μονάδα διέπονται από:51 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:64Υπάρχει συνεργασία με την/ον διευθύντρια/ή68 Με τους συναδέλφους σας αξιολογείτε με κοινά κριτήρια την επίδοση των μαθητών σας;69 Με τους συναδέλφους σας συμφωνείτε για το περιεχόμενο των μαθημάτων;70 Ο διευθυντής του σχολείου ενθαρρύνει την επαγγελματική σας εξέλιξη;103 Η ομάδα του σχολείου αναθεωρεί την πρόοδο των μαθητών που βρίσκονται σε πρόγραμμα παρέμβασης;104 Εφόσον απαντήσατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ πόσο συχνά:114 Όταν γίνεται συνάντηση για ένα μαθητή συμπεριλαμβάνονται σε αυτή και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, παράλληλη στήριξη);115 Ενημερώνετε το υπόλοιπο προσωπικό για τη διαδικασία διάγνωσης μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;116 Το  υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου ενημερώνεται για το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή; 128 ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ -Συνεργάζεστε στενά με ειδικό επιστήμονα (ψυχολόγο, ψυχίατρο, ειδικό παιδαγωγό κ.α.) για την καλύτερη αντιμετώπιση μαθητών με ψυχικά προβλήματα;126 ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ -Συνεργάζεστε στενά με ειδικό ψυχολόγο για την καλύτερη αντιμετώπιση των κακοποιημένων/ παραμελημένων μαθητών;

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

23 Η έκθεση των ΚΕΔΔΥ αποτελεί αιτία συνεργασίας με τους γονείς για περαιτέρω υποστήριξη του μαθητή;30 Πραγματοποιείτε προγραμματισμένες ομαδικές  συναντήσεις με τους γονείς ανά κατηγορία αναπηρίας;36 Οι γονείς των παιδιών σας ζητούν για τα παιδιά τους συμβουλευτική επαγγελματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης;37 Σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεστε σε ανάλογα αιτήματα των γονέων40 Ενημερώνετε τους γονείς σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών τους;54 Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους γονείς διέπονται από:55 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:56 Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη

74

σας:57 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ108 Όταν αποφασιστεί ότι ένας μαθητής χρειάζεται πρόγραμμα παρέμβασης υπάρχει κάποια διαδικασία για να ενημερωθούν οι γονείς;109 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην προηγούμενη ερώτηση, η ενημέρωση γίνεται και γραπτά;112 Η παρέμβαση περιλαμβάνει συναντήσεις με τους γονείς του παιδιού;113 Προσφέρετε συναντήσεις με τους γονείς και εκτός της προγραμματισμένης  ημέρας συνάντησης;114 Όταν γίνεται συνάντηση για ένα μαθητή συμπεριλαμβάνονται σε αυτή και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, παράλληλη στήριξη);117 Όταν αρχίσει να εφαρμόζεται το πρόγραμμα παρέμβασης στο μαθητή, οι γονείς συνεχίζουν να ενημερώνονται;118 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε πόσο συχνά127 ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ -Όταν στην τάξη σας έχετε μαθητή με χρόνια πάθηση ενημερώνεστε για την υγεία του από το γονέα ή/και το γιατρό του;

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

10 Λειτουργεί στην περιοχή σας δομή ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ;11 Φοιτούν στη σχολική μονάδα παιδιά που φιλοξενούνται σε ιδρύματα της περιοχής;12 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ τα Ιδρύματα34 Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού39 Υποστηρίζετε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ώστε να προσανατολιστούν επαγγελματικά;40 Ενημερώνετε τους γονείς σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών τους

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

11) Συνεργασία με Σύμβουλο ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

34 Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού56 Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:57 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:63 Υπάρχει συνεργασία με το σχολικό σύμβουλο ειδικής αγωγής;100 Προηγείται η παρέμβαση του σχολικού συμβούλου σε συνεργασία με τον εκπ/κό της τάξης;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ

75

ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια)

Το προσωπικό επαρκεί για τις ανάγκες του σχολείου και των μαθητών; Ποιες είναι οι ελλείψεις; Ποιες ειδικότητες χρειάζεται το σχολείο για να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης

19 Στη σχολική μονάδα τίθενται συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι ανά έτος;20 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ τους πέντε κυριότερους21 Στη σχολική μονάδα τίθενται συγκεκριμένοι ποιοτικοί στόχοι ανά έτος; 22 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ τους πέντε κυριότερους24 Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε43 Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;44 Εφόσον απαντήσατε "Ναι"στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:45 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ: 46 Νιώθετε, ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας;47 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:48 Θεωρείτε ότι οι υποδομές των σχολικών μονάδων ΕΑΕ είναι επαρκείς ως προς:49 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:56 Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:57 Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:60 Υπάρχουν κάποια σχόλια που θα θέλατε να κάνετε για τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες ειδικής αγωγής;61 Ποια επιπρόσθετα στοιχεία θεωρείτε ότι θα ήταν σκόπιμο να περιλαμβάνει η έκθεση;67 Αισθάνομαι:

Υπάρχει διαδικασία αυτοαξιόλογησης στη σχολική μονάδα; Με ποιόν τρόπο και από ποιόν διεξάγεται; Πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού

58 Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;59 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, πόσες εβδομάδες διαρκούν τα επιμορφωτικά προγράμματα που παρακολουθείτε;70 Ο διευθυντής του σχολείου ενθαρρύνει την

76

επαγγελματική σας εξέλιξη119 Συμμετέχετε σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;121 Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια ή άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα για

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση

58 Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;59 Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, πόσες εβδομάδες διαρκούν τα επιμορφωτικά προγράμματα που παρακολουθείτε;70 Ο διευθυντής του σχολείου ενθαρρύνει την επαγγελματική σας εξέλιξη;119 Συμμετέχετε σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;121 Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια ή άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα για

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συμμετοχή σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και σε ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

33 Έχετε συνεργαστεί με  υπηρεσίες που ανήκουν στο Υπουργείου Υγείας-Πρόνοιας (π.χ Ιατροπαιδαγωγικές Υπηρεσίες, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ειδικά Νοσοκομεία, Δομές Ειδικής Αγωγής) σε θέματα:119 Συμμετέχετε σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;121 Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια ή άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα για

Σε ποια εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα συμμετέχει το σχολείο και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιες; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ.

120 Συμμετέχετε ή συμβάλλετε κατά οποιοδήποτε τρόπο στις δραστηριότητες θερινού σχολείου (ή θερινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων) για παιδιά χαρισματικά και ταλαντούχα;

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιες; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών

Διαμορφώνετε διαθεματικό αναλυτικό πρόγραμμα, σε ποιους τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ

23 Η έκθεση των ΚΕΔΔΥ αποτελεί αιτία συνεργασίας με τους γονείς για περαιτέρω υποστήριξη του μαθητή

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας

39 Υποστηρίζετε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ώστε να προσανατολιστούν επαγγελματικά;71 Γνωρίζετε τους φορείς της περιοχής σας που αξιολογούν

77

και υποστηρίζουν τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

31 Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο) 34 Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού62Υπάρχει συνεργασία με το σχολικό σύμβουλο γενικής αγωγής;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση

31 Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ (Ε.Α. ή Γ.Ε.)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

38. Εφαρμόζουν τα σχολεία περιοχής ευθύνης σας δομημένο πρόγραμμα  παρέμβασης ανά αναπηρία-ΕΑΕ;39. Προτείνετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης για κάθε μαθητή με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία;40. Τι περιέχει η εκπαιδευτική σας παρέμβαση ανά κατηγορία; 41. Προτείνετε στα σχολεία ευθύνης σας συγκεκριμένα μέσα /εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;42. Πόσες συνεδρίες πραγματοποιείτε στο σχολείο για την παρακολούθηση της υλοποίησης του Εκπαιδευτικού Προγράμματος ανά μαθητή και ανά κατηγορία;72. Προσφέρετε πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού ανάλογα με το είδος της αναπηρίας;

Εφαρμόζεται αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα και με ποιο τρόπο αυτό διασφαλίζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Ποιά είναι η προέλευση οικονομικών πόρων; Είναι οι οικονομικοί πόροι επαρκείς; Πως αξιοποιούνται οι οικονομικοί πόροι; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ

26. Συνεργάζεσθε ικανοποιητικά με το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; 28. Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον: (Σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής Σχολικό σύμβουλο

78

Γενικής Εκπ/σης, Διευθυντή σχολικής μονάδας- Εκπαιδευτικό της τάξης)33. Η υποστήριξη  που παρέχετε για την υλοποίηση  του Εκπαιδευτικού Προγράμματος για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο του σχολείου γίνεται: Σε συνεργασία με την ομάδα επιστημόνων του ΚΕΔΔΥ -Σε συνεργασία με άλλο φορέα, προσδιορίστε: Με το ίδιο το Σχολείο34. Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του ατομικού προγράμματος των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Ο σχολικός σύμβουλος Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΕΑΕ)-Ο σχολικός σύμβουλος Γενικής Αγωγής-Ο προϊστάμενος του ΚΕΔΔΥ-Ο εκπαιδευτικός της ΕΑΕ-Η υποομάδα του ΚΕΔΔΥ-Άλλο, προσδιορίστε) 35. Ενημερώνεστε για το περιεχόμενο των γνωματεύσεων των ΚΕΔΔΥ ή των άλλων Κέντρων Διάγνωσης (π.χ. Νοσοκομείων, Κέντρων Ψυχικής Υγείας, Ιατροπαιδαγωγικών Κέντρων, Ιδρυμάτων)36. Οι διαγνωστικές εκθέσεις των ΚΕΔΔΥ ή άλλων Κέντρων Διάγνωσης (π.χ. Νοσοκομείων, Ιατροπαιδαγωγικών Κέντρων, Ιδρυμάτων) αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;51. Συνεργάζεστε με τα ΚΕΔΔΥ σε θέματα:81. Θεωρείτε  ότι οι επαγγελματίες των ΚΕΔΔΥ της περιοχής ευθύνης σας διέπονται από:82. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:92. Γνωρίζετε τους φορείς της περιοχής σας που αξιολογούν και υποστηρίζουν τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;93. Εφόσον απαντήσατε "ΝΑΙ"στην παραπάνω ερώτηση, υπάρχει έντυπο που να ενημερώνει τους γονείς για αυτούς τους φορείς;94. Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για επαναξιολόγηση;95. Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής σε περιπτώσεις ενστάσεων

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

28. Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον: (Σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής Σχολικό σύμβουλο Γενικής Εκπ/σης, Διευθυντή σχολικής μονάδας- Εκπαιδευτικό της τάξης)47. Διαμορφώνετε  υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ. από ειδικό σε γενικό σχολείο)87. Έχετε καλή συνεργασία με τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων;88. Έχετε καλή συνεργασία με τον Περιφερειακό

79

Διευθυντή Εκπαίδευσης ;6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ.

119. Ενθαρρύνετε την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών των σχολείων ευθύνης σας;

Ερώτηση συνέντευξης:Θεωρείτε ότι αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό και με ποιόν τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

28. Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον: (Σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής Σχολικό σύμβουλο Γενικής Εκπ/σης Διευθυντή σχολικής μονάδας- Εκπαιδευτικό της τάξης..)34. Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του ατομικού προγράμματος των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Ο σχολικός σύμβουλος Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΕΑΕ)-Ο σχολικός σύμβουλος Γενικής Αγωγής-Ο προϊστάμενος του ΚΕΔΔΥ-Ο εκπαιδευτικός της ΕΑΕ-Η υποομάδα του ΚΕΔΔΥ-Άλλο, προσδιορίστε48. Βάσει της διαγνωστικής έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:60. Συνεργάζεστε με εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής σε θέματα:61. Συνεργάζεστε με διευθυντές σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής σε θέματα:78. Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους εκπαιδευτικούς διέπονται από: 82. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:87. Έχετε καλή συνεργασία με τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων;88. Έχετε καλή συνεργασία με τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης118. Έχετε ορίσει συγκεκριμένη ημέρα και ώρα συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς των σχολείων ευθύνης σας;107. ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ109. ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

19. Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης σχετικά με τις προσφερόμενες υπηρεσίες ειδικής αγωγής για όλους τους ενδιαφερόμενους;20. Εφόσον υπάρχει το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές;21. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ22. Ενημερώνετε τους γονείς/κηδεμόνες και τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ότι τα στοιχεία που κατατίθενται είναι προσωπικά δεδομένα;

80

28. Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον: (Σχολικό σύμβουλο Γενικής Εκπ/σης, Σχολικό σύμβουλο Ειδικής, Αγωγής Διευθυντή σχολικής μονάδας, Εκπαιδευτικό της τάξης)37. Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες οφείλεται σε:( Έλλειψη ειδικοτήτων, Ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή, Ελλιπή συστήματα πληροφορικής, Έλλειψη συνεργασίας με το μαθητή, Έλλειψη συνεργασίας με τους γονείς ,Έλλειψη συνεργασίας με το σχολικό σύμβουλο Γενικής Αγωγής, Έλλειψη συνεργασίας με το σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής, Έλλειψη συνεργασίας με το σχολείο)46. Πραγματοποιείτε προγραμματισμένες ομαδικές συναντήσεις  με τους γονείς ανά κατηγορία αναπηρίας;48. Βάσει της διαγνωστικής έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:53. Συνεργάζεστε με συλλόγους γονέων ΑμεΑ σε θέματα:66. Οι γονείς σας ζητούν για τα παιδιά τους συμβουλευτική επαγγελματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης;67. Σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεστε σε ανάλογα αιτήματα των γονέων;70. Ενημερώνετε τους γονείς σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών τους;80. Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους γονείς διέπονται από: 108. ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

19. Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης σχετικά με τις προσφερόμενες υπηρεσίες ειδικής αγωγής για όλους τους ενδιαφερόμενους;20. Εφόσον υπάρχει το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές;21. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ23. Λειτουργεί στην περιοχή σας ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ(ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ) 54. Συνεργάζεστε με ΑΕΙ-ΤΕΙ σε θέματα:55. Υπάρχει συνεργασία του Σχολικού Συμβούλου με ΙΕΚ σε θέματα:56. Συνεργάζεστε με υπηρεσίες των δήμων σε θέματα:57. Συνεργάζεστε με συλλόγους γονέων γενικού

81

πληθυσμού σε θέματα:71. Συνεργάζεστε με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές ανάγκες;

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

11) συνεργασία του σχολείου με Σύμβουλο ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

37. Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες οφείλεται σε:( Έλλειψη ειδικοτήτων -Ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή- Ελλιπή συστήματα πληροφορικής -Έλλειψη συνεργασίας με το μαθητή -Έλλειψη συνεργασίας με τους γονείς- Έλλειψη συνεργασίας με το σχολικό σύμβουλο Γενικής Αγωγής- Έλλειψη συνεργασίας με το σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής -Έλλειψη συνεργασίας με το σχολείο)86. Υπάρχει συνεργασία με άλλους σχολικούς συμβούλους Γενικής/Ειδικής Αγωγής;87. Έχετε καλή συνεργασία με τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων;88. Έχετε καλή συνεργασία με τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης ;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το προσωπικό για τις ανάγκες του σχολείου

και των μαθητών; Ποιες είναι οι ελλείψεις; Ποιες ειδικότητες χρειάζεται το σχολείο για να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης 29. Στον προγραμματισμό του έργου σας τίθενται

συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι ανά έτος;30. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ τους πέντε κυριότερους31. Στον προγραμματισμό του έργου σας τίθενται συγκεκριμένοι ποιοτικοί στόχοι ανά έτος;32. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ τους πέντε κυριότερους37. Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες οφείλεται σε:( Έλλειψη ειδικοτήτων -Ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή- Ελλιπή συστήματα πληροφορικής -Έλλειψη συνεργασίας με το μαθητή -Έλλειψη συνεργασίας με τους γονείς- Έλλειψη συνεργασίας με το σχολικό σύμβουλο Γενικής Αγωγής- Έλλειψη συνεργασίας με το σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής -Έλλειψη συνεργασίας με το σχολείο)73. Αξιολογείται το έργο σας από κάποιο φορέα;

82

74. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε το φορέα 75. Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;76. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:77. Θεωρείτε ότι οι υποδομές των σχολικών μονάδων ΕΑΕ είναι επαρκείς ως προς:82. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

Υπάρχει διαδικασία αυτοαξιόλογησης στη σχολική μονάδα; Με ποιόν τρόπο και από ποιόν διεξάγεται; Πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού 50. Συνεργάζεστε με το Υπουργείο Παιδείας σε θέματα:100. Οργανώνετε στην εκπαιδευτική σας περιφέρεια επιμορφώσεις σε θέματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης;102. Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια ή άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα για:101. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε τη συχνότητα των επιμορφώσεων στις οποίες συμμετέχετε:119. Ενθαρρύνετε την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών των σχολείων ευθύνης σας;120. Το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολείων ευθύνης σας λαμβάνει μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις; 121. Στις επιμορφωτικές δράσεις που οργανώνετε εσείς οι ίδιοι για τους εκπαιδευτικούς της Περιφέρειάς σας περιλαμβάνετε θέματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση 100. Οργανώνετε στην εκπαιδευτική σας περιφέρεια επιμορφώσεις σε θέματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης;101. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε τη συχνότητα των επιμορφώσεων στις οποίες συμμετέχετε:120. Το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολείων ευθύνης σας λαμβάνει μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις; 121. Στις επιμορφωτικές δράσεις που οργανώνετε εσείς οι ίδιοι για τους εκπαιδευτικούς της Περιφέρειάς σας περιλαμβάνετε θέματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συμμετοχή σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και σε ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

83

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

50. Συνεργάζεστε με το Υπουργείο Παιδείας σε θέματα:52. Συνεργάζεστε με Διεθνείς Οργανισμούς σε θέματα:

Σε ποια εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα συμμετέχει το σχολείο και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες

Σε ποιες αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες συμμετέχουν τα σχολεία ; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ.

97. Συμμετέχετε ή συμβάλλετε κατά οποιοδήποτε τρόπο στις δραστηριότητες θερινού σχολείου (ή θερινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων) για παιδιά χαρισματικά και ταλαντούχα;98. Συμμετέχετε ή συμβάλλετε κατά οποιοδήποτε τρόπο στις δραστηριότητες θερινού σχολείου (ή θερινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων) για παιδιά με Ειδικές και Εκπαιδευτικές ανάγκες;99. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, αναφέρετε επιγραμματικά:

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Υπάρχει διαθεματικό αναλυτικό πρόγραμμα, σε

ποιους τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ 28. Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον: (Σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής Σχολικό σύμβουλο Γενικής Εκπ/σης, Διευθυντή σχολικής μονάδας- Εκπαιδευτικό της τάξης)33. Η υποστήριξη  που παρέχετε για την υλοποίηση  του Εκπαιδευτικού Προγράμματος για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο του σχολείου γίνεται: Σε συνεργασία με την ομάδα επιστημόνων του ΚΕΔΔΥ -Σε συνεργασία με άλλο φορέα, προσδιορίστε: Με το ίδιο το Σχολείο34. Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του ατομικού προγράμματος των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Ο σχολικός σύμβουλος Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΕΑΕ)-Ο σχολικός σύμβουλος Γενικής Αγωγής-Ο προϊστάμενος του ΚΕΔΔΥ-Ο εκπαιδευτικός της ΕΑΕ-Η υποομάδα του ΚΕΔΔΥ-Άλλο, προσδιορίστε)

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας 57. Συνεργάζεστε με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού σε θέματα:

84

Συνεργάζεστε με φορείς της τοπικής κοινωνίας και με ποιούς; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

28. Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον: (Σχολικό σύμβουλο Ειδικής Αγωγής Σχολικό σύμβουλο Γενικής Εκπ/σης, Διευθυντή σχολικής μονάδας- Εκπαιδευτικό της τάξης)33. Η υποστήριξη  που παρέχετε για την υλοποίηση  του Εκπαιδευτικού Προγράμματος για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο του σχολείου γίνεται: Σε συνεργασία με την ομάδα επιστημόνων του ΚΕΔΔΥ -Σε συνεργασία με άλλο φορέα, προσδιορίστε: Με το ίδιο το Σχολείο47. Διαμορφώνετε  υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ. από ειδικό σε γενικό σχολείο)48. Βάσει της διαγνωστικής έκθεσης, παρακολουθείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών σε συνεργασία με:58. Συνεργάζεστε με Διευθυντές Διευθύνσεων Εκπαίδευσης σε θέματα:59. Εάν είστε Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής συνεργάζεστε με Σχολικούς Συμβούλους Γενικής Αγωγής σε θέματα87. Έχετε καλή συνεργασία με τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων;88. Έχετε καλή συνεργασία με τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης ;118. Έχετε ορίσει συγκεκριμένη ημέρα και ώρα συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς των σχολείων ευθύνης σας;120. Το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολείων ευθύνης σας λαμβάνει μέρος σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις; 121. Στις επιμορφωτικές δράσεις που οργανώνετε εσείς οι ίδιοι για τους εκπαιδευτικούς της Περιφέρειάς σας περιλαμβάνετε θέματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση 33. Η υποστήριξη  που παρέχετε για την υλοποίηση  του Εκπαιδευτικού Προγράμματος για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο του σχολείου γίνεται: Σε συνεργασία με την ομάδα επιστημόνων του ΚΕΔΔΥ -Σε συνεργασία με άλλο φορέα, προσδιορίστε: Με το ίδιο το Σχολείο47. Διαμορφώνετε  υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ. από ειδικό σε γενικό σχολείο)

85

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ

ΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

23.Υλοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με  συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία;24.Αξιοποιείτε συγκεκριμένα εποπτικά μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική σας παρέμβαση;

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Ποιά είναι η προέλευση οικονομικών πόρων; Είναι οι οικονομικοί πόροι επαρκείς; Πως αξιοποιούνται οι οικονομικοί πόροι; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ 21. Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;30.Υπάρχει συνεργασία σας με:41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:69.Προσδιορίστε ποιος ή ποιοί σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:70.Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με το ΚΕΔΔΥ; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

30.Υπάρχει συνεργασία σας με:41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

Με ποιο τρόπο και σε ποιους τομείς συνεργάζεστε με τους συναδέλφους; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Θεωρείτε ότι αξιοποιείται το υπάρχον προσωπικό και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

38.Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους άλλους εκπαιδευτικούς που εργάζονται στη σχολική μονάδα διέπονται από:41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:44.Με τους συναδέλφους σας αξιολογείτε με κοινά κριτήρια την επίδοση των μαθητών σας;

86

45.Με τους συναδέλφους σας συμφωνείτε για το περιεχόμενο των μαθημάτων;80.Όταν γίνεται συνάντηση για ένα μαθητή συμπεριλαμβάνονται σε αυτή και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, παράλληλη στήριξη);81.Ενημερώνετε το υπόλοιπο προσωπικό για τη διαδικασία διάγνωσης μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;88.Δ. ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

22. Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε:30.Υπάρχει συνεργασία σας με:32.Οι γονείς των μαθητών σας ζητούν για τα παιδιά τους Συμβουλευτική Επαγγελματική Υποστήριξη κατά τη διάρκεια της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης;33.Σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεστε σε ανάλογα αιτήματα των γονέων;40.Οι διαπροσωπικές σχέσεις σας με τους γονείς διέπονται από:41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:74.Όταν αποφασιστεί, ότι ένας μαθητής χρειάζεται πρόγραμμα παρέμβασης υπάρχει κάποια διαδικασία για να ενημερωθούν οι γονείς;75.Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην προηγούμενη ερώτηση, η ενημέρωση γίνεται και γραπτά;78.Η παρέμβαση περιλαμβάνει συναντήσεις με τους γονείς του παιδιού;79.Πραγματοποιείτε συναντήσεις με τους γονείς και εκτός της προγραμματισμένης  ημέρας συνάντησης;82.Όταν αρχίσει να εφαρμόζεται το πρόγραμμα παρέμβασης στο μαθητή, οι γονείς συνεχίζουν να ενημερώνονται;83.Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε πόσο συχνά 88.Γ. ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

11.Λειτουργεί στην περιοχή σας Κέντρο Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Υποστήριξης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες(ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ) ;12.Φοιτούν στη σχολική μονάδα παιδιά που φιλοξενούνται σε ιδρύματα της περιοχής;13.Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ τα Ιδρύματα:30.Υπάρχει συνεργασία σας με:

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

21.Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;22. Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε: 41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του

87

εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:69.Προσδιορίστε ποιος ή ποιοί σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:70.Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

Υπάρχει συνεργασία με τον Σχολικό Σύμβουλο και σε ποιο επίπεδο; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το προσωπικό για την κάλυψη των αναγκών των

μαθητών; Σε ποιους τομείς απαιτείται επιπλέον βοήθεια; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης 22. Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών

προγραμμάτων οφείλεται σε:34.Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;35.Εφόσον απαντήσατε "Ναι"στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:36.Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας37.Θεωρείτε ότι οι υποδομές των σχολικών μονάδων ΕΑΕ είναι επαρκείς ως προς:43.Αισθάνομαι:

Εάν υπάρχει διαδικασία αυτοαξιολόγησης; Με ποιόν τρόπο διεξάγεται;Πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού 42.Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;46.Ο διευθυντής του σχολείου ενθαρρύνει την επαγγελματική σας εξέλιξη;84.Συμμετέχετε σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;85.Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια ή άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα για:

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση 42.Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;46.Ο διευθυντής του σχολείου ενθαρρύνει την επαγγελματική σας εξέλιξη;84.Συμμετέχετε σε επιμορφώσεις και μετεκπαιδεύσεις;85.Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια ή άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα για:

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Εάν υπάρχει συμμετοχή σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και σε ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Σε ποια εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα συμμετέχετε και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες Σε ποιες αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες συμμετέχετε; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Σε ποιες δραστηριότητες εκτός σχολικού ωραρίου συμμετέχετε; (ερώτηση συνέντευξης)

88

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Διαμορφώνετε διαθεματικό αναλυτικό πρόγραμμα, σε

ποιούς τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ 30.Υπάρχει συνεργασία σας με:41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:69.Προσδιορίστε ποιος ή ποιοί σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:70.Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας 30.Υπάρχει συνεργασία σας με:4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

41.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:69.Προσδιορίστε ποιος ή ποιοί σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:70.Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Υπάρχει υποστηρικτικό πρόγραμμα και με ποιό τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Α73.Διαθέτετε δομημένο πρόγραμμα  παρέμβασης ανά αναπηρία-ΕΑΕ;Α74.Προτείνετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με  συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; Α75.Τι περιέχει η εκπαιδευτική σας παρέμβαση για κάθε κατηγορία;Α76.Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;Β44.Δίνουν οδηγίες εξέτασης ανά κατηγορία αναπηρίας;Α84.Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές ανά κατηγορία αναπηρίας συναντήσεις με τους γονείς;

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Α20.ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΤΕ:3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Α36.Τα λειτουργικά έξοδα του ΚΕΔΔΥ καλύπτονται από:4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ Α37.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για την

Προσχολική ΑγωγήΑ38.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το Δημοτικό

89

Α39.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το ΓυμνάσιοΑ40.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το ΛύκειοΑ43.Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών (αιτημάτων/διαγνώσεων)Β20.Η ένταξη σε ανώτερη σχολική βαθμίδα γίνεται, συνήθως, με κριτήρια:Α65.Οι διαγνωστικές εκθέσεις αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;Α67.Η υποστήριξη για την υλοποίηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος στο χώρο του σχολείου γίνεται από:Α68.Οι επισκέψεις για την υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνονται:Α69.Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος;Α86.Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες  προς:Α87.Για το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Υποστήριξης,  δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:Β1.Στην έναρξη του σχ. έτους, επιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ επισκέπτεται τις μονάδες προσχολικής αγωγής με σκοπό την ανίχνευση περιστατικών;Β2.Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;Β5.Το αίτημα για διάγνωση κατατίθεται από:Β7.Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:Β7.Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:Β18.Σε περίπτωση διάστασης απόψεων των μελών της διαγνωστικής ομάδας, τι επιλέγετε να κάνετε;Β26.Επισκέψεις εργαζομένων ΚΕΔΔΥ που πραγματοποιήθηκαν στα σχολείαΒ27.Πόσες από τις επισκέψεις σε σχολικές μονάδες αφορούσαν:Β41. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Α43.Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών (αιτημάτων/διαγνώσεων)

Με ποιο τρόπο και σε ποιους τομείς συνεργάζεστε με ΣΜΕΑΕ και σχολ. Γενικής Εκπαίδευσης; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Α57.Υπάρχουν επιστημονικές υποομάδες που ασχολούνται με συγκεκριμένες κατηγορίες περιστατικών;Α59.Ποιος καθορίζει τη σύνθεση της επιστημονικής υποομάδας ανά μαθητή;

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Α60.Οι διαγνωστικές εκθέσεις διαμορφώνονται:Α62.Η  συγγραφή της διαγνωστικής έκθεσης υλοποιείται

90

συνήθως από:Α66.Οι διεπιστημονικές υποομάδες διαμορφώνουν το πρόγραμμα υποστήριξης:Α69.Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος;Β37.Οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ του προσωπικού διέπονται από:

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Α41.Υπάρχουν Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για κατ’ οίκον διδασκαλίεςΑ44.Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης για τους ενδιαφερόμενους;Α45.Το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές;Α46.Ενημερώνετε τους γονείς/κηδεμόνες και τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ότι τα στοιχεία που κατατίθενται είναι προσωπικά δεδομένα;Α50.Με ποιον τρόπο οι ενδιαφερόμενοι απευθύνονται στο ΚΕΔΔΥ:Α66.Οι διεπιστημονικές υποομάδες διαμορφώνουν το πρόγραμμα υποστήριξης:Α68.Οι επισκέψεις για την υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνονται:Α84.Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές ανά κατηγορία αναπηρίας συναντήσεις με τους γονείς;Α86.Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες  προς:Α87.Για το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Υποστήριξης,  δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:Α90.Υπάρχει συνεργασία του ΚΕΔΔΥ σε θέματα / με:Β5.Το αίτημα για διάγνωση κατατίθεται από: Β39.Οι σχέσεις του προσωπικού του ΚΕΔΔΥ με τους γονείς διακρίνεται από:Β41. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Α18.Λειτουργεί στην περιοχή σας Κέντρο Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρίες (ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ);Α19.Υπάρχουν Ιδρύματα της περιοχής που φιλοξενούν παιδιά και με τα οποία συνεργάζεστε;Α44.Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης για τους ενδιαφερόμενους;Α45.Το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές;Α50.Με ποιον τρόπο οι ενδιαφερόμενοι απευθύνονται στο ΚΕΔΔΥ:Α89. Υπάρχει συνεργασία με  υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας& Κοινωνικής Αλληλεγγύης (π.χ Ιατροπαιδαγωγικές Υπηρεσίες, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ειδικά Νοσοκομεία, Δομές Ειδικής Αγωγής) σε θέματα:

91

Α90.Υπάρχει συνεργασία του ΚΕΔΔΥ σε θέματα / με:Α94.Υπάρχει συνεργασία με δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε θέματαΑ93.Υπάρχει συνεργασία με υπηρεσίες των δήμων σε θέματα:

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

11 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Α68.Οι επισκέψεις για την υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνονται:Α69.Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος;Β5.Το αίτημα για διάγνωση κατατίθεται από:Β18.Σε περίπτωση διάστασης απόψεων των μελών της διαγνωστικής ομάδας, τι επιλέγετε να κάνετε;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Α42.Προσωπικό που υπηρετεί στο ΚΕΔΔΥ:

Α82.Επαρκούν το προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή του ΚΕΔΔΥ για την υποστήριξη του απογευματινού προγράμματος δραστηριοτήτων των παιδιών;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Α53.Στο ΚΕΔΔΥ τίθενται: (ποσοτικοί στόχοι)

Α54.Αν τίθενται ποσοτικοί στόχοι, αναφέρατε τους πέντε κυριότερους:Α55.Αν τίθενται ποιοτικοί στόχοι, αναφέρατε τους πέντε κυριότερους:Α71.Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε:Β28.Γίνεται αξιολόγηση του ΚΕΔΔΥ από κάποιο φορέα;Β29.Γίνεται εσωτερική αξιολόγηση στο ΚΕΔΔΥ σας;Β30.Γίνεται  αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;Β32.Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς:Β31.Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας στο ΚΕΔΔΥ;Β35.Υπάρχει επάρκεια στον ακόλουθο βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα;

Εάν υπάρχει διαδικασία αυτοαξιολόγησης; Με ποιόν τρόπο γίνεται;Πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού Β45.Επιμορφώνεται το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΕΔΔΥ;Β46.Πόσες εβδομάδες διαρκούν τα επιμορφωτικά προγράμματα;

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Συμμετέχετε σε ενδοσχολική επιμόρφωση του προσωπικού;(ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποια; (ερώτηση συνέντευξης)

92

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ.ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Υπάρχει διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιους τομείς και με

ποιόν τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Α37.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για την

Προσχολική ΑγωγήΑ38.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το ΔημοτικόΑ39.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το ΓυμνάσιοΑ40.Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το Λύκειο Α43.Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών (αιτημάτων/διαγνώσεων)Α65.Οι διαγνωστικές εκθέσεις αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;Α69.Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος;Β21.Η ένταξη σε διαφορετική δομή γίνεται, συνήθως, με κριτήρια:

Α85.Διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο)Α86.Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες  προς:Α87.Για το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Υποστήριξης,  δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:Β1.Στην έναρξη του σχ. έτους, επιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ επισκέπτεται τις μονάδες προσχολικής αγωγής με σκοπό την ανίχνευση περιστατικών;Β2.Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;Β5.Το αίτημα για διάγνωση κατατίθεται από:Β7.Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:Β7.Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:Β10.Ζητείται  έκθεση από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης για το μαθητή;Β26.Επισκέψεις εργαζομένων ΚΕΔΔΥ που πραγματοποιήθηκαν στα σχολείαΒ27.Πόσες από τις επισκέψεις σε σχολικές μονάδες αφορούσαν:

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Με ποιόν τρόπο συνεργάζεστε με φορείς της τοπικής κοινωνίας; (ερώτηση συνέντευξης)

93

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Α67.Η υποστήριξη για την υλοποίηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος στο χώρο του σχολείου γίνεται από:Β11.Ζητείται  έκθεση από τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης για το μαθητή;Β48.Πόσοι μαθητές των δομών ειδικής αγωγής (ΣΜΕΑ) εντάχθηκαν σε σχολεία της γενικής εκπαίδευσης;Β49.Πόσοι μαθητές έπαψαν να χρειάζονται την εκπαιδευτική υποστήριξη του τμήματος ένταξης και παρακολουθούν πλέον την κανονική τάξη;

5)Πρόσθετη εκπαίδευση Α85.Διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

 28.Διαθέτετε δομημένο πρόγραμμα  παρέμβασης ανά αναπηρία, ΕΑΕ;29.Προτείνετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με  συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία;30.Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;36.Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές ανά κατηγορία αναπηρίας συναντήσεις με τους γονείς;65.Δίνουν οδηγίες εξέτασης ανά κατηγορία αναπηρίας;

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Πως καλύπτονται τα λειτουργικά έξοδα; (ερώτηση

συνέντευξης)4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ 23.Οι διαγνωστικές εκθέσεις αποστέλλονται και στα σχολεία

των μαθητών;25.Υλοποιούνται επισκέψεις για την υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος ;27.Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:38.Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:40.Στην έναρξη του σχ. έτους, επιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ επισκέπτεται τις μονάδες προσχολικής αγωγής με σκοπό την ανίχνευση περιστατικών;

94

41.Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;44.Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:63.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Με ποιο τρόπο και σε ποιους τομείς συνεργάζεστε με σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ και με σχολεία γενικής εκπ.; (ερώτηση εκπαίδευσης)

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Με ποιο τρόπο αξιοποιείται το υπάρχον προσωπικό; (ερώτηση εκπαίδευσης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

21.Οι διαγνωστικές εκθέσεις διαμορφώνονται:24. Οι διεπιστημονικές υποομάδες διαμορφώνουν το πρόγραμμα υποστήριξης:60.Οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ του προσωπικού διέπονται από:

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

24. Οι διεπιστημονικές υποομάδες διαμορφώνουν το πρόγραμμα υποστήριξης:25.Υλοποιούνται επισκέψεις για την υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος ;27.Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:36.Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές ανά κατηγορία αναπηρίας συναντήσεις με τους γονείς;38.Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:62.Οι σχέσεις του προσωπικού του ΚΕΔΔΥ με τους γονείς διακρίνεται από:63.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

13.Λειτουργεί στην περιοχή σας δομή ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ;14.Συνεργάζεστε με Ιδρύματα στην Περιοχή Ευθύνης του ΚΕΔΔΥ που φιλοξενούν παιδιά;27.Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποιά; (ερώτηση εκπαίδευσης)

11 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

25.Υλοποιούνται επισκέψεις για την υποστήριξη του  Εκπαιδευτικού Προγράμματος ;27.Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) 34.Επαρκούν το προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή του

ΚΕΔΔΥ για την υποστήριξη του απογευματινού προγράμματος δραστηριοτήτων των παιδιών;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης 56.Γίνεται εσωτερική αξιολόγηση στο ΚΕΔΔΥ σας;

57.Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;

95

58.Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας στο ΚΕΔΔΥ;59.Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς:

Υπάρχει διαδικασία αυτοαξιολόγησης, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση εκπαίδευσης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού 66.Επιμορφώνεται το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΕΔΔΥ;67.Πόσες εβδομάδες διαρκούν τα επιμορφωτικά προγράμματα;

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Συμμετέχετε σε ενδοσχολική επιμόρφωση του προσωπικού; (ερώτηση εκπαίδευσης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Υπάρχει συνεργασία με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποιά; (ερώτηση εκπαίδευσης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Υπάρχει συμμετοχή σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση εκπαίδευσης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ.ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Εάν υπάρχει διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιους τομείς και

με ποιόν τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση εκπαίδευσης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ 27.Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των

ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:38.Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:40.Στην έναρξη του σχ. έτους, επιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ επισκέπτεται τις μονάδες προσχολικής αγωγής με σκοπό την ανίχνευση περιστατικών;41.Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;44.Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:45.Ζητείται  έκθεση από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης για το μαθητή;46.Ζητείται  έκθεση από τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης για το μαθητή;63.Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Με ποιόν τρόπο συνεργάζεστε με φορείς της τοπικής κοινωνίας; (ερώτηση εκπαίδευσης)

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Με ποιόν τρόπο συνεργάζεστε με σχολεία ΓΕ; (ερώτηση εκπαίδευσης)

5) Πρόσθετη εκπαίδευση 37.Διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο)

96

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντής Λυκείου με Τμήμα Ένταξης -Διευθυντής Γυμνασίου με Τμήμα Ένταξης Διευθυντές - Διευθυντή ΕΠΑΛ με Τμήμα Ένταξης Δημοτικού Σχολείου με

Τμήμα Ένταξης -Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου με Τμήμα Ένταξης

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως

αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:

(Πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ)5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Με εκπαιδευτικούς όμορων σχολείων )

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Η συνεργασία με τους καθηγητές της τάξης που φοιτά ο μαθητής γίνεται:

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Η συνεργασία με τους γονείς των μαθητών γίνεται

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Μέσω διαδικτύου)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Πρωτοβουλία του σχολικού Συμβούλου)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των

μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως

χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)2) Επιμόρφωση του προσωπικού Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;

Διοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια;

97

(ερώτηση συνέντευξης)4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με: (Μέσω διαδικτύου)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς

και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:

(Πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ)3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία;

(ερώτηση συνέντευξης)4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Με εκπαιδευτικούς όμορων σχολείων )

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου Μαθητών με Διάχυτες Αναπτυξιακές

Διαταραχές- Φάσμα Αυτισμού -Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου Μαθητών με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές

Φάσμα Αυτισμού

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Εάν τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)

98

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Υπάρχει συνεργασία με σχολεία ΓΕ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Υπάρχει συνεργασία με άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Η κοινωνική υπηρεσία του σχολείου σας προσφέρει στήριξη στην οικογένεια κάθε μαθητή που τη χρειάζεται;Ενημερώνετε τους γονείς για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδικές ανάγκες;

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των

μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως

χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)2) Επιμόρφωση του προσωπικού Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ και με ποιο τρόπο;

(ερώτηση συνέντευξης)3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ

Διοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού και με ποιά; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες Στηρίζετε εξειδικευμένα προγράμματα κοινωνικοποίησης των μαθητών εκτός σχολικού ωραρίου;

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Στηρίζετε εξειδικευμένα προγράμματα κοινωνικοποίησης των μαθητών εκτός σχολικού ωραρίου;

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

99

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς

και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;

(ερώτηση συνέντευξης)3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία;

(ερώτηση συνέντευξης)4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντής Γυμνασίου μαθητών με κινητικές αναπηρίες Διευθυντής -

Δημοτικού Σχολείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες - Διευθυντής Λυκείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες - Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Υπάρχει στο σχολείο σας επάρκεια κατάλληλου εκπ/κού

υλικού Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Υπάρχει συνεργασία με σχολεία ΓΕ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Υπάρχει συνεργασία με άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Ενημερώνετε τους γονείς για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδικές ανάγκες

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Έχετε συνεργαστεί με το Δήμο για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ατόμων με αμαξίδιο στην ευρύτερη περιοχή του σχολικού κτιρίου;

Συνεργασία με αναπηρικούς φορείς για θέματα προσβασιμότητας

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού ; (ερώτηση συνέντευξης)

110 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ

100

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των

μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1)Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως

χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)2) Επιμόρφωση του προσωπικού Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Ενημέρωση/ εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα

προσβασιμότητας

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕΔιοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού ; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Υπάρχει διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και με

ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;

(ερώτηση συνέντευξης)3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Έχετε συνεργαστεί με το Δήμο για τη διευκόλυνση της

πρόσβασης των ατόμων με αμαξίδιο στην ευρύτερη περιοχή του σχολικού κτιρίου;

Συνεργασία με αναπηρικούς φορείς για θέματα προσβασιμότητας

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Ειδικού Νηπιαγωγείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα- Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα -Διευθυντή Γυμνασίου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα -Διευθυντή Λυκείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα

ΤΟΜΕΑΣ Ι

101

ΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Ερώτηση συνέντευξης:Εάν εφαρμόζεται αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο;(ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Εάν τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα;(ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Υπάρχει στο σχολείο σας επάρκεια κατάλληλου εκπ/κού υλικού

Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται;(ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;(ερώτηση συνέντευξης)

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό;(ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Υπάρχει συνεργασία με άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και με ποιο τρόπο;(ερώτηση συνέντευξης)

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Ενημερώνετε τους γονείς για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδικές ανάγκες

Ένα υπάρχει συνεργασία με τους γονείς;(ερώτηση συνέντευξης)

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Συμμετέχει το σχολείο σας σε εκδηλώσεις/δραστηριότητες της κοινότητας κωφών

Λειτουργεί δομή ΕΕΕΕΚ Κωφών στην περιοχή σας;Μετά το πέρας της Α/βάθμιας εκπαίδευσης υπάρχει ζήτηση από τους μαθητές σας για φοίτηση σε ΕΕΕΕΚ Κωφών;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού ;(ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ;(ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των

μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη;(ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως

χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα;(ερώτηση συνέντευξης)

102

2) Επιμόρφωση του προσωπικού Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;(ερώτηση συνέντευξης)3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; Διοργανώνονται

ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού;(ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα ;(ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες Στηρίζετε εξειδικευμένα προγράμματα κοινωνικοποίησης των μαθητών εκτός σχολικού ωραρίου;Συμμετέχει το σχολείο σας σε εκδηλώσεις/δραστηριότητες της κοινότητας κωφών

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Στηρίζετε εξειδικευμένα προγράμματα κοινωνικοποίησης των μαθητών εκτός σχολικού ωραρίου;Συμμετέχει το σχολείο σας σε εκδηλώσεις/δραστηριότητες της κοινότητας κωφών

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς

και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται;(ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;

(ερώτηση συνέντευξης)3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία;

(ερώτηση συνέντευξης)4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται;(ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου με Τμήμα Ένταξης - Προϊσταμένη

Νηπιαγωγείου με Παράλληλη Στήριξη

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Εάν τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως

103

αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Με εκπαιδευτικούς όμορων σχολείων )

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Υπάρχει δυνατότητα στήριξης του μαθητή σε προγράμματα από όμορο ειδικό σχολείο;

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Η συνεργασία με τον δάσκαλο της τάξης που φοιτά ο μαθητής γίνεται:

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Υποστηρίζετε τη δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς της Γενικής τάξης με εκπαιδευτικούς της παράλληλης στήριξης;

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Η συνεργασία με τους γονείς των μαθητών γίνεται

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Μέσω διαδικτύου)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Πρωτοβουλία του σχολικού Συμβούλου)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ

104

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Είχατε διαθέσιμο εκπαιδευτικό για Παράλληλη Στήριξη με

την έναρξη του σχολικού έτους;

Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των μαθητών; Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως

χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)2) Επιμόρφωση του προσωπικού Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;

Διοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:(Μέσω διαδικτύου)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Ερώτηση συνέντευξης:Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1) Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Εάν υπάρχει διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και

με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:

(Πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με:

105

εκπαίδευσης (Με εκπαιδευτικούς όμορων σχολείων )

Υπάρχει δυνατότητα στήριξης του μαθητή σε προγράμματα από όμορο ειδικό σχολείο

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Ειδικού Νηπιαγωγείου μαθητών με Τύφλωση/

Αμβλυωπία - Διευθυντή Ειδικού Δημοτικού Σχολείου μαθητών με Τύφλωση/ Αμβλυωπία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Εάν εφαρμόζεται αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος Εάν τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων Υπάρχει στο σχολείο σας επάρκεια κατάλληλου εκπ/κού υλικού

Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ Ένα υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Στηρίζετε τις ανάγκες σε έντυπο διδακτικό υλικό των αμβλυώπων μαθητών όμορων περιοχών του σχολείου σας;

Παρέχετε εξειδικευμένα προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής για τους μαθητές σας;Εάν ΝΑΙ, συνεργάζεστε για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων με άλλους φορείς

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ. Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού

Ένα υπάρχει συνεργασία με άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Η κοινωνική υπηρεσία του σχολείου σας προσφέρει στήριξη στην οικογένεια κάθε μαθητή που τη χρειάζεται;

Ενημερώνετε τους γονείς για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδικές ανάγκες;

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Παρέχετε εξειδικευμένα προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής για τους μαθητές σας;Εάν ΝΑΙ, συνεργάζεστε για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων με άλλους φορείς

106

Έχετε συνεργαστεί με το Δήμο για την τοποθέτηση ηχητικών σημάνσεων, οδηγών όδευσης τυφλών για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των τυφλών μαθητών;

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια) Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των

μαθητών; Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1)Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως

χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)3) Ενδοσχολική επιμόρφωση Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ;

Διοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

7) δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ. Συμμετέχετε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1)Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών Εάν υπάρχει διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και

με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;

(ερώτηση συνέντευξης)3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας Παρέχετε εξειδικευμένα προγράμματα κυκλοφοριακής

αγωγής για τους μαθητές σας;Εάν ΝΑΙ, συνεργάζεστε για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων με άλλους φορείς;

Έχετε συνεργαστεί με το Δήμο για την τοποθέτηση ηχητικών σημάνσεων, οδηγών όδευσης τυφλών για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των τυφλών μαθητών;

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Στηρίζετε τις ανάγκες σε έντυπο διδακτικό υλικό των αμβλυώπων μαθητών όμορων περιοχών του σχολείου σας;

107

Παρέχετε εξειδικευμένα προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής για τους μαθητές σας;Εάν ΝΑΙ, συνεργάζεστε για την υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων με άλλους φορείς;

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 1 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΑΥΤΟΝΟΜΕΣ ΔΟΜΕΣ (Διευθυντής EEEEK- Διευθυντής Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου- Διευθυντής Γυμνασίου με παράλληλη στήριξη- Διευθυντής Λυκείου με παράλληλη στήριξη- Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου με παράλληλη στήριξη)

Διευθυντής EEEEK

Διευθυντής Ειδικού Επαγγελματικού

Γυμνασίου

Διευθυντής Γυμνασίου με παράλληλη στήριξη

Διευθυντής Λυκείου με παράλληλη στήριξη

Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου με παράλληλη στήριξη

108

ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΧΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Εφαρμογή αναλυτικού προγράμματος ανάλογα με την αναπηρία

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο;(ερώτηση συνέντευξης)

Προβλέπεται Α.Π.Σ για τη σχολική δομή που διοικείτε;

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο;(ερώτηση συνέντευξης)

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο;(ερώτηση συνέντευξης)

Εφαρμόζετε αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και ποιο;(ερώτηση συνέντευξης)

2) Τήρηση ωρολογίου προγράμματος

Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα;(ερώτηση συνέντευξης)

Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα;(ερώτηση συνέντευξης)

Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα;(ερώτηση συνέντευξης)

Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα;(ερώτηση συνέντευξης)

Τηρείται το ωρολόγιο πρόγραμμα;(ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιοποίηση οικον. πόρων

Τα εργαστήρια είναι εξοπλισμένα κατάλληλα;Εάν ΝΑΙ, από πού έχετε προμηθευτεί τον εξοπλισμό

Από πού έχετε προμηθεύεστε την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου;

Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)

Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)

Προέλευση οικονομικών πόρων, εάν επαρκούν και πως αξιοποιούνται; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με ΚΕΔΔΥ

Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;(ερώτηση συνέντευξης)

Υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο;(ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

5) Συνεργασία σχολ.μον. ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπ.

Ερώτηση συνέντευξης:Υπάρχει συνεργασία με σχολεία ΓΕ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

Ερώτηση συνέντευξης:Υπάρχει συνεργασία με σχολεία ΓΕ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

6) Αξιοποίηση υπάρχοντος διδακτ.προσωπ.

Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

Πως αξιοποιείται το υπάρχον διδακτικό προσωπικό; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Συνεργασία ανάμεσα στα

Ένα υπάρχει συνεργασία με

Ένα υπάρχει συνεργασία με

Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς

Ενημερώσατε τους

Ενημερώσατε τους

109

μέλη του διδακτικού προσωπικού

άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Υποστηρίζετε τη δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς της Γενικής τάξης με εκπαιδευτικούς της παράλληλης στήριξης;

Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Υποστηρίζετε τη δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς της Γενικής τάξης με εκπαιδευτικούς της παράλληλης στήριξης;

Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Υποστηρίζετε τη δημιουργία κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς της Γενικής τάξης με εκπαιδευτικούς της παράλληλης στήριξης;

8) Συνεργασία ανάμεσα στο διδακτ. προσωπ. και γονείς

Η κοινωνική υπηρεσία του σχολείου σας προσφέρει στήριξη στην οικογένεια κάθε μαθητή που τη χρειάζεται;

Ενημερώνετε τους γονείς για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδικές ανάγκες;

Η κοινωνική υπηρεσία του σχολείου σας προσφέρει στήριξη στην οικογένεια κάθε μαθητή που τη χρειάζεται;

Ενημερώνετε τους γονείς για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδικές ανάγκες;

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

9) Συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη του σχολείου με την τοπική κοινωνία

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Προβλέπεται οργανωμένη επαγγελματική εμπειρία σε εργασιακούς χώρους;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

10) συνεργασία του σχολείου με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού;

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού;

110

(ερώτηση συνέντευξης)

συνέντευξης) συνέντευξης) συνέντευξης) (ερώτηση συνέντευξης)

11) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΕΑ(ΝΕΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

Συνεργάζεστε με τον Σύμβουλο ΕΑ; (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Ενημερώνετε τους γονείς για τη δυνατότητα Παράλληλης Στήριξης:

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ1) Μέλη του προσωπικού (επάρκεια)

Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

Ερώτηση συνέντευξης:Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

Είχατε διαθέσιμο εκπαιδευτικό για Παράλληλη Στήριξη με την έναρξη του σχολικού έτους;

Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

Είχατε διαθέσιμο εκπαιδευτικό για Παράλληλη Στήριξη με την έναρξη του σχολικού έτους;

Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

Είχατε διαθέσιμο εκπαιδευτικό για Παράλληλη Στήριξη με την έναρξη του σχολικού έτους;

Επαρκεί το υπάρχον προσωπικό για τις ανάγκες των μαθητών;Σε ποιες ειδικότητες υπάρχει ανάγκη; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣ

111

Η1) Διαδικασίες αυτοαξιολόγησης

Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Υπάρχει αυτοξιολόγηση, με ποιόν τρόπο γίνεται και πως χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Επιμόρφωση του προσωπικού

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕ; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Ενδοσχολική επιμόρφωση

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕΔιοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕΔιοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕΔιοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕΔιοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

Επιμορφώνεστε σε θέματα ΕΑΕΔιοργανώνονται ενδοσχολικά επιμορφωτικά σεμινάρια; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συμμετοχή του σχολείου σε σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

Συνεργάζεστε με σχολικά δίκτυα της χώρας και του εξωτερικού; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Συμμετοχή του σχολείου σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε εθνικά κι ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα; (ερώτηση συνέντευξης)

6)Αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

7)δραστηριότητες εκτός σχολικού προγρ.

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος

Συμμετέχετε σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος

112

συνέντευξης) και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

και σε ποιές; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ1)Διαθεματικό αναλυτικό προγ.σπουδών

Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε διαθεματικό πρόγραμμα, σε ποιούς τομείς και με ποιο τρόπο εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συνεργασία σχολ. Μον με ΚΕΔΔΥ

Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο(ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο (ερώτηση συνέντευξης)

Με ποιους φορείς συνεργαστήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο (ερώτηση συνέντευξης)

Εάν υπάρχει συνεργασία με ΚΕΔΔΥ και με ποιο τρόπο (ερώτηση συνέντευξης)

3) συνεργασία σχολείου –κοινότητας

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Προβλέπεται οργανωμένη επαγγελματική εμπειρία σε εργασιακούς χώρους;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

Ενημερώσατε τους γονείς του γενικού μαθητικού πληθυσμού για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;Ενημερώσατε τους Εκπαιδευτικούς Γενικής Αγωγής για την ύπαρξη παράλληλης στήριξης στο σχολείο σας;

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

113

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με την τοπική κοινωνία; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Συνεργασία ΣΜΕΑΕ με σχολεία γενικής εκπαίδευσης

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

Υπάρχει δυνατότητα στήριξης του μαθητή σε προγράμματα από όμορο ειδικό σχολείο;

Υπάρχει δυνατότητα στήριξης του μαθητή σε προγράμματα από όμορο ειδικό σχολείο;

Υπάρχει δυνατότητα στήριξης του μαθητή σε προγράμματα από όμορο ειδικό σχολείο;

5) Πρόσθετη εκπαίδευση

Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμμα και πως αυτό εφαρμόζεται; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΜΕΑ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

9. Η περιοχή όπου εδρεύει η σχολική μονάδα εξυπηρετείται από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς;

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

114

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: A. Χρησιμοποιείτε κάποια από τα ακόλουθα εκπαιδευτικά υλικά;

136. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Α. Χρησιμοποιείτε κάποιο/α από τα ακόλουθα εκπαιδευτικά υλικά για μαθητές με οπτική αναπηρία;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Γ. Ποια από τα παρακάτω βοηθήματα χρησιμοποιείτε για την εκπαίδευση των μαθητών με οπτική αναπηρία;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

88. Χρησιμοποιείτε υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία;

135. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία;

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους

115

μαθητές με οπτική αναπηρία;Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

56. Υπάρχει επάρκεια στον ακόλουθο βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα;

147. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και πρόσβαση στις τεχνολογίες/λογισμικά;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

86. Υπάρχουν μη προσβάσιμες είσοδοι και μη προσβάσιμοι χώροι (αίθουσες, γραφεία, κοινόχρηστοι χώροι);

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

135. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Η θέση διακοπτών, κομβίων, κρεμαστρών, παραθύρων κ.λ.π. είναι σε σημεία που να επιτρέπουν στους μαθητές με κινητικά προβλήματα να αυτοεξυπηρετούνται

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

86. Υπάρχουν μη προσβάσιμες είσοδοι και μη προσβάσιμοι χώροι (αίθουσες, γραφεία, κοινόχρηστοι χώροι);

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7.

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

116

ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

86. Υπάρχουν μη προσβάσιμες είσοδοι και μη προσβάσιμοι χώροι (αίθουσες, γραφεία, κοινόχρηστοι χώροι);

142. ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΜΟΥ): Στο σχολείο σας δημιουργείτε στις τάξεις χώρους αυτόνομης εργασίας για μαθητές με ΔΑΔ;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

86. Υπάρχουν μη προσβάσιμες είσοδοι και μη προσβάσιμοι χώροι (αίθουσες, γραφεία, κοινόχρηστοι χώροι);

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

12. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: B. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ ;

135. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Β. Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία;

5. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

85. Πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με την προσβασιμότητα του χώρου;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

135. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

136. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

117

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ

ΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Z. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Παρέχεται ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών με προβλήματα όρασης στο σχολείο;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: ΣΤ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

118

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

24. Αξιοποιείτε συγκεκριμένα εποπτικά μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική σας παρέμβαση;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Η θέση διακοπτών, κομβίων, κρεμαστρών, παραθύρων κ.λ.π. είναι σε σημεία που να επιτρέπουν στους μαθητές με κινητικά προβλήματα να αυτοεξυπηρετούνται

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Θ. ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΜΟΥ): Στο σχολείο σας δημιουργείτε στις τάξεις χώρους αυτόνομης εργασίας για μαθητές με ΔΑΔ;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκηςΔ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Z.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

119

6. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: ΣΤ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Z.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ

ΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Z. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Παρέχεται ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών με προβλήματα όρασης στο σχολείο;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: ΣΤ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1.

120

Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

25. Αξιοποιείτε συγκεκριμένα εποπτικά μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική σας παρέμβαση;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Η θέση διακοπτών, κομβίων, κρεμαστρών, παραθύρων κ.λ.π. είναι σε σημεία που να επιτρέπουν στους μαθητές με κινητικά προβλήματα να αυτοεξυπηρετούνται

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Θ. ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΜΟΥ): Στο σχολείο σας δημιουργείτε στις τάξεις χώρους αυτόνομης εργασίας για μαθητές με ΔΑΔ;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

121

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκηςΔ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Z.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

7. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ε. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: ΣΤ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Z.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ (Ε.Α. ή Γ.Ε.)

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

112. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: : Στα σχολεία ευθύνης σας παρέχεται ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών με προβλήματα όρασης στο σχολείο;

122

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

111. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: : Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

110. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: : Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

110. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: : Στα σχολεία ευθύνης σας η θέση διακοπτών, κομβίων, κρεμαστρών, παραθύρων κ.λ.π. είναι σε σημεία που να επιτρέπουν στους μαθητές με κινητικά προβλήματα να αυτοεξυπηρετούνται

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8.

123

Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

117. ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (ΦΑΣΜΑ ΑΥΤΙΣΜΟΥ): Στο σχολείο ευθύνης σας δημιουργούνται στις τάξεις χώροι αυτόνομης εργασίας για μαθητές με ΔΑΔ;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

110. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: : Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

112. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

8. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

110. ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: : Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

111. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ: : Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

124

112. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΕΔΔΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

33.Χρησιμοποιείτε κάποια από τα ακόλουθα εκπαιδευτικά υλικά; (Μέρος Β)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό 34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο

125

περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

27.Αριθμός Η/Υ που είναι σε χρήση (Μέρος Α)32.Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς: Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής (Μέρος Β)

35.Υπάρχει επάρκεια στον ακόλουθο βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα; (Μέρος Β)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

35.Ύπαρξη τουαλέτας  ΑμεΑ (Μέρος Α)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

25. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΙΔΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ/ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ; (Μέρος Α)

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

126

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

31.Το ΚΕΔΔΥ διαθέτει εξοπλισμό Υποστηρικτικών Τεχνολογιών για ΑμεΑ;  (υλικό και λογισμικό) (Μέρος Α)34.Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ; (Μέρος Β)

9. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. Ανελκυστήρας

32. Προσβασιμότητα κτιρίου από ΑμεΑ: Ανελκυστήρας προσώπων (Μέρος Α)32. Προσβασιμότητα κτιρίου από ΑμεΑ: Ανελκυστήρες αμαξιδίων (Μέρος Α)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 6. Αναβατόρια

32. Προσβασιμότητα κτιρίου από ΑμεΑ: Ανελκυστήρας προσώπων (Μέρος Α)32. Προσβασιμότητα κτιρίου από ΑμεΑ: Ανελκυστήρες αμαξιδίων (Μέρος Α)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

32. Προσβασιμότητα κτιρίου από ΑμεΑ: Ράμπες (Μέρος Α)

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΚΕΔΔΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

127

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

59.Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς: Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8.

128

Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκηςΔ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

10. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. Ανελκυστήρας

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 6. Αναβατόρια

129

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου Μαθητών με Διάχυτες Αναπτυξιακές

Διαταραχές- Φάσμα Αυτισμού -Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου Μαθητών με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές

Φάσμα Αυτισμού

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Το σχολείο σας διαθέτει χώρους στάθμευσης για οχήματα ΑμΕΑ;

Υπάρχει ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών στο σχολείο;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

Υποστηρίζονται τα προγράμματα αυτά με προσαρμοσμένο εκπαιδευτικό υλικό;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και

Έχετε δημιουργήσει μονωμένους ηχητικά χώρους για τους μαθητές σας;

130

συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

Έχετε δημιουργήσει μονωμένους ηχητικά χώρους για τους μαθητές σας;

Διαθέτει το σχολείο αίθουσα χαλάρωσης με ηχομόνωση; Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες

σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για

131

διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

11. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντής Λυκείου με Τμήμα Ένταξης -Διευθυντής Γυμνασίου με Τμήμα Ένταξης Διευθυντές - Διευθυντή ΕΠΑΛ με Τμήμα Ένταξης Δημοτικού Σχολείου με

Τμήμα Ένταξης -Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου με Τμήμα Ένταξης

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

132

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

Πόσους υπολογιστές έχει το τμήμα ένταξης;

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Η αίθουσα του ΤΕ είναι πληροί τις τεχνικές

133

Προτεινόμενη έκταση αιθουσών προδιαγραφές για παιδιά με αναπηρικό αμαξίδιο

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

12. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντής Γυμνασίου μαθητών με κινητικές αναπηρίες Διευθυντής -

Δημοτικού Σχολείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες - Διευθυντής Λυκείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες - Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Το σχολείο σας διαθέτει χώρους στάθμευσης των απαιτούμενων διαστάσεων για οχήματα μαθητών με κινητική αναπηρία;

Υπάρχει ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών στο σχολείο;

134

Προσβασιμότητα χώρου: Πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών με αναπηρία στο σχολείο

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη οργανωμένου χώρου στάθμευσης κοντά στο κτίριο και ειδικών θέσεων στάθμευσης οχημάτων ΑμεΑ

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη προσβάσιμης διαδρομής από τις θέσεις στάθμευσης οχημάτων ΑμεΑ σε προσβάσιμη είσοδο για άτομα με αναπηρία

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

Υπάρχει στο σχολείο σας επάρκεια κατάλληλου εκπ/κού υλικού

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη μόνιμων ή/και κινητών εμποδίων κατά την κυκλοφορία/μετακίνηση των μαθητών με αναπηρία στον εξωτερικό χώρο του σχολείου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Προσβασιμότητα χώρου: Κατάλληλος σχεδιασμός των δαπέδων, για αποφυγή σημείων εκτροπής του αναπηρικού αμαξιδίου, αλλά και άλλων βοηθημάτων (πατερίτσες, περπατίστρες κλπ), ή της πρόσκρουσής τους σε εμπόδια

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη απαραίτητου χώρου, μεταξύ των επίπλων, ώστε ένα τυφλό άτομο να μπορεί να περπατά δίπλα στον συνοδό του και οι χρήστες αμαξιδίων να έχουν αρκετό χώρο για ελιγμούς

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

135

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

Προσβασιμότητα χώρου: Προσβασιμότητα κύριας εισόδου του κτηρίου

Προσβασιμότητα χώρου: Αριθμός μη προσβάσιμων εισόδων

Προσβασιμότητα χώρου: Κατάλληλες προδιαγραφές εσωτερικών θυρών σε κάθε όροφο

Προσβασιμότητα χώρου: Κατάλληλες προδιαγραφές εσωτερικών θυρών σε κάθε όροφο

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη προσβάσιμου χώρου υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Προσβασιμότητα χώρου: Κατάλληλες προδιαγραφές στις ράμπες

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. Ανελκυστήρας

Προσβασιμότητα χώρου: Ανελκυστήρας κατάλληλων προδιαγραφών (π.χ. ηχητική εκφώνηση, Braille σήμανση, κ.α.)

Γ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

Προσβασιμότητα χώρου: Πρόβλεψη για εξασφάλιση θέσεων για χρήστες αμαξιδίων στις αίθουσες διδασκαλίας

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Προσβασιμότητα χώρου: Πρόβλεψη για εξασφάλιση θέσεων για χρήστες αμαξιδίων στις αίθουσες διδασκαλίας

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη απαραίτητου χώρου, μεταξύ των επίπλων, ώστε ένα τυφλό άτομο να μπορεί να περπατά δίπλα στον συνοδό του και οι χρήστες αμαξιδίων να έχουν αρκετό χώρο για ελιγμούς

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη διαδικασίας υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

136

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

13. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 2. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Έχετε συνεργαστεί με το Δήμο για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ατόμων με αμαξίδιο στην ευρύτερη περιοχή του σχολικού κτιρίου;

Προσβασιμότητα χώρου: Ύπαρξη κατάλληλων διαδρόμων κίνησης για την κυκλοφορία/μετακίνηση των μαθητών με αναπηρία στον εξωτερικό χώρο του σχολείου

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Ειδικού Νηπιαγωγείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα-

Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα -Διευθυντή Γυμνασίου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα -Διευθυντή Λυκείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Το σχολείο σας διαθέτει χώρους στάθμευσης των απαιτούμενων διαστάσεων για οχήματα μαθητών με αναπηρία;

Υπάρχει ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών στο σχολείο;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

Υπάρχει στο σχολείο σας επάρκεια κατάλληλου εκπ/κού υλικού

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια

137

στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες

σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

138

Ειδικοί χώροι

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

14. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

Υπάρχει στο σχολείο σας οπτική σήμανση για ηχητικά μηνύματα; (π.χ. χτύπημα κουδουνιού κλπ)

ΠΕΔΙΟ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Ειδικού Νηπιαγωγείου μαθητών με Τύφλωση/

Αμβλυωπία - Διευθυντή Ειδικού Δημοτικού Σχολείου μαθητών με Τύφλωση/ Αμβλυωπία

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΑ. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 1) Μεταφορά μαθητών και χώρος στάθμευσης οχημάτων

Το σχολείο σας διαθέτει χώρους στάθμευσης των απαιτούμενων διαστάσεων για οχήματα μαθητών ΑμΕΑ;

Υπάρχει ολοκληρωμένο πρόγραμμα μεταφοράς των μαθητών στο σχολείο;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά Υπάρχει στο σχολείο σας επάρκεια κατάλληλου εκπ/κού

139

μέσα: Ε. Επάρκεια σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό

υλικού;

Εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές με οπτική αναπηρία

Ποια από τα παρακάτω βοηθήματα χρησιμοποιείτε για την εκπαίδευση των μαθητών με οπτική αναπηρία

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Β. Επάρκεια σε μέση υποστηρικτική τεχνολογία

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 10. Σταθερά και κινητά εμπόδια στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 1. Δάπεδα εσωτερικού χώρου

Ποιες προσαρμογές έχουν γίνει στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 2. Φωτισμός, ακουστική και συνθήκες περιβάλλοντος

Ποιες προσαρμογές έχουν γίνει στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

Ε. Προσαρμογές στο σχολικό περιβάλλον για ΑμΕΑ: 3. Έπιπλα και διάταξη/διαμόρφωση χώρου

Ποιες προσαρμογές έχουν γίνει στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Α. Επάρκεια σε βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα:

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 3. Κεντρική είσοδος και θύρες κτιρίου

Ποιες προσαρμογές έχουν γίνει στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

140

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 8. Χώρος Υγιεινής

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 5. Κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες)

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 7. ΑνελκυστήραςΓ. Χωροταξική κατανομή- Ειδικοί χώροι

Πραγματοποιούνται προγράμματα ενσωμάτωσης με όμορες σχολικές δομές της Γενικής Εκπαίδευσης;

Β. Κτιριακή επάρκεια: 1. Προτεινόμενη έκταση αιθουσών

Α. Προσβασιμότητα κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου: 9. Σήμανση

Ποιες προσαρμογές έχουν γίνει στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

Β. Κτιριακή επάρκεια: 4. Διαδικασία υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία για διαφυγή τους από το κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Γ. Επάρκεια σε χαμηλή υποστηρικτική τεχνολογία

Ποιες προσαρμογές έχουν γίνει στο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές με οπτική αναπηρία

15. Περιβάλλον χώρος της μονάδας (σχολείου/ΚΕΔΔΥ)

Έχετε συνεργαστεί με το Δήμο για την τοποθέτηση ηχητικών σημάνσεων, οδηγών όδευσης τυφλών για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των τυφλών μαθητών;

Δ. Εξοπλισμός – και εποπτικά μέσα: Δ. Επάρκεια σε προσαρμοσμένες συσκευές και αντικείμενα για την εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης

141

ΠΕΔΙΟ Γ: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΜΕΑ

ΤΟΜΕΑΣ Ι. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

142

Ο προσδιορισμός διδακτικών και μαθησιακών στόχων είναι απαραίτητος στη διδασκαλία όλων των μαθημάτων διότι βοηθά στο σχεδιασμό της διδακτικής ύλης, ενώ διευκολύνει την αξιολόγηση της μάθησης επιτρέποντας την ακριβή σύγκριση στόχων και αποτελέσματος. Συμβάλλει έτσι σημαντικά στην οργάνωση των δραστηριοτήτων των μαθητών με σκοπό την επίτευξη των διδακτικών επιδιώξεων. «Αν ξέρεις πού πας, έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα να φθάσεις στον προορισμό σου» (Πολυχρονοπούλου 2010, σ. 164).

Οι διδακτικοί στόχοι αναλύονται σε απλά βήματα, τα οποία το παιδί επιδιώκει να κατακτήσει σταδιακά. Αυτή είναι μια πολύ χρήσιμη διδακτική τεχνική διότι όπως αναφέρει η Πολυχρονοπούλου «και η πιο απλή μορφή συμπεριφοράς μπορεί να αποδειχθεί σύνθετη και πολύπλοκη για ορισμένα παιδιά με ειδικές ανάγκες, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται ή να αδυνατούν να τη μάθουν» (1997, σ. 202). Η τεχνική αυτή, γνωστή ως ανάλυση έργου έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε όλες τις περιπτώσεις παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, νοητική υστέρηση, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές κ.ά. (Γενά 2008. Ζαχαρόγεωργα, 2009. Παντελιάδου & Αντωνίου 2008. Σαλβαράς & Σαλβαρά 2007. Σπαντιδάκης, 2004).

Οι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι επιτυγχάνονται με στρατηγικές και πρακτικές διδασκαλίας που λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανάγκες του μαθητή, καθώς και το μαθησιακό του στυλ (learning style), ενώ διαφοροποιούνται για να ανταποκρίνεται η διδασκαλία στη διαφορετικότητα του μαθητικού πληθυσμού. Ειδικότερα, στο χώρο της ειδικής και ενταξιακής εκπαίδευσης όλες οι πρακτικές και στρατηγικές διδασκαλίας, χρησιμοποιούνται -ως αγωγοί μέσα από τους οποίους οι εκπαιδευτικοί διοχετεύουν περιεχόμενο, διαδικασίες ή μαθησιακά αποτελέσματα- «με τρόπο που αγνοεί τις μαθησιακές διαφορές των μαθητών ή αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου συστήματος που ανταποκρίνεται σε αυτές τις διαφορές” (Tomlinson, 2004, σ. 103).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1&2) Οργάνωση του 78. Προετοιμάζετε έγκαιρα τη διδασκαλία σας;

143

περιεχομένου της γνώσης, ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα.

91. Οργανώνετε τις εργασίες των μαθητών σε μικρότερα τμήματα, ώστε να τις διαχειρίζονται πιο εύκολα;

89. Χρησιμοποιείτε εποπτικά μέσα;

72. Ενθαρρύνετε τους μαθητές με Ε.Ε.Α  να συμμετέχουν στο μάθημα;

92. Δίνετε ευκαιρίες στους μαθητές για εξάσκηση και γενίκευση των δεξιοτήτων που διδάχτηκαν;

93. Δίνετε επαρκή χρόνο στους μαθητές να ανταποκριθούν σε ερωτήσεις ή σε διάλογο μέσα στην τάξη;

77. Δίνετε επαρκείς ευκαιρίες στους μαθητές για συχνή επιτυχία;

110. Περιλαμβάνει το πρόγραμμα διδασκαλίας του μαθητή ημερήσιους στόχους; (στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα;)

111. Περιλαμβάνει το πρόγραμμα γραπτές οδηγίες για το μαθητή;

79. Γνωστοποιείτε στους μαθητές τους στόχους του μαθήματος;

82. Αξιολογείτε την προηγούμενη γνώση των μαθητών σχετικά με το νέο μάθημα;

80. Γνωστοποιείτε στους μαθητές την πορεία της διδακτικής ενότητας;

81. Δίνετε στην αρχή της διδακτικής ενότητας μια γενική εικόνα του περιεχομένου;

84. Επεξηγείτε δυσνόητες έννοιες και λεξιλόγιο;

73. Ενθαρρύνετε τους μαθητές με Ε.Ε.Α  να ζητούν βοήθεια, όταν δεν κατανοούν πληροφορίες ή εντολές;

93. Δίνετε επαρκή χρόνο στους μαθητές να ανταποκριθούν σε ερωτήσεις ή σε διάλογο μέσα στην τάξη;

144

Οργάνωση του περιεχομένου της γνώσης, ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα (συνέχεια)

124β. Βοηθάτε τους μαθητές (π.χ. τους μαθητές με ΔΕΠ/Υ) να εστιάσουν την προσοχή τους δίνοντάς τους σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες;

85. Διδάσκετε στρατηγικές μάθησης;

87. Χρησιμοποιείτε τη μίμηση προτύπου  στη διδασκαλία σας;

88. Εφαρμόζετε πολυαισθητηριακές διδακτικές προσεγγίσεις;

122ζ. Χρησιμοποιείτε τη δραματοποίηση ως μέθοδο διδασκαλίας;

38. Υποστηρίζετε τους μαθητές (π.χ. τους χαρισματικούς μαθητές) να εντοπίσουν τα ταλέντα και τις ικανότητες τους;

124γ. Ενισχύετε την οργάνωση επιβραβεύοντας καθημερινά τους οργανωμένους μαθητές;

124δ. Δίνετε την ευκαιρία στους μαθητές (π.χ. με ΔΕΠΥ) να εκτονωθούν όταν το χρειάζονται; (στέλνοντάς τους για παράδειγμα να φέρουν κάποιο χρήσιμο εργαλείο ή υλικό για το μάθημα).

39. Υποστηρίζετε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ώστε να προσανατολιστούν επαγγελματικά;

42. Προσφέρετε πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού ανάλογα με το είδος της αναπηρίας;

112. Περιλαμβάνει το πρόγραμμα συναντήσεις με τους γονείς;

114. Στο σχεδιασμό του προγράμματος συμ-μετέχουν και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης, κ.ά);

116. Ενημερώνεται το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου για την ανάπτυξη και την εφαρμογή του διδακτικού και παρεμβατικού προγράμματος του μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

145

3) Καθορισμός σκοπών και στόχων της μάθησης.

19 & 20. Θέτετε συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους ανά έτος; Προσδιορίστε τους πέντε κυριότερους.

21 & 22. Θέτετε συγκεκριμένους ποιοτικούς στόχους ανά έτος;

Προσδιορίστε τους πέντε κυριότερους.

27. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται στόχοι όπως:

αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων εκμάθηση τεχνικών επικοινωνίας εκμάθηση τεχνικών αυτόνομης διαβίωσης εκμάθηση τεχνικών και στρατηγικών

μελέτης εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης; άλλο

4 & 5) Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.

Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών (συνέχεια).

- Διδάσκονται τα παιδιά με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος;

- Διαφοροποιείται το αναλυτικό πρόγραμμα για την ικανοποίηση των ειδικών εκπαιδευτικών, κοινωνικών και συναισθηματικών αναγκών του μαθητή; Προσδιορίστε σε ποιο τομέα –γνωστικό, κοινωνικό, ψυχολογικό- διαφοροποιείται κυρίως το πρόγραμμα, με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό; (π.χ. χρησιμοποιεί διαφορετικά βιβλία και εποπτικό υλικό, πολυαισθητηριακές μεθόδους, σχήματα συνεργατικής μάθησης κ.ά. Η διαφοροποίηση των θεματικών ενοτήτων είναι συνήθως σοβαρής έκτασης, μέτρια ή ελάχιστη;)

- Προάγεται το θέμα της αυτονομίας ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της αυτόνομης διαβίωσης σύμφωνα με το ΑΠΣ-ΔΕΠΠΠΣ των ΕΕΕΕΚ; Σε ποιες δεξιότητες εστιάζει η στοχοθεσία; (στην αυτοεξυπηρέτηση, στην αυτοδιαχείριση, στον ελεύθερο χρόνο, αλλού; Προσδιορίστε).

- Υλοποιούνται οι διδακτικοί στόχοι και οι δραστηριότητες των ΑΠΣ του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων, σε

146

παιδιά με αναπτυξιακά προβλήματα; (π.χ. νοητική αναπηρία). Σε ποιες δεξιότητες δίνεται έμφαση; Στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση, στην υπευθυνότητα και στον αυτοπροσδιορισμό, στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία; Προσδιορίστε.

- Διδάσκεται ο αυτοπροσδιορισμός μέσα στο πλαίσιο των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος που αφορούν στις κοινωνικές δεξιότητες ή αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι του αναλυτικού προγράμματος στο οποίο και ενσωματώνεται;

- Υπάρχουν θεματικές ενότητες του ΑΠΣ τις οποίες διδάσκετε μέσα από μια διαθεματική προοπτική που επιδιώκει την ενεργητική προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας και του μαθησιακού υλικού από τους μαθητές σε ατομικό ή και ομαδικό επίπεδο, υπό το πρίσμα ενός συνεργατικού διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος; (Προσδιορίστε).

123δ. Εμπλουτίζετε το μάθημα με γνωστικά αντικείμενα εκτός του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών; (ΑΠΣ)123γ. Εμπλουτίζετε το μάθημα με υλικό που να προάγει την κριτική σκέψη; (Προσέγγιση του περιεχομένου του Αναλυτικού Προγράμματος από ποικίλες διαστάσεις με έμφαση το βάθος κι όχι την έκταση της γνώσης).

6) Τρόπος διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς

96. Δημιουργείτε κλίμα αποδοχής των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

94. Διαμορφώνετε μαζί με τους μαθητές σας τους κανόνες της τάξης;

95. Δημιουργείτε ευκαιρίες για την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων από τους μαθητές σας;

97. Εφαρμόζετε μέτρα για την αντιμετώπιση επεισοδίων βίας και συγκρούσεων;

- Εμπλέκεται ο ίδιος ο μαθητής στο πρόγραμμα υποστήριξης της συμπεριφοράς του;

- Εμπλέκονται οι μαθητές της τάξης στην

147

όλη διαδικασία διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς;

7) Λειτουργικός προσδιορισμός των διδακτικών στόχων με όρους μετρήσιμης συμπεριφοράς

25. Διαμορφώνετε εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; (προσδιορισμός διδακτικών στόχων ανά κατηγορία).

- Διατυπώνετε λειτουργικά τους διδακτικούς στόχους έτσι ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι (παιδί, εκπαιδευτικοί, γονείς κ.ά.) να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν τους στόχους με την ίδια σαφήνεια;

8) Συμμετοχική λύση προβλημάτων

94. Διαμορφώνετε μαζί με τους μαθητές τους κανόνες της τάξης;

9) Μαθησιακά συμβόλαια - Συνάπτετε μαθησιακό συμβόλαιο με τους μαθητές σας για το τι θα κάνει ο καθένας με βάση όσα έχετε συμφωνήσει; Αν ναι, τι είδους προβλήματα παρουσιάζουν οι μαθητές «του συμβολαίου;» Σε τι ποσοστό των μαθητών της τάξης σας αντιστοιχεί ο αριθμός των μαθησιακών συμβολαίων που συνάπτετε κάθε σχολικό έτος;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Τα ειδικά εκπαιδευτικά και υποστηρικτικά προγράμματα προσαρμόζονται στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών και υλοποιούνται κυρίως μέσα στις τάξεις του ειδικού ή του γενικού σχολείου. Τέτοιου είδους προγράμματα είναι για

148

παράδειγμα:

Η διδασκαλία της νοηματικής γλώσσας σε κωφούς και βαρήκοους μαθητές (Κουρμπέτης, 2012. Λαμπροπούλου, 2004).

Η διδασκαλία ανάγνωσης με τη μέθοδο μπράιγ (braille) σε μαθητές με σοβαρό πρόβλημα όρασης (Κουτάντος, 2005. Παπαδόπουλος, 2007, 2003α).

Η εκπαίδευση τυφλών παιδιών σε θέματα κινητικότητας, προσανατολισμού και δεξιοτήτων καθημερινής διαβίωσης (Παπαδόπουλος, 2003β).

Το πρόγραμμα TEACCH για παιδιά με αυτισμό (Γενά, 2002. Συριοπούλου, 2013).

Συμβουλευτική - ψυχολογική υποστήριξη. (Σάλμον, 2007. Συριοπούλου, 2005).

Εμπλουτισμός του προγράμματος για παιδιά χαρισματικά και ταλαντούχα (Δαβάζογλου, 2007. Παπαδάτος & Φουστάνα, 2011).

κ.ά.

Κλειδί για την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία ή εδικές ανάγκες που φοιτούν μέσα στις γενικές τάξεις αποτελεί η διαφοροποίηση του αναλυτικού προγράμματος και της σχολικής πρακτικής. Η διαφοροποίηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες δυσκολίες των μαθητών και μέσα από το συνδυασμό του «τι» και «πώς» διδάσκεται, αναπτύσσονται ιδιαίτερες στρατηγικές διδασκαλίας που παρέχουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές για συμμετοχή και πρόοδο. (Phillips, 1999 όπως παρατίθεται στο Mittler 2000. Tomlinson, 2004).

Η διαφοροποίηση επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους. Ο εκπαιδευτικός μπορεί για παράδειγμα να διαφοροποιήσει (Βλάχου, 2011. Tomlinson, 2004).

Τη διαδικασία της διδασκαλίας, το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού προγράμματος, την οργάνωση της τάξης, την αξιολόγηση της προόδου του μαθητή.

Γνωστές διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση είναι για παράδειγμα η ετερογενής ομαδοποίηση, η συνεργατική διδασκαλία, η αξιοποίηση του οπτικού τρόπου μάθησης για τη διδασκαλία παιδιών με αυτισμό, η χρήση σαφούς ανατροφοδότησης του μαθητή (European Agency, 2009, 2007, 2005. Ματσαγγούρας, 2008. Meijer, Soriano & Watkins, 2006. Meijer, 2005. Tomlinson, 2004).

Η Carol Ann Tomlinson, (2004) αναλύοντας τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας εξηγεί πως είναι η ανταπόκριση του εκπαιδευτικού στις ανάγκες του μαθητή που καθοδηγείται από γενικές αρχές διαφοροποίησης όπως: (προσαρμογή Γραφήματος

149

2.1., σ. 30).

______________________________________________________________________

Διαφοροποίηση της διδασκαλίας

Αξιόλογη εργασία Συνεχής αξιολόγηση

και προσαρμογή

Ευέλικτη ομαδοποίηση

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διαφοροποιήσουν

Περιεχόμενο Διαδικασία Τελικό αποτέλεσμα

σύμφωνα με

Ετοιμότητα Ενδιαφέροντα Μαθησιακό προφίλ

του μαθητή μέσω μιας σειράς διδακτικών και διοικητικών στρατηγικών όπως:

150

Διαφορετικά εγχειρίδια.

Ποικίλο συμπληρωματικό υλικό.

Γωνιά λογοτεχνίας.

Ηχογραφημένο υλικό.

Διάφορα μοντέλα.

Μαθησιακά συμβόλαια.

Διδασκαλία σε μικρές ομάδες.

Ομαδική έρευνα.

Εξατομικευμένη μελέτη.

Διαφορετικές στρατηγικές υποβολής ερωτήσεων.

Γωνιές ενδιαφέροντος.

Ομάδες ενδιαφέροντος.

Διαφοροποιημένη κατ’ οίκον εργασία.

Διαφορετικές οδηγίες για καταγραφές στο ημερολό-γιο.

Σύνθετη διδασκαλία.

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1) Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας.

32. Καταρτίζετε και εφαρμόζετε εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε μαθητή με αναπηρία ή εδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

123γ. Θέτετε ατομικούς στόχους για τους χαρισματικούς και ταλαντούχους μαθητές;

123β. Δίνετε στους χαρισματικούς μαθητές την ευκαιρία να επιλέγουν θέματα που τους ενδιαφέρουν και ανταποκρίνονται στις ικανότητές τους;

123στ. Δίνετε στους χαρισματικούς μαθητές την ευκαιρία να δουλεύουν με ταχύτερο ρυθμό από τα άλλα παιδιά;

123ζ. Κάνετε προσαρμογή της ύλης για τους χαρισματικούς μαθητές σας;

136δ. Έχουν οι μαθητές με Δ.Α.Δ ημερήσιο

151

πρόγραμμα με αναλυμένους στόχους σε γραπτή μορφή ή με εικόνες;

136στ. Δημιουργείτε ευκαιρίες για να διδάξετε στους μαθητές με Δ.Α.Δ στόχους που αφορούν στην απόκτηση επικοινωνιακών ή κοινωνικών δεξιοτήτων;

28. Χρησιμοποιείτε ειδικά εκπαιδευτικά προ-γράμματα παρέμβασης που περιλαμβάνουν: (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε)

- Λογοθεραπεία,- εργοθεραπεία,- μουσικοθεραπεία,- σεξουαλική διαπαιδαγώγηση,- ειδική φυσική αγωγή,- εκπαιδευτική υποστήριξη,- φυσικοθεραπεία,- ελληνική νοηματική γλώσσα,- γραφή BRAILLE,- ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη του

παιδιού,- ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη γο-

νέων,- ψυχιατρική παρακολούθηση,- εξοικείωση με υποστηρικτικές Τεχνολογίες,- εκπαίδευση σε θέματα αυτόνομης διαβίωσης;

2) Ανάλυση έργου

___________________________

3) Σταθμοί μάθησης ή μαθησιακά κέντρα

90. Αναλύετε την εκτέλεση ενός μαθησιακού έργου σε βήματα;

91. Οργανώνετε τις εργασίες των μαθητών σε μικρότερα τμήματα, ώστε να τις διαχειρίζονται πιο εύκολα;

_________________________________________

- Υπάρχουν σημεία στην τάξη σας (μαθησιακοί σταθμοί ή μαθησιακά κέντρα) που να επιτρέπουν σε διαφορετικούς μαθητές να εργάζονται σε διαφορετικές εργασίες;

- Χρησιμοποιούνται αυτοί οι σταθμοί μάθησης συχνά ή περιστασιακά έτσι ώστε

152

___________________________

4) Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση

να αποτελούν μέρος της μαθησιακής διαδικασίας.

________________________________________

72. Ενθαρρύνετε τους μαθητές με Ε.Ε.Α  να συμμετέχουν στο μάθημα;

73. Ενθαρρύνετε τους μαθητές με Ε.Ε.Α  να ζητούν βοήθεια, όταν δεν κατανοούν πληροφορίες ή εντολές;

74. Επιβραβεύετε τους μαθητές σε καθημερινή βάση;

75. Επιβραβεύετε την προσπάθεια του μαθητή και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα;

76. Δίνετε άμεση και συγκεκριμένη ανα-τροφοδότηση;

77. Δίνετε επαρκείς ευκαιρίες στους μαθητές για συχνή επιτυχία;

85. Διδάσκετε στρατηγικές μάθησης;

86. Χρησιμοποιείτε γνωστικούς-εννοιολογικούς χάρτες;

88. Εφαρμόζετε πολυαισθητηριακές διδακτικές προσεγγίσεις;

123α. Αξιολογείτε τους χαρισματικούς μαθητές με διαφορετικά κριτήρια και μέσα από τα άλλα παιδιά; (ειδικά τεστ, προσαρμοσμένες λίστες δεξιοτήτων κλπ)

124. Ελαχιστοποιείτε τα διασπαστικά ερεθίσματα μέσα στην τάξη;

125. Σε ποιο θρανίο κάθονται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ;

135α. Επιβραδύνετε τους ρυθμούς μάθησης, διατηρώντας τους ίδιους βασικούς στόχους για τους μαθητές με Ν.Υ.;

135β. Μειώνετε την ύλη και τις εργασίες για το

153

Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση (συνέχεια).

σπίτι σε μαθητές με Ν.Υ;

135δ. Κάνετε μεταγραφή κειμένων του σχολικού εγχειριδίου σε απλούστερο λεξιλόγιο για τους μαθητές με Ν.Υ.;

135ε. Εντάσσετε πρόσθετη εικονογράφηση εικόνων και διαγραμμάτων για τους μαθητές με Ν.Υ.;

136β. Κάνετε χρήση οπτικών οδηγιών κατά τη διδασκαλία;

136γ. Δημιουργείτε στις τάξεις χώρους αυτόνομης εργασίας για μαθητές με ΔΑΔ;

123στ. Κάνετε προσαρμογή της ύλης για τους χαρισματικούς μαθητές σας;

136ζ. Ο χώρος της τάξης σας είναι δομημένος; (οργάνωση τάξης και οπτική οργάνωση δραστηριοτήτων π.χ. για την εκπαίδευση παιδιών με Δ.Α.Δ).

- Τι διαφοροποιείτε συχνότερα στη διδασκαλία σας; (1 = σπάνια, 5 = πολύ συχνά)

- Το περιεχόμενο; 1 2 3 4 5- Τη διαδικασία; 1 2 3 4 5- Το τελικό αποτέλεσμα; 1 2 3 4 5

154

ΠΕΔΙΟ Δ΄ : ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Σε μια ειδική ή γενική τάξη, η αποτελεσματικότητα της μάθησης μπορεί να ελεγχθεί με διάφορους τρόπους αφού το έργο των μαθητών μπορεί να παρουσιαστεί και να αξιολογηθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τους διδακτικούς στόχους που έχουν διατυπωθεί. Το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης (ΕΠΕ) όπου περιγράφονται οι μακροπρόθεσμοι και οι βραχυπρόθεσμοι διδακτικοί στόχοι του μαθητή, αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο αξιολόγησης της

155

αποτελεσματικότητας της μάθησής του (Πολυχρονοούλου 1993, 2012).

- Πόσοι και ποιοι στόχοι επιτεύχθηκαν;- Σε τι χρονικό διάστημα;- Πόσοι, ποιοι και γιατί χρειάστηκε να αναθεωρηθούν;- Ποιοι ειδικοί συνεργάστηκαν για να επιτευχθούν οι διδακτικοί στόχοι του

μαθητή;- Συνεργάστηκε η οικογένεια με την ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης του

ΕΕΠ;- Ελήφθησαν υπόψη οι στάσεις και οι απόψεις του ίδιου του μαθητή για τον

καταρτισμό του ΕΠΕ;

Οι απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως οι παραπάνω μπορούν να μας δώσουν σημαντικές πληροφορίες (ποσοτικές και ποιοτικές) όχι μόνο για το βαθμό της αποτελεσματικότητας της μάθησης, αλλά και για τις πιθανές αιτίες της επιτυχίας ή αποτυχίας του μαθητή να μάθει αυτά που διδάχτηκε.

Ένας άλλος τρόπος ελέγχου της αποτελεσματικότητας της μάθησης είναι η αξιολόγηση των μεταγνωστικών δεξιοτήτων του μαθητή αφού η απόκτηση μεταγνώσης μπορεί να αποδείξει ότι ο μαθητής έχει μάθει πώς να μαθαίνει (Κωσταρίδου – Ευκλείδη, 2005).

ΤΟΜΕΑΣ Ι: ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

156

Οι βασικές πληροφορίες που περιλαμβάνει το εξατομικευμένο πρόγραμμα

εκπαίδευσης (ΕΠΕ) το οποίο έχει θεσμοθετηθεί στις περισσότερες Ευρωπαϊκές και

προηγμένες χώρες, αφορούν συνήθως στα εξής:

Την παρούσα κατάσταση του μαθητή (ειδικές δυσκολίες και ικανότητες).

Τους διδακτικούς στόχους (μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους).

Το είδος της ειδικής εκπαίδευσης και υποστήριξης που θα παρασχεθεί στο

μαθητή (π.χ. λογοθεραπεία, παράλληλη στήριξη κλπ).

Τη χρονική διάρκεια της υποστήριξης (π.χ. για έξι μήνες, ένα χρόνο, κλπ).

Τα κριτήρια και τις μεθόδους αξιολόγησης με βάση τα οποία θα εκτιμηθεί η

πρόοδος του μαθητή.

Τα πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στην αξιολόγηση της κατάστασης του παιδιού, στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση του ΕΠΕ.

ΔΕΙΚΤΕΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1) Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης

25. Υλοποιείτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με  συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατη-γορία; (νοητική υστέρηση, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, αισθητηριακά προβλήματα, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς κλπ).

32. Εφαρμόζετε γραπτό εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε μαθητή με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες (ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε)

- που παρακολουθεί το πρόγραμμα της γενικής τάξης;

- που παρακολουθεί το πρόγραμμα του Τμήματος Ένταξης;

- που δέχεται βοήθεια από τον/την εκπαιδευτικό

157

Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (συνέχεια)

της Παράλληλης Στήριξης;- που δέχεται κατ’ οίκον εκπαίδευση;

108. Όταν αποφασιστεί ότι ένας μαθητής χρειάζεται πρόγραμμα παρέμβασης υπάρχει κάποια διαδικασία για να ενημερωθούν οι γονείς;

26. Αξιοποιείτε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση; (Ν.Υ., ΔΑΔ, ΔΕΠ-Υ, ΕΜΔ, κλπ).

30. Πραγματοποιείτε προγραμματισμένες ομα-δικές  συναντήσεις με τους γονείς;

113. Προσφέρετε συναντήσεις με τους γονείς και εκτός των προγραμματισμένων ημερών συνάντησης;

31. Διαμορφώνετε υποστηρικτικό πρόγραμ-μα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής της σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο).

33. Έχετε συνεργαστεί (συνεργάζεσθε) με  υπη-ρεσίες που ανήκουν στο Υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας (π.χ Ιατροπαιδαγωγικές Υπηρεσίες, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ειδικά Νοσοκομεία, Δομές Ειδικής Αγωγής) σε θέματα ειδικής αγωγής και εκπ/σης, ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, πρόληψης ουσιών, διάγνωσης- έρευνας, υλοποίησης καινοτόμων δράσεων, επιμόρφωσης κ.ά.

34. Συνεργάζεσθε ως εκπαιδευτικός με ΚΕΔΔΥ, με συλλόγους ατόμων ΑμΕΑ, με ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ, με υπηρεσίες των δήμων, με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού, με προϊστάμενους διευθύνσεων εκπαίδευσης, με σχολικούς συμβούλους γενικής και ειδικής αγωγής, με διευθυντές σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής, με εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής;

56. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, συχνότερη επικοινωνία με το σχολικό

158

σύμβουλο γενικής αγωγής και το σχολικό σύμβουλο ειδικής αγωγής, συχνότερη επικοινωνία με το διευθυντή της σχολικής μονάδας, υποστήριξη από συστήματα Πληροφορικής, κατάλληλες Υποστηρικτικές Τεχνολογίες, εκπαί-δευση γονέων, βοήθεια στο σπίτι, μεγαλύτερη εμπλοκή και συμμετοχή των γονέων στις επιλογές; (άλλο;)

107. Πότε υλοποιείται το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή σε σχέση με την ημερομηνία σχεδιασμού του; (πότε ξεκινάει η υλοποίηση των διδακτικών στόχων;) Στην ίδια εβδομάδα, στο α' δεκαπενθήμερο, στον ίδιο μήνα,

πάνω από μήνα, άλλο, προσδιορίστε.

2) Πρωτόκολλα συστηματικής καταγραφής της προόδου του μαθητή.

35. Παρακολουθείται η καταγραφή της πορείας του μαθητή σε ειδικό έντυπο; (πρωτόκολλα συστηματικής καταγραφής της προόδου του μαθητή).

105. Καταγράφεται η πρόοδος του μαθητή;

3) Αξιολόγηση κοινωνικών δεξιοτήτων και συμπεριφοράς.

101 & 102. Διαθέτετε στο σχολείο σας εργαλεία ανίχνευσης μαθησιακών προβλημάτων και αναπηριών; (προσδιορίστε).

4 & 5) Αξιολόγηση της ποιότη-τας της εργασίας του μαθητή-

Αξιολόγηση των πληροφοριών που προκύπτουν από τη διαρκή αξιολόγηση για ανατροφοδότηση της διδασκαλίας.

- Πώς προκύπτει η αξιολόγηση της ποιότητας της εργασίας των μαθητών σας; (από διαγνωστικά κριτήρια; Από συζητήσεις με το μαθητή; Από το φάκελο επιτευγμάτων του μαθητή; κλπ)

68. Με τους συναδέλφους σας αξιολογείτε με κοινά κριτήρια την επίδοση των μαθητών σας;

159

- Χρησιμοποιείτε τις πληροφορίες που συγκεντρώνετε από την αξιολόγηση της ποιότητας των εργασιών του μαθητή σας για να διαμορφώσετε ανάλογα το επόμενο μάθημα με στόχο να βοηθηθεί το παιδί να προχωρήσει πέρα από το επίπεδο ικανότητας στο οποίο βρίσκεται; Αν ναι, πώς επιτυγχάνετε αυτό το στόχο;

103 & 104. Αναθεωρείται η πρόοδος των μαθητών που βρίσκονται σε πρόγραμμα παρέμβασης; (πόσο συχνά;) Στην ίδια εβδομάδα, στο α' δεκαπενθήμερο, στον ίδιο μήνα, πάνω από μήνα, άλλο, προσδιορίστε.

6) Φοίτηση και διαρροή των μαθητών

Φοίτηση και διαρροή των μαθητών (συνέχεια)

- Είναι τακτική η φοίτηση των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες στο σχολείο σας;

-Γνωρίζετε ή φροντίζετε να μάθετε την αιτία απουσίας των μαθητών σας από τα μαθήματα (ειδικότερα στις περιπτώσεις πολυήμερης απουσίας)

- Έχουν παρατηρηθεί στο σχολείο σας φαινόμενα διαρροής μαθητών με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες; Αν ναι, ποιες είναι οι αιτίες και ο βαθμός του φαινομένου; (Σχολική αποτυχία; Σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες; Προβλήματα υγείας; Άρνηση των γονέων να υποστηρίξουν τη φοίτηση του παιδιού στο σχολείο; Έλλειψη υποστηρικτικών υπηρεσιών; Έλλειψη κτηριακής προσβασιμότητας; κλπ)

- Έχετε ως σχολική μονάδα αναπτύξει μια συγκεκριμένη πολιτική συγκράτησης του μαθητικού πληθυσμού προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σχολική εγκατάλειψη; Μιλήστε μας γι’ αυτό.

160

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

Οι μεταγνωστικές δεξιότητες είναι στρατηγικές παρακολούθησης και ελέγχου του γιγνώσκειν που «περιλαμβάνουν στρατηγικές προσανατολισμού, σχεδιασμού, παρακολούθησης, ρύθμισης, αξιολόγησης, αλλά και άλλες που εφαρμόζονται από τη στιγμή που εμφανίζεται το έργο μέχρι και μετά την ολοκλήρωσή του» (Κωσταρίδου – Ευκλείδη 2005, σ.σ. 162, 163). Ο όρος «μεταγνωστικές δεξιότητες» συναντάται στη βιβλιογραφία κι ως «μεταγνωστικές στρατηγικές». Όπως εξηγεί η Κωσταρίδου – Ευκλείδη οι μεταγνωστικές στρατηγικές αποτελούν την κύρια έκφανση των μεταγνωστικών δεξιοτήτων.

Η μεταγνώση ή μεταγνωστική ικανότητα είναι «η φιλοσοφία της γνώσης καθ’ εαυτήν. Είναι μια αναδίπλωση της γνώσης προς τον εαυτό της και σημαίνει τη γνώση που αποκτά το άτομο σε ένα επίπεδο ανώτερο από το επίπεδο της αυτόματης επεξεργασίας από τη διερεύνηση και τη μελέτη των τρόπων, των μηχανισμών και των λειτουργιών, μέσω των οποίων το ανθρώπινο πνεύμα αποκτά τη γνώση» (Κολιάδης 2002, σ. 497). Η μεταγνώση, η οποία σημαίνει το «σκέπτεσαι της σκέψης» παίζει κατά τον Reid (2003) σημαντικό ρόλο στο πώς μαθαίνουν τα παιδιά κι αποτελεί ένα ζωτικό εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να κατανοήσουν μαθήματα όπως είναι η ανάγνωση, αλλά και να μεταβιβάζουν τη μάθηση από μια κατάσταση σε μια άλλη (σ. 172).

Η μεταγνώση, με απλά λόγια, επιτρέπει στον άνθρωπο να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η «γνωστική μηχανή» του. Να έχει δηλαδή επίγνωση για τις δικές του γνωστικές διαδικασίες. Τον βοηθάει έτσι να προβλέπει, να προγραμματίζει, να κατευθύνει τις σκέψεις του και να τις αξιολογεί. Με άλλα λόγια, τον βοηθάει να συνειδητοποιήσει ότι σκέπτεται μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες κι επίσης του παρέχει τη γνώση για το πώς λειτουργούν αυτές οι διαδικασίες. (Πολυχρονοπούλου 2012, σ. 593).

Η μεταγνώση περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες ικανοτήτων. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τη σαφή γνώση και συνειδητοποίηση των ικανοτήτων, των μέσων και των στρατηγικών που χρειάζεται κάποιος για να μάθει ένα συγκεκριμένο έργο. Η δεύτερη αναφέρεται στο πώς, το πότε και το γιατί χρησιμοποιεί το άτομο συγκεκριμένες στρατηγικές για την επίλυση ενός προβλήματος ή για τη μάθηση ενός έργου. Αναφέρεται δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο το άτομο ελέγχει την κατανόησή του, προβλέπει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των δράσεών του ή με άλλα λόγια, ρυθμίζει, ελέγχει και συντονίζει τη γνωστική συμπεριφορά του.

Οι μεταγνωστικές δεξιότητες όπως όλες οι δεξιότητες, υπόκεινται σε άσκηση και

161

βελτίωση, κι ως ιδιαίτερη ομάδα μεταγνωστικών στρατηγικών, διευκολύνουν σημαντικά τη μάθηση (Κωσταρίδου-Ευκλείδη 2005, σ. 163).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1)Ανάπτυξη αυτοαξιολόγησης του μαθητή και αξιολόγησης της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησής του.

- Διδάσκονται δεξιότητες που βοηθούν το παιδί να θέτει στόχους, να παίρνει αποφάσεις, να αυτοαξιολογείται, να αυξάνει την αυτοεκτίμησή του και να επιτυγχάνει την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων;

- Διδάσκεται το παιδί και ειδικότερα το παιδί με προβλήματα συμπεριφοράς, τεχνικές αυτό-παρατήρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς που το βοηθούν να καταλάβει τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που προκαλούν, ενθαρρύνουν ή συντηρούν την εμφάνιση της συμπεριφοράς του;

- Εφαρμόζετε προγράμματα που αφορούν στην εκμάθηση στρατηγικών αυτοδιαχείρισης και αυτορρύθμισης και βοηθούν το παιδί να αξιολογήσει τη συμπεριφορά του και τις επιπτώσεις που αυτή έχει στον εαυτό του και στους άλλους;

- Εφαρμόζετε προγράμματα αυτό-καθοδήγησης, αυτό-ελέγχου και αυτό-διόρθωσης της συμπεριφοράς που περιλαμβάνουν αυτό-

162

παρακολούθηση, αυτό-αξιολόγηση και αυτό-ενίσχυση του μαθητή; (Προσδιορίστε και εξηγήστε).

ΠΕΔΙΟ Γ: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες των σχολικών συμβούλων (Αρ. Φ.353.1/324/105657/Δ1/02 Υπουργική Απόφαση ΦΕΚ 1340/16-10-02), ο σχολικός σύμβουλος έχει την ευθύνη της επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών της περιφέρειας ευθύνης του. Ειδικότερα, διαχειρίζεται την εκπαιδευτική πολιτική στον τομέα της ευθύνης του και υποστηρίζει την εφαρμογή των εκπαιδευτικών καινοτομιών που εισάγονται στην εκπαίδευση. Αποτυπώνει την εκπαιδευτική πραγματικότητα, επισημαίνει τις αδυναμίες της εφαρμογής και προτείνει λύσεις. Ως προγραμματιστής του εκπαιδευτικού έργου, προτείνει πρόγραμμα εφαρμογής των προγραμμάτων σπουδών ή φροντίζει για την εφαρμογή του προτεινόμενου από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προγραμματισμού, τον οποίο παρακολουθεί και συντονίζει.

Ως επιμορφωτής αναλαμβάνει ο ίδιος πρωτοβουλίες επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών του κλάδου του στην περιοχή ευθύνης του και καθοδηγεί τις ενδοσχολικές προσπάθειες επιμόρφωσης στα σχολεία αρμοδιότητάς του. Όπως ορίζει η κείμενη νομοθεσία, συμμετέχει στην αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών με βασικό στόχο την επισήμανση αδυναμιών και δυσκολιών στην υλοποίηση του εκπαιδευτικού έργου, την παροχή βοήθειας, την ενίσχυση πρωτοβουλιών και τη δημιουργία θετικών κινήτρων στην εκπαίδευση. Γενικότερα, στο έργο του σχολικού συμβούλου βασικό στοιχείο είναι η συνεχής φροντίδα για την επιστημονική και παιδαγωγική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών για υποστήριξη στις καθημερινές διδακτικές ανάγκες και την ανάληψη πρωτοβουλιών με σκοπό τη βελτίωση της διδασκαλίας σε κάθε μάθημα, σύμφωνα με τις αρχές της σύγχρονης ψυχοπαιδαγωγικής θεωρίας και διδακτικής μεθοδολογίας. Τέλος ο Σχολικός Σύμβουλος, ενθαρρύνει την εφαρμογή νέων αποτελεσματικότερων μεθόδων διδασκαλίας, καθώς και τη χρήση σύγχρονων μέσων της εκπαιδευτικής τεχνολογίας.

163

ΤΟΜΕΑΣ Ι. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

Οι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι επιτρέπουν την ακριβή σύγκριση στόχων και αποτελέσματος. Βοηθούν έτσι στο σχεδιασμό της διδακτικής ύλης, στην αξιολόγηση της μάθησης και στην οργάνωση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που στοχεύουν στην επίτευξη των διδακτικών επιδιώξεων (βλ. Τομέας Ι, Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ «Προσδιορισμός διδακτικών και μαθησιακών στόχων»).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1 & 2) Οργάνωση του περιεχομένου της γνώσης, ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα.

103δ. Στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας η διδασκαλία προετοιμάζεται έγκαιρα;

- Στα σχολεία ευθύνης σας σχεδιάζεται και εφαρμόζεται πρόγραμμα διδασκαλίας του μαθητή με ημερήσιους στόχους; (στο γνωστικό, γλωσσικό- επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα;)- Στο σχεδιασμό του προγράμματος και στην οργάνωση του περιεχομένου της γνώσης συμμετέχουν και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης, κ.ά);

47. Στα σχολεία ευθύνης σας διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ. από ειδικό σε γενικό σχολείο)

69. Στα σχολεία ευθύνης σας υποστηρίζονται τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ώστε να προσανατολι-

164

στούν επαγγελματικά;

117β. Γίνεται χρήση οπτικών οδηγιών κατά τη διδασκαλία;

103α. Επιβραβεύονται οι μαθητές σε καθημερινή βάση;

103β. Στα σχολεία ευθύνης σας επιβραβεύεται η προσπάθεια του μαθητή και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα;

103στ. Χρησιμοποιείται η μίμηση προτύπου ως μέθοδος διδασκαλίας;

103ζ. Χρησιμοποιείται η δραματοποίηση ως μέθοδος διδασκαλίας;

103η. Εφαρμόζονται πολυαισθητηριακές διδακτι-κές προσεγγίσεις;

103ι. Στα σχολεία ευθύνης σας χρησιμοποιούνται εποπτικά υλικά;

103γ. Στα σχολεία ευθύνης σας δίνονται επαρκείς ευκαιρίες στους μαθητές για συχνή επιτυχία;

103ε. Στα σχολεία ευθύνης σας διδάσκονται στρατηγικές μάθησης;

116γ. Συνοδεύεται η επιτυχία του μαθητή με χειροπιαστή και αιτιολογημένη επιβράβευση;

68. Στα σχολεία ευθύνης σας υποστηρίζονται οι χαρισματικοί μαθητές να εντοπίσουν τα ταλέντα και τις ικανότητές τους; (Ποτέ –Σπάνια- Μερικές φορές- Συχνά).

117στ. Στα σχολεία ευθύνης σας δημιουργούνται ευκαιρίες για να διδαχθεί στους μαθητές με Δ.Α.Δ μια επικοινωνιακή ή κοινωνική δεξιότητα;

112. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

46. Πραγματοποιείτε ως σχολικός σύμβουλος προγραμματισμένες ομαδικές συναντήσεις  με τους

165

γονείς ανά κατηγορία αναπηρίας;

118. Έχετε ορίσει συγκεκριμένη ημέρα και ώρα συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς των σχολείων ευθύνης σας;

3) Καθορισμός σκοπών και στόχων της μάθησης.

- Στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας τίθενται συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι ανά έτος; Προσδιορίστε τους πέντε κυριότερους.

- Στα σχολεία της ευθύνης σας τίθενται συγκεκριμένοι ποιοτικοί στόχοι ανά έτος;Προσδιορίστε τους πέντε κυριότερους.

43. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα  υποστήριξης για κάθε παιδί ποιοι από τους παρακάτω διδακτικούς στόχους εμπεριέχονται; (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε)

αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων εκμάθηση τεχνικών επικοινωνίας εκμάθηση τεχνικών αυτόνομης διαβίωσης εκμάθηση τεχνικών και στρατηγικών

μελέτης εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης άλλο;

4 & 5 Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

104δ. Στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας εμπλουτίζεται το μάθημα με γνωστικά αντικείμενα εκτός του ΑΠΣ;

72. Προσφέρεται πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού ανάλογα με το είδος της αναπηρίας;

104ε. Στα σχολεία ευθύνης σας εμπλουτίζεται το μάθημα με υλικό που να προάγει την κριτική σκέψη; (Προσεγγίζεται το περιεχόμενο του Αναλυτικού Προγράμματος από ποικίλες διαστάσεις με έμφαση το βάθος κι όχι την έκταση της γνώσης).- Στα σχολεία ευθύνης σας διδάσκονται τα

παιδιά με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος;

- Διαφοροποιείται το αναλυτικό πρόγραμμα για την ικανοποίηση των ειδικών εκπαιδευτικών, κοινωνικών και συναισθηματικών αναγκών

166

Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών (συνέχεια)

του μαθητή;Προσδιορίστε σε ποιο τομέα (γνωστικό,

κοινωνικό, ψυχολογικό) διαφοροποιείται κυρίως το πρόγραμμα, με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό; (π.χ. ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί διαφορετικά βιβλία και εποπτικό υλικό, πολυαισθητηριακές μεθόδους, σχήματα συνεργατικής μάθησης κ.ά.

- Η διαφοροποίηση των θεματικών ενοτήτων είναι συνήθως σοβαρής έκτασης, μέτρια ή ελάχιστη;)

- Προάγεται το θέμα της αυτονομίας ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της αυτόνομης διαβίωσης σύμφωνα με το ΑΠΣ-ΔΕΠΠΠΣ των ΕΕΕΕΚ; Σε ποιες δεξιότητες εστιάζει η στοχοθεσία; (στην αυτοεξυπηρέτηση, στην αυτοδιαχείριση, στον ελεύθερο χρόνο, αλλού; Προσδιορίστε).

- Υλοποιούνται οι διδακτικοί στόχοι και οι δραστηριότητες των Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (ΑΠΣ) του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων, σε παιδιά με αναπτυξιακά προβλήματα; (π.χ. με νοητική αναπηρία). Σε ποιες δεξιότητες δίνεται έμφαση; Στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση, στην υπευθυνότητα και στον αυτοπροσδιορισμό, στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία; Προσδιορίστε.

- Διδάσκεται ο αυτοπροσδιορισμός μέσα στο πλαίσιο των μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος που αφορούν στις κοινωνικές δεξιότητες ή αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι του αναλυτικού προγράμματος στο οποίο και ενσωματώνεται;

- Υπάρχουν θεματικές ενότητες του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών τις οποίες διδάσκουν οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της ευθύνης σας μέσα από μια διαθεματική προοπτική που επιδιώκει την ενεργητική προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας και του μαθησιακού υλικού από τους μαθητές, σε ατομικό ή και ομαδικό επίπεδο, υπό το πρίσμα ενός συνεργατικού διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος; (Προσδιορίστε).

6) Τρόποι διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς

- Στα σχολεία της ευθύνης σας εφαρμόζονται μέτρα για την αντιμετώπιση επεισοδίων βίας και συγκρούσεων; Εμπλέκεται ο ίδιος ο μαθητής στο πρόγραμμα υποστήριξης της συμπεριφοράς του; Εμπλέκονται οι μαθητές της τάξης στην όλη

167

Τρόπος διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς (συνέχεια)

διαδικασία διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς;

- Σας ζητούν να επισκεφτείτε τα σχολεία της ευθύνης σας προκειμένου να βοηθήσετε στην αντιμετώπιση προβληματικής συμπεριφοράς των μαθητών; (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε).

95. Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής σε περιπτώσεις ενστάσεων:

Επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

Σε ιατροπαιδαγωγικό κέντροΣε ΚΕΔΔΥΣε άλλο Δημόσιο φορέαΣτην ΕΔΕΑ

117η. Στα σχολεία ευθύνης σας καθιερώνονται παγιωμένες ρουτίνες, διαδικασίες και κανόνες στην τάξη;

- Συνδιαμορφώνουν οι εκπαιδευτικοί με τους μαθητές τους τούς κανόνες της τάξης;

117ι. Προετοιμάζονται οι μαθητές με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές πριν από δραστηριότητες εκτός της καθημερινής ρουτίνας του σχολείου; (π.χ., εκδρομές, επισκέψεις εξωσχολικών προσώπων) προς αποφυγή εμφάνισης προβλημάτων συμπεριφοράς;

-Στα σχολεία ευθύνης σας ποιος είναι ο συνηθισμένος τρόπος διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς;

7) Λειτουργικός προσδιορισμός των διδακτικών στόχων με όρους μετρήσιμης συμπεριφοράς

- Διατυπώνονται λειτουργικά οι διδακτικοί στόχοι έτσι ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι (παιδί, εκπαιδευτικοί, γονείς, σχολικοί σύμβουλοι κ.ά.) να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν τους στόχους με την ίδια σαφήνεια;

8) Συμμετοχική λύση προβλημάτων

- Ποιοι είναι οι συνηθισμένοι τρόποι συμμετοχικής λύσης προβλημάτων στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας;

9) Μαθησιακά συμβόλαια - Συνάπτεται μαθησιακό συμβόλαιο μεταξύ εκπαιδευτικών και των μαθητών τους για το τι θα

168

κάνει ο καθένας με βάση όσα έχουν συμφωνήσει; Αν ναι,

τι είδους προβλήματα παρουσιάζουν συνήθως οι μαθητές «του συμβολαίου;»

Σε τι ποσοστό των μαθητών των σχολείων της ευθύνης σας αντιστοιχεί ο αριθμός των μαθησιακών συμβολαίων που συνάπτεται κάθε σχολικό έτος;

- Υπάρχουν περιπτώσεις εκπαιδευτικών που σας ζητούν να εμπλακείτε σε τέτοιου είδους μαθησιακά συμβόλαια; Αν ναι, εξηγήστε.

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Τα ειδικά εκπαιδευτικά και υποστηρικτικά προγράμματα προσαρμόζονται στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών και υλοποιούνται κυρίως μέσα στις τάξεις του ειδικού ή του γενικού σχολείου. (βλ. «Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ», Τομέας ΙΙ, Ανάπτυξη προσαρμοσμένων προγραμμάτων ανά κατηγορία μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1) Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης

38. Εφαρμόζουν τα σχολεία περιοχής ευθύνης σας δομημένο πρόγραμμα  παρέμβασης ανά αναπηρία-ΕΑΕ; (Κανένα σχολείο, ελάχιστα,

169

και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας.

Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας (συνέχεια) .

μερικά, τα περισσότερα, όλα).

Κατηγορία αναπηρίας ή ειδικών αναγκών (ε.α.)

- Μαθησιακές δυσκολίες- Προβλήματα όρασης- Προβλήματα ακοής- Αναπηρίες μετακίνησης- Νοητική Υστέρηση- Κινητικά προβλήματα (νευρολογικά,

ορθοπεδικά κ.λ.π)- Προβλήματα υγείας (χρόνιες παθήσεις)

Ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες (προβλήματα συμπεριφοράς)

- Πολλαπλές αναπηρίες- Προβλήματα λόγου και ομιλίας- ΕΚΟ (ευπαθείς κοινωνικές ομάδες)

Χαρισματικά παιδιά- Αυτισμός- ΔΕΠ-Υ- Άλλο

39. Προτείνετε ως σχολικός σύμβουλος εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης για μαθητές με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; ( Στην προσχολική αγωγή, στην πρωτοβάθμια εκπ/ση, στο γυμνάσιο, στο γενικό λύκειο, σε ΕΠΑΛ) (Για κανένα μαθητή, για ελάχιστους μαθητές, για μερικούς μαθητές, για τους περισσότερους, για όλους).

Κατηγορία αναπηρίας ή ε.α.

Νοητική υστέρηση Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές Προβλήματα όρασης Κώφωση Βαρηκοΐα Προβλήματα λόγου Χρόνιες παθήσεις Προβλήματα συμπεριφοράς Χαρισματικά παιδιά Ψυχικές διαταραχές Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και

Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) Ευαίσθητες Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.)

40. Τι περιέχει η εκπαιδευτική σας παρέμβαση ανά

170

κατηγορία;

Νοητική υστέρηση Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές Προβλήματα όρασης Βαρηκοΐα - Κώφωση Αναπηρίες μετακίνησης Προβλήματα λόγου Χρόνιες παθήσεις Προβλήματα συμπεριφοράς Χαρισματικά παιδιά Ψυχικές διαταραχές Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες Γενικές/γενικευμένες μαθησιακές

δυσκολίες Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και

Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) Ευαίσθητες Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.) Άλλο;

44. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης, περιλαμβάνουν συνήθως: (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε)

Λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, μουσικοθεραπεία, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ειδική φυσική αγωγή, εκπαιδευτική υποστήριξη, φυσικοθεραπεία, ελληνική νοηματική γλώσσα, γραφή BRAILLE, ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη

του παιδιού, ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη

γονέων, ψυχιατρική παρακολούθηση, εξοικείωση με υποστηρικτικές Τεχνο-

λογίες, εκπαίδευση σε θέματα αυτόνομης δια-

βίωσης; Άλλο;

104γ. Στα σχολεία ευθύνης σας τίθενται ατομικοί στόχοι για τους χαρισματικούς και ταλαντούχους μαθητές;

171

104β. Στα σχολεία ευθύνης σας δίνεται στους χαρισματικούς μαθητές η ευκαιρία να επιλέγουν θέματα που τους ενδιαφέρουν και ανταποκρίνονται στις ικανότητές τους;

4) Ανάλυση έργου – Χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της ευθύνης σας τεχνικές ανάλυσης έργου; (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε).

5) Σταθμοί μάθησης ή μαθησιακά κέντρα

_________________________

6) Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση

- Υπάρχουν σημεία στα σχολεία της ευθύνης σας (μαθησιακοί σταθμοί ή μαθησιακά κέντρα) που να επιτρέπουν σε διαφορετικούς μαθητές να εργάζονται σε διαφορετικές εργασίες;

Χρησιμοποιούνται αυτοί οι σταθμοί μάθησης συχνά ή περιστασιακά έτσι ώστε να αποτελούν μέρος της μαθησιακής διαδικασίας;

_________________________________________

103ε. Στα σχολεία ευθύνης σας διδάσκονται στρατηγικές μάθησης; (προαιρετική ερ. βλ. Τομέα Ι )

172

Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφορο-ποίηση (συνέχεια)

103θ. Στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας χρησιμοποιούνται γνωστικοί-εννοιολογικοί χάρ-τες κατά τη διδασκαλία (ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντα)

105α. Στα σχολεία ευθύνης σας ελαχιστοποιούνται τα διασπαστικά ερεθίσματα μέσα στην τάξη;

116α. Επιβραδύνονται οι ρυθμοί μάθησης, διατηρώντας τους ίδιους βασικούς στόχους για τους μαθητές;

103. Στα σχολεία ευθύνης σας αξιολογούνται οι χαρισματικοί μαθητές με διαφορετικά κριτήρια και μέσα από τα άλλα παιδιά; (ειδικά τεστ, προσαρμοσμένες λίστες, κ.ά).

104ζ. Στα σχολεία ευθύνης σας δίνεται στους χαρισματικούς μαθητές η ευκαιρία να δουλεύουν με ταχύτερο ρυθμό από τα άλλα παιδιά;

104η. Στα σχολεία ευθύνης σας γίνεται προσαρμογή της ύλης για τους χαρισματικούς μαθητές;

105β. Βοηθούνται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ να εστιάσουν την προσοχή τους με σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες;

105γ. Στα σχολεία ευθύνης σας ενισχύεται η οργάνωση, επιβραβεύοντας καθημερινά τους οργανωμένους μαθητές;

105δ. Στα σχολεία ευθύνης σας δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές με ΔΕΠΥ να εκτονωθούν όταν το χρειάζονται; (π.χ., στέλνοντάς τους στο γραφείο να φέρουν υλικό χρήσιμο για το μάθημα)

106. Στα σχολεία ευθύνης σας, σε ποιο θρανίο κάθονται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ;

117ζ. Στα σχολεία ευθύνης σας ο χώρος της τάξης είναι δομημένος έτσι ώστε να διευκολύνει τη μάθηση και προσαρμογή παιδιών που χρειάζονται δόμηση και οργάνωση του φυσικού περιβάλ-λοντος; (οργάνωση τάξης και οπτική οργάνωση

173

Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφορο-ποίηση (συνέχεια)

δραστηριοτήτων)

116β. Μειώνεται η ύλη και οι εργασίες για το σπίτι σε μαθητές με νοητική υστέρηση; (Ν.Υ)

116δ Γίνεται μεταγραφή κειμένων του σχολικού εγχειριδίου σε απλούστερο λεξιλόγιο για τους μαθητές με νοητική υστέρηση;

116ε. Στα σχολεία ευθύνης σας εντάσσεται πρόσθετη εικονογράφηση εικόνων και διαγραμμάτων για τους μαθητές με Ν.Υ.;

117γ. Δημιουργούνται στις τάξεις χώροι αυτόνομης εργασίας για μαθητές με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές; (Δ.Α.Δ)

117δ. Στα σχολεία ευθύνης σας οι μαθητές με Δ.Α.Δ έχουν ημερήσιο πρόγραμμα σε γραπτή μορφή ή με εικόνες;

110δ. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

111β. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει υποστήριξη από διερμηνείς για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

112β. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

- Στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας τι διαφοροποιείτε συχνότερα στη διδασκαλία ;

1 2 3 4 5

(1 = σπάνια, 5 = πολύ συχνά)

- Το περιεχόμενο; 1 2 3 4 5- Η διαδικασία; 1 2 3 4

174

Το τελικό αποτέλεσμα; 1 2 3 4 5

ΠΕΔΙΟ Δ΄ : ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Η αποτελεσματικότητα της μάθησης παιδιών σχολικής ηλικίας μπορεί να ελεγχθεί με διάφορους τρόπους αφού το έργο των μαθητών μπορεί να παρουσιαστεί και να αξιολογηθεί ανάλογα με τους διδακτικούς στόχους που έχουν διατυπωθεί. Το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης (ΕΠΕ) που περιλαμβάνει σαφή και λειτουργική περιγραφή των δυσκολιών και των δυνατοτήτων του παιδιού, αλλά κυρίως τους μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους διδακτικούς στόχους του μαθητή, αποτελεί ζωτικό εργαλείο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της μάθησής του. (Πολυχρονοπούλου 1993, 2012). Οι απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως: Πόσοι και ποιοι στόχοι επιτεύχθηκαν; Σε τι χρονικό διάστημα; Πόσοι, ποιοι και γιατί χρειάστηκε να αναθεωρηθούν; Ποιοι ειδικοί συνεργάστηκαν για να επιτευχθούν οι διδακτικοί στόχοι του μαθητή; Συνεργάστηκε η οικογένεια με την ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης του ΕΕΠ; Ελήφθησαν υπόψη οι στάσεις και οι απόψεις του ίδιου του μαθητή για τον καταρτισμό του ΕΠΕ; κ.ά., μας δίνουν συνήθως σημαντικές ποσοτικές και ποιοτικές πληροφορίες για το βαθμό της αποτελεσματικότητας της μάθησης, αλλά και για τις πιθανές αιτίες της επιτυχίας ή αποτυχίας του μαθητή να μάθει τα όσα διδάχτηκε.

Ένας άλλος τρόπος ελέγχου της αποτελεσματικότητας της μάθησης είναι η αξιολόγηση των μεταγνωστικών δεξιοτήτων ή στρατηγικών του μαθητή αφού η απόκτηση μεταγνώσης μπορεί να αποδείξει ότι ο μαθητής έχει μάθει τους κατάλληλους τρόπους να μαθαίνει (Κωσταρίδου – Ευκλείδη, 2005).

(βλ. περισσότερα στο Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ, Πεδίο Δ΄: Αποτελεσματικότητα της Μάθησης»

175

ΤΟΜΕΑΣ Ι: ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Οι βασικές πληροφορίες που περιλαμβάνει το εξατομικευμένο πρόγραμμα

εκπαίδευσης (ΕΠΕ) το οποίο έχει θεσμοθετηθεί στις περισσότερες Ευρωπαϊκές και

προηγμένες χώρες, αφορούν συνήθως στην παρούσα κατάσταση του μαθητή (ειδικές

δυσκολίες και ικανότητες), τους μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους

διδακτικούς στόχους, το είδος της ειδικής εκπαίδευσης και υποστήριξης που θα

παρασχεθεί στο μαθητή (π.χ. λογοθεραπεία, παράλληλη στήριξη κλπ), τη χρονική

διάρκεια της υποστήριξης (π.χ. για έξι μήνες, ένα χρόνο, κλπ), τα κριτήρια και τις

μεθόδους αξιολόγησης με βάση τα οποία θα εκτιμηθεί η πρόοδος του μαθητή, τα

πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στην αξιολόγηση της κατάστασης του παιδιού, στο

σχεδιασμό και στην υλοποίηση του ΕΠΕ (βλ. «Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών

ΣΜΕΑ, Τομέας Ι, Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης».

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1) Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης

34. Στα σχολεία της ευθύνης σας ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του ατομικού προγράμματος των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

- Ο σχολικός σύμβουλος Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΕΑΕ)

- Ο σχολικός σύμβουλος Γενικής Αγωγής- Ο προϊστάμενος του ΚΕΔΔΥ- Ο εκπαιδευτικός της ΕΑΕ- Η υποομάδα του ΚΕΔΔΥ

176

Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (συνέχεια)

33. Η υποστήριξη  που παρέχετε ως σχολικός σύμβουλος για την υλοποίηση  του Εκπαιδευτικού Προγράμματος για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο του σχολείου γίνεται:

- Σε συνεργασία με την ομάδα επιστημόνων του ΚΕΔΔΥ.

- Σε συνεργασία με άλλο φορέα, προσδιορίστε: Με το ίδιο το σχολείο.

41. Προτείνετε στα σχολεία ευθύνης σας

συγκεκριμένα μέσα /εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση; (ναι – όχι- ονομασία εργαλείων για Νοητική υστέρηση, Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές. Σοβαρά προβλήματα όρασης. Βαρηκοϊα - Κώφωση. Κινητικές αναπηρίες. Προβλήματα λόγου. Χρόνιες παθήσεις. Προβλήματα συμπεριφοράς. Χαρισματικά παιδιά. Ψυχικές διαταραχές. Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Γενικές/γενικευμένες μαθησιακές δυσκολίες. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Ευαίσθητες Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.). Άλλο.

42. Πόσες συνεδρίες πραγματοποιείτε σε κάθε σχολείο της ευθύνης σας για την παρακολούθηση της υλοποίησης του Εκπαιδευτικού Προγράμματος ανά μαθητή και ανά κατηγορία;

1. Στην προσχολική αγωγή2. Στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση3. Στο Γυμνάσιο4. Στο Γενικό Λύκειο5. Σε ΕΠΑΛ

Κατηγορία αναπηρίας ή ε.α.

Νοητική υστέρηση Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές Προβλήματα όρασης Κώφωση Βαρηκοΐα Προβλήματα λόγου

177

Χρόνιες παθήσεις Προβλήματα συμπεριφοράς Χαρισματικά παιδιά Ψυχικές διαταραχές Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και

Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) Ευαίσθητες Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.) Άλλο;

108α. Στα σχολεία ευθύνης σας μετά από παρατεταμένη απουσία του μαθητή, παρέχονται επιπλέον ώρες μαθήματος για την αναπλήρωση των κενών;

109α. Συνεργάζεστε στενά με ειδικό επιστήμονα (ψυχολόγο, ψυχίατρο, ειδικό παιδαγωγό κ.α.) για την καλύτερη αντιμετώπιση μαθητών με ψυχικά προβλήματα;

109β. Υπάρχει ειδικός ψυχολόγος για την στήριξη των μαθητών στα σχολεία ευθύνης σας;

45. Στην εκπαιδευτική παρέμβαση χρησιμο- ποιούνται υποστηρικτικές τεχνολογίες για το μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που:

Του χορηγήθηκαν από το ΥΠΔΒΜΘ Προμηθεύτηκε ο ίδιος Προέρχονται από άλλον χορηγό;

46. Πραγματοποιείτε προγραμματισμένες ομαδικές συναντήσεις  με τους γονείς ανά κατηγορία αναπηρίας;

47. Διαμορφώνεται  υποστηρικτικό πρόγραμμα  προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ. από ειδικό σε γενικό σχολείο)

48. Βάσει της διαγνωστικής έκθεσης, παρακολου-

178

Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (συνέχεια)

θείτε την τήρηση των γραπτών οδηγιών για την υλοποίηση των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης σε συνεργασία με:

- Τους εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής- Τους εκπαιδευτικούς του σχολείου- Τους εκπαιδευτικούς του ολοήμερου σχολείου- Τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων του

σχολείου- Τους γονείς/κηδεμόνες

49. Στο πλαίσιο της παιδαγωγικής καθοδήγησης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών της περιφέρειας ευθύνης σας παρακολουθείτε τα portfolio των ΚΕΔΔΥ για κάθε μαθητή;

-Τμήματος Γενικής Αγωγής

-Τμήματος Ένταξης

-Παράλληλης Στήριξης

-Κατ’ οίκον διδασκαλίας;

50-59 & 61. Συνεργάζεστε για την επίτευξη των στόχων των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με:

- το Υπουργείο Παιδείας- τα ΚΕΔΔΥ- Διεθνείς Οργανισμούς- Συλλόγους γονέων ΑμεΑ- ΑΕΙ-ΤΕΙ- ΙΕΚ- με υπηρεσίες των δήμων- με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού

- με Διευθυντές Διευθύνσεων Εκπαίδευσης- με Σχολικούς Συμβούλους Γενικής Αγωγής- με διευθυντές σχολικών μονάδων Ειδικής

Αγωγήςσε θέματα:

Ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης Μαθητικής διαρροής Σχολικής αποτυχίας Πρόληψης ουσιών Διαχείρισης κρίσεων

179

Αξιολογικών εκθέσεων Δημιουργίας εκπαιδευτικών δομών Διάγνωσης Προγραμμάτων υποστήριξης Υλοποίησης καινοτόμων δράσεων Υποστηρικτικών τεχνολογιών για ΑμεΑ Προσβάσιμου εκπαιδευτικού υλικού

110γ. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει υπεύθυνο προσωπικό για τη φροντίδα των ατομικών αναγκών των μαθητών με κινητικά προβλήματα;

111β. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει υποστήριξη από διερμηνείς για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

113. Διαθέτουν τα σχολεία ευθύνης σας εκπαιδευτικούς που γνωρίζουν γραφή Braille;

107. Στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας συνεργάζεστε στενά με ειδικό ψυχολόγο για την καλύτερη αντιμετώπιση των κακοποιημένων/παραμελημένων μαθητών;

71. Συνεργάζεστε με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές ανάγκες;

- Ποτέ- Σπάνια- Μερικές φορές- Συχνά

82. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

Συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους μαθητές.

Συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους εκπαιδευτικούς.

Συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους γονείς.

Συχνότερη επικοινωνία με το σχολικό σύμβουλο Γενικής Αγωγής.

Συχνότερη επικοινωνία με άλλους σχολικούς συμβούλους ΕΑΕ.

Συχνότερη επικοινωνία με το Διευθυντή της σχολικής μονάδας.

180

Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (συνέχεια)

Υποστήριξη από συστήματα Πληροφορικής. Κατάλληλες Υποστηρικτικές Τεχνολογίες. Εκπαίδευση γονέων. Βοήθεια στο σπίτι. Συνεργασία μεταξύ διαφόρων φορέων. Ειλικρίνεια και επαγγελματική εντιμότητα. Μεγαλύτερη εμπλοκή και συμμετοχή των

γονέων. Συχνότερη επικοινωνία με τους εκπαι-

δευτικούς. Άλλο.

96. Όταν σχεδιαστεί το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται:

(επιλέξτε μόνο ένα από τα παρακάτω)

- Την ίδια εβδομάδα- Το α' δεκαπενθήμερο- Το β' δεκαπενθήμερο- Σε διάστημα μεγαλύτερο του μήνα- Άλλο

65. Σε περίπτωση απόκλισης από τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος που προτείνει το ΚΕΔΔΥ προβαίνετε σε:

Επαναξιολόγηση των δεδομένων σε συνεργασία με τον/την προϊστάμενο /η του ΚΕΔΔΥ.

Επαναξιολόγηση του μαθητή. Διεύρυνση συνεργασίας με το γονεϊκό

περιβάλλον. Άλλο.

Στο πλαίσιο του έργου σας που αφορά στην επισήμανση αδυναμιών και δυσκολιών στην υλοποίηση του έργου των εκπαιδευτικών της περιφέρειας ευθύνης σας και στη φροντίδα για την επιστημονική και παιδαγωγική τους καθοδήγηση και υποστήριξη στις καθημερινές διδακτικές ανάγκες,

100. οργανώνετε στην εκπαιδευτική σας περιφέρεια επιμορφώσεις σε θέματα Ειδικής

181

Αγωγής και Εκπαίδευσης; Μιλήστε μας γι’ αυτά.

182

1) Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης (συνέχεια)

2) Πρωτόκολλα συστηματικής καταγραφής της προόδου του μαθητή.

64. Παρακολουθείτε την καταγραφή της πορείας προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο;

- Σπάνια- Μερικές φορές- Συχνά- Πάντα

105. Καταγράφεται η πρόοδος του μαθητή;

24. Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία των μαθη-τών;

3) Αξιολόγηση κοινωνικών δεξιοτήτων και συμπεριφοράς.

- Προτείνετε στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας εργαλεία ανίχνευσης μαθησιακών προβλημάτων και προβλημάτων συμπεριφοράς; (προσδιορίστε).

- Οργανώνετε και υλοποιείτε σεμινάρια επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών της περιφέρειας ευθύνης σας σε θέματα αξιολόγησης και ειδικότερα σε θέματα χορήγησης και ερμηνείας ανιχνευτικών κριτηρίων ή/και τεχνικών παρέμβασης; (π.χ. PECS, Αθηνά τεστ, κοινωνικές ιστορίες, κ.ά.)

183

4 & 5) Αξιολόγηση της ποιότη-τας της εργασίας του μαθητή-

Αξιολόγηση των πληροφοριών που προκύπτουν από τη διαρκή αξιολόγηση για ανατροφο-δότηση της διδασκαλίας.

63. Επισκέπτεστε τη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;

- Ποτέ- Σπάνια- Μερικές φορές- Συχνά- Πάντα

65. Σε περίπτωση απόκλισης από τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος που προτείνει το ΚΕΔΔΥ προβαίνετε σε: (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντα).

Επαναξιολόγηση των δεδομένων σε συνεργασία με τον/την προϊστάμενο /η του ΚΕΔΔΥ

Επαναξιολόγηση του μαθητή Διεύρυνση συνεργασίας με το γονεϊκό

περιβάλλον Άλλο

104α. Στα σχολεία ευθύνης σας αξιολογούνται οι χαρισματικοί μαθητές με διαφορετικά κριτήρια και μέσα από τα άλλα παιδιά; (ειδικά τεστ, προσαρμοσμένες λίστες δεξιοτήτων κλπ)

- Πώς προκύπτει η αξιολόγηση της ποιότητας της εργασίας των μαθητών στα σχολεία της ευθύνης σας; (Από διαγνωστικά κριτήρια; Από συζητήσεις με το μαθητή; Από το φάκελο επιτευγμάτων του μαθητή; κλπ)

- Χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της ευθύνης σας τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν από την αξιολόγηση της ποιότητας των εργασιών του μαθητή για να διαμορφώσουν ανάλογα το επόμενο μάθημα με στόχο να βοηθηθεί το παιδί να προχωρήσει πέρα από το επίπεδο ικανότητας στο οποίο βρίσκεται; Αν ναι, εξηγήστε πώς επιτυγχάνεται αυτός ο στόχος;

6) Φοίτηση και διαρροή των μαθητών

- Είναι τακτική η φοίτηση των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες στα σχολεία της

184

περιφέρειας ευθύνης σας;

- Έχουν παρατηρηθεί στα σχολεία ευθύνης σας φαινόμενα διαρροής μαθητών με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες; Αν ναι, ποιες είναι οι αιτίες και ο βαθμός του φαινομένου;

Σχολική αποτυχία; Σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες; Προβλήματα υγείας; Άρνηση των γονέων να υποστηρίξουν τη

φοίτηση του παιδιού στο σχολείο; Έλλειψη υποστηρικτικών υπηρεσιών; Έλλειψη κτηριακής προσβασιμότητας; Άλλο

77. Σε σχέση με την παραπάνω ερώτηση,

πιστεύετε ότι οι υποδομές των σχολικών μονάδων ΕΑΕ είναι επαρκείς ως προς: (καθόλου, λίγο, αρκετά, πολύ, πάρα πολύ)

Τους χώρους Την προσβασιμότητα από ΑμεΑ Την υλικοτεχνική υποδομή Τις τεχνολογίες Πληροφορικής Τις υποστηρικτικές τεχνολογίες ανά

κατηγορία αναπηρίας Άλλο

- Έχουν τα σχολεία ευθύνης σας αναπτύξει ως σχολικές μονάδες μια συγκεκριμένη πολιτική συγκράτησης του μαθητικού πληθυσμού προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σχολική εγκατάλειψη; Μιλήστε μας γι’ αυτό.

185

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

Το ενδιαφέρον για τη μεταγνώση είναι σχετικά πρόσφατο, αν και το περιεχόμενό της υπήρχε πάντοτε. (Elliot, Kratochwill, Littlefield Cook & Travers, 2008, σ. 377). Ο Flavell προς το τέλος της δεκαετίας του ογδόντα, επηρέασε σημαντικά το επιστημονικό πεδίο της μεταγνώσης θέτοντας τη βάση για τη διεξαγωγή ποικίλων ερευνών με θέμα τη μεταγνώση και τις εφαρμογές της μέσα στη σχολική τάξη (Reid 2003, σ. 172).

Όπως εξηγεί η Πολυχρονοπούλου (2012) η μεταγνώση επιτρέπει στον άνθρωπο να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η «γνωστική μηχανή» του. Να έχει δηλαδή επίγνωση για τις δικές του γνωστικές διαδικασίες. Τον βοηθάει έτσι να προβλέπει, να προγραμματίζει, να κατευθύνει τις σκέψεις του και να τις αξιολογεί. Με άλλα λόγια, τον βοηθάει να συνειδητοποιήσει ότι σκέπτεται μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες κι επίσης του παρέχει τη γνώση για το πώς λειτουργούν αυτές οι διαδικασίες. (σ. 593).

Κατά τον Flavell (1985) το παιδί αποκτά μεταγνωστικές δεξιότητες για έργα, ανθρώπους και για στρατηγικές, καταχωρώντας στη μακρόχρονη μνήμη του γνώσεις και πεποιθήσεις για μεταγνωστικά θέματα, τις οποίες απέκτησε και ουσιαστικά κέρδισε από τις εμπειρίες του (όπως αναφέρεται στο Elliot et al. 2008, σ. 377).

Μέσα στο σχολείο και ειδικότερα «σε μια σχολική τάξη, η μεταγνωστική γνώση των έργων λειτουργεί όταν η φύση του έργου μας αναγκάζει να σκεφτούμε για το πόσο καλά τα καταφέρνουμε. Αν το έργο είναι δύσκολο, ίσως αποφασίσουμε να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο ή να ετοιμάσουμε ένα προσχέδιο» (Elliot. Kratochwill, Littlefield Cook & Travers, 2008, σ. 377).

Σήμερα είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι μεταγνωστικές δεξιότητες (κατ’ άλλους μεταγνωστικές στρατηγικές) αποτελούν μια ιδιαίτερη ομάδα στρατηγικών που διευκολύνουν τη μάθηση (Κωσταρίδου-Ευκλείδη 2005, σ. 163. Reid 2003, σ. 172) κι όπως όλες οι δεξιότητες, έτσι και οι μεταγνωστικές, μπορούν να καλλιεργηθούν και να βελτιωθούν βοηθώντας το παιδί να μάθει και να προσαρμοστεί ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά μέσα και έξω από το σχολείο (βλ. επίσης «Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ, Τομέας ΙΙ).

186

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1)Ανάπτυξη αυτοαξιολόγησης του μαθητή και αξιολόγησης της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησής του.

- Στα σχολεία της περιοχής ευθύνης σας διδάσκονται δεξιότητες που βοηθούν το παιδί να θέτει στόχους, να παίρνει αποφάσεις, να αυτοαξιολογείται, να αυξάνει την αυτοεκτίμησή του και να επιτυγχάνει την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων;

- Διδάσκονται τα παιδιά και ειδικότερα τα παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς, τεχνικές αυτό-παρατήρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς που τα βοηθούν να καταλάβουν τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που προκαλούν, ενθαρρύνουν ή συντηρούν την εμφάνιση της συμπεριφοράς τους;

- Εφαρμόζονται στα σχολεία της περιφέρειας ευθύνης σας προγράμματα που αφορούν στην εκμάθηση στρατηγικών αυτοδιαχείρισης και αυτορρύθμισης και βοηθούν το παιδί να αξιολογήσει τη συμπεριφορά του και τις επιπτώσεις που αυτή έχει στον εαυτό του και στους άλλους;

- Εφαρμόζονται προγράμματα αυτό-καθοδήγησης, αυτό-ελέγχου και αυτό-διόρθωσης της συμπεριφοράς που περιλαμβάνουν αυτό-παρακολούθηση, αυτό-αξιολόγηση και αυτό-ενίσχυση του μαθητή; (Προσδιορίστε και εξηγήστε

ΠΕΔΙΟ Γ: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

187

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Το πρόγραμμα της παράλληλης στήριξης στοχεύει στην ενίσχυση του θεσμού της εξειδικευμένης εκπαιδευτικής υποστήριξης για ένταξη μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ). Υλοποιείται μέσα στα σχολεία γενικής αγωγής από κατάλληλα επιμορφωμένο προσωπικό, το οποίο υποστηρίζει τους μαθητές στη σχολική τάξη παράλληλα με τον εκπαιδευτικό. «Η εξειδικευμένη εκπαιδευτική υποστήριξη των ΑμΕΑ αυτού του τύπου είναι μία έμπρακτη εφαρμογή προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης των ΑμΕΑ κοινωνικά στη σχολική τάξη του γενικού σχολείου, και κατ’ επέκταση στη σχολική κοινότητα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να βελτιώσει την προσβασιμότητα των ΑμΕΑ στο κοινωνικό γίγνεσθαι και να αντιμετωπίσει τον κοινωνικό αποκλεισμό» (Υπουργείο Εθνικής Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, 2010).

Το πρόγραμμα της παράλληλης στήριξης (Π.Σ.) εφαρμόζεται με δύο εκπαιδευτικούς μέσα στην τάξη, τον εκπαιδευτικό της γενικής εκπαίδευσης και τον εκπαιδευτικό της ειδικής αγωγής. Ο δεύτερος αφιερώνει το μεγαλύτερο χρόνο της εργασίας του με το μαθητή που έχει αναπηρία ή ειδικές ανάγκες. Με το μαθητή δηλαδή που υποστηρίζει. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θεσμοθετήθηκε με το νόμο 2817 του 2000, σύμφωνα με τον οποίο «οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορεί να φοιτούν: (α) Στη συνήθη σχολική τάξη με παράλληλη στήριξη από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, ο οποίος υπηρετεί στα Κ.Δ.Α.Υ. ή στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και ορίζεται από το Κ.Δ.Α.Υ. (άρθρο 1, εδ. 11 α).

Μετά την έκδοση του νόμου 3699 του 2008, το πρόγραμμα της παράλληλης στήριξης άρχισε να εφαρμόζεται με εντατικό ρυθμό, ενώ επεκτάθηκε και στις σχολικές μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το νόμο αυτό, «οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορούν να φοιτούν σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου, με παράλληλη στήριξη - συνεκπαίδευση, από εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ), όταν αυτό επιβάλλεται από το είδος και το βαθμό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Η παράλληλη στήριξη παρέχεται σε μαθητές που μπορούν με κατάλληλη ατομική υποστήριξη να παρακολουθήσουν το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της τάξης, σε μαθητές με σοβαρότερες εκπαιδευτικές ανάγκες, όταν στην περιοχή τους δεν υπάρχει άλλο πλαίσιο ΕΑΕ (ειδικό σχολείο, τμήμα ένταξης) ή όταν η παράλληλη στήριξη καθίσταται απαραίτητη - βάσει της γνωμάτευσης του ΚΕΔΔΥ- εξαιτίας των ειδικών εκπαιδευτικών τους αναγκών. Στην τελευταία περίπτωση, η στήριξη από ειδικό εκπαιδευτικό μπορεί να γίνεται σε μόνιμη και προγραμματισμένη βάση.

188

ΤΟΜΕΑΣ Ι. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

Οι διδακτικοί και μαθησιακοί στόχοι επιτρέπουν την ακριβή σύγκριση στόχων και αποτελέσματος. Βοηθούν έτσι στο σχεδιασμό της διδακτικής ύλης, στην αξιολόγηση της μάθησης και στην οργάνωση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που στοχεύουν στην επίτευξη των διδακτικών επιδιώξεων (βλ. Τομέας Ι, Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ «Προσδιορισμός διδακτικών και μαθησιακών στόχων»).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1 & 2) Οργάνωση του περιεχομένου της γνώσης, ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών στο γνωστικό, γλωσσικό-επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα.

88Γ. Στο σχολείο σας η διδασκαλία προετοιμάζεται έγκαιρα;

- Στο σχολείο σας σχεδιάζεται και εφαρμόζεται πρόγραμμα διδασκαλίας του μαθητή με ημερήσιους στόχους; (στο γνωστικό, γλωσσικό- επικοινωνιακό, κινητικό, και κοινωνικό – συναισθηματικό τομέα;)45. Με τη συνάδελφο της τάξης συμφωνείτε για το περιεχόμενο των μαθημάτων;

- Με τη συνάδελφο της τάξης συνεργάζεσθε στο σχεδιασμό του προγράμματος του μαθητή που υποστηρίζετε;

- Στο σχεδιασμό του προγράμματος και στην οργάνωση του περιεχομένου της γνώσης συμμετέχουν και άλλα πρόσωπα που γνωρίζουν το παιδί (γονείς, ψυχολόγος, ειδική παιδαγωγός, εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης, κ.ά);

88α. Επιβραβεύονται οι μαθητές σε καθημερινή βάση;

49. Δίνετε άμεση και συγκεκριμένη

189

ανατροφοδότηση;

62. Δίνετε επαρκή χρόνο στους μαθητές να ανταποκριθούν σε ερωτήσεις ή σε διάλογο μέσα στην τάξη

56. Επεξηγείτε δυσνόητες έννοιες και λεξιλόγιο;

88β. Στα σχολεία ευθύνης σας επιβραβεύεται η προσπάθεια του μαθητή και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα;

63. Δημιουργείτε ευκαιρίες για την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων από τους μαθητές σας

88στ. Χρησιμοποιείται η μίμηση προτύπου ως μέθοδος διδασκαλίας;

88δ. Χρησιμοποιείται η δραματοποίηση ως μέθοδος διδασκαλίας;

88η. Εφαρμόζονται πολυαισθητηριακές διδακτι-κές προσεγγίσεις;

88ι. Στα σχολεία ευθύνης σας χρησιμοποιούνται εποπτικά υλικά;

88γ. Στα σχολεία ευθύνης σας δίνονται επαρκείς ευκαιρίες στους μαθητές για συχνή επιτυχία;

88ε. Στα σχολεία ευθύνης σας διδάσκονται στρατηγικές μάθησης;

44. Στο σχολείο σας αξιολογείτε με τους συναδέλφους σας με κοινά κριτήρια την επίδοση των μαθητών;

88θ. Στα σχολεία ευθύνης σας δημιουργούνται ευκαιρίες για να διδαχθεί στους μαθητές με Δ.Α.Δ μια επικοινωνιακή ή κοινωνική δεξιότητα;

88ζ. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

79. Πραγματοποιείτε συναντήσεις με τους γονείς και εκτός της προγραμματισμένης  ημέρας συνάντησης; (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά,

190

πάντοτε).

3) Καθορισμός σκοπών και στόχων της μάθησης.

6. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα  υποστήριξης για κάθε παιδί ποιοι από τους παρακάτω διδακτικούς στόχους εμπεριέχονται; (Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε)

αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων εκμάθηση τεχνικών επικοινωνίας εκμάθηση τεχνικών αυτόνομης διαβίωσης εκμάθηση τεχνικών και στρατηγικών

μελέτης εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης άλλο;

4 & 5 Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Κατανομή της ύλης των μαθημάτων σε σχέση με το διδακτικό χρόνο και προγραμματισμός της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών (συνέχεια)

- Εμπλουτίζετε το μάθημα με γνωστικά αντικείμενα εκτός του ΑΠΣ;

- Διαφοροποιείται το αναλυτικό πρόγραμμα για την ικανοποίηση των ειδικών εκπαιδευτικών, κοινωνικών και συναισθηματικών αναγκών του μαθητή σαςΠροσδιορίστε σε ποιο τομέα (γνωστικό,

κοινωνικό, ψυχολογικό) διαφοροποιείτε κυρίως το πρόγραμμα, με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό; (π.χ. χρησιμοποιώντας διαφορετικά βιβλία και εποπτικό υλικό, πολυαισθητηριακές μεθόδους,

σχήματα συνεργατικής μάθησης κ.ά.)

- Φροντίζετε να προάγετε το θέμα της αυτονομίας ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της αυτόνομης διαβίωσης σύμφωνα με το ΑΠΣ-ΔΕΠΠΠΣ των ΕΕΕΕΚ; Σε ποιες δεξιότητες εστιάζει η στοχοθεσία; (στην αυτοεξυπηρέτηση, στην αυτοδιαχείριση, στον ελεύθερο χρόνο, αλλού; Προσδιορίστε).

- Υλοποιούνται οι διδακτικοί στόχοι και οι δραστηριότητες των Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (ΑΠΣ) του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων, σε παιδιά με αναπτυξιακά προβλήματα; (π.χ. με νοητική αναπηρία, αυτισμό). Σε ποιες δεξιότητες δίνεται έμφαση;

191

Στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση, στην υπευθυνότητα και στον αυτοπροσδιορισμό, στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία; Προσδιορίστε.

- Διδάσκετε τον αυτοπροσδιορισμό στο πλαίσιο διδασκαλίας που αφορά στις κοινωνικές δεξιότητες ή ως ξεχωριστό κομμάτι του αναλυτικού προγράμματος;

- Υπάρχουν θεματικές ενότητες του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών τις οποίες διδάσκετε μόνη ή με την εκπαιδευτικό της τάξης μέσα από μια διαθεματική προοπτική που επιδιώκει την ενεργητική προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας από τους μαθητές, υπό το πρίσμα ενός συνεργατικού διδακτικού και μαθησιακού περιβάλλοντος; (Προσδιορίστε).

6) Τρόποι διαχείρισης της προβληματικής συμπεριφοράς

65. Στο σχολείο Σας υπάρχουν επεισόδια βίας (εκφοβισμός, βανδαλισμοί);

64. Στο σχολείο σας καλλιεργείτε κλίμα αποδοχής των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

88θ. Προετοιμάζονται οι μαθητές με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές πριν από δραστηριότητες εκτός της καθημερινής ρουτίνας του σχολείου; (π.χ., εκδρομές, επισκέψεις εξωσχολικών προσώπων) προς αποφυγή εμφάνισης προβλημάτων συμπεριφοράς;

- Ποιος είναι ο συνηθισμένος τρόπος που εφαρμόζετε για τη διαχείριση της προβληματικής συμπεριφοράς στο σχολείο; (Εξηγήστε)

7) Λειτουργικός προσδιορισμός των διδακτικών στόχων με όρους μετρήσιμης συμπεριφοράς

- Διατυπώνετε λειτουργικά τους διδακτικούς στόχους έτσι ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι (παιδί, εκπαιδευτικοί, γονείς, σχολικοί σύμβουλοι κ.ά.) να αντιλαμβάνονται και να ερμηνεύουν τους στόχους με την ίδια σαφήνεια;

8) Συμμετοχική λύση προβλημάτων

- Ποιοι είναι οι συνηθισμένοι τρόποι συμμετοχικής λύσης προβλημάτων που εφαρμόζετε ως εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης;

192

-9) Μαθησιακά συμβόλαια - Συνάπτετε μαθησιακό συμβόλαιο με το μαθητή

σας για το τι θα κάνει ο καθένας με βάση όσα έχουν συμφωνήσει; Αν ναι,

τι είδους προβλήματα παρουσιάζουν συνήθως οι μαθητές «του συμβολαίου;»

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Τα ειδικά εκπαιδευτικά και υποστηρικτικά προγράμματα προσαρμόζονται στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών και υλοποιούνται κυρίως μέσα στις τάξεις του ειδικού ή του γενικού σχολείου. (βλ. περισσότερα στο «Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ», Τομέας ΙΙ, Ανάπτυξη προσαρμοσμένων προγραμμάτων ανά κατηγορία μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

2) Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας.

1. Οι διαγνώσεις των μαθητών σας ποιες από τις ακόλουθες κατηγορίες αφορούν;

- Μαθησιακές δυσκολίες- Προβλήματα όρασης- Προβλήματα ακοής- Αναπηρίες μετακίνησης- Νοητική Υστέρηση- Κινητικά προβλήματα (νευρολογικά,

ορθοπεδικά κ.λ.π)- Προβλήματα υγείας (χρόνιες παθήσεις)

193

Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας (συνέχεια) .

Ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες (προβλήματα συμπεριφοράς)

- Πολλαπλές αναπηρίες- Προβλήματα λόγου και ομιλίας- ΕΚΟ (ευπαθείς κοινωνικές ομάδες)

Χαρισματικά παιδιά- Αυτισμός- ΔΕΠ-Υ- Άλλο

6. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται οι παρακάτω στόχοι:

αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων εκμάθηση τεχνικών επικοινωνίας εκμάθηση τεχνικών αυτόνομης διαβίωσης εκμάθηση τεχνικών και στρατηγικών

μελέτης εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης άλλο

7. Χρησιμοποιείτε ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης που αφορούν στα εξής:

(Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε)

Λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, μουσικοθεραπεία, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ειδική φυσική αγωγή, εκπαιδευτική υποστήριξη, φυσικοθεραπεία, ελληνική νοηματική γλώσσα, γραφή BRAILLE, ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη

του παιδιού, ψυχολογική/συμβουλευτική υποστήριξη

γονέων, ψυχιατρική παρακολούθηση, εξοικείωση με υποστηρικτικές Τεχνο-

λογίες, εκπαίδευση σε θέματα αυτόνομης δια-

βίωσης; Άλλο;

194

7) Ανάλυση έργου

61. Αναλύετε την εκτέλεση ενός μαθησιακού έργου σε βήματα; (Καθόλου – Λίγο – Αρκετά – Πολύ – Πάρα πολύ)

8) Σταθμοί μάθησης ή μαθησιακά κέντρα

_________________________

9) Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση

__________________________

10) Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφορο-ποίηση (συνέχεια)

-

- Δημιουργείτε σε συνεργασία με την εκπαιδευτικό της τάξης μαθησιακούς σταθμούς ή μαθησιακά κέντρα που να επιτρέπουν στο μαθητή σας να εργάζεται με διάφορους συμμαθητές του σε διαφορετικές εργασίες;

_________________________________________

- Διδάσκετε στο μαθητή σας στρατηγικές μάθησης; (εξηγήστε )

_________________________________________

88θ. Χρησιμοποιείτε γνωστικούς-εννοιολογικούς χάρτες κατά τη διδασκαλία του μαθητή σας; (ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντα)

88Β Ελαχιστοποιείτε, όταν χρειάζεται, σε συνεργασία με την εκπαιδευτικό της τάξης τα διασπαστικά ερεθίσματα μέσα στην τάξη;

88Η Επιβραδύνονται, όταν χρειάζεται, οι ρυθμοί μάθησης, διατηρώντας τους ίδιους βασικούς στόχους για το μαθητή σας;

88Β. Βοηθούνται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ να εστιάσουν την προσοχή τους με σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες;

88Β. ενισχύεται η οργάνωση, επιβραβεύοντας καθημερινά τους οργανωμένους μαθητές;

88Β. Δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές με ΔΕΠΥ να εκτονωθούν όταν το χρειάζονται; (π.χ., στέλνοντάς τους στο γραφείο να φέρουν υλικό χρήσιμο για το μάθημα)

88Β. Στ σχολείο σας σε ποιο θρανίο κάθεται ο

195

Διδακτικές στρατηγικές που υποστηρίζουν τη διαφορο-ποίηση (συνέχεια)

μαθητής ή οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ;

88Θ. Στο σχολείο σας ο χώρος της τάξης είναι δομημένος έτσι ώστε να διευκολύνει τη μάθηση και προσαρμογή παιδιών που χρειάζονται δόμηση και οργάνωση του φυσικού περιβάλλοντος; (οργάνωση τάξης και οπτική οργάνωση δραστηριοτήτων)

88Η. Μειώνετε την ύλη και τις εργασίες για το σπίτι σε μαθητές με νοητική υστέρηση; (Ν.Υ)

88Η. Κάνετε μεταγραφή κειμένων του σχολικού εγχειριδίου σε απλούστερο λεξιλόγιο για τους μαθητές με νοητική υστέρηση;

88Η. Εντάσσετε πρόσθετη εικονογράφηση εικόνων και διαγραμμάτων για τους μαθητές με Ν.Υ.;

88Θ. Δημιουργείτε στην τάξη χώρους αυτόνομης εργασίας για μαθητές με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές; (Δ.Α.Δ)

88Θ. Έχει ο μαθητής ή οι μαθητές με Δ.Α.Δ ημερήσιο πρόγραμμα σε γραπτή μορφή ή με εικόνες;

88Ε. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

88Στ. Στο σχολείο σας υπάρχει υποστήριξη από διερμηνείς για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

88Ζ. Στο σχολείο σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με σοβαρό πρόβλημα όρασης;

88θ. Χρησιμοποιείτε γνωστικούς-εννοιολογικούς χάρτες κατά τη διδασκαλία του μαθητή σας; (ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντα)

88Β Ελαχιστοποιείτε, όταν χρειάζεται, σε συνεργασία με την εκπαιδευτικό της τάξης τα

196

διασπαστικά ερεθίσματα μέσα στην τάξη;

88Η Επιβραδύνονται, όταν χρειάζεται, οι ρυθμοί μάθησης, διατηρώντας τους ίδιους βασικούς στόχους για το μαθητή σας;

88Β. Βοηθούνται οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ να εστιάσουν την προσοχή τους με σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες;

88Β. ενισχύεται η οργάνωση, επιβραβεύοντας καθημερινά τους οργανωμένους μαθητές;

88Β. Δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές με ΔΕΠΥ να εκτονωθούν όταν το χρειάζονται; (π.χ., στέλνοντάς τους στο γραφείο να φέρουν υλικό χρήσιμο για το μάθημα)

88Β. Στ σχολείο σας σε ποιο θρανίο κάθεται ο μαθητής ή οι μαθητές με ΔΕΠ/Υ;

88Θ. Στο σχολείο σας ο χώρος της τάξης είναι δομημένος έτσι ώστε να διευκολύνει τη μάθηση και προσαρμογή παιδιών που χρειάζονται δόμηση και οργάνωση του φυσικού περιβάλλοντος; (οργάνωση τάξης και οπτική οργάνωση δραστηριοτήτων)

88Η. Μειώνετε την ύλη και τις εργασίες για το σπίτι σε μαθητές με νοητική υστέρηση; (Ν.Υ)

88Η. Κάνετε μεταγραφή κειμένων του σχολικού εγχειριδίου σε απλούστερο λεξιλόγιο για τους μαθητές με νοητική υστέρηση;

88Η. Εντάσσετε πρόσθετη εικονογράφηση εικόνων και διαγραμμάτων για τους μαθητές με Ν.Υ.;

88Θ. Δημιουργείτε στην τάξη χώρους αυτόνομης εργασίας για μαθητές με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές; (Δ.Α.Δ)

88Θ. Έχει ο μαθητής ή οι μαθητές με Δ.Α.Δ ημερήσιο πρόγραμμα σε γραπτή μορφή ή με εικόνες;

88Ε. Στα σχολεία ευθύνης σας υπάρχει

197

προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με κινητικά προβλήματα;

88Στ. Στο σχολείο σας υπάρχει υποστήριξη από διερμηνείς για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

88Ζ. Στο σχολείο σας υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα όρασης;

- Τι διαφοροποιείτε συχνότερα στη διδασκαλία σας ως εκπαιδευτικός Παράλληλης Στήριξης;

1 2 3 4 5

(1 = σπάνια, 5 = πολύ συχνά)

- Το περιεχόμενο; 1 2 3 4 5- Η διαδικασία; 1 2 3 4 5- Το τελικό αποτέλεσμα; 1 2 3 4 5

198

-

ΠΕΔΙΟ Δ΄ : ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Σε μια ειδική ή γενική τάξη, η αποτελεσματικότητα της μάθησης μπορεί να ελεγχθεί με διάφορους τρόπους αφού το έργο των μαθητών μπορεί να παρουσιαστεί και να αξιολογηθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τους διδακτικούς στόχους που έχουν διατυπωθεί. Το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης (ΕΠΕ) όπου περιγράφονται οι μακροπρόθεσμοι και οι βραχυπρόθεσμοι διδακτικοί στόχοι του μαθητή, αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της μάθησής του (Πολυχρονοπούλου 1993, 2012).

Ένας άλλος τρόπος ελέγχου της αποτελεσματικότητας της μάθησης είναι η αξιολόγηση των μεταγνωστικών δεξιοτήτων του μαθητή αφού η απόκτηση μεταγνώσης μπορεί να αποδείξει ότι ο μαθητής έχει μάθει πώς να μαθαίνει (Κωσταρίδου – Ευκλείδη, 2005). (βλ. «Ερωτηματολόγιο για Εκπαιδευτικούς ΣΜΕΑ»).

ΤΟΜΕΑΣ Ι: ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

βλ. επίσης «Ερωτηματολόγιο για Εκπαιδευτικούς ΣΜΕΑ, Τομέας Ι,

199

Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης».

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

1) Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος παρέμβασης

Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος παρέμβασης (συνέχεια)

2. Στο σχολείο σας ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του ατομικού προγράμματος των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

Ο σχολικός σύμβουλος Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΕΑΕ)

Ο σχολικός σύμβουλος Γενικής Αγωγής Ο προϊστάμενος του ΚΕΔΔΥ Ο εκπαιδευτικός της ΕΑΕ Η υποομάδα του ΚΕΔΔΥ Άλλος;

74. Όταν αποφασιστεί, ότι ένας μαθητής χρειάζεται πρόγραμμα παρέμβασης υπάρχει κάποια διαδικασία για να ενημερωθούν οι γονείς; (ναι – όχι).

75. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην προηγούμενη ερώτηση, η ενημέρωση γίνεται και γραπτά;

(Ποτέ, σπάνια, μερικές φορές, συχνά, πάντοτε).

5. Αξιοποιείτε συγκεκριμένα εποπτικά μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική σας παρέμβαση (ναι – όχι- ονομασία εργαλείων για:

Νοητική υστέρηση, Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές. Σοβαρά προβλήματα όρασης. Βαρηκοϊα - Κώφωση.

200

Κινητικές αναπηρίες. Χρόνιες παθήσεις. Ψυχικές διαταραχές. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και

Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Άλλο.

88Γ. Στο σχολείο σας μετά από παρατεταμένη απουσία του μαθητή, παρέχονται επιπλέον ώρες μαθήματος για την αναπλήρωση των κενών;

88Δ. Συνεργάζεστε στενά με ειδικό επιστήμονα (ψυχολόγο, ψυχίατρο, ειδικό παιδαγωγό κ.α.) για την καλύτερη αντιμετώπιση μαθητών με ψυχικά προβλήματα;

88Δ. Υπάρχει ειδικός ψυχολόγος για την στήριξη των μαθητών στα σχολεία ευθύνης σας;

88Ε. Στην εκπαιδευτική παρέμβαση χρησιμο- ποιείτε υποστηρικτικές τεχνολογίες για το μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που:

Του χορηγήθηκαν από το ΥΠΔΒΜΘ Προμηθεύτηκε ο ίδιος Προέρχονται από άλλον χορηγό;

29. Συνεργάζεστε για την επίτευξη των στόχων του εκπαιδευτικού προγραμμάτος με:

- το Υπουργείο Παιδείας- τα ΚΕΔΔΥ- Διεθνείς Οργανισμούς- Συλλόγους γονέων ΑμεΑ- ΑΕΙ-ΤΕΙ- ΙΕΚ- με υπηρεσίες των δήμων- με συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού- με Διευθυντές Διευθύνσεων Εκπαίδευσης- με Σχολικούς Συμβούλους Γενικής Αγωγής- με διευθυντές σχολικών μονάδων Ειδικής

Αγωγήςσε θέματα:

Ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης Μαθητικής διαρροής

201

Σχολικής αποτυχίας Πρόληψης ουσιών Διαχείρισης κρίσεων Αξιολογικών εκθέσεων Δημιουργίας εκπαιδευτικών δομών Διάγνωσης Προγραμμάτων υποστήριξης Υλοποίησης καινοτόμων δράσεων Υποστηρικτικών τεχνολογιών για ΑμεΑ Προσβάσιμου εκπαιδευτικού υλικού

88Ε. Στο σχολείο σας υπάρχει υπεύθυνο προσωπικό για τη φροντίδα των ατομικών αναγκών των μαθητών με κινητικά προβλήματα;

88Στ. Στ σχολείο σας υπάρχει υποστήριξη από διερμηνείς για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

88Ζ. Διαθέτει τ σχολείο σας εκπαιδευτικούς που γνωρίζουν γραφή Braille;

41. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

Συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους μαθητές.

Συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους εκπαιδευτικούς.

Συμβουλευτική στήριξη από το ΚΕΔΔΥ προς τους γονείς.

Συχνότερη επικοινωνία με το σχολικό σύμβουλο Γενικής Αγωγής.

Συχνότερη επικοινωνία με άλλους σχολικούς συμβούλους ΕΑΕ.

Συχνότερη επικοινωνία με το Διευθυντή της σχολικής μονάδας.

Υποστήριξη από συστήματα Πληροφορικής. Κατάλληλες Υποστηρικτικές Τεχνολογίες. Εκπαίδευση γονέων. Βοήθεια στο σπίτι. Συνεργασία μεταξύ διαφόρων φορέων. Ειλικρίνεια και επαγγελματική εντιμότητα. Μεγαλύτερη εμπλοκή και συμμετοχή των

γονέων. Συχνότερη επικοινωνία με τους εκπαι-

202

Ικανοποίηση/επίτευξη των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος παρέμβασης (συνέχεια)

δευτικούς. Άλλο.73. Όταν σχεδιαστεί το πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται:

(επιλέξτε μόνο ένα από τα παρακάτω)

Την ίδια εβδομάδαΤο α' δεκαπενθήμεροΤο β' δεκαπενθήμεροΣε διάστημα μεγαλύτερο του μήνα Άλλο

2) Πρωτόκολλα συστηματικής καταγραφής της προόδου του μαθητή.

31. Καταγράφετε την πορεία προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο;

- Σπάνια- Μερικές φορές- Συχνά- Πάντα

71. Εφόσον επιλέξατε «Ναι» προσδιορίστε:

- Στην ίδια εβδομάδα- Στο α' δεκαπενθήμερο- Στον ίδιο μήνα- Πάνω από μήνα- Άλλο, προσδιορίστε.

3) Αξιολόγηση κοινωνικών δεξιοτήτων και συμπεριφοράς.

66. Διαθέτετε στο σχολείο σας εργαλεία ανίχνευσης μαθησιακών προβλημάτων και προβλημάτων συμπεριφοράς; Επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

Ερωτηματολόγιο εκπαιδευτικών Ερωτηματολόγιο μαθητικού πληθυσμού Κλείδα παρατήρησης Σταθμισμένα τεστ Συνέντευξη Άλλο, προσδιορίστε

203

4 & 5) Αξιολόγηση της ποιότη-τας της εργασίας του μαθητή-

Αξιολόγηση των πληροφοριών που προκύπτουν από τη διαρκή αξιολόγηση για ανατροφο-δότηση της διδασκαλίας.

- Πώς προκύπτει η αξιολόγηση της ποιότητας της εργασίας του μαθητή ή των μαθητών σας (Από διαγνωστικά κριτήρια; Από συζητήσεις με το μαθητή; Από το φάκελο επιτευγμάτων του μαθητή; κλπ)

6) Φοίτηση και διαρροή των μαθητών

- Είναι τακτική η φοίτηση των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες στο σχολείο σας;

- Έχουν παρατηρηθεί στο σχολείο σας φαινόμενα διαρροής μαθητών με αναπηρία ή ειδικές ανάγκες; Αν ναι, ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι αιτίες και ο βαθμός του φαινομένου;

Σχολική αποτυχία; Σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες; Προβλήματα υγείας; Άρνηση των γονέων να υποστηρίξουν τη

φοίτηση του παιδιού στο σχολείο; Έλλειψη υποστηρικτικών υπηρεσιών; Έλλειψη κτηριακής προσβασιμότητας; Άλλο

37. Σε σχέση με την παραπάνω ερώτηση,

πιστεύετε ότι οι υποδομές των σχολικών μονάδων ΕΑΕ είναι επαρκείς ως προς: (καθόλου, λίγο, αρκετά, πολύ, πάρα πολύ)

Τους χώρους Την προσβασιμότητα από ΑμεΑ Την υλικοτεχνική υποδομή Τις τεχνολογίες Πληροφορικής Τις υποστηρικτικές τεχνολογίες ανά

κατηγορία αναπηρίας Άλλο

- Έχει το σχολείο σας αναπτύξει ως σχολική μονάδα μια συγκεκριμένη πολιτική συγκράτησης του μαθητικού πληθυσμού προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σχολική εγκατάλειψη; Μιλήστε

204

μας γι’ αυτό.

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

Η μεταγνώση επιτρέπει στον άνθρωπο να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η «γνωστική μηχανή» του. Να έχει δηλαδή επίγνωση για τις δικές του γνωστικές διαδικασίες. Τον βοηθάει έτσι να προβλέπει, να προγραμματίζει, να κατευθύνει τις σκέψεις του και να τις αξιολογεί. Με άλλα λόγια, τον βοηθάει να συνειδητοποιήσει ότι σκέπτεται μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες κι επίσης του παρέχει τη γνώση για το πώς λειτουργούν αυτές οι διαδικασίες. (Πολυχρονοπούλου 2012, σ. 593).

Σήμερα είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι μεταγνωστικές δεξιότητες (κατ’ άλλους μεταγνωστικές στρατηγικές) αποτελούν μια ιδιαίτερη ομάδα στρατηγικών που διευκολύνουν τη μάθηση (Κωσταρίδου-Ευκλείδη 2005, σ. 163. Reid 2003, σ. 172) κι όπως όλες οι δεξιότητες, έτσι και οι μεταγνωστικές, μπορούν να καλλιεργηθούν και να βελτιωθούν βοηθώντας το παιδί να μάθει και να προσαρμοστεί ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά μέσα και έξω από το σχολείο (βλ. περισσότερα στο «Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών ΣΜΕΑ, Τομέας ΙΙ).

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Οι ερωτήσεις που σημειώνονται με παύλα ( - ) είναι ερωτήσεις συνέντευξης

205

1)Ανάπτυξη αυτοαξιολόγησης του μαθητή και αξιολόγησης της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησής του.

- Στο σχολείο σας διδάσκετε δεξιότητες που βοηθούν το παιδί να θέτει στόχους, να παίρνει αποφάσεις, να αυτοαξιολογείται, να αυξάνει την αυτοεκτίμησή του και να επιτυγχάνει την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων;

- Διδάσκετε το παιδί (ειδικότερα τα παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς), τεχνικές αυτό-παρατήρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς που το βοηθούν να καταλάβει τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που προκαλούν, ενθαρρύνουν ή συντηρούν την εμφάνιση της συμπεριφοράς του;

- Εφαρμόζετε στο σχολείο σας προγράμματα που αφορούν στην εκμάθηση στρατηγικών αυτοδιαχείρισης και αυτορρύθμισης και βοηθούν το παιδί να αξιολογήσει τη συμπεριφορά του και τις επιπτώσεις που αυτή έχει στον εαυτό του και στους άλλους;

- Εφαρμόζετε προγράμματα αυτό-καθοδήγησης, αυτό-ελέγχου και αυτό-διόρθωσης της συμπεριφοράς που περιλαμβάνουν αυτό-παρακολούθηση, αυτό-αξιολόγηση και αυτό-ενίσχυση του μαθητή; (Προσδιορίστε και εξηγήστε).

206

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ

ΣΤΗΡΙΞΗΣ)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα (γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, κοινωνικο-προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

58. Χρησιμοποιείτε γνωστικούς-εννοιολογικούς χάρτες;

3) Χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος και του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ΕΕΕΚ

28. Εφαρμόζετε γραπτό εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε μαθητή;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ1) Εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

28. Εφαρμόζετε γραπτό εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε μαθητή;31. Καταγράφετε την πορεία προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο;71. Καταγράφεται η πρόοδος του μαθητή;

2) Συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή ή με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

44. Με τους συναδέλφους σας αξιολογείτε με κοινά κριτήρια την επίδοση των μαθητών σας;

3) Αξιολόγηση του μαθητή με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης της συμπεριφοράς, τεχνικές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

Η αξιολόγηση είναι ατομική ή ομαδική; Ποιες τεχνικές ή εργαλεία χρησιμοποιείτε σε κάθε περίπτωση; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Διαφοροποιημένη αξιολόγηση με την ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και τις

25. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται οι παρακάτω στόχοι:

207

θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της μάθησης του μαθητή)ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ1) Ρόλος του εκπαιδευτικού και ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών (με βάση το είδος και το βαθμό αναπηρίας)

34. Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;35. Εφόσον απαντήσατε "Ναι"στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:71. Καταγράφεται η πρόοδος του μαθητή;72. Εφόσον επιλέξατε "Ναι" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

2) Συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

35. Εφόσον απαντήσατε "Ναι"στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:41. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:45. Με τους συναδέλφους σας συμφωνείτε για το περιεχόμενο των μαθημάτων;

3) Ρόλος κι ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

Όταν ένας μαθητής βρίσκεται σε τάξη ένταξης ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης (εξατομικευμένο πρόγραμμα, άλλοι τρόποι αξιολόγησης).

2) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για τη διασφάλιση της ποιότητας

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές εξετάσεις

Διασφαλίζεται η πρόσβαση των μαθητών στη συμμετοχή τους στις γενικές- εθνικές εξετάσεις; Με ποιους τρόπους; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών στοιχείων για τη μάθηση (μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική αξιολόγηση και την αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

208

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

16. Το ΚΕΔΔΥ χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό σύστημα πληροφορικής για:17. Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία μαθητών

2) Δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα (γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, κοινωνικο-προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

Χρησιμοποιείτε δέσμες δοκιμασιών (σταθμισμένων ή μη) για την αξιολόγηση ανάλογες με το είδος του αναπτυξιακού τομέα; Ποιες είναι αυτές; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος και του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ΕΕΕΚ

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ1) Εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή ή με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

Η αξιολόγηση γίνεται με κριτήριο τον μέσο μαθητή ή με αναφορά σε κάποιου άλλου είδους κριτήρια; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιολόγηση του μαθητή με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης της συμπεριφοράς, τεχνικές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

30. Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;41. Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;42. Καταγράφεται η πορεία προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο στο ΚΕΔΔΥ;45. Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης για το μαθητή;46. Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης για το μαθητή;47. Η έκθεση περιέχει τα εξής:

5) Διαφοροποιημένη αξιολόγηση με την ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

Χρησιμοποιείτε δέσμες δοκιμασιών (σταθμισμένων ή μη) για την αξιολόγηση ανάλογες με το είδος του αναπτυξιακού τομέα; Ποιες είναι αυτές; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και τις

47. Η έκθεση περιέχει τα εξής:53. Τι περιλαμβάνει η έκθεση;

209

θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της μάθησης του μαθητή)

54. Προσδιορίστε τι άλλο μπορεί να περιλαμβάνει η έκθεση:

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ1) Ρόλος του εκπαιδευτικού και ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών (με βάση το είδος και το βαθμό αναπηρίας)

57. Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;

2) Συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

44. Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:63. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

3) Ρόλος κι ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

Όταν ένας μαθητής βρίσκεται σε τάξη ένταξης ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης (εξατομικευμένο πρόγραμμα, άλλοι τρόποι αξιολόγησης).

2) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για τη διασφάλιση της ποιότητας

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές εξετάσεις

64. Παρίστανται εκπρόσωποι του ΚΕΔΔΥ στην επιτροπή των πανελληνίων εξετάσεων για τους φυσικώς αδυνάτους;65. Δίνουν οδηγίες εξέτασης ανά κατηγορία αναπηρίας;

4) Ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών στοιχείων για τη μάθηση (μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

Χρησιμοποιείτε δέσμες δοκιμασιών (σταθμισμένων ή μη) για την αξιολόγηση ανάλογες με το είδος του αναπτυξιακού τομέα; Ποιες είναι αυτές; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική αξιολόγηση και την αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

210

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

24. Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία των μαθητών;

2) Δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα (γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, κοινωνικο-προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

Χρησιμοποιείτε δέσμες δοκιμασιών (σταθμισμένων ή μη) για την αξιολόγηση ανάλογες με το είδος του αναπτυξιακού τομέα; Ποιες είναι αυτές; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος και του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ΕΕΕΚ

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ1) Εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

Η αξιολόγηση είναι ατομική ή ομαδική; Ποιες τεχνικές ή εργαλεία χρησιμοποιείτε σε κάθε περίπτωση; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή ή με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

Η αξιολόγηση γίνεται με κριτήριο τον μέσο μαθητή ή με αναφορά σε κάποιου άλλου είδους κριτήρια; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιολόγηση του μαθητή με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης της συμπεριφοράς, τεχνικές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

63. Επισκέπτεστε τη σχ. μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;64. Παρακολουθείτε την καταγραφή της πορείας προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο;

5) Διαφοροποιημένη αξιολόγηση με την ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και τις

43. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται οι παρακάτω στόχοι:

211

θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της μάθησης του μαθητή)ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ1) Ρόλος του εκπαιδευτικού και ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών (με βάση το είδος και το βαθμό αναπηρίας)

75. Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;76. Εφόσον απαντήσατε "Ναι"στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:

2) Συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

82. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

3) Ρόλος κι ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

Όταν ένας μαθητής βρίσκεται σε τάξη ένταξης ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης (εξατομικευμένο πρόγραμμα, άλλοι τρόποι αξιολόγησης).

2) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για τη διασφάλιση της ποιότητας

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές εξετάσεις

Διασφαλίζεται η πρόσβαση των μαθητών στη συμμετοχή τους στις γενικές- εθνικές εξετάσεις; Με ποιους τρόπους; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών στοιχείων για τη μάθηση (μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

Χρησιμοποιείτε δέσμες δοκιμασιών (σταθμισμένων ή μη) για την αξιολόγηση ανάλογες με το είδος του αναπτυξιακού τομέα; Ποιες είναι αυτές; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική αξιολόγηση και την αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

212

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΜΕΑΕ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα (γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, κοινωνικο-προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

86. Χρησιμοποιείται γνωστικούς- εννοιολογικούς χάρτες;

3) Χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος και του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ΕΕΕΚ

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ1) Εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

32. Εφαρμόζετε γραπτό εξατομικευμένο πρόγραμμα (portfolio) για κάθε μαθητή;35. Παρακολουθείται η καταγραφή της πορείας προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο;

2) Συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή ή με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

68. Με τους συναδέλφους σας αξιολογείτε με κοινά κριτήρια την επίδοση των μαθητών σας;

3) Αξιολόγηση του μαθητή με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης της συμπεριφοράς, τεχνικές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

101. Διαθέτετε στο σχολείο σας εργαλεία ανίχνευσης μαθησιακών και άλλων αναπηριών (ψυχοδιαγνωστικά);102. Αν ναι, προσδιορίστε:

5) Διαφοροποιημένη αξιολόγηση με την ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και τις θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

213

μάθησης του μαθητή)ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ1) Ρόλος του εκπαιδευτικού και ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών (με βάση το είδος και το βαθμό αναπηρίας)

43. Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;44. Εφόσον απαντήσατε "Ναι"στην παραπάνω ερώτηση, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:45. Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

2) Συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

41. Συνεργάζεστε με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές ανάγκες;62. Υπάρχει συνεργασία με το σχολικό σύμβουλο γενικής αγωγής;63. Υπάρχει συνεργασία με το σχολικό σύμβουλο ειδικής αγωγής;64. Υπάρχει συνεργασία με την/ον διευθυντρια/ή;

3) Ρόλος κι ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

56. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

Όταν ένας μαθητής βρίσκεται σε τάξη ένταξης ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης (εξατομικευμένο πρόγραμμα, άλλοι τρόποι αξιολόγησης).

2) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για τη διασφάλιση της ποιότητας

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές εξετάσεις

Διασφαλίζεται η πρόσβαση των μαθητών στη συμμετοχή τους στις γενικές- εθνικές εξετάσεις; Με ποιους τρόπους; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών στοιχείων για τη μάθηση (μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική αξιολόγηση και την αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

214

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

23. Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία για:

2) Δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα (γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, κοινωνικο-προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

144. Ανάπτυξη και εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών και πρακτικών αξιολόγησης των μαθητών στους εξής τομείς: α) γνωστικό, β) γλωσσικό-επικοινωνιακό, γ) κινητικό, δ) συναισθηματικό-κοινωνικών δεξιοτήτων-προσαρμοστικότητας-αλληλεπίδρασης (interaction)146. Αξιολόγηση με εφαρμογή δοκιμασιών (δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων)

3) Χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος

144. Στοχοθεσία με βάση το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και τα ατομικά χαρακτηριστικά της ομάδας

4) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος και του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ΕΕΕΚ

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ1) Εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

114. Οι παρεμβάσεις που σχεδιάζονται, εξατομικεύονται ανάλογα με τις ικανότητες και τις δυσκολίες του μαθητή;117. Γίνεται τροποποίηση ανάλογα με την πρόοδο του μαθητή;145. Ικανοποίηση των στόχων του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης

2) Συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή ή με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

Η αξιολόγηση γίνεται με κριτήριο τον μέσο μαθητή ή με αναφορά σε κάποιου άλλου είδους κριτήρια; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιολόγηση του μαθητή με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης της συμπεριφοράς, τεχνικές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

118. Η ομάδα του σχολείου αναθεωρεί την πρόοδο των μαθητών που βρίσκονται σε πρόγραμμα παρέμβασης:145. Συστηματική καταγραφή της προόδου των μαθητών145. Καταγραφή των επιδόσεών τους και της ποιότητας της εργασίας τους145. Αξιοποίηση των πληροφοριών που προκύπτουν από την διαρκή αξιολόγηση για ανατροφοδότηση της διδασκαλίας146. Χρήση ποικίλων μεθόδων/τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος (ή μαθήματος)146. Αξιολόγηση με προφορική εξέταση146. Αξιολόγηση με γραπτή εξέταση146. Αξιολόγηση με συστηματική παρατήρηση

5) Διαφοροποιημένη αξιολόγηση με την ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

215

6) Περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και τις θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της μάθησης του μαθητή)

58. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται οι παρακάτω στόχοι:

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ1) Ρόλος του εκπαιδευτικού και ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών (με βάση το είδος και το βαθμό αναπηρίας)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

95. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

3) Ρόλος κι ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

Όταν ένας μαθητής βρίσκεται σε τάξη ένταξης ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης (εξατομικευμένο πρόγραμμα, άλλοι τρόποι αξιολόγησης).

2) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για τη διασφάλιση της ποιότητας

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές εξετάσεις

Διασφαλίζεται η πρόσβαση των μαθητών στη συμμετοχή τους στις γενικές- εθνικές εξετάσεις; Με ποιους τρόπους; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών στοιχείων για τη μάθηση (μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική αξιολόγηση και την αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

216

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

47. Το ΚΕΔΔΥ χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό σύστημα πληροφορικής για:48. Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία μαθητών

2) Δοκιμασίες γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το είδος του αναπτυξιακού τομέα (γνωστικός, γλωσσικός- επικοινωνιακός, κινητικός, κοινωνικο-προσαρμοστικός- συναισθηματικός)

Χρησιμοποιείτε δέσμες δοκιμασιών (σταθμισμένων ή μη) για την αξιολόγηση ανάλογες με το είδος του αναπτυξιακού τομέα; Ποιες είναι αυτές; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Χρήση μεθόδων/ τεχνικών αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος και του εξατομικευμένου προγράμματος μετάβασης (για ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ΕΕΕΚ

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ1) Εξατομικευμένη αξιολόγηση (ο μαθητής αξιολογείται σε σύγκριση με τον εαυτό του)

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Συγκριτική αξιολόγηση με αναφορά συνήθως την επίδοση του μέσου μαθητή ή με αναφορά σε κάποιο κριτήριο

Η αξιολόγηση γίνεται με κριτήριο τον μέσο μαθητή ή με αναφορά σε κάποιου άλλου είδους κριτήρια; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Αξιολόγηση του μαθητή με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος (αναλυτικό πρόγραμμα) ή του εξατομικευμένου προγράμματος; Ή με συνδυασμό των δύο τρόπων; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Εξατομικευμένη ή ομαδική αξιολόγηση με συνδυασμό ποικίλων τεχνικών και εργαλείων (φάκελο δειγμάτων εργασίας, ερωτηματολόγια, κλίμακες αξιολόγησης της συμπεριφοράς, τεχνικές μέτρησης και καταγραφής της συμπεριφοράς, κατάλογοι ελέγχου δεξιοτήτων, ανάλυση λαθών, συνέντευξη, συστηματική παρατήρηση, βιντεοσκόπηση, ημερολόγιο)

ΜΕΡΟΣ Β:2. Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;3. Καταγράφεται η πορεία προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο στο ΚΕΔΔΥ;

5) Διαφοροποιημένη αξιολόγηση με την ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων της αξιολόγησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

6) Περιεχόμενο εκπαιδευτικής έκθεσης- αξιολόγησης (έμφαση και στις ικανότητες και τις θετικές διαστάσεις της συμπεριφοράς του μαθητή, έμφαση σε θέματα που παρέχουν υποδείξεις για τους τρόπους διδασκαλίας της

ΜΕΡΟΣ Α:78. Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται οι παρακάτω στόχοι:

217

μάθησης του μαθητή)ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ1) Ρόλος του εκπαιδευτικού και ευθύνες του στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών (με βάση το είδος και το βαθμό αναπηρίας)

ΜΕΡΟΣ Β:30. Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο; Εάν ΝΑΙ, οι προτάσεις που απορρέουν από την αυτοαξιολόγηση αφορούν στη:

2) Συνεργασία του εκπαιδευτικού του ειδικού σχολείου με άλλους ειδικούς ή υπηρεσίες

ΜΕΡΟΣ Β:41: Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

3) Ρόλος κι ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού των ΣΜΕΑ στην αξιολόγηση της προόδου του μαθητή

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ1) Καθορισμός των κριτηρίων αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης

Όταν ένας μαθητής βρίσκεται σε τάξη ένταξης ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης (εξατομικευμένο πρόγραμμα, άλλοι τρόποι αξιολόγησης).

2) Χρήση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για την αξιολόγηση και για τη διασφάλιση της ποιότητας

Η αξιολόγηση των παιδιών γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και το περιεχόμενο του εξατομικευμένου προγράμματος; (ερώτηση συνέντευξης)

3) Διασφάλιση του δικαιώματος όλων των μαθητών για συμμετοχή στις γενικές εθνικές εξετάσεις

Διασφαλίζεται η πρόσβαση των μαθητών στη συμμετοχή τους στις γενικές- εθνικές εξετάσεις; Με ποιους τρόπους; (ερώτηση συνέντευξης)

4) Ανάπτυξη νέων τρόπων καταγραφής των δεδομένων αξιολόγησης και των αποδεικτικών στοιχείων για τη μάθηση (μετακίνηση από την αξιολόγηση, που οδηγεί σε μια διαγνωστική έκθεση, προς αυτή που παρέχει υποδείξεις για τρόπους διδασκαλίας και μάθησης

Χρησιμοποιείτε την τεχνολογία προκειμένου να αξιολογείτε συνεχώς τον μαθητή; Με ποιο τρόπο; (ερώτηση συνέντευξης)

5) Ρόλος του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην συνεκπαιδευτική αξιολόγηση και την αξιολόγηση του μαθητή (αρχική και συνεχής)

Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο και την ευθύνη των μελών του διδακτικού και υποστηρικτικού προσωπικού στην αξιολόγηση της προόδου των μαθητών; (ερώτηση συνέντευξης)

218

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία:

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΕΠΑΛ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία:

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία:

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

219

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία:

ΠΕΔΙΟ 5 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Αξιολόγηση ή/ και καταγραφή με τη χρήση της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και Επικοινωνίας με σκοπό τη συνεχή αξιολόγηση

Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία:

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΜΕΑ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ5. Πρόσβαση και

αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

57. Υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης εφαρμογών ειδικού εξοπλισμού (assistive technology) όπως;

88. Χρησιμοποιείτε υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Γ.Ποια από τα παρακάτω βοηθήματα χρησιμοποιείτε για την εκπαίδευση των μαθητών με οπτική αναπηρία;

6. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης

57. Υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης εφαρμογών ειδικού εξοπλισμού (assistive technology) όπως;

88. Χρησιμοποιείτε υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και

220

λογισμικά) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία;

7. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

57. Υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης εφαρμογών ειδικού εξοπλισμού (assistive technology) όπως;

88. Χρησιμοποιείτε υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία;

137. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Γ.Ποια από τα παρακάτω βοηθήματα χρησιμοποιείτε για την εκπαίδευση των μαθητών με οπτική αναπηρία;

140. Διαθέτει το σχολείο εκτυπωτή Braille;

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

57. Υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης εφαρμογών ειδικού εξοπλισμού (assistive technology) όπως;

88. Χρησιμοποιείτε υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία;

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

57. Υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης εφαρμογών ειδικού εξοπλισμού (assistive technology) όπως;

88. Χρησιμοποιείτε υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία;

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ

ΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ8. Πρόσβαση και

αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

9. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης

10. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

88. Συμπληρώστε όσες από τις παρακάτω κατηγορίες αφορούν μαθητές του σχολείου σας: Ζ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ: Διαθέτει το σχολείο εκτυπωτή Braille;

221

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΜΕΑ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ11. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

12. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης13. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

134. Διαθέτει το σχολείο εκτυπωτή Braille;

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ (Ε.Α. ή Γ.Ε.)

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ14. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον

222

υπολογιστή

15. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης16. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

115. Διαθέτει το σχολείο εκτυπωτή Braille;

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ (Ε.Α. ή Γ.Ε.)

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ17. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

18. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης19. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

115. Διαθέτει το σχολείο εκτυπωτή Braille;

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

223

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΚΕΔΔΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ20. Πρόσβαση και

αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

59. Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς: Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής

21. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης

59. Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς: Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής

22. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

59. Θεωρείτε  ότι οι  υποδομές είναι επαρκείς ως προς: Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου Μαθητών με Διάχυτες Αναπτυξιακές

Διαταραχές- Φάσμα Αυτισμού -Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου Μαθητών με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές

224

Φάσμα Αυτισμού

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ23. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

24. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης25. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντής Λυκείου με Τμήμα Ένταξης -Διευθυντής Γυμνασίου με Τμήμα Ένταξης Διευθυντές - Διευθυντή ΕΠΑΛ με Τμήμα Ένταξης Δημοτικού Σχολείου με

Τμήμα Ένταξης -Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου με Τμήμα Ένταξης

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ26. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

27. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης28. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

4. Προσβάσιμες συσκευές

225

γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Διευθυντής Γυμνασίου μαθητών με κινητικές αναπηρίες Διευθυντής -

Δημοτικού Σχολείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες - Διευθυντής Λυκείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες - Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου μαθητών με κινητικές αναπηρίες

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ29. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

Αναφέρετε την υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) που χρησιμοποιείτε/ούνται σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία

30. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης

Αναφέρετε την υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) που χρησιμοποιείτε/ούνται σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία

31. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

Αναφέρετε την υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) που χρησιμοποιείτε/ούνται σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

Αναφέρετε την υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) που χρησιμοποιείτε/ούνται σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

Αναφέρετε την υποστηρικτική τεχνολογία (συσκευές και λογισμικά) που χρησιμοποιείτε/ούνται σε κάθε ένα από τα παρακάτω πεδία

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Ειδικού Νηπιαγωγείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα-

Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα -Διευθυντή Γυμνασίου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα -Διευθυντή Λυκείου μαθητών με Κώφωση/ Βαρηκοΐα

226

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ32. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

33. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης

Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

34. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικάσιας

Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

Υπάρχει προσβασιμότητα σε κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνολογία για τους μαθητές με προβλήματα ακοής;

ΠΕΔΙΟ 6 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Προϊσταμένη Ειδικού Νηπιαγωγείου μαθητών με Τύφλωση/

Αμβλυωπία - Διευθυντή Ειδικού Δημοτικού Σχολείου μαθητών με Τύφλωση/ Αμβλυωπία

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ35. Πρόσβαση και αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή

Ποια από τα παρακάτω βοηθήματα χρησιμοποιείτε για την εκπαίδευση των μαθητών με οπτική αναπηρία

36. Προγράμματα και εφαρμογές ενίσχυσης δεξιοτήτων και εκπαίδευσης37. Συσκευές ανάπτυξης δεξιοτήτων, υποστήριξης και εκπαίδευσης

Ποια από τα παρακάτω βοηθήματα χρησιμοποιείτε για την εκπαίδευση των μαθητών με οπτική αναπηρία

4. Προσβάσιμες συσκευές γενικής χρήσης για υποστήριξη της εκπαιδευτικής

227

διαδικάσιας

5. Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι ΜΕΡΟΣ Α

21: Το ΚΕΔΔΥ στεγάζεται σε:

22: Αριθμός Ορόφων που χρησιμοποιούνται:

23: Επιφάνεια χώρων ΚΕΔΔΥ (τ.μ. κατά προσέγγιση):

24: Ειδικοί χώροι (για πρακτική άσκηση): Αριθμός διαφορετικών χώρων, Συνολική επιφάνεια τους σε τ.μ. (κατά προσέγγιση):

25: ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΙΔΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ/ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ; ΑΝ ΝΑΙ: ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ-ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ-ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥ-ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ-ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΥ

26: Βιβλιοθήκη:

32: Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το Δημοτικό. Παρακαλώ γράψτε αριθμό Τμημάτων ανά κατηγορία Σχολικής Μονάδας:

33: Δομές ΕΑΕ περιοχής ευθύνης του ΚΕΔΔΥ για το Γυμνάσιο. Παρακαλώ γράψτε αριθμό Τμημάτων ανά κατηγορία Σχολικής Μονάδας:

34: Χώροι που δεν είναι προσβάσιμοι σε χρήστη αμαξιδίου ενώ απαιτείται να είναι προσβάσιμοι

35: Ύπαρξη τουαλέτας ΑμεΑ:

82: Επαρκούν το προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή του ΚΕΔΔΥ για την υποστήριξη του απογευματινού προγράμματος δραστηριοτήτων των παιδιών;

ΜΕΡΟΣ Β

32: Θεωρείτε ότι οι υποδομές είναι επαρκείς ως προς: Τους χώρους-Την προσβασιμότητα από ΑμεΑ-Την Υλικοτεχνική υποδομή-Τις Τεχνολογίες Πληροφορικής-Τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες-Άλλο

34: Έχουν γίνει κάποιες από τις ακόλουθες προσαρμογές στο περιβάλλον του ΚΕΔΔΥ για ΑμΕΑ ;

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

ΜΕΡΟΣ Α

27: Αριθμός Η/Υ που είναι σε χρήση:

28: ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΩΤΟΤΥΠΙΚΑ;

228

29: ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ;

30: Πρόσβαση Η/Υ στο διαδίκτυο:

31: Το ΚΕΔΔΥ διαθέτει εξοπλισμό Υποστηρικτικών Τεχνολογιών για ΑμεΑ; (υλικό και λογισμικό);

ΜΕΡΟΣ Β

33: Χρησιμοποιείτε κάποια από τα ακόλουθα εκπαιδευτικά υλικά;

35: Υπάρχει επάρκεια στον ακόλουθο βασικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα;

36: Υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης εφαρμογών ειδικού εξοπλισμού (assistive technology);

3) Τοποθεσία ΜΕΡΟΣ Α

17: Η περιοχή όπου εδρεύει το ΚΕΔΔΥ εξυπηρετείται από Μέσα Μαζικής Μεταφοράς;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας ΜΕΡΟΣ Α

20: ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΤΕ: ΜΟΝΟ ΠΡΩΙΝΕΣ ΩΡΕΣ-ΠΡΩΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΕΣ ΩΡΕΣ

83: Υποστηρίζονται από τις υπηρεσίες του ΚΕΔΔΥ οι απογευματινές δραστηριότητες των μαθητών;

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων ΜΕΡΟΣ Α

43: Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών Αιτημάτων 2010-11/2011-12, Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11, 2011-12, ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΛΥΚΕΙΟ

Παρακαλώ εισάγετε έναν αριθμό ανάμεσα σε 0 και 50 για κάθε αντικείμενο: Αιτημάτων 2010-11/Αιτημάτων 2011-12/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2011-12:

44: Υπάρχει έντυπο πληροφόρησης για τους ενδιαφερόμενους;

45: Το έντυπο πληροφόρησης διατίθεται σε εναλλακτικές προσβάσιμες μορφές; αι-Όχι

50: Με ποιον τρόπο οι ενδιαφερόμενοι απευθύνονται στο ΚΕΔΔΥ:

51: Πριν από την αίτηση στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία του γονέα/κηδεμόνα με:

ΜΕΡΟΣ Β

5: Το αίτημα για διάγνωση κατατίθεται από:

6: Το έντυπο του αιτήματος περιέχει:

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

ΜΕΡΟΣ Α

52: Η σειρά προτεραιότητας ικανοποίησης των αιτημάτων γίνεται με κριτήριο:

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

ΜΕΡΟΣ Α

16: Η ιστοσελίδα του ΚΕΔΔΥ είναι προσβάσιμη από ΑμεΑ;

229

47: Το ΚΕΔΔΥ χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό σύστημα πληροφορικής για:

48: Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία των μαθητών;

56: Υπάρχει καταγραφή εκθέσεων ανά ειδικότητα (π.χ. εκπαιδευτική, ψυχολογική κλπ);

58: Με ποια συχνότητα συγκεντρώνονται τα στοιχεία των διαγνωστικών εκθέσεων;

65: Οι διαγνωστικές εκθέσεις αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;

88: Τηρείται φάκελος στο ΚΕΔΔΥ για κάθε μαθητή:

ΜΕΡΟΣ Β

23: Αριθμός διαγνωστικών εκθέσεων που διεκπεραιώθηκαν Παρακαλώ εισάγετε έναν αριθμό ανάμεσα σε 0 και 10 για κάθε αντικείμενο: (2010 2011):

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

ΜΕΡΟΣ Α

62: Η συγγραφή της διαγνωστικής έκθεσης υλοποιείται συνήθως από:

63: Η επίδοση της έκθεσης στον ενδιαφερόμενο γίνεται από:

64: Η επίδοση της έκθεσης συνοδεύεται κι από ενημέρωση των ενδιαφερομένων για το περιεχόμενό της; Ποτέ-Σπάνια-Μερικές φορές-Συχνά-Πάντα

6) Οικονομικοί πόροι ΜΕΡΟΣ Α

36: Τα λειτουργικά έξοδα του ΚΕΔΔΥ καλύπτονται από:

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

ΜΕΡΟΣ Α

90: Υπάρχει συνεργασία του ΚΕΔΔΥ σε θέματα / με: (Υπουργείο Παιδείας-Άλλα ΚΕΔΔΥ-Διεθνείς Οργανισμούς-Συλλόγους γονέων-ΑμεΑ):

(ΑΕΙ-ΤΕΙ-ΙΕΚ-Υπηρεσίες των Δήμων-Συλλόγους γονέων γενικού πληθυσμού):

(Προϊσταμένους Διευθύνσεων Εκπαίδευσης-Σχ. Συμβούλους Γεν. Αγωγής-Σχ. Συμβούλους Ειδ. Αγωγής-Δ/ντές Σχ. Μον. Ειδ. Αγωγής-Εκπ/κούς Ειδ. Αγωγής και εκπ/σης):

94: Υπάρχει συνεργασία με δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε θέματα:

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

ΜΕΡΟΣ Α

18: Λειτουργεί στην περιοχή σας Κέντρο Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρίες (ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ);

19: Υπάρχουν Ιδρύματα της περιοχής που φιλοξενούν παιδιά και με τα οποία συνεργάζεστε;

89: Υπάρχει συνεργασία με υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας& Κοινωνικής Αλληλεγγύης (π.χ Ιατροπαιδαγωγικές Υπηρεσίες, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ειδικά Νοσοκομεία, Δομές Ειδικής Αγωγής) σε θέματα:

91: Υπάρχει συνεργασία με υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης (Εισαγγελία Ανηλίκων, Σωφρονιστικά Ιδρύματα/ Μονάδες μέριμνας/ Αναμορφωτήρια) σε θέματα:

92: Υπάρχει συνεργασία με υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης / ΟΑΕΔ σε θέματα:

230

93: Υπάρχει συνεργασία με υπηρεσίες των δήμων σε θέματα:

94: Υπάρχει συνεργασία με δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε θέματα:

9) Καθήκοντα προσωπικού ΜΕΡΟΣ Α

60: Οι διαγνωστικές εκθέσεις διαμορφώνονται:

61: Πόσες διαγνωστικές συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο για την αξιολόγηση ενός μαθητή ανά κατηγορία;

62: Η συγγραφή της διαγνωστικής έκθεσης υλοποιείται συνήθως από:

64: Η επίδοση της έκθεσης συνοδεύεται κι από ενημέρωση των ενδιαφερομένων για το περιεχόμενό της;

70: Στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα πόσες συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο στα ΚΕΔΔΥ ανά κατηγορία;

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας ΜΕΡΟΣ Β

10: Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης για το μαθητή;

11: Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης για το μαθητή;

14: Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας, η επίδοση της γνωμάτευσης, γίνεται ανά κατηγορία:

24: Για τον Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Υποστήριξης οι συναντήσεις του μαθητή με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ πραγματοποιούνται από την αίτηση:

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

ΜΕΡΟΣ Β

10: Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης για το μαθητή;

11: Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης για το μαθητή;

12: Η έκθεση περιέχει τα εξής:

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης ΜΕΡΟΣ Α

43: Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών Αιτημάτων 2010-11/2011-12, Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11, 2011-12, ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΛΥΚΕΙΟ

Παρακαλώ εισάγετε έναν αριθμό ανάμεσα σε 0 και 50 για κάθε αντικείμενο: Αιτημάτων 2010-11/Αιτημάτων 2011-12/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2011-12:

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

ΜΕΡΟΣ Α

46: Ενημερώνετε τους γονείς/κηδεμόνες και τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ότι τα στοιχεία που κατατίθενται είναι προσωπικά δεδομένα;

49: Τηρείται η νομοθεσία προστασίας προσωπικών δεδομένων;

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ ΜΕΡΟΣ Α

53: Στο ΚΕΔΔΥ τίθενται: Συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι ανά έτος-Συγκεκριμένοι ποιοτικοί στόχοι ανά έτος

54: Αν τίθενται ποσοτικοί στόχοι, αναφέρατε τους πέντε κυριότερους:

231

55: Αν τίθενται ποιοτικοί στόχοι, αναφέρατε τους πέντε κυριότερους:

ΜΕΡΟΣ Β

28: Γίνεται αξιολόγηση του ΚΕΔΔΥ από κάποιο φορέα; Εάν ΝΑΙ, παρακαλώ προσδιορίστε το φορέα:

29: Γίνεται εσωτερική αξιολόγηση στο ΚΕΔΔΥ σας; Εάν ΝΑΙ, ποιοι συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία;

30: Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση ΜΕΡΟΣ Β

1: Στην έναρξη του σχ. έτους, επιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ επισκέπτεται τις μονάδες προσχολικής αγωγής με σκοπό την ανίχνευση περιστατικών;

2: Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;

26: Επισκέψεις εργαζομένων ΚΕΔΔΥ που πραγματοποιήθηκαν στα σχολεία: 2009-10/2010-11/2011-12

2) Αξιολόγηση/διάγνωση ΜΕΡΟΣ Α

43: Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών Αιτημάτων 2010-11/2011-12, Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11, 2011-12, ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΠΟΣΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΛΥΚΕΙΟ

Παρακαλώ εισάγετε έναν αριθμό ανάμεσα σε 0 και 50 για κάθε αντικείμενο: Αιτημάτων 2010-11/Αιτημάτων 2011-12/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2011-12:

81: Οι γνωματεύσεις του ΚΕΔΔΥ, βάσει νομοθεσίας, ισχύουν για:

86: Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:

ΜΕΡΟΣ Β

8: Προβλέπεται διαδικασία επαναξιολόγησης της διάγνωσης σε περίπτωση ένστασης του γονέα;

9: Σε περίπτωση επαναξιολόγησης αυτή διενεργείται από:

14: Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας, η επίδοση της γνωμάτευσης, γίνεται ανά κατηγορία:

15: Σε ποιο βαθμό λαμβάνονται υπόψη προηγούμενες διαγνώσεις από άλλους φορείς;

17: Αναφέρατε λόγους καθυστέρησης της επίδοσης της γνωμάτευσης:

19: Τι περιλαμβάνει η έκθεση;

26: Επισκέψεις εργαζομένων ΚΕΔΔΥ που πραγματοποιήθηκαν στα σχολεία: 2009-10/2010-11/2011-12

3) Υποστήριξη ΜΕΡΟΣ Α

66: Οι διεπιστημονικές υποομάδες διαμορφώνουν το πρόγραμμα υποστήριξης:

232

67: Η υποστήριξη για την υλοποίηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος στο χώρο του σχολείου γίνεται από:

68: Οι επισκέψεις για την υποστήριξη του Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνονται:

71: Η αδυναμία υλοποίησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλεται σε:

76: Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;

83: Υποστηρίζονται από τις υπηρεσίες του ΚΕΔΔΥ οι απογευματινές δραστηριότητες των μαθητών;

ΜΕΡΟΣ Β

3: Καταγράφεται η πορεία προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο στο ΚΕΔΔΥ;

27: Πόσες από τις επισκέψεις σε σχολικές μονάδες αφορούσαν: (2009-10/2010-11/2011-12): Την αξιολόγηση των μαθητών-Την υποστήριξη των μαθητών-Υποστήριξη της σχολικής κοινότητας-Παρεμβάσεις προσβασιμότητας στο δομημένο χώρο-Παρεμβάσεις για Υποστηρικτικές Τεχνολογίες-Παρεμβάσεις για προσβασιμότητα εκπαιδευτικού υλικού-Παρεμβάσεις για εφαρμογή των αρχών της Καθολικής Σχεδίασης στη Μάθηση-Επιμορφωτικές ημερίδες-Πρόγραμμα ευαισθητοποίησης μαθητικού πληθυσμού-Άλλο

Οι γονείς ζητούν για τα παιδιά τους συμβουλευτική επαγγελματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της Β/θμιας Εκπαίδευσης; Σε ποιο βαθμό Το ΚΕΔΔΥ σας, ανταποκρίνεται σε ανάλογα αιτήματα των γονέων; Το ΚΕΔΔΥ βοηθά τους χαρισματικούς μαθητές να εντοπίσουν τα ταλέντα και τις ικανότητες τους;-Το ΚΕΔΔΥ βοηθά τα παιδιά με ειδικές ανάγκες να προσανατολιστούν επαγγελματικά;-Το ΚΕΔΔΥ ενημερώνει τους γονείς σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών τους;-Το ΚΕΔΔΥ συνεργάζεται με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;-Προσφέρετε πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού ανάλογα με το είδος της αναπηρίας-Το ΚΕΔΔΥ σας στηρίζει το άτομο με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα πρώτα επαγγελματικά του βήματα.

26: Επισκέψεις εργαζομένων ΚΕΔΔΥ που πραγματοποιήθηκαν στα σχολεία: 2009-10/2010-11/2011-12

25: Αριθμός εκπαιδευτικών υποστηρικτικών παρεμβάσεων στον χώρο του ΚΕΔΔΥ κατά τα σχολικά έτη: (2010-2011):

41: Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση ΜΕΡΟΣ Α

65: Οι διαγνωστικές εκθέσεις αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;

ΜΕΡΟΣ Β

27: Πόσες από τις επισκέψεις σε σχολικές μονάδες αφορούσαν: (2009-10/2010-11/2011-12):

Οι γονείς ζητούν για τα παιδιά τους συμβουλευτική επαγγελματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της Β/θμιας Εκπαίδευσης;

Σε ποιο βαθμό Το ΚΕΔΔΥ σας, ανταποκρίνεται σε ανάλογα αιτήματα των γονέων; Το ΚΕΔΔΥ βοηθά τους χαρισματικούς μαθητές να εντοπίσουν τα ταλέντα και τις

233

ικανότητες τους;

Το ΚΕΔΔΥ βοηθά τα παιδιά με ειδικές ανάγκες να προσανατολιστούν επαγγελματικά;

Το ΚΕΔΔΥ ενημερώνει τους γονείς σε θέματα επαγγελματικής αποκατάστασης των παιδιών τους;

Το ΚΕΔΔΥ συνεργάζεται με άλλους φορείς για να επιτευχθεί η επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;

Προσφέρετε πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού ανάλογα με το είδος της αναπηρίας

Το ΚΕΔΔΥ σας στηρίζει το άτομο με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα πρώτα επαγγελματικά του βήματα;

46: Πόσες εβδομάδες διαρκούν τα επιμορφωτικά προγράμματα;

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

ΜΕΡΟΣ Α

72: Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:

79: Τα εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης που προτείνονται αφορούν στα εξής:

83: Υποστηρίζονται από τις υπηρεσίες του ΚΕΔΔΥ οι απογευματινές δραστηριότητες των μαθητών;

84: Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές ανά κατηγορία αναπηρίας συναντήσεις με τους γονείς;

ΜΕΡΟΣ Β

47: Υλοποιούνται από το ΚΕΔΔΥ προγράμματα πρώιμης παρέμβασης;

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

Στα πλαίσια λειτουργίας σας, κατά μέσο όρο για πόσες σχολικές δομές ειδικής αγωγής κατ΄ έτος εισηγείστε την τροποποίηση αυτών; Σε ποιες εκπαιδευτικές βαθμίδες προτείνονται οι τροποποιήσεις αυτές; Από αυτές, πόσες υποβιβάζονται, πόσες ενισχύονται, πόσες νέες προτείνονται προς ίδρυση και πόσες προτείνονται προς κατάργηση. Σε ποιο ποσοστό οι προτάσεις σας γίνονται αποδεκτές από το υπουργείο Παιδείας κατ΄ έτος; (ερώτηση συνέντευξης)

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ΜΕΡΟΣ Α

69: Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος;

70: Στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα πόσες συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο στα ΚΕΔΔΥ ανά κατηγορία;

73: Διαθέτετε δομημένο πρόγραμμα παρέμβασης ανά αναπηρία-ΕΑΕ;

74: Προτείνετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία;

75: Τι περιέχει η εκπαιδευτική σας παρέμβαση για κάθε κατηγορία;

76: Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;

234

78: Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υποστήριξης για κάθε παιδί εμπεριέχονται οι παρακάτω στόχοι:

80: Στην εκπαιδευτική παρέμβαση χρησιμοποιούνται οι Υποστηρικτικές Τεχνολογίες για το μαθητή που:

87: Για το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Υποστήριξης, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:

ΜΕΡΟΣ Β

4: Ο μαθητής συμμετέχει στη διαμόρφωση του επαναπροσδιορισμού των εκπαιδευτικών του στόχων;

41: Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης ΜΕΡΟΣ Α

85: Διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής;

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΜΕΡΟΣ Β

43: Παρίστανται εκπρόσωποι του ΚΕΔΔΥ στην επιτροπή των πανελληνίων εξετάσεων για τους φυσικώς αδυνάτους;

44: Δίνουν οδηγίες εξέτασης ανά κατηγορία αναπηρίας;

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα ΜΕΡΟΣ Α

42: Προσωπικό που υπηρετεί στο ΚΕΔΔΥ:

82: Επαρκούν το προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή του ΚΕΔΔΥ για την υποστήριξη του απογευματινού προγράμματος δραστηριοτήτων των παιδιών;

ΜΕΡΟΣ Β

16: Σε περίπτωση έλλειψης κάποιας ειδικότητας στο ΚΕΔΔΥ, προβαίνετε σε:

2) Επιστημονική επάρκεια ΜΕΡΟΣ Α

7: ΒΑΣΙΚΟ ΠΤΥΧΙΟ:

8: ΑΝΩΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΙΤΛΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΤΕ:

9: Γνώση Ξένης Γλώσσας:

10: Άλλες γνώσεις:

11: Έτη συνολικής υπηρεσίας σε δομές ειδικής αγωγής:

12: Πού;

ΜΕΡΟΣ Β

45: Επιμορφώνεται το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΕΔΔΥ;

3) Αποδοτικότητα ΜΕΡΟΣ Α

57: Υπάρχουν επιστημονικές υποομάδες που ασχολούνται με συγκεκριμένες κατηγορίες περιστατικών;

59: Ποιος καθορίζει τη σύνθεση της επιστημονικής υποομάδας ανά μαθητή;

235

77: Πόσες συνεδρίες γίνονται, συνήθως, για την υλοποίηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος ανά κατηγορία;

ΜΕΡΟΣ Β

17: Αναφέρατε λόγους καθυστέρησης της επίδοσης της γνωμάτευσης:

4) Ποιότητα ΜΕΡΟΣ Α

13: Προϋπηρεσία σε θέσεις ευθύνης:

14: Πόσα έτη;

57: Υπάρχουν επιστημονικές υποομάδες που ασχολούνται με συγκεκριμένες κατηγορίες περιστατικών;

59: Ποιος καθορίζει τη σύνθεση της επιστημονικής υποομάδας ανά μαθητή;

ΜΕΡΟΣ Β

31: Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας στο ΚΕΔΔΥ;

45: Επιμορφώνεται το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΕΔΔΥ;

5) Συνεργασία/κλίμα ΜΕΡΟΣ Β

18: Σε περίπτωση διάστασης απόψεων των μελών της διαγνωστικής ομάδας, τι επιλέγετε να κάνετε;

31: Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας στο ΚΕΔΔΥ;

37: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ του προσωπικού διέπονται από:

38: Οι σχέσεις του προσωπικού του ΚΕΔΔΥ με τους μαθητές ΑμεΑ διέπονται από:

39: Οι σχέσεις του προσωπικού του ΚΕΔΔΥ με τους γονείς διακρίνεται από:

40: Θεωρείτε ότι οι επαγγελματίες στο χώρο του ΚΕΔΔΥ διέπονται από:

51: Αισθάνομαι ότι η δουλειά μου προκαλεί συναισθηματική εξάντληση-Αισθάνομαι εξουθενωμένος/η στο τέλος μιας εργάσιμης ημέρας-Αισθάνομαι κουρασμένος/η όταν σηκώνομαι το πρωί και έχω να αντιμετωπίσω άλλη μια μέρα στη δουλειά-Το να δουλεύω με ανθρώπους όλη μέρα πραγματικά μου προκαλεί ένταση-Αισθάνομαι ότι η δουλειά μου με εξουθενώνει-Αισθάνομαι ότι η δουλειά μου με απογοητεύει-Αισθάνομαι ότι δουλεύω υπερβολικά σκληρά στη δουλειά μου-Αισθάνομαι ότι το να δουλεύω άμεσα με τους ανθρώπους μου προκαλεί υπερβολικό στρες-Αισθάνομαι ότι έχω φτάσει στα όρια μου-Κάνω τους ανθρώπους να αισθάνονται άνετα όταν επικοινωνούν μαζί μου-Σέβομαι τα βασικά δικαιώματα, τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των συνεργατών μου-Η συμπεριφορά προς τους συνεργάτες μου είναι ευγενική, προσιτή, ευχάριστη και ανθρώπινη-Νοιάζομαι ειλικρινά για τα προβλήματα των συνεργατών μου και τους το δείχνω-Είμαι αυστηρός με τη συνέπεια και την έλλειψη πειθαρχίας των συνεργατών μου-

Συμφωνείτε με την πρόταση: Δεν ανέχομαι τη μετριότητα και τις χαμηλές επιδόσεις των συνεργατών μου και τους το δείχνω-Συμφωνείτε με την πρόταση: Δεν δυσκολεύομαι να πάρω αυστηρές και δυσάρεστες αποφάσεις για τους ανθρώπους, όταν αυτές είναι σωστές-Είμαι συνεπής, τηρώ τις υποσχέσεις μου, λέω ό,τι εννοώ και εννοώ ό,τι λέω-Τηρώ τις αξίες και τα πιστεύω μου στην πράξη-Λέω πάντα την αλήθεια και κάνω πράξη τη διαφάνεια-Συμπεριφέρομαι σε όλους με λογική «κερδίζω-κερδίζεις»-Αναλαμβάνω πάντα τις ευθύνες μου, αναγνωρίζω

236

και ζητώ συγνώμη για τα λάθη και τις αποτυχίες μου

Συμφωνείτε με την πρόταση: Δεν μ’ αρέσουν οι κολακείες και οι επιδείξεις-Αναγνωρίζω τις δικές μου αδυναμίες και τις δυνατότητες των άλλων-Δέχομαι και επιζητώ τη δημιουργική κριτική-Θέτω την επιτυχία στο έργο της Υπηρεσίας μου πάνω από την προσωπική μου επιτυχία

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

Στο ΚΕΔΔΥ σας λειτουργεί ετησίως διαδικασία ανίχνευσης ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών; Αν ναι, πόσα παιδιά ανιχνεύετε σε ετήσια βάση, από ποιες βαθμίδες εκπαίδευσης και τι ποσοστό αυτών παραπέμπεται για αξιολόγηση; Αν όχι, γιατί; (ερώτηση συνέντευξης)

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

ΜΕΡΟΣ Α

43: Ετήσιος συνολικός αριθμός όλων των κατηγοριών Αιτημάτων 2010-11/2011-12, Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11, 2011-12:

Παρακαλώ εισάγετε έναν αριθμό ανάμεσα σε 0 και 50 για κάθε αντικείμενο: Αιτημάτων 2010-11/Αιτημάτων 2011-12/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2010-11/Διαγνωστικών Εκθέσεων 2011-12:

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

ΜΕΡΟΣ Β

20: Η ένταξη σε ανώτερη σχολική βαθμίδα γίνεται, συνήθως, με κριτήρια:

21: Η ένταξη σε διαφορετική δομή γίνεται, συνήθως, με κριτήρια:

22: Προβαίνετε σε αλλαγή πρότασης ένταξης σε ανώτερη σχολική βαθμίδα; Αν ΝΑΙ, οι λόγοι είναι:

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

ΜΕΡΟΣ Β

20: Η ένταξη σε ανώτερη σχολική βαθμίδα γίνεται, συνήθως, με κριτήρια: 21: Η ένταξη σε διαφορετική δομή γίνεται, συνήθως, με κριτήρια:

22: Προβαίνετε σε αλλαγή πρότασης ένταξης σε ανώτερη σχολική βαθμίδα; Αν ΝΑΙ, οι λόγοι είναι:

48: Πόσοι μαθητές των δομών ειδικής αγωγής (ΣΜΕΑ) εντάχθηκαν σε σχολεία της γενικής εκπαίδευσης;

49: Πόσοι μαθητές έπαψαν να χρειάζονται την εκπαιδευτική υποστήριξη του τμήματος ένταξης και παρακολουθούν πλέον την κανονική τάξη;

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

ΜΕΡΟΣ Β

42: Σε πόσους μαθητές συνεστήθησαν εναλλακτικοί τρόποι εξέτασης στο σχολείο;

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

Στα χρόνια λειτουργίας του ΚΕΔΔΥ σας λειτουργούν διαδικασίες διαχρονικής παρακολούθησης της αναπτυξιακής πορείας των μαθητών που έλαβαν γνωμάτευση από το ΚΕΔΔΥ σας (διάγνωση, εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησης, αλλαγή εκπαιδευτικού πλαισίου κ.α.); Δηλαδή λαμβάνετε στοιχεία για την εκπαιδευτική τους πορεία, την επαγγελματική τους αποκατάσταση και τη λειτουργικότητά τους σε επίπεδο καθημερινής ζωής; Αν ναι με ποιο τρόπο γίνεται αυτό και πώς αξιοποιείτε τα στοιχεία αυτά; Αν όχι, γιατί; (ερώτηση συνέντευξης)

237

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΕΛΕΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι 59: Θεωρείτε ότι οι υποδομές είναι επαρκείς ως προς:

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

59: Θεωρείτε ότι οι υποδομές είναι επαρκείς ως προς:

3) Τοποθεσία 12: Η περιοχή όπου εδρεύει το ΚΕΔΔΥ εξυπηρετείται από Μέσα Μαζικής Μεταφοράς; Παρακαλώ επιλέξτε μόνο ένα από τα παρακάτω:

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας 15: Ωράριο λειτουργίας ΚΕΔΔΥ: ΠΡΩΙΝΕΣ ΩΡΕΣ-ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΕΣ ΩΡΕΣ

35: Υποστηρίζονται από τις υπηρεσίες του ΚΕΔΔΥ οι απογευματινές δραστηριότητες των μαθητών;

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων 45: Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό της γενικής τάξης για το μαθητή;

46: Ζητείται έκθεση από τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης για το μαθητή;

47: Η έκθεση περιέχει τα εξής:

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

19: Η σειρά προτεραιότητας ικανοποίησης των αιτημάτων γίνεται με κριτήριο:

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

11: Η ιστοσελίδα του ΚΕΔΔΥ είναι προσβάσιμη από ΑμεΑ;

16: Το ΚΕΔΔΥ χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό σύστημα πληροφορικής για:

17: Τηρούνται ηλεκτρονικά αρχεία των μαθητών;

18: Εάν έχετε απαντήσει "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

39: Τηρείται φάκελος στο ΚΕΔΔΥ για κάθε μαθητή:

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στου υπουργείο Παιδείας

27: Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

13: Λειτουργεί στην περιοχή σας δομή ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ;

14: Συνεργάζεστε με Ιδρύματα στην Περιοχή Ευθύνης του ΚΕΔΔΥ που φιλοξενούν παιδιά;

27: Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:

9) Καθήκοντα προσωπικού 20: Υπάρχει καταγραφή εκθέσεων ανά ειδικότητα (π.χ. εκπαιδευτική, ψυχολογική κλπ);Ναι-Όχι

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας 22: Πόσες διαγνωστικές συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο για την αξιολόγηση ενός μαθητή ανά κατηγορία;

26: Στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα πόσες συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο στα

238

ΚΕΔΔΥ ανά κατηγορία;

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης 38: Από τη διαγνωστική έκθεση, δίνονται συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες προς:

43: Ο μαθητής συμμετέχει στη διαμόρφωση του επαναπροσδιορισμού των εκπαιδευτικών του στόχων;

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ 56: Γίνεται εσωτερική αξιολόγηση στο ΚΕΔΔΥ σας; Εάν ΝΑΙ, ποιοι συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία;

57: Γίνεται αυτοαξιολόγηση σε ατομικό επίπεδο;

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση 40: Στην έναρξη του σχ. έτους, επιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ επισκέπτεται τις μονάδες προσχολικής αγωγής με σκοπό την ανίχνευση περιστατικών;

2) Αξιολόγηση/διάγνωση 21: Οι διαγνωστικές εκθέσεις διαμορφώνονται:

22: Πόσες διαγνωστικές συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο για την αξιολόγηση ενός μαθητή ανά κατηγορία;

41: Γίνεται επίσκεψη στη σχολική μονάδα για παρατήρηση και αξιολόγηση του μαθητή στο χώρο του σχολείου;

48: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή της προσχολικής αγωγής με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτηση του, πραγματοποιούνται:

49: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτηση του, πραγματοποιούνται:

50: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή του Γυμνασίου με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτησή του, πραγματοποιούνται:

51: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή του Γενικού Λυκείου και ΕΠΑΛ με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτησή του, πραγματοποιούνται:

52: Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας, η επίδοση της γνωμάτευσης στην προσχολική αγωγή, γίνεται ανά κατηγορία:

53: Τι περιλαμβάνει η έκθεση;

54: Προσδιορίστε τι άλλο μπορεί να περιλαμβάνει η έκθεση:

55: Η ένταξη σε διαφορετική δομή γίνεται, συνήθως, με κριτήρια:

3) Υποστήριξη 24: Οι διεπιστημονικές υποομάδες διαμορφώνουν το πρόγραμμα υποστήριξης:

25: Υλοποιούνται επισκέψεις για την υποστήριξη του Εκπαιδευτικού Προγράμματος;

28: Διαθέτετε δομημένο πρόγραμμα παρέμβασης ανά αναπηρία, ΕΑΕ;

29: Προτείνετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία;

30: Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική

239

παρέμβαση;

31: Αν έχετε επιλέξει "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

32: Τα εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης που προτείνονται αφορούν στα εξής:

33: Στην εκπαιδευτική παρέμβαση χρησιμοποιούνται οι Υποστηρικτικές Τεχνολογίες για το μαθητή που:

36: Πραγματοποιούνται προγραμματισμένες ομαδικές ανά κατηγορία αναπηρίας συναντήσεις με τους γονείς;

42: Καταγράφεται η πορεία προόδου του μαθητή σε ειδικό έντυπο στο ΚΕΔΔΥ;

43: Ο μαθητής συμμετέχει στη διαμόρφωση του επαναπροσδιορισμού των εκπαιδευτικών του στόχων;

44: Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής διαδικασίας υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης για:

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση 11: Η ιστοσελίδα του ΚΕΔΔΥ είναι προσβάσιμη από ΑμεΑ;

23: Οι διαγνωστικές εκθέσεις αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

27: Εκδηλώνεται ενδιαφέρον για την υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων στο χώρο του ΚΕΔΔΥ από:

34: Επαρκούν το προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή του ΚΕΔΔΥ για την υποστήριξη του απογευματινού προγράμματος δραστηριοτήτων των παιδιών;

35: Υποστηρίζονται από τις υπηρεσίες του ΚΕΔΔΥ οι απογευματινές δραστηριότητες των μαθητών;

68: Υλοποιούνται από το ΚΕΔΔΥ προγράμματα πρώιμης παρέμβασης;

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα 26: Στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα πόσες συνεδρίες γίνονται κατά μέσο όρο στα ΚΕΔΔΥ ανά κατηγορία;

28: Διαθέτετε δομημένο πρόγραμμα παρέμβασης ανά αναπηρία, ΕΑΕ;

29: Προτείνετε εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης με συγκεκριμένα κριτήρια ανά κατηγορία; Στην προσχολική αγωγή, Στην Α’βάθμια εκπ/ση, ΣτοΓυμνάσιο, Στο Γενικό Λύκειο, Σε ΕΠΑΛ:

30: Διαθέτετε συγκεκριμένα μέσα/εργαλεία ανά κατηγορία για την εκπαιδευτική παρέμβαση;

31: Αν έχετε επιλέξει "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

32: Τα εκπαιδευτικά προγράμματα παρέμβασης που προτείνονται αφορούν στα εξής:

33: Στην εκπαιδευτική παρέμβαση χρησιμοποιούνται οι Υποστηρικτικές Τεχνολογίες για το μαθητή που:

63: Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται:

240

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης 37: Διαμορφώνεται υποστηρικτικό πρόγραμμα προσαρμογής σε περίπτωση αλλαγής σχολικής δομής; (π.χ., από ειδικό σε γενικό σχολείο):

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

64: Παρίστανται εκπρόσωποι του ΚΕΔΔΥ στην επιτροπή των πανελληνίων εξετάσεων για τους φυσικώς αδυνάτους;

65: Δίνουν οδηγίες εξέτασης ανά κατηγορία αναπηρίας;

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα 34: Επαρκούν το προσωπικό και η υλικοτεχνική υποδομή του ΚΕΔΔΥ για την υποστήριξη του απογευματινού προγράμματος δραστηριοτήτων των παιδιών;

2) Επιστημονική επάρκεια 7: ΑΝΩΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΙΤΛΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΤΕ: ΑΕΙ –ΑΤΕΙ/ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ/ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ/ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ

8: Γνώση Ξένης Γλώσσας.

9: Άλλες γνώσεις.

66: Επιμορφώνεται το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΕΔΔΥ;

67: Πόσες εβδομάδες διαρκούν τα επιμορφωτικά προγράμματα;

3) Αποδοτικότητα 48: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή της προσχολικής αγωγής με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτηση του, πραγματοποιούνται:

49: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτηση του, πραγματοποιούνται:

50: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή του Γυμνασίου με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτησή του, πραγματοποιούνται:

51: Οι προγραμματισμένες συναντήσεις του μαθητή του Γενικού Λυκείου και ΕΠΑΛ με τις ειδικότητες του ΚΕΔΔΥ, από την αίτησή του, πραγματοποιούνται:

4) Ποιότητα Αισθάνομαι ότι η δουλειά μου προκαλεί συναισθηματική εξάντληση-Αισθάνομαι εξουθενωμένος/η στο τέλος μιας εργάσιμης ημέρας-Αισθάνομαι κουρασμένος/η όταν σηκώνομαι το πρωί και έχω να αντιμετωπίσω άλλη μια μέρα στη δουλειά-Το να δουλεύω με ανθρώπους όλη μέρα πραγματικά μου προκαλεί ένταση-Αισθάνομαι ότι η δουλειά μου με εξουθενώνει-Αισθάνομαι ότι η δουλειά μου με απογοητεύει-Αισθάνομαι ότι δουλεύω υπερβολικά σκληρά στη δουλειά μου-Αισθάνομαι ότι το να δουλεύω άμεσα με τους ανθρώπους μου προκαλεί υπερβολικό στρες-Αισθάνομαι ότι έχω φτάσει στα όρια μου

5) Συνεργασία/κλίμα 58: Νιώθετε ότι αναγνωρίζεται η προσφορά σας στο ΚΕΔΔΥ;

60: Οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ του προσωπικού διέπονται από:

61: Οι σχέσεις του προσωπικού του ΚΕΔΔΥ με τους μαθητές ΑμεΑ διέπονται από:

62: Οι σχέσεις του προσωπικού του ΚΕΔΔΥ με τους γονείς διακρίνεται από:

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

Στο ΚΕΔΔΥ σας λειτουργεί ετησίως διαδικασία ανίχνευσης ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών; Αν ναι, πόσα παιδιά ανιχνεύετε σε ετήσια βάση, από ποιες βαθμίδες εκπαίδευσης και τι ποσοστό αυτών παραπέμπεται για αξιολόγηση; Αν όχι, γιατί; (ερώτηση συνέντευξης)

241

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

Στα χρόνια λειτουργίας του ΚΕΔΔΥ σας λειτουργούν διαδικασίες διαχρονικής παρακολούθησης της αναπτυξιακής πορείας των μαθητών που έλαβαν γνωμάτευση από το ΚΕΔΔΥ σας (διάγνωση, εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησης, αλλαγή εκπαιδευτικού πλαισίου κ.α.); Δηλαδή λαμβάνετε στοιχεία για την εκπαιδευτική τους πορεία, την επαγγελματική τους αποκατάσταση και τη λειτουργικότητά τους σε επίπεδο καθημερινής ζωής; Αν ναι με ποιο τρόπο γίνεται αυτό και πώς αξιοποιείτε τα στοιχεία αυτά; Αν όχι, γιατί; (ερώτηση συνέντευξης)

242

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ

ΣΤΗΡΙΞΗΣ)ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη 21: Ποιος έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

30: Υπάρχει συνεργασία σας με:

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

243

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα 69: Προσδιορίστε ποιος ή ποιοί σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:

70: Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια

3) Αποδοτικότητα

4) Ποιότητα

5) Συνεργασία/κλίμα

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

244

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων 94: Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για επαναξιολόγηση; Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

95: Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής σε περιπτώσεις ενστάσεων: Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παδείας

26: Συνεργάζεσθε ικανοποιητικά με το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας;

49: Παρακολουθείτε τα portfolio των ΚΕΔΔΥ για κάθε μαθητή:

51: Συνεργάζεστε με τα ΚΕΔΔΥ σε θέματα:

65: Σε περίπτωση απόκλισης από τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος που προτείνει το ΚΕΔΔΥ προβαίνετε σε:

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση 28: Πριν από την αίτηση του γονέα/κηδεμόνα στο ΚΕΔΔΥ, προηγείται συνεργασία με τον:

245

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη 65: Σε περίπτωση απόκλισης από τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος που προτείνει το ΚΕΔΔΥ προβαίνετε σε:

82. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση 35. Ενημερώνεστε για το περιεχόμενο των γνωματεύσεων των ΚΕΔΔΥ ή των άλλων Κέντρων Διάγνωσης (π.χ. Νοσοκομείων, Κέντρων Ψυχικής Υγείας, Ιατροπαιδαγωγικών Κέντρων, Ιδρυμάτων) ;

36. Οι διαγνωστικές εκθέσεις των ΚΕΔΔΥ ή άλλων Κέντρων Διάγνωσης (π.χ. Νοσοκομείων, Ιατροπαιδαγωγικών Κέντρων, Ιδρυμάτων) αποστέλλονται και στα σχολεία των μαθητών;

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια 13: Πόσα έτη έχετε υπηρετήσει σε κάθε δομή;

81: Θεωρείτε ότι οι επαγγελματίες των ΚΕΔΔΥ της περιοχής ευθύνης σας διέπονται από:

3) Αποδοτικότητα 81: Θεωρείτε ότι οι επαγγελματίες των ΚΕΔΔΥ της περιοχής ευθύνης σας διέπονται από:

4) Ποιότητα 81: Θεωρείτε ότι οι επαγγελματίες των ΚΕΔΔΥ της περιοχής ευθύνης σας διέπονται από:

5) Συνεργασία/κλίμα 81: Θεωρείτε ότι οι επαγγελματίες των ΚΕΔΔΥ της περιοχής ευθύνης σας διέπονται από:

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό

246

εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των

ανωτέρω μαθητών

247

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΜΕΑΕ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

34: Υπάρχει συνεργασία της/του εκπαιδευτικού:

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη 23: Η έκθεση των ΚΕΔΔΥ αποτελεί αιτία συνεργασίας με τους γονείς για περαιτέρω υποστήριξη του μαθητή;

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

248

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

ΕΡ.1: «Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή;

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα 56: Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια

3) Αποδοτικότητα

4) Ποιότητα

5) Συνεργασία/κλίμα

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

249

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων 35: Πού παραπέμπεται συνήθως ο μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για διάγνωση: Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

63: Υπάρχει συνεργασία του διευθυντή σχολικής μονάδας με τα ΚΕΔΔΥ σε θέματα:

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη 51: Η υποστήριξη του Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνεται: Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

52: Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση

250

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα 51: Η υποστήριξη του Εκπαιδευτικού Προγράμματος γίνεται: Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

52: Ποιός έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος;

95. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτείται κατά τη γνώμη σας:

112: Προσδιορίστε ποιος ή ποιοι σχεδιάζουν το πρόγραμμα παρέμβασης:

113: Ποιος έχει την ευθύνη της εφαρμογής του προγράμματος;

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια

3) Αποδοτικότητα

4) Ποιότητα

5) Συνεργασία/κλίμα

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

36: Ποιός αποφασίζει για τον τύπο σχολείου που θα παρακολουθήσει το παιδί: Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

36: Ποιός αποφασίζει για τον τύπο σχολείου που θα παρακολουθήσει το παιδί: Παρακαλώ επιλέξτε όλα όσα ισχύουν:

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

251

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΟΝΕΩΝ-ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη 48: Έχει συμβεί κάποιο αρνητικό γεγονός στο σχολείο;

49: Εάν ναι, υπήρξε υποστήριξη από:

67: Με ποιους φορείς συνεργάζεστε για τις απογευματινές δραστηριότητες του παιδιού;

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων 67: Με ποιους φορείς συνεργάζεστε για τις απογευματινές δραστηριότητες του

252

προγραμμάτων παιδιού;

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια 84: Θεωρείτε ότι οι ειδικοί του ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας διέπονται από:

85: Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

3) Αποδοτικότητα 84: Θεωρείτε ότι οι ειδικοί του ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας διέπονται από:

85: Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

4) Ποιότητα 84: Θεωρείτε ότι οι ειδικοί του ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας διέπονται από:

5) Συνεργασία/κλίμα 84: Θεωρείτε ότι οι ειδικοί του ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας διέπονται από:

85: Εφόσον επιλέξατε "Άλλο" στην παραπάνω ερώτηση, προσδιορίστε εδώ:

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

253

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1) Χώροι 21: Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας στεγάζεται σε:

2) Τεχνολογικός & διαγνωστικός/αξιολογητικός εξοπλισμός

3) Τοποθεσία

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1) Ωράριο λειτουργίας

2) Διαδικασία υποβολής αιτήσεων

3) Κριτήρια σειράς προτεραιότητας αξιολόγησης

4) Διαχείριση της εισερχόμενης και εξερχόμενης πληροφορίας

5) Αξιοποίηση προσωπικού στη διοικητική λειτουργία

6) Οικονομικοί πόροι

7) Συνεργασία με υπηρεσίες Ειδικής Αγωγής που ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας

8) Συνεργασία με υπηρεσίες για ΑμεΑ που ανήκουν σε άλλα υπουργεία ή στον ιδιωτικό τομέα

9) Καθήκοντα προσωπικού

10) Συνεδρίες επιστημονικής ομάδας

11) Συμμετοχή εκπαιδευτικού στην αρχική αξιολόγηση αναγνώρισης και διάγνωσης

12) Περιεχόμενο διαγνωστικής έκθεσης

13) Προστασία δικαιωμάτων του αξιολογούμενου και της οικογένειάς του

14) Διαδικασίες αξιολόγησης του ΚΕΔΔΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

1) Ανίχνευση

2) Αξιολόγηση/διάγνωση

3) Υποστήριξη

4) Ενημέρωση/Ευαισθητοποίηση

5) Διοργάνωση και λειτουργία πρόσθετων προγραμμάτων

6) Δημιουργία/τροποποίηση δομών Ειδικής Εκπαίδευσης

254

7) Εκπαίδευση/κατάρτιση εκπαιδευτικών, ΕΕΠ, και ΕΒΠ

8) Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα

9) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μετάβασης

10) Συμμετοχή προσωπικού σε πανελλαδικές εξετάσεις

ΤΟΜΕΑΣ ΙVΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

1) Πληρότητα

2) Επιστημονική επάρκεια

3) Αποδοτικότητα

4) Ποιότητα

5) Συνεργασία/κλίμα

ΤΟΜΕΑΣ VΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1) Μαθητές που ανιχνεύθηκαν και παραπέμφθηκαν

2) Μαθητές που αξιολογήθηκαν και έλαβαν γνωμάτευση

3) Μαθητές που μεταπήδησαν από τη Γενική στην Ειδική Εκπαίδευση

4) Μαθητές που μεταπήδησαν από την Ειδική στη Γενική Εκπαίδευση

5) Μαθητές που έλαβαν πιστοποιητικό εναλλακτικού τρόπου εξέτασής τους

6) Αναπτυξιακή/σχολική πορεία των ανωτέρω μαθητών

255

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΣΤΗΡΙΞΗ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Με ποιους φορείς συνεργασθήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν

κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους:

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ

ΣΤΗΡΙΞΗΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Με ποιους φορείς συνεργασθήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν

κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους: με το ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

256

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΣΤΗΡΙΞΗ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Με ποιους φορείς συνεργασθήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν

κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους: με το ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΣΤΗΡΙΞΗ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Με ποιους φορείς συνεργασθήκατε για προβλήματα που πιθανόν προέκυψαν

κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους: με το ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

257

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με: πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με: πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

258

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με: πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με: πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

259

ΠΕΔΙΟ 7 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΕΔΔΥΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΕΠΑΛ ΜΕ ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ

ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ3) Υποστήριξη Γίνεται ανταλλαγή εκπαιδευτικού υλικού με: πρωτοβουλία του ΚΕΔΔΥ

Το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας λειτουργεί προγράμματα επιμόρφωσης του προσωπικού του σχολείου σας στην Ειδική Αγωγή; Αν ναι, ποια μορφή και διάρκεια έχουν αυτά; Αν όχι, γιατί; Έχετε ζητήσει αυτή την επιμόρφωση από το ΚΕΔΔΥ της περιοχής σας; (ερώτηση συνέντευξης)

260

Βιβλιογραφία

Bauer, L., Kaprova, Z, Μιχαηλίδου, M., & Pluhar, C. (2009). Βασικές Αρχές για την Προαγωγή

της Ποιότητας στη Συνεκπαίδευση. Προτάσεις για τους ∆ιαµορφωτές

Πολιτικής. Ευρωπαϊκός Φορέας για την Ανάπτυξη στην Ειδική Αγωγή.

Eurydice (2013). Eurypedia. The European encyclopedia of national education systems.

Ανακτήθηκε στις 25-6-2013 από http://eacea.ec.europa.eu/ education/eurydice/eurypedia_en.php.

Ευσταθίου, Μ. (2010α). Συμβολή των ΚΔΑΥ και των ΚΕΔΔΥ στην Ένταξη των Ατόμων με

Αναπηρία και των Ατόμων Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.

Σύγχρονη Εκπαίδευση, 161, 15-31.

Ευσταθίου, Μ. (2010β). Εκπαιδευτικές πολιτικές και αναλυτικά προγράμματα για τα ΑμΕΕΑ.

Ιωάννινα: Μυλωνάς.

Ευσταθίου, Μ. (2004). Η συνάφεια των θεσμών της εκπαίδευσης και των κέντρων διάγνωσης,

αξιολόγησης και υποστήριξης (ΚΔΑΥ) με το σχολικό και κοινωνικό αποκλεισμό. Θέματα Ειδικής

Αγωγής, 26, 36-48.

Κρίκας, Ε. (2013). Θεωρητικό πλαίσιο και μεθοδολογία της εκπαιδευτικής αξιολόγησης.

Σημειώσεις στο Πρόγραμμα Επιμόρφωσης: Αξιολόγηση και Διασφάλιση Ποιότητας στην

Εκπαίδευση. ΚΕΚ ΕΚΠΑ.

Μπουρλετίδης, Κ. (2013). Ποιότητα και εκπαίδευση. Σημειώσεις στο Πρόγραμμα Επιμόρφωσης:

Αξιολόγηση και Διασφάλιση Ποιότητας στην Εκπαίδευση. ΚΕΚ ΕΚΠΑ.

Ν. 3966 (2011). Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου

Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων

«ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις.

ΦΕΚ. 118/τ.Α’/24-5-2011.

Ν. 3699 (2008). Ειδική αγωγή και εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές

ανάγκες. ΦΕΚ. 199/τ.Α’/2-10-2008.

Menscher, S. & Bauer, P. (2005). Special School District Program Evaluation for Special Education

Schools. Presentation on the Missouri’s Board of Education.

Ν. 3194 (2003). Ρύθμιση εκπαιδευτικών θεμάτων και άλλες διατάξεις. ΦΕΚ. 267/τ.Α’/20-11-

2003.

Ν. 2817(2000). Εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις.

ΦΕΚ. 78/τ.Α’/14-3-2000.

261

Π.Ε.Σ.Ε.Α. (2008). Παρατηρήσεις του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής

για το σχέδιο νόμου περί «Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης για τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών σε

άτομα με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». Θέματα Ειδικής Αγωγής, 40, 82-97.

Γενά, Αγγελική (2008). Σύγχρονες τάσεις στην ειδική αγωγή στο εκπαιδευτικό σύστημα των Η.Π.Α. Στο ΕΛΕΠΑΠ. Πρόταση Αναβάθμισης του Θεσμού της Α/θμιας Εκπαίδευσης για Μαθητές με Ειδικές Ανάγκες Εκπαίδευσης, (σσ. 28-45). Αθήνα: ΕΛΕΠΑΠ.

Δαβάζογλου, Α. (2007). Εκπαίδευση χαρισματικών παιδιών. Αλεξανδρούπολη: αυτοέκδοση.

Elliot, Stephen, Kratochwill, Thomas, Littlefield Cook, Joan & Travers, John (2008). Educational Psychology: Effective teaching, effective learning. (Α. Λεονταρή & Ε. Συγκολλίτου, επιμ.). Αθήνα: Gutenberg.

European Agency for Development in Special Needs Education (2009a). Key principles for promoting quality in inclusive education: Recommendations for policy makers. Brussels: European Agency EADSNΕ.

European Agency for Development in Special Needs Education (2009b). Development of a set of indicators for inclusive education in Europe. Brussels: European Agency DSNΕ.

European Agency for Development in Special Needs Education (2007). Challenges and Innovations in Assessment in Inclusive Settings: Key issues for policy and Practice. Brussels: European Agency EADSNΕ.

European Agency for Development in Special Needs Education (2005). Early intervention. Brussels: European Agency org.

Ζαχαρόγεωργα, Τ (2009). Η χρήση της τακτικής των μικρών βημάτων στη σύνταξη προγράμματος αντιμετώπισης προβλημάτων γραφής σε μαθητές με ειδική εξελικτική διαταραχή του γραπτού λόγου. Στο A. Τριλιανός, (επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική Εκπαιδευτική Έρευνα, Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, (σσ. 61-71). Αθήνα: Ατραπός.

Κουρμπέτης, Β. & Χατζοπούλου, Μ. (2011). Μπορώ και με τα μάτια μου. Αθήνα.

Κουτάντος Δ.Ι. (2005), Η Εκπαίδευση Παιδιών και Νέων με Μειωμένη Όραση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Κωσταρίδου – Ευκλείδη, Α. (2005). Μεταγνωστικές διεργσίες και αυτό-ρύθμιση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Ματσαγγούρας 2008. Εκπαιδεύοντας παιδιά υψηλών ικανοτήτων μάθησης: Διαφοροποιημένη συνεκπαίδευση. Αθήνα: GUTENBERG.

Meijer, C.J.W. Soriano, V. & Watkins, A. (Eds.) ( 2006). Special needs education in Europe: Provision in Post-Primary Education. Middelfart: EADSNE.

262

Meijer, C.J.W. (Ed.). (2005). Inclusive education and classroom practice in Secondary Education. Middelfart: EADSNE.

Παντελιάδου, Σ. & Αντωνίου, Φ. (2008). (Επιμ.). Διδακτικές προσεγγίσεις και πρακτικές για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες. Βόλος: ΓΡΑΦΗΜΑ.

Παπαδάτος Γ. & Φουστάνα, Α. (2011). Ευφυϊα και χαρισματικότητα. Αθήνα.

Παπαδόπουλος, Κ. (2007). Εκπαίδευση ατόμων με πρόβλημα όρασης. Θεσσαλονίκη.Παπαδόπουλος, Κ. (2003α). Βοηθήματα προσανατολισμού και κινητικότητας για τα άτομα με

μειονέκτημα όρασης – Χάρτες αφής. Επιστήμες Αγωγής, 3, 79-86.Παπαδόπουλος, Κ. (2003β). Η Περιβαλλοντική Γνώση των Ατόμων με Εξασθένιση Όρασης: Μια

Ερευνητική Προσέγγιση μέσω Νοητικών Χαρτών. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 35, 186-199.

Πολυχρονοπούλου, Στ. (2012). (1η εκδ.). Παιδιά και έφηβοι με ειδικές ανάγκες και δυνατότητες. Αθήνα: Λυχνία.

Σαλβαράς, Γιάννης & Σαλβαρά, Μαρίνα (2007). Μοντέλα και στρατηγικές διδασκαλίας. Αθήνα: Ατραπός.

Σπαντιδάκης, Γιάννης (2004). Προβλήματα παραγωγής γραπτού λόγου παιδιών σχολικής ηλικίας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Συριοπούλου- Δελή, Χριστίνα (2005). Η συμβουλευτική ψυχολογία στην ειδική αγωγή. Αθήνα: Γρηγόρης.

Tomlinson, Carol Ann (2004) Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. (Χ. Θεοφιλίδης & Δ. Μαρτίδου – Φορσιέ μτφρ.). Αθήνα: ΓΡΗΓΟΡΗΣ.

Reid, Gavin (2003). Δυσλεξία (Επιμ. Ι. Παπαδάτος). Αθήνα: ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΣ

Center for Accessible Environments (2012). Designing for Accessibility. London: RIBA Publishing.

Department for children, schools and families (2008). Building Bulletin 102: Designing for disabled

children and children with special educational needs. UK: The Stationery Office.

United Nations (2013). Enable: Development and human rights for all. Last retrieved, May 2013,

from http://www.un.org/disabilities/

World Health Organization (2013). Disabilities. Last retrieved, May 2013, from

http://www.who.int/topics/disabilities/en/

ΙΕΠ (2013). ΑΕΕ - Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Τελευταία λήψη, Μάρτιος 2013, από

http://www.iep.edu.gr/site/index.php/el/evaluation

263

ΚΕΕ (2008). Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση: Διαδικασία

Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα: Διαδικασίες και Εργαλεία. Αθήνα: ΚΕΕ.

ΦΕΚ 140A'/13.6.2000, ΝΟΜΟΣ 2831 – Τροποποίηση των διατάξεων του ν. 1577/1985 «Γενικός

Οικοδομικός Κανονισμός» και άλλες πολεοδομικές διατάξεις. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.

ΦΕΚ 18 Β΄/15.1.2002, ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ – Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ΑμΕΑ σε υφιστάμενα

κτίρια - Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ΑμΕΑ σε κοινόχρηστους χώρους των οικισμών

που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.

ΦΕΚ 2621Β΄/31.12.2009, ΑΠΟΦΑΣΗ - Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία

σε κοινόχρηστους χώρους των οικισμών πουπροορίζονται για την κυκλοφορία πεζών. Αθήνα:

Εθνικό Τυπογραφείο.

ΦΕΚ 79Α/9.4.2012, NOMOΣ 4067 - Νέος Οικοδομικός Κανονισμός. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.

ΥΠΕΚΑ (2013). Σχεδιάζοντας για όλους. Τελευταία λήψη, Μάιος 2013, από

http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=380

Υπουργείο Εσωτερικών (2007). Οδηγός του Πολίτη με Αναπηρία. Αθήνα: Υπουργείο Εσωτερικών,

Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Γενική Γραμματεία Δημόσιας Διοίκησης και

Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

Υπουργείο Εσωτερικών (2009). Μεθοδολογία Ελέγχου Προσβασιμότητας Δημόσιων Υπηρεσιών και

Υποδομών. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο

Asakawa, C. & Leporini, B. (2009). Screen readers. In C. Stephanidis (Ed.), The universal access

handbook (pp. 28_1-28_17). NY: CRC Press.

Bouraoui, A., Jemni, M. & Laabidi, M. (2007). A model driven framework to provide accessible e-

learning for students with disabilities. In Proccedings of The first International Conference on

ICT & Accessibility. Retrieved from

http://www.esstt.rnu.tn/utic/tica2007/sys_files/medias/docs/p24.pdf

Evreinov, G. (2009). Virtual mouse and keyboards for text entry. In C. Stephanidis (Ed.), The

Universal Access Handbook (vol. 29, pp. 1-22). NY: CRC Press.

Feng, J. & Sears, A. (2009). Speech input to support universal Access. In C. Stephanidis (Ed.), The

Universal Access Handbook (vol.30, pp.1-16). NY: CRC Press.

264

Gnanayutham, P., & George, J. (2009). Brain-Body Interfaces. In C. Stephanidis (Ed.), The

Universal Access Handbook (vol.37, pp.1-11). NY: CRC Press.

Huenerfauth, M., & Hanson, V. (2009). Sign Language in the Interface: Access foe Deaf Signers. In

C. Stephanidis (Ed.), The Universal Access Handbook (vol.38, pp.1-18). NY: CRC Press.

Johnston, L., Beard, L. A., & Carpenter, L. B. (2006). Assistive Technology: Access for All Students.

NY: Pearson Education, Inc.

Integrating Minnesota Graduation Standards (2013). A Framework for Integrating Minnesota

Graduation Standards and Special Education. Last retrieved, April 2013, from

http://www.integratingstandards.org/se/html/framework.html

ISO (2013). See http://www.iso.org/iso/home.html

Kelly, B., Phipps, L., & Howell, C. (2005). Implementing a holistic approach to e-learning

accessibility. In R. Parry (Ed.). Museums in a Digital Age (pp. 193-203). New York:

Routledge.

Majaranta, P., Bates, R., & Donegan, M. (2009). Eye tracking. In C. Stephanidis (Ed.), The

Universal Access Handbook (vol.36, pp.1-20). NY: CRC Press.

Oklahoma ABLE Tech (2013). Assistive Technology CHECKLIST. Last retrieved, April 2013, from

http://www.ok.gov/abletech/index.html

Wisconsin Assistive Technology Initiative (WATI) (2004). WATI Assessment Package. Last

retrieved, April 2013, from http://www.gobookee.net/get_book.php?

u=aHR0cDovL3d3dy52Y3UuZWR1L3R0YWMvYXNzaXN0aXZlX3RlY2hub2xvZ3kvcGRm

L1dBVElfYXNzZXNzbWVudF9wa2cucGRmClRoZSBXLiBBIC5ULiBJIC4gQXNzZXNzbW

VudCBQYWNrYWdlIC0gVmlyZ2luaWEgQ29tbW9ud2VhbHRoIC4uLg==

Wisconsin Assistive Technology Initiative (2013). Assistive Technology Checklist. Last retrieved,

April 2013, from http://www.atp.ne.gov/techassist/ATcklistWATI.pdf

Zabulis, X., Baltzakis, H., & Argyros, A. (2009). Vision-based hand gesture recognition for human-

computer interaction. In C. Stephanidis (Ed.), The Universal Access Handbook (vol.34, pp.1-

30). NY: CRC Press.

265

Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Εργαστήριο Φωνής και Προσβασιμότητας (2013).

Προγράμματα. Τελευταία λήψη, Μάρτιος 2013, από

http :// speech . di . uoa . gr / sppages / projectsgr . html

ΙΕΠ (2013). ΑΕΕ - Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Τελευταία λήψη, Μάρτιος 2013, από

http://www.iep.edu.gr/site/index.php/el/evaluation

ΚΕΕ (2008). Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση: Διαδικασία

Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα: Διαδικασίες και Εργαλεία. Αθήνα: ΚΕΕ.

ΚΕΕ (2008). Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Προσχολική Εκπαίδευση: Διαδικασία

Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα: Διαδικασίες και Εργαλεία. Αθήνα: ΚΕΕ.

Κουρουπέτρογλου, Γ. & Λιάλιου, Σ. (2001). Εναλλακτική και επαυξητική διαπροσωπική

επικοινωνία ατόμων με αναπηρία. Αθήνα: Πανεπιστήμιο Αθηνών.

266