Εκπαιδευτικά Σενάρια:Εκπαιδευτικά Σενάρια:Δομή και ΑξιολόγησηΔομή και Αξιολόγηση

Εκπαιδευτικά Σενάρια:Εκπαιδευτικά Σενάρια:Δομή και ΑξιολόγησηΔομή και Αξιολόγηση

Επιμέλεια παρουσίασηςΕπιμέλεια παρουσίασηςΣτάμου Ευαγγελία, ΦιλόλογοςΣτάμου Ευαγγελία, Φιλόλογος

Επιμέλεια παρουσίασηςΕπιμέλεια παρουσίασηςΣτάμου Ευαγγελία, ΦιλόλογοςΣτάμου Ευαγγελία, Φιλόλογος

Τι είναι;Τι είναι;

Η δομημένη, πλήρης και εφαρμόσιμη καταγραφή μιας διδακτικής πρότασης σε όλα της τα μέρη, από την ταυτότητα του δημιουργού μέχρι τη λεπτομερή περιγραφή της ολοκλήρωσής της.

Απευθύνεται σε διδάσκοντες ενώ μέρος του σεναρίου και συγκεκριμένα το φύλλο εργασίας απευθύνεται στους μαθητές.

Η λογική τουΗ λογική του

σ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

σχέδιο μαθήματοςσχέδιο μαθήματος((lesson plan)lesson plan),,

περιγράφει ένα σύντομο περιγράφει ένα σύντομο σε διάρκεια μάθημα, σε σε διάρκεια μάθημα, σε

στενή σύνδεση με τη στενή σύνδεση με τη σχολική ύλη και την σχολική ύλη και την ισχύουσα σχολική ισχύουσα σχολική

λογικήλογική

σχέδιο εργασίαςσχέδιο εργασίας((project)project), ,

προσέγγιση της προσέγγιση της σχολικής ύλης με σχολικής ύλης με

ευρύτητα, μεγαλύτερη ευρύτητα, μεγαλύτερη πρωτοβουλία στην πρωτοβουλία στην

κίνηση των μαθητών, κίνηση των μαθητών, διερευνητική λογική…διερευνητική λογική…

Το σενάριο θα πρέπει να:Το σενάριο θα πρέπει να:

έχει σαφή και ευδιάκριτη δομήέχει σαφή και ευδιάκριτη δομή αξιοποιεί με ισορροπία και οικονομία τα αξιοποιεί με ισορροπία και οικονομία τα μέσα και τα εργαλεία μάθησηςμέσα και τα εργαλεία μάθησης

καθιστά σαφείς τους επιδιωκόμενους καθιστά σαφείς τους επιδιωκόμενους μαθησιακούς στόχουςμαθησιακούς στόχους

προωθεί τις συνεργατικές δραστηριότητεςπροωθεί τις συνεργατικές δραστηριότητες

ενισχύει την κατευθυνόμενη ανακάλυψη ενισχύει την κατευθυνόμενη ανακάλυψη και την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη και την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασίαμαθησιακή διαδικασία

επιμένει στο διερευνητικό χαρακτήρα επιμένει στο διερευνητικό χαρακτήρα της μάθησηςτης μάθησης

Η δομή τουΗ δομή τουσ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

Ταυτότητα (επιτρέπει στον αναγνώστη να διαπιστώσει με μια ματιά αν το σενάριο τον αφορά)◘ κάποιος τίτλος◘ δημιουργός – δημιουργοί◘ αν το σενάριο δοκιμάστηκε στην τάξη ή αποτελεί

πρόταση διδασκαλίας◘ διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα◘ τάξη στην οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί◘ χρονική διάρκεια που απαιτείται◘ προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Η δομή τουΗ δομή τουσ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

Σύντομη παρουσίαση του σεναρίου και της ιδέας που το διέπει και εξηγούμε τι μπορούμε να πετύχουμε με αυτό που δεν μπορεί να γίνει μόνο με παραδοσιακή διδασκαλία.

Διδακτικοί και παιδαγωγικοί στόχοι◘ τι επιδιώκεται να καλύψει η πρόταση και γιατί προτείνεται◘ ποιες δεξιότητες επιδιώκεται να καλλιεργηθούν στα παιδιά (π.χ.

διερεύνηση, αξιολόγηση, σύνθεση, κατανόηση, συνεργατική μάθηση κτλ.)

◘ ειδικότεροι στόχοι σε σχέση με τις ΤΠΕ και το νέο γραμματισμό◘ για τη γλώσσα (κυρίως): μορφές γραμματισμού που

καλλιεργούνται (κλασικός, νέος, κριτικός γραμματισμός)

Η δομή τουΗ δομή τουσ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

Λεπτομερής παρουσίαση της πρότασης (διδακτική διαδικασία) ◘ το πρόβλημα-θέμα που θα διερευνηθεί◘ το θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται η πρόταση◘ σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο◘ οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν◘ η μεθοδολογία της διδασκαλίας (πορεία υλοποίησης της

διδακτικής παρέμβασης)◘ ενδεικτική κατανομή του χρόνου◘ ο ρόλος των διδασκόντων◘ ο ρόλος των μαθητών◘ οι τυχόν προαπαιτούμενες γνώσεις◘ εργαλεία- πηγές που θα χρησιμοποιηθούν◘ τα αναμενόμενα κείμενα που θα παραχθούν, οι δραστηριότητες

που θα αναπτύξουν οι μαθητές

Η δομή τουΗ δομή τουσ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

Αξιολόγηση◘ Τα κριτήρια και το είδος αξιολόγησης των μαθητών και

της διαδικασίας.

Κριτική προσέγγιση◘ τι είναι δύσκολο να γίνει◘ ποια μέρη μπορεί να δυσκολέψουν◘ συσχέτιση με το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα◘ αν πρόκειται για σενάριο που έχει υλοποιηθεί

καταγράφεται η εμπειρία, τυχόν δυσκολίες και ιδιαιτερότητες, τεκμήρια από την εφαρμογή (π.χ. κείμενα παιδιών)

Η δομή τουΗ δομή τουσ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

Άλλες εκδοχές◘ περιγράφονται οι δυνατότητες τροποποίησης-

επέκτασης του σεναρίου

Βιβλιογραφία◘ καταγράφονται οι βιβλιογραφικές πηγές που

αξιοποιήθηκαν

Η δομή τουΗ δομή τουσ ε ν α ρ ί ο υσ ε ν α ρ ί ο υ

Φύλλα εργασίαςΤο σενάριο συνοδεύεται από φύλλα εργασίας συνήθως σε έντυπη μορφή. Τα φύλλα εργασίας: ◘ μοιράζονται στους μαθητές◘ αποτελούν οδηγό για την πορεία υλοποίησης του σεναρίου◘ δεν πρέπει να καθοδηγούν μηχανιστικά τους μαθητές σε κάθε

τους ενέργεια◘ πρέπει να τους δίνουν πρωτοβουλία και ευχέρεια κινήσεων, ώστε

να μην παραμένουν παθητικοί◘ περιγράφουν με λεπτομέρεια (με όρους κειμενικού είδους) το

αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων των μαθητών (π.χ. παρουσίαση στην τάξη μιας προφορικής ανακοίνωσης με τη χρήση του προγράμματος παρουσίασης, γραπτή εργασία σε ερευνητική μορφή που θα αναρτηθεί στη σελίδα του σχολείου κτλ.)

Οργάνωση της τάξηςΟργάνωση της τάξης

Η οργάνωση της τάξης είναι ένα καθοριστικό στοιχείο σχεδιασμού σε ότι αφορά τη δραστηριότητα των μαθητών. Μπορεί να πάρει τρεις βασικές μορφές:Εργασία με το σύνολο της τάξηςΑτομική εργασίαΕργασία σε ομάδες

η πιο πρόσφορη μορφή οργάνωσης σε ομάδες είναι των 2-4 ατόμων

μπορεί σε όλες τις ομάδες να ανατεθεί η ίδια εργασία ή να γίνει καταμερισμός σε διαφορετικές ομάδες

καταμερισμός μπορεί επίσης να γίνει και μέσα σε κάθε ομάδα, ενώ μπορεί να προβλέπονται και ειδικοί ρόλοι, π.χ. κάποιος αναλαμβάνει το ρόλο του συντονιστή

Σχέδιο μαθήματοςΣχέδιο μαθήματος

Όπως και το διδακτικό σενάριο, το σχέδιο μαθήματος ή σχέδιο δραστηριότητας (lesson plan, activity plan), περιγράφει ένα σύνολο από δραστηριότητες διδασκαλίας και μάθησης. Το σχέδιο μαθήματος έχει πιο περιορισμένη εμβέλεια από το σενάριο μάθησης.

Στην πράξη οι όροι σχέδιο μαθήματος και σενάριο μάθησης συχνά χρησιμοποιούνται χωρίς διαφοροποίηση ειδικά όταν το σενάριο είναι σύντομο και περιορίζεται σε μια μόνο τάξη και σε 1-2 ώρες διδασκαλίας.

Σχέδιο μαθήματοςΣχέδιο μαθήματος

σχέδιο μαθήματοςδιδακτικό σενάριο

δίνει έμφαση στο σκεπτικό των δίνει έμφαση στο σκεπτικό των δραστηριοτήτων και στο δραστηριοτήτων και στο συνολικό προγραμματισμό τουςσυνολικό προγραμματισμό τους

περιορίζεται στην περιγραφή της περιορίζεται στην περιγραφή της δραστηριότητας που γίνεται δραστηριότητας που γίνεται μέσα στην τάξημέσα στην τάξη

μπορεί να προβλέπει ένα μπορεί να προβλέπει ένα σύνολο δραστηριοτήτων που σύνολο δραστηριοτήτων που εκτείνονται σε πολλές διδακτικές εκτείνονται σε πολλές διδακτικές ώρες και σε διαφορετικά ώρες και σε διαφορετικά μαθήματαμαθήματα

αφορά μια δραστηριότητα που αφορά μια δραστηριότητα που θα ολοκληρωθεί σε 1-2 θα ολοκληρωθεί σε 1-2 συνεχόμενες διδακτικές ώρες συνεχόμενες διδακτικές ώρες ενός μαθήματοςενός μαθήματος

Παραδείγματα Παραδείγματα εκπαιδευτικών σεναρίων εκπαιδευτικών σεναρίων

στο διαδίκτυοστο διαδίκτυο

◘ Κέντρο εξ` αποστάσεως Επιμόρφωσης: του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου◘ Εκπαιδευτική Πύλη Υπ.Ε.Π.Θ.◘ Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα:

◘ παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης των ηλεκτρονικών λεξικών και των σωμάτων κειμένων

◘ διδακτικές δοκιμές που αφορούν στο μάθημα «Έκθεση-Έκφραση»◘ εργαστήριο Αρχαιομάθειας: ηλεκτρονικές ασκήσεις

◘ Εκπαιδευτική Πύλη Νοτίου Αιγαίου◘ Ελληνική Επιστημονική Ένωση Τεχνολογιών Πληροφορίας και

Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση◘ Διαδίκτυο & Διδασκαλία: Εξαιρετική ιστοσελίδα της Τερέζας

Γιακουμάτου. Στην ενότητα «από τη θεωρία στην …πράξη» υπάρχουν προτάσεις διδασκαλίας που «αξιοποιούν τη διαδικτυακή κοσμογονία»

◘ Σοφία Νικολαΐδου: Νεοελληνική γλώσσα, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, Ιστορία

◘ E-Paideia.net: Δικτυακή Πύλη εκπαιδευτικού υλικού

Παραδείγματα εφαρμογών στα Παραδείγματα εφαρμογών στα πλαίσια άτυπων μορφών πλαίσια άτυπων μορφών σχολικού γραμματισμούσχολικού γραμματισμού

Σχολικές γιορτές και ΤΠΕομάδες παιδιών αναλαμβάνουν να

διερευνήσουν και να παρουσιάσουν πτυχές του γεγονότος που γιορτάζεται

μπορούν να αξιοποιηθούν γόνιμα οι ΤΠΕ στη συγγραφή και παρουσίαση πολυτροπικών και πολυμεσικών κειμένων, την εμβάθυνση σε ιστορικά γεγονότα

δυνατότητα συνεργασίας ανάμεσα σε φιλολόγους και καθηγητών άλλων ειδικοτήτων (π.χ. πληροφορικής)

Παραδείγματα εφαρμογών στα Παραδείγματα εφαρμογών στα πλαίσια άτυπων μορφών πλαίσια άτυπων μορφών σχολικού γραμματισμούσχολικού γραμματισμού

Οργάνωση εκδρομώνμπορούν να οργανωθούν και να

προετοιμαστούν καλύτερα με την αξιοποίηση των ΤΠΕ

να μελετηθούν οι τόποι που θα επισκεφτούν οι μαθητές

να συζητηθούν οι διαδρομές που θα επιλέξουν

η πρωτοβουλία της οργάνωσης να ανήκει στους μαθητές

να ξαναβρούν οι σχολικές εκδρομές τον εκπαιδευτικό τους χαρακτήρα

αποφυγή της παγίδαςαποφυγή της παγίδας

«Τ Ο Α Ρ Μ Α Σ Ε Ρ Ν Ε Ι

Τ Ο Α Λ Ο Γ Ο»