Protofasismos Eco

44
doctv.gr Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού original (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG3023) ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ 06.11.2012 () New York Review of Books, 1995. (…) Παρά την ασάφεια αυτή, νομίζω πως μπορούμε να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών, τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά αυτού που ονομάζω «πρωτοφασισμό» ή «αρχέγονο φασισμό». Αυτά τα χαρακτηριστικά δε μπορούν να οργανωθούν σε ένα ενιαίο σύστημα -πολλά απ’ αυτά αλληλοαναιρούνται, και είναι επίσης αντιπροσωπευτικά και άλλων μορφών δεσποτισμού ή φανατισμού. Η παρουσία ενός και μόνο απ’ αυτά, όμως, αρκεί για να επιτρέψει στο φασισμό να συμπτυχθεί γύρω του. 1. Το πρώτο χαρακτηριστικό του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz 1 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

description

ΑΣΔΑΣΔ ΦΦΔΣΦΣ

Transcript of Protofasismos Eco

Page 1: Protofasismos Eco

doctv.gr

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού

original (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG3023)

ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ

06.11.2012 ()

New York Review of Books, 1995. (…) Παρά την ασάφεια αυτή, νομίζω πως

μπορούμε να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών, τα οποία είναι

αντιπροσωπευτικά αυτού που ονομάζω «πρωτοφασισμό» ή «αρχέγονο

φασισμό». Αυτά τα χαρακτηριστικά δε μπορούν να οργανωθούν σε ένα ενιαίο

σύστημα -πολλά απ’ αυτά αλληλοαναιρούνται, και είναι επίσης

αντιπροσωπευτικά και άλλων μορφών δεσποτισμού ή φανατισμού. Η παρουσία

ενός και μόνο απ’ αυτά, όμως, αρκεί για να επιτρέψει στο φασισμό να

συμπτυχθεί γύρω του.

1. Το πρώτο χαρακτηριστικό του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

1 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 2: Protofasismos Eco

παράδοσης. Η παραδοσιαρχία, βέβαια, είναι πολύ παλαιότερη από το

φασισμό. Δε χαρακτήριζε μόνο την αντιεπαναστατική σκέψη των

Καθολικών μετά τη Γαλλική Επανάσταση, αλλά γεννήθηκε στους

ελληνιστικούς χρόνους ως αντίδραση στον κλασικό ελληνικό

ορθολογισμό. Στη λεκάνη της Μεσογείου, λαοί διαφόρων θρησκειών (που οι

περισσότερες απ’ αυτές είχαν γίνει δεκτές στο ρωμαϊκό πάνθεο) άρχισαν να

ονειρεύονται κάποια αποκάλυψη που είχε συμβεί στην αυγή της ανθρώπινης

ιστορίας. Αυτή η αποκάλυψη, σύμφωνα με τη μυστηριακή αίγλη που

καλλιεργούσε η παραδοσιαρχία, είχε παραμείνει για πολύ καιρό κρυμμένη κάτω

από το πέπλο γλωσσών που ήταν πια ξεχασμένες στα αιγυπτιακά ιερογλυφικά,

στους κέλτικους ρούνους, στους παπύρους των σχεδόν άγνωστων θρησκειών της

Ασίας.

Αυτή η νέα κουλτούρα έπρεπε να είναι συγκρητιστική. Ο συγκρητισμός δεν είναι

απλά, όπως λένε τα λεξικά, «ο συνδυασμός διαφόρων μορφών πίστης και

λατρευτικής πρακτικής» -ένας τέτοιος συνδυασμός πρέπει να ανέχεται τις

αντιφάσεις. Καθένα από τα αρχικά μηνύματα περιέχει ψήγματα σοφίας, και

όποτε έμοιαζαν να λένε διαφορετικά ή ασύμβατα πράγματα, αυτό συνέβαινε

μόνο και μόνο γιατί όλα παραπέμπουν, με αλληγορικό τρόπο, στην ίδια

αρχέγονη αλήθεια. Συνεπώς, δε μπορεί να υπάρξει καμία πρόοδος στη

γνώση. Η αλήθεια έχει ήδη καταγραφεί μια για πάντα, κι εμείς το μόνο

που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίζουμε να ερμηνεύουμε το

δυσνόητο μήνυμά της.

Αν κοιτάξει κανείς τις βιβλιοθήκες διαφόρων φασιστικών καθεστώτων,

θα βρει όλους τους μείζονες διανοητές της παραδοσιαρχίας. Η

ναζιστική εσωτερική γνώση τρεφόταν με παραδοσιαρχικά,

συγκρητιστικά και μυστικιστικά στοιχεία. Η πηγή που επηρέασε

περισσότερο τις θεωρίες της νέας ιταλικής δεξιάς, ο Ιούλιος Έβολα, συνδύαζε το

Άγιο Δισκοπότηρο με τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, και την αλχημεία με

την Αγία Ρωμαϊκή και Γερμανική Αυτοκρατορία. Και μόνο το γεγονός ότι η

ιταλική δεξιά, για να δείξει πόσο ανοιχτό μυαλό διαθέτει, διεύρυνε αυτό τον

κατάλογο ώστε να συμπεριλάβει και έργα του Ντε Μαιτρ, του Γκενόν και του

Γκράμσι, αποτελεί ολοφάνερη απόδειξη συγκρητισμού.

Αν κοιτάξετε τα ράφια που, στα αμερικάνικα βιβλιοπωλεία, φέρουν την

επιγραφή «Νέα Εποχή», θα βρείτε εκεί μέχρι και Άγιο Αυγουστίνο, ο

οποίος, απ’ ό,τι γνωρίζω, δεν ήταν φασίστας. Αλλά το να συνδυάζεις

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

2 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 3: Protofasismos Eco

τον Άγιο Αυγουστίνο με το Στόουνχεντζ αυτό είναι σύμπτωμα

πρωτοφασισμού.

2. Η παραδοσιαρχία συνεπάγεται την απόρριψη του μοντερνισμού. Και

οι φασίστες και οι εθνικοσοσιαλιστές κυριολεκτικά λάτρευαν την

τεχνολογία, ενώ οι διανοητές της παραδοσιαρχίας συνήθως την

απορρίπτουν ως αντίθετη προς τις παραδοσιακές πνευματικές αξίες

. Όμως, παρόλο που ο ναζισμός υπερηφανευόταν για τα βιομηχανικά του

επιτεύγματα, ο εγκωμιασμός του μοντερνισμού δεν ήταν παρά η επιφάνεια μιας

ιδεολογίας βασισμένης στην ιδέα Αίμα και Γη (Blut und Boden). Η απόρριψη

του σύγχρονου κόσμου ήταν μεταμφιεσμένη σαν αντίκρουση του

καπιταλιστικού τρόπου ζωής, αλλά αφορούσε κυρίως στην απόρριψη

του Πνεύματος του 1789 (και του 1776, φυσικά).

Ο Διαφωτισμός, η Εποχή του Ορθολογισμού, γίνεται αντιληπτή ως απαρχή της

σύγχρονης αχρειότητας. Κατ’ αυτή την έννοια, ο πρωτοφασισμός μπορεί να

οριστεί ως ανορθολογισμός.

3. Ο ανορθολογισμός βασίζεται επίσης στη λατρεία της δράσης για τη

δράση. Επειδή η δράση είναι από μόνη της όμορφη, πρέπει να

αναλαμβάνεται πριν, ή χωρίς, οποιαδήποτε σκέψη. Η σκέψη είναι μια

μορφή αποδυνάμωσης. Επομένως, η κουλτούρα είναι ύποπτη, στο

βαθμό που ταυτίζεται με την κριτική στάση. Η καχυποψία απέναντι στον

κόσμο της διανόησης αποτελούσε πάντοτε σύμπτωμα του πρωτοφασισμού, από

την υποτιθέμενη ρήση του Γκέμπελς («όταν ακούω να μιλάνε για κουλτούρα

αρπάζω το όπλο μου») μέχρι τη συχνή χρήση εκφράσεων όπως «εκφυλισμένοι

διανοούμενοι», «κουλτουριάρηδες», «παρηκμασμένοι σνομπ», «τα

πανεπιστήμια είναι φωλιές κομμουνιστών». Οι επίσημοι φασίστες

διανοούμενοι ασχολούνταν κυρίως με το να επιτίθενται στο σύγχρονο

πολιτισμό και την αριστερή διανόηση, που έχουν προδώσει τις

παραδοσιακές αξίες.

4. Καμιά συγκρητιστική πίστη δεν αντέχει στην αναλυτική κριτική. Το

κριτικό πνεύμα κάνει διακρίσεις μεταξύ των εννοιών, και αυτές οι

διακρίσεις αποτελούν σημάδι μοντερνισμού. Στο σύγχρονο πολιτισμό, η

επιστημονική κοινότητα επαινεί τη διαφωνία ως μέθοδο βελτίωσης της γνώσης.

Για τον πρωτοφασισμό, η διαφωνία είναι προδοσία.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

3 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 4: Protofasismos Eco

5. Εξάλλου, η διαφωνία αποτελεί σημάδι ποικιλομορφίας. Ο

πρωτοφασισμός καλλιεργεί και αναζητεί τη συναίνεση με το να οξύνει

και να εκμεταλλεύεται το φυσικό φόβο του διαφορετικού. Η πρώτη

έκκληση ενός φασιστικού ή πρώιμου φασιστικού κινήματος είναι η

έκκληση ενάντια στους παρείσακτους. Επομένως, ο πρωτοφασισμός

είναι εξ ορισμού ρατσιστικός.

6. Ο πρωτοφασισμός πηγάζει από την ατομική ή κοινωνική

απογοήτευση. Αυτός είναι και ο λόγος που ένα από τα πιο τυπικά

χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων του παρελθόντος ήταν η

επίκληση προς μια απογοητευμένη μεσαία τάξη που μαστιζόταν από

μια οικονομική κρίση ή ένιωθε πολιτικά εξευτελισμένη και φοβισμένη

από την πίεση που ασκούσαν οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις. Στην

εποχή μας, που οι παλιοί «προλετάριοι» είναι πλέον μικροαστοί (και τα λούμπεν

στοιχεία είναι κατά κανόνα αποκλεισμένα από την πολιτική σκηνή), ο φασισμός

του αύριο θα βρει το ακροατήριό του σ’ αυτή τη νέα πλειοψηφία.

7. Στους ανθρώπους που νιώθουν πως δεν έχουν πλέον ξεκάθαρη

κοινωνική ταυτότητα, ο πρωτοφασισμός λέει πως το μοναδικό τους

προνόμιο είναι το πιο κοινό, ότι έχουν γεννηθεί στην ίδια χώρα. Αυτή

είναι και η απαρχή του εθνικισμού. Άλλωστε, το μοναδικό πράγμα που

μπορεί να δώσει ταυτότητα στο έθνος είναι οι εχθροί του. Έτσι, στη ρίζα

της πρωτοφασιστικής ψυχολογίας υπάρχει μια εμμονή με τις συνωμοσίες,

ιδιαίτερα τις διεθνείς. Οι οπαδοί πρέπει να νιώθουν πολιορκημένοι. Ο πιο

εύκολος τρόπος να πολεμήσεις μια συνωμοσία είναι η επίκληση στην ξενοφοβία.

Αλλά η συνωμοσία πρέπει να έχει και εσωτερικούς μοχλούς: οι Εβραίοι είναι

συνήθως ο καλύτερος στόχος, γιατί έχουν το πλεονέκτημα να είναι ταυτόχρονα

και εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί. Στις Η.Π.Α., ένα εμφανές δείγμα

συνωμοσιολογικής εμμονής βρίσκεται στο βιβλίο του Πατ Ρόμπερτσον, Η Νέα

Τάξη Πραγμάτων, αλλά, όπως έχουμε δει πρόσφατα, υπάρχουν και πολλά άλλα.

8. Οι οπαδοί πρέπει να νιώθουν ταπεινωμένοι από τον επιδεικτικό

πλούτο και τη δύναμη των εχθρών τους. Όταν ήμουν μικρό παιδί, μου είχαν

μάθει ότι οι Εγγλέζοι είχαν πέντε γεύματα τη μέρα. Έτρωγαν πιο συχνά από τους

φτωχούς αλλά νηφάλιους Ιταλούς. Και ότι οι Εβραίοι είναι πλούσιοι και βοηθάνε

ο ένας τον άλλο μέσω ενός μυστικού δικτύου αμοιβαίας αρωγής. Έτσι, με μια

συνεχή μετατόπιση της ρητορικής εστίασης, οι εχθροί είναι ταυτόχρονα πολύ

ισχυροί και πολύ αδύναμοι. Οι φασιστικές κυβερνήσεις είναι

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

4 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 5: Protofasismos Eco

καταδικασμένες να χάνουν τους πολέμους τους, γιατί είναι εγγενώς

ανίκανες να κάνουν μια αντικειμενική εκτίμηση της δύναμης του

εχθρού.

9. Για τον πρωτοφασισμό, δεν υπάρχει αγώνας για τη ζωή• αντίθετα, η

ζωή είναι ένας συνεχής αγώνας. Επομένως, ο ειρηνισμός ισοδυναμεί με

συναλλαγή με τον εχθρό. Είναι κακός, γιατί η ζωή είναι ένας συνεχής

πόλεμος. Αυτό, όμως, επιφέρει ένα «σύμπλεγμα Αρμαγεδδώνα». Εφόσον οι

εχθροί πρέπει να ηττηθούν, θα πρέπει να υπάρξει μια τελική μάχη, μετά από την

οποία το κίνημα θα έχει υπό τον έλεγχό του ολόκληρο τον κόσμο. Μια τέτοια

«τελική λύση», όμως, θα σημάνει την αρχή μιας περιόδου ειρήνης, μιας Χρυσής

Εποχής, πράγμα που έρχεται σε αντίφαση με το δόγμα του συνεχούς πολέμου.

Κανείς φασίστας ηγέτης δεν έχει καταφέρει ποτέ να λύσει αυτό το πρόβλημα.

10. Ο ελιτισμός αποτελεί χαρακτηριστική διάσταση κάθε

αντιδραστικής ιδεολογίας, στο βαθμό που είναι θεμελιωδώς αριστοκρατικός,

και ο αριστοκρατικός και μιλιταριστικός ελιτισμός συνεπάγεται την

περιφρόνηση προς τους αδύναμους. Ο πρωτοφασισμός μπορεί να εκφράσει

μόνο ένα λαϊκό ελιτισμό. Κάθε πολίτης ανήκει στον καλύτερο λαό του

κόσμου, τα μέλη του κόμματος είναι οι καλύτεροι πολίτες, κάθε πολίτης

μπορεί (ή πρέπει) να γίνει μέλος του κόμματος. Αλλά δεν μπορεί να

υπάρχουν πατρίκιοι χωρίς πληβείους. Ο Ηγέτης, που γνωρίζει ότι η εξουσία

δεν του απονεμήθηκε δημοκρατικά αλλά την κατέκτησε με τη βία, γνωρίζει

επίσης ότι η δύναμή του βασίζεται στην αδυναμία των μαζών -οι μάζες είναι

αδύναμες, και γι’ αυτό χρειάζονται και αξίζουν έναν ηγεμόνα. Και εφόσον η

ομάδα είναι οργανωμένη ιεραρχικά (σύμφωνα με το στρατιωτικό πρότυπο),

κάθε ηγέτης περιφρονεί τους υφισταμένους του, και καθένας απ’ αυτούς

περιφρονεί τους κατωτέρους του. Αυτό ενισχύει την αίσθηση του μαζικού

ελιτισμού.

11. Μέσα σ’ αυτή την προοπτική, όλοι μαθαίνουν πως πρέπει να γίνουν

ήρωες. Σε κάθε μυθολογία, ο ήρωας είναι ένα εξαιρετικό ον, αλλά για

την πρωτοφασιστική ιδεολογία ο ηρωισμός είναι ο κανόνας. Αυτή η

λατρεία του ηρωισμού συνδέεται στενά με τη λατρεία του θανάτου. Δεν είναι

τυχαίο ότι ένα από τα συνθήματα που είχαν οι ισπανοί φαλαγγίτες ήταν το «viva

la muerte» («ζήτω ο θάνατος»). Στις μη φασιστικές κοινωνίες, ο απλός

λαός μαθαίνει ότι ο θάνατος είναι κάτι το δυσάρεστο που όμως πρέπει

να το αντιμετωπίζει με αξιοπρέπεια• και οι πιστοί μαθαίνουν ότι είναι

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

5 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 6: Protofasismos Eco

ένας οδυνηρός τρόπος για να περάσουν σε μια μεταφυσική ευτυχία.

Αντίθετα, ο πρωτοφασίστας ήρωας αποζητά τον ηρωικό θάνατο, ο

οποίος διαφημίζεται ως η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μια ηρωική ζωή.

Ο πρωτοφασίστας ήρωας ανυπομονεί να πεθάνει. Μέσα στην ανυπομονησία του,

συχνά στέλνει κι άλλους ανθρώπους στο θάνατο.

12. Επειδή και ο συνεχής πόλεμος και ο ηρωισμός είναι δύσκολα

παιχνίδια, ο πρωτοφασίστας μεταθέτει τον πόθο του για εξουσία στη

σεξουαλική συμπεριφορά του. Έτσι προκύπτει ο ματσισμός [σ.τ.Μ.: το

αντριλίκι] (που συνεπάγεται αφενός την περιφρόνηση προς τη γυναίκα και

αφετέρου την καταδίκη παρεκκλινουσών ερωτικών συνηθειών, όπως η αγνότητα

ή η ομοφυλοφιλία). Και επειδή και το σεξ είναι δύσκολο παιχνίδι, ο

πρωτοφασίστας ήρωας προτιμά να παίζει με τα όπλα -σαν φαλλικό

υποκατάστατο.

13. Ο πρωτοφασισμός βασίζεται σε έναν επιλεκτικό λαϊκισμό, έναν

ποιοτικό λαϊκισμό, θα έλεγε κανείς. Σε μια δημοκρατία, οι πολίτες έχουν

ατομικά δικαιώματα, αλλά οι πολίτες συνολικά έχουν πολιτική επιρροή μόνο από

ποσοτική άποψη ακολουθούνται οι αποφάσεις της πλειοψηφίας. Για τον

πρωτοφασισμό, όμως, τα άτομα ως άτομα δεν έχουν δικαιώματα, και ο

Λαός γίνεται αντιληπτός σαν ποιότητα, σαν μια μονολιθική οντότητα

που εκφράζει την Κοινή Βούληση. Και επειδή κανένα μεγάλο σύνολο

ατόμων δε μπορεί ποτέ να έχει κοινή βούληση, ο Ηγέτης παριστάνει το

διερμηνέα τους. Έχοντας χάσει την εξουσία της αντιπροσώπευσης, οι πολίτες

δεν πράττουν -καλούνται μόνο να παίξουν το ρόλο του Λαού. Έτσι, ο Λαός δεν

είναι παρά ένα θεατρικό εφεύρημα. Για να πάρουμε μια γεύση ποιοτικού

λαϊκισμού δε χρειαζόμαστε πλέον την Πιάτσα Βενέτσια της Ρώμης, ούτε το

Στάδιο της Νυρεμβέργης. Υπάρχει στο μέλλον μας ένας τηλεοπτικός ή

διαδικτυακός λαϊκισμός, στον οποίο η συναισθηματική αντίδραση μιας

επιλεγμένης ομάδας πολιτών θα μπορεί να παρουσιάζεται και να γίνεται

αποδεκτή ως η Φωνή του Λαού.

Λόγω του ποιοτικού λαϊκισμού του, ο πρωτοφασισμός πρέπει να είναι

κατά των «διεφθαρμένων» κοινοβουλευτικών κυβερνήσεων. Μια από τις

πρώτες φράσεις που είπε ο Μουσολίνι στο ιταλικό κοινοβούλιο ήταν «Θα

μπορούσα να μετατρέψω αυτό το βουβό και καταθλιπτικό μέρος σε στρατόπεδο

για τις σπείρες μου» -οι «σπείρες» είναι μια υποδιαίρεση της παραδοσιακής

ρωμαϊκής λεγεώνας. Βέβαια, αμέσως βρήκε καλύτερο καταυλισμό για τις

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

6 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 7: Protofasismos Eco

σπείρες του, αλλά λίγο αργότερα διέλυσε το κοινοβούλιο. Όποτε ένας πολιτικός

αμφισβητεί τη νομιμότητα ενός κοινοβουλίου γιατί δεν αντιπροσωπεύει πλέον τη

Φωνή του Λαού, αρχίζει και μυρίζει πρωτοφασισμό.

14. Ο πρωτοφασισμός μιλάει τη «Νέα Ομιλία». Η Νέα Ομιλία

επινοήθηκε από τον Όργουελ στο βιβλίο του 1984, ως επίσημη γλώσσα

του Αγγλικού Σοσιαλισμού. Αλλά σε πολλές μορφές δικτατορίας

συναντά κανείς πρωτοφασιστικά χαρακτηριστικά. Όλα τα ναζιστικά

και φασιστικά σχολικά εγχειρίδια χρησιμοποιούσαν φτωχό λεξιλόγιο

και στοιχειώδη σύνταξη, με σκοπό να περιορίσουν τη διάδοση των

εργαλείων της σύνθετης και κριτικής σκέψης. Αλλά πρέπει να είμαστε σε

θέση να αναγνωρίσουμε άλλα είδη Νέας Ομιλίας, ακόμα κι αν παίρνουν τη

φαινομενικά αθώα μορφή ενός δημοφιλούς τοκ-σόου.

Το πρωινό της 27ης Ιουλίου 1943, έμαθα ότι, σύμφωνα με ραδιοφωνικές

ανακοινώσεις, ο φασισμός είχε καταρρεύσει και ο Μουσολίνι είχε συλληφθεί.

Όταν η μητέρα μου με έστειλε να αγοράσω την εφημερίδα, είδα ότι οι

εφημερίδες στον κοντινότερο πάγκο είχαν διαφορετικούς τίτλους. Επιπλέον,

αφού είδα τους τίτλους, συνειδητοποίησα ότι κάθε εφημερίδα έγραφε

διαφορετικά πράγματα. Αγόρασα μία στην τύχη, και διάβασα στην πρώτη

σελίδα ένα μήνυμα που το υπέγραφαν πέντε ή έξι πολιτικά κόμματα, ανάμεσά

τους η Χριστιανική Δημοκρατία, το Κομμουνιστικό Κόμμα, το Σοσιαλιστικό

Κόμμα, το Κόμμα της Δράσης, και το Φιλελεύθερο Κόμμα. Μέχρι τότε,

πίστευα ότι υπήρχε μόνο ένα κόμμα σε κάθε χώρα, και ότι στην Ιταλία

αυτό ήταν το Εθνικό Φασιστικό Κόμμα. Τώρα, ανακάλυπτα ότι στη

χώρα μου μπορούσαν να υπάρχουν ταυτόχρονα διάφορα κόμματα.

Καθώς ήμουν έξυπνο παιδί, κατάλαβα ότι όλα αυτά τα κόμματα δε μπορεί να

γεννήθηκαν μέσα σε μια νύχτα, άρα θα πρέπει να υπήρχαν εδώ και αρκετό καιρό

ως μυστικές οργανώσεις.

Το μήνυμα στην πρώτη σελίδα πανηγύριζε για το τέλος της δικτατορίας και την

επιστροφή της ελευθερίας: της ελευθερίας του λόγου, του Tύπου, της πολιτικής

σύμπραξης. Αυτές τις λέξεις, «ελευθερία», «δικτατορία» τις διάβαζα

τώρα για πρώτη φορά στη ζωή μου. Χάρη σ’ αυτές τις λέξεις,

ξαναγεννήθηκα ως ελεύθερος δυτικός άνθρωπος. Πρέπει να είμαστε σε

εγρήγορση, ώστε το νόημα αυτών των λέξεων να μην ξεχαστεί ξανά. Ο

πρωτοφασισμός βρίσκεται ακόμα γύρω μας, πολλές φορές με πολιτικά. Θα ήταν

πολύ ευκολότερο, για μας, αν εμφανιζόταν στην παγκόσμια σκηνή κάποιος και

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

7 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 8: Protofasismos Eco

έλεγε: «Θέλω να ξανανοίξω το Άουσβιτς, θέλω να παρελάσουν ξανά οι

Μελανοχίτωνες στις ιταλικές πλατείες». Αλλά η ζωή δεν είναι τόσο απλή. Ο

πρωτοφασισμός μπορεί να επιστρέψει με το πιο αθώο προσωπείο.

Είναι καθήκον μας να τον αποκαλύπτουμε και να καταδεικνύουμε

οποιαδήποτε από τις νέες εκφάνσεις του κάθε μέρα, σε κάθε μέρος του

κόσμου. Και είναι καλό να θυμόμαστε τα λόγια που είπε ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ

στις 4 Νοεμβρίου 1938: «Τολμώ να πω ότι, αν ποτέ η αμερικανική δημοκρατία

πάψει να προχωρεί ως ζωντανή δύναμη και να προσπαθεί μέρα και νύχτα, με

ειρηνικό τρόπο, να κάνει όλους τους πολίτες μας καλύτερους, τότε ο φασισμός

θα δυναμώσει στη χώρα μας».

Ο Ουμπέρτο Έκο (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%81

%CF%84%CE%BF_%CE%88%CE%BA%CE%BF)είναι ιταλός ακαδημαϊκός, καθηγητής,

σημειολόγος, συγγραφέας. Το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1965 και το Το

όνομα του Ρόδου, το περίφημο πρώτο του μυθιστόρημα, το 1980 (πούλησε 9

εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως, τιμήθηκε με τα βραβεία Strega και Medicis

Etranger, ενώ μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο). Μερικά από τα βιβλία

του που κυκλοφορούν στα ελληνικά: Κήνσορες και θεράποντες (http://www.scribd.com

/doc/39271966/Eco-Umberto-%CE%9A%CE%AE%CE%BD%CF%83%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%82-

%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%80%CE%BF%CE%BD%CF%84

%CE%B5%CF%82) (εκδ. Γνώση), Το όνομα του Ρόδου (εκδ. Γνώση), To Εκκρεμές του

Φουκώ (εκδ. Γνώση), Η αναζήτηση της τέλειας γλώσσας (εκδ. Ελληνικά

Γράμματα), Μπαουντολίνο (εκδ. Ελληνικά Γράμματα), Η ιστορία της Ομορφιάς

(http://www.kastaniotis.com/book/960-03-3790-X) (εκδ. Καστανιώτη).

TAGS:

Πολιτική (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=214),Κοινωνία (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=310),Λογοτεχνία (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=508),Κείμενα (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=557),Φασισμός (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=565)

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

8 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 9: Protofasismos Eco

To περιεχόμενο αυτού του ιστοτόπου αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία και

κατατεθειμένα σήματα του DOC TV. Η αναδημοσιέυση, αντιγραφή,

τροποποίηση, αναπαραγωγή, αναμετάδοση ή διανομή του, απαγορεύεται με

οποιονδήποτε τρόπο.

Τα προϊόντα ή υπηρεσίες που αναφέρονται στις ηλεκτρονικές σελίδες αυτού του

ιστοτόπου και φέρουν τα σήματα άλλων οργανισμών ή εταιρειών, αποτελούν

δική τους πνευματική ιδιοκτησία.

Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτό τον ιστότοπο

είναι το αποτέλεσμα της συλλογής, επεξεργασίας και διανομής τους απο το DOC

TV και σε καμιά περίπτωση δεν γίνεται να εκληφθούν ως έγκυρες πληροφορίες

ή/και συμβουλές, ούτε προτρέπουν ή μη σε συγκεκριμένες πράξεις. Οι

επισκέπτες του DOC TV, χρησιμοποιώντας το περιεχόμενό του με δική τους

πρωτοβουλία, αναλαμβάνουν και τη σχετική ευθύνη διασταύρωσης των

παρεχομένων πληροφοριών.

Οι απόψεις των ανθρώπων όπως εκφράζονται στις συνεντεύξεις του DOC TV,

είναι προσωπικές και αντιπροσωπεύουν τους ίδιους. Το DOC TV καταγράφει

αυτές τις απόψεις και τις παρουσιάζει στους επισκέπτες του. Πέραν αυτού, το

DOC TV δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι ενστερνίζεται ή επιδοκιμάζει το

περιεχόμενο των απόψεων αυτών, με κανένα τρόπο.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

9 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 10: Protofasismos Eco

Το DOC TV δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι ενστερνίζεται ή αποδέχεται το

περιεχόμενο των web sites και των σελίδων στα οποία παραπέμπει μέσω

"δεσμών", hyperlinks ή διαφημιστικών banners ή ότι συνδέεται με αυτά κατά

οποιονδήποτε άλλο τρόπο.

Το DOC TV παρέχει στους επισκέπτες του τη δυνατότητα ψηφοφορίας πάνω σε

διάφορα ζητήματα τα οποία διατυπώνει με τη μορφή ερωτημάτων και τα οποία

μπορεί να συνοδεύονται από κινηματογραφημένη έρευνα. Οι απαντήσεις των

ψηφοφόρων καταγράφονται, αναλύονται και σχολιάζονται από το DOC TV για

την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις θέσεις της κοινής γνώμης. Το DOC

TV διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα συλλογής και εκμετάλλευσης των

στοιχείων αυτών και αποτελούν πνευματική του ιδιοκτησία. Το DOC TV διατηρεί

το δικαίωμα διακοπής της ψηφοφορίας.

Οι ανωτέρω όροι και προϋποθέσεις χρήσης του DOC TV, καθώς και οποιαδήποτε

τροποποίηση τους, διέπονται και συμπληρώνονται από το ελληνικό δίκαιο, το

δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις σχετικές διεθνείς συνθήκες. Οι όροι αυτοί

αποτελούν τη συνολική συμφωνία μεταξύ του DOC TV και του επισκέπτη των

σελίδων του.

Προσωπικά Δεδομένα

Το DOC TV δεν συγκεντρώνει τα προσωπικά δεδομένα των επισκεπτών του, για

κανένα λόγο. Η δυνατότητα εγγραφής στην επιστολή νέων - "newsletter" του,

είναι προαιρετική και απαιτεί μόνο την υποβολή μιας ηλεκτρονικής διεύθυνσης

για την αποστολή του. Το DOC TV δεσμεύεται να μην χρησιμοποιεί τις

ηλεκτρονικές διευθύνσεις των επισκεπτών του, που συλλέγει με αυτόν τον τρόπο,

για άλλους λόγους πέραν της διανομής των επιστολών νέων, ούτε και να τις

μοιράζεται με τρίτους. Οι επιστολές νέων που αποστέλλει το DOC TV μπορεί να

περιέχουν διαφημιστικά μηνύματα ή banners. Κάθε ηλεκτρονική επιστολή δίνει

την δυνατότητα διαγραφής από την υπηρεσία αυτή.

Το DOC TV μπορεί να χρησιμοποιεί cookies για την αναγνώριση του επισκέπτη

ορισμένων υπηρεσιών και σελίδων του. Τα cookies είναι μικρά αρχεία κειμένου

που αποθηκεύονται στο σκληρό δίσκο κάθε επισκέπτη και δεν ανακτούν γνώση

οποιουδήποτε εγγράφου ή αρχείου από τον υπολογιστή του. Χρησιμοποιούνται

μόνο για τη πρόσβαση του σε συγκεκριμένες υπηρεσίες του DOC TV και για

στατιστικούς λόγους προκειμένου να καθορίζονται οι περιοχές στις οποίες οι

υπηρεσίες του DOC TV είναι χρήσιμες ή δημοφιλείς ή για λόγους marketing. Ο

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

10 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 11: Protofasismos Eco

επισκέπτης του DOC TV μπορεί να ρυθμίσει τον διακομιστή (browser) του ώστε

είτε να τον προειδοποιεί για τη χρήση των cookies σε συγκεκριμένες σελίδες του

DOC TV, ή να μην επιτρέπει την αποδοχή της χρήσης cookies. Σε περίπτωση που

ο επισκέπτης των συγκεκριμένων σελίδων του DOC TV δεν επιθυμεί την χρήση

cookies για την αναγνώριση του δεν μπορεί να έχει περαιτέρω πρόσβαση στις

υπηρεσίες ή σελίδες αυτές.

Για τη συμμετοχή του επισκέπτη σε ψηφοφορία που διενεργείται από το DOC

TV δεν ζητούνται προσωπικά στοιχεία. Η ψήφος του επισκέπτη καταγράφεται

αποκλειστικά για την εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με τη θέση της κοινής

γνώμης πάνω σε ορισμένο ζήτημα. Οι ψηφοφορίες και τα αποτελέσματά τους

αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του DOC TV.

Το DOC TV χρησιμοποιεί την πλατφόρμα Facebook και συγκεκριμένα τον

μηχανισμό Facebook Connect, προκειμένου να δώσει την δυνατότητα στους

επισκέπτες του, να σχολιάζουν τα άρθρα και τα video του site, μέσω του

λογαριασμού τους που διατηρούν στο Facebook. Το DOC TV δηλώνει ρητά ότι

δεν λαμβάνει γνώση των ονομάτων των επισκεπτών που συμμετέχουν με αυτό

τον τρόπο πέραν της εμφανούς τους συμμετοχής. Η προστασία των προσωπικών

δεδομένων των χρηστών του Facebook υπόκειται στους όρους ιδιωτικότητας

(privacy) της πλατφόρμας και μπορούν να βρεθούν εδώ (http://www.facebook.com

/home.php#!/policy.php).

Τα σχόλια των επισκεπτών του DOC TV στις σελίδες του, αντιπροσωπεύουν τους

ίδιους και μόνο, και το DOC TV δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη για αυτά. Το

DOC TV ούτε υποστηρίζει, ούτε αντιμάχεται τις απόψεις των χρηστών όπως

αυτές εκφράζονται μέσω των σχολίων τους.

Οι πίνακες σχολίων κάτω από κάθε άρθρο υπόκεινται σε διαμόρφωση. Όλα τα

σχόλια που περιέχουν ανάρμοστο για εμάς υλικό, όπως για παράδειγμα, ύβρεις,

πορνογραφικό υλικό, προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ρατσιστικό

υλικό, διαφημίσεις έμμεσες ή άμεσες, προσωπικά δεδομένα, θα αφαιρούνται

χωρίς προειδοποίηση, και αν επαναλαμβάνονται, το DOC TV διατηρεί το

δικαίωμα να μην επιτρέπει στους υπεύθυνους για αυτό το είδος των σχολίων

χρήστες, να χρησιμοποιήσουν στο μέλλον την υπηρεσία αυτή.

Ανήλικοι επισκέπτες του DOC TV, δεν επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση στις

υπηρεσίες του που μπορεί να θεωρούνται ακατάλληλες για ανηλίκους και οι

οποίες δεν γίνεται να ελεγχθούν από το DOC TV. Σε κάθε ενότητα που μπορεί να

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

11 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 12: Protofasismos Eco

περιέχει υλικό ακατάλληλο/προσβλητικό/ανήθικο υπάρχει προειδοποίηση προς

τους επισκέπτες. Εάν παρόλα αυτά ανήλικοι χρήστες αυτοβούλως επισκεφτούν

σελίδες με υλικό ακατάλληλο/προσβλητικό/ανήθικο, το DOC TV δεν φέρει καμία

ευθύνη.

Σας ευχαριστούμε που μας επισκέπτεστε.

Η ομάδα DOC TV

Πλατάνια, καταρράκτες, λιβελούλες και παγανιστικήενέργειαΜΑΡΙΑΝΙΝΑ ΠΑΤΣΑ

08.06.2012 ()

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/samothrakh01_roll.jpg)

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

12 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 13: Protofasismos Eco

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/samothrakh02_roll.jpg)

() ()

Η ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΗ, ΛΙΓΟ ΑΛΛΟΚΟΤΗ, ΣΙΓΟΥΡΑ

ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ. Με το που

πατάς το πόδι σου στο νησί του Αιόλου, νιώθεις πως κάτι περίεργο παίζει με την

ενέργειά του. Λες και δεν σε περιμένουν διακοπές αλλά τα Καβείρια Μυστήρια,

να σε πάνε μια βόλτα μέχρι τον κάτω κόσμο και ύστερα να ξαναγυρίσεις στο

φως, χωρίς πλέον να έχεις το φόβο του θανάτου. Εδώ που τα λέμε, δεν είναι

και πολύ μακρινή η αίσθηση, μιας και δεν χρειάζεσαι παραπάνω από

λίγες ώρες στο νησί για να νιώσεις πως ξαναγεννιέσαι.

ΦΥΣΙΚΑ ΟΤΑΝ ΛΕΜΕ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ, ΕΝΝΟΥΜΕ ΚΑΜΠΙΝΓΚ. Και μάλιστα το

ημι-οργανωμένο. Εκεί που τελειώνει ο (πολύς) πολιτισμός και αρχίζει η κανονική

ζωή. Υπέρτατη βλακεία να κλειστείς ανάμεσα σε τοίχους όταν μπορείς

να έχεις και σκιερό ταβάνι και μαλακό στρώμα από χιλιάδες

πλατανόφυλλα. Αν θέλεις ευκολίες δυτικού τύπου, αυτό το κάμπινγκ δεν είναι

για σένα. Οι παροχές σταματάνε στις τούρκικες τουαλέτες, το κλασικό

παντοπωλείο-καφενείο με είδη πρώτης ανάγκης και εξωτερικές ντουζιέρες με

κρύο νερό που έρχεται κατευθείαν από τις πηγές του νησιού.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

13 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 14: Protofasismos Eco

Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΦΑΝΤΑΖΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΒΑΘΡΕΣ ΣΑΝ ΑΛΑΤΟΝΕΡΟ ΓΙΑ

ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ. Οι βάθρες, λίμνες μέσα στις οποίες χύνονται ποταμάκια, είναι

πολλές και συνδέονται μεταξύ τους σαν τεράστιο φυσικό και περίεργο

συντριβάνι. Γύρω τους υπάρχουν φυσικά πολλά πλατάνια, και μπλε και πράσινες

ηλεκτρίκ λιβελούλες οι οποίες πετάνε με χάρη πεταλούδας και κάθονται πάνω

στο χέρι σου άμα το απλώσεις. Ή στο κεφάλι σου. Ή όπου τους αρέσει.

ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΝΟΣΤΙΜΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙΣ ΠΙΕΙ ΠΟΤΕ. ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΝΕΙ

ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΜΕΤΑΞΩΤΑ. Καλύτερο από Ελβετικό SPA. Επίσης

είναι και μπούζι. Όμως η πρώτη κρυάδα περνάει εύκολα μόλις κάνεις λίγη

φανταστική ορθοπεταλιά. Μετά τη βουτιά ξαπλώνεις πάνω σε μια μεγάλη

πλακέ πέτρα και ζεσταίνεσαι όσο χρειάζεται. Με λίγα λόγια απέχεις έτη

φωτός από το να θέλεις να αυτοκτονήσεις από τη ζέστη. Και

απολαμβάνεις το σκηνικό α λα Γαλάζια Λίμνη.

ΤΑ ΚΑΤΣΙΚΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΣΚΥΛΟΥΣ ΤΗΣ

ΑΘΗΝΑΣ: ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΠΑΝΤΟΥ ΑΔΕΣΠΟΤΑ. Δεν ιδρώνει ιδιαίτερα το

αυτί τους όταν τα διώχνεις. Ούτε κουλούρι δεν τρως χωρίς να έρθουν με θράσος

ακριβώς μπροστά στη μούρη σου και να προσπαθήσουν να σου φάνε τη μπουκιά

από το στόμα. Ίσως λοιπόν να είναι η σπεσιαλιτέ του νησιού όχι μόνο

διότι είναι άπειρα αλλά και εξαιτίας μιας ανομολόγητης βεντέτας.

ΤΟ ΝΗΣΙ ΕΝΔΕΙΚΝΥΤΑΙ ΤΟΣΟ ΓΙΑ ΡΕΚΛΑ ΜΕ ΒΙΒΛΙΑ, ΦΡΑΠΕ ΚΑΙ ΤΑΒΛΙ,

ΟΣΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΚΑΡΦΑΛΩΜΑ, ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ

όπως η επίσκεψη στον μεγάλο καταρράκτη που ονομάζεται Φονιάς. Σου φεύγει

λίγο η μαγκιά μέχρι να φτάσεις αλλά μετά νιώθεις σαν σούπερ ήρωας. Χώρια

που το σκηνικό είναι εξωπραγματικό (φόρα αθλητικά παπούτσια).

ΧΡΗΣΤΙΚΑ TIPS: Στο νησί αυτό, καλό είναι να έχεις μέσο. Το τοπικό

λεωφορείο είναι σαν αστικός μύθος. Ως και οι ντόπιοι γελάνε άμα τους

ρωτήσεις. Επίσης μην πάρεις τίποτα μαζί σου εκτός από μαγιό, παρεό,

σαγιονάρες και αθλητικά. Και κανένα μπουφανάκι για το βράδυ. Αν αντέχεις,

δοκίμασε τα ιαματικά λουτρά. Είναι ευεργετικά έστω κι αν το θειάφι μυρίζει σαν

κλούβιο αυγό.

TAGS:

Ελλάδα (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=285),Ταξίδι (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=333),

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

14 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 15: Protofasismos Eco

Καλοκαίρι (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=440),Διακοπές 2012 (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=540)

Ένα κείμενο του Μάριο Βάργκας Λιόσα που δημοσίευσεστην El Pais. Mετάφραση: Μαργαρίτα ΜπονάτσουMAΡΙΟ ΒΑΡΓΚΑΣ ΛΙΟΣΑ

08.06.2012 ()

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/giath_h_ellada_roll.jpg)

«Η Ελλάδα δεν μπορεί να πάψει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της

Ευρώπης, χωρίς η τελευταία να μετατραπεί σε μια γκροτέσκα

καρικατούρα του εαυτού της, καταδικασμένη στην πιο παταγώδη αποτυχία.

Η Ελλάδα είναι το σύμβολο της Ευρώπης.

Σε εκείνο το δείπνο, πριν από μερικά χρόνια, κάθισα δίπλα σε μια

ηλικιωμένη κυρία που κάλυπτε τα μάτια της με μεγάλα σκούρα γυαλιά.

Ήταν συμπαθητική, κομψή, μιλούσε εξαίσια γαλλικά και, παρόλο που κατέβαλλε

μεγάλες προσπάθειες για να το κρύψει, σε ό,τι έλεγε και σκεφτόταν έλαμπε ένας

τεράστιος πολιτισμός. Μόνο στα μισά του δείπνου αντιλήφθηκα, από την

ιδιαίτερη προσοχή με την οποία χειριζόταν τα μαχαιροπήρουνα, πως ήταν τυφλή

ή, τουλάχιστον, ότι η όρασή της ήταν πολύ περιορισμένη. Μόνο όταν χωρίσαμε

μετά το δείπνο, ανακάλυψα ότι η Ζακλίν ντε Ρομιγί ήταν μια μεγάλη

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

15 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 16: Protofasismos Eco

ελληνίστρια, καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στην École Normale

και στη Σορβόννη, η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια του Κολεγίου της Γαλλίας και

μία από τις λίγες εκπροσώπους του γυναικείου φύλου στη Γαλλική Ακαδημία. Το

πρώτο βιβλίο της που διάβασα, το Γιατί η Ελλάδα;, με εντυπωσίασε όσο και η

ίδια. Παρά το γεγονός ότι αυτά που γράφει έχουν συμβεί πριν από είκοσι πέντε

αιώνες, είναι εξαιρετικά επίκαιρα και η ανάγνωσή τους θα έπρεπε να είναι

υποχρεωτική για τους Ευρωπαίους τούτες τις μέρες που, τρομοκρατημένοι από

αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, το ιλιγγιώδες χρέος της, την πολιτική αναρχία,

τη φοβερή φτώχεια και την άνοδο του φασιστικού και κομμουνιστικού

εξτρεμισμού στις τελευταίες εκλογές, πιστεύουν ότι η έξοδος της χώρας από το

ενιαίο νόμισμα, και ακόμη και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι αναπόφευκτη

έως και αναγκαία.

Το βιβλίο εξηγεί πώς η νεαρή Ζακλίν διάβασε στα σχολικά της χρόνια

Θουκυδίδη και πώς η εντύπωση που της προκάλεσε ο ένας από τους

δύο πατέρες της Ιστορίας (μαζί με τον Ηρόδοτο) κατεύθυνε την κλίση

της στη μελέτη της κλασικής Ελλάδας, στην οποία θα αφιέρωνε τη ζωή

της. Το δοκίμιο κάνει έναν απολογισμό, με τρόπο σαφή, ψυχαγωγικό και βαθύ

–σπάνιος συνδυασμός για ειδικό– εκείνου του θαυμαστού 5ου αιώνα προ Κοινής

Εποχής στον οποίο ιστορία, φιλοσοφία, τραγωδία, πολιτική, ρητορική, ιατρική,

γλυπτική έφτασαν στο απόγειό τους στην Ελλάδα, και έθεσαν τα θεμέλια γι’

αυτό που τελικά θα ονομαζόταν δυτικός πολιτισμός. Ο Όμηρος και ο Ησίοδος

είναι σημαντικά προγενέστεροι του 5ου αιώνα, φυσικά, ενώ υπάρχουν

καλλιτέχνες, διανοητές και κωμωδιογράφοι και μετά την εν λόγω ιστορική

περίοδο. Το βιβλίο δεν διστάζει να υποχωρεί ή να προχωρεί στον χρόνο, ώστε να

τους εντάξει όλους στην ελληνική κληρονομιά, παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος

αυτού που αποκαλεί «μια ξενάγηση μέσα από τα κείμενα» επικεντρώνεται σε

εκείνο το μικρό χρονικό διάστημα των 100 χρόνων, όπου στον περιορισμένο

χώρο του ελληνικού κόσμου υπάρχει μια ορμητική έκρηξη, μια φρενήρης

δημιουργικότητα σε όλους τους τομείς του πνεύματος, με ιδέες, αισθητικά

πρότυπα, πνευματικά μοντέλα, εφευρέσεις και ανακαλύψεις, χάρη στις οποίες ο

πολιτισμός του λόγου θα έπαιρνε μια κρίσιμη απόσταση από όλους τους άλλους

πολιτισμούς του παρελθόντος και της εποχής του, και, χωρίς να το επιδιώκει ή να

το γνωρίζει, θα άλλαζε για πάντα την παγκόσμια ιστορία.

Η Ζακλίν ντε Ρομιγί καταδεικνύει ότι στην Ελλάδα γεννήθηκαν, ή

απέκτησαν μια πραγματική υπόσταση και έναν δυναμισμό που ποτέ

πριν δεν είχαν υπάρξει στην κοινωνική ζωή κανενός λαού, οι

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

16 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 17: Protofasismos Eco

καθοριστικοί παράγοντες της ανθρώπινης προόδου, όπως η

δημοκρατία, η ελευθερία, το δίκαιο, η τέχνη και ο λόγος χωρίς τα δεσμά

της θρησκείας, οι έννοιες της ισότητας, της υπεροχής του ατόμου, του πολίτη,

και ένας μοναδικός, νέος τρόπος σύνδεσης του ανθρώπου με τη μετά θάνατον

ζωή και τους θεούς, και, φυσικά, οι ιδέες της ομορφιάς και της ασχήμιας, του

καλού και του κακού, της ευτυχίας και της δυστυχίας που, αν και με τις

αναπόφευκτες αποχρώσεις και προσαρμογές που έχει επιβάλει η ιστορία,

παραμένουν εν ισχύι.

Προκαλεί τον θαυμασμό το ότι ένας λαός τόσο μικρός και τόσο

ελάχιστα συνεκτικός πολιτικά, φτιαγμένος από λίγες πόλεις και

αποικίες απλωμένες σε όλη την Ευρώπη και τη Μικρά Ασία, οι οποίες

διατηρούσαν μεγάλο βαθμό ανεξαρτησίας μεταξύ τους, ένας λαός

ενστικτωδώς απρόθυμος να δημιουργήσει μια αυτοκρατορία, να

ασκήσει αυτοκρατορική εξουσία και να υποστεί την κυριαρχία ενός

τυράννου (όπως έκαναν όλοι οι άλλοι) ήταν σε θέση να αφήσει στην

ιστορία της ανθρωπότητας ένα ίχνος τόσο βαθύ, τόσο παρόν τόσους

πολλούς αιώνες αργότερα, όταν σχεδόν όλες οι άλλες μεγάλες

αυτοκρατορίες ή πολιτισμοί –οι Πέρσες και οι Αιγύπτιοι, για

παράδειγμα– αποτελούν σήμερα ως επί το πλείστον, χωρίς να ξεχνάμε

κανένα από τα θαύματά τους, μουσειακά κομμάτια.

Δεν ήταν ατύχημα ούτε έργο της τύχης, υπήρχαν λόγοι γι’ αυτό και στο

βιβλίο της Ζακλίν ντε Ρομιγί παρελαύνουν μπροστά στα μάτια μας με

το ίδιο παράστημα, την ομορφιά και την κομψότητα που με μάγεψαν εκείνο

το βράδυ στη συνομιλία μας. Οι σωκρατικοί και πλατωνικοί διάλογοι, εκτός του

ότι ήταν ένας τρόπος φιλοσοφικής διδασκαλίας, μας εξηγεί η συγγραφέας,

έμαθαν στους ανθρώπους ότι η συνομιλία, η συζήτηση σε ομάδες, είναι ένας πιο

πολιτισμένος και ηθικός τρόπος συνύπαρξης απ’ ό,τι οι διαταγές ή η υπακοή,

είναι μια μορφή επικοινωνίας που αναγνωρίζει ή καθιερώνει εξαρχής μια βασική

ισοτιμία, μία αμοιβαιότητα δικαιωμάτων μεταξύ των συνομιλητών. Έτσι

αναδύθηκε η ελευθερία, έπαψε ο άνθρωπος να είναι ζώο, γεννήθηκε αληθινά η

ανθρωπιά του ανθρώπου.

Αυτή η παρουσίαση στο Γιατί η Ελλάδα; δεν εμφανίζεται ως μια

αφηρημένη συζήτηση, αλλά μέσα από σχόλια και λογοτεχνικά

αποσπάσματα, γιατί, όπως η συγγραφέας ποτέ δεν κουράζεται να

επαναλαμβάνει, ό,τι αποτελεί έναν πολιτισμό εκπροσωπείται κατ’ ουσίαν στα

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

17 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 18: Protofasismos Eco

λογοτεχνικά του έργα, και η πραγματική κριτική είναι αυτή που ερευνά την

ποίηση, την πεζογραφία, το θέατρο, το δοκίμιο που παράγει μια κοινωνία καθώς

αναζητά τις κρυμμένες αλήθειες που τροφοδοτούν τη φαντασία της και

διαπερνούν τις περιπέτειες και τους ήρωες στους οποίους οι καλλιτέχνες έδωσαν

ζωή για να κατευνάσουν τη δίψα των ανθρώπων της για το απόλυτο, τη δίψα

τους να ζήσουν άλλες ζωές.

«Χωρίς να το ξέρουμε, αναπνέουμε τον αέρα της Ελλάδας κάθε

στιγμή», γράφει σε μια από τις σελίδες του. Ένα από τα μεγάλα παράδοξα είναι

ότι οι Έλληνες, οι οποίοι ποτέ δεν κατέκτησαν κανέναν λαό και πολέμησαν μόνο

για την υπεράσπιση της ελευθερίας τους, αργότερα κυριάρχησαν διακριτικά σε

όλο τον κόσμο, αρχίζοντας από τη Ρώμη, της οποίας οι λεγεώνες πίστεψαν ότι

κατέλαβαν άκοπα την Ελλάδα, όταν στην πραγματικότητα θα ήταν οι ηττημένοι

που θα κατόρθωναν να διεισδύσουν στον νου, στο πνεύμα και ακόμη και στη

γλώσσα του κατακτητή. (Το δοκίμιο αποκαλύπτει ότι επί πολλά χρόνια

εθεωρείτο εκλεπτυσμένο για τις ρωμαϊκές οικογένειες των συγχρόνων του

Κικέρωνα και του Βιργιλίου να μιλούν ελληνικά.)

Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα του σήμερα είναι πολύ διαφορετική από

εκείνη που έκτισε τον Παρθενώνα, από εκείνη στην οποία φιλοτέχνησε τα

γλυπτά του ο Φειδίας και αγόρευσε ο Σόλωνας. Στους είκοσι πέντε αιώνες που

μεσολάβησαν ο λαός της έχει βιώσει ίσως πιο πολλές συμφορές και καταστροφές

από τους περισσότερους άλλους: εξωτερικούς και εμφυλίους πολέμους, κατοχές

που επί αιώνες κατέστρεψαν την ελευθερία της, τυραννίες και απομόνωση που

αρκετές φορές απείλησαν να τη διαλύσουν. Σήμερα το πρωί διάβασα στην

International Herald Tribune μια τρομακτική περιγραφή της κατάστασης της

οικονομίας της, για τα τερατώδη προνόμια που απολάμβαναν όλα αυτά τα

χρόνια οι εφοπλιστές, ο τραπεζίτες και οι πιο πλούσιοι επιχειρηματίες,

απαλλασσόμενοι από την καταβολή φόρων, και για τις περιουσίες που έχουν

διαφύγει και εξακολουθούν να διαφεύγουν από τη χώρα προς την Ελβετία και

τους ασφαλέστερους φορολογικούς παραδείσους ανά τον κόσμο, ενώ οι Έλληνες

εξακολουθούν να γίνονται φτωχότεροι, να βλέπουν τους μισθούς τους να

συρρικνώνονται ή να περνούν στην ανεργία, στην επαιτεία και την πείνα.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί Έλληνες

ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές ναζί και εξτρεμιστές της αριστεράς,

αλλά το ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί Έλληνες που πιστεύουν στη

δημοκρατία, και ότι οι δημοσκοπήσεις για τις επόμενες εκλογές δείχνουν πως τα

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

18 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 19: Protofasismos Eco

κόμματα της κεντροδεξιάς, του κέντρου και της κεντροαριστεράς που

υπερασπίζονται την ευρωπαϊκή επιλογή και αποδέχονται τους όρους που έχουν

επιβάλει οι Βρυξέλλες για τη σωτηρία της Ελλάδας, θα μπορούσαν να έχουν την

πλειοψηφία και να σχηματίσουν κυβέρνηση.

Η ελπίδα μου είναι ότι αυτό θα συμβεί επειδή, απλά, η Ελλάδα δεν

μπορεί να πάψει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης, χωρίς

η τελευταία να γίνει μια γκροτέσκα καρικατούρα του εαυτού της,

καταδικασμένη στην πιο παταγώδη αποτυχία. Η Ευρώπη γεννήθηκε εκεί, στους

πρόποδες της Ακρόπολης, είκοσι πέντε αιώνες πριν, και ό,τι καλύτερο έχει, ό,τι

αποδέχεται και θαυμάζει περισσότερο στον εαυτό της, συμπεριλαμβανομένης

της χριστιανικής θρησκείας –μία από τις πιο όμορφες σελίδες του δοκιμίου της

Ζακλίν ντε Ρομιγί εξηγεί γιατί τα περισσότερα Ευαγγέλια γράφτηκαν στα

ελληνικά– καθώς και των δημοκρατικών θεσμών, της ελευθερίας και των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει τις μακρινές ρίζες του σε αυτή τη μικρή γωνιά

της γηραιάς ηπείρου, στις ακτές του Αιγαίου, όπου το φως του ήλιου είναι πιο

δυνατό και η θάλασσα πιο γαλάζια. Η Ελλάδα είναι το σύμβολο της Ευρώπης και

τα σύμβολα δεν μπορούν να καταλυθούν χωρίς αυτό που ενσαρκώνουν να

καταρρεύσει και να αποσυντεθεί σε εκείνη τη βάρβαρη σύγχυση του

παραλογισμού και της βίας από την οποία μας έβγαλε ο ελληνικός πολιτισμός».

Ένα κείμενο του Mario Vargas Llosa που δημοσιεύθηκε στην El País

(http://elpais.com/elpais/2012/06/01/opinion/1338542464_213857.html) στις 3 Ιουνίου του 2012. Μας

το κοινοποίησαν οι εκδόσεις Καστανιώτη (http://www.kastaniotis.com/author/401)

© Μάριο Βάργκας Λιόσα, 2012 © Ediciones EL PAÍS, SL, 2012

TAGS:

Πολιτική (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=214),Άποψη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=233),Ελλάδα (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=285),Οικονομία (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=380),Πολιτισμός (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=388),Κρίση (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=442)

Το «Μανιφέστο του Μάη» από τη Διεθνή Συνέλευση τουOccupy μόλις κυκλοφόρησε. Ένα πολύτιμο κείμενο που

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

19 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 20: Protofasismos Eco

μεταφράσαμε λίγο πριν την πρώτη συνάντηση του OccupyAthensDOC TV

18.05.2012 ()

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/WeArethe99_roll.jpg)

Η δήλωση αυτή δεν μιλάει εξ’ ονόματος όλων των διεθνών

(Spring/Occupy/Take the Square) κινημάτων. Είναι όμως μια

σημαντική και πολύμηνη προσπάθεια που έγινε από εθελοντές, μέσα

από τα κινήματα, ώστε να «συμφιλιώσουν» δηλώσεις γραμμένες και

εγκεκριμένες από τις συνελεύσεις σε όλο τον κόσμο. Τη μεταφράσαμε

καθώς πιστεύουμε ότι περιέχει σημαντικές προτάσεις και λύσεις στα

προβλήματα όλων μας (από τη διατροφή και το περιβάλλον έως τη

διαφθορά και την κοινωνική αδικία, την επαναλειτουργία της

δημοκρατίας και τη θέσπιση νέων θεσμών). Προτάθηκαν από

ανθρώπους σαν κι εμάς, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, και

φιλτραρίστηκαν με γνώμονα την ανάγκη για αλλαγή εδώ και τώρα σε

όλα τα επίπεδα. Όπως λένε και οι συγγραφείς της: «Αυτή η

ανακοίνωση προσφέρεται στις λαϊκές συνελεύσεις παγκοσμίως για

συζητήσεις, αναθεωρήσεις και προσυπογραφές. Είναι μια

συνεχιζόμενη εργασία».

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

20 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 21: Protofasismos Eco

«ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ο οποίος ελέγχεται από δυνάμεις ανίκανες να

δώσουν ελευθερία και αξιοπρέπεια στον παγκόσμιο πληθυσμό. Έναν κόσμο στον

οποίο μάς λένε ότι δεν υπάρχει άλλη «εναλλακτική λύση» από την απώλεια

δικαιωμάτων που κερδήθηκαν μέσα από τούς μακροχρόνιους και επίπονους

αγώνες των προγόνων μας. Έναν κόσμο όπου η επιτυχία καθορίζεται εχθρικά

προς τις πιο βασικές αξίες της ανθρωπότητας, όπως είναι η αλληλεγγύη και η

αλληλοϋποστήριξη. Επιπλέον, οτιδήποτε δεν προωθεί την

ανταγωνιστικότητα, την αλαζονεία και την απληστία θεωρείται

δυσλειτουργικό.

Αλλά δεν έχουμε παραμείνει σιωπηλοί. Από την Τυνησία έως την Πλατεία

Ταχρίρ, από τη Μαδρίτη ως το Ρέικιαβικ, από τη Νέα Υόρκη ως τις Βρυξέλλες, οι

λαοί ξεσηκώνονται για να αποκηρύξουν το status quo. H προσπάθειά μας λέει

«αρκετά!» και έχει αρχίσει να προωθεί αλλαγές σε διεθνές επίπεδο.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ενωνόμαστε ξανά για να κάνουμε τις φωνές

μας να ακουστούν σε όλο τον πλανήτη.

Καταδικάζουμε την τρέχουσα διανομή οικονομικών πόρων σύμφωνα με την

οποία η πλειοψηφία ζει στη φτώχεια και την ανασφάλεια ενώ οι μελλοντικές

γενιές καταδικάζονται σε μια δηλητηριασμένη κληρονομιά χάρη στα

περιβαλλοντικά εγκλήματα των πλουσίων και ισχυρών. Τα «δημοκρατικά»

πολιτικά συστήματα -όπου υπάρχουν- στερούνται νοήματος και έχουν

τεθεί στην υπηρεσία εκείνων των λίγων που ενδιαφέρονται να αυξήσουν τη

δύναμη των πολυεθνικών εταιριών και των οικονομικών θεσμών.

Η τρέχουσα κρίση δεν είναι ένα φυσικό ατύχημα. Προκλήθηκε από την απληστία

εκείνων που παρ’ ολίγο να γκρεμίσουν τον κόσμο, με τη βοήθεια μιας οικονομίας

που δεν έχει να κάνει πλέον με τη διαχείριση των κοινών αγαθών, αλλά έχει

μετατραπεί σε μια ιδεολογία που εξυπηρετεί τις οικονομικές δυνάμεις.

Έχουμε ξυπνήσει, και όχι μόνο για να διαμαρτυρηθούμε! Έχουμε σαν σκοπό

να στοχεύσουμε στα πραγματικά αίτια της κρίσης, και να προτείνουμε

εναλλακτικές λύσεις. Η παρακάτω δήλωση δεν μιλάει εξ’ ονόματος όλων στα

διεθνή (Spring/Occupy/Take the Square) κινήματα. Είναι μια προσπάθεια από

κάποιους/ες μέσα στα κινήματα να «συμφιλιώσουν» δηλώσεις γραμμένες και

εγκεκριμένες από τις συνελεύσεις σε όλο τον κόσμο. Η διαδικασία

συγγραφής της δήλωσης έγινε με βάση τη συναίνεση, ήταν ανοιχτή σε

όλους/ες, και ανακοινωνόταν τακτικά στις διεθνείς πλατφόρμες

επικοινωνίας. Ήταν μια δύσκολη και μακροσκελής διαδικασία, γεμάτη

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

21 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 22: Protofasismos Eco

συμβιβασμούς. Αυτή η ανακοίνωση προσφέρεται στις λαϊκές συνελεύσεις

παγκοσμίως για συζητήσεις, αναθεωρήσεις και προσυπογραφές. Είναι μια

συνεχιζόμενη εργασία.

Δεν απευθύνουμε αιτήματα σε κυβερνήσεις, πολυεθνικές ή βουλευτές, τα οποία

κάποιοι από εμάς θεωρούμε παραβατικά, μη υπεύθυνα ή διεφθαρμένα. Μιλάμε

στους ανθρώπους όλου του κόσμου, εντός και εκτός των κινημάτων

μας. Θέλουμε έναν άλλο κόσμο, και ένας τέτοιος κόσμος είναι πιθανός.

1. H ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ

ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ, ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ και όχι

τα ιδιωτικά κεφάλαια. Θέλουμε ένα σύστημα όπου η εργασία θα

εκτιμάται για την κοινωνική της ωφέλεια, όχι το οικονομικό ή

εμπορικό της κέρδος. Κατά συνέπεια, ζητάμε:

- Δωρεάν πρόσβαση στην υγεία για όλους, δωρεάν εκπαίδευση (από την

πρωτοβάθμια ως τις ανώτατες βαθμίδες) για όλους, και δωρεάν στέγαση για

όλους. Απορρίπτουμε ευθύς εξαρχής την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων

υπηρεσιών, και τη χρήση αυτών των απαραίτητων υπηρεσιών για ιδιωτική

κερδοφορία.

- Σεβασμό στα δικαιώματα των παιδιών, καθώς και δωρεάν φροντίδα για

τα παιδιά.

- Συνταξιοδότηση και σύνταξη για να έχουμε αξιοπρέπεια σε όλες τις ηλικίες.

Υποχρεωτική αναρρωτική άδεια και επίδομα διακοπών.

- Κάθε άνθρωπος να έχει πρόσβαση σε ένα επαρκές εισόδημα για τα

προς το ζην, οπότε ζητάμε την ύπαρξη εργασίας, ή εναλλακτικά τη θέσπιση

εγγυημένου κατώτατου εισοδήματος.

- Στις εταιρείες να αποδίδονται ευθύνες για τις ενέργειες τους. Για

παράδειγμα οι επιδοτήσεις και οι φορολογικές ελαφρύνσεις να καταργηθούν αν

κάποια εταιρεία μεταφέρει τις δραστηριότητες της εκτός χώρας (για να μειώσει

το κόστος της μισθοδοσίας), αν κακοποιήσει το περιβάλλον ή αν καταπατήσει τα

δικαιώματα των εργαζομένων.

- Εκτός από ψωμί, θέλουμε και τριαντάφυλλα. Όλοι να έχουν το δικαίωμα

να απολαμβάνουν τον πολιτισμό, να αξιοποιούν δημιουργικά και ψυχαγωγικά

τον ελεύθερο χρόνο τους στο όνομα της προόδου της ανθρωπότητας. Κατά

συνέπεια ζητάμε την προοδευτική μείωση των ωρών εργασίας, χωρίς να μειωθεί

το εισόδημα.

- Η διατροφική αυτοδυναμία μέσω ανανεώσιμων τρόπων καλλιέργειας

θα πρέπει να προωθηθεί σαν ένας κοινωφελής μοχλός διασφάλισης της τροφής.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

22 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 23: Protofasismos Eco

Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα χρεοστάσιο (αορίστου χρόνου) στην

παραγωγή και το εμπόριο Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ). Αίτημα

είναι η άμεση μείωση στη χρήση φυτοφαρμάκων.

- Απαιτούμε πολιτικές που να λειτουργούν με βάση την εξής συμφωνία:

ο τρόπος ζωής μας θα πρέπει να είναι οικολογικός. Οι πολιτικές θα πρέπει

να βασίζονται σε έναν απλό κανόνα: κανείς δε θα μπορεί να διαταράσσει την

ισορροπία των οικοσυστημάτων για λόγους κέρδους. Οι παραβάσεις αυτής της

αρχής θα πρέπει να διώκονται σε όλο τον πλανήτη σαν περιβαλλοντικά

εγκλήματα, με βαρύτατες κυρώσεις για όσους καταδικάζονται.

- Απαιτούμε πολιτικές που να προωθούν το πέρασμα από τη χρήση

καυσίμων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μέσα από μαζικές επενδύσεις

που θα βοηθήσουν στο να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο.

- Απαιτούμε τη δημιουργία διεθνών περιβαλλοντικών προδιαγραφών,

υποχρεωτικών για χώρες, εταιρίες, πολυεθνικές και άτομα. Η οικο-κτονία

(βλάβη σε περιβάλλον, οικοσυστήματα, βιοποικιλότητα από πρόθεση) θα πρέπει

να αναγνωρίζεται διεθνώς σαν έγκλημα μεγάλης σημασίας.

2. ΟΙ ΛΑΟΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ στους

οικονομικούς θεσμούς, τις πολυεθνικές εταιρίες και τα λόμπι. Για να

επιτευχθούν οι στόχοι μας, πιστεύουμε ότι η οικονομία πρέπει να κάνει

δημοκρατική διαχείριση σε όλα τα επίπεδα, από το τοπικό έως στο

διεθνές. Ζητάμε:

- Έλεγχο της οικονομικής σπέκουλας μέσω της κατάργησης των

φορολογικών παραδείσων και της καθιέρωσης ενός Φόρου

Οικονομικών Συναλλαγών. Όσο θα υπάρχουν, το Διεθνές Νομισματικό

Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Basel Committee on Banking Regulation θα

πρέπει να εκδημοκρατιστούν ριζικά. Καθήκον τους θα πρέπει να είναι η

υπόθαλψη της οικονομικής ανάπτυξης βάσει δημοκρατικών αποφάσεων.

- Οι πλούσιες κυβερνήσεις δε μπορούν να έχουν επιπλέον ψήφους (σε

διεθνείς οργανισμούς) λόγω του πλούτου τους.

- Οι διεθνείς θεσμοί πρέπει να διακατέχονται από την αρχή ότι κάθε

ανθρώπινο ον είναι ίσο με τα άλλα ανθρώπινα όντα -είτε είναι Αφρικανός,

Αργεντίνος, Αμερικανός, Έλληνας ή Γερμανός.

- Για όσο υπάρχουν, ριζική αναμόρφωση και εκδημοκρατισμό του διεθνούς

συστήματος εμπορίου και του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου.

- Θέλουμε δημοκρατικό έλεγχο των διεθνών κοινών αγαθών, όπως αυτά

καθορίζονται από τους φυσικούς πόρους και τους οικονομικούς θεσμούς που

είναι απαραίτητοι για μια ορθή οικονομική διαχείριση. Αυτά τα κοινά αγαθά

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

23 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 24: Protofasismos Eco

είναι: το νερό, η ενέργεια, ο αέρας, οι τηλεπικοινωνίες αλλά και ένα

δίκαιο και σταθερό οικονομικό σύστημα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις,

για τις αποφάσεις πρέπει να έχουν ευθύνη οι πολίτες και να διασφαλίζουν τα

συμφέροντα τους, και όχι τα συμφέροντα μιας μικρής μειοψηφίας της

οικονομικής ελίτ.

- Όσο υπάρχουν κοινωνικές ανισότητες, η φορολογία σε όλα τα

επίπεδα θα πρέπει να διατηρεί τη βασική αρχή της αλληλεγγύης. Όσοι

διαθέτουν περισσότερο πλούτο θα πρέπει να συνεισφέρουν για τη διατήρηση

των υπηρεσιών που αφορούν την πρόνοια. Το ανώτατο εισόδημα πρέπει να

περιοριστεί, και το κατώτατο εισόδημα να οριστεί σε τέτοια επίπεδα ώστε να

μειώσει τις εξωφρενικές κοινωνικές ανισότητες στις κοινωνίες μας, καθώς και τις

κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές του επιπτώσεις.

- Να μη δοθούν χρήματα για τη διάσωση των τραπεζών. Όσο υπάρχει το

χρέος, ακολουθώντας τα παραδείγματα του Εκουαδόρ και της Ισλανδίας, ζητάμε

έναν κοινωνικό έλεγχο του χρέους των κρατών. Το παράνομο χρέος που

οφείλεται σε οικονομικά ιδρύματα δεν θα έπρεπε να πληρωθεί.

- Να δοθεί ένα τέλος στις αυστηρές δημοσιονομικές πολιτικές οι οποίες

είναι επωφελείς μόνο για μια μειονότητα, και προκαλούν πόνο στην πλειοψηφία

των ανθρώπων.

- Τον Διαχωρισμό των εμπορικών από τα Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα,

αποφεύγοντας την ύπαρξη τραπεζών οι οποίες είναι «πολύ μεγάλες για να

αποτύχουν».

- Να μπει ένα τέλος στη νόμιμη απόδοση δικαιωμάτων των

πολυεθνικών εταιριών. Οι εταιρείες δεν μπορούν να βρίσκονται στο ίδιο

επίπεδο δικαιωμάτων με τούς ανθρώπους. Το δικαίωμα του κοινού να

προστατεύει τούς εργαζόμενους, τούς πολίτες και το περιβάλλον πρέπει να

επικρατήσει της προστασίας της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και επένδυσης.

3. ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΟΤΙ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ πρέπει να είναι

πλήρως δημοκρατικά. Κατά συνέπεια ζητάμε τον πλήρη

εκδημοκρατισμό των διεθνών θεσμών, και την εξάλειψη της δύναμης

του βέτο των λίγων κυβερνήσεων. Θέλουμε ένα πολιτικό σύστημα το

οποίο θα εκπροσωπεί πραγματικά την ποικιλομορφία των κοινωνιών

μας:

- Όλες οι αποφάσεις που επηρεάζουν την ανθρωπότητα θα πρέπει να

λαμβάνονται σε δημοκρατικά forum -μιλάμε πχ. για μια συμμετοχική και

αμεσοδημοκρατική κοινοβουλευτική συνέλευση του ΟΗΕ ή μία συνέλευση του

ΟΗΕ με τη συμμετοχή λαών, και όχι ισχυρών ομίλων όπως το G2O ή το

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

24 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 25: Protofasismos Eco

G8.

- Σε όλα τα επίπεδα ζητάμε την εξέλιξη μιας δημοκρατίας που να είναι

κατά το δυνατόν συμμετοχική.

- Στο βαθμό που υφίστανται, τα εκλογικά συστήματα θα πρέπει να είναι

κατά το δυνατόν δίκαια και αντιπροσωπευτικά.

- Ζητάμε δημοκρατία σε εταιρίες και πολυεθνικές εταιρίες.

- Οι εργαζόμενοι, άσχετα από το ύψος της αμοιβής τους, θα πρέπει να

έχουν λόγο στις αποφάσεις των εταιριών για τις οποίες εργάζονται.

Θέλουμε να προωθήσουμε τις εταιρίες Συλλογικών Αποφάσεων.

- Μηδενική ανοχή Διαφθοράς στην οικονομική πολιτική. Πρέπει να

σταματήσουμε την υπερβολική επιρροή των μεγάλων επιχειρήσεων στον τομέα

της πολιτικής, η οποία αποτελεί μια μεγάλη απειλή στην αληθινή δημοκρατία.

- Απαιτούμε πλήρη ελευθερία έκφρασης, συναθροίσεων και

διαδηλώσεων, καθώς και την παύση των προσπαθειών να λογοκριθεί

το ίντερνετ.

- Απαιτούμε σεβασμό για το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή μέσα και έξω

από το διαδίκτυο. Οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις δε θα πρέπει να

εμπλέκονται με υποκλοπές προσωπικών δεδομένων.

- Πιστεύουμε ότι οι στρατιωτικές δαπάνες λειτουργούν ανασταλτικά

στην εξέλιξη της κοινωνίας, οπότε ζητάμε τη μείωση τους σε ένα

κατώτατο επίπεδο.

- Οι μειονοτικές κοινωνικές ομάδες θα πρέπει να έχουν τα πολιτικά,

πολιτισμικά και οικονομικά τους δικαιώματα πλήρως εξασφαλισμένα.

- Κάποιοι από εμάς πιστεύουμε ότι πρέπει να γραφτεί μια νέα

Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατάλληλη για τον 21ο αιώνα,

γραμμένη με ένα συμμετοχικό, άμεσο και δημοκρατικό τρόπο. Για όσο διάστημα

η υπάρχουσα Διακήρυξη καθορίζει τα δικαιώματά μας, πρέπει να εφαρμόζεται

αναφορικά με όλους, τόσο σε πλούσιες όσο και σε φτωχές χώρες.

- Είναι ανάγκη να θεσπιστούν νέοι θεσμοί όπως ένα διεθνές δικαστήριο

το οποίο να ασκεί διώξεις σε κοινωνικά, οικονομικά και

περιβαλλοντικά εγκλήματα τα οποία γίνονται από κυβερνήσεις, εταιρίες και

άτομα.

ΝΕΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΟΥΝ σε όλα τα επίπεδα,

τοπικά, εθνικά, και διεθνή, όπως συνέβη στην Ισλανδία και σε κάποιες χώρες της

Λατινικής Αμερικής. Η δικαιοσύνη και ο νόμος πρέπει να λειτουργούν για όλους,

διαφορετικά η δικαιοσύνη δεν είναι δικαιοσύνη, και ο νόμος δεν είναι νόμος.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

25 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 26: Protofasismos Eco

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΟΙΞΗ. Θα είμαστε εκεί και θα

πολεμήσουμε μέχρι να νικήσουμε. Δε θα σταματήσουμε να είμαστε Άνθρωποι.

Δεν είμαστε αριθμοί. Είμαστε ελεύθεροι άνδρες και γυναίκες. Για μια παγκόσμια

άνοιξη. Για παγκόσμια δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη.

«Καταλάβετε τούς δρόμους».

Το Ελληνικό Occupy Athens ξεκινάει με ανοιχτές συζητήσεις, συναντήσεις και

δράσεις. Δίνει το πρώτο ραντεβού στο Θησείο (http://www.facebook.com/events

/383243941713281/). Κυριακή 20 Μαΐου 2012, 18.00. Εμείς-Occupy Athens

(http://www.facebook.com/OccupyAthens), «Γίνε η αλλαγή που θέλεις να φέρεις στον κόσμο».

TAGS:

Ανθρώπινα δικαιώματα (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&

taxonomyIDs=186), Κοινωνία (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&

taxonomyIDs=310), Αλληλεγγύη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&

taxonomyIDs=458), Εργασία (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&

taxonomyIDs=507)

Μια καρτ-ποστάλ για τη σύγχρονη ΑθήναGREGOS THEOPSY

16.05.2012 ()

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

26 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 27: Protofasismos Eco

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/gramma_apo_athina_roll.jpg)

Μάιος 2012, Η εκστρατεία του ανύπαρκτου υποψήφιου μιας μειονότητας που

δεν έχει δικαίωμα να ψηφίσει, έργο (http://boom-wow.tumblr.com/post/22461219109/last-

day-campaigning-for-a-candidate-that-does-not) του G.T. Φωτό: G. Charisis

Μισέλ.

Σου γράφω καθισμένος σ’ ένα καφενείο. Είμαι κιόλας στη δεύτερη

μπύρα. Η Μυρτώ, δέκα μέτρα πιο κάτω, στη μέση του δρόμου, φωνάζει «Ε!

Γκρεγκ γύρισες; Πόσες μέρες ελευθερίας λες ακόμα, δυο μήνες, τρεις μήνες;»

Τεράστιο χαμόγελο μικρού παιδιού, πρόσωπο μπογιατισμένο για καρναβάλια.

Πίσω της, ένα τσούρμο τυμπανοπαίκτες, όλοι τους ντυμένοι αρκούδες,

προχωρούν σε ρυθμικό βηματισμό. Παραπίσω, τρία τσιγγανάκια ξεκαρδισμένο

στα γέλια.

Πηγαίνουν στον Ηλία, τον λεγόμενο Άνθρωπο, ένα «χειροποίητο» θέατρο-bar

στην υποβαθμισμένη περιοχή του Μεταξουργείου. Το κέντρο της πόλης έχει

πλήθος απ’ αυτές τις συλλογικές επινοήσεις, πυροτεχνήματα της τέχνης

του δρόμου, μουσική, ρακί, ποίηση... μέλι, τζίντζερ, αλκοόλ, καπνό, όλα

είναι φτιαγμένα στα περίχωρα, όλα τα μοιράζονται όλοι.

Η νεολαία της Αθήνας συσσωρεύει τα σεμινάρια για ν’ αποφύγει την

κατάθλιψη. Μαθαίνουν γλώσσες, μουσική, φωτογραφία,

δενδροφύτευση, χορό. Τα πιο όμορφα χαμόγελα, στο πιο γκρίζο

μέλλον της Ευρώπης! Η αντίθεση σου φέρνει δάκρυα, όλη τη νύχτα, με τις

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

27 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 28: Protofasismos Eco

ιστορίες αυτών των παιδιών, παγιδευμένων, σε μια πόλη απ’ όπου δεν μπορούν

να δραπετεύσουν.

Η Μυρτώ έρχεται κοντά μου. Μου ψιθυρίζει στο αυτί το τραγούδι των

Κυκλάδων. «Τα γλυκά σου ματιά λένε, να πεθάνω για να με κλαίνε». Το ξέρεις;

Τραγούδια των νησιών λιτά κι’ ακέραια σαν στιλπνά απ’ το κύμα βότσαλα.

Αθήνα πόλη πεσμένη… Αθήνα πόλη ελπίδας.

Με τις ασχολίες μου, βρίσκομαι τα πρωινά στην residential συνοικία της Αθήνας,

το Κολωνάκι. Εκεί δεν μιλούν πια παρά μόνο για χρήμα. Οι μαγαζάτορες

κλαίγονται, η υπεράσπιση της αστυνομίας είναι παντού, μυρίζει

αισχροκέρδεια η μισάνθρωπη τιμιότητα. Διαβάζουν εφημερίδες, βρίζουν

την πολιτική τάξη, κατηγορούν τους πολύ πλούσιους… περιμένουν την πτώχευση

της χώρας. Περιμένουν τον γυρισμό των ιδιωτικών κεφαλαίων που έχουν φύγει

στα ξένα. Εδώ μιλούν όπως πάντα δυνατά, εργάζονται, μολύνουν… αλλά κυρίως

περιμένουν.

Οι φυλακές είναι γεμάτες. Συναντώ γνώριμους που έχουν

αποφυλακιστεί για λίγες μέρες κι’ έρχονται για πρωινό στο Κολωνάκι

πριν γυρίσουν στη «στενή». Οι αστεϊσμοί είναι πικρόχολοι. Σ’ αυτή τη μεριά

της Αθήνας είναι της μόδας η ιδέα ότι υπάρχει πρόβλημα κατανόησης με τους

Ευρωπαίους. Πρόβλημα που πρέπει να λυθεί άμεσα. Στις τηλεοράσεις, στα

καφενεία, όλη τη διάρκεια τις ημέρας, εναλλάσσονται οι καμπύλες της αγοράς με

τους αριθμούς και ξεδιπλώνονται εικόνες μηχανών που εκδίδουν

χαρτονομίσματα, μηχανών που παράγουν κέρματα.

Το αδύνατο: το να ζει ο καθένας με σεβασμό για τα δέντρα, με τους

άλλους, με τη θάλασσα, να προστατεύει αυτούς που αγαπά. Να θέλει να

είναι διαφορετικός, αδύναμος, να σπουδάζει τον άνεμο. Να ποθεί δικαιοσύνη,

ισότητα, να ποθεί να είναι Άνθρωπος, όχι πλούσιος, Άνθρωπος.

Την περασμένη βδομάδα, από το οικτρό θέατρο της Βουλής, η προσωρινή

κυβέρνηση εξήγησε στους Έλληνες, για μια ακόμη φορά, πως είναι ο κόσμος. Με

δύο λόγια, πρέπει να υπάρξει κερδοφορία κυρίως επειδή δεν υπάρχει καθόλου

παραγωγή. Πρέπει ο αέρας, τα δελφίνια να γίνουν επικερδή, να

μετατραπούν όλα σε Ευρώ... Το Ευρώ είναι το αίμα που τρέχει στα ποτάμια

της Ευρώπης. Ο προσωρινός πρωθυπουργός εξήγησε ότι η πολιτική και η

οικονομία είναι το ίδιο. Από δω και πέρα ο νόμος του Ευρωπαϊκού Οίκου είναι η

πόση του αίματος.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

28 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 29: Protofasismos Eco

Μου έρχεται στο νου ένα αγόρι που συνάντησα στις φασαρίες των

διαδηλώσεων της άνοιξης. Κατέστρεφαν τα πάντα. Όταν έβρισκαν

λεφτά τα έκαιγαν -«Αν μ’ έβλεπε η μάνα μου, αλίμονό μου», θυμάμαι να μου

λέει, και τον κοίταζα βαθιά στα πρησμένα απ’ τα δακρυγόνα μάτια του…, τι είχε

στο μυαλό του… κανένας θυμός. Κάτι άλλο.

Πίσω απ’ τους τοίχους, στις πλούσιες γειτονιές, ξετυλίγεται μια πραγματική

ιστορία. Ένας γάμος του 90 που διαλύθηκε... Η Ελλάδα το ‘σκασε. Έριξε σε

μια βαλίτσα τα στολίδια της κι έτρεξε να βρει καταφύγιο σε μια βίλα

στο νησί. Ένας σύζυγος τρελαμένος απ’ τα χρέη, τις επιστολές, τις απειλές, τις

δίκες. Τα παιδιά, δεν τους ενδιαφέρει πια καθόλου.

Η Αθήνα έχει καταρρεύσει. Είναι σαν μια εγκαταλειμμένη βάρκα από

παλιοσίδερα. Σε λίγους μήνες θα σκεπαστεί με φλύκταινες που θα σκάνε

κάτω απ’ τον ήλιο του καλοκαιριού. Πριν από τέσσερα χρόνια τα δέντρα στους

υπέροχους λόφους της Αττικής λαμπάδιασαν. Ομαδική αυτοκτονία των δέντρων.

Κακός οιωνός.

«Σε μια δημοκρατία κάθε καινούρια γενιά είναι ένας λαός». Η αρχή… Ο

Αλέξης κάθεται σ’ ένα πεζοδρόμιο των Εξαρχείων με τους συμμαθητές του.

Αγκαλιάζονται, γελούν. Δύο αστυνόμοι πλησιάζουν. Βρισιές εκτοξεύονται. Ο

ένας βγάζει το όπλο του και πυροβολεί.

Το ξαναγράφω αυτό: Στις 9 το βράδυ, την 6 Δεκεμβρίου του 2008 σ’ ένα

πεζοδρόμιο στα Εξάρχεια, οι θεοί αναποφάσιστοι, όπως στον Τρωικό Πόλεμο,

αξίωσαν από τους ανθρώπους λάτρεις της εξουσίας να βιάσουν το πεπρωμένο

εκτελώντας το ανεπανόρθωτο… τον θάνατο ενός παιδιού.

Οι κάτοικοι της γειτονιάς κόλλησαν στις γωνίες των σπιτιών, ακριβώς δίπλα στις

μπλε πλάκες του δήμου, άλλες που ξαναβαπτίζουν την οδό. Με τ’ όνομα του

Αλέξη. Ημερομηνίες, λεπτομέρειες πλάκες, ίδιες μ’ αυτές του δήμου. Όχι τόσο

τέλεια κομμένες, αλλά όμοιες. Η οργή υποχώρησε δειλά στη μίμηση του

γνώριμου, ήδη προσδίδοντας τους δεσμούς της με την τάξη… Πάνω σ’ αυτό το

αίσθημα θα στηριχτούν οι επαγγελματίες του κράτους για να κηρύξουν αύριο

εκλογές.

Ξέρεις, σκεπτόμουν κάτι. Στην πραγματικότητα δεν σκέπτομαι παρά αυτό.

«Όταν ο λαός βασιλέψει στην ποίηση θα είναι κοντά στο να βασιλέψει και στην

πολιτική». Πραγματικά έχω την εντύπωση ότι κάποιες φορές είμαστε πολύ

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

29 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 30: Protofasismos Eco

κοντά.. Ότι από μια απίστευτη αλχημική συγκυρία, ένα δάκρυ θα μπορούσε να

μεταμορφώσει τη θάλασσα ολόκληρη.

Γκρεγκ, θα ‘ρθεις μαζί μας; Είναι η Mυρτώ… τα παιδάκια γύρω με τραβάνε απ’

το σακάκι. Είναι μια μέρα αντιθέσεων… ευγενής, γαλάζια. Μια μέρα που αγνοεί

την ομορφιά της. Μια Ελληνική μέρα.

Σε φιλώ, Γ.

Ο Gregos Theopsy είναι έλληνας καλλιτέχνης. Ζει ανάμεσα στο Παρίσι και την

Αθήνα. Το κείμενό του δημοσιεύθηκε στα γαλλικά στο L’IMPOSSIBLE N.1.

MARS, 2012.

TAGS:

Άποψη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=233),Κοινωνία (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=310),Πόλη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=374), Κρίση(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=442)

Τρέχεις με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Και μεταμορφώνεσαιΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ

08.05.2012 ()

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

30 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 31: Protofasismos Eco

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/ksenou_na_petaksoume_roll.jpg)

ΔΕΝ ΤΟ ‘ΧΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ ΠΩΣ ΕΙΧΑ ΗΔΗ ΞΕΠΕΡΑΣΕΙ ΤΑ 140 ΧΛΜ. Έφταιγε

το αμάξι, που ήτανε καινούργιο, το ‘χες νοικιάσει δύο μέρες πριν, και μου ‘δινε

εκείνη την αίσθηση πως άμα θέλω μπορώ και να πετάξω, και συ μαζί μου, «λες

να πετάξουμε;» σου ‘πα, δεν έφερες αντίρρηση, παρότι φοβάσαι τις ταχύτητες

και τα αυτοκίνητα. «Σου έχω εμπιστοσύνη» μου πες αλλά δεν ήμουνα

σίγουρη πως το εννοούσες, μάλλον έφταιγε η άπειρη ποσότητας

ζιβανίας (http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%B9%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1)

που κατέβασες σε κείνο το ταβερνάκι που τρώγαμε πιο πριν.

«ΕΙΣΑΙ ΛΙΩΜΑ», ΣΟΥ ΕΙΠΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΟΥ ΥΠΟΔΕΙΞΩ ΤΑ ΧΑΛΙΑ ΣΟΥ,

μα δεν ήταν ακριβώς έτσι, γιατί εσύ ένιωθες μια απίστευτη χαρά, «σ’

αγαπάω και σένα και όλο τον κόσμο» φώναζες και δυνάμωνες την

ένταση του ραδιοφώνου, έπιασες ένα σταθμό που έπαιζε καψουροτράγουδα

από κείνα που μόνο σε μπουζουκομάγαζα αντέχει κανείς να ακούσει. «Πότε θα

το πάρεις χαμπάρι ρε μωρό πως ότι και να γίνει εμείς θα ‘μαστε πάντα με τα

πόδια λίγο πιο πάνω από το έδαφος», μου είπες και δεν ήτανε ακριβώς ερώτηση,

δεν είχες βάλει, δηλαδή, ερωτηματικό στο τέλος, το ‘πες σαν διαπίστωση ή

μάλλον σαν μια παρατήρηση για να βιαστώ, όχι με τις ταχύτητες, αλλά

με τις παραδοχές μου. «Πρέπει να κόψεις το ποτό, το ‘χεις παρακάνει» σου

είπα με ύφος μαμάς, εσύ γέλασες δυνατά και ύστερα άνοιξες το τζάμι του

παραθύρου τέρμα, έπαιρνε ο αέρας τα μαλλιά μου, έπαιρνε και τα δικά σου,

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

31 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 32: Protofasismos Eco

τράβηξες πάνω την μπλούζα σου και γύρισες το στήθος σου προς το παράθυρο

λες και ήθελες να δροσιστεί η καρδιά σου, «τι κάνεις; θα σκοτωθούμε», σου

φώναξα, «δεν σκοτωνόμαστε έτσι» μου απάντησες και εννοούσες πως

άλλα είναι που μας σκοτώνουν κάθε μέρα και όχι το ότι γύρισες το στήθος

σου προς το παράθυρο για να σε χαϊδέψει φρέσκος αέρας.

ΕΛΑΤΤΩΣΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑ, ΕΙΧΑ ΥΠΟΨΙΑΣΤΕΙ ΠΟΙΑ ΘΑ ΗΤΑΝ Η ΕΠΟΜΕΝΗ

ΣΟΥ ΚΙΝΗΣΗ, πως δηλαδή θα έβγαζες το σώμα σου από την μέση και πάνω έξω

από το παράθυρο και θα τραγουδούσες κοιτώντας τον ουρανό και την πόλη που

φαινόταν φωτισμένη στο βάθος και μέσα στα χιλιάδες φώτα ξεχνούσες τις

ασχήμιες της. «Για δες ένα φεγγάρι» μού ‘πες και έκανες παύση στο

τραγούδι και ‘γω δεν ήξερα πού να προλάβω να εστιάσω. Στο δρόμο;

Στον ουρανό; Στο φεγγάρι; Ή στο γυμνό σου σώμα που το χάιδευε ο

αέρας και η νύχτα;

ΛΙΓΕΣ ΩΡΕΣ ΠΡΙΝ ΠΙΝΑΜΕ ΣΦΗΝΑΚΙΑ ΖΙΒΑΝΙΑΣ ΑΡΑΧΤΟΙ ΣΕ ΜΙΑ

ΤΑΒΕΡΝΑ που εσύ ανακάλυψες, «την έχει ένας φοβερός τύπος», μου ‘πες,

«πρέπει να τον γνωρίσεις», επέμενες και κείνο που ήθελες να πεις είναι

πως δεν με πήγαινες απλά για φαγητό, αλλά για μια εμπειρία, από

κείνες που σου προσφέρουνε μονάχα παρόν, ούτε το χτες σε νοιάζει,

ούτε το αύριο, το μόνο που θες είναι να αρπάξεις την στιγμή αγκαλιά

και να νιώσεις την ζεστασιά της. «Αρκεί να ζούμε τέτοιες στιγμές» μου είπες

λες και διάβασες την σκέψη μου, «στιγμές που σε πάνε λίγο πάνω από το

έδαφος, εκεί μωρό μου ο αέρας είναι πάντα πιο ζεστός, αυτό να το θυμάσαι»

είπες και άρχισες πάλι να τραγουδάς.

ΠΑΤΗΣΑ ΤΟ ΓΚΑΖΙ ΣΤΑ 140 ΧΛΜ. «ΛΕΣ ΝΑ ΠΕΤΑΞΟΥΜΕ;» σε ρώτησα ξανά,

είχες ήδη κλείσει το παράθυρο, επέστρεψε το στήθος σου πίσω στο κάθισμα και

το βλέμμα σου ευθεία στο δρόμο. «Σου άρεσε ο τύπος που σου γνώρισα;» με

ρώτησες και πριν προλάβω να απαντήσω θυμήθηκες πόσο υπέροχα έφτιαξε τις

αγκινάρες και πόσο υπέροχα διηγιότανε ιστορίες όσο εσύ έτρωγες λαίμαργα την

μια αγκινάρα μετά την άλλη. Σου έριξα ένα χαμόγελο και δεν χρειάστηκε να πω

λέξη. Γιατί κατάλαβες. Γιατί κατάλαβα. Πως εκείνο που χρειάζεται κάποιες

φορές είναι να κοιτάξουμε την πραγματικότητα λοξά. Και να νιώσουμε μια ζεστή

στιγμή να μας χαϊδεύει στο στήθος…

Η Ελένη Ξένου είναι δημοσιογράφος. Ζει στη Λευκωσία. Τη γνωρίσαμε ως

διευθύντρια στο καλό Κυπριακό περιοδικό Υστερόγραφο. Ανάμεσα στα κείμενά

της που μπορείτε να διαβάσετε στο DOC TV είναι και η στήλη Το Νησί

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

32 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 33: Protofasismos Eco

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&keywords=%CE%95%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7+

%CE%9E%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85) που έγραψε κατοικώντας επί έξι μήνες σε

μια καλύβα στην Ταϊλάνδη. Μόλις κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο «ΥΓ.

Γεννήθηκα έναν Απρίλη».

TAGS:

Σχέσεις (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=382), ΕλένηΞένου (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=523)

Ισορροπία εκ των έσωΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ

06.02.2012 ()

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/xenou_bicycle_roll.jpg)

ΑΓΟΡΑΣΑ ΠΟΔΗΛΑΤΟ. ΚΟΚΚΙΝΟ ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΚΑΘΕΤΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ και ένα

καλάθι μπροστά-μπροστά για να χωράει το σκυλί μου. Και τα ψώνια που κάνω

κάθε Σάββατο από τη λαϊκή αγορά, και κείνα θέλω να τα χωράει. Πήρα και ένα

φανάρι για τα βράδια, να αναβοσβήνει στο δρόμο έτσι ώστε να ‘μαι από τον

καθένα ορατή. Τώρα που θα κυκλοφορώ με ένα κόκκινο ποδήλατο στις γειτονιές,

τώρα είναι που θέλω να μην κρύβομαι, να είμαι, δηλαδή, από τον καθένα ορατή.

Όσο κρυβόμουνα, ήθελα αμάξια με δερμάτινα καθίσματα και μεγάλους

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

33 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 34: Protofasismos Eco

ανεμοθώρακες, με ζώνες ασφαλείας και ένα καθρέφτη μεγάλο για να

κοιτάω πίσω μου. Μα όχι πια… Τώρα θέλω αυτό το ποδήλατο που ‘ναι

κόκκινο με μαύρες γραμμές στους τροχούς, χωρίς καθρέφτες για το πίσω, μόνο

ένα καλάθι για το μπροστά. Και έχει κι ένα κουδούνι. Μαύρο, μικρό, στην

αριστερή μεριά του τιμονιού. Το βαράς μια-δύο φορές και δίνεις σήμα.

ΤΙΣ ΠΡΟΑΛΛΕΣ ΠΕΡΝΟΥΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΚΟΛΛΗΤΟΥ, εκείνος δεν είχε

ιδέα, βάρεσα το κουδούνι, βγήκε στο μπαλκόνι απορημένος και με είδε με ένα

χρωματιστό σκουφάκι και τα γυαλιά ηλίου, μου πάνω σε ένα ποδήλατο. «Κοίτα,

αγόρασα ποδήλατο», του φώναξα και κείνος έσκασε ένα χαμόγελο, είπε ένα

αστείο για να με πειράξει, μα ύστερα, είπε, πως του αρέσει η εικόνα. Το ‘δα,

δηλαδή, στο βλέμμα του πως εκείνος ο ήχος του κουδουνιού, κάτι του

ξύπνησε, ίσως μια παιδικότητα που την είχε για χαμένη, μα εκείνη,

απλώς, κοιμότανε…

ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΤΟ ΒΑΡΕΣΑ ΜΙΑ-ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ, του ξύπνησε, προφανώς, μια χαρά

αλλιώτικη, από κείνες τις ανεξήγητες, που χαίρεσαι, δηλαδή, χωρίς να

υπάρχει λόγος ή τουλάχιστον χωρίς να υπάρχει ένας από τους λόγους

που εσύ τους συνδύαζες, από κεκτημένη ταχύτητα, με τη χαρά. Μα δεν

είναι μόνο εκείνοι. Είναι και άλλοι χίλιοι δυο, σοβαρά στο λέω, είναι και άλλοι

χίλιοι δυο, τους αισθάνομαι την ώρα που ανεβαίνω στο ποδήλατο, βγαίνει

αμυδρά ο ήλιος πάνω από το γκρίζο ουρανό και εγώ γυρνώ τις γειτονιές

βαρώντας μια-δύο φορές το κουδούνι στο κάθε στενό.

ΣΥΝΗΘΩΣ ΠΕΡΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ, αφού πρώτα

περάσω από την μικρή καμαρούλα πλάι στην Αρχιεπισκοπή. Και κοίτα να δεις

κάτι περίεργο. Εκείνο το μικρό δρομάκι με την καμάρα, το περνούσα με ένα

ποδήλατο και όταν ήμουνα μικρή. Εκεί έμενε η γιαγιά μου και τα

καλοκαίρια την έβγαζα να πηγαινοέρχομαι στο στενό δοκιμάζοντας

την ισορροπία μου, πάνω στο πρώτο μου ποδήλατο. Και να που πάλι, ο

ίδιος τρόπος είναι τελικά που μου δείχνει αν έχω βρει ισορροπία. Να

ποδηλατώ σε κείνο το στενό, έχοντας πια διανύσει χιλιόμετρα. Τελικά

όσα χιλιόμετρα και να διανύσεις μόνο αυτά που σου μαθαίνουν πώς να χαίρεσαι

σαν μωρό αξίζει να τα κρατήσεις στο κοντέρ σου. Αλλιώς μηδένισε το και φτού

ξανά από την αρχή… Μέχρι να βρεις ποιο είναι το ποδήλατο σου. Έτσι που λες.

Το ‘χω τοποθετήσει έξω στην αυλή. Κάτω από το σκέπαστρο μην μου το

καταστρέψει η βροχή. Το ‘χω βάλει πλάι από τα γιασεμιά μου. Εκείνα που πότιζα

χρόνια τώρα, κάθε μέρα, και δεν μου μάρανε ούτε ένα. Εκεί θέλω και το

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

34 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 35: Protofasismos Eco

ποδήλατο μου. Πλάι στα γιασεμιά.

ΤΟ ΚΟΙΤΩ ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΠΩΣ ΜΠΑΙΝΕΙ ΞΑΝΑ Η ΑΝΟΙΞΗ

και θα μυρίζουνε οι αυλές των σπιτιών λουλούδια και ‘γω θα μπορώ πια να

μυρίζω τους δρόμους και τις μέρες και τον αέρα στις γειτονιές και θα μπορώ έτσι

να κοιτάω γύρω μου, τους περαστικούς, τα σπίτια, τους δρόμους, όλα, όπως τότε

που ήμουνα παιδί. Με μια χαρά ανεξήγητη. Από κείνη που δεν υπάρχει,

νομίζεις, πια λόγος να την ζήσεις γιατί την έχεις καταχωρήσει σαν χαρά

που μπορούν να αισθανθούν μόνο το μικρά παιδιά. Που δεν είναι

ακόμα υποψιασμένα, έτσι λες, που είναι ακόμα αθώα, έτσι νομίζεις.

Τίποτα από όλα αυτά δεν τα πιστεύω πια, γιατί όταν παίρνω το

ποδήλατο και χάνομαι τα πρωινά στις γειτονιές, μυρίζοντας τα

λουλούδια από τις αυλές και βλέποντας τα πρόσωπα των περαστικών να

χαμογελάνε, τότε νιώθω πως τίποτα από όλα, αυτά που λες, δεν ισχύει.

Γιατί βαράω το κουδούνι του ποδηλάτου μου και με το πρώτο ντρίγκ βρίσκω

ξανά την ισορροπία λες και δεν την είχα χάσει ποτέ.

Η Ελένη Ξένου είναι δημοσιογράφος. Ζει στη Λευκωσία. Τη γνωρίσαμε ως

διευθύντρια στο καλό Κυπριακό περιοδικό Υστερόγραφο. Ανάμεσα στα κείμενά

της που μπορείτε να διαβάσετε στο DOC TV είναι και η στήλη Το Νησί

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&keywords=%CE%95%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7+

%CE%9E%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85) που έγραψε κατοικώντας επί έξι μήνες σε

μια καλύβα στην Ταϊλάνδη.

TAGS:

Άποψη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=233),Ποδήλατο (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=334),Ελένη Ξένου (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=523)

Η Ελένη Ξένου κρυφοκοιτάζει από το παράθυρο τουαεροπλάνουΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ

31.01.2012 ()

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

35 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 36: Protofasismos Eco

(http://www.doctv.gr/webtop/modules/_repository/images/kapote_sth_venetia_roll.jpg)

Ο Νατίν θέλει να χτίσει ένα σύννεφο πάνω από τους ουρανοξύστες.

Η Σιγκάλ θέλει να βρει ξανά την θάλασσα και να την κινηματογραφήσει.

Και ο Τόνι πίνει κρασί απόψε και θέλει να μιλάει μόνο για τους αγγέλους.

Ο Μάρκος έφυγε. Μου άφησε ένα σημείωμα και μια καρδιά μέσα σε ένα

χρυσό γυαλί.

Μην αλλάξεις… Έτσι έγραφε.

Σήμερα έβρεξε στην Βενετία.

Και ‘γω περνούσα τις γέφυρες, για να μην χάσω τον δρόμο.

Για να μην χάσω το δρόμο μου πρέπει να περνώ τις γέφυρες. Το σημείωσα.

Όπως και το ποίημα, με το οποίο άρχισε χθες το πρωί ο Τόνι την

παρουσίαση του:

There is another world. And it is in this one.

Πού είναι αυτός ο άλλος κόσμος Τόνι;

Ο Νατίν θέλει να χτίσει ένα σύννεφο.

Η Σιγκάλ να βρει την θάλασσα.

Ο Μάρκος μια καρδιά.

Και ‘γω θέλω να βρω τον δρόμο μου. Περνώντας τις γέφυρες.

Ξέρω που είναι αυτός ο άλλος κόσμος Τόνι….

Η Ελένη Ξένου είναι δημοσιογράφος. Ζει στη Λευκωσία. Τη γνωρίσαμε ως

διευθύντρια στο καλό Κυπριακό περιοδικό Υστερόγραφο. Ανάμεσα στα

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

36 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 37: Protofasismos Eco

κείμενά της που μπορείτε να διαβάσετε στο DOC TV είναι και η στήλη Το

Νησί (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&keywords=%CE%95%CE%BB%CE%AD%CE%BD

%CE%B7+%CE%9E%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85)που έγραψε κατοικώντας επί έξι

μήνες σε μια καλύβα στην Ταϊλάνδη.

TAGS:

Άποψη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=233),Ταξίδι (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=333),Σχέσεις (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=382),Ελένη Ξένου (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&

taxonomyIDs=523)

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1713)

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | 23.01.2012

Το ίδιο εκείνο τραγούδι (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1713)

Προσπαθώντας να βάλεις τελείες. Σε τελειωμένες ιστορίες. Από την

Ελένη Ξένου

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1674)

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | 11.01.2012

Όλα είναι δρόμος (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1674)

Σημειώσεις από τις πόλεις -όχι για τις πόλεις, για τη ζωή. Από την Ελένη

Ξένου

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1649)

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

37 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 38: Protofasismos Eco

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | 22.12.2011

Μόνο τα ωραία είναι τ΄αληθινά (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1649)

«Ανεβαίναμε αργά, αργά ανεβαίναμε εδώ και χρόνια, μα τώρα η θέα

ήτανε υπέροχη…». Από την Ελένη Ξένου

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1638)

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | 17.12.2011

Έρωτας στη γλώσσα που σκέφτεσαι (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1638)

Μας χωρίζουν κόσμοι ή λέξεις; Από την Ελένη Ξένου

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1615)

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | 12.12.2011

Για μια στιγμή (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1615)

Οι στιγμές σου καταργούν το Χάος. Κι ο χρόνος θα ‘ρθει με το μέρος

μας. Από την Ελένη Ξένου

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1570)

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | 30.11.2011

Να αναπνέεις (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1570)

Φυτά εκτεθειμένα στον ήλιο, άνθρωποι εκτεθειμένοι στην αγάπη. Από

την Ελένη Ξένου

Προσπαθώντας να βάλεις τελείες. Σε τελειωμένες ιστορίεςΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

38 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 39: Protofasismos Eco

23.01.2012 ()

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/woman-alone_roll.jpg)

* Εδώ και ώρα ακούω το ίδιο τραγούδι. Ακούω το ίδιο τραγούδι εδώ και ώρα.

* Κάτι τέλειωσε. Δεν ξέρω όμως τι. Και έτσι εδώ και μέρες κυκλοφορώ

με μια τελεία στην τσέπη μου, χωρίς να ξέρω πού να την τοποθετήσω.

Μια τελεία ασήκωτη.

* Και ύστερα ακούω το ίδιο εκείνο τραγούδι. Που λέει πως είναι η ώρα να

ζωγραφίσω τα σπαθιά μου.

* Τα σπαθιά μου είναι μόνο για να τα ζωγραφίζω. Γιατί δεν υπάρχει κάτι να

χάσεις και κάτι να κερδίσω. Αυτό έγινε ήδη. Τώρα αν είναι κάτι να

χάσουμε ή να κερδίσουμε είναι ο ένας τον άλλο.

* Διερωτώμαι πού υπήρξαμε πιο αληθινοί. Σε κείνα που είπαμε ή στ’ άλλα που

δεν είπαμε. Γι’ αυτό γράφω. Γιατί δεν μπορώ να κουβαλάω μαζί με τις τελείες και

λέξεις κρυμμένες. Ασήκωτες.

* Κυριακή σχεδόν απόγευμα. Με ένα γκρίζο ουρανό. Το σκυλί κοιμάται δίπλα

μου πάνω σε μια κόκκινη κουβέρτα. Πότε θα τελειώσει επιτέλους αυτή η

γέφυρα πάνω στην οποία περπατώ; Την περπατώ χρόνια τώρα.

Τυλιγμένη πότε σε ένα γκρίζο ουρανό και πότε σε μια κόκκινη

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

39 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 40: Protofasismos Eco

κουβέρτα.

* Μα κάτι έχει τελειώσει. Ακόμα δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτό. Και έτσι τις

νύχτες κυκλοφορώ με μια τελεία μέσα στην τσέπη μου. Ασήκωτη.

* Και ύστερα σκέφτομαι πως δεν πρόλαβα να σου χαρίσω όλα τα γιασεμιά που

τα ‘κοψα εδώ και χρόνια. Και τα πότιζα ένα ένα. Κανένα δεν μάρανε. Γιατί τα

πότιζα εδώ και χρόνια.

* Ακούω εκείνο το ίδιο τραγούδι. Και θέλω να πάρω το ποδήλατο μου και να

ποδηλατήσω μέχρι τον ουρανό. Σήμερα που είναι γκρίζος κάτι έχω να του πω.

Κάτι έχει να μου πει. Πρέπει να προλάβω λοιπόν. Πριν βγει ξανά ο ήλιος.

* Γιατί όταν βγει ξανά ο ήλιος θα ξέρω πού θα βάλω την τελεία. Και θα ‘ναι ήδη

ζωγραφισμένα τα σπαθιά μου. Και κείνη την κόκκινη κουβέρτα θα την φυλάξω.

Μέχρι να δω ξανά γκρίζο.

* Και συ γιατί πήρες την ευχή μου και την φόρεσες; Δεν βλέπεις πως σου πέφτει

μεγάλη;

* Ακούω εκείνο το ίδιο τραγούδι εδώ και ώρα. Και μυρίζω ξανά τα γιασεμιά

μου. Δεν έχει μαράνει ούτε ένα. Έστω κι αν στην τσέπη μου κουβαλώ

μια άστεγη τελεία.

* Καμιά τελεία δεν μπορεί να κάνει τα γιασεμιά μου να μαράνουν. Γιατί τα

πότιζα χρόνια. Ένα-ένα. Για τον έναν.

Η Ελένη Ξένου είναι δημοσιογράφος. Ζει στη Λευκωσία. Τη γνωρίσαμε ως

διευθύντρια στο καλό Κυπριακό περιοδικό Υστερόγραφο. Ανάμεσα στα κείμενά

της που μπορείτε να διαβάσετε στο DOC TV είναι και η στήλη Το Νησί

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&keywords=%CE%A4%CE%9F+%CE%9D%CE%97%CE%A3

%CE%99%3A) που έγραψε κατοικώντας επί έξι μήνες σε μια καλύβα στην Ταϊλάνδη.

TAGS:

Άποψη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=233),Σχέσεις (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=382), ΕλένηΞένου (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=523)

Οι στιγμές σου καταργούν το Χάος. Κι ο χρόνος θα ‘ρθει με

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

40 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 41: Protofasismos Eco

το μέρος μαςΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ

12.12.2011 ()

(http://www.doctv.gr

/webtop/modules/_repository/images/a_prosopo_gia_mia_stigmh_roll.jpg)

ΔΙΠΛΑ ΜΟΥ ΕΝΑ ΣΚΥΛΙ ΑΔΕΣΠΟΤΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΕΡΑ ΜΙΑ ΞΑΝΘΗ ΠΟΥ

ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΚΙ ΑΥΤΗ ΤΑΞΙ. Απέναντι η θάλασσα και κάποιοι που παίρνανε

βόλτα τα πιτσιρίκια τους ντυμένα με σκουφάκια και κασκόλ. Απόγευμα

Κυριακής. Λίγο πριν το σούρουπο. Σκούπισα την μύτη μου με το χέρι κι’ ύστερα

το έβαλα μέσα στην τσέπη του παντελονιού μου. Κρύωνα. Έκανε ψύχρα στο

Φάληρο αυτό το απόγευμα. Η μέρα όμως ήτανε καθαρή και είχε ένα

καταπληκτικό χρώμα, δεν μπορούσες να μην χαζέψεις έστω και μια

στιγμή τον ουρανό. Για μια στιγμή.

ΓΙΑ ΤΟΣΟ ΕΧΑΣΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΔΕΙΟ ΤΑΞΙ. ΔΕΝ ΜΕ ΕΝΟΙΑΞΕ. Δεν έχω

τίποτα να προλάβω σκέφτηκα. Το δεύτερο το ‘δα από μακριά. Έβγαλα το χέρι

από την τσέπη, σταμάτησε ακριβώς μπροστά μου, άνοιξε το παράθυρο, «που

πάς;», «εκεί», εκείνος δεν πήγαινε εκεί ή μάλλον αλλού πηγαίνανε οι δύο κυρίες

που κάθονταν στο πίσω κάθισμα και είχανε προτεραιότητα. «Έλα, θα σε πάω

μετά», μου είπε, μπήκα, δεν με ένοιαζε, είναι η ωραία μέρα για βόλτα

σκέφτηκα, κι’ ας είναι να την πληρώσω.

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

41 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 42: Protofasismos Eco

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ, ΠΑΝΕ ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ, ΜΟΥ ΠΕ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΗΤΑΝΕ ΠΟΥ ΤΟΝ

ΠΡΟΣΕΞΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ. Ένας συμπαθέστατος χοντρούλης, με πρόσωπο σαν

παιδί και μαλλιά μακριά, που κρατούσε το τιμόνι με το ένα χέρι και στο άλλο

έπαιζε με ένα γαλάζιο κομπολόι. Του έγνεψα πως δεν έχω πρόβλημα, και κείνος,

αφού ένιωσε πως συνεννοηθήκαμε άλλαξε σταθμό στο ραδιόφωνο, έψαξε λίγο

και διάλεξε το Rise and Fall, του Στίνγκ. Οι κυρίες πίσω συζητούσανε

μεγαλοφώνως. Ανέβασε την ένταση και άρχισε να τραγουδάει. Το

κομπολόι έπαιζε. Ο ουρανός γινότανε πιο κόκκινος. Rise and Fall.

«ΝΑ ΤΟΝ ΠΑΡΕΙΣ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΝΑ ΤΟΝ ΒΡΙΣΕΙΣ», ΕΙΠΕ Η ΜΙΑ ΣΤΗΝ

ΑΛΛΗ. «Σιγά που θα μπω στον κόπο. Δεν καταλαβαίνεις πως είναι κολλημένος ο

μαλάκας» απάντησε η δίπλα. Ο ταξιτζής ήξερε τα λόγια απέξω, τα ‘λεγε στίχο-

στίχο, μπερδευότανε ο Στίνγκ με την φωνή του και οι φωνές τους με τα νεύρα

της κυρίας πίσω. Δεν έβγαζα λέξη. Τα μάζευα όλα, και ήχους και χρώματα και ότι

περνούσε από το παράθυρο, σε μια στιγμή. Για μια στιγμή. Rise and Fall. Στα

φανάρια η μια έγινε έξαλλη, η άλλη δεν ήθελε να συνεχίσει την κουβέντα, μόλις

άναψε το πράσινο τέλειωσε και ο Στίνγκ, «άμα θες να καπνίσεις μπορείς» μού

‘πε ο ταξιτζής, «όχι άστο», απάντησα, θύμωσε και η κυρία, «στο νοσοκομείο

πάμε», του έκανε παρατήρηση, «δεν κάνει να μυρίζουμε τσιγάρα». «Τα τσιγάρα

την πειράξανε», μουρμούρισε εκείνος χαμηλόφωνα και ύστερα άλλαξε κανάλι

στο ραδιόφωνο.

ΠΕΤΥΧΕ ΤΟ DUST IN THE WIND. ΤΟΥ ΑΡΕΣΕ. ΕΒΑΛΕ ΕΝΤΑΣΗ. Ένταση και

η κυρία. « Κάθεσαι και παιδεύεσαι τόσα χρόνια με τις μαλακίες του, δεν μ’

ακούς», «Άσε ρε θα το χειριστώ σου λέω» , «Κάθε φορά αυτό λες και κάθε φορά

η ίδια συζήτηση». Dust in the wind. Και το κομπολόι χτύπος-χτύπος και ένας

ήλιος κόκκινος, πιο κόκκινος δεν μπορούσε ίσως να γίνει, η Συγγρού άδεια, μα η

μέρα γεμάτη με χρώμα. Ένα λεωφορείο μπροστά μας να σταματάει απότομα.

Νόμιζα πως θα καρφώναμε. Για μια στιγμή προλάβαμε. Και ήρθαμε απλά

μούρη με την φράση πού ‘χε κολλημένη το λεωφορείο στο πίσω τζάμι.

«Μην τρέχεις. Δεν θα προλάβεις. Απλά θα σκοτωθείς». Dust in the wind.

ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΩ, ΗΤΑΝ ΤΟ ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΣΚΕΦΤΗΚΑ ΚΑΙ

ΕΝΙΩΣΑ ΜΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΑΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ. «Χαραμίζεσαι με δαύτον», η άλλη

επέμενε «άστο άλλαξε κουβέντα, δεν θέλω να το συζητώ», «καλά μην συζητάς,

θα κλαίγεσαι πάλι την άλλη βδομάδα, και έτσι θα περνάει η ζωή σου», «άστο.

Ξεχάσαμε να πάρουμε λουλούδια στην γιαγιά ή έστω σοκολατάκια. Με άδεια

χέρια πάμε στο νοσοκομείο». Dust in the wind «Στα επόμενα φανάρια να μας

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

42 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 43: Protofasismos Eco

αφήσετε», του ‘πε και τόπε πιο δυνατά. «Εντάξει κυρία» απάντησε εκείνος και

έψαξε για άλλο σταθμό. Του πέφτανε λαϊκά, ξίνιζε την μούρη του, πιο πολύ ξίνιζε

όμως η τύπισσα πίσω, ο ταξιτζής παιδευότανε με το ραδιόφωνο, εγώ δεν είχα

τίποτα να παιδευτώ, κοιτούσα έξω από το παράθυρο, τίποτα άλλο δεν έκανα,

ούτε σκεφτόμουνα, κοιτούσα τις στιγμές των αλλωνών, τίποτα άλλο δεν

έκανα.

ΚΙ ΥΣΤΕΡΑ ΠΑΤΗΣΕ ΦΡΕΝΟ ΣΤΟ ΣΤΕΝΟ, ΠΗΡΕ ΤΑ ΕΥΡΩ ΑΠΟ ΤΙΣ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ. Kι εκείνες κατεβήκανε κι’ ακόμα συζητούσανε το μαλάκα και τα

λουλούδια που ξεχάσανε, ο ταξιτζής άλλαξε ταχύτητα και την ίδια στιγμή βρήκε

επιτέλους και τραγούδι. Everybody hurts, Everybody hurts. Άρχισε να

τραγουδάει. Άρχισα να τραγουδάω και γω μαζί του. Δεν κοιτιόμαστε.

Κοιτούσαμε τον ουρανό. «Ωραίο χρώμα» είπε όταν του τέλειωσαν οι στίχοι

που ήξερε. Συμφώνησα. «Μ’ αρέσει που είναι Κυριακή» είπε. «Και μένα μ’

αρέσει που τραγουδάς», απάντησα. «Δεν μου τυχαίνει συχνά. Να ‘ναι κάποιος

χαρούμενος την ώρα που δουλεύει». «Μα είναι Κυριακή, κοπελιά. Και κοίτα ένα

ουρανό που έχει η άτιμη». Τον κοίταξα τον ουρανό, σε μια στιγμή. Για μια

στιγμή. Everybody hurts. «Αυτή είναι η ωραιότερη ώρα» είπε και χτύπησε

το κομπολόι του. «Είναι», συμφώνησα. Everybody hurts. «Και δεν

πειράζει που κάνει κρύο» είπε. «Όχι, δεν πειράζει» συμφώνησα. «Να

πιείς ένα τσάι με κονιάκ. Αυτό ταιριάζει τώρα στον ουρανό». «Τσάι με κονιάκ;»

απόρησα. «Ναι το κάνουν στο χωριό μου». «Πού είναι το χωριό σου;» «Στην

Μαγνησία. Τέτοια εποχή πάω τα σαββατοκυριάκα. Ανάβω το τζάκι και πίνω τσάι

με κονιάκ. Τίποτα ωραιότερο».

ΑΛΛΑΖΕΙ ΞΑΝΑ ΣΤΑΘΜΟ. DANCE INTO THE FIRE, ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Ξέρει κι’

αυτά τα λόγια. Λέει ένα δύο στροφές κι’ ύστερα μου πετάει ξαφνικά μια λέξη:

Simplycity. Έτσι μου την είπε στα αγγλικά λες και αυτό ήτανε ένα ξέχωρο δικό

του τραγούδι. «Αυτή είναι η ζωή, μην νομίζεις, εκεί και η ουσία. Simplycity».

Συμφώνησα. «Γι’ αυτό κοπελιά απόλαυσε τις στιγμές», είπε. Συμφώνησα. Dance

into the fire. «Δοκίμασε το τσάι με κονιάκ. Θα με θυμηθείς». Χαμογέλασα.

Φτάσαμε, του είπα. Ναι φτάσαμε, είπε. «Τέρμα το κήρυγμα δηλαδή»,

συμπλήρωσε και γέλασε. «Καλή Κυριακή, κοπελιά». «Και για σένα», του είπα

μα δεν το άκουσε, καθυστέρησα να το πω. Και έχασε την ευχή μου. Για

μια στιγμή…

Η Ελένη Ξένου είναι δημοσιογράφος. Ζει στη Λευκωσία. Τη γνωρίσαμε ως

διευθύντρια στο καλό Κυπριακό περιοδικό Υστερόγραφο. Ανάμεσα στα κείμενά

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

43 of 44 28/09/2013 11:41 μμ

Page 44: Protofasismos Eco

της που μπορείτε να διαβάσετε στο DOC TV είναι και η στήλη Το Νησί

(http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&keywords=%CE%95%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7+

%CE%9E%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85)που έγραψε κατοικώντας επί έξι μήνες σε μια

καλύβα στην Ταϊλάνδη.

TAGS:

Άποψη (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=233),Σχέσεις (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=382), ΕλένηΞένου (http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG27&taxonomyIDs=523)

Read Next Page (#)

Original URL:http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG3023

Τα σημάδια του πρωτο-φασισμού — www.doctv.g... http://www.readability.com/articles/iln1eqtz

44 of 44 28/09/2013 11:41 μμ