porous bones...Ορμόνες που σχετίζονται με την ομοιόσταση Ca++...

79
Osteoporosis porous bones

Transcript of porous bones...Ορμόνες που σχετίζονται με την ομοιόσταση Ca++...

Osteoporosis

“porous bones”

Metabolic Bone Disease

• Hypercalcaemia

• Hyperparathyroid bone disease

• Hypocalcaemia

• Osteoporosis

• Osteomalacia

• Pagets Disease

Ορμόνες που σχετίζονται με την ομοιόσταση

Ca++

• 1,25 (ΟΗ)2 Vit D

• Σχηματίζεται από τη βιταμίνη D με διαδοχικές υδροξυλιώσεις στο

ήπαρ και στους νεφρούς

• Αυξάνει την απορρόφηση του Ca++ από το έντερο

• Παραθορμόνη

• Εκκρίνεται από τους παραθυρεοειδείς αδένες

• Κινητοποιεί το ασβέστιο από το οστούν

• Αυξάνει την απέκκριση φωσφόρου στα ούρα

• Καλσιτονίνη

• Εκκρίνεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα του θυρεοειδούς

• Ελαττώνει τη [Ca++]

• Αναστέλλει την οστική απορρόφηση

Calcium & phosphorus

• Το σώμα του νέου ενήλικος ανθρώπου περιέχει:

– περίπου 1100 gr ασβεστίου

– το 99% βρίσκεται στο σκελετό

• Ο ολικός φωσφόρος του σώματος είναι:

– 500–800 gr

– 85–90% βρίσκεται στο σκελετό

Actions of vitamin D

• Kidney

– decreased Ca2+ excretion

• Bone

– increased bone mineralisation

• Small bowel

– increased Ca2+ and PO42- absorption

Actions of PTH

• Increase [Ca2+], decrease [PO42-]

• In bone

– osteoclastic reabsorption releases Ca2+ and PO42-

• In kidney

– increased PO42- excretion

– increased Ca2+ reabsorption

– increased hydroxylation of vitamin D

Μεταβολισμός Vit D

Ορισμοί

• Οστεομαλακία – Μειωμένη μετάλλωση του νεοσχηματιζόμενου

οστεοειδούς στην ενήλικη ζωή

• Ραχίτιδα – Μειωμένη μετάλλωση του οστεοειδούς και των

επιφυσιακών πλακών κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης

• Οστεοπόρωση – Μειωμένη οστική μάζα & οστική αντοχή, με

φυσιολογικό οστεοειδές και φυσιολογική μετάλλωση

Το υγιές οστούν

• Τα οστά είναι υγιής ιστός – συμβάλλουν στη στήριξη

– προστατεύουν τα εσωτερικά όργανα και

– αποθηκεύουν ασβέστιο

• Μέχρι την ηλικία των 30 τα οστά μας χτίζονται αποτελεσματικά (Κορυφαία οστική μάζα – Peak)

• Με τη γήρανση τα οστά αποδομούνται ταχύτερα απ’ ότι σχηματίζονται (μεταβολισμός οστού)

• Μετά την εμμηνόπαυση η διαδικασία αυτή επιταχύνεται – (χάνεται ο προστατευτικός ρόλος των οιστρογόνων)

DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,

UNIVERSITY OF ATHENS

ΑΙΤΙΕΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΟΡΥΦΑΙΑΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ

ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ - ΒΑΡΥΤΗΤΑ

ΥΠΟΓΟΝΑΔΙΣΜΟΣ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ

ΙΔΙΟΠΑΘΗ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΟΣΤΙΚΗ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ

ΑΠΟ

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ

ΟΥΔΟΣ

ΕΥΘΡΑΣΤΟΤΗΤΟΣ

ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ

ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ:

Ιδιαίτερη σημασία για την απόκτηση της επιθυμητής κορυφαίας

οστικής μάζας έχουν: η άσκηση, η κίνηση, η διατροφή και η

ποιότητα ζωής καθώς και η αποφυγή καπνίσματος, ποτού και του

στρές.

Bone

• Bone composition – 70% mineral (Ca2+ and PO4

- as hydroxyapatitie)

– 22% protein (95% Type I collagen + 5% proteoglycans and other materials)

– 8% water

• Two major types of bone – Compact (cortical, i.e., long bones)

• Mechanical and protective functions

– Cancellous (spongy, i.e., vertebrae)

• Metabolic regulation of calcium

• Four types of cells – Osteoblasts

– Osteoclasts

– Osteocytes

– Bone lining cells

Bone Cell Types

Osteoblasts Osteoclasts Osteocytes Bone Lining

Cells

• Matrix formation

• Secretes Type I

collagen

• Regulates

mineralization

• Positioned above

osteoid matrix

• Differentiates to

become osteocyte

• Digests bone

• Large multi-

nucleated

• Born from osteoblasts

• Maintains bone matrix

• Occupies lacunae of

bones

• Flat, elongated cells

• Inactive

• Cover surfaces of

inactive bone

• Are precursor cells

of osteoblasts

Σπογγώδες και δοκιδώδες οστούν

Σπογγώδες οστούν 20% σκελετικής μάζας

80% οστικής ανακατασκευής

Συμπαγές οστούν 80% σκελετικής μάζας

20% οστικής ανακατασκευής

Σπονδυλική στήλη Μηριαίο οστούν

Bone remodeling balance

Bone

formation

Bone

resorption

0-25 years

25-35 years

> 35 years

Bone

formation

Bone

resorption

Bone

formation Bone

resorption

MENOPAUSE

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

BONE REMODELING

DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,

UNIVERSITY OF ATHENS

ΗΡΕΜΙΑΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ

Φάσεις & Γεγονότα που συμμετέχουν στην «Αναδιαμόρφωση των Οστών»

Οστεοκλάστες

Είναι πλήρως

διαμορφωμένα

πολυπύρηνα κύτταρα

που προκαλούν

οστική απορρόφηση

[διαλύουν το ανόργανο τμήμα

και την θεμέλια ουσία των

οστών]

Stimulated by low calcium

intake

DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,

UNIVERSITY OF ATHENS

Οστεοβλάστες

Λειτουργική τους

αποστολή είναι ο

σχηματισμός και η

επιμετάλλωση του

οστού

Stimulated by exercise

DEPARTMENT OF EXPERIMENTAL PHYSIOLOGY, MEDICAL SCHOOL,

UNIVERSITY OF ATHENS

Κύκλος επιδιόρθωσης οστού

Bone Remodeling – A Coupled

Control System

Osteoblasts Osteoclasts Osteoblasts Osteoclasts

Οι οστεοβλάστες και οστεοκλάστες δρουν σε διαρκή

συνεργασία, σε διαδοχική και ελεγχόμενη δραστηριότητα που

ονομάζεται coupling phenomenon (σύζευξης)

OPG / RANKL / RANK Receptor

Bone remodeling Osteoclast (resorbs bone)

Osteoblast (builds bone)

New bone

Η αντικατάσταση του παλαιού οστού με νέο οστούν εξασφαλίζει την αντοχή του οστού

Μεταβολές στην απώλεια οστού με την

ηλικία σε άνδρες και γυναίκες

Osteoporosis

• Μείωση της οστικής μάζας (ή της οστικής πυκνότητας, δηλ.

της περιεκτικότητας του οστού σε μεταλλικά άλατα), που οδηγεί

σε μείωση της αντοχής των οστών στη φόρτιση και επομένως

έχει ως επακόλουθο τα κατάγματα

Normal Osteoporotic

Φυσιολογικό Οστούν Μέτρια Οστεοπόρωση

Σοβαρή Οστεοπόρωση

Thalassemia

Κατάγματα

Επιδημιολογία

• Στις Ηνωμένες Πολιτείες η οστεοπόρωση

προκαλεί περίπου 2 εκατομμύρια κατάγματα

ετησίως, συμπεριλαμβανομένων

– 547,000 σπονδυλικά,

– 300,000 ισχίου, και

– 135,000 πυέλου

• Οι γυναίκες της λευκής φυλής έχουν 40% κατά

τη διάρκεια της ζωής των κίνδυνο να εμφανίσουν

ένα ή περισσότερα οστεοπορωτικά κατάγματα

Συχνότητα εμφάνισης Σπονδυλικών και καταγμάτων Ισχίου

και Καρπού σε γυναίκες άνω των 50 ετών

Wasnich RD: Primer on the Metabolic Bone Diseases and Disorders of Mineral Metabolism. 4th edition, 1999

10

20

30

40

50 60 70 80

Ηλικία (έτη)

Ετή

σια

επ

ίπτω

ση

ανά

1000 γ

υνα

ίκες

Σπονδυλική

στήλη

καρπός

ισχίο

Ημέρες νοσηλείας για διάφορες παθήσεις

0

100

200

300

400

500

600 568

353 352

200

131

Ημ

έρες Ν

οσ

ηλ

εία

ς (

x1

00

0)

Oστεοπόρωση ΧΑΠ Εγκεφαλικά Καρκίνος Έμφραγμα

μαστού μυοκαρδίου

Classification

Primary Postmenopausal

Decreased estrogen results in increased osteoclastic activity without increased osteoblastic activity

Bone loss – 2-3% per year of total bone mass

Most common fx: vertebral, distal forearm

Senile - Age related – 3rd decade of life starts slow decline in bone mass at rate of 0.5-1% per year Most common types of fx: hip and radius

F>M

Secondary

Causes of osteoporosis

• Hormone deficiency

• Estrogen (women)

• Androgen (men)

• Hormone excess

• Cushing syndrome

• Thyrotoxicosis

• Hyperparathyroidism

• Immobilization

• Tobacco

• Alcoholism

• Malignancy - multiple myeloma

• Hemoglobinopathies

• Medications

• Corticosteroids

• Heparin therapy

• Anticonvulsants

• Genetic disorders

• Aromatase deficiency

• Type I collagen mutations

• Osteogenesis imperfecta

• Idiopathic osteoporosis

• Ehlers-Danlos syndrome

• Marfan syndrome

• Miscellaneous

• Malabsorption

• Primary biliary cirrhosis

• Anorexia nervosa

• Vitamin C deficiency

• Rheumatoid arthritis, Crohn’s dis

• Diabetes mellitus

Συχνότερα αίτια οστεοπόρωσης

• Ηλικία

• Υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών

• Αλκοολισμός και

• Ανεπάρκεια / έλλειψη ορμονών του φύλου

– Ιδιαίτερα στις γυναίκες η εμμηνόπαυση

Κλινική εικόνα

• Συνήθως ασυμπτωματική (σιωπηλή επιδημία)

• Ραχιαλγία – οσφυαλγία (σε βαριά οστεοπόρωση και

χωρίς εμφανή κατάγματα)

Επιπλοκές

• Κατάγματα

• Ελάττωση του ύψους

• Ελάττωση θωρακικής έκπτυξης – λοιμώξεις

• Δυσκολία στην αναπνοή

• Προοδευτική θωρακική κύφωση

• Μεταβολή της κοιλιακής κατάστασης – άλγος

– δυσκοιλιότητα

• Ψυχολογικά συμπτώματα – κατάθλιψη

• Περιορισμός των δραστηριοτήτων

• Ακινητοποίηση

• Αυξημένη θνητότητα (20-30%) για το 1ο έτος μετά το κάταγμα ισχίου

• Περιορισμός των δραστηριοτήτων

Διάγνωση

– Combination of:

• A complete history

• A Physical exam

• Skeletal X-rays

• Bone densitometry and

• Specialized lab tests

Προτεινόμενος εργαστηριακός έλεγχος σε

γυναίκες με οστεοπόρωση

• ΤΚΕ – γενική αίματος

• Ουρία-κρεατινίνη

• Τρανσαμινάσες

• Αλκαλική φωσφατάση

• γGT

• Λευκωματίνη ορού

• Ca-P

• 25-ΟΗ-βιταμίνη D

• PTH

• Ca-P ούρων 24ωρου

• TSH-FT4

• Οστικοί βιοχημικοί

δείκτες σε επιλεγμένα

περιστατικά

Εργαστηριακά ευρήματα

• Ca++, P, και PTH είναι φυσιολογικά

• Η αλκαλική φωσφατάση συνήθως κ.φ,

– Όμως μπορεί να είναι λίγο αυξημένη μετά από

πρόσφατο κάταγμα

• Ανεπάρκεια Vitamin D (πολύ συχνά)

– Σε άτομα με low bone density θα πρέπει να γίνεται

προσδιορισμός της 25-hydroxy-vitamin D

Bone formation markers is as follows:

• Serum:

– total alkaline phosphatase

– bone–specific alkaline phosphatase

– osteocalcin

– type 1 procollagen (C-terminal/N-terminal):

C1NP or P1NP

Bone resorption markers

• Urinary:

– hydroxyproline

– collagen type 1 cross-linked N-telopeptide

(NTX)

• Urinary or serum collagen type 1 cross-

linked C-telopeptide (CTX)

Ακτινολογικός έλεγχος

• Οι πιο χρήσιμες: Λεκάνης,Θ-ΟΜΣΣ (Θ4 - Ο5)

• Δυνατόν να δείξει:

• Εντονότερη διαγραφή κάθετης δοκίδωσης

σπονδύλων και μηριαίας κεφαλής

• Εξάλλειψη της οριζόντιας δοκίδωσης

• Λέπτυνση του φλοιού των σπονδυλικών σωμάτων

• Παραμόρφωση σπονδ.σώματος

(σφηνοειδής,αμφίκοιλος)

• Αλλα ανώδυνα σπονδυλικά κατάγματα (στην

πλειονότητα των περιπτώσεων – σιωπηλά)

Σημεία ύποπτα κακοηθείας

– εντόπιση κατάγματος πάνω από τον Θ4-

σπόνδυλο

– καθίζηση οπισθίου τοιχώματος σπονδυλικού

σώματος

– εξάλλειψη του φλοιώδους οστού

– ετερογένεια της οστικής δομής

ΤΑ Κυριότερα ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Σπονδύλου Κάταγμα του Ισχίου

Bone densitometry (DXA)

• Προσδιορίζει την οστική πυκνότητα της ΟΜΣΣ και του ισχίου

• Η ακτινοβολία της μεθόδου είναι αμελητέα και οι μετρήσεις της είναι ακριβείς

• Όμως, η οστική πυκνομετρία δεν μπορεί να διακρίνει την οστεοπόρωση από την οστεομαλάκυνση – Συχνά οι δύο αυτές μεταβολικές διαταραχές μπορεί να

συνυπάρχουν

• Επίσης δεν μετρά άμεσα την οστική ποιότητα

• Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας στους σπονδύλους με συμπιεστικά κατάγματα και σε ασθενείς με εκφυλιστική αρθροπάθεια μπορεί να δώσει ψευδή στοιχεία, και να οδηγήσει σε λανθασμένη διάγνωση.

Bone mineral density

• Εκφράζεται σε g/cm2

• Υπάρχουν διαφορετικές φυσιολογικές τιμές για κάθε οστούν.

• Το “T score” είναι απλοποιημένος τρόπος αναφερόμενης οστικής πυκνότητας

• Η οστική πυκνότητα του ασθενούς συγκρίνεται με τον μέσο όρο του φυσιολογικού νεαράς ηλικίας ατόμου

• Εκφράζεται ως a standard deviation score.

• Ο World Health Organization έχει καθορίσει κριτήρια για τον ορισμό της οστεοπόρωσης σε μετεμμηνοπαυσιακές λευκές γυναίκες, βασιζόμενες στο T score

Η οστική πυκνομετρία θα πρέπει

να γίνεται

• σε όλους τους ασθενείς που έχουν

αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση ή

• οστεομαλάκυνση ή

• έχουν παθολογικά κατάγματα ή

• ακτινογραφική ένδειξη μειωμένης οστικής

πυκνότητας και

• σε κάθε γυναίκα > 65 ετών

T score

• T score ≥ –1.0: Normal

• T score –1.0 to –2.5: Osteopenia (“low bone

density”)

• T score < –2.5: Osteoporosis

• T score < –2.5 with a fracture: Severe

osteoporosis

Z score

• Εκφράζει στην οστική πυκνότητα σε:

– προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες

– νέους άνδρες, και

– σε παιδιά

• Είναι ένας στατιστικός όρος για την έκφραση

μιας individual’s bone density, ως standard

deviation από:

– age-matched

– race-matched @

– sex-matched means

Η απλή ακτινογραφία Θ-ΟΜΣΣ (Θ5-Ο5, Ρ) θα μας προφυλάξει

από πολλά λάθη της DΕXA

Σημεία αναγνώρισης ασθενών με

οστεοπόρωση και σπονδυλικά κατάγματα

Απώλεια ύψους >5 εκ.

Απόσταση ινίου-τοίχου

Απόσταση πλευρών –λεκάνης <2

δάκτυλα

Λιγότεροι από 20 οδόντες

Βάρος <51 κιλά

Wilkins C, Am J Med 2005;118:1190-5

Differential Diagnosis

• Osteomalacia

• Bone marrow neoplasia

– myeloma or

– metastatic bone disease

• Paget’s disease

• Osteogenesis imperfecta

• Primary hyperparathyroidism

Glucocorticoids → Osteoporosis

Osteoclast

Inhibition of resorption

Osteoblast

Stimulation of formation

Treatment objectives

Γενικά μέτρα

• Για προφύλαξη και θεραπεία η δίαιτα να είναι επαρκής σε λευκώματα, θερμίδες ασβέστιο και βιτ D

• Διακοπή ή ελάττωση κορτικοστεροειδών (εάν λαμβάνονται)

• Οι θειαζίδες μπορεί να είναι χρήσιμες εάν υπάρχει υπερασβεστιουρία

• Το «περπάτημα» αυξάνει την οστική πυκνότητα

• Οι ασκήσεις και η φυσικοθεραπεία αυξάνουν τη μυική δύναμη και μειώνεται ο κίνδυνος πτώσεως και τυχόν καταγμάτων

• Αποφυγή ή ελάττωση παρατεταμένης κατάκλισης – Κίνδυνος θρομβώσεων και οστεοπόρωσης

Specific Μέτρα

• Εξατομικεύονται

• Γενικά, θεραπεία ενδείκνυται για:

– γυναίκες με οστεοπόρωση (T scores below –2.5) και

– όλους τους ασθενείς που είχαν αυτόματα ή εύκολα

κατάγματα

• Την προφυλακτική θεραπεία θα πρέπει να τη

σκεπτόμεθα στους ασθενείς με advanced

osteopenia (T scores μεταξύ –2.0 and –2.5)

Drugs used in osteoporosis treatment

• HRT (oestrogens)

• Raloxifene

• Calcitonin

• Bisphosphonates

• Strontium ranelate

• Osteoprotegerin

analogues

• Denosumab

Parathyroid hormone (PTH)

• Strontium ranelate

Inhibition of bone

resorption

Stimulation of bone

formation

Vit D

• Osteoporosis & osteomalacia συνυπάρχουν συχνά

• Η έκθεση στον ήλιο και η συμπλήρωση με vitamin είναι χρήσιμα για την προφύλαξη και θεραπεία της osteomalacia όχι όμως της osteoporosis

• Η Vitamin D μειώνει τη συχνότητα των σπονδυλικών καταγμάτων κατά 37% και ενδεχομένως τη συχνότητα των μη σπονδυλικών καταγμάτων

• Oral vitamin D χορηγείται σε δόσεις 800-2000 international units ημερησίως

• Η Vitamin D χρειάζεται ειδικά τους χειμερινούς μήνες και – για ασθενείς με παρατεταμένη νοσηλεία ή

– για ασθενείς με επίπεδα ορού 25-hydroxyvitamin D κάτω των 20 ng/mL, και

– σε εκείνους με malabsorption

Calcium supplementation

• Δεν μειώνει τον κίνδυνο κατάγματος σε υγιείς μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες

• Ομως, η συμπλήρωση με Calcium μπορεί: – να αυξήσει τον κίνδυνο για νεφρολιθίαση

– και μερικοί ασθενείς να εμφανίσουν γαστρεντερικά συμπτώματα

• Επομένως, το ασβέστιο θα πρέπει να δίδεται μόνο στους ασθενείς που η δίαιτά τους είναι χαμηλή σε ασβέστιο

• Όταν δίδεται ασβέστιο θα πρέπει να χορηγείται μαζί με vitamin D.

Bisphosphonates

• Αναστέλλουν την οστική απορρόφηση των οστεοκλαστών

• Για την καλλίτερη απορρόφηση από το έντερο θα πρέπει να λαμβάνονται 30-40 λεπτά το πρωί με νερό πριν από τη λήψη τροφής

• Ο ασθενής θα πρέπει μετά να παραμένει για λίγη ώρα όρθιος προς αποφυγήν οισοφαγίτιδας

• Μπορεί να χορηγηθούν άπαξ ημερησίως ή άπαξ εβδομαδιαίως ή άπαξ μηνιαίως

• Χορηγούνται με μεγάλη προσοχή σε ασθενείς με οισοφαγοκήλη και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) – κίνδυνος διαβρωτικής γαστρίτιδας

• Σπάνια επιπλοκή είναι η οστεονέκρωση της γνάθου

Sex hormones

• Οι υπογοναδικές γυναίκες που λαμβάνουν

οιστρογόνα - estrogen replacement therapy

(ERT) έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης

οστεοπόρωσης

• Postmenopausal estrogen replacement ??

• Οι άνδρες με υπογοναδισμό μπορεί να

λαμβάνουν θεραπεία με testosterone

• Για την πρόληψη απώλειας οστού σε γυναίκες

με πρόσφατη εμμηνόπαυση

Selective estrogen receptor modulators

• Η οστική πυκνότητα αυξάνει κατά 1% σε 2 χρόνια στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (τα οιστρογόνα 2%)

• Ελαττώνει την LDL cholesterol

• Δεν αυξάνει (HDL) cholesterol, όπως κάνουν τα οιστρογόνα

• Δεν έχει δράση στη στεφανιαία πλάκα

• Σε αντίθεση με τα οιστρογόνα δεν μειώνει το flush, αλλά μάλλον το επιτείνει

• Σε αντίθεση με τα οιστρογόνα δεν προκαλεί, endometrial hyperplasia, uterine bleeding, or cancer, ούτε προκαλεί breast soreness

• Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που λαμβάνουν Raloxifene για 3 χρόνια μειώνεται στο 76%

• Αυξάνει τον κίνδυνο για και δεν θα πρέπει να χορηγείται με τέτοιο ιστορικό thromboembolism and

• Κράμπες κάτω άκρων μπορεί επίσης να συμβούν

Ραλοξιφαίνη

• Εκλεκτικός ρυθμιστής των οιστρογονικών υποδοχέων

(Selective Estrogen –Receptor Modulator, SERM)

• Για την πρόληψη της οστικής απώλειας σε γυναίκες με

πρόσφατη εμμηνόπαυση και για τη θεραπεία της

εγκατεστημένης οστεοπόρωσης

Tεριπαρατίδη (υποδορίως)

• Οστεοπαραγωγικός παράγοντας - ανάλογο της PTH – το 1-34 αμινοξέα του μορίου της PTH

• Δεν χορηγείται > των 2 ετών (κίνδυνος σαρκώματος)

• Δρα μέσω της αύξησης του αριθμού και της δράσης των οστεοβλαστών,

• Για οστεοπόρωση σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με βαριά οστεοπόρωση και αυξημένο κίνδυνο κατάγματος

• Προσοχή στους ασθενείς που λαμβάνουν επίσης corticosteroids και thiazide diuretics (κίνδυνος υπερασβεστιαιμίας)

Calcitonin

• Ρινικό spray και ενέσιμη μορφή calcitonin-

σολωμού

• Ανεπιθύμητες ενέργειες:

– ναυτία και flushing, ρινίτιδα, επίσταξη, flu-like

συνδρομή, αλλεργία, αρθραλγίες, κεφαλαλγία

• Εχει αναλγητική δράση εντός 2-4

εβδομάδων στο οστικό άλγος από

κατάγματα

• Δρα απευθείας στους οστεοκλάστες

Denosumab

• Μονοκλωνικό ανθρώπινο αντίσωμα

• Χορηγείται υποδόρια κάθε 6 μήνες

• Μπορεί να μειώσει το ασβέστιο (δεν θα πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς με υπασβεστιαιμία)

• Ανεπιθύμητες ενέργειες (eczema και dermatitis, infections)

• Συνδέεται με το RANKL και εμποδίζει τη σύνδεση με τον υποδοχές του (RANK)

• Με αυτόν τον τρόπο: – αναστέλλει την ανάπτυξη και ενεργοποίηση των

οστεοκλαστών

– μειώνει την οστική απορρόφηση και

– αυξάνει την οστική πυκνότητα

Οστεομαλακία

Φυσιολογικό οστό. Επικρατεί το μεταλλωμένο οστό

Οστεομαλακία.

Επικρατεί το οστεοειδές

Goldner’s stain Goldner’s stain

Osteomalacia

• Equivalent to Rickets in children

• Pathology:

– Inadequate mineralisation of bone

– less mineralisation per unit volume of bone

• [Ca2+] low [PO42-] low

• Alk Phos high PTH high

Osteomalacia: causes

• Vit D deficiency

– low intake plus inadequate sunlight exposure

– malabsorption

• Abnormal vit D metabolism

– Liver disease

– Renal disease

– Drugs (anticonvulsants)

• Hypophosphatasia

– Low intake

– Genetic

Osteomalacia: clinical manifestations

• Bone pain

• Proximal muscle weakness

• Alk phos high

• malaise

• [Ca2+] low or normal

• [PO42-] low or normal

• Looser zones in X-rays

Pagets Disease

• Διαταραχή οστικής αρχιτεκτονικής με άναρχη

υπερλειτουργία – αποσύζευξη οστεοβλαστών

και οστεοκλαστών

• Αιτιολογία άγνωστη

– paramyxovirus ??

• M:F ratio 3:2,

• Συνήθως σε άτομα ηλικίας > 70’s

• Αυξημένη συχνότητα στη Βόρεια Ευρώπη

Pagets Disease: clinical manifestations

• Bone pain

• Joint pain

• Deformity

• Spontaneous fractures

• Alk Phos high

• [Ca2+] normal unless immobilised

Pagets Disease: complications

• Fractures

• Deafness

• Nerve entrapment

• Spinal stenosis

• Cardiac failure

• Osteogenic sarcoma (2%)

• Hypercalcaemia

Pagets Disease: investigations

• Raised serum alk phos

• Urinary hydroxyproline, pyridinoline cross-links

• Radiology

– cortical thickening

– osteolytic, osteosclerotic and mixed lesions

– osteoporosis circumscripta

– bone scan

Paget’s disease

Paget’s disease - Radiology

Osteogenesis imperfecta

• Οφείλεται σε μια μείζονα μετάλλαξη στο γονίδιο που κωδικοποιεί το κολλαγόνο τύπου Ι

– το μείζον κολλαγονικό συστατικό του οστού

• Η μετάλλαξη αυτή προκαλεί βαριάς μορφής οστεοπόρωση;

• Αυτόματα κατάγματα ενδομήτρια ή στην παιδική ηλικία.

• Μπλέ χρώματος οι σκληροί του οφθαλμού

• Υπογοναδισμός (eg, menopausal)

• Εύκολες εκχυμώσεις

• Κώφωση

• Triangular facies

• Macrocephaly

• Defective dentition

• Barrel chest

• Scoliosis

• Limb deformities

• Joint laxity

• Growth retardation

Τοπική μορφή οστεοπόρωσης

• Μετά από ακινητοποίηση καταγμάτων

• Οστεοπόρωση ή οστική ατροφία Sudeck

(αλγοδυστροφία)

• Ιδιοπαθής παροδική οστεοπόρωση μιας

άρθρωσης

– κυρίως του ισχίου κ.ά

Transient

osteoporosis