POLECON - December 2012 - 1st Issue

59

description

Polecon is the first journal for young scholars of Political and Economic Sciences. All articles are reviewed peer to peer and supervised by an academic committee. In the first issue you can find articles on the rise of extremism and euroskepticism, Greek elections, Austerity policies in Europe, etc.

Transcript of POLECON - December 2012 - 1st Issue

Page 1: POLECON - December 2012 - 1st Issue
Page 2: POLECON - December 2012 - 1st Issue

Editorial

Το Polecon αποτελεί το πρώτο φοι-τητικό ακαδημαϊκό πολιτικής και οι-κονομικής επιστήμης στην Ελλάδα. Η έκδοση αυτή έρχεται σε μια περίοδο που η χώρα μας έχει ανάγκη για νέες ιδέες που θα μπορούσαν να τη βοη-θήσουν να ξεπεράσει το αδιέξοδο. Το Polecon έχει ως στόχο να ενημερώ-σει τον αναγνώστη για ζητήματα που τον αφορούν με μια νεανική οπτική γωνία, και να αποδείξει πως η νεο-λαία δραστηριοποιείται, συμμετέχει και έχει ιδέες να προσφέρει στην κοι-νωνία.Η προσπάθεια αυτή αποτελεί το πιο φιλόδοξο project, της GRAPESS, της μεγαλύτερης οργάνωσης φοιτητών πολιτικών και οικονομικών επιστη-μών στην Ελλάδα. Έχουμε επιλέξει πέντε θεματικές ενότητες που θα κα-λύπτονται από τα άρθρα μας: Ελλάδα - Πολιτική Επικαιρότητα, Ευρωπαϊκή Ένωση, Διεθνές Δίκαιο, Διεθνείς Σχέ-σεις, Οικονομία.Επιλέγοντας ένα ζήτημα ομάδες φοι-τητών συνεργάζονται συλλέγοντας πληροφορίες και στη συνέχεια προ-χωρούν στη συγγραφή άρθρων. Επει-δή η αξιοπιστία αποτελεί βασικό στό-χο του Polecon τα άρθρα ελέγχονται από μια έμπειρη ομάδα ακαδημαϊκών για την επιστημονική τους επάρκεια, χωρίς καμία επέμβαση στις απόψεις των φοιτητών. Το τελικό προϊόν ενο-ποιείται σε ένα περιοδικό που εκδίδε-ται ηλεκτρονικά και αναρτάται στην ιστοσελίδα της οργάνωσής μας.

Ακαδημαϊκή Επιτροπή

Κατρανίδης Στέλιος, Μαραντζίδης Νίκος, Μπέλλου Φωτεινή, Παπαδόπουλος Ιω-άννης, Χαϊνογλου Καλλιόπη.

Συγγραφική Ομάδα:

Γαβριλίδης Γιάννης, Γρηγοριάδης Γιάν-νης, Θεοδώρου Ειρήνη, Καριοφυλλίδης Μίμης, Καριοφυλλίδου Γαλήνη, Κοσε-λόγλου Χρύσανθος, Λοζίνσκαγια Ινέσσα, Μαστή Χριστίνα, Μαυρογιάννης Γιώργος, Μουρατίδης Κωνσταντίνος, Μπασ-δέκη Λαμπρινή, Νεοφωτίστου Βασι-λική, Οικονομίδης Βαγγέλης, Παπα-νικολάου Μαρία, Ρόκο Εμμανουέλα, Σημαιοφορίδου Κωνσταντίνα, Σιώκου - Σιόβα Όλγα, Σούλης Ερμής, Σπιταδάκη Ελισάβετ, Στοϊκού Στεφανία, Ταουκτσής Ξενοφών, Τελλίδου Ναταλία, Τζαφέρ-Χαδε Ιζαν, Τσικολίτης Νίκος

Συντονισμός Ομάδων:Αμανατίδης Σάββας, Καραλή Μαρία, Λουφάκης Κυριάκος - Μιχαήλ, Μπερμπέ-ρης Σάββας, Παπαθεοδώρου Αλεξάνδρα

Επιμέλεια:Ξενοκράτης Γιώργος

POLECON

Φοιτητικό Ακαδημαϊκό Περιοδικό Πολιτικής & Οικονομικής Επιστήμης ISSN: 2241-207X (web) 2241-4088 (print)Εκδότης: Ελληνική Οργάνωση Πολιτικής & Οικονομικής ΕπιστήμηςΕγνατίας 156, 54006 Θεσσαλονίκη, Ελλάδα[email protected], grapess.gr

Page 3: POLECON - December 2012 - 1st Issue

Περιεχόμενα:σελίδα 8«Νέος, ωραίος αλλά ...άνεργος»

Ταουκτσής Ξενοφών (συντονισμός), Γαβριλίδης Γιάννης, Γρηγοριάδης Γιάννης, Μαυρογιάννης Γιώργος, Ρόκο Εμμανουέλα, Τσικολίτης Νίκος.

σελίδα 17Η Δίκη του Τσάρλς Τέϊλορ από το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε

Κοσελόγλου Χρύσανθος (συντονισμός), Μαστή Χριστίνα, Νεοφωτίστου Βασιλι-κή, Σημαιοφορίδου Κωνσταντίνα, Στοϊκού Στεφανία.

σελίδα 27Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη: η τιμωρία των Ευρο-μεταρρυθμιστών

Μπασδέκη Λαμπρινή (συντονισμός), Λοζίνσκαγια Ινέσσα, Σπιταδάκη Ελισάβετ, Τελλίδου Ναταλία

σελίδα 37Ελληνικές εκλογές: το πολιτικό σκηνικό, η εκλογική συμπεριφορά, η άνο-δος των άκρων και οι προκλήσεις για την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Σούλης Ερμής(συντονισμός), Θεοδώρου Ειρήνη, Καριοφυλλίδου Γαλήνη, Οικο-νομίδης Βαγγέλης, Παπανικολάου Μαρία

σελίδα 47Η στάση της Γερμανίας απέναντι στην ευρωπαϊκή κρίση και γιατί αποτυγχά-νουν τα μέτρα λιτότητας.

Ταουκτσής Ξενοφών (συντονισμός), Μαυρογιάννης Γιώργος, Ρόκο Εμμανουέ-λα, Τσικολίτης Νίκος.

Η συγγραφή των άρθρων έγινε από το Μάιο ως τον Ιούνιο του 2012 και αντικατοπτρί-ζουν τα τότε γεγονότα και εξελίξεις.

Page 4: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 4

Νέος, ωραίος αλλά ...άνεργος

Ταουκτσής Ξενοφών, Μαυρογιάννης Γιώργος, Ρόκο Εμμανουέλα, Γρηγοριάδης Γιάννης, Τσικολίτης Νίκος, Γαβριλίδης Γιάννης

Είσαι νέος ;Έχεις πτυχία που τα έχεις κάνει κορνίζες ;Έχεις όρεξη για εργασία αλλά δυστυχώς δεν βρίσκεις ;

Αν απάντησες ναι στις παραπάνω ερωτήσεις τότε είσαι και εσύ ένας ακόμα άνεργος πτυχιούχος στην Ελλάδα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχεις πολύ μεγάλη παρέα. Σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για την νεανική ανεργία το 2011, ο αριθμός των νέων ανέργων παγκοσμίως έφτασε 75,8 εκατομμύρια. Ο αριθμός αυτός είναι ανησυχητικός [1]. Η ανεργία μας χτυπάει την πόρτα ειδικά στην Ελλάδα, όπου

Page 5: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 5

σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η νεανική ανεργία έφτασε σε ποσοστά 50,4 % το Δεκέμβρη του 2011 αυτό σημαίνει ότι ένας στους δύο νέους είναι άνεργος. Κανένας νέος όταν σκέφτονταν το μέλλον του δεν πίστευε ότι μετά από χρόνια σπουδών θα επέστρεφε στο σπίτι των γονιών του ,θα ζούσε με το χαρτζιλίκι , δεν θα ήταν σε θέση να προσφέρει στην οικογένεια του και στην κοινωνία. Ακόμα περισσότερο ότι θα αναγκαζόταν να φύγει στο εξωτερικό για να επιβιώσει [2]. Σε αυτό το σημείο θα ήταν γόνιμο να αναλύσουμε τον όρο νεανική ανεργία. Σύμφωνα με τον ορισμό των Ηνωμένων Εθνών νέος είναι ένα άτομο ηλικίας από 15-24 ετών. Ανεργία είναι μια κατάσταση στην οποία κάποιος επιθυμεί και μπορεί να εργαστεί αλλά δεν μπορεί να βρει εργασία. Υπάρχουν τέσσερα είδη ανεργίας : ανεργία τριβής, κυκλική, διαρθρωτική και εποχιακή ανεργία. Η ανεργία τριβής δημιουργείται όταν ο εργαζόμενος μετακινείται από μια εργασία στην άλλη και είναι το διάστημα που μεσολαβεί από την στιγμή πού αφήνει την εργασία του μέχρι να βρει μια καινούργια θέση. Αυτή η μορφή ανεργίας πλήττει περισσότερο τους νέους καθώς τους είναι πιο εύκολο να αλλάζουν εργασία. Η κυκλική ανεργία δημιουργείται όταν η συνολική ζήτηση μειώνεται πάρα πολύ ανάλογα με τις συγκυρίες που επικρατούν με αποτέλεσμα να παραχθεί λιγότερο προϊόν και αυτό οδηγεί στην μείωση της απασχόλησης, το φαινόμενο αυτό το συναντάμε κυρίως σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Από την άλλη την εποχιακή ανεργία την συναντάμε κυρίως στο αγροτικό και τουριστικό τομέα. Η διαρθρωτική ανεργία είναι η πιο σοβαρή μορφή ανεργίας καθώς πηγάζει από την αδυναμία της οικονομίας μια χώρας να προσαρμόζεται στις τεχνολογικές μεταβολές και έχει μονιμότερα χαρακτηριστικά. Υπάρχει δηλαδή μια έλλειψη αντιστοιχίας στην προσφορά και ζήτηση ειδικοτήτων, ως λύση στην ανισοκατανομή αυτή χρειάζεται μια μονιμότερη αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημα [3]. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η ανεργία δεν είναι ένα

Page 6: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 6

ελληνικό πρόβλημα .Αν και πολλοί προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο ,το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό. Χώρες όπως η Ισπανία ,η Πορτογαλία , η Σλοβακία ,ακόμα και η Γαλλία αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα. Με τα ποσοστά της ανεργίας να ανεβαίνουν επικίνδυνα , είναι αναγκαίο τα κράτη να εφαρμόζουν πολιτικές οι οποίες θα οδηγήσουν στην μείωση της ανεργίας και θα στηρίξουν τους νέους .Οι νέοι έχουν την υποχρέωση να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους για μόνιμη και αξιοπρεπής εργασία . Γιατί σε αντίθεση με την άποψη του Μάριο Μόντι ότι η μόνιμη εργασία είναι βαρετή ,οι νέοι πιστεύουν ότι η μόνιμη εργασία είναι προϋπόθεση για κοινωνική, ψυχολογική και συναισθηματική σταθερότητα [4]. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομική κρίση αποτελεί την καταλυτική ουσία που επιδρά αρνητικά στο φαινόμενο που ονομάζετε ανεργία αυξάνοντας το. Το φαινόμενο αυτό έχει ως συνέπεια να δημιουργεί τριγμούς μέσα στην Ελληνική κοινωνία μετατρέποντας την κρίση που βιώνουν οι νέοι στις «τσέπες» τους, σε μια κρίση ταυτότητας για το μέλλον τους. Είναι κοινά αποδεκτό ότι χωρίς ένα σταθερό εισόδημα δεν μπορείς να εξελιχθείς κοινωνικά, δεν μπορείς να δημιουργήσεις οικογένεια και δεν μπορείς να ζήσεις μια ζωή με ασφάλεια.

Πως οι στατιστικές μελέτες παρουσιάζουν το φαινόμενο της ανεργίας σήμερα;

Σύμφωνα με την εκτίμηση που έκανε το Reuters για το 2012 η ανεργία που μαστίζει την Ελληνική κοινωνία προβλέπεται να φτάσει πάνω από 23% με την ύφεση να αγγίζει το 5% , με την οικονομία της χωράς να έχει μικρύνει κατά ένα πέμπτο από ότι ήταν το 2008 και 600 χιλιάδες δουλειές να έχουν χαθεί από την αρχή της κρίσης. Συγκεκριμένα με βάση το παρακάτω πίνακα που παραθέτουμε έχουμε τα εξής στοιχεία νεανικής ανεργίας:

Page 7: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 7

Πίνακας ανεργίας νέων (%) (5)Ηλικιακή Ομάδα 2008 2009 2010 201115-24 18,6 25 32,5 40,125-35 9,9 11,2 15,8 22Εθνικό επίπεδο ανεργίας 6,6 8,5 12 16,6

Πηγή ΕΛΣΤΑΤ

Για το 2012 μέχρι στιγμής το ποσοστό ανεργίας για τις ηλικίες 15-24 είναι 50,4% και υπολογίζεται να αυξηθεί! Δηλαδή από το 2011 έως τώρα έχουμε μια δραματική αύξηση της νεανικής ανεργίας της τάξεως του 10% Επομένως ένας στους δύο νέους Έλληνες είναι πλέον άνεργος στην χώρα μας!

Πως μπορεί λοιπόν σήμερα ένας «νέος» και «ωραίος» να νοιώθει μέσα στην «ασχήμια» αυτής τις κατάστασης;

Λόγω των μέτρων οικονομικής λιτότητας που είναι σε ισχύ από το 2010 και μετά στην Ελλάδα έχει γίνει δραστική μείωση του κατώτατου του μηνιαίου μισθού στα 580€ το πρώτο τρίμηνο του 2012 σε σχέση με των κατώτατο μισθό του 2008 που είχε διαμορφωθεί στα 681€ Επιπλέον πολλοί εργοδότες εκμεταλλεύονται την ανάγκη των νέων για εργασία υποσχόμενοι «Άμεση Πρόσληψη», «Ικανοποιητικούς Μισθούς» και «Ασφάλιση» και τελικά οι υποσχέσεις αυτές αποδεικνύονται ουτοπικές μετά από ένα χρονικό διάστημα εργασίας. Όλες αυτές οι καταστάσεις που βιώνουν οι νέοι, τους έχουν δημιουργήσει αβεβαιότητα, τους έχουν ρίξει ψυχολογικά και όλο και περισσότεροι εμφανίζουν σημάδια κατάθλιψης. Πλέον προσπαθούν να βρουν «χρυσούς» προορισμούς στο εξωτερικό ώστε να έχουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης. Συγκεκριμένα το 2010 υποβλήθηκαν 39.000 αιτήσεις

Page 8: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 8

για εργασία στο εξωτερικό και το 2011 ο αριθμός αυξήθηκε στις 45.000 και αναμένεται το 2012 να αυξηθεί και άλλο! Σύμφωνα με τις μετρήσεις του «Flash Eurobarometer on Youth on the Move» τον Μάιο του 2011 το 37% των νέων Ελλήνων θέλει να εργαστεί μακροπρόθεσμα σε κάποια άλλη χώρα της Ευρώπης. Οι νέοι πτυχιούχοι στην Ελλάδα αποτελούν το 83,4% του συνόλου των νέων έναντι 79,4% που είναι ο μέσος όρος στη ευρωπαϊκή ένωση σύμφωνα με την Eurostat. Όλο και πιο πολύ νέοι σήμερα πηγαίνουν και μεταφράζουν τα πτυχία τους ώστε να τα στείλουν μαζί με το βιογραφικό τους σε ξένες εταιρίες για να βρουν μια εργασία. Μερικά παραδείγματα από χώρες που προτιμούν είναι η Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία αλλά και χώρες όπως ο Άγιος Δομίνικος και η Βραζιλία όπου το κόστος διαβίωσης είναι αρκετά χαμηλό. Επόμενος φαίνετε ότι όλο και περισσότεροι πτυχιούχοι έλληνες μεταναστεύουν στο εξωτερικό για να δουλέψουν πάνω στο αντικείμενό τους.

Πινάκας: Η ανεργία των αποφοίτων (%) [5]

Έτος 2008 2009 2010 2011Ποσοστό Ανεργίας 5,4 5,7 7,4 9,8

Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών

Εκτός από τους νέους που θέλουν να φύγουν στο εξωτερικό έχουμε και αυτούς που επιθυμούν μια στροφή από την αστική κοινωνία στις αγροτικές περιοχές ώστε να δημιουργήσουν μια καλύτερη και ποιοτικότερη ζωή. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 66.7% από αυτούς έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και θέλουν να ασχοληθούν στις περιοχές αυτές με τους εξής σημαντικούς τομείς: Αγροτικό τομέα, Τουρισμό και Πολιτισμό, Επικοινωνία και Νέες τεχνολογίες, Εκπαίδευση και Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Page 9: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 9

Ποια είναι τα προβλήματα που γεννά το φαινόμενο της ανεργίας;

Λόγω της μειωμένης ρευστότητας που επικρατεί στην οικονομία και κατά συνέπια της μειωμένης παραγωγικής δραστηριότητας δημιουργούνται πολλά προβλήματα τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα με αποτέλεσμα την απώλεια πολλών θέσεων εργασίας. Η ανεργία αναγκάζει το άτομο να ζήσει με έναν τρόπο τον οποίο σαφώς δεν θα επέλεγε, η προσαρμογή σε έναν καινούριο τρόπο ζωής με χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο, χωρίς εισοδήματα αλλάζει ολόκληρο το προφίλ μιας κοινωνίας και σε συνδυασμό με την δυσαρέσκεια που δημιουργείτε μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη εμπιστοσύνης ως προς το πολιτικό σύστημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ELSTAT από τον Ιανουάριο του 2011 περίπου 340,000 άνθρωποι έχουν χάσει τις δουλειές μέχρι τον Ιανουάριο του 2012 και ο συνολικός αριθμός ανέργων ανέρχεται περίπου στο 1εκατ. Ανθρώπους. Δηλαδή κατά μέσο όρο 1,000 άτομα την ημέρα έχαναν την δουλειά τους. Η έλλειψη εργασίας, επηρεάζει έναν άνθρωπο αρνητικά σε πολλές πτυχές της καθημερινότητας του. Δημιουργεί μεγάλη ψυχολογική πίεση στον άνεργο επειδή δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές του ανάγκες, το άγχος και ο φόβος επικρατούν. Συμφωνά με τον Brenner σε περιόδους υψηλών ποσοστών ανεργίας έχει παρατηρηθεί αύξηση σε αυτοκτονίες, αύξηση των ψυχολογικών νοσημάτων, αύξηση δολοφονιών, Αλκοολισμός και γενικά πολλά φαινόμενα βίας και επιθετικότητας [6]. Αξίζει να επισημάνουμε το φαινόμενο των αυτοκτονιών που έχει αυξηθεί δραματικά στην Ελλάδα. Πριν το 2009 η Ελλάδα βρισκόταν στα χαμηλότερα ποσοστά των αυτοκτονιών σε παγκόσμια κλίματα με 2,8 ανά 100,000 κατοίκους, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010 έγινε αύξηση των αυτοκτονιών 40% με τα βάση τα στοιχεία που δίνει το Υπουργείο Υγείας. Για το 2011 δεν υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά όπως αναφέρετε, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι το ποσοστό διπλασιάστηκε

Page 10: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 10

σε 5 κατοίκους ανά 100.000 [7].

Ανεργία και Καθημερινότητα;

Δεν πληρώνεσαι αλλά οι λογαριασμοί έρχονται συνεχώς . Κανείς άλλος δεν ενδιαφέρεται αν μπορείς να τους πληρώσεις. Επομένως αρχίζεις και υπολογίζεις και το παραμικρό έξοδο. Πάλι όμως δεν είναι αρκετά. Πάλι δεν βγαίνεις. Αν είσαι τυχερός και πληροίς τις προϋποθέσεις που σου θέτουν μπορείς να μπεις στο ταμείο ανεργίας, φυσικά αυτά τα λεφτά δεν σου φτάνουν αλλά είναι μια αρχή, μια βοήθεια. Έχεις δύο πτυχία, ξέρεις δύο ξένες γλώσσες αλλά η επιβίωση είναι η πιο σημαντική. Η ημιαπασχόληση ίσως είναι μια λύση αν καταφέρεις να βρεις. Αν πάλι τα έξοδα είναι παραπάνω από τα έσοδα, ψάχνεις άλλες λύσεις, γυρνάς πίσω στο σπίτι των γονιών, απευθύνεσαι σε φίλους και γνωστούς που ίσως μπορέσουν αν σε στηρίξουν οικονομικά για να ορθοποδήσεις.

Η Κρίση και η Ανεργία προσφέρουν και ευκαιρίες.

Όχι, ο συγγραφέας δεν έχει πυρετό αν αυτό σκέφτεστε. Σίγουρα κινούμενος σε ένα πλαίσιο απολύτων στατιστικών τιμών δεν θα μπορούσε κανένας να ατενίσει το μέλλον νιώθοντας σίγουρος για το αύριο, όμως μπορεί και οφείλει ως νέος και νέα να προσπαθήσει για το καλύτερο. Σκεπτόμενοι έτσι λοιπόν, μπορούμε να αναλύσουμε την ανεργία, ως ένα σημείο, σαν μια ευκαιρία ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και των καινοτόμων ιδεών. Ο όρος ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών σίγουρα έχει ακουστεί αρκετές φορές όμως σε ποιο βαθμό έχουμε δει τέτοιες ιδέες να γίνονται πραγματικότητα; Τον Mark Zuckenberg σίγουρα τον ξέρετε, είναι ο ιδρυτής

Page 11: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 11

του facebook. Από μία απλή ιδέα που είχε μαζί με δύο φίλους στο Harvard κατάφερε να φέρει επανάσταση στα social media. Σήμερα στην ηλικία των 28 ετών η περιουσία του ξεπερνά τα $13,5 δις. Επιχειρηματικότητα και καινοτόμες ιδέες είναι ένας συνδυασμός ο οποίος σε μια κοινωνία που αντιμετωπίζει κρίσιμες καταστάσεις, οικονομικής και κοινωνικής φύσεως όπως η Ελλάδα αποτελούν σανίδες σωτηρίας. Η Ελλάδα είναι ευλογημένη χώρα. Το κλίμα της και ο γεωλογικός της πλούτος προσφέρει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ενασχόληση με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και του Τουρισμού στο σύνολό του. Το μόνο που χρειάζεται είναι άτομα με όραμα, οι οποίοι θα δουν την λύση και όχι το πρόβλημα, άτομα που θα κάνουν τις ιδέες τους πραγματικότητα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα επιτυχημένων καινοτόμων ιδεών θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν κινήσεις όπως, η καλλιέργεια σαλιγκαριών, που ξεκίνησε από δυο φοιτήτριες οι όποιες είχαν την ιδέα και την όρεξη να ασχοληθούν με το αντικείμενο. Οι δύο αυτές φοιτήτριες επισκέφτηκαν αντίστοιχες εγκαταστάσεις στην Γαλλία, απέκτησαν την απαραίτητη τεχνογνωσία και πλέον έχουν μαζική παραγωγή σαλιγκαριών στον Ελλαδικό χώρο. Ακόμα, παρατηρείται πως και τα πανεπιστήμια όπως και διάφοροι ιδιωτικοί φορείς προσφέρουν αμοιβές για καινοτόμες ιδέες ή ακόμη και τις χρηματοδοτούν, όπως συμβαίνει με την ενοικίαση με σκοπό την καλλιέργεια, χωραφιών, σε νέους από το κράτος στο συμβολικό αντίτιμο των πέντε (5) ευρώ [8]. Επίσης, οι νέες τεχνολογίες κερδίζουν έδαφος κάθε μέρα. Η τεχνολογία είναι το μέλλον. Αυτό είδε και ο Γιάννης Κατσιώτης ο οποίος είναι ο συν-ιδρυτής μιας νέα εταιρείας που ονομάζεται Parking Defenders. Η εταιρεία αναπτύσσει μια εφαρμογή για Smartphone που βοηθά τους ανθρώπους να βρίσκουν θέσεις στάθμευσης στην Αθήνα [9]. Μέσω αυτών των παραδειγμάτων φαίνεται πως είναι επιτακτική η ανάγκη εύρεσης καινοτομικών ιδεών από τους νέους και γενικά η ενίσχυση της επιχειρηματικής ιδέας σε μεγαλύτερο

Page 12: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 12

βαθμό από το κράτος και άλλους φορείς .Γίνεται κατανοητό τελικά ότι μια πτυχή της νεανικής ανεργίας μπορεί να οδηγήσει στην αφύπνιση του επιχειρηματικού πνεύματος.

Υπάρχει τελικά διέξοδος στο τούνελ;

Η κάθε οικονομική σχολή προσεγγίζει το φαινόμενο από τη δική της οπτική γωνιά. Εδώ θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε κάποιες από τις προτάσεις που έχουν εφαρμοσθεί κατά καιρούς, σε πολλές χώρες αλλά και νέες ιδέες με σκοπό να μειωθεί το ποσοστό ανεργίας και να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας. Αρχικά, μια άποψη που επικρατεί ανάμεσα στους οικονομολόγους είναι ότι, κατά τη διάρκεια των οικονομικών κρίσεων, το κράτος πρέπει να αυξάνει τις δημόσιες δαπάνες με στόχο τη στήριξη της απασχόλησης, και την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας για την αποφυγή δυσλειτουργιών και στον ιδιωτικό τομέα όπως έχουμε προαναφέρει. Μια δεύτερη πρόταση είναι ο σχεδιασμός από την πολιτεία φορέων παροχής πληροφοριών προς τους ανέργους, τόσο όσον αφορά τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας, αλλά και όσον αφορά στις απαιτούμενες δεξιότητες για τις θέσεις αυτές με την παράλληλη υλοποίηση προγραμμάτων επιμόρφωσης για την απόκτηση τους. Ένας τέτοιος φορέας θα λειτουργούσε ως σύμβουλος εργασίας ο οποίος θα γνωστοποιεί τις τάσεις της αγοράς εργασίας. Μια άλλη σχολή σκέψης υποστηρίζει, πως σημαντικό ρόλο στην ανεργία των νέων φαίνεται πως παίζουν τα κατώτατα ημερομίσθια. Η λειτουργία εργατικών συνδικάτων οδηγεί τον κατώτατο μισθό σε επίπεδα υψηλότερα του αγοραίου. Η επίδραση αυτή είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η δύναμη του συνδικάτου. Έτσι, όσοι εργαζόμενοι δεν ανήκουν σε κάποιο εργατικό σωματείο, και κατά βάση οι νέοι εργαζόμενοι δεν ανήκουν σε αυτά, πλήττονται από τους υψηλούς κατώτατους μισθούς διότι η επιχείρηση δεν απασχολεί τον αριθμό εργαζομένων που

Page 13: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 13

δυνητικά θα μπορούσε. Μελέτες έχουν δείξει πως μια αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10% μειώνει την απασχόληση των νέων κατά ένα ποσοστό μεταξύ 1 και 3% Επιπλέον, δεν υπάρχει αμφιβολία πως το παραγωγικό μοντέλο της χώρας πρέπει να αναθεωρηθεί και ο κυρίως στόχος θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη [10]. Κάποιες άλλες επιπρόσθετες προτάσεις που θα μπορούσαμε να προτείνουμε πέρα από αυτά που έχουν ειπωθεί κατά καιρούς για την λύσει στο θέμα της ανεργίας και των νέων θέσεων εργασίας, είναι πάνω σε θέματα ανάπτυξης που αφορούν ένα φάσμα πολλών δραστηριοτήτων όπως: Επενδύσεις στον Τουρισμό και τον Πολιτισμό με την αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομίας, μέσω της προβολής της με την χρήση σωστών στρατηγικών Μάρκετινγκ και προώθησης σε άλλες χώρες την Ευρώπης αλλά και σε χώρες από όλο τον κόσμο, ώστε έτσι να καταφέρουμε να προσελκύσουμε όλο και πιο πολλούς τουρίστες που αυτό θα έχει ως συνέπια την δημιουργία νέων Τουριστικών μονάδων στην χώρα μας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν νέες θέσεις εργασίας. Αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του ορυκτού πλούτου που διαθέτει η χώρα μας όπως έχει επιβεβαιωθεί και αναφερθεί τα τελευταία έτη. Δηλαδή θα μπορούσαμε να κάνουμε εξαγωγή μεταλλευμάτων και άλλων ορυκτών σε χώρες που τους είναι αναγκαία. Ακόμα θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε το πανίσχυρο «όπλο» που διαθέτει η χώρα μας που είναι ο ήλιος, μέσω της δημιουργίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης και επεξεργασίας της ηλιακής ενέργειας και στην συνέχεια της εξαγωγής της σε χώρες της Ευρώπης. Οι εγκαταστάσεις αυτές για την επεξεργασία της ηλιακής ενέργειας θ’ανοίξουν νέους δρόμους στην ανάπτυξη και πολλές θέσεις εργασίας για πολλούς νέους επιστήμονές και όχι μόνο. Δημιουργία κινήτρων σταθερότητας για την προσέλκυση ξένων επενδυτικών εταιριών. Αρχικά βελτιώνοντας το

Page 14: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 14

πρόβλημα της γραφειοκρατίας που υπάρχει στην χώρα ώστε να μειωθεί ο χρόνος ανάπτυξης των νέων αυτών εταιριών και φορολογικών ελαφρύνσεων στις νέες ξένες εταιρίες που θέλουν να εγκατασταθούν και να επενδύσουν στην χώρα μας. [Ένα παράδειγμα θα ήταν η μη φορολόγηση των νέων ξένων επενδυτικών εταιριών για κάποιο χρονικό διάστημα 5 ετών και στην συνέχεια την σταδιακή αύξηση της φορολογίας σε αυτές τις εταιρίες αφού έχουν εδραιωθεί στην ελληνική αγορά ανοίγοντας νέες προοπτικές.] Επενδύσεις και επιχορηγήσεις καινοτομικών ιδεών και κυρίως του τεχνολογικού τομέα (Εφαρμογές απλοποίησης της καθημερινότητας, Ρομποτική και Ιατρική, κ.λ.π). Κλείνοντας, πρέπει να τονιστεί πως συνταγές και εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν για ένα τόσο πολυσύνθετο θέμα. Ωστόσο, περιθώρια βελτίωσης πάντα υπάρχουν και ως νέοι οραματιστές θέλουμε να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο.

Τα συμπεράσματα

Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η χώρα μας καλείται να ξεπεράσει μια κρίση τόσο οικονομική όσο και κοινωνική. Είναι οφθαλμοφανές οι νέοι της Ελλάδας έχουν δεχτεί ένα το πιο ισχυρό πλήγμα, αφού καλούνται να ανταπεξέλθουν στα μετρά λιτότητας που έχουν επιβληθεί στην χωρά από το 2010, ώστε να μπει η ελληνική οικονομία και πάλι σε ανοδική τροχιά. Καλούνται λοιπόν να επωμιστούν στις πλάτες τους τα λάθη τις παραλείψεις αλλά και τις ατασθαλίες των προκάτοχων τους. Πολλοί από αυτούς έχουν χάσει την πιστή τους και το κουράγιο τους βλέποντας το ελληνικό κράτος να μην μπορεί να αξιοποιήσει τα προσόντα τους που τόσο κουράστηκαν να αποκτήσουν. Αρκετοί νέοι λοιπόν από αυτούς μη βλέποντας διέξοδο από το τούνελ ‘’δραπετεύουν’’ προς το εξωτερικό αναζητώντας νέες ευκαιρίες μερικοί εκ των οποίων πιθανώς να μην γυρίσουν ποτέ πίσω κάνοντας τα πράγματα για τους συνομήλικους πίσω

Page 15: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 15

στην πατρίδα ακόμα πιο δύσκολα. Επομένως, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να προσφέρει στους νέους της ευκολότερη πρόσβαση στον τομέα της απασχόλησης όπως και να δώσει το δικαίωμα στον κάθε νέο άνθρωπο να ζει αξιοπρεπώς. Πολλοί νέοι έχουν χάσει την πιστή τους προς το πολιτικό σύστημα και η σχέση τους με τα πολιτικά κόμματα θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ανταγωνιστική κάτι το όποιο δυσχεραίνει ακόμα ποιο πολύ την κατάσταση [5]. Ολοκληρώνοντας η Ελλάδα μπορεί να κάνει αρκετά πράγματα για να βελτιώσει την υπάρχουσα κατάσταση. Αυτό περιλαμβάνει καλύτερη καθοδήγηση σε θέματα που αφορούν τους νέους, καλύτερα προγράμματα εκπαίδευσης που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές καταστάσεις της αγοράς, κίνητρα για να τονωθεί το νεανικό ‘’επιχειρείν’’ ώστε να δελεάσει τους νέους του εξωτερικού να επιστρέψουν πίσω στην χωρά μας και τέλος την βελτίωση του συστήματος της εκπαίδευσης δηλαδή στην βελτίωση των μαθημάτων επαγγελματικού προσανατολισμού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ωστόσο πολλές απόψεις και λύσεις έχουν κατά καιρούς προταθεί περί της νεανικής ανεργίας από πολλούς η ουσία είναι λοιπόν να περάσουμε από την θεωρία στην πράξη και ο νέος ωραίος και .. άνεργος να μετατραπεί τελικά σε έναν νέο ωραίο και …εργαζόμενο!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

[1] World Youth Report http://www.unworldyouthreport.org

[2] Eurostat http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/por-tal/eurostat/home/

[3] Πέτρος Κιόχος, Παπανικολάου Γεώργιος , Αθήνα 2008 ‘’Σύγχρονη Μακροοικονομική θεωρία και πράξη” Εκδοτικός οίκος

Page 16: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 16

: Σύγχρονη Εκδοτική ,σελ 372-380”

[4] ΤΑ ΝΕΑ online http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4691313

[5] “Young Greeks and the Crisis (The Danger of Losing a Genera-tion) NICK MALKOUTZIS September 2011”

[6] ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ του Δημήτρη Πατέληhttp://www.alfavita.gr/epistimonikaartra/ep16.php

[7] Reuters: Γιατί αυξήθηκαν οι αυτοκτονίες στην Ελλάδαhttp://www.newsbomb.gr/koinwnia/story/131460/reuters-giati-ayxithikan-oi-aytoktonies-stin-ellada

[8] Κρίση και ανεργία οδηγούν τους νέους στα...χωράφια!! (Τρίτη, 27 Μαρτίου 2012 18:37) http://www.briefingnews.gr/koinonia/item/20392-krii-kai-aner-gia-odigoun-tous-neous-tach%CE%BFrafia

[9] Unemployed Greeks Look To Create Their Own Jobs Morning Edition. Washington, D.C.: Apr 10, 2012

[10] Gregory Mankiw ‘’Μακροοικονομικη θεωρια” Εκδοσεις Gutenberg 2002

Page 17: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 17

Η Δίκη του Τσάρλς Τέϊλορ από το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε

Κοσελόγλου Χρύσανθος, Μαστή Χριστίνα, Νεοφωτίστου Βασιλι-κή, Σημαιοφορίδου Κωνσταντίνα, Στοϊκού Στεφανία.

Α.1.ΕισαγωγήΣτις 26 Απριλίου, το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε πρότεινε ποινή κάθειρξης 80 ετών στον πρώην Πρόεδρο της Λιβερίας Τσάρλς Τέϊλορ για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου και παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Ο πρώην ηγέτης της Λιβερίας είχε κατηγορηθεί για τη στήριξη ένοπλων ομάδων της Σιέρα Λεόνε στον πόλεμο που διήρκεσε από το 1991 έως το 2002, με αποτέλεσμα τη δολοφονία δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων1.Σε αυτό το σύντομο άρθρο θα προσπαθήσουμε, αφού πρώτα αναλύσουμε την άνοδο του Τέϊλορ στην εξουσία και τη διακυβέρνηση

Page 18: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 18

του, να αναλύσουμε το ρόλο του στη Σιέρα Λεόνε και την εκδίκαση της υπόθεσης από το Δικαστήριο που οδήγησε στη καταδίκη του, τη πρώτη για αφρικανό ηγέτη από διεθνές δικαστήριο. Η έκδοση της τελικής δικαστικής αποφάσεως αναμένεται στις 30 Μαΐου του 2012, στην οποία και θα προσδιοριστεί το ύψος της ποινής που πρόκειται να εκτίσει.

Β.1. Η πολιτική ιστορία της Λιβερίας μέχρι την Προεδρία του ΤέϊλορΗ Δημοκρατία της Λιβερίας ήταν από την ανεξαρτησία της, το 1847 μέχρι και το πρώτο πραξικόπημα ένα ήσυχο κράτος. Το 1980 όμως, ο Λοχίας Samuel Doe2 με το πραξικόπημα του κατέρριψε με βίαιο τρόπο την χρόνια κυριαρχία της μειοψηφούσης Αμερικανό-Λιβεριανής κυβέρνησης και έθεσε την χώρα σε στρατιωτικό καθεστώς το οποίο ονόμασε Συμβούλιο Λύτρωσης του Λαού (Peo-ple’s Redemption Council)3. Μέσα στη δεκαετία που διήρκεσε το πραξικόπημα, ο Doe ανέπτυξε οικονομικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη βελτιώνοντας έτσι αρχικά την οικονομία της χώρας και κερδίζοντας την υποστήριξη του λαού. Με το τέλος όμως του Ψυχρού Πολέμου, ο Doe έχασε την εύνοια των Η.Π.Α. και παράλληλα και του λαού. Η οικονομική κατάσταση της χώρας που μειώθηκε δραματικά, η απαγόρευση αντιπολίτευσης και η γενική απογοήτευση του λαού μεταξύ άλλων, οδήγησαν σε πολλές προσπάθειες αντί-πραξικοπημάτων, κυρίως από τις βόρειες περιοχές της Λιβερίας. Τα σκληρά μέτρα καταστολής κατά των βορείων που έλαβε ο Doe, οδήγησαν στην εμφάνιση βίας μεταξύ των φυλών της Λιβερίας. Πολλοί ήταν αυτοί που τράπηκαν σε φυγή με προορισμό τόσο την Ακτή Ελεφαντοστού όσο και την Γουινέα, λόγω και της βάναυσης συμπεριφοράς που αντιμετώπιζαν από τον Στρατό. Ένας από τους συνεργάτες του Doe ήταν για μικρό χρονικό διάστημα και ο Τσάρλς Τέϊλορ, ο οποίος κατηγορήθηκε το 1983 για υπεξαίρεση κυβερνητικών κονδυλίων. Ο Τέϊλορ καταφύγε στην

Page 19: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 19

Μασαχουσέτη των Η.Π.Α., όπου το 1984 συνελήφθη και φυλακίστηκε με ένταλμα εκδιδομένο στην Λιβερία αλλά ένα χρόνο αργότερα δραπετεύσε4. Λίγο καιρό μετά και ενώ βρισκόταν στην Ακτή Ελεφαντοστού, ο Τέϊλορ στρατολογεί αντάρτες και σχηματίζει το Εθνικό Πατριωτικό Μέτωπο της Λιβερίας (Nation-al Patriotic Front of Liberia). Το 1989 εισβάλει με το NPFL στη χώρα, καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της και μέχρι τον Ιούνιο του επομένου χρόνου πολιορκεί την πρωτεύουσα Μονρόβια. Ένας σύμμαχός του όμως, ο Γιόρμι Τζόνσον αποχωρεί μέσα στον επόμενο μήνα από το NPFL και σχηματίζει το Ανεξάρτητο Εθνικό Πατριωτικό Μέτωπο της Λιβερίας (Independent National Patri-otic Front of Liberia) και πολιορκεί και ο ίδιος την Μονρόβια. Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, η Οικονομική Κοινότητα των Δυτικοαφρικανικών Κρατών σχημάτισε μια στρατιωτική δύναμη επέμβασης, την Ecomog[5][6]. Αυτήν την κίνηση αντιμετώπισαν θετικά τόσο ο Πρόεδρος Doe όσο και ο Γιόρμι Τζόνσον, όχι όμως και ο Τέϊλορ. Tον Οκτώβριο του 1990 ιδρύεται υπό της Ecomog μια προσωρινή κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στην Γκάμπια με Πρόεδρο τον Amos Sawyer. O Τέϊλορ όμως αρνήθηκε να συνεργαστεί με την προσωρινή κυβέρνηση. Μέχρι το 1992 πολλές από τις αντιμαχόμενες φατρίες που είχαν εμφανιστεί στη διάρκεια του Εμφυλίου απορροφήθηκαν στη νέα μεταβατική κυβέρνηση και έχοντας πλέον μείνει ο μοναδικός που συνέχιζε τον πόλεμο ο Τέϊλορ συμφώνησε στο σχηματισμό μιας μεταβατικής κυβέρνησης πέντε ατόμων. Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις από τις Η.Π.Α., τα Ηνωμένα Έθνη, τον Οργανισμό Αφρικανικής Ενότητας και την Οικονομική Κοινότητα των Δυτικοαφρικανικών Κρατών επιτεύχθηκε ένας βιαστικός αφοπλισμός και αποστράτευση των αντιμαχόμενων παρατάξεων και πραγματοποιήθηκαν ειδικές εκλογές τον Ιούλιο του 1997, στις οποίες ο Τέϊλορ και το NPFL κέρδισαν με μεγάλη πλειοψηφία[7][8].

Γ.1. Η διακυβέρνηση του Τσαρλς Τέϋλορ

Page 20: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 20

Η διακυβέρνηση του Τσάρλς Τέϋλορ, από το 1997 μέχρι και το 2003 στιγματίστηκε από το ρόλο του στον εμφύλιο πόλεμο της Σιέρα Λεόνε, τη στρατολόγηση παιδιών- μαχητών αλλά και τη καταπίεση του τύπου, των πολιτών και των πολιτικών αντιφρονούντων στη Λιβερία. Χαρακτηριστικό ακόμη της διακυβέρνησής του, υπήρξε ο ακρωτηριασμός των άκρων των αντιφρονούντων.Οι στρατιωτικές δυνάμεις του Τέϋλορ φαίνονται να είχαν υποστηρίξει και να είχαν συμμετάσχει σε ένοπλες συγκρούσεις, διασυνοριακές αποστολές και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Σιέρα Λεόνε, της Γουϊνέα και της Ακτής Ελεφαντοστού. Όσο αφορά συγκεκριμένα στη γειτονική Σιέρα Λεόνε, πιστεύεται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στους βιασμούς, τις δολοφονίες και τις απάνθρωπες πράξεις των ανταρτών του Ενωμένου Επαναστατικού Μετώπου (RUF) στο οποίο παρέδιδε όπλα και πυρομαχικά με αντάλλαγμα διαμάντια. Ακόμη έχει κατηγορηθεί πως υποστήριξε τους αντάρτες του Ενωμένου Επαναστατικού Μετώπου, οι οποίοι σκότωσαν ή ακρωτηρίασαν χιλιάδες πολίτες και απήγαγαν ή βασάνισαν άγνωστο αριθμό ανθρώπων. Τέλος, κατηγορήθηκε πως βοήθησε τους αντάρτες στο να στρατολογήσουν παιδιά στις τάξεις τους.Η καταπίεση των πολιτών της Λιβερίας από τον Τέϊλορ πυροδότησε μια εξέγερση για την ανατροπή του η οποία ξεκίνησε το 1999. Η εξέγερση ξεκίνησε από τα βόρεια της χώρας και αυτής ηγήθηκε μια αντάρτικη ομάδα με την ονομασία Ενωμένοι Λιβεριανοί για τη Συμφιλίωση και τη Δημοκρατία (LURD). Πολύ συχνά η ομάδα αυτή κατηγορήθηκε για κτηνωδίες και θεωρείται ότι είχε τη βοήθεια της Γουινέας. Στις αρχές του 2003 εμφανίστηκε και δεύτερη αντάρτικη ομάδα, με την επωνυμία Κίνημα για Δημοκρατία στη Λιβερία (MODEL) , οι οποίοι θεωρούνταν ότι υποστηρίχθηκαν από την Ακτή Ελεφαντοστού και έδρασαν στη νότια Λιβερίας. Ως το καλοκαίρι του 2003, η κυβέρνηση του Τέϊλορ ήλεγχε μόλις το ένα τρίτο της χώρας: τη πρωτεύουσα Μονρόβια και το κεντρικό τμήμα της Λιβερίας.

Page 21: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 21

Εκείνη τη χρονιά απαγγέλθηκαν για πρώτη φορά και οι κατηγορίες κατά του Λιβεριανού Προέδρου από το Ειδικό Δικαστήριο της Σιέρα Λεόνε. Λίγο καιρό αργότερα, ο Τέϊλορ ωθήθηκε σε παραίτηση και ως το 2006 βρήκε καταφύγιο στη Νιγηρία ώσπου συνελλήφθη και παραδόθηκε στο Δικαστήριο.

Δ.1. Το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε Με το Ψήφισμα 1315 (2000) του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ιδρύεται στις 14 Αυγούστου 2000 το Ειδικό Δικαστήριο για τη Σιέρα Λεόνε με συμφωνία της Κυβέρνησης της Σιέρα Λεόνε9. Στη δικαιοδοσία του Ειδικού Δικαστηρίου βρίσκονται πρόσωπα που διώκονται για σοβαρές παραβιάσεις του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και του εσωτερικού Δικαίου της Σιέρα Λεόνε στα πλαίσια της επικράτειάς της από τις 30 Νοεμβρίου 1996 και έπειτα10. Το Ειδικό Δικαστήριο αποτελείται από τρία κύρια όργανα: τα Επιμελητήρια, τον Εισαγγελέα και το Μητρώο11. Ο Εισαγγελέας υποδεικνύεται από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και είναι υπεύθυνος για την έρευνα και τη δίωξη των προσώπων12. Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του Καταστατικού του Ειδικού Δικαστηρίου για τη Σιέρα Λεόνε, διώκονται όλα τα πρόσωπα που έχουν διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας, εξόντωσης, υποδούλωσης, φυλάκισης, βασανισμού, σεξουαλικής βίας ή εκτέλεσης στη γεωγραφική επικράτεια της Σιέρα Λεόνε. Επίσης, ασκείται δίωξη στους παραβάτες του Άρθρου 3 των Συνθηκών της Γενεύης και του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου II του 1949 που απαγορεύουν σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης την απάνθρωπη μεταχείριση του άμαχου πληθυσμού και την προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (Άρθρο 3 του Καταστατικού του Ειδικού Δικαστηρίου για τη Σιέρα Λεόνε). Σοβαρές παραβάσεις θεωρούνται από το Ειδικό Δικαστήριο η σκόπιμη επίθεση στον άμαχο πληθυσμό, στο προσωπικό, τις εγκαταστάσεις ή τα οχήματα του ΟΗΕ καθώς και η επιστράτευση παιδιών ηλικίας μικρότερης των 15 ετών (Άρθρο 4 του Καταστατικού του Ειδικού Δικαστηρίου).

Page 22: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 22

Ο Εισαγγελέας του Ειδικού Δικαστηρίου σύμφωνα με το άρθρο 22 του Καταστατικού του Ειδικού Δικαστηρίου, επίσημα στις 7 Μαρτίου του 2003 εξέδωσε ένταλμα σύλληψης του Τσαρλς Τέιλορ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του παραβίασε τα άρθρα 2, 3, 4 του Καταστατικού του Ειδικού Δικαστηρίου και κατηγορήθηκε για πέντε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, πέντε εγκλήματα πολέμου και μία παραβίαση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Διακαίου διαπράττοντας συνολικά 650 αδικήματα.

Δ.2. Η πορεία εκδίκασης της υπόθεσηςΗ διαδικασία για την εκδίκαση της υπόθεσης του Charles Taylor ξεκινά από τις 7 Μαρτίου του 2003 όπου και το Πρωτοβάθμιο Τμήμα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνει το κατηγορητήριο του Charles Taylor, που υπογράφηκε από τον εισαγγελέα στις 3 Μαρτίου, και διατάζει να παραμείνει σφραγισμένο. Στις 3 Ιουνίου του 2003 ενώ ο Charles Taylor επισκέπτεται την Γκάνα, ο εισαγγελέας διατάσσει την αποσφράγιση του κατηγορητηρίου. Στις 11 Αυγούστου του 2003 ακολουθεί η παραίτηση του Charles Taylor να από την Προεδρία της Λιβερίας και η εξορία του στην πόλη Calabar, της Νιγηρίας. Μετά από τρεις μήνες, στις 4 Δεκεμβρίου του 2003, η Ιντερπόλ εκδίδει μια « Κόκκινη προειδοποίηση» γνωστή ως « Red Notice» ( διεθνές ένταλμα σύλληψης) για τον Charles Taylor. Τον επόμενο χρόνο και συγκεκριμένα στις 31 Μαΐου του 2004, το Εφετείο απέρριψε έφεση που κινήθηκε εξ ονόματος του Charles Taylor, η οποία αμφισβητούσε το κατηγορητήριο του για λόγους ασυλίας και ετεροδικίας. Εν συνεχεία, στις 19 Μαρτίου του 2006, το δικαστήριο της Σιέρρα Λεόνε ενέκρινε ένα τροποποιημένο κατηγορητήριο, στο οποίο οι λόγους κατηγορίας μειώνονταν από δεκαεπτά σε έντεκα. Εντέλει, στις 29 Μαρτίου του 2006, συλλαμβάνεται από τις αρχές της Νιγηρίας και μεταφέρεται αεροπορικώς στην Μονρόβια , στην οποία συλλαμβάνεται από τον UNMIL (United Nation Mission in Liberia), και μεταφέρεται στο Ειδικό Δικαστήριο της Σιέρρα Λεόνε. Ένα μήνα αργότερα στις 3 Απριλίου του 2006, ο Taylor εμφανίζεται για πρώτη φορά

Page 23: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 23

στο Ειδικό Δικαστήριο στη Freetown, δηλώνοντας αθώος και αρνούμενος όλες τις κατηγορίες.

Στις 16 Ιουνίου του 2006, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. σύμφωνα με την απόφαση1688 εκκινεί την διαδικασία για την εκδίκαση της υπόθεσης του Taylor στην Χάγη, λέγοντας πως η παραμονή του στην χώρα του αποτελούσε «εμπόδιο για την σταθερότητα και απειλή για την ειρήνη». Έτσι στις 20 Ιουνίου του ίδιου χρόνου ο κατηγορούμενος μεταφέρθηκε στην Χάγη. Στις 7 Ιουνίου του 2007, ο εισαγγελέας διατάσει την προανακριτική εξέταση του κατηγορουμένου στο δικαστήριο της Χάγης. Ενώ ο Charles Taylor μποϊκοτάρει την δίκη απορρίπτοντας την νομική του ομάδα. Αναβάλλοντας την δίκη ωσότου του ανατεθούν νέοι σύμβουλοι. Στις 7 Ιανουαρίου του 2008, ξεκινούν οι καταθέσεις των μαρτύρων της κατηγορούσας αρχής και τελειώνουν στις 30 Ιανουαρίου του 2009. Συνολικά, κλητεύθηκαν και κατέθεσαν 91 μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων 58μαρτύρων κατηγορίας, 29 μάρτυρες οι οποίοι βαρύνονται και οι ίδιοι με κατηγορίες ενώπιον του Δικαστηρίου και 4 πραγματογνωμόνων. Επιπλέον, γραπτές δηλώσεις κατατέθηκαν από τέσσερις μάρτυρες κατηγορίας, και αναφορές από δύο επιπλέον πραγματογνώμονες. Στις 27 Φεβρουαρίου του2009, η Εισαγγελέας επίσημα διέταξε την παύση δίωξης. Στις 4 Μαΐου του 2009 το Πρωτοβάθμιο Τμήμα του Δικαστηρίου απορρίπτει εξ ολοκλήρου την πρόταση της Άμυνας για Αθώωση του κατηγορουμένου και στις 4 Ιουλίου του 2009 η Άμυνα ξεκινά την αποδεικτική διαδικασία. Η Υπεράσπιση ολοκλήρωσε την αποδεικτική διαδικασία καλώντας είκοσι μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένου του Charles Taylor ως πρώτο μάρτυρα υπεράσπισης στη δίκη του. Από τις 8 Φεβρουαρίου του 2011/ 9 έως 11 Μαρτίου του 2011 ολοκληρώθηκε η έκθεση των επιχειρημάτων στο τελικό στάδιο αποπεράτωσης της δίκης. Τέλος, ο Charles Taylor κρίθηκε ένοχος «δίχως αμφιβολία» και για τις έντεκα κατηγορίες στις 26 Απριλίου του 2012, ενώ αναμένεται η έκδοσης της τελικής δικαστικής αποφάσεως στην

Page 24: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 24

προγραμματισμένη δίκη στις 30 Μαΐου του 2012, στην οποία και θα προσδιοριστεί το ύψος της ποινής που πρόκειται να εκτίσει.

Δ.3. Οι κατηγορίες κατά του Τσαρλς ΤέιλορO Τσαρλς Τέιλορ βρέθηκε αντιμέτωπος με 11 κατηγορίες, εκ των οποίων οι 5 αποτελούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού του ειδικού δικαστηρίου της Σιέρα Λεόνε. Πιο συγκεκριμένα για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας, του βιασμού, της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, των απάνθρωπων πράξεων και της υποδούλωσης. Επιπλέον, 5 κατηγορίες σχετίζονται με την παραβίαση του άρθρου 3 του επίμαχου καταστατικού, βασισμένου στη Σύμβαση της Γενεύης και του δευτέρου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της, δηλαδή πρόκειται για εγκλήματα πολέμου. Αναλυτικότερα, κατηγορήθηκε για τέλεση τρομοκρατικών ενεργειών, χρήση βίας τόσο κατά της ζωής και της υγείας όσο και κατά της σωματικής ακεραιτότητας και πνευματικής λειτουργίας, τη βάναυση μεταχείριση και λεηλασίες. Όσον αφορά στην τελευταία κατηγορία αυτή είναι η στρατολόγηση παιδιών ηλικίας κάτω των 15 ετών σε ένοπλες δυνάμεις ή ομάδες ή τη χρησιμοποίηση τους για την ενεργό συμμετοχή τους σε εχθροπραξίες, σοβαρότατη παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου σύμφωνα με το άρθρο 4 του προαναφερομένου καταστατικού. Η ποινική του ευθύνη είναι ατομική σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 και παρ.3 Καταστατικού Ειδικού Δικαστηρίου της Σιέρα Λεόνε, όπως αναφέρθηκε ρητώς στο κατηγορητήριο.

Δ.4. Τα επιχειρήματα υπεράσπισης του Τσαρλς ΤέιλορΟ συνήγορος υπεράσπισης ισχυρίστηκε ότι όντως τελέστηκαν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια της επίμαχης περιόδου της ένοπλης σύγκρουσης στη Σιέρρα Λεόνε, αλλά αρνήθηκε ότι για αυτά ήταν υπαίτιος ο κατηγορούμενος Τσάρλς Τέιλορ. Άλλωστε αν υπήρξε έστω και κάποια συμβολή του κατηγορουμένου σε αυτά σύμφωνα με τον συνήγορό του ήταν λόγω

Page 25: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 25

των διπλωματικών του ελιγμών για την προσπάθεια εξασφάλισης και εγκαθίδρυσης της ειρήνης και της ασφάλειας στη χώρα του. Ακόμα ανέπτυξε την επιχειρηματολογία ότι εξ αρχής η δίωξη εις βάρος του Τσάρλς Τέιλορ υπήρξε στοχευμένη και εκδικητική εκ φύσεως, καθώς στηριζόταν σε πολιτικά κίνητρα και συμφέροντα.

Ε.1. ΕπίλογοςΤα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά λόγος για τη «ποινικοποίηση» του διεθνούς δικαίου. Πράγματι, από το τέλος του 20ου αιώνα έχουμε δεί μία σημαντική ανάπτυξη του διεθνούς ποινικού δικαίου, σε επίπεδο κανόνων, θεσμών και πρακτικής. Κατά παράδοση, το ποινικό δίκαιο ανήκει στο σκληρό πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας και, επομένως, θεωρείται ως κατ’εξοχήν εθνικό δίκαιο. Με τις πρόσφατες εξελίξεις όμως, έχει σταδιακά προσλάβει και μια διεθνή διάσταση σε επίπεδο κανόνων, ρυθμίσεων και θεσμών. Κατά μία προσέγγιση, « το διεθνές ποινικό δίκαιο αποτελεί το σύνολο των κανόνων του διεθνούς δικαίου, εθιμικών ή συμβατικών, οι οποίοι έχουν ως αντικείμενο πράξεις που διαταράσσουν τόσο σοβαρά τη διεθνή έννομη τάξη, ώστε να αναγνωρίζονται ως αξιόποινες απ’ευθείας από το διεθνές δίκαιο και να θεμελιώνουν την ποινική ευθύνη του ατόμου απέναντι στη διεθνή κοινότητα.». Η καταδίκη του Τσάρλς Τέϊλορ έρχεται να επιβεβαιώσει την ατομική ποινική ευθύνη που απορρέει από το διεθνές δίκαιο χωρίς ανάγκη παρεμβολής της εσωτερικής έννομης τάξης, αφορά σε φυσικά πρόσωπα και αποβλέπει στην επιβολή ποινικών κυρώσεων.Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία

1 Το Βήμα, Χάγη: Ενοχος για εγκλήματα πολέμου ο Τσάρλς Τέιλορ της Λιβερίας, http://www.tovima.gr/world/article/?aid=454855

2 http://www.liberiapastandpresent.org/SamuelKDoe.htm

Page 26: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 26

3 http://en.wikipedia.org/wiki/People’s_Redemption_Council

4 http://www.liberiapastandpresent.org/charles_taylor.htm

5 http://www.iss.co.za/pubs/monographs/no44/ecomog.html

6 http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/2364029.stm

7http://www.aljazeera.com/fοcus/2009/07/2009712235314549415.html/ Targeting Monrovia

8 http://www.guardian.co.uk/world/2012/apr/26/charles-tay-lor-profile-liberia?newsfeed=true

9 Statute of the Special Court for Sierra Leone

10 Statute of the Special Court for Sierra Leone, Article 1, Compe-tence of the Special Court

11 Statute of the Special Court for Sierra Leone, Article 11, Organ-ization of the Special Court

12 Statute of the Special Court for Sierra Leone, Article 15, The Prosecutor

Page 27: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 27

Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη: η τι-μωρία των Ευρομεταρρυθμιστών

Μπασδέκη Λαμπρινή (συντονισμός), Λοζίνσκαγια Ινέσσα, Σπιτα-δάκη Ελισάβετ, Τελλίδου Ναταλία

Η πολιτική λιτότητας των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε συνδυα-σμό με το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο έχουν οδηγήσει σε έντονη λαϊκή αντίδραση και σε πολιτικές αναταραχές. Πάνω από 12 κυ-βερνήσεις κρατών-μελών της ΕΕ έχουν «πέσει» ή προβλέπεται ότι θα «πέσουν», μεταξύ των οποίων η Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπα-νία, Ελλάδα, Ιταλία, Φιλανδία, Γαλλία, Αυστρία, Ολλανδία, Βέλγιο και Δανία. Καθώς η Ευρωπαϊκή κρίση συνεχίζεται παρατηρούμε ολο-ένα και περισσότερα κράτη να βυθίζονται όλο και περισσότερο σε αυτήν. Η ανεργία, οι περικοπές, η αργή ανάπτυξη και η μείωση του βιοτικού επιπέδου δημιουργεί αγανάκτηση στους Ευρωπαίους πολίτες και την αναζήτηση ριζικών αλλαγών μέσω των εκλογών. Η απουσία συνεργασίας και της λεγόμενης «πολιτικής συνοχής» μέσα στην ίδια την Ένωση ώστε να δοθεί από κοινού μία αποδε-

Page 28: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 28

κτή από όλα τα κράτη αλλά και δημοκρατική λύση στο ζήτημα, με γνώμονα το Ευρωπαϊκό και όχι το εθνικό συμφέρον, απλά οξύνει την κατάσταση και ευνοεί τις έντονες αντιδράσεις και δημιουργεί πρόσφορες συνθήκες για εξτρεμιστικές τάσεις. Οι αντιδράσεις αυτές εκφράζονται στο πολιτικό πεδίο κυ-ρίως με την στροφή και ανάδειξη των ακροδεξιών κομμάτων ταυ-τόχρονα σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής επικράτειας. Με θλίψη από τις Βρυξέλλες διαπιστώνεται σε όλες τις χώρες της Ένωσης μια δραματική αύξηση ακροδεξιών κομμάτων τα οποία κερδίζουν ποσοστά τέτοια ώστε όχι μόνο να μπορούν να μπουν στην Βου-λή αλλά ακόμα να αποκτούν ποσοστά τρίτων κομμάτων ή και να συμμετάσχουν στην Κυβέρνηση. Όπως φαίνεται, εκμεταλλευόμε-να την οικονομική κρίση στην Ευρώπη και την αδυναμία των κυ-βερνήσεων να την διαχειριστούν, τα ακροδεξιά κόμματα βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να αναπτύξουν τις πολιτικές τους, απολαμ-βάνοντας ταυτόχρονα ευρεία κοινωνική αποδοχή. Παρόλο που περισσότερα από τα ακροδεξιά κόμματα είναι αποκλειστικά προσηλωμένα στον φασισμό, κάποια επικεντρώνο-νται στην απομάκρυνση τους από την ΕΕ. Αυτό που έχουν κοινό μεταξύ τους, ωστόσο, είναι η επιθυμία να στρέψουν προς τα πίσω το χρόνο. Ονειρεύονται να επιστρέψουν στην φανταστική εποχή πριν την παγκοσμιοποίηση, την μαζική μετανάστευση, την νέο-Φιλελεύθερη οικονομία και φυσικά την ΕΕ. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η ακροδεξιά αποκτά σταδιακά ολοένα και περισσότερη αποδοχή. Από την Σουηδία ως την Ουγ-γαρία, από το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Αυστρία, τα ακροδεξιά κόμματα αναδύονται και πολλαπλασιάζονται σε μέγεθος και αριθ-μό. Παρατηρούμε κάποια κοινά γνωρίσματα μεταξύ όλων των ακροδεξιών κομμάτων ανά τη γηραιά ήπειρο, όπως την Ισλαμο-φοβία ή τον αντί- Σημιτισμό, αλλά και ποικιλία εκφάνσεων όπως η αντί- πολύπολιτισμικότητα, ο αντί- Ευρωπαϊσμός και άλλες πολι-τικές ενάντια στην Κοινή Αγορά. Πιο αναλυτικά, στην Ολλανδία βλέπουμε τους περιβόη-τους Islamophobe Geert Wilders, ηγούμενοι από τον Wilders, οι

Page 29: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 29

οποίοι προωθούν μια αντί-μεταναστευτική πολιτική, να κατέχουν το 15,5% των εδρών. Οι Ελβετοί, Δανοί, Νορβηγοί, Αυστριακοί, Γάλλοι έχουν υιοθετήσει επίσης την αντί- μεταναστευτική (κυρί-ως αντί-Ισλαμική) πολιτική κερδίζοντας ευρεία αποδοχή επίσης. Στην Ουγγαρία το ακροδεξιό κόμμα έχει κατηγορηθεί ότι υιοθετεί μια αντί-Ρωμά και αντί- Σημιτική πολιτική. Επιπλέον έχει κατηγο-ρηθεί για μια αντί –Εβραϊκή πολιτική προετοιμάζοντας «Υπερή-φανους Ούγγρους ενάντια στην ένοπλη μάχη κατά των Εβραίων». Στη Γαλλία, κατά τον πρώτο γύρο εκλογών, το ακροδεξιό κόμμα «Εθνικό Μέτωπο» της Μαρίν Μερεσάλ Λεπέν έφτασε στην Τρίτη Θέση στον πρώτο γύρο των εκλογών, με ποσοστό 18,01%. Η Λεπέν, κόρη του ακροδεξιού ηγέτη του Εθνικού Μετώπου, Ζαν Μαρί Λεπέν, αποτέλεσε την έκπληξη για την γαλλική πολιτι-κή σκηνή και τις ίδιες τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με την γερμανική Suddeutsche Zeitung, η ίδια έχει μεγάλη επιρροή, καθώς το ακρο-δεξιό της κόμμα συγκέντρωσε μεγάλο ποσοστό οπαδών, που δεν έχει σημειωθεί σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η σκληρή και φιλοευρωπαϊκή (sic) πολιτική του Σαρκοζί έστρεψε τους γάλλους ψηφοφόρους στην Λεπέν, η όποια εμφανίζεται με σύγχρονο προφίλ, δίνοντας περισσότερη σημασία στον Γάλλο πολίτη παρά στον Γαλλο-Ευρωπαίο πολίτη, πολιτική η οποία και στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία όπως αναδεικνύει και το εκλογικό αποτέλεσμα. Η γραμμή της εστίαζε κατά κύριο λόγο σε εθνικά ζητήματα υπερασπίζοντας την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και το ΝΑΤΟ, καθώς και την αντίθεσή της στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας αναδεικνύοντάς την σε κεντρικό πρόσωπο του Ευ-ρωσκεπτικισμού. Την ίδια στιγμή στράφηκε εναντίον των Ευρω-παίων τεχνοκρατών, των διεφθαρμένων πολιτικών και υποσχέθη-κε ότι «θα βγάλει τη Γαλλία έξω από την ανήμπορη (γερμανική) Ευρώπη που βυθίζεται στη φτώχεια». Η ίδια στήριζε την ιδέα της ένωσης τω τριών πολιτικών δυνάμεων: της Ένωσης για ένα Λαϊκό Κίνημα, του κεντρώου κόμματος του Μπαϊρού και του Εθνικό Με-τώπου, υπό την αρχηγία της, με στόχο την καθαίρεση του Σαρκοζί

Page 30: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 30

από την προεδρία. Παρά το ότι η Λεπέν δεν προκρίθηκε στον δεύτερο γύρο, οι ψηφοφόροι του κόμματός της έπαιξαν καταλυτικό ρόλο με την επιλογή τους ανάμεσα στον Ολάντ και τον Σαρκοζί. Το γεγονός αυτό ενίσχυσε τον ανταγωνισμό των δύο πρώτων υποψηφίων, που προσπάθησαν με φιλο-εξτρεμιστικές θέσεις να προσελκύσουν την νεολαία από την εκλογική βάση της Λεπέν. Η ίδια κάλεσε τους εκλογείς να μην ψηφίσουν κανένα από τους δύο – αν και οι Γάλλοι εν τέλει έριξαν την ψήφο εμπιστοσύνης τους στον Ολάντ, τιμωρώ-ντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τους Ευρωμεταρρυθμιστές, που αντί να ακολουθήσουν μία πολιτική δικαιοσύνης για την Ευρώπη και την κρίση κατά τα τελευταία χρόνια, κατάφεραν να διευρύνουν το χάσμα μεταξύ των λαών της Ευρώπης, να ενισχύσουν το ρατσισμό μεταξύ των κρατών μελών αλλά και μη, και να διαλύσουν το επί χρόνια μότο της ΕΕ “United in diversity”. Στην δε Ελλάδα, η ακροδεξιά για πρώτη φορά άρχισε να λαμβάνει ποσοστά ικανά για να αποκτήσει εκείνη την δύναμη που της επιτρέπει πλέον να κατέχει μια θέση στο πολιτικό διάλογο το Νοέμβριο του 2011. Ένα φαινόμενο, το οποίο στη Γαλλία λαμβάνει χώρα λόγω ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων που «έφεραν στα όριά τους» τους Γάλλους ψηφοφόρους, ενώ στην Ελλάδα συμβαίνει γι-ατί… Ο Έλληνας αποφάσισε να τιμωρήσει όσους τον έφεραν στην οικονομική ανέχεια, στη μιζέρια και στην εξαθλίωση του βασικού μισθού των 400 ευρώ, στην κοινωνική ανισότητα και στην αύξηση της εγκληματικότητας λόγω έντονου μεταναστευτικού ρεύματος. Η χώρα μας αποτελεί χωρίς αμφιβολία την πόρτα του Ευ-ρωπαϊκού παραδείσου για όλους τους παράνομους μετανάστες. Για το 2010, η Ελλάδα κατείχε την πρώτη θέση και το ποσοστό του 90% για την παράνομη είσοδο μεταναστών. Χωρίς να υπάρχει μια πρόταση βιώσιμη για την επίλυση του προβλήματος και με αδια-φορία επί του θέματος από την Ευρώπη, η οποία με τον περίφημο Κανονισμό Δουβλίνο 2 κατάφερε να διώξει από τον «κήπο» της τους ανεπιθύμητους, όλο το βάρος τοποθετείται στη Νότια Ευρώ-πη, η οποία υποφέρει από μετακίνηση μη νομίμων προσώπων από

Page 31: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 31

Αφρικανικές και Ασιατικές χώρες. Το αποτέλεσμα αυτού; Οι αντι-πρόσωποι της άκρας δεξιάς κάνουν λάβαρό τους την ανικανότητα του Ευρωπαϊκού και του εκάστοτε Εθνικού πολιτικού συστήματος να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα που καθημερινά απομακρύνει ολοένα και περισσότερο την πρωτεύουσα της Ελλά-δας και τις υπόλοιπες των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν πα-ρόμοια προβλήματα από μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, πόσο μάλ-λον από το λίκνο της δημοκρατίας.

Στρατιώτης της FRONTEX στα Ελληνικά Σύνορα (πηγή Associated Press)

Η ανησυχία στις Βρυξέλλες για το φαινόμενο αυτό δεν κρύβεται, ενώ η Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα αναγάγει την παρούσα κατάσταση σε αποτέλεσμα του ξαφνικού φαινομένου ενίσχυσης των κοινωνικών ανισοτήτων από την οικονομική κρίση, οι οποίες οδηγούν στην ανάπτυξη λαϊκισμών και λαϊκιστικών εκφράσεων – χωρίς φυσικά να κατηγορεί τις ίδιες τις Ευρωπαϊκές πολιτικές λι-τότητας, τις οποίες και εξυμνεί ως την απόλυτη και μόνη λύση του

Page 32: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 32

οικονομικού αδιεξόδου. Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων εν μέσω οικονομικής κρίσης και πολιτικής αστάθειας, είναι ξεκάθαρος δείκτης ως προς το ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση οδεύει προς τον κατακερματισμό και όχι την συνοχή και την συγκέντρωση υπό μία κοινή πολιτική. Η Ευρώπη, αντί να σκεπάζεται υπό μια κοινή ομπρέλα προστασί-ας ενάντια στους κερδοσκόπους, τίθεται σε κίνδυνο από την άνοδο εθνικιστικών συναισθημάτων στους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποί-οι δεν αντέχουν πλέον να ακούν σε καθημερινή βάση για μέτρα λιτότητας, για Γερμανική ηγεσία της ΕΕ και για ανικανότητα της τελευταίας να λάβει σοβαρές αποφάσεις και μέτρα από κοινού. Ειδικότερα μετά το πέρας των εκλογών σε Ελλάδα και Γαλλία, τα διεθνή ΜΜΕ κάνουν λόγο περί «τιμωρίας» των κομμάτων λιτό-τητας και περί «οργής», κυρίως από τη μεριά των Ελλήνων, περί «πολιτικού σεισμού», αλλά και περί διεύρυνσης χάσματος πολιτι-κών και ψηφοφόρων. Μια άκρα δεξιά μπορεί να προσαρμόζεται αρκετά εύκολα μέσα από την παρουσίαση των θέσεών της ως όχι και τόσο ακραί-ων, έτσι ώστε να προσελκύσει περισσότερους ψηφοφόρους. Είναι εύκολο να υποστηρίζει κανείς ότι ο στόχος είναι μια ασφαλής Ελ-λάδα, ή μια ασφαλής Γαλλία, είναι ένα δέλεαρ που έχει απήχη-ση σε πολλούς και κυρίως στις μεγαλουπόλεις, όπου οι τριβές των κοινωνικών ομάδων με τους παράνομους μετανάστες είναι πιο έντονες και καθημερινές. Ένας πολιτικός λόγος αρκετά προσιτός μπορεί να καταφέρει να φέρει κοντά διάφορα κοινωνικά στρώμα-τα, που ίσως δεν έχουν κανένα απολύτως κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ τους και που ίσως δεν διαθέτουν την ικανότητα να αντι-ληφθούν τις συνέπειες που απορρέουν από την υποστήριξη ενός ακροδεξιού κόμματος. Στην Ελλάδα, την στιγμή που τα δύο μεγάλα κόμματα φο-βούνται να κάνουν ανοικτές συγκεντρώσεις εξαιτίας της έντονης δυσαρέσκειας που δέχονται από τους πολίτες, η Χρυσή Αυγή βρί-σκεται στους δρόμους και έρχεται σε επαφή με τους φοβισμένους πολίτες της Αθήνας διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων, οι οποίοι

Page 33: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 33

με άγχος και αγωνία για το μέλλον τους δέχονται τις επαναστα-τικές κραυγές του πλέον νόμιμου κόμματος στη Βουλή, το οποίο και έλαβε το διόλου αμελητέο ποσοστό του 7%. Όλα αυτά, σε μια κοινωνία που άλλοι επιβάλλουν την τάξη σύμφωνα με τον δικό τους νόμο και η αστυνομία μάλλον παραμερίζεται. Σε μία κοινω-νία όπου για πρώτη φορά μετά τη χούντα θεωρείται υπολογίσιμη η δύναμη της εξτρεμιστικής δεξιάς. Σε μια κοινωνία που οι νόμοι γράφονται για να γεμίζουν βιβλία. Σε μια κοινωνία που εμπιστεύ-εσαι αυτόν που σου προσφέρει ασφάλεια, χωρίς να σε νοιάζει με ποιο τρόπο, σε μια κοινωνία που ο φόβος καταστρατηγεί την λογι-κή. Σε μια Ευρωπαϊκή πραγματικότητα, όπου η επανάσταση και η τιμωρία όλων παρουσιάζονται ως οι μοναδικοί τρόποι απελευθέ-ρωσης από τον ζυγό της ανεξέλεγκτης οικονομίας, της ανισότητας, της φτώχειας που μαστίζει την Ελληνική (sic) και τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Η Ευρώπη φαίνεται ότι εισέρχεται σε μια ακόμα πιο κρί-σιμη περίοδο στην ιστορία της που θα δοκιμάσει την δομή και την σταθερότητά της. Οι πολίτες και ψηφοφόροι αγανακτούν και στέλνουν μηνύματα από όλη την Ευρώπη: όχι στην ανεργία, όχι στις μεταρρυθμίσεις, όχι στους μισθούς πείνας, όχι στη διάρρηξη της κοινωνίας, όχι στη διαφθορά. Τα αποτελέσματα των φετινών εκλογών αναμένεται να αλλάξουν ριζικά το πολιτικό σκηνικό της, όπως το ξέραμε σήμερα – ήδη η πρώτη αλλαγή επήλθε την επο-μένη των εκλογών, με την πτώση του κοινού νομίσματος κατά 3 μονάδες. Η συνεργασία μεταξύ Ολάντ και Μέρκελ προμηνύεται δύσκολη, ενώ το Ευρωπαϊκό μέτωπο ενάντια στην πολιτική λιτό-τητας στην οποία εμμένει η Γερμανία τείνει να διογκωθεί. Όπως είδαμε και στις εκλογές, τον τελευταίο λόγο έχει ο λαός. Και ο λαός δεν φαίνεται να επιθυμεί το ίδιο με τους πολιτικούς του.

Page 34: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 34

Ελληνικές εκλογές: το πολιτικό σκηνικό, η εκλογική συ-μπεριφορά, η άνοδος των άκρων και οι προκλήσεις για την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Σούλης Ερμής(συντονισμός), Θεοδώρου Ειρήνη, Καριοφυλλίδου Γαλήνη, Οικονομίδης Βαγγέλης, Παπανικολάου Μαρία

Εισαγωγή - Ερμής Σούλης

Ο πάντα επίκαιρος Παπαδιαμάντης στον Λαμπριάτικο Ψάλτη, με-ταξύ άλλων, είχε εγκαίρως επισημάνει:«Το σημερινόν έθνος δεν επήγε, δυστυχώς, τόσον εμπρός, όσον λέγουν αυτοί. Το έθνος το Ελληνικόν, το δούλον τουλάχιστον, είναι ακόμη πολύ οπίσω, και το ελεύθερον δεν δύναται να τρέξει αρκετά εμπρός, χωρίς το όλον να διασπαραχθεί ως διασπαράσσεται, φευ! Ήδη. Ο τρέχων πρέ-πει να περιμένει και τον επόμενον, εάν θέλη να τρέχει· ο ελεύθε-ρος πρέπει να βοηθεί τον δεσμώτην ή πρέπει να τον ανακουφίζη.

Page 35: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 35

Όσον παρέρχεται ο χρόνος, τόσον το ελεύθερον έθνος καθίσταται, οίμοι! ανικανώτερον, όπως δώσει χείρα βοηθείας εις το δούλον έθνος. Άγγλος ή Γερμανός ή Γάλλος δύναται να είναι κοσμοπολί-της ή αναρχικός ή άθεος ή οτιδήποτε. ¨Εκαμε το πατριωτικόν χρέ-ος του, έκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα είναι ελεύθερος να επαγγέ-λεται χάριν πολυτελείας την απιστίαν και την απαισιοδοξίαν. Αλλά ο Γραικύλος της σήμερον όστις θέλει να κάμη δημοσία τον άθεον ή τον κσμοπολίτην, ομοιάζει με νάνον ανορθούμενον επ’ άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάση εις ύψος και φανή και αυτός γίγας. Το Ελληνικόν Έθνος, το δούλον, αλλ’ ουδέν ήττον και το ελεύθερον έχει και θα έχη δια παντός ανάγκην της θρησκείας του.Το επ’ εμοί, ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε, ιδίως δε κατά τάς πανεκλάμπρους ταύτας ημέρας, να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος την φύσιν, και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια Ελληνικά έθη. «Εάν επιλάθωμαί σου, Ιερουσαλήμ, επιλησθείη η δεξιά μου, κολ-ληθείη η γλώσσα μου τώ λάρυγγί μου, εάν ου μή σου μνησθώ». Η ώρα των εκλογών έφθασε. Η ευθύνη πια, βαραίνει κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και όλους μαζί. Ήρθε η ώρα να αποφασίσουμε. Όχι τι θα ψηφίσουμε αλλά να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι. Η πραγματική αλλαγή θα έρθει, όταν ο καθένας μας αλλάξει στάση ζωής καθη-μερινά.Τι και αν έχει πτώση ο δικομματισμός;Τι και αν ανέβει η αριστερά; Συγνώμη αλλά δεν μου προκαλούν το ενδιαφέρον τέ-τοιου είδους προβληματισμοί. Με θλίβει το γεγονός, ότι μυαλά οι Έλληνες ακόμα και τώρα δεν αλλάζουν, με αποτέλεσμα οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν να είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν μόνο μέσα από τα μνημόνια. Που φθάσαμε σαν λαός; Να έχουμε χάσει την ελευθερία μας! Να έχουμε προσκυνήσει την ιδιοτέλεια! Να υπηρετούμε κόμματα και όχι την πατρίδα μας! Ο δρόμος της νέας Ελλάδας θα αργήσει δυστυχώς. Έχουμε λησμονήσει την ιστορία μας, τη πίστη μας. Πατριωτικό μας καθήκον η δημιουργία μιας ισχυρής Ελλάδας. Μέχρι τότε καλό κουράγιο Έλληνες για αυτά που έρχονται και καλή αποτίναξη των δεσμών του κατεστημένου της κομματοκρατίας, των χρημάτων, του βολέματος. Πίστη στις

Page 36: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 36

δικές μας δυνάμεις, πίστη στον πλούτο της χώρας μας, πίστη στη γλώσσα μας, πίστη στις ελεύθερες ιδέες μας!

Το πολιτικό σκηνικό ενόψει των εκλογών –κατακερμα-τισμός- πολλά κόμματα και άνοδος μικρότερων - Μαρία Παπανικολάου

Λίγα εικοσιτετράωρα πριν τις επικείμενες εκλογές, μέσα σε ένα «θαμπό» και «τρομοκρατημένο»(!) κλίμα συνεχών συζητήσεων από πολιτικούς και μη, άνθρωποι με διαφορετικές ο καθένας ιδι-ότητες και μέχρι πρότινος με διαφορετικές ιδεολογίες-αν μπορεί να σταθεί δόκιμος αυτός ο όρος στην πατρίδα μας- περιμένουν μπερδεμένοι και αγχωμένοι την λεγόμενη «επόμενη μέρα». Το εκλογικό σκηνικό του 2012 πιο μπερδεμένο και κατακερματι-σμένο από ποτέ, φτάνοντας στο σημείο να παρουσιάζει 32 κομ-ματικούς συνδυασμούς που ζητούν την ψήφο μας! Κόμματα νέα, άλλα με αλλαγή πολιτικής πλεύσης, συνασπισμοί έκτακτης ανά-γκης, προεκλογικές πυρετώδεις δηλώσεις σε κλίμα επανάστασης και μέσα σε όλα αυτά.. πολίτες που κάνουν βαλίτσες να γυρίσουν στον τόπο καταγωγής τους αγνοώντας –ίσως!- ακόμα τον Γενναίο που αξίζει την ψήφο που θα φέρει την αλλαγή ή το επονομαζόμενο ξελάσπωμα, όπως μπορεί να ακουστεί σε συζητήσεις σε κυλικεία πανεπιστημίων. Η υπαγωγή της Ελλάδας στο σύστημα διεθνούς ελέγχου της εθνικής της οικονομίας (με συμμετοχή της Ευρωπα-ϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διε-θνούς Νομισματικού Ταμείου) αποτυπώνεται πολύ καθαρά στην εκτίμηση των ποσοστών των ελληνικών πολιτικών κομμάτων. Κυ-ρίως, δείχνει μία τέτοιας ποιότητας και έκτασης ρευστότητα στο πολιτικό τοπίο, που δεν παρατηρήθηκε ποτέ από την εγκαθίδρυση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας στη χώρα το 1974. Περισσότερο από ποτέ και με το ξέσπασμα της είδησης της δημιουργίας του κόμματος των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Π.Καμμένου έκαναν την εμφάνισή τους πολιτικές κινήσεις ανεξάρτητων συνδυασμών πολιτών, πολλοί από τους οποίους χωρίς αναγραφή στο βιογρα-

Page 37: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 37

φικό τους η ιδιότητα του πολιτικού. Βέβαια το μεγάλο εύρος αυ-τής της εμφάνισης δημιουργεί ένα «αχανές» πολιτικό στίβο ακό-μα και τους ίδιους τους ψηφοφόρους που η καθημερινότητα της Κρίσης ή η Κρίση στην καθημερινότητά τους θα τους οδηγήσει σε μία στροφή-ας ελπίσουμε-από τον δικομματισμό αλλά με την επιφύλαξη μας στην αποφυγή ακραίων επιλογών μόνο ως τρόπο αγανάκτησης. Στα γκάλοπ των ημερών δεν είναι ξεκάθαρο αλλά σκιαγραφείται το πολιτικό σκηνικό. Για παράδειγμα Η Νέα Δημο-κρατία παρουσιάζει πτώση της δυναμικής και των ποσοστών της σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Η ανοδική πορεία που εμφάνιζε από τον Μάιο του 2011 άρχισε να γνωρίζει στασιμότητα στα τέλη του 2011, με σαφή πτωτική τάση από τις αρχές του φετι-νού έτους. Μάλιστα από τον Φεβρουάριο του 2012 και την υπερ-ψήφιση από μέρους της κοινοβουλευτικής της ομάδας της νέας ελληνικής δανειακής σύμβασης η πτώση αυτή είναι πιο ενεργή. Ιδιαίτερη διαρροή ψήφων εμφανίζει προς το νεοσύστατο κόμμα Ανεξάρτητοι Έλληνες. Η πιο αισιόδοξη πρόβλεψη για τις εκλογές της 6.5.2012 δεν ξεπερνάει το 30% των ψήφων. Επομένως, είναι πάρα πολύ δύσκολη η επίτευξη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από τη Νέα Δημοκρατία στο πλαίσιο της επόμενης βουλής. Από την άλλη το ΠΑ.ΣΟ.Κ. βρίσκεται σήμερα, για πρώτη φορά από τις εκλογές της 17.11.1974, σε τόσο χαμηλή προσδοκώμενη εκλογική απόδοση. Η κοινοβουλευτική του ομάδα που θα προκύψει από τις ερχόμενες εκλογές θα είναι η πιο ολιγάριθμη από το 1977 και έπειτα. Η πρόσφατη αλλαγή της ηγεσίας του φάνηκε να ανεβά-ζει λίγο το πιθανό εκλογικό του ποσοστό, παγιώνοντας κάπως τη δυναμική του, όμως η μικρή αυτή ανοδική πορεία φάνηκε να αγ-γίζει τα ανώτατα όριά της. Φτάνοντας στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. βλέπουμε ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο να φτάσει στο ζενίθ της εκλογικής του ιστορίας. Το πιθανό του ποσοστό στις εκλογές της 6.5.2012 θα είναι διψήφιο, κάτι που σημαίνει την ακόμα πιο ενεργή πρωτο-βουλία του στον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Η διάσπασή του το 2010 και η ίδρυση της Δημοκρατικής Αριστεράς δεν ήταν τελικά ανασταλτικός παράγοντας για την ανοδική του πορεία. Είναι χα-

Page 38: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 38

ρακτηριστικό ότι οι νέοι του ψηφοφόροι προέρχονται μεν βασικά από παλαιότερους «παραδοσιακούς» ψηφοφόρους του ΠΑ.ΣΟ.Κ., αλλά ένα καθόλου ευκαταφρόνητο μέρος τους προέρχεται και από δυσαρεστημένους της Νέας Δημοκρατίας. Ξαναναφέρομαι στο νέο πολιτικό κόμμα Ανεξάρτητοι Έλληνες εμφανίζει μία πρωτό-γνωρη εκλογική δυναμική. Είναι η πρώτη φορά που ένα τόσο νέο πολιτικό κόμμα στη διάρκεια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας έχει τόσο μεγάλη αποδοχή από το εκλογικό σώμα. Θεωρείται βέβαιη η είσοδός του στην επόμενη βουλή και μάλιστα με αρκετά υψη-λό για τα δεδομένα του ποσοστό ψήφων. Το κόμμα αυτό όμως θα πρέπει να δείξει ότι δεν είναι ένας απλός προεκλογικός σχηματι-σμός διαμαρτυρίας, αλλά ότι εμπεριέχει τη δυναμική μετεξέλιξής του σε σταθερό παράγοντα του πολιτικού σκηνικού της Ελλάδας. Διαφορετικά η εκλογική του συρρίκνωση σε μια επόμενη εκλογι-κή αναμέτρηση δεν θα πρέπει καθόλου να αποκλειστεί. Ελαφρά κάμψη παρουσιάζει η εκλογική δυναμική του Κ.Κ.Ε. Το ισχυρό-τερο μέχρι σήμερα κόμμα της Αριστεράς στην Ελλάδα φαίνεται ότι έχει φτάσει πια στα όρια της ανοδικής του τάσης και δυσκο-λεύεται να καρπωθεί, συγκυριακά έστω, την ψήφο διαμαρτυρίας των «παραδοσιακών» ψηφοφόρων του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Οι παγιωμένες θέσεις του για μη συνεργασία σε προεκλογικό ή μετεκλογικό επί-πεδο του δίνουν μεν την εικόνα μιας ιδεολογικής «καθαρότητας», όμως το απομονώνουν ακόμα περισσότερο από τις εξελίξεις του υπόλοιπου πολιτικού συστήματος της χώρας. Η Δημοκρατική Αρι-στερά διατηρεί υψηλή δυναμική, που μπορεί να αξιολογηθεί ως λίαν θετική για ένα σχετικά νέο κόμμα, ξεπερνώντας χωρίς δυσκο-λία το όριο για είσοδο στην επόμενη βουλή. Οι κινήσεις αυτού του κόμματος, στο όριο της γραμμής Αριστερά-ΠΑ.ΣΟ.Κ. του δίνουν μεν μία ευελιξία, παράλληλα όμως το κάνουν εξαιρετικά τρωτό και από τις δύο πλευρές, με ενδεχόμενες διαρροές δυναμικού του βα-σικά προς τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αυτό ακριβώς συνέβη αμέσως μετά την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ., με επι-στροφή πολλών εν δυνάμει ψηφοφόρων της Δημοκρατικής Αρι-στεράς στο κόμμα από το οποίο προέρχονταν. Άνοδο το τελευταίο

Page 39: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 39

χρονικό διάστημα παρουσιάζει και η εθνικιστική Χρυσή Αυγή. Η σημερινή τάση δείχνει ότι θα εκπροσωπηθεί τελικά στην επόμενη βουλή με δική της αυτόνομη κοινοβουλευτική ομάδα. Όμως για να επιβιώσει πολιτικά και να παραμείνει σε τροχιά κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης είναι αναγκαίο μετεκλογικά να ακολουθήσει πολι-τική διεύρυνσης και κοινωνικών συμμαχιών. Και μπορώ να χαρα-κτηριστώ ότι αδικώ τα υπόλοιπα 30 κόμματα όμως είναι δύσκολο σε μερικές γραμμές να αναφερθώ και να υποστηρίξω την σεβαστή κατά τα άλλα γνώμη όλων όπως είναι η κ. Ντόρα Μπακογιάννη με το νέο της κόμμα Δημοκρατική συμμαχία, η κ. Λούκα Κατσέλη με την Κοινωνική Συμφωνία, ανεξάρτητα κόμματα όπως η Δημιουρ-γία Ξανά, η Αξιοπρέπεια.. ακόμα ακόμα και οι έλληνες Πειρατές! Αυτό που προσπαθώ να πω με αυτές τις γραμμές είναι πως την πιο κρίσιμη στιγμή για την χωρά μας, η ηλικία δεν παίζει κανένα ρόλο. Οι κλίσεις και οι ιδεολογικές τάσεις μας πρέπει να συγχρονιστούν με την τροχιά της πραγματικότητας και να επιλέξουμε αυτό που επιτάσσει η ευσυνειδησία, η αξιοπρέπεια αλλά και το μέλλον μας. Σαφώς και η ψήφος είναι σημαντική, όχι για τα σλόγκαν των προ-εκλογικών σποτ στην τηλεόραση αλλά για το μέλλον που θα κρίνει εμάς και τις επόμενες γενιές.Σκέψου-Ψήφισε –Άλλαξε!

Ψηφίζω άρα Υπάρχω (εκλογική συμπεριφορά) - Καριο-φυλλίδου Γαλήνη

Βασικό γνώρισμα της ελευθερίας είναι η σχετικότητα. Οι πολιτικοί στην Ελλάδα όμως, έκαναν χρήση απόλυτης ελευθερίας του δι-καιώματος του «εκλέγεσθαι». Υιοθέτησαν απολυταρχικές τακτι-κές φορώντας κι αυτοί μια δημοκρατική μάσκα και με σύμμαχό τους τα Μ.Μ.Ε. ακολούθησαν τις πολιτικές τους σκοπιμότητες και εξυπηρέτησαν τα ιδιοτελή τους συμφέροντα. Και ύστερα ήρθε η κρίση. Μετά την ηθική κρίση, ήρθε η οικονομική η οποία εξελί-χθηκε σε κοινωνική. Για να αναλύσουμε την προσέγγισή μας θα περιγράψουμε την εικόνα των εκλογών. Ο νέος Έλληνας είναι ‘‘ελεύθερος’’ να προσφύγει στην κάλπη και να αποφασίσει ο ίδιος

Page 40: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 40

για την εαυτό του. Με την οικονομική κρίση, σαφώς οι αντιλήψεις καθώς και τα συναισθηματικά-φαντασιακά δεδομένα άλλαξαν, το ίδιο και η εκλογική διάθεση των νέων. Πλέον, το αίσθημα του φόβου παραλύει την ορθή κρίση, οι πολιτικές διαφημίσεις φλερ-τάρουν με τα ένστικτα της επιβίωσης και οι υποσχεσιολογίες δη-μιουργούν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Παράλληλα, οι δεινοί πολιτικοί ρήτορες των κομμάτων μαγεύουν και προσπαθούν να πείσουν πως αυτοί και μόνο διαθέτουν τις ειδικές δεξιότητες για τη σωστή διακυβέρνηση της χώρας, προσθέτοντας παρ’ όλα αυτά στα ψηφοδέλτιά τους δημόσια πρόσωπα απαράμιλλης ομορφιάς και γοητείας. Συνακόλουθα, λίγο πριν την ώρα της ψήφου οι γο-νείς θα υποδείξουν όπως πάντα την παραδοσιακή δέσμευση της οικογένειας ή της κοινότητας στο τάδε κόμμα και έτσι πιθανόν ούτε λόγος για την προτίμηση του νέου στην ατζέντα κάποιου άλ-λου κόμματος. Να φανταστούμε όλοι μαζί, πώς ένας νέος δεκαο-χτώ χρονών που ψηφίζει για πρώτη φορά , μπορεί να αντιμετω-πίσει όλη αυτή την πίεση και να επιλέξει σωστά; Έχοντας ήδη ο ίδιος ενεχυριαστεί ,αυτή η ψήφος του αποτελεί μια δύναμη ή είναι απλά μια αναγκαστική επιλογή; Όλοι μας μιλάμε για κάθαρση, εξυγίανση του πολιτικού συστήματος κτλ. .Όποιος όμως έχει αρ-κετή παρατηρητικότητα, μπορεί να αντιληφθεί πως η ίδια κασέ-τα των προβλημάτων και των υποτιθέμενων λύσεων παίζεται εδώ και χρόνια. Φαίνεται, πως οι πολιτικοί μας έχουν μελετήσει πολύ καλά τη φιλοσοφία του Μακιαβέλι ο οποίος υποστήριξε πως για να κυβερνήσεις μία πόλη πρέπει να ξέρεις πολύ καλά πώς να κο-ροϊδεύεις τον κόσμο, δηλαδή να μάθεις πώς να πείσεις τον κόσμο να πιστέψει ότι θα κάνεις κάτι, χωρίς στην πραγματικότητα να κάνεις τίποτα. Δυστυχώς, αυτό ισχύει και για όσους θα ψηφίσουν για πρώτη φορά. Ναι μεν θα διαφωνήσουν, θα κρίνουν, θα ανα-ζητήσουν και θα προτείνουν πιθανούς τρόπους μεταρρυθμίσεων και αλλαγών, ωστόσο την επομένη των εκλογών θα αντικρίσουν όλοι μπροστά τους τα ίδια πρόσωπα, τα ίδια προβλήματα, τα ίδια ψέματα. Μετά από τέσσερα χρόνια η ίδια κασέτα θα παιχτεί ξανά. Αντ’ αυτού θα μπορούσε μια μαζική αποχή απ’ την ψηφοφορία

Page 41: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 41

να επιφέρει μια πολιτική κρίση; Μια πολιτική κρίση που θα ήταν ωφέλιμη και αποτελεσματική και θα έφερνε επιτέλους την πολυ-πόθητη αλλαγή; Η άνοδος της Χρυσής Αυγής στα δημοσκοπικά ποσοστά. - Θεοδώρου Ειρήνη

Η Χρυσή Αυγή ξεκίνησε ως μια οργάνωση την δεκαετία του 1980 με ιδρυτή τον Νίκο Μιχαλολιάκο, ως η ανερχόμενη προέκταση του τότε ακροδεξιού χώρου. Η πρώτη απόπειρα έκφρασης της ακρο-δεξιάς ήταν ένα περιοδικό που κυκλοφόρησε το 1980 από τον προ-αναφερθέντα ,με σημαντική βοήθεια από τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο , η κυκλοφορία του οποίου σταμάτησε μετά από 4 χρόνια. Όταν μετά από λίγα χρόνια παύτηκε ο κ.Μιχαλολιάκος από το αξίωμα του Γενικού Γραμματέα της ΕΠΕΝ, πολιτικό κόμμα ιδεολογικά προσκείμενο στο καθεστώς της χούντας των συνταγ-ματαρχών, του δόθηκε η ευκαιρία να δημιουργήσει το κόμμα της Χρυσής Αυγής. Μέχρι το 2007, οι οπαδοί της Χρυσής Αυγής συμ-μετείχαν σε εκδηλώσεις και δρώμενα μέσα από τα οποία επεδίω-καν να αναδείξουν τον βαθειά και ακραία εθνικιστικό χαρακτήρα της οργάνωσης , χωρίς όμως την επιθυμητή αποδοχή από το κοι-νό. Το 2009 μετά από μία σύντομη χρονικά περίοδο σύμπλευσης με το κόμμα «Πατριωτική Συμμαχία», η Χρυσή Αυγή κατεβαίνει αυτόνομη ξανά στις εκλογές του 2009 και λαμβάνει ένα εκλογικό ποσοστό που της επιτρέπει να πάρει μια θέση στο δημοτικό συμ-βούλιο της Αθήνας το 2010.Την φετινή χρονιά η Χρυσή Αυγή έχει παρουσιάσει προεκλογική διαφήμιση στα μεγάλα κανάλια, διαθέ-τει site στο οποίο παρουσιάζονται οι θέσεις και η ιδεολογία των μελών της (τα οποία αυτοαποκαλούνται στρατιώτες) με 12 πα-ραδοχές που ξεκινούν με τις λέξεις ΔΕΧΟΜΑΙ, ΤΙΜΩ, ΣΕΒΟΜΑΙ ,ΠΙΣΤΕΥΩ ,συζητιέται σε παρέες ως η νέα αντισυστημική επιλογή που Ένα συνηθισμένο σποτάκι του «κινήματος» ξεκινάει με το σύνθημα «ΑΙΜΑ ,ΤΙΜΗ, ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ» και καταλήγει στην πρό-ταση «Ψηφίστε Χρυσή Αυγή ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΒΡΟΜΙΣΕΙ Ο ΤΟΠΟΣ».

Page 42: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 42

Το μεταναστευτικό πρόβλημα είναι η αιχμή του δόρατος της ορ-γάνωση, καθώς τα μέλη της Χρυσής Αυγής έχουν τοποθετηθεί ξε-κάθαρα εναντίον της ύπαρξης μεταναστών-νομίμων και μη- στην Ελλάδα και υπερασπίζονται την αναγκαιότητα πάταξης του προ-βλήματος με οποιεσδήποτε μεθόδους. Στην δράση της περισσεύ-ουν περιστατικά στα οποία μέλη της οργάνωσης βοηθούν και προ-στατεύουν πολίτες σε περιοχές της Αθήνας με έντονο το πρόβλημα της εγκληματικότητας με δράστες λαθρομετανάστες, κερδίζοντας βέβαια ψήφους σε αυτά τα δημοτικά διαμερίσματα.Εκτός λοιπόν

από ρατσιστικές τάσεις υπέρ προστασίας της ελληνικής φυλής, η οργάνωση αντιτίθεται στην παγκοσμιοποίηση, την πολυπολιτι-σμικότητα, τον κομμουνισμό, τον διεθνισμό και την ισότητα των 2 φύλων καθώς υποστηρίζουν τον αυστηρά μονοδιάστατο ρόλο της μητρότητας για την γυναίκα, αποκλείοντας την από κάθε άλλη συμμετοχή στην κοινωνία τους.Η Χρυσή Αυγή είναι μια οργάνω-ση που δήλωσε κόμμα μόλις απέκτησε ευρεία εκλογική απήχηση

Page 43: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 43

λόγω των ρατσιστικών επιθέσεων σε λαθρομετανάστες και μετα-νάστες στην Αθήνα αφού τα προηγούμενα χρόνια αυτοαποκα-λούνταν οργάνωση και κίνημα. Ο ρατσισμός, ο συντηρητισμός, ο εθνικοσοσιαλισμός, ο αντιφεμινισμός, ο αντισημιτισμός ,ο αντι-κομουνισμός, ο φιλοχουντισμός και ο εθνικισμός στην πιο ακραία έκφανση του είναι οι βασικοί πυλώνες στους οποίους θεμελιώνε-ται η Χρυσή Αυγή.Δεν δέχονται τον όρο ναζιστές και φασίστες, καθώς θεωρούν πως δεν ταιριάζει στην ελληνική τους ταυτότη-τα και αναγνωρίζουν τον ναζιστικό χαιρετισμό ως έκφραση του εθνικισμού.Η άνοδος των ποσοστών της Χρυσής Αυγής οφείλεται αφενός στο πάγιο κομμάτι του εκλογικού σώματος το οποίο εκ-φράζεται μέσα από την ακροδεξιά και για αυτόν τον λόγο στηρίζει την Χρυσή Αυγή , αφετέρου στην κάλυψη του κενού κοινωνικής ασφαλείας που δημιουργήθηκε από την έλλειψη κοινωνικής πο-λιτικής από το κράτος, από την έλλειψη ρυθμιστικού νομοθετικού πλαισίου για την κατάσταση της ανεμπόδιστης εισόδου λαθρο-μεταναστών στην χώρα, από την έλλειψη παιδείας ως προς την καταπολέμηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού-στοιχεία τα οποία εάν παραμείνουν ακαλλιέργητα οδηγούν στην επιθετική και παραβατική συμπεριφορά εναντίον του αντικειμένου του φόβου , όπως επίσης οφείλεται στην έλλειψη πολιτικών πρωτοβουλιών από τις εκάστοτε κυβερνήσεις από την δεκαετία του 1980 για την προστασία της κοινωνίας από εθνικοσοσσιαλιστικού πνεύματος εκδηλώσεις τόσο με χρήση όσο και χωρίς χρήση βίας.Τα παρα-πάνω ήταν οι αιτίες που ανιχνεύονται σε πρώτη κιόλας ανάγνωση των δεδομένων της σημερινής κατάστασης στην κοινωνία η οποία υπάρχει και στην πολιτική η οποία ακείται γύρω μας. Παρρόλο που τα μελανά σημεία της επικοινωνιακής πολιτικής της Χρυσής Αυγής είναι προφανή, κάποιοι από μας επιλέγουν να βλέπουν την ψήφο σε αυτήν ως ψήφο «αντίδρασης» και όχι ως ψήφο στο ελ-ληνικό φιλοναζιστικό κόμμα.Μήπως έχουμε παρανοήσει την ιδέα του εθνικισμού? Αν τα δημοσκοπικά ποσοστά της είναι φούσκα ή όχι θα φανεί την ημέρα των εκλογών.Κοντός ψαλμός αλληλούια.

Page 44: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 44

Οι προκλήσεις για την ελληνική εξωτερική πολιτική - Οι-κονομίδης Βαγγέλης

Οι εκλογές της 6ης Μαΐου, με κύριο θέμα τη συνέχιση ή όχι της οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται τα τελευταία δύο χρόνια στη χώρα, έχουν επισκιάσει τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον και τις προκλήσεις που αυτές γεννούν για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Η κυβέρνηση που θα αναδειχθεί, παράλληλα με την οι-κονομική κρίση και τις συνέπειές της, καλείται ακόμη να διαχειρι-στεί τα γνωστά εθνικά θέματα, με τις τελευταίες μεταβολές τους.Εν πρώτοις, η Σύνοδος του ΝΑΤΟ, που θα διεξαχθεί στις 20-21 Μαΐου, θα θέσει εκ νέου επί τάπητος το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Αν και η διεύρυνση της Συμμαχίας δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα της Συνόδου, η σκοπιανή ηγεσία επιδεικνύει έντονη κινητικότητα (ψήφισμα κοινοβουλίου για επιθυμία ένταξης, συ-νάντηση υπ.εξ. με το Γ.Γ. του Ο.Η.Ε.) ώστε να ασκηθούν πιέσεις στην Ελλάδα για σύντομη επίλυση του ζητήματος.Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις εξελίξεις στο Αιγαίο και

Page 45: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 45

την Ανατολική Μεσόγειο. Μετά τις επιτυχείς έρευνες για υδρο-γονάνθρακες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας , η Τουρκία πήρε τη σκυτάλη υπογράφοντας «συμφωνία» για την οριοθέτη-ση «χωρικών υδάτων» με το ψευδοκράτος, ξεκινώντας γεώτρηση κοντά στην κατεχόμενη Αμμόχωστο και προβαίνοντας σε παρα-χώρηση αδειών έρευνας στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου-Κα-στελορίζου και Κύπρου, εντός της ελληνικής και κυπριακής υφα-λοκρηπίδας.Η επιτυχία της Κύπρου, συνδυαζόμενη με την επικείμενη ανάλη-ψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., έχουν ενισχύσει το κύρος της χώρας και οδηγήσει την Άγκυρα σε σκλήρυνση της στά-σης της στο Κυπριακό. Γίνεται πλέον λόγος για την ύπαρξη «σχε-δίου β’», πέραν των αρχών της διζωνικής-δικοινωτικής ομοσπον-δίας. Το ορόσημο της 1ης Ιουλίου, οπότε η Κύπρος θα αναλάβει την ευρωπαϊκή Προεδρία, έχει τεθεί ως καταληκτικό σημείο των διακοινωτικών διαπραγματεύσεων, ενώ πιέσεις ασκούνται και από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών για επίτευξη συμφωνίας και σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης πριν την ανάληψη της Προ-εδρίας.Η διαχείριση των θεμάτων που παρουσιάστηκαν δυσχεραίνει την ήδη επιβαρυμένη θέση της μέλλουσας κυβέρνησης. Η κατάστα-ση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη αν αναλογιστούμε τη σύνθεση που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα έχει η νέα Βουλή και κατ’ επέ-κταση, τη δομή της νέας κυβέρνησης. Ο κατακερματισμός του πο-λιτικού σκηνικού βρίσκει σύγχρονο προηγούμενο μόνο στο αποτέ-λεσμα των βουλευτικών εκλογών του 1950.Τότε η ελληνική κοινωνία, ταλανισμένη από τον Εμφύλιο, ανέδει-ξε Κοινοβούλιο δέκα κομμάτων, αποδοκιμάζοντας την πολιτική των δύο ιστορικών παρατάξεων (Κόμμα Φιλελευθέρων και Λαϊκό Κόμμα). Η κυβερνητική αστάθεια που ακολούθησε δεν έλαβε τέ-λος παρά δύο χρόνια και δύο εκλογικές αναμετρήσεις αργότερα, με το σχηματισμό μονοκομματικής κυβέρνησης υπό τον Αλέξαν-δρο Παπάγο. Το μεσοδιάστημα 1950-52 χαρακτηρίστηκε τελικά ως μεταβατική περίοδος που κυοφόρησε το νέο πολιτικό σκηνι-

Page 46: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 46

κό, επιφέροντας τις αναγκαίες συσπειρώσεις για την οικοδόμηση ενός σταθερού συστήματος.Κατά τα δύο αυτά χρόνια, οι συμμαχικές κυβερνήσεις που σχη-ματίστηκαν έχουν να επιδείξουν επιτυχίες στον τομέα της εξω-τερικής πολιτικής, όπως την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και τη σύσφιγξη των σχέσεων με τη Γιουγκοσλαβία και την Τουρκία. Δεν έλαβαν όμως πρωτοβουλίες στο μείζον ζήτημα του Κυπριακού, το οποίο ανακινήθηκε μόνο μετά την άνοδο του Παπάγου στην εξου-σία. Η αποφυγή αυτή έχει να κάνει τόσο με την εξωτερική πίεση της Μεγάλης Βρετανίας, όσο και με τη μειωμένη ισχύ και αξιοπι-στία των συμμαχικών ελληνικών κυβερνήσεων. Πράγματι, δράση αναλήφθηκε μόνο μετά το σχηματισμό ισχυρής κυβέρνησης από τον Ελληνικό Συναγερμό, όταν πλέον ο πρωθυπουργός Παπάγος διέθετε την απαιτούμενη ισχύ στο εσωτερικό για να προωθήσει το όραμά του για την Ένωση.Κατά τα φαινόμενα και τηρουμένων των αναλογιών, το αποτέλε-σμα των εκλογών της 6ης Μαΐου θα προσομοιάζει αυτό του ’50. Μολονότι είναι πολύ νωρίς για να εξάγουμε συμπεράσματα για το μέλλον του εσωτερικού πολιτικού τοπίου και, παραπέρα, τις επιπτώσεις στην ελληνική εξωτερική πολιτική, είναι ασφαλές να καταλήξουμε πως τα εθνικά θέματα θα περάσουν σε δεύτερη μοί-ρα. Ο χρόνος, όμως, της διεθνούς πολιτικής δεν περιμένει, ούτε αφήνει περιθώρια για επανάπαυση.

Page 47: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 47

Η στάση της Γερμανίας απέναντι στην ευρωπαϊκή κρίση και γι-ατί αποτυγχάνουν τα μέτρα λιτότητας.

Ταουκτσής Ξενοφών (συντονισμός), Μαυρογιάννης Γιώργος, Ρόκο Εμ-μανουέλα, Τσικολίτης Νίκος.

Εισαγωγή-Αναφορά στην Γερμανία

Η Γερμανία σήμερα είναι η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης. Οι αποφάσεις και η στάση της στην κρίση χρέους που έχει πλήξει την Ευρωζώνη είναι καίριας σημασίας .Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν της πολλοί θα μείνουν έκπληκτοι με την ικανότητα της Γερμανίας να αναγεννηθεί από τις στάχτες της .Η οικονομία της καταστράφηκε δύο φορές αλλά κατάφερε να ανακάμψει με γρήγορους ρυθμούς .Μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο το γερμα-νικό ζήτημα απασχολούσε όλους τους ευρωπαίους καθώς φοβό-ντουσαν μια πιθανή αναβίωση του γερμανικού επεκτατισμού. Προκείμενου να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα τα αλλά κρά-τη ,με την σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ, ενέταξαν την Γερμανία στις ευρωπαϊκές κοινότητες ΕΚΑΧ ,ΕΟΚ και EYRATOM για να μπο-ρέσουν να την ελέγξουν αποτελεσματικότερα. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Γερμανία έμαθε από το παρελθόν της, δηλαδή κάνει στα άλλα κράτη ότι της έκαναν. Αυτή την φορά αντί για τη στρατιωτική της δύναμη χρησιμοποιεί το θεσμικό πλαίσιο για να ελέγχει τα άλλα κράτη που φαίνονται αδύναμα να βρουν μια άλλη συνταγή για να ξεφύγουν από την κρίση. Έντονη κριτική έχει ασκηθεί στην Γερμανία για τη στάση της. Ο Γιόσκα Φίσερ , ο πρώην υπουργός Εξωτερικών έχει δηλώσει ότι «η Γερμανία δε διαθέτει κάποια στρατηγική για την αντιμετώπι-ση της κρίσης αλλά προχωράει με βάση το εθνικό της συμφέρον. Η Γερμανία δεν μπορεί να αγνοήσει ότι τα μέτρα λιτότητας δεν αποδίδουν και θα πρέπει να λάβει τις υποχρεώσεις της ως η ισχυ-ρότερη οικονομία της Ευρωζώνης». Το όραμα των πρωτοπόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν η δημιουργία ενός χώρου συνεργασίας ,εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης

Page 48: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 48

αλλά σήμερα αυτό το όραμα φαίνεται να είναι τόσο μακρινό. Πε-ρισσότερο από πότε η Ευρωζώνη φαίνεται διαιρεμένη, αδύναμη και απρόθυμη να ξεπεράσει τις διαφορές της.Η πιο σοβαρή κριτική έναντι της Γερμανία είναι ότι καταστρέ-φει το κράτος πρόνοιας, γεγονός που ενοχλεί τους ευρωπαίους καθώς πάντα ήταν πολύ περήφανοι για τις κοινωνικές παροχές. Παρά τις κριτικές, η Γερμανία συνεχίζει την σταθερή της στάση, με κάποιες βεβαία μικρές εξαιρέσεις.

Το «ευρώ» η Ευρωπαϊκή Κρίση και η Ελλάδα

Όλα ξεκίνησαν το 1999 με τις περισσότερες χώρες της Ευρωπα-ϊκής ένωσης να υιοθετούν ως κοινό νόμισμα το «ευρώ». Αυτή η νομισματική ένωση έδωσε την δυνατότητα σε χώρες φτωχές οι-κονομικά (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία) να δανείζονται χρήματα με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο όπως και οι πλούσιες οικονομικά χώρες όπως η Γερμανία, παρόλο που ο πλη-θωρισμός των φτωχών χωρών ήταν σε υψηλά επίπεδα. Αυτό ήταν ένα ισχυρό κίνητρο για να δανείζονται οι χώρες αυτές, άσχετα με τον πληθωρισμό τους. [1] Συγκεκριμένα, το 2009 το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελ-λάδας έκλεισε σε επίπεδα πολύ υψηλά και έτσι το δημόσιο χρέος δεν ήταν πλέον βιώσιμο σύμφωνα με τις αποκαλύψεις που έγιναν το 2010. Αυτό είχε ως συνέπεια το Ελληνικό κράτος να μην μπορεί να δανειστεί με λογικά επιτόκια από τις αγορές ώστε να χρηματο-δοτήσει το τρέχων δημοσιονομικό του έλλειμμα. Το αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής έδενε δύο δυνατότητες α) την άτακτη χρε-οκοπία της Ελλάδας και β) την αναζήτηση οικονομικής βοήθειας. Τελικά στα τέλη του Απρίλιου του 2010 η Ελληνική κυβέρνηση έστειλε επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Ε.Κ.Τ και το Δ.Ν.Τ ζητώντας βοήθεια η οποία τελικά ήρθε με την συμφωνία του Μνημονίου Συνεννόησης για συγκεκριμένες Προϋποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής και την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων για την ενεργοποίηση της δανειακής συμφωνίας των 110δις ευρώ.

Page 49: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 49

(Το Μνημόνιο αυτό επικυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο με το Νόμο 3854/2010 στις 6 Μάιου του 2010.) [2] Το οικονομικό αυτό «σκάνδαλο» με το χρέος της Ελλάδας είναι η «αρχή του κακού» για την αναποτελεσματική οικονομικά ενωμέ-νη Ευρώπη και το μέλλον της. Η Γερμανία παρουσίασε την Ελλά-δα ως την μοναδική περίπτωση του φαινομένου αυτού αλλά στην συνέχεα της Ευρωπαϊκής Κρίσης Χρέους είχαμε την κατάρρευση της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας από όπου προέκυψε πως το πρόβλημα δεν ήταν μόνο Ελληνικό. [3]Σήμερα έχουμε την Ισπανία που αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή τραπεζική κρίση η όποια είναι και αυτή συνέπια της συμμετοχής της στο ευρώ και την Ιταλία οι οποίες θέλουν να καταφύγουν και αυτές στον μηχανισμό στήριξης. Και θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες στο μέλλον αν δεν ληφθούν από δω και πέρα μέτρα αποτε-λεσματικά και ικανά να προσφέρουν ανάπτυξη και εξέλιξη στις χώρες αυτές.

Σας παρουσιάζουμε τώρα ένα διάγραμμα από την εφημερίδα «the New York Times»

Στο διάγραμμα φαίνονται όλες οι χώρες τις Ευρωζώνης να συν-δέονται μεταξύ τους για χρέη που έχει η κάθε μια απέναντι στην άλλη.

Page 50: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 50

Στο κέντρο της Κρίσης είναι η Ελλάδα η οποία χρωστάει σε όλες τις χώρες τις Ευρωζώνης

Διάγραμμα 1.

Πόσα χρωστάει η Ελλάδα στην ΕυρωζώνηΠίνακας 1.(Σε δις Δολάρια/Ευρώ) 22/10/2011Γαλλία $54Γερμανία $19Πορτογαλία $10Ιταλία $3Ισπανία $1Ιρλανδία $0,3Σύνολο $87,3 69,5€

Page 51: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 51

Η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Κρίση

Η Γερμανία όπως αναφέραμε και παραπάνω, παρουσίαζε στα πρώτα στάδια της κρίσης την Ελλάδα ως την μοναδική εκείνη περίπτωση του προβλήματος, αλλά όπως φαίνετε στην συνέχεια ακλούθησαν και άλλες χώρες όπως η κατάρρευση της Πορτογα-λίας. Πιο πρόσφατο παράδειγμα είχαμε την Ιταλία με πολλά προ-βλήματα χρέους. Η χαρακτηριστική στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ευ-ρωπαϊκή Κρίση είναι η επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας στις χώρες που παρουσιάζουν μεγάλα προβλήματα χρέους όπως είναι και η Ελλάδα. Με τα σκληρά αυτά μέτρα λιτότητας που επιβάλει η Γερμανία προκαλεί αναταράξεις στον κοινωνικό και πολιτικό το-μέα της κάθε χώρας.Ακόμη η Γερμανία παρουσιάζεται ως η χώρα που δίνει τεράστια ποσά στις «προβληματικά οικονομικά-Ευρωπαϊκές χώρες» κάνο-ντας μεγάλες θυσίες για να διασφαλίσει την τάξη στην Ευρωζώνη και στο ευρώ. Είναι όμως αυτή όλη η αλήθεια ή μας κρύβουν κάτι;Σύμφωνα με το «Γερμανικό κανάλι ARD» και το ρεπορτάζ των (Στέφαν Στοόχλικ, Κίμ Οττο και Αντρέα ορθ) από τα σκληρά μέ-τρα λιτότητας και συγκεκριμένα στην Ελλάδα μαζί με την πτώση του ευρώ η Γερμανία καταφέρνει να επωφεληθεί βάζοντας κέρδος στα ταμεία της. Πως γίνεται όλο αυτό;Αρχικά, μεγάλο μέρος του ποσού που η Γερμανία φαίνεται να έχει δώσει στην Ελλάδα είναι εγγυήσεις οι οποίες θα αποπληρωθούν αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει. Μέχρι στιγμής η Γερμανία έχει δώσει ως ρευστό χρήμα ελάχιστα (15,2δις ευρώ)Στην συνέχεα έχουμε τον καθηγητής Γκούσταβ Χορν από το Ινστι-τούτο Μακροοικονομίας και Αναπτυξιακών Ερευνών να αναφέρει ότι εξαιτίας της Ευρωπαϊκής κρίσης και συγκεκριμένα της Κρίσης στην Ελλάδα μειώθηκε η αξία του ευρώ προς τα κάτω και έτσι τα γερμανικά προϊόντα γίνονται όλο και πιο φτηνά στην παγκόσμια

Page 52: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 52

αγορά με αποτέλεσμα να έχουνε αυξηθεί οι Γερμανικές εξαγωγές φτάνοντας τα 50δις ευρώ κέρδος που αποτελούν το 2% του ΑΕΠ τους.Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα που φαίνεται ότι η Γερμανία κερδίζει χρήματα έναντι άλλων χωρών είναι τα Εργοστάσια που έχει. Οι υπάλληλοι της εταιρίας TenBrik (που ένα μέρος της εδρεύει στην Γερμανία) αναφέρουν ότι αναγκάζονται να κάνουν υπερωρί-ες με αποτέλεσμα να πληρώνονται περισσότερο και να έχουν επι-πλέον BONUS. Αυτό οφείλεται στις απολύσεις των εργαζομένων (από τους 40 εργαζομένους έμειναν μόνο 15) από το αντίστοιχο Ελληνικό εργοστάσιο της ομώνυμης εταιρείας. Όπως αναφέρουν οι υπάλληλοι αυτό προκύπτει από τα σκληρά μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα και στο ότι δεν υπάρχουν αναπτυξι-ακά προγράμματα για να ξεφύγουν από την κρίση αυτή. [4] Με βάση τα παραπάνω βλέπουμε την ηγεμονική στάση που κρατάει η Γερμανία βάζοντας συνεχώς μέτρα σκληρά σε χώρες που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν και μέσω αυτών των μέτρων όχι μόνο επωφελείται και δυναμώνει αλλά μπορεί και να δανείζετε ακόμα πιο φθηνά προς όφελος του δημοσίου της.

Γιατί τα μέτρα λιτότητας αποτυγχάνουν;

Είναι ένα ερώτημα που πολλοί από εμάς θα ήθελαν να απαντή-σουν αλλά η ακριβής αίτια αυτού του αποτελέσματος είναι δύσκο-λο να εντοπιστεί. Θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας ότι στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας και κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία τα μετρά λιτότητας θεωρούνται ζωτικής σημασίας και αποτελούν ‘’μονόδρομο’’ για την διάσωση των οικονομιών τους και της ευρωζώνης στο σύνολο της όπως έχει αναφέρει χαρακτη-ριστικά η Γερμανία.Όμως όπως φαίνεται τα κράτη αυτά αδυνατούν να τηρήσουν κατά γράμμα της δεσμεύσεις τους με αποτέλεσμα να πιέζονται ακόμα

Page 53: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 53

περισσότερο. Τι είναι όμως αυτό που εμποδίζει αυτές τις ευρωπαϊκές χώρες και τις καταδικάζει σε αποτυχία; Εμείς ως νέοι άνθρωποι θα θέλαμε να σταθούμε στην αρχή του Keynes που αναφέρει ότι «ο καιρός για λιτότητα είναι η οικονομι-κή άνθηση και όχι η κάμψη» και μονό έτσι θα μπορέσει η ΕΕ να βγει από την κρίση. Συμφωνά με τον Paul Krugman (γνωστό οικονομολόγο και νο-μπελίστα) η λιτότητα αποτελεί μια αφύσικη πολιτική και όχι μια αναπτυξιακή πολιτική που θα απελευθερώσει θέσεις εργασίες και θα πυροδοτήσει την ανάπτυξη μέσω τις μείωσης της ανεργίας. Παρόλα αυτά, τα βόρεια κράτη της ΕΕ και η Γερμάνια κυρίως αρ-νούνται πεισματικά την έκδοση ευρωομόλογων που θα έχουν ως αποτέλεσμα την εισροή ‘’ζεστού’’ χρήματος στο αποθεματικό της ΕΚΤ κάτι το οποίο κάνει ακόμα δυσκολότερη την ανάκαμψη των οικονομιών των κρατών μελών της ευρωζώνης αφού οι αγορές πα-ραμένουν ΄΄παγωμένες΄΄ λόγω των μειωμένων επενδυτικών προ-γραμμάτων που εγκρίνονται από την ΕΚΤ. [5] Μια ποιο ακραία αιτία που αξίζει να σημειωθεί και σύμφωνα με την οποία τα μετρά λιτότητας δεν αποδίδουν όσο θα έπρεπε είναι η απαγόρευση εκτύπωσης χρήματος από την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα. Αυτό θα είχε ως συνέπεια την ολίσθηση του Ευρώ έναντι των άλλων διεθνών νομισμάτων γι’αυτό και αποτελεί ένα ασύμβα-το μέτρο όπως το χαρακτηρίζει η Γερμανία.Σαν πιθανή αιτία μήπως θα μπορούσε να αναφερθεί ότι είναι το υψηλό κόστος δανεισμού αυτών των χώρων από την ΕΚΤ;Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί με σαφήνεια αφού το κόστος των κρατών διαφέρει για παράδειγμα η Ελλάδα δανείζεται κάτω από 3% [6] όπως συμφωνήθηκε με το PSI και την νέα δανειακή σύμβαση ενώ η νότιοι γείτονες μας όπως η Ιταλία και η Ισπανία δανείζονται με 6.5% και 7.35% αντίστοιχα. [7] Αντίθετα μικρό-τερο κόστος δανεισμού παρουσιάζει η Πορτογαλία με 3.5% και η Ιρλανδία με 3.04%. Τα επιτόκια αυτά θεωρείτε ότι εκτροχιάζουν τις οικονομίες των

Page 54: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 54

κρατών από τους στόχους τους για μείωση του δημοσίου χρέους μακροπρόθεσμα με συνέπεια να διογκώνεται το πρόβλημα της κρίσης χρέους. Βεβαία αυτό αποτελεί μια θεωρητική προσέγγιση και θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η μείωση των ελλειμμάτων αλλά και των χρεών των κρατών δεν επιτυγχάνεται μονό από την επιβο-λή αυστηρής λιτότητας και παράλληλα χαμηλό κόστος δανεισμού αλλά και από την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας των κρατών μελών της ευρωζώνης. Τα στοιχεία όμως που προέρχονται από την euro-stat 14/8/12 δεί-χνουν ότι τουλάχιστον 9 από τα 17 μέλη της νομισματικής ένωσης υπέστησαν μείωση του ΑΕΠ τους κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2012. Παρατηρείται ότι το ΑΕΠ των κρατών του ευρωπαϊκού νό-του συρρικνώθηκε σε αντίθεση με το ΑΕΠ των κρατών του βορρά που αυξήθηκε. Πιο αναλυτικά στην Ιταλία η οικονομική δραστηρι-ότητα της χώρας μειώθηκε κατά 0.7% και της Ισπανίας κατά Ο.4% αλλά και στην Φιλανδία που θεωρείται μια από τις ισχυρές οικο-νομίες του ευρωπαϊκού βορρά επήλθε συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1%. Στις υπόλοιπες ισχυρές οικονομίες της ευρωζώνης όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία η οικονομική τους δραστηρι-ότητα αυξήθηκε κατά 0.3% , 0,2% και 0,197% αντίστοιχα. Συγκε-ντρωτικά σε ετήσια βάση, η ευρωπαϊκή οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,4% ενώ στο πρώτο τρίμηνο, το ΑΕΠ δεν είχε σημειώσει μεταβολή έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2011. Αξιζει να ση-μειωθεί ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ετήσια βάση ανήλθε στο 0,2%. [8] Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα κράτη που αναφέρθηκαν παραπά-νω εφαρμόζουν μετρά λιτότητας που έχουν επιβληθεί είτε από το ΔΝΤ (όπως η χώρα μας) είτε από τα ιδία κράτη όπως η (Ισπανία και η Ιταλία).Επομένως διαπιστώνουμε ότι η τυφλή λιτότητα επηρεάζει ακόμα και τις ισχυρές οικονομίες τις Ε.Ε. εγκλωβίζοντας τες σε διαρκή ύφεση με την πολυπόθητη ανάπτυξη να μην διαφαίνεται στον ορί-ζοντα. Εν κατακλείδι, φαίνεται ότι τα μετρά αποτυγχάνουν και αυτό δι-

Page 55: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 55

ότι η λιτότητα παγώνει τις αγορές, οι επενδυτές γίνονται πιο δύ-σπιστοι, η ανεργία αυξάνεται, μειώνεται η ζήτηση και οι πολίτες των κρατών του νότου εξωθούνται στα όρια της εξαθλίωσης και της απόλυτης φτωχοποίησης. Επομένως καταλήγουμε στο ότι η επιμονή των βορείων ευρωπαϊκών κρατών και κυρίως της Γερμα-νίας δεν αποτελεί το φάρμακο που μπορεί να σώσει τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ε. που αντιμετωπίζουν προβλήματα από την κρίση αλλά το δηλητήριο που μπορεί να τα σκοτώσει και να διαλύσει την δημοσιονομική ένωση των κρατών της Ευρώπης.Το φάρμακο για να σωθεί το Ευρώ και Ευρώπη δεν είναι οι λιτότη-τες και τα δυσβάστακτα μέτρα αλλά προγράμματα ανάπτυξης και επενδύσεων ανάλογα με τις δυνατότητες της κάθε χώρας.

Μία μικρή υπόθεση

Θα κάνουμε τώρα μια μικρή υπόθεση με βάση τα χρέη που έχουν οι Ηνωμένες πολιτείες Αμερικής στις χώρες του «Ευρώ» και σε ποιον βαθμό η αποπληρωμή των χρεών αυτών θα βοηθούσε στην μείωση του χρέους των χωρών του «ευρώ»

Page 56: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 56

Βλέπουμε στο σύνολό οι Η.Π.ΑΝα χρωστάνε σε χώρες του «Ευρώ»Όπως η Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και ΠορτογαλίαΤο συνολικό ποσό των $810δις.

Εδώ έχουμε την Γερμανία η οποία χρωστάει στην Ιταλία, Ιαπωνία και Γαλλία.Σύνολο οφειλών: $254διςΣύνολο σε χώρες του «ευρώ»: $165διςΈστω ότι οι ΗΠΑ αποπλήρωναν τα χρέη ως προς το Γερμανικό κράτος τότε θα είχαμε $324(οφειλές από ΗΠΑ) - $254(Συνολικές

Page 57: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 57

οφειλές Γερμανίας) = 70δις που θα εισέρχονταν στην Γερμανία. Και θα μπορούσαν να δοθούν ως ενίσχυση σε κάποια φτωχότερη χώρα της ζώνης του «ευρώ»

Το ίδιο και για την Ισπανία: $164(ΗΠΑ προς Ισπανία)-$208( που χρωστάει στο σύνολο της)= -$44 οι οφειλές της Ισπανίας

Με την παραπάνω διαδικασία θα μπορούσαμε να μοιράσουμε το χρέος και να το ανακυκλώσουμε αν οι Μεγάλες σε οικονομική δύ-ναμη χώρες αρχίζανε να αποπληρώνουνε τα χρέη μεταξύ τους και στην συνέχεια ενισχύανε τις πιο αδύναμες χώρες ώστε τα προβλή-ματα που υπάρχουν σε σχέση με τώρα να είναι ελάχιστα.

Περισσότερες πληροφορίες για τα διαγράματα βρίσκονται στη σε-λίδα http://www.nytimes.com/interactive/2011/10/23/sunday-review/an-overview-of-the-euro-crisis.html

Βιβλιογραφία[1] It’s All Connected: An Overview of the Euro Crisis (NYTimes.com)http://www.nytimes.com/interactive/2011/10/23/sunday-review/an-overview-of-the-euro-crisis.html

[2] Βιβλίο: Κατανοώντας την Κρίση στην Ελλάδα ( Μιχάλης Μη-τσόπουλος & Θοδωρής Πελαγίδης)

[3] Το «φιάσκο» της λιτότητας και η γερμανική εμμονή

Page 58: POLECON - December 2012 - 1st Issue

POLECON - Δεκέμβριος 2012 58

h t t p : / / w w w . s o f o k l e o u s 1 0 . g r / p o r t a l 2 / t o p r o t o t h e m a /toprotothema/-lr--------2012082971755/

[4] Ρεπορτάζ του Γερμανικού καναλιού ARDhttp://www.youtube.com/watch?v=ppcB_47Nogg

[5] Αφού οι πολιτικές λιτότητας και ύφεσης αποτυγχάνουν, που βαδίζουμε και τι μπορεί να γίνει;http://financebeast.blogspot.gr/2012/07/blog-post_25.html

[6] Κουίζ: Πόσο μνημονιακός είστε;http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4730102

[7] Ισπαvία και Ιταλία δανείζονται με υψηλότερο επιτόκια απο όσο δανειζόταν η Ελλάδα μόλις μπήκε στο μνημόνιοhttp://tro-ma-ktiko.blogspot.gr/2012/07/v_24.html

[8] ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΕΠ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΡΙ-ΜΗΝΟhttp://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=9044%3Ameiosi-aep-eyrozonh-prwto-trimhno&catid=96%3A2010-06-04-22-41-29&Itemid=290

Page 59: POLECON - December 2012 - 1st Issue