Pitt Press Series

PLATONIS PROTAGORAS.

C A M B R ID G E U N I V E R S IT Y P R E S S

C. F . CLAY, M a n a g e r

LONDON : FE T T E R LANE, E.G4

N E W Y O R K : T H E M A C M I L L A N CO, BOMBAY ΛC A L C U T T A I M AC M ILL AN AND CO., LTD. M AD R A S JT O R O N T O : T H E M A C M I L L A N CO.

O F C A N A D A , L T D . TOKYO : M A R UZ EN -K A B USH IK I-K A ISH A

A L L R IG H TS R E SE R V E D

PLATONIS PROTAGORASi »

W I T H IN T R O D U C T I O N N O T E S A N D A P P E N D I C E S

BY

J. A D A M , L it t .D.F E L L O W A N D SEN IO R TU TO R OF E M M A N L E L C O LL EG E

AND

A. M. AD AM

CAMBRIDGE:A T T H E U N IV ER SIT Y PRESS

1 9 2 1

F irst E dition 1893

Reprinted 1905, 192 1

Printed in Great Britain ly Turnbull ότ3 S/ears, Edinburgh

TABLE OF CONTENTS.

PAGE

P r e f a c e vii

I n t r o d u c t io n ix

T e x t i

N o te s 75

A p p e n d i x I (T h e P o em o f S im o n id e s ) . , . / 194

A p p e n d i x I I (P r o t a g o r a s ’ L i f e a n d F r a g m e n t s ) . . 201

I n d ic e s . ........................................................

PREFACE.

T H E present edition of the Protagoras is on the same lines as the Pitt Press editions of the Apology, Crito,

and Euthyphro.The Editors venture to hope that the study of this

delightful dialogue, for which much has already been done in English by Mr Wayte and more recently by Mr Turner, may be still further encouraged by the publication of this edition.

Mr Neil, of Pembroke College, has kindly read through the proofs, and contributed various criticisms and sugges­tions.

C a m b r id g e ,

Ju ly 26, 189 3 .

P R E F A C E TO T H E S E C O N D E D IT IO N .

IN this edition a few errors and misprints have been corrected, but we have not thought it necessary or

desirable to introduce any further changes.

E m m a n u e l C o l l e g e ,

September 28, 1905.

A. P.

INTRODUCTION.

T h e Protagoras of Plato is one of the few 1 dialogues whose authenticity has never been called in question by any eminent scholar. None of the dialogues \ attributed to Plato is so full of fallacious reasoning; perhaps none contains an ethical theory so difficult to j

reconcile with ordinary Platonic teaching; but the extraordinary vivacity and power of the dramatic i representation, as well as the charm of style, have furnished proofs of authenticity which even the most ' sceptical critics have been unable to resist. ^

§ i. Analysis.

A brief analysis of the Protagoras will form a fitting introduction to the discussion of its scope and purpose.

Socrates narrates the dialogue to a friend (309 a—3 IO A )· -

Hippocrates had visited Socrates in great excite­ment at an early hour, in order to obtain from him a personal introduction to Protagoras, who had just arrived in Athens. In the interval before they set out, Socrates subjected his young friend to an interrogatory, which forced him to admit that he was

b 2

X INTRO D UCTION.

about to entrust his soul to a sophist, without knowing what a sophist really is. Such a course of action Socrates declared to be perilous in the extreme (310 a—314 c). Socrates and Protagoras presently proceeded to the house of Callias, where Protagoras was staying, and having with some difficulty obtained admittance, found themselves spectators of an animated scene, in which Protagoras, Hippias, and Prodicus are the leading figures (314 c— 316 a ).

At this point the true business of the dialogue begins. After Hippocrates has been introduced to Protagoras, the latter delivers a speech claiming for his profession a high antiquity. Poets, religious teachers, musicians and others who were in reality ‘ Sophists ’, have vainly tried to disguise themselves by other names : Protagoras has found it both more prudent and more honest to profess himself openly that which he is, a Sophist and Educator of men. Prodicus and Hippias with their respective adherents assemble to hear Protagoras publicly explain the advantages of his teaching (316 a — 317 e ).

Aided by a little Socratic questioning, Protagoras explains that his art consists in making men good citizens. Socrates professes to have thought that civic virtue could not be communicated by teaching, and that on two grounds : first, because the Athenians do not think it can, since they allow any man to advise them in matters connected with the state with­out requiring from him evidence that he has been taught, whereas they will only listen to an expert when they are deliberating on matters connected with the arts: and second,. because as a matter of fact, great statesmen have not succeeded in transmitting

INTRODUCTION. xi

their civic virtue to their sons and wards (317 κ — 320 c).

The reply of Protagoras is in the form of a ρησis and falls into three sections.

In the first he endeavours to justify the Athenians for permitting any one to give counsel on politics, by relating a myth of pre-historic man, according to which no one is destitute of the foundations of civic virtue, Justice and Shame (320 c—323 a ). That every man has part by nature in this virtue is, moreover, a universal belief, for he who publicly declares him­self to be wicked is universally looked upon as mad (323 A— 323 )·

Protagoras next endeavours to prove that the Athenians regard virtue as capable of being taught. In the first place, we hold men responsible for lacking that only which it was in their power to acquire, and we hold them responsible for their wrong-doing (323 c—324 a ). Punishment, in the second place, is intended both by the Athenians and by all other men to be a means of teaching virtue (324 a —324 d ). —

Finally, Protagoras addresses himself to the question—why do not the sons of great statesmen possess the same virtue as their fathers? It is not from lack of teaching : for it would be absurd to suppose that statesmen teach their sons everything except the one thing needful for life as a citizen, and in point'of fact,"virtue is taught at every stage of human life—by parents, nurses, tutors, professional teachers for soul and body, and finally by the state herself, through the medium of the laws and the punishment which their violation entails. But child­ren are -often inferior to their parents in the capacity

INTRODUCTION.

for learning, and it is for this reason that they seem to fall short in civic virtue, although, compared with untutored savages, even the worst products of civil­ization might seem models of morality. Protagoras concludes by declaring himself a teacher of virtue and explaining his method of taking fees (324 d—328 d).

After thanking Hippocrates for bringing him to hear so fine a display, Socrates requests the Sophist to explain a matter which he had left obscure—Are the single virtues each of them parts of virtue, or only different names for one thing? They are parts of virtue, says Protagoras, in answer to the cross- examination of his rival, distinct from each other and the whole, as the parts of the face are different from the whole face and from one another. In number they are five—justice, temperance, holiness, courage, and wisdom, and wisdom is the greatest of them. We may possess one without possessing all the five. Each has its own peculiar efficacy and no one of them is like another (328 d—330 b).

Socrates endeavours in the first instance to make Protagoras admit that justice and holiness are identical, or nearly so. It is admitted that justice is just and holiness holy: but if justice and holiness do not resemble each other, justice will not be holy, but unholy, and holiness will not be just, but unjust—a conclusion which the Sophist rejects. Protagoras graciously concedes that there may be a considerable resemblance between justice and holiness, without however allowing that the two virtues are alike(3 3 ° b — 3 3 2 a ) ·

The next step in the argument seeks to establish the identity of temperance and wisdom, αφροσύνη,

vy ;·? A p Vo'*·*"'

IN T R O D U C T IO N . . xiii^ 1 1 y

Protagoras admits, is the opposite of σοφία, and nothing can have 'more, than one thing which is opposed to it. αφροσύνη is however opposed to σωφροσύνη, as well as to σ ο φ ία ; from which it follows that σ^ία^^Α^σωφροσυνη are nothing but two names for one and the same thing (332 a— 333 b).

I f Socrates had also proved the identity of t£mpbrafrce and justice, four out of the five virtues would have been equated, but as he embarks upon his argument, Protagoras seizes the opportunity to plunge into a ρήσις on the relativity of the notion ‘ ^pod’ o r ‘ beneficial’ (333 b— 334c). y / Here ensues an interlude, in which Socrates protests against his rival’s lengthy speeches, and threatens to depart. At last, in deference to the entreaties of Callias, backed up by some remarks from Alcibiades, Critias, Prodicus, and Hippias, Socrates consents to stay, on condition that Protagoras shall first question him and afterwards submit to be questioned in his turn (334 c—338 e).

Protagoras proposes for criticism a poem of Simonides, remarking that the subject of the discussion will still be aperyj, though it is transferred from human conduct to the sphere of· poetry. A good poem, Socrates admits, will not contradict itself: but Simonides, after asserting that it is hard to become good, proceeds in this poem to censure Prodicus for saying ‘ It is hard to be good’. That Simonides contradicts himself, Socrates denies, on the ground that * to be good ’ is not the same as ‘ to become good ’ : perhaps Simonides agreed with Hesiod in the view that it is ’ hard to become, but easy to remain, good. Your cure is worse than the disease,

xiv INTRODUCTION.

replies Protagoras: it would be the height of folly to call being good an easy thing. Socrates thereupon, with Prodicus’ approval, at first suggests that ‘ hard · may mean not ‘ difficult’, but ‘ evil/, since the word ‘ hard’—so says Prodicus the Cean—means some­thing evil in Ceos; but soon abandoning these sophistries he volunteers to give a continuous exposi­tion of the poem (338 e — 342 a ).

Sparta and Crete are in reality the chief seats of philosophy in Greece, though they try to conceal the fact. The wise men of old knew this and in imitation· of the Spartans compressed their wisdom into short and pithy sentences, one of which was the saying of Piltacus ‘ It is hard to be good \ Simonides wrote his poem to overthrow this maxim (342 a—343 c).

Socrates proceeds to support his theory of the poem by an exposition conceived (as will be afterwards shewn1) in the most sophistical spirit, but he correctly apprehends the central idea, viz. that in a world where it is not hard, but impossible to be good, we should not expect too much in the way of moral excellence(343 c—347 a).

The exposition of the poem being finished Socrates expresses himself disparagingly on the value of poetical criticism as a means of arriving at the truth, and the original question is resumed with Socrates for interrogator, as before. Conceding all. that Socrates has hitherto been trying to prove, viz. that justice, holiness, wisdom and temperance are of the same kind, Protagoras takes his stand upon the sole remaining_yirtue and deni^s ^a^ courage_shearsany resemblance to the other four.__By way of reply,

1 p. xxvii.

INTRODUCTION. xv

Socrates draws a disiinction between θάρρος with knowledge, and θάρρος without knowledge, and endeavours to identify the former with courage. The proof which he offers is far from conclusive1, as Protagoras points out: it is therefore dropped and a subtler train of reasoning now begins (347 a—351 b).

To the proposal of Socrates, that pleasure should be identified with good, and pain with evil, Protagoras is unwilling to assent. He allows however that knowledge and wisdom, whenever they are present in a man, control his impulses and determine his conduct. But how is this to be reconciled with the common belief that a man having knowledge of that which is better, does the worse, because he is over­come by pleasure ? In what sense are pleasures thus called evil? It is shewn that pleasures are called evil when they are followed by pain, and pains good when they are followed by pleasure, but pleasure in itself is good and pain in itself is evil. To be overcome by pleasure is therefore to be overcome by good: but as the phrase implies a censure, it is evident that the good which overcomes is unworthy to overcome the evil. Unworthy the good can only be because there is less of i t : from which we infer that * to be overcome by pleasure^ is to choose less in place of greater good. Such a choice can only be the result of ignorance, so that it is incorrect to say that we ever knowingly choose the worse, and pleasure may still be identified wuh good, pain with evil (351 b—357 e).

Socrates now makes use of this identification to prove that knowledge and courage are the same. If pleasure is good, so likewise is every action which

1 See noLe on 349 e .

χνί INTRODUCTION.

aims at pleasure: and as no one knowingly chooses evil rather than good, no one ever does that which he knows to be evil. Now fear is the expectation of evil, so that no one, neither the hero nor the coward, encounters that which he believes to be fearful. It follows that the coward who refuses to fight when he ought to fight, refuses by reason of his ignorance. In other words cowardice is ignorance, and therefore courage, its opposite, is knowledge (358 a—360 e).

It is pointed out in conclusion that whereas Protagoras had started by maintaining that virtue could be communicated by teaching, and Socrates by doubting whether it could, they have now changed places: since if virtue is knowledge, it can be taught, but otherwise not. Socrates expresses a desire to resume the subject after he has discovered what virtue is in itself (360 e—362 a).

It appears from the preceding analysis that the Protagoras falls naturally into these sections:

I. Introduction to the narration of the dialogue (309 a—310 a).

II. Introduction to the dialogue itself (310 A—317 e).'

III . Protagoras’ description of his profession, followed by the objections of Socrates (317 e—320 c).

IV. A ρήσπ from Protagoras, containing both μνθος and λογος (320 C—328 d).

V. Cross-examination of Protagoras by Socrates, ending abruptly with a short ρήσις by Protagoras ( 3 2 8 D— 3 3 4 C ) .

VI. Interlude (334 c—338 e).

INTROD UCTION. xvii

V II. Cross-examination of Socrates b y Protagoras, ending with a ρήσις b y Socrates ( 3 3 8 e — 3 4 7 a).

V III. Conclusion of the cross-examination of Socrates by Protagoras, and final defeat of the Sophist ( 3 4 7 a — 3 6 0 e).

IX. Epilogue ( 3 6 0 e —3 6 2 a).

§ 2. The General Scope and Purpose of the Protagoras.

In seeking to understand the scope and purpose of the Protagoras, we shall find it convenient, in the first instance, to view the form of the dialogue as far as possible apart from the matter.

Considered as to its form, the dialogue is an indictment primarily of Protagoras as an educator of young men. It is not however as an individual that Protagoras is attacked, but as the most distinguished representative of the Sophists1 : ομολογώ re σοφι­

σ τής είναι, he says in 3 1 7 B, και πα ιδεύειν ανθρώπους \ and before Protagoras appears on the scene, Plato is careful to instruct us as to the nature of that which was called ‘ Sophist Prodicus and Hippias, as well as Protagoras, receive their share of ridicule2, %and may be supposed to suffer with -him in so far as the aim and method of their teaching agreed with his, although they are not directly associated with him in his fall3, which, as rivals4 in the profession, they doubtless viewed with something more than equa-

1 3 12 c fi. , 316 D fi.2 315 c ff., 337 a ff., 337 c ff., 347 a.3 Socrates himself expressly separates them off in 359 A.4 3 18 E, 340 B ff., 341 A ff.

XV111 INTRO D UCTION

nimity1. It is part of the irony of the situation when Prodicus and I-Iippias fail to see that whereas in the

\ actual discussion it is only Protagoras who is worsied, the attack is in reality directed against the professional Sophist in general—the έμπορός τις ή κάπηλος των άγωγίμων αφ’ ών ψνχή τρέφεται2.

Pitted against Protagoras, as the representative of the Sophists, we find, as usual, Socrates- Whether in this case we are to regard Socrates as speaking for Plato or for himself, we shall presently inquire : in the meantime, it is well to notice one particular aspect in which the contrast presents itself. Protagoras re­presents the principle of μακρολογία, Socrates that of β ρ α χ υ λ ο γ ία : the former excels in continuous discourse,

\ the latter in the method of investigation by question and answer. In the only section of the dialogue where Socrates deserts his usual method, in order to deliver a harangue upon the poem of Simonides, he expressly asserts that the method of Protagoras is futile3, and it must be admitted that he is himself, whether intentionally or not, altogether unsuccessful in applying it.

In its formal aspect, therefore, the Protagoras may be regarded as an attempt to shew the superiority of

1 In 341 A fif. Prodicus furnishes Socrates with weapons against his rival : and in 358 A— 359 A they lend their assent to the train of reasoning by which Protagoras is finally overthrown. Bonitz (Platonische Studien p. 260) is surely wrong in regarding their assent to Socrates’ counter-reasoning as a proof that they too are refuted : what is refuted is the statement that courage is different from the other virtues—a statement to which they never assenic.l.

2 313 (-'·:5 347 E. Compare Bonita I.e. pp. 260—262.

INTRODUCTION. xix

• Socrates to Protagoras—of dialectic to continuous! discourse. But the dialogue is not merely a “ philo%> sophical prize-fight” : the subjecianatter of the dispute") between tlie rival interlocutors is one of great import- ,\ ance_for the theory of education. It is first expressly" raised in 3 1 9 a : Can virtue be communicated by teaching? If not, education, as it was understood by Socrates no less than by Protagoras, is impossible.The doubts expressed by Socrates upon the subject nowhere throughout the dialogue amount to a denialof what every self-respecting teacher must hold to be____true: that the Athenians do not think virtue teachable""1 proves nothing, as they may be mistaken : that Athe­nian statesmen do not teach it to their sons may prove only that it cannot be taught by Athenian statesmen1.But the reasons adduced by Socrates against the view , that virtue can be taught are judiciously chosen in order to drive Protagoras into a defence of his posi- , tion. Protagoras was not only professionally a teacher'“ of virtue, and therefore bound to hold that virtue could be taught, but as the representative of the Sophists, he was bound to maintain that the beliefs and practice of the Arch-Sophist of them all, the Athenian Demus2, were in harmony with his own. . Accordingly he meets Socrates with a flat denial— the Athenians (Jo hold virtue to be teachable and teach it in a multitude of ways. It is possible to hold this view and still believe that the elements of virtue are present by nature in every man, as Protagoras also asserts : and such was no doubt in reality the belief of the Athenians, as it is perhaps of the ordinary practical man in all ages,

1 3 1 9 a — 3 2 0 15 .

2 See Rep. v i 492 a flf,

XX INTRODUCTION.

Plato’s own view of education as the development of the faculties innate in soul may itself be regarded as the psychological counterpart of this ethical creed. But there still remains the question, what must we suppose virtue to be, in order that it may be taught ? It is here that Socrates differs from the Athenians and Protagoras. Virtue, according to Socrates, can only be communicated by the teacher if it is identical with knowledge, and to prove this identity the whole of the dialogue from 329 c, with the partial exception of the section on the poem and of the interlude in 333 b—■ 338 e , is devoted. The conclusion to be drawn is that Virtue can indeed be taught, but not by the Sophists, any more than by the educational system, public opinion, and laws of the Athenians, because in them there is no knowledge.

In connexion with this conclusion, we naturally ask : If virtue is not taught by the Sophists, how is it to be taught? To this question the dialogue

-Jrtself furnishes an implicit answer. Inasmuch as virtue is knowledge, it must be taught by dialectic, the only means by which knowledge can be communicated. The method of Socrates, which it is the object of the formal side of the dialogue ttf represent as triumphant over the Sophistic μακρολογία, is to be understood as the method which will succeed where Sophistic has been shewn to fail. It is thus that form and matter are reunited and the dialogue attains its unity as a work of art.

INTR OD UCTION. xxi

§ 3. On the jjiyth of Protagoras.

So much it was needful to say about the central theme of the dialogue, but there remain three episodes which call for special discussion, partly from their· connexion with the subject of the whole, and partly on account of their substantive philoso­phic value.

The first of these is the myth of Protagoras. The place of this episode in the argument is to shew that the Athenians do right in permitting all and sundry to advise them on political questions. It is not unlikely that the introduction of the mythical form as a vehicle of exposition was due to Protagoras1. There can at all events be no doubt that it was rapidly coming into favour in the literary circles of the day, and that it was sometimes employed not only by the so-called SophistsV but by the other Socratic schools3 as well as the Academy. It is therefore not unreasonable to suppose that the myth with which we are concerned was written by Protagoras himself. The style shows many marked peculiarities of the kind which we should suppose that Protagoras affected4, and al­though this might be set down to Plato’s skill as an imitator, it is difficult to see why Plato should have taken such pains to imitate where he manifestly did

1 DUmmler’s Akademika p. 236.2 See note on ch. x i . ad init.8 A s for example the Cynics ; see Pummler I.e. p. 1 foil.4 See on 320 E.

xxii IN TROD UCTION

not intend to caricature1. Zeller2 has recently lent the weight of his authority to the view which we are advocating, and an Italian scholar3 has made it seem probable that the work from which this fable is taken had among other motives the polemical one of main­taining against the theories of Hippias and his fol­lowers the superiority of νόμος to φνσις. In the catalogue of Protagoras’ works preserved by Diogenes Laertius4, two books are mentioned, in either of which the fable may have occurred, irepl πολιτείας and irepl της kv άρχτ} καταστάσεως: most probably it formed part of the latter.

We have commented in detail in the notes upon the subject-matter of the myth: but its general bearings and literary connexions require to be noticed here.

We may say broadly that two views of early society were current in antiquity. On the one hand the laudator temporis acti loved to represent the past as a golden age, from whose glories we have fallen away:

1 Grote (n p. 47) perhaps states the case too strongly when he says that the fable is “ fully equal, in point of perspicuity as well as charm— in my judgment it is even superior— to any other fable in Plato ” : but hardly any one will now deny that the episode is one of the most valuable and interesting parts of the dialogue. It should be borne in mind that the fable differs·in style from what Protagoras says in the rest of the dialogue (except at 334 a , where see note) as much as it differs from the myths of Plato. I f Plato could insert in one of his works a speech by Lysias (Phaedrus 230 E fo il.) I see no reason to suppose that he might not have made Protagoras deliver a speech of his own making.

2 In the Archiv fur Geschichte der Philosophie V 2 .p. 175 ff.3 Chiapelli ibid. i l l p. 15 and p. 256 foil.

4 IX 5S-

INTRODUCTION. xxiii

while others again saw in the far-distant past little but savagery and woe, out of which humanity has by slow degrees climbed upward1. Not a few—and this is perhaps the original view, whereof the others are fragments—maintained that the reigns of good and evil succeed each other in ever-recurrent cycles, as we find in the myth of the Politicus2. The fable of Pro­tagoras represents mankind as having risen. It is in effect a novel version of the story of Prometheus superinduced upon a cosmological theory. So far as concerns the creation of man out of the four elements, and the assumption of a period of time during which there were no men upon the earth, we can find

1 See Diimmler’s Akademika p. 216 ff. (Die Anfange des Menscbengeschlechts). There is an excellent and learned col­lection of passages bearing on the Golden Age by G raf in Leipziger Studien v i l l pp. 1 — 80, and another by Eichhoff in Fleckeisen’s Jahrbiicher Vol. 120 (1879) pp. 58 1— 601.

2 269 c foil. When Eichhoff (I.e. p. 596) asserts that there , is no hint of a golden age awaiting mankind in the future in Greek profane writings, he ignores the evidence of Hesiod.In the Works and Days 174— 175 we read: μηκέτ' hreir ύφαλον iyaj ττέμιττοισί μ€Τ€Ϊναι άνδράσιν, άλλ’ ή πρόσθε θανΰν η £ π € ίτα Ύ ^ νέσ θ α ι, and ibid. 180— 181 Zeus δ' ffhiaei καί τούτο ytvos μερδπων άνθρώπων, εΰτ αν yeivdpt,evoi ττολιοκρόταφ οι τ ε λ έ θ ω σ ιν . It has been pointed out elsewhere (The Nuptial Number of Plato, p. 60) that the sign of the recommencement of the golden age is when children are born with grey hairs (cf. Polit. 273 e) : an interesting parallel is afforded by the Testament cited by Mr Jam es in his account of the Revelation of Peter p. 57, where it is stated that one of the signs of the end shall be“ children whose appearance shall be as of those advanced in years: for they that are born shall be white-haired” . There are traces of a similar tradition in Greek mythology : the three Graeae, for example, had grey hairs from their birth.

A. P. C

xxiv IN T R O D UCTJOJV.

parallel views in Plato, and to a certain extent in Empedocles1; but there seems to be nothing in con­temporary or previous literature to account for the peculiarities of the Prometheus legend as it meets us here. According to Hesiod2, mankind originally pos­sessed fire, but lost it through the impious cunning of Prometheus. When Prometheus steals it back again for the use of man, both he and humanity are severely pun­ished, he by the eagle preying on his vitals, humanity by the creation of woman. In Aeschylus, Prometheus appears in like manner as the befriender of man against the gods, but we hear nothing of Pandora, nor does it appear that man had ever possessed the use of fire till Prometheus came and stole it. On the other hand, Aeschylus greatly amplifies the services of Pro­metheus to mankind, assigning to him the invention of astronomy, number, writing, medicine, and divi­nation, as well as the elements of material happiness and comfort3. Although it is not expressly stated by Aeschylus that we owe the political or social art to Prometheus, the poet can hardly have intended ex­pressly to exclude it from the list of his benefactions4, since the arts which are attributed to Prometheus presuppose that man has already become in some measure a πολιτικον ζωον. It was reserved for Prota­goras to represent πολιτική as a later gift, not from Prometheus, but from Zeus himself, in direct and perhaps conscious antagonism to Hesiod, according to whom the age in which we are now living knows

1 See the notes on 320 D foil.

2 Theogony 5 2 1—6 16 : Works and Days 47 ff.3 P ro m . 4 4 5 — 50 6.

4 P ro m . 50 6 π α σ α ι τ έ χ ν α ι . βροτυίσ<.ν έ κ 1ί ρ ο μ η 0έω$.

INTR O DUCT/ON. xxv

neither Justice nor Shame1. But the great and fruitful innovation introduced into the legend by Protagoras, whether on his own responsibility, or in accordance with his authorities, consists in making Prometheus and Epimetheus assist the gods in the making of mortal things. The work of the gods ended when they had moulded man and the lower animals : it was Prometheus and his brother who were charged to furnish them with such accidentals as size, strength, hoofs, hair and hide, not to speak of food and pro- creative power. Protagoras’ version of the legend, in which Prometheus already takes part in the creation of man, proved the germ of the later representation of the hero as the artificer of mankind out of clay. In this form the story was transmitted by the poets of the New Comedy to Rome2, and appears in quaint and interesting reliefs upon Roman Sarcophagi3.

§ 4. On Socrates’ criticism of Simonides' poem.

The second episode which it is needful to discuss is the criticism given by Socrates of the poem of Simonides*.

As we have endeavoured to shew, the aim of the Protagoras is to prove that virtue cannot be commu­nicated by teaching, unless knowledge and virtue are

1 Works and Days 192 δίκη δ' έν xepal καί αΙδώς ούκ ϊσται.2 Philemon ap. Stob. Florileg. II 27 Προμηθείς, δν 'Κέ'γονσ

ημάς πλάσαι καί τάλλα πάντα ζφα. Compare Menander in I.ucian Am. 43 and Hor. Od. 1 16. 13 — 16.

3 See Baumeister’s Denkmaler des klassischen Alterthums

P· * 4 13 ·4 On the restoration o f the poem see Appendix.

C 2

xxvi INTROD UCTION.

identical. Now Poetry, in the days of Plato, was regarded as perhaps the most powerful means of teaching virtue, and Protagoras had already main­tained its educative value in his speech. It was therefore necessary to inquire whether the claims of the Muses were well founded. It became all the more necessary when the Sophists—or some of them —in this as in many other respects went with the stream, and developed the practice of poetical criticism into an art1. Socrates’ exposition of the poem is intended to shew by a practical demonstration that poetry does not teach virtue because in poetry there is no knowledge. There cannot be knowledge in the written words of poets ους ovre άνζρέσθαι οϊόν τ έστϊν

π epi ώι/ Xeyovaw, h rayo/xcvoi r e αντονς ο ι πολλοί kv ro ts

λ ό γ ο ις ο ι μλν ταντά φασ ιν τον ποιητην voeiv, ol δ* Ιτερ α ,

7Γ€ρΙ πράγματος δ ια λ εγο μ ,ενο ι ο α δυνατου σ ιν e^eX cy^ai

(347 Ε) : f° r knowledge implies the power to ask and answer questions—its method is, in short, dialectic. Browning and other societies would have received short shrift from Socrates, unless the members com­municated with the poet to find out what he meant: and even then the poet would himself require to be cross-examined—an ordeal from which he would not be likely to emerge successfully, being in fact but a Sophist himself2. Plato’s objection to poetry in the Protagoras is not yet based upon ethical and meta­physical grounds as it was when he wrote the Republic, but rather reminds us of his condemnation in the Phaedrus3 of written books in general as a means of

1 See note on 338 E.

2 See 3 16 D and no te in loc.

8 275 D.

INTRODUCTION. x x v i i

education. The poet is a θείος άνήρ, who says what he does not know: even when alive he cannot explain his meaning: how much less shall another when he is dead ! Socrates might have been content to prove his point without doing so much violence to Simonides’ meaning. His exposition of the poem is admittedly sophistical. To begin with, there is nothing in the poem itself to indicate that Simonides’ primary intention was to overthrow the maxim of Pittacus, as Socrates avers1 : Pittacus is censured for saying not what is untrue, but what is less than the whole truth. The real subject of the poem is the impossibility of continued perfection among mankind : the mention of Pittacus is but an episode, which might have been omitted without injuring the argument as a whole. But it is in the explanation of details that Socrates runs riot most. His comments upon /xeV2, upon αληθώς3, upon κακός δ* d κακώς4, are obviously and intentionally absurd, while in dealing with ev πράξας5 and €kg)V he contrives by the most perverse sophistry to wrest the plain meaning of Simonides into his own favourite theories of. the identity between knowledge and virtue and the impossibility of voluntary sin. But the exaggerated perversity of his expositrdftTs'd'o'Ubtless intended as a satire on the epideictic displays in vogue among some of the Sophists: Plato would fain make it plain that he can beat a Sophist on his own ground.

1 342 A — 343 c : 344 B et al. Schleiermacher’s reference to the fragment of Simonides (in Schneidewin’s Delectus fr. 2 of Simonides = Bergk4 fr. 57) proves nothing for this particular poem.

2 343 D. 8 343 D* 4 345 A.

6 345 a . 6 345 D·

xxviii INTR OD UCTION.

At the outset, he borrows some features from the speech of Protagoras in 3 1 6c : and the remark of Hippias, when the episode is ended, ev μίν μοι δοκεis— 7τερϊ τον ασματος διεληλνθά'αι may be taking as in­dicating that Hippias at least accepted the picture as a fair representation of his method1. We have not sufficient data to say for certain whether the picture is a caricature or not: probably it is just as much and as little of a caricature as the representation of the Sophists in the Euthydemus. At all events, if the sketch is even approximately true to nature, no one will deny that the Sophists had better have u put the poets on their shelves2” if they desired to reach the truth of things.

I f the view which we have taken is correct, it will be vain to look for reasoned ethical teaching in the episode. The opinion of Diimmler3, that Plato is here attacking Antisthenes for regarding virtue as ά ναπόβλητος4, receives no support from the dialogue, even if we allowed that thp truly virtuous man could ever have seemed to Plato or even to Socrates capable of losing his virtue.

1 From this point of view, the whole episode should be compared with the speech of Socrates in the Phaedrus 237 B— 241 D.

2 348 A, where Socrates virtually confesses that his exposition is naught.

3 Akademika p. 50.

INTRODUCTION. xxix

§ 5. On the identification of the Pleasant and the Good.

The last episode which requires to be discussed in connexion with the argument of the dialogue is the identification by Socrates of the good and the pleasant. This identity is the hypothesis from which the final refu­tation of Protagoras is deduced : it is not a substan­tive result of the dialogue, but only a means to an end.

We remark at the outset, that Protagoras is at first unwilling to accept the identification: still more noteworthy is it that Socrates in reality offers no proof, beyond the εν ζην fallacy1, which begs the question by equating ευ with ήδέως. The long discussion on the meaning of the common phrase ‘ to be overcome by pleasure’ does indeed remove one obstacle in the way of the identification, but beyond this it does not go. Even here there are fallacies, as when Socrates infers that knowledge always determines the conduct of its possessor because it is her nature to rule2, and in the subtle reasoning of 355 D3, which, in point of fact, presupposes the theory that might is right. The only convincing proof, from the Socratic point of view, of the identity of the good and the pleasant, would be to demonstrate their essential unity by an analysis of the connotation of the two names: but of this there is no hint in the Protagoras. The meaning j of ‘ Good’ and of * Pleasant’ is supposed to be already known. '

1 3 5 1 b .

2 352 B. The fallacy lies in a confusion of the ideal and the real: knowledge may be Ισχυρόν,, 777βμονικόν and άρχικόν, and yet not Ισχύων, -r^e^ovevew, or άρχαν in each individual case.

:J See note in loc.

XXX INTRODUCTION.

The teaching of the Protagoras on the relation between Pleasure and Good, as is well known, differs toto caelo from that of nearly every other dialogue of Plato. Not to mention the Philebus1, and the Republic2, where the point is rather that Pleasure is not the i.e. the Chief Good, in the Gorgias3 and the Phaedo4 we have the most explicit assertion of the distinction between the two notions. Contrast the following passages:

λ£γeis δέ τινας, Ζφην, ώ ΙΙρω- Taybpa, των ανθρώπων e<5 ζην, τούς δέ κακώς; "Έφη. ρ' ούν δοκεΐ σοι άνθρωπος αν ευ ζην, εΐ άνιώμενός τε καί όδυνώμενος ζψη; Ούκ <έφη. Ύί δ\ εΐ ήδέως βωυ3 τόν βίον τελευτήσειεν, ούι: εΰ &ν σοι δοκεΐ ούτως βεβιωκέναι;

"Εμοιγ’, £φη. Τό μέν &ρα ήδέως ζην ayaθόν, τό δ’ άηδώς κακόν (Prot. 351 β)·

έάν μεν yap ηδέα πρός ηδέα ίστης, τά μείζω άεί καί πλείω ληπτέα ’ 4άν δέ λυπηρά πρός λυπηρά, τά έλάττω καϊ σμικρό- τερα * έάν δέ ηδέα πρός λυπηρά, έάν μέν τά ανιαρά ύπερβάλληται υπό των ηδέων, έάν τε τά έyyύs υπό των πόρρν έάν τε τά πόρρω υπό των έyyύςt ταύτην την πράξιν πρακτέον έν η &ν τα ΰτ’ ένη ' έάν δέ τά'νηδέα υπό των ανιαρών, ού πρακτέα (Prot. 356 Β).

1 53 C foil.2 VI 509 Α ού y άρ δήπου σύ yε ηδονην αύτό (i.e. τό ayaObv)

M y εις. Έύφήμεί' ην δ’ έyώ.3 495 a foil. 4 64 D, 68 ε foil.

ούκ dpa τό χαίρειν έστίν εδ πράττειν ούδέ τό άνιάσθαι κακώς, ώστε έτερον y iy νεται τό ηδύ του άτγαθου (Gorg. 497 Α)·

ού ταύτά ylyverat, ώ φίλε, τάyaθά τοΐς ήδέσιν ούδέ τά κακά τοΐς άνιαροΐς (Gorg. 497 °) ·

ώ μακάριε "Σιμμία, μη y άρ ούχ αΰτη η η όρθη πρός αρετήν άλλαγή, ήδονάς πρός ήδονάς καί λύπας πρός λύπας καί φόβον 7rpbs φόβον καταλλάττεσθαι καϊ μεί'ζω προς έλάττω ώσπερ νομίσ­ματα κτλ. (Phaedo 69 λ).

1NTR0 D UCTION. XXXI

Such passages, which might be multiplied at will, shew that, if there is any meaning in words, the anti­thesis is a real one. Nor doe the contrast lurk merely in isolated passages, for the whole tone and argument of the Gorgias and the Phaedo are opposed to any communion between pleasure and good.

Various explanations of the difficulty have been offered.

Those who (like Grote) hold that the dialogues of Plato “ are distinct compositions, written each with its own circumstances and purpose1/ ’ find of course no difficulty to explain: the Protagoras is perhaps the strongest bulwark in their argument. The most thorough-going adherents of the opposite school deny that Plato is serious2, Plato’s object being merely to prove that whatever we take to be the Chief Good, virtue can only be identified with the knowledge thereof. Between these two extreme views comes the theory that the identification of Pleasure and Good is seriously meant, either as the view of Plato himself when he wrote the Protagoras, or as a faithful historical picture of the teaching of his master upon this subject. It seems clear to us that Plato is serious, but we do not find sufficient evidence to justify, us in holding that the view which he advocates—whether he believed it formerly or not—was at this time held by the philosopher himself. To the opposite theory, it seems a fatal objection that in none of the minor dialogues which are universally admitted to be earlier

1 Plato and the companions of Socrates n p. 89.2 Schleiermacher’s Introduction to the Dialogues of Plato

p. 95 : Bonitz Platonische Studien p. 264: compare Grote II p . 87.

xxxii INTROD UCTION

than the Protagoras does there seem to be any hint of hedonism. On the contrary, the analogues to the Measuring or Calculating art which meet us in the Charmides1 and Laches2 are concerned not with the weighing of pleasure, but with the determination of what is goo (P.

The most probable view is that which regards the episode in question as intended to represent the views of the historical Socrates. It is true that even in the Memorabilia Socrates never in so many words declares that Pleasure is Good4, but he frequently inculcates the practice of the virtues on account of the pleasures which they bring5. Moreover, if Socrates actually did sometimes call pleasure good, it is easier to understand how the Cyrenaics could have fathered their Hedonism upon him. It is of course quite possible that the formulating of the doctrine is due to Plato, and that the historical truth of the picture suffered by the introduction of greater brevity and precision: we may even suppose that Plato, for dramatic or other reasons, was not careful to represent his Master in all respects as he was. But to stigmatise the doctrine as “ utterly un-Socratic,” as Schleiermacher

1 174 a foil. 2 199 c.The nearest approach to a unification of pleasure and good

elsewhere in Plato seems to be in Laws 11 663 a fif. ούκοΰν ό μέν μη χωρίζων \6yos ήδύ re καί δίκαιον καί ά-γαθόν re καί καλον ττιθανύϊ 7') μηδ£ν <trepov, irpbs τό τινα έθέλβιν ζην τόν οσιον και δίκαιον βίο^ κτλ. : where, however, Plato is merely insisting on the practical importance of the identification for thewelfare of a state.

4 He identifies ώφέΧιμον with good in Mem. iv 6. 8 fif.5 e.g. 11 1. 19 : IV 5. 9: see Zeller Philosophic der Griechen3

II 1 p. 126.

INTR OB UCTION. xxxiii

does1, seems to involve a misconception of its moral worth. There is nothing degrading in the theory as it is worked out by Socrates, since it is not the balance of pleasure in each individual species of pleasure which we are recommended to choose, but the balance of pleasure generally and in the long run: it would be quite open to Socrates to maintain that the lower pleasures are never to be chosen, because they are always followed by more pain, or even that they are not even pleasant2.

I f we accept this explanation, the identification of pleasure and good will be in harmony with the general realistic tone of the dialogue, and we shall be justified in holding that in the Protagoras we see the ethical no less than the educational theories of Socraies and Protagoras brought face to face3.

§ 6. Date of Composition.

Of external evidence as to the date when the Protagoras was written, there is none.

The internal evidence, so far as it goes, is in favour of an early date. It rests upon indications furnished by (i) the language and style, (2) the doctrine, (3) references and allusions in the dialogue itself.

1 Introduction to the Dialogues of Plato p. 95.3 Cf. Arist. Eth. Nic. X 2. 1 17 3 b 20 irpbs δέ τού? προφέροντας

ras έπονβίδίστους των ηδονών Xtyoi t l s αν ότι ούκ ’έσ π ταυθ’ ηδέα. The historical Socrates would have stopped short of this assertion, if we may judge from such evidence as Xen. Mem.I 4. 12.

3 See Dr Jackson’s article on the Sophists in the Encyclopaedia Britannica.

xxxiv INTRODUCTION.

On linguistic grounds, Ritter1 holds that the dialogue was composed before 399 B.C. But the evidence upon which he relies is chiefly derived from the relative frequency of certain particles and for­mulae throughout the dialogue, and (as usual with evidence of this kind) it is by no means clear that Plato’s choice of particles and the like is not a result of the character of the composition rather than an index to its date. It is also unlikely on many grounds that any of Plato’s dialogues are anterior to the death of Socrates. The proofs derived from the exuberant vivacity, the boisterous juvenility and dramatic fire of the dialogue are surer, if more intangible, and all point to a comparatively early date2.

In two points of doctrine the Protagoras shews its affinity with the earlier and purely Socratic dialogues. Holiness, as in the Laches, is reckoned as a virtue and placed by the side of δικαιοσύνη, whereas in the Republic and Phaedo οσιότης is excluded, and it is only the four cardinal virtues that are recognised as such3. Too much stress ought not to be laid upon this argument, but at least, if we may trust Xenophon4, the recognition of δσιότης as a distinct virtue had the sanction of Socrates. The second point is of more importance. Although the subject of the dialogue might seem to have expressly invited mention of that

1 Untersuchungen iiber Plato, p. 127.2 This subject is well handled by Ast, Platon’s Leben tmd

Schriften, p. 70 foil.3 Prot. 329 c et al., Lach. 199 D, Rep. iv . 428 A , Phaedo

69 C. The doctrine o f the Meno and Gorgias resembles that o f

the Protagoras in this point: Meno 78 D, Gorg. 507 B.

4 Mem. iv 6. 4.

INTRODUCTION. XXXV

‘ demotic virtue1’ of which Plato made so much, no allusion to it is made2. It is perhaps a natural conclusion that Plato had not yet elaborated the distinction— unknown to Socrates—between scientific and un­scientific virtue : but it should at the same time be remembered that Plato may have deliberately refrained from adverting to this subject in order to make his picture of Socrates more true to nature. However this may be, the distinction in question is only an ethical deduction from the metaphysical distinction between knowledge and true opinion: its absence from the Protagoras is therefore in harmony with the purely Socratic tone of the dialogue, where we look in vain for the metaphysical speculations or pre­suppositions of Plato’s mature age.

1 It is in the Meno that the difference between demotic and philosophic virtue is first clearly laid down. See on the whole subject Archer-Hind’s Phaedo, Appendix I.

2 The nearest approach to a recognition of two virtues, one scientific and the other unscientific, is in the speech of Protagoras 320 c foil. The elements of πολιτική άρετή implanted in mankind at the beginning and transmitted by father to son are in their essence distinct from scientific virtue, and so far resemble the δημοτική άρετή of Platonic teaching: but this part of Protagoras’s speech is not taken up by Socrates, who will not even allow that the (so-called) virtue which the sophists and public opinion try to teach is virtue in any sense o f the word, since it is not know­ledge. Schone (tjber Platon’s Protagoras, p. 51) thinks that the Platonic Socrates does recognise the distinction between true and demotic virtue when he expresses (319 a ) a doubt whether virtue can be taught, since he afterwards proves himself that it can. No doubt Socrates’ change of position in the course of the dialogue finds its justification in this distinction between true and spurious virtue (as it is found in the Meno), but so far as we can see, there is nothing in the Protagoras which shews that Plato had as yet made the distinction explicit to himself.

xxxvi INTRODUCTION.

From the allusion in the dialogue to the art of the Peltasts1, Teichmiiller2 has endeavoured to fix the date of composition more precisely. It is known that there were Peltasts in Thrace before the time of Iphicrates3, but there is no proof that they formed a regular corps of the Athenian army till the military reforms of 3 9 1 , which are associated with his name. Teichmiiller points out that Plato speaks of Peltasts in such a way as to imply that they are no longer unfamiliar or foreign to his readers4, and assigns the dialogue to 3 9 3 or 39 2 B.C., when Iphicrates probably began to organise the new arm.

On all these grounds we cannot go far astray in assigning the dialogue to the second half of the first decade of the fourth century B.C.

§ 7 . Date of the Action.

The majority of critics are agreed in supposing the dialogue to be conceived as taking place before the war, in 4 3 3 or 4 3 2 B.C.

It is in harmony with this that Pericles and his sons are represented as still alive5, that Socrates is still young®, and that Alcibiades7 is but a youth and

1 350 A rives ok πέλτας Ζχοντβs; oi πελταστικοΐ η oi μή\ 0 i παλταστικοί: cf. Theaet. 165 D 7τελταστικύς άνήρ.

2 Literarische Fehden, p. 20.3 Thucydides iv 1 1 1 . 1 : cf. (with Teichmiiller) id. 11 29.

4 : Eurip. Alcest. 498 θρηκίας π έ\τψ άναξ et al.4 Contrast Xenophon Mem. in 9. 2, where peltasts are

similarly cited in illustration, but called Qpq.Kes iv πέλταις.5 3 15 A et al. They died in 429.6 3Γ4 B et al. In 432 he would be 36.7 309 B. l i e was born in 451.

INTR 01) UCTION. XXXV11

Agathon a lad1. Other indications of minor im­portance point in the same-direction. But in patent contradiction to this date come the facts—authen­ticated by Athenaeus2—that the ‘ AVild Men’ of Pherecrates, which Plato alludes to as represented last year (πέρυσι)3, was produced in 420 B.C., and that Hipponicus, the father of Callias, is apparently supposed to be dead, whereas he was alive till nearly 421 B.C. Athenaeus is not always an unprejudiced witness when Plato is concerned, but we have no reason to reject his evidence here. Plato frequently introduces anachronisms in matters not essential to the action of his dialogues4.

1 3 15 D. H e was born about 448.2 Athen. v 218 B and XI 505 F.

3 327 D.4 Compare Zeller, Uber die Anachronismen in den riatoni-

schen Gesprachen in the Abhandlungen d. Berl. Akad. for 1873, Hist. Phil. K l. p. Sr ff. The difficulties connected with the date of action of the Protagoras are well summarized by Sauppe.

[η οοφιct<\ί ’ εΝλεικτικόο]

ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣi

Τ Α Τ Ο Υ Δ ΙΑ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Ω Π Α

ΕΤΑΙΡΟΣ, Σβ&ΡΑτίΐΣ, ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ, ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ, ΚΑΛΛΙΑΣ,

ΚΡΙΤΙΑΣ, ΠΡΟΔΙΚΟΣ, ΙΠΠΙΑΣ.

I. ΥΙόθβν, ώ Σώκρατβ9, φαίνβί; η 8ή\α δη οτι άττο κυνηηβσίου τον 7repl την 'ΑΧκφιά- Socrates isask. 8ον ώραν; καί μην μοι καί πρώην ίδόντί describefrhisdin° «αλό? μεν έφαίνετο άνηρ έ'τί, άνηρ μβν- “e™y!L-rivri‘h° τ ο ί , ώ Έ,ώκρατες, ΰ ς γ ' iv avTOif ήμΐν Prolagoras' 5 βίρήσθαι, και 7rcoycovos ήΒη νττοττίμττΧάμβνος.

SO. Ε ϊτα τι το ύ το ; ού συ μίντοΰ *Ομηρον €7ταινέτης el, 09 βφη γαριζστάτην ηβην elvao τού νπηνήτον, ην ννν Ά\/αβίά8ης e^eu;

ΕΤ. Ύί ονν τα ν ν ν ; η τταρ i/ceivov φαίνβι; και ίο 7τω9 7rpo9 ere ό νβανίας Βιάκειται;

Ευ βμοιye βδοξβν, ού% ήκιστα δέ καί τη νυν ημέρα· καί yap 7roW a {jirep εμον elire, βοηθών

A. P. I

, . 2 , _ 7Τ Λ Α Τ Π Ν 0 Σ I 3°9 Β

εμοί. και ονν και άρτο άττ εκείνον έρχομαι. άτοττον 15 μεντοι τ ί σοι εθελω ε ίπ ε ιν παρόντος yap εκείνον,

οντε προσεΐχον τον νονν, επεΚανθανόμην τ€ αύτου θαμά.

ΕΤ. Κ αί τ ί άν yeyovos εϊη nrepl σε κάκεΐνον C τοσοντον π ρά γμ α ; ού ja p Οψτου τινϊ καΧλιονο

20 ενετνχες αλλω εν <ye τΡ/8ε rfj πόλει.ΣΩ. Καί 7το\ν γε.ΕΤ. Τ ί φής; άστω ή ζενω ;ΣΩ. Ξενω.ΕΤ. Ποδα7τω;

25 ΣΩ. Άβδηρίττ}.ΕΤ. Κ αι οντω κα\ός τις ο ξευος ε$οξίν σοι, είναι,

ώστε τον Κ Χεινίον νιεος καΧΧίων σοι φανηναι;ΣΩ. Πώ? δ* ον μεΧΧει, ώ μακάριε, το σοφώτατον

κάΧΧιον φ α ίνεσθα ι;30 ΕΤ. Ά λ λ ’ η σοφω τ ιν ι ήμϊν> ω Ί,ώκρατες,

εντνχω ν π ά ρ ει;ΣΩ. Χοφωτάτω μεν ον ν δηπον των <γε ννν, ε ϊ D

σοι Βοκεΐ σοφώτατος είναι ΐίρωταγόρα,ς.ΕΤ. *Ω τ ί Χ εγεις; ΣΙρωταγόρας επιΰεΰήμηκεν;

35 ΣΩ. Τρίτην ye η$η ημέραν.ΕΤ. Κ αι άρτι άρα εκείνω avyyeyovcbs η κ εις ;ΣΩ. Τίάνν γε | ποΧΧά και είπών καί άκονσας. 3 ]ΕΤ. Τ ί ονν ον ΰιηγήσω ημιν την ξυνουσίαν, εί

μη σε τ ι κωΧνει, καθιζόμενος έντανθί, έζαναστήσας 40 τον παΐΒα τοντονί;

ΣΩ. Παι/ν μεν ο ν ν και %άριν γε εϊσομαι, εάν άκονητε.

ΕΤ. Κ αί μην και ημείς σοι, εάν Χεγρς.ΣΩ. Α ιπΧή άν εϊη η χάρις, αλ,λ,’ ονν ακούετε.

II. Ύής παρβΧθούσης νυκτος ταυτησί, ετι βαθεος ορθρου, 'Ιππ οκράτης Ο ΆποΧΧοΒώρου S o c r a te s re la te s

, , - , ) ί Λ , / \ Λ / h o w H ip p o c r a t e sυιος, Φασωνος oe αόεΧφος, την υυραν a n n o u n c e d ton / / i / rs v \ h im the a r r iv a l o fΤΎ) βακτηρία ττανυ σφοορα €KpOVe, και P r o t a g o r a s , a n d

/ <>\ > « > / < - / , Λ \ ,/ ,/ h o w H ip p o c r a te sεπειοη αυτω ανεωξε τις, ευσυς εισω rjei a n d he d ete rm in - 5, , * Ν 4 Λ Λ , , ed to v is it P ro ta -επειγομενος, και τη φωνή μεγα Χεγων g o r a s at^ ^ t h e

Ώ Σώκρατες, εώη, eyρήτορας η καθεύ- to se e i f he w o u ld

x ' ’ ’ ' I ' ' > ~ teach0 6 6 ? ; / c a t ε γ ώ την φωνήν γνους αντον, tes w isd o m .

fΙπποκράτης, εφην, ουτος. μη τ ι νεώτερον ayyeXXew; ΟύΒεν y\ η δ’ ος, el μη αγαθά ye. Εν αν Χεγοις, ίο ήν δ’ £yar_JzoTi Be τι, και τού ευεκα τηνικάΒε άφίκου; ΐίρωταγόρας, εφη, ηκει, στάς παρ* εμοί. ΤΙρωην, εφην βγω* συ Βε άρτι π επ υ σ α ι; Νή τούς θεούς, εφη, εσπερας ye. καί άμα επιψηΧαφησας του σκίμποΒος εκαθεζετο παρά τούς πόΒας μου, και ΐζ ε ίπ ε ν Ε σ π έρ α ς Βήτα, μάΧα γε όψε άφικόμένος εξ Οίνόης. ό y άρ τοι παις με ο Σάτυρος άπεΒρα· και Βήτα μεΧΧων σοι φράζειν, οτι Βιωζοίμην αυτόν, υπό τίνος άΧΧου επεΧ αθόμην επειΒη δε ηΧθον καί Βε- Βειπνηκότες ημεν και εμέΧΧομεν άναπαύεσθαι, τότε 2ο μοι άΒεΧφος Χεγει, οτι ηκβι Τίρωταγόρας. και ετι μεν ενεγείρησα ευθύς παρά σε Ιεναι, επειτά μοι Χίαν πόρρω εΒοξε των νυκτών είνα ι' επειΒη Βε τάχοστά με εκ τον κόπου ό νπνος άνήκεν, ευθύς άναστάς οΰτω Βεύρο επορευό μην. και iyo) γιγνώ σκων αυτού την 25 άνΒρείαν και την πτοίησ ιν , Τ ί οΰν σοί, ην δ’ εγώ, τούτο; μών τ ι σε άΒικεΐ ΓΙρωταγόρας; και ος γεΧάσας, τούς θεούς, εφη, ώ Σώκρατες, οτι ye μόνος εστϊ σοφός, εμε Βε ου π οιεί J Ά λ λ α ναι μά Αία, εφην iyco, αν αυτω ΒιΒως άργύριον καΧ πειθώς 30 εκείνον, ποιήσει καί σε συφόν Ε ί γάρ, η δ’ ος, ω

II 3io D Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 3

4 ΠΛ Α Τ Η ΝΟΣ II 3ΐο Ε

Ζεΰ καί θεοί, iv τούτω εϊη · ώς οντ αν των εμών Ε επιΧ ίποιμι ούΰεν ούτε των φ ίΧ ω ν άλλ’ αύτα ταυτα και νυν ηκω παρα σε, ΐνα υπέρ εμοΰ ΒιαΧεχθβς αυτω.

35 βγω y αρ αμα μβν καί νεώτερός είμι, αμα δε ούΒε εώρακα Π ρωταηόραν πώποτε ονΚ άκηκοα ovhkv' ere yap 7ταΐς η, ore το πρότερον επε&ήμησεν. άΧΧα yap, ώ Χώκρατες, πάντες τον avSpa επαινουσι καί φασι σοφώτατον είναι X eyew άΧΧα τ ί ού βαδίζομβν ίταρ

ψο αυτόν, Ινα ένδον | καταΧάβωμεν j/καταΧύει δ’, ώς εyώ 31 ηκοϋσα, παρα Κ αλΧία τω Ίπ π ο ν ίκου' άΧΧ’ ϊωμεν. και eya) ε ιπ ο ν Μ ήπω, wyaOe, εκεισε ιωμεν, πρώ yap εστιν, άΧΧα 8εΰρο εξαναστώμεν εις την αυΧην, καί περιιόντες αυτού Βιατρίψωμεν, εως αν φως ykvi)-

4.5 τα ι· elra ϊωμβν. καλ yap τα ητοΧΧα ϊlpωτayόpaς ένδον Βιατρίβει, ώστε, θαρρεί, καταΧη^όμεθα αυτόν, ώς το είκός, ένδον.

Λ III . Μετα ταυτα άναστάντες εις την αύΧήν

V " Before setting ^ 9lW^v ' KaL αποπειρώμενος του Bcits byCq^esti®n- πποκράτους τής ρώμης Βιεσκόττουν cratesh wishesPto αντον και ήρώτων, Ε ίπ ε μοι, εφην iyco,

5 fromnp«t?goi2 ω 'Ιττπόκρατες, 7ταρα UpwTayopav νυν but a liberal'edu- e’7Τΐχείρεϊς IGVUl, apy\)piOV ΤβΧών εκείνω catlon' μισθόν υπέρ σεαυτοΰ, ώς ηταρα τίναάφιζόμενος και τις yεvησόμένος; ώσπερ αν εΐ επε- νόεις παρα τον σαυτοΰ ομώνυμον εΧθών fΙπποκράτη

ίο τον Κωον, τον των ΆσκΧηπιαΒών, άργυριον τεΧεϊν ύπερ σαυτοΰ μισθόν εκείνω, εί τις σε ηρετο, Ε ίπ ε μοί, μεΧΧεις τεΧεΐν, ώ 'Ιππόκρατες, Ίπ π ο κρά τει μισθόν ώς τ ίν ι ο ντ ι; τ ί αν άπεκρίνω ; Ε ιπ ον avy c εφ η,οτι ώς Ιατρώ. 'Ω? τις yεvησόμεvoς; 'Ω ς Ιατρός,

15 εφη. Ε ί δε παρα ΥΙοΧύκΧειτον τον Ά pyεΐov ή

Ill 312 b . Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 5

Φ ειδίαν τον Ά θηνα ϊον έπενόεις άφικόμενος μισθόν νιτερ σαυτοΰ τελεΐν εκείνοις, ε ϊ τις σε ήρετο· τελεΐν τούτο το άργύριον ώς τ ίν ι οντι iv νω εχεις Πολυ- κλείτω re και Φ ειδ ία ; τ ί αν ά πεκρ ίνω ; Έίπον αν ώς ά^αλματοποιοις· 'Ως τις δε ηενησό μένος αυτός; 20 Δήλον οτι άγαλματοποιός. Έίϊεν, ήν δ’ εγώ· τταρα

3 δε δή ΤΙρωταγόραν νυν άφικόμενοι iyoa τε καί συ αργύρων εκείνω μισθόν έτοιμοι εσόμεθα τελεΐν ύπερ σου, αν μεν εζικνήται τα ήμετερα χρήματα και τούτοις 7τείθωμεν αυτόν, ει δε μή, καί τα των φίλων 25 προσανάλίσ κοντές · !εί ουν τις ημάς περί ταΰτα οϋτω σψόδρα σπουδάζοντας εροιτο' είπε μοι, ώ 'Ζώκρατες τε καί <Ιππόκρατες, ώ? τ ίν ι οντι τω ΤΙρωταγόρα εν νω έχετε χρήματα τελ εΐν ; τ ί αν αύτω άποκριναί-

Ε μ εθ α ; τ ί ονομα $λλο γε λεγόμενον περί ΤΙρωταγόρου 3° άκούομεν; I ώσπερ περί Φειδίου άγαλματοποιόν καί περι fΟμήρου ποιητήν, τ ί τοιουτον περι Τίρωταηόρου άκούομεν; Σοφιστήν δή τοι ονομάζουσί γε, ω Σώ- κρατες, τον άνδρα είναι, εφη. 'Ω? σοφιστή άρα ερχόμεθα τελοΰντες τα χρ ή μ α τα ; Μ άλιστα. Et 35 οΰν και τοΰτό τις σε προσεροιτο' αυτός δε δή ώς

2 τις ηενησόμενος ερχει παρά | τον ΤΙρωταγόραν; καί ος ειπεν ερυθριάσας— ήδη yap ύπεφαινεν τι ημέρας, ώστε καταφανή αυτόν ηενεσθαι— Et μεν τι τοΐς εμπροσθεν εοικεν, δήλον οτι σοφιστής ηενησόμενος. 40

δε, ήν δ’ εγώ, πρός θεών, ούκ αν αίσχύνοιο εις τούς "Έΐλληνας σαυτόν σοφιστήν π αρεχω ν; Ντ) τον Αία, ώ Έ,ώκρατες, ειπερ γε ά διανοούμαι χρή λέγειν. Ά λ λ ’ άρα, ώ 'Ιππόκρατες, μή ου τοιαύτην υπολαμ­βάνεις σου τήν παρά Τίρωταγόρου μάθησιν εσεσθαι, 45

Β αλλ’ οΐαπερ ή παρά του γραμματιστου iy ενετό και'

κιθαριστοΰ καί ηταιδοτρίβου; τούτων γάρ συ εκάστην ούκ επ ί τέχνη έμαθες, ώς Βημιουργος εσόμενος, άλλ’€7τϊ 7ratSeta, ώς τον Ιδιώτην και τον εΧεύθερον πρεπει.

5ο ΐ ί ά ν υ μ ε ν ο ν ν μ ο υ δ ο κ ε ΐ , ε φ η , τ ο ι α ύ τ η μ α Χ λ ο ν ε ί ν α ι ή

• π α ρ ά ΐ ί ρ ω τ α γ ό ρ ο υ μ ά θ η σ ι ς .

IV. Ο Ι σ θ α ο ν ν δ μ ε Χ λ ε ι ς ν υ ν π ρ ά τ τ ε ι ν , η σ ε

Socrates shews λ α ν θ ά ν ε ι S η ν S’ £ γ ώ . Τ ο ΰ 7Τ € β ί ; " Ο Τ Ι

w h o ^ a V r i i o S · μ έ λ λ ε ι ? τ η ν ψ υ χ ή ν τ η ν σ α υ τ ο ΰ τ τ α ρ α - C

S r t r & % - ™ - * Φν<>5 the^word so TV' ® Ti ποτε ο σο'φϊστής εστιν, θαυ-

phlbt’ μάζοιμ αν εΐ οΧσθα. καίτοι εΐ τοΰταγνοείς, ού8ε οτω παρα8ί8ως την ψ υχή ν όίσθα, οΰτ εΐ άγαθω οΰτ el κακω πράγματι. ΟΙμαί γ\ εφη, ε18εναι. Λεγε 8ή, τ ί ήγει είναι τον σοφιστίων; ’ Εγώ μεν, ή δ’

ίο ο?, ωσιrep τοΰνομα Xeyec, τούτον είναι τον των σοφών €7τιστήμονα. Ούκουν, ην δ’ εγώ, τούτο μεν εξεστί Χέγειν καί περί ζωγράφων καί 7τβρϊ τεκτόνων, οτι ουτοί είσιν οί των σοφών επιστήμονες* a)OC ε ϊ τις D

εροιτο ημάς, τών τ ί σοφών είσίν οί ζωγράφοι επ ιστή- 15 μονές, εϊποιμεν αν που αύτω, οτι τών προς την

άπεργασίαν την τών εΙκόνων, καί τάΧλα ούτως, εί δε τις εκείνο εροιτο, ο δε σοφιστής τών τ ί σοφών εστιν, τ ί αν άποκρινοίμεθα αύτω; ποίας εργασίας επ ισ τά τη ς; Ύί αν εϊποιμεν αύτον είναι, ώ Χώκρατες;

2 0 ε π ι σ τ ά τ η ν τ ο υ π ο ι ή σ α ι δ ε ι ν ο ν Χ ε γ ε ι ν ; ' Ί σ ω ς α ν ,

ή ν δ ’ ε γ ώ , ά Χ η θ ή Χ ε γ ο ι μ ε ν , ο ύ μ ε ν τ ο ι ί κ α ν ώ ς γ ε %

ε ρ ω τ ή σ ε ω ς γ ά ρ ε τ ι ή ά π ό κ ρ ι σ ι ς ή μ ϊ ν 8 ε ΐ τ α ι , π ε ρ ί

ο τ ο υ ο σ ο φ ι σ τ ή ς 8 ε ι ν ο ν π ο ι ε ί Χ ε γ ε ι ν . ώ σ π ε ρ ο κ ι θ α ­

ρ ι σ τ ή ς 8 ε ι ν ο ν 8 ή π ο υ π ο ι ε ί Χ ε γ ε ι ν π ε ρ ί ο ύ π ε ρ κ α ί Ε

2 5 ε π ι σ τ ή μ ο ν α , π ε ρ ί κ ι θ α ρ ί σ ε ω ς — ή γ ά ρ ; Ν α ί . Ε ΐ ε ^ *

ό δ έ 8ή σ ο φ ι σ τ ή ς π ε ρ ί τ ί ν ο ς 8 ε ι ν ο ν π ο ι ε ί Χ ε γ ε ι ν ;

6 ΓΓΛΑΤΠΝΟΣ · III 312 β

ΔήΧον οτί 7τερί ούπερ και έπίστασθαι. ΈιΙκός ye. τ ί Βή εστιν τοΰτο, 7τερί ου αυτό? τε επιστήμω ν εστιν ό σοφιστής καϊ τον μαθητήν π ο ιε ί; Μα Δ ί\ εφη, ούκέτι εχω σοι Χέηειν. 3°

5 V. Κ αί €<γώ εϊπον \ μετά τούτο · Ύί ουν; οίσθα (’ εις οϊον tlvcl κίνδυνον ερχει ύποθήσων

\ . / > ν \ , / Hippocratesτη ν ψ υ γ η ν ; η e i μεν ΤΟ σ ω μ α €7ΓΙΤρ€7Γ€ΐν therefore will

* 4 £ ί / * Ν greatly endangerσε εοει τω, οιακινουνευοντα η Ύρηστον the welfare of his

> v / /, A / * \ A ?oul«. fy ffedinsαυτο yeveauai η πονηρον, ποΧΧα αν 11 with unknown 5/ >/ ■> > / v >/ bouSht °fan7Γ€ρί€σκ€\1τω, eiT GTTLTpeiTTeoV 6ΪΤ€ OV, unknown species

χ s ' / of mankind./cat et9 συμβουΧην του ς τε φίλους αν παρεκάλεις καϊ τούς οίκβίους, σκοπούμενος ημέρας σ υχνά ς' ο 8ε πτερϊ πτΧς,ίονος του σώματος ηγε£, την ψ υχήν, καϊ εν ώ ιτάντ έστι τα σά ή ev η κακώς ίο 7τράττειν, χρήστου η πονηρού αυτόν ηενομένου, ττερί

3 δε τούτου ούτε τω π ατρ ϊ οΰτβ τω άΰεΧφω επεκοινώσω ούτε ημών τών εταίρων ούδενί, εϊτ επιτρεπτέον εϊτε καϊ ού τω άφικομένω τούτω ξένω την σήν ψ ν χ ή ν , αλλ’ εσπέρας άκούσας, ώς φής, ορθριος ήκων περί 15 μεν τούτου ούδένα Xoyov ουδέ συμβουΧην ποιεί, εϊτε χρή έπ ιτρέπειν σαυτον αύτω εϊτε μη , έτοιμος δ’ ει άνάλίσκειν τά τε σαυτοΰ καϊ τά τών φίλων χρήματα , ώς η8η δ^ νω κώ ς, οτι πάντως συνεστέον Πρωταγόρα, ον ούτε ηι^νώσκεις, ώς φής, οΰτε ΰιβίλεζαι ούΒεπώ- 20

2 7ΓΟΤ6, σοφιστήν δ’ ονομάζεις, τον δε σοφιστήν, ο τ ί ποτ εστιν, φαίνει άηνοών, ω μέΧΧεις σαυτον επιτρέ- 7τε ιν ; και ος άκούσας, *Έ οικεν, εφη, ώ Χώκρατες, εξ ων σύ Χέγείς. Ά ρ* ουν, ώ (\πιτόκρατες, ό σοφιστής τυγχάνει ών έμπορός τις η κάπηΧος τών άηωηίμων, άφ ’ 25 ων ψ νχή τρέφ ετα ι; φαίνεται yap εμοιηε τοιουτός τις. Τρέφεται δε, ώ Χώκρατες, ψ ν χ ή τ ίν ι; ls/ίαθήμασιν

V 313c ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ. 7

8 ΤΤΛΑΤΩΝΟΣ V 3 13 c

Βήπτον, ην δ’ €<γώ. και όπως yε μή, ώ εταίρε, ο σοφιστής επαινών a 7τωΧεΐ εζαπατήσει ημάς, ώσπερ

30 οί 7τερι την τον σώματος τροφήν, ό έμπορός τβ καί D κάπηΧος. / καί yap οντοί πον ών αηονσιν αηωηίμων ούτε αντοϊ ϊσασιν ο τ ι χρηστον ή πονηρον ίrepl το σώμα, επαινονσιν Βε πάντα πωΧονντες, ούτε οΐ ώνού- μενοι παρ αντών, εάν μή τις τύχη <γνμναστικοί ή

35 ιατρός ών. οντω Be και οί τα μαθήματα περιάηοντβς κατά τάς ίτόΧεις καί πωΧονντες και καπηΧεύοντες τω άεΐ επιθνμονντι επαινονσιν μεν πάντα α πωΧονσιν, τά χα δ’ αν τινες, ώ άρισιε, και τούτων ayvooiev ών πωΧονσιν ο τ ι χρηστον ή πονηρον προς την

40 ψ ν χ ή ν ώς δ’ αντως καί οί ώνούμενοι παρ ’ αντών, Ε εάν μή τι? τύχη ηrepl την ψ ν χ ή ν αν ιατρικός ών. ει μεν ονν σν τνηγάνεις επιστήμω ν τούτων τ ί χρ η ­στον καί πονηρον, άσφαΧες σοι ώνεΐσθαι μαθήματα καί παρά ΤΙρωτα^όρον καί παρ ’ άΧΧον ότο νονν el

45 Be μή, ορα, ώ μακάριε, μή περί τοΐς φιΧτάτοις | κνβεύης τε και κινΒυνεύης. καί yap Βή καί ποΧν 314 μείζων κίι Βυνος εν τη τών μαθημάτων ώνη ή εν τη τών σιτίων. σ ιτία μεν yap καί ποτά πριάμενον παρά τον καττήΧον καί έμπορον εξεστιν εν άλΧοις

5ο άyyείoις άποφερειν, καί πρίν Βεξασθαι αντά είς το σώμα πιόντα ή φayόvτa, καταθεμενον οϊκαΒε εζεστιν συμβουΧεύσασθαι, παρακαΧεσαντα τον επαΐοντα, ο τ ι τε εΒεστεον ή ποτεον καί ο τ ι μή, καί όπόσον καί οπότε* ώστε εν τη ώνη ον μ ^ α ς ο κίνΒννος· μαθή-

55 ματα δε ονκ εστιν εν άλΧω α/γ^είφ άπεvεyκεΐv, άΧΧ Β άvάyκη, καταθεντα την τιμήν, το μάθημα εν αντη τη ψνχτ) Χαβόντα και μαθόντα άπιεναι ή βεβΧαμμενον ή ώφεΧημενον. ^ τα ν τα ονν σκοπώμεθα και μετά τών

πρεσβυτέρων η μ ώ ν ήμεΐς yap ετι νέοι ωστε τοσοϋτον πράγμα διεΧέσθαι. νυν μέντοι, ώσπερ ώρμησαμεν, 6ο ϊωμ,εν καί άκονσωμεν του άνδρός, επειτα άκονσαντες καί άΧΧοις άνακοινωσώμεθα· και yap ου μόνος ΪΙρωταγόρας αυτόθι εστίν, άΧΧά καί ' Ιπ π ία ς ο

C ΉλβΓο?· οίϊμαι δε real Τίρόδικον τον Κ ε ΐο ν και αΧΧοι ποΧΧοϊ καί σοφοί. 65

VI. Δόξαν ημιν ταΰτα επορενόμεθα · επειδή δε εν τω προθνρω έγενόμεθα, επιστάντες περί gocrates and τίνος λόγοι; διεΧεγόμεθα, ος ήμϊν κατα την JeedToSe house οδόν ενεπ εσ εν ΐν ονν μη άτεΧης y ένοι- sCfenCetn?he court το, άΧΧα διαπερανάμενοι όντως εσίοιμεν, lsdescnbed- 5 στάντες εν τω προθνρω διεΧεγόμεθα, εως σννωμοΧο- γήσαμεν αΧΧηΧοις. δοκεΐ ονν μοι, ό θνρωρός, εννοΰχός

D τις, κατηκονεν ημών. κινδννενει δε δια το πΧήθος τών σοφιστών άχθεσθαι τοΐς φοιτώσιν εις την οικίαν* επειδή yονν εκρονσαμεν την θνραν, άνοίξας και ίδων ίο ημάς, ’Έ α , εφη, σοφισταί τ ινες · ον σγοΧή αντω ' καί αμα άμφοΐν τοΐν χεροΐν την θνραν πάνν προθνμως ώς οιός τ ην επηραξε. και ημείς πάΧιν εκρονομεν, καί ος εγκεκΧημένης τής θνρας αποκρινόμένος ειπεν, Ώ άνθρωποι, εφη, ονκ άκηκόατε, οτι ον σγοΧή αντω ; 15 Ά λλ/ ώηαθέ, εφην iyw, οντε παρα Κ αΧΧίαν ηκομεν

Ε οντε σοφισταί εσ μ εν άλΧά θάρρει' Tipωrayopαν yap τοι δεόμενοι Ιδειν ήΧ θομεν είσάγγειΧον ονν. μόγις ονν ποτέ ημιν άνθρωπος άνέωξε την θνραν* επειδή δε είσήΧθομεν, κατεΧάβομεν ΐίρωταγόραν εν τω 20 προστωω περιπατονντα , εξής δ’ αντω σνμπεριεπά- τονν εκ μεν τον επ ί θάτερα ΚαΧΧίας ό Ίπ π ο ν ίκ ο ν

[5 καί ό άδεΧφός αντον ό ομομήτριος, Ή,άραΧος | ό ΪΙερικΧεονς, και Χαρμίδης ο ΥΧάνκωνος, εκ δε τον

V I 3 1 5 A Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 9

1 0 ΤΤ ΑΑΤΠ Ν ΟΣ VI 3^5 Α

25 επ ϊ θάτερα ό ετερος τών ΤΙερικλέους Είάνθιππτος /cat Φ ιλ ιπ π ίδης ο Φιλομήλου και ' Αντίμοιρος ο Μβ^δαΖο?, οσπερ ευδοκιμεί μάλιστα των ΤΙρωταγόρου μαθητών καί 67τι τέχντ) μανθάνει, ώ? σοφιστής εσόμενος. τούτων 8ε οι όπισθεν ήκολούθουν επακούοντες των

30 λεγομένων, το μεν πολύ ξένοι εφαίνοντο, ους■ άγει εξ έκαστων των πόλεων ο ΤΙρωταγόρας, / δ ι ων διεξέρχεται, κηλών τχι φωνή ώσπερ Ό ρφεύς, οι 8έ κατά την φωνήν επονται κεκηλημένοι' ήσαν 8έ Β

> τινες και των επιχωρίων εν τω χορώ. τούτον τον 35 χ°ρον μά λισ τα έγωγε 18ων ήσθην,/ώς καλώς ηύλα-

βούντο μηδέποτε εμποδών εν τώ πρόσθεν είναι ΐίρωταγόρον, άλλ ’ επειδή αυτός άναστρέφοι και οί μετ εκείνου, ευ πως και εν κοσμώ περιεσχίζοντο οΰτοι οι έπήκοοι ενθεν καί ενθεν, και εν κύκλω

40 περιιόντες άεϊ εις το όπισθεν καθίσταντο κάλλιστα.V II . Τ ο ν δε μ ε τ ε ίσ εν ό η σ α , εφη "Ομηρος, 'Υπ-

Further de- 7τίαν τον Ήλεΐοζ/, καθήμενον εν τώ κατ Cscription of the , Ν , , , \* , \scene. αντίκρυ προστωω εν σρονω · περι αυτόνδ’ εκάθηντο επ ϊ βάθρων 'Έ*ρυξίμαχός τε ό Ά κου-

5 μενού καϊ Φαιδρός ό lS/ίυρρινούσιος και "Ανδρών ό Άνδροτίωνος και των ξένων π ολΐτα ί τε αύτοΰ και άλλοι τινές. εφαίνοντο δε περι φύσεώς τε και των μετεώρων αστρονομικά άττα διερωταν τον Ιπ π ία ν , ο δ’ εν θ ρόνω καθήμενος εκάστοις αυτών διέκρινεν καϊ

ίο διεξήει τα ερωτώμενα. και μεν δή καί Τ ά ν τ α λ ό ν ye ε ίσ ε ΐ δ ο ν επ ιδημεΐ yap άρα και ΐΐρόδικος ό Keto?. D ήν δε εν οίκήματί τινι, ω προ του μεν ώς ταμιείω εχρήτο ' Ιππόνικος, νυν δε υπό τού π\ήθους τώ ν κατα- λυόντων ό Κ αλλίας και τούτο εκκενώσας ξένοις κατά-

15 λυσιν πεποίηκεν. ό μέν ου ν Τίρόδικος ετι κατέκειτο,

VIII 316 c πΡΠΤΑΓΟΡΑΣ. I I

εγκεκαΧυμμενος εν κωδίοις τ ισ ϊν και στρώμασιν και μάλα 7τοΧΧοΐς, ώς εφαίνετο· τταρεκάθηντο δε αυτω επ ι ταΐς πλησίον κλίναις Παυσανίας τε ο εκ Κ ερα- μεων καί μετά Ήαυσανίου νεον τ ι ετι μειράκιον, ώ?

Ε μεν εγωμαι καΧόν Τ€ κάγαθόν την φύσιν, την δ’ ουν 2ο ιδέαν πάνυ καλός, εδοξα άκούσαι ονομα αυτω είναι Ά γάθω να, καί ούκ αν θαυμάζοιμι, el παιδικα Π αυ- σανίου τυγχά νει ων. τουτ ην το μειράκιον, καί τώ Ά δειμ ά ντω άμφοτερω, ο τε Κ.η7π8ος καί ο Αευκολο- φίδου, καί άλλοι τινες εφαίνοντο· ίrepl δε ων διελέ- 25 * γοντο ούκ εδυνάμην εγωγε μαθεΐν εξωθεν, καίπερ λιπαρώ ς εχων άκούειν τού ΐΐροδίκου ’ ,πάσσοφος yap

16 μοι δοκεΐ άνηρ είναι καί θείος* | άλλα διά την βαρύ- γο\ τητα τής φωνής βόμβος τις iv τω οίκήματι γιγνό μένος ασαφή εποίει τα λεγάμενα. 3° % /:/<

VIII. Καϊ ήμεϊς μεν άρτι εΙσεΧηλύθειμεν, κα- τοπ ιν δε ημών επεισήλθον ’Α λκιβ ιάδης

* , f , Ν ν ν , ν tQ Socrates intro-τε ο καλός, ως φγς συ και εγω πειυομαι, duces H iPPocra-

v / t ‘ f f « « tes to Protagoras.και Κ ριτιας ο Κ αλλαισγρου. ημείς ούν T he latter justi-r Ϊ / r\ v / t >/ <\ / ^es Profes-ώς εισηλθομεν, ετι σμικρ άττα διατρί- sion, and the rival 5

1 v n ~ sophists assembleξά ν τ ες και ταύτα διαθεασαμενοι, ητροσΐ)- to hear him dis-

B μεν 7τρος τον Πρωταγόραν, και εγώ είπον'Πρωταγόρα, ητρος σε τοι ηλθομεν εγώ τε κα\

'Ιπποκράτης οΰτος. Πότερον, εφη, μόνω βουλόμενοι διαλεχθήναι η καί μετά τών άΧλων; 'Η μ ΐν μεν, ην ίο δ’ εγώ, ούδεν διαφέρει· άκούσας δε ου ενεκα ηλθο- μεν αυτός σκε^ται. Ύί ουν δη εστιν, εφη, ου ενεκα η κετε; ' Ιπποκράτης οδε εστιν μεν τών επιχωρίων, Απολλοδώρου υιός, οικίας μεγάλης τε και εύδαίμονος,

C αυτός δε την φύσιν δοκεΐ ενάμιΧλος είναι τοΐς ήλι- 15 κιώταις. επιθυμεΐν δε μοι δοκεΐ ελλόγιμος γενέσθαι

12 Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ VIII 3 1 6c

εν rfj 7τόλει, τούτο Βέ οϊεταί οί μ ά λ ισ τ αν γεζ>έσθαι, ei σοί συγγένοιτο ' ταύτ ούν ηΒη σύ σκόπει, πότερον περί αυτών μόνος olei Belv ΒιαΧέγεσθαι προς μόνους,

20 ή μετ αΧΧων. Ό ρθώς, εφη, προμηθεΐ, ώ Χώκρατες, υπέρ εμού. ξένον y a p ανΒρα καί Ιόντα εις πόλεις μεγάΧας, καί εν ταύταις πείθοντα τών νέων τούς βεΧτίστους άποΧείποντας τας τών αΧΧων συνουσίας, και οίκε ίων καί όθνείων, και πρεσβυτέρων καί νεω-

25 τέρων, εαυτω συνεΐναι ώς βεΧτίους εσομένους Βια την εαυτού συνουσίαν, χρη εύΧαβεΐσθαι τον ταύτα D πράττοντα · ού y a p σμικροί περί αύτά φθόνοι τε yiyvo vT a i καί άΧΧαι Βυσμένειαί τε καί επιβουΧαί. j εγώ δε την σοφιστικην τέχνην φημί μεν είναι πα-

30 Χαιάν, τούς Βέ μεταχειριζομένους αυτήν τών παλαιών άνΒρών, φοβουμένους το επαχθές αυτής, πρόσχημα ποιεΐσθαι καί προκαΧύπτεσθαι τούς μεν ποίησιν, οΐον 'Ό μηρόν τε καί 'ΙΙσίοΒον καί ΧιμωνίΒην, τούς Βέ αύ τεΧετάς τε καί χρησμωΒίας, τούς άμφ ί τε

35 Ό ρφέα καί Μ ουσαίον ενίους δε τινας ησθημαι καί γυμναστικήν, οϊον ’Ίκκος τε ο Ύαραντΐνος καί ό νύν ετι ών, ούΒενός ήττων σοφιστής, 'ΗρόΒικος ο 'ΖηΧυμ- Ε βριανός, το Βέ άρχαϊον Μ εγαρεύς' μουσικην Be ’Αγαθοκλής Τ€ ό ύμέτερος πρόσχημα εποιησατο,

40 μέγας ών σοφιστής, καί ΤΙυθοκΧειΒης ό Κε£θ9 καί άλλοι ποΧΧοί. ούτοι πάντες, ώσπερ Χέγω, φοβη- θέντες τον φθόνον ταΐς τέχναις ταύταις παραπετάσ- μασιν εχρήσαντο' | ε’γώ δε τούτοις απασιν κατά τούτο 31 είναι ου ξυμφέρομαί' ηγούμαι yap αύτούς ου τ ι

45 Βιαπράζασθαι ο εβουΧήθησαν ού yap λαθεϊν τών ανθρώπων τούς Βυναμένους εν ταϊς πόλεσι πράττειν, ώνπερ ενεκα ταύτ' έστϊν τα προσχήματα ' επεί ο ΐ ye

V I I I 317 E Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 13

7τοΧλοϊ ώς έπος είπειν ούΒβν αισθάνονται, αλλ’ αττ’ αν ovtol ΒιαγγέΧΧωσι, ταΰτα ύμνούσιν. το ουν άπο- ΒιΒράσκοντα μη Βύνασθαι άποΒράναι, άΧΧά κατα- 50

Β φανή είναι, 7τοΧΧή μωρία καϊ τού επιχειρήματος^ καϊ ποΧύ Βυσμβνεστέρους ηταρεχεσθαι ανάγκη τούς .άνθρώττους· ηγούνται yap τον τοιούτον πρός τοΐς άΧΧοις καϊ Travodpyov είναι. j ε’γώ ουν τούτων τήν — εναντίαν άττασαν όΒον εΧηΧυθα, καϊ ομολογώ τε 55 σοφ ιστής elvaL καϊ παιΒεύειν άνθρώττους, καϊ εύ- Χάβειαν ταύτην οίμαι βεΧτίω εκείνης elvai, το όμο- Xoyeiv μάΧΧον ή εξαρνον elvat' καϊ άλΧας ητρός ταύτχι βσκεμμαι, ώστε, σύν θεω είπ ειν , μηΒέν Beivov

C 7τάσχειν Βιά το όμοΧογεΐν σοφ ιστή ς elvai. κα ίτοι 6ο 7τολλα ye ετη ηΒη ειμϊ εν τ fj τέχντ]' καϊ yap καϊ τά ξύμπ αντα nτοΧΧά μ ο ί ε σ τιν ' ούΒενος οτου ού πάντων αν υμών καθ' ήΧ ικίαν πατήρ ε ϊη ν ώστε 7τολυ μ οι ηΒιστόν εστιν, ε ϊ τ ι βούΧεσθε περί τούτων, απάντων εναντίον τών ενΒον ον των τον Xoyov ποιεΐσθα ι. καϊ 65 εγώ— -ύπώ πτευσα yap βούΧεσθαι αύτον τω τε Προ­δίδω καϊ τω *\ππ ία €νΒ€ΐξασθαι καϊ καΧΧω πίσασθαι οτι ερασταϊ αύτον άφιγμενοι είμεν— Ύ ί ουν, εφην

D ε’γώ, ού καϊ Π ρόΒικον καϊ fΙπ π ία ν εκαΧεσαμεν καϊ τούς μ ετ αύτών, ϊνα επακούσω σιν ημ ώ ν; Τίάνυ μεν yo ονν, εφη ό Πρωταγόρα?. Βούλεστε ουν, ό Κ αΧΧίας εφη, συνεΒριον κατασκενάσωμεν, ϊνα καθεζόμενοι Βια- Χεγησθε; ΈδοΛτε*. χ ρ ή ν α ΐ' άσμενοι Βέ πάντες ημείς, ώς άκονσόμενοι άνΒρών σοφών, καϊ αύτοϊ άντιΧα- βόμενοι τών βάθρων και τών κΧινών κατεσκενά- 75 ζομεν παρά τω ' Ι π π ία · εκεί yap προνπήρχε τά

Ε β ά θρ α ' εν Βέ τούτω Κ αΧΧίας τε καϊ Ά Χ κ ιβ ιά Β η ς ηκέτην άγοντε τον ΓΙρόΒικον, άναστήσαντες εκ τή ς κΧίννς, και τούς μετά τον ΤΙροΒίκον. y 0 }\

I X . Έ π ε ί δε 7τάρτες συΐΐκαθβζόμίθα, ό Ώρωτα-

Protagoras pro- Ί ° Ρ ° Χ > N O i / δ ') ά ν , β φ η , λ β γ Ο Ι ? , ώ Ι ώ κ ρ α -

pocrateishalHm- Τ € ? ’ €7Γ€ΐδή Καί θΐ$€ π ά ρ είσ ίν , 7Γ6ρ ϊ ών taugh by’lSm6 o X iy O V TTpOTepOV μνείαν €7T0L0V 7Τρός βμβ^nPriifAC ocl/c in f \ Λ / \ 5 \ ^

5 wh itrespect and υ7Γ€Ρ T 0 V ^ β α ν ίσ Κ Ο ν . K O I βγω 6LTT0V OTL

p i°s?°r?in the ‘ H a{,TV μ ο ι άρχή \ ia r iv , ώ Πρωταγόρα, 31 hewmbe2om?a V^ep αρτο, τrepl ών άφικόμην. Ί π π ο -better citizen.” / \ «■/£■ / j ■> λ / »\κρατης yap ooe rv y y a v e i ev επ ιο ν μ ια ων τή ς σής συνουσία ς* ο τλ ο£ζ/ α-ύτώ ά ποβήσετα ι, εάν

ίο σοι συντ}, ή$έως αν φ ησι πνθεσθαι. τοσοϋτος ο ye ήμετερος Xόyoς. νποΧαβω ν οΰν ό Tlpω τayόpaς είπ εν**Ω νεανίσκε, εσ τα ι τοίνυν σοι, εάν εμοί συν^ς, rj. αν ήμερα εμοί avyyivrj, ά πιεναι οϊκαδε β εΧ τίο ν ι yeyo- νότι, καί iv T y υστεραία ταύτά τα ύ τα * κα ι έκαστης

15 ημέρας άεϊ επ ί το βεΧτιον ειτιΒώόναι. καί iyoo Β άκούσας είπ ον ' ^Ω TlpayTayopa, τούτο μεν ούδεν θαυμαστόν Χ ^ ε ις ,.ά Χ Χ ά είκός, επεί καν συ, καίττερ τηΧικούτος ών και ουτω σοφός, ε ϊ τ ις σε Βώάξειεν ο μή τυyχάvεις ειτιστάμενος, βεΧτίω ν αν ykvoio*

20 άΧΧά μή ούτως, α λ λ ’ ώσπερ αν εί αύτίκα μάΧα μεταβαΧώ ν τήν επιθυμ ία ν fΙπ π ο κ ρ ά τη ς 68ε επιθυ- μήσειεν τή ς συνουσίας τούτου τού νεανίσκου του ννν νεωστϊ επιΒημούντος, Ζ ευ ξίπ π ο υ τού Ή ρακΧεώτου, καί άφικόμενος π α ρ ’ αυτόν, ώσπερ παρά σε νυν,

25 άκούσειεν αυτού ταύτά ταύτα, άπερ σού, ο τ ι εκάστης C ήμερας ξυνών αύτω βεΧτίω ν εσ τα ι καί επιΒώσει* εί αυτόν επανεροιτο· τ ί Βή φής βεΧτίω εσεσθαι καί

\ είς_τ ί επιΒώσειν ;J είπ οι αν αύτω ό Ζεύξιππος, cm πρός ypaφLκηvm καν εί O pO ayopa τω Θ ηβαίω σ υ γ -

30 yεvόμεvoς, άκούσας εκείνου τα ύτά τα ύ τα , άπερ σου, επανεροιτο αυτόν είς ο τ ι βεΧτίω ν καθ’ ημέραν εσται σ v y y ιy v6μεvoς εκείνω, εϊποι αν, οτι είς α υ Χ η σ ιν

νΙ 4 ΤΤΛΑΤΩΝΟΣ I X 317 e

X 319 B Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 15

οντω όη και συ 6L7T6 τω νεανισκω και εμοι υπέρ) τούτον ερωτώντι, -Ιπ π ο κ ρ ά τη ς οδε ΤΙρωταγόρα σ νγ-

γενόμενος, fj αν αντω ημέρα σνγγένηται, βεΧτίω ν 35 ά π εισ ι γενόμενος καί των άΧΧων ημερών εκά- στης όντως επιδώ σει είς τί, ώ Πρωταγόρα, και 7τερί τ ο ν ; καί ο ΐίρω τα γόρας εμον τα ντα άκονσας,Χν Τ€ καΧώς έρωτας, εφη, ώ Χώκρατες, και εγώ τοΐς καΧώς ερωτώσι χαίρω άποκρίνόμένος. (Ιπ π ο - 40 κράτης yap παρ εμέ άφικόμενος ον 7τείσεται, άπερ αν επαθεν άΧΧω τω σνγγενό μένος των σ ο φ ισ τώ ν

1 οι μέν yap άΧΧοί Χωβώνταύ τονς νέονς· τας yap τέχνας αντονς πεφβνγότας ακοντας πά Χ ιν αν άγοντες εμβάΧΧονσιν είς τεχνας, Χογισμονς τε και άστρο- 45 νομίαν και γεωμετρίαν καί μ ονσ ικην διδάσκοντες— και αμα είς τον Ι π π ί α ν άπέβΧεψ εν— παρά δ’ εμέ άφικόμενος μ α θ ησ ετα ι ον περί άΧΧον τον η περί ον ηκει. το δέ μάθημά εσ τιν ενβονΧία περί των οικείων, όπως άν ά ρισ τα την αντον οικίαν δίοικοΐ, 5°

2 καί περί των τή ς | πόΧεως, οπως τα τή ς πόΧεως δννα- τώ τατος άν εϊη καί π ρ ά ττειν καί Χέγειν. Ά ρα, εφην εγώ, έπομαι σου τω Χόγω ; δοκεΐς γάρ μ οι Χέγειν την ττοΧιτικην τέχνην κα ί ν π ισ χ ν ε ΐσ θ α ι ποιεΐν άνδρας άγαθονς ποΧίτας. Α ντο μέν ονν τοΰτό εστιν, εφη, 55 ώ Ί,ώκρατες, το επάτ/γεΧμα, δ επαγγεΧΧομαι.

X . Ή κα \όν, ην δ’ εγώ, τέχνημ α άρα κέκτη- σ α ί, εϊπερ κέκτησαι * ον γάρ τ ι άΧΧο Socrates gives ^ ^

/ \ > / λ (·/ „ , ν reasons for his7τρος γε σε ειρησεται η απερ νοω. εγω belief that the art

ν „ 9 -p-j- , , „ of politics cannotγαρ τοντο, ω ΐιρω ταγορα, ονκ ωμην be taught.

B διδακτον είναι, σοί δέ Χ εγοντι ονκ εχω οπως $ απιστώ , οθεν δε αντο ηγούμαι ον διδακτον είναι μ η ΰ νπ* ανθρώπων παρασκεναστον άνθρώποις, δ ί­

16 Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X 319 B

καιός είμ ι είπειν. εγώ γάρ ’Αθηναίους, ώοπερ και οί άΧΧοι 'ΊϊΧ Χ η νες, φ ημϊ σοφούς είναι. όρώ ονν,

ίο όταν σνΧΧεγώμεν εις την εκκλησίαν, επειδάν μεν 7τερϊ οίκοδομίας τ ι δεη ητράξαι την πόΧιν, τονς οί- κοδόμονς μεταπεμπομενονς σ ν μ β ούΧονς περί τών οικοδομημάτων, οταν δε περί νανττηγίας, τονς νανπη- γούς, καϊ τάΧΧα π ά ντα όντως, οσα ήγοννται μαθητά C

15 τε καϊ διδακτά είναι · εάν δε τ ις άΧΧος επιχειρώ α ιτ ο ις σνμβονΧεύειν, ον εκείνοι μη οϊονται δημιονρ- 7 ον είναι, καν πά νν καΧος η καϊ πΧονσιος καϊ τών γενναίων, ον δεν τ ι μάΧΧον αποδέχονται, άΧΧα κατα- γεΧώσι και θορνβονσιν, εως άν η αντος άποστη ο

20 επιχειρών Χεγειν καταθορνβηθείς, η οί το ξότα ι αυτόν άφεΧκνσωσιν, ή εξαίρω νται κεΧενόντων τών πρν- τάνεων. περι μεν ονν ών οϊονται εν τέχνη είναι, οντω δια π ρ ά ττοντα ί' επειδάν δε τ ι περι τών τής πόΧεως I διοικησεως δεη βονΧενσασθαι, σνμβονΧενει αντοϊς

25 άνιστάμενος περι τούτων ομοίως μεν τεκτων, ομοίως δε χαΧκεύς, σκντοτόμος, έμπορος, ναύκΧηρος, πΧού- σιος, πενης, γενναίος, άγεννής, και τούτοις ονδεϊς τοντο επ ιπ Χ η ττε ι ώσπερ το ϊς πρότερον, οτι ούδα- μόθεν μαθών ουδέ οντος διδασκάΧον ονδενος αντώ

30 επειτα σνμβονΧεύειν επ ιχ ε ιρ ε ί* δήΧον ja p οτι ονχ ηγούνται διδακτον είναι. V μη τοίννν οτι το κοινον τής πόΧεως όντως εχει, άλλα. ιδία ημϊν υί σοφώτατοι I και άριστοι τών ποΧιτώ ν ταύτην την αρετήν ήν εχονσιν ονχ οιοί τε άΧΧοις παραδιδόναι* επει ΥΙερι-

35 κΧής, ο τοντω νϊ τών νεανίσκων πατήρ, τούτονς ά μεν διδασκάΧων ειχετο καΧώς καϊ εν επαίδενσεν, ά δε αντος σοφος εστιν, ούτε αυτός | παιδεύει οντε τω 3 αΧΧω παραδίδωσιν, άΧΧ' αντοϊ περιιόντες νεμονται

ώσπτερ άφετοι εάν που αυτόματοι περ ιτύχω σιν ttj άρεττ}. el δε βούΧει, K Χεινίαν, τον 'Α Χ κιβ ιά δ ου 4° τουτου'Ι νεώτερον άδεΧφόν, επιτροπεύω ν ό αυτός οΰ- τος άνηρ ΤΙερικΧής, δεδιώς περί αυτού μη διαφθαρη δή υπό ΑΧκιβιάδου, ά π οσ π ά σ α ς από τούτου, κατα- θεμενος iv Άρίφ ρονος επαίδευε' και πρ ιν εξ μήνας

ί γεγονεναι, άιτεδωκε τούτω ούκ εχων ο τ ι χρ ήσ α ιτο 4$ αύτω · και άΧΧους σοι παμπόΧΧους εχω Χεγειν, ο'ι αυτοί αγαθοί οντες ούδενα πώ ποτ€ βεΧτίω εποίησαν ούτε τών οίκείων ούτε τών άΧΧοτρίων. εγώ ούν, ώ Τϊρωταγόρα, eh ταύτα άποβΧεπων ούχ ηγούμαι διδακτόν είναι αρετήν' επειδή δε σου ακούω ταύτα $c Χεγοντος, κά μπ τομα ι και οίμ α ί τ ί σε Χεγειν διά το ήγεϊσθα ί σε ποΧΧών μεν εμπειρον γεγονεναι, ποΧΧά δε μεμαθηκεναι, τά δε αυτόν εξηυρηκεναι. ει ούν

\ £χεις εναργεστ?ρον ήμ ϊν επιδειξαι, ώς διδακτόν εστιν η αρετή,. μη φθόνησες, άλλ’ επίδειξον. Ά λ λ ’, ώ 55 %ώκρατες, εφη, ού φθονήσω ’ αΧΧά πότερον υμϊν, ώς πρεσβύτερος νεωτεοοις, μύθον Χεγων επιδείξω η Χόγω διεξεΧθών; ποΧΧοϊ ούν αύτφ ύπεΧαβον τών παρακαθ- ημενων, όποτερως βούΧοιτο, ούτως διεξιεναι. Δοκεΐ τοίνυν μοι, εφη, χαριέστερον είναι μύθον υμϊν Χεγειν. 6ο

X I . *Ηζ> γάρ 7τότε χρόνος, οτε θεοι μεν ήσαν, ; θνητά δε γενη ούκ ην. επειδή δε και in reply to So-

/ / »-ν /ι <· / / crates Protago-τουτοις χρονος ηΧσεν ειμαρμένος γενε- ras relates a table> \ /» \ it , of the creation of

σεως, τυ π ου σ ιν αυτα σεοι γη ς evoov, εκ mankind, γής καί ητυρός μ ίξαντες και τών όσα πυρι και γτ} 5 κεράννυται. επειδή δ’ άγειν αύτά πρός φως εμεΧΧον, προσεταξαν Τίρομηθεΐ και Ί& πιμ η θεΐ κοσμήσαί τε και νεΐμαι δυνάμεις εκάστοις ώς πρεπει. ΐΐρομηθεα δ& π α ρ α ιτεϊτα ι ’ Κ πιμηθεύς αυτός νεΐμαι, νείμαντος δε

A. Ρ. 2

X I 320 D Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 17

ιο μου, εφη, ε ιτίσ κ εψ α ΐ' κα ί ούτως πείσα ς νέμει, νέμων δέ τοΐς μεν Ισ χ ύ ν άνευ τάχους προσήπτεν, τά δ’ ασθενέστερα τά χ ει εκόσμει· τά δε ώπΧιζε, το ΐς δ’ άοπΧον διδούς φ ύσιν άΧΧην τιν αύτοΐς εμηχανάτο δύναμιν εις σωτηρίαν, ά μεν yap αυτών σμ ικρ ότητι

15 ήμ πισχεν, πτηνον φυγήν ή κατάγειον οϊκησιν ενεμεν α δε ηΰξε μεγέθει, τώδε | αύτω αυτά εσω ζεν και τάΧΧα οΰτως ειτανισών ενεμεν. τα ΰτα δε εμηχανάτο εύΧά- βεια ν εχων μη τ ι γένος ά ϊσ τω θ είη · εητειδή δε αύτοΐς άΧΧηΧοφθοριών διαφυγάς έιτήρκεσε, προς τά ς εκ

20 Δ ώ ς ώρας εύμαρίαν εμηχανάτο άμφιεννύς αυτά πυκναΐς τε θριξίν και στερεοΐς δέρμασιν, ίκανοΐς μεν άμΰναι χειμώνα, δυνατοΐς δε καί καύματα, καί ες εύνάς ίουσιν οπως ύπτάρχοι τά αυτά τα ΰτα στρωμνή οικεία τε καί αυτοφυής έκάστω · κα ί ΰποδών τά

25 μέν όπΧαΐς, τά δέ Βέρμασιν στερεοΐς καί άναίμοις. τούντεΰθεν τροφάς άΧΧοις άΧΧας έξεπόριζεν, τοΐς μεν εκ γης βοτά νην, άΧΧοις δέ δένδρων καρπούς, τοΐς δέ ρ ίζα ς · ε σ τι δ’ οΐς εδωκεν είναι τροφήν ζώων άΧΧων β ο ρ ά ν κα ι τοΐς μεν οΧιγογονίαν προσήψ ε,

30 τοΐς δ’ άναΧισκομένοις υπο τούτων ποΧυγονίαν, σω τηρίαν τω γένει πορίζων. άτε δη οΰν ου πάνυ τ ι σοφος ών ό Ί&πιμηθεύς εΧαθεν αυτόν καταναΧώσας τά ς δυνάμεις· Χοιπον δη άκόσμητον 6t l αύτω ήν το ανθρώπων γένος, καί ήπόρει ο τ ι χρήσαιτο. άπο-

35 ρουντι δέ αύτω ερχεται ΐΐρ ομηθ εύς επισκεψόμενος την νομήν, καί όρα τά μεν άΧΧα ζώα εμμεΧώς πάντων εχοντα, τον δέ άνθρωπον γυμνόν τε καί άνυπόδητον καλ άστρωτον καί ά ο π Χ ο ν ήδη δέ καί ή ειμαρμένη ημέρα παρήν, εν η εδει καί άνθρωπον εξιέναι εκ γης ε£ς

40 φώς. απορία οΰν εχόμενος ό ΤΙρομηθεύς, ηντινα

Ι δ >, Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X I 3 2 0 D

σω τηρίαν τω άνθρώπω ε ΰ ρ ο ικ Χ έ π τ ε ι 'Η φ α ίσ το ι κα ϊ ’Αθήνας την ’έντεχνον σοφίαν συν ττυρί— άμή- χανον <yap ην άνευ πυρός αυτήν κτητήν τω η χρησίμ ην ηενέσθαι— καϊ οΰτω Βή Βωρεΐται άνθρώττω. την μεν ουν περϊ τον βίον σοφίαν άνθρωπος ταύτρ 45 εσχεν, την Βέ π ο Χ ιτική ν ούκ ε ιχ ε ν ην <γάρ παρά τω Δ ιί· τω Be ΐΐρ ο μ η θ ε ϊ εις μεν την άκρόποΧιν την του Δ ιός οϊκησιν ονκέτι ενεχώρει ε ίσ εΧ θ εΐν πρός Be καϊ α ί Δ ώ ς φυΧακαϊ φοβεραϊ ή σ α ν · εις Be το τή ς ’ Αθήνας κα ϊ f Η φ α ίστου οίκημα το κοινόν, εν ω εφιΧοτεχνείτην, 50 Χαθων εισέρχεται, καϊ κΧέψ ας την τε εμπυρον τέχνην την του 'Η φ α ίσ το υ καϊ την άΧΧην την τή ς \\θ η ν ά ς ΒίΒωσιν άνθρώπω, κα ϊ εκ τούτου ευπορία μεν άν­θρώπω του βίου ηίηνεται, ΐΐρ ομηθέα Βέ | Βΰ ’Έιπιμηθέα ύστερον, f/περ Χέηεται, κΧοπής Βίκη μετήΧθεν. 55

X I I . Έττβίδτ) Be ό άνθρωπος θείας μετεσχε μοίρας, πρώτον μ έ ν \ ζωων μόνον θεούς ενόμισεν, according to

ν , / λ / ^ f a ν which Shame andκαι €7τεγειρει ρωμους τε ιορυεσσαι και Justice,whichare, , ι \ \ > / l ^e foundation of

αηαΧματα σεω ν επ ειτα φωνήν κα ι ονο- the art of poii-v / «% / v t*cs’ were givenματα ταΎυ οιηρθρωσατο τη τεγνη, και in the beginning κ

' 5 /3 V ‘ ν t0 7 ery hUThnοικήσεις κα ι εσσητας κα ι υποοεσεις και creature. The ν ν ν , \ r/ man w^ ° °Pen[y

στρωμνας και τα ς εκ γής τροφας ηυρετο. ™*elf ltmJοΰτω Βή παρεσκευασμένοι κα τ άρχάς αν- mad·θρωποι ωκουν σποράΒην, πόΧεις Βε ούκ η σ α ν άπώΧ-Χυντο ουν υπό τών θηρίων Βιά το πανταχτ} αυτών ίοασθενέστεροι είναι, καϊ η Βημιουργική τέχνη αύτοΐςπρος μεν τροφήν Ικανή βοηθός ην, πρός Βε τον τώνθηρίων πόΧεμον ενΒεής· π ο Χ ιτικ ή ν γαρ τέχνη ν ου πωείχον, ης μέρος πόΧεμικη. εζήτουν Βή άθροίζεσθαικαϊ σω ζεσθαι κτίζοντες π ό Χ εις · οτ ουν άθροισθεΐεν, 15

+ Post πρώτον μέν addunt codices διά την του θβοΰ σ υ ^ ε ν ^ α ν .

2— 2

X I I 322 B π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 19

20 Π Λ Α Τ Π ΝΟΣ X II 322 Β

ήδίκουν άΧΧήΧους άτε ούκ εχοντες την π ο Χ ιτική ν τέχνην, ώστε πάΧιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο. Ζευς ουν δείσας περι τώ γένει ημών, μή άπόΧοιτο παν, C 'Ε ρ μ ή ν π έμ π ει άγοντα εις ανθρώπους αίδώ τε καϊ

20 δίκην, ϊν εϊεν πόΧεων κόσμοι τε και δεσμοί φιΧίας συναγωγοί. έρωτα ουν 'Ε ρ μ ή ς Δ/α τινα ουν τρόπον δοίη δίκην και αιδώ άνθρώποις· πότερον ώς α ίτ έ χ ν α ι νενέμηνται, οΰτω κα ι ταύτας νείμω ; νενέμηνται δε ώδε’ εις εχων Ιατρικήν ποΧΧοις ικανός ίδιώ ταις, και

25 οί άΧΧοι δημιουργοί· και δίκην δη και αιδώ οΰτω θώ εν τοΐς άνθρώποις, ή επ ί π ά ντα ς νείμω ; επι πάντας, D εφη ο Ζευς, και πάντες μ ετεχ ό ντω ν ον γάρ άν γένοιντο π ό \ε ις , εί οΧνγοι αυτών μετέχοιεν ώσπερ άΧΧων τεχνών * καϊ νόμον γε θές παρ έμοΰ, τον μη δυνάμει>ον

30 αίδοΰς και δίκης μ ετέχειν κτείνειν ώς νόσον πόΧεως. οΰτω δή, ώ 'Σιώκρατες, και διά ταυτα ο ΐ τε άΧΧοι

και Α θ η να ίο ι, όταν μεν περι αρετής τεκτονικής y λόγο? ή άΧΧης τίνος δημιουργικής, όΧίγοις οϊοντα μετείναι συμβουΧής, και εάν τ ις εκτός ών τών όΧίγων

35 συμβουλεύει ονκ ά νεχοντα ι, ώ? συ φής* εικότως, Ε ώς εγώ φ η μ ι· οταν δέ εις συμβουΧι)ν π ο Χ ιτική ς άρετής \ ϊω σιν> ήν δει διά δικαιοσύνης πάσαν Ιέναι 32 καϊ σωφροσύνης, εικότως άπαντος άνδρός άνεχονται, ώς π α ν τ ι προσήκον τα ύτης γε μετεχειν τής άρετής,

40 η μή είναι ποΧεις. αΰτη , ώ %ώκρατες, τούτου αιτία, ΐνα δε μή οϊτ) ά πατάσθαι, ώς τώ οντι ηγούνται

πάντες άνθρωποι πά ντα άνδρα μ ετεχειν δικαιοσύ­νης τε καϊ τής άΧΧης π ο Χ ιτικ ή ς άρετής τόδε αυ Χαβέ τεκμήριον. εν γάρ τα ΐς άΧΧαις άρεταΐς, ώσπερ

45 &ύ Χεγεις, εάν τ ις φτ) άιγαθός αυΧητης είναι, ή άΧΧην ήντινοΰν τέχνην, ήν μή εσ τιν , ή καταγεΧώ σιν ή Β

X I I I 324 A Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 21

χα Χ επ αίνον σι, καί οί οίκβίοι προσιόντβς νονθετούσιν ώς μαινόμενον· βν δε δικαιοσύνη και εν τ rj άΧΧη 7τοΧιτικη aperrjj εάν τινα και βίδώσιν οτι άδικός βστιν, βάν οντος αυτός καθ' αντού ταΧηθή Χεγρ 50 εναντίον ποΧΧών, ο εκεί σωφροσύνην ηγούντο είναι, τά ληθή Χεγειν, ενταύθα μανίαν, κ α ί φασιν πάντας δβϊν φάναι βίναι δικαίονς, βάν τβ ώσιν βάν τβ μη , η μαίνβσθαι τον μη προσποιούμενον δικαιοσύνην, ώ?

C άναγκαϊον ούδενα όντιν ούχί άμώς ye πως μετεχειν 55 αυτής, ή μή βίναι βν άνθρώποις.

X I I I . fΌ τ ι μβν ονν πάντ άνδρα εικότως αποδέ­χονται περί ταύτης τής άρβτής σύμ- MorcoveI. the

βονλον διά το ήγεισθαι παντϊ μετβϊναι Spabie^f ^dne αν τής, ταντα λέγω- οτι δέ αυτήν ούΦ / r « 9 \ « τ inflict Dunish-νσει ηγούνται βιναι ου ο απο τον αυτο- ments onF those 5

μ ά τον , αλλά διδακτό ν τβ καί εξ επιμβ- who vlolate lt> Χβίας 7ταραγίγνεσθαι ω άν πα ρ α γίγνη τα ι, τούτό σοι μετά τομτο πβιράσομαι αποδβΐξαι. οσα γάρ ηγούνται

D άΧΧηΧους κακά βχειν άνθρωποι φύσει ή τύχη, ούδείς θνμούται ούδε νονθετεΐ ονδε διδάσκβι ούδε κοΧάζει ίο τούς τα ύτα έχοντας, ΐνα μή τοιούτοι ώ σιν, άΧΧ* βΧεούσιν οιον τονς αισχρούς ή σμικρούς ή ασθενείς τ ις ούτως ανόητος ώστε τ ι τούτων επιχειρειν ποιειν ; τα ύτα μεν γάρ, οίίμαι, ϊσ α σ ιν ό τι φύσει τε καί τύχη τοϊς άνθρώποις γίγνετα ι, τά καΧά κα ι τάναντία 15 τούτους· οσα δβ βξ επιμβΧείας και άσκήσεως και διδαχής οϊονται γίγνεσθα ι άγαθά άνθρώποις, βάν τ ις

Ε ταύτα μη βχη, άΧΧά τάνα ντία τούτων κακά, επ ί τούτοις 7τον ο ϊ τε θυμοί γ ίγνο ντα ι καί α ί κόΧάσεις κα ί α ί νουθετήσεις. ών εσ τϊν βν καί ή αδικία κα ί η 2ο

,24 άσεβεια και συΧΧήβδην παν το | εναντίον τής π ο \ ι ·

22 Τ Τ Λ Α Τ Π Ν Ο Σ X I I I 324 Α

TL/cf}ς αρετής· ένθα δή π α ς π α ν τϊ θυμόνται καΧ νονθετεΐ, δήΧον ο τι ώς εξ επιμεΧείας καϊ μαθήσεως κτητής ονσης. εί yap εθεΧεις εννοήσαι το κοΧάζειν,

25 ώ Χώκρατες, τονς άδικούντας τ ί ητότε δύναται, αντό σε διδάξει, οτι ο ϊ ye άνθρωποί ήγοννται παρασκευ- αστον είναι αρετήν, ούδείς yap κοΧάζει τούς άδι­κούντας πρός τούτω τον νούν εχων καϊ τούτον ενεκα, ο τι ήδίκησεν, ο σ τις μή ώ σπερ' θηρίον άΧογίστω ς

30 τιμ ω ρ είτα ι* ό δε μετά Χόγου επιχειρώ ν κοΧάζειν ον τον παρεΧηΧυθότος ενεκα αδικήματος τιμω ρείτα ι — ον yap αν τό γε πραχθεν άγενητον θείη— αλλά τον μεΧΧοντος χάριν, ϊνα μή αυθις άδικήση μήτε αντος ουτος μήτε άΧΧος ο τούτον ίδών κοΧασθεντα* καϊ

35 τοιαύτην διάνοιαν εχων διανοείται πα ιδεντήν είναι α ρ ε τή ν αποτροπής γούν ενεκα κοΧάζει. ταύτην ονν την δόξαν πάντες εχονσιν, οσοιπερ τιμω ρούνται καϊ Ιδία καϊ δημ οσία * τιμω ρούνται δε καϊ κοΧάζονται ο ϊ τε άΧΧοι άνθρωποι ονς αν οϊωνται αδικεί ν, καϊ ονχ

40 ήκιστα Αθηναιοι, οί σοϊ π ο Χ ιτα ι· ώστε κατά τούτον τον Χόγον καϊ ’Α θ η να ίοι εισ ι τών ήγονμενων παρα- σκεναστόν είναι και διδακτον αρετήν, ώς μεν ονν εικότως αποδέχονται οί σοϊ π ο Χ ιτα ι καϊ χαΧκεως καϊ σκντοτόμον σνμβονΧεύοντος τα ποΧ ιτικά , και ότι

45 διδακτον καϊ παρασκεναστόν ηγούνται αρετήν, άποδε- δεικταί σοι, ώ Σώκρατες, ίκανώς, ώς y εμοϊ φαίνεται.

X IV . 5/£τί. δή Χοιπή απορία εστίν, ήν απορείς and, in point τών άιδρών τώ ν αγαθών, τ ί δήποτε

of fact, virtue, f ν ^ ' ν λ \which is the pro- oc ανόρες 01 αγαθοί τα μεν aXXa τονς tical ait, istaught αντών νίεϊς διδάσκονσίν, ά διδασκάλω ν toa11, εχεται, καϊ σοφούς ποιούσιν, ήν δε α ντοϊαρετήν αγαθοί, ονδενος βεΧτίους ποιούσιν. τούτου δή

XV 325 c Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 23

7τερι, ώ Έώκρατες, οΰκετι μΰθόν σοι ερώ, άΧΧά Xoyov ώδε yap εννόησον πότερον εσ τιν τ ι εν, η ούκ εστιν,

Ε ου avayKaiov πά ντας τούς ποΧ ίτας μετέχειν, εϊπερ μεΧΧει 7τό\ος ε ίν α ι; εν τούτω yap αυτή Χύεται ή ίο απορία , ήν συ απορείς, ή άΧΧοθι ούδαμοΰ. εί μεν yap εστιν, και τοΰτό εσ τι το εν ου τεκτονική ούδε

325 χαΧκεία ούδε κεραμεία, άΧΧά δικαιοσύνη | κα ί σωφρο­σύνη καί το όσιον είναι, καί συΧΧηβδην εν αυτό πpoσayopεύω είναι άνδρος αρετήν' εί τουτ εστιν, ου 15 8 εΐ πά ντας μετέχειν καί μετά τούτου π ά ντ άνδρα, εάν τ ι κα ί άΧΧο β ο ύ λ η τα ι μανθάνειν ή π ρ ά ττειν , οΰτω πράττειν, άνευ δβ τούτου μη, η τον μη μετεχοντα καί διδάσκειν καί κοΧάζειν, καί πα ΐδα καί άνδρα καί yυvaΐκa, εωσπερ άν κοΧαζόμενος βεΧτίω ν yki>ηται, 2ο δ> δ’ άν μη υπακούτ] κοΧαζόμενος κα ί διδασκόμενος

Β ώς ανίατον οντα τούτον εκβάΧΧειν εκ των πόΧεων η ά ποκτείνειν · εί οΰτω μεν €χει, οΰτω δ’ αύτοΰ πεφυ- κότος oi ayaQoi άνδρες εί τά μεν ά \Χ α διδάσκονται τούς υίεϊς, τοΰτο δε μη, σκεψ α ι ώς θαυμάσιοι 25 ylyvovTai oi a y a 0 oi. ό τι μεν */άρ διδακτον αυτό 7]yοΰνται καί ιδία καί δημοσία, άπεδείξαμεν' διδακτού δε οντος καί θεραπευτοΰ τά μεν άΧΧα άρα τούς υίεΐς διδάσκονται, εφ’ οις ούκ ε σ τι Θάνατος η ζημία εάν μη επ ίσ τω ντα ι, εφ' ω δε η τε ζημία θάνατος αυτών τοΐς 30

C 7τα ισ ί καί φ υyaί μη μαθοΰσι μηδε θεραπευθεΐσιν εις αρετήν, καί πρός τω θανάτω χρημάτω ν τε δημεύσεις καί ώς επος είπεΐν ξυΧΧηβδην τών οικων άνατροπαί, τα ΰ τα δ’ άρα ού διδάσκονται ούδ’ επιμεΧοΰνται πά σα ν επ ιμ εΧ εια ν; οϊεσθαί yε χρή, ώ Έώκρατες. 35

X V . Έ /c παίδων σμικρών άρζάμενοι, μ έχρι οΰπερ άν ζώσι, καί διδάσκουσι καί νουθετοΰσιν.

24 ΤΤΛΑΤΠ Ν ΟΣ XV 325 c

eiτειδάν θάττον σννιχι τ ις τα Χεγόμενα, και τροφος

by parents and καί Μ Τ11Ρ και 7ταιδαγωγος καί αντος ο~ nurses, by tutors, λ \ / / r/ _5 aye and by the 7τατηρ περι τούτον οιαμαχονται, 07Γω? D

State herself. n '-v >' f * c/β έ λ τ ισ τ ο ς εσ τα ι ο παις, ηταρ έκαστον καί εργον και Χόγον διδάσκοντες κα ι ενδεικνύμενοι, οτι το μεν δίκαιον, το δε άδικον, /cat τοδε μεν καΧόν, τοδε δέ αίσχρόν, καί τόδε μεν όσιον, τόδε δε άνόσιον,

ίο καί τα /ζ,βι/ ποίει, τα δε μη ποίει* και εάν μεν εκών ττείθηταί' εί δε μ η , ώσπερ ξύΧον διαστρεφόμενον και καμπτόμενου εύθύνουσιν ά π ειλα ΐς και πΧ ηγα ΐς. μετά δε τα ΰτα είς διδασκαΧων πεμποντες π ολύ μάλΧον εντεΧΧονται επ ιμ ελεισθα ι εύκοσμίας των παίδω ν ή

15 γραμμάτων τε και κιθαρίσεω ς* οί δε διδάσκαΧοι Ε τούτων τε επιμελούνται, καΧ επειδαν αύ γράμματα μάθωσιν και μεΧΧωσιν συνήσειν τα γεγραμμενα ώσ­περ τότε την φωνήν, π α ρ ατιθεασιν α ντοϊς επ ί τών βάθρων άναγιγνώ σκειν ποιητώ ν αγαθών π οιήμ α τα

20 και εκμανθάνειν άναγκάζουσιν, εν οις ποΧΧαϊ μεν νου­θετήσεις | ενεισιν, ποΧΧαϊ δε διέξοδοι καί έπαινοι καί 32^· εγκώμια παΧαιών άνδρών αγαθών, ΐνα ό π α ΐς ζηλών μ ιμ ή τα ι καί όρεγηται τοιούτος γενέσθαι. οι τ αΰ κιθ αρ ισ τα ι ετερα τοιαύτα σωφροσύνης τε επιμεΧούν-

25 τα ι και οπως άν οί νεοι μηδέν κακουργώ σιν' προς δε τούτοις, επειδάν κιθαρίζειν μάθωσιν, άΧΧων αΰ π ο ι­ητών αγαθών ποιήμ α τα διδάσκουσι μεΧοποιών, είς Β τα κιθαρίσματα εντείνοντες, καί τούς ρυθμούς τε και τάς αρμονίας άναγκάζουσιν οίκειούσθαι τα ις ψ ν χ α ΐς

30 τών παίδων, Ϊνα ήμερώτεροί τε ώσιν, καί εύρυθμότεροι και εναρμοστότερυι γιγνόμενοι χρ ήσ ιμ οι ώσιν είς το Χεγειν τε καί π ρ ά τ τ ε ιν πα ς γάρ ό β ίο ς τον ανθρώ­που ενρυθμίας τε καί εναρμυστίας ίε ιτα ι. ετι τοίι υν

XVI 327 A Τ Τ Ρ η Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 25

προς τούτοις εις π α ιδοτρ ίβ ου πέμητουσιν, ΐνα τα σώ ματα β ελ τίω εχοντες υπηρετώ σι τη διανοία 35

C XpyvTy οΰστ), καϊ μη άναγκάζωνται άποδειλιάν δια την πονηριάν τών σωμάτων /cal iv τοΐς πολέμοις καϊ iv τα ΐς ά λλα ις ιτ ρ ά ξ ε σ ιν καϊ τα υτα ποιούσιν μ ά λ ισ τα οι μ ά Χ ισ τα δυνάμενοι· μ ά λ ισ τα δε δύνανται οίπλουσ ιώ τα τοι* καϊ οι τούτων υίεΐς, ιτρω ϊαίτατα εις 4° διδασκάλων τής η λικ ία ς άρξάμενοι φοιτάν, όψ ια ίτα τα άηταλλάττονται. επειδάν δε εκ διδασκάλων ά π α λλα - γώσιν, ή 7τόλις αν τούς τε νόμους αναγκάζει μανθάνειν

D καϊ κατά τούτους ζη ν ,\ Ϊνα μή αύτοϊ εφ’ αυτών είκη 7τράττωσιν, αλλ’ άτεγνώ ς ώσπερ οί γρ α μ μ α τισ τα ϊ 45 το ΐς μηπω δεινοΐς γράφειν τών παίδων ύ π ο γρ ά ξα ντες γραμμάς τη γραφ ίδι οΰτω το γραμματέω ν διδόασιν καϊ άναγκάζουσι γράφειν κατά την ύφηγησιν τών γραμ­μών, ώ? δε κα ϊ ή π ό λ ις νόμους ύπογράψασα, αγαθών καϊ παλαιώ ν νομοθετών ευρήματα, κατά τούτους 50 αναγκάζει καϊ άρχειν καϊ ά ρχεσθα ι' ος δ’ άν έκτος βαίνχι τούτων, κολάζει, καϊ ονομα τη κολάσει τα ντη

Ε καϊ παρ υμΐν καϊ ά λλοθ ι πολλαχοΰ, ώς εύθυνούσης τή ς δίκης, εύθύναι. τοσαύτης ουν τή ς επιμέλειας οΰσης περι άρετής ίδια καϊ δημοσία, θαυμάζεις, ώ 55 %ώκρατες, καϊ άπορεΐς, εί διδακτόν εσ τιν ά ρετη ; ά λλ ' ου χρη θαυμάζειν, άλλα π ο λύ μάλλον, εί μή διδακτόν.

X V I . Δί-α τ ί ουν τών αγαθών πάτερων π ο λλοί υίεΐς φαύλοι γ ίγ ν ο ν τα ι; τούτο αυ μάθε · if the children ουδέ ν γάρ θαυ μαστόν, έίπερ άληθή εγώ someSmeT n! εν τοΐς εμπροσθεν ελεγον, οτι τούτου ^ aiftave nT>t του, πράγματος, τή ς άρετής, εί μ έλλει *

27 π ό λ ις είναι, | ούδένα δει ίδιωτεύειν. εί JJ6- pr°?agora? γάρ δή ο λέγω οΰτως εχει— εχει δε speech*

t Post ζην add. codd. κατα παράδει^/μα.

26 ΓΤΛΑΤΠ Ν ΟΣ X VI 327 A

μάΧι,στα πάντω ν ούτως— ενθνμήθητι αΧΧο τών επ ι­τηδευμάτων ότιούν κα ι μαθημάτων προεΧόμενος. el

ίο μη οϊόν τ ην πόΧ ιν elvai, el μή πάντες ανΧηταί ήμεν, οποΐός τ ις εδύνατο έκαστος, και τούτο και ιδία καί δημοσία π α ς πάντα κα ί εδίδασκε καί επεπΧηττε τον μη καΧώς ανΧούντα, κα ί μή . εφθόνει τούτου, ώσπερ νύν τών δικαίων καί τών νομίμων ούδείς

15 φθονεί ούδ’ άποκρύπτεται ώσπερ τών άΧΧων τέχνη- Β μάτω ν· Χ υσιτεΧ εϊ <y άρ, οϊμαι, ήμιν η αΧΧηΧων δικαιοσύνη καί αρετή' διά ταύτα πα ς π α ν τί προ- θύμως Χεγει καί διδάσκει καί τά δίκαια καί τά νόμ ιμ α' el ονν οΰτω καί iv αύΧησει πάσαν προθν-

20 μίαν καί αφθονίαν είχομεν άΧΧηΧους διδάσκειν, οιει αν τι, εφη, μάΧΧον, ώ Χώκρατες, τών αγαθών αύΧητών αγαθούς αύΧητάς τούς νίεϊς ηίηνεσθαι η τών φαύΧων; οϊμαι μεν ον, άΧΧα οτου ετνχεν ό νιος ενφνέστατος C γενόμένος είς ανΧησιν. ούτος αν εXXόyιμoς ηύξήθη,

25 οτου δε αφυής, άκΧε?]ς· καί ποΧΧάκις μεν αγαθού ανΧητού φαύΧος αν άπεβη, ποΧΧάκις δ’ αν φαύΧον α γαθός' αλλ,1 ούν ανΧ ητα ί y αν πάντες ήσαν Ικανοί ώ? 7τρός τούς Ιδιώ τας καί μηδέν ανΧησεως επαΐοντας. όντως οιον κα ί νύν, ο σ τις σοι άδικώτατος φαίνεται

3ο άνθρωπος τών εν νόμοις καί άνθρώποις τεθραμμενων, δίκαιον αντόν είναι και δημιονρ^ον τούτον τού πράγματος, el δεοι αυτόν κρίνεσθαι πρός άνθρώπονς, D οϊς μήτε παιδεία εστίν μήτ€ δικαστήρια μήτε νόμοι μηδε ανάγκη μηδεμία διά παντός άναηκάζονσα αρετής

35 επιμεΧεΐσθαι, αλλ’ elev a y p io i τινες, o lo i ηrep ονς περνσιν Φερεκράτης ο π οιη τή ς εδίδαξεν επ ί Κηναίω. ή σφόδρα εν τοΐς τοιούτοις άνθρώποις γενόμενος, ώσπερ οί εν εκείνω τω χορω μισάνθρω ποι, άηαπήσαις αν, el εντύχοις Ε ιφυβάτω κα ί Φρυνώνδα, καί άνοΧο-

X V I 328 D Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 27

E φύραι άν ποθών την των ένθάΒε ανθρώπων πονηριάν' 40 νυν Βέ τρνφας, ώ Σώκρατες, Βιότι πάντες ΒιΒάσκαΧοί εισιν αρετής, καθ' όσον Βννανται 'έκαστος, καϊ ούΒείς σοι φ aίveτaι e lv a i· ώσπrep αν el ζητοΐς τ ις ΒιΒάσκαΧος

28 τον έΧΧηνίζειν, οΰΒ' | αν εις φανείη, ουΒέ γ ’ αν, οίμαι, el ζητοΐς τ ις αν ήμΐν ΒιΒάξειεν τούς τών χειροτεχνώ ν 45 νίεΐς αυτήν τα ντην τήν τέχνην, ήν Βή παρά του πατρός μεμαθήκασιν, καθ' όσον οιός τ ήν ό πατήρ καϊ οΐ τού πατρυς φίΧοι οντες ομότεχνοι, τούτους έτι τ ις αν ΒιΒάξειεν,— ού ράΒιον οίμαι elvai, ώ Χώκρατες, τούτων ΒιΒάσκαΧον φανήναι, τών Be άπειρων πα ντά- ζο 7τάσι ράΒιον, οΰτω Be αρετής κα ϊ τών άΧΧων π ά ντω ν' άΧΧα καν el όΧίγον εσ τιν τ ις οσ τις Βιαφερει ήμών

Β π ρ ο β ιβ ά σ α ι είς αρετήν, άγαπητόν. ών Βή εγώ οίμαι εις είναι, καϊ Βιαφερόντως άν τών άΧΧων ανθρώπων ονήσαί τινα προς το καΧον κάλαθον γενεσθαι, και 55 άξίως τού μ ισθού ον πράττομαι, και έτι πΧείονος, ώστε καϊ αντψ Βοκεΐν τώ μαθόντι. Βια ταύτα καϊ τον τρόπον τής πράξεως τού μισθού τοιούτον πε- π ο ίη μ α ί' επειΒαν yap τ ις παρ εμού μάθη, έάν μεν βονΧ ηται, άποΒεΒωκεν ο έγώ π ρ ά ττο μ α ι ά ρ γύ ρ ιο ν 6ο

C έάν Βέ μή, έΧθών εις ίερόν, όμόσας οσον άν φή άξια είναι τά μαθήματα, τοσούτον κατέθηκεν.

τοιούτον σοι, εφη, ώ Χώ κρατες, εγώ καϊ μύθον καϊ Xoyov εϊρηκα, ώς ΒιΒακτον αρετή κα ϊ ’ Αθηναίοι οΰτως ηγούνται, καϊ ότι ούΒέν θαυμαστόν τών αγαθών 65 πατέρων φαύΧονς νίεΐς γ ίγνεσ θ α ι καϊ τών φαύΧων άγαθούς, έπ εϊ καϊ οί ΐΙοΧυκΧείτου νίεΐς, ΤΙαράΧον καϊ Έ α ν θ ίπ π ο ν τούΒε ήΧικιώ ται, ονΒεν προς τον πατέρα εΐσίν, καϊ άΧΧοι άΧΧων Βημιουργών. τώνΒε

D δέ ον πω άξιον τούτο κατηγορεΐν' ετ ι γάρ έν αντοΐς 70 είσϊν έΧπίΒες· νέοι γάρ.

28 Τ Τ ΛΑ ΤΠ ΝΟΣ X V I I 328 D

X V I I . Τίρωταγόρας μεν τοσαύτα κα ί τοιαύτα

Socrates cross- έπιΒειξάμενος ά πεπαύσατο τού Χόγον.sophistCS Are KClL €7Π ' ^ V 7 Γ 0 ^ ν X p O V O V Κ ε κ η Χ η -

partsmf f e virtu? 7T /90? CLVTOV ε β Χ ε ί TOV ft)? ip O V V T ( l

5 ent/ynonymffor Tt> «ΤΓίθυμών aKOVeiV' iw el 06 δη $σθθ- u‘ μην ο τι τω ο ν τι πεπαυμενος εϊη, μάγοςπω ς εμαντόν ώ σπερει συναγείρας ειπον, β Χ εψ α ς πρός τον ' Ιπ π ο κ ρ ά τ η · Ώ η~αϊ ΆποΧλοΒώ ρου, ώς χά ρ ιν σοι εχω o t l προντρεψ άς με ώΒε ά φ ικεσθαι*

ίο ποΧΧού γάρ ποιούμ αι άκηκοεναι ά άκηκοα ΤΙρωταγό- Ε ρου' εγώ γάρ εν μεν- τω εμπροσθεν χρόνω ήγούμην ονκ είναι άνθρω π ίνη ν έπιμεΧειαν, fj αγαθοί οί αγαθοί γ ίγ νο ντα ι· νϋν Βε π επ εισ μ α ι. πΧ ην σ μ ι- κρόν τ ί μοι εμποΒών, δ ΒήΧον οτι Τίρωταγόρας

ΐ 5 ραΒίως επεκΒιΒάξει, επειΒη καί τά ποΧΧα ταύτα εξεΒίΒαξεν. καί γάρ el μεν τ ις περί αυτών τούτων \ συγγενοιτο ότωούν των Βημηγόρων, τά χ άν καί 329 τοιοντονς Χόγονς άκούσειεν η Π ερικΧεους ή άΧΧου τίνος των ικανών είπ εΐν· εί Βε επανεροιτό τινά τ ι ,

20 ώσπερ β ιβ Χ ία ούΒεν εχουσιν ούτε άποκρίνασθαι οντε αύτοϊ ερεσθαι, άλλ’ εάν τ ις καί σμικρον επερωτηστ) τ ι των ρηθεντων, ώσπερ τά χα Χ κία πΧ ηγεντα μακρον η χ ε ί καί αποτείνει εάν μη επιΧά- β η τ α ί τις, και οί ρήτορες οΰτω σμικρά ερωτηθεντες

25 ΒόΧιχον κατατείνουσι τού Χόγου. Τίρωταγόρας Βε Β οΒε ικανός μεν μάκρους Χόγους και καΧούς είπεΐν, ώς αυτά ΒηΧοΐ, ικανός Βε και ερωτηθεϊς άποκρίνασθαι κατά βρα χύ και ερόμενος περιμ εινα ί τε και άποΒε- ξασθα ι την άπόκρισιν, ά όΧίγοις εσ τι παρεσκευασ-

30 μενα. νύν ούν, ώ ΤΙρωταγόρα, σμικρού τινός ενΒε?]ς είμ ι π ά ντ εχειν, εϊ μοι άποκρίναιο τόΒε. την άρετην φτ)ς ΒιΒακτόν είναι, και εγώ εϊπερ άΧΧω τω άνθρω-

X V I I I 330 A Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 29

πων πειθοίμην άν, καί σοϊ π ε ίθ ο μ α ι' ο 8’ εθαύμασά σου Χεγοντος, τούτο μου εν rf j ψ υ χ ή άποπΧήρωσον. εΧεγες γάρ οτι ό Ζιεύς την δικαιοσύνην καϊ την α ί8ώ 35 πεμψ ειεν τοΐς άνθρώποις, καϊ αΰ ποΧΧαχού εν τοΐς Χόγοις ελεγετο υπό σού ή δικαιοσύνη καϊ σωφροσύνη καϊ όσιότης καϊ πά ντα τα ύτα ώς εν το είη συΧΧήβδην, α ρετή· τα ΰ τ οΰν αυτά δίεΧθέ μοι ακριβώς τω Χόγω, πότερον εν μεν τ ί εσ τιν ή αρετή, μόρια δε αυτής 40 εστϊν ή 8ικαιοσύνη καϊ σωφροσύνη καϊ όσιότης, ή τα ύ τ εσ τϊν ά νύν 8ή εγώ εΧεγον πά ντα ονόματα τού αυτού ενός οντος· τούτ εστϊν ο ετι επιποθώ.

X V I I I . Ά λ λ α ράδιον τούτο γ \ εφί], ώ Χώκρα- τες, άποκρίνασθαι, ο τ ι ενός οντος τή ς ρ «<VIrtueis αρετής μόριά εσ τιν ά έρωτας. ΤΙότερον, g^’ “ lues6 are εφην, ώσπερ προσώπου τά μόρια μόριά ^stfncf νΐ£ο™ εστιν, στόμα τε καϊ ρϊς καϊ όφθαΧμοϊ καϊ thehpartsCof ϋϊβ 5

* ft ν λ r\ f f a r e ”ωτα, η ώσπερ τα του χρυσου μόρια, ούδεν 8 ιαφέρει τά ετερα. τών ετερων, άΧΧήΧων καϊ τού όΧου, ά λλ’ ή μεγεθει καί σ μ ικ ρ ό τ η τ ι; Έ κείνως μοι φαίνεται, ώ Σώκρατες, ώσπερ τά τού προσώπου μόρια εχει πρός το όΧον πρόσωπον. Π ότερον οΰν, ίο ήν δ’ εγώ, καϊ μεταΧαμβάνουσιν οί άνθρω ποι τούτων τών τής αρετής μορίων οί μεν αΧΧο, οί 8ε άΧΧο, ή ανάγκη, εάνπερ τ ις εν Χάβη, άπαντ ε γ ε ιν ; Ο ύ8αμώς, εφη, επεϊ ποΧΧοϊ ανδρείοι είσιν, ά8ικοι 8ε, καϊ 8 ίκα ιοι αΰ, σοφοϊ 8ε ου. '’Έ^στιν γάρ οΰν καϊ τα ύτα μόρια τής 15 αρετής, εφην εγώ, \ σοφία τε και ανδρεία; ΊΊάντω ν μ ά Χ ιστα Βήπου, εφ η · καϊ μεγιστόν γε ή σοφία τών μορίων. r/Έικαστον 8 ε αυτών εστίν, ήν δ’ εγώ, άΧΧο, το δε άλλο; Nat. καϊ 8ύναμιν αυτών έκαστον18ίαν ε χ ε ι; ώσπερ τά τού προσώπου ούκ εστιν 20

3 0 ΤΤΛΑΤΠ Ν ΟΣ X V I I I 33ο a

όφθαΧμός οϊον τά ώτα, ούδ' ή δνναμις αύτοΰ ή αυτή· ούδέ των άΧΧων ούδέ ν εσ τιν olov το ετερον ούτε κατά την δύναμιν οντε κατά τά ά ΧΧα ’ άρ οΰν οΰτω καί τά τής άρετής μόρια ούκ εσ τιν το ετερον olov

25 το ετερον, ούτε αυτό ούτε ή δύναμις α υτού; ή δήΧα Β δή οτι, ούτως εχει, εϊπερ τω 7ταραδείγματί γε εοικεν ; Ά λ λ / ούτως, εφη, έχει, ώ Έ,ώκρατες. και εγώ ε ιπ ο ν Ονδέν άρα εσ τϊν των τή ς αρετής μορίων άΧΧο olov εππ- στήμ η , ούδ' olov δικαιοσύνη, ουδ’ olov ανδρεία, οι)δ’

30 οιον σωφροσύνη, οι)δ’ οΓον όσιότης. Ο ύκ εφη. Φέρε δ? ε φ η ν εγώ, κοιντ} σκεψώμεθα ποιόν τ ι αύτω ν εσ τϊν ■* έκαστον, πρώτον μέν το τοιόνδε· η δικαιοσύνη πρά γμα C τ ί εσ τιν ή ούδε ν π ρ ά γ μ α ; εμοϊ μέν γάρ δοκεΐ' τ ί δέ

yjr \ ■> / ν ι γγ\ r * V >/ i fσ ο ι; is^ai εμοι, εφη. ί ι ονν; ει τ ις εροιτο εμε τε 35 και σε* ώ Τίρωτατ/όρα τε και Έ,ώκρατες, εϊπετον δη

μοι, τούτο το πράγμα, δ ώνομάσατε ά ρ τι, ή δικαιο­σύνη, αύτό τούτο δίκαιόν εστιν ή ά δικον; εγώ μέν άν αντω άποκριναίμην οτι δ ίκ α ιο ν σύ δέ τ ίν άν ψήφον θβΐο ; την αύτήν εμοϊ ή άΧΧην; Ύήν αύτήν, εφη.

40 'Ί ϊσ τ ιν άρα τοιούτον η δικαιοσύνη οιον δίκαιον είναι, φαίην άν εγωγε άποκρινόμενος τω ερω τώ ντι· ούκούν D και σ ύ ; Nat, εφη. ΕΖ ούν μετά τούτο ημάς εροιτο · ούκούν κα ι όσιότητά τινά φατε ε ίν α ι; φαΐμεν άν, ώς εγωμαι. Nat, η δ* ος. Ούκούν φατέ καί τούτο

45 πράγμα τ ι ε ίνα ι; φαΐμεν άν' ή ου ; Κ αι τούτο συνέφη. ΤΙότερον δέ τούτο αύτο το πρά γμα φατε τοιούτον πεφυκέναι οιον άνόσιον είναι ή οϊον ο σ ιο ν ; άγα να κτήσαιμ άν εγω γ\ εφην, τώ ερωτηματι, και εϊπ οιμ ά ν εύφήμει, ώ άνθρωπε' σχοΧή μένταν τ ι Ε

5ο ά \Χ ο όσιον εϊη, εί μη αυτή γε ή όσιότης οσιον εσται. τ ί δέ σύ ; ούχ ούτως άν άποκρίναιο ; Τίάνυ μέν ονν, εφη.

X I X 331 c Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 31

X I X . E i ονν μετά το ντ είπ οι ερωτών ημ άς' 7τα)5 ον ν ολίγον 7τρότερον εΧέγετε; άρ

j » /> λ> c λ / j os/ c. / S. “ In thatονκ ορσως νμων κα τή κονσ α ; εοοξατε μοι case each virtueΦ , \ n i n tf wiH be unlike

αναι, τα της αρετής μόρια είναι όντως every other, andr , 9 v holiness for ex-

Cο ς O V K ε ί ν α ι T O ample will be un- 5> ~ τ v r, . ν , Λ just·” Protagoras

ετερον αυτών οιον το ετερον επτοιμ αν concedesthatjus->/ <■/ \ \ >/ ■> η « ν anc* holinessεγωγε ο τ ι τα μεν αΧλα ορσως ηκουσας, are like each ό τι 8ε και εμέ οϊει ειπειν τούτο, τταρή-

ι κουσας' ΤΙρωταγόρας \ γάρ 68ε ταΰτα άπεκρίνατο, εγω 8ε ήρώτων. εί οΰν ε ϊπ ο ί' άΧηθή ο8ε Χέγει, ώ ίο ΐίρ ω τα γ ό ρ α ; συ φτ)ς ούκ είναι το ετερον μόρων οϊον το ετερον τών τη ς α ρετή ς; σός ουτος ό Χόγος ε σ τ ί; τ ί αν αύτω άποκρίναιο ; Α ν ά γ κ η , εφη, ω Σώκρατες, όμοΧογεΐν. Ύ ί ούν, ώ ΐίρωτατ/όρα, άιτοκρινούμεθα αύτω, ταύτα όμοΧογήσαντες, εάν ημάς επανέρηταί' 15 ούκ άρα εσ τιν όσιότης οϊον 8 ίκαιον είναι πράγμα, ού8ε 8 ικαιοσύνη οϊον όσιον, άΧΧ' οϊον μη οσιον' η δ’ όσιότης οϊον μη Βίκαιον, άΧΧ’ ά8 ικον άρα, το 8ε

Β ά νόσιον; τ ί αύτω άιτοκρινούμεθα; εγω μεν γάρ αυτός υπέρ γε εμαυτού φαίην άν κα ι την 8 ικαιοσύνην 2ο οσιον είναι και τήν όσ ιό τη τα 8 ίκαιον, και υπέρ σού δε, εϊ με εωης, τα ύτα άν ταύτα ά ποκρ ινοίμ η ν' ότι ή το ι ταύτόν γ εσ τϊν 8 ικα ιότης ό σ ιό τη τι ή ό τ ι όμοιό- τατον και μ ά Χ ισ τα πάντω ν η τε 8 ικαιοσύνη οιον όσιότης και η όσιότης οϊον Βικαιοσύνη. άΧΧ* όρα, 25 ei 8 ιακωΧύεις άποκρίνεσθαι, η και σοϊ συν8οκεΐ

C ούτως. Ο ύ πάνυ μ ο ι 8οκεΐ, εφη, ώ 2 ώκρατες, ούτως άπΧούν είναι, ωστε συ γχω ρησαι τήν τε Βικαιοσύνην οσιον είναι και τήν όσιότητα 8 ίκαιον, άΧΧά τ ί μοι 8οκεϊ εν αύτω 8 ιάφορον είναι. άΧΧά τ ί τούτο 8 ια- 30 φ έρει; εφ η· ei γάρ βουΧει, έστω ήμ ιν και Βικαιο-

εγοντα προς άΧΧηΧα,

32 Π Λ Α Τ Ω Ν ΟΣ X I X 331 c

σύνη οσιον και όσιότης δίκαιον. Μ ?; μοι, ήν δ’ ε’γώ · ovBev yap δέομαι το βί β ο ν \ β ι τούτο και e l σ ο ι δ ο /cel ελέγ^εσ^α*,, άΧΧ! ε’μέ τ€ κα ι ere* το δ’ ε’μ,ε τ ε κ α ι σέ

35 τούτο λέγω, οίόμβνος οΰτω τον Xoyov β έ Χ τ ισ τ αν ελεγχεσ#α£, el τ ις το e l άφέΧοι αύτυΰ. Ά λ λ α μίντοι, ή δ’ 09, 7τροσέοικίν τ ι δικαιοσύνη ό σ ιό τ η τι' καί j a p

ότιουν ότωοΰν άμη γε π η προσ£οικ€ν. το yap Χβυκον τω μέΧανι βστιν οπη προσβοικβν, και το σκΧηρόν τω

40 μαΧακω, καί ταΧΧα α δοκ€ΐ βναντιώ τατα elvai άΧΧή- Χοις* καί α τότε βφαμβν αΧΧην δνναμιν eyeiv και ούκ elva i το βτβρον οϊον το βτβρον, τα του προσώπου μόρια, άμτ\ ye π η προσεοικβν και βστιν το eTepov οϊον το eTepov* ωστβ τουτω ye τω τρόπω καν ταϋτα

45 έ λ ε γ χ ο ς, el βούΧοιο, ώς απαντά έστιν όμοια άλλ?;- Χοις. α λ λ ’ ούχι τά ομοιόν τ ι βχοντα ομοια δίκαιον καΧβΐν ουδέ τα άνόμοιόν τ ι €%οντα ανόμοια, καν πάνυ σμικρον e^rj το ομοιον. καί ε’γώ θαυμάσας ehτον πρός αυτόν, Ή yap οΰτω σοι το δίκαιον και

50 το οσιον πρός άΧΧηΧα e^ei, ώστε όμοιόν τ ι σμικρον eyeiv άΧ Χ ήΧ οις; Ου πάνυ, £φη, οΰτως,ού μέντοι ουδέ

αυ | α>9 συ μ οι δοκβΐς οΐεσθαι. Ά λ λ α μήν, βφην ε’γώ, βπειΒη δυσγβρώς δοκ€ΐς μοι eyeiv πρός τούτο, τούτο μέν έάσωμ€ν, τόδε δέ αΧΧο ών έλεγ69 iπισκe\jrώ μeθa.

X X . Ά φ ρ ο σ ύ ν η ν τ ι K a X e iς ; νΕφτ]. Τ οντω τ ω

Socrates next 7ΓΡ ( '1 ^ ^ α Τ I θύ πάν T O V V aV T lO V βστϊ V ή5e8r ^ ‘and“ S-' σοφία; Έ μ οιγε δο/cet, εφη. Π ότερον and T ’about0» όταν π ρ ά ττω σ ιν άνθρωποι όρθώς τε

5 remp'SncT'ani και ωφεΧίμω^, τότε σωφρονεΐν σ οι Βοκ- JUbtICC’ οΰσιν οΰτω πράττοντεςή^, ή τουναντίον;'Σωφρονβϊν, βφη. Ούκοΰν σωφροσύνη σωφρονοϋσιν;

f ή el τουναντίον ξπραττον; codd.

Ά vay/CTj. Ούκοΰν οι μή όρθως πτράττοντες άφρόνως 7τράττουσι και ού σωφρονοϋσιν οΰτω πράττον- τ ε ς ; ΧυνΒοκεΐ μοι, εφη. Τουναντίον άρα εστιν το ίο άφρόνως π ρ ά ττειν τω σωφρόνως; Έφτ;. Οΰκοΰν τα μεν άφρόνως πραττόμενα αφροσύνη π ρ ά ττετα ι, τά δέ σωφρόνως σωφροσύνή; 'Ω μοΧόγει. Ούκοΰν εϊ τ ί ίσ γ ύ ϊ 7τράττεται, ίσχυρώς π ρ ά ττετα ι, καϊ εϊ τ ι άσθενεία, άσθενώς ; Έ δό/cet. Κ α ί εϊ τ ι μετά, 15 ταγούς, ταχέως, καϊ εϊ τ ι μετά βραΒυτήτος, βραΒεως;

C 'Έ φ η. Κ α ί εϊ το By) ωσαύτως 7τράττβται, ύττο του αύτοΰ π ρ ά ττετα ι, καϊ εϊ τ ι εναντίως, υπό του εναντίου; 'Ζυνεφη. Φ ερε Βη, ην δ’ ε’γώ, εσ τιν τ ι κ α \ό ν ; Χυνεχώρει. Τούτα) εσ τιν τ ι εναντίον π \ ή ν 2ο το α ίσ χ ρ ό ν ; Ούκ εστιν. Τ ί δε; εσ τιν τ ι άηαθον; 'Έ σ τιν . Τούτω εσ τιν τ ι εναντίον πΧ ήν το κακόν; Ούκ εστιν. Τ ί δέ; εσ τιν τ ι οξύ εν φωντ); Έφτ;. Τούτω μή εσ τιν τ ι εναντίον αλλο π \ η ν το β α ρ ύ ; Ο ύκ εφη. Ούκοΰν, ην δ’ ε’γώ, έζ'ί εκάστω των 25

D εναντίων εν μόνον εσ τιν εναντίον καϊ ον ποΧλ,ά;2 υνωμο\ό<γει. ’Ί θ ι Βη, ην δ’ ε’γώ, άναΧοηισώμεθα τα ώμο\οηημενα ημϊν. ώμοΧογήκαμεν εν ενϊ μόνον εναντίον είναι, πΧείω Βε μ η ; 'Ωμό\ο<γήκαμεν. Το δέ εναντίως πραττόμενον υπό εναντίων π ρ ά ττε σ θ α ι; 30 'Έ φ η. ' ΩμοΧοηήκαμεν Βε εναντίως πρ ά ττεσθ α ι % αν άφρόνως π ρ ά ττη τα ι τω σωφρόνως πραττομένω ;*Έ φ η . Το δέ σωφρόνως πραττόμενον υπό σωφρο­σύνης π ρ ά ττεσθ α ι, το δέ άφρόνως υπό αφροσύνης;

Ε Συνεχώρει. Ούκοΰν εϊπερ εναντίως πράττεται, υπό 35 εναντίου π ρ ά ττο ιτ α ν ; Να/. ΐΐρ ά τ τ ε τ α ι δέ το μεν υπό σωφροσύνης, τό Βε υπό αφροσύνης; Nat. ’ Έιναντίως; ΤΙάνυ γε. Ούκοΰν υπό εναντίων οντω ν;

Α . Ρ . 3

X X 332 Ε Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 33

Ν αί. Ε ν α ν τ ίο ν άρ εστϊν αφροσύνη σωφροσύνή;40 Φαίνεται. Μ,εμνησαι ουν ό τι εν τοΐς 'έμπροσθεν

ώμοΧόγηται ήμ ΐν άώροσύνη σοφία εναντίον είνα ι; ΣυνωμοΧογει. 8έ ενϊ μόνον εναντίον ε ίν α ι; Φημι. ΤΙότερον ουν, ώ Πρωταγόρα, Χύσωμεν | τών Χόγω ν; 33 , το εν ενι μόνον εναντίον είναι, ή εκείνον εν ω εΧεγετο

45 έτερον είναι σωφροσύνης σοφία, μόρων 8ε εκάτερον αρετής, και προς τφ ετερον είναι καϊ ανόμοια καϊ αυτά καϊ α ί δυνάμεις αυτών, ώσπερ τά του προσώ­που μ ό ρια ; πότερον ουν δή Χύσω μεν; ουτοι γάρ οί Χόγοι άμφότεροι ού πάνυ μουσικώς Χέγονται' ου γάρ

5ο συνάδουσιν οΰδε συναρμόττουσιν αΧΧήΧοις. πώς γάρ αν συνάδοιεν, εϊπερ γε άναγκη ενι μεν εν μόνον Β εναντίον είναι, πΧείω δε μή, τί) δε αφροσύνη ενι οντι σοφία εναντία και σωφροσύνη αν φ α ίνετα ι; η γάρ, ώ Πρωταγόρα, εφην εγώ, η άΧΧως π ω ς; 'Ω μ ο-

55 Χόγησεν καϊ μάΧ ’ άκόντως. Ο νκοϋν εν αν είη ή σωφροσύνη καϊ η σ ο φ ία ; το δε πρότερον αυ εφάνη ημΐν η δικαιοσύνη καϊ η όσιότης σχεδόν τ ι ταύτον ον. ϊθ ι δή, ην δ’ εγώ, ώ Πρωταγόρα, μη άποκάμω- μεν, άΧΧά καϊ τα Χ οιπα διασκεψώμεθα. άρά τ ις

6ο σοι δοκεΐ αδικών άνθρωπος σωφρονεΐν, οτι ά δ ικεΐ;Α ίσχυνοίμην αν εγω γ\ εφη, ώ Σώκρατες, τούτο C όμόλογεΐν, επεϊ ποΧΧοί γε φασιν τών ανθρώπων. Πότερον ουν προς εκείνους τον Χόγον ποιήσομαι, εφην, ή προς σ ε ; Et βούΧει, εφη, προς τούτον πρώ-

65 τον τον Χόγον διαΧεχθητι, τον τών ποΧΧών. \Αλλ* ούδεν μ οι διαφέρει, εάν μόνον σύ γε άποκρίντ), εϊτ ον ν δοκεΐ σοι ταύτα, εϊτε μή. τον γάρ Χόγον εγωγε μ ά Χ ισ τα εξετάζω, συμ βα ίνει μεντοι Ισως καϊ εμΛ τον ερωτώντα καϊ τον άποκρινόμενον εξετάζεσθαι.

34 ΠΛ Α Τ Η ΝΟ Σ XX 332 ε

X X I 334 B Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 35

D X X I . To μεν ονν πρώτον εκαλλω πίζετο ήμΐν ο Πρωταγόρα?* τον γάρ λόγον ν τιά τοΓν „ <? ν / / when Protago-ουσγερη είναι· επειτα μεντοι συνενω - ras launches out

n a / ν , , , !nto a l0ns *ndρησεν αποκρινεσσαι. Ισ ι οη, εφην εγω, irrelevant ha-

εζ α ρχής μ οι άπόκρινα ι. δοκουσί .τινές 5σοι σωφρονεΐν ά δικουντες; ’Έστω, εφη. Το δε σω-φρονεΐν Χ εγεις εν φρονεΐν; Έψτ;· Το δ’ εν φρονεϊνεν βουλεύεσθαι, ο τ ι ά δικουσ ιν; ’Έστω, εφη. Πό-τερον, ην δ’ εγώ, εί εν π ρ ά ττο υ σ ιν άδικουντες ή είκακώ ς; Ε ί εν. Α εγεις ονν άγαθά ά ττα είνα ι; Αεγω. ίοf A 1 <? <? J Λ / ( / ■>Α ρ ονν, ην ό εγω, τα ντ εσ τιν αγασα, α εστιν ωφέλιμα τοΐς άνθρώ ποις; Κ αϊ ναι μα Δ Γ, εφη, καν

Ε μη το ΐς άνθρώποις ω φέλιμα y, εγωγε καλώ αγαθά, κα ί μ οι εδόκει 6 Πρω ταγόρας ήδη τετραχύνθαι τε κα ϊ αγωνίαν κα ι πα ρ α τετά χθ α ι πρός το ά ποκρίνεσθαι· 15 επειδή ονν εώρων αυτόν όντως εχοντα, ευλαβούμενος

4 ήρεμα ήρόμην. ΤΙότερον, ην δ’ εγώ, λέγεις, ώ | Πρω­ταγόρα, α μηδενϊ ανθρώπων ώ φέλιμά εστιν, ή α μηδε τό παράπαν ω φ έλιμ α ; και τα τοιαυτα σύ άηαθά κ α λ εΐς; Ούδαμώς, εφ η · άλλ’ εγωγε π ο λ λ ά οιδ' ά 20 άνθρώ ποις μεν ανωφελή εστί, και σ ιτ ία καϊ ποτά καϊ φάρμακα καϊ ά λ λ α μνρία, τά 8ε γε ω φ έλιμα· τά 8ε άνθρώποις μεν ούδετερα, ΐπ π ο ις δε· τά δε βου σϊν μόνον, τά δε κ ν σ ίν τά δε γε τούτων μεν ούδενί, δενδροις δε' τά δε τον δένδρου τα ΐς μεν ρ ίζα ις αγαθά, 25

Β τα ΐς δε β λ ά σ τ α ις πονηρά, οιον καϊ ή κόπρος, πάντω ν τών φυτών τα ΐς μεν ρίζαις άγαθόν παραβαλλόμενη , εί δ’ εθελοις επ ϊ τούς πτόρθους καϊ τούς νέους κλώνας επ ιβά Χ λειν, π ά ντα ά π ό λ λ υ σ ιν επεϊ κα ϊ τό ελαιον το ΐς μεν φυτοΐς ά π α σ ίν εσ τιν πάγκακον κα ϊ τα ΐς 30 θριξϊν πολεμιώ τατον τα ΐς τών άλλων ζωων π λ η ν τα ΐς

3— 2

τού ανθρώπου, τα ΐς δέ τού ανθρώπου άρωγοΡ και τω άλΧω σώ ματι. οΰτω δε π ο ικ ίλ ο ν τ ί εσ τιν το άηαθόν και παντοδαπόν, ώστε και ενταύθα τοΐς μέν εζωθεν

35 τού σώματος άηαθον εσ τιν τω άνθρώπω, το ΐς δ’ εντός C ταντόν τούτο κά κ ισ τον ' και διά τούτο οι ιατροί πάντες άπαγορενονσιν τοΐς άσθενούσι μ η χρ η σθα ι

- εΧαίω, αλλ’ η ο τ ι σμικροτάτω εν τούτοις οϊς μέΧΧεί έδεσθαι, οσον μόνον την δυσχέρειαν κα τα σ β έσ α ι την

40 επ ι τα ΐς α ίσ θ ή σ εσ ι τα ΐς διά των ρινών <γι<γνομένην εν τοΐς σ ιτ ίο ις τε και οψοις.

X X I I . Ε Ιπόντος ου ν ταύτα αυτού οι παρόντες άνεθορύβησαν ώς ευ Χέγοι· κα ι εγώ

Socrates says ^ , , N ,he must depart ειπ ον ' 12 Ιιρωτα^ορα, εγώ τυγχάνωon other business , , * >/ /l \ » /unless Protago- επιΧησμω ν τ ις ων ανυρωπος, κα ι εανras will consent f \ / » λ / \

to converse ^by τ ις μ οι μακρα Xeyrj, επιΧανθανομαι περι D questions and ον άν ή ό λόγο?. ώσπερ ούν, εί έτνηχα-answers. Callias f ‘ f „ „ Λ „ „entreats him to y o v υποκωφος ών, ωον αν χρηναι, ειπερ

εμεΧΧές μοι διαΧέξεσθαι, μεΐζον φθεγγε- σθαι η πρός τους άΧΧους, οΰτω και νύν, επειδή

ίο είτιΧήσμονι ένέτυχες, σύντεμνε μου τάς αποκρίσεις και βραχυτερας ποίει, εί μεΧΧω σοι επεσθαι. Πώ? ούν κεΧενεις με βρ α χέα ά π οκρ ίνεσθ α ι; η βραχύτερα σοι, εφη, άποκρίνωμαι ή δ ει; Μηδαμώς, ην δ’ εγώ. Ά λ λ ’ οσα δει; εφη. Ν αί, ην δ’ εγώ. ΐΐό τ ε ρ α οΰν Ε

ΐ5 οσα εμοϊ δοκεΐ δεΐν άποκρίνεσθαι, τοσαύτά σοι άπο- κρίνωμαι, η οσα σ ο ι; Ά κ ή κ ο α γ ούν, ην δ' εγώ, οτι σύ οϊός τ ει καί αυτός κα ι άΧΧον διδάξαι περ ι των αυτών και μακρά λέγειν, εάν βουΧη, οΰτως, ώστε τον λόγον μηδέποτε επ ιΧ ιπεΐν, και αύ β ρ α χέα οΰτως,

2ο ώστε μηδένα σού εν βραχυτέροις \ ε ίπ ε ΐν εί ονν 33ί μέΧΧεις εμοϊ διαΧέξεσθαι, τω ετέρω χρώ τρόπω πρός

36 ΤΤΛΑΤΠ Ν ΟΣ X X I 334 Β

με, rfj βρ α χυ λογία . Ώ Scοκpares, εφη, εγω ητοΧΧοΐς ηΒη είς αγώνα Χογων άφικομην άνθρώττοις, και εί τούτο εττοίουν δ συ κεΧεύεις, ώς ό αντιλέγω ν εκεΧευεν με Βιαλεγεσθαι, οΰτω ΒιεΧεγόμην, ονΒενός άν βεΧτίων 25 εφαινομην ούΒ) άν εγενετο Π ρωταγόρου ονομα εν το ΐς 'Έ Χ Χ η σ ιν . και εγώ— εγνων γάρ οτι ούκ ήρεσεν αυτός αύτω τα ΐς άιτοκρίσεσιν τα ις εμιτροσθεν, και οτι

3 ούκ εθεΧήσοι εκών είναι άττοκρινόμένος Βιαλεγεσθαι — ήγησάμενος ούκετι εμόν εργον είναι παρεϊναι εν 30 τα ΐς συνουσίαις, Ά Χ Χ ά τοι, εφην, ώ Π ρωταγόρα, ούΒ’ εγώ Χπταρώς εχω παρά τά σοι Βοκούντα την συνουσίαν ήμ ΐν γίγνεσθα ι, άΧΧ’ εττειΒάν συ βουΧτ) ΒιαΧεγεσθαι ώς εγώ Βύναμαι εττεσθαι, τότε σοι Βια- Χεζομαι. συ μεν γάρ, ώς Χεγεται περί σου, φής 8ε 35 καί αύτός, καί εν μακροΧογία καί εν βραχυΧογία

Ζ οΐός τ εί συνουσίας ιτο ιε ΐσ θ α ι· σοφός γάρ ει· εγώ 8ε τά μακρά ταύτα άΒύνατος, εττεΧ εβουΧόμην άν οΐός τ είναι. άΧΧά σε εχρήν ήμ ϊν συγχω ρεΐν τον άμφό- τερα Βυνάμενον, ΐνα συνουσία εγίγνετο· νύν 8ε εττειΒή 40 ούκ εθελεις καί εμοί τ ις άσχοΧ ία εσ τϊν καί ούκ άν οΐός τ εϊην σ οι τταραμεΐναι άιτοτείνοντι μάκρους Χόγους— εΧθεΐν γάρ ττοί με Βει— ε ιμ ι% εητει κα ί ταύτ άν ΐσω ς ούκ άηΒώς σου ήκουον. και άμα ταύτ είττών άνιστάμ ην ώς άπτιών* κα ί μου άνισταμενου εττι- 45

) Χ α μ βά νετα ι ό Κ αΧΧίας τής χειρός Trj Βεξια, Trj δ’ αριστερά άντεΧάβετο τού τρίβω νος τουτουΐ, καί είττεν Ο ύκ άφήσομεν σε, ώ Σώ κρατες· εάν γάρ συ εξεΧθτ)ς} ούχ ομοίως ήμΐν εσονται οί ΒιάΧογοι. Βεομαι ούν σου τταραμεΐναι ήμΐν * ώς εγώ οι)δ’ άν ενός ήΒιον 50 άκούσαιμι ή σου τε καί ΤΙρωταγόρου ΒιαΧεγομενων άΧΧά χ ά ρ ισ α ι ήμΐν ττάσιν. κα ι εγώ είττον— ήΒη δε

X X I I 335 D Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 3 7

38 Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X X I I 335 d

άνειστηκη ώς εξιών— 9Ω ηται ' λππονίκου, άει μεν εγωγε σου την φίΧοσοφίαν άγαμαι, άταρ κα ι νυν

55 επαινώ καί φιΧώ, ώστε βουΧοίμην αν χα ρ ίζεσθ α ί Ε σοι, €Ϊ μου δυνατά Βεοιο· νυν δ’ εσ τιν ώσπερ άν εί Βεοιό μου Κ ρ ίσ ω νι τω 'Ιμεραίω Βρομεϊ άκμάζοντι επεσθαι, ή των ΒοΧιχοΒρόμων τω ή των ήμεροΒρόμων Βιαθειν τε καί επεσθαι, ε ϊπ ο ιμ ι άν σοι οτι | ποΧυ σου 3

6ο μάΧΧον εγώ εμαυτού Βεομαι θεουσιν τούτοις άκο- Χουθεΐν, άΧΧ* ου γάρ Βύναμαι, άΧΧ’ ει τ ι Βεει θεά- σα σθα ι εν τω αυτω εμε τε και Κ ρίσω να θεοντας, τούτου Βεου συγκαθείναι* εγώ μεν γάρ ού Βύναμαι τα χύ θεΐν, ούτος Βε Βύναται βραΒεως. εί ούν βπι-

65 θυμεϊς εμού και ΤΙρωταγόρου άκούειν, τούτου Βεου, ώσπερ το πρώτον μοι άπεκρίνατο Βιά βραχέων τε και αυτά τά ερωτώμενα, οΰτω καί νύν άποκρίνεσθαι* εί δε μη, τ ις ό τρόπος εστα ι των ΒιαΧόγων; χω ρίς γάρ Β εγωγ’ ώμην είναι το συνειναί τε άΧΧηΧοις ΒιαΧεγο-

7ο μένους κα ι το Βημηγορεΐν. Ά λ λ ’ όρας, εφη, ώ Σώ κρατες* Βίκαια Βοκεΐ Χεγειν Τίρωταγόρας άξιων αυτω τε εξεϊναι ΒιαΧεγεσθαι οπως βούΧ εται κα ι συ οπως άν αυ συ βούΧτ).

X X I I I . 'Ύ ποΧαβώ ν ονν ο Ά Χ κ ιβ ιά Β η ς, Ου Alcibiades καΧώς Χεγεις, €φη, ώ Κ αΧΧία· Σωκράτης

ritias and I dicus all give their vote for continuing the

5 conversatlon· το ύ Βε ΒιαΧεγεσθαι οιός τ είναι καλ επ ί- C στασθαι Χόγον τε Βούναι και Βεξασθαι θαυμάζοιμ άν εϊ τω άνθρώπων παραχωρεί, εί μεν ονν καϊ Τίρωταγόρας όμοΧογεΐ φαυΧότερος είναι Χωκράτους ΒιαΧεχθήναι, εξαρκεΐ Σ ω κράτεί' εί Βε ά ντιπ οιεϊτα ι,

ίο ΒιαΧεγεσθω ερωτών τε και άποκρινόμενος, μη εφ'

Cntias and Pro- όμοΧογεΐ μη μ ετεϊνα ί οίtheir vote for μ αΚρ0\ 0γία ς και παραχω ρεί ΤΙρωταγόρα,

εκάστη ερωτήσει μακρον λόγον άποτείνων, εκκρούων τούς λόγους καϊ ούκ εθελων διδόναι λόγον, άλλ!

D άπομηκύνων εως αν επιλάθω νται περί οτου το ερώ­τημα ην οΐ 7τολλοί τών άκουόντων' επει Σωκράτη γ€ εγώ εγγυώ μαι μη h τιλήσεσθα ι, ούχ οτι ίταΐζει 15 κα ί φησιν inτιλήσμω ν είναι. εμοϊ μεν ουν δοκεΐ επιεικεστερα Σωκράτης λ ε γ ε ιν χρή γάρ έκαστον την εαντου γνώμην άιτοφαίνεσθαι. μετά δε τον*Α λκιβ ιά δ η ν, ώ? εγωμαι, Κ ρ ιτία ς ήν ό ε ίπ ώ ν Ώ Πρόδ^ε καϊ 'Ιπ π ία , Κ α λλία ς μεν δοκεΐ μ οι μ άλα 20

Ε προς ΤΙρωταγόρον είναι, ’Α λ κ ιβ ιά δ η ς δε αεί φιλό- νικός εσ τι προς δ άν όρμήση · ημάς δε ούδεν δει συμφιλονικεΐν ούτε Σ ωκράτει οΰτε ΤΙρωταγόρα, ά λλα Koivfj άμφοτερων δεΐσθαι μη μεταζύ δια λνσ α ι

537 την ζυνουσίαν. | είπόντος δε αυτού τα ϋ τα , ό Τίρό- 25 δικός, Κ αλώς μοι, εφη, δοκεΐς λεγειν, ώ Κ ρ ιτ ία ' χρή γάρ τούς εν τοιοΐσδε λόγοις παραγιγνομένονς κοινούς μεν είναι άμφοϊν τοΐν διαλεγομένοιν άκροα- τάς, ϊσους δε μή. εσ τιν γάρ ού τ α ύ τ ό ν Koi v f j μεν γάρ άκονσαι δει άμφοτερων, μή ϊσον δε νεϊμαι 30 εκατέρω, ά λλά τω μεν σοφωτερω πλέον, τώ δε άμαθεστέρω ελαττον. εγώ μεν καί αυτός, ώ ΤΙρω- ταγόρα τε καί Σώκρατες, άζιώ υμάς συγχωρεΐν

Β καί ά Χ λήλοις περί τών λόγων ά μ φ ισβ η τεϊν μεν, ερίζειν δε μ ή · ά μ φ ισ β η του σ ι μεν γάρ καί δι εύνοιαν 35 οι φ ίλο ι τοΐς φ ίλ ο ι?, ερίζουσιν δε οι διάφοροί τε καί εχθροί ά λλήλοις. καί ούτως άν κ α λ λ ίσ τη ήμΐν ή συνουσία γ ίγνο ιτο · υμείς τε γάρ οί λεγοντες μ ά λ ισ τ άν ούτως εν ήμ ΐν τοΐς άκούουσιν εύδοκιμοΐτε καί ούκ επαινοΐσθε' εύδοκιμεΐν μεν γάρ εσ τι παρά τα ΐς 40 Λ^υχαΐς τών άκουόντων άνευ άπάτης, επαινεισθαι

X X I I I 337 Β Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 3 9

δε εν λόγω ητόΧλάκις παρά, Βόξαν ψενΒομενω ν ημείς τ αν οί άκούοντες μ ά Χ ισ τ αν όντως ενφραινοίμεθα, C °ν χ ήΒοίμεθα· ενφραίνεσθαι μεν yap εσ τι μανθά-

45 νοντά τ ι καϊ φρονήσεως μεταλα μβάνοντα α ντζ ττ) Βιανοία, ήΒεσθαι Βε εσθίοντά τ ί ή άΧΧο ήΒν πά σ χο ντα αντω τω σώματι.

X X I V . Τ αΰτα ουν είπόντος τον ΤίροΒίκου ποΧΧοϊ

Hippias begs 7r /VV τ )ν παρόντων άπεΒεξαντο· μετά So crated to effect τον Π ρόΒικον 'Ιπ π ία ς ο σοφός είπεν, a compromise. άνΒρες, εφη, οί παρόντες, ηγούμαι

5 ε’γώ ημας συγγενείς τε καϊ οικείους καϊ π ο Χ ίτα ϊ απαντας είναι φύσει, ον νόμω' το yap όμοΐον τω όμοίω φύσει συγγενες εστιν, ό Βε νόμος, τύραννος D ών τών ανθρώπων, πολλά παρά την φ ύσιν βιάζεται, ημας ονν αίσχρόν την μεν φύσιν τών πραγμάτω ν

ίο εΙΒεναι, σοφω τάτονς Βε όντας τών 'ΈιΧΧήνων, και κ α τ’ αυτό τούτο νυν συνεΧηΧυθότας τή ς τε Έλλαδο? είς αντο το πρντανεΐον τή ς σοφίας καϊ αυτής τή ς πόΧεως εις τον μ εγισ τον κα ι όλβιώ τατον οίκον τόνΒε, μηΒεν τούτον τον αξιώματος άξιον άποφηνασθαι,

15 αλλ’ ώσπερ τούς φανΧοτάτονς τών ανθρώπων Βια- Ε φερεσθαι άλΧηΧοις. εγώ μεν ονν κα ι Βεομαι καϊ σνμβονΧεύω, ώ ΤΙρωταγόρα τε καϊ Σώκρατες, συμ- β ή να ι υμάς ώσπερ νπό Βιαιτητώ ν ημών σ ν μ β ιβ α - ξόντων εις το μέσον, | καϊ μήτε σε το α κριβές τούτο 338

20 εϊΒος τών Βιολόγων ζητεΐν το κατά βρ α χύ Χίαν, εί μη ήΒν ΤΙρωταγόρα, αλλ’ εφεΐναι καϊ χα Χ ά σ α ι τά ς ή νιας τοΐς Χόγοις, ΐνα μβγαΧοπρεπεστεροι καϊ ενσχη- μονεστεροι ήμΐν φαίνωνται, μ η τ αν ΤΙρωταγόραν π ά ντα κάΧων εκτείναντα, ουρία εφέντα, φεύγειν είς

25 το πέλαγος τών Χόγων, άποκρύψ αντα γην, αλλά

40 ΤΤΛΑΤΠ Ν 0 Σ X X I I I 337 β

X X V 333 Ε Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 4 ΐ

μέσον τ ι άμφοτέρονς τεμεΐν. ώς ονν ποιήσατε, καϊ πείθεσθε μου ραβδούχον καϊ επ ισ τά τη ν καϊ π ρ ντα νιν

Β έΧεσθαι, ος νμ ΐν φ νΧάξει το μέτρω ν μήκος τών Χόγων έκατέρον.

X X V . Τ αϋτα ηρεσε το ΐς παρονσι, καϊ πάντες επήνεσαν, καί εμέ γε ό Κ α Χ Χ ία ς ον/c εφη gocrates Pro- άφήσειν κα ϊ έΧεσθαι εδέοντο επ ιστάτην. fa°gorasthshaii Γ° el-πον οΰν εγώ οτι αίσχρον €Ϊη βραβευτην aan"sdwehreεΧίσθαι των λόγων, eire <yap ψειρών ihlsisasreedt0· j εσ τα ι ημών ό αίρεθείς, ονκ ορθώς αν εχοι τον χείρω τών βεΧτιόνω ν επ ιστα τειν, εϊ'τε όμοιος, ούδ’ όντως ορθώς' ό γάρ όμοιος ήμ ΐν όμοια καϊ π οιήσ ει, ώστε

C εκ π εριττού ήρήσεται. άΧΧά δή βεΧτίονα ήμών αίρήσεσθε. τή μεν άΧηθεία, ώς εγωμαι, αδύνατον ίο νμΐν, ώστε ΤΙρωταγόρον τούδε σοφώτερόν τινα εΧέ- σ θ α ι· εί δέ αίρήσεσθε μεν μηδέν βεΧτίω , φήσετε δέ, α ίσχρον κα ι τούτο τώδε γίγνετα ι, ώσπερ φαύΧω άνθρώπω επ ισ τά τη ν αίρεΐσθαι, επει τό γ εμόν ονδέν μ οι διαφέρει, άλλ’ οντω σι εθέΧω π ο ιη σ α ι, ΐν ο προ- 15 θνμεΐσθε σννονσία τε και διάΧογοι ήμ ΐν γ ίγ ν ω ν τα ί' εί μή βούΧ εται ΐίρω τα γόρας άποκρίνεσθαι, οντος μεν

D ερωτάτω, εγώ δέ άποκρινονμαι, καϊ αμα πειράσομαι αύτω δεΐξαι, ώς εγώ φ ημι χρήναι τον άποκρινόμενον ά π οκρ ίνεσθ α ι* επειδάν δέ εγώ άποκρίνω μαι όπόσ 20 άν οντος β ο ύ Χ η τα ι έρωταν, π ά Χ ιν οντος εμοι Χόγον νπ οσχέτω ομοίως, εάν ονν μή δοκή πρόθνμος είναι πρός αντό τό ερωτώμενον άποκρίνεσθαι, καϊ εγώ καϊ νμεΐς κοινή δεησόμεθα αντού άπερ νμεΐς εμού, μή διαφθείρειν τήν σ υ ν ο ν σ ία ν καϊ ονδεν δει τούτον 25

Ε ευεκα ενα επ ισ τά τη ν γενεσθαι, άλλα πά ντες κοινή επ ισ τα τή σ ε τε . εδόκει π ά σ ιν οντω ποιητέον είναι'

κα ί ό Πρωταγόρα? πάνυ μεν ούκ ήθεΧεν, ομως δέ ήναηκάσθη όμολογήσαι, ερωτήσειν, καί ειτειΒαν ίκα-

3 0 νώς ερωτήση, πά Χ ιν δ ώ σ ε » / Xoyov κατά σμικρον άποκρινόμενος.

X X V I . 5/Η ρξατο οΰν έρωταν ουτω σί πως* Ήγου-Protagoras pro- Ρ α ί> έ'<Μ> ώ Έ ,ώ κ ρ α τΐζ, iya> ά ρ Β ρ ϊ π α ιδ ε ία ?

Eocrates ροη °a ^ y ιστόν μέρος είναι π ερ ί επών δε tv ον des.m °f Socrates LvaL' εσ τιν | δε τοΰτο τά Viτο τών ποίη-

5 ronS^rvnfihS τών Χ ^ ό μ ενα οιόν τ είναι συνιέναι α τε fagoraSc^iTd ^ρθώς π επ ο ίη τα ι καί ά μ ή , καί επ ί- m question, σ τα σθ α ι ΒιεΧεϊν τ ε καί ερωτώμενον

Xoyov Βούναι. καί Βή καί νυν εσ τα ι το ερώτημα περί του αυτού μεν, περί ουπερ ε’γώ τε καί συ νυν

ίο BιaXεyόμεθaJ περί αρετής, μετεvηvεyμέvov δ’ είς ποίησιν* τοσουτον μόνον Βιοίσει. Xέyει yάp που ΧιμωνίΒης πρός Χ κόπα ν , τον Κ ρεοντος υιόν του ΘετταΧού, οτι

ά ν Β ρ ’ a y a Q o v μ ε ν ά Χ α θ έω ς y ε v ε σ θ a ι 15 χ α Χ ζ πόν,

χ ε ρ σ ιν τε κ α ί π ο σ ί κ α ί νόω τ ε τ ρ ά - y ω v o v , ά ν ευ ^|rόyoυ τ ε τ υ y μ ενο ν.

τούτο ε π ίσ τα σ α ι τό ασμα, ή π α ν σοι ΒιεξεΧθω; κα ί εγώ ειπον ο τ ι ΟύΒέν Βει* επ ίσ τα μ α ί τε yάp> και πάνυ

20 μ οι τυ γχά νει μεμεΧηκός του ασματος. Ευ, εφη, Xέyeις. πότερον οΰν καΧώς σ οι Βοκεΐ π ε π ο ιή σ θ α ι καί όρθώς, ή ου; ΤΙάνυ, εφην ε’γώ, καΧώς τε κα ί όρθώς. Δ οκεΐ δε σοι καΧώς π ε π ο ιή σ θ α ι, ει εναντία Xέyει αυτός αύτω ό π ο ιη τ ή ς ; Ου καΧώς, ήν δ’

25 iyod. f/Ορα Βή, εφη, βεΧτιον. Ά λ λ ’, ώyaθέ, εσκεμμαι ικανώς. Ο ισθα οΰν, εφη, οτι προϊόντος τού ασματος Xεyει που

4 2 Τ ΤΛΑ ΤΠΝ ΟΣ X X V 338 Ε

X X V I 340 A Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 43

ο ν δ έ μ ο ι εμ μ εΧ εω ς το Τ ί ι τ τ ά κ ε ιο ν ν ε μ ε τ α ι κ α ίτ ο ι σ ο φ ο ν π α ρ ά φ ω τό ς ε ίρ η μ εν ο ν *

χ α Χ ε π ό ν φ ά τ ’ εσ θ Χ ο ν ε μ μ ε ν α ι. 3°εννοείς ο τι ο αυτός οντος καί τάδε λέγε*. κάκεΐνα τά έμπροσθεν; Οιδα, ην δ' εγώ. Αοκεΐ ονν σοι, εφη, τα ντα εκείνοις όμοΧο^εϊσθαι; Φ αίνετα ι εμοιγε. και άμα μεντοι εφοβονμην μη τ ι Χεγοι. Ά τ ά ρ , εφην

D εγώ, σοϊ ον φ α ίνετα ι; Πώ? yap άν φαίνοιτο όμοΧο- 35 ηειν αντός εαντω ό τα ντα άμφότερα Χεηων, ος γε το μεν πρώτον αντός νπεθετο χαΧεπόν είναι άνδρα άηαθόν ηενεσθαι άΧηθεία, oXiyov δε τον ποιήματος εις το πρόσθεν προεΧθών επεΧάθετο, καί ΐΐιτ τ α κ ό ν τον τα ντα Χε<γοντα εαντω, ο τ ι χαΧεπόν εσθΧόν 40 εμμεναι, τοντον μεμ φ ετα ί τε καί ον φ ησιν άποδε- χ εσ θ α ι αντον τά αν τά εαντω Χεηοντος. κα ίτοι οπότε τον τα ντά Χεγοντα αντω μεμφεταί, δηΧον ο τι καί εαντόν μεμφεταί, ώστε ή το ι τό πρότερον η ύστερον ονκ όρθώς Χέγει. είπων ονν τα ντα ποΧΧοις θόρνβον 45

Ε παρεσχεν και έπαινον των ά κονόντω ν και ε’γώ το μεν πρώτον, ώσπερεϊ νπό άηαθον πύκτον π Χ η Γγείς, εσκοτώθην τε κ α Χ ε ίΧ ι^ ία σ α ειπόντος αντον τα ντα και τών άΧΧων επ ιθ ο ρ νβ η σ ά ντω ν επειτα, ως γε πρός σε είρήσθαι τάΧηθή, ΐνα μ οι χρόνος εηηενηται 50 rfj σκεψ ει τ ί λέγο* ο π οιητης, τρέπομ α ι πρός τον ΐΐρόδικον, και καΧεσας αντον, Ώ Πρόδ^ε, εφην εγώ, σός μεντοι Σιμω νίδης π ο Χ ίτ η ς · δίκαιος ει βοηθεΐν

340 τώ άνδρί. \ δοκώ ονν μοι εγώ παρακαΧεϊν σε— ώσπερ εφη "Ο μηρος τον Χκάμανδρον ποΧιορκονμενον νπό 55 τον Ά χ ιΧ Χ έ ω ς τον Σ ιμόεντα παρακαΧεϊν, είπόντα

φ ίλε κασίηνητε, σθένος άνερος άμφότεροί περ σχώ μεν,

44 ΤΤ ΛΑ ΤΠ ΝΟΣ X X V I 340Α

άταρ και εγώ σε παρακαλώ, μη ημϊν ο Τίρωταγόρας 6ο τον Σιμώ ν ίδην ε κ π ερ σ 'ρ . καί γάρ ονν καί δεϊταο τό

ύπερ Σιμω νίδου ειτανόρθωμα τής σής μουσικής, fj τό τβ β ο ύ Χ ε σ θ α ι καί ε η τ ιθ υ μ ε ΐν διαιρείς ώς ου ταυτόν Β ον, καί α νυν δη είπες ποΧΧά τε καί καΧά. καί νυν σκοπεί, εϊ σοι συνδοκεϊ οπερ εμοί. ου yap φ αίνεται

65 εναντία Χεγειν αυτός αυτω Σιμωνίδης, συ γάρ, ώ ΐίρόδικε, προαπόφηναι την σην γνώ μην* ταύτόν σοι δοκεΐ είναι το γ ε ν ε σ θ α ι και το ε ίν α ι, η άΧΧο;’'ΑΧΧο νη Δ ί \ εφη ό Τίρόδικος. Ούκοΰν, εφην εγώ, εν μεν το ΐς πρώ τοις αυτός ο Σ ιμω νίδης την εαυτου γνώ-

7ο μην άπεφήνατο, ο τι άνδρα άγαθόν άΧηθεία γενεσθαι χαΧεπόν ε ϊη ; 'Α Χ ηθή Χεγεις, εφη ο Π^όδ^Ατο?. Τδζ C δε γε ΤΙιττακόν, ήν δ’ εγώ, μεμφεται, ούχ, ώς οϊεται Τίρωταγόρας, τό αυτόν εαυτώ Χεγοντα, όΧΧ' άΧΧο. ου γάρ τούτο ό ΐίιτ τ α κ ό ς εΧεγεν, τό χαΧεπόν γενεσθαι

75 εσθΧόν, ώσπερ ό Σιμωνίδης, άΧΧα τό εμμεναι * εστιν δε ου ταύτόν, ώ ΤΤρωταγόρα, ώς φησιν Π ρόδικος δδε, το είναι καί τό γενεσ θ α ι· εί δε μη τό αύτο εσ τιν το είναι τω γενεσθαι, ούκ εναντία Χεγει ό Σιμω νίδης αυτός αυτω. και ϊσως άν φαίη Τίρόδικος οδε καί

8ο αΧΧοι ποΧΧοί, καθ' 'Η σίοδον, γενεσθαι μεν άγαθόν D χαΧεπόν ε ίν α ι· τ ή ς γάρ ά ρ ε τ ή ς εμπροσθεν τούς θ εο ύ ς Ιδ ρ ώ τ α θ ε ίν α ι · οταν δε τ ις αυτής ε ίς ά κ ρ ο ν ΐκ η τ α ι , ρ η ϊδ ίη ν δ ή π ε ιτ α π ε Χ ε ιν , χ α Χ ε π η ν π ε ρ ε ου σ α ν , εκτήσθαι.

X X V I I . Ό μεν ου ν Π^ο δικός άκούσας τα υτα

and, after some μ€· 6 δέ Πρωταγόρας·, Τό έτταν-ofS finaily'To όρθωμά σοι, €φη, ω Σώκρατί·;, μ ΐϊζ ο ν p£na?ion°of tie άμάρτημα εχ£ί η ο επανορθοΐς. κα ι iya>

5 poem' ειπον, Τίακόν άρα μ οι εϊργασται, ώς

X X V I I 341 c Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 45

εοικεν, ώ ΐϊρω ταγόρα, καί είμί τ ις γελοίο? ια τρ ό ς· ίώμενος μεϊζον τό νόσημα ποιώ. Ά λ λ ’ οΰτως εχει, εφη. Πω? Βή; ην δ’ ε’γώ. Πολλή άν, εφη, άμαθία ειη του ποιητού, εί οΰτω φαΰΧόν τ ί φ ησιν είναι την αρετήν εκτήσθαι, ο εσ τιν πάντω ν χαΧεπώ τατον, ως ίο ά πα σ ιν Βοκεΐ άνθρώποις. και εγώ είπον, N?) τον Αία, είς καιρόν γε παρατετύχηκεν ημϊν εν το ϊς Χόγοις ΤΙρόΒικος οΒε. κινΒυνε ύει yap τ οι, ώ ΐlpω τa yόpa, ή ΤΙροΒίκου σοφία θεία τ ις είναι πά λα ι, | ή το ι από ΣιμωνίΒου άρξαμενη, η και ετι παΧαιοτερα. συ δε 15 αΧΧων πόΧΧών εμπειρος ών τα ύτης άπειρος είναι φαίνει, ούχ ώσπερ ε’γώ εμπειρος Βιά το μαθητης είναι ΐΙροΒ ίκου τ ο υ τ ο υ ί' και νυν μοι Βοκεΐς ού μανθάνειν, ο τ ι καί το χαΧεπόν τούτο ίσως ούχ οΰτως ΈιμωνίΒης ύπεΧάμβανεν, ώσπερ συ υπολαμβάνεις, 2ο α λλ’ ώσπερ περί του Βεινοϋ ΐΙρόΒ ικός με ούτοσϊ νουθετεί εκάστοτε, οταν επαίνων ε’γώ η σε η άΧΧον τινά Xεyω ο τι ΐlp ω τa y ό p a ς σοφός καί Βεινός εστιν άνηρ, έρωτα εί ούκ α ίσχύ νομ α ι τ ^ α θ ά Βεινά καΧών— τό yάp Βεινόν, φησίν, κακόν ε σ τ ιν ούΒείς γοΟν λεγε£ 25 εκάστοτε, Βεινού πλούτου ούΒε Βεινής ειρήνης ούΒε Βεινής ύyιείaς, άΧΧά Βεινής νόσου καί Βεινοΰ ποΧεμου καί Βεινής πενίας, ώς του Βεινοΰ κακού οντος— ϊσως οΰν κα ί το χαΧεπόν αΰ οί Κ εΐοι καί ό ΧιμωνίΒης η κακόν ύπόΧαμβάνουσιν η άλΧο τ ι ο συ ού μανθάνεις. 30 ερώμεθα οΰν ΤΙρόΒικον Βίκαιον yάp την ΧιμωνίΒου φωνήν τούτον έρωταν· τ ί εXεyεv, ώ Πρόδ^ε, τό χαΧε πόν 'Ζιμω νίΒης; Κακόν, εφη. Δ ιά τα ύ τ άρα καί μεμφεται, ήν δ’ ε’γώ, ώ ΓΙρόδ^ε, τον ΤΙιττα κόν X iy o v ra χαΧεπόν ε’σ^λόζ εμμεναι, ώσπερ άν εί 35 ηκουεν αύτού Χ ^ ο ν το ς ο τ ι εσ τιν κακόν εσθΧόν

4 6 ΤΤΛΑΤΠ Ν ΟΣ X X V I I 341 C

εμμεναι. Ά λ λ ά τ ί οϊει, εφη, Xiyeiv> ω Σώκρατες, ΣιμωνίΒην αλλο η τούτο, καϊ όνειΒίζειν τω ΤΙιττακω , ο τι τα ονόματα ούκ η π ίσ τα το όρθώς Βιαιρεΐν άτ€

40 Λ εσ βιος ων καϊ iv φωντ) βαρβάρω τεθ ραμμένος ; Ά κούεις Βή, εφην εγώ, ώ ΤΙρωταγόρα, Π ροΒίκον τουδε. €χεις το προς τα ντα Χ εηειν; καϊ ό ΤΙρωτα- γόρας, Πολλοί) ye Bet, εφη, όντως εχειν, ώ ΤίρόΒικε' αλλ* ε’γώ ev olB’ οτι καϊ Σιμω νίΒης το χαΧεπόν

45 eXeyev οπερ ημείς οί άΧΧοι, ον το κακόν, άλλ’ δ αν μη ράΒιον f), άΧΧα Βία ποΧΧών ητpayμάτωv y ίyvη τa ί. Ά λ λ α καϊ εγώ οίμαι, εφην, ώ Tίpωτayόpa, τούτο Χ ^ ε ιν ΣιμωνίΒην, καϊ ΤΙρόΒίκόν ye τόνΒε εΙΒεναι, αλλά 7ταίζειν καϊ σού Βοκειν άποπειράσθαι, el οΐός τ

5ο εσει τω σαυτού λόγω β ο η θ ε ΐν επ εϊ οτι ye ΣιμωνίΒης ον λεγβί- το χαΧεπόν κακόν, μ ^ α τεκμήριόν εσ τιν ενθνς το μετά τούτο ρ ήμ α ' Xeyει yap οτι

θεός άν μ ό ν ο ς τ ο ύ τ ’ € χ ο ι y ε p a ς . ον Βήπου τούτό yε λεγω^, κακόν εσθΧον εμμεναι, είτα

55 τον θεόν φησίν μόνον τούτο άν εχειν καϊ τω θεω τούτο yεpaς άιτενειμε μόνω · άκόΧαστον yap άν τίνα X iy o i ΧιμωνίΒην ΤΙρόΒικος καϊ ονΒαμώς Κεΐοζ/. α λλ’ α μ οι Βοκεϊ ΒιανοεΙσθαί ΣιμωνίΒης iv τούτω τω ασματι, εθεΧω σοι είττεΐν, el βούΧει \ Χαβεΐν μον πείραν οπως

6ο βχω, ο σν λεγε^9 τούτο, περϊ επ ώ ν* εάν Βε βονΧη, σού άκούσομαι. 6 μεν ονν Tlpω τayόpaς άκούσας μον τα ύτα Χ ^οντος, Ε I σν βούΧει, εφη, ώ Σώ- κρατε9* ό Βε ΤίρόΒικός τε καϊ ό 'ΐ7Γ7Γ6α? εκεΧενετην πάνν, καϊ οί άΧΧοι.

X X V I I I . Έ γώ τοίννν, ην Β* ε’γώ, ά γε μ οι Βοκεϊ περϊ τού άσματος τούτον, πειράσομαι νμ ιν δ^ε£ελ- θεϊν. φιΧοσοφία yάρ εσ τιν πα Χ α ιοτά τη τε κα ϊ

X X V I I I 342 Ε Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 4 7

π λ ε ίσ τη τών 'Ε λ λ ή ν ω ν iv Κρήττ) τε καί iv Λ ακε- Β δαίμονι, καί σ ο φ ισ τα ί ίτΧ εϊστοι γης εκεί s .<S;monides 5

ε ί σ ίν άλλ’ ΐξα ρ νοΰνταί και σ χ η μ α τί- ^ovenhrowth'e ζονται αμαθείς είναι, ϊνα μη κατάδηλοι o/pittacus i^S ώσιν ο τ ι σοφία τών 'Ε λλή ν ω ν περίεισιν, hard 10begood' ώσπερ ούς ΪΙρω ταγόρας ελεγε τούς σοφ ιστάς, ά λλα

* δοκώσιν τω μ ά χεσθα ι καϊ ανδρεία περιεΐναι, ηηον- ίο μενοι, εί <γνωσθβΪ€ν ω π ε ρ ίεισ ιν , πά ντα ς τούτο άσκή- aeiv, την σοφίαν. νυν δε άπο κρυπτά μεν οι εκείνο εξη π α τήκα σ ιν τούς εν τα ΐς π ό λ εσ ι λακωνίζοντας, καϊ οι μεν ωτά τε κα τά γννντα ι μιμούμενοι αυτούς, και

C ιμ άντα ς π ε ρ ιειλ ίττο ν τα ι καί φ ιλοηυμναστούσιν καΧ 15 βρα χεία ς άναβόλάς φοροΰσιν, ώς δη τούτοις κρα­τούντας τών ' Ελλήνω ν τούς Λ ακεδαιμονίους· οι δε Λακεδαιμόνιοι εττειδαν βούλω ντα ι άνεδην το ΐς παρ αύτοΐς συηηενεσθαι σ ο φ ισ τα ΐς, καί ήδη άχθω νται λάθρα ζυηηιηνόμενοι, ξενηλασίας ποιούμενοι τών τε 20 λακωνιζόντων τούτων καί εάν τ ις άλλος ξένος ών επιδημηστ), συηηίηνονται το ΐς σ ο φ ισ τα ΐς λανθάνοντες τούς ξένους, καί αύτοί ούδενα εώσιν τών νεων εις τάς

D άλΧας πόλεις εξιεναι, ώσπερ ούδε Κρήτες, ϊνα μη. άπομανθάνωσιν α αυτοί διδάσκουσιν. είσ ίν δε εν 25 τα ύ τα ις τα ΐς π ό λεσ ιν ου μόνον άνδρες επ ί παιδεύσει μεηα φρονοΰντες, άΧλά καί γυναίκες, ηνοΐτε δ’ άν, ο τ ι εγώ τα ΰτα αληθή λέγω κα ί Λ ακεδαιμόνιοι προς φ ιλοσοφ ίαν καί λόγους άριστα πεπαίδευνται, ώδε* ei yap εθέλει τ ις Λακεδαιμονίων τώ φαυλοτάτω 30

Ε συyyεvεσθaι, τά μεν π ο λ λ ά εν το ΐς λόγους- εύρήσει αυτόν φαΰλόν τινα φαινόμενον, επειτα, οπου αν τύχτ} τών Xεyoμεvωv, ενεβαΧεν ρήμα άξιον Xόyoυ βρ α χύ καί συνεστραμμίνον ώσπερ δεινός α κοντιστής,

35 ώστε φ αίνεσθαι τον ητροσδιαλεηόμενον ηταιδός μηδέν βελτίω . τοντο ονν αντό καϊ τών ννν είσ ϊν ο'ί κατανενοήκασι και τών πάλαν, οτι, το Χακωνίζειν 7τολν μάλλον εσ τιν φ ιλοσοφ εΐν ή φ ιλοηυμναστεΐν, είδότες ο τι τοια υτα οιόν τ είναι ρήματα φθεηηεσθαι

40 τελεως πεπαιδευμένου εσ τϊν άνθρωπον. | τούτων ήν 34. καϊ ® α λή ς ό Μ ίλή σ ιο ς καϊ Τ Ιιττα κ ό ς ό IVΙυτιληναΐο<ξ καϊ Βία? ό ΤΙριηνεύς καϊ Σόλων ό ήμετερος καϊ Κ λεόβουΧος ό Λ ίνδιος καϊ Μ ύσω ν ό Χηνεύς, καϊ έ β ­δομος εν τούτοις ελεγετο Αακεδαιμόνιος ΧιΧω ν. οντοι

45 πάντες ζηλω ταϊ καϊ ερασταϊ κα ϊ μ α θ ητα ϊ ησαν τής Αακεδαιμονίων π α ιδ ε ία ς · κα ϊ καταμάθοι άν τ ις αυτών την σοφίαν τοιαύτην ουσαν, ρήματα βρα χέα αξιο­μνημόνευτα εκάστω είρημένα· οντοι κα ϊ κοιντ) ξννεΧ- θόντες άπαρχην τή ς σοφίας άνεθεσαν τω Ά π ό λ λ ω ν ι Β

5ο εις τον νεών τον εν ΑεΧφοΐς, ^γρά-ψαντες ταύτα, ά δη πάντες ύμνούσιν, η ν ώ θ ι σ α ν τ ό ν και μ η δ έ ν a y a v .

τον δη ενεκα τα ντα λεγω; οτι οντος ο τρόπος ην τών παλαιώ ν τή ς φιλοσοφίας, βρ α χυ λογία τ ις Αακω νική" καϊ δη καϊ τον ΥΙιττα κού ιδία περιεφέρετο

55 τοντο το ρήμα εηκωμιαζόμενον υπό τών σοφών, το χ α λ ε π ό ν ε σ θ λ ό ν ε μ μ ε ν α ι. ό ονν Σιμω νίδης, άτε C φ ιλότιμος ών επ ϊ σοφία, ε<γνω οτι, εί καθελοι τοντο το ρήμα ώσπερ εύδοκιμοϋντα ά θλητην καϊ περιηενοιτο αυτού, αντος ευδοκιμήσει εν το ΐς τότε

6ο άνθρώποις · εις τοντο ονν τό ρήμα καϊ τούτον ενεκα τούτω επιβονλενω ν κολούσαι αυτό άπαν τό άσμα πεποίηκεν, ώς μοι φαίνεται.

X X I X . Έ 7 τισκεψώ μεθα δη αντό κοιντ) απαντες, εί άρα ε’γώ άΧηθή λεγω. ενθνς <yap τό πρώτον τον άσματος μανικόν άν φανείη, εί βονλόμενος λέγειν, Q

4-8 Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X X V I I I 342 ε

X X X 344 B Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 49

ο τι άνΒρα άγαθον γενεσθαι χαΧεπον, επ ειτα ενεβαΧε το μ εν . τούτο γάρ ούΒε προς ενα Χόγον The poet says 5 φαίνεται έμβββΧησθαι,, ia v μη T it υττο- ]\0ίΒ ' Ζ Χάβφ προς το τον ΐΐιτ τ α κ ο ύ ρήμα ώσπερ sood’ ερίζοντα Χεγειν τον ΈιμωνίΒην— Χεγοντος τον Τ Ιιτ - τακοΰ οτι ΧαΧεπον εσθΧον εμμεναι, αμφισβητούντο, είπεΐν οτι Ο ΰκ, άΧΧά γενεσθαι μεν χαΧεπον άνΒρα ίο άγαθόν εστιν, ώ Τ ίιττα κε, ώς άΧηθώς,— ούκ άΧηθεία άγαθόν, ούκ επ ϊ τοντω Χεγει την άΧηθειαν, ώς άρα ον των τινών τών μεν ώς άΧηθώς αγαθών, τών δε αγαθών μεν, ον μεντοι άΧηθώς· εΰηθες yap τούτο γε φανείη αν κα ϊ ού ΣιμωνίΒου* άΧΧ’ υπτερβατον Βει 15 θείναι εν τω α σ μ α τι το α Χ α θ ε ω ς, ούτω σί πως ύπει- πόντα το τού Π,ιττακού, ώσπερ άν εί θεΐμεν αύτον Χεγοντα τον ΤΙιττα κον καϊ ΣιμωνίΒην άποκρινόμενον, είπόντα άνθρωποι, χαΧεπον εσ^λό^ εμμεναι, τον δε άποκρινόμενον οτι^Ω ΐΐιτ τ α κ ε , | ούκ άΧηθή Χ εγεις' 2ο ού γάρ είναι άΧΧά γενεσθαι μεν εσ τιν άνΒρα άγαθον χ ερ σ ί τε καϊ π ο σ ι και νόω τετράγωνον, άνεν ψ όγον τετυγμενον, χαΧεπον αΧαθεως. οΰτω φαίνεται προς Χόγον το μ ε ν εμβεβΧημενον καϊ το α Χ α θ εω ς όρθώς επ' εσχάτω κείμ ενον καϊ τά επιόντα π ά ντα τοντω 25 μαρτυρεί, οτι όντως εϊρηται. πόΧΧα μεν γάρ εσ τι καϊ 7τερϊ εκάστον τών εν τω α σμ α τι είρημενων άπο- Βεϊξαι ώς εν π ε π ο ίη τ α ι· πάνυ γάρ χαριεντω ς καϊ μεμεΧημενως ε χ ε ι· άΧΧά μακρον άν ειη αυτό οντω ΒιεΧθεϊν άΧΧά τον τύπον αυτού τον οΧον ΒιεζεΧθωμεν 30 κα ϊ την βούΧησιν, ο τι παντός μάΧΧον εΧεγχός εστιν τον ΤΙιττα κείου ρήματος Βιά παντος τού άσματος.

X X X . Α εγ ει γάρ μετά τούτο όΧίγα ΒιεΧθών, ώς άν εί Χεγοι Χόγον, ο τ ι γενεσθαι μεν άνΒρα άγαθόν

Α. Ρ. 4

χαΧεπόν άΧαθεως, οίόν τε μεντοι ε π ί γε χρόνον τινά · but to be good γεζ)ομενον δέ Βιαμενειν εν τα ντη τύ} εξει

is not hard, but v , , , f v ‘ ,5 impossible; there- και είναι avopa ayaUov, ως crv Χεηεις, co C

fore Pittacus is , , , , , ,wrong. 11 ιττακε, αοννατον κα ι ου/c ανορωπειον,άΧΧά θεός άν μόνος τούτο εχοι τό γέρας,

άνΒ ρα δ’ ού κ ε σ τ ι μ η ον κ α κ ό ν ε μ μ ε ν α ι, ον άν α μ ή χ α ν ο ς σ ν μ φ ο ρ ά καθεΧτ}.

ίο τίνα ονν αμήχανος σνμφορά καθαιρεΐ εν πΧοίον ά ρ χ ή ; ΒήΧον ό τι ού τον ΙΒ ιώ τ η ν ό μεν yap ίΒιώτης άει κα θήρηται· ώσπερ ονν ον τον κείμενόν τ ις άν καταβάΧοι, άΧΧά τον μεν εστώ τά ητότε καταβάΧοι άν τ ι9, ώστε κείμενον π οιη σα ι, τον δέ κείμενον ον,

ΐ5 οΰτω κα ί τον ενμήχανον οντα ποτέ αμήχανος άν D συμφορά καθέΧοι, τον δέ άει άμήχανον οντα ο ν * και τον κνβερνήτην μέγας χειμώ ν επιπεσω ν ά μ ή­χανον άν ποιήσειεν, και γεωργόν χαΧεπή ώρα επεΧ- θονσα άμήχανον άν θείη, κα ι ιατρόν τα ντα τα ν τ α ·

20 τω μεν γάρ εσθΧώ εκχωρεί κακω γενεσθαι, ώσπερ καί παρ άΧΧον ποιητον μαρτνρεΐται τον ειπόντος

αντάρ άνήρ άγαθός τότε μεν κακός, άΧΧοτε δ’ εσθΧός ’

τώ δέ κακω ούκ εγχω ρεΐ γενεσθαι, cfiOC άεϊ είναι, Ε 25 άνάγκη· ώστε τον μεν ενμήχανον κα ι σοφον και

άγαθόν επειΒάν άμήχανος σνμφορά καθέΧη, ούκ εσ τι μή ού κακόν εμμεναι' σν δέ φής, ώ ΐΐ ιτ τ α κ ε , χαΧεπόν εσθΧον εμ μ ενα ι·. τό δ’ εστϊν γενεσθαι μεν χαΧεπόν (Βννατόν δέ) εσθΧον, εμμεναι δέ άΒννατον'

30 π ρ ά ξ α ς μ ε ν γάρ εν π α ς ά νή ρ ά γ α θ ό 9, κ α κ ό ς δ’ ε ί κα κώ ς,

τ ις ονν εις γράμματα άγαθή π ρ ά ξίς εσ τιν , και | τ ις 345 άνΒρα άγαθόν π ο ιεί εις γρ ά μ μ α τα ; ΒηΧον ο τ ι ή τούτων μάθησις. τ ις δέ εύπραγία άγαθόν Ιατρόν

5 0 ΤΤΛΑΤΏΝΟΣ X X X 344 Β

7το ιε ϊ; ΒήΧον οτι ή τών καμνόντων τής Θεραπείας 35 μάθησις. κ α κ ό ς δέ κ α κ ώ ς · τ ις ονν αν κακός ιατρός ηένοιτο; ΒήΧον ο τ ι φ πρώτον μεν νπ ά ρ γ ει ίατρω είναι, επειτα άηαθω ίατρώ · οντος yap αν καί κακός ηένοιτο* ημείς δε οι Ιατρικής ΙΒιώται ούκ αν ποτε ηενοίμεθα κακώς πράξαντες οντε ιατροί οντε τέκτονες 40

Β οντε αΧΧο ούδέν τών το ιο ύ τω ν ο σ τις δε μή ιατρός άν ηένοιτο κακώς πράξας, ΒήΧον ότι ούΒέ κακός ιατρός, οντω κα ι ό μεν άηαθός άνηρ ηενοιτ άν ποτε και κακός ή νπό χρόνον ή νπό πόνον ή νπό νόσον ή νπό άΧΧον τινός π ερ ιπ τώ μ α τος' αντη ηάρ μόνη εσ τι κακή 45 πρά ζις, επ ισ τή μ η ς στερηθήναι* ό δε κακός άνηρ ούκ άν ποτε ηένοιτο κακός’ εστιν ja p ά εί* αλλ’ ει μέΧΧει κακός γ ενέσθαι, Βει αύτόν πρότερον άηαθόν ηενέσθαι. ώστε καί τοντο τον ασματος πρός τοντο τείνει, οτι

2 είναι μεν άνΒρα άηαθόν ούχ οΐόν τε, ΒιατεΧονντα 50 άηαθόν, ηενέσθαι δε άηαθόν οϊον τε, και κακόν ηε τον αύτόν το ύ το ν ' ε π ί π Χ ε ΐσ τ ο ν δέ καί ά ρ ι σ τ ο ί ε ί σ ιν ο ν ς άν ο ί θ ε ο ί φ ιΧ ώ σ ιν .

X X X I . Τ α ντά τε ονν πά ντα πρός τον ΤΙιττα κόν εϊρηται, κα ι τά επ ιόντα ηε τον άσματος e;rnnn:j„ ε τι μ ά λλον δ η \ο ϊ. φ η . Ι ^ ρ -

τ ο ϋ νβκ βν ο ν 7Γο τ eyca το μ η f"eksnotlbrρΐί

y e v M a t S v v a r b v 5·δ ν / \ > _ yf tes’ speech..ιζ η μ ε ν ο ς κ ε ν ε α ν ες α π ρ α κ τ ο ν *

ε Χ π ίΒ α μ ο ίρ α ν α ίώ ν ο ς β α Χ έ ω , π α ν ά μ ω μ ο ν ά νθ ρ ω π ο ν , εν ρ ν εΒ ο ν ς ο σ ο ι

κ α ρ π ό ν α ίν ν μ ε θ α χ θ ο ν ό ς ·) ε π ί θ ’ ν μ ΐν ενρ ω ν ά π α η η ε Χ έ ω , ίο

φ η σ ίν ’ οντω σφόΒρα καί Βι οΧον τον ασματος επεζ- έρχεται τω τον Τ Ιιττα κ ό ν ρήματι.

4 — 2

X X X I 345 D Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 51

7τ ά ν τ α ς δ’ ε π α ίν η μ ι κ α ι φ ιΧ εω εκώ ν ό σ τ ις ^ρδη

15 μ η δ έ ν α ισ χ ρ ό ν ' ά ν ά γ κ τ) δ’ ού δε θ ε ο ι μ ά ­χ ο ν τ α ι.

και το ν τ εσ τι ίτρος το αύτο τοντ είρημίνον. ον yap όντως άπαίδεντος ην Σιμω νίδης, ώστε τούτονς φάναι επαινεΐν, 09 ά ν'εκώ ν μηδέν κακον ποιη, ώς

20 οιπων Ί ΐν ω ν οι εκόντες κακά ποιονσιν. εγώ yap σχεδόν τ ι οίμα ι τοντο, οτι ούδεις των σοφών άνδρών η γείτα ι ούδενα ανθρώπων εκόντα εξαμαρτάνειν ούδε αισχρά τε και κακα εκόντα εργάζεσθαι, άλλ’ εν Ε ισ α σ ιν ο τ ι πά ντες οί τά α ισχρά και τα κακά ποιονντες

25 άκοντες π ο ιο ν σ ιν ’ καί δη καί ό Σιμωνίδης ούχ 09 άν μη κακά ποιη εκών, τούτων φ ησϊν επαινετής είναι, άΧΧά περί εαντον Χεγει τοντο το εκώ ν. ηγείτο γάρ άνδρα καΧον κάγαθον ποΧΧ άκις αντόν επαναγ- κάζειν φίΧον τ ιν ι γ ίγνεσ θ α ι καί | επαινετην'ι, οιον 3

ο άνδρι ποΧΧάκις σνμ β ήνα ι μητέρα η πατέρα άΧΧόκο- τον ή πατρίδα η άΧΧο τ ι τών τοιούτων. τούς μεν ονν πονηρούς, οταν τοιοντόν τ ι αύτοϊς σνμβτ}, ώσπερ άσμενονς όράν και ψέγοντας επιδεικνύναι και κατη- γορεΐν την πονηριάν τών γονέων η πατρίδος, ΐνα

35 αυτοίς άμεΧουσιν αύτών μη εγκαΧώσιν οί άνθρωποι- μηδ' όνειδίζωσιν οτι άμεΧονσιν, ώστε ετι μάΧΧον

ψ εγειν τε αυτούς και εχθρας εκουσίους προς τα ΐς Β άναγκαίαις π ρ ο σ τίθ εσ θ α ι' τούς δ’ άγαθούς επ ικρ ύ π- τεσ θ α ί τε και επαινεΐν άναγκάζεσθαι, και άν τ ι

40 όργισθώ σιν τοΐς γονεΰσιν ή π α τρ ίδ ι άδικηθεντες, αύτούς εαυτούς παραμνθεισθαι καί διαΧΧάττεσθαι προσαναγκάζοντας εαντούς φιΧεϊν τούς εαυτών καί

f Post έναινέτψ add. codd. <pi\eiv καί έπαινεΐν.

52 Π Λ Α Τ Π Ν Ο Σ X X X I 345 ΐ>

επαινεϊν. ποΧΧάκις δε, οίμα ι, καϊ Σιμω νίδης ήγή- σατο κα ϊ αύτός ή τύραννον ή άΧΧον τινά τών τοι- οντων επαινέσα ι καί εγκω μιάσαι ούχ εκών, α λλ’ 45 αναγκαζόμενος, τα ντα δή καϊ τω Π ιττακω Χέγει οτι εγώ, ώ ΤΙιττα κέ, ού διά τα ντά σε ψέγω· οτι είμϊ φ ιλόψ ογος, επεϊ ε μ ο ιγ ' ε ξ α ρ κ ε ϊ

δ? ά ν μ η κ α κ ό ς η / ^ δ ’ ά γ α ν ά π ά Χ α μ ν ο ς · ε ίδ ώ ς γ ’ ό ν η σ ίη τ ο Χ ιν δ ίκ α ν 5°

υ γ ιή ς ά ν ή ρ ' ού μ η ν ε’ γώ μ ω μ ή σ ο μ α ι

(ου γ ά ρ ε ίμ ι φ ιΧ ό μω μ ο ς ) 'τώ ν γά ρ ή Χ ιθ ίω ν ·

α π ε ίρ ω ν γ ε ν έ θ λ α · 55ώστ εϊ τ ις χ α ίρ ει ψέγων, εμπΧησθείη άν εκείνους μεμφόμενος.

π ά ν τ α τ ο ι κ α Χ ά } τ ο ϊ σ ί τ ’ α ισ χ ρ ά μ ή μ έ- μ ι κ τ α ι .

ού τοΰτο Χέγει, ώσπερ άν εί ελεγε πά ντα το ι Χευκά, 6ο οΐς μελανα μή μ έ μ ικ τ α ι· γεΧοΐον γάρ άν εϊη π ο λ Χ α χ ή · άλλ’ ο τι αύτός καϊ τά μέσα αποδέχεται ώστε μή ψ έ γ ε ιν καϊ ού ζητώ, εφη, π α ν ά μ ω μ ο ν ά ν θ ρ ω π ο ν , ε ύ ρ υ εδ ο ΰ ς ο σ ο ι κ α ρ π ό ν α ίν ύ μ ε θ α χ θ ο ν ό ς , ε π ί θ ' ύ μ ϊν ευρ ώ ν ά π α γ γ ε Χ έ ω · ώστε τούτου γ* ενεκα 65 ούδένα επαινέσομαι, άΧΧά μοι εξαρκεϊ, άν y μέσος καϊ μηδέν κακόν ποιή, ώς εγώ π ά ν τ α ς φ ιΧ έω κ α ι ε π α ίν η μ ι— καϊ τή φωνή ενταύθα κέχρηται τfj τών Μ υτιΧηναίω ν, ώς πρός Π ιττα κόν Χέγων τό π ά ν τ α ς δέ ε π α ίν η μ ι κ α ϊ φ ιΧ έω εκώ ν (ενταύθα δει εν yo τω εκώ ν διαΧαβεΐν Χέγοντα) ο σ τ ις ερδη μ η δ έ ν α ισ χ ρ ό ν, άκων δ’ εσ τιν οϋς εγώ επαινώ και φιλώ. σε ουν, καϊ εί μέσως ελεγε? επ ιεική καϊ άΧηθή, ώ Υ Ιιττα κέ , | ούκ άν ποτε εψεγον. νυν δέ— σφόδραγάρ

X X X I 347 Α Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . . 53

54 Π Λ Α Τ Η Ν ΟΣ X X X I 347 A

75 και 7T€pl τών μ εγίστω ν ψευδόμενος δοκεΐς αληθή λεγειν, διά τα ύ τά σε εγώ ψέγω.

X X X I I . Τ αυτά μ οι δοκεΐ, ω Πρόδικε καϊ Πρω -

Alcibiades now ταγόρα, ην S’ εγώ, Ιιμ ω ν ί^ η ς διανοού- orfnaUuest'on ^ 6,/0? πβποιηκέναι τοΰτο το ασμα. καϊ ProytagoSUralp: ° Ί^τπ α?, ES μεν μ οι SoKeh, Ζφη, ω

5 Ef.?rsatreiasianis Σώκρατβϊ, και συ περϊ τοΰ άσματος ?owbgdhimseifato διεληλυθέναΐ' εσ τι μέντοι, εφη, καϊ έμοϊbe questioned. t \ > r« >r λ r « » _λογος 7τερι αυτου ευ εγων, ον υμιν είτι- Β δείξω, άν βούλησθε. καϊ ο Α λ κ ιβ ιά δ η ς , Ν αί, εφη, ώ 'Ιπ π ία , είσαϋθίς γε· νυν δε δίκαιόν εστιν, α ώμο-

ιο λογη σά τη ν προς άλληλω Πρω ταγόρας καϊ Σωκράτης, Πρω ταγόρας μεν εί ετ ι β ο ύ λ ετα ι έρωταν, άπο- κρίνεσθαι Σωκράτη, εί δε δη βο ύ λετα ι Σωκράτει άποκρίνεσθαι, έρωταν τον ετερον. καϊ εγώ ειπον Ε π ιτ ρ έ π ω μεν εγωγε Πρω ταγόρα όπότερον αυτω

15 η δ ιο ν εί δε βούλεται, περϊ μεν ασμάτων τε καϊ C επών εάσωμεν, περ ϊ δε ων το πρώτον εγώ σε η ρώ­τησα, ώ Πρω ταγόρα, τ)δέως άν επ ι τέλος ελθοιμι μετά σου σκοπούμενος. καϊ γάρ δοκεΐ μοι το περϊ ποιησεω ς δια λέγεσθα ι όμοιότατον είναι τοΐς συμπο-

20 σίοις τοΐς τών φαύλων καϊ αγοραίων ανθρώπων, καϊ γάρ ουτοι, διά το μη δύνασθαι ά λ λ η λ ο ις δι εαυτών συνεΐναι εν τώ πότω μηδε διά τή ς εαυτών φωνής καϊ τών λόγων τών εαυτών υπο άπαιδευσίας, τ ίμ ια ς D π ο ιου σ ι τάς αύλητρίδας, π ο λλοΰ μισθούμενοι άλλο-

25 τρίαν φωνήν την τών αυλών, καϊ διά τή ς εκείνων φωνής ά λλη λοις σ ύ ν ε ισ ιν οπου δε καλοϊ κάγαθοϊ συμ πόται καϊ πεπαιδευμένοι είσίν, ούκ άν ιδοις οΰτ αύλητρίδας οΰτε όρχηστρίδας οΰτε ψ α λτρ ία ς, άλ,λά αυτούς αύτοΐς ικανούς όντας συνεΐναι άνευ τών

30 λήρων τε και παιδιώ ν τούτων διά τής αυτών φωνής,

X X X I I 348 c π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 55

λέγοντας· τε καϊ άκούοντας εν μερει Εαυτών κοσμίως,Ε καν ττάνυ ποΧύν οίνον ητίωσιν. οΰτω δε και α ί τοι-

αίδε συνουσίαι, εάν μεν Χάβω νται άνδρών, οΐοίπερ ημών οί 7τοΧΧοί φ ασίν είναι, ούδεν δέονται άΧΧοτρίας φωνής ούδε ποιητώ ν, ούς οΰτ€ άνερεσθαι οϊόν τ εσ τϊν 35 7repl ών Χέγουσιν επαηόμενοί τε αυτούς οί ποΧΧοϊ iv τοΐς Χό<γοίς οί μεν τα ύ τά φασιν τον 7τοιητήν νοεΐν, οί δ’ ετερα, 7repl πράγματος δια,Χεγόμενοι ο άδυνα- τούσιν εξεΧ εγξα ΐ' άΧΧά τάς μεν τοιαύτας συνουσίας

548 εώσιν χαίρειν, αύτοϊ δ’ εαυτοΐς σύνεισιν δι \ εαυτών, 4° εν τοΐς εαυτών Χόγοις πείραν άΧΧήλων Χαμβάνοντες και διδόντες. τούς τοιούτους μοι δοκεΐ χρήναι μα,Χ- Χον μ ιμ εΐσ θ α ι εμε τε και σ ε ' καταθεμένους τούς π ο ιη τα ς αυτούς δι ημών αυτών πρός άΧΧηΧους τούς Χό<γους π οιεΐσθα ι, τή ς άΧηθείας και ημών αυτών 45 πείραν Χαμβάνοντας' καν μεν βούΧτ) ετι έρωταν, έτοιμός ε ίμ ί σ οι παρεχειν άποκρινόμένος' εάν δε βούΧτ], σύ εμοϊ παράσχες, περι ών μ εταξύ επαυσά-

Β μεθα διεξιόντες, τούτοις τελο? επιθεΐναι. Χεγοντος ουν εμού ταύτα και τοιαύτα άΧΧα ούδεν άπεσάφ ει ό 5° ΤΙρωταγόρας όπότερα ποιήσοι. ειπεν ουν ό ’Α λ κ ι­β ιά δ η ς πρός τον Κ αΧΧίαν βΧεψ ας, Ώ Κ αΧΧία, δοκεΐ σοι, εφη, καΧ νυν καΧώς ΤΙρωταγορας ποιεΐν, ούκ εθεΧων εϊτε δώσει Χόγον εϊτε μη δια σα φ εΐν; εμοϊ yap ού δοκεΐ· άΧΧ* ή το ι διαΧεγεσθω ή είπετω ο τι ούκ 55 εθεΧει διαΧεγεσθαι, ΐνα τούτω μεν τα ύτα συνειδώμεν, Σωκράτης δε άΧΧω τω διαΧεγηται ή άΧΧος οσ τις αν

C βούΧ ητα ι άΧΧω. καϊ ό ΐίρω ταγόρας αίσχυνθείς, ώς γε μ ο ι εδοξε, τού τε Ά Χ κ ιβ ιά δ ο υ ταύτα Χεγοντος κα ϊ τού Κ αΧΧίου δεομενού καϊ τών άΧΧων σχεδόν τ ι 6ο τών παρόντων, μ όγις προύτράπετο εις τό διαΧεγεσθαι καϊ εκελευεν έρωταν αυτόν ώς άποκρινούμένος.

56 Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X X X I I I 348 c

X X X I I I . EZ7τον Βή εγώ, ΐίρω ταγόρα, μη οϊου ΒιαΧεγεσθαί με σοι άΧΧο τ ι βονΧό-

Socrates again ,\ ,\ > ν > ~ t /formulates the μ € ΐ > θ ν η a d V T O S ( Π Γ Ο ρ ω € Κ α σ Τ 0Τ 6} T d V T d

question to be , ' » /) <· \ / λ /discussed. “ Are ο ι α σ κ ε γ α σ σ α ι . η γ ο ύ μ α ι y a p π α ν ν λε-wisdom, temper- \ r / r \ '

5 ance, courage, r y e i V 11 T O V Ό μ η ρ ο ν T O

justice, holiness, f ^ / / \ λfive names for σ ν ν T € O V ε ρ χ ο μ ε ν ω , Κ α ί T 6 7Τ ρ Ο Ο Done thing, or are ^ , f

they all parts of T O V ε ν ο η σ ε ν

virtue, differing y / / t r / t t

from ^one an- ενπορωτεροι yap πω ς απαντες εσμεν 01 άνθρωποι πρός άπαν εργον και Χόγον

ίο και Βιανόημα' μ ο ν ν ο ς δ’ ε ϊπ ε ρ τ€ νοήστ), α ντίκα περιιώ ν ζητβΐ οτω επ ιΒ είξεται και μεθ* οτον βεβαιώ - σβται, βω? άν έντύχτ). ώσπερ κα ι εγώ ενεκα τούτον σοι ήΒεως ΒιαΧεγομαι μάΧΧον ή άΧΧω τιν ί, ηγούμενός σε β ε Χ τ ισ τ άν επ ισ κεψ α σ θ α ι καί περί των άΧΧων

15 περι ών είκός σκο π εΐσθα ι τον επιεική, και Βή και Ε 7repl αρετής, τίνα γάρ άΧΧον ή σε; ος γε ον μόνον αντός οϊβι καΧός κάγαθός είναι, ώσπερ τινες άΧλοι α ντοϊ μεν επ ιεικείς είσίν, άΧΧους δέ ον Βύνανται π ο ι- ειν ' σν δέ καί αντός αγαθό ς ει και άΧΧονς οϊός τ ει

20 ποιεϊν αγαθούς, και οΰτω π ε π ίσ τεν κ α ς σαντω, ώστε καί άΧΧων ταύτην τη ν τέχνην άποκρνπτομενω ν σύ γ άναφανΒόν σεαντόν \ νποκηρνξάμενος εις πά ντας 349 τονς Γ/Ε Χληνας, σοφ ιστήν επονομάσας, σεαντόν άπε- φηνας παιΒεύσεως κα ι αρετής ΒιΒάσκαΧον, πρώτος

25 τούτον μισθόν άξιώ σας άρννσθαι. πώ ς ονν ον σε χρήν παρακαΧεϊν ε π ί την τούτων σ κέψ ιν καί έρωταν καί ά νακοινονσθαι; ονκ εσθ ’ οπως ον. καί ννν Βή εγώ εκείνα, άπερ τό πρώτον ήρώτων περ ί τούτων} πά Χ ιν επιθνμώ εξ αρχής τά μεν άναμνησθήναι παρά

30 σον, τά δέ σννΒιασκεψασθαι. ?)ν δέ, ώς εγωμαι, Β το ερώτημα τόΒε· σοφία καί σωφροσύνη καί άνΒρεία καί Βικαιοσύνη καί όσιότης, πότερον ταντα, πεντε

X X X I V 349 E Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 57

οντα ονόματα, επ ϊ ενι π ρ ά γ μ α τι εστιν, η εκάστω τών ονομάτων τούτων ύ π ό κειτα ί τ ις Ιδιος ουσία καϊ π ράγμα εχον εαυτού δύναμιν έκαστον, ούκ ον οϊον 35 τό ετερον αύτών το ετερον; εφησθα οΰν συ ούκ ονόματα επ ι ενι είναι, άλλα έκαστον ίδίω π ρ ά γμ α τι τών ονομάτων τούτων επ ικεϊσθα ι, πά ντα 8ε ταύτα μόρια είναι αρετής, ούχ ώς τα τού χρυσού μόρια ομοιά εσ τιν άΧΧήλοις καϊ τω οΧω ου μόριά εστιν, 40 άλλ’ ώς τά τού προσώπου μόρια και τω ολω ου μόριά εσ τιν καϊ άλΧηΧοις ανόμοια, ιδίαν εκαστα δύναμιν εχοντα. ταύτα εί μεν σοι δοκεΐ ετι ώσπερ τότε, φ ά θ ι· εί δε άΧΧως πως, τούτο διόρισαι, ώς εγωγε ούδεν σ οι υπόλογον τίθεμ α ι, εάν πτ) άΧλη 45 νύν φήστ)9* ού γάρ άν θαυμάζοιμι, εί τότε αποπειρώ ­μενος μου τα ύτα ελεγες.

X X X I V . Ά λ λ ’ εγώ σοι, εφη, Χεγω, ώ Σώκρατες, ο τι τα ύτα πά ντα μόρια μεν εσ τιν άρε-

„ \ ν \ / > > « Protagoras re-'της, και τα μεν τετταρα αυτών επιεικώ ς plies that four of

. , . . /. , , r ^ \ » them are toler-π α ρ α π Χ η σια αΧΧηΧοις εστιν, η όε αν- ably like each^ , , ν ~ , , , other, but thatορεια 7τανυ πολυ οιαώερον πάντω ν του- courage is of 5

-prs cs \ / <■/ 5 \ ’ λ anotherτων. ωοε οε γνω σει οτι εγω αΧηση kind. Socrates, r r \ \ „ ι λ / tI-ies to shew that

Χεγω' ευρησεις γαρ ποΧΧους των ανθρω- courage is idemi-i λ f \ j/ V , cal with wisdom.

πων αοικωτατους μεν όντας κα ι ανοσιω- Protagoras ob-

' ’ λ ' ' ’ ζ) j?ct? tof his me'τατους και ακοΧαστοτατους και αμαυεσ- thod of reason-, t ing, and

τά του ς, άνδρειοτάτους δε διαφεροντως. ίο'Έ χ ε δη, εφην εγώ ' άξιον γάρ τ οι επ ισκεψ α σθ αι ο Χεγεις. πότερον τούς ανδρείους θαρραλέους Χεγεις η άλΧο τ ι ; Κ α ι ϊτα ς γ \ εφη, εφ’ ά οί ποΧΧοι φο­β ο ύ ντα ι ίεναι. Φερε δη, την αρετήν καΧόν τ ι φτ}ς είναι, καϊ ώς καλού, δντος αυτού σύ διδάσκαλον 15 σαυτον π α ρ έ χ ε ις; Κ ά Χ Χ ισ τον μεν οΰν, εφη, εί μη

58 ΤΤ ΛΑ ΤΠ Ν ΟΣ X X X I V 349 Ε

μ αίνομαι γε. ΤΙότερον ονν, ην δ’ εγώ, τό μεν τ ι αντον αισχρόν, το δε τ ι καΧόν, η οΧον καΧόν; 'Ό Χ ον 7τον καΧον ώς οΐόν τε μ ά Χ ιστα . Ο ισθα ονν τίνες

20 είς τα φρεατα | κοΧνμβώ σιν θαρραΧεως; ’Έγωγε, οτι οί κοΧνμβηταί. ΤΙότερον δ ιό τι επτίστανται η δι άΧΧο τ ι ; 'Ό τ ι έπ ίστα ντα ι. Ύίνες δέ anτο τών ίπ πω ν 7τοΧεμεΐν ΘαρραΧεοι ε ίσ ιν ; πότερον ο ί ιπ π ικ ο ί ή οί α φ ιπ π ο ι; Ο ί Ιπ π ικ ο ί. Ύίνες δέ πεΧτας εχο ντες;

25 οί π εΧ τα σ τικ ο ϊ η οί μ η ; Ο ί πεΧ ταστικοϊ. και τα άΧΧα γε πά ντα, el τοντο ζητείς, εφη, οί επιστήμονες τών μη επισταμενω ν θαρραΧεώτεροί εισιν, καϊ αύτοι εαντών, επειδάν μάθωσιν, η π ρ ιν μαθεΐν. 'Ή δ η δέ τινας εώρακας, εφην, πάντω ν τούτων άνεπιστημονας

So όντας, θαρρονντας δε προς εκαστα τοντω ν; ’Έγωγε, η δ’ ο?, και Χίαν γε θαρρονντας. Ονκονν οί θαρ- ραΧεοι οντοι και ανδρείοι ε ισ ιν ; Αίσ-χρον μένταν, εφη, εϊη η ανδρεία* επει οντοι γε μαινόμενοί είσιν. Πώ? ονν, εφην εγώ, Χεγεις τονς άνδρείονς; ού χι τονς

35 θαρράΧεονς είν α ι; Κ αϊ ννν γ \ εφη. Ονκονν οντοι, ην δ’ εγώ, οί οντω ΘαρραΧεοι οντες ονκ ανδρείοι άΧΧα μαινόμενοι φ α ίνοντα ι; και εκεΐ αν οί σοφώτατοι οντοι καί θαρραΧεώτατοί είσιν, θαρράΧεώτατοι δέ οντες ά νδρειότατοι; και κατά τοντον τον Χόγον ή

40 σοφία άν ανδρεία ε ϊη ; Ο ν καΧώς, εφη, μνημονεύεις, ώ Χώκρατες, ά εΧεγόν τε και άπεκρινόμην σοι. εγω- γε ερωτηθείς νπο σον, εί οί άνδρεΐοι ΘαρραΧεοι είσιν, ώ μοΧόγησα· εί δέ και οί ΘαρραΧεοι ανδρείοι, ονκ ηρω τηθην εί γάρ με τότε ήρον, ειπον άν ο τι ού

45 π ά ν τες · τούς δέ άνδρείονς ώς ον ΘαρραΧεοι είσιν, το έμον όμοΧόγημα, ονδαμον επεδειξας ώς ονκ όρθώς ώμοΧόγησα. επειτα τούς έπισταμενονς αντούς εαν-

X X X V 351 B Π Ρ Π Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 59

τών θαρραΧεωτερονς όντας άποφ αίνεις καί μή επ ι- σταμενων άΧΧων, κα ί iv τοντω οιει την ανδρείαν καί την σοφίαν ταύτον είνα ι· τοντω δε τω τρόττω 50 μετιώ ν καί την ίσ γ ν ν οίηθείης άν είναι σοφίαν, πρώτον μεν yap εί οντω μετιών εροιό με εί οί ίσ'χνροί δννατοί είσιν, φαίην ά ν επειτα, εί οί επ ι- στάμενοι παΧαίειν δννατώτεροί είσ ιν τών μή επ ιστα - μενων παΧ α ίειν καί αύτοί αντών, επειδάν μάθωσιν, 55 ή π ρ ιν μαθεϊν, φαίην ά ν τα ντά δε εμοί) 6μoXoyή- σαντος εξείη άν σοι, χρωμενω τοΐς αύτοΐς τεκμηρίοις τοντοις, \ε<γειν ως κατά την εμήν ομοΧοηίαν ή σοφία εσ τίν ισχύς, εγώ δε ονδαμον ονδ’ ενταύθα όμοΧογώ τονς δννατονς ίσχνρ ονς είναι, τονς μεντοι ίσ'χνρονς 6ο δννατονς' ον yap | ταύτον είναι δύναμίν τε καί ίσχύν, άΧΧα το μεν καί άπο επ ισ τήμ η ς ηίηνεσθαι, την δνναμιν, κα ί άπο μανίας τε καί άπο θνμον, ίσ χ νν δε άπο φνσεως καί εύτροφίας τών σωμάτων, οντω δέ κάκεϊ ον ταύτον είναι θάρσος τε καί ανδρείαν* 65 ώστε σ ν μ β α ίν ει τονς μεν άνδρείονς ΘαρραΧεονς είναι, μή μεντοι τονς ηε ΘαρραΧεονς άνδρείονς π ά ν τ α ς · θάρσος μεν yap κα ί άπο τέχνης η '^ νετα ι άνθρώποις κα ί άπο θνμον τε καί άπο μανίας, ώσπερ ή δύναμις, ανδρεία δε άπο φνσεως καί εντροφίας τών Λ}τνχών γο y iy νεται.

X X X V . Α ^ ε ις δε τινας, εφην, ώ lLlpωτayόpa, τών άνθρώπων εν ζην, τονς δε κακώς; Socratesbeg-ns '•Εφη. *Αρ οΰν δοκεΐ σοι άνθρωπος άν εν ζην, εί άνιώμενός τε και οδννώμενος *shen0°men ζω η; Ούκ εφη. Ύ ί δ’, εί ήδεως β ιο ν ς 5

τον β ίο ν τεΧεντήσειεν, ούκ εν άν σοι co?nebyp%a?ur£ δοκεΐ όντως β εβ ιω κενα ι; Έ μ ο ιγ ’, εφη. curate?”hlS inaC

Το μεν άρα ηΒεως ζην άγαθόν, τό δ’ άηΒώς κακόν.Ε ϊπερ το ΐς καΧοΐς γ ', εφη, ζωη ηΒόμενος. Ύ ί δ?;, C

ίο ώ ΤΙρω ταγόρα; μη κα ϊ σύ, ώσπερ οί ποΧΧοί, ήΒε άττα καΧεϊς κακά καϊ άνιαρά α γα θά ; εγώ γάρ Χεγω, καθ' δ ήΒεα εστιν, άρα κατά τοΰτο ούκ αγαθά, μη εϊ το α π' αυτών ά π ο β ή σ ε τα ι άΧΧο; καϊ αυθις αυ τα ανιαρά ωσαύτως οΰτως ού καθ' οσον ανιαρά,

15 κ α κ ά ; Ο ύκ οίδα, ώ Χώκρατες, εφη, άπΧώς οΰτως, ώς σύ έρωτας, εί εμοϊ άποκριτεον εστιν, ώς τά ηδέα D τε αγαθά εστιν ά π α ντα καϊ τά ανιαρά κ α κ ά · αλλά μου Βοκεϊ ού μόνον προς την νυν ά πόκρ ισιν εμοϊ άσφαΧεστερον είναι άποκρίνασθαι, άλλα καϊ προς

20 π ά ντα τον αΧΧον β ίο ν τον εμόν, ο τι εσ τι μεν ά τών ηΒεων ούκ εσ τιν αγαθά, εσ τι Β' αυ κα ϊ ά τών ανιαρών ούκ εσ τι κακά , εσ τι Β' ά εστιν, καϊ τρίτον ά ούΒετερα, ούτε κακά οΰτ αγαθά. Ήδεα δε καΧεϊς, ην δ’ εγώ, ού τά ηΒονης μ ετεχοντα ή ποιούντα ήΒο-

25 νή ν; Τίάνυ γ \ εφη. Ύοΰτο τοίνυν Χεγω, καθ' οσον Ε ήΒεα εστιν, εί ούκ άγαθά, την ήΒονήν αυτήν ερωτών εί ούκ αγαθό ν εστιν. 'Ώ σ π ε ρ σύ Χεγεις, εφη, εκάσ- τοτε, ώ Σώκρατες, σκοπώμεθα αύτό, καϊ εάν μεν προς Χόγον Bokj) είναι το σκεμμα καϊ τό αυτό φ αίνητα ι

30 ηΒύ τε καϊ άγαθόν, συ γγω ρ ησόμ εθα * εί Βε μή, τότε ηΒη άμφ ισβητήσομεν. Πότεροζ ουν, ην Β' εγώ, σύ βούΧει ηγεμονεύειν τή ς σκεψεως, η εγώ ή γώ μ α ι; Δ ίκ α ιο ς , εφη, σύ ή γ ε ϊσ θ α ι' σύ γάρ κα ϊ κα τά ρχεις του Χόγου. ρ' ουν, ην Β' εγώ, ττΒε π η καταφανές |

35 αν ημϊν γενο ιτο; ώσπερ εϊ τ ις άνθρωπον σκοπών 352 εκ τού εϊΒους η πρός ύγίειαν η πρός αλλο τ ι τών του σώματος έργων, ίΒών τό πρόσω πον καϊ τάς χεΐρας άκρας ε ϊπ ο ι* ϊθ ι Βη μ οι άιτοκαΧύψ'ας και τα

6θ Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X X X V 351 β

X X X V 352 D Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 6 1

στήθη καϊ τό μετάφρενον επίδειξον, ΐνα επισκέψ ω μαι σ α φ έστερ ον καϊ εγώ τοιούτόν τ ι ποθώ πρός την 4° σ κ έ ψ ιν θεασάμενος ο τι όντως έχεις πρός το άγαθόν καϊ το ήδύ, ώς φής, δέομαι τοιοντόν τ ι είττεΐν' ϊθ ι δή μοι, ώ Πρω ταγόρα, καϊ τόδε τή ς διανοίας άπο-

Β κάλυψ ον * ττώς βχεις προς ε π ισ τ ή μ η ν ; πότερον καϊ τουτό σοι δοκεΐ ώσπερ τοΐς' π ο λ λ ο ΐς άνθρώποις, η 45 ά λλω ς; δοκεΐ δε τοΐς π ο λ λ ο ΐς περι επ ισ τή μ η ς το ι­ούτόν τι, ούκ ισχνρόν ονδ’ ήγεμονικόν οΰδ’ άρχικόν ε ίν α ι’ ονδε ώς περι τοιούτον αντον οντος διανοούνται, άλλ’ ενούσης π ο λ λ ά κ ις άνθρώπω επ ισ τή μ η ς ον την επ ισ τή μ η ν αντον άρχειν, άλλ’ άλλο τι, τότε μέν 50 θυμόν, τότε δε ηδονήν, τότε δε λύπην, ενίοτε δε έρωτα, π ο λλά κ ις δε φόβον, άτεχνώς διανοούμενοι

C περι τή ς επ ιστήμ ης, ώσπερ περι άνδραπόδον, περιελ- κομενης νπό τών άλλων απάντων, άρ* ονν καϊ σοϊ τοιοντόν τ ι περι αντής δοκεΐ, ή καλόν τε είναι ή 55 επ ισ τή μ η καϊ οιον άρχειν τον άνθρωπον, καϊ εάνπερ γιγνώσκτ) τ ις ταγαθά καϊ τά κακά, μη άν κρατηθήναι νπό μηδενός, ώστε άλλ! άττα π ρ ά ττειν ή ά άν ή επ ισ τή μ η κελεύτ], άλλ’ ικανήν είναι την φρόνησιν βοηθεΐν τώ άνθρώ πω ; Κ αϊ δοκεΐ, εφη, ώσπερ σν 6ο λέγεις, ώ Σώκρατες, καϊ άμα, εϊπερ τω άλλω, αίσχρόν

D ε σ τι καϊ εμοϊ σοφίαν και Επ ιστήμ ην μή ονχϊ πάντων κρ ά τιστον φάναι είναι τών άνθρωπείων πραγμάτω ν. Κ α λώ ς γε, εφην εγώ, σν λέγων και αληθή, οίσθα ονν ο τι οί π ο λ λ ο ί τών ανθρώπων εμοϊ τε καϊ σοϊ 65 ον πείθο ντα ι, άλλα πολλούς φ ασι γιγνώ σκοντας τά β έ λ τ ισ τ α ονκ εθέλειν π ρ ά ττειν, εξόν αντοΐς, αλλά ά λλα π ρ ά τ τ ε ιν καϊ οσονς δή εγώ ήρόμην ο τ ί ητότε α ίτιόν ε σ τι τούτου, υπό ηδονής φασιν ήττωμένους

62 ΤΤ ΛΑ ΤΠ ΝΟΣ X X X V 352 Ε

7ο ή Χύπ ης ή ων νυν δη ε’γώ eXeyov vnτό τίνος τούτων Ε κρατουμένους τα ΰτα ποιεΐν τούς ποιούντας. Πολλά ja p οϊμαι, εφη, ώ %ώκρατες, καϊ αΧΧα ούκ όρθώς Χεηουσιν οί άνθρωποί. " \θ ι δη μβτ εμού επ ιγείρ η - σον πείθειν τούς ανθρώπους κα ϊ διδάσκειν ο εσ τιν

75 αύτοΐς τούτο το πάθος, ο φ ασιν ύπο τών \ ηδονών 353 ή ττά σ θ α ι καϊ ου π ρ ά ττειν διά τα ΰτα τά β ε Χ τισ τα , επ εί ηιηνώ σκειν γε αυτά. ϊσως yap άν Χεγόντων ημών οτι ούκ όρθώς λεγετε, ώ άνθρωποι, αΧΧά ψεύδεσθε, εροιντ άν ημάς· ώ ΐlp ω τa yό p a τε και

8ο Χώκρατες, εί μη εσ τιν τούτο το πάθημα ηδονής ήττά σθα ι, αΧΧα τ ί π ο τ εστιν, καϊ τ ί υμεϊς αυτό φατε είνα ι; εϊπατον ήμΐν. Ύ ί δέ, ώ Σώκρατες, δει ημάς σκοπεϊσθα ι την τών πολλών δόξαν ανθρώπων, ο ΐ ο τ ι άν τύ χ ω σ ι τοϋτο Χ έγουσιν; Ο ιμαι, ήν δ’ εγώ, Β

85 ειναί τ ι ήμ ΐν τοΰτο προς το εξευρεΐν περι ανδρείας, προς ταΧΧα μόρια τά τή ς άρετής πώ ς π ο τ εχει. εί ουν σ οι δοκεΐ εμμενειν οις ά ρτι εδοξεν ήμΐν, εμε ήηησασθαι, fj οίμα ι άν εγωγε κάΧΧ ιστα φανερόν ηενεσθαι, €που· εί δε μή βουΧει, ε ϊ σ οι φιΧον, εώ

go χαίρειν. Ά λλ ’, εφη, όρθώς Χέ<γεις· καϊ περαινε ώσπερ ήρξω.

X X X V I. ΤΙάΧιν τοίνυν, εφην εγώ, εί εροιντο

Pleasures are V P fc ' ™ °^V ΦαΤ« Τ Ο υ Τ Ο εΐνα ΐ, Ο ήμεΐς C when^Mfoipw ^ΤΤ<0 6‘ m l V ^ O V & V ί Χ ΐ ^ Ο μ ΐ ν ; 6 (7ΓΟ ψ

*od’ when Ihey ®7ω7« προ? αυτού1; ώδί · άκούετβ Βή·are followed by

5 pleasure, but at the time pleasure is good, and pain

eviL θρωποι, φατε ύμΐν τούτο γ ί<γνεσθαι εντοΐσδε— οΐον ποΧΧ άκις ύπο σίτω ν καϊ ποτώ ν καϊ άφροδισίων κρατούμενοι ήδεων οντων, <γι<γνώσ κοντές

are followed by ηγ ^ α σ ό μ ε θ α <γάρ υμΐν ε’γώ τε κα ϊ ΐίρ ω - the time pleasure ταγ<^α9 φράσαΐ. αΧΧθ Τ Ι ηάρ, ώ & V -

X X X V I 3 5 4 B Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . ^3

οτι πονηρά εστιν, ομως αυτά π ρ ά ττε ιν ; Φαΐεν άν. ίο

Ούκούν εροίμεθ' άν αύτούς εγώ τε και συ πάΧ ιν'D πονηρά δε αυτά πη φατέ e lva i; πότερον οτι την

ηδονήν ταύτην iv τω παραχρήμα π αρέχει και ήδύ εστιν έκαστον αυτών, η οτι εις τον ύστερον χρόνον νόσους τε π οιεί καϊ πενίας καϊ άΧΧα τοιαύτα ποΧΧά 15

παρασκευάζει; ή καν ε ϊ τ ι τούτων είς το ύστερον μηδέν παρασκευάζει, χα ίρειν δε μόνον ποιεί, ομως δ’ άν κακά ην, ο τ ι μαθόντα χα ίρειν π ο ιεί καϊ όπηοϋν; άρ οίόμεθ ’ άν αυτούς, ώ ΐίρωταγόρα, άΧΧο τ ι άποκρίνασθαι, η οτι ού κατά τήν αυτής 2ο

τής ηδονής τής παραχρήμα εργασίαν κακά εστιν,Ε άΧΧά διά τά ύστερον γιγνόμενα, νόσους τε καϊ

τάΧΧα. Έ γ ώ μεν οϊμαι, εφη ο ΤΙρωταγόρας, τούς ποΧΧούς άν ταύτα άποκρίνασθαι. Ο ύκούν νόσους ποιυύντα άνίας ποιεί, καϊ πενίας ποιούντα ανίας 25

;54 π ο ιε ί; όμοΧογοϊεν άν, | ώ? εγωμαι. Χυνέφη ό Π ρω- ταγόρας. Ούκούν φαίνεται, ώ άνθρωποι, υμϊν, ως φαμεν εγώ τε καϊ ΤΙρωταγόρας, δι ούδεν άΧΧο ταύτα κακά οντα, ή διότι είς άνίας τε άποτεΧευτα καϊ αΧΧων ηδονών άποστερεΐ; όμοΧογοιεν ά ν ; 'Ζυνεδόκει ήμΐν 30

άμφοϊν. Ούκούν 7τάΧιν άν αύτούς το εναντίον εί εροί- μεθα· ώ άνθρωποι οί Χέγοντες αΰ άγαθά άνιαρά είναι, άρα ού τά τοιάδε Χέγετε, οιον τά τε γυμνάσια καϊ τάς στρατείας καϊ τάς ύπο τών ιατρών θεραπείας τάς διά καύσεων τε καϊ τομών καϊ φαρμακειών καϊ 35 Χιμοκτονιών γιγνομένας, οτι ταύτα άγαθά μέν εστιν,

Β άνιαρά δ ε ; φαΐεν ά ν ; Χυνεδόκει. ΤΙότερον οΰν κατά τόδε άγαθά αύτά καΧείτε, οτι εν τω παραχρήμα όδύνας τάς εσχάτας π αρέχει καϊ άΧγηδόνας, η οτι είς τον ύστερον χρόνον ύγίεια ί τε άπ αύτών γίγνονται 40

64 Τ Τ Λ Α Τ Π Ν Ο Σ X X X V I 354 Β

και εύεξίαι των σωμάτων και των ττόΧεων σωτηρίαι και άΧΧων άρχαί και 7τΧοΰτοι; φαΐεν άν, ώ? εηωμαι. Συνεδόκει. Τ αΰτα δε αγαθά εστι 8c α λλο τι, ή οτι eh ήδονάς άττοτεΧευτά και Χυττών άτΓα λ λα γά ? τε καί

45 άττοτροττάς; ή εχετε τ ι α λλο τέΧος λεγειν, εις ο άττοβΧεψαντες αυτά άηαθά καΧεϊτε, ά λ λ ’ η ήδονάς C

τε και Χύττας; ούκ άν φαΐεν, ώς εηωμαι. Ούδ' εμοϊ δοκ€ΐ, εφη ό Π ρω ταγόρα?. Ούκούν την μεν ήδοντr· διώκ€Τ€ ώς άγαθον ον, την δέ Χύττην φεύγετε ώς

5ο κακόν; Συνεδόκει. Τ ούτ άρα ήγεΐσθ' elvai κακόν, την Χύττην, καί άηαθόν την ηδονήν, εττεϊ και αυτό τό γα ίρειν τότε λέγετε κακόν elvai, οταν μειζόνων ηδονών άττοστερτ) η οσας αυτό εχει, η Χύττας μείζους τταρασκευάζη των εν αύτω ηδονών’ εττει el κατ α λλο

55 τι αυτό τό χα ίρειν κακόν καΧεΐτε και εις α λλο τι D

τβλος άττοβΧεψαντες, εχοιτε άν και ήμϊν είττεΐν· α λ λ ’ ούχ ε^ετε. Ο ύδ’ εμοϊ δοκουσιν, εφη ό Πρω­ταγόρας. 'ΆΧΧο τ ι οΰν 7τάΧιν και ττερϊ αύτοΰ του Χυττεΐσθαι ό αυτός τρόιτος; τότε καΧεΐτε αυτό τό

6ο Χυττεΐσθαι άγαθόν, όταν η μείζους Χύττας των εν αύτω ούσών άτταΧΧάττη ή μείζους ήδονάς των Χυττών τταρασκευάζΎ); εττεϊ ει ττρός α λλο τ ι τεΧος άττοβΧε- ττετε, οταν καΧήτ*ε αύτό τό Χυττεΐσθαι άηαθόν, η ττρός Ε

δ εγώ λέγω , εγετε ημιν είττεΐν ά λ λ ’ ούχ εξετε.65 ΆΧηθή, εφη, λέγεί?, ό Π ρω ταγόρα?. ΐΙάΧ ιν τοινυν,

εφην εγώ, εϊ με άνεροισθε, ώ άνθρωττοι, τίνος οΰν δήττοτε ενεκα ττοΧΧά ττερϊ τούτου Χεηεις και ττοΧΧαχή; συηηιηνώ σκετε μοι, φαίην άν εγωγε. ττρώτον μεν yap ού ράδιον άττοδεϊξαι, τ ί εστϊν ττοτε τοΰτο, ό υμείς

70 καΧεΐτε των ηδονών ήττω ε ίν α ι · εττειτα εν τούτω είσιν 7τάσαι αί αποδείξεις, α λ λ ’ ετι καί νυν άναθεσθαι

XXXVII 355 D Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 65

555 εξεστιν, ε ϊ iry εγετε άΧΧο τ ι φάναι | είναι τό άγαθόν ή την ηδονήν, ή το κακον άΧΧο τ ι η την ανίαν, η αρκεί νμΐν το ήδέως καταβιώ ναι τον β ίον άνεν Χ νπ ώ ν; el δε dp/cel καί μη έχετε μηδέν ά'λλο 75

φάναι είναι άγαθόν η κακόν, ο μη είς ταύτα τελευτά ,

το μ€τά τοντο ακούετε. φημι γάρ νμΐν τούτον όντως ζχοντος γ ε λ ο ί ο ι / τον Χόγον γίγνεσθαι, 'όταν Χέγητεί ότι 7τόΚκάκις γιγνώσκων τά κακά άνθρωπος, ότι κακά εστιν, όμως π ράττει αύτά, εξόν μη πράττειν, 8ο

Β νπό τών ηδονών άγόμενος καί εκπΧηττόμενος * και αΰθις αΰ λέγετε, οτι γιγνώ σκω ν ό άνθρωπος τάγαθά πράττειν ούκ έθέΧει διά τάς παραχρήμα ήδονάς, νπό τούτων ήττώμενος.

X X X V I I . fi l ? 8ε ταντα γεΧοΐά εστιν, κατάδηΧον εσται , εάν μη ποΧΧοΐς όνόμασι χρώμεθα T h e phraser, \ , « \ > n ~ ' “ T o be overcom eαμα, ηοει τε και ανιαρω και αγαυω και by pleasure” is

Λ U ' - 4 S' a? absurd wayκακω, α λ λ επειοη όνο εώανη ταντα, ον- o f expressing the/ , , fact that men01ν και ονομασιν προσαγορενωμεν αντα, often choose a 5

n r, V ~ „ less good in pre-7τρωτον μεν αγαυω και κακω, επειτα ference to a

rs Λ » « Xt rv \ greater. It is byανθις ήδεΐ τε και ανιαρώ. θεμενοι δη reason of their

' f 1 1 t if ignorance thatC οντω Χεγωμεν οτι γιγνώ σκων ο άνθρω- they do so·

7Γ05 τά κακά οτι κακά εστιν, ομως αύτά ποιεί, εάν ονν τις ημάς ερηται, διά τί, ήττώμενος, φήσομεν* νπό ίο

τ ο ν ; εκείνος ερήσεται ημάς · ήμΐν δε νπό μεν ηδονής ονκέτι εξεστιν είπεΐν * ά λ λ ο γάρ ονομα μετείΧηφεν άντϊ τής ηδονής το ά γα θόν εκείνω δη άποκρινώμεθα καί Χεγωμεν, οτι ήττώμενος— ύπο τίνος; φήσει· τον άγαθον, φήσομεν νή Δία. άν ονν τύχη ό ερόμενος ι$ ήμας νβριστής ών, γεΧάσεται καί ερεϊ· ή γεΧοΐον

D Χεγετε πράγμα, εί π ρά ττει τις κακά, γιγνώσκων οτι κακά εστιν , ον δέον αύτον πράττειν, ήττώμενος νπό

Α. Ρ. 5

Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ X X X V I I 355 D

τών αγαθών, άρα, φήσει, ούκ άξιων οντων νικάν iv 20 ύμϊν τών άγαθών τά κακά, ή ά ξιω ν ; φήσομεν ΒήΧον

οτι άποκρινόμενοι, οτι ούκ άξιων οντω ν· ού γάρ άν εξημάρτανεν ον φαμεν ήττω elvai τών ηδονών, κατά τ ί Βε, φήσει ϊσως, άνάξιά εστιν τάγαθά τών κακών ή τά κακά τών άγαθώ ν ; ή κατ' άΧΧο τ ι ή οταν τά μεν μείζω,

25 τά δέ σμικρότερα fj ; ή πΧείω, τά δέ εΧάττω f/; ονχ Ε

εξομεν είπειν άΧΧο ή τούτο. ΒήΧον άρα, φήσει, οτι το ήττάσθαι τούτο λέγετε, άντι έΧαττόνων άγαθών μείζω κακά Χαμβάνειν. ταύτα μεν ονν οΰτω. μεταΧάβωμεν Βή τά ονόματα πάΧιν το ήΒν τ€ και άνιαρον έτη τοις

30 αντοϊ9 τοντοις, και Χεγωμεν οτι άνθρωπος πράττει, τότε μεν εΧεγομεν τά κακά, νύν δέ Χεγωμεν τά άνιαρά, γιγνώσκων, οτι άνιαρά εστιν, ήττώμενος νπο τών ήΒεων, ΒήΧον οτι | άναξίων οντων νικάν, καϊ τις άΧΧη 35*

άναξία ήΒοντ) προς Χνπην εστιν, ά λ λ ’ ή νπερβοΧή άΧ- 35 ΧήΧ(ύν και εΧ Χ ειψ ις; ταντα δ’ εστι μείζω τε καϊ σ μ ι­

κρότερα γιγνόμενα άΧΧήΧων καϊ πΧείω καϊ εΧάττω και μάΧΧον καϊ ήττον. εί γάρ τις Χεγοι οτι α λ λ ά ποΧν Βιαφερει, ώ Σωκρατες, το παραχρήμα ήΒν τον εις τον ύστερον χρόνον καϊ ήΒέος καϊ Χνπηροΰ, μών άΧΧω τω,

40 φαίην άν εγωγε, ή ήΒοντ) καϊ Χνπτ); ον γάρ εσθ* δτω άΧΧω. ά λ λ ’ ώσπερ άγαθος ίστάναι άνθρωπος, σννθεϊς Β

τ ά ήΒεα καϊ σννθεϊς τά Χνπηρά, καϊ τό εγγνς καϊ το 7τόρρω στήσας εν τω ζνγω, είπε πότερα πΧείω εστιν. εάν μεν γάρ ήΒεα προς ήΒεα ίστης, τά μείζω άεϊ καϊ

45 πΧείω Χηπτεα · εάν Βε Χνπηρά προς Χνπηρά , τά ε λ ά τ­

τω καϊ σ μικρότερα· εάν δέ ήΒεα προς Χνπηρά, εάν μεν τά άνιαρά νπερβάΧΧηται νπο τών ήΒεων, εάν τε τά εγγνς νπο τών ίτόρρω εάν τε τά ίτόρρω νπο τών εγγύς, ταντην την π ράξιν πρακτεον εν fj άν ταύτ C

iv y · εάν δε τά ήδεα νπό τών ανιαρών, ού πρακτέα· 50

μή 7T7J αΧλιη εχει, φαίην άν, ταύτα, ώ άνθρω ποι; ο2δ’

οτι ούκ άν εχοιεν άΧΧως \eyeiv. Χννεδόκει και εκείνω.' O re δη τούτο όντως ^χει, τόδε μοι άποκρίνασθε, φήσω. φαίνεται νμΐν ττ) οψ ει τά αυτά μεηεθη iyyv- θεν μεν μείζω, ητόρρωθεν δε εΧάττω· ή ο ν ; Φήσονσι. 55

Κ αϊ τά π αχέα και τά ιτοΧΚά ωσαύτως; και α ί φωναι αί ϊσαι εyyvθεv μεν μείζονς, πόρρωθεν δε σμικρότεραι; Φαΐεν άν. Ε£ ονν εν τοντω ήμιν ήν το εν πράττειν, εν τω τά μεν μεyάXa μήκη και πράττειν και Χαμ- βάνειν, τά δε σμικρά καί φεύyειv και μή πράττειν, 6ο

τις άν ήμιν σωτηρία εφάνη τού β ίο ν ; άρα ή μετρη­τική τέχνη ή ή τού φαινομένον δύναμις; ή αντη μεν ημάς επΧάνα και έποίει άνω τε και κάτω ποΧΧάκις μεταΧαμβάνειν ταύτά και μεταμέΧειν και εν ταϊς πράξεσιν και εν ταϊς αίρέσεσιν τών μεyάXωv τε καί 65

σμικρών, ή δε μετρητική άκνρον μεν άν εποίησε τούτο το φάντασμα, δηΧώσασα δέ το άΧηθές ήσνχίαν άν εποίησεν εχειν τήν ψ ν χ ή ν μένονσαν επ ί τω άΧηθεϊ και εσωσεν άν τον β ίο ν ; άρ* άν 6μoXoyoιεv οί άνθρω­π οι πρός ταύτα ημάς τήν μετρητικήν σωζειν άν τέχνην, 70

ή άΧΧην; Ύήν μετρητικήν, ωμόX6yει. Ύί δ’ , εί εν τή τού περιττού και άρτιον αίρέσει ήμιν ήν ή σωτηρία τού β ίον, οπότε το πΧέον όρθώς εδει εΧέσθαι και οπότε το εΧαττον, ή αύτό προς έαντό ή τό ετερον πρός το ετερον, εϊτ εyyvς εϊτε πόρρω εϊη, τ ί άν 75

εσωζεν ήμιν τον β ίον ; | άρ* άν ούκ επ ισ τή μ η ; καί άρ’

άν ού μετρητική τις, επειδήπερ νπερβοΧής τε και ενδείας εστιν ή τέχ ν η ; επειδή δέ περιττού τε καί άρτιον, άρα άΧΧη τις ή άρ ιθμητική ; όμoXoyoιεv άν ήμιν οι άνθρωποι, ή ο ν ; ’Έιδόκονν άν και τω Π ρ ω -8 ο

5— 2

X X X V I I 357 α Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 6γ

68 Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ XXXVI I 357 A

ταγόρα όμολογεϊν. EZey, ω άνθρωποι· επ εϊ δέ δ?;

ήΒονής τβ καϊ λύπης iv opOfj ttj αίρέσει εφάνη ήμΐν η σωτηρία τον β ίο ν οΰσα, τον τε πλείονος καϊ ε λ ά τ -

τονος καϊ μείζονος καϊ σμικροτέρου καϊ πορρωτέρω Β 85 καϊ εγγυτέρω, άρα πρώτον μέν ον μετρητική φαίνεται,

υπερβολής τε καϊ ενΒείας ούσα καϊ ίσότητος πρός άΧΧήΧας σκέψ ις ; Ά λ λ ’ άνάγκη. Έ τ τεί δέ μετρητική ,

άνάγκτ} Βήπου τέχνη καϊ επιστήμη. Συμφήσουσιν. f/H τις μέν τοίνυν τέχνη και επ ιστήμη εστϊν αυτή,

90 είσαύθις σκεψ όμεθα* ότι δέ επιστήμη εστίν , τοσοντον εξαρκεΐ πρός την άπόΒειξιν, ήν εμέ Βει καϊ Πρωτα­γόραν άποΒεΐξαι περϊ ών ήρεσθ ’ ήμας. ήρεσθε δέ, εί C

μέμνησθε, ήνίκα ημείς άλλήλοις ώ μολογ ού μεν επ ι­στήμης μηΒέν είναι κρεΐττον, ά λ λ α τοντο αεί κρατεΐν,

95 οπού αν ivy, καϊ ήΒονής καϊ των άλλων α π ά ντω ν υμείς δέ Βή εφατε την ήΒονήν ποΧΧάκις κρατεΐν και τον είΒότος ανθρώπου, επειΒή δέ νμΐν ούχ ώμοΧογοΰ- μεν, μετά τούτο ήρεσθε ημάς · ώ Πρωταγόρα τε καϊ Σώκρατες, εί μή εστι τοντο τό πάθημα ήΒονής ήτ-

ιοο τάσθαι, ά λ λ α τ ί π οτ εστϊν καϊ τ ί υμείς αυτό φατε D

ε ίνα ι; είπατε ήμΐν. εί μέν ουν τότε ευθύς υμΐν εϊ- πομεν οτι άμαθία, κατεγεΧάτε άν η μ ώ ν νυν δέ άν ήμών καταγελάτε , καϊ υμών αυτών καταγεΧάσεσθε. καϊ γαρ υμείς ώμολογήκατε επιστήμης ενΒεία εξαμαρ-

ιο5 τάνειν περϊ την τών ήΒονών αιρεσιν καϊ Χυπών τούς εξαμαρτάνοντας· ταύτα δέ εστιν άγαθά τε καϊ κακά ·

καϊ ου μόνον επιστήμης, ά λ λ α καϊ ής τό πρόσθεν ετι ώμοΧογήκατε οτι μετρητικής · ή δέ εξαμαρτανομένη πράξις άνευ επιστήμης ϊστε που καϊ αύτοϊ οτι άμα- Ε

n o θία 7τράττεται. ώστε τούτ εστϊν το ήΒονής ήττω είναι, άμαθία ή μεγίστη · ής Πρωταγόρας οδε φησϊν ιατρός

είναι καϊ ΤΙρόΒικος καϊ Ι π π ία ς · υμείς Be Βιά το οϊεσθαι άΧΧο τ ι ή άμαθίαν είναι ούτε αύτοϊ οΰτβ τούς ύμετερους παϊΒας ηταρα τούς τούτων ΒιΒασκά- Χους τούσΒε τούς σοφιστάς πεμπετε, ως ού ΒιΒακτοΰ 115

οντος, άΧΧά κηΒόμενοι του αργυρίου και ού ΒιΒόντες τούτοις κακώς πράττετε καϊ ιΒία καϊ Βημοσία.

XXXVIII . Ταΰτα μεν τοΐς ποΧΧοΐς άποκεκρι- 58 μενοι | άνη μ εν ' υμάς Βε Βή μετά ΤΙρωτα- Now fear is

t » Λ 9 fT ' \ TT t C' expectation ofγορου ερωτω, ω ίπ π ια τε και ΥΥροοικε— evil; and as no\ \ ' » f r\ c -v / one willingly en-κοινος yap οη έστω υμιν ο Χογος— ters on what he

πότερον Βοκώ υμϊν άΧηθή Χεγειν ή evil, 5

ψεύΒεσθαι. 'Ύπερφυώς εΒόκει άπασιν άΧηθή είναι τά είρημενα. Ό μοΧογεΐτε άρα, ην δ’ εγώ, τό μεν 7/Βύ άγαθον είναι, το δε άνιαρον κακόν. τήν Βε ΤΙροΒίκου τοΰΒε Βιαίρεσιν τών ονομάτων π αραιτούμαι* εϊτε γάρ

Β ήΒύ εϊτε τερπνον Χεγεις είτε χαρτόν, εϊτε όπόθεν καϊ ίο

οπως χα ίρεις τά τοιαύτα όνομάζων, ω βεΧτιστε ΪΙρό- Βικε,τοντό μοι προς ο βουΧομαι άπόκριναι. ΤεΧάσας ούν ό ΤΙρόΒικος συνωμοΧόγησε, καϊ οί άΧΧοι. Ύί Βεο> / ΐ ν >/· i t \ t w r > \ /οη, ω ανορες, εφην εγω, το τοιονοε; αι επ ι τουτου π ράξεις άπασαι, επ ϊ τού άΧνπως ζην καϊ ήΒεως, άρ ού 15

καΧαίf ; καϊ το καΧον εργον άγαθόν τε και ώφεΧιμον; ΣυνεΒόκει. E t άρα, εφην εγώ, το ήΒύ άγαθόν εστιν ,

\ if >£\ if > f V-v-N η Λ f * *Λ f\ουοεις ουτε ειοως ούτε οιομενος αΧΧα ρεΧτιω είναι, η a C 7τοιεϊ, καϊ Βυνατά, επειτα π ο ιεί ταύτα, έξον τά βεΧτίω ·

ούΒε το ήττω είναι αυτού άΧΧο τ ι τοΰτ εστϊν ή άμαθία, 2ο

ούΒε κρείττω εαυτού άΧΧο τ ι ή σοφία. %υνεΒόκει 7τάσιν. Ύί δε Βή; άμαθίαν άρα τό τοιόνΒε Χεγετε, τό

ψευΒή εχει ν Βόξαν καϊ εψεύσθαι π ερι τών πραγμάτων τών ποΧΧού ά ξιω ν; Κ αϊ τούτο π άσ ι συνεΒόκει. ’Ά λ λ ο

+ Post κάλαΐ add. codd. καί ωφέλιμοι.

X X X V I I I 358 c Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 6g

70 Τ Τ Λ Α Τ Π Ν Ο Σ X X X V I I I 358 C

25 τ ι ονν, εφην εγώ, επ ί γε τά κακά ούδεϊς εκών ερχεται ούδ' €7τι ά οίεται κακά είναι, ούδ’ έστί, το ίτο , ώ? έ'θ£-

κεν, εν ανθρώπου φύσει, επ ί ά οίεται κακά είναι D

έθέΧειν ίέναι άντϊ τών αγαθώ ν' οταν τε άναγκασθτ) δυοΐν κακοϊν το βτερον αίρεϊσθαι, ούδεϊς το μεϊζον

30 αίρησεται εξον το εΧαττον. 'Ά π α ν τ α ταυτα συνεδό- κει άπασιν ημϊν. Ύί ούν; εφην εγώ, καΧεϊτε τ ι δέος και φόβον; και αρα οπερ εγ ώ ; προς σε λέγω , ώ ΤΙρόδικε. προσδοκίαν τινά λέγω κακού τούτο, εϊτε φόβον εϊτε δέος καΧεϊτε. Έ δόκει ΤΙρωταγόρα μεν

35 καλ 'Ιπ π ία δέος τε και φόβος είναι τούτο, ΤΙροδίκω δέ Ε

δέος, φόβος δ’ ου. Α λ λ ’ ούδε ν, εφην εγώ, ώ ΤΙρόδικε, διαφέρει, ά λ λ α τόδε. εί άΧηθη τά εμπροσθέν εστιν, άρά τις ανθρώπων εθεΧησει επ ι ταύτα ίέναι ά δέδοι-

κεν, εξον επ ι ά μη ; η αδύνατον εκ τών ώμοΧογημένων;40 ά γάρ δέδοικεν, ώμοΧόγηται ηγεϊσθαι κακα είναι · ά

δε ηγείτα ι κακά, ούδένα ούτε ίέναι επ ι ταύτα ούτε Χαμβάνειν εκόντα. Έ δο κεί. και ταύτα | πασιν. 3 5 S

X X X I X . Ο ΰτω δη τούτων υποκειμένων, ην δ’ εγώ, the coward ® ΤΙρόδικε τε και ' Ιπ π ία , άποΧογείσθω

S ” nwar toUebe W * 1' Τίρωταγόρας οδε, ά το πρώτον άπε- afraid1 to‘ fight! κΡίνατ0> ττώϊ ορθών εχβι, μη α το πρώτον

5 ignorance. Thul ΤΓαντάίΓΟσ f ΤΟΤ€.μ€V <yap δη 7T6J/T6 OVTCOVcowardice is ier- / « » « > £ ν v » νnorance and μοριων της αρετής ουόεν εφη είναι τοtherefore bra- <■/ t \ <■/ > \ r «very, its opposite, έτερον oiov το ετερον, ιοιαν οε αυτουis wisdom. ,/ „ λ / j , _ , >έκαστον εγειν ουναμιν' α λ λ ου ταυτα λέγω, ά λ λ ’ ά τό ύστερον είπεν. το γάρ ύστερον εφη

ίο τά μεν τέτταρα επιεικώς παραπΧησια άΧΧηΧοις είναι, το δέ εν πάνυ πόΧύ διαφέρειν τών αΧΧων, την ανδρείαν, Β

γνώσεσθαι δέ μ εφη τεκμηρίω τωδε* εύρήσεις γάρ ,

ω Χώκρατες, ανθρώπους άνοσιωτάτους μεν όντας καί

X X X I X 359 Ε Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 71

άδικωτάτους καί άκοΧαστοτάτους καί αμαθέστατους, άνδρειοτάτους δέ’ ω γνώ σει οτί ητοΧύ διαφέρει ή αν- 15

δρεία των αΧΧων μορίων τής αρετής. καϊ εγώ εύθύς τότε 7τάνυ εθαύμασα την άπόκρισιν, καϊ ετ ι μάΧΧον επειδή ταυτα μεθ ’ υμών διεζήΧθον. ηρόμην δ’ ουν τούτον, εί τούς άνδρείους Χέγοι θαρραλέους· ό δε, καϊ

C ϊτας γ \ εφη. Μ έμνησαι, ην δ’ εγώ,ώ Τίρωταγόρα, ταυτα 2ο

άποκρινόμένος; Ώ μόΧόγει. "\θ ι δη, εφην εγώ, είπε ήμϊν, inτϊ τ ί Χέγεις ϊτας είναι τους ανδρείους; η εφ ’ άπερ οί δειΧοί; Ούκ εφη. Ούκοΰν εφ’ ετερα; Ν αι, η δ ’ 09. Πότεροζ^ οί μεν δειΧοί επ ί τα θαρραλέα έρχονται, οί δέ ανδρείοι επ ί τα δεινά ; Α έγετα ι δη, ώ 2$ Έ,ώκρατες, οΰτως ύπο τών ανθρώπων. ' ΑΧηθή, εφην

Ό εγώ, λεγε^? · ά λ λ ’ ού τούτο ερωτώ, ά λ λ α σύ επ ί τ ί ϊτας είναι τούς ανδρείους; άρ’ επ ί τα δεινά, ηγουμέ­νους δείνα είναι, ή επ ί τά μ η ; Ά λ λ α τούτο γ , εφη, εν οϊς σύ ελεγε? τοΐς Χόγοις άπεδείγθη άρτι οτι άδύ- 30

νατον. Κ α ί τοΰτο, εφην εγώ, άΧηθές Χ έγεις' ώστ el τοΰτο όρθώς άπεδείχθη, επ ί μεν α δείνα ηγείτα ι είναι ούδείς ερχεται, επειδή το ηττω είναι έαυτοΰ ηύρέθη άμαθία ούσα. Ώ μοΧόγει. Ά λ λ α μην επ ί α γε θαρροΰσιν πάντες αυ έρχονται, καί δειΧοί καί ανδρείοι, 35

καί ταύττ) γε επ ί τα αύτα έρχονται οί δειΧοί τε καί Ε οί ανδρείοι. Ά λ λ α μέντοι, εφη, ώ Σώκρατες, παν γε

τούναντίον εστίν επ ί α ο ϊ τε δειΧοί έρχονται καί οί ανδρείοι, αύτίκα εις τον πόΧεμον οί μεν εθέΧουσιν Ιέναι, οί δέ ούκ εθέΧουσιν. Πότεροζ^ εφην εγώ, καΧον 40

ον Ιέναι η α ίσ χ ρ ό ν ; Κ αΧόν, εφη. Ούκοΰν εϊπερ καΧον, καί άγαθον ώμοΧογησαμεν εν τοΐς εμπροσθεν τάς γάρ καλάς π ράξεις άπάσας άγαθάς ώμοΧογη­σαμεν. Ά Χ ηθή λεγε^?, καί αεί εμοιγε δοκεϊ οΰτως.

45 Ορθώς γε, εφην ε’γώ. α λ λ ά | ητοτερονς φτ)ς εις τον $6ο 7τόλεμον ονκ εθελειν ikvai, καλον ον καί άηαθόν;Τ ονς δειλούς, ή δ’ δ?. Ο νκούν, ήν δ’ εγώ, εϊπερ καλον καί άηαθόν, καί ή δ ύ ; 'Ω μοΧόγηται γονν, εφη. *Αρ’ ονν ηιγνώσκοντες οί δειλοί ονκ εθελονσιν Ιεναι

5ο 67τί το κάλλιόν τε καί άμεινον καί ήδιον; Ά λ λ α καί τοΰτο εάν όμολοηώμεν, εφη, διαφθερούμεν τάς εμ- προσθεν ομολογίας. Ύί δ* ό ανδρείος; ονκ επ ί το κάλλιόν τ€ καί άμεινον και ήδιον ερ χετα ι; Ά νάηκη> εφη, όμολογεΐν. Ο νκονν ολως οί ανδρείοι ονκ α ίσ- Β

55 ΧΡ°ν$ φόβονς φοβούνται, όταν φοβώνται, ονδε α ισχρά θάρρη θαρρούσιν; 'ΑΧηθή, εφη. Ε ί δε μη αισχρά, άρ ον καλά ; 'Ω μολόγει. Ε ί δε καλά, καί αγαθά;Ν αί. Ο νκονν καί οι δειλοί καί οί θρασείς καί οί μαινόμενοι τονναντίον αισχρούς τε φόβονς φοβούνται

6ο καί α ισχρά θάρρη θαρρούσιν; fΩμολόηει. ®αρρού- σιν δε τά αισχρά καί κακά δι άλΧο τ ι η δι άγνοιαν καί άμαθίαν; Ο ντως εχει, εφη. Ύ ί ουν; τούτο δι’ δ C

δειλοί είσιν οί δειλοί, δειλίαν η ανδρείαν καΧεΐς; ΑειΧίαν εγω γ’, εφη. Αειλοί δε οΰ διά την τών δεινών

65 άμαθίαν εφάνησαν οντες; Τίάνν γ \ εφη. Δ ιά ταύτην άρα την άμαθίαν δειΧοί ε ίσ ιν ; 'ΩμοΧόγει. Αν δ δε

δειΧοί είσιν, δειΧία όμοΧογεΐται παρά σού; Σννεφη. Ονκούν η τών δεινών καί μη δεινών άμαθία δειΧία άν ε ίη ; Έ πενενσεν. Ά λ λ α μην, ήν δ’ εγώ, εναντίον

7ο ανδρεία δειλία. *Έιφη. Ονκούν ή τών δεινών καί D

μη δεινών σοφία εναντία ττ} τούτων άμαθία εσ τ ιν ;Κ αϊ ενταύθα ετι επενενσεν. Ή δε τούτων άμαθία δειλ ία ; ΤΙάνυ μόγις ενταύθα επενενσεν. 'Η σοφία άρα τών δεινών καί μή δεινών ανδρεία εστιν, εναντία

75 ονσα τ 9} τούτων άμαθία; Ο ύκετι ενταύθα οντ inτι-

72 Π Λ Α Τ Η Ν ΟΣ XXXI X 359 ε

νενσαι ήϋεΧησεν ia iy a re· καϊ ε’γώ ehτο ν Τ ί δή, ώ Π ρω τα γόρα , οντε σύ φ$ς ά ερωτώ οντε άπόφτρς; Α υ­τός, εφη, περανον. 'Έ ν y \ εφην εγώ, μόνον ερό μένος ετι σε, ε ϊ σου ώσπερ το πρώτον ετι δοκουσιν ειναί τινες άνθρωποι αμαθέστατοι μεν, άνδρειότατοι δε. 8ο

ΦιΧονικεϊν μοι, εφη, δοκεΐς, ώ Χώκρατες, το εμε είναι τον άποκρινόμενον χαριοϋμαι ονν σοι, και λέγω οτι εκ των ώμοΧογημενων άδύνατόν μοι δοκεϊ είναι.

X L . Οντοι, ήν δ’ εγώ, άλλοι» ενεκα ερωτώ πάντα ταΰτα, ή σκεψ ασθαι βονΧό μένος, πώς conclusion__ ' V \ \ λ ) λ \ f ίίπΗ7Γ0Τ εχει τα π ερ ι της αρετής και τ ι π οτ g ^ eDsras) \ ) \ f ) / \ <*/ / h o t h v p e r p dΐσ τ ίν αυτο η αρβτη. οώα ηαρ οτι τ ουτου r,°;„d *“ r“ ορ.

φανεροί) | γερομενου μαΚ ιστ αν κατά- Fro lV k V ,i«y5C'-v f \ <i ·> t \ \ started.οηΧον <γενοιτο εκεινο,περι ου εγω τε και συ μακρόν Xoyov εκάτερος άπετείναμεν, εγώ μεν λέγω ν

ώ? ού διδακτόν άρετή, σύ δ’ ώς διδακτόν. καί μοι δοκεϊ ημών ή άρτι έξοδος τών λό γω ν ώσπερ άνθρωπος κατηγορεϊν τε και καταγεΧάν, και εί φωνήν Χάβοι, ίο

είπεΐν άν οτι άτοποι y εστε, ώ %ώκρατες τε και Π ρω τα γόρα * σύ μεν λέγ ω ν οτι ού διδακτόν εστιν άρετή εν τοΐς εμπροσθεν, νυν σεαυτώ τάναντία σπεύ­δεις, επιχειρώ ν άποδεΐξαι ώς πάντα χρήματα εστϊν επιστήμη, και ή δικαιοσύνη καϊ ή σωφροσύνη και ή 15

ανδρεία , ω τρόπω μάΧ ιστ άν διδακτόν φανείη ή άρετή · εί μεν γάρ α λλο τ ι ήν ή επ ιστήμη ή άρετή, ώσπερ Π ρ ω ­

ταγόρα? επεχείρει Χεγειν, σαφώς ούκ άν ήν διδακτόν · νυν δε εί φανήσεται επ ιστήμη οΧον, ώς σύ σπεύδεις, ώ

ΊΖώκρατες, θαυμάσιον εσται μή διδακτόν ον. Π ρω - 2ο

ταγόρα? δ’ αν διδακτόν τότε ύποθεμενος νυν τούναντίον εοικεν σπεύδοντι, ολίγου πάντα μάΧΧον φανήναι αύτό ή επ ισ τή μ η ν · και οΰτώς άν ήκιστα εϊη διδακτόν. εγώ

XL 361 c Π Ρ Ω Τ Α Γ Ο Ρ Α Σ . 73

ονν, ώ Π ρω ταγόρα, πάντα ταύτα καθορών άνω κάτω 25 ταραττόμενα δεινώς, πάσαν προθνμίαν εγω καταφανή

αντα ηενεσθαι. καί βονΧοίμην άν ταύτα διεζεΧθόντας ημάς εξεΧθειν καϊ επ ί την αρετήν ο τ ι εστι, και πάΧιν επισκεψ ασθαι περί αύτού, εί'τε διδακτον είτε μη διδακτον, μη ποΧΧάκις ημάς ό Έ π ιμ η θ ενς εκείνος καϊ

30 εν τγ σκεψ ει σφηΧτ) εξαπατησας, ώσπερ καί εν ττ\ D

διανομή ημεΧησεν ημών, ώ? φης σν.\ηρεσεν οΰν μοι καί εν τω μύθω ό ΤΙρομηθενς μάΧΧον τού Έ π ιμ ηθέω ς *

ω χρώμενος βγω καί προμηθονμενος νπερ τού β ίον τού εμαντού παντος πάντα ταύτα πραγματεύομαι, καί

35 ει &ν εθέΧοις, οπερ και κατ άργας εΧεηον, μετά σού άν ηδιστα ταύτα σννδιασκοποίην. καί ό Π ρω τα γόρα ?,

Έ γ ώ μεν , εφη, ω Έώκρατες, επαινώ σον την προθν­μίαν καί την διέξοδον τών λόγωζ/. καί γάρ οντε τάΧΧα Ε

οϊμαι κακός είναι άνθρωπος, φθονερός τε ηκιστ άν-

40 θρώπων, επεί καί π ερ ί σού προς ποΧΧονς δη είρηκα ,

οτι ών εντνηγάνω ποΧν μάΧιστα άηαμαι σε, τών μεν τηΧικοντων καί π ά ν ν καί Χεηω γε οτι ούκ άν θαν- μάζοιμι, εί τών εΧΧοηίμων ηενοιο άνδρών επ ί σοφία.

καί περί τούτων δε είσαύθις, οταν βούΧτ), δ ιε ξ ιμ εν 45 νύν δ’ ωραηδη καί επ αΧΧο τ ι | τρεπεσθαι. Ά λ λ ’, ην 362

δ’ εγώ, οί/τω χρη π οιεΐν , et σο& δοκεΐ. καί γαρ εμοί.

οιπερ εφην Ιεναι πάλαι ώρα, άΧΧά Κ αΧΧία τω καΧω Ν χαριζόμενος παρεμεινα.

ταύτ είπόντες καί άκονσαντες άπτ}μεν.

74 Π ΡΩ ΤΑ ΓΟ ΡΑ Σ . X L 361 c

NOTES.

Πρωταγόρας η «Γοφκτταί· ένδεικτικός· This is how the title appears in B, except that ένδβικτικόs (which is absent in T) is appa­rently from a later hand1. Plato probably called the dialogue Πρωταγόρα? (compare the titles Crito, Euthyphro, etc.— the majority of the dialogues are named after an interlocutor) : the words η σοφίσταί and ivdeucriKos were added by Thrasylus, whose date is about the Christian era. The Protagoras is the sole example of an ‘ endeictic’ dialogue: it is so called because it was thought to be an arraignment (fydei^Ls) of the Sophists. That this is the meaning of ivdeiKTiKos, and not ‘ probative can be inferred from the fact that Albinus used iXeyKracSs in its place (etoayojyi} els τούς Πλάτανο* St.ci\6yovs Ch. v. Cobet takes the right view : see his edition of Diog. Laert. I ll 51). The arrangement of the Platonic dialogues into tetralogies is also probably due to Thrasylus. The Protagoras is the second dialogue o f the sixth tetralogy, the others being(1) Euthydemus, (3) Gorgias, (4) Meno. See Grote’s Plato, Vol. I p. 158 foil.

C H A P T E R I.

Socrates meets a friend, who asks him to describe his interview with Protagoras.

1. ιτόθεν—ώραν. The opening words of Cicero’s translation of 3 0 9 A

the Protagoras are preserved by Priscian (vi 63): “ quid tu? unde tandem appares, o Socrate? an id quidem dubium non est, quin ab

1 B denotes the Bodleian M S = B e k k e r ’s 21 : T a m anuscript in the lib rary o f S t

M a rk ’s a t V en ice (append, class. 4 cod. i ) = B e k k e r ’s t. T h e former is the best

representative o f the m s s o f the, first cla ss: the latter is supposed b y Sch an z to

be the source o f all the m s s o f the second class.

76 N O TES ON i 309 A

Alcibiade?” 17 = Latin an? introduces a second question intended to

forestall Socrates’ answer to the first: compare Apol. 26 B ttQs με φ-QS διαφθείρειν, ώ ΜΑ,τ/τβ, τούς νεωτέρους; η δηλον δη οτι κτλ. ;

2. κυνηγασίου—ώραν. For the metaphor in κυνη-γεσίου Sauppe quotes Soph. 222 D rfl των έρώντων θήρφ τον νοΰν, ώς Ζοικας, οϋττω προσέσχες and Xen. Mem. 1 2. 24 ’Αλκιβιάδης— διά μέν κάλλος— θηρώμενος κτλ. τον περί την Άλκφιάδου ώραν (= τον ώραΐον ’Αλκι­βιάδης, cf. βίη Ήρακλείη for βίαιος Ηρακλής) is a slight παρά προσδο­κίαν as in the English : ‘ From hunting, no doubt— after the young and blooming Alcibiades \ It was part of Socrates’ habitual irony to pretend to be in love with young men of ability (cf. the words of Alcibiades in Symp. 2 16 D Σωκράτης έρωτικώς διάκειται των καλών καί αεί περϊ τούτους έστί καϊ έκπέπληκται and 2 16 Ε : see also infra, note on 3 10 A line 38).

3. καί μην μοι καί. καί μήν is merely ‘ w ell’ as in Phaedo 84 D κ α ϊ μ η ν—τάληθη σοι έρω. The second καί goes with πρφην: ‘ well, it was only the other day that I saw him etc.’ In the next line καλός άνήρ is in the predicate: the readings of Bekker {άνήρ) and Athenaeus (ό άνήρ) are less good, άνηρ μέντοι is ‘ but yet a m an’ )( παΐς. A t the age of 18 an Athenian είς άνδρας ένεΎράφετο.

5· ws 7* «ν avTOis ήμΐν— ύ'ΤΓΟ'ΐΓίμττλάμδνοδ. αύτοΐς= μόνοις is emphatic as in the usual αύτοί y&p έσμεν and therefore precedes ημ2ν. ώς y iv αύτοΐς ημΐν είρησθαι apologises for άνήρ μέντοι: for this use of ws yε cf. Euthyd. 307 Α ώς y ε προς σέ τάληθη ε ίρ η σ θ α ι and infra 3 39 Ε : κ°ά 111 καI is ‘ and’ not ‘ even ’, ύπο- in ύποπιμπλά·μένος is diminutive, like sub- in Latin. So in 3 12 Α ήδη yάp ύ π έ φ α ιν έ ν τ ι ημέρας.

7· οΰ <τύ μέντοι. “ In interrogationibus haec particula” (μέν- τοι) ‘ ‘ ita cum ού negatione coniungitur, ut gravissima sententiae vox intercedat, quo modo aliquis eis quae ex altero quaerit summam veritatis ingerit speciem” (Hoefer, de particulis Platonicis, p. 34). The idiom is very frequent in Plato, e.g. Rep. I 339 B, Crat. 439 A,

Theaet. 163 E. Translate ‘ You don’t mean to say that you dis­approve of Homer ’.

3 0 9 B 8. os 2φη χαρΐ€<ττάτην ήβην κτλ. Homer II. χ χ ιν 348 and Od. X 279 πρώτον ύπηνήτη τοΰπερ χαριεστάτη ηβη. To insert την (with Hirschig) before ηβην would make the reference to Homer less precise. The line in Homer refers to Hermes, and Sauppe quotes Clement to shew that sculptors modelled their busts of Hermes after Alcibiades.

I 309 c PLATO’S PROTAGORAS. 7712 . «ΰ £μοιγ€ £δοξ€ν, sc. διακεΐσθαι. Socrates replies to his

friend’s second question (και πως πρός σ£ ό νεανίας διάκειται;) first, and to his first question (η παρ έκείνου φαίνει j) second, in the words καί οΰν καϊ άρτι απ’ έκείνου έρχομαι, where οΰν marks the regression to the earlier inquiry. Both B and T read άρχομαι by mistake for έρχομαι: έρχομαι is found in a Vienna codex (suppl. phil. gr. 7) which K rai and Wohlrab place along with B in the first class of MSS.

16. οΰ τί ιτροσΈΐχον—έττβΧανθανόμ,ην T€. τε following οΰτε throws emphasis on the second clause: e.g. Apol. 26 C παντάπασί με φ φ οϋτε αύτόν νομίζειν θεούς τούι τ§ άλλους ταΰτα διδάσκειν. The idiom is very common in Plato (e.g. infra 347 E, 360 D, 361 e) and corre­sponds to neque—que or (more frequently) neque—et in Latin. For the interchange of pronouns έκείνου— αύτοΰ see on 3 10 D.

2 1. καί ττοΧΰ γ€, i.e. καλλίονι ένέτυχον.25. ’Αβδηρίτη. Abdera, on the coast of Thrace, was the

birthplace of Democritus and of Protagoras. The reputation of the city for heaviness and stupidity seems not to be earlier than the age o f Demosthenes: see pseudo-Dem. περί των προς ’Αλέξανδρον 23 ώσπερ iv ’Αβδηρίταις ή Μ αρωνείταις άλλ’ ούκ έν Άθηναίοις πολιτ€υό-

μενοι and Cic. ad Atticum ν π 7. 4.27. vUos- Schanz writes ύέος in conformity with the general

usage of inscriptions about Plato’s time, but mss upon the whole favour vttos: see the Editor’s note on Crito 45 C.

28. τό σοφώτατον. So the M SS : Schanz and others read σοφώτερον, apparently the reading of Ficinus, who translates the word by sapientius. Socrates however is thinking of Protagoras, who is not σοφός, but σοφότατος (line 32): the effect o f the neuter τό σοφώτατον is to generalise the statement into a kind of adage. σοφώτερον would introduce a somewhat frigid comparison between Alcibiades and Protagoras in respect o f wisdom; and it should also be noted that the MSS reading σοφώτατον was more likely to be changed to σοφώτερον by mistake than vice versa. There may be an allusion to some proverbial form of speech resembling that in Theognis 255 κάλλιστον τό δικαώτατον · λψστον δ* ύ·γιαίνειν κτλ. :

cf. also the Scholium referred to in Gorg. 451 E. The sentiment is an interesting anticipation of the Stoic paradoxes as to the beauty of the wise man.

30. άλλ* η expresses surprise and interest: ‘ W hat! have you just left etc.* So in Gorg. 447 a άλλ’ η τό λεγόμενον κατόπιν

399 c

78 N O T E S O N i 3°9 c

έορτης ηκομεν; Presently μέν ουν is as usual corrective: see on Apol. 26 B.

3 0 9 D 33· σοφώτατοδ etvai Πρωταγόρας. The interest is sustainedby reserving the name of Protagoras to the end.

3 1 0 A 37. ττάνυ γ€ πολλά καί άπών κτλ. Sauppe places a commaafter ττάνυ ye, but it suits the rapid movement of the dialogue better to take ττάνυ with πολλά.

38. τ ί ουν ού διηγησ-ω. Literally ‘ why didn’t you relate’ , i.e. ‘ tell us at once’. So in 3 17 D τί ουν— ού καί Πρόδικον καί 'Ιππίαν έκαλέσαμεν; This construction of τί ού and τί ουν ού is common in animated conversational style, especially with the second person: e.g. Gorg. 503 Β τί ούχΐ καϊ έμοϊ αύτόν Ζφρασας τις έστίν ; = φράσον οτι τάχιστα— ούκ άν φθάνοις φράξων as Thompson remarks.

την ξυνουσ·£αν recalls auyyeyονώς in line 36. The continual use of the words συνεΐναι, ouyyiyveodai, π λησιάζει, Ιέναι έπί, έράν and the like to denote the relation between learner and teacher in Plato’s dialogues depends upon the conception of the philosophical impulse as έρωs: see Symp. 210.

39. Ιξαναστήσ-αδ τον ιταϊδα τουτονί. The slave was doubtless in attendance on the Friend.

42. <£κοΰητ€. From this, as well as from ήμεΐς and ακούετε, it appears that the Friend was not the only listener.

44. διιτλή άν €Ϊη ή χάρι-s. The expression is almost proverbial: cf. (with Schneidewin on Soph. Phil. 1370) Eur. Rhesus 162— 163 παντί yap προσκείμενον κέρδος πρός ^pyif τη ν χ ά ρ ιν τ ίκ τ ε ι δ ιπ Χ ή ν , and Eur. Suppl. 333— 334 τφδέ τ ’ εϊρηκας καλώς κάμοί' δ ιπ λ ο ΰ ν δέ χά ρ μ α y ίγνεται τόδε.

C H A P T E R II.

Socrates begins his story. Hippocrates called on him at an early hour and entreated him to apply to Protagoras on his behalf.

1. &rt βαθέος ορθρου. opdpos βαθύς is the period just before daybreak: δρθρος is the morning twilight, and βαθύς implies that it was more dark than ligh t: Crito 43 A. A similar use o f βαθύς is seen in the expressions βαθεΐα νύξ and βαθεΐα έσττέρα.

2. ΊτττΓοκράτης— Φάσ-ωνος δέ άδέλφός. Hippocrates is known only from this dialogue, δέ without preceding μέν is regular in such twofold descriptions of a person: Sauppe refers to Aesch. Pers, 15 1 μήτηρ βασιλέως, βασίλεια δ’ έμή and Hdt. VII 10 πατρί τφ σφ,

II 310 c PLATO’S PROTAGORAS. 79

άδελφεφ δέ έμψ Ααρείφ, τ^γόρευον. The use of δέ in μάλλον d4 = ‘ xel potius’ is the same.

5. ‘jjct ειτειγόμενοδ. So B T : neither in the 3rd singular of such 3 1 OR

forms nor elsewhere do Plato’s m ss always avoid hiatus. Schanz (Vol. XII p. xv) would insert the ν έφελκυστικόν in such forms before a vowel, unless a pause follows.

9. Ίτητοκράτηδ, 2φην, ovtos* We have followed Heindorf in printing a full stop after ouros. Heindorf (following Ficinus) cor­rectly takes the words as an aside; Socrates recognises Hippocrates by his voice. The neuter comparative of νέος regularly implies that the new is worse than the o ld : see on Euthyphr. 2 A.

10. «I μή αγαθά γε. Compare Ar. Knights 186 μών έκ καλών eT κάλαθων; μΑ τούς θεούς, εί μή ’κ πονηρών ye and Blaydes in loc.The idiom originally meant ‘ unless by νεώτερα you mean άτγαθά\ which would be a contradiction in terms, since νεώτερον is κακ&ν. Preceded by ούδέν it has come to mean little more than ‘ except good’.

1 2 . ιτρώην: see 309 D τρίτην ye ήδη ημέραν.14 . έσττέρας γ ε : χθές is unnecessary, as the Athenians counted

the interval between two sunsets as one day (Kroschel, referring to Varro ap. Gell. Noct. Att. i l l 2. 4).

έιτιψηλαφήσαβ του σκίμ/ιτοδοδ. The σκίμπους was a low stool 3 1 0 C or bed. According to a Scholiast on Ar. Clouds 254 the word means properly a ‘ lame stool’ {χωλόν κραββάτιον) and is connected with σκιμπάζειν = χωλαίνειν. έπιψηλαφώ is followed by the accusa­tive where it does not (as here) contain the idea of search for, e.g. in Rep. II 360 Α (έπνψηλαφώντα τον δακτύλων).

i*j. 0 1 νόη$· Oenoe (probably = the Wine-country) was a δήμος in the φυλή Ίπποθοωντίς, near Eleutherae, on the road to Thebes.The slave had endeavoured to escape across the frontier into Boeotia.There was another δήμος of the same name near Marathon, belonging to the φυλή ΑΙαντίς.

ig . επειδή δ£ ήλθον. For this sense of έρχομαι (‘ come back ’ ) Heindorf quotes Lysias υπέρ Μαντιθέου § 4 άλλ’ -ήλθομεν πρίν τούς άπο Φυλής els τον Πείραια κατελθεΐν ττρότερον πένθ’ ήμέραις.

2 1 . άδέλφάς· So (not αδελφός) the M S S . The article is not rarely omitted with names denoting relation, as we usually omit it with ‘ father’ and ‘ mother’. See KUhner’s Griechische Gram- matik II p. 522. The force of §tl is ‘ late though it w a s ’, δέ is commonly omitted after έπειτα and εΐτα : so infra 350 D πρώτον

8 o NOTES ON II 310 c

μεν yap—h τειτα : Symp. 2 1 1 A πρώτον μέν άεΐ ον— έπειτα ού τη μλν καλόν, τη δ' αίσχρόν.

3 ί ο D 23 · *π·όρρω των νυκτών. The plural is idiomatic: cf. Symp. 217 D διελεγόμην del πδρρω των νυκτών: A r. Clouds 2 ώ ZeO βασιλεύ το χρήμα των νυκτών 'όσον. So μέσαι νύκτες for ‘ midnight’. “ In quibus loquendi formulis” remarks Heindorf “ νύκτες horas noctur- nas denotant ” .

24. ό virvos άνήκ€ν is modelled on Homer (e.g. II. II 71 4μέ δέ γλυκύ* ΰπνος άνηκεν), but Plato gives a different turn to άνηκεν by adding έκ τοΰ κόπου, where έκ is ‘ from ’, not ‘ after’ (as Stallbaum thinks). Note presently that οϋτω to introduce the apodosis after participles is especially common in Plato: cf. infra 3 14 C, 326 D.

26. ανδρείαν. ανδρείος occurs in much the same sense in Meno 81 D ούδέν κωλύει— τ&λλα πάντα αύτον άνευρεΐν, εάν τις ά νδρ εΐος η καί μη άποκάμνη ζητών, σοί is emphatic and should therefore be accented, like σέ in line 3 1 .

27. αδικεί. άδικεΐν is often used of a past injury because the injury is regarded as continuing till atonement is m ade: see on Crito 50 c.

30. άν αντω διδως άργύριον καί ir€i0rjs εκείνον. For thevariation of pronouns cf. Euthyphr. 14 D άλλα μοι λέξον τις αϋτη η υπηρεσία έστί τοΐς Θεοίς; αΐτεΐν τε <prjς α ύτούς καί διδ&ναι έ κ ε ίν ο ις ; supra 309 β and infra 3 18 c. The change is most frequent where the second pronoun is different in case from the first: compare Classen on Thuc. I 132. 5. Cobet ejects the words καϊ πείθγς £ κείνον, but they are supported by the parallel expression o f 3 1 1 D

Slv μέν έξικνήται τά ημέτερα χρήματα κ α ϊ τ ο ύ τ ο ις π ε ίθ ω μ ε ν α ύτόν.3 1 · ® Ζα) καί θεοί: i.e. και οι άλλοι θεοί. The exclamation is

common : see Blaydes on Ar. Plutus 1.32. €V τοΰτω €Ϊη. Cf. 354 E and 356 D εί οΰν έν το ύ τ φ ημιν ην

τό εΰ πράττειν.3 1 0 Ε 33 · ° ν τ€ τ “ ν Φ^ω ν. The English idiom would lead us to

expect οϋτε τών τών φ ίλων: but in Greek the double article is avoided by substituting ‘ my friends’ for ‘ my friends’ property’ . Analogous is the usage known as comparatio compenciiaria, e.g. κ6μαι Χαρίτεσσιν όμοιαι (II. x v i l 51), where ‘ the G races’ is put for ‘ the Graces’ hair

άλλ’ αυτά ταυτα. See on Apol. 23 Β. ταΰτα = διά ταΰτα is frequent in Plato and Aristophanes.

37. o t € τό ιτρότδρον €ΐτ€δήμη<Γ€ν. Probably about 445 B.C., i f

I ll 31 1 A PLA TO ’S PROTAGORAS. 81

the date of action of the dialogue is 433—432. (See Introd. p. xxxvi.) Protagoras went to Thurii in 443 B.C. being charged by Pericles to draw up a code of laws for the new colony.

4 1. ΚαΧλέφ τω Ίττιτονίκου. Callias, son of Hipponicus, be- 3 1 1 A longed to one of the richest families in Athens (infra 337 D αύτήςttjs πόλεως—rbv pAyiaTov καϊ όλβιώτατον όΐκον τόνδε). His devotion to the ‘ Sophists ’ in general is remarked upon in Apol. 20 α άνδρΐ 6s τετέλεκε χρήματα σοφισταΐς πλείω η ξύμιταντες ol άλλοι, Καλλίφ τφ Ίππονίκου (cf. Crat. 391 Β) : but he seems to have been particu­larly attached to the doctrines of Protagoras : see Theaet. 164 E

ού yap έγώ, ώ "Σώκρατες, άλλά μάλλον KaXXtas ό Ίππονίκου των έ κείνου (i.e. Πρωτα*γ6ρου λίτγων) έπίτροπος. One of his two sons (Apol. 20 a), Protarchus, appears as an interlocutor in the Philebus.In 393— 392 Callias was associated with Iphicrates in the command o f the Athenian forces at Corinth, and as late as 371 we find him acting as ambassador to Sparta (Xen. Hell, v i 4). It appears that he spent all his money and died in actual want (Athenaeus XII 52).

42. μηττω, ώγαθέ. The MSS have μήπω a y a d t: probably the archetype had μήπωyaθέi by a natural mistake. Cobet rejects έκεΐσε ΐωμεν, reading μήπω ye , on the ground that with μήπω y e the Greek idiom does not repeat the verb : but there is no proof that the verb could not be expressed with μήπω (without ye).

43. δεΰρο 4ξανασ-τώμ€ν els τήν αύλήν. Herwerden needlessly suggests that έξαναστάντες should be read, or eis τήν αύλήν rejected: els τήν αύλήν goes with έξαναστώμεν: cf. έμέ δέ del π ο ι εξαναστήναι in Theages 129 Β. δεΰρο we should translate by ‘ here’ : ‘ let us rise and go out into the court here’ . Classic Greek does not admit of Trjde in such a case : see Cobet’s Novae Lectiones p. 9 1.

C H A P T E R III .

Socrates cross-examines Hippocrates as to his purpose in putting himself under Protagoras, and elicits from him that his object is liberal education.

I. avacrTavT€s ets τήν αυλήν. For άναστάντες after έξανα- στωμεν cf. infra 3 14 C where έπιστάντεί is followed by στάντες,328 E έπεκδιδάξει— έξεδίδαξεν : 351 C διεζελθόνταs—έξελθεΐν: Phaedo 104 D επί το τοωΰτον δή, φαμέν, ή έναντία Ιδέα έκείντ} τ $ μορφτ}, ή &ν τούτο άπepydfyrai, ούδέποτ civ έλθοι — είρηάζετο δέ ye ή περιττή; Euthyd. 281 C ούκ έλάττω πράττων έλάττω Άν έζαμαρτάνοι,

Α. Ρ. .6

82 NOTES ON III 3 1 1 A

έλάττω δέ άμαρτάνων ηττον &ν κακώς πράττοι and Rep. I 336 Ε ί Phaedo 59 β : Crito 44 d : Crat. 399 A— B.

3 1 1 Β 2· άιτοίΓίΐρώμίνοδ— δΐ€<τκόττ·<>υν. ρώμη of strength of will and resolution (cf. άνδρεία above 3 10 d) as in Polit. 259 c 7rpbs την της ψυχής σύνεσιν καί ρώ μην. *γνώμη$> the suggestion of Hoenebeek, woiild be much less forcible and exact.

8. ώ<πτ€ρ άν cl κτλ. αν goes with άπεκρίνω in line 13 . The application of the similes follows in D, and each illustration contains two subordinate protases, viz. (in b ) ( i ) ei έπενόεις— εκείνφ, (2) εϊ τις σε 'ήρετο, and (in c) (1) ei δέ— εκείνοις, (2) €Ϊ τ ίs σε ήρετο. With this multiplication of protases Heindorf compares Meno 74 Β μανθά­νεις yap που οτι ούτωσι εχει περι παντός' εϊ τις σε άνέροιτο τοΰτο θ νυν δη βγώ HXeyov, τί έστι σχήμα , ώ 'Ν.ένων; εί αύτφ εΐπες οτι στpoyyυλ6της, εϊ σοι εΐπεν απερ ^ ώ , πότερον σχήμα η στρογγυ\6της έστίν η σχημά τ ι ; εΐπες δή που αν οτι σχημά τι. The reasoning from analogy is quite in Socrates’ s ty le : see for example Gorg. 448 b foil.

9. ΊττίΓοκράτη—τον τών Άσκληττιαδών. It is unnecessary (with Naber) to bracket Ίπποκράτη. Hippocrates, the founder of medical science, born about 460 B.C. in Cos, was at the height of his renown about the year 400. He is referred to also in Ph^edrus 270C (εί μέν ουν Ίπποκράτει y ε τφ των Άσκληπιαδών δει τι πείθεσθαι) as holding the view that the human body could not be understood apart from η του ολου φύσις. The expression τόν των Άσκληπιαδών constituted a sort of medical degree, since it marked a man as one of the ‘ sons of Asclepius 5—a recognised school of medicine in Cos and Cnidus. See Blumner Griechische Privatalterthiimer p. 354.

3 1 1 C 15· Πολνκλ€ΐτον— Φαδ£αν. A s Hippocrates was the leading doctor, so Polyclitus and Phidias were the foremost sculptors of the fifth century B.C. in Greece. Polyclitus is not elsewhere mentioned in Plato (except infra 328 c ) : according to Pliny (Nat. Hist. X X X iv

55) he was born at Sicyon, but Argos was the centre of his school. Phidias is referred to in Meno 91 D οϊδα yap άνδρα 'ένα Tίpωτay6ρav πλείω χρήματα κτησάμενον από ταύτης της σοφίας η Φειδίαν τε, 6s οΰτω περιφανώς καλα £pya είρτγάξετο, καί άλλους δέκα των άνδριαρτο­ποιών and in Hipp. Maior 290 A — D.

2 1. €Ϊ€ν—τταρά δέ δή. εϊεν is explained by Timaeus in his Lexicon Vocum Platonicarum as expressing συyκaτάθεσις μεν τών είρημένων, συναφή δέ πρός τά μέλλοντα. According to the testimony of ancient grammarians the particle was pronounced εΐέν with inter-

Ill 3 1 1 E PLA TO ’S PROTAGORAS. 83

vocalic aspiration as in ταώς. See note on Apol. 18 E. The rough breathing may possibly be due to popular etymology from da ev,<'iv being used as in iv μέν τόδ’ ήδη των τριών καλαϊσμάτων Aesch. Eum. 589. In the best ms of the Republic (Paris A) dev is^regularly written, and the same orthography is found in B, e.g. Gorg. 466 C.

δέ δή is used to introduce the application as in 3 12 E. See also note on 357 a infra.

24. civ μέν Ιξικνήται— καί to u tois ττείθωμδν αυτόν, sc. ταΰτα τελοϋντες or άναλίσ κοντές. Heindorf compares Xen. Mem. Ill 9. 1 1 07γ6τ€ yap τις ομολογήστε του μέν άρχοντοs elvai τό προστάττειν δ τι χρη ποιεΐν, του δέ άρχομένου τό πείθεσθαι, έπεδείκνυεν tv re νηϊ τόν μέν επιστάμενον άρχοντα, τόν δέ ναύκληρον καί τούς άλλους τούς εν τί] νηϊ πάντας πειθ ο μένους τφ έπισταμένφ— καί τούς άλλους πάντας, οίς υπάρχει t l έπιμελείας δεόμενον, Άν μέν αύτοί τγγώνται έπίστασθαι επι- μελεισθαι (sc. το ύτο υς έπ ιμ ελ ο μ έν ο υ ς ), el δέ μή κτλ.

27· €ΐττ (χοι, ώ Σώκρατές τ€ καί * Γπ-ττόκρατίδ· aye, φέρε, Ιδέ, είπέ are not rarely used in addressing subjects in the plural. Com­pare A r. Peace 383 είπέ μοι τί πάσχετ ώνδρες : PI. Euthyd. 283 Β είπέ μοι, 'έφη, ώ Σώκρατές τε καϊ υμείς οί άλλοι. The exhortation or command is in general primarily addressed to one m an: contrast however infra 330 B and Lach. 186 E σύ δ\ ώ Αάχης καϊ Νικία, ε ϊπ ε τ ο ν ήμΐν έκάτερος.

30. <ϊλΧο γ€, i.e. other than the name ‘ Protagoras ’ . It is more in accordance with Plato’s usage to make the first question end with the first άκούομεν, and regard the ώσπερ clause as introducing the second question τί τοιοΰτον περϊ ϊlpωτayόpoυ άκούομεν; This second question is rejected by Cobet as spurious, but the punctuation which we have adopted seems to remove the difficulty. The ώσπερ clause defines in advance the meaning of τοιοΰτον: for this and for the asyndeton compare Sophist. 258 B— c πότερον οΰν— δει θαρροΰντα ήδη λέyειv ότι τό μη ον βεβαίως έστί την αύτοΰ φύσιν 'έχον\ ώσπερ τό μέya ην μέya καί τό καλόν ην καλόν και τό μη μέya μη μέya και τό μη καλόν μή καλόν, οϋτω δέ καϊ τό μη ον κατά ταύτόν ην τε και 'έστι μη δν, ένάριθμον τών πολλών οντων είδος εν ; Crat. 394 Α— Β: Theaet. 172 D with Heindorf’s note. See also 330 A ώσπερ τά του προσ­ώπου, where the same punctuation should be adopted. In line 33 the MSS read ήκούομεν by mistake for άκούομεν.

33- σοφιστήν—«ΐναι. On σοφιστής see infra, note on 3 12 C. ye implies that Protagoras may be a sophist only in name, είναι is frequently used with verbs of naming: compare Lach. 192 a 6 iv

6— 2

3 i i d

3 1 1 e

2>δ NOTES ON III 3 1 1 E

πασιν όνομάζεις ταχύτητα είναι. Cobet’s suggestion to read elev, έφη, u>s for είναι, 2φη. ώ? is ingenious but needless.

36. αυτός δέ δή— παρά τον Πρωταγόραν, sc. τ ί αν άποκρίναιο;3 1 2 Α 3& υττέφαινέν τ ι ημέρας, ύποφαίνει ημέρα is used, as Heindorf

says, de die illucescente. Here τι ημέρας = ‘ something of day ’, ‘ some daylight ’ .

39. «I μέν tv—^oikcv. Heindorf remarks that Stephanus’ con­jecture τοΰτο έοικεν is needless, the vague indefinite subject being frequently omitted. Comp. Crat. 387 D εϊπ ep τι τοΐς έμπροσθεν μέλλει ομολο^ούμενον elvai. Phaedo 99 Ε σω5 f^ v °^ν Φ εικάζω τρόπον τινά ούκ Ζ ο ικεν.

4 ΐ. ίίς τούς Έ λλ η να ς σ·αυτόν. els τους ’'Έλληνας goes with παρέχων: cf. Symp. 179 Β ίκανήν μαρτυρίαν π α ρ έ χ ε τ α ι— είς τούς "Ελληνας. Young men of fashion were fond of looking to Greek, as opposed to Athenian, public opinion. The mss have αυτόν, but the use of the third personal reflexive pronoun for the first and second in the singular number does not seem to be certain in P la to : and it is simplest to suppose that σ fell out after "Ε λ λ ^ α * : Schanz Vol. v i i p. xii.

44. άλλ* άρα— μή ού τοιαύτην. ού goes closely with τοιαύτην, and μή is virtually ‘ perhaps ’ (originally ‘ lest ’ as in opa μή Theaet. 145 b) : ‘ but perhaps after all (&pa) this is not the kind of learning which etc.’ Compare Euthyd. 290 Ε άλλ’ &pa—μή ό Κτήσιππος ήν 6 ταΰτ είπών and Αροΐ. 25 Α άλλ’ &ρα—μή οί έν τη έκκλησίφ, οί έκ- κλησιασταί, διαφθείρουσι τούς νεωτέρους. Meno 89 C μή τούτο ού καλώς ώμολογήσαμεν. In all of these passages it is better to take μή in this way than as equivalent to Latin num. From this use of μή grew up the use of μήποτε = ‘ perhaps frequent in Aristotle and later, e.g. Eth. Nic. X 2 1 17 3 s 22 W π ο τ ού λέ^ουσιν τό αίτιον.

3 1 2 Β 46· οΐατΓ€ρ ή τταρά is the reading of Τ : Β has οϊα περί. The Ύραμματισταί of Athens were Schoolmasters, who besides teaching reading and writing (cf. infra 326 D) translated (έρμηνεύειν) Homer and interpreted his 7 λώτται. They were distinct from the γραμματι­κοί or κριτικοί who pursued more scientific literary and grammatical studies. The κιθαριστής and 7 ραμματιστής between them taught μουσική, and {he παιδοτρίβης γυμναστική ; and μουσική and Ύυμναστική were the two parts of παιδεία or liberal education: Rep. 11 376 E.

48. €ττΙ τέχνη—άλλ’ eirl τταιδβία: cf. 3 15 Α έπΐ τέχνη μανθάνει, ώς σοφιστής έσόμενος. The distinction between professional and liberal (ώς τόν Ιδιώτην καί τόν έλεύθερον πρέπει) education is fre-

IV 312 d PLA TO ’S PROTAGORAS. 85

quently emphasized by Plato (see especially Laws 1 643 d): his word for the latter is always παιδεία, cf. Gorg. 485 A, Rep. v i 492 c.The ‘ arts ’ are throughout the Republic looked on as βάναυσοι, and unfit for men whose souls are free.

C H A P T E R IV .

Socrates continues his cross-examination, and reduces Hippo­crates to άττορία.

3· ιταρασ-χίίν θ«ραπ€ΰσαι dvftpl σοφιστή. The word παρέχω 3 1 2 C is often used of putting oneself in the hands of a doctor: compare Gorg. 456 B φάρμακον πιεΐν ή τεμεΐν ή καυσαι π α ρ α σ χ ε ΐν τφ Ιατρφ. άνήρ is regularly used (mostly in a complimentary sense, real or feigned) with words which denote one’s profession, standing or the like, e.g. άνήρ μάντις, άνήρ νομεύς, άνδρες δικασταί; compare Euthyphr.15 D. For παρασχεΐν Cobet reads παρέχειν, but i f MSS can be trusted, Plato used the aorist infinitive with μέλλω tolerably often: see Schanz Preface to Symposium p. vii.

7. ουτ €i άγαθώ ουτ ά κακω πράγματι. So in Gorgias 520 B

ούκ έτγχωρεΐν μέμφεσθαι το ύ τ φ τ φ π p a y μ α τ ι (their pupils) 6 αυτοί παιδεύουσιν. Here Socrates uses the most general form of ex­pression because ex hypothesi nothing is yet known as to the sophist: cf. infra 330 C ή δικαιοσύνη 7τρ ά γ μ ά τ ί εστιν η ούδεν πράγμα ; Cases like Crito 5 3 D °^K °^€t άσχημον αν φανεΐσθαι τό

του Σ ω κρ ά το υς π ρ ά γ μ α ; are somewhat different and contain a slight admixture of contem pt: see the Editor’s note in loc.

8. οΐμαί *γ «ίδέναι. Hippocrates οΐεται είδέναι μή είδώς: he is thus, according to Socrates, in the worst of all states: compare Apol. ch. v i foil. Socrates now proceeds to convict him of igno­rance.

10. ώ<Γ7Γ€ρ τοΰνομα Χέγ€ΐ—τών σοφών «τιστημονα. Hippocrates derives σοφιστής from σοφός and (έπ) ίσ τ (αμαι) “ quasi sit δ των σοφών ϊστης ” (Heindorf, comparing the derivation of "Ηφαιστος in Crat. 407 C from Φάεος ϊστωρ). The correct derivation is perhaps given by Suidas s .v .: σοφιστής καϊ δ διδάσκαλος ώς σοφίξων (cf. σω0ροι/^ω = π ^ 6 σώφρων), but -ίζω is very elastic in meaning, and σοφίζω may very well mean ‘ play the σοφός ’.

14. τών τ l σ-οφών. τών πρός τ ί σοφών would be more precise, 3 1 2 D but the accusative of reference is preferred for brevity. For the construction Kroschel compares Theages 125 c τών τ ί σοφών

86 N O T E S O N IV 3 1 2 D

συνουσίφ φής σοφούς elvai τούς τυράννους; where however σοφών is masculine. The neuter of σοφ6ς is not here used ironically as in Theaet. 1 5 7 C παρατίθημι έκαστων τών σοφών άπογεύσασθαι.

Ι7 · ό δε σ-οφΐ(Γτή9 τώ ν τ ί σοφών « τ τιν . Heusde suggested επιστήμων after έστιν, but the sense can be supplied out of the •ιστής of σοφιστής, according to the derivation of the word just given : the full sense is as it were ό δέ σοφιστής τών τί σοφών έστιν (σοφ)ιστής.

ι8 . τ ί άν άττοκρινοίμεθα αύτω. There is no need to change the verb to άποκριναίμεθα, as was done by Bekker to suit Ζροιτο: compare infra 3 5 4 A εί έ ρ ο ίμ εθ α — φ α ΐεν &v and Phaedr. 25 9 A

el οΰν ϊδ ο ιε ν — δικαίως Slv κ α τα γεΧ φ εν .iroias Ιργασ-ias Ιιτισ-τάτηδ. These words are not of course

part of the imaginary questioner’s interrogation, but are spoken by Socrates to help out Hippocrates’ answer. Socrates suggests that Hippocrates should say that the sophist is επιστάτης of some sort of εργασία, but in order that the answer should come from Hippo­crates himself, he substitutes for the desired answ er: ‘ (The sophist is) έπιστάτης—of what kind of έρ-γασίa ? ’ Hippocrates then replies by explaining the εργασία, viz. τό ποίησαι δεινόν Χέγειν. The full grammatical construction would be ποίας έρ-γασί ας έπιστάτης (οτι έστίν άποκριναίμεθα άν αύτω); I f we take this view, it is not necessary to insert έστίν after έπιστάτης (with Hirschig).

Note that έπ ιστάτης is substituted here for έπ ιστήμω ν: it is clear from Crito 47 B that Plato connected the two words—probably because both contain the syllable -ισ τ- as in ϊστωρ: he frequently plays .on the similarity of form between έπίσταμαι έπιστήμη and έπιστατεΐν : see the Editor’s note on έπιστάτη καϊ έπαιοντι in the Crito I.e.

19 . τ ί άν €ΪΊτοιμΐ€ν— ώ Σ ώ κ ρ α τες; Hippocrates is on the verge of άπορία, and merely throws out his suggestion έπιστάτην του ποιήσαι δεινόν λέγειν for what it is worth. The words έπιστάτην του ποιήσαι δεινόν λέγειν are strictly speaking a reply to the question of Socrates ποίας έργασίας έπιστάτης; for του ποιήσαι δεινόν λεγειν answers ποίας έρ-γασίας, and but for the intervening clause (τί αν εΐποιμεν αυτόν εΐναι;) the word έπιστάτην would have been in the nominative.

Thus explained, the mss reading need not be changed. The next best view is to read (with Schanz) τ ί hv < ε Ι > εϊποιμεν αυτόν εΤναι, α "Σώκρατες, έπιστάτην του ποιήσαι δεινόν λέγε ιν ;

ν 3 1 3 a PLA TO ’S PROTAGORAS. 87

23. wcrrrep ό κιθαρισ-τήε κτλ. Compare Gorg. 449 e and 451 A foil., where much the same reasoning is employed to discover τί έστι τούτο των οντων, ητερϊ οδ οΰτοι οί λόγοι είσίν, oh ή ρητορική χρήται (Gorg. 451 D)· Rhetoric and Sophistic were regarded by Plato as sisters: cf. Gorg. 464 b foil. The clause ώσπερ δ κιθαριστής κτλ. is logically the protasis to εΐεν’ 6 δέ δή σοφιστής κ τ λ . : see on 3 1 1 ε

above.25. €Ϊ€ν ό δ£ δή οτοφιοττήδ. For εΐεν and δέ δή see on 3 1 1 C 3 1 2 Ε

above.27. δήλον οτι ircpl ουττερ καί €·π·ίσ·τασ-θαι. Stahl’s emendation

(έπίστασθαι for έπίσταται), which had occurred to us independently, seems to be certain. Most editions read η δήλον οτι περί οΰπερ καί έπ ίστατα ι; inserting ή before δήλον (with Heindorf) and giving the words to Socrates, but it is surely more natural to regard them as giving Hippocrates’ reply to Socrates’ question, in which case δήλον οτι is right. The MS reading έπίσταται gives a non seqtcitur; for the harpist makes one δεινόs λέγειν περϊ οΰπερ καί έ π ισ τ ή μ ο ν a i.e. π epl οΰπερ κ α ί έ π ίσ τ α σ θ α ι , not περί οΰπερ καί έ π ισ τ ή μ ω ν - έ σ τ ίν i.q. έ π ίσ τ α τ α ι . The next sentence τί δή έστι τούτο, πεμί ου αυτός τε έπ ιστήμων έστϊν ο σοφιστής καί τό ν μαθητήν ποιεί (sc. έπίστασθαι) ; in no way invalidates the reading έπίστασθαι: it is everywhere assumed in the Platonic writings that he who makes others know has knowledge himself: see for example Alcib. 1 i n β ονκ οΐσθ’ οτι χρή τούς μέλλοντας διδάσκειν δτιοΰν αυτούς πρώτον είδέναι; ή οϋ ; πώς yap οϋ; and ibid. 1 1 3 C, 1 18 C.

30. ούκ€τι. See below on ούκέτι in 321 D.

C H A P T E R V .

Socrates points out that Hippocrates is running a grave risk in submitting himself to one of the ‘ Sophists ’ without knowing what ‘ Sophist ’ means.

3. ή €l μέν τό σώμα κτλ. For η compare Crito 50 Ε ή πρός 3 1 3 A μέν άρα σοι τον πατέρα—πρδς δέ τήν πατρίδα &ρα καί τούς νόμους έσται σοι; and for the general form of the sentence Apol. 28 E

εί δτε μέν—τότε μέν—του δε θεου τάττοντος— ένταΰθα δέ, Meno 94

C—D, Gorg. 5 12 a : see the Editor’s note on Apol. I.e.5. ττολλά αν ιτεριεσ-κέψω : but έδει in line 4 and παρεκάλεις in 8.

The effect is to represent the process of reflection by oneself as prior to consultation with friends. Heindorf on Gorg. 5 14 D quotes a

88 NOTES ON v 3 1 3 A

parallel from the Theaetetus (144 ε ) : άτάρ εί, νφν έχόντοιν έκατέρου λύραν, έφη auras ήρμόσθαι ομοίως, πότερον ευθύς άν έ π ισ τ ε ύ ο μ ε ν ή έ π ε σ κ ε ψ ά μ ε θ α άν (i.e. should have inquired first) εί μουσικός ων

01;9. τη ν ψ υχήν. Compare (with Heindorf) Rep. IX 583 E 6

μεταξύ &pa νυν δη άμφοτέρων έφαμεν είναι, τη ν η σ υ χ ία ν , τοΰτό ποτέ άμφότερα έσται. έν φ presently is like έν τούτφ in 3 10 D where see note: Heindorf cites Eur. Iph. T . 1057 KaI T</u’ &ν ν μ ΐν έ σ τ ιν η καλώς έ χ ε ιν η μηδέν είναι. For και έν φ we should at first sight expect καϊ έν αύτφ : for the Greek idiom is Relative + Anaphoric pronoun, not Relative + Relative when the two pronouns have the same antecedent and are connected by a conjunction: e.g. Gorg. 452 D τί έστι τούτο δ φης σύ μέ^ιστόν ά^αθόν είναι— καϊ σε δημιουργόν εΐναι α ύ το ΰ : see the Editor's note on Apol. 40 A . Here however the fact that the relative precedes its antecedent (δ δέ περϊ πλείονος — 7τερϊ δέ το ύ το υ ) makes the rule inoperative; and there are other exceptions: e.g. Rep. II 374 Β καί των άλλων ένι έκάστφ ωσαύτως iv άττεδίδομεν, προς δ πεφύκει έκαστος καί έφ ’ φ έμελλε των άλλων σχολήν ά'γων διά βίου αύτό έρ-γαξόμενος— καλώς άπερ^άζεσθαι, and Theaet. 192 β και δ οΐδεν καϊ δ αισθάνεται (where however Bonitz rejects the second 0, perhaps rightly).

3 1 3 B 14· τώ άφικομένω τούτίυ ξενω. Heindorf s suggestion τφ άφικομένφ τούτφ τφ ξένφ would convey a somewhat different mean­ing, viz. ‘ this arrival, the foreigner ’ . The presence o f άφικομένφ renders the article after τούτφ unnecessary: cf. infra 337 Ε τό άκριβές τούτο είδος. There is some contempt in τούτφ = isti (see note on Apol. 45 a ), and much scorn in την σήν ψυχήν, repeated slowly at the end of the clause.

15. ορθριος: the MSS have δρθριον b y mistake. The adjectival construction of this word is found in Laws X II 961 B detv δέ 6 ρ θρ ιο ν εΐναι τον σύλλοΎον.

20. γιγνώσ-Kcis. The present is regularly used of being ac­quainted with a person: e.g. Phaedo 60 A Εανθίππην, y iy v d i- σ κ εις γάρ: Theaet. 144 c άλλα σκόπει el y i y ν ώ σ κ ε ις αύτόν. y iy - νώ σκω . In Plato the perfect is generally used of knowing things: e.g. Apol. 23 B οστις— (yvw ^v οτι κτλ., Euthyphr. 2 c τοσοΰτον πράγμα έyvωκέvaι.

ουτ€ διείλεξαι ούδεττώττοτε, sc. αύτφ: cf. on 3 13 A line 9 above.

3 1 3 C 22. ω ^XXeis σ-αυτόν eirtTpeireiv is wrongly rejected by Cobet.

ν 3 1 3 Ε P LATO ’S PROTAGORAS. 89

The words are to be taken closely with τόν δέ σοφιστήν ο τί ποτ’Ζστιν φαίνει άγνοών : that Hippocrates should entrust himself to that of which he knows nothing is the climax of Socrates’ rebuke.

23. &>tK€v: sc. είναι, i .e . be true (not έμέ άγνοεΐν, which is doubtful Greek for Ζοικα άγνοεΐν). The subject is simply ‘ it ’, as in Rep. I 333 C where ΐοικεν is similarly for ’έοικεν είναι.

• 25· τυγχάνω ών—ψυχή τρέφεται, τυγχάνει ών is virtually equivalent to ‘ really i s ’ : cf. Gorg. 468 D οΐόμενος αμεινον είναι αύτψ, τ υ γ χ ά ν ε ι δέ ον κάκιον, and note on Euthyphr. 4 e . The 2μπορος is a travelling merchant who trades on a larger scale than the retail dealer or κάπηλος: see Rep. II 371 D η ού καπήλους καλοΰμεν τούς πρός ώνήν τε καϊ πρασιν διακονουντας Ιδρυμένους έν άγορ$, τούς δέ πλανήτας έπΐ τάς πόλεις έμπόρους; The same account o f the Sophist as έμπορός τις περϊ τα τής ψυχής μαθήματα (Soph. 231 Ε) is given in Soph. 223 c — 224 e .

26. φαίνεται γάρ 2μοιγε toiovtos t is . We follow Schleier- macher in giving these words to Socrates. Turner judiciously points out that γε in έμοιγε is only appropriate if Socrates speaks the words, and that Hippocrates could hardly assent till he knew what τροφή ψυχής meant.

28. ottos μή—Ιπαινών ά πωλεί ΙξαττατήσΈΐ. πώλεΐν is ‘ to have on sale’ : ‘ to se ll’ is άποδίδοσθαι. Cobet, Novae Lectiones p. 159. For έξαπατήσει the MSS have έξαπατήση, but the 1st aor. conj. is very doubtful in Plato after δπως μή (see on the whole question Kiihner’s Griechische Grammatik II p . 899), and final -y and -« are frequently confused in the m s s .

30. o fywropos τ€ καί κάττηλοβ. έμπορός τε καϊ κάπηλος together 3 1 3 D make a plural, and according to strict logic would require a plural article; but ό is written by attraction instead of the grammatically impossible ol. Compare Symp. 186 C 6 διαγιγνώσκων— τόν καλόν τε καϊ αίσχρόν Ζρωτα: infra 355 Ε Τ(* όνόματα— τό ήδύ τε καϊ άνιαρόν.

42. τυγχάνειδ επιστήμων, τυγχάνεις has sunk to a mere 3 1 3 Ε copula. It is not necessary to insert ών after έπιστήμων, although it is only in a few cases that τυγχάνω (in this sense) occurs in Plato’s m s s without the participle expressed, viz. Phaedr. 263 c μέγιστον τών άγαθών τυγχάνει·. Gorg. 502 Β ^ τ ι τυγχάνει αηδές και ωφέλιμον : Rep. II 369 Β τυγχάνει ήμών έκαστος ούκ αύτάρκης άλλά πολλών ενδεής : Ale. I 129 Α ρόδιον τυγχάνει τό γνώναι εαυτόν : ibid.133 Α έΚ£ϊνο Φ τούτο τυγχάνει δμοιον. In these cases (as here in the

90 NOTES ON v 3 1 3 E

Protagoras) it is easy to suppose that the participle has fallen out from ‘ lipography ’ : but in Hipp. Maior (perhaps pseudo-Platonic) 300 a and in Laws X I 918 C and Timaeus 61 C the participle cannot be so easily supplied: and that the construction without the parti­ciple was used in every-day speech appears from Ar. Eccl. 1 14 1 και των θεατών εϊ rts εϋνους τυγχάνει. See Rutherford’s New Phrynichus p. 342.

45. -irepl to is φιλτάτοΐδ. τά φίλτατα is used here of the so u l’s

h ealth as in Gorg. 5 13 Α σύν t o i s φιλτάτοις η αΐρεσις ήμιν έσται ταύτης της δυνάμεως της έν τη πόλει.

3 1 4 Α 4-6· κυβ€υΊ[]8 τ« καί KivSwevrjs. Cobet rejects τε καϊ κινδυνεύης, but Plato often puts metaphor and interpretation side by side. Compare infra 3 14 Β έν αύτη rrj ψνχβ λαβόντα καϊ μαθόντα (where Deuschle wrongly rejected καϊ μαθόντα) : 334 D σ ύ ν τ ε μ ν έ μοι τάς άποκρίσεις καί β ρ α χ υ τ έ ρ α ς iτο ίε ι. Euthyd. 297 C πολύ ydp πού είμι φαυλότερος τού 'Έίρακλέους, δς ούχ oX6s τε ην τη τε ϋδρφ διαμά- χεσθαι, σοφιστρίφ οϋση καϊ διά την σοφίαν άνιείση, εί μίαν κ εφ α λ ή ν άποτμηθβίη του λόγου, πολλάς άντί της μιας, καϊ κ α ρ κ ίνφ τινί έτέρφ σοφιστή...6s επειδή αύτόν ελύπει οϋτως εκ του επ ’ αριστερά λέ^ ω ν καϊ δάκνω ν κ τλ .: Lach. 19 4 c χ ε ι μ α γ μ έ ν ο ι s iv λόγφ καί ά π ο ­ρου σ ιν : Theaet. 174 c φ ρ έα τά τε καί πάσαν α π ο ρ ία ν έμπίπτων. See also note on τούς τών νέων τάς βλάστas διαφθείροντας in Euthy- phr. 3 A.

49. παρά του καττήΧου καί έμπορου: so Β. The κάπηλος is put in the foreground as the most usual seller of σιτία and π οτά : the article is expressed only once, because the κάπηλος and έμπορος both belong to the same genus ‘ merchants’ : cf. Hdt. IV 71 τόν οίνοχόον καϊ μάγειρον καϊ Ιπποκόμον καί διήκονον καϊ ά~γ~γελιηφόρον κτλ. There is no sufficient ground for bracketing the words παρά του καπηλου καϊ εμπόρου as is done by Schanz, nor for reading παρά του (with T) and omitting καπηλου καϊ εμπόρου, as Hermann did.

Iv aXXois ayyeio is: i.e. other than our own bodies. Cf. 3 1 1 E

τι δνομα άλλο ye λεyόμεvov περϊ Πpwray0pou άκούομεν; It need not be implied that the body is itself an άyyεΐov (viz. of soul), though the notion is not unplatonic, and kindred expressions are found in later philosophy, e.g. Marcus Aurel. X 38 τό περικείμενον άyyeιώδεs καϊ τά opyavia ταΰτα τά περιπεπλασμένα (said of the body).

3 1 4 Β 56. 4v αυτή τή ψυχή λαβόντα καί μαθόντα. λαμβάνειν έν (not είς) as in Rep. V II 517 Α 7Γω5 ^v rcc‘s XeP(r'L δύναιντο λ α β ε ιν : Soph. 243 C ταύτον τούτο πάθος ε ίλ η φ ό τ ε ς έν τη ψ υ χή . For καϊ μαθόντα,

ν 314 c PLA TO ’S PROTAGORAS. 91which is explanatory of iv αύττ} rrj ψυχή λαβόντα, see note on κυβεύης re καί κινδυνεύφ.

59· v€oi ώστ€ τοσοΰτον. Heindorf quotes Eur. Andr. 80 7 έρων £ k€ lv os ώστ€ σ ’ ώφβλβΐν παρών, and points out that whereas ved jT epoi

η ώστ€ would deny altogether ή του διελέσθαι δύναμις: the words νέοι ώστ€ are less strong “ nobis nonnisi iuvenilis quaedam facultas suppetit ad tantam rem diiudicandam The best m s s of Plato read ταύτόν, τοιοΰτον, τοσοΰτον, etc. in the great majority of cases rather than ταύτό etc. Schanz (Preface to Laws, p. vi) thinks it probable that Plato always used the forms in -v. In inscriptions of Plato’s time τό αύτό and τό αυτόν occur side by side, but apparently only τοιοΰτον, τοσοΰτον. See Meisterhans Grammatik der Griechi- schen Inschriften2 p. 122.

63. ‘ Iin rias. Hippias o f E lis was one of the most accom­plished and— if we may trust the Platonic writings— ostentatious of the Sophists. According to the Hippias Maior (285 B foil.) he claimed to be at home in all the learning of the day— in Astronomy, Geometry, Arithmetic, Philology, Music, Mythology, History and Archaeology. See Zeller’s Philosophic der Griechen I4 p. 956 foil.

64. οΐμαι δέ καί Πρόδικον τον Keiov. Contrast Crat. 402 B 3 1 4 cοΐμαι δέ καϊ ‘ Ησ/οδο?. Either construction is admissible. Prodicus of Ceos is repeatedly mentioned in the Platonic writings. A fellow- citizen of the poet Simonides (infra 339 e ), he professed like Gorgias and Hippias to educate young men (Apol. 19 e , Theages 127 e ,

Rep. X 600 c) and received very large sums in return for his in­struction together with the gratitude of his pupils. On one occasion, when in charge of a political mission from Ceos, he is said to have won great reputation in the βουλή at Athens for his conduct of public business, and to have given at the same time private lectures, which were popular and well paid (Hipp. Maior 282 c). He laid great stress on the importance of using words in their correct sense (όρθότης ονομάτων): see infra 337 A , 358 A, and Euthyd. 277 E,

Charm. 163 D, Lach. 197 d ; cf. also Phaedr. 267 B ; but this was only taught (we are told) in his 50 drachma lecture; the impecunious Socrates had only paid one drachma and was not quite master of this subject (Crat. 384 b). Socrates is fond of professing himself a pupil of Prodicus, e.g. infra 341 A , Meno 96 d , Charm. 163 D.

Prodicus wrote eulogies o f Heracles and others (Symp. 177 b ) : the substance, if not the actual words, of his Apologue of Heracles at

92 NOTES ON v 3 14 c

the cross-roads is given by Xenophon Mem. 11 1 . 2 1 . A scholiast on Rep. x 600 c says the Athenians put him to death by hemlock for corrupting the youth, but there is no other authority for this unlikely story. Compare Zeller I4 p. 952 foil.

C H A P T E R V I .

Socrates and Hippocrates proceed together to Callias’ house.1. δόξαν ήμΐν ταυτα. This idiom seems not to occur elsewhere

in Plato. We can hardly supply 7toluv : rather δ6ξαρ ταυτα is like δόξαντα ταυτα, an accusative absolute, the singular verb being kept as in £δο£ε ταυτα. See Goodwin’s Moods and Tenses (new Edition)

P· 339 § 854 ·2. προθνρω. The rooms of a Greek house opened on the

cloisters surrounding the αυλή or court: from the αύλή a passage (θυρωρεΐον, so called because the porter’s lodge was situated in it) led into the ττρόθυρον or space in front of the main door (αϋλειος θύρα or αύλεία without θύρα). Blumner, Griechische Privatalterthiimer p. 147 ff.

εττκτταντες διελεγόμεθα. The situation recalls Symp. 175 A foil., where Socrates, on his way to Agathon’s house, is discovered stand­ing wrapt in thought in front of a neighbouring house.

5. οΰτως εσίοιμεν. οΰτως with the apodosis after participles is extremely common in Plato : see above on 3 10 D.

6. απτάντες. For the dropping of the preposition after έπι- στάντβς see on 3 1 1 A . The Bodleian has έστάντβς, but Τ στάντζς: Schanz reads έτηστάντα, Cobet εστώτε?. Tr. ‘ we came to a stand and conversed ’ .

7. δοκεΐ ουν μοι. Compare Phaedo 108 D ό βίος μ ο ι δο κ εΐ δ έμδς—τφ μήκβί του λό-γου ούκ έ ξ α ρ κ ε ΐ: the construction is fairly common in Plato : see on Crito 43 D. To have a eunuch for porter was rare, and a mark of w ealth: they were supposed to be more trustworthy than others and fetched a higher price in the East (Hdt. v i i i 105).

14 D 8. κινδυνεύει— άχθεσ-θαι. Present, because the dialogue is nar­rated just after it took place (see 309 b ), and as Protagoras is still with Callias, the stream of visitors probably continues. It is not quite clear why the number of the sophists should have made the porter annoyed with the visitors: unless the visitors themselves were sophists. Probably therefore rots φοπωσιν means rots φοιτωσιρ

VI 315 A P LA TO ’S PROTAGORAS. 93

σοφισταί* : in the porter’s judgment the house was already too full of sophists, φοιτάν implies frequent visitation: cf. Lach. 18 1 κ: χρην μέν οΰν καϊ πρότερόν σε φοιτάν αύτον 7rap' -ημάς καϊ οίκείον ήγεΐσθαι.

ίο . εκρούστίμεν τήν θύραν. There was a metal knocker (p6> rpov, κόραξ, έπίσπαστρον) on the αΰλειοs θύρα. Bliimner Gr. PrivataR

p· 149·1 1 . ού σ-χολή αύτω. For αύτψ ‘ the master’ cf. infra 3 15 B,

Rep. I 327 Β ήρόμην δπου αύτό* εϊη, and the Pythagorean αύτός Ζφα ‘ ipse dixit ’.

12 . άμφοΐν τοΐν χεροΐν. So Β : T has ταΐν for τοΊν. .Cobet has shewn that the dual feminine o f the article is the same as the dual masculine: Variae Lectiones p. 70.

13. έκρούομεν, but έκρούσαμεν in line 10. Socrates pretends to be somewhat staggered by the rebuff.

14. εγκεκλημε'νηδ. So Bekker for έγκεκλειμένης of B : the Attic form is κλχ/ω not κλείω: Cobet, Var. Lect. p. 159.

19. άνθρωττοβ. According to Ast, the Greeks sometimes used 3 1 4 E άνήρ and Άνθρωποs without the article of a definite person “ sed ita ut vel contemptionem vel reprehensionem aliquam simul indicarent” .But in the cases quoted in support of this usage where the word js in an oblique case, the meaning is quite general like the English ‘ a m an’, e.g. Rep. X 595 C δεινδν τινά λέγεις καϊ θαυμαστών άνδρα: Phaedo 98 Β δρω Άνδρα τφ μεν νφ ούδεν χρώμενον: Soph. Phil. 1228 άπάταισιν αίσχραΐς άνδρα καϊ δόλοίs ίλών : Theaet. 155 ° ^άν σοι άνδρ&ς, μάλλον δέ άνδρών όνομαστων τ ψ διανοίας τήν άλήθειαν— συνεξερευνήσωμαι: it is therefore safer to suppose (with Schanz and most Platonic scholars) that where άνήρ and άνθρωποs o f the m s s

can only be translated by ‘ the m an’, the rough breathing should be restored: e.g. infra 3 15 E and Phaedr. 267 A , 268 c : Rep.I 331 E.

2 1. Ίτροοττωω. The αυλή was surrounded by cloisters. This προστφον is doubtless that on which the passage from the πρόθυρον opened.

23. ΠάραΧοξ—’Αντίμοιροβ. The mother of Xanthippus and 3 1 5 A Paralus had once been the wife of Hipponicus, to whom she bare Callias: Plut. Pericl. X X IV 9. In 320 a as well as in Meno 94 b

Plato remarks that Pericles was unable to teach the art of states­manship to either of his two sons: cf. Ale. I 1 18 Ε τώ—ΙΙερικλέους υίέε ήλιθίω έγενέσθην. They both died of the plague. One of

9* NOTES ON VI 3 1 5 A

the most interesting fragments of Protagoras describes the fortitude o f Pericles when his sons died: see Appendix I I . p. 203, Frag. 3. Charmides, son of the elder Glaucon, was Plato’s maternal uncle: the dialogue Charmides is named after him. He was φιλόσοφός re καϊ 7τάνυ ποιητικός (Charm. 155 a ), and as remarkable for σωφροσύνη as for personal beauty (ibid. 157 d). H e was afterwards one of the Ten, and fell along with Critias at the battle of Munychia in 404 B.C.

(Xen. Hell. 11 4. 19). Of Philippides and his father Philomelus and Antimoerus o f Mende (on the west coast of the peninsula Pallene) nothing further is known.

2c). τούτων— «φαίνοντο. B and T omit ot, which was in­serted by Stephanus: Heindorf prefers to insert ών after λεγομένων. The m s s reading could only be defended if έφαίνοντο could be regarded as parenthetical = ώς έφαίνοντο, like δοκεΐ μ ο ι=ώ ς δοκεΐ μοι (see on 3 14 c above), but there seems to be no authority for such a use of φαίνομαι. It is hardly to be supposed that in έττακούοντες and επήκοοι (in B below) there is an allusion to an outer circle of Protagorean students, deemed unworthy of the subtlest teaching of the master, in spite of Theaet. 152 c, where Socrates is hardly serious.

3 1. €ξ έκαστων τών ττόλεων. The plural is used as in Theaet. 157 c 7ταρατίθημι έκάστων τών σοφών άπογεύσασθαι and Rep. X

601 Α χρώματ άττα έκαστων τών τεχνών.Β 34 · Χ°ρΦ· The tragic chorus consisted of 15 χορευταί, arranged

in 3 rows (στοίχοι) of 5 each! the leader (κορυφαίος) being in the middle o f the first. So here Protagoras occupies the middle of a row of 7. With the metaphor cf. Theaet. 173 Β τούς— του ημέτερου χορού and ibid. C λέγωμεν δη—ττερί τών κορυφαίων: Phaedr. 2 4 6 Ε

foil.3 5 . ηύλαβοΰντο. The m s s have ευλαβούντο, but in the classic

period ευ- (and εί-) were always augmented in the past tenses, while after 300 B.C. ηύ- does not appear on inscriptions. See Meisterhans Gr. der A ti. Inschr.2 p. 136.

C H A P T E R V I I .

The scene in the house of Callias is further described.1. τον δέ μ€τ’ είσενόησα, 2φη "Ομηροδ. Homer Od. XI 601

τδν δέ μετ’ είσενόησα βίην 'Η ρακληείην. The reference is not to be pressed beyond the words quoted: for there is no special likeness

VII 315 c PLA TO ’S PROTAGORAS. 95

between Homer’s Heracles (δεινόν παπταίνων, αίεϊ βαλέοντι έοίκώς 6o8) and Plato’s Hippias, whose situation as here described is more - like that o f Minos in Homer ibid. 569 foil, χρύσεον σκήπτρον έχοντα θεμιστεύοντα νέκυσσιν, ήμενον οΐ δέ μιν άμφί δίκας εϊροντο &νακτα ημενοί έσταότες τε κατ’ εύρυπυλές ’Άϊδος δω. With ’έφη "Ομηρος (‘ as Homer said ’) cf. Meno 76 D σύνες ο τοι Xtyco, έφη II ίνδαρος.

3· ev θρόνφ—«τί βάθρων. Hippias is depicted as a school- 3 1 5 C master among his pupils.

4. Έ ρυξίμαχός re—*Ανδρων ό Άνδροτίωνοβ. Eryximachus and his father Acumenus were doctors. The former delivers one of the speeches in the Symposium, defining his art as επιστήμη τών του σώματος έρωτικών πρός πλησμόνην καί κένωσιν (Symp. 186 C).

Phaedrus, son of Pythocles, of the deme of Μυρρινοΰς in the tribe ΙΙανδιονίς, also appears in the Symposium, and gives his name to the dialogue Phaedrus. Andron, son of Androtion (so T here, and both B and T in Gorg. 487 c— the ’Αριστίωνος o f B is therefore a mistake) is in the Gorgias described as one o f those who shared the view of Callicles, that too much φιλοσοφία ruined men. His son is believed to have been the orator Androtion.

7. irepl φΰσεως. The primary substance which early Greek philosophy sought to discover was called by them φύσις: see Aris­totle Met. IV 4 p. io J4 b 32 foil, τούτον yap τον τρόπον και τών φύσα δντων τα σ τ ο ιχ ε ιά φασιν elvai φ ύ σ ιν , οι μέν πυρ, οί δέ yrjv, ol δ’ αέρα, οί δ' ϋδωρ, οί δ' άλλο τ ι τοιοΰτον λέyovτεs, οί δ' ένια τούτων, οί δέ πάντα ταΰτα. Thus (among others) Heraclitus, Anaxagoras, and Empedocles called their books 7repl φύσεως, i.e. on the substance which gives birth (φύει) to all else. B y Plato’s time the word had acquired a wider meaning equivalent to ‘ de rerum natura’ , our ‘ Nature’, and it is in this sense that the word is here used.

8. αστρονομικά άττα. Schanz brackets άστρονομικά, but the word is meant to be taken rather with μετεώρων than with φύσεως.On Hippias’ skill in astronomy compare Hipp. Minor 367 e 77s (sc. αστρονομικής) αΰ σύ τέχνης έτι μάλλον επιστήμων οϊει είναι ή των έμπροσθεν.

ίο . Τάνταλόν γ€. Od. XI 582 και μην Τάνταλον είσεΐδον κρατέρ'&Xye έχοντα. Prodicus is compared to Tantalus because of his physical wretchedness : see Crat. 395 E καϊ άτεχνώς έοικεν ώσπερ Άν εϊ τις βουλόμενος ταλάντατον όνομάσαι, άπο'κρυπτόμενος όνομάσειε καί εΐποι άντ’ έκείνου Τάνταλον’ τοιοΰτόν τι καί τούτφ το ονομα έοικεν έκπορίσαι ή τύχη τής φήμης.

96 N O T E S O N v ii 3 1 5 d

D 1 1 . Ιπιδημ€ΐ γάρ άρα. Heindorf’s correction έπιδημεΐ for έπε- δήμει seems to be necessary, as Prodicus is still in Athens. Just so the presential tenses are used in 3 14 D κινδυνεύει, δέ—δ,χθεσθαι and infra line 15 κατάλυσιν πεποίηκεν. I f the clause is taken as a parenthetical clause of explanation, there is nothing harsh in the construction: ήν δε iv οΐκήματί τινι naturally enough follows on είσεΐδον. For ydip &pa (a somewhat rare combination) Heindorf quotes Rep. IV 438 Α πάντες yap άρα τών ayaQuv έπιθυμοΰσιν, Symp. 205 Β άφελόντες yap &pa (so Τ : B has only yap) του Τρωτός τι είδος όνομάζομεν, Laws III 698 D συνάψαι>τες yap &pa τάs χεΐρας σαγη- νεύσαιεν πάσαν την Έρετρικήν. yap άρα always introduces something supposed to be known to the person addressed: see 3 14 Β οίμαι δέ καϊ ΤΙρόδικον τόν Κ εΐον.

ι8. Παυσ-ανίας is known from the Symposium 180 C foil. The deme Κ ε ρ α μ ή ς was in the tribe Acamantis. ώ ς μ έ ν i y ψ μ a ι is to be taken closely with κ α λ ό ν τ ε K a y a 0 0 v τ η ν φ ύ σ ιν .

Ε ίο . την δ* οΰν Ιδέαν ττάνυ καλός. Compare Symp. 1 7 4 A

ταυτα δη έκαλλωπισάμην ϊνα καλός παρά καλόν (i.e. Άτγάθωνα) (ω. There is no ground for reading καλόν for καλός with Stephanus: cf. Lach. 180 Ε τά yap μειράκια τάδε— διaλεyόμεvoι.

22. Ά γάθω να. It is at the poet Agathon’s house that the scene of the Symposium is laid. From his speech in that dialogue 194 d foil, we should infer that he had studied under Prodicus to some purpose. Born about 447 B.C., Agathon was first successful on the tragic stage at an early age: cf. Symp. 175 ε η δε σή (sc. ’Ayaduvos σοφία) λαμπρά τε καϊ πολλήν έπίδοσιν Ζχουσα, η yε παρά σου νέου δντος οΰτω σφόδρα έζέλαμψε καϊ έκφανης iyivero πρώην έν μάρτυσι τών 'Ελλήνων πλέον ή τρισμυρίοις. H e visited the court of Archelaus about 407 B.C. and died probably about 400. That he was held in esteem by the Athenians appears from A r. Frogs 83 foil. 'Αράβων δέ που ’σθ’ ; 8που ’στ ; άπολιπών μ οϊχεται ayαθός ποιητές καϊ ποθεινός τοΐς φίλοιs. For παιδικά ΐίαυσανίου compare Symp.1 9 3 Β.

23* τουτ* ήν το μαράκιον. So Β Τ : the idiom is like our ‘ There was this young m an’ . The nearest parallels seem to be Phaedo 59 Β ήν δέ καϊ Κτήσιππος ό ΤΙαιανιεύς and Rep. X 615 D ήσαν δέ καϊ Ιδιώταί τινες. τουτό τε δη (Ast), τουτό τ οΰν (Heindorf), τουτ ’ένδον ήν (Schirlitz), have been suggested, while Kroschel rejects the words, but the text is probably sound.

τώ *Αδ€ΐμάντω. Adimantus son of Cepis is not elsewhere

V III 3 i 6 β PLA TO ’S PROTAGORAS. 97

named. The son of Leucolophidas was afterwards στρατηγό* under Alcibiades, whose policy he supported (Xen. H ell. I 4. 2 1) : he was taken prisoner at the battle of Aegospotami, but spared by the Spartans. H e was afterwards put on his trial by Conon on the charge, not improbably a true one, of having betrayed the Athenian fleet at this battle : see Koclc on Ar. Frogs 15 12 .

27. *ird<r(ro<f>os— άνήρ— καί Getos· For άνήρ B T read άνήρ, but see on 3 14 e above, πάσσοφος is often ironical: e.g. Euthyd. 271 c ο δέ σύ έρωτας την σοφίαν αύτοΐν, θαυμασία, ώ Κριτών ’ π ά σ σ ο φ ο ι άτεχνώς τώ ye, ούδ’ ήδη προ του 6 τ ι εΐεν ol πayκpaτιaστaί. For the meaning of θείος cf. Meno 99 C ούκοΰν—Αξιόν τούτους θείους καλεΐν τούς άνδρας, οϊτινες νοΰν μη Ζχοντες πολλά, καϊ μeyάλa κατορ- θοΰσιν ων πράττουσιν καί λέyoυσι; θειος (in the form σεΐος) was the favourite Spartan word of praise and was much affected by the Socratic circle in Athens.

C H A P T E R V I I I .

After Hippocrates has been introduced to Protagoras, the latter enlarges upon the antiquity of his profession. A t the suggestion of Socrates a circle is formed to hear the Sophists discourse.

4. K p iT ias the foremost of the Thirty so-called tyrants was re- 3 1 6 A

lated to Plato on the mother’s sid e: Perictione Plato’s mother being granddaughter of the elder Critias, who was father of Callaeschrus.He is one of the dramatis personae in the Charmides and Timaeus, and the dialogue Critias is named after him. A Scholiast on the Timaeus 20 A (quoted by Stallbaum) describes him as yεvvaίaς καϊ άδρας φύσεως, ήπτετο δέ καϊ φιλοσόφων συνουσιών, καϊ έκαλεΐτο ιδιώ­της μεν iv φιλοσό.φοις, φιλόσοφος δέ εν ίδιώταις. For the fragments of his poems see Bergk’s Poetae Lyrici Graeci4 11 p. 279 foil.

5. &ri <τμ£κρ* αττα—διαθεα(τοίμ€νοι. σμίκρ’ άττα is the plural of σμικρόν τ ι, and as Οτι σμικρόν τι διατρίψαντες would mean ‘ after a little further delay so £τι σμίκρ’ &ττα διατρίψαντες means after ‘ some little further delays’. The reference in ετι is to 314 c. ταΰτα in καϊ ταΰτα refers to the causes of the delays, which were, as usual, some topics of discourse: its antecedent is involved in διατρίψαντες.

8. irpos τοι ήλθομεν. Here, as in 314 e , both B and T have 3 1 6 B τι for τ ο ι: but τ ι is impossible here, and this use o f τοι is very frequent in address: Heindorf refers (inter alia) to Ar. Plut. 110 0 σέ τοι σέ τοι λέyω, Κ αρίων, άν άμεινον.

A. Ρ. 7

98 NOTES ON v i i i 316 c

3 1 6 c 17 · οϊίταί οί μάλιστ’ <£v γίν&τθαι. B and Τ read μάλιστα without &ν: see on Crito 5 1 E. It is more likely that &v should have dropped out after μάλιστα here than that Plato’s usage should have varied with οΐομαι and the aorist infinitive referring to the future: cf. infra 353 B y οΐμαι &v iyu ye κάλλιστα φανερόν γενέσθαι, where &v is in all the MSS.

19. jiovos otct Sciv—irpos μόνουδ. oUi δεΐν is virtually like one verb, άξιοις or the like: it therefore takes the nom. (not the acc.) with in f.; cf. Demosth. Fals. Leg. 235 εύθύς ή γ ο ύ μ η ν 4v τούτοις— α ύτδς περιεΐναι δεΐν αύτών καϊ μεγαλοψυχότερος φαίνβσθαι, quoted by Stallbaum on Crito 50 E. Note that Protagoras here uses the more precise μόνος πρδς μόνους, but above only μόνφ (316 b )—unless (with Cobet and Schanz) we there insert μόνοι before μόνφ.

2 i. ξ^νον γάρ άνδρα καί Ιόντα κτλ. For καί ιόντα Τ reads in the margin κατιόντα: Liebhold suggests καταλύοντα. Ιόντα how­ever is parallel to ξένον and to πείθοντα ‘ a man who is a stranger and goes— and tries to persuade etc.’ The whole passage recalls Apol. 19 E— 20 Α τούτων (viz. Gorgias, Prodicus, Hippias) yap έκαστος— olds τ ’ εστίν ιών είς έκάστην τών πόλεων τούς νέους οΐς Ζξεστι τών εαυτών πολιτών προίκα ξυνείναι φ άν βούλωνται—τούτους πείθουσι τάς εκείνων ξυνουσίας άπολιπόντας σφίσιν ξυνεΐναι χρήματα όιδόντας καί χάριν προσειδέναι. Notice throughout the longwinded character of Protagoras’ speeches: cf. Philostrat. Vit. Soph. 1 494 (quoted by Kroschel on 320 c), y νούς δέ τδν ΐίρωταγόραν ό Πλάτων σεμνώς μεν ερμηνεύοντα, ύπτιάζοντα δέ τή σεμνότητι καί που και μακρολογώτ^ρον του συμμέτρου την Ιδέαν αύτου μύθφ μακρψ έχαρακτή- ρισεν.

3 1 6 D 3 1 · τ ® αυτή s. έπαχθές like φορτικόν means what hearerswill resent (think a burden or άχθος) as in bad-taste because presumptuous: cf. Demosth. de Pace 4 τό λέγειν περ'ι ών αύτδς εΐπέ τις καϊ περί αύτοΰ—ούτως -ηγούμαι φ ο ρ τ ικ ο ν καλ έ π α χ θ ε ς ώστε κτλ.

32. to^s μ^ν ττοίησ-ιν. σοφός and its derivatives are often used especially in early writers in connexion with poetry, e.g. Theognis 19— 20 K ύρνε σοφιζομένφ μέν έμοί σφρηγϊς έπικείσθω τοΐσδ’ έπεσιν, Pindar Isthm. 4. 29— 3° ταν ^ σοφισταΐς Διός Ζκατι πρόσβαλον σεβιζ'όμενοι.

34· τούδ άμφ£ τε * Ορφέα καί Μουσ-αΐον= ‘ Orpheus and Musaeus and their schools’ . The Editors quote Ar. Frogs 1032 foil. Όρφεύς μέν yap τελετάς θ’ ήμΐν κατέδειξε φόνων τ ’ άπέχεσθαι, Μουσαίο? δ*

VIII 317 A P LA TO ’S PROTAGORAS. 99έξακέσεις re νόσων καϊ χρησμούς, Ή σίοδος δέ γης έρ-γασίας, καρπών ώρας, άρότους' ό δέ θειος "Ομηρος άπό τού τιμήν καϊ κλέος Ζσχεν πλήν τουδ* οτι χρήστ έδίδαξε, τάξεις, άρετάς, οπλίσεις άνδρών; for the misplacement o f τε compare Crito 43 B ev τοσαύτη re dypvπνίφ καϊ λύπη είναι.

36. "Ikkos—‘Ηρόδικοδ. Iccus is mentioned in Laws v m 839 e

foil, as a model o f temperance. According to Pausanias, he won in the pentathlum at the Olympic games and afterwards set up as a trainer (γυμναστής). Herodicus of Selymbria in Thrace combined the professions o f the γυμναστής and Ιατρός (μίξας γυμναστικών Ιατρική). He is described in Rep. i l l 406 A as the inventor of the παιδαγωγική τών νοσημάτων ιατρική— by means of which he tortured first himself (by prolonging his own dying) and afterwards others: δυσθανατών— υπό σοφίας είς γήρας άφίκετο (ibid. β).

ό νυν 2τι ών— (τοφιστήδ. Heindorf reads ήττον in place o f ήττων, but νυν έτι ών is ‘ still living ’ and ούδενός ήττων σοφιστής is a descriptive qualification.

39. ’ Αγαθοκλήδ— Πυθοκλείδηδ. Agathocles is mentioned in 3 1 6 E

Lach. 180 D as teacher of Dam on: according to the Ale. I

1 18 c Pythoclides also taught Pericles. A Scholiast on the Ale. I (1. c.) remarks: ΤΙυθοκλείδης μουσικός ήν της σεμνής μουσικής διδάσκαλος, καϊ ΙΙυθαγόρειος, ου μαθητής ’Αγαθοκλής, ου Άαμπροκλής ' (Αάμπρος, van Prinsterer), οδ Δάμων. With the sentiment compare the imitation in Plut. Pericl. 4. 2 ό δέ Δάμων ϊοικεν &κρος ών σοφιστής καταδύεσθαι μέν είς τό τής μουσικής όνομα πρός τούς πολλούς έπικρυπτόμενος τήν δεινότητα.

42. Tats τέχναΐδ ταύταΐδ τταραττετάσ-μασ-ιν εχρήσαντο. Com­pare Plut. Pericl. I .e . ού μήν Ζλαθεν ό Δάμων τη λύρ$ π α ρ α κ α λ ύ μ - μ α τ ι χρώμενος.

43 · κατά τοΰτο είναι. εΤναι is tautological as in Isaeus περϊ του 3 1 7 A Μενεκλέους κλήρου $2 ημείς ώμόσαμεν εΰ ποιεΐν άλλήλους— κατά δύναμιν είναι, καί λόγφ καί Ζργφ, and in the common έκών είναι: but no other instance of the precise phrase κατά τοΰτο εΐναι is quoted.

47. οΐ γε πολλοί— ovSlv αίσ-θάνονται. Compare Gorg. 474 A

τούς δέ πολλούς έώ χαίρειν, καϊ 2να έπιψηφίξειν έπίσταμαι, τοΐς δέ πολλοΐς ούδέ διαλέγομαι. For ώς Ι-πος είπεΐν (to be taken with ούδέν) see on Apol. 17 A. The phrase is used to qualify the comprehension of a word or phrase, generally ούδείς or πάντες.

49· τό ουν—έιτιχειρήματοδ. Β and Τ read τόν for τό, by a natural error. Heindorf compares Theaet. 144 Α τό γάρ ευμαθή δντα

7—2

— πραον αΰ είναι διαφερόντως— έγώ μέν οϋτ &ν φόμην γενέσθαι κτλ. and Rep. I 3 3 1 Β τ° Α17?^ άκοντά τινα έξαπατήσαι—μέγα μέρος els τούτο η των χρημάτων κτησις συμβάΧλεται. Here καί του έπιχειρή- ματος is a virtual repetition of άποδιδράσκοντα: cf. τόν ταΰτα πράττοντα above in 316 C. The sentence reminds one of the practice observed in Spartan education—to punish the youths not for stealing but for failing to escape with their booty: Xen. Rep. Laced. 2. 8 εΐποι δ' αν ούν τ ις ' τί δήτα, εΐπερ τό κλέπτειν άγαθόν ένόμιζε, πολλάς πληγάς έπέβαλε τφ άλισκομένφ; ότι, φημλ έγώ, καί τάλλα, οσα άνθρωποι διδάσκουσι, κολάζουσι τόν μη καλώς ύπερε- τοΰντα: compare Rep. I 361 Α τόν άλισκόμ€νον δέ φαΰλον ήγητέον.

3 1 7 Β 54· τούτων την εναντίαν ατταοταν οδόν. “ h. e. την οδόν ή άπασά έστιν έναντία τούτων, pro τούτων eadem comparatione quae vocatur compendiaria dici potuit τούτοις. Andocid. or. I 4 έγώ πολύ την έναντίαν τούτοις γνώμην έχω ” (Kroschel). For απασαν with an adjective compare (with Kroschel) Xen. Anab. I 5. 1 ήν η γη πέδων απαν ομαλές ώσπερ θάλαττα and the common phrase τταν τούναντίον.

56. σοφιστήβ είναι καί τταιδεύειν οίνθρώιτουε. The σοφιστής σοφίζει, i.e. παιδεύει: see note on 3 12 c above. Theaet. 167 c (where Socrates is speaking for Protagoras) ό σοφιστής τούς παιδευομένους ρί/τω δυνάμενος παιδαγωγεΐν σοφός τε καί άξιος πολλών χρημάτων τοΐς παιδευθεΐσιν.

59· σ*υν θ€ίΡ είττεΐν. “ Crebra modestiae formula, bene explicat Steph., quod ita dico, ut in eo opem divinam agnoscam Heindorf on Theaet. 15 1 Β καϊ σύν θεφ ε ίπ ε ΐν , πάνυ Ικανώς τοπάζω οΐς αν συγγενόμενοι δναιντο.

3 1 7 C 6 ι. ττολλά γε &τη ήδη εΐμ.1 έν τη τέχνη. Meno 91 Ε οΐμαι γάρ αύτόν (i.e. ΐίρωταγόραν) άποθανεΐν έγγύς καϊ έβδομήκοντα έτη γεγο ­νότα, τετταράκοντα δέ έν τ η τ έ χ ν η 6ντα. The phrases είναι έν τη τέχνη, έν φιλοσοφίρ and the like are common.

62. ούδενόβ οτου ού. For the asyndeton Heindorf compares Horn. Od. X IV 96 η γάρ oi ζωή γ ' ήν άσπετος’ οϋ τινι τόσση άνδρών ηρώων. The nearest parallel to πάντων (which Cobet rejects) after ούδενός δτου ού seems to be in Dem. Adv. Lept. § 3 ού γάρ έστιν έφ’ δτου τούτο ού πεπόνθατε τών πάντων (quoted by Heindorf).

64· άττάντων goes with τών ένδον δντων. It seems better t© take περϊ τούτων with βούλεσθε than with τόν λόγον ποιεΐσθαι: other­wise it is hardly possible to separate τούτων from απάντων.

io o NOTES ON VIII 317 a

VIII 3 I7 E PLA TO ’S PROTAGORAS. i c i

67. €νδείξα<τθαι καί καλΧωττίσασ-θαι—οτι epatrraC. 6τι depends rather on &δείξασθαι than on καλλωπίσασθαι: compare infra 327 A έδίδασκε καϊ έπέπληττε τόν μη καλQs αύλοΰντα, and ibid. Β των δικαίων καϊ των νομίμων ούδε'π φθονεί ούδ’ άπο κρύπτεται ώσπερ τών άλλων τεχνημάτων, Phaedo 94 D r<* ^ v άπειλοΰσα, τά δε νουθετοΰσα rats επιθυμίαν. See also notes on 327 A and 335 E below.

68. €Ϊμεν. B T read εΐημεν, but in Plato’s time the short form o f the optative plural is regular: see on Apol. 2 2 E.

τ C οΰν— ού— €κα\&ταμ€ν. See above on 3 10 A ; and for έπα· κούσωσιν note on 315 A.

72. καθ€ζόμ.6νοι. So Τ : B has καθιζόμενοι, but presently in 3 1 7 D317 E both MSS read σννεκαθεζόμεθα.

74· καί αύτοί άντιλαβόμενοι. This passage is difficult and different views are possible as to the construction and meaning.The mss read καϊ αύτοί re. I f the MSS reading is retained, re must be regarded as answering to δέ in iv δέ τούτφ (cf. Euthyphr. 3 e ),

and καϊ αύτοί = εΗαηι ipsi, i.e. even without waiting for servants— a harsh explanation both for κα\ and αύτοί. I f τε is left out (with most of the editors, following Heindorf), καί αύτοί means ‘ ourselves also ’ as opposed to Callias and Alcibiades in iv di τούτφ Καλλίας τε καϊ Αλκιβιάδης. There is still a slight difficulty in contrasting αύτοί with these two, because they also would seem to be included in αύτοί (πάντες ημείς—καί αύτοί), but such slight inaccuracies of expression are common in actual dialogue, which Plato’s style is intended to imitate.

77. ΚαλΧίας. Hermann read Kριτίας in order to escape the 3 1 7 e slight difficulty remarked on in the preceding note: “ sed hospitiserat Prodicum ut accederet invitare” . Kroschel.

78. avcurrrjaavTcs: but άτγοντε just before. Euthyd. 273 B

offers an exact parallel (if we follow the reading of the Bodleian m s )

Ιδόντες δέ αύτόν δ τε Αιονυσόδωρος καϊ ο Έύθύδημος πρώτον μέν επι- στάντε διελε^έσθην άλληλοιν, άλλην καί άλλην άποβλέποντες είς ημάς: cf. ibid. 273 Α είσελθόντες—παριεπατείτην and D i y ελασάτην y οΰν άμφω βλέψαντες els άλλήλους. The dual in Plato as in Greek generally is apt to sink into the plural.

102 NOTES ON IX 3 1 8 A

C H A P T E R IX .

Protagoras explains his profession. It is to teach civil virtue and make men good citizens.

A 8. γάρ used like Latin enitn to introduce a speech (introductory yap): see on Apol. 20 e .

9. δ τ ι—άττοβήσΈται— ττυθέσ-θαι. For the situation compare Gorg. 455 C— D where Socrates says ΐσως yap και τυγχάνει ris τών ένδον οντων μαθητής σου βουΧόμενος y ενέσθαι, ώ? iyil) Tivas σχεδόν καϊ συχνούς αισθάνομαι, 61 ίσως αίσχύνοιντ &ν σε άνερέσθαι' ϋπ έμου οΰν άνερωτώμενος νόμισον καϊ ύττ' έκείνων άνερωτασθαι' τ ί ήμιν^ ώ Υοργία, ’έσται, έάν σοι συν ω μ εν ; περί τίνων τη πόΧει συμβουΧεύειν οΐοί re έσόμεθα;

Ι4· €ν τη \j<rrcpaCg. ταύτά τα υ τα : sc. έσται σοι. iv (bracketed by Schanz after Hirschig) before τη ύστεραίφ means ‘ during’ : cf. (with Kroschel) Thuc. 1 44. 1 rrj μίν προτέρρ ούχ ήσσον— άττεδέξαντο τούς λόγουϊ, iv δέ τη ύστεραίς. μετέγνωσαν κτΧ. and add infra 32 1 C

η είμαρμένη ημέρα παρην, iv η έδει καϊ άνθρωπον έξιέναι έκ γης.Β 19. δ μή τυγχάν€ΐς έτηστάμενος. τυγχάνοις (suggested by

Bekker) would be the usual periodic structure: but the indicative is looser and more direct: Kroschel compares Gorg. 464 D εί δέοι— δ ^ ω νίξεσ θ α ι— πότερος έπαίει. Notice the usual Socratic implica­tion that virtue is knowledge.

20. αλλά μή οΰτως. Cf. Meno 74 D άλλά μή μοι οΰτως and infra 33 1 c. So μή y ip , μή σύ γ ε , μή τοι γ ε and the like are often used without a verb expressed, ώσπερ άν belongs to εΐποι &v in lines 28 and 32 : it is answered by οΰτω δή in line 33. αύτίκα here does not mean ‘ for exam ple’ but goes with μάΧα (which intensifies it) : ‘ as if Hippocrates were to change his desire on the spot and conceive a desire (έπιθυμήσειεν) for etc.’ αύτίκα μάΧα is idiomatic, cf. Gorg. 469 D αύτίκα μάΧα δεΐν τεθνάναι, Crat. 384 Β αύτίκα μάΧα είδέναι.

22. νυν ν€ωαττί: nunc nuper as in Meno 90 A. The more general word is followed by the more specific exactly as in Theaet. 16 1 C βατράχου γυρίνου where γυρίνος according to a Scholiast is τό έκ του βατράχου παιδίον.

23· ΖευξίττίΓου. An obscure sculptor (not painter) of this name is mentioned in Corp. Inscr. Gr. No. 1229 (quoted by Overbeck, Die Antiken Schriftquellen zur Geschichte der bildenden Kiinste

ιχ 3 18 e P LA TO ’S PROTAGORAS. 103

bei den Griechen p. 300). The Zeuxippus here mentioned is supposed to be the same as the famous painter Zeuxis of Heraclea (the Greek colony in Italy, most probably) who is mentioned by Plato in Gorg. 453 c, and several times by Xenophon (Mem. 1 4. 3,Oecon. 10. 1 , Symp. 4. 63 τόν 'Η ρακλεώτην ξένον) : see Overbeck,I.e. p. 3 1 1 foil. Zeuxis began to rise into fame probably about 424 B.C. : he would therefore be still a young man about the date when this dialogue is supposed to take p lace: see Introd. p. xxxvi.Brunn would read Zeiιξιδος for Ζευξίππου here, but according to F ick (quoted by Sauppe) Ζεΰξις is nothing but a familiar diminutive of Ζεύξιππος: for other similar examples see Fick, Die Griechischen Personennamen p. xxviii foil, -ίππος in proper names was aristo­cratic (Ar. Clouds 62 foil.) and could upon occasion be omitted or added without prejudice to personal identity: compare Clouds 929 ούχΐ διδάξεις τούτον Κ ρ ό νο ς ών with ibid. 107 1 σύ δ' εΧ κ ρ ό ν ιπ π ο ς , where -ίππος adds mock dignity to κρόνος.

29. Όρθαγόρ<3, τψ Θηβαίφ. Orthagoras is said by Athenaeus 3 1 8 c (IV 184 e ) on the authority o f Aristoxenus to have taught Epami- nondas how to play the flute.

3 1 . αυτόν but έκείνου in 30 and έκείνφ in 3 2 : see on 3 1 0 D. είς 6 τ ι βελτίων is here used rather than 0 tl or τί βελτίων (as in line 2 7) to prepare for els αϋλησιν where the preposition could hardly be dispensed with.

33. οίίτω δή. Heindorf would write οίΙτω δέ, which is frequent after ώσπερ, e.g. 328 b : see his note on Phaedo 72 c.

34. Πρωταγόρα <τυγγ€νόμ.€νος: “ gravius hoc quam σοΙ συγγενό- 3 1 8 D μένος ’* Kroschel. See also note on 335 A.

43. λωβώνται is here rather κακώς ποιεΐν than κακόν ποιεΐν, 3 1 8 Ε although (like κακουργεΐν, λυμαίνομαι and the like) it unites both meanings: cf. Rep. 1 3 3 5 B foil., and see on Euthyphr. 3 A

κακουρηεΐν τήν πόλιν. With the words o f Protagoras compare those of Anytus in Meno 9 1 C Ή ράκλεις, εύφήμει, ώ Σώκρατες, μηδένα τών συγγενών, μήτε οίκείων μήτε φίλων, μήτε αστόν μήτε ξένον, τοιαύτη μανία λάβοι, ώστε παρά τούτους έλθόντα λ ω β η θ ή ν α ι, έπεϊ ουτοί ye φανερά έστι λ ώ β η τε καϊ διαφθορά των συγγι^νομένων.

τάδ γάρ τέχ να ι—ΙμβάΧλουσιν els T ^ v a s . τέχναι is used of Arithmetic, Geometry, Solid Geometry and Harmonics in Rep. v n 532 C : elsewhere in Plato al τέχναι generally means the mechanical arts, e.g. Rep. V I 495 D and V II 532 B. Here τέχναι can only mean the subjects taught in schools γραμματική, λoy^στική, κιθαριστική) as

104 NOTES ON IX 3 1 8 E

Sauppe remarks, but there seems to be no precise parallel to such a use of the word.

47. cis τό νΊτη τία ν άττέβλεψεν: see on 314 B.

49. «ύβουλία ττερί τών οικείων. The editors quote Meno 91 A

o v to s yap—πάλαι πρύs με οτι έπιθυμεΐ τούτης τηs σοφίας καϊάρετής $ οι άνθρωποι τάς re οΙκίας καί τάς πόλεις καλώς διοικοΰσι, καί τούς y ονέας τούς αύτών θεραπεύουσι, και πόλίτας καί ξένους ύποδέξασθαί τε καί άποπέμψαι έπίστανται άξίως άνδρός άyaθoΰ: Euthyd. 273 D άρετήν—ώ 2 ώκρατες, οίόμεθα οϊω τ είναι παραδοΰναι κάλλιστ άνθρώ- πων καί τάχιστα.

3 1 9 Α 54· oivSpas αγαθούς ττολίταδ forms a single expression : ‘ good citizens’ are the Zpyov of πολιτική τέχνη. So Ar. Knights 1304 άνδρα μοχθηρόν πολίτην.

56. επάγγελμα ο επαγγέλλομαι, iπayyέλλoμaι and its deriva­tives are often used of sophistic ‘ professions \

C H A P T E R X .

Socrates professes to disbelieve that άρετή can be communicated by teaching. His arguments are twofold: (1) while in matters connected with the arts of building, ship-carpentry, and the like, the Athenians will listen only to the professional man, in politics they give ear to any and every one: (2) Athenian statesmen have not been able to communicate their political virtue to their sons.

2. εϊττερ κέκτηοται. Cobet’s rule (Mnemos. XI p. 168) “ ubi praecedit vocalis, semper (Plato) κέκτημαι ponit, ubi consonans, promiscue κεκτήσθαι et έκτήσθαι ” represents the usage of the best MSS, but Schanz now writes έκτήσθαι universally after con­sonants. See also Mnem. v m 336. εκτήσθαι is in reality an o ld . Ionic form : it is used by Aeschylus Prom. 795 κοινον ομμ’ έκτημέναι.

3 1 9 Β 5· °^ κ 2χ ω Sirws άττισ-τώ. The MSS reading 07ra>s άν άπιστω was corrected by Heindorf, 07rws άν with the subjunctive being only used in final clauses. The subjunctive is deliberative: cf. Euthyphr. n Β ούκ έχω 2γωγε όπω ς σοι ε ίπ ω 6 νοώ.

6. οΰ διδακτόν— μηδε. ού negatives διδακτόν only, μηδέ the whole of its clause: a similar case is Eur. Andr. 586 δράν ευ, κακώς δ' οΰ, μηδ ’ άποκτείνειν βί$. μή after verbs of thinking and saying is tolerably common in Plato. See on Euthyphr. 6 B όμολογοΰμεν περϊ αύτών μηδέν είδεναι.

x 319 D P LA TO ’S PROTAGORAS.

8. ajtnrcp κ α ί οί ά λλοι "EW rjves, sc. φασί. Compare 337 D

where Hippias calls Athens τής 'Ελλάδος αύτό τό πρυτανείον της σοφίας : a somewhat less favourable judgment is given in Laws 1 641 E τήν πόλιν άπαντες ημών "Ελληνες ύπολαμβάνουσιν ώς φιλόλογός τε έστι καϊ πολύλογος, Αακεδαίμονα δέ καί Κρήτην, τήν μέν βραχύλογον, την δέ πολύνοιαν μάλλον ή πολυλογίαν ασκούσαν.

12 . μ^ταττίμ/ιτομένουδ is probably m iddle: Plato does not seem to use μεταπέμπειν in the sense of ‘ send for ’ (like Thucydides e. g.I 1 12 . 3 Άμυρταίου μεταπέμποντος του iv τόΐς Ζλεσι βασιλέως: VI 52.i et al.). The subject is τούς πολίτας to be supplied from t t jv πόλιν. Compare Gorg. 455 B foil, βταν περί Ιατρών αίρέσεως η τη πόλει σύλλογος ή περί ναυπηγών ή περί άλλου τινός δημιουργικού έθνους, άλλο τι ή τότε δ ρητορικός συμβουλεύσει; δήλον γάρ οτι έν έκαστη αίρέσει τόν τεχνικώτατον δει αίρεΐσθαι and Ale. I 107 A—C. Kroschel well remarks that the words 7repl τών οικοδομημάτων (which Hirschig wrongly rejects) are added to shew that it is only about the actual buildings that the builders are consulted, “ non de necessitate, utili- tate, magnitudine ” , as to which the orators ad vise: compare Gorg.

455 Ο­ι 7. καν ττάνυ καλός fj κ τλ. Imitated in Ale. I 107 B and c : 3 1 9 C

εάν τε γ ε σμικρός ή μέγας έάν τε κα λός ή αίσχρός, έτι τε γενναίος ή άγεννής, πώς γάρ ο ϋ ;— άλλ’ άν τε πένης άν τε π λ ο ύ σ ιο ς η ό 7ταραινών, ούδέν διοίσει Άθηναίοις, όταν περί τών έν τη πόλει βου- λεύωνται, πώς άν ύγιαίνοιεν, άλλα ζητουσιν Ιατρόν είναι τόν σύμ­βουλον.

20. οί τοξότα ι. The τοξόται (bowmen) or Σκύθαι (so called from their nationality) or ΊΙευσίνιοι (from one Ilew/s who according to the Schol. on A r. Ach. 54 had the chief hand in establishing them) were the police. 2λκω was regularly used of removing an offending orator: e.g. A r. Knights 665 καθ’ ε ΐλ κ ο ν αυτόν ol πρυτάνεις χοί τοξόται.

2 1 . έξαίρωνται. So Τ (Β has έξέρωνται): the present is perhaps due to tense-assimilation to κελευόντων. The active αϊρειν is used in the same connexion by A r. Eccl. 261 ημείς δέ γ ήν αϊρωσ (sc. ol τοξόται), έάν κελεύσομεν, but no exact parallel for the use of the middle has yet been found— the nearest seems to be Eur. I. T . 1201 ου γάρ ποτ άν νιν ήράμην βάθρων ά π ο : cf. A r. Ach. 114 0 την άσπίδ' αϊρου καί βάδιζ' ώ παΐ λαβών : ibid. 953*

23· ‘ΠΈρΐ- τώ ν τ η ? χολ€ω8 διοικήσ^ως. So Β and Τ , but in both 3*9 D the copyist had doubts as to the text. It is usual to drop either τών

ίο 6 N O T E S O N x 3 1 9 D

or διοικήσεως: Kroschel transposes τών and περί. Sauppe retains the MSS reading, making πepl govern διοικήσεως— but this is very harsh, τα της πόΧεως διοικήσεων is a periphrasis for ή πόΧεως διοίκησις (for the omission of the article with πόΧεως cf. Polit. 296 E

τούτον δει καϊ περϊ ταύτα τόν ορον είναι τόν ye άληθινώτατον όρθής π όΧ εω ς δ ιο ικ ή σ εω ν , δν ό σοφός καϊ &ya60s άνήρ διοικήσει τό τών άρχομένων): ‘ the city’s administration ’ being contrasted with τών έν τέχνη διοίκησα. The whole phrase περϊ τών της πόΧεως διοικήσεως corresponds to 3 18 Ε καί περί τών της πόΧεως, δπως τά τής πόΧεως δυνατώτατος hv εϊη καϊ πράττειν καϊ Xέyειv.

25· άνιστάμενοδ- The audience sat in the assem bly: cf. Rep. V I 492 Β 6ταν, εΐπον, l-vyK α θ ε ζό μ ε ν ο ι άθρόοι ποΧΧοΙ ε ίς έκ κ Χ η σ ία ς — ψέyωσι κτΧ.

29· μαθών. Heindorf quotes many cases of the transition from plural to singular in Plato (e.g. infra 324 b ): the change is justified here because in each case the reproach would be addressed to a single person.

3 1 . μή τοίνυν οτι— άλλα Ιδίςι. See on Apol. 40 D όϊμαι hv μ ή δ τ ι Ιδιώτην τινά, άΧΧά τόν μέγαν βασιΧέα κτΧ.

3 1 9 Ε 34· °ύ χ οΐοί τ€ άλλο is τταραδιδόναι. Plato comments on the inability of statesmen to teach their sons political sagacity in Meno 93 Β foil., citing Themistocles, Aristides, Pericles and Thucydides as cases in point. Compare Ale. 1 1 18 E foil.

35. ά μέν διδασκάλων εϊχετο. The phrase is used by Plato in the other passages where he deals with this topic : cf. infra 324 D,

Meno 93 D and 94 a .

< 3 2 0 A 38. νέμονται ώσπερ ά'φετοι. νέμεσθαι is properly ‘ to graze’, and άφετος is said de grege num ini alicui consecrate (H eindorf): cf. Critias 1 19 D άφέτων 6ντων ταύρων έν τφ τού Π οσ ειδών ος Ιερφ. The same expression occurs in Rep. VI 498 C δταν δέ Xήyη μέν ή ρώμη, πολιτικών δέ καϊ στρατειών έκτός y iy νηται, τότε ήδη ά φ έτο υ ς ν έ μ ε σ ­θ α ι καϊ μηδέν άλλο πράττειν. Here the object o f νέμεσθαι is virtually the clause έάν που—τη άρετη ‘ going to and fro by themselves they graze like creatures set apart upon whatever excellence etc.’ : cf. (for the use of έάν) Rep. VII 528 Α φθονοΐς μην ούδ’ &ν &λλφ εϊ τις τι δύναιτο άπ’ αύτών δνασθαι.

39· έάν ττου αυτόματοι ττεριτυχωσιν τη άρετη. αύτομάτιρ (used as in Theaet. 180 c, Polit. 271 D θ δ’ ήρου περϊ του πάντα α υ τ ό ­μ α τ α yίyvεσθaι τοΐς άνθρώποις) agreeing with άρετη would make the expression more pointed, and avoid the slight contradiction involved

XI 3 2 0 c PLA TO ’S PROTAGORAS. 1 07

in the expression αύτδματοι περιτύχωσιν (since one cannot spon­taneously f a l l in with a thing), but αύτ&ματοι is not to be pressed, and should be understood as equivalent to άπό του αυτομάτου (cf.

3*3 C).40. Κλ«ιν£αν. The author o f the First Alcibiades makes

Alcibiades himself speak of his younger brother as μαινόμενος άνθρωπος ( i i 8 e).

42. μή διαφθαρη δή. δή adds a touch of irony to spare the feelings o f Alcibiades.

43. κατα0€μ€νο8 4v Ά ρίφρονο$. According to Plutarch (Alcib. ch. 1) Ariphron shared with Pericles the guardianship of Alcibiades. Ariphron was Pericles’ brother.

45. άπέδωκβ τούτω, i.e. Pericles to Alcibiades. Pericles is 3 2 0 B humourously represented as restoring his ward in despair to the very man who was suspected of corrupting him : and Alcibiades is again appeased*

48. οΰτ€ τών άλλοτρίων. See Gorg. 5 15 c foil., where it is argued that Pericles, Cimon and Miltiades made none of their fellow-citizens better.

5 1. κάμπτομαι. Stallbaum quotes Thuc. I ll 58. 1 καίτοι ά£ιουμέν ye— κ α μ φ θ η ν α ι υμάς καϊ μεταγνωναι.

5α. πολλών μέν—τά δέ αυτόν Ιξηυρηκίναι. I t is implied that Protagoras’ originality is not equal to his industry. The MSS have έξενρηκέναι, but in the perfect as in past tenses generally initial ev became ην: see on 3 15 b above.

55. άλλ’ «πίδίΐξον. See below on έπιδειί-άμενος in 328 D. 3 2 0 C56. cos πρεσβύτίροδ vctoWpois. Gorg. 527 Α τάχα δ’ ουν ταΰτα

μΰθός σοι δοκεΐ Χέγεσθαι ώ σ π ερ yp a 6 s.57. ή λόγω δΐ€ξ€λθών. So Β Τ : Cobet requires ή \6yip διεξέλθω,

but λίτγφ διεξελθών contrasts with μύθον λέγων, not with έπιδείξω, which belongs to both participial clauses. For the aorist participle (where we should expect the present) compare with Sauppe Theaet.167 D άμφισβήτει \6yip άντιδιεξελθών.

C H A P T E R X I.

Protagoras’ reply falls into three sections: viz. (1) 320 c —323 c,(2) 323 c— 324 D, (3) 324 E— 328 D : compare Introduction, p. xi.In the first he is concerned to justify the Athenians for allowing everyone to address them on political questions : this he does in the first instance by relating a myth of pre-historic man.

ι ο 8 NOTES ON XI 320 c

It is probable that this myth comes from Protagoras’ treatise περί τής iv άρχη καταστάσεως, mentioned in Diog. Laert. IX 55. It does not resemble the other myths of Plato in point of style, and if not actually written by Protagoras, it is at least carefully modelled on his way of w riting: compare the similar imitations of the style of Agathon in Symp. 194 D foil, and of Prodicus infra 337 A foil. See Introd. p. xxi. That the ‘ Sophists5 taught by means of parables we can see from Prodicus’ Apologue of Heracles in Xen. Mem. 11 1 . 21 foil. The other passages in Plato treating of the primitive con­stitution of man are Polit. 269 c foil., Tim. 42 E foil, and Symp. 189 c foil. In Rep. I ll 4 14 c foil, there are also some points o f resemblance to the present story.

1 . ήν γάρ ΊΓΟΤ6 χρόνος, yap introduces the story: see on Apol. 20 Ε Χαιρεφωντα yap ϊστε που. ήν χρόνος was usual in beginning a

ta le: the editors quote Theocr. 8. 1 ήν χρόνος ανίκ iywv κτλ.3 2 0 D 2. θνητά δέ γένη οΰκ ήν. In the Timaeus 4 2 *Ε foil, the creation

of men takes place after that of gods. The lower animals in the Timaeus arise from the degeneration of the souls of men in later births, every soul being first born as man : cf. Tim. 41 e with 90 E

foil. Here the lower animals are created simultaneously with man, for θνητά yivy\ is of course not limited to the human race.

3. χρόνος ήλθ€ν είμαρμένος γ€νέσ-€ως. The omission o f the article, as well as the whole turn of expression (ήλθεν αύτοΐς

' χρόνος), is somewhat poetic.4. 0eol γης ’ένδον: so in Tim. 42 E it is the created gods, not

the δημιoυpyός, who make men. There however it is not said that human creatures were made within the earth: but compare the yevvaiov ψευδός of Rep. III. 414 C ήσαν δέ (i.e. the citizens of Plato’s state) τότε τ§ άληθείη. υ π ό γ η ς ίν τ ο ς πλαττόμενοι. The wide-spread tradition of autochthonous races among the Greeks no doubt helped to produce such anthropological theories, with which compare Empedocles (ap. Ritter and Preller Hist. Philos.7 p. 143) ούλοφυεΐς

μέν πρώτα τύποι χ θ ο ν ό ς i ξ a v i τ ε λ λ o v : Symp. 19 1 C iy iv v u v καί

έτικτον (sc. primitive men) ούκ εις άλλήλους άλλ’ ε ις y y v ώσπερ οί

τ έ τ τ η ε ς : and Polit. 272 A iic γ η ς yap άνεβιώσκοντο πάντες. It is to be noticed that Plato regularly uses εντός (not ένδον) as a preposition : ένδον (so used) is the more poetic word.

Ικ γης— κεράννυται. Compare Tim. 42 E (of the creation of man) μιμούμενοι (i.e. the created gods) τόν σφ ^ερον δημιουργόν,

πυρός καί y w ϋδατός re καϊ dipos από του κόσμου δανειζόμενοι μόρια

XI 320 e PLATO ’S PROTAGORAS. 109

ώ* άποδοθησόμενα πάλιν els ταύτόν τά λαμβανόμενα ξυνεκόλλων. For ‘ air and w ater’ is substituted here των οσα πυρϊ καί yy κεράννυταχ.Fire is the rarest and earth the densest of the four elements: Pro­tagoras’ theory is that air and water are produced by mixing these in different proportions, for κεράννυται cannot mean merely that the elements interchange. Compare the theory attributed by Aristotle to Parm enides: Met. I 5. 986b 33 δύο τάς αίτιαs καί δύο τάς άρχas πάλιν τίθησι, θερμόν καϊ ψυχρόν, οϊον πυρ καί y ήν λέyωv. It is note­worthy that Plato himself regards all four elements as differentiated, although imperfectly, before the creation o f the κόσμος by the δημιoυpy6s: compare Tim. 53 A foil. The chiasmus in yrjs καϊ itvpds followed by πνρϊ καϊ yrj is part of Protagoras’ art.

6. «τ€ΐδή δ’ a*yeiv αυτά irpos φωΞ fywXXov. Cf. Rep. I l l 414 D επειδή δέ παντελώς έζε^ α σ μ ένο ι ησαν καί ή yrj αυτούς μήτηρ ουσα άνηκε.

7· Προμηθεϊ καί Έ τπ μηθίϊ. In Gorg. 523 D Prometheus again appears as the servant of Zeus, commissioned to put a stop to man’s foreknowledge of his day o f death : in Polit. 274 C he is mentioned as the giver of fire to mortals. The Hesiodic and Aeschylean form of the legend, in which Prometheus steals the fire, does not appear in Plato, except at 321 D, nor is there any hint in his works of the story in Hesiod about the gift of Pandora—the source of human ills— to Epimetheus (Works and Days 50 foil.), though it is worth noting that Plato like Hesiod makes the creation of woman posterior to that of man (Tim. 42 B).

9. ιταραιτ€ΐται— αύτόδ νβΐμαι. The object clause, as usual with verbs like παραιτεΐσθαι (deprecari) depends on the positive part of the verb (here αΐτεΐσθαή : see on Apol. 3 1 Β. αύτός is ‘ by him self’ , without Prometheus’ aid. We follow Cron and Turner in retaining the MSS νείμαντος δέ μου as against Bekker’s δ’ εμοΰ: the antithesis, as Cron remarks, is between the actions—νείμαντος and έπίσκεψαι.The point to be noticed is that Afterthought invites Forethought to exchange offices with him : it is Afterthought whose duty it is to inspect (έπισκέψασθαι: cf. Gorg. 526 C ό δέ Μίνως έ π ισ κ ο π ω ν κάθηται).

ι ι . τά δ* άσ-θ€ν&ττ€ρα—τά δ& Β and Τ have τούς δ’ άσθενε- 3 2 ° Ε στέρους— τούς δέ, a natural mistake, which can hardly be due to Plato.

13 . «μηχανάτο δύναμιν els σωτηρίαν. Plato’s own style rarely falls into verse: compare Rep. X 621 Β είς τήν γένεσιν αττοντας

n o N O T E S O N X I 3 2 0 E

ώσπερ άστέρας. The whole passage is full o f rare and often poetic rhythms, words, constructions, and turns of expression : e.g. Αοπλον φύσιν, σμικρότητι ήμπισχεν, πτηνόν φυγήν, τφδε αύτφ (for αύτφ τούτφ), άϊστωθείη, άλληλοφθοριών διαφυγas έπήρκεσε, εύμαρίαν (as against εύμάρειαν), and many more : note also the effort after balance

' and variety in Ικανοίs μέν άμϋναι χειμώνα, δυνατοΐς δέ καί καύματα (321 a ), τοΐς μέν έκ γης—Αλλοις δέ—rots δέ— £στι δ ’ οΐς. “ Summum opinor,” says Heindorf, “ in his imitantis philosophi appareret artificium, si quid de propria Protagorae dictione superesset ” . See Introd. p. xxi.

14. σ-μικρότητι ·ί|μπισ-χ€ν. The usual construction would re­quire σμικρότητα : the change is perhaps due to the desire for balance with a δέ ηΰξε μεγέθει, but the same construction occurs infra in line 21 with άμφιεννύs.

3 2 1 A 18. μή τ ι yivos άϊσ-τωθείη. Aesch. Prom. 232 ά ϊσ τώ σ α ς "γένος·.ibid. 668 κεραυνόν δς παν έ ξα ϊσ τ ώ σ ο ι γένος. Note the emphasis

• with which Protagoras asserts the permanence of the genus: cf. infra 32 1 Β σωτηρίαν τφ γ έ ν ε ι πορίξων.

20. εΰμαρίαν. So Schanz with B T : the editors generally read εύμάρειαν. The older form is intentionally used h ere : see above on line 13 .

24. ύποδών is Cobet’s correction for ύπό ποδών o f B and T . See infra on 321 C γυμνόν τε καϊ άνυπόδητον κτλ.

3 2 1 Β 25· τ ά δέ δέρμασ-ιν crrepeois κ α ί άναίμοιβ. After τά δέ the MSSread θριξίν καί. The words seem to have been wrongly introduced from line 2 1. This (the suggestion of Ast, adopted by Schanz and others) seems better than to read for θριξίν καϊ the words δνυξιν καί.

3 1. οΰ πάνν τ ι = ηθη satis: cf. note on Euthyphr. 2 Β ούδ* αυτός π ά ν υ τ ι γιγνώσκω. ού πάνυ is the English ‘ not quite’, some­times equivalent to ‘ not at a l l ’ by tneiosis: the addition o f τι makes the phrase a little less emphatic, πάνυ ού is quite a different phrase and means ‘ altogether not ’ .

3 2 1 C 32. καταναλώσ-αδ r a s δυνάμει· After τάs δυνάμεις, the words είς τά Αλογα are found in T , but not in B.

36. έμμελώς πάντων ίχο ντα : like ικανώς του βάθους ϊχοντα in Theaet. 194 D an< the genitive after καλώς Ζχειν and the like.

37. γυμνό ν τ€ καί άνυπο'δητον καί άοτρωτον καί άοπλον. Compare the description o f "Ερως in Symp. 203 C : ανυπόδητος καϊ Αοικος, χαμαιπετής άεΐ ών καϊ Αστρωτος, άνυπόδητον contrasts with

ύποδών in 32 1 B (line 24), and justifies Cobet’s emendation for hrb ποδών, Aristotle (περί ζφων μορίων IV io, p. 687s 23) alludes to this passage of the Protagoras: άλλ’ ol λέγοντες ώς συνέστηκεν ού καλώ? ό Άνθρωπος, άλλα χείριστα τών ζφων (άνυπόδητόν τε yap αύτόν elvai φασι καί γυμνόν καϊ ούκ έχοντα οπλον 7rpbs τήν αλκήν), ούκ όρθώς λέγουσιν.

39 · ΐί· See above on έν 777 ύστεραίφ 3 18 A. A ll the θνητά, γένη then according to Protagoras issued forth on the same day.Plato thought otherwise: see on 320 D line 2.

.40. ^x0|i.€vos: so Τ : “ σχόμενος B , sed in marg. vitii nota” Schanz. σχόμενος is occasionally found in this passive sense, especially in compounds (Sauppe quotes Soph. 250 D συνεσχόμεθα and Isocr. x ix 1 1 φθόη σχ6μ€νον), but the present participle is at least equally well attested here and suits the meaning better: cf.(with Kroschel) Laws VI 780 Β ύπδ πολλής απορίας έχομένοις.

42. τη ν έντεχνον σο φ ίαν σ υ ν ττυρί. Aesch. Prom. 252— 254 32 i D πρδ$ τοισδε μέντοι πΰρ έγώ σφιν ώπασα. καί νυν φλογωπόν πυρ έχουσ έφήμεραι, άφ' οΰ ye πολλάς έκμαθήσονται τέχνας— which is the usual form of the story. In Polit. 274 C Plato attributes fire to '

Prometheus, and the arts to Hephaestus and Athena, σύν denotes a much closer connexion than μετά : it is seldom used by Plato except in a few adverbial phrases, or in religious uses (like ξύν τισι Χάρισι καϊ Μούσαις Laws i l l 682 a), or in semi-poetic passages like the present: see on ούδενΐ ξύν νφ in Crito 48 C.

46. ϊσ χεν is * obtained ’ : see on άσχετε in Apol. 19 A. ην γάρ παρά τφ Ad reminds one of Sophocles’ Αίκη ξύνεδρος ΖηνόςO. C. 1382.

48. οΰκέτι means that Prometheus had to draw the line there; he had been able to steal the fire, but farther he could not go—no doubt because time pressed. The same idiomatic use of ούκέτι)( ήδη occurs above in 3 12 Ε μά A i\ έφη, ούκέτι 2χω σοι λέγειν : it is extremely common in Plato and in Greek generally: see note on Euthyphr. 3 E and Cope on Arist. Rhet. A 1 . i354b 7 referred to there.

49. A t0s φ υλα κ αί are no doubt Kparos and Βία , as in the 3 2 1 E

Prometheus. Compare Hesiod Theog. 385 foil, (quoted by Hein­dorf) καϊ Κράτος ήδέ Βίην άριδείκετα y είνατο τέκνα (sc. Στι$£) τώνούκ έστ άπάνευθε Αιός δόμος ούδέ τις £δρη ούδ’ οδός οππη μ-ή κείνοις θεός ηγεμονεύει' άλλ' αίεϊ πάρ Ζηνϊ βαρυκτύπφ έδρώωνται.

«ts δ£ rb τη8 Ά θηνα β κτλ. Protagoras reverts to the story of

XI 3 2 1 E P LA TO ’S PROTAGORAS. h i

112 NOTES ON XI 3 2 1 E

the theft. Similarly in 346 D below Socrates reverts to a part of the poem which he has quoted some time before in 345 c.

5 1. ^μττυρον τέχνην is τέχνη which works by πυρ, as έντεχνος σοφία in line 42 is σοφία working by τέχνη.

2 A 54. του βίου—δι* Ε π ιμ ηθ έα , βίου is ‘ means of living * as in •line 45. The words 5t 'Επιμηθέα mean ‘ thanks to Epimetheus, : cf. A r. Clouds 12 — 14 άλλ’ ού δύναμαι δείλαιος εΰδειν δακνόμενος ύπο της δαπάνης καϊ της φάτνης καϊ τών χρεών, διά, τ ο υ τ ο ν ί τ ό ν υΙόν, and in Rep. I 354 Α ού μέντοι καλώς ye €ΐστίαμαι, δ ι* έμ α υ τ ό ν ,

άλλ’ ού διά, σέ. The words are rejected by Schanz (after Sauppe), but without reason: the jingle (ΪΙρο-μηθέα δέ δι* Έ π ι-μ η θ έα ) is quite in Protagoras’ style.

55. xj.irep λέγ€ται. Aeschylus relates the punishment but not the tr ia l: cf. Prom. 7— 9 τό σόν γάρ Άνθος, παντέχνου πυρός σέλας, θνητοΐσι κλέψας ώπασεν’ τοιασδέ τοι αμαρτίας σφε δει θεοίς δούναι δίκην.

C H A P T E R X II .

The myth is continued (322 A— 322 d ) and used to justify the Athenians for listening to promiscuous political advisers, since ac­cording to it all men are endowed with πολιτική άρετή—as indeed all men believe, otherwise they would not (as they do) regard as insane the man who does not at least pretend to possess justice and πολιτική αρετή generally.

1. 0e£as μ€τέ(τχ€ μοίραβ: μοίρα is ‘ dispensation’, and refers to

the έντεχνος σοφία, which is θεία because derived from Hephaestus and Athena.

2. [διά την του θ«ου σ*υγ·γέν«αν]. These words are open to objection on two grounds. The singular του θεου is inaccurate— no single god has been mentioned as akin to m an: nor can του θεου well be taken as God in the monotheistic sense, or as generic for τών θεών—both usages are alien to the whole tone of the myth. These difficulties might perhaps be got over by reading του θείου = τών θεών, but another difficulty remains. The reference in τήν συγγένειαν can only be to 320 D τυπουσιν αύτά, θεοί, the creatures being regarded as children of their creators as in Tim. 42 E νοήσαντεs ol παΐδες (the created gods) την του πατρος διάταξιν, but there it is not only man but all θνητά, γένη that are in this sense ‘ akin to gods’— why then should not the lower animals also have built them­selves fanes ? A s the phrase is at best a bad case of loose thinking

and inaccurate writing in an otherwise careful and elaborate piece o f com position, I have followed K rai and Schanz in rejecting the whole phrase. T h e words were perhaps an (inaccurate) gloss 011 θείας in θείαs μοίραν. F or the sentiment which they express see the E d itor’s Introduction to the Euthyphro p. xvi.

μόνον: man alone θείας μετέσχε μοίραν: see note in loc. C obet’s μόνος would be more gramm atical, but the attraction o f ξφων is too strong.

3. εττεχείρει βωμούδ τε ίδρύεσθαι κτλ . Horn. O d. I l l 48 πάντες δέ Θεών χατέουσ ’ άνθρωποι.

4· £ιτειτα. πρώτον μέν and έπειτα refer to logical sequence rather than tem po ral: Protagoras follows the maxim έκ Aibv άρχώ- μεσθα.

7· ηυρετο. MSS εϋρετο, but see on 315 B above.9. άιτώλλυντο οΰν νττό τών θηρίων. Compare Polit. 274 Β 322

τηs 7 ά,ρ τον κεκτημένου καϊ νέμοντον ημάς δαίμονος άπερημωθέντες έπιμελείας, τών πολλών αΰ θηρίων, δσα χαλεπά, τά ν φύσειν ψ , άπ- ayριωθέντων, αύτοϊ δέ ασθενείς άνθρωποι καί άφύλακτοι yεyονότεν διηρπάξοντο ύπ ' αυτών.

ϊ4 · ifs μφοδ πολεμική. πολεμική is recognised as a p a rt o f πολιτική in Rep. II 273 D foil.

15· «τφζεσθαι κτίζοντεδ ττόλεΐδ· T h e insufficiency o f the indi­vidual for his own wants is assigned as the cause of city life in Rep. II 369 B yίyvετaι τοίννν— πόλιν, ών έηφμαι, έπειδή τυyχάvει ημών έκαστον ούκ αύτάρκην άλλα πολλών ένδεήν ’ η τίν ’ οιει άρχην Άλλην πόλιν οίκίζειν ; ούδεμίαν, η δ' os.

19. αΙδώ τε κ α ί δίκην. T h e editors cite H esiod (W orks and 322 D ays 192) δίκη δ ’ έν χερσϊ καϊ αΐδών ούκ έσται (of the y ένός σιδήρεον, where man is corrupt), αιδώς is a part o f δέον (Euthyphr. 12 c ) :it keeps men together by m aking them fear the censure o f their · fellows (Law s I 647 A — b ) ; compare H om er Iliad XV 561 foil, ώ φίλοι, άνέρεν £στε, καϊ αΙδώ θέσθ’ ένι θυμφ, άλλήλους τ α ΐδ ε ΐσ θ ε κατα κρατεράς ύσμίνας, αίδομίνων δ' άνδρών πλέονεν σόοι ήέ πέφανται' φευy6vτωv δ’ οΰτ’ &ρ κλέον δρνυται οΰτε τιν αλκή. δίκη is here the abstract principle ‘ law ’ like Latin m s : for the original meaning o f the word see Verrall on Eur. Med. 4 11.

20. πόλεων κόσ-μοι— «τυναγωγοί. T h e phraseology no less than

the rhythm is highly poetical.21. τίνα οΰν τρόπον. F or ουν retained in the indirect the edi­

tors cite Sym p. 219 D ώστε οϋθ' δπως οΰν όρτγιξΌίμην είχον οϋθ' οπτ)

Α. Ρ. 8

X II 322 c P L A T O ’S PROTAGORAS. 113

ι ΐ 4 NOTES ON xii 322 c

προσαγαγοίμην αυτόν ηύπ όρουν. C obet’s δώ for δοίη is attractive

but unnecessary.22. TroTcpov ώς κ τλ . “ Eleganter omissum ί φ ι ut obliqua

oratio statim in rectam transeat” H eindorf, quoting (inter alia) X en . Cyrop. I 4. 28 ένταΰθα δή τόν Κ ΰρον γελάσαι re έκ τών πρόσθεν δακρύων καϊ είπειν αύτφ άττώντα θαρρεΐν δτι παρέσται αΰθις όλίγου χρόνου' ώστε δραν σοι έξέσται κ&ν βούλη άσκαρδαμυκτεί. Sauppe quotes an exact parallel in 338 B infra εΐπον ουν έγώ δτι αίσχρόν εϊη βραβευτήν έλέσθαι τών λόγων, εϊτε yap χείρων Ζσται κτλ.

24· «ts ’έχων Ιατρικήν— ίδιώταις. This division o f labour takes place as soon as men begin to unite in cities: compare R ep. II

369 E foil.

3 2 2 D 30. KTcivciv ώς voVov πόλεως. κτείνειν is poetical for the άπο- κτείνειν o f prose.

32. Α θ η ν α ίο ι: without the article as in 319 B and 324 C.3 22 E 35. οΰκ ανέχονται, ώς σ-ύ φ ρ ς: 319 C ούδέν τ ι μάλλον αποδέ­

χονται. T h e antithesis between ούκ ανέχονται u>s σύ φης and εικότως ώς έγώ φημι is a poor one, since ούκ ανέχονται has to be repeated with εΙκότως. W e should expect some word like άλύγως before ώ? σύ φ ψ , or perhaps ούκ εΙκότως has dropped out after φ^ς.

3 23 A 37. ήν Set διά δικαιοοπύνης— Uvai. T h e antecedent to ήν is συμ­βουλήν not άρετής: cf. Law s I 632 c (quoted by H eindorf) κατιδών δέ ό θείς τούς νόμους απασιν τούτοι ς φύλακας έπι στήσει, τούς μέν (sc. φύλακας) δια φρονήσεως, τούς δέ δι αληθούς δόξης Ιόντας. T h e phrase δια δικαιοσύνης Ιέναχ is equivalent to δικαίαν εΐναι as διά φιλίας Ιέναι to φίλον είναι.

38. άτταντος. Schanz jead s παντός on account o f παντί fol­

low ing : but Plato frequently interchanges a7ras and π α ς; see on Euthyphr. 9 E. It is natural that thennore emphatic form απαντος should come first.

40. ή μ.ή €Ϊναι ττόλας. T)=alioquin is regu lar w ith δει, προσήκει, and the lik e , in the p reced in g clau se : co m p a re in fra 323 c ή μή εΐναι έν άνθρώποις and 325 A.

αΰτη— τοΰτου α Ιτία : asyndeton as in 3J8 Α τοσοΰτος 6 ye ήμέτερος λόγος.

41. ώς τω δντι ήγοΰνται. T h e presence o f τψ δντι, as Sauppe remarks, shews that ώς depends on τεκμήριον in line 44: compare infra 324 C ώ? μέν οΰν εΙκότως αποδέχονται— αποδέδεικταί σοι.

323 Β 54* ττροίΠΓΟίονίμ^νον δικαιοσ-ύνην: elsewhere in Plato προσποιεΐσ-θαι takes the infinitive. Thuc. I 137. 7 has ήν ψευδώς προσεποιήσατο.

XIII 323 E P L A T O ’S PROTAGORAS. 115

tas άναγκαϊον: ον need not be added, as H eindorf shew s: 323 ^ cf. R ep. V 449 C ώ? άρα περϊ -γυναικών τε καϊ παίδων παντί δήλον οτι κοινά. τά. φίλων Ζσται.

C H A P T E R X I I I .

Protagoras now passes to the second part o f his reply (323 c —324 D), in which he seeks to prove by two arguments that men believe that virtue can be taught: (1) as w e hold men responsible for αδικία, it is clear that w e conceive o f it as capable o f being acquired (323 C— 324 a) ; (2) punishment is in point o f fact intended to teach well-doing (324 A— 324 d).

4. ού φΰ<Γ€ΐ ηγούνται €Ϊναι— ά λλα διδακτόν. Sauppe (on 322 c) remarks that the giving o f δίκη and αίδώs to a ll is inconsistent with the theory that πολιτική άρετή can be acquired by teaching. W hat Protagoras no doubt means is that w hile all men have a part in δικαιοσύνη (323 A), because they possess δίκη and αΙδώς, they may be im proved by teaching, but it must be allowed that his words are hardly consistent w ith them selves. See Introduction, p. xix.

15. τ ά καλά καί τάναντία t o v t o i s . This, the MSS reading, 3 2 3 D retained b y H eindorf, and recently by K rai, is, w e think, right. ταΰτα in line 14 does not have its antecedent in the previous sentence, but is explained by τά καλά, καϊ τάναντία τούτοις. Protagoras in fact divides ‘ goods into two classes, viz. (1) goods φύσει, (2) goods έξ έπιμελείας καϊ άσκήσ«ως καϊ διδαχής, and calls the former καλά, the im plied examples being personal beauty, stature and health. Schanz’s rejection o f τά καλά is therefore needless.

T h e editors mostly read τά κακά, but (in spite o f Ficinus’ hate mala eortimque contraria) this would seem to be precluded by the μέν and δέ in ταΰτα μέν γάρ and οσα δέ— ά^αθά: the contrast

requires that one class o f goods shall be set. over against another, and is much weakened i f w e put ‘ e v ils ’ in the foreground by reading τά κακά. Further, ταΰτα is too remote to be easily taken w ith τά κακά in the sense o f ‘ these evils whereas i f we take the pronoun m erely as anticipating τά κακά, then the statement becomes too w id e : for not a ll κακά, not all άγα0ά (τάναντία τούτοιs, on this view) come to men φύσει, as indeed the next clause states.

21. «τνλλήβδην ττάν τό Ιναντίον— apcrijs. W e have here the 3 23 ^ first hint o f the unity o f the different vices and (by implication) virtues : com pare infra 329 C.

8— 2

ιι6 NOTES ON x i i i 324 a

3 24 A 24. cl γάρ εθε'λει$— διδάξει. Cf. infra 342 D.25. αυτό <Γ€ διδάξει: ‘ fact w ill shew you ’ : Theaet. 200 Ε ό τον

ποταμόν καθηγούμενος— έφη άρα δ ε ίξ ε ιν α ύτό : the idiom is a fre­quent one.

27. ούδείδ γάρ κολάζει κτλ . P lato ’s own theory o f punishment so far agrees with this, but goes d eep er: see Gorgias 525 a foil. προσήκει δέ παντί τφ έν τιμωρίφ δντι, ύπ’ Άλλου όρθώς τιμωρουμένφ, ή βελτίονι γίγνεσθαι καί δνίνασθαι ή παραδείγματι τοΐς &λλοις γίγνεσθαι, ϊνα άλλοι όρώντες πάσχοντα ά άν πάσχη φοβούμενοι βελτίους γίγνων- ται. V ice (being ignorance) is disease o f soul, as νόσος is o f b od y: it is the business o f the judge to cure the one as o f the physician to cure the other : cf. Rep. IX 591 A— B and G org. 478 D σωφρονίζει γάρ που καϊ δικαιοτέρους ποιεί καϊ Ιατρική γίγνεται πονηριάς ή δίκη: hence (ibid. 480 β foil.) the sinner should go before the judge as readily as the patient to a doctor, and should even accuse his friends. In the ideal city the judges are to put to death incurable sinners just as the doctors will allow incurable patients to d ie : III 409 E foil. των πολιτών σοι τούς μεν εύφυεΐς τά σώματα καί τά ς ψυχάς θεραπεύ- σουσι, τούς δέ μή, όσοι μέν κατά σώμα τοιουτοι, άποθνήσκειν έάσουσι, τούς δέ κατά τήν ψυχήν κακοφυεις καϊ άνιάτους αυτοί άποκτενοΰσιν. T h e same holds good o f punishment after death : for Ardiaeus and the others in R ep. x 616 A, whose punishment is everlasting (ούχ ήκει— ούδ’ άν ήξει δεΰρο), are incurable— άτεχνώς παραδείγματα άνηρτη- μένους έκει έν φδου έν τφ δεσμωτηρίφ, τοΐς άεΐ τών άδικων άφικνου- μένοις θεάματα και νουθετήματα— the m ajority are punished to purge them of the guilt contracted upon earth and teach them to choose more wisely their lot o f life next time. T h e rem edial view o f punishment is embedded in the genius o f the G reek language, as is shewn by the punitive sense o f σωφρονίξειν, δικαιοΰν, εύθύνειν. T h e older and sterner view (δράσαντι παθεΐν) appears more rarely

in P lato ’s time.3 2 4 B 29. ήδΐκησ-εν. See above on 319 D.

30. τιμωρείται. T h e editors quote Aristotle R het. I 10. r369b 12 διαφέρει δέ τιμωρία καϊ κόλασις' ή μέν γάρ κόλασις τοΰ πάσχοντος ένεκα έστιν, ή δέ τιμωρία τοΰ ποιοΰντος, ϊνα άποπληρωθτ}. T h e distinction is not invariably observed in Plato, although he generally uses τιμωρεΐσθαι in passages where the gravity o f the sin is more insisted upon.

31. ού τοΰ τταρεληλυθότοδ— άγένητον θείη. Turner (on 324 Β)quotes Law s XI 934 Α ούχ ένεκα τοΰ κακουργήσαι διδούς τήν δίκην, ού

XIV 325 A P L A T O ’S PROTAGORAS. 117

yap τό yeyovbs ayένητον Ζσται ποτέ κτλ. T h e phrase ού yap hv τ6 ye πραχθέν άγένητον θείη represents a common proverbial saying : cf. Sim onides Frag. 69 τό yap yeyei>ημένον ούκέτ άρεκτον Ζσται (Sauppe) w ith B ergk ’s note, and the impressive application o f the saying in Aesch. A g . 1019— 1021 τό δ’ έπϊ yav άπαξ πεσόν θανάσιμον προπάροιθ* avdpbs μέλαν αίμα τις Άν πάλιν άγκαλέσαιτ έπαείδων ;

38. κολάζονται: the m iddle (in the present) is rare: H eindorf 324 C

quotes A r. W asps 405 νυν εκείνο νυν εκείνο τούξύθυμον φ κολαζόμεσθα. κέντρον έντέτατ όξύ.

C H A P T E R X IV .

H ere begins the third part o f Protagoras’ rep ly: 324 E— 328 D.

In this chapter he begins to shew that virtue is in point o f fact taught to all by shewing that it would be absurd to suppose that it

is not.1. λοιττη άττορία. F o r the omission o f the article before a 3 2 4 D

relative clause (H eindorf suggested the insertion o f ή after λοιπή)Sauppe quotes R ep. I l l 413 E φύλαξ αύτοΰ ών άγαθός καϊ μουσικής ής έμάνθανεν. T h e απορία was raised b y Socrates in 319 D fo il.

4. δι8άσ·κουσ·ιν. Contrast infra 325 Β τά μεν ά λλα δ ιδ ά σ κ ο ν ­τ α ι τούς υίεΐς and ibid. τούς υίεις δ ιδ ά σ κ ο ν τ α ι, said o f the parents as διδάσκουσιν (in the usual sense o f διδάσκονται) is said here and in

Meno 94 B. Sim ilarly in Prot. 320 Α έπαίδευε is used where w e

should expect έπαιδεύετο: cf. έπαιδεύσατο in Meno 93 D.

α διδασκάλων £χ«ται. See note on 319 E supra.

7. ούκέτι μύθον ά λλά λόγον. Gorg. 523 Α δν σύ μέν ήγήσει μύθον, ώς έγώ οϊμαι, έγώ δέ λόγον * u>s αληθή yap δντα σοι λέξω α μίλλω λέγειν.

13. δικαιοσύνη— τό οσιον «ΐναι. Thus for the first time 3 2 5 A

Protagoras definitely speaks o f the virtues in language im plying their unity : c f. 323 E.

15. άνδρός άρίτήν: άνδρός is somewhat loftier and more im ­pressive than άνθρώπου (cf. Rep. VIII 565 E βίον άνδρός άφανίξων).F o r the sentiment cf. Rep. VI 501 Β ξυμμνγνύντες τε καί κεραννύντες έκ των Επιτηδευμάτων τό ά ν δ ρ ε ίκ ε λ ο ν , απ’ έκείνου τεκμαιρόμενοι, δ δή κα ϊ’Όμηρος έκάλεσεν έν τοις άνθρώποις έγγιγνόμενον θεοειδές τε καϊ θεοείκελον.

ι6 . μ€τά τούτου : not μεθ ’ ου, see on 3 r3 Α κα* *ν Φ- For the use of μετά cf. Phaed. 69 A if. {μή) y έκεινο μόνον τό νόμισμα όρθόν,

n 8 NOTES ON x i v 325 a

άνθ ’ ου δει απαντα ταΰτα καταλλάττεσθαι, φρόνησπ, καί τούτου μέν καί μετά. το ύ το υ ώνούμενά τε καί πιπρασκόμενα τφ οντι $ καί ανδρεία κτλ.

19. καί ιταΐδα καί άνδρα καί γυναίκα: nearly equivalent to

‘ not only child but etc.’ : παΐδα is put first as the natural object o f κόλάξειν— “ et nos ergo manum ferulae subduxim us” (Juv. I 15).

21. ύιτακούη is more than obey: the word means ‘ to hear and an sw er’ (cf. Crito 43 a ) ϊ tr. ‘ resp ond ’ , sc. by becoming better (as explained in line 20).

B 22. as ανίατον δντα— άποκτείνειν : R ep. I l l 410 A τούς— κατά. τήν ψυχήν κακοφυεΐς καϊ ανιάτους αύτοϊ άποκτενοΰσι. In the next line αύτου in αύτοΰ πεφυκδτος is still this ‘ one th in g ’ , viz. avdpbs άρετή.

25. ws θαύμάσ-iot γίγνονται. T h e MSS have ώς θαυμασίως γίγνονται w hich could only mean ‘ in what a strange w ay are produced*— a m eaning irrelevant here. T h e point is that it is θαυμαστόν i f ‘ good m en ’— virtue having been proved to be teach­able— teach their sons everything except virtue, θαυμάσιοι (with K roschel and other editors) seems the simplest o f the many emenda­tions proposed : cf. Euthyd. 305 Β θαυμάσιοι είσιν ol τοιουτοι Ανδρε s. T h e m istake may have arisen from the influence o f the common θαυμασίως u>s. N ext best is H irschig’s Θαυμασίω5 γίγνονται αγαθοί ol αγαθοί (cf. 328 Ε ούκ εΐναι άνθρωπίνην έπιμέλειαν y αγαθοί ol αγαθοί γίγνονται) or Θαυμασίω5 γίγνονται ol αγαθοί αγαθοί: cf. Meno 89 Β ol άγαθοϊ αγαθοί γίγνονται and H ein dorf’s emendation on 326 C below. A s to γίγνονται “ Saepius a Platone id quod argumentatione colli- gitur, γ ίγ ν ε σ θ α ι dicitur, ut p. 355 A φημϊ ύμΐν τούτου otirtas tyovTos γελοΐον τον λόγον γίγνεσθαι δταν λέγητε κτλ., Euthyd. ρ. 298 Ε ούκοΰν6 κύων πατήρ ων σός έστιν, ώστε σbs πατήρ γ ί γ ν ε τ α ι ό κύων” . Kroschel. T h e same use of γίγνεσθαι is common in Aristotle.

28. τά μέν ά λλα άρα. F or the form o f the sentence and for &pa here and in line 34 com pare note on Crito 50 Ε η πρό? μέν άρα.

29· διδάσ*κονται (but not o f course apa) is interrogative: so ού διδάσκονται in line 34.

30. 4φ* ω. This, and not έφ' ών (as asserted by Schanz) is after all the reading of B : see Adam son in C l. Rev. VII p. 445. In itself, i<f> ών (so T ) is not indefensible: έφ’ ών (i.e. 4πϊ τούτων ά) κτλ. would mean ‘ in the case o f subjects which if they have not learnt ’ (μή μαθουσι), the latent a depending on μαθουσι. This use of έπί with the genitive is common in Plato, e.g. Rep. V ll 524 Ε ώσπερ έπί του δακτύλου έλέγομεν. But έφ’ φ (which H eindorf had already

XV 325 d P L A T O ’S PROTAGORAS 119

conjectured) is simpler and better. F or the misplacement of re in i} τε ζημία see note on 316 D above.

33. cos &jros ctireiv is to be taken w ith ξυλλήβδην, which goes 3 2 5 ^ w ith the verbal noun άνατροτταί: * almost wholesale subversion of their h o u se ’, ξυλλήβδην means not κατά σμικρόν, but so as to embrace everyth in g: cf. R ep. I 344 a — B τυραννϊς η ού κατά, σμικρον τάλλ&τρια καϊ λάθρφ καϊ βίφ άφαιρεΐται— αλλά ξυλλήβδην, and Theog- nis 147 έν δέ δικαιοσύνη συλλήβδην ιτασ’ άρετή 'νι. F o r ώί έπος

είπεΐν see on 3 Χ7 Α·35· οΪ€σθαί -ye χρη : a w ay o f answering one’s own question :

Crito 53 D, 54 B.

C H A P T E R X V.

In this chapter Protagoras shews that the whole scheme of Athenian education is intended to teach αρετή.

ι . μέχρι oW ep άν ζώ<τι, i.e. ol παιδευδμενοι: in 326 D foil, it is shewn that education does not end when school is left, but goes on through life.

3. «Γ€ΐδάν θάττον seems not to occur elsewhere in the Platonic writings : in A lcib . I .105 A is έάν θάττον. τάχιστα is more usual after such conjunctions. Kroschel quotes an imitation o f this passage from D e R ep. Laced. 2. 1 έπειδάν τάχιστα ol παΐδες αύτοΐς τά, λεγάμενα ξυνιωσιν, εύθύς μέν 4π αύτοΐς παιδαγωγούς θεράποντας έφιστάσιν, εύθύς δέ 7τέμττουσιν είς διδασκάλων μαθησομένους καϊ γράμματα καϊ μουσικήν και τά. έν παλαίστρφ.

5· διτωε βέλτισ-τοδ: so Β Τ : there is no reason for inserting u>s 3 2 5 D

after δττως w ith K roschel and T u rn e r: βέλτιστος does not mean better than all others, but very good.

6. ιταρ’ ϊκαστον κτλ. “ E st eo ipso tempore quo quidque vel fit vel d icitu r” H eindorf.

8. τό μέν δίκαιον κτλ . Sauppe w ell quotes Ter. A d . 417— 418 where a father νουθετεί his son “ H o c facito— H oc fugito— H oc laudi est— H oc vitio d atu r” . Com pare H orace Sat. 1 4. 105 if.

10. τά μέν iroici, τά δέ μή iroCei: τά μέν is not δίκαιον, καλδν, οσιον, but quite gen eral: ‘ this do, that do not ’. T h e τάδε μέν— τάδε δέ o f Τ is unnecessary; cf. τό μέν.— τό δέ in line 8. T h e symmetry o f the sentence is worth noting (a, 6, b, a ): first τό μέν— τό δέ, next τόδβ μέν— τόδε δέ twice, last τά μέν— τά δέ, the end recalling the begin­ning. Com pare note on καϊ κακόν καϊ αίσχρόν in Crito 49 Β.

4άν μέν ίκών π είθη ται: without apodosis: see Goodwin, M oods

120 NOTES ON x v 325 D

and Tenses (1889) p. 179. Th is idiom occurs more than once in H o m er: it is perhaps a remnant o f the days when the conditional particles introduced a main sentence: certainly the G reeks were not conscious o f any such ellipse as eu

11. ώ<πΓφ ξΰλον δια<ττρ€φόμ€νον. ξύλον is ‘ a piece o f w ood ’ , not necessarily a dead log, as appears from H dt. Ill 47 εΐρίοισι άττό

ξύλου (of the cotton tree) and other exx. in L. and S. T h e growing child is compared to a tree grow ing up and becoming crooked (note the present διαστρεφόμενον— καμπτόμενον). Plato frequently applies the metaphors ‘ crooked ’, ‘ w arp ed ’ and the like to victims o f vice and vicious education: com pare Gorg. 5-25 A πάντα σκοΧιά. ύπό ψεύδους καϊ αλαζονείας. T heaet. 173 Α σμικροί δε καϊ ούκ ό ρ θ οί τάς ψυχάς.

12. δΰθύνουσιν— ιτληγαΐδ. Cf. Arist. Άθην. πόλιτ. Ch. 8τούς άμαρτάνόντας η ϋ θ υ ν εν κυρία οΰσα του ξη μ ιο υ ν καΧ κόλάξειν (of the

A reopagitic council). F or εύθύνειν (here passing into the m eaning of ‘ chastise’) see note on 324 α ούδεϊς yap κολάζει.. T o illu strate

πληyaΐs Sauppe quotes th e w ell-know n line of M enander ό μή δαρεϊς Ανθρωπος ού παιδεύεται.

ΐβ. «is διδασκάλων ire^irovTcs. It appears from 326 C that there was no regular age for going to school; the parents decided in each case. Plato ordains (Law s v n 809 e ) that children shall learn 7 ράμματα (i.e. reading and writing, ibid. 810 B) from 10 to 13, and the lyre from 13 to 16.

Ίτολύ μάλλον— «ύκοσμίαβ. Protagoras’ description o f the aim of Athenian education agrees w ith the account of the Δίκαιος λ6yoς in the Clouds 961 foil.

E 17. ώσ-ircp t<5t c : supra 325 C έπειδάν θάττον συνιγ τις τά. λεyό- μενα.

ι8 . eirl τών βάθρων: i.e. as they sit on the benches: cf. above 315 C. παρατιθέασιν represents the works o f the poets as intellectual food: cf. Theaet. 157 C τ τα ρ α τ ίθ η μ ι έκάστων των σοφών ά π ο γ ε ύ - σ α σ θ α ι.

19. ποιητών αγαθών: H om er especially, and also H esiod, Theognis, Phocylides. Com pare Law s v i i 810 e, from which passage it also appears that extracts were frequently made for com m itting to memory (έκμανθάνειν).

20. άναγκάζουσιν: μετά λύπης yap ή μάθησις: A rist. Pol. VIII

1339* (quoted b y Sauppe). So Niceratus in Xenophon Sym p. I l l 5 says that his father ήvάyκaσέ με πάντα τά Ομήρου έπη μαθεΐν.

XV 326 b P L A T O ’S PROTAGORAS. 121

21. διέξοδοι means finished narratives or descriptions (cf. Xdyo? 3 2 6 A διεξελθών and διεξιένai in 320 c). It is to be noted that so far we

have not got beyond ποίησis ψιλή (i. e. unaccompanied by m usic): lyric poetry begins to be studied when the lyre has been learnt (line 26).

24. &τερα τοια ΰτα: for the phrase see on A pol. 26 A. T h e accusative (internal) depends on έπιμελουνται as in 325 C έπιμελουνται πάσαν έπιμίλειαν and Law s VII 812 Ε άλλα ταυτα μέν ό παιδευτής έπιμελείσθω: the w hole phrase is equivalent to έτέραν τοιαύτην σωφροσύνης τε έπιμέλειαν ποιούνται. Verbs taking the external object in the genitive or dative are not precluded from taking the internal object in the accusative.

28. €ts τά κιθαρίσματα εντείνοντεδ- έντείνειν εις is to stretch 3 2 6 B into, i.e. to ‘ put in to ’ : whence έντείνειν is κύκλον χωρίον τpίyωvov ‘ to describe a triangle in a c irc le ’ (Meno 87 a ) ; περϊ yap τοι τών ποιημά­των ών πεποίηκας έντείνas τoύs του ΑΙσώπου λόγους o f adapting to metre (Phaed. 60 d ) ; and here o f accom panying poems on the ly r e : the boys learn the poems and tunes (made by the poet) together, w hile the Citha-rist plays the lyre. Plato in the L aw s VII 812 D foil, requires the κιθαρίσματαΛο be identical with the tune to which the poem is sung: δει— τοΐς φ θόγγοι τη s λύpas προσχρησθαι— τόν τε κιθαριστήν καϊ τόν παιδευόμενον, άπoδιδόvτas πρόσχορδα τά φθέγματα τοΐς φθέγμασί' την δ’ έτεροφωνίαν καί ποικιλίαν τηs λύρας, άλλα μέν μέλη τών χορδών Ιεισών, άλλα δέ του την μελψδίαν ξυνθέντος ποιητοΰ— πάντα τά τοιαΰτα μη προσφέρειν κτλ.

ρυθμούδ τε καί αρμονίας. ρυθμοί times or rhythm s (cf. Rep. I ll 399 E foil.), άρμονίαι scales (ibid. 398 D foil.), ρυθμός and αρμονία between them m ake up μουσική in the narrower sen se: see Sym p.187 A foil., where music is defined as περϊ αρμονίαν καϊ ρυθμόν ερωτι­κών έπιστήμη— περϊ άρμονίαν since it reconciles οξύ and βαρύ, περί ρυθμόν since it reconciles ταχύ and βραδύ.

29. οίκειουσθαι ra ts ψυχαΐδ τών τταίδων. Sauppe quotes Rep.Ill 401 D κυριωτάτη έν μουσική τροφή, ό'τι μάλιστα κ α τ α δ ύ ε τ α ι εις τό εντός της ψυχής ο τε ρυθμός καϊ αρμονία καϊ έρρωμενέστατα απτεται αύτης.

30. ευρυθμότεροι καί εφαρμοστότεροι. See Rep. i n 400 c foil., where, after it is shewn that τό εύρυθμον and τό εύάρμοστον im ply εύλoyίa, Plato continues (400 d) ευλογία άρα καϊ εύαρμοστία καί εύσχημοσύνη καϊ εύρυθμία εύηθείφ άκολουθεΐ, ούχ ήν άνοιαν οΰσαν ύποκοριζόμενοι καλού μεν ώς εύήθειαν, άλλά την ώς άληθώς εΰ τε καί καλώς τό ήθος κατεσκευασμένην διάνοιαν.

122 NOTES ON x v 326 b

34. cis τταιδοτρίβου: Protagoras passes to γυμναστική, the second great division o f G reek education: R ep. II 376 E.

35. ύττηρετώσι τη διανοίςι. Plato asserts that the true object o f γυμναστική is not to cultivate the body, but to educate the soul to the proper mean between hardness and softness: Rep. Ill 410 C foil. O n the soul as the mistress o f the body see Phaedo ch. 43.

q 39. μ ά λισ τα οί μ ά λ ισ τα δυνάμενοι. T h e first μάλιστα is due to H eindorf: it is necessary to the meaning. M ost o f the editors insert the word μάλιστα not after ττοιοΰσιν but after δυνάμενοι, explaining its loss by the presence o f μάλιστα follow ing: but it comes (we think) more naturally after ττοιουσιν.

42. εκ διδασκάλων άτταλλαγώ σιν: έκ is rejected by Cobet (cf. G org. 514 C έπειδή των διδασκάλων άπηλλάγημεν): but the phrase is just as stereotyped as els διδασκάλων, to which (in line 40) it forms an appropriate contrast— in neither o f the two cases were the G reeks (in all probability) conscious in common parlance o f an ellipse. Sauppe quotes a fragment o f A r. Banqueters 42 ούκ ευθύς άπεδί- δρασκεςέκ δ ιδ α σ κ ά λου, Plutus 84 Τ Ια τρ ο κ λέο υ ς έρχομαι, and other parallels.

43· αναγκάζει μανθάνειν: hardly to be taken literally, but only in the sense that ignorance was no excuse for breaking the laws.

44. κ α τ ά t o v t o v s ζη ν . A fter ζην occur in the MSS the words κατά παράδειγμα. “ F acile succurrat cuivis κατά τούτους ζην καθάπερ παράδειγμα— quamquam talia notanda potius quam statim corri­gen d a” says H eindorf. Most recent editors bracket or reject the words, which are open to objection on several grounds, that the laws are not an example but a rule o f life, and Plato does not use παρά­δειγμα precisely in this way, as w ell as from the harsh omission of ώς. T h e suggestion o f Sauppe that the words are a gloss on κατά τούτους by a scribe referring to the illustration which follows— ‘ as for exam ple’— has much probability.

0D 45. γ ρ α μ μ α τισ τα ί: see on γραμματιστοΰ 312 B.

46. ύττογράψαντεδ γραμμά* τη γραφίδι should be understood of

tracing (by dots or otherwise) the outlines o f the lines (γραμμαί) w hich form letters. These outlines would be filled up by the p u p il: see Bliimner, Griechische Privataltherthiim er p. 315. T h e usual view (since H eindorf) has been to regard the γραμμαί as horizontal lines ruled for guidance; “ ut pueri in schola directe s. ad lineam scribere iubentur, ita in vita quae agunt ad legis normam iis diri- genda sunt ” , Kroschel. Such a view is however inconsistent with

XV 326 D P L A T O ’S PROTAGORAS. 123

the m eaning o f ύπογράφειν and o f ύφήγησις, and (in view o f P lato’s statements as to the nature o f Law ) renders the sim ile inexact. ύπογράφειν in Plato regularly refers to an outline drawing (as ύποτυποΰσθαι to m oulding in outline Tim . 76 e ) and is opposed to άπεργάσασθαι and (in Aristotle) to άνατγράφειν, e.g. Rep. VIII 548 c — D

ούκοΰν— αϋτη μέν η πολιτεία οΰτω γεγονυΐα καί τοιαύτη άν n s εϊη, ώ? λόγφ σχήμα πολιτείας ύ π ο γ ρ ά ψ α ν τ α μτ] άκριβώς ά π ε ρ γ ά σ α σ θ α ι διά το έξαρκεΐν μέν Ιδεΐν καϊ έκ τηs υ π ο γ ρ α φ ή ς τόν τε δικαιότατον καί τόν άδικώτατον, and Theaet. 1 7 2 Ε, where a litigant’s άντωμοσία is called ύπογραφή— a sort o f outline draw ing ων έκτός ού ρητέον, but which his speech must sim ply άπεργάσασθαι. ύφηγεΐσθαι is sim ilarly used, only with the added idea o f guiding: e.g. Rep. I ll 403 D— e ούκοΰν el την διάνοιαν Ικανώς θεραπεύσαντες παραδοΐμεν αύτη τά περί τό

σώμα άκριβολογεΐσθαι, ημείς δέ οσον τούς τύπους ύ φ η γ η σ α ίμ ε θα— όρθώς άν ποιοϊμεν; and Law s X 890 C δει ταυτα οΰτω πράττειν διανοου­μένους οπψτερ άν ό νομοθέτης ύ φ η γ ή σ η τ α ι γρ ά φ ω ν. T h e point o f the simile is this. A s the child draws his pen between the outlines

o f the lines forming letters (making e.g. k1*0 so we

must keep our actions between certain outlines, which are the laws. Plato invariably regards νόμοι as only τύποι, within which our actions should fa ll: cf. R ep. II 383 C παντάπασιν— ϊγω γε τούς τύ π ο υ ς τούτους συγχωρώ, καϊ ώ? ν ό μ ο ις άν χρφμην (whence νόμους ύ π ο - γράφειν here and in Law s V 734 e ) : see also Polit. 294 a foil, τό δ ’

άριστον ού τούς νόμους έστίν Ισχύειν, άλλ’ άνδρα τόν μετά φρονήσεως βασιλικόν— οτι νόμος ούκ άν ποτε δύναιτο τό τε άριστον καϊ τό δικαιότα- τον ακριβώς πάσιν άμα περιλαβών τό βέλτιστον έπιτάττειν. αΐ γάρ άνομοιότητες τών τε ανθρώπων και τών πράξεων— ούδέν έώσιν άπλοΰν iv ούδενϊ περϊ άπάντων καϊ έπι πάντα τόν χρόνον άποφαίνεσθαι τέχνην ούδ’ ηντινοΰν— for which reason in the Republic ( v i 497 d ) there must always be a power above the law s. T h e explanation which we have given does not disagree with the account o f Seneca in his Epistles X V 2. 51 “ Pueri ad praescriptum discunt. D ig iti illorum tenentur et aliena manu per literarum simulacra ducuntur” : it is supported by Quintilian I 1. 27 “ cum vero iam ductus sequi coeperit, non inutile erit eas (sc. literas) tabellae quam optime insculpi, ut per illos velut sulcos ducatur stilus ” . I t is probable that both these authors had the present passage in view .

It should be noted that γράφειν νόμους was a regular phrase: com pare the image in R ep. VI 501 A.

124 NOTES ON x v 326 d

49. ώς δέ καί. cils for οΰτως is rare in A ttic p ro se: H eindorf quotes (inter alia) Rep. VII 530 D κινδυνεύει ώς ττρός αστρονομία ν ομματα ττέπηγεν, ώς ττρός έναρμόνιον φοράν ώτα τταγήν αι. For δέ see above on 318 C.

3 2 6 Ε 54· «ύθύναι re g u la rly d en otes th e ‘ p u ttin g s tra ig h t’ or exam in a­

tion of a magistrate when his office expired. It is not clear whether Protagoras’ philological zeal does not cause him to stretch a point in giving to the word a wider signification: but see on εύθύνουσιν in

325 O.

C H A P T E R X V I.

Protagoras at last comes to the difficulty raised by Socrates in 319 e . Virtue having been proved to be teachable, it is only from a

lack of natural aptitude that good m en’s sons sometimes turn out b a d ly : compared w ith men who have never been taught virtue, even they are good. Protagoras concludes with a manifest bid for

pupils.4. {[|JLirpoc0€v: viz. at 324 E.

3 2 7 A 6· ούδενα δεϊ ίδιωτεΰειν: eq u ivalen t to ττάντας δει elvai δημιουρ­γούς : no one must be a laym an in αρετή.

12. «δίδασκε καί έιτέιτληττε τόν μή καλώ5 αΰλοΰντα. A sέδιδασκε is the important word, έπέπληττε has no effect on the construction, but is in effect en clitic: see on 317 C ένδείξασθαι καϊ καλλωπίσασθαι.

3 2 7 Β 19- €>ι °^ν °^τ ω · marks the reversion to the original protasis, viz. εί μή οϊόν τ ήν— καί τοΰτο κτλ., from λυσιτελεΐ to νόμιμα being p aren thetica l: it therefore seems better to print a colon rather than

a full stop after νόμιμα.3 2 7 C 24. έλλόγιμοβ ηύξήθη. Proleptic adjectives w ith αύξάνω are

common: H eindorf cites (inter alia) Rep. V lll 565 C τοΰτον τρέφειν τε και αϋξειν μέγαν.

2J. άλλ* ουν αύληταί γ ά ν : y άν for γοΰν was Shilleto ’s con­jecture, which can hardly fail to be right, άλλ’ ούν— ye is an emphatic ‘ but at all events’ : cf. Gorg. 496 D μανθάνω’ άλλ’ οΰν τό γε ττεινήν αύτό άνιαρόν.

2g. οΰτω$ οϊον καί νυν. Sauppe’s φου καν νΰν seems to be quite n eedless: the conclusion is naturally put as a com mand— ‘ so in the present case, you are to think ’ .

30. των έν νόμοΐδ καί άνθρωποι^. So Β Τ . άνθρώττοις in this em phatic sense is a little awkward with άνθρώπους two lines below

XVI 327 D P L A T O ’S PROTAGORAS. 125

and άνθρώποις said seven lines below o f savages (though the word is qualified in both cases), but the text is probably r ig h t : cf. 323 C

άναγκαΐον ούδένα βντιν1 ούχΐ άμως y i πως μ ετέχειν αύτής (sc. τής

δικαιοσύνης), ή μή είναι έν άνθρώποις. O f the suggested emendations the most reasonable is perhaps Sauppe’s iv νόμοις καϊ έννβμοις άν- θρώποις— which he has now given up in favour o f the MSS reading.

31. αυτόν is not em phatic: to be δίκαιος is to be a δημιουργός

δικαιοσύνης, cf. 326 Ε τής άρετής— ούδένα δει ίδιωτεύειν.

33* μ·ήτ€— μήτε— μήτε— μηδε'. μηδέ introduces the clim ax : see 3 2 7 D note on οΰτε— ούδέ γ ε in A p o l. 19 D and Cope on A rist. Rhet. I 4. 4.

Presently άλλ’ εΐεν is used rather than ά λλ’ είσΐ (in spite o f έστίν

in line 33) because the hypothetical nature o f the case is becoming more prominent. For the passage o f a relative clause into a main clause (οϊ is not to be repeated after άλλά) see on 313 A.

35. ά λλ’ εΐεν άγριοί τινες. It appears not only from Athenaeus (v 218 d ), but from Suidas and others that the play in question was called "Aypioi. T h e few fragments o f it which remain (see K o c k ’s Comicorum Atticorum Fragm enta 1 pp. 146— 150) give us no indication of the plot or treatment. T h e · probability is that the "Aypioi formed the chorus (compare the names Νεφέλαι, Βάτραχοι

etc.), “ ad quos ” — as we should infer from the words o f P lato—“ Atheiiienses quidam, pauci sine dubio, vitae civilis in sua urbe pertaesi (μισάνθρωποι) sicut Pithetaeruset E uelpides,accedebantim pru- denter sperantes se inter homines immanes meliorem iustioremque quam in civitate sua vitam inventuros esse” (K ock). Plato was perhaps thinking of the same play again in R ep. VI 496 D ώσπερ

εις θηρία άνθρωπος έμπεσών, οΰτε ξυναδικεΐν έθέλων οΰτε Ικανός ων εις

πάσιν ά γ ρ ίο ις ά ντέχειν.

οΐοί ιτερ ovis πέρυσιν: so Β Τ , and there is no sufficient reason for altering the text to οΐους πέρυσιν (with Sauppe, after Athenaeus V 218 d ) or οϊους περ πέρυσιν with Schanz. P lato does not alw ays avail him self o f the liberty o f attraction : a parallel is quoted from Crat. 432 Ε ϊνα κομιδβ η τοιουτον οΐόν περ ου δνομά εστιν.

36. ττε'ρυσ-ιν. Athenaeus V 218 D έδιδάχθησαν δέ o l “k y p i o i

έπ ' Ά ρ ισ τίω νο ς άρχοντος, i.e. 01. 89 4 = 42Ι/42θ B.C. F or the bearing o f the date o f the*A7/)ioi on the question when the dialogue o f the Protagoras is assumed to have taken place see Introd. p. xxxvii.

Φερεκράτηβ. T h e fragments of Pherecrates— a poet o f the old com edy who gained his first victory in 438 B.C.— are given in K o c k ’s Comicorum A tticorum Fragm enta 1 pp. 145 — 209.

126 NOTES ON x v i 327 d

εδίδαξεν επί Α ηναίω . T h e Αήναιον (also called λίμναι and τέμενος τοΰ Διονύσου) was an enclosure sacred to Dionysus on the south-east slope o f the Acropolis. Com pare Photius s.v . Αήναιον' περίβολος μέγας 'Αθήνησιν, έν φ τούς άγώνας ήγον, πρό τοΰ τό θέατρον οίκοδομηθηναι, όνομάζοντες έ π ΐ Α η ν α ίφ . T h e phrase ‘ at Lenaeum ’ seems to have survived even after all plays were given in the D ionysiac theatre, as by this time they were, and to have been understood as equivalent to * at the Lenaean festival ’ (cf. A r. A ch . 504 ο ύ π ΐ Α η ν α ίφ τ ’ αγών), for which the expressions έν Αψ αίοις and (έδίδάχθη) εις Αήναια are more usual in the didascaliae (see M uller’s Biihnenalterthiimer p. 316 note 3). T h e Lenaea took place in the month Gamelion.

38. ώσπερ οί kv εκείνφ τω χορω, sc. γενόμενοι. γίγνεσθαι έν is ‘ to come to be in or among ’ , ‘ to fall among έν τφ προθύρφ έγενό-

μεθα o f 314 c same idiom.μισάνθρωποι. So the MSS. Th e various suggested emendations

(ήμιάνθρωποι H einrich, μισάνθρωποι Jacobs, μεσάνθρωποι Lehrs) pro­ceed on the supposition that the word is an epithet o f the άγριοι, which is most im probable: “ alii sunt άγριοι, alii μισάνθρωποι, neque in ilia sermonis iu n ctura” (sc. if we regard the ώσπερ clause as explaining rots τ ο ιο ύ τ ο ις ) “ scribendum ώσπερ sed οΓοί περ fu it” (H eindorf).

39. Εύρυβάτφ καί Φρυνώνδςι. T w o proverbial scoundrels o f real life: see Suidas s. vv. Έ ϊύρύβατος πονηρός, άπό τοΰ πεμφθέντος υπό Κροίσου έπί ξενολογίαν μετά χρημάτων, ώ$ φησιν *Έφορος, εΐτα μεταβαλομένου πρός Κ ΰρον' ην δέ'Έιφέσιος κτλ. Φρ υ ν ώ ν δ α ς των έπί πονηρίφ διαβεβοημένων, δς ξένος ών κατά τά ΙΙελοποννησιακά διέτριβεν ’Αθήνησιν'— έκ τούτου τούς πονηρούς Φρυνώνδας καλοΰσι. T h ey are frequently m entioned in G reek literature: see Blaydes on A r. Thesm . 861. Blaydes remarks that -ώνδας is a Boeotian termination: cf. Επαμεινώνδας, Χαρώνδας and the like.

3 2 7 E 42. ούδείβ σ ο ι φαίνεται είναι, εΐναι is H ein dorf’s emendation ‘for εΐθ’ o f the Bodleian. F or the asyndeton with ώσπερ see above on3ΪΙ E.

43. t £s διδάσκαλοβ τοΰ ελληνίζειν. T h e same illustration occurs in A le. 1 i n a .

3 28 A 48. τούτους 2τ ι τ is άν διδάξειεν repeats τις hv— διδάξειεν τούςτών χειροτεχνών υΐεΐς: and ού ρόδιον οίμαι εΐναι— τούτων διδάσκαλον φανηναι is a variety on ούδ' Slv εΐς φανείη, which the ούδέγ ’ αν o f line 44 might lead us to expect would be repeated— but the sentence is a

XVI 328 c P L A T O ’S PROTAGORAS. 127

slight anacoluthon. Th is is better than to take άν o f ούδέ y ’ άν in

line 44 w ith elvai o f line 49.51. οΰτω δέ apcrrjs. O n οΰτω δέ see above note on 318 C.52. καν c l: k&v = καϊ el is somewhat rare in Plato, e.g. M eno

72 C kSlv el TToWal καϊ παντοδαπαί είσ ιν , %v y έ τ ι εϊδοζ άπασαι έχουσιν :

it is extrem ely common in Aristotle. T h e άν shews that the idiom must have arisen from cases where the apodosis contained a verb w ith which άν could go, e.g. κάν el άττοθνήσκοι, εΰ 2χοι. Such cases as Symp. 185 a k&v eirts— έξαπατηθείη, καλη η απάτη, where the verb after el is in the optative, preserve traces o f the origin of the con­struction.

55. όνήσαί τινα πρός· όνησαι is D obree’s correction for νοησαι: 3 28 B cf. Rep. X 601 D εϊπep oT6s r ’ ην πρός άρετην όνησαι άνθρώπονς.

58. τόν τρόπον τη5 Ίτρά^ωδ του μισ-θου. A ristotle E th. N ic.IX 2. 116 4 s 24 07rep φασϊ καϊ UpooTay6pav ποΐ€Ϊν ore yhp διδάί-etev άδήποτε, τίμησαι τόν μαθόντα έκέλεvev όσου δοκβΐ άξια έπίστασθαι καϊ έλάμβανε τοσοΰτον. This is more than Plato says : see next note.

60. άποδέδωκ€ν: but κατέθηκεν (gnomic aorist) two lines lower down. I t is not necessary to reject άποδέδωκεν (with Sauppe and Schanz) or to read άπέδωκεν (with Kroschel and K rai), άποδέδωκβν is hardly to be explained as a gnom ic perfect (Goodwin), certain examples o f which are rare, if not unknown, but is to be taken in its natural sense : ‘ if he prefers, he has already p a id ...if not e tc .’ : this is also H ein d o rf s view. Unless the pupil had p a id in advance, P ro­tagoras left the fee to his own conscience and (according to his own account, ώστε καϊ αύτφ δοκεΐν τφ μαθόντι) generally fared better, even though (if D iogenes Laertius i x 52 m ay be trusted) his fee was 100 minae. I f Protagoras made no bad debts, he escapes the censure o f Plato in Gorgias 519 c, where it is said that, if teachers o f δικαιοσύνη do not receive their fees, it only shews that they have failed to teach their subject and deserve no fees.

61. ίλθών els Upov. “ T actis sacris aram ve tenentes veteres 3 2 8 c iurare satis est n otum ” H eindorf, quoting Aeschin. in Tim arch.§ 114 λαβών els την έαντοΰ χεΐρα τά. Ιερά. καϊ όμόσας μτ] λαβεΐν δώρα— είληφώ5 ηλέγχθη.

69. τώνδ€. Protagoras is more encouraging than Socrates in

319 e .

128 NOTES ON x v i i 328 c

C H A P T E R X V II.

H ere begins Socrates’ criticism o f Protagoras’ speech. The question is first raised— Is Virtue one, or m any? T h e con­nexion between this question and the speech o f Protagoras is that if Virtue has a unity in knowledge, it is teachable, otherwise not : see Introd. p. xx.

3 2 8 D 2. €7τιδαξά|Λ€νος· έπιδείκνυσθαι and έπίδειξπ are regularly used o f a Sophistic display : e.g. Gorg. 447 Α π ο λλά yap καί κάΧά Yopylas ήμΐν όλίγον πρότερον έπεδείξατο, Crat. 384 Β τήν πεντηκοντάδραχμον 67τίδειζιν. έπιδείκνυμι is also sometimes used in the same way, e.g. Euthyd. 274 D and infra 347 B : in 320 c above ά λλ’ έπίδειξον is in­tended to suggest this meaning, which comes out more clearly in έπιδείξω two lines below.

3. eirl jwv ττολύν χρόνον go es with έβλεπον and §τι with κεκηλη- μένος.

8. ώ τταΐ'Α πολλοδώ ρου: with m ock solemnity : so 335 D ώ τταΐ Ίππονίκου, R ep. II 368 Α ώ παΐδες έκείνου τάνδρός.

g. ώδέ in the sense o f δεύρο is noted as a Platonic idiom by the lexicographers. T h e usage is found in tragedy, but no other exam ­ple is quoted from Plato.

3 2 8 E 12. άνθρωττίνην « α μ έλεια ν: cf. M eno 99 E άρετη άν εΐη ούτεφύσει οΰτε διδακτόν, αλλά delq. μοίρφ παραγιγνομένη άνευ νου.

15. Ιττεκδιδάξα— φ δ ίδ α ξεν: see on 311 Α.

3 2 9 Α Ι 7· τά-χ1 αν καί τοιοΰτους λόγους: καί goes with τοιούτουζ—‘ even such’ , ‘ just such ’ : τούτου should not be inserted (with Sauppe, Schanz, Krai) before τοιούτου5.

20. ώσ-rrep βιβλία . Herm ann wished to read ούχ ώσπερ βιβλία. since the orators do m ake a speech when spoken t o : but the point is. that like books they do not answer the questions asked, or put ques­tions themselves, as the true dialectician d o e s: cf. Phaedr. 275 D δεινόν yap που— τοΰτ έχει γραφή, καΧ us άληθω5 δμοιον ζωγραφίφ, καϊ yap τά έκείνιjs έκγονα 'έστηκε μέν ώ* ζώντα, έάν δ’ άνέρη τι, σεμα/Qs πάνυ σιγς.. ταύτόν δέ και οί λόγοι’ δόξαπ μέν άν ώ? τ ι φpovoΰvτas aύτoύs λέγειν, έάν δέ τ ι έρτ) τών λεγομένων βoυλ6μevos μαθεΐν, έν τ ι σημαίνει μόνον ταύτόν άεί: infra 347 Ε an<I H ipp. Min. 365 D τόν μέν'Όμηρον — έάσωμεν, επειδή και αδύνατον έπανερέσθαι, τίποτε νοών ταΰτα έποίησε τά έπη. A similar objection applies to la w s : see Polit. 294 a

(quoted above on 326 d ).

22. oionrcp τά χα λκία . T h e MSS have χαλκεία , but (as Kro-

XV II 329 B P L A T O ’S PROTAGORAS. .129

schel points out) in Crat. 430 A et τ ι χ α λ κ ίο ν κινήσειε κρούσαs.

χαλκεία would mean ‘ sm ithies’.23. μακρόν η χ ε ί κ α ί αποτείνει: αποτείνει is used absolutely as

in G org. 458 Β καϊ νυν ίσως πόρρω άποτενουμεν. Com pare Euthyd.300 Β οταν οΰν λίθους λεγης καϊ ξύλα καϊ σιδήρια, ού σιγώντα λεγεις ; οϋκουν ά γε 4γώί £φη, παρέρχομαι έν τοΐς χαλκείοις (MSS. χαλκίοιs),

αλλά φθεγγόμενα καϊ βοώντα μέγιστον τά σιδήρια λέγει.25· δόλιχον κατατείνουσ*ι του λόγου, δόλιχόν is the reading o f

B and T , but (1) the adjective δόλιχός seems to be exclusively poetic, the word surviving in P lato ’s time only in the form δόλιχος for δόλι­χός δρόμος (cf. for the change o f accent κάκη by κακή, Φαιδρός by φαιδρός and the like): (2) δόλιχός του λόγου would be a rare construction, though not without parallels, e .g. πολλών της χώρας in X en. Cyrop.I l l 2. 2 and της μαρίλης συχνήνίη A r. A ch . 350 : άμήχανον της εύδαι-

μονίας o f A p o l. 4 1 c is different: (3) after the expressive simile w hich w e have had, ‘ a long speech ’ sounds very w eak. On the other hand δόλιχο? του λόγου, the suggestion o f Stephanus, is strongly supported by 335 e where Socrates compares Protagoras, because he plays the ρήτωρ and not the dialectician, to a δολιχόδρομος: νυν δ* · έστίν ώσπερ hv εί δέοιό μου Κ ρίσωνι τζ> Ίμεραίφ δρομεΐ άκμάζοντι Ζπεσθαι η τών δ ο λ ιχ ο δ ρ ό μ ω ν τφ i) τών ημεροδρόμων διαθενν τε καϊ ίπεσθαι, and the editors quote a number o f parallels to the metaphor, such as Plut. Phoc. 23. 3 καλώς ' ’έφη πρός τό στάδιον, τόν δέ δόλιχον του πολέμου φοβούμαι; Epicrates in K o ck ’s Com . A tt. Frag. V o l. II

p. 283 έπεί δέ δ ό λ ιχ ο ν τοΐς ίτεσιν ηδη τ ρ έ χ ε ι , A r . Clouds 43° τών 'Ελλήνων είναι με λέγειν έκατόν σταδίοισιν αριστον and Frogs 91 πλεΐν η σταδίφ λαλίστερα, Eupolis (K ock 1. c . I p. 281) (of Pericles) hiτότε παρέλθοι δ’ ώσπερ αγαθοί δρομής έκ δέκα ποδών -βρει λέγων τούς ρήτοραs. D ropping the sporting m etaphor we m ay say ‘ spin out a league o f verbiage against y o u ’. T h e δόλιχος was 24 στάδια, the στάδιον being covered 12 times both ways : cf. Pind. O l.

ΠΙ 33·27. cos αυτά δηλοΐ. T h e MSS read αύτά, w hich most recent 3 2 9

editors change to aύτό with Stephanus, regarding the idiom as analogous to that in 324 A αυτό σε διδάξει, but in this idiomatic use o f αύτό the verb is generally, i f not always, in the future, αύτό που λέγει in A r. E q . 204 and the cases quoted by Blaydes in loc. are different, since in each case αύτό has a definite antecedent expressed, ώ? αύτά δηλόΐ is sim ply as ‘ things themselves ’ i.e. ‘ as facts shew ’ : the reference is to the speech which Protagoras has just delivered.

A. P. 9

130. NOTES ON x v i i 329 b

Com pare A rist. Pol. IV 12. 1331* 21 δήΧορ cas α ύ τά προκαΧεΐται κτλ. and (with H eindorf) Xen. Cyr. VI i . 7 ούκ οϊδα μέρ Ζγωγε, et τ ι δέι \όγωρ) οπού α ύ τά τά έργα δείκνυσι τό κράτιστορ.

31. €Ϊ μοι άποκρίναιο τάδε. T h e optative follow s σμικροΰ Tipbs

έρδεής είμι πάρτ Ιχειν as virtually equivalent to πάντ άν ϊχοιμι (H ein­dorf).

32. εΐ'περ ά λ\ω τω ανθρώπων πειθοίμην άν, καί <rol πείθομαι.T h e fulness o f expression is no doubt intentional: Socrates politely dwells upon his compliment. T h e objections to the syntax are tw o­fold : (1) άν with the optative in protasis; (2) ehrep (in clauses o f this kind) with its verb expressed. Cases o f the potential optative in the protasis are given by G oodwin M T . p. 192 (e.g. X en. Mem. 1 5. 3 el ye μηδέ δοΰΧον άκρατή δεξαίμεθ άρ, πώς ούκ ά,ξιον αύτόν γε φυΧάξασθαι τοιουτον γενέσθαι;): for εϊπερ w ith verb expressed H eindorf cites Meno 98 Β άλλ’ εϊπερ τ ι άΧΧο φαίηρ hv είδέναι (όΧίγα δ’ άν φαίην) £ρ δ’ οΰρ καϊ τούτο έκείρωρ θείηρ άρ ων οΐδα. Socrates’ νυν δέ πέπεισ-

μαι (hardly serious) in 328 Ε is not inconsistent w ith πειθοίμην &v, since he at once qualifies his assent by πΧήν σμικρόν τί μοι έμποδών: it is sufficiently represented here by καϊ σοϊ πείθομαι. W e therefore agree w ith H eindorf, W ayte, and Turner in retaining the MSS readin g :

other editors m ostly read either εϊπερ &ΧΧφ τφ άνθρώπων π-ειθοί- μ ψ &ν καϊ σοί, or drop πειθοίμην &ρ and retain καϊ σοϊ πείθομαι.

3 2 9 C 35· ίλ β γ κ γ ά ρ : 322 C δικαιοσύρη and αιδώς are looked on as two distinct virtues.

36. π ο λλα χ ο ΰ : 324 e — 325 a : cf. 323 A and B.

C H A P T E R X V III .

Socrates elicits from Protagoras (1) that while Virtue as a whole is one, the single virtues differ from each other and form the whole like the parts o f the face: that it is possible to possess one virtue without possessing a l l : and that in all there are five virtues, justice, temperance, holiness, bravery, wisdom, o f which the last is greatest (329 D— 330 a) : (2) that the virtues differ from each other not only in themselves, but in their δύραμις (330 A— 330 b ) : (3) that justice is just, and holiness holy (330 b— 330 e ). T h e refutation o f P ro ­tagoras does not begin till the next chapter.

3 2 9 D 4· προσ-ώπου: προσώπου is treated as an abstract conception— ‘ parts o f face ’ : cf. ψυχή in 3 1 3 C κάπι/Χος τώρ άγωγίμωρ άφ' ώρ ψυχή τρέφεται: R ep. IV 435 c Φα^λόν γε αΰ— σκώμμα έμπεπτώκαμεν περϊ

XV III 330 A P L A T O ’S PROTAGORAS.

ψυχής, είτε §χει τά τρία εϊδη ταυτα έν αυτή efre μή. In Aristotelian language, the face is άνομοιομερες.

7· άλλήλω ν καί του δ λο υ : so the mss and H eindorf (who suggests άλλήλων τ€ καϊ του ολου) : recent editors m ostly omit either άλλήλων or τά Ι-τερα τών έτέρων. τά ere pa τών έτέρων should be taken quite generally, τών έτέρων (and thus, by implication, τά h -ερα) having its meaning defined by the clause άλλήλων καϊ του δλου. τά Ζτερα τών έτέρων could be dropped without injury to the sense, but hardly άλλήλων: without άλλήλων Plato would have written ούδέν διαφέρει τ ό έτερ ο ν του έ τ έ ρ ο υ καϊ του ολου: cf. 33° Α °^ν οϋτω καϊ τά τής άρετής μόρια ούκ έστιν τό Ζτερον οΐον τό έτερον (not τά

Ζτερα οΐα τά $τερα) : and so 330 Ε, 331 Α> 33* D> 349 Β> 359 Α·I I . μ.€ταλαμβάνουσ*ιν— μορίων— άλλο. μεταλαμβάνειν, μετέ- 329 Ε

χειν, μεταδιδόναι and the like take an accusative o f the part as well as a genitive o f the whole, μεταλαμβάνειν μόρων = ‘ to receive a part o f a w h ole*: μεταλαμβάνειν μορίου = ‘ to receive a part o f a part \

14. ανδρείο C είσιν άδικοι δΙ: cf. L aw s I 630 Β πιστός μέν yap και ύγιής έν στάσεσιν ούκ άν ποτε γένοιτο άνευ ξνμπάσης αρετής, δια- βάντες δ* εΰ καί μαχόμενοι έθέλοντες άποθνήσκειν έν τφ πόλέμφ ώς φράξει Τ ύρταιος τών μισθοφόρων είσϊ πάμπολλοι, ών οί πλεΐστοι γίγνον- ται θρασείς καϊ άδικοι καϊ ύβρισταϊ καϊ άφρονέστατοι σχεδόν απάντων.

Ι5· καί τ α υ τ α : for σοφία and ανδρεία have not yet been named— only δικαιοσύνη and σωφροσύνη and οσι&της. See Introd. p. xxxiv.

17. καί μ^γιστόν γε <τοφία : Protagoras speaks as a σοφ ιστής , 330 A glorifying his profession.

18. άλλο, το δέ ά λλ ο : equivalent to τό μέν Άλλο, τό δέ άλλο. τό δέ, τά δέ etc. without preceding τό μέν, τά μέν etc. is a frequent idiom. Crat. 399 Α πολλάκις έπεμβάλλομεν γράμματα, τά δ' έξαιροΰμεν.

Soph. Ο . Τ . 1229 ° ^ αι 7 ®Ρ °^τ* &ν*Ιστρον οΰτε Φάσιν άν νίψαι καθαρ- μφ τήνδε τήν στέγην οσα κεύθει, τά δ' αύτίκ’ εις τό φώς φανεί κακά.

20. ώσ-ιτερ τα του Ίτροσ-ώττου: w e have placed the m ark o f interrogation before ώσπερ: see on άλλο γε in 311 E. T h e sentence ώσπερ τά του προσώπου ούκ έστιν όφθάλμός οΐον τά ώτα thus corre­sponds exactly to άρ ουν οϋτω καί τά τής αρετής μόρια ούκ ίστιν τό έτερον οΐον τό έτερον. F or τά του προσώπου followed by its parts in the same case compare infra 349 Α έκεΐνα— τά μέν— τά δέ and Theaet. 151 A oTs όταν πάλιν ίλθ ω σ ι— ε ν ίο ις μ έ ν — άποκωλύει συνει- ναι, εν ίο is δέ εξ.. For the asyndeton regular in explanatory and

am pliative clauses see note on A p o l. 22 A .

9—2

132 NOTES ON x v i i i 330 b

3 3 0 Β 27· άλλ* οΰτω?, 2φη, 2\€i, ώ Σ ω κ ρ ά τη . So Τ : Β has only άλλ’ οΰτως, Ζφη. T h e longer form o f answer is more suited to Protagoras’

style.3 3 0 C 32· ή δικαιοοτΰνη Ίτράγμά τ ί €<ττιν. Com pare infra 332 Α

άφροσύνψ τι καΚεΙς; 332 c » 35^ D· Plato frequently begins a train o f reasoning in this way.

34. καί €|a o £ : so Τ : B has καί μοι. καϊ έμοί seems slightly better than κάμοί, as forming a more effective balance to 4μοΙ μέν in the last line.

35. ώ Π ρωταγόρα τ€ καί Σώκρατ€ς: but 4μέ re καϊ σέ as G reek usage requires. Protagoras is addressed first on the principle seniores priores and honoris causa; contrast 311 D, and com pare 353 A

(Kroschel).€ΪΐΓ€τον: contrast 311 D αϊτέ μοι, ω "Σώκρατές re καϊ Ίππόκρατβς,

where see note. T h e dual gives prominence to the notion in koiv y σκεψώμεθa (line 31). T h e connexion o f this part o f the argument w ith the rest is this: in 330 A— 330 B it is said that no one part of virtue is otov τό έτερον, e.g. that δικαιοσύνη is not οϊον όσιότης (major premise): here it is said that δικαιοσύνη is δίκαιον, όσιότης δσιον (minor prem ise): from w hich the conclusion (in the next chapter) is drawn that δικαιοσύνη is not δσιον, nor όσιότης δίκαιον. Th is stage o f the argument is therefore neither “ tautological nor unm eaning” as G rote (quoted by Turner) asserts.

3 3 0 D 47. otov άνόσιον €Ϊναι ή οϊον οσιον. N otice the identification o f the ‘ not δσιον’ with άνόσιον : see below on 331 A.

3 3 0 E 49. ίΰφήμ.61, <u ανθρωττ€. ώ άνθρωπε is somewhat bru squ e: so ώ άνθρωποι in 314 D above, άνθρωπε without ώ would border on rude­ness: e.g. Gorg. 518 C ίσως & οΰν ψ/ανάκτεις, ε ϊσ ο ι Ζλε-γον, άνθρωπε,

ούδεν έπαίεις περί 'γυμναστικής, εύφ-ήμει is frequent to express shocked surprise, real or feigned: e.g. Rep. 1 329 c, Meno 91 Β ('Η ράκλεις,

εύφ ημα, ώ Σώκρατες), Gorg. 469 A, Euthyd. 301 A.

C H A P T E R X IX .

Socrates endeavours to refute Protagoras and to shew that Justice and Holiness are identical. I f όσιότης is not otov δικαιοσύνη, nor δικαιοσύνη olov όσιότης, it will follow (says Socrates) that όσιότης is άδικον and δικαιοσύνη άνόσιον. Th is is absurd, and therefore όσιότης is δίκαιον and δικαιοσύνη is δσιον. Protagoras w ill only admit that there is a certain likeness between the two virtues.

X IX 331 β P L A T O ’S PROTAGORAS. 1334. τά Ttjs άρετήδ μόρια. Β and Τ omit the article, which can

hardly be dispensed with— since the assertion was made not o f parts of virtue, but o f the i.e. all the parts: see 330 Α άρ οΰν οΰτω καϊ τ ά r ijs α ρ ετή ς μόρια ούκ έστιν τό έτερον οΐον το έτερον— ; ή δήλα δή ότι ούτως έχει κτλ.;

οΰτωδ— ώδ. (5ατβ for u>s w ould be more usual: cf. R ep. II 365 D e£ ών τά μέν ττείσομεν, τα δέ βιασόμεθα, ώς ττλεονεκτουντες δίκην μή διδόναι. Perhaps the ώ? o f Phaedo 108 Ε ττέπεισμαι— ώς πρώτον μέν— μηδέν αύττ} δεΐν μήτε άέρος κτλ. is the same in k in d : cf. the old English ‘ so a s ’ . H ere οϋτως— ώς w ith the infinitive is natural in view o f τοιοΰτον οΐον in the vicin ity: 330 C and D.

11— 12. <rv— cros: notice the m ock asperity: I expected better 3 3 1 A things o f you.

16. ούκ Λρα ktrrlvi the interrogation begins here and apa is illative.

17. άΧΧ* οΐον μή δσ-ιον. So far w e are entitled to go, but in τό δέ άνόσων (line 18) the contrary and the contradictory are confused, as is frequently the case in P lato ’s dialogues: see note on Euthyphr.7 Α θεομισές, where are cited A lcib . II 138 D foil., R ep. IV 437 c : add Phileb. 48 B foil, where φθόνος is said to be jo y at a friend’s misfortune because envy o f a friend’s success im plies jo y at his ill- luck (cf. ibid. 50 a), and E uthyd. 276 Β ούκουν el μή σοφοί, άμαθεΐς; ττάνυ ye. Plato was not unaware o f the rules o f logic in this matter (see Sym p. 201 E— 202 a), but the tendency o f G reek thought and life was not to rest content w ith n egation s; whence words like ανωφελής, άφθονος acquired a positive significance, and Solon could enact (Αθηναίων πολιτεία Ch. 8 ad fin.) δς άν στασιαξούσης τής ττόλεως μή τιθήται τά δπλα μηδέ μεθ’ έτέρων, άτιμον εΐναι καί τής ττόλεως μή μετέχειν. Part o f the argument in the next chapter

suffers from the same fla w : see on 332 A line 3.18. ά λλ ’ άδικον ά ρ α : H ein dorf’s emendation for αλλά δίκαιον

Apa, the reading o f the best MSS, which τό δέ άνόσων proves to be wrong and shews how to correct. H ein d o rfs correction was after­wards confirmed b y a Paris MS. dpa is illative. F o r τό μέν un­expressed (the words are equivalent to ά λλά τό μέν άδικον άρα)

before τό δέ see on 33° Α άλλο, τό δέ άλλο.22. S n is ‘ because’ , not ‘ th at’ : see note on line 24 below . 331 B23. δικαιότης όοτιότητι. Socrates gives the words the same

termination to suggest their closer likeness (‘justness’ to holiness): δικαώτης is found also in G org. 508 A as a balance to κοσμιότητα.

134 NOTES ON - x i x 331 B

Plato was fond of this suffix and coined by it the word ποώτη$ Theaet. 182 a .

24. καί μ ά λισ τα πάντω ν— otov δικαιοσύνη. K roschel objects to the emphasis, and inclines to doubt the genuineness o f this clause. I f Sri in line 22 is translated as ‘ because’ and not as ‘ th a t ’, the difficulty disappears, ταύτά hv ταυτα in line 22 thus means sim ply that δικαιοσύνη is όσων and όσιότης δίκαιον (lines 20— 21), which is the meaning also assigned to ταύτά & ταυτα by Protagoras in his reply (line 27 foil.). Socrates (for Protagoras) w ill reply that δικαιοσύνη is όσιον and όσιότης δίκαιον for two main reasons: (1) because δικαιότης is the same as όσιότης— this he does not much insist on— or because δικαιότης is 5 τ ι όμοιότατον όσιότητι— this he insists on more: (2) because δικαιοσύνη is olov όσιότης and όσιότης otov δικαιοσύνη— this he insists on most o f all (μάλιστα πάντων), and with reason, because it expressly refutes Protagoras’ assertion in 330 A— B. On the other hand i f δτι is translated as ‘ th at’ , K roschel’s objections can hardly be got over— viz. that ήτοι ταύτόν— δικαιοσύνη is not the same as Socrates’ reply on his own b eh a lf; that the words are ignored both by Protagoras in his reply and by Socrates him self in 333 B ; and that the emphasis o f μάλιστα πάντων is strained and unnatural.

3 3 1 C 28. άιτλοΰν: opposed to άλλά τί μοι δοκεΐ iv αύτφ διάφορον elvai in 29· Plato uses άπλουν, as opposed to διπλοΰν, διάφορον, σύνθετον, πεπλεγμένον, ποικίλον and the like, o f that which is uni­

form, simple, true without any difference or qualifications: Bonitz in H erm es 11 (1867) p. 307 foil.

32. μή μ οι: see on μη οΰτως in 318 B.33. τό «I βούλα τούτο— έλεγχε σ-θαι, cf. infra 333 C τόν yap

\6yov £γωγ€ μάλιστα έξετάζω, συμβαίνει μεντοι ϊσως καϊ εμε τόν ipωτώvτa καϊ τόν άποκρινόμενον i£έτάζεσθαι. H ere τό, as often, intro­

duces a quotation.34. τό δ* €μέ Τ€ καί σ- τούτο λ^γω: τοΰτο (cf. line 33) belongs

to the τό δ’ ipA τε καϊ s i and not to λέγω in the usual sense o f τοΰτο λiyω ‘ I mean th is ’ .

3 3 1 D 38. τό γάρ λευκόν τω μέλανι. Anaxagoras went so far as to say that snow was black (because it is still water, though con gealed): R itter and Preller § 128 note b.

39. oirg : an old emendation for δ μή.44· ταύτα : the parts o f the face.

3 3 1 E 47· κάν πά νν «τμικρόν τό ό'μοιον. T h is (the MSS reading) is successfully defended by Kroschel. T h e emphasis is on the first

XX 332 a P L A T O ’S PROTAGORAS. 135

part o f the sentence (‘ it is not right to call what has some likeness like— any more than to call what has some unlikeness unlike— even if the likeness be very sm all’), to which accordingly κοίν πάνυ σμικρον &XV ομοιον re v erts: compare Socrates’ reply, which says nothing o f τό άνόμοιον, in the next sentence. T h e Germ an editors (except Cron and Kroschel) either reject τό δμοιον (Schanz, Sauppe, Bertram), or read τό άνόμοιον η τό δμοιον (Heindorf) or reject altogether the words ούδέ τά άνόμοιόν τι Ζχοντα ανόμοια (Krai).

C H A P T E R X X .

W ithout establishing more surely the identity o f justice and holi­ness, Socrates now seeks to prove the identity o f temperance and wisdom, and begins to discuss the relation between temperance and justice.

T h e proof that temperance and wisdom are the same is briefly as follows : άφροσύνη is the opposite o f σοφία, and also o f σωφροσύνη: but a thing can have but one opp osite: therefore σοφία and σωφρο­σύνη are identical. I t is admitted at once that άφροσύνη and σοφία are opp osites: the proof that άφροσύνη is έναντίον σωφροσύνη is o f

some length and (as w ell as the assertion that a thing can have but one opposite) assumes the identity o f the contrary and contradictory.T h e usual sense o f άφροσύνη (intellectual folly) and the meaning natural from its derivation (as the opposite o f σωφροσύνη) are also— as is natural to one who holds that vice is ignorance— identified, and the whole argument is unnecessarily spun out.

1. άφροσυνην τ ι καλεΐς. See above on 330 c . 3323. ir0T€pov δέ όταν. H ere begins the proof that σωφροσύνη is

έναντίον άφροσύνη. (ι) τό όρθώς and ώφελίμως πράττειν is σωφρονεΐν, and σωφροσύνη is that by which one σωφρονεΐ: (2) τό μή όρθώς πράττειν is άφρόνως πράττειν and ού σωφρονεΐν: from which it is in­ferred that άφρόνω* πράττειν is the opposite of σωφρόνωs πράττειν, or (as is w orked out at inordinate length) that άφροσύνη is the oppo­site o f σωφροσύνη. In equating μή όρθώς with άφρόνωs πράττειν in (2) Socrates again confounds contradictory and contrary: see on

331 A*6. η τουναντίον. So Stallbaum , after H ein dorfs η τούναντίον

πράττειν : the MSS have η εί τούναντίοΡ Ζπραττον, which is faulty both because it in no w ay corresponds to the answer σωφρονεΐν and because el with the imperfect is here unsuitable. In η τούναντίον it

136 NOTES ON x x 332 a

will be observed that Socrates already allows no m iddle position b e­tween σωφρονειν and its opp osite: see above on line 3.

3 3 2 C 19. φέρε δή. From here to line 27 Socrates tries to prove that a thing can have but one έναντίον. T h is is true only if w e confine έναντίον to the m eaning o f ‘ contradictorily opposite’ throughout, e.g. i f we are alw ays content m erely to assert that the έναντίον o f καλόν is μή καλόν: as soon as we say that its έναντίον is αίσχρόν we have

given to the thing two opposites (one o f them multiform)— since μή καλόν is not αίσχρόν but may be anything in the w hole world except καλόν. Th is part o f the argument is therefore also vitiated by neg­lecting the difference between contrary and contradictory terms.

3 3 2 D 27. άναλογισώ μεθα: o f reckoning up and reflecting as in Rep. I 330 E, X 618 c .

33— 34. υπό σ-ωφροσ-ύνηβ— ΰπο άφροσ-ύνηβ. T h is has not been admitted in so many words, but with σωφροσύνη and άφροσύνη for υπό σωφροσύνης and ύπο αφροσύνης'. 332 B line 12: cf. C line 18.

3 3 2 E 40. έμπροσθεν: 332 A .4 4 . t o does not belong to έν but to the clause έν ένϊ μόνον έναν

τίον εΐνα ι: cf. τό el βούλει τούτο in 331 c · έκείνον refers to Chapter X VIII.

3 3 3 A 49· ού πάνυ μουαηκώς— σ-υναρμόττου<τιν. “ In his lenem ag-nosco Sophistae irrisionem, qui supra § 4 3 ” (326 β ) “ πάντα τόν βίον του ανθρώπου εύρυθμίας re καί εύαρμοστίας δεϊσθαι d ixisset” . Heindorf.

333 Β 52· ‘Π'λείω δέ μή. Β reads πλείοσιν, Τ πλείοσι: πλείω is a sug­gestion of H ein dorfs, adopted by most editors. T h e nominatives έν μόνον in line 51 and σοφία and σωφροσύνη in 53 are strongly in favour o f πλείω. I f πλείοσιν is retained, it must be regarded as a blemish in P lato ’s style.

59. τά λοιπ ά . I f δικαιοσύνη = όσιότης and σωφροσύνην σοφία it remains to identify either δικαιοσύνη or όσιότης w ith either σωφροσύνη or σοφία in order to prove the identity o f these four virtues. Socrates begins to prove that δικαιοσύνη = σωφροσύνη.

60. ο τ ι αδικεί: ό'τι (cf. infra 333 D, and Parm. 155 e ) is equi­

valent to κατα τούτο o: cf. R ep. I 340 D έπεί αύτίκα ιατρόν καλεΐς σύ τόν έξαμαρτάνοντα περϊ τούς κάμν όντας κ α τ' α ύτό το υ το δ έξαμαρτά- ν ε ι; δ τ ι the relative and οτι the conjunction shade into one another here. There is much to be said “for Cron’s view that the words should be written alike : see on A p o logy, A ppendix I I . p. 123.

333 C 62. π ο λλο ί γε φασ-ιν. In R ep. I 348 B foil., Thrasym achus

XX I 333 o P L A T O ’S PROTAGORAS. 137

asserts that άδικία is εύβουλία, αρετή, καλόν and Ισχυρόν: compare also Polus in G org. 469 B foil. N otice that Protagoras’ own opinion — that άδικία is not com patible w ith σωφροσύνη— m akes for the iden­tification o f δικαιοσύνη and σωφροσύνη.

65. τόν τών π ο λ λ ώ ν : on account o f the των here, H eindorf wished to insert ol before πολλοί in line 62, but such a view could hardly be said to be held by the m ajority: cf. Rep. I 348 e εί yap

λυσιτελεΐν μέν την άδικία ν έτίθεσο, κακίαν μεντοι ή αίσχρόν αύτό ώμο-

λόγεις είναι ώσπερ άλλοι τινές, εϊχομεν άν τι λέγειν κ α τά τά. ν ο μ ιζ δ - μ εν α λέγοντες κτλ. A s Sauppe points out, the article των refers only to the above-mentioned πολλοί. W ith the situation compare Rep.V II 527 E fo il, σκόπει οΰν αύτόθεν πρός ποτέρους διαλέγει, η ού πρός ουδετέρους άλλά σαυτου ένεκα τό μέγιστον ποιεί τούς λόγους, φθονοΐς μην ούδ’ άν άλλφ εΐ τις τ ι δύναιτο άπ αύτών ονασθαι.

66. €Ϊτ οΰν— €Ϊτ€: see on A p o l. 34 Ε·

C H A P T E R X X I.

Before Socrates has com pleted his proof that σωφροσύνη and δικαιοσύνη are identical, Protagoras takes occasion to deliver an irreletant though carefully constructed harangue on άγαθά.

ι . €καλλωπ£ζ€το. Cf. Phaedr. 236 D παυσαι πρός με καλλωπι- 333

ζόμενος* σχεδόν γάρ έχω θ ε'ιπών άναγκάσω σε λέγειν: so also τρυφάν, cf. Euthyphr. 11 Ε έπειδη δέ μοι δοκεΐς σύ τρυφάν, αύτός σοι ζυμπρο-

θυμήσομαι, where see note.6. &ττω. Protagoras has already disclaimed this view in 333 B.8. οτι ά δ ικ ο υ σ ιν: H irschig suggested 6 τι άδικοΰσιν, but see on

333 B. Schanz rejects the words, but without sufficient reason.9. cv ττράττουσΊν άδικοΰντεβ. εδ is here primarily o f success,

and κακώς o f failure, but the collocation o f ευ πράττειν w ith άδικέΐν is intended to suggest that the view w hich Protagoras is defending is a paradox. Plato frequently makes use of the double sense (as we should call i t : but see on Euthyphr. 3 a ) o f ευ πράττειν, εΰ ζην and the like, to im ply that the virtuous life is the happy one : e .g. A lcib .I 116 B fo il.: R ep. I 353 E fo il .: Charm . 172 a ,. 173 D : compare Euthyd. 281 C.

10. X£yeis οΰν αγαθά. Socrates proceeds to elucidate the definition o f eu in εΰ πράττειν.

12. ωφέλιμα t o is άνθρώποΐδ: X en. Mem. IV 6. 8 άλλο δ' άν τι φαίης άγαθόν είναι ή τό ωφέλιμον; ούκ εγωγ\ έφη. τό άρα ωφέλιμον

138 NOTES ON xxi 333 d

dyadov εστιν δτφ άν ωφέλιμον fj; δοκεΐ μοι, έφη. Plato R ep. II

379 Β τ ί δέ; ωφέλιμον το ayadov ; ναι.

333 Ε *5· αγωνίαν καί παρατίτάχθαίτ. T h e martial m etaphor in thedesiderative ότγωνιαν is carried on by παρατετάχθαι, w hich is the MSS

reading, and means literally ‘ to be set in array’, cf. Thuc. IV 43. 3 ούτοι yap π α ρ α τ e τ a y μ έ v o ι ησαν έσχατο ι. F o r the m etaphorical use cf. Rep. Ill 399 B εν πάσ ι tovto is πapaτετayμέvω$ καί καρτερούν-

τως άμυνουμένου την τύχη ν. T h e whole clause describes the outward demeanour o f Protagoras, which causes Socrates to fear an imminent personal conflict. K o c k ’s παρατετάσθαι, accepted by Schanz, does not suit, since παρατετάσθαι means ‘ to be tired, worn ον*.’, e.g. Euthyd. 303 Β καϊ y ελωντε καϊ KpoTodvTe..^Lyov παρετάθησαν, cf. A r. Clouds 213. I t is noteworthy that συvτετayμέvωs and συντεταμένως

are frequently found as variants in Platonic MSS.

3 3 4 A 20. ovSapcos, 2φη. T h e argument is here broken off, and not(in its present form) again resumed. I f Socrates had continued, Pro­tagoras would doubtless have asserted that what is ώφέλιμον for man is fo r him byadov. T h e argument has therefore b een : σωφρονεΐν, it is said, is άδικεΐν. But σωφρονεΐν = ευ φρονεΐν = εΰ βούλεύεσθαι i f (but only if) ev πράττειν (i.e. ωφέλιμα πράττειν) accompanies εύβουλία. In other words ωφέλιμα πράττειν = άδικεΐν is the stage w hich w e have reached— a thesis which it is the object of the R epublic and o f a large part o f the Gorgias to refute.

π ο λλά οΐδ* ά. T h e speech which follows m ay be from some w ork by Protagoras (so recently Zeller in the A rch iv fur Geschichte der Philosophic V 2, p. 177), perhaps his περϊ αρετών, mentioned by D io g. Laert. IX 8. 55 (since άρετή is a general word for excellence). Zeller points out that just as the notion ‘ true’ was conceived by Protagoras (in his πάντω ν μέτρον άνθρωπος) as relative, so here the notion ‘ good ’ is represented as relative and varying with that to which it is relative.

21. άνθρώποΐδ μέν— ωφέλιμα: άνθρωποιs μέν has no antithesis expressed: were the antitheses expressed in full, the sentence would be very cumbrous, running somewhat as follows : £yωyε π ο λλά οΐδ’ a

άνθρώποις μέν < τ ά μ έ ν > ανωφελή έστί, καί σίτια — μυρία, c r o t s δέ άλλοις

ζωοις και φυτοΐς ώ φ έ λ ιμ α > , τά δέ ye < ώ φ έλ ιμ α το ϊs άνθρώποι*, tois δέ

άλλοις ανωφελή > . F or μέν without a balancing clause see on τό μεν

KaTay&aaOrjva 1 in Euthyphr. 3 c , and on 330 A above for τά δέ without a preceding τά μέν. ανωφελή is ‘ hurtful’ , as frequently: see above on otov μη δσιον in 331 A. W ith Protagoras’ classification o f ωφέλιμα—

χχι 334 c PLATO’S PROTAGORAS. 139

ανωφελή— ουδέτερα compare G org. 467 Ε ap ουν έστιν τ ι τών οντων, δ ούχΐ ήτοι άγαθόν γ έστίν ή κακόν ή μεταξύ τούτων ούτε άγαθόν οϋτε κακόν (where see Thom pson’s note) and infra 351 D.

24. οΰδενί: Schanz follows N aber in reading ούδέσι against the MSS both here and in E uthyd. 302 c . T h e plural would be more appropriate here, but what is denied o f all individuals is denied o f

the species, and the dative plural o f ούδεϊς seems to lack authority.28. ct δ’ Ιθελοις— π ά ντα άπόλλυσ-ιν. H eindorf suggests εί δ’ 334 Β

έθέλεις— the indicative being generally used in this phrase, e.g. A lcib.I 122 Β el δ’ αυ έθέλεις είς πλούτους άποβλέψαι κτλ.— αίσχυνθείης άν έπϊ σαυτφ: but G oodw in Μ Τ . ρ. ι88 § 500 quotes a precisely similar example from Thuc. II 39. 5 καίτοι el ραθυμίφ μάλλον ή πόνων μελέτη — έ θ έ λ ο ιμ ε ν κινδυνευειν, π ε ρ ιγ ίγ ν ε τ α ι ήμΐν κτλ. In both ex­amples the present in the apodosis contains a reference to the future.

30. φυτοΐδ— π<£γκακον. Theophr. H ist. Plant. IV 16. 5 πολέμιον γάρ δη καί τοΰτο (sc. τό ί-λαιον) πασί' και ϊλαιον έπιχέουσι τοΐς ύπο- λείμμασι τών βιζών · Ισχύει δέ μάλλον το ίλαων έν τοΐς νέοις καί αρτι φυομένοις * ασθενέστερα yap κτλ.

Tats θριξίν— ανθρώπου. A rist. περί ζφων γενέσεως ν 5· 7 5a 3° foil, says that a mixture o f oil and w ater is a remedy against grey hairs.

34. ενταύθα, i.e. 4v τφ άνθρώπφ.36. ταΰτόν. Th is form, not ταύτό, o f the neuter of ό αυτός is 3 3 4 C

almost regular in P lato : see on 314 B.

38. μέλλει, sc. ό ασθενών : see on 319 D.

39. ocrov μόνον ‘ just enough t o ’ . Cf. Rep. I l l 416 Ε δέχεσθαι μισθόν της φυλακής τοσοΰτον, δσον μήτε περιεΐναι αύτοΐς.,.μήτε ένδεΐν. Theaet. 161 Β έγώ δέ ούδέν έπίσταμαι πλέον πλήν βραχέος, οσον λόγον παρ έτέρου σοφού λαβεΐν καϊ άποδέξασθαι μετρίως.

τη ν δυσ-χ^ρειαν— ό'ψοίδ. T h e nausea is o f course that felt by a sick person at the sm ell o f fo o d : so far there is therefore no reason for holding f>ivών to be corrupt and reading χυμών (as K roschel form erly read), still less εύκρινών with Bergk. But it is not clear how oil could thus prevent nausea, nor does there seem to be any parallel am ong the ancients to such a statement. It is know n that the ancients (like many modern peoples) used oil in cooking much as we use butter (see Bliim ner’s Privataltherthum er p. 228), but the present passage seems rather to point to the use o f some kind of fragrant oil sprinkled on the food after it was

cooked. T h e G reeks were at all events not unfamiliar with the use

140 NOTES ON xxi 334 c

o f scents in banqueting: see X en. Sym p. II 2 foil. K roschel thinks P lato is m aking fun o f Protagoras by putting into his mouth the word

* ρινών pro πικρών vel χυμών but this view w ill hardly command assent.

C H A P T E R X X II.

This and the next three chapters form a kind o f interlude. In this chapter Socrates, protesting against Protagoras’ long replies, remembers an engagem ent and is about to go , and Callias beseeches him to stay.

3 3 4 D 11· καί βραχυτερας iroiet. H irschig would reject the words, but they explain the m etaphor in σύντεμνε: see on 314 Α κυβεύης re καϊ κινδυνεύης.

3 3 4 Ε Ι 5 · (Γα «μοί δοκ€Ϊ. Com pare G org. 461 D τ ί δέ; ούκ έξέσταιμοι λέγειν δπόσα &ν βούλωμαι;

ig . καί αΰ βραχέα. Sauppe cites G org. 449 c καί Ύ&Ρ αδ καί τοΰτο 'έν έστιν ων φημί, μηδέν a. tv έν βραχυτέροις έμοΰ τά αύτά είπειν. τούτου μήν δει, ώ Τοργία * καί μοι έπίδειξιν αύτοΰ τούτου ποίησαι, τής βραχυλογίας, μακρολογίας δέ είσαΰθις: cf. also Gorg. 461 D and Phaedr. 267 B.

3 3 5 A 24. tos ό οίντιλέγων— ουτω διελεγόμην. A syndeton is frequentin such sentences: cf. Rep. II 359 B (cited by H eindorf) el τοιόνδε ποιήσαιμεν τη διανοίφ, δόντες εξουσίαν— elτ έπακολουθήσαιμβν κτλ. See on 311 Ε.

26. έγένετο Π ρωταγορου όνομα. W ith έγένετο ονομα (for which K roschel reads έλέγero ονομα) cf. A p o l. 20 D τί ποτ έστιν τοΰτο 6 έμο\ π ε π ο ίη κ ε τό re ονομ α καϊ την διαβολήν: γίγνεσθαι is the usual passive to ποιεΐν. W ith the sentence generally cf. Euthyphr.4 E— 5 A where Euthyphro says ούδέν yap αν μου δφελος εϊη, ώ !Σώκρατες, ούδέ τφ hv διαφέροι Ε ύθύφρων τών πολλών ανθρώπων, el μή κ τ λ .: see note in loc. for more parallels.

27. ούκ ήρ€<Γ«ν— καί— ούκ εθελήοτοι. T h e combination o f in­dicative and optative in the same sentence in indirect speech is fairly com m on: G oodw in M T . p. 261 § 670.

335 B 3°* ήτη^άμενος. H eindorf conjectures ήγησάμενος οΰν, but οΰν m ay be dispensed with after a short parenthesis.

335 C 38· μακρά ταντα αδύνατος. M eno 94 Β b a δέ μή όλίγους οϊη καί τούς φαυλοτάτους Αθηναίων ά δ υ ν ά το υ ς γβγονέναι το ΰ τ ο τό π ρ α γ μ α : Rep. VI 478 Α 4<β έτέρφ αρα έτερ όν τ ι δ υ ν α μ έ ϊη έκατέρα αύτών πέφυκερ.

X X II 335 e P L A T O ’S PROTAGORAS. 141

40. ΐνα συνουσία iylyvtro. F or this construction see note on Crito 44 D el yap ώφελον— οΐοί r ’ είναι— ϊνα οΐοί τ η σαν.A secondary tense o f the indicative is found with ϊνα and 07rws (without av) in final clauses dependent on a wish which can no longer be fulfilled, or on the apodosis to an impossible protasis: G oodw in M T . p. 120 § 333. T h e idiom is frequent in Plato and sometimes corrupted by scribes e .g . M eno 89 Β ημείς hv παραλαβόν- res— έφυλάττομεν— tv α μηδείς αύτούς διέφθειρεν, ά λλ’ επειδή άφίκοιντο els τήν ηλικίαν, χρήσιμοι ylyνοιντο ταϊς πόλεσιν— where perhaps w e should read άφίκοντο and eylyvovro. See C o bet’s Variae Lec- tiones pp. 102, 359.

47. τρίβωνος. T h e ordinary clothing o f an Athenian consisted 3 3 5 D o f a χιτών, or shirt, w ith a ίμάτιον or short mantle worn above it.T h e τριβών was a short cloak o f coarse m aterial worn b y the

Spartans and sometimes by the Laconisers in other states to take the place o f both χιτών and Ιμάτιον. I t was the ordinary garment o f Socrates (Sym p. 219 b ), and was afterwards much affected by the more ascetic philosophers, such as the Cynics (Diog. Laert. v i 1.13). Its use was supposed to be a mark o f sturdy sim plicity and austerity o f manners.

50. ούδ* ά'ν Ivos. T h e tw o parts o f ούδείς are sometimes separated b y &v or a preposition, often with the effect (as here) o f increasing the emphasis by m aking oi/5 =ne— quidem, cf. infra on 343 D ουδέ προς 2va X6yov.

53. ώ ιταϊ ‘ ΙττίΓονικου: see on 328 D above. W ith ael μέν— άτάρ Sauppe compares R ep. II 367 E καί έγώ άκούσας άεΐ μέν δή τήν φύσιν του τε Τλαύκώνος καί του Άδειμάντου ήγάμην, ά τά ρ οΰν καϊ τότε πάνυ γε ήσθην.

54· φιλοσοφίαν. T h e original meaning o f the word φιλοσοφία was ‘ love o f know ledge for its own sake ’, no particular kind o f know ledge being specified. T h e verb φιλοσοφεΐν is first found in H erod. I 30 ώ$ φιλοσοφέων γην πολλήν Θεωρίη5 εϊνεκεν έπελήλυθας.In the present passage (as in Thup. 11 40 φιλοσοφοΰμεν ανευ μα- λακίας) the w ord retains its original w ider m eaning, viz. ‘ love o f kn o w led g e ’ in gen eral; but side by side w ith this in Plato it has the more restricted m eaning o f ‘ P h iloso p hy’, e .g . R ep. v i 496 a πάνσμικρον δή τι.,.λε ίπ ετα ι των κατ’ άξίαν όμιλούντων φιλοσοφίφ.T h e w ider m eaning is also found in A ristotle, where he calls Th eology the ‘ H ighest S tu d y ’ {πρώτη φιλοσοφία), and elsewhere.

5 7 . Κ ρ ίσ ω ν ι. Criso o f H im era, a famous σταδιοδρόμος, won 3 3 5 E

142 NOTES ON xxii 335 e

three times at O lym pia, viz. O lym p. 83, 84, and 85 (448, 444, and 440 B.C.). H is chastity during his prime as an athlete is mentioned in L aw s V III 840 α . δρόμεΐ άκμάζοντι is rejected by some editors, but δρομεΐ should be taken w ith Ίμεραίψ and άκμάξοντι with Ζπεσθαι: ‘ to keep up w ith Criso, the runner o f H im era, when he was in his p rim e ’— presum ably at the assumed date o f this dialogue he was past his ακμή.

58. δολιχοδρομων : δολιχοδρόμοι είσϊν ol τόν δόλιχον τρέχοντες·, says the sch o liast: see on 329 A.

ήμ€ροδράμων. H eindorf quotes L iv y x x x i 2 4 .4 “ Hemerodrom os vocant Graeci ingens die uno cursu emetientes spatium ” . Such was Phidippides; see H dt. VI 105 ημεροδρόμην τε καί τοΰτο μελετωντα,

59· διαθ€ΐν τ€ καί επεσ-θαι. δια- in compounds frequently denotes com petition: for διαθεΐν cf. Theaet. 148 C εΐτα διαθέων τοΰ άκμάζοντος καί ταχίστου ηττήθης. A s the emphasis is on h τεσθαι ( ‘ keep up w ith ’) διαθεΐν re καϊ 'έπεσθαι is equivalent to διαθέοντα h τεσθαι’. cf. note on 317 C ενδείξασθαι καί καλλωπίσασθαi, where καί καλλωττίσασθαι is (so to speak) enclitic as διαθεΐν τε καϊ is proclitic [cf. the English “ Som e— must be talked over b y the hour before they could reach the humblest decision, which they only left the office to rettim again (ten minutes later) and rescind” ].

63. σ-νγκαθεϊναι: intransitive as in R ep. vm 563 A ol δέ 4γέροντες ξχτγκαθιέντες τοΐς νέοις: so παρέχω for παρέχω έμαυτόν infra 348 Α έτοιμός είμί σοι παρέχειν άποκρινόμενος: cf. also έκεΐνοί τε άπέκρυψαν (sc. έαυτούς) T huc. V 65. 5· T h e omission of the reflexive pronoun is a well-recognised w ay o f m aking transitive verbs into intransitive.

B 68. \<opCs· Soph. O. C. 808 χ ω ρ ίς τό τ ’ είπεΐν ττολλά καί τά καίρια. “ In talibus locis δίχα, χωρίς etc. non ut vulgo, seiunctionem et separationem, sed diversitatem et oppositionem significant” . K roschel. T h e usage is frequent in Plato, δημηγορεΐν is contionari — platform oratory.

70. opqls. Alm ost like our colloquial ‘ don’t you k n o w ’ (when used parenthetically and without interrogative force): the άλλα belongs in strict logic to δίκαια δοκεΐ λέ-γειν. H eindorf quotes parallels from Aristophanes e.g. Peace 330— 331 ούκ &ν όρχησαίμεθ\ εϊπερ ώφελήσαιμέν τ ί σε. άλλ’ ορατ\ οΰπω πέπαυσθε. W here opq.ς or όρατε stand in this w ay as the first word o f a sentence, editors generally regard the usage as interrogative, e.g. Eur. Orest. 581 ορζs; Όδνσσέως άλοχον ού κατέκτανε.

X X II I 336 d P L A T O ’S PROTAGORAS. 143

72. καί σ ύ . So the original hand in T : B has καί σοι. I f w e read καϊ σοί, the construction is άξιων αύτφ re έξβΐναι διαλέγεσθat οπως βούλεται καϊ σοϊ έξεΐναι κτλ., but Protagoras has nowhere asked that Socrates should be perm itted to converse as he lik es: quite the contrary. W ith σύ the construction is καϊ σύ δίκαια δοκεΐς λέγειν άξιων διαλέγεσθαι όπως άν κτλ. i.e. and your demand that Protagoras should converse as you wish likew ise seems fair. Protagoras asked to be allow ed to use his own style in 335 a : Socrates requested that Protagoras should converse as Socrates wished in 334 D, 335 c ,335 E. * A lcibiad es’ defence o f Socrates in the next chapter seems also to im ply the reading σύ here. T h e only objection to this view lies in the position o f re after αύτφ: w e should expect it to follow Πρωταγόρα?, τε is however frequently misplaced (see above on 316 d). σοϊ can only be retained if we either (1) take καί σοϊ as altogether independent o f άξιων— which is barely possible, or (2) regard Plato as guilty o f inaccurate writing.

C H A P T E R X X III .

A lcibiades defends Socrates, and together w ith Critias and Prodicus hopes that the conversation w ill be continued.

I. ού καλώς λέγεις, ω Κ α λ λ ία . T h e jingle is intentional: H andsom e is that handsome says. P lato loves to p lay upon the names o f his interlocutors (ώ λφστε Πώλε in G org. 467 b ) : see R id d ell’s D igest o f Idiom s, § 323, and cf. the E ditor’s notes on Euthyphr. 2 E, 4 E, 5 C.

6. λόγον τ« δούναι καί δέξασθαι. W e should expect Te to 3 3 6 C follow δούναι: see on 316 D.

II . έκκρούων. “ V o x ducta a pugilatu, cuius proprium κρούειν de rep. IV p. 422 Β ούδ' el έξείη— ύποφεύγοντι (τφ πύκττβ) τόν πρό- τερον αίεί προσφερόμενον άναστρέφοντα κρ ούειν etc.” H eindorf. T h e simple verb is used m etaphorically in Theaet. 154 E o f beating arguments w ith arguments ήδη hv— συνελθόντες σοφιστικως είς μάχην τοιαύτην άλλήλων τούς λό-γους τοϊς λόγοις έκ ρ ού ο μ εν , and the com­pound in Phaedr. 228 Ε έκκέκρονκάs με έλπίδοs. H ere the idea is o f beating off, staving off by force, i.e. here by μακρηγορία: έκκρούειν δίκην is used b y Dem osthenes o f staving off a trial by συκοφαντία

and the like.15. ούχ o n : ‘ not but what/. T h e idiom (as i f ού λέγω οτι, 336°

omitto quod) is tolerably common in Plato, e.g. G org. 450 Ε ο ύ χ ο τ ι

144 NOTES ON x x i i i 336 d

τφ ρήματι οΰτωs είπες, Theaet. 157 Β τό δ’ e lv a i πανταχόθεν έξαιρε- τέον, ο ύ χ δ τ ι ημείς— ήναγκάσμβθα— χρήσθαι αύτφ.

ϊ7 · χρή γάρ κ τ λ . : said apologetically.Ε 2 ΐ. φιλόνικος. T h e mss read φιλόνεικοs and presently συμφιλο-

νεικειν. It is however clear that the word comes from φίλο- and νίκη, not from φιλο- and νεΐκος (in which case the form w ould be φιλονεικής: compare φιλοκερδής, φιλοκυδής, but φιλότιμος, φιλόδοξος, φιλόθηρος and the like). Schanz has found only two traces o f the original spelling with iota in P lato ’s MSS (A, Β , T ) : viz. in L aw s XI

935 B where Paris A has άριστείων πέρι φιλονικήση, and A lcib : I 122 C where φιλονικίαν appears as a correction for φίλονεικίαν in T . W e might in consequence be tempted to suppose that Plato him self wrote φιλόνεικος through the influence o f a false etym ology, were it not that the derivation from νίκη alone suits the meaning, and that in more than one passage he shews him self conscious o f the con­nexion o f the word with νίκη, notably in R ep. IX 586 C τί δέ; περι τό θυμοειδεs ούχ Ζτερα τοιαΰτα ανάγκη γίγνεσθαι, δς άν αύτο τοΰτο διαπράττηται η φθόνφ διά. φ ιλ ο τ ιμ ία ν ή βί$ διά. φ ιλονικ ία ν (φιλο- νεικίαν Α ) ή θυμφ διά δυσκολίαν, πλησμονήν τ ιμ ψ re καί νίκης καϊ θυμου διώκων άνευ λογισμού τε καί νοΰ; Com pare also ib. 581 Α -Β .

T h e orthography o f this word is an old subject o f dispute (see Stallbaum on R ep. V lli 5 4 5 a ) : Schanz (Preface to V ol. VI p. x) declares himself, after a full discussion, for φιλόνικος.

A 25. 6 Π ρόδικος— 2φη· Prodicus contrives to m ake his remarks an έπίδειξις on όρθότης όνομάτων, which was his leading subject o f instruction: see Euthyd. 277 R and cf. above on 3 1 4 c. The distinctions drawn by Prodicus are on the whole sound if somewhat w iredrawn and pedantic. T h e carefully balanced style o f the speech finds a parallel in the story o f H eracles in X enophon M em . II 1. 21 foil.: compare especially §§ 31— 33.

28. koivovs— άκροατάδ— I'crovs. κοινός and ίσος are found as epithets o f άκροατής in the orators: e.g. Dem . D e Cor. 7 τά του \έ- γοντος υστέρου δίκαια εύνοϊκως προσδέξεται καϊ παρασχών εαυτόν ϊσον καϊ κοινόν άμφοτέροις ακροατήν οΰτω την διάγνωσιν ττοιήσεται περί πάντων, and A ndoc. in A lc ib . § 7 δέομαι δ’ ύμων, των λόγων ίσου ς καί κοινούς ήμΧν έπιστάτας γενέσθαι (H eindorf).

31. τω μέν <τοφωτ4ρω ττλεον κτλ . In other words ίσότης γεωμε­τρική and not Ισότης αριθμητική should be observed by the audience (Gorg. 508 a) : the regard paid {p the speakers should be in pro­portion to their merit.

XXIV 337 C P L A T O ’S PROTAGORAS. *45

34. άμφισ-βητίΐν— ep££€iv. Cicero’s translation o f this sentence 337 B is preserved by Priscian (N obbe’s Cicero, p. 1313): “ N unc a vobis, a Protagora et Socrate {leg. o Protagora et Socrates), postulo, ut de isto concedatis alter alteri, et inter vos de huiuscemodi rebus con-

troversemini, non concertetis ” .39. €υδοκιμ,οιτ€ καί οΰκ Ιτταινοΐοτθε. H eindorf suggests that

άλλ* ούκ should be written for καί ούκ, or καί om itted: but καί is occasionally used in this way.

41. civev άττάτηδ is opposed to παρά, δόξαν ψευδομένων: εύδοκι- μεΊν im plies that he w ith whom one εύδοκιμεΐ is sincere, έν λόγψ as opposed to παρά, ταϊς ψυχαΐς suggests Shakespeare’s “ M outh- honour, breath, which the poor heart would fain deny, but dare not

44. «νφραίνεσ-θαι is connected by Prodicus w ith φρόνησις C (φρονήσεως μεταλαμβάνοντα): for a fantastic derivation o f the kindred εύφροσύνη see Crat. 419 D παντϊ yap δήλον ό'τι άπό του εΰτοΐς πράγμασι τήν ψυχήν ξυμφέρεσθαι τούτο ίλαβε τό δνόμα, εύφ ερο- σ ύνη ν , τό γε δίκαιον’ όμως δέ αύτό κάλοΰμεν εύφροσύνην. Compare A rist. T o p . II 6, p. H 2b 22 ΊΙρόδικος διγρεΐτο τάς ήδονάς εις χαράν καϊ τέρψιν καϊ εύφροσύνην. T h e G reek usage o f this word hardly conformed to the rule laid down by Prodicus.

45. a vrjj ττ| διανοίςι.: αύτγ is ‘ by itse lf ’, i.e. without the body, as αύτφ in αύτφ τφ σώματι is without the mind, ήδύ is introduced to give the derivation o f ήδεσθαι.

C H A P T E R X X IV .

H ippias, anxious for a compromise, proposes the selection o f an umpire in a speech m arked by his characteristic doctrines and style.

I f w e m ay judge from this speech, H ippias must have been devoted to m etaphor: e .g. τύραννος, πρυτανεΐον in D, ώσπερ υπό διαιτητών in E, and in 338 Α έφεΐναι καί χαλάσαι τάς ήνίας, κάλων έκτείναντα ούρίφ έφέντα, πέλαγος λόγων, άποκρύψαντα γην, μέσον τι τεμειν, ραβδούχον and πρύτανιν. Zeller (A rchiv fur Geschichte der Philosophie v 2, p. 175) thinks that the opening part o f the speech m ay have come from some book o f w hich H ippias was him self the author.

2. ctirtSei-avro means sim ply ‘ assented’ : cf. Theaet. 162 E.

A. P. IO

146 NOTES ON xxiv 337 c

5. ή μ. as is H eindorf’s correction for ύμας: “ uti mox ημάς οΰν αίσχρόν etc., neque video cur se a ceteris h. 1. segreget H ippias

6. φΰσ€ΐ ού νόμω. T h e opposition between φύσιs and νόμος frequently appears attributed to different sophists or their repre­sentatives in the Platonic dialogues: the historical H ippias was a leading cham pion o f φύσιs (see Introd. p. xxii.). U sually however νόμος is represented as a convention binding men together into friend­ship and φύσις (whose teaching is that m ight is right) as responsible for the enmity o f man to man in the savage s ta te : e.g. R ep. II 358 D

foil., G org. 482 D foil. From the natural principle o f ‘ L ik e to lik e ’ is here deduced something like the Stoic doctrine o f the kin­ship between wise men.

το γάρ όμοίον τω όμοίω: G org. 5 10 Β φίλος μοι δοκεΐ έκαστος έκάστφ elvai ws otov re μάλιστα, 8νιrep ol -παλαιοί τε καϊ σοφοί λέγονσιν, ό όμοιος τφ όμοίφ: Law s IV 716 c. T h e proverb appears in the most various forms in G reek literature from H om er (Od. x v i i 218 ώ$ alel τόν όμοΐον &yei θεός ώ? τόν όμοίον) downwards. F or more examples o f its use in Plato see Stallbaum on G org. 1. c.

3 3 7 D 7· Tvpaw os— βιάξ€ται. H ippias has in view the lines o f Pindar quoted in G org. 484 Β νόμος ό πάντων βασιλεύς θνατών τε καϊ αθανάτων— &yει δίκαιων τό βιαιότατον ύπβρτάτφ χβιρί κτλ.

12. ττρυτανίΐον ttjs σ-οφίαβ. T h e prytaneum (like the temple o f V esta at Rome) was the religious centre o f a G reek πόλις. It was sacred to "Εστία, in whose honour fire was always kept burning, and contained what was called the ‘ Comm on H e arth ’ o f the city: see Frazer in Journal o f Philology, V ol. x iv pp. 145— 172. T h e editors refer to Athenaeus V 187 D την Αθηναίων πόλιν , τό της Έλλάδο? μουσεΐον, ην ό μέν Ίΐίνδαρος Έλλάδο* έρεισμα £φη, Θουκυδίδης δ' 4ν τφ €ίς Ε ύριπίδην έπηράμματι Έ\λάδο$ Ε λλάδα, ό δέ ΙΙύθιος ε σ τ ία ν κ α ί π ρ υ τα ν ε ΐο ν των Ελλήνων.

3 3 7 Ε Γ7· σ~υμβηναι— tocrirep ύττό διαιτητώ ν ημών στιμβιβαζόντων. συμβαίνω forms a passive to συμβιβάζω as πάσχειν to ποιεΐν, whence ύ π ό : see note on A pol. 17 Α. συμβιβάζω is regular in the sense o f bringing together, effecting an arrangement betw een: com pare (with Sauppe) Thuc. II 29. 8 ξννεβίβασε δέ καί τόν ΐίβρδίκκαν τοϊς Άθηναίοις. N ote that ημων has no preposition w ith it— this is frequent (but not universal) in similes where ώσπερ and a preposition precede the object compared, and the effect is almost to m ake the simile an identification: if on the other hand the object com pared comes first, the preposition must be expressed twice. Com pare

XXIV 338 A P L A T O ’S PROTAGORAS. 147

Theaet. 170 Α ώσπερ irpbs Θεούς ^χειν τούς έν έκάστοις άρχοντας (which m ight have been πρός τούς έν έκάστοις άρχοντας ώσπερ ττρος

θεούς £χειν) and see notes on Crito 46 C, Euthyphr. 2 C.

20. Χ ίαν: w ith ζη τεΐν: κατά βραχύ as in Gorg. 449 Β ά λλ’ 3 3 8 A έθέλησον κ α τά β ρ α χ ύ τό έρωτώμενον άποκρίνεσθαι.

21. εφ εΐναι καί χ α λ ά σ α ι Tas ήνίαδ to is λόγο is. F o r the m etaphor K roschel compares L aw s III 701 C καθάπερ άχάλινον κεκτημένον τό στόμα, βίφ υπό τοΰ λόγου φερόμενον κτλ.

23· ήμ-ΐν: so most editions: Β Τ have ύμχν, which can hardly be right, as H ippias is at this moment addressing Socrates alone.“ Pro ύμΐν dici potuit σοί, sed ύμΐν recte explicari nequit ” . Kroschel.

24. π ά ντα κάλων έκτείναντα. παροιμία έπϊ τών πόση προθυμίς. χρωμένων, says a Scholiast (quoted by Sauppe). T h is nautical m etaphor means to stretch out every reefing rope and so set all s a i l : κάλως does not refer to the sheet, which is πούς. κινεΐν, σείειν, έξιέναι, έφιέναι, έκλύειν are also found w ith κάλων in much the same sense.

ουρίφ εφέντα: see on συγκαθεΐναι 336 A. For the asyndeton before these words H eindorf compares E uthyphr. 4 c συνδήσας τούς πόδας καϊ τάς χεΐρας αύτοΰ, καταβολών είς τάφρον τινά, πέμπει δεΰρο άνδρα κτλ.

2ζ. ΊΓ^λαγοδ τών λόγων. Sauppe aptly refers to Symp. 210 D

έπϊ τό πολύ π έ λ α γ ο ς τετραμμένος τοΰ καλοΰ. Sim ilar metaphors abound in P la to : e.g. E uthyd. 293 Α σώσαι -ημάς— έκ τής τρικυμίας

τοΰ λόγου, Rep. V 472 Α ΐσως γάρ ούκ οίσθα δτι μόγις μοι τώ δύο κύματε έκφυγύντι νΰν τό μέγιστον καϊ χαλεπώτατον τής τρικυμίας έπ άγεις κτλ.

άποκρύψ αντα: like V irg il’s “ protinus aerias Phaeacum abscondi- m u s a rc e s ” (Aen. I ll 291): cf. the use o f καταδύω in Callim achus Epigr. 2 ήλιον έν λέσχη κατεδύσαμεν and V irg il’s im itation “ saepe ego longos Cantando puerum memini me condere so les” (Eel. IX

5*)·26. μ&τον τ ι— τεμεΐν. τέμνειν οδόν like secare viam is a natural

metaphor. C f. Pindar Isthm. VI 22 μυρίαι δ’ Ζργων καλών τ έ τ μ η ν θ ’ έκατόμπεδοι έν σχερφ κ έ λ ε υ θ ο ι: PI. Law s VII 803 Ε τό μέν τών τύπων εϊρηται καί καθάπερ όδοϊ τ έ τ μ η ν τ α ι καθ' άς Ιτέον κτλ. H ere μέσον τ ι τεμεΐν = μέσην τινά οδόν τεμεΐν.

ώβ οΰν <ΐΓθΐι|<Γατ€ καί πείθεστε, ώς (so Β : Τ has ώ$) is best understood as for οΰτως— a rare usage, except after a preceding ws or ώσπερ as in 326 D, but it is found in Thuc. I ll 37. 5 (with οΰν and a

10— 2

148 NOTES ON xxiv 338 a

form o f ποιεΐν as here) cSs ουν χρη καϊ ημάς ποιοΰντας— παραινειν. F or ποιήσατε the mss read ποιήσετε, which is very harsh before πείθεσθε, and is probably a mistake for ποιήσατε, due to the influence o f the common construction o f δπως w ith 2nd person Fut. Ind. It is however possible that this use o f the future as w ell as the use of ώς for οΰτως was characteristic o f H ipp ias’ style.

27. ραβδούχον— ττρΰτανιν. ^αβδοΰχος, έπιστάτης and βραβευτής

are said o f umpires or presidents at gam es: ραβδούχους είπε τούς κριτάς του άγωνος, says the schol. on A r. Peace 733 : for έπιστάτης cf. L aw s XII 949 Α γυμνικών τε καϊ Ιππικών άθλων έπιστάτας καϊ βραβέας. πρύτανις is an old word with lofty associations for ruler or prince. Cron thinks H ippias m ade this proposal w ith a view to be chosen President h im self: he was probably still sitting on his θρόνος,

cf. 315 3i 7 D*B 28. το μητριόν μ/rjKos: Phaedr. 267 Β αύτός (sc. ό ΊΊρόδικος)

ευρηκέναι £φη ών δει λόγω ν τέχνην * δειν δε ούτε μακρών ούτε βραχέω ν,

άλλα μέτριων.

C H A P T E R X X V .

Socrates protests against appointing an umpire, and in order that the conversation may go on is w illing that Protagoras should become the interrogator. T h e others assent, Protagoras reluctantly.

2. «pi ψ . T h e MSS read τε not γε: γε is due to H eindorf. T h e position o f re is usually explained as due to displacement (see on 3-16 D), e.g. by K roschel “ nam haec dicit Socrates; omnes lau- dabant meque et Callias retinebat et (omnes) orabant ut praesidem deligerem ” : but Κ α λλ/as can hardly be coupled in this w ay w ith an unexpressed πάντες. I f re is right it must be taken (with Turner) as coupling the whole clause έμέ ό Κ αλλίας ούκ έφη άφήσειν w ith καί έλέσθαι έδέοντο έπιστάτην: this is possible, but strikes us as harsh.

C 9. ά λλα δή like at enim introduces a possible objection: see on Crito 54 A. T h e fuller form o f the com parative (β ε λ τ^ α and the like) is less common in Plato than the contracted.

11. «Sore. H eindorf cites (inter alia) Phaedr. 269 D τό μέν δύνασθαι, ώ Φαιδρέ, ώστε αγωνιστήν τέλεον γενέσθαι. T h e insertion o f ώστε with the usual infinitive after άδύνατον increases the emphasis o f άδύνατον b y m aking it appear more than a mere auxiliary notion. Badham ’s conjecture άδύνατον ον υμΐν ΐστε deserves mention for its ingenuity. F o r Πρωταγόρου see above note on 318 D.

XXVI 339 A P L A T O ’S PROTAGORAS. 149

14. to y εμόν οΰδέν διαφέρει. G org. 458 D τ6 γ εμόν ούδεν κωλύει, τό y έμόν is frequent in P lato for quantum ad me attinet.

17. €t μή βούλεται. F o r the asyndeton see above on 330 A.

28. ττάνυ μέν οΰκ ήθελεν: ούκ ήθελεν is virtually one w o rd : 3 3 8 Ε ‘ was very reluctant’. T h e phrase is quite different from ού πάνυ; see on ού πάνυ τ ι in 321 B above.

C H A P T E R X X V I.

H ere begins an episode (lasting down to the end o f Chapter x x x i i), in which Protagoras cross-examines Socrates upon a poem o f Simonides. F o r the bearing o f this episode on the general subject o f the dialogue see Introduction p. xxv. foil.: and for the dif­ferent restorations o f the poem A ppendix I.

3. ττερί «τών δεινόν είναι, έπων is ‘ verses ’. A s education in poetry formed part o f the usual curriculum at Athens, it was natural

for the Sophists to pose as poetical critics, and Sauppe gives a num­ber o f references to shew that they did so : it w ill suffice to quote Isocrates Panath. 18 άπαντήσαντεί γάρ τινές μοι των έπιτηδείων ίλεγον , cl>s έν τφ Αυκείφ συγκαθεζόμενοι τρβΐς ή τέτταρες των αγελαίων

σοφιστών καϊ πάντα φασκόντων είδέναι— διαλέγοιντο περί τε των άλλων ποιητών καϊ τηs "Άσιόδου καί ttjs 'Ομήρου ποιήσεων κ τ λ .: compare infra 347 where H ippias says he has a speech ready on the poem, and H ip p . M inor 363 C foil, και αλλα πολλά και παντοδαπά ήμΐν έπιδέδεικται καί περϊ ποιητών τε άλλων καϊ περϊ 'Ομήρου. P ro­

tagoras appears as a critic o f poetry in A rist. Poet. 19, p. i456b15 ff. (where he censures H om er 8τι εΰχεσθαι οίόμενος έπιτάττει είπών ‘ μήνιν άειδε θεά’ ) and in Soph. E l. 14, p. i7 3 b 19 ff. T h e popularity o f such discussions as the present may be inferred from the weU-known scene between Euripides and A eschylus in the Frogs 1119 foil.

9. νυν διαλεγόμεθα: so B and T : the editors m ostly read νυν δη 339 A (νυνδή) διελεγόμεθα. νυν does not mean ‘ at this present m om ent’, but sim ply ‘ n o w ’, ‘ on the present occasion’, — kv τη νυν συνουσίφ: translate ‘ about the same subject as you and I are now discussing’ , i.e. about the subject o f our present discussion. A discussion which has never been finished (see on 334 a) and is to be resumed (cf. 338 E

έπειδάν Ικανώς έρωτήση, πάλιν δώσειν λόγον, and 338 d ) ought not to be spoken o f as past. W e have in fact in νυν διαλεγόμεθα an indi­cation that the subject o f the dialogue is the same throughout: see

NOTES ON x x v i 339 a

Introd. p. xix. foil, νυν in καί δη καΧνϋν (line 8) is sim ply ‘ in the present

case - and introduces the application of the general statement con­tained in ηγούμαι.— Xoyov δούναι: cf. A p o l. 17 D— 18 Α ώσπερ ουν Slv — κ α ί δη κα ί νυν.

ίο . ττερί α ρετής. According to D io g. Laert. IX 8. 55, P ro­tagoras wrote a book having the title περί αρετών.

12. Σιμωνίδης- I t is a saying o f Sim onides o f Ceos (circ. 556 — 468 B.C.) that forms the text on w hich the discussion in the first book o f the Republic is based : see R ep. I 331 D foil. Plato seems also to allude to him in two other places, viz. Rep. 11 365 C έπειδη τό δ ο κ εΐν , ώς δηλοΰσί μοι οί σ ο φ ο ί, καί τά ν ά λ ά θ ε ια ν β ια τ α ι καϊ κ ύ ρ ιο ν ε ύ δ α ιμ ο ν ία ς κτλ. and Rep. VI 489 Β ού yap Ζχει φύσιν— τούς σοφούς 4πΙ τας πλουσίων θύρα ς ιέναι αλλ’ ό τοΰτο κομψευσάμενος

έψεύσατο (compare Arist. Rliet. II 16. 13 9 [a 8 if. w ith C ope’s note).Σκότταν. T h e Scopadae were a ruling family at Crannon

and Pharsalus in Thessaly. Sim onides seems to have frequently been their guest, and wrote poems in their honour: the most famous is that referred to by Cicero de Or. 11 § 352— 353.

B 14. άγαθόν is here more than m orally good: it includes bodily and external as w ell as internal w ell-b ein g: whence χερσίν τε καί ποσί as w ell as νόφ: see also note on 344 B line 4 below. T h e notion o f external w ell-being belonged to the word from very early tim es: see Grote V o l. Ill p. 45 note 3: ‘ g o o d ’ and ‘ b a d ’ are applied in Theognis and Solon “ to wealth as contrasted with poverty— nobility with low birth— strength with weakness— conservative and oligar­chical politics as opposed to innovation” . T h is sense survived in classical times in the political meaning o f καλός κάγαθός, e.g. X en. H ell. 11 3. 12, PI. R ep. v m 569 a .

16. τετράγωνον. Simonides avails him self o f a Pythagorean n o tio n : among the Pythagoreans the number 4 was sacred, as being the first square num ber: see Ritter and P reller7 § 54. T h e expression τετράγωνος άνήρ became afterwards almost proverbial

for a perfect m an : Sauppe refers to A rist. R het. i l l 11. i 4 i i b 27 otov τόν άγαθόν &νδρα φάναι είναι τετράγωνον' άμφω γάρ τέλεια.

19. καί ττάνυ μοι— μεμεληκός. From this and 347 Α> where the same is im plied o f H ippias, it would seem that the poem was thought

to be difficult.22. 2φην εγώ καλώς τε καί ορθώς. This, B ergk ’s emendation,

is generally accepted. B has έφην έγώ τε καί όρθως: Τ ίφ ψ tyurye

καί όρθως.

XXVI 3 4 0 a P L A T O ’S PROTAGORAS.

28. έμμελε'ως— ν^μεται. εμμελέως belongs to είρημένον and 3 3 9 ^ νέμετσχ is poetic for νομίζεται: cf. (with Sauppe) Soph. O. R . 1080 έγώ δ’ έμαυτόν παιδα τ ψ τύχηs νέμων. T h e story is (Schol. to Plato H ipp . M aior 304 E quoted by Sauppe) that Pittacus, when ruler o f M itylene, on hearing of Periander’s rapid conversion into a tyrant, sat down at an altar and begged to be released o f his rule, assigning as his reason ws χαλεπόν έσθλδν ϊμμεναι. T h e Scholiast adds that Solon when he heard the remark capped it w ith χαλεπά, τά καλά. Pittacus is mentioned side by side with Bias and Sim onides as one o f the σοφοί και μακάριοι ανδρες in R ep. I 335 E.

33— 35. όμολογείσθαν— όμολογεΐν. T h e middle is said o f things, and the active of persons, according to the general rule.

38. ολίγον δέ του ττοιήματοβ d s τό ττρόσ-θεν: these words as 3 3 9 ° w ell as προϊόντος του ξ,σμαros in 339 c are in favour of the supposition that some versus are w anting between &νευ ψόγου τετυγμένον and ούδέ μοι έμμελέως: see Α ρ ρ . I ρ. 198.

44· τό ττρο'τερον : adverbial.45· θόρυβον 'τταρέστχεν καί $τταινον. θόρυβοs denotes only

‘ noise’ , ‘ tum ult’ (cf. Rep. VI 492 C θόρυβον— του ψόγου καί επαίνου): και έπαινον is needed to shew that the noise was favourable. So supra 334 C άνεθορύβησαν ώί eu λέγοι. W ith παρέχειν in this sense cf. the phrase παρέχειν γέλωτα in Gorg. 473 E and Theaet. 174 C.

47. ώσττερεί ύ-ιτό αγαθού -ττύκτου ττληγείς. F o r the metaphor 3 3 9 Ε compare Euthyd. 303 A έγώ μέν οΰν— ώσπερ πληγείς ύπο του λόγου έκείμην άφωνοs. Socrates describes the effect o f Protagoras’ questionson him self in words which recall the descriptions o f his own dialectic in its effect on others: compare e.g. Meno 80 A foil.

48. εσκοτώθην τε καί είλιγγίασ-α. So Β Τ : the second hand in T corrects to ίλιγγίασα. A ccording to Suidas (quoted by Schanz in Preface to V o l. V il p . v) the G reeks wrote είλιγγιω , but ίλιγγος.In P lato ’s MSS είλιγγιω is somewhat less frequent than Ιλιγγιώ.

49· ώ$ γε— αληθή : see on 309 A.

50. εγγένη τα ι: B and T have έκγένηται : έγγίνηται is H ein­d o rf’s correction, now found in a Vienna ms (K ra i’s 1): cf. Phaedo 86 Ε ϊνα χρόνου έγγενομένου βουλευσώμεθα τί έρουμεν.

53· <ros μέντοι— ττολίτηβ· Iulis in Ceos was their native place. μέντοι is ‘ su rely ’. N otice the emphasis on a6s and compare σέ in lines 54 and 59.

54. Ίταρακαλεΐν is future: cf. Theaet. 183 D ά λλα μοι δοκώ— 3 4 0 A ού πείσεσθαι αύτφ : Phaedr. 228 C δοκεϊs σύ ούδαμως με άφήσειν;

152 NOTES ON x x v i 340 a

tr. ‘ therefore I think / w ill call you to my assistance iydb and σέ are contrasted in view o f the illustration which is. about to follow .

ώ<πτ€ρ 2φη κ τ λ . : ώσπερ corresponds to καί £γώ in line 59: as, according to H om er, Scam ander called on Simois, so look you, I call upon you. F or ώσπερ used in this w ay see above note on 330 a . T h e other editors take δοκώ οΰν iyui παρακαλεΐν σέ with the ώσπερ clause, and, regarding παρακαλεΐν as a present, print a full stop after σχωμεν in the quotation : but (1) there is a certain awkwardness in the repetition ‘ I think I am summoning you ’ and ‘ so look you, I am summoning y o u ’ ; (2) the quotation does not finish with σχωμεν, but έκπέρστ) in 1. 60 belongs to it also— a point which is against separating φίλε κασίγνητε— σχωμεν from the follow ing clause. In the view which we have taken a fresh start begins with ώσπερ, after which the actual summons follows in the present άτάρ καϊ έγώ σέ παρακαλώ.

5 5 * 2φη 'Όμηρος. Iliad ΧΧΙ 305 foil· ούδέ Σκάμανδρος ίληγε τό &ν μένος άλλ’ £τι μάλλον χώετο ΙΙηλείωνι— Σιμόεντι δέ κέκλετ’ άύσας' Φίλε κασίγνητε, σθένος άνέρος άμφότεροί περ σχωμεν, έπεί τάχα &στυ μέγα Πριάμοιο άνακτος έκπέρσει. This έκπέρσει explains

the occurrence o f εκπέρστ} in line 60, although (as H eindorf shews) the same m etaphor is occasionally found in tragedy (but hardly in prose), e .g. Trach. 1104 τυφλής ύπ ’ &της έ κ π ε π ό ρ θ η μ α ι τάλας.

59- ά τά ρ : cf. supra 335 ^·6 1. μ ο υ σ ικ ή ς : ‘ cu lture’, as o ften ; here not without some

sarcasm, in reference to Prodicus’ όνομάτων όρθότης, exemplified in 337 a foil.

3 4 0 B 62. βούλεσθαι— «τιθυμεΐν. βούλεσθαι is o f w i l l : έπιθυμεϊν o f desire. Th e distinction is generally w ell marked in P la to : see note on A p o l. 25 c and compare Cope on A rist. Rhet. 11 19. 9. Prodicus does not touch on this example in his speech in 337, but it is quite in P lato ’s w ay to select a fresh example (compare Theaet. 147 A— B,

166 E by the side o f 159 c , 169 A— b), which may in this case be supposed to come from Prodicus’ lectures (cf. 341 a ). W e should expect the article to be repeated with έπιθυμεΐν, as the two words are to be distinguished (cf. infra in line 67 τό γενέσθαι καί τό είναι): but the article is sometimes dropped with the second o f two words even when the words are contrasted, e.g. Euthyphr. 9 c τό όσιον καί μή. H ere the effect o f its omission is perhaps to suggest that the two notions are after all more like than different.

x x v i 340 d P L A T O ’S PROTAGORAS. 153

67. γεν&τθαι— ctvai. T h e distinction though long ago recog­nised b y the philosophers was not always present in ordinary sp eech : otherwise (as K roschel points out) Protagoras’ censure o f Simonides w ould be too absurd, and Socrates’ pretended bewilder­ment out o f place. But that Sim onides in this poem drew a distinction between γενέσθαι and είναι is certa in : whether it was the same distinction as Socrates him self draws later is another q u estion : see on γινόμενον δέ άδύνατον in 344 Β.

73· τό αυτόν. B and Τ here have τό αύτόν, which Schanz retains: 34° c the form occurs on inscriptions and once or twice in P lato ’s m ss : v. Schanz V o l. XII p. vii.

74. Ά.«γ€ν, τό χαλεττόν γενέσ-θαι. So H eindorf. ZXeyev is ‘ sa id ’, not ‘ m eant’, and the sentence is intended to prove what is stated in the last sentence, viz. that Pittacus ού τό αυτόν εαυτφ ZXeyev (said), άλλ’ άλλο. τό goes with the whole clause χαΧεπόν γ ε ν έ σ θ α ι έσθΧόν ; the emphasis is on γενέσθαΐ'. for which reason τό έ μ μ ε ν α ι in the next line (for τό έμμεναι έσθΧόν χαΧεπόν) suffices.It is unnecessary to read (with Schanz and Kroschel) έXεyε(v) χαΧεπόν, τό γενέσθαι έσθΧόν, or έΧεγε χαΧεπόν, y ενέσθαι έσθΧόν with Sauppe.

79· ΙΙρόδικο$ οδε καί ά λλο ι π ολλοί. Socrates dissociates him self from the others, because he is about to give a different solution of Simonides* apparently contradictory statements (in 344 Β foil.).

80. Η σ ίο δ ο ν : in W orks and D ays 289 foil, τηs δ' άρετηs 3 4 0 D Ιδρώτα θεοί προπάροιθεν έθηκαν αθάνατοι.' μάκρος δέ καί ορθιος οΐμος ές αύτην καί τρηχύς τό πρώ τον έπην δ* είς άκρον ϊκηται, ρηιδίη δηπειτα πέΧει, χαΧεπή περ έοΰσα. This passage was very famous in antiquity: P lato cites it again in R ep. 11 364 c , Law s iv 718 E.H esiod in effect says it is difficult to become good, but easy to be good. Sim onides him self refers to H esiod ’s verses in Frag. 58 (Bergk) £<m tis X0yos τάν άρετάν ναίειν δυσαμβdrots έπι πέτραις, νυνδέ μιν θεών χώρον ayvov άμφεπειν,........ούδ’ άπαντάν βΧεφάροις θνατώνέσοπτον, φ μτ) δακέθυμοs Ιδρώς ένδοθεν μόΧη θ * ϊκηται τ ές άκρον

άνδρείας.84· ε κ τη σ θ α ι: to be taken w ith ρηϊδίην. B and Τ read

κ τ η σ θ α ιbut cf. 349 E. F o r the form see above on 319 A .

*54 NOTES ON x x v i i 340 e

C H A P T E R X X V II .

A fter some dialectical skirmishing, Socrates volunteers to give a continuous exposition o f the poem.

3 4 0 E 7. Icofjievos μειξον r& νοσ-ημα ποιώ. Socrates is thinking o f theproverb κακόν κακφ Ιασθαι.

9. ποιητοΰ— «κτήο-θαι. T h e poet is not o f course H esiod but Simonides. Socrates nowhere said that in censuring Pittacus S i­monides im plies that it is easy to ‘ keep v irtu e ’, i.e. to be virtuous : the quotation from H esiod was put in the mouth o f Prodicus and άλλοι πολλοί (340 c). A t the same time Protagoras m ight fairly turn Socrates’ fallacies (see on 331 a ) against him self and say that i f Simonides said it was ‘ not difficult’ to be virtuous, he meant that it was ‘ easy ’ to be so.

13. κινδυν€υ€ΐ γάρ τ ο ι : the art o f Prodicus (Socrates means) can lay as good claims to antiquity as yours: cf. 316 D.

14. 0eCa t i s civai π ά λα ι. K roschel’s reading elvai καί παλαιά w ould somewhat change the meaning, which is ‘ has long been an art divine ’ : divine because practised by poets and the like, cf. R ep. I 331 E άλλα μέντοι— Σιμωνίδη ye ού pqfiiov άπιστεΐν’ σοφός yap καϊ θ είος ανήρ: supra 315 e and note. In ήτοι από Σιμωνίδου there is an allusion to 316 D.

3 4 1 Λ ιη . ούχ ώσ·π€ρ €γώ, sc. είμΐ. T h e idiom is frequent in Plato,e .g . Sym p. 179 E ούχ ώσπερ Ά χ ιλ λέα — έτίμησαν καϊ els μακάρων νήσους άπέπεμψαν.

μαθητή s. Socrates calls him self a disciple o f Prodicus also in Crat. 384 B, M eno 96 D, Charm . 163 D.

19. τό χαλριτόν τοΰτο. τό m arks χάλεπόν as a quotation: see above on 331 c.

a i . άλλ* ω<τπ€ρ κ τλ . T h e application o f the illustration follows in 341 B line 28 foil, ϊσωs οΰν καί τό χαλεπόν— ύπολαμβάνουσιν, where see note.

3 4 1 Β 23. Πρωταγόραβ σ-οφόβ καί Scivos €<mv. T h e άλλον τινά is neglected, and TLp<aray0pas takes us back to σέ·: cf. note on ενδείξασθαι καϊ καλλωπίσασθαι in 317 C. T h e collocation σoφόs καϊ δεινός is tolerably frequent in ironical characterizations, e.g. Theaet. 173 Β δεινοί τε καί σοφοί yeyov0res, ώ? οϊονται.

24. έρωτ£ explains νουθετεί: whence the Asyndeton explica- tiv u m : see on 335 A above.

XXVII 341 d P L A T O ’S PROTAGORAS. 155

25. τ ό γάρ δεινόν— κακόν εστιν. Prodicus’ canon— which rests on the derivation o f δεινόν from 6eos— is not borne out by G reek usage, except to this extent, that when a man is called δεινός, it is generally im plied that he is more clever than good.

26. δεινού πλούτου κ τλ . Genitives o f exclam ation in the

Platonic dialogues are generally (as Turner remarks) preceded by an interjection, e.g. E uthyd. 303 A π υ π π ά ξ ώ 'Η ράκλεις κάλοΰ λόγου and ibid. ώ Πόσειδον δεινών λόγων. H ere o f course the exclam ation is left out as irrelevan t: the only relevant point is the use o f

δεινός.28. £<r<os ουν καί το χαλεττόν. Sauppe remarks that we should

expect οϋτω και τό χ α λεπ ό ν to introduce the apodosis to the ώσπερ clause (341 A line 21): καί is however enough to shew that we have reached the application : οΰν is introduced on account o f the parenthesis from τό γάρ δεινόv to κακού ovtos : and ίσως marks the suggestion as only tentative.

32. φ ω νή ν : ‘ d ia lect’ as often, e.g. Phaedo 62 A καί ό Κέβης— ϊττώ Zetfs, ϊφη, t'q αύτοϋ φωνή είπών.

33· κακόν, 2φη. Prodicus enters into the spirit o f the jo k e : 3 4 1 C in view o f C and d it would be absurd to take this seriously : see note on ά λλα πα ίζειν in D below.

39. τ ά ονό μ α τα — όρθώς δ ια ιρ ε ιν : cf. supra 340 A and infra 358 A ri]v δέ Ίΐροδίκου τοΰδε δ ια ίρ ε σ ιν τώ ν ό νο μ ά τω ν παραιτούμαι. Prodicus pretends to regard Sim onides (cf. 341 a ) as a teacher like him self o f όνομάτων διαίρεση.

Λ έσ β ιο ς ών: had he been Ke?os, he would have learnt όνομάτων διαίρεση forsooth in its natural home.

40. €v φ ω νή β α ρ β ά ρ ω : a m alicious exaggeration inspired by the odium philologicum.

49. ά λλα παίζειν. T h e editors suppose that Socrates is here 341 D turning the tables on Prodicus, who it is supposed meant his criticism seriously, but the tone o f the passage seems to im ply that Prodicus is in league with Socrates to make fun o f Protagoras, who is repre­sented throughout the whole dialogue as lacking all sense o f humour.I t w ould not be w it, but sheer buffoonery in Plato to represent Prodicus as seriously believing that Simonides had censured Pittacus for having sa id : ‘ It is bad to be good ’.

καί <του δοκειν άττοττειράσ-θαι. δοκειν is not pleonastic after οΧμαι but means ‘ think fit ’— a very idiom atic use, cf. Aesch. A g .16 δταν δ’ άείδειν η μινύρεσθαι δοκω. See Classical R eview in

NOTES ON x x v i i 341 d

p. 148, where M r A rthur Sid gw ick discusses and illustrates this usage.

E 54. ού δήττου τοΰτο γ€ λίγω ν, ού δήπου goes w ith λέγων, which is ‘ m eaning’ not ‘ sayin g ’, and τοΰτο is explained by κακόν έσθλόν ϊμμεναι. F or the asyndeton see on 335 a : and for the use o f εΐτα com pare 3 11 A and Sym p. 200 A πύτερον Ζχων αύτό οδ επιθυμεί re καϊ έρ$, εΧτα έπιθυμεΐ τε καϊ έρ$, η ούκ Ζχων;

55 · τούτο γέρας. H eindorf reads τοΰτο τό γέρας as in 344 c : but γέρας may be regarded as predicative and going closely with

άπένειμε, so that τούτο— τοΰτο balance each other. Sauppe compares Symp. 179 C εύαριθμήτοις δή τισιν Ζδοσαν τ ο ΰ τ ο y έρας ol θεοί.

56. α κόλα στον— οΰδαμώβ Κ εϊον. T h is seems to be the earliest passage m aking allusion to the sobriety and uprightness o f the Ceans, to which, perhaps, Aristophanes sarcastically alludes in Frogs 970 (ού Χΐοs, άλλα Κεΐος). In L aw s I 638 B (quoted by Sauppe) Plato cites the subjugation o f the Ceans by the Athenians as a proof that victory does not alw ays favour the more virtuous side. Strabo (X 486) quotes from M enander the lines καλόν τό Κείων νόμιμόν έστί, Φανία’ δ μή δυνάμενοί ζην καλώς ού κακώς and explains them by saying that a Cean law required those above the age o f 60 to take hem lock so as to m ake their country’s produce suffice to feed the others.

A 60. & <ri> \iy tis τούτο refers to περί έπων 338 E. F or the idiom cf. the usual τό σόν δή τοΰτο, e.g. Sym p. 221 Β.

C H A P T E R X X V III .

Socrates introduces his exposition o f the poem with a paradoxical theory that Sparta is the oldest home o f philosophers. T h e wise men o f old accordingly expressed their wisdom in pithy Laconic sayings, and such a saying is that o f Pittacus. Sim onides, as a rival craftsman, wrote this entire poem to overthrow that saying.

This chapter is intended as a kind o f counterblast to Protagoras’ claim on behalf o f σοφιστική in 316 D foil. In general tone as w ell as in many o f the particular statements it is elaborately iron ical: but it should be remembered that Plato thought highly in many respects o f the Cretan and Spartan constitutions and borrowed much from them in constructing his ideal city.

3. φ ιλοσοφία γάρ κτλ . Com pare 316 D έγώ δέ τήν σοφιστικήν τέχνην φημΐ μέν elvat παλαιόν κτλ.

x x v iii 342 c P L A T O ’S PROTAGORAS. 157

4. τών Ε λ λ ή ν ω ν : ‘ am ong the G reeks \ T h e genitive belongs rather to έν K ρήτη r e καϊ Αακεδαίμονι than to πλείστη: cf. Thuc. II

18· 1 ό δέ στρατός— άφίκετο της Α τ τ ικ ή ς ές 0 Ινδήν. Sim ilarly in γης έκεΐ, γης belongs to έκεΐ rather than to πλεΐστοι: there would seem to be no exact parallel to justify us in taking πλεΐστοι γης together. F or the meaning o f σοφισταί see on 312 c .

6. έξαρνουνται καί ο-χη ματίζονται. σχηματί^σθαι o f ‘ p o sin g ’ 3 4 2 Β as in Soph. 268 Α αγνοεί ταυτα ά πρός τούς άλλους ώς εΐδώς έ σ χ η μ ά - τ ισ τ α ι .

g. ofts— 2λεγ€ τούς σ-οφ ιστάς: viz. in 316 D. T h e attraction is common enough, e.g. Crito 48 C as δέ σύ λέγεις τά ς σκέψεις περί τβ άναλώσεως χρημάτων καϊ δόξης κτλ. and infra 359 D*

12. τήν σ-οφίαν. So Β and the second hand in T : the first hand omits the words (so Schanz, K roschel and K rai).

13. τούς— λακωνίζοντας. T h e editors refer to A r. Birds 1281 έλακωνομάνουν άπαντες άνθρωποι τότε, έκόμων, έπείνων, έρρύπων, έσωκράτων and Dem osth. κατά. Κόνωνος 34 ημέραν μέν έσκυθρω- πάκασι καϊ λακωνίζειν φασϊ καί τρίβωνας Ζχουσι καί απλας ύποδέδενται.T h e Laconisers in Athens were tolerably num erous: Plato him self (Rep. V III 544 C) places η Κρητική τε καλ Αακωνικτ] πολιτεία nearest in merit to his ideal city.

14. οί μ^ν ώτά τβ κ α τά γν υ ντα ι: thanks, o f course, to b o x in g : cf.G org. 515 Ε τών τά. ώτα κατεαγότων (i.e. τών λακωνιξόντων) ακούειs ταυτα, ώ Σώκρατες, and M artial V II 32. 5 “ at iuvenes aliosfra cta colit aure m agister

15. ιμάντας ΐΓ€ρΐ€ΐλίττονται. T h e ϊμαντες were thongs o f 342 C leather bound round the knuckles for greater efficacy in b oxing:Horn. Iliad x x i l l 685. T h e caestus, being loaded with balls o f lead, was a much more brutal instrument (Virg. A en. ν 404— 405).

16. βραχείας άνα βολά ς: ‘ short cloaks * in imitation o f the τρίβωv (the national Spartan d ress: see on 335 D). άναβολή (here almost concrete) and άναβάλλεσθαι were said o f the Ιμάτιον, to w ear which rightly and like a gentlem an w as έπϊ δεξιά, άναβάλλεσθαι (Theaet.175 e ), not έπ άριστερά (A r. Birds 1567— 1568, a passage which seems decisive against reading έπιδέξια in this phrase). From Suidas (s.v. άναβάλλει— άναβάλλεσθαι δέ τό Ιμάτιον, ού περιβάλλεσθαι λέγουσιν) w e m ay infer that άναβολή refers not to the throwing back o f the Ιμάτιον over the shoulder (since in point o f fact it was thrown back over the left shoulder) but to pulling it round the back (from left to right) before throwing the end over the left shoulder in front.

NOTES ON x x v i i i 342 c

<os δή— κρατούνται is “ quasi vero— his superent” (Kroschel). F o r the construction cf. (with Kroschel) Rep. I 345 Ε ούκ έννοεΐς οτι ούδεϊς έθέλβι άρχειν έκών, άλλα μισθόν αΐτοϋσιν, ώς ούχΐ αύτοΐσιν ωφέλειαν έσομένην έκ του άρχειν άλλα rots άρχομένοις; M advig ’s G k Syntax p. 168.

20. ξενηλασία?. H eindorf quotes (inter alia) A r. Birds 1012 ώσπερ έν A ακεδαίμονι ξενηλατοΰνται and Plut. L yc. 27. 6 τούs

άθροιζομένους έπ ’ ούδενΐ χρησίμφ καϊ παρεισρέοντας els την πόλιν άπήλαυνεν (sc. Λ υκοΰργος), ούχ, cos Θουκυδίδης (ΐΐ 39) Φ1 ^εδιώϊ μη της πολιτείας μιμηταί γένωνται και ττρός άρετήν τ ι χρήσιμον έκμάθωσιν, άλλα μάλλον όπως μη διδάσκαλοι κακού τίνος ύπάρξω- σιν. T h e reasons assigned by Plutarch are no doubt the true ones.

23. ούδένα εώσιν— εξιΐναι. Plut. L yc. 27. 5 ούδ’ άποδημεΐν ϊδωκε (Λυκουργος) τοΐς βουλομένοις καϊ πλανασθαι ξενικά συνάγοντας ■ήθη καί μιμήματα βίων άπαιδεύτων καί πολιτευμάτων διαφοράν, άλλα καί τούς άθροιζομένους etc. (see last note). In L aw s XII 950 C foil, (quoted by Sauppe) Plato lays down sim ilar though less stringent regulations as to άποδημία.

3 4 2 D 24. ώσπερ ούδέ Κρήτεβ. T h ere seems to be no other authority for this statement, but (as Sauppe remarks) the resemblance between the Cretan and Spartan institutions is w ell known.

27. ά λλα καί γυναΐκεβ. W om en in Sparta held a position o f much greater pow er and influence than in the rest of Greece, partly at least in consequence o f their superior education, physical and otherw ise: cf. A rist. Pol. II 9. 1 269k 32 πολλά διφκεΐτο ύπό τών γυναικών έπΐ της άρχης αυτών (sc. τών Λακεδαιμονίων) and see G rote V o l. II p. 383 foil. H eindorf remarks that wise and pregnant sayings by Spartan women (such as are given in pseudo-Plutarch’s Αακαινών Αποφθέγματα, e .g. the famous τέκνον, η τάν η έπI τάς) were probably already current in P lato’s time.

30. εί γάρ εθελει— εύρήσει. Com pare 324 Α·3 4 2 Ε 33· «νε'βαλεν ρήμα— σ-υνεστραμ,μένον. T h e aorist is like ‘ be­

hold ! he has thrown in ’ : it expresses rapidity by representing the action as no sooner begun than over. T h e idiom is very frequent in P la to : Turner refers t0 Stallbaum on Rep. HI 406 D εάν δέ τις αύτφ μικραν δίαιταν προστάττη— ταχύ εϊπεν ότι ού σχολή κάμνειν. W ith

συνεστραμμένον com pare A rist. Rhet. II 24· i 4oia 5 συνεστραμμένως— είπεΐν : the metaphor is apparently from an anim al gathering itself for a spring (cf. Arist. H ist. Anim . IX 48. 631s 27 συστρέψαντες

XX V III 343 A P L A T O ’S PROTAGORAS. 159

εαυτού? φέρονταχ ώσπερ τόξευμα and Plato R ep. I 336 Β συστρέψα:s εαυτόν ώσιrep θηρίον ηκεν έφ ημας).

34· ωσ*πέρ δεινός α κοντιστής. W ith the m etaphor compare Theaet. 165 D καί άλλα μυρία α έλλοχών άν π ε λ τ α σ τ ικ ό ς άνηρ μισθοφόρος έν λόγοις έρόμενος— έμβαλών άν εις τό άκούειν— ψ^ετγχεν άν επέχων καϊ ούκ άνιεϊς κτλ., ibid. 180 Α άλλ’ &ν τινά τ ι έρ\], ωσιrep έκ φ α ρ έτρ α ς ρηματίσκια αινιγματώδη άνασπώντεs ά π ο το ξε ύ ο υ σ ιν .

35· τταιδός μηδέν βελτίω. T h e phrase is almost p roverb ia l: see on Crito 49 Β παίδων ούδέν διαφέροντες.

39- φθεγγεσ-θαι, here o f an im pressive (almost mystic) utterance, as often in G reek, e.g. A r. Clouds 31*5 αΰται al φ θ ε γ ξ ά μ ε ν ai τούτο τό σεμνόν.

4 i . Θ αλή ς ό Μιλή<τιος κτλ . This list o f the seven wise men is 343

rem arkable as excluding Periander, who was canonized later (Diog. Laert. I 13). P lato refused to allow that a tyrant could be truly σοφός (Rep. IX 587 d ) or even (in the true sense o f the term)

pow erful: see R ep. 1 336 Α οίμαι αύτό (sc. the ■tfiew that justice is doing good to friends and evil to enemies) Τίεριάνδρου elvai η Π ερδίκκου η Εέρξου η Ίσμηνίου του Θηβαίου ή τίνος Άλλου μέγα ο ίο μ έν ο υ δύνασθαι πλουσίου άνδρός.

Myson (the least known o f the seven) figures as early as H ipponax (Frag. 45, quoted by Sauppe) καί Μύσων tv Ώπόλλων άνεΐπεν άνδρών σωφρονέστατον πάντων. A ccording to a tradition preserved in D iogenes Laertius 1 106 the Pythian priestess being asked by

Anacharsis to say i f there was any man wiser than him self replied 0 Ιταΐόν τινά φημι ΊΛύσων’ iv l ΧηνΙ γενέσθαι </ύϋ μάλλον πραπίδεσσιν

άρηρότα πευκαλίμησι: but another account placed his birthplace in Chen in Laconia, and a third (reading *Ώ,τεΐόν τινά φημι for ΟΙταΐόν τινά φημι in the' oracle) in E tea, which w as variously placed in Laconia and in Crete. Sauppe rem arks that the presence o f Λακε­δαιμόνιος w ith Χίλων seems to shew that Plato did not regard Laconia as M yson’s birthplace, but favoured the view w hich made him a native o f Chenae by M ount Oeta. Thales (flor. circ. 585 B .C .,

the eclipse o f which year he is said to have predicted) is mentioned in tw o other passages in P lato (in neither o f w hich is his philo­sophical teaching— that the άρχή is ϋδωρ— referred to), once as an author o f useful inventions (Rep. X 600 a ), and once as the hero o f an anecdote illustrating the philosopher’s wa t o f w orldly wisdom (Theaet. 174 a ). Pittacus (flor. circ. 612 B.C.) and B ias o f Priene in Ionia (contemporary with or earlier than H ipponax, who refers to

ιό ο NOTES ON x x v i i i 343 a

him in D io g. Laert. I 84) are mentioned together again in R ep. I335 Ε Βίαντα ή Π ιττακόν— ή τιν άλλον τών σοφών τε καϊ μακαρίων άνδρών. Cleobulus o f Lindus in Rhodes and Chilon o f Sparta (both about the beginning of the 6th century B.C.) are not again referred to by Plato.

T h e traditions relating to the wise men and many of the aphorisms with which they are credited are given in D iog. Laert. 1 22— 122 : for the authorities for their lives, and for their sayings, see M ullach’s Fragm enta Philos. Graec. II pp. 203— 234. T h is passage o f the Protagoras, apparently the earliest in which seven are named together, probably contributed in large measure to the canonization o f the wise men.

4 4 . Λ ακεδα ιμόνιος: H ein dorf w ould read ό Λακεδαιμόνιο?, but Plato m ay well have said ‘ a Lacedaem onian, C h ilo n ’.

48. είρημένα· οΰτοι. T h e sentence beginning w ith οΰτοι shews how one is to learn αυτών την σοφίαν τοιαύτην ουσαν : the asyndeton (as H eindorf observes) resembles that after σημείον δέ, τεκμήριον δέ and the like. H ere οΰτοι καί κτλ. is so far rem oved from καί κατα- μάθοι— ουσαν that w e m ight have expected οΰτοι y a p καί or (as K roschel reads) o n for ourot, but the emphatic ouroi (parallel to οΰτοι in line 44 above) renders the explanatory particle unnecessary. Herm ann’s correction είρημένα a for είρημένα— adopted b y Sauppe— gives a wrong m eaning : for άπαρχη ‘ first-fruits ’ (line 49) com ing after καί κ ο ινή ξυνελθόντεs, in m arked antithesis to εκ ά σ τ φ είρημένα, cannot mean m erely the sayings o f each individual— as it w ill have to mean if ά is read, d being then in apposition to απαρχήν. K ra i’s ρήματα βραχέα αξιομνημόνευτα < σκοπών > εκάστφ είρημένα, α οΰτοι κτλ. suffers from the same fault, besides that it is very un­likely that σκοπών should have fallen out.

κοινή ξυνελθο'ντες— ανέθεσαν. T h e editors cite Pausanias X 24. I έν δέ τφ προνάφ τφ έν Δελφοΐς yεyραμμένα έστίν ωφελήματα άνθρώποις ets βίον— ουτοι ουν ol άνδρεs άφικόμενοι is Αελφούς άνέθεσαν τω Ά πδλλω νι τά φδόμενα Τνώθι σαυτόν καί Μηδέν ayav. T h e same explanation of the presence o f these maxims on the temple at Delphi meets us in other auth ors; but in each case the author is obviously borrowing the story from Plato. Plato states that these two maxims were the cream o f the wisdom o f the wise men : it would be hardly too much to say that upon them the whole structure o f G reek ethical philosophy was based. F or the construction, and for the practice o f thus dedicating wisdom to a god, Kroschel aptly quotes D iog. Laert.

X X IX 343 » P L A T O ’S PROTAGORAS. 161

IX 6 άνέθηκε (sc. Ηράκλειτος) δ’ αύτό (sc. τό περί φύσεως βφ λίον) ek τό tjjs Άρτέμιδος Ιερόν.

52. του δή £ν€κα ταυτα λ ίγ ω ; P lato frequently enlivens his 3 4 3 Β style b y such self-interrogations: Sauppe quotes (inter alia) Gorg.457 E του δή ϊνεκα λέγω ταυτα; A p o l. 4 ° Β τ ί ουν αϊτών είναι υπολαμβάνω;

53· τών παλαιώ ν τής φιλοσ-οφίας. των παλαιών in this em ­phatic place suggests the contrast w ith Protagoras and the νεώτεροι whose τρόπος is μακρολογία.

54- καί δή καί m arks the application to the present c a s e : cf.A p o l. 18 Α ώσπερ ουν αν κτλ.— καϊ δή καί νυν.

57· καθέλοι: cf. 344 c * Sauppe quotes Theocr. 22. 115 (of 3 4 3 C Polydeuces overcom ing Am ycus) Aibs υΙός άδηφάγον ανδρα καθεΐλεν.

6ο. τοΰτου £ν«κα, i.e. του εύδοκιμεΐν Ζνεκα. τούτφ in τούτφ έπιβουλεύων is τούτφ τφ βήματι: w ith the construction cf. R ep. IV

443 Β εύθύς άρχόμενοι τής πόλεως οίκίζειν and see Stallbaum on R ep. I

34* B·61. κολοΰοται. H dt. VII 10. 5 φιλέει yap ο θεός τά ύπερέχοντα

πάντα κολούειν (Sauppe).

C H A P T E R X X I X .

Socrates develops his theory o f the poem and applies it to the first two lines, not without much sophistry.

3. μάνικάν. N otice the extrem e dogm atism o f Socrates, suggesting a w eak c a s e : cf. ούδέ πρός ίνα λόγον (line 5)·

5. ουδέ irp is ίνα λό γο ν : see on 335 D* v P λόγον = εύλογον or 3 4 3 D εύλόγως is frequent in P la to : see on 351 E.

6. 4dv μή t i s ύτΓολάβχι κ τλ . T h e natural interpretation o f the μέρ (since it follow s άγαθόν, not γενέσθαι) is this. W hile it is diffi­cult ‘ γενέσθαι ’ truly good, it is yet possible to reach a fair standard o f άρετή. T h e antithesis is im plied if not actually expressed in the se q u el: see 345 D and 346 c . Com pare Introd. p. xxvii.

8. Xiyovros του Π ιτ τ α κ ο ΰ : a fresh start is made, to explain ώσπερ έρίζοντα λέγειν.

10. clirciv but λέγειν in line 8 : the past tense is used because Socrates is about to put Sim onides’ m eaning in the form o f an actual address in past tim e to Pittacus.

1 1. cos αληθώς to be taken w ith χαλεπόν έστιν : see infra 344 A

(line 23). H ere again Socrates’ interpretation is opposed to the

A . P . I I

102 NOTES ΟΝ χ χ ιχ 343 d

natural sense o f the passage, according to which άλαθέως in the poem goes w ith άγαθόν, and has nothing to do w ith χα λεπ ό ν.

3 4 3 E 12. eirl τούτω— τη ν αλήθειαν, τούτφ is τφ άγαθφ, and την

αλήθειαν = τό ‘ άλαθέως ’.

Ι4· €υηθ€δ— Σιμωνίδου. A s w ell m ight Socrates say it is εϋηθες

to use the word άριστος.

15. νιτίρβατόν is used in its technical gram m atical sense. H eindorf quotes Lo ng, de Sublim . 22 ϊσ τ ιν δέ (sc. τά ύπερβατα) λέξεων η νοήσεων έκ τον κατ’ ακολουθίαν κεκινημένη τά ξις καί οΐονεί

χαρακτήρ ένα-γωνίου πάθους άληθέστατος.

ι6 . vTrenrovTa. There is no need to explain υπειπόντα here as ‘ interpreting’ (a sense for which no exact parallel is quoted). ύπειπ εΐν is used here in its regular sense ‘ to say b efo re ’, ‘ to say first’ as in A t . W asps 54— 55 φέρε νυν κατείπω το ΐ s θεα r a h τόν \ 0yov, ό λ ίγ άτθ' ύ π ε ιπ ώ ν -πρώτον αύτοΐσιν ταδί. T h e m eaning is : i f we would arrive at Sim onides’ meaning, we must regard the adverb άλαθέως as transposed, and speak the words o f Pittacus first (ύπει- πάντα fb τοΰ Τ ίιττα κ ο ΰ ): i.e . instead o f saying ανδρ’ άγαθόν μέν

άλαθέως -γενέσθαι χα λεπ όν first, and quoting Pittacus’ saying after­wards, we should begin with χα λεπ ό ν έσθλόν Ζμμεναι (line 19 είπόντα ,

ώ άνθρωποι, χα λεπ όν έσθλόν Εμμεναι), and m ake ανδρ άγαθόν etc. follow as Sim onides’ answer (lines 20— 23), putting άλαθέως last. ο ύ τ ω σ ί π ω ς shews that ύπειπόντα is to be explained in the sequel viz. from ώσπερ άν to άλαθέως in line 23.

19. €ίττοντα: i.q. τόν μέν είπ όντα: see on 330 A. N ote the pre­cision in the use o f the tenses (είπ όντα , but άποκρινόμενον).

3 4 4 A 21. ού γάρ €Ϊναι ά λλα γεν&τθαι μέν. Com pare Crito 43 Dο ΰ τ 01 δή άφΊκται ά λλα δοκεΐ μ έ ν μοι ηξειν κτλ. μέν without following δέ is frequent in a clause introduced by αλλά, the antithesis being contained in the preceding negative clause.

23. οΰτω φαίν€ται. A fter φαίνεται the MSS have τό : “ vel expungenduu· vel in rot mutandum hoc τό ” says Heindorf. F or πρός λό-yov see on 351 E.

25. τάεττιόντα: see A pp endix I. p. 198.3 4 4 B 30. τύττον. Socrates’ criticism o f the poem so far has been δι

άκριβείας: cf. R ep. II 414 Α ώς έν τύπ φ , μή δι ακρίβειας είρήσθαι.

See also note on ύπο^ράψαντες Ύραμμας τη γραφίδι in 326 D above.31. iravTos μάλλον is frequent in Plato for ‘ assuredly’ : cf. Crito

49 B·

XXX 344 B PLA TO ’S PROTAGORAS.

CHAPTER XXX.Socrates expounds the next section of the poem in accordance

with his theory of the purport of the whole and finds therein his own doctrine that ill doing comes from want of knowledge.

i . μ€τά τούτο— διελθών. This sentence is somewhat difficult. τοΰτο means from άνδρ a y a Θόν to ανευ \J/6yov τετν-γμένον. The reference in 6\Lya διελθών must be to the verses omitted between τ ε τ ^ μ έ ν ο ν and ουδέ μοι έμμελέως etc. The logical object of \έ y ε ι is the sentence (in line 4) y ενόμενον δέ διαμένειν etc., which is Socrates’ paraphrase of ούδέ μοι έμμελέως etc., but the gra m m atica l object begins with 6'rt y ενέσθαι— the stress being, as often happens, thrown upon the δέ clause: ‘ While it is truly difficult to become a good man (albeit possible for some length of time), to continue in that state after you have become good and to be a good man etc.’ yεvέσθaι

μεν άνδρα a y a06v etc. is not, as Socrates says, μετά. τοΰτο, but his desire to expound the τύπον τόν δλον of the poem throughout (διά

παντός τοΰ $σματος) leads him to begin at the beginning, even at the cost of an error not unnatural in conversational style. See Appen­dix I. p. 196.

ώδ άν «I λίγοι λ ό γο ν: ‘ as if he were making a speech’, i.e. not a poem. The speech begins at yεvέσ θaι μέν, for οτι here introduces oratio recta.

3. οΐόν τε μέντοι €irl γ€ χρόνον τινά. These words do not give the gist of the lost lines : still less are they to be assigned (with Bonghi) to the poem itself, for [as Aars remarks Das Gedicht des Simonides in Platons Protagoras (1888) p. 12 note 3] it is implied by Socrates in 34 3 D foil, that μέν in yεvέσθaι μέν has no expressed antithesis: they are educed by Socrates himself from χαΧεπόν

άλαθέως. Cf. infra 346 Ε π ά ν τ α s δ έ έ π α ί ν η μ ι κ α ϊ φ ιλ έ ω έκ ώ ν

(ένταΰθα δει έν τφ έ κ ώ ν διαλαβεΐν M yovTa) ο σ τ ις Ζρδη μ η δ έ ν

α ίσ χ ρ ό ν , άκων δ' ϊσ τιν oOs έγώ έπαινώ καϊ φιλώ. The likeliest supposition is that of Blass— that the lost verses contained a further elaboration of the idea in a y a60v άλαθέως.

γενόμενον δέ...άδύνατον. Socrates correctly apprehends the gist of Simonides’ objection to the saying of Pittacus, although Simonides himself no doubt read more into the Ζμμεναι of Pittacus than Pittacus intended it to express. Simonides here takes έμμεναι

to denote a permanent state, and yεvέσ θaι as not permanent, although in άνδρα δ’ ούκ ίσ τ ι μη ού κακόν ϋμμεναι he himself uses έμμεναι more

U —2

164 NOTES ON xxx 344 b

loosely: see infra on 344 E line 27. It is however most improbable that Simonides meant by 7 ενέσθαι ‘ to become \ i.e. ‘ to be made as Socrates everywhere implies : by άνδρ άγαθόν μέν γενέσθαι άλαθέως

he meant only ‘ that a man should prove himself truly good i.e. quit him like a perfect m an: compare Hdt. V II 224 Αεωνίδης— π ίπ τ ει άνηρ

γενόμενος άριστος, Xen. Anab. IV 1. 26 έρωταν εϊ τις αύτών Ζστιν δστις

άνηρ αγαθός έθίλοι γενεσθαι. The usage is thoroughly idiomatic.3 4 4 C 7. άλλα 0eos άν μόνος— γέρας. Plato Symp. 204 Α θεών ούδεϊς

φιλοσοφεί ούδ' έπ ιθυμεΐ σοφός γενέσ θ α ι' £στι γάρ.

8. άνδρα δ’ οΰκ &ττι— καθδλη : see below on 344 Ε line 3° ·12 — 14· ού τόν Kcijicvov— τόν δέ Kei^cvov ου. For the repetition

compare (with Sauppe) Gorg. 5 2 1 Ε ού πρός χάριν λέγω ν— άλλα πρός

τό βέλτιστον, ού πρός τό ηδιστον.

3 4 4 D Ι 5· ο ν τ α π ο τ ί— καθ&οι. ποτέ goes with καθέλοι as with κατα-

βάλοι in line 13·19. καί Ιατρόν ταύτα ταντα. ταύτά ταυτα is virtually adverbial

as in Meno 90 D ούκουν καϊ περϊ αύλήσεως καί τών άλλων τά αύτά

τ α υ τ α ;20. Ιγχωρ€ΐ κακω γ€ν&τθαι. Socrates says γενέσθαι, although

Simonides said ίμ μ ε ν α ι; see on E (line 27) below.2 1. ιταρ* άλλου ττοιητοΰ. Xenophon Mem. I 2. 20 μαρτυρεί

δέ καϊ τών ποιητών ο τε λέγω ν ‘ έσθλών μέν γάρ &π ’ έσθλά διδάξεαι *

$ν δέ κακοΐσι συμμίσγης, άπολεΐς καϊ τόν έόντα νόον καϊ ό λέγω ν

* αύτάρ άνηρ αγαθός τοτέ μέν κακός, άλλοτε δ ’ έσθλός’. The first of these quotations is known (see Meno 95 d ) to be from Theognis, so that it seems clear that the second must be from some other poet. It is difficult to resist the impression that the author of this line intended αγαθός, κακός, and έσθλός to have a political sense, and was alluding to the ups and downs of an aristocrat’s life in times of civil dissension: compare Theognis 110 9 — 1 1 1 0 K ύρν\ ol πρόσθ’ αγαθοί νυν αΰ κακοί, ol δέ κακοϊ πρίν νυν α γα θ ο ί' τις κεν ταΰτ*

άνέχοιτ έσορών; Euripides Hecuba 595 f°N- (quoted by Cron) pointedly contradicts the sentiment of this line (as interpreted by Socrates) άνθρωποι δ’ αεϊ ό μέν πονηρός ούδέν άλλο πλην κακός, ό δ ’

έσθλός έσθλός, ούδέ συμφοράς ϋπο (alluding to Simonides’ poem) φύσιν διέφθειρ', αλλά χρηστός έστ αεί.

3 4 4 Ε 2 5· «ύμήχανον καί σ-οφόν καί άγαθόν. εύμήχανος is identified with αγαθός by means of the middle step σοφός: σοφία being άγαθόν

because it is one of the virtues. See on τφ έπιστάτη καϊ έπαΐοντι in Crito 47 Β.

X X X 345 A P LA T O ’S PROTAGORAS.

26. οΰκ &Γτι μή οΰ κακόν <·μμ€ναι. I f Simonides had con­sistently carried out the distinction between yeveais and ουσία

attributed to him (in part rightly: see on 344 B line 4), he would have used yeviadat, not Ζμμεναι here. Socrates throughout interprets ’έμμεναι as equivalent to yevia6a i in this part of the poem, in spite of his previous distinction: but so (apparently) did Simonides : see on 344 b .

28. τό S ’ kcrrCv κτλ. τό δέ ‘ whereas in point of fa ct’ is very frequent in P lato : see on Apol. 23 a . Notice how Socrates reverts to the beginning of the poem : see note on 346 d and Appendix I. p. 196.

29. (δυνατόν δέ) Ισθλόν. There is not sufficient ground for rejecting (with most of the editors) έσθλόν : its position is a trifle awkward, but not more, since δυνατόν δέ is parenthetical, the μέν

after yeviaOa 1 being balanced by δέ in Ζμμεναι δέ. Heindorf reads δυνατόν δέ, έσθλόν δ ’ Ζμμεναι with slight MS authority.

30. πράξας μέν γάρ €υ κτλ. γάρ is probably due to Plato, who represents this sentence as adducing a reason for ξμμεναι δέ αδύνατον: see Appendix I. p. 199. πράξας εΰ is ‘ if he has prospered*: the whole sentiment is the converse of άνδρα δ’ ούκ ϊσ τ ί μη ού κακόν Ζμμεναι

and is characteristic of the ordinary Greek moral code: cf. Homer Od. XV III 13 6 — 13 7 toios yap vbos έστίν έπιχθονίων ανθρώπων οΐον

έπ * ημαρ ατ/ησί πατήρ άνδρών τ ε θεών τε. The view that affliction involves moral degeneracy appears in the transition of meaning in πονηρός and μοχθηρός from ‘ afflicted’ to ‘ depraved’ : the common view that ‘ prosperity’ brings virtue is involved in the usual equivo­cation on εΰ πράττειν ‘ fare w ell’ and ‘ do w ell’ : see on Crito 47 E and Euthyphr. 3 A. After κακός δ’ εί κακώς, is to be understood (ίπραξεν.

32. t£ s o v v els γράμματα κτλ. In order to read into Simonides 3 4 5 the doctrine that virtue is knowledge and vice ignorance, Socrates assigns to πράξας εΰ in the poem the meaning of acting well, rather than faring well.

36. κακός δέ κακώς, sc. πρά ξα ς: a free rendering of κακός δ ’ el

κακώς of the poem, which Krai (following Ast) reads here against

the MSS.40. κακώς ττράξαντίς, i.e. εί κακώς πράξαιμεν, as the words of

the poem shew. Socrates’ reasoning is : to become a bad doctor by practising badly, you must first have been a good doctor: for if you cannot become a doctor by practising badly, obviously you

τ66 NOTES ON xxx 345 a

cannot become a bad doctor. The argument is as fallacious as it is ingenious: it assumes that κακόs Ιατρός is a twofold notion, and more than Ιατρός, whereas it is a single notion and less. It would be more in conformity with experience to say that the Ιδιώτης does become by practising badly a κακόs ιατρός.

B 45. αΰτη γάρ μόνη— στερηθήναι. This sentence (necessary as the converse of the statement in 345 A that good action comes from knowledge) is introduced as an explanation of ύπό χρόνου κ τλ.,

because χρόνος, πόνος, νόσος, etc. produce Επιστήμης στέρησις.

47· μέλλει— γεν&τθαι. See on 3 12 c above.C 50. διατελοΰντα άγαθόν explains άγαθόν more precisely: cf.

344 Β γενόμβνον δέ διαμένειν εν ταύτη τη Ζξει καϊ είναι ανδρα άγαθόν.

διατελεΐν without a participle seems not to be elsewhere found in Plato, though it occurs in Thucydides and others.

52. επί π λείσ το ν: ‘ ‘ diutissime, ut Επϊ πολύ saepe significat diu ” . καί is ‘ also’ not ‘ an d’, and balances oOs Άν ol θεοί φ ιλω σ ιν:

oi θεοφιλείς are also άριστοι.

CHAPTER XXXI.The rest of the poem is now expounded and the theory that no

man sins willingly discovered in it.3. δηλοϊ (sc. είρημένα) is used as in Soph. Ant. 242 δηλοΐς δ'

cos τι ση μανών κακόν.

6. κενεάν goes proleptically with μοίραν αΐωνος.

8. πανάμωμον άνθρωπον in apposition to τό μη γενέσθαι δυ-

νατόν. Kroschel compares Simonid. Amorg. πάμπαν δ’ άμωμος

οϋτις ούδ’ άκήριος (Frag. 4)·εΰρυεδοΰς δσ-οι— χθονό$. Horn. Iliad VI 142 βροτών ot άρούρης

καρπόν Ζδουσιν, Hor. Od. I ll 14 · 10 “ quicumque terrae munere vescimur” (Heindorf).

D 10. επί θ’ ύμιν ευρών άπαγγελέω : after Bergk’s emendation for the ’έπ ειθ ’ ύμιν of the mss, which cannot be made to scan : see Appendix I. p. 199. It might be possible (in view especially of φησίν in the next line) to regard έπ ειτα here as no part of the poem, were it not for 346 D where it must be part, έπ ί θ’ ύμιν is the most probable of the many emendations proposed and accounts by far the most easily for the reading of the mss. έπ ί is to be taken with ευρών, and τε is like the quasi-gnomic τε in Homer, e.g. II. I 2 18 0's κ€ θεοίs έπιπείθηται, μάλα τ* ϊκλυον αύτοΰ. Translate ‘ “ trust; me,

XXXI 346 B P LA TO ’S PROTAGORAS. 167

I will tell you when I ’ve found your man says he ύμΐν (a kind of ethic dative) does not belong so much to άπ αγγελέω as to έφενρών.

W hat Simonides himself wrote was no doubt έπ ί τ ϋμμιν (availing himself of the Aeolic form as in the next line); this Plato put in Attic as 4π ί Θ’ ύμΐν, from which to Ζπειθ’ ύμΐv the step was easy. Sauppe’s έπΐ δή μιν ευρών and Kroschel’s έ π el οϋτιν’ ευρών are hardly happy.

1 1 . φησ-ίν applies only to the last line: the former φησί

ydp covers the first sentence.13 . iravTas o ffn s: so infra in line 18 ώστε τούτους φάναι έπ αι·

νεΐν fis αν and in line 25 ds Slv— το ύτω ν : see also note on 3 19 D.15 . ανάγκη δ* ουδέ 0€ol μάχονται. Proverbial: cf. Laws VII

8 18 Β Ζοικεν ό τον θεόν πρώτον παροιμιασάμενος— είπεΐν ώς ούδέ θεός

ανάγκη μή ποτέ φανη μαχόμενος. Aars quotes the words of A g a ­memnon in II. X IX 86 έγώ δ ’ ούκ αίτιός είμι, άλλα Ζεύς καϊ Μοίρα

καϊ ήεροφοΐτις Έ ρ ινύ ς.

Ι9· 8s άν Ικών— ποιη : but έκών δστις 2ρδχι without &ν above, as often in poetry: Goodwin M T. p. 208, § 540.

2 1 . ούδΛδ τών σ-οφών— Ικόντα Ιξαμαρτάνβιν. The doctrine that no one sins willingly— a corollary of the view that vice is only ignorance— is characteristic of the ethical teaching both of Socrates and Plato (compare note on 324 A and on Euthyphr. 2 c), but not o f all Greek sages, and it is only by the most perverse sophistry that Socrates here reads it into Simonides, ignoring entirely the words ανάγκη δ’ ούδϊ θεοί μάχονται.

25. καί δή κ α ί : see on 343 Β above. 3 4 5 Ε28. καλόν κάγαθόν: see on Apol. 21 D.

29. καί «ταινέτην. The words φϊλεΐν και έπαινεϊν which follow in the MSS were ejected by Heindorf.

30. μητέρα ή πατέρα άλλόκοτον. Sauppe remarks that from 3 4 6 A Homer onwards μήτηρ generally comes first in such enumerations—an interesting survival, perhaps, of the greater importance assigned to the mother in primitive Greece, άλλόκοτον (‘ eccentric’ as in Rep. V I 487 d ) from άλλος (in its sinister sense) and κότος (i.q. τρόπος, ηθος, dpyrj) according to Phrynichus (quoted by Kroschel).

3 1 . ή πατρίδα: see Crito 50 E—5 1 c.36. 2τι μάλλον : not = μάλλον ή κατ' αξίαν, but— as is presently

explained— because they ‘ add voluntary feuds to those which they cannot avoid

38. αναγκαίοι?: Heusde’s correction for άνάγκαις of MSS. 3 4 6 B

ι68 NOTES ON xxxi 346 b

επικρύπτεσ-θαι— άναγκάζεσ*θαι. Plato is probably thinking of Socrates after his trial as he depicts him in the Crito. άναγκάζεσθαι

‘ are constrained’ is of course passive.4 1. παραμυθεΐσ-θαι, like viulctre , as often. Sauppe quotes Hor.

Epod. x ii i 18 “ deformis aegrimoniae dulcibus alloquiis ” .43· ήγη^ατο— αναγκαζόμενος: ‘ believed— that he had praised

etc.’ Plato deals a sly thrust at Simonides’ notorious avarice, as Pindar (quoted by Sauppe) does in Isthm. 11 6 d Μ οϊσα γάρ

ού φιλοκερδής πω τότ ήν ούδ’ έργάτις. The words άλλ’ αναγκαζόμενος

contain the sting: for the life of the χρηματιστής is βίαιος (Ar. Eth. N ic. 1 3. jo96a 5).

C 48. 2μοιγ εξαρκεΐ κτλ. See Appendix I. pp. 196 foil, for the arrangement of this part of the poem.

50. γ* όνησ-ίττολιν. The MSS read 7 όνήσει πόλιν, which G . Hermann emended to τ όνησίπολιν, Bergk to όνασίπολιν.

5 1. ού μήν: so the MSS, and so, most probably, P lato ; but Simonides can hardly have written this, which will not sca n ; see Appendix I. p. 199.

53. ού γάρ είμι φιλόμωμος probably belongs to an earlier part of the poem (before έμοιγ έξαρκεΐ: cf. ού διά ταΰτά σε ψέγω, δ τ ι

ε ί μ ΐ φ ιλ ό ψ ο γ ο ς in line 4 7 ) : see Appendix I. p. 199.55. γενεθλα is Stephanus’ correction for γένεθλα of the m s s , a

mistake due to supposing that άπειρων (not from άπειρος) went with η λιθ ίω ν : it belongs to γενέθλα.

58. πάντα τοι καλά— μέμικται sums up the whole moral teach­ing of the poem.

D 63. καί ού ζητώ κτλ. Socrates recapitulates part of the poem by way of interpreting the final text: see note on τό δ’ έστϊν γενέσθαι

κτλ. in 344 Ε above and Appendix I. p. 196.65. τούτου y 'ένεκα: “ si hoc spectetur s. requiratur, τό πανά­

μωμον elvai ” H eindorf: cf. Phaed. 85 Β αλλά τούτου y Ζνεκα

λέγειν τ€ χρή καϊ έρωταν ο τ ι άν βούλησθε. The sense i s : if I must wait for perfection before beginning to praise, I shall never praise anyone.

E 69. ώς προς Π ιττακόν λίγω ν : not serious, of course, nor true.7 1 . διαλαβειν: i.e. make a division, ‘ pause’, virtually ‘ punc­

tuate ’ . The editors compare the use of διαστίξαι in A r. Rhet. I ll 5. 140715 14 τά γάρ Η ρακλείτου διαστίξαι Ζργον διά τό άδηλον είναι Ίτοτέρψ πρόσκειται.

72. άκων δ ’ &ττιν ούς: see on 344 Β·

χχχιι 347 D P LA TO ’S PROTAGORAS. 169

74. νυν δέ— σ-φόδρα γάρ. Compare Apol. 38 Β νυν δέ— ου yap 347 Α έστιν and note in loc. Here διά ταυτα sums up the clause σφόδρα

yap— \ 4yeiv.

CHAPTER XXXII.The original question is now resumed, Socrates expressing

himself disparagingly on poetical criticism. W ith some reluctance Protagoras consents to submit himself again to Socrates’ interroga­tory.

6. & tti μέντοι καί «μοΙ κ τλ . Imitated in Hipp. Maior 286 A

where Hippias says &rrt ya p μοι περϊ αυτών n d y καλός X6yos

συyκείμevoς καί άλλως ευ διακείμενος τοΐς δνόμασι. Like Socrates in his recent exposition, Hippias looks upon poetical criticism as a legitimate field for the exercise of sophistry and wit.

7. έιτιδείζω: see on έπιδειξάμενος in 328 D. 347 B9. ώμολογησ-άτην: in 338 D, where however the terms of the

agreement are somewhat more stringent.15 . ircpl μέν <£σ-μάτων— Ιάσωμεν. Heindorf quotes Ale. I 1 1 3 D 347 C

έ ά σ α ν τ ε ς ουν π ε ρ ί αύτών σκοποΰσιν όπότερα συνοίσει πράξασιν.

ι8 . καί γάρ δοκεί μοι κτλ. This passage (from τό 7repl ποιήσεως down to καν πάνυ πολύν οίνον πίωσιν) is quoted by Athenaeus III 5 1.It is doubtful whether Plato is here animadverting on Xenophon’s Symposium, in which (2. 1 and 9. 3 foil.) both a flute-girl and a dancing-girl appear : the words τοΐς συμιτοσίοις τοΐς τ ώ ν φ α ύ λ ω ν κ α ι

d y ο ρ α ίω ν ά νθ ρ ώ ιτ ω ν would contain a very pretty hit at Xenophon, if the evidence for the allusion were more complete. There is a similar passage in the Symposium of Plato (176 Ε) είσ ^ ο υ μ α ι την μέν άρτι

είσελθουσαν αύλητρίδα χαίρειν έαν, αύλουσαν έαυτη η αν βούληται ταΐς

7 υναιζί ταΐς Ζνδον : this passage Athenaeus (xi 112 ) cites in support of his theory of a literary rivalry between Plato and Xenophon.

20. αγοραίων: like the Latin circum foranei, “ d y o p a w , vel ut critici veteres volunt, d y b p a w , est 0 iv dyopq. τεθ ραμμένος, s. qui totos dies forum conterit, quem dyopfc περίτριμμα Comicus appellat, vilis et ex ima plebe homo, Aristoph. Eqq. 18 1 ότιη πονηρός

κάξ άτγορας εΐ καί θρασύς : 2 14 τά δ’ άλλα σοι πρόσεστι δη μ ayω yικά,

φωνή μιαρά, y i y ονας κακώς, άγόραως εΐ ” Heindorf.33· τιμίαδ τγοιο€<γι r a s αΰλητρίδαβ: “ run up the price of 3 4 7 D

flute-players ” : τό y άρ σπάνιον— τίμιον Euthyd. 304 B. Heindorf aptly quotes Xen. D e Vect. IV 10 χρυσίον δταν πολύ παραφαν% αυτό

μέν άτιμδτερον y i y νεται, τό δέ άpyύpιov τιμιώτερον ποιεί.

NOTES ON xxxii 347 d

27. και πεπαιδευμένοι. So Athenaeus (ill 5 1) and the second hand in Τ : B and T read πεπαιδευμένοι. Schanz brackets π επ α ι­

δευμένοι, but νπό άπαιδευσίας in line 23 is in its favour.ούκ άν ¥8ois— ψαλτρίαδ. Compare Theaet. 17 3 D δείπνα και

σ ύ ν α ύ λ η τ ρ ίσ ι κ ώ μ ο ι, ούδέ οναρ πράττειν προσίσταται αύτοΐς (i.e. τοΐς ώς άληθως φιλοσόφοις).

3 4 7 Ε 32· κ®*-ν ‘Π'άνυ Ίτολύν οίνον ττίωσ-ιν: like Socrates in the Symposium: see 220 a , 223 c. In Law s 1 637 b foil. Plato argues that wine properly used is the means of teaching self-control, since the man who will be σώφρων when drunk will a fortiori be σώφρων when sober: cf. ibid. 11 673 E foil.

33. εάν μ^ν κτλ. μέν suggests that in different society the same would not be the case— an antithesis which is already ex­pressed in 347 C— D. Compare Apol. 17 Β εί μέν yap τοΰτο M yovaiv, 6μoλoyolηv άν Zyωye ού κατά τούτους είναι ρήτωρ. For λάβω νται cf. (with Sauppe) Sym p. 2 18 A νέου ψυχής μτ] άφυοΰς οταν λάβωνται (sc. ol έν φιλοσοφία λόγοι).

35· ουτ€ άνερέ<τθαι— εξαγόμενοί τε: for the sentiment see on 329 A above : for οΰτε— τε on 309 B : for αύτούς after ώρ on 3 1 3 A. έπάyεσθaι is the regular w ord for ‘ cite’ , e.g. Rep. II 364 C μάρτυρας

ποιητάς έ π ά y o v τ a ι .

38. δ αδυνατούσαν: δ, not in Β and Τ , was restored by H eindorf: it has since been found in a Vienna MS.

40. £ώ(πν: the subject is supplied from άνδρων οΐοίπερ ημων ol

πολλοί φασιν εΐναι.

3 4 8 A 43· καταθεμένουδ: for the asyndeton see on 330 A. Both here and in Tim. 59 C κατατίθεσθαι is not used in the sense of laying aside for good, but rather (as generally) putting away to be resumed again. ‘ Putting the poets on their shelves * wpuld give the effect of the Greek.

47. ΊΓαρε'χειν : see on συγκαθεΐναι in 336 A above.3 4 S B 53. καί νυν: as before 336 b .

56. ΐνα τούτω μέν ταυτα σ*υνειδώμεν. Symp. 1 9 3 Ε εί μησυνήθη Σωκράτει τε και ’Ατγάθωνι δεινοίς ούσι περι τά έρωτικά. In σύνοιδα έμαυτφ άyaθφ είναι συν- goes with έμαυτφ— I am conscious with myself that I am good— by the convenient fiction which separates the observing ego from the observed. Cases where the dative is not 1 reflexive pronoun are later in development and presuppose only knowledge about, not knowledge along with, the object.

X XX III 348 d P LA TO ’S PROTAGORAS. 171

58. ώς γέ μοι. B has ώστε μ ο ι : Τ cos 7 ’ 4μοί (sic). There is 3 4 ^ C no occasion for the emphatic form of the pronoun.

60. τών άλλων <τχ€δόν τι. σχεδόν τι need not be accompanied by π ά ντες: compare Phaedo 59 c &\\os δέ t i s π α ρ ή ν ; σ χ ε δ ό ν τ ι

οΐμαι τούτους παραγενέσθαι.

6 ι . π ρούτρά π ετο. N o other example of the aorist middle of προτρέπω is quoted from any Attic author, but έτραπόμην is common, e.g. Apol. αί Β μ07« πάνυ 4πΙ ζήτησιν αύτου τοιαύτην τινά έτρα-

πόμην.

62. Ικέλ€υ€ν: the imperfect of this verb is used in narrative style for the aorist.

CHAPTER XXXIII.After a prefatory compliment to Protagoras, Socrates again asks

whether the five virtues are only different names for one thing or differ in reality from one another.

5. τόν ° Ομηρον τό. τό goes with the whole quotation to which rt is in predicative apposition (cf. τ ί τούτο λέγεις and the like), literally ‘ I think that what Homer says etc. is something’ , i.e. ‘ I think there is sense in what Homer says’ . Schanz brackets τόν

'Όμηρον, so as to make the articular clause the subject to \έ y ε ιv as in A r. Knights 334, but there is no occasion for the change. The quotation had become almost proverbial (cf. Sym p. 17 4 d , Ale. II

140 a ) for “ Tw o heads are better than one” : it is from Iliad x 224 ff. where Diomedes says : σύν τε δ ύ ’ έρχομένω, καί τε πρό ό του

ένόησεν, δππως κέρδος μουνος δ* εϊ πέρ τε νοήση, άλλά τ έ ol

βράσσων τε νόος λεπ τή δέ τ ε μητις. L e af (in loc.) explains έρχομένω

as a pendent accusative and for the order of words in πρό ό του citesII. V 2 19 έπ ί v<b τφ δ ’ άνδρί.

8. cvrropompot— Ισ-μεν, i.e. οϋτωι έχοντες (viz. σύν δύο έρχομένω ); 3 4 ^ D it is hardly necessary to read οϋτως πως or to change πως into οϋτως

as Heindorf suggests.10. αΰτίκα ττίριιών— Ιντυχτ). The έπιδείξηται and βεβαιώσηται

— deliberative subjunctives— of the MSS would imply too much eagerness: the change to έπιδείξεται and βεβαιώσεται is adopted by Sauppe and others. This mistake (or the reverse) is tolerably frequent in Plato’s MSS, cf. Gorg. 489 a (βεβαιώσωμαι Τ , βεβαιώ-

σομαι Β), 505 Ε (ττοιήσωμεν Β Τ ), 5 10 Α (άδικήσωμεν Β Τ ).ία. ¥ν€κα τοΰτου refers to the following clause introduced by

172 NOTES ON xxxiii 348 d

ηγούμενο*. Heindorf refers to his note on Phaedo 102 D λ^γω δέ τουδ’ Ζνεκα, βουλόμενος δόξαι σοϊ δπερ έμοί.

3 4 8 Ε 2 1 . ώοττ€ καί κτλ. The reference is to 3 1 6 D foil, καί does not

go with άλλων but with the whole sentence (as Sauppe points out).3 4 9 A 22. ύττοκηρυξάμενος ‘ having had yourself heralded as a

sophist’ : compare Aeschin. in Ctes. 4 1 άλλοι δέ rives ύποκηρυξά-

μενοι τούς αύτών οΐκέτας άφίεσαν άπελευθέρους. The force of ύπο- is probably the same as in ύπεϊπον : see note on 343 E. Notice the effect of the double <reaiιτόν (both of them after a natural pause): σ ε α υ τ ό ν ύποκηρυξάμενος— σ ε α υ τ ό ν ά νέφ η να ς: the -αυτόν is brought out so strongly as to suggest that Protagoras is the only true Αύτός

or Master.25. μιο-θόν— Λρνυσ-θαι: 328 B, where however it is not said that

Protagoras was the first to take a fee. The Homeric word αρνυσθαi

is occasionally used by prose writers in the phrase μισθόν άρνυσθαι: whence μισθαρνεΐν.

28. εκείνα— τά μέν— τά 84 : see above on 330 A.

3 4 9 B 30. ήν δέ— τόδε 329 C foil.

3 4 9 C 42. ίκασ-τα attracted for έκαστον: so Rep. v m 546 C δεομένων

ένός έκάστων, i. e. ‘ lacking— each of them— one \45. οΰδέν ο*οι υπόλογον τίθεμαι, ύπόλογον τίθεμαι like υπόλογον

ποιούμαι (Lach. 189 β) and ύπολογίζομαι (Apol. 28 β ) is to ‘ set down against ‘ per contra’, whence ‘ object’ as here.

CHAPTER XXXIV.Protagoras gives up what he had contended for before, and

contents himself with saying that courage alone is quite different from its sister virtues. Socrates endeavours to identify courage and knowledge in a cumbrous proof, against the validity of which Protagoras rightly protests.

3 4 9 D 2. μόρια μέν. The antithesis to μέν was already expressed in

ξφησθα οΰν σύ ούκ όνόματα έπ ϊ ένϊ είναι 349 Β·4· ή δέ ανδρεία κτλ. Protagoras therefore yields to Socrates’

arguments so far as they have yet gone, and takes his stand on the only virtue the relation of which to the others has not yet been discussed: see on 3 3 3 C and D and Introd. p. xiv.

9. άκολαστοτάτους— άνδρειοτατους 84: like Otho (Tac. Hist.II 49), apropos of whose death Merivale quotes the lines of Byron, which well illustrate the sentiment of P lato :

χχχιν 349 E PLA TO ’S PROTAGORAS. 173

“ And strange to say, the sons of pleasure,They who have revelled beyond measure In beauty, wassail, wine and treasure,Die calm, and calmer oft than he Whose heritage was misery” .

10. άνδρειοτάτους δέ διαφερόντως. The extreme difference (cf. π ά ν υ π ο λ ύ διαφέρον in line 5) between courage and the other virtues is brought out by representing those most lacking in the other virtues as sometimes ‘ supremely brave beyond all others *: below in 359 b

the διαφερόντως is omitted as unnecessary in a recapitulation. Sauppe quotes Tim . 23 C ή νυν Α θη να ίω ν ουσα πόλις άρίστη πρός τε τόν

πόλεμον καί κατά πάντα ε ύ ν ο μ ω τ ά τ η δ ια φ ε ρ ό ν τ ω ς ·. compare also Gorg. 487 Β αίσχυντηροτέρω μάλλον του δέοντος. Various suggestions have been proposed, but the text is sound.

1 1 . 2χε δη. “ H ac sistendi formula aut monetur, qui rectam 3 4 9 E viam ingressus est, ut caveat, ut hie et Gorg. 460 A, aut revocatur,qui a recta aberravit, ut Prot. 349 d ” . Wohlrab on Theaet. 186 Β.

12. -iroTCpov τούς ανδρείους θαρραλέους κτλ. Socrates proceeds by reasoning thus: (1) άνδρεΐοι are θαρραλέοι: (2) Επιστήμονες are θαρραλέοι (349 A line 19—350 B line 28): (3) none who are θαρραλέοι

without Επιστήμη are άνδρεΐοι (350 B line 28— line 33). From this he infers that σοφοί (i.e. Επιστήμονες) are άνδρεΐοι, i.e. that σοφία is άνδρεία. The reasoning is far from cogent. In the first place, we have to assume (it is nowhere stated) that θαρραλέοι contains two classes and no more, viz. θαρραλέοι with knowledge, and θαρραλέοι

without knowledge: the assumption would be (to Socrates) a natural one, since (according to θαρραλέοιthe reasoning in Chapter x ix foil.) every one who is not Επι­

στήμων is άν επιστήμων. N ow as άνδρεΐοι are θαρραλέοι and no άνεπιστήμονες (in the class θαρρα­

λέοι) are άνδρεΐοι, it follows that άνδρεΐοι are Επιστήμονες, but even then the conclusion of Socrates is not warranted— that Επιστήμονες

are άνδρεΐοι, since άνδρεΐοι may be only a part of Επιστήμονες.

Socrates— consciously or uncon­sciously— covers his erroneous reasoning by another fallacy when

i74 NOTES ON xxxiv 349 e

about to draw his conclusion in 350 B lines 34 and 3 8 : w here see

note.13 . καί ϊτα$ y , ?φη: i.e. they not only have θάρρος (which may

b e quiescent) but they put it into action. In Ιέναι Protagoras con­trives to give the derivation of ϊτ η ς : Sauppe refers to the Scholiast on A r. Clouds 444 ϊτης. Ιταμός, άναιδής, καϊ δι αύτών χ ω ρ ω ν των

πραγμάτων, ανδρείος is coupled with ϊτης in Sym p. 203 D and with θρασύς in A r. Clouds I.e.

14. φέρε δη κτλ. This section (from φέρε δή to ώ? οΐόν τβ μάλιστα in line 19) is intended to prepare the way for the proof of the third proposition (see on line 12) in 350 B : see note on line 32, and compare Laches 192 c, where the proof that Αφρων

καρτέρησις is not ανδρεία is introduced in much the same w a y : σχεδόν

γάρ τ ι όΐδα— 5τι των πάνυ καλών πραγμάτω ν ή γ εΐ σύ ανδρείαν είναι.

1 6. cl μή μαίνομαι "ye: ‘ as I ’m a sane man.’ This and similar phrases are frequent in Plato, e.g. Euthyd. 283 E, Rep. X 608 D {el μή άδικω ye), Gorg. 5 1 1 Β όΐδα— el μή κωφός y el μι.

17 . τό μ£ν τ ι— τό δ£ τι. See on Euthyphr. 12 A. Kroschel quotes Phileb. 13 C rd s μ έ ν έΐναί τ ιν α ς άγαθάς ήδονάς, τά,ς δ έ

τ ιν α ς — κακάς.

3 5 ° Α 20. κολνμβώοτιν. This and the next example are given also in Lach. 193 B foil. Sauppe thinks that the object of such diving (an art in which the Greeks were very expert: see Thuc. iv 26. 8) may have been to clean the wells and the like.

24. rives δέ Tr&Tas Ixovtcs- See Introduction, p. xxxvi.27. αυτοί Ιαυτών— ή. The notion ‘ than’ is expressed twice:

see note on Crito 44 C καί τοι τις αν αίσχίων εϊη τ α ύ τ η ς δ ό ξ α ή

δ ο κ ε ΐν κ τλ ., and cf. infra 3 5 ° Ε and (with Sauppe) Hdt. VIII 86 έγένοντο— μακρψ άμείνονες α ύ τ ο ί έ ω υ τ ώ ν ή πρός Έ ύβoirj.

3 5 ° Β 3 2 · αίσχρόν μ€ντάν— άνδρδία: and if αίσχρόν, not αρετή (which it is), since all άρετή is καλόν (349 E). Compare Lach. 182 C ή δέ

γ ε ανδρεία ώμολογεΐτο καλόν είναι ‘and with the general sentiment Meno 88 Β otov ανδρεία, el μή έστι φρόνησις ή άνδρεία άλλ’ 61ον θάρρος

τ ι ' ούχ δταν μέν άνεν νου θαppj} άνθρωπος, β λ ά π τετα ι, όταν δέ σύν νφ,

ώφελειται. ,34· λέγίis: the present is idiomatically used in referring to an

earlier part of a discussion not yet ended : see on δπερ λέγω in Apol. 2 1 a . With λέγεις followed by an accusative in this sense compare Symp. 199 Ε πειρώ δή καί τόν *Έρωτα είπεΐν · ό ’'Έρως έρως έστίν

ούδενός ή τινός;

χχχιν 35° D PLA TO ’S PROTAGORAS. 175

ούχΐ τού? θαρραλέους €Ϊναι. This Protagoras did not say, but only that ol ανδρείοι are θαρραλέοι: see 349 E. For this reason Sauppe and others reject τούς before θαρραλέους, and in favour of this urge the reply of Protagoras (καϊ νυν y e ) : but inasmuch as (1) ούκοΰν οΰτοι— μαινόμενοι φαίνονται seems to be intended to be incompatible with τούς ανδρείους ούχΐ— εΐναι, (ί) θαρραλεώτατοι δέ

οντες άνδρείοτατοι in line 38 clearly implies that θαρραλέοι are conceived of as ανδρείοι (no less than ανδρείοι as θαρραλέοι), we must, if we regard the argument as a whole, retain the m s s reading. Protagoras’ καϊ νυν γ ε is an unwary admission : he does not at first catch the difference between ol ανδρείοι είσιν ol θαρραλέοι and ol

ανδρείοι είσι θαρραλέοι, and Socrates avails himself of his opponent’s slip to hasten to his conclusion— which but for this misrepresentation could only be expressed as ανδρείοι are σοφοί ( = έπιστήμονες), not σοφοί are ανδρείοι: see on 349 e and 350 D.

37. Ikci, i.e. in the case of θάρρος based on σοφία, illustrated in 3 5 0 C350 A. Sauppe (after Schone) reads ot σοφότατοι, οΰτοι κ τλ . : butol σοφότατοι need not go closely with οΰτοι (which is resumptive) any more than οί οΰτω θαρραλέοι οντες with the preceding οΰτοι.

There is a kind of chiasmus in the order οΰτοι— ol— θαρραλέοι )( ol

σοφώτατοι οΰτοι.

40. ού καλώς— μ.νη|χον€υ€ΐς κτλ. Protagoras sees now that ‘ A ll brave are bold’ is not equivalent to ‘ A ll bold are brave’ , and rectifies his καϊ νυν γ ε by pointing out that he originally said only ‘ A ll brave are bold ’ : but he confines his attention to this point, without touching on the fundamental flaws in Socrates’ argument from 349 Ε to 350 B.

43. ώμολο'γησ-α in 349 Ε.

44. τότε ήρου. So B and T . In τότε there is perhaps a latent contrast to καί ν υ ν ye of line 35. Protagoras is correcting his recent slip— had you asked me then (viz. at 349 ε ), I should have answered rightly, τοΰτο has inferior m s s authority.

45. τούς δέ άνδρ«ίους ώς οΰ θαρραλέοι etcrlv. The ού after ώς is 3 5 OD due to a confusion between (1) τούς δέ άνδρείους ώς ού θαρραλέοι είσιν,

ούδαμοΰ έπέδειξας and (2) ol δέ ανδρείοι ώς θαρραλέοι είσιν, τό έμόν

όμόλόγημα, ούδαμοΰ κτλ. The insertion of ού is the more natural because after verbs of refuting and the like the object clause gives what is maintained and not what is refuted, whence έλέγχειν ώς ού, άντιλέγειν ώς ού etc.

49· καί 4ν τοΰτω οί«ι κτλ. Protagoras ignores Socrates’ th ird

proposition in 350 B (28— 33), where it is shewn that Θάρρος without

έπ ιστήμη is not ανδρεία : see next note.

5 2 . πρώτον μέν γά ρ κ τλ., i.e. you might as well argue (1) ol Ισχυροί are δυνατοί, (2) ol έπιστήμονβς are δυνατοί, therefore ol έπιστή-

μονβς are Ισχυροί. This would only be correct if for (1) we substitutedol δυνατοί are Ισχυροί. T o make Protagoras’ picture of Socrates’ argument complete, we should have to add (3) none who are δυνατοί

without έπιστήμη are Ισχυροί— but this is not true, whereas Socrates* third proposition is. The completed picture therefore fails to repre­sent correctly Socrates’ reasoning in each of its steps, but none the less are Protagoras’ objections strictly relevant, and indeed fatal to Socrates’ conclusion as expressed in 3 5 0 C (3 7 — 40), and that is why Socrates makes no reply.

I A 62. cltto «ησ τήμηδ— την δΰναμιν κτλ. Protagoras says in effect: δύναμις and Ισχύς are of the body, θάρσος and άνδρβία of the soul, δύναμις may come from knowledge (as when one has learnt how to wrestle: supra 3 50 e), or from madness or rage (as in the feats of madmen, or men inspired with the thirst for vengeance : such men have no real physical strength or Ισχύς as it is presently defined, but excel themselves by virtue of δύναμις). Ισχύς comes from natural constitution (φύσις) and proper nurture of the body (by gymnastics in the widest sense). Similarly θάρσος may result from art (τέχνη is substituted for έπιστήμη in view of the illustrations in 3 5 0 a), from rage or madness (as when Empedocles leapt into E tn a ): άνδρβία

comes from the native character and proper nurture of the soul (cf. Rep. Ill 4 10 D rb θυμοβιδέs— της φύσεως— όρθως μ ϊν τραφϊν άνδρβΐον

αν €Ϊη, μάλλον δ’ έπ ιτα θ ϊν του δέοντος σκληρόν re καί χαλεπον ylyvoiT

&V, ώς το εΐκός).

CHAPTER XXXV.

Here Socrates, taking a fresh start, endeavours to make Prota­goras assent to the doctrine that pleasure is good. Protagoras desires to have the question examined. H e allows that wherever knowledge is present, it must rule, but this is inconsistent with the view that one can know the better and do the worse. It is agreed to examine this popular view, in case the inquiry should throw light on the relation between courage and the rest of virtue. On the ethical doctrine of this and the following chapters see Introd. p. xxix.

176 NOTES ON xxxiv 350 d

xxxv 351 E P LA T O ’S PROTAGORAS. *77

4. «δ ζην ά άνιώμβνος— ζφη. There is the usual ambiguity in 3 5 1 B ευ ζην : see on 344 E above.

6. ούκ eu άν σ-οι δοκ€ΐ. The m s s have δοκοί, which all the editors (except Heindorf) retain. The meaning required is: ‘ would he not, think you, have lived w ell?5 (to which Protagoras replies ϊμ ο ιγ ε sc. δοκεΐ), not ‘ would you not think he has lived ■well?’ and δοκεΐ is as necessary here as in άρ’ ουν δοκεΐ σοι άνθρωποί άν ευ ζην

εί— ζφη above. The idiom is attested by abundant examples, e.g.Ar. Plut. 380 καί μην φίλως y ’ άν μοι δοκεΐς,%νή τούς θεούς, τρεις μνας

άναλώσας λογίσασθαι δώδεκα: Wasps 1 4 0 4 — 1 4°5 61 νή Α Ι’ άντί της κακής γλώ ττης ποθέν ΊΙυρούς πρίαιο σωφρονεΐν &ν μοι δοκεΐς : in Plato it is extremely frequent, e.g. Rep. I 335 Β πάνυ μέν ουν οϋτως άν μοι

δοκεΐ καλώς λέγεσθαι, Ale. I 105 C εί αυ σοι εϊποι— ουκ άν αυ μοι δοκεΐς

έθέλειν, Gorg. 5 14 Ε> cf· Euthyd. 294 Β> 3 ° 6 Β> Gorg. 522 a , and infra 357 Α· The corruption is natural: it occurs also in the mss of A r. Wasps I.e.

1 1 . Ιγώ γάρ λέγω: i.e. ‘ I m ean’ not ‘ I s a y ’ : cf. infra line 25 3 5 1 ^ in E. Socrates puts his question in a different form inviting an affirmative answer. After ήδέα in the next line Heindorf would insert τά ήδέα, but the subject is easily supplied.

12 . μή €Ϊ τ ι— άλλο. So Β and the first hand in T . The clause εϊ τι— άλλο defines negatively the meaning of κατά τοΰτο, as καθ' θ ήδέα έστίν defined it positively, μή deprecates or forbids the possible misunderstanding: its use in the idiomatic μή οτι is the same in kind: see above on 3 19 D. T o read εί μή τι (with the second hand in T) would be to beg the whole question— that step is not reached till 3 5 3 D.

20. &TTi μέν ά κτλ. See on άνθρώποις μεν— ώφέλιμα in 334 Α· 3 5 1 ^28. «άν μέν irpos λόγον κτλ. πρός λ&γον does not (except 3 5 Ι Ε

p e r accidens) mean ‘ relevant ’ but is equivalent to εϋλογον: compare the phrases μ ετά λόγου, κατά λόγον, and, for the use of 7rp0s, πρός

όργήv , πρός βίαν and the like. So in 343 D, 344 a . Here the meaning is further explained by the clause καί τό αύτό— άγαθόν.

τό σκέμμα is quite different from σκέψ ις: it is not the inquiry itself, but the proposition to be inquired into, viz. that Pleasure is good: if this proposition is reasonable, says Protagoras, we shall accept it, if not, we shall dispute it. The sentiment does not deserve the scorn which Heindorf pours, upon it, if only we catch the force of πρός λόγον, σκέμμα and άμφισβητήσομεν.

33· δίκαιος— trv. Plato very frequently omits the copula

A. P. 1 2

17* NOTES ON xxxv 351 e

έσ τ ίν : ε ί and έσμέν more rarely: είναι often: ην rarely: parts of the conjunctive and optative very rarely. Schanz, Novae Commen- tationes Platonicae 3 1 — 35.

κατάρχειδ: a lofty word (here used with a touch of irony) with religious associations: the middle is used of beginning a sacrifice. Cf. Symp. 17 7 Ε αλλά τύχη άγαθη καταρχέτω Φαιδρός καλ i y κωμια-

ζέτω τόν ’Έ ρ ω τα and ibid. 17 6 A.3 5 2 A 36. ή irpos άλλο τι. It is not of course implied that ύγίεια is

an tyyov σώματος, i.e. something δ σώμα ip y ^ e r a i. Examples of σώματος Zpya would be different kinds of bodily labour, η πρός

iyleiav κτλ. is equivalent to πώς ϊχ ε ι η πρός vyietav κ τλ . : cf. infra 352 Β πώς έχεις πρός επ ισ τή μ η ν ;

37 · τό ΊτρόαΓωττον καί τάδ \6ipas άκράδ: the rest being covered by clothes, χειρ is not hand here (otherwise χεΐρας ά κ ρ α ς would be the tips of the fingers), but the arm, as in Homer’s φίλας περί χεϊρε

βαλ&ντε (Od. XI 2 1 1) .39. ίττισ-κέψωμαι. The word is apt here, as it is often used of a

medical inspection: compare Phaedo 1 1 7 ε έπεσκόπει τούς πόδας καϊ

τά σκέλη. With the whole passage compare Theaet. 16 2 A apa kSlv

είς Αακεδαίμονα έλθών— προς τά ς παλαίστρας άξιοΐς &ν Άλλους θεώμενος

yυμvoύςi ένίους φαύλους, αύτός μη ά ν τ ε π ι δ ε ι κ ν ύ ν α ι τ ό ε ΐδ ο ς παρ-

αττοδύομενος;41 . θίασ-άμ^νοδ: with the usual asyndeton: see on 330 A.

3 5 2 B 44. καί τοΰτο: καί refers to 351 C— D.47. ήγδμονικόν: this word was afterwards selected by the Stoics

to denote τό κυριώτατον της ψυχής, έν φ αί φαντασίαι καλ αί όρμαϊ

yivovraι (Diog. Laert. V II 159)·48. ώδ irepl τοιούτου αύτοΰ οντοδ: see on 33 7 Ε·

3 5 2 C 53* τήδ έιτισ-τήμηδ ώσ-π·€ρ ττ€ρί: see the reference in thelast note. Aristotle alludes to this passage in Eth. Nic. V II 3 I i 4 5 b 23 δεινόν yap έπιστήμης ένούσηs, ώς φετο Σωκράτης, άλλο τι

κρατβϊν καϊ περιέλκειν αύτόν ώσπερ άνδράποδον.

56. ^άνττίρ γιγνώσ-κχ]— μή άν κρατηθήναι: a frequent theme in Plato, e.g. Meno 77 B ff., Gorg. 466 D ff., two passages which contain much in common with the discussion in this and the next chapter.

58. ή ά άν ή : the reading of Stephanus: B has η α ή : Τ η άν ή.

6 1. αίορχρόν— μή ούχί. Goodwin Μ Τ . ρ. 3^7 § 8 ι 7· A s a σοφιστής himself Protagoras must exalt σοφία.

χχχνι 353 c PLATO’S PROTAGORAS. 179

64. καλώς γ€ <τύ λίγων: sc. φ η s τοΰτο, to be supplied from 3 5 2 D φάναι*

66. γιγνώσκοντας τά βέλτιστα ουκ έθέλαν ττράττ€ΐν: “ video meliora proboque: deteriora sequor” .

75. ύιτο τών ηδονών ήττάσθαι is virtually within inverted^ 3 5 3 A commas. W ith καϊ ού the sentence which started as a relative clause becomes independent: see note on 313 A.

82. τ ί δέ—o t l άν τυχω σι τούτο λέγουσιν; Compare Crito 44 c άλλά τί ήμίν, ώ μακάριε Κριτών, οΰτω τη s τών πολλών δόΙ-ης

μ έλ ει; and 44 D ποιοΰσι δέ τοΰτο ο τι &ν τύχωσι (sc. ποιουντες).

C H A P T E R X X X V I .

Although pleasures are sometimes called evil and pains good, it is in such cases their consequences which are intended to be so called: at the time itself all pain is evil, and all pleasure good.

The argument proceeds by these stages: First, the’ meaning of ηττω εΐναι τών ηδονών is explained (353 c ) : next, it is shewn that pleasures are called evil when they bring pain in their train or loss of pleasure, not because they are pleasant themselves (353 C— 354 a ), and that pains are called good because they bring pleasure in their train or escape from pain, not because they are painful themselves (354 A— 354 c ) ; therefore pleasure in itself is good, and pain evil (354 C— e). The rest o f the chapter forms an introduction to the chapter which follows.

3. έλέγομίν is more humble than λέγομεν— the idea is ‘ used to 3 5 3 C call ’ till you said it was wrong.

4. άκου€Τ€ δή : Socrates bespeaks ‘ Attention! ’ like a herald. ακούετε λεφ (e.g. A r. Peace 551) was the usual way of beginning a proclamation at Athens. Compare Apol. 20 d, 32 a, Theaet. 201 d.

6. άλλο τι. This, the shorter form of this particle of interroga­tion, is probably not a deliberate abbreviation for άλλο τ ι fj. Thus άλλο τ ι τοΰτο άληθές 4σ τ ιν = * this is true— anything e lse ? ’ i.e. isn’t it ?, the words being thrown in parenthetically like nicht w a h r and n ’est cepas.

7. έν τοΐσδε— otov: τοΐσδε would lead us to expect an enumera­tion of the cases: as it is, only examples are given. The effect of the Greek may be brought out by ‘ in the following cases— that often for example etc.’ W ith this punctuation it is needless to write (as Kroschel does) τοιοΐσδε for τοΐσδε.

12 — 2

ι8ο NOTES ON xxxvi 353 c

9. γιγνώ<Γκοντ€§ οτι πονηρά €<rriv: compare Meno 77 C 77 yapδοκ€Ϊ σοι, ώ Μ ένων, y iy v w K U v τά κακά οτι κακά έστιν όμως έπιθυμεΐν

α υτώ ν; μάλιστα.

D 16. καν €Ϊ: see note on 328 A above.17 . ομωδ δ’ άν κακά ήν. So the m s s : most recent editors

(except Krai) read εϊη. The imperfect is used because the answer ‘ N o ’ is expected and desired: would they be evil just because they give us pleasure? Certainly not. See Goodwin M T . p. 190 § 503. Schleiermacher wrongly rejected δέ after όμως: the ‘ apodotic δέ ’ is frequent after όμως, ωσαύτως, οϋτω and the like.

18. S τ ι μαθόντα ποιεί κτλ. So the mss. A variety of emenda­tions have been proposed for μαθόντα, such as άμαρτόντα (Schleier­macher, followed by Heindorf), άμαθαίνδντα (Orelli), παρόντα (Her­mann), παθόντα (Sauppe and others), while Kroschel doubts the entire passage η ν— όπηοΰν, saying “ Totus autem locus ita compara- tus est ut de eius emendatione desperandum esse videatur” . It would be natural to regard this particular passage as corrupt if this were an isolated example of the idiom in question: but— not to mention other authors— it occurs also in the following passages of Plato: Apol. 36 Β τί άξιός el μ ι παθβιν η άποτΐσαι, δ τ ι μ α θ ώ ν έν τφ

βίφ ούχ ησυχίαν rjyov: Euthyd. 283 Ε el μη άγροικότβρον— ην είπεϊν,

εΐττον &ν, σοϊ είς κεφαλήν, ο τ ι μ α θ ώ ν £μου— καταψεύδει κ τ λ .: ibid. 299 Α π °λ ν μέντοι— δικαιότερον άν τόν ϋμέτερον πατέρα τύπτοιμι, δ τ ι

μαθών σοφούς υ'ιεΐς οϋτως έφυσεν. In each of these cases the MSS

reading μαθών (not παθών) should be retained. In the direct speech τί μαθών is used in an impatient question: tL μαθών τούτο

έποίησας is ‘ whatever made you think of doing th is?’ (e.g. A r. Clouds 1506, W asps 2 5 1 , Ach. 826): cf. the idiom τί λη ρ εΐςέχ ω ν ; in which τ ί depends on έχων (see Kiihner Gr. Gr. 11 p. 624). τ ί μαθών

becomes in the indirect 6 τ ι μαθών, but in every case in which this phrase occurs in Plato δ τι μαθών means not ‘ why ’ but ‘ because ’. The transition in meaning is sometimes explained as parallel to the use of olios, o<ros, ώς etc. for οτι τοιουτος, 6τι τοσοΰτος, οτι οϋτως, so that δ τ ι μαθών = οτι τοΰτο μαθών : but a simpler explanation is per­haps possible (see my edition of the Apol. Appendix I I . p. 123). 6 τ ι μαθών is an impatient o rt just as τ ί μαθών is an impatient τ ί : but as on and δ τι are in reality the same word (see on 33 3 b), and οτι means * because ’, 0 τι μαθών comes also to mean ‘ because * (impatiently), the original interrogative force being lost Similarly, in sentences like ληρεϊς έχω ν, the interrogation is dropped, and

χχχνι 354 E P LA TO ’S PROTAGORAS. 181

the participle alone survives, conveying the same sense of blame or impatience as in τί ληρεΐs έχ ω ν ; which is probably the form of sen­tence in which this idiom originated. Here μαθόντα is of course the nom. plur.: if (as we suppose) the original force of the participle is no longer felt in this idiom, there is nothing harsh in finding it in agreement with a neuter subject.

3 1 . ούκοΰν ιτάλιν αν— έροίμεθα. There is no sufficient reason 354 A for changing av to αΰ or for omitting a v : άν points forward to the apodosis in line 37 φαΐεν av and is just as idiomatic as av in ώσπερ

av el, e .g. in 3 1 1 B above.33. οΐον τά τ€ γυμνάσ*ια κτλ. Rep. II 357 c τρίτον δέ όρ$ς τ ι

— είδος &yαθοΰ, iv φ τό y υμνάζεσθαι καϊ τό κάμνοντα ίατρεύεσθαι καϊ

Ιάτρευσίς τ ε καϊ ό άλλος χρ η μ ατισ μ ό ς; ταυτα yap επίπονα φαΐμεν άν,

ώφελεΐν δέ ημάς, καϊ αύτά μέν έαυτών Ζνεκά ούκ άν δεξαίμεθα £χειν.

τών δέ μισθών τε χάριν καϊ των άλλων οσα y i y νεται ά π ’ αύτών.

34· T^S στρατίίας. Arist. Eth. Nic. X 7. 1 1 77b 9 ούδεϊs yάp αίρεΐται τό πολεμεΐν του πόλεμεΐν £νεκα, ούδέ παρασκευάζει π ό λεμ ο ν '

δόξαι yap άν παντελώς μιαιφόνος τις είναι, εί τούς φίλους πολεμίους

ποιοΐτο, ϊνα μά χαι καϊ φόνοι y iy νονντο.

35 · καύσεων Τ€—λιμοκτονιών. Gorg. 521 Ε π ολλά υμάς καί κακά οδε εϊρ-γασται άνήρ (sc. ό ιατρός)— τ έ μ ν ω ν τ ε κ α ϊ κ ά ω ν, καί

Ι σ χ ν α ί ν ω ν καϊ π vίyω v— πικρότατα π ώ μ α τ α δ ιδ ο ύ ς καϊ π ε ιν ή ν καλ

διψήν a v a y κ ά ζ ω ν , λιμοκτονία (“ Hungerkur” , says Stallbaum) is part of the μικρά δίαιτα of Rep. I ll 406 D.

42. & λλω ν ά ρ χα ί: ‘ dominions over others’— not άλλων πόλεω ν: 3 5 4 B cf. Gorg. 452 D αίτιον άμα μέν έλευθερίας αύτοΐς τοΐς άνθρώποις, άμα

δέ τοΰ άλλων άρχειν εν τη αύτοΰ πόλει έκάστφ. Heindorf’s conjecture άλλαι (i.e. ‘ besides’ ) is not necessary, in view o f Gorg. 5 14 a (quoted by Sauppe) ή χρήματα πολλά λαμβάνειν ή α ρ χ ή ν τ ιν ω ν ή άλλην

δύναμιν ήντινοΰν.

45· τέλος. The philosophical sense of this word— as an end of action— is beginning to appear in P lato : compare Gorg. 499 e αρα καϊ σοϊ συνδοκεΐ οΰτω, τ έ λ ο ς εΐναι ά π α σ ώ ν τ ώ ν π ρ ά ξ ε ω ν τ ό

b y a O o v κτλ.

46. άλλ* ή ήδονάς is Stephanus’ emendation for άλλ’ ήδονάς. 3 5 4 C49· ώς άγαθόν δ ν : the copula is attracted to the predicate, as

regularly: cf. infra 359 D τό ηττω εΐναι έαυτοΰ ηύρέθη άμαθία οΰσα.

66. €Ϊ μ€ άνέροισθ€: without the φαί ην &ν which we should 3 5 4 Ε expect. Socrates apostrophises the άνθρωποι as if they stood before

182 NOTES ON xxxvi 354 e

him ; the φαίην Άν £yarye of line 68 is part of what Socrates says to the άνθρωποι.

70. Ιντο υτω : see on 310 D above, πάσαι al airodel&is means all the proofs that pleasure is good and pain evil.

7 1 . άναθέσ-θαι suggests (as often) draughts-playing: a com­parison which is worked up into a simile b y Plato in Rep. VI

487 B—C.A 73· ή τό κακόν άλλο τι. Β and Τ have ή before άλλο τι by a

natural mistake: it is corrected in T by a later hand.79. ' άνθρωττοδ: so the mss, but ό Άνθρωπος in line 82. Kroschel

refers to the variation in 32 1 D Άνθρωπον— τφ άνθρώπψ— άνθρώπψ— άνθρωπος. Compare infra 355 Ε·

Β 8 ι. καί αυθιδ αυ λέγετε. W e should of course expect Xiyrjre,

but the second part of a logically subordinate clause in Greek tends to become an independent clause: see on 3 1 3 a .

C H A P T E R X X X V I I .

The meaning of the phrase ‘ to be overcome by pleasure’ is now explained in conformity with the results of the last chapter.

I f we substitute ‘ good’ for ‘ pleasure’, the common saying that we do evil, knowing it to be evil, because overcome by ‘ pleasure’, becomes ‘ we do evil knowing it to be evil, because overcome by good’ (355 B— c). ‘ T o be overcome by good’ is shewn to be the choosing of greater evil in place of lesser good (d— e). Similarly, substituting pleasure for good, and pain for evil, we have the sentiment ‘ we do the painful, knowing it to be painful, because overcome by pleasure and here also ‘ to be overcome by pleasure ’ is to choose in place of lesser pleasures greater pains (355 d — 356 a ). No doubt in this case the pleasures are present and the pains remote, but we make allowance for this in our process of weighing pleasures and pains against themselves and one another (356 a — c). ‘ N e a r’ and ‘ F a r ' have the same bewildering effect on the eyes when we look at size and number: but there the arts of measurement and of arithmetic resolve our perplexity (356 c — 357 a ). In like manner there must be some art 01* knowledge whose function it is to settle the value of ‘ more ’ and ‘ less ’, ‘ near ’ and ‘ far ’ etc. in their application to pleasure and pain. In other words τό ηδονής ήττάσθαι

is due to ignorance (357 a — 357 e).α. χρώμεθα άμα. άμα is due to a correction in one inierior MS,

approved by Cobet and K roschel: B T have χρώμβθα άρα. I f we read χρώμεθα άρα, there are difficulties serious enough to suggest an error in the reading : (1) the position of άρα is to say the least most unusual: no example is quoted of apa coming at the end of a conditional clause in this w a y : (2) is apa to be taken with 4άν in the usual sense (si fo rte) or as inferential? The inferential mean­ing strikes us as somewhat farfetched, and the other is both in­appropriate here and impossible from the position of the particle.On the other hand 'άμα is almost necessary to the sense: without άμα , the words iav μή— χρώμεθα would not correctly describe Socrates’ procedure in the following discussion, in which he does

use all four names. But as he does not use them together, his procedure is accurately described by the addition of ά μ α to χρώμβθα.

η. θυμένοι— οΰτω : οΰτω is explained by δτι γιγνώ σκω ν— αύτά

π ο ιεί: ‘ let us lay it down and say etc.’ The thesis of the many is stated in order to be demolished. W ith the style of reasoning which follows compare Gorg. 499 A— B where (as a reductio ad

absurdum of the view that pleasure is good and pain evil) it is argued that in that case the bad man would be just as bad and just as good as the good man since he feels just as much pain and pleasure as the other: see also Ale. I 116 Α άρ οΰν καϊ η άγαθόν καλόν,

7} δέ κακόν αίσχρόν; ναι. τήν άρα iv τφ πολέμφ τοΐς φίλοις βοήθβιαν

λέγω ν κάλήν μέν eXvai, κακήν δέ, ούδέν διαφερόντως X4yeis ή el

προσ€Ϊπες αυτήν άγαθήν μέν, κακήν δέ.

ι ι . ύττό μέν ήδονήδ. The antithesis is not expressed by a μέν 355 C clause but in έκείνφ δή— του αγαθού below.

1 2 . μ€Τ€ίληφ€ν: the subject is ηδονή and τό άγαθόν is in appo­sition to &λλο ονομα. αντί τής ηδονής means in place of pleasure, i.e. the name pleasure.

19. ev υμ ϊν: not ‘ before your tribunal’, but ‘ in you’, i.e. 3 5 5 D inside you, in your souls. The idea is of a conflict between the good and evil in the soul before you do the evil, iv ύμΐν might have been iv αύτφ, but the υβριστής now selects his interlocutors as his examples. The subtle reasoning which follows may be put thus: W e do evil, knowing it to be evil, because we are overcome by good. But— since that which we do is evil— the good which overcomes is less worthy than the ev il in us which it overcomes.‘ Less worthy’ (to overcome) means that ‘ there is less of it ’ : to be overcome by good is therefore to choose less good than evil. The

χχχνιι 355 D P LA TO ’S PROTAGORAS. 183

184 NOTES ON x x x v i i 355 d

argument is extraordinarily ingenious but hardly sound— the flaw lies in substituting ‘ the evil in u s’ for ‘ us’ : it was not ‘ the evil in us*, but ‘ w e ’ who were overcome by good. See also Introd. p. xxix. The usual way of taking εν ύμιν as ‘ before your tribunal’ or the like (cf. Gorg. 464 d) makes the false step much more serious— since it substitutes not ‘ the evil in u s’ but simply ‘ the evil’ for ‘ us’ .

23. ανάξια etrriv τάγαθά τών κακών should be translated literally— ‘ the good is unworthy of the b ad ’. The expression— in Greek as in English— is sofnewhat strained in order to correspond to ούκ άξιων above (line 19 ): but after all ‘ I am unworthy of you’ is much the same as ‘ I am less worthy than you’ . The Greeks can even use ανάξιος in the sense of ‘ more worthy than’, ‘ too good for’ : e.g. Soph. Philoct. 1009.

24. τά μέν μ«ίξω— η : i.e. when τά κακά are μείζω and τά άγαθά

σμικρότερα, then τάγαθά are ανάξια των κακώ ν: τά κακά are ηνάξια

των αγαθών, when τά αγαθά are μείζω, and τά κακά σμικρότερα.

Similarly with πλείω and έλάττω. It must be borne in mind that άξιος does not here denote moral, but rather physical strength or value: good is ανάξιον κακού, because it is smaller or less numerous.

E 25. 'jrXcCco, τά δέ έλάττω η. See on 330 A.

28. μ€τα\άβωμ€ν, i.e. ‘ let us change and take the names pleasant and painful and apply them to etc.’ Compare infra 356 D.

iiri follows όνόματα as in τίθεσθαι ονομα επί τ ινι and the like.A 33. καί τίς ά λ λ η άναξία. This— the MSS reading— is un­

doubtedly right. Plato coins the word άναξία for ‘ unworthiness’ to complete the parallel with D above: cf. lines 19— 23 ούκ ά ξιω ν

οντων νικάν— κατά τ ί δέ— ά ν ά ξ ιά έστι τάγαθά των κακών κτλ.

Similarly in Phaedo 105 Ε Plato coins άνάρτιος, in 106 Α άθερμος

(rightly accepted, in spite of MS authority, by editors) and άψυκτος

(see MSS, but Wyttenbach’s άψυχρος is— we think rightly— accepted by some editors) as pointed and convenient negatives to άρτιος,

θερμός, ψυχρός. Cicero’s translation “ quae igitur potest esse indig-

nitas voluptatis ad molestiam, nisi in magnitudine aut in longitudine alterius utrius posita?” (Nobbe’s Cicero, p. 13 13 ) shews that άναξία

was read in his time : so in Ficinus’ “ quae vero alia inest ad dolorem indignitas voluptati quam excessus inter se atque defeptus?” The word άναξία hardly took root in Greek, though occasionally found in the writings of the Stoics, whose regular word for this notion is απαξία, ήδοντ} (now found to be the reading of some mss) for ηδονή, is due to Heindorf.

XXXVII 356 c PLA TO ’S PROTAGORAS. 185

35. ταυτα 8* ItrrC: as Sauppe remarks, we should expect ταυτα

δ’ έστϊ τό μείζω — γίγνεσθαι, but the words are said as if for καϊ tIs

&λλη άναξία κτλ. had been written καϊ πώς άλλως ανάξια τά ηδέα πρός

τά λυπηρά, άλλ’ η ύπερβάλλοντα άλλήλων καί έλλείπ ο ντα ;

37· μάλλον καί ή τ τ ο ν : this case is not given a"bove (d— e) because the notion of intensity is more applicable to pleasure (and pain) than to good (and e vil) : cf. Phileb. 24 A foil, with 27 Ε ηδον’ή

καϊ λύπ η πέρας Ζχετον, η τών τό μάλλόν τε και ηττον δεχομένων έσ τύν ;

ναι, τών τό μάλλον, ώ Σώκρατεs.

εϊ γάρ tis λίγοι. So far we have reached this point. T o be overcome by pleasure is to choose in place of lesser pleasures greater pains and the like. But here the element of time comes in : a man might fairly say— yes, but the pleasures are now , the pains remote. Socrates tries to shew that this makes no real difference.

38. τό παραχρήμα ήδΰ. When we are overcome by pleasure, we do the pleasant, not the painful: therefore the contrast is between the present pleasure and the remote consequences, whether pleasure or pain. For this reason it would be wrong to supply καϊ λυπηρόν

after ήδύ.

4 1. άλλ’ ώ<ητ€ρ άγαθός ίστάναι κτλ. Compare Rep. X 602 D 3 5 6 Βάρ’ οΰν ού τό μετρεΐν καϊ άριθμεΐν καί Ιστάναι βοήθειαι χαριέσταται

πρός αύτά έφάνησαν, ώστε μη άρχειν έν ημΐν τό φαινόμενον μεΐζον

η ίλαττον η πλέον η βαρύτερον κτλ.

42. καί τό έγγύδ κ τ λ .: in order that a near pleasure might count for more than a remote.

44. έάν μέν γάρ ηδέα κτλ. Compare Law s V 7 3 3 Β ηδονήν

βουλόμεθα ημΐν εΐναι, λύπην δέ οϋθ’ αίρούμβθα ούτε βουλόμεθα, τό δέ

μηδέτερον αντί μέν ηδονης ού βουλόμεθα, λύπης δέ άλλάττεσθαι βουλό­

μ εθ α ' λύπην δέ έλάττω μετά μείζονος ηδονης βουλόμεθα, ηδονήν δέ

έλάττω μετά μείζονος λύπης ού βουλόμεθα κτλ.

47· έάν τ€ τά έγγύβ κτλ. When once you have equated ‘ near ’ and ‘ far’ (see last note), then (but not till then) your final choice is not affected by the question of proximity in time. Theoretically, no doubt, this is righ t: but no man is so αγαθός Ιστάναι as to weigh έγγύς and πόρρω correctly; whence the saying “ Let us eat and drink for to-morrow we d ie ” . ‘ N e a r’ and ‘ far’ can only be weighed aright on the supposition that man is immortal and will live hereafter under the same moral laws as rule us here: but of immortality there is no hint in this dialogue.

49. ταυτα : i.e. τά ηδέα. 3 5 ^ ^

ι86 NOTES ON x x x v i i 356 c

53. f>T€: the notion of time readily passes into that of cause as in quoniam and cum.

54. φαίνεται ύμϊν κτλ. T w o examples are given : (1) size— of which π α χέα and φωναϊ μ εy ά \a ι (according to the Greek and Roman way of viewing sound) are special varieties, (2) number, i.e. τά πολλά. The specific varieties π α χ έα and φωναϊ μεγάλαι are not dealt with in the sequel. W ith what follows compare (besides Rep. X 602 D

cited above) Euthyphr. 7 B foil, and Ale. I 126 C foil., and with the present passage Phileb. 42 A and Rep. v ii 523 c — 524 c. The resolution by the intellect of such contradictory sense-perceptions is made the basis of Plato’s scheme of higher education in the Republic.

57. αι ϊ<ται is Heindorf’s correction for (cat.

D 59· ρ ί κ11— Ίτροίττ€ΐν: as we ήδέα πράττομβν. πράττειν (with μήκη) is explained by λ α μ β ά νειν : see above on 3 1 4 A.

6 1. ή μδτρητική τέχνη. See Introd. p. xxxii.62. ή ή του φαινομένου δυναμά, ή is omitted in Β and Τ .

* The power of that which appears ’ is its power to affect us.63. «πλάνα καί eiroiei κτλ. &v is not to be supplied. Plato is

reverting to the illustration in c. The imperfect is idiomatic for* causes us, as we saw, to wander ’ etc. (viz. because τά αύτά με-γέθη

seem to us both μείζω and έλάττω ): it is what Goodwin calls the ‘ philosophic imperfect ’ : compare Crito 47 D διαφθεροΰμεν έκεϊνο καϊ

λωβησόμεθα, δ τφ μέν δικαίφ βέλτιον k y L y ν ε τ ο (becomes as we saw), τφ δέ άδίκφ άπώΧλυτο. B y adding καϊ έν ταΐς πράξεσιν— σμικρών

Plato treats his hypothesis that eC πράττειν is to select μ εyά λ a μήκη

as a fact: he does so also in hv έποίησε κτλ. i.e. ‘ would have made ’, viz. if we had made use of it, but we did not. I f the hypothesis were still treated as a hypothesis, we should have had &ν έποίει (and not &ν έποίησε) to correspond to what would then have been t v

(expressed or understood) έπλάνα καϊ έποίει.

άνω τ€ καί κάτω. άνω κάτω (Theaet. 195 c) and άνω καί κάτω

(Gorg. 495 Α) are other forms of this proverbial phrase.A 79. αριθμητική. In Gorg. 4 51 B foil, αριθμητική is said to be

a science concerned with τό άρτιόν τε καί περιττόν, οσα έκάτερα

τυyχάvει ο ντ α : whereas the function which is here assigned to αριθμητική is there given to λo yισ τική: τά μέν άλλα καθάπερ ή

άριθμητική ή λoyιστική έ χ ε ι’ περϊ το αύτό y άρ έστιν τό τε άρτιον

καϊ τό π εριττόν* διαφέρει δέ τοσοΰτον, οτι και πρό$ αύτά καϊ πρός

ά,λληλα πώς έχ ει πλήθους (cf. lines 73 πλέον— τό έλαττον η

χχχνιι 357 D PLA TO ’S PROTAGORAS. 187

α ύ τ ό π ρ ό ς έα υ τ ό η τό έ τ ε ρ ο ν π ρ ό ς τό έτ ε ρ ο ν ) έπισκοπεΐ τό περιττον καί τό άρτιον ή λογιστική.

8 ι. €Ϊ€ν— €ΊΓ€ΐ δέ δή. The MSS read έττειδή δ4, but after εΐεν

Plato regularly uses δ4 δή in coming to the application of a train of reasoning or illustrations: compare 3 1 2 E εΐεν' ό δέ δή σοφιστής περί

τίνος ΐεινόν ποιεί λ έ γ ε ιν ; and 3 1 1 D &€V— τταρά δ4 δή Πρωταγόραν κτλ.

90- «Ισ-αυθίδ <τκ€ψ<ίμ€θα. Siebeck, who asserts (Zur Chrono- 3 5 7 B logie der Platonischen Dialogen p. 12 1 foil.) that this and similar formulas were intended by Plato to be a distinct promise of future dialogues (if not a reference to a later part of the same dialogue) finds here a reference to Politicus 283 D foil., where the ‘ measuring art * is discussed and described as the βασιλική τέχνη .

93. ήνίκα ήμεΐδ— ώμολογουμίν: 352 B foil. 357 c96. &|>ατ€ : in 352 D· The original ήρεσθε has to be repeated

in consequence of the introduction of this independent clause.98. ήρ€σθ€: in 35 3 a .101. €Ϊττατ€: but είπα τον in 353 A : otherwise there is no 3 5 7 D

change in the quotation. B and T have εϊπετε, but Stobaeus (who cites from τοσοΰτον in 357 B to μ εγίσ τη 357 e in his Florilegium) reads είπατε. According to Rutherford (New Phrynichus p. 219) είπετε is not Attic, but this is doubtful, if any faith can be placed in ms authority.

107. t[s to πρόσ-θεν. This— the reading of the best MSS— has been unjustly rejected in favour of είς τό πρόσθεν ; but είς τό πρόσθεν

can hardly be justified here. Sauppe refers to 339 D όλίγον δ4 του

ποιήματος εις τό πρόσθεν προελθών, where however εις τό πρόσθεν

goes with προελθών, and in all the cases which he quotes there is a verb containing the idea of progress to go with the phrase, and so in A r. Knights 751 άλλ’ 4ς τό πρόσθε χρή παρεϊν’ 4s τήν πύκνα (where probably we should read παριέν’ for παρεΐν as in Ach. 43 πάριτ is

τό πρόσθεν). Where there is no such verb (which is very rarely the case) the phrase means ‘ with a view to what lies in front’ , e.g.Alcib. I 13 2 Β ούκοΰν τοσοΰτον μ 4ν ήμΐν είς τό πρόσθεν πεπέρανται.

It need hardly be said that the phrase cannot mean simply έμ ­

προσθεν. On the other hand ης seems to be just what is needed: the construction in full would be καί ού μόνον 4πιστήμης (4νδεί$),

άλλα καί (ταύτης τής 4πιστήμης 4νδεΙφ) ήν τό πρόσθεν Hn ώμολογήκατε

οτι μετρητική (sc. 4σ τ ι: for the omission of 4στί after οτι cf. infra 359 D άπεδείχθη άρτι 6τι αδύνατον): ‘ and from lack, not merely of

ι88 NOTES ON x x x v i i 357 d

knowledge, but of the knowledge which you have further admitted above to be measuring knowledge The attraction of the relative extends to μετρητική also in spite of δ τ ι : compare Apol. 37 Β ών εΰ

οΐδ’ δτι κακών 6ντων for τούτων a εΰ οΐδ ’ οτι κακα 6ντα (οτι being used with the participle as in Gorg. 481 E : see note on Apol. I.e.).

E h i . αμαθία ή μ€γίστη: compare Law s III 689 Α τις οΰν ή

μβγίστη δικαίως &ν λέγοιτο α μ αθία ;— ταύτην τήν διαφωνίαν λύπης τε

και ηδονής πρός τήν κατά. λόγον δόξαν άμαθίαν φημΧ εΐναι τήν έσ χατη ν,

μεγίσ την δέ, δτι τοΰ πλήθους έστί της ψυχής.

113 - οΰτ€ αυτοί: the verb hangs fire: we should expect Plato to continue οΰτε ol ύμέτεροι παΐδες έρχονται κτλ. Stephanus thought προσέρχεσθε had fallen out after αύτοί, Madvig ΐτε, while Kroschel suggests οϋτ’ έφοιτατε αύτοί. It seems probable that the text is corrupt: at all events no parallel has yet been adduced. The two cases quoted by Sauppe (Dem. πρός Ά φ ο β ο ν § 54 and pseudo-Dem. πρός Τιμόθεον § 5 2 ) are more than doubtful in respect of their text, which (as Sauppe quotes it) is not according to the MSS. M advig’s tτε is simplest, but the future seems out of place : perhaps ήτε

should be read.1 1 5 . ώς ου διδακτού δντος: i.e. του μή ηδονής ήττάσθαι.

C H A P T E R X X X V I I I .

Socrates begins to apply the results of the previous discussion to the subject of his dispute with Protagoras.

Pleasure is good and pain evil, and no one willingly encounters what he believes to be evil. But fear is the expectation of e v il : therefore no one will willingly encounter what he fears.

A 3. ώ 'Ι-τητία τ€ καί Πρόδικί. Here and in 358 E and 359 α ώ

has dropped out in the mss after preceding -ω. The effect of its omission would be to render the address unduly abrupt.

4. ύμίν. So the MSS. Sauppe’s ήμιν is not necessary, ύμΐν

means all three sophists: and ό λόγος is not the discussion as a whole, but the speaking, viz. in answer (cf. δούναι καί δέξασθαι λόγον).

Throughout this chapter all the Sophists reply : in the next Socrates makes use of their united admissions to destroy Protagoras alone.

9. διαίρ€<τιν τών ονομάτων: see note on 3 1 4 c.B 10. €ΪΤ€ οττόθίν καί οττως— όνομάζων. This mode of address

insinuates that Prodicus was a θειος άνηρ, since a God was addressed in a similar way. See Crat. 400 E ώσπερ έν rats εύχαις νόμος έστίν

xxxviii 35s c P LA T O ’S PROTAGORAS. 189

ήμΐν εϋχεσθαι, όίτινέs re καϊ όπόθεν χαίρουσιν ό ν ο μ α ξ ό μ ε ν ο ι and compare Euthyd. 288 Αθαυμάσιά y e X iy e r , ώ άνδρες θούριοι, efre Χ ΐοι

εϊθ ’ όπόθεν καϊ βπ'β χαίρετον όνο μ α ξ ό μ ε ν ο ι and Sym p. 2 12 C ο τ ι καϊ

δπτβ χαίρεις ό ν ο μ ά ζ ω ν , τοΰτο όνόμαξε. A similar effect is produced in Symp. 176 C by the words "Σωκράτη δ’ έξαιρω λόγου, since there was a proverb τό θειον έξαιρώ λόγου: cf. Rep. VI 492 Ε θεΐον μέντοι

κατά την παροιμίαν έξαιρωμεν λόγου. The multitude of epithets given to gods is best illustrated by such a hymn as the Homeric Hymn to Ares line 1 foil. ’ Apes ύπερμενέτα, βρισάρματε, χρυσεοπήληξ, όβριμό- θυμε, φέρασπι, πολισσόε, χαλκοκορυστά κ τλ. In the multitude of names the suppliant hopes to include the acceptable one.

ία. irpos δ βούλομαι: emphatic ‘ with a view to my meaning’)( 7rp0s 6 δνομάζω.

14 . eirl τούτου. This usage can only be on the analogy of η έπ I

Σάρδεων οδόs and the lik e: actions are looked on as ways leading to a goal or destination or τέλος : cf. supra 354 c and D. T o take the words (with Sauppe) as * in the case of this ’ ‘ in this domain ’ would give a wrong meaning: the moral character of an art being determined by its end, it is κάλόν only if it aims at the end. The expression is however very curious, and perhaps unique. I once thought that άπασαι might conceal some present participle such as αγουσαι— agreeing with πράξεις : but the occurrence of άπάσας below in 359 E shews απασαι to be probably genuine here. The reasoning is this. Pleasure, the end, is good, pain e v il: consequently all actions aiming at the end are καλαί, and therefore good (as usual ώφέλιμος is but a synonym for ‘ good ’) : therefore— as no one willingly selects evil rather than good— no one willingly does the worse (i.e. selects evil actions) when he might act better. A s it is with πράξεις that bravery and cowardice are concerned it is necessary for Plato to establish that ‘ no one willingly seeks the worse’ is true of individual acts as well as of ultimate ends.

15. αρ* ού καλαί. The words καί ώφέλιμοι which follow ού

καλαί in the mss are rightly rejected because they anticipate the identification in the next line.

18 . ή & iroiei, καί δυνατά is Heindorf’s emendation of the corrupt ή ά εποίει καϊ δύναται of the MSS.

20. ήττω elvai αύτοΰ κτλ. The phrases ήττων αύτοΰ and 3 5 8 C κρείττων έαυτοΰ are here substituted for ήττων τής ηδονής and κρείττων

τής ηδονής. Compare the discussions in Rep. iv 430 E foil, and Law s 1 626 E foil., where κρείττω and ήττω είναι έαυτοΰ are inter-

NOTES ON x x x v i i i 358 c

preted as the victory of the better part in us over the worse and conversely. A s the worse part is the part which seeks ηδονή, i.e. τό έπιθυμητικόν, the identification is just.

3 5 8 D 3 1 . καλ€ΐτέ τ ι δέος. Heindorf’s emendation for καλεΐτε δέος of the MSS. See note on 330 c above.

33 . προσ-δοκίαν τινά— κακοΰ: a common definition: cf. Lach. 198 Β δέος y άρ είναι προσδοκίαν μέλλοντος κακοΰ. φόβος in Law s I 644 C is defined as ‘ expectation before pain ’ (πρό λύπης έλπίς).

3 5 8 E 3^· S4os, φόβος δ ’ otf. Prodicus’ distinction is just, though often dropped in practice : in φ6βος 1 the physical agitation due to present

danger (ή παραυτίκα πτόησis, says Ammonius) is the leading idea’, in δέος the apprehension of evil to come (κακοΰ υπόνοια). See note on Euthyphr. 1 2 B, where Plato implicitly recognises the difference.

37. άλλα τόδ€: sc. διαφέρει, ούδέν διαφέρει does not of course mean ‘ there is no difference’ , but ‘ it doesn’t matter*.

C H A P T E R X X X I X .

It is here proved that courage is wisdom.Socrates first reverts to the point at which the discussion on

■ηδονής ήττάσθαι began (359 A— c ) : next, Protagoras asserts that άνδρεΐοι and δειλοί are willing to encounter opposite things, but Socrates shews that both encounter what they take to be θαρραλέα,i.e., so far, the same things (359 c — e). Protagoras thereupon objects that άνδρεΐοι will encounter e.g. war, while δειλοί will not. Socrates replies by shewing that if cowards do not willingly enter upon war, the reason is their ignorance (359 E— 360 a). In general, while brave men fear and feel courage honourably, i.e. well, the reverse is true of cowards, owing to their ignorance (360 A— 360 b ).

And since it is through δειλία that men are δειλοί, and we have shewn that men are δειλοί through άμαθία των δεινών καϊ μή

δεινών, cowardice is ignorance, and consequently bravery is wisdom, viz. δεινών τ ε καϊ μή δεινών (360 Β— ^6θ ε ).

3 5 9 Α 5· τ ότ€: 33° Α foil·.9· τουσ-τ€ρον: 349 D foil*

359 Β ι8 · ήρόμην: 349 Ε ·19. καί ίτα§ γ*, 2φη. The recapitulation stops here, ίφ ην

εγώ in the next line is the usual ‘ said I ’ of narrated dialogue.3 5 9 C 22. errl tC: so m ss: the second hand in B reads επ ί τίνα, but

cf. infra line 27 where the question is repeated with έπ ΐ τί. For the

xxxix 36o e P LA TO ’S PROTAGORAS. 19 1

common passage from singular to plural the editors compare Phaedo 58 C τ ί ην τά λεχθέντα καί π ρ α χ θ έντα ;

25. δεινά: the MSS read δειλά by mistake, and so in 360 c below δειλών three times for δεινών.

30. kv ois <ru 2\eyes τοϊδ λόγοιδ : see on 342 B. 3 5 9 D33. έιταδή τό ήττω— άμαθία οΰοτα. The only proof given that

we ‘ encounter evils believing them to be evils ’ was the phrase ηττω

ςΐναι ήδονης (for which ηττω είναι έαντοΰ is here substituted: see on 358 c). W e have demolished this proof by shewing that the phrase means άμαθία, and we therefore infer that έπ ί ά δεινά, τγγάται εΐναι

ούδείς (ρχεται (δεινά being a subdivision of κακά).

34· ηύρέθη. The MSS have εύρέθη : but see on 3 15 B.39. αύτίκα : “ veluti, ne longe hinc abeam ” (Kroschel) and so 3 5 9 E

‘ for example’ : a very frequent use in Plato.40. τΓότερον— καλόν ον κτλ. Compare 349 E.42. fyj.irpocr0€v: 358 Β.

53. κάλλιόν T6. The MSS read καλόν τε. Stephanus made the 3 6 0 A necessary change.

58. καί οί δέίλοΐ καί οι θρασείς καί οί μαινόμ€νοι. In 3 5 ° Β 3 ^ ° Β

foil, those who are θαρραλέοι without έπιστήμη are called μαινόμενοι

by an expressive metaphor. Here the μαινόμενοι— which is stiggested, but no more—by the μαινόμενοι in 350 B—are treated as a distinct class: the word is to be understood of literal madmen like A jax in the play of Sophocles. The word θρασείς has an evil connotation as in Law s I 630 Β θρασείς καί άδικοι καί ύβρισταί καί άφρονέστατοι

σχεδόν α π ά ντω ν: Plato could not have said θαρραλέοι here since θαρραλέοι throughout the dialogue is applied also to ανδρείοι. It would be better to reject (with Krai) both καί ol θρασείς and καί ol

μαινόμενοι than only καί ol θρασείς with Sauppe and Schanz: we should then— as throughout this chapter— have only one negative to άνδρεΐοι, viz. δειλοί, but we may allow some latitude of expression to Socrates, and καί after ούκοΰν is slightly in favour of supposing that other classes follow ol δειλοί, though it m ay go with the whole sentence.

69. €irlv6vo-€v: Protagoras dies hard: see on Euthyphr. 8 a . 3 6 0 C75. οΰτ€— T€: see on 309 B. 3 6 0 D77. αυτός— ττέρανον. Gorg. 506 C λέ*/ε, ώ^αθέ, αυτός καί

πέρανον.

8 ι. φίλονικ€ΐν— τό Ιμέ etvai. For the orthography of φιλονικεΐν 3 6 0 Ε see note on 336 e above. Apparently φιλονικεΐν is not elsewhere

1 9 2 NOTES ON xxxix 360 e

used in Plato with the accusative, but the construction is a natural one and occurs in Thucydides: in Rep. I 338 A we have προσεποιεΐτο

δέ φ ιλοηκην πρός τό εμέ elvai τόν άποκρινΰμενον.

C H A P T E R X L .

Socrates points out that while Protagoras’ theory would point to the conclusion that virtue is not teachable, he himself in trying to prove that virtue is knowledge goes near to maintaining that it is. Thus the interlocutors have as it were changed places. The dialogue ends with mutual compliments.

4. αυτό ή άρ€τή: ‘ virtue itself’, literally ‘ virtue, the thing itself’ . Compare Crat. 4 1 1 D el δέ βούλει, αύτό ή νόησις τοϋ νέου

εστίν '4σ ις: Theaet. 146 Ε γνώναι 4πιστήμην αυτό ο τί π ο τ ’ 4σ τ ίν : “ αυτό (perse) substantivis et adiectivis adiunctum rei alicuius naturam ac vim per se et universe spectatam significat ” , says A s t This use of αυτός furnished Plato (as in αύτοάνθρωπος and the like) with a convenient way of denoting his Ideas, but here of course αυτό

does not denote the Idea but is ipsum as opposed to τά περί της

αρετής.

Β ΐ4· πάντα χρήμ ατα: exaggeration— as if Socrates held έπ ι- στήμη to be the αρχή of the universe and said 4πιστήμη πάντα as Heraclitus might say 7τυρ πάντα.

ig . o \o v : i.e. ή α ρ ετ ή — the gender is like αυτό in line 4. Sauppe cites Meno 79 B δεηθέντος 8\ov είπειν τήν αρετήν.

C 22. &hk€v «πΓίύδοντι: a frequent usage in.Plato: see on Apol. 27 Α Ζοικεν 7άρ—διαπειρωμενφ.

24. άνω κάτω : see on 356 D above.27. «ξελθεΐν— €tt£. There is a slight hint of military metaphor:

‘ fare forth against virtue also to see what she is ’ , ‘ also attack the question what is virtue’ : cf. Rep. II 374 A δ (στρατόπεδον) έ ξ ε λ θ ό ν

— δ ια μ α χ ε ΐ τ α ι τοΐς έπιοΰσιν : cf. the similar use of Ιέναι έπ ί in Rep. V 473 C έπ' αυτό δή, ήν δ’ iy u , εΐμι 6 τφ μ εγίσ τφ προσεικάζομεν

κύματι. Here 4£- is appropriate, because the first campaign is as it were ended (ταυτα διεξελθόντας): it is moreover natural to retain it, on account of the tendency noted on 3 1 1 a . A later hand in T has 4λθεΐν, but the m ss reading is unobjectionable, nor is there any need to read διελθεΐν or διεξελθεΐν την αρετήν as Kroschel suggests. Fo r the sentiment cf. Meno 100 Β τό δέ σαφές περί αυτοΰ εΐσόμεθα

x l 362 a P LA TO ’S PROTAGORAS. 193

τότε, οταν irplv φτινι τρόπφ τοΐς ανθρώπους π α ρ α γ ίν ετ α ι αρετή, πρότ€-

ρον έπιχειρήσωμεν αυτό καθ' αύτό ζητεΐν τι ποτ έστιν άρετή.

28. ΜΓΐ<ΓΚ€ψασθαι Trepl αΰτου : Siebeck (in the treatise cited on p. 187) here and in 361 E tijavdis— διέζιμεν finds a promise of the Meno and the Gorgias.

29. μή πολλάκΐδ: ne fo rte , as often in Plato. W hat often happens may happen in a future case: so Lucretius uses ‘ saepe’ for ‘ ut saepe fit’.

32. ΓΓρομηθίύδ— ττρομηθοι^νοδ. Puns on proper names are 3 6 1 D frequent in Plato: see Riddell’s Digest of Idioms § 323.

35. κατ* άρχάδ, viz. 348 C if ., 320 B.

38. οΰτ€— τ ε: see on 309 b. 3 6 1 E4 1. ών «ντυγχάνω : a somewhat rare attraction, since in the

unattracted form the relative would be in the dative and not in the accusative case: compare Theaet. 144 A ών δή πώποτε ένέτυχον— καϊ πανυ ποΧΧοΐς πεπΧησίακα— ούδένα πω ήσθόμην κτΧ., where Wohlrab cites also Gorg. 509 a .

42. τηλικοΰτων: Socrates was about 36 at the date of action of tjie Protagoras.

47. ϋφην: 335 C. 3 6 2 AΚ α λ λ ία τω καλώ: see on 336 B above. For καΧφ cf. Symp.

174 A ταΰτα δή έκαΧΧωπισάμην ϊνα καΧός παρά κάλόν (viz. Agathon) ϊω. Sauppe reminds us of the use of καΧόs on vases, and also cites Ar. Ach. 14 3 εν τοΐσι τοίχοιs £ypa<j>' Α θηνα ίοι καλοί (of Sitalces) and the famous Kpiriq. τοΰτ' έστω τφ καλφ of the dying Theramen<?o (Xen. Hell. 11 3. 56).

A. P. 13

APPENDIX L

O n t h e P o e m o f S i m o n i d e s .

T h e difficulties of this poem are well known, and have called forth many pages of comment1. The restoration proposed by Schneidewin has met with most favour, and is printed in most texts of the Protagoras, not because it is thought to be certain, but as the nearest approach to certainty of which the case admits.. It may be at once allowed that no restoration can claim to represent with certainty just what Simonides wrote in the order in which it was written. Plato is seldom careful to make his quotations accurate, and the perverse exposition of the meaning of this particular poem is hardly calculated to increase our confidence in his verbal accuracy here. Nevertheless, Plato is our sole authority for the poem in question, and consequently that restoration will be the most probable which, while it satisfies every metrical requirement, involves the fewest changes in the text and sequence of the poem as it stands in Plato.

The words apparently quoted from the poem, as they occur in the Bodleian manuscript, are according to Schanz as follows (we note obvious corrections at the foot of the page).

339 Β· άνδρα^ άγαθόν μ£ν άλαθέως γενέσθαι χαλεπό? χ^ρσί3 re καϊ

ττοσΐ καϊ νόφ τετράγωνον dvev ψόγου τετυγμένον

1 Οη ρ. 20 o f his fourth edition o f the Protagoras, Sauppe enumerates the discussions on the subject down to 1884. T h e most important contribution since that year is D as G edicht des Sim onides in Platons Protagoras, von J . A ars, Christiania, 1888. A a rs ’s restoration has received the approval o f Peppmuller (in the Berliner Philologische W ochenschrift for 1830, p. 17 4 foil.) and others: and there now seems to be some prospect o f finality in the criticism o f the poem. In his program (D as Sim onideische Gedicht in Platons Protagoras und die Ver- suche dasselbe zu reconstruiren, G raz 1889) Schwenk follows A ars in every essem ial point.

2 άνδρ. * \ερσίν.

APPENDIX I 195

339 c · μοι έμμελέως τό Π ιττάκιον1 νέμεται καίτοι σοφού παράφωτός είρημένον χαλεπόν φάτο2 έσθλόν έμμεναι

341 Ε. θεός Άν μόνος τοΰτο3 έχοι γέρας344 c · &νδρα δέ4 ούκ Ζστιν5 μη ού κακόν έμμεναι δν Άν αμήχανος

συμφορά καθέλτ}344 Ε· πράξας μέν γάρ εΰ πας άνηρ άγαθός κακός δ ’ εί κακώς345 c · πλεΐστον δέ καί άριστοί είσιν οΰs Άν οί θεοί φιλώσιν345 c · τοϋνεκεν οϋ ποτ’ έγώ τό μη γενέσθαι δυνατόν διζήμενος κεν

έάν6 ές άπρακτον έλπίδα μοίραν αΐωνος βαλέω πανάμωμον άνθρωπον εύρυεδοΰς όσοι καρπόν αίνύμεθα χθονός h τειθ' ύμιν εύρων άπαγγελέω

345 D· πάντας δ ’ έπαίνημιν7 καί φιλέω έκών οστις 'έρδη μηδέν αίσχρόν άνάγκη δ ’ ούδέ θεοί μάχονται

346 C. Ζμοιγε έζαρκεΐ δς Άν μη κακός η μηδ’ Άγαν άπάλαμνος είδώς γε όνήσει πόλιν8 δίκαν ύγιής άνηρ ού μην έγώ μωμήσομαι ού γάρ είμι φιλόμωμος των γάρ ηλιθίων άπείρων γένεθλα9 πάντα τοι καλά τοΐσί τ αισχρά μη μέμικται.

In 346 D— Ε part of the poem is paraphrased and repeated in the words ού ζητώ πανάμωμον άνθρωπον εύρυεδοΰς οσοι καρπόν αίνύμεθα χθονός, ϊπειθ' ύμιν εύρών άπαγγελέω' ώστε τούτου γ* Ζνεκα ούδενα έπαινέσομαι, αλλά μοι έξαρκεΐ Άν η μέσος καί μηδέν κακόν ποι\J, ώς εγώ πάντας φιλέω καί έπαίνημι έκών όστις £ρδrj μηδέν αίσχρόν.

The only words whose place in the poem is somewhat doubtful are Ζμοιγ' έξαρκεΐ and ού γάρ είμι φιλόμωμος. They are excluded both by Bergk and Blass, but it is not likely that they come from Plato, since μοι εξαρκεΐ occurs also in the final recapitulation, and ού διά ταΰτά σε ψέγω, οτι είμΙ φ ιλ όψ ογος is said (346 c ) as well as ού yap είμι φιλόμωμος. Bonghi (quoted by A a rs10) assigns the words οΐόν τε μέντοι έπί γε χρόνον τινά in 344 Β to a place in the poem after άνευ ψόγου τετυγμένον : it is however tolerably clear that they come from Socrates, who is merely developing the latent antithesis in χαλεπόν.

Schneidewin’s 11 restoration is as follows:

Στροφή.

*Α.νδρ άγαθόν μέν άλαθέως γενέσθαι χαλεπόνχερσίν τε καϊ ποσϊ καϊ νόφ τετράγωνοι1 άνευ ψόγου τετυγμένον.

(Desunt quinque versus.)

1 Πιττακβιοί' χ (i.e. V ind. suppl. P h il. gr. 7) rightly . 2 φάτ.8 τοΰτ. 4 δ\ 5 έστι. 6 xeveav 1, rightly . 7 έπαίνημι.8 y οιτησίπολιν after B e r g k : H erm ann ίνησίπολ<.ν. 9 ye re λα.10 p . 8, note x . 11 In his D electus poesis Graecorum , p. 379.

13— 2

1 9 6 APPENDIX I.

’Αντιστροφή.

ουδέ μοι έμμβλέως τό ΥΙιττάκειον νέμεται,καίτυι σοφού παρα φοχτός ειρημένον' χ α λ επ ό ν φάτ έσλόν Ζμμεναι. θ βό s &ν μόνος τοΰτ Ζχοι γέρας" ανδρα δ’ ούκ έστι μη ού κακόν £μμevai, δν άν άμάχανος συμφορά καθέλη.Πράξαις yap e5 πας άνηρ άγαθός, κακός δ’ εί κακώς, καϊτούπίπλειστον άριστοι, τούς κβ θεοϊ φιλώσιν.

Έπφδός.''Εμοιγ' έξαρκεΐ 5s άν μη κακό s yμήδ’ ayav άπάΧαμνος βίδώς τ ’ όνησίπολιν δίκαν, υγιής ανήρ.οϋ μιν βγω μωμάσομαί’ού γάρ έγώ φιλόμωμος.τών γάρ αλιθίων άπειρων γβνέθΧα.

πάντα τοι καλά, τοΐσί τ ’ αισχρά μη μέμικταί.

Στροφή β'.

τοϋνεκβν οϋποτ' έγώ τό μη γενέσθαι δυνατόνδιζήμενος, κενεάν ές άπρακτον έλπίδα μοίραν αίώνος βαλέω,πανάμωμον άνθρωπον, εύρυεδοΰς οσοι καρπόν αίνύμεθα χθονό·:.Ιίπειτ ϋμμιν ευρών άπαγ~γέλέω. πάντας δ’ έπαίνημι καϊ φιλέω, εκών οστις 'έρδημηδέν αισχρόν, άνάγκα δ’ ούδε θεοϊ μάχονται.

There is little probability in this arrangement. Schneidewin altogether neglects the evident metrical resemblance between the words from έμοιγ’ έξαρκβϊ to τοΐσί τ ’ αισχρά μη μέμικταί1 and the other sections of the poem. But the obvious and indeed fatal objection to Schneidewin’s restoration is that he makes a wide departure from the order of the words as they come in Plato, placing the ϊμοιγ* έξαpxei κτλ. of 346 C before the τοϋνεκζν οϋποτ έγώ of

345 C. That Socrates reverts in 346 D to τοϋνβκεν οϋποτ’ έγώ κτλ. is no reason for placing these words in the last part of the poem, any more than we should place the words yA νδρ' άγαθόν μέν άλαθέως κτλ. after άνδρα δ ’ ούκ έστι κτλ. because Socrates reverts to them in 344 E.

A man who professes to be giving a continuous exposition of a poem may revert to the middle of it when he has come to the end, in order

1 S e e the restoration below on p, 198.

APPENDIX 7 . τ97

to illustrate the sentiment with which the poem concludes, but it would be the superfluity of naughtiness to put the end of the poem into the middle, which is what Schneidewin makes Socrates do. If ού ζητώ κτλ. in 346 D were in reality the conclusion of the poem, we ought to frame our Στροφή β ' out of these very words, and not from τοϋνεκεν οϋποτ' έγώ κτλ. W e should then have to omit the words ανάγκη δ’ ουδέ θεοί μάχονται, because they are not found in 346 D— E, but it is beyond question that these words are part of Simonides’ poem. It is tolerably certain that in 346 D we have but a recapitu­lation of part of the argument, presented as a commentary on the concluding text πάντα τοι καλά κτλ., which sums up the whole ethical teaching of the poem. This is practically admitted by Schneidewin himself when he writes his final strophe not as it appears in 346 D, but as it stands in 345 c — D.

Bergk1 arranges the poem in three complete strophes. His resto­ration has the merit of recognising the similarity in rhythm between Schneidewin’s Epode and the other parts of the poem : several of his emendations are also in all probability right2. It may however be doubted whether he does well in altogether excluding from the poem the words έμοιγ' έξαρκεΐ and ού yap είμι φιλόμωμος, and he deserts the Platonic order even more ruthlessly than Schneidewin when he places 6s &ν η ζ κακός— μη μέμικται directly after άνευ ψόγου τετυγ-

μένον, besides that Plato clearly indicates by the words προϊόντος του

ρσματο? ( 3 3 9 C), όλίγον— eis το πρόσθεν προελθών (339 D)> anc όλίγα

διελθών (344 Β)> that there is a lacuna after τετυγμένον.Blass4 agrees with Bergk in regarding the poem as a sequence of

strophes, but discovers four of these in place of three. In the first strophe Blass’s arrangement agrees with that of Schneidewin: in the second, he supposes the two first verses to be lost, and the rest to contain 6s hv η κα$6s κτλ. down to τοισί τ ’ αίσχρά μη μέμικται: the third consists of ουδέ μοι έμμελέως— τούs κε θεοί φιλώσιν: the fourth and last extends from τοϋνεκεν οΰ ποτ έγώ to ανάγκη δ’ ούδέ θεοί μάχονται. This arrangement (which further agrees with that of Bergk in rejecting έμοιγ έξαρκει and ού γάρ είμι φιλόμωμος) upsets even more completely than either of the others the sequence of the poem as it is given by Plato, and for that reason is most unlikely to be right.

1 Poetae L y r . G ra e c i4, 111 p. 384 if. 2 See the footnotes on p. 19 5 .8 B c rg k ’s emendation for μή.4 In the Rheinisches M useum for 1872, p. 326 fi.

The only arrangement which faithfully adheres to the Platonic order of citation is that of Aars, in the treatise referred to already1.

S t r o p h e i .

l . *Ανδρ άγαθον μέν άλαθέως γενέσθαι χαλεπόν, ι . χερσίν re καϊ ποσϊ καϊ νόφ τετράγωνον, dvev ψόγου τ€τυγ·

μένον.Verses 3— 7 are wanting.

S t r o p h e 2.

1. Ουδέ μοι έμμελέως τό ΤΙιττάκειον νέμεται,2. καίτοί σοφού παρά φωτός είρημένον’ χαλεπόν φάτ’ ’ έσθλόν

Εμμεναι.3· θεός άν μόνος τουτ' Ζχοι γέρας’ άνδρα δ' ούκ ίστι μη ού κακόν

Ζμμεναι,4· δν άμήχανος συμφορά καθέλη.5· ΙΙράξας μέν εΰ πας άνήρ άγαθός,6. κακός δ ’ el κακώς < τις > ,7· καϊ τό πλεϊστον άριστοι, τούς κε θεοί φΐλώσιν.

S t r o p h e 3·

1. Τοϋνεκεν οϋ ποτ έγω τό μή γενέσθαι δυνατόν2. διξημενος κενεάν ές άπρακτον έλπίδα μοίραν αΐώνος βαλέω,3· πανάμωμον άνθρωπον, εύρυεδοΰς οσοι καρπόν αίνύμεθα χθονός'4· έπϊ δ* ϋμμιν ευρών άπαγγελέω.5· Πάντα? δ ’ έπαίνημι καϊ φίλέω,

6. έκών δστις 2ρδy7 . μηδέν αίσχρόν ’ άνάγκη δ’ ούδέ θεοϊ μάχονται..

S t r o p h e 4·1 . Wanting.2 . [o fo €ΐμ φιλόμωμος'] έξαρκεΐ γ έμοί,3· 6s άν η κακός μηδ' άγαν άπάλαμνος, είδώς γ’ όνησίπολιν δίκαν,4· υγιής άνήρ, ούδέ μή μιν έγω5· μωμήσομαι ’ τών γάρ ηλιθίων6. άπειρων γενέθλα ’7· πάντα τοι καλά, τοΐσί τ αίσχρά μή μέμικται.

This restoration seems to us on the whole the most probible. In line 4 of Strophe 2 Plato no doubt wrote δν άν (the MSS reading) for ov, using the more common construction in defiance of metre,

* p. 194, note z.

198 APPENDIX /

APPENDIX I. 199

just as in line 5 yap after μέν is due to the desire to shew the sequence of thought. In lines 6 and 7 of the same Strophe Plato omits some monosyllable after κακώς, perhaps τις or τι or α υ :

Hermann’s view that καί of the next line should be written in line 6, and line 7 be made into τούπίπλειστον άριστοι κ τλ., is perhaps less probable. Fo r line 7 we should prefer as nearer to the words of Plato κάττί πλεΐστον άριστοι κτλ. In the third Strophe we prefer έπ ί

τ ϋμμιν for the reasons given in the note upon the passage on p. 166. In the last Strophe δς &v y κακός is Bergk’s emendation for δς άν μη

κακός η : here again Plato substitutes the commoner idiom for the rarer and more poetic, with which we may compare Aristophanes Birds 694 7 ij δ’ ούδ’ άηρ ούδ’ ούρανός ην. It is however more likely that Simonides wrote δς άν η κακός μ ή τ tiyav άπάλαμνος, i.e. μήτε

κακός μήτ€ κτλ., for this idiom is seldom found with μηδέ or ούδέ:

see Jebb on Sophocles Philoctetes 7 7 1. T o take μηδέ for άλλα μή

would give a wrong meaning, as can be seen from the paraphrase in346 D άλλά μοι έξαρκεΐ άν η μίσος καϊ μηδέν κακόν ποιη. It seems better too, in this line, to take είδώς y όνησίπολιν δίκαν υγιής άνήρ

(sc. 4στιν) together, and print colons before είδώς and after άνήρ. In line 4 ούδέ μή μιν is Bergk’s restoration for μην of the MSS. The position assigned by Aars to οϋκ είμ’ έγώ φίλόμωμος (in line 2) is only tentative, but it is slightly supported by ού διά

ταΰτά σε ψ έγω δτι elpl φιλόψογος coming before tyo iy έξαρκβΐ

in 34 6 C. There is nothing in Plato to indicate that the first line (with part of the second) is wanting in Strophe 4, but neither is there anything to prove the reverse, and (since the poem is not in any case preserved entire, five verses being omitted in the first Strophe) it is much more reasonable to assume an omission here than violently to distort the sequence of the poem as quoted by Plato.

Whether the poem is to be ranked as an φδη έπίνικος, an £7κώμων, or a σκόλιον is a question which should not lie raised until the poem has first been restored from the quotations in the Protagoras. I f the restoration given above is even approximately correct, the poem cannot be classed as an epinikion: an encomium it is not likely to be, since no one is praised. There is no reason whatever for identifying it with the famous encomium referred to by Quintilian (x i 2 . 11) . Blass holds that the poem was a scolion, and this is by far the most probable view, but no certainty is attain­able on the point. W ith the exception of the lacunae which we

200 APPENDIX I.

have noted, the poem is most probably complete, for Socrates is trying to prove that Simonides attacks Pittacus throughout the whole poem : see 34 5 D οϋτω σφόδρα καϊ δΐ δλου του #σματος έπεξέρ- χεται τφ του ΤΙιττακοΰ ρήματι and 343 c > 344 Β·

W e add a translation of the poem, incorporating the few changes which we have made in A ars’s restoration.

S t r o p h e i .

It is hard to quit you like a truly good man, in hands and feet and mind foursquare, fashioned without blame.

(The five lost ~vv. may have further elaborated the meaning of ‘ truly good ’).

S t r o p h e 2.N or do I deem the word of Pittacus well said, wise though

he was that spake it : ‘ it is hard,’ he said ‘ to be noble.’ T o a god alone belongs that meed : ' a man cannot but prove evil, if hopeless calamity overthrow him. Every man if he has fared well is good, evil, if i l l : and for the most part best are they whom the gods love.

S t r o p h e 3.

Therefore never will I cast away my portion of life vainly upon a bootless hope, seeking what cannot come to be, an all-blameless man, of us who take the fruit of the broad earth : when I find him, look you, you shall hear. I praise and love all them that willingly do nothing base : against necessity even gods do not contend.

S t r o p h e 4 .

------ [I love not fault-finding]: enough for me if one be not evil norexceeding violent: yea sound is the man who ' knoweth justice, benefactress of cities: nor will I find fault with him : for the tribe of"fbols is infinite. Surely all is fair wherein is no alloy of foul.

The easy-going’ morality of the poem is in harmony with what we know both of the life and poetry of Simonides : he was ever ‘ a genial and courtly man,’ anxious to make the most of life, “ dwelling with flowers like the bee, seeking yellow honey” (Sim. F ra g . 47).

APPENDIX II.

P r o t a g o r a s ’ L i f e a n d W o r k s .

W e give the life of Protagoras as recorded by Diogenes Laertius (ix 50— 56) and add the fragments of his works, according (in the main) to Frei’s arrangement1.

Β ΙΟ Σ ΠΡΩΤΑΓΟΡΟΤ.

Πρωταγόρα? Ά ρτέμω νος η, ώ? ’Απολλόδωρο? καϊ Αείνων έν Πβρ- σικοΐς, Μαιαι/δρίου, ’Αβδηρίτης, καθά φησιν Ήρακλβίδης ό "Ποντικός έν

τοΐς περι νόμων, 5? καϊ θουρίοις νόμους ypάψaι φησϊν αύτόν ’ ώς δ’ Ε 07τολ« έν Κόλα£ι, Titos' φησϊ yap,

"Ε νδον μέν έστι Πρωταγόρα? ό Tiji’o?. ouros καί Πρόδικος ό Keto? λόγου? wayivibaKovTes ήρανίζοντο' καϊ Πλάτων έν τφ Πρωταγόρα φησϊ βαρύφωνον είναι τόν Π ρόδικον. διή-

κουσε δ’ ό Πρωταγόρα? Αημοκρίτου. έκαλεΐτό τε Σοφία, ώς φησι Φαβωρΐνος έν παντοδαπη Urropiq.. καϊ πρώτος έφη δύο λόγου? ύναι

περϊ παντός πpάyμaτoς άντικειμένους άλλήλοις’ οΐς και συνηρώτα,

πρώτος τούτο πράξας. άλλα καϊ "ήρξατό που τοΰτον τόν τρόπον’

* Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος' των μέν οντων ώς έ σ τ ι' τών

δέ ούκ δντων ώ? ούκ έ σ τ ι ν έλεyέ τ ε μηδέν είναι ψυχήν παρά τάς

αισθήσεις (καθά καϊ Ίΐλάτω ν φησϊν έν θεαιτήτφ ) καϊ πάντ είναι

άληθη. και άλλαχοΰ δέ τούτον -ήρξατο τόν τρόπον' ‘ Π ερϊ μέν θεών

ούκ έχω είδέναι οϋθ' ώ? είσϊν οΰθ’ ώ? ούκ ε ΐσ ίν πολλά γάρ τά

κωλύοντα είδέναι, η τ ’ άδηλότης καϊ βραχύς ών ό βίος του ανθρώπου

διά ταύτην δέ την άρχτ)ν του συyypάμμaτoς έξεβλήθη πρός Α θ η ν α ίω ν ’

κοάΓτά β ιβ λ ί’ αύτοϋ κατέκαυσαν έν τη άγορ$, ύπό κήρυκι άναλεξάμενοι

παρ έκάστου τών κεκτημένων. ουτος πρώτος μισθόν είσεπράξατο

μνας έκατόν’ καϊ πρώτος μέρη xpbvου διώρισ^καϊ καιρού δύναμιν έξέθετο

1 Quaestior.es Protagoreae, ρ. 176 foil., where the references are fu lly given.

202 APPENDIX I I

καί λόγων άγώνας έθετο, καί σοφίσματα, τοΐς πραγματολογοΰσι προσή· y a y e ' καί την διάνοιαν άφείς πρός τοϋνομα διελέχθη καί τό νυν έπιπο- λάζον γένος των έριστικών έγέννησεν * ϊνα καί Ύίμων φησί περϊ αύτοΰ,

ΙΙρωταγόρης τ έπίμικτος έριζέμεναι ευ είδώς. οΰτος καϊ τό Σωκρατικόν είδος τών λόγων πρώτος έκίνησε. καί τόν ’Αντισθένους λόγον τόν πειρώμενον άποδεικνύειν ώ* ούκ Ζστιν άντι- λέγειν, οΰτος πρώτος διείλεκται, καθά φησι Π λάτων έν Έύθυδήμφ. και πρώτος κατέδειξε τάς πρός τάς θέσεις έπιχειρήσεις, ώ? φησιν Άρτεμίδωρος ό διαλεκτικός έν τφ πρός Χρύσιππον, καί πρώτος την καλουμένην τύλην, έφ’ ής τά φορτία βαστάζουσιν, ευρεν, ώς φησιν Αριστοτέλης έν τφ περϊ παιδείας ’ φορμοφόρος y άρ ήν, ώ$ και Επίκουρός που φησί. καί τούτον τόν τρόπον ήρθη1 πρός Δημόκριτον, ξύλα δεδεκώς όφθείς. διεΐλέ τε τόν X0yov πρώτος εις τέτταρα' εΰχωΧήν, έρώτησιν, άπόκρισιν, έντοΧήν’ οί δέ, εις έπ τά ’ διήγησιν, έρώτησιν, άπόκρισιν, έντοΧήν, απαγγελίαν, εύχωλήν, κλήσιν, οϋς καί πυθμένας είπε λόγων. Άλκιδάμας δέ τέτταρα ς Χόγους φησί' φάσιν, άπόφασιν, έρώτησιν, προσαγόρευσιν. πρώτον δέ τών λόγων έαυτοΰ άνέγνω τόν περι θεών, οΰ την άρχην άνω παρεθέμεθα’ άνέγνω δ ’ ’Αθήνησιν έν τη Εύριπίδου οίκίφ ή, ώς τινες, έν τη Μ εγακλείδου’ άλλοι δ’ έν Αυκείφ, μαθητοΰ την φωνήν αύτφ χρήσαντος 5Α ρχαγόρου του θεοδότου, κατηγόρησε δ’ αύτοΰ ΪΙυθόδωρος ΙΙολυζήλου2, εϊς τών τετρα- κοσίων. ’Αριστοτέλης δ ’ Έΐϋαθλόν φησιν.

Ζστι δέ τά σωζόμενα αύτοΰ βιβλία τάδε. Τέχνη εριστικών, ΐίερί πάλης. Περί τών μαθημάτων. Περί πολιτείας. Περί φιλοτιμίας. Περί άρετών. Περί τής έν άρχη καταστάσεως. Περί τών έν $δου. Περί τών ούκ όρθώς τοΐς άνθρώποις πρασσομένων. Προστακτικό*. Δίκη ύπέρ μισθοΰ. 'Αντιλογιών δύο. καί ταΰτα μέν αύτφ τά βιβλία, γέγραφε δέ καί Π λάτων εις αυτόν διάλογον.

φησί δέ Φϊλόχορος, πλέοντος αύτοΰ ές Σικελίαν, την ναΰν κατα- ποντωθήναι ’ καί τοΰτο αίνίττεσθαι Εύριπίδην έν τφ Ί££ονι. &ιοι δέ κατά την οδόν τέλευτήσαι αύτόν, βιώσαντα £τη πρός τά ένενήκοντα' ’Απολλόδωρος δέ φησιν έβδομήκοντα, σοφιστεΰσαι δέ τεσσαράκοντα καϊ άκμάζειν κατά τήν τετάρτην καί όγδοηκοστήν 'Ολυμπιάδα. Ζστι και εις τοΰτον ημών οΰτως £χον,

Καί σεΰ, Π ρωταγόρα, φάτιν ί-κλυον, ώς άρ’ Ά θη νέω ν

"Εκ ποτ Ιών καθ' οδόν πρέσβυς έών ΐθανες.

Εϊλετο γάρ σε φυγεΐν Κέκροπος πόλις* αλλά σύ μέν που Π αλλάδο? άστυ φύγες, Πλουτ^α δ* ούκ Ζφυγες.

1 (?) νχ^Ί-2 Fortasse scribendum Επιζήλου: ν. Arist. Pol. Ath. 29. ζ.

APPENDIX I I 203

λέγετα ι δέ 7ror αυτόν άπαιτουντα τόν μισθόν Ε ΰαθλον τόν μαθτγτην,

έκείνου είττόντος, * άλλ’ οΰδέπω νίκην νενίκηκα,’ είπεΐν, ‘ άλλ’ έγώ

μέν άν νικήσω οτι εγώ ένίκησα λαβεΐν με £δει ’ έάν δέ σύ, οτι σύ.’yiyo ve δέ καϊ άλλος Πρωταγόρα?, άστρολόγος, εις δν και Ε ύφορίων

έπικήδειον έγρ α ψ ε’ καϊ τρίτος στωϊκός φιλόσοφος.

F r a g m e n t s .A . Physical.

1. πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος" τών μέν οντων ώ? 'έστι,

τών δέ ούκ οντων ώ? ούκ ϊσ τι (from ’Α λήθεια η περί του οντος S. Κ αταβάλλοντες: see PI. Theaet. 152 α ).

2. περϊ μέν θεών ούκ έχω είδέναι οϋθ’ ώ? είσίν οΰθ' ώς ούκ ε ίσ ίν

7Γθλλά γ άρ τά κωλύοντα είδέναι' η τε άδηλότης καί βραχύς ών ό βίος

τοϋ ανθρώπου (from περϊ θεών ap. D. L . IX 51)·From Protagoras’ περϊ τών έν Αΐδου no fragments seem to

survive.

B. Ethical.O f the περι αρετών there seem to be no fragments.3. τών yap υιέων νεηνιών δντων καϊ καλών, εν όκτώ δέ ταΐς

πάσησι ημέρ^σι άποθανόντων νηπενθέως άνέτλη. εύδίης yap εϊχετο , έξ

17s ποΧλόν ώνητο κατά πάσαν ημέρην εις εύποτμίην καί άνωδυνίην καί

ττ]ν έν τοΐσι πολλοΐσι δόξαν, πας yap τίς μιν ορών τά έωυτου πένθεα

έρρωμένως φέροντα μεγαλόφρονά τε καϊ άνδρεΐον έδόκει είναι καϊ έωυτου

κρείσσω, κάρτα είδώς την έωυτου έν τοιοΐσδε πράγμασι ά μηχα νίην1

(from (?) περϊ τών ούκ ορθώς τοΐς άνθρώποις πρασσομένων ap. Plut. Consor. ad Apoll. 33. 1 1 8 Ε— F. The subject is the fortitude of Pericles on hearing of the death of his two sons, Paralus and Xanthippus).

The περϊ φιλοτιμίας is known only from Diogenes’ catalogue

(ix 55)·C . Political.

O f the περί πολιτείας nothing (so far as is known) survives.4. ην 7α p ποτε χρόνος— κτείνειν ώ$ νόσον πόλεως (from (?) περϊ

της έν άρχη καταστάσεως ap. PI. Prot. 32° c — 32 2 D)·

D. Grammatical.O f the περί όρθοεπείας (mentioned in PI. Phaedr. 267 c) nothing

remains.

1 T h e Ionic is as it appears in Plutarch. Follow ing the exam ple o f F re i, we have not w ritten the other fragm ents in Ionic.

204 APPENDIX II.

E . Rhetorical.5. (?) δύο Xoyot είσί περί παντός πράγματος άντικείμενοι άλλή-

Xdis (from the άντιλογιών δύο ap. D. L . IX 51).6. τον ηττω λόγον κρείττω ποιεΐν (from the τέχνη Εριστικών a p .

Arist. Rhet. II 24, p . 1402 a 23).The δίκη υπέρ μισθού (D. L . IX 55) and the “ rerum illustrium

disputationes, quae nunc communes appellantur loci ” (Cic. Brut. 46) have apparently left no trace.

F . Various.7. φύσεως καί άσκήσεως διδασκαλία δεΐται, καϊ άπο νείτητος δε

άρξαμένονς δει μανθάνειν (from the μέγας λόγος— probably identical with the ΪΙροστακτικός— : see Cramer Anecdot. Paris. 1 p. 17 1).

8. [ΤΙρωταγόρας Ζλεγε] μηδέν είναι μήτε τέχνην άνευ μελέτης μήτε μελέτην άνευ τέχνης1 (perhaps from the same, ap. Stob. Flor.29. 80).

Another fragment, probably from the same work, is quoted by J . Gildermeister and F. BUcheler from a Syriac translation of Plutarch’s περί άσκήσεως [Rhein. Mus. vol. X X V II (187.2) p. 526]. The original perhaps ran :

9. ού βλαστάνει ττα: Γ:'α εν Trj ψυχή, έάν μή τις είς βυθόν?λθν .

O f the περί μαθημάτων, and the περί τεχνών (of which perhaps the περί πάλης was a part) nothing (so far as is certainly known) survives. Gomperz’s ingenious and learned attempt2 to prove that the ‘ Defence of M edicine’ which under the title of περί τέχνης appears in the collection of Hippocratean works3 was written by Protagoras and belongs to the treatise περί τεχνών has not, as yet, commended itself to critics4.

1 Compare Gomperz (cited in the next note), p. 1 1 .2 Reprinted from the Sitzungsberichte der K ais . A kadem ie der W issenschaft

in W ien: Philosophisch-H istorische C lasse, Band cxx.3 L ittre, v i 1 — 27.4 See W ellmann in the A rchiv fur Geschichte der Philosophic, v p. 97 foil.

INDICES TO THE NOTES.

The referenccs are to pages.

I. E N G L I S H I N D E X .

Accusative, internal 12 1 Adimantus 96, 97 Adjective, proleptic 124, 166 Agathocles 99 Agathon 96Alcibiades', defends Socrates 14 3 Anacoluthon 126 Analogy, reasoning from 82 Andron 95 Antimoerus 94Antithesis 109, 114 , 138, 16 1,

163, 170, 172, 183 Aorist, expressing rapidity 158

,, infinitive with μέλλω 85,i66

Apodosis 119 , 18 1 Ariphron 107Article, dual feminine of, 93

,, introducing quotation 134» ! 53> 154, 17 1

„ omission of 79, 10 6,10 8, 114 , 1 1 7 , 152 , 182

,, repetition of, avoided So Asyndeton 83, 100, 114 , 126,

13 1 , 140, 147, 149, 152, 154, 156, 160, 170, 178

Athens 105 Attraction 187, 193

,, of accusative 157 „ ,, copula to predicate

181„ ,, plural 172

Augment 94, 107, 1 1 3 , 19 1

Autochthonous races 10 8

Bias 1 5 1 , 15 9

Callias S i, 101 Ceans, virtue of 1 5 6 Ceos 15 1 Charrnides 94 Chiasmus 109, 17 5 Chilo 160Cicero’s translation of the Prota­

goras 14 5 City life, cause of 1 1 3 Cleobulus 160 Clinias 107Comparatio compendiaria 80,

100Contrary and contradictory con­

fused 1 3 3 , 13 5 , 13 6 Copula, omission of 17 7 , 18 7 Creation of man 108 Cretan constitution, admired by

Plato 15 6 , 15 7 ,, ,, resemblance

of to Spartan 15 8 Criso 14 1 Critias 97

Dual 1 3 2 ,, followed by plural 10 1

Education, age of commencing 12 0

2o6 INDICES TO THE NOTES.

Education, aim of Athenian 119 ,, in Sparta 100 „ place of poetry in

H 9 .,, professional and lib­

eral 84Elements differentiated before

creation of κόσμος lo g ,, used in creation of

man 108 Emendations, ai ϊσαι for ϊσαι

i8 6„ άλλ’ άδικον άρα for

άλλα δίκαιον άρα

Ι 3 3 „,, άλλ’ η ήδονάς forάλλ’ ήδονάς ι8 ΐ

,, γ ’ &ν f ° r youv 124 ,, γ ενέθλαίονγένεθλα

1 68,, δεινά for δειλά 191,, δοκεΐ for δοκοΐ 177,, δόλιχον for δόλιχόν

129» έγγένητα ι for έκγέ-

νηται 15 1 ,, είναι for eW’ 126„ είπατε for εϊπετβ

187„ έμέ ye for έμέ re

148,, έ-ird δέ δή for επειδήδέ i 87

„ έπί θ ' νμΐν for’έπ ειθ ' ύμιν 1 66

,, έπιδημεΐ for έπεδή-μει 96

„ έπίστασθαι for έπ ί-σταται 87

,, ’έφην έγώ καλώς τβ καί όρθώς 150

„ ή ά άν 178,, 7 τουναντίον for η

εί τουναντίον £- 7τραττον 13 5

,, ήμάς for υμάς 146,, ήμίν for ύ/χΓί 147„ fuiure for delibera­

tive subjunctive 17 1

Emendations, θαυμάσιοι for θαυ- μασίως n 8

,, καλεΐτέ τ ι δέος forκαλεΐτε δέος ig o

tt κάλλιόν re for κα-λόν τε 19 1

„ μάλιστα inserted 12 2

„ όνησαι for νοήσαι12 7

„ δπτ) for θ μη 1 3 4,. π λείω for πλείοσιν

ιρ 6„ ποιήσατε for ποιή­

σατε 14 8 „ ταύτόν for τό αυτόν

153,, ύποδών for υπό 7το-δών ι ιο

,, χρώμεθα άμα forχρώμεθαάρα 18 2

Epimetheus 109 Eryximachus 95 Eunuchs as porters 92 Eurybatus 12 6Experts, advice of asked 10 5

Fallacious reasoning 166, 17 3 , 175» i 7<3> 18 3

Fees, Protagoras’ mode of tak­ing 12 7

Genitive of exclamation 15 5 ,, partitive 15 7

Goods, two classes of, distin­guished 1 1 5

Gorgias, allusion to the 19 3

Herodicus 99 Hesiod 99, 1 5 3 Hiatus 79 Hippias 9 1 , 95

,, lover of metaphor 145 Hippocrates 78

,, ό τών Ά σ κ λή π ια -δών 82

Homer 99» Ι δ 2

Iccus 99Inaccuracies of expression 10 1

I. ENGLISH INDEX. 207

Indicative following optative 102, 139

,, ,, subjunctive182

,, secondary tense of, in final clauses 14 1

Iulis 15 1

Learner and teacher, relation between 78

Lenaeum 126

Matriarchy, possible trace of167

Meno, allusion to the 193 Metaphor followed by interpre­

tation 90, 140 ,, from battle-field 13 8

9 9 boxing 143, 15 199 campaign 192

99 99 chase 765 J 99 crooked tree 1209 > crouching ani­

mal 15899 9 9 . cutting 14799 99 destruction of

city 152> > 99 driving 14799 9 9 giddiness 15 19> 99 javelin - throw -

ing 1599 9 99 race-course 12999 99 sailing 14799 99 sea 14799 9 J theatre 9499 use of by Hippias 145

Morality, Greek 165 Musaeus 98 Myson 159Myth from π epl τηs iv άρχτ} κατα­

στάσεων ιο8

Name, proper, use of for pro­noun 103

Names, play upon 14 3, 19 3

Object dependent on positive part of negative compound verb 109

Oenoe 79

Oil, use of in cookery 139 Optative followed by indicative

102, 139 ,, following indicative

12 5, 130Orpheus 98 Orthagoras 103

Paralos 93Participle, aorist instead of pre­

sent 107 Pausanias 96 Periander 15 1 Pericles 93 Phaedrus 95 Pherecrates 125 Phidias 82 Philippides 94 Philomelus 94 Phrynondas 126 Pindar, Hippias alludes to 146 Pittacus 15 1 , 159 Plural followed by singular 106,

166,, following singular 19 1

Politicus, reference to the 187 Polyclitus 82Primitive man, constitution of

108Prodicus 9 1, 95, 144, 15 3

,, imitation of 108 ,, makes fun of Prota­

goras 155 Prometheus 109

,, giver of fire to menIII

Pronoun, anaphoric after relative 88

„ omission of reflexive 142, 147, 170

„ relative for anaphoric 88

Pronouns, variation of 80, 103 Protagoras, imitation of 108

,, author of ττερί αρετών 138, 150

Protases, multiplication of 82 Proverbial expressions 150, 167,

1 7 1 , 186 Punishment, theory of 116

208 INDICES TO THE NOTES.

Pythoclides 99

Relative clause passing into main clause 12 5, 170

Repetition of word 164

Scopas 150 Simonides 150

,, as teacher of όνομάτων διαίρεσι* 15 5

,, avarice of 168 .Socrates spokesman of company

102 Solon 15 1Sophist as educator 100

,, „ poetical critic 149 ,, teaches by parables 108

Soul, mistress of body 12a Sparta, boxing at 157

„ dress in 157 ,, foreign travel forbidden

at 158,, home of philosophers

156,, ξβνηλασίαι from 158 ,, women in 158

Statesmen unable to teach their sons and fellow· citizens 106,107

Style, falls into verse 109 ,, poetic n o , 1 1 3

Subject, omission of 170,, supplied from kindred

word 105 Symmetry of sentence 119

Tantalus 95

Tense, imperfect 179,, ,, for aor. 17 1„ ,, so-called ‘ phi­

losophic’ 186

,, ,, where answer‘ no’ is ex­pected 180

,, precision in use of 162 ,, present for past 174

Tense-assimilation 105 Thales 159Titles of dialogues 75

Unity of vices 1 1 5„ virtues 115 , 1 1 7

Verb, omitted 188„ preposition dropped in re­

petition of 81 „ quasi-enclitic use of 10 r,

124, 142, 1 54 Virtue identified with knowledge

163, 167

Wisdom, beauty of 77 Wise men, seven 159

,, ,, „ assemble at Delphi 160

„ „ ,, maximsofi6o Words coined by Plato 184

Xenophon’s Symposium, possible allusion to 169

Zeuxippus 103 Zeuxis 103

IL GREEK INDEX, 209

II . G R E E K I N D E X .

’Αβδηρίτης αγαθός 150 a yγεϊον 90 άγένητον θ εΐναι ι ι 6 άγοραΐος 169 'Ά γ ρ ιο ι 125 a y ώνιαν 138άδικεΐν o f p ast in ju r y 80 αδύνατον w ith o b je ct 140 del μέν.,.άτάρ 141 αΙδώς re καί δίκη 1 1 3 άϊστοΰν n o ακούετε δή i jg άλλα δή 148 άλλ’ η 77άλλήλων καϊ τοΰ ολου 13 1 άλλο τι 179 αλλόκοτος 1 6 7 άλλων άρχαΐ ι8 ι άμαθία i g i άμαθία μεγίσ τη [88 άν a n ticip a tin g ap o d o sis 18 1

,, o m itted in m s s . 98 ,, w ith o p ta tiv e in p ro tasis 130

αναβολή 157 άναλογίξεσθαι 1 36 άναξία 184 ανάξιος 184 άνατίθεσθαι 182 άνδρεία 8ο, 172 ff. άνευ άπάτης 145 άνήρ 85, ι ΐ 7 άνήρ άγαθδς πολίτης 104 άνθρωπος ι? 5 άνθρωπος 93 ανίατος ι ι 8 άνίστασθαι ιο 6άνόσιον id en tified w ith ‘ not

οσιον’ 132 άνυπόδητος ι ιο άνω τε καί κάτω 1 86 άνωφελής 138 άπαρχή ι6ο άπας ιοο, 1 1 4

A , Ρ,

άπλοΟί/ 134 άποδέδωκεν 127 άποδεχεσθαι = ‘ consent ’ 145 άποκρύπτειν 147 άποτείνειν 12 9 άρετή ca n n o t be tau gh t 104

can „ „ 1 15 αριθμητική 1 86 άρμονίαι I2 i άτάρ ι 52 α ύλητρίδες 170 αύτίκα — ‘ for e x am p le ’ 19 1 αύτίκα μάλα 102 αύτό σε διδάξει ι ι 6 αύτόματος ί ο 6αύτός ^6, 109, 1 1 6, 12 5 , 129,

j 45, ΐ 92 a i ) r 0 s = cthe m a s t e r ’ 93 άφετος ιο 6 άφροσύνη 135

βάθρον 95» 120 βίος ι ΐ 2 β ούλεσθαι 152 βραβευτής 148 βραχυλογία 140

γάρ in tro d u c to ry 102, 108 yap άρα g 6 γενέσθαι 1 6 3γενέσθαι )( είναι 153» 163» 165γίγνεσθαι 1 1 8, 140γίγνεσ θα ι έν 1 2 6γιγνώ σκω 88γραμματισταί 84γυμνάσια 1 8 1γυμναστική 12 2

δέ ap o d o tic 180 δέ δή 83 δειλός 190 ff.δεινόν d e rived from δέος 155 δέος ig o δεΰρο 8 ΐ

Μ

INDICES TO THE NOTES.

δή ironical 107δηλοΰν i 66δημηγορεί? 142διά in compounds 142δ ιά= *thanks to ’ 112διά δικαιοσύνης Ιέναι 1 14διά τήν του θεου συγγένειαν ι ΐ2διαλαβεΐν ι68διατελεΐν without participle 166 διατρίβειν 97 διαφβρόντως 173 διδάσκειν ΐ ι 7, 1 1S διέξοδοι 1 2 1 δικαιοσύνη 132 δικαώτης 133 Α ώ ς φυλακαί ι ι ι δοκέι μοι without u>s 92 δοκεΐν 155 δολιχόδρομος 142 δόλιχον κατατείνουσι του λόγου

129δόξαν ταυτα g 2 δύναμις 176δύνατον δέ parenthetical 165

έάν i6 g έγγύ5 185el μή μαΧνομαί γ ε 174 εϊεν 82dev’ iirel δέ δή 187 είλιγγιάν ν . Ιλιγγιάν 151 είμι short form of optative plural

o f 1 0 r elvai )( γενέσθαι 153 είναι with verbs of naming 83 elvai iv rrj τέχνη ioo είπέ addressing plural subjects

83ehrep with verb expressed 130 els το πρόσθεν 187 είσαΰθπ σκεψόμεθα 187 είτα 156έκ διδασκάλων άτταλλαγήναι 12 2 έκαστοι 94 έκεΐ 17 5 έκκρούειν 143έλαιον hurtful to plants 139 έλθεΐν els iep0v 127 έμμελέω5 151έμμελώς πάντων έχοντα no

έμπopos 89?/i7TUpOS τέχνη 1 1 2 έ ν = ‘ during’ 102, h i έναντίον 1 3 6 iv λόγφ 145 έν τούτφ είναι 80 ev ύμιν 183 iv 5eiKTiK0s 75 ένδον ν. evT0s 108 'ένεκα ι68, 17 1 έντείνειν els 12 1 έξαίρεσθαι 105 έξελθεΐν έπ ί 192 έοικεν 89, 192 έπ αγγέλλεσ θα ι 104 έπάγεσθαι 170 έπακονειν 94 έπαχθή5 gS επεώάν θάττον 1 1 9 έπ ειτα 1 1 3 έπη 149 έπήκοοι 94 έπ ί 189έπΐ πλείστον ι66 έπιδεικνύναι ιοη έπιδείκνυσθαι 128 έπιθυμεΐν 152 7τισκοπεΐν 1 78»

67τιστάτη5 86, 148 έσχεν ι ι ι έτερα τοιαΰτα 12 1 έτι μάλλον ι6 γ eu πράττειν 137 εύβουλία 104 εύδοκιμεϊν 145 εύθύνειν 120, 124 εύμαρία ν. εύμάρεια ι ΐο εύμήχανος 164εύρυθμότεροι καϊ εύαρμοστότεροι

12 1εύφημεΐν 132 εύφραίνεσθαι 145 έφη omitted 1 1 4 έφ’ ών 1 1 8

^ 173 έχεσθαι ιο6

ή 87, ι ΐ4 , 174ήγεμονικόν 178 ηδονή 176 if.

II. GREEK INDEX. 211

ήδύ as derivation o f ήδεσθαι 145 ήμερόδρομος 142 ήν χρόνος 10S ήττω elvai αύτοΡ 189

,, ,, των ηδονών

θαρραλέος 173 θειος 97θνητά γένη ι ο 8 θόρυβον παρέχειν 1 5 1 θρασύς igi θρόνος 95

ϊμας 157ίσότης άριθμ,ητική 144

,, · γεωμετρική 144 ΐστάναι 185 ισχύς ιη β ϊτης 174

καθέζεσθαι ν . καθίζεσθαι ιοί καθελεΐν ιό ικαί 76 , 1 2 8 , 1 5 5 » χ66 , 1 7 '2* 178 καί αύτοί άντιλαβόμ^νοι ιο ί καί δή καί introducing applica­

tion 161 καί εμοί 132 καϊ μην η 6 καϊ ούκ 145 καί σύ ν. καί σοι 143 κακόν κακφ Ιάσθαι 154 καλλω πίζεσθαι 137 καλός 96, 1 7 4» J 93 κάμπτεσθάι 107 καν el 1 2 7 , 180 καν 7τ&νυ καλός y 105 κάττηλος 89, 9° κατά, βραχύ 147 κατά, παράδειγμα 1 2 1 κατά, τοΰτο elvai 99 κατάρχειν 178 κατατίθεσθαι 1 70 καυσις ι 8 ικεκτήσθαι ν. έκτήσθαι 104 , 153κελεύαν, imperfect of 17 1Κεραμής g6κιθαρίσματα 1 2 1κλήω not κλείω 93κοινός 144κολάζεσθαι n j

κολούβιν ι 6 ΐ κολνμβάν 1 7 4 KTeiveiV 1 1 4 κυνηγεσίου J 6

λαβεΐν I'jo λακωνίζει ν 1 5 7 λαμβάνειν iv 90 λέγειν 1 5 3 , ι φ , 1 77λίαν 147 λιμοκτονία 1 8 1 λόγος 163λόγω διεξελθεΐν 107 λωβάσθαι 103

μαθητής 1 5 4 μαίνεσθαι 191μακρολογία, of Protagoras 9 ^

*40μάλιστα πάντων 134 μέν without following δέ 138,

162 μέντοι 1 5 1 μετά 1 1 7μεταλαμβάνειν 1 3 1 , 184 μεταπέμπεσθαι 105 μετρητική 1 86, 187 μέτρω ν μήκος 148 μή after verbs of saying and

thinking 104 „ deprecatory 1 7 7 „ = ‘ perhaps’ 84

μή μοι 134μή οΰτως without verb 102 μη ούχί 1 7 8 μή πολλάκις 1 9 3 μή τοίνυν 6τι ί ο 6 μηδέ negatives whole clause 104

,, introducing climax 125 μήκη πράττειν j 86 μισάνθρωποι 1 2 6 μισθόν άρνυσθαι TJ2 μοίρα ι ΐ 2 μόνον ι ΐ 3μόνος πρός μόνους 98 μουσική 1 5 2

νέμεσθαι ΐθ6νύκτες = horae nocturnac 80 νυν 1 49

4i 2 INDICES TO THE NOTES.

νυν νεωστί 10 2

ξενηλασία 158 ξυλλήβδην u g ξύλον διαστρεφόμενον 170

ξυνουσία between learner and teacher 78

ό δέ without preceding ό μέν ι 3 1 » 162

δ τι άν τύχωσι 179 6 τι μαθών ι8ο οι άμφί Όρφέα 98 οΪη δεϊν 98 Οίνδη *jgόμοΊον τψ όμοίω 146 όμολ(/γεΐν 15 1 όμολογεΐσθ αι 15 1 ονομάτων διαίρεσή 1^5» Ι^8 όττδΟεν καί δττως 1 88 όπως 1046tt<cs βέλτιστος 119 opas parentlietical 142 όρθότηs όνομάτων go, 144 opOpos βαθύς 78 όσιότης 132 ff. οσον μόνον 139 οστις without άν ιβη βτι r33» # *36» Γ37 ού negatives single word 104 ού πάνυ τι ι ίο ol· σύ μέντοι η 6 ούδείς 139

,, parts of, separated 141 ούδέν διαφέρει igo ούκ έθέλειν 149 ούκέτι ι ι ι ούν in indirect 1 1 3

,, marks regression77> 124. 1 55οΰτε— τε 77> ΐ7ο> *93 οΰτω 183

,, with apodosis 80, g% οΰτω δή ν. οΰτω δέ 103 ούχ οτι 143 ούχ ώσπερ 154

παιδός μηδέν βελτίω 1 59 παϊς 1 1 8 πανάμωμος 1 66 παντός μάλλον 16 2

παραιτεΐσθαι with object 109 παρακαλεΐν, future 1 5 1 παραμυθεΐσθαι 1 68 παραπέτασμα gg παρατετάχθαι 138 παρέχειν 857ras after ούδείς δστις ού ιοο 7τάσσοφος g j παχύς 186πέλαΎος τών λόΎων 147 περί τών οίκοδομημάτων 105 πέρυσιν 125 ποιηταί ayaOoi 12 0 πολεμική 1 1 3 7Γ0λβω5 διοίκησις 105 πολιτική ορετή 112 πρεσβύτερος i o j πρόθυρον g2πρ.'ις λόγγον 1 6 1, 162, 177 πρός σέ τοι g~t προσποιεΐσθαι ι [4 προστφον 93 πρδσωπον ι 30 προτραπέσθαι ι η ι πρύτανεων 146 πρύτανις 148 πωλεΐν 8g

ραβδούχος 148 ρυθμοί 12 1

σεαυτδν 172σκέμμα I 77σκίμττους 79σμίκρ’ άττα 97σμικρότητα ήμπισχ^ν I ίοσός emphatic 151σοφία 13 5 ^·σοφιστής derivation of 85 σοφός 98σοφός καί δεινός 154 συΎκαθ είναι 142συμβαίνειν, passive of συμβιβά-

ξειν 14 6 σύν ι ι ισύν θεφ είπεΐν ιοο συνειδέναι ιη ο σχεδόν τι 17 1 σχηματίξεσθαι σωφροσύνη 135 ff·

II. GREEK INDEX. 2 1 3

tot καλά 1 1 5τά μέν 119ταύτα ταυτα 164ταΰτα = διά ταυτα 8οταύτόν rather than τ α ύ τ ό ^ ι, 139re misplaced 99» ΙΣ9» M3» *4$τέλος ι 8 ιτετράγωνος 150τέχνα ι 103τί ουν ού 78τίμω ν ποιεΐν 1 69τιμωρεΐσθαι 1 1 6τό y έμόν 149τό 5^ = ‘ in point of fact’ 165τό μέν τ ι— τό δέ tl 174τό παραχρημα ήδύ 185τό πρότερον 15 1τό σόν δη τοΰτο 156τον τών πολλών 137τοξόται ιο5τότε -ήρου 175τοΰτο γέρας ΐβότριβών 14 1τυγχάνει ών 89τυγχάνειν without participle 89 τύπος 162

ύμΐν ι88 ύπακούειν 1 1 8 ύπειπεΐν ι 6 ί ύττερβατόν 102 υπό diminutive 76, 84 ύπογράψαι γραμμάς τη γραφίδι

122ύποκηρύξασθαι 172

φθέγγεσθαι 159 φιλόμωμος ΐ 63

φιλονικεΐν 191φιλόνικος ν. φιλόνεικος 144φιλοσοφία 141φόβος 190φοιτάν 93φύσις 95φύσις )( νόμος 146 φωναΐ μεγάλαι 1 86 φ ω ν ή = ‘ dialect ’ 1 5 5

χα λεπ ά τά καλά 15 1 χαλκίον ν. χαλκεΐον 128 χειρ 178 χορός 94 χωρίς 142

ώ omitted in Mss. 188 ώ άνθρωπε 132 ώ Ζεΰ καί θεοί 8ο ώ π α ΐ 'Απολλοδώρου 128 ώ ΐίρωταγόρα τε και Σώκρατεs

\ 132ώδε = δεΰρο 128 ώς for οϋτως 124, Η 7 » I) 133,, with accusative participle

ϊ ? 8u>s άν a y καίον 1 1 5 cbs ϋπος είπεΐν gg, 119 ώς ye j6 , 151ώ? ού after verbs of contradict-

inSώσπερ with a preposition in

similes 146 ,, with asyndeton 83, 126,

r3 ‘ > 1 52 ώστε with άδύνατον 148 ώφέλιμον 13 7