Piraeus Bank Shipping Index
-
Upload
ilias-lekkos -
Category
Economy & Finance
-
view
290 -
download
0
Transcript of Piraeus Bank Shipping Index
Ανάλυση Χρηματιστηριακών Αποδόσεων της Παγκόσμιας Ναυτιλίας:Piraeus Bank Shipping IndexΟικονομική Ανάλυση και Επενδυτική Στρατηγική Ιανουάριος 2016
[email protected] Page: <PBGR>
Ηλίας Λεκκός [email protected] Ειρήνη Στάγγελ [email protected]Χάρης Γιαννακίδης [email protected]Δημητρία Ρότσικα [email protected]
Τράπεζα ΠειραιώςΛεωφ. Βασ. Σοφίας 94 & Κερασούντος 1, 115 28, ΑθήναΤηλ: (+30) 210 328 8187, Fax: (+30) 210 3739580
2
1. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να παρατηρήσουμε την πορεία των τιμών των μετοχών των ναυτιλιακών εταιρειώνσε παγκόσμιο επίπεδο με την κατασκευή του Χρηματιστηριακού Δείκτη Ναυτιλίας της Τράπεζας Πειραιώς (PiraeusBank Shipping Index, PBSI) αλλά και μέσω 3 δεικτών, εξειδικευμένων στους μεγάλους τομείς της εμπορικής ναυτιλίας(PBSI – Tanker, PBSI – Container, PBSI – Dry Bulk).
2. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία λειτουργούν σε ένα ευμετάβλητο περιβάλλον καθώς επηρεάζονταιαπό την φάση του οικονομικού κύκλου της παγκόσμιας οικονομίας και τις μεταβολές στις τιμές και την ποσότηταδιεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών όπως το πετρέλαιο και ο χάλυβας .
3. Ενώ από το 2010 έως το 2013 τα ομόλογα (bonds) αποτελούσαν την πρωταρχική πηγή χρηματοδότησης απόκεφαλαιαγορές για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ναυτιλίας, το 2014 τα πρωτεία παίρνουν οιαυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου μέσω εκδόσεων follow-on.
4. Σε δεύτερη φάση, προχωράμε στην διερεύνηση των παραγόντων που μπορεί να σχετίζονται με τις αποτιμήσεις τωνναυτιλιακών δεικτών. Η ανάλυση αυτή βασίζεται σε ένα μεγάλο πλήθος μακροοικονομικών και χρηματοοικονομικώνμεταβλητών που σχετίζονται με την παγκόσμια οικονομία και πιο συγκεκριμένα με τις διεθνής ροές του θαλάσσιουεμπορίου.
5. Τα βασικά συμπεράσματα της στατιστικής μας ανάλυσης συνοψίζονται στο ότι η αγορά ναύλων, είναι οσημαντικότερος υποκείμενος παράγοντας της εξέλιξης των ναυτιλιακών δεικτών. Ο μηχανισμός της επίδρασης τουσυγκεκριμένου παράγοντα κινείται σε πρώτο στάδιο μέσω των νέων παραγγελιών και του αναμενόμενου ρυθμούεπέκτασης του ναυτιλιακού στόλου και σε δεύτερο στάδιο μέσω της παγκόσμιας ζήτησης και του διεθνούς εμπορίου.
6. Δεν επηρεάζονται όλοι οι δείκτες από τους ίδιους παράγοντες ή μέσω του ίδιου μηχανισμού. Για παράδειγμα, οδείκτης PBSI–tanker επηρεάζεται σε μεγαλύτερο βαθμό από τις αποτιμήσεις των χρηματιστηριακών αγορών και σεμικρότερο από την αγορά ναύλων όπως αντιπροσωπεύεται από τον δείκτη BDI. Οι υπόλοιποι δείκτες σχετίζονταιπερισσότερο με μεταβλητές που βασίζονται στην εξαγωγική δραστηριότητα και το διεθνές εμπόριο.
Ευχαριστίες: Στον κ. Δημήτρη Γαβαλά για τη συμβολή του στο σχεδιασμό της παρούσας μελέτης.
2. Μεθοδολογία Χρηματιστηριακού Δείκτη Ναυτιλίας της Τράπεζας Πειραιώς, PBSI
3. Χαρακτηριστικά του PBSI και των δεικτών: PBSI – TankerPBSI - ContainerPBSI - Dry Bulk
4. Παράγοντες που επηρεάζουν τους Ναυτιλιακούς Δείκτες
2
1. Χρηματοδότηση του Ναυτιλιακού Κλάδου
4
• Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία λειτουργούν σε ένα ευμετάβλητο περιβάλλον καθώςεπηρεάζονται από τον οικονομικό κύκλο που βρίσκονται χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο και της αλληλοσυσχέτισηςτους. Επίσης σημαντικό ρόλο παρουσιάζουν οι παράγοντες που διαμορφώνονται λόγω ανισορροπίας στηνπροσφορά και ζήτηση χωρητικότητας πλοίων .
• Στον κλάδο της ναυτιλίας απαιτείται η διασφάλιση ιδιαίτερα υψηλών επενδυτικών κεφαλαίων για την απόκτησητου βασικού περιουσιακού στοιχείου, του πλοίου.
• Οι κεφαλαιαγορές αποτελούν βασικό μοχλό ανάπτυξης των ναυτιλιακών εργασιών και δημιουργίας αξίας (valuecreation), αφού ενεργούν ως μεσάζοντες για την παροχή των απαιτούμενων κεφαλαίων για τη χρηματοδότησηεπενδύσεων.
5
Τα ομόλογα (bonds), εξαιρουμένων των τραπεζικών δανείων, αποτελούν την πρωταρχική πηγή άντλησης νέωνκεφαλαίων από τις εταιρίες του ναυτιλιακού κλάδου. Ωστόσο το 2014 η άντληση νέων κεφαλαίων έχει περιοριστείσημαντικά από $70,6 δις το 2013 στα $41,3 δις ενώ τα IPO και follow-on έφτασαν τα $15,1 δις (2013: $19,6 δις) όμως τομερίδιο τους ανέρχεται πλέον στο 36,6% του συνόλου από 27,8% το 2013.
Πηγές άντλησης νέων κεφαλαίων (σε $ δισεκ.)
Το follow-on αποτελεί έκδοση μετοχών που πραγματοποιείται αφού μια εταιρεία έχει ήδη προχωρήσει σε μια αρχική δημόσια προσφορά (IPO). Σε αντίθεση με την αρχικήδημόσια εγγραφή (IPO), η οποία περιλαμβάνει ένα εύρος τιμών στο οποίο η εταιρεία επιδιώκει να πωλήσει τις μετοχές της, η τιμή του follow-on καθορίζεται με γνώμονατην αγορά (market-driven). Καθώς η εταιρεία είναι ήδη εισηγμένη στο χρηματιστήριο, έχει αποτιμηθεί επανειλημμένα από τους επενδυτές για τουλάχιστον ένα χρόνο πριναπό την προσφορά follow-on.Ένα μειονέκτημα του είναι η ενδεχόμενη μείωση των κερδών της εταιρείας ανά μετοχή (EarningsPer Share/EPS).
Πηγή: Clarkson Research Services, Piraeus Bank Research
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2010 2011 2012 2013 2014
Intial OTC listing Follow On IPO Bond Total
6
Αναζητώντας τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται εταιρείες του κλάδου της ναυτιλίας οι οποίες αντλούνκεφάλαια από τις αγορές, παρατηρούμε ότι το Η1/2015 το μεγαλύτερο ποσοστό κατέλαβαν οι αρχές διαχείρισης λιμένων(25%) με τις συναλλαγές να ανέρχονται σε 22 (η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αποτελεί έκδοση ομολόγων). Στοσύνολο του κλάδου πραγματοποιήθηκαν 87 συναλλαγές με το συνολικό ποσό που αντλήθηκε να ανέρχεται σε περίπου$24 δις (H1/2014: $26,6 δις).
Πηγή: Clarkson Research Services, Piraeus Bank Research
Μερίδια άντλησης κεφαλαίων ανά τομέα ναυτιλιακού κλάδου το Η1/2015Εταιρείες πλοίων μεταφοράς
εμπορευματοκιβωτίων8%
Υπεράκτιες εταιρείες10%
Εταιρείες πλοίων μεταφοράς αερίου
6%
Άλλα18%
Λιμένες25%
Εταιρείες πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου
12%
Όμιλοι εταιρειών5%
Εταιρείες δεξαμενόπλοιων10%
Ναυπηγεία4%
Εταιρείες ποικίλων πλοίων1% Εταιρείες χρημ. τομέα
1%
• Κύριοι λόγοι που οι ναυτιλιακές εταιρείεςεισέρχονται στο χρηματιστήριο είναι πρωτίστως ηχρηματοδότηση για την αγορά πλοίων και ηεπέκταση των εταιρειών (asset play) καιδευτερευόντως η εξόφληση δανειακώνυποχρεώσεων.
• Ορισμένοι λόγοι που εξηγούν την περιορισμένηπαρουσία ναυτιλιακών εταιρειών στιςευρωπαϊκές αγορές τις τελευταίες δύο δεκαετίεςείναι (i) η εξαιρετικά κατακερματισμένη δομή τουκλάδου, (ii) η δομή της ιδιοκτησίας (οιοικογένειες που ιδρύουν τις εταιρείεςπαραμένουν οι κύριοι μέτοχοι) και (iii) ο μεγάλοςαριθμός σχετικά μικρών εταιρειών.
7
Σήμερα
1980 1983 1986 1990 1992 1995 2000 2004 2007 2010
Ο συνολικός όγκος των διαπραγματεύσιμων ναυτιλιακών μετοχών είναι μικρός και τα δύο κύρια χρηματιστήρια είναι του Λονδίνου και της Ν. Υόρκης.
Το Λονδίνο χάνει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο. Το χρηματιστήριο του Όσλο αναλαμβάνει τα πρωτεία στην Ευρώπη όσον αφορά τις αρχικές δημόσιες εγγραφές (IPOs) ναυτιλιακών εταιρειών. Στις ΗΠΑ, μια σειρά αποσυγχωνεύσεων οδηγεί στην επέκταση του τομέα της ναυτιλίας. Επιπλέον, την εμφάνιση τους κάνουν και μια σειρά ασιατικών χρηματιστηριακών αγορών, όπως Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη, Μπανγκόκ και Ταϊβάν.
Τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ και σε μικρότερο βαθμό αυτά της νοτιοανατολικής Ασίας φαίνονται τα πιο ελκυστικά. Στα ισχυρά πλεονεκτήματα των κεφαλαιαγορών των ΗΠΑ περιλαμβάνονται η δυνατότητα άντλησης μεγάλων κεφαλαίων, υψηλή αποδοχή από την επενδυτική κοινότητα και έκθεση σε μια διεθνή επενδυτική βάση.
Το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης βρίσκεται στην κορυφή
2015
2. Μεθοδολογία Χρηματιστηριακού Δείκτη Ναυτιλίας της Τράπεζας Πειραιώς, PBSI
3. Χαρακτηριστικά του PBSI και των δεικτών: PBSI – TankerPBSI - ContainerPBSI - Dry Bulk
4. Παράγοντες που επηρεάζουν τους Ναυτιλιακούς Δείκτες
2
1. Χρηματοδότηση του Ναυτιλιακού Κλάδου
9
Σκοπός είναι να παρατηρήσουμε την πορεία των τιμών των μετοχών των ναυτιλιακών εταιρειών σε παγκόσμιο επίπεδομε την κατασκευή του Χρηματιστηριακού Δείκτη Ναυτιλίας της Τράπεζας Πειραιώς (Piraeus Bank Shipping Index, PBSI)*αλλά και μέσω 3 δεικτών εξειδικευμένων στους μεγάλους τομείς της εμπορικής ναυτιλίας (PBSI – Tanker, PBSI –Container, PBSI – Dry Bulk).
*Δεν συμπεριλαμβάνονται επιβατηγά πλοία.
Βάση Δεδομένων • Bloomberg
Αρχικό Δείγμα• Εταιρεία εισηγμένη σε οποιοδήποτε χρηματιστήριο του κόσμου • Πάνω από το 55% των εσόδων προέρχεται από μεταφορά
εμπορευμάτων (Κύρια δραστηριότητα) • Έχει διαθέσιμα στοιχειά για Market Capitalization και Free Float
Τελικό Δείγμα • Καλύπτει τουλάχιστον το 80% του Float Adjusted Market Cap σε USD του επιλεγμένου αρχικού δείγματος
10
Το τελικό δείγμα περιλαμβάνει 50 εταιρίες εισηγμένες σε 16 χρηματιστήρια με συνολικό Free Float adjusted market capάνω των $ 78 δισεκ.
Διάρθρωση δείγματος ανά χρηματιστήριο (Εταιρίες)
Διάρθρωση δείγματος ανά τομέα (Free Float Market Cap)
0 4,000 8,000 12,000 16,000
Διασπορά Εταιρειών Μελώνανά Free Float Market Cap
Others LPG_LNG Coastal Oil Dry Container
New York Hong Kong Shanghai CopenhagenTokyo Taiwan Oslo NASDAQ GSKorea SE Bursa Malays Others
11Πηγή: Piraeus Bank Research
ΕταιρίαBloomberg
TickerΧρηματιστήριο
Έσοδα από Ναυτιλία
(% των Συνολικών)Τομέας
Float Factor
(%)
Adjusted weight
(%)
AP MOELLER-B MAERSKB DC
Equity Copenhagen 58.7 Container 44.2 16.6
CHINA COSCO HO-H 1919 HK Equity Hong Kong 94.0 Container 100.0 6.1
NATIONAL SHIPPIN NSCSA AB Equity Saudi Arabia 100.0 Oil 80.0 5.7
NIPPON YUSEN KK 9101 JP Equity Tokyo 69.9 Container 94.7 5.4
CHINA SHIPPING-H 2866 HK Equity Hong Kong 100.0 Container 100.0 4.5
MITSUI OSK LINES 9104 JP Equity Tokyo 90.5 Dry 94.3 3.9
KIRBY CORP KEX US Equity New York 69.0 Others 97.5 3.7
CHINA SHIPPING D 1138 HK Equity Hong Kong 100.0 Dry 89.1 3.7
FRONTLINE LTD FRO US Equity New York 100.0 Oil 89.6 2.8
MATSON INC MATX US Equity New York 74.58 Container 98.46 2.6
12
Αξία / Ημερομηνία Βάσης: 1000 μονάδες την 01/06/2009
Στάθμιση: Τρέχουσα κεφαλαιοποίηση προσαρμοσμένη ως προς το ποσοστό των διαπραγματευόμενων μετοχών (free float) και την συναλλαγματική ισοτιμία με το USD
Όριο (Threshold) : 25%. Η διαφορά του μεριδίου πάνω από το όριο κατανέμεται ισόποσα στις υπόλοιπες μετοχές
Κριτήριο κατάταξης σε τομείς δραστηριότητας (Tanker, Container, Dry): Τομέας από τον οποίο προέρχεται η πλειονότητα των εσόδων από ναυτιλία.
PBSI
Αξία / Ημερομηνία Βάσης: 1000 μονάδες την 01/06/2009
Στάθμιση: Τρέχουσα κεφαλαιοποίηση προσαρμοσμένη ως προς το ποσοστό των διαπραγματευόμενων μετοχών (free float) και την συναλλαγματική ισοτιμία με το USD
Όριο (Threshold) : 25%. Η διαφορά του μεριδίου πάνω από το όριο κατανέμεται ισόποσα στις υπόλοιπες μετοχές
PBSI – Tanker / PBSI – Container / PBSI-Dry
13
Notation
δείκτης t = ημερομηνία / δείκτης i = εταιρεία
=Αριθμός Μελών
, = Τιμή ανά Μετοχή
, = Παράγοντας Προσαρμογής Συναλλαγματικής Ισοτιμίας
ℎ , = Συνολικός Αριθμός Μετοχών
, = Παράγοντας Προσαρμογής Free Float
, = Παράγοντας Προσαρμογής Σταθμίσεων στον Δείκτη
Index =
= , ∗ ℎ , ∗ , ∗ , ∗ ,
= ∗∑ , ∗ ℎ , ∗ , ∗ , ∗ ,
∑ , ∗ ℎ , ∗ , ∗ , ∗ ,
2. Μεθοδολογία Χρηματιστηριακού Δείκτη Ναυτιλίας της Τράπεζας Πειραιώς, PBSI
3. Χαρακτηριστικά του PBSI και των δεικτών: PBSI – TankerPBSI - ContainerPBSI - Dry Bulk
4. Παράγοντες που επηρεάζουν τους Ναυτιλιακούς Δείκτες
2
1. Χρηματοδότηση του Ναυτιλιακού Κλάδου
15
• Μεγάλη πτώση του δείκτη από τα μέσα του 2008, λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της υποτίμησης τουευρωπαϊκού νομίσματος τα οποία συμπαρέσυραν το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο.
• Η πρόσφατη πτώση των τιμών των εμπορευμάτων λόγω της υπερβάλλουσας προσφοράς στο πετρέλαιο έχειοδηγήσει σε πτωτική τάση του δείκτη PBSI αντικατοπτρίζοντας την επιβράδυνση στους ρυθμούς μεταβολής τουπαγκόσμιου εμπορίου καθώς και την μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας (και των πηγών χρηματοδότησης)στον ναυτιλιακό κλάδο.
Piraeus Bank Shipping Index
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
Νοε
-05
Μαϊ
-06
Νοε
-06
Μαϊ
-07
Νοε
-07
Μαϊ
-08
Νοε
-08
Μαϊ
-09
Νοε
-09
Μαϊ
-10
Νοε
-10
Μαϊ
-11
Νοε
-11
Μαϊ
-12
Νοε
-12
Μαϊ
-13
Νοε
-13
Μαϊ
-14
Νοε
-14
Μαϊ
-15
Νοε
-15
16
MoM Returns Histogram
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
YoY Returns
• Στα θετικά του ναυτιλιακού τομέα είναι τα πολύχαμηλά επίπεδα του δείκτη orderbook / fleet inservice ο οποίος αποτυπώνει τις μελλοντικέςσυνθήκες της προσφοράς στο ναυτιλιακόεμπόριο.
• Από το πρώτο εξάμηνο του 2009 οι παραγγελίεςνέων πλοίων ξεκίνησαν να μειώνονταισημαντικά, φτάνοντας τα επίπεδα του 18% (5%σε όρους χωρητικότητας dwt) κατά μέσο όρο καιγια τους τρείς τομείς.
Orderbook to Fleet in Service Ratio
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-47
-40
-34
-28
-22
-16 -9 -3 3 9 15 22 28 34 40 46 53 59 65 71
Current MoM Return
-100
-50
0
50
100
150
200
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
percentage points
Crude Oil Bulk Carriers Containers
17
• Σύμφωνα με στοιχεία από την Clarkson, ο τομέας των tanker ήταν ο βασικός μοχλός αύξησης των κερδών στονναυτιλιακό κλάδο το 2015, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στην αύξηση του δείκτη PBSI-tanker για το πρώτο μισό του2015.
• Ο κυριότερος παράγοντας αύξησης των ναύλων στην αγορά των δεξαμενόπλοιων έγκειται στο ότι η πτώση των τιμών τουπετρελαίου έδωσε ώθηση στις νέες παραγγελίες δεξαμενόπλοιων για την χαμηλού κόστους αποθήκευση τηςπλεονάζουσας προσφοράς πετρελαίου. Ωστόσο, η ασθενής ζήτηση και η αβεβαιότητα για τους ρυθμούς ανάπτυξης τηςκινεζικής οικονομίας οδήγησαν τον δείκτη 13 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τις αρχές του 2015.
PBSI - Tanker
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
0
500
1000
1500
2000
2500
Νοε
-05
Μαϊ
-06
Νοε
-06
Μαϊ
-07
Νοε
-07
Μαϊ
-08
Νοε
-08
Μαϊ
-09
Νοε
-09
Μαϊ
-10
Νοε
-10
Μαϊ
-11
Νοε
-11
Μαϊ
-12
Νοε
-12
Μαϊ
-13
Νοε
-13
Μαϊ
-14
Νοε
-14
Μαϊ
-15
Νοε
-15
18
• Τα χαμηλά επίπεδα τιμών του αργού δεν έχουναποτυπωθεί στην ενίσχυση της ζήτησης αυξάνονταςτις ανησυχίες για πιέσεις στα ναύλα στονσυγκεκριμένο τομέα παρά την ανοδική τους πορείααπό τον Αύγουστο του 2014.
• Επιπρόσθετα, η αβεβαιότητα για τις οικονομικέςεξελίξεις στην Κίνα, τις πρώτες εβδομάδες τουΙανουαρίου 2016, οδήγησαν σε σημαντικήεπιβράδυνση του δείκτη με τις ετησιοποιημένεςαποδόσεις του δείκτη να σημειώνουν πτώση τηςτάξης του -35%.
MoM Returns Histogram
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
YoY Returns12m Time Charter 300 DWT VLCC Dirty
0
1
2
3
4
5
6
7
8
-38
-34
-30
-27
-23
-19
-16
-12 -9 -5 -1 2 6 10 13 17 20 24 28 31
Current MoMReturn
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
100
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
90,000
Φεβ
-05
Αυγ-
05
Φεβ
-06
Αυγ-
06
Φεβ
-07
Αυγ-
07
Φεβ
-08
Αυγ-
08
Φεβ
-09
Αυγ-
09
Φεβ
-10
Αυγ-
10
Φεβ
-11
Αυγ-
11
Φεβ
-12
Αυγ-
12
Φεβ
-13
Αυγ-
13
Φεβ
-14
Αυγ-
14
Φεβ
-15
19Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
• Παρά την σχετική ανάκαμψη από τα μέσα του 2012, το θαλάσσιο εμπόριο εμπορευματοκιβωτίων έχει επιβραδυνθείσημαντικά το 2015, λόγω του συνδυασμού υποτιμημένου ευρώ, επιβράδυνσης των ασιατικών οικονομιών και τηςπτώσης των τιμών των εμπορευμάτων.
PBSI - Container
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
Νοε
-05
Μαϊ
-06
Νοε
-06
Μαϊ
-07
Νοε
-07
Μαϊ
-08
Νοε
-08
Μαϊ
-09
Νοε
-09
Μαϊ
-10
Νοε
-10
Μαϊ
-11
Νοε
-11
Μαϊ
-12
Νοε
-12
Μαϊ
-13
Νοε
-13
Μαϊ
-14
Νοε
-14
Μαϊ
-15
Νοε
-15
20
• Παρά τις ανοδικές κινήσεις του δείκτη μέχρι και τοπρώτο εξάμηνο του 2015, η εξασθένηση τηςπαγκόσμιας ζήτησης οδήγησε σε πτωτική τάση απότον Μάιο του 2015. Η μείωση της δραστηριότηταςστον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων ήταν φυσικόεπακόλουθο της επιβράδυνσης του εμπορίου στιςεμπορικές γραμμές Ασίας-Ευρώπης, Ασίας-αναπτυσσόμενων αγορών και ενδοασιατικώνγραμμών.
• Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν σε πιέσεις στα ναύλαλόγω της υπερβάλλουσας προσφοράς container.
MoM Returns Histogram
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
YoY ReturnsWorld Trade Index Volume YoY Change
0
5
10
15
20
25
-50
-40
-29
-19 -8 3 13 24 35 45 56 67 77 88 99 109
120
131
141
152
Current MoMReturn
-150
-100
-50
0
50
100
150
200
250
300
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
Δεκ-
06Μ
αϊ-0
7Ο
κτ-0
7Μ
αρ-0
8Αυ
γ-08
Ιαν-
09Ιο
υν-0
9Νο
ε-09
Απρ-
10Σε
π-10
Φεβ
-11
Ιουλ
-11
Δεκ-
11Μ
αϊ-1
2Ο
κτ-1
2Μ
αρ-1
3Αυ
γ-13
Ιαν-
14Ιο
υν-1
4Νο
ε-14
Απρ-
15Σε
π-15
21
• Η υπερπροσφορά πλοίων στον τομέα του ξηρού φορτίου την περίοδο 2007-2012 σε συνδυασμό με την μείωση στοεμπόριο χάλυβα και άνθρακα, οδήγησαν τον δείκτη σε ιστορικά χαμηλά με αποτέλεσμα να κινείται στο εύρος των200-500 μονάδων τα τελευταία 4 χρόνια.
• Επίπτωση των παραπάνω παραγόντων είναι τα ιστορικά χαμηλά στις ναυλώσεις και η μείωση των πηγώνχρηματοδότησης και άρα τα μειωμένα περιθώρια κέρδους και οι δυσκολίες στην χρηματοδότηση των εταιρειώνξηρού φορτίου.
PBSI – Dry Bulk
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Νοε
-05
Μαϊ
-06
Νοε
-06
Μαϊ
-07
Νοε
-07
Μαϊ
-08
Νοε
-08
Μαϊ
-09
Νοε
-09
Μαϊ
-10
Νοε
-10
Μαϊ
-11
Νοε
-11
Μαϊ
-12
Νοε
-12
Μαϊ
-13
Νοε
-13
Μαϊ
-14
Νοε
-14
Μαϊ
-15
Νοε
-15
22
MoM Returns Histogram
Πηγή: Clarkson’s Research, Bloomberg, Piraeus Bank Research
YoY ReturnsBloomberg Commodity Index
• Καθηλωμένος παραμένει ο δείκτης των εταιρειώνξηρού φορτίου σε ιστορικά χαμηλά, ενώ πολλέςεταιρείες αποχωρούν από τον κλάδο ή προσφεύγουν σεδιαδικασίες πτώχευσης (Chapter 11).
• Η κεφαλαιοποίηση του δείκτη PBSI – Dry Bulk ο οποίοςαποτελείται από μόλις 6 εταιρείες μειώθηκε τηντελευταία 5ετία κατά περίπου 40% φτάνοντας τα $6,8δις.
• Η υπερβάλλουσα προσφορά πλοίων της περιόδου2007-2013, η οποία συνέπεσε με την πτώση τιμών τωνεμπορευμάτων λόγω της εξασθενημένης ζήτησης, τηνκρίση χρέους στην Ευρωζώνη αλλά και τιςδιαρθρωτικές μεταβολές στην οικονομία της Κίνας,θεωρούνται από τους σημαντικότερους παράγοντες τηςσημερινής κατάστασης του συγκεκριμένου ναυτιλιακούτομέα.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
-57
-53
-50
-46
-42
-38
-34
-31
-27
-23
-19
-15
-11 -8 -4 0 4 8 11 15 19 23 27 30
Current MoMReturn
-150
-100
-50
0
50
100
150
200
250
300
350
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
50
100
150
200
250
Νοε-
05Απ
ρ-06
Σεπ-
06Φ
εβ-0
7Ιο
υλ-0
7Δε
κ-07
Μαϊ
-08
Οκτ
-08
Μαρ
-09
Αυγ-
09Ια
ν-10
Ιουν
-10
Νοε-
10Απ
ρ-11
Σεπ-
11Φ
εβ-1
2Ιο
υλ-1
2Δε
κ-12
Μαϊ
-13
Οκτ
-13
Μαρ
-14
Αυγ-
14Ια
ν-15
Ιουν
-15
Νοε-
15
2. Μεθοδολογία Χρηματιστηριακού Δείκτη Ναυτιλίας της Τράπεζας Πειραιώς, PBSI
3. Χαρακτηριστικά του PBSI και των δεικτών: PBSI – TankerPBSI - ContainerPBSI - Dry Bulk
4. Παράγοντες που επηρεάζουν τους Ναυτιλιακούς Δείκτες
2
1. Χρηματοδότηση του Ναυτιλιακού Κλάδου
24Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
• Καθώς ο δείκτης PBSI συνιστά ουσιαστικά μια απεικόνιση των τιμών των μετοχών ναυτιλιακών εταιρειών αναμένουμε νακινείται, σε μακροχρόνιο ορίζοντα, σύμφωνα με έναν γενικό δείκτη της παγκόσμιας αγοράς μετοχών όπως ο MSCI Global.
• Συνεπώς οι αποκλίσεις των αποδόσεων του δείκτη PBSI σε σχέση με τον MSCI Global απεικονίζουν την διαφορετική αποτίμησητων κινδύνων (downside/upside risk) μεταξύ της παγκόσμιας αγοράς μετοχών και του ναυτιλιακού κλάδου.
• Αυτή η διαφορά στις αποτιμήσεις συνεπάγεται την ύπαρξη θεμελιωδών παραγόντων, οι οποίοι επιδρούν σε μεγαλύτερο βαθμόστον ναυτιλιακό κλάδο, όπως για παράδειγμα οι τιμές αργού πετρελαίου και η παγκόσμια παραγωγή χάλυβα. Αυτή ηπαρατήρηση είναι περισσότερο εμφανής τις περιόδους 2006-2008, 2009-2011 και στις αρχές του 2015.
Σύγκριση Αθροιστικών Αποδόσεων μεταξύ PBSI και MSCI Global
0
50
100
150
200
250
300
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
MSCI PBSI
25Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
Προκειμένου να διερευνήσουμε τους παράγοντες πουεπηρεάζουν τον PBSI, εκτός από την αποτίμηση τηςδιεθνούς χρηματιστηριακής αγοράς, παλινδρομήσαμετις ετησιοποιημένες (ΥοΥ) αποδόσεις του δείκτη με έναευρύ σύνολο μεταβλητών όπως τον Baltic Dry Index(BDI), τις μεταβολές τιμών και όγκου του παγκοσμίουεμπορίου, τις αποδόσεις των συμβολαίωνεμπορευμάτων και την βιομηχανική παραγωγή σιδήρουκαι χάλυβα.
Baltic Dry Index
Global Iron Production Global Steel Production
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
Νοε
-05
Μαϊ
-06
Νοε
-06
Μαϊ
-07
Νοε
-07
Μαϊ
-08
Νοε
-08
Μαϊ
-09
Νοε
-09
Μαϊ
-10
Νοε
-10
Μαϊ
-11
Νοε
-11
Μαϊ
-12
Νοε
-12
Μαϊ
-13
Νοε
-13
Μαϊ
-14
Νοε
-14
Μαϊ
-15
Νοε
-15
50000
60000
70000
80000
90000
100000
110000
Ιαν-
05Ιο
υν-0
5Νο
ε-05
Απρ-
06Σε
π-06
Φεβ
-07
Ιουλ
-07
Δεκ-
07Μ
αϊ-0
8Ο
κτ-0
8Μ
αρ-0
9Αυ
γ-09
Ιαν-
10Ιο
υν-1
0Νο
ε-10
Απρ-
11Σε
π-11
Φεβ
-12
Ιουλ
-12
Δεκ-
12Μ
αϊ-1
3Ο
κτ-1
3Μ
αρ-1
4Αυ
γ-14
Ιαν-
15Ιο
υν-1
5Νο
ε-15
70000
80000
90000
100000
110000
120000
130000
140000
150000
Ιαν-
05Ιο
υν-0
5Νο
ε-05
Απρ-
06Σε
π-06
Φεβ
-07
Ιουλ
-07
Δεκ-
07Μ
αϊ-0
8Ο
κτ-0
8Μ
αρ-0
9Αυ
γ-09
Ιαν-
10Ιο
υν-1
0Νο
ε-10
Απρ-
11Σε
π-11
Φεβ
-12
Ιουλ
-12
Δεκ-
12Μ
αϊ-1
3Ο
κτ-1
3Μ
αρ-1
4Αυ
γ-14
Ιαν-
15Ιο
υν-1
5Νο
ε-15
26Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
Soybeans Generic Future Crude Oil WTI Generic Future
Wheat Generic Future World Trade Index Volume
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
Νοε-
05Απ
ρ-06
Σεπ-
06Φ
εβ-0
7Ιο
υλ-0
7Δε
κ-07
Μαϊ
-08
Οκτ
-08
Μαρ
-09
Αυγ-
09Ια
ν-10
Ιουν
-10
Νοε-
10Απ
ρ-11
Σεπ-
11Φ
εβ-1
2Ιο
υλ-1
2Δε
κ-12
Μαϊ
-13
Οκτ
-13
Μαρ
-14
Αυγ-
14Ια
ν-15
Ιουν
-15
Νοε-
15
0
200
400
600
800
1000
1200
Νοε-
05Απ
ρ-06
Σεπ-
06Φ
εβ-0
7Ιο
υλ-0
7Δε
κ-07
Μαϊ
-08
Οκτ
-08
Μαρ
-09
Αυγ-
09Ια
ν-10
Ιουν
-10
Νοε-
10Απ
ρ-11
Σεπ-
11Φ
εβ-1
2Ιο
υλ-1
2Δε
κ-12
Μαϊ
-13
Οκτ
-13
Μαρ
-14
Αυγ-
14Ια
ν-15
Ιουν
-15
Νοε-
15
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Νοε-
05Απ
ρ-06
Σεπ-
06Φ
εβ-0
7Ιο
υλ-0
7Δε
κ-07
Μαϊ
-08
Οκτ
-08
Μαρ
-09
Αυγ-
09Ια
ν-10
Ιουν
-10
Νοε-
10Απ
ρ-11
Σεπ-
11Φ
εβ-1
2Ιο
υλ-1
2Δε
κ-12
Μαϊ
-13
Οκτ
-13
Μαρ
-14
Αυγ-
14Ια
ν-15
Ιουν
-15
Νοε-
15
80
90
100
110
120
130
140
150
Νοε-
05Απ
ρ-06
Σεπ-
06Φ
εβ-0
7Ιο
υλ-0
7Δε
κ-07
Μαϊ
-08
Οκτ
-08
Μαρ
-09
Αυγ-
09Ια
ν-10
Ιουν
-10
Νοε-
10Απ
ρ-11
Σεπ-
11Φ
εβ-1
2Ιο
υλ-1
2Δε
κ-12
Μαϊ
-13
Οκτ
-13
Μαρ
-14
Αυγ-
14Ια
ν-15
Ιουν
-15
27Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
• Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκτιμήσεωνμας, οι ετησιοποιημένες αποδόσεις του PBSIσχετίζονται θετικά με τις ετήσιες μεταβολές τουδείκτη ναύλων Baltic Dry, με τις αποδόσεις τουδείκτη MSCI Global και με τις μεταβολές στηνπαγκόσμια παραγωγή σιδήρου και χάλυβα.
• Δεν παρατηρείται σημαντική συσχέτιση του δείκτημε τις τιμές πετρελαίου καθώς οι αποδόσεις τηςτιμής του συμβολαίου αργού πετρελαίου WTIερμηνεύουν μόνο το 17% των αποδόσεων τουδείκτη PBSI.
• Αντίθετα, το επίπεδο των ναύλων – και άρα ηκερδοφορία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων –αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντακαθορισμού της χρηματιστηριακής τιμής του δείκτηκαθώς ερμηνεύει άνω του 50% των κινήσεών του.
PBSI
-60
-40
-20
0
20
40
60
-100 -50 0 50 100 150
Year % Change PBSI
Yea
r % C
hang
e S
I_M
SC
I
-100
0
100
200
300
400
-100 -50 0 50 100 150
Year % Change PBSIY
ear %
Cha
nge
SH
I_B
DI
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
-100 -50 0 50 100 150
Year % Change PBSI
Yea
r % C
hang
e st
eel_
prod
-20
-10
0
10
20
30
40
-100 -50 0 50 100 150
Year % Change PBSI
Yea
r % C
hang
e iro
n_pr
od
PBSI MSCI Global Baltic Dry Steel Production Iron Production
46% 56% 38% 39%
28
• Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους δείκτες (PBSI), οιαποτιμήσεις των διεθνών χρηματιστηριακών αγορώνέχουν σημαντική επίδραση στις ετησιοποιημένεςμεταβολές του PBSI-Tanker. Ενδιαφέρον προκαλεί τογεγονός ότι από τις εκτιμήσεις μας δεν καταλήγουμεσε σημαντική συσχέτιση του δείκτη δεξαμενόπλοιωνμε την τιμή του αργού πετρελαίου. Χαρακτηριστικά,μόνο το 12% των μεταβολών του δείκτη ερμηνεύεταιαπό τις μεταβολές στην τιμή του αργού.
• Αντίθετα, οι μεταβολές στον όγκο του παγκόσμιουεμπορίου επηρεάζουν σχεδόν το 1/3 των κινήσεωντου δείκτη, αναδεικνύοντας την επιρροή τωνπαραγόντων της παγκόσμιας ζήτησης στον τομέατων δεξαμενόπλοιων.
• Σημαντικό παράγοντα καθορισμού τηςχρηματιστηριακής τιμής του δείκτη αποτελεί και ηαγορά ναύλων όπως αντιπροσωπεύεται από τονδείκτη BDI.
PBSI - Tanker
-60
-40
-20
0
20
40
60
-60 -40 -20 0 20 40 60 80
Year % Change PBSI_tanker
Yea
r % C
hang
e S
I_M
SC
I
-80
-40
0
40
80
120
-60 -40 -20 0 20 40 60 80
Year % Change PBSI_tanker
Yea
r % C
hang
e ss
y
-20
-10
0
10
20
-60 -40 -20 0 20 40 60 80
Year % Change PBSI_tanker
Yea
r % C
hang
e W
TI_V
-80
-40
0
40
80
120
-60 -40 -20 0 20 40 60 80
Year % Change PBSI_tanker
Yea
r % C
hang
e C
F_W
TI
PBSI MSCI Global Baltic Dry World Trade Volume
Crude Price
52% 35% 34% 12%
Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
29Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
• Η αγορά ναύλων έχει σημαντική επίδραση και για τονδείκτη PBSI-Container, με τον Baltic Dry να ερμηνεύειτο 50% της μεταβλητότητας της τιμής του δείκτηεμπορευματοκιβωτίων.
• Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων μαςσημαντική επίδραση στις ετησιοποιημένες μεταβολέςτου δείκτη έχουν και οι μεταβολές στην παραγωγήσιδήρου και χάλυβα. Αν και οι δύο αυτοί δείκτες δενέχουν άμεση σχέση με τα εμπορευματοκιβώτια ομηχανισμός με τον οποίο φαίνεται να λειτουργούνείναι μέσω των ροών στο διεθνές εμπόριο.Συγκεκριμένα, η παραγωγή σιδήρου και χάλυβασχετίζεται άμεσα με την βιομηχανική παραγωγή στηνΚίνα η οποία χρησιμοποιεί περίπου το 50% τηςπαγκόσμια παραγωγής.
• Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η επιβράδυνση τωναναπτυξιακών δυνατοτήτων της κινεζικής οικονομίαςεπηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις μεταφορέςεμπορευματοκιβωτίων και άρα την αποδοτικότητατων ναυτιλιακών εταιρειών αυτού του κλάδου.
PBSI Container
-60
-40
-20
0
20
40
60
-80 -40 0 40 80 120 160 200
Year % Change PBSI_Cont
Yea
r % C
hang
e S
I_M
SC
I
-100
0
100
200
300
400
-80 -40 0 40 80 120 160 200
Year % Change PBSI_Cont
Yea
r % C
hang
e S
HI_
BD
I
-20
-10
0
10
20
30
40
-80 -40 0 40 80 120 160 200
Year % Change PBSI_Cont
Yea
r % C
hang
e iro
n_pr
od
-40
-20
0
20
40
-80 -40 0 40 80 120 160 200
Year % Change PBSI_Cont
Yea
r % C
hang
e C
F_S
teel
PBSI MSCI Global Baltic Dry Steel Production Iron Production
35% 50% 28% 33%
30Πηγή: Bloomberg, Piraeus Bank Research
• Τα αποτελέσματα της παλινδρόμησης τωναποδόσεων του PBSI-Dry Bulk προσανατολίζονταισε σημαντική θετική συσχέτιση τόσο με τον BalticDry όσο και με τις ετήσιες αποδόσεις τωνσυμβολαίων σιτηρών και σόγιας.
• Οι αποτιμήσεις των μετοχικών αγορών δενεμφανίζουν σημαντική συσχέτιση με τον PBSI-DryBulk, καθώς ο δείκτης δεν ακολούθησε το ανοδικόκύκλο των τελευταίων 5 ετών.
• Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η επαναφοράτης υπερβάλλουσας προσφοράς πλοίων ξηρούφορτίου σε κανονικά επίπεδα, η πτώση τουκόστους μεταφοράς από την πτώση των τιμών τουπετρελαίου και η ενίσχυση τηςανταγωνιστικότητας των κύριων εξαγωγικώνχωρών μέσω της συναλλαγματικής ισοτιμίας δενφαίνεται να έχουν αντισταθμίσει την επίδρασητης εξασθενημένης παγκόσμιας ζήτησης στοντομέα του ξηρού φορτίου.
PBSI - Dry
-60
-40
-20
0
20
40
60
-100 0 100 200 300
Year % Change PBSI_Dry
Yea
r % C
hang
e S
I_M
SC
I
-100
0
100
200
300
400
-100 0 100 200 300
Year % Change PBSI_DryY
ear %
Cha
nge
SH
I_B
DI
-100
-50
0
50
100
150
-100 0 100 200 300
Year % Change PBSI_Dry
Yea
r % C
hang
e C
F_W
heat
-40
-20
0
20
40
60
80
100
-100 0 100 200 300
Year % Change PBSI_Dry
Yea
r % C
hang
e C
F_S
oybe
ans
PBSI MSCI Global Baltic Dry Wheat Price Soya Beans Price
16% 43% 42% 37%
Disclaimer: Το παρόν ενημερωτικό σημείωμα συνιστά διαφημιστική ανακοίνωση ενημερωτικού περιεχομένου και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή ούτευποκίνηση ή προσφορά για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Καμία πληροφορία που εμπεριέχεται σε αυτό, δεν θα πρέπει να εκληφθεί, σε καμία περίπτωση, ωςκατάλληλη επένδυση για τον παραλήπτη, ούτε μέσο επίτευξης των συγκεκριμένων επενδυτικών στόχων ή κάλυψης οποιωνδήποτε άλλων αναγκών του παραλήπτη, ούτευποκατάστατο τυχόν συμβατικών κειμένων που αφορούν τις περιγραφόμενες σε αυτό συναλλαγές. Για τους λόγους αυτούς, κάθε επενδυτής θα πρέπει να προβεί στη δική τουαξιολόγηση οποιασδήποτε πληροφορίας παρέχεται στην παρούσα επικοινωνία και δεν θα πρέπει να βασίζεται σε οποιαδήποτε τέτοια πληροφορία ως εάν αυτή αποτελούσεεπενδυτική συμβουλή. Το παρόν δε συνιστά, επίσης, έρευνα στον τομέα των επενδύσεων και, συνεπώς, δεν καταρτίσθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς σύμφωνα με τιςαπαιτήσεις του νόμου που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Οι πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν βασίζονται σεπηγές που διατίθενται στο κοινό και που θεωρούνται αξιόπιστες. Η Τράπεζα δεν φέρει καμία ευθύνη ως προς την ακρίβεια ή πληρότητα των πληροφοριών αυτών. Οι απόψειςκαι εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία και υπόκεινται σεαλλαγές χωρίς ειδοποίηση. Η Τράπεζα ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλαμβάνει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπαπου δεν ανήκουν στον όμιλο της. Η Τράπεζα δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες, και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για τοπεριεχόμενο αυτών. Ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι ένας οργανισμός με σημαντική ελληνική, αλλά και αυξανόμενη διεθνή παρουσία, και μεγάλο εύρος παρεχόμενωνεπενδυτικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των επενδυτικών υπηρεσιών που παρέχει η Τράπεζα ή/και άλλες εταιρείες του ομίλου της ενδέχεται να ανακύψουν περιπτώσειςσύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τις παρεχόμενες στο παρόν πληροφορίες. Σχετικά επισημαίνεται ότι η Τράπεζα και οι εταιρείες του ομίλου της μεταξύ άλλων: α) Δενυπόκειται σε καμία απαγόρευση όσον αφορά τη διαπραγμάτευση για ίδιο λογαριασμό ή στο πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου πριν από τη δημοσιοποίηση του παρόντοςφυλλαδίου, ή την απόκτηση μετοχών πριν από δημόσια εγγραφή. β) Ενδέχεται να παρέχει έναντι αμοιβής σε κάποιον από τους εκδότες, για τους οποίους παρέχονται με τοπαρόν πληροφορίες, υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής. γ) Ενδέχεται να συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο εκδοτών ή να έλκει άλλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα απόαυτούς. δ) Ενδέχεται να παρέχει υπηρεσίες ειδικού διαπραγματευτή ή αναδόχου σε κάποιους από τους αναφερόμενους στο παρόν εκδότες. ε) Η Τράπεζα Πειραιώςενδεχομένως να έχει εκδώσει σημειώματα διαφορετικά ή μη συμβατά με τις πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν σημείωμα. Ρητά επισημαίνεται ότι: α) τα αριθμητικάστοιχεία αναφέρονται στο παρελθόν και ότι οι προηγούμενες επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων. β) τα αριθμητικά στοιχεία αφορούνπροσομοίωση προηγουμένων επιδόσεων και ότι οι προηγούμενες αυτές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων. γ) οι προβλέψεις σχετικά με τιςμελλοντικές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων. δ) η φορολογική μεταχείριση των αναφερόμενων στο παρόν πληροφοριών και συναλλαγώνεξαρτάται και από τα ατομικά δεδομένα εκάστου επενδυτή και ενδέχεται να μεταβληθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου ο παραλήπτης οφείλει να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλέςως προς τη φορολογική νομοθεσία που τον διέπει. ε) Η Τράπεζα Πειραιώς δεν υποχρεούται να ενημερώνει ή να κρατά επίκαιρες τις πληροφορίες που εμπεριέχονται στο παρόν.
31