photography in Greek

195

description

photography in greek

Transcript of photography in Greek

Page 1: photography in Greek
Page 2: photography in Greek

101 ΜΥ

ΣΤΙΚ

Α ΓΙΑ

ΤΗΝ

ΨΗ

ΦΙΑ

ΚΗ

ΦΩ

ΤΟ

ΓΡΑΦ

ΙΑ

Τα εικονίδια αυτά σας διευκολύνουν περισσότερο

Όπου συναντάτε ένα από αυτά τα εικονίδια γνωρίζετε ότι πρόκειται

για μία χρήσιμη συμβουλή για να αυξήσετε τις γνώσεις σας, για να

θυμηθείτε κάτι ή να προφυλαχτείτε από πιθανούς κινδύνους.

Μια ματιά στο εσωτερικό

“ ”Οι απλές εξηγήσεις και οι πρακτικές

χρήσεις αξίζουν χειροκρότημα.

Computer ActiveΑναφορά σε αυτή τη σειρά

Το βιβλίο «101 Mυστικά για την ψηφιακή φωτογραφία» χάρη στο

σαφές κείμενο και τις χρήσιμες υποδείξεις, αποτελεί έναν αληθινό

οδηγό που θα σας βοηθήσει να εξοικειωθείτε με τις τεχνικές λήψης,

τις διαφορές του φωτισμού σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους,

καθώς και τα μυστικά της έκθεσης και της φωτομέτρησης.

Περιγράφει με ξεκάθαρο τρόπο τις μεθόδους αλλά και τις παγίδες

της περικοπής φωτογραφιών και της εστίασης και των ρυθμίσεων.

Περιέχει ανεξάρτητα κεφάλαια σχετικά με τη φωτογράφηση

ανθρώπων, αρχιτεκτονικών κατασκευών, τοπίων, αθλητικών

δραστηριοτήτων, ενώ παράλληλα περιγράφει τις τεχνικές βελτίωσης

της ευκρίνειας και νυχτερινής φωτογράφησης ή φωτογράφησης υπό

ακραίες καιρικές συνθήκες.

n i c k v a n d o m e

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ

ΕΥΚΟΛΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

19

COMPUTERsteps

COMPUTERsteps

Γραμμένο σε απλά ελληνικάΣας μπερδεύει η ορολογία; Μην ανησυχείτε,

περιγράφουμε τα πάντα πολύ απλά.

Εύκολο στην κατανόησηΣαφείς οδηγίες, βήμα προς βήμα, σας

διευκολύνουν να μάθετε.

ΈγχρωμοΤο βιβλίο είναι έγχρωμο για να

διευκολύνει τον αναγνώστη και το μάτι.

ΕικονογραφημένοΔεν σας λέμε πώς θα το κάνετε, σας

δείχνουμε πώς θα το κάνετε.

Απα

γορε

ύετα

ι η κ

αθ’

οιον

δήπο

τε τ

ρόπο

ανα

παρα

γωγή

, με

ταπώ

ληση

, δι

ανομ

ή κα

ι εν

γένε

ι εκμ

ετάλ

λευσ

η τ

ου ε

ντύπ

ου,

άνευ

της

αδε

ίας

της

εκδό

τρια

ς ετ

αιρε

ίας. 101 Mυστικά για την ψηφιακή

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Page 3: photography in Greek

Aπαγορεύεται κατά τον N. 2121/1993 και κατά τη Διεθνή Σύμβαση της Bέρνης (που έχει κυρωθεί με τον N. 100/1975) η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή -ολική, μερική, περιληπτική- η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του βιβλίου με οποιοδήποτε μέσο και τρόπο, μηχανικό ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, άνευ προηγούμενης έγγραφης άδειας του εκδότη.

ΑΓΓΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

101 DIGITAL PHOTO TIPsby Nick Vandome

Copyright © 2011 by Computer Step

Reprinted under an exclusive licence agreement from the Publisher: In Easy Steps, 5c Southfield Road, Southam, Warwickshire, CV47 0FB United Kingdom

Notice of LiabilityEvery effort has been made to ensure that this book contains accurate and current information. However, Computer Step and the author shall not be liable for any loss or damage suffered by readers as a result of any information contained herein.

TrademarksMicrosoft® and Windows® are registered trademarks of Microsoft Corporation. All other trademarks are acknowledged as belonging to their respective companies.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

Συντονισμός: Λάμπρος ΓαλάνηςΜετάφραση: Wordshop (Παναγιώτης Ηλιόπουλος)Επιμέλεια: Ioρδάνης ΔρογγίτηςΚαλλιτεχνική επιμέλεια / προσαρμογή: Βαρβάρα Βεντούρη, Αγγελική ΤσάγκαρηScreenshots: Avatar.grΔιόρθωση κειμένων: Παναγιώτης Παπασλιώτης

© Copyright 2011, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Σημείωμα ΕυθύνηςΈχει καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι αυτό το βιβλίο περιέχει ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες. Ωστόσο, η Computer Step και ο συγγραφέας δεν φέρουν ευθύνη για οποιαδήποτε απώλεια ή ζημία υποστούν οι αναγνώστες ως αποτέλεσμα οιονδήποτε πληροφοριών που περιέχονται στο βιβλίο.

Εμπορικά ΣήματαΤα σήματα Microsoft® και Windows® είναι εμπορικά σήματα καταχωρηθέντα της Microsoft Corporation. Όλα τα άλλα εμπορικά σήματα ανήκουν στους νόμιμους δικαιούχους.

Page 4: photography in Greek

Περιεχόμενα

Προτού ξεκινήσετε 7

1 Εξοικείωση με τη μηχανή σας 8

2 Χρήση των λειτουργιών σκηνής 9

3 Διάφραγμα και ταχύτητα φωτοφράκτη 10

4 Κατανόηση της έννοιας “Έκθεση” 12

5 Aνάλυση της έννοιας “Εστιακή απόσταση” 14

6 Λεπτομέρειες για την εστίαση 16

7 Η λύση στον γρίφο της ανάλυσης 18

8 Μείωση της χρονικής καθυστέρησης 20

Τεχνικές της μηχανής 21

9 Προσανατολισμός της μηχανής 22

10 Περικοπή και μέγεθος φωτογραφίας 24

11 Ασφαλείς λήψεις με “bracketing” 26

12 Λήψη κοντινών (μάκρο) φωτογραφιών 28

13 Αποτελεσματικό ζουμ 30

14 Διόρθωση της παράλλαξης 32

15 Σταθεροποίηση της μηχανής 34

Φωτισμός 35

16 Λήψεις σε εσωτερικούς χώρους 36

17 Φωτογράφηση κόντρα στο φως 38

18 Συμπληρωματικό φλας (Fill-in) 40

19 Πολωτικά φίλτρα 42

20 Εξισορρόπηση διακυμάνσεων φωτεινότητας 44

21 Μείωση των λάμψεων 46

22 Τύποι φυσικού φωτισμού 48

23 Η Χρυσή ώρα 50

24 Δημιουργία εφέ κόκκου 52

25 Χειρισμός της ισορροπίας λευκού 54

26 Εξωτερικός και εσωτερικός φωτισμός 56

1

Περιεχόμενα

2

3

Page 5: photography in Greek

Εκθεση και φωτομέτρηση 57

27 Κατανόηση του βάθους πεδίου 58

28 Θόλωμα του φόντου 60

29 Αφαίρεση του φόντου 62

30 Κλείδωμα έκθεσης 64

31 Φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix) 66

32 Φωτομέτρηση σημείου (spot) 68

33 Περισσότερα με τη φωτομέτρηση σημείου 70

34 Αντιστάθμιση έκθεσης 72

35 Φωτομέτρηση κέντρου βάρους (center-weighted) 74

36 Κλείδωμα εστίασης 75

37 Δημιουργία σιλουέτας 76

38 Δυναμικό εύρος 78

Άνθρωποι 79

39 Αποστάσεις και γωνίες λήψης 80

40 Ομαδικές φωτογραφίες 82

41 Φωτογράφηση δραστηριοτήτων 84

42 Τυχαία στιγμιότυπα 86

43 Επιλογές ποζαρίσματος 88

44 Γέμισμα του κάδρου 90

45 Παιδιά 92

46 Χαλαρωμένα πορτρέτα 94

47 Οικογενειακές συγκεντρώσεις 94

Αρχιτεκτονική 95

48 Εντοπισμός του κατάλληλου σημείου 96

49 Λήψη με τον καλύτερο φωτισμό 98

50 Χρήση των γωνιών 102

51 Τονισμός του μεγέθους 104

52 Διατήρηση των αποστάσεων 105

53 Εστιάζοντας στις λεπτομέρειες 106

54 Χρήση των μοτίβων 108

55 Συνδυασμός στοιχείων 110

56 Συμπερίληψη στοιχείων του πρώτου πλάνου 112

57 Αντιμετώπιση της παραμόρφωσης 114

58 Αποφυγή της παραμόρφωσης 114

5

6

4

Page 6: photography in Greek

Τοπία 115

59 Δημιουργία του σκηνικού σας 116

60 Ισοπέδωση της προοπτικής 117

61 Αλλαγή προσανατολισμού σε ένα τοπίο 118

62 Δημιουργία διαφορετικών διαθέσεων 120

63 Συμπερίληψη στοιχείων ενδιαφέροντος 122

64 Αφηγηματικές φωτογραφίες 124

65 Προσθήκη “βοηθητικών” αντικειμένων 126

66 Χρωματικές ζώνες 128

67 Αντανακλάσεις 130

68 Πανοράματα 132

69 Αντιστάθμιση πράσινου χρώματος 134

Κίνηση 135

70 “Πάγωμα” τρεχούμενου νερού 136

71 “Θόλωμα” τρεχούμενου νερού 137

72 Αποτύπωση της ταχύτητας 138

73 Θόλωμα κινούμενων αντικειμένων 140

74 Λειτουργία διαδοχικών λήψεων 142

75 Φωτογράφηση αθλητικών δραστηριοτήτων 144

76 Φωτογράφηση “φαντασμάτων” 145

77 Εφέ απεικόνισης κίνησης 146

Σύνθεση 147

78 Πάνω απ’όλα η σωστή τοποθεσία 148

79 Αξιοποίηση της κατάλληλης στιγμής 149

80 Ο Κανόνας των τρίτων 150

81 Μετακίνηση του ορίζοντα 152

82 Καδράρισμα με τα υπάρχοντα στοιχεία 154

83 Εντοπισμός σημείων εστίασης 156

84 Καδράρισμα με χρήση του ζουμ 157

85 Ενεργός συμμετοχή στη φωτογράφηση 158

86 Δημιουργική σκέψη 159

87 Νεκρή φύση 160

88 Περιμένοντας τη σωστή λήψη 162

89 Θεματική φωτογράφηση 164

7

8

9

Page 7: photography in Greek

Ειδικές συνθήκες φωτογράφησης 167

090 Πυροτεχνήματα 168

091 Φώτα αυτοκινήτων 170

092 Νυχτερινή λήψη θεμάτων με νερό 171

093 Φωτισμένα κτήρια 174

094 Νυχτερινά αστικά τοπία 176

095 Μεμονωμένα φώτα στο σκοτάδι 178

096 Φωτογράφηση προϊόντων 179

097 Λήψεις με χιόνια 180

098 Όταν πέφτει η βροχή 182

099 Φωτογράφηση τροφίμων και φαγητών 183

100 Ζώα 184

101 Παίζοντας με το ζουμ 186

Ευρετήριο 187

10

Page 8: photography in Greek

Είναι φανερό ότι αυτό που

αξίζει πραγματικά στη χρήση

μιας ψηφιακής μηχανής

είναι η λήψη φωτογραφιών.

Προτού όμως, αρχίσετε να

φωτογραφίζετε τα πάντα

στο πέρασμά σας υπάρχουν

ορισμένα βασικά τεχνικά

θέματα, τα οποία πρέπει

να μελετήσετε και να

κατανοήσετε.

Η συγκεκριμένη ενότητα

δίνει ορισμένες συμβουλές

που καλύπτουν αυτά τα

θέματα έτσι, ώστε να

βελτιώσετε την ποιότητα των

φωτογραφιών που βγάζετε.

1 Εξοικείωση με τη μηχανή σας

2 Χρήση των λειτουργιών σκηνής

3 Διάφραγμα και ταχύτητα φωτοφράκτη

4 Κατανόηση της έννοιας "Έκθεση"

5 Ανάλυση της έννοιας "Εστιακήαπόσταση"

6 Λεπτομέρειες για την εστίαση

7 Η λύση στον γρίφο της ανάλυσης

8 Μείωση της χρονικήςκαθυστέρησης

8

9

10

12

14

16

18

20

Προτού ξεκινήσετε1

Page 9: photography in Greek

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

Κατά την πρώτη μας επαφή με μια ψηφιακή μηχανή, είτε πρόκειται για καινούργιο

μοντέλο είτε για τη βελτιωμένη έκδοση κάποιου παλαιότερου, μπαίνουμε στον

πειρασμό να αρχίσουμε αμέσως να φωτογραφίζουμε. Μολονότι η συγκεκριμένη

αντίδραση είναι απόλυτα φυσιολογική και δεν βλάπτει να τραβήξουμε μερικές

φωτογραφίες απευθείας μόλις βγάλουμε τη μηχανή από τη συσκευασία της, είναι

βέβαιο ότι μακροπρόθεσμα θα ωφεληθείτε σημαντικά εάν αφιερώσετε λίγο χρόνο

για να εξοικειωθείτε με τη μηχανή σας και να γνωρίσετε τις λειτουργίες της.

Το πρώτο βήμα για να ξεκινήσετε τη γνωριμία με τη μηχανή σας είναι το περιβόητο

(και για πολλούς τρομακτικό) εγχειρίδιο. Σίγουρα δεν πρόκειται για το πιο ευχά-

ριστο ανάγνωσμα αλλά μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά στην κατανόηση των

τεχνικών δυνατοτήτων της μηχανής σας. Αφού βγάλετε τις πρώτες σας φωτογραφί-

ες, αξίζει να αφιερώσετε τουλάχιστον μία ή και περισσότερες ώρες στη μελέτη του

εγχειριδίου έτσι, ώστε να εκμεταλλευτείτε στο έπακρο τις λειτουργίες της μηχανής.

Ορισμένοι από τους τομείς στους οποίους το εγχειρίδιο θα σας φανεί χρήσιμο είναι

η ρύθμιση της ανάλυσης εικόνας (δηλ. το μέγεθος με το οποίο καταγράφονται οι

εικόνες), η χρήση των διάφορων εξειδικευμένων λειτουργιών (βλέπε "Mυστικό 2")

και η μεταβολή των ρυθμίσεων της μηχανής όπως είναι η ισορροπία λευκού και η

τιμή ISO (δηλ. η ισοδύναμη ευαισθησία (ταχύτητα) του φιλμ). Μπορείτε επίσης να

το χρησιμοποιήσετε για την ενεργοποίηση ορισμένων φαινομενικά απλών λειτουρ-

γιών – με την προϋπόθεση ότι γνωρίζετε ήδη τον τρόπο – όπως η χρήση του φλας ή

η εγγραφή βίντεο.

Επιπλέον, το εγχειρίδιο εξηγεί τη διαδικασία πλοήγησης στα μενού της μηχανής

και τον τρόπο επιλογής των κατάλληλων ρυθμίσεων. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε

να ρυθμίζετε τη μηχανή σας για συγκεκριμένες συνθήκες φωτογράφησης και να

αποκτήσετε εμπειρία και σιγουριά, ώστε να αλλάζετε τις ρυθμίσεις της γρήγορα και

αποτελεσματικά. Κατά τη φάση της φωτογράφησης η ταχύτατη ρύθμιση ίσως σας

βοηθήσει να τραβήξετε την τέλεια φωτογραφία, την οποία θα χάνατε εάν προσπα-

θούσατε να βγάλετε άκρη με τα διάφορα χειριστήρια.

Μόλις διαβάσετε σχολαστικά το εγχειρίδιο τραβήξτε δοκιμαστικές λήψεις, χρησι-

μοποιώντας τις διάφορες λειτουργίες που περιγράφονται σε αυτό. Να θυμάστε ότι

πλέον δεν ξοδεύετε φιλμ, επομένως αφιερώστε χρόνο για να καταλάβετε την επί-

δραση των διαφορετικών ρυθμίσεων στη λειτουργία της μηχανής και να συγκρίνετε

τις φωτογραφίες μεταξύ τους.

Εξοικείωση με τη μηχανή σας

Οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές συνοδεύονται από έναν συνοπτικό οδηγό για "Γρήγορο ξεκίνημα". Σε αυτόν δίνονται πληροφορίες σχετικά με την τοποθέτηση της μπαταρίας και της κάρτας μνήμης της μηχανής, ενώ παράλληλα δίνονται οι οδη-γίες για την ενεργοποίηση της μηχανής και τη λήψη των πρώτων φωτογραφιών σας.

1

Αξίζει να αφιερώσετε μία ή και περισσότερες ώρες για την ανάγνωση του εγχειριδίου

Page 10: photography in Greek

9

2

Οι ψηφιακές μηχανές εξελίχθηκαν σημαντικά σε πολύ σύντομο χρονικό διά-

στημα και πλέον ακόμα και τα βασικά μοντέλα διαθέτουν πληθώρα ρυθμίσεων

για τη λειτουργία τους. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι παραδοσιακές ρυθμίσεις

μιας μηχανής, όπως είναι η προτεραιότητα διαφράγματος ή ταχύτητας φωτο-

φράκτη (βλέπε "Mυστικό 3"), καθώς και οι προκαθορισμένες λειτουργίες. Οι

συγκεκριμένες επιλογές διατίθενται στα μοντέλα ολοένα και συχνότερα και

σίγουρα αξίζει να επιλέξετε μια μηχανή που θα διαθέτει τουλάχιστον πέντε ή έξι

από αυτές τις λειτουργίες.Οι προκαθορισμένες λειτουργίες είναι σχεδιασμένες

έτσι, ώστε να απλοποιούν τις ρυθμίσεις για τη φωτογράφηση υπό καθορισμένες

συνθήκες ή για την επίτευξη συγκεκριμένων εφέ. Για παράδειγμα, εάν θέλετε να

φωτογραφήσετε ένα πορτρέτο με θολό φόντο ώστε να τονίσετε περισσότερο το

κυρίως θέμα, τότε μπορείτε να ρυθμίσετε το βάθος πεδίου χρησιμοποιώντας το

αντίστοιχο χειριστήριο της μηχανής. Εναλλακτικά, μπορείτε απλά να επιλέξετε

τη λειτουργία πορτρέτου (Portrait) και η μηχανή θα επιλέξει αυτόματα όλες τις

κατάλληλες ρυθμίσεις για λογαριασμό σας. Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση

όμως αξίζει να προσπαθήσετε να κατανοήσετε για ποιο λόγο οι συγκεκριμένες

ρυθμίσεις επιλέγονται στις εκάστοτε λειτουργίες.

Όταν χρησιμοποιείται μια λειτουργία της μηχανής, οι ρυθμίσεις που επιλέγο-

νται από τη μηχανή αναγράφονται στο σκόπευτρο ή την οθόνη LCD. Μπορείτε

να τις μελετήσετε και να πάρετε μια ιδέα για τον τρόπο λήψης της φωτογραφίας.

Με τον καιρό θα μπορείτε να επιλέγετε μόνοι σας τις κατάλληλες ρυθμίσεις για

τις εκάστοτε συνθήκες φωτογράφησης.

Συνήθως οι λειτουργίες της μηχανής επιλέγονται μέσα από το σύστημα των

μενού της μηχανής (αυτός είναι ένας ακόμα καλός λόγος για να διαβάσετε το

εγχειρίδιό της), ενώ υπάρχει η δυνατότητα να καθορίσετε μια συγκεκριμένη λει-

τουργία η οποία θα επιλέγεται κατά την ενεργοποίηση της μηχανής. Ωστόσο, αυ-

τή η προεπιλογή ίσως δημιουργήσει προβλήματα εάν θελήσετε να κάνετε άλλου

είδους φωτογράφηση την επόμενη φορά που θα ενεργοποιήσετε τη μηχανή.

Οι λειτουργίες της μηχανής σάς παρέχουν σιγουριά κατά τη φωτογράφηση υπό

διαφορετικές συνθήκες λήψης.

Χρήση των λειτουργιών σκηνής

Σε ορισμένες λειτουργίες της μηχανής, όπως αυτή για τις νυχτερινές λήψεις ή τη φωτογράφηση υπό συνθή-κες περιορισμένου φωτός, οι ρυθμίσεις ενδέχεται να επιβάλλουν τη χρήση αρ-γής ταχύτητας φωτοφράκτη. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη λήψη της φωτογραφίας ο φωτοφράκτης της μηχα-νής παραμένει ανοικτός για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εάν η τιμή της ταχύτητας είναι μικρότερη από 1/60στο του δευτερο-λέπτου τότε πρέπει να χρη-σιμοποιήσετε τρίποδο για να μείνει η μηχανή ακίνητη.

Ορισμένες από τις πιο συνη-θισμένες λειτουργίες είναι οι εξής:

• Πορτρέτο (Portrait)

• Σπορ (Sport)

• Τοπίο (Landscape)

• Κοντινή λήψη (Close-up)

• Πυροτεχνήματα (Fireworks)

• Χιόνι (Snow)

• Κόντρα φωτισμός(Backlight)

2

Page 11: photography in Greek

10Π

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

Οι δύο πιο συνηθισμένοι όροι που χρησιμοποιούν οι φωτογράφοι είναι η προτε-

ραιότητα διαφράγματος και η προτεραιότητα ταχύτητας φωτοφράκτη. Πρόκειται

για δύο ρυθμίσεις της μηχανής που σας δίνουν ένα συγκεκριμένο βαθμό ελέγχου

επάνω στο τελικό αποτέλεσμα της λήψης. Στις περισσότερες μηχανές η προτεραιό-

τητα διαφράγματος υποδηλώνεται από το γράμμα "A" στα μενού της μηχανής ή στο

αντίστοιχο χειριστήριο που υπάρχει στο σώμα της μηχανής, ενώ η προτεραιότητα

ταχύτητας φωτοφράκτη υποδηλώνεται με το γράμμα "S" ή "Τ" . Ο συνδυασμός των

ρυθμίσεων του διαφράγματος και της ταχύτητας φωτοφράκτη καθορίζει την ποσό-

τητα του φωτός που εισέρχεται στη μηχανή κατά τη λήψη μιας φωτογραφίας και,

συνεπώς, επηρεάζει την έκθεση της φωτογραφίας.

Το διάφραγμα της μηχανής αναφέρεται στο άνοιγμα του διαφράγματος που υπάρ-

χει μέσα στον φακό. Η διάμετρός του παίρνει συγκεκριμένες τιμές και επιτρέπει

τη μεταβολή της ποσότητας του φωτός που εισέρχεται στη μηχανή. Μπορείτε να

αλλάξετε την τιμή του διαφράγματος προκειμένου να μεταβάλετε την ποσότητα του

φωτός που εισέρχεται στη μηχανή. Η αλλαγή αυτή γίνεται είτε αυτόματα από τη

μηχανή είτε χειροκίνητα από τον φωτογράφο. Η δεύτερη περίπτωση συμβαίνει

όταν στη μηχανή έχει επιλεγεί η προτεραιότητα διαφράγματος. Η τιμή του δια-

φράγματος επηρεάζει ακόμα μία παράμετρο της φωτογραφίας, η οποία ονομάζεται

βάθος πεδίου. Η παράμετρος αυτή καθορίζει τα όρια της απόστασης μέσα στα οποία

φαίνονται εστιασμένα τα αντικείμενα μιας φωτογραφίας. Όταν επιλέγεται το πιο

ανοικτό διάφραγμα τότε το βάθος πεδίου μικραίνει, δηλαδή φαίνονται εστιασμένα

λιγότερα από τα αντικείμενα που βρίσκονται εμπρός και πίσω από το κυρίως θέμα.

Όταν επιλέγεται το πιο κλειστό διάφραγμα τότε το βάθος πεδίου μεγαλώνει, δηλαδή

φαίνεται εστιασμένο μεγαλύτερο ποσοστό της εικόνας. Μπορείτε να χρησιμοποιή-

σετε την προτεραιότητα διαφράγματος για να δημιουργήσετε διάφορα εφέ, όπως για

παράδειγμα το θολό φόντο της επάνω φωτογραφίας στην απέναντι σελίδα, το οποίο

επιτυγχάνεται με ένα ανοικτό διάφραγμα.

Ο φωτοφράκτης της μηχανής αποτελείται από λεπίδες που ανοίγουν και κλείνουν

κάθε φορά που πατάτε το κουμπί λήψης για να τραβήξετε μια φωτογραφία. Το

χρονικό διάστημα που διαρκεί το άνοιγμα και κλείσιμο φωτοφράκτη επηρεάζει την

ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στη μηχανή. Με την προτεραιότητα ταχύτητας

φωτοφράκτη μπορείτε να καθορίσετε την ταχύτητα ανοίγματος και κλεισίματος

του φωτοφράκτη, ανάλογα με τον τύπο της λήψης που θέλετε να κάνετε. Για πα-

ράδειγμα, εάν θέλετε να τραβήξετε φωτογραφίες σε μια αθλητική συνάντηση τότε

θα χρειαστεί να επιλέξετε πολύ γρήγορη ταχύτητα φωτοφράκτη, προκειμένου να

"παγώσετε" την κίνηση. Αντιθέτως, εάν θέλετε να δημιουργήσετε για εφέ μια θολή

ή "κουνημένη" φωτογραφία, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αργή ταχύτητα

φωτοφράκτη. Αυτή η ρύθμιση είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική όταν φωτογραφίζετε

τρεχούμενο νερό. Η κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας τραβήχτηκε με αργή

ταχύτητα φωτοφράκτη και τη μηχανή τοποθετημένη σε τρίποδο, προκειμένου να

δωθεί η εντύπωση της κίνησης.

Για περισσότερες συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με την προτεραιότητα διαφράγ-ματος και το βάθος πεδίου, ανατρέξτε στην ενότητα "Έκ-θεση και Φωτομέτρηση".

Διάφραγμα και ταχύτητα φωτοφράκτη

3

Κατά παράδοση, δυνατότη-τα ρύθμισης του διαφράγμα-τος και της ταχύτητας φωτο-φράκτη διέθεταν μόνο οι πιο εξελιγμένες μηχανές. Χάρη στη συνεχή εξέλιξη όμως, όλο και περισσότερες ψηφι-ακές μηχανές διαθέτουν τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις και σχεδόν όλοι πλέον μπορούν να εκμεταλλευτούν στο έπα-κρο τις τεχνικές δυνατότητες που προσφέρουν.

Page 12: photography in Greek

11

Για περισσότερες συμβου-λές και πληροφορίες σχε-τικά με την προτεραιότητα ταχύτητας φωτοφράκτη, ανατρέξτε στην ενότητα "Σε κίνηση".

Page 13: photography in Greek

12Π

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

H έκθεση είναι σημαντική παράμετρος της φωτογραφίας και αναφέρεται στη συνο-

λική ποσότητα φωτός που εισέρχεται στη μηχανή. Η ποσότητα αυτή καθορίζεται από

τον συνδυασμό των ρυθμίσεων του διαφράγματος και της ταχύτητας φωτοφράκτη.

Όταν σε μια μηχανή επιλεγεί η αυτόματη λειτουργία – δηλαδή δεν χρησιμοποιούνται

χειροκίνητες ρυθμίσεις – τότε η μηχανή φωτομετρά το πλάνο και εκτιμά την ποσότητα

του φωτός που απαιτείται προκειμένου επιτευχθεί η σωστή έκθεση. Αυτό σημαίνει ότι

η τελική φωτογραφία δεν θα είναι ούτε υπερβολικά σκοτεινή ούτε υπερβολικά φωτει-

νή. Κατά την εκτίμηση της έκθεσης, η μηχανή επιλέγει την τιμή του διαφράγματος και,

στη συνέχεια, επιλέγει την ταχύτητα φωτοφράκτη που θα επιτρέψει την είσοδο της κα-

τάλληλης ποσότητας φωτός μέσα από το διάφραγμα. Οι τιμές ρύθμισης του διαφράγ-

ματος είναι γνωστές ως τιμές f-stop (ή αριθμοί f), ενώ η ταχύτητα του φωτοφράκτη

μετριέται σε δευτερόλεπτα ή κλάσματα του δευτερολέπτου.

Εάν θέλετε να έχετε μεγαλύτερο έλεγχο στις φωτογραφίες σας, τότε μπορείτε να

χρησιμοποιήσετε την προτεραιότητα διαφράγματος ή την προτεραιότητα ταχύτητας

φωτοφράκτη. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να επιλέξετε είτε το διάφραγμα είτε την

ταχύτητα φωτοφράκτη και, στη συνέχεια, η μηχανή αναλαμβάνει να επιλέξει την

κατάλληλη τιμή της άλλης παραμέτρου. Ο συνδυασμός θα επιτρέπει την είσοδο

της κατάλληλης ποσότητας φωτός στη μηχανή έτσι, ώστε να εκτεθεί σωστά η φω-

τογραφία. Για παράδειγμα, εάν θέλετε πολύ γρήγορη ταχύτητα φωτοφράκτη (όπως

συμβαίνει σε ένα αθλητικό γεγονός) τότε η μηχανή πιθανότατα θα επιλέξει μια τιμή

ανοικτού διαφράγματος, προκειμένου να εισέλθει περισσότερο φως κατά το σύντο-

μο άνοιγμα του φωτοφράκτη. Αντιθέτως, εάν θέλετε να επιλέξετε ένα πολύ κλειστό

διάφραγμα (για να επιτύχετε πολύ μεγάλο βάθος πεδίου, δηλαδή μεγάλο εστια-

σμένο τμήμα) τότε η μηχανή πιθανότατα θα επιλέξει μια πιο αργή ταχύτητα ώστε ο

φωτοφράκτης να μείνει περισσότερη ώρα ανοικτός και να εισέλθει αρκετό φως από

το κλειστό διάφραγμα.

Οι φωτογραφίες της απέναντι σελίδας δείχνουν τα αποτελέσματα λανθασμένων

ρυθμίσεων έκθεσης. Η επάνω φωτογραφία τραβήχτηκε με ανοικτό διάφραγμα, η

ταχύτητα φωτοφράκτη όμως ήταν υπερβολικά αργή με αποτέλεσμα να εισέλθει στη

μηχανή υπερβολική ποσότητα φωτός και να γίνει υπερέκθεση της φωτογραφίας. Η

φωτογραφία στο μέσο τραβήχτηκε με σωστή ταχύτητα φωτοφράκτη, το διάφραγμα

όμως ήταν υπερβολικά κλειστό, με αποτέλεσμα να μην εισέλθει αρκετό φως και να

υποεκτεθεί η φωτογραφία. Η κάτω φωτογραφία έχει εκτεθεί σωστά.

Κατανόηση της έννοιας "Eκθεση"4

Το ανοικτό διάφραγμα υπο-δηλώνεται με μικρό αριθμό f, π.χ. f2.8, ενώ το κλειστό διάφραγμα υποδηλώνεται με μεγάλο αριθμό f, π.χ. f22.

Πολλές ψηφιακές μηχανές σας προειδοποιούν όταν η φωτογραφία πρόκειται να είναι υπερ- ή υποεκτε-θειμένη. Εάν πρόκειται να είναι υπερεκτεθειμένη, τότε μειώστε την ποσότητα του φωτός είτε κλείνοντας το διάφραγμα είτε αυξάνοντας την ταχύτητα φωτοφράκτη. Εάν πρόκειται να είναι υποε-κτεθειμένη τότε αυξήστε την ποσότητα του φωτός είτε ανοίγοντας το διάφραγμα εί-τε μειώνοντας την ταχύτητα φωτοφράκτη.

Page 14: photography in Greek

13

Για τις περισσότερες συν-θήκες λήψης συνήθως υπάρχουν τουλάχιστον τέσ-σερις συνδυασμοί τιμών δι-αφράγματος και ταχύτητας φωτοφράκτη που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Η επι-λογή καθορίζεται από τον τύπο της φωτογραφίας που θέλετε να βγάλετε: δηλαδή με μικρό ή μεγάλο βάθος πεδίου.

Ορισμένοι από τους συν-δυασμούς τιμών διαφράγ-ματος και ταχύτητας φωτο-φράκτη που δίνουν φωτο-γραφίες με σωστή έκθεση μια ηλιόλουστη ημέρα είναι οι εξής:

• f5.6 και 1/500 του δευτερολέπτου

• f8 και 1/250 του δευτερολέπτου

• f11 και 1/125 του δευτερολέπτου

• f16 και 1/60 του δευτερολέπτου

Page 15: photography in Greek

14Π

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

Ο όρος εστιακή απόσταση αποτελεί τμήμα της φωτογραφικής ορολογίας και αξίζει

να τον κατανοήσετε. Αναφέρεται στην απόσταση από τον φακό της μηχανής έως το

σημείο εστίασης της εικόνας μέσα στον φακό. Η εστιακή απόσταση αναγράφεται σε

χιλιοστά του μέτρου, π.χ. 105 mm.

Για την πλειονότητα των χρηστών ψηφιακών μηχανών η έννοια της εστιακής

απόστασης συνδέεται άμεσα με τη δυνατότητα "ζουμαρίσματος" (μεγέθυνσης) μιας

εικόνας. Πολλές από τις ψηφιακές μηχανές προσφέρουν πλέον λειτουργία οπτικού

ζουμ, δηλαδή τη δυνατότητα μεταβολής της εστιακής απόστασης του φακού με τέτοι-

ον τρόπο, ώστε το κυρίως θέμα να μετακινείται πιο κοντά ή πιο μακριά. Αυτό επιτυγ-

χάνεται με τη μεταβολή της φυσικής απόστασης που υπάρχει μεταξύ του φακού της

μηχανής και εστιασμένης εικόνας. Σε γενικές γραμμές είναι καλό να αναζητήσετε

μια μηχανή με τιμή οπτικού ζουμ περίπου 5x. Δεν πρέπει ωστόσο να παρασυρθείτε

από τις τιμές ψηφιακού ζουμ που διαφημίζουν οι κατασκευαστές ψηφιακών μηχα-

νών. Πρόκειται απλά για μια διάταξη που αυξάνει το μέγεθος μιας φωτογραφίας

στο σκόπευτρο ή την οθόνη LCD με αποτέλεσμα τη χαμηλότερη ποιότητα εικόνας

εξαιτίας της απλής μεγέθυνσης των υπαρχόντων pixel.

Η εστιακή απόσταση του φακού μιας μηχανής είναι σημαντική για δύο βασικούς

λόγους. Πρώτον, όσο μεγαλύτερη είναι η εστιακή απόσταση τόσο πιο κοντινό εμφα-

νίζεται το θέμα. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο εάν πρόκειται για φακό ζουμ, δηλαδή

για φακό με μεταβλητή εστιακή απόσταση. Με έναν τέτοιο φακό μπορείτε να τραβά-

τε φωτογραφίες με διαφορετικές συνθέσεις από την ίδια θέση. Στα παραδείγματα

της απέναντι σελίδας, η επάνω φωτογραφία τραβήχτηκε με μικρή εστιακή απόστα-

ση, ενώ η κάτω τραβήχτηκε με μεγαλύτερη εστιακή απόσταση. Αυτό σας εξασφαλί-

ζει δύο διαφορετικές φωτογραφίες με την απλή μεταβολή της εστιακής απόστασης

του φακού της μηχανής.

Ο δεύτερος λόγος της σημαντικότητας της εστιακής απόστασης αφορά το βάθος

πεδίου: καθώς "ζουμάρετε" σε μια φωτογραφία (δηλαδή αυξάνετε την εστιακή από-

σταση) το βάθος πεδίου μειώνεται: δηλαδή μικρότερο ποσοστό της εικόνας εμπρός

και πίσω από το κυρίως θέμα φαίνεται εστιασμένο. Το συγκεκριμένο χαρακτηρι-

στικό είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τη φωτογράφηση πορτρέτων. Με ένα φακό ζουμ

μπορείτε να τραβήξετε πορτρέτα χωρίς να χρειάζεται να πλησιάσετε υπερβολικά στο

θέμα σας, ενώ η μεγάλη εστιακή απόσταση του ζουμ εξασφαλίζει το ευπρόσδεκτο

θόλωμα του φόντου που υπάρχει πίσω από το κυρίως θέμα. Με τον τρόπο αυτό η

φωτογραφία απαλλάσσεται από περιττές λεπτομέρειες και δημιουργείται ένα αποτε-

λεσματικό πορτρέτο.

Ανάλυση της έννοιας “Eστιακή απόσταση”

5

Οι φακοί ζουμ στις κόμπακτ ψηφιακές μηχανές συχνά υποδηλώνονται με το συντελεστή πολλαπλασια-σμού, π.χ. 2x, 5x ή 12x.

Λόγω της αρχιτεκτονικής των ψηφιακών μηχανών η αναφερόμενη διάσταση (εστιακή απόσταση) ενός φακού ζουμ ισοδυναμεί με την αντίστοιχη διάσταση του φακού ζουμ μιας μηχανής με φιλμ 35mm πολλα-πλασιασμένη κατά ένα συντελεστή που κυμαίνεται από το 1,5 έως και το 4. Επομένως, ένα φακός ζουμ ψηφιακής μηχανής με εστι-ακή απόσταση από 9mm έως 70mm ισοδυναμεί με φακό μηχανής με φιλμ με εστιακή απόσταση 35mm έως 280mm (περίπου).

Page 16: photography in Greek

15

Μην παρασύρεστε από τις τιμές του ψηφιακού ζουμ

Page 17: photography in Greek

16Π

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

Η αυτόματη εστίαση αποτελεί συνηθισμένο χαρακτηριστικό των ψηφιακών μηχα-

νών. Για την ενεργοποίησή της αρκεί το πάτημα του κουμπιού λήψης μέχρι τη μέση

της διαδρομής του. Στη συνέχεια, η μηχανή εστιάζει στο θέμα που βρίσκεται στο

κέντρο του σκοπεύτρου και μόλις ολοκληρωθεί η εστίαση ανάβει σταθερά μια φω-

τεινή ένδειξη που σας ενημερώνει ότι η φωτογραφία είναι εστιασμένη. Μετά μπο-

ρείτε να πατήσετε το κουμπί λήψης μέχρι το τέρμα για να τραβήξετε τη φωτογραφία.

Ωστόσο, παρά την προφανή ευκολία στη χρήση του συστήματος, υπάρχουν ορισμέ-

νες παράμετροι που πρέπει να λάβετε υπόψη προκειμένου να εκμεταλλευτείτε στο

έπακρο τη λειτουργία αυτόματης εστίασης.

Το πρώτο πρόβλημα της αυτόματης εστίασης προκύπτει κατά τη φωτογράφηση υπό

συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Το σύστημα αυτόματης εστίασης λειτουργεί "διαβά-

ζοντας" την αντίθεση μεταξύ των φωτεινών και σκοτεινών περιοχών μιας εικόνας.

Συνεπώς, όταν η συνολική εικόνα είναι υπερβολικά σκοτεινή τότε δεν υπάρχει

αρκετή αντίθεση για να λειτουργήσει η αυτόματη εστίαση. Ένας τρόπος αντιμετώ-

πισης αυτού του προβλήματος είναι ο εντοπισμός μιας περιοχής μέσα στην εικόνα

με μεγαλύτερη αντίθεση, η εστίαση στη συγκεκριμένη περιοχή και, στη συνέχεια, η

μετακίνηση της μηχανής για τη σύνθεση της αρχικής φωτογραφίας. Εναλλακτικά,

μπορείτε να μεταφέρετε μαζί σας μια κάρτα με λευκές και μαύρες λωρίδες, την οποία

θα τοποθετήσετε στο μέσο της φωτογραφίας. Χρησιμοποιήστε την κάρτα αυτή για

να εστιάσετε στο κυρίως θέμα (φροντίστε να τοποθετήσετε την κάρτα στην κατάλλη-

λη απόσταση εστίασης) και, στη συνέχεια, τραβήξτε τη φωτογραφία.

Μια άλλη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα συστήματα αυτόματης εστίασης εμφα-

νίζεται κατά τη φωτογράφηση αντικειμένων που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα. Για

την επίτευξη της εστίασης υπάρχουν διάφορες τεχνικές (βλέπε "Mυστικό 72 και

73"), το πρώτο όμως μέλημα είναι η επιλογή του σωστού σημείου εστίασης. Ένας

τρόπος επιλογής είναι να εντοπίσετε ένα σημείο από όπου θα περάσει το κινούμενο

αντικείμενο και να εστιάσετε εκεί. Κατόπιν μπορείτε να τραβήξετε τη φωτογραφία

μόλις το αντικείμενο διέλθει από το επιλεγμένο σημείο.

Ένα σημείο που πρέπει να προσέξετε κατά την εστίαση σε αντικείμενα είναι το κού-

νημα της μηχανής. Πρόκειται για τις θολές φωτογραφίες που προκύπτουν όταν έχει

επιλεγεί υπερβολικά αργή ταχύτητα φωτοφράκτη για τις συγκεκριμένες συνθήκες

λήψης. Οι ταχύτητες αυτές συνήθως κυμαίνονται γύρω στο 1/60 του δευτερολέ-

πτου ή πιο αργές. Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιήσετε τρίποδο ή

εναλλακτικά να χρησιμοποιήσετε φλας ώστε να προσθέσετε περισσότερο φως στη

σκηνή και να είναι δυνατή η επιλογή πιο γρήγορης ταχύτητας φωτοφράκτη. Στην

επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας η λήψη έγινε χωρίς τρίποδο και εξαιτίας

των συνθηκών χαμηλού φωτισμού η ταχύτητα φωτοφράκτη έπρεπε να επιλεγεί

ίση 1/15 του δευτερολέπτου, με αποτέλεσμα το θόλωμα της φωτογραφίας (παρά το

γεγονός ότι η εστίαση ήταν σωστή). Στην κάτω φωτογραφία, η μηχανή ήταν τοπο-

θετημένη σε τρίποδο με αποτέλεσμα να παραμείνει ακίνητη, ενώ η λήψη έγινε με τις

ίδιες ακριβώς ρυθμίσεις.

Λεπτομέρειες για την εστίαση6

Σε γενικές γραμμές, οι πιο εξελιγμένες ψηφιακές μηχανές, όπως είναι οι ψη-φιακές μηχανές SLR (DSLR), διαθέτουν βελτιωμένα συστήματα εστίασης.

Όταν χρησιμοποιείτε τη μη-χανή επάνω σε τρίποδο με αργή ταχύτητα φωτοφρά-κτη, χρησιμοποιήστε την επιλογή του χρονοδιακόπτη για να ενεργοποιήσετε το φωτοφράκτη. Με τον τρό-πο αυτό θα αποφύγετε το κούνημα από το πάτημα του κουμπιού λήψης και η μηχανή θα παραμείνει ακίνητη.

Έχετε μαζί σας μια κάρτα με λευκές και μαύρες λωρίδες

Page 18: photography in Greek

17

Page 19: photography in Greek

18Π

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

Στον κόσμο της ψηφιακής φωτογραφίας αργά ή γρήγορα (πιθανότατα γρήγορα) θα

συναντήσετε την έννοια της ανάλυσης. Παρότι η συγκεκριμένη έννοια σχετίζεται με

πολλούς τομείς της ψηφιακής φωτογραφίας, ο πιο σημαντικός είναι το μέγεθος και

οι διαστάσεις των φωτογραφιών όσον αφορά τα pixel (τα έγχρωμα δομικά στοιχεία

που απαρτίζουν τις ψηφιακές φωτογραφίες). Το συγκεκριμένο μέγεθος αναγράφε-

ται είτε ως η προδιαγραφή της συνολικής ποσότητάς τους, π.χ. 8 εκατομμύρια pixel

ή 8 megapixel, είτε ως διαστάσεις μιας φωτογραφίας, π.χ. 1200 pixel x 900 pixel.

Η σημασία των pixel και της ανάλυσης είναι ότι καθορίζουν το μέγεθος με το οποίο

είναι δυνατή η ποιοτική προβολή και εκτύπωση των φωτογραφιών.

Οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές έχουν τη δυνατότητα λήψης με διαφορετικές

τιμές ανάλυσης (δηλ. με διαφορετικό πλήθος pixel). Ο γενικός κανόνας για τις εκτυ-

πωμένες φωτογραφίες είναι ότι απαιτούνται όσο το δυνατόν περισσότερα pixel, ενώ

αντίθετα για τις φωτογραφίες που προορίζονται για ηλεκτρονική προβολή μπορείτε

να χρησιμοποιήσετε πολύ χαμηλότερες τιμές ανάλυσης. Για τη βέλτιστη ποιότητα

των εκτυπωμένων φωτογραφιών χρησιμοποιείται ρύθμιση ίση με 300 pixel ανά

ίντσα ( ppi). Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε γραμμική ίντσα της εκτυπωμένης φωτογρα-

φίας περιέχονται 300 pixel. Για να υπολογίσετε το μέγεθος της τελικής εκτυπωμένης

φωτογραφίας, διαιρέστε τις διαστάσεις της φωτογραφίας σε pixel με το 300. Συνε-

πώς μια φωτογραφία με ανάλυση 1200 x 900 είναι δυνατό να εκτυπωθεί με υψηλή

ποιότητα σε διαστάσεις 4 ίντσες x 3 ίντσες. Ο παρακάτω πίνακας αναγράφει τις τιμές

της ανάλυσης, σε pixel, που απαιτούνται για συγκεκριμένα μεγέθη εκτύπωσης (με

την προϋπόθεση ότι θα εκτυπωθούν με ανάλυση 300 ppi).

Φωτογραφίες για χρήση στο Διαδίκτυο συνήθως προβάλλονται με ανάλυση πε-

ρίπου ίση με 72 ppi, διότι αυτή είναι η τιμή ανάλυσης των τυπικών οθόνων υπο-

λογιστή. Οι φωτογραφίες επίσης, είναι δυνατό να εκτυπωθούν σε τιμές ανάλυσης

αρκετά χαμηλότερες από τα 300 ppi, με αντίκτυπο όμως στην ποιότητα. Η επάνω

φωτογραφία της απέναντι σελίδας εκτυπώθηκε με ανάλυση 72 ppi, ενώ η κάτω φω-

τογραφία εκτυπώθηκε στα 300 ppi, δίνοντας πολύ πιο υψηλή ποιότητα.

Η λύση στον γρίφο της ανάλυσης7

Η ανάλυση μιας φωτογρα-φίας είναι δυνατό να αλλά-ξει μέσα από ένα πρόγραμ-μα επεξεργασίας εικόνας όπως είναι το Photoshop Elements, το Paint Shop Pro ή το Ulead Express.

ΣΥΝΟΛΟ PIXEL ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ(σε pixel) ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ(ίντσες στα 300 ppi)

8 εκατομμύρια 3264 x 2448 11 x 8 (περίπου)

5 εκατομμύρια 2592 x 1944 8 x 6 (περίπου)

3 εκατομμύρια 2048 x 1536 7 x 5 (περίπου)

1 εκατομμύριο 1280 x 960 4 x 3 (περίπου)

Για τις εκτυπωμένες φωτο-γραφίες απαιτούνται όσο το δυνατόν περισσότερα pixel

Page 20: photography in Greek

19

Page 21: photography in Greek

20Π

ροτο

ύ ξ

εκιν

ήσετ

ε

Κάθε τεχνολογία κρύβει τις δικές της ιδιαιτερότητες και μειονεκτήματα και στην πε-

ρίπτωση της ψηφιακής φωτογραφίας ένα από αυτά είναι η χρονική καθυστέρηση.

Πρόκειται για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ενεργοποίηση της μη-

χανής, τη χρονική καθυστέρηση μεταξύ της λήψης της φωτογραφίας και της πραγ-

ματικής καταγραφής της, καθώς και το χρονικό διάστημα που πρέπει να παρέλθει

από τη λήψη μιας φωτογραφίας έως την προετοιμασία της μηχανής για τη λήψη

της επόμενης. Για τις πρώτες δύο, από τις τρεις καθυστερήσεις, υπάρχουν λίγα που

μπορούμε να κάνουμε, εκτός από την όσο το δυνατόν πληρέστερη εξοικείωση με τη

μηχανή και, στη συνέχεια, ανάλογη ενσωμάτωσή τους στον προσωπικό μας τρόπο

λήψης.

Η χρονική καθυστέρηση στη λήψη μιας φωτογραφίας δεν είναι απλά εκνευριστι-

κή, αλλά ενδέχεται να καταστρέψει μια πιθανή, υπέροχη φωτογραφία. Συνήθως

υπάρχει μια μικρή καθυστέρηση μεταξύ του πατήματος του κουμπιού λήψης και της

καταγραφής της εικόνας από τη μηχανή. Αυτή οφείλεται στις διάφορες ψηφιακές

διαδικασίες που πρέπει να εκτελέσει η μηχανή προτού καταγράψει με επιτυχία μια

φωτογραφία. Η συγκεκριμένη καθυστέρηση ενδέχεται να διαρκεί λίγα εκατοστά

του δευτερολέπτου, ακόμα και αυτά όμως αρκούν για να κάνουν τη διαφορά σε μια

φωτογράφηση σκηνών έντονης δραστηριότητας ή σε μια φωτογράφηση πορτρέτου,

ειδικά όταν πρόκειται για παιδιά.

Εάν θέλετε να μειώσετε τη χρονική καθυστέρηση τότε η καλύτερη επιλογή είναι η

εφαρμογή χειροκίνητων ρυθμίσεων για τις λειτουργίες που ρυθμίζονται αυτόματα

από τη μηχανή. Στις λειτουργίες αυτές περιλαμβάνεται η ισορροπία λευκού και η

εστίαση – προσπαθήστε να εστιάζετε εκ των προτέρων σε ένα θέμα και κρατήστε

το κουμπί λήψης πατημένο μέχρι το μέσο της διαδρομής του έως ότου τραβήξετε

τελικά τη φωτογραφία. Μία ακόμα επιλογή είναι η χρήση της λειτουργίας διαδοχι-

κών λήψεων. Με αυτήν σας δίνεται η δυνατότητα λήψης ενός αριθμού διαδοχικών

φωτογραφιών.

Τύποι χρονικής καθυστέρησης ● Χρονική καθυστέρηση ενεργοποίησης. Το χρονικό διάστημα που απαιτείται

από την ενεργοποίηση της μηχανής έως την ετοιμότητά της για λήψη.

● Καθυστέρηση λήψης. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στο πάτη-

μα του κουμπιού λήψης και την πραγματική καταγραφή της φωτογραφίας.

● Χρονική καθυστέρηση επόμενης λήψης. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί

μεταξύ της λήψης μιας φωτογραφίας και της προετοιμασίας για την επόμενη.

Μείωση της χρονικής καθυστέρησης

8

Για τις περισσότερες μη-χανές τα εγχειρίδια ή τα φυλλάδια των τεχνικών προδιαγραφών αναγρά-φουν την πραγματική χρονική καθυστέρηση κατά τη λήψη φωτογραφιών. Εάν δεν αποδώσει κανένα μέτρο, τότε εξοικειωθείτε με τη μηχανή σας και προσπα-θήστε να αντισταθμίσετε τη χρονική καθυστέρηση. Με την εξάσκηση μπορείτε, έως ένα βαθμό, να πετύχετε εξαιρετικά αποτελέσματα.

Η χρονική καθυστέρηση μπορεί να καταστρέψει μια ενδεχομένως υπέροχη φω-τογραφία

Page 22: photography in Greek

Από πολλές απόψεις

οι ψηφιακές μηχανές

συμπεριφέρονται περίπου

όπως και οι μηχανές με

φιλμ. Σε αυτήν την ενότητα

υπάρχουν ορισμένες

συμβουλές επάνω στις

απλές τεχνικές της μηχανής,

τις οποίες μπορείτε

να εφαρμόσετε για να

βελτιώσετε τον τρόπο λήψης

των φωτογραφιών σας.

9 Προσανατολισμός της μηχανής

10 Περικοπή και μέγεθος φωτογραφίας

11 Ασφαλείς λήψεις με "bracketing"

12 Λήψη κοντινών (μάκρο) φωτογραφιών

13 Αποτελεσματικό ζουμ

14 Διόρθωση της παράλλαξης

15 Σταθεροποίηση της μηχανής

22

24

26

28

30

32

34

Τεχνικές της μηχανής2

Page 23: photography in Greek

22Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Η λήψη καλών φωτογραφιών δεν απαιτεί υποχρεωτικά τη χρήση ακριβού ή τεχνο-

λογικά προηγμένου εξοπλισμού. Σε πολλές περιπτώσεις η σωστή φωτογραφική

ματιά είναι σημαντικότερη από τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται. Μία παρά-

μετρος αυτής της ματιάς είναι η γωνία υπό την οποία βλέπουμε μια εικόνα. Για να

επιτύχουμε ένα καλό αποτέλεσμα υπάρχουν διάφοροι τρόποι, ο απλούστερος όμως

είναι να αλλάξουμε τον προσανατολισμό της μηχανής. Με αυτόν τον όρο αναφερό-

μαστε στην περιστροφή της μηχανής κατά 90 μοίρες έτσι, ώστε η φωτογραφία να

τραβηχτεί κατακόρυφη (πορτρέτο) και όχι οριζόντια (τοπίο).

Ακόμα και αν έχετε ήδη τραβήξει μια καλή φωτογραφία αυτή η απλή τεχνική αλλα-

γής του προσανατολισμού δίνει ακόμα μια εντυπωσιακή λήψη, η οποία εμφανίζει

το θέμα με εντελώς διαφορετική προοπτική. Από τη στιγμή που δεν ξοδεύετε φιλμ

τότε αξίζει πάντοτε να τραβάτε φωτογραφίες με διαφορετικό προσανατολισμό, τις

οποίες μπορείτε αργότερα να συγκρίνετε. Επίσης, εάν θέλετε να κάνετε περικοπή

της φωτογραφίας (βλέπε "Μυστικό 10") θα έχετε περισσότερες επιλογές διότι θα

έχετε τραβήξει το θέμα με διαφορετικούς προσανατολισμούς.

Στα παραδείγματα η κάτω φωτογραφία τραβήχτηκε με οριζόντιο προσανατολισμό,

δίνοντας την ευκαιρία να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στα κατάρτια των

σκαφών και την πυκνότητά τους. Η εικόνα της απέναντι σελίδας είναι τραβηγμένη

με κατακόρυφο προσανατολισμό που επιτρέπει την ανάπτυξη της σκηνής, συμπε-

ριλαμβάνοντας περισσότερο από το πρώτο πλάνο, το οποίο αποκτά μεγαλύτερη

συνοχή. Με τον τρόπο αυτό έχουμε τη λήψη δύο διαφορετικών φωτογραφιών από

το ίδιο σημείο, απλά αλλάζοντας τον προσανατολισμό της μηχανής.

Προσανατολισμός της μηχανής9

Μερικές φορές η σωστή φωτογραφική ματιά είναι σημαντικότερη από τον εξοπλισμό που χρησιμο-ποιείται

Μία ακόμα επιλογή αλλα-γής του προσανατολισμού είναι η περιστροφή της μη-χανής σε θέση που διαφέρει από την οριζόντια ή την κα-τακόρυφη. Αυτή η κίνηση ίσως αποδειχτεί ιδιαίτερα αποτελεσματική σε λήψεις τοπίων, δίνοντας έμφαση στις γωνίες. Πρόκειται ωστό-σο για ένα εφέ που καλό εί-ναι να χρησιμοποιείται μόνο εφόσον έχετε τραβήξει ήδη τις συνηθισμένες λήψεις.

Page 24: photography in Greek

23

Page 25: photography in Greek

24Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Όπως φαίνεται στο "Μυστικό 7", οι φυσικές διαστάσεις μιας φωτογραφίας αποτε-

λούν ένα σημαντικό παράγοντα για την αξιολόγηση της ποιότητας και του μεγέθους

των εκτυπωμένων φωτογραφιών. Για τις φωτογραφίες που εισάγονται κατευθείαν

από τη μηχανή ο υπολογισμός είναι αρκετά απλός: οι διαστάσεις μιας φωτογραφίας

σε pixel διαιρούνται με το 300 (τη βέλτιστη ρύθμιση για εκτύπωση φωτογραφιών).

Εάν ωστόσο θέλετε να κάνετε επεξεργασία των φωτογραφιών, τότε ίσως υπάρχουν

αλλαγές στις διαστάσεις σε pixel. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται να γίνει πε-

ρικοπή της φωτογραφίας, η οποία είναι μια από τις πιο συνηθισμένες τεχνικές επε-

ξεργασίας εικόνας που εκτελείται είτε μέσω λογισμικού επεξεργασίας είτε μέσω των

αυτόματων μηχανημάτων εκτύπωσης που υπάρχουν στα εργαστήρια φωτογραφίας.

Περικοπή είναι η αφαίρεση των περιττών περιοχών από την περιφέρεια μιας φω-

τογραφίας. Αυτό επιτυγχάνεται συνήθως με την επιλογή της περιοχής που θέλετε

να παραμείνει (με τη μορφή ενός ορθογωνίου μέσα σε μια φωτογραφία) και, στη

συνέχεια, απορρίπτοντας την υπόλοιπη φωτογραφία. Στην απέναντι σελίδα εμφα-

νίζονται δύο παραδείγματα. Προφανώς, η ενέργεια αυτή επιδρά στις διαστάσεις σε

pixel της φωτογραφίας διότι αφαιρούνται ορισμένα από τα αρχικά pixel της φωτο-

γραφίας.

Όταν κάνετε περικοπή μιας φωτογραφίας πρέπει να φροντίσετε οι διαστάσεις της

τελικής φωτογραφίας να επαρκούν για την καλή ποιότητα εκτύπωσης με το απαι-

τούμενο τελικό μέγεθος. Για να βεβαιωθείτε, διαιρέστε τις διαστάσεις σε pixel της

περικομμένης φωτογραφίας με τον αριθμό 300. Για παράδειγμα, εάν θέλετε να

εκτυπώσετε σε διαστάσεις 7 επί 5 ιντσών τότε η τελική επεξεργασμένη φωτογραφία

πρέπει να έχει διαστάσεις 2100 επί 1500 pixel ή μεγαλύτερες.

Το θέμα της περικοπής και του μεγέθους της φωτογραφίας είναι ένας από τους

λόγους για τους οποίους πάντοτε αξίζει να τραβάμε φωτογραφίες με τη μέγιστη ανά-

λυση: δεν γνωρίζουμε πάντα το ποσοστό μιας φωτογραφίας που θα θελήσουμε να

κρατήσουμε ή να αφαιρέσουμε, όσο όμως μεγαλύτερη ανάλυση χρησιμοποιούμε,

τόσο μεγαλύτερη ευελιξία έχουμε για την επεξεργασία μιας φωτογραφίας.

Η ανάλυση των φωτογρα-φιών κατά την εκτύπωση είναι δυνατό να είναι υψη-λότερη από 300 pixel ανά ίντσα, αποφεύγετε όμως τις υπερβολικά υψηλότερες τιμές.

Περικοπή και μέγεθος φωτογραφίας

10

Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι προτιμότερο να "γε-μίζετε" το κάδρο με όσο το δυνατόν περισσότερο θέμα (βλέπε "Μυστικό 44"). Εάν ωστόσο πιστεύετε ότι θα χρειαστεί να κάνετε περικοπή της φωτογραφίας τότε κατά τη λήψη της είναι καλύτερο να αφήσετε λίγο "αέρα" (επιπλέον χώρο) γύρω από το θέμα. Στη συνέχεια, και εφόσον η ανά-λυση είναι αρκετά υψηλή, μπορείτε να κάνετε περικο-πή και εκτύπωση της τελικής φωτογραφίας με αρκετά υψηλή ποιότητα.

Page 26: photography in Greek

25

Page 27: photography in Greek

26Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Ένα από τα προβλήματα της φωτογράφησης με φιλμ είναι ότι ποτέ δεν γνωρίζουμε

με σιγουριά το αποτέλεσμα των φωτογραφιών μας έως ότου αυτές εκτυπωθούν.

Με τις ψηφιακές μηχανές αυτό το μειονέκτημα έχει εξαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό,

χάρη στη δυνατότητα προβολής των φωτογραφιών στις οθόνες LCD αμέσως μετά

τη λήψη τους. Παρόλα αυτά, οι οθόνες LCD δεν έχουν πάντα απόλυτη πιστότητα

στην απεικόνιση των χρωμάτων και της έκθεσης μιας φωτογραφίας, ενώ ορισμένες

φορές ίσως είναι δύσκολη η προβολή με ευκρίνεια, ιδιαίτερα εάν στην οθόνη LCD

πέφτει δυνατό ηλιακό φως. Για να εξασφαλίσετε τη λήψη μιας φωτογραφίας με

τέλεια έκθεση μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την τεχνική του "bracketing" (δηλαδή,

διαδοχικές λήψεις με αντιστάθμιση έκθεσης).

Το "bracketing" είναι μια τεχνική φωτογράφησης κατά την οποία η λήψη μιας φω-

τογραφίας γίνεται με ελαφρά διαφορετικές ρυθμίσεις έκθεσης. Αυτό σημαίνει ότι

τουλάχιστον μία από τις λήψεις θα έχει εκτεθεί σωστά. Για να χρησιμοποιήσετε το

"bracketing", η μηχανή σας πρέπει να διαθέτει επιλογή αντιστάθμισης έκθεσης (για

λεπτομέρειες συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο της μηχανής).

Για να χρησιμοποιήσετε το "bracketing", τραβήξτε μια φωτογραφία με οποιαδήποτε

λειτουργία λήψης, π.χ. αυτόματη, προτεραιότητα διαφράγματος, προτεραιότητα τα-

χύτητας φωτοφράκτη ή πλήρως χειροκίνητη. Στη συνέχεια, επιλέξτε μια τιμή αντι-

στάθμισης έκθεσης (για περισσότερες σχετικές λεπτομέρειες ανατρέξτε στο "Μυστι-

κό 34" ) για να κάνετε τη φωτογραφία πιο σκούρα ή πιο φωτεινή. Για να κάνετε μια

φωτογραφία πιο φωτεινή επιλέξτε μια θετική τιμή αντιστάθμισης έκθεσης, ενώ για

την κάνετε πιο σκούρα επιλέξτε μια αρνητική τιμή. Για να επιτύχετε το "bracketing",

χρησιμοποιήστε τουλάχιστον μία ρύθμιση υψηλότερη και μία χαμηλότερη από

τις ρυθμίσεις τη αρχική λήψης. Να θυμάστε ότι ορισμένες φορές οι φωτογραφίες

δείχνουν ελαφρώς διαφορετικές στον υπολογιστή σε σχέση με την οθόνη LCD της

μηχανής.

Ασφαλείς λήψεις με " bracketing"11

Συμβουλευτείτε το εγχειρί-διο της μηχανής σας για να δείτε εάν διαθέτει αντιστάθ-μιση έκθεσης. Για περισσότε-ρες πληροφορίες, ανατρέξτε στην ενότητα "Έκθεση και Φωτομέτρηση".

Page 28: photography in Greek

27

Το "bracketing" εξασφα-λίζει τη σωστή λήψη μιας φωτογραφίας με τη χρήση ενός εύρους ρυθμίσεων έκθεσης

Το "bracketing" είναι ιδι-αίτερα σημαντικό για τοπο-θεσίες που δεν πρόκειται να επισκεφτείτε ξανά. Η μεσαία φωτογραφία της απέναντι σελίδας έχει εκτεθεί σωστά, τραβήχτηκαν όμως ακόμα δύο φωτογραφίες χρησι-μοποιώντας αντιστάθμιση έκθεσης +/-1, για την περί-πτωση που αυτές θα ήταν καλύτερες.

Page 29: photography in Greek

28Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Φωτογράφηση μάκρο είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τις κοντινές λήψεις.

Αυτός ο τύπος λήψεων εκμεταλλεύεται τη δυνατότητα της μηχανής να φωτογραφίζει

αντικείμενα που βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση. Οι περισσότερες ψηφιακές

μηχανές διαθέτουν λειτουργία μάκρο που τους επιτρέπει να εστιάζουν σε αντικεί-

μενα που βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις

μπορεί να είναι ακόμα και λίγα εκατοστά.

Ένα από τα κυριότερα ζητήματα με τις λήψεις μάκρο είναι η εστίαση. Αυτό οφείλεται

στην ανάγκη εστίασης με ακρίβεια διότι στις μικρές αποστάσεις υπάρχει ελάχιστο

περιθώριο σφάλματος. Ένα πρόβλημα είναι ότι για να λειτουργήσει η αυτόματη

εστίαση το αντικείμενο πρέπει να είναι απολύτως ακίνητο. Επομένως ακόμα και

η παραμικρή κίνηση επηρεάζει σημαντικά την εστίαση. Για τον λόγο αυτό όταν

προσπαθείτε να φωτογραφίσετε κοντινά αντικείμενα, για παράδειγμα λουλούδια ή

έντομα, επιλέξτε μια στιγμή που φυσάει ελάχιστα ή χρησιμοποιήστε ένα αντιανεμι-

κό κάλυμμα ώστε το αντικείμενο να είναι όσο το δυνατόν πιο ακίνητο.

Οι λήψεις μάκρο ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόβλημα στην εστίαση όταν δεν

υπάρχει αρκετή αντίθεση μέσα στο κάδρο – επειδή εστιάζετε σε μια μικρή περιοχή

του αντικειμένου είναι πολύ πιθανό η αντίθεση να μην είναι αρκετή μέσα σε αυτήν

την περιοχή. Στην περίπτωση αυτή προσπαθήστε να εντοπίσετε μια έντονη ακμή

μέσα στο θέμα (για το σκοπό αυτό ίσως χρειάζεται να μετακινήσετε τη μηχανή, να

εστιάσετε και, στη συνέχεια, να ανασυνθέσετε το κάδρο κρατώντας το κουμπί λήψης

πατημένο μέχρι τη μέση για να διατηρήσετε την εστίαση), φροντίστε όμως το σημείο

εστίασης να απέχει την ίδια απόσταση με το αντικείμενο που επιλέξατε. Μια άλλη

επιλογή είναι να χρησιμοποιήσετε μια κάρτα με άσπρες και μαύρες λωρίδες, την

οποία θα τοποθετήσετε στο επιθυμητό σημείο εστίασης.

Ένα άλλο ζήτημα των λήψεων μάκρο είναι το πολύ στενό βάθος πεδίου, δηλαδή

ένα μικρό τμήμα του θέματος φαίνεται εστιασμένο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να

εστιάσετε με εξαιρετική ακρίβεια για να εξασφαλίσετε ότι θα είναι "νεταρισμένο" το

σωστό τμήμα της φωτογραφίας. Στη φωτογραφία της απέναντι σελίδας το κέντρο

της φωτογραφίας είναι εστιασμένο, ενώ το φόντο έχει θολώσει εξαιτίας του πολύ

μικρού βάθους πεδίου.

Λήψη κοντινών ( μάκρο) φωτογραφιών

12

Η λειτουργία κοντινών λήψεων (μάκρο) ενεργοποι-είται συνήθως μέσω ενός κουμπιού ή χειριστηρίου που υπάρχει στο σώμα της μηχανής. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενεργοποιείται μέσω ενός από τα μενού της μηχανής. Η λειτουργία κοντινών λήψεων (μάκρο) συνήθως υποδεικνύεται με το σύμβολο του λουλουδι-ού (τουλίπας).

Συμβουλευτείτε το εγχειρί-διο της μηχανής σας για να βρείτε ακριβώς την απόστα-ση εστίασης της λειτουργίας κοντινών λήψεων ( μάκρο).

Φροντίστε ώστε το φόντο μιας λήψης μάκρο να μην αποσπά την προσοχή από το κυρίως θέμα. Ένας τρό-πος για να το πετύχετε είναι να χρησιμοποιήσετε ανοι-κτό διάφραγμα (π.χ. f2.8, f4 ή f5) ώστε το βάθος πεδίου να είναι πολύ μικρό και το φόντο να θολώσει χωρίς να αποσπά την προσοχή.

Page 30: photography in Greek

29

Page 31: photography in Greek

30Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Σε μια μηχανή που διαθέτει φακό ζουμ, είτε πρόκειται για μόνιμο φακό είτε για

φακό που τοποθετείται σε ψηφιακές μηχανές SLR, αξίζει πάντα το κόπο να πειραμα-

τιστείτε με τη λειτουργία του ζουμ ανάλογα με τις συνθήκες λήψης. Σε ορισμένες πε-

ριπτώσεις η ευρυγώνια λήψη ίσως είναι πιο αποτελεσματική, ενώ σε άλλες η λήψη

με ζουμ θα είναι καλύτερη. Στην ιδανική περίπτωση και οι δύο λήψεις θα είναι το

ίδιο καλές και ικανοποιητικές.

Όταν εργάζεστε με το ζουμ είναι σημαντικό να το χρησιμοποιείτε δημιουργικά και

να μην θεωρείτε δεδομένο ότι μια λήψη με ζουμ θα είναι το ίδιο καλή με μια ευρυ-

γώνια λήψη. Αυτό ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ σε άλλες απαιτείται λίγη

ακόμα προσπάθεια για τη λήψη της καλύτερης δυνατής φωτογραφίας.

Κατά τη χρήση του ζουμ, η πρώτη επιλογή είναι η λήψη της ίδιας φωτογραφίας με

διαφορετικές εστιακές αποστάσεις, δηλαδή με διαφορετικό ποσοστό ζουμ. Ξεκινή-

στε με τη μεγαλύτερη γωνία οπτικού πεδίου, δηλαδή με το ζουμ σε πλήρη σύμπτυξη

και, στη συνέχεια, τραβήξτε ξανά και ξανά τη φωτογραφία αυξάνοντας το ζουμ. Με

τον τρόπο αυτό θα έχετε μια σειρά από λήψεις του ίδιου θέματος, ορισμένες όμως

από αυτές θα είναι πιο ικανοποιητικές από τις άλλες.

Ένας άλλος τρόπος για να χρησιμοποιήσετε το ζουμ είναι να κάνετε μια ευρυγώνια

λήψη και, στη συνέχεια, να απομονώσετε με το ζουμ ένα συγκεκριμένο τμήμα του

θέματος. Αυτό ίσως απαιτεί τη λήψη με το ζουμ από διαφορετική θέση, όπως για

παράδειγμα οι δύο φωτογραφίες στην απέναντι σελίδα. Η επάνω φωτογραφία

είναι η τυπική ευρυγώνια λήψη του θέματος. Μπορείτε από την ίδια θέση να τρα-

βήξετε με το ζουμ μια πιο κοντινή λήψη, η θέση λήψης όμως άλλαξε ώστε η λήψη

με το ζουμ να απεικονίζει ένα άλλο τμήμα του κυρίως θέματος. Κοιτώντας τις δίπλα

δίπλα, οι δύο φωτογραφίες καταφέρουν να αποδώσουν τη δομή και τον χαρακτήρα

του ναού.

Αποτελεσματικό ζουμ13

Η ψηφιακή μηχανή SLR (Single Lens Reflex - Μο-νοοπτική μηχανή ρεφλέξ) διαθέτει αποσπώμενους φακούς, οι οποίοι προσαρ-μόζονται στο σώμα της μη-χανής. Σε γενικές γραμμές είναι ακριβότερες σε σχέση με τις κόμπακτ μηχανές, προσφέρουν όμως περισ-σότερες δυνατότητες.

Τραβήξτε με το ζουμ από διαφορετικό σημείο λήψης

Όταν τραβάτε φωτογραφίες με το μέγιστο ζουμ μπορείτε να αφήσετε ένα μικρό πε-ριθώριο (αέρα) μεταξύ του θέματος και των άκρων της φωτογραφίας. Με τον τρό-πο αυτό, εάν χρειαστεί κατά την εκτύπωση, θα είναι δυ-νατή μια ελαφριά περικοπή.

Page 32: photography in Greek

31

Page 33: photography in Greek

32Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Ένα από τα προβλήματα με τις κόμπακτ ψηφιακές μηχανές είναι ότι ορισμένοι

τύποι σκοπεύτρων δεν δείχνουν ακριβώς το ίδιο τμήμα της φωτογραφίας που κατα-

γράφει ο αισθητήρας. Αυτό συμβαίνει στα οπτικά σκόπευτρα, τα οποία "κοιτούν" το

θέμα υπό ελαφρά διαφορετική γωνία σε σχέση με τον φακό της μηχανής. Αυτό δεν

αποτελεί πρόβλημα εάν το θέμα βρίσκεται σε μεσαία ή μεγάλη απόσταση, διότι η

διαφορά είναι σχετικά μικρή και δεν γίνεται αντιληπτή για αποστάσεις μεγαλύτερες

από λίγα μέτρα. Όταν όμως τραβάτε κοντινές (μάκρο) φωτογραφίες τότε εμφανίζε-

ται το εξής πρόβλημα: ενώ το θέμα εμφανίζεται στο κέντρο του σκοπεύτρου, στην

τελική φωτογραφία τοποθετείται σε ελαφρώς έκκεντρη θέση (βλέπε επάνω φωτο-

γραφία στην απέναντι σελίδα). Το συγκεκριμένο φαινόμενο ονομάζεται "παράλλα-

ξη" και υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την αντιμετώπισή του.

Ο πρώτος τρόπος αντιμετώπισης της παράλλαξης είναι η χρήση της οθόνης LCD

της μηχανής για το καδράρισμα της εικόνας. Οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές

διαθέτουν τέτοιου είδους οθόνες στην πίσω πλευρά του σώματός τους, οι οποίες

δείχνουν ακριβώς την εικόνα που βλέπει ο φακός της μηχανής. Τα μειονεκτήματα

στη χρήση της οθόνης LCD είναι ότι καταναλώνει περισσότερη ισχύ μπαταριών σε

σχέση με το οπτικό σκόπευτρο και ότι η εικόνα δεν φαίνεται με ευκρίνεια όταν στην

οθόνη πέφτει δυνατό φως, για παράδειγμα άμεσο ηλιακό φως.

Ένας άλλος τρόπος αποφυγής των προβλημάτων της παράλλαξης είναι η χρήση

των διορθωτικών ενδείξεων που πολλές φορές υπάρχουν μέσα στο σκόπευτρο.

Πρόκειται για οριζόντιες και κατακόρυφες γραμμές μέσα στο σκόπευτρο που

υποδεικνύουν την πραγματική περιοχή του θέματος που θα καταγραφεί. Ευθυ-

γραμμίζοντας το θέμα με τις διορθωτικές ενδείξεις μπορείτε να καδράρετε το θέμα

με ακρίβεια. Χρησιμοποιώντας τις διορθωτικές ενδείξεις πιθανότατα το θέμα θα

τοποθετείται έκκεντρα στο σκόπευτρο, εάν όμως το έχετε καδράρει σωστά μέσα στις

ενδείξεις τότε η τελική φωτογραφία θα είναι κεντραρισμένη. Η κάτω φωτογραφία

της απέναντι σελίδας τραβήχτηκε χρησιμοποιώντας τις διορθωτικές ενδείξεις που

υπάρχουν στο σκόπευτρο.

Αντί των οπτικών σκοπεύτρων, ορισμένες ψηφιακές μηχανές διαθέτουν πλέον

ηλεκτρονικά σκόπευτρα TTL (Through The Lens - Μέσω του φακού). Αυτά χρη-

σιμοποιούν ένα συνδυασμό κατόπτρων που υπάρχουν μέσα στη μηχανή για την

ακριβή απεικόνιση της εικόνας που "βλέπει" ο φακός. Τα σκόπευτρα TTL έχουν με-

γαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με τα οπτικά διότι εμφανίζουν τα κοντινά αντικείμενα

στη σωστή θέση.

Διόρθωση της παράλλαξης14

Ορισμένες ψηφιακές μη-χανές έχουν τη δυνατότητα εναλλαγής μεταξύ του σκοπεύτρου και της οθόνης LCD για το καδράρισμα μιας λήψης. Εάν θέλετε να εξοικονομήσετε μπαταρία χρησιμοποιήστε το σκό-πευτρο, ενώ εάν θέλετε να καδράρετε με ακρίβεια κοντινές λήψεις τότε χρησι-μοποιήστε την οθόνη LCD.

Οι ψηφιακές μηχανές SLR δεν εμφανίζουν το φαινόμε-νο της παράλλαξης. Η εικό-να που βλέπετε μέσα από το σκόπευτρο αντιστοιχεί ακριβώς στην τελική φωτο-γραφία.

Χρησιμοποιήστε την οθόνη LCD για το καδράρισμα της εικόνας

Page 34: photography in Greek

33

Page 35: photography in Greek

34Τε

χνικ

ές τ

ης μ

ηχαν

ής

Σε ορισμένα είδη λήψεων η σταθεροποίηση της μηχανής είναι ζωτικής σημασίας.

Αυτή η ανάγκη εμφανίζεται για ταχύτητες φωτοφράκτη κάτω από το 1/60 του δευ-

τερολέπτου περίπου, διότι η μηχανή ενδέχεται να μετακινηθεί κατά τη λήψη. Κάτι

τέτοιο θα έχει ως αποτέλεσμα το ελαφρό θόλωμα της φωτογραφίας, η οποία θα

φαίνεται "κουνημένη".

Ο καλύτερος τρόπος σταθεροποίησης της μηχανής για αποφυγή του κουνήματος

είναι η χρήση ενός τριπόδου. Αυτά διατίθενται σε διάφορες διαστάσεις και βάρη,

ακόμα όμως και ένα μικρό και ελαφρύ τρίποδο θα σας βοηθήσει σημαντικά στη

σταθεροποίηση της μηχανής κατά τη λήψη. Είναι καλό να έχετε πάντα μαζί σας ένα

τρίποδο διότι ποτέ δεν ξέρετε εάν θα χρειαστεί να τραβήξετε φωτογραφίες με αργή

ταχύτητα φωτοφράκτη.

Σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και το πάτημα του κουμπιού λήψης όταν η μηχανή

είναι σε τρίποδο μπορεί να προκαλέσει ελαφρό κούνημά της. Για να μειώσετε αυτήν

την πιθανότητα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το χρονοδιακόπτη ώστε η μηχανή

να τραβήξει τη φωτογραφία αυτόματα μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστη-

μα. Εναλλακτικά, ορισμένες μηχανές διαθέτουν υποδοχή για ντεκλανσέρ (συρμάτι-

νη ντίζα) ή τηλεχειριστήριο υπερύθρων, που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να

τραβήξετε τη φωτογραφία.

Εάν δεν έχετε τρίποδο μια καλή εναλλακτική λύση είναι να τοποθετήσετε τη μηχανή

επάνω σε ένα μαξιλάρι. Μπορείτε να μεταφέρετε μαζί σας ένα μικρό μαξιλάρι ή

ένα σάκο " bean-bag" (σάκος γεμισμένος με μικρά και ελαφρά σφαιρίδια), ώστε να

έχετε πάντα μια εύκολα διαμορφώσιμη και σταθερή επιφάνεια για τη μηχανή. Εάν

δεν υπάρχει άλλη λύση, επιχειρήστε να στηρίξετε τη μηχανή σε έναν πάγκο ή ένα

περβάζι.

Σταθεροποίηση της μηχανής15

Όσο πιο αργή είναι η ταχύ-τητα φωτοφράκτη τόσο αυ-ξάνονται οι πιθανότητες για κούνημα της μηχανής.

Μεταφέρετε μαζί σας ένα τρί-ποδο κάθε φορά που χρησι-μοποιείτε τη μηχανή σας

Οι συνθήκες που απαιτούν επιπλέον σταθερότητα είναι οι εξής: • Νυχτερινές λήψεις• Λήψεις σε εσωτερικούς χώρους• Αργή ταχύτητα φωτο-φράκτη για δημιουργία εφέ κίνησης• Μηχανή με μεγάλο τηλεφακό

Page 36: photography in Greek

Το φως είναι μια ουσιώδης

παράμετρος σε κάθε

είδος φωτογράφησης.

Η παρούσα ενότητα δίνει

διάφορες συμβουλές σχετικά

με τον εντοπισμό του

βέλτιστου φωτισμού και

τη λήψη φωτογραφιών

υπό διαφορετικές φωτιστικές

συνθήκες.

16 Λήψεις σε εσωτερικούς χώρους

17 Φωτογράφηση κόντρα στο φως

18 Συμπληρωματικό φλας (Fill-in)

19 Πολωτικά φίλτρα

20 Εξισορρόπηση διακυμάνσεωνφωτεινότητας

21 Μείωση των λάμψεων

22 Τύποι φυσικού φωτισμού

23 Η Χρυσή ώρα

24 Δημιουργία εφέ κόκκου

25 Χειρισμός της ισορροπίας λευκού

26 Εξωτερικός και εσωτερικός φωτισμός

36

38

40

42

44

46

48

50

52

54

56

Φωτισμός3

Page 37: photography in Greek

36Φ

ωτι

σμός

Το φως είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά κάθε φωτογραφίας αυτό όμως δεν

σημαίνει ότι απαιτείται το λαμπερό φως του ήλιου για να τραβήξετε μια καλή φωτο-

γραφία. Στην πραγματικότητα, με λίγο προγραμματισμό και εμπειρία μπορείτε να

τραβήξετε καλές φωτογραφίες υπό οποιεσδήποτε συνθήκες φωτισμού.

Ένας τομέας αβεβαιότητας για πολλούς είναι η φωτογράφηση σε εσωτερικούς

χώρους. Σε πολλές περιπτώσεις η άμεση αντίδραση των φωτογράφων είναι η

ενεργοποίηση του φλας της μηχανής. Ορισμένες φορές υπάρχει αποτέλεσμα, μόνο

όμως όταν το θέμα βρίσκεται εντός της εμβέλειας του φλας. Αντιθέτως σε ένα με-

γάλο εσωτερικό χώρο, για παράδειγμα το εσωτερικό μιας εκκλησίας, το φλας είναι

αναποτελεσματικό. Δηλαδή θα φωτίσει μια μικρή περιοχή του πρώτου πλάνου ενώ

το υπόλοιπο τμήμα της φωτογραφίας θα δείχνει σκοτεινό. Εναλλακτικά με το φλας,

μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα πιο ευέλικτο εξάρτημα για φωτογράφηση σε εσω-

τερικούς χώρους: ένα τρίποδο. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

πιο αργή ταχύτητα φωτοφράκτη, επιτρέποντας σε περισσότερο φως να εισέλθει

στη μηχανή ώστε να τραβήξετε μια καλά φωτισμένη φωτογραφία χωρίς την ανάγκη

χρήσης φλας.

Κατά τη φωτογράφηση σε εσωτερικούς χώρους χωρίς φλας, η χρήση τριπόδου εί-

ναι απαραίτητη για να σταθεροποιήσετε τη μηχανή με τις αργές ταχύτητες φωτοφρά-

κτη. Εάν προσπαθήσετε να σταθεροποιήσετε τη μηχανή κρατώντας τη στο χέρι τότε

η τελική φωτογραφία θα είναι θολή εξαιτίας του κουνήματος. Φροντίστε να απο-

κτήσετε ένα στοιβαρό τρίποδο και δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην κεφαλή του τρι-

πόδου, όπου τοποθετείται η μηχανή. Πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο άκαμπτο.

Μόλις στήσετε το τρίποδο, επιλέξτε στη μηχανή την προτεραιότητα διαφράγματος

και επιλέξτε το κατάλληλο διάφραγμα για τη λήψη που θέλετε να κάνετε (ανοικτό

διάφραγμα για μικρό εύρος εστίασης και κλειστό διάφραγμα για μεγάλο εύρος εστί-

ασης). Στη συνέχεια, η μηχανή θα επιλέξει την αντίστοιχη ταχύτητα φωτοφράκτη,

η οποία ίσως είναι μεγαλύτερη από ένα δευτερόλεπτο. Εάν είναι δυνατό, χρησιμο-

ποιήστε το χρονοδιακόπτη της μηχανής ή ένα ντεκλανσέρ για να παρακάμψετε το

κουμπί λήψης και να αποφύγετε την πιθανότητα κουνήματος της μηχανής.

Η επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδα τραβήχτηκε με ανοικτό διάφραγμα

(f4.2) και με ταχύτητα φωτοφράκτη 1/8 του δευτερολέπτου. Σε αυτήν την περίπτω-

ση το φως των κεριών ήταν αρκετό για να φωτίσει ολόκληρη τη σκηνή, δίνοντας μια

επιβλητική εικόνα. Για την κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας χρησιμοποιή-

θηκε υψηλή τιμή ISO, ίση με 1600, αυξάνοντας την ευαισθησία της μηχανής στο

φως. Με τον τρόπο αυτό ήταν δυνατή η επιλογή ταχύτητας φωτοφράκτη γρηγορότε-

ρης από 1/60 του δευτερολέπτου ώστε η μηχανή να παραμείνει σταθερή στο χέρι,

χωρίς να απαιτείται η χρήση τριπόδου. (Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με

τις τιμές ευαισθησίας ISO ανατρέξτε στο "Μυστικό 24" .)

Λήψεις σε εσωτερικούς χώρους16

Συμβουλευτείτε το εγχειρί-διο της μηχανής σας για να βρείτε τις διαθέσιμες ρυθ-μίσεις της ευαισθησίας ISO. Ορισμένες μηχανές φτά-νουν έως και την τιμή 1.600, ενώ άλλες διαθέτουν μόλις τα 400. Αυτή η διαφορά ίσως επηρεάσει σημαντικά τη λήψη σε εσωτερικούς χώρους, καθώς μια υψηλό-τερη τιμή ευαισθησίας ISO σας δίνει τη δυνατότητα φω-τογράφησης χωρίς χρήση τριπόδου.

Page 38: photography in Greek

37

Page 39: photography in Greek

38Φ

ωτι

σμός

Ένας βασικός κανόνας της φωτογραφίας είναι η τοποθέτηση του ηλίου στην πλάτη

του φωτογράφου κατά τη λήψη φωτογραφιών. Η τεχνική αυτή ονομάζεται μετω-

πικός φωτισμός, δηλαδή το φως πέφτει στην εμπρός πλευρά του θέματος. Παρότι

πρόκειται για αποτελεσματικό κανόνα, υπάρχουν φορές που η παραβίασή του είναι

δυνατό να δώσει εντυπωσιακές φωτογραφίες. Στην πραγματικότητα, η λήψη φωτο-

γραφιών με αυτόν τον τρόπο προσφέρει περισσότερες δημιουργικές δυνατότητες σε

σχέση με τις συμβατικές λήψεις με μετωπικό φωτισμό.

Όταν φωτογραφίζετε κόντρα στο φως μπορείτε να έχετε πολύ καλά αποτελέσματα

εάν κρύψετε τον ήλιο ή τη βασική φωτιστική πηγή πίσω από το κυρίως θέμα. Δια-

φορετικά ο ήλιος ίσως βγει πολύ φωτεινός, με αποτέλεσμα την εμφάνιση λάμψεων

του φακού μέσα στη φωτογραφία. Παρόλα αυτά η φωτογράφηση με κόντρα ήλιο

μπορεί να δώσει ιδιαίτερα δραματικές εικόνες – πρέπει όμως να είστε πολύ προ-

σεκτικοί με αυτού του είδους τις λήψεις, τόσο όσον αφορά τη δημιουργική σας διά-

θεση όσο και την υγεία των ματιών σας, διότι πρέπει να αποφεύγετε την απευθείας

θέαση του ήλιου μέσα από το σκόπευτρο ή την οθόνη LCD. Όταν κρύβετε μόνο ένα

τμήμα του ήλιου τότε ο ήλιος ενσωματώνεται στη φωτογραφία, ενώ παράλληλα

αποτελεί τη φωτεινή πηγή.

Συνήθως όταν φωτογραφίζουμε κόντρα στο φως δημιουργείται σημαντική αντίθε-

ση μεταξύ της φωτεινής πηγής και του κυρίως θέματος, διότι η πηγή είναι κατά πολύ

φωτεινότερη του θέματος. Κάτι τέτοιο μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο

υπολογισμό της έκθεσης και πρέπει να είστε προσεκτικοί στη φωτομέτρηση. Όταν

κάνετε φωτομέτρηση πρέπει να επιλέξετε την περιοχή στην οποία θέλετε να δώσετε

περισσότερη έμφαση: είτε θα είναι το κυρίως θέμα είτε η ίδια η φωτεινή πηγή.

Στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας η φωτομέτρηση έγινε στον ήλιο για

να δοθεί έμφαση στο μέγεθός του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την υποέκθεση του

κυρίως θέματος, δημιουργώντας ένα εφέ σιλουέτας (περισσότερα για τη δημιουργία

σιλουέτας θα βρείτε στη "Μυστικό 37"). Στην κάτω φωτογραφία η φωτομέτρηση

έγινε στο μέσο του σιντριβανιού, ώστε το νερό να παραμένει ορατό με το φως πίσω

του να δημιουργεί ένα δραματικό εφέ.

Φωτογράφηση κόντρα στο φως17

Μην κοιτάζετε απευθείας τον ήλιο μέσα από το σκό-πευτρο ή την οθόνη LCD της μηχανής διότι ενδέχεται να προκαλέσετε βλάβες στην όραση και τα μάτια σας.

Για πληροφορίες σχετικά με τη χρήση της λειτουργίας φω-τομέτρησης της μηχανής ανα-τρέξτε στο “Μυστικό 20” .

Έχετε πολύ καλά αποτελέ-σματα όταν τουλάχιστον ένα τμήμα του ήλιου κρύ-βεται πίσω από το κυρίως θέμα

Page 40: photography in Greek

39

Page 41: photography in Greek

40Φ

ωτι

σμός

Παρότι ο μετωπικός φωτισμός είναι η συνηθέστερη επιλογή συνθηκών φωτο-

γράφησης, υπάρχουν ορισμένα μειονεκτήματα. Ένα από αυτά εμφανίζεται κατά τη

φωτογράφηση ανθρώπων. Όταν τα κυρίως θέματα φωτίζονται μετωπικά αυτά φαί-

νονται φωτεινά αλλά αναπόφευκτα το φως τα αναγκάζει να κοιτάξουν αλλού ή να

καλύψουν τα πρόσωπά τους από το έντονο ηλιακό φως. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα

ένα πορτρέτο με αφύσικη ή καταπονημένη όψη.

Μία λύση στο πρόβλημα είναι η τοποθέτηση των θεμάτων με την πλάτη στον ήλιο.

Κάτι τέτοιο θα ξεθαμπώσει τα μάτια τους, δίνοντάς τους μια πιο χαλαρή όψη. Η

κίνηση αυτή ωστόσο δημιουργεί άλλα προβλήματα διότι ο κόντρα φωτισμός φέρνει

τα πρόσωπά τους στη σκιά. Αυτό συμβαίνει στην επάνω φωτογραφία της απέναντι

σελίδας, όπου τα θέματα δείχνουν αφύσικα σκιασμένα παρότι είναι μια ηλιόλουστη

ημέρα.

Η λύση για το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι μια τεχνική που ονομάζεται συμπλη-

ρωματικό (fill-in) φλας. Ίσως ακούγεται παράδοξο να χρησιμοποιούμε φλας ενώ

είμαστε κάτω από τον ήλιο, είναι όμως ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε

ένα καλά ισορροπημένο πορτρέτο όταν το θέμα φωτίζεται κόντρα από τον ήλιο.

Για να το πετύχετε αυτό, πρέπει να έχετε συνεχώς ενεργοποιημένο το φλας ώστε

να ανάβει σε κάθε λήψη (εάν η μηχανή βρίσκεται απλά στην αυτόματη λειτουργία

τότε θα εκτιμήσει ότι υπάρχει αρκετό φως στο πλάνο και δεν θα χρησιμοποιήσει

το φλας). Μόλις ενεργοποιήσετε το φλας μπορείτε να τραβήξετε κανονικά τη φω-

τογραφία σας. Με αυτόν τον τρόπο τραβήχτηκε η κάτω φωτογραφία της απέναντι

σελίδας: το φλας έχει φωτίσει τα πρόσωπα, εξισορροπώντας το πλάνο με το φόντο

που φωτίζεται από τον ήλιο. Σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί να πειραμα-

τιστείτε με την απόσταση των θεμάτων σας, ώστε να επιτύχετε τον σωστό φωτισμό

των προσώπων τους από το φλας. (Για να βρείτε την εμβέλεια του φλας της μηχανής

συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο.)

Ένας άλλος τρόπος λήψης της συγκεκριμένης φωτογραφίας είναι η χρήση φωτεινής

πηγής στο πλάι των θεμάτων σας. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να δημιουργήσετε

ένα πιο συμπαθητικό εφέ φωτισμού, χωρίς να απαιτείται η χρήση συμπληρωματι-

κού φλας.

Συμπληρωματικό φλας (Fill-in)18

Μπορείτε να χρησιμοποιεί-τε συμπληρωματικό φλας όχι μόνο στα πορτρέτα αλλά και για να φωτίσετε οποιοδήποτε θέμα φωτίζε-ται από πίσω.

Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για ένα καλά ισορ-ροπημένο πορτρέτο όταν το θέμα φωτίζεται κόντρα από τον ήλιο

Page 42: photography in Greek

41

Page 43: photography in Greek

42Φ

ωτι

σμός

Η χρήση των προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας μέσω υπολογιστή επιτρέπει

τη δημιουργία πάρα πολλών ειδικών εφέ, για τα οποία παλαιότερα έπρεπε να

γίνει χρήση φίλτρων επάνω στη μηχανή. Εξακολουθεί ωστόσο να γίνεται χρήση

φίλτρων σε ορισμένες δημιουργικές λήψεις, ενώ υπάρχει και ένα είδος φίλτρου το

οποίο θα ήταν καλό να διαθέτετε. Είναι το πολωτικό φίλτρο (ή απλά πολωτικό), του

οποίου η λειτουργία δεν είναι δυνατό να εξομοιωθεί στον υπολογιστή.

Τα πολωτικά φίλτρα τοποθετούνται εμπρός από τον φακό. Εάν θέλετε να τα χρη-

σιμοποιήσετε σε μια ψηφιακή μηχανή κόμπακτ, τότε θα χρειαστείτε έναν προσαρ-

μογέα φακού. Αυτός χρησιμοποιείται σε ορισμένους τύπους μηχανών κόμπακτ

και βιδώνεται γύρω από τον φακό. Στη συνέχεια, μπορείτε να τοποθετήσετε το

πολωτικό φίλτρο στον προσαρμογέα. Στις ψηφιακές μηχανές κόμπακτ όμως το

αποτέλεσμα του πολωτικού φίλτρου φαίνεται μόνο μετά τη λήψη της φωτογραφίας.

Σε μια ψηφιακή μηχανή SLR το αποτέλεσμα είναι άμεσα ορατό καθώς περιστρέφετε

τον εξωτερικό δακτύλιο του φίλτρου.

Η λειτουργία του πολωτικού φίλτρου βασίζεται στη φυσική μείωση των ανακλάσε-

ων σε ένα πλάνο που δημιουργούνται από την κατακόρυφη συνιστώσα του φωτός.

Με τον τρόπο αυτό δίνεται προτεραιότητα στην οριζόντια συνιστώσα του φωτός

που υπάρχει σε ένα πλάνο. Τα πολωτικά φίλτρα είναι ιδανικά για τη μείωση των

αντανακλάσεων σε επιφάνειες νερού και κρυστάλλων επειδή αποκλείουν το φως

που μεταδίδεται υπό συγκεκριμένες γωνίες. Για τη χρήση τους είναι καλύτερα να

σταθείτε υπό γωνία (περίπου 35 μοίρες) ως προς το πλάνο που θέλετε να τραβήξετε

και, στη συνέχεια, να περιστρέψετε το δακτύλιο του πολωτικού φίλτρου έως ότου

ελαττωθεί ή εξαφανιστεί τελείως η αντανάκλαση. Οι δύο φωτογραφίες της απέναντι

σελίδας δείχνουν τις διαφορές με τη χρήση πολωτικού φίλτρου, κατά τη φωτογρά-

φηση μέσα από επιφάνεια γυαλιού. Η επάνω τραβήχτηκε χωρίς φίλτρο και εμφα-

νίζει πολλές αντανακλάσεις. Για την κάτω χρησιμοποιήθηκε πολωτικό φίλτρο, το

οποίο μείωσε σημαντικά τις αντανακλάσεις.

Στα πολωτικά φίλτρα για να βελτιώσετε τον κορεσμό και το χρώμα σε φωτογραφή-

σεις τοπίων, διότι "κόβουν" ένα τμήμα της κατακόρυφης συνιστώσας του φωτός που

ανακλάται από το πλάνο πρέπει να έχετε τον ήλιο υπό γωνία περίπου 90 μοιρών.

Συνεπώς είναι ένα χρήσιμο εξάρτημα για φωτογράφηση υπό τον έντονο μεσημερι-

ανό ήλιο. Επειδή ο ήλιος βρίσκεται σε κατακόρυφη θέση σχηματίζει φυσική γωνία

90 μοιρών και μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πολωτικό φίλτρο για να "κόψετε"

τις έντονες λάμψεις.

Πολωτικά φίλτρα19

Τα πολωτικά φίλτρα δεν είναι φτηνά, αποτελούν όμως μια καλή επένδυση εάν σκοπεύετε να τραβή-ξετε πολλές φωτογραφίες τοπίων.

Συνήθως τα πολωτικά φίλτρα δεν κόβουν όλες τις αντανακλάσεις από τα τζάμια ή την επιφάνεια νερού, τις μειώνουν όμως σημαντικά.

Τα πολωτικά φίλτρα είναι η ιδανική λύση για μείωση των αντανακλάσεων από επιφά-νειες νερού και γυαλιού

Page 44: photography in Greek

43

Page 45: photography in Greek

44Φ

ωτι

σμός

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα κάθε φωτογράφου είναι η λήψη μιας φωτογρα-

φίας με τη σωστή έκθεση όταν υπάρχει μεγάλη διακύμανση φωτιστικών συνθηκών

σε ένα πλάνο. Ορισμένες φορές το αποτέλεσμα είναι μια φωτογραφία με υπερβολι-

κά φωτεινές (υπερέκθεση) ή υπερβολικά σκοτεινές (υποέκθεση) περιοχές. Κάποια

από αυτά τα θέματα αναλύονται στην ενότητα "Έκθεση και Φωτομέτρηση". Ακόμα

όμως και σε περιπτώσεις με πολύ σκοτεινές ή πολύ φωτεινές περιοχές μέσα σε ένα

πλάνο μπορείτε να τραβήξετε φωτογραφίες με σωστή έκθεση. Το μυστικό είναι η

μελέτη του πλάνου και ο εντοπισμός των περιοχών με το διαφορετικό φωτισμό.

Η πρώτη ενέργεια κατά την εκτίμηση του φωτός που υπάρχει σε ένα πλάνο είναι να

γνωρίζετε το σημείο στο οποίο κάνει φωτομέτρηση η μηχανή σας. (Η φωτομέτρη-

ση εκτελείται κάθε φορά που τραβάτε μια φωτογραφία, ακόμα και αν εσείς δεν το

αντιλαμβάνεστε.) Όλες οι ψηφιακές μηχανές διαθέτουν ψηφιακό φωτόμετρο (το

οποίο μετρά την ποσότητα του διαθέσιμου φωτός) και όταν βρίσκονται στην αυτό-

ματη λειτουργία ρυθμίζουν το διάφραγμα και την ταχύτητα φωτοφράκτη με τέτοιον

τρόπο, ώστε ο αισθητήρας εικόνας να καταγράψει τη σωστή ποσότητα φωτός. Τις

περισσότερες φορές αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα τη σωστή έκθεση της

φωτογραφίας

Στις περισσότερες περιπτώσεις το ενσωματωμένο φωτόμετρο της ψηφιακής μη-

χανής χρησιμοποιεί μια μέθοδο πολλαπλών σημείων (matrix) για να εκτιμήσει

το διαθέσιμο φως. Η λειτουργία βασίζεται στον έλεγχο διάφορων περιοχών του

πλάνου (περίπου 256 σημεία συνήθως) και, στη συνέχεια, στη σύγκριση αυτών

των στοιχείων με μια βάση δεδομένων στοιχείων φωτισμού που περιλαμβάνει

χιλιάδες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν υπό διαφορετικές φωτιστικές συνθήκες.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η μέθοδος πολλαπλών σημείων (matrix) δίνει

πολύ καλά αποτελέσματα. Υπάρχουν και άλλες μέθοδοι φωτομέτρησης, όπως είναι

η φωτομέτρηση σημείου (spot) και η φωτομέτρηση κέντρου βάρους, οι οποίες ανα-

λύονται με περισσότερες λεπτομέρειες στην ενότητα "Έκθεση και Φωτομέτρηση".

Η φωτογραφία της απέναντι σελίδας θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα στο

φωτόμετρο της μηχανής εξαιτίας των διακυμάνσεων στην αντίθεση μεταξύ των φω-

τεινών και σκοτεινών περιοχών. Επειδή όμως η κατανομή τους ήταν σχετικά ομοιό-

μορφη σε ολόκληρη τη φωτογραφία η φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix)

λειτούργησε σωστά και επέλεξε τις κατάλληλες ρυθμίσεις έκθεσης. Προβλήματα με

τη φωτομέτρηση είναι πιθανότερο να εμφανιστούν όταν οι σκοτεινές και φωτεινές

περιοχές ενός πλάνου βρίσκονται σε μεγαλύτερα και απομονωμένα τμήματα, για

παράδειγμα ένας πολύ ανοικτός ουρανός και ένα σκοτεινό πρώτο πλάνο.

Εξισορρόπηση διακυμάνσεων φωτεινότητας

20

Για να κατανοήσετε τη λει-τουργία του φωτόμετρου της μηχανής στρέψτε τη μηχανή προς διαφορετικές πηγές φωτός και μελετήστε τον τρόπο με τον οποίο αλλάζουν οι ρυθμίσεις έκ-θεσης για κάθε μία από τις φωτεινές πηγές.

Page 46: photography in Greek

45

Page 47: photography in Greek

46Φ

ωτι

σμός

Όπως είδαμε στο "Μυστικό 17", η φωτογράφηση κόντρα στον ήλιο παρουσιάζει

ορισμένα πλεονεκτήματα, κυρίως στη δημιουργική ή καλλιτεχνική φωτογράφηση.

Παρόλα αυτά, ένα πιθανό μειονέκτημα είναι η καταγραφή της λάμψης του ήλιου μέ-

σα στη φωτογραφία. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται "αναλαμπή του φακού" και ενώ

μπορεί να δημιουργήσει ενδιαφέροντα εφέ, η υπερβολική παρουσία του ενδέχεται

να καταστρέψει μια κατά τ'άλλα ικανοποιητική φωτογραφία.

Η επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας εμφανίζει υπερβολικές λάμψεις. Εάν

δεν ήταν τόσο έντονες, τότε ίσως η φωτογραφία να ήταν αποδεκτή, αλλά η παρου-

σία των λάμψεων αποσπά την προσοχή από την υπόλοιπη φωτογραφία. Επίσης

προκαλούν μια "ατονία" στο θέμα, εξαιτίας της παρουσίας υπερβολικής ποσότητας

φωτός στο πλάνο που προέρχεται από τις λάμψεις.

Ευτυχώς, στις ψηφιακές μηχανές μέσω της οθόνης LCD μπορείτε να διαπιστώσετε

αμέσως την ύπαρξη υπερβολικής λάμψης σε μια φωτογραφία και να ενεργήσετε

ανάλογα. Μία επιλογή είναι η αναβολή της συγκεκριμένης λήψης για κάποια στιγ-

μή αργότερα, υπάρχουν όμως τρόποι με τους οποίους μπορείτε να "σώσετε" την

κατάσταση.

Μία από τις καλύτερες επιλογές για αποτελεσματική μείωση των λάμψεων και

του φαινομένου αναλαμπής του φακού είναι η τοποθέτηση στον φακό ενός πα-

ρασολέιγ. Πρόκειται για ένα πλαστικό κάλυμμα που προσαρμόζεται στην εμπρός

πλευρά του φακού και εμποδίζει την είσοδο του φωτός στον φακό υπό γωνίες εκτός

των κανονικών. Συνήθως διατίθενται μόνο για τους αφαιρούμενους φακούς των

ψηφιακών μηχανών SLR, υπάρχουν όμως εξαρτήματα και για ψηφιακές μηχανές

κόμπακτ.

Μία ακόμα απλούστερη λύση είναι να κάνετε σκιά στον φακό χρησιμοποιώντας

το ελεύθερο χέρι σας. Στην ιδανική περίπτωση, θα μπορείτε να κόψετε το άμεσο

ηλιακό φως και, στη συνέχεια, να τραβήξετε τη φωτογραφία. Εάν επιχειρήσετε κάτι

τέτοιο, βεβαιωθείτε ότι στη φωτογραφία δεν θα φαίνεται ούτε το χέρι σας ούτε η

σκιά του.

Μπορείτε επίσης να μειώσετε τη λάμψη εάν μετακινηθείτε ελαφρά. Στρέφοντας

λίγες μοίρες προς το πλάι θα εξακολουθήσετε να έχετε το ίδιο κάδρο και ίσως κατα-

φέρετε να μην εμφανίζεται η λάμψη μέσα από το σκόπευτρο. Ακόμα, η αλλαγή του

προσανατολισμού της μηχανής ίσως μειώσει την εμφάνιση της λάμψης. Η κάτω

φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβήχτηκε μετακινώντας ελαφρά τη μηχανή

εξαφανίζοντας τη λάμψη.

Μείωση των λάμψεων21

Μπορείτε να χρησιμοποιή-σετε επίτηδες τη λάμψη για τη δημιουργία καλλιτεχνι-κών εφέ σε μια φωτογρα-φία μέσα από τη εμφάνιση χρωματιστών φωτεινών κύκλων. Η χρήση τους πάντως πρέπει να γίνεται αραιά και μόνο εφόσον έχετε ήδη τραβήξει μια κα-νονική φωτογραφία.

Μία απλή λύση είναι να κάνετε σκιά στον φακό χρη-σιμοποιώντας το ελεύθερο χέρι σας.

Page 48: photography in Greek

47

Page 49: photography in Greek

48Φ

ωτι

σμός

Από τη στιγμή που ο φωτισμός είναι τόσο σημαντικός στη φωτογραφία, είναι

φυσιολογικό να υπάρχουν αντίστοιχοι όροι για περισσότερους από έναν τύπους

φωτισμού. Αυτοί καλύπτουν τη φωτογράφηση τόσο κατά την ημέρα όσο και κατά τη

νύχτα, όσον όμως αφορά τις κανονικές συνθήκες ημέρας οι τρεις τύποι φωτισμού

που ενδιαφέρουν ένα φωτογράφο είναι ο κόντρα, ο μετωπικός και ο πλευρικός

φωτισμός.

Ο κόντρα φωτισμός υπάρχει όταν η κύρια πηγή φωτός βρίσκεται πίσω από το θέμα

(όπως δείξαμε στο "Μυστικό 17"). Αυτός μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην

έκθεση (διότι το θέμα βρίσκεται στη σκιά ενώ το φόντο φωτίζεται έντονα), προσφέ-

ρει όμως περισσότερες δημιουργικές δυνατότητες. Μόλις μάθετε τον τρόπο με τον

οποίο θα ρυθμίζετε την έκθεση για τα διαφορετικά τμήματα ενός πλάνου μπορείτε

να χρησιμοποιήσετε τον κόντρα φωτισμό για να δημιουργήσετε σιλουέτες ή να

εκθέσετε κατάλληλα το θέμα ώστε να δημιουργήσετε ένα καλλιτεχνικό εφέ. Με τον

τρόπο αυτό μπορείτε να πετύχετε συγκλονιστικά αποτελέσματα σε κοντινές (μάκρο)

λήψεις όπου το κυρίως θέμα είναι πολύ μικρό και φωτίζεται από πίσω.

Ο μετωπικός φωτισμός είναι το αντίθετο του κόντρα φωτισμού και υπάρχει όταν η

κύρια πηγή φωτός βρίσκεται πίσω από το φωτογράφο και είναι στραμμένη προς

το θέμα. Δημιουργεί πιο ομοιόμορφη έκθεση, πρέπει όμως να είστε προσεκτικοί

σχετικά με την ώρα της ημέρας όταν φωτογραφίζετε θέματα με μετωπικό φωτισμό

σε εξωτερικούς χώρους. Εάν είναι κοντά στο μεσημέρι τότε ο ήλιος βρίσκεται πολύ

ψηλά στον ουρανό. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα πολύ "σκληρές" φωτογραφίες και

με έντονη αντίθεση: ο ήλιος εκείνη τη στιγμή λάμπει με τη μεγαλύτερη ένταση δίνει

όμως ένα "επίπεδο" φως, σύμφωνα με τη φωτογραφική ορολογία. (Ανατρέξτε στο

"Μυστικό 23" για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη φωτογράφηση κατά τη

Χρυσή ώρα.) Όσον αφορά τις συνθήκες φωτισμού, για σταθερά ικανοποιητικές

φωτογραφίες, ο μετωπικός φωτισμός είναι η σίγουρη λύση. Οι δύο φωτογραφίες

στην απέναντι σελίδα δείχνουν τις διαφορές μεταξύ μιας τυπικής κατάστασης

μετωπικού φωτισμού και μιας με κόντρα φωτισμό. Η επάνω φωτογραφία είναι με

κόντρα φωτισμό: δηλαδή ο ήλιος βρίσκεται πίσω από το θέμα, αφήνοντάς το στη

σκιά. Η κάτω φωτογραφία είναι με μετωπικό φωτισμό, δίνοντας καλύτερη συνολι-

κή εμφάνιση διότι φωτίζεται απευθείας από την κύρια πηγή φωτός.

Ο άλλος βασικός τύπος φωτισμού είναι ο πλευρικός φωτισμός. Εμφανίζεται όταν η

κύρια πηγή φωτός βρίσκεται στο πλάι του θέματος. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός

τρόπος φωτισμού για πορτρέτα διότι δίνει καλή αντίθεση στο πρόσωπο του θέμα-

τος: η μία πλευρά φωτίζεται έντονα, ενώ η άλλη βρίσκεται στη σκιά. Πρέπει ωστόσο

να εξισορροπήσετε τη φωτεινότητα, διαφορετικά η αντίθεση μεταξύ των δύο πλευ-

ρών θα είναι υπερβολικά έντονη.

Τύποι φυσικού φωτισμού22

Ορισμένες ψηφιακές μη-χανές διαθέτουν ειδική λειτουργία για την αντιμε-τώπιση του κόντρα φωτι-σμού. Συνήθως σε αυτήν τη λειτουργία ανάβει το φλας ώστε να εξασφαλιστεί ο ομοιόμορφος φωτισμός του θέματος σε σύγκριση με το φωτεινό φόντο.

Τραβήξετε το ίδιο θέμα σε διαφορετικές ώρες της ημέ-ρας και υπό διαφορετικές συνθήκες φωτισμού, για να δείτε τον τρόπο που αυτές επιδρούν στη φωτογραφία.

Page 50: photography in Greek

49

Page 51: photography in Greek

50Φ

ωτι

σμός

Οι σπουδαίες φωτογραφίες δεν εξαρτώνται μόνο από την κατεύθυνση και την πο-

σότητα του φωτός. Εξαρτώνται επίσης από την ποιότητα του φωτός. Αυτό οφείλεται

στη διακύμανση της ποιότητας του φωτός μέσα στην ημέρα, και ειδικά του ηλιακού

φωτός: το μεσημέρι ο ήλιος λάμπει με τη μέγιστη ένταση και, αναπάντεχα, αυτή

είναι η χειρότερη ώρα για φωτογράφηση. Ο μεσημεριανός ήλιος είναι υπερβολικά

σκληρός και έντονος και, παρότι δίνει καλοφωτισμένες φωτογραφίες, η ποιότητα

των χρωμάτων υστερεί ως προς το βάθος και τον κορεσμό. Για τις καλύτερες δυνατές

φωτογραφίες, οι ιδανικές συνθήκες φωτισμού επικρατούν περίπου μία ώρα μετά

από την ανατολή και μία ώρα πριν από τη δύση του ηλίου. Στη φωτογραφική ορολο-

γία αυτό το διάστημα είναι γνωστό ως η "Χρυσή ώρα".

Ο λόγος που καθιστά τη Χρυσή ώρα ιδανική για φωτογράφηση είναι η γωνία υπό

την οποία το φως πέφτει επάνω στο θέμα και ότι εκείνη την ώρα το φως δημιουργεί

μια βαθιά λάμψη στα χρώματα, σε αντίθεση με το σκληρό θάμπωμα του μεσημ-

βρινού ήλιου. Η Χρυσή ώρα του πρωινού και του απογεύματος δίνουν ελαφρώς

διαφορετικά αποτελέσματα: ο πρωινός ήλιος δίνει μια απαλή χρυσή απόχρωση ενώ

ο απογευματινός δίνει μια εντονότερη πορτοκαλί λάμψη με λίγο μεγαλύτερο βάθος.

Εάν πειραματιστείτε φωτογραφίζοντας τη Χρυσή ώρα θα διαπιστώσετε για ποιο λό-

γο την προτιμούν οι φωτογράφοι (βλέπε τη φωτογραφία στην απέναντι σελίδα).

Η Χρυσή ώρα μπορεί να δώσει εκπληκτικά φωτογραφικά αποτελέσματα, σε αντάλ-

λαγμα όμως απαιτεί λίγο μεγαλύτερη προσπάθεια από το φωτογράφο. Το πρωί πρέ-

πει να σηκωθείτε και να ετοιμαστείτε πριν από την ανατολή, ενώ το απόγευμα ίσως

να μην έχετε τελειώσει τη φωτογράφηση, ακόμα και όταν έχει σχεδόν βραδιάσει. Το

βασικό σας μέλημα είναι να εκμεταλλεύεστε όσο το δυνατόν περισσότερο αυτές τις

συνθήκες φωτισμού όταν σας παρουσιάζονται. Αυτό ίσως σημαίνει τον εντοπισμό

ορισμένων καλών τοποθεσιών για φωτογράφηση κατά τη διάρκεια της ημέρας,

ώστε να γνωρίζετε που ακριβώς πρέπει να βρίσκεστε κατά τη Χρυσή ώρα. Σίγουρα

δεν θέλετε να χάνετε το χρόνο σας προσπαθώντας να βρείτε μια τοποθεσία όταν έχε-

τε ήδη το καλύτερο δυνατό φως. Ο έξυπνος προγραμματισμός μπορεί να κάνει όλη

τη διαφορά στην εκμετάλλευση της Χρυσής ώρας.

Το άλλο πράγμα που πρέπει να έχετε υπόψη σχετικά με τη Χρυσή ώρα είναι ότι δεν

διαρκεί πολύ. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχετε πολύ χρόνο στη διάθεσή σας για να μετα-

κινηθείτε από μια τοποθεσία σε μια άλλη. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι

να εντοπίσετε το θέμα που θέλετε να φωτογραφήσετε και, στη συνέχεια, να ασχολη-

θείτε με λίγες, αλλά κορυφαίες, λήψεις.

Ένα τελευταίο χαρακτηριστικό της Χρυσής ώρας είναι ότι δίνει σπουδαία αποτελέ-

σματα και προς τις δυο κατευθύνσεις. Για παράδειγμα, ενώ βλέπετε ένα φανταστικό

ηλιοβασίλεμα μπορείτε να κάνετε μεταβολή και να αντικρύσετε ένα φωτογραφικό

θέμα λουσμένο με υπέροχο χρυσό και πορτοκαλί φως.

Η Χρυσή ώρα23

Προσπαθείτε να φωτογρα-φίζετε κατά τη Χρυσή ώρα, οπουδήποτε και αν βρί-σκεστε. Θα δείτε σημαντική βελτίωση των φωτογραφι-ών σας.

Page 52: photography in Greek

51

Page 53: photography in Greek

52Φ

ωτι

σμός

Όπως περιγράψαμε και στο "Μυστικό 3", το διάφραγμα και η ταχύτητα φωτοφράκτη

μας βοηθούν να καθορίσουμε την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στη μηχανή

σε κάθε λήψη. Εκτός από το παραπάνω, υπάρχει άλλη μία παράμετρος που επηρε-

άζει τον τρόπο εισόδου του φωτός στη μηχανή. Αυτή είναι γνωστή ως ρύθμιση ISO

ή αλλιώς ταχύτητα φιλμ στην τυπική ορολογία φωτογράφησης με φιλμ. Μια τυπική

ταχύτητα φιλμ είναι η τιμή 100 ή 200 για συνθήκες έντονου φωτός. Οι ψηφιακές

μηχανές διαθέτουν ισοδύναμες τιμές ISO, που κυμαίνονται συνήθως μεταξύ των

τιμών 100–1600.

ISO αναφέρεται στην ταχύτητα με την οποία ο αισθητήρας εικόνας καταγράφει το

φως σε κάθε λήψη μεμονωμένα. Εάν η ισοδύναμη τιμή (ευαισθησία) ISO είναι 100

ή 200 τότε ο αισθητήρας εικόνας είναι λιγότερο ευαίσθητος στο φως και μπορεί

να καταγράψει εικόνες υπό έντονο φωτισμό. Αντίστοιχα μια υψηλότερη τιμή ευαι-

σθησίας ISO σημαίνει ότι ο αισθητήρας γίνεται πιο ευαίσθητος στο φως και μπορεί

να καταγράψει εικόνες υπό συνθήκες περιορισμένου φωτός. Μπορείτε να χρησι-

μοποιήσετε τις υψηλότερες τιμές ISO για φωτογράφηση σε εσωτερικούς χώρους ή

νυχτερινές λήψεις.

Σε γενικές γραμμές, μην αλλάζετε τη ρύθμιση της μηχανής από την προεπιλεγμένη

ισοδύναμη τιμή ISO, η οποία πιθανότατα είναι το 100 ή το 200. Αυτή η ρύθμιση

είναι ικανοποιητική υπό τις συνηθέστερες συνθήκες φωτός ημέρας και να θυμάστε

ότι σε μια ψηφιακή μηχανή μπορείτε να αλλάζετε τις τιμές του ISO μεταξύ δύο δια-

δοχικών λήψεων.

Μια δυνατότητα που έχετε με την αλλαγή της τιμής ISO είναι η εκούσια δημιουργία

εφέ "κόκκου" σε μια φωτογραφία. Αυτό επιτυγχάνεται με την επιλογή υψηλής τιμής

ISO, για παράδειγμα 800 ή 1600, η οποία μπορεί να εμφανίσει " θόρυβο" σε μια

φωτογραφία. Θόρυβος είναι το φαινόμενο των μικρών κηλίδων που δημιουργείται

από τυχαία κατανεμημένα pixel μέσα σε μια φωτογραφία. Με τη ρύθμιση υψηλού

ISO η ποσότητα του θορύβου αυξάνει και εάν αυτό γίνεται εσκεμμένα τότε ο σκοπός

είναι το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Η επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα

τραβήχτηκε με τιμή ISO στα 1600. Η κάτω φωτογραφία τραβήχτηκε με τιμή ISO στα

200.

Οι πιο ακριβές ψηφιακές μηχανές, ειδικά οι ψηφιακές μηχανές SLR, παράγουν

λιγότερο θόρυβο σε σχέση με τις φθηνότερες, ακόμα και υπό συνθήκες χαμηλού

φωτισμού.

Δημιουργία εφέ κόκκου24

Χρησιμοποιώντας υψη-λότερη τιμή ISO το φως καταγράφεται γρηγορότερα από τον αισθητήρα εικόνας, συνεπώς μπορείτε να χρη-σιμοποιήσετε γρηγορότερη ταχύτητα φωτοφράκτη. Υπό ορισμένες συνθήκες, αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να τραβήξετε φωτογραφίες σε εσωτερικούς χώρους ή τη νύχτα χωρίς να χρησιμοποι-ήσετε τρίποδο.

Η τιμή ISO αναφέρεται στην ταχύτητα με την οποία ο αι-σθητήρας εικόνας καταγρά-φει το φως σε κάθε λήψη μεμονωμένα

Page 54: photography in Greek

53

Page 55: photography in Greek

54Φ

ωτι

σμός

Δυστυχώς οι μηχανές δεν διαθέτουν την ευφυΐα της ανθρώπινης όρασης και για

το λόγο αυτό ορισμένες φορές δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τα διαφορετικά είδη

φωτός. Η διαφορετικότητα οφείλεται στην επονομαζόμενη “θερμοκρασία χρώμα-

τος” που χαρακτηρίζει τις πηγές φωτός. Αυτό σημαίνει ότι το χρώμα που ανακλάται

από ένα αντικείμενο διαφέρει, ανάλογα με τον τύπο της φωτεινής πηγής. Για παρά-

δειγμα, το χρώμα που ανακλά ένα λευκό χαρτί υπό το άμεσο ηλιακό φως είναι δια-

φορετικό από αυτό ενός λευκού χαρτιού υπό το φως φθορισμού. Χάρη στην εξέλιξή

του, το ανθρώπινο μάτι μπορεί να εξισορροπήσει αυτές τις διαφορές και βλέπει το

αρχικό αντικείμενο πάντα ίδιο, δηλαδή ένα κομμάτι χαρτί έχει πάντα λευκό χρώμα.

Αντίθετα, οι μηχανές δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα και, επομένως, πρέπει να αντι-

σταθμίσουν αυτή τη διαφορά μέσω της παραμέτρου ισορροπίας λευκού έτσι, ώστε

να βλέπουν πάντα το ίδιο χρώμα, ανεξάρτητα από την πηγή του φωτός.

Οι ψηφιακές μηχανές διαθέτουν προεπιλεγμένη ρύθμιση για τη μέτρηση της ισορ-

ροπίας λευκού σε μια φωτογραφία. Αυτή λειτουργεί αξιολογώντας τον τύπο του

φωτός στην εικόνα και, στη συνέχεια, ρυθμίζοντας την ισορροπία λευκού ανάλογα.

Δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα τέλεια – ειδικά με τεχνητό φωτισμό

– επομένως για τις διαφορετικές συνθήκες φωτισμού πρέπει να γίνονται χειροκίνη-

τες ρυθμίσεις. Αυτές λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές συνθήκες εξωτερικού και

εσωτερικού φωτισμού και, συνήθως, καλύπτουν τα εξής: αυτόματη ρύθμιση, σκιά,

ήλιος, συννεφιά, λάμπες φθορισμού, λάμπες πυρακτώσεως και φλας. Η ρύθμιση

της ισορροπίας λευκού είναι ιδιαίτερα χρήσιμη υπό συνθήκες τεχνητού φωτισμού

και αξίζει να πειραματιστείτε.

Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείτε να προκαθορίσετε την ισορροπία λευκού

για συγκεκριμένες συνθήκες λήψης. Αυτό αφορά την επιλογή της κατάλληλης ρύθ-

μισης ισορροπίας λευκού από το αντίστοιχο μενού της μηχανής. Για την ακρίβεια

της ρύθμισης τοποθετήστε ένα λευκό ή γκρίζο χαρτί στο σημείο όπου θα τραβήξετε

τη φωτογραφία. Από το μενού ισορροπίας λευκού επιλέξτε τη χειροκίνητη κατα-

γραφή της ισορροπίας λευκού και τραβήξτε τη φωτογραφία με τη χάρτινη κάρτα

στο κέντρο της. Στη συνέχεια, η μηχανή θα υπολογίσει την απαιτούμενη ισορροπία

λευκού για τις συγκεκριμένες συνθήκες φωτισμού και θα ρυθμίσει ανάλογα το φως

στην τελική φωτογραφία.

Στα παραδείγματα της απέναντι σελίδας η επάνω φωτογραφία τραβήχτηκε με

λανθασμένη ρύθμιση ισορροπίας λευκού (συννεφιά) με αποτέλεσμα την αφύσικη

απεικόνιση των χρωμάτων, ενώ στην κάτω χρησιμοποιήθηκε η σωστή ρύθμιση

(φθορισμού). Εάν έχετε αμφιβολίες για το φωτισμό σε μια συγκεκριμένη λήψη, τότε

τραβήξτε τη με διαφορετικές ρυθμίσεις της ισορροπίας λευκού για να εξασφαλίσετε

ότι θα είναι σωστή τουλάχιστον μία φωτογραφία.

Χειρισμός της ισορροπίας λευκού

25

Όταν ελέγχετε την ισορρο-πία λευκού μιας φωτογρα-φίας μέσω της οθόνης LCD της μηχανής δεν έχετε πάντα τη σωστή εικόνα, εξαιτίας του μεγέθους της οθόνης. Ένας τρόπος για να βεβαι-ωθείτε απόλυτα είναι να προβάλετε τη φωτογραφία σε υπολογιστή.

Εάν έχετε προκαθορίσει την ισορροπία λευκού, φροντί-στε να επιλέξετε μια άλλη ρύθμισή της (για παράδειγ-μα την "Auto" (Αυτόματη)) προτού τραβήξετε φωτο-γραφίες υπό διαφορετικές συνθήκες φωτισμού.

Page 56: photography in Greek

55

Page 57: photography in Greek

56Φ

ωτι

σμός

Εξωτερικός και εσωτερικός φωτισμός

26

Στις περισσότερες περιπτώσεις φωτογράφησης υπάρχει μόνο μία κύρια πηγή

φωτός. Μπορείτε να βασιστείτε σε αυτήν την πηγή για να ρυθμίσετε κατάλληλα την

έκθεση αλλά και την ισορροπία λευκού. Για παράδειγμα, μια ηλιόλουστη ημέρα στο

ύπαιθρο η ισορροπία λευκού θα είναι διαφορετική σε σχέση με μια λήψη σε εσωτε-

ρικό χώρο με φώτα φθορισμού.

Παρόλα αυτά σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί να φωτογραφήσετε σε χώρο

με διαφορετικές πηγές φωτισμού. Μια τέτοια περίπτωση φαίνεται στην παρακάτω

φωτογραφία. Ο πλευρικός φωτισμός προέρχεται από τον ήλιο που μπαίνει από το

παράθυρο, ενώ το ίδιο το δωμάτιο φωτίζεται από φώτα φθορισμού. Το πρόβλημα

σε αυτές τις καταστάσεις είναι η εκτίμηση της βέλτιστης ισορροπίας λευκού.

Ένα τρόπος να αντιμετωπίσετε τις συνθήκες είναι να τραβήξετε ξεχωριστές φωτο-

γραφίες με διαφορετικές ρυθμίσεις ισορροπίας λευκού, μία για κάθε τύπο φωτι-

σμού στο πλάνο. Η διαδικασία ίσως έχει αποτέλεσμα εάν μία από τις πηγές φωτός

είναι ισχυρότερη από την άλλη. Μία ακόμα επιλογή είναι να αφήσετε τη ρύθμιση

της ισορροπίας λευκού στην αυτόματη λειτουργία και να εμπιστευτείτε τις δυνατότη-

τες της μηχανής. Αυτό ακριβώς έγινε στην παρακάτω φωτογραφία με την αυτόματη

ρύθμιση της ισορροπίας λευκού να είναι η σωστή για το ηλιακό φως που έμπαινε

από το παράθυρο.

Τραβήξτε ξεχωριστές φω-τογραφίες με διαφορετικές ρυθμίσεις ισορροπίας λευκού

Page 58: photography in Greek

Η μέτρηση της ποσότητας

του φωτός σε ένα πλάνο

είναι ζωτικής σημασίας για

την εμφάνιση της τελικής

φωτογραφίας. Αυτή η

ενότητα δίνει ορισμένες

συμβουλές σχετικά με τις

διαφορετικές μεθόδους

φωτομέτρησης, καθώς και τον

τρόπο εφαρμογής τους για

τη δημιουργία φωτογραφιών

με σωστή έκθεση. Επίσης,

επεξηγεί την κρίσιμη

φωτογραφική τεχνική που

ονομάζεται βάθος πεδίου.

27 Κατανόηση του βάθους πεδίου

28 Θόλωμα του φόντου

29 Αφαίρεση του φόντου

30 Κλείδωμα της έκθεσης

31 Φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix)

32 Φωτομέτρηση σημείου (spot)

33 Περισσότερα με τη φωτομέτρησησημείου

34 Αντιστάθμιση έκθεσης

35 Φωτομέτρηση κέντρου βάρους(center-weighted)

36 Κλείδωμα εστίασης

37 Δημιουργία σιλουέτας

38 Δυναμικό εύρος

58

60

62

64

66

68

70

72

74

75

76

78

Εκθεση και φωτομέτρηση4

Page 59: photography in Greek

58Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Ο όρος "Βάθος πεδίου" αναφέρεται στο τμήμα του χώρου (από εμπρός προς τα

πίσω) που περιέχεται στη φωτογραφία και εμφανίζεται εστιασμένο. Μεγάλο βάθος

πεδίου σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα της εικόνας είναι εστιασμένο, ενώ μικρό βά-

θος πεδίου σημαίνει ότι μόνο ένα μικρό τμήμα της φωτογραφίας είναι εστιασμένο.

Το βάθος πεδίου μιας συγκεκριμένης φωτογραφίας καθορίζεται από την εστιακή

απόσταση του φακού που χρησιμοποιείται, την απόσταση ανάμεσα στο φωτογρά-

φο, το κυρίως θέμα και το φόντο και, πάνω απ' όλα, από την τιμή του διαφράγματος

που χρησιμοποιείται.

Η επιλογή του βάθους πεδίου που θα εφαρμόσετε εξαρτάται από τον τύπο της φω-

τογραφίας που θέλετε να τραβήξετε, συνεπώς πρέπει να βάλετε και λίγη σκέψη στη

δημιουργική διαδικασία: θέλετε μια φωτογραφία στην οποία θα είναι εστιασμένο

το πρώτο πλάνο, το κυρίως θέμα και το φόντο, ή μήπως θέλετε να απομονώσετε το

κυρίως θέμα θολώνοντας το φόντο; Σε γενικές γραμμές, οι λήψεις τοπίων χρησι-

μοποιούν μεγάλο βάθος πεδίου (δηλ. κλειστό διάφραγμα – μεγάλο αριθμό f) ώστε

να φαίνονται τα πάντα εστιασμένα, ενώ στις λήψεις μεμονωμένων θεμάτων (όπως

είναι τα πορτρέτα) εφαρμόζεται συχνότερα μικρότερο βάθος πεδίου (δηλ. ανοικτό

διάφραγμα – μικρός αριθμός f), γεγονός που προκαλεί θόλωμα του φόντου δίνο-

ντας μεγαλύτερη έμφαση στο κυρίως θέμα.

Ο καλύτερος τρόπος για να έχετε έλεγχο του βάθους πεδίου είναι να επιλέξετε στη

μηχανή τη λειτουργία προτεραιότητας διαφράγματος. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε

να επιλέξετε την τιμή του διαφράγματος και, στη συνέχεια, η μηχανή θα επιλέξει αυ-

τόματα την κατάλληλη ταχύτητα φωτοφράκτη ώστε η φωτογραφία να εκτεθεί σωστά.

Να θυμάστε ότι ένα ανοικτό διάφραγμα απαιτεί γρηγορότερη ταχύτητα φωτοφράκτη

και το αντίστροφο. Επίσης, όσο μικρότερος είναι ο αριθμός f τόσο πιο ανοικτό γίνε-

ται το διάφραγμα, για παράδειγμα σε ορισμένες μηχανές το f2.8 είναι το πιο ανοικτό

διάφραγμα, ενώ το f22 είναι το κλειστότερο. Επομένως, εάν θέλετε να απομονώσε-

τε το θέμα σας επιλέξτε ένα ανοικτό διάφραγμα (f2.8, f4 ή f5.6), ενώ για ένα πλάνο

όπου θέλετε εστιασμένο το μεγαλύτερο δυνατό τμήμα του επιλέξτε ένα κλειστό

διάφραγμα (f16 ή f22). Για μια λήψη όπου το βάθους πεδίου δεν παίζει ιδιαίτερο

ρόλο επιλέξτε ένα μεσαίο διάφραγμα (f8 ή f11) ώστε να έχετε καλύτερο κορεσμό

των χρωμάτων της φωτογραφίας. Η φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβήχτηκε

με διάφραγμα f16 ώστε να δημιουργηθεί μεγάλο βάθος πεδίου και να εξασφαλιστεί

η εστίαση του μεγαλύτερου δυνατού τμήματος της φωτογραφία.

Κατανόηση του βάθους πεδίου

Μόλις κατανοήσετε πλή-ρως την έννοια και τον τρόπο εφαρμογής του βά-θους πεδίου θα μπορείτε να έχετε πολύ μεγαλύτερο έλεγχο στο τεχνικό κομμάτι των φωτογραφιών σας, κα-θώς και στη σύνθεση των σκηνών.

27

Ο καλύτερος τρόπος για να έχετε έλεγχο του βάθους πεδίου είναι να επιλέξετε στη μηχανή τη λειτουργία προτε-ραιότητας διαφράγματος

Page 60: photography in Greek

59

Page 61: photography in Greek

60Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Μία από τις βασικές χρήσεις του βάθους πεδίου είναι το θόλωμα του φόντου. Μπο-

ρείτε να μεταβάλετε τον βαθμό του θολώματος αλλάζοντας την τιμή του διαφράγμα-

τος στη μηχανή έτσι, ώστε να δημιουργήσετε διαφορετικά εφέ. Κάθε διαφορετική

ρύθμιση δίνει μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία και σε εσάς μένει να αποφασίσετε

τον τύπο του εφέ που επιθυμείτε, ώστε να επιτύχετε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Για να θολώσετε το φόντο, η μηχανή πρέπει να είναι ρυθμισμένη στη λειτουργία

προτεραιότητας διαφράγματος, ώστε εσείς να επιλέγετε την τιμή του διαφράγματος

και η μηχανή να ρυθμίζει αυτόματα την ταχύτητα φωτοφράκτη. Ξεκινήστε με ένα

σχετικά κλειστό διάφραγμα, όπως είναι το f11 (ή την ισοδύναμη τιμή μιας ψηφια-

κής μηχανής κόμπακτ). Με τις ρυθμίσεις αυτές το φόντο θα θολώσει ελαφρά, όπως

συμβαίνει στην επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα. Με μια ψηφιακή μηχανή

κόμπακτ ίσως δυσκολευτείτε να επιτύχετε θόλωμα του φόντου διότι η εσωτερική

αρχιτεκτονική του φακού είναι τέτοια που επιτυγχάνει μεγάλο βάθος πεδίου: σε γε-

νικές γραμμές παραμένει εστιασμένη μια πολύ μεγαλύτερη περιοχή σε σύγκριση με

μια ψηφιακή μηχανή SLR. Ένας τρόπος για να δημιουργήσετε μικρό βάθος πεδίου

είναι να πλησιάσετε όσο το δυνατόν περισσότερο στο θέμα σας και να αφήσετε όσο

το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση ανάμεσα στο κυρίως θέμα και το φόντο. Επίσης,

όταν χρησιμοποιείτε φακό ζουμ και "ζουμάρετε" στο κυρίως θέμα επιτυγχάνεται μι-

κρό βάθος πεδίου (δηλ. φαίνεται εστιασμένο μικρότερο τμήμα της φωτογραφίας).

Μόλις τραβήξετε την πρώτη φωτογραφία, επιλέξτε στη μηχανή πιο ανοικτό διά-

φραγμα: δηλαδή επιλέξτε μικρότερο αριθμό f. Τραβήξτε άλλη μία φωτογραφία με

διάφραγμα περίπου στο f8 για να δείτε τις διαφορές μεταξύ αυτής της φωτογραφίας

και της προηγούμενης. Η μεσαία φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβήχτηκε με

αυτήν τη ρύθμιση, με αποτέλεσμα το εντονότερο θόλωμα του φόντου. Για την τελευ-

ταία φωτογραφία, επιλέξτε όσο πιο ανοικτό διάφραγμα γίνεται, συνήθως f4 ή f5.6

και τραβήξτε ξανά τη φωτογραφία. Με τον τρόπο αυτό θα έχετε το μέγιστο θόλωμα

του φόντου, όπως φαίνεται στην κάτω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα. Ανάλογα

με τον τύπο της φωτογραφίας που επιθυμείτε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μεγα-

λύτερη ή μικρότερη ένταση στο θόλωμα του φόντου.

Θόλωμα του φόντου28

Εάν το φόντο περιλαμβάνει πολλά ετερόκλητα στοιχεία, τότε ίσως αποσπάσει την προσοχή από το κυρίως θέμα.

Οι τιμές διαφράγματος στις ψηφιακές μηχανές κόμπακτ έχουν διαφορά περίπου 4 stop με τις ισοδύναμές τους σε μια ψηφιακή μηχανή SLR. Για παράδειγμα, η τιμή f2.8 σε μια ψηφιακή μηχανή κόμπακτ ισοδυναμεί με την τιμή f11 μιας ψηφιακής μηχανής SLR. Αυτός είναι ο λόγος της δυσκολίας στο θόλωμα του φόντου μέσω του βάθους πεδίου σε μια ψηφιακή μηχανή κόμπακτ.

Page 62: photography in Greek

61

Τα θέματα στα οποία εφαρμόζεται θόλωμα του φόντου είναι φωτογραφίες παιδιών, λουλουδιών, εντόμων και κοντινών αντικειμένων, τα οποία μπο-ρούμε να απομονώσουμε εάν αφήσουμε το φόντο σε σχετική απόσταση πίσω από το θέμα.

Page 63: photography in Greek

62Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ίσως θέλετε να χρησιμοποιήστε το βάθος πε-

δίου για να θολώσετε εντελώς το φόντο. Πρόκειται για μια τεχνική που δίνει πολύ

μεγαλύτερη έμφαση στο κυρίως θέμα διότι δεν υπάρχει το φόντο που αποσπά την

προσοχή από το θέμα μας. Η συγκεκριμένη επιλογή είναι εξαιρετική για κοντινά

θέματα και πορτρέτα, όπως είναι οι δύο φωτογραφίες στην απέναντι σελίδα.

Εάν θέλετε να αφαιρέσετε το φόντο, θολώνοντάς το εντελώς, τότε πρέπει να χρησι-

μοποιήσετε το πιο ανοικτό διαθέσιμο διάφραγμα της μηχανής σας. Για τον σκοπό

αυτό πρέπει να επιλέξετε τη λειτουργία προτεραιότητας διαφράγματος (ή τη χειρο-

κίνητη λειτουργία) και να ρυθμίσετε το διάφραγμα στη χαμηλότερη δυνατή τιμή f.

Η τιμή αυτή μπορεί να είναι f2.8, f4 ή f5.6, ανάλογα με τη μηχανή και τον τύπο του

φακού. (Γενικά, όσο ακριβότερος είναι ο φακός τόσο πιο ανοικτό είναι το διάφραγ-

μα που μπορείτε να επιλέξετε.)

Το επόμενο βήμα είναι να τοποθετήσετε το φόντο σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη από-

σταση από το θέμα σας. Εάν το φόντο είναι αρκετά κοντά τότε θα περιλαμβάνεται στο

βάθος πεδίου της εστίασης με αποτέλεσμα να εμφανίζονται περιττά στοιχεία του.

Στη συνέχεια, πλησιάστε όσο μπορείτε στο κυρίως θέμα σας. Τραβήξτε μερικές

δοκιμαστικές φωτογραφίες για να ελέγξετε την εμφάνιση του φόντου. Εάν εξακο-

λουθούν να φαίνονται λεπτομέρειες, τότε χρησιμοποιήστε τη λειτουργία ζουμ της

μηχανής, ακόμα και αν πρέπει να απομακρυνθείτε ελαφρά από το θέμα. Με το ζουμ

του φακού το βάθος πεδίου μειώνεται, δηλαδή φαίνεται εστιασμένο μικρότερο τμή-

μα της φωτογραφίας. Εάν χρησιμοποιείτε τη λειτουργία ζουμ, επιλέξτε τη μέγιστη

δυνατή εστιακή απόσταση για να δείτε με ποιον τρόπο επηρεάζεται το φόντο.

Εξαιτίας των μεγάλων περιθωρίων εστίασης των ψηφιακών μηχανών κόμπακτ

(είναι σχεδιασμένες έτσι, ώστε να δείχνουν εστιασμένο όσο το δυνατόν μεγαλύτερο

τμήμα της φωτογραφίας) ίσως δυσκολευτείτε να θολώσετε εντελώς το φόντο μιας

φωτογραφίας. Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε τη συγκεκριμένη τεχνική, τότε η λύ-

ση ίσως είναι η χρήση μια ψηφιακής μηχανής SLR.

Αφαίρεση του φόντου29

Ορισμένες ψηφιακές μηχα-νές SLR διαθέτουν επιλογή προεπισκόπησης βάθους πεδίου που σας δίνει τη δυ-νατότητα να δείτε το τμήμα της φωτογραφίας που θα είναι εστιασμένο για κάθε ρύθμιση του διαφράγματος ξεχωριστά.

Τοποθετήστε το φόντο σας στη μέγιστη δυνατή απόσταση

Μπορείτε να αφαιρέσετε το φόντο χρησιμοποιώντας λογισμικό επεξεργασίας εικόνων εάν επιλέξετε το φόντο και, στη συνέχεια, εφαρμόσετε διάφορα εφέ θολώματος που υπάρχουν στα μενού φίλτρων ή τις επι-λογές εφέ.

Page 64: photography in Greek

63

Page 65: photography in Greek

64Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Κατά τη μέτρηση της ποσότητας του φωτός σε μια φωτογραφία το κυρίως θέμα ενδέ-

χεται να μη βρίσκεται πάντα στο κέντρο της φωτογραφίας. Αυτό συμβαίνει συνήθως

για λόγους που έχουν να κάνουν με τη σύνθεση. Ο κανόνας λέει ότι επιτυγχάνεται

καλύτερη σύνθεση όταν το κυρίως θέμα δεν βρίσκεται στο κέντρο του κάδρου. Το

γεγονός αυτό ίσως δημιουργεί προβλήματα στο σύστημα φωτομέτρησης της μηχα-

νής διότι δεν είναι σίγουρο ότι θα υπολογίσει τη σωστή έκθεση για το κυρίως θέμα.

Η λύση σε αυτό το πιθανό πρόβλημα της έκθεσης είναι η χρήση του κλειδώματος

έκθεσης. Πρόκειται για μια τεχνική κατά την οποία υπολογίζεται η έκθεση για ένα

συγκεκριμένο σημείο, ακόμα και αν αυτό δεν περιλαμβάνεται στην τελική φωτο-

γραφία που θέλετε να τραβήξετε. Μόλις γίνει η φωτομέτρηση και επιλεγούν οι

αντίστοιχες ρυθμίσεις έκθεσης, υπάρχει η δυνατότητα κλειδώματος των συγκεκρι-

μένων ρυθμίσεων. Σε ορισμένες μηχανές αυτό επιτυγχάνεται με το ειδικό κουμπί

κλειδώματος έκθεσης (Exposure Lock) που υπάρχει στη μηχανή. Πατώντας το, οι

ρυθμίσεις έκθεσης κλειδώνουν έως ότου τραβηχτεί η τρέχουσα φωτογραφία. Αυτό

σημαίνει ότι μπορείτε να μετακινήσετε τη μηχανή για να ανασυνθέσετε το κάδρο

και, στη συνέχεια, να τραβήξετε τη φωτογραφία. Από τη στιγμή που έχετε κλειδώσει

την έκθεση για το κυρίως θέμα, τότε το συγκεκριμένο τμήμα της φωτογραφίας θα

έχει εκτεθεί σωστά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κλείδωμα έκθεσης με οποια-

δήποτε μέθοδο φωτομέτρησης διαθέτει η μηχανή.

Εάν μια μηχανή δεν διαθέτει κουμπί Κλειδώματος Έκθεσης τότε μπορείτε να έχετε

το ίδιο αποτέλεσμα εάν στρέψετε τη μηχανή προς το σημείο όπου θέλετε να φωτο-

μετρήσετε και να πατήσετε το κουμπί λήψης μέχρι τη μέση της διαδρομής του. Με

τον τρόπο αυτό θα γίνει φωτομέτρηση αλλά και εστίαση με τη λειτουργία αυτόματης

εστίασης. Στη συνέχεια, κρατώντας το κουμπί λήψης πατημένο μέχρι τη μέση, μετα-

κινήστε τη μηχανή έτσι, ώστε να συνθέσετε το κάδρο που θέλετε.

Στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας ο σκοτεινός ουρανός δεν αφήνει

το σκάφος να ξεχωρίσει μέσα στη φωτογραφία. Στην κάτω φωτογραφία, η έκθεση

κλειδώθηκε από τη γάστρα του σκάφους προτού τραβηχτεί η φωτογραφία και για

την τελική λήψη έγινε ανασύνθεση του κάδρου. Παρότι ο ουρανός έχει υπερεκτεθεί

το σκάφος έχει εκτεθεί σωστά.

Κλείδωμα έκθεσης30

Εάν η μηχανή σας διαθέτει κουμπί κλειδώματος έκθε-σης, τότε φροντίστε να το κρατάτε πατημένο κατά την ανασύνθεση του πλάνου. Διαφορετικά η ρύθμιση της έκθεσης θα αλλάξει.

Κάντε φωτομέτρηση σε ένα συγκεκριμένο σημείο, ακόμα και αν αυτό δεν πε-ριλαμβάνεται στην τελική φωτογραφία

Page 66: photography in Greek

65

Page 67: photography in Greek

66Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Φωτομέτρηση ονομάζεται η μέτρηση της ποσότητας του φωτός που υπάρχει σε

ένα πλάνο. Οι περισσότερες μηχανές διαθέτουν διαφορετικές επιλογές για τον

τρόπο φωτομέτρησης. Σε πολλές ψηφιακές μηχανές η προεπιλεγμένη λειτουργία

φωτομέτρησης είναι η μέθοδος πολλαπλών σημείων (ή αλλιώς matrix). Η αρχή

λειτουργίας βασίζεται στον έλεγχο διάφορων περιοχών εντός του κάδρου και τον

αντίστοιχο υπολογισμό της ποσότητας του φωτός. Αυτό επιτυγχάνεται συγκρίνο-

ντας τη φωτογραφία με μια βάση δεδομένων, η οποία αποτελείται από χιλιάδες

φωτογραφίες που τραβήχτηκαν υπό ποικίλες συνθήκες φωτισμού. Η μέθοδος πολ-

λαπλών σημείων (matrix) συγκρίνει το τρέχον κάδρο με αυτά που υπάρχουν στη

βάση δεδομένων και, στη συνέχεια, εντοπίζει ένα παρόμοιο κάδρο και εφαρμόζει

τις απαιτούμενες ρυθμίσεις ταχύτητας φωτοφράκτη και διαφράγματος. Μπορείτε

να χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο πολλαπλών σημείων (matrix) με επιτυχία στην

πλειονότητα των συνθηκών φωτογράφησης, να θυμάστε όμως ότι δεν είναι απόλυ-

τα εγγυημένη και ενδέχεται να δώσει λανθασμένα αποτελέσματα υπό περίπλοκες

συνθήκες φωτισμού.

Εάν το φως είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο σε ολόκληρη τη φωτογραφία τότε η

μέθοδος φωτομέτρησης πολλαπλών σημείων (matrix) δίνει ικανοποιητικά απο-

τελέσματα. Εάν ωστόσο μέσα σε μια φωτογραφία υπάρχουν μεγάλες σκοτεινές και

φωτεινές περιοχές τότε ενδέχεται να υπάρξουν προβλήματα με τη μέθοδο πολλα-

πλών σημείων (matrix) και ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο φωτομέ-

τρησης σημείου (spot) ή κέντρου βάρους (center-weighted).

Σε γενικές γραμμές, η μέθοδος πολλαπλών σημείων (matrix) χρησιμοποιείται υπό

τις περισσότερες συνθήκες φωτισμού. Η επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα

θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα με τη μέθοδο φωτομέτρησης πολλα-

πλών σημείων, διότι το κτήριο είναι πολύ πιο ανοιχτόχρωμο σε σχέση με το σκού-

ρο φόντο. Εξαιτίας όμως της ισόποσης κατανομής των φωτεινών και σκοτεινών

περιοχών μέσα στη φωτογραφία η φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων μπόρεσε να

εκτιμήσει σωστά το φως και να ρυθμίσει κατάλληλα την έκθεση. Εάν η σκοτεινή ή

η φωτεινή περιοχή ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από την άλλη, τότε η φωτομέτρηση

πολλαπλών σημείων (matrix) ίσως αντιμετώπιζε πρόβλημα.

Στην κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας το φως και οι σκιές θα μπορούσαν

να δυσκολέψουν τη φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix). Η ομοιόμορφη

κατανομή τους όμως μέσα στο κάδρο επέτρεψε στη μέθοδο πολλαπλών σημείων να

εντοπίσει στη βάση δεδομένων μια αντίστοιχη φωτογραφία και να εκθέσει σωστά

τη φωτογραφία.

Φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix)

31

Εάν δεν είστε σίγουροι για την ακρίβεια της φωτομέ-τρησης, εμπιστευτείτε τη φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix), η οποία δίνει ικανοποιητικά αποτε-λέσματα στην πλειονότητα των συνθηκών φωτισμού.

Σε γενικές γραμμές, η φω-τομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix) χρησι-μοποιείται κάτω από τις περισσότερες συνθήκες φωτισμού

Page 68: photography in Greek

67

Page 69: photography in Greek

68Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Η φωτομέτρηση σημείου (spot) είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται λιγότερο

συχνά σε σχέση με τη φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix) και δεν είναι

πλήρως κατανοητή από πολλούς χρήστες. Παρότι δεν είναι μια διαδεδομένη μέθο-

δος παραμένει εξαιρετικά χρήσιμη και σημαντική όταν επικρατούν συγκεκριμένες

συνθήκες φωτισμού.

Συνήθως η φωτομέτρηση σημείου (spot) πρέπει να επιλεγεί αποκλειστικά από τα

μενού της μηχανής (ή ορισμένες φορές από το αντίστοιχο χειριστήριο που υπάρχει

στο σώμα της μηχανής) και η λειτουργία της βασίζεται στη μέτρηση του φωτός σε

μια πολύ μικρή περιοχή στο κέντρο του σκοπεύτρου. Στη συνέχεια, η έκθεση για

ολόκληρη τη φωτογραφία βασίζεται στη συγκεκριμένη φωτομέτρηση, ανεξάρτητα

από τη φωτεινότητα του υπόλοιπου κάδρου. Για ορισμένες λήψεις, αυτή η μέθοδος

δεν δίνει σωστά αποτελέσματα διότι η ποσότητα του φωτός στο κέντρο του κάδρου

ενδέχεται να διαφέρει από αυτήν στα υπόλοιπα τμήματά του (η φωτομέτρηση

πολλαπλών σημείων (matrix) το λαμβάνει αυτό υπόψη και εκθέτει τη φωτογραφία

σωστά).

Οι κατάλληλες συνθήκες για να χρησιμοποιήσετε τη φωτομέτρηση σημείου είναι

όταν θέλετε να πετύχετε σωστή έκθεση ενός συγκεκριμένου στοιχείου μέσα στο

κάδρο. Τέτοια περίπτωση είναι ένα πολύ σκοτεινό αντικείμενο σε φωτεινό φόντο ή

το αντίστροφο. Σε κάθε περίπτωση πάντως το σημείο όπου γίνεται η φωτομέτρηση

δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτει με το κέντρο του τελικού κάδρου. Εάν χρειάζεται

μπορείτε να κάνετε φωτομέτρηση σημείου οπουδήποτε μέσα στο κάδρο και, χρησι-

μοποιώντας την τεχνική κλειδώματος έκθεσης (βλέπε "Μυστικό 30"), να ανασυνθέ-

σετε το κάδρο και να τραβήξετε τη φωτογραφία διατηρώντας τις ρυθμίσεις έκθεσης

για το σημείο.

Η επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβήχτηκε με φωτομέτρηση σημείου

μέσα από το άνοιγμα του παραθύρου, με αποτέλεσμα τη σωστή έκθεση του τοπίου

έξω από αυτό. Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα την υποέκθεση, δηλαδή το σκοτείνι-

ασμα, του πρώτου πλάνου που περιβάλλει τα ανοίγματα. Για τη σωστή έκθεση του

πρώτου πλάνου έγινε φωτομέτρηση σημείου στρέφοντας τη μηχανή προς τον τοίχο

και, στη συνέχεια, η έκθεση κλειδώθηκε το κάδρο ανασυντέθηκε και τραβήχτηκε η

φωτογραφία. Παρότι η έκθεση του τοίχου στο πρώτο πλάνο είναι πλέον σωστή, το

τοπίο έχει υπερεκτεθεί δηλαδή είναι υπερβολικά φωτεινό, διότι χρησιμοποιήθηκε

περισσότερο φως για τη σωστή έκθεση του τοίχου.

Φωτομέτρηση σημείου (spot)32

Η φωτομέτρηση σημείου είναι η ιδανική επιλογή για τη σωστή έκθεση θεμάτων με λευκό ή μαύρο φόντο, με την προϋπόθεση ότι δεν σας ενδιαφέρει η σωστή έκθεση του φόντου.

Η φωτομέτρηση σημείου (spot) μετρά το φως σε μια πολύ μικρή περιοχή στο κέντρο του σκοπεύτρου

Page 70: photography in Greek

69

Page 71: photography in Greek

70Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Όπως αναφέρθηκε στο "Μυστικό 32" , μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη φωτο-

μέτρηση σημείου (spot) για να εκθέσετε σωστά συγκεκριμένες περιοχές μέσα σε

ένα κάδρο. Ανάλογα με την περιοχή στην οποία κάνετε φωτομέτρηση σημείου,

υπάρχει πιθανότητα υπερέκθεσης ή υποέκθεσης της υπόλοιπης φωτογραφίας.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη φωτομέτρηση

σημείου και να προσπαθήσετε να πετύχετε σωστή έκθεση για ολόκληρη τη φωτο-

γραφία.

Μια περίπτωση στην οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη φωτομέτρηση σημείου

είναι όταν υπάρχουν μεγάλες σκοτεινές και φωτεινές περιοχές σε ένα πλάνο: αυτές

οι συνθήκες ίσως δυσκολέψουν τη φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix).

Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορείτε να κάνετε φωτομέτρηση σημείου σε μια περιοχή

μεσαίου τόνου εντός του κάδρου. Ο μεσαίος τόνος έχει ενδιάμεση φωτεινότητα σε

σχέση με τις σκοτεινές και τις φωτεινές περιοχές ενός κάδρου. Εάν κάνετε φωτομέ-

τρηση σημείου στο συγκεκριμένο σημείο τότε είναι πολύ πιθανό να πετύχετε σωστή

έκθεση και της υπόλοιπης φωτογραφίας.

Εάν κάνετε φωτομέτρηση σημείου σε ένα σημείο που δεν βρίσκεται στο κέντρο

του σκοπεύτρου τότε πρέπει να κλειδώσετε την έκθεση (εκτός εάν η λήψη γίνει σε

πλήρως χειροκίνητη λειτουργία, οπότε μπορείτε να κάνετε φωτομέτρηση σημείου

σε μια περιοχή μεσαίου τόνου και, στη συνέχεια, να εφαρμόσετε αυτές τις ρυθμίσεις

έκθεσης αφού ανασυνθέσετε το κάδρο σας για την τελική λήψη).

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τη φωτομέτρηση σημείου για τη σωστή

έκθεση μεμονωμένων θεμάτων που έχουν ένα συγκεκριμένο φόντο. Στην επάνω

φωτογραφία της απέναντι σελίδας αρχικά έγινε φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων

(matrix), με αποτέλεσμα την υποέκθεση του κυρίως θέματος διότι η έκθεση καθορί-

στηκε για τη μεγαλύτερη επιφάνεια, δηλαδή του νερού.

Στην κάτω φωτογραφία έγινε φωτομέτρηση σημείου στον ψαρά και, στη συνέχεια,

το κάδρο ανασυντέθηκε και έγινε η λήψη. Το αποτέλεσμα ήταν η σωστή έκθεση του

κυρίως θέματος διότι η φωτομέτρηση έγινε ακριβώς σε εκείνο το σημείο. Ο ψαράς

είναι πιο σκοτεινός από το φόντο με αποτέλεσμα την ελαφριά υπερέκθεση της επι-

φάνειας του νερού. Με τον τρόπο αυτό όμως επιτεύχθηκε καλύτερη αντίθεση μετα-

ξύ του θέματος και του φόντου, δίνοντας μια πολύ πιο ικανοποιητική φωτογραφία.

Περισσότερα με τη φωτομέτρηση σημείου

33

Στη φωτογραφική ορολογία οι σκοτεινές περιοχές μιας φωτογραφίας ονομάζονται σκιερά μέρη και οι ανοικτό-τερες περιοχές ονομάζονται φωτεινά μέρη.

Ο μεσαίος τόνος έχει ενδιά-μεση φωτεινότητα σε σχέση με τις σκοτεινές και τις φωτει-νές περιοχές ενός κάδρου

Page 72: photography in Greek

71

Page 73: photography in Greek

72Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Σε πολλές ψηφιακές μηχανές το εσωτερικό φωτόμετρο μπερδεύεται υπό συγκεκρι-

μένες συνθήκες, για παράδειγμα όταν υπάρχουν πολύ σκοτεινές και πολύ φωτεινές

περιοχές μέσα στο ίδιο κάδρο. Αυτό το πρόβλημα μερικές φορές αντιμετωπίζεται

επιλέγοντας μια μέθοδο φωτομέτρησης διαφορετική από την προεπιλεγμένη. Ένας

ακόμα τρόπος ρύθμισης της έκθεσης σε ένα κάδρο είναι η χρήση αντιστάθμισης

έκθεσης.

Η αντιστάθμιση έκθεσης ρυθμίζεται από το χειριστήριο Τιμή Έκθεσης (EV-

Exposure Value) που υπάρχει στη μηχανή. Συνήθως πρόκειται για ένα κουμπί

στο σώμα της μηχανής, ενώ ορισμένες φορές πρέπει να αναζητηθεί στα μενού της

μηχανής. Αυτό που επιτυγχάνεται με τη ρύθμιση EV είναι η είσοδος περισσότερου

ή λιγότερου φωτός στη μηχανή, σε σχέση με μια συγκεκριμένη ρύθμιση έκθεσης.

Η ποσότητα αυτή αναγράφεται συνήθως σε καθορισμένα βήματα και κάθε αύξηση

ή μείωση κατά ένα βήμα της κλίμακας ισοδυναμεί με ένα "stop" έκθεσης. Για πα-

ράδειγμα, εάν επιλεγεί η τιμή +1 EV το αποτέλεσμα θα είναι ίδιο με τη μείωση της

ταχύτητας φωτοφράκτη κατά ένα βήμα ή το άνοιγμα του διαφράγματος κατά ένα βή-

μα. Η πλειονότητα των ψηφιακών μηχανών διαθέτουν εύρος τουλάχιστον +_ 2 της

κλίμακας EV, ενώ ορισμένες φτάνουν έως και τα +_ 5.

Ο λόγος για τον οποίο η ρύθμιση EV είναι τόσο σημαντική είναι ότι μπορείτε να τη

χρησιμοποιήσετε για να μεταβάλλετε με φυσικό τρόπο την ποσότητα του φωτός που

εισέρχεται στη μηχανή σε σχέση με τις ενδείξεις της φωτομέτρησης. Ανεξάρτητα

από την επιλογή προτεραιότητας διαφράγματος ή ταχύτητας φωτοφράκτη, στη μη-

χανή θα εξακολουθεί να εισέρχεται η ίδια ποσότητα φωτός, χωρίς να επηρεάζεται

από τον τρόπο μεταβολής της μίας ή της άλλης τιμής. Η ρύθμιση EV σας δίνει τη

δυνατότητα να διατηρείτε μια συγκεκριμένη ρύθμιση διαφράγματος ή ταχύτητας

φωτοφράκτη και, στη συνέχεια, να μεταβάλλεται ανάλογα την ποσότητα του φωτός.

Το χαρακτηριστικό αυτό είναι εξαιρετικά χρήσιμο εάν θέλετε να διατηρήσετε μια

συγκεκριμένη ρύθμιση διαφράγματος για βάθος πεδίου ή ταχύτητας φωτοφράκτη

για το πάγωμα της κίνησης.

Για να κάνετε μια φωτογραφία πιο φωτεινή, δηλαδή να αυξήσετε την έκθεση, χρη-

σιμοποιήστε μια θετική τιμή EV, ενώ για να την κάνετε πιο σκοτεινή, δηλαδή να μει-

ώσετε την έκθεση χρησιμοποιήστε μια αρνητική τιμή EV. Στην επάνω φωτογραφία

της απέναντι σελίδας το διάφραγμα ρυθμίστηκε στην τιμή f16 ώστε να επιτευχθεί

ικανοποιητικό βάθος πεδίου στη φωτογραφία. Παρόλα αυτά το σύστημα φωτομέ-

τρησης της μηχανής ρύθμισε την έκθεση για τους κίονες, αφήνοντας το φόντο υπε-

ρεκτεθειμένο. Διατηρώντας τις ίδιες τιμές διαφράγματος και ταχύτητας φωτοφράκτη

η τιμή EV καθορίστηκε στο -2 ώστε να ελαττωθεί η έκθεση της φωτογραφίας,

δηλαδή να επιτραπεί η είσοδος λιγότερου φωτός στη μηχανή. Το αποτέλεσμα ήταν

η σωστή έκθεση του φόντου και, παρά την ελαφριά υποέκθεση των κιόνων, έχει

διατηρηθεί αρκετή από τη λεπτομέρειά τους ώστε να έχουμε μια συνολικά ικανο-

ποιητική φωτογραφία. Πειραματιστείτε με τις ρυθμίσεις EV και θα είστε σε θέση να

τραβάτε φωτογραφίες με σωστή έκθεση υπό διάφορες συνθήκες φωτισμού.

Αντιστάθμιση έκθεσης34

Ορισμένες ψηφιακές μηχανές υποεκθέτουν ή υπερεκθέτουν σκόπιμα τις φωτογραφίες. Εάν πιστεύε-τε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε μπορείτε να χρησιμο-ποιήσετε μια αντιστάθμιση έκθεσης +_1 και να δείτε τα αποτελέσματα.

Page 74: photography in Greek

73

Page 75: photography in Greek

74Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Φωτομέτρηση κέντρου βάρους (center-weighted)Μία ακόμα μέθοδος φωτομέτρησης είναι η ονομαζόμενη φωτομέτρηση κέντρου

βάρους (center-weighted). Πρόκειται για μια μέθοδο στην οποία η μέτρηση του

φωτός γίνεται σε ολόκληρο το κάδρο, αλλά δίνεται περισσότερο βάρος στο κέντρο

του. Συνεπώς, εάν χρησιμοποιείτε τη συγκεκριμένη μέθοδο φωτομέτρησης τότε το

κυρίως θέμα σας πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο του κάδρου, διαφορετικά μπορείτε

να κλειδώσετε την έκθεση με το κυρίως θέμα στο κέντρο και, στη συνέχεια, να κάνε-

τε ανασύνθεση του κάδρου.

Οι τιμές φωτομέτρησης κέντρου βάρους βρίσκονται κάπου ανάμεσα σε αυτές της

φωτομέτρησης πολλαπλών σημείων (matrix) και σημείου (spot) και πρόκειται για

μια ιδιαίτερα χρήσιμη μέθοδο εάν θέλετε να εξασφαλίσετε τη σωστή έκθεση του κυ-

ρίως θέματος και του μεγαλύτερου τμήματος του φόντου. Για το λόγο αυτό αποτελεί

μια σωστή επιλογή για φωτογράφηση πορτρέτου.

Η επάνω φωτογραφία από αυτές που ακολουθούν τραβήχτηκε με φωτομέτρηση κέ-

ντρου βάρους, η μεσαία με φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix) και η κάτω

με φωτομέτρηση σημείου (spot).

35

Page 76: photography in Greek

75

Παρά τα όσα βλέπουμε στις συνηθισμένες λήψεις, δεν είναι πάντα επιθυμητή η

τοποθέτηση του κυρίως θέματος στο κέντρο της φωτογραφίας. Κατά τη λήψη μιας

φωτογραφίας η τοποθέτηση ενός προσώπου ή διάσημου μνημείου στο κέντρο του

σκοπεύτρου είναι μια φυσιολογική κίνηση. Το αποτέλεσμα πολλές φορές είναι

ευχάριστο και αξίζει πάντα τον κόπο η λήψη ορισμένων τέτοιων φωτογραφιών σε

κάθε ευκαιρία. Αξίζει ωστόσο να πειραματιστείτε με ορισμένες λήψεις, στις οποίες

το κυρίως θέμα δεν θα είναι τοποθετημένο στο κέντρο. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε

να δημιουργήσετε περισσότερο καλλιτεχνικές και εντυπωσιακές συνθέσεις (ανα-

τρέξτε στο "Μυστικό 80" για λεπτομέρειες σχετικά με τη σύνθεση και την τεχνική του

" κανόνα των τρίτων").

Εάν θέλετε να τραβήξετε μια φωτογραφία στην οποία το κυρίως θέμα δεν θα βρί-

σκεται στο κέντρο της, τότε η εστίαση αποκτά ζωτική σημασία. Από προεπιλογή, οι

ψηφιακές μηχανές εστιάζουν στο στοιχείο που βρίσκεται στο κέντρο του σκοπεύ-

τρου. Εάν το θέμα σας είναι έκκεντρα τοποθετημένο τότε αυτό ίσως βρεθεί εκτός

εστίασης κατά τη λήψη της φωτογραφίας. (Ορισμένες μηχανές διαθέτουν λειτουρ-

γία με την οποία μπορείτε να επιλέξετε την περιοχή εστίασης ανάμεσα σε πέντε ή

περισσότερες προεπιλεγμένες περιοχές μέσα στο σκόπευτρο.)

Για να εξασφαλίσετε την εστίαση σε ένα έκκεντρα τοποθετημένο θέμα πρέπει να

χρησιμοποιήσετε το κλείδωμα εστίασης. Η λειτουργία εκτελείται όπως ακριβώς και

το κλείδωμα έκθεσης (αναφέρθηκε στο "Μυστικό 30"). Για να το επιτύχετε, τοποθε-

τήστε το θέμα σας στο κέντρο του σκοπεύτρου και εστιάστε σε αυτό πατώντας το κου-

μπί λήψης μέχρι το μέσο της διαδρομής του. Κρατώντας πατημένο το κουμπί μέχρι

το μέσο, κάντε ανασύνθεση του κάδρου και τραβήξτε τη φωτογραφία. Η παρακάτω

φωτογραφία τραβήχτηκε με αυτόν τον τρόπο ώστε να δημιουργηθεί μια ενδιαφέ-

ρουσα έκκεντρη σύνθεση.

Κλείδωμα εστίασης

Εάν ενεργοποιήσετε το κλείδωμα εστίασης και τραβήξετε το δάχτυλό σας από το κουμπί λήψης, τότε η εστίαση θα χαθεί και δεν θα μπορέσετε να τραβήξετε τη φωτογραφία εάν δεν εστιάσετε ξανά.

36

Page 77: photography in Greek

76Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Οι σιλουέτες είναι από τις πιο εντυπωσιακές και δραματικές μορφές φωτογράφη-

σης. Μπορείτε να τις δημιουργήσετε σε φωτογραφήσεις τοπίων, κτηρίων ή ανθρώ-

πων. Στην πραγματικότητα, υπό τις κατάλληλες συνθήκες φωτισμού μπορείτε να

μετατρέψετε σε σιλουέτα οποιοδήποτε αντικείμενο.

Το μυστικό για τη δημιουργία μιας σιλουέτας είναι να τοποθετήσετε το θέμα σας σε

ένα πολύ ανοικτό φόντο με κόντρα φωτισμό. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσετε

ότι το περισσότερο φως πέφτει στην πίσω πλευρά του θέματος και όχι στην μπρο-

στά. Σε μια κανονική φωτογράφηση κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε ένα σκιασμένο

θέμα το οποίο θα εξακολουθούσε να διακρίνεται χωρίς όμως να μετατρέπεται σε

σιλουέτα. Για να μετατρέψετε το σκιασμένο θέμα σε σιλουέτα συνήθως απαιτείται

η φωτομέτρηση στο κόντρα φωτισμένο φόντο. Στη συνέχεια πρέπει να κλειδώσετε

την έκθεση από το φόντο (για λεπτομέρειες ανατρέξτε στο "Μυστικό 30"). Μετά το

κλείδωμα της έκθεσης από το φόντο μπορείτε να ανασυνθέσετε το κάδρο και να συ-

μπεριλάβετε το θέμα του πρώτου πλάνου, το οποίο μετά τη λήψη της φωτογραφίας

θα φαίνεται ως σιλουέτα. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει επιλεγεί η έκθεση του φωτει-

νότερου φόντου, δηλαδή η ταχύτητα φωτοφράκτη θα είναι αρκετά πιο γρήγορη και

το διάφραγμα πιο κλειστό. Με τον τρόπο αυτό εισέρχεται στη μηχανή αρκετό φως

ώστε το φόντο να εκτεθεί σωστά, δεν θα είναι όμως αρκετό για το θέμα στο πρώτο

πλάνο . Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υποέκθεση του κυρίως θέματος, δηλαδή το

σκοτείνιασμά του. Από τη στιγμή που το φόντο είναι αρκετά πιο φωτεινό από το

θέμα η υποέκθεση είναι αρκετή για να δημιουργηθεί το εφέ της μαύρης σιλουέτας.

Εάν δεν έχει αποτέλεσμα, προσπαθήστε να κλειδώσετε την έκθεση από μια ακόμα

πιο φωτεινή περιοχή.

Η φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβήχτηκε απόγευμα κατά τη δύση του ηλίου.

Η έκθεση κλειδώθηκε στην πορτοκαλί λάμψη του ουρανού, δίνοντας μια ρύθμιση

που ήταν αρκετή για την καταγραφή του ουρανού και τη δημιουργία της σιλουέτας.

Τα χρώματα του ηλίου στη δύση του έδωσαν μια επιπλέον διάσταση στη σιλουέτα,

γεγονός που αξίζει να έχετε πάντα υπόψη όταν τραβάτε τέτοιου τύπου φωτογραφίες.

Μερικές φορές αξίζει να τραβήξετε ακόμα μία λήψη, με την έκθεση κλειδωμένη από

κάποια άλλη ελαφρώς σκοτεινότερη περιοχή του φόντου, ώστε η ευκρίνεια του θέ-

ματος να είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Δημιουργία σιλουέτας

Μπορείτε να τραβήξετε σι-λουέτες ανθρώπων εφαρ-μόζοντας τις τεχνικές που περιγράφονται σε αυτήν τη σελίδα. Με τον τρόπο αυτό τα πορτρέτα αποκτούν μια επιπλέον διάσταση και γίνονται ιδιαίτερα συναρπα-στικά.

Το μυστικό για τη δημιουρ-γία μιας σιλουέτας είναι να τοποθετήσετε το θέμα σας σε ένα πολύ ανοικτό φόντο με κόντρα φωτισμό

37

Page 78: photography in Greek

77

Page 79: photography in Greek

78Εκ

θεση

και

φω

τομέ

τρησ

η

Ο τρόπος απεικόνισης των φωτεινότερων και σκοτεινότερων περιοχών μέσα σε

μια φωτογραφία είναι γνωστός ως δυναμικό εύρος της φωτογραφίας. Στην ιδανική

περίπτωση, και τα δύο άκρα της κλίμακας πρέπει να διαθέτουν αρκετή λεπτομέρεια

ώστε να αναγνωρίζονται με σαφήνεια. Αυτό ωστόσο αποτελεί ένα γνωστό πρόβλη-

μα για τις περισσότερες από τις ψηφιακές μηχανές, καθώς αδυνατούν να καταγρά-

ψουν υπό όλες τις συνθήκες ολόκληρο το δυναμικό εύρος μιας φωτογραφίας. Το

αποτέλεσμα είναι οι φωτεινές περιοχές σε ορισμένες φωτογραφίες να εμφανίζονται

υπερβολικά φωτισμένες (δηλαδή "καμένες") ή οι σκοτεινές περιοχές να φαίνονται

υπερβολικά σκούρες.

Για να δοκιμάσετε το δυναμικό εύρος της δικής σας μηχανής, εντοπίστε ένα θέμα

με μια πολύ σκοτεινή περιοχή και μια πολύ φωτεινή. Τραβήξτε δύο πανομοιότυπες

φωτογραφίες, μία με την έκθεση κλειδωμένη στη σκοτεινότερη περιοχή και μια με

την έκθεση κλειδωμένη στη φωτεινότερη περιοχή (ανατρέξτε στο "Μυστικό 30" για

λεπτομέρειες σχετικά με το κλείδωμα έκθεσης). Θα έχετε δύο φωτογραφίες σαν τις

παρακάτω, καμία από τις οποίες δεν είναι η ιδανική.

Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα του δυναμικού εύρους είναι

να τραβήξετε την ίδια φωτογραφία με διαφορετικές ρυθμίσεις έκθεσης (δηλ.

"bracketing" – βλέπε "Μυστικό 11") και να ελπίσετε ότι μία από αυτές είναι ικανο-

ποιητική. Μία ακόμα πιθανή λύση είναι να κάνετε φωτομέτρηση σημείου (spot)

από μια περιοχή μεσαίου τόνου του κάδρου και να εφαρμόσετε αυτήν τη ρύθμιση

για τη λήψη σας (για λεπτομέρειες σχετικά με τη φωτομέτρηση σημείου ανατρέξτε

στα "Μυστικά 32 και 33"). Ευτυχώς, τα προβλήματα δυναμικού εύρους προκύπτουν

μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες φωτογράφησης, αξίζει όμως να είστε εξοικειω-

μένοι με αυτά ώστε να κάνετε τις απαραίτητες ρυθμίσεις εάν χρειαστεί.

Δυναμικό εύρος38

Page 80: photography in Greek

Συχνά οι φωτογραφίες

ανθρώπων δεν είναι

ικανοποιητικές επειδή

η λήψη τους δείχνει

εύκολη και, συνεπώς, δεν

αφιερώνουμε αρκετό χρόνο

σε αυτές. Αυτή η ενότητα

σας δείχνει τον τρόπο να

βγάζετε τις καλύτερες, κατά

το δυνατό, φωτογραφίες

ανθρώπων υπό διαφορετικές

συνθήκες.

39 Αποστάσεις και γωνίες λήψης

40 Ομαδικές φωτογραφίες

41 Φωτογράφηση δραστηριοτήτων

42 Τυχαία στιγμιότυπα

43 Επιλογές ποζαρίσματος

44 Γέμισμα του κάδρου

45 Παιδιά

46 Χαλαρωμένα πορτρέτα

47 Οικογενειακές συγκεντρώσεις

80

82

84

86

88

90

92

94

94

Άνθρωποι5

Page 81: photography in Greek

80Ά

νθρω

ποι

Σε κάθε φωτογραφία με ανθρώπους υπάρχουν διάφορες παραλλαγές που μπο-

ρείτε να χρησιμοποιήσετε, ώστε να έχετε πολύ διαφορετικά αποτελέσματα. Αυτό

επιτυγχάνεται μεταβάλλοντας την απόσταση ή τη γωνία από την οποία τραβάτε μια

φωτογραφία.

Η απόσταση ανάμεσα στον φωτογράφο και το θέμα του μπορεί να έχει σημαντική

επίδραση στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τις φωτογρα-

φίες. Όταν μια φωτογραφία τραβιέται από μεγαλύτερη απόσταση τότε μειώνεται η

έμφαση στους ανθρώπους του θέματος διότι δίνεται προτεραιότητα σε ολόκληρο

το κάδρο. Καθώς πλησιάζουμε στο θέμα της φωτογράφησης, το επίκεντρο του εν-

διαφέροντος μεταφέρεται από το φόντο στο ίδιο το θέμα. Η αλλαγή της απόστασης

λήψης σε μια ψηφιακή μηχανή γίνεται είτε χρησιμοποιώντας το ζουμ είτε πλησιάζο-

ντας το θέμα μας. Από αυτές τις δύο επιλογές η χρήση του ζουμ είναι πιθανόν η κα-

λύτερη, διότι δεν πλησιάζουμε υπερβολικά το θέμα μας με αποτέλεσμα να διατηρεί

τη χαλαρότητά του.

Η επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα δείχνει το θέμα που τραβήχτηκε από

μακριά, ενώ η μεσαία αντιστοιχεί σε ενδιάμεση απόσταση και η κάτω είναι μια

κοντινή λήψη. Το αποτέλεσμα της κάτω φωτογραφίας προκαλεί πολύ μεγαλύτερη

εντύπωση. Ο τύπος που θα επιλέξετε εξαρτάται από την εντύπωση που θέλετε να

δώσετε. Εάν θέλετε να δείξετε τους ανθρώπους σε σχέση με το περιβάλλον τους τότε

η καλύτερη λύση είναι να φωτογραφίσετε από απόσταση.

Όπως συμβαίνει με την αλλαγή της απόστασης λήψης, το ίδιο ωφέλιμη ενδέχεται να

είναι η αλλαγή της γωνίας λήψης. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται πολύ διαφορε-

τικό αποτέλεσμα ακόμα και με το ίδιο θέμα. Για παράδειγμα, μια λήψη από χαμηλά

δημιουργεί μια επιβλητική εικόνα ενώ μια λήψη από το πλάι προβάλλει μεγαλύτερη

χαλαρότητα. Με τον ίδιο τρόπο, μια λήψη από ψηλά αποδίδει καλύτερα την αίσθη-

ση του χώρου, δίνοντας την εντύπωση ότι το θέμα κοιτά ψηλά στον ουρανό.

Αποστάσεις και γωνίες λήψης

Εάν στέκεστε υπερβολικά μακριά, τότε το θέμα σας θα χαθεί μέσα στο φόντο και η φωτογραφία θα χάσει μεγάλο τμήμα του ενδιαφέ-ροντος και της ουσίας της.

Η απόσταση ανάμεσα στον φωτογράφο και το θέμα του επιδρά σημαντικά σε μια φωτογραφία

Ορισμένες φορές αξίζει να ξαπλώσετε στο έδαφος και να τραβήξετε μια φωτογρα-φία από αυτήν τη γωνία δι-ότι δημιουργείται καλύτερη προοπτική.

39

Page 82: photography in Greek

81

Page 83: photography in Greek

82Ά

νθρω

ποι

Σε όλους μας αρέσει να κοιτάμε φωτογραφίες που δείχνουν άλλους ανθρώπους,

είτε πρόκειται για οικογενειακές στιγμές είτε για ομαδικές φωτογραφίες στον χώρο

εργασίας. Αυτό όμως που δεν αρέσει σε κάποιους είναι να τους φωτογραφίζουν,

γεγονός που ενδέχεται να δημιουργήσει πρόβλημα στον φωτογράφο. Αυτή η

κατάσταση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο όταν εμπλέκονται ολόκληρες ομάδες

ανθρώπων: δεν πρέπει μόνο να τους πείσουμε όλους να δείχνουν ενθουσιασμένοι

κατά το ποζάρισμα για τη φωτογράφηση, αλλά οφείλουμε επίσης να συνθέσουμε και

να τραβήξουμε τη φωτογραφία με τέτοιον τρόπο, ώστε όλοι να έχουν τοποθετηθεί

σωστά και να κοιτούν προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα κατά τη λήψη ομαδικών φωτογραφιών είναι

ο συγχρονισμός. Αρχικά πρέπει να δώσουμε στους συμμετέχοντες αρκετό χρόνο

προτού αποφασίσουμε να τραβήξουμε μια φωτογραφία. Συνήθως, ο καθένας μας

θέλει χρόνο για να προετοιμαστεί προτού φωτογραφηθεί, συνεπώς είναι καλό να

τους ενημερώσετε για αυτό που σκοπεύετε να κάνετε. Επίσης, είναι σημαντικό να

έχετε και εσείς αρκετό χρόνο στη διάθεσή σας, τόσο πριν από τη λήψη της φωτογρα-

φίας όσο και κατά τη διάρκειά της. Εάν έχετε αρκετό χρόνο στη διάθεσή σας για τη

σύνθεση και τη λήψη της φωτογραφίας, τότε όλοι έχουν περισσότερο χρόνο για να

χαλαρώσουν και να απολαύσουν τη διαδικασία.

Όσον αφορά τη σύνθεση των ομαδικών φωτογραφιών, η τοποθέτηση όλων των

ατόμων σε μια ευθεία γραμμή δεν είναι η ιδανικότερη επιλογή (βλέπε επάνω φωτο-

γραφία στην απέναντι σελίδα). Η συγκεκριμένη τοποθέτηση δεν είναι απλά στερε-

ότυπη αλλά δίνει σε όλους μια άκαμπτη και αμήχανη στάση. Μια απλή παραλλαγή

είναι να σταθούν με το πλάι τους προς τη μηχανή και, στη συνέχεια, να στρίψουν

όλοι τα κεφάλια τους προς το μέρος σας. Πρόκειται για μια πιο χαλαρή πόζα, η

οποία χαρίζει αμέσως μεγαλύτερη φυσικότητα στη φωτογραφία. Επίσης, μπορείτε

να τοποθετήσετε τα άτομα σε διαφορετικές θέσεις, όπως για παράδειγμα στην κάτω

φωτογραφία της απέναντι σελίδας.

Μία ακόμα επιλογή για ομαδικές συνθέσεις είναι να οργανώσετε τα θέματα σε

διαφορετικές στάσεις: όρθιοι, καθιστοί, γονατιστοί ή ακόμα και ξαπλωμένοι. (Εάν

έχετε σχεδιάσει εκ των προτέρων τη σύνθεσή σας, τότε θα εξοικονομήσετε αρκετό

χρόνο κατά τη φωτογράφηση.) Τα στοιχεία του σκηνικού είναι μια καλή επιλογή

για να δώσετε περισσότερο ενδιαφέρον: δώστε τους να κρατούν κάτι ή τοποθετήστε

τους γύρω από κοντινά αντικείμενα. Οι ομαδικές φωτογραφίες δεν είναι απαραίτη-

το να δείχνουν σοβαρές ή συμβατικές: όσο μεγαλύτερη εφευρετικότητα επιδεικνύ-

ετε, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ανταπόκριση και η διασκέδαση των ατόμων που

φωτογραφίζετε.

Τραβάτε πάντα αρκετές ομαδικές φωτογραφίες διότι πάντα υπάρχει κάποιος που έχει τα μάτια του κλειστά ή κοιτάζει αλλού.

Ομαδικές φωτογραφίες

Δίνετε στα πρόσωπα αρκετό χρόνο προτού αρχίσετε να τα φωτογραφίζετε

40

Page 84: photography in Greek

83

Page 85: photography in Greek

84Ά

νθρω

ποι

Παρά το γεγονός ότι τα πορτρέτα ενηλίκων και παιδιών προσφέρονται ιδιαίτερα

για καδράρισμα και κρέμασμα στον τοίχο, όταν τα πρόσωπα εμπλέκονται σε δρα-

στηριότητες έχουμε περισσότερες πιθανότητες να τραβήξουμε πιο ενδιαφέρουσες

φωτογραφίες. Η δραστηριότητα μπορεί να είναι είτε σωματική, για παράδειγμα ένα

άθλημα, είτε πνευματική, όπως είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου. Όποια και αν είναι

η δραστηριότητα, αυτός ο τύπος λήψεως έχει το πλεονέκτημα ότι το θέμα συνήθως

δεν ποζάρει με αποτέλεσμα να έχει πιο φυσική στάση, σε σχέση με μια συνηθισμένη

λήψη.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε σε μια φωτογράφηση δραστηριότητας είναι

να επιλέξετε τη δραστηριότητα και τον κατάλληλο περιβάλλοντα χώρο. (Βέβαια σε

ορισμένες περιπτώσεις το μόνο που χρειάζεται είναι να υπάρξουν οι κατάλληλες

συνθήκες για τη σωστή λήψη, για παράδειγμα όταν ένα παιδί διαβάζει ένα βιβλίο,

οπότε απλά απαθανατίζετε αμέσως τη στιγμή.) Εάν είναι δυνατόν, προσπαθείτε να

φωτογραφίζετε δραστηριότητες στο φυσικό τους περιβάλλον, διότι με τον τρόπο

αυτό δημιουργείται μεγαλύτερη συνοχή στη φωτογραφία.

Ένα σημαντικό στοιχείο της φωτογράφησης δραστηριοτήτων είναι η χρήση φακού

ζουμ (χρησιμοποιείτε το οπτικό ζουμ που διαθέτει η μηχανή σας και όχι το ψηφι-

ακό). Μην ξεχνάτε ότι πρέπει να έχετε αρκετή απόσταση από το θέμα σας, ώστε

να μην παρεμβάλλεστε και να μην εμποδίζετε τη δραστηριότητα (όπως συμβαίνει

στις φωτογραφίες της απέναντι σελίδας). Εάν είναι δυνατόν, το θέμα δεν πρέπει να

αντιλαμβάνεται την παρουσία σας. Για να πετύχετε κάτι τέτοιο, βρείτε μια κατάλληλη

θέση για τη λήψη και μείνετε εκεί για ένα διάστημα ώστε να μην τραβήξετε την προ-

σοχή του θέματος.

Για τη φωτογράφηση κάθε συγκεκριμένης δραστηριότητας οι ρυθμίσεις της μη-

χανής εξαρτώνται από τον τύπο της φωτογραφίας που θέλετε να τραβήξετε. Εάν

πρόκειται για κάποιον που διαβάζει ένα βιβλίο τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

ανοικτό διάφραγμα (μικρός αριθμός f) και να προσπαθήσετε να θολώσετε το φό-

ντο, ώστε να δοθεί έμφαση στο κυρίως θέμα. Για μια αθλητική δραστηριότητα, μπο-

ρείτε να χρησιμοποιήσετε γρήγορη ταχύτητα φωτοφράκτη ώστε να "παγώσετε" την

κίνηση και τη δράση. Σε κάθε περίπτωση, εάν η δραστηριότητα εμπεριέχει κίνηση

του θέματος, τότε ίσως απαιτηθούν ορισμένες δοκιμαστικές λήψεις. Εάν όμως έχετε

ήδη αποφασίσει αυτό που θέλετε να επιτύχετε, τότε μπορείτε να έχετε τοποθετηθεί

καλύτερα για τη λήψη της φωτογραφίας την κατάλληλη στιγμή.

Φωτογράφηση δραστηριοτήτων41

Κατά τη φωτογράφηση δραστηριοτήτων φροντίστε να έχετε επιλέξει εκ των προ-τέρων τις σωστές ρυθμίσεις της μηχανής. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα χάνετε χρόνο με τις ρυθμίσεις ενώ εκτυλίσ-σεται η δραστηριότητα.

Πρέπει να έχετε αρκετή απόσταση από το θέμα σας ώστε να μην το εμποδίζετε

41

Page 86: photography in Greek

85

Page 87: photography in Greek

86Ά

νθρω

ποι

Ένα καλό πορτρέτο μπορεί να διακοσμεί έναν τοίχο ή μια θέση μέσα στο σπίτι για

πολλά χρόνια και είναι μια από τις πιο αγαπημένες φωτογραφίσεις ανθρώπων. Ακό-

μα όμως και μια φωτογραφία χωρίς πόζα ή μια τυχαία λήψη μπορεί να είναι το ίδιο

ελκυστική, διότι προβάλλει μια διαφορετική πλευρά του χαρακτήρα του θέματός σας.

Ο καλύτερος τρόπος φωτογράφησης τυχαίων στιγμιότυπων είναι να φροντίσετε

ώστε η φωτογραφική μηχανή σας να μη γίνει αντιληπτή από το θέμα σας. Εάν υπάρ-

χει κόσμος τριγύρω σας τότε μπορείτε να ανακατευτείτε με το πλήθος ή να σταθείτε

πίσω από ένα αντικείμενο, για παράδειγμα ένα αυτοκίνητο ή μια κολόνα (φροντίστε

όμως να μη δείχνετε σαν να κατασκοπεύετε το θέμα σας). Μπορείτε επίσης, και

αυτό είναι το καλύτερο, να χρησιμοποιήσετε μια μηχανή με πολύ ισχυρό ζουμ. Με

τον τρόπο αυτό μπορείτε να σταθείτε αρκετά μακριά από τα θέματά σας, ώστε να μην

καταλάβουν ότι προσπαθείτε να τα φωτογραφίσετε.

Υπομονή: ορισμένες φορές ίσως χρειαστεί να περιμένετε αρκετά λεπτά για να πε-

τύχετε την κατάλληλη φωτογραφία (καθώς δεν μπορείτε να υποδείξετε στα θέματα

σας αυτό που έχετε υπόψη σας να φωτογραφίσετε). Κατά κάποιον τρόπο μοιάζει με

φωτογράφηση άγριας φύσης, κατά την οποία πρέπει να μείνετε αθέατοι και να περι-

μένετε την κατάλληλη στιγμή.

Η επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβήχτηκε με φακό ζουμ 300mm. Η

μοναδικότητα της φωτογραφίας οφείλεται στο ότι δεν πρόκειται για μια τυπική φω-

τογραφία με "παιδιά" – η έλλειψη κίνησης κάνει έντονη την αίσθηση της αναμονής

τους. Προσπαθήστε να φωτογραφίζετε τους ανθρώπους ενώ κάνουν κάτι ασυνήθι-

στο. Με τον τρόπο αυτό θα έχετε μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα φωτογραφία, που θα

τους απεικονίζει σε ιδιαίτερες καταστάσεις και στιγμές.

Τα τυχαία στιγμιότυπα δεν χρειάζεται να είναι στατικά και η κάτω φωτογραφία στην

απέναντι σελίδα δίνει την αίσθηση της δράσης, αλλά και του στιγμιαίου φόβου. Το

ενδιαφέρον σημείο της φωτογραφίας είναι η αντίδραση των παιδιών που μεταφέ-

ρει το συναίσθημα της στιγμής. Η κίνηση αποδεικνύει ότι τα παιδιά δεν προσέχουν

τη μηχανή, με αποτέλεσμα την απόλυτα αυθόρμητη στάση του σώματός τους.

Τυχαία στιγμιότυπα42

Να είστε διακριτικοί και μην παραβιάζετε τον ιδιωτικό χώρο και χρόνο των άλλων, φωτογραφίζοντας άτομα που πιθανότατα δεν θέλουν να φωτογραφηθούν. Στην περίπτωση φωτογράφησης παιδιών, φροντίστε να έχετε πάρει την άδεια των γονιών τους.

Ο καλύτερος τρόπος φωτο-γράφησης τυχαίων στιγμι-ότυπων είναι να φροντίσετε ώστε να μη γίνετε αντιληπτοί από το θέμα σας

42

Page 88: photography in Greek

87

Page 89: photography in Greek

88Ά

νθρω

ποι

Μία επιλογή για φωτογράφηση ανθρώπων είναι οι καλλιτέχνες ή άλλα πρόσωπα

που ποζάρουν σκόπιμα για φωτογράφηση, πιθανότατα φορώντας μια ενδιαφέρου-

σα αμφίεση ή εκτελώντας ένα δρώμενο. Σε πολλές τουριστικές τοποθεσίες ανά τον

κόσμο ή ακόμα και σε φεστιβάλ, υπάρχουν " καλλιτέχνες του δρόμου", οι οποίοι

αποτελούν ιδανικό θέμα για φωτογράφηση. Συνήθως πρόκειται για εντυπωσιακές

παρουσίες με πολύχρωμα κοστούμια και αμφιέσεις, συνεπώς υπάρχει ευρύ πεδίο

πειραματισμού. Όπως και με τις υπόλοιπες φωτογραφίες ανθρώπων, αφιερώστε λί-

γο χρόνο ώστε να βρείτε το κατάλληλο σημείο λήψης (ίσως χρειαστεί να περιμένετε

έως ότου αποχωρήσουν τα πλήθη) και προσπαθήστε να πετύχετε το θέμα σας στην

πιο ενδιαφέρουσα πόζα. Φροντίστε επίσης να αφήσετε λίγα χρήματα στο "γνωστό"

καπέλο, εάν υπάρχει, μιας και με τον τρόπο αυτό αυξάνετε τις πιθανότητες να πά-

ρουν μια ιδιαίτερη πόζα αποκλειστικά για εσάς.

Επιλογές ποζαρίσματος43

Page 90: photography in Greek

89

Page 91: photography in Greek

90Ά

νθρω

ποι

Μια τεχνική φωτογράφησης πορτρέτων είναι το γέμισμα του κάδρου με όσο το δυ-

νατόν περισσότερο από το πρόσωπο του θέματος. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται

πολύ ισχυρή εντύπωση διότι κάθε χαρακτηριστικό του προσώπου αποτυπώνεται

με λεπτομέρεια στη φωτογραφία. Αυτός ο τύπος φωτογραφιών χρησιμοποιείται για

πολιτικούς και επιχειρηματίες διότι δίνει την αίσθηση του ελέγχου, ενώ παράλληλα

το πρόσωπο αποκτά επιβλητικότητα. Κοιτάξτε τις φωτογραφίες σε εφημερίδες και

περιοδικά για να δείτε τον τρόπο με τον οποίο αυτές χρησιμοποιούνται για την εικο-

νογράφηση μιας ιστορίας ή ενός συμβάντος.

Για αυτόν τον τύπο φωτογράφησης είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί ένας όσο το

δυνατόν ισχυρότερος φακός ζουμ. Για να δημιουργήσετε το ίδιο αποτέλεσμα χωρίς

φακό ζουμ πρέπει να έρθετε πολύ κοντά στο πρόσωπο του θέματος, δυστυχώς όμως

κάτι τέτοιο θα δίνει εντελώς αφύσικες φωτογραφίες.

Αρχικά, κάντε τόσο ζουμ ώστε να υπάρχει ένα μικρό περιθώριο ("αέρας") γύρω από

το πρόσωπο του θέματος. Στη συνέχεια, τραβήξτε άλλη μία φωτογραφία στην οποία

ολόκληρο το πρόσωπο θα γεμίζει το σκόπευτρο ή την οθόνη LCD. Τέλος, τραβήξτε

μια φωτογραφία στην οποία θα φαίνονται μόνο τα βασικά χαρακτηριστικά του

προσώπου. Συγκρίνετε τις τρεις φωτογραφίες για να δείτε τη διαφορετική οπτική

αίσθηση που δημιουργούν.

Εάν θέλετε να δώσετε ακόμα περισσότερη έμφαση σε αυτόν τον τύπο φωτογραφιών,

μπορείτε να φωτογραφίσετε το θέμα σας χαμηλότερα από το ύψος των ματιών. Όταν

φωτογραφίζετε ανθρώπους από χαμηλή γωνία γεμίζοντας το κάδρο η φωτογραφία

τους δείχνει να υψώνονται από πάνω σας και όλα τα χαρακτηριστικά τους καταγρά-

φονται με ευκρίνεια.

Μία ακόμα δυνατότητα επεξεργασίας για αυτούς τους τύπους φωτογραφιών είναι

η μετατροπή τους σε ασπρόμαυρες μετά τη λήψη τους. Η επάνω φωτογραφία στην

απέναντι σελίδα δίνει στα χαρακτηριστικά του προσώπου την αίσθηση της λεπτομέ-

ρειας και της εκφραστικότητας, ενώ η κάτω φωτογραφία αποκτά μια άλλη διάσταση

σε ασπρόμαυρο.

Γέμισμα του κάδρου44

Τραβήξτε μία φωτογραφία στην οποία ολόκληρο το πρόσωπο γεμίζει το σκό-πευτρο ή την οθόνη LCD

Μπορείτε να μετατρέψετε τις φωτογραφίες σας σε ασπρόμαυρες, αφαιρώ-ντας το χρώμα μέσω προ-γράμματος επεξεργασίας εικόνων. Επίσης, ορισμένες μηχανές έχουν τη δυνατό-τητα λήψης ασπρόμαυρων φωτογραφιών.

44

Page 92: photography in Greek

91

Page 93: photography in Greek

92Ά

νθρω

ποι

Πιθανότατα οι περισσότερες από τις ψηφιακές φωτογραφίες που δημιουργούνται

παγκοσμίως έχουν ως θέμα τους παιδιά. Οι ψηφιακές μηχανές είναι ιδανικές για

τον σκοπό αυτό διότι μπορείτε να τραβήξετε αμέτρητες φωτογραφίες τους, τις οποίες

μπορείτε να δείξετε αμέσως μετά στα παιδιά. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με την

παρουσία μιας ψηφιακής μηχανής θεωρούν δεδομένη την άμεση προβολή των φω-

τογραφιών στην οθόνη LCD, με αποτέλεσμα να μπερδεύονται όταν συναντούν μια

αναλογική μηχανή με φιλμ που δεν εμφανίζει αμέσως τις τελικές φωτογραφίες.

Ένα από τα βασικά προβλήματα κατά τη φωτογράφηση παιδιών είναι ότι έχουν την

τάση να βρίσκονται συνεχώς σε κάποιου είδους κίνηση. Σπάνια στέκονται ακίνητα

για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που μετατρέπει τη φωτογράφησή τους με

ικανοποιητικά αποτελέσματα σε πραγματική πρόκληση. Ένας άλλος παράγοντας

που δυσχεραίνει επιπλέον την κατάσταση είναι η χρονική καθυστέρηση λήψης που

εμφανίζουν οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές. Πολύ συχνά κατά τη φωτογράφη-

ση παιδιών πιστεύουμε ότι έχουμε τραβήξει την ιδανική φωτογραφία, η χρονική

καθυστέρηση όμως έχει ως αποτέλεσμα τη λήψη της φωτογραφίας τη στιγμή που το

παιδί ανοιγοκλείνει τα μάτια του. Ένας από τους τρόπους αντιμετώπισης αυτού του

προβλήματος είναι η λειτουργία διαδοχικών λήψεων, εφόσον βέβαια τη διαθέτει η

μηχανή σας (για λεπτομέρειες ανατρέξτε στo "Μυστικό 74"), διαφορετικά μπορείτε

να αντισταθμίσετε τη χρονική καθυστέρηση, φωτογραφίζοντας λίγο νωρίτερα από

τη στιγμή που θέλετε.

Τα πορτρέτα παιδιών είναι ένα πολύ οικείο θέμα και η λήψη τυπικών, μετωπικών

πορτρέτων είναι μια απολύτως αποδεκτή πρακτική. Μπορείτε όμως επιπλέον να

τραβήξετε πορτρέτα κάνοντας μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές: τοποθετήστε τα

παιδιά σε μια ασυνήθιστη ή γραφική τοποθεσία, ή συμπεριλάβετε και άλλα στοιχεία

στη φωτογραφία, για παράδειγμα λουλούδια ή τα κατοικίδια της οικογένειας. Στην

επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας η σύνθεση του παιδιού και της ανεμόσκα-

λας δίνει ένα πορτρέτο με διαφορετική προοπτική και πιο χαλαρή διάθεση.

Μία ακόμα εξαιρετική επιλογή είναι η φωτογράφηση παιδιών που ασχολούνται με

κάποια δραστηριότητα. Τα πλεονεκτήματα είναι ότι τα παιδιά δεν έχουν την προσο-

χή τους στραμμένη προς τη μηχανή, ενώ η ίδια η δραστηριότητα δίνει ακόμα μεγα-

λύτερο ενδιαφέρον στη φωτογραφία. Στην κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας

το τάισμα των περιστεριών δίνει στη φωτογραφία της αίσθηση της κίνησης, ενώ το

παιδί είναι συγκεντρωμένο στη δραστηριότητα και όχι στη μηχανή.

Παιδιά45

Αφήνετε τα παιδιά να παί-ζουν με την ψηφιακή μηχα-νή διότι με αυτόν τον τρόπο θα μάθουν περισσότερα για τη φωτογραφία και θα νιώθουν πιο άνετα όταν θα έρθει η στιγμή να τα φωτο-γραφίσετε.

Τα παιδιά έχουν την τάση να βρίσκονται σε μόνιμη κίνηση

45

Page 94: photography in Greek

93

Page 95: photography in Greek

94Ά

νθρω

ποι

Κατά τη φωτογράφηση πορτρέτου ενηλίκων ή παιδιών το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι

η αναπόφευκτη παρουσία της μηχανής, ειδικά εάν πρόκειται για ένα στημένο και επί-

σημο πορτρέτο. Μια μέση λύση είναι η χρήση φακού ζουμ ώστε να απομακρυνθείτε

από τους ανθρώπους του θέματός σας, οι οποίοι δεν θα νιώθουν τόσο έντονη την

πίεση από την παρουσία της μηχανής. Επίσης μπορείτε να τοποθετήσετε τη μηχανή

σε τρίποδο και να χρησιμοποιήσετε τηλεχειριστήριο (εάν φυσικά διαθέτετε) για να

ενεργοποιήσετε το κουμπί λήψης. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσετε να απομακρυν-

θείτε από τη μηχανή και να συνομιλήσετε χαλαρά με το θέμα σας. Δώστε προσοχή

στον περιβάλλοντα χώρο και φροντίστε ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλόξενος:

απομακρύνετε περιττά αντικείμενα και κάντε το θέμα σας να νιώσει άνετα.

Ένας ακόμα παράγοντας για τη φωτογράφηση πορτρέτου είναι η χαλάρωση και η

προετοιμασία των φωτογραφιζομένων. Συνομιλήστε μαζί τους προτού ξεκινήσετε

τη φωτογράφηση και πείτε τους τι θέλετε να κάνουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις

αποδεικνύεται πολύ χρήσιμη η απασχόλησή τους με κάποιο αντικείμενο (ειδικά

εάν πρόκειται για παιδιά). Για να πετύχετε την καλύτερη έκφραση του προσώπου,

ζητήστε από το θέμα σας να κοιτάξει κάτω και να κλείσει τα μάτια του. Στη συνέχεια,

μετρήστε μέχρι το τρία και ζητήστε του να ανοίξει τα μάτια και να σηκώσει το κεφάλι.

Η λήψη της φωτογραφίας εκείνη τη στιγμή δίνει μια πολύ φυσική έκφραση διότι το

θέμα ενεργεί ασυναίσθητα.

Χαλαρωμένα πορτρέτα46

Ακόμα και στις καλύτερες στιγμές τους οι οικογένειες χαρακτηρίζονται από μια με-

γάλη δόση έντασης και όταν πρόκειται για τη λήψη οικογενειακών φωτογραφιών το

όλο εγχείρημα μπορεί να αποδειχτεί σχεδόν αδύνατο. Για κάποιους τύπους φωτο-

γραφήσεων, όπως είναι οι γάμοι ή τα οικογενειακά πάρτυ, απαιτείται αποφασιστι-

κότητα και επιμονή.

Σε ένα σημαντικό γεγονός, όπως είναι ο γάμος, ένας από τους γρηγορότερους και

ευκολότερους τρόπους για να βγάλετε φωτογραφίες πολυάριθμων ομάδων προ-

σώπων είναι απλά να τραβάτε μαζί με τον επαγγελματία φωτογράφο (εάν υπάρχει).

Αυτός θα στήσει όλες τις απαραίτητες πόζες, οπότε εσείς μπορείτε να σταθείτε δίπλα

ή πίσω του και να τραβήξετε τις ίδιες φωτογραφίες (καλύτερα φροντίστε να στέκεστε

πίσω του, διότι αν είστε δίπλα του τότε πιθανότατα η ομάδα θα κοιτάζει εσάς και όχι

τον φωτογράφο). Εάν δεν υπάρχει επαγγελματίας φωτογράφος για να χρησιμοποι-

ήσετε τις πόζες του, τότε πρέπει αναλάβετε μόνοι σας τον έλεγχο και να προσπαθή-

σετε να επιβάλετε με κόσμιο τρόπο τις οδηγίες σας. Αποφασίστε εκ των προτέρων

τον τύπο των φωτογραφιών που θέλετε να τραβήξετε και βγάλτε όσo περισσότερες

μπορείτε, διότι πάντα υπάρχουν πρόσωπα που έχουν τα μάτια τους κλειστά ή κοι-

τούν αλλού. Προσπαθήστε να τραβήξετε θεματικές φωτογραφίες, δηλαδή ομάδες με

άτομα της ίδιας ηλικίας ή ομάδες με αξιοπρόσεκτα μέλη της οικογένειας.

Οικογενειακές συγκεντρώσεις

46

47

Page 96: photography in Greek

Η αρχιτεκτονική προσφέρει

υπέροχα θέματα για

φωτογράφηση, στα οποία

περιλαμβάνονται δομές,

μοτίβα και λεπτομέρειες.

Αυτή η ενότητα δίνει

συμβουλές για τη

φωτογράφηση κτηρίων και

αρχιτεκτονικών θεμάτων με

πολλούς και διαφορετικούς

τρόπους, ενώ παράλληλα

περιγράφει τον τρόπο για τον

δημιουργικό συνδυασμό και

άλλων στοιχείων σε αυτούς

τους τύπους λήψεων.

48 Εντοπισμός του κατάλληλου σημείου

49 Λήψη με τον καλύτερο φωτισμό

50 Χρήση των γωνιών

51 Τονισμός του μεγέθους

52 Διατήρηση των αποστάσεων

53 Εστιάζοντας στις λεπτομέρειες

54 Χρήση των μοτίβων

55 Συνδυασμός στοιχείων

56 Συμπερίληψη στοιχείωντου πρώτου πλάνου

57 Αντιμετώπιση της παραμόρφωσης

58 Αποφυγή της παραμόρφωσης

96

98

102

104

105

106

108

110

112

114

114

Αρχιτεκτονική6

Page 97: photography in Greek

96Α

ρχιτ

εκτο

νική

Όταν φωτογραφίζουμε κτήρια και αρχιτεκτονικά θέματα υπάρχει ένα πλήθος

από " τυποποιημένες" γωνίες λήψης. Για παράδειγμα, μια λήψη από μπροστά του

Πύργου του Άιφελ ή του Ταζ Μαχάλ. Πρόκειται για άμεσα αναγνωρίσιμες, τυπικές

φωτογραφίες και κάθε φορά που βρισκόμαστε σε μια τέτοια τοποθεσία είναι καλό

να τραβάμε ορισμένες. Στην ουσία βέβαια το αποτέλεσμα είναι οι επονομαζόμενες

φωτογραφίες-καρτ ποστάλ. Οι συγκεκριμένες εξυπηρετούν κάποιους σκοπούς, για

παράδειγμα την προβολή τους σε φίλους και συγγενείς, μπορείτε όμως να επιχειρή-

σετε μια πιο δημιουργική φωτογράφηση απομονώνοντας μία πλευρά ενός κτηρίου.

Όταν βρίσκεστε μπροστά σε ένα κτήριο ή αρχιτεκτονικό θέμα το πρώτο πράγμα που

μπορείτε να κάνετε είναι να τραβήξετε ορισμένες συμβατικές φωτογραφίες, απλά

και μόνο για να είστε καλυμμένοι στο συγκεκριμένο τομέα. Ακόμα όμως και για τον

σκοπό αυτό φροντίστε ώστε να αποφύγετε τα πλήθη, τραβώντας τις φωτογραφίες

σας είτε νωρίς το πρωί είτε αργά το απόγευμα.

Μόλις τραβήξετε τις παραδοσιακές φωτογραφίες μπορείτε να επικεντρωθείτε στον

εντοπισμό μιας θέσης, από την οποία θα έχετε τη δυνατότητα να τραβήξετε ξεχωρι-

στές και πιο καλλιτεχνικές λήψεις. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να

περπατήσετε περιμετρικά του κτηρίου, παρατηρώντας το από κάθε γωνία (ανάλογα

με το κτήριο κάτι τέτοιο ενδέχεται να διαρκέσει αρκετά, αξίζει όμως τον κόπο). Στη

συνέχεια θα μπορέσετε να αξιολογήσετε πιθανές λήψεις που θα δείχνουν το κτήριο

με διαφορετικό "αέρα" σε σχέση με την τυπική γωνία λήψης. Αναζητήστε κοντινές

λήψεις που αναδεικνύουν τον χαρακτήρα του κτηρίου, χρησιμοποιήστε τις γωνίες

του κτηρίου για να δείξετε τη συμμετρία και τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα του, και

αλλάξτε τη γωνία λήψης ώστε να μεταβάλετε την προοπτική του (προσπαθήστε να

ανεβείτε σε σημείο υψηλότερο από το κτήριο ή ξαπλώστε και φωτογραφήστε το από

τη βάση του).

Η επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας είναι μια "τυπική" άποψη του κτηρίου

La Pedrera στη Βαρκελώνη, που απεικονίζεται σε πολλές καρτ ποστάλ. Η κάτω

φωτογραφία δείχνει το ίδιο κτήριο από πολύ κοντινότερο σημείο λήψης (ακριβώς

από το παράπλευρο πεζοδρόμιο), με αποτέλεσμα να τονίζεται ακόμα περισσότερο ο

χαρακτήρας του κτηρίου.

Εντοπισμός του κατάλληλου σημείου

48

Μη διακινδυνεύετε ποτέ τη σωματική σας ακεραιό-τητα όταν προσπαθείτε να εντοπίσετε το κατάλληλο σημείο για φωτογράφηση. Ορισμένες φορές είναι προ-τιμότερο να εγκαταλείψετε μια πιθανή λήψη παρά να διακινδυνεύσετε.

Προσπαθήστε να εντοπίσε-τε ένα σημείο από όπου θα βγάλετε ξεχωριστές και πιο καλλιτεχνικές φωτογραφίες

Page 98: photography in Greek

97

Page 99: photography in Greek

98Α

ρχιτ

εκτο

νική

Όπως περιγράψαμε στο "Μυστικό 23", η "Χρυσή ώρα" είναι το διάστημα ακριβώς

μετά την ανατολή του ηλίου και πριν από τη δύση του, οπότε το φως έχει ένα

πλούσιο χρυσό χρώμα, το οποίο είναι τέλειο για φωτογράφηση (με την προϋ-

πόθεση ότι ο καιρός είναι αίθριος και δεν υπάρχει έντονη συννεφιά). Κάποιες

φορές στη φωτογραφική σας καριέρα θα συναντήσετε αυτό το είδος φωτός, τις

περισσότερες όμως φορές θα χρειαστεί να προσπαθήσετε για να βρεθείτε στον

κατάλληλο τόπο τη σωστή στιγμή, προκειμένου να φωτογραφίσετε υπό το συγκε-

κριμένο τύπο φωτισμού.

Η πρώτη σας ενέργεια για τον εντοπισμό των βέλτιστων συνθηκών φωτισμού είναι

να ελέγξετε την ώρα της ανατολής και της δύσης του ηλίου. Στη συνέχεια μπορείτε

να καθορίσετε την τοποθεσία από την οποία θα φωτογραφίσετε και να προγραμ-

ματίσετε τη μετάβασή σας εκεί κατά τις ώρες της ανατολής ή του ηλιοβασιλέματος.

Φροντίστε να βρίσκεστε στη θέση σας τουλάχιστον μισή (ή καλύτερα μία) ώρα πιο

νωρίς από την ώρα που σκοπεύετε να φωτογραφίσετε. Με αυτόν τον τρόπο θα μπο-

ρέσετε να τακτοποιηθείτε έγκαιρα και να επιλέξετε τις πιθανές λήψεις, ακόμα και να

κάνετε δοκιμαστικές λήψεις υπό τις παρούσες συνθήκες φωτισμού, τις οποίες θα

συγκρίνετε με αυτές της "Χρυσής ώρας".

Αφού βεβαιωθείτε για την ώρα της ανατολής και της δύσης του ηλίου πρέπει να

ενημερωθείτε για το γενικό δελτίο καιρού: ίσως δεν αξίζει να κυνηγήσετε τον

πρωινό ή απογευματινό ήλιο εάν πρόκειται να έχει έντονη συννεφιά. Οι καλύτερες

συνθήκες λήψης είναι σε γενικές γραμμές ο αίθριος καιρός με λίγα διάσπαρτα

σύννεφα. Υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες παραμένει δυνατός ο φωτισμός των

αντικειμένων από τη "Χρυσή ώρα", ενώ τα σύννεφα χαρίζουν επιπλέον χρώμα στο

ηλιοβασίλεμα και τις σιλουέτες.

Μερικές φορές, ακόμα και με τον πιο σχολαστικό προγραμματισμό, το βέλτιστο

φως εμφανίζεται μπροστά μας εντελώς τυχαία. Και οι δύο φωτογραφίες στην

απέναντι και τις δύο επόμενες σελίδες τραβήχτηκαν περίπου 30 λεπτά μετά την

φαινομενική δύση του ήλιου στον ορίζοντα. Παρόλο που ο ήλιος είχε δύσει, πα-

ρέμεινα στο σημείο επί μισή ώρα εκμεταλλευόμενος το υπάρχον φως για τη λήψη

αυτών των φωτογραφιών με τον πλούσιο, χρυσό χρωματισμό.

Λήψη με τον καλύτερο φωτισμό49

Ακόμα και όταν νομίζετε ότι χάσατε το καλύτερο φως αξίζει να περιμένετε λίγα λεπτά για να βεβαιωθείτε είτε ότι ο ήλιος δεν πρόκειται να εμφανιστεί ξανά είτε ότι δεν υπάρχουν άλλες λήψεις που μπορείτε να τραβήξετε.

Φροντίστε να βρίσκεστε στη θέση σας τουλάχιστον μισή ώρα πιο νωρίς από την ώρα που σκοπεύετε να φωτο-γραφίσετε

Page 100: photography in Greek

99

Page 101: photography in Greek

100

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Page 102: photography in Greek

101

Page 103: photography in Greek

102

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Πολλές λήψεις κτηρίων έχουν τη μορφή μετωπικών, δισδιάστατων φωτογραφιών.

Αν και αυτός ο τύπος φωτογράφησης δίνει πολύ καλά αποτελέσματα, είναι σφάλμα

να επικεντρώνεστε αποκλειστικά στο συγκεκριμένο. Συχνά τα κτήρια αποτελούν

ένα συναρπαστικό συνδυασμό καμπυλών και γωνιών, δημιουργώντας ένα πολύ

μεγαλύτερο πεδίο πειραματισμού επάνω σε αυτές.

Όλα τα κτήρια διαθέτουν γωνίες, οι οποίες αποτελούν πηγή φωτογραφικής έμπνευ-

σης. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις γωνίες για να δώσετε έμφαση στο μέγεθος

ενός κτηρίου. Παράδειγμα του παραπάνω αποτελεί η φωτογραφία στην απέναντι

σελίδα. Το μέγεθος του πύργου τονίζεται από τις γωνίες της δομής του, οι οποίες δί-

νουν έναν τελείως διαφορετικό χαρακτήρα σε σχέση με μια μετωπική φωτογραφία

που έχει τραβηχτεί από απόσταση. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να εντο-

πίσετε το κατάλληλο σημείο από όπου θα φωτογραφίσετε τις γωνίες του κτηρίου ή

της κατασκευής.

Η φωτογραφία αυτής της σελίδας συντέθηκε χρησιμοποιώντας τις γωνίες του κτη-

ρίου, το οποίο τραβήχτηκε υπό γωνία 45 μοιρών ως προς την πρόσοψή του. Με τον

τρόπο αυτό δίνεται η αίσθηση της προοπτικής, ενώ το επαναλαμβανόμενο μοτίβο

που επιτεύχθηκε δημιουργεί μια πιο ενδιαφέρουσα φωτογραφία σε σχέση με την

τυπική, μετωπική λήψη.

Χρήση των γωνιών50

Τα σημεία φυγής αποτε-λούν μια καλή επιλογή όταν εργάζεστε επάνω σε γωνίες. Πρόκειται για το απομα-κρυσμένο σημείο όπου συναντώνται δύο ευθείες εάν τις επεκτείνουμε. Μπο-ρείτε να χρησιμοποιήσετε ευθείες δρόμων ή γέφυρες για να δημιουργήσετε ένα εμφανές σημείο φυγής, ει-δικά εάν αυτό βρίσκεται στο κέντρο του κάδρου ή του πλάνου.

Page 104: photography in Greek

103

Page 105: photography in Greek

104

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Η ανάδειξη του μεγέθους ενός κτηρίου ή μιας αρχιτεκτονικής κατασκευής είναι

ένας εξαιρετικός τρόπος για να προβάλετε ένα θέμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

διαφορετικές τεχνικές έτσι, ώστε να δείξετε την επιβλητική φύση ενός κτηρίου ή να

το απεικονίσετε ως μικρό τμήμα του υπόλοιπου περιβάλλοντος. Όποιον τρόπο και

αν διαλέξετε, θα είναι μια σωστή επιλογή για να αποκαλύψετε ένα κομμάτι από το

χαρακτήρα ενός κτηρίου.

Όπως περιγράψαμε στο "Μυστικό 50" μπορούμε να δώσουμε έμφαση στο μέγεθος

ενός κτηρίου εάν το φωτογραφίσουμε απευθείας από τη βάση του. Με αυτόν τον

τρόπο δημιουργείται η αίσθηση της προοπτικής, την οποία μπορείτε να χρησιμο-

ποιήσετε για να τονίσετε το μέγεθος μιας κατασκευής.

Άλλη μία επιλογή για να δώσετε έμφαση στο μέγεθος ενός κτηρίου είναι να το

εμφανίσετε συγκριτικά μικρό σε σχέση με τον χώρο που το περιβάλλει, ακόμα και

αν πρόκειται για ιδιαίτερα μεγάλη κατασκευή. Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχετε

κάτι τέτοιο είναι να χρησιμοποιήσετε ευρυγώνιο φακό ώστε να συμπεριλάβετε στη

φωτογραφία όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του περιβάλλοντος. Εάν μάλιστα

υπάρχουν και άλλα αντικείμενα στο πλάνο, τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

για να δημιουργήσετε αντίθεση σε σχέση με το μέγεθος του κτηρίου, τότε τόσο

το καλύτερο. Στην παρακάτω φωτογραφία η θέση των γερανών εξυπηρετεί στην

ελαχιστοποίηση της κατασκευής που βρίσκεται κάτω από αυτά, ενώ από μόνοι τους

δημιουργούν μια αρκετά εντυπωσιακή σύνθεση.

Τονισμός του μεγέθους51

Page 106: photography in Greek

105

Οι διάσημες τοποθεσίες αποτελούν δικαιολογημένα μια πραγματική πηγή ευκαι-

ριών για φωτογράφηση. Οποιοσδήποτε φωτογράφος μπορεί να φωτογραφήσει

μια σημαντική τοποθεσία και, σε γενικές γραμμές, μια τέτοια λήψη είναι σχετικά

εύκολη. Κάθε σημαντική τοποθεσία σε ολόκληρο τον κόσμο είναι πλέον εύκολα

προσβάσιμη: υπάρχουν λεωφορεία και γκρουπ τουριστών που τα επισκέπτονται

ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με αποτέλεσμα να έχετε πάντα παρέα κατά τη φωτο-

γράφησή τους. Όταν όμως φωτογραφίζετε μια σημαντική τοποθεσία είναι καλό να

μελετήσετε περιμετρικά την τοποθεσία ή το κτήριο μήπως εντοπίσετε ένα διαφορε-

τικό, αλλά πάντα ενδιαφέρον, σημείο λήψης (όπως φαίνεται στο "Μυστικό 48" στην

αρχή της παρούσας ενότητας).

Επίσης, όταν φωτογραφίζετε σημαντικές τοποθεσίες, μπορείτε να κρατάτε κάποια

απόσταση από τα υπόλοιπα πλήθη των τουριστών και περιηγητών (τα γκρουπ των

τουριστών συνήθως στέκονται όσο το δυνατό πλησιέστερα στα εκάστοτε μνημεία).

Απομακρυνθείτε από την τοποθεσία και προσπαθήστε να βρείτε ένα σημείο για τη

λήψη σας, η οποία θα περιλαμβάνει ολόκληρο το κτήριο. Εάν μπορείτε να συμπερι-

λάβετε και άλλα τμήματα της τοποθεσίας, τότε το κάδρο θα αποκτήσει συνοχή.

Η φωτογραφία σε

αυτήν τη σελίδα τρα-

βήχτηκε περπατώντας

σε ένα τοπικό πάρκο

που υπάρχει κοντά

στον καθεδρικό ναό

Sagrada Familia

(Αγία Οικογένεια) της

Βαρκελώνης. Με τον

τρόπο αυτό όχι μόνο

αποκλείστηκαν οι υπό-

λοιποι τουρίστες από

το πλάνο, αλλά κατα-

φέραμε να συμπεριλά-

βουμε στη φωτογραφία

και τη λιμνούλα του

πρώτου πλάνου.

Διατήρηση των αποστάσεων

Προσπαθείτε να τραβάτε φωτογραφίες των γνωστών μνημείων χωρίς να εισέρ-χονται άλλοι άνθρωποι στο πλάνο. Έτσι, η προσοχή και το ενδιαφέρον θα εστιάζο-νται στο κυρίως θέμα και όχι στους παρευρισκόμενους.

52

Page 107: photography in Greek

106

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Από τη φύση τους τα περισσότερα κτήρια είναι κατασκευασμένα από πλήθος μικρό-

τερων στοιχείων, τα οποία συνδυάζονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να δημιουργούν

μια ολόκληρη δομή. Συχνά, όταν τραβάμε φωτογραφίες επικεντρωνόμαστε στο

σύνολο του κτηρίου και όχι στα μέρη που το αποτελούν. Πρόκειται για μεγάλη

παράλειψη, διότι στις λεπτομέρειες των κτηρίων υπάρχει πραγματικά μεγάλος φω-

τογραφικός πλούτος.

Οι λεπτομέρειες μας βοηθούν να απεικονίσουμε το χαρακτήρα των κτηρίων και όχι

το συνολικό παρουσιαστικό τους. Αυτές καλύπτουν ένα πλήθος στοιχείων: παράθυ-

ρα, πόμολα θυρών, καλλιτεχνήματα, πλακάκια και λιθοδομές. Στην ουσία, λεπτομέ-

ρεια είναι ο,τιδήποτε αποτελεί μέρος ενός κτηρίου.

Ένας εύχρηστος τρόπος φωτογράφησης των λεπτομερειών ενός κτηρίου είναι να

ξεκινήσουμε να φωτογραφίζουμε από την απόσταση που μας επιτρέπει να καλύ-

ψουμε ολόκληρο το κτήριο και, στη συνέχεια, να πλησιάζουμε όλο και περισσότερο

φωτογραφίζοντας τις λεπτομέρειες. Η σειρά αυτών των φωτογραφιών είναι δυνατό

να παρουσιαστεί ως πλήρης ενότητα, η οποία θα προβάλλει τις διαφορετικές από-

ψεις της ίδιας κατασκευής, ενώ και η κάθε φωτογραφία ξεχωριστά πρέπει να είναι

ικανοποιητική.

Η παρακάτω φωτογραφία δείχνει μια μακρινή λήψη ενός κτηρίου, το οποίο εν-

σωματώνει πολλά χαρακτηριστικά μοντέρνας σχεδίασης. Η επάνω φωτογραφία

της απέναντι σελίδας δείχνει τις λεπτομέρειες από μια συγκεκριμένη πλευρά του

κτηρίου. Η κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας δείχνει μια κοντινή λήψη ενός

παραθύρου που υπάρχει στον επάνω τοίχο. Η μέθοδος αυτή αποκαλύπτει ορισμένα

από τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά του κτηρίου και απεικονίζει μια ενδιαφέρουσα

αντίθεση σε σχέση με τη μακρινή λήψη του κτηρίου.

Εστιάζοντας στις λεπτομέρειες53

Οι λεπτομέρειες των κτη-ρίων δίνουν εξαιρετικές ευκαιρίες για τη δημιουργία ιδιαίτερων χαρακτηριστι-κών υφής και σχεδίασης.

Page 108: photography in Greek

107

Page 109: photography in Greek

108

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Μοτίβα υπάρχουν παντού γύρω μας: φυσικά μοτίβα, τεχνητά μοτίβα, συμμετρικά

μοτίβα και ασύμμετρα μοτίβα. Αποκτήστε τη συνήθεια κάθε φορά που έχετε διαθέσι-

μη μια μηχανή να αναζητάτε φωτογραφίες που περιλαμβάνουν μοτίβα.

Όταν φωτογραφίζετε μοτίβα είναι καλύτερα να χρησιμοποιείτε φακό ζουμ, ώστε

το μοτίβο να καταλαμβάνει όσο το δυνατό μεγαλύτερο τμήμα του κάδρου. Με τον

τρόπο αυτό η επίδραση του μοτίβου γίνεται ακόμα μεγαλύτερη διότι δεν υπάρχουν

παράταιρα στοιχεία που αποσπούν την προσοχή.

Τα μοτίβα μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε για να τονίσετε ένα συγκεκριμένο χα-

ρακτηριστικό ενός θέματος είτε αυτόνομα ως καλλιτεχνική φωτογραφία. Η παρακά-

τω φωτογραφία δείχνει ένα ακανόνιστο μοτίβο ικριωμάτων που αποπνέει το βιομη-

χανικό χαρακτήρα της κατασκευής. Χρησιμοποιώντας ένα φακό ζουμ προβάλλεται

η πολυπλοκότητα της κατασκευής, καθώς αναδεικνύεται ο τρόπος αλληλεπίδρασης

των στοιχείων του μοτίβου μεταξύ τους.

Στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας φαίνεται ένα αυτόνομο μοτίβο, το

οποίο αποκτά επιπλέον διάσταση χάρη στη χρήση του χρώματος στα περβάζια. Η

κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας δείχνει ένα συμμετρικό μοτίβο που αναδει-

κνύει το διακοσμητικό χαρακτήρα του κτηρίου. Εάν εστιάσουμε την προσοχή μας

στο συγκεκριμένο τύπο μοτίβου γίνεται φανερή η προβολή της τακτοποιημένης και

καλλιτεχνικής φύσης της κατασκευής. Ορισμένες φορές μια κοντινή λήψη σε ένα

μοτίβο αποκαλύπτει περισσότερα στοιχεία για ένα κτήριο σε σχέση με μια ευρυγώ-

νια λήψη.

Χρήση των μοτίβων54

Page 110: photography in Greek

109

Page 111: photography in Greek

110

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Μια συνήθης τεχνική αρχιτεκτονικών λήψεων είναι η συμπερίληψη αντικειμένων

του πρώτου πλάνου με τέτοιον τρόπο, ώστε η φωτογραφία να αποκτήσει προοπτική

και συνοχή. Μία ακόμα επιλογή είναι η ενσωμάτωση των αντικειμένων του πρώτου

πλάνου στη λήψη, συνδυάζοντάς τα αποτελεσματικά με το κυρίως θέμα.

Για να δημιουργήσετε τον αποτελεσματικότερο συνδυασμό και των δύο στοιχείων

η καλύτερη επιλογή είναι το στοιχείο του πρώτου πλάνου να έχει τουλάχιστον το

ίδιο μέγεθος (αν όχι μεγαλύτερο) με αυτό του φόντου. Τα δέντρα και οι θάμνοι

είναι κατάλληλοι για τον σκοπό αυτό, όπως φαίνεται στη φωτογραφία της απέναντι

σελίδας. Προσπαθήστε να οργανώσετε τη σύνθεση της φωτογραφίας έτσι, ώστε να

είναι ορατό ένα μεγάλο τμήμα του αντικειμένου του φόντου, όχι όμως υπερβολικά

μεγάλο διότι θα κυριαρχεί σε ολόκληρη τη φωτογραφία. Αντιμετωπίστε το πρώτο

πλάνο και το φόντο ως ξεχωριστά επίπεδα και οργανώστε τα με τέτοιον τρόπο, ώστε

να συνδυάζονται αρμονικά για την τελική φωτογραφία.

Ένα παρόμοιο (και ίσως πιο καλλιτεχνικό) εφέ μπορείτε να δημιουργήσετε μέσω

λογισμικού επεξεργασίας εικόνων, συνδυάζοντας με τεχνητό τρόπο δύο ξεχωρι-

στές φωτογραφίες. Αυτό το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με τη λειτουργία Επίπεδα

(Layers) των προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας, τοποθετώντας τη μία φωτογρα-

φία επάνω από την άλλη και, στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας το λογισμικό για να

καθορίσετε το ποσοστό της κάτω φωτογραφία που φαίνεται μέσα από την επάνω.

Η συγκεκριμένη εργασία εκτελείται με διάφορους τρόπους και αποτελεί έναν πολύ

αποτελεσματικό τρόπο δημιουργίας ενός συνδυασμού επεξεργασμένων φωτογρα-

φιών, όπως φαίνεται παρακάτω.

Συνδυασμός στοιχείων55

Για να συνδυάσετε τα στοιχεία μέσω λογισμικού επεξεργασίας εικόνων, τραβήξτε δύο ξεχωριστές φωτογραφίες που προορί-ζονται για τον συγκεκριμένο σκοπό. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η φωτογραφία ενός κτηρίου και μια φωτογρα-φία που απεικονίζει υφή, για παράδειγμα ένα φυτό ή νερό.

Page 112: photography in Greek

111

Page 113: photography in Greek

112

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Στις αρχιτεκτονικές λήψεις μπορείτε εύκολα να δώσετε δραματικό ή καλλιτεχνικό

χαρακτήρα. Ορισμένες φορές η εμφάνιση ενός κτηρίου αρκεί από μόνη της για να

δημιουργήσει μια επιβλητική φωτογραφία. Συχνά το μέγεθος και ο χαρακτήρας

ενός κτηρίου απεικονίζονται ικανοποιητικά σε μια φωτογραφία χωρίς άλλα πρό-

σθετα στοιχεία, επιλογή που αποδεικνύεται πάντα σωστή για τα κτήρια.

Παρά το γεγονός ότι τα κτήρια από μόνα τους στις φωτογραφίες είναι αποτελεσματι-

κά, σε ορισμένες περιπτώσεις μια καλή ιδέα είναι η προσθήκη άλλων αντικειμένων

στο πρώτο πλάνο. Με τον τρόπο αυτό τα στοιχεία δίνουν μεγαλύτερη συνοχή σε μια

φωτογραφία (για παράδειγμα, μια σημαία σε μια φωτογραφία δίνει στοιχεία για τον

τόπο) ή απλά διανθίζουν μια καλή, μα όχι εκπληκτική, φωτογραφία.

Τα αντικείμενα στο πρώτο πλάνο δεν είναι ανάγκη να κυριαρχούν μέσα στη φωτο-

γραφία και ορισμένες φορές για τέτοιου είδους λήψεις είναι φρόνιμο να ακολου-

θούμε το ρητό "λιγότερα σημαίνουν περισσότερα". Στην επάνω φωτογραφία της

απέναντι σελίδας παρότι τα λουλούδια στο πρώτο πλάνο καταλαμβάνουν μόνο ένα

μικρό τμήμα της φωτογραφίας, το μάτι "πέφτει" αμέσως επάνω τους εξαιτίας των

ζωντανών χρωμάτων τους. Αυτά αποτελούν την εισαγωγή στη φωτογραφία και μετά

τα αντικείμενα του πρώτου πλάνου το μάτι ασχολείται με το κυρίως θέμα. Χωρίς τα

λουλούδια, θα είχαμε μια απόλυτα συνηθισμένη φωτογραφία.

Η κάτω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα δίνει μεγαλύτερη έμφαση στα αντικεί-

μενα του πρώτου πλάνου, δηλαδή τα δέντρα στην περίπτωσή μας. Η συγκεκριμένη

λήψη τραβήχτηκε ως τμήμα μιας σειράς φωτογραφιών, από τις οποίες, ορισμένες

περιείχαν αντικείμενα στο πρώτο πλάνο και ορισμένες όχι. Η συμπερίληψη των δέ-

ντρων στο πρώτο πλάνο δίνει καλύτερη αίσθηση της θέσης του κτηρίου και τονίζει

την αντίθεσή τους με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική.

Συμπερίληψη στοιχείων του πρώτου πλάνου

56

Ορισμένες φορές, για αυτές τις λήψεις πρέπει να εφαρ-μόζουμε το ρητό " λιγότερα σημαίνουν περισσότερα"

Στα είδη των αντικειμένων που μπορείτε να τοποθετή-σετε στο πρώτο πλάνο μιας αρχιτεκτονικής λήψης συ-μπεριλαμβάνονται τα εξής: δέντρα, φυτά, αγάλματα, φανοστάτες, οχήματα, ακό-μα και άνθρωποι. Αφιερώ-στε χρόνο στη σύνθεση των αντικειμένων σε σχέση με το κτήριο.

Page 114: photography in Greek

113

Page 115: photography in Greek

114

Αρχ

ιτεκ

τονι

κή

Ένα πρόβλημα με τους φακούς των ψηφιακών μηχανών είναι ότι το κρύσταλλό τους

παρουσιάζει μια ελαφριά καμπύλωση. Υπό συγκεκριμένες συνθήκες το χαρακτηρι-

στικό αυτό μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση των στοιχείων μιας φωτογραφίας.

Το φαινόμενο παρατηρείται εντονότερα σε φωτογραφίες κτηρίων. Το συγκεκρι-

μένο πρόβλημα είναι δυνατό να επιδεινωθεί όταν χρησιμοποιείται φακός ζουμ.

Στα αριστερά της φωτογραφίας,

η κορυφή της εκκλησίας εμφα-

νίζεται κεκλιμένη χωρίς να είναι

στην πραγματικότητα, εξαιτίας

του φαινομένου που δημιουργεί

ο φακός της μηχανής. Η τοποθέ-

τηση της κορυφής στην αριστερή

πλευρά (όπου εμφανίζεται η με-

γαλύτερη καμπύλωση του φακού)

προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη

παραμόρφωση. Ελέγχετε πάντα

τις φωτογραφίες κτηρίων για να

δείτε εάν αυτά απεικονίζονται

παραμορφωμένα ή κεκλιμένα.

Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε

υπάρχουν ορισμένα βήματα

που μπορείτε να ακολουθήσετε

προκειμένου να μειώσετε την

παραμόρφωση (για λεπτομέρειες

βλέπε παρακάτω).

Αντιμετώπιση της παραμόρφωσης57

Αποφυγή της παραμόρφωσηςΕάν στις φωτογραφίες κτηρίων που τραβάτε εμφανίζεται παραμόρφωση, τότε για

τη διόρθωσή της υπάρχουν ορισμένα μέτρα που μπορείτε να λάβετε. Μία επιλογή

είναι να τοποθετήσετε το κυρίως θέμα στο κέντρο του κάδρου και όχι στις άκρες του.

Μία ακόμα λύση είναι να απομακρυνθείτε από το θέμα: όσο πιο πολύ πλησιάζετε,

τόσο εμφανέστερη γίνεται η παραμόρφωση. Εάν απομακρυνθείτε από το θέμα τότε

η καμπύλωση του φακού δεν θα παραμορφώνει το ίδιο έντονα. Παρομοίως, εάν

υπάρχει ήδη παραμόρφωση σε μια φωτογραφία, τότε η χρήση του ζουμ θα επιδει-

νώσει το πρόβλημα.

Επίσης, για την εξάλειψη της παραμόρφωσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν

ειδικό φακό για αρχιτεκτονικές λήψεις. Πρόκειται για εξειδικευμένο φακό που είναι

σχεδιασμένος έτσι, ώστε να εκμηδενίζεται η καμπύλωση των κρυστάλλων. Βέβαια,

αυτοί οι τύποι φακών είναι σχετικά ακριβοί και, σε γενικές γραμμές, η χρήση τους

είναι δυνατή μόνο σε ψηφιακές μηχανές SLR. Εάν ωστόσο ασχολείστε αρκετά με

τη φωτογράφηση αρχιτεκτονικών κατασκευών τότε αξίζει να μελετήσετε την αγορά

ενός τέτοιου φακού.

58

Page 116: photography in Greek

Η φωτογράφηση τοπίων

μπορεί να δώσει εκπληκτικές

φωτογραφίες εάν εκτελεστεί

σωστά. Αυτή η ενότητα σας

δείχνει με ποιον τρόπο θα έχετε

τον έλεγχο της φωτογράφησης

τοπίων, ώστε το σκηνικό

να λειτουργεί προς όφελός

σας. Στις παραπάνω οδηγίες

περιλαμβάνεται η δημιουργία

μιας συγκεκριμένης διάθεσης και

αίσθησης, η προσθήκη στοιχείων

ενδιαφέροντος, ο συνδυασμός

διαφορετικών στοιχείων, η

αποτελεσματική χρήση των

χρωμάτων, ακόμα και η προσθήκη

"βοηθητικών" αντικειμένων.

59 Δημιουργία του σκηνικού σας

60 Ισοπέδωση της προοπτικής

61 Αλλαγή προσανατολισμού σε ένα τοπίο

62 Δημιουργία διαφορετικών διαθέσεων

63 Συμπερίληψη στοιχείων ενδιαφέροντος

64 Αφηγηματικές φωτογραφίες

65 Προσθήκη "βοηθητικών" αντικειμένων

66 Χρωματικές ζώνες

67 Αντανακλάσεις

68 Πανοράματα

69 Αντιστάθμιση πράσινου χρώματος

116

117

118

120

122

124

126

128

130

132

134

Τοπία7

Page 117: photography in Greek

116

Τοπί

α

Κάποιες φορές, οι συγκλονιστικές εικόνες τοπίων εμφανίζονται μπροστά σας

απροειδοποίητα: μια όμορφη ανατολή ή ένα ηλιοβασίλεμα, ένα έρημο τοπίο που

περιλαμβάνει ένα μοναχικό δέντρο. Αντιθέτως, σε άλλες περιπτώσεις φωτογράφη-

σης πρέπει να καταβάλετε λίγη περισσότερη προσπάθεια και να δημιουργήσετε μια

ικανοποιητική σύνθεση με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα.

Ένας τρόπος δημιουργίας αποτελεσματικών κάδρων είναι ο συνδυασμός των υπαρ-

χόντων στοιχείων, όπως είναι τα φυσικά τοπία ή τα τεχνητά αντικείμενα. Στην πε-

ρίπτωση αυτή, εντοπίστε πρώτα το τεχνητό αντικείμενο και, στη συνέχεια, "χτίστε"

γύρω του την υπόλοιπη σύνθεση. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε η παρακάτω

φωτογραφία. Η σειρά με τα παγκάκια έπρεπε να φωτογραφηθεί υπό συγκεκριμένη

γωνία έτσι, ώστε να σχηματίζει μια γραμμή η οποία θα τραβήξει το μάτι του θεατή

μέσα στη φωτογραφία. Χωρίς τα παγκάκια η συγκεκριμένη φωτογραφία θα ήταν

συνηθισμένη. Φανταστείτε τον εαυτό σας ως έναν πολύ δημιουργικό σεφ, ο οποίος

πρέπει να αναμείξει τα κατάλληλα συστατικά προκειμένου να επιτύχει το βέλτιστο

τελικό αποτέλεσμα.

Δημιουργία του σκηνικού σας59

Πολλές φορές ίσως έχου-με τη δυνατότητα (και την άδεια) να μετακινήσουμε τα αντικείμενα που υπάρχουν σε ένα πλάνο ή, εάν χρει-άζεται, να προσθέσουμε κάποια άλλα. Σε κάθε πε-ρίπτωση όμως δεν πρέπει να διαταράσσουμε το πε-ριβάλλον, ενώ οφείλουμε να επιστρέψουμε τα τυχόν αντικείμενα που χρησιμο-ποιήσαμε στην αρχική τους θέση.

Page 118: photography in Greek

117

Ο συνδυασμός του φόντου της φωτογραφίας με ένα στοιχείο που βρίσκεται στο

πρώτο πλάνο είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να αυξήσουμε το ενδιαφέ-

ρον (για περισσότερες λεπτομέρειες ανατρέξτε στο "Μυστικό 55"). Μπορούμε να

χρησιμοποιήσουμε τη συγκεκριμένη τεχνική για να αναδείξουμε τον χώρο που

περιβάλλει το κυρίως θέμα ή για να δημιουργήσουμε μια ενδιαφέρουσα προοπτική,

μεγεθύνοντας το αντικείμενο του πρώτου πλάνου με τέτοιον τρόπο, ώστε να φαίνε-

ται μεγαλύτερο από το φόντο.

Ένας άλλος τρόπος συνδυασμού αντικειμένων του πρώτου πλάνου και του φόντου

είναι η ισοπέδωση της προοπτικής που υπάρχει μεταξύ τους έτσι, ώστε το αντικείμε-

νο του πρώτου πλάνου να απεικονίζεται πλησιέστερα στο φόντο από όσο είναι στην

πραγματικότητα. Για να επιτύχουμε κάτι τέτοιο απαιτείται ένα φόντο που δεν περι-

λαμβάνει άλλα αντικείμενα, προκειμένου να μην υπάρχουν στοιχεία σύγκρισης που

θα μπορούσαν να "προδώσουν" την πραγματική θέση του αντικειμένου του πρώτου

πλάνου. Μετά την επιλογή του αντικειμένου του πρώτου πλάνου και του φόντου

πρέπει να συνθέσετε αυτά τα δύο, χρησιμοποιώντας τη μέγιστη εστιακή απόσταση

του φακού της μηχανής σας: δηλαδή να ζουμάρετε όσο το δυνατόν περισσότερο στο

αντικείμενο του πρώτου πλάνου. Με τον τρόπο αυτό το φόντο θα φαίνεται πιο κοντά

στο αντικείμενο από όσο είναι πραγματικά. Στην παρακάτω φωτογραφία του Grand

Canyon, η απόσταση ανάμεσα στο δέντρο και το φόντο είναι περίπου 1,5 χιλιόμε-

τρο, μέσα όμως από τη χρήση του φακού ζουμ και του λιτού σκηνικού η απόσταση

φαίνεται πολύ μικρότερη.

Ισοπέδωση της προοπτικής60

Page 119: photography in Greek

118

Τοπί

α

Όπως περιγράψαμε στο "Μυστικό 9", μπορούμε να αλλάξουμε δραστικά μια φωτο-

γραφία εάν αλλάξουμε τον προσανατολισμό της μηχανής. Αυτό γίνεται όταν θέλου-

με να φωτογραφήσουμε διαφορετικά τμήματα του ίδιου τοπίου, ενώ μας δίνεται η

ευκαιρία να πετύχουμε έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα μεταξύ φωτογραφιών

του ίδιου ακριβώς σκηνικού.

Ο προσανατολισμός της κάθε λήψης εξαρτάται από το αποτέλεσμα και την εντύπω-

ση που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Με απλά λόγια, ο οριζόντιος προσανατολι-

σμός (τοπίο) δίνει έμφαση στην οριζόντια διάσταση ενός πλάνου, ενώ ο κατακό-

ρυφος (πορτρέτο) τονίζει τα κατακόρυφα στοιχεία. Ακόμα και το ίδιο σκηνικό δίνει

εντελώς διαφορετικά οπτικά αποτελέσματα.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οριζόντιο προσανατολισμό για να δώσετε έμφαση

στο φυσικό πλάτος ενός σκηνικού, για παράδειγμα μια εκτεταμένη οροσειρά ή μια

ατελείωτη σειρά με σπίτια. Αντίθετα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κατακόρυφο

προσανατολισμό για να δώσετε έμφαση στον χώρο που περιβάλλει το θέμα μιας

φωτογραφίας, για παράδειγμα το έδαφος, τη θάλασσα ή τον ουρανό. Και οι δύο επι-

λογές δίνουν ιδιαίτερα, αλλά πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, αποτελέσματα.

Στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας ο οριζόντιος προσανατολισμός

τονίζει τη σειρά των σπιτιών που υπάρχουν στο μέσο του κάδρου. Πρόκειται για

μια κανονική φωτογραφία, χωρίς όμως τίποτα το ιδιαίτερο. Με την απλή ωστόσο

αλλαγή του προσανατολισμού από οριζόντιο σε κατακόρυφο η φωτογραφία γίνεται

πολύ πιο ελκυστική. Η σειρά των σπιτιών πλέον "συμπιέζεται" μεταξύ του ουρανού

και της θάλασσας, τραβώντας περισσότερο την προσοχή σε σχέση με την οριζόντια

λήψη. Με τον τρόπο αυτό δίνουμε έμφαση στην απομόνωση των σπιτιών, προ-

βάλλοντας την αντιπαράθεσή τους με τα στοιχεία της φύσης που τα περιβάλλουν

απειλητικά. Σε μια φωτογραφία τοπίου αξίζει πάντοτε τον κόπο να αλλάζετε τον

προσανατολισμό απλά και μόνο για να δείτε εάν αλλάζει η έμφαση σε ένα στοιχείο

του πλάνου.

Αλλαγή προσανατολισμού σε ένα τοπίο

61

Με την απλή αλλαγή του προσανατολισμού από οριζόντιο σε κατακόρυφο η φωτογραφία γίνεται πολύ πιο ελκυστική.

Οποιοδήποτε και αν είναι το τοπίο, αξίζει πάντοτε να τραβάτε φωτογραφίες με οριζόντιο και κατακόρυφο προσανατολισμό. Δεν ξο-δεύετε φιλμ ενώ ενδέχεται να μην επισκεφτείτε ποτέ ξα-νά το συγκεκριμένο σημείο.

Page 120: photography in Greek

119

Page 121: photography in Greek

120

Τοπί

α

Ευτυχώς, η χρήση της Χρυσής Ώρας (βλέπε "Μυστικό 23") δεν είναι πάντα απαραί-

τητη για τη επίτευξη των κατάλληλων συνθηκών φωτισμού. Μπορείτε να φωτογρα-

φίζετε υπό οποιεσδήποτε συνθήκες φωτισμού και ο μοναδικός περιορισμός είναι

η φαντασία σας. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις διαφορετικές συνθήκες φωτισμού

που επικρατούν κάθε φορά για να δημιουργήσετε φωτογραφίες που αποπνέουν

διαφορετικές διαθέσεις.

Ο χαμηλός ή μουντός φωτισμός θεωρείται συχνά ως ακατάλληλος για τη λήψη κα-

λών φωτογραφιών. Και όμως, δίνει μια εξαιρετική ευκαιρία για τη λήψη ατμοσφαι-

ρικών φωτογραφιών. Αυτός ο τύπος φωτισμού είναι συνήθως ομοιόμορφος, επο-

μένως δεν έχουμε να ανησυχούμε για πιθανά, διαφορετικά επίπεδα έκθεσης μέσα

στο κάδρο. Συχνά, ο συγκεκριμένος τύπος φωτισμού χρησιμοποιείται τις ημέρες με

συννεφιά, περίπου μια ώρα πριν από το ηλιοβασίλεμα, για τη λήψη φωτογραφιών

με ιδιαίτερα φυσική εμφάνιση. Η επάνω φωτογραφία στην απέναντι σελίδα τραβή-

χτηκε αργά το απόγευμα μιας συννεφιασμένης ημέρας, δίνοντας την αίσθηση της

ηρεμίας και της γαλήνης. Εξαιτίας του λιγοστού φωτός χρησιμοποιήθηκε τρίποδο

για τη σταθεροποίηση της μηχανής, μιας και απαιτήθηκε ταχύτητα φωτοφράκτη

1/15 του δευτερολέπτου, προκειμένου να επιλεγεί το κλειστό διάφραγμα που θα

έδινε μεγάλο βάθος πεδίου για να είναι εστιασμένο όσο το δυνατόν μεγαλύτερο

μέρος της φωτογραφίας.

Οι αλλαγές του καιρού αποτελούν μία ακόμα ευκαιρία για τη δημιουργία ατμο-

σφαιρικών φωτογραφιών. Για παράδειγμα, τα μαύρα σύννεφα μια επικείμενης

καταιγίδας δίνουν δραματικό τόνο στα τοπία και μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε

για να δώσετε έμφαση στη δύναμη της φύσης μέσα από τις φωτογραφίες σας. Μια

καταιγίδα που πλησιάζει είναι ιδανική για να μεταδώσετε τη διάθεση της αλλαγής

του καιρού ή των εποχών.

Τα ηλιοβασιλέματα και οι ανατολές δίνουν επίσης την αίσθηση της αλλαγής και

στη συγκεκριμένη περίπτωση της αλλαγής της ημέρας. Η κάτω φωτογραφία της

απέναντι σελίδας δίνει την αίσθηση ότι η ημέρα έφτασε στο τέλος της, γεγονός που

τονίζεται ακόμα περισσότερο από τις λίγες λεπτομέρειες που παραμένουν ορατές

στο πρώτο πλάνο. Για αυτόν τον τύπο φωτογράφησης, φωτομετρήστε σε μια περιο-

χή μεσαίου (ή σκοτεινού) τόνου του ουρανού για να αποφύγετε την υποέκθεση του

πρώτου πλάνου που θα το μετέτρεπε σε σιλουέτα (για τον τρόπο δημιουργίας σιλου-

έτας ανατρέξτε στο "Μυστικό 37").

Δημιουργία διαφορετικών διαθέσεων

62

Εάν σας αρέσει να φωτο-γραφίζετε καταιγίδες, τότε η καλύτερη στιγμή για φω-τογράφηση είναι ακριβώς πριν από το ξέσπασμά τους. Φροντίστε όμως να βρίσκε-στε σε προφυλαγμένο χώ-ρο κατά την εξέλιξή τους.

Ο χαμηλός φωτισμός απο-τελεί εξαιρετική ευκαιρία για λήψη ατμοσφαιρικών φωτογραφιών

Page 122: photography in Greek

121

Page 123: photography in Greek

122

Τοπί

α

Το ανθρώπινο μάτι έχει την ιδιότητα να προσελκύεται από τα αντικείμενα ή τα στοι-

χεία μιας φωτογραφίας που ξεχωρίζουν. Για παράδειγμα, ένα έντονο χρώμα ή ένα

ασυνήθιστο αντικείμενο θα προσελκύσει το μάτι, ειδικά στις φωτογραφίες τοπίου.

Όταν φωτογραφίζουμε τοπία μια καλή ιδέα είναι να αναζητάμε ενδιαφέροντα στοι-

χεία και να τα συμπεριλαμβάνουμε με κάποιον τρόπο στη φωτογραφία.

Στα ενδιαφέροντα στοιχεία είναι δυνατό να συμπεριλαμβάνεται ο,τιδήποτε, ανάλο-

γα με το είδος του σκηνικού. Για παράδειγμα, ένα κόκκινο λουλούδι σε ένα λιβάδι

με άσπρα λουλούδια τραβάει αμέσως την προσοχή, όπως συμβαίνει και με ένα ετε-

ρόκλητο αντικείμενο σε ένα τοπίο, για παράδειγμα ένα σπίτι ανάμεσα σε μια σειρά

από λόφους.

Όταν ενσωματώνουμε στο κάδρο στοιχεία ενδιαφέροντος ο στόχος μας είναι η

δημιουργία ενός "χάρτη" που θα καθοδηγεί τον θεατή κατά τη σάρωση της φωτο-

γραφίας. Στην ιδανική περίπτωση ο θεατής θα παρατηρήσει πρώτα το ενδιαφέρον

αντικείμενο και, στη συνέχεια, θα κινηθεί από το συγκεκριμένο σημείο και στην

υπόλοιπη φωτογραφία.

Στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας η δομή της γέφυρας λειτουργεί ως

αρχικό στοιχείο ενδιαφέροντος. Στη συνέχεια το μάτι κατευθύνεται προς το τοπίο

που βρίσκεται πίσω από τη γέφυρα, γεγονός που κάνει τη συγκεκριμένη φωτογρα-

φία να ξεχωρίζει από μια αντίστοιχη, συνηθισμένη φωτογραφία που δεν περιέχει

τη γέφυρα. Τέτοιου είδους φωτογραφίες μπορείτε να τραβήξετε στην εξοχή και για

το λόγο αυτό όταν βρίσκεστε σε παρόμοιες τοποθεσίες είναι καλό να αναζητάτε πα-

ρόμοια κτίσματα ή κατασκευές.

Η κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας περιέχει ένα πολύ μικρότερο αντικείμενο

ενδιαφέροντος, τον ψαρά με τα κόκκινα που βρίσκεται στο άκρο της φωτογραφίας.

Παρότι πρόκειται για ένα πολύ μικρό τμήμα της φωτογραφίας, η ύπαρξή του ενι-

σχύεται από την αντανάκλαση δημιουργώντας ένα σημείο εκκίνησης στον "χάρτη".

Η προσοχή μας επικεντρώνεται αρχικά στο εμπρός τμήμα της φωτογραφίας και

στον άνθρωπο με τα κόκκινα. Στη συνέχεια, το μάτι κινείται κατά μήκος της όχθης

του ποταμού, έως το σημείο όπου το ποτάμι συναντά τα δέντρα. Παρά το γεγονός ότι

στη συγκεκριμένη λήψη το αντικείμενο του ενδιαφέροντος είναι μικρό, αυτό εξακο-

λουθεί να τραβά την προσοχή εξαιτίας της χρωματικής αντίθεσής του με το φόντο

και την υπόλοιπη φωτογραφία.

Συμπερίληψη στοιχείων ενδιαφέροντος

63

Η αναμονή μας για την εμ-φάνιση στοιχείων ενδιαφέ-ροντος στο κάδρο ορισμένες φορές ανταμείβεται. Για πα-ράδειγμα, εάν γνωρίζετε ότι υπάρχει ένα τρένο που περ-νάει μια συγκεκριμένη ώρα, τότε η συμπερίληψή του στο κάδρο θα μπορούσε να βελ-τιώσει τη σύνθεσή σας.

Προσπαθήστε να δημιουρ-γήσετε ένα "χάρτη" που θα καθοδηγεί τον θεατή μέσα στη φωτογραφία

Page 124: photography in Greek

123

Page 125: photography in Greek

124

Τοπί

α

Όπως περιγράψαμε στο "Μυστικό 27", μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το βάθος

πεδίου για να εμφανίσετε "νεταρισμένο" (εστιασμένο) ένα μεγαλύτερο ή μικρότερο

τμήμα της φωτογραφίας. Εκτός από τεχνική παράμετρο της φωτογράφησης αποτε-

λεί και μια παράμετρο της σύνθεσης.

Ο τρόπος με τον οποίο το βάθος πεδίου ενσωματώνεται στη σύνθεση μιας φωτο-

γραφίας είναι μέσω της χρήσης μεγάλου βάθους πεδίου (δηλ. μεγάλο τμήμα εστι-

ασμένο), προκειμένου να "διηγηθούμε" μια ιστορία μέσα από τη φωτογραφία. Δεν

πρόκειται για ιστορία με τη μορφή κανονικής αφήγησης, αλλά έχει περισσότερο τη

μορφή μιας ιστορίας με αρχή, μέση και τέλος. Με φωτογραφικούς όρους, μπορείτε

να χρησιμοποιήσετε το βάθος πεδίου για να δημιουργήσετε τις αντίστοιχες ισοδυ-

ναμίες μέσα σε ένα κάδρο. Στην παρακάτω φωτογραφία, για παράδειγμα, το πλοίο

είναι η αρχή διότι βρίσκεται στο εμπρός τμήμα της φωτογραφίας, η θάλασσα και η

ξηρά που υπάρχουν πίσω από το πλοίο είναι η μέση και ο ουρανός πίσω τους είναι

το τέλος. Συμπεριλαμβάνοντας αυτά τα στοιχεία σε μια φωτογραφία μπορείτε να

προσδιορίσετε τη θέση, το περιβάλλον και τα χαρακτηριστικά της λήψης.

Δεν ακολουθούν όλες οι φωτογραφίες την ίδια μεθοδολογία. Το ίδιο ισχύει για

τις αφηγηματικές φωτογραφίες που δεν διαθέτουν την ίδια γραμμική δομή με την

παρακάτω φωτογραφία. Η φωτογραφία της απέναντι σελίδας διαθέτει τα ίδια αφη-

γηματικά στοιχεία: το δέντρο είναι η αρχή, το τοπίο είναι η μέση και ο ουρανός είναι

το τέλος. Βλέπουμε όμως ότι το δέντρο καταλαμβάνει εξέχουσα θέση διότι καλύπτει

τόσο το στοιχείο της μέσης όσο και το στοιχείο του τέλους. Αυτό δεν σημαίνει ότι

είναι καλύτερη ή χειρότερη ως αφηγηματική φωτογραφία, είναι απλά διαφορετική.

Μπορείτε επίσης να συνθέσετε τα ίδια στοιχεία με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της

φωτογραφίας σε αυτήν τη σελίδα.

Αφηγηματικές φωτογραφίες64

Μελετήστε όλα τα στοιχεία ενός κάδρου για να δείτε με ποιον τρόπο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καλύτερα το κάθε ένα έτσι, ώστε να βελτιώσετε τη συνολική σύνθεση της φωτογραφίας.

Για "αφηγηματικές" φω-τογραφίες, ρυθμίστε τη μηχανή σε λειτουργία προ-τεραιότητας διαφράγματος και επιλέξτε ένα διάφραγμα f16 ή f22 για να εξασφαλί-σετε την εστίαση σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα της εικόνας.

Page 126: photography in Greek

125

Page 127: photography in Greek

126

Τοπί

α

Αρκετές φορές οι σκηνές τοπίου καλύπτουν από μόνες τους τις απαιτήσεις του φω-

τογράφου. Οι οροσειρές και οι έρημες εκτάσεις δίνουν εξαιρετικές ευκαιρίες φω-

τογράφησης, χωρίς να απαιτούν την προσθήκη επιπλέον στοιχείων. Σε ορισμένες

περιπτώσεις, η προσθήκη και άλλων στοιχείων, για παράδειγμα των φυσικών αντι-

κειμένων που υπάρχουν στο πρώτο πλάνο, βελτιώνει το αποτέλεσμα. Υπάρχουν

ωστόσο και περιπτώσεις στις οποίες το κάδρο χρειάζεται κάποιου είδους "συμπλή-

ρωμα", το οποίο έχει τη μορφή βοηθητικών αντικειμένων.

Βοηθητικό αντικείμενο ονομάζεται οποιοδήποτε στοιχείο συμπεριλαμβάνεται σκό-

πιμα σε μια φωτογραφία. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους. Κατ'αρχήν, ίσως

θέλετε να προσθέσετε αντικείμενα για να δώσετε συνοχή ή στοιχεία για τη λήψη. Για

παράδειγμα, η φωτογραφία ενός βουνού μπορεί να βελτιωθεί τοποθετώντας ένα

ζευγάρι μποτάκια σε στρατηγικό σημείο του πρώτου πλάνου. Με τον ίδιο τρόπο η

φωτογραφία μιας έρημης έκτασης αποκτά έμφαση εάν στο πρώτο πλάνο τοποθετή-

σετε ένα σχεδόν άδειο μπουκάλι νερό.

Ένας ακόμα λόγος προσθήκης βοηθητικών αντικειμένων είναι η δημιουργία χρω-

ματικής αντίθεσης, που θα λειτουργήσει ως σημείο προσέλκυσης της προσοχής στη

φωτογραφία. Στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας ο κόκκινος σωλήνας

τραβά αρχικά την προσοχή ενώ, στη συνέχεια, το μάτι μετακινείται προς το βουνό.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε βοηθητικά αντικείμενα για να δημιουργή-

σετε αντίθεση σε ένα κάδρο. Για παράδειγμα, μπορείτε να τοποθετήσετε ένα πολύ

μοντέρνο αντικείμενο σε ένα ρετρό σκηνικό, ή να χρησιμοποιήσετε ένα μικρό αντι-

κείμενο για να δώσετε έμφαση στο μέγεθος ενός κτηρίου.

Όσον αφορά τα "βοηθητικά" αντικείμενα, αυτά μπορείτε είτε να τα αναζητήσετε

στην τοποθεσία της φωτογράφησης (όπως συμβαίνει στην κάτω φωτογραφία της

απέναντι σελίδας) είτε να τα μεταφέρετε μαζί σας για τη φωτογράφηση ενός συγκε-

κριμένου θέματος. Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται λίγος προγραμματισμός και

οργάνωση, αξίζει όμως τον κόπο όταν πρόκειται για φωτογραφίες με χιουμοριστικό

ή άλλο σκοπό.

Προσθήκη " βοηθητικών" αντικειμένων

65

Μη μεταφέρετε μαζί σας υπερβολικά ογκώδη ή βαριά αντικείμενα. Ίσως σας εμποδίσουν να προσεγγί-σετε συγκεκριμένες τοποθε-σίες. Δεν υπάρχει λόγος να μεταφέρετε ένα αντικείμενο που δεν σας επιτρέπει να φτάσετε στην τοποθεσία όπου θέλετε να το χρησιμο-ποιήσετε.

Μπορείτε να προσθέσετε αντικείμενα για να δώσετε συνοχή ή στοιχεία για τη λήψη

Τα βοηθητικά αντικείμενα μπορούν να προσθέσουν μια χιουμοριστική χροιά σε μια φωτογραφία, αποφεύ-γετε όμως τυχόν συνθέσεις που ενδέχεται να προσβάλ-λουν τους άλλους.

Page 128: photography in Greek

127

Page 129: photography in Greek

128

Τοπί

α

Το χρώμα βρίσκεται παντού γύρω μας και το ανθρώπινο μάτι έχει την ικανότητα

να ξεχωρίζει εκατομμύρια διαφορετικά χρώματα και αποχρώσεις. Όσον αφορά τη

φωτογραφία, το χρώμα αποτελεί ένα σημαντικό συστατικό της. Να θυμάστε όμως

ότι για μια ικανοποιητική φωτογραφία δεν είναι πάντοτε απαραίτητη η συμπερίλη-

ψη όσο το δυνατόν περισσότερων χρωμάτων σε αυτήν. Πρέπει πάντα να λαμβάνετε

υπόψη το χρώμα σε μια φωτογραφία και να βρίσκετε τον καλύτερο δυνατό τρόπο

χρήσης του.

Ένας τρόπος χρήσης του χρώματος στις φωτογραφίες είναι η προβολή ενός συναρ-

παστικού ή έντονου συμβάντος, για παράδειγμα ενός φεστιβάλ ή ενός καρναβαλι-

ού. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις πολύχρωμες αμφιέσεις και

τα σχέδια για να αποτυπώσετε την αίσθηση της δραστηριότητας, βγάζοντας πολύ

συναρπαστικές φωτογραφίες.

Ένας άλλος, και ίσως υποτιμημένος, τρόπος χρήσης των χρωμάτων είναι η ανα-

ζήτηση μεγάλων έγχρωμων επιφανειών σε ένα κάδρο και η ενσωμάτωσή τους σε

μια φωτογραφία για την απόδοση ενός ιδιαίτερου νοήματος. Μπορείτε να χρησι-

μοποιήσετε οριζόντιες ή κατακόρυφες ζώνες με διαφορετικά χρώματα. Τρεις χαρα-

κτηριστικές επιλογές είναι ο ουρανός, η θάλασσα και λιβάδια ή πάρκα στρωμένα με

γρασίδι ή χορτάρι.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις χρωματικές ζώνες για να τονίσετε άλλα στοιχεία

της φωτογραφίας, δημιουργώντας "σάντουιτς". Στην περίπτωση αυτή οι χρωματικές

ζώνες θα βρίσκονται επάνω και κάτω από το κυρίως θέμα. Με τον τρόπο αυτόν η

κεντρική περιοχή θα είναι η "γέμιση" του σάντουιτς, ενώ οι έγχρωμες περιοχές δεν

θα είχαν ιδιαίτερη αξία από μόνες τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η επάνω φω-

τογραφία της απέναντι σελίδας, όπου ο γαλάζιος ουρανός και το πράσινο πάρκο λει-

τουργούν ως ζώνες χρώματος που τονίζουν τη κεντρική περιοχή της φωτογραφίας.

Οι ζώνες χρώματος είναι το ίδιο αποτελεσματικές όταν χρησιμοποιούνται κατακό-

ρυφες, όπως συμβαίνει στην κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας, όπου το πρά-

σινο στη μία πλευρά του χωραφιού έρχεται σε αντίθεση με το χρυσοκίτρινο χρώμα

που κυριαρχεί στο άλλο μισό. Σε αυτόν τον τύπο φωτογράφησης είναι σημαντικό να

τοποθετηθείτε στο κατάλληλο σημείο έτσι, ώστε η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα

στις δύο χρωματικές ζώνες να βρίσκεται στη μέση του κάδρου. Με τον τρόπο αυτό οι

χρωματικές ζώνες ξεχωρίζουν και το μάτι του θεατή κινείται από το μέσο της φωτο-

γραφίας προς τα πίσω.

Χρωματικές ζώνες66

Μπορείτε να χρησιμοποι-ήσετε τις χρωματικές ζώνες για να τονίσετε άλλα στοι-χεία της φωτογραφίας, δη-μιουργώντας "σάντουιτς"

Page 130: photography in Greek

129

Page 131: photography in Greek

130

Τοπί

α

Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα των υδάτινων επιφανειών είναι ότι δημιουρ-

γούν αντανακλάσεις, τις οποίες μπορείτε να ενσωματώσετε στις φωτογραφίες σας

με διάφορους τρόπους. Ο πιο προφανής τρόπος είναι η αντανάκλαση τοπίων ή

αντικειμένων, για παράδειγμα κτηρίων η γεφυρών που βρίσκονται κοντά σε νερό.

Η κλασική φωτογράφηση με αντανακλάσεις είναι με πολύ ήρεμο νερό έτσι, ώστε

το αντικείμενο και η αντανάκλασή του να είναι σχεδόν όμοια, όπως φαίνεται στη

φωτογραφία της απέναντι σελίδας. Για αυτόν τον τύπο φωτογραφιών η καλύτερη

επιλογή είναι οι λίμνες. Για τα βέλτιστα αποτελέσματα επισκεφθείτε μια τέτοια τοπο-

θεσία μια ημέρα που δεν θα φυσά σχεδόν καθόλου. Ακόμα όμως και με νερό που

κινείται, για παράδειγμα ρυάκια και ποτάμια, μπορείτε να έχετε πολύ καλές λήψεις

με αντανακλάσεις. Η κίνηση δημιουργεί ένα εφέ "ρυτιδιάσματος", το οποίο όταν δεν

είναι υπερβολικά έντονο δίνει πολύ ικανοποιητικές φωτογραφίες.

Μία ακόμα επιλογή για λήψεις με αντανακλάσεις είναι η ενεργός συμμετοχή στο

φαινόμενο και η εκούσια δημιουργία των αντίστοιχων καλλιτεχνικών εφέ. Ένας

τρόπος για να πετύχετε κάτι τέτοιο είναι να πετάξετε μια πέτρα σε μια πισίνα ή λίμνη

και, στη συνέχεια, να τη φωτογραφίσετε, συμπεριλαμβάνοντας τον κυματισμό που

θα δημιουργηθεί, όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

Αντανακλάσεις67

Page 132: photography in Greek

131

Page 133: photography in Greek

132

Τοπί

α

Οι ψηφιακές μηχανές έχουν αποδείξει την αξία και τη δημοτικότητά τους όσον αφο-

ρά τη δημιουργία πανοραμάτων. Πρόκειται για δύο ή περισσότερες φωτογραφίες

ενός πλάνου, το οποίο είναι υπερβολικά μεγάλο για να χωρέσει σε μία και μόνη

λήψη. Οι διαδοχικές φωτογραφίες συρράπτονται μεταξύ τους, δίνοντας μια πανο-

ραμική φωτογραφία. Μπορείτε να δημιουργήσετε πανοράματα χρησιμοποιώντας

προγράμματα επεξεργασίας εικόνων, ενώ πολλές ψηφιακές μηχανές διαθέτουν

ενσωματωμένη λειτουργία δημιουργίας πανοραμάτων.

Όταν τραβάτε φωτογραφίες για τη δημιουργία πανοράματος φροντίστε να τις τραβά-

τε από την ίδια ακριβώς θέση και με τις ίδιες ακριβώς ρυθμίσεις έκθεσης. Εάν είναι

δυνατόν, χρησιμοποιήστε τρίποδο το οποίο θα εξασφαλίσει ακριβώς το ίδιο σημείο

λήψης και επικαλύψτε τις λήψεις μεταξύ τους κατά 20% περίπου, ώστε η ένωσή

τους να γίνεται με ομαλό τρόπο.

Ένας άλλος τρόπος δημιουργίας πανοραμάτων είναι η λήψη μιας φωτογραφίας

και, στη συνέχεια, η περικοπή της έτσι, ώστε να έχει τη μορφή πανοράματος. Για

να κάνετε κάτι τέτοιο, τραβήξτε τη φωτογραφία με τη μέγιστη δυνατή ανάλυση της

μηχανής. Αυτό γίνεται για να έχετε τη δυνατότητα εκτύπωσης της φωτογραφίας σε

μεγάλες διαστάσεις ακόμα και μετά την περικοπή της (για λεπτομέρειες σχετικά με

την περικοπή και το μέγεθος εικόνας ανατρέξτε στο "Μυστικό 10".) Αυτή η τεχνική

εφαρμόστηκε για τη δημιουργία του πανοράματος που καταλαμβάνει τις δύο παρού-

σες σελίδες. Η επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας ήταν η αρχική. Με τον τρό-

πο αυτό απομονώνεται ένα τμήμα της φωτογραφίας και δημιουργείται η εντύπωση

πανοράματος εξαιτίας των διαστάσεων της τελικής φωτογραφίας.

Πανοράματα68

Page 134: photography in Greek

133

Page 135: photography in Greek

134

Τοπί

α

Πολλές συνθήκες φωτογράφησης κρύβουν ιδιαιτερότητες και δυσκολίες, και ένα

τέτοιο ασυνήθιστο φαινόμενο της φωτογράφησης τοπίων εμφανίζεται όταν υπάρχει

πολύ πράσινο χρώμα μέσα στο κάδρο. Ορισμένες φορές, όταν ένα μεγάλο μέρος

του κάδρου περιέχει πράσινο χρώμα, το ενσωματωμένο φωτόμετρο της μηχανής

"μπερδεύεται" με αποτέλεσμα να μην επιλέγει τη σωστή έκθεση. Στην περίπτωση

αυτή πρέπει να φωτομετρήσετε αποκλειστικά την περιοχή του κάδρου με το πράσι-

νο χρώμα (για λεπτομέρειες σχετικά με το κλείδωμα έκθεσης σε μια φωτογραφία

ανατρέξτε στο "Μυστικό 30").

Εάν η μέτρηση της έκθεσης γίνει στην πράσινη περιοχή του κάδρου, τότε και η έκ-

θεση των υπόλοιπων περιοχών θα είναι ομοιόμορφη. Παρόλα αυτά, μια ιδιαιτερό-

τητα του φαινομένου είναι ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι υποεκτεθειμένο περί-

που κατά 2/3 του στοπ. Για να αντισταθμίσετε την υποέκθεση, χρησιμοποιήστε την

αντιστάθμιση έκθεσης (για λεπτομέρειες ανατρέξτε στο "Μυστικό 34") ώστε να εξα-

σφαλίσετε τη σωστή έκθεση. Ρυθμίστε το χειριστήριο EV στην τιμή +2/3 και, στη

συνέχεια, τραβήξτε ξανά τη φωτογραφία. Η φωτογραφία στα αριστερά τραβήχτηκε

μετά από φωτομέτρηση στο πράσινο φύλλωμα και χωρίς αντιστάθμιση έκθεσης. Η

φωτογραφία στα δεξιά τραβήχτηκε με την ίδια τιμή έκθεσης και αντιστάθμιση έκθε-

σης ίση με +2, προκειμένου να επιτευχθεί η σωστή έκθεση.

Αντιστάθμιση πράσινου χρώματος

69

Page 136: photography in Greek

Παρά το γεγονός ότι η ψηφι-

ακή φωτογραφία είναι ένα

στατικό μέσο, υπάρχουν πάρα

πολλοί τρόποι με τους οποίους

μπορείτε να τη χρησιμοποι-

ήσετε για να αποτυπώσετε

την αίσθηση της κίνησης. Η

παρούσα ενότητα παρουσι-

άζει συμβουλές σχετικά με

τους διαφορετικούς τρόπους

αποτύπωσης της κίνησης στις

ψηφιακές φωτογραφίες, από

το "πάγωμα" του τρεχούμενου

νερού έως την απόδοση της αί-

σθησης της ταχύτητας. Επίσης

καλύπτεται η φωτογράφηση

αθλητικών δραστηριοτήτων

και περιγράφεται ο τρόπος λή-

ψης διαδοχικών στιγμιότυπων.

70 "Πάγωμα" τρεχούμενου νερού

71 "Θόλωμα" τρεχούμενου νερού

72 Αποτύπωση της ταχύτητας

73 Θόλωμα κινούμενωναντικειμένων

74 Λειτουργία διαδοχικών λήψεων

75 Φωτογράφηση αθλητικών δραστηριοτήτων

76 Φωτογράφηση "φαντασμάτων"

77 Εφέ απεικόνισης κίνησης

136

137

138

140

142

144

145

146

Κίνηση8

Page 137: photography in Greek

136

Κίν

ηση

Το νερό είναι ένα από τα πιο δημιουργικά θέματα για φωτογράφηση. Υπάρχει γύ-

ρω μας σε διάφορες μορφές, όπως είναι ο πάγος και το χιόνι, ενώ μπορούμε να το

βρούμε ακίνητο ή σε κίνηση. Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για τη δημιουρ-

γία αντανακλάσεων με διαφορετικά χρώματα και υφές (κυματισμούς ή απλά ρυτι-

δώματα) και γενικά μπορούμε να το απεικονίσουμε με διάφορους τρόπους χρησι-

μοποιώντας τις αντίστοιχες τεχνικές φωτογράφησης. Σίγουρα δίνει στο φωτογράφο

απεριόριστες επιλογές είτε ως θέμα είτε ως βοηθητικό μέσο απεικόνισης.

Μια τεχνική φωτογράφησης του νερού είναι το "πάγωμα" της κίνησής του. Δεν

αναφερόμαστε κυριολεκτικά στον πάγο αλλά στο φωτογραφικό "πάγωμα" που

απεικονίζει το νερό ακίνητο, δηλαδή να ίπταται κυριολεκτικά στον αέρα. Αυτό το

εφέ επιτυγχάνεται με κάθε είδος τρεχούμενου ή κινούμενου νερού, για παράδειγμα

ρυάκια, καταρράκτες, σωλήνες ποτίσματος ή βρύσες, ακόμα και νεροτσουλήθρες.

Το "κόλπο" για το "πάγωμα" του νερού σε μια φωτογραφία είναι η χρήση γρήγορης

ταχύτητας φωτοφράκτη. Για τον σκοπό αυτό πρέπει στη μηχανή να επιλέξετε την

προτεραιότητα ταχύτητας φωτοφράκτη. Αυτό σημαίνει ότι εσείς ρυθμίζετε την τα-

χύτητα φωτοφράκτη και η μηχανή επιλέγει αυτόματα την κατάλληλη τιμή διαφράγ-

ματος. Επιλέξτε μια ταχύτητα φωτοφράκτη ίση τουλάχιστον με 1/500 του δευτερο-

λέπτου, η οποία συνήθως είναι αρκετή για το "πάγωμα" νερού κατά την πτώση του,

χωρίς να έχει μετακινηθεί υπερβολικά. Εάν υπάρχει αρκετό φως και η μηχανή σας

διαθέτει την αντίστοιχη ρύθμιση μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ταχύτητες φωτο-

φράκτη έως και 1/2000 του δευτερολέπτου. Η παρακάτω φωτογραφία τραβήχτηκε

με ταχύτητα φωτοφράκτη 1/1000 του δευτερολέπτου, με αποτέλεσμα την επιλογή

ενός σχετικά ανοικτού διαφράγματος f5.6. Εξαιτίας της γρήγορης ταχύτητας φωτο-

φράκτη η φωτογραφία τραβήχτηκε σχεδόν ακαριαία, κάνοντας ορατές ακόμα και τις

σταγόνες του νερού.

"Πάγωμα" τρεχούμενου νερού70

Κρατάτε πάντα τη μηχανή σας μακριά από το νερό. Εάν βραχεί τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα πάψει να λειτουργεί. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, για να έχετε πιθανό-τητες να λειτουργήσει πάλι, στεγνώστε την εντελώς προτού επιχειρήσετε να τη χρησιμοποιήσετε ξανά.

Page 138: photography in Greek

137

Η αντίθετη φωτογραφική τεχνική του "παγώματος" τρεχούμενου νερού είναι το

"θόλωμά" του, με το οποίο δίνεται η αίσθηση της κίνησης. Με αυτήν μπορείτε να

δημιουργήσετε απαλές (σχεδόν σαν σύννεφα) εικόνες του τρεχούμενου νερού, οι

οποίες αποπνέουν ένα αίσθημα γαλήνης και ανακούφισης. Τα καλύτερα θέματα για

τη συγκεκριμένη τεχνική είναι τα μεγάλα κύματα, οι καταρράκτες και τα ορμητικά

ρυάκια ή ποτάμια.

Για τη φωτογράφηση "θολώματος" τρεχούμενου νερού πρέπει να χρησιμοποιήσετε

τρίποδο διότι απαιτούνται αργές ταχύτητες φωτοφράκτη, οι οποίες θα επιτύχουν το

εφέ θολώματος. Αρχικά, ρυθμίστε τη μηχανή στην προτεραιότητα ταχύτητας φωτο-

φράκτη και ξεκινήστε επιλέγοντας ταχύτητα ίση με 1/30 του δευτερολέπτου για να

ελέγξετε το αποτέλεσμα. Στη συνέχεια, κάντε την ίδια λήψη αρκετές φορές, ελαττώνο-

ντας την ταχύτητα φωτοφράκτη κατά ένα στοπ κάθε φορά (η παρακάτω φωτογραφία

τραβήχτηκε με ταχύτητα φωτοφράκτη ίση με 1/6 του δευτερολέπτου). Το πρόβλημα

με αυτού του είδους τη φωτογράφηση είναι ότι όσο ελαττώνετε την ταχύτητα φωτο-

φράκτη όλο και περισσότερο φως εισέρχεται στη μηχανή, ακόμα και όταν το διάφραγ-

μα βρίσκεται στην πιο κλειστή ρύθμισή του. Ανάλογα με τη διαθέσιμη ποσότητα του

φωτός, πιθανότατα θα υπάρξει ένα σημείο πέρα από το οποίο η ταχύτητα φωτοφρά-

κτη θα είναι υπερβολικά αργή με αποτέλεσμα την υπερέκθεση της φωτογραφίας, δη-

λαδή την είσοδο υπερβολικά μεγάλης ποσότητας φωτός στη μηχανή. Εξαιτίας αυτού

του φαινομένου, η καλύτερη ώρα για λήψη φωτογραφιών με "θολωμένο" νερό είναι

με συννεφιά η οποία μειώνει την ένταση του φυσικού φωτός.

Όταν εξοικειωθείτε με την τεχνική του "θολώματος" μπορείτε να αναζητήσετε ακόμα

πιο πολύπλοκες συνθέσεις με τρεχούμενα νερά, ώστε να πειραματιστείτε και να πε-

τύχετε εντυπωσιακά αποτελέσματα.

"Θόλωμα" τρεχούμενου νερού

Για λεπτομέρειες σχετικά με τη νυχτερινή φωτογράφηση νερού ανατρέξτε στo "Μυ-στικό 92".

71

Page 139: photography in Greek

138

Κίν

ηση

Η απόδοση της αίσθησης της ταχύτητας σε μια φωτογραφία αποτελεί σίγουρα πρό-

κληση. Η ψηφιακή φωτογραφία είναι από τη φύση της ένα εντελώς στατικό μέσο,

αυτό όμως δεν αποκλείει τη δυνατότητα απεικόνισης της ταχύτητας. Το εφέ αυτό

είναι δυνατό να δημιουργηθεί με όλα τα γρήγορα κινούμενα αντικείμενα: οχήματα,

ζώα και ανθρώπους.

Ένας τρόπος αποτύπωσης της ταχύτητας σε μια φωτογραφία είναι η απεικόνιση του

κινούμενου αντικειμένου εμπρός από θολό φόντο. Με τον τρόπο αυτό δημιουργεί-

ται η αίσθηση της ταχύτητας, καθώς το αντικείμενο κινείται τόσο γρήγορα, ώστε να

μην είναι δυνατή η εστίαση του φόντου. Το "κόλπο" είναι η καλύτερη εστίαση στο

κινούμενο αντικείμενο και όχι στο φόντο και αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση της

τεχνικής που ονομάζεται " οριζόντια μετατόπιση" (ή αλλιώς "panning").

Η οριζόντια μετατόπιση ("panning") λειτουργεί με την παρακολούθηση ενός κινού-

μενου αντικειμένου μέσα από το σκόπευτρο ή την οθόνη LCD της μηχανής και, στη

συνέχεια, με τη λήψη της φωτογραφίας ενώ η μηχανή εξακολουθεί να παρακολου-

θεί το αντικείμενο. Για παράδειγμα, εάν ένα όχημα κινείται από το σημείο A προς το

σημείο Γ, περνώντας από το σημείο B, τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε την τεχνική

της οριζόντιας μετατόπισης. Ξεκινήστε να παρακολουθείτε το όχημα από το σημείο

A και τραβήξτε τη φωτογραφία στο σημείο B, φροντίζοντας ώστε η μηχανή να παρα-

κολουθεί το όχημα σε ολόκληρη τη διαδρομή του.

Υπάρχουν δύο σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να προσέξετε κατά την οριζόντια

μετατόπιση με ένα κινούμενο αντικείμενο. Ο πρώτος είναι το σημείο εστίασης.

Εάν το όχημα διατηρεί σταθερή απόσταση από εσάς σε όλη τη διάρκεια που το

παρακολουθεί η μηχανή, τότε μπορείτε να εστιάσετε από την πρώτη στιγμή και

να κλειδώσετε την εστίαση (δηλ. να κρατήσετε πατημένο το κουμπί λήψης μέχρι

τη μέση της διαδρομής του) έως ότου αποφασίσετε να τραβήξετε τη φωτογραφία.

Εάν η απόσταση από το όχημα μεταβάλλεται κατά τη διαδρομή του, τότε πρέπει να

εστιάσετε εκ των προτέρων σε ένα συγκεκριμένο σημείο, να κλειδώσετε την εστίαση

και να τραβήξετε τη φωτογραφία μόλις το όχημα περάσει από το σημείο αυτό. Ο

δεύτερος παράγοντας είναι να εξασφαλίσετε ότι ολόκληρο το αντικείμενο θα περι-

κλείεται μέσα στο σκόπευτρο ή την οθόνη LCD κατά τη λήψη της φωτογραφίας. Εάν

παρακολουθείτε μια δραστηριότητα στην οποία θα έχετε λίγες ευκαιρίες για μια κα-

λή φωτογραφία (για παράδειγμα σε έναν αγώνα μηχανοκίνητων) τότε εξασκηθείτε

εκ των προτέρων για να τελειοποιηθείτε στη συγκεκριμένη τεχνική.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την οριζόντια μετατόπιση "panning" σε οποιοδήποτε

κινούμενο αντικείμενο, όπως για παράδειγμα το όχημα στην επάνω φωτογραφία

της απέναντι σελίδας ή στο παιδί της κάτω φωτογραφίας. Εάν πρόκειται για ανθρώ-

πους, τότε φροντίστε αυτοί να κινούνται αρκετά γρήγορα ώστε να δημιουργηθεί το

εφέ θολώματος του φόντου.

Αποτύπωση της ταχύτητας72

Ένα παρόμοιο εφέ με την οριζόντια μετατόπιση είναι η κατακόρυφη μετατόπιση (ή αλλιώς "tilting"). Επιτυγ-χάνεται όταν η μηχανή πα-ρακολουθεί ένα αντικείμενο που κινείται κατακόρυφα (για παράδειγμα έναν πύ-ραυλο) αντί για οριζόντια.

Page 140: photography in Greek

139

Page 141: photography in Greek

140

Κίν

ηση

Το εφέ θολώματος για τα αντικείμενα που κινούνται με ταχύτητα μοιάζει με τη

φωτογράφηση "θολώματος" του τρεχούμενου νερού: απαιτείται αργή ταχύτητα φω-

τοφράκτη με την οποία πετυχαίνουμε το θόλωμα του κινούμενου αντικειμένου. Η

συγκεκριμένη τεχνική όμως διαφέρει ελαφρά διότι τα διάφορα αντικείμενα, όπως

είναι τα οχήματα και οι άνθρωποι, κινούνται συνήθως γρηγορότερα από το νερό.

Για την επίτευξη του εφέ θολώματος με οχήματα, ζώα ή ανθρώπους υπάρχουν δύο

επιλογές. Η πρώτη είναι η λήψη μιας φωτογραφίας που θα είναι ολόκληρη θολή,

ενώ η δεύτερη είναι η απεικόνιση ενός "θολωμένου" αντικειμένου εμπρός από

ευκρινές φόντο. Η παρακάτω φωτογραφία δείχνει το εφέ θολώματος ολόκληρης

της φωτογραφίας. Αυτό επιτεύχθηκε με την οριζόντια μετατόπιση της μηχανής

ακολουθώντας ένα κινούμενο αντικείμενο, χωρίς όμως να γίνει εστίαση. Το αποτέ-

λεσμα είναι το θόλωμα ολόκληρης της φωτογραφίας, δίνοντας μια σουρεαλιστική

αίσθηση της ταχύτητας.

Ο άλλος τρόπος "θολώματος" των κινούμενων αντικειμένων είναι η χρήση αργής

ταχύτητας φωτοφράκτη και, κρατώντας τη μηχανή ακίνητη, η φωτογράφηση του

αντικειμένου τη στιγμή που περνά εμπρός από τη μηχανή. Η ταχύτητα φωτοφράκτη

δεν πρέπει να είναι υπερβολικά αργή, διαφορετικά υπάρχει πιθανότητα το αντικεί-

μενο να βγει από το κάδρο προτού ολοκληρωθεί η λήψη. Η επάνω φωτογραφία της

απέναντι σελίδας τραβήχτηκε με ταχύτητα φωτοφράκτη 1/60 του δευτερολέπτου

και η κάτω με 1/30 του δευτερολέπτου. Και στις δύο περιπτώσεις η ταχύτητα φωτο-

φράκτη ήταν αρκετά γρήγορη ώστε να μπορούμε να κρατήσουμε τη μηχανή ακίνητη

με το χέρι, χωρίς να απαιτείται τρίποδο.

Θόλωμα κινούμενων αντικειμένων

73

Για το θόλωμα οχημάτων συνήθως χρησιμοποιείται γρηγορότερη ταχύτητα φωτοφράκτη σε σχέση με τις αντίστοιχες φωτογραφίες ανθρώπων, διότι τα οχήμα-τα κινούνται με μεγαλύτερες ταχύτητες.

Page 142: photography in Greek

141

Page 143: photography in Greek

142

Κίν

ηση

Όταν θέλουμε να φωτογραφίσουμε θέματα που σχετίζονται με την κίνηση μια πολύ

χρήσιμη λειτουργία της μηχανής είναι η δυνατότητά της να τραβάει συνεχόμενες

λήψεις στη σειρά, ώστε να καταγράφουμε τη δράση με διαφορά κλασμάτων του

δευτερολέπτου. Παλαιότερα η συγκεκριμένη λειτουργία ήταν διαθέσιμη μόνο στα

κορυφαία μοντέλα κάθε σειράς μηχανών. Πλέον όμως συναντάμε όλο και συχνό-

τερα τη δυνατότητα διαδοχικών λήψεων σε μια ευρεία γκάμα ψηφιακών μηχανών.

Εάν θέλετε να έχετε τη δυνατότητα διαδοχικών λήψεων τότε πρέπει να αναζητήσετε

μια μηχανή που διαθέτει αυτήν τη λειτουργία.

Η δυνατότητα διαδοχικών λήψεων αναγράφεται σε καρέ ανά δευτερόλεπτο, δηλα-

δή πόσες φωτογραφίες μπορεί να τραβήξει η μηχανή μέσα σε ένα δευτερόλεπτο με

αυτήν τη λειτουργία. Η χαμηλότερη τιμή είναι περίπου 3 καρέ ανά δευτερόλεπτο και

φτάνει έως και τα 8 καρέ ανά δευτερόλεπτο στις πιο ακριβές μηχανές. Για να τρα-

βήξετε διαδοχικές λήψεις πρέπει να ενεργοποιήσετε την αντίστοιχη λειτουργία είτε

μέσω του κουμπιού που υπάρχει στο σώμα της μηχανής είτε μέσω του συστήματος

των μενού της μηχανής. Μόλις ενεργοποιήσετε τη λειτουργία διαδοχικών λήψεων

μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε όπως ακριβώς και τη λειτουργία λήψης μεμονω-

μένων φωτογραφιών: πιέστε το κουμπί λήψης έως το μέσο της διαδρομής του για

να εστιάσετε και, στη συνέχεια, πατήστε το μέχρι το τέρμα για να τραβήξετε τις φω-

τογραφίες. Στη λειτουργία διαδοχικών λήψεων η μηχανή τραβάει συνεχόμενα τις

φωτογραφίες έως ότου ελευθερώσετε το κουμπί λήψης.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη λειτουργία διαδοχικών λήψεων σε οποιοδήποτε

είδος φωτογράφησης, η πραγματική της όμως χρησιμότητα φαίνεται στη φωτο-

γράφηση σκηνών δράσης, για παράδειγμα αθλητικές δραστηριότητες. Ορισμένες

φορές η δράση εκτυλίσσεται τόσο γρήγορα ώστε η λήψη της τέλειας φωτογραφίας

να μην είναι εξασφαλισμένη στην απλή λειτουργία, οπότε οι διαδοχικές λήψεις

αυξάνουν τις πιθανότητές σας να τραβήξετε τη φωτογραφία που επιθυμείτε. Η ίδια

λειτουργία είναι επίσης κατάλληλη για μια σειρά φωτογραφιών δράσης, όπως είναι

οι φωτογραφίες στην απέναντι σελίδα.

Μπορείτε ακόμα να χρησιμοποιήσετε τις διαδοχικές λήψεις σε φωτογράφηση

πορτρέτου, ειδικά παιδιών τα οποία έχουν την τάση να κινούνται συνεχώς κατά τη

διαδικασία της φωτογράφησης. Εάν χρησιμοποιήσετε τη λειτουργία διαδοχικών

λήψεων τότε αυξάνονται οι πιθανότητές σας να τραβήξετε μια ικανοποιητική φωτο-

γραφία ακόμα και όταν το παιδί ανοιγοκλείνει τα μάτια του, μιλάει ή κινείται.

Λειτουργία διαδοχικών λήψεων74

Η λειτουργία συνεχών, δια-δοχικών λήψεων μπορεί να αδειάσει τις μπαταρίες της μηχανής πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με τη λήψη μεμο-νωμένων φωτογραφιών.

Στη λειτουργία διαδοχικών λήψεων, η εστίαση κλειδώ-νεται στην πρώτη φωτογρα-φία και παραμένει κλειδω-μένη για τις επόμενες.

Στη λειτουργία διαδοχικών λήψεων η μηχανή τραβάει συνεχόμενα τις φωτογραφί-ες έως ότου ελευθερώσετε το κουμπί λήψης

Page 144: photography in Greek

143

Page 145: photography in Greek

144

Κίν

ηση

Ο αθλητισμός καλύπτει ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων, κάθε μία από τις οποίες

αποτελεί για το φωτογράφο ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης και ευκαιριών για φωτο-

γράφηση. Ο βασικός παράγοντας στη φωτογράφηση αθλητικών δραστηριοτήτων

είναι η αποτύπωση του χαρακτήρα και της αίσθησης κάθε αθλήματος ξεχωριστά:

η σωματική προσπάθεια ενός ποδοσφαιριστή, η χάρη ενός αθλητή του πατινάζ ή η

δύναμη και η ένταση ενός αρσιβαρίστα.

Από τη στιγμή που πολλές αθλητικές δραστηριότητες συνεπάγονται κίνηση η χρή-

ση γρήγορης ταχύτητας φωτοφράκτη κρίνεται απαραίτητη στις περισσότερες από

τις αντίστοιχες λήψεις. Εάν μια ψηφιακή μηχανή διαθέτει λειτουργία Σπορ (Sport),

τότε χρησιμοποιείται αυτόματα η κατάλληλη ταχύτητα φωτοφράκτη που είναι αρ-

κετά γρήγορη για το πάγωμα της δράσης (με την προϋπόθεση ότι υπάρχει αρκετό

διαθέσιμο φως). Σε γενικές γραμμές κατά τη φωτογράφηση αθλητικών δραστηρι-

οτήτων όπου υπάρχει γρήγορη κίνηση προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε ταχύτητα

φωτοφράκτη ίση με 1/250 του δευτερολέπτου ή γρηγορότερη. Σε ορισμένες περι-

πτώσεις, όπως είναι το χτύπημα μιας μπάλας του μπέιζμπολ με το μπαστούνι, ίσως

χρειαστεί να επιλέξετε μια ταχύτητα φωτοφράκτη ίση ή γρηγορότερη από 1/1000

του δευτερολέπτου.

Σε πολλές αθλητικές φωτογραφήσεις το βασικό στοιχείο είναι η απεικόνιση της

δράσης, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να βρίσκεστε αρκετά κοντά στους συμμε-

τέχοντες. Για το συγκεκριμένο τύπο φωτογράφησης η μηχανή σας πρέπει να δια-

θέτει φακό με ισχυρό ζουμ και ο κανόνας λέει "όσο μεγαλύτερο, τόσο το καλύτερο".

Μπορείτε να πειραματιστείτε τραβώντας φωτογραφίες σε μια αθλητική συνάντηση

χωρίς να χρησιμοποιήσετε ζουμ. Δια γυμνού οφθαλμού οι αθλητές φαίνονται αρκε-

τά κοντά, στη φωτογραφία όμως δείχνουν απελπιστικά μικροί σε μέγεθος. Στη συ-

νέχεια, επιχειρήστε να ζουμάρετε όσο το δυνατόν περισσότερο και φωτογραφήστε

τη δράση και, εάν είναι δυνατό, τις εκφράσεις των προσώπων όσων συμμετέχουν.

Εάν η μηχανή σας διαθέτει λειτουργία διαδοχικών λήψεων (βλέπε "Μυστικό 74")

τότε έχετε ένα ακόμα πλεονέκτημα στη φωτογράφηση αθλητικών δραστηριοτήτων:

ακόμα και οι καλύτεροι φωτογράφοι δεν καταφέρνουν πάντα να "συλλάβουν" την

ακαριαία δράση που υπάρχει στα αθλήματα που περιέχουν γρήγορη κίνηση και η

λειτουργία διαδοχικών λήψεων σας δίνει τη δυνατότητα να τραβήξετε αρκετές φω-

τογραφίες μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.

Όταν φωτογραφίζετε αθλητικές δραστηριότητες μην επικεντρώνεστε μόνο στη

γρήγορη δράση. Υπάρχουν αθλήματα, όπως η γυμναστική, που σας δίνουν την

ευκαιρία να αποτυπώσετε τη χάρη και την ισορροπία της ανθρώπινης κίνησης,

ενώ μπορείτε να τραβήξετε και γενικά πλάνα, όπως για παράδειγμα την τοποθεσία

και τις εγκαταστάσεις ή τις εκφράσεις στα πρόσωπα του πλήθους. Οτιδήποτε σας

βοηθά να αποτυπώσετε την ουσία και το χαρακτήρα της δραστηριότητας αξίζει να

φωτογραφηθεί.

Φωτογράφηση αθλητικών δραστηριοτήτων

75

Κατά τα πρώτα βήματά σας στη φωτογράφηση αθλητικών δραστηριοτήτων μην απογοητευτείτε εάν η ποιότητα των φωτογραφιών σας είναι μέτρια ή ακόμα και απαράδεκτη. Η αναγνώριση της κατάλληλης στιγμής για φωτογράφηση απαιτεί εμπειρία την οποία θα απο-κτήσετε με τον καιρό, και τότε θα έχετε πραγματικά συναρ-παστικά αποτελέσματα.

Οι επαγγελματίες αθλητικοί φωτορεπόρτερ χρησιμο-ποιούν τεράστιους φακούς ζουμ, οι οποίοι στηρίζονται σε μονόποδα για μεγαλύτε-ρη σταθερότητα.

Page 146: photography in Greek

145

Η επεξεργασία και παραποίηση των φωτογραφιών υπάρχει από την πρώτη στιγ-

μή της δημιουργίας των ίδιων των φωτογραφικών μηχανών. Με την έλευση των

ψηφιακών μηχανών και των προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνων η παραπάνω

δραστηριότητα πέρασε σε τέτοιο επίπεδο, ώστε κανένας πλέον δεν μπορεί να

βεβαιώσει με σιγουριά την αυθεντικότητα, τη γνησιότητα ή την πρωτοτυπία μιας

φωτογραφίας. Ακόμα όμως και με μια απλή ψηφιακή μηχανή έχετε τη δυνατότητα

να τραβήξετε γνήσιες φωτογραφίες που θα έχουν έναν μη πραγματικό χαρακτήρα,

χωρίς να απαιτείται η χρήση ειδικού λογισμικού. Ένα από αυτά τα τεχνάσματα είναι

η δημιουργία "φαντασμάτων" σε μια φωτογραφία.

Για την αποτελεσματική απεικόνιση ανθρώπινων "φαντασμάτων" σε μια φωτογρα-

φία απαιτείται ένα τρίποδο και μια σχετικά σκοτεινή νύχτα. Τοποθετήστε το τρίποδο

κοντά σε έναν χώρο όπου υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι. Φροντίστε η συνολική

σύνθεση του κάδρου να έχει κάποιο ενδιαφέρον, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να μην

εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τους ανθρώπους που υπάρχουν σε αυτό. Στη

συνέχεια επιλέξτε τη λειτουργία προτεραιότητας ταχύτητας φωτοφράκτη και επιλέξ-

τε μια ταχύτητα ίση τουλάχιστον με 10 δευτερόλεπτα (όσο μεγαλύτερος είναι ο χρό-

νος έκθεσης τόσα περισσότερα "φαντάσματα" θα φωτογραφίσετε). Μετά το πάτημα

του κουμπιού λήψης οι άνθρωποι που περνούν εμπρός από τη μηχανή θα καταγρά-

φονται ως περιγράμματα σκιών (δηλ. φαντάσματα), όπως φαίνεται στην παρακάτω

φωτογραφία. Εάν καταφέρετε να φωτογραφίσετε και ορισμένους ανθρώπους που

παραμένουν ακίνητοι σε όλη τη διάρκεια της λήψης τότε θα έχετε δώσει μια αίσθη-

ση αληθοφάνειας στις φωτογραφίες σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ίδια

τεχνική και σε δύο μόνο ανθρώπους: ζητήστε από τον έναν να σταθεί ακίνητος και

από τον άλλο να κινείται σε ολόκληρο το κάδρο, παριστάνοντας το φάντασμα.

Φωτογράφηση " φαντασμάτων"

Κατά τη νυχτερινή φωτο-γράφηση ομάδων ανθρώ-πων μην εκπλαγείτε εάν κά-ποιοι από αυτούς θελήσουν να μάθουν περισσότερα για τον σκοπό της παρουσίας σας εκεί. Μπορούμε απλά να ελπίζουμε ότι η συμπε-ριφορά τους θα είναι φιλική από την αρχή έως το τέλος.

76

Page 147: photography in Greek

146

Κίν

ηση

Παρά την ύπαρξη των διαφόρων τεχνικών για την αποτύπωση της κίνησης των

αντικειμένων, ορισμένες φορές βοηθά να έχουμε μια εφεδρική λύση. Ο λόγος

είναι ότι η φωτογράφηση κινούμενων οχημάτων ή ανθρώπων δεν έχει εγγυημένα

αποτελέσματα και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουμε δεύτερη ευκαιρία για τη

λήψη της φωτογραφίας. Εάν δεν πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα καλό είναι

να υπάρχει εναλλακτική λύση.Μια επιλογή για την απεικόνιση της κίνησης είναι

η δημιουργία μιας ψηφιακά επεξεργασμένης φωτογραφίας χρησιμοποιώντας το

αντίστοιχο λογισμικό επεξεργασίας. Για τον σκοπό αυτό αρκεί να έχουμε τη φωτο-

γραφία ενός ακίνητου αντικειμένου εμπρός από το κατάλληλο φόντο. Στη συνέχεια,

μπορείτε να μεταφέρετε τη φωτογραφία σε υπολογιστή και να κάνετε επεξεργασία

της, χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο πρόγραμμα, όπως είναι το Photoshop, το

Photoshop Elements ή το Paint Shop Pro.

Το πρώτο βήμα στη διαδικασία επεξεργασίας είναι η επιλογή του κυρίως θέματος.

Αυτό γίνεται με ένα από τα εργαλεία επιλογής του προγράμματος επεξεργασίας, για

παράδειγμα το εργαλείο λάσου, το εργαλείο πολυγωνικού λάσου ή το το εργαλείο

μαγνητικού λάσου. Μόλις ολοκληρώσετε την επιλογή, κάντε αντιστροφή της για

να έχετε επιλεγμένο ολόκληρο το φόντο. Για να δημιουργήσετε την αίσθηση της

ταχύτητας μπορείτε να εφαρμόσετε ένα φίλτρο εφέ θολώματος. Η καλύτερη επιλογή

είναι το θόλωμα κίνησης (motion blur) διότι σας δίνει την δυνατότητα να καθορί-

σετε την κατεύθυνση της κίνησης. Ρυθμίστε την ένταση του θολώματος έτσι, ώστε

να φαίνεται ότι το κυρίως θέμα περνά με ταχύτητα εμπρός από το φόντο (βλέπε

παρακάτω). Για ακόμα μεγαλύτερη αληθοφάνεια, όταν χρησιμοποιείτε αυτοκίνητα

ή παρόμοια αντικείμενα, μπορείτε να επιλέξετε τους τροχούς και να εφαρμόσετε και

σε αυτούς το ίδιο εφέ θολώματος.

Εφέ απεικόνισης κίνησης77

Page 148: photography in Greek

Ο τρόπος με τον οποίο

συνθέτουμε ένα κάδρο είναι

ζωτικής σημασίας για την

τελική φωτογραφία. Αυτή

η ενότητα σας δείχνει με

ποιον τρόπο μπορείτε να

εκμεταλλευτείτε πλήρως τα

στοιχεία που υπάρχουν σε

ένα κάδρο και δίνει μερικές

δημιουργικές ιδέες για την

ελεγχόμενη σύνθεση των

φωτογραφιών, αποφεύγοντας

την απλή φωτογράφηση

τυχαίων πλάνων.

78 Πάνω απ'όλα η σωστήτοποθεσία

79 Αξιοποίηση της κατάλληληςστιγμής

80 Ο Κανόνας των τρίτων

81 Μετακίνηση του ορίζοντα

82 Καδράρισμα με τα υπάρχονταστοιχεία

83 Εντοπισμός σημείων εστίασης

84 Καδράρισμα με χρήση του ζουμ

85 Ενεργός συμμετοχή στη φωτογράφηση

86 Δημιουργική σκέψη

87 Νεκρή φύση

88 Περιμένοντας τη σωστή λήψη

89 Θεματική φωτογράφηση

148

149

150

152

154

156

157

158

159

160

162

164

Σύνθεση9

Page 149: photography in Greek

148

Σύνθ

εση

Υπάρχουν περιπτώσεις συγκλονιστικών φωτογραφιών οι οποίες τραβήχτηκαν

εντελώς τυχαία – πιθανότατα επειδή κάποιος βρέθηκε στον κατάλληλο τόπο την

κατάλληλη στιγμή. Αυτές οι περιπτώσεις ωστόσο είναι ελάχιστες και συμβαίνουν

σπάνια και για τον λόγο αυτό εάν θέλετε να κρατήσετε σταθερή την ποιότητα των

φωτογραφιών, τότε απαιτείται κάποια προεργασία και προγραμματισμός.

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της φωτογραφίας είναι η τοποθεσία:

δηλαδή ο τόπος στον οποίο βρίσκεστε και ο τρόπος που τοποθετείστε σε σχέση με το

θέμα που έχετε επιλέξει. Όσον αφορά την τοποθεσία, δεν χρειάζεται να ταξιδέψετε

σε εξωτικά μέρη για να βρείτε θέματα άξια προς φωτογράφηση (αν και τα ταξίδια

αποτελούν μια από τις πιο πλούσιες πηγές έμπνευσης και ευκαιριών για φωτογρα-

φίες). Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμάστε σχετικά με την τοποθεσία είναι ότι

πρέπει να είστε σε θέση να τραβήξετε καλές φωτογραφίες σε όποιο μέρος και αν

βρίσκεστε.

Το πρώτο μέλημα κατά την αξιολόγηση μιας τοποθεσίας ως προς τις δυνατότητες

φωτογράφησης που προσφέρει είναι να αποφασίσετε τον τύπο των φωτογραφιών

που θέλετε να τραβήξετε. Μια καλή πρακτική εξάσκησης είναι να επιλέξετε ένα

θέμα (κοντινές λήψεις, τοπία, πορτρέτα κλπ.) και, στη συνέχεια, να τραβήξετε ένα

σύνολο φωτογραφιών αυτού του τύπου σε κάθε πιθανή τοποθεσία. Προτού ξεκι-

νήσετε τη φωτογράφηση πρέπει να εξοικειωθείτε και να μελετήσετε την τοποθεσία

(βεβαίως, πρέπει να έχετε πάντα τη μηχανή μαζί σας, σε περίπτωση που εμφανιστεί

απρόσμενα η ευκαιρία για μια καλή λήψη). Εάν είναι δυνατόν περπατήστε σε ολό-

κληρη την τοποθεσία, αναζητώντας κατάλληλα θέματα ή συνθήκες φωτογράφησης.

Επίσης μπορείτε να μελετήσετε το φως και να εντοπίσετε τα σημεία ανατολής και

δύσης του ηλίου, προκειμένου να εκμεταλλευτείτε στο έπακρο τη "Χρυσή ώρα" (βλέ-

πε "Μυστικό 23"). Εάν έχετε καλή γνώση της τοποθεσίας σας και των σημείων όπου

θέλετε να τραβήξετε φωτογραφίες, τότε μπορείτε να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο

στη φωτογράφηση χωρίς να αναζητάτε το καλύτερο σημείο για λήψη.

Ακόμα και όταν πιστεύετε ότι βρίσκεστε στην τέλεια τοποθεσία αξίζει πάντα να

κάνετε μια εξερεύνηση του γύρω χώρου, αναζητώντας διαφορετικές γωνίες και

σημεία λήψης. Το παραπάνω ισχύει ιδιαίτερα σε χώρους με μεγάλο τουριστικό εν-

διαφέρον: το σημείο όπου συνωστίζονται οι περισσότεροι πιθανότατα δεν είναι το

βέλτιστο σημείο για μια καλή λήψη. Απομακρυνθείτε από τα πλήθη και βρείτε ένα

σημείο που σας δίνει την ευκαιρία για μια διαφορετική φωτογραφία σε σχέση με τις

τυποποιημένες φωτογραφίες των διακοπών. Ο συγκεκριμένος τύπος φωτογράφη-

σης απαιτεί περισσότερο χρόνο, τα αποτελέσματά του όμως είναι πολύ πιο ικανο-

ποιητικά. Οι καλές τοποθεσίες είναι βασικός παράγοντας στη φωτογράφηση, αυτό

όμως που κάνει τη διαφορά στην τελική φωτογραφία είναι οι δικές σας ενέργειες

όταν θα βρεθείτε εκεί.

Πάνω απ'όλα η σωστή τοποθεσία

78

Κατά την αναζήτηση μιας κα-λής τοποθεσίας βεβαιωθείτε ότι επιτρέπεται η φωτογρά-φηση στον συγκεκριμένο χώρο και ότι γύρω δεν υπάρ-χουν στρατιωτικές εγκαταστά-σεις ή αεροδρόμια.

Page 150: photography in Greek

149

Όσο σημαντική είναι για τη φωτογράφηση η σωστή τοποθέτηση, το ίδιο σημαντική

είναι και η επιλογή του κατάλληλου χρόνου. Η επιλογή αυτή αφορά την ώρα μέσα

στην ημέρα που θα επιλέξουμε για να φωτογραφίσουμε, καθώς και τον χρόνο που θα

αφιερώσουμε στη φωτογράφηση: η γρήγορη φωτογράφηση είναι ο εύκολος τρόπος,

πολλές φορές όμως αξίζει να αφιερώνουμε λίγο παραπάνω χρόνο σε μια φωτογρα-

φία ώστε να ξέρουμε ότι πετύχαμε το καλύτερο δυνατό, παρά να τραβάμε γρήγορα ένα

πλήθος φωτογραφιών, από τις οποίες καμία δεν μας ικανοποιεί απόλυτα. Το πρώτο

ζήτημα σχετικά με τον χρόνο που θα αφιερώσουμε στη φωτογράφηση είναι η πραγ-

ματική ώρα της ημέρας που θα επιλέξουμε για να φωτογραφίσουμε. Κάποιες φορές

δεν είναι δυνατό να καθορίσουμε τη συγκεκριμένη παράμετρο, εάν όμως έχετε τη

δυνατότητα να επιλέξετε την ώρα που θα φωτογραφίσετε τότε έχετε αυτομάτως πολύ

περισσότερες ευκαιρίες δημιουργικότητας. Όπως αναφέρθηκε στo "Μυστικό 23",

το καλύτερο φυσικό φως για φωτογράφηση όσον αφορά την ποιότητα και την υφή

επικρατεί περίπου μία ώρα μετά την ανατολή του ηλίου και μία ώρα πριν από τη δύση

του. Επίσης, για νυχτερινή φωτογράφηση, η καλύτερη περίοδος είναι μία ώρα μετά το

ηλιοβασίλεμα διότι υπάρχει ακόμα αρκετό χρώμα στον ουρανό (συνήθως είναι ένα

βαθύ, σκούρο μωβ), δίνοντας μια επιπλέον διάσταση στις νυχτερινές λήψεις. Κάθε

φορά που σκοπεύετε να φωτογραφίσετε, ελέγξτε την ώρα της ανατολής και της δύσης

του ηλίου (ειδικά εάν βρίσκεστε σε τοποθεσία που δεν γνωρίζετε καλά) και εντοπίστε

την θέση της ανατολής και της δύσης. Με τον τρόπο αυτό θα γνωρίζετε τις καλύτερες

τοποθεσίες για συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Εάν γνωρίζετε την ώρα της ημέρας

που επικρατεί το καλύτερο φως τότε θα μπορέσετε να βρεθείτε στην κατάλληλη θέση

που θα σας επιτρέψει την πλήρη εκμετάλλευσή του.

Το δεύτερο ζήτημα σχετικά με την επιλογή του χρόνου αφορά τη διαδικασία της

φωτογράφησης. Συχνά κατά τη φωτογράφηση παρασυρόμαστε και επιταχύνουμε

αρκετά την όλη διαδικασία. Αυτή η αντίδραση γίνεται πολλές φορές υπερβολική

όταν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ιδιαίτερα ελκυστικό σκηνικό: αποφασίζουμε να

τραβήξουμε όσο το δυνατόν περισσότερες φωτογραφίες προκειμένου να μην χά-

σουμε τη στιγμή. Ένας ακόμα καλύτερος τρόπος αντίδρασης είναι να αφιερώσουμε

παραπάνω χρόνο, να βεβαιωθούμε για τις ρυθμίσεις της μηχανής, να εξασφαλί-

σουμε την καλύτερη δυνατή σύνθεση, να τοποθετήσουμε τη μηχανή στο τρίποδο

εάν χρειάζεται, να εστιάσουμε με ακρίβεια και, στη συνέχεια, να τραβήξουμε τη

φωτογραφία. Μην ξεχνάτε ότι η ποιότητα νικά πάντα την ποσότητα.

Ορισμένες φορές λίγα λεπτά παραπάνω κάνουν όλη τη διαφορά σε μια φωτογρα-

φία. Μπορείτε να περιμένετε εκείνο το σύννεφο να μετακινηθεί ώστε ο ήλιος να

φωτίσει το θέμα σας και με αυτόν τον τρόπο να μετατρέψετε μια συνηθισμένη φω-

τογραφία σε συναρπαστική. Εάν γνωρίζετε τα στοιχεία του χώρου που σας περιβάλ-

λει, τότε μπορείτε να επιλέξετε την καταλληλότερη στιγμή για φωτογράφηση.

Αξιοποίηση της κατάλληλης στιγμής

Προσπαθείτε να έχετε ολο-κληρώσει το μεγαλύτερο μέρος της προετοιμασίας προτού φτάσετε στην τελική τοποθεσία, καθώς με τον τρόπο αυτό θα έχετε περισ-σότερο χρόνο για φωτο-γράφηση. Κάποια στοιχεία, όπως είναι η ώρα της ανα-τολής ή της δύσης, μπορείτε να τα διασταυρώσετε μέσω του Διαδικτύου για τις πε-ρισσότερες τοποθεσίες.

79

Page 151: photography in Greek

150

Σύνθ

εση

Όπως αναφέρθηκε στo "Μυστικό 36" μπορείτε να βελτιώσετε την ποιότητα μιας

φωτογραφίας μετακινώντας το κυρίως θέμα μακριά από το κέντρο του κάδρου.

Η φωτογραφία αποκτά φυσικότερη όψη και δείχνει λιγότερο στημένη. Δεν αρκεί

όμως η απλή τοποθέτηση του θέματος μακριά από το κέντρο της φωτογραφίας, διότι

μπορεί να χαλάσει η ισορροπία της. Φανταστείτε τη φωτογραφία σας ως πλέγμα 3 x

3 τετραγώνων και τοποθετήστε το θέμα σας στην τομή των γραμμών του πλέγματος

ή σε έναν από τους τομείς που σχηματίζονται (βλέπε παρακάτω). Με αυτόν τον τρό-

πο επιτυγχάνεται μια ελκυστική και ισορροπημένη σύνθεση.

Η τεχνική ονομάζεται “κανόνας των τρίτων” και εφαρμόζεται για να δώσει μια εντε-

λώς διαφορετική προοπτική. Έχετε πάντα υπόψη τα παραπάνω όταν φωτογραφίζετε

και τοποθετείτε το θέμα στις περιοχές του πλέγματος του κανόνα. Στις δύο φωτογρα-

φίες της απέναντι σελίδας η σύνθεση των φωτογραφιών αλλάζει σημαντικά μετακι-

νώντας το θέμα σε διαφορετικά σημεία του πλέγματος του "κανόνα των τρίτων".

Ο Κανόνας των τρίτων80

Ορισμένες φορές η καλύτε-ρη φωτογραφία επιτυγχά-νεται με την τοποθέτηση του κυρίως θέματος στο κέντρο του κάδρου, επομένως μην απορρίπτετε αμέσως τη συ-γκεκριμένη επιλογή.

Page 152: photography in Greek

151

Page 153: photography in Greek

152

Σύνθ

εση

Μια τεχνική παρόμοια με τον κανόνα των τρίτων είναι η μετακίνηση του ορίζοντα.

Πρόκειται απλά για τη μετακίνηση της μηχανής με τέτοιον τρόπο, ώστε σε κάθε

λήψη ο ορίζοντας να τοποθετείται σε διαφορετικό σημείο. Με τον τρόπο αυτόν μπο-

ρείτε να έχετε τρεις λήψεις με τον ορίζοντα στην κορυφή, στο μέσο και στη βάση της

φωτογραφίας. Οι τρεις φωτογραφίες σε αυτές τις δύο σελίδες τραβήχτηκαν από το

ίδιο σημείο, δίνοντας διαφορετικές απόψεις απλά αλλάζοντας τη θέση του ορίζοντα.

Το συγκεκριμένο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με την πολύ μικρή μετακίνηση της μη-

χανής προς τα επάνω ή προς τα κάτω, μεταξύ των διαδοχικών λήψεων. Ακόμα και

μια μικρή τροποποίηση αρκεί για να αλλάξει δραστικά το αποτέλεσμα από λήψη σε

λήψη.

Μετακίνηση του ορίζοντα81

Page 154: photography in Greek

153

Page 155: photography in Greek

154

Σύνθ

εση

Το πρώτο πράγμα που κάνουν πολλοί από εμάς με μια εκτυπωμένη φωτογραφία

που τους αρέσει πολύ είναι να την τοποθετήσουν σε ένα κάδρο για να την αναδεί-

ξουν. Αυτή είναι μια φυσιολογική αντίδραση, μπορούμε όμως επίσης να χρησιμο-

ποιήσουμε τα στοιχεία που υπάρχουν στο πλάνο έτσι, ώστε να λειτουργήσουν ως

κάδρο μέσα στην ίδια τη φωτογραφία. Με τον τρόπο αυτό δίνουμε έμφαση σε ένα

τμήμα της εικόνας και προσθέτουμε καλλιτεχνικό χαρακτήρα στη φωτογραφία μας.

Η λίστα με τα στοιχεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως κάδρα μέσα στην

ίδια τη φωτογραφία είναι μακροσκελής: ανοίγματα θυρών, αψίδες, κλαδιά, γέφυ-

ρες, οπές και κολόνες είναι λίγα από αυτά. Το "κόλπο" είναι να τοποθετηθείτε με

τέτοιον τρόπο, ώστε το πλαίσιο να βρίσκεται στη σωστή θέση χωρίς να κρύβει τα

σημαντικά τμήματα της φωτογραφίας. Το αντικείμενο που θα χρησιμοποιηθεί για

το καδράρισμα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως σημαντικό τμήμα της φωτογραφίας.

Μπορείτε να το τοποθετήσετε γύρω από το κανονικό περιθώριο της φωτογραφίας

είτε να το απεικονίσετε ως κεντρικό, αυτόνομο τμήμα της φωτογραφίας. Στην παρα-

κάτω φωτογραφία τα κλαδιά λειτουργούν ως πλαίσιο-κάδρο για το φόντο, εξακο-

λουθούν όμως να αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο της φωτογραφίας. Στην επά-

νω φωτογραφία της απέναντι σελίδας το άγαλμα λειτουργεί ως κάδρο για τη λάμπα

που υπάρχει πίσω από αυτό, όμως από αυτήν την απόσταση το άγαλμα παραμένει

το κυρίως θέμα. Στην κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας η κοντινή λήψη του

αγάλματος εξυπηρετεί καλύτερα το καδράρισμα της λάμπας, ενώ το βάθος πεδίου

τονίζει την απόσταση μεταξύ των δύο αντικειμένων.

Καδράρισμα με τα υπάρχοντα στοιχεία

82

Page 156: photography in Greek

155

Page 157: photography in Greek

156

Σύνθ

εση

Τα σημεία εστίασης σε μια φωτογραφία δεν έχουν καμία σχέση με τη σωστή εστία-

ση στα αντικείμενα (κάτι που πρέπει φυσικά να εξασφαλίζεται). Ο συγκεκριμένος

όρος αναφέρεται στο αντικείμενο ή την περιοχή στην οποία δίνεται το μεγαλύτερο

βάρος σε μια φωτογραφία – δηλαδή εκεί όπου εστιάζεται το ενδιαφέρον του θεατή.

Γενικά, οι περισσότερες φωτογραφίες διαθέτουν ένα κύριο σημείο εστίασης το

οποίο πρέπει να λαμβάνετε πάντα υπόψη κατά τη σύνθεση των φωτογραφιών σας.

Σίγουρα είναι δυνατό να υπάρχουν και πρόσθετα σημεία εστίασης, τα οποία είναι

λιγότερο σημαντικά, αλλά βοηθούν στο συνολικό αποτέλεσμα της φωτογραφίας.

Ορισμένες φορές είναι δυνατό να υπάρχουν δύο κύρια σημεία εστίασης, γεγονός

όμως που αποσπά την προσοχή και δημιουργεί σύγχυση διότι ο θεατής δεν γνωρί-

ζει σε ποιο από τα δύο σημεία να επικεντρώσει την προσοχή του.

Τα σημεία εστίασης δεν χρειάζεται να είναι συγκεκριμένα αντικείμενα: στην περί-

πτωση ενός τοπίου, σημείο εστίασης μπορεί να είναι μια ολόκληρη οροσειρά. Στη

φωτογραφία στα αριστερά, το κύριο

σημείο εστίασης είναι το κτήριο, ενώ

οι θάμνοι που υπάρχουν στο πρώτο

πλάνο λειτουργούν ως δευτερεύον

σημείο εστίασης. Στην κάτω φωτο-

γραφία, το κύριο σημείο εστίασης εί-

ναι όλα τα νούφαρα, παρά το γεγονός

ότι καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο

τμήμα της φωτογραφίας.

Εντοπισμός σημείων εστίασης83

σ

ο

π

σ

γ

ν

ό

τ

Page 158: photography in Greek

157

Οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές διαθέτουν κάποια μορφή λειτουργίας ζουμ,

την οποία πρέπει να λαμβάνετε υπόψη σας κατά τη σύνθεση μιας φωτογραφίας.

Η αίσθηση και ο χαρακτήρας μιας λήψης μπορεί να αλλάξει σημαντικά μέσα από

τη χρήση του ζουμ.

Το ζουμ δίνει το πλεονέκτημα απομόνωσης μιας σύνθεσης, η οποία δεν θα ήταν

εμφανής εάν χρησιμοποιούσατε έναν ευρυγώνιο φακό. Όσο περισσότερο ζουμ κά-

νετε σε ένα κάδρο, τόσες περισσότερες λεπτομέρειες εμφανίζονται. Αυτές μπορείτε,

στη συνέχεια, να τις χρησιμοποιήσετε για να συνθέσετε μια φωτογραφία. (Ακόμα

και όταν χρησιμοποιείτε το ζουμ, μια καλή πρακτική είναι η λήψη ορισμένων φω-

τογραφιών με έναν πιο ευρυγώνιο φακό, οι οποίες θα αποτυπώνουν το συνολικό

χαρακτήρα του πλάνου.)

Η φωτογραφία στα αριστερά τραβήχτηκε με ευρυγώνιο φακό, εστιακής απόστασης

περίπου 20mm. Παρότι είναι αρκετά ευχάριστη σαν εικόνα δεν παρουσιάζει κάτι

ιδιαίτερο όσον αφορά τη σύνθεση. Η φωτογραφία στα δεξιά είναι το ίδιο πλάνο

τραβηγμένο με φακό ζουμ εστιακής απόστασης 300mm. Με τον τρόπο αυτόν έρχο-

νται στο φως τα διάφορα στοιχεία της φωτογραφίας και μπορείτε πλέον να χρησι-

μοποιήσετε τα δέντρα και τους θάμνους για να καδράρετε τη γέφυρα και το ποτάμι.

Καδράρισμα με χρήση του ζουμ

84

Page 159: photography in Greek

158

Σύνθ

εση

Ένα σημαντικό βήμα στη βελτίωση των φωτογραφιών που τραβάτε είναι να αρχί-

σετε να σκέφτεστε σαν φωτογράφοι και να μην ενεργείτε σαν απλοί χρήστες που

στρέφουν τη μηχανή προς ένα σημείο και πατούν μόνο το κουμπί. Αυτό δεν σημαί-

νει ότι πρέπει να διαθέτετε ακριβό φωτογραφικό εξοπλισμό: μπορείτε να τραβήξετε

σπουδαίες φωτογραφίες με κάθε είδος μηχανής, ειδικά εάν είστε διατεθειμένοι να

αφιερώσετε χρόνο και ενέργεια στον εντοπισμό καλών λήψεων.

Ένα σφάλμα που κάνουν πολλοί χρήστες φωτογραφικών μηχανών είναι ότι τρα-

βούν φωτογραφίες από ένα και μόνο σημείο, χωρίς να μετακινούνται στον γύρω

χώρο. Ένα παράδειγμα είναι οι δεκάδες των τουριστών που τραβούν τις ίδιες

ακριβώς φωτογραφίες από το σημείο όπου σταμάτησε το πούλμαν. Για να τραβή-

ξετε μια καλή φωτογραφία πολλές φορές χρειάζεται να ερευνήσετε τον χώρο και

να αναζητήσετε το καλύτερο σημείο για τη λήψη σας. Ένας τρόπος για να επιτύχετε

κάτι τέτοιο είναι να συμμετέχετε σωματικά στο κάδρο, τοποθετώντας τον εαυτό σας

με τέτοιον τρόπο, ώστε ο θεατής να "μπαίνει" εικονικά στο κάδρο. Κατά τη διάρκεια

της διαδικασίας αυτής ενδέχεται να βρεθείτε σε ασυνήθιστες στάσεις ή καταστάσεις,

για παράδειγμα να σκαρφαλώσετε σε ένα δέντρο ή να ξαπλώσετε στο έδαφος, πιθα-

νότατα όμως αξίζει τον κόπο. Η κάτω φωτογραφία τραβήχτηκε ξαπλώνοντας στον

βράχο που υπήρχε στη μέση ενός ποταμού και δίνει την εντύπωση ότι βρισκόμαστε

και εμείς μέσα στο ποτάμι. Όταν συμμετέχετε ενεργά στο κάδρο που φωτογραφίζετε,

τότε το τελικό αποτέλεσμα ενδέχεται να δείχνει πολύ πιο φυσικό.

Ενεργός συμμετοχήστη φωτογράφηση

85

Ορισμένες από τις ενέργειες λήψης μιας φωτογραφίας θεωρούνται φρόνιμες ή λογικές, ενώ κάποιες άλλες όχι. Για παράδειγμα, η διά-σχιση ενός ρηχού χειμάρ-ρου δεν κρύβει ιδιαίτερους κινδύνους, όχι όμως και η διάσχιση ενός δρόμου με έντονη κυκλοφορία.

Page 160: photography in Greek

159

Δεν χρειάζεται να βρεθείτε μπροστά σε ένα συγκλονιστικό φυσικό τοπίο ή ένα διά-

σημο μνημείο για να τραβήξετε εντυπωσιακές και ελκυστικές φωτογραφίες. Με λίγη

δημιουργική σκέψη όλοι μας μπορούμε να τραβήξουμε αξιόλογες φωτογραφίες

στις περισσότερες τοποθεσίες και υπό την πλειονότητα των καιρικών και φωτιστι-

κών συνθηκών. Το μυστικό είναι η δημιουργική σκέψη και η αυτοπεποίθηση ότι

μπορείτε να τραβήξετε φωτογραφίες υπό όλες τις συνθήκες. Μην σας φοβίζει η ιδέα

της δημιουργικής προσέγγισης: όλοι μας μπορούμε να γίνουμε δημιουργικοί, αρκεί

να εξασκηθούμε και να βάλουμε τη φαντασία μας να δουλέψει.

Ένας τρόπος για να ξεκινήσετε να σκέφτεστε δημιουργικά είναι να μελετήσετε όσες

το δυνατόν περισσότερες και διαφορετικές μεταξύ τους φωτογραφίες. Ψάξτε σε

βιβλία, περιοδικά, διαφημίσεις και κάθε άλλο μέσο ή έντυπο που περιέχει φωτο-

γραφίες. Αναλύστε το στυλ των φωτογραφιών, τη σύνθεσή τους, τις γωνίες υπό τις

οποίες τραβήχτηκαν και το φωτισμό. Μόλις εξοικειωθείτε με τα δημιουργικά στοι-

χεία που εμπλουτίζουν τους τύπους φωτογράφησης που προτιμάτε τότε μπορείτε

να ξεκινήσετε να τα αντιγράφετε. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να προσπα-

θήσετε να δημιουργήσετε ακριβή αντίγραφα των φωτογραφιών που σας αρέσουν

– απλά χρησιμοποιήστε τις συγκεκριμένες τεχνικές ως οδηγούς για το δικό σας στυλ

φωτογράφησης. Να επικεντρώνεστε σε έναν τομέα κάθε φορά, για παράδειγμα

τη σύνθεση, και προσπαθήστε να αναλάβετε ενεργό ρόλο στο καδράρισμα των

φωτογραφιών με τον τρόπο που θέλετε, εφαρμόζοντας το στυλ των φωτογραφιών

που σας αρέσουν. Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορείτε να εφαρμόζετε

αυτόματα αυτές τις τεχνικές και θα διαπιστώσετε ότι η δημιουργική διαδικασία έχει

γίνει κομμάτι του τρόπου που φωτογραφίζετε.

Ένας άλλος τρόπος για να αναπτύξετε τη δημιουργικότητά σας είναι να επιλέξετε

μια καθόλου εξωτική τοποθεσία και, στη συνέχεια, να τραβήξετε τις καλύτερες φω-

τογραφίες που μπορείτε. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον κήπο σας, μια κοντινή

βιομηχανική μονάδα ή ένα συγκρότημα κτηρίων. Θυμηθείτε, οι φωτογραφίες σας

δεν χρειάζεται να απεικονίζουν υπέροχα τοπία ή εξωτικές παραλίες γεμάτες φοίνι-

κες για να θεωρηθούν δημιουργικές. Για παράδειγμα, μπορείτε να πειραματιστείτε

με τη φωτογράφηση υφής (ξύλο, μέταλλο, πλαστικό) (γνωστές και ως "ματιέρες") ή

μοτίβων, για παράδειγμα τοίχοι από τούβλα ή σκαλωσιές. Όσο πιο κοινότυπη είναι

η τοποθεσία, τόσο πιο δημιουργικοί θα χρειαστεί να γίνετε και η διαδικασία αυτή

είναι πιθανό να δώσει ορισμένες απρόσμενα καλές φωτογραφίες. Αρχίστε να σκέ-

φτεστε σαν φωτογράφοι και σύντομα θα μπορείτε να φωτογραφίζετε σαν αυτούς.

Δημιουργική σκέψη

Ψάξτε σε βιβλία, περιοδικά, διαφημίσεις και κάθε άλλο μέσο ή έντυπο που περιέχει φωτογραφίες

86

Page 161: photography in Greek

160

Σύνθ

εση

Οι εικόνες νεκρής φύσης ("still life") ίσως συνδέονται περισσότερο με τη ζωγρα-

φική, πρόκειται όμως για έναν τομέα της φωτογραφίας που δεν πρέπει να παρα-

βλέπουμε. Με απλά λόγια, νεκρή φύση ονομάζουμε τη φωτογράφηση μιας ομάδας

"άψυχων" αντικειμένων. Αυτά είναι δυνατό να διατάσσονται με καλλιτεχνικό ή

χιουμοριστικό τρόπο και το τελικό αποτέλεσμα κρίνεται συχνά από το προσωπικό

γούστο του καθενός.

Η δημιουργία συνθέσεων νεκρής φύσης αποτελεί από μόνη της μια μορφή τέχνης

και ορισμένες φορές είναι ευκολότερο να βρείτε συνθέσεις νεκρής φύσης που

έχουν δημιουργήσει άλλοι και, στη συνέχεια, να τις χρησιμοποιήσετε για τις φωτο-

γραφίες σας. Μια πλούσια πηγή θεμάτων είναι οι επιχειρήσεις που έχουν ως σκο-

πό την προσέλκυση πελατών, καθώς αυτό συχνά επιτυγχάνεται με τη δημιουργία

ελκυστικών συνθέσεων νεκρής φύσης. Καταστήματα, εστιατόρια, καφέ και μπαρ

τοποθετούν συχνά συνθέσεις νεκρής φύσης κοντά στις εισόδους τους: συνήθως

είναι καλύτερα να κάνετε αναζήτηση σε μικρότερα, πιο εξειδικευμένα καταστήματα,

παρά στα μεγάλα εμπορικά κέντρα ή πολυκαταστήματα. Η φωτογραφία της απένα-

ντι σελίδας τραβήχτηκε έξω από ένα καφέ στη Γαλλία: Ο συνδυασμός των φρούτων,

του φωτισμού και του φόντου δημιουργεί ένα ελκυστικό κάδρο που αντικατοπτρίζει

το χαρακτήρα του καταστήματος.

Εάν θέλετε να δημιουργήσετε τις δικές σας φωτογραφίες νεκρής φύσης, τότε πρέπει

πρώτα να δημιουργήσετε την ίδια τη σύνθεση της νεκρής φύσης. Το αποτέλεσμα

εξαρτάται από την καλλιτεχνική σας δεινότητα, μπορείτε όμως να προσπαθήσετε

ακολουθώντας ορισμένους γενικούς κανόνες. Βασίστε τις συνθέσεις νεκρής φύσης

σε μεμονωμένα θέματα, όπως είναι τα τρόφιμα, η τέχνη, ο αθλητισμός ή η τεχνολο-

γία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να έχετε ασύνδετα μεταξύ τους αντικείμενα

προκειμένου να δώσετε έμφαση, προσπαθήστε όμως να επιλέγετε την πλειονότητα

των αντικειμένων σας από την ίδια γενική κατηγορία. Στη συνέχεια τοποθετήστε τα

αντικείμενα με τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι όλα ορατά (ή τουλάχιστον ένα τμήμα

του καθενός). Φέρτε τα μικρότερα αντικείμενα στο πρώτο πλάνο, μετακινήστε τα

μεγαλύτερα προς τα πίσω και προσπαθήστε να επιτύχετε μια ομοιόμορφη σύνθεση,

δηλαδή τίποτα να μη δείχνει τοποθετημένο τυχαία ή παράταιρα. Σημαντική είναι

επίσης και η βάση επάνω στην οποία θα τοποθετήσετε τη νεκρή φύση: δεν έχει κα-

νένα νόημα να τοποθετήσετε μια πολύ προσεγμένη σύνθεση νεκρής φύσης επάνω

σε ένα ετοιμόρροπο ή κακόγουστο τραπέζι. Αντιμετωπίστε κάθε στοιχείο της νεκρής

φύσης με την ίδια προσοχή και φροντίδα.

Η τελική πινελιά που πρέπει να βάλετε προτού φωτογραφίσετε μια νεκρή φύση

είναι ο φωτισμός. Ίσως χρειαστείτε πρόσθετες πηγές φωτισμού για να φωτίσετε δια-

φορετικά τμήματα της σύνθεσης. Εάν είναι δυνατό, δημιουργήστε μια φορητή σύν-

θεση, ώστε να μπορείτε να αλλάζετε τη θέση της ως προς τις φυσικές πηγές φωτός.

Νεκρή φύση87

Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα λουλούδια αποτελούν εξαιρετικά θέματα για φωτο-γραφήσεις νεκρής φύσης και μπορείτε να συνδυάσετε και τα τρία είδη μαζί.

Page 162: photography in Greek

161

Page 163: photography in Greek

162

Σύνθ

εση

Όπως συμβαίνει παντού, έτσι και στη φωτογραφία η τύχη παίζει πολύ σημαντικό ρό-

λο. Μερικές φορές η τέλεια φωτογραφία απλά εμφανίζεται μπροστά μας. Δυστυχώς

αυτό συμβαίνει σπάνια, μπορείτε όμως να αυξήσετε τις πιθανότητές σας εάν προσπα-

θήσετε να βρεθείτε στο σωστό μέρος την κατάλληλη στιγμή. Μπορείτε να προγραμ-

ματίσετε τη φωτογράφηση που θέλετε να κάνετε και να βρεθείτε στη σωστή θέση,

προκειμένου να εκμεταλλευτείτε την κατάλληλη στιγμή μόλις αυτή εμφανιστεί.

Εξ ορισμού, η αναμονή για την σωστή λήψη πιθανότατα διαρκεί αρκετά, σίγουρα

όμως θα δείτε αποτελέσματα εάν έχετε την υπομονή να παραμείνετε στη θέση σας,

όσο περισσότερο μπορείτε. Η παρακάτω φωτογραφία αποτελεί ένα καλό παρά-

δειγμα. Φωτογράφιζα τα φώτα των αυτοκινήτων και αποφάσισα να περιμένω λίγο

ακόμα, μήπως εμφανιστεί κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον. Μετά από μισή ώρα πέρασε

ένα όχημα του δήμου που είχε αρκετά πίσω φώτα γύρω από τα σήματα ασφαλείας.

Η φωτογραφία που προέκυψε ήταν αρκετά διαφορετική σε σχέση με τις λήψεις των

κανονικών αυτοκινήτων. Αν δεν είχα παραμείνει στη θέση μου δεν θα είχα βγάλει

αυτήν την αρκετά ενδιαφέρουσα φωτογραφία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η αναμονή ίσως διαρκέσει λίγα λεπτά, έως ότου εμφα-

νιστεί ο ήλιος πίσω από τα σύννεφα. Η επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας

τραβήχτηκε μια φαινομενικά συννεφιασμένη ημέρα. Παρά τις συνθήκες αποφά-

σισα να μείνω διότι έβλεπα από τον καιρό ότι τα σύννεφα διαλύονταν. Η αναμονή

μου ανταμείφθηκε και μετά από 20 λεπτά εμφανίστηκε ο ήλιος, οπότε και μπόρεσα

να τραβήξω την πολύ καλύτερη φωτογραφία που φαίνεται στην απέναντι σελίδα.

Πολλές από τις φορές που φωτογραφίζουμε αξίζει να προβλέπουμε τις τυχόν αλ-

λαγές στο πλάνο που θα συμβούν μετά από μία ή δύο ώρες και, στη συνέχεια, να

ενεργούμε ανάλογα.

Περιμένοντας τη σωστή λήψη88

Εάν θέλετε να τραβήξετε μια συγκεκριμένη φωτογραφία, μην τα παρατάτε επειδή δεν τα καταφέρατε με την πρώτη προσπάθεια. Επιστρέψτε την επόμενη φορά που θα σας δοθεί η ευκαιρία και προσπαθήστε ξανά: πολλές φορές για μια καλή φωτο-γραφία απαιτείται προσπά-θεια και επιμονή.

Page 164: photography in Greek

163

Page 165: photography in Greek

164

Σύνθ

εση

Υπάρχουν τοποθεσίες φωτογράφησης που προσφέρονται για μία και μόνη συναρ-

παστική φωτογραφία. Τις περισσότερες φορές ωστόσο, μας δίνονται πάμπολλες

ευκαιρίες για τη λήψη πολλών και διαφορετικών φωτογραφιών. Ακόμα και αν δεν

εντοπίσετε αμέσως τις δυνατότητες των διαφορετικών λήψεων αξίζει να περιπλα-

νηθείτε στους γύρω χώρους και να μελετήσετε τις ευκαιρίες που υπάρχουν. Μόλις

εξοικειωθείτε με τη συγκεκριμένη διαδικασία θα μπορείτε να φωτογραφίζετε ολό-

κληρες θεματικές ενότητες σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις. Αυτή είναι μια συλλογή

φωτογραφιών, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τον χαρακτήρα μιας τοποθεσίας.

Κάθε φορά που έχετε τη μηχανή μαζί σας προσπαθήστε να εντοπίσετε τους διαφο-

ρετικούς τύπους των φωτογραφιών που μπορείτε να τραβήξετε. Για παράδειγμα,

εάν είστε στις διακοπές σας και βρίσκεστε σε μια παραλία τότε μπορείτε να τραβήξε-

τε φωτογραφίες των μελών της οικογένειας ή των φίλων που παίζουν με την άμμο.

Στη συνέχεια μελετήστε τη θάλασσα και τα κύματα και προσπαθήστε να τραβήξετε

καλλιτεχνικές λήψεις με "πάγωμα" ή αποτύπωση της κίνησης του νερού. Κατόπιν

περπατήστε κατά μήκος της παραλίας και αναζητήστε τυχόν μορφές ζωής που υπάρ-

χουν στις κοιλότητες των βράχων. Επίσης, μπορείτε να φωτογραφίσετε την υφή

(γνωστή και ως φωτογράφηση "ματιέρας") των ίδιων των βράχων ή των φυτών.

Προς το τέλος της ημέρας τραβήξτε μερικά τυχαία στιγμιότυπα των ανθρώπων που

εγκαταλείπουν την παραλία, δείχνοντας την αντίθεση με τη δράση και την ένταση

που υπήρχε νωρίτερα. Μελετήστε τις εμφανείς ευκαιρίες φωτογράφησης και, στη

συνέχεια, προσπαθήστε να τις βελτιώσετε με όσο το δυνατόν περισσότερους τύπους

λήψεων μπορείτε. Το τελικό αποτέλεσμά σας θα είναι μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα

συλλογή φωτογραφιών.

Η συλλογή φωτογραφιών που παρουσιάζεται στις επόμενες σελίδες τραβήχτηκε

στο λιμάνι της Βαρκελώνης με σκοπό να αναδείξει και να μεταφέρει τα διαφορετικά

χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης τοποθεσίας.

Θεματική φωτογράφηση89

Όταν βρίσκεστε σε μια τοποθεσία προσπαθήστε να αναζητάτε "θεματικές ενότητες" και όχι απλά μεμονωμένες λήψεις. Εντο-πίστε ομάδες αντικειμένων που συνδέονται μεταξύ τους και φωτογραφίστε τα με διαφορετικούς τρόπους και συνθήκες.

Page 166: photography in Greek

165

Page 167: photography in Greek

166

Σύνθ

εση

Page 168: photography in Greek

Φωτογραφίες δεν βγάζουμε

μόνο τις ημέρες με

ηλιοφάνεια. Αυτή η ενότητα

δίνει συμβουλές για λήψη

φωτογραφιών υπό διάφορες

καιρικές και φωτιστικές

συνθήκες. Στις συνθήκες

αυτές περιλαμβάνονται

νυχτερινές λήψεις και λήψεις

με χιόνι ή βροχή. Επίσης

υπάρχουν συμβουλές για

τη φωτογράφηση ζώων,

προϊόντων και τροφίμων.

090 Πυροτεχνήματα

091 Φώτα αυτοκινήτων

092 Νυχτερινή λήψη θεμάτωνμε νερό

093 Φωτισμένα κτήρια

094 Νυχτερινά αστικά τοπία

095 Μεμονωμένα φώτα στο σκοτάδι

096 Φωτογράφηση προϊόντων

097 Λήψεις με χιόνια

098 Όταν πέφτει η βροχή

099 Φωτογράφηση τροφίμωνκαι φαγητών

100 Ζώα

101 Παίζοντας με το ζουμ

168

170

171

174

176

178

179

180

182

183

184

186

Ειδικές συνθήκες φωτογράφησης10

Page 169: photography in Greek

168

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Ο καλύτερος συνδυασμός χρωμάτων, μοτίβων και κίνησης δημιουργείται κατά τη

φωτογράφηση πυροτεχνημάτων, δίνοντας συναρπαστικά φωτογραφικά αποτελέ-

σματα. Η ρίψη πυροτεχνημάτων γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ειδικά σε γάμους,

τοπικές εορτές και εκδηλώσεις ή στον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς. Για το φωτο-

γράφο οι επίσημες και οργανωμένες ρίψεις πυροτεχνημάτων αποτελούν την καλύ-

τερη ευκαιρία διότι διαρκούν περισσότερο και περιέχουν μεγαλύτερη ποικιλία (από

τη στιγμή που έχει αναλάβει την οργάνωση και εκτέλεση κάποιος επαγγελματίας

εσείς μπορείτε να αφοσιωθείτε απερίσπαστοι στη φωτογράφησή τους).

Εάν σκοπεύετε να φωτογραφίσετε μια οργανωμένη ρίψη πυροτεχνημάτων, τότε

είναι καλύτερα να φτάσετε στην τοποθεσία νωρίς ώστε να πιάσετε την καλύτερη θέ-

ση. Από τη στιγμή που θα φωτογραφίσετε νύχτα θα χρειαστείτε ένα τρίποδο για τη

σταθεροποίηση της μηχανής. Παρά το γεγονός ότι επικρατούν συνθήκες χαμηλού

φωτισμού, κατά τη φωτογράφηση πυροτεχνημάτων χρησιμοποιούνται διάφορες

ρυθμίσεις ταχύτητας φωτοφράκτη. Πειραματιστείτε με μια γρήγορη ταχύτητα φω-

τοφράκτη (περίπου 1/60 ή 1/125 του δευτερολέπτου) για να δείτε εάν μπορείτε

να αποτυπώσετε μεμονωμένα πυροτεχνήματα. Ο λόγος για τον οποίο μπορείτε να

χρησιμοποιήσετε μια σχετικά γρήγορη ταχύτητα τη νύχτα είναι ότι τα ίδια τα πυρο-

τεχνήματα εκπέμπουν αρκετό φως για τη δημιουργία ξεχωριστών εφέ.

Γενικά, μια λίγο πιο αργή ταχύτητα φωτοφράκτη δημιουργεί πιο καλλιτεχνικά εφέ

και μεταφέρει την αίσθηση των χρωμάτων και της κίνησης. Οι φωτογραφίες στην

απέναντι σελίδα τραβήχτηκαν με ταχύτητα φωτοφράκτη 1/4 του δευτερολέπτου,

καταγράφοντας την έκρηξη των πυροτεχνημάτων και την τροχιά τους στον ουρανό.

Ένας ακόμα τρόπος φωτογράφησης πυροτεχνημάτων είναι η έκθεση για μεγάλο

χρονικό διάστημα, χρησιμοποιώντας ταχύτητα φωτοφράκτη μεταξύ πέντε και δέκα

δευτερολέπτων. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να φωτογραφίσετε σε μία λήψη περισ-

σότερα από ένα πυροτεχνήματα, και θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα εάν χρησιμο-

ποιήσετε ευρυγώνιο φακό από μεγάλη απόσταση.

Πυροτεχνήματα90

Σε μια οργανωμένη ρίψη, προσπαθήσετε να φτάσετε νωρίς στην τοποθεσία για να πιάσετε την καλύτερη θέση

Οι σπιθιριστές (sparklers) που βάζουμε σε τούρτες ή κρατάμε στο χέρι είναι μια μορφή πυροτεχνημάτων που δημιουργούν εντυπω-σιακά φωτεινά ίχνη.

Page 170: photography in Greek

169

Page 171: photography in Greek

170

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Η φωτογράφηση φώτων αυτοκινήτων είναι μια ενδιαφέρουσα άσκηση νυχτερινής

φωτογράφησης. Οι έγχρωμες γραμμές που σχηματίζονται δίνουν την αίσθηση της

κίνησης και δημιουργούν φωτογραφίες με έναν αέρα σουρεαλισμού.

Για να φωτογραφίσετε φώτα αυτοκινήτων τη νύχτα, επιλέξτε μια τοποθεσία όπου

γνωρίζετε ότι περνούν αρκετά αυτοκίνητα. Ανάλογα με την εποχή του χρόνου ίσως

φανείτε τυχεροί και φωτογραφίσετε σε ώρες αυξημένης κυκλοφορίας με τον ήλιο

να έχει ήδη δύσει. Φροντίστε ώστε να μην στέκεστε στο οδόστρωμα και χρησιμο-

ποιήστε τρίποδο για τη σταθεροποίηση της μηχανής διότι θα επιλέξετε πολύ αργές

ταχύτητες φωτοφράκτη.

Το μυστικό στη φωτογράφηση φώτων αυτοκινήτων είναι να έχετε μεγάλη διάρκεια

έκθεσης ώστε τα οχήματα να διασχίζουν ολόκληρο το κάδρο, αφήνοντας μεγάλου

μήκους φωτεινά ίχνη. Στην κάτω φωτογραφία επιλέχθηκε διάφραγμα f16 για την

επίτευξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερου βάθους πεδίου (σχεδόν όσο ολόκληρη τη

φωτογραφία). Η ταχύτητα φωτοφράκτη ρυθμίστηκε στα 10 δευτερόλεπτα έτσι, ώστε

τα ίχνη να "γράφουν" σε ολόκληρη τη φωτογραφία, χωρίς όμως να φαίνονται τα

ίδια τα οχήματα, τα οποία είχαν πολύ μεγάλη ταχύτητα για να αποτυπωθούν στην

επιλεγμένη διάρκεια έκθεσης. Εάν τα οχήματα απομακρύνονται από τη μηχανή τα

ίχνη των φώτων είναι κόκκινα, ενώ εάν πλησιάζουν τη μηχανή τότε τα ίχνη θα είναι

λευκά.

Φώτα αυτοκινήτων91

Όσα περισσότερα αυτοκί-νητα περάσουν μέσα στη διάρκεια της λήψης, τόσα περισσότερα ίχνη θα φαίνο-νται στη φωτογραφία.

Page 172: photography in Greek

171

Στα "Μυστικά 70 και 71" είδαμε τα διαφορετικά φωτογραφικά εφέ που μπορούμε

να επιτύχουμε κατά τη φωτογράφηση του νερού. Οι δυνατότητες φωτογράφησης

νερού αυξάνονται τη νύχτα και μας δίνεται η ευκαιρία να τραβήξουμε φωτογραφίες

με νερό στο σκοτάδι.

Ο βασικότερος παράγοντας της νυχτερινής φωτογράφησης θεμάτων με νερό είναι η

χρήση τριπόδου. Εξαιτίας του χαμηλού φωτισμού, απαιτείται η ρύθμιση της ταχύτη-

τας φωτοφράκτη σε αρκετά δευτερόλεπτα, ώστε να εισέλθει αρκετό φως στη μηχα-

νή. Εάν δεν χρησιμοποιήσετε τρίποδο τότε η φωτογραφία θα βγει "κουνημένη".

Η χρήση αργής ταχύτητας φωτοφράκτη επιδρά σημαντικά στην απεικόνιση του

νερού στην τελική φωτογραφία. Η συνεχής κίνηση του νερού ενόσω είναι ανοικτός

ο φωτοφράκτης δημιουργεί ένα εφέ θολώματος που δίνει στο νερό γαλακτώδη εμ-

φάνιση. Εάν υπάρχει και κάποια πηγή φωτός τότε η συγκεκριμένη τεχνική μπορεί

να δώσει εκπληκτικές, ατμοσφαιρικές φωτογραφίες. Η κάτω φωτογραφία τραβή-

χτηκε με διάφραγμα f8 και ταχύτητα φωτοφράκτη ίση με 30 δευτερόλεπτα. Η σκηνή

φωτιζόταν αμυδρά από το φεγγάρι, το οποίο έδινε αρκετό φως ώστε το νερό να

αποκτήσει μια γαλαζωπή απόχρωση. Η φωτογραφία των δύο επόμενων σελίδων

τραβήχτηκε με διάφραγμα f11 και ταχύτητα φωτοφράκτη ίση με 10 δευτερόλεπτα.

Τα φώτα της γέφυρας ήταν αρκετά πιο δυνατά, συνεπώς μπορούσαμε να χρησιμο-

ποιήσουμε συντομότερο χρόνο έκθεσης σε σχέση με την κάτω φωτογραφία.

Νυχτερινή λήψη θεμάτων με νερό

Πειραματιστείτε με πιο αργές και πιο γρήγορες ταχύτητες φωτοφράκτη για να δείτε την επίδρασή τους τόσο στη φωτεινότητα του πλάνου, όσο και στην εμ-φάνιση του νερού.

Για τη νυχτερινή φωτογρά-φηση θεμάτων με νερό, επιλέξτε στη μηχανή την προτεραιότητα ταχύτητας φωτοφράκτη.

92

Page 173: photography in Greek

172

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Page 174: photography in Greek

173

Page 175: photography in Greek

174

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Η φωτογράφηση κτηρίων κατά τη διάρκεια της ημέρας δίνει ικανοποιητικές φωτο-

γραφίες, υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες η νυχτερινή τους όψη είναι πιο

μεγαλειώδης και πιο συναρπαστική. Σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο υπάρχουν

κτήρια ή κτίσματα που φωτίζονται τη νύχτα, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες

φωτογράφησης.

Εάν θέλετε να φωτογραφίσετε κτήρια τη νύχτα, επιλέξτε αυτά που φωτίζονται με

κάποιο είδος τεχνητού φωτισμού. Ο τεχνητός φωτισμός πέφτει με τέτοιον τρόπο

ώστε να τα κάνει να ξεχωρίζουν από το υπόλοιπο φόντο. Κάτι άλλο που πρέπει να

θυμάστε κατά τη νυχτερινή φωτογράφηση κτηρίων είναι να μην χρησιμοποιήσετε

το φλας. Οι περισσότερες μονάδες φλας που υπάρχουν στις ψηφιακές μηχανές δεν

είναι αρκετά ισχυρές για να φωτίσουν κάτι τόσο μεγάλο όπως είναι ένα κτήριο, με

αποτέλεσμα να φωτίζουν μόνο ένα μικρό τμήμα του πρώτου πλάνου. (Μπορείτε να

χρησιμοποιήσετε το φλας μόνο εάν σκοπεύετε να κάνετε κοντινή λήψη σε ένα συ-

γκεκριμένο τμήμα ενός κτηρίoυ.)

Για τη νυχτερινή λήψη κτηρίων το τρίποδο είναι απολύτως απαραίτητο. Εξαιτίας

του χαμηλού φωτισμού απαιτείται αργή ταχύτητα φωτοφράκτη, η οποία επιβάλλει

τη σταθεροποίηση της μηχανής σε τρίποδο. Όπως και στους υπόλοιπους τύπους

φωτογράφησης κτηρίων, προσπαθήστε να τραβήξετε από τέτοιο σημείο ώστε στο

κάδρο να περιλαμβάνεται ολόκληρο το κτήριο μαζί με τα στοιχεία του πρώτου πλά-

νου, εάν υπάρχουν. Η επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας τραβήχτηκε με τα-

χύτητα φωτοφράκτη ίση με δύο δευτερόλεπτα, προκειμένου να εισέλθει αρκετό φως

στη μηχανή. Χάρη στον τεχνητό φωτισμό του κτηρίoυ δεν χρειάστηκε να επιλέξου-

με πιο αργή ταχύτητα φωτοφράκτη. Η φωτογραφία απέκτησε επιπλέον ενδιαφέρον

χάρη στα λέιζερ που υπήρχαν στην οροφή του κτηρίoυ, γεγονός που αποδεικνύει

ότι αξίζει να αναζητάτε κοντινά κτήρια με αντίστοιχα διακοσμητικά εφέ (τα συγκε-

κριμένα εφέ υπάρχουν σε πολλές μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο).

Τη νύχτα μπορείτε επίσης να φωτογραφίσετε λεπτομέρειες των κτηρίων. Αυτές συ-

νήθως φωτίζονται αποκλειστικά από προβολείς ή φώτα σποτ, όπως φαίνεται στην

κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας. Για τη συγκεκριμένη φωτογραφία χρειά-

στηκε ταχύτητα φωτοφράκτη μόλις ενός δευτερολέπτου διότι υπήρχε αρκετό φως

από τους προβολείς, και πάλι όμως η διάρκεια λήψης ήταν τόση ώστε να απαιτείται

η χρήση τριπόδου.

Φωτισμένα κτήρια93

Χρησιμοποιείτε πάντα την τεχνική "bracketing" όταν φωτογραφίζετε κτήρια τη νύχτα (και σε κάθε νυχτερι-νή φωτογράφηση). Αυτό σημαίνει την αντιστάθμιση της έκθεσης κατά ένα ή δύο στοπ επάνω ή κάτω από τις ρυθμίσεις έκθεσης που επι-λέγει η μηχανή.

Απαιτείται αργή ταχύτητα φωτοφράκτη, η οποία επι-βάλει τη σταθεροποίηση της μηχανής σε τρίποδο

Page 176: photography in Greek

175

Page 177: photography in Greek

176

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να βάλετε τη μηχανή σας στη θήκη της όταν πέφτει η νύ-

χτα. Στην πραγματικότητα πρέπει να κάνετε ακριβώς το αντίθετο διότι σας δίνεται η

ευκαιρία για συγκλονιστικές φωτογραφίες. Ένα δημοφιλές θέμα είναι τα νυχτερινά

αστικά τοπία που γεμίζουν με τα φωτισμένα κτήρια, ενώ τα φώτα του δρόμου παρέ-

χουν επιπλέον φως. Εάν σκοπεύετε να φωτογραφίσετε ένα τέτοιο θέμα, τότε κατά τη

διάρκεια της ημέρας αφιερώστε λίγο χρόνο για να εντοπίσετε πιθανές τοποθεσίες

και συνθέσεις, ώστε να εξοικονομήσετε χρόνο και κόπο όταν πέσει το σκοτάδι.

Το καλύτερο φως για ημερήσια φωτογράφηση διαρκεί μία ώρα μετά την ανατολή

ή πριν τη δύση του ηλίου και με τον ίδιο τρόπο η καλύτερη περίοδος για νυχτερινή

φωτογράφηση είναι η μία ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Το φως διατηρεί χαμηλή

ένταση ενώ ο ουρανός εξακολουθεί να χρωματίζεται από το διάχυτο φως του ήλιου.

Πρόκειται για το γνωστό λυκόφως με το συχνά μωβ χρώμα, το οποίο μπορεί να γε-

μίσει το φόντο ενός αστικού τοπίου.

Μια επιλογή κατά τη φωτογράφηση αστικών τοπίων είναι να επικεντρωθείτε σε μια

ομάδα κτηρίων. Έτσι είναι δυνατή η αποτύπωση του χαρακτήρα μιας πόλης και ένα

σύμπλεγμα με ουρανοξύστες είναι η ιδανική λύση για τον σκοπό αυτό, όπως ακρι-

βώς στην επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας που τραβήχτηκε στο Λας Βέγκας

και απεικονίζει ομοιώματα από τους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης. Για αυτόν

τον τύπο φωτογράφησης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν ευρυγώνιο φακό (ή

ένα φακό ζουμ στην ελάχιστη εστιακή απόσταση) και αργή ταχύτητα φωτοφράκτη.

Σε αυτό το παράδειγμα επιλέχθηκε ταχύτητα φωτοφράκτη 8 δευτερολέπτων με τη

μηχανή σε τρίποδο.

Μία ακόμα επιλογή για νυχτερινά αστικά τοπία είναι να βρείτε μια τοποθεσία επά-

νω από την πόλη που θα σας βοηθήσει να την απεικονίσετε ολόκληρη, όπως φαίνε-

ται στην κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας. Για τον σκοπό αυτό ίσως χρειαστεί

να αναρριχηθείτε σε ένα κοντινό λόφο ή να βρείτε ένα ψηλό κτήριο το οποίο θα

μπορείτε να επισκεφτείτε τις νυχτερινές ώρες. Αυτός ο τύπος φωτογράφησης ίσως

απαιτεί αρκετή προσπάθεια για τον εντοπισμό της κατάλληλης τοποθεσίας, σίγουρα

όμως αξίζει την προσπάθεια. Φυσικά μην ξεχάσετε να χρησιμοποιήσετε τρίποδο

και αργή ταχύτητα φωτοφράκτη: η κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας τραβή-

χτηκε με κλειστό διάφραγμα (f16) ώστε να επιτευχθεί μεγάλο βάθος πεδίου και

ταχύτητα φωτοφράκτη ίση με 30 δευτερόλεπτα.

Νυχτερινά αστικά τοπία94

Ένα σύμπλεγμα κτηρίων μπορεί να αποδώσει το χα-ρακτήρα μιας πόλης

Φροντίστε κατά τη νυχτερινή φωτογράφηση αστικών τοπίων να μην κινήσετε τις υποψίες των περιοίκων.

Page 178: photography in Greek

177

Page 179: photography in Greek

178

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Η νυχτερινή φωτογράφηση χωρίς φλας δεν συνεπάγεται απαραίτητα την ανάγκη

τριπόδου ή αργής ταχύτητας φωτοφράκτη, η οποία θα επιτρέψει την είσοδο αρκε-

τού φωτός στη μηχανή. Μια ενδιαφέρουσα επιλογή είναι η φωτογράφηση έντονων

φώτων σε σκοτεινό φόντο. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται "δυνατές" φωτογρα-

φίες για τις οποίες δεν είναι απαραίτητη η χρήση τριπόδου. Αυτή η τεχνική είναι

ιδιαίτερα αποτελεσματική για αντικείμενα όπως είναι οι φανοστάτες και οι φωτεινοί

σηματοδότες.

Η κάτω φωτογραφία τραβήχτηκε με αρχικό κλείδωμα της έκθεσης σε ένα από τα

φώτα του κάδρου (για λεπτομέρειες σχετικά με το κλείδωμα έκθεσης ανατρέξτε

στo "Μυστικό 30"). Το κλείδωμα έδωσε ταχύτητα φωτοφράκτη ίση με 1/60 του

δευτερολέπτου (αρκετά γρήγορη για χρήση της μηχανής με το χέρι). Στη συνέχεια,

το κάδρο ανασυντέθηκε με το κουμπί λήψης πατημένο μέχρι τη μέση ώστε να δια-

τηρηθεί το κλείδωμα της έκθεσης. Κατόπιν τραβήχτηκε η φωτογραφία και η σχετικά

γρήγορη ταχύτητα φωτοφράκτη εξασφάλισε την υποέκθεση του φόντου, το οποίο

φαίνεται μαύρο, προσθέτοντας ενδιαφέρον στη φωτογραφία με τα δυνατά φώτα.

Μεμονωμένα φώτα στο σκοτάδι

Εάν φωτογραφίσετε φω-τεινούς σηματοδότες για μεγάλο χρονικό διάστημα (περίπου 5 δευτερόλεπτα) τότε έχετε πιθανότητες να φωτογραφίσετε αναμμένα και τα τρία χρώματά τους. Προσπαθήστε πρώτα να εξοικειωθείτε με τη σειρά που ανάβουν τα χρώματα και τη διάρκεια που αυτά παραμένουν αναμμένα.

95

Page 180: photography in Greek

179

Υπάρχουν ορισμένες μορφές φωτογράφησης που είναι πολύ εξειδικευμένες και

απαιτούν τη χρήση εξίσου εξειδικευμένου εξοπλισμού. Ένας τέτοιος τύπος είναι

η φωτογράφηση προϊόντων. Πρόκειται για τύπους φωτογραφιών που συναντάμε

σε περιοδικά και φυλλάδια και απεικονίζουν τα προϊόντα με τον καλύτερο δυνατό

τρόπο. Αν και πολλές από αυτές τις φωτογραφίες δείχνουν εύκολες στη λήψη τους,

τις περισσότερες φορές συμβαίνει το αντίθετο.

Ακόμα και αν το επάγγελμά σας δεν απαιτήσει ποτέ να κάνετε μια φωτογράφηση

προϊόντος, πιθανότατα θα υπάρξουν περιπτώσεις που θα χρειαστεί να φωτογρα-

φίσετε άψυχα αντικείμενα, ίσως για κάποιο ενημερωτικό δελτίο ή μια εργασία ή

άσκηση.

Το κύριο πρόβλημα με τη φωτογράφηση μεμονωμένων αντικειμένων είναι οι

λάμψεις ή οι αντανακλάσεις που αυτά προκαλούν. Με κάθε τύπο φωτισμού τα πε-

ρισσότερα αντικείμενα δημιουργούν κάποιου είδους λάμψη ή αντανάκλαση. Μία

επιλογή είναι η χρήση φλας, ακόμα και αυτό όμως ενδέχεται να ανακλαστεί από το

αντικείμενο, εμφανίζοντας μια λευκή αναλαμπή στη φωτογραφία. Εάν έχετε εξωτε-

ρική μονάδα φλας τότε μπορείτε να κατευθύνετε τη δέσμη του φλας προς το ταβάνι ή

έναν τοίχο έτσι, ώστε να μειώσετε ή να εξαλείψετε την αναλαμπή. Επίσης, ως πηγή

φωτός αντί για φλας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια λάμπα.

Εάν θέλετε να κάνετε μια φωτογράφηση προϊόντος χρησιμοποιώντας φυσικό

φως, τότε προτιμήστε να φωτογραφίσετε νωρίς το πρωί και τοποθετήστε το προϊόν

επάνω σε λευκό σεντόνι, δίπλα σε ανοικτό παράθυρο. Τραβήξτε φωτογραφίες από

διαφορετικές γωνίες για να δείτε ποια δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα, όσον αφορά

την εμφάνιση ή την απουσία αντανακλάσεων και λάμψεων.

Η επαγγελματική λύση στο πρόβλημα της φωτογράφησης προϊόντων είναι ένα λευ-

κό κουτί σε σχήμα θόλου που ονομάζεται Cloud Dome ή Light Cube. Αυτό διαθέτει

ένα προσαρμογέα για την τοποθέτηση της μηχανής και δημιουργεί ομοιόμορφο

φωτισμό, ο οποίος εξαλείφει τις αντανακλάσεις.

Φωτογράφηση προϊόντων

Το κύριο πρόβλημα με τη φωτογράφηση μεμονω-μένων αντικειμένων είναι οι λάμψεις και οι αντανακλάσεις

Μπορείτε να χρησιμοποι-ήσετε λευκά ή έγχρωμα φύλλα ή υφάσματα για να κρύψετε ένα ετερόκλητο ή ακατάστατο φόντο. Με τον τρόπο αυτό δίνεται μεγα-λύτερη έμφαση στο ίδιο το προϊόν και όχι στο φόντο.

96

Page 181: photography in Greek

180

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Η αρχική εντύπωση είναι ότι η φωτογράφηση με χιόνι είναι μια εύκολη υπόθεση:

απλά συνθέτουμε το κάδρο, πατάμε το κουμπί και έχουμε όσες χειμωνιάτικες φωτο-

γραφίες θέλουμε. Αυτό ισχύει έως ένα βαθμό. Το πρόβλημα όμως (εάν δεν έχουν

ληφθεί τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα) είναι ότι στις φωτογραφίες το χιόνι θα φαί-

νεται γκρίζο και όχι λευκό όπως όλοι το γνωρίζουμε. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται

στον τρόπο με τον οποίο κάνει φωτομέτρηση μια ψηφιακή μηχανή.

Από κατασκευής τα φωτόμετρα που υπάρχουν στις ψηφιακές μηχανές λειτουργούν

βλέποντας τα πάντα με το "μέσο γκρίζο" χρώμα. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούν να

εκτιμήσουν την έκθεση σε ένα κάδρο υπολογίζοντας την ποσότητα του φωτός που

ανακλάται προς τη μηχανή με την παραδοχή ότι όλα τα αντικείμενα έχουν μέσο

γκρίζο χρώμα. Η επιλογή του χρώματος αυτού οφείλεται στο γεγονός ότι το μέσο

γκρίζο αντανακλά περίπου το 18% του προσπίπτοντος φωτός, τιμή που αποτελεί τη

βέλτιστη για τη μέτρηση του φωτός στις περισσότερες φωτογραφικές λήψεις. Η τιμή

αυτή είναι γνωστή και ως ανάκλαση του 18%.

Το πρόβλημα με την ανάκλαση του 18% και του μέσου γκρίζου εμφανίζεται όταν στο

κάδρο υπάρχει αμιγές μαύρο ή λευκό χρώμα. Αυτά τα δύο χρώματα ανακλούν πολύ

λιγότερο και πολύ περισσότερο φως αντίστοιχα: το μαύρο ανακλά περίπου το 9%

του φωτός και το λευκό ανακλά περίπου το 36% του φωτός. Εξαιτίας των παραπά-

νω, κατά τη φωτογράφηση με χιόνι η μηχανή θα υποθέσει ανάκλαση του 18% και

όχι του 36%, δηλαδή το χιόνι θα απεικονιστεί ως μέσο γκρίζο και όχι ως λευκό.

Για την απεικόνιση του χιονιού με πραγματικά λευκό χρώμα έχετε δύο επιλογές.

Η μία είναι η λήψη κανονικής φωτομέτρησης και, στη συνέχεια, χρήση αντιστάθ-

μισης έκθεσης (για λεπτομέρειες βλέπε "Μυστικό 34") προκειμένου να προσθέσετε

φως στο κάδρο (αρκεί η αντιστάθμιση έκθεσης κατά ένα ή δύο στοπ). Εναλλακτικά,

μπορείτε να κάνετε φωτομέτρηση σε κάποια άλλη περιοχή του πλάνου που δεν έχει

λευκό χρώμα. Με τον τρόπο αυτό θα πετύχετε σωστή έκθεση και, στη συνέχεια,

μπορείτε να κάνετε ανασύνθεση του κάδρου και να τραβήξετε τη φωτογραφία. Στην

επάνω φωτογραφία της απέναντι σελίδας η φωτομέτρηση έγινε στο χιόνι, με αποτέ-

λεσμα η φωτογραφία να έχει μια μπλε-γκρίζα απόχρωση. Στη μεσαία φωτογραφία

η φωτομέτρηση έγινε στο μπλε ουρανό, λίγο πιο ψηλά από το βουνό. Με τον τρόπο

αυτό εξασφαλίσαμε ότι μετά την ανασύνθεση του κάδρου η έκθεση θα είναι σωστή

για ολόκληρη τη φωτογραφία.

Μόλις εξοικειωθείτε με τη φωτομέτρηση των πλάνων που περιέχουν χιόνι θα μπο-

ρείτε να επικεντρωθείτε στη σύνθεση. Ίσως βρεθείτε μπροστά σε σκηνές με φρέσκο

χιόνι και στην περίπτωση αυτή μια καλή ιδέα είναι να συμπεριλάβετε τουλάχιστον

ένα αντικείμενο ενδιαφέροντος. Κάποιες φορές αξίζει να βγείτε σε εξωτερικό χώρο

κατά τη χιονόπτωση, όπως στην κάτω φωτογραφία της απέναντι σελίδας, και να

επιχειρήσετε να τραβήξετε φωτογραφίες με δραματικό χαρακτήρα. Σε κάθε περί-

πτωση πάντως φροντίστε να διατηρείτε τη μηχανή στεγνή.

Λήψεις με χιόνια97

Όταν φωτογραφίζετε πλάνα με χιόνι ή πλάνα όπου κυ-ριαρχεί το μαύρο χρώμα, κάντε φωτομέτρηση σε μια γκρίζα κάρτα για να λύσετε το πρόβλημα που δημιουρ-γεί η αντανάκλαση του 18% του φωτός. Η φωτομέτρηση που γίνεται με χρήση της γκρίζας κάρτας εξασφαλίζει ότι το χιόνι θα απεικονίζεται στη φωτογραφία με λευκό χρώμα. Γκρίζα κάρτα μπο-ρείτε να αγοράσετε από ενημερωμένα καταστήματα φωτογραφικών ειδών.

Page 182: photography in Greek

181

Page 183: photography in Greek

182

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Η βροχή είναι ένα καιρικό φαινόμενο που αναγκάζει πολλούς φωτογράφους να

μαζέψουν τις μηχανές τους και να ασχοληθούν με κάτι άλλο. Ωστόσο, οι βροχερές

ημέρες αποδεικνύονται μερικές φορές ιδανικές για τη φωτογράφηση επιβλητικών

τοπίων ή στιγμιότυπων από δραστηριότητες που διεκόπησαν εξαιτίας της βροχής,

για παράδειγμα μια άδεια παιδική χαρά υπό βροχή.

Το βασικότερο μέλημά σας κατά τη φωτογράφηση υπό βροχή είναι να διατηρείτε

στεγνή τη μηχανή σας. Ο καλύτερος τρόπος πιθανότατα είναι μια ειδικά σχεδιασμέ-

νη αδιάβροχη θήκη για τη μηχανή. Πρόκειται για ειδικές θήκες που εφαρμόζουν

γύρω από τη μηχανή και διαθέτουν στο εμπρός τμήμα τους ένα άνοιγμα για το φακό.

Ορισμένες αδιάβροχες θήκες διαθέτουν αρκετό χώρο στο πίσω τμήμα τους ώστε

να καλύπτουν το κεφάλι του φωτογράφου ενώ σκοπεύει μέσα από το σκόπευτρο ή

την οθόνη LCD. Εναλλακτικά μπορείτε να κατασκευάσετε μόνοι σας μια αδιάβροχη

θήκη. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια πλαστική σακούλα, την οποία θα τυλίξετε

γύρω από τη μηχανή, αφού ανοίξετε μια τρύπα για το φακό. Εάν προτιμήσετε αυτήν

τη λύση τότε χρησιμοποιήστε μια ανθεκτική σακούλα και βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρ-

χουν άλλες τρύπες εκτός από αυτήν για το φακό.

Κατά τη φωτογράφηση στη βροχή προσπαθήστε να βρείτε ένα σημείο λήψης που

θα σας προφυλάσσει. Ο λόγος είναι ότι παρά την προστασία της μηχανής, εάν δεν

είστε προφυλαγμένοι από τη βροχή είναι πιθανό να πέσουν σταγόνες στον φακό.

Καλή ιδέα είναι επίσης η χρήση τριπόδου διότι το φως είναι περιορισμένο σε σχέση

με μια ηλιόλουστη ημέρα, γεγονός που απαιτεί φωτογράφηση με αργές ταχύτητες

φωτοφράκτη.

Η λήψη φωτογραφιών με θέμα τη βροχή είναι δυνατή ακόμα και εάν δεν θέλετε να

εκτεθείτε στη βροχή. Η φωτογράφηση μέσα από ένα παράθυρο στο οποίο πέφτει η

βροχή, όπως στη φωτογραφία αυτής της σελίδας, μεταδίδει το αίσθημα της ανίας ή

της απομόνωσης που

κυριαρχεί μια βροχερή

ημέρα. Για να επιτύ-

χετε μια τέτοια λήψη,

φροντίστε να έχετε

εστιάσει στις σταγόνες

που υπάρχουν στο

παράθυρο και όχι στο

φόντο. Η συγκεκριμένη

λήψη γίνεται ευκολό-

τερα με τη λειτουργία

χειροκίνητης εστίασης,

εάν φυσικά τη διαθέτει

η μηχανή σας.

Όταν πέφτει η βροχή98

Εάν κατά τη φωτογράφηση πλάνων με βροχή αρχίσουν να πέφτουν κεραυνοί, τότε σας συμβουλεύουμε να διακόψετε τη φωτογράφηση και να προφυλαχθείτε σε κλειστό χώρο.

Page 184: photography in Greek

183

Τα τρόφιμα αποτελούν έναν τομέα με τον οποίο ασχολείται μια ακριβοπληρωμένη

μερίδα επαγγελματιών, δεν υπάρχει όμως κανένα εμπόδιο για κάποιον που δια-

θέτει ψηφιακή μηχανή να βγάλει συναρπαστικές φωτογραφίες αντικειμένων που

ανήκουν στην κατηγορία των τροφίμων.

Κατά τη φωτογράφηση τροφίμων προσπαθήστε να αποτυπώσετε τα ιδιαίτερα χαρα-

κτηριστικά του τροφίμου με το οποίο ασχολείστε: την πλούσια υφή της σοκολάτας

χρησιμοποιώντας μια κοντινή λήψη, τη φρεσκάδα ενός μήλου κόβοντάς το και

αφήνοντας το χυμό να τρέξει στη φλούδα του ή το μέγεθος ενός χοτ-ντογκ φωτογρα-

φίζοντάς το κατά μήκος και από χαμηλή γωνία ώστε να γεμίζει το κάδρο.

Σημαντικό επίσης είναι να δημιουργήσετε μια όσο το δυνατόν πιο ελκυστική σύνθε-

ση. Εάν, για παράδειγμα, θέλετε να φωτογραφίσετε το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι,

μπορείτε να συμπεριλάβετε και άλλα στοιχεία, όπως είναι το στήσιμο του τραπεζιού,

τα κεριά και τα στολίδια, ώστε να δημιουργήσετε μια συνολική ατμόσφαιρα. Προ-

σπαθήστε να αποδώσετε την αίσθηση ενός πραγματικού δείπνου και όχι απλά να

απεικονίσετε τα τρόφιμα.

Ένα πολύτιμο μυστικό της φωτογράφησης τροφίμων και φαγητών είναι η λήψη ενώ

τα τρόφιμα είναι κρύα. Με τον τρόπο αυτό δεν υπάρχουν ατμοί, οι οποίοι θολώνουν

το φακό της μηχανής. Παράλληλα μπορείτε να αλείψετε τα αντικείμενα με λάδι ή

ακόμα και υγρό κερί προκειμένου να αποκτήσουν τη χαρακτηριστική λάμψη που

έχουν όταν βγαίνουν από το φούρνο. Πολλοί επαγγελματίες φωτογραφίζουν τρόφι-

μα και φαγητά με τη συγκεκριμένη μέθοδο.

Εάν σκοπεύετε να φωτογραφίσετε το φαγητό κατά την παρασκευή του τότε φροντί-

στε να μην πλησιάσετε πολύ σε τηγάνια ή φριτέζες. Υπάρχει πιθανότητα ο φακός της

μηχανής να πιτσιλιστεί με νερό ή λάδι και να χαλάσει η φωτογράφηση ή ακόμα και

η ίδια η μηχανή. Μείνετε σε αρκετή απόσταση και χρησιμοποιήστε το ζουμ για να

φέρετε τα αντικείμενα πιο κοντά.

Φωτογράφηση τροφίμων και φαγητών

Προσπαθήστε να απο-δώσετε την αίσθηση ενός πραγματικού δείπνου και όχι απλά να απεικονίσετε τα τρόφιμα

Τα φρούτα και τα λαχανικά δείχνουν πολύ πιο ελκυ-στικά εάν τα ψεκάσετε με νερό. Αποκτούν μια εικόνα φρεσκάδας και δείχνουν σαν να τα έχετε μαζέψει με την πρωινή δροσιά.

99

Page 185: photography in Greek

184

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Ένα γνωστό ρητό από τον χώρο του κινηματογράφου είναι "μη δουλεύεις ποτέ με

ζώα ή παιδιά", το οποίο όμως δεν ισχύει απόλυτα στην ψηφιακή φωτογραφία. Σί-

γουρα απαιτείται περισσότερη φροντίδα, προσοχή και υπομονή, για να βγάλουμε

καλές φωτογραφίες παιδιών και ζώων, τις περισσότερες φορές όμως το αποτέλεσμα

μας ανταμείβει.

Για τη φωτογράφηση ζώων υπάρχουν δύο μέθοδοι που μπορείτε να ακολουθήσετε:

είτε να τα αναζητήσετε στο φυσικό τους περιβάλλον είτε να επισκεφτείτε κάποιον

ειδικό χώρο, για παράδειγμα ένα ζωολογικό κήπο ή ένα πάρκο προστασίας. Στο

φυσικό περιβάλλον η λήψη καλών φωτογραφιών είναι πολύ πιο δύσκολη και θα

χρειαστείτε αρκετή υπομονή και ένα φακό με ισχυρό ζουμ. Αντί να ψάχνετε εσείς

για τα ζώα, η καλύτερη μέθοδος φωτογράφησης στην άγρια φύση είναι να εντοπί-

σετε ένα κατάλληλο σημείο (το οποίο κατά προτίμηση θα παρέχει κάλυψη και προ-

στασία) και να περιμένετε τα ζώα να εμφανιστούν μπροστά σας. Ανάλογα με τα είδη

της άγριας πανίδας της τοποθεσίας ίσως απαιτηθούν αρκετές ώρες, θυμηθείτε όμως

ότι για τις ωραιότερες φωτογραφίες άγριας φύσης χρειάστηκαν μέρες ή ακόμα και

εβδομάδες αναμονής. Ελάχιστες φορές έχει επιτευχθεί ένα καλό αποτέλεσμα μέσα

σε λίγα λεπτά.

Όταν τα ζώα βρίσκονται σε κάποια μορφή περιορισμού ή ακόμα και αιχμαλωσίας η

δουλειά του φωτογράφου γίνεται πολύ πιο εύκολη, διότι γνωρίζει που ακριβώς βρί-

σκονται τα θέματά του. Ακόμα όμως και όταν φωτογραφίζετε υπό αυτές τις συνθήκες

αξίζει να δείξετε λίγη υπομονή ώστε να τραβήξετε τις καλύτερες δυνατές λήψεις.

Προσπαθήστε να μην συμπεριλάβετε στο κάδρο πολλά στοιχεία από το φόντο ή

το πρώτο πλάνο, τα οποία θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την τοποθεσία λήψης.

Προσπαθήστε να τραβήξετε φωτογραφίες που είτε αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα

των ζώων, όπως η παρακάτω φωτογραφία και η επάνω φωτογραφία της απέναντι

σελίδας, είτε τα απεικονίζουν στο φυσικό τους περιβάλλον, όπως η κάτω φωτογρα-

φία της απέναντι σελίδας.

Ζώα100

Μην πλησιάζετε υπερβο-λικά σε άγρια ζώα διότι μπορεί να νιώσουν ότι απειλούνται και να αντιδρά-σουν βίαια στις κινήσεις σας. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πιο δυ-νατό ζουμ που διαθέτετε.

Page 186: photography in Greek

185

Page 187: photography in Greek

186

Ειδι

κές

συνθ

ήκες

φω

τογρ

άσησ

ης

Με τη χρήση λογισμικού επεξεργασίας εικόνων μπορείτε να δημιουργήσετε πολ-

λά ειδικά, φωτογραφικά εφέ. Ακόμα όμως και κατά την κανονική φωτογράφηση

έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε ορισμένα εφέ. ένα από αυτά τα εφέ είναι

δημιουργία "ζουμαρισμένων" φωτογραφιών (βλέπε το παρακάτω παράδειγμα).

Για τη λήψη μιας τέτοιας φωτογραφίας απαιτείται η μεταβολή του ζουμ της μηχανής

ενώ πραγματοποιείται η λήψη της φωτογραφίας. Ο ευκολότερος τρόπος για να το

πετύχετε είναι με μια ψηφιακή μηχανή SLR και ένα φακό ζουμ με εύρος εστιακής

απόστασης τουλάχιστον 18–70mm. Παρόμοιο αποτέλεσμα μπορείτε να επιτύχετε

με ψηφιακές μηχανές κόμπακτ που διαθέτουν προσαρμογέα για προσθήκη επιπλέ-

ον φακού.

Για να δημιουργήσετε μια ζουμαρισμένη φωτογραφία η μηχανή πρέπει να είναι

τοποθετημένη σε τρίποδο, διότι απαιτείται αργή ταχύτητα φωτοφράκτη. Επιλέξτε

ένα ενδιαφέρον θέμα και καδράρετέ το στο κέντρο του σκοπεύτρου. Επιλέξτε τη λει-

τουργία προτεραιότητας ταχύτητας φωτοφράκτη και επιλέξτε ταχύτητα φωτοφράκτη

τουλάχιστον 1/2 του δευτερολέπτου. Εστιάστε στο θέμα και πατήστε το κουμπί λή-

ψης. Ταυτόχρονα, ζουμάρετε με το φακό από τη μέγιστη εστιακή απόσταση έως την

ελάχιστη (για το λόγο αυτό απαιτείται αργή ταχύτητα φωτοφράκτη, ώστε να έχετε

αρκετό χρόνο για να κάνετε ζουμ). Πιθανότατα θα χρειαστούν αρκετές προσπάθειες

μέχρι να πετύχετε το συγχρονισμό, ενώ αξίζει να προσπαθήσετε και με άλλες ταχύ-

τητες φωτοφράκτη για να δείτε πως επηρεάζεται η φωτογραφία. Επίσης, μπορείτε

να κάνετε ζουμ από τη μικρότερη εστιακή απόσταση έως τη μέγιστη για να δείτε τον

τύπο της φωτογραφίας που δημιουργείται.

Παίζοντας με το ζουμ101

Μπορείτε επίσης να τραβή-ξετε "ζουμαρισμένες" φω-τογραφίες με ανθρώπους για να δώσετε τη αίσθηση της δράσης και της ταχύτητας.

Page 188: photography in Greek

187

Ευρετήριο

BBracketing Επεξήγηση 26

CCloud Dome 179

GGrand Canyon 117

IISO 8, 36 Επεξήγηση 52 Ισοδύναμες τιμές 52

LLa Pedrera 96

MMegapixel 18

PPaint Shop Pro 18, 146Photoshop Elements 18, 146Photoshop 146pixel ανά ίντσα. Βλέπε ppiPixel 18 Για την εκτύπωση 18ppi 18

TTTL 32

UUlead Express 18

AΑδιάβροχες θήκες μηχανής 182Αθλήματα 144 Αποτύπωση της ουσίας 144Αλλαγή προσανατολισμού 118Ανάκλαση 180Αναλαμπή φακού 46Ανάλυση 18Ανάμιξη στο πλήθος Για τη λήψη τυχαίων στιγμιότυπων 86Αναμονή για εμφάνιση στοιχείων ενδιαφέροντος 122Αναμονή 149, 162Ανασύνθεση κάδρου 75Ανατολή ηλίου 50 Για δημιουργία διαθέσεων 120 Εύρεση ώρας 98 Ώρες 149Άνθρωποι Από χαμηλά 90 Θόλωμα 140Αντανακλάσεις 130 Δημιουργία προσωπικών 130Αντιστάθμιση έκθεσης 72 Για bracketing 26 Για το πράσινο χρώμα 134Αξία Έκθεσης 72Απόσταση λήψης 80Απόσταση Αλλαγή για λήψη ανθρώπων 80 Από κτίρια 105Αριθμός f 58Ασπρόμαυρο Μετατροπή σε 90Αστικά τοπία

Page 189: photography in Greek

Ευρε

τήρι

ο18

8

Από ψηλά 176 Τη νύχτα 176Ασφάλεια τη νύχτα 176Ασφάλεια 158Ατμοσφαιρικές φωτογραφίες Λήψη 120Αυτόματη εστίαση 16 Κινούμενα αντικείμενα 16 Υπό συνθήκες χαμηλού φωτισμού 16Αφηγηματικές φωτογραφίες 124Αφιέρωση χρόνου 149

ΒΒάθος πεδίου 10, 12 Για αφηγηματικές φωτογραφίες 124 Για θόλωμα του φόντου 60 Επισκόπηση 58Βοηθητικά αντικείμενα Για ένα πλάνο 126Βροχή 182 Από εσωτερικό χώρο 182

ΓΓάμοι 94Γέμισμα του κάδρου 90 Δημιουργία περιθωρίου 24Γκρίζες κάρτες 180Γωνία λήψης 80Γωνίες Αλλαγή για λήψη ανθρώπων 80 Για κτίρια 102

ΔΔελτίο καιρού 98Δημιουργία χάρτη 122Δημιουργικότητα 159 Σε κοινότυπες τοποθεσίες 159Διαδοχικές λήψεις 142 Ενεργοποίηση 142Διαθέσεις Δημιουργία με το φως 120Διαστάσεις φωτογραφίας 18Διαφορετικοί τύποι λήψης Σε μία τοποθεσία 164Διάφραγμα Για αφηγηματικές φωτογραφίες 124Δραστηριότητες

Λήψη 84 Ρυθμίσεις μηχανής 84Δυναμικό εύρος 78Δύση ηλίου 50 Για δημιουργία διαθέσεων 120 Εύρεση ώρας 98 Ώρες 149

ΕΈκθεση Αξιολόγηση 12 Για δημιουργία σιλουέτας 76 Επεξήγηση 12 Κλείδωμα 64 Τεχνική 64Εκτύπωση Υπολογισμός του μεγέθους εκτύπωσης 18 Έλεγχος 36Εξερεύνηση τοποθεσίας Για τοποθεσίες 148Επιλέγοντας λεπτομέρειες 157Επιμονή 162Επίπεδα Σε λογισμικό επεξεργασίας εικόνων 110Εστιακή απόσταση 14 Για ισοπέδωση προοπτικής 117 Για τη σύνθεση 14 Επίδραση στο βάθος πεδίου 14Εστίαση Για διαδοχικές λήψεις 142 Κλείδωμα 75 Περιοχές 75Εστιασμένη περιοχή 58Εφέ κόκκου Δημιουργία 52

ΖΖουμ Καδράρισμα με 157Ζουμαρισμένες φωτογραφίες 186Ζώα 184 Προσέξτε 184

ΗΉλιος Φωτογράφηση κόντρα 38 Χρήση για σιλουέτες 76

Page 190: photography in Greek

189

ΘΘέμα Απόσταση από το φωτογράφο 80Θέματα Για νεκρή φύση 160Θέματα Επιλογή 148Θεματική φωτογράφηση 164Θόλωμα 140Θόρυβος Για καλλιτεχνικό εφέ 52 Δημιουργία 52

ΙΙσορροπία λευκού 8, 54 Μέτρηση 54 Ρυθμίσεις 54 Χειροκίνητη ρύθμιση 54

ΚΚαδράρισμα αντικειμένων 154Καδράρισμα Με υπάρχοντα στοιχεία 154Καιρικές συνθήκες Αλλαγή 120Καλλιτέχνες του δρόμου Λήψη φωτογραφιών 88Καλλιτεχνήματα 106Κανόνας των τρίτων 150, 150Καρέ ανά δευτερόλεπτο 142Κάρτα Για την εστίαση 16Κατακόρυφη μετατόπιση (tilting) 22, 138Κατακόρυφος (πορτρέτο). Βλέπε Προσανατολισμός: Κατακόρυφος (πορτρέτο)Κίνηση Εφέ επεξεργασίας εικόνων 146Κλείδωμα έκθεσης. Βλέπε Έκθεση: ΚλείδωμαΚοντινές λήψεις. Βλέπε Φωτογράφηση μάκροΚόντρα φωτισμός 48 Για δημιουργία σιλουέτας 76 Εξισορρόπηση με το φλας 40Κούνημα της μηχανής Αποφυγή 16Κτίρια Εντοπισμός του κατάλληλου σημείου 96

Σμίκρυνση 104 Τη νύχτα 174 Τυπικές γωνίες λήψης 96 Φωτισμός τη νύχτα 174

ΛΛάμψη Για φωτογράφηση προϊόντων 179 Μείωση 46Λας Βέγκας 176Λειτουργία Κοντινής λήψης 9Λειτουργία Κόντρα φωτισμού 9Λειτουργία Πορτρέτου 9Λειτουργία Πυροτεχνημάτων 9Λειτουργία Σπορ 9Λειτουργία Τοπίου 9Λειτουργία Χιονιού 9Λειτουργίες σκηνής 9Λεπτομέρεια Λήψη 106 Σε κτίρια 106Λήψεις πορτρέτου Θόλωμα του φόντου 14Λήψεις σε εσωτερικό χώρο 34, 36 Χρήση τριπόδου 36 Χωρίς φλας 36Λιθοδομές 106Λογισμικό Για θόλωμα του φόντου 62

ΜΜαξιλάρι Για στήριξη της μηχανής 34Μέγεθος φωτογραφίας Μέγεθος για εκτύπωση 24Μελέτη φωτογραφιών 159Μεσαίοι τόνοι 70Μέσο γκρίζο 180Μέσω του φακού (Through The Lens). Βλέπε TTLΜετωπικός φωτισμός 48 Για πορτρέτα 40Μονόποδα 144Μοτίβα 108 Για τονισμό 108Μπαταρίες Άδειασμα 142

Page 191: photography in Greek

Ευρε

τήρι

ο19

0

ΝΝεκρή φύση 160 Δημιουργία 160 Εντοπισμός συνθέσεων 160Νερό Θόλωμα 137 Πάγωμα 136 Προφύλαξη της μηχανής από 136 Τη νύχτα 171 Εμφάνιση 171Νυχτερινές λήψεις 34Νυχτερινή φωτογράφηση Βέλτιστο φως 149

ΟΟικογένειες Ομαδικές φωτογραφίες 94Ομάδες Ανθρώπων 82 Τη νύχτα 145Ομαδικές φωτογραφίες Σύνθεση 82 Τακτοποίηση θέσεων 82Οπτικό ζουμ 14Ορίζοντας Μετακίνηση στις φωτογραφίες 152Οριζόντια μετατόπιση (panning) Για αποτύπωση της ταχύτητας 138 Εστίαση 138 Τοποθέτηση στο σκόπευτρο 138Οριζόντιος προσανατολισμός. Βλέπε Προσανατολισμός: Οριζόντιος (Τοπίο)Οχήματα Θόλωμα 140

ΠΠαιδιά 92 Δραστηριότητες 92 και ψηφιακές μηχανές 92 Κίνηση 92Πανοράματα 132–133 Δημιουργία με περικοπή 132 Δημιουργία με ψηφιακές μηχανές 132Παράθυρα 106Παράλλαξη Αντιμετώπιση 32

Επεξήγηση 32Παραμόρφωση Αποφυγή 114 Επεξήγηση 114Παρασολέιγ 46Περιθώρια Μέσα στις φωτογραφίες 30Περικοπή Σε σχέση με το μέγεθος εικόνας 24Πλακάκια 106Πλάνο Δημιουργία 116Πλέγμα Κανόνας των τρίτων 150Πλευρικός φωτισμός 48Πολωτικά φίλτρα 42 Για βελτίωση του κορεσμού

των χρωμάτων 42 Για μείωση των αντανακλάσεων 42 Τοποθέτηση 42Πόμολα θυρών 106Πορτρέτα Χαλάρωση του θέματος 94Πράσινο χρώμα Αντιστάθμιση 134Προεπισκόπηση βάθους πεδίου 62Προκαθορισμένες λειτουργίες 9Προοπτική Ισοπέδωση 117Προσανατολισμός Κατακόρυφος (πορτρέτο) 22 Οριζόντιος (τοπίο) 22 Της μηχανής 22Πρόσωπα Σε ολόκληρο το κάδρο 90Προτεραιότητα διαφράγματος. Για έλεγχο του βάθους πεδίου 58 Επισκόπηση 10Προτεραιότητα ταχύτητας φωτοφράκτη 136–137 Επισκόπηση 10Πρώτο πλάνο και φόντο Συνδυασμός 110Πυροτεχνήματα 168 Μεγάλη έκθεση 168 Οργανωμένες ρίψεις 168

ΡΡυθμίσεις διαφράγματος Ισοδύναμες τιμές ψηφιακών

μηχανών κόμπακτ 60Ρυθμίσεις έκθεσης Συνδυασμοί 12

Page 192: photography in Greek

191

ΣΣάκος bean-bag Για στήριξη της μηχανής 34Σημεία εστίασης 156 Δευτερεύοντα 156 Πρόβλημα με δύο σημεία 156Σημεία φυγής προοπτικής 102Σιλουέτες Δημιουργία 76Σκόπευτρο TTL 32Σκοτεινές περιοχές 70Σπιθιριστές 168Στιγμιότυπα ανθρώπων 164Στοιχεία ενδιαφέροντος 122Στοιχεία στο πρώτο πλάνο Για κτίρια 112 Τύποι 112Συγχρονισμός 149 Ώρα της ημέρας 149 Συμπερίληψη 116Συμπληρωματικό φλας (Fill-in) 40 Εμβέλεια 40Συνδυασμός πρώτου πλάνου και φόντου 110Συνδυασμός στοιχείων Με λογισμικό επεξεργασίας εικόνων 110Συνηθισμένες λήψεις Κτιρίων 96Σύνθεση Ενεργή συμμετοχή 158 Με χρήση του ζουμ 157Συνθήκες φωτισμού Σύγκριση για φωτομέτρηση 66Σύννεφα 98

ΤΤαχύτητα φιλμ 52Ταχύτητα φωτοφράκτη 9 Αργή για θόλωμα του νερού 137 Αργή για νυχτερινά θέματα με νερό 171 Αργή για πυροτεχνήματα 168 Για θόλωμα της ταχύτητας 140 Για κτίρια τη νύχτα 174 Για πυροτεχνήματα 168 Για τα φώτα των αυτοκινήτων 170 Για φωτογράφηση αθλημάτων 144 Γρήγορη για πάγωμα του νερού 136Ταχύτητα Σε θολό φόντο 138Τεχνητά αντικείμενα

Τεχνικές Μελέτη 159Τονισμός του μεγέθους 104 Με χρήση γωνιών 102Τοπία Αλλαγή προσανατολισμού 118Τοποθεσίες 148 Ασφάλεια 148 Για παιδιά 92 Για την ασφάλειά σας 96 Χρόνος προετοιμασίας 98Τοποθέτηση 158Τρίποδο 16, 34 Για κτίρια τη νύχτα 174 Για νυχτερινά θέματα με νερό 171 Για πυροτεχνήματα 168Τρόφιμα 183 Φωτογράφηση με κρύα τρόφιμα 183Τυχαία στιγμιότυπα 86

ΥΥπομονή Για νυχτερινές λήψεις 162 Για τυχαία στιγμιότυπα 86Υφή (Ματιέρα) 106, 159

ΦΦακοί Για αρχιτεκτονικές λήψεις 114Φακός ζουμ Για φωτογράφηση αθλημάτων 144 Για φωτογράφηση δραστηριοτήτων 84

Για φωτογράφηση μοτίβων 108 Ισοδύναμες διαστάσεις 14 Συντελεστές πολλαπλασιασμού 14“Φαντάσματα” Δημιουργία 145Φίλτρα 146Φλας Προβλήματα με κτίρια 174Φόντο Για φωτογράφηση προϊόντων 179 Θόλωμα 60 Καθορισμός από το βάθος πεδίου 58 Κατάργηση μέσω του βάθους πεδίου 62 Τοποθέτηση 62Φυσικά κάδρα 154Φυσικό φως Τύποι 48

Page 193: photography in Greek

Ευρε

τήρι

ο19

2

Φως Αύξηση ή μείωση 72 Βέλτιστο για φωτογράφηση 50 Για αρχιτεκτονικές λήψεις 98 Εξισορρόπηση 44 Ομοιόμορφη κατανομή στη φωτογραφία 66 Φωτογράφηση κόντρα 38 Ενδείξεις φωτομέτρησης 38 Κρυμμένη φωτεινή πηγή 38 Χαμηλός φωτισμός 120Φώτα αυτοκινήτων 170 Συγχρονισμός 170Φώτα Στο δρόμο 178 Στο σκοτάδι 178Φωτεινές περιοχές 70Φωτεινοί σηματοδότες 178Φωτισμός Σε εσωτερικούς

και εξωτερικούς χώρους 56 Στις διαφορετικές

ώρες της ημέρας 48, 50, 149Φωτογράφηση μάκρο 28 Βάθος πεδίου 28 Έλεγχος της απόστασης 28 Εστίαση 28Φωτογράφηση με πόζα Ανθρώπων 88Φωτογράφηση προϊόντων 179Φωτογράφηση σκηνών δράσης 142Φωτογραφίες στον Ιστό 18Φωτογραφίες Μελέτη 159Φωτογραφική μηχανή Σταθεροποίηση 34Φωτομέτρηση πολλαπλών σημείων (matrix). Βλέπε Φωτομέτρηση: Πολλαπλών σημείων (matrix)Φωτομέτρηση σημείου (spot) Βλέπε Φωτομέτρηση: Σημείου (spot)Φωτομέτρηση Έκκεντρα 70 Κέντρου βάρους (center-weighted) 44, 74 Για πορτρέτα 74 Πειραματιστείτε 44 Πιθανά προβλήματα 44 Πολλαπλών σημείων (matrix) 44, 66 Σε συγκεκριμένη περιοχή 68 Σημείου (spot) 44, 68 Για μεμονωμένα αντικείμενα 70

ΧΧαμήλωμα 158Χειροκίνητη Ένδειξη 8Χιόνι 180Χιούμορ 126Χρήση των γωνιών 102Χρονική καθυστέρηση Επεξήγηση 20 Μείωση 20 Χρονική καθυστέρηση ενεργοποίησης 20 Χρονική καθυστέρηση επόμενης λήψης 20 Χρονική καθυστέρηση λήψης 20Χρόνος προετοιμασίας Για ομαδικές φωτογραφίες 82Χρυσή Ώρα 50 Εκμετάλλευση 50, 149 Πλεονεκτήματα στη φωτογράφηση 50Χρώμα Ζώνες 128 Τονισμός στοιχείων με 128

ΨΨηφιακή μηχανή SLR 30Ψηφιακό ζουμ Αποφυγή 14

Page 194: photography in Greek
Page 195: photography in Greek

101 ΜΥ

ΣΤΙΚ

Α ΓΙΑ

ΤΗΝ

ΨΗ

ΦΙΑ

ΚΗ

ΦΩ

ΤΟ

ΓΡΑΦ

ΙΑ

Τα εικονίδια αυτά σας διευκολύνουν περισσότερο

Όπου συναντάτε ένα από αυτά τα εικονίδια γνωρίζετε ότι πρόκειται

για μία χρήσιμη συμβουλή για να αυξήσετε τις γνώσεις σας, για να

θυμηθείτε κάτι ή να προφυλαχτείτε από πιθανούς κινδύνους.

Μια ματιά στο εσωτερικό

“ ”Οι απλές εξηγήσεις και οι πρακτικές

χρήσεις αξίζουν χειροκρότημα.

Computer ActiveΑναφορά σε αυτή τη σειρά

Το βιβλίο «101 Mυστικά για την ψηφιακή φωτογραφία» χάρη στο

σαφές κείμενο και τις χρήσιμες υποδείξεις, αποτελεί έναν αληθινό

οδηγό που θα σας βοηθήσει να εξοικειωθείτε με τις τεχνικές λήψης,

τις διαφορές του φωτισμού σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους,

καθώς και τα μυστικά της έκθεσης και της φωτομέτρησης.

Περιγράφει με ξεκάθαρο τρόπο τις μεθόδους αλλά και τις παγίδες

της περικοπής φωτογραφιών και της εστίασης και των ρυθμίσεων.

Περιέχει ανεξάρτητα κεφάλαια σχετικά με τη φωτογράφηση

ανθρώπων, αρχιτεκτονικών κατασκευών, τοπίων, αθλητικών

δραστηριοτήτων, ενώ παράλληλα περιγράφει τις τεχνικές βελτίωσης

της ευκρίνειας και νυχτερινής φωτογράφησης ή φωτογράφησης υπό

ακραίες καιρικές συνθήκες.

n i c k v a n d o m e

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ

ΕΥΚΟΛΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

19

COMPUTERsteps

COMPUTERsteps

Γραμμένο σε απλά ελληνικάΣας μπερδεύει η ορολογία; Μην ανησυχείτε,

περιγράφουμε τα πάντα πολύ απλά.

Εύκολο στην κατανόησηΣαφείς οδηγίες, βήμα προς βήμα, σας

διευκολύνουν να μάθετε.

ΈγχρωμοΤο βιβλίο είναι έγχρωμο για να

διευκολύνει τον αναγνώστη και το μάτι.

ΕικονογραφημένοΔεν σας λέμε πώς θα το κάνετε, σας

δείχνουμε πώς θα το κάνετε.

Απα

γορε

ύετα

ι η κ

αθ’

οιον

δήπο

τε τ

ρόπο

ανα

παρα

γωγή

, με

ταπώ

ληση

, δι

ανομ

ή κα

ι εν

γένε

ι εκμ

ετάλ

λευσ

η τ

ου ε

ντύπ

ου,

άνευ

της

αδε

ίας

της

εκδό

τρια

ς ετ

αιρε

ίας. 101 Mυστικά για την ψηφιακή

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ