Pharma & Health Business #31, Μάϊος-Ιούνιος

#031ΜΑΪ- ΙΟΥΝ 2 0 1 5

www . v i r u s . c o m . g rI S S N : 2 2 4 1 - 0 9 6 1

ΠΡΟΦΙΛΔημήτρης Κούβελας

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΆδωνις Γεωργιάδης

ΡΕΠΟΡΤΆΖΗ επαγγελματική εξουθένωση στους υγειονομικούς

ΡεπορτάζΟι δαπανηρές θεραπείες της επόμενης τριετίας

i D Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

2 / Νοέμβριος 2011

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

PHARMATHEN_21x28.pdf 1 4/1/2015 3:47:23 PM


2 / Μάιος-Ιούνιος 2015

8. Προφίλ Δημήτρης Κούβελας Ο καθηγητής που ήρθε να ταράξει τα νερά στη φαρμακευτική αγορά

10. Συνέντευξη Άδωνις Γεωργιάδης

18. Ρεπορτάζ Οι δαπανηρές θεραπείες της επόμενης τριετίας

24. Ρεπορτάζ Η επαγγελματική εξουθένωση στους υγειονομικούς

32. Ρεπορτάζ Σε κρίση το Κοινωνικό Κράτος

40. Άρθρο Γρηγόρης Σαραφιανός «Η Υγεία σε ασφυξία»

18

8

#031Μ Α Ϊ - Ι Ο Υ Ν 2 0 1 5τ ιμή τεύχους 10€

CEO: Κωνσταντίνος Ουζούνης [email protected]

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ: Νατάσσα Λαζαράκου [email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Χρήστος Χαραλαμπάκης [email protected]

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Άρης Λαυδής [email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Αιμίλιος Νεγκής [email protected]

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Βασιλική Αγγουρίδη [email protected]

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Δήμητρα Ευθυμιάδου [email protected]

Ιοκάστη Αλειφεροπούλου [email protected]

Κοσμάς Ζακυνθινός [email protected]

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Αμαλία Λούβαρη [email protected]

24

32

3

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AbbVie_bestworkplaces_210x280.pdf 1 6/8/15 10:50 AM



46. Ρεπορτάζ Βιβλίο: Ιαματικός τουρισμός-Θερμαλισμός

50. Συνέντευξη Θωμάς Λάζαρης

58. Ρεπορτάζ Με τη γνώση του παρελθόντος στην ψηφιακή εποχή

64. Επικαιρότητα

71. Virus

76. Χρηματιστήριο Ανάλυση VRS

78. Ραντεβού Υγείας

ISSN: 2241-0961

EΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ - CREATIVE: Θεοδοσία Μαρούτση [email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING: Μαίρη Κατσαπρίνη [email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη [email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής [email protected]

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: Τζένη Ρούσση [email protected]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος Shutterstock

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

T: 210 9984950, Φ: 210 9984953 E: [email protected] • www.virus.com.gr • www.phb.com.gr

• www.ethosmedia.eu • www.ethosevents.eu • www.alivemag.gr • www.hrima.gr • www.insuranceworld.gr • www.asfalizomai.com • www.bitdaily.gr

* Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ:Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος

50

58

10

46

Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

5

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

ok_demo_21x28_exostr.pdf 1 4/16/15 4:28 PM

E D I T Ο R I A L


Δεν θα ξεχάσω ποτέ τι μου είπε. Και,

κάθε τόσο, μου έρχεται ξανά και ξανά, όλο

και πιο δυνατά, όπως η ημικρανία σού

χτυπά τα μηνίγγια. «Η χώρα καθίσταται μη

κυβερνήσιμη» μου είχε πει.

Γνωστός πολιτικός άνδρας, ο

οποίος είχε αναγνωριστεί ακόμη κι

από τους πολιτικούς του αντιπάλους,

αλλά έχει αποσυρθεί, απογοητευμένος.

Τότε, πριν από τρία χρόνια, έλεγα

μέσα μου: «Καλά, μιλάει η πίκρα και η

απογοήτευση».

Κι όμως, από πέρσι το καλοκαίρι,

άρχισα να πιστεύω πως είχε απόλυτο

δίκιο. Η στροφή προς τον λαϊκισμό της

κυβέρνησης Σαμαρά είχε ως αποτέλεσμα

η χώρα να περιπέσει σε τέλμα, πάνω στην

ώρα που κάποιοι στο εξωτερικό είχαν

αρχίσει να πιστεύουν ότι επιτέλους κάτι

αλλάζει.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση Σαμαρά

βυθίστηκε σαν τον Τιτανικό, παίρνοντας

μαζί της, στον σκοτεινό και παγωμένο βυθό,

όποιες προσδοκίες είχαν καλλιεργηθεί

για έξοδο της χώρας από το αδιέξοδο.

Οι ευθύνες βαραίνουν αποκλειστικά τον

Σαμαρά. Όχι για ό,τι έκανε ή δεν έκανε όσο

ήταν στην κυβέρνηση. Αλλά κυρίως γιατί

ύψωσε το λάβαρο του αντιμνημονίου με τα

Ζάππεια 1 και 2.

Αν, ως αντιπολίτευση, είχε

συμπεριφερθεί διαφορετικά, τότε πολύ

πιθανόν η Ελλάδα να έβγαινε από το

Μνημόνιο, όπως και η Πορτογαλία. Εκεί

όμως οι κύριες πολιτικές δυνάμεις ήταν

ενωμένες! Η ανεύθυνη στάση του Αντώνη

Σαμαρά ήταν εκείνη που πρακτικά έστρωσε

το κόκκινο χαλί για την έλευση του Αλέξη

Τσίπρα στην εξουσία. Και οι δύο απέδειξαν

ανεπίτρεπτη αλαζονεία, διότι σε κρίσιμες

στιγμές για το μέλλον της χώρας έδειξαν πως

το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να γίνουν

πρωθυπουργοί. Τίποτε άλλο.

Το πραγματικό δράμα της χώρας

λοιπόν δεν είναι αν θα πετύχουμε ή όχι

συμφωνία με τους δανειστές. Αλλά, όταν

επέλθει η συμφωνία, πώς και ποιοι θα την

εφαρμόσουν. Η χώρα δείχνει, πραγματικά,

να μην είναι κυβερνήσιμη.

Αιμίλιος ΝεγκήςΗ χώρα δείχνει, πραγματικά, να μην

είναι κυβερνήσιμη

Το πραγματικό δράμα της χώρας

7

Είμαστε αμετακίνητοι στη δέσμευσή μας προς την κοινότητα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης,με εξειδικευμένους επιστήμονες αφοσιωμένους στην ανάπτυξη νέων μεθόδων για τηναντιμετώπιση της συγκεκριμένης ασθένειας σήμερα και στο μέλλον.

Η Genzyme δεσμεύεται να εργαστεί πιο εντατικά ώστε οι ασθενείς να μπορούν νααπολαμβάνουν μια καλύτερη ζωή. Στον αγώνα κατά της Πολλαπλής Σκλήρυνσηςείμαστε όλοι μαζί και ανυποχώρητοι.

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση δεν είναι απλά μία ασθένεια. Είναι μία πρόκληση

Λ. Συγγρού 348 - Κτίριο Α, 17674, Καλλιθέα,Τηλ.: 210-9001830/888, Fax 210-9944062www.genzyme.com

©2013 Genzyme Corporation, a Sanofi company. All rights reserved. GR.MSC.13.05.01

Αποδεχόµαστε την πρόκληση.



MS KTX 21x28.indd 1 29/5/13 3:57 μ.μ.

Π Ρ Ο Φ Ι Λ


Από την ημέρα που ανέλαβε τη θέ-ση του προέδρου της Επιτροπής Θετικής Λίστας Φαρμάκων ή αλ-λιώς της Λίστας Συνταγογραφού-

μενων Φαρμάκων, έχουν ακουστεί ουκ ο-λίγα για το πρόσωπό του.

Ο Δημήτρης Κούβελας, ο πανεπιστη-μιακός που ήρθε από τη Θεσσαλονίκη, προκάλεσε, με το όνομά του και μόνο, ποικίλα σχόλια. Κάποιοι μίλησαν για έ-ναν περίεργο άνθρωπο που έχει και «πε-ρίεργο» χιούμορ. Ενίοτε μίλησαν και για χιούμορ σοκαριστικό για τις γυναίκες. Κάποιοι άλλοι έκαναν λόγο για έναν άρ-τιο καθηγητή, που είναι γνώστης τόσο της φαρμακολογίας όσο και της ιατρικής. Κά-τοχος δύο πτυχίων, άλλωστε, φαρμακευ-τικής και ιατρικής.

Ο Δημήτρης Κούβελας πάντως, ο καθη-γητής κλινικής φαρμακολογίας του ΑΠΘ, είναι βέβαιον πως ήρθε στην πρωτεύου-σα, έστω και περιστασιακά, για να ταρά-ξει τα νερά της φαρμακευτικής αγοράς. Είναι άλλωστε ο άνθρωπος που θα κα-θορίζει ποιο φαρμακευτικό σκεύασμα θα εντάσσεται στη λίστα με τα αποζημιούμε-να φάρμακα και ποιο όχι. Η δύναμή του στην αγορά φαρμάκου, όπως γίνεται α-ντιληπτό, είναι τεράστια.

Ο ίδιος πάντως δεν φαίνεται να είναι από τους τύπους που θα εκμεταλλευόταν τη θέση του. Εξάλλου, όσοι έχουν βρεθεί στο γραφείο του στη Θεσσαλονίκη έχουν να λένε πως το μόνο που θέλει να φροντί-ζει είναι το τμήμα του στο πανεπιστήμιο. Μιλούν για έναν καθαρό επιστήμονα, από τους λίγους με γνώση στην κλινική φαρ-μακολογία στη χώρα μας. Γι’ αυτό και δεν θεωρείται τυχαίο το ότι επελέγη από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για να αναλά-

Ο πανεπιστημιακός με το καυστικό χιούμορ, τις πλούσιες γνώσεις

και την αυστηρή στάση απέναντι

στα ζητήματα του φαρμάκου

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΎΒΕΛΑΣ*

Ο καθηγητής που ήρθε να ταράξει τα νερά στη φαρμακευτική αγορά

βει αυτό το δύσκολο κομμάτι του καθορι-σμού της θετικής λίστας. Μια αρμοδιότη-τα που επιφέρει συνήθως πολλές πιέσεις στο πρόσωπο που την κατέχει.

Εκείνος πάντως δεν φαίνεται να ανη-συχεί. Όσοι τον έχουν γνωρίσει και έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν μαζί του, μι-λούν για έναν τύπο «έξω καρδιά», που έ-χει «πάντα πλάκα και ενδιαφέρον να συ-νεργάζεσαι μαζί του» όπως λένε.

Για όσους δεν τον έχουν όμως γνωρί-σει είναι σχεδόν «ο φόβος και ο τρόμος».

Λέγεται μάλιστα πως μόλις ανέλαβε τη θέση του επικεφαλής της Επιτροπής της Θετικής Λίστας, άρχισαν να διαρρέ-ουν πληροφορίες για το τι έκανε και τι δεν έκανε στο παρελθόν, αλλά και για το πώς είναι στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του.

Ξάφνου, ένα πέπλο μυστηρίου άρχι-σε να περιβάλλει το όνομά του. «Ποιος είναι άραγε αυτός που μιλά διαφορετι-κά από όλους τους άλλους»; «Ποιος είναι αυτός που δεν διστάζει να κάνει ακόμη και «σεξουαλικό» χιούμορ σε παρευρι-σκομένους επίσημων τραπεζιών και μη»; «Ποιος είναι αυτός που "χώνεται" λεκτικά στις γυναίκες»;

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, η αγορά υγείας άρχισε να γνωρίζει ένα πρόσωπο πριν α-κόμη το γνωρίσει. Πολλές κυρίες μάλιστα της αγοράς φαρμάκου άρχισαν να στή-νουν σενάρια για το πώς θα τον αντιμε-τωπίσουν στην περίπτωση που τον συνα-ντήσουν και χρειαστεί να συνεργαστούν μαζί του. Βέβαια, ο ίδιος δεν φαίνεται να επηρεάζεται. Άλλωστε είναι άνθρωπος που έχει μάθει να προκαλεί τους γύρω του με έξυπνα αστεία, ενίοτε και πονη-ρά. Συνεπώς, είναι και συνηθισμένος σε τέτοιου είδους σχόλια.

*Καθηγητής κλινικής φαρμακολογίας και πρόεδρος της Επιτροπής Θετικής Λίστας

9

Βέβαια, κάποιες κακεντρέχειες έφθα-σαν και στα αφτιά της ηγεσίας του Υπουρ-γείου Υγείας, αλλά οι πληροφορίες του PhB λένε πως οι αρμόδιοι απλά χαμογέ-λασαν. Και πώς να ενοχληθεί ο 54χρονος καθηγητής, αφού οι δικοί του άνθρωποι γνωρίζουν καλά το χιούμορ του. Τόσο η γυναίκα του όσο και τα τρία του παιδιά που ζουν στη Θεσσαλονίκη.

Και όσοι δεν το καταλάβουν, ενδεχομέ-νως να μπορεί να τους το πει και σε «άλ-λη γλώσσα», καθότι γνωρίζει τέσσερις ξέ-νες γλώσσες. Όχι τυχαία βέβαια, καθώς ο Δημήτρης Κούβελας έχει τελειώσει Ελλη-νογαλλικό Κολέγιο στη συμπρωτεύουσα, ενώ είναι και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Kragujevac της Σερβί-ας, καθώς και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας της Γερμανίας.

Εκτός αυτών βέβαια, έχει μετεκπαι-δευτεί και στη νευροψυχοφαρμακο-λογία στο Institut für Pharmakologie und Toxikologie του Πανεπιστημίου του Innsbruck στην Αυστρία. Γι’ αυτό άλλω-στε γνωρίζει και τέσσερις ξένες γλώσσες, έστω κι αν ο ίδιος λέει ότι κάποιες δεν τις μιλά άπταιστα.

Ενδεικτικό είναι άλλωστε το γεγονός πως ο Δημήτρης Κούβελας έχει εκπο-νήσει κοντά στις 200 ερευνητικές εργα-σίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και φημίζεται για το επιστημονικό του έργο.

Και μπορεί ο νέος πρόεδρος της Επι-τροπής της Θετικής Λίστας για κάποιους να είναι νέο πρόσωπο στα δημόσια πράγ-ματα, όχι όμως για τους παλαιότερους. Όσοι παρευρίσκονται σε ιατρικά συνέ-δρια, είτε στη χώρα μας είτε στο εξωτε-ρικό, γνωρίζουν καλά πως ο Δημήτρης Κούβελας δεν παραλείπει να παρίστα-ται ειδικά σε όσα θεωρούνται επιστημο-νικώς σημαντικά.

Κατά τα άλλα, και θέσεις στα δημό-σια πράγματα κατείχε και στα δικαστή-ρια έτρεχε όταν χρειαζόταν. Χαρακτηρι-στικό είναι πως διετέλεσε υπεύθυνος της Υπηρεσίας Κλινικής Φαρμακολογίας της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας, στην ο-ποία ήλεγχε ουσιαστικά 15 νοσοκομεία, καθώς και όλα τα κέντρα υγείας της πε-ριοχής. Έχει συνεργαστεί επί σειρά ετών με τον ΕΟΦ ως εισηγητής στους τομείς φαρμακολογίας, τοξικολογίας και κλινι-κής φαρμακολογίας, ενώ θεωρείται και από τους πιο γνωστούς πραγματογνώμο-νες στη Θεσσαλονίκη σε θέματα φαρμά-κων στα δικαστήρια.

Όμως, αυτό το μέρος της ζωής του εί-

ναι σφόδρα πιθανό να είναι λιγό-τερο γνωστό ευρέως. Καθώς αυτό που φαίνεται να κυριαρχεί γύρω από το όνομά του είναι το ταμπε-ραμέντο του, το χιούμορ αλλά και η μόνιμή του διάθεση για πει-ράγματα «ερωτικού» περι-εχομένου.

Χαρακτηριστικές εί-ναι και οι αναρτήσεις του στα social media, με μια πρόσφατη που έκανε μάλιστα και τους πιο «σοβαρούς» να γελάσουν με την καρδιά τους. Ο καθηγητής κλινι-κής φαρμακο-λογίας ανήρτη-σε φωτογραφία από αμερικανι-κό ουρολογικό συνέδριο (μέσω κινητού συνα-δέλφου του), η οποία δείχνει μια διαμαρτυ-ρόμενη ομο-φυλόφιλη να κάνει έρανο και να διατυ-μπανίζει μέσω πλακάτ: “lesbian needs cash for dildo”. Ο καθηγητής σχολία-σε περιπαικτικά από κάτω: «Έρανος για θεάρεστο σκοπό... Απίστευτο!».

Ίσως αυτή η α-νάρτηση να δείχνει και τον χιουμοριστι-κό του χαρακτήρα. Με τα φάρμακα ό-μως ο κύριος καθηγη-τής δεν κάνει πλάκα, καθώς έχει διαμηνύ-σει πως θα εξετάζει με κάθε λεπτομέρεια και αυστηρότητα τα αιτή-ματα αλλά και τα ζη-τήματα που θα προ-κύπτουν…•••

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η


Σφοδρή επίθεση, με βολές σε όλα τα επίπεδα, εξαπολύει ο πρώην υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, κατά του νυν υ-πουργού Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή, με συνέντευξή του στο PhB. Ο κύριος Γεωργιάδης απαιτεί από τον κύριο Κουρου-μπλή να του ζητήσει συγνώμη για την πολιτική λάσπη εναντίον του για το θέμα της συμφωνίας με την Task Force και τους Γερμανούς, ενώ λέει με νόημα πως αν ίδιος είναι ένοχος, θα πρέπει να πάνε μαζί στη φυλακή με τον κύριο Κουρουμπλή,

καθότι και εκείνος παρέτεινε τη συμφωνία.

Κατά τα άλλα, ο Άδωνις Γεωργιάδης μιλά για τα… ελάχιστα που έχει κάνει έως σή-μερα ο νυν υπουργός, ενώ προβλέπει πως με τις ρυθμίσεις του και τις μειώσεις στις α-ποζημιώσεις των διαγνωστικών εξετάσεων

θα βάλουν λουκέτο 2.000 μικρά εργαστή-ρια. Επίσης, θεωρεί πως αν συνεχιστεί η κατάσταση με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων, έως το τέλος του χρόνου θα τιναχτούν στον αέρα τα δημόσια νοσο-

κομεία και δεν θα μπορούν να λει-τουργήσουν. Παράλληλα, ρίχνει λά-δι στη φωτιά με τις δηλώσεις του για τους φαρμακοποιούς και τον πρό-εδρό τους, Κώστα Λουράντο, αφού

Ο πρώην υπουργός Υγείας βάζει στο στόχαστρο την ηγεσία της Αριστοτέλους και τον ίδιο τον κύριο Κουρουμπλή, ασκώντας αιχμηρή κριτική για όσα έχουν ή δεν έχουν γίνει, ενώ από τα βέλη του δεν γλιτώνει ούτε ο Κ. Λουράντος

ΆΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΆΔΗΣ*

Ο Άδωνις πήρε το όπλο του!

*π. Υπουργός Υγείας, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ

Συνέντευξη: Δήμητρα ΕυθυμιάδουPhotos: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος



μιλά εκτός των άλλων για «μικρή προδο-σία του Π. Κουρουμπλή στον Κ. Λουράντο».

Επιπλέον, θεωρεί πως αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό η υπέρβαση της φαρμακευ-τικής δαπάνης, θα δημιουργηθεί πρόβλημα με τις φαρμακευτικές εταιρείες, ενώ υπάρ-χει και ένα σημείο στο οποίο συμφωνεί με τον κύριο Κουρουμπλή στον χειρισμό του θέματος των φαρμάκων.Ξεκινώ με το ζήτημα που απασχολεί ό-

λη τη χώρα: πότε βλέπετε συμφωνία με τους δανειστές;Είμαι, δυστυχώς, απαισιόδοξος ως προς

την επίτευξη συμφωνίας, εύχομαι πραγμα-τικά να πέφτω έξω και να έχουμε συμφω-νία όσο γίνεται πιο γρήγορα.Στον τομέα της υγείας: να ξεκινήσω με

τα κουρέματα που αφορούν τους πε-ρισσότερους εμπλεκομένους στην υ-γεία, τα κουρέματα που γίνονται το τελευταίο διάστημα στις διαγνωστικές εξετάσεις, την ανατιμολόγηση και τις μειώσεις στις αποζημιώσεις… Ο κλά-δος λέει ότι αφήνει χωρίς χρήματα και απλήρωτους τους παρόχους. Συμφω-νείτε με την τακτική αυτή;Καταρχάς, δεν έχει κάνει ακόμη κάτι,

λέει ότι θα κάνει. Μέχρι στιγμής, οι μόνες τρεις κινήσεις που έχει κάνει ο κύριος Κου-ρουμπλής, δεν έχει κάνει τέταρτη, είναι η εγκύκλιος με το brand στο θέμα του γενό-σημου φαρμάκου, η περικοπή των προϋ-πολογισμών των νοσοκομείων με τα χρήμα-τα που δεν πήρε από το γενικό λογιστήριο του κράτους για να πληρώσει, άρα έχου-με τη δημιουργία έντονων ληξιπροθέσμων στα νοσοκομεία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και τρίτον η κατάργηση του «πεντάευρου». Η οποία θεωρώ ότι είναι λάθος που έγινε, γιατί το πεντάευρο ήταν ένας λογαριασμός

στα νοσοκομεία που το πλήρωναν μόνο ό-σοι είχαν και εξαιρούνταν όλοι οι πραγμα-τικά αδύναμοι.Θεωρείτε ότι έπρεπε να διατηρηθεί εν

μέσω κρίσης;Εκατό τοις εκατό έπρεπε να διατηρηθεί,

γιατί δεν υπάρχει κανένα νοσοκομείο στον κόσμο που να μην έχει αντίστοιχο εισιτή-ριο, και το πεντάευρο ήταν το φθηνότερο σε όλη την Ευρώπη. Εξαιρούνταν από την καταβολή του οι χρονίως πάσχοντες, εξαι-ρούνταν οι μακροχρόνια άνεργοι, οι άπο-ροι, άρα λοιπόν αυτοί που δεν μπορού-σαν να το πληρώσουν εξαιρούνταν. Άρα, το πλήρωναν μόνο αυτοί που μπορούσαν. Όμως το πεντάευρο αυτό σε πολλά νοσο-κομεία ήταν ένα αρκετά σεβαστό ποσό, που κάλυπτε τρέχουσες ανάγκες σημα-ντικές. Η κατάργηση του πεντάευρου, σε συνδυασμό με τη μη καταβολή των χρη-μάτων που προέβλεπε ο προϋπολογισμός στα δημόσια νοσοκομεία, έχει οδηγήσει τα νοσοκομεία στο όριο της λειτουργίας τους κατά κυριολεξία.

Σε ορισμένα δε και εκτός ορίου. Πάντως, πέραν των τριών αυτών κινήσεων, δεν έ-χει κάνει τίποτε. Ειδικότερα, να σας πω σε ό,τι αφορά την αλλαγή των τιμών αποζη-μίωσης στις διαγνωστικές εξετάσεις, την έ-χει εξαγγείλει ο κύριος Κουρουμπλής και έχει ξεκινήσει μια ομάδα εργασίας για να μειώσει τις τιμές. Θα σας πω τη γνώμη μου γι’ αυτό. Εμείς προκρίναμε τη μέθοδο του claw back. Που, στην πραγματικότητα, εί-ναι πάνω-κάτω το ίδιο πράγμα. Τι κάνει το claw back; Αν το υπολογίσεις, κατεβάζει τις τιμές αποζημίωσης του ΕΟΠΥΥ περίπου στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Μας πηγαίνει λίγο κάτω από την Πορτογαλία λίγο πάνω από τη Σουηδία. Έτσι το είχαμε υπολογίσει.

Εκατό τοις εκατό έπρεπε να

διατηρηθεί (το πεντάευρο),

γιατί δεν υπάρχει κανένα

νοσοκομείο στον κόσμο

που να μην έχει αντίστοιχο

εισιτήριο, και το πεντάευρο

ήταν το φθηνότερο σε όλη

την Ευρώπη

Στην Ελλάδα, έχουμε

περίπου 2.000

επαγγελματίες. Αυτοί

θα εξαφανιστούν

εάν η οδός που θα

ακολουθήσει ο κύριος

Κουρουμπλής θα είναι η

μείωση των τιμών

13

Το claw back όμως είναι ένα οριζόντιο μέ-τρο που επιτρέπει και στους μικρούς να ε-πιβιώσουν. Εάν το εργαλείο που θα επιλέ-ξει ο κύριος Κουρουμπλής είναι η μείωση της τιμής της αποζημιώσεως, π.χ. να πάει τις τιμές κοντά στις τιμές των «φασονατζή-δικων», ας το πούμε έτσι, αυτό που θα γίνει στην πράξη θα είναι να επιβιώσουν μόνο οι μεγάλες αλυσίδες και θα κλείσουν όλοι οι μικροί. Παραδείγματος χάριν, στη Σου-ηδία, που είχα μελετήσει πολύ το μοντέλο, υπάρχουν τρεις όμιλοι. Αυτοί οι τρεις όμιλοι κάνουν όλες τις διαγνωστικές εξετάσεις. Δεν υπάρχει δημόσιο σύστημα καθόλου. Όλες οι εξετάσεις και των δημοσίων νοσοκομείων και του δημοσίου συστήματος πρωτοβάθμι-ας φροντίδας γίνονται σε τρεις ιδιώτες. Δεν υπάρχει άλλος. Και ο μεταξύ τους ανταγω-νισμός κρατά χαμηλά τις τιμές.

Στην Ελλάδα, έχουμε περίπου 2.000 ε-παγγελματίες. Αυτοί θα εξαφανιστούν εάν η οδός που θα ακολουθήσει ο κύριος Κου-ρουμπλής θα είναι η μείωση των τιμών.Σε ό,τι αφορά στα νοσοκομεία, αυτήν

τη στιγμή δεν υπάρχουν υλικά. Και πριν δεν είχαν όμως, και επί της θη-τείας σας. Άρα, γιατί κατηγορείτε τον ΣΥΡΙΖΑ;Ποτέ δεν είπα ότι λύσαμε όλα τα προβλή-

ματα στην υγεία. Η υγεία είχε προβλήματα και προ της κρίσης, προβλήματα και κα-τά τη διάρκεια της κρίσης και έχει και σή-μερα. Το θέμα είναι ποιου μεγέθους προ-βλήματα είχε. Επί Αδώνιδος Γεωργιάδου, για παράδειγμα, και του προκατόχου μου, του Ανδρέα του Λυκουρέντζου, που είχε την ευθύνη των νοσοκομείων, οι ελλείψεις ήταν στα αναλώσιμα υλικά. Σε τρέχοντα υλικά. Και τα προβλήματα είχαν δημιουργηθεί κυ-ρίως λόγω του PSA, που είχε καταστρέψει τις εταιρείες που παρείχαν αυτά τα αναλώσιμα υλικά. Επί Παναγιώτη Κουρουμπλή, με τον τρόπο που πάνε τα πράγματα, τα νοσοκο-μεία θα πάψουν να έχουν τα βαριά υλικά. Δηλαδή δεν θα έχουν ορθοπαιδικά. Δε θα έχουν βαριά αντικαρκινικά φάρμακα. Που, κατά την άποψή μου, πριν δεν είχαν ελλεί-ψεις. Γιατί οι πληρωμές στις μεγάλες εται-ρείες γίνονταν σε μια «κανονικότητα» που οι μεγάλες εταιρείες το αντέχανε. Υπενθυμί-ζω δε, ότι είχε γίνει μια πολύ μεγάλη προ-σπάθεια από την προηγούμενη κυβέρνη-ση για το θέμα των πληρωμών. Γιατί εμείς παραλάβαμε ληξιπρόθεσμες οφειλές στα νοσοκομεία τεράστιες. Αρκεί να δείτε τον προϋπολογισμό του κράτους. Η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά παρέλαβε 1 δισ. 900 εκατομμύρια ληξιπρόθεσμες οφειλές στα νοσοκομεία και ο Μάκης Βορίδης παρέ-

δωσε στον Παναγιώτη Κουρουμπλή 600 ε-κατ. ευρώ. Δηλαδή 1,3 λιγότερα, τα οποία πληρώσαμε από τα χρήματα που εξασφα-λίσαμε από την Τρόικα για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Σήμερα που μιλάμε, είναι ήδη στο 1 δισ. Δηλαδή, ενώ επί των δικών μας ημερών τα ληξιπρόθε-σμα των νοσοκομείων διαρκώς έπεφταν –και να σημειώσω πως 600 εκατ. ήταν τα ληξιπρόθεσμα που είχαν κατά μέσο όρο τα νοσοκομεία και προ κρίσης– σήμερα ανεβαίνουν με μεγάλη ταχύτητα. Αν συνε-χισθεί αυτός ο ρυθμός αύξησής τους, στο τέλος του χρόνου θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ. Το οποίο σημαίνει κλείσιμο των νο-σοκομείων. Άρα, το ότι απέδωσε ο Πανα-γιώτης Κουρουμπλής τα προβλήματα στα ληξιπρόθεσμα που βρήκε είναι ψευδές.Δηλαδή μέσα σε τρεις-τέσσερις μήνες

έγιναν όλα αυτά τα χρέη;Καλά, μια χώρα καταστρέφεται και μέ-

σα σε μία μέρα. Σας είπα, στις 25 Ιανου-αρίου του 2015 οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων ήταν 600 εκατ. και σή-μερα είναι 1 δισ. Έχουν σχεδόν διπλασια-στεί μέσα σε τρεις μήνες.

Δεν είναι μαγικό, είναι απλό να το κατα-λάβει κανείς. Σε αυτούς τους τρεις μήνες, έπρεπε τα νοσοκομεία να έχουν πάρει α-πό την τακτική τους επιχορήγηση 300 ε-κατ. και για ληξιπρόθεσμες οφειλές άλλα 200 εκατομμύρια.

Και έχουν πάρει 60. Δηλαδή αντί να πάρουν 500 έχουν πάρει 60: 440 εκατ. είναι η δια-φορά, που είναι οι ληξι-πρόθεσμες οφειλές. Δεν είναι κάτι μαγικό. Δεν πληρώνουν.Οι δυσκολίες που

υπάρχουν με την καταβολή των ε-φημεριών όμως είναι μια ρύθμι-ση του Μάκη Βορίδη.Οι εφημερί-

ες είναι άλλο πράγμα. Άλλοι λογαριασμοί. Όλο αυτό που έχει γίνει και επί των η-μερών μου προσπαθού-σαμε να το λύσουμε. Εμείς, ε-πί των η-



μερών μου, προσπαθούσαμε να πληρώνου-με τις τρέχουσες εφημερίες κανονικά. Είχε μείνει όμως, πριν αναλάβω εγώ, ένα υπό-λοιπο εφημεριών από το ’12. Όταν γυρίζει το φορολογικό έτος, δεν μπορείς να χρε-ώσεις τις επόμενες οφειλές σε προηγούμε-νο. Κι έτσι εμείς δεν μπορούσαμε να πλη-ρώσουμε. Ήθελε νομοθετική ρύθμιση. Αυτή τη νομοθετική ρύθμιση την έκανε ο Μάκης Βορίδης. Και βάσει αυτής πληρώθηκαν τώ-ρα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Το ζήτημα είναι ότι ο κύριος Κουρουμπλής δημιούργησε και νέες ληξιπρόθεσμες, γιατί σταμάτησε να πληρώνει τις τρέχουσες. Τώ-ρα πληρώθηκαν οι τρέχουσες από Ιανουά-ριο μέχρι Απρίλιο. Αυτό δεν είχε γίνει ποτέ επί των ημερών μου. Εγώ πλήρωνα κανο-νικά κάθε μήνα τις εφημερίες.Ναι, αλλά οι φαρμακοποιοί λένε ότι

επί των ημερών σας πληρώνονταν πιο αργά…Όχι, δεν έχουν πει αυτό οι φαρμακοποιοί.

Έβγαλε μια ανακοίνωση, αν θυμάμαι κα-λά, ο κύριος Δαγρές, που παρουσίασε δύο τιμολόγια και τα δύο προ των δικών μου η-μερών και τα δύο είναι επί εποχής Σαλμά. Δεν κατηγορώ τον κύριο Σαλμά, για να μην παρεξηγηθώ. Έκανε ό,τι μπορούσε για να πληρώνονται. Άλλωστε, είχε παραλάβει το κράτος σε χειρότερη οικονομική συγκυρία από μένα. Για να μη θεωρηθεί ότι λέω κάτι εναντίον του. Οι δύο πληρωμές όμως που έφερε ο φαρμακευτικός σύλλογος δεν ήταν επί δικών μου ημερών. Και επαναλαμβά-νω, δεν το λέω ως κριτική προς τον κύριο Σαλμά, επί των ημερών μου και επί Μάκη Βορίδη και επί Σαλμά, μετά από κάποια στιγμή, οι φαρμακοποιοί πληρώνονταν κά-θε μήνα. Δεν υπήρχε μήνας που δεν πλη-ρώθηκαν. Είχε τόσο πολύ «ροταρισθεί» η

πληρωμή τους, που υπήρχαν φαρμακευτι-κοί σύλλογοι, όπως ο φαρμακευτικός σύλ-λογος Κορινθίας, που έκανε σύμβαση με τοπικές τράπεζες, και οι τράπεζες προεξο-φλούσαν τις οφειλές του ΕΟΠΥΥ με πολύ χαμηλό επιτόκιο στα φαρμακεία. Και αυ-τό γιατί θεωρούσαν απολύτως σίγουρη την πληρωμή. Δεν υπήρχε μήνας επί των ημε-ρών μου που να μην πληρώθηκαν οι φαρ-μακοποιοί έναν μήνα. Γιατί αυτό; Γιατί οι φαρμακοποιοί τα λεφτά που τους πληρώ-νει ο ΕΟΠΥΥ τα χρησιμοποιούν ως κεφά-λαιο κίνησης. Αν κάποια στιγμή σταματήσει να πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ, οι φαρμακοποιοί δεν θα μπορούν να αγοράζουν φάρμακα από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Σημειώ-στε ότι επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης οι φαρμακευτικές εταιρείες έδιναν στους φαρμακοποιούς πίστωση 60 μέρες κατά κανόνα, ενώ τώρα έχουν ρίξει την πίστωση στις 30 μέρες.

Άρα, μειωμένης της πίστωσης και μει-ωμένης της πληρωμής από τον ΕΟΠΥΥ, τα φαρμακεία της χώρας που δεν έχουν κε-φάλαιο πίστωσης δικό τους κινδυνεύουν να κλείσουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Είναι πολύ μεγάλο το πρόβλημα δηλαδή. Διότι ο κύριος Κουρουμπλής, μέχρι στιγμής, έχει πληρώσει μόνο έναν μήνα, τον μήνα Ιανουάριο. Και μάλιστα μου κάνει και ε-ντύπωση, διότι σε άλλους παρόχους πλή-ρωσε και τον Φεβρουάριο.Ναι, αλλά πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ που

πλήρωσε είναι άνθρωπος της ΝΔ που διόρισε η προηγούμενη κυβέρνηση…Ναι, αλλά ο ΕΟΠΥΥ πληρώνει αυτά που

του λέει ο υπουργός. Είναι πολιτική επιλο-γή ότι άλλοι πάροχοι έχουν πληρωθεί και τον Φεβρουάριο και οι φαρμακοποιοί δεν έχουν πληρωθεί. Αυτό είναι κάτι που πρέ-

Ποτέ δεν είπα

ότι λύσαμε όλα

τα προβλήματα

στην Υγεία

Και είναι αδικία από

την πλευρά του κυρίου

Κουρουμπλή να μη

στηρίζει τον φίλο του

τον Λουράντο, ο οποίος

έδωσε τόσο αγώνα για

να εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ

στην εξουσία

15

πει να απασχολεί τον κύριο Λουράντο, τον πρόεδρο των φαρμακοποιών. Δεν είναι δι-κό μου θέμα. Ούτε λέω ποιοι είναι οι άλ-λοι, για να μη φανεί ότι θέλω να στρέψω τον έναν εναντίον του άλλου. Λέω όμως ό-τι ο ΕΟΠΥΥ έχει εξοφλήσει άλλους παρό-χους πλην των φαρμακοποιών και για τον μήνα Φεβρουάριο. Εμείς, επί των ημερών μας, πρώτα πληρώναμε τους φαρμακοποι-ούς και μετά όλους τους άλλους. Προφα-νώς τώρα έγινε ανάποδη επιλογή.Ναι, αλλά οι υπόλοιποι πάροχοι λένε

πως υπήρχε μια διαφορετική μετα-χείριση, υπέρ των φαρμακοποιών. Σε αυτό τι απαντάτε;Πάντα οι πάροχοι γκρίνιαζαν επί των η-

μερών μου ότι δίναμε πρώτα στους φαρμα-κοποιούς λεφτά. Και πράγματι είχαν δίκαιο, διότι δίναμε πρώτα στους φαρμακοποιούς λεφτά. Ο λόγος ήταν γιατί θεωρούσαμε ό-τι ο φαρμακοποιός είναι μικρομεσαίος οι-κογενειάρχης επαγγελματίας και άρα αυ-τοχρηματοδοτεί την επιχείρησή του. Και αν μείνει χωρίς ρευστό, κινδυνεύει να κλείσει. Άρα, για να εξασφαλίσουμε την επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς, λέγαμε πρώ-τα θα πληρώνονται οι φαρμακοποιοί. Τώ-ρα, ο κύριος Κουρουμπλής αυτό το άλλα-ξε. Τώρα έχουν πληρωθεί οι άλλοι πάροχοι για τον μήνα Φεβρουάριο και όχι οι φαρ-μακοποιοί. Αυτό είναι και ένα είδος μικρής προδοσίας του κυρίου Κουρουμπλή προς τον κύριο Λουράντο, γιατί όπως θα θυμάστε ο κύριος Λουράντος υποστήριξε πολύ τον ΣΥΡΙΖΑ, και την κυρία Δούρου ως περιφε-ρειάρχη Αττικής και τον ΣΥΡΙΖΑ. Και είναι αδικία από την πλευρά τού κυρίου Κουρου-μπλή να μη στηρίζει τον φίλο του τον Λου-ράντο, ο οποίος έδωσε τόσο αγώνα για να εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.Πάντως, για να επανέλθω στα πλαφόν

και τα κουρέματα, σήμερα οι περισσό-τεροι εμπλεκόμενοι με την υγεία δια-μαρτύρονται για τα πλαφόν τα οποία ήταν διά χειρός Βορίδη…Όλα τα πλαφόν ήταν νόμος Γεωργιάδη,

απλά ο Βορίδης έβγαλε τις υπουργικές αποφάσεις. Εγώ έβγαλα το πλαφόν στα φάρμακα και ο Μάκης Βορίδης έβγαλε το πλαφόν στις διαγνωστικές εξετάσεις. Όλη η ιδέα του πλαφόν είχε ξεκινήσει ε-πί των ημερών μου. Και αν θυμάστε, ήταν τότε που έκαναν επίσχεση τα διαγνωστι-κά κέντρα και η επίσχεση έληξε με την κοινή μας συμφωνία με την παρουσία του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου ότι θα έμπαινε πλαφόν στις διαγνωστικές ε-ξετάσεις. Έτσι ώστε να μην οδηγηθούν οι πάροχοι των διαγνωστικών εξετάσεων σε

κλείσιμο λόγω του μεγάλου claw back.Τότε γιατί διαμαρτύρεται ο Πανελλήνιος

Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) ότι το πλα-φόν δεν επαρκεί και δεν ήταν αυτά που συμφωνήθηκαν;Γιατί ο ΠΙΣ ισχυρίζεται ότι το πλαφόν που

έβαλε ο Μάκης Βορίδης δεν είναι αυτό που συμφωνήθηκε. Εγώ δεν ήμουν εκεί για να το πω αυτό. Είμαι όμως βέβαιος ότι ο Μά-κης Βορίδης έκανε πολύ καλή δουλειά.Υπάρχει μια τάση της κυβέρνησης του

ΣΥΡΙΖΑ να αλλάζει τους διοικητές των νοσοκομείων από την πρώτη στιγμή. Εσείς θεωρείτε ότι οι διοικητές έκαναν καλά τη δουλειά τους μόλις ανέλαβε η νέα κυβέρνηση της αριστεράς και ότι δεν πρέπει να απομακρυνθούν ή ότι δημιουργούν προβλήματα, όπως λέει η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας;Κάποτε πρέπει αυτή η χώρα να φτιάξει.

Η προηγούμενη κυβέρνηση έφτιαξε ένα θεσμικό πλαίσιο, έγινε διαγωνισμός, αναρ-τήθηκαν στο διαδίκτυο οι αιτήσεις συμμε-τοχής, μαζεύτηκαν τα βιογραφικά και πή-γαν σε μια επιτροπή με τη συμμετοχή του ΑΣΕΠ. Εγώ δεν θέλω να υποκριθώ ότι έγι-ναν όλα τέλεια.Ναι, γιατί όλοι γαλάζιοι είναι, αν μιλά-

τε για αντικειμενικότητα…Όχι, δεν είναι όλοι γαλάζιοι…

Το 99% αυτών;Ούτε το 99%. Αυτό δεν είναι αλήθεια.

Ξαναλέω δεν έγιναν όλα τέλεια. Σίγουρα όμως έγιναν πολύ καλύτερα από το πα-ρελθόν. Γιατί μπήκαν κάποια συγκεκρι-μένα κριτήρια, π.χ. το να έχει πτυχίο ΑΕΙ, να έχει προηγούμενη προϋπηρεσία κ.λπ.Ναι, αλλά είχαν διορισθεί κάτι κορίτσια

23 και 24 ετών…Ήταν δύο συγκεκριμένα, μία υποδιοικητής

Όλη η ιδέα του πλαφόν

είχε ξεκινήσει επί των

ημερών μου.

Κάποτε πρέπει αυτή η

χώρα να φτιάξει



σε ένα νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη και η άλλη διοικήτρια στη Σπάρτη. Και οι δύο είχαν πολύ βαρύ βιογραφικό οικονομικό.Ένα κορίτσι 24 ετών έχει την εμπειρία

διοίκησης;Εντάξει, εγώ δεν θέλω να μπω σε ονο-

ματολογία. Την επιλογή δεν την έκανα ε-γώ, την έκανε μια επιτροπή που υπήρχε στο Υπουργείο Υγείας με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου του ΑΣΕΠ. Για να αλλάξει τώρα ο υπουργός έναν διοικητή, μπορεί να τον αλλάξει. Πώς μπορεί; Στην αξιολό-γηση του νοσοκομείου, στην πληρωμή των ληξιπροθέσμων, στην εξυπηρέτηση των α-σθενών, στην αντικατάσταση των ζημιών των μηχανημάτων, στην εισαγωγή νέων τεχνο-λογιών στην κάλυψη των εφημεριών κ.ά. Υπάρχουν δηλαδή συγκεκριμένοι δείκτες. Αν στους δείκτες αυτούς δεν πηγαίνει κα-λά, τότε μπορεί ο υπουργός Υγείας να ζη-τήσει την παραίτηση αυτού του διοικητού, αλλά είναι υποχρεωμένος να πάρει από τη λίστα εκείνων που είχαν κάνει αίτηση. Όχι όποιον θέλει. Πάντα μέσα από την ε-πιτροπή με το ΑΣΕΠ.

Αυτό γιατί έχει γίνει; Για να μην μπο-ρεί ο υπουργός να κάνει ό,τι θέλει. Εγώ, αν θυμάστε, είχα ξεκινήσει μια διαδικασία δημόσια και κάθε μήνα βγάζαμε τα απο-τελέσματα όλων των νοσοκομείων. Και βγά-ζαμε τους πέντε καλύτερους και τους πέντε χειρότερους. Δηλαδή είχαμε βάλει κάποια αντικειμενικά κριτήρια απόδοσης του κάθε διοικητού και μετρούσαμε ποια διοίκηση έκανε τη δουλειά της σωστά και ποια όχι. Ώστε σε έναν χρόνο να πάμε να αντικατα-στήσουμε τους πέντε τελευταίους και να ε-πιβραβεύσουμε τους πέντε πρώτους. Ώστε να έχουν και ένα κίνητρο.

Ο κύριος Κουρουμπλής, ενώ υπάρχει αυ-τός ο νόμος, έρχεται ξαφνικά και ζητά την παραίτηση όλων των διοικητών. Ένας δεν υπάρχει που κάνει καλά τη δουλειά του; Όλοι άχρηστοι είναι; Δεύτερον, τι είπε, ό-τι «θεωρώ πως είναι πολιτικές θέσεις αυ-τές και πρέπει να βάζει ο υπουργός όποιον θέλει». Μα όλη η κουβέντα που έγινε πριν ήταν για να μη βάζει ο υπουργός όποιον θέλει. Ότι δεν είναι πολιτικές οι θέσεις αυ-τές αλλά τεχνοκρατικές. Αυτή ήταν η όλη συζήτηση. Τρίτον: άντε και παραιτούντο οι διοικητές. Και αναρωτιέμαι τι θα είχε γί-νει αν είχαν παραιτηθεί όλοι. Τελικά δεν παραιτήθηκαν και καλά έκαναν. Αλλά ας πούμε ότι παραιτούνταν. Πώς θα διοικού-σε ο Κουρουμπλής τα νοσοκομεία; Αφού πρέπει να αλλάξει τον νόμο για να βάλει διοικητές. Δεν σκέφτηκε πως αν παραιτού-νταν όλοι, θα έμεναν στον κενό τα νοσοκο-

μεία; Ότι αν διορίσει ο υπουργός μόνος του, αυτό είναι παρανομία; Και ότι ο διοικητής αυτός δεν θα μπορεί να βάλει υπογραφή σε τίποτε… Ότι θα κόβονται τα εντάλμα-τα στον πάρεδρο; Ούτε αυτό δεν σκέφτη-κε; Στο άγχος του να βάλει τους κομματι-κούς του φίλους. Ευτυχώς, οι διοικητές δεν παραιτήθηκαν και ο κύριος Κουρουμπλής δεν έχει αλλάξει ακόμα τον νόμο. Βέβαια δεν είναι εύκολο να αλλάξει τον νόμο, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι θα γυρνούσαμε στην παλιά Ελλάδα. Όπου κάθε υπουργός κά-νει ό,τι γουστάρει και πιστεύω ότι είναι λά-θος. Δεν θα είναι εύκολο πάντως, γιατί τι θα πει στη Βουλή; Αλλάζω τον νόμο για να βάλει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτούς που θέλει;

Το ίδιο ισχύει και για τον πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ. Στην αρχή πήγαινε να τον αλλάξει και έγινε φασαρία και τώρα έβγαλε προ-κήρυξη. Με την προκήρυξη δεν έχω κα-μία αντίρρηση.Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής προανήγ-

γειλε διάφορες αλλαγές στη φαρμα-κευτική πολιτική και αναμένεται να πα-ρουσιάσει και το σχετικό νομοσχέδιο.Ο λαός λέει μια παροιμία: «από λάδι

πολύ και από τηγανίτα τίποτε». Όλο αλλα-γές ακούω και αλλαγές δεν βλέπω. Η μόνη αλλαγή που έχει γίνει μέχρι σήμερα είναι η εγκύκλιος με το brand για τα γενόσημα, να επιτρέπεται δηλαδή η συνταγογράφη-ση με εμπορική ονομασία. Και να ξεκαθα-ρίσω, ότι εγώ είχα ζητήσει από την Τρόικα να μας επιτρέπει να το κάνουμε αυτό, για-τί πιστεύω πως αν δεν έχεις μαζί σου τους γιατρούς, δεν μπορείς να αυξήσεις τα γενό-σημα στην Ελλάδα. Γιατί δεν θα είναι μαζί σου εάν δεν έχουν το δικαίωμα να συντα-γογραφήσουν το γενόσημο που θέλουν. Υπό την έννοια αυτή, θεωρώ πολιτικά σωστή την απόφαση του κυρίου Κουρουμπλή. Θεωρώ ότι είναι λάθος ο τρόπος που έγινε, κρυφά από την Τρόικα, και πιστεύω αυτό θα δημι-ουργήσει πρόβλημα στη διαπραγμάτευση. Αλλά αυτοί έχουν δικό τους στυλ διαπραγ-μάτευσης, να μην τους κρίνω.

Σε ό,τι αφορά το θέμα της φαρμακευτικής πολιτικής, γενικά είμαι πάρα πολύ ανήσυ-χος. Για λόγους που δεν γνωρίζω, γιατί δεν όλα έχω τα στοιχεία για να τα μελετήσω, η φαρμακευτική δαπάνη τρέχει με ανεξέλε-γκτη αύξηση. Αν θυμάμαι, ήταν 115 εκατ. στο τετράμηνο η υπέρβαση. Αυτό κανονικά θα έπρεπε να είναι η υπέρβαση στο εξάμη-νο. Αυτό σημαίνει πως αν πάμε με τον ίδιο ρυθμό και τον Μάιο και τον Ιούνιο, τότε θα μιλάμε για ένα claw back κοντά στα 200 ε-κατομμύρια. Αυτό είναι ένα θηριώδες claw back, που θα δημιουργήσει τεράστια προ-

βλήματα στις εταιρείες, άρα θα έχουμε και πρόβλημα επάρκειας κάλυψης φαρμακευ-τικών προϊόντων στην ελληνική αγορά. Δεν ξέρω τι μέτρα παίρνει το Υπουργείο Υγείας, αλλά αυτή τη στιγμή είναι ανεξέλεγκτα. Ενώ τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο πήγαινε καλά, Μάρτιο και Απρίλιο έγινε σκοτωμός. Δεν ξέ-ρω τι έχουν κάνει λάθος.Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής σάς έ-

χει επιτεθεί και σας έχει κατηγορήσει πολλάκις για το θέμα της συνεργασί-ας με την Task Force και τους μεσάζο-ντες Γερμανούς. Επιμένετε ότι δεν υ-πήρχε συμφωνία με τους Γερμανούς;Δεν υπάρχουν μεσάζοντες. Υπάρχει μια

σύμβαση με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υ-γείας (ΠΟΥ), που σε κάποια τμήματα υ-περγολάβος είναι η GIZ, η μη κερδοσκο-πική εταιρεία του γερμανικού κράτους για την υγεία. Δηλαδή είναι και το γερμανικό Υπουργείο Υγείας εμπλεκόμενο σε αυτή τη συμφωνία.Άρα είναι εμπλεκόμενοι οι Γερμανοί…

Μα δεν είπα ότι δεν εμπλέκονται οι Γερμανοί. Εγώ δεν έχω πρόβλημα με τους Γερμανούς. Οι Συριζαίοι είναι κα-τά των Γερμανών, αυτοί έχουν πρόβλη-μα με τους Γερμανούς. Ίσα ίσα, εγώ έχω πει χιλιάδες φορές, μακάρι να φτιάχναμε στην Ελλάδα ένα σύστημα υγείας σαν της Γερμανίας! Τώρα όμως τι έγινε, αφού με απείλησε ο κύριος Κουρουμπλής με ειδι-κό δικαστήριο και με εισαγγελέα, τελικά υπέγραψε την παράταση της συμβάσεως. Όπως ξέρετε, η σύμβαση παρατάθηκε για άλλους τρεις μήνες. Τι σημαίνει αυτό; Αν με πάει στον εισαγγελέα και είμαι ένο-χος, πρέπει να πάμε παρέα με τον κύριο Κουρουμπλή από δω και μπρος. Ελπίζω να μας βάλουν και στο ίδιο κελί να παί-ζουμε και ξερή…

Επί της ουσίας, ο κύριος Κουρουμπλής πρέπει να ζητήσει συγνώμη για αυτή τη βαριά συκοφαντία. Αφού αυτή τη στιγμή υπέγραψε ο ίδιος την παράταση της συμ-βάσεως, σημαίνει ότι αναγνωρίζει την εγκυ-ρότητα και τη χρησιμότητά της, όλες εκεί-νες οι διακηρύξεις περί ειδικού δικαστηρίου και εισαγγελέως ήταν μια λάσπη από τους πολιτικούς αντιπάλους. Χαίρομαι που πο-τέ ο κύριος Ξανθός δεν ακολούθησε αυτή τη γραμμή. Χαίρομαι που ποτέ του ο κύρι-ος Ξανθός δεν ακολούθησε την τακτική του δήθεν σκανδάλου με τους Γερμανούς και του χρυσού συμβολαίου που ακολούθησε ο κύριος Κουρουμπλής. Και χαίρομαι που τώρα ο κύριος Κουρουμπλής ακολουθεί την πολιτική του Γεωργιάδη. Είναι και αυτό κα-λό. Αλλά να δούμε και μια συγνώμη.•••


Ρ Ε Π Ο Ρ Τ Α Ζ

Με ιλιγγιώδεις ταχύτητες αναμένεται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια οι δα-πάνες της δημόσιας υγείας διεθνώς, εξαιτίας των νέων, καινοτόμων και α-κριβών, κατά βάση, θεραπειών που λαμβάνουν εγκρίσεις στις μεγαλύτερες αγορές παγκοσμίως. Πρωτοπόρες θεραπευτικές επιλογές για την ηπατίτιδα

C, το κληρονομικό αγγειοοίδημα, την ψωρίαση, την ογκολογία και τον διαβήτη, αποτε-λούν την πλέον «δαπανηρή» πεντάδα της λίστας που συνέταξε η Express Scripts, απο-τυπώνοντας σε σχετική έκθεση την κατακόρυφη αύξηση του κόστους στα νέα φάρμακα για την ερχόμενη τριετία.

Παρόλο που σημαντικά φάρμακα έχουν ήδη χάσει την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, συμβάλλοντας έτσι πρακτικά στην πτώση των τιμών, τα νέας τεχνολογίας φάρμακα καταφέρνουν να κοστίζουν στα

ασφαλιστικά ταμεία πολύ περισσότερο α-πό ό,τι τα παλαιότερα, και φυσικά πολύ υ-ψηλότερα από τα γενόσημα. Τα τελευταία χρόνια, εισερχόμενα στα εθνικά συστήμα-τα υγείας της παγκόσμιας αγοράς, τείνουν

EXPRESS SCRIPTS

Οι δαπανηρές θεραπείες της επόμενης τριετίας

Καλπάζει η δαπάνη, λόγω ακριβών και καινοτόμων φαρμάκωντου Κοσμά Ζακυνθινού

• Οι θεραπευτικές επιλογές που αποτελούν

την πλέον δαπανηρή «πεντάδα» της λίστας



να συνταγογραφούνται συχνότερα, επειδή στοχεύουν εξειδικευμένα στη θεραπεία πε-ρισσότερων ασθενών, είναι πιο αποτελε-σματικά, έχουν λιγότερες παρενέργειες, ή ακόμη επειδή θεραπεύουν ασθένειες που μέχρι πρότινος δεν υπήρχε καμία τουλάχι-στον επαρκής επιλογή θεραπείας.

Στην κορυφή της λίστας των δαπανη-ρών φαρμάκων που συνέταξε η Express Scripts φιγουράρουν οι θεραπευτικές λύ-σεις κατά της ηπατίτιδας C, με εκτιμώμενη ποσοστιαία αύξηση του κόστους δημόσι-ας δαπάνης γύρω στο 166% στην επόμε-νη τριετία. Μάλιστα, όπως σχολιάζει σχετι-κά το FiercePharma, ήδη οι θεραπείες της Gilead και της Abbvie για την ηπατίτιδα C έχουν αυξήσει τις δαπάνες κατά 742,6% το προηγούμενο έτος.

Στη δεύτερη θέση των νέων και ακριβών φαρμάκων βρίσκεται μια σπάνια γενετική διαταραχή του αίματος, το κληρονομικό αγ-γειοοίδημα (HAE), που αναμένεται να επι-δράσει κατά 67,4% στην αύξηση των δαπα-νών, παρόλο που επηρεάζει μόλις 1 στους 18.000 ανθρώπους στις ΗΠΑ.

Τα φάρμακα για τις σπάνιες παθήσεις καταφθάνουν συχνά στην αγορά με υψη-λή τιμή, όπως για παράδειγμα το Cinryze για το κληρονομικό αγγειοοίδημα της φαρ-μακευτικής επιχείρησης Shire (το οποίο και περιλαμβάνεται στην πρόσφατη λίστα του FiercePharma με τo top 10 των πιο ακρι-βών φαρμάκων).

Με δεδομένη την κατακόρυφη αύξηση των ασθενών που προσέφυγαν στα νέα σκευ-άσματα για τη θεραπεία της ηπατίτιδας C, το κόστος της αμερικανικής φαρμακευτικής δαπάνης ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στη διάρκεια της περσινής χρονιάς. Αποτέλε-σμα αυτού ήταν η προσπάθεια δημιουργί-

Έως το 2016 αναμένεται η

εισαγωγή 130 νέων φαρμάκων

από τον ΕΜΑ

Το κληρονομικό

αγγειοοίδημα θα αυξήσει κατά

67,4% το σύνολο των δαπανών

ας «αναχώματος» από ασφαλιστικούς φο-ρείς και ομάδες ακτιβιστών, προκειμένου να πιέσουν τις φαρμακευτικές για μείωση των υψηλών τιμών στα νέα φάρμακα, που απαγορεύει στην ουσία την πρόσβαση στη θεραπεία από ασθενείς χωρών χαμηλού ει-σοδήματος. Τελευταίο παράδειγμα αποτε-λεί η περίπτωση της αμερικανικής ομάδας η οποία επιχειρεί να μπλοκάρει τα διπλώ-ματα ευρεσιτεχνίας της Gilead Sciences Inc για τη δαπανηρή θεραπεία κατά της ηπατίτιδας C με Sovaldi σε πέντε χώρες, σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν πρόσβα-ση περίπου 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε φθηνότερα γενόσημα.

Ομάδες ακτιβιστών από χώρες όπως η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Κίνα, η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν καταφερθεί εναντίον των πατεντών της Gilead, καθώς, όπως ε-πισημαίνει η ομάδα Ι-MAK, περισσότεροι από 59 εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτές τις χώρες νοσούν από ηπατίτιδα C, δίχως πρόσβαση σε θεραπεία. Το Sovaldi, που αποτελεί μια ιδιαίτερα αποτελεσματική θε-ραπεία για την ηπατίτιδα C, κοστίζει 1.000 δολ. ανά χάπι στις Ηνωμένες Πολιτείες ή 84.000 δολάρια για μια θεραπεία διάρκει-ας 12 εβδομάδων.

Μολονότι η Gilead συμφώνησε πέρσι να διαθέσει το φάρμακο σε χαμηλότερες τιμές σε 91 αναπτυσσόμενες χώρες, η ομάδα I-MAK επισημαίνει ότι εκατομμύρια άνθρω-ποι με χαμηλό εισόδημα εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στη θεραπεία.

Την ίδια στιγμή, αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ ζητά μείωση των τιμών στα «ακριβά» φάρμακα της ηπατίτιδας C, μετά την από-φαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να προσθέσει τις νέες θεραπευτικές αγω-γές στον κατάλογο των βασικών φαρμά-

21

κων της. Η θεραπεία της ηπατίτιδας C, η οποία επηρεάζει περίπου 150 εκατομμύ-ρια ανθρώπους παγκοσμίως και σκοτώνει περίπου μισό εκατομμύριο κάθε χρόνο, έ-χει «μεταμορφωθεί» από την άφιξη των νέ-ων φαρμάκων, όπως το Sovaldi της Gilead, δημιουργώντας νέα δεδομένα.

Παρόλο που τα νέα σκευάσματα μπορούν να θεραπεύσουν την ηπατίτιδα C, οι τιμές τους παραμένουν απαγορευτικές για τους ασθενείς στις φτωχές χώρες, καθώς, όπως προαναφέρθηκε, μόνο ένα χάπι Sovaldi κοστίζει 1.000 δολάρια στις Ηνωμένες Πο-λιτείες. Μολονότι η Gilead περιέκοψε την τιμή του σκευάσματός της σε πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος, απαιτούνται περισ-σότερες ενέργειες προκειμένου να εξασφα-λιστεί η πρόσβαση σε παγκόσμιο επίπεδο για το σύνολο των φαρμάκων, ακόμη και σε χώρες μεσαίου εισοδήματος.

Καλπάζει η δαπάνη

Παγκοσμίως, η φαρμακευτική δαπάνη α-ναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,3 τρισ. δολ. έως το 2018, εμφανίζοντας αύξηση κατά 30% σε σχέση με τα επίπεδα του 2013, α-φενός πιέζοντας τα ασφαλιστικά ταμεία και αφετέρου δίνοντας «ανάσα» στη φαρμακο-βιομηχανία μέσα από τα νέα εξειδικευμένα φάρμακα που βγαίνουν στην κυκλοφορία. Μεταξύ άλλων, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και 21 χώρες από τις αναδυόμενες αγορές ανα-μένεται να συμβάλουν κατά 50% στον ρυθ-μό ανάπτυξης, ενώ στην Ευρώπη εκτιμάται χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης (στο 4%), κυρίως λόγω των μέτρων λιτότητας. Όπως προκύπτει από την τελευταία έρευνα του IMS Institute (Global Outlook for Medicines Through 2018), το 2014 η διεθνής αύξηση

της φαρμακευτικής δαπάνης «έκλεισε» στα 70 δισ. δολ., έναντι 40 δισ. δολ. το 2013.

Την ίδια στιγμή, στην Ευρώπη, η εφαρ-μογή μέτρων λιτότητας είχε ως αποτέλε-σμα τον περιορισμό της αύξησης των δα-πανών στην υγειονομική περίθαλψη, και ειδικότερα στα φάρμακα. Η λιτότητα ανα-μένεται να διατηρηθεί έως το 2018, απο-τελώντας τον βασικό ανασταλτικό παρά-γοντα ανάπτυξης.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η κυ-ριότερη αγορά (33% της παγκόσμιας κα-τανάλωσης), αναμένοντας ετήσιο ρυθμό α-νάπτυξης 5-8% έως το 2018. Στην Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη φαρμακευτική αγορά παγκοσμίως, εκτιμάται ότι τα επίπεδα δα-πανών θα ανέλθουν στα 155 με 185 εκατ. δολ. το 2018. Στην Ιαπωνία, προβλέπεται ανάπτυξη της τάξης του 1-4%, καθώς ο πλη-θυσμός ηλικίας άνω των 65 ετών υπερβαί-νει το 27% του πληθυσμού (5% υψηλότερα από τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες), ανα-μένοντας μεγαλύτερη αύξηση της ζήτησης για φάρμακα.

Στις αναδυόμενες αγορές το ετήσιο πο-σοστό ανάπτυξης αναμένεται μεταξύ 8 και 11%, καταγράφοντας βραδύτερο ρυθμό α-νάπτυξης σε σχέση με την τελευταία πεντα-ετία, κατά την οποία ανερχόταν, κατά μέσο όρο, στο 13,6%.

Κατά τη διάρκεια της επόμενης πενταετί-ας, η ανάπτυξη νέων φαρμάκων κατά του καρκίνου θα συνεχιστεί με αμείωτο ενδι-αφέρον, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αύξηση της παγκόσμιας κατανάλωσης των φαρμάκων ογκολογίας, φθάνοντας έτσι σε αξία στα 100 δισ. δολ. το 2018, από 65 δισ. δολ. το 2013.

Οι θεραπείες για τον διαβήτη θα υπερ-βούν σε αξία τα 78 δισ. δολ. σε παγκόσμιο

Στην κορυφή της

λίστας φιγουράρουν

οι θεραπευτικές

λύσεις κατά της

ηπατίτιδας C



επίπεδο έως το 2018, ενώ τα νέα και «ισχυ-ρότερα» φάρμακα για τη θεραπεία της η-πατίτιδας C αναμένεται να διαμορφώσουν στα 100 δισ. δολ. τις συνολικές δαπάνες της επόμενης πενταετούς περιόδου.

Οικονομικοί περιορισμοί

Παρά τις εκτιμήσεις μελετών για την α-νάπτυξη της αγοράς, η παγκόσμια οικονο-μική κρίση έρχεται να επηρεάσει ριζικά το παγκόσμιο σκηνικό πρόσβασης των ασθε-νών στις καινοτόμες θεραπείες. Μάλιστα, όπως αναδεικνύει η τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), το σύνολο των κρατών καταγράφουν από το 2000 μια ραγδαία αύξηση των φαρμα-κευτικών δαπανών, με αποτέλεσμα από το 2009 και μετά να αναζητούνται επιτακτικά δραστικές περικοπές, είτε μέσω μειώσεων των τιμών είτε με άλλα μέτρα περιστολής του κόστους περίθαλψης. Ωστόσο, το ση-μαντικότερο στοιχείο της μελέτης είναι οι περιορισμοί που ετοιμάζονται να μπουν στη φαρέτρα των γιατρών για τη διαχείρι-ση των ασθενειών μέσω του περιορισμού του αριθμού των φαρμακευτικών θεραπει-ών, στην κατεύθυνση της ελεγχόμενης συ-νταγογράφησης αλλά και της προσπάθει-ας αποφυγής των ανεπιθύμητων ενεργειών και αλληλεπιδράσεων, που ευθύνονται α-κόμη και για το 10% των επειγουσών εισα-γωγών σε νοσοκομείο.

Μεταξύ άλλων, η σχετική έκθεση του ΠΟΥ επισημαίνει πως η φαρμακευτική δαπάνη έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με ρυθμό κατά μέσο όρο περισσότερο α-πό 3,5% κατ’ έτος μεταξύ του 2000 και του 2009 στις χώρες του ΟΟΣΑ και, συνολικά, απορρόφησε κατά μέσο όρο το 18-19% των

Μείωση τιμών στα

ακριβά φάρμακα ζητούν

ομάδες ακτιβιστών από

πέντε χώρες

Αύξηση κατά

166% στο κόστος θα έχουν οι

θεραπευτικές επιλογές για την

ηπατίτιδα C

συνολικών δαπανών για την υγεία το 2009, με παρόμοιους μέσους όρους σε ολόκλη-ρη την Ευρώπη. Αυτός ο ρυθμός ανάπτυ-ξης οδήγησε τις φαρμακευτικές δαπάνες στο να αποτελούν το μεγαλύτερο συστατι-κό κόστους της εξωνοσοκομειακής περί-θαλψης στην Ευρώπη.

Στη συνέχεια, μεταξύ του 2009 και του 2013 σημειώθηκε πτώση της φαρμακευ-τικής δαπάνης σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης –για παράδειγμα, μέσω ειδικών παρεμβά-σεων πολιτικής στην Ελλάδα, την Ισλανδία και την Πορτογαλία– αλλά σε αρκετά άλ-λα κράτη η ανάπτυξη παρέμεινε σταθερή.

Το 2011, κατά μέσο όρο, η φαρμακευ-τική κατά κεφαλήν δαπάνη στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν 483 δολ. και ως ποσοστό του ΑΕΠ έφθανε το 1,5%. Η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση έχει οδηγήσει πολ-λές χώρες στο να κάνουν περικοπές στους προϋπολογισμούς της υγειονομικής περί-θαλψης, περιλαμβανομένων και των μειώ-σεων των τιμών των φαρμάκων, που ήταν η απάντηση πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Σε ορισμένες χώρες, μάλιστα, η φαρμα-κευτική δαπάνη μειώθηκε, ως προληπτική μέθοδος αποτελεσματικότητας, σε συνδυα-σμό με διάφορες στρατηγικές συγκράτησης του κόστους, π.χ. πιο προσεκτική επιλογή φαρμάκων (μεγαλύτερη χρήση των γενό-σημων φαρμάκων), πιο αποτελεσματικές αγορές φαρμάκων, διαχείριση της εφοδι-αστικής αλυσίδας και μέτρα για την καλύτε-ρη διαχείριση της χρήσης των φαρμάκων.

Στα δύο έτη μετά το 2009, ο μέσος ρυθμός αύξησης των φαρμακευτικών δαπανών με-ταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ μειώθηκε κατά 0,9%, με πιο απότομη τη μείωση στις χώ-

23

ρες που επλήγησαν περισσότερο από τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.

Η κρίση έχει αναγκάσει τις χώρες να ε-πανεξετάσουν τη φαρμακευτική τους δα-πάνη και, σε ορισμένες περιπτώσεις, και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, αλ-λά και να επικεντρωθούν στην καταλληλό-τερη χρήση των φαρμάκων.

Παγκόσμιες πρωτοβουλίες έχουν επικε-ντρωθεί στην προώθηση της πρόσβασης σε προϊόντα που διαφορετικά θα ήταν δυσβά-σταχτα –όπως τα νέα φάρμακα– και την ι-εράρχηση των προϊόντων ανάλογα με την επίδρασή τους στη δημόσια υγεία, όπως φάρμακα για τη φυματίωση, για τον HIV/AIDS και την ελονοσία και ειδικά προϊόντα για τη μητρική και παιδική υγεία.

Οι εθνικές πρωτοβουλίες περιλαμβά-νουν μείωση των ποσοστών συμμετοχής των ασφαλιστικών φορέων, rebates, κα-τηγοριοποίηση των δημόσιων συμβάσεων, περιλαμβανομένης και της κεντρικής προ-μήθειας συγκεκριμένων προϊόντων, μειώ-σεις στα ποσοστά κέρδους του φαρμακεί-ου, αυξήσεις στη συμμετοχή των ασθενών και ενθάρρυνση της μεγαλύτερης χρήσης των γενοσήμων και βιοομοειδών.

Οι πολιτικές εστιάζονται στη χρήση των γενοσήμων ως σημείων της φαρμακευτικής πολιτικής με σημαντικό περιθώριο εξοικο-νόμησης, μέσω της οποίας μπορεί να βελτι-ωθεί η πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα.

Δαπάνες στην Ευρώπη

Ο έλεγχος των φαρμακευτικών δαπανών θα εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιό-τητα στην Ευρώπη. Μολονότι έγιναν συστά-σεις σε τρεις χώρες της ΕΕ για τη φαρμα-κευτική τους δαπάνη και τη δημοσιονομική

τους σταθερότητα, σημειώνεται πως απαι-τούνται περαιτέρω πρωτοβουλίες για την ευρωπαϊκή δέσμευση στην αλληλεγγύη της υγειονομικής περίθαλψης –περιλαμ-βανομένης και της παγκόσμιας κάλυψης περίθαλψης– εξασφαλίζοντας καλύτερη πρόσβαση, διαθεσιμότητα και δυνατότητα οικονομικής πρόσβασης σε αποτελεσματι-κά φάρμακα, με ταυτόχρονη ενθάρρυνση της φαρμακευτικής έρευνας στην Ευρώπη.

Πρόσφατες αναλύσεις δείχνουν ότι πά-νω από 1.000 προϊόντα βρίσκονται υπό έ-ρευνα σε όλες τις κατηγορίες ασθενειών, το 42% των οποίων είναι βιολογικά προϊόντα, που τιμολογούνται συνήθως μεταξύ 10.000-100.000 ευρώ ανά ασθενή κατ’ έτος ή και περισσότερο. Το γεγονός αυτό ανεβάζει τις υπό έρευνα ουσίες σε πάνω από 16.000, λαμβάνοντας υπόψη τις μελέτες όλων των φάσεων, με πάνω από 6.300 προϊόντα να αφορούν τον καρκίνο.

Καθώς ορισμένες χώρες αντιμετωπίζουν ήδη δυσκολίες στην κάλυψη των νέων φαρ-μάκων, η κατάσταση μπορεί μόνο να χει-ροτερέψει αν δεν υπάρξει προληπτική α-ντιμετώπιση του προβλήματος. Ως το 2016, αναμένεται η εισαγωγή στην αγορά περί-που 130 νέων φαρμάκων, μετά από έγκριση του ΕΜΑ, με την IMS Health να εκτιμά ότι διεθνώς οι δαπάνες υγείας θα επικεντρω-θούν σε μη μεταδοτικές νόσους.

Στην κατεύθυνση αυτή, χώρες της Ευρω-παϊκής Ένωσης αναλαμβάνουν πρωτοβου-λίες ελέγχου του κόστους, όπως εκτίμηση συνολικού κόστους και εξεύρεση πόρων, αξιολόγηση του οφέλους, κινδύνους και δαπάνες για τα νέα φάρμακα, κλινικές ο-δηγίες χρήσης τους, τιμολόγηση και ασφα-λιστική κάλυψη, περιλαμβανομένων και των ορφανών φαρμάκων.•••

Τo 42% των

προϊόντων που

είναι υπό έρευνα

είναι βιολογικοί

παράγοντες

24


/ Μάιος-Ιούνιος 2015

Όλο και περισσότερες μελέτες γίνο-νται τα τελευταία χρόνια που αφο-ρούν το σύνδρομο εργασιακής εξου-θένωσης (Burnout Syndrome-BUS)

στους υγειονομικούς, βασική αιτία του οποί-ου είναι το παρατεταμένο στρες.

Στην Ελλάδα, ο αριθμός των σχετικών με-λετών είναι πολύ μικρός και βασίζεται σε πε-ριορισμένο αριθμό εργαζομένων, με αποτέ-λεσμα να υπάρχουν ατελή κι αποσπασματικά δεδομένα ώστε να μπορέσει κάποιος να βγά-

λει ένα ολοκληρωμένο συμπέρασμα. Αυτό, σε μεγάλο βαθμό, σχετίζεται με τη σχεδόν παντελή έλλειψη γιατρών εργασίας στα δη-μόσια νοσηλευτικά ιδρύματα, τα οποία δεν θεωρούνται καν χώροι ανθυγιεινής εργασίας.

Οι ειδικότητες που πλήττονται περισσότε-ρο από το BUS είναι οι ειδικευόμενοι για-τροί, οι νοσηλευτές στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών.

Έρευνα του Εργαστηρίου Υγιεινής της

BURNOUT SYNDROME

Η επαγγελματική εξουθένωση στους υγειονομικούς

Η επαγγελματική ικανοποίηση και το παρατεταμένο στρες, ο παράγοντας "χρόνος εργασίας" και οι σωματικές και ψυχικές επιπτώσεις του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης

της Ιοκάστης Αλειφεροπούλου

• Έ ρ ε υ ν α γ ι α τ η ν π ο ι ό τ η τ α ζ ω ή ς

σ τ ο Γ Ν Α " Ο Ε υ α γ γ ε λ ι σ μ ό ς "

26



Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, που διήρκεσε πέντε χρόνια και δημοσιεύθηκε το 2010, αναφέρει ότι ένας στους τέσσερις ειδικούς γιατρούς (25%) και ένας στους τρεις ειδι-κευόμενους (33%) υποφέρει από επαγγελ-ματική εξουθένωση. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, από επαγγελματική εξουθέ-νωση πάσχει το 28% των φοιτητών ιατρι-κής, το 37% των νοσηλευτών καθώς και το 35% των εργαζομένων στο ΕΚΑΒ. Ιδιαίτε-ρης προσοχής χρήζει η διαπίστωση των ε-ρευνητών πως το 35% των ειδικευομένων και το 25% των νοσηλευτών εμφανίζουν α-ποπροσωποποίηση και κυνισμό, που συ-χνά αγγίζουν τα όρια της αντιδεοντολογι-κής συμπεριφοράς.

Η διεθνής εμπειρία

Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν χρησιμο-ποιηθεί κατά καιρούς διάφορα ερωτημα-τολόγια μέτρησης της επαγγελματικής ικα-νοποίησης και του επαγγελματικού στρες.

Το 1987, σε μια έρευνα σε γιατρούς ά-νω των 40 ετών, το 44% απάντησαν ότι αν τους δινόταν η ευκαιρία να επιλέξουν ξα-νά επάγγελμα, δεν θα γίνονταν γιατροί. Σε άλλη έρευνα του 2001 σε γιατρούς της Μα-σαχουσέτης, το 62,3% δήλωναν δυσαρεστη-μένοι με το περιβάλλον και τις πρακτικές. Το 2002, μια εθνική έρευνα από το Kaiser Family Foundation έδειξε ότι το 45% των γιατρών δεν θα συνιστούσαν σε ένα νεα-

Ένας στους τέσσερις

ειδικούς γιατρούς και ένας

στους τρεις ειδικευόμενους

υποφέρει από επαγγελματική

εξουθένωση

Τι είναι το BUSΤο BUS είναι ψυχοσω-

ματικό σύνδρομο. Η αιτία του βρίσκεται στο παρατε-ταμένο στρες, κυρίως στην εργασία. Η μετάφραση του όρου “burnout” είναι «α-ναλώνομαι εκ των ένδον, μέχρι το σημείο της απαν-θράκωσης»*. Ο όρος χρησι-μοποιήθηκε για πρώτη φο-ρά από τον Freudenberger H. J. (1974), παρακολουθώ-ντας στη δεκαετία του ’60 το προσωπικό μιας κλινικής α-ποτοξίνωσης.

Το BUS έχει τα εξής βασι-

κά χαρακτηριστικά**: Συναισθηματική εξουθέ-νωση-ισοπέδωση

Αισθήματα αποπροσωπο-ποίησης

Μειωμένη λειτουργικό-τητα-αποτελεσματικότη-τα στον επαγγελματικό τομέα, σε συνδυασμό με νοητική κόπωσηΤο άτομο που υποφέρει

από BUS πιστεύει ότι δεν μπορεί να ξεφύγει από την κατάσταση. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, το BUS είναι «μια προοδευτική διεργα-

σία απομυθοποίησης της πραγματικότητας», η οποία βιώνεται σε τέσσερα στάδια:1. Στάδιο ενθουσιασμού:

Υπερβολικά υψηλοί στό-χοι, μη ρεαλιστικές σε σχέ-ση με την πραγματικότητα προσδοκίες και υπερεπέν-δυση στις σχέσεις με τους ασθενείς.

2. Στάδιο αμφιβολίας και αδράνειας: Ο υγειονομι-κός αρχίζει να αντιλαμβά-νεται ότι ενώ προσφέρει πολλά, η εργασία δεν α-νταποκρίνεται στις βαθύ-

τερες προσδοκίες του.3. Στάδιο απογοήτευσης.4. Στάδιο απάθειας: Ο υγει-

ονομικός αισθάνεται κενός στο τέλος της ημέρας, α-παθής, αποθαρρυμένος, έχει χαμηλή αυτοεκτίμη-ση, νιώθει ενοχές, δέχε-ται επικρίσεις, καταφεύγει σε επικρίσεις ή ακόμα και στην απομόνωση.

* Κατά Maslach L. και Jackson (1986).

** Σύμφωνα με τους Maslach L. και Jackson (1981).

27

ρό άτομο να πάει στην ιατρική. Επίσης, το 2007 διαπιστώθηκε ότι το 38,7% των για-τρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης ήταν κά-πως ή πολύ δυσαρεστημένοι (Robert M. Centor, Robert W. Morrow, Roy Μ. Poses, Medscape, 13 Νοεμβρίου, 2012).

Μια πρόσφατη έκθεση στο περιοδικό «Αρχεία Παθολογίας» σχετικά με την επαγ-γελματική εξουθένωση –η οποία καλύπτει μια έρευνα σε περισσότερους από 27.000 γιατρούς– αποδεικνύει ότι η επαγγελματι-κή εξουθένωση είναι πιο συχνή μεταξύ των γιατρών, παρά μεταξύ άλλων εργαζομένων στις ΗΠΑ, με τα υψηλότερα ποσοστά μετα-ξύ των οικογενειακών γιατρών, των παθο-λόγων, των γιατρών επειγόντων περιστατι-κών και των γιατρών μονάδων.

Στο περιοδικό JAMA (2002-p.288, Hospital nurse staffing and patients mortality, nurse burnout and job dissatisfaction) δημοσιεύ-εται επίσης έρευνα που αφορά την επίπτω-ση της εντατικοποίησης στους νοσηλευτές και στους ασθενείς τους. Σε 168 νοσοκομεία των ΗΠΑ, όπου νοσηλεύτηκαν 232.442 α-σθενείς και εξυπηρετήθηκαν από 10.184 νοσηλευτές σε χειρουργικά τμήματα και μονάδες εντατικής, προκύπτει ότι μέσα σε 30 μέρες από την εισαγωγή του ασθενούς, για κάθε επιπλέον ασθενή ανά νοσηλευτή η θνητότητα για τον ασθενή αυξάνεται κατά 7%. Αντίστοιχα, για κάθε επιπλέον ασθενή ανά νοσηλευτή το burnout του νοσηλευτή αυξάνεται κατά 15%.

Η εργασιακή εξουθένωση ως επαγγελματική ασθένεια

Ο Robert A. Karasek Jr και οι συνεργά-τες του, ήδη από το 1981, εισήγαγαν τον

Το burnout του

νοσηλευτή αυξάνεται κατά

15% για κάθε επιπλέον

ασθενή

όρο “job strain” (εργασιακό στρες) στην ε-πιδημιολογία των επαγγελματικών νοσημά-των. Το μοντέλο που προτάθηκε είναι πως υψηλές απαιτήσεις στην εργασία με χαμη-λή δυνατότητα προσφοράς θα οδηγήσουν σε ψυχολογικό φορτίο, άρα και σε αυξη-μένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών και ψυχικών νοσημάτων.

Η βιβλιογραφία που αφορά τη σύνδεση του εργασιακού στρες με τα καρδιαγγεια-κά νοσήματα είναι εκτενής. Μια έρευνα στο PubMed αποκαλύπτει περίπου 40.000 α-ναφορές, υποδεικνύοντας τη σαφή σύνδε-ση και αλληλεπίδραση που υπάρχει μεταξύ του εγκεφάλου και της καρδιάς. Σε μελέτη ανασκόπησης από τον Joel Ε. Dimsdale –βασισμένη σε 30 χρόνια εργασίας στο αντι-κείμενο– προκύπτει αδιαμφισβήτητη συσχέ-τιση με τη στεφανιαία νόσο, την αρτηριακή υπέρταση και τις αρρυθμίες. Η έκθεση εξε-τάζει εννοιολογικά ζητήματα για τον καθο-ρισμό του στρες και στη συνέχεια διερευνά τις επιπτώσεις του σε σχέση με τις επιδρά-σεις της οξείας έναντι της μακροχρόνιας μορφής στην καρδιακή λειτουργία. Οι με-λέτες του χρόνιου άγχους εξετάζονται σε σχέση με το εργασιακό άγχος, την οικογε-νειακή δυστυχία και το βάρος της φροντί-δας της επιβίωσης.

Από τις προαναφερόμενες μελέτες προ-κύπτουν εκτενή δεδομένα για την επίδρα-ση του στρες σε ιατρικά συμβάντα όπως ο αιφνίδιος θάνατος, το έμφραγμα του μυο-καρδίου, η ισχαιμία του μυοκαρδίου και οι τοιχωματικές ανωμαλίες της κίνησης του μυοκαρδίου. Τα στοιχεία τόσο για τις βλα-βερές συνέπειες του στρες στην καρδιά ό-σο και για τη μειωμένη επίδρασή του ό-ταν υπάρχει ανθεκτικότητα σε αυτό είναι συντριπτικά.

28



Παράλληλα, άλλες μελέτες καταδεικνύ-ουν πως η εργασιακή εξουθένωση στους γιατρούς προκαλεί τη χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών, τη χρήση βίας στα νοσοκο-μεία, ιατρικά λάθη, παχυσαρκία, κατάθλι-ψη, ψυχοσωματικές παθήσεις, καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις. Το BUS πλήττει κυρίως τις ηλικίες μεταξύ 35 και 45 χρό-νων, ανύπαντρους γιατρούς και παντρεμέ-νες γυναίκες, αλλά και όσους έχουν μεγα-λύτερο ενθουσιασμό για τη δουλειά τους.

Οι εργαζόμενοι στο μεγαλύτερο νοσοκο-μείο της Ελλάδας αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα. Έρευνα που πραγματοποιή-θηκε προ κρίσης (2008), σε 13 νοσηλευτι-κά ιδρύματα*, για τη σχέση ανάμεσα στην ποιότητα ζωής των εργαζομένων και την ε-παγγελματική ικανοποίηση, το περιβάλλον

εργασίας κ.λπ., κατέληξε σε ανησυχητικά συμπεράσματα. Το προσωπικό (διοικητικό, ιατρικό, νοσηλευτικό, τεχνικό, βοηθητικό και άλλο) του Γενικού Νοσοκομείου Αθη-νών «Ο Ευαγγελισμός» είχε το πλέον αρνη-τικό «σκορ» σε ό,τι αφορά τη χρήση αλκο-όλ, τον δείκτη μεσογειακής διατροφής και τη συχνότητα διενέργειας προληπτικών ε-ξετάσεων. Είναι ενδεικτικό το γεγονός πως η μέση εβδομαδιαία κατανάλωση αλ-κοόλ στον «Ευαγγελισμό» είναι κατά 1,3 μονάδες περίπου υψηλότερη σε σχέση με αυτή των εργαζομένων στα υπόλοιπα νο-σοκομεία, με τους γιατρούς να δηλώνουν ότι καταναλώνουν 7,2 μονάδες αλκοόλ/ε-βδομάδα, όπου μία μονάδα αντιστοιχεί σε ένα ποτήρι κρασί, ένα μικρό κουτάκι μπύ-ρας ή ένα σφηνάκι. Ιδιαίτερα απογοητευτι-

Η εργασιακή εξουθένωση

στους γιατρούς προκαλεί:

χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών,

χρήση βίας στα νοσοκομεία,

ιατρικά λάθη, παχυσαρκία,

κατάθλιψη, ψυχοσωματικές και

καρδιαγγειακές παθήσεις

του Ηλία Σιώρα, προέδρου του Σωματείου Εργαζομένων

του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» (ΣΕΝΕ) και μέλους του ΔΣ της ΕΙΝΑΠ.

Υπάρχει μια τάση η εργασιακή εξουθέ-νωση να αποδίδεται στον τύπο της προ-σωπικότητας και όχι στις συνθήκες εργα-σίας. Αυτή η αντίληψη συνδυάζεται και με την παντελή έλλειψη γιατρών εργασίας, τουλάχιστον σε μεγάλους εργασιακούς χώρους. Η ανάγκη σε γιατρούς εργασίας στην Ελλάδα ξεπερνά τις 2.000. Αυτήν τη

στιγμή, ίσα που ξεπερνούν τους 100, ενώ οι θέσεις των ειδικευόμενων γιατρών ερ-γασίας είναι περίπου 50.

Στον ελλαδικό χώρο, κανένα από τα νο-σηλευτικά ιδρύματα στον δημόσιο τομέα δεν χαρακτηρίζεται χώρος ανθυγιεινής ερ-γασίας, ενώ στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια τεί-νει να αποχαρακτηριστεί το επάγγελμα του υγειονομικού από βαρύ και ανθυγιεινό.

Με την Κοινοτική Οδηγία COM 607 του 2004, ξαναγυρίζουμε στον 19ο αιώνα. Δί-νεται η δυνατότητα «διευθέτησης του χρό-νου εργασίας» σε ετήσια βάση, με ανώτατο εβδομαδιαίο όριο τις 48 ώρες, με ελαστικό

29

κός είναι εν γένει ο δείκτης μεσογειακής διατροφής στην έρευνα, υποδεικνύοντας διατροφικό σχήμα που βασίζεται στο έτοι-μο και γρήγορο φαγητό και την υπέρμε-τρη κατανάλωση κρέατος.

Σε ακόμη πιο δυσμενή θέση διαπιστώ-θηκε πως βρίσκονται οι εργαζόμενοι στον «Ευαγγελισμό», με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές να ξεπερνούν κατά 1,2 μονά-δες τη μέση τιμή. Εντυπωσιακό ακόμη εί-ναι το ότι το 23,8% των εργαζομένων στον «Ευαγγελισμό», έναντι του 17,9% των άλλων νοσοκομείων, δηλώνει ότι δεν έχει προβεί ποτέ σε εξετάσεις μέτρησης χοληστε-ρόλης, καθώς και ότι το 25% των γυναι-κών γιατρών στον «Ευαγγελισμό» δεν έ-χει κάνει ποτέ Pap test, έναντι του 18,8% των άλλων νοσοκομείων! Επίσης, μόλις το 56,5% των γυναικών στον «Ευαγγελισμό», έναντι του 64,1% των άλλων νοσοκομείων, δηλώνει ότι έχει κάνει Pap test την προη-γούμενη διετία.

Η αμέλεια στην πραγματοποίηση των προληπτικών εξετάσεων σε συνδυασμό με τις προαναφερόμενες «βλαβερές» συνή-θειες αυξάνουν σημαντικά την πιθανότη-τα εμφάνισης διαφόρων νοσημάτων, ειδι-κά μάλιστα αν ληφθεί υπόψη ότι το 50,5% των συμμετεχόντων στην έρευνα ανήκε στην ηλικιακή ομάδα 30-39 ετών. Οι επαγγελ-ματικές ασθένειες όμως (κάποιες από τις οποίες σχετίζονται άμεσα με το BUS), και γενικότερα τα ζητήματα υγείας και ασφά-λειας στους χώρους εργασίας, αποτελούν από μόνα τους το αντικείμενο μιας άλλης μελέτης.

Οι διαθέσιμες προσεγγίσεις σχετικά με

Η μέση εβδομαδιαία

κατανάλωση αλκοόλ

των εργαζομένων του

«Ευαγγελισμού» είναι κατά

1,3 μονάδες υψηλότερη

σε σχέση με άλλα

νοσοκομεία

τη διαχείριση του άγχους είναι πολλές και μπορούν να μειώσουν την ταλαιπωρία των πασχόντων αλλά και να βελτιώσουν την ποιό-τητα της ζωής τους (Journal of the American College of Cardiology, 51:1237-46-2008). Οι οδηγίες που δίνονται από ψυχιάτρους, γιατρούς εργασίας και άλλους σχετικούς ε-πιστήμονες μπορούν να οδηγήσουν σε άμ-βλυνση των συμπτωμάτων και πρέπει να α-ξιοποιούνται.

* Εθνικό Δίκτυο Νοσοκομείων Προαγωγής Υγείας: Έκθεση για την υγεία των εργα-ζομένων στο Περιφερειακό Γενικό Νοσο-κομείο «Ο Ευαγγελισμός». Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Διεθνή Νοσοκομεία Προαγωγής Υγείας.

ωράριο, και με τις νέες ρυθμίσεις μπορεί ο εργαζόμενος να απασχοληθεί 6x13=78 ώρες, με ελάχιστη ανάπαυση 11 ώρες. Α-κόμα και σε αυτήν τη ρύθμιση μπορεί να υπάρξουν παρεκκλίσεις (opt out) με ατο-μικές συμβάσεις, πάντα εις βάρος του ερ-γαζομένου.

Στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα ει-σάγεται η έννοια του «ενεργού και ανενερ-γού χρόνου εφημερίας», με συνέπεια να υποχρεώνεται ο εργαζόμενος να βρίσκε-ται στον χώρο εργασίας χωρίς να πληρώ-νεται, παρά μόνο αν κληθεί για υπηρεσι-ακό καθήκον.

Όταν στο κλάσμα ημερήσια αξία της ερ-γασίας/εργάσιμη μέρα μεγαλώνει ο παρο-νομαστής, μεγαλώνει ακόμη πιο γρήγορα ο αριθμητής. Αυτό σημαίνει ότι η απλή πα-ράταση της εργάσιμης μέρας ρίχνει την τιμή της εργασίας όταν δεν γίνεται αντιστάθμι-ση. Επιπλέον, δεν αναπληρώνεται ποτέ η συσσωρευμένη ψυχική και σωματική κό-πωση, ανεξάρτητα από οποιοδήποτε bonus ή αντισταθμιστικό ρεπό. Αυτό υπογραμμί-ζει την ανάγκη για σταθερό ημερήσιο χρό-νο εργασίας, η έλλειψη του οποίου είναι μία από τις βασικές αιτίες της εργασιακής εξουθένωσης.

30



Ιδιαίτερα απογοητευτικός

είναι εν γένει ο δείκτης

μεσογειακής διατροφής

Το άτομο

που υποφέρει από

BUS πιστεύει ότι δεν

μπορεί να ξεφύγει

από την κατάσταση

αυτή

Το στρες και οι επιπτώσεις τουΤο στρες είναι η προετοιμασία του οργα-

νισμού μας ώστε να αντιμετωπίσει ή να α-ποφύγει έναν επικείμενο κίνδυνο ή άλλη δυ-σκολία. Από το 1911, ο φυσιολόγος Walter Cannon απομόνωσε σε πειραματόζωα την επινεφρίνη και διαπίστωσε ότι αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τη ροή του αίματος στους γραμμωτούς μύες. Αυτήν την αντίδρα-ση την ονόμασε «αντίδραση φόβου, πάλης ή φυγής» (fright, fight or flight response). Αυτές οι μεταβολές των επιπέδων της επινε-φρίνης στο αίμα προετοιμάζουν τον άνθρω-πο να παλέψει ή να φύγει, προκειμένου να αποφύγει κάποιο κίνδυνο. Αργότερα ανα-καλύφθηκαν και άλλες ορμόνες που συνδέ-ονται με την αντίδραση στο στρες, όπως είναι η νορεπινεφρίνη και η κορτιζόλη.

Η παρατεταμένη έκθεση στο στρες έχει τις εξής πολύπλευρες συνέπειες: Σωματικά συμπτώματα: μυαλγίες, ζάλη, αίσθημα κόπωσης, συχνουρία, μείωση της λίμπιντο, ακαθησία κ.λπ.

Εκδηλώσεις στη συμπεριφορά: αδυναμία ολοκλήρωσης δραστηριοτήτων, υπερκα-τανάλωση αλκοόλ, βουλιμία για φαγητό, έναρξη ή αύξηση καπνίσματος.

Συναισθήματα: ανησυχία, κλάμα, αδιέξο-δο ως προς το να αλλάξουν τα πράγματα.

Επίδραση στη γνωστική λειτουργία: μει-ωμένη συγκέντρωση, δυσκολία ανάκλη-σης αναμνήσεων, απώλεια αίσθησης χιούμορ κ.λπ.

Ο κατάλογος των νοσημάτων που σχετί-ζονται με το λεγόμενο και «κακό στρες» εί-ναι πολύ μεγάλος. Άγχος, κατάθλιψη, δια-ταραχές ύπνου, καρδιοπάθειες (υπέρταση, στεφανιαία νόσος, κακοήθεις αρρυθμίες), διαταραχές στην έμμηνο ρήση, στην κύη-ση, στη γαλουχία κ.ά. Επίσης, το ολοένα αυξανόμενο στρες οδηγεί στην κατάθλιψη.

Εμπειρικές μελέτες προτείνουν ότι όσο περισσότερο πιστεύουμε ότι έχουμε τον έ-λεγχο των γεγονότων τόσο λιγότερη πίεση βιώνουμε. Αυτό είναι χαρακτηριστικό της προσωπικότητας τύπου Α, που χαρακτηρί-ζεται από ανταγωνιστικότητα, ταχύτητα και υψηλές επιδιώξεις. Η ίδια όμως προσωπι-κότητα αναφέρεται ότι συνδέεται στενά με την επαγγελματική εξουθένωση (burnout). Παρόμοιο χαρακτηριστικό είναι η «σκλη-ρότητα», και περιλαμβάνει την εμπλοκή του εργαζόμενου (σε αντίθεση με την αποξένω-ση), τον έλεγχο (σε αντίθεση με το αίσθη-μα του αβοήθητου) και την αναζήτηση προ-κλήσεων (σε αντίθεση με την αδιαφορία).

Η σύντομη στιγμή της επιτυχίας δεν είναι αρκετή για τον «αφοσιωμένο εργασιομανή», ο οποίος μένει με μια πικρή γεύση και έ-να αίσθημα κενού μέσα του. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονο στους υγειονομι-κούς, επειδή συνυπάρχει συναισθηματική επένδυση και διάθεση αλτρουιστική, ενώ τελικά η ικανοποίηση λείπει και η απογο-ήτευση είναι συχνή.•••

Υποσημείωση: Οι πληροφοριες για τη συνταξη του παροντος ρεπορτάζ αντληθηκαν α-πο εκδηλωση του ΣΕΝΕ με θεμα: «Η εργασιακη εξουθενωση των υγειονομικων. Ζητημα-τα υγειας και ασφάλειας στο νοσοκομειο».

32



Η Ευρώπη είναι η κοιτίδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όντως, το εύρος των δι-εθνών κειμένων και των πολιτειακών δεσμεύσεων που διασφαλίζουν τα βασικά και καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα είναι εντυπωσιακό. Σε ό,τι αφορά τις υ-πηρεσίες υγείας, οι Θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόσφατα επαναβεβαί-

ωσαν την πίστη τους στις αξίες της καθολικότητας, στην πρόσβαση σε καλής ποιότητας φροντίδα, δικαιοφροσύνη και αλληλεγγύη.

Ωστόσο, η έρευνα των Γιατρών του Κό-σμου (ΓτΚ) δείχνει ότι, στην πράξη, αυτές οι υποσχέσεις συχνά μένουν στα λόγια αντί να συντελείται αποτελεσματική πρόοδος.

Οι ομάδες των Γιατρών του Κόσμου

(Médecins du Monde) είναι ενεργές σε αρκετά μέρη του κόσμου στα οποία οι άν-θρωποι προσπαθούν να διαφύγουν για να επιβιώσουν. Η έρευνα βασίζεται σε ατομι-κές ιατρικές συνεδρίες και συνεδρίες κοι-

ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Σε κρίση το κοινωνικό κράτος

"Απαγορευμένη περιοχή" αποδεικνύεται η περίθαλψη για τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, ακόμη και στην Ευρώπη. Ιδιαίτερα σοβαρή είναι η κατάσταση στην Ελλάδα, σύμφωνα με την καταγραφή των ΓτΚ το 2014

Επιμέλεια: Βασιλική Αγγουρίδη-Ιοκάστη Αλειφεροπούλου

• Ετήσια έρευνα των Γιατρών του Κόσμου για την πρόσβαση

στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη

• Ιδιαίτερα ανησυχητική η κατάσταση στην Ελλάδα

33

νωνικής συμβουλευτικής που πραγματο-ποιήθηκαν το 2014 σε 23.040 άτομα σε 25 προγράμματα στην Ελλάδα, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ι-σπανία, τη Σουηδία, την Ελβετία, τη Βρε-τανία, καθώς και την Τουρκία. Η εικόνα που σχηματίζεται για την «κοιτίδα των αν-θρωπίνων δικαιωμάτων» είναι ζοφερή. Ό-πως υπογραμμίζεται στην έρευνα, οι όλο και πιο επικίνδυνες μεταναστευτικές δια-δρομές, λόγω των αυστηρότερων συνορι-ακών ελέγχων, οι υποδεέστερες συνθήκες κράτησης και ο συνεχής φόβος της εκδίω-ξης περιμένουν τους περισσότερους μετα-νάστες που αποφασίζουν να αναζητήσουν ασφάλεια και καταφύγιο στην Ευρώπη. Ε-κτός από τον κίνδυνο εκμετάλλευσής τους, που είναι κοινός με τους ενδεείς πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζουν και την ξενοφοβία.

Η οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτό-τητας έχουν οδηγήσει σε μια συνολική αύ-ξηση των ανικανοποίητων αναγκών υγείας στις περισσότερες χώρες, πλήττοντας πε-ρισσότερο τους πιο ευάλωτους πολίτες των χωρών. Συνολικά, το 78% όσων εξετάστη-καν στην Ευρώπη προέρχονταν από χώ-ρες εκτός ΕΕ, αλλά το 6,4% ήταν υπήκοοι των χωρών, με το συγκεκριμένο ποσοστό να εκτινάσσεται στο 30,7% στην Ελλάδα, και τη Γερμανία να ακολουθεί, αν και σε μεγάλη απόσταση, με ποσοστό 16,5%. Το 15,6% όσων εξετάστηκαν στο σύνολό τους ήταν μετανάστες Ευρωπαίοι πολίτες, με τη Γερμανία να κρατάει τα αρνητικά πρωτεία σε αυτήν την κατηγορία, καθώς η πλειονότητα (53,3%) όσων επισκέφθη-καν τους Γερμανούς ΓτΚ προέρχονταν από κράτη-μέλη της ΕΕ. Γενικότερα, το 62,9% των ατόμων που επισκέφθηκαν τους ΓτΚ

34



της Ευρώπης δεν είχαν ιατροφαρμακευ-τική περίθαλψη.

Το δικαίωμα των παιδιών στην περίθαλ-ψη είναι ένα από τα βασικότερα, καθολι-κά και ουσιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, λιγότερα από τα μισά παιδιά που βρέθηκαν ενώπιον των ομάδων των ΓτΚ είχαν κατάλληλα εμβολιαστεί για τον τέ-τανο (42,5%) ή την ιλαρά, τις μαγουλάδες και την ερυθρά (34,5%), αν και η σημα-σία αυτών των εμβολιασμών είναι παγκο-σμίως γνωστή και η εμβολιαστική κάλυψη για την ιλαρά, στην ηλικία των 2 ετών, αγ-γίζει το 90% στον γενικό πληθυσμό στην Ευ-ρώπη. Περισσότερες από τις μισές εγκύ-ους δεν είχαν πρόσβαση σε προγεννητική φροντίδα πριν την επίσκεψή τους στους ΓτΚ (54,2%). Από αυτές, η πλειονότητα έλαβε

φροντίδα καθυστερημένα, δηλαδή μετά τη 12η εβδομάδα της κύησης (58,2%). Η συ-ντριπτική πλειονότητα των εγκύων (81,1%) διαβίωναν κάτω από το όριο της φτώχειας και το 30,3% ανέφεραν χαμηλά επίπεδα ηθικής υποστήριξης.

Τα αναφερόμενα εμπόδια πρόσβασης στην περίθαλψη, όπως και η ανάλυση των νομικών πλαισίων στις χώρες που ερευνή-θηκαν, επιβεβαιώνουν ότι οι περιοριστικοί νόμοι και οι περίπλοκες διοικητικές δια-δικασίες για την εξασφάλιση της ιατρικής φροντίδας συμβάλλουν στην επιδείνωση της υγείας των ανθρώπων. Όπως και σε προ-ηγούμενες έρευνες, τα πιο συχνά εμπόδια που ανέφεραν οι ερωτώμενοι στην πρόσβα-σή τους στην περίθαλψη ήταν η αδυναμία πληρωμής, τα διοικητικά προβλήματα, η έλλειψη γνώσης ή κατανόησης του συστή-ματος υγείας και των δικαιωμάτων στη φρο-

ντίδα, καθώς και γλωσσικά εμπόδια. Άρα δεν αποτελεί έκπληξη πως ένας στους πέ-ντε ασθενείς αναφέρουν ότι παραιτήθηκαν από την προσπάθεια να αποκτήσουν πρό-σβαση στη φροντίδα ή τη θεραπεία τους τελευταίους 12 μήνες.

Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν αποδο-μούν πλήρως τον μύθο της μετανάστευσης για λόγους υγείας, που συχνά χρησιμοποι-είται από τις κυβερνήσεις για να περιορί-σουν την πρόσβαση των ανθρώπων αυτών στην ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Οι με-τανάστες που εξετάστηκαν το 2014 διαβί-ωναν στη «χώρα φιλοξενίας» για 6,5 χρό-νια, κατά μέσο όρο, πριν συμβουλευτούν τους ΓτΚ. Μόνο το 3% ανέφεραν την υγεία ως έναν από τους λόγους μετανάστευσης. Μεταξύ των μεταναστών με χρόνια πάθηση,

μόνο το 9,5% γνώριζαν ότι ήταν ασθενείς πριν φθάσουν στην Ευρώπη. Οι ευρωπα-ϊκές και εθνικές μεταναστευτικές πολιτικές εστιάζονται στη μετανάστευση ως «θέμα α-σφαλείας», ξεχνώντας το καθήκον τους να προστατεύουν, όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση από τους ΓτΚ.

Η συντριπτική πλειονότητα (84,4%) των ασθενών που ερωτήθηκαν για τη δική τους εμπειρία ανέφεραν ότι έχουν υποστεί του-λάχιστον ένα βίαιο επεισόδιο, είτε στη χώ-ρα προέλευσής τους, είτε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, είτε στη χώρα που τους φιλοξενεί. Χρειάζονται επιπλέον φροντίδα και ένα ασφαλές περιβάλλον για να ανοι-κοδομήσουν τις ζωές τους, αντί των τρω-γλών στις οποίες συνήθως κατοικούν, για τον φόβο της απέλασης.

Οι ΓτΚ συστήνουν στα κράτη-μέλη της ΕΕ και στους Θεσμούς να προσφέρουν

Η έρευνα διεξήχθη

το 2014 στην Ελλάδα, το

Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία,

την Ολλανδία, την Ισπανία,

τη Σουηδία, την Ελβετία, τη

Βρετανία και την Τουρκία

35

καθολικά δημόσια συστήματα υγείας δο-μημένα στην αλληλεγγύη, την ισότητα και την ισονομία (και όχι στη λογική του κέρ-δους), ανοικτά σε όλους όσοι διαβιώνουν στην ΕΕ. Οι Γιατροί του Κόσμου προτεί-νουν στα κράτη-μέλη και τους Θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίσουν άμεσα πως όλα τα παιδιά που κατοικούν στην ΕΕ θα έχουν πλήρη πρόσβαση στα εθνικά εμβολιαστικά προγράμματα και σε παιδιατρική φροντίδα. Αντίστοιχα, ό-λες οι εγκυμονούσες πρέπει να έχουν τη δυνατότητα επιλογής του τερματισμού της κύησής τους και την πρόσβαση σε α-σφαλείς σχετικές ιατρικές υπηρεσίες, σε προγεννητική και μεταγεννητική φροντί-δα και σε ασφαλή τοκετό. Επίσης, στο πνεύμα της απαγόρευσης της θανατικής

ποινής, σοβαρά πάσχοντες μετανάστες δεν θα πρέπει να απελαύνονται σε μια χώρα στην οποία η πρόσβαση σε επαρ-κή ιατρική φροντίδα δεν είναι εγγυημέ-νη. Πρέπει να προστατεύονται στην Ευρώ-πη και να έχουν πρόσβαση στη φροντίδα που χρειάζονται.

Ελλάδα: Η κατάσταση παραμένει ιδιαίτερα ανησυχητική

Παρά το γεγονός ότι τα επακόλουθα της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρί-σης που ξεκίνησε το 2008 εξακολουθούν να είναι αισθητά στα συστήματα υγειονο-μικής περίθαλψης σε ολόκληρη την Ευρώ-πη, μερικές χώρες έχουν πληγεί πιο έντονα από ό,τι άλλες. Στην Ελλάδα, 2,5 εκατομ-μύρια άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο

της φτώχειας (23,1% του συνολικού πληθυ-σμού). Επιπλέον, το 27,3% του συνολικού πληθυσμού ζει σε υπερπλήρη νοικοκυριά, το 29,4% δηλώνει ότι δεν είναι σε θέση να κρατήσει το σπίτι του επαρκώς ζεστό και το 57,9% του άπορου πληθυσμού αναφέρει ό-τι βρίσκεται αντιμέτωπο με καθυστερήσεις πληρωμών για το ρεύμα, το νερό, το φυ-σικό αέριο κ.λπ. Η κρίση και οι πολιτικές λιτότητας έχουν αφήσει σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού χωρίς υγειονομική περίθαλψη. Η ανεργία ανήλθε σε 25,8% τον Δεκέμβριο του 2014, τα επιδόματα ανεργίας περιορί-στηκαν σε 12 μήνες, μετά τους οποίους δεν υπήρχε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Το ποσοστό των ατόμων που αναφέρουν ανι-κανοποίητες ανάγκες ιατρικής περίθαλψης έχει αυξηθεί από την αρχή της κρίσης, α-

πό το περίπου 5,4% του πληθυσμού το 2008 στο 9% το 2013.

Η κρίση στην Ελλάδα είχε επιπτώσεις στον αριθμό των χρηστών ναρκωτικών, στα πο-σοστά των χρηστών με HIV και ηπατίτιδα C (HCV) και στο είδος των ουσιών που χρη-σιμοποιήθηκαν. Για παράδειγμα, το προ-σιτό ναρκωτικό SISA (μεθαμφεταμίνη α-ναμεμιγμένη με άλλες επικίνδυνες ουσίες) έχει καταστροφικές συνέπειες στους χρή-στες. Μια πρόσφατη μελέτη υπολόγισε ότι το 1,87% έχει χρόνια ηπατίτιδα C, τη στιγ-μή που σχεδόν το 80% ίσως να μη γνωρίζει καν ότι έχει μολυνθεί, ενώ μόλις το 58% των διαγνωσμένων ασθενών έχουν λάβει θερα-πεία. Αξίζει να σημειωθεί πως τα ποσοστά της παιδικής φτώχειας έχουν αυξηθεί αι-σθητά, από 23% το 2008 σε 40,5% το 2012.

Από τους 8.154 ασθενείς που συμμετεί-χαν στην έρευνα των ΓτΚ το 2014 στην Ελ-

Η εικόνα που

σχηματίζεται για την

«κοιτίδα των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων» είναι

ζοφερή

36



λάδα, όπως αναφέραμε, το 30,7% ήταν Έλληνες υπήκοοι, το 53,2% ήταν γυναίκες και το 14% παιδιά. Οι ασθενείς, σε ποσο-στό 84,9%, δεν είχαν καθόλου πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Οι υ-πήκοοι τρίτων χωρών χωρίς άδεια παρα-μονής δεν δικαιούνταν ιατροφαρμακευτι-κή κάλυψη, ενώ οι Έλληνες υπήκοοι και οι υπήκοοι τρίτων χωρών με άδεια παραμο-νής έχαναν το δικαίωμα στην ιατροφαρμα-κευτική περίθαλψη εξαιτίας της αδυναμίας τους να πληρώσουν, έμμεσα (μέσω της ερ-γασίας τους) ή άμεσα.

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, το 21,2% ό-σων εξετάστηκαν δεν είχαν εμβολιαστεί έ-ναντι του τετάνου, το 33,3% δεν είχε λάβει εμβολιασμό MMR, ενώ το 42,9% δεν είχε γνώση σχετικά με το πού θα μπορούσε να εμβολιαστεί.

Οι νομικές αλλαγές για καλύτερα ή χειρότερα

Το 2014 υλοποιήθηκε μια σειρά θετι-κών και αρνητικών νομοθετικών αλλαγών που έχουν επηρεάσει την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, όπως συνοψίζο-νται παρακάτω:

Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Από-φαση της 5ης Ιουνίου 2014, η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για άτομα χω-ρίς υγειονομική κάλυψη αλλά με νόμιμη διαμονή, χορηγείται υπό ορισμένες προ-ϋποθέσεις. Οι άνθρωποι που δικαιούνται δωρεάν ιατρική περίθαλψη σε νοσοκο-μείο είναι οι εξής: α) ανασφάλιστοι Έλλη-νες, β) πολίτες της ΕΕ ή άτομα από χώρες εκτός της ΕΕ οι οποίοι διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα, δεν έχουν ιατρική κάλυψη με δημόσια ή ιδιωτική ασφάλιση

και δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας, γ) οι άνθρωποι που είχαν προηγουμένως ασφάλιση υγεί-ας, αλλά την έχασαν λόγω οφειλών προς τα ασφαλιστικά τους ταμεία.

Μια τριμελής επιτροπή σε όλα τα δημό-σια νοσοκομεία είναι υπεύθυνη για την ε-ξέταση όλων των αιτήσεων για κάθε περί-πτωση χωριστά και για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη δωρεάν ιατρική περίθαλ-ψη. Η διαδικασία αυτή προφανώς είναι χρονοβόρα.

Αξίζει να αναφέρουμε πως το 2015, η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αποφάσι-σε και ξεκίνησε τις διαδικασίες για να θε-σμοθετήσει την πλήρη ιατροφαρμακευτι-κή κάλυψη για όλους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, αλλά και μετανάστες με νομιμοποιητικά έγγραφα, καθώς και παι-διά μεταναστών χωρίς νομιμοποιητικά έγ-γραφα, αιτούντες άσυλο, αναγνωρισμένους πρόσφυγες και εγκυμονούσες.

Έγκυες και παιδιά

Ο νέος Κώδικας Μετανάστευσης, κατ’ εφαρμογήν σχετικού νόμου του 2014, ε-ξακολουθεί να απαγορεύει στις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες (άρθρο 26), στις τοπι-κές αρχές και στις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης να προσφέρουν υπηρεσίες σε αλλοδαπούς «που δεν είναι σε θέση να α-ποδείξουν ότι έχουν εισέλθει και διαμένουν νόμιμα στη χώρα». Έτσι, έγκυες γυναίκες που δεν έχουν τα απαραίτητα νομιμοποι-ητικά έγγραφα δεν έχουν κάλυψη υγεί-ας. Ωστόσο, οι γυναίκες αυτές έχουν πλέ-ον δωρεάν πρόσβαση στο νοσοκομείο για να γεννήσουν, αλλά όχι στην προγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα.

Το 6,4% όσων

εξετάστηκαν ήταν πολίτες των

συγκεκριμένων χωρών, με το

ποσοστό να εκτινάσσεται στο

30,7% στην Ελλάδα

Λιγότερα από

τα μισά παιδιά που

βρέθηκαν ενώπιον

των ομάδων των ΓτΚ

είχαν κατάλληλα

εμβολιαστεί

37

Σε ό,τι αφορά τη διακοπή της κύησης, θα πρέπει να πληρώσουν περίπου 340 ευ-ρώ στο δημόσιο νοσοκομείο. Το άρθρο 79 (1) του ίδιου νόμου ορίζει ότι οι έγκυες γυ-ναίκες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα δεν μπορούν να απελαθούν από τη χώρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους ή για έξι μήνες μετά τον τοκετό. Οι παράνομοι με-τανάστες που δεν μπορούν να απελαθούν για ιατρικούς λόγους μπορούν να επωφε-ληθούν από τη χορήγηση προσωρινής ά-δειας παραμονής.

Στη θεωρία, τα παιδιά των παράνομων με-ταναστών πρέπει να έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, δεδομένου του ότι δεν περιλαμβάνονται ρητά στον νόμο που απαγορεύει την πρόσβαση στην περίθαλ-ψη των ενηλίκων χωρίς νομιμοποιητικά έγ-γραφα, πέραν της επείγουσας περίθαλψης. Στην πράξη, συχνά έχουν πρόσβαση μόνο στην επείγουσα περίθαλψη. Ωστόσο, έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα Κέντρα Προστασί-ας Μάνας και Παιδιού (σε όσα δεν έχουν κλείσει λόγω της κρίσης) για εμβολιασμό. Παρ’ όλα αυτά, συχνά πρέπει να πληρώ-σουν για τα εμβόλια και τις ιατρικές επι-σκέψεις, όπως ακριβώς ισχύει για όλα τα παιδιά χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη. Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, ανεξάρτητα από το καθεστώς τους, πρέπει να έχουν πρό-σβαση στην ίδια υγειονομική περίθαλψη όπως τα παιδιά των παράνομων μετανα-στών ή τα παιδιά των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων. Ωστόσο στην Ελλάδα, μέ-χρι τις πρόσφατες πολιτικές αλλαγές, οι α-συνόδευτοι ανήλικοι θα μπορούσαν να πε-ράσουν μήνες σε κέντρα κράτησης, συχνά στο ίδιο κελί με τους ενήλικες.

Αλλαγές αναμένεται να εφαρμοστούν με την αλλαγή της νομοθεσίας γύρω α-πό την πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτι-κή περίθαλψη.

Πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη

Στην Ελλάδα, το 84,9% των ασθενών το 2014 δεν είχαν καμία ιατροφαρμα-κευτική κάλυψη. Οι ξένοι υπήκοοι χωρίς άδεια παραμονής δεν έχουν κανένα δι-καίωμα υγειονομικής περίθαλψης. Κα-θώς η κοινωνική κρίση στην Ελλάδα επι-δεινώθηκε, όλο και περισσότεροι Έλληνες υπήκοοι και ξένοι πολίτες με άδεια πα-ραμονής έχασαν επίσης την κάλυψη της υγειονομικής τους περίθαλψης, λόγω της μη καταβολής εισφορών μέσω της απα-σχόλησής τους ή της αδυναμίας τους να πληρώσουν γι’ αυτήν.

Η συντριπτική

πλειονότητα των εγκύων

(81,1%) διαβίωναν κάτω

από το όριο της φτώχειας

Διοικητική κατάστασηΤο μέσο ποσοστό των ατόμων χωρίς ά-

δεια παραμονής διαφέρει σημαντικά από τη μία χώρα στην άλλη: η Ελβετία (16,8%), η Ελλάδα (17%) και η Γερμανία (38,1%) είχαν τα χαμηλότερα ποσοστά. Σε αντίθε-ση, το 94,2% των ασθενών στην Ολλανδία, το 83,9% στο Βέλγιο, το 67,9% στη Γαλλία και το 63,5% στην Ισπανία βρίσκονταν σε αυτήν την κατάσταση.

Στην Ελλάδα, η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών έχουν δικαίωμα διαμονής στη χώρα (83%). Αυτό οφείλεται στον μεγάλο αριθμό Ελλήνων και ξένων πολιτών που δεν χρειάζονται άδεια παραμονής (37,4%), στον αριθμό των ξένων πολιτών που έχουν άδεια παραμονής (20,9%) και των αιτού-ντων άσυλο (11%).

Εμπειρία βίας

Το 2014, 1.809 ασθενείς ρωτήθηκαν για τη βία. Μεταξύ αυτών, το 84,4% ανέφερε τουλάχιστον μία εμπειρία βίας στο Βέλγιο, την Τσεχία, τη Δανία, την Ελλάδα, την Ι-σπανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και τη Βρετανία (το 83,5% των γυναικών και το 85,8% των ανδρών).

1η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ (πρόσβαση)Ο Adrian και η Izie είναι δίδυμα α-

δέλφια 2 ετών που ζουν στην Ελλάδα. Τα παιδιά έχουν σοβαρό άσθμα, που απαι-τεί νοσηλεία και τακτική θεραπεία. Οι κρίσεις άσθματος μπορούν να μειωθούν με τη λήψη φαρμάκων και την αποφυγή της έκθεσης σε γνωστούς επιβαρυντικούς παράγοντες.

Η οικογένεια ζει σε ένα φτωχό περι-βάλλον (υγρασία στο σπίτι, έλλειψη θέρ-

38



μανσης). Χωρίς καθόλου εισόδημα, η οικογένεια ζει από τα βοηθήματα της Πρόνοιας, τα οποία δεν είναι τακτικά, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μένουν χω-ρίς θεραπεία κατά διαστήματα, καθώς οι γονείς αδυνατούν να αντισταθμίσουν οι-κονομικά τις περιόδους που δεν λαμβά-νουν κάποια βοήθεια. Τα φάρμακα συ-χνά λείπουν στα νοσοκομεία. Επιπλέον, οι διοικητικές διαδικασίες για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας μέσω της Πρόνοιας για ετήσια κάλυψη, απαιτούν 2 έως 6 μήνες, διάστημα κατά το οποίο η οικογένεια δεν έχει ελεύθερη πρόσβαση στη θεραπεία. Η αδιάκοπη πρόσβαση των παιδιών σε συνταγογραφούμενα φάρμακα κατέστη δυνατή χάρη στους ΓτΚ.

ΓτΚ Ελλάδα-Πέραμα-Σεπτέμβριος 2014

2η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ (εμπόδια)Η Μαρία είναι μια 39χρονη άνεργη

νοσοκόμα στην Ελλάδα. Είχε υγειονομι-κή κάλυψη μέχρι το 2009. Σήμερα βγά-ζει περίπου 400 ευρώ τον μήνα από μια αδήλωτη εργασία φροντίζοντας μια ηλι-κιωμένη γυναίκα. «Το εισόδημά μου κα-λύπτει τη διαμονή και το φαγητό... Ήμουν έγκυος και χωρίς υγειονομική κάλυψη. Δεν μπορούσα να αντεπεξέλθω ούτε στο κόστος των απαιτούμενων εξετάσεων ού-τε στα φάρμακα».

Στην Ελλάδα, χάρη στο Προεδρικό Διά-ταγμα της 5ης Ιουνίου 2014, οποιοσδήποτε ζει νόμιμα στη χώρα και δεν έχει υγειονο-μική κάλυψη μπορεί να κάνει δωρεάν εξε-τάσεις σε ένα νοσοκομείο. Παρ’ όλα αυτά, το διάταγμα αυτό δεν είναι ευρέως γνωστό ή δεν εφαρμόζεται. Ως εκ τούτου, για την εφαρμογή του οι κοινωνικοί λειτουργοί των ΓτΚ παρέχουν έντυπες εκδόσεις του νόμου

και το επισημαίνουν στους επαγγελματίες της υγείας. Εξηγούν την περίπτωση του κά-θε ασθενή και στη συνέχεια παρακολου-θούν την εξέλιξή της.

Η Μαρία μπορούσε να κάνει δωρεάν ε-ξετάσεις και να γεννήσει στο νοσοκομείο σε ασφαλείς συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, κα-θώς τα εμβόλια ή τα φάρμακα συχνά λεί-πουν από τα νοσοκομεία, το μωρό της συ-νεχίζει μέχρι σήμερα να παρακολουθείται ιατρικά και να εμβολιάζεται από τις υπη-ρεσίες των ΓτΚ.

ΓτΚ Ελλάδα-Χανιά-Σεπτέμβριος 2014

3η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ (χρονίως πάσχοντες)Η Ναταλία είναι μια 54χρονη γυναίκα

στην Ελλάδα. Είχε κατάστημα υποδημά-των για έξι χρόνια. Την τελευταία τριετία,

λόγω της οικονομικής κρίσης, δεν ήταν σε θέση να πληρώσει τις εισφορές της για να έχει υγειονομική κάλυψη. Η Ναταλία εί-χε διαγνωστεί με υπέρταση πριν από δύο χρόνια, γεγονός που απαιτεί μια σταθερή φαρμακευτική αγωγή. «Ήμουν σε θέση να καλύψω το κόστος των φαρμάκων για τους πρώτους έξι μήνες... καθώς δεν μπορούσα να πληρώνω από ένα σημείο και μετά, α-ναγκαστικά σταμάτησα».

Δεδομένου του ότι δεν μπορούσε να α-κολουθήσει τη φαρμακευτική της αγωγή, η πίεση του αίματός της ανέβηκε τόσο ώστε κατέληξε στα επείγοντα. Έπειτα, οι κοινω-νικές υπηρεσίες του νοσοκομείου την κα-θοδήγησαν στο Πολυϊατρείο των ΓτΚ στην Πάτρα. Από τότε, η Ναταλία παρακολου-θείται στην Πολυκλινική των ΓτΚ, η οποία και καλύπτει το κόστος των ιατρικών εξε-τάσεων και φαρμάκων της.

ΓτΚ Ελλάδα-Πάτρα-Οκτώβριος 2014

Ένας στους πέντε ασθενείς

αναφέρουν ότι παραιτήθηκαν

από την προσπάθεια να

αποκτήσουν πρόσβαση στη

φροντίδα ή τη θεραπεία, τους

τελευταίους 12 μήνες

Α Ρ Θ Ρ Ο


Ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Όλος ο κλάδος της υγείας, δημόσιος και ι-διωτικός, βρίσκεται σε πλήρη απορρύθμιση, παρέχοντας τις υπηρεσίες του σε κλίμα αβεβαιότητας, ανασφάλειας, χωρίς χρηματοδότηση, με τη φιλότιμη προ-σπάθεια ιατρών και νοσηλευτών στον δημόσιο τομέα και με τη χρυσή χορηγία

στον ιδιωτικό τομέα όλων των παρόχων προς τον ΕΟΠΥΥ.

Εκατόν είκοσι ημέρες νέας διακυβέρ-νησης, 120 ημέρες ελπίδας, αναμονής

και προσμονής για διαρθρωτικές αλλα-γές στον ευαίσθητο χώρο της υγείας, στον

Η Υγεία σε ασφυξία

Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να χαράξει μια αναπτυξιακή πορεία προς το 2020

του Γρηγόρη Σαραφιανού, προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης

Ιδιωτικών Κλινικών και μέλους του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιδιωτικών

Νοσοκομείων UEHP

• Η ελληνική οικονομία πρέπει να στραφεί

σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης

• Το σύστημα υγείας χρειάζεται εκσυγχρονισμό

και απαιτεί χρηματοδότηση για να είναι βιώσιμο

Α Ρ Θ Ρ Ο


οποίο όλοι δηλώνουν πρόθυμοι τις πρώτες ημέρες της θητείας των, αλλά στη συνέχεια κανείς δεν τολμά.

Η τετράμηνη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς αποδείχθηκε χρόνος ιδιαίτερα καταστροφικός για όλους τους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας, επιφέροντας συνέπειες και ζημίες που θα αργήσουν να αναστραφούν. Κι όμως, παρότι πέρασαν 120 ημέρες της νέας πολιτικής ηγεσίας στην οδό Αριστοτέλους, καμία αλλαγή δεν έγινε, καμία πρωτοβουλία δεν υπήρξε, κανένας σχεδιασμός πολιτικής δεν πραγματοποιή-θηκε, καμία πρωτοβουλία για συμμάζεμα των ερειπίων του ΕΟΠΥΥ που κατάρρευσε δεν υπήρξε, καμία διαπραγμάτευση, συ-ζήτηση, ανταλλαγή απόψεων με τους εκ-προσώπους φορέων του ιδιωτικού τομέα δεν διεξήχθη.

Αποδείχθηκε περίτρανα ότι κυβερνητι-κό πρόγραμμα για την Υγεία δεν υπήρχε, αλλά και κανένα άγχος για τη σύνταξή του, μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης, δεν κατέλαβε την πολιτική ηγεσία.

Εκπροσωπώντας –ως πρόεδρος της Πα-νελλήνιας Ένωσης Ιδιωτικών Κλινικών– τις 133 από τις 161 ιδιωτικές κλινικές που λειτουργούν σήμερα σε όλη τη χώρα, προσφέρουμε τις νοσηλευτικές και δια-γνωστικές μας υπηρεσίες στους ασθενείς που μας εμπιστεύονται και προσέρχονται σε εμάς για την αποκατάσταση της υγεί-ας τους, υπό αντίξοες οικονομικές συν-θήκες, ζώντας σε καθεστώς αβεβαιότη-τας για την επιβίωσή μας, σε καθεστώς ανασφάλειας όχι για το αύριο, αλλά για το σήμερα και το χθες…

Η παρατεταμένη οικονομική κρίση της τελευταίας πενταετίας, η σκληρή λιτότητα, η πρωτοφανής ύφεση της ελληνικής οικο-

Η τετράμηνη

διαπραγμάτευση με τους

Θεσμούς αποδείχθηκε χρόνος

ιδιαίτερα καταστροφικός

για όλους τους κλάδους

οικονομικής δραστηριότητας

Η δημιουργία και

η λειτουργία του ΕΟΠΥΥ είναι

στηριγμένες σε λανθασμένο

οικονομικό μοντέλο

νομίας δεν άφησαν ανεπηρέαστο τον κλά-δο της υγείας. Η δημιουργία και λειτουρ-γία του ΕΟΠΥΥ, στηριγμένη σε λανθασμένο οικονομικό μοντέλο, με χρηματοδότηση συνεχώς μειούμενη και έναν προϋπολο-γισμό εξωπραγματικό για τις ανάγκες του πληθυσμού για αξιοπρεπείς υπηρεσίες υ-γείας, είχε μέχρι σήμερα τα θύματά της. Περισσότερες από 30 κλινικές διέκοψαν τη λειτουργία τους από την αρχή της κρί-σης έως σήμερα.

Η άρνηση του ΕΟΠΥΥ να πληρώσει το 50% των υπηρεσιών που προσφέραμε α-ποδεδειγμένα τα 3,5 χρόνια της λειτουργί-ας του και η αυταρχική και αντιδημοκρα-τική ενέργεια της μονομερούς διαγραφής κάθε οικονομικής του υποχρέωσης έως 31-12-2014 έχουν οδηγήσει τον κλάδο των ιδι-ωτών παρόχων στην απόγνωση.

Η προκήρυξη εκλογών τον περασμένο Δεκέμβριο, η διενέργειά τους και η εκλο-γή νέας κυβέρνησης, η σκληρή διαπραγ-μάτευση που διεξάγεται με τους Θεσμούς και η άρνηση των δανειστών για καταβολή οποιασδήποτε δόσης από τον περασμένο Αύγουστο, έχουν δημιουργήσει αφενός έ-να χρηματοδοτικό κενό στην ελληνική οι-κονομία, που έχει τον αντίκτυπό του και στην υγεία, και αφετέρου μιαν αναστολή οποιουδήποτε προγραμματισμού, λήψης οποιασδήποτε απόφασης.

Λειτουργούμε σε συνθήκες οικονο-μικής ασφυξίας ως κράτος, ως Έλλη-νες, ως κλάδος υγείας, ως πάροχοι. Επιχειρούμε σήμερα χωρίς να γνωρί-ζουμε την κυβερνητική πολιτική για την Υγεία, τον ρόλο μας στο Εθνικό Σύ-στημα Υγείας, τις σχέσεις μας με την κοι-νωνική ασφάλιση, με συμβάσεις που απλά συνεχώς παρατείνεται η ισχύς τους, χωρίς

43

να γνωρίζουμε τον προϋπολογισμό για την Υγεία, τον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ και το ποσό που προβλέπεται για τις ιδιωτικές κλινικές, χωρίς να γνωρίζουμε εάν οι κλει-στοί προϋπολογισμοί θα οδηγήσουν και για φέτος στην αναδρομική εφαρμογή μέτρων περικοπών και πλαφόν. Προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας σε ένα περιβάλλον μέγιστης αβεβαιότητας, αγωνιώντας δι-αρκώς για το πότε και εάν θα πληρωθού-με κάποιον μήνα, διότι το ταμείο του ΕΟ-ΠΥΥ είναι συνεχώς στο κόκκινο, λόγω της μη απόδοσης των εισφορών από τα ασφα-λιστικά ταμεία.

Εάν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, η παρατεταμένη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, η μη καταβολή των δόσεων της δανειακής σύμβασης, σε συνδυασμό με την αδυναμία των ασθενών για ιδιωτική πλη-ρωμή, τότε τα θύματα στον κλάδο μας θα είναι πολλά. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο θα κλείσουν δεκάδες κλινικές, αλλά θα μείνουν χωρίς εργασία δεκάδες χιλιάδες εργαζομέ-νων που απασχολούνται στις κλινικές αλλά και σε εκατοντάδες εταιρείες που προσφέ-ρουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε μας. Πρέπει όλοι να γνωρίζουμε πού και πώς θα προχωρήσουμε.

Η οικονομία δεν αντέχει και άλλους μή-νες οικονομικής ασφυξίας. Πρέπει να απο-κατασταθεί η εμπιστοσύνη, να επανέλθει η σταθερότητα, να χαράξουμε μια πολιτική εξόδου από την παρατεταμένη ύφεση και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες εισόδου σε καθεστώς ανάπτυξης.

Για να γίνουν όμως όλα αυτά πρέπει άμε-σα να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες με τους Θεσμούς. Τότε μόνο θα μπορέσει η κυβέρ-νηση να χαράξει την πολιτική της για την Υγεία, τότε μόνο θα γνωρίζουμε τον ρόλο

και τη θέση μας στο Εθνικό Σύστημα, τότε θα πρέπει να γνωρίζουμε το επιχειρημα-τικό περιβάλλον και τους κανόνες του επι-χειρείν στην Υγεία.

Διότι η Ελλάδα έχει ανάγκη και τους δύο πυλώνες του Συστήματος Υγείας. Στον τομέα της υγείας, η υπηρε-σία είναι δημόσια αλλά η παραγωγή της υπηρεσίας μπορεί να είναι είτε δημόσια είτε ιδιωτική. Δεν πρέπει να στερήσου-με από τους ασθενείς την ελεύθερη επιλογή θεραπευτηρίου και ιατρού. Είναι μια σχέση εμπιστοσύνης για την αποκατάσταση των προβλημά-των υγείας που αντιμετωπίζει. Την ε-πιλογή αυτή δεν μπορεί να μην τη λάβει υπόψη της η νέα πολιτική ηγεσία. Η αξία της επιλογής του ασθενή έχει αποκτήσει σημαντική θέση σε πολλές χώρες ως μια αρχή που διέπει το σύστημα υγείας τους, καθώς και ως μέσο για την κατανομή των πόρων του συστήματος υγείας, που αντα-ποκρίνονται στις προτιμήσεις των ασθε-νών και στην ενίσχυση και ενδυνάμωση της επιλογής τους.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων είναι τελείως διαφορετικό αντικείμενο α-πό την επιλογή των ασθενών. Εκτιμούν εύ-κολα την ποιότητα των προσφερόμενων υ-πηρεσιών και επιλέγουν.

Εμείς, μαζί με το Υπουργείο, πρέπει α-πλά να καθορίσουμε έντιμα και ειλικρινά τους κανόνες της συνεργασίας μας, χωρίς αιφνιδιασμούς, χωρίς αποφάσεις με ανα-δρομική ισχύ, χωρίς οριζόντιες περικοπές. Πολιτικές συγκράτησης του κόστους που αποσκοπούν στη συγκράτηση της προσφοράς και στον έλεγχο των τιμών θα οδηγήσουν σε αύξηση των λιστών αναμονής στα δημόσια νο-

Περισσότερες από

30 κλινικές διέκοψαν

τη λειτουργία τους

από την αρχή της

κρίσης έως σήμερα

Α Ρ Θ Ρ Ο


σοκομεία. Το τελευταίο θα τροφοδοτή-σει τη λαϊκή δυσαρέσκεια σχετικά με τη λειτουργία τους, όπως έγινε με ανάλογες πολιτικές που έγινε προσπάθεια να εφαρ-μοστούν τη δεκαετία του 1990 σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγ-μα στην Ολλανδία –που θεωρείται ότι δι-αθέτει ένα από τα πιο προηγμένα συστή-ματα υγείας– αλλά και στη Σουηδία και τη Γαλλία το 2007.

Η Ευρώπη καθώς προχωράει προς το 2020, στρέφεται, στο πλαίσιο της αναπτυ-ξιακής της στρατηγικής, προς την οικονο-μία της γνώσης, καθορίζοντας την ανάπτυ-ξη ως βασική της προτεραιότητα. Έξυπνη ανάπτυξη, βιώσιμη ανάπτυξη, μια ανάπτυ-ξη χωρίς αποκλεισμούς, με εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, με την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, την τεχνολογική διαφοροποί-ηση με την εξειδίκευση σε συναφή προϊό-ντα και υπηρεσίες και την αξιοποίηση νέ-ων μορφών καινοτομίας.

Η ελληνική οικονομία πρέπει να στραφεί σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυ-ξης, να εστιαστεί σε ένα μοντέλο που θα στηρίζεται στην έξυπνη εξειδίκευ-ση, τις υγιείς επενδύσεις, την εξωστρέ-φεια, την καινοτομία, την επανακυ-κλοφορία των πόρων στην εσωτερική αγορά. Και στο αναπτυξιακό αυτό μο-ντέλο προς το 2021 ο κλάδος της ιδι-ωτικής υγείας μπορεί να διαδραματί-σει σημαίνοντα ρόλο.

Το σύστημα υγείας χρειάζεται εκσυγχρο-νισμό και απαιτεί χρηματοδότηση για να είναι βιώσιμο. Πρέπει να εισαγάγουμε την ποιότητα και την ασφάλεια των ασθενών στις παρεχόμενες υπηρεσίες –ανεξάρτητα από τον κλάδο από τον οποίο παρέχονται– αλλά και την καινοτομία, και να κάνουμε

Δεν πρέπει να

στερήσουμε από τους

ασθενείς την ελεύθερη

επιλογή θεραπευτηρίου

και ιατρού

Η οικονομία μας

απαιτεί μια επανεκκίνησηευρεία χρήση της τεχνολογίας, της ηλεκτρο-νικής υγείας, να δημιουργήσουμε την ηλε-κτρονική κάρτα και τον φάκελο ασθενή. Να εισαγάγουμε τη διασύνδεση σε πραγματι-κό χρόνο για όλους τους παρόχους, δημό-σιους και ιδιωτικούς, προς όφελος του συ-στήματος, της κοινωνικής ασφάλισης και πρωτίστως των ασθενών.

Ακόμη, η αποτελεσματικότητα και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα σε ένα σύστημα στο οποίο συμμετέχει πληθώρα ανταγω-νιστικών παρόχων, μεταξύ των οποίων οι πολίτες μπορούν να επιλέγουν ελεύθε-ρα, παρά σε ένα σύστημα με τη συμμε-τοχή ολίγων παρόχων, που θα δημιουρ-γήσουν καθεστώς ολιγοπωλίου ή ακόμη και μονοπωλίου.

Ο ανταγωνισμός αυξάνει την παραγωγι-κότητα και την πιο αποτελεσματική κάλυ-ψη της υγειονομικής περίθαλψης, με θε-τικό αντίκτυπο στη χρήση των διαθέσιμων πόρων. Η οικονομία μας απαιτεί μια επα-νεκκίνηση. Τώρα, πριν να είναι αργά. Ζη-τάμε από την κυβέρνηση τη συντομότερη ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την εξεύρεση βιώσιμης λύσης. Ο χρόνος κυλά εις βάρος μας. Δεν αντέχουμε άλ-λο την αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών ως συνέχεια των μνημονιακών, καταστρο-φικών για την ιδιωτική υγεία, μέτρων της προηγούμενης κυβέρνησης. Η επανεκκί-νηση της οικονομίας θα σημάνει και την επανεκκίνηση στην Υγεία. Με μια πολι-τική ανάλογη των αναγκών, των επι-λογών αλλά και των απαιτήσεων του πληθυσμού. Το οφείλουμε στους ασθενείς συνανθρώπους μας. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε θετικά και αποδοτικά σε αυτήν τη νέα εποχή.•••



Πρόληψη και προστασία της υγείας, ευεξία και αποτελεσματική αποκατάσταση αποτελούσαν, ανέκαθεν, τα ζητούμενα στις ανθρώπινες κοινωνίες. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα της κρίσης, όπου το πολύτιμο αγαθό της υγείας έχει καταστεί δυ-σπρόσιτο για μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού και η χώρα αναζητάει διεξόδους

ανάπτυξης, η απάντηση μπορεί να βρίσκεται σε μία από τις δυναμικότερες οικονομικές δραστηριότητες, τον τουρισμό υγείας.

Παρατηρείται, τις τελευταίες δεκαετίες, μια στροφή σε εναλλακτικές τουριστικές επιλογές, όπως τον τουρισμό υγείας, ως αποτέλεσμα των δημογραφικών αλλαγών και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.

Η ενίσχυση των προσπαθειών για την α-νάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό «σκαλοπάτι» στην αναπτυξιακή προοπτική.

Ο ιαματικός τουρισμός μάλιστα μπορεί

να βρεθεί στο επίκεντρο του σχεδιασμού, καθώς διαχρονικά, αλλά και παγκόσμια, ελκύει το ενδιαφέρον των ταξιδιωτών.

Το βιβλίο του καθηγητή Δερματολογίας, Κ. Κουσκούκη «Ιαματικός Τουρισμός-Θερ-μαλισμός» διερευνά, αναλύει και εντοπίζει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα αυτού του ι-διαίτερου, και πολλά υποσχόμενου, τομέα του τουρισμού.

«Από καταβολής κόσμου, η υγεία, η ευ-

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Ιαματικός τουρισμός-Θερμαλισμός

Οι προοπτικές ανάπτυξης του θερμαλισμού στην Ελλάδα από τον καθηγητή Δερματολογίας Κωνσταντίνο ΚουσκούκηΕπιμέλεια: Βασιλική Αγγουρίδη

• Ο Κωνσταντίνος Κουσκούκης είναι καθηγητής

Δερματολογίας, νομικός, πρόεδρος της Επιτροπής

Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων,

π. αντιπρύτανης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης



εξία, η δύναμη και η ομορφιά συγκαταλέ-γονται μεταξύ των πολυτιμότερων αγαθών της ζωής» υπογραμμίζει ο συγγραφέας, υ-πενθυμίζοντας πως «ειδικά στην αρχαία Ελ-λάδα, η φροντίδα της υγείας όχι μόνο του σώματος αλλά και της ψυχής και του πνεύ-ματος αποτέλεσε σημαντικό τμήμα του αρ-χαίου ελληνικού πολιτισμού».

Πλήθος προβλημάτων μπορούν να απο-τραπούν υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, και με τη συνδρομή της προληπτικής ιατρικής, τόσο στην υγεία των νοσούντων ό-σο και στην οικονομία της χώρας, που θα απαλλαχθεί από τις δαπάνες αποκατάστα-σης. Συνεπώς, τα οικονομικά οφέλη από τις θεραπείες πρόληψης, ευεξίας και αποκα-τάστασης στα θέρετρα ιαματικού τουρισμού είναι άμεσα και έμμεσα.

Τα πλεονεκτήματα για την υγεία του πλη-θυσμού και τα ταμεία από τις προληπτικές υπηρεσίες υγείας έχουν αναγνωριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γι’ αυτό και προσφέ-ρονται από τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Spa, που παραθέτει ο κύριος Κουσκούκης, κάθε χρόνο περίπου 18 χιλιά-δες θέρετρα υγείας και spa της Γηραιάς Ηπείρου αποφέρουν περίπου 30 δισ. ευ-ρώ, απασχολώντας πάνω από 750 χιλιά-δες εργαζομένους στους τομείς της υγείας και του τουρισμού.

Όπως τονίζεται στο βιβλίο, οι Ευρωπαίοι πραγματοποίησαν 2,6 εκατομμύρια ταξίδια για λόγους υγείας, σε συνδυασμό με τις δι-ακοπές τους, ενώ 1 εκατομμύριο Γερμανών ταξίδεψαν αποκλειστικά για λόγους υγείας.

Σε παγκόσμιο δε επίπεδο, πραγματοποιή-θηκαν 19 εκατομμύρια ταξίδια στο πλαίσιο του τουρισμού υγείας-ευεξίας, ενώ το 2010

Από καταβολής κόσμου,

η υγεία, η ευεξία, η δύναμη και

η ομορφιά συγκαταλέγονται

μεταξύ των πολυτιμότερων

αγαθών της ζωής

ανήλθαν στα 40 εκατομμύρια ετησίως, πε-ρίπου στο 4% της αγοράς, σύμφωνα με με-λέτες του περιοδικού “Tourism Research and Marketing”.

Εκτός από τα συνολικότερα οφέλη, ο του-ρισμός υγείας –και δη ο ιαματικός τουρι-σμός– μπορούν να τονώσουν και τις τοπικές κοινωνίες μέσα από τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν εκτός ξενοδοχειακών εγκατα-στάσεων, όπως τονίζεται και στο βιβλίο. Αξί-ζει να σημειωθεί πως πρόκειται για τουρι-σμό που μπορεί να αναπτύσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, «επιμηκύνοντας την τουριστική περίοδο, αυξάνοντας τα έσοδα».

«O Ιαματικός Τουρισμός-Θερμαλισμός, ως κυρίαρχη μορφή του εναλλακτικού του-ρισμού υγείας, είναι ιδιαίτερα σημαντικός όχι μόνο για την πρόληψη, τη διατήρηση και τη βελτίωση της υγείας, αλλά και για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων, ε-νώ δρα και συμπληρωματικά στην ιατρι-κή καθώς και στις θεραπείες με φάρμα-κα» σημειώνεται στον πρόλογο του βιβλίου.

Όπως εξηγεί ο κύριος Κουσκούκης, «η ύ-παρξη σημαντικών ιαματικών πηγών στον ελλαδικό χώρο μαζί με το εξαιρετικό φυ-σικό περιβάλλον και κλίμα παρέχει μεγά-λες δυνατότητες, ώστε με την αξιοποίησή τους να εξελιχθούν από θεραπευτικά κέ-ντρα, που είναι σήμερα, σε παραθεριστικά κέντρα υγείας, κατά το πρότυπο των μεγά-λων κέντρων τουρισμού υγείας της Κεντρι-κής Ευρώπης, δηλαδή σε κέντρα υποδοχής λουομένων όλων των ηλικιών για θεραπεία, πρόληψη, ξεκούραση και αναψυχή».

Είναι χαρακτηριστικό πως ο τουρισμός υγείας αποδείχθηκε καταλύτης στην ανα-μόρφωση της οικονομίας και της υγείας σε χώρες που θεωρούνται σήμερα δημοφιλείς ιατρικοί προορισμοί.

1 2

1. Μέθανα2. Καλλιθέα Ρόδος3. Λίμνη Βουλιαγμένης4. Λουτρά Αιδηψού

49

Βέβαια, η χώρα μας έχει αρκετό δρόμο ακόμα, αλλά είναι δυνατόν να κατακτήσει σημαντικό μερίδιο της αγοράς, εκμεταλλευ-όμενη την προνομιακή της θέση στον του-ριστικό χάρτη, το διεθνώς αναγνωρισμένο εμπορικό της σήμα και την κομβική θέση της σε Μεσόγειο και Ευρώπη.

Το βιβλίο αυτό λοιπόν αποτελεί έναν «ο-δικό χάρτη» για τον τουρισμό υγείας, ανα-λύοντας ζητήματα που σχετίζονται με τον ιαματικό τουρισμό-θερμαλισμό και προ-σφέροντας χρήσιμες πληροφορίες για τις ενδεδειγμένες χρήσεις των ιαματικών φυ-σικών πόρων, την παρουσίαση των κυριό-τερων χημικών στοιχείων που περιέχονται στα μεταλλικά νερά και όλες τις σύγχρονες μορφές υδροθεραπείας, με τις προβλεπόμε-νες θεραπευτικές ενδείξεις και αντενδείξεις.

Στις 194 σελίδες του βιβλίου, ο καθηγητής Κ. Κουσκούκης περιγράφει, εκτιμά και αξι-ολογεί την κατάσταση του τουρισμού υγεί-ας στην Ελλάδα και διεθνώς, το νομοθετικό πλαίσιο, τη διεθνή εμπειρία και πρακτική. Συγκρίνει το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας και άλλων χωρών, εξετάζει τις προοπτικές ανάπτυξης και τους αποτελεσματικότερους τρόπους εκμετάλλευσής του.

Στόχος του συγγραφέα είναι το πόνημα αυτό να ενημερώσει, να ευαισθητοποιήσει και να ενεργοποιήσει όλους τους εμπλεκό-μενους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, για την περαιτέρω ανάληψη πρωτοβουλιών σε ένα νέο θεσμικό και επενδυτικό πλαί-σιο, που εξασφαλίζουν τα Υπουργεία Υγεί-ας και Τουρισμού.

«Χωρίς αμφιβολία, η ανάπτυξη του τουρι-σμού υγείας στην Ελλάδα μπορεί να συμβά-λει τα μέγιστα στην αναβάθμιση του ελλη-νικού τουρισμού γενικότερα, βελτιώνοντας την εικόνα μας στο εξωτερικό, παρατείνο-

ντας την τουριστική περίοδο, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας μέσω νέων επενδύ-σεων που θα δρομολογηθούν, με απώτερο στόχο την οικονομική ανάπτυξη και ευημε-ρία των πολιτών» καταλήγει ο συγγραφέας στον πρόλογό του.

Στα κεφάλαια του βιβλίου «Ιαματικός Τουρισμός-Θερμαλισμός», ο κύριος Κου-σκούκης πραγματοποιεί μια ιστορική α-ναδρομή και αποσαφηνίζει εννοιολογικούς προσδιορισμούς, περιγράφει τους ιαματι-κούς φυσικούς πόρους και την ιαματική υδροθεραπεία. Παράλληλα, παρουσιά-ζει τους τρόπους χρήσης και τις εφαρμο-γές των ιαματικών φυσικών πόρων, καθώς και τις θεραπευτικές ενδείξεις-αντενδείξεις τους, τους κανόνες και τις τεχνικές της ια-ματικής θεραπείας, αλλά και τη γεωγρα-φική κατανομή των θερμομεταλλικών και ιαματικών πηγών στην Ελλάδα. Στο βιβλίο αναλύονται το κοινωνικοοικονομικό πλαί-σιο και οι σύγχρονες τάσεις, η υφιστάμενη κατάσταση του τουρισμού υγείας στην Ελ-λάδα και στο εξωτερικό, καθώς και οι πρα-κτικές τουρισμού υγείας στη διεθνή αγορά, με ιδιαίτερη αναφορά στον τουρισμό για άτομα τρίτης ηλικίας και ΑμεΑ. Τέλος, α-ναδεικνύονται οι πρακτικές του τουρισμού υγείας στη διεθνή αγορά και οι επιχειρη-σιακοί μηχανισμοί του, οι κατευθύνσεις της πολιτικής και οι προοπτικές ανάπτυξης του θερμαλισμού στη χώρα μας, καθώς και οι προοπτικές ανάπτυξης του ιατρικού τουρι-σμού.•••

«Ιαματικός Τουρισμός-Θερμαλισμός: Οι προοπτικές ανάπτυξης του θερμαλισμού στην Ελλάδα», Εκδόσεις Καυκάς.

www.kafkas-publications.com, E-mail: [email protected].

Who’s WhoΟ Κωνσταντίνος Κουσκούκης

είναι καθηγητής Δερματολογίας. Επίσης είναι:• Πτυχιούχος Στρατιωτικής Ιατρικής

Σχολής και Νομικής Αριστοτελεί-ου Πανεπιστημίου

• Καθηγητής Ιατρικής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, Εθνικής Σχολής Δη-μόσιας Υγείας και Ανώτατης Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτικής

• Αντιπρύτανης Δημοκριτείου Πα-νεπιστημίου

• Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων

• Πρόεδρος Οργανισμού Τουριστι-κής Εκπαίδευσης-Κατάρτισης, Εθνι-κής Επιτροπής Διά Βίου Μάθησης, Επιτροπής Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων, μεταπτυχιακού προγράμματος «Υγιεινή και ασφά-λεια της εργασίας», Εταιρείας Laser Ιατρικής Αισθητικής, Επιτροπής Ε-ρευνών Δημοκριτείου Πανεπιστη-μίου και Εταιρείας Συμπληρωματι-κής Ιατρικής

• Εκλεγμένο μέλος της Ακαδημίας Ε-πιστημών Νέας Υόρκης

• Επιστημονικός Σύμβουλος και Ερευ-νητής Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης

• Μέλος Εθνικών Συμβουλίων Του-ρισμού και Καταναλωτών

• Επίτιμο Μέλος Ενώσεων Συντα-κτών Ελλάδος και Ανταποκριτών Ξένου Τύπου

• Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Ελληνο-κινεζικής Φιλίας

• Υφηγητής του Αριστοτελείου Πα-νεπιστημίου

3 4



Μια σημαντική αλλά, εν πολλοίς, ανεκμετάλλευτη «χείρα βοηθείας» έχουν ε-δώ και μερικά χρόνια στη διάθεσή τους οι διοικήσεις των δημόσιων νοσο-κομείων, των υγειονομικών περιφερειών (ΥΠΕ), ακόμη και το Υπουργείο Υ-γείας. Ο λόγος για τη διπλογραφική λογιστική μέθοδο, που θεσπίστηκε το

2003, αλλά –κατά την «ελληνική τακτική»– τέθηκε σε υποχρεωτική εφαρμογή τρία χρό-νια μετά, για να αρχίσει στην πράξη να λειτουργεί το 2010, υπό το βάρος της μνημονι-ακής πραγματικότητας. Όπως εξηγεί στο PhB ο Θ. Λάζαρης, διευθύνων σύμβουλος της ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΑΕ, εταιρείας που παρέχει, μεταξύ άλλων, οικονομοτεχνικές υπηρεσίες σε δημόσιες μονάδες υγείας, η πλήρης εφαρμογή του διπλογραφικού «εργαλείου» μπορεί να προσφέρει «αποτελεσματικότερη διαχείριση των χρησιμοποιούμενων πόρων, μεγα-λύτερη διαφάνεια, μικρότερο κόστος παραγωγής των υπηρεσιών τους, με τελικό σκοπό την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους ασθενείς». Επιτρέπει, επιπλέον, τη σύνταξη διαφανών ισολογισμών, με ευκολότερη πρόσβαση στην πληροφόρηση όσων έχουν εύλογο ενδιαφέρον, όπως η Βουλή, το Υπουργείο Υγείας, οι διεθνείς οργανισμοί, οι πολίτες κ.λπ. Παρόλα αυτά, το έργο δεν έχει εφαρμοστεί στο 100%, στερώντας από τις διοικήσεις των νοσοκομείων και των ΥΠΕ, αλλά και από το Υπουργείο Υγείας και την κυβέρνηση, μια ρεαλιστική απεικόνιση για την προέλευση του νοσοκομειακού κόστους, αλλά και τις αποδοτικές διαδικασίες ελέγχων.

O διευθύνων σύμβουλος της ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΑΕ περιγράφει την πραγματικότητα στην οικονομική διαχείριση των δημόσιων νοσοκομείων σήμερα, τα πιθανά οφέλη, τα καθημερινά εμπόδια και τις μελλοντικές προκλήσεις

ΘΩΜΆΣ ΛΆΖΆΡΗΣ*

Πολύτιμο "εργαλείο" για το ΕΣΥ

*Οικονομολόγος Υγείας, Διευθύνων Σύμβουλος της ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Οικονομοτεχνικοί Σύμβουλοι ΑΕ

Συνέντευξη: Β. ΑγγουρίδηPhotos: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος



Κύριε Λάζαρη, ένας από τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΑΕ είναι και ο περίπλο-κος τομέας της λογιστικής υποστή-ριξης των δημόσιων νοσοκομείων. Πρακτικά, τι σημαίνει αυτό;Η εισαγωγή της λογιστικής τυποποίησης

στα δημόσια νοσοκομεία με την εφαρμο-γή της διπλογραφικής λογιστικής μεθόδου θεσπίστηκε με το κλαδικό λογιστικό σχέδιο των ΔΜΥ (ΠΔ 146/2003) και με υποχρεω-τική εφαρμογή από 1/1/2006. Η εισαγω-γή του θεσμού της λογιστικής τυποποίησης στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας αποτέλεσε ένα τολμηρό και αποφασιστικό βήμα στον εκσυγχρονισμό της λογιστικής-κοστολογικής τους οργάνωσης. Οι διοική-σεις πλέον των δημόσιων νοσοκομείων, αλ-λά και οι υγειονομικές περιφέρειες και το Υπουργείο Υγείας, αξιοποιώντας τις δυνατό-τητες του διπλογραφικού λογιστικού συστή-ματος, έχουν στα χέρια τους ένα πολύτιμο εργαλείο, που τους εξασφαλίζει αποφασι-στική βοήθεια για αποτελεσματικότερη δι-αχείριση των χρησιμοποιούμενων πόρων, μεγαλύτερη διαφάνεια, μικρότερο κόστος παραγωγής των υπηρεσιών τους, με τελι-κό σκοπό την αναβάθμιση των παρεχόμε-νων υπηρεσιών προς τους ασθενείς. Έχουν επίσης τη δυνατότητα να συντάσσουν ισο-λογισμούς και μέσω αυτών να παρέχουν πληροφορίες για τη χρηματοοικονομική θέση και επίδοσή τους. Οι ισολογισμοί, αφού ελεγχθούν από ορκωτούς λογιστές, δημοσιεύονται στο πρόγραμμα «Διαύγεια», και με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται αφε-νός η λογοδοσία των διοικήσεών τους και αφετέρου η απρόσκοπτη χρηματοοικονο-μική πληροφόρηση όσων έχουν εύλογο ενδιαφέρον, όπως η Βουλή, το Υπουργείο

Υγείας, οι διεθνείς οργανισμοί, οι πολίτες κ.λπ. Επίσης, η λειτουργία του ESY.net έγι-νε εφικτή χάριν της εφαρμογής του διπλο-γραφικού λογιστικού συστήματος.

Η σύνταξη ισολογισμών κάθε έτος, ο έ-λεγχος και η δημοσίευσή τους έως 31 Ιου-λίου αποτελούν και μνημονιακή υποχρέω-ση. Πρέπει να επισημάνω, ότι η λογιστική διαχείριση αποτελεί ένα ιδιαίτερα πολυ-σύνθετο έργο, αφού τα δημόσια νοσοκο-μεία, πέραν του κοινωνικού έργου που ε-πιτελούν, αποτελούν ταυτόχρονα διακριτές οικονομικές και παραγωγικές οντότητες, και μάλιστα από τις μεγαλύτερες της χώ-ρας μας. Στη λειτουργία τους συναντώνται όλες οι κυριότερες εξειδικεύσεις της λογι-στικής επιστήμης, όπως η ξενοδοχειακή λο-γιστική, η λογιστική παροχής υπηρεσιών, η διοικητική λογιστική, η κοστολόγηση υ-πηρεσιών, με ταυτόχρονη τη συλλειτουργία του δημόσιου λογιστικού. Τα δε οικονομι-κά τους μεγέθη είναι τεράστια. Ενδεικτικά, σας αναφέρω τα παρακάτω στοιχεία, που αφορούν το έτος 2013, όπως προέκυψαν από έρευνα της εταιρείας μας, στους ισο-λογισμούς των νοσοκομείων. Η αξία κτήσης της ακίνητης περιουσίας τους ανέρχεται σε 3,5 δισ. ευρώ περίπου, ο κύκλος εργασιών τους (τζίρος) σε 2 δισ. ευρώ (χωρίς τις επι-χορηγήσεις), οι απαιτήσεις σε 3 δισ. ευρώ, οι υποχρεώσεις σε 1,1 δισ. ευρώ και τα ί-δια κεφάλαια σε 6,2 δισ. ευρώ.

Η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού (π.χ. λογιστών-κοστολόγων) ανέδειξε την αναγκαιότητα προσφυγής σε εξωτερικούς συμβούλους-συνεργάτες, έτσι ώστε το δι-πλογραφικό σύστημα να εφαρμοστεί με επιστημονικό τρόπο. Παράλληλα, η τήρη-ση αξιόπιστου λογιστικού συστήματος επι-τυγχάνεται με την ανάληψη της σχετικής

Η αξία κτήσης της ακίνητης

περιουσίας των δημόσιων

νοσοκομείων ανέρχεται σε

3,5 δισ. ευρώ και ο κύκλος

εργασιών τους σε 2 δισ. ευρώ

Δημόσια νοσοκομεία:

Οι απαιτήσεις

ανέρχονται σε 3 δισ.

ευρώ, οι υποχρεώσεις

σε 1,1 δισ. ευρώ και τα

ίδια κεφάλαια σε 6,2

δισ. ευρώ

53

ευθύνης από τον υπεύθυνο εξωτερικό λο-γιστή. Στον τομέα αυτό η συμβολή της εται-ρείας μας ήταν καθοριστική. Το έργο, από την εφαρμογή του έως και σήμερα, υπο-στηρίζεται εξολοκλήρου από εξωτερικούς συνεργάτες, αφού κανένα δημόσιο νοσο-κομείο δεν είναι σε θέση να συντάσσει μό-νο του ισολογισμό.

Επρόκειτο για μνημονιακό στόχο που νομοθετήθηκε λοιπόν; Εφαρμόστη-κε όμως ποτέ στο 100%, και αν η α-πάντησή σας είναι αρνητική, τι ε-μπόδισε την εφαρμογή του;Η νομοθέτησή του έγινε

πριν το Μνημόνιο, το έ-τος 2003, με μετάθεση της υποχρεωτικής ε-φαρμογής του την 1η Ιανουαρίου του 2006. Στην πράξη όμως, το έργο «έτρεξε» σε όλα τα νοσοκομεία από το 2010. Βασικό εμπό-διο στην έγκαιρη υ-λοποίησή του ήταν η έλλειψη κατάλλη-λης μηχανογρα-φικής υποδομής σε πολλά νο-σοκομεία, η απουσία η-λεκτρονικής διασύνδεσης μεταξύ των τμημάτων των νοσοκομείων και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Το έργο δεν έχει εφαρμο-στεί στο 100%, αφού το σημα-ντικότερο κομμά-τι του, που αφορά την αναλυτική λο-γιστική-κοστολό-γηση, δεν τηρεί-ται πλήρως.

Δυστυχώς ό-μως, η εφαρ-μογή του αντιμε-τωπίζεται μέχρι σήμερα από την πλειοψηφία των διοικήσε-ων των νοσοκομείων ως νομική υποχρέωση που πρέπει να εκ-πληρώσουν και όχι ως εργαλείο αποτελεσματικής διοίκησης. Για

Η νομοθέτηση του

διπλογραφικού λογιστικού

συστήματος έγινε πριν το

Μνημόνιο. Στην πράξη όμως

«έτρεξε» σε όλα τα νοσοκομεία

από το 2010



παράδειγμα πέρυσι, αλλά και το 2013, πα-ρατηρήθηκε το φαινόμενο, κατά τον έλεγχο των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών της χώρας, όσα νοσοκομεία δεν είχαν συντά-ξει έγκαιρα, έως 31 Ιουλίου, τον ισολογισμό τους, οι διοικήσεις τους μας ζήτησαν η ερ-γασία αυτή να ολοκληρωθεί σε μία ημέρα!

Προκύπτει δηλαδή η ανεπάρκεια πολ-λών διοικήσεων στο να κατανοήσουν τη σπουδαιότητα της αξιοποίησης των δυνα-τοτήτων που τους παρέχει το διπλογραφι-κό σύστημα για την άσκηση αποτελεσμα-τικού management.

Μετά την κυβερνητική αλλαγή τα πράγ-ματα άλλαξαν και πώς διαμορφώθηκαν;Η εμπειρία μας καταδεικνύει ότι σε κάθε

κυβερνητική αλλαγή παρατηρείται μια «χα-λάρωση» στη συνέχιση του έργου, η οποία παρατηρήθηκε έντονα το έτος 2009 (έτος εκλογών). Μέχρι σήμερα, και μετά την κυ-βερνητική αλλαγή, η κατάσταση παραμένει ίδια, αφού στις προτεραιότητες της πολιτι-κής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας είναι η αντιμετώπιση άλλων οξυμένων ζητημάτων και, κατά συνέπεια, τα θέματα της λογιστι-κής οργάνωσης των δημοσίων νοσοκομεί-ων έπονται. Άλλωστε, είναι συνάρτηση και των επικείμενων αλλαγών των διοικήσεων των νοσοκομείων. Παρόλα αυτά, στις πρώ-τες δηλώσεις της νέας πολιτικής ηγεσίας διαφαίνεται η αναγνώριση της σημασίας της επιστημονικής οργάνωσης και διοίκη-σης του ΕΣΥ. Με βάση δε και τις πρόσφα-τες εξαγγελίες του κυρίου υπουργού Υγείας στο νομοσχέδιο που θα έρθει στη Βουλή, θα προβλέπεται ένα νέο σύγχρονο θεσμι-κό πλαίσιο, που μεταξύ των άλλων θα δια-μορφώνει τους όρους και τις συνθήκες ενός συστήματος κοστολόγησης και που προφα-

νώς θα είναι εκτός του ισχύοντος πλαισίου της ΕΣΑΝ ΑΕ.

Οι επόμενοι μήνες τι επιφυλάσσουν; Υ-πάρχουν παγίδες που πρέπει να απο-φευχθούν και εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν;Υπάρχουν ανοιχτά θέματα, που απορρέ-

ουν από θεσμοθετημένες υποχρεώσεις, ό-πως π.χ. η πλήρης εφαρμογή της αναλυτι-κής λογιστικής-κοστολόγησης, η δυνατότητα των νοσοκομείων να παρέχουν προς τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ τις υπηρεσίες τους με κόστος που έχει υπολογιστεί ανά κα-τηγορία θεραπείας (ΚΕΝ-DRGs), σύμφω-να με τον Ν. 4046/2012 κ.λπ. Περιμένουμε βέβαια να δούμε πώς θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο οργάνωσης και διοίκησης του ΕΣΥ. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι σημερι-νές συνθήκες επιβάλλουν επιτακτικά την ε-γκαθίδρυση ενός συστήματος ελέγχου του κόστους, γιατί σήμερα από τα δημόσια νο-σοκομεία απουσιάζει παντελώς οποιαδή-ποτε μορφή επιστημονικής ανάλυσης για την προέλευση του νοσοκομειακού κόστους, και δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες διαδικασίες ελέγχων. Η εμπειρία μας καταδεικνύει ότι οποιοσδήποτε λογιστικός σχεδιασμός υιο-θετηθεί θα πρέπει να έχει ασθενοκεντρικό χαρακτήρα. Η λογιστική οργάνωση κάθε νοσοκομείου πρέπει να είναι προσανατολι-σμένη στη διαχείριση και παρακολούθηση του ασθενή. Τα «τμήματα παραγωγής» στα δημόσια νοσοκομεία είναι τα ιατρικά τμή-ματα (κλινικές), τα βιοπαθολογικά και α-πεικονιστικά εργαστήρια, τα χειρουργεία, το ΤΕΠ και τα ΤΕΙ που αποτελούν κέντρα κόστους. Σ’ αυτά, πέραν των οικονομικών πληροφοριών που συλλέγονται με εσωλο-γιστικό τρόπο, θα παρακολουθούνται και

Η έλλειψη εξειδικευμένου

προσωπικού ανέδειξε την

αναγκαιότητα προσφυγής

σε εξωτερικούς συμβούλους-

συνεργάτες

Βασικό εμπόδιο στην

υλοποίηση ήταν η

έλλειψη κατάλληλης

μηχανογραφικής υποδομής,

ηλεκτρονικής διασύνδεσης

και εξειδικευμένου

προσωπικού

55

σημαντικές μη λογιστικές πληροφορίες που αφορούν το παραγόμενο ποσοτικό έργο (π.χ. ημέρες νοσηλείας, αριθμός επεμβά-σεων, πλήθος εξετάσεων κ.λπ.), καθώς και το ποιοτικό έργο αυτών (π.χ. ενδονοσοκο-μειακές λοιμώξεις, κλινική έρευνα κ.λπ). Ο συνδυασμός των παραπάνω θα επιτρέ-πει την αξιολόγηση σε επίπεδο ιατρικών τμημάτων, εργαστηρίων κ.λπ. Η λειτουρ-γία ενός τέτοιου συστήματος πρέπει να υ-ποστηριχθεί από προσωπικό διαφορετικών ειδικοτήτων (ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητι-κό κ.λπ.) που στις σημερινές συνθήκες της τραγικής έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι διαθέσιμο.

Οι πιο πάνω επιτεύξεις στον λογιστικό εκ-συγχρονισμό των δημόσιων νοσοκομείων α-ναμφισβήτητα πρέπει να συνεχιστούν. Ω-στόσο, νιώθω την ανάγκη να επισημάνω ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος της μη συνέχισής τους, λόγω της μη θεώρησης από το Ελεγκτι-κό Συνέδριο των αμοιβών των εξωτερικών συμβούλων που υποστηρίζουν το έργο. Το εμπόδιο αυτό πρέπει να ξεπεραστεί άμεσα και οριστικά από πλευράς Υπουργείου Υ-γείας, δεδομένου ότι με το ισχύον νομοθε-τικό πλαίσιο (άρθρο 11 του Ν. 3697/2008 και άρθρο 10 του Ν. 3730/2008) παρέχε-ται στις διοικήσεις των νοσοκομείων η δυ-νατότητα της ανάθεσής του. Η μη επίλυσή του θα έχει ως συνέπεια τα δημόσια νο-σοκομεία να χάσουν την ευκαιρία ενίσχυ-σης της διαφάνειας στη διαχείριση των οι-κονομικών τους, σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνώς και τις αναγνωρισμένες βέλτιστες πρακτικές στη λογιστική παρακολούθηση των δημόσιων οργανισμών και μονάδων.

Η προσπάθεια στήριξης από την ΚΑΙ-ΝΟΤΟΜΙΑ ΑΕ των στελεχών των δη-

μόσιων μονάδων υγείας επεκτείνεται και σε άλλα πεδία, πέραν της λογιστι-κής υποστήριξης;Στους άξονες της επιστημονικής και ε-

παγγελματικής δραστηριότητάς μας περι-λαμβάνεται η εκπαίδευση και κατάρτιση των νοσοκομειακών στελεχών, καθώς και η έκδοση εξειδικευμένων συμβουλευτικών προϊόντων που σχετίζονται με την οικονο-μική διοίκηση των νοσοκομείων. Προς την κατεύθυνση αυτή ολοκληρώσαμε την και-νοτόμο εφαρμογή “Inn_Balance”, με την ο-ποία επιτυγχάνεται ο μερισμός του κόστους των βοηθητικών κέντρων στα κύρια κέντρα κόστους. Η εφαρμογή αυτή αποτελεί χρήσι-μο εργαλείο στα χέρια των διοικήσεων των νοσοκομείων για τον αποτελεσματικό έλεγ-χο του κόστους, αφού μέσω αυτής παρέχε-ται αξιόπιστη πληροφόρηση για το συνολι-κό κόστος κάθε κύριου κέντρου κόστους.

Βουτάτε όμως, κύριε Λάζαρη, και στα «σκοτεινά νερά», από πλευράς δυ-σκολίας και πολυπλοκότητας, του management νοσοκομείων. Πώς μπο-ρείτε να βοηθήσετε τις διοικήσεις των νοσηλευτικών μονάδων στη διαχεί-ριση της καθημερινότητας στην Ελ-λάδα της κρίσης;Τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας

υστερούν στην καθιέρωση, αποδοχή και ε-φαρμογή ενός σύγχρονου συστήματος δι-οίκησης και οργάνωσής τους σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έ-χουν προβλέψει στο Εθνικό Σύστημα Υγεί-ας τους την εφαρμογή των εργαλείων του ορθολογικού management. Η εισαγωγή των σύγχρονων μεθόδων και εργαλείων ορθολογικού management, όπως είναι η μέτρηση της απόδοσης, η διασφάλιση της

Οποιοσδήποτε

λογιστικός σχεδιασμός

υιοθετηθεί θα πρέπει

να έχει ασθενοκεντρικό

χαρακτήρα



ποιότητας, ο επιχειρησιακός σχεδιασμός, το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, ο ε-σωτερικός έλεγχος, η εταιρική διακυβέρ-νηση κ.λπ., αποβλέπει στην αποτελεσμα-τικότητα και αποδοτικότητα των δημόσιων νοσοκομείων, στην παροχή ποιοτικών πα-ρεχόμενων υπηρεσιών, στην καλύτερη α-ξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, στη μείωση της γραφειοκρατίας κ.λπ. Η εφαρ-μογή των εργαλείων αυτών απαιτεί ικανό-τητες και εξειδικευμένες γνώσεις. Κατά συ-νέπεια, η συνδρομή μας είναι καταλυτική, αφού η πολυετής εμπειρία μας, οι γνώσεις και το ενδιαφέρον μας δίνουν λύσεις στις διοικήσεις των νοσοκομείων για έγκυρη και άμεση πληροφόρηση για την οικονομική κατάσταση των μονάδων που διοικούν. Η υποβολή εκθέσεων προς τις διοικήσεις σε μηνιαία βάση με την αξιολόγηση της οικο-νομικής πορείας του νοσοκομείου είναι μια καλή λύση, που ανταποκρίνεται στις πραγ-ματικές ανάγκες πληροφόρησής τους. Ε-πίσης, πιστεύω ότι οι διοικήσεις των νοσο-κομείων, μεσούσης της κρίσης, θα πρέπει να λάβουν πρωτοβουλίες αξιοποίησης έ-στω κάποιων από τα παραπάνω εργαλεία. Μπορούμε, για παράδειγμα, σε συνεργασία μαζί τους να συντάξουμε προϋπολογισμούς ανά ιατρικό τμήμα και να παρακολουθού-με την υλοποίησή τους. Είμαι σίγουρος ό-τι από τη διαδικασία αυτή θα εξοικονομη-θούν πόροι, οι οποίοι μπορούν να διατεθούν για την κάλυψη των επιτακτικών αναγκών των τμημάτων.

Ο κύριος τομέας δραστηριότητας της ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΑΕ είναι λοιπόν το outsourcing. Ποιες άλλες υπηρεσίες αναλαμβάνετε;Οι υπηρεσίες συμβούλου για την επιλογή

και εγκατάσταση κατάλληλης μηχανογρα-φικής υποδομής, η εκπόνηση στρατηγικών και επιχειρησιακών σχεδίων, η παροχή υ-πηρεσιών τεχνικού συμβούλου έργων ΕΣΠΑ, η εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων Χρη-ματοοικονομικής Αναφοράς, η κατάρτιση τμηματικών προϋπολογισμών, ο έλεγχος παραστατικών και η εκκαθάριση λογα-ριασμών του ΕΟΠΥΥ κ.λπ. αποτελούν τους λοιπούς άξονες της επαγγελματικής δρα-στηριότητας της εταιρείας μας.

Βλέπετε μέλλον στο outsourcing στην Υγεία, και ιδιαίτερα στις δημόσιες μο-νάδες, στη χώρα μας και ποιο μπορεί να είναι αυτό;Τα δημόσια νοσοκομεία, σήμερα, πρέπει

με κάθε προσπάθεια να σταθούν όρθια, για να παρέχουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους στους πολίτες της χώρας μας όταν αυτοί τις έχουν ανάγκη. Οι συνέργειες μεταξύ αυτών και του ιδιωτικού τομέα, ειδικά στην εγκα-τάσταση σύγχρονων λογιστικών-ελεγκτικών μηχανισμών, με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων και τον περιορισμό της σπατάλης του δημόσιου χρήματος, θα επιφέρουν άμεσα αποτελέσματα στη βελτίωση της αποδοτι-κότητάς τους. Ως εκ τούτου, θα πρέπει α-φενός να είναι στη στόχευση της Πολιτείας και αφετέρου η παρατηρούμενη έλλειψη κουλτούρας outsourcing να μην αποτελεί εμπόδιο στις συνέργειες αυτές. Η μεταφορά τεχνογνωσίας σε τομείς όπως η λογιστική διαχείριση, η λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, η τήρηση ενιαίων διαδικασιών, ο εσωτερικός έλεγχος κ.λπ., μακροπρόθεσμα ενισχύει την παραγωγικότητα και αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας.•••

Who is WhoΗ KAINOTOMIA Οικονομοτεχνι-

κοί Σύμβουλοι ΑΕ είναι εταιρεία παροχής εξειδικευμένων οικονο-μοτεχνικών υπηρεσιών, συμβου-λών και λύσεων και δραστηριο-ποιείται σε Δημόσιες Μονάδες Υγείας, Νομικά Πρόσωπα Δη-μοσίου Δικαίου και λοιπά Νομι-κά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Η εταιρεία διαθέτει Πιστοποίηση Συστήματος Διαχείρισης Ποιότη-τας σύμφωνα με το διεθνές πρό-τυπο EN ISO 9001:2008 και Πι-στοποίηση Διαχείρισης Ασφάλειας των Πληροφοριών σύμφωνα με το εξαιρετικά απαιτητικό πρότυ-πο ISO 27001:2005.

Το 2013 εντάχθηκε στον κατά-λογο των ιδιωτικών ελεγκτικών ε-ταιρειών του ΕΟΠΥΥ, ως ένωση εταιρειών με την Grant Thornton AE, συμμετέχοντας στη διεκπεραί-ωση του ελέγχου παραστατικών και της εκκαθάρισης των λογαρια-σμών του έτους 2013 του ΕΟΠΥΥ και των συμβεβλημένων με αυ-τόν παρόχων υπηρεσιών υγείας.

Την τρέχουσα περίοδο, η εται-ρεία υλοποιεί έργα εγκατάστασης εφαρμογής της Αναλυτικής Λογι-στικής στις ΔΜΥ της χώρας, που είναι ένας από τους επιδιωκόμε-νους στόχους, απόλυτης προτε-ραιότητας και ιδιαίτερης σημασί-ας του ΥΥΚΑ. Έχει σχεδιάσει και αναπτύξει σύστημα κοστολόγη-σης των ΚΕΝ-DRGs. Ολοκλήρω-σε επίσης την καινοτόμο εφαρμο-γή “Inn_Balance” για την κάλυψη των διαδικασιών μηνιαίας οριστι-κοποίησης των οικονομικών συ-ναλλαγών καθώς και των διαδι-κασιών μερισμού του κόστους για τις ανάγκες λειτουργίας της Αναλυτικής Λογιστικής στις ΔΜΥ.

Κυριότεροι πελάτες της είναι οι μεγαλύτερες Δημόσιες Μονάδες Υγείας της χώρας, όπως ο Ευαγ-γελισμός, το Πανεπιστημιακό Η-ρακλείου, το Ιπποκράτειο Αθη-νών, το Σισμανόγλειο, το Τζάνειο, το Θριάσιο, το Μεταξά, το Ογκο-λογικό Αγίων Αναργύρων κ.λπ.



Έχοντας ως μότο τη φράση “Thinking Digital? Think mData!” η εταιρεία, με 37 χρόνια παρουσίας στον τομέα της πληροφορικής και της τεχνολο-

γίας, δίνει σήμερα δυναμικό «παρών» στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών στον φαρ-μακευτικό και ιατρικό κλάδο.

Την τελευταία τετραετία της κρίσης, η ε-ταιρεία ξεκίνησε δυναμικά με τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη mobile apps. Το app της εταιρείας CF MedCare, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2012, ήδη κάνει διεθνή καριέρα και έχει αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις από αναγνωρισμέ-νους ευρωπαϊκούς οργανισμούς υγείας.

CF MedCare: H βραβευμένη εφαρμογή

Τι είναι όμως το CF MedCare και πώς προέκυψε; Πρόκειται για μια εφαρμογή που σχεδιάστηκε για να βοηθήσει τους α-σθενείς με κυστική ίνωση, αλλά και ασθε-νείς με χρόνιες παθήσεις, στους οποίους χορηγούνται πολλαπλά φάρμακα προκει-μένου να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η νόσος τους. Η εφαρμογή υπενθυμίζει στους ασθενείς ποια φάρμακα πρέπει να παίρ-νουν και πότε, καθώς, λόγω της πολυπλοκό-τητας και της πολυφαρμακευτικής αγωγής, οι περισσότεροι πολλές φορές ξεχνούν πότε και πώς πρέπει να τα λαμβάνουν.

mData

Με τη γνώση του παρελθόντος στην ψηφιακή εποχή

Η εταιρεία που μετουσιώνει 37 χρόνια εμπειρίας σε καινοτόμες ιδέες ψηφιακών υπηρεσιών στον ιατροφαρμακευτικό κλάδο

• Η mData έχει διανύσει πάνω από 37 χρόνια παρουσίας

στον τομέα της πληροφορικής και της τεχνολογίας

• CF MedCare: H βραβευμένη εφαρμογή

Κείμενο: Σπύρος Κανιούρας Photos: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

59

Επίσης, έχει τη δυνατότητα να καταγρά-φει τη συμμόρφωση στην αγωγή ανά φάρ-μακο και επιτρέπει στον ασθενή να τη μοι-ράζεται με τον γιατρό με το απλό πάτημα ενός κουμπιού. Στην ουσία λοιπόν, το app λειτουργεί ως υποστηρικτικό εργαλείο για τους ασθενείς. Η εφαρμογή CF MedCare είναι απλή στη χρήση, ενώ παράλληλα προσφέρει πλούσιες δυνατότητες και πα-ρέχεται δωρεάν σε χρήστες iOS & Android. Κυκλοφόρησε το 2012 πρώτα στην Αγγλία και την Ελβετία, γνωρίζοντας ευρεία απο-δοχή από τους χρήστες και μεγάλη επιτυ-χία. Η επιτυχία της αυτή συνεχίστηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερ-μανία, η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ιταλία. Ήδη, κυκλοφορούν εκδόσεις της εφαρμο-γής στις γλώσσες των πιο πάνω χωρών, ε-νώ σύντομα αναμένεται η κυκλοφορία της και στα Ελληνικά και Αραβικά.

Χορηγός της εφαρμογής είναι η Vertex Pharmaceuticals, που στηρίζει έμπρακτα τους ασθενείς της κυστικής ίνωσης. Αξίζει να αναφερθεί ότι η εφαρμογή CF MedCare έχει ήδη λάβει πολλές διακρίσεις. Πιο συγκεκρι-μένα, έχει ελεγχθεί και εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ιατρική Ένωση της Κυστικής Ίνωσης (European Cystic Fibrosis Society).

Είναι σημαντικό επίσης να τονιστεί ότι α-ποτελεί την πρώτη και μοναδική εφαρμογή από ελληνική εταιρεία που έχει περάσει τη λεπτομερή και πολύ αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης της Βρετανι-κής Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (NHS) και είναι πλέον προτεινόμενη και διαθέσι-μη στη βιβλιοθήκη του Εθνικού Βρετανικού Συστήματος Υγείας (apps.nhs.uk).

Τέλος, η εφαρμογή CF MedCare έχει αξιολογηθεί θετικά και έλαβε την έ-γκριση του οργανισμού MyHealthApps.



Ποια είναι η mDataΈχοντας διανύσει πάνω από 37 χρό-

νια παρουσίας στον τομέα της πληροφο-ρικής, η εταιρεία mData, όπως είναι εύ-λογο, αποτελεί μία από τις παλαιότερες στον χώρο, με δεκάδες γνωστά, και άλλα λιγότερο γνωστά, επιτεύγματα-παραδείγ-ματα, που αναδεικνύουν τον συνδυασμό της ευρηματικής και συνάμα ευρείας επι-χειρηματικής αντίληψης ως μια προσπά-θεια καινοτομίας και ανάδειξης του ελλη-νικού επιχειρείν στον χώρο του ΙΤ και των ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών.

Αρκεί να επισημάνουμε το παράδειγμα του ιδρυτή της, κ. Ελευθέριου Μιχαηλίδη, την εποχή των mainframes, τη δεκαετία του ’80, και των μεγάλων μηχανογραφι-κών κέντρων, με την εισαγωγή από την Αμερική πακέτων λογισμικού στην ελλη-νική αγορά με εγκαταστάσεις σε τράπε-ζες (Εθνική Τράπεζα, Γενική) και βιομη-χανίες της εποχής (Πειραϊκή Πατραϊκή, Λιπάσματα, Αιγαίο). Ακολούθησε η περί-οδος της εισόδου της εταιρείας στον χώ-ρο των Personal Computers με πακέτα λογισμικού που άφησαν ιστορία (dBase, WordPerfect, Delphi κ.λπ.) τη δεκαετία του ’90, αλλά και η πρωτιά της εταιρείας στην παροχή mobile live streaming πε-ριεχομένου το 2005 για τους αγώνες του Uefa Champions’ League (videosports.gr) και του Mobile TV της Vodafone.

H τελευταία δραστηριότητα της εται-ρείας αφορά τον σχεδιασμό και την α-νάπτυξη mobile apps, και συγκεκριμένα τη δημιουργία φαρμακευτικών εφαρμο-γών, που, αν μη τι άλλο, χαρακτηρίζο-νται από το όραμά της για τις δυνατότη-τες της ψηφιακής εποχής που διανύουμε και τη συμβολή της τεχνολογίας και της

ιατρικής ενημέρωσης στην προσπάθεια για τη στήριξη ανθρώπων που έχουν α-νάγκη τέτοιες λύσεις.

«Χαίρομαι που στην προσπάθεια αυ-τή συμμετέχουν και βοηθάνε οι δύο μου κόρες, η Μαρία που έχει την επιμέλεια του δημιουργικού, creative director και δημιουργός του user interface του CF MedCare, και η Μίνα, γενική διευθύντρια Ιnternational Business, που ηγείται με ε-πιτυχία της επέκτασής μας στο εξωτερικό».

Η εξωστρέφεια της εταιρείας τα τελευταία πέντε χρόνια μαρτυρά ακριβώς το αντίθε-το. Τα ονόματα και οι συνεργασίες μιλούν από μόνες τους. Η mData, σήμερα, προ-σφέρει τις υπηρεσίες της στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, ακόμη και στην Αμερική. Συνεργάζεται με σημαντικές εταιρείες δι-οργάνωσης συνεδρίων του εξωτερικού, ό-πως η Congress Care, η ICC Lowe, η dna Medical Communications, η Synergy, η Skyline, αλλά και με φαρμακευτικές εται-ρείες όπως η Gilead Sciences Europe, η Vertex Pharmaceuticals και άλλες.

Η επιλογή της εξωστρεφούς επιχειρη-ματικής πολιτικής της εταιρείας αποδει-κνύεται και από τη μετατόπιση από το 5% της επιχειρηματικής αξίας των συνεργασι-ών της στο εξωτερικό σε πάνω από 50%. Ο κύριος Μιχαηλίδης μάλιστα μας δη-λώνει πως «αποτελεί τη μόνη οδό και λύ-ση απέναντι στην ελληνική κρίση», τονί-ζοντας πως στοιχεία όπως η προσπάθεια, η πίστη, η ποιότητα και η υπευθυνότητα, πρέπει να αποτελούν βασικά χαρακτηρι-στικά του Έλληνα product manager, για να μπορέσει να σταθεί ισάξια απέναντι στους ξένους συναδέλφους του.

Παρακάτω, ο κύριος Ρούσσος Τζούτης, νέος διευθύνων σύμβουλος της mData, σε

1 2

1. Μαρία Μιχαηλίδη, Creative director και δημιουργός του user interface του CF MedCare

2. Ρούσσος Τζούτης, Διευθύνων σύμβου-λος, mData

Στην προσπάθεια της

εταιρείας συμμετέχουν και

βοηθάνε οι δύο μου κόρες, η

Μίνα και η Μαρία

Ε. Μιχαηλίδης

61

συνέντευξη που μας παραχώρησε μας ε-ξηγεί πού σκοπεύει η εταιρεία μέσω των mobile apps, τι προσδοκά από αυτήν την εξέλιξη, τους στόχους ως προς τη δη-μιουργία νέων mobile apps και το μέλ-λον της εταιρείας στην ψηφιακή εποχή.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα του σχεδιασμού και της υλοποίησης της εφαρμογής CF MedCare;Θα απαντούσα ότι αρχικά υπήρξε η

αφορμή και η τόλμη η εταιρεία να λά-βει μέρος σε ένα Request for Proposal (RFP). Από εκεί ξεκίνησαν όλα, η έρευνα στη παγκόσμια αγορά, πώς άλλοι αντιμε-τώπισαν το θέμα της συμμόρφωσης μέσω mobile app και κατόπιν η έμπνευση και ο σχεδιασμός, ατέλειωτες ημέρες και ώ-ρες, από την ομάδα της mData. Όταν η εταιρεία κέρδισε το RFP, άρχισε η μεγά-λη προσπάθεια να δημιουργήσουμε και να παραδώσουμε, κάτι που στη συνέχεια χαρακτηρίστηκε “GREAT”. Δηλαδή πολύ περισσότερες λειτουργίες και δυνατότητες από τις αρχικές προδιαγραφές του έργου.

Πού στοχεύει η mData μέσω του λαν-σαρίσματος αυτής της εφαρμογής;Η επιτυχία της εφαρμογής, αρχικά στην

Αγγλία, μας άνοιξε δρόμους και για άλ-λες ευρωπαϊκές αγορές, και στη διάρ-κεια της διετίας δημιουργήσαμε 5 νέες εκδόσεις σε ισάριθμες χώρες ενώ ολο-κληρώνουμε δύο ακόμα. Η επιτυχία της εφαρμογής συνεχίζεται, και πρόσφατα κλείσαμε συμφωνία για διαθεσιμότητα σε Καναδά και Ισραήλ.

Σε ποια φάση βρίσκεστε ως εταιρεία μετά την εφαρμογή αυτή; Ποια εί-

ναι η αποδοχή και η απήχηση; Σχε-διάζετε κάποιο άλλο app τώρα και αν ναι, τι αφορά;Βρισκόμαστε σε φάση ανάπτυξης, αλ-

λά συγχρόνως αντιμετωπίζουμε το πρό-βλημα της έλλειψης πόρων. Φανταστεί-τε ότι τα έργα αυτά, για πολλούς μήνες, χρειάζονται ίδια χρηματοδότηση, πράγ-μα που μας εμποδίζει να κινηθούμε με γοργούς ρυθμούς. Ήδη, έχουμε σχεδιά-σει και παραγάγει μια σειρά από mobile apps για προγράμματα συνεδρίων, ενώ μια νέα εφαρμογή για συνέδρια βρίσκε-ται στο στάδιο της ανάπτυξης, με στόχο να κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο του 2015.

Πιστεύετε ότι η δυναμική των apps εί-ναι μεγαλύτερη στον φαρμακευτικό/ιατρικό χώρο;Κάθε μέρα μαθαίνουμε όλο και περισ-

σότερα για νέα apps σε πολλούς διαφο-ρετικούς τομείς. Στον φαρμακευτικό/ια-τρικό χώρο, που τώρα επικεντρωνόμαστε, πραγματικά υπάρχουν πολλές δυνατότη-τες και προοπτικές, καθώς ένα app μπο-ρεί να βοηθήσει τον καθένα μας να κα-λυτερεύσει την ποιότητα και τη διάρκεια της ζωής του.

Ποια είναι τα στρατηγικά σχέδια της ε-ταιρείας στην ψηφιακή εποχή που δι-ανύουμε και ποιες οι προσδοκίες σας;Δουλεύουμε για να φτάσουμε την mData

και πάλι ψηλά, να ξεχωρίζει για τις καινο-τόμες ψηφιακές υπηρεσίες της, ώστε εάν κάποιος αναζητά οποιαδήποτε ψηφιακή υπηρεσία, η mData να του προσφέρει τη λύση που θα ξεπερνά τις προσδοκίες του, και αυτό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και παντού.•••

Η εφαρμογή

CF MedCare της

mData υπενθυμίζει

στους ασθενείς ποια

φάρμακα πρέπει να

πάρουν και πότε

A Ρ Θ Ρ Ο

86 / Νοέμβριος 2011

courier

cargo

logistics

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L.ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ:

ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ,ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553www.tachydema.gr

ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:E.E.T.T. A.M.: 03-017

Μας εµπιστεύονται, γιατί...

Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις

Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων

Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη

Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

87

courier

cargo

logistics

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L.ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ:

ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ,ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553www.tachydema.gr

ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:E.E.T.T. A.M.: 03-017

Μας εµπιστεύονται, γιατί...

Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις

Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων

Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη

Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ή Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ό Τ Η Τ Α


Με αιχμή του δόρατος τη διάθε-ση και στην Ελλάδα καινοτό-μων φαρμάκων, που καλύπτουν σύγχρονες θεραπευτικές ανά-

γκες, η Menarini Hellas στοχεύει στην ε-δραίωση και την περαιτέρω ανάπτυξή της στην εγχώρια αγορά.

Η Menarini στην ΕλλάδαΗ θυγατρική του Ομίλου Menarini στην

Ελλάδα κυκλοφορεί, από το 1989 έως και σήμερα, πολλά πρωτότυπα και καινοτόμα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα, που προ-σφέρουν βελτιωμένες θεραπευτικές επιλο-γές, οδηγώντας τη στην κατάκτηση της 10ης θέσης στην εγχώρια αγορά.

Η Menarini Hellas απασχολεί 187 ερ-γαζομένους. Η διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού ακόμη και στα χρόνια της κρί-σης είναι ενδεικτική της δυναμικής πορεί-ας της εταιρείας, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλό της, Γιώργο Συ-κιανάκη. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο κύρι-ος Συκιανάκης, σε πρόσφατη ενημερωτική εκδήλωση με την ευκαιρία της συμπλήρω-σης 25 ετών παρουσίας της Menarini στην Ελλάδα, υπήρξε και μια «συμβολική» αύξη-ση των θέσεων εργασίας, από 178 το 2014 σε 186 το 2013, στις οποίες προστέθηκε α-κόμη μία το 2014.

Στην ελληνική αγορά της κρίσης, των μνημονίων και των περικοπών, μοναδικός «βραχνάς» στην ανοδική πορεία της εται-ρείας σε επίπεδο πωλήσεων, αποτέλεσαν το rebate και το clawback, που στοιχίζουν στον κύκλο εργασιών της εταιρείας γύρω-στα 10 εκατ. ευρώ.

Τα κέρδη για το 2014 εκτιμώνται κάτω α-πό 4 εκατ. ευρώ (4,4 εκατ. ευρώ το 2013).

Παρά την υποχώρηση στα καθα-ρά κέρδη του α’ τριμήνου, η γερμα-νική φαρμακοβιομηχανία εκτιμά ότι θα έχει αυξημένες πωλήσεις σε επί-πεδο έτους.

Συγκεκριμένα, τα καθαρά κέρδη της Bayer AG για το τρίμηνο που ο-λοκληρώθηκε στις 31 Μαρτίου υπο-

χώρησαν κατά 8,4% σε ετήσια βάση, φθάνοντας σε 1,30 δισ. ευρώ, σε σύ-γκριση με 1,42 δισ. ευρώ έναν χρό-νο νωρίτερα, χάνοντας ελαφρώς τις εκτιμήσεις των αναλυτών, που τοπο-θετούσαν τα κέρδη σε 1,36 δισ. ευρώ.

Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και α-ποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κα-

τά 9,6%, φθάνοντας στα 3 δισ. ευρώ, από 2,74 δισ. ευρώ τον προηγούμε-

1. Menarini Hellas: 25 χρόνια δυναμικής παρουσίας 1. Menarini Hellas 64

2. Bayer 64

3. Roche Hellas 66

4. Sanofi-Selecta Biosciences 66

5. Sanofi 67

6. Actavis 68

7. Novo Nordisk 68

8. Merck 69

9. AbbVie 70

Με σταθερά ανοδικά βήματα, η Menarini οικοδομεί την παρουσία της στη χώρα μας. Ο συνδυασμός

του ισχυρού ανθρώπινου δυναμικού και των καινοτόμων φαρμάκων,

μεταξύ άλλων, οδήγησε τη Menarini Hellas στο top10 των μεγαλύτερων

φαρμακευτικών επιχειρήσεων της ελληνικής αγοράς.

2. Bayer: Πρόβλεψη πωλήσεων

65

Ο συνολικός τζίρος της εταιρείας για τη δι-ετία 2013-2014 ανήλθε στα 111 εκατ. ευ-ρώ, ενώ οι υποχρεωτικές εκπτώσεις (rebate & clawback) έφθασαν τα 17 εκατ. ευρώ (16% τζίρου).

Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κύριος Συκια-νάκης, η τροχιά της ελληνικής θυγατρικής εταιρείας είναι σταθερά ανοδική από πλευ-ράς όγκου πωλήσεων, αποτέλεσμα της κυ-κλοφορίας νέων πρωτότυπων σκευασμάτων. Τα σκευάσματα αυτά καλύπτουν σύγχρονες θεραπευτικές ανάγκες, διαθέτοντας γενικά χαμηλό και ανταγωνιστικό κόστος ημερή-σιας θεραπείας.

Στην ελληνική αγορά διατίθενται 25 φάρ-μακα, εκ των οποίων μόλις τα τρία έχουν χάσει την πατέντα τους και άλλα δύο πρό-κειται να καταστούν offpatent το 2017.

«Όλοι εμείς που εργαζόμαστε στη Menarini Hellas δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε την αναπτυξιακή πορεία του ομίλου, επιλέγο-ντας και διαθέτοντας πρωτότυπα και καινο-τόμα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα, που καλύπτουν σύγχρονες θεραπευτικές ανά-γκες, συνεισφέροντας θετικά στην προστα-σία της δημόσιας υγείας» ανέφερε ο κύρι-ος Συκιανάκης.

«Διαθέτοντας άρτια οργάνωση και δια-σφαλίζοντας υψηλά λειτουργικά πρότυπα, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε την προσφο-ρά μας στην προστασία της υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών» συμπλήρωσε.

Όμιλος MenariniΗ μητρική εταιρεία ιδρύθηκε το 1886

στην Ιταλία και σήμερα είναι η Νο1 φαρ-μακοβιομηχανία της γειτονικής χώρας, με πλούσιο ερευνητικό έργο.

Ο Όμιλος Menarini δραστηριοποιεί-ται σε περισσότερες από 100 χώρες και απασχολεί πάνω από 16.500 άτομα διε-θνώς. Βρίσκεται στη 16η θέση στην Ευρώ-πη και στην 38η παγκοσμίως. Αναμένεται να παρουσιάσει κύκλο εργασιών 3,3 δισ. ευρώ για το 2014, αυξημένο κατά 2,7% σε σχέση με το 2013. Διαθέτει 7 ίδιες πα-ραγωγικές εγκαταστάσεις στην Ιταλία και σε άλλες χώρες και έξι σύγχρονες ερευ-νητικές μονάδες. Από 11 εργαζομένους στο τμήμα R&D της Φλωρεντίας, πλέον απασχολεί 700 υπαλλήλους στα κέντρα της Ευρώπης.

Τα βασικά ερευνητικά προγράμματα της Menarini αφορούν τις καρδιαγγεια-κές παθήσεις, την ογκολογία και τις παθή-σεις του αναπνευστικού, του πόνου και της φλεγμονής. Εκτός από τις ίδιες εγκαταστά-σεις, επενδύει στην έρευνα και σε συνερ-γασία με πανεπιστήμια και άλλους ερευ-νητικούς φορείς.

Συμφωνία-ορόσημο για τον Όμιλο Menarini ήταν η υπογραφή στρατηγικής συνεργασί-ας με την Oxford Bio Therapeutics το 2012, για την κλινική ανάπτυξη και κατασκευή ενός χαρτοφυλακίου φαρμάκων κατά του καρκίνου, που βασίζονται στα αντισώματα.

Σήμερα, η εταιρεία διαθέτει φάρμακα για παθήσεις του καρδιαγγειακού (μερίδιο αγοράς 9,5%) και του αναπνευστικού συ-στήματος, για ρευματολογικές παθήσεις και αλλεργίες, καθώς και για θεραπείες βελτί-ωσης της σεξουαλικής υγείας.

Το 2016 αναμένεται να κυκλοφορή-σει ένα νέο φάρμακο που συμβάλλει στη συγκόλληση των αιμοπεταλίων, κα-θώς και ένα ακόμη σκεύασμα για το α-ναπνευστικό.

1. Menarini Hellas: 25 χρόνια δυναμικής παρουσίας

νο χρόνο, ενώ οι πωλήσεις σημείω-σαν άνοδο 15%, στα 12,12 δισ. ευρώ.

Για το σύνολο του 2015, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι περιμένει οι πωλήσεις να διαμορφωθούν μεταξύ 48 και 49 δισ. ευρώ, σημαντικά υψηλότερες σε σύγκριση με την προηγούμενη εκτί-μηση για 46 δισ. ευρώ.



Η τελευταία θα λάβει 300 εκατ. δολ. για την ενίσχυση της σχετικής έρευ-νας. Επιπροσθέτως, αν το προϊόν διατεθεί στο εμπόριο, θα εξασφα-

λίσει δικαιώματα πληρωμών ως ποσοστό ε-πί των καθαρών του πωλήσεων.

Οι δύο εταιρείες το 2012 υπέγραψαν συμ-φωνία για την από κοινού ανάπτυξη στοχευ-μένης ανοσοθεραπείας σε θανατηφόρες αλ-λεργίες. Από το deal η Selecta Biosciences προσδοκά περίπου 900 εκατ. δολ.

Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλου-τένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντί-δραση του οργανισμού είναι η παραγωγή αντιγλιαδινικών αντισωμάτων, που έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του εσωτερι-κού τοιχώματος του λεπτού εντέρου. Πρό-

κειται για κληρονομική πάθηση και, επειδή η βλάβη προκαλείται από το ίδιο το ανο-σοποιητικό σύστημα του οργανισμού, θεω-ρείται αυτοάνοσο νόσημα.

Η εκδήλωση της κοιλιοκάκης προϋπο-θέτει σχετική γενετική προδιάθεση του α-τόμου και την κατανάλωση τροφών με γλουτένη. Ακόμη κι όταν αυτοί οι δύο πα-ράγοντες συνυπάρχουν, είναι πιθανό η κοιλιοκάκη να μην εκδηλωθεί παρά μό-νο όταν «πυροδοτηθεί» σε ορισμένες πε-ριπτώσεις από κάποιες ιογενείς ασθένει-ες ή άλλες αιτίες. Συνήθως η κοιλιοκάκη εκδηλώνεται στα βρέφη μόλις εισαχθούν δημητριακά στη διατροφή τους, σε ηλι-κία 6 μηνών περίπου, αλλά και σε ενή-λικες που μπορεί να ζουν χωρίς συμπτώ-ματα για πολλά χρόνια και να νοσήσουν πολύ αργότερα.

4. Sanofi: Άλλα 300 εκατ. δολ. στη Selecta Biosciences

Τα αποκλειστικά

δικαιώματα στην ανάπτυξη

ανοσοθεραπείας για τη νόσο της κοιλιοκάκης

απέκτησε η φαρμακευτική

επιχείρηση Sanofi, στο

πλαίσιο της υφιστάμενης

συμφωνίας της με την

εταιρεία βιοτεχνολογίας

Selecta Biosciences

3. Νέα πρόεδρος

στη Roche HellasΗ Βελγίδα Anne Nijs είναι η

νέα διευθύνουσα σύμβουλος και πρόεδρος της βιοφαρμακευτικής εταιρείας.

Η κυρία Nijs προέρχεται από τη Pfizer, στην οποία εργάστηκε τα τελευταία 15 χρόνια σε διάφορες διευθυντικές θέσεις. Η καριέρα της ξεκίνησε από την Glaxo Welcome το 1991, στην οποία κατείχε διά-φορες θέσεις στον τομέα των πω-λήσεων και συνεχίστηκε για μία ακόμη χρονιά στην Galenco ως διευθύντρια μάρκετινγκ στους το-μείς των δερματολογικών ΜΗΣΥ-ΦΑ και των νοσοκομείων.

Το 2001 εντάχθηκε στο δυναμικό της Pfizer και άρχισε να λαμβάνει όλο και πιο σημαντικούς ρόλους, έως τη θέση της αντιπροέδρου Πα-γκόσμιων Εμπορικών Λύσεων, με έδρα τη Νέα Υόρκη.

Η Anne Nijs σπούδασε στο κα-θολικό πανεπιστήμιο του Leuven, με κατεύθυνση στα Οικονομικά της Υγείας και τις Νοσοκομειακές Επιστήμες και κατόπιν έλαβε το μεταπτυχιακό της στη Διοίκηση Ε-πιχειρήσεων. Έχει ακόμα δύο με-ταπτυχιακά από το πανεπιστήμιο του Stanford στα Οικονομικά για μη οικονομικά στελέχη και στην Η-γεσία & Οικονομικά για μη οικονο-μικά στελέχη.

67

5. Αύξηση καθαρών κερδών για το 2015 αναμένει η Sanofi

Η ανάπτυξη της Sanofi ενισχύεται από την Genzyme και τη Merial. Όπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, Olivier Brandicourt: «Η Sanofi έκανε μια καλή αρχή για το 2015. Οι πρόσφατες κυκλοφορίες της Sanofi σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες γνωμοδοτήσεις από τις ρυθμιστικές αρχές και τις προγραμ-

ματισμένες υποβολές φακέλων πριν από το τέλος του έτους θα οδηγήσουν σε μελλοντι-κή ανάπτυξη».

Οι πωλήσεις του ομίλου αυξήθηκαν κατά 2,4% (+12,3% με βάση τα δημοσιευμέ-να στοιχεία), ανερχόμενες σε 8,810 εκατ. ευρώ. Οι ελαφρώς μειωμένες πωλήσεις του τομέα του διαβήτη (-3,2%) αντικατο-πτρίζουν τον αναμενόμενο αντίκτυπο της τιμολόγησης της ινσουλίνης glargine 100 U/mL στις ΗΠΑ. Η Genzyme κατέγρα-ψε αύξηση 30,9%, που προήλθε κυρίως από το teriflunomide. Ο τομέας των εμ-βολίων (-4,6%) μειώθηκε λόγω της ανα-μενόμενης καθυστέρησης της εκστρατεί-ας για τη γρίπη στο Ν. Ημισφαίριο, ενώ ο τομέας της υγείας των ζώων κατέγρα-ψε ένα ισχυρό τρίμηνο (+13,5%) χάρη στην απόδοση του Nex Gard®. Οι πω-λήσεις στις αναδυόμενες αγορές αυξή-θηκαν κατά 7,3%.

Για το 2015 η Sanofi εξακολουθεί να α-ναμένει τα καθαρά κέρδη δραστηριοτήτων να είναι σταθερά ώς ελαφρώς αυξανόμε-να, έναντι του 2014, σε σταθερές μέσες τι-μές συναλλάγματος, εξαιρουμένων των α-πρόβλεπτων δυσμενών εξελίξεων.

Επιπλέον, η θετική επίδραση των συναλ-λαγματικών ισοτιμιών στα καθαρά κέρδη δραστηριοτήτων του 2015 εκτιμάται ότι θα είναι περίπου +12%, εφόσον οι συναλ-λαγματικές ισοτιμίες παραμείνουν σταθε-ρές τα επόμενα τρία τρίμηνα, στις μέσες τιμές του Μαρτίου.

«Σε αυτήν τη σημαντική στιγμή για την ε-ταιρεία, πρωταρχικός στόχος μου είναι η μεγιστοποίηση της αξίας του χαρτοφυλακί-ου των καινοτόμων προϊόντων και η περαι-τέρω καθιέρωση της Sanofi ως ηγετικής βι-οφαρμακευτικής εταιρείας» υπογραμμίζει ο Brandicourt.

Αύξηση 2,6% καταγράφει η Sanofi στα κέρδη δραστηριοτήτων ανά μετοχή (EPS) σε σταθερή τιμή συναλλάγματος (CER) το α’ τρίμηνο του 2015 και 12,8% με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία



Η εφαρμογή προσφέρει μια σειρά χρή-σιμων λειτουργιών όπως: Δημιουργία προφίλ του ασθενή, για την καταγραφή των εξατομικευμένων παρα-μέτρων που σχετίζονται με τον διαβήτη, την καταγραφή της αντιδιαβητικής φαρ-μακευτικής αγωγής, καθώς και του λοι-πού ιατρικού ατομικού αναμνηστικού του ασθενή.

Καταγραφή των τιμών της μετρούμενης γλυκόζης και προτάσεις τόσο για την τιτ-λοποίηση της βασικής ινσουλίνης όσο και για τις απαιτούμενες μονάδες γευματικής ινσουλίνης.

Καταγραφή εργαστηριακών αποτελεσμά-των που σχετίζονται με τον διαβήτη και εμφάνιση προτεινόμενων συμβουλών σε περιπτώσεις μη φυσιολογικών τιμών.

Εμφάνιση πλήθους μηνυμάτων με συστά-σεις και προειδοποιήσεις σχετιζόμενες με τον διαβήτη, ανάλογα με τα εισαγόμενα δεδομένα.

Γραφικές απεικονίσεις των μετρήσεων γλυκόζης, γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαι-ρίνης, αρτηριακής πίεσης, σφίξεων, βά-ρους και βηματόμετρου στη μονάδα του χρόνου.

Ημερολόγιο καταγραφής μετρήσεων γλυ-κόζης, εργαστηριακών αποτελεσμάτων, μετρήσεων αρτηριακής πίεσης, βάρους και σωματικής άσκησης.Μέσα από την D-Partner, και αποκλειστικά

για τους συνδρομητές της Vodafone, προσφέ-ρονται επιπλέον οι λειτουργίες της τηλεϊατρι-κής και του Hypo-Αlert, που στέλνει επείγον sms σε περίπτωση που ο χρήστης της εφαρ-μογής αισθανθεί ότι πάει για υπογλυκαιμι-κό επεισόδιο που δεν μπορεί να αντιμετω-πίσει μόνος του. Η εφαρμογή είναι δωρεάν για όλους τους χρήστες κινητής τηλεφωνίας και διατίθεται για συσκευές smartphone και tablet που υποστηρίζουν λειτουργικό Android ή iOS. Η ανάπτυξη της εφαρμογής έγινε από την εταιρεία Diabetes Innovations.

7. Novo Nordisk: Νέο app στην υπηρεσία των ατόμων με διαβήτη

Τις δυνάμεις τους ενώνουν η Novo

Nordisk και η Vodafone, θέτοντας την

τεχνολογία στην υπηρεσία των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη μέσω

της πρωτοποριακής εφαρμογής D-Partner,

που τελεί υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας

Ομοσπονδίας Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων

με Σακχαρώδη Διαβήτη

6. Actavis:

Αύξηση 60% στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου του 2015

Μεγαλύτερη αύξηση του αναμε-νόμενου εμφάνισαν τα έσοδα του α’ τριμήνου 2015 για την Actavis PLC, μετά την εξαγορά της κατασκευάστριας επιχείρησης του Botox, AllerganInc.

Συγκεκριμένα, ενώ ο στόχος ή-ταν τα 4,03 δισ. δολ., τα έσοδα της φαρμακευτικής επιχείρησης ξεπέ-ρασαν τα 4,23 δισ. δολ., σημειώ-νοντας αύξηση κατά 60% στο α’ τρίμηνο του έτους.

Η συγχώνευση της Actavis με την Allergan τον περασμένο Μάρτιο–που ήταν μία από τις μεγαλύτερες συμφωνίες του 2014– δημιούργη-σε έναν κολοσσό στους τομείς της οφθαλμολογίας, των νευροεπιστη-μών και της ιατρικής αισθητικής.

Το νέο σχήμα, που κατατάσσεται στη 10η μεγαλύτερη φαρμακοβιο-μηχανία του κόσμου, εκτιμάται ότι το 2015 συνολικά θα έχει μέρισμα ανά μετοχή στα 18,50 δολ. (από 17 δολ.), ενώ τα έσοδα αναμένε-ται να ανέλθουν στα 21 δισ. δολ. (από 20,5 δισ. δολ.).

Αναλυτές που συμμετείχαν σε δη-μοσκόπηση της Thomson Reuters είχαν προβλέψει πρόσφατα μέρι-σμα 17,70 δολ. ανά μετοχή και κέρδη 21,5 δισ. δολ.

69

8. Merck: Αποτελέσματα-ρεκόρ για το 2014, ανοδικά και το 2015

Τα συνολικά έσοδα του Ομίλου Merck αυξήθηκαν κατά 3,7%, φθάνοντας στα 11,5 δισ. ευρώ το 2014, ενώ οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 5,5%, στα 11,3 δισ. ευρώ. Αυτό –σύμφωνα με την εταιρεία– οφείλεται κυρίως στην οργανική ανά-πτυξη και στις αυξήσεις από την εξαγορά της AZ. Ταυτόχρονα, οι μεταβολές στις

συναλλαγματικές ισοτιμίες μείωσαν τις πωλήσεις κατά -1,8%.

Η Merck βελτίωσε σημαντικά το λειτουρ-γικό της αποτέλεσμα (EBIT) κατά 9,4%, ε-νώ ο EBITDA προ εκτάκτων αποτελεσμά-των «σκαρφάλωσε» κατά 4,1%, στα 3,4 δισ. ευρώ. Τα καθαρά έσοδα για το 2014 ήταν 1,157 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μια μείωση της τάξης του 3,7%. Βελτίωση πα-ρουσίασαν και τα κέρδη ανά μετοχή προ εκτάκτων αποτελεσμάτων, κατά 4,8%, φθά-νοντας στα 4,60 ευρώ. Παρά την εξαγο-ρά της AZ, το καθαρό χρηματοοικονομικό χρέος αυξήθηκε μόνο κατά 252 εκατ. ευ-ρώ, στα 559 εκατ. ευρώ.

Ο Karl-Ludwig Kley, πρόεδρος του Δι-οικητικού Συμβουλίου της Merck, δήλωσε: «Με την εξαγορά της AZ, την προσφορά μας για εξαγορά της Sigma-Aldrich και τη συμμαχία με τη Pfizer στην ανοσοογκο-

λογία, βάλαμε τα θεμέλια για μελλοντική ανάπτυξη», προσθέτοντας πως «η Merck μετασχηματίζεται σε μια άκρως εξειδικευ-μένη, παγκόσμια τεχνολογική εταιρεία, με στόχο τη βελτίωση της ζωής των ασθενών και των πελατών».

Για το 2015 η εταιρεία αναμένει μέτρια αύξηση των οργανικών πωλήσεων και με-τριοπαθείς θετικές επιπτώσεις συναλλαγμα-τικών ισοτιμιών. Επιπλέον, λόγω της συμ-μετοχής της AZ για ένα πλήρες οικονομικό έτος, αναμένεται μέτρια θετική επίπτωση στο χαρτοφυλάκιο. Λόγω της αναμενόμενης λει-τουργικής ανάπτυξης και των θετικών συναλ-λαγματικών ισοτιμιών, η Merck προβλέπει για το 2015 μια μικρή αύξηση του EBITDA προ εκτάκτων αποτελεσμάτων, το οποίο θα πρέπει να φτάσει στο επίπεδο του 2014.

Με επιτυχία ολοκλήρωσε ένα

έτος στρατηγικών κινήσεων η

Merck, που είδε τις προβλέψεις

της για μετριοπαθή ανάπτυξη των πωλήσεων, του EBITDA

προ εκτάκτων αποτελεσμάτων

και των κερδών ανά μετοχή προ

εκτάκτων αποτελεσμάτων, να

επιβεβαιώνονται



9. "Χρυσή" αποδεικνύεται για την AbbVie η εξαγορά της Pharmacyclics

Οι επιδόσεις αυτές βοήθησαν να αναπτυχθούν οι πωλήσεις της βιοφαρμακευτι-κής εταιρείας περίπου κατά 18% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, με αποτέλεσμα τα κέρδη να ξεπεράσουν τις αρχικές της προβλέψεις για το α’ τρίμηνο του 2015. Η αύξηση, σύμφωνα με την AbbVie, οφείλεται τόσο στην α-

νάπτυξη των βασικών της προϊόντων για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, την ψωρίαση και την ελκώδη κολίτιδα, όσο και στο λανσάρισμα του νέου φαρμάκου για την ηπατίτιδα C.

«Ήταν ένα εξαιρετικό τετράμηνο για την AbbVie, καθώς οι πωλήσεις και τα κέρδη μας ανά μετοχή ξεπέρασαν την αρχική μας πρόβλεψη» δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρό-εδρος και διευθύνων σύμβουλος της εται-ρείας, Richard Gonzalez.

Η AbbVie αναμένει περαιτέρω αύξηση των κερδών της στο β’ εξάμηνο του έτους, χάρη στην εξαγορά της Pharmacyclics. Η ολοκλήρωση του φαρμακευτικού deal μετα-ξύ των δύο εταιρειών τον περασμένο Μάρ-τιο παγίωσε τη θέση της AbbVie ως ανερ-

χόμενης ηγέτιδας δύναμης στον τομέα της αιματολογίας-ογκολογίας, μιας ραγδαία α-ναπτυσσόμενης αγοράς με τζίρο που προ-σεγγίζει παγκοσμίως τα 24 δισ. δολ.

Σχολιάζοντας το θέμα, ο Richard Gonzalez είχε πει: «Εξακολουθούμε να κερδίζουμε έ-δαφος με το λανσάρισμα της νέας θερα-πείας για την ηπατίτιδα C και την περαιτέ-ρω πρόοδο στον τομέα των υπό ανάπτυξη σκευασμάτων μας», συμπληρώνοντας πως η εξαγορά ενισχύει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της εταιρείας.

Ισχυρές αποδόσεις στις πωλήσεις του α’ τριμήνου 2015 εξασφάλισαν για

την AbbVie το Humira και

άλλα βασικά φαρμακευτικά

σκευάσματα, όπως το

Duodopa και η νέα θεραπεία

για την ηπατίτιδα C (εμπορική

ονομασία Viekirax/Exviera)

71

«Ανεπίδεκτοι μα-θήσεως» φαίνεται ότι είναι οι ένοικοι της οδού Αριστο-τέλους σε ό,τι α-φορά τουλάχιστον την επικοινωνία. Ο χειρισμός της δημοσιότητας θε-ωρείται από τους χειρότερους της κυβέρνησης.

Τι κι αν τα ακούνε για τον τρόπο χειρισμού της δημοσιότητας; Εκείνοι «το βιολί τους»... Χρειάστηκε άλλωστε να περάσουν σχεδόν πέντε μήνες για την πρώτη επίσημη συνέντευξη τύπου.

Και τι ελέχθη στην πρώτη αυτή συνέντευξη τύπου που περίμεναν όλοι με αγωνία; Τίποτε νεότερο. Ό,τι είχαν ήδη διατυπώσει μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες οι αρμόδιοι υπουργοί.

Είχαν φροντίσει εξάλλου, με τις «δυ-νάμεις» του τηλεο-πτικού συστήματος, να εκτεθούν δεόντως στα μάτια των ψηφο-φόρων και θεατών στις μικρές οθόνες, εκεί που οι ερωτή-σεις δεν μπορούν να είναι εξειδικευμένες και πιεστικές.

Γιατί άραγε; Μετά φταίνε όσοι κατηγορούν την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας ότι είναι ανενημέρωτη και ότι ασκεί πολιτική επιφανείας…

• Οι "επίμονοι δανειστές"

• Διοικητές ούτε για… ρουσφέτια!

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

V Ι R U S


V Ι R U S

Οι «επίμονοι δανειστές», είτε τώρα ως Θεσμοί είτε παλαιότερα ως Τρόικα, έχουν στοχοποιήσει την αγορά του φαρμάκου στη χώρα μας, σκεπτόμενοι προφα-νώς τι συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια με τη φαρμακευτική δαπάνη που βρι-σκόταν στα ύψη.

Όπως άλλωστε υποστηρίζει και ο υπουργός Υγείας, Παναγιώτης Κουρουμπλής, υπήρ-ξαν εποχές που η Ελλάδα είχε φαρμακευ-τική δαπάνη ωσάν να είχε 40 εκατομμύρια κατοίκους. Από τότε βέβαια, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, και η δαπάνη έχει περιοριστεί στα 2 δισ. που δεν φαίνεται να φθάνουν, κατά κοινή παραδοχή. Οι δα-νειστές όμως επιμένουν σε συνεχή μέτρα για κούρεμα.

Οι πιέσεις τους για μείωση των τιμών στα off patent φάρμακα, συνεπώς και στα γε-νόσημα, αλλά και η καθολική συ-νταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία, έφερε σε εξαιρετικά δύ-σκολη θέση τον

υπουργό Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή, που ανοικτά δηλώνει ότι στηρίζει τα εγχω-ρίως παραγόμενα φάρμακα. Μάλιστα, ό-σοι βρίσκονταν κοντά του εκείνα τα 24ωρα, λένε πως δεν σταμάτησε να μιλά στο τηλέ-φωνο με υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέ-χη, ενίοτε φωνάζοντας: «Δεν κάνω πίσω. Η εγκύκλιος θα εφαρμοστεί». Αναφερόμενος βεβαίως στην εγκύκλιό του για συνταγογρά-φηση με εμπορική ονομασία των γενοσή-μων. Πηγές του PhB λένε πως ο υπουργός

Υγείας εμφανιζόταν μά-λιστα εξαιρετικά δυσαρεστημένος

και με στελέχη του Μαξίμου που δεν στή-ριξαν τις επιλογές του στο θέμα. Η φτώχια φέρνει γκρίνια…

Πολύς λόγος γίνεται για τα φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού. Οι περισσότεροι λένε πως

δεν θα πρέπει να διατίθενται εκτός φαρμακείων, καθότι αποτελούν φάρμακα και μπορεί

να αποδειχθούν επικίνδυνα. Ορισμένοι μιλούν για Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενα

Φάρμακα, δηλαδή ΜΥΣΥΦΑ. Άλλοι πάλι κάνουν λόγο για Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα

(ΜΗΣΥΦΑ). Ποιο είναι όμως το σωστό;

Οι καλά γνωρίζοντες επικαλούνται τον νόμο, ο οποίος συνήθως δεν λανθάνει… Σε όλους

τους νόμους, αλλά και τα ΦΕΚ, αναφέρονται ως ΜΗΣΥΦΑ. Ενδεικτικά αναφέρουμε το ΦΕΚ Β’

1981/21 Ιουλίου 2014, στο οποίο αναρτήθηκε και ο κατάλογος των φαρμακευτικών προϊόντων

για τη χορήγηση των οποίων δεν απαιτείται ιατρική συνταγή (κατηγορία ΜΗΣΥΦΑ). Προς

αποκατάσταση της λεκτικής αλήθειας…

Οι "επίμονοι δανειστές"

ΜΗΣΥΦΑ ή ΜΥΣΥΦΑ; Ποιο είναι το σωστό;

Είχαν δεν είχαν, και πάλι με τη φαρμακευτική αγορά

ασχολήθηκαν οι Ευρωπαίοι δανειστές, καθώς μέσα στις

απαιτήσεις τους από την ελληνική κυβέρνηση ήταν

και μια σειρά μέτρων για τα φάρμακα

73

Είναι ενδεικτικό πως ορισμένοι αρνούνται τεχνηέντως ακόμη και να εξυπηρετή-σουν την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας όταν αυτή ζητά κάποιοι ασθενείς να «τα-κτοποιηθούν» νωρίτερα επειδή υπάρχει ανάγκη. Πολλές φορές δεν σηκώνουν τα τηλέφωνα (κατά το Γιούνκερ-Τσίπρας), ενώ άλλες φορές διαβεβαιώνουν πως

το ζήτημα θα τακτοποιηθεί, αλλά αυτό γράφεται στις καλένδες.

Η άρνηση να εξυπηρετήσουν, σε συνδυ-ασμό με την κακή απόδοσή τους, που δεν θεωρείται τυχαία σε πολλές περιπτώσεις αλ-λά στο πλαίσιο να εκτεθεί η αριστερή κυ-βέρνηση, έχει βγάλει εκτός εαυτού την ηγε-σία του Υπουργείου Υγείας. Δεν είναι τυχαίο πως ακόμη και ο συνήθως ήρεμος Ανδρέας Ξανθός λέει πως με ορισμένους διοικητές δεν υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας, αφού υπάρχει άρνηση για συνεργασία. Από την άλλη βέβαια, στη Λεωφόρο Συγγρού, στη

ΝΔ, τρίβουν τα χέρια τους που στον πιο ευ-αίσθητο τομέα της υγείας τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Λέγεται μάλιστα πως σκοπίμως η γραμμή που είχε δοθεί ή-ταν να παραμείνουν οι γαλάζιοι διοικητές, προκειμένου να ελέγχεται το σύστημα της υγείας. Επισήμως πάντως, τα γαλάζια στε-λέχη της Συγγρού καμαρώνουν για τον «ε-παγγελματισμό» των διοικητών που δεν πα-ραιτήθηκαν για να μη μείνουν στον αέρα τα νοσοκομεία. Πιο στημένο ΕΣΥ, πεθαίνεις…

Διοικητές ούτε για… ρουσφέτια!

in brief Πέρα-δώθε οι μεταγραφές στο φάρμακο…

Αρκετά στελέχη της αγοράς φαρμάκου λέγεται ότι «ψάχνο-νται» το τελευταίο διάστημα να αλλάξουν πόστο.

Τις τελευταίες ημέρες μάλιστα, όπως λένε οι πληροφορίες του PhB, έχουν αυξηθεί τα βιογρα-φικά και τα παζάρια που μελε-τώνται από τις εταιρείες των λε-γόμενων «κυνηγών ταλέντων» ή αλλιώς ανεύρεσης στελεχών.

Ορισμένοι υψηλόβαθμοι δεν φαίνεται να είναι ικανοποιημέ-νοι από τα οικονομικά τους και αναζητούν νέα στέγη επαγγελ-ματική. Σε πολλές περιπτώσεις δε, ζητούν από άλλα στελέχη ή παράγοντες της αγοράς να τους προτείνουν σε νέες εται-ρείες για να πάρουν την πολυ-πόθητη μεταγραφή.

Οι πιο ελκυστικές θέσεις μοιά-ζουν να είναι αυτές που σχετίζο-νται με την επικοινωνία αλλά και τις κυβερνητικές επαφές. Επο-χές αλλαγών και μεταγραφών…

Ο έρωτας στα χρόνια της υγειονομικής "χολέρας"Θέμα συζήτησης έχει γίνει το τελευταίο διάστημα «ει-δύλλιο» μεταξύ προσώπων που εμπλέκονται στον χώρο της υγείας. Οι συναντήσεις τους μυστικές, όπως και ο έρωτάς τους, παρότι δεν υπάρχει «παρανομία». Οι κακές γλώσσες λένε πάντως ότι τα δύο πρόσωπα, σε υψηλές θέσεις και οι δύο, επιχειρούν με κάθε τρόπο να κρατήσουν τη σχέση τους επτασφράγι-

στο μυστικό, προκειμένου να μην επη-ρεαστούν τα επαγγελματικά τους. Οι συναντήσεις τους μάλιστα γί-νονται σε απομακρυσμένες πε-

ριοχές και όχι στα συνήθη στέκια του Ψυχικού, στα οποία λίγο-πολύ συχνάζει όλη η αγορά της υγείας. Το ειδύλλιο πάντως άρχισε να «κυκλοφορεί» και στους διαδρό-μους της οδού Αριστοτέλους. Προς ώρας, υπάρχουν μόνο χαμόγελα…

«Με το σταγονόμετρο η βοήθεια στην κυβέρνηση» φαίνεται πως είναι η γραμμή που ακολουθούν αρκετοί διοικητές νοσοκομείων που είχαν διοριστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση

V Ι R U S


in brief Και η Αριστερά θέλει το Facebook της…

Στα social media θέλει να επε-κταθεί περισσότερο, τελευταίως, ο υπουργός Υγείας, Παναγιώτης Κουρουμπλής, καθότι, όπως λένε πληροφορίες του PhB, το επιτελείο του διαπίστωσε «κενό» παρουσίας στο Facebook, το Twitter και τα άλλα δίκτυα. Όλα αυτά βέβαια σε σύγκριση με τα υπόλοιπα στελέχη της κυβέρνησης που «δίνουν και παίρνουν» με τις αναρτήσεις τους στα social media, με πρώτο και καλύτερο τον Γιάνη Βαρουφάκη.

Βέβαια, λάτρης του Facebook στην οδό Αριστοτέλους απεδείχθη τελευταίως ο γενικός γραμματέας, Γιάννης Μπασκόζος, που κάθε λίγο και λιγάκι διατυπώνει και τις πο-λιτικές του απόψεις ή αντιρρήσεις με την κυβέρνηση. Πρώτη φορά Αριστερά και στα social media…

Το "πάρτι" της Συγγρού με τον ΕΟΦΤα χέρια τους τρίβουν, λένε οι κακές γλώσσες, τα στελέχη της ΝΔ που γνωρί-ζουν τον χώρο της υγείας, με όσα συμ-βαίνουν τον τελευταίο καιρό στον ΕΟΦ. Οι φη-μολογούμενες κακές σχέσεις που επικρα-τούν στον οργανισμό μετά τη νέα στελέχωσή του έχουν οδηγήσει τα γαλάζια στελέχη στο να κάνουν «πάρτι». Ευελ-πιστούν μάλιστα, όπως

λένε οι ίδιοι ωτακουστές, να προκύψουν «ζητήματα» στα φάρμακα με την τιμο-λόγηση κ.ά., ώστε στο τέλος να επιβε-

βαιωθούν για τη λαν-θασμένη πολιτική που ακολουθεί η αριστερά. Έλεγε μάλιστα χαιρέκα-κα γαλάζιο κομματικό στέλεχος, πρόσφατα, σε φιλική του παρέα: «Ό-ταν τα βρούνε σκούρα, ας με πάρουν να τους συμβουλέψω»…

Όπως φαίνεται, στην Ελλάδα του 2015 και των Θεσμών ένας δημοσιογράφος κιν-δυνεύει περισσότερο. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς πως πρόεδροι μεγάλων φαρμακευτικών κυκλοφορούν ως απλοί άνθρωποι χωρίς οδηγούς και συνοδευ-τικά αυτοκίνητα; Αντίθετα, οι δημοσιογράφοι ενδεχομένως να χρειάζονται προ-

στασία «υψηλού επιπέδου».

Πριν λίγες ημέρες, γνωστός τηλεστάρ χρειάστηκε φιμέ τζάμια στο πολυτελές του αυτοκίνητο, μεγάλου κυβισμού, με τον απα-ραίτητο οδηγό φυσικά, αλλά και ένα συνο-δευτικό τζιπ με δύο, παρακαλώ, «φουσκω-τούς» και την ανάλογη καλωδίωσή τους, για να γευματίσει σε εστιατόριο των βορείων προαστίων. Το γεύμα συνοδεύτηκε από τις ανάλογες ηχηρές τηλεφωνικές συνομιλίες και τα ενοχλητικά γέλια που ακούγονταν και στα διπλά τραπέζια.

Λίγα μέτρα πιο δίπλα, πρόεδρος μεγάλης εταιρείας (διαχειριστής πολλών εκατομμυ-ρίων) έτρωγε αθόρυβα χωρίς να αντιληφθεί κανείς την παρουσία του.

Η αποχώρηση του μεγαλοδημοσιογρά-φου συνοδεύτηκε με την απαραίτητη φα-ντεζί περπατησιά του και με την παρουσία των «φουσκωτών» συνοδών να κλέβουν την παράσταση στο μικρό στενό των βορείων προαστίων. Επειδή και οι εποχές της κρί-σης θέλουν τους σταρ τους…

Είναι να αναρωτιέται κανείς σε αυτήν τη χώρα της κρίσης και των

άκρων: τελικά ποιος κινδυνεύει περισσότερο; Ένας πρόεδρος

μεγάλης φαρμακοβιομηχανίας που πραγματεύεται εκατομμύρια ευρώ ή

ένας δημοσιογράφος;

Ο πρόεδρος, οι "φουσκωτοί" και ένας δημοσιογράφος

76

Α Ν Α Λ Υ Σ Η


Τιμή Μετοχής20 Μαΐου 2015

Χρηματιστήριο, ΗΠΑ (σε δολ. ΗΠΑ)

$103,50

Αρ. Μετοχών (σε εκατ.) 2.677,00

Χρ. Αξία (σε εκατ. $) 277.069,50

Μέσος Ημ. Όγκος Συν. (52 εβδ.) 1.469.086

Συντελεστής Beta 0,87

Στατιστικά Στοιχεία

Μέγ. 52 εβδ. ($) 105,50

Χαμ. 52 εβδ. ($) 85,02

Απόδ. 1-Μ 1,23%

Απόδ. 6-Μ 8,97%

Απόδ. 12-Μ 15,66%

Πηγή:Η Εταιρεία, Χρηματιστήριο, ΗΠΑ

Πηγή: Χρηματιστήριο, ΗΠΑ

Η Πορεία της Μετοχής-Τελευταίες 52 εβδομάδες (σε Δολάρια ΗΠΑ)

Συνοπτικό προφίλ εταιρείας

Η Novartis AG αποτελεί έναν πολυεθνι-κό όμιλο εταιρειών που ειδικεύεται στην έρευνα, την ανάπτυξη, την παραγωγή και το μάρκετινγκ μιας μεγάλης γκάμας προϊόντων υγείας, με ηγετική δραστηρι-

ότητα την παραγωγή φαρμάκων. Η έδρα της Εταιρείας βρίσκεται στη Βασιλεία της Ελβετίας, και οι δραστηριότητες του Ο-μίλου Novartis εκτείνονται σε ολόκληρο τον κόσμο.

[BLOOMBERG TICKER: NOTX:SW] [REUTERS TICKER: NOVNEE.S]

NOVARTIS ( Όμιλος)Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Ζυρίχης και των ΗΠΑΒασικός κλάδος δραστηριότητας: Φαρμακευτικές εταιρείες

Ανάλυση Ενοποιημένων Πωλήσεων (Περίοδος 2011-2014) (σε εκατ. δολ. ΗΠΑ)

2014 2013 2012 2011

Ευρώπη 21.298 20.908 19.708 21.507

ΗΠΑ 18.792 18.624 18.592 19.225

Ασία, Αφρική, Αυστραλία

12.354 12.499 12.936 12.354

Καναδάς, Λατι-νική Αμερική

5.552 5.325 5.437 5.480

ΣΥΝΟΛΟ 57.996 57.356 56.673 58.566

Πηγή: Εταιρεία/Όμιλος.

Αποτελέσματα Α’ Τριμήνου 2015 (από Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες) (σε εκατ. δολάρια) 3Μ 2015 % 3Μ 2014

Πωλήσεις 11.935,0 -6,52% 12.767,0Κέρδη προ Φόρων 2.678,0 -5,60% 2.837,0Καθαρά Κέρδη (μ.φ. & δ.μ.) 2.306,0 -6,03% 2.454,0

Πηγή: Εταιρεία/Όμιλος. Έως την ημερομηνία της παρούσας ανάλυσης, τα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα οικονομικά αποτελέσματα αφορούσαν στο Α’ Τρίμηνο 2015.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) - www.vrs.grΑιόλου 104, Αθήνα 10564 • Τηλ. 210 3219557, 698 3603160 • Email: [email protected]

Ε ξ ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ο ι Χ ρ η μ α τ ο ο ι κ ο ν ο μ ι κ ο ί Σ ύ μ β ο υ λ ο ι σ τ η Δ η μ ι ο υ ρ γ ί α Ε τ α ι ρ ι κ ή ς Α ξ ί α ς κ α ι σ τ ο υ ς Τ ο μ ε ί ς τ ω ν Ε ξ α γ ο ρ ώ ν & Σ υ γ χ ω ν ε ύ σ ε ω ν . Έ τ ο ς Ί δ ρ υ σ η ς : 2 0 0 2

77

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

VRS – SFiTΑιόλου 104, Αθήνα 10564 • Τηλ. 210 3316358, 6945 851420 • Email: [email protected]

V R S - S F i T : Ε ξ ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ε ς Ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ έ ς Μ ε τ α φ ρ ά σ ε ι ς . Έ τ ο ς Ί δ ρ υ σ η ς : 2 0 0 2

Ιστορικοί Δείκτες P/E της Μετοχής σε Σύγκριση με τους Δείκτες της Αγοράς (x)

Βασικά Χρηματοοικονομικά Μεγέθη & Δείκτες-Περίοδος 2009-2014 (Όμιλος, σε εκατ. δολ. ΗΠΑ)

(σε εκατ. δολ. ΗΠΑ)

Πωλήσεις EBITDA ΚΠΦ ΚΜΦΔΜP/Ε (x)

P/BV(x)

EV / EBITDA

(x)

ΔΑΝΕΙΑ / ΙΔΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ (x)

ROE %

2009 44.267,0 12.283,0 9.922,0 8.400,0 32,98 4,83 22,3 0,24 15%

2010 50.624,0 14.945,0 11.702,0 9.794,0 28,29 4,38 19,5 0,36 15%

2011 58.566,0 16.786,0 10.773,0 9.113,0 30,40 4,21 17,4 0,31 14%

2012 56.673,0 16.431,0 11.243,0 9.505,0 29,15 4,01 17,6 0,29 14%

2013 57.355,0 15.835,0 10.807,0 9.175,0 30,20 3,73 18,1 0,24 12%

2014 57.996,0 15.840,0 12.272,0 10.210,0 27,14 3,92 17,9 0,29 14%

Δείκτες Κεφαλαίου Κίνησης-Περίοδος 2009-2014 (Όμιλος, σε εκατ. δολ. ΗΠΑ)

Σε εκατ. δολ. ΗΠΑ 2009 2010 2011 2012 2013 2014Πωλήσεις 44.267,00 50.624,00 58.566,00 56.673,00 57.355,00 57.996,00

Κόστος Πωλήσεων (χωρίς αποσβ.) 11.292,00 13.044,00 15.653,00 15.658,00 16.673,00 16.881,00

Μικτό Περιθώριο Κέρδους % 61,87% 74,23% 73,27% 72,37% 70,93% 70,89%

Καθαρά Κέρδη μφδμ 8.400,00 9.794,00 9.113,00 9.505,00 9.175,00 10.210,00

Καθαρό Περιθώριο Κέρδους % 19,0% 19,3% 15,6% 16,8% 16,0% 17,6%

Ταμειακά Διαθέσιμα 17.449,00 8.134,00 5.075,00 8.119,00 9.222,00 13.862,00

Ημέρες Αποθεμάτων Ημέρες 126 170 138 157 159 132Αποθέματα 5.830,00 6.093,00 5.930,00 6.744,00 7.267,00 6.093,00

Ημέρες Πελατών Ημέρες 69 71 64 65 63 52Πελάτες 8.310,00 9.873,00 10.323,00 10.051,00 9.902,00 8.275,00

Ημέρες Προμηθευτών Ημέρες 130 134 116 130 135 117Προμηθευτές 4.012,00 4.788,00 4.989,00 5.593,00 6.148,00 5.419,00

Operating Cycle Ημέρες 195 242 203 222 222 184Cash Cycle Ημέρες 65 108 86 92 88 67

Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.Σημείωση: Έως την 20ή Μαΐου 2015, οι λογιστικές καταστάσεις του Α’ Τριμήνου 2015 αφορούσαν στα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματα της Εταιρείας/Ομίλου. Οι ιστορικοί δείκτες αποτίμησης υπολογίζονται βάσει της τρέχουσας τιμής της μετοχής.

Πηγή: FACTSET, υπολογισμοί VRS.

Ρ Α Ν Τ Ε Β Ο Ύ Υ Γ Ε Ί Α Σ


Το πράσινο τσάι αποτελεί ελιξίριο ζωής, αφού έχει πολλά και σημαντικά οφέλη για την υγεία, λένε οι ειδικοί της Ιατρικής Σχολής του Mount Sinai Hospital.Γιατί θεωρείται όμως βάλσαμο για την υγεία; Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, ενισχύοντας τη «φήμη» του ροφήματος, είναι πλούσιο σε κατεχίνες και αντιοξειδωτικά, που εμποδίζουν την καταστροφή των κυττάρων.Άλλωστε, πρόσφατη ελβετική μελέτη που έγινε έδειξε ότι τα άτομα που έπιναν πράσινο τσάι είχαν καλύτερη μνήμη, αφού το ρόφημα έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να εμποδίσει τον σχηματισμό των πλακών που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Το πράσινο τσάι όμως φαίνεται ότι συμβάλλει στη διατήρηση του σακχάρου στο αίμα. Οι κατεχίνες που περιέχει μειώνουν τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση. Πάντως, σχετικά με την απώλεια βάρους, οι απόψεις των ειδικών διίστανται. Ενώ ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι το συστατικό στο πράσινο τσάι EGCG μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε μερικά κιλά, άλλες μελέτες δείχνουν ότι δεν έχει καμία επίδραση.

Πράσινο τσάι: Γιατί κάνει καλό στην υγεία;

Πώς να χάσετε λίπος από τα μπράτσαΤο λίπος και τα χαλαρωμένα μπράτσα είναι γυναικείο θλιβερό «προνόμιο» και φαίνεται ότι έρχεται στο προσκήνιο κά-θε καλοκαίρι. Η απώλεια λίπους από τους βραχίονες θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη.

Οι επιστήμονες, ωστόσο, συνιστούν κάποια μικρά βήματα, για να αποκτή-σουν οι γυναίκες με μεγαλύτερη ευκολία

γραμμωμένα μπράτσα. Συγκεκριμένα, συμβουλεύουν: Μειώστε τη διατροφή κατά 500 θερμίδες κάθε μέρα ή 3.500 θερμίδες κάθε εβδο-μάδα, για να χάσετε 1 με 2 κιλά επιπλέ-ον λίπος την εβδομάδα.

Δώστε έμφαση στην άπαχη πρωτεΐνη, στα λαχανικά, στα φρούτα και στα δη-μητριακά ολικής άλεσης.της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Αυτά τα ένζυμα διασπούν επίσης τις τροφές, έτσι ώστε να μπορούν να απορροφηθούν από το σώμα. Τρώγοντας τις σωστές τροφές μπο-

ρούμε να αποτοξινώσουμε και να θεραπεύ-σουμε το πάγκρεας. Μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε στο να αποφευχθεί η εκδή-λωση της παγκρεατίτιδας, μιας επώδυνης φλεγμονής του παγκρέατος.

Δείτε με ποιες τροφές μπορούμε να α-ποτοξινώσουμε το πάγκρεας:

Βατόμουρα και κερά-σια: Είναι και τα δύο καλές πηγές αντιοξειδωτικών, που βοηθούν την πρόληψη της καταστροφής των κυττάρων.

Μπρόκολο: Το μπρόκο-λο και άλλα σταυρανθή λα-χανικά, όπως τα λαχανάκια Βρυξελλών, το λάχανο και το κουνουπίδι, περιέχουν ισχυ-

ρές χημικές ουσίες, που μπορούν να βοη-θήσουν στην πρόληψη του καρκίνου.

Σκόρδο: Το σκόρδο μαζί με τα κρεμμύ-δια είναι καλές πηγές θρεπτικών συστατι-κών ευεργετικών για την υγεία του παγκρέ-ατος και για την πρόληψη του καρκίνου.

Κόκκινα σταφύλια: Είναι μια καλή πηγή ρεσβερατρόλης, ενός ισχυρού αντι-οξειδωτικού.

Σπανάκι: Το σπανάκι είναι μια καλή πηγή σιδήρου και βιταμίνης Β, δύο πολύ

σημαντικών συστατικών για το πάγκρεας.

Γλυκοπατάτες: Οι γλυ-κοπατάτες, μαζί με άλλα λα-χανικά που έχουν πορτοκαλί και κίτρινο χρώμα, όπως τα καρότα, το καλαμπόκι και η κολοκύθα, περιέχουν θρεπτι-κά συστατικά που είναι ευ-εργετικά για το πάγκρεας.

Καθαρίστε με φυσικό τρόπο το πάγκρεας από τις τοξίνεςΤο πάγκρεας διαδραματίζει

κρίσιμο ρόλο στην πέψη. Όταν οι τροφές μεταφέρονται

από το στομάχι στο λεπτό έντερο, αναμιγνύονται με πεπτικά ένζυμα

από το πάγκρεας που εξουδετερώνουν τα οξέα

του στομάχου, εμποδίζοντας να δημιουργηθεί βλάβη στο

έντερο

79

Πόσο παχαίνει τελικά το παγωτό;Το παγωτό είναι ο πρωταγω-

νιστής του καλοκαιριού. Υπο-λογίζεται ότι ο καθένας μας κα-ταναλώνει περίπου πέντε κιλά στη διάρκεια του καλοκαιριού.

Η βασική πρώτη ύλη του πα-γωτού είναι το γάλα, το οποίο είναι πλούσιο σε ασβέστιο, μα-γνήσιο και βιταμίνη D.

Ένα από τα οφέλη του πα-γωτού στην υγεία είναι ότι έχει σχετικά χαμηλό γλυκαιμικό δεί-κτη σε σχέση με άλλες τροφές.

Η «ζημιά» γίνεται όταν προσθέ-σουμε σε αυτό σαντιγί, σιρόπια, τρούφες, ξηρούς καρπούς, που αυξάνουν τον γλυκαιμικό δείκτη. Οι θερμίδες του ποικίλλουν, και παρόλο που μια γρανίτα ή ένα διαιτητικό παγωτό μπορεί να α-ποδίδουν 100 θερμίδες το κα-θένα, το παρφέ ή η σοκολάτα ξεπερνούν τις 200 θερμίδες στα 100 γραμμάρια παγωτού, ενώ το παγωτό φρούτων βρίσκεται κάπου στη μέση, φτάνοντας κο-ντά στις 150 θερμίδες.

Πόσες φορές δεν έχουμε δει πρόσω-πα αλλοιωμένα από τις πλαστικές επεμ-βάσεις; Κατά τους ειδικούς όμως, επιτυ-χημένο facelifting θεωρείται αυτό που κάνει το άτομο να δείχνει ανανεωμένο, χωρίς ρυτίδες, ξεκούραστο και «φρέσκο»,

χωρίς να έχουν αλ-λοιωθεί τα χαρα-κτηριστικά του.Όπως εξηγεί ο πλαστικός και επανορθω-τικός χειρουρ-γός Νεκτάριος Ντουντουλάκης,

«στόχος μας σε

κάθε επέμβαση ρυτιδοπλαστικής είναι να δώσουμε στο πρόσωπο την ομορφιά της ηλικίας του, αφαιρώντας τις ρυτίδες και την περίσσεια δέρματος ή λίπους, χωρίς ωστόσο να αλλοιώσουμε τα χαρακτηρι-στικά του προσώπου».Ο χρόνος ανάρρωσης μετά από μια τέτοια επέμβαση είναι μόλις λίγες ημέρες. «Η αλλαγή που σημειώνεται στο πρόσω-πο, αν και είναι άμεσα εμφανής, δεν εί-ναι η τελική. Το πρόσωπο θα πάρει την τελική του μορφή μέσα σε διάστημα λί-γων μηνών, κατά το οποίο θα φαίνεται σαν να “ομορφαίνει” όλο και περισσό-τερο, μέρα με τη μέρα» λέει ο πλαστικός χειρουργός.

Πότε το facelifting είναι επιτυχημένο;

Τρώτε τροφές που χορταίνουν την πείνα, όπως αυγά, άπαχο κρέας και τυρί ρικό-τα.

Κάντε τραμπολίνο, για να αποκτήσετε γραμμωμένους μύες.

Για να αντιμετωπίσετε την πλαδαρότητα στα μπράτσα κάντε ασκήσεις όπως άλ-ματα, cross-country, σχοινάκι.

Παίξτε τένις, χορέψτε, κάντε ποδήλατο, αρκεί να βρίσκεστε σε κίνηση περίπου 30 με 60 λεπτά την ημέρα.

Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο το ότι κυ-κλοφορούν διάφοροι αστικοί μύθοι μεταξύ των εργαζομένων στα δημό-σια νοσοκομεία, σύμφωνα με τους

οποίους κλήθηκαν να δώσουν τις πρώτες βοήθειες σε ζευγάρια που αντιμετώπισαν πρόβλημα.

Όπως απέδειξε νέα έρευνα, που δημο-σιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Advance in Urology, η μόνη ασφαλής στά-ση για τον άνδρα είναι όταν έχει τον «πάνω

λόγο» στο σεξ. Τότε και μόνο, αναφέρουν οι ειδικοί, μειώνονται οι πιθανότητες να υ-ποστεί κάποιο τραυματισμό.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η στάση που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στον άνδρα είναι όταν η γυναίκα βρίσκεται από πάνω ή αλλιώς «στάση καουμπόισσας». Κι αυτό γιατί, βάσει στατιστικών στοιχείων, η στά-ση αυτή έχει προκαλέσει τα περισσότερα κατάγματα των «προσόντων» του άνδρα.

Άκρως επικίνδυνο, αναφέρουν οι επιστή-μονες, είναι το σεξ κατά τη διάρκεια του ο-ποίου οι ερωτικές περιπτύξεις συμβαίνουν πάνω σε έπιπλα ή σε ντουλάπια κουζίνας, γραφεία και άλλες επιφάνειες, γιατί είναι δυνατόν να προκληθούν μώλωπες, να στα-ματήσει η κυκλοφορία του αίματος και να συμβεί κάποιο κάταγμα. Το πιο σύνηθες που έχει καταγραφεί είναι να σπάνε τα πόδια της καρέκλας και το ζευγάρι να τραυματί-ζεται σοβαρά στην πλάτη και τους γοφούς.

Στάσεις του σεξ… για τα επείγοντα!Κατά καιρούς, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ακούσει διάφορες περίεργες περιπτώσεις περί τραυματισμών που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του σεξ. Μάλιστα, αρκετά συχνά, έχουν καταγραφεί και τραυματισμοί, που αντιμετωπίστηκαν στα επείγοντα των νοσοκομείων


Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ: 50€ ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ: 70€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ: 10€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6,5%)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Το Ph.B καινοτομεί τεχνολογικά,κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!

Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations),

hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Γ Ί Ν Ε Τ Ε Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Η Τ Ε Σ !

81

Αυτό το καλοκαίριΣκέφτομαι.

Ανακαλύπτω. Ερευνώ.

SPARKΚαλοκαιρινό Πρόγραμμα Θετικών Επιστημών 2015

Το SPARK είναι ένα καλοκαιρινό πρόγραμμα σχεδιασμένο από το Πανεπιστήμιο Brown και απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες 12 έως 17 ετών που αγαπούν τις θετικές επιστήμες. Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα έχουν μια μοναδική ευκαιρία να καταλάβουν τι σημαίνει να είσαι επιστήμονας μέσω δραστηριοτήτων διερευνητικής μάθησης σε ένα συναρπαστικό, διαδραστικό περιβάλλον. Τα μαθήματα SPARK βοηθούν το μαθητή να θεμελιώσει γερά τη μέθοδο της επιστημονικής έρευνας, με έναν ελκυστικό τρόπο ώστε να αναπτύξει τις δυνατότητές του στο μέγιστο βαθμό.

Το καλοκαίρι του 2015 θα προσφερθούν δύο διαφορετικά προγράμματα, ένα για μαθητές που ενδιαφέρονται για τις Βιολογικές ή Ιατρικές επιστήμες και ένα για μαθητές που ενδιαφέρονται για τον κλάδο της Μηχανικής. Τα προγράμματα προσφέρονται σε δύο επίπεδα: το Junior SPARK για μαθητές 12-14 ετών και το Senior SPARK για μαθητές 15-17 ετών. Τα μαθήματα SPARK διδάσκονται από καθηγητές του Brown University στην Αγγλική γλώσσα, σε περιορισμένο αριθμό μαθητών των ΕΚΓ και άλλων σχολείων, στις εγκαταστάσεις του σχολείου μας.

Fatal Infections Γιατί κάποιες ασθένειες δε θεραπεύονται;

Πώς εισβάλλουν τα μικρόβια στο ανθρώπινο σώμα; Πώς αντιδρά το σώμα σε αυτούς τους μικροσκοπικούς εισβολείς; Γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ανθρώπινος οργανισμός χάνει τη μάχη; Σε αυτό το μάθημα, θα δούμε γιατί ορισμένες λοιμώξεις δεν θεραπεύονται και τι είναι αυτό που κάνει ορισμένα μικρόβια να μεταδίδονται στον άνθρωπο. Τι είναι τα εμβόλια και πώς προστατεύουν τον οργανισμό από τα θανατηφόρα μικρόβια; Θα διερευνήσουμε τη φυσική άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς και τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τις θεραπείες για μερικά από τα πιο επικίνδυνα μικρόβια.

Καθηγήτρια: Dr. Lauren Quattrochi

Εισαγωγή στην Αεροναυπηγική Μηχανική και την Επιστήμη

Πυραύλων ‘Έχεις ποτέ αναρωτηθεί πώς λειτουργεί ένα αεροπλάνο; Σε συναρπάζουν οι πύραυλοι, το διάστημα και οι δορυφόροι; Θέλεις να μάθεις πώς στέλνει η NASA δορυφόρους στο διάστημα εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά; Πώς σχεδιάζεται ένα αεροπλάνο που ταξιδεύει πιο γρήγορα από τον ήχο; Αν έχεις πότε αναρωτηθεί για όλα τα παραπάνω, τότε αυτό το μάθημα είναι για σένα! Θα έχεις την ευκαιρία να απαντηθούν οι ερωτήσεις σου και να κατανοήσεις την επιστήμη της αεροναυπηγικής.

Καθηγητής: Dr. David Stout

Για περισσότερες πληροφορίεςτηλ. 210-6663950 www.cgs.gr e-mail: [email protected]

Ημερομηνίες Μάθημα Επίπεδο1η Εβδομάδα22 Ιουνίου - 26 Ιουνίου Fatal Infections: Γιατί κάποιες ασθένειες δε θεραπεύονται; Junior SPARK22 Ιουνίου - 26 Ιουνίου Εισαγωγή στην Αεροναυπηγική Μηχανική και Επιστήμη Πυραύλων Senior SPARK2η Εβδομάδα29 Ιουνίου - 3 Ιουλίου Εισαγωγή στην Αεροναυπηγική Μηχανική και Επιστήμη Πυραύλων Junior SPARK29 Ιουνίου - 3 Ιουλίου Fatal Infections: Γιατί κάποιες ασθένειες δε θεραπεύονται; Senior SPARK

Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα παραλάβουν βεβαίωση (Certifi cate) από το Brown University

A Ρ Θ Ρ Ο

4 / Δεκέμβριος 2011-Ιανουάριος 2012

ΕΞΕΛΙΣΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ.ΒΕΛΤIΩΝΟΥΜΕ ΤΗ ΖΩΗ.

ΓΙ’ ΑΥΤΟΕΙΜΑΣΤΕΕΔΩ.

Η Gilead Sciences είναι μια βιοτεχνολογική εταιρεία που ανακαλύπτει, αναπτύσσει και εμπορεύεται καινοτόμες θεραπείες για νόσους όπου υπάρχει επιτακτική ανάγκη.Αποστολή της εταιρείας παγκοσμίως είναι να προάγει τη φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από ασθένειες απειλητικές για τη ζωή.

Η Gilead εστιάζει τους πρωταρχικούς στόχους της στα αντιικά (φάρμακα κατά των ιών HIV/AIDS και των χρόνιων ηπατιτίδων) και στις ασθένειες του αναπνευστικού (όπως η γρίπη και η κυστική ίνωση).

Σήμερα, το 40% των εργαζομένων μας απασχολείται στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Είναι ένα ποσοστό που υπερβαίνει το αντίστοιχο άλλων εταιρειών του χώρου μας και καταδεικνύει τη μακρόχρονη αφοσίωσή μας στην επιστημονική καινοτομία.

998/

GR

/12-

01//1

003(

1)

Pharma & Health Business #31, Μάϊος-Ιούνιος

Documents

Transcript of Pharma & Health Business #31, Μάϊος-Ιούνιος