ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA-2000 ΣΑΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗN ΑΕΙΦΟΡΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΤΙΟΥ ΧΩΡΟΥ:

Μια οικολογική σύνθεση για τη Μεσόγειο

Π. Παναγιωτίδης, Ερευνητής ΕΛΚΕΘΕ

Το δίκτυο NATURA-2000

• Πρόκειται για ένα σύνολο περιοχών (sites) της Ευρώπης, υπό ιδιαίτερο καθεστώς διαχείρισης που απορρέει από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ και στοχεύει την διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αειφορία

• Δεν πρόκειται για «προστατευόμενες» περιοχές, με την έννοια του «εθνικού δρυμού»

Γιατί χρειάζεται «Οδηγία» για τα αυτονόητα?

• Η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η αειφορία είναι διαχρονικά αιτήματα του οικολογικού κινήματος

• Διατυπώθηκαν σαφώς στην Παγκόσμια Διάσκεψη του Ρίο το 1992

• Η Οδηγία 92/43 αποτελεί το νομικό εργαλείο για την υλοποίηση των στόχων

Τι είναι μια οικολογική σύνθεση?

• “οίκος” = το σπίτι μας = το φυσικό περιβάλλον• “λόγος” = η λογική = επιστημονική γνώση• «συν» = πρόσθεση = βάζω το ένα δίπλα στο

άλλο

• «θέσις» = τοποθέτηση = άποψη

• Δηλαδή, θα επιχειρήσουμε να παραθέσουμε επιστημονική γνώση για να διαμορφώσουμε απόψεις για το φυσικό περιβάλλον

Υπάρχει αρκετή επιστημονική γνώση?

- Ναι, γνωρίζουμε πλέον ικανοποιητικά τη δομή και τη λειτουργία του οικοσυστήματος στο οποίο είμαστε ενταγμένοι

- Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα η ανθρώπινη δραστηριότητα έβαλε σε κίνδυνο το οικοσύστημα

Υπάρχει ομοφωνία για τις αιτίες του προβλήματος και τον τρόπο αντιμετώπισης?

- Όχι, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις (θέσεις)

- Συνεπώς, απαιτείται μια συν-θεση

Η Μεσόγειος θάλασσα

Χαρακτηριστικά:

• Πολύ υψηλή βιοποικιλότητα• Ακραία ολιγοτροφικό περιβάλλον

• Απουσία έντονης παλίρροιας και ισχυρών ρευμάτων

• Μικρό εύρος διακύμανσης θερμοκρασίας και αλατότητας

Ανθρωπογενή προβλήματα στη Μεσόγειο

• Αστική και βιομηχανική ρύπανση

• Θαλάσσιες μεταφορές (πετρέλαιο)• Αγροτικές απορροές

• Υπεραλίευση

• Απώλεια οικοτόπων (μπαζώματα κλπ)

• Εισαγωγή ξενικών ειδών

Mean chlorophyll concentrations in autumn 1998

Η Μεσόγειος: που όπως είπε ό Ramon Margalef είναι «μια θάλασσα για τουρίστες, όχι για ψαράδες»

Το νομικό πλαίσιο

• Σε Παγκόσμιο επίπεδο:– The “Barcelona Convention” signed during the ’70 by

all the riverein States under the UN guidance.– For the implementation of the Convention the UN

Environmental Program (UNEP) has build up a specific Mediterranean Action Plan (MAP).

• Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο– The Habitat Directive (92/43/EEC)

– The Water Framework Directive (2000/60/EC)

– The Marine Strategy Directive (2008/56/EC)

Εφαρμογή της Οδηγίας 92/43 στην Ελλάδα

Mεθοδολογία

Που είναι τα διαχειριστικά σχέδια

•?

Τελικά, η αειφορία είναι μύθος ή πραγματικότητα?

Ναι, είναι πραγματικότητα:

• η επιστημονική γνώση έχει προοδεύσει αρκετά, ώστε να κατανοεί τη δομή και τη λειτουργία του οικοσυστήματος

• το νομικό πλαίσιο υπάρχει

Ωστόσο, η εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας έχει πολιτικό κόστος

Ποιος διαλέγει τους πολιτικούς?

Εμείς πρέπει να αποφασίσουμε:

• Μπορούμε να συνεχίσουμε να «κλέβουμε» με τα αποθέματα που ανήκουν στις επόμενες γενεές ?

• Μήπως ήρθε η ώρα να «επιβάλλουμε» την αειφόρο διαχείρισή τους ?

Ευχαριστώ για την προσοχή σας