DNA

• Kendi kopyasını yapabilir,

• Tamir edilebilir,

• Rekombinasyon geçirebilir.

DNA REPLİKASYONU

DNA Replikasyonu, Mitoz-Mayoz’dur. Önce G1‘den sonra S fazında ORJİN denilen bölgede başlar.

DNA POLİMERAZLAR

Eukaryotlar :

Polimeraz α, β, γ,

Mitokondride δ, ε

6 farklı ökaryotik DNA polimeraz vardır

DNA polimeraz α, δ (delta) ve ε ökaryotik çekirdek DNA’sı replikasyonu için gereklidir.DNA polimeraz ve ζ (zeta) DNA tamirinde rol aldığı düşünülüyor.DNA polimeraz (gama) mtDNA sentezinde rol alır.

DNA POLİMERAZ AKTİVASYONUNA KATILAN “ENZİMLER”

* Helikaz

* Primaz

* Polimerazlar

* Ekzonükleazlar

* DNA Ligaz

* Telomeraz

* Topoizomeraz (Giraz)

DNA Sentezi 5′ 3′ Yönünde İlerler• Eğer zincir her zaman 5′ 3′ yönünde ilerlerse

her iki zincir nasıl aynı anda sentez edilebilir?• Bu soru 1960’larda Reiji Okazaki ve ark.

tarafından çözüldü.• Okazaki fragmanları, bir DNA zincirinde sentez

edilen kısa DNA parçaları.• Leading strand (öncül zincir): 5′ 3′ yönünde

sürekli sentezin yapıldığı zincir• Lagging strand (sonradan gelen zincir): Karşı

zincirde 5′ 3′ yönündeki sentezin hücre tipine bağlı olarak birkaç yüz ile birkaç bin baz çiftli fragmanlar halinde sentez edildiği zincir

Antiparalel zincirlerde DNA sentezi kesintili ve kesintisiz

olarak gerçekleşir.

Fig. 12.12

DNA Sentezinin Başlaması İçin RNA Primerine Gereksinim Vardır

•DNA pol III’ün polinükleotid zincirini uzatması için 3’ OH grubuna ihtiyacı vardır. •Kalıp DNA üzeirnde DNA’ya komplementer olan RNA parçası (5-15 nt) PRİMAZ enzimi •( RNA pol) tarafndan sentezlenir.•RNA primeri DNA pol I tarafından uzaklaştırılır ve zincir tamamlanır. •evrensel (virusler->prok->euks)

Fig. 12.11

Ökaryotik Replikasyon

• Polimeraz alfa replikasyonun başlamasından sorumludur (50,000/hücre)

• Polimeraz alfanın iki alt ünitesi RNA primerini sentezleyen primaz olarak işlev görür. Sonra diğer alt birim primerin ucuna nt takarak sentezi sürdürür.

• Pol a’nın işlev kapasitesi düşüktür. Bu nedenle RNA primerine kısa bir DNA dizisi eklendikten sonra, polimeraz değişimi olarak billinen işlem gerçekleşir. Pol kalıptan ayrılır yerine pol delta) geçer. Böylece sentez hızı 100 kat arta, ve 3’->5’ ekzonükleaz aktivitesi kazanılır.

• Pol e, pol delta) ile aynı özelliklere sahiptir ancak değişik hücre koşullarında çalıştığı düşünülür.

• Tüm işlemler kesintili ve kesintisiz zincir için aynıdır.

RNA sentezi

• 3 aşamada gerçekleşmektedir.

• 1. RNA polimerazın promotere bağlanması

• 2. Uzama

• 3. Sonlanma (UAA, UAG, UGA)

PROTEİN SENTEZİ

A- Başlama Evresi :

B-UZAMA EVRESİ

C.SONLANMA EVRESİ

PROTEİN SENTEZİ

A- Başlama Evresi :

• Ribozom küçük birimi mRNA’ya bağlanır.

• AUG kodonu da spesifik bir tRNA (Metionin tRNA) kodonuna bağlanır.

• Ribozom büyük birimi doğru bir şekilde küçük birime bağlanır.

• Başlama evresinin tüm reaksiyonlarında Başlama faktörleri, GTP ve ATP yer almaktadır.

PROTEİN SENTEZİB- Uzama Evresi :• mRNA’daki ikinci kodona göre (AUG) uygun bir

tRNA bağlanır. (“A”bölgesi)• Metionin (P bölgesi) a.a ile ikinci bağlanan a.a

arasında bir peptid bağ kurulur.• İki a.a zinciri olan tRNA, “A” bölgesinde “P”

bölgesine transloke olur.• Ribozomun bir kodon ilerlemesi üzerine

mRNA’daki üçüncü kodona göre uygun bir tRNA komplekse bağlanır.

• a.a şifresi olan tür kodonlar okunduktan sonra, uzama evresi sona erer.

PROTEİN SENTEZİ

C- Sonlanma Evresi :

• Sonlandırma kodonu olan UAG, UAA, UGA birisinin mRNA’da Ribozom tarafından okunması durumunda protein sentezi sona erer.

• Kompleks aşamalı olarak dağılır ve polipeptid zinciri uygun yere transfer olur.