ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ · 1 2.4.02 Tzanakis N, ΜΑΘΗΜΑ 6ο 1 ΜΑΘΗΜΑ...

1

Tzanakis N, ΜΑΘΗΜΑ 6ο 12.4.02

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Epidemiology and Public HealthDept of Epidemiology and Public Health

N. TZANAKIS M.D.Consultant in Respiratory MedicineAssistant Professor in Epidemiology

P.O. Box 1352, 71110 Heraklion CRETE, GREECETel: (+30) -81 -392433, 392855,

Fax: (+30) -81 - 542650 email:[email protected]:[email protected]


ΜΑΘΗΜΑ 6οΜΑΘΗΜΑ 6ο


ΕΙΣΑΓΩΓΗΕΙΣΑΓΩΓΗΑσθενής 22 ετών προσέρχεται διότι από διηµέρου παρουσιάζει πυρετό, αδυναµία και φαρυγγαλγία.

1. Τι πιθανότητα υπάρχει να πάσχει από Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα;

2. Εάν ναι πόσο συχνά αυτή οδηγεί σε ρευµατικό πυρετό ή σπειραµατονεφρίτιδα;

3. Σε τι ποσοστό η θεραπεία µε πενικιλίνη προλαµβάνει αυτές τις επιπλοκές;

4. Εάν χορηγηθούν πενικιλίνες πόσο συχνά εµφανίζονται αλλεργικές αντιδράσεις;

2


Μέτρα εκτίµησης συχνότητος κλινικών γεγονότωνΜέτρα εκτίµησης συχνότητος κλινικών γεγονότων

• Έχουν την µαθηµατική µορφή σχέσης και αναλογίας

• Τις πιο πολλές φορές εκφράζονται όµως σαν ποσοστά (%)

•• Κλάσµατα:Κλάσµατα:Αριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάνΑριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάν

Αριθµός ατόµων που θα µπορούσαν να Αριθµός ατόµων που θα µπορούσαν να είχαν το κλινικό συµβάνείχαν το κλινικό συµβάν


Μέτρηση συχνότητας κλινικών παρατηρήσεωνΜέτρηση συχνότητας κλινικών παρατηρήσεων

Η πιθανότητα να επισυµβεί ή να επισυµβαίνει ένα κλινικά αξιόλογο γεγονός κάτω από ορισµένες συνθήκες


Επιπολασµός - ΕπίπτωσηΕπιπολασµός - Επίπτωση

• Επιπολασµός:Αριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάνΑριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάν

Ολικός αριθµός ατόµων την ίδια χρονική Ολικός αριθµός ατόµων την ίδια χρονική στιγµήστιγµή

• Επίπτωση:

Αριθµός αρχικά υγιών ατόµων που εµφάνισαν την νόσο σε χρόνο ∆t

Ολικός αριθµός υγιών ατόµων την ίδια χρονική περίοδο ∆t

3


Μελέτες επιπολασµού(Cross-sectional studies)Μελέτες επιπολασµού

(Cross-sectional studies)

Populationat risk

Πληθυσµός Πληθυσµός υπό µελέτηυπό µελέτη

YesNo

Representativesample

Disease outcomeDisease outcomePresent?Present?

ΕπιπολασµόςΕπιπολασµός1991 1992 1993

n=

100

Έναρξη νόσου∆ιάρκεια

1991 1992 1993

n=

10

0

P=5/100P=5/100 P=7/100P=7/100 P=5/100P=5/100

ΕπιπολασµόςΕπιπολασµός

4

Επίπτωση ανά έτος Επίπτωση ανά έτος 1991 1992 1993

n=

100

I=5/96I=5/96 Ι=6/91Ι=6/91 Ι=5/85Ι=5/85


Ολική Επίπτωση Ολική Επίπτωση 1991 1992 1993

n=

100

Ι=16/96Ι=16/96

Επιπολασµός – Επίπτωση (διαφορές)

1991 1992 1993

n=

100

Έναρξη νόσου∆ιάρκεια

5


Αριθµητής Παρανοµαστής Χρόνος Μοντέλο

Επίπτωση Νέες περιπτώσεις Population at Περίοδος Cohortστην περίοδο risk µελέτης studyτης µελέτης

Επιπολασµός Όλες οι περιπτ. Όλος ο πληθ. Single Prevalence που µετρώνται ασθενείς και time ή cross-σε µία µελέτη µη point sectionalτου πληθυσµού study

Επιπολασµός – Επίπτωση (διαφορές)


Επίπτωση: ΜετρήσειςΕπίπτωση: Μετρήσεις

Ορισµός του πληθυσµού (Cohort)

• Οµάδα πληθυσµού µε άτοµα αρχικά ελεύθερα νόσου

• Παρακολούθηση για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα


Επίπτωση: ΧρόνοςΕπίπτωση: Χρόνος

Χρόνος: Το διάστηµα παρακολούθησης για την καταγραφή νέων περιπτώσεων∆ύο τύποι µέτρησης της ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ

1. Τύπος Α: Αριθµός νέων περιπτώσεων καθορισµένης οµάδας ατόµων υποψηφίων να υποστούν την κλινική παρατήρηση για ένα εξαρχής ορισµένο χρονικό διάστηµα

2. Τύπος Β: Αριθµός νέων περιπτώσεων οµάδας ατόµων που αλλάζει υποψηφίων να υποστούν την κλινική παρατήρηση για ένα εξαρχής µη ορισµένο χρονικό διάστηµα

6


Επίπτωση: Τύποι µελετών Επίπτωση: Τύποι µελετών

Οι 145 ασθενείς µε χρόνια αποφρακτική ανεπάρκεια παρακολουθήθηκαν για 5 έτος και πέθαναν από οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια 120.

10062

14590

=Επίπτωση (Incidence)=

1. Τύπος Α: 145 ασθενείς µε χρόνια αποφρακτική ανεπάρκεια παρακολουθήθηκαν για 1 έτος και πέθαναν από οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια 90.

Αθροιστική Επίπτωση (Cumulative Incidence)= 100

83145120

=


Επίπτωση: Τύποι µελετών Επίπτωση: Τύποι µελετών

Τύπος Β: Στα άτοµα διαφέρει ο χρόνος παρακολούθησης. Π.χ. κλινικές µελέτες χρόνιων νοσηµάτων και θεραπειών -άτοµα που ξεκίνησαν στην αρχή παρακολουθούνται για µεγάλο χρονικό διάστηµα - άτοµα που ξεκινούν προς το τέλος της µελέτης. Σε αυτή την περίπτωση η επίπτωση εκφράζεται σε (άτοµα) x (χρόνια). [Long follow-up & Short follow-up]. [Bias εάν τα long διαφέρουν από τα short follow-up].

0007.041532

23=Επίπτωση (Incidence)=

Π.χ. Το 1973 υπήρξαν 23 περιπτώσεις εµφράγµατος µυοκαρδίου σε άντρες ηλικίας 40-44 ετών. Ο αριθµός των ανθρωπο-ετών ήταν 41532. Η επίπτωση είναι:

Πυκνότητα Επίπτωσης (Incidence Density)



• Επιπολασµός:Αριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάνΑριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάν

Ολικός αριθµός ατόµων την ίδια χρονική Ολικός αριθµός ατόµων την ίδια χρονική στιγµήστιγµή



Ολικός αριθµός υγιών ατόµων την ίδια χρονική περίοδο ∆t

7



Ορισµός περιστατικού (case)


What is a Case – Defining the numeratorWhat is a Case – Defining the numerator

Περίπτωση: Άτοµα που πάσχουν από τη νόσο από την έκβαση (outcome) που µας ενδιαφέρει– Νόσος– Θάνατος– Σύµπτωµα– Βελτίωση– Αποθεραπεία


Επιπολασµός βασισµένος σε διαφορετικούς ορισµούς της περίπτωσης

8


ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ & ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ & ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ

t1 t2t3 tn

time

Population at risk

Incidence (new cases)

Prevalence


AGE AnnualIncidence

Prevalence Duration(years)

0-5 6/1000 29/1000 4.8

6-16 3/1000 32/1000 10.7

17-44 2/1000 26/1000 13

45-64 1/1000 33/1000 33

65+ ≈0 36/1000 33

Total 3/1000 30/1000 10

Επιπολασµού - Επίπτωση: Σχέση µε την διάρκεια της νόσου

Άσθµα στις ΗΠΑ: Επιπολασµός, Επίπτωση,∆ιάρκεια νόσου


Επιπολασµού - Επίπτωση: Σχέση µε την διάρκεια της νόσου

Μέση διάρκεια νόσου = Επιπολασµός ÷ Επίπτωση

Επιπολασµός=Επίπτωση x Μέση διάρκεια νόσου

9


Μελέτες Επιπολασµού: Αιτίες σφαλµάτων(Temporal Sequences)

Μελέτες Επιπολασµού: Αιτίες σφαλµάτων(Temporal Sequences)

Χρήσιµες για την κατάσταση σε µια συγκεκριµένη στιγµή. Π.χ ιδανικές στον έλεγχο της διαγνωστικής αξίας εξέτασης (φαινυλοκετονουρία στα ψυχωσικά παιδιά)Χρήσιµες στην µελέτη των αιτίων µιας νόσου? Cross-sectional design δεν δίνει πληροφορίες για την αλληλουχία γεγονότων. Π.χ. Π.χ. Prevalence study: Prevalence study: Μετρήθηκε η ανεργία σε ασθενείς µε Μετρήθηκε η ανεργία σε ασθενείς µε Ρευµατοειδή αρθρίτιδα. Πιθανοί παράγοντες: Άσχετοι της νόσου ή Ρευµατοειδή αρθρίτιδα. Πιθανοί παράγοντες: Άσχετοι της νόσου ή σχετικοί µε τη νόσο (π.χ αναπηρία).σχετικοί µε τη νόσο (π.χ αναπηρία). Cohort design θα µετρήσει µε πολύ µεγαλύτερη ακρίβεια το ίδιο θέµα


Μελέτες Επιπολασµού: Αιτίες σφαλµάτων(Duration of the disease)

Μελέτες Επιπολασµού: Αιτίες σφαλµάτων(Duration of the disease)

ΟΛΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ

ΑΝΕΥΡΕΘΗΣΑΝ ΣΕ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ

ΠΕΡΙΟ∆Ο

ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ

Ι. ReferralsII. In-migrants

Early Deaths Cures Leave population


Μελέτες Επιπολασµού: Αιτίες σφαλµάτων(Severity of the disease)

Μελέτες Επιπολασµού: Αιτίες σφαλµάτων(Severity of the disease)

ΟΛΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ

ΑΝΕΥΡΕΘΗΣΑΝ ΣΕ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ

ΠΕΡΙΟ∆Ο

ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣSevere

Mild

Π.χ. Μελέτη επιπολασµού της ΧΑΠΠ.χ. Μελέτη επιπολασµού της ΧΑΠ

10



• Επιπολασµός: Αριθµός ατόµων µε το κλινικό συµβάνΟλικός αριθµός ατόµων την ίδια χρονική

στιγµή



Ολικός αριθµός ατόµων την ίδια χρονική περίοδο ∆t


Ποια είναι η περίπτωση ή συµβάν (case)Ποια είναι η περίπτωση ή συµβάν (case)

Νόσος ή παράµετρος της νόσου για της οποίας την συχνότητα ενδιαφερόµαστε

ΣυµπτώµαταΚλινικά σηµείαΕργαστηριακά ευρήµαταΕκβάσεις της νόσου

– Ίαση– Μη ίαση– Ανικανότητα– Βελτίωση– Θάνατος


Ποια η µεθοδολογία καθορισµού της περίπτωσηςΠοια η µεθοδολογία καθορισµού της περίπτωσης

Συνέντευξη των ατόµωνΕκτίµηση από γιατρόΧρήση συγκεκριµένων ευρέως αποδεκτών κριτηρίων διάγνωσης

Επιπολασµός Επιπολασµός(συνέντευξη) (Γιατρός)

Κήλη 1 5Καρδ. Ανεπάρκεια 1 4Έλκος 12κτύλου 1 4∆ιαβήτης 1 2.5Υπέρταση 1 2Άσθµα 1.3 1Χρ. Βρογχίτις 1.5 1Χρ. Παραρινοκολπίτις 1.7 1

Am. J Publ. Health, 1962;52:1648

11


ΠαράδειγµαΠαράδειγµα

3 καρδιολόγοι εξέτασαν 57 άνδρες µε προκάρδιο άλγος– Συµφωνία για 17 (30%) ότι πάσχουν– Συµφωνία για 26 (46%) ότι δεν πάσχουν

– ∆εν συµφώνησαν για 14 (25%)

P=30-55%Ποιος ο επιπολασµός?


What is the PopulationWhat is the Population

Όλος ο πληθυσµόςΌλος ο πληθυσµόςΑντιπροσωπευτικό δείγµαΑντιπροσωπευτικό δείγµα–– ΟρισµόςΟρισµός–– ΠεριορισµοίΠεριορισµοί–– Επιδράσεις της επιλογής του Επιδράσεις της επιλογής του πληθυσµού στα αποτελέσµαταπληθυσµού στα αποτελέσµατα


Επιπολασµός-Επίπτωση: Χρησιµότητα Επιπολασµός-Επίπτωση: Χρησιµότητα

Πρόβλεψη/σχεδιασµός για το µέλλον– πρόληψη– σχεδιασµός υγείαςΠιθανότητα να έχει ο ασθενής τη νόσο– διαγνωστική προσέγγιση– λήψη απόφασης για περαιτέρω διαγνωστικούς χειρισµούς

– Θεραπευτική προσέγγισηΣύγκριση– αιτιολογική προσέγγιση (π.χ καπνιστές 0.17% ανά έτος,

µη καπνιστές 0.007%)

12


Επιπολασµός - Επίπτωση: ΠαραδείγµαταΕπιπολασµός - Επίπτωση: Παραδείγµατα

1. 65 ψυχωτικά παιδιά εξετάζονται για γενετικά νοσήµατα. 3 από 65 είχαν αυξηµένη φαινυλαλανίνη στο αίµα (phenylketonuria)

Τι µελέτη είναι?Τι µελέτη είναι? Επιπολασµού ήΕπιπολασµού ήΕπίπτωσηςΕπίπτωσης

%6.4653

=Συχνότητα:

2. 180 ασθενείς µε RA εξετάστηκαν για την επαγγελµατική κατάσταση. 120 από αυτούς δεν εργάζονταν λόγω αναπηρίας. Ποσοστό 60%.

Τι µελέτη είναι?Τι µελέτη είναι? Επιπολασµού ήΕπιπολασµού ήΕπίπτωσηςΕπίπτωσης



Ζητείται: - Ποιο µέτρο συχνότητος µπορεί να υπολογιστεί

- Υπολογίστε το

532 τραυµατισµοί προσωπικού καταγράφηκαν λόγω ατυχηµάτων σε ένα εργοστάσιο. Οι εργαζόµενοι ήταν 520 στην αρχή της περιόδου και 680 στο τέλος.



Ζητείται: - Ποιο µέτρο συχνότητος µπορεί να υπολογιστεί

- Υπολογίστε το

Α) Επίπτωση

Β) Περιστατικά:532Χρόνος = 4 χρ.Population at risk:(520+680)/2=600CI=532/600=0.89

I=0.89/4=0.22

13



ΠΡΟΒΛΗΜΑΣε περιοχή της Ουάσινγκτον διερευνήθηκε η Σκλήρυνση κατά πλάκας µεταξύ των λευκών (πληθυσµός=679478) και µεταξύ των ατόµων Ιαπωνικής καταγωγής (16122 άτοµα). Βρέθηκαν 395 κρούσµατα της νόσου στους λευκούς και 0 στους Ιαπωνικής καταγωγής.

Ζητείται: α) Ποια µέτρα συχνότητος της νόσου µπορείτε να µετρήσετε, β) Υπολογίστε τα

P1=395/679478=58x10-5

P2=0/16122=0

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ · 1 2.4.02 Tzanakis N, ΜΑΘΗΜΑ 6ο 1 ΜΑΘΗΜΑ...

Documents

Transcript of ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ · 1 2.4.02 Tzanakis N, ΜΑΘΗΜΑ 6ο 1 ΜΑΘΗΜΑ...