ΤΜΗΜΑ ΦΦΙΛΛΟΟΣΟΦΙΙΑΣ · 2013-12-17 · Η ΒΤΦ λειτουργεί για...

ΠΠΠΑΑΑΝΝΝΕΕΕΠΠΠΙΙΙΣΣΣΤΤΤΗΗΗΜΜΜΙΙΙΟΟΟ ΠΠΠΑΑΑΤΤΤΡΡΡΩΩΩΝΝΝ

Σ Χ Ο Λ Η Α Ν Θ Ρ Ω Π Ι Σ Τ Ι Κ Ω Ν

Κ Α Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Κ Ω Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ω Ν

ΤΤΤΜΜΜΗΗΗΜΜΜΑΑΑ ΦΦΦΙΙΙΛΛΛΟΟΟΣΣΣΟΟΟΦΦΦΙΙΙΑΑΑΣΣΣ

Σ Υ Ν Ο Π Τ Ι Κ Ο Σ Ο Δ Η Γ Ο Σ Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ω Ν

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2007 - 2008

Τμήμα Φιλοσοφίας

Συνοπτικός οδηγός μαθημάτων ακαδημαϊκού έτους 2007 - 2008 1

Περιεχόμενα

Τμήμα Φιλοσοφίας: Βασικές Πληροφορίες ..........................................................................2

Διοίκηση: Γενική Συνέλευση ..............................................................................................2

Διδακτικό - Ερευνητικό Προσωπικό (Δ.Ε.Π.)........................................................................3

Διοικητικό Προσωπικό.......................................................................................................5

Βιβλιοθήκη του Τμήματος Φιλοσοφίας (ΒΤΦ) ......................................................................6

Κέντρο Η/Υ......................................................................................................................8

Επαγγελματική κατοχύρωση των πτυχιούχων......................................................................9

Προπτυχιακές Σπουδές....................................................................................................10

Απαιτήσεις για την απόκτηση πτυχίου ..............................................................................14

Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών ......................................................................................17

Μεταβατικές ρυθμίσεις: Αντιστοιχήσεις μαθημάτων ...........................................................20

Πρόγραμμα Μαθημάτων 2007 - 2008 ...............................................................................25

Περιεχόμενα Μαθημάτων 2007 - 2008..............................................................................31



Τ Μ Η Μ Α Φ Ι Λ Ο Σ Ο Φ Ι Α Σ : Β Α Σ Ι Κ Ε Σ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Ε Σ

Ταχυδρομική διεύθυνση: Τμήμα Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Πατρών,

Πανεπιστημιούπολη, 26 500 Ρίο–Πάτρα

Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.philosophy.upatras.gr

ΙΔΡΥΣΗ - ΣΤΕΓΑΣΗ

Το Τμήμα Φιλοσοφίας ιδρύθηκε με το Π.Δ. 206/1999 (Φ.Ε.Κ.179/6-9-1999) και άρχισε να

λειτουργεί τον Σεπτέμβριο του 1999, όταν ενεγράφησαν οι πρώτοι 175 φοιτητές και φοιτήτριές

του. Αποστολή του έχει «την καλλιέργεια και την προαγωγή της φιλοσοφίας με τη διδασκαλία και

την έρευνα καθώς και την συμβολή στην ανάπτυξη του φιλοσοφικού στοχασμού απαραίτητου για

την ενσυνείδητη καλλιέργεια των επιστημών άλλων γνωστικών πεδίων. Επίσης την κατάρτιση

επιστημόνων ικανών να μελετούν, να ερευνούν και να διδάσκουν την επιστήμη αυτή.» (άρθρο 1,

παρ. 3, εδ. δ΄).

Το Τμήμα Φιλοσοφίας στεγάζεται σε τρία κτήρια στο συγκρότημα των προκατασκευασμένων

κτηρίων, κοντά στο κτήριο Α΄ της Πρυτανείας, τα οποία του έχουν παραχωρηθεί από το

Πανεπιστήμιο. Στα κτήρια αυτά είναι εγκατεστημένοι η Γραμματεία, οι διδάσκοντες (μέλη Δ.Ε.Π.

του Τμήματος, μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π. και διδάσκοντες με σύμβαση [Π.Δ. 407/1980]), η Βιβλιοθήκη και

το Κέντρο Η/Υ του Τμήματος. Στα κτήρια αυτά έχουν διαμορφωθεί και αίθουσες σεμιναρίων.

ΔΙΟΙΚΗΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Το Τμήμα Φιλοσοφίας διοικείται, σύμφωνα με το νόμο, από Γενική Συνέλευση η οποία

αποτελείται από τα μέλη Δ.Ε.Π. του Τμήματος Φιλοσοφίας, το μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π και εκπροσώπους

των φοιτητών, οι οποίοι ορίζονται στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους από το Διοικητικό

Συμβούλιο του Συλλόγου Φοιτητών του Τμήματος.

Γενική Συνέλευση Π ρ ό ε δ ρ ο ς: ΚΑΛΕΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Φιλοσοφίας

Μ έ λ η Δ.Ε.Π.:

ΒΑΜΠΟΥΛΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ, Λέκτορας Τμήματος Φιλοσοφίας

ΓΟΥΔΕΛΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Φιλοσοφίας

ΚΟΝΤΟΣ ΠΑΥΛΟΣ, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φιλοσοφίας

ΜΑΝΩΛΑΚΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, Λέκτορας Τμήματος Φιλοσοφίας

ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, Λέκτορας Τμήματος Φιλοσοφίας

ΠΑΓΩΝΔΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Λέκτορας Τμήματος Φιλοσοφίας

ΠΑΡΟΥΣΗΣ ΜΙΧΑΗΛ, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Φιλοσοφίας

ΠΑΤΕΛΛΗ ΙΟΛΗ, Καθηγήτρια Τμήματος Φιλοσοφίας



ΠΕΡΔΙΚΟΥΡΗ ΕΛΕΝΗ, Λέκτορας Τμήματος Φιλοσοφίας

ΤΕΡΕΖΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, Καθηγητής Τμήματος Φιλοσοφίας

Μ έ λ ο ς Ε.Ε.ΔΙ.Π.:

ΣΠΑΓΑΔΩΡΟΥ ΑΡΕΤΗ

Ε κ π ρ ό σ ω π ο ι φ ο ι τ η τ ώ ν:

Τακτικά μέλη Αναπληρωματικά μέλη

Παππάς Νίκος Λιακοπούλου Μαρία

Σαμαρά Κων/να Δρόσου Λένα

Μαντουλίδου Αθηνά Ποιμενίδου Έλενα

Σβολιαντοπούλου Μαρία Κωνσταντινέα Ηρώ

Χαλακατεβάκη Χρυσή Θεοδωρίδου Αναστασία

Ανδριώτης Ιωάννης Σπίνος Ιωάννης

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (Δ.Ε.Π.)

Κ α θ η γ η τ έ ς:

ΠΑΤΕΛΛΗ ΙΟΛΗ 1 τηλ.: 2610-969301 Νεότερη και Σύγχρονη Φιλοσοφία e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 05-02-2001) γραφείο: κτήριο Κ 22

ΤΕΡΕΖΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ τηλ.: 2610-997903 Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Φιλοσοφία e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 11-09-2001) γραφείο: κτήριο Κ 22

Α ν α π λ η ρ ω τ έ ς Κ α θ η γ η τ έ ς:

ΚΑΛΕΡΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ τηλ.: 2610-996348 Φιλοσοφία του 20ου Αιώνα e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 11-07-2001) γραφείο: κτήριο Κ 35

ΠΑΡΟΥΣΗΣ ΜΙΧΑΗΛ τηλ.: 2610-969812 Φιλοσοφία, επιστημολογία και θεωρία του δικαίου e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 09-03-2006) γραφείο: κτήριο Κ 25

Ε π ί κ ο υ ρ ο ι Κ α θ η γ η τ έ ς:

ΓΟΥΔΕΛΗ ΚΥΡΙΑΚΗ τηλ.: 2610-997707 Νεότερη Φιλοσοφία (17ος μέχρι και 19ος Αιώνας) e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 24-07-2002) γραφείο: κτήριο Κ 25

ΚΟΝΤΟΣ ΠΑΥΛΟΣ2 τηλ.: 2610-997869 1 Κατά το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2007- 2008 θα βρίσκεται σε εκπαιδευτική άδεια.



Φαινομενολογία e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 19-09-2002) γραφείο: κτήριο Κ 25

Λ έ κ τ ο ρ ε ς:

ΒΑΜΠΟΥΛΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ τηλ.: 2610-969947 Νεότερη Φιλοσοφία (16ος-19ος Αι.): Φυσική Φιλοσοφία e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 09-08-2005) γραφείο: κτήριο Κ 35

ΜΑΝΩΛΑΚΑΚΗ ΕΛΕΝΗ3 τηλ.: 2610-997783 Αναλυτική Φιλοσοφία της Γλώσσας e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 19-09-2002) γραφείο: κτήριο Κ 25

ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ τηλ.: 2610-969945 Πολιτική Φιλοσοφία (Νεότερη–Σύγχρονη) e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 07-10-2004) γραφείο: κτήριο Κ 35

ΠΑΓΩΝΔΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ τηλ.: 2610-969946 Φιλοσοφία του Νου e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 07-10-2004) γραφείο: κτήριο Κ 35

ΠΕΡΔΙΚΟΥΡΗ ΕΛΕΝΗ4 τηλ.: 2610-996313 Ελληνική Φιλοσοφία της Ύστερης Αρχαιότητας e-mail: [email protected] (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 21-08-2003) γραφείο: κτήριο Κ 35

Ειδικό Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.Ε.ΔΙ.Π.) ΣΠΑΓΑΔΩΡΟΥ ΑΡΕΤΗ τηλ.: 2610-969813 (Φ.Ε.Κ. διορισμού: 09-03-2006) e-mail: [email protected] γραφείο: κτήριο Κ 22 Διδάσκοντες με σύμβαση (Π.Δ. 407/1980)

ΓΑΣΠΑΡΑΤΟΥ ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ [email protected]

ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ ΗΛΙΑΣ [email protected]

ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ [email protected]

ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ [email protected]

ΛΙΒΑΝΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ [email protected]

ΜΕΛΑ ΑΓΛΑΪΑ [email protected]

ΜΟΥΖΑΚΙΤΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ [email protected]

ΜΟΥΖΑΛΑ ΜΕΛΙΝΑ [email protected]

ΜΠΟΖΕΜΠΕΡΓΚ ΖΩΗ [email protected]

ΜΠΟΧΩΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ [email protected]

ΝΤΟΥΣΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ [email protected]

ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ [email protected]

2 Κατά το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2007-2008 θα βρίσκεται σε εκπαιδευτική άδεια. 3 Κατά το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2007-2008 θα βρίσκεται σε εκπαιδευτική άδεια. 4 Κατά το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2007-2008 θα βρίσκεται σε εκπαιδευτική άδεια.



ΣΓΟΥΡΟΥΔΗ ΔΗΜΗΤΡΑ [email protected]

ΣΤΑΥΡΙΑΝΕΑΣ ΣΤΑΣΙΝΟΣ [email protected]

ΤΑΤΑΡΗ ΜΑΡΙΑ [email protected]

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ-ΝΕΦΕΛΗ [email protected]

ΤΣΑΚΙΡΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ [email protected]

ΦΙΛΙΠΠΑΚΗ ΕΛΕΝΗ [email protected]

ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ [email protected]

Γραφείο Διδασκόντων με σύμβαση (Π.Δ. 407/1980) τηλ.: 2610-997788

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Γραμματεία του Τμήματος

ΠΑΝΙΤΣΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Γραμματέας τηλ.: 2610-996654

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΑ, Διοικητική Υπάλληλος τηλ.: 2610-997155

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ, Διοικητική Υπάλληλος τηλ.: 2610-997155

ΛΕΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Διοικητικός Υπάλληλος (ΙΔΑΧ) τηλ.: 2610-969830

ΣΤΑΥΡΙΔΗ ΜΑΡΙΓΩ, Διοικητική Υπάλληλος (ΙΔΑΧ) τηλ.: 2610-969830

ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ, Διοικητική Υπάλληλος (ΙΔΑΧ) τηλ.: 2610-969830

Τηλ. Γραμματείας: 2610-997155

Φαξ Γραμματείας: 2610-969364

E-mail: [email protected]

Η Γραμματεία του Τμήματος είναι ανοικτή

για τους φοιτητές/τις φοιτήτριες

Δ ε υ τ έ ρ α, Τ ε τ ά ρ τ η κ α ι Π α ρ α σ κ ε υ ή, 11.00 - 13.00. Γραμματεία διδασκόντων

ΚΟΤΣΑΡΗ ΜΑΡΙΑ, Διοικητική Υπάλληλος τηλ.: 2610-996231

2610-969365 φαξ.: 2610-969365 e-mail: [email protected]

Βιβλιοθήκη του Τμήματος

ΤΣΑΡΔΑΚΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, Διοικητική Υπάλληλος τηλ.-φαξ: 2610-997909 e-mail: [email protected]



ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΒΤΦ) ΚΤΗΡΙΟ Κ25

Από τον Οκτώβριο του 2001, οι φοιτητές/τριες έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τη

Βιβλιοθήκη - Αναγνωστήριο του Τμήματος Φιλοσοφίας (ΒΤΦ), η οποία διαθέτει περί τους 6.000

τίτλους ελληνόγλωσσων και ξενόγλωσσων βιβλίων, ενώ η συλλογή εμπλουτίζεται διαρκώς με

νέους τίτλους. Η συλλογή καλύπτει κυρίως το γνωστικό πεδίο της φιλοσοφίας με έργα

πληροφοριακά (λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, εγχειρίδια), έργα αναφοράς, κριτικές εκδόσεις των

κλασικών της φιλοσοφίας από την αρχαιότητα έως την σύγχρονη εποχή και μεταφράσεις, καθώς

και με δευτερεύουσα βιβλιογραφία. Παράλληλα η συλλογή εξοπλίζεται και με βιβλία ειδικών

φιλοσοφικών κλάδων (λογική, ηθική, αισθητική, κοινωνική και πολιτική φιλοσοφία, φιλοσοφία της

επιστήμης κ.λπ.). Επίσης, η ΒΤΦ διαθέτει και περί τους 60 τίτλους περιοδικών.

Σκοπός της ΒΤΦ είναι η υποστήριξη των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών, καθώς και η

παροχή υλικού για την εκπόνηση φοιτητικών εργασιών. Απώτερος σκοπός είναι να καλύψει και

κάποιους φιλοσοφικούς κλάδους ερευνητικά. Από το ακαδημαϊκό έτος 2001-2002 οι

φοιτητές/τριες και το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν

τη ΒΤΦ και ως δανειστική.

Η ΒΤΦ λειτουργεί στο κτήριο Κ35 του Τμήματος σε συνεργασία με την κεντρική Βιβλιοθήκη &

Υπηρεσία Πληροφόρησης (ΒΥΠ) του Πανεπιστημίου Πατρών (βλ. χάρτη πανεπιστημιούπολης). Για

τη χρήση της ΒΤΦ απαιτείται εγγραφή των χρηστών και η απόκτηση της ειδικής

Κάρτας Χρήστη. Η εγγραφή και η έκδοση της κάρτας γίνεται στα γραφεία της ΒΥΠ. Η Κάρτα

Χρήστη ισχύει και για όλες τις υπηρεσίες της ΒΥΠ.

Δικαίωμα χρήσης της ΒΤΦ έχουν:

Τα μέλη Δ.Ε.Π. του ΠΠ, το μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π. του τμήματος, καθώς και οι διδάσκοντες με

σύμβαση (Π.Δ. 407/1980) στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Π.Π.

Οι φοιτητές του ΠΠ.

Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και οι υποψήφιοι διδάκτορες του ΠΠ.

Όλοι οι εργαζόμενοι στο ΠΠ.

Εξωτερικοί χρήστες, δηλαδή άτομα που δεν ανήκουν στις προαναφερθείσες κατηγορίες. Οι

εξωτερικοί χρήστες καταβάλλουν ένα ποσό εφάπαξ 29,35 ευρώ κατά την εγγραφή τους στη

ΒΥΠ.

Οι χρήστες υποχρεούνται να δηλώνουν στον υπεύθυνο υπάλληλο ή μεταπτυχιακό φοιτητή της

ΒΤΦ αλλαγές της διεύθυνσης, του τηλεφώνου και του e-mail τους.

Επισημαίνεται ότι για την έκδοση πτυχίου απαιτείται η απαλλαγή του φοιτητή από κάθε χρέωσή

του έναντι της ΒΥΠ και της Βιβλιοθήκης του Τμήματος στο οποίο ανήκει.



Χρήση της Βιβλιοθήκης/Αναγνωστήριο

Όλοι οι χρήστες δεσμεύονται από τους όρους του κανονισμού λειτουργίας της ΒΤΦ, ο οποίος

βρίσκεται αναρτημένος σε εμφανή σημεία στο χώρο της Βιβλιοθήκης. Οποιαδήποτε λοιπά

ζητήματα προκύπτουν τίθενται υπ’ όψιν της Επιτροπής Βιβλιοθήκης του Τμήματος Φιλοσοφίας.

Βασικά σημεία του κανονισμού λειτουργίας της ΒΤΦ:

⇒ Οι χρήστες είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται προς τις υποδείξεις του προσωπικού, να

σέβονται το χώρο καθώς και τους συναδέλφους τους.

⇒ Οι χρήστες οφείλουν να είναι προσεκτικοί στη χρήση του υλικού και του εξοπλισμού.

Οποιαδήποτε φθορά ή απώλεια υλικού αποκαθίσταται ή αποζημιώνεται από τον χρήστη που

την προκάλεσε.

⇒ Οι χρήστες αφήνουν τα βιβλία που χρησιμοποιούν εντός του χώρου της Βιβλιοθήκης, στο

κέντρο των τραπεζιών του Αναγνωστηρίου. Τα βιβλία επανατοποθετούνται στη θέση τους από

τους υπευθύνους της ΒΤΦ.

⇒ Δεν επιτρέπεται η είσοδος στο χώρο της Βιβλιοθήκης με τσάντες, παλτά κ.λπ. Για τη φύλαξη

των προσωπικών αντικειμένων των χρηστών υπάρχουν στην είσοδο της Βιβλιοθήκης θυρίδες

με κλειδιά, τα οποία ο χρήστης ζητεί από τον υπεύθυνο υπάλληλο της ΒΤΦ.

⇒ Στους χώρους κοινού της Βιβλιοθήκης δεν επιτρέπεται η εισαγωγή και κατανάλωση τροφίμων

ή ροφημάτων καθώς και το κάπνισμα. Επίσης δεν επιτρέπονται τα κινητά τηλέφωνα.

⇒ Οι χρήστες έχουν άμεση πρόσβαση στα βιβλία και στα περιοδικά της ΒΤΦ. Η πρόσβαση στον

κατάλογο της Βιβλιοθήκης γίνεται μέσω Η/Υ.

⇒ Κατά την έξοδό τους από το χώρο της Βιβλιοθήκης, οι χρήστες είναι υποχρεωμένοι – χωρίς

προτροπή – να δείχνουν στον υπεύθυνο υπάλληλο τα βιβλία ή τετράδια που παίρνουν μαζί

τους.

Δανεισμός

Η ΒΤΦ λειτουργεί για τους χρήστες και ως δανειστική βιβλιοθήκη. Τα βιβλία που είναι σημειωμένα

με κόκκινες ετικέτες δεν δανείζονται. Όλα τα υπόλοιπα δανείζονται (έως τρία βιβλίσ), εφόσον δεν

έχουν συμπεριληφθεί σε κλειστή συλλογή. Για όλες τις κατηγορίες χρηστών της ΒΤΦ ο δανεισμός

γίνεται για 15 ημέρες με δυνατότητα ανανέωσης μιας ακόμη εβδομάδας, εφόσον το βιβλίο δεν

έχει ζητηθεί από άλλον χρήστη. Στους εξωτερικούς χρήστες τα βιβλία δανείζονται για μία

εβδομάδα, χωρίς δυνατότητα ανανέωσης. Για την κράτηση βιβλίων (μόνο ένα βιβλίο) τηρείται

σειρά προτεραιότητας.

Σε περίπτωση καθυστέρησης της επιστροφής ενός βιβλίου ο δανειζόμενος επιβαρύνεται με

πρόστιμο 50 λεπτών ανά εργάσιμη ημέρα.

Ειδικά για τους διδάσκοντες με σύμβαση (Π.Δ. 407/1980) στο Τμήμα Φιλοσοφίας ισχύουν όσον

αφορά α) τη διάρκεια δανεισμού, β) τον αριθμό των βιβλίων και γ) το είδος των βιβλίων οι όροι

που ισχύουν και για τα μέλη Δ.Ε.Π. Κατά συνέπεια, από τους διδάσκοντες με σύμβαση (Π.Δ.



407/1980) δεν εισπράττονται πρόστιμα. Με τη λήξη της σύμβασής τους οι επί συμβάσει

διδάσκοντες υποχρεούνται να επιστρέψουν όλα τα βιβλία της ΒΤΦ που έχουν δανειστεί.

Για τις ανάγκες συγκεκριμένων μαθημάτων ενός εξαμήνου οι διδάσκοντες μπορούν να συγκροτούν

«κλειστές συλλογές». Τα βιβλία των «κλειστών συλλογών» δεν δανείζονται κατά το

συγκεκριμένο εξάμηνο, παρά μόνο για τις ώρες που δεν λειτουργεί η ΒΤΦ (για μία νύχτα, μετά την

17.00 και έως την 10.00 της επομένης ημέρας, ή για ένα Σαββατοκύριακο ή για αργία). Για

συγκεκριμένους λόγους (π.χ. παρουσίαση εργασίας) ο/η διδάσκων/ουσα μπορεί να δώσει

εγγράφως προτεραιότητα σε κάποιον φοιτητή.

Ώρες λειτουργίας ΒΤΦ

Οι φοιτητές/τριες παρακαλούνται να ενημερώνονται σχετικά με την λειτουργία της ΒΤΦ από τις

ανακοινώσεις του Τμήματος Φιλοσοφίας. ΚΕΝΤΡΟ Η/Υ ΚΤΗΡΙΟ Κ35

Το Τμήμα Φιλοσοφίας θεωρεί ως ένα από τα σημαντικότερα εφόδια των φοιτητών για να

ανταποκριθούν στις ανάγκες της εκπαιδευτικής διαδικασίας την όσο το δυνατόν έγκαιρη

εξοικείωσή τους με τις νέες τεχνολογίες και τις δυνατότητες που προσφέρουν.

Οι φοιτητές/τριες θα πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν με άνεση τον Η/Υ, είτε ως

εργαλείο για την ετοιμασία των εργασιών τους (συγγραφή, εκτύπωση, παρουσίαση, επεξεργασία

κειμένου) είτε, το σπουδαιότερο, ως πρόσβαση στο διαδίκτυο και στο τεράστιο φάσμα

πληροφοριών που προσφέρει για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς (για την ανεύρεση,

λ.χ., φιλοσοφικών κειμένων). Παράλληλα, θα πρέπει οι φοιτητές/τριες να εξοικειωθούν άμεσα με

τη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ώστε να μπορούν να το χρησιμοποιούν για τις

επικοινωνίες τους, ακαδημαϊκές και γενικότερες. Με το σκεπτικό αυτό οι φοιτητές/τριες

παρακολουθούν υποχρεωτικά εργαστήρια χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, για να

εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες.



ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (Π.Δ. 55/10-2-2004)

Με το Π.Δ. 55/10-2-2004 (Φ.Ε.Κ. 46/11-2-2004, τχ. Α΄, σ. 807-808), άρθρο 1 – το οποίο

εκδόθηκε προς εφαρμογήν της απόφασης /πρότασης στο ΥΠ.Ε.Π.Θ. της Προσωρινής Γενικής

Συνέλευσης του Τμήματος Φιλοσοφίας (συνεδρίαση υπ’ αρ. 36/20-2-2002) για την επαγγελματική

κατοχύρωση των πτυχιούχων του Τμήματος – οι πτυχιούχοι του Τμήματος Φιλοσοφίας

κατοχυρώνονται επαγγελματικά ως εξής:

«1. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Φιλοσοφίας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών

Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών έχουν την επιστημονική δυνατότητα ενασχόλησής

τους με την καλλιέργεια και προαγωγή της φιλοσοφίας δια της διδασκαλίας και της έρευνας,

καθώς και την καλλιέργεια, ανάπτυξη και μετάδοση της φιλοσοφικής και ανθρωπιστικής

παιδείας και του πολιτισμού.

2. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Φιλοσοφίας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών

του Πανεπιστημίου Πατρών έχουν την επιστημονική δυνατότητα να απασχολούνται σύμφωνα

με τις κείμενες διατάξεις:

α) Στην εκπαίδευση, δημόσια και ιδιωτική, ως καθηγητές για τη διδασκαλία μαθημάτων

σχετικών με την επιστήμη τους και ως στελέχη αυτής.

β) Σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα όπως Υπουργεία, Νομαρχιακές και Τοπικές

Αυτοδιοικήσεις, κρατικούς και ιδιωτικούς πολιτιστικούς φορείς, πολιτιστικούς οργανισμούς,

πολιτιστικά ιδρύματα, μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης (τηλεόραση, ραδιόφωνο, έντυπο

τύπο), ιδρύματα με μορφωτική και πολιτισμική δράση, εκδοτικούς οργανισμούς,

ερευνητικά ιδρύματα και στον ευρύτερο χώρο του πολιτισμού κ.λπ. ως στελέχη,

σύμβουλοι, επιμορφωτές κ.λπ. σε αντικείμενα της επιστήμης τους, συμβάλλοντας με

επιστημονική επάρκεια και δημιουργικά στην καλλιέργεια και διάδοση της φιλοσοφικής και

ανθρωπιστικής παιδείας και του πολιτισμού.

γ) Σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, όπως Υπηρεσίες, Νοσηλευτικά Κέντρα,

Ερευνητικά Κέντρα, επιχειρήσεις κ.α. των οποίων το αντικείμενο άπτεται ζητημάτων

εφαρμοσμένης ηθικής ως στελέχη, σύμβουλοι, επιμορφωτές κ.λπ. (π.χ. σε σεμινάρια

επιμόρφωσης για θέματα βιοηθικής, σε νοσοκομεία ως σύμβουλοι ηθικής και ιατρικής

ηθικής ή σε επιχειρήσεις ως σύμβουλοι σε ζητήματα ηθικής των επιχειρήσεων κ.λπ.).»

Σύμφωνα με το Νόμο 3577/2007 (Φ.Ε.Κ. 130/8.06.2007, τ. Α΄, άρθρο 26, παράγραφος 3) οι

πτυχιούχοι του τμήματος έχουν ενταχθεί στον κλάδο ΠΕ02, δηλαδή στον κλάδο των φιλολόγων

και, συνεπώς, μπορούν να συμμετέχουν στους αντίστοιχους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ.



Π Ρ Ο Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ε Σ Σ Π Ο Υ Δ Ε Σ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Φιλοσοφίας κατανέμονται σε οκτώ (8)

αυτοτελή ακαδημαϊκά εξάμηνα και διαρθρώνονται στις εξής κατηγορίες:

Α. Υποχρεωτικά Μαθήματα Φιλοσοφίας

Β. Υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν Μαθήματα Φιλοσοφίας

Β1: Κείμενα φιλοσοφίας

Β2: Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων

Β3: Φιλοσοφικά μαθήματα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν

Γ. Ειδικές κατηγορίες μαθημάτων

Γ1: Σεμινάρια

Γ2: Διπλωματική εργασία

Γ3: Φροντιστηριακά μαθήματα

Γ4: Εργαστήριο Πληροφορικής

Γ5: Μαθήματα Ξένης Γλώσσας

Δ. Μη φιλοσοφικά υποχρεωτικά κατ’ επιλογήν μαθήματα

Κατά την έναρξη κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου και ανάλογα με το έτος σπουδών και το εξάμηνο

φοίτησης το οποίο διανύουν, οι φοιτητές/τριες έχουν την υποχρέωση δήλωσης συγκεκριμένου

αριθμού μαθημάτων που επιθυμούν να παρακολουθήσουν, τα οποία επιλέγουν από ένα σύνολο

ομοειδών προσφερόμενων μαθημάτων. Οι δηλώσεις των μαθημάτων αυτών αφορούν στις

κατηγορίες μαθημάτων Β, Δ, Γ1 και Γ2 και γίνονται σε συγκεκριμένο έντυπο, στη γραμματεία

του Τμήματος και σε χρονική προθεσμία που ανακοινώνεται έγκαιρα.

Α. Υποχρεωτικά Μαθήματα Φιλοσοφίας

Πρόκειται για εποπτικά μαθήματα που στόχο έχουν την εξοικείωση του φοιτητή με όλους τους

φιλοσοφικούς κλάδους και τις ιστορικές τους εκφάνσεις και είναι απαραίτητα για την απόκτηση

πτυχίου. Τα υποχρεωτικά μαθήματα έχουν θεματικά και αριθμητικά ορισθεί έτσι, ώστε αφενός να

εξασφαλίσουν μια όσο το δυνατόν σφαιρική και αντιπροσωπευτική θεώρηση των σημαντικότερων

σταθμών της ιστορικής εξέλιξης και των βασικών κλάδων του φιλοσοφικού στοχασμού και

αφετέρου να εισαγάγουν τους φοιτητές σε βασικά θέματα της σύγχρονης φιλοσοφικής σκέψης. Η

διδασκαλία τους έχει διάρκεια τρεις (3) ώρες εβδομαδιαίως.



Β. Υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν Μαθήματα Φιλοσοφίας

Πρόκειται για μαθήματα τα οποία πρέπει να επιλέξουν οι φοιτητές από ένα σύνολο

προσφερόμενων μαθημάτων. Η διδασκαλία τους έχει διάρκεια τρεις (3) ώρες εβδομαδιαίως.

Χωρίζονται στις ακόλουθες υποκατηγορίες:

Β1: Κείμενα φιλοσοφίας

Σκοπός αυτών των μαθημάτων είναι η, μέσω της αναλυτικής ανάγνωσης πρωτογενών κειμένων

της φιλοσοφίας, εξοικείωση των φοιτητών με τον τρόπο με τον οποίο συγκροτείται και

εκδιπλώνεται ο φιλοσοφικός στοχασμός. Tο μάθημα συνίσταται στην βήμα προς βήμα ανάλυση

ενός περιορισμένης έκτασης φιλοσοφικού κειμένου. Oι φοιτητές μαθαίνουν να εντοπίζουν την

θέση ή τις θέσεις που ο συγγραφέας θέλει να υποστηρίξει και να τις διακρίνουν από τα

επιχειρήματα που χρησιμοποιεί για την υποστήριξή τους. Aνιχνεύουν τον τρόπο με τον οποίο οι

επιμέρους θέσεις συνδέονται μεταξύ τους και κατά πόσον προκύπτουν εντάσεις από την

συνύπαρξη των εν λόγω θέσεων. Παρακολουθούν την πορεία κατά την οποία οι θέσεις του

φιλοσόφου στο συγκεκριμένο κείμενο και τα επιχειρήματα που τις στηρίζουν δημιουργούν ένα

πλέγμα εννοιών που συναρτάται με την γενικότερη θεωρία ή στόχευση του φιλοσόφου. Tέλος,

μαθαίνουν να τοποθετούν τις εν λόγω έννοιες στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο

εντάσσεται το υπό ανάγνωσιν κείμενο. Έτσι, οι φοιτητές, μελετώντας πρωτογενή κείμενα, αφενός

κατανοούν πώς αρθρώνονται κάποια βασικά προβλήματα του υπό εξέτασιν φιλοσόφου (καθώς και

τα συναφή σύγχρονα) και αφετέρου έχουν και οι ίδιοι μία πρώτη άσκηση στον φιλοσοφικό

στοχασμό. Δεδομένου ότι η ανάγνωση φιλοσοφικών κειμένων συνιστά το θεμέλιο της

εκπαίδευσης στην φιλοσοφία, τα συγκεκριμένα μαθήματα θα δώσουν στους φοιτητές τα

απαραίτητα εφόδια για όλα τα μαθήματα του Π.Σ. Λόγω της ιδιαιτερότητας αυτών των

μαθημάτων, που απαιτούν αναλυτική ανάγνωση των κειμένων, διαμορφώνονται τρία τμήματα ανά

μάθημα. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα επιλογής του τμήματος που θέλουν να

παρακολουθήσουν. Ως ανώτατος αριθμός ανά τμήμα ορίζεται ο αριθμός των εγγεγραμμένων

φοιτητών δια του τρία (3). Για τους φοιτητές προηγούμενων ετών που οφείλουν τα μαθήματα

αυτά ισχύει η τελευταία επιλογή τους, εκτός εάν επιθυμούν αλλαγή για την οποία υποβάλλουν

σχετική αίτηση.

Β2: Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων

Στόχος των μαθημάτων αυτών είναι η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την επιστημονική

προσέγγιση, ανάλυση, επεξεργασία και παρουσίαση φιλοσοφικών θεματικών. Για το σκοπό αυτό

τα συγκεκριμένα μαθήματα εστιάζονται σε ένα συγκεκριμένο και καλά οριοθετημένο φιλοσοφικό

ζήτημα, το οποίο μελετάται συστηματικά βάσει επιλεγμένης επιστημονικής βιβλιογραφίας. Τα

θέματα μπορεί να επιλέγονται είτε από τη σύγχρονη φιλοσοφική συζήτηση είτε να αφορούν

ζητήματα που έχουν ανακύψει και συζητηθεί ήδη στην φιλοσοφική παράδοση. H μελέτη της

βιβλιογραφίας, της σχετικής με φιλοσοφικές θεματικές, προϋποθέτει τα μαθήματα ανάγνωσης

κειμένων και τα προεκτείνει κατά το ότι δείχνει στους φοιτητές ότι η πρακτική της φιλοσοφίας δεν



συνιστά ένα σύνολο δογματικά διατυπωμένων θέσεων, αλλά έναν κριτικό διάλογο μεταξύ

διαφορετικών ή και αντίθετων μεταξύ τους ερμηνειών σχετικά με μία φιλοσοφική θεωρία ή ένα

φιλοσοφικό πρόβλημα. Οι φοιτητές/τριες ασκούνται στη φιλοσοφική μεθοδολογία και

επιχειρηματολογία αναλαμβάνοντας την επεξεργασία ή παρουσίαση άρθρων σε περιορισμένης

έκτασης γραπτές εργασίες. Ασκούνται έτσι στην ανάλυση και κατανόηση επιχειρημάτων, στην

τήρηση και στον έλεγχο μιας αυστηρής ορθολογικής συνέπειας στην επιχειρηματολογία τους, στην

επιδίωξη εννοιολογικής ακρίβειας και σαφήνειας και αποκτούν συγκεκριμένη εμπειρία για την

ιστορικότητα των φιλοσοφικών θέσεων και εννοιών. Βεβαίως, εκτός αυτών, γνωρίζουν σε βάθος

την προβληματική ενός συγκεκριμένου φιλοσοφικού ζητήματος, το οποίο έχει απασχολήσει την

έρευνα. Για τη συγγραφή των εργασιών τους διδάσκονται ταυτόχρονα τους κανόνες της μορφής

του γραπτού επιστημονικού φιλοσοφικού κειμένου. Λόγω της ιδιαιτερότητας αυτών των

μαθημάτων που απαιτούν προφορική παρουσίαση εργασίας, διαμορφώνονται επτά τμήματα ανά

μάθημα. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα επιλογής του τμήματος που θέλουν να

παρακολουθήσουν. Ως ανώτατος αριθμός ανά τμήμα ορίζεται ο αριθμός των εγγεγραμμένων

φοιτητών δια του επτά (7). Ειδικά για τους φοιτητές παρελθόντων ετών ισχύουν τα παρακάτω:

(α) οφείλουν να δηλώσουν εκ νέου το τμήμα που θέλουν να παρακολουθήσουν, (β) ο συνολικός

αριθμός τους ανά τμήμα δεν μπορεί να υπερβαίνει το επτά (7), πράγμα που σημαίνει ότι δεν

εξασφαλίζεται ότι θα παρακολουθήσουν εκ νέου το τμήμα που είχαν επιλέξει κατά το

προηγούμενο έτος.

Β3: Φιλοσοφικά μαθήματα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν

Τα μαθήματα αυτά προσφέρονται στους τριτοετείς και τεταρτοετείς φοιτητές. Σκοπό έχουν να

επιτρέψουν την επαφή των φοιτητών με συγκεκριμένα φιλοσοφικά προβλήματα που απασχολούν

τη σύγχρονη έρευνα.

Είναι χωρισμένα σε τέσσερεις μεγάλες ομάδες υπό τους τίτλους:

Α. Αρχαία ελληνική φιλοσοφία

Β. Πρακτική φιλοσοφία

Γ. Γνωσιοθεωρία / μεταφυσική

Δ. Σύγχρονη φιλοσοφία

Οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθήσουν τουλάχιστον δύο (2) μαθήματα από την

κάθε ομάδα και συνολικά δέκα (10) από αυτήν την υποκατηγορία μαθημάτων.

Γ. Ειδικές κατηγορίες μαθημάτων

Γ1: Σεμινάρια

Τα σεμιναριακά μαθήματα αποτελούν ειδική κατηγορία των μαθημάτων επιλογής των Ε΄- ΣΤ΄-

Ζ΄- Η΄ εξαμήνων. Για την παρακολούθησή τους εγγράφονται κατ’ ανώτατο όριο δεκαπέντε (15)

φοιτητές/τριες σε καθένα από αυτά με την εξής διαδικασία: Κατά την περίοδο των εξετάσεων

(Σεπτεμβρίου ή Φεβρουαρίου - ανάλογα με το εξάμηνο στο οποίο γίνεται το μάθημα) οι



ενδιαφερόμενοι φοιτητές/τριες δηλώνουν το ενδιαφέρον τους να συμμετάσχουν στο σεμινάριο και

μετά από προσωπική συνέντευξη με τον διδάσκοντα και κατά την κρίση του (λαμβάνει υπόψη τη

γνώση ξένων γλωσσών, την επίδοση στα μαθήματα και ιδιαίτερα στα συναφή με το θέμα του

σεμιναρίου ή σε προαπαιτούμενα, τη χρήση Η/Υ κ.ο.κ.) γίνονται αποδεκτοί ή μη. Κατά την έναρξη

του εξαμήνου ο διδάσκων καταθέτει στη Γραμματεία του Τμήματος κατάλογο με τους φοιτητές

που έγιναν δεκτοί να συμμετάσχουν στο σεμινάριο. Για τους φοιτητές μέλη ενός σεμιναρίου είναι

υποχρεωτική η συγγραφή εργασίας έκτασης περίπου 15-20 σελίδων (1,5 διάστιχο), η οποία

παρουσιάζεται στο σεμινάριο κατά τη διάρκεια του εξαμήνου και παραδίδεται σε τελική μορφή

κατά την περίοδο των εξετάσεων. Η εβδομαδιαία προετοιμασία είναι επίσης υποχρεωτική, δηλαδή,

οι συμμετέχοντες μελετούν τη βιβλιογραφία που προτείνει ο διδάσκων και παρουσιάζουν ανάλυσή

της. Ως εκ τούτου η συμμετοχή στο σεμινάριο είναι υποχρεωτική: για να παραδώσουν εργασία οι

φοιτητές, δεν πρέπει να έχουν απουσιάσει από περισσότερα από το 20% των συνολικών

μαθημάτων.

Γ2: Διπλωματική εργασία

Η διπλωματική εργασία (ΔΕ) εποπτεύεται από ένα διδάσκοντα (μέλος ΔΕΠ του Τμήματος ή

συμβασιούχο του ΠΔ 407/80 που διδάσκει στο Τμήμα και στα δύο εξάμηνα). Εφόσον το θέμα της

εργασίας είναι διεπιστημονικό, επιτρέπεται να οριστεί και δεύτερος επόπτης (που διδάσκει στο

Παν/μιο Πατρών). Η ανάληψη της εποπτείας μιας ΔΕ εναπόκειται στην κρίση του διδάσκοντος.

Ελάχιστοι όροι, ωστόσο, για την εκπόνηση μιας ΔΕ είναι οι εξής: χρήση ξενόγλωσσης

δευτερεύουσας βιβλιογραφίας, υψηλή επίδοση στα συναφή μαθήματα, χρήση Η/Υ, βεβαίωση

επιτυχούς παρακολούθησης του φροντιστηρίου εκπόνησης επιστημονικής εργασίας. Λόγω του

ιδιαίτερου φόρτου που συνεπάγεται η ανάληψη εποπτείας μιας ΔΕ, οι διδάσκοντες δεν είναι

δυνατόν να αναλαμβάνουν κάθε ακαδημαϊκό έτος πέραν των πέντε (5) ΔΕ. Οι φοιτητές καλούνται

να εκφράζουν την πρόθεσή τους για εκπόνηση ΔΕ κατά το ΣΤ’ εξάμηνο, ώστε να έχουν επαρκή

χρόνο για την ολοκλήρωσή της. Δεν επιτρέπεται η ΔΕ να εκκινεί σε προηγούμενο εξάμηνο από το

ΣΤ’, διότι μία επιστημονική εργασία απαιτεί ωριμότητα και σαφή προσανατολισμό σε βαθμό που

δεν είναι δυνατόν να τα διαθέτουν οι φοιτητές πριν από το τέλος του τρίτου έτους. Επίσης, η ΔΕ

δεν μπορεί να εκκινεί σε διάστημα μικρότερο των έξι μηνών πριν τη στιγμή της κατάθεσής της. Η

ΔΕ εξετάζεται από τον επόπτη και έναν επιπλέον διδάσκοντα (σύμφωνα με όσα ισχύουν

παραπάνω). Η εξέταση ανακοινώνεται μια εβδομάδα νωρίτερα και είναι δημόσια.

Γ3: Φροντιστηριακά μαθήματα

Τα φροντιστηριακά μαθήματα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Προγράμματος Σπουδών

και ορισμένα από αυτά αντιστοιχούν σε διδακτικές μονάδες για τη λήψη του πτυχίου. Οι γνώσεις

και οι δεξιότητες που αποκτώνται στο πλαίσιό τους είναι απαραίτητες για την επιτυχή ολοκλήρωση

των σπουδών. Το Φροντιστήριο για την εκπόνηση επιστημονικών εργασιών, στο οποίο δεν

αντιστοιχούν διδακτικές μονάδες, είναι προαπαιτούμενο για την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας.



Γ4: Εργαστήριο Πληροφορικής

Το Εργαστήριο Πληροφορικής έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα και αντιστοιχεί σε διδακτικές

μονάδες για την απόκτηση του πτυχίου. Στόχος του εργαστηρίου είναι η εξοικείωση των φοιτητών

με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου.

Γ5: Μαθήματα Ξένης Γλώσσας

Τα μαθήματα ξένης γλώσσας, παρά τη σημασία που τους αποδίδει το Τμήμα, είναι προαιρετικά

και δεν σχετίζονται με την απόκτηση πτυχίου. Δυστυχώς, δεν είναι δυνατόν να εξασφαλισθεί η

διδασκαλία τους, η οποία εναπόκειται αποκλειστικά στη διαθεσιμότητα του Διδασκαλείου.

Δ. Μη φιλοσοφικά υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μαθήματα

Οι φοιτητές/τριες οφείλουν να παρακολουθήσουν δώδεκα (12) μη φιλοσοφικά μαθήματα,

υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν, είτε προσφερόμενα από το ίδιο το τμήμα, είτε από άλλα τμήματα της

Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. Η διδασκαλία τους έχει διάρκεια τρεις (3) ώρες

εβδομαδιαίως. Η κατάσταση των μαθημάτων αυτών έχει ως εξής:

• Αρχαία Ελληνική Θεματογραφία Ι και ΙΙ

• Αρχαία ελληνική λογοτεχνία

• Κείμενα Αρχαίας Γραμματείας (Πλάτων, Αριστοτέλης, Κικέρων)

• Βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία

• Νεοελληνική λογοτεχνία

• Ευρωπαϊκή ιστορία

• Ελληνική ιστορία

• Λατινικά

• Γλωσσολογία

• Παιδαγωγικά Ι και ΙΙ

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΤΥΧΙΟΥ

1. Κατηγορία μαθημάτων Α, Β, Δ και Γ1: Όλα τα μαθήματα των παραπάνω κατηγοριών είναι

τρίωρα, αντιστοιχούν σε 3 διδακτικές μονάδες (εκτός από (2) δύο μαθήματα της κατηγορίας

Α, βλ. παρακάτω) και έχουν συντελεστή βαρύτητας 1,5.

Κατηγορία μαθημάτων Γ3: Το «Φροντιστήριο Ανάγνωσης κειμένων» και το «Φροντιστήριο

Λογικής» είναι ενσωματωμένα σε αντίστοιχα υποχρεωτικά μαθήματα (κατηγορία Α), στα οποία

αντιστοιχούν 4 διδακτικές μονάδες. Στο «Φροντιστήριο εκπόνησης επιστημονικών εργασιών»

δεν αντιστοιχούν διδακτικές μονάδες αλλά είναι προαπαιτούμενο για την εκπόνηση

διπλωματικής εργασίας.

Κατηγορία μαθημάτων Γ4: Το Εργαστήριο Πληροφορικής στο οποίο αντιστοιχεί 1 δ.μ. και

έχει συντελεστή βαρύτητας 1, εξετάζεται με θεματικές ασκήσεις κατά τη διάρκεια του

εξαμήνου και η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική.



Κατηγορία μαθημάτων Γ5: Στα μαθήματα ξένης γλώσσας (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά,

ιταλικά) δεν αντιστοιχούν δ.μ., ούτε είναι υποχρεωτικά.

2. Απαιτούμενες διδακτικές μονάδες για τη λήψη πτυχίου:

α. Εισαχθέντες/είσες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2007 - 2008: για τη λήψη πτυχίου απαιτούνται

141 δ.μ. (47 μαθήματα).

β. Εισαχθέντες/είσες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2006 - 2007: για τη λήψη πτυχίου απαιτούνται

141 δ.μ. (47 μαθήματα).

γ. Εισαχθέντες/είσες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2005 - 2006: για τη λήψη πτυχίου απαιτούνται

136 δ.μ. (46 μαθήματα) καθώς και η επιτυχής εξέταση σε 4 μαθήματα ξένης γλώσσας (χωρίς

δ.μ.).

δ. Εισαχθέντες/είσες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2004 - 2005: για τη λήψη πτυχίου απαιτούνται


δ.μ.).

ε. Εισαχθέντες/είσες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2003 - 2004: για τη λήψη πτυχίου απαιτούνται


δ.μ.) και στο Εργαστήριο Πληροφορικής (χωρίς δ.μ.).

στ. Εισαχθέντες/είσες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2002 - 2003: για τη λήψη πτυχίου

απαιτούνται 135 δ.μ. (45 μαθήματα) καθώς και η επιτυχής εξέταση σε 4 μαθήματα ξένης

γλώσσας (χωρίς δ.μ.) και στο Εργαστήριο Πληροφορικής (χωρίς δ.μ.).

ζ. Εισαχθέντεςείσες κατά τα ακαδημαϊκά έτη 1999 - 2000, 2000 - 2001 και 2001 – 2002: για

τη λήψη πτυχίου απαιτούνται 138 δ.μ. (46 μαθήματα) καθώς και η επιτυχής εξέταση σε 4

μαθήματα ξένης γλώσσας (χωρίς δ.μ.).

3. Το Εργαστήριο Πληροφορικής δεν προσφέρεται για τους εισαχθέντες κατά τα ακαδημαϊκά έτη

1999 - 2000 και 2000 - 2001, ενώ για τους εισαχθέντες κατά τα ακαδημαϊκό έτος 2001 - 2002

προσφέρεται ως μάθημα επιλογής.

4. Από τα μαθήματα ξένης γλώσσας απαλλάσσονται οι φοιτητές/τριες που είναι κάτοχοι έγκυρου

διπλώματος είτε Αγγλικής είτε Γαλλικής είτε Γερμανικής είτε Ιταλικής γλώσσας, σε επίπεδο

Proficiency in English Αμερικανικού ή Αγγλικού πανεπιστημίου και ισοδύναμα αυτών, DELF 1-6

Sorbonne I, Kleines Sprachdiplom και CELI 5 αντιστοίχως. Αυτό αφορά τους εισαχθέντες κατά

τα ακαδημαϊκά έτη από 1999 - 2000 έως και το 2003 - 2004 για τους οποίους προϋπόθεση για

τη λήψη πτυχίου είναι η επιτυχής εξέταση σε 4 μαθήματα ξένης γλώσσας (χωρίς δ.μ.).

5. Στις απαιτούμενες 141 δ.μ. συνυπολογίζονται και οι δ.μ. από την προαιρετική διπλωματική

εργασία η οποία προσφέρεται στους φοιτητές του 7ου και 8ου εξαμήνου σπουδών. Η

διπλωματική εργασία αντιστοιχεί σε 9 δ.μ. Δηλαδή ο φοιτητής/τρια που έχει εξεταστεί

επιτυχώς σε διπλωματική εργασία απαλλάσσεται από δύο (2) φιλοσοφικά μαθήματα και ένα

(1) μη φιλοσοφικό μάθημα επιλογής αυτών των ετών.

6. Βαθμός πτυχίου: Για τον υπολογισμό του βαθμού πτυχίου, με βάση τις διατάξεις της υπ’

αριθμ. 141/Β3/2166 Υ.Α. (ΦΕΚ 308/18-6-87) πολλαπλασιάζεται ο βαθμός κάθε μαθήματος επί

ένα συντελεστή ο οποίος ονομάζεται συντελεστής βαρύτητας του μαθήματος και το άθροισμα



των επιμέρους γινομένων διαιρείται με το άθροισμα των συντελεστών βαρύτητας όλων των

μαθημάτων αυτών. Οι συντελεστές βαρύτητας κυμαίνονται από 1.0 έως 2.0 και υπολογίζονται

ως εξής: Μαθήματα με 1 ή 2 διδακτικές μονάδες έχουν συντελεστή βαρύτητας 1,0. Μαθήματα

με 3 ή 4 διδακτικές μονάδες έχουν συντελεστή βαρύτητας 1,5. Μαθήματα με περισσότερες

από 4 διδακτικές μονάδες έχουν συντελεστή βαρύτητας 2,0. Η επίδοση των φοιτητών,

ανάλογα με τον τελικό βαθμό που επιτυγχάνουν, παίρνει στο πτυχίο τους τον εξής

χαρακτηρισμό επίδοσης:

Καλώς: 6.5> Βαθμός Πτυχίου ≥ 5

Λίαν Καλώς: 8.5> Βαθμός Πτυχίου ≥ 6.5

Άριστα: Βαθμός Πτυχίου ≥ 8.5

7. Οι μονάδες ECTS των μαθημάτων ορίζονται ως εξής:

α. Σε κάθε μάθημα των εξαμήνων: Α΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄ και Ζ’ αντιστοιχούν 5 (πέντε) μονάδες

ECTS.

β. Σε κάθε μάθημα των εξαμήνων: Β΄ και Η΄ αντιστοιχούν 6 (έξι) μονάδες ECTS.



ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

1Ο ΕΤΟΣ

Α΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Νεότερη πολιτική φιλοσοφία (Υ) 3 3

2. Νεότερη Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική Ι (Υ) - Φροντιστήριο ανάγνωσης φιλοσοφικών κειμένων

4 3 + 2

3. Νεότερη Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική ΙΙ (Υ) 3 3

4. Αρχαία Ελληνική Θεματογραφία Ι (Υ/Ε) 3 3

5. Ευρωπαϊκή Ιστορία (Υ/Ε) 3 3

6. Παιδαγωγικά I (Υ/Ε) 3 3

19

Β΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Λογική (Υ) - Φροντιστήριο Λογικής 4 3 + 2

2. Αρχαία Ελληνική Ηθική και Πολιτική Φιλοσοφία (Υ)

3 3

3. Πλάτων: Θεωρία των Ιδεών (Υ) 3 3

4. Αρχαία Ελληνική Θεματογραφία ΙΙ (Υ/Ε) 3 3

5. Νεοελληνική Λογοτεχνία (Υ/Ε) 3 3

6. Εργαστήριο πληροφορικής (Υ) 1 2

17

2Ο ΕΤΟΣ

Γ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Φιλοσοφία της Γλώσσας (Υ) 3 3

2. Νεότερη Ηθική Φιλοσοφία (Υ) 3 3

3. Φιλοσοφία της Επιστήμης (Υ) 3 3 4. Γλωσσολογία (Υ/Ε) 3 3

5. Φροντιστήριο: Μέθοδοι και τεχνικές εκπόνησης επιστημονικών εργασιών

- 2

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ

6. Κείμενα Αρχαίας Γραμματείας I - III 3 3

7. Κείμενα Νεότερης Φιλοσοφίας I - III 3 3

18



Δ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Ερμηνευτική - Φαινομενολογία (Υ) 3 3

2. Kant: Γνωσιοθεωρία (Υ) 3 3

3. Kant: Ηθική Φιλοσοφία (Υ) 3 3 4. Αριστοτέλης: Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική (Υ) 3 3


5. Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα I - III 3 3

6. Επεξεργασία Φιλοσοφικών Θεμάτων I – III 3 3

18

3Ο ΕΤΟΣ

Ε΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Θέματα Αναλυτικής Φιλοσοφίας (Υ) 3 3

2. Φιλοσοφικές Σχολές της Αρχαιότητας (Υ) 3 3

3. Ελληνική Ιστορία (Υ/Ε) 3 3 4. Παιδαγωγικά II (Υ/Ε) 3 3

5. Βυζαντινή και Νεοελληνική Λογοτεχνία (Υ/Ε) 3 3


6. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής 3 3

18

ΣΤ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Φιλοσοφία του 20ου αιώνα (Υ) 3 3

2. Hegel (Υ) 3 3

3. Σύγχρονη πρακτική φιλοσοφία (Υ) 3 3 4. Λατινικά (Υ/Ε) 3 3




18



4Ο ΕΤΟΣ

Ζ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Αισθητική (Υ) 3 3

2. Αρχαία ελληνική Λογοτεχνία (Υ/Ε) 3 3 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ





18

Η΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ 1. Φιλόσοφοι 19ου – 20ου Ι (Υ) 3 3

2. Φιλόσοφοι 19ου – 20ου II (Υ) 3 3 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ




15



ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ: ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕ ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ

Γ΄Ετος (εισαχθέντες 2005-2006)

Η αντιστοιχία των μαθημάτων ορίζεται ως εξής:

Παλαιό Πρόγραμμα Νέο Πρόγραμμα

Α Α

1 Εισαγωγή στη φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία ΙΙ Α3

2 Νεότερη Φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία Ι Α2

3 Νεότερη πολιτική φιλοσοφία Νεότερη πολιτική φιλοσοφία Α1

4 Λογική Ι Λογική Β 1

5 Κείμενα Νεότερης Φιλοσοφίας Κείμενα Νεότερης Φιλοσοφίας Γ 5

Β

1 Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική φιλ. Αρχαία ελ. Ηθική και Πολιτική φιλ. Β 2

2 Φιλοσοφικά ρεύματα 20ου Ερμηνευτική – φαινομενολογία Δ 1

3 Λογική ΙΙ Πλάτων: θεωρία των ιδεών Β 3

4 Αρχαία Ελληνικά Ι Αρχαία Ελληνική θεματογραφία Ι Α 4

5 Εργαστήριο Πληροφορικής Εργαστήριο Πληροφορικής Β 6

6 Κείμενα Αρχαίας ελληνικής φιλ. Κείμενα Αρχαίας γραμματείας Γ 4

Επεξηγήσεις:

Οι υποχρεώσεις των φοιτητών τρίτου έτους καθορίζονται από το νέο πρόγραμμα σπουδών.

Όλοι οι φοιτητές του Γ΄ έτους οφείλουν να παρακολουθήσουν 2 μαθήματα που έχουν

ενσωματωθεί στο Α΄έτος σπουδών σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα: Ευρωπαϊκή ιστορία (Α6) και

Αρχαία Ελληνική θεματογραφία ΙΙ (Β5).

Δ΄ Ετος (εισαχθέντες 2004 - 2005)



Α Α

1 Εισαγωγή στη φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία ΙΙ Α3

2 Νεότερη Φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία Ι Α2






Β


2 Λογική ΙΙ Λογική ΙΙ

3 Φιλοσοφικά ρεύματα 20ου Ερμηνευτική - φαινομενολογία Δ 1

4 Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική φιλ. Αρχαία ελ. Ηθική και Πολιτική φιλ Β 2



Γ

1 Αρχαία ελληνικά ΙΙ Αρχαία ελληνική θεματογραφία ΙΙ Β5

2 Πλάτων Πλάτων : θεωρία των ιδεών Β3

3 Νεότερη ηθική φιλοσοφία Νεότερη ηθική φιλοσοφία Γ2

4 Φιλοσοφία της γλώσσας Φιλοσοφία της γλώσσας Γ1

5 Σύγχρονη φιλοσοφία Θέματα αναλυτικής φιλοσοφίας Ε1

6 Φιλοσοφικά κείμενα 20ου Κείμενα φιλοσοφίας 20ου Δ5

Δ

1 Αριστοτέλης Αριστοτέλης: γνωσιοθεωρία Δ4

2 Φιλοσοφικές σχολές αρχαιότητας Φιλοσοφικές σχολές αρχαιότητας Ε2

3 Καντ Καντ: Γνωσιοθεωρία Δ2

4 Φιλοσοφία της επιστήμης Φιλοσοφία της επιστήμης Γ3

5 Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων Δ6


1. Ισχύει ο παραπάνω πίνακας αντιστοιχιών. Όλα τα μαθήματα θα διδαχθούν και

εξετασθούν με την ύλη του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους.

2. Προσοχή: Οφείλουν να επιλέξουν 10 φιλοσοφικά μαθήματα επιλογής συνολικά κατά το

τρίτο και τέταρτο έτος σπουδών τους.

3. Προσοχή: Οφείλουν να επιλέξουν τρία (3) επιπλέον μη φιλοσοφικά μαθήματα, από

λίστα μαθημάτων που θα ανακοινωθεί στο πρόγραμμα μαθημάτων του τρέχοντος έτους.

4. Το υποχρεωτικό μάθημα «Λογική ΙΙ» του παλαιού προγράμματος θα διδαχθεί μόνο για

όσους το οφείλουν. ΔΕΝ χρειάζεται να δηλωθεί.



Επί πτυχίω (εισαχθέντες 2003 - 2004)


1. Οι υποχρεώσεις τους καθορίζονται από το παλαιό πρόγραμμα σπουδών: συνολικά για

το πτυχίο απαιτούνται 20 μαθήματα επιλογής, εκ των οποίων 14 φιλοσοφικά και 6 μη

φιλοσοφικά.

2. Το υποχρεωτικό μάθημα «Λογική ΙΙ» θα διδαχθεί μόνο για όσους το οφείλουν. ΔΕΝ

χρειάζεται να δηλωθεί.

3. Για τα οφειλόμενα μαθήματα των τριών πρώτων ετών ισχύει ο παρακάτω πίνακας των

αντιστοιχιών. Για το 4ο έτος σπουδών ισχύει κανονικά το νέο πρόγραμμα, όπως ίσχυσε

και κατά το περασμένο ακαδημαϊκό έτος.



Α Α

1 Εισαγωγή στη φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία Ι ή ΙΙ Α2/3

2 Νεότερη Φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία Ι ή ΙΙ Α2/3




Β



3 Φιλοσοφικά ρεύματα 20ου Ερμηνευτική - φαινομενολογία Δ1

4 Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική φιλ. Ελληνική Ιστορία Ε5



Γ





5 Σύγχρονη φιλοσοφία Φιλοσοφία του 20ου ΣΤ1


Δ





3 Καντ Καντ: Γνωσιοθεωρία Δ2

4 Φιλοσοφία της επιστήμης Φιλοσοφία της επιστήμης Γ3


Ε

1. Αισθητική Αισθητική Ζ1

ΣΤ

1. Φιλοσοφία του 19ου Hegel ΣΤ2

Επί πτυχίω (εισαχθέντες του 2002 - 2003 και παλαιότερα)


1. Οι υποχρεώσεις τους καθορίζονται από το παλαιό πρόγραμμα σπουδών και

αφορούν τα υποχρεωτικά μαθήματα και 20 μαθήματα επιλογής, εκ των οποίων 14

φιλοσοφικά και 6 μη φιλοσοφικά.

2. Το υποχρεωτικό μάθημα «Λογική ΙΙ» θα διδαχθεί μόνο για όσους το οφείλουν. ΔΕΝ

χρειάζεται να δηλωθεί.

3. Για τα μαθήματα «Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων» και «Φιλοσοφικά κείμενα 20ου»

δεν ισχύουν οι παλιές δηλώσεις και θα πρέπει να επιλέξουν εκ νέου κάποια από τα

προσφερόμενα σε αυτό το εξάμηνο.



Α Α

1 Εισαγωγή στη φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία Ι ή ΙΙ Α2/3

2 Νεότερη Φιλοσοφία Νεότερη Γνωσιοθεωρία Ι ή ΙΙ Α2/3




Β



3 Φιλοσοφικά ρεύματα 20ου Ερμηνευτική - φαινομενολογία Δ1

4 Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική φιλ. Ελληνική Ιστορία Ε5



Γ







5 Σύγχρονη φιλοσοφία Φιλοσοφία του 20ου ΣΤ1


Δ



3 Καντ Καντ: Γνωσιοθεωρία Γ3

4 Φιλοσοφία της επιστήμης Φιλοσοφία της επιστήμης Δ2


Ε

1. Αισθητική Αισθητική Ζ1

ΣΤ

1. Φιλοσοφία του 19ου Hegel ΣΤ2

Ζ.

1. Προσωκρατική φιλοσοφία Φιλόσοφοι 19ου – 20ου Ι Η1

Η.

1. Αρχαία ελληνική ηθική και πολιτική

φιλοσοφία

Αρχαία ελληνική ηθική και πολιτική

φιλοσοφία

Β2



ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2007 - 2008

1Ο ΕΤΟΣ

Α΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Νεότερη πολιτική φιλοσοφία (Υ) Α. Μιχαλάκης

2. Νεότερη Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική Ι (Υ) - Φροντιστήριο ανάγνωσης φιλοσοφικών κειμένων

Κ. Γουδέλη Α. Σπαγαδώρου

3. Νεότερη Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική ΙΙ (Υ) ομάδα Α Ε. Βαμπούλης

Νεότερη Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική ΙΙ (Υ) ομάδα Β Ζ. Μπόζεμπεργκ

4. Αρχαία Ελληνική Θεματογραφία Ι (Υ/Ε) Χ. Τερέζης

5. Ευρωπαϊκή Ιστορία (Υ/Ε) Α. Μποχώτης

6. Παιδαγωγικά I: Εισαγωγή στην παιδαγωγική επιστήμη (Υ/Ε) Σ. Κρίβας (Π.Τ.Δ.Ε.)

Σημείωση: Στα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μη φιλοσοφικά μαθήματα 4, 5 και 6, για το ακαδημαϊκό έτος 2007 - 2008 δεν προσφέρονται άλλες επιλογές.

Β΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Λογική (Υ) Φροντιστήριο Λογικής

Δ. Χριστοπούλου Α. Σπαγαδώρου

2. Αρχαία Ελληνική Ηθική και Πολιτική Φιλοσοφία (Υ) Χ. Τερέζης

3. Πλάτων: Θεωρία των Ιδεών (Υ) Στ. Σταυριανέας

4. Αρχαία Ελληνική Θεματογραφία ΙΙ (Υ/Ε) Χ. Τερέζης

5. Νεοελληνική Λογοτεχνία: Συγκριτική φιλολογία I: Γαλλικός και ελληνικός νατουραλισμός (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Α. Γεωργαντά (Τμήμα Φιλολογίας)

Νεοελληνική Λογοτεχνία: Μεταπολεμική πεζογραφία (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Ανάθεση από Τμήμα Φιλολογίας

Νεοελληνική Λογοτεχνία: Νεοελληνική λογοτεχνία II (Y/E) Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.) Νεοελληνική Λογοτεχνία: Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας (Υ/Ε)

Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.)

6. Εργαστήριο πληροφορικής (Υ) Ε. Παπαϊωάννου

Σημείωση 1: Στο υποχρεωτικό κατ΄επιλογήν μη φιλοσοφικό μάθημα 4, για το ακαδημαϊκό έτος 2007 - 2008 δεν προσφέρονται άλλες επιλογές. Σημείωση 2: Στα δύο από τα τέσσερα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μαθήματα Νεοελληνικής Φιλολογίας που προσφέρονται από το Τμήμα Φιλολογίας, οι δηλώσεις των φοιτητών/τριών θα γίνουν κατά χρονική προτεραιότητα δήλωσης και έως 30 φοιτητές/τριες ανά μάθημα.



2Ο ΕΤΟΣ

Γ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Φιλοσοφία της Γλώσσας (Υ) Ε. Μανωλακάκη

2. Νεότερη Ηθική Φιλοσοφία (Υ) Α. Μελά

3. Φιλοσοφία της Επιστήμης (Υ) Ε. Βαμπούλης

4. Γλωσσολογία: Ιστορική Γλωσσολογία I (Υ/Ε) (βλ. σημείωση) Ι. Μανωλέσσου (Τμήμα Φιλολογίας)

Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία (Υ/Ε) (βλ. σημείωση) Α. Αρχάκης (Τμήμα Φιλολογίας)

Γλωσσολογία: Ψυχογλωσσολογία I (Υ/Ε) Κ. Διακογιώργη (Π.Τ.Δ.Ε.)

Γλωσσολογία: Νεοελληνική γλώσσα I (Υ/Ε) Α. Ιορδανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.)

Γλωσσολογία: Διδακτική της νεοελληνικής γλώσσας (Υ/Ε) Α. Φτερνιάτη (Π.Τ.Δ.Ε.)

5. Φροντιστήριο: Μέθοδοι και τεχνικές εκπόνησης επιστημονικών εργασιών

Α. Σπαγαδώρου


6. Κείμενα Αρχαίας Γραμματείας I: Αριστοτέλους Φυσικά (Υ/Ε) Στ. Σταυριανέας

Κείμενα Αρχαίας Γραμματείας II: Πλάτωνος, Τίμαιος (Υ/Ε) Η. Γεωργούλας

Κείμενα Αρχαίας Γραμματείας III: Πλάτωνος, Νόμοι (Υ/Ε) Η. Γεωργούλας

7. Κείμενα Νεότερης Φιλοσοφίας I: Spinoza (Υ/Ε) Κ. Γουδέλη

Κείμενα Νεότερης Φιλοσοφίας II: Rousseau (Υ/Ε) Γ. Καραγιώργος

Κείμενα Νεότερης Φιλοσοφίας III: Hume (Υ/Ε) Ε. Φιλιππάκη

Σημείωση: Στα δύο από τα πέντε υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μαθήματα Γλωσσολογίας που προσφέρονται από το Τμήμα Φιλολογίας, οι δηλώσεις των φοιτητών/τριών θα γίνουν κατά χρονική προτεραιότητα δήλωσης και έως 30 φοιτητές/τριες ανά μάθημα.

Δ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Ερμηνευτική - Φαινομενολογία (Υ) Α. Καλέρη

2. Kant: Γνωσιοθεωρία (Υ) Κ. Κουκουζέλης

3. Kant: Ηθική Φιλοσοφία (Υ) Π. Κόντος 4. Αριστοτέλης: Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική (Υ) ομάδα Α Μ. Μουζάλα

Αριστοτέλης: Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική (Υ) ομάδα Β Στ. Σταυριανέας


5. Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα I: Φουκώ Η τάξη του λόγου (Υ/Ε)

Μ. Παρούσης

Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα II: John Rawls: Η Δίκαιη Κοινωνία. Δικαιοσύνη ως ακριβοδικία. Μια αναδιατύπωση (Υ/Ε)

Α. Μελά

Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα III: Heidegger (Υ/Ε) Α. Μουζακίτης

6. Επεξεργασία Φιλοσοφικών Θεμάτων I: Αριστοτέλους Φυσική ακρόασις: Αρχαί και αίτια των φύσει όντων (Υ/Ε)

Μ. Μουζάλα

Επεξεργασία Φιλοσοφικών Θεμάτων IIα: Kierkegaard: Β. Τσακίρη



Το πρόβλημα της προτεραιότητας της ύπαρξης έναντι της ουσίας (Υ/Ε) Επεξεργασία Φιλοσοφικών Θεμάτων IIβ: Νους και σώμα στη Φιλοσοφία του 18ου αιώνα (Υ/Ε)

Ε. Φιλιππάκη

Επεξεργασία Φιλοσοφικών Θεμάτων IIIα: Ομιλιακά ενεργήματα (Υ/Ε)

Χ. Ντούσκος

Επεξεργασία Φιλοσοφικών Θεμάτων IIIβ: Προς μια νατουραλιστική γνωσιολογία (Υ/Ε)

Ζ. Γασπαράτου

3Ο ΕΤΟΣ

Ε΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Θέματα Αναλυτικής Φιλοσοφίας (Υ) Κ. Παγωνδιώτης

2. Φιλοσοφικές Σχολές της Αρχαιότητας (Υ) Ε. Περδικούρη

3. Ελληνική Ιστορία (Υ/Ε) Α. Μποχώτης 4. Παιδαγωγικά II: Σχολική Ψυχολογία I (Υ/Ε) Ι. Δημάκος (Π.Τ.Δ.Ε.)

5. Βυζαντινή και Νεοελληνική Λογοτεχνία: Εισαγωγή στη βυζαντινή φιλολογία (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Θ. Αντωνοπούλου (Τμήμα Φιλολογίας)

Βυζαντινή και Νεοελληνική Λογοτεχνία: Νεοελληνική φιλολογία 1669 – 1830 (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Α. Αθήνη (Τμήμα Φιλολογίας)

Βυζαντινή και Νεοελληνική Λογοτεχνία: Ο Ροϊδης και η εποχή του (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Α. Γεωργαντά (Τμήμα Φιλολογίας)

Βυζαντινή και Νεοελληνική Λογοτεχνία: Ο Σολωμός και η επτανησιακή Σχολή (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Α. Κατσιγιάννη (Τμήμα Φιλολογίας)


6. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το χειμερινό εξάμηνο 2007 - 2008, στη σελ.29)

Σημείωση 1: Στα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μη φιλοσοφικά μαθήματα 3 και 4, για το ακαδημαϊκό έτος 2007 - 2008 δεν προσφέρονται άλλες επιλογές. Σημείωση 2: Και στα τέσσερα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μαθήματα Βυζαντινής και νεοελληνικής λογοτεχνίας, τα οποία προσφέρονται από το Τμήμα Φιλολογίας, οι δηλώσεις των φοιτητών/τριών θα γίνουν κατά χρονική προτεραιότητα δήλωσης και έως 30 φοιτητές/τριες ανά μάθημα.

ΣΤ΄ Εξάμηνο

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Φιλοσοφία του 20ου αιώνα (Υ) ομάδα Α Ι. Πατέλλη

Φιλοσοφία του 20ου αιώνα (Υ) ομάδα Β Κ. Παγωνδιώτης

2. Hegel (Υ) Α. Μιχαλάκης 3. Σύγχρονη πρακτική φιλοσοφία (Υ) ομάδα Α Α. Μιχαλάκης Σύγχρονη πρακτική φιλοσοφία (Υ) ομάδα Β Μ. Παρούσης 4. Λατινικά (Υ/Ε) Ζ. Μπόζεμπεργκ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ

5. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το εαρινό εξάμηνο 2007 - 2008, στη σελ.30)



6. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το εαρινό εξάμηνο 2007 - 2008, στη σελ. 30)

Σημείωση: Στο υποχρεωτικό κατ΄επιλογήν μη φιλοσοφικό μάθημα 4, για το ακαδημαϊκό έτος 2007 - 2008 δεν προσφέρονται άλλες επιλογές.

4Ο ΕΤΟΣ

Ζ΄ Εξάμηνο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Αισθητική (Υ) Α. Καλέρη

2. Αρχαία ελληνική Λογοτεχνία: Αρχαίο ελληνικό δράμα: Αισχύλος – Σοφοκλής (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Α. Μαρκαντωνάτος (Τμήμα Φιλολογίας)

Αρχαία ελληνική Λογοτεχνία: Αρχαία ελληνική μυθολογία και θρησκεία (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Ε. Καρακάντζα (Τμήμα Φιλολογίας)

Αρχαία ελληνική Λογοτεχνία: Εισαγωγή στην κλασική φιλολογία (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Μ. Χριστόπουλος (Τμήμα Φιλολογίας)

Αρχαία ελληνική Λογοτεχνία: Αρχαία ελληνική Ρητορική (Υ/Ε) (βλ. σημείωση)

Χαραλαμπόπουλος (Τμήμα Φιλολογίας)


3. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. παρακάτω πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το χειμερινό εξάμηνο 2007 – 2008 στη σελ. 29)




Σημαντική σημείωση: Και στα τέσσερα υποχρεωτικά κατ΄επιλογήν μαθήματα Αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, τα οποία προσφέρονται από το Τμήμα Φιλολογίας, οι δηλώσεις των φοιτητών/τριών θα γίνουν κατά χρονική προτεραιότητα δήλωσης και έως 30 φοιτητές/τριες ανά μάθημα.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ειδικά για τους φοιτητές /τριες Ζ’ Εξαμήνου του ακαδημαϊκού έτους 2007 – 2008: Όλοι οι φοιτητές του φετινού Ζ’ Εξαμήνου υποχρεούνται να επιλέξουν, εκτός των άλλων υποχρεώσεών τους, και τα τρία (3) παρακάτω μαθήματα. Δεν χρειάζονται δηλώσεις για αυτά τα μαθήματα, τα οποία είναι τα ακόλουθα:

1. Νεότερη ελληνική ιστορία (Υ/Ε) Α. Φωτόπουλος (Π.Τ.Δ.Ε.)

2. Εισαγωγή στη γνωστική ψυχολογία (Υ/Ε) Κ. Πόρποδας (Π.Τ.Δ.Ε.)

3. Ο Ι. Συκουτρής ως θεωρητικός της λογοτεχνίας (Υ/Ε) Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.)



Η΄ Εξάμηνο

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ 1. Φιλόσοφοι 19ου – 20ου Ι (Υ) Β. Τσακίρη

2. Φιλόσοφοι 19ου – 20ου II (Υ) Π. Κόντος ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ

3. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το εαρινό εξάμηνο 2007 - 2008, στη σελ.30.)

4. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το εαρινό εξάμηνο 2007 - 2008, στη σελ.30)

5. Φιλοσοφικό μάθημα επιλογής (Βλ. πίνακα προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής για το εαρινό εξάμηνο 2007 - 2008, στη σελ. 30)

ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙ ΠΤΥΧΙΩ ΦΟΙΤΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ

Οι επί πτυχίω φοιτητές/τριες που δεν έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο αριθμό των έξι (6) μη φιλοσοφικών μαθημάτων (σύμφωνα με τις απαιτήσεις απόκτησης πτυχίου που ισχύουν για αυτά τα έτη εισαγωγής) μπορούν να επιλέξουν από τα ακόλουθα προσφερόμενα υποχρεωτικά κατ’ επιλογήν μαθήματα: Χειμερινό εξάμηνο:

Εαρινό εξάμηνο:

1. Θέματα κοινωνικής γλωσσολογίας (Υ/Ε) Μ. Κονδύλη (Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η.)

2. Αρχαϊκό έπος: Ησίοδος (Υ/Ε) Ανάθεση από Τμήμα Φιλολογίας

3. Κοινωνικοποίηση (Υ/Ε) Ι. Καμαριανός (Π.Τ.Δ.Ε.)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ

ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2007 - 2008

Α. Αρχαία φιλοσοφία I - …ν

III Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης για την ψυχή Στ. Σταυριανέας

VI Θέματα νεοπλατωνικής και βυζαντινής

φιλοσοφίας

Χ. Τερέζης

Β. Πρακτική φιλοσοφία I - … ν

I Φιλοσοφία του δικαίου Μ. Παρούσης

II Marx Α. Μιχαλάκης

1. Νεότερη ελληνική ιστορία (Υ/Ε) Α. Φωτόπουλος (Π.Τ.Δ.Ε.)

2. Εισαγωγή στη γνωστική ψυχολογία (Υ/Ε) Κ. Πόρποδας (Π.Τ.Δ.Ε.)

3. Νεοελληνική ιστορία (Υ/Ε) Π. Κυπριανός (Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η.)

4. Ο Ι. Συκουτρής ως θεωρητικός της λογοτεχνίας (Υ/Ε) Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.)



V Ηθική και πολιτική φιλοσοφία του Hume Γ. Καραγιώργος

VIIΙ Εφαρμοσμένη ηθική Μ. Παρούσης

Γ. Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική I - …ν

V Η λογική του Hegel και η κριτική της

μεταφυσικής

Σ. Τριανταφύλλου

Δ. Σύγχρονη φιλοσοφία I - …ν

X Μεταφορά Δ. Σγουρούδη

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΕΑΡΙΝΟΥ

ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2007 - 2008

Α. Αρχαία φιλοσοφία I - …ν

VII Θέματα αριστοτελικής φυσικής φιλοσοφίας Ζ. Μπόζεμπεργκ

Β. Πρακτική φιλοσοφία I - … ν

VII Καντ: Φιλοσοφία της ιστορίας Ι. Πατέλλη

Γ. Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική I - …ν

I Φιλοσοφία της αισθητηριακής αντίληψης Κ. Παγωνδιώτης

III Leibniz - Schelling Κ. Γουδέλη

VIII Εισαγωγή στη φυσική φιλοσοφία του Ντεκάρτ Ε. Βαμπούλης

VI Θέματα στη μεταφυσική των ιδιοτήτων Β. Λιβάνιος

Δ. Σύγχρονη φιλοσοφία I - …ν

VII Emmanuel Levinas: Ηθική και οντολογία Α. Μουζακίτης

VIII Φιλοσοφία της πράξης Χ. Ντούσκος

IX Τέχνη και Πραγματικότητα στον Σίλλερ και τον

Αντόρνο

Μ. Τάταρη

Σημαντική σημείωση: Κατά το εαρινό εξάμηνο 2007 - 2008, θα διδαχθεί, για όσους το

οφείλουν, το μάθημα Λογική II του παλιού προγράμματος σπουδών (Διδάσκουσα: Δ.

Χριστοπούλου)



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ MΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2007-2008 ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Α΄ Εξάμηνο [1] Νεότερη Πολιτική Φιλοσοφία Διδάσκων: Ανδρέας Μιχαλάκης Σκοπός αυτού του μαθήματος είναι η εξέταση των βασικότερων προβλημάτων της νεότερης πολιτικής φιλοσοφίας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου του Hobbes, του Locke και του Rousseau καθώς και στη σχέση αυτών των θεωριών με την κοινωνικοπολιτική συγκρότηση του νεότερου κόσμου. Θα εξεταστούν διεξοδικά οι βασικές έννοιες (ανθρώπινη φύση, φυσικό δίκαιο, ατομική ιδιοκτησία, κοινωνικό συμβόλαιο, κράτος-κοινωνία ιδιωτών, εξουσία και κυριαρχία, γενική βούληση κ.α) και τα κανονιστικά περιεχόμενα της νεότερης πολιτικής σκέψης (ελευθερία, ισότητα, κοινωνική ευταξία, κοινωνική συνεργασία και αλληλεγγύη, δημοκρατία κ.α.). [2] Νεότερη Γνωσιοθεωρία – Μεταφυσική I (Διδάσκουσα: Κυριακή Γουδέλη)

Α. Εισαγωγή στο πνεύμα της νεότερης εποχής [3 διαλέξεις] Μετάβαση από την Αναγέννηση στη νεότερη εποχή – ανάδυση του νεότερου λόγου, επιστήμης και σύγχρονης υποκειμενικότητας, νεότερες κοσμολογικές αντιλήψεις και φιλοσοφία της φύσης, εισαγωγή στα βασικά φιλοσοφικά ερωτήματα της νεωτερικότητας (σχέση πίστης–γνώσης, λόγου–θεολογίας, σχέση ανθρώπου–φύσης, υποκειμένου–αντικειμένου, μέθοδος και σύστημα για την απόκτηση της γνώσης, ύλη και νους, ουσία και αιτιότητα, ντετερμινισμός–υποκειμενική βούληση). Τα ανωτέρω θέματα θα διερευνηθούν μέσω μιας σύντομης εισαγωγής στη σκέψη κεντρικών διανοητών, που συμπυκνώνει τη θεωρητική μετάβαση από την Αναγέννηση στη νεότερη εποχή, όπως των Giordanno Bruno, Galileo Galilei, Isaac Newton (βοηθητικό συμπλήρωμα: Hannah Arendt Η ανθρώπινη κατάσταση). Β. Εισαγωγή στη σκέψη των βασικών ορθολογιστών φιλοσόφων του 17ου αιώνα [9 διαλέξεις] Descartes, Spinoza, Leibniz, με επικέντρωση στα ανωτέρω θέματα. Συγκεφαλαίωση–Συμπεράσματα [1 διάλεξη]. [3α] Νεότερη Γνωσιοθεωρία – Μεταφυσική II Διδάσκων: Επαμεινώνδας Βαμπούλης (Ομάδα α) Εισαγωγή στην φιλοσοφία του εμπειρισμού. Ανάλυση των φιλοσοφικών θεωριών των Locke, Berkeley, Hume. [3β] Νεότερη Γνωσιοθεωρία – Μεταφυσική II Διδάσκουσα: Ζωή Μπόζεμπεργκ (Ομάδα β) Εισαγωγή στην φιλοσοφία του εμπειρισμού. Ανάλυση των φιλοσοφικών θεωριών των Locke, Berkeley, Hume. [4] Αρχαία ελληνική θεματογραφία I Διδάσκων: Χρήστος Τερέζης Συντακτική, γραμματική, νοηματική, σημασιολογική και πραγματολογική επεξεργασία κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί: α) Στους κανόνες επί των οποίων εδράζεται η συντακτική δομή μιας πρότασης (απλουστάτης ή σύνθετης). β) Στα γραμματικά παρεπόμενα του ρήματος (διάθεση, συζυγία, φωνή, χρόνος, έγκλιση, πρόσωπο, αριθμός). γ) Στα



είδη των κειμένων (π.χ. ρητορικά, ιστοριογραφικά, φιλοσοφικά). δ) Στη σχέση της μορφής με το περιεχόμενο των κειμένων. ε) Στη λειτουργία των λέξεων ως εικόνων. [5] Ευρωπαϊκή ιστορία Διδάσκων: Αθανάσιος Μποχώτης Σκοπός της παράδοσης είναι να γίνει αντιληπτή η ρήξη που πραγματοποιείται κατά την μετάβαση από τις σχετικά στατικές μορφές των φεουδαρχικών ευρωπαϊκών κοινωνιών του ύστερου μεσαίωνα και των πρώϊμων νεωτέρων χρόνων, προς τις δημιουργικές και δυναμικές κοινωνικές δομές της αστικής κοινωνίας. Διευκρινίζεται η έννοια της Ευρώπης, ενώ εξετάζονται τα κύρια χαρακτηριστικά της απολυταρχίας, οι πολιτικές μορφές που πήρε η αγγλική και η γαλλική επανάσταση, η συνταγματική μορφή και ο κοινωνικός συνασπισμός εξουσίας που προέκυψε από την «ένδοξη επανάσταση» στην Αγγλία. Επίσης αναλύονται ο κοινωνικός συνασπισμός εξουσίας που προέκυψε από τη γαλλική επανάσταση και τη διακυβέρνηση του Ναπολέοντα, καθώς και η αστάθεια των μορφών της πολιτικής εξουσίας. Η εξέταση της ολοκλήρωσης της μετάβασης στην αστική κοινωνία και στην αρχή της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας, γίνεται με τη μορφή μιας ερμηνείας της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία. Τέλος, μια πυκνή παρουσίαση της θρησκευτικής μεταρρύθμισης και αντιμεταρρύθμισης, των γενικότερων γνωρισμάτων της σκέψης των νεωτέρων χρόνων και ιδίως του διαφωτισμού, του νησιωτικού – εμπορικού τύπου κράτους (Αγγλία) και του κράτους της αγροτικής γραφειοκρατίας (Γαλλία) και, τέλος, της πρώτης ανάδυσης των εθνικισμών, είναι αναγκαία για μια ουσιαστική εξέταση της νεώτερης ευρωπαϊκής ιστορίας. [6] Φροντιστήριο: Ανάγνωση φιλοσοφικών κειμένων Διδάσκουσα: Αρετή Σπαγαδώρου

Β΄ Εξάμηνο [1] Λογική Διδάσκουσα: Δήμητρα Χριστοπούλου Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στην Προτασιακή και Κατηγορηματική Λογική: • Εγκυρότητα και Ορθότητα επιχειρημάτων • Παραγωγή και Επαγωγή • Λογική Μορφή • Σύνταξη Προτασιακής Λογικής • Αποδεικτικοί κανόνες • Σημασιολογία Προτασιακής Λογικής • Αληθοσυναρτησιακή Ισοδυναμία • Αληθοσυναρτησιακή Συνέπεια • Πληρότητα και Ορθότητα • Σύνταξη Κατηγορηματικής Λογικής • Σημασιολογία Κατηγορηματικής Λογικής • Πληρότητα και Ορθότητα [2] Αρχαία ελληνική ηθική και πολιτική φιλοσοφία Διδάσκων: Χρήστος Τερέζης [3] Πλάτων: Θεωρία των ιδεών Διδάσκων: Στασινός Σταυριανέας Η θεωρία των Ιδεών αποτελεί θεμέλιο τόσο για τις οντολογικές και γνωσιοθεωρητικές όσο και για τις ηθικές θέσεις που διατυπώνονται στους μέσους και ύστερους Πλατωνικούς διαλόγους. Θα αναλύσουμε τα χωρία στα οποία ο Πλάτων εκθέτει τη θεωρία του για τις Ιδέες και τα προβλήματα στα οποία η διατύπωση της θεωρίας απαντά. Θα συζητήσουμε τις προϋποθέσεις και τις συνέπειες των Πλατωνικών επιχειρημάτων. Συγκεκριμένα από τους διαλόγους Ευθύφρονα και Μένωνα θα



δούμε τη σχέση της θεωρίας με τους Σωκρατικούς ορισμούς. Στον Μένωνα και τον Φαίδωνα τον έμφυτο χαρακτήρα της γνώσης των Ιδεών. Τη σχέση ανάμεσα στις Ιδέες και τα καθέκαστα στην Πολιτεία. Τέλος θα εξετάσουμε ορισμένες αντιρρήσεις στην θεωρία των Ιδεών όπως διατυπώνονται στον Παρμενίδη. Η ύλη του μαθήματος περιλαμβάνει τα σχετικά χωρία από τους διαλόγους, σημειώσεις των παραδόσεων και δευτερεύουσα βιβλιογραφία. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. το διαδικτυακό τόπο του μαθήματος: http://eclass.upatras.gr/courses/PHIL1803/ [4] Αρχαία ελληνική θεματογραφία II Διδάσκων: Χρήστος Τερέζης [5] Εργαστήριο Πληροφορικής Διδάσκουσα: Ευαγγελία Παπαϊωάννου [6] Φροντιστηριακό μάθημα Λογικής Διδάσκουσα: Αρετή Σπαγαδώρου Γ΄ Εξάμηνο

[1] Φιλοσοφία της γλώσσας Διδάσκουσα: Ελένη Μανωλακάκη Το μάθημα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ αποτελεί εισαγωγή στην έννοια του γλωσσικού νοήματος και στις συστηματικές θεωρίες νοήματος που παρουσιάστηκαν κατά τον 20ο αιώνα. Παρουσιάζεται το σύνολο των προβλημάτων που οδήγησαν σε αποδέσμευση της έννοιας του γλωσσικού νοήματος από ψυχολογιστικές αναλύσεις, οι οποίες ανάγουν το γλωσσικό νόημα σε ιδέα ή νοητική παράσταση του υποκειμένου, και οδήγησαν στην σύγχρονη προβληματική γύρω από την έννοια του γλωσσικού νοήματος. Παρουσιάζεται η θεωρία του νοήματος του Frege για τους μοναδιαίους όρους, τα κατηγορηματικά σύμβολα και τις προτάσεις μιας γλώσσας. Αναλύεται η προβληματική γύρω από το νόημα και την αναφορά των μοναδιαίων όρων και παρουσιάζονται η θεωρία των οριστικών περιγραφών του Russell, η κριτική των Kripke και Putnam στις περιγραφικές θεωρίες των ονομάτων και η αιτιακή θεωρία της αναφοράς. Παρουσιάζεται η φιλοσοφία του Λογικού Ατομισμού των Russell και Wittgenstein καθώς και τα σημαντικότερα προβλήματά της. [2] Νεότερη ηθική φιλοσοφία Διδάσκουσα: Αγλαΐα Μελά Το μάθημα στοχεύει να λειτουργήσει ως εισαγωγή στη νεότερη ηθική φιλοσοφία, με άξονα τις θεωρίες των: D. Hume: Η εφαρμογή της εμπειρικής μεθόδου στο πεδίο της ηθικής.- Συνειρμοί εντυπώσεων και ιδεών.- Η ενότητα της συνείδησης.- Η θεωρία των παθών.- Πάθη και Λόγος.- Η έννοια της συμπάθειας.- Ηθική επιδοκιμασία και αποδοκιμασία.- Φυσικές και τεχνητές αρετές.- Το πρόβλημα του σκεπτικισμού. I. Kant: Το εγχείρημα κανονιστικής θεμελίωσης της ηθικής στο Λόγο.- Η υπερβατολογική ελευθερία.- Η ελευθερία της βούλησης.- Ηθικός νόμος.- Η έννοια του καθήκοντος.- Η κατηγορική προσταγή. Διατυπώσεις.- Αυτονομία έναντι Ετερονομίας.- Η διάκριση ηθικής και δικαιοπολιτικής σφαίρας.- Δεοντολογική και τελεολογική ηθική. J.S. Mill: Το συνεπειοκρατικό κριτήριο.- Η κριτική στον Bentham.- Η Αρχή της Μεγίστης Ευτυχίας.- Η απόδειξη της αρχής της ωφελιμότητας.- Ωφελιμισμός και Δικαιοσύνη.- Ατομικότητα και Ελευθερία. [3] Φιλοσοφία της επιστήμης Διδάσκων: Επαμεινώνδας Βαμπούλης



Στο μάθημα αυτό, που στόχο του έχει την εξοικείωση με τους κυριότερους όρους και τις βασικές προβληματικές που έχουν απασχολήσει στο παρελθόν και που απασχολούν ακόμη τη φιλοσοφία της επιστήμης, αντικείμενο μελέτης θα αποτελέσουν τα εξής ζητήματα: Ποια είναι η φύση και ποιες οι δυνατότητες της επιστημονικής γνώσης. Τι συνιστά επιστημονική εξήγηση. Ο εμπειρισμός του Hume και το πρόβλημα της επαγωγής. Ποια είναι η δομή των επιστημονικών θεωριών. Το πρόβλημα της επικύρωσης των επιστημονικών θεωριών και το πρόβλημα των θεωρητικών όρων. Το ζήτημα της σχέσης πλαισίου ανακάλυψης και πλαισίου δικαιολόγησης στη νεότερη φιλοσοφία της επιστήμης. Ο κύκλος της Βιέννης, ο λογικός θετικισμός και τα νεότερα ρεύματα στη φιλοσοφία της επιστήμης: η διαψευσιοκρατία του Popper, τα επιστημονικά προγράμματα σύμφωνα με τον Lakatos, η ανάλυση των επιστημονικών επαναστάσεων από τον Kuhn. Κοινωνιολογικού τύπου προσεγγίσεις των επιστημονικών θεωριών: η σχολή του Εδιμβούργου. [4] Κείμενα αρχαίας γραμματείας I: Αριστοτέλους, Φυσικά. Διδάσκων: Στασινός Σταυριανέας Στο πρώτο βιβλίο των Φυσικών του ο Αριστοτέλης εκθέτει τις απόψεις του για τη φυσική μεταβολή. Θα διαβάσουμε και θα αναλύσουμε τα επιχειρήματά του σχετικά με το πώς θα πρέπει να εξηγηθεί η μεταβολή, όπως και την κριτική που κάνει σε προγενέστερες θεωρίες. Το μάθημα είναι παράλληλα μία εισαγωγή στη μεθοδολογία της μελέτης των αρχαίων φιλοσοφικών κειμένων, και συγκεκριμένα στα παρακάτω πεδία: (α) πως μπορούμε να ερμηνεύσουμε καλύτερα ένα αρχαίο φιλοσοφικό κείμενο και πως να ανασυγκροτούμε τα επιχειρήματα, (β) πως και από ποια βοηθήματα μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες για μία πληρέστερη κατανόηση του, (γ) ποια η θέση της σχολιαστικής παράδοσης στην ερμηνεία του Αριστοτελικού κειμένου. Κάθε βδομάδα θα δίνονται σχετικές ασκήσεις στους φοιτητές για την εξάσκηση τους στα παραπάνω, η επίδοση στις οποίες θα συνεκτιμηθεί για την τελική βαθμολογία. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. το διαδικτυακό τόπο του μαθήματος: http://eclass.upatras.gr/courses/PHIL1802/ [5] Κείμενα αρχαίας γραμματείας II: Πλάτωνος, Τίμαιος Διδάσκων: Ηλίας Γεωργούλας Ο Τίμαιος, ίσως το πιο πολυσυζητημένο φιλοσοφικό κείμενο, αποτελεί σταθμό στη φιλοσοφία, αφού επί 2000 χρόνια μετά τη συγγραφή του ήταν ο κύριος σύνδεσμος ανάμεσα στον χριστιανισμό και την αρχαία ελληνική σκέψη. Ο Πλάτων μιλώντας για τη δημιουργία του σύμπαντος υπό το τελεολογικό πρίσμα υψώνει τις φυσικές επιστήμες αποδεσμεύοντάς τις από την πλάνη των αισθήσεων. Η Υποδοχή και η κοσμική Ψυχή παρεμβάλλονται ανάμεσα σε Ιδέες και αισθητά καθιστώντας εφικτό τον ισομορφισμό ανθρώπου και κόσμου. Ο άνθρωπος μπορεί πλέον, αφού φέρει σε ισορροπία το σώμα και την ψυχή του, να προσεγγίσει τον άριστο βίο έχοντας ως πρότυπο τον ουρανό, το βασίλειο της έλλογης τάξης. Στο συγκεκριμένο μάθημα, αφού προηγηθεί μια εισαγωγική συζήτηση για το αντικείμενο, τη δομή και τη θέση του Τίμαιου στο πλατωνικό έργο, θα αναλυθούν από το πρωτότυπο τα σημαντικότερα σημεία από το πρώτο μέρος του διαλόγου, που περιλαμβάνει τα έργα του Δημιουργού. Πιο συγκεκριμένα θα μελετηθούν: το μεθοδολογικό προοίμιο, τα γενικά χαρακτηριστικά του σύμπαντος, η δημιουργία του σώματος και της Ψυχής του κόσμου και τέλος, η δημιουργία του ανθρώπου (27d-47e). [6] Κείμενα αρχαίας γραμματείας III: Πλάτωνος, Νόμοι Διδάσκων: Ηλίας Γεωργούλας Οι Νόμοι, αποτελούν το εκτενέστερο, και ίσως το πιο αμφιλεγόμενο, έργο του Πλάτωνα. Ο φιλόσοφος στην ώριμη συγγραφική του περίοδο εκθέτει τις απόψεις του για την πολιτική, την ηθική και την παιδεία φιλοδοξώντας να καλύψει τη μεγάλη ανάγκη της εποχής του για ένα πρότυπο νομοθεσίας. Στο μάθημα θα αναλυθούν από το πρωτότυπο τα κυριότερα σημεία του δεύτερου βιβλίου των Νόμων, που φορά την ηθική διαπαιδαγώγηση των νέων μέσω της μουσικής και της ποίησης (652a – 674c). Στόχος μας είναι η εκ του σύνεγγυς προσέγγιση του πρακτικού πλέον πλατωνικού λόγου, ο οποίος, αν και δεν παρέχει στον αναγνώστη ελκυστικά υφολογικά στοιχεία, τον ανταμείβει με τον πλούτο του θεματικού του υλικού.



[7] Κείμενα νεότερης φιλοσοφίας I: Spinoza Διδάσκουσα: Κυριακή Γουδέλη [8] Κείμενα νεότερης φιλοσοφίας ΙI: Rousseau Διδάσκων: Γιάννης Καραγιώργος Θα μελετήσουμε τον «Λόγο για την προέλευση και τα θεμέλια της ανισότητας» και το «Κοινωνικό συμβόλαιo» (βιβλίο Α΄) του Rousseau. Το αντικείμενο της ανάλυσης στο πρώτο έργο είναι η εξήγηση της ιστορικής προέλευσης της τυραννίας και της ανισότητας (ιδιοκτησίας) με αναφορά στην αξιολογική διάσταση της αρχικής φύσης του ανθρώπου της οποίας, όμως, η γνώση είναι ‘υποθετική’. Ο Ρουσσώ επιδιώκει αφ’ ενός να αξιολογήσει «εάν εγκρίνεται» η παρούσα κατάσταση σύμφωνα με το φυσικό δίκαιο και αφετέρου να περιγράψει τα αναγκαία στάδια της ιστορικής εξέλιξης που οδήγησαν σε αυτήν μέσω ενός αληθοφανούς/ απατηλού συμβολαίου. Θα εξετάσουμε εάν η αξιολογική είναι συμβατή με την αιτιακή εξήγηση. Στο δεύτερο έργο εξετάζονται οι αρχές πάνω στις οποίες θα πρέπει να βασιστεί η ορθή συγκρότηση της δίκαιης πολιτείας ανεξάρτητα από το πώς είναι διαμορφωμένες οι υπάρχουσες πολιτικές και κοινωνικές σχέσεις. Οι αξίες της ελευθερίας και της ισότητας αποτελούν τους όρους του αληθινού συμβολαίου και επιδιώκεται να θεμελιωθούν μέσω της κριτικής σε ανεπαρκείς θεωρίες του συμβολαίου και του φυσικού δικαίου. Ένα ερώτημα που θα εξετάσουμε είναι εάν οι αρχές θεμελιώνονται απευθείας στη φύση μόνο ή στο λόγο και τις συμβάσεις. [9] Κείμενα νεότερης φιλοσοφίας ΙΙI: Hume Διδάσκουσα: Ελένη Φιλιππάκη Tο μάθημα συνίσταται σε μία συστηματική και εκ του σύνεγγυς μελέτη του πρώτου μέρους της Πραγματείας για την Aνθρώπινη Φύση του Hume. Eξετάζονται: η Xιουμιανή θεωρία των «αντιλήψεων» του νου («εντυπώσεις»-«ιδέες»), η θεμελιώδης διάκριση των εννοιών «γνώση» και «πιθανότητα», η φύση της «πεποίθησης», η έννοια της αιτιότητας και οι αρχές του συσχετισμού αιτίας-αποτελέσματος, η λειτουργία της μνήμης και ο ρόλος της φαντασίας, η Xιουμιανή έννοια του «εαυτού» και το πρόβλημα της προσωπικής ταυτότητας. Στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει μία εξοικείωση με τα κεντρικά θέματα της επιστημολογίας του Hume και συγχρόνως μία εισαγωγή στην ανάγνωση φιλοσοφικών κειμένων και στο φιλοσοφικό στοχασμό. Διδακτικό Σύγγραμμα: Πραγματεία για την Aνθρώπινη Φύση. Bιβλίο Πρώτο: για τη νόηση, Mετφ. M. Πουρνάρη (Aθήνα: Eκδόσεις Πατάκη, 2005). [10] Φροντιστήριο: Μέθοδοι και τεχνικές εκπόνησης επιστημονικών εργασιών Διδάσκουσα: Αρετή Σπαγαδώρου

Δ΄ Εξάμηνο [1] Ερμηνευτική – Φαινομενολογία Διδάσκουσα: Αικατερίνη Καλέρη [2] Kant: Γνωσιοθεωρία Διδάσκων: Κωνσταντίνος Κουκουζέλης Η «κοπερνίκεια» επανάσταση στη φιλοσοφία θεμελιώνεται με ένα από τα πιο σημαντικά έργα στην ιστορία της φιλοσοφίας την Κριτική του Καθαρού Λόγου του Immanuel Kant. Με τούτο το έργο βαθαίνει και ολοκληρώνεται η στροφή στο υποκείμενο της νεότερης φιλοσοφίας. Το βλέμμα πια στρέφεται προς το εσωτερικό και η αλήθεια δεν είναι πλέον υπαρξιακή, αλλά κάτι που ο άνθρωπος παράγει νοητικά. Αναγνωρίζοντας όμως κάτι τέτοιο το πρόβλημα της γνώσης του εξωτερικού κόσμου παίρνει νέες διαστάσεις. Ενώ από τη μια μεριά οι ρασιοναλιστές φιλόσοφοι με πρωτεργάτη τον Leibniz θα προτάξουν τη διάνοια ως πηγή της γνώσης, οι εμπειριστές φιλόσοφοι με κύριο εκπρόσωπο τον Hume θα προσπαθήσουν να στραφούν προς την εμπειρία ως αποκλειστική πηγή αυτής. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, το οποίο παραμένει εγκλωβισμένο ανάμεσα



στον απόλυτο δογματισμό των πρώτων και τον αυτοκαταστροφικό σκεπτικισμό των δεύτερων, ο Καντ καλείται να θεμελιώσει εκ νέου τη δυνατότητα αντικειμενικής γνώσης, επινοώντας για πρώτη φορά τον «υπερβατολογικό ιδεαλισμό», του οποίου το ενδιαφέρον έγκειται στην προσπάθεια να καταδείξει τους όρους δυνατότητας αυτής της γνώσης δείχνοντας ταυτόχρονα και τη διέξοδο προς μια κριτική μεταφυσική. Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουμε την ιδιαιτερότητα και σημασία της καντιανής προσέγγισης. Μέχρι το τέλος των μαθημάτων θα πρέπει να μπορούμε να απαντάμε στα εξής ερωτήματα: τι είναι η κριτική μέθοδος του Καντ, ποια η κριτική στην παραδοσιακή μεταφυσική, τι είναι το «υπερβατολογικό» και το προεμπειρικό, ποια η διαφορά μεταξύ a priori/a posteriori γνώσης, ο χαρακτήρας της διάκρισης μεταξύ φαινομένων και νοουμένων, ποια η σπουδαιότητα της διάκρισης μεταξύ συνθετικών και αναλυτικών a priori κρίσεων, ποια τα βασικά επιχειρήματα σχετικά με τη φύση του χώρου και του χρόνου, η φύση του δυϊσμού μεταξύ αισθητικότητας και διάνοιας, πώς επιτυγχάνει ο Καντ την υπερβατολογική παραγωγή των κατηγοριών, τι είναι η Υπερβατολογική Διαλεκτική και τι αποδεικνύει η Τρίτη Αντινομία μεταξύ αιτιότητας και ελευθερίας. [3] Kant: Ηθική φιλοσοφία Διδάσκων: Παύλος Κόντος Θα επιχειρηθεί μια εισαγωγή στην καντιανή ηθική, με εφαλτήριο το κείμενο: Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών. Στόχος του μαθήματος είναι, από τη μία, η εξοικείωση με τις βασικές έννοιες της καντιανής ηθικής και τα φιλοσοφικά προβλήματα που δημιουργούν και, από την άλλη, η παρουσίαση σύγχρονων ερμηνευτικών επιλογών που καθιστούν την καντιανή σύλληψη πειστική και ελκυστική. Πιο συγκεκριμένα θα αναλυθούν τα παρακάτω ζητήματα: α) η αγαθή βούληση ως όρος κάθε αγαθού, β) οι υποθετικές προστακτικές και η σχέση μεταξύ ηθικότητας και ευδαιμονίας, γ) οι έννοιες «ροπή», «σεβασμός» και «καθήκον», δ) η κατηγορική προσταγή στις ποικίλες εκδοχές της, οι δυνατές ερμηνείες της και ο τρόπος με τον οποίο θεμελιώνεται.

[4α] Αριστοτέλης: Γνωσιοθεωρία - Μεταφυσική Διδάσκουσα: Μελίνα Μουζάλα (Ομάδα α) Στο μάθημα θα εξετάσουμε κατ᾿ αρχάς στοιχεία από το τμήμα εκείνο της Γνωσιοθεωρίας του Αριστοτέλους που συνορεύει και συνιστά το γεφύρωμα με την Αριστοτελική Μεταφυσική, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στην διάκριση μεταξύ αποδεικτικής και μη αποδεικτικής γνώσεως. Αφού μελετήσουμε τις αληθευτικές έξεις του λόγον έχοντος μέρους της ψυχής, καθώς και τις υφιστάμενες σχέσεις και διαφορές μεταξύ αυτών, θα ασχοληθούμε με το πρόβλημα της γνώσεως των αρχών της επιστήμης και με τις γνωστικές δυνάμεις και μεθόδους που συσχετίζονται με την γνώσιν του καθόλου και του καθ᾿ έκαστον. Κατόπιν, αφού περιγράψουμε και διερευνήσουμε τα γνωστικά στάδια από τα οποία διέρχεται ο άνθρωπος, προκειμένου να κατακτήσει την υψίστη μορφή γνώσεως, την σοφία, θα προσδιορίσουμε το περιεχόμενο, την φύσιν και τον σκοπό της αρχικωτάτης των επιστημών παρ᾿ Αριστοτέλει, της σοφίας ή πρώτης φιλοσοφίας. Θα εξετάσουμε το όν ή όν ως αντικείμενο της πρώτης φιλοσοφίας, καταδεικνύοντας την διαφορά του από τα αντικείμενα των λοιπών επιστημών, και,περαιτέρω, θα ασχοληθούμε με την αριστοτελική διαίρεση των επιστημών, με την διαίρεση των θεωρητικών επιστημών και με τα κύρια διαφοροποιητικά τους χαρακτηριστικά.Τέλος, αφού εκδιπλώσουμε ορισμένες από τις βασικές πτυχές της αριστοτελικής οντολογίας που αναπτύσσονται στα κεντρικά βιβλία των Μετά τα Φυσικά , χρησιμοποιώντας ως δίαυλο την αδρομερή παρουσίαση των κυριωτέρων εννοιών του αριστοτελικού άξονα δύναμις – ενέργεια, θα περάσουμε στην διερεύνηση μερικών από τα σημαντικότερα ζητήματα που τίθενται εντός του πλαισίου της αριστοτελικής οντολογικής θεολογίας. [4β] Αριστοτέλης: Γνωσιοθεωρία - Μεταφυσική Διδάσκων: Στασινός Σταυριανέας (Ομάδα β) Θα εξετάσουμε τις βασικές μεταφυσικές και γνωσιοθεωρητικές θέσεις του Αριστοτέλη αναλύοντας χωρία και θέματα από τα ακόλουθα κείμενα: Στις Κατηγορίες θα δούμε τις διακρίσεις υποκειμένου/κατηγορουμένου, καθόλου/καθέκαστον, ουσίας /συμβεβηκότος, τη διάκριση των



κατηγοριών, και τις έννοιες γένος, είδος, διαφορά, ορισμός. Από τα Φυσικά θα αναλύσουμε το Αριστοτελικό μοντέλο για την εξήγηση της μεταβολής. Από τα Αναλυτικά Ύστερα θα μελετήσουμε ποια είναι τα αναγκαία και επαρκή χαρακτηριστικά για την επιστημονική γνώση, και με βάση ποια μέθοδο μπορούμε να έχουμε γνώση των πρώτων αρχών αλλά και των θεωρημάτων μίας επιστήμης. Από τα Μετά τα Φυσικά θα δούμε τον ορισμό της πρώτης φιλοσοφίας, ως μελέτης του όντος ως όντος, και τη διάκρισή της από άλλα πεδία γνώσης. Τέλος θα γίνει μία επισκόπηση της ανάλυσης των κύριων σημασιών του όντος, δηλ. το ον ως ουσία, το ον ως δύναμη και ενέργεια, και το ον ως αλήθεια. Η ύλη περιλαμβάνει τα πρωτότυπα χωρία, σημειώσεις, ορισμένα άρθρα και κεφάλαια από τη υποδεικνυόμενη βιβλιογραφία. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. το διαδικτυακό τόπο του μαθήματος: http://eclass.upatras.gr/courses/PHIL1803

Φιλοσοφικά Μαθήματα Υποχρεωτικά κατ ’ Επιλογήν

[5] Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα I: Φουκώ: Η τάξη του λόγου Διδάσκων: Μιχάλης Παρούσης [6] Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα II: John Rawls: Η Δίκαιη Κοινωνία. Δικαιοσύνη ως ακριβοδικία. Μια αναδιατύπωση. Διδάσκουσα: Αγλαϊα Μελά Κείμενο: John Rawls, Η Δίκαιη Κοινωνία. Δικαιοσύνη ως ακριβοδικία. Μια αναδιατύπωση. Μτφ. Φ. Παιονίδης. Αθήνα, Πόλις, 2006. Στόχος του μαθήματος είναι η προσέγγιση της φιλοσοφίας του Rawls μέσα από την ανάλυση χωρίων που αφορούν τις εξής θεματικές:

• Η ιδέα της «αρχικής θέσης» (original position). • Η ιδέα των ελεύθερων και ισότιμων προσώπων. • Η ιδέα της «αναστοχαστικής ισορροπίας» (reflective equilibrium). • Οι δύο αρχές δικαιοσύνης. (α) Η προτεραιότητα των βασικών ελευθεριών.

(β) Η «αρχή της διαφοράς» (difference principle). • Οι ιδέες του αγαθού στη «δικαιοσύνη ως ακριβοδικία» (justice as fairness). • «Πολιτικός» (political) και «περιεκτικός» (comprehensive) φιλελευθερισμός. • Το αίτημα της «επάλληλης συναίνεσης» (overlapping consensus). • Το ζήτημα της σταθερότητας. • Το αγαθό της πολιτικής κοινωνίας.

[7] Κείμενα Φιλοσοφίας του 20ου αιώνα III: Heidegger Διδάσκων: Άγγελος Μουζακίτης Θα μελετήσουμε αναλυτικά και θα επιχειρήσουμε να ερμηνεύσουμε το έργο του Heidegger Επιστολή στον Ανθρωπισμό, το οποίο θεωρείται κομβικό στην ανάπτυξη του στοχασμού του στο μέτρο που σηματοδοτεί την απαρχή της λεγόμενης «στροφής». Αυτό το κείμενο διευκολύνει την εξέταση τόσο των θεμελιωδών εννοιών που αναπτύσσονται στο Είναι και Χρόνος, όσο και θεμάτων της ύστερης φιλοσοφίας του. Θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα η προσπάθεια του Heidegger να σκεφθεί την ουσία του ανθρώπου πέραν των καθορισμών της μεταφυσικής και των φιλοσοφικών, επιστημονικών, αλλά και θρησκευτικών συστημάτων που εκείνη συνεπάγεται. Έμφαση θα δοθεί στην διάσταση της γλώσσας και στην ιδιότυπη ερμηνεία του Heidegger αναφορικά με τη σχέση μεταξύ Dasein και Είναι. [8] Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων I: Αριστοτέλους Φυσική ακρόασις: Αρχαί και αίτια των φύσει όντων Διδάσκουσα: Μελίνα Μουζάλα Στα δύο πρώτα βιβλία της Φυσ. ακροάσεως ο Αριστοτέλης παρουσιάζει τας αρχάς και αιτίας των φύσει συνεστώτων. Μέσα από μία σειρά επιλεγμένων θεμάτων που θα αναλυθούν, θα



επεξεργασθούμε βασικές προβληματικές της αριστοτελικής φιλοσοφίας της φύσεως, η οποία συγχρόνως συνιστά μία οντολογία της αισθητής πραγματικότητος. Θα διακριβώσουμε πώς το παραδοσιακό δυαδικό σχήμα εναντίων, τα οποία εδέχοντο ως αρχάς οι προγενέστεροι φυσιολόγοι φιλόσοφοι, επαναδομείται αναβαθμιζόμενο σε τριαδικό σχήμα αρχών (είδος - στέρησις - υποκείμενον). Θα εξετάσουμε την σχέσιν των αρχών προς αλλήλας, καθώς επίσης και την σχέσιν των αρχών προς το φύσει ον (το φυσικόν ένυλον είδος). Περαιτέρω, θα διερευνήσουμε την αριστοτελική φιλοσοφική ερμηνεία της φύσεως και των φύσει όντων, προσπαθώντας κυρίως : α) να κατανοήσουμε την σχέσιν της φύσεως προς την ύλην και την μορφήν, καθώς και τον τρόπο κατά τον οποίον, πέραν των κυρίως αιτίων - του ποιητικού και του τελικού -, οι στοιχειώδεις ενυπάρχουσες αρχές (ύλη και είδος) καθίστανται συναίτια, και β) να εντοπίσουμε τους συσχετισμούς και τις ειδοποιούς διαφορές των τεσσάρων αιτίων. Τέλος, θα μελετήσουμε τον τρόπο κατά τον οποίον ο Αριστοτέλης αποτιμά τη συμβολή της τελεολογίας και της αναγκαιότητος στην συντέλεσιν των διεργασιών που λαμβάνουν χώρα εντός του συνολικού πεδίου του φυσικού γίγνεσθαι. [9] Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων IIα: Kierkegaard: Το πρόβλημα της προτεραιότητας της ύπαρξης έναντι της ουσίας Διδάσκουσα: Βασιλική Τσακίρη Στο μάθημα αυτό θα επισημάνουμε τα κύρια σημεία στα οποία ο Kierkegaard διαφοροποιείται από την νεοτερική φιλοσοφική παράδοση, στο μέτρο που ως ο πατέρας του υπαρξισμού έθεσε στο επίκεντρο της φιλοσοφικής διερεύνησης το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης. Η νεότερη φιλοσοφία που θεμελιώνεται από τον Καρτέσιο στοχάζεται την ύπαρξη κατά τρόπο ώστε ο φιλοσοφικός στοχασμός να θεματοποιεί την δύναμη της νόησης και όχι το υποκείμενο στην ολότητά του. Αντιθέτως, η φιλοσοφία του Kierkegaard επικεντρώνεται στην μοναδικότητα κάθε ατόμου ανεξάρτητα από αφηρημένες γενικές ανθρώπινες ποιότητες. Εκτός από το θεμελιώδες δίπολο ύπαρξης/ουσίας, στα πλαίσια του μαθήματος θα εξεταστούν βασικές έννοιες της φιλοσοφίας του Kierkegaard όπως η έννοια της αγωνίας, της συγχρονικότητας, του ατόμου, της στιγμής, της επανάληψης, της απελπισίας, της σιωπής, κλπ. Παράλληλα θα δειχθεί το πως αυτές οι θεμελιώδεις έννοιες γονιμοποίησαν τη σκέψη σημαντικών φιλοσόφων του 20ου αιώνα όπως οι Sartre, Heidegger, Levinas, Derrida. [10] Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων IIβ: Νους και σώμα στη Φιλοσοφία του 18ου αιώνα. Διδάσκουσα: Ελένη Φιλιππάκη Ποια η φύση του νου και πώς σχετίζεται με τη φύση και τις λειτουργίες του σώματος; Kατά τη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα το ερώτημα αυτό ετίθετο σε συνάρτηση με ερωτήματα γύρω από τη φύση της ύλης, την ύπαρξη και τις ιδιότητες των υλικών σωμάτων, την αυθυπαρξία και αθανασία της ψυχής. H Kαρτεσιανή προσέγγιση των παραπάνω ερωτημάτων καθορίζει τη φιλοσοφία του 17ου αιώνα, αλλά και τη σκέψη των φιλοσόφων του Διαφωτισμού πυροδοτώντας μια αλυσίδα κριτικών αντιδράσεων και αντιπαραθέσεων. Στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη του τρόπου με τον οποίο η φιλοσοφία του Διαφωτισμού συνδιαλέγεται κριτικά με τη Kαρτεσιανή μεταφυσική έχοντας ως άξονα τη διάκριση ύλης/σκέψης, σώματος/ψυχής. Tο μάθημα συνιστά ταυτόχρονα μια εισαγωγική άσκηση στη φιλοσοφική μέθοδο και επιχειρηματολογία. H πρώτη ενότητα του μαθήματος επικεντρώνεται στη μελέτη επιλεγμένων χωρίων από το Λόγο Περί της Mεθόδου και τους Στοχασμούς Περί Πρώτης Φιλοσοφίας του Nτεκάρτ. Eξετάζονται: ο Kαρτεσιανός δυισμός των υποστάσεων και τα επιχειρήματα του Nτεκάρτ για την οντολογική διάκριση αλλά και την αιτιακή αλληλεπίδραση “σώματος” και “ψυχής”. Στη δεύτερη ενότητα μελετώνται οι αντιπαραθέσεις στη Kαρτεσιανή μεταφυσική από τους Άγγλους εμπειριστές και τους Γάλλους υλιστές του Διαφωτισμού. Mέσα από μία επιλεκτική ανάγνωση των πηγών, θα αναδειχθούν: α/οι κριτικές προσεγγίσεις των εννοιών “ύλη” & “υπόσταση” και η αναθεώρηση του προβλήματος νου-σώματος από τους Locke, Berkeley και Hume. Έμφαση θα δοθεί στη Λοκιανή υπόθεση της “σκεπτόμενης ύλης”, στη Xιουμιανή κριτική της αιτιακής σύνδεσης ύλης και σκέψης και στην ανατρεπτική επιχειρηματολογία του Berkeley για την ύλη και την αντίληψη β/ η μονιστική αντιπρόταση στο Kαρτεσιανό δυισμό από τους Γάλλους υλιστές και, ειδικότερα, η θεωρία της εγγενούς ενεργητικότητας ύλης και σώματος του Diderot.



Θα διανεμηθεί φωτοτυπημένο υλικό από τη πρωτεύουσα βιβλιογραφία σε ελληνική μετάφραση. [11] Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων IIIα: Ομιλιακά ενεργήματα Διδάσκων: Χρήστος Ντούσκος Η μελέτη των ομιλιακών ενεργημάτων επιδιώκει να παράσχει μια συστηματική εξήγηση της ικανότητάς μας να επιτελούμε πράξεις χρησιμοποιώντας τη γλώσσα. Λαμβάνει μεθοδική μορφή στο έργο του J.L. Austin Πώς να κάνουμε πράγματα με τις λέξεις. Αφετηρία του είναι η αμφισβήτηση της φιλοσοφικής παραδοχής ότι ο ρόλος μιας πρότασης είναι απλώς να περιγράφει μια κατάσταση πραγμάτων, ή να δηλώνει κάποιο γεγονός. Ο Austin μας εφιστά την προσοχή στο ότι πολύ συχνά χρησιμοποιούμε τη γλώσσα για να κάνουμε πράγματα, όπως να υποσχόμαστε, να απειλούμε ή να στοιχηματίζουμε, να ρωτούμε ή να δίνουμε εντολές. Αναγνωρίζοντας ότι μια εκφορά αποτελεί πράξη, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια σειρά ερωτημάτων. Πότε η πράξη αυτή είναι επιτυχής; Τι πρέπει να συντρέχει προκειμένου η τέλεσή της, από ένα πρόσωπο με συγκεκριμένο κοινωνικό ή θεσμικό ρόλο, να αρμόζει στη δεδομένη περίσταση; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δεν θα είναι οι ίδιες για μια υπόσχεση και για μια απειλή, για μια παράκληση ή μια εντολή. Συνεπώς, η διατύπωσή τους προβάλλει ταυτόχρονα κριτήρια ταξινόμησης των διαφορετικών τύπων ομιλιακών ενεργημάτων. Επιπλέον, η εκφορά της ίδιας πρότασης ενδέχεται άλλες φορές να συνιστά υπόσχεση και άλλες απειλή. Αυτό εγείρει ερωτήματα όσον αφορά τον τρόπο που το σημασιολογικό περιεχόμενο μιας πρότασης αλληλεπιδρά με τις περιστάσεις εκφοράς της, μια αλληλεπίδραση η οποία καθορίζει τη συνεισφορά του συνολικού ομιλιακού ενεργήματος. Στο έργο του J. Searle αναπτύσσονται συστηματικά απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, οι οποίες διαφέρουν σε ουσιώδη σημεία από αυτές του Austin. Θα εξετάσουμε συγκριτικά τις θέσεις των δύο φιλοσόφων σε επιμέρους ζητήματα. [12] Επεξεργασία φιλοσοφικών θεμάτων IIIβ: Προς μια νατουραλιστική γνωσιολογία Διδάσκουσα: Ζαχαρούλα Γασπαράτου Στο μάθημα αυτό οι φοιτητές καλούνται να παρακολουθήσουν τη συζήτηση περί νατουραλιστικής (ή φυσιοκρατικής) γνωσιολογίας, όπως αυτή διεξάγεται έως σήμερα στην λεγόμενη αναλυτική φιλοσοφική σκηνή. Αρχικά, οι φοιτητές εισάγονται στις βασικές αποχρώσεις της σύγχρονης νατουραλιστικής γνωσιολογίας, καθώς και στις βασικές αντιρρήσεις που εγείρονται από τους πολέμιους μιας φυσιοκρατικής στροφής στην γνωσιολογία. Στη συνέχεια, καλούνται να μελετήσουν και να παρουσιάσουν και οι ίδιοι κείμενα σύγχρονων φιλοσόφων που έχουν πάρει θέση για το ζήτημα. Οι φιλόσοφοι που συζητούνται είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής: R. Carnap, W.V. Quine, D. Davidson, P. Kitcher, J. Searle, T. Nagel, P.F. Strawson, H. Putnam, R. Brandom, J. McDowell. Το μάθημα εξετάζεται με εργασία, ενώ η προσέλευση και η συμμετοχή κρίνεται απαραίτητη. Ε΄ Εξάμηνο

[1] Θέματα αναλυτικής φιλοσοφίας Διδάσκων: Κώστας Παγωνδιώτης Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τις κυρίαρχες απόψεις στη σύγχρονη φιλοσοφία όσον αφορά τη φύση του νου και τη σχέση του με τον εγκέφαλο και το σώμα. Συγκεκριμένα θα εξετάσουμε το δυϊσμό, το λογικό συμπεριφορισμό, τη θεωρία ταυτότητας τύπου, τον ανώμαλο μονισμό, το λειτουργισμό, την αναπαραστασιακή – υπολογιστική θεωρία του νου και τον εξαλειπτικό υλισμό. Στη συνέχεια θα εξετάσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά των νοητικών φαινομένων τα οποία δημιουργούν προβλήματα στην προσπάθεια φυσιοκρατικής εξήγησης του νου. Πρόκειται για την αποβλεπτικότητα, τη συνείδηση και την αυτοσυνειδησία.



[2] Φιλοσοφικές σχολές της αρχαιότητας Διδάσκουσα: Ελένη Περδικούρη [3] Ελληνική ιστορία Διδάσκων: Αθανάσιος Μποχώτης Καταρχάς σκιαγραφούνται η γεωγραφία, οι τύποι αγροτικών καλλιεργειών, η εμπορευματική οικονομία, το νομισματοπιστωτικό και ειδικά το τραπεζικό σύστημα, η εκβιομηχάνιση, καθώς και η θέση της χώρας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας, ως καθοριστικοί παράγοντες για τη συγκρότηση κοινωνικών τάξεων στην Ελλάδα, που η ανοιχτή τους σύγκρουση είτε η σχετική ειρήνευσή τους συνιστά την κινητήρια δύναμη της εξέλιξής της. Η κοινωνική αντιπαράθεση διεξάγεται στα πεδία της πολιτικής εξουσίας και των πολιτικών ιδεολογιών. Από πολιτισμικής άποψης, προέχει η εξέταση της επιρροής του ελληνορθόδοξου δόγματος στην ιδιωτική επιδίωξη του πλούτου και ιδίως της κεφαλαιακής συσσώρευσης, καθώς και στην εργασιακή ηθική. Στην παράδοση θεματοποιούνται κυρίως η διαμόρφωση των κομμάτων ως εκφραστών και ηγετών των κοινωνικών συνασπισμών εξουσίας, καθώς και οι κύριες μορφές της πολιτικής εξουσίας και οι πολιτικές ιδεολογίες. Ως κύριες περίοδοι της ελληνικής ιστορίας θεωρούνται οι εξής: α) 1821-1909/11, β) 1909/11-1989/90, γ) 1989/90 και έπειτα. Τέλος, παρουσιάζονται κριτικά οι νεοκλασσικές αντιλήψεις για την ελληνική οικονομία, όπως και αυτές που εξηγούν την κοινωνική και πολιτική συγκρότηση με κριτήριο τις πελατειακές σχέσεις.

Φιλοσοφικά Μαθήματα Επιλογής Τα παρακάτω μαθήματα προσφέρονται από κοινού στους φοιτητές / τριες του

Ε΄και του Ζ΄ Εξαμήνου [1] Αρχαία φιλοσοφία III: Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης για την ψυχή Διδάσκων: Στασινός Σταυριανέας Θα εξετάσουμε απόψεις και επιχειρήματα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, που αφορούν στην οντολογία της ψυχής, δηλαδή ερωτήματα όπως: τι είδους οντότητα είναι η ψυχή; είναι αθάνατη και ανώλεθρη ή θνητή, και γιατί; Ποια η σύσταση της, τα μέρη και οι δυνάμεις της; Ποια είναι η σχέση της με τις λειτουργίες της αναπαραγωγής, της αίσθησης, της κίνησης και της νόησης; Θα διερευνήσουμε τα θέματα αυτά βασιζόμενοι στα εξής κείμενα (1) Πλάτωνος, Φαίδων (2) Πλάτωνος, Πολιτεία, και (3) Αριστοτέλους Περί Ψυχής. Η ύλη περιλαμβάνει χωρία από τον Φαίδωνα, την Πολιτεία και το Περί Ψυχής, και φυλλάδια σημειώσεων. Κάθε βδομάδα οι φοιτητές θα καλούνται να απαντήσουν σε μία άσκηση με στόχο την εξάσκηση τους στην κατανόηση, ανάλυση και αξιολόγηση των επιχειρημάτων που βρίσκουμε στα φιλοσοφικά κείμενα. Η επίδοση στις εργασίες θα συνεκτιμηθεί για την τελική βαθμολογία. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. το διαδικτυακό τόπο του μαθήματος: http://eclass.upatras.gr/courses/PHIL1802/ [2] Αρχαία φιλοσοφία VI: Θέματα νεοπλατωνικής και βυζαντινής φιλοσοφίας Διδάσκων: Χρήστος Τερέζης Εξετάζονται, με χρήση κειμένων εκ του πρωτοτύπου, τα ακόλουθα θέματα: Α) Μεταφυσική και Γνωσιολογία στην Νεοπλατωνική φιλοσοφία Β) Ο Νεοπλατωνισμός ως σύνθεση Πλατωνισμού – Αριστοτελισμού Γ) Ο βαθμός πρόσληψης της πλατωνικής και αριστοτελικής φιλοσοφίας στους τομείς της μεταφυσικής και της γνωσιολογίας από τη βυζαντινή σκέψη κατά τους αιώνες 4ο, 5ο, 6ο, 12ο, και 13ο. Δ) Η συμβολή της Νεοπλατωνικής φιλοσοφίας στη μεταφορά πλατωνικών και αριστοτελικών εννοιών στη βυζαντινή σκέψη Ε0 Ιστορική εξέταση των κυριότερων σταθμών της βυζαντινής φιλοσοφίας. [3] Πρακτική φιλοσοφία I: Φιλοσοφία του δικαίου Διδάσκων: Μιχάλης Παρούσης



Ο σύγχρονος διαλογισμός περί το δίκαιο συντίθεται από τρία γνωστικά πεδία: τη φιλοσοφία της δικαιοσύνης, τη θεωρία του δικαίου και την επιστημολογία του δικαίου. Αποτελεί έτσι πρώτη ενασχόληση του μαθήματος η συγκεκριμενοποίηση των ανωτέρω όρων. Στη συνέχεια θα στραφούμε σε θεμελιώδη θέματα της φιλοσοφίας του δικαίου, όπως: (α) Οι τρόποι ρυθμίσεως των κοινωνικών σχέσεων. (β) Η έννοια της κανονιστικότητας στην ανατροφή, εκπαίδευση, ηθική και δίκαιο. (γ) Ορισμός και θεμελίωση της ισχύος του δικαίου. (δ) Φυσικό και θετικό δίκαιο. (ε) Δίκαιο και ηθική. (στ) Δίκαιο και πολιτική. (ζ) Κοινωνική και ατομική δικαιοσύνη. (η) Ανθρώπινα, πολιτικά, κοινωνικά και αστικά δικαιώματα. (θ) Προβλήματα εφαρμογής του δικαίου και απονομής της δικαιοσύνης. (ι) Η έννοια του νομικού λόγου. [4] Πρακτική φιλοσοφία II: Marx Διδάσκων: Ανδρέας Μιχαλάκης Στόχος του μαθήματος είναι η εξέταση ορισμένων κεντρικών εννοιών της μαρξικής θεωρίας, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κατανόηση του μαρξικού έργου. Θα μελετήσουμε κείμενα από όλες τις περιόδους της μαρξικής σκέψης, ξεκινώντας από το νεανικό έργο του Marx και καταλήγοντας στην κριτική της πολιτικής οικονομίας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη σχέση της μαρξικής θεωρίας με τη φιλοσοφία του Hegel. Ειδικότερα, θα εξεταστούν οι παρακάτω θεματικές: - Η κριτική του νεαρού Marx στην πολιτική φιλοσοφία του Hegel. - Η κριτική του νεαρού Marx στην αστική κοινωνία και η θεωρία της αλλοτρίωσης. - Η ιδέα μιας υλιστικής αντίληψης της ιστορίας. - Όψεις της μαρξικής κριτικής της πολιτικής οικονομίας. [5] Πρακτική φιλοσοφία V: Ηθική και πολιτική φιλοσοφία του Hume Διδάσκων: Ιωάννης Καραγιώργος Ο Hume εντάσσεται στην κριτική παράδοση του διαφωτισμού και η φιλοσοφία του μπορεί να κατανοηθεί ως μια μορφή εμπειρισμού και «μετριασμένου» σκεπτικισμού. Ασκεί κριτικό έλεγχο στα απόλυτα θεμέλια της γνώσης και της ηθικής και συγχρόνως επιδιώκει να διαμορφώσει μια νέα φιλοσοφία που στηρίζεται στην εμπειρία και την παρατήρηση. Η ηθική του φιλοσοφία χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια να επιτευχθεί μια μεσότητα μεταξύ δύο ακραίων μοντέλων θεωρίας που εκκινούν από δογματικές αρχές κανονιστικού τύπου (όπως ο Hutcheson: αλτρουιστικά φυσικά κίνητρα) ή περιγραφικού τύπου (όπως οι Hobbes και Mandeville: φυσική κατάσταση ακραίου εγωισμού και συγκρούσεων) που έχουν ως συνέπεια ένα ηθικό σχετικισμό. Θα αναπτυχθούν ορισμένες βασικές θεματικές της πρακτικής φιλοσοφίας του Hume, όπως αναλύονται κυρίως στην Πραγματεία για την Ανθρώπινη Φύση: i) Πώς κάνουμε ηθικές κρίσεις με βάση τη διαδικασία της συμπάθειας καθώς και το πρόβλημα της υιοθέτησης μιας αμερόληπτης στάσης. ii) Η διάκριση μεταξύ φυσικών και επινοημένων αρετών και ο τρόπος θεμελίωσης των κανόνων της δικαιοσύνης. iii) Η περιγραφή της γένεσης της κυβέρνησης και η κριτική στο φυσικό δίκαιο. Θα συζητηθεί το πρόβλημα της έντασης μεταξύ δύο οπτικών, κατά την αξιολόγηση μιας πράξης ως ηθικής : των κινήτρων ή διαρκών ηθικών ποιοτήτων ενός χαρακτήρα, και της ωφελιμότητας. [6] Πρακτική φιλοσοφία VIII: Εφαρμοσμένη ηθική Διδάσκων: Μιχάλης Παρούσης

[7] Σύγχρονη φιλοσοφία X: Μεταφορά Διδάσκουσα: Δήμητρα Σγουρούδη



[8] Γνωσιοθεωρία / Μεταφυσική V: Η λογική του Hegel και η κριτική της μεταφυσικής Διδάσκουσα: Σταυρούλα – Νεφέλη Τριανταφύλλου Η λογική επιστήμη στα δύο διακριτά της μέρη, την Αντικειμενική και την Υποκειμενική Λογική, παρουσιάζεται από τον ίδιο τον Hegel να παίρνει τη θέση της παραδοσιακής Μεταφυσικής. Στη συνέχεια της καντιανής παράδοσης, η ανάλυση μετατοπίζεται σε μια γνωσιοθεωρητική προοπτική. Η Αντικειμενική Λογική αποτελεί ένα είδος κριτικής που ασκείται στην παραδοσιακή οντολογία και την ειδική Μεταφυσική, ενώ στην Υποκειμενική Λογική αναλύονται οι κατηγορίες με τις οποίες προσδιορίζονται οι διαφορετικές μέθοδοι που διέπουν την προηγούμενη ανάλυση και τον έλεγχο των παραδοσιακών μεταφυσικών κατηγοριών. Οι κατηγορίες αυτές (είναι, άπειρο, μέτρο, μορφή, θεμέλιο, φαινόμενο, υπόσταση, αιτία, κλπ.) αναλύονται ως καθαρά λογικές έννοιες και όχι ως κατηγορήματα πραγμάτων : η ανάλυσή τους είναι δυνατή χωρίς αναφορά στο οντολογικό τους υπόστρωμα (Substrat). Εν τούτοις, το περιεχόμενο της εγελιανής Λογικής είναι η αντικειμενική σκέψη, η ταυτότητα σκέψης και πράγματος καθεαυτό. Το ερώτημα που τίθεται είναι : Τι είναι η Επιστήμη της Λογικής του Hegel: μεταφυσική ή γνωσιοθεωρία; Για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θεματοποιείται η διάκριση σκέψης και πραγματικού, μορφής και περιεχομένου, μεθόδου και αντικειμένου είναι σημαντικό να δούμε : Α. Πώς προκύπτει το καινούργιο περιεχόμενο της λογικής επιστήμης από την εσωτερική ανασκευή της παραδοσιακής Μεταφυσικής, της τυπικής Λογικής, και των καντιανών Αντινομιών του Καθαρού Λόγου; Β. Πώς προσλαμβάνει ο Hegel την αρχαία οντολογία στην αριστοτελική της εκδοχή, προκειμένου να θέσει το απόλυτο ως μέθοδο, και να ολοκληρώσει, προσδιορίζοντάς τον με μια νέα σημασία, τον καντιανό μετασχηματισμό της Μεταφυσικής σε Λογικής; ΣΤ΄ Εξάμηνο [1] Φιλοσοφία του 20ου αιώνα Διδάσκοντες: Ιόλη Πατέλλη (Ομάδα α) - Κωνσταντίνος Παγωνδιώτης (Ομάδα β) Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τις κυρίαρχες απόψεις στη σύγχρονη αναλυτική φιλοσοφία για τη φύση, τις πηγές και τα όρια της γνώσης. Ανάμεσα στα ζητήματα που θα διερευνηθούν είναι ο παραδοσιακός ορισμός της έννοιας της γνώσης και τα προβλήματα που παρουσιάζει, οι κυριότερες εσωτερικιστικές και εξωτερικιστικές θεωρίες δικαιολόγησης (θεμελιοκρατία, συνεκτικισμός, θεωρία αξιοπιστίας κ.λπ.), η εμπειρία και ο λόγος ως πηγές της γνώσης, διάφορα σκεπτικιστικά ζητήματα γύρω από τα όρια της γνώσης και το πρόβλημα του ρεαλισμού. [2] G.W.F Hegel Διδάσκων: Ανδρέας Μιχαλάκης Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε την πολιτική φιλοσοφία του Hegel και κυρίως το έργο του Στοιχεία Φιλοσοφίας του Δικαίου. Θα μας απασχολήσουν τα μεθοδολογικά ζητήματα που θέτει η χεγκελιανή πολιτική θεωρία και θα μελετήσουμε τη δομή του έργου του Στοιχεία Φιλοσοφίας του Δικαίου. Στη συνέχεια θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας στο τελευταίο μέρος αυτού του έργου, όπου ο Hegel αναπτύσσει τη θεωρία του για την έλλογη πολιτεία. [3α] Σύγχρονη πρακτική φιλοσοφία Διδάσκων: Μιχάλης Παρούσης (Ομάδα β) Αντικείμενο του μαθήματος θα είναι οι νεώτερες και σύγχρονες θεωρίες της Δημοκρατίας. Από την κλασσική αντιπροσωπευτική δημοκρατική θεωρία του φιλελευθερισμού θα περάσουμε στην παράδοση του μαθήματος σε νεώτερες απόψεις όπως η συμμετοχική δημοκρατία καθώς και η διαβουλευτική δημοκρατία.



[3β] Σύγχρονη πρακτική φιλοσοφία Διδάσκων: Ανδρέας Μιχαλάκης (Ομάδα α) Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε την πολιτική φιλοσοφία του John Rawls εστιάζοντας την προσοχή μας κυρίως στο έργο του Θεωρία της Δικαιοσύνης (1971). Συγκεκριμένα θα εξετάσουμε ζητήματα που αφορούν τη μέθοδο δικαιολόγησης των αρχών δικαιοσύνης, το περιεχόμενο αυτών των αρχών αλλά και το ζήτημα της σταθερότητας ή της βιωσιμότητας μιας ευτεταγμένης κοινωνίας στην οποία πραγματώνονται οι εν λόγω αρχές. Στη συνέχεια θα επιχειρηθεί η κριτική αποτίμηση και η ανάδειξη της ιδιαιτερότητας της προσέγγισης του Rawls μέσω της αντιπαράθεσής της με θεωρίες οι οποίες είτε αμφισβητούν επιμέρους όψεις της, είτε εγείρουν γενικότερες ενστάσεις σχετικά με τη μέθοδο και το περιεχόμενο της θεωρίας του Rawls. [4] Λατινικά Διδάκουσα: Ζωή Μπόζεμπεργκ

Φιλοφοφικά Μαθήματα Επιλογής

Τα παρακάτω φιλοσοφικά μαθήματα προσφέρονται από κοινού στους φοιτητές / τριες του ΣΤ΄και του Η΄ Εξαμήνου

[1] Αρχαία Φιλοσοφία VII: Θέματα αριστοτελικής φυσικής φιλοσοφίας. Διδάσκουσα: Ζωή Μπόζεμπεργκ Στο μάθημα θα εξεταστούν πέντε θεμελιώδη ζητήματα της φυσικής φιλοσοφίας του Αριστοτέλη (οι αρχές των όντων, τα αίτια, ο χώρος, ο χρόνος και η κίνηση), όπως παρουσιάζονται στο έργο του Φυσικής ακροάσεως βιβλία οκτώ. [2] Πρακτική φιλοσοφία VII: Kant: Φιλοσοφία της ιστορίας Διδάσκουσα: Ιόλη Πατέλλη Ιστορία, στην καντιανή φιλοσοφία, είναι η διαδικασία πραγματοποίησης των ουσιωδών, έλλογων σκοπών/αξιών, δηλαδή του ύψιστου αγαθού ως της αρμονικής συνένωσης ηθικότητας και καθολικής ευδαιμονίας ή φύσης. Η φιλοσοφία της ιστορίας επεξεργάζεται και επιχειρεί να θεμελιώσει την ιδέα μιας τέτοιας ιστορίας ως ρυθμιστικής αρχής, που καθοδηγεί τόσο την πράξη όσο και τη διαμόρφωση θεωρίας. Στη φιλοσοφία της ιστορίας του Kant συναντώνται σχεδόν όλα τα κεφάλαια της καντιανής φιλοσοφίας: τελεολογία, ηθική, πολιτική φιλοσοφία, αισθητική, φιλοσοφία των διαφόρων επιστημών κ.ο.κ. Στο μάθημα θα εξετάσουμε την καντιανή έννοια της τελεολογίας και της ρυθμιστικής αρχής, την έννοια του ύψιστου αγαθού (δηλαδή, από τη μια μεριά την ηθικότητα και από την άλλη τους πολιτικούς, κοινωνικούς, πολιτισμικούς θεσμούς και τη γνώση που συνάδουν με αυτήν), το ύψιστο αγαθό ως τέλος της ιστορίας, το ζήτημα της πραγματοποίησης του τέλους της ιστορίας και τη ρυθμιστική λειτουργία της ιστορίας. Θα εξετάσουμε, επίσης, την καντιανή φιλοσοφία της ιστορίας από μια άλλη οπτική γωνία, ως φιλοσοφία της εμπειρικής ιστορίας, ως μια θεμελίωση δηλαδή της αξιολογικής συγκρότησης του αντικειμένου των κοινωνικών επιστημών. [3] Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική I: Φιλοσοφία της αισθητηριακής αντίληψης Διδάσκων: Κωνσταντίνος Παγωνδιώτης Το πρόβλημα της αισθητηριακής αντίληψης θα προσεγγιστεί μέσα από τρία, κατά ορισμένους αλληλένδετα μεταξύ τους, ερωτήματα: α) Ποια είναι τα αντικείμενα της αντίληψης; β) τι είδους περιεχόμενο είναι το αντιληπτικό περιεχόμενο; γ) Ποιες είναι οι κυρίαρχες προσεγγίσεις όσον αφορά το μηχανισμό της αντίληψης; Η καθημερινή, προ-φιλοσοφική εικόνα περί αισθητηριακής αντίληψης είναι ότι όταν αντιλαμβανόμαστε κάτι έχουμε άμεση πρόσβαση στα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου και όχι σε κάποιες ενδιάμεσες οντότητες που βρίσκονται μέσα στο νου μας. Ωστόσο, αυτή η εικόνα έχει αμφισβητηθεί από ορισμένους φιλοσόφους, όπως για παράδειγμα ο Locke και ο Russell, οι οποίοι



υποστήριξαν ότι το άμεσο αντικείμενο της αντίληψης είναι οι ιδέες ή τα αισθητηριακά δεδομένα και όχι τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου. Η ορθότητα των παραπάνω προσεγγίσεων υποτίθεται ότι αναδεικνύεται και από την περίπτωση των παραισθήσεων κατά τις οποίες ‘βλέπουμε’ κάτι που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Αφού παρουσιάσουμε αναλυτικά τα επιχειρήματα υπέρ της έμμεσης αντίληψης, θα εξετάσουμε την κριτική που έχει ασκηθεί από τους υποστηρικτές της άμεσης αντίληψης όπως, μεταξύ άλλων, είναι ο Putnam και ο McDowell. Στη συνέχεια, θα εντοπίσουμε τα προβλήματα που παρουσιάζει η διαζευκτική θεώρηση της εμπειρίας του McDowell και θα εξετάσουμε την αποβλεπτική θεωρία της αντίληψης η οποία σε συνδυασμό με τη θεωρία της «ενεργητικής αντίληψης» φαίνεται να δίνει μια πιο ικανοποιητική λύση στο πρόβλημα της παραίσθησης. Στη δεύτερη ενότητα θα εξετάσουμε τι είδους περιεχόμενο είναι το αντιληπτικό περιεχόμενο. Η σχετική συζήτηση εδώ περιστρέφεται γύρω από το εάν το αντιληπτικό περιεχόμενο είναι αποκλειστικά αποβλεπτικό ή περιλαμβάνει και κάποιο είδος φαινόμενου περιεχομένου, όπως είναι οι φαινόμενες ποιότητες (qualia). Σε αυτό το πλαίσιο θα εξετάσουμε την περίπτωση της «τυφλής όρασης» (blindsight) και το εάν η ύπαρξη συνείδησης αποτελεί μια αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξη αντίληψης. Μια δεύτερη συζήτηση αφορά το εάν το αποβλεπτικό περιεχόμενο της αντίληψης είναι αποκλειστικά εννοιολογικό ή περιλαμβάνει και κάποιο μη εννοιολογικό περιεχόμενο. Θα εξετάσουμε ορισμένες απόπειρες προσδιορισμού της έννοιας του μη εννοιολογικού περιεχομένου και την κριτική που έχει ασκηθεί σ’ αυτές. Τέλος, στην τρίτη ενότητα θα εξετάσουμε από φιλοσοφική σκοπιά ορισμένες βασικές ψυχολογικές θεωρίες όσον αφορά το μηχανισμό της αντίληψης. Πιο συγκεκριμένα, θα εξετάσουμε α) την προσέγγιση της πρώιμης γνωσιακής ψυχολογίας, β) την προσέγγιση της οικολογικής ψυχολογίας, και γ) την τομεακή (modular) προσέγγιση που επικρατεί στην κλασική γνωσιακή επιστήμη. [4] Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική III: Leibniz - Schelling Διδάσκουσα: Κυριακή Γουδέλη Το μάθημα εξετάζει πλευρές της φιλοσοφίας του Leibniz και του Schelling και της σχέσης μεταξύ των δύο φιλοσόφων, με βασική επικέντρωση στα θέματα της μεταφυσικής θεώρησης του κόσμου, της φιλοσοφίας της φύσης, της κριτικής του καρτεσιανισμού, το θέμα της ανθρώπινης ελευθερίας και το ζήτημα του κακού. [5] Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική VIII: Εισαγωγή στη φυσική φιλοσοφία του Ντεκάρτ Διδάσκων: Επαμεινώνδας Βαμπούλης Οι βάσεις της μηχανιστικής θεώρησης του φυσικού κόσμου τέθηκαν στον 17ο αιώνα από φιλοσόφους και επιστήμονες μεταξύ των οποίων ο Ντεκάρτ κατέχει εξέχουσα θέση. Στο έργο του ο Ντεκάρτ θεμελιώνει και αναπτύσσει μια μηχανιστική φυσική της οποίας οι προϋποθέσεις βρίσκονται ήδη στην καρτεσιανή μεταφυσική. Προκειμένου να μελετήσουμε στο μάθημα αυτό τις βασικές θέσεις της φυσικής φιλοσοφίας του Ντεκάρτ θα χρειαστεί μεταξύ άλλων να ανατρέξουμε σε βασικές μεθοδολογικές επιλογές του φιλοσόφου έτσι όπως αυτές παρουσιάζονται στον Λόγο περί της μεθόδου. [6] Γνωσιοθεωρία/ Μεταφυσική VI: Θέματα στη μεταφυσική των ιδιοτήτων Διδάσκων: Βασίλης Λιβάνιος Η αναγνώριση ομοιοτήτων μεταξύ των αντικειμένων της καθημερινής εμπειρίας εγείρει μία από τις σημαντικότερες διαμάχες στο πλαίσιο της μεταφυσικής των ιδιοτήτων, τη διαμάχη μεταξύ ρεαλιστών και νομιναλιστών. Οι ρεαλιστές περί των ιδιοτήτων ισχυρίζονται ότι μπορούν να εξηγήσουν το προαναφερθέν γεγονός θέτοντας την ύπαρξη καθόλου όντων (universals) που αποτελούν κοινό στοιχείο όλων των αντικειμένων που ομοιάζουν ως προς κάποια άποψη. Ισχυρίζονται επίσης ότι η αποδοχή των καθόλου όντων είναι αναγκαία έτσι ώστε να αποδοθούν εύλογες συνθήκες αληθείας τόσο σε προτάσεις της μορφής υποκείμενο-κατηγόρημα, όσο και σε προτάσεις που εμπεριέχουν αναφορά σε αφηρημένους όρους. Σε αντιδιαστολή με τη ρεαλιστική θέση, οι νομιναλιστές αρνούνται την ύπαρξη καθόλου όντων θεωρώντας ότι οι μόνες υπάρχουσες οντότητες είναι τα καθέκαστα (particulars). Στην πιο ακραία εκδοχή του, ο νομιναλισμός αρνείται πλήρως την ύπαρξη ιδιοτήτων. Οι ακραίοι νομιναλιστές θεωρούν ότι μπορούν να προσφέρουν



ικανοποιητικές εξηγήσεις όλων των φαινομένων στα οποία στηρίζεται η αποδοχή της ρεαλιστικής θέσης θέτοντας ωστόσο την ύπαρξη μόνο συνήθων, μη-αφηρημένων καθέκαστων όντων. Σε μία πιο μετριοπαθή εκδοχή του, ο νομιναλισμός αποδέχεται την ύπαρξη οντοτήτων όπως οι ιδιότητες υπό την προϋπόθεση ότι είναι καθέκαστα όντα και όχι καθόλου. Στο πρώτο μέρος του μαθήματος θα εξετάσουμε τις διάφορες μορφές ρεαλισμού και νομιναλισμού περί των ιδιοτήτων εκθέτοντας περιεκτικά τα βασικότερα κίνητρα υιοθέτησης της κάθε θέσης και αναλύοντας τα κυριότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά της. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που εγείρεται δεδομένης της ύπαρξης των ιδιοτήτων αφορά τη φύση τους. Αποτελεί προφανές δεδομένο της εμπειρίας το γεγονός ότι τα αντικείμενα διαθέτουν ενεργητικές και παθητικές δυνάμεις οι οποίες με κάποιο τρόπο σχετίζονται με τις ιδιότητές τους. Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι αν αποτελεί φύση μίας ιδιότητας να ‘παρέχει’ συγκεκριμένες δυνάμεις στα αντικείμενα που την κατέχουν, ή αν, αντίθετα, η ιδιότητα είναι ουσιωδώς αδρανής και μόνο οι ενδεχομενικοί νόμοι της φύσης καθιστούν αληθές το γεγονός ότι αν ένα αντικείμενο κατέχει την ιδιότητα θα έχει και την προδιάθεση να δρα με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Οι προδιαθεσιακοί μονιστές ισχυρίζονται ότι όλες οι ιδιότητες έχουν μία φύση που εξαντλείται από τις δυνάμεις που δύνανται να παρέχουν, ενώ οι κατηγορικοί μονιστές ισχυρίζονται ότι όλες οι ιδιότητες είναι ουσιωδώς αδρανείς, διαθέτοντας μία φύση ανεξάρτητη των δυνάμεων που παρέχουν. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος θα αναλύσουμε επιχειρήματα υπέρ και κατά των δύο προαναφερθέντων μονιστικών θέσεων. Θα εξετάσουμε, επίσης, μία δυιστική άποψη σύμφωνα με την οποία υπάρχουν κατηγορικές και προδιαθεσιακές ιδιότητες, όπως επίσης και μία θεωρία «διπλής όψης», η οποία πρεσβεύει ότι αποτελεί φύση κάθε ιδιότητας να διαθέτει τόσο μία κατηγορική όσο και μία προδιαθεσιακή όψη.

[7] Σύγχρονη φιλοσοφία VII: Emmanuel Levinas: Ηθική και οντολογία Διδάσκων: Άγγελος Μουζακίτης Σκοπός του μαθήματος είναι να αναδείξει τα κύρια στοιχεία της κριτικής του Levinas τόσο στην κριτική της φαινομενολογίας στην παραδοσιακή οντολογία όσο και στην προσπάθεια του Heidegger να υπερβεί την ηθική μέσω της θεμελιώδους οντολογίας αρχικά και της «στροφής» στη σκέψη σε ένα μεταγενέστερο στάδιο. Η προσπάθειά του να θεμελιώσει την προτεραιότητα της ηθικής σφαίρας έναντι της οντολογικής και να διαυγάσει την ανθρώπινη φύση μέσω των εννοιών του ριζικά «Άλλου» και του «απείρου» είναι κεντρικές στο έργο του. Εξίσου κομβική είναι και η ιδιότυπη σχέση της φιλοσοφίας του με την ιουδαϊκή παράδοση και με τη φαινομενολογία, καθώς και η ιδιαίτερη από μέρους του ανάγνωση της λεγόμενης δυτικής μεταφυσικής. Έτσι, η ιδιαίτερη έμφαση που θα δοθεί στο έργο του Ολότητα και Άπειρο θα συνοδεύεται και από την ιστορική προσέγγιση του ευρύτερου έργου του. [8] Σύγχρονη φιλοσοφία VIII: Φιλοσοφία της πράξης Διδάσκων: Χρήστος Ντούσκος Τα ζητήματα στα οποία θα επικεντρωθεί το μάθημα περιστρέφονται γύρω από τρεις βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά την οριοθέτηση της έννοιας της πράξης. Περιλαμβάνει θέματα όπως η διάκριση μεταξύ πράξεων και απλών συμβάντων, ο χαρακτηρισμός της ικανότητας ανάληψης δράσης, το κατά πόσον προκειμένου να υπάρξει πράξη πρέπει να υπάρξει σωματική κίνηση που συμβάλλει αιτιακά στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, ή το κατά πόσον, προκειμένου ένα συμβάν να συνιστά πράξη, πρέπει να προκαλείται από νοητικές καταστάσεις ενός ορισμένου είδους. Ο δεύτερος άξονας αφορά την εξήγηση της πράξης. Θα εξεταστούν θέματα όπως η ανάλυση της έννοιας του λόγου για τον οποίο τελείται μια πράξη, ο τρόπος που οι δυνατές εξηγήσεις μιας πράξης είναι συνάρτηση της περιγραφής της, καθώς και το κατά πόσον η εξήγηση μιας πράξης απαιτεί την απόδοση νοητικού περιεχομένου στον δρώντα. Ο τρίτος άξονας αφορά τα προβλήματα που περιβάλλουν την έννοια της πρόθεσης. Θα εστιάσουμε στα εννοιολογικά χαρακτηριστικά που απαιτεί ο λειτουργικός της ρόλος στην ερμηνεία της συμπεριφοράς των συνανθρώπων μας ως ορθολογικών όντων. Τα ερωτήματα που θα εξεταστούν είναι το κατά πόσον ο συντονισμός των ατομικών και συλλογικών μας δραστηριοτήτων σε βάθος χρόνου απαιτεί να θεωρήσουμε ότι η πρόθεση είναι μια ιδιογενής νοητική κατάσταση, τον τρόπο που η πρόθεση υπόκειται σε περιορισμούς συνέπειας με το ευρύτερο πλέγμα πεποιθήσεων –ή και άλλων στάσεων- του δρώντος, τη σχέση της πρόθεσης με την εμπρόθετη πράξη, καθώς και τις απόπειρες ορισμού της έννοιας της εμπρόθετης πράξης.



[9] Σύγχρονη φιλοσοφία IX: Τέχνη και Πραγματικότητα στον Σίλλερ και τον Αντόρνο. Διδάσκουσα: Μαρία Τάταρη Στο πλαίσιο της νεωτερικής παράδοσης της αισθητικής η τέχνη αυτονομείται, ορίζεται δηλαδή σε αντιδιαστολή προς την εξωκαλλιτεχνική πραγματικότητα. Tαυτόχρονα όμως αξιώνει τη μετατροπή της σε πραγματική ζωή. Οι Επιστολές για την αισθητική παιδεία του ανθρώπου του Σίλλερ θεματοποιούν εύληπτα αυτήν τη διπλή διάσταση της τέχνης, η οποία λαμβάνεται εν προκειμένω ως όργανο για την πραγματοποίηση του ιστορικού προορισμού του ανθρώπου. Στο μάθημα θα αναλύσουμε επιλεγμένα αποσπάσματα του έργου αυτού και θα προσδιορίσουμε θεμελιώδεις για την αισθητική του έννοιες όπως της “φαινομενικότητας” και του “παιχνιδιού” που ορίζουν αντίστοιχα το έργο τέχνης και την αισθητική εμπειρία. Σκοπός του μαθήματος είναι να δείξουμε μέσα από την ανάγνωση του έργου του Σίλλερ πώς, σε διάλογο με τη νεωτερική παράδοση που εκπροσωπεί εν προκειμένω ο Σίλλερ, προκύπτει μια σύγχρονη προβληματική : η κεντρική στην Αισθητική θεωρία του Αντόρνο θέση για την αντινομία που ορίζει την τέχνη στη σχέση της με την εκτός τέχνης ανθρώπινη πραγματικότητα. Ζ΄ Εξάμηνο [1] Αισθητική Διδάσκουσα: Αικατερίνη Καλέρη Με μια ευρύτερη έννοια «αισθητική» ονομάζουμε σήμερα την φιλοσοφική (οντολογική, γνωσιολογική, ηθική) προσέγγιση του φαινομένου του ωραίου και της τέχνης (ως καλλιτεχνικής δημιουργίας). Ιστορικά η «Αισθητική» καθιερώνεται ως αυτόνομος κλάδος της φιλοσοφίας κατά τον 18ο αιώνα με τη φιλοσοφία του Ι. Καντ. Το μάθημα αυτό έχει χαρακτήρα εισαγωγικό. Θεματικά θα εστιάσει κυρίως σε ζητήματα της οντολογίας του ωραίου και της τέχνης, με στόχο να παρακολουθήσει την πορεία αυτής της αυτονόμησης, δηλαδή να προσδιορίσει τους όρους – συστηματικούς και ιστορικούς - που οδήγησαν σταδιακά τον φιλοσοφικό στοχασμό να θεωρήσει το ωραίο και κατ΄επέκτασιν το καλλιτεχνικό ως μια αυτόνομη περιοχή της πραγματικότητας. Ιστορικά, η διαδρομή θα καλύψει την εξέλιξη του φιλοσοφικού στοχασμού από την αρχαιότητα έως τον Ι. Καντ. Θα μελετήσουμε εποπτικά και βάσει των πηγών τις απόψεις του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Πλωτίνου, η φιλοσοφία της τέχνης κατά την Αναγέννηση, τις εμπειριστικές θέσεις του Χιουμ, την ορθολογιστική προσέγγιση του Α. Γκ. Μπάουμγκάρτεν για να καταλήξουμε στην συνθετική απόπειρα της τρίτης κριτικής του Καντ.

Φιλοσοφικά Μαθήματα Επιλογής Τα φιλοσοφικά μαθήματα επιλογής αυτού του εξαμήνου έχουν περιγραφεί

παραπάνω (Ε΄Εξάμηνο) Η΄ Εξάμηνο

[1] Φιλόσοφοι 19ου – 20ου Ι: Nietzsche Διδάσκουσα: Βασιλική Τσακίρη Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές σε θεμελιώδεις πλευρές της σκέψης του Nietzsche, αλλά και ενθαρρύνει την κριτική ανάγνωση του έργου του και της προσπάθειάς του να υπερβεί τον θεματικό ορίζοντα της λεγόμενης δυτικής μεταφυσικής. Ιδιαίτερα θα μελετηθούν, η από μέρους του απόρριψη του παραδοσιακού συστήματος αξιών και η ανάγκη επαναπροσδιορισμού των ιδανικών, ο γνωσιοθεωρητικός σχετικισμός και η γενεαλογική «μέθοδος», καθώς και η σύνδεση της «αλήθειας» ή ορθότερα αυτού που αποκαλούσε «ζωή» με την αισθητική εμπειρία. Ιδιαίτερη



έμφαση θα δοθεί στα έργα του Η Γένεση της Τραγωδίας, Πέραν του καλού και του κακού, Η Γενεαλογία της ηθικής, Τάδε έφη Ζαρατούστρα. [2] Φιλόσοφοι 19ου – 20ου ΙI: Heidegger: Είναι και χρόνος

Διδάσκων: Παύλος Κόντος Θα επιχειρηθεί μια εισαγωγή στο κλασικό κείμενο του 20ου: Είναι και χρόνος με άξονα τη φαινομενολογική έννοια της χρονικότητας. Πιο συγκεκριμένα θα εξετασθούν:

• η χρονικότητα ως θεμέλιο του Dasein (της ανθρώπινης ύπαρξης), • η τριπλή διάκριση της χρονικότητας σε παρελθόν–παρόν–μέλλον και η αντιστοίχησή της

με δομικά στοιχεία της ανθρώπινης ύπαρξης, • η εφαρμογή του διπόλου αυθεντικότητα-αναυθεντικότητα επί της χρονικότητας και ο

εκστατικός χαρακτήρας του χρόνου, • τα ερμηνευτικά προβλήματα που συνεπάγεται η οντολογική προτεραιότητα του μέλλοντος

και η υποβάθμιση του παρόντος, • η σχέση χρονικότητας, ιστορικότητας και ιστορίας.

Φιλοσοφικά Μαθήματα Επιλογής Τα φιλοσοφικά μαθήματα επιλογής αυτού του εξαμήνου έχουν περιγραφεί

παραπάνω (ΣΤ΄Εξάμηνο)

Επίσης, θα διδαχθεί μόνο για όσους τριτοετείς και τεταρτοετείς το οφείλουν:

[1] Λογική ΙΙ (Διδάσκουσα: Δήμητρα Χριστοπούλου) Πρόκειται για εισαγωγικό μάθημα πρωτοβάθμιας λογικής (θεωρίας ποσοδεικτών). Ειδική περίπτωση αυτής της λογικής είναι η αριστοτελική συλλογιστική. Η σημαντικότερη διαφορά μεταξύ των δύο βρίσκεται στη συντακτική δυνατότητα εναλλαγής ποσοδεικτών που επιτρέπει η νέα λογική. Μπορούμε δηλαδή να μιλήσουμε αυστηρά για προτάσεις της μορφής «για κάθε χ υπάρχει ψ τέτοιο ώστε …». Τέτοιες προτάσεις αποτελούν τον κορμό της σύγχρονης εμπειρικής επιστήμης και των μαθηματικών. Βασικά θέματα του μαθήματος: Απόδοση προτάσεων της καθημερινής γλώσσας σε πρωτοβάθμια γλώσσα. Σημασιολογική ερμηνεία των ποσοδεικτών. Θεωρία αποδείξεων. Μεθοδολογικές εφαρμογές. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ MΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2007-2008

Νεοελληνική λογοτεχνία: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΙΙ Διδάσκουσα: Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.) Εξέταση σημαντικών σταθμών της ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας βασιζόμενη στην ερμηνευτική ανάλυση αντιπροσωπευτικών έργων. Η ειδική θεματική του μαθήματος θα επιλεγεί από το εξής πλαίσιο: ο Διονύσιος Σολωμός και η Επτανησιακή Σχολή, η ποίηση του Ανδρέα Κάλβου, η Πρώτη Αθηναϊκή Σχολή στην ποίηση και την πεζογραφία, η Νέα Αθηναϊκή Σχολή στην ποίηση και την πεζογραφία, Κ. Π. Καβάφης, Α. Σικελιανός, Ν. Καζαντζάκης, η ποίηση του Κ. Γ. Καρυωτάκη και η γενιά του 1920, η γενιά του 1930 στην ποίηση και την πεζογραφία, η μεταπολεμική ποίηση και πεζογραφία, η κριτική, το δοκίμιο. Θα εξεταστούν επίσης ζητήματα που σχετίζονται με τη διδασκαλία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Τρόπος αξιολόγησης: Γραπτή εξέταση Δυνατότητα εκπόνησης μη απαλλακτικής εργασίας



Νεοελληνική λογοτεχνία: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Διδάσκουσα: Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.) Εισαγωγική εξέταση των κύριων κεφαλαίων της σύγχρονης θεωρίας της λογοτεχνίας: ορισμός βάσης του χώρου και των κύριων εννοιών του, παρουσίαση των κύριων Σχολών και τάσεων της θεωρητικής σκέψης του 20ου αιώνα, αναφορά στην πραγματεία του Αριστοτέλη Περί Ποιητικής, καθώς και στη νεοελληνική θεωρία της λογοτεχνίας. Προσέγγιση ορισμένων ειδικότερων ζητημάτων αναφοράς, όπως: (α) η δυνατότητα της αξιοποίησης των εργαλείων της θεωρίας της λογοτεχνίας στη διδακτική πράξη· (β) η διαπλοκή της σύγχρονης θεωρητικής σκέψης με επιστημονικούς τομείς όπως η γλωσσολογία, η φιλοσοφία, η ψυχανάλυση (κ.ά) και η σχέση της με τα πεδία της λογοτεχνικής κριτικής και της Συγκριτικής Γραμματολογίας. Βασική βιβλιογραφία: A. Compagnon, Ο Δαίμων της θεωρίας. Λογοτεχνία και κοινή λογική, Μεταίχμιο, 2003 J. Culler, Λογοτεχνική θεωρία. Μια συνοπτική εισαγωγή, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2000 Τ. Ήγκλετον, Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας, Οδυσσέας, 1989 Τρόπος αξιολόγησης: Γραπτή εξέταση. Δυνατότητα εκπόνησης μη απαλλακτικής εργασίας.

O IΩANNHΣ ΣYKOYTPHΣ ΩΣ ΘEΩPHTIKOΣ THΣ ΛOΓOTEXNIAΣ

Διδάσκουσα: Θ. Νιφτανίδου (Π.Τ.Δ.Ε.)

O Iωάννης Συκουτρής (1901-1937) αποτελεί μια μείζονα μορφή της νεοελληνικής φιλολογικής επιστήμης. Στόχος του μαθήματος είναι, αφού παρουσιάσει τις γενικές κατευθύνσεις του έργου του (κλασική και νεοελληνική φιλολογία, φιλοσοφία, προβληματική για ζητήματα παιδείας και πολιτισμού), να εστιάσει σε μιαν ιδιαίτερα σημαίνουσα όψη αυτού: τον θεωρητικό περί λογοτεχνίας στοχασμό. H προσέγγιση θα βασιστεί στην ανάλυση συγκεκριμένων κειμένων του συγγραφέα (των άρθρων «Γραμματεία» και «Γραμματολογία», της μελέτης «Φιλολογία και ζωή», της «Eισαγωγής» στην Ποιητική του Aριστοτέλη κ.ά.), στόχος της οποίας θα είναι: (α) ο προσδιορισμός των σημαντικότερων μορφών και (β) η ανίχνευση των κυριότερων πηγών των θεωρητικών του προτάσεων για τη λογοτεχνία. Aπώτερο σκοπό της προβληματικής αποτελεί ο φωτισμός της επιστημονικής φυσιογνωμίας του συγγραφέα και η μελέτη, μέσω αυτής, όψεων της ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνικής θεωρίας και φιλολογίας.

ΤΜΗΜΑ ΦΦΙΛΛΟΟΣΟΦΙΙΑΣ · 2013-12-17 · Η ΒΤΦ λειτουργεί για...

Documents

Transcript of ΤΜΗΜΑ ΦΦΙΛΛΟΟΣΟΦΙΙΑΣ · 2013-12-17 · Η ΒΤΦ λειτουργεί για...