Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική...

46
Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία Ολυμπία Αγαλιανού

Transcript of Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική...

Page 1: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία

Ολυμπία Αγαλιανού

Page 2: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 3: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Emmi Pikler (1902-1984)infant group –care model

• Η σημασία της σχέσης• Η σημασία της αποκλειστικότητας

και του ποιοτικού χρόνου• Η σημασία της ελεύθερης, μη

καθοδηγούμενης κίνησης• Η σημασία της εξερεύνησης:

το παιδί στο οποίο του επιτρέπεται να εξερευνήσει

«με την ησυχία του» μαθαίνει να κάθεται, να στέκεται, να περπατά, να μιλά και νασκέφτεται επιτυχέστερα από το παιδί που «ενθαρρύνεται» να φτάσει σε προκαθορισμένα αναπτυξιακάστάδια

• Η σημασία των πολυαισθητηριακώνερεθισμάτων και της σχέσης φροντίδας και έγνοιας.

Page 4: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Η δημιουργικότητα της ανάπτυξης

Θα πρέπει να είναι η φαντασία (imagination) και όχι η μνήμη αυτό που μας δίδεται μέσα από το προγονικό κύτταρο. Η μνήμη δε μπορεί να ανακαλέσει εμπειρίες τις οποίες ποτέ δεν είχε.

Sherrington, C. S. (1951) Man onHis Nature, p. 103-104)

Page 5: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ:

Η κίνηση ως μέσον και όχι ως κινητική – αθλητική δεξιότητα

Η κίνηση ως μέσον διευκόλυνσης της ανάπτυξης: συναισθηματικής και κινητικής (ψυχοκινητικής) και γνωστικής

Page 6: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Δημοφιλείς ψυχοκινητικές προσεγγίσεις στην προσχολική αγωγή

• Developmental Movement Method: Veronica Sherborne

• ‘Le Bon Départ: Thea Bugnet

Good Start Method: Marta

Bogdanowicz (Πολωνική εκδοχή)

• Psychomotility(Psychomotorische Förderung)

ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Page 7: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Ψυχοκινητική Αγωγή(Renate Zimmer, 2018)

Ψυχοκινητική ανάπτυξη μέσα από την κίνηση

ΠροσωπικότηταΚοινωνικές δεξιότητες

• Πώς υποστηρίζω το δυναμικό των παιδιών προκειμένου να αναπτυχθούν οι θεμελιώδεις δυνατότητές τους;

• ΚΙΝΗΣΗ: «μύηση» στις αναπτυξιακές διαδικασίες

• Ενίσχυση και ανάπτυξη υφιστάμενων πηγών ενέργειας (kraftquellen) και η ανακάλυψη καινούριων μέσα από το σώμα.

• Όταν υποστηρίζουμε, χωρίς να καθοδηγούμε την εκπαίδευση και την ανάπτυξη, η κίνηση- με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μπαίνει στο κέντρο

Page 8: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Μαθαίνω να κινούμαι και μαθαίνω μέσω της κίνησης

(Gallahue. 2002)

• Την επιτυχία ή αποτυχία της αντικαθιστά η έννοια της εμπειρίας

• Η αυτοαντίληψη αναπτύσσεται μέσα από προκλήσεις

• Οι υψηλές δεξιότητες δεν προάγουν αναγκαστικά την αυτοαντίληψη και αυτοεικόνα. Σημασία έχει η ερμηνεία της εμπειρίας η οποία καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την αντίδραση των σημαντικών άλλων

• Η βεβαιότητα ότι μπορώ να επηρεάσω κάτι είναι σημαντικότερη από την ίδια την απόδοση (Zimmer, 2018)

Page 9: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ(Gallahgue, 2002)

• Μαθαίνω να κινούμαι και μαθαίνω μέσω της κίνησης. Η ανάπτυξη αφορά το γνωστικό, συναισθηματικό και ψυχοκινητικό επίπεδο

• Τα παιδιά αναπτύσσονται ταυτόχρονα και στα τρία επίπεδα μέσα από τη κίνηση και το παιχνίδι

• Ό,τι είναι αυτονόητο για τον ενήλικα, είναι αντικείμενο μάθησης για τα παιδιά

• Η ανάπτυξη αναστέλλεται όταν προτείνουμε στα παιδιά δραστηριότητες ακατάλληλες για την ηλικία τους

Page 10: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 11: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 12: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 13: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Παιχνίδια με αντικείμενα

Page 14: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 15: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 16: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 17: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 18: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Ταξινομία ψυχοκινητικού τομέαAnita Harrow

Πίνακες από το βιβιβλίο της Π. Μπουρνέλλη(2002) Δημιουργική Κίνηση. Αυτοέκδοση

Page 19: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 20: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ (Harrow, 1971)

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ

ΑΠΤΙΚΗΑΚΟΥΣΤΙΚΗ

ΟΠΤΙΚΗ

ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

Page 21: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ(Harrow, 1971)

Σχέση σώματος

με τα γύρο

αντικείμενα

Εικόνα του σώματος

Ισορροπία

Αμφιπλευρικότητα

Πλευρίωση

Γνώση

του σώματος

Page 22: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Harrow, 1971)

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΚΙΝΗΣΗ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΚΙΝΗΣΗ

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΗΚΙΝΗΣΗ

Page 23: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Μια πιθανή κατηγοριοποίηση των δραστηριοτήτων

Page 24: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Ας ασχοληθούμε τώρα με τη μουσική

• Τι είναι μουσική;

• Πώς μαθαίνω μουσική;

• Ποια είναι η θέση της μουσικής αγωγής στην καθημερινότητα του νηπιαγωγείου;

• Πόσο επιτρέπουμε στα παιδιά να πειραματίζονται με τον ήχο;

Page 25: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

• Επικοινωνιακή μουσικότητα: αναγκαία συνθήκη της επικοινωνιακής συμπεριφοράς κάθε ανθρώπου(Malloch, Trevarthen, 2009). H παρόρμηση των ανθρώπων να δημιουργούν και να μοιράζονται τη μουσική (Trevarthen, 2011)

• Η σχέση μεταξύ μουσικής και γλώσσας έχει αποτελέσει θέμα δημόσιας συζήτησης για αιώνες στο χώρο της μουσικολογίας, αλλά και αργόερα της ψυχολογίας . Hλογοκεντρική κατανόηση της μουσικής συνδέεται στενά με τη νεωτερικότητα. Ηπρώιμη πειραματική ψυχολογία προϋπέθετε διάκριση μεταξύ μουσικής και γλώσσας(Klempe 2009)

• Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009)

• Η αντίληψη της γλώσσας φαίνεται να απαιτεί ένα είδος «μουσικής δραστηριότητας», ειδικά μεταξύ της μητέρας και του παιδιού, αλλά και όταν πρόκειται για την επικοινωνία μεταξύ των παιδιών στην προγλωσσική(pre-speechphase) φάση της ζωής τους

• Η γλώσσα ως μουσική συμπεριφορά. Γλώσσα και μουσική είναι δύο συγκρίσιμα συστήματα, ανάμεσα στα οποία υπάρχει στενή σχέση (Klempe, 2009)

Page 26: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Μερικές βασικά σημεία της προσέγγισης τουTrevarthen (2014, 2016)

• Τα βρέφη και τα νήπια μας διδάσκουν ότι η κατάκτηση της γνώσης είναι μια δημιουργική διαδικασία μοιράσματος μέσα από την κίνηση με ενδιαφέρον και στοργή

• Η περιέργεια των παιδιών είναι κατά πολύ πιο ισχυρή από τη δική μας πρόθεση να τους μεταδώσουμε γνώση

• Τα παιδιά επιζητούν τη συντροφικότητα και μαθαίνουν μέσα από αυτή. Ένα οικείο πρόσωπο με φροντίδα, σεβασμό και παιγνιώδη διάθεση, μπορεί να τους οδηγήσει στη γνώση. Τα παιδιά χρειάζονται παρέα και όχι δασκάλους.

• Η γνώση έρχεται μέσα από την επιτέλεση

• Τα παιδιά είναι προετοιμασμένα από την ενδομήτρια ζωή να συνδέονται μέσα από τη μίμηση με άλλα σώματα και να μοιράζονται κινητικά, ρυθμικά και ηχητικά μοτίβα και εμπειρίες. Έτσι μαθαίνουν να αναγνωρίζουν συντρόφους και τότε να μοιράζονται ότι έχει σημασία/αξία για μια κουλτούρα

Page 27: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Εννοιολογικοί προσδιορισμοί

• Μουσική είναι η οργάνωση των ήχων με τρόπο ώστε να έχει νόημα για την ομάδα η οποία τους οργάνωσε (σύμφωνα με τη μουσική ανθρωπολογία και εθνομουσικολογία με εκπροσπωπους τους Sachs Blacking,Small, Netti κ.ά)

• Χορός είναι μια σχηματοποιημένη κίνηση η οποία τελείται ως αυτοσκοπός (Royce, 2005)

• Η μουσική και ο χορός δεν αποτελούν παγκόσμιες γλώσσες, αλλά παναθρώπινοτρόπο έκφρασης και επικοινωνίας (Netti, 2010)

• Τι είναι μουσικό όργανο;Η χρήση νομιμοποιεί το όργανο

Page 28: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Από τοίχο Β΄ τάξης (μάθημα μουσικής)

Page 29: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Από ιδιωτικό νηπιαγωγείο…

Page 30: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

26ο Νηπιαγωγείο Καλαμάτας

Παρεμβάσεις: Δημήτρης Σαρρής, μουσικοπαιδαγωγός

Page 31: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

26ο Νηπιαγωγείο Καλαμάτας

Παρεμβάσεις: Δημήτρης Σαρρής, μουσικοπαιδαγωγός

Page 32: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

26ο Νηπιαγωγείο Καλαμάτας

Παρεμβάσεις: Δημήτρης Σαρρής, μουσικοπαιδαγωγός

Page 33: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

26ο Νηπιαγωγείο Καλαμάτας

Παρεμβάσεις: Δημήτρης Σαρρής, μουσικοπαιδαγωγός

Page 34: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

26ο Νηπιαγωγείο Καλαμάτας

Παρεμβάσεις: Δημήτρης Σαρρής, μουσικοπαιδαγωγός

Page 35: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Ας σχολιάσουμε αυτή την εικόνα…

Page 36: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Ας σχολιάσουμε αυτή την εικόνα…

Page 37: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Η βεβαιότητα ότι μπορώ να επηρεάσω κάτι είναι σημαντικότερη από την ίδια την απόδοση

Page 38: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας
Page 39: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ:τα μέσα

• Λόγος

• Μουσική

• Κίνηση

Page 40: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

• Μουσικοκινητική αγωγή: οι επιδιώξεις και τα περιεχόμενα εξαρτώνται από το πλαίσιο. Παραμένουν σταθερές:

Το δικαίωμα της συμμετοχής

Η αξία της εκφραστικότητας

Η αξία της δημιουργικότητας

Οι ομαδοσυνεργατικέςπροσεγγίσεις

Page 41: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΗΧΗΡΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

Page 42: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Η ΧΡΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΩΣ ΗΧΗΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

Page 43: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΗΧΗΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

Page 44: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΜΙΚΡΑ ΚΡΟΥΣΤΑ

Page 45: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

ΜΟΥΣΙΚΗ

• Η μουσική ο οποία προτείνεται από τον εκπαιδευτικό πρέπει, πρώτα απ’ όλα να συγκινεί τον ίδιο

• Ν έχει καθαρή δομή και έντονες αντιθέσεις

• Να είναι πλούσια ηχοχρώματα

Page 46: Μουσική και κίνηση στην προσχολική ηλικία · • Μουσική ή γλώσσα; (Dissanayake, 2009) • Η αντίληψη της γλώσσας

Καλή επιτυχία! Να ευχαριστηθείτε την προετοιμασία και την υλοποίηση της παρέμβασης. Στη διάθεσή σας πριν ή μετά…

Ιπποκράτους 31, 5ος όροφος[email protected]