Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2019 · επιδημικής αύξησης του...

ΣΔτ2:ηΠραγματικότητα σήμερα:Τομέγεθος

του Προβλήματος :

*Επιπολασμός

*Παράγοντες κινδύνου –Προδιαβήτης

*Πρόληψη

*Ο Ρόλος της οικογένειας

ΣΔΤ2: νόσος χρόνια ,Μείζον πρόβλημα Δημόσιας ΥγείαςΗ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΣΩΣΤΗΣ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΣΔ.

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2019

Kάθε οικογένεια ανησυχεί ..

Σταύρος Ι Παππάς: Dr Παθολόγος-Διαβητολόγος,

Πρόεδρος, Ινστιτούτου Μελέτης Έρευνας και Εκπαίδευσης για το Σακχαρώδη Διαβήτη και τα Μεταβολικά Νοσήματα.

ΚΡΉΤΗ…το παλαι ποτέ.. 1960 Σήμερα

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΑύξηση Προ-Διαβήτη ΣΔτ2Αύξηση ΚΑΝ

Σ.Ι .Παππάς 2019

Γήρανση πληθυσμού

ΚάπνισμαMόλυνση

Περιβάλλοντος

Διατροφικό Μοντέλλο

«Χρόνια Νοσήματα: Διαβητικός Ασθενής :Μείζον

πρόβλημα δημόσιας Υγείας»


Διατροφή πλούσιες σε

‘the fat-, salt-, and sugar« Ελλειψη Ασκησης»

Ουτε Περπατάμε

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΣΔτ2Καρδιαγγειακή

Νόσος

1951: 6.7% 511.3981951:7.631.801 2011:9.903.268 17.1% 2011: 17.1% 1.873.243

ΣΔΤ2: η Πραγματικότητα σήμερα:Το μέγεθος του Προβλήματος

νόσος χρόνια ,Μείζον πρόβλημα Δημόσιας ΥγείαςΜπορούμε & Πρέπει να τον Προλάβουμε

Επιδημική αύξηση

επιπολασμού

Αυξημένη Νοσηρότητα θνητότητα από καρδιαγγειακές επιπλοκές

Επηρεασμός ποιότητας ζωής (κακή) διαβητικών

Θεραπευτικές παρεμβάσεις –σύνθετες, παρενέργειες

(Υπογλυκαιμία- Αύξηση Βάρους)

Αποτυχία γλυκαιμικήςρύθμισης 54%

Υψηλό κόστος Υγείας Κοινωνικές επιπτώσεις Οικονομικές επιπτώσεις

Αυξημένο κόστος,Νοσηρότητα & θνητότητα

Κακή Ποιότητα Ζωής

Μέσο ετήσιο κόστος

ανά ασθενή 1300 ευρώ

Συνολικό ετήσιο κόστος

ανά ασθενή μαζί με τις

επιπλοκές 3000 ευρώ.


80% των περιπτώσεων τύπου 2 διαβήτη είναι

προλήψιμες μεσωπροσαρμογής , υγιεινόυ

τρόπου Ζωής

70% των πρώιμων

θανάτων μεταξύ των ενηλίκων ,οφέιλονται

αρκετά σε συμπεριφορά που ξεκίνησε εκατά την

εφηβεία.

IDF Diabetes Atlas: Global estimates of diabetesprevalence for 2017 and projections for 2045N.H. Cho a,c, J.E. Shaw b, S. Karuranga a, Y. Huang a,*, J.D. da Rocha Fernandes a,A.W. Ohlrogge a, B. Malanda

Επιπολασμός Σακχαρώδη Διαβήτη (19-99 ετών ) σε εκατομύρια ατομα

451 εκατ. 2017693 εκατ. 2045

d i a b e t e s r e s e a r c h a n d c l i n i c a l p r a c t i c e 1 3 8 ( 2 0 1 8 ) 2 7 1 –2 8 1Σ.Ι .Παππάς

2019

49.7% Αδιαγνωστοι

374 Εκατ IGT Προδιαβήτη

21.3 εκατ Διαβήτη κυήσεως

5 εκατ. Θάνατοι οφειλόμενοι στον Διαβήτη

850 Δισ/ εκατομύρια USD Παγκόσμιο Κόστος υγείας



2019


ΗIC

MIC

LIC

Επιπολασμός ΣΔ (%) με την ηλικία και τα εισοδήματα 2017.


2019


Επιπολασμός ΣΔ (%) με την ηλικία και το φύλλο 2017.

d i a b e t e s r e s e a r c h a n d c l i n i c a l p r a c t i c e 1 3 8 ( 2 0 1 8 ) 2 7 1 –2 8 1


Σ.Ι .Παππάς

Το παράδοξο “φαινόμενο” J .YudkinΓιατί να συμβαίνει αυτό;


Επιπολασμός IGT (%) με την ηλικία (18-99) 2017.


2019

Conclusion:

• The new estimates of diabetes prevalence, deaths attributable to diabetes and healthcare expenditure due to diabetes present a large social, financial and health systemburden across the world.


Συμπέρασμα:Οι νέες εκτιμήσεις του Επιπολασμού του διαβήτη, των θανάτων , που οφείλονται στον διαβήτη και

του οικονομικού κόστους για την υγειονομική περίθαλψη, που οφείλεται στον διαβήτη παρουσιάζουν μεγάλη κοινωνική και

οικονομική επιβάρυνση στο υγειονομικό σύστημαανά τον κόσμο.


O Σακχαρώδης Διαβήτης δεν είναι

ήπια νόσος

Πάνω από 1.000.000 Έλληνες έχουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.

-Η οικογένεια μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό κεντρικό παράγοντα αναστροφής της συνεχιζόμενης διαχρονικά επιδημικής αύξησης του Σακχαρώδη Διαβήτη

-Ο Ρόλος της Οικογένειας είναι καθοριστικός στην θεραπεία και πρόληψη του ΣΔ.

• Η οικογένεια μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό κεντρικό παράγοντα αναστροφής της συνεχιζόμενης διαχρονικά

επιδημικής αύξησης του Σακχαρώδη Διαβήτη

ΣΔΤ2: νόσος χρόνια ,Μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας

Η ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΣΩΣΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΣΔ.


1.Μελέτη Β. Καραμάνου, Π. Χριστακόπουλου, Χ. Τούντα και συν. 1970 Πληθυσμός 2,8%

•2.Ν. Κατσιλάμπρος και συν. 1990 Αστικός πληθυσμός Αιγάλεω – Αθήνα (από 2.4% σε 3.1% μεταξύ του 1974 και του 1990 )

3.Χ.Πίτσαβος-Παναγιωτάκος

Μελέτη-ΑΤΤΙΚΗ 8% 2002 11.2% (2012)

• 4.Μελέτη «Σαλαμίς» Σ. Παππάς, Α. Σωτηρόπουλος, A.Kουτσοβασίλης,Α.Γκίκαςκαι συν. 2002

• Επιπολασμός: 8,7% , 2002 , 2006 ,9,7%,, 2006 ,2015 12.6%

5.Επιπολασμός ΣΔτ2 : Αγρίνιο >70 ετών 29% ,IGT 15% ,Hμαθία ,Εβρος : 7% : 1995 Ν.Παπάζογλου ,

6.Μελέτη «Λυγουριό» Α. Μελιδώνηςκαισυν. 2004 7,4%

7.Επιπολασμός Κύπρου 10.3% ( Δ,Λοίζου et al.Diabetes Care 2006)

• 8.Α.Γκίκας-Σ.Ι.Παππάς’Β.Λαμπαδιάρη,Α Σωτηρόπουλος ,Δ.Παναγιωτάκος 2016

• Eπιπολασμός ΣΔτ2 :Δήμος Σαρωνικού : 11.6%

9.Επιπολασμός ΣΔΤ2 :2016 –ICD 10 11% Στοιχεία (ΗΔΙΚΑ

•9.Επιπολασμός ΣΔ 6.79%:

•Liatis S et al.Diabetes Res Clin Pract 2016;118:162-167

•10.ΕΜΕΝΟ-ΕΔΕ 10.9%

1970-2019:Επιδημιολογικές Μελέτες Σ.Δ. στην Ελλάδα

O Eπιπολασμός του ΣΔ αυξάνει διαχρονικά . 2017 :425 εκατ.Διαβητικοί2045: 629 εκατ. Αύξηση 45%


200.000.000 ME IGT Παγκόσμια

The hidden bomb

Σύνολον ΣΔ 720,764 ,230.000 άτομα με διαγνωσμένο διαβήτη πριν τα 65 έτη

Στον Ελληνικό πληθυσμό τo 53% των ασθενών με

Διαβήτη Τύπου 2 υπό θεραπεία ήταν άνω των 65 ετών

Ανδρες Γυναίκες Σύνολο

Aστικός Πληθυσμός

2,41% 3,24% 2,83%

Αγροτικός πληθυσμός

1,26% 1,28% 1,27%

Ο Επιπολασμός του ΣΔτ2 στην Ελλάδα 1970

(Κεντρική & Νότια επί πληθυσμού 11.749)

Γενικός Πληθυσμός 2,8


0% 0%

1,7%

3,8%

6,4% 7,3%

13,3%

14,1% 13,7%

0

5

10

15

20

25

<10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 >80

Μελέτη Αργολίδας 2002 (αγροτικός πληθυσμός)Επιπ

ολασμό

ς(%

)

Rural Remote Health. 2006;6(1):534Ηλικιακή ομάδα

Επιπολασμός

-Συνολικός: 7,4% -Γνωστού: 5,3% -Νεοδιαγνωσμένου: 2,1%

-Επιπολασμός σε ηλικίες > 20 ετών: 9,3%

Rising prevalence of diabetes among Greek adults:Findings from two consecutive surveys in the

same target populations.(salamis study)

ΑριθμόςΕξετασθέντων

3748 >20 ετών

2002 2006

Επιπολασμός ΣΔτ2 8,7%

Α=9,6%,Γ=7,9%

10,3%

Α=11,4%,Γ=9,2%

Επιπολασμός μετά στάθμιση ηλικίας

8,2% 9,5%

Gikas A,sotiropoulos s,PanagiotakosD,Pappas S,Diabetes Res Clin Pract 2008,79:325-329


0,2 0,41,9

2,13,9

4,2

11,812,6

16,6

20,020,3

24,2

0

5

10

15

20

25

20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+

2002

2006

Αύξηση της συχνότητας του Σ.Δ. ανά ηλικιακή ομάδα

Μελέτη Σαλαμίνας 2002-2006

A.Gikas, A.Sotiropoulos, D.Panagiotakos, V.Pastromas, E.Paraskevopoulou, E.Skliros. S.Pappas

Rising prevalence of diabetes among Greek adults: Findings from two consecutive surveys in the same target population

Diabetes Research Clinical Practice 2008 ; 79(2): 325-329

41% διαβητικών είναι > 65

ετών. 25% εξόδων υγείας

αφορούν τον ΣΔ

725.000 άτομα λαμβάνουν αντιδιαβητικά φάρμακα

130.000 άτομα με ΣΔ2 λαμβάνουν ινσουλίνη

Liatis S, Dafoulas G, Kani Ch, Politi A, Litsa P, Sfikakis PP MD,

Makrilakis K Diabetes Res Clin Pract. 2016 Aug;118:162-7

695.000 έχουν διαβήτη τύπου 2

Το 8.2% των ενηλίκων


Επιπολασμός θεραπευόμενου με φάρμακα σακχαρώδους διαβήτη ανά ηλικία στην Ελλάδα

ΕπιπολασμόςΣακχαρώδους Διαβήτη τύπου 1

Eπιβίωση ΣΔτ1

1894-1922:1-3χρ.1922-1957 :20-27χρ.

Το θαύμα της

ινσουλίνης

Σ.Ι .Παππάς-2019

Επιδημιολογία ΣΔτ1 στην Ελλάδα

Επίπτωση Βόρεια Ελλάδα(Παπάζογλου)

6,5/100.000(0-39ετών)

Επίπτωση Αθήνα (Χ.Μπαρτσόκας)

9,6/100.000

Παπάζογλου Ν.ΕπιδημιολογίαΣΔτ1&ΣΔτ2 εις Δ.Θ.Καραμήτσος-Διαβητολογία

,κεφ.4.1εκδ.Σιώκης,Αθήνα,2009.

•Ευρωπαϊκή Mελέτη Eurodiab (1992-1995)

- Νέες περιπτώσεις Σ.Δ.τ1 / 100.000 άτομα

ηλικίας 0-14 ετών / έτος

- Αττική → 10 περιπτώσεις

- Βόρεια Ελλάδα → 5 περιπτώσεις

-Επιδημιολογία ΣΔτ1 στην Κρήτη (1990-2001)•Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Κρήτης

Ετήσια επίπτωση :6,1 / 100.000 παιδιά 14 ετών

35.000 άτομα με Σ.Δ. ετησίως

Από αυτά, τα 500 είναι παιδιά

ηλικίας < 16 ετών, που

προέρχονται κυρίως από αστικά

κέντρα

Σ.Ι .Παππάς

Prevalence of diabetes and prediabetes in the U.S., 2017.


IFG% IGT% IFG+IGT%

8.8% 6.9 3.1 Ευρώπη DECODE

11,1% 4.4 3.9 USANHANES

Diabetes Care 2019;42:1661–1668

• Eπιπολασμός Ευρώπη και ΗΠΑ

Επιπολασμός % IGT ανάλογα με τη ηλικία

Eπιπολασμός (% ) Προδιαβήτη (IGT) ανάλογα με την ηλικία

Dumnstan DiabetesCare 2002 Σ.Ι .Παππάς

2019

Γιατί ανησυχούμε για τον Προδιαβήτη;

16% του πληθυσμού έχει Προ-διαβήτη1

Ο Προ-διαβήτης σχετίζεται με: Αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔτ2

Ετήσιος ρυθμός μετάπτωσης της ΔΑΓ σε Σ.Δ.τ2: 1-5%

Αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης Καρδιαγγειακής νόσου

Αυξημένη Θνητότητα (40% vs normal) Αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών μικροαγγειοπάθειας

Αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μικροαλβουμινουρίας και νευροπάθειας

Αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού, εντέρου, ήπατος και παγκρέατος

1AusDiab Study (Dunstan et al, 2002)

. Παχυσαρκία(BMI 25 29.9Kg/m2 =Υπέρβαροι &BMI >30Κg/m2+ = Παχύσαρκοι)

• Κατανομή σωματικού λίπους

• Έλλειψη Φυσικής δραστηριότητας

• Διατροφικοί παράγοντες διατροφή πλούσια σε κορεσμένο λίπος, σε Υδατάνθρακες υψηλού Γλυκαιμικού Δείκτη)

• Υπέρταση

• Δυσλιπιδαιμία

• Κάπνισμα

• Μεταβολικό Σύνδρομο

• AθηροσκληρωτικήΚαρδιαγγειακη νόσος

• Κατάθλιψη, Σχιζοφρένεια Διαβητογόνα Φάρμακα

• Σύνδρομο Sleep apnea

• Προηγούμενο ,IFG,-IGT-«Προδιαβήτης»

• Μεγάλη ηλικία >45 έτη

• Οικογενειακό ιστορικό ΣδΤ2: κληρονομικότης

• Γενετικοί Παράγοντες

• Ιστορικό διαβήτη κυήσεως-ή Γέννηση παιδιού >4Kg

• χαμηλό βάρος γέννησης

• Φυλή –Εθνικότης

• Σημεία –Καταστάσεις που συνδέονται με Αντίσταση στην Ινσουλίνη

• Acanthosis nigricans,NAFLD,

• PCOS

«Προδιαθεσικοί παράγοντες για εμφάνιση

Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2»

Τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για ΣΔτ2

Μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για ΣΔτ2

Σ.Ι.Παππάς2019

Μείωση του κινδύνου

για σακχαρώδη

διαβήτη(-30-60%

Μείωση της καρδιαγγεια

κής θνητότητας

Βελτίωση λιπιδαιμικού

προφίλ

Ύφεσης των συμπτωμάτων

της υπνικήςάπνοιας

Βελτίωση της ΑΠ 3mmHg

SBP2 mmHg

DBP

Βελτίωση της

ποιότητας ζωής

Απώλεια βάρους 5-10% μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις συνοσηρότητες που συσχετίζονται με την παχυσαρκία,

Μείωση Βάρους >5% Hba1C 0.6%Μείωση Βάρους >10% Hba1C 1%

Οφέλη από Απώλεια Βάρους: 5-10%

Yποστροφή Προδιαβήτη-ΣΔτ2 : Απώλεια βάρους ,Μεσογειακή Διατροφή - Κετογονικές Δίαιτες , Φάρμακα

+Βαριατρική Χειρουργική


• Αρκετές τυχαιοποιημένες μελέτες κατέγραψαν, ότι το κάπνισμα πιθανά αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ΣΔτ2

• Αιτιολογική σχέση;

• Καπνιστές (λιγότερη άσκηση, όχι

υγιεινή διατροφή)

Κάπνισμα και ΣΔτ2

Wannamethee SG et al. Diabetes Care 2001, 24:1590


Πρώτου βαθμού συγγενής: 15-25% εμφάνιση ΣΔτ2 ή IGT

Τέκνα γονέων με ΣΔτ2: A κίνδυνο ΒΜΙ, ανάπτυξης ΣΔτ2, ΑΥ, Υπερτριγλυκεριδαιμίας

- 1 γονέας με ΣΔτ2: 38% δια βίου κίνδυνος (<50 1:7)

•2 γονείς με ΣΔτ2: 60% κίνδυνος στην ηλικία των 60ετών(1:2)

•1 αδελφός με ΣΔτ2: 10-15% κίνδυνος

• Μονοζυγωτικοί δίδυμοι: 35-58% αναπτύσσουν ΣΔτ2, σε >60 ετών

• Διζυγωτικοί δίδυμοι: 17-20% αναπτύσσουν ΣΔτ2 , σε >60ετών

• Λιποβαρή νεογνά: κίνδυνος ΣΔτ2

Θετικό οικογενειακό ιστορικό: κινδύνου 2-4 φορές

1 στα 5 τέκνα γονέων με ΣΔτ2 έχει IGT

Κληρονομικότητα και ΣΔτ2


Γιατί;

• Μείωση ΣΔτ2

• Μείωση επιπλοκών ΣΔτ2

• Μείωση νοσηρότητας και θνητότητας από καρδιαγγειακή νόσο.

• Μείωση κόστους Υγείας

-Σε ποιούς;

• Σε όλους;

• Σε άτομα υψηλού κινδύνου

• Σε προδιαβητικές καταστάσεις

2019:Πρόληψη ΣΔτ2

Προσεγγίσεις Πρόληψης-IDF

• Αναγνώριση ατόμων υψηλού κινδύνου

Βήμα 1:

• Προσδιορισμός-Μέτρηση Κινδύνου

Βήμα 2:

• Παρέμβαση

Βήμα 3:

Άτομα Υψηλού Κινδύνου: Πλάνο 3-ΒημάτωνΑτομα με Προδιαβήτη

Ιστορικό Οικογενειακό ΣΔτ2 σε πρώτου βαθμού συγγενείς Ιστορικό GDM Aνίχνευση γονιδίων υπευθύνων για πρόκληση ΣΔτ2(ΤCF7L2)

Κατευθυντήριες Οδηγίες Ελέγχου

Εντοπισμός Ατόμων Υψηλού ΚινδύνουΈλεγχος για Παράγοντες Κινδύνου

≥1 Παράγων ΚινδύνουΜέτρηση FBG

FBG<99 OXI :ΣΔτ2

FBG =99-125Πιθανός ΣΔτ2

FBG >126NAI : ΣΔτ2

ΕπανέλεγχοςΣε 2-3 έτη

Εκτέλεση OGTT

ΕπιβεβαίωσηΔιάγνωσης

Nathan DM.et all. Diabetes Care 2009 :32(1):193-203


<140 >200140-199

IFG/IGT

Διαβήτης

Κριτήρια ελέγχου για ΣΔ σε ασυμπτωματικάάτομα

Εάν ο έλεγχος είναι φυσιολογικός:

επανέλεγχος ανά 3ετία (E)

ΕΔΕ 2019

Κατάθλιψη

Σύνδρομο Αναπνευστικής άπνοιας

Ασιάτες-Ινδοί –Πακιστανοί

Κλινικές καταστάσεις που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη (σοβαρή παχυσαρκία, μελανίζουσα ακάνθωση)

Diabetes Care Volume 42, Supplement 1, January 2019

25 ή 23 ασιάτες

Life style

-Διατήρηση υγιεινού βάρους

-Προοδευτική απώλεια βάρους (5-10%)

-Διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη

-30 λεπτά μέτριας άσκησης πολλές φορές /εβδ,

Φάρμακα :Μετφορμίνη-Ακαρβόζη ?

Βήμα 3: Παρέμβαση

Προσεγγίσεις Πρόληψης-IDF

Απαιτούνται πολιτισμικές παρεμβάσεις

Μεσογειακή Διατροφή

Σ,Ι,ΠΑΠΠΑΣ 2019

Αλλαγή Τρόπου Ζωής

ΥποθερμιδικέςΔίαιτες

Αυξημένη Φυσική Δραστηριότητα

Αλλαγή Συμπεριφοράς

Θετικό οικογενειακό Ιστορικό: Πρόληψη του

ΣΔ2:Τρόποι Παρέμβασης


Κοινωνική

Επιστημονική

&

Υποστήριξη

Οικονομικές

&

Νομοθετικές ρυθμίσεις

Εκπαίδευση σχολική

Ιδιωτική πρωτοβουλία-Βιομηχανίες

τροφίμων

Μέσα Επικοινωνίας-TV-Τύπος-Ραδιόφωνο

Στρατηγική Πρόληψης ΣΔτ2,στο πλαίσιο οικογένειας

Προσεγγίσεις Πρόληψης-IDF(ΕΔΕ-2018)

Aναγνώριση ατόμων υψηλού κινδύνου να αναπτύξουν ΣΔτ2

Σ.Ι .Παππάς

Ιστορικό Οικογενειακό ΣΔτ2 σε πρώτου βαθμού συγγενείς

Προκλήσεις ενός ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη

• Δυσκολίες Υιοθέτησης ενός νέου τρόπου ζωής στη διατροφή και την άσκησή του

• Διαχείριση των αυτομετρήσεων

• Διαχείριση αποτελεσμάτων –Τροποποίηση αγωγής

• Προβλήματα συμμόρφωσης

• Υποστήριξη από υπηρεσίες υγείας οικογένειας


1 στα 11 άτομα Ζεί με Διαβήτη

θα μπορούσατε να προλάβετε το διαβήτη στη δική σας οικογένεια

Αφορά ανησυχίες για κάθε οικογένεια




Αφορά ανησυχίες για κάθε οικογένεια

Υψηλή πίεση

Οικογενειακό ιστορικό

άσκηση Απώλεια Bάρους

Υπέρβαροι και παχυσαρκία

Παράγοντες κινδύνου για τύπου 2 Διαβήτη



Ο διαβήτης αφορά όλους μας

ΣΔΤ2: νόσος χρόνια ,Μείζον πρόβλημα Δημόσιας ΥγείαςΗ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΣΩΣΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ

ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΣΔ.

Καμμία αγωγή δεν είναι επαρκής και αποτελεσματική χωρίς την Αλλαγή τρόπου Ζωής -Υγιεινή Διατροφή –Άσκηση & Εκπαίδευση

«Προλαμβάνειν Κάλλιον του Θεραπεύειν»

Σας Ευχαριστώ


Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2019 · επιδημικής αύξησης του...

Documents

Transcript of Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2019 · επιδημικής αύξησης του...