ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΙ

Μαρία Πεμπετζόγλου

Επίκουρη Καθηγήτρια

Κομοτηνή 2014-15

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

& ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Ορισμός: Η μελέτη της οικονομίας ως συνόλου.

Η μακροοικονομική μελετά φαινόμενα που αφορούν σε ολόκληρη την οικονομία, όπως ο πληθωρισμός, η ανεργία και η οικονομική μεγέθυνση.

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ: Ο ρυθμός μεταβολής του γενικού επιπέδου τιμών.

ΑΝΕΡΓΙΑ: Είναι ένα μέτρο του αριθμού των ανθρώπων που καταγράφονται ότι αναζητούν εργασία, βρίσκονται όμως χωρίς δουλειά.

ΠΡΟΪΟΝ: Το Πραγματικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) μετρά το συνολικό εισόδημα της οικονομίας, δηλαδή την ποσότητα των αγαθών και υπηρεσιών που μπορεί να αγοράσει μία οικονομία.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ: Είναι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ.

Μακροοικονομικές εξελίξεις στη Μ. Βρετανία 1960-2001

(Πηγή: ΟΟΣΑ)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1960-1973 1973-1981 1981-1990 1990-2001

% μ

ετα

βολές

ανεργία

πληθωρισμός

μεγέθυνση

Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, 1960-2013

-5

0

5

10

15

20

25

30

1960

1962

1964

1966

1968

1970

1972

1974

1976

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

% μ

ετα

βο

λή

έτη

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2014.

Ο πληθωρισμός στις χώρες της ΕΕ, 2013

Πηγή: Eurostat, 2014.

Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα, 1980-2013

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, 2014.

Ποσοστά ανεργίας στις χώρες της ΕΕ, Αυγ 2014

Πηγή: Eurostat, 2014.

Εξέλιξη ποσοστού ανεργίας στις χώρες της Ευρωζώνης και της ΕΕ-28, 2000-2014

Πηγή: Eurostat, 2014.

Εξέλιξη ποσοστιαίας μεταβολής ΑΕΠ στην Ελλάδα, 1956-2010 (Πηγή: ΙΜF)

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

1955 1965 1975 1985 1995 2005

έτη

% μ

ετα

βολή Α

ΕΠ

Εξέλιξη ποσοστιαίας μεταβολής ΑΕΠ στην Ελλάδα,

στην ΕΕ-28 και στην Ευρωζώνη, 1996-2013

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

έτη

%

EΕ-28 Eυρωζώνη Ελλάδα

Πηγή: Eurostat, 2014.

Kατά κεφαλήν ΑΕΠ στις χώρες της Ευρωζώνης, 2012

Πηγή: IMF, 2014.

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

Austr

ia

Belg

ium

Cypru

s

Esto

nia

Fin

land

Fra

nce

Germ

any

Gre

ece

Irela

nd

Italy

Latv

ia

Luxem

bourg

Malta

Neth

erl

ands

Port

ugal

Slo

vak R

epublic

Slo

venia

Spain

€

Εξέλιξη ποσοστού δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ στην ΕΕ και στην Ελλάδα, 2000-2014

0

50

100

150

200

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

έτη

%

ΕΕ Ελλάδα

Πηγή: ΙΜF, 2014.

Η κυκλική ροή μεταξύ επιχειρήσεων και νοικοκυριών

ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Δαπάνη για αγαθά

και υπηρεσίες

Εισοδήματα συντελεστών παραγωγής

Αγαθά και

υπηρεσίες

Υπηρεσίες

συντελεστών

παραγωγής

Τρόποι μέτρησης του ΑΕΠ

Το ΑΕΠ μπορεί να μετρηθεί με δύο τρόπους: προσέγγιση βάσει της ροής προϊόντων: Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, το ΑΕΠ ορίζεται ως η συνολική χρηματική αξία της ροής των τελικών προϊόντων που παράγει μία χώρα, π.χ. (τιμή πορτοκαλιών *αριθμό πορτοκαλιών + τιμή μήλων*αριθμό μήλων + κλπ). προσέγγιση βάσει εσόδων ή κόστους: Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, το ΑΕΠ υπολογίζεται από το σύνολο των αμοιβών των συντελεστών (μισθοί, τόκοι, ενοίκια και κέρδη) που συνιστούν το κόστος παραγωγής των τελικών αγαθών της οικονομίας. Οι δύο προσεγγίσεις είναι ταυτόσημες.

ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ΑΕΠ)

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (GDP)

είναι η αγοραία αξία όλων των τελικών αγαθών και

υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια

μιας ορισμένης χρονικής περιόδου.

ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ΑΕΠ)

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (GDP)

είναι η αγοραία αξία όλων των τελικών αγαθών και

υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα

στη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου.

χρησιμοποιούμε τιμές αγοράς

που πωλούνται νόμιμα

στην αγορά

για να μην υπάρχει διπλός

υπολογισμός αγαθά + υπηρεσίες

που έχουν παραχθεί πρόσφατα

που έχουν παραχθεί στην

εγχώρια οικονομία

συνήθως 1 έτος ή 1 3μηνο

Υπολογισμός του ΑΕΠ

Στάδια παραγωγής Αξία πώλησης Προστιθέμενη αξία

α’ στάδιο (σιτάρι) 1,00 1,00

β’ στάδιο (αλεύρι) 1,20 0,20

γ’ στάδιο (ψωμί) 1,50 0,30

δ’ στάδιο

(εμπόριο ψωμιού)

1,55 0,05

Σύνολο 5,25 1,55

Τα συστατικά μέρη του ΑΕΠ

Υ ≡ C + I + G + NX

ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΚΑΘΑΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ =

ΕΞΑΓΩΓΕΣ – ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ =

Χ - Ζ

ΑΕΠ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Η εξίσωση είναι

ταυτότητα

Τα συστατικά μέρη του ΑΕΠ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ: οι δαπάνες των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, π.χ. αυτοκίνητα, ιατρικές υπηρεσίες κλπ.

ΕΠΕΝΔΥΣΗ: η αγορά αγαθών που θα χρησιμοποιηθούν στο μέλλον για την παραγωγή άλλων αγαθών και υπηρεσιών. Αφορά την αγορά κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, αποθεμάτων και κτιρίων.

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ: οι δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες που πραγματοποιούν η τοπική αυτοδιοίκηση και οι εθνικές κυβερνήσεις

ΚΑΘΑΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ: είναι οι εξαγωγές - τις εισαγωγές. ΕΞΑΓΩΓΕΣ: η αξία των αγαθών και υπηρεσιών που

παράγονται στην εγχώρια οικονομία και αγοράζονται από αλλοδαπούς

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ: η αξία των ξένων αγαθών και υπηρεσιών που πωλούνται στην εγχώρια οικονομία

Η κυκλική ροή μεταξύ επιχειρήσεων και νοικοκυριών

ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Δαπάνη για αγαθά και

υπηρεσίες=5.000€

Εισοδήματα συντελεστών παραγωγής

=7.000€

Αγαθά και υπηρεσίες

Υπηρεσίες συντελεστών

παραγωγής

Αποταμίευση

=2.000€ Επένδυση

=2.000€

Κεφαλαιουχικά αγαθά

για τις επιχειρήσεις

++

Το διάγραμμα κυκλικής ροής με δημόσιο τομέα

Υπολογισμός του ΑΕΠ

Κλειστή οικονομία, χωρίς δημόσιο τομέα: Υ ≡ C + I

Κλειστή οικονομία, με δημόσιο τομέα: Υ ≡ C + I + G

Ανοιχτή οικονομία, με δημόσιο τομέα: Υ ≡ C + I + G + NX

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΘΝΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: MΙΑ ΣΥΝΟΨΗ

Καθαρό

εισόδημα από

το εξωτερικό

Καθαρό

εισόδημα από το

εξωτερικό

Αποσβέσεις

Έμμεσοι Φόροι

Κέρδη

Εισόδημα από

ενοίκια

ΝΧ

G

GNP

σε τιμές

αγοράς

Ι

GDP

σε τιμές

αγοράς

NNP

σε τιμές

αγοράς

Εθνικό Εισόδημα

(ΝΙ)=NNP σε

τιμές συντελεστών

παραγωγής

Εισόδημα από αυτο-απασχόληση

C

Μισθοί και Ημερομίσθια

Σύνθεση

δαπάνης στο

GNP

Ορισμός του

GNP

Ορισμός του

NNP

Ορισμός του

Εθνικού

Εισοδήματος

Εισοδήματα

συντελεστών

παραγωγής

Πραγματικό έναντι ονομαστικού ΑΕΠ

Ονομαστικό ΑΕΠ ή ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές: μετρά το ΑΕΠ ενός

ορισμένου έτους χρησιμοποιώντας τις τιμές αγοράς εκείνου του έτους.

Πραγματικό ΑΕΠ ή ΑΕΠ σε σταθερές τιμές: μετρά το ΑΕΠ διαφορετικών

ετών στις τιμές που επικρατούσαν σε ένα συγκεκριμένο έτος, που ονομάζεται έτος βάσης. Λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό.

Αποπληθωριστής του ΑΕΠ: είναι ένας δείκτης που δείχνει τι συμβαίνει στις τιμές όλων των αγαθών.

100*ό

ΑΕΠ ονομαστικόΑΕΠ στήςΑποπληθωρι

ό

_ό_ό_ή_ά

Η μέτρηση του κόστους ζωής

Δείκτης Τιμών Καταναλωτή: είναι ένα μέτρο του συνολικού κόστους των αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζει ο τυπικός

καταναλωτής. Υπολογισμός ΔΤΚ 1. Εύρεση των τιμών: προσδιορίζονται

οι τιμές των αγαθών και υπηρεσιών του καλαθιού για κάθε έτος.

2. Καθορισμός του καλαθιού: Καθορίζονται ποιες τιμές είναι πιο σημαντικές για τον μέσο καταναλωτή.

3. Υπολογισμός του κόστους του καλαθιού: υπολογίζεται το κόστος του καλαθιού

4. Επιλογή του έτους βάσης και υπολογισμός του δείκτη: Επιλέγουμε το έτος βάσης και υπολογίζουμε το ΔΤΚ από τον τύπο:

όπου Ρt=επίπεδο τιμών έτους t και

Ρ0=επίπεδο τιμών έτους βάσης

100*P

PPI

0

tt

5. Υπολογισμός του ρυθμού πληθωρισμού:

Πληθωρισμός: η κατάσταση κατά την οποία ανέρχεται το γενικό επίπεδο τιμών.

Ρυθμός πληθωρισμού: η % μεταβολή του γενικού επιπέδου τιμών (ΔΤΚ) σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο.

Ο ρυθμός πληθωρισμού υπολογίζεται από τον τύπο:

100*PI

PIPIt_ό

1t

1tt

Θεωρία κατανάλωσης & αποταμίευσης

Τα νοικοκυριά κατανέμουν το εισόδημα τους μεταξύ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ και ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗΣ.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ: Είναι το εισόδημα που διαθέτουν τα νοικοκυριά για κατανάλωση και αποταμίευση. Συναποτελείται από το εισόδημα που λαμβάνουν από τις επιχειρήσεις, συν τις μεταβιβαστικές πληρωμές που εισπράττουν από την κυβέρνηση, μείον τους άμεσους φόρους που πληρώνουν σε αυτήν.

Έστω ότι έχουμε μία κλειστή οικονομία, χωρίς δημόσιο τομέα και ότι όλοι οι παράγοντες είναι σταθεροί εκτός από το εισόδημα…..

+

Θεωρία κατανάλωσης & αποταμίευσης

Εισόδημα κατανάλωση αποταμίευση Μέση ροπή προς

κατανάλωση

Μέση ροπή προς

αποταμίευση

Οριακή ροπή προς

κατανάλωση

Οριακή ροπή προς

αποταμίευση

Υ C S APC APS MPC MPS

(1) (2) (3) (4)=C/Y (5)=S/Y (6)=ΔC/ΔΥ (7)=ΔS/ΔΥ

0 50 -50

100 130 -30 1,30 -0,30 0,80 0,20

200 210 -10 1,05 -0,05 0,80 0,20

250 250 0 1,00 0 0,80 0,20

300 290 10 0,966 0,034 0,80 0,20

400 370 30 0,926 0,074 0,80 0,20

500 450 50 0,900 0,100 0,80 0,20

600 530 70 0,886 0,114 0,80 0,20

Η Συνάρτηση Κατανάλωσης: δείχνει το επίπεδο της

συνολικής κατανάλωσης που επιθυμούν τα νοικοκυριά σε κάθε επίπεδο του προσωπικού διαθέσιμου εισοδήματός τους.

αυτόνομη κατανάλωση (a): Το ύψος της κατανάλωσης που αντιστοιχεί σε μηδενικό επίπεδο εισοδήματος

μέση ροπή για κατανάλωση: δηλώνει το % του εισοδήματος που καταναλώνεται σε κάθε επίπεδο εισοδήματος

μέση ροπή για αποταμίευση: δηλώνει το % του εισοδήματος που αποταμιεύεται σε κάθε επίπεδο εισοδήματος

οριακή ροπή προς κατανάλωση (b): δηλώνει το % αύξησης της κατανάλωσης, αν το εισόδημα αυξηθεί κατά 1%

οριακή ροπή προς αποταμίευση: δηλώνει το % αύξησης της αποταμίευσης, αν το εισόδημα αυξηθεί κατά 1%

APC + APS =1 MPC + MPS =1 0≤ΜPC≤1 0≤ΜPS≤1

Η γραμμή των 45°

45°

Υ

C

0

45°

Η συνάρτηση κατανάλωσης & αποταμίευσης

C=a+bY

Υ

C

a

0

50

130

210

250

100 200 250

ή C=50+0,8Y

45°

Δ

S=-a+(1-b)Y ή S=-50+0,2Y

-50

Προσδιοριστικοί παράγοντες της κατανάλωσης και της αποταμίευσης

Το εισόδημα

Η κατοχή ρευστών διαθεσίμων

Το επιτόκιο

Η δυνατότητα για δανεισμό

Οι προσδοκίες μελλοντικού εισοδήματος

Οι προσδοκίες μελλοντικού επιπέδου τιμών

Το απόθεμα των διαρκών καταναλωτικών αγαθών που κατέχουν τα άτομα κλπ

Θεωρία αποταμίευσης

Εθνική αποταμίευση (S) το συνολικό εισόδημα

που απομένει στην οικονομία αφού αφαιρέσουμε

την κατανάλωση και τις δημόσιες δαπάνες

Ιδιωτική αποταμίευση: το ποσό του εισοδήματος

που απομένει στα νοικοκυριά μετά την αφαίρεση των φόρων και της κατανάλωσης (Y-T-C)

Δημόσια αποταμίευση: το ποσό των εσόδων από φόρους,

το οποίο απομένει στο δημόσιο αφού αφαιρέσουμε από αυτά τις δημόσιες δαπάνες (T-G)

Θεωρία επένδυσης

Επένδυση: η αύξηση του κεφαλαιουχικού

εξοπλισμού της οικονομίας (δαπάνες επιχειρήσεων για κεφαλαιουχικό

εξοπλισμό, μεταβολές στα αποθέματα προϊόντων & δαπάνες για

οικοδόμηση σπιτιών)

Επιθυμητή ή σχεδιαζόμενη:

αποτελεί αποτέλεσμα προγραμματισμένης δαπάνης

για την αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών

Aνεπιθύμητη ή μη-σχεδιαζόμενη: πραγματοποιείται παρά τις επιθυμίες των παραγωγών, λόγω αποκλίσεων

ανάμεσα στην προβλεπόμενη και την

πραγματική ζήτηση προϊόντων

Διάκριση επένδυσης-αποταμίευσης

Οι δύο έννοιες δε θα πρέπει να συγχέονται, γιατί:

είναι διαφορετικές ενέργειες,

πραγματοποιούνται από διαφορετικά άτομα και

για διαφορετικούς λόγους.

Η συνάρτηση της επένδυσης

I

I

r

0

r1

r0

I1 I0

δείχνει την επιθυμητή επένδυση

σε κάθε επίπεδο επιτοκίου

I΄

Η συνάρτηση αυτόνομων επενδύσεων

Υ

Ι

0

I

Η δαπάνη για επένδυση είναι σταθερή και ανεξάρτητη

από το επίπεδο του εισοδήματος

I

Διαγραμματικός προσδιορισμός εισοδήματος, κλειστής οικονομίας,

χωρίς δημόσιο τομέα

Υ

C, Ι, AD

0

C

45°

I20

50

70

AD = C + I

Ε

Υe

Διαγραμματικός προσδιορισμός εισοδήματος, κλειστής οικονομίας,

με δημόσιο τομέα

G

Υ

C, Ι, G AD

0

C

45°

20

50

100

AD = C + I + G Ε

Υe

30

I

Tο νομισματικό σύστημα

Χρήμα: κάθε γενικώς αποδεκτό μέσο πληρωμής

για την παράδοση αγαθών ή το διακανονισμό οφειλών.

Λειτουργίες του χρήματος

Μέσο συναλλαγών Μονάδα μέτρησης Μέσο

διαφύλαξης αξιών

Tο νομισματικό σύστημα

Είδη χρήματος

Εμπορευματικό χρήμα

Παραστατικό χρήμα Πιστωτικό χρήμα

Προσφορά χρήματος: η αξία του αποθέματος του μέσου

συναλλαγών που βρίσκεται σε κυκλοφορία

Κέρματα και χαρτονομίσματα

Καταθέσεις όψεως

Χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί

Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί:

φέρνουν σε επαφή δανειστές και δανειζόμενους

Εκδοτικές τράπεζες

Εμπορικές τράπεζες

Τράπεζες αμοιβαίων κεφαλαίων

Πιστωτικές ενώσεις

Ασφαλιστικές εταιρίες

Εταιρίες επενδύσεων κεφαλαίων

Εκδοτικές τράπεζες

το ίδρυμα που ρυθμίζει την προσφορά χρήματος σε μία οικονομία

Αρμοδιότητες: έκδοση χρήματος, άσκηση ποσοτικού και ποιοτικού ελέγχου στις εμπορικές τράπεζες, καθορισμός επιτοκίου, έλεγχος συναλλαγματικών αποθεμάτων κ.ά.

Nομισματική πολιτική: το σύνολο των μέτρων που λαμβάνει η κεντρική τράπεζα για να επηρεάσει την προσφορά χρήματος

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT), Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed)

Τα εργαλεία νομισματικού ελέγχου της Κεντρικής Τράπεζας

πράξεις ανοιχτής αγοράς: Πράξεις με σκοπό την μεταβολή της νομισματικής βάσης μέσω αγοράς ή πώλησης χρεογράφων στην ανοιχτή αγορά.

προεξοφλητικό επιτόκιο: Είναι το επιτόκιο το οποίο η κεντρική τράπεζα

χρεώνει στις εμπορικές τράπεζες όταν θελήσουν να δανεισθούν απ΄ αυτήν. Θέτοντας υψηλά το προεξοφλητικό επιτόκιο, αυτό λειτουργεί ως ποινή και ενθαρρύνει τις τράπεζες να διατηρούν ακόμα περισσότερα ρευστά διαθέσιμα.

ποσοστό υποχρεωτικών διαθεσίμων: Απαιτεί από τις εμπορικές τράπεζες να διατηρούν ένα δεδομένο ποσοστό των καταθέσεων τους σε διαθέσιμα / άμεσα ρευστοποιήσιμη μορφή. Αυτό επηρεάζει τη δημιουργία χρήματος από τις εμπορικές τράπεζες. Μπορεί να εξαναγκάσει επίσης τις τράπεζες σε ειδικές καταθέσεις σε αυτήν.

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT)

Ιδρύθηκε 1/6/1998 στη Φρανκφούρτη για τις 12 χώρες που θα συμμετείχαν στην Οικονομική & Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) με κοινό νόμισμα το ευρώ.

Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Φιλανδία, Ελλάδα.

Στόχος ΕΚΤ: η σταθερότητα των τιμών και η άσκηση νομισματικής πολιτικής στην ευρωζώνη, έκδοση νομίσματος. Δεν αποτελεί επιχείρηση με σκοπό το κέρδος.

Ευρωσύστημα: το δίκτυο που αποτελείται από την ΕΚΤ και τις 12 εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.

Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες συμβάλλουν στη διαμόρφωση των αποφάσεων της ΕΚΤ και εφαρμόζουν τις αποφάσεις εντός των εθνικών συνόρων. Δεν επιτρέπεται να λάβουν οδηγίες από τις εθνικές κυβερνήσεις.

Εμπορικές τράπεζες

Μετρητά 10.000 Καταθέσεις όψεως 10.000

Τράπεζα Χ

Τράπεζα Χ Μετρητά 1.000 Καταθέσεις όψεως 10.000

Δάνειο στον Β 9.000

Τράπεζα Υ

Μετρητά 9.000 Καταθέσεις όψεως 9.000

Τράπεζα Υ Μετρητά 900 Καταθέσεις όψεως 9.000

Δάνειο στον Γ 8.100

Μετρητά 8.100 Καταθέσεις όψεως 8.100

Τράπεζα Ω

Κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Δέχονται αποταμιεύσεις ατόμων και καταβάλλουν τόκο και τις διοχετεύουν σε επιχειρήσεις έναντι μεγαλύτερου τόκου. Δημιουργούν πλασματικό χρήμα Πολλαπλασιαστής χρήματος: δείχνει την ποσότητα χρήματος που δημιουργεί το τραπεζικό σύστημα από κάθε χρηματική μονάδα των διαθεσίμων.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΑΣ ΥΠΟΘΕΣΟΥΜΕ: ένα άτομο Α κάνει κατάθεση όψεως 10.000€ στην τράπεζα Χ.

Άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί

Τράπεζες αμοιβαίων κεφαλαίων

τοποθετούν καταθέσεις ατόμων στην αγορά κυβερνητικών ομολογιών, ομολογιών ΑΕ & στη δανειοδότηση οικοδομικού τομέα. Υπάρχει κάποια ρευστότητα. Απαιτείται γνωστοποίηση απόσυρσης καταθέσεων 1-2 μηνών.

Πιστωτικές ενώσεις συγκέντρωση αποταμιεύσεων από τα μέλη τους έναντι τόκου & παροχή καταναλωτικών δανείων στα μέλη τους με τόκο χαμηλότερο από εμπορικών τραπεζών, π.χ. υπάλληλοι επιχείρησης.

Εταιρίες επενδύσεων κεφαλαίων Παροχή μετοχών τους & επένδυση των κεφαλαίων που συγκεντρώνουν σε χρηματιστηριακούς τίτλους.

Ασφαλιστικές εταιρίες συγκέντρωση αποταμιεύσεων ασφαλισμένων & τοποθέτησή τους σε ομολογίες & μετοχές ΑΕ. Μικρή ανάγκη διατήρησης ρευστών διαθεσίμων.

Η ζήτηση χρήματος

Γιατί οι Άνθρωποι Διακρατούν Χρήμα; ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Πληρωμές και εισπράξεις χρονικά δεν συμπίπτουν πλήρως: - Συνεπώς η διακράτηση χρήματος γίνεται για χρηματοδότηση γνωστών μελλοντικών συναλλαγών - Εξαρτάται από το ύψος του εισοδήματος και τον τρόπο πληρωμής. ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Η αβεβαιότητα είναι επικρατούσα παντού - Συνεπώς οι άνθρωποι διακρατούν χρήμα για να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες δυσκολίες - Επίσης εξαρτάται από το ύψος του εισοδήματος. ΤΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟ ΚΙΝΗΤΡΟ - Τα άτομα θα πρέπει να αποφασίσουν σε ποιους τίτλους ή περιουσιακά στοιχεία θα τοποθετήσουν τον πλούτο τους. Θα πρέπει να χωρίσουν το χαρτοφυλάκιο των επενδύσεών τους σε ασφαλείς τίτλους με χαμηλή απόδοση και σε επικίνδυνους τίτλους με υψηλή απόδοση.

- Εξαρτάται από το ύψος του επιτοκίου και από τις προσδοκίες.

Ισορροπία στην αγορά χρήματος

Md

Ποσότητα χρήματος Μ

r

0

r0

Μ0

Μs= M

E

r1 A

B

Μεταβολές της ισορροπίας

Md

Ποσότητα χρήματος Μ

r

0

r0

Μ0

E

Ε΄

Μ1

r1

Μs0 Μs1

Μεταβολές της ισορροπίας

Md0

Ποσότητα χρήματος Μ

r

0

r0

Μ0

E

Ε΄ r1

Μs

Md1

Νομισματικός έλεγχος

Md

Ποσότητα χρήματος Μ

r

0

r*

Μ*

E

ΑΝΕΡΓΙΑ

Εργατικό δυναμικό: αποτελείται από όσους εργάζονται ή

έχουν δηλώσει ότι αναζητούν εργασία.

Ανεργία:

η κατάσταση κατά τη οποία υπάρχει ένας αριθμός ατόμων, που βρίσκονται σε εργάσιμη ηλικία, είναι ικανοί και

διαθέσιμοι να εργαστούν στους ισχύοντες μισθούς και δεν έχουν εργασία.

ό_ό

έ_όί_ό

Τύποι ανεργίας

Ανεργία τριβής: ο ελάχιστος αριθμός ανέργων

που δεν επιδέχεται μείωση σε μία δυναμική κοινωνία.

Διαρθρωτική ή χρόνια ανεργία: αποτέλεσμα της

αναντιστοιχίας δεξιοτήτων και ευκαιριών απασχόλησης, όταν η διάρθρωση της προσφοράς

και της ζήτησης αλλάζει.

Ανεργία ανεπαρκούς

ζήτησης:

όταν το προϊόν βρίσκεται κάτω από το επίπεδο

πλήρους απασχόλησης

Κλασική ανεργία:

όταν το ημερομίσθιο διατηρείται σκοπίμως πάνω από το επίπεδο που οι καμπύλες προσφοράς και

ζήτησης εργασίας τέμνονται.

Ανεργία

Ld

L

w

0

w*

L*

E

Ls

w1 Α Β

Ls1 Ld1

To κόστος της ανεργίας

Ιδιωτικό κόστος: • εκούσια ανεργία: ιδιωτικά οφέλη>ιδιωτικό κόστος από την ανεργία • ακούσια ανεργία: η μη απασχόληση φέρνει τα άτομα σε δυσκολότερη θέση

Κοινωνικό κόστος: • εκούσια ανεργία:

• ακούσια ανεργία: μεγαλύτερο κοινωνικό κόστος, λόγω θυσίας προϊόντος που δεν παράγεται λόγω ανεργίας, μεγαλύτερη ανθρώπινη και ψυχική ταλαιπωρία

Χαμηλός πληθωρισμός:

Οι τιμές αυξάνονται αργά & είναι προβλέψιμες (μονοψήφιος ετήσιος πληθωρισμός).

Αποπληθωρισμός: η μείωση του γενικού επιπέδου των τιμών

Υπερπληθωρισμός:

ένας εξαιρετικά υψηλός ρυθμός πληθωρισμού

Πληθωρισμός: η αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών

Καλπάζων πληθωρισμός: Το χρήμα χάνει την αξία του πολύ γρήγορα

(πληθωρισμός με 2πλό ή 3πλό ψηφίο).

Οικονομικές επιπτώσεις του πληθωρισμού

Επιπτώσεις στην αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου

Επιπτώσεις στην οικονομική αποδοτικότητα

Μακροοικονομικές επιπτώσεις σε αποδοτικότητα και ανάπτυξη

Οικονομικές επιπτώσεις του

αποπληθωρισμού

Θετικές επιπτώσεις: ● αξίας των εισοδημάτων μισθωτών και

συνταξιούχων ● ανταγωνιστικότητας της οικονομίας

Αρνητικές επιπτώσεις: ● μακροπρόθεσμη πτώση της ζήτησης ● πτώση της παραγωγής και των επενδύσεων, της

απασχόλησης και των αποδοχών των εργαζομένων. ● δυσχέρεια στην αποπληρωμή χρεών.

Πληθωρισμός

Μεταξύ των οικονομολόγων, δεν υπάρχει ομοφωνία για τον άριστο ρυθμό πληθωρισμού.

Φαίνεται ότι ένα προβλέψιμο και ήπια αυξανόμενο επίπεδο τιμών

μπορεί να εξασφαλίσει υγιή οικονομική ανάπτυξη.

Καλπάζων πληθωρισμός ή υπερπληθωρισμός μπορεί να βλάψει την παραγωγικότητα,

την αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου, ενώ τα μέτρα που θα ληφθούν για την αναχαίτησή του

θα επιβραδύνουν τη μεγέθυνση της οικονομίας και θα αυξήσουν την ανεργία.

Καλό

διάβασμα!