ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α1 ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ:

ΗΘΗ- ΕΘΙΜΑ -ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ

ΟΜΑΔΕΣ

ΕΘΙΜΑ ΔΗΜΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ

ΚΕΡΑΣΙΩΤΗ ΡΟΥΛΑ

ΜΠΑΛΤΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΡΙΤΣΑ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΟΣ

ΦΩΤΙΟΥ ΦΩΤΗΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ

ΓΟΥΣΙΟΥ ΡΕΒΕΚΚΑ

ΕΘΙΜΑ ΔΗΜΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ-ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΚΟΤΛΙΤΣΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΚΟΤΣΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΚΟΝΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΑΒΡΑΜΠΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ

ΒΟΥΖΑ ΣΤΕΛΛΑ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ

κ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ

κ. ΚΑΛΟΓΡΙΑΝΙΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

· ΕΙΣΑΓΩΓΗ

· ΔΗΜΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑ

· ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙ

· ΜΟΣΧΑΤΟ

· ΜΕΣΙΝΙΚΟΛΑΣ

· ΚΡΥΟΝΕΡΙ

· ΚΕΡΑΣΙΑ

· ΛΑΜΠΕΡΟ

· ΠΑΣΧΑ ΣΤΑ ΑΓΡΑΦΙΩΤΙΚΑ ΧΩΡΙΑ

· ΔΗΜΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ

· ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ

· ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ

· ΞΙΝΟΝΕΡΙ Ή ΖΟΥΛΕΥΚΑΡΙ

· ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

· ΓΕΩΡΓΙΚΟ

· ΠΟΡΤΙΤΣΑ

· ΕΘΙΜΑ ΠΑΣΧΑ

· ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

· ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

· ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

· ΔΗΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα ήθη αποτελούν τους άγραφους νόμους της πρακτικής ηθικής ενός λαού. Ο όρος ήθος σημαίνει το σύνολο των ψυχικών χαρακτηριστικών κάθε ανθρώπου.

Ήθη λέγονται οι αντιλήψεις ενός λαού για την ηθική και κοινωνική συμπεριφορά. Είναι οι γενικές αρχές Δικαίου, οι θεμιτοί τρόποι συμπεριφοράς του κοινωνικού ανθρώπου, που μεταβάλλονται με τη πέρασμα του χρόνου, που διαφέρουν από τόπο σε τόπο και απηχούν την τρέχουσα ηθική μιας κοινωνίας. Δηλαδή τα ήθη ορίζουν αξίες, σχέσεις, συμπεριφορές. Είναι τα αισθήματα, οι νοοτροπίες που χαρακτηρίζουν μια εποχή. Όλα αυτά αποτελούν ένα είδος κανόνων και νόμων, μια μορφή δικαίου, άγραφου, που θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε εθιμικό.

Αντίθετα τα έθιμα είναι η ομοιόμορφη τήρηση μιας συνήθειας που δεν επιβάλλεται από ρητές εντολές και διακρίνονται σε τοπικά, εθνικά και παγκόσμια.

Τα στοιχεία του εθίμου είναι:

Το ιστορικό, δηλ. συμπεριφορά που επαναλαμβάνεται ομοιόμορφα για αρκετό χρόνο, ώστε να παγιωθεί ως κανόνας Δικαίου.

Το ψυχολογικό, δηλ. η πεποίθηση των κοινωνιών ότι, με τη συμπεριφορά τους εφαρμόζουν κανόνα δικαίου και ότι αν δεν τηρήσουν τη συμπεριφορά αυτή, θα έχουν κυρώσεις.

Τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις του ελληνικού λαού προέρχονται κυρίως από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο και συνδέονται συχνά με τη χριστιανική θρησκεία.

Έχουν δεχθεί, επίσης, επιδράσεις από τους διάφορους κατακτητές και από τους γειτονικούς λαούς.

Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

· αυτά που έχουν σχέση με το λεγόμενο κύκλο της ανθρώπινης ζωής (γέννηση, γάμος, θάνατος κτλ)

· αυτά που συνδέονται με το λεγόμενο κύκλο του έτους (ασχολίες των ανθρώπων κτλ).

Τα έθιμα καθορίζονται ως ένα σημείο από τη λαϊκή παράδοση. Για αυτό και η παράδοση, δεν είναι κάτι το στατικό, κάτι που λιμνάζει.

Η παράδοση είναι στοιχείο ζωής, ακολουθεί τους νόμους της και διαιωνιζόμενη μέσα στο παρελθόν, στο χθες, γίνεται σήμερα και γονιμοποιεί το αύριο. Η παράδοση είναι η πιστοποίηση της ταυτότητας κάθε λαού.

Όλοι οι λαοί της γης έχουν να παρουσιάσουν την ιστορική τους ταυτότητα και ζουν σύμφωνα με τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμά τους.

Ο Ελληνικός λαός περισσότερο από κάθε άλλο, είναι εκείνος που παρ όλες τις εκούσιες ή ακούσιες μεταναστεύσεις, τους αποικισμούς και εποικισμούς, τις επιδρομές, υποδουλώσεις και επιμειξίες, συνεχίζει να ζει με τους κληρονομημένους τρόπους ζωής.

Σε αυτή την εποχή της ύλης, της ταχύτητας και παραβίασης της φυσικής πορείας, είναι γεγονός ότι περιφρονήσαμε, αγνοήσαμε και αμφισβητήσαμε την πολιτιστική μας παράδοση και τις αξίες της. Υποτιμήσαμε τις πνευματικές παραδόσεις και μιμηθήκαμε ξένα έθιμα, με αποτέλεσμα να χαθεί σχεδόν ανεπίστρεπτα ένας ολόκληρος κόσμος που σφράγισε τις μνήμες πολλών και σημάδεψε την ψυχή τους.

Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι όλα τέλειωσαν. Σίγουρα όχι, γιατί η παράδοση έχει βαθιές ρίζες , τη φέρουμε μέσα μας, είναι ο πολιτιστικός μας πολιτισμός.

ΔΗΜΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑ

Στο Δήμο Πλαστήρα περιλαμβάνονται τα χωριά:

· ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙ

· ΜΟΣΧΑΤΟ

· ΚΡΥΟΝΕΡΙ

· ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑΣ

· ΚΕΡΑΣΙΑ

· ΛΑΜΠΕΡΟ

ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙ

Το Μορφοβούνι (παλιά Βουνέσι) είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της ορεινής Καρδίτσας και της λίμνης Πλαστήρα και έδρα του ομώνυμου Δήμου. Σκαρφαλωμένο στην πλαγιά ενός βουνού περιβάλλεται δυτικά από καστανόδασος ενώ μπροστά του απλώνεται ολόκληρος ο Θεσσαλικός κάμπος.Έχει έκταση 27.000 στρέμματα περίπου η οποία ξεκινά από τα ριζά του κάμπου και φθάνει μέχρι τη λίμνη Πλαστήρα. Ο οικισμός έχει μέσο υψόμετρο 780μ και ξεχωρίζει για την πυκνή του δόμηση.

Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, στο Μορφοβούνι, λαμβάνουν χώρα οι πολιτιστικές εκδηλώσεις «Πλαστήρεια», προς τιμήν του Νικόλαου Πλαστήρα. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις, μουσικά αφιερώματα, αγραφιώτικο πανηγύρι, αναβιώσεις εθίμων, εκθέσεις, παραδοσιακά παιχνίδια, κλπ. Ενδιαφέρον έχει και ο διαγωνισμός διηγήματος Αντώνη Σαμαράκη που οργανώνεται από το Πολιτιστικό Κέντρο Α.Σαμαράκης.

ΜΟΣΧΑΤΟ

Το Μοσχάτο απέχει από την Καρδίτσα 15 χλμ. και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 450 μέτρων.Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την αμπελουργία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.

Η παλιότερη ονομασία του χωριού ήταν Βλάσδο. Αναφορά στο χωριό υπάρχει σε επιγραφή του 1673 στην Ι. Μ της Πέτρας. Άλλη αναφορά για την ύπαρξη του οικισμού με το όνομα Μπλάσδο υπάρχει σε πρόθεση της Μονής Βαρλαάμ Μετεώρων (περίπου το έτος 1500). Είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του λογοτέχνη Σεραφείμ Τσιτσιά. Στα λογοτεχνικά έργα του συγγραφέα, ιδιαίτερα στο βιβλίο «Τα Άγραφα της Πίνδου», υπάρχουν ενδιαφέροντα λαογραφικά στοιχεία για τη ζωή των κατοίκων του χωριού και της περιοχής ευρύτερα.

ΚΡΥΟΝΕΡΙ

Το Κρυονέρι ανήκει στον Νομό Καρδίτσας και απέχει από την πρωτεύουσα του Νομού 22 χλμ. Κτισμένο σε υψόμετρο 850μ. στον ορεινό όγκο των Αγράφων και βορειοδυτικά σε σχέση με τη Λίμνη Πλαστήρα. Αρχικά το χωριό βρισκόταν λίγο ανατολικότερα από το σημερινό και ονομαζόταν Τσιφλίκι. Είναι από τα λίγα χωριά της περιοχής όπου ο πληθυσμός δεν μεταβάλλεται σημαντικά, καθώς το χωριό βρίσκεται σε νευραλγική θέση (ιδιαίτερα μετά την ανάπτυξη που έλαβε χώρα στην περιοχή της λίμνης) και έχουν δοθεί κίνητρα στους νέους να μείνουν και να κάνουν οικογένειες στο Κρυονέρι. Βοηθάει σε αυτό και η τοποθεσία όπως και το έδαφος που είναι πρόσφορο για καλλιέργειες. Στις 19-20 Ιουλίου γίνεται πανηγύρι στο χωριό για τον εορτασμό του Προφήτη Ηλία.

ΜΕΣΙΝΙΚΟΛΑΣ

Ο Μεσενικόλας είναι ένα από τα πιο όμορφα και ιστορικά χωριά του νομού Καρδίτσας κοντά στη λίμνη Πλαστήρα. Σε υψόμετρο επτακοσίων μέτρων περιτριγυρισμένο από δάση δρυός και καστανιάς, το χωριό χαρακτηρίζεται σαν το μπαλκόνι της Θεσσαλίας, αφού από τον Μεσενικόλα το βλέμμα φθάνει ως τον Όλυμπο και το Πήλιο.

Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή κρασιού και τσίπουρου. Στους αμπελώνες του χωριού καλλιεργείται η τοπική ποικιλία « ΜΑΥΡΟ ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑ» η οποία μαζί με τις ποικιλίες « ΣΙΡΑΧ» και «ΚΑΡΙΝΙΑΝ» δίνει το εκλεκτό κρασί ονομασίας προέλευσης ανώτερης ποιότητας.

Το χωριό βρίσκεται πάνω στο οδικό κύκλωμα της λίμνης Πλαστήρα για τη δημιουργία της οποίας προσέφερε τις περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις από κάθε άλλο χωριό της περιοχής. Η παραλίμνια περιοχή του χωριού είναι αυστηρά προστατευόμενη περιοχή απαλλαγμένη από κάθε μορφής δόμηση και προσφέρει στους επισκέπτες της αξέχαστες στιγμές γαλήνης και ηρεμίας. Περιοχή ιδανική για πεζοπορία , ορεινό ποδήλατο, ψάρεμα, κυνήγι και αξέχαστη επαφή με τη χωρίς προηγούμενο ποικιλότητα της ντόπιας χλωρίδας και πανίδας. Τον Αύγουστο πραγματοποιείται η γιορτή κρασιού.

ΚΕΡΑΣΙΑ

Η Κερασιά  πήρε το όνομά της από τις πολλές κερασιές που φυτρώνουν στην περιοχή. Το υψόμετρό της κυμαίνεται από 300μ. έως και 1.400μ. και είναι φημισμένη για το εξαιρετικό της κλίμα.

ΛΑΜΠΕΡΟ

Το Λαμπερό βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από την Καρδίτσα και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 745 μέτρων.Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 278 κατοίκους. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και τον τουρισμό.

Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας ανήκε διοικητικά στο διοικητικό διαμέρισμα Λαμπερού, στον παλαιότερο Δήμο Πλαστήρα. Σήμερα είναι χωριό του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα όπως αυτός συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης.

Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Τιτάι. Κατά την άλωση των Φράγκων γίνεται αναφορά στο Μέγα Τιτάι, ως το μεγαλύτερο χωριό των Αγράφων εκείνη την εποχή. Είναι πατρίδα του καπετάν-Αγραφιώτη, που πρωτοστάτησε στην επανάσταση του 1821.

Το χωριό γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο που διοργανώνονται πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις , όπου λαμβάνει χώρα και ο Πανελλήνιος Διάπλους της λίμνης Πλαστήρα.

ΕΘΙΜΑ ΔΗΜΟΥ

1. τα «Λοκατζάρια» ή «Ρογκατσάρια».

Γιορτάζονται στις 5 Ιανουαρίου στο Μορφοβούνι. Πρόκειται για πανάρχαιο έθιμο, κατά το οποίο οι νέοι επισκέπτονται τα σπίτια μεταμφιεσμένοι και λένε ειδικά κάλαντα ανάλογα με τους κατοίκους του κάθε σπιτιού. Ξεχωρίζουν τα κάλαντα που αφορούν το κάθε φύλο (κορίτσι-αγόρι) καθώς και αυτά που αναφέρονται στα μικρά παιδιά και στους ξενιτεμένους. Το τραγούδι για τα κορίτσια που είναι σε ηλικία γάμου είναι το παρακάτω.

Εδώ στα σπίτια τα ψηλά τα μαρμαροχτισμένα

εδώ έχουν κόρη για παντρειά και την παντρολογάνε

την τάζουνε τον βασιλιά την τάζουνε τον ρήγα

την τάζουν τ’ αρχοντόπουλο με το στριφτό μουστάκι

δεν θέλει αυτή το βασιλιά δεν θέλει αυτή το ρήγα

μωρ’ θέλει τ’ αρχοντόπουλο με το στριφτό μουστάκι

αντίστοιχα για τα αγόρια:

Παλικαριτσι μ’ έμορφο με το στριφτό μουστάκι

εσένα πρέπουν τ΄άρματα εσένα τα σαπράζια

εσένα και άλογο καλό για να καβαλικεύεις

καβαλικεύεις και έρχεσαι πεζεύεις καμαρώνεις

για τα μικρά παιδιά:

Ένα μικρο -μικρούτσικο του βασιλιά τ’ αγγόνι

Τρουίρου- ίρου έφερνε βασιλικό μαζώνει

βασιλικό και βάλσαμο μόσχο και καρυοφύλλι

για τους ξενιτεμένους:

Ξενιτεμένο μου πουλί και παραπονεμένο

η ξενιτιά σε χαίρεται και εγώ έχω τον καημό σου

τι να σου στείλω ξένε μου τι να σου παραγγείλω

να στείλω μήλο σέπεται κυδώνι μαραγκιάζει

να στείλω τα δακράκια μου σε ένα χρυσό μαντήλι

μα τα δακράκια μου είναι καυτά και καίνε το μαντήλι

ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΣΤΑ ΑΓΡΑΦΙΩΤΙΚΑ ΧΩΡΙΑ

Διάβαση ή πλήγμα σημαίνει η λέξη Πάσχα, που από την εποχή του Μωυσή συνδυάστηκε με το πέρασμα από την Ερυθρά Θάλασσα, δηλαδή την απελευθέρωση του εβραϊκού λαού από τη σκλαβιά των Αιγυπτίων.

Το Πάσχα τελείται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας κι ο κύκλος των ανοιξιάτικων εθίμων και τελετουργιών ξεκινά ουσιαστικά με το άνοιγμα της Σαρακοστής και λήγει αναλόγως είτε την Κυριακή του Θωμά είτε με την Πρωτομαγιά.

Η περίοδος του Πάσχα ξεκίνα με το τραγούδι των κοριτσιών το Σάββατο του Λαζάρου.

Ακολουθεί Μεγάλη Εβδομάδα με την κάθε ημέρα να έχει το δικό της χρώμα και νόημα. Τα παιδιά τη Μεγάλη Παρασκευή τραγουδούν το πένθιμο ''Σήμερα μαύρος ουρανός''.

Η καμπάνα χτυπά πένθιμα από το πρωί ως το απόγευμα, ενώ το βράδυ γίνεται περιφορά του Επιταφίου.

Το Μεγάλο Σάββατο ξεκινά με τη λειτουργία και τη θεία κοινωνία ηλικιωμένων και παιδιών και κλείνει με την αναστάσιμη ακολουθία τις πρώτες ώρες της Κυριακής, όπου δεσπόζει το κάψιμο του αφανού.

2.ΚΑΨΙΜΟ ΑΦΑΝΟΥ

Το βράδυ της Ανάστασης την ώρα ακριβώς που ο παπάς ψέλνει το ''Χριστός Ανέστη'',

οι νεότεροι ανάβουν, με ξερά κλαδιά μια μεγάλη φωτιά για να κάψουν τον αφανό. Φτιάχνουν μια μεγάλη θυμωνιά με κέδρα που αποτελεί το ομοίωμα του Ιούδα και την καίνε. Η φωτιά εξαιτίας του ύψους που έχει η θυμωνιά φαίνεται από αρκετά μακρινή απόσταση. Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι υμνούν την Ανάσταση και την Ανάληψη του Κυρίου και δίνουν μια ξεχωριστή νότα στην αναστάσιμη νύχτα.

Το πρωί της Κυριακής και του Πάσχα κυριαρχεί το ψήσιμο του οβελία στις αυλές κατά οικογένειες, ενώ τα τραγούδια, το κρασί και ο χορός κρατούν μέχρι το απόγευμα.

Μετά την απαραίτητη ανάπαυλα και έπειτα από τον εσπερινό της Αγάπης, στις ρούγες και τις γειτονιές τα ανύπαντρα κορίτσια έστηναν χορούς και τραγουδούσαν τα δικά τους τραγούδια, συνήθως συρτά ή αργά ''στα τρία'', ενώ οι υπόλοιπες γυναίκες κοίταζαν το χορό, αλλά και τις κοπέλες, τα προξενιά άρχιζαν να υφαίνονται.

3. Σίγνα

Τη Δευτέρα του Πάσχα -μετά τη θεία λειτουργία- τελούνταν και συνεχίζουν μέχρι σήμερα τα '''Σίγνα''-ένα πανάρχαιο θρησκευτικό έθιμο- στο οποίο γίνεται περιφορά των εικόνων και όλοι ψάλλουν το ''Χριστός Ανέστη''.

Στις εισόδους των χωριών σταματούσαν και ο παπάς έκανε ειδικές δεήσεις, ενώ στις παλιές τρύπες στα ''υψωμένα δέντρα'' τοποθετούσαν αναστάσιμο αντίδωρο.

Την Τρίτη του Πάσχα μετά τον εσπερινό, στο προαύλιο της εκκλησιάς ή στην πλατεία του χωριού οι Αγραφιώτες έστηναν τον ''θληκωτό'' ή ''κλειστό'' ή ''διπλό'' χορό, που μόνο το Πάσχα χορευόταν. Λέγεται ''διπλός'', διότι είναι χωρισμένος ανά φύλο.

Ο εσωτερικός κύκλος είναι των γυναικών και ο εξωτερικός των ανδρών. Στην κεφαλή του χορού έμπαιναν οι πρωτόγεροι (οι προύχοντες) του χωριού. Μπροστά από κάθε άντρα χόρευε η σύζυγός του. Ο αριθμός των χορευτών ήταν σχεδόν πάντα ζυγός και σπάνια υπήρχε ασυνόδευτος χορευτής. Μετά τα σεβάσμια πρόσωπα ακολουθούσαν τα παντρεμένα ζευγάρια και στο τέλος οι ανύπαντροι. Τα ''κορίτσια της παντρειάς'' και τα ανύπαντρα παλικάρια πρόσεχαν να μην δώσουν δικαιώματα για πονηρούς συνειρμούς γι αυτό, φρόντιζαν να συνοδεύονται από συγγενικά πρόσωπα, όπως αδέρφια και ξαδέρφια.

Η διάταξη αυτή τηρούνταν αυστηρά σε όλες τις επίσημες κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμος βαφτίσια γιορτές κ. λ. π.) και αντανακλούσε τα ήθη της εποχής. Αντίθετα, ο μεικτός χορός (δηλαδή στον ίδιο χορό άντρες και γυναίκες μαζί) άρχισε μετά το 1970, με την επιστροφή των μεταναστών. (Οι μεικτοί χοροί ήταν επιτρεπτοί μόνο σε μικρό οικογενειακό κύκλο). Οι άντρες χορευτές δεν πιάνονταν από τα χέρια, αλλά τα περνούσαν στο μπράτσο του προηγούμενου, ενώ σε κάποια χωριά οι άντρες χορευτές ακουμπούσαν το χέρι ο ένας στον ώμο του άλλου.

Η διάταξη των χορευτών ήταν τέτοια, ώστε οι κύκλοι να διπλασιάζονται και να γίνονται δύο των γυναικών και δύο των αντρών(από εδώ και η φράση: διπλός και τετρακάγκελος χορός.) Οι διπλοί αυτοί χοροί θηλύκωναν, δηλαδή «κούμπωναν» μεταξύ τους και γίνονταν ένας, καθώς τα χέρια των πίσω χορευτών περνούσαν πάνω από τα κεφάλια των μπροστινών χορευτών. Σε συγκεκριμένα σημεία των τραγουδιών οι χοροί θλήκωναν και γίνονταν μόνοι ανά φύλο, μετά ξεθηλύκωναν και γίνονταν διπλοί κ. ο. κ.

Ο χορός αυτός είναι αργός «στα τρία», χωρίς ιδιαίτερα τσακίσματα, ομοιόμορφος από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο χορευτή με κύριο χαρακτηριστικό τα όρθια κορμιά(λαμπάδα). Τον διακρίνει η απλότητα, η θρησκευτικότητα, αλλά και το κέφι, με το τραγούδι και τους αυτοσχεδιασμούς.

Ταυτόχρονα οι χορευτές τραγουδούσαν ειδικά για την περίσταση τραγούδια ''με το στόμα'', ή και χωρίς όργανα. Άρχιζαν οι άντρες και επαναλάμβαναν το στίχο οι γυναίκες, δημιουργώντας μια αρμονική εναλλαγή.

Απέναντι από τους χορευτές υπήρχε πάντα κάποιος που συντόνιζε το χορό. Ήταν ο ''κορυφαίος'' κατά την αρχαιοελληνική έννοια του χορού, ο οποίος έδινε τον τόνο και ξεκίναγε τα τραγούδια. Κρατούσε την κλίτσα του στην οποία είχε δεμένο ένα μαντήλι ή μια κόκκινη κορδέλα σε κάποια αγραφιώτικα χωριά ένα κοντάρι. Στα ''γυρίσματα'' μερικών τραγουδιών ο ρυθμός γινόταν πιο γρήγορος, για να επιστρέψει και πάλι στον ίδιο αργό ρυθμό.

Την έναρξη του χορού έκανε ο παπάς του χωριού, για τον οποίο οι χορευτές τραγουδούσαν ένα ειδικό και πρωτότυπο τραγούδι, σε μελωδία συρτού ''στα τρία'', χωρίς χορευτικές φιγούρες. Στη συνέχεια , και πάλι με ρυθμό ''στα τρία'' χόρευαν οι επίτροποι και οι δημογέροντες του χωριού, ενώ μετά εναλλασσόταν ο συρτός με τον τσάμικο.

Στη συνέχεια βέβαια χόρευαν άλλους χορούς.

Σε κάθε χωριό εμφανίζονται κάποιες μικρές διαφορές, κυρίως στο περιεχόμενο των τραγουδιών. Τα τραγούδια είναι τα ίδια τα δημοτικά, όπως έφτασαν από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά, από τα χρόνια της τουρκοκρατίας ως τις ημέρες μας. Βέβαια, οι ρίζες τους φτάνουν ως τα ακριτικά τραγούδια των Βυζαντινών, ξεκινώντας από τα ομηρικά έπη και τα αρχαία χορικά.

Η θεματολογία είναι ίδια με αυτή της δημοτικής ποίησης. Εκτός του πρώτου τραγουδιού ''Σήμερα Χριστός Ανέστη'', τα θέματα των υπολοίπων είναι από την καθημερινή ζωή με τις χαρές και τις λύπες.

Υμνούν τη γυναικεία χάρη και την ανδρική λεβεντιά, τον πόνο της ξενιτιάς, και κυρίως τον καημό και τη χαρά του έρωτα, φανερά κάποιες φορές ή συγκαλυμμένα πιο συχνά.

Ο αυτοσχεδιασμός στο στίχο είναι από τα κυρίαρχα στοιχεία του χορού και ουσιαστικά αυτό δημιουργεί τις διαφορές ανάμεσα στα χωριά.

Ανάλογα με το κέφι της στιγμής οι πρωτοτραγουδιστές σχολίαζαν την επικαιρότητα, ενώ οι χορευτές επαναλάμβαναν τα λόγια τους, δημιουργώντας εκείνη τη στιγμή νέα τραγούδια. Με ένα τέτοιο τραγούδι ''την πείνα δεν την σκιάζομαι'', το Πάσχα του 1942 οι αγραφιώτες αντιμετώπισαν την παροιμιώδη πείνα.

Παλαιότερα, στα χρόνια της μικρασιατικής εκστρατείας στο τραγούδι ''σαν πας στην Καλαμάτα'' εκφράζουν το παράπονο, λέγοντας ''πανάθεμά σε Σμύρνη τη σκάλα π’ άνοιξες πήρες τα παλικάρια και μας ορφάνεψες''. Έτσι, σε κάθε χωριό δημιουργούνταν τα δικά τους τραγούδια τα οποία τραγουδιόνταν ''με το στόμα '', ενώ σε χωριά που είχαν μουσικούς συμμετείχαν και ορχήστρες. Ο χορός ήταν τόσο δημοφιλής, ιδιαίτερα στις γυναίκες, ώστε πολλές φορές νύχτωνε και δεν σταματούσαν. Για να διαλυθεί ο χορός οι άνδρες αυτοσχεδίαζαν τραγούδι.

4.Έθιμο χελιδόνας

Την 1η Μαρτίου στο Δήμο Πλαστήρα γιορτάζεται το έθιμο της χελιδόνας.

Τα κορίτσια ακόμη και σήμερα ντύνονται με φύλλα και γυρίζουν τραγουδώντας το τραγούδι της χελιδόνας το οποίο έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα.

Λα λα λα η χελιδόνα

Πέταξε η περιστέρα

Θάλασσα να πέρασα

Βασιλιά χαιρέτησα

Τι χαμπέρια βασιλιά

Θέλω αυγά σαρακοστά

Και πεντή-, πεντηκοστά

Να σαρακοστέψουμε

Να πεντηκοστέψουμε

Για τη μάνα του πουλιού

Και για του χελιδονιού

Μέσα ‘γεια, μέσα χαρά

Έξω ο γύφτος με την τέντα

Έξω ψύλλοι, έξω ψείρες

Έξω τα κακά τα λόγια!!

Και του χρόνου!!

ΔΗΜΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ

Στο Δήμο Μητρόπολης περιλαμβάνονται τα χωριά:

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ

ΞΙΝΟΝΕΡΙ Ή ΖΟΥΛΕΥΚΑΡΙ

ΓΕΩΡΓΙΚΟ

ΠΟΡΤΙΤΣΑ

Σήμερα ο Δήμος Μητρόπολης ανήκει στον διευρυμένο δήμο Καρδίτσας όπως αυτός προέκυψε με το πρόγραμμα Καλλικράτης.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ

Η Μητρόπολη - παλαιά ονομασία Παλιόκαστρο-απέχει μόλις 8 χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας. Είναι γνωστό ότι στην θέση του σημερινού ομώνυμου χωριού κατά την αρχαιότητα υπήρξε «η Πόλις των Μητροπολιτών» και χρονολογείται περίπου από το 500 π.Χ.

Ο οικισμός της Μητρόπολις αποτελεί κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο επίσημα από το 1964 με Υπουργική απόφαση. Συγκεκριμένα έχουν βρεθεί δυο Ρωμαϊκά λουτρά – σε ένα από τα οποία υπάρχει ψηφιδωτό που απεικονίζει την αρπαγή της Ευρώπης από το Δια - οικιστικά λείψανα από την κλασική και ρωμαϊκή περίοδο, κεραμικός κλίβανος και πολλά άλλα.

Η Μητρόπολη υπήρξε κέντρο αγγειοπλαστικής κατά την αρχαιότητα, πράγμα που αποδεικνύεται από τους πολλούς κεραμικούς κλίβανους που βρέθηκαν μέσα στον ιστό του αρχαίου οικισμού.

ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ

Το χωριό πανηγυρίζει την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα.

Την ημέρα πραγματοποιούνται θρησκευτικές εκδηλώσεις ενώ το βράδυ στην πλατεία διεξάγεται παραδοσιακό γλέντι.

Την καλοκαιρινή περίοδο επίσης και συγκεκριμένα το μήνα Αύγουστο, πραγματοποιούνται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις: θεατρικές παραστάσεις και παραδοσιακοί χοροί από παραδοσιακά συγκροτήματα και χορευτικούς Συλλόγους του Δημοτικού Διαμερίσματος και της γύρω περιοχής, με τη φροντίδα του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Κρύας Βρύσης.

ΞΙΝΟΝΕΡΙ Ή ΖΟΥΛΕΥΚΑΡΙ

Κάθε χρόνο στις 20 Μαΐου στην πλατεία του Ξινονερίου πραγματοποιούνται διήμερες εορταστικές εκδηλώσεις στο πανηγύρι από μεταφορά του εορτασμού του Αγ. Νικολάου.

Την παραμονή το βράδυ γίνεται παραδοσιακό γλέντι και ανήμερα τελείται η καθιερωμένη Θεία Λειτουργία και η λιτάνευση της εικόνας του αγίου. Στις 27 Ιουλίου στο ξωκλήσι του Αγ. Παντελεήμονα, πραγματοποιούνται διήμερες εορταστικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό του αγίου. Την παραμονή το βράδυ διεξάγεται παραδοσιακό γλέντι στον προαύλιο χώρο από το ξωκλήσι, στην τοποθεσία «Λόφος του Μύλου».

Ανήμερα, μετά τη Θεία Λειτουργία και αρτοκλασία, διανέμεται στους πιστούς παραδοσιακό πλιγούρι και ακολουθεί χορός. Στο χωριό εδρεύει Αθλητικός Οργανισμός που φροντίζει για τα έργα των αθλητικών εγκαταστάσεων και Πολιτιστικό Κέντρο, υπεύθυνο για την οργάνωση των εορταστικών εκδηλώσεων.

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες των Αγράφων σε υψόμετρο 280 μέτρων και απέχει 11 χ.λ.μ. από την Καρδίτσα .

Ο νεότερος οικισμός χρονολογείται περί τα τέλη του 19 ου αιώνα. Το παλιό χωριό βρίσκονταν σε απόσταση 5 χλμ από το νέο χωριό και προς το βουνό (τη σημερινή περιοχή που χαρακτηρίζεται ως Παλιαγιώργης).

Η κύρια απασχόληση των κατοίκων του χωριού καθώς και της περιοχής είναι με την γεωργία και την αγροτο-κτηνοτροφία. Ένα από τα ιδιαίτερα επαγγέλματα που χαρακτήριζαν και εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν το χωριό του Αγίου Γεωργίου είναι η κατασκευή ξύλινων γεωργικών εργαλείων (ξυλόσβαρνες). Οι οικογένειες που δραστηριοποιούνται στο χώρο αναλαμβάνουν εκτός από την κατασκευή, και την προώθηση του προιόντος τους σε όλο το Θεσσαλικό κάμπο και στη Μακεδονία.

Στις 20 Ιουλίου (του Προφήτη Ηλία) συγκεντρώνονται οι ντόπιοι στο εκκλησάκι για τη Θεία Λειτουργία και την αρτοκλασία.

Στις 26 Ιουλίου (της Αγ. Παρασκευής) γίνεται η Θεία Λειτουργία και αρτοκλασία στο ναό, στο χώρο του παλιού οικισμού.

Το Δεκαπενταύγουστο πανηγυρίζει ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στον παλιό οικισμό με διήμερο γλέντι.

Την Κυριακή των Μυροφόρων τέλος γίνεται πανηγύρι μετά τη Θεία Λειτουργία, όπου διανέμεται δωρεάν παραδοσιακό πλιγούρι με γίδα.

Οι εκδηλώσεις και τα έθιμα των Απόκρεων έχουν ένα τοπικό χρώμα: ανάβεται ο «Αφανός» και γύρω από αυτόν χορεύουν μεταμφιεσμένοι οι νέοι του χωριού.

Τα Φώτα αναβιώνουν τα «ρουγκάτσια».

Κάθε δεύτερη μέρα του Πάσχα τελούνται τα «Σίγνα».

Το έθιμο, τέλος, της «Βερβερίτσας» διεξάγεται κατά τη διάρκεια της ανομβρίας. Το χωριό έχει 4 δραστήριους Συλλόγους: τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο Αγ. Γεωργίου, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό, τον Αθλητικό Όμιλο «Ελπίδα» και το Σύλλογο Γυναικών Μητρόπολης που είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία χορευτικού συγκροτήματος με παραδοσιακές στολές.

ΓΕΩΡΓΙΚΟ

Κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου ο Μορφωτικός Σύλλογος Γεωργικού διοργανώνει πανηγύρι στην εκκλησία του χωριού. Τα χορευτικά τμήματα του Συλλόγου χορεύουν φορώντας παραδοσιακές φορεσιές, Διανέμεται δωρεάν φαγητό σε όλους τους επισκέπτες και ύστερα γλεντούν όλοι μαζί.

Το τριήμερο 18-20 Αυγούστου ο Μορφωτικός Σύλλογος διοργανώνει Έκθεση Αγροτικών προϊόντων του χωριού. Παράλληλα γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή χορευτικών τμημάτων του Συλλόγου καθώς και έκθεση φωτογραφίας και λαογραφικών αντικειμένων.

Την τελευταία Κυριακή του Οκτώβρη διοργανώνεται στο Γεωργικό εκδήλωση για την απόσταξη του τσίπουρου. Ο Μορφωτικός Σύλλογος του Γεωργικού εκτός από τα χορευτικά συγκροτήματα, έχει ακόμα θεατρικό σχήμα. Επίσης έχει εκδώσει ένα μικρό ιστορικό του χωριού και ετοιμάζει προς έκδοση, φωτογραφικό λεύκωμα.

ΦΡΑΓΚΟ

Δύο φορές γιορτάζει το χωριό. Ανήμερα του Αγίου Αθανασίου στις 18/1 τελείται Θεία Λειτουργία και μετά ακολουθεί γλέντι στην πλατεία του χωριού.

Επίσης στις 20/7, του Προφήτη Ηλία, γίνεται Θεία Λειτουργία στον ομώνυμο λόφο και ξωκλήσι λίγα χιλιόμετρα έξω από τον οικισμό και ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακούς χορούς και συγκροτήματα. Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου πραγματοποιούνται και πολιτιστικές εκδηλώσεις στην πλατεία του χωριού. Συνήθως προσκαλούνται θεσσαλικές θεατρικές ομάδες από το Τοπικό Συμβούλιο.

Στο Φράγκο ιδιαίτερα ενδιαφέρων είναι ο καραγκούνικος χορός που χορεύεται από τους κατοίκους του χωριού στις ανάλογες εκδηλώσεις.

ΠΟΡΤΙΤΣΑ

Στην Πορτίτσα, στο ξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου, κάθε χρόνο τα ξημερώματα της Μ. Παρασκευής μαζεύεται πολύς κόσμος από τα γύρω χωριά για να προσκυνήσει το σταυρωμένο Χριστό.

Ένα άλλο έθιμο είναι το αυτό της γουρνοχαράς τα Χριστούγεννα. Αναβιώνει τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων και περιλαμβάνει πλούσιο φαγοπότι από χοιρινό κρέας όπως τσιγαρίδες, τηγανιά, ντόπια λουκάνικα, πατσά και άφθονο κρασί.

ΕΘΙΜΑ ΠΑΣΧΑ

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης καθώς γιορτάζουμε τη Σταύρωση του Χριστού και τη Σωτηρία μας από το κακό. Το Πάσχα κάθε τόπος, όπως και ο δικός μας, το γιορτάζει με το δικό τρόπο και έχει διαφορετικά έθιμα. Τα έθιμα του Πάσχα συνδέονται με τη λατρεία του Άδωνη, όπου απ’ ότι λέγεται στολιζόταν ένα ομοίωμα αντρός και οι γυναίκες το μοιρολογούσαν. Τα ανοιξιάτικα έθιμα, όπως τονίζουν οι λαογράφοι, είναι πολύ σημαντικά αφ’ ενός γιατί συνδέονται με την αναγέννηση της φύσης, αφ’ ετέρου διότι αφορούν τη σχέση του ανθρώπου με το θάνατο.

Ο κύκλος των πασχαλιάτικων εθίμων αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου και τελειώνει συνήθως την Κυριακή του Πάσχα. Στα ήθη και τα έθιμα του Πάσχα συμμετέχουν κυρίως γυναίκες, σε αντίθεση με τα έθιμα των Χριστουγέννων, που τους βασικούς ρόλους, αν όχι και όλους, τους έχουν άντρες. Ο θηλυκός χαρακτήρας της γιορτής έγκειται ακριβώς στη γέννα της φύσης, στη αλλαγή του τοπίου. Η γυναίκα είναι αυτή που φέρνει τη ζωή.

Μια άλλη αντίθεση που υπάρχει σε σχέση πάντα με τα έθιμα των Χριστουγέννων είναι ότι εδώ οι ελάχιστες μεταμφιέσεις που γίνονται, είναι φυτομορφικές, αντί για ζωομορφικές. Το Πάσχα, το παιδί που θα αναπαραστήσει το Λάζαρο, λ.χ. έχει φυτομορφική εμφάνιση, δηλαδή φορά φύλλα, κλαδιά κ.ά.

Τα ανοιξιάτικα έθιμα, όπως τονίζουν οι λαογράφοι, είναι πολύ σημαντικά αφενός γιατί συνδέονται με την αναγέννηση της φύσης, αφετέρου διότι αφορούν τη σχέση του ανθρώπου με το θάνατο.

ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

Μία από τις γιορτές του Δήμου μας είναι το έθιμο του Λαζάρου, που γιορτάζεται την Παρασκευή και το Σάββατο πριν την Κυριακή των Βαΐων, σε ανάμνηση του θαύματος του Ιησού, ο οποίος ανέστησε το Λάζαρο αφού αυτός είχε πεθάνει και ταφεί.

Στη Μητρόπολη, τη μέρα που τελείται το έθιμο, δηλαδή το πρωί της Παρασκευής πριν την Κυριακή των Βαΐων, τα κορίτσια του δημοτικού, οι «λαζαρίνες», δεν πηγαίνουν στο σχολείο και έχει καθιερωθεί εκείνη τη μέρα τα αγόρια να πηγαίνουν πάντα εκδρομή.

Οι μικρές «λαζαρίνες» πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι με ένα καλάθι στολισμένο με λουλούδια και τραγουδούν το Λάζαρο.

Την προηγούμενη μέρα, οι κοπέλες μαζί με τις μητέρες τους μαζεύουν σπαθιά, δηλαδή μακριά λογχόσχημα φύλλα και λουλούδια. Στα παλιά χρόνια, τα κορίτσια μάζευαν αγριολούλουδα από τα χωράφια, αργότερα άνθη από τους κήπους και σήμερα, όσοι δεν διαθέτουν κήπο, καταφεύγουν στα ανθοπωλεία. Μαζεύονται λοιπόν οι γυναίκες και δένουν φύλλο-φύλλο με κλωστή τα σπαθιά σε μικρά καλάθια, ένα για κάθε παιδί, έτσι ώστε να καλυφθεί περιμετρικά όλη η επιφάνειά του. Στη συνέχεια, τα στολίζουν με τα λουλούδια τους. Στο εσωτερικό τοποθετούν χλωρά χορταράκια και ένα αυγό, ώστε το καλάθι να μην είναι άδειο. Αφού ετοιμάσουν το καλάθι, το κρεμάνε ψηλά έξω από το σπίτι για να διατηρηθεί.

Το πρωί της Παρασκευής τα κορίτσια συγκεντρώνονται σε παρέες, συνήθως δύο ή τρεις μαζί, και ξεκινούν. Πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι σε σπίτι, πρώτα στους δικούς τους και έπειτα σε άλλους, και τραγουδούν το «Λάζαρο».

Σήμερα το τραγούδι που τραγουδούν είναι το παρακάτω:

«Εις την πόλη Βηθανία

κλαίει η Μάρθα και η Μαρία.

Κλαίνε για τον αδερφό τους

που τον είχαν καρδιακό τους.

Πες μας Λάζαρε τι είδες

εις τον Άδη που επήγες;

Είδα φόβους, είδα τρόμους,

είδα βάσανα και πόνους.

Δώστε μου λίγο νεράκι

να ξεπλύνω το φαρμάκι.

Και του χρόνου!»

Μετά το τραγούδι, κάθε νοικοκυρά έδινε κάτι στο κορίτσι, συνήθως ξερά σύκα, καραμέλες και ξυλοκέρατα. Το πιο καλό όμως, ήταν πάντα τα αυγά, που κυρίως πρόσφεραν στις ορφανές κοπέλες. Σήμερα, οι κοπέλες λαμβάνουν κυρίως χρήματα και αυγά, για να τα βάψουν οι μητέρες τους τη Μ. Πέμπτη. Ανάμεσα στα κορίτσια, τις πιο πολλές φορές, υπάρχει άτυπος διαγωνισμός για το πιο ωραία στολισμένο καλάθι και για το ποια θα μαζέψει τα περισσότερα δώρα και λεφτά.

Το έθιμο αυτό συνεχίζεται από γενιά σε γενιά εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Θετικό είναι πως όλο και περισσότερος κόσμος ψάχνει και αναζητά παλιές συνήθειες που μεταλαμπαδεύονται και στις νεότερες γενιές.

Τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται μεγάλη προσπάθεια στην αναβίωση ηθών και εθίμων του τόπου μας, κίνηση που αποδεικνύει της σπουδαιότητα που αποδίδει ένας λαός στην παράδοσή του, ως θεμέλιο για την επιβίωσή του στο χρόνο. Συγκεκριμένα, με το έθιμο του Λαζάρου φαίνεται η πίστη των Ελλήνων στη μεγαλοσύνη του Κυρίου και το θαύμα της Ανάστασης. Έτσι, προετοιμάζονται καλύτερα για τη Μ. Εβδομάδα και την Ανάσταση του Χριστού που ακολουθεί.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ

Το απόγευμα της παραμονής των Βαΐων σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού κόβουν από τους κήπους του βάγια, το φυτό που συμβολίζει την είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, πηγαίνουν στη εκκλησία και τα αφήνουν σε ένα καλάθι μέχρι το πρωί της Κυριακής που θα γίνει η Λειτουργία και θα αγιαστούν από τον ιερέα.

Το πρωί της Κυριακής των Βαΐων, οι κάτοικοι πηγαίνουν στη εκκλησία όπου τελείται η Θεία Λειτουργία και ο ιερές αγιάζει τα βάγια. Στο τέλος της Λειτουργίας ο ιερέας μοιράζει τα αγιασμένα βάγια και οι πιστοί όταν φτάνουν στο σπίτι τους τα τοποθετούν συνήθως μπροστά στο εικόνισμα της Παναγίας ή μπροστά από την εικόνα οποιουδήποτε Αγίου θέλουν.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Το απόγευμα της Μ. Τετάρτης, συνήθως στις 4:00 μμ, ο ιερέας χτυπάει την καμπάνα της εκκλησίας του χωριού και όλοι οι πιστοί μαζεύονται στην εκκλησία για να τελεστεί το μυστήριο του Ευχελαίου.

Ο ιερέας διαβάζει προσευχές και τελεί τη Λειτουργία του Ευχελαίου. Όταν τελειώσει η Λειτουργία, όλοι οι πιστοί που παρευρίσκονται εκεί περνούν μπροστά από τον ιερέα ο οποίος σχηματίζει ένα σταυρό στα χέρια και στο πρόσωπο με αγιασμένο έλαιο λέγοντας μια προσευχή. Κάποιοι από τους πιστούς παίρνουν ένα βαμβάκι με έλαιο και το πηγαίνουν στα σπίτια τους. Όσοι ηλικιωμένοι και άλλοι ανήμποροι άνθρωποι δεν κατάφεραν να παραστούν στο μυστήριο του Ευχελαίου, έχουν την ευκαιρία να αγιαστούν στο σπίτι τους, είτε από τον ιερέα είτε από κάποιον συγγενή τους που έχει πάρει το αγιασμένο έλαιο.

Όταν τελειώσει το Ευχέλαιο ο ιερέας τελεί την καθορισμένη Λειτουργία της Μ. Τετάρτης.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

Το πρωί της Μ. Πέμπτης οι νοικοκυρές φτιάχνουν τη μπογιά και βάφουν τα αυγά που έχουν μαζέψει τα κορίτσια που τραγουδούσαν το Λάζαρο, αν η οικογένεια έχει μικρά κορίτσια, είτε δικά τους αυγά, συνήθως σε κόκκινο χρώμα που συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Όταν τελειώσουν το βάψιμο των αυγών φτιάχνουν τα πασχαλινά κουλούρια και το τσουρέκι.

Το απόγευμα, στη Λειτουργία, διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια που μιλούν για τα Πάθη και τη Σταύρωση του Χριστού. Η εκκλησία γεμίζει με κόσμο που θέλει να συμμετέχει στα Άγια και Σωτήρια Πάθη του Χριστού. Στη μέση της Λειτουργίας, όταν έχει διαβαστεί και το 6ο Ευαγγέλιο, ο ιερέας κάνει την περιφορά του Χριστού μέσα στην εκκλησία, διαβάζοντας το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και στη συνέχεια τοποθετεί το Χριστό πάνω στο Σταυρό. Μετά συνεχίζει τη Λειτουργία και στο τέλος, οι πιστοί περνούν μπροστά από τον Σταυρωμένο, τον φιλούν και αφήνουν λουλούδια σε ένδειξη σεβασμού και κατάνυξης.

Μετά τη Λειτουργία κάποιες γυναίκες «ξενυχτάνε» τον Σταυρωμένο λέγοντας μοιρολόγια και έπειτα στολίζουν τον Επιτάφιο με τα λουλούδια που είχε ο Σταυρός.

Τις πρώτες πρωινές ώρες την Μ. Παρασκευής, κάποιοι πηγαίνουν στο ξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου στην πορτίτσα με τα πόδια για να προσκυνήσουν και εκεί τον Σταυρωμένο Χριστό.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Το πρωί της Μ. Παρασκευής όλοι οι κάτοικοι πηγαίνουν στην εκκλησία όπου γίνεται η αποκαθήλωση του Χριστού. Ο ιερέας αφού κατεβάσει το Χριστό από το Σταυρό, τον τυλίγει με ένα σεντόνι και τον περιφέρει γύρω στην εκκλησία. Η καμπάνα χτυπάει πένθιμα όλη την υπόλοιπη μέρα. Οι πιστοί παρακολουθούν με συγκίνηση και μετά την περιφορά ο ιερέας τοποθετεί το νεκρό Χριστό πάνω στον Επιτάφιο και ψέλνει διάφορες προσευχές. Στο τέλος της λειτουργίας, οι πιστοί περνάν ένας -ένας και χαιρετούν το Χριστό αφήνοντας λουλούδια. Τα μικρά παιδιά, αφού χαιρετήσει όλος ο κόσμος, περνάνε κάτω από τον Επιτάφιο σε σχήμα σταυρού τρεις φορές.

Το απόγευμα στην εκκλησία μαζεύεται πολύς κόσμος και τελείται η λειτουργία του Επιταφίου. Πολλές φορές μαζί με τον ιερέα ψέλνουν και πολλές γυναίκες τα εγκώμια. Στη συνέχεια, ο ιερέας ανάβει μια λαμπάδα και οι παρευρισκόμενοι ανάβουν κεριά ή λαμπάδες και ο ιερέας μαζί με τους ψάλτες βγάζουν τον Επιτάφιο έξω και ξεκινάει η περιφορά του σε όλο το χωριό. Οι κάτοικοι ακολουθούν τον Επιτάφιο με αναμμένα κεριά, ενώ αυτοί που βρίσκονται στα σπίτια τους έχουν αναμμένα τα φώτα. Μετά την περιφορά, όταν φτάσει ο Επιτάφιος ξανά στην εκκλησία, όσοι θέλουν να παρακολουθήσουν τη λειτουργία μέχρι το τέλος, περνάνε κάτω από τον Επιτάφιο που τον κρατάνε υψωμένο μπροστά από την πόρτα της εκκλησίας.

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

Το πρωί του Μ. Σαββάτου οι νοικοκυρές ξεκινούν τις ετοιμασίες για το βράδυ και την επόμενη μέρα. Μαζεύουν τα υλικά που θα χρειαστούν για το φαγητό και πλένουν τα έντερα και τα εντόσθια του αρνιού που θα χρειαστούν για το κοκορέτσι. Μετά το μεσημέρι, συνήθως, οι άνδρες αναλαμβάνουν να φτιάξουν το κοκορέτσι, ενώ οι γυναίκες φτιάχνουν την παραδοσιακή μαγειρίτσα, μια σούπα από τα εντόσθια του αρνιού.

Το βράδυ του Μ. Σαββάτου, γύρω στις 11:00 μμ ο ιερέας χτυπάει την καμπάνα της εκκλησίας και όλοι οι κάτοικοι πηγαίνουν στην εκκλησία για να παρακολουθήσουν τη Λειτουργία της Ανάστασης του Χριστού. Λίγο πριν τις 12:00μμ ο ιερέας ψέλνει το «Δεύτε λάβατε φως..» και πολλά άτομα, συνήθως νέοι, πηγαίνουν να πάρουν το φως και να το μοιράσουν και στους υπόλοιπους παρευρισκόμενους. Στις 12:00 μμ ο ιερέας βγαίνει έξω με την αναμμένη λαμπάδα και όλοι οι πιστοί ακολουθούν με τις λαμπάδες τους αναμμένες και αναγγέλλει με χαρά την είδηση της Ανάστασης του Χριστού ψέλνοντας το «Χριστός Ανέστη». Όλοι ψέλνουν μαζί του και εύχονται και αυτοί μεταξύ τους Χριστός Ανέστη, ενώ ο ουρανός γίνεται πολύχρωμος από τα βεγγαλικά. Στη συνέχεια ο ιερέας μπαίνει στην εκκλησία και συνεχίζει τη Λειτουργία και όσοι θέλουν την παρακολουθούν μέχρι το τέλος. Όσοι φεύγουν κρατούν τη λαμπάδα τους αναμμένη σε όλη τη διαδρομή για το σπίτι τους. Μόλις φτάσουν, σχηματίζουν το σταυρό πάνω από την πόρτα και ανάβουν το καντήλι με το Άγιο φως. Στη συνέχεια, στρώνουν τραπέζι και τρώνε τη μαγειρίτσα και τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Το πρωί της Κυριακής σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού σηκώνονται νωρίς και ετοιμάζουν το αρνί και το κοκορέτσι και τα βάζουν να ψηθούν. Με ένα αίσθημα χαράς εύχονται στις οικογένειές τους Χριστός Ανέστη πανηγυρικά για τη Σωτηρία του κόσμου από το Χριστό που θυσιάστηκε για να μας ελευθερώσει από το κακό. Πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι στη γειτονιά τους και εύχονται σε όλους Χριστός Ανέστη. Μόλις ετοιμαστεί το φαγητό, μαζεύονται όλοι μαζί, συνήθως και με πολλούς συγγενείς τους και ακολουθεί φαγοπότι μέσα σε μια χαρούμενη ατμόσφαιρα.

Το απόγευμα πηγαίνουν στους συγγενείς τους που δεν κατάφεραν να είναι μαζί τους το μεσημέρι και εύχονται και σε αυτούς Χριστός Ανέστη ή δέχονται συγγενείς στο σπίτι τους, καθώς είναι μέρα γιορτής.

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Την Πρωτομαγιά κάθε χωριό τη γιορτάζει με παρόμοιο τρόπο. Η Πρωτομαγιά σηματοδοτεί ουσιαστικά το τέλος της άνοιξης και ανοίγει το δρόμο για το καλοκαίρι.

Στη Μητρόπολη, την ημέρα της Πρωτομαγιάς, οι περισσότεροι κάτοικοι πηγαίνουν για να ψήσουν συνήθως στη Μικρή Λίμνη(τεχνητή) ή στο ξωκλήσι του Αγίου Νικόλα . Στο Δήμο Πλαστήρα οι κάτοικοι πηγαίνουν συνήθως και ψήνουν στη κοντά λίμνη ή σε ξέφωτα στο βουνό.

Τα παιδιά, μαζεύουν λουλούδια και φτιάχνουν στεφάνια για να ''πιάσουν το Μάη'', όπως συνηθίζουν να λένε. Σε κάθε οικογένεια μαζεύονται όλα τα μέλη της μαζί με συγγενείς και κάνουν ένα μεγάλο φαγοπότι στην εξοχή.

Μαζί με την Πρωτομαγιά γιορτάζεται και η Εργατική Πρωτομαγιά, σε ανάμνηση ενός κινήματος των εργατών στη Γαλλία. Αυτή τη μέρα όλα τα καταστήματα του χωριού κλείνουν για να τιμήσουν τους εργάτες του κινήματος στη Γαλλία. Μαζεύονται όλοι με τις οικογένειες τους για να συμμετέχουν στο φαγοπότι και στη χαρά της γιορτής της Πρωτομαγιάς.

Έτσι, η Πρωτομαγιά αποτελεί την πιο χαρμόσυνη γιορτή και τα έθιμά της ξυπνούν τη χαρά στους κατοίκους του χωριού.

Τον Μάη απέφευγαν να κάνουν γάμους και σημαντικές εργασίες.

Στα πολύ παλιά χρόνια όμως υπήρχε το έθιμο του κουκουμά.

Ο κουκκουμάς γινόταν σ’ όλες τις γειτονιές, για να δουν οι κοπέλες αυτόν που θα παντρευτούν. Μια κοπελιά της οποίας ζούσαν οι γονείς , έπαιρνε το «αμίλητο νερό» από 7 σπίτια, σ’ ένα δοχείο, που λεγόταν κουκκουμάρι -απαραίτητο ήταν και στα 7 σπίτια, τη νοικοκυρά να την έλεγαν Ειρήνη-.

Ύστερα όλες οι κοπέλες, έριχναν στο κουκκουμάρι με το «αμίλητο νερό», τα δαχτυλίδια τους, το σκέπαζαν με κόκκινο πανί, το έδεναν με κόκκινη κορδέλα, έβαζαν από πάνω ένα κλειδί και έβγαζαν το κουκκουμάρι στο δώμα για να το δουν τ’ άστρα. Το άφηναν για ένα βράδυ.Την επόμενη μέρα, μετά τη θεία λειτουργία, οι κοπελιές ετοίμαζαν φαγητά (συνήθως γιαπράκια, ντολμάδες δηλαδή) και γλυκά, καθώς και μια πίτα, με μπόλικο αλάτι και «αμίλητο νερό». Την πίτα την ετοίμαζαν ανάποδα. Με τα χέρια πίσω θα κοσκίνιζαν το αλεύρι, θα ζύμωναν, θα φούρνιζαν και θα ξεφούρνιζαν την πίτα.Μετά το φαγητό έβαζαν στη μέση ένα μεγάλο ταψί και μέσα σ’ αυτό το κουκκουμάρι, αφού το ξεσκέπαζαν και του έβαζαν βασιλικό και άλλα μυρωδικά φυτά, έπαιρναν όλες θέση γύρω του κι άρχιζαν να τραγουδούν σε επίσημη βυζαντινή μελωδία, χτυπώντας τα χέρια τους στο σινί (στρογγυλό χάλκινο ταψί):

Να βγάλουμε τον κουκκουμά, να ‘βγει η χαριτωμένηνα βγει της Παναγιάς ο γιος και της κυράς η κόρη.Να βγάλουμε τον κουκκουμά.Στη μια του Μα, στις δυο του Μα, τον κουκκουμά να βγάλωκι αν είναι καλορίζικος, τον αγαπώ θα πάρω.Αϊ Θανάση αφέντη μου έβγα απ’ το θρανί σουνα δεις χαρές που γίνονται έξω απ’ το πλατύ σου.Να βγάλουμε τον κουκκουμά.Γύρω τριγύρω στο σινί, πέρδικες πλουμισμένεςκαι του καιρού χαρούμενες και καλοπαντρεμένες…

Το τραγούδι συναρπαστικό, κρατούσε πολλή ώρα. Έπειτα έβγαζαν το βασιλικό κι ένα ανήλικο κορίτσι, με τους γονείς της ζωντανούς, έπαιρνε ένα-ένα τα δαχτυλίδια από το κουκκουμάρι, λέγοντας ταυτόχρονα ένα ανδρικό όνομα. Στη συνέχεια έτρωγαν την αλμυρή πίτα κι άρχιζαν το χορό, με συνοδεία λύρας και λαγούτου.Κορίτσια τραγουδήστε και ρίξτε ένα γρόσινα κάνουμε του λυριστή μαλαματένια στρώση…Το βράδυ οι κοπελιές, μετά τον πολύ χορό και την αλμυρή πίτα, ήταν σίγουρο ότι θα δίψαγαν. Θα έβλεπαν στον ύπνο τους ότι πήγαν σε κάποιο σπίτι να πιουν νερό. Αν το σπίτι, που στ’ όνειρό της έβλεπε η κάθε κοπελιά, πως πήγε να πιει νερό, έχει γιο ανύπαντρο, με το όνομα που της φώναξαν, βγάζοντας το δαχτυλίδι της από το κουκκουμάρι, θεωρείτο «σίγουρο» πως αυτόν θα έπαιρνε για άντρα της.

ΕΘΙΜΑ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

Στην Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία Αποκριές ονομάζονται οι τρεις τελευταίες εβδομάδες πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή.

Η περίοδος αυτή χρονικά συμπίπτει με τη γιορτή των Μεγάλων Διονυσίων της ελληνικής αρχαιότητας που ήταν αφιερωμένες στο μυθικό θεό Διόνυσο, θεό του κρασιού και του γλεντιού.

Λέξη αντίστοιχη είναι και το καρναβάλι. Είναι παραφθορά της ιταλικής λέξης καρναβάλ, η οποία προέρχεται από λατινικό Carne-levame και σημαίνει άρση του κρέατος, δηλαδή αποκριά.

Το καρναβάλι έχει κι αυτό τις ρίζες του στα Σατουρνάλια. Ήταν ρωμαϊκή γιορτή, αντίστοιχη των Διονυσίων. Ήταν γιορτή της άνοιξης, της αναγέννησης της φύσης. Κύριο χαρακτηριστικό των αρχαίων γιορτών που αναφέραμε ήταν η μεταμφίεση και η διασκέδαση.

Η Εκκλησία μας προσπάθησε να σβήσει τα κατάλοιπα αυτών των ειδωλολατρικών εκδηλώσεων καθιερώνοντας μια γιορτή που την ονόμασε Αποκριά. Την καθιέρωσε ως προετοιμασία για τη νηστεία της Λαμπρής. Όμως αν και πέρασαν αιώνες η Αποκριά κράτησε τον εύθυμο και γιορταστικό χαρακτήρα της.

Η Αποκριά λοιπόν, που σημαίνει αποχή από το κρέας, είναι μια γιορτή προς το τέλος του χειμώνα.

Παλιότερα για τους κατοίκους των χωριών ήταν μια χαρούμενη ανάπαυλα στη μονότονη, χειμωνιάτικη αγροτική και κτηνοτροφική ζωή. Και τούτο γιατί σήμαινε ατέλειωτο γλέντι, πολυφαγία, μασκάρεμα, αστεία, αθυροστομία και γενικά κέφι και σάτιρα. Όλα αυτά κορυφώνονται την τελευταία Κυριακή, την Τυρινή όπως λέγεται, και σε πολλά μέρη την Καθαρά Δευτέρα.

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω εύθυμο τραγουδάκι:

« Τ΄ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα.

Πέθανε ο κρέος πέθανε, ψυχορραγεί ο τύρος,

σηκώνει ο πράσος την ουρά και ο κρέμμυδος τα γένια».

Ή «τ΄ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα, τ΄ ακούσατε μαρ΄ ούλες; για λάχανα και βρούβες».

ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται  κοντά στην κεντρική πλατεία της Μητρόπολης, δίπλα στον νέο Ναό και έχει χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέος. Το τέμπλο του είναι ένα αριστούργημα τέχνης. Κάτω από το δάπεδο του Ναού υπάρχει στοά, που η παράδοση λέει ότι οδηγούσε έξω από τον οικισμό στη θέση «λιανοκόκκαλα», όπου πρόσφατα έχει ανακαλυφθεί Αρχαίος Ναός του Απόλλωνα.

Σπίτια διάσπαρτα, μέσα στους δρόμους του χωριού που διατηρούν ακόμα τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του τόπου (πλινθόκτιστα ή πέτρινα κτισμένα από ποταμίσια πέτρα, με ξυλοδεσιές, ξύλινα χαγιάτια και σε μερικά σημεία βαμμένα με το χαρακτηριστικό έντονο λουλακί).

Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου δεν είναι σταθερή, όμως γιορτάζεται κάθε χρόνο μοιράζοντας κουλούρα. Εκείνη την ημέρα γιορτάζει, εκτός από την εκκλησία, όλο το χωριό λόγω του ότι ο Άγιος Γεώργιος είναι πολιούχος του χωριού. Μετά τη λειτουργία οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας τραγουδούν και χορεύουν το τραγούδι του Αγίου Γεωργίου.

ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Είναι μια τοπική γιορτή που δεν εορτάζεται σταθερά αλλά μετακινείται ανάλογα με το Πάσχα. Κυρίως εορτάζεται τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου.

Το πανηγύρι γίνεται στο εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου ,όπου βρίσκεται στα προάστια του χωριού της Μητρόπολης μέσα στο πράσινο. Το πανηγύρι γίνεται τις παραμονές του Αγίου Πνεύματος (περίπου όταν τελειώνει το φύτεμα του καπνού) με δημοτική μουσική και πλιγούρι.

ΔΗΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Ο Δήμος Καρδίτσας με έδρα την Καρδίτσα. Η σημερινή μορφή του δήμου προέκυψε, με το Πρόγραμμα Καλλικράτη από την επέκταση του αρχικού δήμου Καρδίτσας με την συγχώνευση σε αυτόν των προϋπαρχόντων δήμων Μητρόπολης, Ιτάμου, Καλλιφωνίου και Κάμπου.

Ο Δήμος Καρδίτσας διοργανώνει πολλές εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του έτους.

Συμμετέχει με τα νομικά του πρόσωπα στον εορτασμό της αποκριάς, διοργανώνει τον πανελλαδικό Διαγωνισμό Παιδικού Τραγουδιού, το αφιέρωμα η Πόλη στα παιδιά, την έκθεση του βιβλίου κάθε Ιούνιο, περιοδικές εκθέσεις στην Δημοτική Πινακοθήκη, συναντήσεις παραδοσιακών χορευτικών, συναυλίες όλο το χρόνο και θεατρικές παραστάσεις το καλοκαίρι.

Τα ΄΄Καραϊσκάκεια΄΄ αφιερωμένα στον Γεώργιο Καραϊσκάκη, περιλαμβάνουν παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια καθώς και παράλληλες εκδηλώσεις στους περισσότερους δήμους του νομού. Συμμετέχουν συγκροτήματα από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Οι σύλλογοι της Καρδίτσας συμμετέχουν ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα. Η Λαϊκή Βιβλιοθήκη ‘’η Αθηνά’’ , ο Εικαστικός Όμιλος, ο ‘Αρίων’ , οι λαογραφικό σύλλογοι ΄ η Καραγκούνα’ , ‘Απόλλων’ , ‘Μενελαίς’ , ‘ΠΑΛΛΑΣ’ , κ.α. έχουν αναπτύξει εκδηλώσεις

Για το βιβλίο, τη μουσική, την παράδοση στον χορό και το τραγούδι καθώς και κάθε τι που έχει σχέση με τον πολιτισμό. Στον τομέα της παράδοσης, ποιο σημαντικές είναι οι εκδηλώσεις ‘Παγκόσμια συνάντηση Παιδιών’ (Καραγκούνα’, το φεστιβάλ ‘Μενελαϊδια’ (Μενελαϊς) , και οι ‘μέρες παράδοσης’ (Απόλλων). Τέλος, σημαντική και πρωτότυπη εκδήλωση είναι το φεστιβάλ Χορωδιών που οργανώνεται από ορισμένους μουσικούς συλλόγους και γίνεται κάθε Οκτώβριο.

Στον τομέα του θεάτρου, λειτουργούν η Θεατρική Σκηνή (κάνει το χειμώνα καθημερινές παραστάσεις) και το Περιφερειακό Θέατρο. Ακόμη, υπάρχει το διαγωνιστικό Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου που γίνεται την άνοιξη (Μάρτιο). Το θεατρικό Εργαστήρι, που λειτουργεί υπό την αιγίδα του δήμου Καρδίτσας, εκτός από μαθήματα θεατρικής αγωγής, ανεβάζει περιστασιακές παραστάσεις. Θεατρικές παραστάσεις ανεβαίνουν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο Θέατρο της Μητρόπολης από θεατρικά σχήματα από όλη την Ελλάδα.

Κατά την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις τοπικών φορέων και συλλογών, πανηγύρια, ανταμώματα καθώς και θρησκευτικά πανηγύρια. Μοναδικό είναι το πανηγύρι στην Ι.Μ Σπηλιάς το Δεκαπενταύγουστο. Στον κάμπο υπάρχουν τα Λαϊκά Δρώμενα στον Παλαμά, με χαρακτηριστικά τα ‘Ρουγκατσάρια’ ή ‘Ρουγκάτσια’, έθιμα του δωδεκαήμερου, τα Λαζαριάτικα τραγούδια την Πέμπτη πριν του Λαζάρου, τα Χελιδονίσματα την 1η Μαρτίου και τα Τιτάνια με πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Με ξεχωριστό τρόπο γιορτάζονται οι απόκριες στο δήμο Σοφάδων, με το κυνήγι του θησαυρού και την παρέλαση αρμάτων. Εντυπωσιακός θεωρείται και ο καραγκούνικος γάμος την περίοδο της Αποκριάς στο δήμο Παλαμά.

Όλα αυτά τα έθιμα έχουν περάσει από γενιά σε γενιά και έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα και όσο συνεχίζουν να τηρούνται θα συνεχίσουν να επιβιώνουν για πολλές γενιές ακόμα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ/ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

· ΔΗΜ. Σ. ΛΟΥΚΑΤΟΣ, ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ, ΑΘΗΝΑ,1995

· ΔΗΜ. Σ. ΛΟΥΚΑΤΟΣ, ΤΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ, ΑΘΗΝΑ,1995

· ΔΗΜ. Σ. ΛΟΥΚΑΤΟΣ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ, ΑΘΗΝΑ,1985

· ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΕΡΑΚΛΗΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ, ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ, ΑΘΗΝΑ,1998

· ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΕΡΑΚΛΗΣ, ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΛΑΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, ΑΘΗΝΑ,1988

· Κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ-ΜΟΥΣΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΙΤΣΙΛΟΣ, ΑΘΗΝΑ,1992

· ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙΟΥ

· ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΔΗΜΩΝ

τα πασχαλιάτικα έθιμα έχουν περάσει από γενιά σε γενιά και έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα και όσο συνεχίζουν να τηρούνται θα συνεχίσουν να επιβιώνουν για πολλές γενιές ακόμα.