ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΥΔΟΜΑΔΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2016-17

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ

ΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ «ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ» ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ

ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016-2017

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΥΛΙΚΟΥ: ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (2017)

Δραστηριότητες διαμορφωμένες από το υλικό Όλα Τα Παιχνίδια

για Όλα τα Παιδιά ό άλλες πηγές, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προσαρμόζοντας το ανάλογα.

Στόχος: Η διερεύνηση/κατανόηση των διαφορών των ‘’κοριτσίστικων’’ και ‘’αγορίστικων’’

παιχνιδιών, χρωμάτων στις ενδυματολογικές επιλογές, των επιλογών που αναπτύσσουν

δεξιότητες και η επίδραση στον επαγγελματικό προσανατολισμό. Οι επιπτώσεις των έμφυλων

διαχωρισμών σε όλα τα παραπάνω πεδία, στις εμπειρίες και στις επιλογές των παιδιών.

Δραστηριότητες

Ζητάμε από τα παιδιά να κατηγοριοποιήσουν μια σειρά από παιχνίδια ως κατάλληλα

‘’για κορίτσια’’ ή ‘’για αγόρια’’ ή και για τα δύο φύλα (από έντυπο υλικό ή με τα ίδια

τα παιχνίδια). [Για το σκοπό μπορείτε να προβάλετε εικόνες παιχνιδιών ή να μοιράσετε

φωτοτυπίες με απεικονίσεις παιχνιδιών]

Ζητάμε από τα παιδιά να καταγράψουν αν νομίζουν ότι ‘’χάνουν’’ κάτι αν παίζουν

μόνον με παιχνίδια που θεωρούνται κατάλληλα για το φύλο τους. [Προβολή εικόνων

παιχνιδιών που θεωρούνται αυστηρά κοριτσίστικα ή αυστηρά αγορίστικά. Κατά τη

διάρκεια της δραστηριότητας ακούμε τι έχουν να πουν τα παιδιά και μπορούμε να

τους βοηθάμε κάνοντας ερωτήσεις π.χ μήπως αν ένα αγόρι στερηθεί το παιχνίδι με τα

κουζινικά στερείται και την ευκαιρία να αναπτύξει ενδιαφέρον για τη μαγειρική; ]

Ζητάμε από τα παιδιά να καταγράψουν ποια χρώματα στα ρούχα θεωρούνται ως

«κατάλληλα για αγόρια» και ως «κατάλληλα για κορίτσια». [Για το σκοπό μπορείτε να

προβάλετε εικόνες ρούχων διαφόρων χρωμάτων ή να μοιράσετε φωτοτυπίες με

απεικονίσεις ρούχων διαφόρων χρωμάτων]

Ζητάμε από τα παιδιά να καταγράψουν ποια επαγγέλματα θεωρούνται «κατάλληλα

για κορίτσια» και ποια θεωρούνται «κατάλληλα για αγόρια». [Για το σκοπό μπορείτε

να προβάλετε εικόνες που να περιγράφουν επαγγέλματα ή να μοιράσετε φωτοτυπίες

με απεικονίσεις επαγγελμάτων]

Συζητήσεις

Συζητάμε με τα παιδιά πως τα διαφορετικά παιχνίδια που συνήθως παίζουν τα αγόρια

και τα κορίτσια έχουν διαφορετικό εκπαιδευτικό περιεχόμενο και πως επηρεάζει αυτό

την επιτυχία τους στο σχολείο και το επάγγελμα που επιθυμούν να ασκήσουν όταν

μεγαλώσουν.

Συζητάμε με τα παιδιά τι θα ήθελαν να γίνουν όταν μεγαλώσουν και αν αυτό με το

οποίο θα ήθελαν να ασχοληθούν θεωρείται «κατάλληλο για το φύλο τους». Συζητάμε

μαζί τους αν γνωρίζουν άτομα στον κύκλο τους που ασκούν επαγγέλματα τα οποία

παραδοσιακά θεωρούνται ή όχι «κατάλληλα για το φύλο τους».

Συζητάμε γιατί τα κορίτσια φέρεται να «αγαπούν το ροζ» ενώ «τα αγόρια αγαπούν

το γαλάζιο». Στην ενήλικη ζωή τα χρώματα ως συμβολισμοί συνδέονται με τη

θηλυκότητα, τρυφερότητα, αθωότητα και ρομαντισμό για τις γυναίκες ή με την

αρρενωπότητα, τη μη έκφραση συναισθημάτων και ευαισθησιών ή ρομαντισμού, για

τα αγόρια;

Με την παραπάνω δραστηριότητα μπορείτε να συνδέσετε τα ακόλουθα από το υλικό «Θάλασσα μόνο για αγόρια». Πηγή: http://protaodaskalos.blogspot.gr/2016/01/blog-post_13.html?spref=tw

Όπως ήταν αναμενόμενο, όλα τα αγοράκια διάλεξαν το σπαθί και τα κοριτσάκια την κούκλα. Στη συνέχεια μοίρασα το ίδιο ερώτημα με τα ίδια αντικείμενα, με τη διαφορά όμως ότι τώρα ήταν χρωματισμένα. (Σε έγχρωμη εκτύπωση για προφανείς λόγους).

Κατάλαβαν ότι κάπου υπάρχει παγίδα και άρχισαν να γελούν αμήχανα αλλά σύντομα διάλεξαν και πάλι παιχνίδι. Το 1/3 των παιδιών άλλαξαν τώρα την επιλογή τους και διάλεξαν το παιχνίδι του οποίου τα χρώματα «ταιριάζουν» στο φύλο τους. Στη συζήτηση που ακολούθησε ακούστηκαν διάφορες γνώμες: «Σπαθί ήθελα πριν, σπαθί ήθελα και μετά», «Τώρα η κούκλα έγινε αγορίστικη» κ.α. ενώ τα παιδάκια που άλλαξαν επιλογή παραδέχτηκαν πως κοίταξαν μόνο το χρώμα και όχι το ίδιο το παιχνίδι. Έπειτα ακολούθησαν κάποιες εικόνες με τις οποίες προσπάθησα να τους δώσω να καταλάβουν πως τα χρώματα δεν απειλούν την ταυτότητά μας, ούτε τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε, ούτε τα ρούχα ή τα παιχνίδια μας. Είναι κορίτσια, είναι αγόρια και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Θέλω να είναι ελεύθερα να παίζουν με ό,τι τους αρέσει, να ντύνονται όπως τους αρέσει, να τρώνε, να τραγουδούν και γενικά να ζουν απαλλαγμένα από απαγορεύσεις στερεοτυπικών αντιλήψεων.

Το δεύτερο μέρος του μαθήματος είχε να κάνει με τα επαγγέλματα. Τους μοίρασα κόλλες με τις παρακάτω εικόνες ζητώντας να αντιστοιχίσουν τα αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν διάφορα επαγγέλματα με το πρόσωπο που τα εξασκεί. (άντρας ή γυναίκα). Πριν προλάβω να το διευκρινίσω, ένα αγοράκι με ρώτησε "Κι αν κάποιο το κάνουν και οι δύο;" "Θα το αντιστοιχίσετε και με τους δύο". Όσο εξηγούσα τη δραστηριότητα δεν κατονόμασα τα επαγγέλματα για να μη δώσω "φύλο" στις λέξεις και τα προϊδεάσω. (π.χ. Αυτά τα αντικείμενα έχουν να κάνουν με τη μαγειρική, αυτά με το χτίσιμο κτλ). Για τον ίδιο λόγο επέλεξα μόνο αντικείμενα και όχι ανθρώπινες φιγούρες. (εκτός από το μπαλέτο που όσα αντικείμενα βρήκα παρέπεμπαν σε γυναίκα.)

Σχεδόν όλα τα παιδιά αντιστοίχισαν στη γυναίκα τη μαγειρική, το μπαλέτο και το κομμωτήριο ενώ στον άντρα το χτίσιμο, τον διαιτητή και τον πιλότο. Πολλά παιδιά ωστόσο έβαλαν και στον άντρα το κομμωτήριο και τη μαγειρική κι επίσης τον διαιτητή στη γυναίκα, εξηγώντας πως τα έχουν δει όλα αυτά. Έτσι, προχωρήσαμε στις επόμενες φωτογραφίες με ανθρώπους που εξασκούν επαγγέλματα ασυνήθιστα για το φύλο τους.

Συμφωνήσαμε πως άντρες και γυναίκες μπορούν να κάνουν σχεδόν όλα τα επαγγέλματα. Βέβαια, αυτό έχει να κάνει με τις ικανότητες που απαιτεί το κάθε επάγγελμα, όπως η σωματική δύναμη, η δεξιοτεχνία κ.α. και το ποιοι άνθρωποι τις διαθέτουν.

Ξεκινάει το πρώτο: "Ποδοσφαιριστής ή τραγουδιστής", το δεύτερο: "τραγουδίστρια"... Να μην τα πολυλογώ, φτιάξαμε συγκρότημα και σε λίγο βγάζουμε το CD!

Σχεδόν όλα παραδέχτηκαν ότι το είχαν πει αυτό "όταν ήταν μικρά"! Κι έτσι μιλήσαμε για σύγχρονους σούπερ-ήρωες και πριγκίπισσες.

Και κάποιες χρήσιμες συνήθειες! Όταν χρειάζεται να τους μοιράσω χρωματιστά χαρτιά για κάποια δραστηριότητα, δε διαλέγω τα χρώματα αλλά δίνω στην τύχη, κάτι που το έχουν συνηθίσει πλέον και λένε και από μόνα τους "Δεν έχει να διαλέγουμε!". Κάτι άλλο που με διευκολύνει πολύ είναι να μην ψάχνω κάθε φορά "αγορίστικα" και "κοριτσίστικα" αυτοκόλλητα και σφραγίδες αλλά να χρησιμοποιώ παρόμοιες φιγούρες για όλους, ζωάκια, μπάλες, σχολικά είδη, ανθρωπάκια κτλ. Πλέον κανείς δεν ξεχωρίζει τα αυτοκόλλητα και μάλιστα γέλασα μια μέρα με ένα αγοράκι που του έτυχε στο τετράδιο αυτοκόλλητο με ένα κορίτσι που τα μαλλιά της ανέμιζαν και είπε: "Χαχα! Εμένα μου έβαλε μια τρελή!" Κι αυτά γιατί δεν ονειρεύομαι για τα αγόρια μου να γίνουν οι ήρωες των κινουμένων σχεδίων, ατρόμητοι, καταπιεσμένοι, χωρίς ίχνος συναισθημάτων και αδυναμιών, ούτε για τα κορίτσια μου να γίνουν άβουλες πριγκίπισσες που πάντα θα περιμένουν κάποιον να τους σώσει. Θέλω να σώζονται μόνες τους (όπως και για τα αγόρια μου) και αργότερα να σώζουν κι άλλους.

Δραστηριότητα «Συμφωνώ – Διαφωνώ»

Πηγή: Compasito, Εγχειρίδιο εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα για παιδιά,

δραστηριότητα με τίτλο “Τα αγόρια δεν κλαίνε!”, σελ. 93

Κριτήρια επιλογής: Η δραστηριότητα αυτή ενδείκνυται στην επεξεργασία της

συγκεκριμένης θεματικής ενότητας γιατί προκαλεί την ανταλλαγή απόψεων στην ομάδα

γύρω από ζητήματα που αφορούν τους ρόλους που μπορεί να αναλαμβάνουν τα φύλα. Με

το συντονισμό του εκπαιδευτικού της τάξης ή του εκπαιδευτή, αμφισβητούνται οι

στερεότυπες αντιλήψεις στη βάση του φύλου και οι μαθητές ενθαρρύνονται να σκεφτούν

το ζήτημα πολύπλευρα, να ανταλλάξουν σκέψεις και να επιχειρηματολογήσουν για τις

θέσεις τους.

Προσαρμογές: Στην πρωτότυπη δραστηριότητα οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε ομάδες και

με βάση μία πρόταση που τους δίνεται προετοιμάζουν ένα θεατρικό. Εδώ, για να

συζητηθούν περισσότερες από μία προτάσεις/θέσεις, επιλέγεται η συζήτηση να προκύψει

όχι μέσα από θεατρικό. Ο συντονιστής διαβάζει τις προτάσεις και οι μαθητές στέκονται στη

γωνία “συμφωνώ” ή “διαφωνώ” πριν τη συζήτηση.

Θέμα: Ισότητα των φύλων /ταυτότητες φύλων

Ηλικιακή ομάδα: 12+

Μέγεθος ομάδας: 8+

Χρόνος: 40 λεπτά Υλικά: χρωματιστή κολλητική ταινία για το δάπεδο

Περιγραφή δραστηριότητας, Στόχος: Χωρίζουμε την αίθουσα στις γωνίες “συμφωνώ” και

“διαφωνώ”. Διαβάζουμε μία σειρά προτάσεων και ζητάμε από τα παιδιά να σταθούν στη μία ή

στην άλλη γωνιά του χώρου ανάλογα με το αν συμφωνούν ή διαφωνούν με την πρόταση που

διαβάζουμε. Μετά από κάθε πρόταση οι μαθητές εκφράζουν την άποψή τους και ανταλλάσσουν

απόψεις σχετικά με την πρόταση που διαβάστηκε. Αφού η συζήτηση μεταξύ τους φτάσει στο

τέλος, τα παιδιά μπορούν να αλλάξουν γωνία σε περίπτωση που μέσα από τη συζήτηση άλλαξαν

γνώμη για το θέμα που συζητήθηκε.

Συζήτηση και αξιολόγηση

Μετά τη δραστηριότητα συζητάμε:

Ποιο ήταν το κοινό χαρακτηριστικό στις προτάσεις που διαβάστηκαν;

Τα αγόρια και τα κορίτσια έχουν περισσότερες ομοιότητες ή διαφορές;

Υπάρχουν άλλες προσδοκίες για τα αγόρια και άλλες για τα κορίτσια;

Μας περιορίζουν αυτές οι αντιλήψεις; Σε ποιες περιπτώσεις;

Από πού προέρχεται η άποψη που έχουμε για τα αγόρια και για τα κορίτσια;

Μπορούμε να αλλάξουμε τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές μας;

Γιατί σκεφτόμαστε διαφορετικά για τα κορίτσια και διαφορετικά για τα αγόρια; Έτυχε

ποτέ να θέλουμε να κάνουμε κάτι που θεωρείται “αγορίστικο” ή “κοριτσίστικο”; Τι

συνέβη;

Προτάσεις για συζήτηση (ενδεικτικά)

Τα κορίτσια πρέπει να επιστρέφουν νωρίς στο σπίτι

Οι άντρες δεν κλαίνε

Μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι καλός εργοδότης

Μόνο οι άντρες μπορούν να παίζουν ποδόσφαιρο

Είναι καλύτερο να είσαι άντρας παρά γυναίκα

Ένα κορίτσι δεν μπορεί να κάνει ποτέ την πρώτη κίνηση για να προσεγγίσει ένα

αγόρι

Το κάπνισμα φαίνεται πιο ωραίο σε ένα νεαρό αγόρι από ότι σε ένα νεαρό κορίτσι

Οι άντρες είναι πιο δυνατοί από τις γυναίκες

Οι γυναίκες είναι πιο έξυπνες από τους άντρες

Οι γυναίκες κερδίζουν αυτό που θέλουν γιατί είναι πονηρές

Οι άντρες είναι πιο τεμπέληδες από τις γυναίκες

Οι γυναίκες πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην οικογένεια και όχι στην

εκπαίδευση και την εργασία τους

Δραστηριότητα σχετική με την Έμφυλη Βία

Στόχος: Η ευαισθητοποίηση των παιδιών για την έμφυλη βία μέσα από αφηγήσεις

καθημερινών ιστοριών με ήρωες νεαρά άτομα. Τα παιδιά ακούν τις ιστορίες και εκφράζουν

μέσα από ερωτήσεις τις θέσεις τους αναφορικά με τις συμπεριφορές των ηρώων,

αναπτύσσοντας επιχειρήματα.

[Μπορείτε να μοιράσετε στους μαθητές το ενημερωτικό φυλλάδιο που προτείνει το ΙΕΠ και το

οποίο επιμεληθήκαμε ως προς τη μορφή του]

Ιστορίες για αφήγηση

Η Γεωργία και το Facebook

Η Γεωργία έχει πολλούς φίλους στο facebook , συνηθίζει να ανεβάζει πολλές

φωτογραφίες της από τις διακοπές και από τις βόλτες που πηγαίνει με τις παρέες της,

ενώ της αρέσει να διασκεδάζει με χιουμοριστικά σχόλια που κάνει η ίδια και οι φίλοι

της στις αναρτήσεις της. Δέχεται σχεδόν όλα τα αιτήματα φιλίας από διάφορα αγόρια

και κορίτσια και πολλές φορές συνομιλεί με διάφορα γνωστά και άγνωστα άτομα. Ένα

βράδυ δέχτηκε ένα μήνυμα από ένα αγόρι με το οποίο είχε μιλήσει ξανά στο πρόσφατο

παρελθόν εντελώς φιλικά. Της ζήτησε να βγουν ραντεβού αλλά η Γεωργία αρνήθηκε

ευγενικά λέγοντας του πως δεν ενδιαφέρεται για κάποια ρομαντική γνωριμία. Το αγόρι

συνέχισε να επιμένει και να ζητάει εξηγήσεις σχετικά με την άρνηση της Γεωργίας να

δεχτεί την πρόταση του. Η συνομιλία έκλεισε με το αγόρι να βρίζει τη Γεωργία και να

την αποκαλεί «ψωνάρα», «φαντασμένη», «σνομπ».

- Το αγόρι άσκησε κάποιου είδους βία στη Γεωργία;

- Όφειλε η Γεωργία να του δώσει αναλυτικές εξηγήσεις για τους λόγους που δεν

ήθελε να βγει ραντεβού;

- Πιστεύετε πως θα έπρεπε να δεχτεί η Γεωργία την πρόταση του αγοριού

προκειμένου να αποφύγει τον δυσάρεστο διάλογο που ακολούθησε μετά την

άρνηση της να δεχτεί την πρόταση του;

- Τι θα λέγατε στη Γεωργία;

- Τι θα λέγατε στο αγόρι;

Η Μαρία και ο περίπατος στο πάρκο

Η Μαρία είναι μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου και αγαπά πολύ τη φύση. Της αρέσουν οι

μεγάλοι περίπατοι στη θάλασσα και οι μεγάλες βόλτες με το ποδήλατο. Το απόγευμα

της προηγούμενης ημέρας καθώς έκανε τον περίπατο της πέρασε μπροστά από μία

παρέα αγοριών που καθόταν στο παγκάκι του πάρκου της γειτονιάς της. Τα αγόρια

άρχισαν να σφυρίζουν και να αποκαλούν τη Μαρία «μωρό μου» ενώ έκαναν σχόλια

σεξουαλικού περιεχομένου. Η Μαρία απομακρύνθηκε χωρίς να τους μιλήσει και το

περιστατικό έληξε εκεί.

- Δέχτηκε η Μαρία κάποιου είδους βία;

- Πιστεύετε πως τα αγόρια είχαν το δικαίωμα να εκφραστούν έτσι;

- Πιστεύετε πως αυτού του είδους η συμπεριφορά θεωρείται φλερτ ή πρέπει να

θεωρείται κολακευτική για μία γυναίκα;

- Τι θα λέγατε στη Μαρία;

- Τι θα λέγατε στην παρέα των αγοριών;

Ο Χρήστος, ο ρομαντικός καλλιτέχνης

Ο Χρήστος είναι μαθητής της Γ’ Λυκείου και λατρεύει την τέχνη. Ασχολείται πολύ με τη

ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία και την ποίηση. Τα ποιήματα του συχνά ζητά

να τα διαβάζει μέσα στην τάξη του ενώ πολλές από τις δημιουργίες του τις χαρίζει σε

συμμαθητές/-τριες του και καθηγητές/-τριες του. Του αρέσει να περιποιείται τον εαυτό

του, να φοράει ρούχα με ανοιχτά χρώματα ενώ δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για το

ποδόσφαιρο ή άλλα αθλήματα για τα οποία συνήθως συζητούν οι συμμαθητές του.

Είναι πολύ συναισθηματικός και ορισμένες φορές όταν στο σχολείο έγιναν κάποιες

προβολές ταινιών κοινωνικού περιεχομένου, ο Χρήστος φορτίστηκε συναισθηματικά

και έκλαψε. Κάποια παιδιά μιλούν άσχημα γι αυτόν αποκαλώντας τον «λαπά»,

«χαλβά», «αδερφή», «μαμούχαλο» κ.α. ενώ κάποια αγόρια αποφεύγουν να κάνουν

παρέα μαζί του γιατί κρίνουν ότι «δεν είναι πολύ άντρας» ώστε να ταιριάζει μαζί τους.

- Τα παιδιά αυτά ασκούν κάποιου είδους βία στο Χρήστο;

- Πιστεύετε πως ο Χρήστος θα έπρεπε να είναι λιγότερο ο εαυτός του ώστε να είναι

αποδεκτός από όλα τα παιδιά στο σχολείο του;

- Αν ήταν φίλος σας ένα από αυτά τα παιδιά, τι θα του λέγατε;

- Τι θα λέγατε στο Χρήστο;

Η Ειρήνη και ο Γιάννης

Η Ειρήνη και ο Γιάννης βγαίνουν μαζί εδώ και μερικούς μήνες. Η Ειρήνη πηγαίνει ακόμα

στο Λύκειο και ο Γιάννης τελείωσε το σχολείο πέρυσι. Από τότε προσπαθεί να βρει μια

σταθερή δουλειά αλλά δεν τα καταφέρνει. Τελευταία, η Ειρήνη έχει αρχίσει να λέει ότι

ο πρώην της είχε μια καλή δουλειά και συνέχεια την έβγαζε έξω και της αγόραζε δώρα.

Τον λέει τεμπέλη και ανίκανο, και ότι εάν ήταν «άντρας» θα έβρισκε μια δουλειά.

- Είναι βίαιη η Ειρήνη;

- Τι μορφές βίας παρατηρούμε σε αυτή τη σκηνή;

- Τι θα μπορούσατε να πείτε στο Γιάννη και στην Ειρήνη;

Η Ισμήνη και ο Παύλος

Η Ισμήνη έχει μια σχέση εδώ και ένα χρόνο περίπου. Τελευταία, όμως, ο Παύλος, το

αγόρι της, έχει αρχίσει να της λέει ότι έχει παχύνει και ότι ντρέπεται να βγαίνει έξω μαζί

της. Σχολιάζει συνέχεια την εμφάνιση των άλλων κοριτσιών και της λέει πόσο πιο

όμορφη θα ήταν εάν έχανε κιλά. Δεν την αφήνει να τρώει ό,τι θέλει και της λέει ότι μόνο

εάν αδυνατίσει θα ξαναβγούν μαζί.

- Είναι βίαιος ο Παύλος;

- Εάν ναι, ποιες μορφές βίας παρατηρούμε σε αυτή τη σκηνή;

- Τι θα μπορούσατε να πείτε στον Παύλο και την Ισμήνη;

* Οι τρεις πρώτες ιστορίες γράφτηκαν από μέλος του Πολύχρωμου Σχολείου.

Βιωματικές ασκήσεις από το υλικό «Βιωματικές ασκήσεις για

την ομοφοβία» των Στάλω Λέστα και Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου,

Εργαστήρια ‘ Ασπίδα κατά της ομοφοβίας στην εκπαίδευση’ Μάιος

2012

1 Κοινωνικό φύλο , Ρόλοι των φύλων

1.1 Κοινωνικό φύλο ή βιολογικό

Χρόνος

15 λεπτά

Στόχοι Δραστηριότητας

Κατανόηση του τι αποτελεί βιολογικό φύλο και τι κοινωνικό φύλο και των

διαφορών μεταξύ τους

Δραστηριότητα

Δίνουμε στους μαθητές το πιο κάτω φυλλάδιο (άδειο) και τους ζητάμε να το σημειώσουν

ατομικά. Όταν τελειώσουν όλοι, διαβάζουμε μια – μια τις δηλώσεις και συζητούμε τις

απαντήσεις των μαθητών, δίνοντας στο τέλος τη σωστή απάντηση

Σημειώστε αν η κάθε δήλωση πιο κάτω αφορά κοινωνικό φύλο ή βιολογικό

Κοινωνικό

Φύλο

Βιολογικό

φύλο

1. Οι γυναίκες μπορούν να γεννήσουν παιδιά αλλά οι άντρες όχι

2. Τα κορίτσια δεν είναι τόσο καλά στα μαθηματικά όσο τα αγόρια.

3. Οι γυναίκες θηλάζουν ενώ οι άντρες δίνουν γάλα στα μωρά από

το μπιμπερό

4. Τα κορίτσια είναι συνήθως ντροπαλά, χαριτωμένα και

συνεσταλμένα ενώ τα αγόρια είναι πιο άταχτα

5. Τα αγόρια ενδιαφέρονται περισσότερο για τα σπορ από ότι τα

κορίτσια

6. Τα κορίτσια έχουν πιο καλή ‘λεπτή κίνηση απ’ότι τα αγόρια δηλ.

είναι καλύτερες στη γραφή

7. Οι γυναίκες μένουν έγκυες ενώ οι άντρες όχι

8. Οι γυναίκες δεν οδηγούν νταλίκες

9. Η φωνή των αγοριών γίνεται πιο χοντρή στην εφηβεία

10. Στην Ινδία, είναι σύνηθες για τις γυναίκες να πληρώνονται 40-

60% λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια/ισότιμη εργασία

1.2 Το ‘Κουτί’ του Κοινωνικού Φύλου/ Η φυλακή του φύλου

Πηγή: Εγχειρίδιο ‘Gender Matters’, ‘Gender in a box’ , http://eycb.coe.int/gendermatters/

(adapted)

Χρόνος

70 λεπτά

Στόχοι Δραστηριότητας

Κατανόηση των κοινωνικά δομημένων ρόλων των γυναικών και των αντρών στην

κοινωνία της Κύπρου (πως διαμορφώνονται, στερεότυπα, κοινωνικά πρότυπα, συμβολή

των ΜΜΕ στη διαμόρφωση των κοινωνικών ρόλων, διαφορές και ανισότητες μεταξύ των

δύο φύλων)

Συζήτηση σχετικά με το πώς οι κοινωνικά δομημένοι ρόλοι επηρεάζουν τις επιλογές μας

και τις ευκαιρίες που μας δίνονται

Σύνδεση των κοινωνικά δομημένων ρόλων των φύλων με την έμφυλη βία

Δραστηριότητα

Έντυπες διαφημίσεις από γυναικεία και αντρικά περιοδικά

Οι διαφημίσεις απεικονίζουν άντρες και γυναίκες να διαφημίζουν διάφορα προϊόντα όπως

ρούχα, αυτοκίνητα, ρολόγια, αρώματα, προϊόντα περιποίησης/ καθαρισμού, προϊόντα για

παιδιά κλπ

Video (5 λεπτά)

http://www.youtube.com/watch?v=YIwWS2atEmc

Με αφόρμιση το πιο πάνω βίντεο ή τις έντυπες διαφημίσεις ζητήστε από τους συμμετέχοντες

να συζητήσουν για τους κοινωνικά δομημένους ρόλους των γυναικών και των αντρών στην

κοινωνία της Κύπρου. Θυμίστε τους ότι η συζήτηση πρέπει να περιστρέφεται γύρω από το τι

η κοινωνία καθορίζει ότι πρέπει να είναι ο ρόλος του άντρα και ο ρόλος της γυναίκας, και

όχι το τι οι ίδιοι θεωρούν ότι είναι σωστό. (κατά τη διάρκεια της συζήτησης θα χρειαστεί να

το επαναλάβετε αυτό αρκετές φορές)

1. Χωρίστε τους συμμετέχοντες σε 4 μικρές ομάδες

2. Δύο ομάδες θα συζητήσουν για τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών και 2 ομάδες για

τον κοινωνικό ρόλο των αντρών (10 λεπτά)

3. Η Ομάδα η οποία θα συζητήσει τον κοινωνικό ρόλο των αντρών συζητά με βάση τις

πιο κάτω ερωτήσεις:

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που χαρακτηρίζουν τον ‘Σωστό’ άντρα;

Η μια ομάδα συζητά για πως πρέπει να μοιάζει ο ‘Σωστός’ άντρας και τι πρέπει να

κάνει (πώς να συμπεριφέρεται κλπ)

Η άλλη ομάδα συζητά για το πώς ΔΕΝ πρέπει να μοιάζει ο Σωστός άντρας και τι

ΔΕΝ πρέπει να κάνει (πώς να ΜΗΝ συμπεριφέρεται κλπ) , δηλαδή κοινωνικά μη

αποδεκτές συμπεριφορές και χαρακτηριστικά του άντρα

4. Η Ομάδα η οποία θα συζητήσει τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών, απαντά τις πιο

κάτω ερωτήσεις:

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που χαρακτηρίζουν την ‘Σωστή’ γυναίκα;

Η μια ομάδα συζητά για πως πρέπει να μοιάζει η ‘Σωστή’ γυναίκα και τι πρέπει να

κάνει (πώς να συμπεριφέρεται κλπ)

Η άλλη ομάδα συζητά για το πώς ΔΕΝ πρέπει να μοιάζει η ‘Σωστή’ γυναίκα και τι

ΔΕΝ πρέπει να κάνει (πώς να ΜΗΝ συμπεριφέρεται κλπ) , δηλαδή κοινωνικά μη

αποδεκτές συμπεριφορές και χαρακτηριστικά της γυναίκας

Ενθαρρύνετε τις ομάδες να σκεφτούν τόσο εξωτερικά χαρακτηριστικά (σώμα,

αξεσουάρ, δουλειά κλπ) όσο και εσωτερικά χαρακτηριστικά (συμπεριφορά,

χαρακτηριστικά της προσωπικότητας)

Π.χ. (παράδειγμα)

‘Οι άντρες έχουν μυς, είναι γυμνασμένοι, τους αρέσουν τα σπορ και το ποδόσφαιρο και δεν

πρέπει να κλαίνε. Πρέπει να είναι σκληροί και δυναμικοί’

‘Οι γυναίκες πρέπει να έχουν ωραίες καμπύλες, να είναι περιποιημένες, να είναι ευαίσθητες

και σεμνές, να μην βρίζουν.’

5. Σημειώστε όλες τις απαντήσεις στον πίνακα, πρώτα σημειώνοντας τις απαντήσεις για

τις γυναίκες και μετά τις απαντήσεις για τους άντρες, γράφοντας τα διάφορα

χαρακτηριστικά για τα δύο φύλα ξεχωριστά. (15 λεπτά)

6. Ζωγραφίστε ένα ‘κουτί’ γύρω από τα χαρακτηριστικά που αφορούν το κάθε φύλο

7. Ρωτήστε τους συμμετέχοντες να διαβάσουν τα χαρακτηριστικά που έχετε γράψει

στον πίνακα και να σας πουν τι παρατηρούν

Ερωτήσεις για συζήτηση –45 λεπτά

Ποια χαρακτηριστικά θέλει η κοινωνία να έχουν οι ‘σωστές’ γυναίκες;

o Τι κάνει μια γυναίκα ελκυστική;

o Πώς καθορίζει η κοινωνία ότι πρέπει να συμπεριφέρονται οι ‘σωστές

γυναίκες’;

o Παράλληλα τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουν οι ‘σωστές γυναίκες’;

Ποια χαρακτηριστικά έχουν οι ‘σωστοί’ ‘άντρες;

o Τι κάνει ένα άντρα ελκυστικό;

o Πώς καθορίζει η κοινωνία ότι πρέπει να συμπεριφέρονται οι ‘σωστοί άντρες’;

o Παράλληλα τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουν οι ‘σωστοί άντρες’

Ζητήστε να συγκρίνουν τα δύο κουτιά και να πουν τι παρατηρούν. Συγκρίνοντας τα

χαρακτηριστικά των γυναικών και των ανδρών, ποιες διαφορές παρατηρείτε;

o Περιμένουμε τους άντρες και τις γυναίκες να συμπεριφέρονται διαφορετικά;

Με ποιο τρόπο;

o Ποιες διαφορές που αφορούν τη θέση των αντρών και των γυναικών στην

κοινωνία παρατηρείτε; (π.χ. οι γυναίκες να είναι σπίτι ενώ οι άντρες να είναι

πιο αναμειγμένοι στα κοινά, στην πολιτική, σε κέντρα λήψης αποφάσεων,

διευθυντικές θέσεις κλπ)

o Υπάρχουν χαρακτηριστικά που είναι διαμετρικά αντίθετα ανάμεσα στα δύο

φύλα; (π.χ. σκληρός vs. ευαίσθητη κλπ)

o Υπάρχουν χαρακτηριστικά που είναι κοινά ανάμεσα στα δύο φύλα;

o Υπάρχουν χαρακτηριστικά τα οποία δεν ίναι κοινωνικά αποδεκτά για τις

γυναίκες τα οποία βρίσκονται στο ‘κουτί’ των αντρών;

o Υπάρχουν χαρακτηριστικά τα οποία δεν είναι κοινωνικά αποδεκτά για τους

άντρες τα οποία βρίσκονται στο ‘κουτί’ των γυναικών;

Υπάρχουν αντιφάσεις στο ρόλο που θέλουμε να έχουν οι γυναίκες (π.χ. να είναι

σεμνές αλλά και σεξουαλικά έμπειρες και προκλητικές); Ποιες;

Υπάρχουν αντιφάσεις στο ρόλο που θέλουμε να έχουν οι άντρες (π.χ. να είναι

σκληροί αλλά και ευαίσθητοι). Ποιες;

Πως επηρεάζουν αυτές οι αντιφάσεις τον τρόπο που μπορεί να αντιμετωπίζουμε

κάποτε ένα άντρα ή μια γυναίκα;

Υπάρχουν κάποιες ανισότητες που αφορούν τα φύλα; Ποιες;

Πως έχουν δημιουργηθεί αυτά τα πρότυπα για τους άντρες και τις γυναίκες;

o Πού μαθαίνουμε αυτούς τους κοινωνικούς ρόλους για τα δύο φύλα;

o Ποιοι συγκεκριμένα μας διδάσκουν ή επηρεάζουν τις αντιλήψεις μας σχετικά

με τους ρόλους των φύλων;

Αν δεν αναφέρουν, ρωτήστε για τους γονείς, το σχολείο, τους φίλους, τα Μέσα

Μαζικής Επικοινωνίας, την Εκκλησία κλπ και πως ο καθένας από αυτούς επηρεάζει

τις αντιλήψεις μας σχετικά με τους ρόλους των φύλων

8. Όταν έχουν επισημανθεί τα χαρακτηριστικά του κάθε φύλου, οι ομοιότητες, οι

διαφορές και οι αντιθέσεις (καθώς και τυχόν αντιφάσεις όσο αφορά το ρόλο κάποιου

φύλου) εξηγείστε ότι το κάθε κουτί εμπερικλείει τον κοινωνικά δομημένο ρόλο των

αντρών και των γυναικών. Οι ρόλοι αυτοί στην ουσία είναι πλασματικοί γιατί έχουν

κατασκευαστεί από την κοινωνία αλλά στις περισσότερες φορές καλούμαστε να

παραμείνουμε μέσα στα κουτιά λόγω της κοινωνικής πίεσης. Αυτό ονομάζεται

‘φυλακή του φύλου.

Τώρα αντάλλαξε τις επικεφαλίδες των κουτιών. Σβήσε το ‘άντρας και γράψε ‘γυναίκα’ και

αντίστροφα. Άρα θα έχουμε κάτι του τύπου:

‘Οι γυναίκες έχουν μυς, είναι γυμνασμένες, τους αρέσουν τα σπορ και το ποδόσφαιρο και

δεν πρέπει να κλαίνε. Πρέπει να είναι σκληρές και δυναμικές’

‘Οι άντρες πρέπει να έχουν ωραίες καμπύλες, να είναι περιποιημένοι, να είναι ευαίσθητοι

και σεμνοί, να μην βρίζουν.’

Τι θα γινόταν αν κάναμε αυτό; (Αλλαγή ρόλων;)

Εξετάζοντας το κουτί το οποίο εμπερικλείει τους κοινωνικά αποδεκτούς ρόλους των

φύλων, πόσο εύκολο νομίζετε ότι είναι για κάποιον/ κάποια να μείνει μέσα στο

κουτί;

Γιατί είναι εύκολο / δύσκολο να είναι ένα άτομο μέσα στο κουτί;

Γιατί θα ήθελε κάποιο άτομο να πληροί αυτά τα χαρακτηριστικά που εμπεριέχονται

στο κουτί; Τι κερδίζει;

o Πως επιβραβεύεται από την κοινωνία επειδή πληροί τον κοινωνικά αποδεκτό

ρόλο;

Και τι συμβαίνει στα άτομα τα οποία κινούνται με τις πράξεις τους και τη

συμπεριφορά τους εκτός του κουτιού;

o Π.χ. αν κάποιος άντρας ή γυναίκα έχει χαρακτηριστικά που σχετίζονται

συνήθως με το άλλο φύλο όπως ένα κορίτσι που του αρέσει το ποδόσφαιρο,

είναι μυώδης, είναι σκληρή και επιθετική και βρίζει; Η ένα αγόρι που του

αρέσει η τέχνη και η ποίηση, δεν παίζει ποδόσφαιρο, ενδιαφέρεται για τη

μόδα και είναι ευαίσθητος;

Πώς αντιμετωπίζονται αυτά τα άτομα, τα οποία συμπεριφέρονται ‘εκτός’ του

καθορισμένου κοινωνικού ρόλου, από τις οικογένειές τους, τους φίλους τους, την

κοινωνία;

Μήπως τα άτομα αυτά βιώνουν κάποιες συμπεριφορές κακομεταχείρισης ή

κακοποίησης; Ποιες; (αποκλεισμό, χλευασμό, κοροϊδία, κακόφημα κουτσομπολιά,

λεκτική κακοποίηση, ύβρη, σωματική βία, εκφοβισμό κλπ)

Εξηγείστε ότι αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν αυτό που ονομάζουμε ‘έμφυλη βία΄

1.2.1 Πόσο ανήκουμε μέσα στα κουτιά; © Στάλω Λέστα και Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου

Χρόνος

15 λεπτά

Στόχοι

Να κατανοήσουν ότι είναι αδύνατο κάποιος άνθρωπος να πληρεί 100% τις

‘προυποθέσεις’ που αφορούν τον κοινωνικό ρόλο του φύλου τους και ότι

οι ίδιοι ως επί τι πλείστον βρίσκονται εκτός του ‘κουτιού’.

Να κατανοήσουν ότι δεν έχουμε δικαίωμα να κακοποιούμε κάποιο άτομο

το οποίο εμείς θεωρούμε ότι είναι εκτός του κουτιού. Στην ουσία όλοι

είμαστε εκτός του κουτιού, απλώς δεν το αντιλαμβανόμαστε πάντα

Δραστηριότητα

Δίνουμε στους συμμετέχοντες το πιο κάτω χαρτάκι να γεμίσουν ανώνυμα.

Σε πιο βαθμό νομίζεις ότι εσύ προσωπικά ταυτίζεσαι με τα χαρακτηριστικά που

εμπερικλείονται στο κουτί; Σημείωσε πιο κάτω

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Μαζεύουμε τα χαρτάκια σε ένα κουτί, τα ξεδιπλώνουμε ένα ένα και σημειώνουμε

τα ‘σκορ’ σε ένα flipchart στο οποίο έχουμε από πριν σχεδιάσει 5 ομόκεντρους

κύκλους. Οι κύκλοι θα μοιάζουν με το κύκλο στόχου (δηλαδή το στόχο στον οποίο

ρίχνουμε βελάκια). Στο κέντρο του στόχου είναι το 100, μετά είναι το 80, το 60

κλπ.

Ερωτήσεις για συζήτηση

Τι παρατηρείτε; Οι περισσότεροι είμαστε μέσα στο κουτί ή έξω;

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Αν και οι περισσότεροι είμαστε ‘εκτός’ του κουτιού γιατί περιμένουμε τους

άλλους να είναι μέσα στο κουτί;

Εμείς πως θα νοιώθαμε αν κάποιος μας κατάκρινε επειδή είμαστε εκτός

του κουτιού;

Μπορεί το γεγονός ότι είμαστε εκτός του κουτιού να μας βοηθήσει να

κατανοήσουμε τη διαφορετικότητα των άλλων; Πως;

Παράδειγμα

2 Καλλιέργεια ενσυναίσθησης για τη διαφορετικότητα

2.1 Το Τούνελ της Συνείδησης

Πηγή: ‘Remove the power’ http://www.theatretc.com/remove-the-power.html

(προσαρμοσμένη)

Ειδικές ευχαριστίες στον οργανισμό TheatrEtc για τη δημιουργία της δραστηριότητας αυτής

Χρόνος

20 – 25’

60

100

80

0

40

Στόχοι:

Μια πολύ χρήσιμη δραστηριότητα που επιτρέπει στους μαθητές να

βιώσουν έντονα την κατάσταση ενός χαρακτήρα και να

καλλιεργήσουν ενσυναίσθηση. Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να

γίνει στη βάση οποιασδήποτε μορφής διαφορετικότητας χωρίς να

χρειάζεται να περιορίζεται στην ομοφυλοφιλία. Οι φιγούρες μπορεί

να αποτελούν τον καινούργιο μαθητή/ την καινούργια μαθήτρια

τους οποίους δε θέλει κανένας ή το μαθητή/μαθήτρια τους οποίους

η τάξη απομονώνει για ένα συγκεκριμένο λόγο (σωματική διάπλαση,

μαθησιακή δυσκολία, εθνική καταγωγή, γλώσσα κλπ)

Δραστηριότητα

- Σχεδιάζουμε τη φιγούρα ενός προσώπου και λέμε ότι είναι

ομοφυλόφιλος άντρας και τη φιγούρα ενός άλλου προσώπου

και λέμε ότι είναι μια ομοφυλόφιλη γυναίκα. Δίνουμε

ονόματα στις φιγούρες, Ζήνωνας και Άρτεμις.

- Ζητούμε να φτιάξουν ατομικά μια λίστα με 5 στερεότυπα που

έχουν οι ίδιοι ή η κοινωνία για αυτά τα δυο πρόσωπα χωρίς

καν να τους γνωρίζουν (5 για το Ζήνωνα και 5 για την

Άρτεμις).

- Οι μαθητές διαμορφώνουν δυο παράλληλες γραμμές

αντικρίζοντας ο ένας τον άλλο σε σειρά και ενώνουν τα χέρια,

ώστε να δημιουργηθεί ένα ‘τούνελ’ μεταξύ τους.

- Οι μαθητές περνούν από το τούνελ ένας-ένας κάθε φορά με

τη σειρά ωσάν να ήταν ο Ζήνωνας ή η Άρτεμις και οι άλλοι

του/της φωνάζουν με εχθρική στάση τα στερεότυπα ένα κάθε

φορά ο καθένας (π.χ. μειωτικά επίθετα και χαρακτηρισμούς

όπως ‘πούστη’, ‘αδερφάρα’, ‘κουνιστέ’, ‘λέσβο’,

‘νταλικέρισα΄, ‘ανδρογυναίκα’, ‘παράξενε’, ‘διεστραμμένη’ ,

‘φύγε απ’εδώ’, ‘ντροπή σου’, ‘φτου σου’κλπ)

Η δραστηριότητα αυτή παρατάσσει ένα καταιγισμό αρνητικού

συναισθήματος που κατακλύζει το άτομο που περνά μέσα από το

‘τούνελ’ και μπορεί να προκαλέσει κάποια έντονα συναισθήματα ή

προβληματισμούς. Επίσης, η δραστηριότητα αυτή μπορεί να

αποτελέσει ένα δυναμικό τρόπο δημιουργίας σεναρίων για

δραματοποίηση καθώς εντάσσει τους μαθητές στο κλίμα ενός

περιστατικού σχολικού εκφοβισμού και στη θέση, πρωταρχικώς, του

θύματος

Ερωτήσεις προς συζήτηση

Τους ζητούμε να βγουν από το ρόλο και ρωτάμε ερωτήσεις όπως:

Πώς νιώσατε όταν περνούσατε μέσα από το τούνελ;

Πώς νιώσατε από τη θέση του ατόμου που φώναζε τα

στερεότυπα;

Εδώ δείχνουμε ένα από τα βίντεο που αφορούν τη λεκτική βία.

http://www.youtube.com/watch?v=z1-ygSHrQ08

Σε ποιο βαθμός αντιστοιχούν αυτά τα στερεότυπα στην πραγματικότητα;

Κυριαρχούν όλα τα στερεότυπα που αναφέρατε στην

κοινωνία για τα γκέι άτομα;

Πόσο πολύ ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αυτά τα

στερεότυπα;

Σκεφτείτε ένα φίλο ή φίλη σας ή κάποιο άτομο που γνωρίζετε

ότι είναι ομοφυλόφιλο. Πόσο πολύ (%) ανταποκρίνεται η

στερεοτυπική εικόνα για το Ζήνωνα / Άρτεμις με την

πραγματικότητα του προσώπου αυτού;

Οι συμμετέχοντες σχεδιάζουν πάνω σε ένα στόχο τον αριθμό που

εκφράζει την άποψή τους:

Τι μπορούμε να κάνουμε για να σπάσουν τα στερεότυπα για

τα γκέι άτομα αφού δεν αντανακλούν την πραγματική

αλήθεια;

2.2 Ποτέ ξανά ο Ίδιος! Τα λόγια πληγώνουν

Πηγή: ‘Remove the power’ http://www.theatretc.com/remove-the-power.html

(προσαρμοσμένη)

Ειδικές ευχαριστίες στον οργανισμό TheatrEtc για τη δημιουργία της δραστηριότητας αυτής

6

0 100

80

4

0

Χρόνος

20-25 ‘

Στόχοι

Η δραστηριότητα αυτή θα βοηθήσει τους μαθητές να καταλάβουν

τη δύναμη που έχουν τα λόγια να πληγώνουν ή και να θεραπεύουν.

Η δραστηριότητα μπορεί να γίνει στη βάση οποιασδήποτε

διαφορετικότητας, χωρίς να χρειάζεται να περιοριστεί στην

ομοφυλοφιλία.

Δραστηριότητα

- Σχεδιάζουμε τη φιγούρα ενός προσώπου και λέμε ότι είναι

ένα ομοφυλόφιλο αγόρι και τη φιγούρα ενός άλλου

προσώπου και λέμε ότι είναι ένα ομοφυλόφιλο κορίτσι.

Δίνουμε ονόματα, Φώτης και Λήδα.

- Ζητούμε να φτιάξουν ατομικά μια λίστα με 5 στερεότυπα που

έχουν οι ίδιοι ή η κοινωνία για αυτά τα δυο πρόσωπα χωρίς

καν να τους γνωρίζουν (5 για το Φώτη και 5 για τη Λήδα).

- Ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να φανταστούν ότι

κανείς μέσα στη τάξη δεν θέλει αυτούς τους μαθητές για

συμμαθητές του και ζητά από τους μαθητές να τους το

εκφράσουν, χρησιμοποιώντας τα στερεότυπα που είχαν πει

πιο πάνω. Δίνοντας το παράδειγμα ο εκπαιδευτικός μπορεί

να πει ‘ Δεν σε θέλουμε εδώ, φύγε! Θηλυπρεπή!’.

- Κάθε φορά που ένας μαθητής λέει κάτι κακό στις φιγούρες,

ο εκπαιδευτικός κόβει ένα μεγάλο κομμάτι τους και το δίνει

στο μαθητή που το είπε.

- Όταν όλοι είπαν κάτι στις φιγούρες και έχουν όλοι κομμάτια

τους, πρέπει μαζί να τις ξανακολλήσουν.

- Όταν οι μαθητές ξανακολλήσουν τις φιγούρες – οι ‘μαθητές-

θύματα’ δεν θα φαίνονται ποτέ ξανά οι ίδιοι

Ερωτήσεις προς συζήτηση

Τι έχει γίνει σε αυτή τη δραστηριότητα;

Πώς νιώσατε από τη θέση του ατόμου που φώναζε τα

στερεότυπα σε αυτά τα άτομα;

Πώς νομίζετε ότι νιώθουν ο Φώτης και η Λήδα;

Πως μπορούμε να ‘ξανα-κολλήσουμε το Φώτη και τη Λήδα;

Μετά που τους κολλήσαμε είναι ξανά οι ίδιοι; Γιατί / Γιατί όχι;

Εδώ μπορεί να ξεκινήσει μια συζήτηση για το πως δεν έχει

ουσιαστικά ‘επιδιορθωθεί’ η ζημιά και πως αυτό μπορεί να

αντικατοπτρίζει μια πιο βαθιά πραγματικότητα. Κρεμάστε τις

φιγούρες σε κάποιο τοίχο μέσα στη τάξη ως μια υπενθύμιση ότι τα

λόγια μπορεί να πληγώσουν ανεπανόρθωτα. Μετά τη

δραστηριότητα αυτή μπορεί να επακολουθήσει ένα βίντεο για τη

λεκτική βία.

http://www.youtube.com/watch?v=z1-ygSHrQ08

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ COMPASITO

Μια Φορά κι Ένα Καιρό…

Δείτε τι συμβαίνει όταν αντιστρέψετε τα φύλα των χαρακτήρων σε μια γνωστή ιστορία

Θέματα Δημοκρατία, Διάκριση, Ισότητα των Φύλων

Επίπεδο Πολυπλοκότητας Επίπεδο 2

Ηλικίες 7 – 13 ετών

Διάρκεια 40 λεπτά

Μέγεθος ομάδας 5-15 παιδιά

Είδος Δραστηριότητας Εξιστόρηση, Συζήτηση

Επισκόπηση Εξιστόρηση μιας γνωστής ιστορίας με αντιστροφή των φύλων των

χαρακτήρων, οδηγώντας σε συζήτηση περί των στερεοτύπων φύλου.

Στόχοι • Να αναγνωρίσουμε τους στερεότυπους ρόλους φύλου και χαρακτηρι-

στικά σε ιστορίες και την καθημερινότητα

• Να συζητήσουμε τους παραδοσιακούς και μη παραδοσιακούς ρόλους φύλου

• Να ενθαρρύνουμε την ισότητα των φύλων

Προετοιμασία Αναδιαμορφώστε / ξαναγράψτε μια γνωστή ιστορία (π.χ. μυθιστόρημα,

παραμύθι, ταινία) για διάστημα όχι μεγαλύτερο των δέκα λεπτών και αντιστρέψτε τα φύλα

των πλείστων χαρακτήρων. Αν χρειαστεί, αλλάξτε τα ονόματά τους, καθώς και άλλες

λεπτομέρειες. Επιλέξτε μια ιστορία με χαρακτήρες και των

δυο φύλων, οι οποίοι συμπεριφέρονται κατά παραδοσιακό τρόπο. (Βλέπε το

παράδειγμα της αντιστροφής στη Σταχτοπούτα παρακάτω).

Υλικά • Πίνακας γραφήματος και στυλό

Οδηγίες

1. Ζητήστε από τα παιδιά να καθίσουν άνετα σε κύκλο. Εξηγείστε τους πως θα τους

πείτε μια ιστορία, την οποία θα πρέπει να ακούσουν προσεκτικά και να παρατηρήσουν

οτιδήποτε το ασυνήθιστο σε αυτή. Διαβάστε την αναδιατυπωμένη ιστορία στα παιδιά. Κατά

διαστήματα, σ ταματήστε για να ρωτήσετε, «Προσέξατε οτιδήποτε το ασυνήθιστο σε αυτή

την ιστορία;». Όταν τα παιδιά κατανοήσουν την αντιστροφή των φύλων, πιθανώς να μην

είναι απαραίτητο να διαβάσετε ολόκληρη την ιστορία ή αν το επιθυμείτε, καταλήξτε στο

συμπέρασμα.

2. Συζητήστε την ιστορία, θέτοντας ερωτήσεις όπως:

α. Πώς σας φάνηκε η ιστορία;

β. Προσέξατε οτιδήποτε ασυνήθιστο στην ιστορία;

γ. Πότε συνειδητοποιήσατε πως συμβαίνει κάτι το ασυνήθιστο στην ιστορία;

Ζητήστε παραδείγματα.

3. Επισημάνετε πως κάτι μας φαίνεται ασυνήθιστο όταν διαφέρει από τις καθημερινές μας

εμπειρίες και προσδοκίες. Ζητήστε από τα παιδιά να σκεφτούν χαρακτηριστικά και

δραστηριότητες που θεωρούν τυπικές για τους άντρες και τις γυναίκες στην

καθημερινότητά τους. Καταγράψτε τις εισηγήσεις τους σε ένα πίνακα όπως τον παρακάτω

.

Πίνακας 1: στερεότυποι φυλετικοί ρόλοι

ΑΝΤΡΕΣ / ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ / ΚΟΡΙΤΣΙΑ

ΣΥΝΗΘΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Περίεργοι, έξυπνοι, καραφλοί, φωνακλάδες, περιπετειώδεις, επιθε- τικοί, φιλόδοξοι, έχουν κοντά μαλλιά

Ευγενικές, ευαίσθητες, ήσυχες, σκέφτονται τους άλλους, άτολμες, περί- εργες, υπάκουες, φοράνε φορέματα, έχουν μακριά μαλλιά

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Τους αρέσουν τα αθλή- ματα, καβγαδίζουν, πάνε δουλειά, αναλαμβάνουν δράση, οδηγούν φορτηγά

Μένουν σπίτι, κάνουν το νοικοκυριό, κλαίνε εύκο- λα, κουτσομπολεύουν, τους αρέσουν τα ωραία ρούχα, φοβούνται τα έντομα.

Πηγή :

Προσαρμοσμένο από τη δραστηριότητα Gender Blender, ABC Teaching Human Rights,

Practical activities for primary and secondary schools, United Nations, OHCHR, New York,

Geneva, 2004, and Myra Sadker Advocates: www.sadker.org

4. Συζητήστε τον πίνακα:

α. Συγκρίνετε αυτό τον πίνακα με τη γνωστή εκδοχή της ιστορίας. Μήπως οι χαρα-

κτήρες διαθέτουν τυπικά χαρακτηριστικά και δραστηριότητες (π.χ. η Σταχτοπού-

τα μένει σπίτι, κλαίει, τυγχάνει κακομεταχείρισης και έχει ωραία ρούχα, ενώ ο

Πρίγκιπας αναλαμβάνει δράση για να βρει μια σύζυγο και εκτελεί ένα έξυπνο

σχέδιο για να βρει τη Σταχτοπούτα);

β. Ρωτήστε τα παιδιά αν μπορούν να σκεφτούν άλλες ιστορίες στις οποίες οι χαρακ-

τήρες έχουν αυτά τα τυπικά χαρακτηριστικά και δραστηριότητες; Καταγράψτε

αυτές τις ιστορίες και ζητήστε από τα παιδιά να εξηγήσουν τις εισηγήσεις τους.

5. Είναι μήπως αυτά τα χαρακτηριστικά και δραστηριότητες τυπικά για τις πραγματικές

γυναίκες και τους πραγματικούς άντρες του σήμερα;

α. Ετοιμάστε ένα πίνακα όπως τον παρακάτω και ζητήστε από τα παιδιά να κατα-

γράψουν τις παρατηρήσεις τους περί ασυνήθιστης συμπεριφοράς, πρώτα στην

ιστορία και μετά στην πραγματική ζωή.

Πίνακας 2: Μη – στερεότυποι φυλετικοί ρόλοι

6. Συγκρίνετε και συζητήστε τους δυο πίνακες, κάνοντας ερωτήσεις όπως:

• Μπορείτε να σκεφτείτε άλλες ιστορίες όπου οι χαρακτήρες έχουν ασυνήθιστα

χαρακτηριστικά και δραστηριότητες; Καταγράψτε αυτές τις ιστορίες και ζητήστε

από τα παιδιά να εξηγήσουν τις εισηγήσεις τους.

• Γνωρίζετε πραγματικούς άντρες και γυναίκες που δεν φέρουν τυπικά χαρακτηρι-

ΑΝΤΡΕΣ /ΑΓΟΡΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ / ΚΟΡΙΤΣΙΑ

ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Στην ιστορία: Χρειάζεται βοήθεια Βάσει των εμπειριών σας:

Στην ιστορία: Απαιτητική, έξυπνη Βάσει των εμπειριών σας:

ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Στην ιστορία: κλαίει, κάνει το νοικοκυριό, θέλει ωραία ρούχα, μένει σπίτι Βάσει των εμπειριών σας:

Στην ιστορία: Επιζητά ενεργά ένα άντρα, οργα- νώνει μια έρευνα. Βάσει των εμπειριών σας:

στικά και δραστηριότητες; Ζητήστε από τα παιδιά να περιγράψουν τα ασυνήθιστα

χαρακτηριστικά και δραστηριότητες και να εξηγήσουν κατά ποιο τρόπο είναι ασυνή-

θιστα.

7. Εξηγήστε τη λέξη στερεότυπο και δώστε παραδείγματα.

8. Ζητήστε από τα παιδιά να κοιτάξουν τον πίνακα με τα τυπικά χαρακτηριστικά και

δραστηριότητες. Ζητήστε τους να προσδιορίσουν ποια χαρακτηριστικά και δραστη-

ριότητες αποτελούν βιολογικά δεδομένα για τους άντρες ή τις γυναίκες και ποια από

αυτά είναι πεποιθήσεις, νοοτροπίες ή στερεότυπα.

9. Επισημάνετε πως ρόλοι όπως το να φέρνεις χρήματα στο σπίτι , η ανατροφή των

παιδιών και το νοικοκυριό αποτελούν κοινές ευθύνες τόσο των αντρών, όσο και των

γυναικών στο σημερινό κόσμο.

Απολογισμός και Αξιολόγηση

1. Όταν τα παιδιά καταλάβουν την έννοια των στερεοτύπων, κάντε ερωτήσεις όπως:

α. Τι είδους συμπεριφορά τυγχάνουν οι άνθρωποι που δεν ακολουθούν τα στερεό-

τυπα, ως προς το πώς αρμόζει στους άντρες και στις γυναίκες να συμπεριφέρο-

νται;

β. Γιατί είναι τα στερεότυπα άδικα για τους άντρες και τα αγόρια; Γιατί για τις γυναίκες και

τα κορίτσια;

γ. Πώς τα στερεότυπα του φύλου δημιουργούν ανισότητα μεταξύ των αντρών και

γυναικών και των αγοριών και κοριτσιών;

2. Τι είδους δράση μπορείτε να αναλάβετε ενάντια στα στερεότυπα;

3. Ρωτήστε τα παιδιά αν μπορούν να δουν οποιανδήποτε σχέση ανάμεσα στα στερε-

ότυπα φύλου και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Βοηθήστε τα να κατανοήσουν πως ο κα-

θένας κατέχει το ανθρώπινο δικαίωμα να μην τυγχάνει διάκρισης, περιλαμβανομένων των

διακρίσεων που βασίζονται στο φύλο ή στα στερεότυπα φύλου.

4. Ρωτήστε τα παιδιά πώς ένιωσαν γι’ αυτή τη δραστηριότητα.

Εισηγήσεις για συνέχεια

• Ζητήστε από τα παιδιά να αναζητήσουν άλλες ιστορίες ή ταινίες στις οποίες τα

κορίτσια και τα αγόρια είναι περισσότερο ίσα και δεν τελούν παραδοσιακούς ρόλους

και χαρακτηριστικά.

Ιδέες για δράση

1. Ρωτήστε, «υπάρχουν άτομα στη δική μας κοινότητα τα οποία τυγχάνουν διακρίσεων

επειδή δε συμπεριφέρονται βάσει του τρόπου που οι υπόλοιποι άνθρωποι πιστεύουν πως

θα έπρεπε να συμπεριφέρονται οι άντρες / τα αγόρια ή οι γυναίκες / τα κορίτσια»;

α. Ζητήστε παραδείγματα, ειδικά από την καθημερινή ζωή ενός παιδιού.

β. Ζητήστε από τα παιδιά να αναπαραστήσουν τι θα έλεγαν ή θα έκαναν σε μια τέτοια

κατάσταση, αντιτιθέμενα στη διάκριση.

Συμβουλές για το συντονιστή

• Ο στόχος σας σε αυτή τη δραστηριότητα θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση της ισό-

τητας των φύλων και η ενθάρρυνση των παιδιών να εξετάζουν τα όσα τα ίδια και

άλλοι άνθρωποι υποθέτουν για τους ρόλους των φύλων.

• Επισημάνετε πως οι πεποιθήσεις περί του πώς συμπεριφέρονται άντρες και γυναί-

κες μπορεί να ποικίλει από χώρα σε χώρα, από κοινότητα σε κοινότητα, ακόμη και

από οικογένεια σε οικογένεια. Τονίστε πως ισότητα, δε σημαίνει κατ’ ανάγκη «το

ίδιο».

• Όταν θέτετε τις ερωτήσεις Απολογισμού και Αξιολόγησης, δώστε προσοχή

στο γεγονός πως μερικά παιδιά πιθανόν να έχουν ήδη τύχει πειραγμάτων και απο-

κλεισμού λόγω της μη τυπικής φυλετικής τους συμπεριφοράς. Μην επιτρέψετε

οποιαδήποτε συζήτηση που μπορεί να τα κάνει να αισθανθούν άβολα.

• Δε χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε όρους όπως «φύλο» ή «φυλετικοί ρόλοι» με

μικρά παιδιά. Ωστόσο, η αναπτυξιακή μελέτη δείχνει πως ακόμη και παιδιά προσχο-

λικής ηλικίας κατανοούν ήδη τις διαφορετικές πεποιθήσεις περί φύλων.

Προσαρμογές

• Για μια μεγάλη ομάδα: Δημιουργήστε μικρές ομάδες των τεσσάρων. Δώστε στην

κάθε ομάδα ένα αντίγραφο του Πίνακα 1 και ζητήστε τους να καταγράψουν συνήθεις

δραστηριότητες και χαρακτηριστικά των αντρών και των γυναικών. Αντιπρόσωποι

των ομάδων μπορούν να παρουσιάσουν τα ευρήματά τους. Συζητήστε τυπικούς και

μη τυπικούς ρόλους με ολόκληρη την ομάδα. Μετά ζητήστε από τα παιδιά να επι-

στρέψουν στις μικρές τους ομάδες και να ολοκληρώσουν τον πίνακα με μη τυπικά

χαρακτηριστικά και δραστηριότητες αντρών και γυναικών τόσο σε διάφορες ιστο-

ρίες, όσο και στην καθημερινή τους ζωή. Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα με μια

συζήτηση με όλη την ομάδα.

• Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας: Αντί για ένα παραμύθι, επιλέξτε ένα μυθιστόρημα

ή μια γνωστή ταινία. Αρχίστε την ιστορία αντιστρέφοντας τα φύλα των ρόλων και

αφήστε τα παιδιά να συνεχίσουν την εξιστόρηση. Μερικά από τα πιο μεγάλα σε

ηλικία παιδιά πιθανόν να μπορέσουν να μεταποιήσουν και να ξαναπούν μια γνωστή

σε αυτά ιστορία. Έπειτα, η κάθε μικρή ομάδα θα μπορούσε να μοιραστεί τη δική

της ιστορία με ολόκληρη την τάξη.ΔΕΙΓΜΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ Ρ

ΛΩΣταχτοπούτα

Μια φορά κι ένα καιρό, ζούσε ένα δυστυχισμένο νεαρό αγόρι. Ο πατέρας του είχε

πεθάνει και η μητέρα του είχε φέρει στο σπίτι έναν άλλον άντρα, ένα χήρο με τους δυο

γιους του. Ο νέος του πατριός δε συμπαθούσε καθόλου το αγόρι. Όλα τα ωραία πράγματα,

τα καλά λόγια και τα ειδικά προνόμια ανήκαν στους δικούς του γιους. Έπαιρναν μοδάτα

ρούχα, πεντανόστιμο φαγητό και ξεχωριστή μεταχείριση. Όμως το καημένο το δύστυχο

αγόρι, δεν έπαιρνε τίποτα απολύτως. Δε φορούσε καλά ρούχα, μόνο τα κουρέλια των

ετεροθαλών αδελφών του. Δεν έτρωγε πεντανόστιμα φαγητά, παρά μόνο τα απομεινάρια.

Δεν είχε προνόμια, ούτε καν ξεκουραζόταν, έτσι, έπρεπε να δουλεύει σκληρά όλη μέρα, να

κάνει τα ψώνια, να μαγειρεύει, να πλένει τα ρούχα και να κρατά το σπίτι καθαρό. Μόνο

όταν ερχόταν το βράδυ μπορούσε να καθίσει λίγο μόνος δίπλα από τα κάρβουνα της

φωτιάς στην κουζίνα.

Κατά τη διάρκεια αυτών των ατέλειωτων μοναχικών βραδιών, συνήθως έκλαιγε και

μιλούσε στη γάτα. Η γάτα έλεγε «Νιάου», πράγμα που γι’ αυτόν σήμαινε «Ευθύμησε: Έχεις

κάτι που δεν το έχει κανένας από τους ετεροθαλείς αδελφούς σου, κι αυτό είναι ομορφιά».

Αυτό που έλεγε η γάτα ήταν όντως αλήθεια. Ακόμη και ντυμένος με κουρέλια, με το

πρόσωπο του βρώμικο από τα κάρβουνα, ήταν ένας ελκυστικός νεαρός άντρας, ενώ όσο

κομψά κι αν ήταν τα ρούχα τους, οι ετεροθαλείς αδελφοί του παρέμεναν αδέξιοι και

άσχημοι και θα παρέμεναν έτσι για πάντα.

Μια μέρα, άρχισαν να καταφθάνουν στο σπίτι νέα υπέροχα ρούχα, παπούτσια και

κοσμήματα. Η Βασίλισσα παρέθετε μια χοροεσπερίδα και οι ετεροθαλείς αδελφοί

ετοιμάζονταν να παρευρεθούν. Στέκονταν διαρκώς μπροστά από τον καθρέφτη. Το αγόρι

έπρεπε να τους βοηθήσει να ντυθούν και να στολιστούν. Δεν τόλμησε να ρωτήσει, «Και τι

γίνεται με εμένα;», καθώς ήξερε πολύ καλά πως η απάντηση θα ήταν: «Εσύ; Αγαπητό μου

αγόρι, εσύ θα μείνεις στο σπίτι να πλύνεις τα πιάτα, να τρίψεις τα πατώματα και να

στρώσεις τα κρεβάτια των αδελφών σου. Θα επιστρέψουν σπίτι κουρασμένοι και πολύ

νυσταγμένοι».

Αφού τα αδέλφια και ο πατέρας τους έφυγαν για το χορό, το καημένο το αγόρι

σκούπισε τα δάκρυα του και αναστέναξε λέγοντας στη γάτα; «Αχ, είμαι τόσο

δυστυχισμένος!» και η γάτα μουρμούρισε, «Νιάου».

Την ίδια σ τιγμή, μια λάμψη φωτός γέμισε την κουζίνα και εμφανίστηκε μια

νεράιδα. «Μην ανησυχείς, νεαρό αγόρι», είπε η νεράιδα. «Ο άνεμος με οδήγησε στους

αναστεναγμούς σου. Ξέρω πως επιθυμείς να πας στο χορό. Κι έτσι θα γίνει!»

«Πώς μπορώ, ντυμένος με αυτά τα κουρέλια; Είπε το καημένο αγόρι. «Οι υπηρέτες θα με

διώξουν!» Η νεράιδα χαμογέλασε. Με ένα ελαφρύ χτύπημα του μαγικού της ραβδιού, το

δύστυχο αγόρι φορούσε τα ομορφότερα ρούχα, τα ομορφότερα αυτού του κόσμου. «Τώρα

που λύσαμε το θέμα του τι θα φορέσεις», είπε η νεράιδα, «θα πρέπει να σου βρούμε μια

άμαξα. Ένας πραγματικός κύριος δε θα πήγαινε ποτέ σε ένα χορό με τα πόδια! Γρήγορα!

Φέρε μου μια κολοκύθα: διέταξε. «Μα, φυσικά», είπε το φτωχό αγόρι.

Έπειτα, η νεράιδα γύρισε προς τη γάτα. «Εσύ, φέρε μου επτά ποντίκια!»

Το καημένο το αγόρι σύντομα επέστρεψε με μια όμορφη κολοκύθα και η γάτα με επτά

ποντίκια που είχε πιάσει στο κελάρι. «Ωραία!» αναφώνησε η νεράιδα. Με ένα χτύπημα του

μαγικού της ραβδιού – θαύματα των θαυμάτων! – η κολοκύθα μετατράπηκε σε μια

λαμπερή άμαξα και τα ποντίκια μετατράπηκαν σε έξι λευκά

άλογα, ενώ το έβδομο ποντίκι μετατράπηκε σε μια οδηγό άμαξας, φορώντας ένα

πανέμορφο φόρεμα και κρατώντας ένα καμουτσίκι. Το φτωχό αγόρι δε μπορούσε να

πιστέψει στα μάτια του.

«Θα σε παρουσιάσω στην Αυλή». Σύντομα θα δεις πως η Πριγκίπισσα, προς τιμή

της οποίας διεξάγεται η χοροεσπερίδα, θα γοητευτεί από την ομορφιά σου. Όμως να

θυμάσαι! Πρέπει να φύγεις από το χορό τα μεσάνυχτα και να έρθεις σπίτι. Καθώς τότε

ολοκληρώνονται τα μάγια. Η άμαξα θα γίνει κολοκύθα, τα άλογα θα

μετατραπούν και πάλι σε ποντίκια και η οδηγός της άμαξας θα μετατραπεί κι αυτή σε

ποντίκι. Και θα φοράς και πάλι κουρέλια και τσόκαρα, αντί για αυτά τα υπέροχα παπούτσια

για χορό! Καταλαβαίνεις;»

Το αγόρι χαμογέλασε και είπε, «Ναι, καταλαβαίνω!» Όταν το αγόρι εισήλθε στην

αίθουσα χορού του παλατιού, ακολούθησε σιωπή. Όλοι σταμάτησαν να μιλούν

για να θαυμάσουν την κομψότητα, την ομορφιά του και τη χάρη του.

«Ποιος να είναι άραγε;» ρωτούσαν οι καλεσμένοι ο ένας τον άλλο. Οι δυο

ετεροθαλείς αδελφοί αναρωτήθηκαν κι αυτοί ποιος να είναι ο νεοεισελθέντας, καθώς ποτέ

δε θα μάντευαν πως το πανέμορφο αγόρι ήταν ο ετεροθαλής αδελφός τους που μιλούσε

στη γάτα! Η Πριγκίπισσα θαμπώθηκε από την ομορφιά του. Προχώρησε προς το μέρος του,

υποκλίθηκε και του ζήτησε να χορέψουν. Και προς μεγάλη απογοήτευση όλων των νεαρών

αντρών, χόρεψε με το αγόρι ολόκληρη τη

βραδιά.

«Ποιος είσαι, πανέμορφε νεαρέ άντρα;» τον ρωτούσε συνεχώς η Πριγκίπισσα. Το

μόνο όμως που απάντησε το φτωχό αγόρι ήταν: «Τι ρόλο παίζει το ποιος είμαι! Έτσι κι

αλλιώς, δε θα με ξαναδείς ποτέ».

«Κι όμως, θα σε δω, είμαι αρκετά σίγουρη!» του απάντησε αυτή.

Το φτωχό αγόρι πέρασε θαυμάσια στο χορό, όμως, ξαφνικά, άκουσε τον ήχο ενός ρολογιού:

το πρώτο χτύπημα για τα μεσάνυχτα! Θυμήθηκε τα όσα του είπε η νεράιδα και χωρίς

κανένα αποχαιρετισμό ξεγλίστρησε από τα χέρια της Πριγκίπισσας και κατέβηκε τρέχοντας

τα σκαλοπάτια. Καθώς έτρεχε, έχασε το ένα από τα

παπούτσια του, όμως δεν σκέφτηκε ούτε για μια στιγμή να σταματήσει για να το μαζέψει!

Αν ακουγόταν ο τελευταίος χτύπος για τα μεσάνυχτα… θα ήταν τεράστια καταστροφή!

Έφυγε τρέχοντας και χάθηκε μέσα στη νύχτα.

Η Πριγκίπισσα, που τώρα πια ήταν τρελά ερωτευμένη μαζί του, πήρε το παπούτσι

του και διακήρυξε πως θα παντρευόταν τον άντρα στον οποίο θα ταίριαζε αυτό το

παπούτσι. Είπε στις βοηθούς της, «Πηγαίνετε και ψάξτε παντού για το αγόρι στο οποίο

ανήκει αυτό το παπούτσι. Δεν θα αισθανθώ ποτέ ευχαριστημένη, παρά μόνο όταν το βρω!»

Έτσι, οι βοηθοί δοκίμασαν να φορέσουν το παπούτσι σε όλα τα αγόρια.

Όταν ένας από τις βοηθούς πήγε στο σπίτι στο οποίο ζούσε το αγόρι μαζί με τον

πατριό και τους ετεροθαλείς αδελφούς του, η βοηθός ζήτησε να δοκιμαστεί το παπούτσι

από τους νεαρούς άντρες του σπιτιού. Οι δυο ετεροθαλείς αδελφοί δεν μπόρεσαν να

στριμώξουν ούτε ένα δάκτυλο μέσα στο παπούτσι. Όταν η βοηθός

ρώτησε αν υπήρχαν κι άλλοι νεαροί άντρες στο σπίτι, ο πατριός της είπε «Όχι». Ωστόσο, η

γάτα της απέσπασε την προσοχή, τραβώντας την από το παντελόνι και οδηγώντας την στην

κουζίνα. Το φτωχό αγόρι καθόταν δίπλα από τα κάρβουνα. Η βοηθός δοκίμασε να του

φορέσει το παπούτσι και προς μεγάλη της έκπληξη, το

παπούτσι ταίριαξε απόλυτα.

«Αυτό το απαίσιο, ατημέλητο αγόρι δεν θα μπορούσε με τίποτα να έχει πάει στο

χορό» είπε ο πατριός. «Πέστε στην Πριγκίπισσα πως οφείλει να παντρευτεί ένα από τους

δυο γιους μου! Δε βλέπετε πόσο άσχημο είναι

αυτό το αγόρι; Δε βλέπετε;»

Σταμάτησε απότομα, καθώς εμφανίστηκε η νεράιδα.

«Αρκετά! Είπε, υψώνοντας το μαγικό της ραβδί. Αστραπιαία, το αγόρι εμφανίστηκε

να φοράει πανέμορφα ρούχα, λάμποντας από νεότητα και ομορφιά. Ο πατριός του και οι

ετεροθαλείς αδελφοί του τον κοίταξαν με θαυμασμό και οι βοηθοί είπαν, «Έλα μαζί μας,

όμορφε νεαρέ άντρα! Η Πριγκίπισσα σε περιμένει με ένα δακτυλίδι αρραβώνων!» Έτσι, το

αγόρι τις ακολούθησε χαρούμενο. Η Πριγκίπισσα τον παντρεύτηκε λίγες μέρες αργότερα, κι

έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Κι όσο για τη γάτα, αυτή είπε απλά «Νιάου!»

Πηγή του παραμυθιού:

Cinderella stories: www.ucalgary.ca/dkbrown/cinderella.html

Λέξεις που πληγώνουν

Πηγή COMPASITO, http://www.eycb.coe.int/compasito/default.htm (Δραστηριότητα 40,

Words that wound)

Τα ραβδιά και οι πέτρες μπορούν να σπάσουν τα κόκαλα μου και οι λέξεις μπορούν

επίσης να με πληγώσουν !

Θέματα Διακρίσεις, Ισότητα των φύλων, Βία

Διάρκεια

60 λεπτά

Μέγεθος ομάδας

5-20 παιδιά

Είδος δραστηριότητας

Φτιάχνουμε λίστες, ιεράρχηση, συζήτηση

Επισκόπηση

Τα παιδιά δίνουν παραδείγματα γλώσσας που πληγώνει και αναλύουν τα

κίνητρα και τις επιρροές της.

Στόχοι :

Να προβληματιστούμε σχετικά με τις αιτίες και τις επιδράσεις που έχει

η γλώσσα που πληγώνει

Να κατανοήσουμε πώς ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να

ανταποκριθούν διαφορετικά σε διαφορετικούς όρους

Να κατανοήσουμε τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης

Να εξασκήσουμε ικανότητες για να αντιμαχόμαστε τη γλώσσα που

πληγώνει

Προετοιμασία

Αντιγράψετε το Άρθρο 13 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του παιδιού σε

χαρτί ή στον πίνακα

Υλικά :

Post-its ή κομμάτια χαρτί και κολλητική ταινία

Χαρτί γραφήματος και ένα μαρκαδόρο, ή ένα

μαυροπίνακα και κιμωλία

Αντίγραφο του Άρθρου 13 της Σύμβασης Δικαιωμάτων του Παιδιού

Δραστηριότητα

Οδηγίες

1. Γράψτε ή/και διαβάστε φωναχτά το Άρθρο 13 από τη Σύμβαση για τα

δικαιώματα του Παιδιού. Επισημάνετε ότι αυτό το άρθρο δίνει σε ένα παιδί το

δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης αλλά απαγορεύει ιδιαίτερα την

έκφραση που παραβιάζει τα δικαιώματα και τις φήμες των άλλων. Συζητήστε την

ελευθερία της έκφρασης κάνοντας ερωτήσεις όπως αυτές:

Πρέπει να μπορούμε πάντα να λέμε οτιδήποτε θέλουμε;

Μήπως θα έπρεπε να μπαίνουν όρια στο τι μπορούμε να πούμε για τις

σκέψεις και τα πιστεύω μας;

Τι είδους γλώσσα θα παραβίαζε τα δικαιώματα των άλλων;

Τι είδους γλώσσα θα παραβίαζε την φήμη των άλλων;

2. Εξηγήστε ότι αυτή η δραστηριότητα θα εξερευνήσει μερικές από αυτές τις

ερωτήσεις.

a) Ποιος πρέπει να αποφασίζει πότε μπορείτε να μπείτε στην τοπική χορωδία;

Στην ηλικία των 5;

Στην ηλικία των 9;

Στην ηλικία των 17;

b) Ποιος πρέπει να αποφασίζει πότε μπορείτε να έχετε κινητό τηλέφωνο;

Στην ηλικία των 4;

Στην ηλικία των 8;

Στην ηλικία των 14;

c) Ποιος πρέπει ν αποφασίζει πότε μπορείτε να μπείτε σε υιοθεσία;

Στην ηλικία των 4;

Στην ηλικία των 10;

Στην ηλικία των 16;

3. Δώστε σε όλους κομμάτια χαρτί και ζητήστε τους να γράψουν κάτω πικρόχολα

σχόλια, τα οποία άκουσαν από άλλους ανθρώπους να λένε για άλλα παιδιά ή ονόματα

που λένε τα παιδιά το ένα στο άλλο, το κάθε σχόλιο σε διαφορετικό κομμάτι χαρτί.

4. Φτιάξτε στον τοίχο μια κλίμακα όπως αυτήν πιο κάτω, που να κυμαίνεται από

‘Πειράγματα/Παιχνιδιάρικα ως Εξαιρετικά Οδυνηρές/Ταπεινωτικές’. Ζητήστε από τα

παιδιά να γράψουν τις λέξεις τους εκεί που πιστεύουν ότι ανήκουν στην κλίμακα.

Ενθαρρύνετε τους να μη μιλούν κατά τη διάρκεια αυτής της δραστηριότητας.

Πειράγματα/

Παιχνιδιάρικες

/

Μη οδυνηρές

‘Λίγο

οδυνηρές/

Ταπεινωτικές’

Μέτρια

οδυνηρές/

Ταπεινωτικές’

‘Πολύ

οδυνηρές/

Ταπεινωτικές’

‘Εξαιρετικά

Οδυνηρές/

Ταπεινωτικές’

1. Έπειτα ζητήστε από όλους να εξετάσουν τον τοίχο σιωπηλά. Συνήθως οι ίδιες λέξεις

θα παρουσιαστούν πολλές φορές και σχεδόν πάντα βαθμολογούνται με

διαφορετικούς βαθμούς σοβαρότητας.

Ερωτήσεις για απολογισμό και συζήτηση:

1. Όταν τα παιδιά καθίσουν ξανά κάτω, ρωτήστε τους τι έχουν παρατηρήσει,

καθοδηγώντας την ανάλυση τους με ερωτήσεις όπως αυτές:

a) Μήπως μερικές λέξεις εμφανίστηκαν σε περισσότερες από μια στήλες;

b) Γιατί πιστεύετε μερικοί άνθρωποι πίστεψαν ότι μια λέξη δεν ήταν οδυνηρή

ενώ άλλοι πίστεψαν ότι ήταν οδυνηρή και ταπεινωτική;

c) Έχει σημασία το πώς ειπώθηκε μια λέξη; Ή από ποιον ειπώθηκε;

d) Γιατί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν λέξεις σαν κι αυτές;

e) Μήπως το να πληγώνουμε άλλους ανθρώπους χρησιμοποιώντας λέξεις

είναι μια μορφή βίας; Γιατί;

2. Ρωτήστε τα παιδιά αν μπορούν να εντοπίσουν οποιεσδήποτε κατηγορίες ή

μοτίβα για αυτές τις λέξεις που πληγώνουν. Καθώς τα παιδιά ξεκινήσουν να

αναγνωρίζουν και να αναφέρουν αυτές τις κατηγορίες (π.χ. εξωτερική

εμφάνιση και ικανότητες, πνευματικά χαρακτηριστικά, σεξουαλικότητα,

οικογένεια και εθνοτική προέλευση), γράψτε στον πίνακα τις κατηγορίες.

Καθοδηγήστε την ανάλυση των παιδιών με ερωτήσεις όπως αυτές:

a) Υπάρχουν ορισμένες λέξεις μόνο για κορίτσια; Για αγόρια;

b) Γιατί νομίζετε η οδυνηρή γλώσσα ανήκει σε αυτά τα θέματα;

c) Σε ποιες κατηγορίες ή σε ποια θέματα βρίσκονται οι λέξεις που θεωρούνται

οι πιο οδυνηρές;

d) Τι συμπεράσματα βγάζετε για τη γλώσσα που πληγώνει από αυτές τις

κατηγορίες;

3. Ζητήστε από τα παιδιά να απομακρύνουν τα κομμάτια χαρτί από τον πρώτο

πίνακα και να τα τοποθετήσουν κάτω από το θέμα ή την κατηγορία που

ταιριάζουν καλύτερα. Μπορεί να θελήσετε να έχετε μια κατηγορία με τίτλο

‘Άλλα’. Όταν τα παιδιά καθίσουν ξανά, ρωτήστε τους ερωτήσεις όπως:

a) Ποιες κατηγορίες φαίνεται πως έχουν τα περισσότερα κομμάτια χαρτί; Πως

μπορείτε να το εξηγήσετε;

b) Μήπως οι λέξεις που θεωρούνται πιο οδυνηρές εμπίπτουν σε

συγκεκριμένες

c) κατηγορίες;

d) Μην απαντήσετε φωναχτά αλλά σκεφτείτε το: μήπως οι λέξεις που

χρησιμοποιείτε εσείς οι ίδιοι εμπίπτουν σε συγκεκριμένη κατηγορία;

Χωρίστε την τάξη σε μικρές ομάδες και δώστε σε κάθε ομάδα, διάφορα κομμάτια

χαρτί που να περιλαμβάνουν τις λέξεις που θεωρούνται πιο οδυνηρές. Ζητήστε από

κάποιον σε κάθε ομάδα να διαβάσει την πρώτη λέξη ή φράση. Η ομάδα

πρέπει να αποδεχτεί ότι αυτό είναι ένα σχόλιο που πληγώνει και να συζητήσει:

κατά πόσο θα έπρεπε να επιτρέπεται στους ανθρώπους να χρησιμοποιούν

τέτοιες λέξεις, και

τι μπορεί να γίνει όταν αυτό συμβαίνει.

Επαναλάβετε τη διαδικασία για κάθε λέξη ή φράση.

4. Ζητήστε από τα παιδιά να αναφερθούν για τα συμπεράσματα που έχουν βγάλει

στο Βήμα 3. Συσχετίστε τον οδυνηρό λόγο με τις υποχρεώσεις των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων κάνοντας ερωτήσεις όπως αυτές:

Έχουν υποχρέωση οι ενήλικες να σταματούν τη γλώσσα που πληγώνει; Αν

ναι, γιατί;

Με ποιο τρόπο μπορούν οι ενήλικες να σταματούν τη γλώσσα που

πληγώνει;

Έχουν υποχρέωση οι νέοι να τη σταματούν στις ίδιες τους τις ζωές; Αν ναι,

γιατί;

Με ποιο τρόπο μπορούν οι νέοι να σταματούν τη γλώσσα που πληγώνει;

Τι μπορείτε να κάνετε στην κοινότητα σας για να σταματήσετε τον οδυνηρό

λόγο;

Γιατί είναι σημαντικό να το κάνετε αυτό;

Με ποιους τρόπους παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα η γλώσσα που

πληγώνει;

Συμβουλές για συντονιστή

Αυτή η δραστηριότητα απαιτεί ευαίσθητη κρίση εκ μέρους του συντονιστή.

Παρόλο που τα παιδιά γνωρίζουν ‘κακές λέξεις’ από μικρή ηλικία, σπάνια

τις συζητούν μαζί με τους ενήλικες. Τα Βήματα 2-4 πιθανόν να προκαλέσουν

αμηχανία και νευρικό γέλιο. Τα παιδιά χρειάζονται τη δική σας επιβεβαίωση

ότι υπό αυτή την έννοια είναι αποδεχτό να αναφέρουμε προς τα έξω αυτές

τις λέξεις. Δεν τις ‘χρησιμοποιείτε’ αλλά τις συζητάτε.

Είναι καλή ιδέα να μην πείτε τις λέξεις φωναχτά αλλά να τις κρατήσετε σε

γραπτή μορφή μόνο, εκτός στο Βήμα 3 του απολογισμού, όπου τα παιδιά

καθορίζουν κατά πόσο είναι αποδεχτή μια λέξη ή όχι.

Ένα κεντρικό σημείο αυτής της δραστηριότητας είναι ότι κάποιες φορές η

ίδια λέξη μπορεί να προκαλέσει διαφορετικά συναισθήματα, δηλαδή, μια

λέξη που ένα παιδί μπορεί να θεωρήσει παιχνιδιάρικη, ένα άλλο μπορεί να

την θεωρήσει πολύ οδυνηρή. Μην αφήσετε τη συζήτηση να υποτιμήσει τα

συναισθήματα ενός πιο ευαίσθητού παιδιού, επειδή τα άλλα παιδιά

θεωρούν μια λέξη άκακη. Μπορεί να θελήσετε να ξοδέψετε περισσότερο

χρόνο εξερευνώντας τους παράγοντες που θα μπορούσαν να

ευαισθητοποιήσουν ένα άτομο σε ορισμένες λέξεις.

Αυτή η δραστηριότητα δεν συστήνεται για ομάδες με ευρύ φάσμα ηλικιών.

Να έχετε επίγνωση του ότι μερικά παιδιά δεν θα γνωρίζουν το νόημα

μερικών λέξεων, ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα. Τα

μικρά παιδιά μπορεί να μην κατανοήσουν ότι μερικές λέξεις σχετίζονται με

τη σεξουαλική συμπεριφορά. Προσαρμόστε αυτή τη δραστηριότητα

προσεχτικά για την ομάδα σας.

Ο απολογισμός είναι απαραίτητος για αυτή τη δραστηριότητα. Δώστε στα

παιδιά αρκετό χρόνο για να φτιάξουν τις δικές τους κατηγορίες και να

βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα, αλλιώς η σύνδεση με τα ανθρώπινα

δικαιώματα θα είναι στην καλύτερη περίπτωση αδύναμη.

Προσαρμογές

Μπορεί να θελήσετε να εκτελέσετε τη δραστηριότητα σε ξεχωριστές μέρες. Ίσως

εκτελώντας τη δραστηριότητα και το Βήμα 1 και 2 από τον απολογισμό την πρώτη

μέρα, και τα Βήματα 3 και 4 από τον απολογισμό μια διαδοχική μέρα, ώστε να

επιτρέψετε στα παιδιά να έχουν το χρόνο να αφομοιώσουν αυτά που έχουν μάθει

και να ξεκινήσουν να κάνουν πιο τεκμηριωμένες παρατηρήσεις για τον γύρω κόσμο

τους.

Τα αγόρια δεν κλαίνε!

Και τα κορίτσια είναι εξυπνότερα …

Θέματα Διακρίσεις, Ισότητα μεταξύ των φύλων, Γενικά ανθρώπινα δικαιώματα

Επίπεδο πολυπλοκότητας Επίπεδο 2

Ηλικίες 8-13 χρονών

Διάρκεια 90 λεπτά

Μέγεθος ομάδας 8-20 παιδιά

Είδος δραστηριότητας Συζήτηση και άσκηση δηλώσεων, θεατρικές παρουσιάσεις

Επισκόπηση Τα παιδιά συζητούν και παρουσιάζουν το θεατρικό τους σχετικά με τις

προκλητικές δηλώσεις.

Στόχοι • Να συζητήσουμε τα στερεότυπα των φύλων και την ισότητα των φύλων

• Να προωθήσουμε την ανεκτικότητα

• Να σκιαγραφήσουμε το πώς τα στερεότυπα δημιουργούν διακρίσεις

Προετοιμασία • Επιλέξτε 3 δηλώσεις από τον κατάλογο ή δημιουργήστε καινούριες.

Προετοιμάστε 4 πινακίδες: Συμφωνώ/ Δεν ξέρω/ Το σκέφτομαι ακόμη/ Διαφωνώ.

• Τοποθετήστε την κάθε μια στις γωνιές του δωματίου.

• Επιλέξτε επιπρόσθετες δηλώσεις για να χρησιμοποιήσετε για το θεατρικό και γράψτε τις

πάνω σε ξεχωριστά κομμάτια από χαρτί.

Υλικά Χαρτιά για τις πινακίδες, κομμάτια χαρτί για τις δηλώσεις

Οδηγίες

ΜΕΡΟΣ 1: ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΘΕΣΗ

1. Εξηγήστε το πρώτο μέρος της δραστηριότητας στα παιδιά:

α. Το δωμάτιο έχει χωριστεί σε τέσσερις γωνίες. Κάθε γωνιά έχει χαρακτηριστεί με ένα

πίνακα: Συμφωνώ/ Δεν ξέρω/ Το σκέφτομαι ακόμη/ Διαφωνώ.

β. Θα διαβάσετε φωναχτά τρεις διαφορετικές δηλώσεις, μια προς μια. Τα παιδιά παίρνουν

μια θέση σε μια από τις γωνίες σύμφωνα με το αν συμφωνούν, αν διαφωνούν, αν δεν

έχουν γνώμη ή αν χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να σκεφτούν.

2. Διαβάστε φωναχτά την πρώτη δήλωση και περιμένετε μέχρι να επιλέξουν θέση τα

παιδιά. Έπειτα ρωτήστε τα παιδιά από διαφορετικές γωνίες γιατί έχουν επιλέξει αυτή τη

θέση. Καλέστε τα παιδιά να αλλάξουν θέσεις αν άλλαξαν γνώμη αφού θα έχουν ακούσει

τους λόγους των άλλων. Επαναλάβετε αυτήν τη διαδικασία και για τις τρεις δηλώσεις.

3. Μαζέψτε τα παιδιά πίσω σε μια ομάδα και συζητήστε αυτό το μέρος της

δραστηριότητας:

α. Σας εξέπληξε κάτι από αυτή τη δραστηριότητα;

β. Γιατί νομίζετε πως οι άνθρωποι είχαν διαφορετικές γνώμες γι’ αυτές τις δηλώσεις;

γ. Σας ώθησαν μήπως οι λόγοι οποιουδήποτε στο να αλλάξετε τη θέση σας; Γιατί;

δ. Πώς μπορούμε να ξέρουμε ποια θέση είναι ‘σωστή’;

ΜΕΡΟΣ 2: ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΟΥΜΕ ΜΙΑ ΘΕΣΗ

1. Χωρίστε τα παιδιά σε μικρές ομάδες των όχι περισσότερων από πέντε παιδιών και δώστε

σε κάθε ομάδα μια διαφορετική δήλωση. Εξηγήστε ότι κάθε ομάδα έχει περίπου δεκαπέντε

λεπτά για να διαβάσουν τη δήλωση τους, να τη συζητήσουν, και να δημιουργήσουν ένα

σύντομο θεατρικό που να μεταδίδει το μήνυμα αυτής της δήλωσης.

2. Ζητήστε από κάθε ομάδα να παρουσιάσει το θεατρικό της. Μετά από κάθε παρουσίαση,

ρωτήστε το κοινό τι μήνυμα νομίζουν πώς ήθελε να μεταδώσει η παρουσίαση. Έπειτα

ρωτήστε την ομάδα που παρουσίασε τι μήνυμα ήθελαν να δώσουν.

Απολογισμός και Αξιολόγηση

1. Συζητήστε τις επιρροές των στερεότυπων των φύλων, κάνοντας ερωτήσεις όπως αυτές:

α. Τι κοινό είχαν αυτές οι δηλώσεις; Γνωρίζετε κι άλλες δηλώσεις όπως αυτές;

β. Υπάρχουν μήπως διαφορετικοί κανόνες και διαφορετικές προσδοκίες από τα αγόρια ή τα

κορίτσια αυτής της ομάδας; Στην τάξη ή στο σχολείο; Στην οικογένεια; Έχει νόημα αυτό το

γεγονός;

γ. Μπορείτε να σκεφτείτε άλλες ιδέες για το πώς τα αγόρια ή τα κορίτσια θα έπρεπε να

είναι ή τι θα έπρεπε να κάνουν; Μήπως ισχύουν παρόμοιες ιδέες σε άλλα μέρη της χώρας

μας; Της Ευρώπης; Του κόσμου;

δ. Τι συμβαίνει όταν ένα αγόρι ή ένα κορίτσι δε συμφωνεί με αυτές τις ιδέες και θέλει να

είναι ή να συμπεριφέρεται διαφορετικά; Βρεθήκατε ποτέ σε μια τέτοια κατάσταση; Πώς

νιώσατε; Τι κάνατε;

ε. Μήπως οι ιδέες για το πώς θα έπρεπε να είναι οι άντρες και οι γυναίκες επηρεάζουν τους

ενήλικες όπως επηρεάζουν και τα παιδιά;

2. Συσχετίστε τα στερεότυπα των φύλων με τις διακρίσεις, κάνοντας ερωτήσεις όπως:

α. Πώς περιορίζουν τις επιλογές μας αυτές οι ιδέες για τους άντρες και τις γυναίκες;

Μπορείτε να δώσετε κάποια παραδείγματα;

β. Πώς επηρεάζουν αυτοί οι περιορισμοί τα ανθρώπινά μας δικαιώματα;

γ. Τι μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον ώστε τα αγόρια και τα κορίτσια να μπορούν να

συμπεριφέρονται πιο ελεύθερα με τον τρόπο που θέλουν;

Ιδέες για δράση

Αναπτύξετε με τα παιδιά ένα είδος προσωπικού ‘κώδικα συμπεριφοράς’ για το πώς πρέπει

να συμπεριφέρονται μεταξύ τους οι άνθρωποι σε ομάδα και για το πώς να

διασφαλίζεται ότι τα κορίτσια και τα αγόρια θα τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης.

Αναρτήστε τον στον τοίχο και χρησιμοποιείστε τον ως αναφορά όταν παρουσιάζεται μια

σύγκρουση στην ομάδα.

Συμβουλές για το συντονιστή

• Να είστε προσεχτικοί ώστε να μην ενισχύσετε τα στερεότυπα που αυτή η δραστηριότητα

επιδιώκει να αντιμετωπίσει. Να έχετε επίγνωση των δικών σας προκαταλήψεων και

στερεοτύπων και πώς μπορείτε να τα μεταφέρετε στα παιδιά ως ο συντονιστής για την

ομάδα.

• Επιλέξτε δηλώσεις που να δείχνουν πως παρόλο που τα κορίτσια και τα αγόρια είναι

σωματικά διαφορετικά, έχουν ίσα δικαιώματα. Επιλέξτε δηλώσεις που να είναι αρκετά

αμφιλεγόμενες ώστε να προκαλούν διαφορετικές γνώμες.

• Αποφύγετε το διχασμό ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια. Ανάλογα με την ομάδα, μπορείτε

να δημιουργήσετε ομάδες του ιδίου φύλου ή ομάδες με ισορροπία των φύλων για τα

θεατρικά.

• Οι συμπεριφορές των γονιών επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό αυτές των παιδιών. Μπορεί

να ακούσετε θετικές και αρνητικές αντιδράσεις από τους γονείς γι’ αυτή τη δραστηριότητα.

Προσαρμογές:

• Για να συντομεύσετε αυτή τη δραστηριότητα εκτελέστε μόνο το μέρος που είναι

σχετικό με την ομάδα σας.

• Αντί να δημιουργήσουν ένα θεατρικό, ζητήστε από τα παιδιά να φτιάξουν μια εικαστική

παρουσίαση (π.χ. ένα σχέδιο, κινούμενα σχέδια, ένα κολάζ με εικόνες από περιοδικά, κλπ).

ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΗΛΩΣΕΩΝ

• Οι κούκλες είναι μόνο για τα κορίτσια

• Τα αγόρια δεν κλαίνε.

• Τα αγόρια δε φοράνε φούστες.

• Ένα κορίτσι δε μπορεί να είναι το αφεντικό.

• Μόνο τα αγόρια παίζουν ποδόσφαιρο.

• Τα κορίτσια είναι αδύναμα και τα αγόρια είναι δυνατά.

• Τα κορίτσια βοηθούν τις μητέρες τους. Τα αγόρια βοηθούν τους πατεράδες τους.

• Είναι καλύτερα να είσαι κορίτσι παρά αγόρι.

• Όταν κάτι πάει στραβά, πάντα φταίνε πρώτα τα αγόρια.

• Τα αγόρια μπορούν να λένε ‘βρώμικες λέξεις, αλλά τα κορίτσια δε μπορούν.

• Τα κορίτσια είναι εξυπνότερα από τα αγόρια.

• Τα κορίτσια νικούν σε αγώνες επειδή παίζουν ‘βρώμικα’.

• Είναι εντάξει για τα αγόρια να χτυπιούνται μεταξύ τους, αλλά όχι για τα κορίτσια.

• Τα αγόρια είναι πιο τεμπέλικα από τα κορίτσια.

• Τα κορίτσια είναι καλύτερα από τα αγόρια στο να λένε ψέματα.

Τι μου αρέσει και τι κάνω

Δεν είναι πάντα το ίδιο πράγμα.

Θέματα Διακρίσεις, Οικογένεια, Ισότητα Φύλων

Επίπεδο πολυπλοκότητας Επίπεδο 2

Ηλικίες 8-13 ετών

Διάρκεια 45 λεπτά

Μέγεθος ομάδας 8-20 παιδιά

Είδος δραστηριότητας Έκφραση προτιμήσεων, συζήτηση

Επισκόπηση Τα παιδιά κατονομάζουν πράγματα που τους αρέσουν, που δεν τους αρέσουν

ή που πιθανότατα θα τους άρεσε να κάνουν, τα οποία θεωρούνται «κατάλληλα» ή

«ανάρμοστα» για το φύλο τους. Μπορούν να συζητήσουν στερεότυπα φύλων και να τα

συσχετίσουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα

Στόχοι • Να ανακαλύψουν τις δικές τους ικανότητες και γνώσεις, καθώς και των άλλων

• Να αναγνωρίσουν τις επιδράσεις των στερεοτύπων στα φύλα

Προετοιμασία:

Προαιρετική: τυπώστε αντίγραφα του ερωτηματολογίου

Προετοιμασία Προαιρετική: τυπώστε αντίγραφα του

ερωτηματολογίου

Υλικά * Κόλλες χαρτί και στυλό

Προαιρετικό: τυπωμένα αντίγραφα του ερωτηματολογίου

Οδηγίες

1. Παρουσιάστε το θέμα των ρόλων των φύλων ρωτώντας, «Υπάρχουν μήπως κάποιες

συμπεριφορές και δραστηριότητες που θεωρούνται «κοριτσίστικες δραστηριότητες» ή

«αγορίστικες δραστηριότητες;»» και αποσπάστε απαντήσεις από τα παιδιά.

2. Δώστε στα παιδιά κομμάτια χαρτί και μολύβια. Ζητήστε από το κάθε παιδί να γράψει τα

παρακάτω:

α. Στη κορυφή του χαρτιού δήλωσε αν είσαι αγόρι ή κορίτσι.

β. Κατάγραψε τέσσερα πράγματα που κάνεις και σου αρέσει να τα κάνεις, τα οποία

θεωρούνται δραστηριότητες «αρμόζουσες στο αντίθετο φύλο».

γ. Κατάγραψε τέσσερα πράγματα που κάνεις, όμως δε σου αρέσουν και θεωρούνται

«αρμόζοντα στο φύλο σου».

δ. Κατέγραψε τέσσερα πράγματα που δεν κάνεις και δε σου αρέσουν και τα οποία

θεωρούνται «αρμόζοντα για το αντίθετο φύλο».

ε. Κατάγραψε τέσσερα πράγματα που δεν κάνεις, τα οποία όμως θα σου άρεσε

πραγματικά να κάνεις, τα οποία θεωρούνται «αρμόζοντα στο αντίθετο φύλο».

3. Ζητήστε από τα παιδιά να μοιραστούν μερικές από τις απαντήσεις τους στην κάθε

ερώτηση και καταγράψτε τις σε έναν πίνακα όπως αυτόν που ακολουθεί.

Κάνω και μου αρέσει

Κάνω, όμως δε μου αρέσει

Δεν κάνω και δε θέλω να κάνω

Δεν κάνω, θα ήθελα όμως να κάνω

Κορίτσια

Αγόρια

Απολογισμός και Αξιολόγηση

1. Κάντε απολογισμό της δραστηριότητας, θέτοντας ερωτήσεις όπως:

α. Μήπως σας εξέπληξαν κάποια από τα πράγματα που αρέσουν ή δεν αρέσουν στους

ανθρώπους να τα κάνουν;

β. Κοιτάξτε τη λίστα των πραγμάτων που θα άρεσε στα παιδιά να κάνουν, που όμως δεν τα

κάνουν. Παρατηρείτε κάποιο μοτίβο;

γ. Τι συμβαίνει σε ένα κορίτσι που κάνει «αγορίστικα» πράγματα; Σε ένα αγόρι που κάνει

«κοριτσίστικα» πράγματα; Γιατί συμβαίνει αυτό;

δ. Πώς θα απαντούσαν ενήλικες της οικογένειας σας στις τέσσερις ερωτήσεις;

ε. Μήπως κάποια μέλη της οικογένειας σας έχουν τις ίδιες ιδέες περί του τι «αρμόζει» σε

άντρες και αγόρια ή σε γυναίκες και κορίτσια;

ζ. Πώς λαμβάνουμε τις ιδέες μας περί του τι «αρμόζει» για τους άντρες και τα αγόρια ή τις

γυναίκες και τα κορίτσια;

2. Συσχετίστε τη δραστηριότητα με τα ανθρώπινα δικαιώματα θέτοντας ερωτήσεις όπως:

α. Πώς μπορεί να επηρεάσει ατομικά τα αγόρια και τα κορίτσια ο περιορισμός του τι

μπορούν να κάνουν; Πώς θα επηρέαζε μια οικογένεια; Μια κοινωνία;

β. Πιστεύετε πως οι ρόλοι των φύλων (ή στερεότυπα) αλλάζουν; Αν ναι, κατά ποιο τρόπο;

γ. Έχετε ποτέ δοκιμάσει να προκαλέσετε τα στερεότυπα των φύλων; Τι συνέβη;

δ. Γιατί οι ρόλοι/στερεότυπα των φύλων περιορίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ενός

ατόμου;

ε. Τι μπορούμε να κάνουμε για να προκαλέσουμε τα στερεότυπα των φύλων στην ομάδα

μας;

Εισηγήσεις για συνέχεια

• Άλλες δραστηριότητας που επικεντρώνονται στους ρόλους/στερεότυπα των φύλων είναι:

«ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΙ ΕΝΑ ΚΑΙΡΟ…» και «ΤΑ ΑΓΟΡΙΑ ΔΕΝ ΚΛΑΙΝΕ»

• Η δραστηριότητα «ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΠΛΗΓΩΝΟΥΝ» εξετάζει τη χρήση γλώσσας που πληγώνει

με βάση τα στερεότυπα των φύλων, καθώς και άλλων ειδών προσβολές.

Ιδέες για δράση

• Συζητήστε με τα παιδιά μερικά από τα πράγματα που σκέφτηκαν για την κατηγορία «Δεν

κάνω, όμως θα μου άρεσε να κάνω». Βοηθήστε τα να βρουν ευκαιρίες στην ομάδα για να

δοκιμάσουν αυτές τις δραστηριότητες σε ένα περιβάλλον αποδοχής.

Συμβουλές για το συντονιστή

• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να συμπεριλάβουν αναμενόμενες συμπεριφορές και εξωτερικές

εμφανίσεις στις «δραστηριότητες αρμόζουσες στο φύλο τους» (λ.χ. να τους αρέσουν τα

όμορφα ρούχα, το κουτσομπολιό, να κλαίνε εύκολα, η χρήση απρεπούς γλώσσας, ανάμειξη

σε καυγάδες).

• Εναλλακτική: Μερικά παιδιά πιθανόν να αισθανθούν διστακτικά ή να ντρέπονται να

αποκαλύψουν πως τους αρέσουν να κάνουν πράγματα που μερικά θεωρούν «ανάρμοστα».

Για να το αποφύγετε αυτό, μπορείτε 1) να μαζέψετε τις κόλλες χαρτί, να τις ανακατέψετε

και να ζητήσετε από τα παιδιά να διαβάσουν απαντήσεις ανώνυμων παιδιών και από τα

δυο φύλα 2) να χωρίσετε τα παιδιά σε μικρές ομάδες, σε αγόρια ή κορίτσια και ζητήστε

τους να απαντήσουν τις ερωτήσεις μαζί ως ομάδα 3) χρησιμοποιήστε μια τυπωμένη φόρμα

με τις ερωτήσεις.

• Αν αρμόζει στην ομάδα, αναλύστε τη λέξη «στερεότυπο» και συζητήστε τι σημαίνει,

αποσπώντας παραδείγματα από την ομάδα. Συζητήστε το πώς μπορούν τα στερεότυπα να

περιορίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των ανθρώπων.

• Όταν ρωτήσετε τι συμβαίνει στα παιδιά που δεν συμμορφώνονται με τα στερεότυπα των

φύλων, ζητήστε τους τις ονομασίες που δίνονται σε αυτά τα παιδιά και συζητήστε τις

επιπτώσεις αυτών των λέξεων (λ.χ. «αδελφή», «αγοροκόριτσο», «ομοφυλόφιλος/η»).

Ιστορίες προς ανάγνωση, συζήτηση και ολοκλήρωση τους

από τα παιδιά. Μπορείτε να τις τροποποιήσετε ή να τις συνδέσετε με

τα βιωματικά .

Η ιστορία του Φερδινάνδου

Μούνρω Λιφ. (από Ασπίδα Κατά της Ομοφοβίας)

Μια φορά κι έναν καιρό στην Ισπανία υπήρχε ένας μικρός ταύρος που το όνομά του ήταν

Φερδινάνδος. Όλα οι άλλοι μικροί ταύροι με τους οποίους ζούσε, έτρεχαν πηδούσαν και

χτυπούσαν τα κεφάλια τους μεταξύ τους, αλλά όχι κι ο Φερδινάνδος. Του άρεσε απλώς να

κάθεται ήσυχα και να μυρίζει τα λουλούδια. Είχε ένα αγαπημένο σημείο έξω στο λιβάδι

κάτω από έναν δρυ. Ήταν το αγαπημένο του δέντρο και καθόταν στη σκιά του όλη την

ημέρα και μύριζε τα λουλούδια.

Μερικές φορές η μητέρα του, που ήταν μια αγελάδα, ανησυχούσε γι αυτόν. Φοβόταν ότι

θα ήταν μοναχός του για πάντα. "Γιατί δεν τρέχεις και γιατί δεν παίζεις με τους άλλους

μικρούς ταύρους και δεν χτυπάς το κεφάλι σου μαζί τους;" του έλεγε εκείνη. Αλλά ο

Φερδινάνδος κουνούσε το κεφάλι του. "Μου αρέσει καλύτερα εδώ όπου μπορώ να

κάθομαι ήσυχα και να μυρίζω τα λουλούδια." Η μητέρα του είδε ότι δεν ήταν μόνος, και

επειδή ήταν μια μητέρα κατανοητική, παρόλο που ήταν αγελάδα, τον άφησε απλώς να

κάθεται εκεί και να είναι ευτυχισμένος.

Καθώς τα χρόνια πέρασαν, ο Φερδινάνδος μεγάλωσε και μεγάλωσε μέχρι που ήταν πολύ

μεγάλος και ισχυρός. Όλοι οι υπόλοιποι ταύροι που είχαν μεγαλώσει μαζί του στον ίδιο

βοσκότοπο, πάλευαν μεταξύ τους όλη την ημέρα με τα κέρατά τους. Αυτό που ήθελαν

πάνω απ’ όλα ήταν να τους επιλέξουν για να παλέψουν στις ταυρομαχίες στη Μαδρίτη.

Αλλά όχι κι ο Φερδινάνδος - που εξακολουθούσε να του αρέσει απλώς να κάθεται ήσυχα

ακριβώς κάτω από τον δρυ και να μυρίζει τα λουλούδια.

Μια μέρα, πέντε άντρες ήρθαν φορώντας πολύ αστεία καπέλα για να πάρουν τον

μεγαλύτερο, γρηγορότερο κι αγριότερο ταύρο να πολεμήσει στις ταυρομαχίες στη

Μαδρίτη. Όλοι οι υπόλοιποι ταύροι έτρεχαν τριγύρω ρουθουνίζοντας παλεύοντας και

πηδώντας ώστε οι άνθρωποι να νομίσουν ότι ήταν πολύ πολύ δυνατοί κι άγριοι για να τους

διαλέξουν. Ο Φερδινάνδος γνώριζε ότι δεν θα τον πάρουν και δεν τον ένοιαζε.

Έτσι πήγε στο αγαπημένο δέντρο για να καθίσει. Δεν είδε πού κάθισε και αντί να κάτσει

στο ωραίο δροσερό γρασίδι κάτω από τη σκιά, κάθισε πάνω σε μια μέλισσα. Λοιπόν, αν εσύ

ήσουν μια μέλισσα κι ένας ταύρος καθόταν πάνω σου τι θα έκανες; Θα τον κέντριζες. Και

αυτό είναι ακριβώς το τι έκανε η μέλισσα στον Φερδινάνδο. Ουάου! Αυτό πόνεσε! Ο

Φερδινάνδος πήδηξε πάνω ρουθουνίζοντας. Άρχισε να τρέχει τριγύρω και να ξύνει το

έδαφος λες κι ήταν τρελός.

Οι πέντε άνδρες τον είδαν και φώναξαν με χαρά. «Εδώ είναι ο μεγαλύτερος και πιο

μανιώδης ταύρος απ 'όλους. Ο καλύτερος για τις ταυρομαχίες στη Μαδρίτη!» Έτσι τον

πήραν μέσα σε ένα καρότσι για να πάει στην ταυρομαχία.

Τι μέρα ήταν! Σημαίες κυμάτιζαν, μπάντες έπαιζαν ... και όλες οι υπέροχες κυρίες είχαν

λουλούδια στα μαλλιά τους. Είχαν μια παρέλαση μέσα στην αρένα της ταυρομαχίας. Πρώτα

ήρθαν οι ταυρομάχοι με τις μεγάλες μυτερές καρφίτσες για να τις μπήξουν στον ταύρο και

να τον τρελάνουν. Έπειτα ήρθαν οι έφιπποι ταυρομάχοι που καβαλούσαν κοκαλιάρικα άλογα

και είχαν μακριές λόγχες για να μπήξουν στον ταύρο και να τον κάνουν ακόμα πιο τρελό! Στη

συνέχεια ήρθε η σπουδαιότερος ταυρομάχος, ο ματαντόρ, ο πιο περήφανος απ’ όλους -

νόμιζε ότι ήταν πολύ όμορφος, και υποκλίθηκε στις κυρίες. Είχε μια κόκκινη κάπα και ένα

σπαθί και έπρεπε να αποτελειώσει τον ταύρο. Στη συνέχεια ήρθε ο ταύρος, και ξέρετε ποιος

ήταν αυτός, σωστά; Ο Φερδινάνδος.

- ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ -

Η Πριγκίπισσα και η Κολοκύθα

Χάιντς Γιάνις

Ο Πρίγκιπας πέταξε με οργή τις μπότες του στη γωνιά και φώναξε: «Να μου λείπει τέτοια

πριγκίπισσα!». Είχε πάει στο γάμο ενός φίλου του από τη γειτονική χώρα κι η νύφη δεν ήταν

άλλη από την ξακουστή Πριγκίπισσα με το μπιζέλι.

...

«Τι μυγιάγγιχτη!» φώναξε πάλι ο Πρίγκιπάς μας. «Εγώ θέλω μια Πριγκίπισσα που ν’ αντέχει

τις δυσκολίες!».

Το πρωί της επόμενης μέρας ο Πρίγκιπας ζήτησε να του ετοιμάσουν μια πινακίδα και να

γράψουν πάνω της, με μεγάλα γράμματα, «ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ». Έδωσε εντολή να την

κρεμάσουν στο εξωτερικό τείχος του κάστρου, για να φαίνεται από μακριά, να κλείσουν την

πύλη και να ρίξουν μια ανεμόσκαλα από ψηλά μέχρι τη γη. Όποιος ήθελε να μπει στο κάστρο

θα έπρεπε να σκαρφαλώσει από την ανεμόσκαλα. «Χρειάζεται κουράγιο για ν’ αποκτήσεις

έναν αληθινό Πρίγκιπα!» είπε ο Πρίγκιπας.

Πέρασαν μέρες και βδομάδες.

...

Κάποια νύχτα – όταν όλοι είχαν πάει από ώρα για ύπνο – μια νέα γυναίκα στάθηκε πάνω στο

πεζούλι του τείχους. «Εεεε!» φώναξε δυνατά. «Είναι κανείς εδώ; Είμαι πεινασμένη και

διψασμένη και ψάχνω ένα κρεβάτι για να κοιμηθώ!». Ο Πρίγκιπας κι όλοι οι κάτοικοι του

κάστρου πετάχτηκαν μισοκοιμισμένοι από τα κρεβάτια τους. «Είσαι πριγκίπισσα;» ρώτησε ο

Πρίγκιπας τη νέα γυναίκα. «Αν εσύ είσαι Πρίγκιπας τότε κι εγώ είμαι Πριγκίπισσα». Ο

Πρίγκιπας της έδωσε νερό και ψωμί. Η Πριγκίπισσα άδειασε την κανάτα με το νερό κι έφαγε

το ψωμί με μια χαψιά. Ύστερα ο Πρίγκιπας ζήτησε να ετοιμάσουν ένα ειδικό κρεβάτι για την

ξένη γυναίκα. Ήθελε να διαπιστώσει εάν αυτή η Πριγκίπισσα ήταν τόσο ευαίσθητη όσο κι η

γνωστή Πριγκίπισσα με το μπιζέλι. Έτσι, κάτω από ένα στρώμα που υπήρχε στο πάτωμα,

έβαλε μια μεγάλη στρογγυλή κολοκύθα. Η Πριγκίπισσα περιεργάστηκε το παράξενο κρεβάτι.

«Λοιπόν, καληνύχτα!» είπε. Χασμουρήθηκε δυνατά, ξάπλωσε με τα ρούχα πάνω στο στρώμα

κι αποκοιμήθηκε στη στιγμή. Όμως, ο Πρίγκιπας έμεινε όλη τη νύχτα ξύπνιος στο μαλακό του

κρεβάτι. Σκεπτόταν, σκεπτόταν, μέχρις ότου ξημέρωσε.

Όταν ο Πρίγκιπας εμφανίστηκε κουρασμένος και κακοδιάθετος για πρωινό, η Πριγκίπισσα

καθόταν ήδη στο τραπέζι κι έτρωγε με μεγάλη όρεξη.

- ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ -

Η πριγκίπισσα με τη χαρτοσακούλα

Ρόμπερτ Μανσκ

Κάποτε υπήρχε μια όμορφη πριγκίπισσα που ονομαζόταν Ελισάβετ. Ζούσε σε ένα

κάστρο και είχε ακριβά ρούχα πριγκίπισσας. Αυτή επρόκειτο να παντρευτεί έναν πρίγκιπα

που ονομαζόταν Ρονάλδος. Δυστυχώς, ένας δράκος έσπασε το κάστρο της, έκαψε όλα τα

ρούχα της με τη φλογερή αναπνοή του και άρπαξε τον πρίγκιπα Ρονάλδο. Η Ελισάβετ

αποφάσισε να κυνηγήσει τον δράκο και να πάρει τον Ρονάλδο πίσω. Κοίταξε παντού για να

βρει κάτι να φορέσει, αλλά το μόνο πράγμα που κατάφερε να βρει να φορέσει και το οποίο

δεν ήταν καμένο ήταν μια χαρτοσακούλα. Έτσι, φόρεσε τη χαρτοσακούλα και ακολούθησε το

δράκο. Ήταν εύκολο να τον ακολουθήσει, διότι άφησε πίσω του μια γραμμή από καμένα

δάση και δόντια αλόγων. Τέλος, η Ελισάβετ ήρθε σε μια σπηλιά με μια μεγάλη πόρτα που

είχε ένα τεράστιο ρόπτρο σε αυτή. Πήρε στα χέρια της το ρόπτρο και χτύπησε την πόρτα. Ο

δράκος έβγαλε τη μύτη του έξω από την πόρτα και είπε: «Λοιπόν, μια πριγκίπισσα! Μου

αρέσει να τρώω πριγκίπισσες, αλλά έχω ήδη φάει ένα ολόκληρο κάστρο σήμερα. Είμαι ένας

πολύ απασχολημένος δράκος. Γύρνα πίσω αύριο." Και χτύπησε την πόρτα τόσο γρήγορα που

παραλίγο να πιαστεί η μύτη της Ελισάβετ μέσα. Η Ελισάβετ άρπαξε το ρόπτρο και χτύπησε

και πάλι την πόρτα. Ο δράκος κόλλησε τη μύτη του έξω από την πόρτα και είπε:

- Φύγε. Μου αρέσει να τρώω πριγκίπισσες, αλλά έχω ήδη φάει ένα ολόκληρο κάστρο σήμερα.

Είμαι πολύ απασχολημένος δράκος. Γύρνα πίσω αύριο.

- Περιμένετε! Είναι αλήθεια ότι είστε ο εξυπνότερος και σφοδρότερος δράκος σε ολόκληρο

τον κόσμο;

- Ναι.

- Είναι αλήθεια ότι μπορείτε να κάψετε έως και δέκα δάση με την πύρινη αναπνοή σας;

- Ω, ναι ... βλέπεις;

Και φύσηξε τόση πολλή φωτιά που έκαψε πενήντα δάση.

- ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ!, είπε η Ελισάβετ.

Και ο δράκος πήρε άλλη μια τεράστια ανάσα και εξέπνευσε τόση πολλή φωτιά που έκαψε

εκατό δάση.

- ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ!, είπε πάλι η Ελισάβετ.

Και ο δράκος πήρε μια άλλη τεράστια ανάσα, αλλά αυτή τη φορά τίποτα δεν βγήκε. Ο

δράκος δεν είχε πια αρκετή φωτιά ούτε για να μαγειρέψει έναν κεφτέ.

- Δράκε, είναι αλήθεια ότι μπορείτε να πετάξετε γύρω από τον κόσμο σε δέκα μόλις

δευτερόλεπτα;

- Γιατί; Ναι.

Και πήδηξε και πέταξε γύρω από όλο τον κόσμο μέσα σε δέκα μόλις δευτερόλεπτα. Ήταν

πολύ κουρασμένος όταν ήρθε πίσω.

- ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ! Καν' το πάλι! είπε η Ελισάβετ.

Έτσι, ο δράκος πετάχτηκε πάνω και πέταξε γύρω από ολόκληρο τον κόσμο μέσα σε μόλις

είκοσι δευτερόλεπτα. Όταν ήρθε πίσω, ήταν πολύ κουρασμένος για να μιλήσει και ξάπλωσε

κάτω και κοιμήθηκε αμέσως.

Η Ελισάβετ ψιθύρισε:

- Δράκε!

Ο δράκος δεν κουνήθηκε καθόλου.

Η Ελισάβετ σήκωσε το αυτί του δράκου και φώναξε:

- Δράκε!

Ο δράκος ήταν τόσο κουρασμένος που ούτε που κουνήθηκε. Η Ελισάβετ περπάτησε πάνω

από το δράκο και άνοιξε την πόρτα για να βρει τον πρίγκιπα Ρονάλδο. Μόλις τον βρήκε, αυτός

της είπε:

- Ελισάβετ, είσαι χάλια! Μυρίζεις στάχτη, τα μαλλιά σου είναι ανακατεμένα και φοράς μια

βρώμικη παλιά χαρτοσακούλα. Έλα πίσω, όταν είσαι ντυμένη σαν μια πραγματική

πριγκίπισσα.

- ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ -

Σκίτσα που πραγματεύονται τα έμφυλα στερεότυπα, τους

έμφυλους διαχωρισμούς και την έμφυλη βία

Από το κόμικ «ΕΓΩ, ΡΑΤΣΙΣΤΗΣ;!»

Τα ακόλουθα σκίτσα βρέθηκαν μετά από αναζήτηση στο διαδίκτυο, μεταφράστηκαν και

προσαρμόστηκαν από το Πολύχρωμο Σχολείο.

Πηγές για τη διαμόρφωση δραστηριοτήτων

Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής http://www.iep.edu.gr/index.php/el/fakelos-

ekpaideftikoy-ylikoy-2016-2017

ΓΕΝΙΚΗΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ http://www.isotita.gr/

ΑΝΤΙΓΟΝΗ-Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για το Ρατσισμό, την

Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία http://www.antigone.gr/gr/home/

Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας http://kethi.gr/category/research/

http://kethi.gr/category/publications/