ΣΕΛ. 14-35Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

ΣΕΛ. 36-39ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΕΛ. 38-39Ελλάδα, η πατρίδα της χαρτογραφίας

ΣΕΛ. 40-65ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

ΣΕΛ. 42-47Μια ματιά στην ιστορία

ΣΕΛ. 48-49Αρχαιολογικοί χώροι

ΣΕΛ. 50-51Αρχαία θέατρα

ΣΕΛ. 52-53Κάστρα

ΣΕΛ. 54-55Μοναστήρια

ΣΕΛ. 56-57Παραδοσιακοί οικισμοί

ΣΕΛ. 58-59Α΄ και Β΄ Ελληνικός Αποικισμός

ΣΕΛ. 60-61Μικρά Ασία

ΣΕΛ. 62-63Μεγάλη Ελλάδα

ΣΕΛ. 64-65Εύξεινος Πόντος

ΣΕΛ. 66-113ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΣΕΛ. 68-69Η Ελλάδα στον κόσμο

ΣΕΛ. 70-71Γεωλογική ιστορία - Παλαιοντολογία

ΣΕΛ. 72-73Γεωλογικοί σχηματισμοί - πετρώματα

ΣΕΛ. 74-75Γεωμορφολογία - ανάγλυφο

ΣΕΛ. 76-77Βουνά

ΣΕΛ. 78-79Υδρογραφία

ΣΕΛ. 80-81Τα μεγαλύτερα ποτάμια

ΣΕΛ. 82-83Οι σημαντικότερες λίμνες

ΣΕΛ. 84-85Ακτογραμμή

ΣΕΛ. 86-87Θάλασσες και νησιά

ΣΕΛ. 88-89Ορυκτός πλούτος

ΣΕΛ. 90-91Ηφαίστεια

ΣΕΛ. 92-93Σεισμοί

ΣΕΛ. 94-95Σπήλαια

ΣΕΛ. 96-97Ιαματικές πηγές

ΣΕΛ. 98-99Κλίμα

ΣΕΛ. 100-101Τύποι βλάστησης

ΣΕΛ. 102-103Χλωρίδα

ΣΕΛ. 104-105Παραδοσιακές καλλιέργειες

ΣΕΛ. 106-107Πανίδα

ΣΕΛ. 108-109Ορνιθοπανίδα - ιχθυοπανίδα

ΣΕΛ. 110-111Προστατευόμενες περιοχές

ΣΕΛ. 112-113Εθνικοί δρυμοί και πάρκα

ΣΕΛ. 114-123Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΣΕΛ. 116-117Τα όρια του ελληνικού κράτους

ΣΕΛ. 118-119Διοικητική και γεωγραφική διαίρεση

ΣΕΛ. 120-121Πληθυσμός

ΣΕΛ. 122-123Οικονομικό προφίλ

ΣΕΛ. 124-191ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ

ΣΕΛ. 126-131Θράκη

ΣΕΛ. 132-135Μακεδονία

ΣΕΛ. 138-141Άγιον Όρος

ΣΕΛ. 142-147Ήπειρος

ΣΕΛ. 148-153Θεσσαλία

ΣΕΛ. 154-157Στερεά Ελλάδα

ΣΕΛ. 164-165Πελοπόννησος

ΣΕΛ. 170-175Επτάνησα

ΣΕΛ. 176-177Αιγαίο Πέλαγος

ΣΕΛ. 178-179Βορειοανατολικό Αιγαίο

ΣΕΛ. 180-181Κυκλάδες

ΣΕΛ. 182-185Δωδεκάνησα

ΣΕΛ. 186-191Κρήτη

Περιεχόμενα

Περιεχόμενα12 13ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΣ ΑΤΛΑΣ

Ελλάδα132 133ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΣ ΑΤΛΑΣ

ΜακεδονίαΗ Μακεδονία είναι το μεγαλύτερο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας. Κατέχει το βόρειο τμήμα της χώρας και αποτελεί το νότιο τμήμα της ευρύτερης μακεδονικής περιοχής των Βαλκανίων. Δυτικά, ξεκινά από την Πίνδο και ανατολικά καταλήγει στον ποταμό Νέστο· βόρεια, συνορεύει με την ΠΓΔΜ και τη Βουλγαρία, βορειοδυτικά με την Αλβανία και νότια με την Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Χωρίζεται σε τρεις περιφέρειες: την ανατολική, την κεντρική και τη δυτική Μακεδονία.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛΗ Μακεδονία καλύπτει τη μεγαλύτερη αγροτική παραγωγή της Ελλάδας (δημητριακά, καπνός, βαμβάκι, φρούτα, κ.ά.). Στη δε βιομηχανική δρα­στηριότητα έρχεται δεύτερη μετά την περιοχή της Αττικής, με κέντρο την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, καθώς και την Καβάλα. Βασικοί βιομηχανικοί τομείς είναι οι μονάδες πετροχη­μικών προϊόντων, τα διυλιστήρια πετρελαίου, η χαλυβουργία, καθώς και οι βιομηχανίες καπνού, τσιμέντου, τροφίμων, κ.ά. Σημαντική είναι επίσης η δραστηριότητα στους τομείς της κτηνοτροφίας, της αλιείας και της δασοκομίας. Η Μακεδονία

είναι από τις πλουσιότερες περιοχές σε ορυκτό πλούτο

(λιγνίτης, σιδηροπυρί­της, χρωμίτης, κ.ά.).

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερη ανάπτυξη γνωρίζει στους μακε­δονικούς νομούς

και ο τουρισμός.

Γρεβενών 2.308 τ.χλμ. 37.947 κάτ. Δράμας 3.468 τ.χλμ. 103.975 κάτ. Ημαθίας 1.699 τ.χλμ. 143.618 κάτ. Θεσσαλονίκης 3.560 τ.χλμ. 1.057.825 κάτ. Καβάλας 2.109 τ.χλμ. 145.054 κάτ. Καστοριάς 1.685 τ.χλμ. 53.483 κάτ. Κιλκίς 2.957 τ.χλμ. 89.056 κάτ. Κοζάνης 5.733 τ.χλμ. 155.324 κάτ. Πέλλης 2.506 τ.χλμ. 145.797 κάτ. Πιερίας 1.458 τ.χλμ. 129.846 κάτ. Σερρών 3.937 τ.χλμ. 200.916 κάτ. Φλωρίνης 1.363 τ.χλμ. 54.768 κάτ. Χαλκιδικής 2.945 τ.χλμ. 104.894 κάτ.

ΝΟΜΟΣ ΕΚΤΑΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

1951 1961 1971 1981 1991 2001

ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

1.705.434 1.896.112 1.890.684

2.121.953 2.236.019 2.422.503

ΠΡΕΣΠΕΣΗ Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα (45 χλμ. δυτικά της Φλώρινας) αποτελούν μια περιοχή με εξαι­ρετικά σημαντική χλωρίδα και πανίδα, που έχει κηρυχθεί εθνικός δρυμός. Για το λόγο αυτόν, αποτελεί παράδεισο για τους λάτρεις του οικο­λογικού τουρισμού, και ειδικότερα της παρατή­ρησης πουλιών (έχουν παρατηρηθεί περί τα 250 είδη πουλιών). Στη Μικρή Πρέσπα βρίσκεται και το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου, με τα ερείπια της ομώνυμης τρίκλιτης βασιλικής του 10ου αιώνα.

ΣΤΕΝΑ ΝΕΣΤΟΥΤα Στενά του Νέστου είναι σπάνιας ομορφιάς με πλούσια βλάστηση από ποικιλία δέντρων και θάμνων (πλατάνια, σκλήθρα, ιτιές, αγριοκουμαριές, κέδροι, κ.ά.) και σπάνιων αγριολούλουδων (βιολέτες, ορχι­δέες, ίριδες). Εδώ ζουν σπάνια πουλιά και ακόμη σπανιότερα θηλαστικά, όπως οι βίδρες.

Καστοριά

Η Καστοριά, πρωτεύουσα του ομώ­νυμου νομού, είναι χτισμένη πάνω σε χερσόνησο στη δυτική όχθη της λίμνης Ορεστίδος. Η πόλη αποκτά ξεχωριστή ομορφιά, καθώς καθρε­φτίζεται σχεδόν ολόκληρη στα νερά της λίμνης. Αξιοθέατο αποτε­λεί η παλιά πόλη, με τα αρχοντικά του 17ου και 18ου αιώνα, καθώς και τα θρησκευτικά μνημεία της.

1 2Βεργίνα

Πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδό­νων, η πόλη των Αιγών ανακαλύ­φθη κε στην περιοχή της Βεργίνας το 1977 από τον Μανόλη Ανδρόνικο. Τα σημαντικότερα ευρήματα είναι οι βασιλικοί τάφοι, ένας από τους οποίους θεωρείται ότι ανήκε στον Φίλιππο Β .́ Από αυτόν ξεχωρίζει η χρυσή λάρνακα με το δεκαεξάκτινο αστέρι και το στεφάνι του Φιλίππου.

Άνθος κρόκου

Πήλινο ειδώλιο ερωτιδέα (4ος αι. π.Χ.)από την αρχαία Πέλλα

ΤΑ ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣΗ ιστορική κωμόπολη της δυτικής Μακε­δονίας γνώρισε μεγάλη οικονομική και κοινωνική άνθηση ειδικά κατά το 18ο αιώνα. Απόρροια αυτής της ακμής απο­τελούν τα μοναδικά αρχοντικά, δείγματα μιας αρχιτεκτονικής που συνδύαζε την τοπική παράδοση με τις ξένες επιρροές. Πρόκειται για διώροφα και τριώροφα κτήρια, με πυργόσχημη όψη, κατασκευ­ασμένα από πέτρα και ξύλο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι τοιχο­γραφίες των κτηρίων αυτών.

Ελλάδα134 135ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΣ ΑΤΛΑΣ

Μακραίωνη ιστορία, μοναδική φύση, ξεχωριστός πολιτισμός· αυτό είναι, θα λέγαμε, το τρίπτυχο που χαρακτηρίζει τη Μακεδονία και δημιουργεί την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της. Η Μακεδονία είναι ένας τόπος που έχει βιώσει μεγάλες ιστορικές στιγμές, έχει κληροδοτήσει πολιτισμικούς θησαυρούς απ’ όλες τις ιστορικές περιόδους, ενώ διαθέτει τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Η χώρα του Μεγαλέξαντρου

Ιστορία

Τα πρώτα δείγματα οργα-νωμένης ανθρώπινης παρουσίας στη Μακεδο-νία χρονολογούνται στην πρώιμη Νεολιθική περί-οδο. Στις αρχές της Αρχαϊ-κής περιόδου, η ενδοχώρα κατοικούνταν από τους Μακεδόνες, φύλο δωρικό σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (Α ,́ 56). Το 359 π.Χ., ανέ-βηκε στο θρόνο ο Φίλιπ-πος Β ,́ ο οποίος μετέβαλε τη Μακεδονία στη σημα-ντικότερη δύναμη του ελλαδικού χώρου. Ο γιος του Αλέξανδρος κατόρ-θωσε να εκστρατεύσει στην Ασία έχοντας όλους τους Έλληνες στο πλευρό του. Εκεί δημιούργησε το μεγάλο μακεδονικό κρά-τος, από τη Μακεδονία έως την Αίγυπτο και τον Ινδό ποταμό. Οι επίγονοι του Αλέξανδρου εξασθέ- νισαν το βασίλειο με τις διενέξεις τους. Τελικά, η Μακεδονία υποτά- χθηκε στους Ρωμαίους το 168 π.Χ. και έγινε επαρχία τους. Τον 4ο αιώνα, ο Γαλέριος μετέφερε την πρωτεύουσά του στη Θεσσαλονίκη. Μετά τον 7ο αιώνα, στην ύπαιθρο, που είχε ερημώ-σει από επιδρομές, εγκα-ταστάθηκαν σλαβικά φύλα. Το 904 οι Βούλγα-ροι εκπόρθησαν τη Θεσ-σαλονίκη, και ως αποτέ-λεσμα η πολιτισμική δρα-στηριότητα περιορίστηκε. Η Μακεδονία επέστρεψε στη βυζαντινή κυριαρχία το 1261, όχι όμως για πολύ. Διαδοχικά, την κατέλαβαν Σέρβοι, Κατα-λανοί, και τελικά οι Οθω-μανοί στα μέσα του 15ου αιώνα.

Σημαντικό θέατρο μαχών αποτέλεσε η περιοχή και κατά τον Εμφύλιο πόλεμο.

Γεωγραφία

Η μορφολογία της Μακεδο-νίας χωρίζεται, ουσιαστικά, σε τρία τμήματα: τη δυτική, την κεντρική και την ανατο-λική Μακεδονία. Η δυτική Μακεδονία, που εκτείνεται από τα ελληνοαλβανικά σύνορα μέχρι τον Αξιό, είναι μια πολύ ορεινή περιοχή. Εκεί βρίσκονται μεγάλες οροσειρές της Ελλάδας, όπως η Πίνδος, αλλά και άλλα ψηλά βουνά. Ανάμεσα στους μεγάλους ορεινούς όγκους, σχηματίζονται μικρά

οροπέδια, ενώ από τα βουνά πηγάζουν και πολλά ποτά-μια, ή ρέουν κάποια που ανοίγουν βαθιά φαράγγια. Η κεντρική Μακεδονία εκτεί-νεται από τον Αξιό έως τον Στρυμόνα. Το τμήμα αυτό είναι πολύ πιο πεδινό, και για αυτό εδώ έχει αναπτυχθεί το μεγάλο αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ η πεδι-άδα της είναι από τις μεγαλύ-τερες της χώρας. Η ανατο-λική Μακεδονία εκτείνεται από τον Στρυμόνα έως τον Νέστο και είναι επίσης ορεινή περιοχή. Ανάμεσα στα βουνά απλώνονται πεδιάδες, με σημαντικότερες των Σερρών και της Δράμας.Τα πιο σημαντικά ποτάμια της Μακεδονίας είναι ο Αξιός, ο Στρυμόνας και ο Νέστος, τα οποία πηγάζουν από ξένα βουνά, αλλά εκβάλ-λουν σε ελληνικές θάλασσες. Οι μακεδονικές λίμνες είναι πολλές, όμως λίγες έχουν έκταση άξια να αναφερθεί. Αυτές είναι οι Κορώνεια, Βόλβη, Βεγορίτιδα, Καστο-ριάς. Οι ακτές του διαμερί-σματος σχηματίζουν κόλ-πους και μια μεγάλη χερσό-νησο, τη Χαλκιδική, με τρεις μικρότερες («Τρία Πόδια»).Στη Μακεδονία υπάρχουν αρκετές προστατευόμενες φυσικές περιοχές: το Εθνικό Πάρκο Ολύμπου, το Εθνικό Πάρκο Πίνδου, το Εθνικό Πάρκο Αλιάκμονα-Αξιού, το Εθνικό Πάρκο Βόλβης-Κορώνειας, το Εθνικό Πάρκο Κερκίνης, το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης.

Κλίμα

Το κλίμα της Μακεδονίας παρουσιάζει εξαιρετική πολυμορφία. Η δυτική και η ανατολική Μακεδονία είναι

κατεξοχήν ορεινές περιοχές, και, όπως είναι φυσικό, το κλίμα της περιοχής είναι ψυχρό, ηπειρωτικό, με βαρύ χειμώνα και, γενικά, δροσερό καλοκαίρι. Στην κεντρική Μακεδονία οι κλιματολογι-κές συνθήκες είναι πιο πολύ-πλοκες. Στην κεντρική και νότια Χαλκιδική, και γενικό-τερα στις παράκτιες περιο-χές, το κλίμα είναι τυπικά μεσογειακό, με ήπιο χειμώνα και θερμό καλοκαίρι. Η εικόνα αυτή αλλάζει όσο κατευθυνόμαστε προς τα βουνά των συνόρων.

ΠαραδοσιακάπροϊόνταΗ μακεδονική γη, αλλά και ο πολιτισμός των ανθρώπων όλους αυτούς τους αιώνες έχουν διαμορφώσει την παράδοση, και αυτή, με τη σειρά της, έχει «προσφέρει» ποιοτικά και ιδιαίτερα προϊόντα.Κάποια από αυτά είναι το κρασί Χαλκιδικής, Αμύ-νταιου, Νάουσας και Βελβε-ντού, τα περίφημα μακεδο-νικά γλυκά, με διασημότερη

στούγεννα έως τα Θεοφά-νεια, καθώς και την περίοδο των Αποκριών. Ένα από τα πιο γνωστά πανελληνίως έθιμα της Απο-κριάς είναι οι «Μπούλες και οι Γενίτσαροι». Πρόκειται για έθιμο που έχει τις ρίζες του στο 18ο αιώνα και εικάζεται ότι έλκει την καταγωγή του από τη λατρεία του Διόνυ-σου. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και συνε-χίζονται έως την αποκορύ-φωση του γλεντιού, την Καθαρή Δευτέρα. Στην Κοζάνη, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς γίνεται το έθιμο του Φανού. Πρόκειται για μια γιορτή με λατρευτικό και ανατρεπτικό χαρακτήρα. Γύρω από τη φωτιά, που καίει όλη τη νύχτα, σχηματίζεται κύκλος με επικεφαλής τον κορυφαίο, ο οποίος τραγουδάει πρώτος στίχο στίχο τα πατροπαρά-δοτα τραγούδια του Φανού, συνοδευόμενος από το χορό που τα επαναλαμβάνει. Παραδοσιακό καρναβάλι οργανώνεται στο Άργος Ορε-στικό από τις 30 Δεκεμβρίου έως την 1η Ιανουαρίου.

Εξάλλου, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς γίνονται εδώ οι Παλια-πούλες. Στο έθιμο αυτό παρέες από κάθε γειτονιά μαζεύουν λεπτά ξύλα (τσάκνα), τα στοιβάζουν σε μεγάλους σωρούς και το βράδυ ανάβουν φωτιές συνοδεία μουσικής, χορού και παραδοσιακών μεζέδων. Δύο μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, στη Νάουσα, στην Έδεσσα και στα γύρω χωριά γιορτάζε-ται το έθιμο του Κόλντε ή του Καρτσούνου. Οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές τη νύχτα για να ζεστάνουν τον Χριστό. Γύρω στις 5 το πρωί παι-διά και μεγάλοι γυρνούν στις γειτονιές και χτυπούν τενεκέδες, για να ειδοποι-ήσουν όσους κοιμούνται ότι ήλθε η παραμονή των Χριστουγέννων. Ανήμερα των Φώτων, στη Σιάτιστα γίνονται τα μπουμπουσά-ρια. Όλη μέρα πίνουν ντό-πιο κρασί και χορεύουν τον πηδηχτό χορό που λέγεται Αϊβασιλιάτικος. Την ίδια εποχή, στην Κα- στοριά τελούνται τα Ρα- γκουτσάρια. Παραδοσια- κά καρναβάλια της περιο-χής, αποτελούν αναβίωση των αρχαίων διονυσιακών τελετών, που γίνονταν στη μέση του χειμώνα προς τιμή της φύσης, που θα αναγεννηθεί την άνοιξη. Στα Ραγκουτσάρια, παίρ-νουν μέρος όλοι οι κάτοι-κοι, σε μπουλούκια από διάφορες γειτονιές. Όσοι συμμετέχουν μεταμφιέζο-νται σε ζώα (αγελάδες, καμήλες, ελάφια) ή αλλά-ζουν φύλο. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την τρίτη ημέρα, την Πατερίτσα.

Κατά την Τουρκοκρατία, δημιουργήθηκαν αστικά κέντρα, όπου αναπτύχθηκε το εμπόριο και η βιοτεχνία. Ως συνέπεια, οι Έλληνες της περιοχής απέκτησαν και κοι-νωνική ισχύ και δημιούργη-σαν εκκλησίες και σχολεία. Οι Μακεδόνες έλαβαν μέρος στην Επανάσταση του 1821, αλλά οι εξεγέρσεις τους απέτυχαν. Το 19ο αιώνα, οι Τούρκοι σκλήρυναν τη στάση τους απέναντι στο ελληνικό στοιχείο, και οι συνθήκες ζωής των χρι-στιανικών πληθυσμών επιδεινώθηκαν. Μετά τη δημιουργία της Εξαρχίας, οι Βούλγαροι ανταγωνίζονταν με τους

Μακεδονία δημιουργήθηκε το Βαλκανικό Μέτωπο. Μάλι-στα, η διαφωνία του Κωνστα-ντίνου και του Βενιζέλου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο είχε ως αποτέλε-σμα το Κίνημα της Εθνικής Άμυνας και την απόσχιση της Μακεδονίας. Η Μικρασιατική Κατα-στροφή και η ανταλλαγή πληθυσμών οδήγησε στην ομογενοποίηση του μακεδο-νικού πληθυσμού, καθώς το 88% ήταν πλέον Έλληνες. Κατά το Β΄ Παγκόσμιο πόλε- μο, η Μακεδόνια γνώρισε τριπλή κατοχή (βουλγαρική, ιταλική, γερμανική), ενώ ξεκληρίστηκε και ο εβραϊκός πληθυσμός της περιοχής.

Χιονισμένο τοπίο στη Μακεδονία

Μακεδόνες, προσπαθώντας να επιβληθούν οι μεν στους δε. Μετά το 1897, ο ελληνο-βουλγαρικός ανταγωνισμός πέρασε σε νέα φάση, με την εμφάνιση βουλγαρικών ένο-πλων σωμάτων (κομιτατζή-δων). Από το 1904 έως το 1908 ένοπλα εθελοντικά σώματα από την Ελλάδα έφτασαν στη Μακεδονία, όπου, μαζί με ντόπιους, κατάφεραν να αναχαιτίσουν τη βουλγαρική δράση. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι (1912-13) οδήγησαν στον τερματισμό της οθωμανικής κυριαρχίας στην περιοχή. Η νότια Μακεδονία περιήλθε στην Ελλάδα. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, στη την μπουγάτσα (των Σερρών

είναι η πιο γνωστή), τον ακανέ Σερρών, το ρεβανί Βέροιας, το ισλί Φλώρινας, καθώς και τα γλυκά κουτα-λιού, τις κομπόστες και τις μαρμελάδες από τα μακεδο-νίτικα χωριά. Διάσημος και πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας είναι ο κρόκος Κοζάνης και οι γλυκιές πιπε-ριές Φλωρίνης. Επίσης, η Φλώρινα φημίζεται για το ξινό νερό, ιδιαίτερα χωνευ-τικό και ευεργετικό για τα νεφρά, καθώς και για τα φασόλια Πρεσπών. Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης είναι οι ελιές Θάσου (οι γνωστές θρούμπες). Και εκτός από τα προϊόντα τροφίμων, διεθνούς φήμης είναι οι γούνες και τα δερματινά της Καστοριάς και της Σιάτιστας.

ΈθιμαΤα έθιμα και τα λαϊκά δρώ-μενα που αναβιώνουν στις πόλεις και τα χωριά της Μακεδονίας έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Τα σημαντικό-τερα από αυτά εντοπίζονται την περίοδο μετά τα Χρι-

1. Η αρχαία Πέλλα, πρω- τεύουσα του μακεδονικού βασιλείου (413-399 π.Χ.), άκμασε κυρίως κατά την εποχή των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι οποίοι μετέ-φεραν αμύθητους θησαυρούς από την Ασία. Από τα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου ξεχωρίζουν δύο κατοικίες με ανεκτίμητα ψηφιδωτά δάπεδα. 2. Στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου, κοντά στον Όλυμπο, γίνονται ακόμη ανασκαφές (από το 1928), οι οποίες έχουν φέρει στο φως μια πόλη με έκταση 1.500 στρεμμάτων, οδικό δίκτυο, ιερά, κτηριακά συγκροτήματα, θέατρο, κ.ά. από πολλές περιόδους. 3. Οι Φίλιπποι, αρχαία πόλη του νομού Καβάλας, υπήρξαν σημαντική μακεδονική πόλη της Ρωμαϊκής εποχής. Ένα από τα βασικά ευρήματα είναι το θέατρο, από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας, το οποίο σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.

1

32

Πολιτιστικοί θησαυροί

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΟΤΑΜΙΑ 1. Αλιάκμονας 297 χλμ.2. Νέστος 130 χλμ.3. Στρυμόνας 118 χλμ.4. Αξιός 76 χλμ.5. Γαλλικός 70 χλμ.

ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΟΛΕΙΣ1. Θεσσαλονίκη 363.987 κάτ.2. Καβάλα 58.663 κάτ.3. Σέρρες 54.266 κάτ.4. Κατερίνη 50.510 κάτ.5. Δράμα 42.501 κάτ.

ΨΗΛΟΤΕΡΑ ΒΟΥΝΑ 1. Βόρας 2.524 μ.2. Όρβηλος 2.212 μ.3. Πιέρια 2.190 μ.4. Βαρνούς 2.177 μ.5. Βέρμιο 2.052 μ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ1. Βεργίνα (Ημαθία)2. Αρχαία Πέλλα (Πέλλα)3. Δίον (Πιερία)4. Φίλιπποι (Καβάλα)5. Όλυνθος (Χαλκιδική)

ΦΥΣΙΚΕΣ ΟΜΟΡΦΙΕΣ 1. Εθνικός Δρυμός Ολύμπου (Πιερία)2. Εθν. Δρυμός Βάλια Κάλντα (Γρεβενά)3. Εθν. Δρυμός Πρεσπών (Φλώρινα)4. Στενά Νέστου (Δράμα)5. Όρος Βόρας ή Καϊμακτσαλάν (Πέλλα)

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ1. Μονή Εικοσιφοίνισσας

(Σέρρες)2. Μονή Παναγίας

Σουμελά (Ημαθία)3. Μονή Αγίου

Διονυσίου (Πιερία)4. Άγιος Αχίλλειος

(Φλώρινα)5. Μονή Ζάβορδας

(Γρεβενά)

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ1. Μανόλης Αναγνωστάκης2.Αριστοτέλης3. Κωνσταντίνος Καραμανλής4. Νίκος­Γαβριήλ Πεντζίκης5. Διονύσης Σαββόπουλος

Έκταση: 35.728 τ.χλμ.

Πληθυσμός: 2.422.503 κάτ.

Πυκνότητα (κάτ. ανά τ.χλμ.): 70,95

Νομοί: 3

Ασημένια επίχρυση πόρπη από τη Θάσο