ωμνιός20 1 ά γ ι ο ρ ε ι τ ι κ ά ν η µ ε ῖ α τ ῆ ς Φ ύ σ ε ω ς Μ...

52
Μαρτυρίες γία τὸν αγίο γεώργίο Καρλςίδη, ςάββα Παυλίδη - νηςτευςώΜεν νηςτείαν δεΚτην, Β.Π. - ΠολίτίΚος γαΜος - Μία Μεγαλη Παγίδα, ς.Π. - Περί δείλίας, διὰ τὴν ἄνανδρον δειλίαν, Ὀσίου Ἰωάννου τοῦ ςιναΐτου - η αγία αγνη - αγώνας, Ἀρχιμ. ςεραφείμ δημοπούλου - η αγώγὴ τών Παίδίών Καί Μητερες, Ἁγίου νεκταρίου Πενταπόλεως - «το φαίνοΜενο» Χαρί Ποτερ, Κ. ς. «η Παναγία της Πετρας» Ἱερὰ Μονὴ εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, Ἰωάννου Πουλατσίδη - φαγίουΜ Καί Βυζαντίνες είΚονες, Μανώλη Κουρῆ & Ἀναστασίας Κουρῆ - η ΜαΧη της ΚλείςοΒας, γιάννη Μακρῆ, η Πατρίς, Ἀχιλλέως Παράσχου - αγίος νεΚταρίος, δίευΘυντης της ρίζαρείου εΚΚληςίαςτίΚης ςΧολης, Πρωτοπρεσβυτέρου γεωργίου Θανάσουλα - ο ελληνίςΜος «ζεί Καί Βαςίλευεί» ςτην ςηΜερίνη τουρΚία, Ἀθανασίου Μπλατζούκα - λίγο Πρίν τον Θανατο, Ἀθανασίου Κατίγκα - ςυνεντευξη Με ΜαΘητρία της γ΄ λυΚείου, Κωνσταντίνου Κεραμίδα Τριμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ‘’ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ’’ Ρ ωμ νιός

Transcript of ωμνιός20 1 ά γ ι ο ρ ε ι τ ι κ ά ν η µ ε ῖ α τ ῆ ς Φ ύ σ ε ω ς Μ...

  • Μαρτυρίες γία τὸν αγίο γεώργίο Καρλςίδη, ςάββα Παυλίδη - νηςτευςώΜεν νηςτείαν δεΚτην, Β.Π. - ΠολίτίΚος γαΜος - Μία Μεγαλη Παγίδα, ς.Π. - Περί δείλίας, διὰ τὴν ἄνανδρον δειλίαν, Ὀσίου Ἰωάννου τοῦ ςιναΐτου - η αγία αγνη - αγώνας, Ἀρχιμ. ςεραφείμ δημοπούλου - η αγώγὴ τών Παίδίών Καί Μητερες, Ἁγίου νεκταρίου Πενταπόλεως - «το φαίνοΜενο» Χαρί Ποτερ, Κ. ς. «η Παναγία της Πετρας» Ἱερὰ Μονὴ εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, Ἰωάννου Πουλατσίδη - φαγίουΜ Καί Βυζαντίνες είΚονες, Μανώλη Κουρῆ & Ἀναστασίας Κουρῆ - η ΜαΧη της ΚλείςοΒας, γιάννη Μακρῆ, η Πατρίς, Ἀχιλλέως Παράσχου - αγίος νεΚταρίος, δίευΘυντης της ρίζαρείου εΚΚληςίαςτίΚης ςΧολης, Πρωτοπρεσβυτέρου γεωργίου Θανάσουλα - ο ελληνίςΜος «ζεί Καί Βαςίλευεί» ςτην ςηΜερίνη τουρΚία, Ἀθανασίου Μπλατζούκα - λίγο Πρίν τον Θανατο, Ἀθανασίου Κατίγκα - ςυνεντευξη Με ΜαΘητρία της γ΄ λυΚείου, Κωνσταντίνου Κεραμίδα

    Τριμηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ‘’ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ’’

    Τεῦχος 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

    Ρωμνιός

  • οι

    Δο

    ΣΕι

    Σ

    μα

    ΣΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥΛόγος στὸν Προφήτη Ἰωνᾶ καὶ γιὰ τὴ μετάνοια τῶν Νινευϊτῶν. Προσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ. ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟ

    Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΑΣΒιομετρικὰ διαβατήρια, Ἠλεκτρονικὲς ταυτότητες... (Δεύτερη ἔκδοση).Τιμή: 7 Εὐρώ

    ΠΑΝΤΕΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ(Παντέλ-Ἀγᾶ)«Μνῆμες τοῦ Ποντιακοῦ Ἔπους 1913-1922»Τιμή: 7 εὐρώ

    Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΪΣΙΟΣ -ΩΣ ΝΕΟΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣΠροσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ

    ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥΤιμή: 5 εὐρώ

    ΜΑΡΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΑΜΑΣΟΥΛΑ«Ὁ Ἅγιος τῶν Ἑλληνικῶν Σχολείων Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός»Προσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟ

    Μοναχοῦ ΜΑΞΙΜΟΥ Ἰβηρίτου

    (Νικολοπούλου)

    �ά �γιορειτικά�νηµεῖατῆς Φύσεως

    ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ2011

    �ά�γ

    ιορειτ

    ικά�ν

    ηµεῖα

    τῆςΦ

    ύσεω

    ςΜοναχοῦΜΑΞΙΜ

    ΟΥἸβηρίτου

    (Νικολοπ

    ούλου)

    EJOFYLLO 6/20/11 10:53 AM Page 1

    π. ΠαΐσιοςΟ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣΜαρίας ΓουμενοπούλουΤιμή: 5 εὐρώ

    ΤΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣΜοναχοῦ Μαξίμου ἸβηρίτουΤιμή: 40 εὐρώ

    ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ«Τό Μυστήριο τοῦ Γάμου - Κοινωνία Ἀγάπης»Προσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ

    ΤΑ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΤΣΙΟΥΔασκάλουΤιμή: 3 εὐρώ

    ΠΡΟΣΕΥΧΗΤΑΡΙΟΝΠροσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ

    ΟΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣΤΗΣ ΑΤΡΩΑΣΤιμή: 8 εὐρώ

    ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣΟ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝΠροσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ

    ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣὁ Ἀσυρματιστὴς τοῦ Στρατοῦ καὶ τοῦ Θεοῦ

    ΨΑΛΤΗΡΙΟΝΠροσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ

    ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΝΑΠΟΣΤΟΛΟ ΑΓΙΟ ΚΟΣΜΑ ΤΟΝ ΑΙΤΩΛΟ

  • ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤOΣ

    IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣ«ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ»

    ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

    Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας.

    Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα.

    Ρωμνιός

    ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-Πρόεδρος - κιν. 6985085012 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚουρῆ ΣτυλιανὴΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

    ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος, Τσαλικίδου Μακρίνα, Κουρῆ Ἀναστασία

    ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ-ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Ἀνανιάδης Γεώργιος

    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου Μαρία - Tηλ. 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ - Tηλ. 210 5227967

    «ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ» ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225, 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310 55 2207, Τηλεμοιότυπο: 2310 55 2209

    ISSN: 1792-9431

    http://romnios.gre-mail [email protected]

    http://www.enromiosini.gr e-mail [email protected]

  • 2

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

    ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

    4 Μαρτυρίες γίa τον αγίο γεώργίο Καρλςίδη ΣάββαΠαυλίδη

    6 νηςτευςώΜεν νηςτείαν δεΚτην Π.Β.8 ΠολίτίΚος γαΜος - Μία Μεγαλη Παγίδα Σ.Π.

    Λόγοι πατέρων 10 λογος είΚοςτος Περὶ δειλίας, διὰ τὴν ἄνανδρον δειλίαν ὉσίουἸωάννουτοῦΣιναΐτου

    Ἑορτολογικὰ

    12 Ἡ Ἁγία Ἁγνὴ Ἀρχιμ.ΠαύλουΝτανᾶ

    Ὀρθόδοξη πίστη & βίωμα

    14 αγώνας Ἀρχιμ.ΣεραφείμΔημοπούλου

    16 η αγώγη τών Παίδίών Καί Μητερες ἉγίουΝεκταρίουΠενταπόλεως

    21 «τὸ φαίνοΜενο» Χαρί Ποτερ Κ.Σ.

  • 3

    Ρωμνιός τεῦχος 15

    λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

    38 αγίος νεΚταρίος δίευΘυντης της ρίζαρείου εΚΚληςίαςτίΚης ςΧολης ΠρωτοπρεσβυτέρουΓεωργίουΘανάσουλα

    Ἀληθινὲς ἱστορίες ποὺ διδάσκουνσχολια-ζωντας

    40 ο ελληνίςΜος «ζεί Καί Βαςίλευεί» ςτη ςηΜερίνη τουρΚία ἈθανασίουΜπλατζούκα 42 λίγο Πρίν τον Θανατο ἈθανασίουΚατίγκα

    Συνέντευξη

    46 ςυνεντευξη Με ΜαΘητρία της γ ́λυΚείου τοῦδημοσιογράφουΚωνσταντίνουΚεραμίδα

    48 ςταυρόλεξο

    Πατριδογνωσία

    24 «η Παναγία της Πετρας» Ἱερὰ Μονὴ εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου ΠουλατσίδηἸωάννη

    Ἡ ἱστορία μας

    28 φαγίουΜ Καί Βυζαντίνες είΚονες ΜανώληΚουρῆ&ἈναστασίαςΚουρῆ 30 η ΜαΧη της ΚλείςοΒας ΓιάννηΜακρῆ

    34 η Πατρίς ἈχιλλέωςΠαράσχου

    Ἑλληνομνημοσύνη

    Νεανικοὶ προβληματισμοί καὶ προκλήσεις

  • 4

    Ὀρθόδοξη πίστη & βίωμα

    Μαρτυρίες γίa τοναγίο γεώργίο Καρλςίδη

    Μαρτυρία 1η γία τον οςίο γεώργίο Καρςλίδη

    Ὁ προπάππους (Γεώργιος) καὶ ἡ προ-γιαγιά μου (Βασιλικὴ) τὸν εἶχαν πνευματικὸ

    πατέρα καὶ πήγαιναν μὲ τὰ πόδια ἀπὸ τὸ Δασωτὸ στὴ Σίψα γιὰ νὰ ἐξομολογηθοῦν.

    Ὁ γέροντας Γεώργιος Καρσλίδης καθὼς ἦταν καὶ ἄρρωστος στὰ πόδια του, ὅταν

    λειτουργοῦσε καὶ κρατοῦσε τὰ Ἅγια Δισκο-πότηρα νόμιζες ὅτι θὰ πέσει, ὃμως ἡ για-γιά μου τὸν ἔβλεπε νὰ μὴν πατάει στὴ Γῆ ἀλλὰ νὰ βρίσκεται στὸν ἀέρα. Ἦταν πολὺ διορατικὸς καὶ τοὺς ἔλεγε τὰ πάντα. Μία ἡμέρα λοιπὸν εἶπε στὸν παππού μου καὶ σ’ ἕναν ἀκόμη νὰ κατέβουν στὸν ναὸ μέσα καὶ πῆγαν ἐκεῖ ὅπου βρισκόταν ὁ Ἅγιος Ἰω-άννης ὁ Πρόδρομος (ἡ εἰκόνα του) καὶ ὡς ἐκ θαύματος ἐκεῖ λοιπὸν χτύπησαν οἱ φτε-ροῦγες δυνατὰ καὶ κάνανε ἐκκωφαντικὸ θό-ρυβο. Αὐτοὶ φοβήθηκαν καὶ ἔφυγαν. Ὅταν ἀνέβηκαν ἐπάνω, ὁ γέροντας Γεώργιος τοὺς εἶπε «Ἐγὼ σᾶς ἔστειλα νὰ συναντήσετε τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο καὶ ἐσεῖς φύ-γατε;»

    Κάποια ἡμέρα κάνανε ἀρτοκλασία στὸν Γέροντα καὶ διαβάζοντας ὁ γέροντας τὰ ὀνόματα δὲν διάβασε ἕνα ἀπὸ αὐτὰ (Σάβ-βας). Ὅταν τελείωσαν τὴν ἀρτοκλασία οἱ ὑπόλοιποι τὸν ρώτησαν γιατί δὲν διάβασε τὸ ὄνομα Σάββας καὶ αὐτὸς, ὅπως ἦταν δι-ορατικὸς, ἀπάντησε ὅτι ὁ Σάββας εἶχε κοι-μηθεῖ.

    Μαρτυρία 2η

    γία τον οςίο γεώργίο Καρςλίδη

    Τὸν προπάππου μου τὸν ἀγαποῦσε πάρα πολὺ ὁ Γέροντας Γεώργιος καὶ τοῦ εἶπε, «ὅταν μάθεις ὅτι κοιμήθηκα, θὰ πια-στεῖ ἡ γλώσσα σου καὶ δὲν θὰ μπορεῖς νὰ μιλήσεις μέχρι νὰ ἔρθεις στὸ μοναστήρι. Ὄντως μία ἡμέρα ποὺ ὁ προπάππους μου ἔκοβε ξύλα, τοῦ εἶπαν ὃτι ὁ Γέροντας κοι-μήθηκε. Ἔμεινε μὲ τὸ στόμα ἀνοιχτὸ μέχρι ποὺ πῆγε στὸ Μοναστήρι καὶ προσκύνησε

    Σάββα Παυλίδη

  • 5

    τὸν κεκοιμημένο Γέροντα καὶ ἐκεῖ ὡς ἐκ θαύ-ματος λύθηκε ἡ γλώσσα του.

    Πρὶν κοιμηθεῖ εἶχε πεῖ στὸν προπάππου μου ὅτι θέλει νὰ τὸν δεῖ, ἀλλὰ μόλις πῆρε τὴν εὐχὴ τοῦ Γέροντα ὁ προπάππους μου, ὁ Γέροντας λυποθήμησε. Τότε τὸ βαφτιστή-ρι τοῦ Γέροντα ποὺ ἦταν ἐκεῖ, θύμωσε καὶ πέταξε ἔξω τὸν προπάππου μου θεωρώντας ὅτι αὐτὸς ἔφταιγε ποὺ λυποθήμησε ὁ Γέ-ροντας. Ὅταν ὅμως ὁ Γέρο-ντας συνῆλθε ὕστερα ἀπὸ λίγα λεπτὰ, θύμωσε γιὰ ὅ,τι ἔγινε καὶ τοὺς ζήτησε νὰ φέρουν πάλι μέσα τὸν προ-πάππου μου τὸν Γιῶργο. Ὁ Γέροντας μίλα-γε στὰ Γεωργι-ανὰ στὸν προ-πάππου μου ὁ ὁποῖος δὲν κα-τάλαβε τίποτε ἐκτὸς ἀπὸ μία φράση «Γιῶργο θὰ πεθάνεις καὶ ἐσὺ τὸν ἴδιο μήνα μ΄ ἐμένα». Ὄντως ὁ Γέροντας κοιμήθηκε 4 Νοεμβρίου καὶ ὁ προπάππους μου στὶς 19 Νοεμβρίου.

    Μαρτυρία 3η γία τον οςίο γεώργίο Καρςλίδη

    Μία νύχτα ὁ παππούς μου πῆγε νὰ κοι-μηθεῖ στὸ Μοναστήρι κι τότε ὁ Γέροντας ἦρθε καὶ τοῦ εἶπε «Γιῶργο ἐγὼ καὶ ἐσὺ σήμε-ρα θὰ πᾶμε κάπου μαζί».

    Ὁ Γέροντας λοιπὸν πετώντας κρατοῦσε τὸ χέρι τοῦ παπποῦ μου καὶ ἀνέβαιναν μαζὶ στὸν οὐρανό. Ἐκεῖ ὁ παππούς μου ἔβλεπε Ἀγγέλους καὶ ἄκουγε νὰ γράφουν συνέχεια. Ὁ Γέροντας τοῦ εἶπε τότε ὅτι οἱ Ἄγγελοι αὐτοὶ γράφουν τὶς καλὲς καὶ τὶς κακὲς πράξεις ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Καθὼς

    προχωροῦσαν, βρέθηκαν μπροστὰ σὲ μία θεόρατη πόρτα ἡ ὁποία ἀπ΄ ἔξω εἶχε ἕναν μεγάλο ἀστραφτερὸ Σταυρὸ καὶ τόσο ποὺ ἄστραφτε δὲν μποροῦσε ὁ παππούς μου νὰ τὸν ἀντικρύσει καθαρά. Ἐκεῖ στεκόταν ἕνας ἱερέας ὁ ὁποῖος εἶπε στὸν Γέροντα «Γεώρ-γιε μόλις ἔρθεις ἐσὺ ἐδῶ, θὰ φύγω ἐγὼ μέσα. Αὐτὴ εἶναι ἡ δική σου θέση.»

    Ἄνοιξε λοιπὸν αὐτὴ ἡ πόρτα καὶ ὁ Γέ-ροντας πῆγε νὰ μπεῖ μέσα μαζὶ μὲ τὸν παππού μου, ἀλλὰ τὸν παπ-πού μου δὲν τὸν ἄφησαν νὰ περάσει. Ὁ Ἱε-ρέας εἶπε στὸν παπποὺ τότε «ὅτι ἀκόμη ἐσὺ δὲν μπορεῖς νὰ μπεῖς μέσα».

    Μετὰ ἀπὸ πολὺ ὥρα ἐπέ-

    στρεψε ὁ Γέροντας καὶ τὸν πῆρε νὰ φύγουν. Αὐτὰ λοιπὸν εἶπε ὁ Γέροντας στὸν παππού μου νὰ μὴν τὰ πεῖ σὲ κανέναν μέχρι νὰ κοι-μηθεῖ. Ὁ παππούς μου τὰ εἶπε στὴν κόρη του καὶ τὴ γυναίκα του.

    Αὐτὸ, λοιπὸν, ἦρθε ἡ ὥρα νὰ τὸ ἀναφέ-ρουμε διότι καὶ ὁ παππούς μου ἔχει κοιμη-θεῖ. Ὁ παππούς μου, τέλος, πρὶν κοιμηθεῖ εἶπε « ὁ Γέροντας θὰ γίνει Ἅγιος» καὶ ὄντως παρόλο ποὺ δὲν πρόλαβε νὰ δεῖ τὴν ἀνα-κύρηξή του σὲ Ἅγιο, τελικὰ ἔγινε Ἅγιος ὁ γέροντας Γεώργιος Καρσλίδης.

    Ἡ καταγραφή τῶν μαρτυριῶνἔγινε ἀπὸ τὸν Σάββα Παυλίδη.

    Ἀργυρούπολη Πόντου. Ἡ πατρίδα τοῦ Ὀσίου Γεωργίου Καρσλίδη

  • 6

    Ὀρθόδοξη πίστη & βίωμα

    νηςτευςώΜεν νηςτείαν δεΚτην

    Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καλεῖ ὅλους τοὺς Χριστιανούς, αὐτὴν τὴν εὐλο-γημένη περίοδο τῆς Ἁγίας καὶ Με-γάλης Τεσσαρακοστῆς, σὲ μία προσπάθεια νηστείας καὶ πνευματικῆς προκοπῆς.

    Ὁρισμένοι βέβαια μένουν μόνον στὸ πρῶτο, δηλαδὴ στὴ νηστεία τῶν τροφῶν, καὶ δυστυχῶς περνᾶ τούτη ἡ περίοδος χωρὶς κάποιο πνευματικὸ ὄφελος. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ νηστεία τῶν τροφῶν μόνο δὲν εἶναι αὐτο-σκοπός.

    Διαβάζουμε στὸ ἰδιόμελο τῶν ἀποστί-χων τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας, τὸ πρῶτο ἰδιόμελο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τὰ ἑξῆς:

    Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν, εὐάρε-στον τῷ Κυρίῳ, ἀληθὴς νηστεία, ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή, ἐπιθυμιῶν χωρισμός, καταλαλιᾶς, ψεύδους, καὶ ἐπιορκίας· ἡ τούτων ἔνδεια, νηστεία ἐστίν, ἀληθὴς καὶ εὐπρόσδεκτος.

    Μὲ δύο λόγια, ἡ ἀληθινὴ νηστεία, τὴν ὁποία ὁ Κύριος δέχεται μὲ εὐχαρίστηση ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς, εἶναι ἡ τῶν κακῶν ἀλλο-τρίωσις. Ἡ ἀπαλλαγή μας δηλαδὴ ἀπὸ κάθε ἁμαρτωλὸ πάθος. Δὲν μένει ὅμως μονάχα σὲ αὐτὴν τὴ γενικὴ προτροπὴ ὁ ἱερὸς συγ-γραφέας αὐτοῦ τοῦ κατανυκτικοῦ ὕμνου, ἀλλὰ «χωρίζει» τὴν ἀλλοτρίωση τῶν παθῶν μας σὲ ἕξι ἐπιμέρους στάδια:

    ἐγκράτεια γλώσσης,θυμοῦ ἀποχή,ἐπιθυμιῶν χωρισμός,καταλαλιᾶς (ἀποφυγή),ψεύδους (ὑπερνίκηση),καὶ ἐπιορκίας ἢ ἀσυνέπειας, (κατάργηση).

    Σκεπτόμενοι ὅτι ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσ-σαρακοστὴ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἓξι ἑβδομάδες, θὰ μπορούσαμε νὰ θέσουμε στὸν ἑαυτό μας ἀπὸ ἕνα πνευματικὸ ἀγώνισμα γιὰ τὴν κάθε ἑβδομάδα, σύμφωνα μὲ τὸ παραπάνω ἰδιόμελο.

    Ἔτσι, τὴν πρώτη ἑβδομάδα τῶν Νη-στειῶν, νὰ προσπαθήσουμε στὴν ἐγκρά-τεια γλώσσης. Νὰ μὴν πολυλογοῦμε, νὰ μὴν ἀργολογοῦμε, νὰ μὴν κατακρίνουμε, νὰ μὴν κουτσομπολεύουμε. Τὰ ἀπολύτως ἀπαραί-τητα νὰ λέμε, καὶ φυσικά, ὅσο γίνεται πε-ρισσότερη προσευχή.

    Τὴ δεύτερη ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν, θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἀπέχουμε ἀπὸ τὸν θυμό. Θὰ βρεθοῦν ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι θὰ μᾶς νευριάσουν, στὴ δουλειά μας, στὸ οἰκογενειακὸ περιβάλλον, ἀκόμα καὶ στὴν Ἐκκλησία. Ἐμεῖς νὰ προσπαθήσουμε μὲ πραότητα νὰ ἀντιμετωπίσουμε τὸ κάθε τί.

    Τὴν τρίτη ἑβδομάδα, νὰ κάνουμε ἔντο-νο ἀγώνα νὰ χωριστοῦμε ἀπὸ τὶς ἐπιθυμίες μας. Νὰ προσπαθήσουμε νὰ ἀποφεύγουμε κάθε κακὴ ἐπιθυμία, ἀκόμα καὶ μὲ τὴ σκέ-ψη μας. Αὐτὸ ἀπαιτεῖ νὰ πολεμοῦμε τοὺς κακοὺς λογισμούς. Καθὼς ἐπίσης, νὰ ἀπο-φεύγουμε τὴν περιέργεια καὶ ὅσες ἄλλες κακὲς ἀφορμές θὰ μᾶς προκαλέσουν κακὲς ἐπιθυμίες.

    Τὴν ἑπόμενη ἑβδομάδα, τὴν τέταρτη τῶν Νηστειῶν, ὁ Χριστιανὸς καλεῖται νὰ δου-λέψει ἐπάνω σὲ ἕνα πολὺ σοβαρὸ ζήτημα, στὴν ἀποφυγὴ τῆς καταλαλιᾶς καὶ τῆς κα-τακρίσεως. Ὁ Μέγας Βασίλειος ὁρίζει τὴν κατάκριση ὡς «τὸ νὰ λέγει κανεὶς κάτι εἰς βάρος ἀπόντων προσώπων, μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς διαβάλλει καὶ νὰ τοὺς συκοφαντεῖ, ἔστω κι ἂν αὐτὰ ποὺ λέγονται εἶναι ἀληθῆ. Οἱ Πατέρες λένε ὅτι ἀποφεύγουμε τὴν κα-τάκριση τοῦ ἀδελφοῦ μας, ὅταν θὰ βάλου-

  • 7

    με ἕναν καλὸ λογισμὸ γιὰ ἐκεῖνον. Αὐτὸ ἂς προσπαθήσουμε τούτη τὴν ἑβδομάδα.

    Τὴν πέμπτη ἑβδομάδα, καλούμαστε νὰ ὑπερνικήσουμε τὸ πάθος ποὺ λέγεται ψεῦδος, ἕνα πολὺ συνηθισμένο ἁμάρτημα μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν. Ἂς ἀναλογιστοῦμε ὅτι ὁ πρῶτος ὁ ὁποῖος εἶπε ψέματα ἦταν ὁ διάβολος (γιὰ αὐτὸ ἀποκαλεῖται καὶ πατὴρ

    τοῦ ψεύδους), ὅταν συκοφάντησε τὸν Θεὸ καὶ ἐξαπάτησε τὸν ἄνθρωπο στὸν Παράδει-σο. Καὶ ἂς θυμόμαστε πάντοτε ὅτι, ὅποιος λέει τὴν ἀλήθεια, ἔχει τὸν Θεὸ βοήθεια, ποὺ λέει καὶ ὁ θυμόσοφος λαός.

    Τὴν τελευταία ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν, τὴν ἕκτη, τὴν ἑβδομάδα πρὶν τοῦ Λαζάρου, καλούμαστε ὅλοι μας νὰ ὁλοκληρώσουμε αὐτὸν τὸν πνευματικὸ ἀγώνα μὲ τὴν κα-τάργηση τῆς ἀσυνέπειας καὶ τῆς ἐπιορκίας. ΠΡΟΣΟΧΗ: μήπως παραβαίνουμε κάποιες ὑποσχέσεις μας πρὸς τὸν Θεό. Ὅπως ὅταν

    βαπτιστήκαμε. Πόσα ὑποσχέθηκε ὁ ἀνάδο-χος γιὰ ἐμᾶς. Ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἐξομολό-γηση. Πόσα ἁμαρτήματα ἐξομολογούμαστε καὶ ὑποσχόμαστε στὸν Θεὸ ὅτι δὲν θὰ τὰ ξανακάνουμε. Ἀλλὰ καὶ πάλι πέφτουμε σὲ αὐτά.

    Ἀλλὰ καὶ στοὺς ἀνθρώπους. Πολλὲς φορὲς εὑρισκόμαστε ἀσυνεπεῖς ἔναντι τῶν

    ὅσων τοὺς ὑποσχεθήκαμε. Ἂς ἔχουμε ὅλοι στὸ μυαλό μας τὴν ἑξῆς φράση: μὴ δίνεις ποτὲ ὑποσχέσεις, τὶς ὁποῖες δὲν μπορεῖς νὰ τηρήσεις...

    Ὅλοι ἔχουμε ἐλαττώματα. Ἂς τὰ ἐντοπί-σουμε. Ἂς τὰ πολεμήσουμε. Καὶ ἂν ἀκόμα δὲν τὰ ἐξαλείψουμε παντελῶς, ἂς ἐλπίσου-με ὅτι μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, αὐτὴν τὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσα-ρακοστή, θὰ ἔχουμε κάνει ἕνα βῆμα πρὸς τὸν Θεό.

    Π.Β.

  • 8

    Ὀρθόδοξη πίστη & βίωμα

    ΠολίτίΚος γαΜος Μία Μεγαλη Παγίδα

    «Οὓς ὁ Θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωποςμὴχωριζέτω», δηλαδὴ αὐτοὺς ποὺ ὁ Θεὸς τοὺς εὐλόγησε σὰν ζευγά-ρι νὰ μὴν χωρίζουν. Εἶναι μία εὐχὴ ἁπλὴ ποὺ μὲ πολὺ ἀγάπη δίνει ὁ Θεὸς μέσῳ τοῦ ἱερέα μαζὶ μὲ τὶς ὑπόλοιπες προσευχὲς καὶ εὐχὲς ποὺ δίνονται στὸ ζευγάρι κατὰ τὴν τέλεση τοῦ μυστηρίου.

    Ὅταν σ’ ἕνα ζευγάρι ὑπάρχει ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ὑπάρχει χάρη, ἀγάπη, βοήθεια καὶ προστασία, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ προσπε-ράσουμε τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ καὶ νὰ τελέσουμε ψευδὲς μυστήριο μὲ τὸ γνωστὸ τρὶκ τῆς πα-ρουσίας τοῦ Δημάρχου σὰν ἀντικαταστάτη Του, χωρὶς εὐλογία, χωρὶς εὐχὲς καὶ χωρὶς τὴ χάρη καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μας. Ἕνας λό-γος ποὺ ἐπικαλοῦνται οἱ ἐφευρέτες τοῦ πολι-τικοῦ γάμου, εἶναι ἡ τάχα οἰκονομικὴ εὐκολία.

    Ἀκόμη καὶ ἐδῶ ὅμως ὑπάρχει ψέμα, ὅπως καὶ στὴν ἴδια τὴ διαδικασία.

    Τὰ ἔξοδα ἑνὸς θρησκευτικοῦ γάμου εἶναι σαφῶς λιγότερα καὶ δὲν ἀφοροῦν τὸν ἱερέα ἀλλὰ τὴν ὑπόλοιπη λειτουργία τοῦ ἱεροῦ ναοῦ. Ξεχνᾶμε βέβαια ὅτι μὲ τὸν θρησκευτικὸ γάμο τὸ ζευγάρι ἀνταμείβεται μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου μας καὶ “φορτώνεται” μὲ εὐχὲς καὶ ἀγγελικὰ δῶρα ποὺ διατηροῦνται σὲ ὅλη τὴ ζωὴ του. Κλείνοντας, θὰ ἤθελα νὰ κάνω μία παράκληση σὲ ἐμᾶς τοὺς Ἕλληνες, νὰ μὴν εἴμαστε αὐτοὶ ποὺ θὰ γκρεμίσουν αὐτὸν τὸν ἱερὸ θεσμὸ καὶ θὰ τὸν ἀντικαταστήσουμε μὲ ψεύτικες διαδικασίες, ὅπως ὁ πολιτικὸς γά-μος, ποὺ ἔχει σὰν σκοπὸ νὰ βάλει ἁπλὰ ἕνα λίθο ἀπόκρυψης τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ Πατέρα μας.

    Σ. Π.

    ὉΘεὸςὁἄχραντος,καὶπάσηςκτί-σεωςδημιουργός,ὁτὴνπλευρὰντοῦπροπάτοροςἈδὰμδιὰτὴνσὴνφιλαν-θρωπίαν εἰς γυναῖκα μεταμορφώσας,καὶ εὐλογήσας αὐτούς, καὶ εἰπών·«Αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε, καὶ κα-τακυριεύσατε τῆς γῆς», καὶ ἀμφοτέ-ρουςαὐτοὺς ἓνμέλοςἀναδείξαςδιὰτῆςσυζυγίας·ἕνεκενγὰρτούτουκα-ταλείψειἄνθρωποςτὸνπατέρααὐτοῦ

    Ὁ Θεός ὁ ἄχραντος καί δημιουργός ὅλης τῆς κτίσης πού ἀπό τή μεγάλη σου ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο μεταμόρφωσες τήν πλευρά τοῦ προ-πάτορά μας Ἀδάμ σέ γυναίκα καί ἀφοῦ εὐλόγη-σες τούς πρωτόπλαστους τούς εἶπες· «Νά αὐξά-νεστε σέ ἀριθμό, νά πολλαπλασιάζεστε καί νά γίνετε κυρίαρχοι στή γῆ» καί τούς παρουσίασες καί τούς δύο αὐτούς ὡς ἕνα μέλος μέ τή σύζευ-ξη· διότι γι᾿ αὐτή τή σύζευξη θά ἐγκαταλείψει ὁ ἄνθρωπος τόν πατέρα του καί τή μητέρα του

    Εὐχὴ ἀπὸ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Γάμου

  • 9

    καὶ τὴν μητέρα, καὶ προσκολληθήσε-ταιτῇἰδίᾳγυναικί,καὶἔσονταιοἱδύοεἰςσάρκαμίαν·καί,οὓςὁΘεὸςσυνέ-ζευξεν,ἄνθρωποςμήχωριζέτω·ὁτὸνθεράποντά σου Ἀβραὰμ εὐλογήσας,καὶ διανοίξας τὴν μήτραν Σάῤῥας,καὶ πατέρα πλήθους ἐθνῶν ποιήσας·ὁ τὸν Ἰσαὰκ τῇ Ῥεβέκκᾳ χαρισάμε-νος,καὶτὸντόκοναὐτῆςεὐλογήσας·[...]ὁτὸνΖαχαρίανκαὶτὴνἘλισάβετπροσδεξάμενος, καὶ Πρόδρομον τὸντόκοναὐτῶνἀναδείξας·ὁἐκτῆςῥίζηςἸεσσαὶτὸκατὰσάρκαβλαστήσαςτὴνἀειπάρθενον,καὶἐξαὐτῆςσαρκωθεὶςκαὶ τεχθεὶς εἰς σωτηρίαν τοῦ γένουςτῶν ἀνθρώπων· ὁ διὰ τὴν ἄφραστόνσου δωρεὰν καὶ πολλὴν ἀγαθότηταπαραγενόμενος ἐνΚανᾷτῆςΓαλιλαί-ας καὶ τὸν ἐκεῖσε γάμον εὐλογήσας,ἵναφανερώσῃςὅτισὸνθέλημάἐστινἡἔννομοςσυζυγίακαὶἡἐξαὐτῆςπαι-δοποιΐα.

    Αὐτός, Δέσποτα Πανάγιε, πρόσ-δεξαιτὴνδέησινἡμῶντῶνἱκετῶνσου,ὡςἐκεῖσεκαὶἐνταῦθαπαραγενόμενοςτῇἀοράτῳσουἐπιστασίᾳ·εὐλόγησοντὸνγάμοντοῦτον,καὶπαράσχουτοῖςδούλοις σου τούτοις ζωὴν εἰρηνικήν,μακροημέρευσιν,σωφροσύνην,τὴνεἰςἀλλήλουςἀγάπηνἐντῷσυνδέσμῳτῆςεἰρήνης, σπέρμα μακρόβιον, τὴν ἐπὶτέκνοις χάριν, τὸν ἀμαράντινον τῆςδόξηςστέφανον.Ἀξίωσοναὐτοὺςἰδεῖντέκνατέκνων·τὴνκοίτηναὐτῶνἀνεπι-βούλευτονδιατήρησον·καὶδὸςαὐτοῖςἀπὸτῆςδρόσουτοῦοὐρανοῦἄνωθεν,καὶἀπὸτῆςπιότητοςτῆςγῆς·ἔμπλη-σον τοὺς οἴκους αὐτῶν σίτου, οἴνουκαὶ ἐλαίου καὶ πάσης ἀγαθωσύνης,ἵναμεταδιδῶσικαὶτοῖςχρείανἔχουσι,δωρούμενοςἅμακαὶτοῖςσυμπαροῦσιπάντατὰπρὸςσωτηρίαναἰτήματα.

    ὍτιΘεὸςἐλέους,οἰκτιρμῶνκαὶφι-λανθρωπίαςὑπάρχεις,καὶσοὶτὴνδό-ξανἀναπέμπομεν,σὺντῷἀνάρχῳσουΠατρί,καὶτῷπαναγίῳκαὶἀγαθῷκαὶζωοποιῷσουΠνεύματι,νῦνκαὶἀεὶκαὶεἰςτοὺςαἰῶναςτῶναἰώνων.

    καί θά προσκολληθεῖ στήν ἴδια τή γυναίκα του καί θά γίνουν οἱ δυό τους μία σάρκα· καί αὐτούς πού σύνδεσε μέ τόν δεσμό τοῦ γάμου ὁ Θεός, ὁ ἄνθρωπος νά μήν τούς χωρίζει· Σύ πού εὐλόγησες τόν πιστό σου δοῦλο Ἀβραάμ καί ἔκαμες τή Σάρ-ρα νά τεκνοποιήσει καί κατέστησες τόν Ἀβραάμ πατέρα πλήθους ἐθνῶν· Σύ πού χάρισες στή Ρε-βέκκα τόν Ἰσαάκ καί εὐλόγησες τόν γόνο της· [...] Σύ πού ἐκδήλωσες τήν ἀγάπη σου στόν Ζαχαρία καί τήν Ἐλισάβετ καί ἀνέδειξες τό τέκνο τους τόν Πρόδρομο τοῦ Χριστοῦ· Σύ πού ἀπό τό γένος τοῦ Ἰεσσαί ἔκαμες νά βλαστήσει σαρκικῶς ἡ ἀειπάρ-θενος Μαρία καί ἀπό αὐτή σαρκώθηκες καί γεν-νήθηκες ὁ ἴδιος προκειμένου νά σώσεις τό γένος τῶν ἀνθρώπων· Σύ πού ἀπό ὑπερβολική ἀγάπη καί ἀπό πολλή ἀγαθότητα ἦρθες στήν Κανά τῆς Γαλιλαίας καί εὐλόγησες τόν γάμο πού ἔγινε ἐκεῖ, γιά νά κάνεις φανερό στούς ἀνθρώπους ὅτι δικό σου θέλημα εἶναι ἡ νόμιμη σύζευξη τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας καί ἡ συνακόλουθη τεκνοποιία.

    Σύ ὁ ἴδιος, Πανάγιε Δέσποτα, δέξου μέ συγκα-τάβαση τή δέηση ἡμῶν πού σέ ἱκετεύουμε, ἀφοῦ ὅπως ἐκεῖ παραστεῖς καί ἐδῶ, μέ τήν ἀόρατη πα-ρουσία σου· εὐλόγησε αὐτόν τόν γάμο καί χάρισε σ᾿ αὐτούς ἐδῶ τούς δούλους σου εἰρηνική ζωή, μακροημέρευση, φρονιμάδα, νά ἔχουν ἀγάπη με-ταξύ τους καί νά εἶναι μονοιασμένοι, μακροχρό-νια γονιμότητα, τή χαρά τῆς τεκνογονίας, τό ἀμά-ραντο στεφάνι τῆς δόξας. Ἀξίωσέ τους νά ἰδοῦν τέκνα τῶν τέκνων τους· διατήρησε τή νυφική τους κλίνη ἀμόλυντη ἀπό κάθε ἐπιβουλή· καί χάρισέ τους ἀγαθά οὐράνια, ἀγαθά πού ἐπιδαψιλεύει (χορηγεῖ ἄφθονα) ἡ δική σου χάρη καί εὐλογία, καθώς καί ἀγαθά ἐπίγεια, ἀγαθά πού παράγει ἄφθονα ἡ γῆ· γέμισε τούς χώρους τῆς οἰκίας (τό σπίτι) τῶν νεονύμφων μέ ἐπίγεια ἀγαθά, μέ σιτάρι, κρασί καί λάδι καί μέ ὅλα τά καλά, γιά νά δίνουν ἀπ᾿ αὐτά καί σ᾿ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, ἱκανοποι-ώντας ταυτόχρονα ὅλα τά αἰτήματα, πού ἔχουν σχέση μέ τή σωτηρία, καί ὅλων αὐτῶν πού εἶναι παρόντες σ᾿ αὐτόν ἐδῶ τόν γάμο. Καί σέ παρα-καλοῦμε γιά ὅλα αὐτά, διότι Ἐσύ εἶσαι Θεός πού δείχνεις ἔλεος καί εὐσπλαχνία καί ἀγαπᾶς τούς ἀνθρώπους καί σ᾿ Ἐσένα ἀναπέμπουμε τή δόξα καί στόν Πατέρα σου πού δέν ἔχει ἀρχή καί στό Πανάγιο καί Ἀγαθό καί Ζωοποιό Σου (πού δίνει ζωή) Πνεῦμα, τώρα καί πάντοτε καί στούς ἀπέ-ραντους αἰῶνες.

  • 10

    ΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΣΤΟΣ Περὶ δειλίας, Διὰ τὴν ἄνανδρον δειλίαν

    Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου

    λΟΓΟΙ ΠΑΤΕΡΩΝ

    Ὀρθόδοξη πίστη & βίωμα

    1. ΟΠΟΙΟΣ ἐργάζεται τὴν ἄρετη σὲ Κοινόβιο ἥ σὲ συνοδία, δὲν εἶναι συνηθισμένο νὰ πολεμῆται ἀπὸ τὴ δειλία. Ἐκεῖνος ὅμως ποὺ εὑρίσκεται σὲ ἡσυ-χαστικώτερους τόπους, ἂς ἀγωνίζεται μήπως καὶ τὸν κυριεύση τὸ γέννημα τῆς κενοδοξίας καὶ ἡ θυ-γατέρα τῆς ἀπιστίας, δηλαδὴ ἡ δειλία.

    2. Ἡ δειλία εἶναι νηπιακὴ συμπεριφορὰ μιᾶς ψυχῆς ποὺ ἐγήρασε στὴν κενοδοξία. Ἡ δειλία εἶναι ἀπομάκρυνσις τῆς πίστεως, μὲ τὴν ἰδέα ὅτι ἀναμέ-νονται ἀπροσδόκητα κακά.

    3. Ὁ φόβος εἶναι κίνδυνος ποὺ προμελετᾶται. Ἢ διαφορετικά, ὁ φόβος εἶναι μία ἔντρομη καρδιακὴ αἲσθησις, ποὺ συγκλονίζεται καὶ ἀγωνία ἀπὸ ἀνα-μονὴ ἀπρόβλεπτων συμφορῶν. Ὁ φόβος εἶναι μία στέρησις τῆς ἐσωτερικῆς πληροφορίας. Ἡ ὑπερή-φανη ψυχὴ εἶναι δούλη τῆς δειλίας· ἔχοντας πεποί-θησι στὸν ἑαυτόν της καὶ ὄχι στὸν Θεόν, φοβεῖται τοὺς κρότους τῶν κτισμάτων καὶ τὶς σκιές.

    4. Ὅσοι πενθοῦν καὶ ὅσοι καταπονοῦνται χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν κόπους καὶ πόνους, δὲν ἀποκτοῦν δειλία. Πολλὲς φορὲς ὅσοι ὑποκύπτουν στὴ δειλία χάνουν τὸ μυαλό τους. Καὶ εἶναι φυσικὸ αὐτό, διότι εἶναι δίκαιος Ἐκεῖνος ποὺ ἐγκαταλείπει τοὺς ὑπε-ρήφανους, ὥστε καὶ οἱ ὑπόλοιποι νὰ μάθωμε νὰ μὴ ὑψηλοφρονοῦμε.

    5. Ὅλοι ὅσοι φοβοῦνται εἶναι κενόδοξοι, ἀλλ’ ὅμως ὅλοι ὅσοι δὲν φοβοῦνται δὲν σημαίνει ὅτι εἶναι ταπεινόφρονες, ἀφοῦ καὶ οἱ λησταὶ καὶ οἱ τυμβωρύ-χοι δὲν ὑποκύπτουν εὔκολα στὴ δειλία.

    6. Σὲ ὅποιους τόπους συνηθίζεις νὰ φοβῆσαι, μὴ διστάζης νὰ πηγαίνης, ὅταν ἀκόμη δὲν ἔχη ξη-μερώσει. Ἐὰν δείξεις κάποια χαλαρότητα στὸ ση-μεῖο αὐτό, τότε θὰ γηράση μαζί σου τὸ νηπιακὸ

  • 11

    καὶ ἀξιογέλαστο τοῦτο πάθος. Ἐνῷ βαδίζεις πρὸς τὰ ἐκεῖ ὁπλίζου μὲ τὴν προσευχή. Μόλις φθάσης σ’ἐκείνους τοὺς τόπους, ἀνύψωσε τὰ χέρια σου. Μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ μάστιζε τοὺς ἐχθρούς, διότι δὲν ὑπάρχει οὔτε στὸν οὐρανὸ οὔτε στὴ γῆ ἰσχυ-ρότερο ὅπλο. Ἀφοῦ ἁπαλλαγῆς ἀπὸ τὴν ἀρρώστια αὐτή, ἂς ἀνυμνήσης τὸν Λυτρωτή σου· διότι ἐὰν τὸν εὐγνωμονῆς, θὰ σὲ σκεπάζη παντοτινά.

    7. Ποτὲ δὲν μπορεῖς διὰ μιᾶς νὰ γεμίσης τὴν κοι-λία. Παρόμοια βέβαια δὲν μπορεῖς διὰ μιᾶς νὰ νική-σης τὴ δειλία. Ὅταν ἔχωμε πολὺ πένθος, θὰ ὑποχώ-ρηση πιὸ γρήγορα· ὅταν ὅμως αὐτὸ μᾶς λείπη, θὰ παραμένουμε συνεχῶς δειλοί. «Ἔφριξάν μου τρίχες καὶ σάρκες» εἶπε ὁ Ἐλιφὰζ (Ἰώβ δ’ 15), περιγράφο-ντας τὴν πανουργία τούτου τοῦ δαίμονος.

    8. Ἄλλοτε ἐδειλίασε πρῶτα ἡ ψυχὴ καὶ ἄλλοτε τὸ σῶμα, καὶ ἐν συνεχείᾳ μεταβίβασε τὸ ἕνα στὸ ἄλλο τὸ πάθος. Ἂν συμβῆ νὰ φοβηθῆ τὸ σῶμα, χωρὶς ὅμως νὰ εἰσδύση ὁ ἄκαιρος φόβος στὴν ψυχή, εὑρι-σκόμεθα πλησίον στὴ θεραπεία. Ὅταν δὲ ὅλα τὰ δυσάρεστα καὶ ἀπροσδόκητα τὰ δεχώμεθα πρόθυ-μα, μὲ συντριμμένη καρδιά, τότε ἐλευθερωθήκαμε πραγματικὰ ἀπὸ τὴ δειλία.

    9. Δὲν ἐνισχύει τοὺς δαίμονας ἐναντίον μας τὸ σκότος καὶ ἡ ἐρημία τῶν τόπων, ἀλλὰ ἡ ἀκαρπία τῆς ψυχῆς μας. Μερικὲς φορὲς ὅμως πρόκειται γιὰ οἰκονομικὴ παίδευσι ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ.

    10. Ἐκεῖνος ποὺ ἔγινε δοῦλος τοῦ Κυρίου, θὰ φοβηθῆ μόνο τὸν ἰδικό του Δεσπότη. Καὶ ἐκεῖνος ποὺ δὲν φοβεῖται ἀκόμη Αὐτόν, φοβεῖται πολλὲς φορὲς τὴ σκιά του.

    11. Ὅταν πλησιάση ἀοράτως ἕνα πονηρὸ πνεῦμα, φοβεῖται τὸ σῶμα. Ὅταν ὅμως πλησιάση κάποιος Ἄγγελος, ἀγάλλεται ἡ ψυχὴ τῶν ταπεινῶν. Γι’ αὐτό, μόλις ἀπὸ τὴν ἐνέργεια αὐτὴ ἀντιλη-φθοῦμε τὴν παρουσία του, ἂς τρέξουμε γρήγορα στὴν προσευχή, διότι ἦλθε νὰ προσευχηθῆ μαζί μας ὁ ἀγαθός μας φύλαξ.

    Ὅποιος ἐνίκησε τὴ δειλία, εἶναι φανερὸ ὅτι ἀνέ-θεσε στὸν Θεὸν καὶ τὴ ζωὴ καὶ τὴν ψυχή του.

  • 12

    Ἡ Ἁγία Ἁγνὴ

    Μνήμη 21 Ἰανουαρίου

    Ἡ Ἁγία Ἁγνὴ ἦταν ἀπὸ τὴ Ρώμη καὶ προερχόταν ἀπὸ λαμπρὸ γένος. Ἦταν πραγματικὰ ἁγνὴ καὶ στὰ λόγια της καὶ στὶς σκέψεις της καὶ στὴ συμπεριφορά της. Γνώρισε τὸν Χριστὸ ἀπὸ τὴ νηπιακή της ἡλι-κία. «Ἀπὸ βρέφους τὰ ἱερὰ γράμματα» (Β’ Τιμ. 3, 15), ἐντυπώθηκαν μέσα στὴν ἄδολη ψυχή της καὶ γι’ αὐτὸ «εὐκαίρως ἀκαί-ρως» (Β’ Τιμ. 4, 2) κήρυττε «Ἰησοῦν Χριστὸν ἐγηγερ-μένον» (Β’ Τιμ. 2, 8). Ἤθε-λε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ ἐπιτύχουν τὴ σωτηρία καὶ νὰ ἀπελευθερωθοῦν «ἀπὸ τὴ δουλεία τῆς φθορᾶς» (Ρωμ. 8, 21), τῆς ἁμαρτί-ας. Τὸ γνήσιο καὶ αὐθόρ-μητο Ἱεραποστολικό της ἔργο ὅμως τὸ μίσησε ὁ Διάβολος μὲ τὰ ὄργανά του. Τί σκέφθηκαν, γιὰ νὰ ἐξουθενώσουν τὴν, μόλις δεκατριῶν ἐτῶν, Ἁγία Ἁγνή; Ἐπειδὴ ἦταν γνωστὴ σὲ ὅλους ἡ σωφροσύνη καὶ ἡ ἁγνότητά της τὴν ὁδήγησαν οἱ ταλαίπωροι εἰδωλολάτρες σ’ ἕνα καταγώγιο ἁμαρτίας γιὰ νὰ τὴ διαπομπεύσουν καὶ νὰ τὴν ἀχρειώσουν ψυχικὰ καὶ σωματικά. Ἡ Ἁγία μας, ποὺ ἐπιζητοῦσε πάντα στὴ ζωὴ της «ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια,

    ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα» (Φιλ. 4, 8), πολὺ στενοχωρήθηκε μὲ τὴν ἀπόφασι αὐτή. Δὲν ὀλιγοπίστησε, ὅμως, οὒτε καὶ τὰ ἔχασε.

    Εἶναι συγκλονιστικὰ τὰ λόγια τῆς Ἁγίας μας πρὸς τὸν ἄρχοντα τῆς Ρώμης: «οὒτε στοὺς θε-ούς σου θυσιάζω, οὒτε τὸ πορνεῖο φοβᾶμαι μὲ τὸ ὁποῖο μὲ φοβερίζεις, διότι ἐλπίζω στὸν Θεό μου, ὅτι θὰ λυτρωθῶ». Τὸ πρῶτο μαρτύριο ἦταν νὰ καλέση τὸν μαστρωπὸ γιὰ νὰ τῆς ἀφαιρέση τὰ ἐνδύματά της καὶ νὰ τὴν ταπεινώ-ση. Καὶ τὸ δεύτερο μαρ-τύριο ἦταν νὰ τὴ ρίξουν μέσα στὸ ἐργαστήριο τοῦ Σατανᾶ. Ὅσοι πλησίαζαν τὴν Ἁγνὴ μὲ σκοπὸ νὰ τὴν ἀτιμάσουν, αἰσθάνονταν

    μία παραλυσία καὶ ἓνα πάγωμα τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας. Ὢ τῶν θαυμασίων Θεός! Ἕνας ἀπό τοὺς νέους αὐτοὺς ποὺ ἦταν θρασὺς στὸν χαρακτήρα, ἀλαζόνας καὶ ἀκόλαστος, ὃταν πλησίασε τὴν Ἁγνή, ἒπεσε νεκρός, σὰν νὰ τὸν κτύπησε κεραυνός. Ἔτσι δὲν μπόρεσε νὰ ἐκπλήρωση τὸ ἀνόσιο ἒργο του. Ἡ Ἁγία μας προσευχόταν θερμὰ στὸν Κύριο νὰ τὴ φυλὰξη καὶ νὰ τὴ διατηρήση καθαρή. Μόλις εἶδε κά-ποιος αὐτὸ τὸ θαυμαστὸ γεγονὸς φώναξε:

  • 13

    «Μεγάλη ἡ πίστις τῶν χριστιανῶν».Ἀλλὰ καὶ ὃσοι εἶδαν τὸ παράδοξο αὐτὸ

    θέαμα ἀναγνώρισαν τὴν ἀνωτερότητα τῆς χριστιανικῆς πίστεως καὶ ἔγιναν χριστιανοί. Ἀλήθεια, πόσο δυνατὸς γίνεται ὁ Χριστιανός, ποὺ ἀποφασίζει νὰ κρατήση ἀλώβητη καὶ τὴν ψυχικὴ καὶ τὴ σωματική του ἁγνότητα!

    Ὅταν ὁ ἄρχοντας πληροφορήθηκε τὰ γεγονότα γιὰ τὴν Ἁγνή, τὴν κάλεσε νὰ ἀπο-λογηθῆ. «Ὁμολόγησε πονηρὸ γύναιο, μὲ ποιὸ τρόπο θανάτωσες τὸν νέο;». Ἡ Ἁγία μὲ σταθε-ρότητα ἀποκρίθηκε: «Ὅταν ἐσὺ πρόσταξες νὰ μὲ ἀτιμάσουν, ἐνῷ μὲ ὁδηγοῦσαν στὸ πορνεῖο, ἀκολούθησε λευκοφορεμένος νέος, ὁ ὁποῖος στεκόταν δίπλα μου καὶ νέκρωνε τὸ σαρκικὸ φρόνημα τῶν νέων ποὺ μὲ πλησίαζαν. Ὁ ἴδιος θανάτωσε καὶ τὸν νεαρὸ ποὺ ἦρθε μὲ ἐγωισμὸ γιὰ νὰ μὲ ἀγγίξη. Ἔχω πιστέψει ἀκράδαντα στὰ λόγια τοῦ Ἁπ. Παύλου: «Σὰρξ καὶ αἷμα βασιλείαν Θεοῦ κληρονομῆσαι οὐ δύνανται» (Α’ Κορ. 15, 50). Ὃποιος ὑπηρετεῖ τὰ σαρκικὰ πάθη, δὲν θὰ κληρονομήση τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Τότε ὁ ἄρχοντας τὴ ρώτησε: «Ποιὸς εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος σὲ βοήθησε;».

    - Ἡ Ἁγία ἀπάντησε: «Ὁ Κύριος καὶ Θεός μου ἔστειλε τὸν ἄγγελό Του καὶ μὲ φύλαξε καθαρὴ καὶ ἀμόλυντη ἀπὸ τὴν ἀχρειότατα». Τότε ἡ Ἁγία μὲ παράκλησι τοῦ ἄρχοντα ἀνέ- στησε τὸν νεκρὸ νέο γιὰ νὰ πιστοποιηθῆ περί-τρανα ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ.

    Ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι μαζὶ μὲ τὸν ἄρχοντα φώναξαν: «Μέγας ὁ Θεὸς τῆς εὐγενε-στάτης αὐτῆς κόρης»! Μερικοὶ ὅμως ἀσεβεῖς προέτρεψαν τὸν ἄρχοντα νὰ τὴ θανατώση, ὅτι τάχα τὰ θαύματά της γίνονταν μὲ τὴ μα-γικὴ τέχνη. Ἔτσι συγκέντρωσαν ξύλα καὶ ἄνα-ψαν φωτιὰ νὰ τὴν κάψουν.

    Ἡ Ἁγία μας, ἀφοῦ ἒκανε τὸ σημεῖο τοῦ

    Σταυροῦ, μπῆκε στὴ φωτιὰ χωρὶς νὰ φοβηθῆ. Μὲ πίστι δέχθηκε τὸ μαρτύριο. Τὸ παρθενικό της σῶμα εὐχαρίστως τὸ ὁδήγησε στὴν ὑλικὴ φωτιά, ἀφοῦ ἡ ψυχὴ της ἀπέφυγε τὴ φλόγα τῆς ἁμαρτίας ποὺ ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο «εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς» (Ἀποκ. 20, 15). Ἡ Ἁγνὴ ἔμεινε χρυσὸς μέσα στὶς ἀκαθαρσίες τῆς εἰδωλολατρίας καὶ ἡλιαχτίδα στὴν κοπριὰ τῆς ἀνηθικότητος.Γιὰ τὴν ἁγνότητά της, ἤδη ἀπό τοὺς πρωτοχριστιανικοὺς χρόνους ἡ Ἁγία εἰκονίζεται στὶς τοιχογραφίες τῶν κατακομβῶν τῆς Ρώμης, μαζὶ μὲ ἕνα ἀρνάκι (λατ. agnus = ἀμνός). Τὸ θαυμάσιο ὄνομά της θυμίζει τὸν ὁρισμὸ ποὺ μᾶς παραθέτει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος: «Ἁγνεία σημαίνει ἀπόκτησι τῆς ἀσωμάτου φύσεως».

    Ἁγνεία ἀκόμη σημαίνει ὑπερφυσικὴ ἀπάρ-νησι τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, ἀληθινὰ παρά-δοξη ἅμιλλα θνητοῦ καὶ φθαρτοῦ πρὸς τοὺς ἀσώματους ἄγγελους.

    Ἁγνὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μὲ τὸν θεῖο ἒρωτα, ἀπέκρουσε τὸν ἀνθρώπινο ἒρωτα, καὶ ἔσβησε τὸ ὑλικὸ μὲ τὸ ἄυλο πῦρ.

    * «Ἁγνὸς δὲν θεωρεῖται ἐκεῖνος πού φύλαξε ἀρρύ-πωτο τὸ πήλινο σῶμα του, ἀλλ’ ἐκεῖνος ποὺ ὑπέταξε τὰ σωματικὰ μέλη στὴν ψυχή· αὐτὸς εἶναι ὁ τελείως ἁγνός».

    ἈπολυτίκιοΦερωνύμωςἁγνείαςὤφθηςκειμήλιον,καὶ

    ἀνδρικῶςἠγωνίσωὑπὲρτῆςδόξηςΧριστοῦ,καλλιπάρθενεσεμνὴἉγνὴπανεύφημε·

    ὡςγὰρθυσίακαθαρά,προσήνεγξαιαὐτῷ,τελέσασατὸνἀγῶνα,διὰπυρὸςἈθληφόρε,

    καὶτοῦἐχθροῦτὴνπλάνηνἒφλεξας.

    Ἀπὸ τὸ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΑΓΝΟΤΗΤΟΣ τοῦ Ἀρχιμ. Παύλου Ντανᾶ

  • 14

    ΑγωνΑΣ

    + Ἀρχιμ. ςεραφεὶμ δημοπούλου

    Κάποτε ὁ διάβολος πολεμοῦσε ἐπί-μονα καὶ καταθλιπτικὰ ἕναν ἐρημί-τη. Ἀλλὰ ὁ ἐρημίτης ἦταν γενναῖος ἀγωνιστής. Ἀκοίμητος στὶς ἐπάλξεις ἀποτίχειζε μὲ δεξιοτεχνία τὶς ἐπιθέσεις τοῦ ἐχθροῦ. Ὁ ἐχθρὸς βρισκόταν πάντα ἐκτὸς θέσεων, ἡττημένος, ἀπογοητευ-μένος. Ἀλλὰ δὲν παρητεῖτο τοῦ ἀγῶνος. Οὔτε ὁ ἐρημίτης ἔχανε τὸ κουράγιο του ἢ ἀπέκαμε. Καρτερόψυχος καὶ πείσμων στὸν ἀγώνα κατετρόπωνε τὸν ἐχθρὸ μὲ τὰ πανίσχυρα ὃπλα του, τὴν προσευχή, τὴν ὑπομονή, τὴν καρτερία καὶ τὴ σιω-πή. Πόσες ἐπίθεσεις τοῦ πονηροῦ πῆγαν χαμένες! Πόσα βέλη του ἐρρίφθησαν ἐπὶ ματαίῳ !...

    Πόσοι ἐπιδέξιοι ἐλιγμοί του ἀπέτυ-χαν, ἀναχαιτίσθησαν, μηδενίσθησαν ἀπὸ τὸν ἄκαμπτο καὶ ἀνυποχώρητο ἀγωνιστή! Τέλος ὁ ἐχθρὸς τὸν πλησίασε μὲ φιλικὸ ὕφος, καὶ τὸν χαιρέτησε μὲ πολλὰ εὐγε-νικὰ χαμόγελα! Ὁ ἐρημίτης τὸν ἀνεγνώ-ρισε καὶ γέλασε καλόκαρδα. Ἔπειτα τοῦ λέγει. Ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Θεοῦ, νὰ μοῦ πῆς τί φοβᾶσαι, τί σὲ καίει περισσότερο. Καὶ ὁ διάβολος δεσμευμένος ἀπὸ τὸ ὄνο-μα τοῦ Θεοῦ, εἶπε τὴν ἀλήθεια. Τέσσερα πράγματα μᾶς καῖνε.

    Πρῶτον τὸ βάπτισμα, διότι ὅποιος βα-πτίζεται φεύγει ἀπὸ τὴ σφαίρα ἐπιρροῆς μας, καὶ ἔρχεται καὶ συντάσσεται εἰς τὸ ἀντίπαλο στρατόπεδο.

    Δεύτερον τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ! Αὐτὸς ὁ σταυρὸς ἔγινε δίστομο ξίφος ἐναντίον μας.

    Τρίτον ἡ εὐχή. Ἀλλὰ ἐκεῖνο ποὺ μᾶς καίει περισσότερον καὶ ἀπὸ τὶς φλόγες τῆς κολάσεως εἶναι ἡ κοινωνία.

    Ἐκεῖνος ποὺ παίρνει κοινωνία εἶναι φοβερὸς γιά μᾶς! Ὄχι μονάχα δὲν μπο-ροῦμε νὰ εἰσέλθωμε μέσα του καὶ νὰ κα-τοικήσωμε καὶ νὰ τὸν κατακυριεύσωμε, ἀλλὰ οὒτε ἀπὸ μακριά δὲν μποροῦμε νὰ τὸν ἀντικρύσωμε κατὰ πρόσωπον. Στε-κόμαστε ἀπὸ μακριὰ καὶ τὸν κοιτᾶμε μὲ ἀπορία λυπημένοι. Γι’ αὐτὸ καὶ κάνομε ὃ,τι μποροῦμε μετὰ τὴ μεταλαβιὰ γιὰ νὰ μειώσωμε τὴ δύναμή της. Αὐτὰ εἶπε ὁ ἐχθρὸς καὶ ἔγινε ἄφαντος! Βλέπεις λοιπὸν τί φοβᾶται ὁ ἐχθρός; Τί τὸν καίει;

    Ἔχε το αὐτὸ ὑπ’ ὂψι σου καὶ ἀγωνίζου νὰ προσέρχεσαι ὃσον δύνασαι συχνότε-ρα εἰς τὰ ἅγια Μυστήρια. Ἐὰν ἔχης καὶ οἰκογένεια, σύζυγο καὶ παιδιά, τότε ὃλη ἡ οἰκογένεια νὰ προσέρχεται εἰς τὸ ποτή-ριον τῆς ζωῆς.

    Ἡ οἰκογένεια ἐκείνη ποὺ παίρνει ἅγια κοινωνία εἶναι ἕνας ἐπίγειος παράδεισος, ἕνα μέρος τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Τὰ μέλη της εἶναι ὁμονοιασμένα. Ἀγάπη, καλωσύ-νη, εἰρήνη καὶ εὐτυχία βασιλεύει σὲ αὐτὴν τὴν οἰκογένεια. Ἐκεῖνα ποὺ ἐπιδιώκει ἕνας ν’ ἀποκτήση μὲ τὴν πολλὴ ἐργασία, τὸν πλοῦτο καὶ τὴν εὐτυχία, τὰ κερδίζει μὲ τὸ μυστήριον αὐτὸ τῆς ζωῆς, τὸ ὁποῖον εἶναι ἡ πηγὴ κάθε καλοῦ. Ἀξιοθαύμαστος καὶ ἀξιομακάριστος ὁ οἰκογενειάρχης ἐκεῖνος ποὺ μεταλαμβάνει συχνὰ καὶ προτρέπει

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 15

    καὶ πείθει καὶ ὃλα τὰ μέλη τῆς οἰκογενείας του νὰ μεταλαμβάνουν. Ἀξιομακάριστος ὁ οἰκογενειάρχης ποὺ προτρέπει τὰ παιδιά του νὰ μεταλαμβάνουν συχνά.

    Συνήθως λέγει ἕνας πατέρας. Κουρά-ζομαι, ταλαιπωροῦμαι, ἐργάζομαι πολλὲς ὧρες τὴν ἡμέρα κουραστικὰ καὶ ἐξαντλη-τικὰ γιὰ νὰ ἐξασφαλίσω τὸ μέλλον τῶν παι-διῶν μου, μιὰ καλύτερη ἄνετη εὐτυχισμένη ζωή, νὰ μὴν ζήσουν μὲ ὑστερήσεις καὶ τα-λαιπωρίες ὃπως ἔζησα ἐγώ! Ἀλλὰ τί διαπι-στώνει ὃταν ὁ πλοῦτος καὶ οἱ ἀνέσεις, καὶ κάθε ἀγαθὸ ὑπάρχει στὸ σπίτι; Τί ἀνέμενε; Χαρά, γέλια, εὐτυχία! Καὶ τί διαπιστώνει; Κατήφεια, μελαγχολία, λύπη, ἀπογοήτευ-ση, ψυχονευρώσεις, ψυχασθένειες, ψυχο-πάθειες!

    Ὤ, τί φοβερό! Νέο παιδί, στὸ ἄνθος τῆς ἡλικίας, τότε ποὺ ἡ ζωὴ ὡσὰν ἕνα ἀνοιξιά-τικο λουλούδι ἀνοίγεται στὸν ζωογόνο ἥλιο,

    νὰ παίρνει ἕνα πλῆθος ἀπὸ ψυχοφάρμακα, ἄκεφο, μὲ ἀνέκφραστο πρόσωπο χωρὶς κα-νένα ὃραμα καὶ ὄνειρο, χωρὶς ἀγάπη γιὰ ἐργασία, χωρὶς ἐλπίδα γιὰ οἰκογένεια!

    Καὶ γιατί ὃλα αὐτά; Τί λείπει; Ποιὰ εἶναι ἡ γεννήτρια τοῦ κακοῦ, ἡ αἰτία τοῦ πόνου καὶ τοῦ μαρασμοῦ;

    Ἁπλούστατα. Ἐξασφάλισες ὑλικὰ ἀγαθὰ στὸ παιδί σου, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἔδωκες πνευματικὰ ἀγαθά. Δὲν τοῦ μίλησες ποτὲ διὰ τὸν Θεό, τὸν χορηγὸ παντὸς ἀγαθοῦ, τὸν γενναιόδωρο δωρητὴ τοῦ γέλιου καὶ τῆς χαρᾶς.

    Ἐδῶ εὑρίσκουν ἐφαρμογὴ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου.

    «Ἄνευ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Καὶ φυσικὰ οὒτε καὶ οἰκογένεια.

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 16

    η Αγωγη των ΠΑιδιων κΑι μητέρέΣ

    Ἡ τῶν παίδων ἀγωγὴ ἀπὸ τῆς βρεφικῆς ἡλικίας ἀνάγκη νὰ ἄρχηται, ὅπως αἱ ψυχικαὶ τοῦ παιδὸς δυνάμεις ἀπ’ αὐτῆς τῆς ἐκδηλώσεως αὐτῶν διευθύνονται εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς πρὸς τὸ καλόν, τὸ ἀγαθόν, τὸ ἀληθές, καὶ ἀπομακρύνονται τοῦ κακοῦ, τοῦ αἰσχροῦ καὶ τοῦ ψευδοῦς. Ἡ ἡλικία αὐτὴ δύναται νὰ θεωρηθῇ ἡ ἀσφαλεστέρα βάσις, ἐφ’ ἧς μέλλει νὰ οἰκοδομηθῇ ἡ ἠθικὴ καὶ δια-νοητική τοῦ παιδὸς μόρφωσις. Διὸ ὁ μὲν Φω-κυλίδης λέγει: «Χρὴ παῖδ’ ἒτ ἐόντα καλὰ διδά-σκομεν ἔργα», διότι ἀπὸ τῆς παιδικῆς ἡλικί-ας, ὡς ἀπὸ ἀφετηρίας, ὁρμᾶται ὁ ἄνθρωπος πρὸς τὸ στάδιον, ὅπερ μέλλει νὰ διατρέξῃ ἐν τῷ βίῳ του. Ὁ δὲ Μέγας Βασίλειος ἀπο-φαίνεται: «εὔπλαστον ἔτι οὖσαν καὶ ἁπαλὴν τὴν ψυχὴν καὶ ὡς κηρὸν εὔτηκτον ταῖς τῶν ἐπιβαλλομένων μορφαῖς ῥᾳδίως ἐκτυπουμέ-νην πρὸς πᾶσαν ἀγαθῶν ἄσκησιν εὐθὺς καὶ ἐξ ἀρχῆς ἐνάγεσθαι χρῆ. Ὥστε τοῦ λόγου προσγενομένου καὶ τῆς διακριτικῆς ἕξεως προσελθούσης, δρόμον ὑπάρχειν ἐκ τῶν ἐξ ἀρχῆς στοιχείων καὶ τῶν παραδοθέντων τῆς εὐσεβείας τύπων, τοῦ μὲν λόγου τὸ χρήσι-

    μον ὑποβάλλοντος, τοῦ δὲ ἤθους εὐμάρειαν πρὸς τὸ κατορθοῦν ἐμποιοῦντος».

    Καὶ τὶς τῷ ὄντι δὲν ὁμολογεῖ ὅτι αἱ πρῶται ἐντυπώσεις αἱ κατὰ τὴν παιδικὴν ἡλικίαν γε-νόμεναι δὲν ἀποβαίνουσιν ἀνεξάλειπτοι; Τὶς ἀμφιβάλλει ὅτι κατὰ τὴν μικρὰν ἡλικίαν το-σοῦτον ἰσχυρῶς ἐκτυποῦνται ἐπὶ τῆς ἁπαλῆς ψυχῆς τοῦ παιδὸς αἱ ἐπιδράσεις, ὥστε καθ’ ὅλον τὸν βίον νὰ παραμένωσι ζωηραί;

    Πρὸς τὴν ἡλικίαν ταύτην ἡ φύσις ἔταξε παιδαγωγοὺς τοὺς γονεῖς καὶ ἰδίως τὰς μητέ-ρας, ταύτας ἄρα ἀναγκαῖον διὰ τὸ ὑψηλὸν τοῦτο καθῆκον τοῦ παιδαγωγοῦ προσηκό-ντως νὰ ἐκπαιδεύωμεν καὶ ἐπιμελῶς νὰ ἀνα-τρέφωμεν, διότι αὗται θέλουσι χρησιμεύει τοῖς ἑαυτῶν τέκνοις εἰκόνες καὶ ὑποδείγματα, ὧν ἐκμαγεῖα ἔσονται τὰ τέκνα. Ὁ παῖς το-σοῦτον ἀπομιμεῖται τὰς ἀρετὰς ἢ τὰ ἐλατ-τώματα τῆς μητρός, ἔτι δὲ καὶ τὴν φωνὴν καὶ τοὺς τρόπους, καὶ τὸ ἦθος καὶ τὴν συμπε-ριφοράν, ὥστε λίαν καταλλήλως δύναταί τις νὰ παρομοιώσῃ τὰ τέκνα πρὸς τὰς ὀρειχαλ-κίνους πλάκας τοῦ φωνογράφου, τὰς δεχομέ-νας πρῶτον τὰ ἴχνη τῆς φωνῆς καὶ ἐκπεμπού-σας τὸ δεύτερον τὴν φωνὴν μετὰ τοῦ αὐτοῦ τόνου, τοῦ αὐτοῦ ὕφους, καὶ τοῦ αὐτοῦ χρω-ματισμοῦ, μεθ’ οὗ ἐξεφωνήθη.

    Πᾶν νεῦμα, πᾶσα λέξις, πᾶν κίνημα καὶ πᾶσα πρᾶξις τῆς μητρός, γίνεται νεῦμα καὶ

    Ἁγίου νεκταρίου Πενταπόλεως

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 17

    λέξις, καὶ ἔκφρασις, καὶ κίνημα καὶ πρᾶξις τοῦ παιδός, διὸ λέγει καὶ ὁ Ἀστέριος (ὁμιλ. ε’ εἰς τὸν Ματθαῖον): «ὁ μὲν γὰρ τῶν παίδων τῆς μητρικῆς φωνῆς τὴν ὁμοιότητα σώζει, ἄλλος τὸ πολύ τοῦ χαρακτῆρος ἐφέλκεται, ἕτερος τὴν τοῦ ἤθους κατάστασιν ἐμορφώ-θη πρὸς τὴν τεκοῦσαν»*. Ἡ μήτηρ διὰ τῆς

    ἐνδελεχοῦς μετὰ τοῦ παιδὸς συνδιατριβῆς καὶ τῆς συνεχοῦς ὑποδείξεως τῶν αὐτῶν πα-ραστάσεων ἐπιδρᾷ ἐπὶ τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ ἤθους τοῦ παιδὸς καὶ δίδωσι αὐτὴ πρώτη τὴν πρώτην ὤθησιν πρὸς τὸ ἀγαθόν.

    Ἡ μήτηρ δι’ ἑνὸς βλέμματος, δι’ ἑνὸς φι-λήματος, διὰ τῆς μειλιχίου αὐτῆς φωνῆς καὶ τῶν ἁβρῶν αὐτῆς θωπευμάτων, δύναται νὰ δι-εγείρῃ εὐθὺς εἰς τὴν καρδίαν τοῦ παιδὸς τὴν πρὸς τὸ ἀγαθὸν ῥοπὴν καὶ κλίσιν, ὁμοίως ἡ αὐτὴ δι’ ἑνὸς δυσμενοῦς βλέμματος, δι’ ἑνὸς δακρύου κυλιομένου ἐπὶ τῶν παρειῶν της,

    διὰ μίας ἐκφράσεως τῆς δηλωτικῆς θλίψεως τῆς καρδίας της δύναται νὰ ἀπομακρύνῃ τὸν παῖδα ἀπὸ τοῦ ὀλεθριωτάτου τῆς καρδίας κινδύνου. Ὁ παῖς ἐν τῷ μητρικῷ κόλπῳ ἀνα-τρεφόμενος, καὶ ἐν τῇ μητρικῇ ἀγκάλῃ θερ-

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 18

    μαινόμενος ἀρχίζει νὰ ἀγαπᾷ πρὶν ἢ κατα-μάθῃ τὴν ἔννοιαν τῆς ἀγάπης καὶ ἀρχίζει νὰ ὑποτάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ θέλησιν εἰς τὸν ἠθικὸν νόμον, πρὶν ἢ καταμάθῃ τὴν ἔννοιαν τοῦ ἠθικοῦ νόμου, καὶ τὴν πρώτην δὲ περὶ Θεοῦ ἔννοιαν μόνον ἡ μήτηρ εἶναι καταλληλότατη νὰ διεγείρῃ ἐν τῇ παιδικῇ καρδίᾳ.

    Τούτου ἕνεκα ὁ μὲν μέγας Βασίλειος λέγει (ἐπιστολ. σκγ’) «ἣν ἐκ παιδὸς ἔλαβον ἔννοιαν περὶ Θεοῦ παρὰ τῆς μακαρίας μητρός μου, ταύτην αὐξηθεῖσαν ἔσχον ἐν ἐμαυτῷ, οὐ γὰρ

    ἄλλα ἐξ ἄλλων μετέβαλλον ἐν τῇ τοῦ λόγου συμπληρώσει, ἀλλὰ τὰς παραδοθείσας μοι παρ’ αὐτῆς ἀρχὰς ἐτελείωσα»* ὁ δὲ μέγιστος τῶν σημερινῶν παιδαγωγῶν Πεσταλότσης ἀναθέτων ἅπασαν τὴν θρησκευτικήν τοῦ παιδὸς ἀγωγὴν εἰς τὰς μητέρας ἀνακράζει, «ἐπίστευσα εἰς τὴν μητέρα μου, ἡ καρδία αὐτῆς κατέδειξεν εἰς ἐμὲ τὸν Θεόν, Θεός μου εἶναι ὁ Θεὸς τῆς μητρός μου. Θεὸς τῆς καρδί-ας μου εἶναι ὁ Θεὸς τῆς καρδίας της, μῆτερ, μῆτερ! σὺ κατέδειξάς μοι τὸν Θεὸν ἐν τοῖς προστάγμασί σου καὶ ἐγὼ εὗρον αὐτὸν ἐν τῇ ὑπακοῇ μου, μῆτερ, μῆτερ! Ἐὰν λησμονήσω τὸν Θεόν, λησμονήσω σε αὐτήν».

    Ἀλλ’ ὅπως πᾶσα καλὴ πρᾶξις, πᾶσα καλὴ λέξις, καὶ πᾶσα καλὴ διάθεσις τῆς μητρὸς ἀποτελοῦσιν τὸν ἀκρογωνιαῖον λίθον τῶν μετὰ ταῦτα καλῶν πράξεων, λόγων καὶ διαθέ-σεων τοῦ παιδός, οὕτω καὶ πᾶσα κακὴ πράξις, λόγος καὶ διάθεσις τῆς μητρὸς ἐγκλείουσι τὰ φθοροποιὰ σπέρματα τῶν μετὰ ταῦτα κακῶν

    πράξεων, λόγων καὶ διαθέσεων τοῦ παιδός, διὸ τοιοῦτος ἀποβαίνει ὁ παῖς, οἳα εἶναι ἡ μήτηρ αὐτοῦ. Ἐὰν λοιπὸν ἡ τῆς μητρὸς ψυχὴ εἶναι δυσειδὴς καὶ μοχθηρά, ἢ μέλαινα, ἢ δι-εφθαρμένη, ἢ σκληρὰ καὶ τραχεῖα, αἱ δὲ κλί-σεις κακαί, καὶ οἱ τρόποι σκανδαλώδεις, καὶ οὐχὶ σεμνοί, ἢ ἂν αὓτη εἰς ἀσέβειαν ῥέπῃ, ἢ εἰς ὀργήν, ἢ εἰς πάθη παράφορα καὶ μίση, ταχέως μέλλουσι νὰ βλαστήσωσι καὶ παρὰ τῷ παιδὶ τῶν μοχθηρῶν τούτων κακιῶν τὰ βλαστήματα. Ἂν δὲ τοὐναντίον τῆς μητρὸς

    ἡ ψυχὴ εἶναι θεοειδής, καθαρά, ἱλαρά, ἀθῴα καὶ πλήρης φόβου Θεοῦ, αἱ δὲ κλίσεις εὐγε-νεῖς καὶ ἅγιαι, καὶ αἱ διαθέσεις εἰρηνικαί, φιλόθεοι καὶ φιλάνθρωποι, τότε καὶ ἡ τοῦ παιδὸς ψυχὴ εἰς τοιοῦτον κάτοπτρον κατο-πτριζομένη καὶ ἀνεπαισθήτως ταύτην ἀπο-μιμουμένη ἀποβαίνει αὐτὴ ὁμοία καὶ σὺν τῷ χρόνῳ προϊόντι ἀποφαίνει τῶν ἀγαθῶν σπερ-μάτων τὴν βλάστησιν.

    Δία τοῦτο ὅταν ὁ Μέγας Ναπολέων ἠρώτησε διάσημόν τινα παιδαγωγὸν (τὴν Campan), τίνος δέεται ἡ Γαλλία ὅπως ἀπο-κτήσῃ καλοὺς κἀγαθοὺς ἄνδρας; Μητέρων, ἀπήντησε πρὸς τὸν μονάρχην ἡ περίφρων γυνή. Τότε κατάστησον λοιπὸν ἱκανὰς τοι-αύτας διὰ τὸν μέγαν τοῦτον ἐθνικὸν σκοπόν, εἶπεν ὁ μέγας ἀνήρ.

    Αἱ μητέρες δύνανται διὰ τὴν ἐπιρροήν, ἣν ἐπὶ τὰ τέκνα ἑαυτῶν κέκτηνται, νὰ διαπλάσω-σιν αὐτὰ κατὰ ἴδιον χαρακτῆρα, ὡς ὁ κερα-μεὺς τὴν κέραμον κατὰ τὸ ἴδιον σχέδιον. Περὶ

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 19

    τοῦ εὐπλάστου τῆς παιδικῆς ἡλικίας ἔλεγεν ὁ Διογένης τὰ ἑξῆς: «Τὴν τῶν παίδων ἀγωγὴν ἐοικέναι τοῖς τῶν κεραμέων πλάσμασιν, ὡς γὰρ ἐκεῖνοι ἁπαλὸν μὲν τὸν πηλὸν ὄντα, ὃπη θέλουσι σχηματίζουσι καὶ ῥυθμίζουσιν, ὀπτηθέντα δὲ οὐκέτι δύνανται πλάσσειν, οὕτω καὶ τοὺς νέους μὴ διὰ πόνου παιδευ-θέντας, τελείους γενομένους ἀμεταπλάστους γίνεσθαι».

    Ὁ δὲ Πλούταρχος (ἐν τῷ περὶ παίδων ἀγωγῆς) ἀποφαίνεται: «εὔπλαστον καὶ ὑγρὸν ἡ νεότης καὶ ταῖς τούτων ψυχαῖς ἁπαλαῖς ἔτι τὰ μαθήματα ἐντήκεται». Κατὰ τὴν ἁβρὰν ἄρα τοῦ παιδὸς ἡλικίαν αἱ μητέρες δύνανται ἀποτελεσματικώτερον καὶ ἐντονώτερον νὰ ἐπιδράσωσιν ἐπὶ τῆς ψυχῆς τοῦ παιδὸς καὶ ἐπὶ τοῦ φρονήματος καὶ ἐπὶ τοῦ αἰσθήματος καὶ ἐπὶ τοῦ νοῦ καὶ ἐπὶ τῆς φαντασίας καὶ ἐπὶ τοῦ ἤθους, διότι κατὰ τὴν μετὰ ταῦτα ἡλικί-αν ἀποσκληρουμένης τῆς παιδικῆς καρδίας, καθίσταται, ἂν ὄχι ἀδύνατος, λίαν δυσχερὴς ἡ διαπαιδαγώγησις, ὡς ὀρθῶς ὁ θεῖος Χρυσό-στομος ἀποφαίνεται: «ἐξ ἀρχῆς ἔδει ταῦτα (τὰ ἐλαττώματα) προορῶντας, ὃτε εὐήνιος ἦν καὶ κομιδὴ νέος χαλινοῦν μετ’ ἀκριβείας, ἐθίζειν πρὸς τὰ δέοντα, ῥυθμίζειν, κολάζειν αὐτοῦ τὰ νοσήματα τῆς ψυχῆς. Ὃτε εὐκολω-τέρα ἡ ἐργασία, τότε τὰς ἀκάνθας ἐκτέμνειν ἔδει, ὃτε ἁπαλωτέρας οὔσης τῆς ἡλικίας εὐκο-λώτερον ἀνεσπῶντο, καὶ οὐκ ἀμελούμενα τὰ πάθη καὶ αὐξανόμενα δυσκατέργαστα γέγο-νε. Διὰ τοῦτο, φησί, «κάμψον ἐκ νεότητος τὸν τράχηλον αὐτοῦ» ὅτι εὐκολωτέρα γένοιτ’ ἂν ἡ παιδαγωγία» (Χρυσ. Ἑρμ. εἰς α’ Τιμόθ. 5, τόμ. 3,378).

    Κατὰ ταῦτα αἱ μητέρες διὰ τε τὸν ὑψηλὸν αὐτῶν προορισμὸν καὶ διὰ τὴν ἀσχέτως πρὸς τὴν ἰδιότητα ταύτην ὑποκειμενικὴν αὐτῶν ἀξίαν ἀνάγκη ἐκ βρεφικῆς ἡλικίας νὰ λαμ-βάνωσι τὴν πρέπουσαν αὐταῖς ἀνατροφήν, εἶναι δὲ πρέπουσα εἰς αὐτὰς ἀνατροφὴ ἡ ἀντικείμενον μορφώσεως ἔχουσα τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν, διότι τὰ δύο ταῦτά εἰσι τὰ δύο κέντρα, περὶ ἃ περιστρέφεται ἣ τε δια-νοητικὴ καὶ ἠθικὴ μόρφωσις τοῦ ἀνθρώπου. Ἐὰν θἂτερον ἀμεληθῇ, ἡ μόρφωσις ἀποβαίνει ἀτελὴς καὶ χωλή. Ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδία, καίτοι ὄργανα μίας ψυχῆς, οὒχ ἧττον ἀνομοίων μέ-

    σων καὶ τρόπων μορφώσεως δέονται, διότι ἡ μὲν καρδία διὰ τὸ συναίσθημά της ἀνήκει εἰς τὸν μεταφυσικὸν κόσμον, ὁ δὲ νοῦς διὰ τὴν διάνοιαν εἰς τὸν φυσικόν, διὸ καὶ ἑκάτερον ταῖς οἰκείαις ἀληθείαις ἀνάγκη νὰ ἐκδιδάσκη-ται.

    Εἶναι δὲ οἰκεῖαι ἀλήθειαι, τοῦ μὲν νοῦ ἡ παιδεία, τῆς δὲ καρδίας ἡ θρησκεία, παιδεί-αν ἄρα καὶ θρησκείαν ἀνάγκη νὰ παρέχωμεν εἰς τὰ κοράσια ἡμῶν, ὅπως δυνηθῶσι καὶ ταῦτα νὰ μεταδώσωσιν αὐτὰ εἰς τὰ ἑαυτῶν τέκνα. Ἡ παιδεία καὶ ἡ θρησκεία εἰσὶ δύο φα-εινοὶ φάροι οἱ τὸν ποντοπόρον ὁδηγοῦντες ἄνθρωπον κατὰ τὸ πολυκύμαντον τοῦ βίου αὐτοῦ στάδιον καὶ προφυλάσσοντες αὐτὸν ἀπὸ παντὸς ναυαγίου καὶ ἀπομακρύνο-ντες παντὸς κινδυνώδους σκοπέλου. Εἰσὶν οἱ δύο τῆς ψυχῆς ὀφθαλμοί, δὶ’ ὧν τὰ περὶ αὐτὴν σκοποῦσα βαδίζει ἀπροσκόπτως εἰς τὴν εὐδαιμονίαν καὶ σωτηρίαν, εἰσὶ τὰ δύο πνευματικὰ ὄργανα, τὰ τελειοῦντα τὸν ἄνθρωπον καὶ ἀναδεικνύοντα αὐτὸν ἄξιον τῆς ὑψηλῆς αὐτοῦ καταγωγῆς καὶ τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ὑψηλῆς αὐτοῦ περιωπῆς. Μόνον οὕτω μορφωθεῖσαι μητέρες δύνανται νὰ ἀναδεί-ξωσι τέκνα χρηστά, καλοὺς πολίτας καὶ γεν-ναιόφρονας ἄνδρας. Παραδείγματα λαμπρὰ πρόκεινται ἡμῖν αἱ μητέρες ὅλων τῶν μεγάλων καὶ ἐναρέτων ἀνδρῶν.

    Παραδείγματα λαμπρὰ πρόκεινται αἱ τῶν ἁγίων τριῶν ἱεραρχῶν μητέρες, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ Ἰω-άννου τοῦ Χρυσοστόμου.

    Αὗται ἐπιθυμοῦσαι νὰ ἐκπαιδεύσωσιν, ὅσον ἔνεστι τελειότερον, τὰ ἑαυτῶν τέκνα καὶ διὰ τῆς ἑλληνικῆς σοφίας καὶ ἐπιστήμης τὸν νοῦν αὐτῶν νὰ λαμπρύνωσιν, οὐδόλως ὤκνη-σαν νὰ παραδώσωσιν αὐτὰ εἰς διδασκάλους ἐθνικούς, ὅπως διανοητικῶς προσηκόντως ἀναπτυχθῶσιν, εἰς οὐδὲν λογιζόμενοι τὴν τῶν διδασκάλων ἑτεροδοξίαν, διότι εἶχον πεποί-θησιν εἰς ἑαυτάς, εἶχον πεποίθησιν, ὅτι τὸν ἑαυτῶν ἔρωτα πρὸς τὴν ἀληθῆ παιδείαν, καὶ τὸν θερμὸν ζῆλον πρὸς τὴν θρησκείαν, ὅλως διωχέτευσαν διὰ τοῦ ἰδίου παραδείγματος ἐν ταῖς καρδίαις τῶν ἰδίων τέκνων, ἐγνώριζον ὅτι οὐδὲν θὰ ἰσχύσῃ νὰ κλονίσῃ τὰς θρησκευ-τικὰς ἀρχὰς καὶ πεποιθήσεις τῶν υἱῶν των,

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 20

    διότι αὗται μετ’ ἐπιμελείας εἶχον οἰκοδο-μηθῆ ἐπὶ πέτρας!

    Συνακολούθως λοιπὸν πρὸς ἑαυτὰς ἡ μὲν Νόννα καὶ Ἐμμέλεια, αἱ καλαὶ κἀγαθαὶ μητέρες Βασιλείου καὶ Γρηγορίου, ἀποστέλ-λουσιν αὐτοὺς εἰς Ἀθήνας, εἰς τὴν ἑστίαν μὲν τῆς παιδείας καὶ τῶν φώτων, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ κέντρον τῆς εἰδωλολατρείας, ὅπου ἡ ἐθνικὴ θρησκεία ἦν ἐντεθρονισμένη μεθ’

    ὅλης τῆς μεγαλοπρέπειας αὐτῆς, δὲν δι-εψεύσθησαν καὶ αἱ πεποιθήσεις αὐτῶν διότι οἱ δύο νέοι σπουδασταὶ ζωηρὸν ἔχο-ντες ἐν τῇ ἑστίᾳ τῆς καρδίας των τὸ πῦρ τῆς εἰς τὸν Χριστὸν πίστεως, διετέλεσαν ἀνεπηρέαστοι καθ’ ὅλον τὸ διάστημα τῶν σπουδῶν των, διότι οὔτε ἐκ τῆς διδασκα-λίας τῶν συστηματικῶς πολεμούντων τὸν Χριστιανισμὸν σοφιστῶν κλονισθέντες οὔτε ἐκ τῶν μεγαλοπρεπῶν τελετῶν τῆς ἐθνικῆς λατρείας δελεασθέντες, ἀκμαῖοι δὲ καὶ ζω-ηροὶ κατὰ τὰς θρησκευτικὰς πεποιθήσεις διατελοῦντες ἐπανῆλθαν εἰς τὰς ἑαυτῶν μητέρας ἀμοιβὴν αὐταῖς ἑαυτοὺς παρέχο-

    ντες ἐπὶ τῷ παιδαγωγικῷ πόνῳ, τῇ μητρικῇ φροντίδι καὶ τῇ ἑαυτῶν ἀρετῇ. Ἦν δὲ πράγ-ματι πλουσία ἡ ἀμοιβή, διότι ἀπελάμβανον τοὺς υἱοὺς αὐτῶν μέλη Χριστοῦ, ἤτοι μέλη ἑαυτῶν, διότι ὁ μὴ ὢν μέλος Χριστοῦ οὐδὲ μέλος ἐστὶ χριστιανῆς μητρός, διότι ἡ χρι-στιανὴ μήτηρ οὖσα μέλος Χριστοῦ ἀδυνατεῖ νὰ ἔχῃ μέλος ἀλλότριον, μέλος σεσηπός, μέ-λος διεφθαρμένον. Ἡ ἀποπλάνησις λοιπῶν

    τῶν υἱῶν ἤθελεν εἶναι ἀπώλεια! Πρέποντος ἄρα δυνάμεθα νὰ καλέσωμεν ἀμοιβὴν πρὸς αὐτὰς τὴν τήρησιν τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως τῶν υἱῶν αὐτῶν, ὅπερ οὐδέποτε θὰ συνέβαι-νεν, ἐὰν μὴ αἱ μητέρες ἦσαν χριστιανικῶς μεμορφωμέναι.

    Ἡ δὲ μήτηρ τοῦ Ἰωάννου ἡ καλὴ κἀγαθὴ Ἀνθοῦσα, εἰκοσαέτις χηρεύσασα, καὶ ἕνα μόνον υἱὸν ἔχουσα, ἐπεδόθη ὅλη εἰς τὴν ἀνατροφὴν αὐτοῦ ἐν μείζονι μοίρᾳ τιθεῖσα τὴν ἐπιμέλειαν τῆς ἀνατροφῆς τοῦ υἱοῦ αὐτῆς, ἢ τὸν δεύτερον γάμον, ὡσαύτως δὲ καὶ αὓτη τὸν προσφιλέστατον αὐτῇ μονο-γενῆ υἱὸν της εἰς ἀκμὴν ἐλθόντα, καὶ μείζο-

    Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου Οἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσουΟἰκογένεια, μιὰ γωνιὰ τοῦ παραδείσου

  • 21

    νος δεόμενον ἐκπαιδεύσεως, δὲν ἐδίστασε νὰ παραδώσῃ εἰς χεῖρας ἐθνικοῦ διδασκάλου πρὸς ἀνάπτυξιν τῶν πνευματικῶν αὐτοῦ δυνάμεων. Ἡ πεποίθησις εἰς τὴν ἑαυτῆς πί-στιν ἦν πεποίθησις εἰς τὸ ἑαυτῆς τέκνον, διότι ἐγίνωσκεν, ὅτι πᾶσαν ἐνεκένωσεν εἰς τὸν ἀγαπητόν της υἱόν, καὶ δὲν διεψεύσθη, διότι ὁ Ἰωάννης ἀμέσως μετὰ τὸ πέρας τῶν σπουδῶν του ἐπὶ μικρὸν τὸ τοῦ ῥήτορος με-τελθὼν ἔργον, παρεδόθη εἰς τὴν λειτουργίαν τῆς Ἐκκλησίας.

    Ὁ Λιβάνιος, διδάσκαλος τοῦ Ἰωάννου, ἐπὶ τῇ ἀποτυχίᾳ τῆς προσηλυτίσεως τοῦ Ἰωάν-νου εἰς τὴν ἑαυτοῦ θρησκείαν ἀλγήσας με-γάλως: «Οἲμοι!» ἀνέκραξεν, «οἷαί εἰσι παρὰ τοῖς χριστιανοῖς γυναῖκες!» σημαίνων τὴν ἀφορμὴν τῆς ἀποτυχίας.

    Πόσον τῇ ἀληθείᾳ ὡραῖα! Πόσον λαμπρὰ παραδείγματα πρόκεινται ἡμῖν αἱ εὐσεβεῖς αὗται μητέρες! Πόσον θαυμασταὶ εἰκόνες! Πόσον θαυμαστὰ πρότυπα! Τὶς δύναται νὰ ἀρνηθῇ ὅτι αἱ μητέρες ἀναδεικνύουσι τοὺς μεγάλους καὶ ἐνάρετους ἄνδρας; Διὸ λέγει ὁ Ρουσσῶ ἐν τῷ Αἰμιλίῳ αὐτοῦ· «Οἱ ἄνδρες θέλουσιν εἶναι πάντοτε τοιοῦτοι, οἳους ἂν θέλωσιν αἱ γυναῖκες, ἂν θέλητε νὰ γίνωσι με-γάλοι καὶ ἐνάρετοι, διδάξατε τὰς γυναῖκας τί εἶναι μεγαλεῖον καὶ ἀρετή». Τὰς μητέρας λοιπόν, κατὰ τὰ προκείμενα ἡμῖν παραδείγ-ματα, ἀνάγκη νὰ μορφώσωμεν, ἀρχόμενοι τῆς φροντίδος ἀπὸ τῆς παιδικῆς αὐτῶν ἡλικί-ας, ὅπως ἀσφαλεῖς ὦμεν περὶ τῆς μελλούσης καρποφορίας καὶ τῶν ἀποτελεσμάτων.

    Ἀνάγκη, λοιπόν, θρησκευτικῶς καὶ διανο-ητικῶς νὰ μορφώσωμεν τὰς θυγατέρας ἡμῶν, ὅπως ἀναδείξωμεν αὐτὰς ἀξίας τοῦ προο-ρισμοῦ αὐτῶν. Παιδεία λοιπὸν εὐσεβὴς καὶ θρησκεία μουσοτραφής, ἀνάγκη νὰ συνυ-πάρχωσι, διότι τὰ δύο ταῦτα εἶναι τὰ μόνα ἀσφαλῆ ἐν τῷ βίῳ ἐφόδια τὰ δυνάμενα ποικί-λως νὰ βοηθήσωσι τὸν ἄνθρωπον.

    Ἡ μονομερὴς ἀνατροφὴ ὡς ἐπιλήψιμος ἄγει εἰς τὰ ἑξῆς δύο ἄτοπα, ἢ εἰς τὴν δεισι-δαιμονίαν, ἢ εἰς τὴν περιφρόνησιν τῶν θείων, διότι τὸ κατάντημα τοῦτο εἶναι φυσικὴ ἀκο-λουθία καὶ τὸ ἄμεσον ἀποτέλεσμα τοῦ εἴδους τῆς ἀνατροφῆς.

    Ἡ διανοητικὴ καὶ θρησκευτικὴ μόρφωσις

    εἶναι δύο ἑτερογενῆ δένδρα ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ πε-δίου πεφυτευμένα, ἃτινα δέον νὰ τυγχάνωσιν ἴσης ἐπιμελείας καὶ φροντίδος πρὸς παράλ-ληλον ἀνάπτυξιν. Διότι ἡ ἄνισος καλλιέργεια θέλει ἐπιφέρει τὴν δυσανάλογον ἀνάπτυξιν, ἣτις ἓξει ὡς ἀποτέλεσμα τὴν αὔξησιν μὲν τοῦ ἑνὸς καὶ ἐπικράτησιν, τὸν μαρασμὸν δὲ τοῦ ἑτέρου καὶ ταπείνωσιν, διότι ἐὰν ἡ ἐπιμέλεια στραφῇ περὶ τὸν νοῦν μόνον, ἡ καχεξία τοῦ θρησκευτικοῦ τοῦ ἀνθρώπου συναισθήματος εἶναι ἀναπόδραστος. Ἐὰν δὲ περὶ τὴν θρη-σκείαν μόνην οὐχὶ τὴν μουσοτραφῆ στραφῇ ἡ φροντὶς ἡμῶν, αἱ διανοητικαὶ δυνάμεις θέ-λουσι μαρανθῆ καὶ ἐξαμβλυνθῆ. Συνέπεια δὲ τῆς μὲν πρώτης περιπτώσεως ἔσται ἡ ἀθρη-σκεία καὶ ἀθεΐα, αἷς παρακολουθοῦσιν ἄπει-ρα δεινά! τῆς δὲ δευτέρας ἡ δεισιδαιμονία, ἡ ἐρινὺς αὓτη τῆς ἀνθρωπότητος, ἣτις πῦρ καὶ μάχαιραν κρατοῦσα ταῖς χερσὶν ἀπειλεῖ θάνατον πρὸς πάντα ἑτεροδοξοῦντα.

    Τοιαῦτα τὰ ἀποτελέσματα τῆς μονομε-ροῦς ἐκπαιδεύσεως καὶ τῆς ἀτελοῦς τῶν μη-τέρων ἀγωγῆς.

    ο ΠενταΠολεώς νεΚταρίος [1895]*Ἀστερίου Ἐπισκόπου Ἀμασείας, Ὁμιλία

    Ε’ ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου